Helder.
Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013
“Als ik zou w il het begreep len dat je ,h wel beter u ad ik het itgelegd”
Helder.
(Johan Cruijff
Begrip volgt direct op een heldere uitleg. Voor zulke lessen staat het Waarborgfonds open. We willen ze graag toepassen in ons klantencontact. Het is logisch dat een afwijzing van een verzoek om schadevergoeding tot ontevredenheid bij onze klanten leidt. Mensen dienen een claim bij ons in, omdat ze verwachten dat het Waarborgfonds die zal vergoeden. Dat schept een verwachting die we lang niet altijd kunnen waarmaken. Meestal omdat de indiener geen, of onvolledige invulling kan geven aan de voorwaarden die het Waarborgfonds aan die vergoeding stelt. Een afwijzing van een ingediend verzoek om schadevergoeding leidt ook tot onbegrip en irritatie, omdat al het werk rond indienen nutteloos bleek te zijn. In dit jaarverslag over 2013 gaan wij in op onze inspanningen om de tevredenheid van klanten te verhogen. We doen dat met een tweeledige aanpak. Allereerst is daar de klantbenadering: we moeten ons meer concentreren op het geven van een heldere uitleg van de voorwaarden die wij aan schadevergoeding moeten stellen. Daarbij hoort dat wij ons in onze communicatie en “tone of voice” verplaatsen in onze klant.
)
Hoe zouden wij willen worden aangesproken bij een afwijzing? Een kil briefje, doorspekt met jargon? Of een begripvolle, vriendelijke medewerker die een eenvoudige en heldere uitleg geeft? Daarnaast is er het verwachtingsmanagement: we moeten er voor zorgen dat onze klanten een duidelijk beeld krijgen wat ze wel en niet van ons kunnen verwachten. Een groot deel van de teleurstelling kan worden voorkomen als de klant vooraf weet en begrijpt welke voorwaarden wij stellen aan een schadeclaim. Transparantie is een sleutelwoord. Het thema van dit jaarverslag is “Helder. Transparant.“. Een verhaal over wat we doen, hoe we dat doen en hoe we ons streven naar meer klanttevredenheid vertalen naar acties die allemaal in het teken van die helderheid staan. Wij nemen u aan de hand mee door de verschillende soorten claims en de daarbij horende, vaak bijzondere situaties waarmee wij worden geconfronteerd. We proberen daarbij extra te letten op de helderheid en transparantie die wij steeds verder doorvoeren in alle aspecten van onze klantcontacten. Kortom: welkom in de wereld van het Waarborgfonds Motorverkeer!
De wereld van het Waarborgfonds Tweedeling Het Waarborgfonds wordt geconfronteerd met diverse soorten schaden zoals parkeerschaden, ramkraken enzovoort. Globaal behandelt het Waarborgfonds twee typen schaden, namelijk schaden waarbij de veroorzaker onbekend is en schaden waarbij deze onverzekerd is. Een optelling van die typen staat in de grafiek hiernaast. Er zijn soorten claims die in beide typen voor kunnen komen, bijvoorbeeld een parkeerschade met een onverzekerde, bekende veroorzaker – of één met een onbekende veroorzaker. Met dat feit is in de andere grafiekjes in dit hoofdstuk geen rekening gehouden. 2
60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2009
2010
2011
2012
2013
Op de dalende trend van deze aantallen wordt in
onbekend
andere delen van dit verslag dieper ingegaan.
onverzekerd
Inhoud 4 5
“Kom je ‘s morgens buiten, giga deuk in je auto”
“Die vrachtwagenchauffeur moet geslapen hebben, want er gingen wel drie lichtmasten omver!!” Convenant Landelijke Lichtmastschaden
6
Aanpak pollerschaden “Die man was onverzekerd!! Dan is ie toch zeker ook schuldig aan het ongeluk?!?”
7
Monumentaal gemeentehuis zwaar beschadigd “Er zijn veel sieraden gestolen, maar ook de schade aan de gevel was groot”
8
“Ik zal nooit meer kunnen werken dankzij die doorrijder” Schaden veroorzaakt door gemoedsbezwaarden
9
“Ik was zó verschrikkelijk geschrokken dat ik het kenteken niet eens gezien heb!!” Fraude
10
Klanttevredenheid - het blijft een speerpunt Klantenpanel professionele claimanten
11
Schade Zonder Dader Doorlooptijd claims
12
De nieuwe claimwizard Aanpassing van de website van het Waarborgfonds Toe- en afwijzingen van schadevergoeding
13
Bestuursverslag en jaarrekening 2013
3
“Kom je ‘s morgens buiten, giga deuk in je auto” Dit is een verhaal dat we vaak horen. Meer dan 25.000 keer per jaar. Alles bij elkaar maken parkeerschaden meer dan de helft uit van alle claims die we behandelen.
Z
Zo op het eerste oog zijn parkeerschaden niet belangrijk. Er vallen geen dodelijke slachtoffers of gewonden bij en de schade blijft meestal beperkt. Alle parkeerschaden samen kosten wél veel geld. En omdat we er zoveel van behandelen en er relatief veel particulieren zijn betrokken, zijn parkeerschaden wél belangrijk en bepalend als het over de tevredenheid van onze klanten gaat. Waarom vinden wij de tevredenheid van onze klanten zo belangrijk? Omdat die veelzeggend is over de kwaliteit van onze processen en vooral onze communicatie. Met name bij parkeerschaden zien we de tevredenheid geregeld beklemd raken tussen de voorwaarden die wij aan vergoeding stellen en de verwachtingen van de klant. Zo moeten we er zeker van zijn dat de schade door een ander motorvoertuig (auto, brommer enzovoort) is veroorzaakt. Daarom geven we in veel gevallen een expertisebureau opdracht om naar de schade te kijken. Niet alleen om er achter te komen hoeveel de reparatie moet kosten, maar vooral om er achter te komen of de schade echt door een ander motorvoertuig is toegebracht.
Ook willen we graag, dat mensen ons er van kunnen overtuigen dat ze de auto zonder deuken hebben neergezet en met schade hebben teruggevonden. Daar hebben ze dus één of meer getuigen voor nodig. Dat is niet altijd gemakkelijk en soms zelfs onmogelijk. Dus wijzen we vaak schadeclaims af, omdat het niet anders kan. Veel van onze klanten vinden dat onrechtvaardig. Eerst worden ze aangereden door iemand die geen briefje achterlaat en dan krijgen ze op de koop toe hun schade niet vergoed. Als we ook nog niet goed uitleggen waarom we hun schade niet betalen, wordt het gevoel dat hen onrecht is aangedaan nog groter. Als we ze onbegrijpelijke brieven sturen met veel jargon er in bijvoorbeeld. We vinden het dus heel belangrijk dat onze klanten tevreden zijn, want dat betekent dat wij netjes en vriendelijk met onze klanten omgaan en ze duidelijk vertellen wat ze van ons kunnen verwachten. Daarom sturen we tegenwoordig de klanten die zelf een
25.000 keer per jaar
claim hebben ingestuurd geen afwijzingsbrief meer, maar we bellen ze en leggen precies uit waarom wij hun claim niet vergoeden. Dat doen we, omdat we hebben gemerkt dat onze klanten daar een veel beter gevoel aan over houden dan alleen aan een brief. Die hoeven ze na het gesprek vaak niet eens meer te hebben. Vaak blijkt tijdens zo’n telefoon-
gesprek dat er wel degelijk bewijs is, of dat de feiten net iets anders liggen, waardoor we de claim toch kunnen toewijzen. Omdat we daar pas later in het jaar mee zijn begonnen, zie je dat effect nog niet terug in de uitslag van het onderzoek naar de tevredenheid van onze klanten in 2013. Verloop parkeerschaden vanaf 2009
32.000 30.000 28.000 26.000 24.000 22.000 20.000 2009
2010
2011
2012
2013
Na een wat grillig verloop is na 2010 een daling ingezet. Oorzaak is lastig aanwijsbaar, maar parkeersensoren kunnen naast de economische crisis zeker een rol spelen.
4
“Die vrachtwagenchauffeur moet geslapen hebben, want er gingen wel drie lichtmasten omver!!” Schade ontstaat geregeld door het “kiss and ride” verschijnsel: een chauffeur is om wat voor reden dan ook – CD wisselen, een telefoongesprek – afgeleid en ziet niet dat zijn voertuig langzaam van de weg afrijdt. Als het om een vrachtwagen gaat, kan de schade over tientallen meters vangrail en soms meerdere lichtmasten gaan. Je kunt je bijna niet voorstellen dat zo’n dader na het ongeluk is doorgereden en onbekend is gebleven, maar toch gebeurt het. Het aantal schaden rond het zogenaamde “wegmeubilair” (vangrail, lichtmasten en andere objecten rond de weg) is met meer dan 15.000 een goede tweede in de ranglijst van claims die het Waarborgfonds behandelt. En hoewel ook bij deze categorie claims gelukkig weinig ernstige zaken te melden zijn, gaat het soms om grote bedragen.
Bij lichtmasten op de snelwegen is de schade nogal eens gecombineerd met schade aan de vangrail en als er bijvoorbeeld een vrachtwagen in het spel was, kan de schade groot zijn.
19.000
Verloop wegmeubilairschaden vanaf 2009
18.000 17.000 16.000 15.000 14.000 13.000 12.000 11.000 2009
2010
2011
2012
2013
Het grillig verloop van de aantallen wegmeubilairschaden is mede te wijten aan tijdelijke stagnaties bij een paar grote claimanten van dit type schaden.
Convenant Landelijke Lichtmastschaden ver lichtmasten gesproken – al in 2009 maakten
regels. Daarom wordt een set afspraken hierover - een
wij met Rijkswaterstaat afspraken over vergoe-
zogenaamd convenant – waarin alles strak en doorzichtig
ding van lichtmastschaden op rijkswegen. In 2013
is geregeld, heel aantrekkelijk. Dit landelijk convenant
hebben we, samen met vijf belangrijke marktpartijen,
bevat een rekenmodel, waarmee indieners van wegmeubi-
hard gewerkt aan een vergelijkbare set afspraken die op
lairschaden op efficiënte wijze een berekening van de
landelijk niveau de vergoeding van dit type schaden
gevraagde vergoeding kunnen maken, op basis van para-
regelt. In Nederland zijn meer dan duizend typen licht-
meters als lengte, materiaal, mast- en armatuurtype, maar
masten te vinden. Niet alleen de kostprijs van deze licht-
ook locatie en vervanging of reparatie. In 2014 zal dit
masten verschilt, maar vooral de kosten rond reparatie of
convenant worden afgerond en breed worden aangeboden,
vervanging. Voor het af- en aansluiten van de spanning op
zodat zowel het Waarborgfonds en verzekeraars enerzijds
de mast moet een netbeheerder langskomen; bij vervuilde
als gemeenten, provincies en regelende partijen ander-
grond moet deze worden afgegraven en afgevoerd; het ver-
zijds een instrument gaan gebruiken dat tot beheersbaar-
moeden van de aanwezigheid van een bom uit de tweede
heid, doorzichtigheid en eenduidigheid in schaderegeling
wereldoorlog vraagt om straatafzetting of zelfs evacuatie;
en –vergoeding zal leiden. We verwachten
bij mastschaden op provinciale wegen zijn speciale ver-
dat ook de klanttevredenheid van indieners
keersmaatregelen verplicht en zo kunnen we nog wel even
van lichtmastschaden zal toenemen. Het
doorgaan. Naast veel regeltjes zijn er ook grote lokale en
opstellen van een – in vroeger tijden complexe –
regionale verschillen in kosten rond lichtmasten. Deze
lichtmastclaim bestaat straks slechts uit een
worden veroorzaakt door de Europese aanbestedings-
paar simpele muisklikken.
