Jaarverslag 2011 VPTZ Noordwest-Friesland Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Noordwest-Friesland
Inhoudsopgave
Pag. Onze Missie
2
Van de Voorzitter
3
Gegevens van de Stichting per ultimo 2011
4
Bestuursverslag
5
Vrijwilligers
7
Stichting Vrienden van VPTZ Noordwest-Friesland
8
Overzicht inzetten 2011
9
Activiteiten met, voor en door vrijwilligers
10
Bijdrage van een vrijwilliger
12
Afscheid van Annelies Buis
13
Bij de voorpagina: De meest markante torens van Franeker, Terschelling, Leeuwarden en Harlingen - drie steden en hun directe omgeving en het voor velen mooiste Waddeneiland. Tezamen het gebied waarin VPTZ Noordwest-Friesland actief is. Torens vormen van oudsher een herkenbaar, betrouwbaar baken. Zo willen de vrijwilligers van VPTZ Noordwest-Friesland een betrouwbare toeverlaat zijn in de laatste levensfase. Als luisterend oor, als geduldig gezelschap, als bemoedigende hand op de schouder.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
1
Onze Missie VPTZ Noordwest-Friesland is een organisatie die vrijwilligers inzet bij patiënten die lijden aan een ongeneeslijke ziekte en die naar schatting niet langer dan nog maximaal drie maanden hebben te leven. De hulp wordt thuis verleend of anders op elke plaats, die door de patiënt is gekozen om de laatste fase van het leven door te brengen. In de praktijk wordt de hulp voornamelijk verleend in de thuissituatie of in een hospice. Vrijwilligers kunnen zelf kiezen waar ze willen worden ingezet: in thuissituaties, in het hospice of in beide. Alle vrijwilligers zijn goed voorbereid op hun taak als vervangende of aanvullende mantelzorger. “Er zijn” is hun belangrijkste opdracht. Onze coördinatoren verzorgen de training grotendeels zelf. Vooraf aan de hulpverlening wordt een bezoek gebracht aan de patiënt, wordt informatie gegeven en gesproken over wat er nodig is. Zij regelen de inzet en begeleiding van vrijwilligers. Uit de aard van onze Stichting volgt dat onze inzet beperkingen kent, zowel in aantal als in duur. Veel mensen hebben langduriger hulp nodig. Zij zullen een beroep moeten doen op anderen. Wij richten ons uitsluitend op terminaal zieken en hun omgeving in het laatste stukje van het leven. Daar kiezen onze vrijwilligers voor. Er kunnen zich situaties voordoen dat op meerdere plaatsen tegelijk hulp van ons wordt gevraagd. Als het aantal beschikbare vrijwilligers op zo’n ogenblik niet voldoende is moeten wij een keuze maken. Wij maken die keus zo gewetensvol mogelijk en kiezen bij voorkeur voor de plaats waar de hulp het dringendst nodig is. De kans is redelijk groot dat voor de thuissituatie wordt gekozen, omdat daar de mogelijkheden van andere oplossingen doorgaans beperkter zijn.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
2
Van de Voorzitter De overgang tussen leven en dood laat zich vaak kennen als een periode waarin mensen naar binnen keren. De omgeving wordt kleiner, het aantal direct betrokkenen beperkt zich tot de echte intimi. Toch laat de buitenwereld zich gelden in die periode. Zorgverleners komen over de vloer of de stervende wordt nog overgebracht naar een laatste “huis” om verzorgd te worden. Het is belangrijk dat alle “betrokken buitenstaanders” zich bewust zijn van de ongeschreven grenzen die er dan zijn. Het gaat om sensitiviteit en afstemming, om gewogen betrokkenheid bij het hier en nu, in iedere situatie opnieuw. Opdat niemand vergeet en wordt vergeten. Vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg zijn betrokken mensen die de laatste levensperiode mede vormgeven. Hun (uw!) inzet , “er zijn”, is een grote verantwoordelijkheid. Ook in 2011 hebben wij ons met zijn allen weer ingezet voor de palliatieve terminale zorg in Noordwest-Friesland. Ieder op zijn eigen manier, vanuit de eigen functie. Steeds meer vrijwilligers blijken in staat te zijn