Jaarverslag
2012
Overheid doet stap terug, bewoners
doen stap
vooruit
Inhoud Voorwoord
1 Bijeenkomsten 7 1-1 Regionale praktijkdagen 7 1-2 Landelijke Bewonersdag 9 1-3 Landelijke Praktijkdagen 11
1-3-1 Landelijke actuele bijeenkomsten 11
1-3-2 Verdiepende themadagen 13
1-4 Zomerschool 15
2 Projecten 17 2-1 Kan wél! 17 2-2 Advies en service aan derden 19
2-2-1 Bewonersdeskundigen 19
2-2-2 Advies secretariaat 20
2-2-3 Voucher-community 20
2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk 21 2-4 Experiment BewonersBedrijven 23 2-5 Europees netwerk Community Enterprises 27
3 Communicatie 29 3-1 LSA BewonersBerichten 29 3-2 Internet 30 3-3 LSA Nieuwsflits 31 3-4 Twitter 32 3-4 Publicaties 32
4 Organisatie 37 4-1 Bewonersplatform 37 4-2 Bestuur 38 4-3 Personeel 39 4-4 Werkzaamheden LSA-secretariaat 40 4-5 Financiële verantwoording 41
Bijlagen 44 Ledenlijst Bewonersplatform 44 Overzicht Kamerleden en adoptiewijken 46
Overheid doet stap terug, bewoners doen stap vooruit In mijn huiskamer staat een beeldje van een vrouw. Dat beeldje kocht ik ooit in een wereldwinkel. De titel van dit beeldje is ‘een blijde stap vooruit’. De vrouw staat op een sokkeltje met haar armen wijd en haar linkerbeen vooruit. Aan dit beeldje moet ik denken, al schrijvend aan dit jaarverslag en reflecterend over het jaar 2012, over de situatie van de actieve bewoners in onze wijken. Bewoners doen een stap vooruit, maar is dit ook een blijde stap? Overheid doet een stap terug, maar is dit van harte? Nut en noodzaak kenmerken de houding die bewoners en overheid tegenover elkaar hebben ingenomen. De financiële crisis is de push-factor waardoor er meer aan de burger wordt overgelaten, maar is hier sprake van een visie? Is de verzorgingsstaat echt over zijn top heen? Verwarring alom. Het LSA heeft deze situatie al jaren zien aankomen. Wij voorzagen dat er minder geld naar de aandachtswijken toe zou gaan. En wij zagen dat de gaten die daardoor vallen alleen gedicht kunnen worden door bewoners die meer ruimte krijgen en nemen, ook om hun eigen wijkeconomie op gang te brengen. Vanaf 2009 kijken we al naar ‘community enterprises’ in Engeland. Wat werkt daar, wat niet? In 2012 zijn wij met die ervaringen aan de slag gegaan in de Nederlandse situatie. We ontwikkelden het experimentele project BewonersBedrijven. Bedrijven van, voor en door bewoners die tot doel hebben een buurt economisch, fysiek en sociaal te helpen ontwikkelen. Wij hadden minister Donner aan onze zijde en na zijn aftreden ook minister Spies. Wij ontvingen geld van de Nationale Postcode Loterij en van het Fonds Werken aan Wonen. En de initiatieven kwamen, actieve bewoners in verschillende wijken deinsden niet terug voor het nemen van verantwoordelijkheden en risico’s. Sterker nog, vele groepen stonden te popelen om eindelijk hun gang te gaan en hun ideeën uit te werken. Aan de landelijke en lokale overheden hadden we dan ook een duidelijk verzoek: laat ons onze gang gaan met dit experiment. Het kabinet viel, een nieuw kabinet trad aan. De trend om zaken naar de burger over te hevelen werd niet teruggedraaid en was niet terug te draaien.
