jaarverslag 2001 Inhoudsopgave VOORWOORD JAARVERSLAG 2001 .................................................. 5 HOOFDSTUK 1 ORGANISATIE ........................................................... 6 1.1 Doelstelling en doelgroep................................................................ 6 1.2 Geïntegreerde aanpak: sleutel tot succes! .................................... 6 1.3 Ontwikkelingen ............................................................................... 6 Structuur Uitvoering Werk en Inkomen .............................................. 6 Aanbesteding reïntegratietrajecten .................................................... 7 Multifunctioneel bedrijf ........................................................................ 7 1.4 Personeel ........................................................................................... 8 STAP 2001............................................................................................... 8 Personeelsbestand ................................................................................. 8 CAO Welzijnswerk ................................................................................. 9 Risico- inventarisatie en evaluatie ....................................................... 9 Bedrijfshulpverlening ............................................................................ 9 Inrichting werkplekken ........................................................................ 9 Interne communicatie ........................................................................... 9 Ondernemingsraad ................................................................................ 9 De Wet Samen ........................................................................................ 10 1.5 Bestuur.............................................................................................. 10 HOOFDSTUK 2: WERKMAATSCHAPPIJ OVERSTAPPEN .............. 11 2.1 Inleiding ............................................................................................ 11 2.2 Trajectbegeleiding ........................................................................... 11 Intake & diagnose ................................................................................. 11 Toeleiding ............................................................................................... 12 Overdracht ............................................................................................. 12 Scholing .................................................................................................. 12 Trajectbegeleiding werkzoekenden met psychische of psychiatrische problematiek .......................................................... 12 Sociale activering .................................................................................. 13 2.3 Arbeidstraining ................................................................................ 13 Second Life ............................................................................................. 13 Wijkdienstencentrum ............................................................................ 14
STAP Computergewenning ............................................................................ 14 De werkplaats ........................................................................................ 14 2.4 Opdrachten ...................................................................................... 14 2.5 Ontwikkelingen ............................................................................... 14 HOOFDSTUK 3: WIW, REA EN BEGELEID WERKEN ..................... 16 3.1Inleiding ............................................................................................. 16 3.2 Wet Inschakeling Werkzoekenden ................................................ 16 Doelgroepen van de WIW ..................................................................... 16 Instrumenten van de WIW ................................................................... 17 Scholings- en activeringstrajecten ...................................................... 17 Werkervaringsplaatsen ......................................................................... 17 Dienstbetrekkingen ............................................................................... 17 CAO WIW ............................................................................................... 18 Ondernemingsraad ................................................................................ 18 Resultaten............................................................................................... 18 Screening ex-banenpool ........................................................................ 19 3.3 Wet op de Reïntegratie Arbeidsgehandicapten........................... 20 Doelgroep van de REA .......................................................................... 21 Instrumenten van de REA .................................................................... 21 Plaatsingsbudget ................................................................................... 21 Pakket op maat (POM) .......................................................................... 21 Werknemersvoorzieningen ................................................................... 22 Proefplaatsing ........................................................................................ 22 Resultaten............................................................................................... 22 3.4 Begeleid Werken .............................................................................. 22 Doelgroep ................................................................................................ 22 Instrumenten .......................................................................................... 22 Intake en arbeidsintegratieplan .......................................................... 22 Toeleiding en aanbodversterking ........................................................ 23 Bemiddeling ........................................................................................... 23 Nazorg..................................................................................................... 23 Resultaten............................................................................................... 23 LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN .......................................... 24
jaarverslag 2001
STAP
jaarverslag 2001
STAP
VOORWOORD JAARVERSLAG 2001
hangend concept mensen, die niet in staat zijn om zelfstandig een plaats op de arbeidsmarkt te verwerven, te voorzien van adequate ondersteuning. De afgelopen jaren opgedane kennis en ontwikkelde netwerken gaan echter niet verloren. Deze worden ingebracht in de nieuwe Atlant Groep.
Geachte lezer,
Naast deze operatie moet natuurlijk ook het dagelijkse werk gewoon doorgang vinden. Het bedienen van de klantopdrachtgever, de klantwerkzoekende en de klantwerkgever komt immers op de eerste plaats. Waartoe deze inspanningen in 2001 hebben geleid kunt u lezen in het voorliggende jaarverslag.
Voor het laatst kijken we als zelfstandige organisatie terug op het jaar 2001. Zoals wellicht bij u bekend vormt STAP regio Helmond samen met Helso Helmond per 1 januari 2002 de Atlant Groep. Het jaar 2001 heeft dan ook in het teken gestaan van de daarvoor noodzakelijke voorbereidingen. Een samenvoeging van deze omvang is ingrijpend en bewerkelijk. Het bereikte resultaat is evenwel een sterk, nieuw multifunctioneel reïntegratiebedrijf, dat zodanig is georganiseerd dat het een adequaat antwoord weet te formuleren op de eisen die aan een modern en slagvaardig reïntegratiebedrijf worden gesteld. Wij zijn ons zeer bewust van het feit dat het kunnen opereren als marktpartij een andere dynamiek vraagt. Zo zijn in 2001 ook de voorbereidingen getroffen om aan onderwerpen als acquisitie en relatiebeheer een belangrijke prioriteit toe te kennen. Een samenvoeging van twee organisaties heeft ook tot doel effectiviteits- en efficiency voordelen te realiseren. Dit komt onder meer tot uitdrukking in het opnieuw vormgeven van afdelingen en het zonodig doorvoeren van personele mutaties. Daarop volgend komt een operationaliserings- en gewenningsfase, die thans in volle gang is. Het tempo waarin de veranderingen worden doorgevoerd zijn daarbij marktafhankelijk. Er is, met andere woorden, geen tijd te verliezen.
Graag wil ik u dankzeggen voor het vertrouwen dat u in de Stichting Arbeidsplaatsen regio Helmond heeft gesteld. Wij zouden het zeer op prijs stellen uw klandizie en samenwerking vanuit de Atlant Groep te mogen voortzetten en verder te ontwikkelen. Met vriendelijke groet, Pim Dado directeur STAP
Door deze ontwikkeling komt een einde aan STAP als zelfstandig reïntegratiebedrijf. Gedurende een periode van ongeveer tien jaar hebben we op een innovatieve wijze vorm gegeven aan onze taak om vanuit een samen-
5
jaarverslag 2001
STAP
HOOFDSTUK 1 ORGANISATIE
1.2 Geïntegreerde aanpak: sleutel tot succes!
1.1 Doelstelling en doelgroep
STAP heeft bewezen dat een geïntegreerde aanpak de sleutel tot succes is om langdurig werkzoekenden te begeleiden en te bemiddelen naar een passende baan. Elementen van een geïntegreerde aanpak zijn: 1-Loket gedachte. Vanuit één lokatie biedt STAP elke werkzoekende een passend aanbod aan dienstverlening richting de arbeidsmarkt. Beschikking over een breed scala van werkgelegenheidsinstrumenten als Wet Reïntegratie Arbeidsgehandicapten (REA), Wet Inschakeling Werkzoekenden (WIW), Begeleid Werken en tal van andere scholings- en trainingsmogelijkheden. Intensieve samenwerking met een netwerk van instellingen op het gebied van onderwijs, zorg en maatschappelijke dienstverlening. Grondige kennis op het terrein van de regionale arbeidsmarkt, werkgevers en werkzoekenden. Deskundige en enthousiaste medewerkers die zich inzetten voor een optimaal resultaat waarbij zorgvuldig methodisch handelen (Integrale Trajectbemiddeling) wordt gecombineerd met een innovatieve oplossingsgerichtheid. Een persoonlijke benadering en individueel op maat gesneden dienstverlening aan zowel opdrachtgever, werkgever als werkzoekende.
Begin jaren ’90 heeft STAP als één van de eerste pioniers zich beziggehouden met arbeidsinpassing met een integrale aanpak. Arbeidsinpassing omvat een totaalpakket aan dienstverlening inzake het activeren, begeleiden en bemiddelen van werkzoekenden naar een passende baan. In de loop van de tijd heeft STAP alle kinderziektes doorlopen en zich ontwikkeld tot een professionele dienstverlener. De Stichting Arbeidsplaatsen hanteert de volgende doelstelling: “Het begeleiden en bemiddelen van werkzoekenden met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt naar een passende baan”. De doelgroep kan als volgt gedefinieerd worden: “Werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt, die er niet in slagen op eigen kracht een baan te vinden”.
