STICHTING VRIJWILLIGERS TERMINALE ZORG PIJNACKER - NOOTDORP Secretariaat:
Röntgenlaan 6 2641 ZH Pijnacker Telefoon: 015 369 55 47
1. Inleiding Het jaar 2014 verliep voor ons werk goed. In punt 2 van dit, zes bladzijden tellende, verslag gaan we verder in op onze zorgverlening. In punt 3 besteden we aandacht aan de vrijwilligers zelf, de opleiding, enz. In punt 4 worden de contacten met andere organisaties beschreven. De PR-activiteiten komen in punt 5 aan de orde en in punt 6 een aantal organisatorische aspecten. Dit jaarverslag sluiten we af met een tabel met gegevens over de inzetten bij de cliënten in 2014. Het bestuur kijkt met voldoening terug op hetgeen in het afgelopen jaar tot stand is gebracht, waarbij de coördinator en de vrijwilligers de belangrijkste rol hebben gespeeld. Zoals altijd is daarom grote dank aan coördinator en vrijwilligers op zijn plaats. In maart 2014 startte onze coördinator met het inwerken van een collega voor dezelfde functies. Belangrijk voor verlichting van de functie en voor continuering in de toekomst. In april 2014 hebben we afscheid genomen van onze voorzitter Adri Mol. Al van het eerste uur, zo’n 16 jaar geleden, was hij betrokken bij de VTZ Pijnacker-Nootdorp, in verschillende functies, de laatste jaren als voorzitter. Wij hebben Adri, terecht, flink in het zonnetje gezet, maar ook in dit verslag bedanken we hem voor zijn tomeloze inzet. Het bestuur put uit het voorgaande de inspiratie om ook in 2015 voort te gaan op de ingeslagen weg. Daarbij blijven we onverminderd aandacht besteden aan de vergroting van de bekendheid van het werk van onze VTZ Pijnacker-Nootdorp en de landelijke ontwikkelingen op het gebied van de palliatieve zorg.
2. Zorgverlening In 2014 zijn er 25 aanvragen voor hulp geweest, 23 daarvan werden gevolgd door een inzet van onze vrijwilligers. Tweemaal overleed de cliënt na het intakegesprek maar voor de eerste inzet. Eén van de inzetten omvatte 11,5 weken, waarin 15 vrijwilligers gedurende 157 bezoeken werden ingezet. Wat opvalt is dat in 2014 vijfmaal een aanvraag gedaan werd door de transferverpleegkundige van een ziekenhuis. Net als in voorgaande jaren is ook in 2014 noch door VPTZ Delft noch door VTZ Den Haag een beroep gedaan op onze vrijwilligers. Goede en intensieve contacten van onze coördinator met de mensen van de thuiszorgorganisaties blijven heel belangrijk. Opgemerkt wordt daarbij dat het onderhouden van contacten met hen, door de toeneming van het aantal zorgaanbieders in de gemeente, behoorlijk gecompliceerder en veel tijdrovender is geworden. Om te voorkomen dat hulp te laat of helemaal niet wordt ingeroepen, blijft het vergroten van de bekendheid van de VTZ Pijnacker-Nootdorp aandacht vragen. De drempel om hulp te vragen, lijkt nog steeds hoog te zijn. In 2014 zijn er vernieuwde folders en brieven naar alle thuiszorginstanties en alle huisartsen in onze gemeente
gegaan en tevens naar de transferverpleegkundigen in regionale ziekenhuizen. Folders worden ook neergelegd op andere relevante locaties en waar mogelijk (bij presentaties, in publicaties, etc.) wordt aangegeven dat de coördinator graag bereid is om op uitnodigingen voor een informatief gesprek in te gaan. In de plaatselijke krant wordt twee wekelijks geadverteerd. Het vertrek van onze voorzitter Adri Mol was aanleiding voor een interview in diezelfde krant. Inhoud van de zorg Sinds de oprichting willen wij via onze stichting bevorderen dat het stervensproces een onderdeel blijft van het dagelijkse leven. Veel mensen sterven liever thuis dan in een ziekenhuis of een verpleeghuis. In de laatste weken/maanden van hun leven hebben stervenden vaak - naast intensieve verpleegkundige zorg - vooral ook zorg nodig in de vorm van tijd, aandacht en ondersteuning. Voor familie en vrienden is deze zorg soms moeilijk vol te houden. Onze stichting kan hier de helpende hand bieden. De bedoeling is, dat de thuiszorg die gegeven wordt door huisarts, thuiszorgorganisaties, gezinsverzorgenden, familie, vrienden, buren, zo nodig wordt aangevuld met onze vrijwilligers. In de praktijk blijkt dat wij in staat zijn bij een vraag om hulp zonodig binnen 24 uur een eerste inzet van een vrijwilliger te realiseren. De vrijwilligers kunnen de volgende taken op zich nemen. Aanwezig zijn wanneer familieleden, vrienden of buren weg moeten. Luisteren naar en praten met de terminale cliënt en de naast betrokkenen. Ondersteuning verlenen bij de dagelijkse begeleiding van zowel de terminale cliënt als zijn of haar omgeving. Onze vrijwilligers geven dus tijd, aandacht en ondersteuning aan de cliënt en zijn/haar omgeving. Deze hulp wordt kosteloos gegeven. Nachtzorg De nachtzorg wordt ingevuld door professionele instanties.
