Jaarverslag Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Gevangenis Turnhout

Jaarverslag 2012 Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Gevangenis Turnhout

Voorwoord In dit jaarverslag worden de inspanningen van alle medewerkers die een opdracht uitoefenen bij de uitbouw van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenis van Turnhout weergegeven. De focus ligt dit jaar op de actiepunten en aanbevelingen die begin 2012 werden geformuleerd op de diverse domeinen. Daarnaast vindt u informatie terug omtrent het aanbod dat in 2012 werd gerealiseerd en de overlegstructuur. Dankzij overzichtelijke schema’s en conclusies hebben de snelle lezers ook de essentie mee. Indien er bij het lezen vragen, bedenkingen of suggesties zijn, nodig ik u graag uit om deze met mij te bespreken. Dit jaarverslag kon enkel tot stand komen door de inbreng van de diverse organisaties die in het kader van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden actief zijn in Turnhout. Ten slotte wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om alle medewerkers te bedanken voor hun inzet in de gevangenis van Turnhout in 2012. Ik hoop verder op jullie engagement te kunnen rekenen voor 2013 en daarna. Dank ook aan de directie, PA van de gevangenis Turnhout voor de fijne samenwerking, evenals hun personeel. Het zullen nog boeiende jaren worden.

Dana Mariën Beleidsmedewerker Vlaamse overheid Gevangenis Turnhout

2

Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden De Vlaamse Gemeenschap in de gevangenis

Inhoudstabel Voorwoord ......................................................................................................................... 2 Inhoudstabel ....................................................................................................................... 3 Lijst met afkortingen ............................................................................................................ 4 1.

Inleiding ...................................................................................................................... 5 Situering Gevangenis van Turnhout .................................................................................... 5 Populatie ........................................................................................................................ 6 2. Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een aanbod. ............. 6 PMD-werking .................................................................................................................. 6 Actoren betrokken bij de hulpen dienstverlening ............................................................... 8 Samenwerkingspartners ................................................................................................... 9 3. Uitbouw van een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod aan gedetineerden............. 10 Focus ............................................................................................................................ 13 4. Een blik op 2013 ......................................................................................................... 19 5. Actieplan 2012 : evaluatie ........................................................................................... 20 6. Bijlagen ..................................................................................................................... 35 Bijlage 1: Inventaris van de drempels die de deelname aan hulpen dienstverlening bemoeilijken.................................................................................................................. 35 Bijlage 2: Bevraging onderwijsinteresse gevangenis Turnhout ............................................ 36

3


Lijst met afkortingen AA

Anonieme Alcoholisten

BM

Beleidsmedewerker Vlaamse overheid

CAP CAW CBE CVO CGG

Centraal aanmeldingspunt drugs Centrum voor algemeen welzijnswerk Centrum voor basiseducatie Centrum voor volwassenenonderwijs Centrum voor geestelijke gezondheidszorg

DRA

De Rode Antraciet

Gdtn GOS GPA

Gedetineerden Gedetineerdenopvolgsysteem Gemeenschappelijk plan van aanpak – opgesteld tussen CAW De Kempen en beleidsmedewerkers

HRM HvN

Human research management Huis van het Nederlands

JWT

Justitieel welzijnswerk Turnhout

NK

Noorderkempen

OC OO OP

Onderwijscoördinator Organisatieondersteuner Operationeel plan

PA PBa PMD PSD

Penitentiair assistent Penitentiair bewakingsassistent Planningsteam maatschappelijke dienstverlening Psychosociale dienst

SAP SCW SF

Sociaal-artistiek project Sociaal-cultureel werker / sociaal-cultureel werk Sportfunctionaris

TB

Trajectbegeleiding

VAPH VDAB VVBV VW

Vlaams agentschap voor personen met een handicap Vlaamse dienst voor arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding Vlaamse Vereniging voor Behandelingscentra Verslaafdenzorg Vrijwilliger(s)

WG

Werkgroep

4


1. Inleiding In 2002 startte men met de implementatie van het Vlaams strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenis van Turnhout. Hierdoor wordt het recht van alle gedetineerden en hun directe sociale omgeving op een integrale en kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening gewaarborgd, zodat ook zij zich harmonisch en volwaardig kunnen ontplooien in de samenleving. In 2009 heeft de Vlaamse Regering beslist om de hulpen dienstverlening aan gedetineerden in een decreet te verankeren. De voorbereidingen rond dit decreet startten in 2010 en werden gefinaliseerd in 2012. De missie en de strategische doelstellingen van het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden zijn integraal behouden en worden hierbij decretaal verankerd. Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenis van Turnhout bestaat ondertussen tien jaar.

Situering Gevangenis van Turnhout De gevangenis van Turnhout werd opgericht in 1905 en is in werking sinds 1908. De werken werden uitgevoerd naar het plan van bouwkundig ingenieur Bouckaert en volgt de principes van Ducpéteaux (panopticummodel of stervorm). Tot 1937 verbleven hier naast mannelijke ook vrouwelijke gedetineerden. Afgelopen jaren werd de gevangenis van Turnhout gekenmerkt door zijn vele renovatieen verbeteringswerken. In 2010 is men gestart met de bouw van een nieuw cellencomplex, op de oude parking van de gevangenis. De ingebruikname werd voorzien voor 2012, door vertragingen in de werkzaamheden is deze uitgesteld naar begin 2013. Dit geeft het volgende beeld: Gevangenis Turnhout Vleugel A 64 cellen 3 open secties Vleugel B 59 cellen 3 open secties

Mono-cellen

Geïnterneerden

Duo- tot trioBeklaagden en veroordeelden cellen Vleugel A & B : gesloten inrichting met een cellulair regime. Vleugel C 12 cellen Aparte vleugel Mono-cellen Geïnterneerde met een psychose problematiek (psychose-project) Apart regime : gestructureerd en groepsgericht dagprogramma Capaciteitsuitbreiding – Vleugel D 64 cellen (mono- en duocellen) De uitbouw van een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening in de gevangenis met een verouderde structuur is niet evident. De gevangenis is niet aangepast aan de hedendaagse noden en behoeften. Voor de hulpen dienstverlening betekent dit concreet dat er onvoldoende ruimtes zijn voor het groepsaanbod en onvoldoende

5


gesprekslokalen en bureelruimten. Dit niet enkel voor extern personeel maar ook voor intern personeel (PSD, zorgteam, …). Het is belangrijk om deze problematiek voortdurend mee in rekening te brengen bij de uitbouw van het hulpen dienstverleningsaanbod.

Populatie De gevangenis van Turnhout is een kleine inrichting die diverse functies combineert:  Arresthuis  beklaagden  Inrichting voor strafuitvoering  veroordeelden  Inrichting voor sociaal verweer  geïnterneerden De gemiddelde bezettingsgraad steeg het afgelopen jaar gestaag, ondertussen zijn pieken boven de 200 niet langer uitzonderlijk. Dit op een capaciteit van 152 cellen, met monocellen voor alle geïnterneerden, zorgt vooral voor problemen bij de beklaagden en veroordeelden. Ongeveer 47% van de populatie is beklaagd, 35% geïnterneerd en ± 18% veroordeeld. De capaciteitsuitbreiding, die begin 2013 gerealiseerd wordt, zal voor verschuivingen zorgen in de verhoudingentussen de doelgroepen. Zo zal de geïnterneerdenpopulatie verdubbelen.

2. Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een aanbod. Om een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenis vanuit de Vlaamse Gemeenschap, is er nood aan goede samenwerkingsmodellen en organisatievormen. Hierbij is er aanhoudend aandacht voor de grootst mogelijke efficiëntie en effectiviteit van een integrale hulpen dienstverlening.

PMD-werking Op de volgende pagina kunt u het organigram van de overlegstructuur m.b.t. de hulpen dienstverlening terugvinden. In dit organigram zijn er verbindingen gemaakt met de overlegstructuur actief binnen justitie en overlegmomenten die regionaal (voor de Noorderkempen) georganiseerd zijn. In 2012 zijn hier geen noemenswaardige veranderingen in gekomen.

6


PMD

WG Welzijn en Gezondheid

WG Communicatie (ad hoc)

Coördinatieteam

Overleg BM-OO + (SCW, OC, SF of zorgteam)

Overleg directie BM

WG Directe Sociale Omgeving

Lokale Stuurgroep Drugs

Opvolging Operationeel Plan

Overleg PSD - TB (on hold)

WG Bibliotheek Cliëntoverleg (informeel)

Actoren betrokken bij de hulpen dienstverlening Een aantal functies hebben een meer coördinerende rol in kader van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Functie VTE Organisatie Standplaats opmerking gevangenis? Beleidsmedewerker 1 WVG Ja Dana Mariën Organisatie1 CAW De 3 halve ondersteuner Kempen dagen per Nic Van Peer week Trajectbegeleiders 2,7 CAW De Nee Ann Starckx Kempen Katrien Hellebuyck Katrien Van Eygen Marleen Van Santvliet Onderwijscoördinator 0,2 Consortium De Nee An Pijnaerts Rank Sportfunctionaris 0,2 De Rode Nee Actief vanaf juni 2012 Gino Campenaerts Antraciet Sociaal-cultureel 0,3 De Rode Nee Sinds 2012 geen werkers Antraciet verankering meer. Wel Natalie Haeseldonckx een coördinatiefunctie Tinne Roes Noorderkempen Daarnaast zijn er enkele vaste medewerkers die een structurele opdracht hebben binnen de gevangenis van Turnhout. Functie VTE Organisatie Standplaats Opmerking gevangenis? Detentieconsulent 0,2 VDAB Nee Wouter Philippe Bibliotheek Turnhout 1 Bibliotheek Nee Regio Noorderkempen. Ludo Thys Turnhout Peter Geysels /vervanger: Jan Verdonckx Medewerkers CGG 0,4 CGG Kempen Nee 2,7 VTE voor regio Kempen Noorderkempen Els Renders Elke Doms Lieselot Smolders Centraal VVBV Nee Komt tweewekelijks in AanmeldingsPunt Turnhout drugs Kris Baerts Vrijwilligercoördinator 0,8 CAW De Nee Regio Noorderkempen Marijke Hamael Kempen