4
LSA Jaarverslag 2012
Eind 2012 was het eerste BewonersBedrijf zo goed als in functie, al is de officiële opening in 2013 gehouden. Leeuwarden had de primeur. Het ontstaan van dit bedrijf waar bewoners het geheel voor het zeggen hebben, was een logische. Veel zaken werden in deze, als zeer arm bekend staande, wijk niet naar tevredenheid opgelost. Bewoners waren het zat, ze geloofden dat ze het zelf beter kunnen. Dan is de stap gauw gemaakt… een blijde stap. Namens het Bestuur, Joke Bakker Voorzitter LSA
Voorwoord
5
6
LSA Jaarverslag 2012
1 Bijeenkomsten Een belangrijk doel van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken (LSA) is het bevorderen van de uitwisseling van kennis en ervaring tussen bewoners en tussen bewoners en professionals. Actieve bewoners hebben een schat aan kennis en ervaring. Actieve bewoners worden meer dan ooit gevraagd om een leidende rol te spelen in de wijken. De overheid trekt zich terug, veel voorzieningen en ook welzijnswerkers worden wegbezuinigd. De bewoner krijgt de sleutelrol in de wijkenaanpak, in zowel beleidsontwikkeling als in de uitvoering. Het is ook daarom van groot belang dat actieve vrijwilligers in de aandachtswijken hun kennis met elkaar uitwisselen. En omdat het stedelijk vernieuwingsbeleid en het achterstandsbeleid aan veranderingen onderhevig zijn, is het belangrijk om de kennis van bewoners hierover up-todate te houden. Het LSA is de enige landelijke organisatie met een grote achterban van actieve bewoners uit de aandachtswijken. Wij weten welke kennisbehoeftes er zijn en kunnen daarom (studie)bijeenkomsten organiseren die toegespitst zijn op de rol van bewoners in de wijkaanpak. Onze doelgroep is de actieve en geïnteresseerde wijkbewoner. Extra aandacht besteden we aan het betrekken van bewoners die lid zijn van een bewonersorganisatie die participeert in de ontwikkeling en uitvoering van wijkgericht achterstandsbeleid. Het LSA heeft vele jaren ervaring met het organiseren van bijeenkomsten voor deze doelgroep. Het doel van deze bijeenkomsten is niet altijd hetzelfde. Er zijn informatieve bijeenkomsten gericht op het uitwisselen van kennis en ervaring. Daarnaast zijn er discussiebijeenkomsten gericht op een specifiek onderwerp en meer trainingsgerichte bijeenkomsten waarbij het gaat om het aanleren van vaardigheden of het zicht krijgen op het eigen functioneren als organisatie.
1-1 Regionale Praktijkdagen Onder de titel Buurten in de Regio organiseert het LSA regionale praktijkdagen. Deze kleinschalige en laagdrempelige dagen worden in de wijken georganiseerd rondom actuele thema`s. Deze dagen komen tot stand in samenwerking met de bewonersgroep van de betreffende wijk. Op de regionale praktijkdagen kunnen bewoners een kijkje nemen in de keuken van een collega-bewonersgroep. De uitwisseling van ervaringen, successen en problemen staat centraal. 1. Bijeenkomsten
7
Datum: 31 maart 2012 Stad: Amsterdam – Indische buurt Titel: Onbeperkt Oost Datum: 1 juni 2012 Stad: Eindhoven – Kruidenbuurt Titel: Aandacht voor de Kruidenbuurt Datum: 15 juni 2012 Stad: Dordrecht - Wielwijk-Crabbehof Titel: Van investeringen naar bezuinigingen. Wat wordt onze positie? Datum: 2 februari 2013 Stad: Groningen - Korrewijkweg en de Hoogte Titel: ‘Grunneger Power’ Datum: 23 maart 2013 Stad: Venray - Brukske Titel: Wat is nou Venray zonder Brukske?
Resultaten De opkomst van de regiodagen was goed, gemiddeld waren er 60 bezoekers (waarvan 33 de ondergrens was en 102 de bovengrens). De deelnemers aan de regiodagen waren bewoners uit aandachtswijken uit de gehele G31 en de 40+ wijken. De bijeenkomsten in 2012 duurden elk 4 tot 6 uur. Meer dan ooit voelden bewoners zelf de noodzaak om bepaalde veranderingen in de samenleving te bespreken. Op alle regionale bijeenkomsten kwamen de veranderende rol van de overheid en de hard om zich heen slaande crisis aan de orde. Ook de financiering van bewonersprojecten en van de herstructurering zijn onderwerpen die veelvuldig aan bod zijn geweest. Verschillende visies op de toekomst werden besproken. Zo bleek duidelijk dat er bewoners zijn die geloven in het maken van een eigen wijkeconomie en bewoners die meer gewend zijn om te strijden voor subsidies. Dit leverde ontzettend veel gesprekstof op Zo’n 10 procent van de bezoekers waren beroepskrachten en gemeentelijke bestuurders. Bij het merendeel van de bijeenkomsten was er een wethouder van de gemeente aanwezig. Ook de plaatselijke pers was vaak geïnteresseerd, zowel lokale kranten als regionale televisie en radio hebben aandacht besteed aan de regionale bijeenkomsten. Meer dan de afgelopen jaren zagen we LSA platformleden op de bijeenkomsten. Daar zijn we blij mee. Ten eerste omdat 8
LSA Jaarverslag 2012
het stuk voor stuk bewoners zijn die veel ervaring hebben in de wijken en erin geoefend zijn hun kennis te delen. Ten tweede omdat op deze regionale dagen de onderlinge band tussen de LSA-leden versterkt wordt. De deelnemers aan de regionale praktijkdagen hebben een verslag toegestuurd gekregen. Deze verslagen staan ook op onze website. Door de online verslagen bereiken de bevindingen van de bijeenkomsten ook veel geïnteresseerden die niet op de bijeenkomsten aanwezig waren. Het LSA had het voornemen om zes regionale praktijkdagen te houden. Dat is niet helemaal gelukt. Twee van de regionale bijeenkomsten zijn doorgeschoven naar het begin van 2013. Dit had grotendeels te maken met de drukke agenda van de (veelal overvraagde) actieve bewoners. De terugtrekkende gemeenten en woningcorporaties zorgen ervoor dat ze zelf nog meer gaten moeten dichten en minder tijd hadden voor het organiseren van een regiodag. Met dit in ons hoofd hebben we de Landelijke Bewonersdag gebruikt om naast een groot aanbod van workshops extra veel excursies te organiseren op deze bijeenkomst. Er waren 21 excursies naar bewonersprojecten in het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost. Deze excursies waren op dezelfde manier voorbereid als ‘normale’ regionale bijeenkomsten, in nauwe samenwerking met de bewonersgroepen.