1.3 Ontwikkelingen
Het concept ‘Vanuit één locatie elke werkzoekende reïntegreren naar de arbeidsmarkt’ kan met recht uniek genoemd worden! Voor iedere werkzoekende met een afstand tot de arbeidsmarkt wordt werk op maat geleverd. Hierbij kan gedacht worden aan betaald werk in de marktsector of gesubsidieerde sector (zoals Wet Inschakeling Werkzoekenden, Begeleid Werken, Wet Reïntegratie Arbeidsgehandicapten) tot en met onbetaald werk (sociale activering, arbeidstraining en vrijwilligerswerk). De laatste jaren komt de doorstroom van werkzoekenden van onbetaald werk naar betaald werk, van gesubsidieerd werk naar regulier werk steeds meer centraal te staan in de activiteiten van STAP.
Structuur Uitvoering Werk en Inkomen Begin 2001 heeft het kabinet het besluit genomen over de Structuur Uitvoering Werk en Inkomen (SUWI). In de nieuwe uitvoeringsstructuur sociale zekerheid en reïntegratie is een duidelijke scheiding aangebracht tussen publieke en private taken. De uitvoering van de werknemersverzekeringen wordt ondergebracht in één publiek orgaan, namelijk het Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen (UWV). Het (weer) aan het werk helpen van moeilijk plaatsbare arbeidsgehandicapten en werklozen daarentegen wordt verricht door private reïntegra-
6
jaarverslag 2001
STAP
tiebedrijven. Op grond van bovenstaand kabinetsbesluit is Arbeidsvoorziening opgesplitst in een publiek deel (Centra voor Werk en Inkomen) en een privaat reïntegratiebedrijf (KLIQ). Waar voorheen STAP en Arbeidsvoorziening samenwerkten in een gezamenlijk bedrijf, zijn STAP en Arbeidsvoorziening nu gelijkwaardige concurrenten in een open markt. Als gevolg van de privatisering van de reïntegratiedienstverlening is de samenwerking tussen STAP en Arbeidsvoorziening in het najaar van 2001 beëindigd.
resultaten van deze eerste landelijke aanbestedingsprocedure, zal aanpassing van de aanbestedingsprocedure voor 2002 gewenst zijn. Multifunctioneel bedrijf In opdracht van de 7 gemeenten (Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Mierlo en Someren) heeft Cap Gemini Ernst & Young in 1999 onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een gezamenlijke regionale structuur op het gebied van Werk en Inkomen. De aanleiding hiervoor is een aantal ontwikkelingen in de sociale zekerheid, die ertoe leiden dat de gemeenten meer verantwoordelijkheid krijgen voor het weer aan werk helpen van werkzoekenden. Centraal in het onderzoek staat een heroriëntatie op de uitvoering van arbeidsreïntegratie. In het onderzoek zijn 3 vormen van samenwerking tussen Helso Helmond en STAP beschreven: het klassieke SW bedrijf, het WSW/ WIW bedrijf en het multifunctioneel bedrijf. Uit het onderzoek is gebleken dat het multifunctioneel bedrijf de beste mogelijkheden biedt.
Aanbesteding reïntegratietrajecten Vanaf 2001 geldt dat er voor de reïntegratiedienstverlening van moeilijk plaatsbare ontslagwerklozen en moeilijk plaatsbare arbeidsgehandicapten geen sprake meer is van gedwongen winkelnering bij Arbeidsvoorziening. De uitvoeringsinstellingen kunnen de reïntegratietrajecten voor WW-ers en WAO-ers op de vrije markt inkopen. Het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen (Lisv) heeft richtlijnen geformuleerd waarlangs de aanbesteding van reïntegratiecontracten van uitvoeringsinstellingen dient plaats te vinden. Voor STAP is dit een unieke kans om haar dienstverlening aan te bieden voor moeilijk plaatsbare ontslagwerklozen en moeilijk plaatsbare arbeidsgehandicapten. In 2001 heeft STAP zich bij diverse uitvoeringsinstellingen ingeschreven voor reïntegratie-opdrachten. In het algemeen is de uitkomst van genoemde aanbesteding voor een beperkt aantal grote bedrijven positief en voor kleine c.q. nieuwe bedrijven teleurstellend te noemen. De opdrachten zijn veelal verstrekt aan grote reïntegratiebedrijven. Gebleken is dat kleine bedrijven moeilijk kunnen concurreren op zaken als aantal uit te voeren reïntegratietrajecten en de prijs. Nieuwe reïntegratiebedrijven daarentegen hebben moeite met het aantonen van in het verleden behaalde resultaten. Voor STAP in het bijzonder geldt dat de omvang van de ingeschreven trajecten te gering is gebleken. Kortom, van een eerlijke concurrentie waarbij niet alleen naar kwantiteit maar ook naar kwaliteit wordt gekeken, is nog lang geen sprake. Op grond van de
In 2001 hebben de colleges van B&W van de 7 gemeenten besloten om Helso Helmond (uitvoeringsorganisatie van de Wet Sociale Werkvoorziening) en STAP te laten samengaan in een multifunctioneel bedrijf. In een multifunctioneel bedrijf worden alle diensten (van intake tot en met bemiddeling) voor alle rege-
7
jaarverslag 2001
STAP
lingen (van gesubsidieerd werk tot en met regulier werk) uitgevoerd. Het pakket reïntegratieproducten - en diensten betreft: • WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) • WIW (Wet Inschakeling Werkzoekenden) • I/D banen (regeling in- en doorstroombanen) • REA (Wet op de reïntegratie arbeidsgehandicapten) • BW (Begeleid Werken) • Fase 4 activiteiten/sociale activering Om het proces naar samenwerking tussen Helso Helmond en STAP in 2001 te ondersteunen, is een kwartiermaker aangesteld. In 2001 zullen de eerste voorbereidingen ten aanzien van de oprichting van het multifunctioneel bedrijf getroffen worden.
ziening. In het najaar van 2001 is een einde gekomen aan een jarenlange constructieve samenwerking tussen STAP en Arbeidsvoorziening. Het beëindigen van dit samenwerkingsverband heeft ertoe geleid dat de afdeling Integrale Trajectbemiddeling (zie ook organisatieschema STAP 2001) niet langer onderdeel is van STAP. STAP 2001 Het gegeven dat consulenten van de afdeling Integrale Trajectbemiddeling niet langer deel uit maken van STAP, heeft geen directe consequenties voor de uitvoering van de reïntegratiewerkzaamheden. Alle reïntegratiewerkzaamheden ‘Van Intake tot en met Bemiddeling’ worden door de consulenten van STAP uitgevoerd. De consulenten van STAP beschikken gezamenlijk over een enorme hoeveelheid kennis van de arbeidsmarkt, cliënten en beschikbare arbeidsmarktinstrumenten. Daarnaast hebben de consulenten in de loop van de tijd een uitgebreid netwerk opgebouwd met instellingen die betrokken zijn bij de doelgroep. Deze kennis en kunde wordt door middel van opleidingen en trainingen op peil gehouden. Doordat de medewerkers van STAP niet alleen op de hoogte zijn van hun eigen werkzaamheden, maar ook van het werk van collega’s, is een flexibele inzet van de medewerkers op verschillende afdelingen mogelijk. In 2001 is regelmatig sprake geweest van interne mobiliteit tussen Werkmaatschappij Overstappen en de afdeling WIW, REA en Begeleid Werken.
