JAARVERSLAG 2013
Helder in identiteit – Sterk in kwaliteit – Zorg een prioriteit
Inhoudsopgave 1. Profiel Calvijn College 1.1 Personen ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 5 1.2 Structuur ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 7 Interview – Kijken vanuit een ander gezichtspunt��������������������������������������������������� 8 1.3 Aantal leerlingen ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 8 1.4 Soorten onderwijs ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 9
2. Beleid
2
2.1 Missie en visie 11 2.1.1 Missie ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 11 2.1.2 Visie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 11 2.2 Identiteit ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 12 2.2.1 Helder in identiteit ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 12 2.2.2 Sterk in kwaliteit �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 12 2.2.3 Zorg een prioriteit ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 12 2.2.4 Veilig, open en betrouwbaar ����������������������������������������������������������������������������������������� 12 Interview – Helder in identiteit – Kleur bekennen op themadag klas 5 ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 13 2.3 Strategie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 14 2.3.1 Betrokken & Dynamisch ������������������������������������������������������������������������������������������������������� 14 2.3.2 Waarden als richtinggevers ���������������������������������������������������������������������������������������������� 14 2.3.3 Nieuw strategisch beleid������������������������������������������������������������������������������������������������������ 15
2.4 Ontwikkelingen ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 17 2.4.1 Krimp en samenwerking ����������������������������������������������������������������������������������������������������� 17 2.4.2 Reformatorisch Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 17 2.4.3 Onderwijsontwikkelingen �������������������������������������������������������������������������������������������������� 18 2.4.4 Ambulante begeleiding �������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18
2.5 Samenwerking ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 19 2.5.1 Samenwerking reformatorisch onderwijs ������������������������������������������������������� 19 2.5.2 Overige samenwerkingsverbanden ����������������������������������������������������������������������� 19
3. Onderwijs
3.1 Onderwijsresultaten �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 21 3.1.1 Doorstroomgegevens �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 21 3.1.2 Examenresultaten ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 21 3.1.3 Verantwoording ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 21 3.1.4 Waardering ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 22 3.1.5 Kwaliteitszorg ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 22 Interview – Sterk in kwaliteit – Pro investeert in werken én wonen ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23
3.2 Leerlingbegeleiding �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 24 3.2.1 Passend Onderwijs voor elke leerling ���������������������������������������������������������������� 24 3.2.2 Ontwikkelingen leerlingbegeleiding per locatie ����������������������������������� 26 Interview – Zorg een prioriteit – Gestart met eigen ambulant begeleiders ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 28
Voorwoord
3.3 Locatieverslagen������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 29 3.3.1 Locatie Goes onderbouw en vmbo ������������������������������������������������������������������������ 29 3.3.2 Locatie Goes havo en vwo ����������������������������������������������������������������������������������������������� 30 3.3.3 Locatie Krabbendijke Appelstraat ���������������������������������������������������������������������������� 32 3.3.4 Locatie Krabbendijke Kerkpolder ����������������������������������������������������������������������������� 34 3.3.5 Locatie Middelburg �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 36 3.3.6 Locatie Tholen ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 37
3.4 Projecten ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 38 3.4.1 Toerusting en vorming in het vmbo �������������������������������������������������������������������� 38 3.4.2 Taalbeleid ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 38 3.4.3 Personeelsvisie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 39
SPREKEN
4. Bedrijfsvoering
4.1 Facilitair beheer �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 41 4.1.1 Arbo-beleid ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 41 4.1.2 Vervoer ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 41 4.1.3 Huisvesting ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 41
4.2 ICT & Planning �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42 4.2.1 Computernetwerk ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 42 4.2.2 Applicaties ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42 4.2.3 Digitalisering onderwijs ������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42 4.2.4 Rooster & Planning ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42
4.3 Personeel & Organisatie �������������������������������������������������������������������������������������������������������� 43 4.3.1 Beleid en ontwikkeling ��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 43 4.3.2 Ons personeel in cijfers �������������������������������������������������������������������������������������������������������� 44 4.3.3 Opleidingsschool ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 46 4.3.4 Onderzoek in de school �������������������������������������������������������������������������������������������������������� 46
4.4 Kwaliteitszorg �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 47 4.4.1 Vensters voor Verantwoording ������������������������������������������������������������������������������������� 47 4.4.2 Kwaliteitsonderzoek ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 47 4.4.3 Collegiale visitatie ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 47 4.4.4 Kennisdeling van kwaliteitszorg���������������������������������������������������������������������������������� 47
4.5 Communicatie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 4.5.1 Visie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 4.5.2 Activiteiten ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 4.5.3 Communicatie met doelgroepen ������������������������������������������������������������������������������� 49 4.5.4 Contact met de pers ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 49
3
Woorden betekenen veel voor mensen. Door met elkaar te spreken kunnen we veel gedachten, gevoelens en overtuigingen delen met elkaar. Wat is dit een bijzondere gave van onze Schepper. In dit jaarverslag spreken we door woorden met u over het achterliggende kalenderjaar. We spreken over alle zegeningen van trouw, zorg en liefde die we hebben ontvangen, waarbij de foto’s zichtbaar maken wat er is gebeurd. Als we dit overzien mogen we met verwondering even stilstaan om te spreken over de Heere, Die dit alles mogelijk heeft gemaakt. Ons spreken is niet het belangrijkste geweest in de school. God heeft elke dag tot ons en onze jongeren gesproken door Zijn Woord. Hij heeft ons laten horen dat Hij een barmhartig en rechtvaardig God is en Hij nodigt ons uit om ons hele leven in Zijn dienst te besteden.
Onze wens is dat we in dit jaarverslag Zijn stem en werk opmerken en ons herinneren wat we Hem geantwoord hebben. Ook als er bijzonder ernstig werd gesproken, toen we aan het graf hebben gestaan van twee van onze leerlingen. Voor degenen die nauw verbonden waren aan deze leerlingen, is het terugblikken in dit jaarverslag opnieuw een moeilijk moment. Voor iedereen is het weer een spreken dat aangeeft dat we de oproep om God te dienen niet naar de toekomst moeten schuiven. Ieder hartelijk dank voor het vertrouwen dat we kregen in het afgelopen jaar. We hopen dat we met elkaar in hetzelfde vertrouwen verder mogen gaan. Namens het college van bestuur,
A.J. Vogel
5. Financiën
5.1 Financiële positie ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 5.2 Specifieke doelen ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 52 5.3 Vooruitblik ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 52
6. Bijlagen
1. Verslag raad van toezicht ��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 55 2. Klachtenafhandeling ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 57 3. Verklarende woorden- en begrippenlijst ������������������������������������������������������������ 58
Leeswijzer In het eerste hoofdstuk geven we u in vogelvlucht een beeld van de organisatie en het onderwijsaanbod van het Calvijn College, waarna in het tweede hoofdstuk wordt aangegeven waar we voor staan en hoe dat een vertaling kreeg in beleid. In hoofdstuk 3 leest u over onder-
wijsresultaten en ontwikkelingen die zich voordeden op het gebied van onderwijs en leerlingbegeleiding, ook per locatie. In hoofdstuk 4 treft u afdelingsverslagen aan en krijgt u een beeld van personeelsontwikkelingen, opleidingsschool en onderzoek door docenten. Het laatste hoofdstuk informeert u over de financiële situatie van de school.
1. Profiel Calvijn College
EEN ZEEUWSE SCHOLENGEMEENSCHAP OP REFORMATORISCHE GRONDSLAG
1416 leerlingen 167 personeelsleden
Goes
420 leerlingen 41 personeelsleden Middelburg
4
334 leerlingen 31 personeelsleden Tholen
523 leerlingen 60 personeelsleden Krabbendijke Appelstraat
422 leerlingen 75 personeelsleden Krabbendijke Kerkpolder
5
Totaal aantal leerlingen: 3115 Totaal aantal personeelsleden: 374 Genoemde aantallen geven de situatie aan per 1 oktober 2013
1.1 Personen
Het Calvijn College is een reformatorische scholengemeenschap met een breed opleidingsaanbod: van praktijkonderwijs tot gymnasium. Wij hebben vijf locaties: Goes, Krabbendijke Kerkpolder, Krabbendijke Appelstraat, Middelburg en Tholen. Onze school telt ruim drieduizend leerlingen.
College van bestuur Het college van bestuur (CvB) heeft naast bestuurlijke taken ook de algemene leiding van het Calvijn College. Het bestond in 2013 uit: • A.J. Vogel, voorzitter • C. Giljam, lid Schoolbrede afdelingen • Financiën & Beheer – P. Velthove QC, afdelingshoofd • ICT & Planning – A.M. Verwijs, afdelingshoofd • Personeel & Communicatie – drs. A.C. Nobel, afdelingshoofd • Orthopedagogen – mw. M.C. de Bel MSc en drs. A. de Korte (Orthopedagoog-Generalist, NVO) Managementteam Het managementteam (MT) bestond in 2013 uit het college van bestuur en de locatiedirecteuren. Dit betrof de volgende personen: • • • • •
A.J. Vogel, voorzitter college van bestuur C. Giljam, lid college van bestuur H.M. Guiljam, locatiedirecteur Krabbendijke Appelstraat drs. D.A. Janssen, locatiedirecteur Krabbendijke Kerkpolder G.E. Kamerik, locatiedirecteur bovenbouw havo en vwo Goes
• • •
P.J. Kleinjan, locatiedirecteur onderbouw en vmbo (ad interim) (met ingang van schooljaar 2013-2014) P.M. Kunst, locatiedirecteur Tholen G.A. Terlouw, locatiedirecteur Middelburg (met ingang van schooljaar 2013-2014)
Raad van toezicht De raad van toezicht (RvT) houdt toezicht op de manier waarop het college van bestuur leiding geeft aan de schoolorganisatie. De RvT vormt ook het bestuur van de schoolvereniging. De raad bestond in 2013 uit: • • • • • • • • • •
C.A. Hoekman (voorzitter), Kapelle G.S. Both (secretaris), ’s-Gravenpolder E.P. van Iwaarden, Yerseke ds. W. Meijer, Tholen J. Moerdijk (penningmeester), Goes J.L. Pieper, Oostdijk H. Uil, Zierikzee F. van Vuuren, Zaamslag C.J. van Westenbrugge, Middelburg D. van Wijck, Biervliet
Medezeggenschapsraad De medezeggenschapsraad (MR) van het Calvijn College wil een positief-kritische sparringpartner zijn van het college van bestuur. Het is de taak van de MR om het beleid dat door het college van bestuur wordt voorgesteld, te beoordelen. Er wordt daarbij gelet op de gevolgen voor personeel, ouders en leerlingen van de school. Daarom zijn deze groepen ook alle drie vertegenwoordigd in de MR. De samenstelling was per start van schooljaar 2013/2014 als volgt:
Personeel • G.H.J. Roestenburg (voorzitter) - personeel, locatie Krabbendijke Appelstraat • T.L. Opbroek (secretaris) - personeel, locatie Goes • A.A. Bastiaanse - personeel, locatie Goes • M. Both (plv. voorzitter) - personeel, locatie Krabbendijke Kerkpolder • J.H. Guiljam - personeel, locatie Middelburg
• • •
mw. J.M.E.H. Hamoen-Boogaard - personeel, locatie Tholen ing. A. Hoogendijk - onderwijsondersteunend personeel (OOP) A. van Moolenbroek - onderwijsondersteunend personeel (OOP)
Ouders • W.I. Goedegebure - ouders, locatie Goes • mw. M. Harthoorn-van den Bosse - ouders, locatie Middelburg • C.M. Schot - ouders, locatie Tholen • J.C. Smits - ouders, locatie Krabbendijke Leerlingen • Annerieke Everse • Rosalien van der Maas • Emmaly Nieuwenhuijse • Hermieke Zweemer
1.2 Structuur De schoolvereniging met haar bestuur functioneert als dragende kracht achter het Calvijn College. De schoolvereniging, voluit Vereniging tot het verstrekken van Voortgezet Onderwijs op Gereformeerde Grondslag in de provincie Zeeland (VVOGGZ), telt ruim 1700 leden. Ouders van wie de kinderen op het Calvijn College zitten of hebben gezeten, kunnen lid worden van de vereniging. Met hun lidmaatschap steunen zij de instandhouding van het reformatorisch voortgezet onderwijs in Zeeland. Het lidmaatschap kost 12,50 euro per jaar. Eén keer per jaar vindt een algemene ledenvergadering plaats, waarin de toezichthouder zich verantwoordt over de inhoudelijke ontwikkelingen op school. Leden van de schoolvereniging worden op deze manier betrokken bij beleidsvorming en de ontwikkelingen op school.
leiding over de schoolorganisatie. Daarnaast heeft de stichting een raad van toezicht. Die houdt toezicht op de manier waarop het college van bestuur leiding geeft aan de schoolorganisatie. De leden van de raad van toezicht vormen ook het bestuur van de schoolvereniging, waarmee de directe lijn tussen de stichting en de vereniging is geborgd. In de figuur is de organisatiestructuur van de schoolvereniging en de stichting weergegeven.
Onder de schoolvereniging functioneert de stichting Calvijn College. De stichting wordt aangestuurd door het college van bestuur. Zij heeft de algemene
De organisatiestructuur van schoolvereniging en stichting en de interne managementstructuur ziet u weergegeven in onderstaand organogram.
Er is een schoolbrede medezeggenschapsraad (MR), waarin de ouderadviesraden (OAR), de leerlingenraad (LR) en de personeelsraad (PMR) zijn vertegenwoordigd.
Algemene ledenvergadering Vereniging (VVOGGZ) Bestuur vereniging raad van toezicht van de stichting college van bestuur van de stichting / Algemene leiding
Stichting Calvijn College
Interne managementstructuur Calvijn College
6
7
raad van toezicht
college van bestuur Medezeggenschapsraad Personeel & Communicatie
ICT & Planning
Financiën & Beheer
Opleidingsschool
Orthopedagogiek
Locatiedirectie Goes
V.l.n.r. voor: A. van Moolenbroek, A.A. Bastiaanse, ing. A. Hoogendijk, G.H.J. Roestenburg (voorzitter) en T.L. Opbroek (secretaris). Achter: C.M. Schot, Rosalien van der Maas, mw. J.M.E.H. Hamoen-Boogaard, Annerieke Everse, Emmaly Nieuwenhuijse, Hermieke Zweemer, J.C. Smits, mw. M. Harthoorn-van den Bosse en W.I. Goedegebure. De personeelsleden M. Both en J.H. Guiljam ontbreken. Op onze website en in de schoolgids (pagina 10) kunt u meer informatie vinden.
Mediatheek
Teamleiders
Locatiedirectie Middelburg
Mediatheek
Teamleiders
Onderwijsassistentie
Docenten
Onderwijsassistentie
Docenten
Locatie Krabbendijke Appelstraat
rebound/allround onderbouw
Mediatheek
Teamleiders
Locatie Krabbendijke Kerkpolder
rebound/allround bovenbouw
Mediatheek
Teamleiders
Onderwijsassistentie
Docenten
Locatie Tholen
Mediatheek
Teamleiders
Onderwijsassistentie
Docenten
Onderwijsassistentie
Docenten
1.4 Soorten onderwijs Interview - Medezeggenschap
Kijken vanuit een ander gezichtspunt Leerlingen, ouders en personeelsleden krijgen medezeggenschap. Hoe gaat het Calvijn College hier mee om? En hoe ervaren de representanten hun rol? We laten ze zelf aan het woord.
denken en betrokken worden bij zo veel zaken. Wij als ouders kijken weer anders naar de school dan personeel en leerlingen. Onze inbreng tijdens vergaderingen wordt serieus genomen en er is een open sfeer.”
J.C. Knulst (OAR) “Ik ervaar het als heel prettig om samen met andere betrokken ouders de belangen van de school, leerlingen en ouders te bespreken. Door ouders medezeggenschap te geven wordt hun betrokkenheid groter en dat komt de kwaliteit van de school en het welbevinden van de leerlingen ten goede. Ik heb de afgelopen tijd gemerkt dat er in de ouderadviesraad een grote eensgezindheid is en dat er door de school serieus wordt omgesprongen met de gegeven adviezen. Dat geeft voldoening.”
M. Both (PMR) “Het is boeiend om naast je dagelijkse werk voor de klas ook breder in de school actief te zijn. Als lid van de personeelsgeleding in de medezeggenschapsraad (PMR) spreek je mee over zaken die op je eigen locatie spelen, maar ook over zaken die de breedte van de school aangaan. Ik ben ervan overtuigd dat een professionele (P)MR een belangrijke functie heeft binnen een organisatie. Door voorstellen inhoudelijk maar ook procedureel te beoordelen, wordt de besluitvorming beter en het draagvlak vergroot. Dat is belangrijk, want beleid dat gedragen wordt door het personeel, zal inspirerend uitgevoerd worden. En daar zijn onze leerlingen bij gebaat.”
“Onze inbreng tijdens vergaderingen wordt serieus genomen en er is een open sfeer” 8 mw. M. Harthoorn-van den Bosse (MR) “Sinds 2011 ben ik namens de ouders van de locatie Middelburg lid van de schoolbrede medezeggenschapsraad. Mijn ervaringen met de MR zijn positief. Hoe langer je er deel van uitmaakt, hoe meer je je thuis voelt in de MR. De vergaderingen zijn erg gevarieerd en ik sta er iedere keer versteld van hoeveel stukken behandeld moeten worden. Het onderwijs is steeds in beweging en de bezuinigingen spelen hierbij een grote rol. Ik waardeer het dat ouders mogen mee-
Rosalien van der Maas (LR) “Mijn ervaringen als lid van de leerlingenraad zijn positief. Er wordt binnen het Calvijn College echt naar de mening van leerlingen geluisterd. Het college van bestuur geeft altijd reactie op de adviezen of vragen van de LR, wat ervoor zorgt dat de LR goed functioneert en veel kan betekenen voor de leerlingen. De leerlingen zijn de belangrijkste doelgroep van het Calvijn College. Het is belangrijk dat de leerlingenraad medezeggenschap heeft op school. Leerlingen kunnen immers het beste aangeven wat er onder leerlingen speelt, wat hun wensen zijn en wat zij juist minder positief vinden aan de school. De LR staat voor goede onderwijskwaliteit en een fijne sfeer in school.”
Breed onderwijsaanbod Het Calvijn College is een school met een breed en divers aanbod. Van praktijkonderwijs tot gymnasium. Tweetalig onderwijs, verrijkings- en verdiepingsstof voor leerlingen die wat extra aankunnen, vakoverstijgende projecten in het Leerplein (zie pagina 29), een beroepsgericht vak technologie (zie pagina 37) en deelname aan landelijke vakwedstrijden (zie pagina 19).
Op welke locatie wordt welke type onderwijs aangeboden? De onderbouw wordt, met uitzondering van de locatie Kerkpolder, op al onze locaties aangeboden. Na de onderbouw maken leerlingen een keus voor het vervolg van hun opleiding. Afhankelijk van die keus, vervolgen de leerlingen het onderwijs op een andere locatie óf op de locatie waar zij al zitten. In de onderbouw werken wij met streams.
Pro = praktijkonderwijs Gericht op praktische vaardigheden en ingevuld vanuit de vraag welke vaardigheden de individuele leerling nodig heeft om te kunnen functioneren in de maatschappij. Leerlingen worden niet opgeleid voor een diploma maar voor een plaats op de arbeidsmarkt.
Er zijn vier verschillende streams: 1) gymnasium/atheneum/havo, havo/atheneum en vmbo tl/havo 2) vmbo tl, gl en kb 3) vmbo bb / vmbo bb lwoo (maximaal twee leerachterstanden) 4) vmbo bb lwoo (meer dan twee leerachterstanden)
Vmbo = voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Er zijn vier leerwegen: • Theoretische leerweg (tl): geen beroepsgerichte vakken maar alleen theorie. • Gemengde leerweg (gl): naast theoretische vakken wordt een beroepsgericht vak aangeboden. • Kaderberoepsgerichte leerweg (kb): het accent op beroepsgerichte vakken is groter dan bij de gemengde leerweg. Leerlingen volgen een flink aantal uur per week beroepsgerichte vakken. • Basisberoepsgerichte leerweg (bb): het accent ligt sterk op de beroepsgerichte vakken. De programma’s zijn eenvoudiger dan in de kaderberoepsgerichte leerweg en het onderwijs is zoveel mogelijk praktisch en concreet. Alle vmbo-leerlingen kunnen doorstromen naar het mbo. Vmbo-leerlingen met een diploma voor de leerweg gl/tl, kunnen ook doorstromen naar het havo.
Onderwijsaanbod per locatie Het kan voorkomen dat er klassen zijn waarin twee streams gecombineerd worden, bijvoorbeeld combiklassen van leerlingen uit stream 2 en 3. Naast de hiervoor genoemde streams kennen we binnen onze school het praktijkonderwijs. Goes Krabbendijke Appelstraat Krabbendijke Kerkpolder Middelburg Tholen
onderbouw stream 1-3, bovenbouw vmbo gl / tl, havo, atheneum, gymnasium onderbouw stream 1-4, bovenbouw vmbo gl / tl, pro bovenbouw vmbo kb / bb onderbouw stream 1-3, bovenbouw vmbo gl / tl onderbouw stream 1-3, bovenbouw vmbo gl / tl
9 Lwoo = leerwegondersteunend onderwijs Lwoo is bedoeld voor leerlingen die een orthopedagogische en orthodidactische benadering (extra begeleiding) nodig hebben om een diploma te kunnen halen binnen een van de vier leerwegen van het vmbo. Lwoo is dus geen aparte leerroute, maar extra ondersteuning, gericht op het vmbo. Havo = hoger algemeen voortgezet onderwijs De leerlingen zijn, vergeleken met vmbo-leerlingen, zelfstandiger, hun leertempo ligt op een hoger niveau en zij krijgen grotere hoeveelheden lesstof. Vanaf de bovenbouw werken zij in de Tweede Fase, waarbij ze meer eigen verantwoordelijkheden krijgen voor het plannen van hun studie. Leerlingen kunnen na het havo doorstromen naar het hbo. Na het derde havo-leerjaar, dat aansluit op het onderwijs van stream 1 van de onderbouw, is er ook de mogelijkheid over te stappen naar het mbo. Atheneum Vanaf klas 3 hebben atheneumleerlingen al een zelfstandige werkhouding en verwerken de lesstof in een behoorlijk tempo. Vergeleken met havo-leerlingen is het beroep op inzicht en vermogen tot abstractie groter. Atheneumleerlingen hebben de mogelijkheid om Latijn te volgen. Leerlingen kunnen na het atheneum doorstromen naar de universiteit.
1.3 Aantal leerlingen Het aantal leerlingen op onze school blijft redelijk stabiel. Het schommelt al jaren rond de 3000. In 2013 volgden 3115 leerlingen onderwijs aan onze school. Leerlingenaantallen per 1 oktober Locatie
2008
2009
2010
2011
2012
2013
prognose 2014
Goes
1311
1367
1343
1375
1401
1416
1422
Krabbendijke Appelstraat
486
503
474
483
510
523
489
Krabbendijke Kerkpolder
480
437
436
429
385
422
447
Middelburg
426
428
428
430
443
420
407
Tholen
308
302
284
298
306
334
341
Totaal
3011
3037
2965
3015
3045
3115
3106
Gymnasium Het gymnasium, dat aangeboden wordt vanaf het eerste leerjaar, heeft vanaf klas 1 Latijn en in klas 2 komt daar Grieks bij. Deze leerweg is gericht op een klassieke vorming met een uitdagend lesprogramma. Gymnasium- en atheneumleerlingen hebben vanaf klas 4 dezelfde examenroute. Leerlingen die examen doen in Latijn en/of Grieks krijgen een gymnasiumdiploma en kunnen daarmee doorstromen naar de universiteit. Voor het gymnasium geldt een aparte toelatingsprocedure.
VAVO aan Scalda Scholen voor voortgezet onderwijs en het Scalda hebben een samenwerkingsovereenkomst inzake uitbesteding van onderwijs van het VO naar het VAVO (voortgezet algemeen onderwijs voor volwassenen). Dit is er om met name voor de 16- en 17-jarigen, die er om uiteenlopende redenen niet in slagen binnen de school voor VO hun diploma te behalen een extra mogelijkheid te creëren om bij het VAVO van Scalda een startkwalificatie, diploma of certificaten te behalen. De leerlingen bij het VAVO dienen veelal volledige trajecten te volgen om een diploma te kunnen halen. Daarnaast zijn er de zogenaamde sprokkelaars; zij moeten nog een aantal certificaten halen om een einddiploma te kunnen krijgen. Bij havo en vwo zijn er ook profielwisselaars; leerlingen die om naar de vervolgopleiding van hun keuze te kunnen doorstromen nog een of twee aanvullende vakken moeten volgen.