1-2 Landelijke Bewonersdag Al 20 jaar organiseert het LSA de Landelijke Bewonersdag. Dit is de grootste jaarlijkse bijeenkomst voor bewoners uit aandachtswijken. Dit jaar vond de Landelijke Bewonersdag plaats op 3 november onder de titel: Bedrijvige Buurten. Ruim 850 actieve bewoners uit het hele land reisden af naar het swingende en energieke Amsterdam Zuidoost om tijdens de Landelijke Bewonersdag hun gezamenlijke betrokkenheid en inzet voor hun wijk te vieren. Het werd deze dag heel duidelijk: waar de (lokale) overheid zich steeds meer terugtrekt, nemen actieve bewoners steeds meer het heft in handen. Vorig jaar tijdens de Landelijke Bewonersdag presenteerde het LSA het Manifest van de Actieve Wijkbewoners aan toenmalig minister Donner. De boodschap luidde toen: bewoners willen hun maatschappelijke rol in de wijk oppakken, maar wel onder de strikte voorwaarde dat zij als volwaardige gesprekspartner worden gezien. Een jaar later blijkt dat bewoners dat niet alleen willen, maar het ook dóen. Zo zijn onder meer de eerste ‘pilots’ met kandidaat-BewonersBedrijven van start gegaan, nemen bewoners wijkaccommodaties over die zij zelf gaan beheren en staat de Buurtwet voor meer zeggenschap op de (politieke) agenda. Al deze initiatieven en méér stonden op het 1. Bijeenkomsten
9
programma van de Landelijke Bewonersdag in Zuidoost. Er waren zeven inhoudelijke workshops (bewonerscolleges genaamd) en 21 excursies naar projecten in het stadsdeel Zuidoost. De Landelijke Bewonersdag 2012 werd georganiseerd door het LSA in samenwerking met stadsdeel Amsterdam Zuidoost, de woningcorporaties Rochdale en Ymere, de Nederlandse Woonbond, het ministerie van BZK en actieve bewonersgroepen uit Amsterdam Zuidoost 3 november 2012
Amsterdam
Bedrijvige buurten
Resultaten De dag kende een hoge opkomst van 850 bewoners. Dat er weer vanuit veel gemeenten bussen waren geregeld om met groepen actieve bewoners samen af te reizen naar de Landelijke Bewonersdag zegt veel over de betrokkenheid van onze achterban. Het is nu een stuk moeilijker om het geld bij elkaar te sprokkelen voor dit busvervoer. Sommige bewonersgroepen hebben het dan ook uit eigen zak bekostigd, het heeft hen er niet van weerhouden te komen. Op de Landelijke Bewonersdag zijn er veel nieuwe contacten gemaakt tussen bewoners, oude contacten zijn opgehaald. Er is kennis gedeeld en veel vrijwilligers uit de wijken hebben hernieuwde energie gekregen om verder te gaan met hun onnoemelijk belangrijke werk. De nadruk van deze Landelijke Bewonersdag lag op de regie in eigen handen nemen. Actieve bewoners moeten in deze tijd niet meer afwachten, maar zelf de regie in handen nemen. En hoe dat moet en hoe er gefaciliteerd moet of kan worden door de overheid, daar werd over gesproken en daar werden voorbeelden van gepresenteerd. Ook werd gesproken over de teleurstelling die veel actieve bewoners uit de aandachtswijken ervaren nu het geld onder de wijkaanpak is weggevallen. Maar de positieve energie die overal te voelen was, zei dat deze bewoners niet bij de pakken neer gingen zitten. Als je niet wilt dat je buurt naar de knoppen gaat, is de keuze om zelf aan de knoppen te zitten onontkoombaar, was de algemene tendens. Het stadsdeel Amsterdam Zuidoost heeft de dag goed gebruikt om de positieve kanten van dit gebied te laten zien. Dit stadsdeel kampt met imagoproblemen en vond het belangrijk om te laten zien dat er naast de aanwezige reële problemen ontzettend veel positiefs te beleven is in Amsterdam Zuidoost. Dit is absoluut gelukt. Zowel de bezoekers als de pers waren positief onder de indruk van de bezochte plekken en projecten in dit stadsdeel. En er was veel persaandacht. Van het NCRV-programma ‘Altijd wat’, tot Buurtlink TV tot dagblad Trouw en lokale media uit het hele land, besteedden aandacht aan de dag. 10
LSA Jaarverslag 2012
Daarnaast is op en voorafgaand aan de dag erg veel gebruikt gemaakt van social media op. Dit heeft er voor gezorgd dat de dag gevolgd werd door een heleboel mensen die niet fysiek aanwezig waren op de Landelijke Bewonersdag. Deze social media-boost heeft ook tot een groot aantal nieuwe contacten geleid met organisaties en individuen. Verslagen van de dag zijn gepubliceerd op onze eigen website, onze site speciaal voor de Landelijke Bewonersdag (www.landelijkebewonersdag.nl), op onze blog en in ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten.