een bredere invulling aan hun werkzaamheden te geven: roosteren, lezingen houden en ook begeleiden van andere vrijwilligers. Op bestuurlijk niveau zijn we in gesprek met het management van Palet. Gezamenlijk hebben we een onderzoek naar de gang van zaken in de hospice laten doen. Hieruit kwam naar voren dat zowel VPTZ als Palet baat kan hebben bij het bundelen van enkele taken. Hierbij valt te denken aan gemeenschappelijke PR-acties en werving van vrijwilligers. In september hebben we op Terschelling afscheid genomen van onze coördinator Annelies Buis. Ik had de eer haar de zeer verdiende vlinder op te spelden, waarvan akte in de Harlinger Courant. Annelies is jarenlang het gezicht geweest van de afdeling Harlingen en Terschelling. Ze was meer dan alleen coördinator: steun en toeverlaat van velen. Naast grote dank spreek ik de hoop uit dat Annelies ons in de toekomst, zij het op een andere manier, zal blijven verblijden met haar bijzondere kijk op alles. Jelly van der Velde heeft het stokje van Annelies voortvarend overgenomen en is inmiddels al behoorlijk bekend geraakt met onze beslommeringen. Mieneke de Beus heeft na vijf jaar haar bestuurswerkzaamheden neergelegd. Zij heeft zich voornamelijk beziggehouden met PR en de coördinatie. Haar professionele inbreng is voor ons heel waardevol geweest. Hiervoor onze grote dank. We hopen in Rob van Gulik een waardig opvolger gevonden te hebben. In dit jaarverslag leest u over onze gezamenlijke inspanningen. Namens het bestuur bedank ik u voor uw belangeloze inzet. Aukelien van der Meulen
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
3
Gegevens van de Stichting per ultimo 2011 BESTUUR Voorzitter: Aukelien (A.) van der Meulen, Leeuwarden Secretaris: Kees (K.J.) Lugtmeier, de Wulp 14, 8862 LM Harlingen tel. 0517 413 040 / 06 531 84 340,
[email protected] Penningmeester: Oege ( O.) Offringa, Sjoerd van Stratenstrjitte 20, 8821 MC Kimswerd Leden: Aagje (A.) Fennema Janke (J.) Prins Jel (H.) Rypkeman
VPTZ NOORDWEST-FRIESLAND: Noordersingel 54, 8917 BB Leeuwarden, Rekening : 29.67.48.528 ten name van Stichting VPTZ Noordwest-Friesland, Franeker. Kamer van Koophandel Friesland nr. 01113995 Coördinatoren Leeuwarden: Geke Lukkes en Marloes van Gent, Noordersingel 54, 8917 BB Leeuwarden tel. 058 215 40 19 / 06 514 909 58,
[email protected] Coördinatoren Harlingen: Jelly van der Velde en Marjon Vellinga, MFC “Het Vierkant”, Joh. van Oldenbarneveltstraat 2, 8862 BB Harlingen, tel. 06 515 249 27,
[email protected]
STICHTING VRIENDEN VAN DE STICHTING VPTZ NW FRIESLAND: Bankrekening nr. 29.93.32.756 t.n.v. Stichting Vrienden van VPTZ NW Friesland, Franeker
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
4
Bestuursverslag In 2011 heeft het bestuur zeven maal vergaderd. Het is de taak van het bestuur de gang van zaken binnen de stichting zo goed mogelijk te behartigen. Daarbij is het niet zinvol in een verslag als dit op details in te gaan. Derhalve alleen aandacht voor de belangrijkste zaken. Coördinator Annelies Buis heeft na een relatie van bijna 15 jaren helaas afscheid genomen vanwege het bereiken van de pensioenleeftijd. Van de vrijwilligers had ze dit al gedaan tijdens een uitstapje naar Terschelling. Het afscheid van bestuur en collega’s coördinatoren was op 30 september tijdens een etentje in Pingjum. Er was veel waardering voor haar langdurige inzet. Jelly van der Velde werd eerder gekozen uit een groot aantal gegadigden. Voor haar de uitdaging een waardige opvolgster te zijn. Aan het eind van het verslagjaar trad Mieneke de Beus af als bestuurslid. Zij werd op 16 november ‘uitgegeten’ in “De Walrus” in Leeuwarden. Ook zij verdient dank voor wat ze voor onze stichting heeft gedaan. De heer Rob van Gulik heeft na een eerste kennismaking in september de volgende bestuursvergaderingen bijgewoond als