3. Vrijwilligers
Het aantal vrijwilligers Opgemerkt moet worden, dat het aantal vrijwilligers voortdurend een belangrijk punt van aandacht vormt. Te veel vrijwilligers kan voor deze vrijwilligers demotiverend werken, omdat men te weinig ingezet kan worden; als er te weinig vrijwilligers zijn kan het voorkomen dat een inzet maar beperkt ingeroosterd kan worden. Het hieronder vermelde licht bovenstaand toe. Inherent aan de activiteiten van onze stichting is het onvoorspelbare verloop van de benodigde vrijwilligerscapaciteit. Immers: geen cliënten betekent geen werk. Maar als er dan cliënten aangemeld worden, dan moet er - en altijd op korte termijn - wel voldoende capaciteit beschikbaar zijn. Dit onvoorspelbare verloop wordt nog vergroot door het feit dat wij “maatwerk” willen leveren: de cliënt en zijn/haar naaststaanden bepalen in overleg met de coördinator wat nodig is. En dat kan betekenen dat maar één vrijwilliger eenmaal per week nodig is. Maar soms is er inzet nodig van meerdere vrijwilligers per dag/week. We hebben nog beperkte ervaring met de omvang van de vraag naar inzet op basis van de samenwerkingsafspraken met de Stichting IPSE en de Zorginstellingen Pieter van Foreest. Opleiding Aan de opleiding van de vrijwilligers wordt veel aandacht besteed. Iedere nieuwe vrijwilliger krijgt eerst een introductiecursus.
Naast deze basisopleiding worden regelmatig thema-avonden georganiseerd. Uit de grote opkomst op deze avonden blijkt, dat onze vrijwilligers zeer gemotiveerd zijn voor het werk dat zij doen. In het verslagjaar vonden (inclusief de nieuwjaarsbijeenkomst) zeven bijeenkomsten plaats. Naast de praktijkervaringen en het uitwisselen van informatie komen ook speciale thema’s aan de orde, gekozen op grond van signalen en wensen van de vrijwilligers. Soms worden daarvoor gastsprekers uitgenodigd. Onder meer de volgende onderwerpen zijn in dit verslagjaar aan de orde geweest: beginnende dementie doofblindheid tilcursus kleine verzorging. De jaarlijkse workshop werd verzorgd door Nicoline van de Beek met haar voorstelling “Theater van de laatste dagen” over het werken in de palliatieve zorg. Een uitstekende voorstelling met na afloop uitwisseling in groepjes van drie. Men vond het geheel heel bijzonder en waardevol. Teambuilding kwam daarnaast dit jaar ook nog aan de orde door middel van het maken van prachtige kerststukken onder deskundige begeleiding. Verdere scholing Uit de contacten met andere organisaties wordt bruikbare informatie geput. De coördinator en/of vrijwilligers woonden ook meer specifiek op scholing gerichte activiteiten, die door het Landelijk Bureau van de VPTZ werden georganiseerd, bij: vier vrijwilligers volgden scholing via de landelijke organisatie VPTZ; twee van hen “herkennen van ziektebeelden” en de andere twee “dichter bij jezelf, dichter bij de ander”. Onze coördinator en onze coördinator in opleiding woonden de “inspiratiedag” bij. Deze scholingsbijeenkomsten werden als zeer waardevol ervaren. Het beleid van het bestuur is