1-3 Landelijke Praktijkdagen Bij regionale bijeenkomsten zijn vaak de lokale praktijk en de lokale ervaringen het uitgangspunt, bij praktijkdagen is het thema van de dag maatgevend, dit onderwerp staat de hele dag centraal. Vanuit meerdere perspectieven (wijken, bewonersgroepen, disciplines) wordt een onderwerp nader bestudeerd en bediscussieerd. In 2012 heeft het LSA de praktijkdagen gekozen om twee verschillende soorten bijeenkomsten te houden. Eén gereserveerd voor een actualiteit: de landelijke actuele bijeenkomst en daarnaast inhoudelijk verdiepende bijeenkomst die meerdere keren gehouden worden, op meerdere locaties: de verdiepende dagen.
1-3-1 Landelijke actuele bijeenkomsten De landelijke actuele bijeenkomst is een bijeenkomst waarvan de vorm afhankelijk is van een actueel thema of onderwerp. Het onderwerp hoeft aan het begin van het jaar nog niet vast te staan. We hadden gepland om één van deze actuele bijeenkomsten te houden, maar doordat er in dit verslagjaar verkiezingen werden gehouden, besloten we ook daar aandacht aan te besteden in de vorm van een verkiezingsdebat. Dit debat valt onder het project Tweede Kamerleden adopteren een aandachtswijk. Onze Landelijke actuele bijeenkomst was de Praktijkdag Zelfbeheer Wijkaccommodaties. Dat thema was zeer actueel omdat steeds meer gemeenten buurthuizen als kostenpost zien in deze tijd waar hard bezuinigd moet worden. Hierdoor worden niet alleen veel buurt- en wijkhuizen resoluut gesloten. Ook wordt steeds vaker maatschappelijk vastgoed in handen gegeven van (groepen) burgers. Bewonersbeheer van maatschappelijk vastgoed is mogelijk, maar het heeft veel haken en ogen. Het LSA ziet dat er veel praktische informatie ontbreekt over dit onderwerp. Daarom wilden we graag een dag organiseren waarop mensen met kennis over dit onderwerp samen kwamen om van elkaar te leren. 1. Bijeenkomsten
11
22 september
Helmond
Praktijkdag zelfbeheer wijkaccommodaties
Praktijkdag zelfbeheer wijkaccommodaties Op zaterdag 22 september organiseerde het LSA een bijeenkomst over zelfbeheer van wijkgebouwen. Want wanneer het beheer van een gebouw door de gemeente overgedragen wordt, moet daar een flinke transformatieperiode aan voorafgaan. Bewonersgroepen moeten leren om met het beheer van vastgoed om te gaan. Daarvoor is kennis en ondersteuning nodig. Wat zijn de vooren nadelen van een buurthuis in zelfbeheer? Op de Praktijkdag Zelfbeheer wijkaccommodaties gaven veel verschillende betrokkenen (bewoners, politici, LSA-beroepskrachten) hun mening, ervaringen en ideeën over dit onderwerp door. Welke tools hebben bewoners nodig die een wijkhuis willen overnemen? We hebben discussies en workshops gehad over begrotingsdiscipline, statuten, vergunningen, personeelsbeleid, scholing, fondsenwerving, rechten en plichten, communicatie, samenwerking met andere maatschappelijke organisaties en beheerderrisico’s. Rond de 80 bezoekers die met deze thematiek bezig zijn, waren samen gekomen en hebben workshops gegeven en gevolgd. We hadden Klaas Folkerts gevraagd om de dag ter plekke in tekeningen te vangen. Een schot in de roos. Zijn tekeningen geven heel treffend aan wat er besproken werd op deze dag.