Samenwerkingspartners De uitbouw van een hulpen dienstverleningsaanbod gebeurt door samenwerking met allerhande partners. De partners waarmee structureel wordt samengewerkt, worden weergegeven in het schema hieronder. Cultuur • Bibliotheek Turnhout • De Rode Antraciet • Vormingplus • Stad Turnhout - 2012 Culturele hoofdstad van Vlaanderen: Turnhout •Opendoek - MOOOV Gezondheid • CGG Kempen • Logo Kempen • VVBV - CAP •AA Onderwijs • Consortium De Rank • CVO Taxandria • Centrum voor Basiseducatie Sport • De Rode Antraciet • Sportstagiair ROC Tilburg • Individuele lesgevers - VLABUS Tewerkstelling •VDAB Welzijn • CAW De Kempen - Justitieel Welzijnstwerk Turnhout • Project schakelwoonst: DE ARK, OCMW, CAW De Kempen, stad Turnhout • Suggnomè vzw

Dag van de hulpverlener In december 2012 organiseerden we met de vier beleidsmedewerkers van de Noorderkempen een eerstemaal de ‘dag van de hup- en dienstverlener’. Een initiatief om alle hulpen dienstverleners actief in de Noorderkempen bij elkaar te brengen en te bedanken voor hun inzet. Er werd een voordracht gegeven over ‘hoe omgaan met personen met een psychische problematiek’ door het VGGZ vzw Hasselt. Daarna kwam een woordkunstenaar aan bod met een eigen blik op gevangenschap. We sloten af met een receptie. Deze dag werd positief geëvalueerd en zal tweejaarlijks herhaald worden.

9


3. Uitbouw van een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod aan gedetineerden. Binnen dit hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven van de uitbouw van een hulpen dienstverleningsaanbod. Dit aanbod wordt getoetst aan de volgende criteria: toegankelijkheid, kwaliteit, continuiteit (voor, tijdens en na detentie), laagdrempeligheid en op maat van de gedetineerde. Een schematisch overzicht van het aanbod is terug te vinden op de volgende pagina.

10


Cultuur •Bibliotheek geïnterneerden •Bibliotheek beklaagden & veroordeelden •Schaken - 9 momenten •'t Klapke (ontspannende praatgroep) - 12 momenten •Kwis - 1 moment •Bingo - 12 momenten •Filmavond - 2 momenten •Kaarten - 10 momenten •Buiten Beeld - 5 momenten & filmjury •BBQ met circus en muziek •Overleven op cel - 1 cursus beklaagden & veroordeelden •Omgaan met eigen agressie: 1 cursus beklaagden & veroordeelden •Cursus omgaan met lastige situaties: 1 crusus voor beklaagden & veroordeelden - 1 cursus voor geïnterneerden (geannuleerd) •Lezing: Laatste getuigen uit vernietigingskampen •Lezing: De groote zijderoute - Marc Helsen •SAP: vrij podium •SAP: stuurgroep Kookboek (in opstartfase stopgezet) •Turnhout: Culturele Hoofdstad van Vlaanderen •Lange Nacht van het Korte Verhaal: lezing Marnix Peeters + gedetineerdenjury •Lezing en fotoreportage Caoline Alida •Lezing 7 straffe verhalen uit Turnhout •SAP Living •Zomeractiviteiten: workshop beatbox, circusinitiatie, workshop improvisatie, jamsessie gitaar, workshop speksteen •Huiskamerconcert

Gezondheid •CGG Kempen: individuele begeleiding rond seksueel grensoverschrijdend gedrag, agressie- of middelenproblematiek •Centraal Aanmeldingspunt (CAP) Drugs •Dag van de Slaap - 2 momenten •24u stoppen met roken - 2 momenten met tabacoloog •Lezing over gebruik en gevaren GHB (voor personeels en gedetineerden) •Opstart werken aan een preventief gezondheidsbeleid •Telefonische hulpverlening: teleonthaal, zelfmoordlijn en druglijn (opstart)

Onderwijs •Frans •Engels •Spaans •Informaticatoepassingen: Word - Dactylo - Excel - PowerPoint •VeiligheidsCertificaat Aannemers •Individueel aanbod onderwijscoördinator •Open Universiteit

Sport •Train je spieren: work-out •Tafeltennis •Fitness •Sportstagiair: individuele begeleiding (advies op maat) •Start-to-Run - 5 momenten beklaagden & veroordeelden / 5 momenten geïnterneerden •Zomerspelen: tafeltennis, sterkste man - snelste man - lenigste man competitie •Yoga

Tewerkstelling •Zitdag VDAB

Welzijn •Trajectbegeleiding CAW De Kempen - JWT •Slachtoffer in Beeld - 14 momenten •Gespreksgroep herstel - 8 momenten •Kinderbezoek - tweede zondag van de maand •Ik lees voor : voorleesverhalen van / door papa's - 4 momenten •Activiteit met partner: diner & dance •Activiteit met partner: valentijnsfilm •Activiteit met partner: poetry-slam •Suikerfeest (voor diegene die ramadan beëindigen) •Suggonmè vzw: dader-slachtoffer-bemiddeling

12


Focus Een groot deel van het hulpen dienstverleningsaanbod bleef ongewijzigd tegenover 2011. Individueel aanbod loopt verder en groepsaanbod wordt herhaald. Op de volgende pagina’s worden enkele initiatieven, realisaties of processen uitgelicht die 2012 kenmerkten. Een gedetailleerd overzicht van het hulpen dienstverleningsaanbod – getrokken uit het GOS - is op vraag te verkrijgen bij de beleidsmedewerker. Opstart preventief werken rond suïcide Sinds begin 2012 komen we met enkele partners, waaronder CGG Kempen, samen om rond preventie van suïcide te werken. Het doel is te komen tot gedragen afspraken rond communicatie, opvolging en rol van betrokken partijen. Er zijn enkele concrete acties genomen zoals het oprichten van een suïcidemeldpunt (team psychiatrisch verpleegkundigen) en een vorming voor de betrokkenen. Er is echter nog een lange weg te gaan. De spanning tussen veiligheid enerzijds en zorg anderzijds laat zich voelen. In 2013 zal de preventiemedewerker suïcide van CGG Kempen ons bijstaan in het verder op punt zetten van deze werking. Start verkenning gezondheidsbeleid Na ad hoc initiatieven rond stoppen met roken, gezonde voeding en meer bewegen wordt de nood gevoeld om een (preventief) gezondheidsbeleid te ontwikkelen op maat van de gevangenis. Een belangrijke partner hier is Logo Kempen. Een eerste stap is het in kaart brengen van de huidige situatie. Een gezondheidsportret of gezondheidsprofiel kan ons hierbij helpen. Hiervoor is er contact opgenomen met de UGent voor ondersteuning door masterstudenten. De afname van een bevraging zou gebeuren in de loop van 2013. Stijging gesprekken detentieconsulent VDAB 2008

2009

2010

2011

2012

•63 gesprekken •8 begeleidingen

•44 gesprekken

•41 gesprekken

•78 gesprekken

•101 gesprekken •5 begeleidingen

Slachtoffer-dader-bemiddeling Inhoudelijk is het aanbod van de bemiddelingsdienst Suggnomè vzw de afgelopen jaren niet veranderd. In 2011 werden 9 mensen doorverwezen, die tot 10 effectieve bemiddelingen hebben geleid. In 2012 kreeg Suggnomè vzw 17 doorverwijzingen voor bemiddeling, waarvan de verdachten / daders in de gevangenis van Turnhout verbleven. 15 aanvragen hadden betrekking op beklaagden in voorlopige hechtenis. Een andere vraag voor bemiddeling kwam van een geïnterneerde, en één definitief veroordeelde stelde zelf de vraag voor bemiddeling. In 16 dossiers werd er effectief bemiddeld en in twee dossiers kwam het tot een gezamenlijk gesprek in de gevangenis tussen de verdachten en slachtoffer(s).

13


Wie wordt bereikt door trajectbegeleiding? In 2012 werden er 1512 gesprekken gevoerd met 355 beklaagden of veroordeelden Dat is een gemiddelde van 4,45 gesprekken per gedetineerde. Er waren 10 begeleidingen, waaronder 2 overgedragen en 8 nieuwe. Het aanbod trajectbegeleiding wordt gerealiseerd door 2,7 VTE aan trajectbegeleiders, binnen een team dat in 2012 gekenmerkt werd door langdurige afwezigheden. Bij een eerste contact met een gedetineerden heeft deze persoon vooral nood aan praktische dienstverlening en vragen rond bemiddelen (bv. schuldbemiddeling), in tweede instantie aan informatie (op divers vlakken) en ondersteuning. Als er daarnaast nog vragen zijn situeren deze zich vooral rond vraagverheldering. Het toeleiden naar aanbod, doorverwijzen, belangenbehartiging of werken rond dagbesteding gebeuren ook maar in mindere mate tijdens een eerste gesprek. Een onthaal wordt stopgezet doordat iemand vrij is (56%) of op transfer (15%). Als we verder inzoemen op deze 355 gedetineerden krijgen we het volgende beeld:

Leeftijd 3%

24%

18 - 25 jaar 26 - 59 jaar 60+ / jaar

73%

Burgerlijke staat 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0

157

87 67 17

6

17

4

Reeks1

Bij 93% van de onthalen werd bij de registratie de origine van de cliënt geregistreerd. 50,3% heeft de Belgische nationaliteit, 13,5% is Nederlander, 12,6% is afkomstig uit Roemenië en 3,3% uit Marokko. Het cliënteel is zeer divers qua nationaliteit. Bij 68% van de onthalen werd bij de registratie de domicilie van de cliënt geregistreerd. Het betreft de domicilie op moment dat hij in de gevangenis terecht komt.

14


11,7% staat in Turnhout geregistreerd, 5,7% is woonachtig in Antwerpen. 3,9% woont in Mol, 2,8% in Herentals, 2,8% in Arendonk en 3,5% in Geel. De percentages weergegeven hierboven zijn niet volledig. Het cliënteel is divers in nationaliteit evenals woonplaats (domicilie). Een volledige lijst kan worden opgevraagd bij de beleidsmedewerker.