5
Aanpak pollerschaden In het jaarverslag over 2012 kondigden wij aan in 2013 maatregelen te nemen waardoor het soms absurde aantal vergoedingen op pollerschaden zou kunnen worden verkleind. Pollers zijn beweegbare palen in het wegdek, waarmee straten en wegen tijdelijk kunnen worden afgesloten of opengesteld. Ze worden vaak toegepast wanneer een autoluwe binnenstad is gewenst. Deze pollers worden dermate vaak beschadigd, dat wij vanaf 2013 iedere schade laten beoordelen door een expert. Deze stelt niet alleen de hoogte van de schade vast, maar inventariseert ook de ter voorkoming van schade genomen maatregelen en het schadeverleden van de poller. De beide factoren nemen wij in aanmerking bij onze beslissing om de schade geheel, gedeeltelijk of niet te vergoeden. Het fonds heeft in 2012 alle gemeenten geschreven dat we vinden dat zij maatregelen moeten nemen die het aantal schaden verkleint. Een voorlopig rapport van een specialistisch expertisebureau laat zien dat slechts een deel van de gemeenten die schadepreventie serieus neemt. Veel richtlijnen die het Centraal Register Openbare Werken (CROW) geeft ten aanzien van de aanleg van deze constructies worden soms maar gedeeltelijk of niet gevolgd. Belijning en bebording zijn regelmatig onvoldoende, extra verlichting is niet of nauwelijks aanwezig. Soms hebben gemeenten verzuimd om tegen een kleine meerprijs een meer stevige poller te plaatsen (na één schade al terugverdiend) en – de gemakkelijkste preventiemaatregel – zijn de pollers niet voorzien van reflecterend materiaal. Wat betreft het achterhalen van daders is ook het één en ander aan te merken. Zo hebben sommige geplaatste camera’s een zeer lage resolutie, waarbij zelfs bij daglicht nog geen kenteken van de opname is af te lezen. Wij hopen dat ons strengere vergoedingenbeleid ten aanzien van deze schaden in de nabije toekomst zal leiden tot meer en betere maatregelen tot preventie.
“Die man was onverzekerd!! Dan is ie toch zeker ook schuldig aan het ongeluk?!?” Dat het Waarborgfonds claims in behandeling neemt, waarbij de schade is veroorzaakt door een bestuurder van een onverzekerd motorvoertuig is bij lang niet iedereen bekend. Toch krijgen wij jaarlijks rond de 1.500 verzoeken om schadevergoeding, waarbij sprake is van een onverzekerd motorvoertuig. We zien daarbij dat veel klanten denken dat een onverzekerde veroorzaker per definitie schuldig is aan het ongeval. Maar aansprakelijkheid en verzekering zijn twee verschillende dingen. Niet het onverzekerd zijn maakt dat iemand aansprakelijk is, maar de vraag of hij een verkeersfout heeft gemaakt. Dit leidt vooral bij particuliere klanten nogal eens tot onbegrip. Als de bestuurder van het onverzekerde voertuig inderdaad schuldig was aan het ongeval, dan zal het Waarborgfonds de schade aan het slachtoffer vergoeden. Het bedrag van die vergoeding wordt vervolgens verhaald op de bestuurder en/of eigenaar van het onverzekerde voertuig. Jaarlijks haalt het Waarborgfonds ongeveer 35 tot 40% van deze uitgekeerde bedragen terug bij de veroorzaker. Het verhaal op de bestuurder of eigenaar van het onverzekerde voertuig dient niet alleen een financieel doel, maar heeft ook maatschappelijke waarde, omdat wij er voor zorgen dat iemand die er voor kiest zijn voertuig niet te verzekeren, bij schade de dans niet ontspringt.
Verloop claims inzake onverzekerde voertuigen
2.400 2.200 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 2009
2010
2011
2012
2013
Een verhoging van de pakkans van onverzekerden, veroorzaakt door een verbeterde koppeling tussen de verschillende bestanden van verzekeraars en kentekenregistraties, zorgt voor een daling van het aantal onverzekerde voertuigen en dus ook van schaden die daarmee zijn veroorzaakt.
Monumentaal gemeentehuis zwaar beschadigd In de nacht van 17 juli 2012, werd een aanslag gepleegd op het historische gemeentehuis van Waalre, waarbij aan dit prachtige pand enorme schade werd toegebracht. De beelden in de nieuwsuitzending waren ronduit schokkend.
De ravage na de aanslag in Waalre
Twee gestolen Volkswagens zijn de achterzijde van het gemeentehuis ingereden. Hierdoor ontstond een relatief kleine schade aan de gevel. Relatief, omdat er daarna benzine werd uitgeladen waarmee het gemeentehuis in brand werd gestoken. Hoewel het Waarborgfonds aanvankelijk werd ingeschakeld in deze zaak, heeft het fonds de brand-
schade uiteindelijk afgewezen, omdat niet kon worden bewezen dat dat deel van de schade aan het gemeentehuis werd veroorzaakt door de gestolen voertuigen. Deze aanslag, waarbij gestolen auto’s werden gebruikt, lijkt veel op vergelijkbare schaden, namelijk ramkraken op geldautomaten en juweliers. Hierna een voorbeeld.
“Er zijn veel sieraden gestolen, maar ook de schade aan de gevel was groot” Als je kijkt naar een televisieprogramma als “Opsporing verzocht”, dan krijg je het gevoel dat het een nieuw soort tijdverdrijf van criminelen is geworden: de ramkraak.
Verloop aantal schaden door gestolen voertuig 440 420 400
Claims, waarbij schade aan een gebouw is toegebracht door een gestolen motorvoertuig, zijn een regelmatig terugkerend verschijnsel bij het Waarborgfonds. Geldautomaten en juwelierszaken zijn de meest voorkomende doelwitten van deze criminelen, die het alleen om de
380 360 340 320 2009
2010
2011
2012
2013
juwelen of geld te doen is, maar die daarbij veel schade aanrichten aan de panden/gevels waarin deze zijn gehuisvest. De schade aan het gestolen voertuig vergoeden wij niet, maar de daarmee toegebrachte schade komt, als aan de voorwaarden (waaronder de vaststelling dat het om een gestolen motorvoertuig ging) is voldaan, voor vergoeding in aanmerking.
7
“Ik zal nooit meer kunnen werken dankzij die doorrijder” Personenschade is schade waarbij sprake is van verwondingen of overlijden. Deze schaden hebben vaak grote gevolgen voor het slachtoffer of nabestaanden en moeten daarom met de uiterste zorg en inleving worden omringd.
H
Het feit dat in veel gevallen de veroorzaker van al dat leed niet kan worden opgespoord, is een extra reden van frustratie en soms woede bij de slachtoffers, of bij de ouders daarvan als het een kind betreft. De mentale verwerking van letseltrauma is een bepalende factor in het genezingsproces. Als blijkt dat de verwondingen zo ernstig zijn dat werken tijdelijk of zelfs blijvend niet meer mogelijk is, heeft dat grote gevolgen, niet alleen voor het slachtoffer maar zeker ook voor de mensen in zijn omgeving. Als alles onmogelijk lijkt, proberen we toch in mogelijkheden te denken en niets uit te
sluiten. Het slachtoffer houdt uiteraard de regie, maar we zijn bereid te helpen bij omscholing. “Ik zal nooit meer kunnen werken..” is voor ons niet zo vanzelfsprekend. We kennen voorbeelden zoals een chauffeur met voetletsel die toch als rijinstructeur aan de slag kon. Of een dakbedekker die orthopedisch instrumentmaker werd. Helderheid en transparantie zijn voor een verkeersslachtoffer heel belangrijk, zeker als het gaat
over wat hij of zij van ons mag en kan verwachten. Het rapportcijfer dat uit de jaarlijkse klanttevredenheidsmeting onder slachtoffers van personenschade komt, is jaar op jaar rond de 8. Daar kunnen we trots op zijn, maar liever zoeken we samen met onze klanten naar verbetering. Zo geven we nu extra aandacht aan tussentijdse berichten, vooral als de behandeling van een dossier zich over lange tijd afspeelt.
Verloop aantal personenschaden vanaf 2009
1.800 1.750 1.700 1.650 1.600 1.550 1.500 2009
2010
2011
2012
2013
Schaden veroorzaakt door gemoedsbezwaarden Nederland is het enige land in Europa dat aan mensen die om geloofsredenen niet verzekerd willen zijn, een vrijstelling van de verplichte aansprakelijkheidsverzekering verleent. We krijgen daarover nog wel eens de op-
Verloop aantal claims op gemoedsbezwaarden 120 100 80 60 40 20 0 2009
8
2010
2011
2012
2013
merking dat het wel een gemakkelijke manier is om geld uit te sparen, maar dat is zeker niet waar. Een vrijstelling wordt alleen afgegeven als de persoon in kwestie kan aantonen geen enkele verzekering op zijn of haar naam te hebben gezet, waardoor deze dus een groot financieel risico loopt. Hoewel de meeste schaden door de gemoedsbezwaarde zelf worden geregeld, behandelen we jaarlijks toch gemiddeld zo’n 100 claims. De schade wordt betaald uit een door alle gemoedsbezwaarden zelf gevuld fonds en uiteindelijk weer bij de gemoedsbezwaarde veroorzaker teruggevorderd. Het is dus niet zo, dat de gemeenschap opdraait voor de schaden van de gemoedsbezwaarde: alleen in gevallen dat die de schade niet zelf kan of wil betalen komt het fonds in actie. Maar zelfs dan – in verreweg de meeste gevallen wordt de schade betaald uit donaties vanuit de geloofsgemeenschap zelf (collectes).
“Ik was zó verschrikkelijk geschrokken dat ik het kenteken niet eens gezien heb!!” heeft het kenteken gezien of genoteerd. Het Waarborgfonds hanteert de voorwaarde dat iemand die bij ons een schadeclaim indient, in elk geval aantoonbare moeite moet hebben gedaan om er achter te komen wie de dader was. Uiteraard hebben we er begrip voor dat dit niet altijd lukt (zoals in het voorbeeld), maar in het algemeen vinden we dat – wanneer het voertuig dat de schade veroorzaakte werd gezien, snel gehandeld moet worden om te achterhalen wie de dader is. Het direct melden bij de politie is een voor de hand liggend voorbeeld van zo’n actie. Schaden die in het verkeer ontstaan en waarbij de veroorzaker er na de botsing vandoor gaat, vormen gelukkig niet de hoofdmoot van onze activiteiten. Ongeveer één op iedere acht schaden die het Waarborgfonds behandelt, is op die manier ontstaan. Voor veel mensen een bekend beeld. Je rijdt rustig naar huis en dan ineens – een enorme klap. Uit het niets komt ineens die auto, uit een richting waarvandaan je hem echt niet had verwacht.