Resultaten landelijke actuele bijeenkomsten Op de praktijkdag over zelfbeheer van buurthuizen is enorm veel informatie gedeeld. Het is nog een erg nieuw gebied voor zowel bewoners als voor ambtenaren en politici en de behoefte aan informatie is erg groot. Er zijn veel inhoudelijke presentaties gegeven en er is veel discussie gevoerd. Op de dag zelf is veel gebruik gemaakt van social media, met name twitter. Zo werd de dag door een grote groep mensen gevolgd van een afstand. Achteraf is er door meerdere bloggers over de dag geschreven. Zelf hebben we de dag geprobeerd in woorden te vangen in ons blad LSA BewonersBerichten 108. Ook hebben we achteraf een korte enquête uitgevoerd onder de aanwezigen. Daaruit bleek dat zij tevreden waren over het informatieaanbod op de dag. Ook bleek dat er nog erg veel vragen zijn. Dat is een van de redenen dat wij volgend kalenderjaar nog meer aandacht aan dit actuele onderwerp willen besteden. We willen onder meer een online dossier maken met informatie over zelfbeheer. Het beoogde resultaat voor 2013 was dat er een landelijke actuele bijeenkomst zou hebben plaatsgevonden. Dat is gelukt.
12
LSA Jaarverslag 2012
1-3-2 Verdiepende themadagen De verdiepende dagen zijn bijeenkomsten met een breed gedragen inhoudelijk thema. Drie maal wordt hetzelfde programma aangeboden, op drie locaties in het land. Niet de locatie staat centraal, maar verdieping op een bepaald onderwerp. In 2012 hebben we ‘veiligheid en de rol van bewoners’ als onderwerp gekozen voor deze verdiepende dagen. 8 mei
Den Haag
Sterke burgers, veilige wijken
11 mei Emmen Sterke burgers, veilige wijken 29 september Utrecht
Zoek het lekker uit
Sterke burgers, veilige wijken Op 8 en 11 mei organiseerde het LSA de bijeenkomsten: Sterke burgers, veilige wijken. Twee keer de diepte in over het thema Veiligheid in de wijk. Een in Den Haag en een in Emmen. Het was de bedoeling om de bijeenkomst drie keer aan te bieden, maar in Utrecht waren er onvoldoende aanmeldingen om de bijeenkomst door te laten gaan. De bijeenkomsten werden ingeleid door Erik van Marissing, onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut. Na de introductie worden lokale voorbeelden van veiligheidsparticipatie besproken. In Den Haag werkt de bewonersorganisatie Transvaal Zuid met een buurtinterventieteam. Dat zijn bewoners die door de wijk lopen en een oogje in het zeil houden. Een sterk punt van de interventieteams is dat zij de buurt goed kennen en ook oog hebben voor kleine maar belangrijke zaken, zoals de hoge schuttingen die bewoners van de nieuwbouwwoningen allemaal neerzetten. Die maken het voor kwaadwillenden gemakkelijker om zich te verschuilen. Daarbij bevordert het de sociale cohesie in een wijk niet bepaald. In een buitendorp van Emmen, Nieuw Weerdinge, is een project gestart met burgerstraatcoaches. Binnen dit project gaan getrainde bewoners ’s avonds de straat op om kennis te maken met jongeren. Deze burgerstraatcoach probeert de contacten tussen jongeren en ouderen te verbeteren en het gesprek op gang te houden. Het project is gericht op veiligheid en samenwerking. De Eigen Kracht Centrale liet op beide dagen aan de hand van een korte film en concrete voorbeelden zien hoe je met behulp van de Eigen Kracht-methode conflicten kunt oplossen zonder dat daarbij een heel leger beroepskrachten aan te pas hoeft te komen.
1. Bijeenkomsten
13
Zoek het lekker uit! Doordat één van de drie verdiepende themadagen niet doorging, konden we een verdiepende bijeenkomst bieden aan onze platformleden. Dit hebben we gedaan in de vorm van een workshop tijdens een van onze platformvergaderingen in Utrecht op 29 september 2012. De alliantie Natuurlijk Samen heeft de workshop ‘Zoek het lekker uit!’ verzorgd. Er deden 10 platformleden en 3 medewerkers van het LSA-secretariaat mee aan deze workshop. Natuurlijk Samen is de Gay Straight Alliantie die zich richt op veiligheid in de wijk. Deze GSA is ontstaan vanuit het idee dat iedereen, of die persoon nu homo, hetero of iets anders is, het recht heeft op veiligheid in zijn of haar wijk. Natuurlijk Samen werkt actief aan preventie en bescherming. Tijdens de geanimeerde workshop gegeven door de actrices Hetty Heyting en Irene Kuiper werden de aanwezigen gevraagd om na te denken over de houding die mensen hadden in hun wijk. Opvallend was dat ongeveer de helft van de aanwezigen aangaf weleens te discrimineren, dat ongeveer 40 procent weleens zelf gediscrimineerd werd, dat ongeveer de helft af en toe een conflict had in de wijk. Daarbij viel op dat, hoewel lang niet iedereen zich veilig voelde in zijn of haar buurt, de meerderheid toch blij was met de eigen buurt.