Gezinssituatie 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

68

84

78

39 0

33 5

7

21

0

12

8 Reeks1

Begin 2012 was de ambitie om alle beklaagden pro-actief te onthalen. Dit bleek niet haalbaar te zijn, waarop CAW De Kempen in de loop van het jaar haar organisatie geëvalueerd en bijgestuurd heeft. Er is de keuze gemaakt om het pro-actief onthaal naar beklaagden stop te zetten. Sinds eind 2012 worden alle beklaagden en veroordeelden schriftelijk geïnformeerd over het aanbod. Daarnaast is men in het najaar 2012 gestart met ‘zitdagen’. Op een zitdag kunnen gedetineerden met concrete vragen terecht. Directe hulp en toeleiding staan hierin centraal. Bij complexe vragen en situaties kan een begeleiding worden opgestart. Team familie en onthaal In de loop van 2012 kwam de nieuwe website van CAW De Kempen online, waarop cliënten op anonieme wijze een uitgebreid aanbod aan informatie kunnen raadplegen. De webpagina is bedoeld voor iedereen die niet in de gevangenis zit, maar toch met veel vragen achterblijft. Hierdoor is er een verschuiving van informatieve vragen naar (emotionele) ondersteuning in de hulpvragen van cliënten. Vraag naar sport Het sportaanbod is sinds 2011 weinig tot niet gewijzigd. Vanuit de gedetineerden komen er veel vragen naar sportuitbreiding en/of vernieuwing. Sinds juni 2012 is er opnieuw een sportfunctionaris vanuit De Rode Antraciet actief in de gevangenis van Turnhout. Gino Campenaerts heeft de eerste periode gebruikt om zich in te werken en de infrastructuur in kaart te brengen. Eind 2012 werd er ingezet op de voorbereiding van een sportaanbod voor geïnterneerden, in samenwerking met het zorgteam en de optimalisering van de sportinfrastructuur. We hopen in 2013 verder de vruchten te kunnen plukken van deze inzet.

15


Vrij podium Vanuit de gedetineerden was er, na het succesvolle sociaal-artistiek project Jailhouse Rock in 2011 veel vraag naar een vervolg. Het concept ‘vrij podium’ leek gepast. Dankzij een stageproject van De Rode Antraciet kon dit in het voorjaar gerealiseerd worden. Alle gedetineerden die interesse hadden én iets konden brengen op vlak van muziek, dans, voordracht of stand-up comedy waren welkom. Het eindproduct is op 10 juni getoond aan alle gedetineerden tijdens een mini-festival op de wandeling. Turnhout Culturele Hoofdstad van Vlaanderen 2012 In 2012 was Turnhout de Culturele Hoofdstad van Vlaanderen. Er is een grote nood bij gedetineerden naar contacten met de maatschappij. Binnen het domein cultuur kan er op diverse manieren een link gemaakt worden tussen het aanbod binnen en buiten de muren. Met Turnhout als de Culturele Hoofdstad van Vlaanderen, waren hier meerdere mogelijkheden. Na overleg met de coördinator zijn we tot drie projecten gekomen: - Link met opening van het nieuw cultureel seizoen CC Warande: twee circusacts die buiten optraden, hebben hun act ook binnen de muren getoond tijdens de jaarlijkse barbecue. De acts werden zeer positief onthaald door zowel gedetineerden als personeel. - Sociaal-artistiek project Living. Tijdens een achttal weken konden kansarmen en hun begeleiders uit Turnhout deelnemen aan diverse workshops. Binnen een aantal van deze workshops was er ruimte voor gedetineerden, deze workshops gingen dan ook in de gevangenis door. Het centrale thema was ‘architectuur in relatie tot ons geluk’. In deze workshops werd er gewerkt rond : Waar komen we vandaan? Waar gaan we naartoe? Hoe zijn we in Turnhout terecht gekomen? Wat laat je achter als je vertrekt en wat neem je mee? Gesprekken over kleine en grote wandelingen, over de stad en over een individu zijn in een gemeenschap. De wereld van de (kwetsbare) burger in Turnhout werd langzaam in kaart gebracht. De artistieke output werd een kunstwerk in de publieke ruimte dat op 10 november getoond werd. Gedetineerden uit Turnhout konden niet fysiek aanwezig zijn maar werden wel in beeld gebracht. Binnen dit project was er samenwerking met volgende organisaties: cultuurcoördinator stad Turnhout, Irma Firma, Centrum voor Basiseducatie, T'ANTWOORD, Den Leeuwerick, OCMW, De Rode Antraciet en gevangenis Turnhout. - Langste Nacht van het Korte Verhaal. We brachten het korte verhaal naar de gedetineerden. Marnix Peeters schreef een kort verhaal op maat dat werd voorgelezen op 7 december aan de gedetineerden in de gevangenis van Turnhout. Daarnaast lieten we hen participeren aan het debat over ‘wat is een goed kortverhaal’. Een gedetineerdenjury koos een favoriet kortverhaal uit een shortlist van de kortverhalenwedstrijd. Het winnende kortverhaal kreeg een symbolische prijs uitgereikt door Marnix Peeters op de langste nacht van het korte verhaal.

16


Bibliotheek: ontleningen stijgen.

Leertrajecten onderwijs Dit is één van de opdrachten van de onderwijscoördinator. Onder leertrajectbegeleiding vallen verschillende peilers: afstandsonderwijs, intake, doorstroming en doorverwijzing. In 2012 waren er vijf gedetineerden / geïnterneerden met een vraag voor open universiteit, werden er met tien gedetineerden gesprekken gevoerd rond de cursusmogelijkheden buiten de muren en met twee gedetineerden gesprekken rond het volgen van een cursus in een andere gevangenis. CAP Een blik op de aanmeldingen bij het centraal aanmeldingspunt drugs Turnhout Aantal aanmeldingen 60 40% aanmelden op eigen initiatief. 30% doorverwijzing vanuit PSD Aantal gesprekken 98 28% doorverwijzing vanuit CAW De Kempen Totaal geziene cliënten 50 Transfer, vrij … 7 64% van cliënten zit in voorhechtenis vooraleer gezien 18% van cliënten komt in aanmerking voor VI, 6% voor Wachtlijst op 3 VLV. 8% is geïnterneerd. 31-12-2012 20% van cliënten zijn speedgebruikers en/of GHBgebruikers, 14% zijn heroïne- en cocaïnegebruikers.

17


Aandacht voor de veiligheid van medewerkers Door een incident is duidelijk geworden dat er meer aandacht dient te zijn voor de veiligheid van medewerkers. Werken binnen een gevangenis brengt risico’s met zich mee. In 2011 lag de focus op de gezondheidsrisico’s, in 2012 is de focus op de veiligheid van medewerkers komen te liggen. Wat te doen bij agressie? Wanneer druk ik op de alarmbel? Wat wordt van mij verwacht nadien? En is er opvang voorzien? In overleg met PA en directie zijn er diverse stappen ondernomen. -

Richtlijnen opgesteld rond wat te doen bij verbale en/of lichamelijke agressie. Deze zijn in elk team, bij elke organisatie toegelicht. Mogelijkheid bieden voor een testmoment alarmknop. Herhaling van afspraken veiligheid bij alle begeleiders van groepsaanbod. Opmaak interventieplan calamiteiten (i.k.v. operationeel plan). Screenen van gedetineerden op problematisch gedrag en de start van een ‘opgepast’-lijst. Gedetineerden die hierop staan, dienen met de nodige voorzorgsmaatregelen benaderd te worden.

Hoe maken we ons aanbod bekend? In de gevangenis van Turnhout wordt sterk ingezet op geschreven wervingsmateriaal. Omdat we niet weten wat werkt en wat niet, hebben we in 2012 – i.k.v. het GPA – hier enkele initiatieven rond genomen. Ten eerste is er een inventaris opgemaakt van bestaande wervingsmanieren en dit in functie van een kruisbestuiving tussen de vier gevangenissen van de Noorderkempen. Ten tweede hebben we stil gestaan bij de drempels die deelname aan activiteiten bemoeilijken. Ten derde is er een methodiek ontwikkeld om gedetineerden die actief zijn in een aanbod in te schakelen in de werving. In afwachting van de capaciteitsuitbreiding is de werking van ‘sleutelfiguren’ niet opgestart. Dit staat gepland voor 2013. Ten slotte is er een uitwisseling rond goodpractices en knelputen georganiseerd eind 2012 tussen de OO en BM van de Noorderkempen.

18


4. Een blik op 2013 Het voorjaar van 2013 zal vooral in teken staan van de capaciteitsuitbreiding en hoe we ons vanuit de Vlaamse Gemeenschap verhouden tegenover de uitbreiding en verschuiving van de populatie. We denken hier o.a. aan de verdubbeling van de geïnterneerden. De manier waarop we ons vanuit de Vlaamse Gemeenschap organiseren, in een ruimer samenwerkingsverband, blijft een permanente zoektocht. We zijn een netwerkorganisatie waar partners op diverse manieren betrokken zijn (naar inzet, opdracht, …), maar met een gemeenschappelijk doel: een kwaliteitsvol hulpen dienstverleningsaanbod voor gedetineerden. En het geloof dat 1+1=3 is. De organisatie van het hulpen dienstverleningsaanbod zal in 2013 decretaal verankerd worden. Deze wettelijke basis brengt enkele wijzigingen met zich mee. Zo zal er een beleidsteam en coördinatieteam worden opgericht per gevangenis. Het beleidsteam zal lokaal een actieplan hulp en dienstverlening opstellen voor 2014-2015. De voorbereidingen van dit actieplan zullen in 2013 plaatsvinden. In deze oefening zal er worden stilgestaan bij de vraag ‘waar we over 3 jaar met hulpen dienstverlening in de gevangenis van Turnhout willen staan?’. Waarschijnlijk zullen volgende vragen hier in mee genomen worden: Op welke manier kunnen we het domeinspecifieke overstijgen en meer integraal gaan werken? De linken tussen de diverse domeinen worden nu reeds gelegd maar hier zijn meer mogelijkheden. Hoe kunnen we gedetineerden maximaal toeleiden naar het aanbod? Gedetineerden denken niet in termen van domeinen. Zij hebben vragen waarop zij een antwoord zoeken. Waarom zouden we ons hier niet meer naar kunnen organiseren? Hoe kunnen we meer behoeftegericht werken? Zijn de behoeften van de verschillende doelgroepen anders, en hoe gaan we hier mee om? Er is dus nog werk aan de winkel, maar ook enthousiasme bij partners om hiermee aan de slag te gaan. In 2013 willen we verder minimaal het volgende realiseren: -