Aantal VAVO-leerlingen schooljaar 2011/2012: havo: 3 vwo: 5 Aantal VAVO-leerlingen schooljaar 2012/2013: havo: 2 vwo: 3 Aantal VAVO-leerlingen schooljaar 2013/2014: vmbo: 2 havo: 5 vwo: 4
2. Beleid
2.1 Missie en visie
WAAR STAAN WE VOOR?
10
11
Het Calvijn College biedt onderwijs
2.1.1 Missie
2.1.2 Visie
De missie van het Calvijn College is verbonden met de grondslag van de school en verwoord in de schooldoelstelling. Op basis van de Bijbel en de daarop gegronde Drie Formulieren van Enigheid stelt de school zich ten doel:
Vanuit de missie heeft de school ook vooruit gekeken. Welke idealen streeft het Calvijn College na? Daarop geeft de visie het antwoord:
In afhankelijkheid van de zegen des Heeren die opleiding en vorming verzorgen waarin de Heere geëerd wordt, waardoor leerlingen mogen komen tot een leven in de vreze des Heeren en toegerust worden tot het functioneren overeenkomstig de eis van de Wet Gods in gezin, kerk en maatschappij.
met een heldere identiteit en van een hoge kwaliteit, waarbij zorg en aandacht voor de individuele leer-
Het Calvijn College is een dynamische school waarin: het Woord van God verbindt en uitgedragen wordt, vertrouwen en verantwoordelijkheid wordt gegeven, ruimte is voor ideeën en ontwikkelingen, elke leerling er mag zijn en onderwijs van hoge kwaliteit wordt gegeven. Dit alles realiseren we als betrouwbare partner voor ouders, kerken en maatschappelijke omgeving.
ling prioriteit krijgt. In de periode 2010-2014 is het motto ‘Betrokken
Themadag
& Dynamisch’. In directe betrokkenheid op Bijbel en leerling werken aan toerusting, begeleiding en dialoog met belanghebbenden. zetten voor ontwikkeling, uitdaging en passend vervolg. Dat is waar het Calvijn College voor gaat.
Appelstraat
En zich als dynamische school in-
“We organiseren ieder jaar een themadag voor de hele locatie. De steeds terugkerende thema’s zijn muziek, vrije tijd, gezondheid en burgerschap. Van overheidswege is verplicht aan deze onderwerpen aandacht te geven in het onderwijsprogramma. We nodigen steevast een breed scala aan workshopsprekers uit. Iedere klas krijgt vier workshops, toegesneden op niveau en leeftijd van de klas. In het onderwijsprogramma aandacht geven aan. Bij elk onderwerp proberen we leerlingen actief te betrekken en zowel negatieve als positieve kanten te belichten. Bijvoorbeeld aandacht voor verschillende muzieksoorten en het doel van de muziekgave. We geven de thema’s een brede invulling. Zo is in 2013 binnen het thema gezondheid onder andere een spreker uitgenodigd van Different, een christelijke organisatie voor mensen met een andere geaardheid.”
L.J. Moerdijk, docent
2.2 Identiteit Interview - Helder in identiteit
Waar staat het Calvijn College voor? Wat zijn herkenbare karakteristieken van de school? Het Calvijn College is helder in identiteit, sterk in kwaliteit en zorg is op deze school een prioriteit. Een school vol dynamiek, die staat op Gods Woord en gaat voor de leerling. Het profiel van de school staat op geen enkel punt los van de identiteit. Het gaat om het tot ontwikkeling brengen van jongeren met de gaven die hen zijn gegeven. De school is hierbij primair gericht op waarden in plaats van opbrengsten. De school stelt de leerling centraal en laat daarmee zien naast onderwijskwaliteit ook veel belang te hechten aan het bieden van goede zorg en begeleiding.
Het Calvijn College werkt actief aan kwaliteitszorg. In hoofdstuk 4.4 treft u een verslag aan over de inrichting van de kwaliteitszorg op onze school.
2.2.1 Helder in identiteit
2.2.3 Zorg een prioriteit
Het Calvijn College wil onderwijs geven op grond van Bijbel en belijdenis. De school wil leerlingen toerusten en vormen om als christen te kunnen functioneren in de samenleving. De school is van mening dat de reformatorische identiteit in alles terug te vinden dient te zijn. Dit uitgangspunt zie je het meest terug in het oog hebben voor het diepste ‘zijn’ van de leerling. Een jong mens, met een ziel voor de eeuwigheid, die richting een plek gaat in de maatschappij. De school ziet de doopbelofte van ouders als primaire reden voor haar bestaan. De school heeft oog voor elk individueel kind, omdat God mensen persoonlijk roept. Leerlingen zijn niet alleen individu, maar ze zijn ook deel van een gemeenschap. Je kunt leerlingen niet zien zonder de ander en de Ander te zien. Toerusting en vorming vanuit de Bijbel zijn speerpunt. De school helpt de leerling in hun ontwikkeling naar een toekomst als christen in de maatschappij. Informatie over hoe de school in de praktijk vormgeeft aan identiteit, toerusting en vorming, en toelatingsbeleid, treft u aan in de schoolgids.
Het Calvijn College is een leerlinggerichte organisatie. Alle schoolwaarden zijn in relatie tot leerlingen geformuleerd. Essentieel voor de school is zich in te zetten voor de ontwikkeling van de talenten die jongeren van God ontvangen hebben. De school wil elke leerling op elk niveau laten schitteren. Denk aan een pro-leerling die zijn droombaan krijgt en een gymnasium-leerling die meedoet aan een internationale wedstrijd. In bezuinigingen wordt de zorg ontzien. De school heeft een solide zorgstructuur. Er is zorg op maat beschikbaar voor iedere leerling. Leerlingbegeleiding is er op drie belangrijke momenten: bij tegenvallende studievoortgang, bij keuzemomenten voor studie en beroep en bij moeilijkheden op sociaal-emotioneel gebied. In het laatste geval heeft de school vooral een signaalfunctie en bekijken wij in overleg met de ouders wat de beste begeleidingsvorm is, zowel op de school als via externe deskundigen. In hoofdstuk 3.2 kunt u meer lezen over onze leerlingbegeleiding.
2.2.2 Sterk in kwaliteit De school ziet het als haar taak kwalitatief goed onderwijs te verzorgen. Docenten geven individuele begeleiding en krijgen veel ruimte en verantwoordelijkheid. Leerlingen ervaren dat ze uitdagend onderwijs krijgen en zijn betrokken op hun leerproces. Op het Calvijn College behalen leerlingen verhoudingsgewijs gemiddeld hoge cijfers en snel een diploma. De school scoort hoog in schoolprestatieonderzoeken van bijvoorbeeld het weekblad Elsevier. We hebben hoge slagingspercentages en geven veel aandacht aan de schoolloopbaan en ontwikkelmogelijkheden van de individuele leerling. Om de kwaliteit van ons onderwijs steeds te ontwikkelen en te verbeteren, wordt ons personeel in de gelegenheid gesteld zich te laten scholen (zie hoofdstuk 4.3.3).
Het Calvijn College kijkt verder dan scores, heeft het welzijn van de leerling op het oog. Voor nu en altijd. Wat is er mooier dan dat een leerling Gods eer beoogt en een eeuwig perspectief heeft? De school legt dan ook een sterk accent op toerusting en vorming, onder meer door jaarlijks themadagen te organiseren. We spreken teamleider P.W. van Schaik over de themadag voor havo- en atheneum 5.
In welk breder programma past de themadag ? “De themadag maakt onderdeel uit van de totale toerusting van de leerlingen in bovenbouw havo/vwo. We hebben onder leiding van de locatiedirecteur intensieve sessies gehad over de invulling. Jaarlijks stond een thema centraal, waarbij er geen verschil was tussen de klassen 4 tot en met 6. We organiseren steeds drie themadagen. De themadag voor klas 4 heeft een toerustend en vormend karakter, die voor de klassen 4 en 5 heeft de blik naar buiten, en voor atheneum 6 willen we ons richten op een literair onderwerp.” Waarom is de blik naar buiten gericht bij de themadag voor klas 5? “De leerlingen hebben dan al een aantal jaren toerusting en vorming gehad. Velen van hen zijn nog weinig in aanraking geweest met andersdenkenden. Het is dan goed ze te confronteren met andere denkbeelden. Straks gaan ze immers als student de wijde wereld in.” Jullie kiezen ervoor niet-christelijke scholen te betrekken bij deze themadag… “Al enkele jaren organiseren we de themadag samen met klas 5 van het Pontes in Goes. Voorheen legden we brede vragen voor, waarbij er hele goede gesprekken ontstonden en onze leerlingen moesten uitleggen wat ze geloven. Leerlingen van het Pontes vroegen zich af hoe het kan dat je als jongere je leven aan banden laat leggen door een boek. Ik herinner me de conclusie van een groepje meiden: ‘Homo’s worden bij jullie op school beter behandeld dan bij ons!’ Het Pontes waardeert deze samenwerking enorm. Zij hechten er ook aan dat hun leerlingen zich verplaatsen in andersdenkenden in de regio. Daarnaast is er met deze school contact in het kader van de Roemenië-uitwisseling.”
2.2.4 Veilig, open en betrouwbaar Het Calvijn College hecht eraan dat jongeren zich veilig en thuis voelen op school. Wij zijn ervan overtuigd dat jongeren zich alleen in een veilige omgeving jongeren kunnen ontwikkelen tot verantwoorde jonge christenen. In de onderbouw kunnen leerlingen terecht op een locatie in de eigen regio. De scholen zijn veelal relatief klein en hebben persoonlijke aandacht, betrouwbaarheid, openheid en veiligheid hoog in het vaandel staan. We bieden de leerlingen geborgenheid door te streven naar een goede aansluiting tussen school en thuis. Veiligheid in en om de school is van groot belang. Alle locaties hebben het certificaat ‘veilige school’. Dit is door de Arbo Unie opnieuw toegekend in 2013. Er is integraal gekeken naar alles wat er in en om de school gebeurt: van de route naar school tot en met het gedrag in de school.
Sfeer op school “Ik vind de sfeer op school heel erg fijn. Je voelt je echt thuis omdat leraren en leerlingen heel sociaal zijn. Dat geeft je een veilig en fijn gevoel. Ik zit nu in klas 2 en was vorig jaar snel gewend op deze school. We hebben een drukke, maar leuke klas en ik had er snel vrienden en vriendinnen. Ik kwam van een openbare school en heb zelf de keuze gemaakt voor het Calvijn College. Ik zie duidelijke verschillen. Er is meer structuur hier en we beginnen ’s morgens met de Bijbel. Tholen is een heel kleine school. Iedereen weet hier wel wat van iedereen. Die heeft verkering met die en zij is beste vriendin met die. Hoe docenten zijn? Ze helpen je heel intensief. Ze geven je graag persoonlijke begeleiding als je iets niet snapt.”
Laura Bout (klas 2c)
Tholen
12
Kleur bekennen op themadag klas 5 Hoe ziet zo’n themadag eruit? “We hebben nu een andere aanpak dan in 2013. Voorheen lag in klas 4 tot en met 6 het accent op toerusting en vorming. Oud-leerlingen gaven tijdens de terugkomavond aan: ‘Leer ons nou niet primair ons geloof te verdedigen, maar uit te leggen en positief te getuigen.’ Met die feedback zijn we aan de slag gegaan. We richten met deze themadag de blik naar buiten door sprekers van diverse beroepsterreinen uit te nodigen. Zo waren er een rechter, twee artsen, een verpleegster en twee
“Leer ons nou niet primair ons geloof te verdedigen, maar uit te leggen en positief te getuigen” journalisten. Dit schooljaar hebben we – bij het thema ‘Kleur bekennen’ – alleen christelijke sprekers uitgenodigd. Zij schetsten een ethisch dilemma uit hun beroepspraktijk, waarover de leerlingen vervolgens met elkaar in gesprek gingen. Ook het Ostrea Lyceum is aangehaakt. Volgend jaar willen we ook niet-christelijke sprekers uitnodigen. We startten de dag met onze leerlingen in het kerkgebouw ‘de Levensbron’ met een Bijbelstudie in mentorklasgroepjes. Nu was het in de beeldvorming de themadag van het Calvijn College. Ik kan me voorstellen dat we er in het vervolg meer een gezamenlijke dag van maken.”
Hoe volgend jaar verder? “Een tevredenheidsenquête onder leerlingen gaf een heel positief beeld, dus reden om inhoudelijk zo verder te gaan. We willen volgend jaar alles in één dag onder gaan brengen. Eén themadag voor de hele bovenbouw havo/vwo. Zo beleeft de complete afdeling het als één geheel, dat werkt verbindend.”
13
2.3 Strategie
van oud-leerlingen. Het algemene beeld van de kwaliteit van de voorbereiding en de aansluiting is positief, maar de cijfermatige onderbouwing kan beter. Uit de terugkoppeling van scholen waar onze leerlingen naar toe gaan, constateren we dat er aanmerkelijk minder leerlingen van het Calvijn College een andere opleiding zijn gaan doen dan waarvoor ze zich aanvankelijk aanmeldden. Onze oud-leerlingen doorlopen de gewenste opleidingen over het algemeen goed.
Het kalenderjaar 2013 is een dubbel jaar geweest voor wat het nadenken over de strategie van onze school betreft. Het is enerzijds het schooljaar waarin de periode 2010 – 2014 wordt afgesloten. Anderzijds moesten we volop aan de slag voor D.V. de nieuwe periode 2014 – 2018.
4. De school is maatschappelijk betrokken Onder deze noemer valt een diversiteit aan onderwerpen. Zo constateren we met dankbaarheid dat ‘bovengemiddeld presteren’ iets is waar het Calvijn College in het oordeel van de inspectie aan voldoet. In hoofdstuk 3.1 wordt dit met cijfers onderbouwd. Verder kan in dit kader gedacht worden aan collectedoelen en andere acties (van bijvoorbeeld examenleerlingen) voor goede doelen, samenwerking in de regio voor instandhouding van voorzieningen, en een interne permanente campagne voor zuinig energieverbruik.
Vooruitzien is erg belangrijk. Sommige processen voltrekken zich per schooljaar. Iets voorbereiden kost een schooljaar en de eerste uitvoering moet ook door de jaarcyclus heen. Vervolgens is het kijken of iets goed gegaan is, waarna we zo nodig verbeteringen aanbrengen. Echt alleen van dag tot dag je best doen, daar komt een school niet verder mee. We blikken in dit verslag terug op een ‘oud’ strategisch beleidsplan en kijken vooruit naar het ‘nieuwe’.
2.3.1 Betrokken & Dynamisch Het motto ‘Betrokken & Dynamisch’ sierde ons strategisch beleid. Waar werd dit zichtbaar? Allereerst komt de betrokkenheid tot uitdrukking in de tevredenheidsenquête die onder leerlingen is verspreid (zie op onze website Sterk in kwaliteit -> Verantwoording). We waren blij met het cijfer dat onze eigen leerlingen de school hebben gegeven.
De dynamiek van de school zien we terug in de verschillende plannen en vooral in de bereidheid van onze mensen om te werken aan uitdagende leeromgevingen, al is dat een niet geringe opgave. Door dit jaarverslag heen krijgt u een indruk van schoolactiviteiten en hoe de identiteit vorm krijgt in de praktijk. Juist dat geeft diepte aan de dynamiek van de school.
2.3.2. Waarden als richtinggevers 2. Leerlingen zijn betrokken en goed toegerust Een van de belangrijkste informatiebronnen is ook hier de gemeten tevredenheid. We zien dat een aantal zaken goed van de grond gekomen is. Zo heeft de schoolbrede werkgroep toerusting en vorming haar eerste producten al opgeleverd en is ook dit jaar bezig om uitwerkingen, met name voor het vmbo, op alle locaties te bespreken. In het lopende schooljaar hopen we een volledige herbezinning op de inhoud en de vormgeving van het onderwijs in stream 3 rond te hebben, zodat ook daar één van onze doelen - uitdagend onderwijs voor alle leerlingen – verder uitgewerkt kan gaan worden.
Nu we aan het einde van het traject zijn, is het zaak aan te geven of we hetgeen we ons voornamen, ook bereikt hebben. We kijken hierbij naar elk van de vier waarden uit onze strategiekaart.
1. Ouders en leerlingen ervaren de school als een veilige school Alle schoollocaties hebben in 2008 na onderzoek het certificaat ‘veilige school’ uitgereikt gekregen door de Arbo Unie en ontvingen dit in 2013 opnieuw. Het gaat hierbij niet alleen over objectief meetbare zaken, maar ook over de vraag in hoeverre ouders en leerlingen tevreden zijn over de beleefde veiligheid. We hebben de vereiste scores ruimschoots behaald, reden voor dankbaarheid. Incidenten zijn gelukkig dus incidenten en geen symptomen die aangeven dat er structureel iets mis zit. De school vindt het ook belangrijk dat leerlingen zich op principieel vlak veilig voelen. Verbeterpunten die rezen naar aanleiding van een thematisch schoolbezoek van de raad van toezicht in het vorige schooljaar, zijn aangepakt. Meer dan 80% van de ouders toont zich tevreden tot zeer tevreden.
3. Het onderwijs kwalificeert voor een passend vervolg Havo en vwo hebben al jarenlang een goed schoolverlatersvolgsysteem en bijbehorend jaarlijks terugkoppelmoment met oud-leerlingen. Op het vmbo is dit vooralsnog minder gestructureerd vormgegeven. Daar werken we in dit schooljaar aan. Wel is er binnen het vmbo al aanzienlijke ervaring opgedaan met terugkommomenten en andere manieren van het ‘horen’
2.3.3. Nieuw strategisch beleid In de laatste maanden van het verslagjaar zijn we begonnen met de opzet van het nieuwe strategisch beleid voor – als de Heere ons die tijd en gelegenheid geeft – de periode 2014 tot 2018. Een traject waarin leerlingen, ouders en personeelsleden hebben meegedacht. Circa honderd leerlingen in een schoolbrede bijeenkomst, ruim 700 ouders in een enquête en personeelsleden in de teams. Belangrijke voorlopige conclusies zijn dat we steviger willen werken vanuit de lange termijnvisie voor onze school. Er moet ook meer ruimte zijn voor activiteiten die precies passen bij onze doelstellingen én betreffende groep leerlingen, vak of organisatiegeleding. We gaan hierbij vaker over tot het uitnodigen van groepen in de school om mee te denken en een passende bijdrage te leveren.
Plusprojecten vwo “Plusprojecten worden op het Calvijn College Goes aangeboden aan de meer en hoogbegaafde leerlingen om de motivatie te bevorderen. Leerlingen werken zelfstandig aan projecten die deels onder schooltijd vallen. In het Plus-team hebben we in 2013 als ambitie gehad om een stevig doordachte basis te leggen waarop we verder konden borduren. Het was dus een soort ‘vormjaar’, waarin we hebben gedocumenteerd hoe we werken en overdacht hoe we verder willen. Daarnaast hebben we verschillende nieuwe Plusprojecten ontwikkeld en uitgeprobeerd.”
H.J. van den Bos, docent
Goes
14
De resultaten van de bijbehorende tevredenheidsenquête die door ouders is ingevuld, geeft eenzelfde beeld te zien. We zijn er dankbaar voor. Betrokkenheid komt ook op andere manieren tot uitdrukking. Een bijzonder mooi voorbeeld daarvan is het door onze leerlingen laten ontvangen van gasten van buiten de school. Zowel leden van de Tweede Kamerfractie van de VVD en de PVV, als ook wethouders uit de verschillende gemeenten en de nieuwe voorzitter van de VO-raad zijn rondgeleid op locaties door onze beste ambassadeurs: eigen leerlingen. Ze lieten de school zien en vertelden hoe ze het er zelf ervaren. Wat is het dan bijzonder om als directie en bestuur te ervaren dat ze enthousiast van de rondleiding terugkomen en waardering hebben voor wat onze eigen jongeren hen verteld hebben.
Ondersteuning voor kwetsbare jongeren Aan het begin van het kalenderjaar hebben we in de school een stevig gesprek gevoerd over onze inzet voor jongeren die veel ondersteuning nodig hebben. Denkend vanuit de doopbelofte van de ouders konden we niet anders dan tot de slotsom komen dat we ook deze jongeren met hun ouders moeten steunen waar we kunnen. In principe kunnen alle leerlingen die een stevig gedragsprobleem hebben met een langdurige zorgvraag, terecht op het Calvijn College. Per augustus 2013 zijn we – om dit waar te kunnen maken – gestart met een allround-voorziening. Leerlingen in de eerste twee leerjaren kunnen hiervoor terecht op de locatie Krabbendijke Appelstraat en de oudere leerlingen op de locatie Krabbendijke Kerkpolder.
15
2.4 Ontwikkelingen
Missie: In afhankelijkheid van de zegen des Heeren, die opleiding en vorming verzorgen, waarin de Heere geëerd wordt, waardoor leerlingen mogen komen tot een leven in de vreze des Heeren en toegerust worden tot het functioneren overeenkomstig de Wet Gods in gezin, kerk en maatschappij. Visie: Het Calvijn College is een dynamische school, waar het Woord van God verbindt en uitgedragen wordt, vertrouwen en verantwoordelijkheid wordt gegeven, ruimte is voor ideeën en ontwikkelingen, elke leerling er mag zijn, onderwijs van hoge kwaliteit wordt gegeven. Dit alles realiseren we als betrouwbare partner voor ouders, kerken en maatschappelijke omgeving.
1. Ouders en leerlingen ervaren de school als een veilige school.
2. Leerlingen zijn betrokken en goed toegerust.
3. Het onderwijs kwalificeert voor een passend vervolg.
4. De school is maatschappelijk betrokken.
3. Er wordt kwalitatief en uitdagend onderwijs verzorgd.
4. Er wordt transparant en communicatief gewerkt, gericht op verantwoording.
2.4.1 Krimp en samenwerking
4. Leiderschap is gericht op respectvolle verantwoordelijkheid en waardering voor leren en groeien.
Het met andere scholen samen bespreken van een kwalitatief goed onderwijsaanbod in onze regio’s en in de provincie – ruim een jaar geleden opgestart – krijgt op allerlei manieren gestalte. Soms door het samenvoegen van afdelingen dan wel onderwijssoorten over de grenzen van de scholen heen. Een aanpak waar wij niet in meegaan. Waar we wel in meewerken, is het met elkaar goed afstemmen van de overstap van vmbo naar mbo; van Calvijn College naar Hoornbeeck College dan wel Scalda of Edudelta College. Zo krijgt de samenwerking gestalte in projecten die over afstemming gaan alsook onderwerpen waar wij zelf niet in kunnen voorzien, zoals groen onderwijs.
Zie onderstaand kader voor de uitwerking
1. Leerlingen worden toegerust om als christen te functioneren.
2. Leerlingen krijgen goede begeleiding.
Zie onderstaand kader voor de uitwerking
1. Personeel werkt vanuit gedeelde Bijbelse waarden.
2. Planning- en rapportagesystemen sluiten op elkaar aan en zijn waar mogelijk elektronisch.
3. Persoonlijke ontwikkeling is gericht op kennis en op verbindingen leggen.
UITWERKING C.2
UITWERKING D.3
• Leerlingen ervaren medeverantwoordelijkheid voor het leerproces. • Ze voelen zich toegerust om als christen te reageren op wat op hen afkomt. • Ze voelen zich gestimuleerd om al hun talenten te ontwikkelen.
• • • • •
Toelichting: • De missie geeft aan waarvoor we staan en de visie maakt duidelijk waarvoor we gaan. • Waarden zijn doelen die we ons stellen met dit strategisch beleid. • Sleutelactiviteiten zijn activiteiten waarmee we de waarden willen realiseren. • Voorwaarden zijn vereisten voor uitvoering van de sleutelactiviteiten.
Aandacht voor informatisering en internationalisering Afstemmen met de leerlingengroep Verantwoordelijkheden geven Motiverende werkvormen Passend onderwijs voor elke leerling
2.4.2. Reformatorisch Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO Met de gezamenlijke reformatorische scholen voor voortgezet en speciaal voortgezet onderwijs werken we samen in het enige landelijk samenwerkingsverband, Reformatorisch Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO. Alle andere samenwerkingsverbanden zijn regionaal van karakter en omvang. Een resultaat is het aan de gemeenten aanbieden van het deel van het ondersteuningsplan dat voor onze provincie van belang is. Daarin staat welke ondersteuning het Calvijn College aan welke leerlingen kan bieden, met daarnaast ambities van de school. Een daarvan is de wens om met de gemeenten samen te werken om tot afstemming te komen over jeugdzorg en vooral de ondersteuning vanuit principieel christelijke organisaties.
