Scholingsbijeenkomst Samen sterk in de zorg na een beroerte
Programma scholingsbijeenkomst 1. Welkom, inleiding 2. Simulatiespel ‘Heb ik een probleem dan ?” 3. Lezing ‘Lange termijn gevolgen CVA voor patiënt en naaste’. 4. Discussie: ‘Wat doe ik met …?’ 5. Op wie kan ik wanneer een beroep doen ?
Chronische effecten CVA
Opzet presentatie Statistieken Gevolgen CVA: - motoriek/mobiliteit - neuropsychologisch - vermoeidheid - communicatie - overige Voorspelbaarheid gevolgen CVA in relatie tot anatomie Consequenties voor mantelzorger Georganiseerde professionele zorg in de keten
Epidemiologie
• Ong. 30.000 personen per jaar in Nederland.
• Er leven momenteel in Nederland ong. 120.000 – 130.000 mensen die 1 of meerdere beroertes hebben doorgemaakt. • Beroerte: 80% infarct 15% bloeding 5% andere vormen (SAB) • Bestemming: 65% naar huis 15 % revalidatiecentrum 20 % verpleeghuis
(bron: Nederlandse Hartstichting augustus 2003)
Gevolgen voor motoriek en mobiliteit Hemiparese lichaamshelft Slikstoornissen Sensibiliteitsstoonissen Hemi-anopsie
Neuropsychologische gevolgen cognitie Aandacht/concentratiestoornissen Geheugenstoornissen Stoornis in het plannen en uitvoeren Waarnemingsstoornissen
Neuropsychologische gevolgen emotie/gedrag Angst- en stemmingsstoornissen Gedrag – Verminderd zelfinzicht-> zelfoverschatting, kan leiden tot overmoedig gedrag – Door angst erg terughoudend en initiatiefloos
Vermoeidheid Zowel bij lichamelijke als mentale inspanning Komt veel voor en kan lang aanhouden Negatief effect op lichamelijke en cognitieve functies
Stoornissen communicatie Afasie: – Spreken (woordvinding/woordvorming en zinsvorming) – Begrijpen – Lezen – Schrijven
Dysartrie: – verlies van kracht/coördinatie
Overige gevolgen Schouder-hand syndroom Epilepsie Incontinentie
Relatie gevolgen CVA met anatomie?
Gevolgen bij linker hemisfeer letsel Hemiplegie rechts Afasie/dysartrie Apraxie Gebrekkig zelfvertrouwen
Gevolgen rechter hemisfeer letsel Hemiplegie links Neglect Gedragsverandering
Comparison of Right-sided and Left-sided Stroke
(Figure 27-5)
Ervaren zelfstandigheid
mantelzorg Verandering in de relationele sfeer Sociale isolatie door beperkingen partner Seksualiteit en intimiteit Depressie
Begeleiding van gevolgen Revalidatie fase: richten op herstel dmv therapie Chronische fase: – omgevingsfactoren aanpassen aan de beperkingen zodat cliënt optimaal kan functioneren – zelfmanagement • signalering beroerte • beïnvloedbare factoren
Samengevat: Mond: Let op of de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt. Hulpmiddel als u het niet direct ziet: vraag de persoon om zijn tanden te laten zien. Arm: Let op of een arm (of been) verlamd is. Hulpmiddel: Vraag aan de persoon om beide armen tegelijkertijd horizontaal naar voren te strekken en de binnenzijde van de handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of rondzwalkt. Spraak: Let op of de persoon onduidelijk spreekt of niet meer uit de woorden komt. Hulpmiddel: vraag aan de persoon een zin uit te spreken. Tijd: Stel vast hoe laat de klachten bij de persoon zijn begonnen. Indien de persoon binnen drie uren behandeld wordt, is de kans op herstel groter. Bel direct 112 want tijdverlies = hersenverlies.
Te beïnvloeden factoren beroerte Verhoogde RR Verhoogd cholesterol Verhoogd homocysteïne Roken Overmatig alcoholgebruik Diabetes mellitus
Beïnvloedbare factoren 2 Doorgemaakte coronaire hartziekte Atriumfibrilleren Stenosering a.carotis interna
Arbeidsproces Verschillende getallen over werkhervatting na CVA, rond 50% Positief voorspellende factoren:
• normale spierkracht • zelfstandig mobiel • geen cognitieve stoornissen • goede medewerking aan revalidatie •Verrichten van bureauwerkzaamheden
Arbeidsproces Aandachtspunten re-integratie: – samenwerking bedrijfsarts/werkgever/cliënt en betrokken disciplines bij revalidatie (arbeidsdeskundigen)
Toegepaste training op de werksituatie Wat zijn de verwachtingen van werkgever/cliënt
Professionals in de chronische fase Huisarts heeft regie medische deel Neuroloog/revalidatiearts eventueel poliklinisch betrokken CVA verpleegkundige heeft een begeleidende en signalerende rol
Logopedie Behandeling spraak en taalstoornissen – Afasietraining – Hulpmiddelen (plaatjesboek, communicator…)
Slikstoornissen – Voedingsconsistentie aanpassen – Bij frequente luchtweginfecties alertheid op stille aspiratie
Fysiotherapie Mobiliteit Transfers Bedhouding Schouderklachten Hulpmiddelen (aangepast schoeisel)
Ergotherapie Aanpassing woning Hulpmiddelen mbt vervoer: – Scootmobiel – Rolstoelaanvraag
ADL training Thuiszorg ondersteunen bij ADL zorg strategie Screening cognitie Huishoudelijke taken/Hobbies
Psycholoog Screening cognitie en stemming Begeleiding partner (omgangsadvies, educatie) Cognitieve gedragstherapie
Specialist ouderengeneeskunde Algehele situatie in kaart brengen dmv SAMPC Begeleiding en afstemming behandelbeleid met paramedici
Aandachtspunten Extra aandacht voor cognitieve en psychosociale interventies systematisch inbedden Extra aandacht voor signalering depressie Ook alertheid op stress/overbelasting van mantelzorgers
Vragen?