Resultaten De beoogde resultaten waren dat er drie verdiepende dagen rondom hetzelfde inhoudelijke thema en programma zouden hebben plaatsgevonden, met minimaal 30 deelnemers per bijeenkomst. Dat is iets anders gelopen. De verdiepende bijeenkomsten ‘Sterke burgers, veilige wijken’ zijn twee keer gehouden. Een van de bijeenkomsten was afgelast omdat het minimale aantal aanmeldingen niet gehaald werd. De andere twee verdiepende dagen waren sterk en goed bezocht (in Den Haag 30 bezoekers en in Emmen 40 bezoekers). De bijeenkomsten hebben de aanwezigen aan het denken gezet over wat veiligheid is, wat het met mensen doet en wat men kan doen om de veiligheid te vergroten. Een belangrijke les is dat iedereen daar op zijn of haar eigen manier mee omgaat: de een kan en wil zich heel goed actief inzetten, de ander kan en of wil zich terughoudend opstellen en vooral meedenken of een oogje in het zeil houden. Het is duidelijk geworden dat veiligheid een zaak van iedereen is, zowel van professionals als van burgers en dat zij niet zonder elkaar kunnen. Er is over beide bijeenkomsten een uitgebreid verslag verschenen in ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten en op onze website. Tijdens de dagen hebben verschillende lokale media verslag gedaan. De workshop Zoek het lekker uit! was succesvol. De aanwezige platformleden hebben op een andere manier naar hun eigen leefomgeving gekeken en nage14
LSA Jaarverslag 2012
dacht over tolerantie en discriminatie. Een verslag van deze bijeenkomst is onder alle platformleden verspreid. Daarnaast heeft de alliantie Natuurlijk Samen aangeboden deze workshop gratis aan te bieden in een aantal wijken van platformleden. Diverse platformleden hebben hun interesse hiervoor aangegeven.
1-4 Zomerschool De Zomerschool is een meerdaagse cursus exclusief voor de LSA- platformleden. De training gaat in op onderwerpen die voor vrijwilligers in de wijk nuttig kunnen zijn. We organiseren nu drie jaar achter elkaar een zomerschool. In 2010 was er een trainingsbijeenkomst coachingsvaardigheden, in 2011 is er een training georganiseerd om de zogeheten dialoogmethodiek eigen te maken en een dialoogtafel voor te kunnen zitten. Dit jaar werd de tweedaagse bijeenkomst op zaterdag 25 en zondag 26 augustus gehouden in Antwerpen. Het thema van deze zomerschool was ‘verbinden en vernieuwen’. De 10 platformleden hebben samen met een LSA-medewerker veel bewonersprojecten bezocht in Antwerpen. Zo waren er veel bezoeken bij actieve bewoners in Antwerpens bekendste aandachtswijk Noord waarbij er aandacht was voor verbinding, stadsvernieuwing en innovatie. Onze leden hebben met veel bewoners en beroepskrachten gesproken over de situatie op het gebied van burgerinitiatief en participatie. Het was een leuk en leerzaam weekend, waar veel verbindingen zijn gelegd.
Resultaten Behalve dat het twee gezellige dagen waren waar onze platformleden een sterkere band hebben gekregen en waar ze hun kennis hebben gedeeld met elkaar, viel er ook wat te leren bij onze zuiderburen. Het was interessant om te zien waar de overeenkomsten en waar de verschillen zaten. Ook viel het op dat de leden door andere organisatiesystemen te zien, scherper naar de eigen organisatiesystemen konden kijken. Er is dan ook veel gesproken over de manier waarop bewonersorganisaties in Nederland zijn georganiseerd in vergelijking tot die in België, over de manier waarop beroepskrachten samenwerken met bewoners en de rol van de gemeente en de landelijke overheid in de beide landen. Over de zomerschool is een kort verslag geschreven en dat is verspreid onder onze leden.
1. Bijeenkomsten
15
16
LSA Jaarverslag 2012
2 Projecten Het LSA voert verschillende projecten uit. De projecten zijn verschillend van aard. Het uiteindelijke doel is altijd om bewoners te helpen hun wijk leuker en leefbaarder te maken.