Internationalisering “De locatie Tholen is het afgelopen jaar actief bezig geweest met internationaliseren. Zoals gepland zijn er twee Engelse weken gehouden, waarbij er bij veel vakken aandacht is voor Engels. Tijdens deze Engelse weken is er tijdens de les of een gedeelte daarvan in het Engels lesgegeven. Leerlingen, ouders en docenten zijn enthousiast over deze vorm van internationaliseren. In het najaar van 2013 is een eerste aanzet gegeven voor een groot project rondom internationaliseren dat betrekking heeft op de watersnoodramp van 1953.”
• De pijlen laten de samenhang zien tussen de niveaus. De kleuren van de pijlen maken duidelijk aan welke waarde de betreffende sleutelactiviteit of voorwaarde bijdraagt.
P.M. Kunst, locatiedirecteur Om u een indruk te geven van de uitgebreide kaart is bij twee onderdelen de uitwerking weergegeven. De uitwerking van de andere onderdelen en toelichting bij de pijlen kunt u vinden op www.calvijncollege.nl.
Tholen
E. Voorwaarden
16
D. Sleutelactiviteiten
C. Waarden
A. / B. Missie en visie
Strategiekaart Calvijn College 2010-2014
17
2.5 Samenwerking 2.5.1 Samenwerking reformatorisch onderwijs Binnen de groep van reformatorische scholen hebben we een vrij intensieve samenwerking. We participeren in een samenwerkingsverband waarin scholen voor reformatorisch voortgezet onderwijs en praktijkonderwijs samenwerken om de kwaliteit van de leerlingenzorg zo optimaal mogelijk te maken. Dit onder de noemer Reformatorisch Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO. We weten dat we elkaar als reformatorische scholen voor voortgezet onderwijs nodig hebben.
2.5.2 Overige samenwerkingsverbanden Bij een samenwerkingsverband met anderen, buiten het reformatorisch onderwijs, gaat het altijd om een samenwerking met een duidelijke, vaak zakelijke, meerwaarde voor de school. Samenwerking op dit gebied hebben wij met: • Zeeuwse Academische Opleidingsschool De meest in het oog springende samenwerking die het Calvijn College is aangegaan, is de samenwerking met alle Zeeuwse scholen in de oprichting en de inrichting van de Zeeuwse Academische Opleidingsschool. Zie voor meer informatie hoofdstuk 4.3.3 en www.docentinzeeland.nl.
2.4.3 Onderwijsontwikkelingen
Pilot kern- en keuzeprogramma Op de locatie Krabbendijke Kerkpolder wordt hard gewerkt om de invoering van een nieuw onderwijsprogramma mogelijk te maken. Een programma waarin leerlingen in een profiel een kerndeel krijgen, waarbij er ruimte is voor keuzedelen. We kiezen ervoor deze aanpak te volgen bij sterke profielen en dus niet te breed. Deze onderwijsvernieuwing betekent wel dat we onze leerlingen goed moeten steunen bij de keuzes die ze op verschillende momenten in de schoolloopbaan dienen te maken. De afdeling Zorg en Welzijn loopt daarin voorop en doet ook mee in het landelijke proefproject.
Aansluiting vmbo-mbo Een deel van onze leerlingen wil graag vanuit het vmbo verder op mbo niveau 2 in combinatie met een baan. Met Scalda (mbo) is de afspraak gemaakt dat wij deze leerlingen de mogelijkheid bieden om al vóór de zomervakantie een deel van die opleiding op het Calvijn College te doen. In die zes weken tijd krijgen ze niet alleen een voorsprong in de opleiding maar ook een voorsprong op de arbeidsmarkt. Eerste opleiding waarbinnen we dit uitrollen is Bouwen Wonen en Interieur.
• DCO Platform Zeeland DCO Platform Zeeland (Dienstencentrum Onderwijs) is een netwerk van zestien onderwijsinstellingen en twee bibliotheken, gericht op kennisuitwisseling
2.4.4 Ambulante begeleiding We hebben de stap gezet om zelf ambulante begeleiders in dienst te nemen. Dit in goed overleg met de organisaties die voorheen deze ambulante zorg verleenden, de stichtingen De Korre en Respont. Deze interne ambulante begeleiders zijn eigen personeelsleden die scholing hebben gevolgd om leerlingen met een fysieke of gedrag-gerelateerde beperking (waaronder ook de autistische leerlingen) de steun te kunnen bieden die zij nodig hebben. In de eerste beoordeling waren ouders en leerlingen zeer positief over de geleverde ondersteuning. Waarvan akte.
Zwitserlandkamp “Met de vierde klas zijn we na de examens een midweek op kamp geweest in Zwitserland. Het was heel leuk, we hadden ook goed weer. We hebben veel gelopen in de bergen. Het was erg gezellig. Je kent bijna iedereen wel, Middelburg is immers een kleine locatie. Veel oud-klasgenoten zie je later niet of weinig meer. Dan is dit een leuke afsluiting van de Middelburg-tijd. De avonden waren top. Onvergetelijk waren het kampvuur en de barbecue. Vrijdag hebben we kampreünie, leuk om herinneringen op te halen!”
Kevin Vader (klas h4e)
• Stichting Scholierenvervoer Zeeland We participeren ook in de Stichting Scholierenvervoer Zeeland. De stichting is een uniek fenomeen in Nederland. De gezamenlijke scholen in Zeeland, gebundeld in de stichting, proberen de belangen van scholieren zo goed mogelijk te behartigen. Het doel van de stichting is het borgen en verbeteren van de kwaliteit van het openbaar busvervoer van de scholieren van het voortgezet onderwijs in Zeeland. Het gaat hier om leerlingen die verder dan tien kilometer vanaf de school wonen, waardoor fietsen niet altijd een goed alternatief is. Zie voor meer informatie www.scholierenvervoerzeeland.nl. • Stichting ZIEN ZIEN staat voor Zeeuws Initiatief Educatief Netwerk. Het is een samenwerkingsverband voor glasvezelverbindingen in de provincie Zeeland. Momenteel zijn er 104 partners, waaronder Scalda, alle bibliotheken, alle scholen voor voortgezet onderwijs en een dertigtal basisscholen. Zie voor meer informatie www.stichtingzien.nl.
19
Middelburg
18
Vmbo kader/basis Op verschillende plaatsen in dit jaarverslag gaan we in op ontwikkelingen in het vmbo. We hebben de keuze gemaakt om een concept in te voeren waarbij kennismaking met beroepen plaatsvindt en verbinding met identiteit en persoonlijke vorming wordt gemaakt. Het gaat om een route vmbo-T+ in plaats van de huidige theoretische en gemengde leerweg. In deze route volgt de leerling zeven vakken waarvan het intersectorale vak technologie er een is. Hiermee bieden we leerlingen een nog betere loopbaanoriëntatie, aansluiting van vmbo op mbo, en voorbereiding op een zelfstandig en verantwoordelijk functioneren in de maatschappij.
en efficiency. Er zijn overleggroepen actief op het terrein van Facilitair-Inkoop, Personeel & Organisatie, Kwaliteitszorg en ICT. Door samenwerking en het gezamenlijk doen van Europese aanbestedingen, werkt DCO aan efficiency. Elk platform wordt geleid door één of meer vertegenwoordigers van de samenwerkende partijen. Een personeelslid van onze school is (mede-)trekker van het platform Personeel & Organisatie en één van de leden van het college van bestuur is bestuurslid van het netwerk. Zie voor meer informatie www.dcozeeland.nl.
3. Onderwijs
3.1 Onderwijsresultaten
ONDERWIJS VANUIT EEN VISIE
Het Calvijn College scoort hoog in verschillende schoolprestatieonderzoeken, waaronder die van Elsevier. In januari hebben we ook voor drie afdelingen het predicaat Excellente School ontvangen. Een project van het ministerie waarbij breder wordt gekeken dan alleen naar ‘harde’ cijfers. Wat is het ‘geheim’ van het Calvijn College? Zij wil de leerling tot zegen zijn. In de top-tien van Elsevier en driemaal het predicaat Excellente School. Zo’n erkenning is een opsteker voor het docententeam en een aanmoediging om op de ingeslagen weg door te gaan. Hier past dankbaarheid. Het gaat immers om ontvangen zegeningen. Misschien verrassend: de school focust zich niet primair op verhoging van cijfers en slagingspercentages. We gaan voor de leerling als persoon. Het vizier staat op het welzijn van de individuele leerling.
3.1.1 Doorstroomgegevens Op de website van de inspectie (www.onderwijsinspectie.nl) vindt u doorstroom-gegevens van onze school. Daar ziet u bijvoorbeeld het percentage leerlingen dat in de laatste drie jaar van de opleiding zonder vertraging het diploma behaalde. Ook alle vergelijkingscijfers staan hier direct bij.
3.1.2 Examenresultaten Hieronder vindt u de tabel met de examenresultaten over de achterliggende jaren. Met dankbaarheid mag geconstateerd worden dat de slagingspercenta-
20
ges van het Calvijn College hoog zijn in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Ten opzichte van voorgaande jaren is er intern sprake van een paar kleine schommelingen, maar er zijn geen opvallende trends waar te nemen.
3.1.3 Verantwoording Op onze website treft u diagrammen aan van Vensters voor Verantwoording, een ideaal instrument dat u in staat stelt om scholen op velerlei punten op een goede manier te vergelijken. Het ‘rapport’ van Vensters bevat twintig onderdelen (indicatoren) die aangeven hoe de school de presteert. Vensters werkt met gegevens van de Onderwijsinspectie, die ook gebruikt worden voor de Opbrengstenkaart en de schoolprestatieonderzoeken van dagblad Trouw en weekblad Elsevier. Vensters voegt daar extra indicatoren aan toe, zoals tevredenheid, veiligheid, personeel en financiën. Zo kan een genuanceerder en eerlijker beeld worden gegeven van wat een school daadwerkelijk presteert. Zie ook www.schoolkompas.nl voor een vergelijking met andere scholen.
21
Examenresultaten/slagingspercentages 2009-2013 2009
vmbo bb vmbo kb vmbo gl/tl
Het strategisch beleid van het
Goes
2010
2011
2012
2013
eigen school
landelijk
eigen school
landelijk
eigen school
landelijk
eigen school
landelijk
97%
95%
99%
95%
98,5%
92%
97,4%
91%
92%
95%
92%
94%
95,8%
81%
97,3%
79%
eigen school
landelijk
95%
97%
94%
93%
96%
91%
Krabbendijke Appelstraat
100%
95%
99%
94%
94%
81%
95,4%
79%
93%
91%
Middelburg
100%
95%
100%
94%
100%
81%
96,4%
79%
96%
91%
Tholen
96%
95%
100%
94%
97,1%
94%
95,1%
79%
97%
91%
havo
98%
89%
92%
85%
94,2%
82%
96,9%
82%
95%
88%
vwo
94%
91%
99%
88%
92,8%
88%
94,7%
86%
95%
92%
Calvijn College kreeg gestalte in onderwijsresultaten, leerling-bege-
Gymnasium
leiding en concrete projecten en activiteiten. Dit hoofdstuk maakt
“In najaar 2013 zijn kwaliteit en tevredenheid van het gymnasium onderzocht. Het gymnasium voldoet in veel opzichten aan de verwachtingen van de leerlingen. Opvallend is dat leerlingen aangeven de doe-vakken erg leuk te vin¬den. Veel leerlingen vinden daarom dat ze ook het vak onderzoek & ontwerp zouden moeten kunnen volgen naast Grieks en Latijn. Vooralsnog hebben we niet alle gewenste karakteristieken van het gymnasium kunnen realiseren. Bovenaan ons prioriteitenlijstje staat het beginnen met twee¬taligheid. Verder willen we graag dat er voldoende uitdaging komt in de exacte hoek. Het cultuuronderwijs en burgerschapsvorming moet ook beter uit de verf komen.”
duidelijk dat het onderwijs aan het Calvijn College kwalitatief sterk is, aansluiting biedt op een passend voor het aanbod van leerlingbegeleiding op maat.
Goes
vervolg en er veel aandacht is
drs. L.A. Niewenhuijse, teamleider o.a. gymnasium
3.1.4 Waardering Interview - Sterk in kwaliteit
Excellente School De verkiezing van scholen voor het predicaat Excellente School vond in 2013 voor de tweede keer plaats. Criteria zijn naast de opbrengsten die bij de inspectie bekend zijn, ook: de toename van vaardigheden of kennis van leerlingen op een school; de omstandigheden waaronder een school werkt; en het schooleigen excellentiebeleid. Ten slotte werd ook gekeken of een school zich onderscheidt op een specifiek onderwijsgebied. In januari 2014 was het Calvijn College één van de 36 scholen voor voortgezet onderwijs die het predicaat Excellente School 2013 ontving: voor het vmbo van locatie Tholen, het havo van locatie Goes en het praktijkonderwijs van locatie Krabbendijke Appelstraat. De conclusies en juryrapporten zijn te vinden via www.calvijncollege.nl. Schoolprestatieonderzoek Elsevier Het Calvijn College kreeg in het rapport van het Elsevier-schoolprestatieonderzoek ‘Beste scholen 2014’ een eervolle vermelding. De school staat al sinds 2008 „onafgebroken tussen de winnaars”, schrijft Elsevier. „Een teken van permanente kwaliteit.” Het Calvijn College zit met havo in Goes en vmbo-gt in Middelburg in de top 10 van het betreffende schooltype. Ook de andere locaties boekten mooie resultaten. Elsevier beoordeelt onder meer op het percentage zittenblijvers in de onderbouw, het percentage leerlingen dat onvertraagd het diploma haalt en het gemiddelde examencijfer. Het weekblad toetst over een periode van drie jaar.
Periodiek kwaliteitsonderzoek inspectie Het bewaken van de kwaliteit van ons onderwijs wordt ondersteund door de inspectie. Zo zijn er opbrengstenkaarten, een jaarlijks onderzoek en een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO) dat de inspectie tenminste één keer per vier jaar uitvoert. De inspectie kende in juni 2013 aan alle afdelingen en locaties van het Calvijn College voor de periode van weer vier jaar het basisarrangement toe. Concreet betekent dit dat de inspecteur voor geen enkele schoollocatie thema’s met betrekking tot het toezicht houden als onvoldoende heeft beoordeeld. De beoordelingen van onze school zijn na te
Het Calvijn College wil de talenten die leerlingen ontvangen hebben, maximaal ontplooien. De school werkt aan ‘excelleren op elk niveau’. Extra uitdaging geeft leerlingen motivatie en zelfvertrouwen. De afdeling praktijkonderwijs op locatie Appelstraat richt zich niet alleen op het toekomstig werken van de leerling. Ook het wonen krijgt aandacht. Op een bijzondere manier. We spreken teamleider J.C. Bakker erover.
In welk breder programma past de woontraining? “Per 1 januari 2013 zijn we gestart de uitwerking van dit idee. Naast werk moeten de leerlingen ook zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen. Hier zijn we als afdeling meer accent op gaan leggen.” Wat was de aanleiding tot het opzetten van de training? “Uit contact met oud-leerlingen tijdens terugkommomenten werd duidelijk dat zelfstandig wonen vaak lastig voor ze is. Zo ontstond het idee van een woontraining. Binnen de afdeling was er enthousiasme, waardoor het balletje ging rollen. Ongemerkt en ongedacht snel zijn we tot resultaat gekomen. We hebben het proces als zegenrijk ervaren.”
lezen op de site van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. De inspectie heeft in 2013 de locaties in Krabbendijke, Middelburg en Tholen bezocht en een gesprek gevoerd met het college van bestuur over inrichting en rendement van de onderbouw. Op de locaties Tholen en Krabbendijke Kerkpolder ging het om onderwijsverslag 2013, op locatie Krabbendijke Appelstraat om een onderzoek naar de opbrengsten van het praktijkonderwijs en op locatie Middelburg om een kwaliteitsonderzoek.
Naast enthousiasme zijn ook financiële middelen en arbeidsuren nodig… “Inderdaad. Een subsidieaanvraag is gehonoreerd. Inboedel kregen we gratis aangeboden. R&B Wonen bood een appartement in Krabbendijke aan. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij sponsoring door R&B Wonen, Stichting SPZ , DELTA, TMC Goes en Gemeente Reimerswaal. Een inkomstenbron is ook de Rabobank-prijs die het Calvijn College in september won met het projectplan. Twee stagiairs van het Hoornbeeck College zijn de woonlocatie gaan runnen in samenwerking met docenten.”
3.1.5 Kwaliteitszorg Het Calvijn College staat voor de kwaliteit van het werk en is daarom actief bezig met kwaliteitszorg. Uitgangspunt voor onze kwaliteitszorg is dat ieder verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het werk of het project waarvan hij of zij eigenaar is. De kwaliteitscoördinator ondersteunt, stimuleert en faciliteert hierbij. Om de kwaliteit van het onderwijs steeds te ontwikkelen en te verbeteren, stelt het Calvijn College haar personeel in de gelegenheid zich te laten scholen. Ook door in de school personeel op te leiden hebben we invloed op de kwaliteit van (toekomstige) medewerkers. Zie ook hoofdstuk 4.3.3 en 4.4.
Wat zijn de doelen van de woontraining? “We verkeren nog in de beginfase. Er moet nog veel ontwikkeld worden. Zo zijn we nu bezig aan de ontwikkeling van opdrachten voor een herhalingscursus in het vijfde leerjaar. In de training leren we de
Vakwedstrijden “We doen mee aan tal van vakwedstrijden omdat het de leerlingen een berg energie geeft. Het zijn echt succeservaringen. Dat heeft ieder mens nodig, maar zeker onze leerlingen. Alle typen leerlingen die we hebben, kunnen er aan mee doen; lwoo, basis en kader. De wedstrijden vragen een inspanning van hoge kwaliteit en de leerlingen leren er enorm veel van. In 2013 deden we opnieuw mee aan de vmbo-teamvakwedstrijden van Skills Talents. Voor de vierde keer op rij werd het Zeeuwse team landskampioen. Aan de wedstrijd gaat een voorronde op de diverse schoollocaties vooraf en een provinciale voorronde. Het finaleteam Zeeland Sharks bestond uit achttien Calvijn Collegeleerlingen en negen leerlingen van andere Zeeuwse scholen. Het was een zinderende ontknoping, omdat het team van Zuid Holland erg dichtbij lag. De erkenning die de leerlingen hierdoor krijgen, is geweldig stimulerend.”
M.G. van de Zande, teamleider Techniek
Kerkpolder
22
Vmbo-vakwedstrijden Praktijkopleidingen in het vmbo kijken op een andere manier ook naar resultaten en beoordelen daarmee de opleiding van de leerlingen. Er worden jaarlijks tal van regionale en landelijke vmbo-vakwedstrijden georganiseerd. Meest in het oog springend is de landelijke wedstrijd Skills Talents. Het team Zeeland Sharks, dat voor een groot deel uit leerlingen van het Calvijn College bestaat, werd in 2013 voor de vierde keer op rij landskampioen.
Pro investeert in werken én wonen jongeren zo zelfstandig mogelijk wonen. Omgang met geld, eten klaarmaken, het doen van de was, hygiëne, verzorging… Het komt allemaal aan bod. Leerlingen leren ook planmatig werken. Terwijl de was draait, kun je nog andere dingen doen. En wat doe in geval van calamiteiten? Deze leerlingen hebben dit opstapje echt nodig. Een mooie plus van dit project is de bijdrage aan het maatschappelijke doel van participatie. Leerlingen leren er ook aan te denken eens een boodschap voor oude mensen te doen en de groenstrook bij te houden. Ze zijn niet alleen op de wereld, maar behoren tot een gemeenschap.”
“Deze leerlingen hebben dit opstapje echt nodig”
Wat heeft deze woontraining vooralsnog opgeleverd? “Het resultaat wordt afgetoetst op mbo-niveau 1. R&B Wonen is bij de examinering betrokken. De leerlingen zijn in het derde leerjaar twintig weken lang een dag per week aanwezig op de woonlocatie. Negen van de tien leerlingen rondt de training positief af met een certificaat. Dat biedt geen garantie dat ze dus meteen volledig zelfstandig kunnen wonen. Wel is een aantal belangrijke vaardigheden aan de orde geweest die ze gewoon dienen te beheersen. Met de training, die we inmiddels verplicht hebben gesteld, werken we zichtbaar aan drie van onze vier K’s, namelijk: kansen, kwaliteit en kwalificeren.” Hoe volgend jaar verder? “In het vijfde leerjaar willen we met de leerlingen een verdiepingsslag maken. We overwegen ouders te vragen om akkoord voor een overnachting op de woonlocatie. We kunnen dan ook bepaalde onderdelen, waarop leerlingen bijvoorbeeld niet sterk scoren, herhalen. Leerlingen zijn over het algemeen erg betrokken op deze training. Zij en wij als personeel genieten ervan.”
23
3.2 Leerlingbegeleiding
hadden, er ook een ingesteld en zijn de bestaande BGT’s begonnen aan een kwaliteitsslag. Zij moeten er immers voor zorgen dat elke leerling de ondersteuning krijgt die het beste bij hem of haar past. Zorgtoewijzing boven de locaties De Centrale Dienst Leerlingenzorg (CDL), die sinds 2011 bestaat en voorheen alleen belast was met de aanvraag van lwoo- en pro-indicaties, heeft er in 2013 enkele taken bij gekregen, zodat deze dienst een meer centrale positie inneemt. In 2013 werden 162 leerlingen besproken in verband met aanvragen voor lwoo en pro. Daarnaast werden 35 leerlingen besproken in verband met toelating tot het gymnasium. Sinds augustus 2013 bespreekt de CDL ook de leerlingen voor wie een rebound- of allroundadvies gegeven wordt en de leerlingen die al in een van deze twee voorzieningen geplaatst zijn. Ook is sinds augustus 2013 al enkele keren gebruik gemaakt van de CDL als een locatie-overstijgend adviesorgaan met betrekking tot leerlingenzorg. Omdat het in de toekomst soms nodig zal zijn om voor zorgleerlingen onderwijs te zoeken buiten de eigen school (de zogenaamde zorgarrangementen), is er een schoolbrede zorgcoördinator aangesteld. Vooruitlopend op Passend Onderwijs is er eind 2013 voor één leerling van een andere school gewerkt aan een zorgarrangement.
3.2.1 Passend Onderwijs voor elke leerling Op 9 oktober 2012 is de Wet Passend Onderwijs aangenomen. Deze wet wordt op 1 augustus 2014 van kracht. Het jaar 2013 stond daarom vooral in het teken van de voorbereiding op de komende onderwijsvernieuwing. De school zal er in de toekomst verantwoordelijk voor zijn om passend onderwijs te bieden aan elke leerling die wordt aangemeld, welke zorgbehoefte het kind ook heeft.
Sinds augustus 2013 worden op het Calvijn College ook leerlingen opgevangen die in het verleden verwezen hadden moeten worden naar het speciaal onderwijs. Dit gebeurt in de allroundvoorziening, waar leerlingen met ernstige gedrags- en/of sociaal-emotionele problemen individuele begeleiding krijgen en een individueel onderwijsprogramma doorlopen. De mogelijkheid om te integreren in een reguliere klas blijft bestaan, maar de focus ligt op de zorgbehoefte van de leerling en uiteindelijk op een passende plaats in de maatschappij. Er zijn in 2013 twee leerlingen in de allround gestart.
Zorgtoewijzing op de locatie Op enkele locaties bestond al langer een begeleidingsteam (BGT) dat de ontwikkeling van de zorgleerlingen in het oog hield. In 2013 is besloten dat er op elke locatie zo’n BGT wordt ingericht en dat die BGT’s een belangrijke functie krijgen in de zorgstructuur van de school. Nu de school steeds meer zelf moet gaan bepalen welke leerlingen extra ondersteuning krijgen en welke niet, is het van belang om dit op een gestructureerde en een deskundige wijze aan te pakken. Daarom hebben de locaties die nog geen BGT
Integratiegroepen Inmiddels vormen de integratiegroepen een onmisbare schakel binnen het geheel van de leerlingbegeleiding op het Calvijn College. Een integratiegroep is bedoeld voor leerlingen die een deel van de dag of week het onderwijs in de reguliere klas kunnen volgen en daarnaast een deel van de lesuren extra structuur, rust en/of begeleiding nodig hebben in een speciale groep. In 2013 is het besluit genomen om deze belangrijke schakel nog beter te positioneren, zodat er geen gat valt tussen de begeleiding in de klas en de intensieve begeleiding in de rebound. Ondersteuningsuur In 2013 is het ondersteuningsuur ingevoerd in klas 1 en 2 en in klas 4 vmbo. De exacte invulling van dit uur verschilt per locatie, maar over het algemeen wordt in dit uur extra ondersteuning gegeven bij de basisvakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen aan leerlingen die op een van deze gebieden nog niet het vereiste niveau hebben gehaald. Aan het begin van het jaar – de eventuele achterstanden van de leerlingen zijn dan nog niet vastgesteld – werd ook aandacht besteed aan zaken als leren leren en pestpreventie. Zorgaanbod gecontinueerd Naast al deze ontwikkelingen rond Passend Onderwijs werd ook in 2013 de zorg gecontinueerd die het Calvijn College al jaren biedt. Zo zijn er allerlei activiteiten georganiseerd om leerlingen en ouders voorlichting te geven over mogelijke vervolgopleidingen. Er zijn leerlingen begeleid bij hun studie, bij hun huiswerk, bij het vinden van hun plek in de groep of bij het omgaan met zichzelf en anderen. Er zijn trainingen gegeven op het gebied van faalangst, sociale vaardigheden, of het stellen en respecteren van grenzen. Door middel van het programma No Apologies is aandacht gegeven aan preventie van risicogedrag onder onze jonge mensen.