BESTUUR
DIRECTEUR
Werkmaatschappij Overstappen
WIW/REA/B W WIW/REA/BW
Personeelsbestand In onderstaande tabellen wordt het personeelsbestand weergegeven op de peildata 1 januari 2001 en 31 december 2001. In tabel 1 wordt onderscheid ge-
Bedrijfsvoering & Personeel
M e d e we r k e r s in d ie nst
1.4 Personeel
STAP And e rs
Tot oktober 2001 is STAP een gezamenlijk bedrijf van de gemeenten Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Mierlo, Someren en Arbeidsvoor-
To taal
8
01-01-01
31-12-01
48
50
5
6
53
56
tabel 1: aantal medewerkers in dienst onderscheiden naar formele werkgever
jaarverslag 2001 M e d e we r k e r s in die nst
01-01-01
STAP gende situaties op het gebied van veiligheid, welzijn en gezondheid op de werkvloer te verminderen of te elimineren. In 2001 zijn ten aanzien van een aantal geconstateerde knelpunten passende maatregelen genomen: Bedrijfshulpverlening In juni 2001 heeft een vertegenwoordiger van Brandweer Helmond een voorlichting gegeven aan het voltallige personeel over bedrijfshulpverlening in het algemeen. Daarnaast hebben enkele personeelsleden de cursus Bedrijfshulpverlening met goed gevolg in het jaar 2001 afgerond. In 2001 zal door de afdeling Arbo extern van de Brandweer Helmond een draaiboek voor de vluchtroutes en instructies worden opgesteld, waarna een ontruimingsoefening dient plaats te vinden. Inrichting werkplekken In 2001 hebben alle personeelsleden een ergonomisch verantwoorde bureaustoel gekregen. Het plan is om in 2001 een werkplekonderzoek, waaronder zithouding in combinatie met beeldschermwerk, te laten uitvoeren door de Arbodienst. Met de gegevens uit dit onderzoek zal vervolgens de inrichting van de werkplekken ter hand worden genomen.
21-12-01
Manne n
20
20
Vro uwe n
33
36
To taal
53
56
Tabel 2: aantal medewerkers in dienst onderscheiden naar geslacht maakt tussen medewerkers in dienst van STAP en medewerkers ‘anders’. Medewerkers ‘anders’ betreft medewerkers die vanuit andere organisaties (zoals Dienst Algemeen Welzijn van de gemeente Helmond, Helso Helmond en GAK) gedetacheerd zijn naar STAP. CAO Welzijnswerk Sinds 1 januari 2001 is STAP van een algemene STAP rechtspositieregeling voor haar personeel overgegaan naar de CAO Welzijnswerk. De looptijd van de CAO Welzijnswerk is van 1 januari 2001 tot 31 december 2001. De omschakeling van de algemene STAP rechtspositieregeling naar de CAO Welzijnswerk heeft, gezien de vele veranderingen die daarbij gepaard (moeten) gaan, gedurende het hele jaar veel tijd gevraagd van het managementteam, de ondernemingsraad en personeelszaken.
Interne communicatie Ter verbetering van de interne communicatie is sinds januari 2001 maandelijks een nieuwsbrief verspreid. In de nieuwsbrief worden de personeelsleden op de hoogte gehouden van activiteiten en ontwikkelingen binnen STAP. Waar in het begin van het jaar nog veelal gebruik gemaakt werd van schriftelijke communicatie, is STAP in de loop van 2001 overgegaan op een intern e-mailsysteem.
Risico- inventarisatie en evaluatie In 1999 heeft een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) plaatsgevonden. De definitieve rapportage omtrent de risico-inventarisatie en evaluatie is in maart 2001 uitgebracht. Uit de RI&E rapportage zijn knelpunten ten aanzien van veiligheid, welzijn en gezondheid van werknemers afgeleid. Daarnaast zijn in de RI&E rapportage maatregelen vermeld om (potentieel) gevaarlijke of bedrei-
Ondernemingsraad In 2001 zijn twee ondernemingsraadsleden afgetreden. Omdat er niet meer dan twee medewerkers zich kandidaat stelden als lid van de ondernemingsraad, was de noodzaak van tussentijdse verkiezingen niet aanwezig. In het jaar 2001 heeft de ondernemingsraad van STAP zich voornamelijk bezig-
9
jaarverslag 2001
STAP
gehouden met de implementatie van de CAO Welzijnswerk binnen STAP. Met het voornemen om een multifunctioneel bedrijf op te richten, waarin Helso Helmond en STAP participeren, heeft de ondernemingsraad van STAP eind 2001 een kennismakingsgesprek gehad met de ondernemingsraden van Helso Helmond. Dit gesprek had naast een wederzijdse kennismaking ook tot doel om te bezien of de ondernemingsraden in gezamenlijkheid kunnen optreden bij de oprichting van het multifunctioneel bedrijf. Tot slot, om de kennis en kunde van de ondernemingsraadsleden op peil te houden en waar mogelijk te verbeteren, zijn zij op een tweedaagse OR-cursus geweest. De Wet Samen De Wet Samen (Stimulering Arbeidsdeelname Minderheden) moet bedrijven prikkelen om allochtonen in dienst te nemen. De wet heeft als uitgangspunt dat het personeelsbestand van een organisatie een afspiegeling van de arbeidsmarkt in de regio moet zijn. STAP werkt weliswaar volgens een wachtlijst op de samenstelling waarvan wij geen invloed hebben. Toch is er binnen de doelgroep een voldoende aanbod van allochtone kandidaten.
1.5 Bestuur
Voorzitter J.P. Witteveen, wethouder Economische Zaken, Financiën en Personeel, gemeente Helmond; Secretaris/penningmeester Mr. J.L. Bekema, regionaal directeur RBA Zuidoost-Brabant, Eindhoven (tot en met oktober 2001); Leden Drs. J.C.T. Bakens, wethouder Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Sociale Zaken en Welzijn, gemeente Asten; Drs. S.H. Prinsen, wethouder Maatschappelijke Dienstverlening en Sociale Zaken, gemeente Helmond; F.W. Sanders, wethouder Sociale Zaken en Economische Ontwikkeling, gemeente Gemert-Bakel; Adviseur Drs. J.G. Vlaanderen, directeur GAK, Eindhoven en Helmond (tot en met oktober 2001). Ingaande 2001 heeft de heer Prinsen het voorzitterschap overgenomen.
In 2001 heeft de bestuurssamenstelling van STAP enkele veranderingen ondergaan. Gezien de landelijk aanbestedingsprocedures van de uitvoeringsinstellingen, waaronder het GAK, heeft de heer Vlaanderen (directeur GAK Eindhoven/Helmond) zich als adviseur van het bestuur van STAP teruggetrokken. Daarnaast heeft de privatisering van Arbeidsvoorziening geleid tot het uittreden van de heer Bekema als bestuurslid van STAP. In 2001 hebben de volgende personen zitting gehad in het bestuur van STAP:
10
jaarverslag 2001
STAP
HOOFDSTUK 2: WERKMAATSCHAPPIJ OVERSTAPPEN
2.2 Trajectbegeleiding
2.1 Inleiding
Zoals reeds eerder vermeld bestaat de doelgroep van Werkmaatschappij Overstappen uit werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Middels individuele trajectbegeleiding wordt getracht de bemiddelbaarheid van de werkzoekende te versterken. De trajectleiders zetten voor en met de werkzoekenden activerings- en toeleidingstrajecten uit. Deze trajecten kunnen de volgende activiteiten omvatten: •activeren en motiveren; •hanteerbaar maken van persoonsspecifieke belemmeringen (woonsituatie, verslavingsverleden, fysieke belastbaarheid, sociaal netwerk e.d.); •arbeidsoriëntatie en arbeidstraining; •basiseducatie en kwalificerende scholing.
De werkloosheid is - als gevolg van de groeiende economie - de afgelopen jaren steeds verder gedaald. Wel is een harde kern werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt overgebleven. Met name deze groep vraagt om een intensiever en langer reïntegratietraject. Werkmaatschappij Overstappen richt zich op werkzoekenden die vanwege meerdere en vaak complexe belemmeringen, niet zelfstandig aan werk kunnen komen. Gedacht kan worden aan mensen met een psychiatrisch verleden, verslavingsachtergrond, psychosociale achterstand of justitiële problemen.
Afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever doorloopt de trajectleider met de werkzoekende een volledig traject bij Werkmaatschappij Overstappen of onderdelen hieruit. Trajectbegeleiding kan bestaan uit de volgende onderdelen: intake & diagnose, toeleiding en overdracht.