beoogd opvolger. Gezien zijn achtergrond als ‘verbetermanager’ hebben communicatie, organisatie en PR zijn speciale belangstelling. Bestuursleden hebben zoveel mogelijk acte de présence gegeven bij recreatieve activiteiten van de vrijwilligers. De laatsten zijn het gezicht van de stichting in het veld. Wat zij aan werk verzetten kan gerust indrukwekkend worden genoemd. Jammer, dat zo weinig mensen bereid gevonden worden dit prachtige werk te doen. Vooral het tekort aan vrijwilligers voor de nachten in het hospice baart zorgen. Het blijft een belangrijk punt van aandacht. Een ander gezicht van onze stichting is de website. Er is gewerkt aan een vernieuwing. En hoewel nog niet alle wensen zijn gerealiseerd ziet het er goed uit. Inge Wietsma, professional op dit gebied, heeft er belangeloos tijd en energie in gestoken. Naar iemand die bereid is met verstand van zaken de website te beheren wordt nog gezocht. Het Bestuur is voortdurend met het betreffende ministerie in gesprek over de subsidies die wij ontvangen. Palet is als organisatie de ‘eigenaar’ van het hospice in Leeuwarden. De coördinatoren verzorgen de intake van patiënten en onze vrijwilligers voeren een belangrijk gedeelte van het beleid uit. Onduidelijkheden over de verschillende verantwoordelijkheden en het reilen en zeilen in het hospice heeft geleid tot het besluit de hospice-organisatie te laten doorlichten door een externe deskundige. Dit heeft intussen belangrijk materiaal opgeleverd voor verbeterpunten. Namens het bestuur zijn Aukelien en Jel hiermee bezig. De besprekingen met het Molenaar Klein Hospice in Harlingen hebben niet het door ons gehoopte resultaat opgeleverd. Hospices behoren bij voorkeur te worden gerund in samenwerking met VPTZ-organisaties. Het management heeft laten weten, dat dit vooralsnog niet haalbaar is.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
5
Volledige integratie van de Leeuwarder en Harlinger takken van onze stichting is niet te verwachten. Daarvoor zijn er te veel verschillen in urbanisatiegraad en aandachtsgebieden. Desalniettemin zijn in het verslagjaar verdere stappen gezet om over-en-weer gebruik te maken van expertises en ervaringen en daarmee de kwaliteit van het werk te bevorderen. In het najaar kwam een belangrijk stuk over “Goed bestuur” van het landelijk VPTZ-bureau. Daarbij een uitgebreide checklist, waarmee het bestuur zeker serieus aan de slag gaat. Een eerste indruk is gelukkig wel, dat het bestuur van onze stichting al duidelijk op weg is naar een verdere professionalisering. Dat dit toenemend noodzakelijk is heeft de praktijk in de loop der jaren wel bewezen. In het bestuur is sprake van een taakverdeling. Onderdelen daarvan zijn onder meer het overleg met de coördinatoren, personeelszaken, het hospice, de PR en de vertegenwoordiging in het Palliatieve netwerk en het contact met de zusterstichtingen in Friesland. Als u dit bestuursverslag naast dat van 2010 legt, kunt u vaststellen dat bepaalde thema’s terugkomen. Vaak, omdat het gaat om blijvende aandachtspunten, soms omdat gewenste vorderingen nog op zich laten wachten. De toekomst zal leren hoe de zaken zich ontwikkelen. Kees Lugtmeier, secretaris
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
6
Vrijwilligers Alles wat onze Stichting doet, is te danken aan de belangeloze inzet van tientallen vrijwilligers. Vrouwen en mannen, die er voor gekozen hebben zich in te zetten voor het werk van de VPTZ. Die een deel van hun vrije tijd en privéleven opofferen om “er te zijn” voor mensen in de laatste levensfase. Rechtstreeks, door terminale patiënten en hun mantelzorger(s) te ondersteunen, of indirect, door als bestuurslid of op een andere manier bij te dragen aan de missie van onze stichting. Uit alle gesprekken en contacten die wij met vrijwilligers hebben blijkt dat zij zelf hun inzet