Vertrouwenspersoon
Relatie met leerlingen en zorg
“In september 2013 zijn twee nieuwe vertrouwenspersonen gestart, waaronder ikzelf. Leerlingen komen rechtstreeks, via de mentor of via het zorgadviesteam bij de vertrouwenspersoon terecht. Het is belangrijk beschikbaar te zijn, eerlijk te zijn en door te pakken als het nodig is. Verschillende vertrouwenspersonen zetten sociale media in om extra laagdrempelig te zijn voor jongeren en goed feeling te houden met hun belevingswereld. Dit werk vraagt veel tijd en energie. Als je op deze manier beschikbaar wilt zijn voor de jongeren, is het nodig om je iedere dag je afhankelijk van de Heere te weten en alles bij Hem kwijt te kunnen. Dat geeft kracht voor en ontspanning in het werk, omdat het ten diepste Zijn werk is.”
“Docenten hier hebben oog voor leerlingen. Ze zijn veel meer met de persoon bezig dan met de klas als geheel. Theorielessen gaan natuurlijk wel klassikaal. We hebben een goede band met onze leraren, ze staan naast ons. We hebben twee docenten instalektro. Als je iets uit je boek of in de praktijk niet begrijpt, dan helpen ze je meteen. Ze staan heel dichtbij. Heb je speciale zorg nodig, dan kun je terecht in bijvoorbeeld de integratieklas of de rebound. Vorig jaar heb ik zelf dyslexiebegeiding gehad. Dat is goed bevallen. Ik had veel last van spellingproblemen, het spellen gaat nu een stuk beter. Ik ben dus blij met de sfeer en begeleiding in deze school.”
ing. S. Maljaars, vertrouwenspersoon
Kerkpolder
Goes
Dit moet vervolgens gerealiseerd worden met de financiële middelen die de school zelf in beheer heeft gekregen. Er kan geen beroep meer worden gedaan op de zogenaamde rugzak. Een ingrijpende verandering staat dus voor de deur. Het Calvijn College heeft het jaar 2013 benut om de zorgstructuur alvast te laten aansluiten bij de eisen en de kansen van Passend Onderwijs.
Ondersteuningsprofiel Alle scholen zijn verplicht een ondersteuningsprofiel te schrijven. In het jaar 2013 heeft het Calvijn College dat ook gedaan. Dit ondersteuningsprofiel, dat is te beschouwen als een nadere uitwerking van het ondersteuningsprofiel van het landelijke samenwerkingsverband van reformatorische scholen, beschrijft welke vormen van basisondersteuning en extra ondersteuning het Calvijn College biedt en met welke instanties op het gebied van zorg het contacten onderhoudt.
Goes
24
Rebound en allround Leerlingen die als gevolg van gedrags- en/of sociaal-emotionele problemen intensieve begeleiding nodig hebben, kunnen terecht in de reboundvoorziening. De leerlingen worden daar tijdelijk buiten de reguliere onderwijssetting geplaatst en krijgen één-op-één begeleiding. Het is de bedoeling dat ze na enige tijd teruggaan naar het reguliere onderwijs. In 2013 werd hier voor het eerst een onderscheid gemaakt tussen onderbouw- en bovenbouwleerlingen. Gedurende het jaar 2013 hebben circa twintig leerlingen van verschillende locaties gebruik gemaakt van deze voorziening.
Interne ambulante begeleiding Met Passend Onderwijs verdwijnt de leerlinggebonden financiering (lgf) langzaam maar zeker uit beeld. Dit bood het Calvijn College de kans om ambulante begeleiding intern (IAB) te gaan aanbieden. Met eigen personeel als ambulant begeleiders kunnen ook identiteitsgevoelige zaken in de begeleiding meegenomen worden, kunnen de lijnen in de ondersteuning korter zijn, kunnen er maatwerktrajecten afgesproken worden en worden er minder overheadkosten gemaakt. In augustus 2013 zijn de eerste twee intern begeleiders aan de slag gegaan, elk met zes leerlingen in de begeleiding. Zij staan voorlopig nog onder supervisie van Qwestor, de dienst ambulante begeleiding van cluster 4. De tevredenheid in december 2013 over deze IAB was bij alle partijen groot.
Bartjan de Visser, klas 4 instalektro
25
het onderwerp positieve groepsvorming en vervolgens de vertaalslag richting de dagelijkse praktijk gemaakt. Ook in 2013 is de mentormethode uitgebreid en kwalitatief verbeterd. Het is mooi om te zien dat deze methode steeds meer gebruikt wordt door mentoren. Vanaf augustus zijn we gaan werken met twee zorgmentoren (waar er voorheen veel verschillende lgf-begeleiders waren) voor stream 1, 2 en 3. Doordat de groep nu heel compact is, zijn er korte lijnen en wordt er veel expertise uitgewisseld en opgebouwd, ook in contact met externen. Krabbendijke Kerkpolder Het bestaande zorgaanbod handhaven we. Te denken valt aan: de dag opstarten en begeleid werken in de integratiegroep, pauzeopvang, time-outvoorziening, begeleiding in de praktijk of klas, extra begeleiding na schooltijd en ‘huiswerkvrij’ naar huis voor leerlingen die (door omstandigheden) thuis niet aan schoolwerk toekomen. De Engelse begeleiding wordt nu door de vakdocenten Engels gegeven in kleine groepjes. Ook is er voor leerlingen van zowel klas 3 als 4 een rekenklas, waar ze geholpen worden om hun rekenvaardigheid te verhogen. Dit met het oog op het mbo, waar het 2F-niveau vereist is. Voor leerlingen die moeite hebben met de praktijkuren, bieden we – zoals wij dat noemen – hulp aan de bank aan. Op dit moment onderzoeken we of we deze vorm van hulp ook bij AVO-vakken (algemeen vormend onderwijs) kunnen aanbieden. Het gaat dan om ondersteuning in de klas in plaats van in de integratiegroep. Daarnaast onderzoeken we als zorgcoördinatoren hoe we passend onderwijs binnen onze school en locatie kunnen gaan vormgeven. van een van de orthopedagogen over. En bij het zorgadviesteam is een leerplichtambtenaar aangeschoven. In oktober is ook in onderbouw en vmbo gestart met een begeleidingsteam (BGT). Dit team bespreekt wekelijks op donderdag alle vragen voor extra ondersteuning of zorg die bij de zorgcoördinator binnenkomen. Meteen de volgende dag krijgt de mentor antwoord op zijn vraag en kan de toegewezen ondersteuning beginnen. Daarnaast volgt het BGT de lopende begeleidingstrajecten om bij te sturen waar dat nodig is en af te bouwen zodra het kan.
In 2013 werd een trend die buiten onze school gesignaleerd werd, ook binnen het Calvijn College waargenomen: een toename van ziekteverzuim door leerlingen, waarbij de oorzaken niet duidelijk zijn. In samenspraak met GGD en Bureau Leerplicht werd een begin gemaakt om dit verzuim op een preventieve manier aan te pakken.
Havo en vwo Speerpunt in de begeleiding van leerlingen uit de bovenbouw havo/vwo is het zorgteam. De zorgmentoren vormen samen met de zorgcoördinator een zorgteam, waarin gespecialiseerde kennis aanwezig is en uitgebouwd wordt. Dit past goed bij de formule van het passend onderwijs, omdat het team diverse zorgarrangementen kan aanbieden zonder gebruik te maken van externe krachten. Omdat de interne verantwoordelijkheid voor de toekenning van de zorgarrangementen groter wordt, experimenteren we in de bovenbouw ook met een BGT. Vanwege de professionaliteit wordt de sociale vaardigheids- en faalangsttraining gegeven door Indigo. Deze lijn wordt voortgezet. Daarnaast is er in de bovenbouw de sociaal-emotionele hulp die door twee vertrouwenspersonen gegeven wordt. Eventuele doorverwijzing naar externe instellingen wordt naast kortdurende hulp geboden door het zorgadviesteam. Ten slotte wordt in toenemende mate gebruik gebruikt van de integratiegroep, waar leerlingen voor een time-out terecht kunnen.
Dicht bij de leerling Het belangrijkste in de begeleiding blijft echter de dagelijkse betrokkenheid van alle personeelsleden op de leerlingen. De vakdocenten en mentoren staan het dichtst bij de leerling. Zij hebben ook in 2013 vaak een luisterend oor geboden, een bemoediging of advies gegeven waar dat even nodig was of een signaal afgegeven bij de zorgcoördinator of vertrouwenspersoon als ze zich zorgen maakten om een van de leerlingen. Het is vooral dit soort kleine contacten waarin de helende liefde van Christus zichtbaar kan worden.
3.2.2 Ontwikkelingen leerlingbegeleiding per locatie Goes Onderbouw en vmbo Dit jaar zijn er in de hoek van de leerlingbegeleiding nogal wat wisselingen in personeel geweest. Een vertrouwenspersoon die ongeveer twintig jaar met veel enthousiasme en betrokkenheid actief is geweest werd opgevolgd door twee collega’s. Een derde orthopedagoge neemt een deel van de taak
Krabbendijke Appelstraat In 2013 hebben we geprobeerd het bestaande aanbod zoveel mogelijk uit te bouwen. Denk bijvoorbeeld aan de integratiegroep, het werken aan ouderbetrokkenheid, assistentie voor lwoo stream 2 en 3 en trainingen. Uitgangspunt hierbij is steeds het schoolplan geweest. We hebben in de verschillende teams geëxperimenteerd met motiverende gespreksvoering en motiverende didactiek. Verder hebben we tijdens de jaarlijkse studiedag nagedacht over
Middelburg Door een aantal docenten is er een mentormap ontwikkeld die mentoren houvast geeft in het uitvoeren van hun mentortaken. Ook zijn mentoren bijgeschoold om onderdelen van de Rots & Water-training (sociale vaardigheden) in de reguliere mentorlessen van klas 1 aan te kunnen bieden. Daarnaast wordt de training structureel aan alle onderbouwklassen aangeboden. Voor de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, is er een extra onderwijs-assistente benoemd. Om zo nog meer tegemoet te kunnen komen aan de specifieke zorgbehoefte van deze leerlingen. Dit jaar is er door nog meer leerlingen een beroep gedaan op de integratiegroep. Het gaat dan niet alleen om lgf-leerlingen. Daarom zijn in de laatste maanden van 2013 voorbereidingen getroffen voor een vernieuwing van de integratiegroep. Met als doel om de hele week de integratiegroep ter beschikking te hebben en zo op ieder moment de gewenste extra ondersteuning te kunnen bieden.
Tholen De begeleiding van lwoo-leerlingen en dyslectische leerlingen is verder uitgebreid. Diverse soorten begeleiding zijn verder samengevoegd in één handelingsplan per leerling. In cycli van acht weken wordt begeleiding aangeboden en worden de vorderingen gemeten. In dit proces spelen taalspecialist, rekenspecialist en onderwijsassistente een grote rol. Met het oog op het verdwijnen van de rugzakken in 2014 is een BGT opgezet. Naast het wekelijks bespreken van zorgleerlingen op de locatie zal het zelf toewijzen van lgf-zorg een belangrijke taak worden. Binnen het BGT zijn voorlopige afspraken gemaakt en procedures opgesteld.
Lwoo-begeleiding
Middelburg
26
Zorgadviesteam Het zorgadviesteam (ZAT) vergaderde ook dit jaar wekelijks op een van de locaties van het Calvijn College. Leerlingen met complexe of onduidelijke problematiek worden, na overleg met ouders, besproken in het ZAT. Samen met de maatschappelijk werker, de jeugdarts en de orthopedagoog wordt een plan voor diagnostiek en/of begeleiding opgesteld. In de ZAT-vergaderingen werden het afgelopen jaar per locatie doorgaans tien tot twintig leerlingen besproken.
“Binnen de lwoo-begeleiding is dit jaar een begin gemaakt met het werken aan één ontwikkelingsdoel per periode van ongeveer acht weken. Voor zowel de begeleider (onderwijsassistent) als de leerling werkt dit prettig en is duidelijker aan welk concreet doel, gekoppeld aan de leerachterstanden, gewerkt moet worden. De leerling wordt betrokken in de evaluatie van het doel en de beslissing welk doel voor de komende periode van belang is, bijvoorbeeld het kunnen toepassen van taalregels bij het vak Engels. ‘Can I do it? Yes, you can!’ Een gemotiveerde leerling is het halve werk!”
mw. J.E. de Visser, onderwijsassistente
27
3.3 Locatieverslagen Interview - Zorg een prioriteit 3.3.1 Locatie Goes onderbouw en vmbo
Gestart met eigen ambulant begeleiders In augustus 2013 is het Calvijn College gestart met twee eigen ambulant begeleiders. Een aantal dat inmiddels uitbreidt. “Waar ambulante begeleiders vroeger standaard van Qwestor werden ‘ingevlogen’, proberen we het nu zelf te doen. We hebben de expertise al, de eigen identiteit wordt goed doorgegeven én eigen personeelsleden kennen de school met de communicatielijnen al goed.” We spreken intern ambulant begeleider J.W. van Oosten over deze ontwikkeling.
Wat is ambulante begeleiding? “Ambulante begeleiding is momenteel nog bedoeld voor leerlingen met een zogenaamde rugzak. Het gaat dan om leerlingen met bijvoorbeeld een vorm van autisme of ADHD. Dit kunnen leerlingen zijn die na het doorlopen van het speciaal onderwijs of basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs zijn gegaan of in het voorgezet onderwijs na onderzoek een diagnose hebben gekregen. Deze leerlingen kunnen nu dankzij het stukje extra begeleiding onderwijs volgen op het Calvijn
28
”Deze leerlingen kunnen nu dankzij het stukje extra begeleiding onderwijs volgen op het Calvijn College” College. Om de week heb ik een individueel gesprek met de leerlingen die ik begeleid. We bespreken dan wat er goed gaat, waar de leerling tegenaan loopt en wat er nodig is om ervoor te zorgen dat het beter gaat op school. Wekelijks heb ik ook een gesprek met de betrokken zorgmentor en leerlingbegeleider. In het genoemde overleg bespreken we hoe het gaat met de leerlingen in de lessen en stellen we acties op.
Wat kun je concreet voor de leerling betekenen? “Als ambulant begeleider voer ik de regie over de begeleiding. Soms observeer ik in de les. Concreet kan het bijvoorbeeld gaan om een leerling die er door de docent elke week wordt uitgestuurd. Ik probeer dan te kijken hoe we hier uit kunnen komen. Gisteren ben ik bij een docent geweest die het moeilijk vindt om de leerling ‘kort te houden’ en zich consequent aan de afspraak te houden, terwijl de leerling die ik
begeleid dit wel nodig heeft. Aan een aantal leerlingen heb ik ook een sociale vaardigheidstraining en Rots & Water-training gegeven. Als intern begeleiders (IAB) maken we een begeleidingsplan met daarin doelen die aangeven wat wij gaan doen voor de leerlingen. Verder maken we van elk gesprek dat we hebben, een verslag. Mentor, zorgmentor, onderwijsassistent en ouders nemen hier kennis van. We geven, als daar vraag naar is, soms een stukje voorlichting voor de klas of aan een groep docenten over kenmerken van een stoornis en wat de beste aanpak is voor in de klas is.”
Wat zijn de doelen van de ambulante begeleiding? “Leerlingen en docenten ondersteunen zodat een leerling met een stoornis of ernstige gedragsproblemen toch kan functioneren in het reguliere onderwijs. Deze groep leerlingen wordt inderdaad vaak ook geholpen door een onderwijsassistent, bijvoorbeeld bij het plannen of maken van huiswerk. Bijvoorbeeld functioneren op het Leerplein van locatie Appelstraat is voor dit type leerlingen vaak moeilijk. Sommige leerlingen worden dan opgevangen door een onderwijsassistent. We begeleiden maximaal zes leerlingen per dag. Een groter percentage leerlingen wordt vooralsnog begeleid door extern ambulant begeleiders. Het is de bedoeling dat steeds meer leerlingen begeleid zullen worden door een intern ambulant begeleider.” Wat zijn leerervaringen als ’t gaat om de aanpak van de ambulante begeleiding? “Een door Qwestor uitgevoerd onderzoek naar de kwaliteit van ons werken, waarbij zorgmentoren, ouders en leerlingen zijn bevraagd, gaf een positieve uitslag. We willen een draaiboek opstellen voor de ambulante zorg, zodat het inwerken van meer IAB’ers ook makkelijker wordt. Het draaiboek dient aan geven wat er wanneer van de IAB’ er verwacht wordt. Communicatie is in dit vak megabelangrijk. Om goed bij te kunnen sturen moet je je best doen de leerling en de docenten goed te begrijpen. Bedoeling is dat de begeleidingsteams vanaf volgend schooljaar zelf gaan beoordelen welke leerlingen extra zorg nodig hebben en hoeveel. Dit kunnen dan ook leerlingen zijn die problemen ondervinden in het onderwijs en geen diagnose hebben. We bieden dan arrangementen aan, waarbij het mogelijk wordt de IAB-periode meer op maat te snijden. We kunnen dan een bredere doelgroep leerlingen bedienen met dit budget en het dus effectiever benutten.”
Helder in identiteit, Sterk in kwaliteit en Zorg een prioriteit zijn speerpunten die we met elkaar nastreven. Voor de leerlingen zijn respect, veiligheid en verantwoordelijkheid belangrijke kernwoorden. Onderwijsontwikkelingen en projecten Aan het taal- en rekenbeleid is in 2013 veel aandacht gegeven. Leerlingen uit klas 1 en 2 met een lagere Cito-score krijgen extra hulp aangeboden in de vorm van ondersteuningsuren. Tijdens de waarnemingsuren worden de leerlingen gestimuleerd om te lezen. Goede lezers hebben betere schoolresultaten. In ontwikkeling is de implementatie van het concept technologie. In 2013 is de inrichting van het lesprogramma bekend geworden. Docenten krijgen in juni 2014 scholing, zodat we met ingang van het cursusjaar 2014-2015 kunnen starten met technologie. Een evaluatie over het gymnasium eind 2013 heeft uitgewezen dat er naast alle positieve punten ook verschillende aandachtspunten zijn. Het specifieke gymnasiumprofiel wordt verder uitgewerkt. In het kader van versterkt taalonderwijs wordt er vanaf 2014 meer aandacht besteed aan Engelstalig onderwijs. In 2014 wordt besloten of het vak onderzoek & ontwerp een plaats kan krijgen in de lessentabel van de reguliere gymnasiumleerling. Voor het mentoraat is er een schoolbrede stuurgroep opgezet. Deze stuurgroep zoekt naar mogelijkheden om de mentormethode die op locatie Appelstraat wordt gebruikt, schoolbreed in te zetten. In 2013 is er een schoolbrede werkgroep identiteit en kwaliteit opgezet. Binnen deze werkgroep wordt nagedacht over toerusting en vorming binnen onderbouw en vmbo. Doel is om leerlingen voor te bereiden op een plaats als christen in de maatschappij.
Met het oog op de wet Passend Onderwijs die in 2014 van kracht gaat, is in 2013 een begeleidingsteam (BGT) opgestart. Dit team beoordeelt alle vragen met betrekking tot extra zorg of begeleiding. Vanaf augustus 2014 is het de bedoeling dat zij beoordelen voor welke leerlingen extra middelen worden ingezet. Bijzondere activiteiten De leerlingen uit klas 1 zijn op kamp geweest. Een onderdeel van dit kamp was een bezinnende avond over pesten. Leerlingen uit stream 3 organiseerden acties om geld te verzamelen en zo hun eigen excursies te bekostigen. Leerlingen in klas 2 hebben twee dagen het programma No Apologies gevolgd, waarin ze toegerust worden om verantwoorde keuzes te maken in het licht van Gods Woord. De leerlingen uit vmbo-3 hebben deelgenomen aan een themadag over ‘Wees eerlijk’. Leerlingen Onze locatie telt op dit moment ruim 1400 leerlingen. Ons gebouw is hier niet op berekend. Er wordt naar mogelijke oplossingen gezocht, maar hier zijn op het moment van dit schrijven nog geen definitieve beslissingen over genomen. Er zijn leerlingen die zorgen kennen of te kampen hebben met lichamelijke klachten of psychische problemen. Onder andere mentor en vertrouwenspersoon zetten zich volledig voor deze leerlingen in.
29
Personeel Betrokken en dynamisch, dat zijn woorden die ons team kenmerken. Onze locatie heeft veel personeelsleden en dat betekent dat er ook veel zorgen zijn. Bij langdurig ziekteverlof van personeel doen andere collega’s hun best om zoveel mogelijk openvallende lessen te vervangen. Dit levert extra werk op en leidt tot een verhoging van de werkdruk. Het is mooi om te zien dat personeelsleden het belang van onze leerlingen duidelijk op het oog hebben en bereid zijn om zich daarvoor extra in te spannen. Naast de docenten spannen de roostermakers, conciërges, secretaresses, onderwijsassistenten, leerlingbegeleiders en administratieve medewerkers zich in en zorgen ervoor dat onze school als een goed geoliede machine draait. Toekomst Voor de toekomst zullen lopende ontwikkelingen worden voortgezet en dienen nieuwe ontwikkelingen zich aan. In 2014 wordt een nieuw strategisch beleidsplan opgesteld voor de komende vier jaar en een nieuw schoolplan voor de komende twee jaar. Een investering op het gebied van taal- en rekenbeleid is de insteek om bij alle vakken aandacht te schenken aan de talige kant van het vak. Het is de bedoeling dat iedere docent zich bewust wordt van het belang van goede taalvaardigheden en hier op inspeelt tijdens de lessen.
twee jaren lang is er voor Marieke gebeden. Een meisje dat de ziekte van Hodgkin had en na iedere nieuwe behandeling weer een teleurstellende uitslag kreeg. Desondanks vond ze, ondanks de vele vragen waar zij mee worstelde, iedere keer weer de moed om verder te gaan. Op zaterdag 26 oktober is na een kort ziekbed, in de leeftijd van 17 jaar, Margreet Eskes, onze leerlinge uit klas gh5e, overleden. Een bescheiden, zacht en vrolijk meisje met lichamelijke beperkingen. Die ondanks haar rolstoel een sterke sociale band had met de mensen die met haar omgingen. Deze gebeurtenissen waren diep ingrijpend. Dan blijft alleen het gebed over van ‘Heere, wees ons nabij’.
Er wordt gewerkt aan de voorbereiding van de implementatie van een Leerplein voor stream 3. Voor de toekomst is het de bedoeling dat het Praktisch vmbo meer gestalte krijgt. Hiervoor is een interne verbouwing nodig. In 2014 wordt een methode geschreven voor Praktisch vmbo, streven is deze te realiseren in 2015. Het gymnasium wordt vanaf 2014 ook in de bovenbouw van het vwo aangeboden en krijgt eigen accenten om het specifieke profiel te benadrukken. Het is van belang in 2014 een visie te formuleren op het te vormen mentorpakket. De stuurgroep denkt na over de doelen en de kwaliteitseisen. Deze elementen krijgen een plaats op een speciale mentorwebsite, evenals de onderwerpen die voor toerusting en vorming van belang zijn. De mentor krijgt een belangrijke plaats in het toerusten, vormen en de loopbaanbegeleiding van de leerlingen. Doel is dat er schoolbreed op eenzelfde manier wordt omgegaan met toerusting en vorming. Per februari 2014 is de heer C.J. van Duivendijk gestart als locatiedirecteur. We wensen hem vanaf deze plaats Gods ondersteuning toe.