2-1 Kan wél! In elke wijk in Nederland wonen mensen met hart voor ‘hun’ wijk. Zij hebben ideeën, plannen en zelfs dromen voor de wijk. Kan wél! daagt ze uit om dit te realiseren. Kan wél! is een project van het LSA dat zich richt op de activering van bewoners in hun eigen wijk. De werking van Kan wél! is simpel, we sturen een Kan wél!-coach de wijk in, gewapend met kennis, informatie en een eigen budget. Deze coach benadert actief mensen en daagt ze uit zelf een activiteit of project op te zetten in de wijk. De initiatiefnemers worden begeleid, zonder dat iets wordt overgenomen.
Resultaten In 2012 is het project Kan wél! verder in omvang teruggelopen. De projecten in Maastricht en Almere Stedenwijk zijn beëindigd op de overeengekomen data. Daarnaast zijn drie projecten in 2012 voortgezet en daarna verlengd tot eind 2013. Dat betreft twee projecten in Delft (Kan wél! Jong Buitenhof/Gilliswijk en Kan wél! Risicojongeren) en een project in Almere (Almere 40+ gebied: Staatsliedenwijk, Kruidenwijk en Stedenwijk).
Maastricht In Maastricht heeft welzijnsinstelling Trajekt een overeenkomst afgesloten om Kan wel in licentie uit te kunnen voeren in Maastricht en omgeving. Tot september 2012 heeft het LSA daar ondersteuning aan gegeven in de vorm van training en coaching. Vanaf die datum voert Traject Kan wél! uit in dit gebied en is het opgenomen in het activiteitenaanbod van Trajekt.
Almere Stedenwijk In Almere is het LSA gedurende de laatste vijf jaar actief geweest met het project Kan wél! in verschillende wijken in samenwerking met woningcorporatie Ymere. De eerste jaren in verschillende wijken met Kan wél! Jong en later met het project gericht op overlast gevende jongeren in de Stedenwijk. Per 1 juli van 2. Projecten
17
2012 is dit project afgesloten. De inzet van de LSA-coaches heeft ertoe geleid dat de overlast in Stedenwijk door een groep jongeren vrijwel geheel is verdwenen en dat de Jongerenorganisatie Stedenwijk is opgericht door een aantal van hen. Daarnaast is een aantal jongeren naar scholing of werk begeleid en zijn er contacten gelegd tussen deze jongeren en het regulier welzijnswerk (De Schoor), met de bewonersorganisatie en de politie. Tot slot is een van de oudere jongeren een opleiding gaan volgen tot jongerenwerker en is een stage geregeld bij de Schoor. Een afsluitende bijeenkomst zal in 2013 plaatsvinden omdat in de tweede helft van 2012 nog afrondende werkzaamheden hebben plaatsgevonden..
Kan wél Jong! risicojongeren Delft Gillisbuurt (40+) Dit project is in een later stadium gestart dan het project in Almere Stedenwijk. Het heeft dezelfde doelstelling, maar is gericht op de Gillisbuurt in Delft. In 2012 is het project voortgezet en steeds meer gericht op coaching van jongeren richting werk en samenwerking met instanties die daarbij een rol kunnen spelen. De activering van deze jongeren met als doel dat ze zelfstandig activiteiten zouden kunnen ontwikkelen of zelfs een organisatie zouden oprichten zoals in Almere bleek na vele pogingen niet haalbaar. De inzet voor 2013 is dan ook gericht op coaching van individuele jongeren en op samenwerking met de reguliere welzijnsinstelling voor zover dit binnen de leeftijdscategorie valt waar deze instellingen zich conform gemeentelijk beleid op richt.
Kan wél! Jong Buitenhof Dit project loopt sinds 2009 en richt zich op jongeren van 10-14 jaar. In deze periode zijn veel jongeren actief geworden en is een aantal projecten gestart, zoals de Gilliswinkel en een hang-out plek voor meiden, die nog steeds doorlopen. Een van de doelstellingen is de overdracht van de Kan wél!-methodiek en de Kan wél!-projecten aan de lokale welzijnsinstelling. Dat is nog niet volledig gelukt, maar er is wel een steeds intensievere samenwerking. Dit project is in 2012 uitgebreid naar een groter werkgebied, met meer personeelsinzet en financiering door meerdere woningcorporaties, Fonds 1818 en de gemeente samen. Er zijn gedurende het hele jaar twee buurtcoaches actief geweest in dit gebied. Dit heeft geresulteerd in een groot aantal activiteiten die zijn uitgevoerd door jongeren van 10 tot 14.
Kan wél! Jong Almere 40+ Na een korte pauze aan het begin van 2012 wegens een personeelswisseling is het project Kan wél! Jong gecontinueerd in Almere in het 40+ gebied.(Kruiden18
LSA Jaarverslag 2012
wijk, Staatsliedenwijk en Stedenwijk). Er is in die tijd een stevig netwerk van jongeren en buurtbewoners opgebouwd die actief worden in hun eigen project. Vanuit Almere heeft een gezamenlijk bezoek aan de Landelijke Bewonersdag in Amsterdam Zuidoost plaatsgevonden.