6.000
Ontwikkeling aantal claims rijdend verkeer
5.500 5.000
Je zit nog na te hijgen van de schrik – mensen komen op je af lopen, en de auto die je aanreed scheurt er ineens vandoor. Het was een grijze.. Of was het nou een lichtblauwe? De mensen die je komen vragen of alles goed gaat met je, hebben de auto ook gezien, maar niemand
4.500 4.000 2009
2010
2011
2012
2013
Fraude nders dan verzekeraars, heeft het Waarborgfonds geen vaste, langdurige relatie met haar klanten. Dat maakt ons extra gevoelig voor fraude. Al heel lang is fraude-detectie dan ook een Verloop besparing schadelast door fraude-detectie 3.000 2.500 2.000
bedragen x € 1.000,-
1.500 1.000 500 0 2009
2010
2011
2012
belangrijk onderdeel van ons werk. Er worden daardoor jaarlijks behoorlijke bedragen bespaard op de schadelast. Alertheid op fraude is niet alleen voor het Waarborgfonds van belang. In de verzekeringswereld zijn via het Verbond van Verzekeraars afspraken gemaakt over hoe we met fraude omgaan. Daarbij hoort ook een jaarlijkse meting, die door het Verbond wordt georganiseerd. In 2013 zijn de normen hiervoor aangescherpt, zodat de meting in dat jaar als nieuw uitgangspunt wordt gezien. Het Waarborgfonds scoorde niveau 2 van 3.
2013
9
Klanttevredenheid het blijft een speerpunt Al meer dan tien jaar laat het Waarborgfonds jaarlijks een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren. In het rapport hierover noemt het onderzoeksbureau een aantal verbeterpunten. Meest in het oog lopend is hierbij de dringende oproep om de helderheid die de website Schade Zonder Dader biedt, verder te promoten. Vooraf duidelijkheid geven over wat men mag verwachten is cruciaal. Ook kwam naar voren dat men – met name bij een iets langduriger behandeling – prijs stelt op een tussenbericht. Als laatste kan een aanpassing van het taalgebruik in onze brieven worden genoemd. Het komt nog te vaak voor dat mensen geen helder beeld krijgen over onze voorwaarden en wat ze van ons kunnen verwachten. De medewerkers
Jaar
NPS score
2013
-1
2012
0
2011
7
2010
-4
De NPS score (het percentage klanten dat ons rapportcijfer 8 of hoger geeft, verminderd met het percentage dat ons een 5 of minder geeft) is tijdens vier metingen stabiel gebleven, er rekening
van het Waarborgfonds worden in
mee houdend dat de bandbreedte
workshops van de uitkomsten en verbeterpunten op de hoogte gebracht. Uit de bloemlezing van commentaren kwam naar voren dat veel klanten klagen over de hoogte van het wettelijk eigen risico op schaden met onbekende dader. De onvrede hierover is een drukkende factor van de tevredenheid bij klanten die hun claim toegewezen hebben gekregen. Inlevingsvermogen, vriendelijkheid en een heldere uitleg zijn daarentegen van cruciaal belang voor een positieve beleving van onze dienstverlening. De “wordclouds” tonen bij zowel positief gestemde klanten (zgn.
tussen -100 en +100 ligt..
Klantenpanel professionele claimanten Onder verzekeraars en andere professionele claimanten houden wij geen jaarlijks tevredenheidsonderzoek meer, omdat jaar in, jaar uit dezelfde persoon identieke vragen voorleggen op termijn niets oplevert. Wij
promoters) als negatief gestemden (detractors) de meest door hen gebruikte woorden in het tevredenheidsonderzoek. Duidelijk is dat in de groene cloud van promoters relatief veel subjectieve begrippen voorkomen (emotie) en in de rode cloud meer feitelijke begrippen, zoals getuigen, schade, auto enzovoort. Je kunt tevredenheid kennelijk vertalen naar positieve, meer emotionele uitlatingen over de schadebehandeling, terwijl onvrede over de afwijzing meer reacties op de rationele inhoud daarvan oproept.
brengen vertegenwoordigers uit deze groep bij elkaar in een panel, waarmee wij over en weer verbeterpunten en wensen bespreken. In 2013 hebben wij opnieuw gesproken over betere afstemming van onze digitale communicatie, onze nieuwe website Schade Zonder Dader en over manieren waarop wij onze professionele klanten beter van dienst kunnen zijn door onnodige vragen op te lossen voordat zij er mee worden geconfronteerd. Daarnaast hebben we de rol van de landelijke politiediensten in onze schadebehandeling besproken.
Schade Zonder Dader In de lente van 2013 hebben wij www.schadezonderdader.nl opengesteld. Deze website is heel gemakkelijk en duidelijk, ziet er aantrekkelijk uit en leidt de bezoeker door een aantal vragen waarmee hij of zij op eenvoudige wijze kan bepalen of de schade ingediend kan worden bij het Waarborgfonds. Als dat positief uitvalt, kan men direct beginnen met het digitaal indienen van de schadeclaim via onze zogenaamde claimwizard. Naast een verbetering van de taakbekendheid, verwachten wij ook dat deze tool een belangrijke extra bijdrage kan leveren aan onze klanttevredenheid. Als in een vroeg stadium al duidelijk wordt dat een claim kansloos is, worden geen valse verwachtingen gewekt en voorkom je zodoende
Zonder Dader de weg naar de claimwizard. Uit het klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat deze klanten een bijzonder hoge waardering hebben voor de Schade Zonder Dader website.
frustraties door afwijzingen. “Schade Zonder Dader” is een volgende stap naar meer duidelijkheid over wat het Waarborgfonds nu eigenlijk doet. 2014 zal opnieuw in het teken staan van de taakbekendheid, onder meer door een intensievere promotie van schadezonderdader.nl, waarbij we denken aan meer persoonlijke voorlichting aan, en intensivering van contacten met onze stakeholders zoals verzekeraars en politie. Aan het einde van 2013 konden we vaststellen dat meer dan 32.000 unieke bezoeken aan deze site zijn afgelegd. 11% van deze bezoekers vond via Schade
Doorlooptijd claims
E
en vlotte afhandeling van claims wordt Doorlooptijden in kalenderdagen alle claims* 40 door onze klanten als zeer plezierig ervaren. Verbetering van efficiency leidt tot 35 een verkorting van onze doorlooptijden en ook dit 30 jaar wisten we opnieuw een verlaging te realiseren. In dit cijfer zijn claims met personen25 schade niet begrepen, omdat de door20 looptijd van deze groep sterk 2009 2010 2011 2012 2013 afhankelijk is van factoren zoals het genezingsproces. Dat * excl. personenschade betekent niet dat de doorloopstellen.Uit het klanttevredenheidsonderzoek bleek tijden van personenschadeoverigens dat de klanten met een afgewezen claim claims bij het fonds te lang steeds minder te spreken zijn over onze korte doorloopzijn – ze liggen binnen de nortijden – zij krijgen daardoor de indruk dat wij hun claim men die kwaliteitsbewakende weinig serieus bekijken. Uiteraard is dat niet het geval. instanties zoals PIV daaraan
11
De nieuwe claimwizard Vanaf 2013 bieden wij onze particuliere klanten en tussenpersonen de mogelijkheid om alle soorten claims die het Waarborgfonds kent, online in te dienen. Vóór 2013 bestond deze mogelijkheid alleen voor parkeerschaden en was het niet mogelijk om samen met de claim documenten naar het Waarborgfonds te uploaden. Naast gebruiksgemak voor onze klanten biedt deze mogelijkheid ons extra efficiency, omdat de klant als het ware zijn eigen claim registreert. Naast schaden, kunnen ook getuigenverklaringen worden ingediend. Dit kan zowel gelijktijdig met de claim als op een later tijdstip. Ook de nieuwe claimwizard maakt, net als Schade Zonder Dader, tijdens het invullen van de verschillende schermen snel duidelijk of iemand een redelijke kans heeft op een vergoeding van het fonds, zodat geen valse verwachting over het al dan niet vergoeden van de schade ontstaat.
Aanpassing van de website van het Waarborgfonds
N
Na een paar jaar geleden een eerste stap te hebben gedaan naar een meer toegankelijke en aantrekkelijker website, hebben we deze in 2013 een volledige facelift gegeven, waarbij onnodige of weinig gezochte informatie is verwijderd, een duidelijke scheiding is aangebracht tussen doelgroepen (particulier versus professioneel) en de navigatie sterk is vereenvoudigd. Naast een uitgebreide set veel gestelde vragen, is daar ook de nieuwe, vereenvoudigde informatiefolder van het fonds te vinden, waarin de – vroeger aparte – brochures over materiële schade en personenschade zijn samengevoegd. Ook kan de vernieuwde claimwizard via de website worden opgestart.
Toe- en afwijzingen van schadevergoeding Het Waarborgfonds ziet een tevreden klant als een belangrijk doel – dat is al op andere plekken in dit verslag genoemd. We hebben gemerkt dat tevredenheid vaak kan worden verbeterd door een heldere en eenvoudige uitleg van onze voorwaarden, of van de redenen waarom wij een claim afwijzen.
Zonder Dader is precies met dit doel in het achterhoofd tot stand gekomen. Naast een verbetering van de taakbekendheid, is dit een goede manier om verwachtingen over het al of niet ontvangen van een uitkering te managen.
? d n e r T
Een andere manier om klanttevredenheid te verbeteren zit in het managen van verwachtingen. Als wij onze klanten op eenvoudige manier kunnen laten zien of hun schadeclaim een redelijke kans van slagen heeft of niet, zal ook dit tot meer tevredenheid leiden. Het is – als er na een paar vragen al duidelijkheid is over de slagingskans – plezierig als niet eerst een reeks schermen onnodig wordt gevuld met allerlei informatie waar uiteindelijk niets mee gebeurt. De website Schade
12
De verwachting is dat deze maatregelen op termijn zullen leiden tot een stijging van het percentage toegewezen claims, waar dan een daling van het daadwerkelijk ingediende aantal claims tegenover staat. Uit ons jaarlijks uitgevoerde klanttevredenheidsonderzoek blijkt altijd dat de meeste onvrede over het Waarborgfonds te vinden is onder klanten met een afgewezen claim. Als we dat deel klanten kunnen verminderen, zal dat leiden tot een gemiddeld hogere tevredenheid en minder onnodig werk voor onze medewerkers.
Bestuursverslag en jaarrekening 2013 Personalia
14
Inleiding
15
Financieel resultaat
16
Governance
17
Risicomanagement
18
Compliance
19
Bestuursvergaderingen
20
Toekomstverwachting
21
Jaarrekening Balans per 31 december 2013
22
Staat van baten en lasten over 2013
23
Kasstroomoverzicht over 2013
24
Toelichting
25
Overige gegevens
41
Kerncijfers
43
13
Personalia Het Bestuur mr drs R.J. Hof, voorzitter drs F. van Bruggen (tot 1 januari 2014) mr L.J.H. Ceelen mw. M.M. Heezen mw. M.M. de Jager (vanaf 1 februari 2014) mr T.L.W.M. Mallant Contactpersonen mr dr C.B. van der Net Ministerie van Justitie drs F.C. Keppels Ministerie van Financiën Directie Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. voor deze: mr F.J. Blees N.J.M. Barendse RA
14
Inleiding In dit jaarverslag hebben we gekozen voor een opzet waarin een duidelijke scheiding is aangebracht tussen “de cijfers” en een verslag over wat ons als Waarborgfonds bezig houdt. Op welke manier wij proberen de dienstverlening en daarmee samenhangend de tevredenheid van onze klanten te verbeteren. We zijn er ons terdege van bewust dat die inspanning niet eenmalig is, maar jaar op jaar in het middelpunt van onze belangstelling moet blijven om een voortdurend resultaat te leveren. Het verslagjaar 2013 wordt gekenmerkt door veel activiteiten die zich daarop richtten. Al deze activiteiten laten zich echter nog niet vertalen in de financiële cijfers. Onze schadelast en aantallen claims lopen licht terug, maar dat is conform verwachting. Een jaar van consolidatie, zou je kunnen zeggen. Of dat wellicht een hoopvol teken is over de verdere toekomst van de economische crisis, kan niemand voorspellen. Rijswijk, 14 april 2014.