niet als een opoffering zien. In tegendeel, vaak horen wij een vrijwilliger zeggen dat het werk voor onze Stichting ze een andere, completere zienswijze geeft en hun leven verrijkt. Niet in het minst door de verhalen en ervaringen die zij van mensen in hun laatste levensfase mogen ontvangen. Veel vrijwilligers zien dat als een kostbaar geschenk dat gekoesterd en wellicht later ook weer doorgegeven kan worden. Alle betrokkenen ervaren dat het werk voor de VPTZ het nodige vraagt, maar zeker ook veel oplevert. Dat is een gezonde situatie; als de balans tussen geven en krijgen, tussen brengen en halen niet goed is, houdt niemand het – wat dan ook - lang vol. Zoals elke vrijwilligersorganisatie hebben wij ook continu behoefte aan extra inzet. Deels omdat de vraag groeit en somtijds groter is dan onze mogelijkheden, deels omdat wij het ongewenst vinden als onze vrijwilligers niet de nodige adempauzes gegund kunnen worden. Als bestuur hebben wij een enorm respect voor onze vrijwilligers. Voor de betrokkenheid, soms zelfs bevlogenheid waarmee zij hun werk doen. Ons respect geldt ook onze coördinatoren, die direct en intensief met onze vrijwilligers samenwerken en als eerste aanspreekpunt fungeren. Ook zij tonen een hartverwarmende inzet en betrokkenheid. Langs deze weg aan allen onze hartelijkste dank voor hun inzet in 2011. Het is een mooie paradox in ons werk: de ransel waarin we ervaringen bewaren en meenemen, lijkt lichter te worden naarmate hij meer gevuld raakt. Wij gunnen het iedereen om zijn of haar leven te verrijken zoals onze vrijwilligers dat ervaren.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
7
Stichting Vrienden van VPTZ Noordwest-Friesland Het komt regelmatig voor dat iemand een vrijwilliger iets wil geven. Meestal betreft het een of enkele nabestaanden, die op die manier hun waardering en dankbaarheid willen uiten. Onze vrijwilligers mogen in beginsel geen schenkingen accepteren. Zolang het gaat om kleine attenties zijn er geen bezwaren. Wij verwachten van onze vrijwilligers dat zij zelf kunnen inschatten wanneer een attentie niet meer klein genoemd kan worden. In geen enkel geval mag geld worden aangenomen. Als men ons als dank een geldbedrag(je) wil schenken, wijzen wij graag op de Stichting Vrienden van VPTZ Noordwest-Friesland. De gelden die bij deze vriendenstichting binnenkomen zijn uitsluitend bestemd om te worden besteed aan een extraatje voor onze vrijwilligers. Het kan gaan om attenties, bij voorbeeld aan het eind van het jaar, of om een uitstapje of een andere leuke activiteit. De Stichting is erkend als ANBI-instelling. Giften zijn dan ook onder voorwaarden fiscaal verrekenbaar. Stichting Vrienden van VPTZ Noordwest-Friesland Secretaris Kees (K.J.) Lugtmeier De Wulp 14 8862 LM Harlingen Tel. 0517 413 040
[email protected] Bankrekening nr. 29.93.32.756 t.n.v. Stichting Vrienden van VPTZ Noordwest-Friesland, Franeker
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
8
Overzicht inzetten 2011 Aantallen Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal
Aanvraag op verzoek van Thuiszorg Familie Verpleeghuis Huisarts Maatsch. werk Anders
aanvragen 7 7 5 1 7 4 6 6 2 8 7 6 66
52 5 3 4 1 1
ochtend/uren
middag/uren
avond/uren
nacht/uren
13/44 -16/59 -16/37 12/46 5/20 2/5 1/2 8/48 -8/32 81/293
12/38 -6/21 -18/38 7/28 21/80 33/130 4/16 24/89 4/16 3/12 132/468
5/24 -1/4 -15/53 9/36 -12/36 -5/25 --47/178
44/352 13/104 33/264 6/48 18/224 4/30 47/376 7/56 --14/112 16/128 212/1.694
Reden beëindiging Overlijden Overname door familie Opname in Hospice Voortijdig overlijden Tijdelijk verbetering Overname ITZ Overloop naar 2012
43 7 3 7 3 2 1
Afkomstig uit Leeuwarden Harlingen Franekeradeel Terschelling Menameradiel Leeuwarderadeel Het Bildt Tytsjerkeradiel
20 16 12 8 6 2 1 1
Uiteindelijk hebben 66 aanvragen geleid tot 54 inzetten.