-

19

De gegevens die we verzamelen in het GOS m.b.t. kandidaten, selectie, startende deelnemers, afhakers groeperen en analyseren. Opstart van de werking met sleutelfiguren bij gedetineerden voor de bekendmaking van het aanbod. Verkennen van de mogelijkheden om een apart welzijn-project op te richten naar geïnterneerden vanuit de vrijwilligerswerking van CAW De Kempen. Verdere stappen zetten in het opzetten van een (preventief) gezondheidsbeleid. Het verzamelen van cijfergegevens (gezondheidsprofiel) zal voor 2013 de belangrijkste stap zijn. Verder op punt zetten van de werking van het suïcidemeldpunt. Implementatie van de oefening rond het ontspanningsaanbod. Voorbereidingen voor het theaterproject bij geïnterneerden. Verderzetten van de werking ‘dag van…’ Minimaal 4 creatieve activiteiten organiseren. Vervolg op circusact: variatie in het entertainment op de jaarlijkse BBQ. Actiepunten sport: zie actieplan De Rode Antraciet. Actiepunten onderwijs: zie actieplan Consortium De Rank. Actiepunten geformuleerd in GPA 2013 tussen CAW De Kempen en beleidsmedewerker.


5. Actieplan 2012 : evaluatie Het actieplan 2012 is een bundeling van alle doelstellingen gerelateerd aan hulpen dienstverlening aan gedetineerden, geformuleerd op diverse fora in de gevangenis van Turnhout. - Werkpunten, aandachtspunten en signalen geformuleerd in het jaarverslag hulpen dienstverlening aan gedetineerden – werkjaar 2011. - Doelstellingen en actiepunten geformuleerd op de werkgroepen actief in de gevangenis van Turnhout (Het coördinatieteam sport, cultuur en onderwijs, werkgroep welzijn & gezondheid, werkgroep directe sociale ogmeving). - Doelstellingen geformuleerd in het GPA 2011-2012. Op de volgende pagina’s kunt u per domein en per doelstelling lezen welke acties genomen zijn in 2012. In een oogopslag kunt u zien in hoeverre de doelstelling al dan niet gerealiseerd is.



Actiepunt gerealiseerd

S G € ± X

Signaal Actiepunt staat gepland in 2013 Actiepunt kan niet gerealiseerd worden wegens budgettaire redenen Actiepunt deels gerealiseerd Actiepunt niet gerealiseerd

Actiepunt Check 1 Voorzien van voldoende afstemming tussen diverse medewerkers met een coördinerende opdracht in de gevangenis. De onderwijscoördinator, sportfunctionaris en sociaal-cultureel-werker sluiten maandelijks aan op het overleg tussen organisatieondersteuner en beleidsmedewerker. Hier staat de dagelijkse werking, opvolging en coördinatie van het hulpen dienstverleningsaanbod centraal. Daarnaast zijn al deze medewerkers vertegenwoordigd op het coördinatieteam waar de planning voor de domeinen onderwijs, cultuur & ontspanning en sport wordt gemaakt. Dit actiepunt is voldoende gerealiseerd. 2 Zicht krijgen op het aantal eenmalige medewerkers die jaarlijks (wel / niet) terugkeren. En nagaan hoe we voor hen een introductie kunnen voorzien. De beleidsmedewerker heeft gedurende het jaar een oplijsting gemaakt van medewerkers die een eerste maal in de gevangenis van Turnhout binnen kwamen en medewerkers die jaarlijks één of twee opeenvolgende dagen werkzaam zijn in de gevangenis. - 16 medewerkers hebben een eerste keer een eenmalig aanbod gedaan. Dit kan grotendeels gekaderd worden binnen de noemer ‘optreden’. Zij worden vanaf het begin tot einde begeleid waardoor een introductie niet nodig is. - 5 medewerkers van De Rode Antraciet komen jaarlijks een





20


vormingsaanbod begeleiden in de gevangenis van Turnhout en hebben nooit een introductiegesprek gehad in de gevangenis van Turnhout. Door hun ervaring kunnen we ervan uit gaan dat zij voldoende op de hoogte zijn van de do’s and don’ts binnen de muren. Voor de gevangenis-specifieke informatie ontvangen zij op voorhand een afsprakenkader van OO met hierin de informatie rond deelnemerslijsten, lesuren en afspraken rond veiligheid. - 5 medewerkers doen gemiddeld één keer per jaar een aanbod in de gevangenis, dat kadert binnen het domein cultuur / ontspanning. Zij worden meestal begeleid door een vrijwilliger. We moeten er attent op zijn dat in deze gevallen de personen voldoende op de hoogte zijn van de laatste afspraken rond veiligheid, oproepen gedetineerden, … Het ‘afsprakenkader’ hierboven vermeld is in het najaar 2012 geëvalueerd en indien nodig aangepast. Het verspreiden van dit afsprakenkader aan begeleiders van groepsactiviteiten zorgt ervoor dat zij minimaal op de hoogte zijn van de afspraken en/of voor een opfrissing. Actiepunt gerealiseerd. Er wordt sterk ingezet op geschreven wervingsmateriaal. In 2012 willen we nagaan wat werkt en wat niet m.b.t. deze methodiek. In kader van het GPA 2011-2012 werd er gekozen om rond werving te werken. De doelstelling werd als volgt geformuleerd: Verder verfijnen en optimaliseren van de methodieken om werving af te stemmen op de verschillende doelgroepen’. Voor de gevangenis van Turnhout heeft dit volgende acties als resultaat gehad: - Inventaris van de bestaande wervingsinitiatieven (in functie van een kruisbestuiving tussen de vier gevangenissen van de Noorderkempen). - Inventaris van de drempels die de deelname aan hulpen dienstverleningsactiviteiten bemoeilijken (zie bijlage 1). - Samen met de sociaal-cultureel werker werd een methodiek rond sleutelfiguren bij gedetineerden uitgewerkt die mee kunnen in staan voor de uitwerking en bekendmaking van bepaalde activiteiten. Op vraag van directie zal deze methodiek pas opgestart worden na de capaciteitsuitbreiding. - Uitwisselingsmoment rond knelpunten, good-practices tussen alle organisatieondersteuners, beleidsmedewerkers en teamverantwoordelijke OO van de Noorderkempen en dit op 17 oktober 2012. Dit actiepunt wordt verdergezet. Het is belangrijk dat we regelmatig stilstaan bij de manier waarop gedetineerden op de hoogte worden gebracht van het hulpen dienstverleningsaanbod. In 2012 willen we meer aandacht besteden aan de afwezigheden van gedetineerden tijdens groepsactiviteiten en deze in kaart brengen. Hoe meer informatie we hierover vergaren, hoe beter we hier mee kunnen omgaan of op kunnen inspelen. Voor de registratie binnen het GOS wordt er informatie verzameld omtrent de afwezigheden van gedetineerden. We gaan hier echter verder op de informatie die we ontvangen van de begeleiders van het aanbod en/of personeel. De

3

4

21




±

gedetineerden worden in mindere mate aangesproken. Het opzet was om via de trajectbegeleiders de deelnemers en afhakers van twee cursussen in 2012 grondig te evalueren. Dit is enkel gelukt voor één cursus, nl. omgaan met lastige situaties voor beklaagden en veroordeelden. Ten slotte wordt er niet systematisch aandacht besteed aan deze informatie. We analyseren deze gegevens niet, bijvoorbeeld met betrekking tot mogelijke (bijkomende) drempels die aanwezig zijn. Actiepunt deels gerealiseerd. WELZIJN 5 Betere afstemming voorzien in de gesprekslokalen. Af en toe is er een tekort aan gesprekslokalen waardoor hulpverleners terug naar hun dienst moeten gaan, zonder dat zij gesprekken hebben kunnen doen met hun cliënten. De gevangenis van Turnhout kampt met een tekort aan gesprekslokalen en groepslokalen. De trajectbegeleiders van CAW De Kempen hebben een eigen gesprekslokaal ter beschikking. Daarnaast is er een gedeeld gesprekslokaal voor alle medewerkers die in kader van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden individuele gesprekken plegen, oa CGG Kempen, CAP, onderwijscoördinator en VDAB maken hier gebruik van. De positieve evolutie in de uitbouw van het aanbod, zorgt ervoor dat de druk op de infrastructuur toeneemt. Deze twee gespreksruimtes zijn onvoldoende voor het aantal medewerkers. Het is regelmatig zoeken naar extra ruimte om gesprekken te kunnen voeren. Het overzicht van de gesprekslokalen is verder op punt gezet in 2012. Bijkomend wordt er aan de medewerkers gevraagd om elkaar op de hoogte te brengen als op bepaalde momenten een lokaal vrij is omwille van ziekte of verlof. Op deze manier hopen we de gesprekslokalen optimaal te gebruiken. Er was de hoop dat in de nieuwbouw het tekort aan gesprekslokalen opgelost zou worden. Eind 2012 is gebleken dat het aantal gesprekslokalen status quo blijft. De gemaakte afspraken zullen dus blijvend opgevolgd moeten worden. 6 Het aanbod van Suggnomè vzw blijvend bekend maken bij gedetineerden, personeel en alle partners, om zo meer doorverwijzingen te krijgen naar hun aanbod. Voor doorverwijzingen van verdachten of daders is de bemiddelingsdienst in de gevangenis in grote mate afhankelijk van TB en PSD die de aspecten ‘herstel’, ‘burgerlijke partij’ en/of ‘slachtoffers’ in hun begeleidingen ter sprake brengen bij gedetineerden of hen informeren over de mogelijkheden op dit vlak. In de praktijk komen de meeste doorverwijzingen van TB en in mindere mate van PSD. Door de vele personeelswissels is de continuïteit op dit vlak in het gedrang gekomen. Het blijft een aandachtspunt van iedereen om dit aanbod bekend te maken bij gedetineerden. De aanstelling van een nieuwe attaché-gevangenisdirecteur in 2012 - die verantwoordelijk is voor ‘herstel’ - heeft er voor gezorgd dat de werkgroep herstelgerichte detentie opnieuw is opgestart. Zij tracht de samenwerking van de verschillende partners in de gevangenis te optimaliseren en bekijkt welke projecten mogelijk zijn in de gevangenis van Turnhout. Dir. Leen Swaegers vertegenwoordigde daarnaast de gevangenis van Turnhout tijdens de voorbereidingen van het theaterstuk ‘Van de mens niets dan

22






slechts?’. Een project getrokken door Suggnomè vzw en in samenwerking met de vier gevangenissen van de Noorderkempen. Het theaterstuk werd op 19 oktober 2012 opgevoerd voor het intern en extern personeel van deze vier gevangensisen in de zaal ‘De Kunstvrienden’, en ook vanwege het gevangenispersoneel van Turnhout was er hiervoor nogal wat belangstelling. Op deze manier kon de thematiek van slachtoffer-dader bemiddeling onder de aandacht worden gebracht. In 2012 waren er 17 doorverwijzingen, dit zijn er zes meer dan het jaar voordien. Actiepunt gerealiseerd. Verkennen van de mogelijkheden op vlak van samenwerking met het OCMW.