Het Bestuur mr drs R.J. Hof, voorzitter mr L.J.H. Ceelen mw. M.M. Heezen mw. M.M. de Jager mr T.L.W.M. Mallant
Directie Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. voor deze: mr F.J. Blees N.J.M. Barendse RA
15
Financieel resultaat De door Verzekeraars en de Staat te betalen bijdrage aan het Waarborgfonds is voor 2013 stabiel gebleven ten opzichte van 2012. Door de schommeling in de jaarlijks ontvangen claims werd voor 2013 rekening gehouden met een lichte stijging van het aantal schaden ten opzichte van 2012. Dit bleek mee te vallen, waarbij uiteindelijk bijna 1.000 claims (ofwel 2%) minder werden ontvangen dan in 2012. Het lagere aantal claims en een gemiddeld lager schadebedrag per claim hebben geleid tot een lager bedrag aan betaalde schade. De schadelast over 2013 werd daarnaast positief beïnvloed ten opzichte van 2012 door een vrijval in de afwikkeling van oude schaden ad € 18,5 miljoen ten opzichte van een vrijval in 2012 van € 6,8 miljoen. De bedrijfskosten bleven binnen de begroting. Het saldo van baten en lasten wordt verrekend met de in komende jaren van verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen.
16
Governance Het Waarborgfonds Motorverkeer heeft de rechtsvorm van een stichting. Het hoogste orgaan is het bestuur. Het bestuur is samengesteld uit vijf leden, waarvan twee leden worden aangewezen door het Verbond van Verzekeraars, twee leden door het Centraal Overleg, een samenwerkingsverband van een vijftal organisaties van weggebruikers (de ANWB, Transport en Logistiek Nederland, KNV, de EVO en de KNAC) en een voorzitter, die – op niet bindende voordracht van Verbond van Verzekeraars en Centraal Overleg – wordt benoemd door de ministers van Financiën en van Veiligheid en Justitie. Per 1 juli 2011 zijn alle management- en operationele werkzaamheden van het Waarborgfonds Motorverkeer uitbesteed aan de Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. ( VAN). VAN is een schadeverzekeraar die onder verschillende merknamen actief is op de Nederlandse markt. Het gaat daarbij hoofdzakelijk om motorrijtuig-, brand-, aansprakelijkheids- en rechtsbijstandverzekeringen voor personen die bij de reguliere maatschappijen geen dekking kunnen vinden en om beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen voor financieel adviseurs en makelaars O.Z. Daarnaast voert VAN reeds gedurende vele jaren de directie en het management over andere organisaties en samenwerkingsverbanden: de Atoompool, de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. en de Nederlandse Milieupool. In de uitbestedingsovereenkomst tussen VAN en het Waarborgfonds Motorverkeer is nauwkeurig beschreven welke werkzaamheden door VAN worden verricht, op welke wijze met de gegevens van claimanten, etc. wordt omgegaan. Ook zijn afspraken gemaakt over de kwaliteit van de dienstverlening (service level agreement). Het bestuur bepaalt het beleid van de stichting op hoofdlijnen en binnen de kaders die door wet- en regelgeving, in het bijzonder de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen, zijn gegeven en houdt toezicht op de uitvoering daarvan door de directie. Het bestuur stelt de begroting en de jaarrekening vast alsmede de hoogte van de bijdrage die elke motorrijtuigverzekeraar die in Nederland aansprakelijkheidsverzekeringen voor motorrijtuigen sluit aan het Waarborgfonds dient te betalen. Het bestuur van het Waarborgfonds heeft een directie aangesteld. De directie van het Waarborgfonds wordt gevoerd door VAN. De directie is verantwoordelijk voor de uitvoering van het door het bestuur vastgestelde beleid. Binnen de directie van VAN valt het Waarborgfonds primair onder het aandachtsgebied van mr F.J. Blees. De ministeries van Financiën en van Veiligheid en Justitie worden van de ontwikkelingen binnen het Waarborgfonds op de hoogte gehouden. Daartoe heeft elk ministerie een contactpersoon aangewezen aan wie alle voor de bestuursvergadering bestemde documenten worden toegezonden. Periodiek overlegt het bestuur, dan wel de voorzitter of de directie met de contactpersonen. De relatie met de overheid is vorm gegeven in een toezichtprotocol. In dit protocol zijn onder meer de bevoegdheden en de beleidsruimte van het Waarborgfonds omschreven alsmede de bevoegdheden van de verantwoordelijke ministers. De uitbesteding aan VAN heeft geen invloed op de rol en de verantwoordelijkheid van de overheid.
17
Risicomanagement Waarborgfonds Motorverkeer wordt geconfronteerd met onzekere gebeurtenissen met negatieve gevolgen (risico’s) die het realiseren van haar doelstellingen in de weg kunnen staan. Risico’s kunnen vanuit de organisatie zelf komen of van buitenaf. Voorzienbare risico’s wil Waarborgfonds Motorverkeer kennen zodat ze deze op een gerichte manier kan behandelen. Voorzienbare risico’s kunnen optreden als gevolg van eigen handelen. De risico’s worden in kaart gebracht aan de hand van risicoanalyses waarbij onderscheid wordt gemaakt naar financiële en niet-financiële risico’s (conform het FIRM-model van De Nederlandsche Bank (DNB)). Per risico(gebied) wordt gekeken naar de kans en impact alsmede naar de beheersmaatregelen. Hieruit komt een ranking van risico’s naar voren. Op basis van de analyses zijn wij van oordeel dat zowel de financiële als de niet-financiële risico’s voldoende worden beheerst. De financiële risico’s worden verder toegelicht in de jaarrekening. Daarnaast worden de volgende niet-financiële risico’s onderkent die een wezenlijke invloed kunnen hebben op het resultaat en de reputatie van de organisatie. • Uitbesteding aan VAN Door uitbesteding van de management- en operationele werkzaamheden aan VAN heeft het bestuur van Waarborgfonds Motorverkeer minder rechtstreekse invloed op de uitvoering van de werkzaamheden. Via de uitbestedingsovereenkomst en afspraken over het niveau van dienstverlening wordt de kwaliteit van de werkzaamheden door VAN bewaakt. Daarnaast is in de arbeidsovereenkomst met de medewerkers van VAN die betrokken zijn bij de schadebehandeling expliciet opgenomen dat de schadebehandeling van schaden op onafhankelijke wijze dient te geschieden. In de uitbestedingsovereenkomst tussen VAN en het Waarborgfonds zijn daarnaast duidelijke bepalingen opgenomen over hoe omgegaan dient te worden met mogelijk tegengestelde belangen. • Informatie- en communicatietechnologie ICT-systemen en –processen zijn zo ontworpen dat storingen, fraude, beveiligingslekken en fouten zoveel mogelijk worden beperkt. Ook hebben wij risico beperkende maatregelen getroffen in de vorm van toegangsbeveiliging, een calamiteitenplan en uitwijkfaciliteiten. • Juridische procedures Het Waarborgfonds Motorverkeer loopt risico´s voornamelijk als gevolg van juridische procedures in verband met zijn activiteiten als instantie die schadevorderingen in het wegverkeer vergoedt en als werkgever. Op dit moment lopen er – naast enige reguliere procedures inzake de behandeling van schadegevallen - geen juridische procedures door of tegen Waarborgfonds Motorverkeer die van wezenlijke invloed zijn op het resultaat en vermogen van de organisatie.
18
Compliance Het Waarborgfonds Motorverkeer moet en wil voldoen aan een omvattend stelsel van interne en externe regels. In een door de directie vastgesteld compliancebeleid is de structuur neergelegd om de naleving van regels zoveel mogelijk te waarborgen. In dit beleid is ook vastgelegd hoe zowel interne als externe partijen met de regels dienen om te gaan. Rechtmatigheid Het bestuur en de directie hebben als taak om toe te zien dat uitkeringen door het Waarborgfonds plaats vinden binnen de kaders van de wettelijke taak die aan het Waarborgfonds Motorverkeer is toegewezen. Door het Waarborgfonds Motorverkeer wordt de rechtmatigheid gewaarborgd door de inrichting van de administratieve organisatie, procedures en een stelsel van interne controle. De rechtmatigheid wordt vastgesteld aan de hand van een, met het Ministerie van Financiën afgestemd, controleprotocol. Aan de hand van eigen intern onderzoek op basis van het protocol legt de directie verantwoording af aan het bestuur en aan het Ministerie. Door de externe accountant wordt dit interne onderzoek gecontroleerd in het kader van de controleopdracht voor het jaarverslag. Aan de hand van de rapportage van de directie en de controlewerkzaamheden door de accountant is het bestuur van mening dat de in de jaarrekening verantwoorde bijdragen, opbrengst vrijstellingsbewijzen en bruto schaden rechtmatig tot stand zijn gekomen. Het oordeel van de externe accountant is opgenomen in de controleverklaring bij de jaarrekening. Integriteitsbeleid De organisatie streeft ernaar integer te handelen en verstaat onder “integriteit” dat wij eerlijk, betrouwbaar en transparant zijn, belangenverstrengeling voorkomen, onze claimanten zorgvuldig behandelen en onze relaties en medewerkers met respect behandelen. VAN heeft hiertoe regels opgesteld over het gedrag van haar medewerkers op alle niveaus ten aanzien van nevenactiviteiten, het al of niet accepteren van relatiegeschenken en de omgang met vertrouwelijke gegevens. Alle medewerkers zijn gebonden aan de gedragscode inzake integriteit. VAN heeft een compliance officer aangesteld, die toeziet op de naleving van deze regels. Er is een klokkenluiderregeling, die medewerkers de mogelijkheid biedt onverhoopte misstanden te melden, er is een incidentenregeling opgesteld en alle medewerkers hebben een overeenkomst inzake het zakelijk gebruik van computers en internet ondertekend. Al deze regels zijn onverkort van toepassing op de medewerkers die werkzaamheden verrichten voor het Waarborgfonds. Daarnaast is in de arbeidsovereenkomst met de medewerkers van VAN die betrokken zijn bij de schadebehandeling, expliciet opgenomen dat de behandeling van schaden op onafhankelijke wijze dient te geschieden. In de uitbestedingsovereenkomst tussen VAN en het Waarborgfonds zijn daarnaast duidelijke bepalingen opgenomen over hoe omgegaan dient te worden met mogelijk tegengestelde belangen. Beloning directie en bestuur De beloning van bestuur en directie dient plaats te vinden binnen de kaders van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector. Binnen het bestuur ontvangt alleen de voorzitter een vergoeding voor zijn werkzaamheden. Deze vergoeding valt binnen de Wet. De Directie wordt gevoerd door de rechtspersoon VAN. In de afspraken die met VAN zijn gemaakt is vastgelegd dat voor de topfunctionarissen, naar rato van de werkelijke tijdbesteding, de werkelijke kosten worden doorbelast doch gemaximeerd tot de bedragen die conform de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector zijn toegestaan. In 2013 bleef de beloning van alle topfunctionarissen van VAN binnen de in deze wet vastgelegde norm.