gericht op het stimuleren van scholing, omdat dit de kwaliteit van de zorg ten goede komt. 4. Contacten met andere organisaties Algemeen De ontwikkeling naar steeds grotere en meer complexe samenwerkingsverbanden blijft onverminderd doorgaan. Dit is onder meer het gevolg van het ontstaan van palliatieve netwerken, die leiden tot intensivering van de regionale contacten. Het bestuur onderkent de noodzaak van professionele inbreng op landelijk en regionaal niveau. Echter, het belang van een sterke lokale organisatie mag niet veronachtzaamd worden. De (psychologische) afstand tussen de terminale cliënt met zijn/haar omgeving en onze vrijwilligersorganisatie blijft dan gering. Dat is belangrijk, juist omdat de drempel om hulp in te roepen in de terminale fase in veel gevallen toch al hoog is. Het moet mogelijk zijn om door goed en open overleg communicatiestoringen tussen het landelijke/regionale en het plaatselijke niveau te voorkomen. Vereniging Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland Onze stichting is aangesloten bij de Vereniging Palliatieve Terminale Zorg Nederland (VPTZ). In het landelijke overleg waren o.a. de volgende onderwerpen actueel: de nieuwe huisstijl; 30-jarig bestaan van de vereniging met een special van het tijdschrift Antenne over 30 jaar vrijwillige palliatieve terminale zorg; het regeringsbeleid t.a.v. palliatieve thuiszorg, nieuwe commissies hospice en thuis.
Regionaal overleg VPTZ Delft, VTZ Westland en VTZ Pijnacker-Nootdorp Het reeds vele jaren bestaande overleg met Delft en Westland is vooral gericht op de praktische invulling van de hierboven onder “Algemeen” reeds gememoreerde noodzaak tot intensivering van de regionale contacten. In dat kader zijn de contacten tussen de coördinatoren van groot belang. Deelnemers aan de jaarlijkse regio vergadering op bestuurlijk niveau zijn: V(P)TZ Delft, Den Haag, Lansingerland, Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer. Bij deze regio bijeenkomst is ook de Ledenraadvertegenwoordiger aanwezig. Aan de orde kwamen o.a. de complexiteit van de inzetten, aanpassen aan de nieuwe huisstijl van VPTZ Nederland, leeftijdsgrens voor vrijwilligers, kwaliteit van ons werk en het meten daarvan en naamgeving van onze organisaties. Thuiszorg In het bijzonder moet hier vermeld worden het belang van het overleg tussen onze coördinator en de teams van de thuiszorg organisaties. Nog steeds komt een belangrijk deel van de aanmeldingen via de thuiszorg tot stand. Zorginstellingen Pieter van Foreest In het verslagjaar was er eenmaal overleg met medewerkenden van Pieter van Foreest i.v.m. de aanwezigheid van palliatieve bedden in het zorghotel. In 2014 is er eenmaal beroep gedaan op onze vrijwilligers voor een terminaal zieke in het zorghotel. IPSE Door IPSE zijn er in 2014 vier bewoners aangemeld voor inzet van onze vrijwilligers. Stichting Vrienden van Vrijwilligers Terminale Zorg Pijnacker-Nootdorp In het verslagjaar is geen beroep gedaan op (financiële) ondersteuning door de Stichting Vrienden.