Werkmaatschappij Overstappen bestaat uit twee teams te weten: Trajectbegeleiding en Projecten. Onder aansturing van een manager en een senior trajectleider zijn 14 trajectleiders werkzaam bij het team Trajectbegeleiding en 6 (assistent) projectleiders bij het team Projecten. Ter ondersteuning van Werkmaatschappij Overstappen verrichten 2 medewerkers de administratieve taken.
Intake & diagnose Een trajectleider voert gemiddeld 3 intake- en diagnose gesprekken. Deze gesprekken zijn nodig om een adequaat beeld te krijgen van de mogelijkheden en beperkingen van de werkzoekende ten aanzien van werk. Hierbij wordt gekeken naar opleiding, (on) betaalde werkervaring, sociale redzaamheid, arbeidsrelevante capaciteiten en vaardigheden, sociaal netwerk en beperkingen vanwege een justitie / verslavingsverleden of vanwege psychosociale problematiek. Op basis van de verkregen informatie wordt een zo volledig mogelijk activeringsplan opgesteld. In een activeringsplan wordt gemotiveerd beschreven welke producten ingezet moeten worden om de bemiddelbaarheid van een werkzoekende te vergroten.
Werkmaatschappij Overstappen
Trajectbegeleiding
Projecten
11
jaarverslag 2001
STAP
Toeleiding In deze fase wordt het activeringsplan ten uitvoer gebracht. Het doel is om de achterstandspositie op de arbeidsmarkt van de werkzoekende te verkleinen en/of hanteerbaar te maken. Naast de inzet van producten als arbeidstraining en scholing blijven individuele en persoonlijke begeleidingsgesprekken door trajectleiders van cruciaal belang voor het succes van een traject! Voor een effectieve trajectbegeleiding is afstemming tussen trajectleider en vertegenwoordigers van externe organisaties die betrokken zijn bij de werkzoekende van groot belang. Door samen te werken met andere zorg-, hulpverlening- en onderwijsinstellingen (zoals Novadic, ROC ter AA en SWH) kunnen trajecten integraal plaatsvinden. Overdracht Zodra een werkzoekende in staat is zelfstandig te functioneren op een werkplek, wordt de werkzoekende overgedragen voor reguliere bemiddeling of bemiddeling naar gesubsidieerde banen. Hierbij wordt gestreefd naar uitstroom op het hoogst haalbare werkniveau van een werkzoekende. Indien bemiddeling naar een reguliere of gesubsidieerde baan (nog) niet haalbaar is, kan sociale activering als tussenstation of eindstation worden ingezet. Scholing Indien gewenst en/of noodzakelijk kan scholing deel uitmaken van een toeleidingstraject. Deze scholing heeft meestal een educatief karakter en is er op gericht om een cliënt zo zelfstandig mogelijk te maken. Het merendeel van de scholingstrajecten wordt ingekocht bij de afdeling Educatie van het ROC ter AA. Voorbeelden hiervan zijn: MAP (motivatie- en analyse programma). Het betreft een negen weken durende cursus voor herintredende vrouwen waarin een oriëntatie op het (weer) gaan werken centraal staat; BBO (banen- en beroepenoriëntatie). De cursus is erop gericht om werkzoekenden inzicht te geven in de gewenste- en haalbare mogelijkheden op de arbeids-
12
markt en hiervoor tevens een stappenplan op te stellen; Computergewenning. Het leren omgaan met een computer en het aanleren van basisvaardigheden van Word en Excel; Taal- en rekentrajecten. Het verbeteren van mondelinge, schriftelijke en/of rekenvaardigheden. De jarenlange samenwerking tussen ROC ter AA en STAP heeft geleid tot een op maat gesneden onderwijsaanbod voor de cliënten van STAP. In de praktijk betekent dit onder andere: Flexibele instroom. Op ieder gewenst moment van het jaar kan een cliënt deelnemen aan een individueel scholingstraject. Flexibele groepsgrootte. Individuele scholingstrajecten kunnen op ieder gewenst moment van het jaar van start gaan. Hierbij hanteert het ROC ter AA geen vereisten ten aanzien van een bepaalde groepsomvang. Doelgroepdeskundigheid. De cursusbegeleiders van het ROC ter AA zijn goed op de hoogte van werkzoekenden die ver van de arbeidsmarkt afstaan. Trajectbegeleiding werkzoekenden met psychische of psychiatrische problematiek De afgelopen jaren is een trend waarneembaar dat een groot aantal werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt te maken heeft met psychische of psychiatrische problematiek. Omdat deze doelgroep vraagt om een specifieke trajectbegeleiding heeft Werkmaatschappij Overstappen een aantal specialisten in dienst. De specifieke trajectbegeleiding voor werkzoekenden met psychische of psychiatrische problematiek onderscheidt zich op een aantal punten van de algemene trajectbegeleiding: Er is sprake van een doelgroepdeskundige trajectleider, die kennis en inzicht heeft in psychische en psychiatrische ziektebeelden. Indien onduidelijkheid bestaat over het ziektebeeld wordt een extern psychodiagnostisch onderzoek ingesteld. Daarnaast kan bij twijfel over de fysieke en/of psychische
jaarverslag 2001
STAP 1998 tot 1 januari 2001 blijkt dat er ruim 200 personen geplaatst zijn op vrijwilligerswerk.
belastbaarheid van de werkzoekende, gebruik worden gemaakt van assessment. Eén trajectleider voert het gehele traject (intake & diagnose, toeleiding, bemiddeling & nazorg) uit. Naast de behoefte aan veiligheid, speelt mee dat de trajectleider op de hoogte is van de problematiek van de cliënt en goed kan inschatten in welke omgeving hij of zij kan functioneren.
2.3 Arbeidstraining Zoals in 2.2 vermeld, vormt arbeidstraining een belangrijk instrument binnen trajectbegeleiding. Arbeidstraining is een instrument om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen door het intensief trainen van sociale- en vaktechnische vaardigheden die in onvoldoende mate aanwezig zijn. Een arbeidstrainingstraject is gericht op het vergroten van het zelfvertrouwen, de zelfwerkzaamheid en de zelfredzaamheid van de werkzoekende!
Na bemiddeling vindt een zeer intensieve nazorg plaats. De werkzoekende wordt tot zeker 6 maanden na plaatsing begeleid door de trajectleider. Dit alles om uitval te voorkomen! Uit resultaten van 2001 blijkt dat van de werkzoekenden die na intake in traject gaan, slechts 20% uitvalt. Indien er sprake is van uitval, is deze vaak toe te schrijven aan een terugval in het ziektebeeld.
Arbeidstrainingstrajecten kunnen zowel bij een regulier bedrijf als binnen de beschermde omgeving van een project plaatsvinden. Indien een werkzoekende bij een individueel bedrijf of instelling een arbeidstrainingsplaats krijgt, is de trajectleider in samenwerking met de werkgever verantwoordelijk voor de begeleiding van de werkzoekende. Indien een individuele arbeidstrainingsplaats (nog) niet haalbaar is, kunnen werkzoekenden deelnemen aan projecten van Werkmaatschappij Overstappen. In dit geval voeren de projectleiders de individuele trainingstrajecten uit en zorgen voor vaktechnische- en psychosociale begeleiding.