7

Dit actiepunt werd in gang gezet, maar is stilgevallen in de loop van 2012 door personeelswissels bij het OCMW. In het voorjaar 2012 zijn er verkennende gesprekken geweest waarbij iedere partner zijn werking heeft voorgesteld en een aantal aanknopingspunten tussen de werking van het OCMW en de werking van JWT in de gevangenis duidelijk zijn geworden. Dit zal in de loopt van 2013 verder opgenomen worden. Meer aandacht besteden aan de overgang van binnen naar buiten voor de groep van beklaagden.

8

In het GPA 2011-2012 werd er een doelstelling geformuleerd om de overgang tussen het gevangenisverblijf en de vrijlating beter te omkaderen en op deze manier de re-integratie te versterken, en dit in de vier gevangenissen van de Noorderkempen. Voor de gevangenis van Turnhout zijn hierbinnen twee acties ondernomen:  Verkennende gesprekken met het OCMW (zie actiepunt 7).  Voorbereidingen opstart schakelwoonst In 2011 diende CAW De Kempen in het kader van een projectaanvraag rond wonen en welzijn een project in. Hierdoor breidde het aanbod van dak- en thuislozen uit. In de schakelwoonst krijgen gedetineerden die zelfstandig kunnen wonen de mogelijkheid om zes maanden met ondersteuning van een buddy te wonen. In deze periode neemt de bewoner de nodige stappen om een woonst te vinden op de reguliere woonmarkt. De reden van dit project is de vaststelling dat binnen de dak- en thuislozenwerking van CAW De Kempen er heel wat ex-gedetineerden worden opgevangen met een woonprobleem maar waar geen nood is aan extra hulpverlening. In 2012 werden met de partners binnen dit project (DE ARK, OCMW Turnhout, stad Turnhout, …) alle voorbereidingen getroffen zodat begin 2013 de eerste ex-gedetineerde een tijdelijke woonst kan worden aangeboden. De doelstelling geformuleerd binnen het GPA 2011-2012 zal hernomen worden binnen het GPA 2013. De genomen stappen zijn belangrijk maar nog niet voldoende. Het blijft belangrijk om een goede overdracht te voorzien naar de diensten buiten en het netwerk van gedetineerden. Verdere uitbouw van het aanbod nazorg is noodzakelijk. Dit actiepunt wordt verdergezet in 2013.

23


± G

G

9

Kindvriendelijk maken van de bezoekzaal

10

24

Op de werkgroep directe sociale omgeving was er een brainstorm over hoe de bezoekzaal kindvriendelijk gemaakt kan worden. Daarnaast was er een koppeling met het operationeel plan van justitie waar een gelijkaardige doelstelling geformuleerd werd. Volgende stappen zijn ondernomen: - In overleg met het zorgteam werd een wedstrijd voor een muurtekening in de bezoekzaal uitgeschreven. - Het werkatelier van het zorgteam zal houten speelgoed maken (blokken, grote auto’s, puzzels, …) voor de bezoekzaal. - De bewegwijzering naar de bezoekzaal wordt uitgewerkt. - Afgevoerde kinderboeken van de bibliotheek van Turnhout worden gratis voorzien in de bezoekzaal. De eerste actie werd uitgewerkt, doch kan de muurtekening niet geplaatst worden vooraleer de bezoekzaal opgeleverd is. De tweede actie is deels gerealiseerd. Door het ontbreken van een ruimte voor het werkatelier kunnen zijn niet verder werken aan het houten speelgoed. In afwachting daarvan is er nieuw speelgoed aangekocht. De derde actie is gerealiseerd. Actiepunt gerealiseerd. In 2013 willen we dit blijven opvolgen en nagaan of we nog verdere initiatieven kunnen nemen. Zoeken naar activiteiten waarin vaders methodieken krijgen aangereikt die zij kunnen gebruiken in hun contacten met hun kind(eren). Reeds twee jaar is het project ‘vaders lezen voor’ doorgegaan in de gevangenis van Turnhout. Beide keren uitgewerkt en begeleid door een stagiair van De Rode Antraciet. In vier sessies worden papa’s gestimuleerd om creatief te zijn en beroep te doen op hun fantasie om zich zo in te leven in de wereld van hun kind(eren). Op het einde hebben ze een concreet verhaal dat wordt ‘ingelezen’ op DVD en opgestuurd. De reacties van papa’s, kind(eren) en moeders waren zeer positief. Vanuit de werkgroep directe sociale omgeving is het signaal naar De Rode Antraciet gegaan dat we dit aanbod jaarlijks willen inplannen. Omdat dit niet tot het vaste aanbod van De Rode Antraciet behoord is dit niet vanzelfsprekend. Eind 2012 heeft De Rode Antraciet een project ingediend bij de Prinses Mathildestichting om dit aanbod verder op punt te zetten en te kunnen aanbieden aan gedetineerde vaders. Tijdens het sociaal-artistiek-project Jailhouse Rock zijn er in 2011 contacten gelegd met Musica. Deze samenwerking werd zeer positief geëvalueerd en er werd dan ook gezocht naar verdere samenwerkingsmogelijkheden. Zo is het idee ontstaan om Musica een experiment te laten doen tijdens het kinderbezoek. Een 14-tal papa’s, hun partners en kinderen waren aanwezig op dit kinderbezoek. Musica probeerde hen te verbinden door muziek en samen musiceren. De papa’s werden op dit kinderbezoek voorbereid adhv een voorbereidende workshop waar zij kennismaakten met de gebruikte methodiek. Dit experiment is zowel door de deelnemers als Musica en De Rode Antraciet positief geëvalueerd. Musica maakt gebruik van een originele, laagdrempelige methodiek om met elkaar in interactie te gaan. In 2013 wordt er bekeken wat de mogelijkheden zijn voor een verdere samenwerking. Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden De Vlaamse Gemeenschap in de gevangenis





11

12

13

Er zijn vijf activiteiten waarin gedetineerden met hun directe sociale omgeving naartoe kunnen, binnen een ontspannen sfeer. Er werden vier activiteiten georganiseerd, met name: - Dinner & Dance voor gedetineerden en hun partner. - Valentijnsfilm voor gedetineerden en hun partner. - Bezoekmoment met poetry-slam voor gedetineerden en hun partner. - Suikerfeest voor gedetineerden die de ramadan succesvol beëindigd hebben en twee familieleden. - Één activiteit is niet ingepland wegens ouderschapsverlof van OO. Actiepunt gerealiseerd. Inkomers in de gevangenis Turnhout krijgen snel en correcte informatie. Dit actiepunt werd eind 2011 geformuleerd op de werkgroep welzijn & gezondheid. In 2012 zijn we met een multi-disciplinaire groep hiermee aan de slag gegaan. Er werd gewerkt rond: - Gedetineerden die binnenkomen snel de correcte informatie bezorgen. Om te achterhalen welke informatie inkomers nodig hebben, is er een korte bevraging uitgewerkt en uitgevoerd door de organisatieondersteuner. Op basis van de resultaten en de ervaring van de deelnemers van deze subwerkgroep is er een basisdocument inkomers opgesteld. Dit document werd nagelezen op de toegankelijkheid van taalgebruik door het Huis van het Nederlands waarna het is vertaald naar Frans en Engels. Sinds het najaar 2012 krijgen inkomers dit document mee in het bad. Daarnaast zijn het intern videokanaal (PowerPoint) en teletekst op elkaar afgestemd. - Anderstalige gedetineerden snel de correcte informatie bezorgen. Actiepunt niet verder opgenomen. We wachten op de resultaten van het project dat loopt in de gevangenis van Antwerpen. - Bewegwijzering in de gevangenis. Actiepunt grotendeels gerealiseerd. Er zijn aanduidingen die de bezoekzaal, advocatenzaaltjes en bepaalde gesprekslokalen aanduiden. Verkennen van mogelijkheden om een aangepast aanbod van activiteiten te voorzien voor gedetineerden met een psychiatrische problematiek. Dit actiepunt werd eind 2011 geformuleerd op de werkgroep welzijn & gezondheid en in 2010 als signaal geformuleerd door JWT. In het jaarverslag 2011 was een van de vaststellingen bij het aanbod van trajectbegeleiding dat er veel beklaagden en veroordeelden zijn met een verslavingsproblematiek of psychische problemen. Zij maken het werk van TB niet eenvoudiger. In sommige gevallen zijn cliënten zo ziek dat er geen gesprek met hen gevoerd kan worden. Voor deze groep ontbreekt een goed uitgebouwde zorg en aangepaste begeleiding. In het kader van algemene preventie werd dit signaal door CAW De Kempen opgenomen en doorgegeven naar het beleidsoverleg van alle JWW’s. In de gevangenis van Turnhout zijn er het afgelopen jaar contacten geweest met diverse organisaties waaronder Psylos, Onada, Federatie KR8 en Z11 en coördinator van Psy107, in de hoop hiermee een (minimaal) aanbod te kunnen

25






 S

voorzien voor deze doelgroep. De mogelijkheden om een gespecialiseerd aanbod te voorzien zijn beperkt. De doelgroep is te divers en de financiële middelen te beperkt. Mensen zonder VAPH-statuut zijn niet financierbaar en het is voor deze mensen dat wij een aangepast aanbod zoeken. Ten slotte is er een tekort aan gedetailleerde informatie over deze problematiek (hoeveel gedetineerden op jaarbasis, wat is de lengte van hun verblijf, welke psychiatrische problematiek hebben zijn, dubbeldiagnoses, taal, opleidingsniveau, …). Bovenlokaal dient er werk gemaakt te worden van het verzamelen van deze informatie. Het probleem dient voldoende in kaart gebracht te worden om het signaal te kunnen ondersteunen. Actiepunt gerealiseerd in die zin dat er verkenningen gebeurd zijn. Er is echter geen aanbod gerealiseerd. GEZONDHEID 14 Implementeren van een draaiboek rond suïcidepreventie.