19
Bestuursvergaderingen Het bestuur heeft in het verslagjaar viermaal vergaderd. Daarbij kwam primair de financiële gang van zaken zoals begroting en jaarrekening aan de orde. Daarnaast was er aandacht voor de diverse aspecten van onze dienstverlening en bedrijfsvoering, waaronder de uitbesteding van management- en operationele activiteiten aan VAN, de afspraken over het gewenste niveau van dienstverlening, mogelijke belangenverstrengeling en informatieverstrekking door VAN aan het bestuur. In de vergadering van december is goedkeuring gegeven om in samenwerking met VAN te investeren in een nieuwe applicatie voor de registratie en behandeling van schadeclaims. Voorts heeft het bestuur zich bezig gehouden met strategische onderwerpen en met de voortgang van de afwikkeling van het faillissement van Ineas/IIC. In december 2013 heeft de heer Van Bruggen kenbaar gemaakt dat hij het bestuur gaat verlaten. De heer Van Bruggen wordt opgevolgd door mevrouw M.M. de Jager. Het bestuur dankt de heer Van Bruggen voor zijn inzet en betrokkenheid.
20
Toekomstverwachting Het afgelopen decennium laat een jaarlijkse gemiddelde daling van 2,5% zien in het aantal ontvangen schadeclaims. Mede door verdere technische vernieuwingen verwachten wij dat deze daling zich ook in de komende jaren voortzet. De schadelast alsmede de bedrijfskosten zullen door de daling in claims enerzijds en inflatie anderzijds geen grote wijzigingen te zien geven. Deze ontwikkelingen hebben reeds geleid tot een verlaging van de bijdrage van verzekeraars aan het Waarborgfonds Motorverkeer. In 2014 zullen wij daarnaast investeren in de vervanging van de applicatie voor de schadebehandeling van claims. Deze investering wordt gezamenlijk met VAN gedaan. Verder verwachten wij geen ontwikkelingen in zowel de wettelijke taken als andere factoren die van wezenlijke invloed zijn op onze organisatie.
21
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (x € 1.000) (Na verwerking van het saldo van de Staat van Baten en Lasten)
31 december 2013
31 december 2012
143
96
52.077
65.513
ACTIVA Immateriële vaste activa In komende jaren van verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen Vorderingen Vorderingen uit verhaalde schaden Overige vorderingen
5.450 895
14.250 1.786 6.345
Overige activa Materiële vaste activa Liquide middelen
78 59.381
Overlopende activa Lopende interest
16.036
72 49.232
59.459
49.304
32
52
118.056
131.001
2.566
2.104
114.510
127.974
PASSIVA Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden Technische voorzieningen Voor nog te betalen schaden Schulden Nog te betalen brutoschaden Overige schulden
22
48 932
76 848 980
924
118.056
131.001
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 (x € 1.000)
2013
2012
76.576
74.514
1.010
790
18
15
159
455
Totaal baten
77.763
75.774
Schadelast
57.776
63.294
In rekening gebrachte bijdragen Opbrengst vrijstellingsbewijzen Honorarium Schadevergoedingsorgaan Financiële baten
Personeelskosten Beheerkosten
4.200 1.889
4.163 1.840
Bedrijfskosten
6.089
6.003
Totaal Lasten
63.865
69.297
Saldo van baten en lasten
13.898
6.477
-462
-692
-13.436
-5.785
0
0
Het saldo van baten en lasten is als volgt verdeeld: Dotatie aan het Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden In komende jaren te ontvangen bijdragen van verzekeringsmaatschappijen en de Staat
23
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013
(x € 1.000)
2012
2013 Ontvangen bijdragen Ontvangen opbrengsten vrijstellingsbewijzen Ontvangen honorarium Schadevergoedingsorgaan Ontvangen verhaalde schaden Ontvangen inzake regresconvenanten Betaald inzake regresconvenanten Betaalde uitkeringen
76.576
74.556
1.010
790
18
15
534
2.706
18.815
18.315
-18.815
-18.315
-58.024
-59.058
Betaalde schadebehandelingskosten
-5.800
-5.420
Betaalde bedrijfskosten
-4.147
-5.267
Kasstroom uit operationele activiteiten
Investeringen in (im)materiële vaste activa Ontvangen interest Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten
10.167
-184 166
8.322
-100 462 -18
362
Mutatie liquide middelen
10.149
8.684
Stand per 1 januari
49.232
40.548
Stand per 31 december
59.381
49.232
24
TOELICHTING
1. Algemene informatie 1.1. Activiteiten De Stichting Waarborgfonds Motorverkeer (het Waarborgfonds), opgericht in 1965, ontleent haar bestaansrecht aan artikel 23 van de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (Wam). Het Waarborgfonds is sinds 1 juni 1989 een stichting en statutair gevestigd te Rijswijk. Het Waarborgfonds vergoedt schade aan benadeelden in gevallen, genoemd in artikel 25 Wam overeenkomstig het bepaalde in artikel 26 Wam: Vergoeding aan benadeelden vindt plaats indien de schade in het verkeer is veroorzaakt door: a. onbekende motorrijtuigen b. niet-verzekerde motorrijtuigen; c. d. e.
gestolen motorrijtuigen; motorrijtuigen verzekerd bij een onvermogende verzekeringsmaatschappij; motorrijtuigen toebehorend aan personen aan wie een vrijstelling van verzekering wegens gemoedsbezwaren is afgegeven.
De vergoedingen die aan een benadeelde worden gegeven indien de schade is veroorzaakt door een motorrijtuig van iemand die een vrijstelling heeft wegens gemoedsbezwaarden, worden door het Waarborgfonds verrekend met het Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden. De baten en lasten van het Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden zijn in de cijfers van het Waarborgfonds opgenomen. Met ingang van 2003 heeft het Waarborgfonds tevens de taak van Schadevergoedingsorgaan gekregen, op basis van artikel 27k Wam en in de gevallen genoemd in artikel 27o Wam. Het Schadevergoedingsorgaan treedt op bij schaden die in het buitenland veroorzaakt zijn door buitenlandse motorrijtuigen indien: a. binnen drie maanden na de datum waarop een in Nederland woonachtige benadeelde zijn verzoek tot schadevergoeding heeft ingediend bij de verzekeraar (of diens schaderegelaar in Nederland) van het veroorzakende motorrijtuig hem geen met redenen omkleed antwoord op het verzoek heeft verstrekt; b. de verzekeraar heeft nagelaten om in Nederland een schaderegelaar aan te stellen; c. de verzekeraar niet kan worden geïdentificeerd binnen twee maanden na het voorvallen van het feit waaruit de schade is ontstaan; of d. het motorrijtuig niet kan worden geïdentificeerd. De invloed van deze taak is apart zichtbaar in de toelichting van de jaarrekening opgenomen. De Ministers van Financiën en van Veiligheid en Justitie zijn bevoegd op grond van artikel 23 Wam als “uiterste middel” de aanwijzing van het Waarborgfonds tot uitvoerder van wettelijke taken in te trekken. De financiering van het Waarborgfonds geschiedt overeenkomstig artikel 24a Wam door de verzekeringsmaatschappijen die zijn toegelaten tot het afsluiten van motorrijtuigverzekeringen overeenkomstig de Wam en de Staat. Naast de in de wet verankerde taken voert het Waarborgfonds ook incasso- en excassowerkzaamheden uit in het kader van twee regresconvenanten tussen enerzijds de verzekeringsbranche en anderzijds de Sociale Verzekeringsbank (ANW-regres) en het College voor Zorgverzekeringen (AWBZ-regres). Met ingang van 1 juli 2011 heeft het Waarborgfonds de uitvoering van haar werkzaamheden uitbesteed aan de Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. (VAN). VAN is een verzekeringsmaatschappij die naast haar verzekeringsactiviteiten ook de directie voert en werkzaamheden uitvoert ten behoeve van een aantal andere rechtspersonen waaronder Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars, Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden en B.V. Bureau van de Nederlandse Pool voor verzekering van Atoomrisico´s. In het kader van deze uitbesteding zijn de medewerkers van het Waarborgfonds overgegaan naar VAN. De
25
doorbelasting van de kosten vanuit VAN is gebaseerd op de werkelijk gemaakte kosten van VAN ten behoeve van de werkzaamheden van het Waarborgfonds zonder risico- of winstopslagen.
1.2. Grondslagen van waardering en bepaling resultaat De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, uitgaande van de continuïteit van de organisatie. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen ervan naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten worden in de staat van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigen vermogensinstrumenten worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering van het eigen vermogen gebracht als onderdeel van de bestemming van het resultaat. Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividend, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord als kosten of opbrengsten. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten, tenzij in de toelichting anders is aangegeven. De rapporteringsvaluta van de jaarrekening van het Waarborgfonds is de euro (€). Alle gegevens luiden in duizenden euro’s, tenzij anders is aangegeven. 1.3. Stelselwijziging waardering verhaalsvorderingen FMG Tot 1 januari 2013 werd de waardering van vorderingen op verhaalde schaden op gemoedsbezwaarden niet gewaardeerd. In 2013 is besloten in het kader van betere afstemming tussen baten en lasten de vordering op gemoedsbezwaarden uit hoofde van betaalde en nog te betalen schade op te nemen. Hierbij wordt rekening gehouden met een voorziening voor oninbaarheid. De invloed van deze wijziging in waarderingsgrondslag op het vermogen op 1 januari 2013 bedraagt 1.320 en op het resultaat over 2013 120 (2012: 20). 1.4. Gebruik van schattingen en veronderstellingen bij de opstelling van de financiële overzichten De opstelling van de jaarrekening vereist dat het Waarborgfonds schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de gerapporteerde activa en verplichtingen en de gerapporteerde baten en lasten over de verslagperiode. Het betreft met name het vaststellen van de technische voorzieningen voor nog te betalen schaden en het vaststellen van de vordering uit verhaalde schaden. Hierbij worden de situaties beoordeeld, gebaseerd op beschikbare financiële gegevens en informatie. Hoewel deze schattingen met betrekking tot actuele gebeurtenissen en handelingen naar beste weten van het management worden gemaakt, kunnen de feitelijke uitkomsten afwijken van die schattingen.
26
De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
2. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit operationele-, investerings- en beleggings- en financieringsactiviteiten. In het kader van het kasstroomoverzicht bestaan liquide middelen uit kasgelden en bij het Ministerie van Financiën beschikbare gelden.