Resultaten De kwaliteit van het onderwijs wordt met name bepaald door de docenten. Met dankbaarheid mogen we terugkijken op een jaar waarin we goed onderwijs mochten geven. Dat werd bevestigd door de Volkskrant, Elsevier, en het ministerie van onderwijs. Zo mochten we het predicaat ‘Excellente School 2013’ voor de afdeling havo ontvangen. Iets waar we blij mee zijn en waarmee we ook naar buiten kunnen laten zien dat een reformatorische school naast identiteit ook kwaliteit kan bieden. Toch zijn met name de momenten en lessen waarin Gods Woord open mocht gaan en daaruit onderwezen mocht worden, de hoogtepunten.
P.J. Kleinjan locatiedirecteur onderbouw en vmbo (ad interim)
3.3.2 Locatie Goes havo en vwo
Met reflectie doelen we op een lerende houding betreffende bijvoorbeeld het didactisch handelen en de toerusting en vorming die geboden wordt. Ook leerlingen dienen in de spiegel te kijken. Is de hun inzet optimaal of is de manier van studeren niet altijd even adequaat? Daarnaast is het noodzakelijk dat de school via netwerken, scholing en literatuur steeds input krijgt. Het didactisch handelen van de docenten in relatie tot het type leerling heeft een structurele plaats gekregen. Om een impressie te geven van wat er gedaan is, laten we enkele aansprekende voorbeelden zien. Onderwijsontwikkelingen en projecten Beter inspelen op het havo Het havo-leerling is een leerling met eigen kenmerken en vraagt dus een geheel eigen benadering. In 2013 zijn er cursusmiddagen georganiseerd waarvoor secties zelf deskundigen hebben uitgenodigd die hun verder konden helpen met het ontwikkelen van succesvolle havo-lessen. Een speerpunt was het huiswerkgedrag van leerlingen. Een enquête maakte duidelijk dat een leerling gemiddeld genomen tien uur huiswerktijd per week beschikbaar heeft (twee uur per dag). Dit is overeenkomstig de norm voor het havo. Helaas blijkt dat vijftig procent van de leerlingen onder deze norm zit als het gaat om de werkelijk bestede huiswerktijd. Na de presentatie van het onderzoek hebben deskundigen effectieve tips aangedragen om de huiswerkattitude van leerlingen te verbeteren. Via deze weg verbetert de afdeling havo het pedagogischdidactisch klimaat en de manier van stofaanbod.
Plusprojecten vwo De afdeling vwo richt zich de laatste jaren op de vraag hoe het komt dat leerlingen soms beduidend lager presteren dan ze kunnen en hoe dit aangepakt kan worden. Dit probleem wordt landelijk herkend en meerdere scholen houden zich met de vraag bezig. Op dit gebied is echter nog niet zoveel bekend.
Het vraagt daarom tijd om te onderzoeken hoe het komt en uit te proberen wat werkt. In 2013 zijn zogenaamde Plusprojecten verder uitgebouwd en ontwikkeld. De resultaten zijn hoopgevend. Voor een zekere groep leerlingen blijkt het effectief. Desondanks is het nog een zoektocht om te kijken wat er mogelijk is zonder dat het ten koste gaat van het reguliere programma.
hun ervaringen te delen met medeleerlingen, collega’s maar ook belangstellenden buiten de school. Rouw Het jaar 2013 is ook een jaar geweest van ingrijpende gebeurtenissen, verdriet en veel vragen. Op zondag 12 mei is op 18-jarige leeftijd Marieke Karkdijk, onze leerling uit klas ga5b, overleden. Dochter van collega J. Karkdijk en oud-collega M.H. Karkdijk-Walhout en zusje van onze (oud-)leerlingen Joanne en Esther. Bijna
Bijzondere activiteiten Naast het reguliere programma zijn er ook themadagen, excursies en bijzondere lessen georganiseerd. De laatste themadag ging over ‘Kleur bekennen’. Onze leerlingen hebben met leerlingen van het Pontes gesproken. Voor onze leerlingen was het doel van het gesprek uit te leggen waarom ze christen zijn. De leerlingen van het Pontes hadden de opdracht kennis te maken met jongeren met een andere levensovertuiging en daar respectvol mee om te gaan. Deze uitwisseling verliep goed en werd als buitengewoon leerzaam ervaren. Naast themadagen zijn er ieder jaar weer excursies. Zo is er een excursie geweest naar het Stadsarchief van Goes. Leerlingen hebben de opdracht gekregen aan de hand van een examenonderwerp bronnenonderzoek te doen. Bijzonder dat een stoffig archief leerlingen zo sterk kan enthousiasmeren. Mensen uit het verleden komen tot ‘leven’. Langzamerhand ontstaat een beeld van hoe het toen was. Vóór de kerstvakantie heeft een groepje leerlingen uit havo/vwo-4 India bezocht. Ze zijn een aantal dagen te gast geweest bij een christelijke school voor voortgezet onderwijs, ondersteund door Woord en Daad. Vol indrukken kwamen onze Young Ambassadors terug. Vervolgens stonden ze voor de opdracht
G.E. Kamerik locatiedirecteur havo en vwo
Leerling Voor Jou
Goes
30
De sector havo/vwo richt zich al enkele jaren op doelgroepgericht onderwijs. Iedere afdeling vraagt een eigen benadering. Het kunnen inspelen op deze leerlingen vraagt een reflectieve houding van alle betrokkenen.
Toekomst Terugkijkend naar de plannen voor 2013 zien we dat er op diverse gebieden aandacht wordt besteed aan toerusting, begeleiding en uitdaging van leerlingen. Zoals het beter inspelen op de havo- en parallel daaraan de vwo-leerlingen en het stimuleren van excelleren. De sector havo/vwo gaat zich ook de komende jaren in eerste instantie richten op de vormgeving van kwalitatief en uitdagend onderwijs. We willen dit stimuleren door middel van vakontwikkelgroepen en een meer onderzoekmatige benadering van de vraagstukken.
“Bovenbouwleerlingen die een luisterend oor zijn voor jongere leerlingen en hen helpen bij problemen die zich voordoen… Het is een project op locatie Goes dat Leerling Voor Jou heet. Het LVJ-team investeert erin zich verder te professionaliseren, zodat er een structurele scholing en intervisie plaatsvind. Waarbij ook de zorg voor LVJ-leerlingen zelf beter geborgd is. Dit krijgt vorm door jaarlijks zes intervisies en trainingen te organiseren. Daar worden door vertrouwenspersonen casussen besproken maar ook onderwerpen zoals depressiviteit behandeld. Daarnaast worden mentoren beter betrokken bij het functioneren van de LVJ-ers. We hebben een enthousiaste groep van dertig LVJ-leerlingen die zich met overtuiging inzetten voor hun medeleerlingen.”
A.P. Beekman, docent
31
3.3.3 Locatie Krabbendijke Appelstraat Veilig, vriendelijk en verantwoordelijk; de drie kernwaarden die elke leerling van de Appelstraat kent. Veilig heeft alles te maken met respect voor elkaar, betrouwbaar zijn. Vriendelijk staat voor beleefdheid en goede onderlinge contacten. Verantwoordelijk heeft een heldere link met duidelijkheid en consequent zijn. In het dagelijks leven op school zijn dit geen inhoudsloze werkvormen; op allerlei vlakken wordt er concreet invulling aan gegeven. Dit jaar is onderzocht in hoeverre de locatie als ‘veilig’ te bestempelen is. Uit onderzoek blijkt dat de veiligheidsbeleving van ouders, leerlingen en medewerkers ten aanzien van de locatie groot is. We zijn verheugd dat we het certificaat ‘Veilige school’ weer mochten ontvangen.
Bovenbouw gl/tl De grootste uitdaging in de bovenbouw is de invoering van het vak technologie. In 2013 zijn hiervoor de eerste voorbereidingen getroffen. Het lopende schooljaar is een voorbereidingsjaar op de daadwerkelijke start van technologie in augustus 2014. Voor het internationaliseringsproject zijn de leerlingen van klas 3 drie dagen op excursie geweest naar een Duitse school. Zij hebben daar vakoverstijgende opdrachten uitgevoerd voor de vakken geschiedenis, aardrijkskunde, natuurkunde, Duits en Frans.
Praktijkonderwijs Het praktijkonderwijs richtte zich ook dit jaar weer op de maximale ontplooiing van de ontvangen talenten. Naast de vele aandacht voor ‘werken’ is er ook veel aandacht gestoken in ‘wonen’. De theoretische voorbereiding op zelfstandig wonen komt op school aan de orde. De praktische ervaring doen de leerlingen op in Villa Veelzijdig, de woning die R&B Wonen hiervoor ter beschikking stelt. De leerlingen doen verder leerervaringen op in zaken als het omgaan met buren, het openen van een bankrekening en het bijhouden van een kasboek. Bijzonder vermeldenswaardig is dat het praktijkonderwijs zijn inspanningen beloond heeft gezien door de toekenning van het predicaat Excellente School 2013. Het is een stimulans om door te gaan op de ingeslagen weg!
Bijzondere activiteiten De jaarlijkse themadag voor leerlingen stond in het teken van ‘Doe ff gezond’. Een dag boordevol workshops en presentaties over gezond leven. Van ‘Koken zonder E-nummers’ en alcohol- en drugspreventie tot loverboys. Ook op andere gelegenheden staat toerusting en vorming centraal. Zo hebben ds. Zadok en ds. C. Sonnevelt voorlichting gegeven over de Messiasbelijdende gemeente Grace & Truth in Israël. Het is goed voor de leerlingen om eens ‘buiten de deur’ te kijken. Er waren ook momenten van bezinning binnen het docententeam. Zo is nagedacht over het onderwerp ‘Binnenkant versus Buitenkant’, een thema over de praktijk van alledag. Hoe is onze kleding en die van de leerlingen? De spanning tussen gewenst gedrag en werkelijkheid is gevoeld!
Rebound-/allroundvoorziening In 2013 is het onderwijsaanbod op de locatie uitgebreid met een rebound-/ allroundvoorziening. Leerlingen die voorheen doorverwezen moesten worden naar een seculiere school, bieden we nu zelf onderwijs in de allroundvoorziening. Het gaat om leerlingen die veel ondersteuning en begeleiding nodig hebben vanwege gedrags- en of sociale problemen. De reboundvoorziening onderhoudt nauwe contacten met de locatie Kerkpolder, waar de reboundvoorziening voor de bovenbouw gevestigd is.
Leerlingen en personeel Het personeelsbestand was ook dit jaar stabiel. Het echtpaar J.M. Verwijs (Nederlands) en mw. M.B. Verwijs-Marijs (secretaresse) is verhuisd naar het midden van het land. De uren van de heer Verwijs zijn verdeeld onder collega’s en in de plaats van mevrouw Verwijs werd mw. M.A. de Nood-de Waal benoemd. Voor de nieuwe rebound-/allroundvoorziening zijn de heer L. Corbijn en mevrouw G.L. Kunst aangenomen. Verder waren er vrijwel geen mutaties door binnenkomst of vertrek. Dat geeft gelegenheid om te bouwen aan kwaliteit! In het verslagjaar mochten alle leerlingen gespaard blijven. Geen van hen is door de dood weggenomen. Wel hebben enkele leerlingen van dichtbij een ongeval meegemaakt of ernstige ziekte dan wel overlijden in de familiekring. De Heere gedenke hen in hun zorgen en gemis.
Uitwisseling met Duitse school “Het internationale project ‘The Untold Story’ heeft tot doel de Engelse taal bij leerlingen verder te ontwikkelen, de leerlingen kennis te laten maken met andere culturen en hun christen-zijn uit te leren dragen. Rondom het thema ‘De Tweede Wereldoorlog’ zijn er twee uitwisselingen geweest met een Duitse school, waar vmbo-3 aan heeft deelgenomen. In september 2012 in Zeeland en in april 2013 in het Duitse Oberhausen. De leerlingen hebben contact gemaakt met de Duitse leerlingen in de Engelse taal. Er zijn vooroordelen weggenomen ten aanzien van ‘de Duitsers’, er is kennisgemaakt met leerlingen uit een andere cultuur en als christenen hebben we iets van ons geloof mogen delen. Daarnaast hebben zowel de Duitse als de Nederlandse leerlingen ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog geïnterviewd en gefilmd.”
J. Poortvliet, docent
Appelstraat
32
Onderwijsontwikkelingen en projecten De onderbouw Het onderbouwteam heeft zich verdiept in de vraag: ‘Hoe krijgen we nietgemotiveerde leerlingen gemotiveerd?’ De motivatiewaaier is hierbij een handig instrument. Verder is het Leerplein, waar leerlingen uit stream 3 en 4 les krijgen, verder uitgebouwd. Ook hier wordt ingespeeld op het stimuleren van leerlingen op verschillende niveaus. De uitkomsten van enquêtes en de ervaringen die opgedaan zijn, inspireerden tot het nog aantrekkelijker maken van de leeromgeving op het Leerplein. De leerlingen krijgen daar elk jaar minimaal één project. Zo’n project draait ongeveer vier weken. Met als doel dat de leerlingen de samenhang tussen de verschillende vakken meer gaan zien. Het nieuwe ondersteuningsuur voorziet duidelijk in een behoefte. Leerlingen die het nodig hebben, ontvangen extra ondersteuning en sterkere leerlingen krijgen juist extra uitdaging, waardoor ze kunnen excelleren.
Stream 4 Het Individueel Ontwikkelingsplan (IOP) heeft in het leerwegondersteunend onderwijs gestalte gekregen. Het IOP bevat het handelingsplan, een portfolio en ook de eigen visie van de leerling op zijn of haar toekomst. Op deze manier is de leerling meer betrokken bij het eigen leerproces. Ook het werken op het Leerplein heeft duidelijker vormen gekregen. Op het Leerplein ontdekken leerlingen verbanden tussen vakken en werken ze aan vaardigheden als plannen, samenwerken en zelfstandigheid.
Toekomst Terugblikkend zien we dat er op vele vlakken gewerkt wordt aan toerusting, begeleiding en stimulering van leerlingen. Vooruitkijkend zal de invoering van het nieuwe vak technologie de nodige veranderingen met zich meebrengen, alsook de invoering van Passend Onderwijs. Daarnaast proberen we het predicaat Excellente School vast te houden. Met al onze arbeid hopen we bij te dragen aan onze schooldoelstelling die zich richt op opleiding en vorming tot eer van God en het heil van de leerlingen.
H.M. Guiljam locatiedirecteur
33
3.3.4 Locatie Krabbendijke Kerkpolder
Onderwijsontwikkelingen en projecten Onze afdelingen werkten aan de hand van hun vakwerkplannen voortdurend aan de kwaliteit van het onderwijs. Daarnaast begonnen we met de voorbereiding op de landelijke vernieuwing van de beroepsgerichte examenprogramma’s. Ook de structuur van vmbo en mbo in onze provincie vroeg aandacht. Een activiteit in het Zeeuwse project was de vormgeving van verkorte leerroutes vmbo-mbo. Onze afdeling Techniek zette in samenwerking met ROC Scalda een pilot op voor mbo niveau 2 timmeren en metselen. Ze stelden goed afgestemde leerlijnen samen waarbij leerlingen op het Calvijn College al twee van de mbo-modules kunnen doen. Zo kunnen ze hun opleiding versnellen of verdiepen en gaan waarschijnlijk meer leerlingen door naar niveau 3 en zelfs 4.
34
Resultaten De examenresultaten lagen boven het landelijk gemiddelde. Het vak Engels is helaas nog een uitzondering. Om de resultaten te verbeteren geeft een docent Engels onder andere extra begeleiding in kleine groepjes. We zijn blij om te zien dat de cijfers daardoor omhoog gaan. Ook bereidden we ons voor op de strengere exameneisen voor rekenen en taal in 2014. We deden al mee met een proef met de rekentoets. Vooraf kregen de leerlingen extra training en zo nodig bijlessen. Dat wierp zijn vruchten af. We scoorden boven het landelijk gemiddelde. De uitkomsten van het landelijke tevredenheidsonderzoek (Vensters voor Verantwoording) in klas 3 waren voor onze locatie positief. De leerlingen gaven ons een 7,6, hun ouders gaven een 7,9. Een hoge score, waarvoor we dankbaar zijn. Bijzondere activiteiten Zoals gebruikelijk deden we mee aan een aantal vakwedstrijden. Leerlingen van verschillende afdelingen van onze locatie participeerden in het provincieteam Zeeland Sharks, dat voor de vierde keer op rij winnaar werd van de landelijke Skills Talents-wedstrijd. Ze leverden een ‘excellente’ prestatie. Na thuiskomst werden ze gehuldigd door onze burgemees-
ter. Hij zette ook de winnaars van de regionale wedstrijden metaaltechniek, timmeren en metselen, lassen, instalektro en handel in het zonnetje. Mini-onderneming Gift4U van leerlingen van Handel & Verkoop won de landelijke wedstrijd voor jonge ondernemers. Een topprestatie! De opbrengst van de mini-onderneming werd toegevoegd aan het geld dat we op verschillende manieren inzamelden voor onze partnerschool in Bangladesh. In 2013 werkten vijftien van onze leerlingen twee weken mee op deze Bengaalse technische vakopleiding. Ook bezochten ze de Nederlandse ambassade in Dhaka, waar ze pleitten voor meer vakonderwijs in het arme Bangladesh. Leerlingen van Zorg & Welzijn verzorgden weer een complete lunch voor buurtbewoners in het restaurant. Een mooi moment was ook de oplevering van de minimolen De Tol, die door leerlingen van Bouwen Wonen & Interieur werd gerestaureerd. De molen draait weer op zijn vertrouwde stek vlakbij Waarde. Bij de molen staat een plaat met de namen van de restaurateurs.
35
We organiseerden in 2013 themadagen over verslaving en alcohol, seksualiteit, media, ‘waarden en normen’ en ‘schepping en duurzaamheid’. Deze nemen een belangrijke plaats in binnen ons programma van toerusting en vorming.
We zijn dankbaar dat in het verslagjaar alle medewerkers en leerlingen werden gespaard. Een aantal van hen had binnen het gezin te maken met ernstige ziekte of overlijden. Ook hoorden we van het overlijden van enkele oud-leerlingen. De Heere gedenke de families in hun zorgen en gemis. Met de ouder- en leerlingenraad hadden we enkele malen constructief overleg.
Leerlingen en personeel Steeds meer leerlingen hebben extra onderwijsondersteuning nodig. Docenten moeten kunnen omgaan met verschillen tussen onze jongeren. In het verslagjaar gingen we verder met het studietraject (gestart tijdens studie-tweedaagse) ter vergroting van ons pedagogisch en didactisch repertoire. Daarnaast bezonnen we ons op de manier waarop we in ons werk staan: is het een roeping of een beroep? Ook was er aandacht voor onze kernwaarden: respect, betrokkenheid, verantwoordelijkheid, echtheid en kwaliteit.
spannen ons ervoor in de veranderingen zodanig vorm te geven dat ze bijdragen aan kwalitatief goed en uitdagend onderwijs, waarin leerlingen worden toegerust om als christen hun plaats in te nemen in de maatschappij.
D.A. Janssen locatiedirecteur
Toekomst De komende jaren blijven de vernieuwing van onze beroepsgerichte programma’s en de Zeeuwse hoofdstructuur vmbo-mbo aandacht vragen. We
Kerkpolder groeit tegen landelijke trend in
Kerkpolder
In onze locatie leiden we vaklui op. We verzorgen de bovenbouw van vmbo basis en kader. Het bruist bij ons van de beroepsactiviteiten. Het onderwijs is competentiegericht. Leerlingen ontwikkelen vaktechnische competenties, maar leren ook plannen, samenwerken, keuzes maken en medeverantwoordelijkheid dragen voor hun leerproces.
“Wanneer iets wat anders gaat dan we van tevoren verwachtten, willen we vaak weten hoe het zo kon lopen. Zo ook met de onverwachte toestroom van leerling – 23 procent meer leerlingen – op locatie Kerkpolder. Door middel van uitgebreid dataonderzoek, interviews met teamleiders van alle locaties en een enquête onder leerlingen is onder andere gebleken dat leerlingen de keuze voor het (praktische) onderwijs van Kerkpolder heel bewust gemaakt hebben. Factoren die meespelen zijn: manier van leskrijgen, goed geïnformeerd zijn over vervolgmogelijkheden na Kerkpolder, en positieve berichtgeving over de school. Een actiepunt dat voortvloeit uit dit onderzoek, is dat teamleiders van de locaties het determinatieproces op elkaar gaan afstemmen.”
mw. S. Davidse, beleidsmedewerker onderwijs
3.3.5 Locatie Middelburg
Onderwijsontwikkelingen en projecten Zorg voor de leerling We zien het aantal zorgvragen in het onderwijs toenemen. We willen er ook graag voor leerlingen zijn die wat meer hulp nodig hebben dan een ander. In de laatste jaren is een stuk leerlingbegeleiding ontwikkeld en deskundigheid opgebouwd. In het achterliggende jaar hebben we de integratieklas verder uitgebouwd, zodat ons aanbod beter is afgestemd op leerlingen met zorgen op sociaal-emotioneel terrein. De integratieklas is niet een aparte klas, maar een voorziening waar leerlingen één of meerdere keren per dag of per week terecht kunnen voor een stuk begeleiding. Deze voorziening is nu de hele week beschikbaar. We bieden ook zorg aan leerlingen met een indicatie voor leerwegondersteunend onderwijs (lwoo). Voor hen is een onderwijsassistente beschikbaar. Zij begeleidt leerlingen individueel, in groepjes en ook wel tijdens lessen. We werken hier met duidelijke hulpplannen en heldere doelen.
36
Versterkt taalonderwijs De taalvaardigheid van onze leerlingen op het gebied van Engels willen we zo goed mogelijk ontwikkelen. We willen leerlingen laten ervaren dat Engels niet alleen een leervak is, maar een taal om te gebruiken. Dat geven we gestalte door ook andere lessen in het Engels te geven. Een groep docenten is hiermee gestart en heeft er ervaring mee opgedaan. Voor zowel docenten als leerlingen is dat best even wennen. We merken wel dat leerlingen in deze klassen met minder schroom Engels spreken. Niet alle klassen hebben hiermee gewerkt. We willen dat naar de toekomst toe uit gaan breiden. Taalbeleid Lezen is een belangrijk aandachtspunt in ons onderwijs. Door de ontwikkelingen op ICT-gebied zien we de leeshouding veranderen. Toch wordt er best goed gebruik gemaakt van de bibliotheek: gemiddeld leent een leerling per schooljaar bijna tien boeken. Dat is mooi en willen we graag in stand hou-
den. In alle onderbouwklassen hebben we gewerkt met lessen die speciaal op leesbegrip gericht waren. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van ‘Nieuwsbegrip’, een methode die actuele onderwerpen uit het nieuws geschikt maakt voor gebruik in de klas. We hebben daar positieve ervaringen mee opgedaan.
In 2013 werd bekend dat Tholen in het nieuwe schooljaar een locatie voor voortgezet onderwijs minder heeft. Dat betekent dat op het platteland van Tholen slechts één school voor voortgezet onderwijs overblijft: het Calvijn College. Een kleine locatie met circa 335 leerlingen maar een grote dynamiek.
Bijzondere activiteiten We vinden het belangrijk dat onze leerlingen ook leermomenten hebben buiten de schoolmuren. Daarom voeren we een behoorlijk actief beleid om mee te doen aan verschillende soorten wedstrijden: bijvoorbeeld de Kangoeroe-wedstrijd (wiskunde), Skills Talents (Eén van onze leerlingen zat zelfs met onze koning aan tafel!), INESPO (internationale olympiade voor milieu en duurzaamheid) en wedstrijden van Jong Ondernemen. Het blijkt steeds weer dat onze leerlingen hoge prestaties weten te leveren. Deze vorm van leren spreekt ze enorm aan. Op onze website treft u onder Middelburg nieuwsberichten en fotoalbums aan over schoolactiviteiten.
Onderwijs Op 13 januari 2014 mochten we voor de tweede keer op rij, uit handen van de minister-president, het predicaat Excellente School in ontvangst nemen. Dat betekent dat de overheid, door middel van een jury heeft vastgesteld dat we het als locatie goed doen. Samengevat: we zijn betrokken op onze omgeving, we behalen goede resultaten en we hebben een excellente zorg. Een constatering van de inspectie na een bezoek in januari 2013. De brief aan de leerlingen en de ouders hebben we als titel gegeven: Soli Deo Gloria. Want tevergeefs arbeiden de arbeiders als de Heere Zijn zegen niet geeft! Hem komt de lof en de dank toe. Het maakt ook klein voor Zijn aangezicht. Ondanks alle zonde van elke dag wil de Heere nog helpen. Een besef dat – als het goed is – aan Zijn voeten brengt.