5. PR-activiteiten Het beleid van het bestuur blijft onverminderd gericht op het vestigen van aandacht op de mogelijkheden van de vrijwillige terminale zorg. In dit verslagjaar zijn de volgende PR-activiteiten ontplooid. In het verslagjaar is onze website geactualiseerd. Een vrouw meldde zich via de site aan als aspirant vrijwilliger bij onze stichting. Bij de oprichting van onze stichting is een folder samengesteld, waarin het werk van de Vrijwilligers Terminale Zorg wordt beschreven. Het bestuur droeg zorg voor het beschikbaar zijn en blijven van geactualiseerde folders op de daarvoor in aanmerking komende locaties (in de bibliotheek, bij de huisartsen, etc.) in het werkgebied Pijnacker-Nootdorp. In het plaatselijke huis-aan-huisblad is een groot aantal malen een kleine advertentie geplaatst om onze naamsbekendheid te ondersteunen. Daarnaast is ook door advertorials aandacht op onze stichting gevestigd. Op verzoek van de Rotary verzorgde onze stichting een presentatie over ons werk. Naast deze opsomming van activiteiten mag zeker niet onvermeld blijven de grote PR-betekenis van de contacten, die vrijwilligers en bestuursleden in het eigen netwerk (bijvoorbeeld via bestuurlijke functies) hebben. Daarnaast heeft ook dit jaarverslag een nuttige PR-functie.
6. Organisatie Werkgebied Het werkgebied van onze stichting is de gemeente Pijnacker-Nootdorp, die de drie kernen Delfgauw, Nootdorp en Pijnacker omvat. Het bestuur streeft er naar vrijwilligers in alle kernen te hebben. Bestuur Het bestuur van de stichting heeft dit jaar tweemaal vergaderd. Daarnaast hebben we in kleinere comités lopende zaken behandeld. In het bestuur hebben we (naast uiteraard de evaluatie van de zorg via de rapportage door de coördinator) onder meer de volgende onderwerpen besproken. De financiële aspecten van onze stichting. Aftreden en aantreden voorzitter. Nieuwe folder. Regio overleg. Coördinatie van de vrijwilligers Onze stichting werkt met één, onbetaalde, coördinator voor de vrijwilligers. Zoals al vermeld startte onze coördinator met het inwerken van een van onze vrijwilligers voor de functie coördinator. Eén van de vrijwilligers treedt op als vaste vervangster bij vakantie en ziekte. Vrijwilligers De inzet van onze vrijwilligers is onbetaald, maar niet vrijblijvend. Zij hebben heel bewust gekozen voor deze vorm van hulpverlening. De grote motivatie blijkt onder meer uit het geringe verloop. Ultimo 2014 bedroeg het aantal inzetbare vrijwilligers 19. Stichting Vrienden Vrijwilligers Terminale Zorg Pijnacker - Nootdorp Deze stichting ondersteunt onder meer door het beheer van fondsen het werk van de VTZ Pijnacker-Nootdorp.
Gegevens inzet bij cliënten over 2014 2014
2013
2012
2011
11
14
7
7
-
1
2
3
1
1
-
7
3
5
11
2 2 23
1 20
16
18
Aantal bezoeken
331
164
34
135
Uren inzetten dag avond nacht
745 306
440 5
100 3
1051 302 1353
445 181 636
103 175 278
301 396 204 600
Uren inzet per patiënt
42
22
6
22
Uren per vrijwilliger***
55
21
3
19
1 6 5
4 6 2
2 8 1
2 10 -
6 5 23
8
3 2 16
5 1 18
Aantal aanvragen/inzetten 1-1 t/m 30-6 thuis thuis alleen intake geen inzet IPSE/PvF Aantal aanvragen/inzetten 01-07 t/m 31-12 thuis thuis alleen intake geen inzet* IPSE/PvF Totaal****
Totaal
coördinatie** Totaal
Aanvragen afkomstig van huisarts wijkverpleging IPSE/PvF (intramuraal) Familie Derden Totaal
20
*waarvan 1 met alleen een intake-gesprek; inzet vrijwilligers niet meer nodig en 1 met alleen een intake-gesprek; inzet vrijwilligers nog niet nodig **gedeeltelijk geschat i.v.m. roosters maken, evalueren, coördinatoren overleg, voorbereiden thema-avonden enz. ***17 eigen vrijwilligers, onze coördinator, 1 oud-vrijwilliger ****voor subsidie meetellend 1-1-2014 t/m 30-6-2014 elf, 1-7-2014t/m 31-12-2014 negen
file: Inzet 2014 hele jaar