Hospice Marcelis Goverts Gasthuis, Leeuwarden Aantal bewoners 2011: 42 Inzet vrijwilligers overdag en avond 8.596 uur Inzet vrijwilligers nacht 145x 8 uren 1.160 uur Totaal inzet vrijwilligers Hospice Leeuwarden 9.756 uur
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
9
Activiteiten met, voor en door vrijwilligers Naast het reguliere werkoverleg en de evaluatiegesprekken worden van tijd tot tijd extra activiteiten met en voor vrijwilligers ondernomen. Deels functioneel en educatief, deels recreatief. Dit laatste om de onderlinge binding tussen de vrijwilligers te vergroten, maar ook om onze dank en waardering voor hun inzet te laten blijken. In het verslagjaar vonden de volgende activiteiten plaats. Gedurende het jaar hebben vrijwilligers enkele malen acte de présence gegeven om de bekendheid en goodwill van VPTZ Noordwest-Friesland te vergroten. Dat gebeurde met lezingen, onder andere voor medewerkers van Palet in Almenum en de bezoekers van Café Doodgewoon. Daarnaast traden enkele vrijwilligers van Harlingen letterlijk naar buiten om ter gelegenheid van de Dag van de Palliatieve Zorg op straat rozen uit te delen aan voorbijgangers. Een warme actie, die naast bekendheid en goodwill ook mooie gesprekjes over ons werk oplevert. In januari ontvingen de vrijwilligers in Harlingen een Imam uit Leeuwarden, die inging op de rituelen van zijn geloof. De Leeuwarder tak verzorgde in die maand een avond onder de titel “De laatste zorg”. Voor de vrijwilligers van Leeuwarden werd onder de naam “Casa Casus” een serie bijeenkomsten georganiseerd, gericht op het vergroten van kennis en intermenselijke vaardigheden. Feedback en reflectie tussen vrijwilligers en verpleegkundigen spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van de samenwerking en afstemming en daarmee van de kwaliteit van de zorg. In dit kader waren er bijeenkomsten in februari, april en november 2011. Onze bestuursleden Aagje en Janke verzorgden in februari weer een (opfris)workshop tiltechnieken. Er wordt dan veel geleerd en geoefend maar ook uitbundig met elkaar gelachen. In maart werd in samenwerking met het Hospice in Harlingen begonnen met een basiscursus voor aspirant-vrijwilligers. Uiteindelijk mochten in april 8 vrijwilligers het certificaat in ontvangst nemen. Eveneens in maart vertelde Tini Schoot de Harlinger vrijwilligers op een boeiende manier over haar reizen naar landen als India en Suriname. De vrijwilligers in Leeuwarden konden op 14 april hun licht verder opsteken bij Gepke Keizer, trainster bij Mezzo, de Landelijke Vereniging voor Vrijwilligerszorg. Mevrouw Keizer ging in op het thema “grenzen aan de vrijwillige hulpverlening”. In Harlingen werd het voorjaar ontspannen gevierd met een Paasworkshop, waarin Sijke Homsma de aanwezigen inwijdde in de fijnere kneepjes van het bloemsiervak. In Leeuwarden werd in deze maand ook een lentewandeling voor vrijwilligers georganiseerd. De meimaand bood de vrijwilligers van Harlingen de mogelijkheid om zich te verdiepen in een aantal casussen. Dat gebeurde aan de hand van een verdiepings(kaart)spel. Juni stond in het teken van ontspanning. De Harlinger vrijwilligers stapten op 4 juni op de fiets voor een gezellige tocht in de prachtige omgeving van Dwingeloo. En op 30 juni organiseerden de vrijwilligers van Leeuwarden samen een picknick. Of liever gezegd een uitgebreid openluchtbuffet met verrassende, zelfbereide gerechten. In juli verzorgden twee medewerkers van het Hospice in Leeuwarden een themabijeenkomst en aanvullend twee scholingsavonden, waarin vrijwilligers zich konden bekwamen in het verlenen van complementaire zorg. Zij mogen nu onder supervisie van de verzorgenden lichte complementaire zorg verlenen aan bewoners en cliënten van het Hospice.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
10