3. Balans 3.1. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Periodiek wordt beoordeeld of de immateriële vaste activa een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan. Indien de boekwaarde van een immaterieel vast actief duurzaam hoger is dan de opbrengstwaarde, wordt deze onmiddellijk afgeboekt tot de opbrengstwaarde. 3.2. In komende jaren van Verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen De vordering aan in komende jaren van Verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen wordt gewaardeerd tegen nominale waarde. De vordering wordt indien nodig verrekend met de Verzekeraars en de Staat op basis van de op dat moment beschikbare informatie over het aantal verzekerde motorrijtuigen en het aantal motorrijtuigen van de Staat. 3.3. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. 3.4. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Periodiek wordt beoordeeld of de materiële vaste activa een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan. Indien de boekwaarde van een materieel vast actief duurzaam hoger is dan de opbrengstwaarde, wordt deze onmiddellijk afgeboekt tot de opbrengstwaarde. 3.5. Technische voorzieningen voor nog te betalen schaden Voorzieningen voor nog te betalen schaden betreffen de geaccumuleerde schattingen van de uiteindelijke schaden en omvatten een voorziening voor reeds voorgevallen, maar nog niet gemelde schaden. De voorzieningen geven de schatting weer van de toekomstige uitkeringen en schadebehandelingskosten voor gemelde en nog niet gemelde schadeclaims met betrekking tot gebeurtenissen die zich reeds hebben voorgedaan.
27
De voorziening voor nog te betalen schaden is bestemd voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorgaande jaren. De vaststelling geschiedt stelselmatig post voor post, dan wel op basis van statistische gegevens, rekening houdende met nog niet gemelde schaden. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten. Het vaststellen van een voorziening gaat gepaard met onzekerheden, waarbij onderbouwde schattingen en beoordelingen moeten worden gemaakt. De schadevoorzieningen worden, conform hetgeen gebruikelijk is in de branche, niet contant gemaakt. Wijzigingen in schattingen worden in het resultaat opgenomen in de periode waarin de schattingen zijn aangepast. Verplichtingen voor niet-betaalde schaden worden in het geval van individuele gevallen die zijn gemeld, geschat aan de hand van de schadevaststelling. In het geval van reeds voorgevallen maar nog niet gemelde schaden, worden de verplichtingen geschat op basis van statistische analyses. Statistische analyses worden ook gebruikt om de uiteindelijk verwachte kosten te schatten van complexere claims die door zowel in- als externe factoren (zoals schadebehandelingsprocedures, inflatie, veranderingen in wet- en regelgeving, gerechtelijke uitspraken, historie en trends) kunnen worden beïnvloed. Uitkeringen worden als last opgenomen wanneer ze worden gedaan.
4. Staat van baten en lasten 4.1. Bijdragen De bijdragen worden verantwoord op basis van de jaarlijks in rekening gebrachte bedragen. 4.2. Opbrengst vrijstellingsbewijzen De opbrengsten worden verantwoord op kasbasis. 4.3. Financiële baten De opbrengst uit financiële baten bestaat uit rente in verband met het aanhouden van de liquide middelen en deposito´s bij het Ministerie van Financiën verminderd met bankkosten. 4.4. Schadelast De schadelast betreft de uitkeringen voor geleden schaden en de kosten van derden voor het vaststellen van de schaden, herverzekering en de mutatie in de technische voorziening nog te betalen schaden. Op de schadelast zijn de opbrengsten uit hoofde van verhaal in mindering gebracht. 4.5. Bedrijfskosten De bedrijfskosten worden verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben en bestaan uit (doorbelaste) personeels- en beheerkosten. Onder de personeelskosten vallen onder andere (doorbelaste) salarissen, sociale lasten en pensioenlasten. De personeelskosten voor de behandeling van schaden worden niet toegerekend aan de schadelast.
28
5. Risicobeheer 5.1. Risicoprofiel Het Waarborgfonds voert een wettelijke taak uit. De financiering van de wettelijke taak is in de wet geregeld. Conform artikel 24 Wam zijn alle verzekeraars, die in het bezit zijn van een vergunning tot het verzekeren van wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen, een bijdrage verschuldigd aan het Waarborgfonds op basis van aard en aantal verzekerde motorrijtuigen. De hoogte van de bijdrage wordt bepaald op basis van de in het komende jaar te verwachten schadelast en waarbij de over het verleden door het Waarborgfonds verkregen overschotten of tekorten in aanmerking worden genomen. De bijdrage wordt vastgesteld door het bestuur van het Waarborgfonds. In aanvulling op de wettelijke taak uit hoofde van artikel 25 lid 1d Wam (uitkering van schade bij onvermogen van de verzekeraar van de tegenpartij) is het Waarborgfonds op grond van een overeenkomst uit 1995 met een groot aantal waarborgfondsen in de EU, aansprakelijk voor schaden die door deze waarborgfondsen betaald moeten worden in geval van een onvermogende Nederlandse verzekeraar die in de betrokken landen onder vrijheid van dienstverrichting motorrijtuigverzekeringen heeft afgesloten. Verder staan de verzekeraars, die in het bezit zijn van een vergunning voor het verzekeren van wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen, borg voor de verplichtingen van het Waarborgfonds (artikel 24a Wam). De Staat der Nederlanden wordt voor de door de Staat aangehouden, maar niet verzekerde motorrijtuigen gelijk gesteld aan de verzekeraars. Ten aanzien van de verplichtingen uit hoofde van aansprakelijkheid voor wegens gemoedsbezwaren vrijgestelde motorrijtuigen staat de Staat der Nederlanden volledig garant. In verband met deze borgstelling zijn de schadeverplichtingen niet geheel gefinancierd en heeft het Waarborgfonds geen eigen vermogen. De omvang van de latente verplichting voor de verzekeraars en de Staat wordt in de balans zichtbaar gemaakt onder “In komende jaren van verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen”.
Schadelast Brutoschaden De schadelast van het Waarborgfonds betreft schaden die zijn veroorzaakt door een motorrijtuig. Deze schaden betreffen voornamelijk materiële schaden die binnen een korte termijn kunnen worden afgewikkeld. Een klein deel van de claims heeft betrekking op personenschaden. De afwikkeling van deze claims kan langdurig van aard zijn en kent een grote mate van onzekerheid ten aanzien van de uiteindelijke schadelast. Ten aanzien van deze claims met personenschade voeren wij een actief schaderegelings- en reserveringsbeleid en wordt de Gedragscode Behandeling Letselschade nageleefd, mede met het doel om de ontwikkeling van de schadelast zo goed mogelijk te beheersen. De afloop van de technische voorziening geeft over 2013, 2012 en 2011 het volgende beeld :
29
Technische
Betalingen
Technische
Uitloopresultaat
voorzieningen
(brutoschaden
voorzieningen
voor te betalen
en schade-
voor te betalen
schaden
regelingskosten)
per 1 januari
schaden per 31 december
2013 Schadejaren: 2008 en eerder
27.434
4.388
2009
10.783
2.025
8.233
525
2010
25.411
3.362
11.488
10.561
2011
20.274
5.525
12.570
2.179
2012
41.872
17.968
21.321
2.583
125.774
33.268
74.000
18.506
30.643
38.510
Totaal t/m 2012 2013
Schadebehandelingskosten Totaal 2012 Schadejaren: 2007 en eerder 2008 2009 2010 2011 Totaal t/m 2011 2012
Schadebehandelingskosten Totaal 2011 Schadejaren: 2006 en eerder 2007 2008 2009 2010 Totaal t/m 2010 2011
Schadebehandelingskosten Totaal
30
20.388
2.658
112.510 2.000
2.200 127.974
63.911
114.510
21.985 17.440 11.419 30.318 42.968
3.889 1.941 3.147 5.693 18.756
14.705 12.729 10.783 25.411 20.274
3.391 2.770 -2.511 -786 3.938
124.130
33.426 31.067
83.902 41.872
6.802
125.774 2.200
2.100 126.230
64.493
127.974
22.674 7.535 15.227 15.795 51.940
6.464 2.191 3.518 5.476 23.436
16.753 5.232 17.440 11.419 30.318
-543 112 -5.731 -1.100 -1.814
113.171
41.085 33.109
81.162 42.968
-9.076
124.130 2.100
2.200 115.371
74.194
126.230
In het uitloopresultaat over 2013 is een positieve uitloop van € 7,3 miljoen begrepen uit hoofde van de vaststelling van de schade uit het faillissement van Ineas. In 2013 is in overleg met de curator vastgesteld welk deel van de schaden door het Waarborgfonds wordt afgewikkeld en welk deel rechtstreeks vanuit de boedel wordt betaald. Deze vaststelling heeft tevens geleid tot verlaging van de vordering op de boedel met € 7,4 miljoen. Ieder jaar wordt het uitloopresultaat geanalyseerd en waar nodig worden de parameters voor de berekening van de IBNR- en IBNER-voorzieningen aangepast. Herverzekering Met ingang van 11 juni 2007 is, vanuit de implementatie van de 5e Europese Richtlijn Motorrijtuigen, de minimaal te verzekeren som voor wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen verhoogd van € 907.560 naar € 6 miljoen, verdeeld over € 1 miljoen voor materiële schade en € 5 miljoen voor personenschade. Met ingang van 2012 zijn deze bedragen verhoogd naar resp. € 1,12 miljoen en € 5,6 miljoen. Bij motorrijtuigen ingericht voor het vervoer van meer dan 8 inzittenden, de bestuurder daaronder niet begrepen, bedraagt de minimale dekking voor personenschade € 10 miljoen. Indien de schade wordt veroorzaakt door een gevaarlijke stof geldt naast de hiervoor genoemde bedragen een dekking van € 10 miljoen, waarbij een ruimer schadebegrip geldt dan voor andere vormen van aansprakelijkheid. Het Waarborgfonds heeft besloten dat het verhoogde risico vanaf 2007 deels wordt herverzekerd bij een professionele herverzekeraar met een hoogwaardige rating. Het risico voor 2013 is evenals in 2007 tot en met 2012 afgedekt middels een excess of loss contract. Voor 2013 bedraagt het eigen behoud € 2 miljoen bij een ongelimiteerde dekking. In de jaren 2007 tot en met 2012 was het eigen behoud € 5 miljoen bij een dekking per evenement tot € 16 miljoen. Bij meerdere evenementen dient per evenement aanvullende herverzekeringspremie te worden betaald. Het risico van terrorisme is herverzekerd bij de Nederlands Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. Fraude Onder fraude wordt verstaan het ten onrechte ten laste van het Waarborgfonds brengen van schadegevallen of schadeposten, alsmede het majoreren van de omvang van de schade. Bij 96% van de bij het Waarborgfonds ingediende claims ontbreekt de toelichting van een veroorzakende partij (de doorrijders). Voor de bepaling van de schadetoedracht en de aansprakelijkheid van het Waarborgfonds zijn wij dan afhankelijk van de benadeelde en eventuele getuigen. De schadebehandelaars worden opgeleid en getraind om indicatoren te ontdekken in een claim die kunnen duiden op mogelijke fraude. Claims met een fraude-indicatie worden gemeld bij de afdeling Speciale Zaken waarna nader wordt onderzocht of daadwerkelijk van fraude sprake is. 5.2. Renterisico Het Waarborgfonds kent beperkte renterisico´s. De technische voorzieningen voor nog te betalen schaden worden niet contant gemaakt en in de schuldenposities zijn geen schulden opgenomen waarvoor rentevergoedingen worden verstrekt. De liquide middelen worden in de vorm van kortlopende deposito´s bij het Ministerie van Financiën uitgezet. 5.3. Kredietrisico Het kredietrisico voor het Waarborgfonds doet zich voor in de vorderingen uit verhaalde schaden. Deze vorderingen betreffen enerzijds de op onverzekerde aansprakelijken van een motorrijtuig verhaalde schade-uitkeringen en anderzijds de vordering op de boedel van de failliete verzekeraar Ineas.