We willen er zijn voor onze achterban: ouders en jongelui hebben recht op een goede school. Een school waar je als leerling meetelt, waar je gezien wordt, waar je wordt aangesproken op je talenten, waar de Bijbel open gaat van dag tot dag, een school… gewoon jouw school!
Toekomst Leren voor het leven. Dat is een belangrijk aandachtspunt in ons nieuwe schoolplan. Het onderwerp toerusting en vorming is daarvan een belangrijk onderdeel. In het mentoraat zal daar meer structureel aandacht aan gegeven worden en we gaan dat proberen te vertalen naar kernwaarden voor de hele locatie. De invoering van het nieuwe vak technologie zal in augustus starten in leerjaar 2 en 3. We treffen voorbereidingen om stream 3 opnieuw te gaan inrichten. Ook excelleren wordt een belangrijk aandachtspunt. De winstpunten van de wedstrijden waar we aan meedoen, willen we ook meer in de dagelijkse lespraktijk gaan realiseren. Zo liggen er veel uitdagingen, op diverse terreinen. Het voornaamste is dat onze leerlingen mogen komen tot een leven in de vreze des Heeren.
Inspirerend zijn de gestarte plannen rond de watersnoodramp. We gaan een project doen met klas 1. We hebben grote plannen om het project vervolgens internationaal uit te bouwen. Het begin ligt in 2013, het herdenkingsjaar van de ramp. Leerlingen kwamen met verhalen uit de familie. Ook leverden tentoonstellingen en bijeenkomsten onontdekt materiaal op. De hulpverlening die in 1953 op gang kwam, was internationaal. Kortom; veel ingrediënten voor een project!
Als het gaat om personeelsmutaties hebben we een redelijk stabiel jaar achter de rug. We hebben afscheid genomen van mevrouw E.H. Faasse. Lange tijd is ze in het onderwijs werkzaam geweest. Nu kan ze genieten van haar pensioen. We wensen haar Gods zegen toe met haar gezin. De heer L.G. van den Berge is voor haar in de plaats gekomen. Hij geeft aan drie klassen Engels. In oktober werden we opgeschrikt door het plotselinge overlijden van onze oud-leerling Margreet Eskes. Ze heeft op onze locatie examen gedaan en is toen naar het havo in Goes vertrokken. We zullen haar altijd blijven herinneren als een open, betrokken en vrolijke leerling. We wensen haar familie Gods troost en nabijheid toe in dit grote verlies. Toekomst In de loop van 2014 wordt het nieuwe schoolplan gemaakt. We hebben collega’s, ouders en personeel gevraagd mee te denken. Zo hebben we samen de koers bepaald voor de toekomst, waarbij we afhankelijk zijn van de zegen van de Heere. “Indien Uw aangezicht niet medegaan zal, doe ons van hier niet optrekken.” (Exodus 33 : 15)
37 P.M. Kunst locatiedirecteur
Personeel Als team zijn we afgelopen jaar druk bezig geweest met onze Bijbelse kernwaarden. Het werk van elke dag zien in de spiegel van de kernwaarden betrouwbaar, eerlijk en aanspreekbaar! Het doet af en toe best pijn om in deze spiegel te kijken! Maar het houdt wel scherp.
G.A. Terlouw locatiedirecteur
Leerlingenstatuut “Als locatie vinden we het belangrijk dat leerlingen medeverantwoordelijk zijn voor hun eigen leren. Daarom hebben we enkele jaren geleden het leerlingenstatuut ingevoerd: leerlingen stellen zichzelf daarin aan het begin van het schooljaar doelen. Zowel op het gebied van resultaten (bijvoorbeeld cijfers) als vaardigheden (bijvoorbeeld werken met Excel of samenwerking). We vragen van leerlingen twee keer per jaar schriftelijk te reflecteren op het statuut. In het lopende schooljaar hebben we het klassenstatuut ingevoerd. Onze ervaringen zijn positief: leerlingen werken zo gerichter naar hun doel toe, zien ook het belang in van vooraf nadenken over het einddoel en raken meer betrokken bij hun eigen leerproces.”
Tholen
Het jaar 2013 was voor de locatie Middelburg een bijzonder jaar. Directeur de heer G. van Dijk nam afscheid na vele jaren leiding geven aan de locatie. De heer G.A. Terlouw, voorheen directeur locatie Goes onderbouw en vmbo, heeft zijn taak overgenomen. Een nieuwe schoolleider brengt zijn eigen ervaringen en werkwijze mee. Dat betekende een periode van wederzijds verkennen. Inmiddels voelt het van beide kanten vertrouwd.
3.3.6 Locatie Tholen
J.J. van de Waerdt, teamleider klas 2, 3 en 4
3.4 Projecten 3.4.1 Toerusting en vorming binnen het vmbo Wat was de school van plan? Door maatschappelijke ontwikkelingen is er steeds meer sprake van een ontzuilde samenleving. Leerlingen die de school verlaten dienen toegerust te zijn om als christen te participeren in een seculiere omgeving. In aansluiting op het strategisch beleidsplan 2010-2014 heeft de commissie toerusting en vorming (TOVO) van het managementteam de opdracht gekregen een schoolbreed curriculum te ontwikkelen. Wat heeft de school gedaan? In 2013 is het curriculum vastgesteld en zijn uitgangspunten geformuleerd voor de lessen die ontwikkeld moeten worden. Thema’s die aangeboden worden, zijn: media, seksualiteit, risicogedrag en ‘Ik en de ander’. De lessen plaatsen thema’s in een Bijbels kader. Leerlingen worden gestimuleerd om keuzes te maken aan de hand van de volgende ethische waarden: betrouwbaarheid, respect, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid, zorgzaamheid en burgerschap. In de onderbouw zullen de thema’s behandeld worden tijdens mentorlessen. In de bovenbouw worden de thema’s aangeboden door middel van themadagen. De lessen zullen geplaatst worden op een voor de mentor toegankelijke website. Om de implementatie van de lesmaterialen vloeiend te laten verlopen is een communicatieschema opgezet waarin interne en externe betrokkenen een plaats hebben.
38
Wat waren de resultaten? Het is gebleken dat er raakvlakken zijn met de doelen van LOB (loopbaanoriëntatie en -begeleiding). Afstemming met LOB zal tijdens het volgende schooljaar plaats moeten vinden. De mentortaak wijzigt door de TOVO- en LOBontwikkelingen. Er is dan ook behoefte aan heroriëntatie op de mentortaak en het vaststellen van een visie op het mentoraat. In het voorjaar van 2014 is de
ontwikkeling van de lessen afgerond. Vanaf september 2014 gaan mentoren de TOVO-lessen geven. De taak van de TOVO-commissie zal dan verlegd worden naar het op locatie begeleiden en instrueren van mentoren. Afhankelijk van de maatschappelijke ontwikkelingen zullen de lessen jaarlijks geactualiseerd worden. Het idee is daarbij gebruik te maken van een leerlingpanel en externe deskundigheid.
3.4.2 Taalbeleid Wat was de school van plan? De overheid vraagt scholen bewust aandacht te schenken aan taalbeleid. Vanaf 2010 zijn daartoe wettelijke kaders vastgesteld. Deze zogenaamde referentiekaders stellen taaleisen aan de leerlingen op vaste momenten in hun schoolcarrière én bieden de school handvatten om het taalonderwijs goed in te richten. Daarnaast zijn de exameneisen voor de kernvakken wiskunde, Engels en Nederlands zwaarder geworden en is het onderwijs over de gehele linie taliger geworden in de afgelopen jaren. Nu de referentieniveaus in alle examens gestalte krijgen, moet bij elk vak bewust aandacht worden geschonken aan de talige kant van het vak. Een vak wordt via de taal onderwezen en om die reden is elk vak een taalvak. Met name een goede leesvaardigheid is van groot belang om tot schoolsucces te komen. Wat heeft de school gedaan? In de afgelopen schooljaren (2012-2014) zijn docenten tijdens teambijeenkomsten geïnformeerd over het belang van leesvaardigheid en taalgericht onderwijs bij alle vakken. Op elke locatie functioneert een taalcoach die docenten stimuleert, enthousiasmeert en hulp biedt bij het inrichten van taalgerichte lessen. De ervaring is dat docenten de noodzaak van goed lezen bij alle vakken zeker inzien. Velen ervaren dat de gebrekkige leesvaardigheid van leerlingen hen belemmert in hun schoolprestaties. Bewustwording is daarin een eerste
stap, maar docenten moeten ook op een bekwame manier met de taalproblematiek om kunnen gaan. De taalcoaches reiken didactische middelen en mogelijkheden aan, gedragen door de steun van de teamleiders. Leesvaardigheid is en blijft een speerpunt voor de sectie Nederlands én de andere vakken. Op een zichtbare manier wordt dit duidelijk door onder andere leesposters in de lokalen, het gebruik van leeskarren in waarneemuren en hulp aan secties bij taalproblematiek.
Wat waren de resultaten? Het belang van een goede leesvaardigheid en taalsteun in de vaklessen is gaan leven onder de docenten. Bewustwording is een belangrijke stap, omdat de urgentie van een probleem eerst moet worden ervaren. Werken aan bekwaamheid is een punt waar hard aan wordt gewerkt, zodat aandacht voor lezen en taal een vaste waarde wordt bij alle vakken.
3.4.3 Personeelsvisie Het 2013 is er door veel mensen meegedacht en nagedacht over de vraag waar we nu als personeelslid voor staan en gaan. Dit heeft geresulteerd in een personeelsvisie. We willen een veilige en maatschappelijk betrokken school zijn, met gemotiveerde en goed toegeruste leerlingen, en onderwijs dat kwalificeert voor een passend vervolg. Medewerkers krijgen ruimte en verantwoordelijkheid om daar op een eigen manier aan bij te dragen. We hebben een aantal gezamenlijke uitgangspunten geformuleerd: • We dragen de identiteit van de school De Bijbel is ons kompas. We stellen de eer van God centraal, zijn betrouwbaar en oprecht. We zijn goede collega’s en oefenen in liefde gezag uit over de leerlingen.
• We ontplooien onze gaven en talenten We komen tot ons recht in het werk dat we doen. We kennen onze gaven, talenten en grenzen en grijpen de mogelijkheden aan om ons verder te ontwikkelen. • We houden van ons vak We zijn goed in ons vak en houden het bij. Ons enthousiasme voor ons vak is aanstekelijk voor leerlingen en collega’s. We beschikken over de vereiste bevoegdheden.
• We zijn betrokken op onze leerlingen We hebben een goede relatie met de leerlingen en zetten ons in voor hun ontwikkeling. We zijn hun voorbeeldfiguur. Onze diepste wens is dat Gods Woord in hun harten werkt. • We leren van en met elkaar We leveren onze bijdrage in ons team, onze sectie en andere groepsverbanden. Samen werken we aan kwaliteitsverbeteringen en vernieuwingen. We delen kennis en ervaringen, maken plannen, proberen ze uit en leren ervan.
39 • We nemen onze verantwoordelijkheid We voelen onze gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de identiteit en kwaliteit van de school. We vragen reacties op ons eigen functioneren en geven feedback aan collega’s. We tonen betrokkenheid op de wereld om ons heen, binnen en buiten de achterban. Geconstateerd is dat deze punten veel herkenning oproepen. Ze beschrijven voor een groot deel de cultuur van het Calvijn College. Wel zijn er punten die we samen belangrijk vinden maar die in de praktijk nog te weinig tot uiting komen. Een voorbeeld hiervan is het leren van en met elkaar. Er wordt door relatief veel personeelsleden een opleiding of cursus gevolgd. Deze kennis zou echter meer gedeeld kunnen worden met anderen. Zo zijn er meer punten te noemen waar we de komende tijd aan willen werken en die zeker nog ter sprake zullen komen.
Overstap naar HRM-systeem AFAS “In 2013 zijn wij overgestapt naar een ander HRM-systeem: AFAS. Dat is een spannend gebeuren. Alles moet correct zijn ingericht om bijvoorbeeld de salarissen goed uit te betalen. Gelukkig is alles goed verlopen. Met heel veel dank aan de salarisadministratie! In de loop van 2013 is de portal MijnCalvijn van AFAS opengesteld voor alle medewerkers. Op deze manier kunnen alle medewerkers hun inmiddels volledig gedigitaliseerde personeelsdossier inzien. Tevens kan iedereen via deze portal zijn salarisoverzichten ophalen.”
drs. A.C. Nobel
4. Bedrijfsvoering
4.1 Facilitair beheer
EEN BLIK ACHTER DE SCHERMEN
4.1.1 Arbo-beleid Veiligheid De aanpakpunten naar aanleiding van een NEN 3140-inspectie, een Nederlandse norm voor veilige elektrotechnische bedrijfsvoering, zijn op de locaties Middelburg, Appelstraat Krabbendijke en Tholen uitgevoerd. Op de locaties Middelburg en Goes zijn de accu’s van de noodverlichting vervangen. Scholing In 2013 hebben EHBO’ers en BHV’ers door herhalingstrainingen hun kennis op niveau gehouden. Ook heeft iedere locatie ten minste één ontruimingsoefening gehouden.
4.1.2 Vervoer Excursievervoer Het excursievervoer is in 2013 verzorgd door AMZ uit Borssele. Dit bedrijf draagt zorg voor alle vervoer van het Calvijn College. AMZ is in het bezit van het Keurmerk Touringcarbedrijf. Dit betekent maximale aandacht voor veiligheid en comfort. Vervoer van en naar school Ruim 900 leerlingen maken dagelijks gebruik van het openbaar vervoer om van en naar school te reizen. Het openbaar vervoer wordt in Zeeland verzorgd door Connexxion en Veolia. Om een scherpe abonnementsprijs te bedingen, is het scholierenvervoer van alle scholen in Zeeland ondergebracht in de Stichting Scholierenvervoer Zeeland. Periodiek vindt er overleg plaats tussen de vervoerders en de stichting. Ook in 2013 is er onder de leerlingen een enquête gehouden over de beleving van het openbaar vervoer. Aan de hand van de uitslagen van deze enquête zijn aanpassingen in de dienstregeling doorgevoerd.
40
4.1.3 Huisvesting Algemeen Goes In 2013 is de keuken van de aula volledig gerenoveerd. Hierbij zijn de keuken en de uitgiftebalie vervangen en zijn ook vloer en plafond vernieuwd. Doordat de uitgiftebalie wat verder naar buiten is geplaatst, is er meer werkruimte in de keuken gerealiseerd.
Het Calvijn College heeft circa 370
We zijn dit jaar begonnen met de renovatie van ruimten bij de gymzalen. Eén doucheruimte is volledig gerenoveerd de overige drie worden in 2014 aangepakt. In een aantal ruimten zijn de systeemplafonds en de verlichting vervangen. Twee kleine docentenruimten zijn samengevoegd tot één grote werkruimte.
Krabbendijke Appelstraat In de mediatheek is een airco aangebracht. Krabbendijke Kerkpolder In verband met slijtage van de leidingen is in 2013 de circulatieleiding van de warmwatervoorziening vervangen. Middelburg In de kerstvakantie is de centrale trap voorzien van nieuwe vloerbedekking, de kleuren zijn nu in lijn met de overige vloerbedekking en de trap heeft een frisse uitstraling gekregen. In 2013 is gestart met de renovatie van de toiletten bij de gymzalen. Er is een complete buitenschilderbeurt uitgevoerd. Tholen Aan de buitenzijde van de school zijn asbest gevelpanelen vervangen door nieuwe volkern gevelpanelen. Vervolgens is een complete schilderbeurt uitgevoerd. In het technieklokaal is een bouwkundige aanpassing uitgevoerd waardoor er meer nuttig vloeroppervlak in het lokaal is ontstaan.
personeelsleden in dienst. Met de inzet van de docenten staat of valt
Acties stream 3
de identiteit en kwaliteit van onze school. De docent heeft het dage-
“In stream 3 zitten de doeners van onze school. Wij stimuleren ze in het dóen. Om hun eigen excursie te bekostigen verkopen de leerlingen artikelen zoals frikadellen of ijsjes. Ook organiseren ze eigen acties, zoals karweitjes, thuiswachten en kaarten maken. Leerlingen leren verantwoord omgaan met geld en eigen verantwoordelijkheid nemen. De excursies die ze doen, hebben een educatief karakter op het gebied van burgerschap. Ze gaan bijvoorbeeld naar Rotterdam om buitenlanders te interviewen en om een kijkje te nemen in een Turkse bakkerij. Daar krijgen ze een andere indruk van buitenlanders: het zijn ook mensen met een verhaal, die gewoon gezellig met je willen praten.”
lijkse contact met de leerlingen en is voor hen een belangrijke identificatiefiguur. Het Calvijn College toerusting en persoonlijke ontwikkeling van personeel.
Goes
hecht daarom veel waarde aan
ing. J. van Liere, teamleider
41
4.2 ICT & Planning
42
4.3 Personeel & Organisatie
4.2.1 Computernetwerk
4.2.3 Digitalisering onderwijs
4.3.1 Beleid en ontwikkeling
De onderliggende hardware van het computernetwerk begint tekenen van ouderdom te vertonen. Het systeembeheer heeft veel werk gehad aan het operationeel houden hiervan. Eind 2013 is onze interne mailomgeving naar Office 365 in de ‘cloud’ verplaatst. Dit is voor het netwerk en de belasting daarvan een gunstige stap geweest. In Goes is een proef uitgevoerd met WiFi op de tweede etage. In verband met het beperkte budget konden we dit niet goed operationeel maken. 2013 is verder gebruikt om de vernieuwing van het serverpark in 2014 voor te bereiden.
Op alle locaties met uitzondering van Kerkpolder zijn bijeenkomsten met de teams gehouden en is nagedacht over de toekomst van het onderwijs op de middellange termijn. Teams zijn geprikkeld om na te denken over de manier waarop het onderwijs in de toekomst gestalte moet krijgen. Afhankelijk hiervan zal ook de rol van de e-coach opnieuw ingevuld worden.
Welzijn In 2013 hebben alle locaties een plan van aanpak opgesteld naar aanleiding van een welzijnsenquête die in 2012 is uitgezet. Ruim 70% van het personeel heeft hieraan deelgenomen. Met deze hoge respons zijn we tevreden. Het geeft meer dan voldoende zekerheid dat de uitslagen representatief zijn.
4.2.4 Rooster & Planning
De welzijnsrapporten zijn uitgegeven en besproken binnen de verschillende locaties. Elke locatie heeft twee rapporten gehad. Het eerste rapport geeft weer wat de resultaten per onderdeel zijn. Het tweede rapport bespreekt op welke aspecten nog winst te behalen is. Over het geheel genomen kan worden gezegd dat de resultaten positief zijn. Ten opzichte van 2008 zijn veruit de meeste welzijnsaspecten gelijk gebleven of zelfs nog iets verbeterd. Om dit in het juiste perspectief te plaatsen kan worden opgemerkt dat de meeste resultaten van 2008 al zeer positief waren ten opzichte van referentieorganisaties.
4.2.2 Applicaties Magister In het schooladministratiesysteem Magister zijn in 2013 geen grote aanpassingen doorgevoerd. Op kleine onderdelen zijn er enkele verbeteringen gerealiseerd. Informatievoorziening Het interne informatieplatform CCIS is in 2013 verder ontwikkeld. Er is relatief veel energie gestopt in het op orde krijgen van de infrastructuur. Een groot gedeelte van de functionaliteit van het oude managementportal is gemigreerd.
De afdeling heeft zich in dit jaar georiënteerd op een verdere digitalisering van de informatievoorziening. Gebruikers hebben hier tot nu toe nog niet zo veel van gemerkt. Voor de contactavonden hebben we dit jaar op alle locaties met uitzondering van Appelstraat en Kerkpolder gebruik gemaakt van Magister.
Op een aantal deelaspecten – taakeisen, autonomie en communicatie – is nog een verbetering te realiseren. Op deze onderwerpen hebben de verschillende plannen van aanpak zich voornamelijk gericht. Scholing en ontwikkeling In 2013 is er opnieuw veel werk verricht om een Zeeuwsbreed cursusaanbod in te richten, verzorgd door externe instanties dan wel onze eigen docenten en collega-docenten van andere scholen. De laatste tijd neemt het gebruik van dit cursusaanbod af. We zijn aan het onderzoeken waardoor dit komt, zodat ook op de langere termijn in Zeeland voldoende en kwalitatief hoogstaande cursussen kunnen worden gevolgd.
43 Tegelijkertijd constateren we dat relatief veel docenten een master volgen of buiten voorgenoemd aanbod een cursus elders volgen. Een positieve ontwikkeling! Hier wordt ook veel ruimte voor gegeven, vanuit de gedachte dat we een lerende organisatie willen zijn. Informatievoorziening Het P&O-team is steeds bezig om de informatievoorziening te optimaliseren. Op intranet zijn alle beleidsstukken (goed gedocumenteerd), veelvoorkomende thema’s en alle voorkomende formulieren te vinden. Door middel van een inmiddels goed werkende zoekfunctie is het gezochte ook snel te vinden. In 2013 zijn al onze papieren personeelsdossiers gedigitaliseerd. Inmiddels zijn deze dossiers via MijnCalvijn van ons hr-systeem AFAS ontsloten voor het personeel.
4.3.2 Ons personeel in cijfers Aantal medewerkers in 2013 In 2013 had het Calvijn College 367 medewerkers in dienst. Daarvan werkten 104 (26%) mensen in een OOP-functie (onderwijsondersteunend personeel) en 263 (72%) in een OP-functie (onderwijsgevend personeel). Daarnaast zijn er acht directieleden (2%). Het aantal personeelsleden is bijna gelijk gebleven aan 2012. Wel is het OOP met 2% uitgebreid. Deze stijging is te verklaren door de benoeming van enkele nieuwe secretaresses en een beleidsmedewerker. De omvang van het personeelsbestand uitgedrukt in fte’s is in 2012 evenals het leerlingenaantal toegenomen.
Leeftijdsopbouw personeel 2013
Ontwikkeling ziekteverzuim in %
Tussenstand gebruik scholingsbudget 100%
6
80% 60%
5
40% 20%
4
0% 3
■ Uitgaven in 2012 - 2013 ■ Nog te besteden in 2013 - 2014
Ontwikkeling aantal medewerkers
2
380 370
fte’s per locatie. Onderstaand diagram geeft de besteding van het scholingsbudget per locatie weer.
1
360 350 340 2010
2011
2012
2013
Ontwikkeling aantal medewerkers in fte’s 305 300 295
verloop in het OOP groter is. Cijfers over het OOP wijken relatief gezien echter sneller af doordat de totale personeelsomvang van de referentiegroep OOP veel kleiner is dan die van de referentiegroep OP. Het personeelsverloop in 2013 ligt hoger dan in 2012. Achtentwintig personeelsleden hebben het Calvijn College verlaten, waarvan zestien op eigen verzoek, vier na beëindiging van het dienstverband, vier na beëindiging van vervanging, twee vanwege pensioen en twee om andere redenen. In de figuur Ontwikkeling personeelsverloop in fte’s wordt zichtbaar hoeveel fulltimebanen gemoeid zijn met het verloop. Het totale verloop in 2013 ligt op vijftien fte.
290 2010
44
2011
2012
2013
Personeelsverloop (in % van het totale personeel)
0 2010
2011
■ Calvijn College
2012
■ Ref. VO
2013
■ VO
Vacatures Er waren in 2013 negenentwintig vacatures. Het ging daarbij om vijftien vacatures in OP-functies en zeven in OOP-functies. Er solliciteerden 193 personen naar een baan op het Calvijn College. Dat is opnieuw een forse stijging ten opzichte van 2011 (30 sollicitanten) en 2012 (135 sollicitanten). Een stijging van het aantal sollicitanten met een lager aantal vacatures is een opvallende ontwikkeling. Deze kan verklaard worden door het aantal OOP-vacatures dat is opengesteld en in een krappe arbeidsmarkt veel sollicitanten heeft opgeleverd. Het aantal open sollicitaties lag in 2013 op vijfendertig.
15
Verhouding man/vrouw De verhouding man/vrouw is bij het OOP in evenwicht (44 mannen tegenover 53 vrouwen). Bij het OP zijn meer mannen in dienst (188 tegenover 74). De acht directieleden zijn allen man.