15

In 2013 zijn we drie maal samengekomen. Directie, psychiatrisch verpleegkundigen, medische dienst, PSD, PA, CAW de Kempen, CGG Kempen en BM zijn hierop vertegenwoordigd. Het doel van het overleg is te komen tot gedragen afspraken rond communicatie, opvolging en de rol van alle betrokken partijen. Twee concrete acties zijn het voorzien van een vorming voor de medewerkers en de oprichting van een meldpunt suïcide (dit is het team van psychiatrische verpleegkundigen). Er is echter nog een lange weg af te leggen. De spanning tussen veiligheid enerzijds en zorg anderzijds laat zich voelen. Actiepunt deels geealiseerd. In 2013 zal de preventiemedewerker suïcide van CGG Kempen ons bijstaan in het verder op punt zetten van deze werking. Realiseren van infosessies in de gevangenis rond diverse gezondheidsthema’s.

G



In 2012 zijn er drie infosessies geraliseerd: - Wereld Anti Tabak is op 30 mei. We hebben meegedaan aan de campagne die -

16

26

buiten door VIGEZ en logo Kempen wordt georganiseerd. Er zijn twee sessies met een tabacoloog doorgegaan. Infomoment GHB voor personeel en gedetineerden op 9 februari. Infomoment rond belang van goede nachtrust op de Dag van de Slaap (21 maart) door medewerker van een slaaplabo en een workshop relaxatiethechnieken.

Actiepunt gerealiseerd. Verkennen van mogelijkheden om te werken aan een (preventief) gezondheidsbeleid. De nood wordt door diverse betrokken partners gevoeld. Momenteel wordt er te vaak ad hoc gewerkt. Logo Kempen is bereid om hun expertise te delen. Een medewerker sluit dan ook aan op de werkgroep welzijn & gezondheidheid. Omdat de context zo specifiek is, kunnen bestaande schema’s niet gebruikt worden. Daarnaast blijkt dat we over onvoldoende gegevens beschikken om eerste stappen te kunnen nemen. De eerste stap in het opzetten van een (preventief) gezondheidsbeleid is voor de gevangenis van Turnhout het in kaart brengen van de huidige situatie. Een gezondheidsportret of gezondheidsprofiel kan ons hierbij helpen. Hiervoor is er contact opgenomen met de UGent voor ondersteuning door studenten. De afname van een bevraging zou in de loop van 2013 gebeuren. Actiepunt gerealiseerd in die zin dat de eerste verkenningen gebeurd zijn. Het Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden De Vlaamse Gemeenschap in de gevangenis



17

18

opzetten van een gezondheidsbeleid zal echter een actiepunt blijven de komende jaren. In 2012 willen we opvolgen in hoeverre er een wachtlijst is voor het CAP. De doelgroep van beklaagden heeft nood aan een snelle opvolging van een aantal aspecten. Een wachtlijst binnen CAP zou voor hen nefast zijn. Het CAP kreeg in 2012 in totaal 60 aanmeldingen. Hiervan werden 50 mensen gezien op gesprek, 7 gedetineerden waren op transfer of vrij vooraleer het gesprek kon plaatsvinden. In totaal werden er 98 persoonlijke gesprekken gevoerd en stonden er 3 mensen op de wachtlijst eind 2012. Gedurende het jaar is men regelmatig geconfronteerd met een wachtlijst voor CAP. Deze wachtlijst is niet lang en gedetineerden worden binnen een redelijke termijn gezien voor een gesprek. Zonder uitbreiding van middelen is er geen snellere opvolging mogelijk. Actiepunt gerealiseerd. Verkennen van mogelijkheden om rond hygiëne te werken, informeren van gedetineerden hierover.

Dit actiepunt werd eind 2011 geformuleerd op de werkgroep welzijn & gezondheid en is gedeeltelijk gerealiseerd. - Aantal signalen rond hygiëne zijn meegenomen naar het voorrapport waarna er diverse ingrepen tot verandering zijn ondernomen. De directie staat open voor dergelijke signalen en zoekt mee naar oplossingen. - Er is een projectvoorstel opgemaakt om de nood aan basisvorming rond hygiëne op cel en lichaamshygiëne op te kunnen maken. Het projectvoorstel is door CAW De Kempen ingediend bij diverse subsidiekanalen in de zoektocht naar financiële middelen om dit project op maat van de gedetineerden verder te kunnen uitwerken. De ingediende projectvoorstellen zijn niet weerhouden. We behouden dit actiepunt verder op in 2013. Actiepunt deels gerealiseerd. Verkenningen zijn gebeurd, het aanbod is niet gerealiseerd kunnen worden wegens budgettaire redenen. ONDERWIJS 19 Het onderwijsaanbod verder uitbreiden en diversifiëren. Eind 2011 werden alle gedetineerden en geïnterneerden die in de gevangenis van Turnhout verbleven bevraagd over hun interesse in een onderwijscursus. Op basis van signalen en de SCW-bevraging uit 2009 konden gedetineerden een top drie aanduiden uit 7 cursussen. Er was eveneens de mogelijkheid om de optie ‘anderen’ aan te duiden en zelf een cursussuggestie te geven. Op het moment van de bevraging verbleven 191 gedetineerden in de gevangenis. 95 ingevulde formulieren werden terug ingeleverd. In bijlage 2 kunt u de resultaten van de bevraging vinden. De resultaten van de bevraging vormden de basis voor de nieuwe cursussen in 2012. Zo werd gekozen om vanaf september 2012 van start te gaan met een module Spaans en om in november de cursus VeiligheidsCertificiaat Aannemers (VCA) in te richten. Met het inrichten van deze laatste cursus realiseert het Centrum voor Basiseducatie Kempen na afwezigheid van 2 jaar opnieuw een aanbod in de gevangenis van Turnhout. De cursus VCA werd enkel aangeboden aan beklaagden en veroordeelden.

27


 S

 €



20

21

28

Uit de bevraging kwam het signaal naar boven dat beklaagden/veroordeelden soms afhaken uit een onderwijscursus omwille van de deelname van geïnterneerden. Ook lesgevers beamen dat geïnterneerden vaak nood hebben aan meer zorg en aandacht tijdens lessen en dat beklaagden/veroordeelden afhaken omwille van dit gegeven. De vraag naar een gescheiden aanbod voor geïnterneerden en beklaagden/veroordeelden dringt zich op. Na de capaciteitsuitbreiding zullen de mogelijkheden van een gescheiden aanbod verder bekeken worden. Er zal dan ook een bevraging georganiseerd worden die specifiek geënt is op de geïnterneerden. Actiepunt gerealiseerd. Ondanks de realisatie zullen we dit actiepunt hernemen in 2013. De aandacht voor een kwaliteitsvol aanbod op maat van de gedetineerden die verblijven in de gevangenis van Turnhout blijft continu van belang. We zijn dan ook van mening dat hier nog verdere stappen in genomen kunnen worden. Uitbreiding van het aantal computers in het leslokaal en de vernieuwing van het computerpark. Door de verkenning met betrekking tot het aanbod van e-learning is er de mogelijkheid gekomen om de computers in de gevangenis van Turnhout te vernieuwen. Eind 2012 zijn de nieuwe computers geleverd en geïnstalleerd. Hierdoor hebben we een volwaardig computerlokaal. Meer informatie over e-learning : zie actiepunt 21 Actiepunt gerealiseerd. Verkennen van de mogelijkheden om e-learning aan te bieden aan de gedetineerden in de gevangenis van Turnhout. In april 2012 worden de mogelijkheden bekeken om te starten met E-learning in de gevangenis van Turnhout en dit met alle betrokken partners (onderwijs, justitie, VDAB, …). Momenteel kunnen via het netwerk van justitie 133 VDAB cursussen gevolgd worden. Cursisten die een VDAB cursus doorlopen krijgen een deelname attest via VDAB. Dit project kan enkel slagen mits voldoende ondersteuning. Voor de gevangenis van Turnhout werden volgende pistes bekeken: - 2 à 3 plaatsen worden tijdens de groepscursus van ICT gereserveerd voor E-learning. De leerkracht van het CVO kan op die manier de cursisten van E-learning opvolgen tijdens de cursus. Probleem is echter dat VDAB pakketten geen corebusiness zijn van de CVO’s en dat het CVO 3 voor hen niet financierbare cursisten mee in de begeleiding opneemt. - Opstarten van een Open Leercentrum door CBE of/en CVO. Dit is budgettair voor de centra geen optie. - Vrijwilligers die de begeleiding binnen het E-learning moment voorzien. Het consortium zou met vrijwilligers kunnen werken, maar ook zij vragen voldoende ondersteuning. Deze ondersteuning kan de OC momenteel niet voorzien. Er werd dan ook beslist om niet onmiddellijk met het project E-learning van start te gaan daar er niet voldoende ondersteuning kan geboden worden. In de gevangenis van Antwerpen en Leuven starten in 2012 proefprojecten met gecombineerd onderwijs. Na evaluatie van deze projecten zien we echter wel