Sociale activering Trajectbegeleiding wordt ingezet om de bemiddelbaarheid van werkzoekenden naar de arbeidsmarkt te vergroten. Indien werken in loondienst en/of arbeidstraining (nog) niet haalbaar is, kan het instrument sociale activering worden ingezet. Sociale activering is bedoeld om werkzoekenden één of meerdere dagdelen per week te laten deelnemen aan zinvolle dagbesteding. Dit heeft enerzijds als doel om sociale uitsluiting van werkzoekenden terug te dringen, anderzijds wordt deelname aan vervolgtoeleidingstrajecten richting de arbeidsmarkt bevorderd. Sinds 1998 is het project sociale activering “Helmonders werken voor Helmond” van kracht. In het kader van dit project verrichten werkzoekenden, die langdurig afhankelijk zijn van een uitkering van de sociale dienst van de gemeente Helmond èn een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt, vrijwilligerswerk. In mei 2001 heeft de gemeente Helmond het project ook opengesteld voor mensen met een vergelijkbare afstand tot de arbeidsmarkt, maar met een andere uitkering dan een ABW uitkering. Concreet gesproken betreft het de doelgroep ‘Andere Minima’. Uit de resultaten van het project “Helmonders werken voor Helmond” over de periode van 1 mei
In 2001 heeft Werkmaatschappij Overstappen de volgende projecten gehad. Second Life Binnen het project Second Life werkt STAP samen met het Kringloopcentrum. De deelnemers van dit project repareren tweedehands wit- en bruingoed, fiet-
13
jaarverslag 2001
STAP
sen en computers voor de verkoop of slopen deze voor recycling van onderdelen. In 2001 hebben 18 personen deelgenomen aan het project Second Life. Wijkdienstencentrum Binnen het Wijkdienstencentrum zijn de klussendienst en het administratieproject ondergebracht. Deze activiteiten zijn gericht op het leveren van diensten aan organisaties en particulieren. De doelstelling is tweeledig. Enerzijds gaat het om het verbeteren van de arbeidsmarktpositie voor langdurig werklozen door het uitvoeren van additionele werkgelegenheid. Anderzijds gaat het om het verbeteren van de leefomgeving in de wijken. In 2001 hebben 32 personen deelgenomen aan het project Wijkdienstencentrum. Computergewenning Binnen het ROC ter AA wordt al een aantal jaren het project Computergewenning uitgevoerd. Het betreft het trainen van basisvaardigheden met als doel het vertrouwd raken met de computer. In 2001 hebben 36 personen deelgenomen aan deze arbeidsgewenning door middel van de computer. De werkplaats Op de werkplaats van Stichting Maatschappelijke Opvang (SMO) kunnen deelnemers verschillende werkzaamheden verrichten zoals houtbewerking, papierbewerking en assemblagewerkzaamheden. In 2001 hebben 17 personen deelgenomen aan de activiteiten op de werkplaats.
2.4 Opdrachten In 2001 heeft STAP een aantal reïntegratiecontracten met individuele opdrachtgevers afgesloten. Afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever voert STAP trajectbegeleiding in het geheel uit of onderdelen hiervan.
14
Voor de gemeente Helmond heeft STAP voor het derde achtereenvolgende jaar een totaal opdracht onder de naam Saffier (Sluitende Aanpak Fase 4) uitgevoerd. Getracht wordt om werklozen met meervoudige problematiek te re(integreren) naar betaalde banen op de reguliere of gesubsidieerde arbeidsmarkt, of onbetaalde banen (vrijwilligerswerk, arbeidstraining en sociale activering). Voor 2001 zijn afspraken gemaakt om 275 activeringsplannen op te stellen en uit te voeren. Aan het eind van 2001 zijn 275 activeringsplannen en 180 kennisgevingen opgesteld. Activeringsplannen worden opgesteld voor cliënten met doorstroomperspectief. In een activeringsplan worden alle activiteiten vermeld die ertoe moeten leiden dat een cliënt in aanmerking kan komen voor regulier werk, gesubsidieerd werk of vrijwilligerswerk. Van ieder cliënt zonder doorstroomperspectief wordt een kennisgeving opgesteld. In een kennisgeving staat vermeld tot welke fase de cliënt behoort inclusief de argumentatie waarom het opstellen en uitvoeren van een activeringsplan (nog) niet haalbaar is. Met de gemeente Deurne heeft STAP een contract afgesloten om 25 fase 4 en 6 fase 2/3 uitkeringsgerechtigden te screenen en waar mogelijk in traject te nemen. Bij deze opdracht zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: Het vaststellen van de afstand tot de arbeidsmarkt; Het in kaart brengen van de mogelijkheden en beperkingen van de werkzoekende; Het ten uitvoer brengen van een activeringsplan. De resultaten van deze opdracht voor de gemeente Deurne zijn zeer positief te noemen. Voor 89% van de kandidaten is een traject opgestart. Dit houdt in dat voor deze kandidaten perspectief is op regulier-, gesubsidieerd werk of vrijwilligerswerk.
2.5 Ontwikkelingen Naast de reguliere fase 4 activiteiten en sociale activering zal STAP steeds meer inspelen op de individuele wensen van opdrachtgevers. Een goed voorbeeld
jaarverslag 2001
STAP
hiervan is de participatie van drie consulenten van de STAP in het project Helmond Actief. In dit project werken de trajectleiders samen met een multidisciplinair team van consulenten van onder andere de gemeente Helmond, Kliq en Fontys.Het project heeft tot doel werklozen uit de wijk Binnenstad-Oost te begeleiden en te bemiddelen naar de arbeidsmarkt. Waar bemiddeling naar de arbeidsmarkt een stap te ver is, wordt maatschappelijke participatie nagestreefd.
15
jaarverslag 2001
STAP
HOOFDSTUK 3: WIW, REA EN BEGELEID WERKEN
3.2 Wet Inschakeling Werkzoekenden
3.1Inleiding
De Wet Inschakeling Werkzoekenden (WIW), waarin ook de voormalige Banenpoolregeling en de Jeugdwerkgarantiewet zijn ondergebracht, is sinds 1 januari 1998 van kracht. De WIW is één van de arbeidsmarktinstrumenten die de gemeenten mogelijkheden biedt om een goed lokaal werkgelegenheidsbeleid te voeren. De WIW heeft tot doel om personen die (langdurig) werkloos zijn en aangewezen zijn op een uitkering te stimuleren tot deelname aan het arbeidsproces. Indien (her)intreding op de arbeidsmarkt (nog) niet mogelijk is, wordt maatschappelijke betrokkenheid vergroot middels het instrument sociale activering. STAP voert voor 7 gemeenten te weten Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Mierlo en Someren de WIW uit.
De afdeling WIW, REA en Begeleid Werken wordt aangestuurd door één teamleider. In het team WIW/REA zijn 9 consulenten werkzaam, waarvan één consulent naast de WIW ook belast is met de uitvoering van de REA. Het team Begeleid Werken omvat 5 consulenten. Ten behoeve van de gehele afdeling verrichten 2 medewerkers de administratieve ondersteuning.
De ‘harde kern’ van de werkloosheid wordt in toenemende mate bereikt. Voordat de kandidaten in de WIW kunnen instromen, is vaker gebruik gemaakt van instrumenten als arbeidstraining, zorg- en hulpverlening en sociale activering. Hierdoor wordt bij de Sluitende Aanpak voor jongeren ook gewerkt met voorbereidingstrajecten. Het inzetten van extra trainingen, scholing en zorg binnen de WIW, geldt overigens niet alleen voor nieuwkomers. Ook het realiseren van de doorstroom naar de reguliere arbeidsmarkt kost meer en meer moeite. De WIW krijgt te maken met steeds intensievere en langere trajecten.
WIW/Rea/Begeleid W erken Werken
WIW/REA
Begeleid W erken Werken
Doelgroepen van de WIW De Wet Inschakeling Werkzoekenden richt zich op werklozen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De doelgroep van de WIW bestaat uit de volgende groepen personen: • alle werkloze jongeren tot 23 jaar; • alle Abw, Ioaw, Ioaz- uitkeringsgerechtigden; • alle personen die langer dan één jaar werkloos zijn.
16
jaarverslag 2001
STAP die nog niet geschikt zijn voor (gesubsidieerd) werk. Zij hebben veelal diverse problemen van psychosociale en/of medische aard die deelname aan het arbeidsproces belemmeren. Het doel van scholings- en activeringstrajecten is deze problemen te verminderen, en mensen maatschappelijk te (her)activeren. Bij sociale activering kan het gaan om activiteiten als het verrichten van maatschappelijk nuttige taken, aanvullende scholing of persoonlijke begeleiding.