September: tijd voor een hernieuwde kennismaking na de vakantieperiode. In Leeuwarden gebeurde dat met een verrassingsfeest, bestaande uit een workshop salsadansen en een genoeglijk etentje. Vanwege de intensieve samenwerking werden ook medewerkers van het Hospice voor dit feest uitgenodigd. Bijna traditioneel is het bezoek dat de vrijwilligers van Harlingen in september brengen aan hun collega’s op Terschelling. Het is altijd weer een feest om het eiland te bezoeken en te genieten van elkaar, de ruimte en de natuur. Bij deze gelegenheid werd ook informeel afscheid genomen van coördinator Annelies Buis. Elders in dit jaarverslag leest u meer over haar vertrek. Natuurlijk was ook Jelly van der Velde, haar opvolgster, van de partij om op een ontspannen manier verder kennis te maken met de vrijwilligers. De vrijwilligers van Harlingen konden in oktober kijken naar een leerzame en indringende film over Alzheimer. Op 29 oktober gaf Marloes van Gent, coördinator in Leeuwarden, samen met Lidwien Janssen en Anja Hepp de training “Loslaten geeft je levensvreugde”, een ervaring in afscheid nemen. Deze training stond open voor alle vrijwilligers van VPTZ Noordwest-Friesland. De inhoud van de training is gericht op het eigen (in)zicht op verlies en de vraag hoe je daarin kunt groeien naar loslaten om vervolgens weer van elke dag te kunnen genieten. In november bezochten vrijwilligers van Harlingen en Leeuwarden gezamenlijk de theatervoorstelling “Hoe gaat het nu met je” over het omgaan met verdriet en verlies. De voorstelling was extra indringend omdat de verzorgsters ervan zelf getroffen zijn met de aandoening (borstkanker) die in het stuk centraal staat. November stond ook in het teken van het (tijdelijke) vertrek van coördinator Marjon Vellinga. Zij vertrok naar de tropen om daar gedurende drie maanden haar kennis en ervaring te benutten voor de op- en inrichting van een nieuw hospice. Tijdens haar afwezigheid was onze vrijwilliger Minke van der Werf gelukkig bereid om Jelly van der Velde bij te staan en te ondersteunen. Het jaar 2011 werd vanzelfsprekend afgesloten met een warme bijeenkomst waarin herinneringen en verhalen een centrale rol spelen. In Leeuwarden werd een nieuwe vorm gevonden in een samenwerking met Boekhandel van der Velde en Schoonheidssalon Inge. Het werd een ontmoeting waarin de vrijwilligers de mogelijkheid hadden hun zintuigen te verwennen met een fles wijn, een boek of CD of een schoonheidsbehandeling. De aanwezigen voelden zich enkele uren als een kind in de snoepwinkel!
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
11
Enkele Leeuwarder vrijwilligers bij hun jaarlijkse picknick op 30 juni 2011
Bijdrage van een vrijwilliger Er zijn om te zorgen en te verzorgen. En toen was daar die oproep: "Vrijwilliger(ster) gevraagd in het Marcellis Goverts Gasthuis (VPTZ) te Leeuwarden". "Gesolliciteerd" en aangenomen. Heerlijk. Inmiddels "werk" ik ruim 3 jaar als vrijwilligster. In het begin een beetje aarzelend, maar nu voel ik me als een vis in het water. Er te zijn voor de bewoners. Zomaar hen dat laatste stukje van hun leven te mogen verzorgen, hun vertrouwen te winnen, door liefde, tijd en begrip. Rangen en standen... alles valt weg. Er zijn voor elkaar, zonder oordeel. Wat toch een prachtige instelling zo'n hospice! Je gesteund weten door je coördinatoren, verpleegkundigen en collega's. We hebben allemaal dezelfde passie. Het mogen volgen van cursussen, thema-avonden, werkoverleg en niet te vergeten de onderlinge communicatie. Dat is een toegevoegde waarde en helpt je als ondersteuning voor je werk. Werken in een hospice is en blijft bijzonder! Anneke van der Meer (vrijwilliger)
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
12