31
De vordering op de onverzekerde aansprakelijken bestaat uit een groot aantal kleine vorderingen op een groot aantal partijen. Een incidentele wanbetaler heeft geen grote invloed op de totale inbaarheid van de vordering. Deze vorderingen worden verder gewaardeerd op basis van historische gegevens ten aanzien van daadwerkelijk verhaalde bedragen waarbij rekening wordt gehouden met het risico van oninbaarheid. De vordering op de boedel van de failliete verzekeraar Ineas is vastgesteld op basis van de opstelling van de curator zoals neergelegd in de verificatievergadering. Onder de overige vorderingen zijn ook vorderingen opgenomen uit hoofde van verhaalde en te verhalen schaden van het Schadevergoedingsorgaan. Deze bedragen worden verhaald op buitenlandse schadevergoedingsorganen. Het kredietrisico voor deze posten wordt als zeer laag ingeschat. De liquide middelen worden aangehouden, conform de Comptabiliteitswet 2001, bij het Ministerie van Financiën. Het Waarborgfonds heeft een latente vordering op verzekeringsmaatschappijen en de Staat. Deze vordering is gebaseerd op de Wam. Deze vordering is niet gerelateerd aan individuele verzekeraars maar op de gezamenlijke branche van verzekeraars met vergunning voor het verzekeren van wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen en de Staat. Bij betalingsonmacht of uittreden van een individuele verzekeraar wordt de vordering omgeslagen over de resterende verzekeraars en de Staat. 5.4. Kasstroomrisico De jaarlijks door verzekeraars en de Staat te betalen bijdrage aan het Waarborgfonds wordt bepaald aan de hand van de begroting voor het komende jaar. De hoogte van de bijdrage wordt gelijk gesteld aan de te verwachten uitkeringen en kosten (kasstelsel), eventueel onder verrekening van in voorgaande jaren teveel c.q. te weinig ontvangen bijdragen. Ter ondervanging van het risico dat de werkelijke uitkeringen en beheerkosten hoger uitvallen dan begroot, wordt een liquiditeitsbuffer aangehouden. Daarnaast heeft het Waarborgfonds een kredietfaciliteit bij het Ministerie van Financiën van € 2,5 miljoen.
6. Toelichting op de Balans IMMATERIëLE VASTE ACTIVA
Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
2013
2012
96 149 -102
128 71 -103
143
96
1.797 1.654
1.647 1.551
143
96
Dit betreft voornamelijk aangekochte software welke in acht jaar wordt afgeschreven.
32
IN KOMENDE JAREN VAN VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN EN DE STAAT TE ONTVANGEN BIJDRAGEN Ingevolge artikel 24a Wam waarborgen de als motorrijtuigverzekeraar toegelaten verzekeringsmaatschappijen en de Staat, ieder overeenkomstig het aantal en de aard van de door hen in Nederland verzekerde motorrijtuigen, de verplichtingen van het Waarborgfonds. Dit betreft het bedrag dat in komende jaren dient te worden gedekt uit de bijdragen die verzekeringsmaatschappijen en de Staat conform de desbetreffende wettelijke regelingen aan het Waarborgfonds dienen te betalen. De looptijd van deze vordering bedraagt meer dan 1 jaar. 2013
2012
Stand per 1 januari Saldo van baten en lasten
65.513 -13.436
71.298 -5.785
Stand per 31 december
52.077
65.513
De mutatie is ontstaan ten gevolge van een lagere schadelast dan begroot. VORDERINGEN Vordering uit verhaalde schaden De vordering uit verhaalde schaden heeft enerzijds betrekking op de door onverzekerde aansprakelijken van een motorrijtuig verhaalde schade-uitkeringen en betreft anderzijds de vordering op de boedel van de failliete verzekeraar Ineas. Vorderingen op onverzekerde aansprakelijken Vordering op de boedel van Ineas Verhaalsvordering FMG
1.620 2.670 1.160
2.440 10.490 1.320
5.450
14.250
De schade-uitkeringen op schaden veroorzaakt door onverzekerden en gemoedsbezwaarden worden verhaald. De vordering wordt gewaardeerd op basis van historische gegevens over de mate waarin de totale vordering incasseerbaar is gebleken. De vordering wordt berekend op 43% (2012: 43%) van de over de afgelopen twee jaar afgesloten verhaalsregelingen onder aftrek van de reeds geïncasseerde bedragen. De looptijd van de vordering op deze verhaalsdebiteuren is grotendeels meer dan 1 jaar. Tot 1 januari 2013 werd de waardering van vorderingen op verhaalde schaden op gemoedsbezwaarden niet gewaardeerd. In 2013 is besloten in het kader van betere afstemming tussen baten en lasten de vordering op gemoedsbezwaarden uit hoofde van betaalde en nog te betalen schade op te nemen. Hierbij wordt rekening gehouden met een voorziening voor oninbaarheid. Met betrekking tot de vordering op de boedel van de failliete verzekeraar Ineas heeft de curator een voorstel tot uitkering gedaan. Deze vordering is bepaald op 2.670
33
Overige vorderingen 2012
2013 Vorderingen uit hoofde van betaalde en nog te betalen schaden door het Schadevergoedingsorgaan
338
552
Vooruitbetaalde en overige kosten
557
1.234
895
1.786
De vorderingen uit hoofde van betaalde en nog te betalen schaden door het Schadevergoedingsorgaan betreft grotendeels de tegenhanger van de onder de technische voorzieningen voor nog te betalen schaden opgenomen voorziening in het kader van artikel 27o Wam. De looptijd van deze vordering is grotendeels meer dan 1 jaar. De overige vorderingen die opgenomen staan onder het kopje Vooruitbetaalde en overige kosten hebben een looptijd korter dan 1 jaar. OVERIGE ACTIVA Materiële vaste activa Computerapparatuur 2013 2012 Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen Desinvesteringen Boekwaarde per 31 december
Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
2013
Totaal 2012
15 0 -6 0
22 0 -6 0
56 35 -15 -7
72 29 -19 -26
71 35 -21 -7
94 29 -25 -26
9
16
69
56
78
72
32 23
32 16
100 31
96 40
132 54
128 56
9
16
69
56
78
72
De materiële vaste activa worden in drie tot vijf jaren afgeschreven.
34
Bedrijfsauto´s 2013 2012
Liquide middelen Waarborgfonds is door de Minister van Financiën aangewezen om in het kader van Centraal Kasgeldbeheer de middelen aan te houden bij het Ministerie van Financiën. Onder deze post zijn deposito’s ad 55.900 (2012: 45.650) opgenomen met een gemiddelde looptijd van 55 dagen. FONDS MIDDELEN GEMOEDSBEZWAARDEN In het kader van artikel 24 lid 3 Wam wordt de opbrengst uit vrijstellingsbewijzen afzonderlijk geadministreerd en uitsluitend aangewend voor betaling van de door het Waarborgfonds in het kader van artikel 25 lid 1 onder e door gemoedsbezwaarden veroorzaakte schaden en kosten in het kader van de afgifte van vrijstellingsbewijzen en schadebehandeling. De gelden die resteren worden als apart fonds verantwoord.
Stand per 1 januari Vermogensmutatie inzake verhaalsvordering FMG opbrengst vrijstellingsbewijzen financiële baten en lasten schadelast bedrijfskosten saldo van baten en lasten Stand per 31 december
2013
2012
2.104
112
1.010 14 258304-
1.320 790 52 112 282462
1.992
2.566
2.104
84.110 28.100 2.000
97.244 28.000 2.200
114.210
127.444
145 155
380 150
300
530
114.510
127.974
TECHNISCHE VOORZIENINGEN Voor nog te betalen schaden Uit hoofde van artikel 25 Wam (Waarborgfonds): Claims in behandeling IBNR-claims Schadebehandelingskosten
Uit hoofde van artikel 27o Wam (Schadevergoedingsorgaan): Claims in behandeling IBNR-claims
Totaal generaal
35
Het verloop van het saldo is als volgt: 2013
2012
Saldo per 1 januari 2013 schadebetalingen, voorgaande jaren
127.974
126.230
-33.268
-33.426
schadebetalingen, huidig jaar gemelde schaden huidig jaar
-30.643
-31.067
68.953
73.039
uitloopresultaat
-18.506
-6.802
Saldo per 31 december 2013
114.510
127.974
In de technische voorziening per ultimo 2013 is in totaal voor € 3,1 miljoen (2012: € 11,1 miljoen) opgenomen aan verplichtingen van het Waarborgfonds inzake het faillissement van Ineas. Het saldo van de technische voorziening voor nog te betalen schade bestaat voor € 78,3 miljoen (2012: 81,4 miljoen) uit aan te houden voorziening voor personenschaden. SCHULDEN Overige schulden Crediteuren Overige schulden
50 882
89 759
932
848
In de overige schulden zit het rekening courantsaldo met VAN begrepen groot 788 (2012: -476). Het saldo is in principe direct opvraagbaar. Er zijn geen afspraken tussen het Waarborgfonds en VAN over de periode waarin het saldo wordt verrekend en/of over rentevergoedingen. De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Toelichting op de Staat van Baten en Lasten BIJDRAGEN VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN EN STAAT Op basis van opgaven (conform artikel 24 lid 1 Wam) van verzekeringsmaatschappijen omtrent het aantal verzekerde motorrijtuigen en van de Staat het aantal motorrijtuigen, werd de volgende bijdrage in rekening gebracht: in 2013 9.695.948 1.597.644
gekentekende motorrijtuigen niet-gekentekende motorrijtuigen
à € 7,70 à € 1,20
74.659 1.917 76.576
in 2012 9.432.530 1.569.288
gekentekende motorrijtuigen niet-gekentekende motorrijtuigen
à € 7,70 à € 1,20
72.631 1.883 74.514
36
OPBRENGST VRIJSTELLINGSBEWIJZEN Dit betreft de van gemoedsbezwaarden ontvangen bedragen inzake de aan hen, in het kader van artikel 19 Wam, verstrekte vrijstellingen voor het sluiten van een verzekering tegen wettelijke aansprakelijkheid. De tarieven worden jaarlijks door de Minister van Financiën (artikel 20 Wam) vastgesteld op voorstel van het Waarborgfonds en rekening houdende met de omvang van het Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden. HONORARIUM SCHADEVERGOEDINGSORGAAN Conform internationale afspraken is het Schadevergoedingsorgaan bevoegd om voor de behandeling van schaden een honorarium in rekening te brengen aan soortgelijke schadevergoedingsorganen en verzekeringsmaatschappijen. Het honorarium is afhankelijk van het totale bedrag van de uitgekeerde schade en bedraagt 15% van de schade met een minimum van € 200 en een maximum van € 3.500. FINANCIëLE BATEN De opbrengst uit financiële baten bestaat uit rente op deposito´s en op in rekening-courant aangehouden gelden. SCHADELAST
Bruto schaden Wijziging voorziening voor nog te betalen schaden Herverzekeringspremie Verhaalde schaden Schaderegelingskosten
2013
2012
58.111 -13.464 270 7.059 5.800
59.073 1.744 250 -3.192 5.419
57.776
63.294
57.993 118
58.998 75
58.111
59.073
Bruto schaden Waarborgfonds (cf. artikel 25 Wam) Schadevergoedingsorgaan (cf. artikel 27o Wam)