Voor de jongeren geldt een zogenaamde Sluitende Aanpak. De Sluitende Aanpak begint op het moment dat de jongere de school verlaat of werkloos wordt en dient uiteindelijk te leiden tot regulier werk. Met deze Sluitende Aanpak voor jongeren pogen wij te voorkomen dat jongeren langdurig werkloos zijn waardoor zij aan een situatie van werkloosheid en uitkeringsafhankelijkheid wennen. Na een werkloosheidsperiode van maximaal 1 jaar moet de jongere in het kader van de WIW een dienstbetrekking worden aangeboden. De arbeidsovereenkomst met een jongere wordt voor een bepaalde tijd aangegaan. STAP hanteert in principe een detacheringstermijn van een half jaar. Zo wordt de jongere de mogelijkheid geboden om bij verschillende werkgevers zoveel mogelijk werkervaring op te doen. Indien de jongere voor zijn of haar 23-ste jaar nog niet is uitgestroomd naar regulier werk, wordt nogmaals een dienstverband aangeboden. Deze arbeidsovereenkomst wordt dan aangeboden voor de duur van 2 jaar. Vanuit de praktijk blijkt dat niet iedere jongere in staat is een dienstbetrekking te vervullen. Redenen hiervoor kunnen zeer divers zijn: gebrek aan sociale vaardigheden, psychische problemen, motivatieproblemen, slecht beheersen van de Nederlandse taal, verslaving, ontbreken van een leefpatroon, huisvestingsproblemen etc.. Het voorbereidingstraject is een instrument om met name deze jongeren klaar te stomen voor een dienstbetrekking. Indien een voorbereidingstraject noodzakelijk is, neemt de jongere met behoud van een uitkering of kinderbijslag deel aan sociale activering, arbeidstraining of zorgactiviteiten. Instrumenten van de WIW De WIW kent de volgende drie instrumenten om mensen maatschappelijk te activeren en aan het werk te helpen: scholings- en activeringstrajecten, werkervaringsplaatsen en dienstbetrekkingen.
Werkervaringsplaatsen Werkzoekenden kunnen via de werkervaringsplaats tijdelijk werkervaring opdoen bij een werkgever in de markt- of collectieve sector met als uiteindelijke doel: reguliere bemiddeling. De werkgever ontvangt hiervoor een subsidie als tegemoetkoming in de loonkosten of als bekostiging van extra begeleiding of scholing. De werkervaringsplaatsen zijn bedoeld voor mensen die relatief snel (uiterlijk binnen 12 maanden) hun achterstand op de arbeidsmarkt kunnen inlopen. Dienstbetrekkingen WIW-dienstbetrekkingen zijn gesubsidieerde banen voor mensen die een langere periode werkervaring moeten opdoen. Dienstbetrekkingen zijn bedoeld om mensen zodanig te kwalificeren dat zij kunnen doorstromen naar reguliere banen. Daarnaast kan de WIW-dienstbetrekking worden ingezet voor mensen zonder doorstroomperspectief; zij kunnen werk krijgen via permanent gesubsidieerde banen. De werknemers komen in dienst van STAP en worden gedetacheerd bij een reguliere werkgever in de collectieve- of marktsector. Zowel voor jongeren als personen ouder dan 23 jaar wordt de dienstbetrekking in eerste instantie aangegaan voor bepaalde tijd. Zodra de jongere de leeftijd van 23 jaar bereikt, eindigt de arbeidsovereenkomst door middel van voorafgaande opzegging. Indien de jongere (nog) geen kans maakt op de reguliere markt, wordt een dienstbetrekking aangeboden conform de regelgeving bij werknemers ouder dan 23 jaar. De arbeidsovereenkomst bij werknemers ouder dan 23 jaar wordt tweemaal voor bepaalde tijd aangegaan, namelijk voor de termijn van 2 jaren
Scholings- en activeringstrajecten Scholings- en activeringstrajecten zijn in eerste instantie bedoeld voor mensen
17
jaarverslag 2001
STAP
en een termijn van maximaal 3 jaren. Indien blijkt dat de WIW-werknemer na 2 contracten van in totaal maximaal 5 jaar niet in aanmerking kan komen voor regulier werk, kan deze een arbeidsovereenkomst krijgen voor onbepaalde tijd. CAO WIW Eind 1999 is overeenstemming bereikt over een nieuwe landelijke CAO voor de WIW. De CAO heeft een looptijd van 1 juli 1999 tot 31 december 2002. In deze CAO is nog nadrukkelijker onderscheid gemaakt tussen de groep werknemers waarvoor inspanningen gericht moeten zijn op doorstroming naar de reguliere arbeidsmarkt èn de groep werknemers die langdurig op de WIW-dienstbetrekking is aangewezen. De pensioenvoorziening voor de WIW-ers is één van de belangrijkste - zo niet de belangrijkste - nieuwe regeling in de CAO. De pensioenregeling wordt gerealiseerd binnen het pensioenfonds WSW, maar met een aparte regeling. De pensioenregeling is gebaseerd op middelloon en geldt voor werknemers die ouder zijn dan 23 jaar. tenprocedure, met instemming van de WIW-ondernemingsraad, medio 2000 gerealiseerd. Ondernemingsraad De WIW schrijft voor dat WIW-werknemers medezeggenschapsrechten opbouwen bij de eigen werkgever. De gemeente is formeel de werkgever van de WIWwerknemers. De gemeenten hebben echter deze werkgeverstaken gemandateerd naar de uitvoeringsorganisatie van de WIW, namelijk STAP. Grondgedachte hierachter is dat de belangen beter vanuit één organisatie behartigd kunnen worden dan vanuit afzonderlijke gemeenten. In 1999 is één ondernemingsraad voor alle WIW- werknemers ingesteld. In het jaar 2000 is deze operationeel geworden. In de huidige ondernemingsraad voor WIW-werknemers hebben 6 personen zitting. Binnen STAP kan de ondernemingsraad van de WIW gebruik maken van de
18
faciliteiten als vergaderruimte, werkruimte voor secretariaat/archief, publiciteitsen communicatiemiddelen en andersoortige materiële voorzieningen. In 2001 zijn de leden van de ondernemingsraad WIW betrokken geweest bij het proces van samenwerking tussen Helso Helmond en STAP.
Resultaten In 2000 is het aantal dienstbetrekkingen voor zowel van jongeren als volwassenen licht gedaald. Een van de oorzaken heeft te maken met de plaatsing van WSW geïndiceerde met een WIW-dienstverband. In december 2001 is een twintigtal personen vanuit de WIW in dienst genomen bij Helso Helmond via een WSW-contract. Daarnaast is bij WIW-volwassenen meerdere personen in het kader van de actie screening ex-banenpool het dienstverband omgezet naar een ID-regeling (instroom/doorstroom). Het aantal aanmeldingen voor WIW-jongeren en –volwassenen blijft doorlopen. In 2001 werden 176 jongeren aangemeld en 102 volwassenen. De interne samenwerking tussen STAP en de afdeling WIW draagt zorg voor een sluitend traject. Veel kandidaten worden middels arbeidstraining klaargestoomd voor een WIW-dienstbetrekking. Deze intensieve contacten tussen Werkmaatschappij Overstappen en de afdeling WIW leiden tot grote voordelen van de cliënt. Te denken valt aan een ‘warme overdracht’ waarbij de cliënt door de consulent Werkmaatschappij Overstappen wordt begeleid naar de consulent van de afdeling WIW. Daarnaast wordt het traject zonder onderbrekingen of onnodige wachttijden voortgezet omdat STAP vanuit één locatie een compleet pakket aan reïntegratiediensten verleent. De instroomcriteria voor de WIW-dienstbetrekking zijn naar beneden bijgesteld. Dit heeft tot gevolg dat de consulenten van de WIW een intensievere begeleiding aan de cliënt bieden. Daarnaast heeft STAP goede afspraken gemaakt met de uitvoeringsinstellin-
jaarverslag 2001
STAP
gen (UVI’s) inzake inkoop van WIW-dienstbetrekkingen voor werkzoekenden met een WW, WAO, WAZ of Wajong uitkering. De samenwerkingsafspraken tussen de afdeling WIW en Helso Helmond zijn in 2001 gecontinueerd. Het instrument werkervaringsplaatsen wordt ingezet als onderdeel van de Sluitende Aanpak jongeren, als overbrugging bij uitstroom vanuit de WIW-dienstbetrekking en ten behoeve van andere werkzoekenden die door Arbeidsvoorziening zijn geïndiceerd voor een werkervaringsplaats. In 2001 is het aantal werkervaringsplaatsen bijna gehalveerd. Een oorzaak hiervoor is niet te noemen. Screening ex-banenpool Per 1 januari 2002 vervalt de afdrachtskorting op basis van de Wet Vermindering Afdrachten langdurig werklozen (WVA) voor ex-banenpoolers in de WIW. De oplossing voor het wegvallen van de afdrachtskorting is gevonden in het uitstromen van de werknemers uit de WIW. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan de uitstroom van de WIW-werknemers op de volgende wijze bewerkstelligd worden: screening van alle ex-banenpoolers; trajecten uitvoeren om ex-banenpoolers te laten doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt, dan wel de WIW-baan om te zetten in een instroombaan conform de regeling In- en Doorstroombanen. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt financiële middelen ter beschikking om bovenstaande maatregelen ter bevordering van de uitstroom te realiseren. Voor 2001 heeft STAP de opdracht gekregen om alle ex-banenpoolers in de WIW (133) uit de 7 gemeenten te screenen en waar mogelijk een traject aan te bieden. Het jaar 2001 heeft in het teken gestaan van de landelijke actie ‘screening exbanenpoolers’. Door STAP zijn in 2001 met alle 133 ex-banenpoolers één of
19
Ge me e nte
I n d ie nst 31-12-00
Aste n
I nstroom 2001
Uitstroom 2001
I n d ie nst 31-12-01
8
2
5
3
De urne
12
19
17
14
Ge me r t-Bake l
14
12
13
13
He lmo nd
29
52
49
32
6
6
8
4
Mie rlo
3
6
7
2
S o m e re n
5
1
3
3
77
98
102
71
L a a rb e e k
Totaal
Tabel 3: resultaten WIW jongeren: per gemeente het aantal dienstbetrekkingen eind 2000, in- en uitstroom en de eindstand in 2001.