20%
14%
Verhouding m/v schoolbreed ■ Man - onderwijsondersteunend personeel ■ Man - onderwijsgevend personeel
15% 51%
■ Vrouw - onderwijsondersteunend personeel
OP%
10
OOP %
5
Ontwikkeling vacatures per functiecategorie
totaal %
0 2010
2011
2012
30
2013
25
Ontwikkeling personeelsverloop (in fte’s) 15 10 5 0
20 OP% OOP %
15 10
Ontwikkeling functiemix Calvijn College t.o.v. VO
2010
2011
2012
2013
5
80%
0 2010
Verloop In de eerste figuur ontwikkeling Personeelsverloop is het verloop over de afgelopen vier jaar te zien. Uit deze figuur kan het beeld ontstaan dat het
Ontwikkeling functiemix Onderstaande figuur geeft de verdeling van onderwijzend personeel over functieschalen weer. Wanneer we kijken naar vergelijkbare scholen, blijkt dat op het Calvijn College relatief veel docenten ingeschaald zijn in een LB-functie en minder in een LC- of LD-functie. Een van de redenen hiervoor is dat de school heeft gekozen voor beleidsrijke, kwalitatieve invulling van de functiemix. Personeel dient bij de functie passend gedrag te vertonen, voordat er een benoeming plaatsvindt. Omdat de school er voor gekozen heeft in te zetten op kwalitatieve realisatie op lange termijn, wijkt de ontwikkeling nog steeds af van de landelijke trend.
totaal %
■ Vrouw - onderwijsgevend personeel
Leeftijdsopbouw In de figuur is te zien hoe de verdeling over de verschillende leeftijdscategorieën is. Onze school heeft een evenwichtige leeftijdsopbouw. Dat is van belang om de doorstroom van het personeel optimaal te laten verlopen. De leeftijdscategorie 55+ is in het jaar 2013 flink toegenomen. In 2012 bevatte deze categorie 44 personen. In 2013 is dit aantal gestegen naar 64 personen. Ten opzichte van andere reformatorische scholen voor voortgezet onderwijs heeft het Calvijn College een gemiddeld aantal personeelsleden in de categorie 55+.
Elke locatie mag het scholingsbudget inzetten voor de ontwikkeling van haar medewerkers. Het gebruik van dit budget in het schooljaar 2012/2013 ligt vrij laag. Slechts twee locaties hebben (meer dan) 50% van het budget ingezet. De overige locaties hebben minder dan 50% van de scholingsmiddelen ingezet. In het schooljaar 2013/2014 kan het resterende budget nog gebruikt worden. De stafafdeling gaat dit jaar wel gelijk op met de locaties. In voorgaande jaren bleef deze groep vaak wat achter. De afdeling P&C heeft een gedeelte van het scholingsbudget besteed aan de ontwikkeling van AFAS. Ook de afdeling ICT & Planning heeft een groot gedeelte van het scholingsbudget gebruikt.
Ziekteverzuim Het Calvijn College heeft zoals in voorgaande jaren een lager ziekteverzuimpercentage dan het reformatorische en het landelijke voortgezet onderwijs. Het landelijk ziekteverzuimpercentage lag in 2012 voor het OP op 5% en voor het OOP op 5,3%. Op het Calvijn College was dat in 2012 respectievelijk 3,3% voor OP en 3,9% voor OOP. Ten opzichte van het reformatorische voortgezet onderwijs heeft het Calvijn College nog steeds een lager verzuimpercentage. De verschillen zijn in de afgelopen twee jaar wel kleiner geworden. In 2012 lag de meldingsfrequentie van het Calvijn College op 1,5 keer per jaar. In 2013 is de meldingsfrequentie gedaald naar 1,3. Ten opzichte van het landelijke gemiddelde (1,6) en het gemiddelde van het reformatorische voortgezet onderwijs (1,4) heeft het Calvijn College momenteel een lagere meldingsfrequentie dan de vergelijkende partijen. Dit is een mooie ontwikkeling als we terugzien op een hoger liggende meldingsfrequentie in 2011.
2011 OP
2012
2013
OOP
70% 60% 50%
Professionalisering personeel Het Calvijn College biedt mogelijkheden tot professionalisering op individueel, team-, sectie-, sector- en locatieniveau. In 2013 volgden eenentwintig docenten een studie met gebruik van de Lerarenbeurs. In 2013 zijn achttien personeelsleden gestart met een meerjarige master (looptijd langer dan de gebruikelijke twee jaar). De masters zijn in samenwerking met de reformatorische basisscholen en het Hoornbeeck College in Goes naar Zeeland gehaald. Aan het Zeeuwsbrede scholingsaanbod vanuit ZeeProf hebben zo’n vijfentwintig personeelsleden deelgenomen. Het totale scholingsbudget voor het Calvijn College in de schooljaren 2012/2013 en 2013/2014 is € 265000. Van het budget is € 163430 ingezet tot en met augustus 2013. Het scholingsbudget is verdeeld naar het aantal
40% 30% 20% 10% 0%
■ LB ■ LC ■ LD
45
4.4 Kwaliteitszorg
4.3.3 Opleidingsschool Aan de Zeeuwse Academische Opleidingsschool kunnen studenten het pedagogisch-didactische deel van hun opleiding volgen om docent te worden binnen het voortgezet en/of beroepsonderwijs. Elke locatie van het Calvijn College is opleidingslocatie van de Zeeuwse Academische Opleidingsschool. Het Calvijn College, een van de initiatiefnemers van de Zeeuwse Academische Opleidingsschool (ZAOS), leidt relatief veel duale studenten op. In het cursusjaar 2013/2014 zijn negen studenten hun praktische opleiding begonnen aan een opleidingslocatie van het Calvijn College. Bij de start van het cursusjaar 2013/2014 had het Calvijn College in totaal zesentwintig duale studenten. Breed aanbod duale trajecten Er zijn in 2013 twee duale studenten (derdejaars) aangenomen als beginnende docent op het Calvijn College. Tevens zijn duale studenten ingezet voor verschillende onderwijskundige taken binnen de school, zoals huiswerkbegeleiding, excursies, onderzoek en leerlingbegeleiding. In 2013 hebben vier studenten, die hun praktische opleiding kregen op het Calvijn College, hun diploma gehaald en zijn daarmee bevoegd als docent. Naast voltijd duale studenten mag de ZAOS ook zij-instromers en in deeltijd studerende docenten
opleiden. Zij volgen hun pedagogisch-didactische opleiding in Zeeland, waardoor er minder reistijd voor de docent en minder lesuitval voor de leerlingen is.
Kwaliteitsverbetering wordt op het Calvijn College gezien als een verantwoordelijkheid die primair op de schouders van de beleidsfunctionarissen rust. Zij worden daarbij ondersteund door een coördinator kwaliteit.
Identiteit Bij het met studenten nadenken over onderwijs gaan we als Calvijn College uit van het principe dat de leerweg onderdeel van de levensweg is die we willen gaan overeenkomstig Gods beloften en geboden (Verboom, 2005). Het leven hier en nu staat voor ons in het perspectief van Gods toekomst. Het onderwijs komt hiermee in het licht te staan van de bede uit de Morgenzang: ‘Dat wij ons ambt en plicht, o HEER, getrouw verrichten tot Uw eer’. Daarom wordt er voor studenten van het Calvijn College een leerlijn identiteit ontwikkeld. Met deze leerlijn, de voortgangsgesprekken en de begeleiding op de locaties, willen we aandacht geven aan onderwijs in christelijk perspectief. Identiteitsontwikkeling van de student staat centraal, zodat studenten goed voorbereid worden op hun toekomstig beroep.
4.4.1 Vensters voor Verantwoording
Zie voor meer informatie over de Zeeuwse Academische Opleidingsschool www.docentinzeeland.nl
In 2013 heeft de vierjaarlijkse veiligheidsscan van de Arbo Unie plaatsgevonden. Elke locatie heeft een rapportage gekregen, waarin precies is aangegeven op welke gebieden de school kan verbeteren. Ook heeft elke sectie de examenresultaten doorgesproken in het kader van kwaliteitsbewaking.
Voor het bijhouden en verversen van de gegevens van de school op de website Vensters voor Verantwoording is een kalender beschikbaar. Dit maakt het tijdig verversen van de gegevens gemakkelijk. De gegevens worden up-to-date gehouden en waar nodig voorzien van een toelichting. Daarnaast hebben de locatiedirecteuren uitleg gehad over de mogelijkheden die deze website biedt, en de handige rapporten over de opbrengsten van de locatie, die te downloaden zijn. Via oudercontactblad Calvijn Contact wijst de school ouders op de resultaten in Vensters voor Verantwoording.
4.4.2 Kwaliteitsonderzoek
4.4.3 Collegiale visitatie In het schooljaar 2012-2013 heeft er een visitatie ‘eigenaarschap voor opbrengsten’ plaatsgevonden. Onderwijsopbrengsten zijn een belangrijk item in het toezicht van de inspectie. Daarbij kijkt de inspectie naar de harde cijfers (data) van het onderwijsleerproces (instroom, doorstroom, afstroom, uitstroom). Er wordt echter ook steeds meer aandacht besteed aan de onderliggende processen: hoe is het gesteld met de cultuur die schuilgaat achter de cijfers? In deze visitatie is ook bewust ingestoken op die cultuur rondom onderwijsopbrengsten. Er is aandacht besteed aan de rol van alle betrokkenen: leerling, docent, mentor, sectie, team en schoolleiding. Op 10 december 2013 is de visitatie ‘leerlingenzorg’ uitgevoerd op het Calvijn College. Dit keer op de locatie Appelstraat, stream 3 en 4. Tijdens deze visitatie werd onderzocht in hoeverre het beeld dat de school heeft van de zorg en ondersteuning die geboden wordt aan leerlingen, klopt met de praktijk. De betrokkenen zijn nu bezig het verbeterplan naar aanleiding van de visitatie op te stellen.
46
47
4.4.4 Kennisdeling van kwaliteitszorg Kennisdeling op het gebied van kwaliteitszorg vindt plaats in het landelijke netwerk kwaliteitszorg van de reformatorische scholen. Bijna elke maand komen de kwaliteitszorgmedewerkers van de zeven middelbare scholen samen om elkaar op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen en na te denken over de implementatie hiervan op school. Tevens is er in Zeeland het kennisnetwerk van het Dienstencentrum Onderwijs (DCO). Ongeveer vier keer per jaar komt dit netwerk samen op één van de Zeeuwse scholen (voortgezet onderwijs, mbo en hbo).
4.3.4 Onderzoek in de school
Zeeuwse Academische Opleidingsschool De opleidingsschool wil met het oog op onderwijsontwikkeling op een goede manier een verbinding maken tussen onderwijs en onderzoek. Die verbinding krijgt mede vorm door de begeleidingsactiviteiten van het onderzoeksteam. In september 2013 is in samenwerking met het Roosevelt Academy een nieuwe training voor docentonderzoekers gestart. Naast cursisten van andere Zeeuwse scholen nemen twee docenten van het Calvijn College deel.
Leerplein stream 3
Onderzoeksactiviteiten In 2013 zijn onderzoeken van meerdere duale studenten afgerond. Deze onderzoeken werden verricht op voor de school relevante thema’s die door secties, deelteams of locatiemanagement werden aangedragen. Een onderzoeksteam, bestaande uit drie docentonderzoekers, droeg zorg voor de begeleiding hiervan. Het onderzoeksteam is dit jaar uitgebreid van twee naar zes docentonderzoekers. Hiermee is er een meer gelijkmatige spreiding over het Calvijn College en een effectievere begeleiding gerealiseerd. Vanaf september 2013 worden negen (duale) studenten binnen het Calvijn College begeleid, waaronder twee masterstudenten.
“Een belangrijk doel binnen het Leerplein was om te zoeken naar mogelijkheden om de motivatie van leerlingen te verhogen. Er zijn enquêtes afgenomen, er is een gereedschapsbord aangeschaft, er zijn meer praktische opdrachten bedacht en er is een lijst met zeven criteria opgesteld waaraan een Leerplein-opdracht moet voldoen. Na deze veranderingen is dezelfde enquête onder dezelfde leerlingen nogmaals afgenomen. Het resultaat gaf aan dat de motivatie van leerlingen duidelijk is toegenomen.”
Appelstraat
Het Calvijn College investeert in onderzoek binnen de school. Dit helpt docenten om ook bij leerlingen een onderzoekende houding te stimuleren; helpt duale studenten en studerende docenten bij het doen van onderzoek in de opleiding; en legt een verbinding tussen wetenschappelijk onderzoek en de onderwijspraktijk op Zeeuwse scholen.
M.H. Troost, docent
4.5 Communicatie Het Calvijn College vindt een goed wederzijds begrip tussen de school en haar doelgroepen van groot belang. Daarom hecht de school aan sterke in- en externe communicatie. Ouders, leerlingen, personeel, basisscholen, kerken en andere belanghebbenden dienen goed geïnformeerd én betrokken te worden.
groepenonderzoek en trendanalyse, zoals digitalisering (de website wordt steeds belangrijker) en ‘communiceren in communities’, verder te optimaliseren.
4.5.1 Visie
Drukwerk De aanpak van compacte teksten en veel ruimte voor beeld, is in 2013 voortgezet. In oudercontactblad Calvijn Contact en Personeelsblad zijn ter variatie nieuwe rubrieken ingevoerd, opnieuw – om de lezer aan te spreken en te binden – gericht op persoonlijke verhalen. Ook is een aantal drukwerkitems digitaal uitgebracht in plaats van tastbaar. Hiermee wordt ingespeeld op de trend van digitalisering en bezuinigd. Het locatiedeel van Calvijn Contact, een katern dat locatiespecifiek nieuws bracht, is vervangen door een e-mailnieuwsbrief (volledig in huisstijl) per locatie aan de ouders, die eveneens viermaal per schooljaar verschijnt.
Als het gaat om communicatie met de primaire doelgroep, leerlingen en hun ouders, vervult de afdeling Communicatie een rol, maar zeker niet de grootste. Mentoren en docenten zijn belangrijkste communicator naar leerlingen én ouders. Het Calvijn College vindt openheid, profileren en actief benaderen van doelgroepen belangrijk. Omdat het herkenbaarheid en een goede klik met belanghebbenden bevordert en vooroordelen – die er zeker zijn ten aanzien van een reformatorische school – rechtzet.
48
Profilering Een school heeft evenals een persoon een karakter, een profiel. Een school gaat ergens voor. Daar getuigt de missie van. De visie en waarden geven er invulling aan. Het is zaak dat de visie van de school niet alleen goed vertaald wordt naar het schoolbeleid, maar ook intern beleefd en gedragen wordt én als kernboodschap uitgedragen wordt in de communicatie naar de diverse doelgroepen. Het profiel van de school krijgt uiting in de corporate identity: gedrag, communicatie en symboliek. Het beeld dat de school van zichzelf neerzet, dient uiteraard overeen te komen met de werkelijkheid. Dan versterkt het een ook het ander. In 2013 vond een gespreksronde plaats met college van bestuur en locatiedirecteuren om het schoolprofiel preciezer in kaart te brengen. De opbrengst van deze gesprekken en gesprekken met personeelsleden en leerlingen zullen we gebruiken om een kernboodschap vast te stellen die aangeeft waar het Calvijn College voor staat. Deze kernboodschap is in 2012 helder doorvertaald in een wervingscampagne gericht op groep 8-leerlingen. Het proces van schoolprofilering zal in 2014, synchroon aan de ontwikkeling van nieuw strategisch beleid, verder doorgezet worden. Als nieuw beleid op locatieniveau aanhaakt bij het schoolprofiel draagt dat bij aan een wij-gevoel (‘Hier gaan we met z’n allen voor’), effectiviteit én herkenbaarheid richting de doelgroepen. Voornemen is in de tweede helft van 2014 op basis van een helder schoolprofiel te starten met een traject huisstijlrestyling op de achtergrond. Per start van schooljaar 2015/2016 willen we een nieuwe huisstijl introduceren. Doelgroepenonderzoek en trendanalyse De school staat voor de uitdaging de communicatie naar aanleiding van doel-
4.5.2 Activiteiten
Website Website en intranet zijn inhoudelijk integraal doorgelopen om een kwaliteitsslag te maken in de informatievoorziening, de zoekfunctie is geoptimaliseerd, en beeldmateriaal is ververst. De website biedt, dankzij invoering van de vierjaarlijkse e-mailnieuwsbrief, steeds meer nieuws op locatieniveau. Werving nieuwe leerlingen Het Calvijn College spreekt groep 8-leerlingen in het najaar steeds aan met aansprekende middelen. In 2013 zijn deze middelen, om de communicatie krachtiger te maken, verbonden door een campagne. Deze brengt aan de groep 8-leerling sterker over waar de school voor staat. Ook is de werving hiermee herkenbaarder en pakkender voor deze doelgroep, waarvan enthousiaste reacties getuigen. De strategie om leerlingen in te zetten als ambassadeur voor de groep 8-klas of tijdens een voorlichtingsavond is in 2013 breder toegepast. Ook vond een uitbouw plaats van aanbieden van een workshopprogramma aan ouders van groep 8-leerlingen. Onderzoek en beleid In najaar 2013 is aan de ouders een enquête verstuurd die op het gebied van identiteit, kwaliteit en zorg onderzoekt welk beeld ouders hebben van de school. De representatieve onderzoeksuitslag wordt gebruikt als input voor het nieuw vast te stellen strategische beleid en communicatiebeleid. In 2013 is naast een pers- en crisisprotocol ook een protocol sociale media vastgesteld, dat personeel en leerlingen richtlijnen geeft, vooral met het oog op bewustwording van de beeldvormende impact die sociale media hebben.
Young Ambassadors naar India
Goes
“Wij, vijf leerlingen van locatie Goes, zijn in december met stichting Woord en Daad naar India geweest. Met als doel: bewustwording! We hebben veel van het land en de cultuur gezien. Veel indruk maakten de hindoetempel en de sloppenwijk. We hebben daar ervaren dat we dankbaar mogen zijn dat we in een christelijk gezin geboren zijn. Het verschil tussen onze welvaart en hun armoede werd ons ook wel duidelijk! Nu, na onze reis, zijn we Young Ambassadors. Dat houdt in dat we presentaties geven en andere mensen bewust willen maken van de armoede in deze wereld.”
Annemarijn Zwemer (klas a4a)
4.5.3 Communicatie met doelgroepen Communicatie met leerlingen We informeren leerlingen via mededelingen door docenten, prikborden, intercom, schoolkrant (die op twee locaties wordt ontwikkeld) en website. Leerlingen die participeren in de lokale leerlingenraad vormen een klankbordgroep voor onderwerpen die te maken hebben met beleid. Ze denken mee over allerlei zaken die de school en dus henzelf aangaan.
Communicatie met kerken De Adviesraad van kerken is twee keer bijeen geweest. Daarnaast is het blad ‘School en kerk’ tweemaal verschenen, dat kerkenraden informeert over schoolontwikkelingen. In juni werd de jaarlijkse bijeenkomst met kerkenraden gehouden.
Communicatie met ouders De ouders ontvingen viermaal per jaar het full colour magazine Calvijn Contact. Daarin kwamen onderwerpen aan de orde als onderwijsontwikkelingen en activiteiten van leerlingen, variërend van excursies tot het winnen van prijzen. Het hoofdartikel deed steeds verslag van een diepte-interview, dat doorgaans betrekking had op de identiteit van de school. Eveneens viermaal per jaar ontvangen ouders een e-mailnieuwsbrief met locatiespecifiek nieuws. De locatie Krabbendijke Appelstraat brengt een andersoortige nieuwsbrief uit, die frequenter verschijnt. Aan het begin van het cursusjaar ontvingen de leerlingen en hun ouders de schoolgids. Er verschenen over specifieke onderwerpen ook weer diverse nieuwsbrieven, folders en brochures die onder ouders en leerlingen verspreid werden. Verder informeren we ouders via e-mail, brieven en de website.
De school kreeg in 2013 weer relatief veel positieve media-aandacht. Veel publiciteit had betrekking op gewonnen wedstrijden. Van tijd tot tijd benaderde de afdeling Communicatie media met een persuitnodiging of –bericht. Ook komt het regelmatig voor dat media de school op eigen initiatief benaderen.
Communicatie met personeel De identiteit van de school staat of valt met het gedrag van docenten en medewerkers. Een goede interne communicatie (informeren én betrekken) is een eerste vereiste om het beleid op de gewenste manier te realiseren. Ook is het belangrijk voor het wij-gevoel en de motivatie in de organisatie. De informatievoorziening naar personeelsleden krijgt (naast overlegvormen en interne e-mail) vooral vorm via het mededelingenbord in de personeelskamer, wekelijkse locatienieuwsbrieven, het schoolbrede personeelsblad dat in 2013 zesmaal verscheen, en het Personeelsweb. In het personeelsblad stellen nieuwe collega’s zich voor, verschijnt nieuws van afdelingen en worden onderwijsontwikkelingen besproken. Het Personeelsweb dient een steeds grotere rol te gaan spelen in de interne informatievoorziening.
4.5.4 Contact met de pers
Betrekken door medezeggenschap De school neemt haar doelgroepen en belanghebbenden graag serieus. We willen niet alleen informeren maar ook betrekken. Ouders, leerlingen en personeelsleden krijgen medezeggenschap in het beleid van de school. Via de schoolbrede medezeggenschapsraad, PMR (personeelsgeleding medezeggenschapsraad) en de leerlingenraad. Daarnaast zijn er de lokale geledingen: de lokale leerlingenraad, ouderadviesraad en lokale personeelsgeleding. In hoofdstuk 1 vindt u meer informatie en komen enkele vertegenwoordigers aan het woord. Op weg naar nieuw strategisch beleid zijn personeel, ouders en leerlingen betrokken. Het personeel van elke locatie heeft bij de schoolbrede kernthema’s sleutelactiviteiten voorgesteld. Ouders hebben middels een enquête meegedacht met de school en een selectie van ruim honderd leerlingen (schoolbreed) gaf in een sessie aan welke zaken belangrijk te vinden op het gebied van identiteit, kwaliteit en zorg.
49
5. Financiën
5.1 Financiële positie
EEN GEZONDE FINANCIËLE POSITIE
In het jaar 2013 namen de totale baten toe met € 1,5 mln. tot € 24,9 mln. De rijksbijdragen (voornamelijk lumpsum) stegen met 7% van € 21,6 mln. tot € 23,1 mln. Dit is onder andere een gevolg van een hogere lumpsum als gevolg van gestegen leerlingaantallen en bijzondere en aanvullende bekostigingen van € 891.000, die eind december 2013 werd ontvangen alsmede verhoging van de Prestatiebox VO. De lasten namen toe met € 1,1 mln. (4,9%) tot € 24,5 mln. De stijging van de personeelslasten bedraagt eveneens 4,9%. Dit komt onder andere door een toename van het aantal personeelsleden als gevolg van de gestegen leerlingaantallen (van 3015 per 1 oktober 2011 naar 3045 per 1 oktober 2012 tot 3115 per 1 oktober 2013) en door hogere werkgeverslasten zoals pensioenpremie. Ten opzichte van vorig jaar is het positieve saldo van baten en lasten verder gestegen van € 84.000 over 2012 tot € 191.000 over 2013. De rentebaten en -lasten bedragen per saldo € 184.000 (vorig jaar € 116.000). De stijging wordt veroorzaakt door een eenmalige koerswinst van € 104.000, die gerealiseerd is bij het te gelde maken van de effectenportefeuille in 2013.
wordt sinds 1 januari 2013 een minimumnorm van 30% aangehouden. Hiermee wordt aangegeven dat de school op lange termijn aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. •
De current ratio (vlottende activa + effecten in % kortlopende schulden) bedraagt 138%. De eigen norm is 120%, terwijl de inspectie uitgaat van een bandbreedte van 50 – 150%. De uitkomst duidt er op dat de liquiditeitspositie voldoende is, zodat de school ook op korte termijn haar betalingsverplichtingen kan nakomen.
•
Het weerstandsvermogen (eigen vermogen in % baten) komt uit op 19,9%. Het ministerie houdt een ondergrens van 10% en een bovengrens van 40% aan. Daarmee komt tot uitdrukking dat er geen sprake is van onnodig spaargedrag.
•
De kapitalisatiefactor (balanstotaal minus gebouwen en terreinen in % baten) bedraagt 32%. Het ministerie houdt hier als signaleringsgrens een maximum van 35% aan. Daar blijven wij dus onder.