22

23

24

mogelijkheden om dit op termijn in de gevangenis van Turnhout te implementeren. Actiepunt gerealiseerd in die zin dat er voorbereidend werk werd geleverd (verkenning met partners, lokaal werd in orde gebracht, PC’s werden geïnstalleerd, …). De opstart zal echter pas gerealiseerd worden indien er voldoende ondersteuning geleverd kan worden aan de cursisten. In 2012 willen we extra aandacht besteden aan de snelle opvolging van (mogelijke) afhakers. Er zijn geen acties in ondernomen. Dit actiepunt werd niet gerealiseerd. We vergroten het draagvlak voor onderwijs en optimaliseren de afstemming tussen onderwijs en andere actoren actief in de strafinrichting (specifiek het werkhuis). We komen hierbij tot afspraken en procedures met als doel de verbetering van de samenwerking en de integratie van onderwijs in de strafinrichting. In 2012 werd speciale aandacht besteed aan een betere afstemming tussen onderwijs en werk. In het verleden werd vastgesteld dat beklaagden/veroordeelden regelmatig afhaakten wanneer zij starten met werk. De afspraak is echter dat gedetineerden één cursus mogen volgen en hun werk blijven behouden. Hier werd in 2012 speciale aandacht aan gegeven. Betere communicatie hieromtrent zou cursisten en leerkrachten voor deze problematiek moeten sensibiliseren. Eind 2012 ging er een nieuw werkschema in voege in de gevangenis van Turnhout waarbij beklaagden/veroordeelden de eerste weekhelft werken en geïnterneerden in de tweede weekhelft. Onderwijsaanbod wordt hierop afgestemd. Actiepunt gerealiseerd. We signaleren de problemen die de huidige regelgeving veroorzaakt voor onderwijs aan gedetineerden.

Volgende signalen werden zowel door de onderwijscoördinator als beleidsmedewerker meegenomen naar diverse overlegmomenten: o Een aangepaste deler voor onderwijs aan gedetineerden zodat het mogelijk wordt om modules ook aan kleinere groepen aan te bieden. o Voor onderwijsinstellingen de nodige gepaste middelen voorzien zodat zij flexibeler zijn in het aanbieden van een begeleid Open Leercentrum binnen de gevangeniscontext. o Nood aan middelen voor een vorm van gecombineerd onderwijs, aangepast aan de gevangeniscontext. Actiepunt gerealiseerd. TEWERKSTELLING 25 Verkennen van mogelijkheden voor een assessmentprogramma afgestemd op de context van een arresthuis, evenals een aanbod rond sollicitatietraining. Dit voorstel werd voorgelegd aan de VDAB. De detentieconsulent VDAB actief in de gevangenis van Turnhout, heeft meegegeven dat de organisatie van een kort assessmentprogramma zinvol is, maar tijdsintensief. Om tot een adequate analyse van de deelnemers te komen,

29


X



 S



zijn het gebruik van diverse en veelvuldige oefeningen nodig. Op dit ogenblik is er echter onvoldoende capaciteit om dergelijke assessment in de gevangenis te organiseren. Actiepunt gerealiseerd. 26 We maken het aanbod van de detentieconsulent VDAB, als dienstverlener op vlak van werk, beter bekend bij gedetineerden. Vorig jaar (2012) werden er opnieuw meer gesprekken gevoerd door de detentieconsulent, na enkele jaren van dalende cijfers. Het aanbod van VDAB wordt bekend gemaakt via de klassieke kanalen: teletekst, maandelijkse folder en mondeling via TB/PSD indien men de inschatting maakt dat dit aanbod zinvol is voor de betrokkene. De dienstverlening van VDAB beperkt zich tot 0,2 VTE. Er zijn op dit ogenblik weinig mogelijkheden om dit aanbod verder uit te bouwen gezien de minimale capaciteit van de detentieconsulent in de gevangenis van Turnhout. Hierdoor gebeuren er geen verdere verkenningen rond oriëntatie- of sollicitatiecursussen op maat van een arresthuis. Gezien het besparingsklimaat waarmee ook de VDAB geconfronteerd wordt op dit ogenblik, zal op een creatieve manier moeten gekeken worden welke initiatieven er naar de toekomst kunnen genomen worden. Actiepunt gerealiseerd. 27 We voorzien voldoende ondersteuning vanuit VDAB aan gedetineerden in de afdeling voor beperkte detentie (vermoedelijke opening najaar 2012). Er heeft hierover tot op heden geen overleg plaatsgevonden. De detentieconsulent geeft aan dat gedetineerden die naar de afdeling beperkte detentie komen, meestal uit andere gevangenissen komen. Dit impliceert dat de voorbereidingen voor hen zullen gebeuren in de gevangenis van herkomst, door de detentiemedewerker ter plaatse. Gedetineerden die verblijven in de afdeling beperkte detentie, zullen opgevolgd worden door een VDAB-medewerker die buiten de muren actief is. Actiepunt gerealiseerd. Afdeling beperkte detentie zal opengaan in de loop van 2013. SPORT 28 Nood aan een aangepast sportaanbod binnen de beperkte infrastructuur.

29

30

Door het ontbreken van een sportfunctionaris tijdens de eerste vijf maanden van 2012 en de nodige inwerkperiode zijn er geen initiatieven genomen om dit actiepunt verder te concretiseren. Zolang de sportwandeling niet gerenoveerd is en de fitness niet vernieuwd, zal het zoeken blijven naar een voldoende divers en kwaliteitsvol sportaanbod in de gevangenis van Turnhout. Actiepunt niet gerealiseerd. In 2012 gaan we op zoek naar manieren om persoonlijke begeleiding en opvolging te voorzien tijdens de fitnessuren, deze is momenteel te beperkt. Dankzij de inzet van een sportstagiair van ROC Tilburg hebben we voor 22 gedetineerden een persoonlijke fitnessbegeleiding kunnen voorzien begin 2012. Deze begeleiding gebeurde op maandag en dinsdag aan gedetineerden die reeds naar de fitness kwamen en hierin interesse toonde. De sportstagiair heeft proactief gedetineerden aangesproken op deze mogelijkheid, waarna de mondaan-mond-reclame zijn werk deed. De begeleiding bestond uit een totaal Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden De Vlaamse Gemeenschap in de gevangenis





X

±

30

fitnessschema met aandacht voor conditie, lenigheid en kracht. Dit actiepunt is deels gerealiseerd. Er is echter nood aan een vaste structuur. Renovatie van de fitnesszaal.

 €

31

32

33

34

31

Er is geen volledige renovatie van de fitnesszaal gebeurd. In eerste instantie zijn de meest dringende reparaties uitgevoerd door de technische dienst van de gevangenis. Er werden offertes opgevraagd voor de aankoop van nieuwe toestellen en voor de reparatie van enkele oude toestellen. Eind 2012 werd er gezocht naar een datum waarop de levering en herstelling konden gebeurden. Actiepunt werd gedeeltelijk gerealiseerd. Volledige renovatie was niet mogelijk wegens budgettaire redenen. Fitness nieuwe vleugel De inrichting van de fitness op de nieuwe vleugel gebeurde volledig volgens het advies van de sportfunctionaris. Renovatie van de sportwandeling. Heel het jaar hebben de containers die gebruikt worden als bezoekzaal op de sportwandeling gestaan. In 2013 trachten we de nodige middelen te voorzien voor de renovatie van de sportwandeling en te starten met de werkzaamheden. Actiepunt niet gerealiseerd. De uitbouw van sportactiviteiten is te afhankelijk van de werking en inzet van een sportstagiair. Noodzaak aan meer structureel ingebed sportaanbod, sportaanbod dat professioneel is onderbouwd. In 2012 was het sportaanbod nog steeds te afhankelijk van de inzet van een sportstagiair. De sportfunctionaris heeft in het najaar 2012 de eerste aanzet gedaan om een structurele samenwerking op te zetten voor geïnterneerden, en dit in samenwerking met het zorgteam. De activiteit ‘Tai Chi’ en ‘Powertraining’ zullen opstarten in het voorjaar 2013. Actiepunt deels gerealiseerd. Er is nood aan verder uitbouw van een sportaanbod voor beklaagden en veroordeelden. Binnen het sportaanbod zal er meer doelgroepgericht worden gewerkt: ouderen en jongeren hebben andere behoeften op vlak van sport. Evenals ervaren sporters tegenover beginners. Zie aanbod op maat van geïnterneerden (actiepunt 32). Actiepunt deels gerealiseerd. Verder verkennen van samenwerkingsmogelijkheden met de stad Turnhout, evenals provincie Antwerpen. Er is geen overleg geweest met de stad Turnhout ivm mogelijke samenwerking in 2012, oa door de afwezigheid van een sportfunctionaris en zijn inwerktijd. Er zijn wel eerste contacten geweest met de provincie Antwerpen. Deze gesprekken zitten nog in een verkennende fase. Actiepunt wordt hernomen in 2013.