Ge me e nte Aste n
I n d ie nst 31-12-00
I nstroom 2001
Uitstroom 2001
I n d ie nst 31-12-01
8
4
6
6
De urne
24
17
13
28
Ge me r t-Bake l
24
5
14
16
He lmo nd
135
67
81
121
L a a rb e e k
15
3
3
15
Mie rlo
12
4
4
12
S o m e re n
13
3
5
11
231
103
126
209
Totaal
Tabel 4: resultaten WIW volwassenen: per gemeente het aantal dienstbetrekkingen eind 2000, in- en uitstroom en de eindstand 2001. uitstroom en de eindstand in 2001.
jaarverslag 2001
Ge me e nte
I n d ie nst 31-12-00
I nstroom 2001
STAP
Uitstroom 2001
I n d ie nst 31-12-01
Aste n
2
2
2
2
De urne
7
5
7
5
Ge me r t-Bake l
4
3
6
1
He lmo nd
44
30
54
20
L a a rb e e k
5
1
6
0
Mie rlo
0
2
0
2
S o m e re n
0
5
1
4
62
48
76
34
Totaal
Tabel 5: resultaten WIW: per gemeente het aantal werkervaringsplaatsen eind 2000, in- en uitstroom en de eindstand in 2001. Re g ulie r
4
ID -re g e ling
6
W SW
2
Ove rle d e n
1
WAO
5
L e e f tijd
2
Ove rig
1
Totaal
21
Ook zal in 2001 het samenwerkingsverband tussen Helso Helmond en de afdeling WIW worden voortgezet. Er zal een maximale inspanning plaatsvinden om de kandidaten op de WSW-wachtlijst een tijdelijke WIW-dienstbetrekking te laten vervullen. Dit alles om te voorkomen dat de WSW- kandidaten vanwege een lange wachtlijst voor WSW-plaatsingen te lang werkloos thuis zitten. Voor 2001 heeft STAP een contract afgesloten met een bedrijf, dat zich bezighoudt met het dupliceren van video’s op het gebied van onder andere bedrijfsreportages en instructiefilms. In 2001 zijn vier personen in een traject genomen. Voor drie personen is in samenwerking met dit bedrijf een andere oplossing cq. werkplek gevonden. Eén traject is gestopt in verband met ziekte van de deelnemer.
3.3 Wet op de Reïntegratie Arbeidsgehandicapten De Wet op de (Re)integratie Arbeidsgehandicapten (REA) is sinds 1 juli 1998 in werking getreden. De wet REA is gericht op het voorkomen van uitval wegens arbeidsongeschiktheid en de (re)integratie van arbeidsgehandicapten in het arbeidsproces.
meerdere gesprekken gevoerd in het kader van deze actie. Voor alle personen is een trajectplan opgezet en waar mogelijk uitgevoerd richting reguliere arbeid, omzetting naar ID-regeling of andere uitstroom. De actie loopt nog tot juli 2002. Op 31 december 2001 waren in totaal 21 personen uitgestroomd.
20
Sinds 1999 voert STAP in opdracht van de gemeenten Deurne en Mierlo de wet REA structureel uit. Daarnaast heeft STAP in 2001 de wet REA ook incidenteel ingezet voor andere gemeenten. Sinds 2001 is dit uitgebreid. Voor de gemeenten Deurne en Mierlo voert STAP gehele reïntegratietrajecten (van intake tot en met bemiddeling en nazorg) uit. Bij de intake, oftewel het vooronderzoek, wordt door een consulent van STAP bekeken of het nodig en gewenst is om een REA-toets uit te voeren. De REA-toets omvat een medisch onderzoek en een arbeidskundig onderzoek. Bij een medisch onderzoek worden de medische beperkingen in relatie tot arbeid c.q. belastbaarheid door een verzekeringsarts vastgesteld. Middels het arbeidskundig onderzoek wordt door
jaarverslag 2001
STAP
een arbeidsdeskundige vastgesteld of een cliënt als arbeidsgehandicapte in de zin van de wet op de (re)integratie beschouwd kan worden. Als vaststaat dat een werkzoekende arbeidsgehandicapt is, stelt een consulent van STAP een (re)integratieplan op. In een (re)integratieplan wordt gemotiveerd aangegeven welke producten betreffende de diagnostische- aanbodversterkende of bemiddelende fase nodig zijn om een arbeidsgehandicapte weer aan het werk te krijgen. Naast het feit dat de wet REA als arbeidsmarktinstrument wordt uitgevoerd voor diverse gemeenten, wordt dit instrument zeer regelmatig ingezet voor cliënten die werkzaam zijn via de regeling Begeleid Werken of WIW. Zo kunnen werknemersvoorzieningen als begeleiding op de werkplek of werkplekaanpassingen (meubilair) worden gefinancierd vanuit de wet REA. Ook hiervoor geldt dat het aanbieden van een veelheid aan reïntegratiediensten vanuit één locatie een meerwaarde is voor zowel de cliënt als de werkgever. Doelgroep van de REA Zoals vermeld wordt de wet REA uitgevoerd voor gemeenten en waar mogelijk ingezet voor cliënten die werkzaam zijn via de regeling Begeleid Werken en WIW. Omdat de totale doelgroep van de wet REA zeer omvangrijk is en STAP de wet REA in opdracht van de gemeenten uitvoert, wordt de doelgroep omschreven vanuit de verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de (re)integratie van de arbeidsgehandicapten met een Abw-, Ioaw- of Ioaz uikering en arbeidsgehandicapten die werkzaam zijn via een WIW- dienstbetrekking. Daarnaast hebben de gemeenten in het kader van Sluitende Aanpak reïntegratieverantwoordelijkheid voor arbeidsgehandicapte jongeren in de leeftijd tot 23 jaar in het geval deze jongeren geen uitkering en geen dienstverband hebben.