Gesplitst naar de categorieën in artikel 25 lid 1 Wam zijn de bruto schaden van het Waarborgfonds als volgt te verdelen: 2013 2012 Schaden veroorzaakt door a. onbekend gebleven motorrijtuigen b. niet-verzekerde motorrijtuigen c. door diefstal of geweld verkregen motorrijtuigen d. onvermogen van de verzekeraar e. motorrijtuigen met een vrijstelling gemoedsbezwaarden
aantal
%
bedrag
%
aantal
%
bedrag
%
35.617 1.167
96 3
48.179 7.821
83 14
36.177 1.309
96 3
48.915 6.874
83 12
205 1
1 0
1.622 235
3 0
196 0
1 0
1.846 1.169
3 2
21
0
136
0
22
0
194
0
37.011
100
57.993
100
37.704
100
58.998
100
37
Wijziging voorziening voor nog te betalen schaden
Waarborgfonds Schadevergoedingsorgaan
2013
2012
-13.234
1.864
-230
-120
-13.464
1.744
In de wijziging voorziening voor nog te betalen schaden is een onttrekking aan de voorziening ultimo voorgaand boekjaar opgenomen groot 7.970 als gevolg van de bijstelling in de verplichtingen uit hoofde van het faillissement van Ineas. Verhaalde schaden Dit betreft de baten uit hoofde van het recht van verhaal dat het Waarborgfonds krachtens artikel 27t (Schadevergoedingsorgaan) en 28 Wam verkrijgt tegen de aansprakelijke personen en degenen die hun verplichting tot verzekering met betrekking tot het motorrijtuig waarmee de schade is veroorzaakt niet zijn nagekomen. Ontvangen verhaal Mutatie voorziening Schadevergoedingsorgaan, incl honorarium
1.853 -8.800 -112
2.706 530 -44
-7.059
3.192
In de mutatie voorziening voor verhaalde schade is de opgenomen vordering op de boedel van Ineas begrepen. De mutatie voor de vordering bedroeg in 2013 7.820 negatief naar aanleiding van de rapportage van de verificatievergadering door de curator in het faillissement van Ineas. Het restant van de mutatie in de voorziening betreft de mutatie op de verhaalsvordering op onverzekerde aansprakelijken. Schaderegelingkosten Dit betreft uitsluitend externe schadebehandelingskosten. Interne schadebehandelingskosten zijn opgenomen onder de bedrijfskosten. Expertisekosten Leges, proces-, advies- en verhaalskosten Buitengerechtelijke kosten
1.843 149 3.808
1.922 145 3.352
5.800
5.419
-19 1 314 3.904
13 17 234 3.899
4.200
4.163
BEDRIJFSKOSTEN Personeelskosten Salarissen Overige personeelskosten Doorberekende overige personeelskosten VAN Doorberekende personeelskosten VAN
38
Aantal werknemers ultimo boekjaar uitgedrukt in volledige dienstverbanden
2013
2012
0
0
Met ingang van 1 juli 2011 heeft Waarborgfonds haar werkzaamheden uitbesteed aan de VAN, ten gevolge waarvan alle medewerkers in dienst zijn getreden bij de VAN. De VAN belast de ten behoeve van Waarborgfonds gemaakte kosten door op basis van de daadwerkelijke gemaakte kosten zonder opslag voor risico of winst. Beloning bestuur en directie Het bestuur van de Stichting acteert de facto als een toezichthoudend orgaan. De uitvoering van het beleid en de dagelijkse gang van zaken is gedelegeerd aan de directie. Alleen de voorzitter van het bestuur ontvangt voor zijn werkzaamheden een beloning, de overige bestuursleden ontvangen geen beloning of andere vorm van vergoeding. De beloning van het bestuur ligt binnen de normen zoals opgenomen in de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector. De beloning en wijzigingen in de beloning worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Ministers van Financiën en Veiligheid en Justitie. De kosten van het bestuur bedroegen in 2013 11 (2012: 12). Het bestuur heeft de VAN aangesteld als directeur. De kosten van de VAN, waaronder de kosten van de directie van VAN, worden door VAN aan het Waarborgfonds doorbelast op basis van de werkelijk gemaakte kosten. De directieleden van de VAN worden gezien als functionarissen waarop de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van toepassing is. Ten aanzien van de kosten voor de directie is vastgelegd dat deze niet meer mogen bedragen dan het met de bestede tijd overeenkomend percentage van de wettelijke norm (€ 229) zoals vastgelegd in de WNT. De bezoldiging per individueel directielid bedraagt als volgt: (x € 1.000) Beloning Sociale verzekeringspremies Belastbare vaste en variabele vergoedingen Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn
L.A.A. Bechtold 152 -
F.J. Blees 135 -
N.J.M. Barendse 127 -
56
48
25
208
183
152
Alle directieleden hebben een fulltime dienstverband met de VAN. De directiekosten worden op basis van de vastgestelde verdeelsleutels voor 45,2% door de VAN doorbelast aan het Waarborgfonds. Beheerkosten
Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Automatiseringskosten Afschrijvingen (im)materiele vaste activa
2013
2012
416 887 462 124
403 834 473 130
1.889
1.840
In de beheerkosten zijn doorberekende kosten van de VAN begrepen ter hoogte van 1.237 (2012: 1.272). Onder de Kantoor- en algemene kosten is 65 (2012:68) opgenomen voor accountantskosten. Dit betreft geheel de controle van de jaarrekening. 39
BELASTINGEN De Stichting is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.
7.
Toelichting op het kasstroomoverzicht (x € 1.000)
Ontvangen en betaald inzake regresconvenanten Het Waarborgfonds incasseert jaarlijks bij verzekeraars die deelnemen in daartoe afgesloten convenanten verhaalsvorderingen uit hoofde van ANW- en AWBZ-uitkeringen en betaalt deze ná incasso door aan de betreffende uitkeringsinstanties. 2013 2012 Regres ANW Regres AWBZ
1.940 16.875
2.534 15.781
18.815
18.315
Rijswijk, 14 april 2014
Bestuur mr drs R.J. Hof, voorzitter mr L.J.H. Ceelen mw. M.M. Heezen mw. M.M. de Jager mr T.L.W.M. Mallant
40
Directie Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. voor deze: mr F.J. Blees N.J.M. Barendse RA
OVERIGE GEGEVENS
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur van Stichting Waarborgfonds Motorverkeer Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening over 2013 van Stichting Waarborgfonds Motorverkeer te Rijswijk gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de staat van baten en lasten over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT en voor de financiële rechtmatigheid van de verantwoorde bedragen betreffende de bijdragen, opbrengsten vrijstellingsbewijzen en bruto schaden. Dit laatste houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de relevante wet- en regelgeving/ bepalingen zoals opgenomen in de artikelen 19, 20, 24, 25, 26 en 27o van de Wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (Wam). Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en de Beleidsregels toepassing WNT, inclusief Controle protocol WNT en het Protocol toetsing rechtmatigheid, zoals overeengekomen tussen Stichting Waarborgfonds Motorverkeer en de Ministeries van Justitie en Financiën. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de naleving die relevante wet- en regelgeving, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
41
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Waarborgfonds Motorverkeer per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en de Beleidsregels toepassing WNT. Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT en dat de in deze jaarrekening verantwoorde bedragen, betreffende de bijdragen, opbrengst vrijstellingsbewijzen en bruto schaden over 2013 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals opgenomen in de artikelen 19, 20, 24, 25, 26 en 27o van de Wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (Wam). Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Utrecht, 14 april 2014 KPMG Accountants N.V. A.J.H. Reijns RA
42
KERNCIJFERS
ALGEMEEN
2013
2012
2011
2010
2009
Aantal in behandeling genomen nieuwe claims
47.472
48.463
54.255
57.174
53.164
Aantal toegewezen claims
37.011
37.704
42.156
44.222
42.501
Totaal uitgekeerd bedrag (x € 1.000)
57.993
58.998
68.033
66.876
59.786
Aantal motorrijtuigen waarvoor door verzekeraars, de Staat en de Gemoedsbezwaarden een bijdrage werd gestort: Gekentekende motorrijtuigen 9.695.948
9.432.530
9.382.796
9.245.391
9.176.319
Niet gekentekende motorrijtuigen en bromfietsen
1.597.644
1.569.288
1.498.261
1.422.119
1.363.786
4.549
4.437
4.295
4.153
4.098
813
867
836
802
764
GEMOEDSBEZWAARDEN Aantal motorrijtuigen waarvoor een vrijstelling is afgegeven: Gekentekende motorrijtuigen Niet gekentekende motorrijtuigen en bromfietsen
BIJDRAGE VERZEKERAARS EN STAAT De basis van de inkomsten van het Waarborgfonds is de jaarlijkse bijdrage door de verzekeraars en de Staat op grond van het aantal verzekerde motorrijtuigen en motorrijtuigen van het Rijk. De ontwikkeling van de jaarlijkse bijdrage per motorrijtuig is als volgt:
(in euro) gekentekende motorrijtuigen niet-gekentekende motorrijtuigen
2013
2012
2011
2010
2009
7,70 1,20
7,70 1,20
6,60 1,05
6,00 0,95
7,00 1,10
43
SCHADECIJFERS NAAR SOORT CLAIM Aantal ontvangen claims per jaar
2009
parkeer-
wegmeubilair-
overige materiële
personen-
schade
schade
schade
schade
Totaal
30.375
15.632
5.451
1.706
53.164
2010
30.916
18.488
6.025
1.745
57.174
2011 2012 2013
28.881 26.404 25.132
18.005 15.529 15.680
5.624 4.950 5.045
1.745 1.580 1.615
54.255 48.463 47.472
18.184 22.114 21.972 20.626 20.087
7.681 9.148 10.569 7.595 6.655
11.446 13.673 15.137 13.434 14.243
59.786 66.876 68.033 58.998 57.993
door onvermogen van de verzekeraar
Onverzekerd motorrijtuigen met een vrijstelling gemoedsbezwaarden
Totaal
433 420 380 365 393
0 210 60 0 0
70 83 106 86 88
53.164 57.174 54.255 48.463 47.472
1.468 1.898 2.151 1.846 1.622
0 815 2.617 1.169 236
493 882 707 194 136
59.786 66.876 68.033 58.998 57.993
Betaald schadebedrag per jaar (bedragen x € 1.000) 2009 2010 2011 2012 2013
22.475 21.941 20.355 17.343 17.008
SCHADECIJFERS NAAR CATEGORIE CLAIM Aantal ontvangen claims per jaar Onbekend door diefstal onbekend nietof geweld gebleven verzekerde verkregen motorrijtuig motorrijtuigen motorrijtuigen 2009 2010 2011 2012 2013
50.462 54.207 51.720 46.395 45.527
2.199 2.254 1.989 1.617 1.464
Betaald schadebedrag per jaar (bedragen x € 1.000) 2009 2010 2011 2012 2013
44
50.372 53.939 54.716 48.915 48.179
7.453 9.342 7.842 6.874 7.820
Vormgeving: Ton Wienbelt • Druk: Mediacenter De Swart
Handelskade 49 Postbus 3003 2280 MG Rijswijk Telefoon (070) 340 82 00 www.wbf.nl