X €

G

±

G

CULTUUR 35 Bij het opzetten van sociaal-culturele activiteiten besteden we aandacht aan draagvlak, door o.a. de doelstellingen van sociaal-cultureel werk beter te communiceren naar personeel. We doen dit omdat het draagvlak voor dergelijke activiteiten niet groot is. Een vrij podium organiseren gaat niet zonder draagvlak bij personeel. Tijdens de uitwerking en de duur van het project is er ingezet op een goede communicatie en samenwerking met PBa’s ,het PA-team en directie. Verder werden er geen acties ondernomen. Dergelijke acties zijn beperkt in hun effect. Bij het uitwerken en opzetten van grotere activiteiten dient er dan ook voldoende aandacht te zijn voor dit aspect. 36 Voorzien van een aanbod waar anderstalige gedetineerden aan kunnen deelnemen. Vier acties ondernomen: - Binnen de bibliotheek wordt er een aanbod in vreemde talen voorzien. Dit is beperkt tot volgende talen: Frans, Engels, Duits, Spaans, Italiaans, Russisch en Pools. In het Turks, Bulgaars, Hongaars en Servo/Kroatisch is het aanbod minimaal. Naar ontleningen in 2012 geeft dit de volgende verdeling:



-

37

32

In de denkoefening rond het ontspanningsaanbod is er rekening gehouden met een minimum aanbod waar gedetineerden die geen Nederlands spreken aan kunnen deelnemen. Bijvoorbeeld: bingo, schaken. - Buiten Beeld: 5 films met hierin variatie naar taal en cultuur, zijn toegankelijk voor anderstaligen. - Anderstaligen konden deelnemen aan ‘vrij podium’ en het toonmoment. Actiepunt gerealiseerd, doch dient er blijvend aandacht te gaan naar het betrekken van anderstaligen in het hulpen dienstverleningsaanbod aan gedetineerden. Voorzien van een vervolgaanbod voor Jailhouse Rock. Op deze manier willen we tegemoetkomen aan de vraag naar muziekactiviteiten enerzijds en continuering van het project anderzijds. Na het succesvolle sociaal-artistieke project Jailhouse Rock was er in 2011 veel vraag vanuit de gedetineerden naar mogelijkheden om hun creatieve talenten verder te ontplooien en deze te tonen tijdens een soort van optreden. Het concept ‘vrij podium’ past hiervoor. Binnen een stageproject van een 3 dejaars stagiaire sociaal cultureel werk bij De Rode Antraciet in het voorjaar 2012 kon dit vrij podium georganiseerd worden. Op het vrij podium kan elke geïnteresseerde gedetineerde iets brengen dat gelinkt is met muziek, dans,






38

39

40

41

42

voordracht of stand-up comedy. Het eindproduct werd op 10 juni 2012 aan andere gedetineerden getoond. Aansluitend is er een jamsessie onder begeleiding van een professioneel gitarist georganiseerd voor een tiental gedetineerden die reeds gitaar konden spelen. De vraag naar dergelijke initiatieven in de gevangenis van Turnhout blijft groot bij een bepaald segment van gedetineerden. We dienen op zoek te gaan naar een meer permanent aanbod. Actiepunt gerealiseerd. Variatie brengen in het entertainment op de jaarlijkse BBQ. Deze vraag is doorgegeven aan De Rode Antraciet. In samenwerking met de Warande en het circuscentrum van Gent werden er twee circusacts ingepland voor de jaarlijkse barbecue op 16 september. Beide optredens waren een denderend succes. Diverse gedetineerden reageerden dat dit één van de beste optredens van de laatste jaren was. Naast circus was er ook een covergroep ‘Hard Candy’. Actiepunt gerealiseerd. Blijvend aandacht hebben voor vernieuwing en verandering in het ontspanningsaanbod. Op vraag van directie zal het ontspanningsaanbod apart voorzien worden voor geïnterneerden en beklaagden / veroordeelden na de capaciteitsuitbreiding. In voorbereiding hiervan is er nagedacht over de noden op vlak van ontspanning van beide doelgroepen. Hierna hebben de organisatieondersteuner en vrijwilligerscoördinator de verdere haalbaarheid en uitwerking opgenomen. Het resultaat hiervan zal in het voorjaar 2013 duidelijk worden voor de gedetineerden. Actiepunt gerealiseerd. Meer doelgroepgericht werken op vlak van cultuur. Bij beklaagden is er een groot verloop van gedetineerden. Dit is niet zo bij de geïnterneerden. Het aspect van continuïteit is bijvoorbeeld bij deze laatste groep belangrijk. Er zijn geen specifieke acties ondernomen. Actiepunt niet gerealiseerd. Voorzien van een groter bibliotheeklokaal. Er is nood aan een groter bibliotheeklokaal om aan alle noden en behoeften te kunnen blijven voldoen. Het lokaal wordt naast bibliotheek ook gebruikt als leslokaal. Door de opening van de nieuwe vleugel is er ruimte ontstaan om een apart computerlokaal in te richten waardoor er extra ruimte vrij komt in het bibliotheeklokaal. Deze ruimte zal benut worden met boeken, CD’s en DVD’s. Door tijd- en personeelsgebrek is er in 2012 weinig gebeurd rond collectiewissel en/of –vernieuwing. Enkel het DVD-aanbod is gegroeid en vernieuwd. In 2013 en de jaren nadien zal het aanbod wel toenemen waardoor er nood is aan bergruimte en rekken. De ruimte die is vrij gekomen door het verplaatsen van de computers zal op termijn te beperkt zijn. Actiepunt gerealiseerd. Herinrichting van de bibliotheek. Pas eind 2012 is er extra ruimte gekomen in het bibliotheeklokaal, dankzij de verhuis van de computers. De herinrichting van de bibliotheek staat voor begin

33






X





43

44

45

34

2013 op de planning, rekening houdend met de budgettaire beperkingen. Binnen deze inrichting zal er rekening gehouden met de automatisering van de gevangenisbibliotheek. Actiepunt zal in het voorjaar 2013 gerealiseerd worden. Nood aan een extra ontleenmoment voor de bibliotheek. De huidige openingsuren worden volledig benut waardoor bij de capaciteitsuitbreiding wachtlijsten kunnen ontstaan voor de bibliotheek. Het signaal is doorgegeven aan de regionale stuurgroep gevangenisbibliotheken. Omwille van de beperkte beschikbaarheid van het bibliotheekpersoneel (en vrijwilligers) en de noodzaak van hun aanwezigheid bij geautomatiseerd leenverkeer zal dit op korte termijn ook niet gerealiseerd kunnen worden zonder uitbreiding van personeelsmiddelen. Actiepunt niet gerealiseerd wegens budgettaire redenen. Opstart met professioneel bibliotheeksoftware zodat automatisch in- en uitleen mogelijk wordt. Binnen de regionale stuurgroep gevangenisbibliotheken is gekozen om de automatisering gefaseerd te laten verlopen. Alle voorbereidingen naar materiaal (aparte PC, verbinding met collectie, …) zijn voorzien. De bibliotheek van de gevangenis van Turnhout zal geautomatiseerd worden in het najaar 2013. Opstarten van een ‘kookproject’. Op de redactieraad van de twee edities van de bakgazet werd het idee geopperd om een kookboek voor en door gedetineerden te maken. In 2011 waren de eerste verkennende gesprekken voor dit project, waarna er een stuurgroep is opgericht in de gevangenis. Deze stuurgroep zou alles coördineren: de ingezonden recpeten bekijken, selecteren, maaltijden bereiden en fotograferen om zo te komen tot een kookboek. ‘Chez ’t Prisonneke’ werd de werktitel. Begin februari bleek er enorm interesse te zijn voor dit project en werd de stuurgroep uitgebreid. In de week van 16/04/2012 werd er door de directie beslist dat de gerechten op de kookplaten niet in de gevangenis van Turnhout konden gemaakt worden. De reden hiervoor is dat het kookboek een soort reclame is voor deze kookplaten, terwijl de kookplaten vervangen zullen worden door microgolfovens. Deze beslissing is teruggekoppeld naar de stuurgroep, waarna er – spijtig genoeg – beslist is om het project stop te zetten in de gevangenis van Turnhout. Het project zal verder gezet worden vanuit het PSC Hoogstraten.


€

G

X

6. Bijlagen Bijlage 1: Inventaris van de drempels die de deelname aan hulpen dienstverlening bemoeilijken. Drempels : deelname activiteiten - Geen rookpauze voorzien - Combinatie geïnterneerden en beklaagden/veroordeelden groepssamenstelling - Specifieke gedetineerden - Niet mogen bellen tijdens activiteit - Geen wandeling - Combinatie met werk (ongeacht de gemaakte afspraken) - Geen koffie of drank voorzien (bv. ontspanningsactiviteiten) - Manier van gedetineerden verzamelen (wachtcel) - Lokaal (akoestiek, gezelligheid, geur, …) - Taal van werving - Seizoen: mooi weer (zomer) tegenover slecht weer (winter) Manier waarop de werving gebeurd heeft ook zijn effecten:

Gele maandfolder Flyer

Affiche

Via TB

Via mede-gedetineerden

Voordelen Herkenbaarheid Herhaling – elke maand Handig voor wijzigingen of extra activiteiten. Meer concrete, volledige informatie meegeven. Werving op de wandeling, in de wachtcel, op prikborden aan medische dienst, … daar waar gedetineerden wachten. Persoonlijk aanspreken werkt. Gedetailleerde informatie. Persoonlijk Vragen aan gedetineerden om andere aan te spreken werkt goed.

Nadelen Beperkt in talen (enkel Nederlands) Wordt vaker weggegooid dan gelezen.

Enkel voor speciale activiteiten worden affiches gemaakt. Niet in andere talen. Beperkt in bereik.

Je moet gedetineerden en hun interesse kennen (moeilijk voor nieuwelingen). Geen controle over de boodschap die wordt gegeven. Grote tijdsinvestering

Wandeling / langs de cellen Kort op de bal werken. gaan. Veel gedetineerden bereiken. Intern videokanaal Werken met foto’s en Niet iedereen kijkt. (PowerPoint) filmpjes. Lang wachten (powerpoint

35


Via bibliotheekmedewerkers

Andere talen gebruiken. Gedetineerden worden naar (boek)interesses aangespreoken

loopt in een loop). Door drukke bibilotheekmomenten is hier vaak geen tijd voor.

Bijlage 2: Bevraging onderwijsinteresse gevangenis Turnhout Afname: 29/11/2011 Aantal gedetineerden aanwezig in de inrichting: 191 Aantal gedetineerden die de bevraging hebben ingeleverd: 95 Aantal blanco formulieren teruggekregen: 3 Antwoordmogelijkheden Autocad Bedrijfsbeheer VCA-attest Schrijven zonder fouten Goed in je vel Spaans Budgetteren Andere

36

Aantal hits 46 44 36 16 23 30 20 Photoshop Digitale fotografie Acces Rijbewijs Theorie Internet en mailen Blind typen Russisch Praktijk carrosserie + Theorie Frans Computer Wiskunde Muziekcursus – Gitaar Word – Excel Voeding Lectuurgericht, journalistiek, schrijven van teksten Infosessies (betalingen, belastingen, drugs, schulden, familie) Meer fitness, meer sport Pools Medicijnen Engels Elektriciteit Terug cursus op cel studeren Arabisch


3 2

2 10 5 2

2

2

Jaarverslag Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Gevangenis Turnhout

Recommend Documents