Het nettoresultaat komt zodoende uit op € 586.000 (vorig jaar € 200.000). Het eigen vermogen aan het eind van het jaar stijgt daardoor van € 4,8 mln. tot € 5,4 mln. ■ Rendabiliteit
Uit het verloop van de kengetallen blijkt dat de financiële positie van de school eind 2013 gezond is:
50
•
■ Solvabiliteit ■ Current ratio ■ Weerstandsvermogen
De solvabiliteit (eigen vermogen in % totaal vermogen) ligt op 62%. De eigen minimumnorm is 33%; door de Inspectie van het Onderwijs
■ Kapitalisatiefactor
Kengetallen
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Rentabiliteit
2,8%
3,6%
-0,7%
-1,5%
-1,8%
0,8%
2,2%
Solvabiliteit
64%
69%
67%
64%
60%
58%
62%
Current ratio
152%
181%
141%
117%
110%
115%
138%
In een scholengemeenschap
Weerstandsvermogen
21,9%
24,3%
22,2%
20,6%
18,9%
18,8%
19,9%
met circa 3000 leerlingen gaan
Kapitalisatiefactor
37%
37%
35%
33%
32%
33%
32%
miljoenen om. Het Calvijn College stelt zichzelf de eis hier op een
Van Calvijn College naar Hogeschool Zeeland
uiterst zorgvuldige manier mee om te gaan. Kredietcrisis en rijksbezuiniging op onderwijs noopten de school - in open communicatie met personeel ook in 2013 tot ingrepen, waarbij leerlingen en personeel nadrukkelijk in het oog zijn gehouden.
Goes
onderwijskwaliteit en belang van
“Ik ben eerstejaars student Verpleegkunde aan de Hogeschool Zeeland. Deze studie zat al heel lang in mijn hoofd. In het vierde en vijfde jaar van het havo heb ik een meeloopdag gevolgd. In de lessen Loopbaanoriëntatie en –begeleiding in het examenjaar, toen ik me al had ingeschreven bij de HZ, moest ik een overdracht maken. Een portfolio met daarin een aantal opdrachten, een motivatiebeschrijving en een sollicitatiebrief. Dit is na goedkeuring naar de HZ verstuurd, waar ik een kennismakingsgesprek heb gehad met een docent. Hij ging met mij het gesprek aan naar aanleiding van dingen die hem opvielen in mijn portfolio. Voorheen haakten nogal wat studenten in het eerste jaar af. Deze manier van instappen is uniek. Hierdoor krijg je nog scherper op je netvlieswat je motivatie is voor de studie. In de gesprekken wordt op een eerlijke manier een positief dan wel negatief advies gegeven voor de studie.”
Jeanita de Feijter, oud-leerling
51
5.2 Specifieke doelen
5.3 Vooruitblik
Schoolboeken In de voorbereiding van het nieuwe schooljaar hebben we er voor het eerst voor gekozen om alle leerlingen een persoonlijk boekenpakket te gaan leveren. Dat is bijzonder goed bevallen met uitzondering van de pakketten op de locatie Krabbendijke Kerkpolder. We zijn hard aan het werk gegaan om dat D.V. in het komende schooljaar beter te doen. We hebben rond kunnen komen met de middelen die ter beschikking stonden en hebben de schriften/mappen en agenda’s ook nog gratis kunnen aanbieden.
Financieel hopen we wat meer ruimte te kunnen maken, die we dan vooral zullen besteden aan werkdrukverlichting van onze mensen en waar mogelijk ook aan de begeleiding van alle leerlingen. Inhoudelijk wordt er gewerkt aan het verder inhoud geven aan het toerustings- en vormingsprogramma, waar veel mensen bij betrokken worden en al zijn.
Ouderbijdrage Er zijn geen wijzigingen opgetreden in de lasten voor de ouders in het kader van de ouderbijdrage. Die was en is vrijwillig en slechts 39 euro. We betalen daaruit vooral die ondersteuning waar een ouder anders apart voor zou komen te staan, zoals de begeleiding van een orthopedagoog, testen en extra middelen die anders niet bekostigd kunnen worden. Scholierenvervoer Ook op het gebied van scholierenvervoer deden zich geen grote wijzigingen voor. Al is het wel de moeite van het vermelden waard dat we met een groep ouders ons aan een experiment gewaagd hebben van het reizen op rekening. Naar onze overtuiging dé manier van betalen voor openbaar vervoer voor de toekomst. Het rapport van het experiment verwachten we in het voorjaar van 2014.
Bezuinigingen We hebben ook in 2013 voor de opgave gestaan om de bezuinigingen op onderwijs het hoofd te bieden. We hebben er voor gekozen om niet nog meer lessen op te leggen aan onze onderwijsgevenden. We hebben in de vorige ronde al veel van onze mensen gevraagd en we zien met dankbaarheid dat ze die inzet ook leveren mogen en kunnen. We wilden er alles aan doen om de gemiddelde klassengrootte niet sterk te laten stijgen en dus overzichtelijke klassen en groepen te houden. Als alternatief is er uiteindelijk voor gekozen om te snijden
31-12-2013
31-12-2012
Vaste activa
4.541
4.803
Vlottende activa
4.976
4.414
Totaal activa
9.517
9.217
Eigen vermogen
5.412
4.826
511
545
Kortlopende schulden
3.594
3.846
Totaal passiva
9.517
9.217
2013
2012
23.118
21.595
1.736
1.797
Totaal baten
24.854
23.392
Personeelskosten
20.615
19.660
930
934
Huisvestingskosten
1.754
1.652
Overige materiële lasten
1.153
1.062
24.452
23.308
Saldo
402
84
Rentebaten en - lasten
184
116
Nettoresultaat
586
200
bedragen x € 1000
De invoering van het concept technologie (vmbo t+) en het aanbod van kern- en keuzeprogramma’s in het vmbo zal veel van onze mensen vragen. Met belangstelling kijken we daarbij naar de plannen van de andere afdelingen. Daar wordt ook niet stilgezeten, maar zijn we niet genoopt om snel grote stappen te nemen. De wens om een verbeterslag te maken in onderbouw stream 3 krijgt steeds meer concreet gestalte in een programma en een uitwerking. We hopen dat het mogelijk zal zijn dit per augustus 2015 op alle locaties in te voeren.
Voorzieningen
Staat van baten en lasten bedragen x € 1000
We staan in 2014 verder voor de opgave om beleidstechnisch waar mogelijk de leerlingbegeleiding te versterken. Temeer omdat we daar als school binnen het landelijk reformatorisch samenwerkingsverband ook de ruimte voor krijgen. Dat zal ongetwijfeld leiden tot veranderingen, maar onze zorgcoördinatoren bereiden zich daar bijzonder goed op voor.
Rijksbijdragen Overige inkomsten
Afschrijvingen in de lessentabel. Dat betekent concreet dat er voor een aantal vakken minder lessen beschikbaar zijn gekomen. Zo is er bijvoorbeeld voor gekozen om in de onderbouw in stream 3 geen Duits meer aan te bieden. Wel is het gelukt om binnen de tabel op meer plaatsen ruimte te maken voor momenten van extra ondersteuning voor rekenof taalzwakke leerlingen. Ook is er bijvoorbeeld in de theoretische en gemengde leerweg van het vmbo ruimte voor het bieden van extra ondersteuning in de voorbereiding op het examen.
Totaal lasten
Toelichting bij de balans De vaste activa zijn gewaardeerd tegen historische kostprijzen, verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingspercentages liggen tussen 2,5% en 20%.
Versterkt Taalonderwijs (VTO) De VTO-groep wil de taalvaardigheid Engels van leerlingen en docenten vergroten door bij diverse vakken lessenseries in het Engels aan te bieden. Docenten hebben bij zes verschillende vakken lessenseries in het Engels gegeven. Tegelijk is onderzoek gedaan naar de resultaten van de leerlingen en hun motivatie voor dit type lessen. Ook hebben de docenten op verschillende momenten scholing gevolgd en zijn ze gestart met intervisie. We willen VTO in het curriculum verankeren, blijven investeren in de scholing en ontwikkeling van docenten, het aantal deelnemende vakken en het aantal VTO-uren uitbreiden, een internationaliseringscomponent eraan toevoegen en helder richting leerlingen en ouders over dit onderwerp communiceren.
J.H. Guiljam, onderzoeksleider (J.T.R. Schroevers is kartrekker van de werkgroep)
Voor schoolboeken gelden specifieke afschrijvingstermijnen van vijf jaar (respectievelijk 40%, 20%, 15%, 15% en 10% per jaar). De post voorzieningen bestaat uit personeelsvoorzieningen (voor spaarverlof en voor jubileumgratificaties) en overige voorzieningen (groot onderhoud, met name buitenschilderwerk). Laatstgenoemde voorziening is gebaseerd op de meerjarige onderhoudsplanning, die is opgesteld door een bouwtechnisch adviesbureau.
Middelburg
52
Balans (na resultaatverwerking)
53
BIJLAGEN
1. Verslag raad van toezicht Hierbij bieden we u een compacte weergave van het jaarverslag 2013 van de raad van toezicht van de Stichting Calvijn College. De raad houdt toezicht op de wijze waarop de reformatorische identiteit gestalte krijgt in beleid en uitwerking ervan; de financiële situatie; de kwaliteit in het licht van zowel identiteit als resultaten; en de betrokkenheid van belanghebbenden in en om de school.
Identiteit Thematisch schoolbezoek Ieder jaar bezoeken de leden van de raad van toezicht de verschillende locaties. Er worden dagopeningen en lessen bijgewoond en er vinden gesprekken plaats met docenten, directie, leerlingen en ouders. In het achterliggende jaar was het centrale thema van dit bezoek: ‘de doorgaande lijn’. Daarbij kwam aan de orde hoe de overgang verloopt van de leerlingen vanaf de basisschool naar het Calvijn College en van de ene naar de andere locatie. Het proces loopt op elke locatie anders, wat soms voor enige verwarring zorgt. De meeste ouders en leerlingen zijn tevreden over de school wat betreft de overdracht en hebben vertrouwen in hoe de school omgaat met (vertrouwelijke) informatie.
54
Benoeming personeel Ten gevolge van bezuinigingen hebben in 2013 iets minder benoemingsvergaderingen plaatsgevonden dan in de afgelopen jaren. Het college van bestuur zal de vergroting van de betrokkenheid van de locatiedirecteuren en de afdelingshoofden in de eerste fase van de procedure, vastleggen in een notitie over de cyclus. Er is nadrukkelijk aandacht geweest voor het borgen van de identiteit, ook bij personeelsleden die al lange tijd in dienst zijn. Bij het college van bestuur is aangedrongen op het toewerken naar een gedocumenteerde verslaglegging van dit onderwerp vanuit de jaarlijkse gesprekken met het personeel. Mede op aangeven van onderzoeksbureau Van Beekveld & Terpstra naar het functioneren van de relatie tussen college van bestuur en raad van toezicht wijken we af van de code Goed Bestuur op het punt van de benoemingen. Dit betekent dat de raad van toezicht met alle betrokkenen vastgesteld heeft dat zij het bindend adviesrecht bij benoemingen blijft houden. Toelating leerlingen Er komen uit de toelatingscijfers van het achterliggende jaar geen wijzigingen, trends of signalen ten opzichte van eerdere jaren naar voren. Steeds meer van betekenis wordt de vraag of de Tweede Kamer een verruiming in de wetgeving op wil gaan leggen. Daar wordt in de school in ieder geval niet op vooruit gelopen. Bijbelrooster Het thema voor het Bijbelrooster in het schooljaar 2013-2014 is ‘Zeker weten’. Het rooster is opgebouwd aan de hand van kernwoorden uit de Heidelbergse Catechismus, zoals troost, ellende, wedergeboorte, gerechtigheid, Middelaar en geloof. Per dag staat daarbij een Bijbelgedeelte centraal. Voor docenten is er wekelijks een uitvoerige handreiking beschikbaar, waarin ook gespreksvragen zijn opgenomen. De raad van toezicht heeft waardering voor deze aanpak. Mediabeleid Het vorig jaar genomen besluit om Twitter als communicatiemiddel in te zetten is dit jaar geëvalueerd en gehandhaafd. Na het overlijden van leerlinge Margreet Eskes (locatie Goes) kreeg de school veel media-aandacht, omdat een link werd gelegd naar de heersende mazele-
nepidemie. Discussies over vaccinatie en de wijze waarop de school zich naar ouders en leerlingen inzake ethische standpunten opstelt, waren onderwerp in regionale en landelijke media. De school kreeg de gelegenheid toelichting te geven, die blijkbaar bijdroeg aan een snelle beëindiging van de hype. Een schoolbrede werkgroep toerusting en vorming heeft zich gebogen over de vraag hoe we onze leerlingen nog beter kunnen helpen verantwoorde keuzes te maken. Dit mede tegen de achtergrond van de grote impact die sociale media hebben op het leven van onze jongeren.
Continuïteit Resultaat Het nettoresultaat van de Stichting Calvijn College over 2013 bedraagt € 586.000, tegen € 200.000 over 2012. Vooruitblik Het valt niet mee om een betrouwbare uitspraak te doen over de toekomstige resultaten. Daarbij speelt mee dat de geldstromen van de overheid meer en meer onberekenbaar worden. In december 2013 is door het college van bestuur de begroting 2014 van de stichting, met de erbij behorende meerjarenraming 2015-2017 gepresenteerd. Daarin wordt voor genoemde jaren een resultaat net boven en net onder de nullijn berekend. Jaarlijks gesprek met de accountant De accountant heeft in een gesprek met de raad van toezicht aangegeven dat het controleproces opnieuw goed is verlopen. Het jaarverslag voldoet aan de normen van het Ministerie. Met het In Control Statement geeft het college van bestuur aan dat de Code Goed Onderwijsbestuur wordt toegepast. De accountant geeft aan dat zowel de financiële positie op lange termijn (solvabiliteit) als op korte termijn (liquiditeit) gezond is. Het Calvijn College is financieel gezien een solide organisatie. Sinds een aantal jaren is het resultaat weer positief. De accountant adviseert de hoeveelheid contant geld zo laag mogelijk te houden. Ook adviseert hij om regelmatig een frauderisicoanalyse te laten maken.
Kwaliteit Regionale samenwerking In de Zeeuwse regio wordt intensief samengewerkt tussen vmbo en mbo onder de regie van de Zeeuwse Onderwijs Autoriteit. Voor het Calvijn College is hierbij de erkenning van de eigen denominatie van belang. Met waardering zien we als raad van toezicht dat er vanuit dit uitgangspunt met alle scholen in Zeeland wordt samengewerkt. Kijken we naar het totaaloverzicht dan is er de zakelijke samenwerking in het Dienstencentrum Onderwijs en de inhoudelijke aansluiting met vooral het Hoornbeeck College, maar ook met Scalda, de Hogeschool Zeeland en het groene onderwijs van Edudelta Onderwijsgroep. Onderwijsinspectie In een brief aan het college van bestuur heeft de onderwijsinspectie bevestigd dat zij de gehele school het basisarrangement toekent. Dat houdt in dat de inspectie geen reden ziet om specifieke controles te doen. Er was bijzondere aandacht voor de financiële situatie van de school en ook daarin heeft de inspectie aangegeven dat er geen reden was om verder toezicht uit te oefenen.
55
Externe oordelen De beoordeling door derden was opnieuw positief, zoals uit het jaarlijkse onderzoek van Elsevier naar voren kwam. Het Calvijn College kwam minder sterk uit het onderzoek van prof. dr. Jaap Dronkers in de Volkskrant. Dit hangt samen met het uitsluitend kijken naar de examenresultaten van de geslaagde leerlingen en niet naar het percentage geslaagde leerlingen of het aantal vakken waarin zij aan het examen hebben deelgenomen. Zo hebben op locatie Tholen alle leerlingen in zeven vakken examen gedaan, terwijl zes gebruikelijk is. Met dankbaarheid zien we de erkenning van de Jury Excellente Scholen die aan drie afdelingen opnieuw of voor het eerst het predicaat ‘excellent’ heeft toegekend. Een maatschappelijke waardering dat er meer gedaan wordt dan hoge cijfers halen en dat er vanuit een concept over goed onderwijs met de leerlingen wordt gewerkt. De afdelingen havo op de locatie Goes en het vmbo op Tholen verkregen dit certificaat opnieuw. Het praktijkonderwijs dat op de locatie Krabbendijke Appelstraat wordt verzorgd, verkreeg dit eveneens. Strategisch beleid 2014-2018 In het najaar van 2013 is een start gemaakt met het opnieuw bezien van de strategische doelen voor de jaren – zo de Heere ons die geeft – 2014 tot en met 2018. Bij het formuleren van de kernthema’s en de meer concrete doelen hebben we niet alleen het personeel betrokken, maar ook dankbaar gebruik gemaakt van de opbrengst van de ouderenquête die in het najaar is afgenomen. Ook de inbreng van ruim honderd leerlingen is van betekenis geweest voor het opzetten van ons meerjarenbeleid.
56
2. Klachtenafhandeling onze achterban vertegenwoordigd zijn. Ook de voorzitter en de secretaris van de raad van toezicht zijn hierbij aanwezig. Tijdens deze vergaderingen worden wederzijdse dilemma’s gedeeld en besproken. Thema’s die onder andere aan de orde zijn geweest, zijn: waarde en noodzaak van reformatorisch onderwijs en de gedragscode voor het gebruik van met name sociale media.
Ten slotte Ook in het jaar 2013 hebben we ons werk als raad van toezicht weer mogen doen. Veel zaken die onlosmakelijk verbonden zijn aan de vier kernthema’s, zijn ter tafel gekomen. Deskundigheidsbevordering blijft een aandachtspunt. Het goed op de hoogte blijven van maatschappelijke en politieke ontwikkelingen is belangrijk. Daarover laten we ons informeren. Als raad van toezicht hanteren we de Code Goed Bestuur van de VO-raad. We zijn een interkerkelijke school. Het is verblijdend op te mogen merken dat we, ieder vanuit zijn eigen kerkelijke achtergrond, eenparig de school hebben mogen dienen. Gods Woord bond ons samen. School zijn met een open Bijbel is geen vanzelfsprekendheid. Het is ons verlangen om, samen met het college van bestuur, onze identiteit vanuit het geopende Woord van God gestalte te geven in de praktijk van alledag. Terugziend past ons dankbaarheid dat God ons in alles wijsheid en kracht gaf. Wat hebben we, wat we niet hebben ontvangen. Niet de prestatie is eerst, maar de gratie. We eindigen met de bede van Psalm 84:3 (berijmd):
Betrokkenheid Medezeggenschapsraad Het overleg met de medezeggenschapsraad (MR) is ook in het afgelopen jaar bijzonder constructief verlopen. We zien als raad van toezicht dat er een goede samenwerking is tussen MR en college van bestuur. Het overleg wordt niet alleen als een verplichting gezien, maar veel meer als het samen dragen van de school in al haar geledingen en activiteiten. Vanuit haar keuze om niet in te willen grijpen in de structuur van de vereniging, heeft de MR er structureel van afgezien een kandidaat voor de raad van toezicht voor te dragen. Adviesraad van kerken In alle openheid en vertrouwen vinden er tweemaal per jaar gesprekken plaats met een vertegenwoordiging van ambtsdragers uit de kerken die in
Welzalig hij, die al zijn kracht En hulp alleen van U verwacht, Die kiest de welgebaande wegen. Steekt hem de hete middagzon In ‘t moerbeidal, Gij zijt hun bron En stort op hen een milden regen, Een regen, die hen overdekt, Verkwikt en hun tot zegen strekt. C.A. Hoekman voorzitter
57
Onze school heeft een klachtenregeling. Deze is er zowel voor ouders als voor personeel. Wanneer een klacht niet in goed overleg met de direct betrokkene kan worden opgelost, wordt de klacht behandeld volgens deze regeling. Dit kan uitmonden in een officiële klacht bij de klachtencommissie. In 2013 is geen enkele klacht ingediend bij deze commissie. Binnen de school fungeren de heer G. van Veldhuisen en mevrouw P.J. van Duijn-de Vries als vertrouwenspersoon klachtenregeling. Per 31 december 2013 heeft G. van Veldhuisen deze taak neergelegd. Als opvolger is collega W.J. Klaassen benoemd. Klachten die de vertrouwenspersonen klachtenregeling behandelen, gaan over: • Gewone omgang. Denk aan een conflict. • Ongewenste omgang. Denk aan seksuele intimidatie. Dat is gedrag dat ervaren wordt als ongewenste seksueel getinte aandacht: verbaal, nonverbaal of fysiek. Niet de bedoeling is daarbij richtinggevend, maar hoehet gedrag ervaren wordt. • Agressie. Denk aan pesten, roddelen, negeren, sociaal isoleren. De gevolgen zijn ingrijpend: hoog ziekteverzuim, werkverzuim, gevoel van onbehagen en stress. Voor klachten over beleidsgerelateerde zaken zijn niet de vertrouwenspersonen klachtenregeling maar is het management contactpunt. Het is niet de taak van een vertrouwenspersoon klachtenregeling een oplossing te bedenken. Vaak heeft de betrokken persoon zelf al van alles bedacht. De vertrouwenspersoon geeft wel advies en denkt mee. Ook doet hij of zij aan-
bevelingen aan de school uit oogpunt van preventie, eigen waarneming en gesprekken met collega’s. Klachten in 2013 Er zijn dit jaar diverse klachten bij de vertrouwenspersonen klachtenregeling binnengekomen, onder andere betreffende werkomstandigheden en bejegening. Er is zowel gesproken met ouders en collega’s als met leidinggevenden van de school. De klachten zijn in goed onderling overleg bespreekbaar gemaakt. In veruit de meeste gevallen is men tot een oplossing gekomen en is de situatie aantoonbaar verbeterd. Er zijn geen klachten door docenten of ouders ingediend bij de klachtencommissie.
Naast de vertrouwenspersoon klachtenregeling is er ook de vertrouwenspersoon-leerlingbegeleider. De eerste houdt zich bezig met klachten over ongewenst gedrag op school, de tweede richt zich op persoonlijke problemen van leerlingen of problemen in de thuis- en/ of schoolsituatie.
3. Verklarende woorden- en begrippenlijst
58
BGT
begeleidingsteam
BHV
bedrijfshulpverlening
bovenbouw
leerlingen in klas 3 en hoger
CvB
college van bestuur
hbo
hoger beroepsonderwijs
IAB
interne ambulante begeleiding
kern- en keuzeprogramma
Een programma waarin leerlingen in een profiel een kerndeel krijgen, waarbij er ruimte is voor keuzedelen.
Leerplein
Een vernieuwend onderwijsconcept met vakoverstijgende projecten
lgf
leerlinggebonden financiering
LOB
Loopbaanoriëntatie en –begeleiding
LR
leerlingenraad
mbo
middelbaar beroepsonderwijs
MR
medezeggenschapsraad
OAR
ouderadviesraad
OCW
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
onderbouw
leerlingen in klas 1 en 2
OOP
onderwijsondersteunend personeel
OP
onderwijsgevend personeel
RvT
raad van toezicht
stream
Niveau in de onderbouw. Er zijn vier verschillende streams (zie pagina 9).
teamleider
Persoon die verantwoordelijk is voor een bepaald deel van het onderwijs binnen een locatie, valt rechtstreeks onder de locatiedirecteur.
technologie
Een vakoverstijgend en beroepsgericht vak. Een vervanging van techniek, zorg en welzijn, en handel en administratie.
ZAOS
Zeeuwse Academische Opleidingsschool
ZAT
Zorgadviesteam. Aan vergaderingen neemt naast de zorgcoördinator en de vertrouwenspersonen van de locatie, een aantal externe deskundigen deel. Leerlingen met complexe of onduidelijke problematiek worden, na overleg met ouders, besproken.
59
Colofon
Fotografie: Huibert van den Bos Fotografie Foto’s op pagina 3, 5, 6, 8, 16 en 23: via Calvijn College Quotekaders: foto’s op pagina 11, 15, 18, 22, 32, 41 en 48, plus alle pasfoto’s: via Calvijn College. Overige foto’s in quotekaders: Huibert van den Bos Fotografie Foto op pagina 46: Felice Buonadonna (via ZAOS) Foto op pagina 17 (linksonderaan) en 57: stockfoto
GOES (hoofdlocatie) Bezoekadres Klein Frankrijk 19 4461 ZN Goes Telefoon (0113) 21 10 20
Postadres Postbus 362 4460 AT Goes KRABBENDIJKE APPELSTRAAT Bezoekadres Appelstraat 4 4413 ET Krabbendijke Telefoon (0113) 22 41 50
Helder in identiteit
Postadres Postbus 70 4413 ZH Krabbendijke KRABBENDIJKE KERKPOLDER Bezoekadres Kerkpolder 50 4413 GB Krabbendijke Telefoon (0113) 50 29 20
Postadres Postbus 29 4413 ZG Krabbendijke MIDDELBURG Bezoek- en postadres Kruitmolenlaan 60 4337 KR Middelburg Telefoon (0118) 61 48 73 THOLEN Bezoekadres Zoekweg 3 4691 HT Tholen Telefoon (0166) 60 24 20
Sterk in kwaliteit
Postadres Postbus 26 4690 AA Tholen COLLEGE VAN BESTUUR Postbus 362 4460 AT Goes Telefoon (0113) 22 41 60
[email protected] www.calvijncollege.nl
Zorg een prioriteit
Tot volgend jaar!