Afscheid van Annelies Buis In september 2011 heb ik afscheid genomen van bestuur, collega’s en vrijwilligers van de VPTZ Noordwest-Friesland. Ruim veertien jaar was ik actief voor de stichting. In mei 1997 begon ik als “vrijwilliger aan bed”. Er was een groep van vijfentwintig vrijwilligers, van deze vrijwilligers was het merendeel overdag beschikbaar. Toen ik mij aanmeldde werd benadrukt dat er ook vrijwilligers voor de nacht nodig waren. ’s Nachts waken leek mij geen probleem. Bovendien werd in de weekenden en tijdens feestdagen niet gewaakt. Het eerste jaar ben ik acht keer ingezet; niet alleen ’s nachts, ook ’s middags en ’s avonds. Na een jaar kwam de vraag of ik coördinator wilde worden. Het coördinatorschap zou veel meer uren vergen dan het waken, maar omdat ik werkzoekend was leek me het coördinatorschap een goede aanvulling op mijn C.V. Bovendien had ik veel tijd over. Ik kon toen niet vermoeden wat een fijne periode ik tegemoet ging en dat ik voorlopig bij de STTHF (stichting vrijwillige terminale thuiszorg Harlingen Franeker), later VPTZ zou blijven werken. De coördinator was, als er gewaakt werd, 24 uur per dag beschikbaar. We waren met drie coördinatoren en hadden om de drie weken 1 week dienst van maandag tot maandag. En we waren vrijwilliger. De eerste ochtend dat ik telefoondienst had, werd ik om 6.00 uur gebeld. De vrijwilliger die om 7.00 uur dienst had, was ziek en er moest iemand worden afgelost. Die eerste ochtend loste ik zelf de vrijwilliger af en bleef tot 11.00 uur bij de cliënt. Ik heb me toen wel afgevraagd waar ik aan was begonnen. In al die jaren dat ik werkzaam was bij de stichting zijn we ’s nachts drie keer gebeld en twee keer ’s-ochtends om 6.00 uur. Het waren uitzonderingen op de regel. Als vrijwilligers waren ingeroosterd kon je op ze rekenen. De vrijwilligers vonden het een prettig idee dat ze de coördinator konden bellen maar in de praktijk gebeurde dat dus zelden en belden zij de huisarts of thuiszorg als dat nodig was. Zeven jaar heb ik dit werk als vrijwilliger gedaan. Vanaf 2004 werd het een betaalde baan, voor 8 uur in de week. We waren met twee coördinatoren, voelden ons betaalde vrijwilligers en waren daarover zeer tevreden. Een keer per maand was er op woensdagochtend een themabijeenkomst. De meeste vrijwilligers hadden geen betaald werk en zo kon de bijeenkomst overdag worden gehouden. In de begintijd was het meest voorkomende onderwerp op de agenda euthanasie, de ethische aspecten, de methodes. Vijftien jaar geleden was euthanasie voor sommige vrijwilligers niet acceptabel en zij werden dus niet ingezet bij een cliënt met een euthanasieverklaring. Toch kwam het in de praktijk niet vaak voor dat euthanasie werd toegepast en in de loop der jaren zagen wij de “opkomst” van de palliatieve sedatie. Toen de discussie in de media over palliatieve sedatie werd gevoerd, kreeg het aanbrengen van een pompje in de laatste stervensfase een naam. Naar mate er meer vrijwilligers waren die overdag hun bezigheden hadden, veel kregen kleinkinderen en werden overdag oppasoma, werden de tijden van de bijeenkomsten verplaatst naar de avond.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
13
Mensen die zich meldden als vrijwilliger moeten in de praktijk ervaren of zij geschikt zijn om bij mensen thuis te waken. Zij moeten zich terughoudend kunnen opstellen en mensen uit de zorg moeten leren ‘de handen op de rug te houden’. Doeners zijn meer geschikt voor de zorg in een hospice, daar kunnen allerlei taken worden uitgevoerd terwijl in de thuissituatie het ‘er zijn’ de hoofdtaak is. In mijn beginperiode werd onze organisatie door medewerkers van de thuiszorg als bedreigend ervaren. Intussen zijn de vrijwilligers een welkome aanvulling op hun werk en voor velen niet meer weg te denken. In overleg met mijn echtgenoot heb ik ervoor kunnen kiezen om dit aanvankelijk onbetaalde werk te doen. Zo lang als ik coördinator was heb ik mij qua tijd kunnen inzetten als vrijwilliger. Daar ben ik hem heel erg dankbaar voor. Annelies Buis
Op 10 september 2011 hadden de vrijwilligers van Harlingen, samen met enkele bestuursleden, hun jaarlijkse uitje op Terschelling. Bij die gelegenheid werd ook informeel afscheid genomen van Annelies Buis.
VPTZ Noordwest-Friesland
Jaarverslag 2011
14