21
Instrumenten van de REA De belangrijkste instrumenten om de plaatsing van arbeidsgehandicapten op de arbeidsmarkt te ondersteunen, zijn het plaatsingsbudget, het pakket op maat, de werknemersvoorzieningen en de proefplaatsing. Plaatsingsbudget Bij een arbeidsovereenkomst voor de duur van minimaal een half jaar met een arbeidsgehandicapte uit de gemeentelijke doelgroep kan de werkgever een verzoek voor een plaatsingsbudget bij de gemeente indienen. Het budget bij een fulltime dienstbetrekking voor een bepaalde tijd van 3 jaar bedraagt het eerste jaar ƒ 12.000,-, het tweede jaar ƒ 8.000,- en het derde jaar ƒ 4.000,-. Bij een parttime dienstverband en/of een dienstverband met een bepaalde tijd korter dan 3 jaar worden de bedragen naar evenredigheid verlaagd. De werkgever hoeft geen specificatie van de kosten op te geven. Pakket op maat (POM) Indien de kosten van reïntegratie hoger zijn dan ƒ 24.000,- kan de werkgever een begroting bij de gemeente indienen om de kosten van een plaatsing op maat te declareren. De te vergoeden kosten voor het pakket op maat kunnen betrekking hebben op loonkosten, training en begeleiding, omscholing en aanpassing van de werkplek.
jaarverslag 2001
STAP
Werknemersvoorzieningen Dit zijn voorzieningen die niet gebonden zijn aan de werkplek, maar aan de arbeidsgehandicapte zèlf. De werknemersvoorzieningen kunnen worden onderscheiden in vervoersvoorzieningen, jobcoaching en communicatievoorzieningen voor doven. De voorziening jobcoaching wordt nader omschreven in 3.4 Begeleid Werken. Proefplaatsing Een arbeidsgehandicapte kan voor een periode van maximaal een half jaar op proef werken bij een werkgever. Tijdens deze proefplaatsing ontvangt de arbeidsgehandicapte zijn uitkering en hoeft de werkgever geen loon uit te betalen. Zo kan de werkgever een indruk krijgen van het functioneren van de arbeidsgehandicapte, zodat bij een eventuele indienstneming onzekerheden daarover kunnen worden voorkomen. Aansluitend op een proefplaatsing kan de werkgever een beroep doen op plaatsingsbudget of pakket op maat. Resultaten Ge me e nte
In traje ct 31-12-00
Instro o m 2001
Uitstro o m 2001
In traje ct 31-12-01
De urne
4
26
8
22
Mie rlo
1
0
1
0
Aste n
0
1
1
0
Ge me r t-Bake l
0
1
1
0
He lmo nd
0
1
0
1
S o m e re n
0
1
1
0
Totaal
5
30
12
23
Tabel 6: resultaten REA voor de gemeenten Deurne en Mierlo: het aantal personen in traject eind 2000, de in- en uitstroom en het aantal personen in traject eind 2001.
22
3.4 Begeleid Werken Begeleid Werken is het totaal aan ondersteunende maatregelen voor een werknemer met een arbeidshandicap èn voor zijn of haar werkgever. De ondersteunende werkzaamheden zijn erop gericht om de werknemer met een arbeidshandicap middels een individueel trainings- en inwerkprogramma zelfstandig te leren functioneren op een werkplek. Bij ondersteuning naar de werkgever kan gedacht worden aan het verzorgen van een individueel inwerk- en begeleidingsprogramma op de werkplek, het aanpassen van de werkplek en het regelen van een loonkostensubsidie per werknemer met een arbeidshandicap. STAP voert onder de naam Begeleid Werken zowel de regeling P.O.: persoonlijke ondersteuning (Begeleid Werken via de wet REA) uit als de regeling Begeleid Werken (Begeleid Werken via de nieuwe wet op de sociale werkvoorziening: nWSW). Het werkgebied waarvoor STAP Begeleid Werken uitvoert, omvat de gemeenten: Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Mierlo en Someren. Doelgroep Begeleid Werken richt zich op arbeidsgehandicapte werkzoekenden (met name met beperkingen op lichamelijk of cognitief/verstandelijk gebied), die in staat zijn met aangepaste werkplekvoorzieningen te werken in een regulier bedrijf. STAP is sinds 2000 een officieel erkende jobcoach-organisatie op grond van de erkenningscriteria opgesteld door het LISV. Instrumenten Bij de methode Begeleid Werken gaat het om een gestructureerde werkwijze om mensen met een arbeidshandicap in een betaalde baan op de reguliere markt te plaatsen. De methode Begeleid Werken omvat een scala aan instrumenten. Intake en arbeidsintegratieplan Uitgebreid onderzoek naar de mogelijkheden en wensen van de werkzoekende in relatie tot de arbeidsmarkt. In een arbeidsintegratieplan worden de in te
jaarverslag 2001
STAP
zetten producten en wettelijke instrumenten beschreven, die nodig zijn om een werkzoekende te reïntegreren naar de arbeidsmarkt. Toeleiding en aanbodversterking Het versterken van de positie van de werkzoekende op de arbeidsmarkt middels o.a. scholing en training. Voorbeelden hiervan zijn arbeidstraining via Werkmaatschappij Overstappen, voorbereidingstraject WIW, trainingen praktische vaardigheden via Helso Helmond/Zebra of een cursus ter bevordering van de sociale vaardigheden (Goldstein). Bemiddeling Het vinden van passend werk op basis van de mogelijkheden en wensen van de werkzoekende. Begeleiding op de werkplek Het bieden van een individueel trainings- en inwerkprogramma op de werkplek. Nazorg Het verrichten van verdere begeleiding ter verzekering van het behouden van de baan. Tot slot dient opgemerkt te worden dat de consulenten van het team Begeleid Werken op verzoek van de individuele opdrachtgever alle of een combinatie van bovenstaand omschreven instrumenten van de methode Begeleid Werken kunnen bieden. Resultaten Er is een tweetal opmerkingen te maken bij onderstaande tabel. Op de eerste plaats wordt de regeling Persoonlijke Ondersteuning naast de 7 gemeenten ook voor kandidaten uit andere gemeenten ingezet. Deze kandidaten komen
23
via het netwerk binnen dat STAP heeft met organisaties als Bijzonder Onderwijs, Stichting ORO, Helso Helmond. Op de tweede plaats zijn de resultaten van de regeling Begeleid Werken via de nWSW exclusief het aantal personen op de wachtlijst. Ge me e nte
Pe rso o nlijke Ond e rste uning (REA)
To taal in traje ct (NW SW )
De urne
4
5
Mie rlo
2
3
Aste n
1
2
Ge me r t-Bake l
1
6
10
20
L a a rb e e k
0
4
S o m e re n
0
1
Ove rig e Ge me e nte n
2
2
20
43
He lmo nd
Totaal
Tabel 7: resultaten aantal personen in traject in 2001 middels de regeling Persoonlijke Ondersteuning (begeleid werken via de wet REA) en de regeling Begeleid Werken (begeleid werken via de nWSW).
jaarverslag 2001
STAP
LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN ABW BW CAO CWI I/D banen IOAW IOAZ Lisv NLP NWSW OR PO POM REA RI&E ROC ter AA SMO SUWI SWH SZW Uwv WAJONG WAO WAZ WEP WIW
WOR WSW WVA
Algemene bijstandswet Begeleid werken Collectieve arbeidsovereenkomst Centrum voor werk en inkomen Regeling in - en doorstroombanen Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidson geschikte werkloze werknemers Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidson geschikte gewezen zelfstandigen Landelijk instituut sociale verzekeringen Neuro linguïstisch programmeren Nieuwe wet op de sociale werkvoorziening Ondernemingsraad Persoonlijke ondersteuning Pakket op maat Wet op de reïntegratie arbeidsgehandicapten Risico inventarisatie en evaluatie Regionaal opleidingscentrum ter AA Stichting maatschappelijke opvang Structuur uitvoering werk en inkomen Stichting welzijn Helmond Ministerie sociale zaken en werkgelegenheid Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering jonggehandi capten Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen Werkervaringsplaats Wet inschakeling werkzoekenden
WW
24
Wet op de ondernemingsraden Wet sociale werkvoorziening Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekering Werkloosheidswet
jaarverslag 2001
STAP
Adressen: Hoofdvestiging Atlant Groep (Helso Helmond) : Montgomeryplein 6 5705 AX Helmond postbus 272 5700 AG Helmond telefoon: 0492 - 52 84 44 fax: 0492 - 52 84 05 Reïntegratie (STAP): Binnen Parallelweg 26-40 5701 PH Helmond Postbus 1000 5700 BA Helmond telefoon: 0492 - 50 28 00 fax: 0492 - 50 27 70 internet: http://www.atlantgroep.nl
25