2-2 Advies en service aan derden Het LSA krijgt veel advies- en servicevragen. Onder de titel ‘Advies en service aan derden’ brengen we een aantal activiteiten onder één noemer:
2-2-1 Bewonersdeskundigen Bewoners zijn de deskundigen in de wijk, dat roept het LSA al lang. Maar dat betekent natuurlijk niet dat elke bewoner of elke bewonersgroep alle deskundigheid in huis heeft. Met elkaar hebben we dat wel. Dat is het idee achter het project Bewonersdeskundigen. Het LSA heeft een netwerk van ervaren bewoners opgezet die andere bewoners kunnen adviseren. Dit netwerk heeft op dit moment veertien Bewonersdeskundigen. Allemaal mensen die al jaren actief zijn in hun wijk. Ze hebben ieder hun eigen expertises en kunnen en willen andere bewoners adviseren. De bewonersdeskundigen zijn vrijwilligers uit het hele land die van het LSA een training coachingsvaardigheden hebben gehad. Zij kunnen adviezen geven over uiteenlopende onderwerpen die zich kunnen aandienen rond herstructurering, wijkaanpak en bewonersparticipatie. Naast dit advieswerk kunnen onze bewonersdeskundigen ook worden ingezet op congressen en seminars op het gebied van bewonersparticipatie. Bewonersdeskundigen zijn ervaringsadviseurs die zelf in een bewonersorganisatie hebben gewerkt of nog werken. Zij adviseren andere bewoners die ergens mee zitten. Een enkele keer kan bij een specifieke vraag een professional worden ingezet via het LSA. De kosten worden door de lokale partij zelf gedragen.
Resultaten Het netwerk van bewonersdeskundigen is gegroeid, mede door een oproep in ons blad LSA Bewonersberichten. Er zijn nu veertien Bewonersdeskundigen. Er zijn in dit kalenderjaar verschillende deskundigen ingezet, soms voor korte vragen, soms voor langere trajecten. In totaal is vijftien maal een beroep gedaan op de Bewonersdeskundigen. Het beoogde aantal was tien maal, dat is dus ruimschoots behaald.
2. Projecten
19
2-2-2 Advies secretariaat Alle vragen die bij het secretariaat binnenkomen worden verdeeld en doorgegeven aan de LSA-beroepskracht die het meest geschikt daarvoor is, dan wel er op dat moment tijd voor kan vrijmaken. Er komen bij het LSA vele adviesvragen binnen. Veel voorkomende onderwerpen zijn: vragen over vouchers en andere door het LSA ontwikkelde methodieken (ABCD, Kan wél, BewonersBedrijven), vragen om een bijdrage te leveren aan presentaties, lezingen, deelname aan debatten en rondetafelgesprekken, bepaalde vormen van samenwerking (methodiekbeschrijvingen) et cetera. Bewoners krijgen voorrang op adviesvragen van professionele organisaties.
Resultaten Het LSA-secretariaat krijgt zeven tot twaalf adviesvragen per week binnen. Het heeft in 2012 dus honderden vragen per mail, twitter en telefoon behandeld. We hebben adviesgesprekken gevoerd, interviews afgegeven aan landelijke en lokale media, meegewerkt aan studieopdrachten en speeches gehouden op verschillende conferenties en bijeenkomsten van derden.
2-2-3 Voucher-community We wilden een interactieve website over bewonersinitiatieven opzetten met als doel de informatie en de kennis die is opgedaan door bewoners te borgen. De site wilden we door een aantal bewoners zelfstandig laten beheren en laten aanjagen. Met deze community waren we eind 2011 gestart. De online community blijkt echter niet goed te werken. Bij navraag waarom bewoners niet actief zijn op de community is het meest gehoorde antwoord dat ze het te druk hebben met alles wat er nu in de wijken gebeurt. De actieve bewoners zijn met andere dingen bezig dan met het borgen van kennis. Buurthuizen worden gesloten, welzijnswerkers worden ontslagen en budgetten vallen weg. De vrijwilligers in de wijken zijn keihard aan het werk om de gaten op te vullen die nu overal in de wijk zichtbaar worden. Daarnaast blijkt dat fysieke ontmoetingen (regionale bijeenkomsten, platformvergaderingen, praktijkdagen) veel beter werken om kennis te verspreiden bij onze achterban. Daar zijn wel digitale media bijgekomen zoals Twitter en (beperkter) Linked-in en Facebook, maar een forumachtige community blijkt niet aan te slaan.
20
LSA Jaarverslag 2012
2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk Voor dit project sluiten bewoners uit een aandachtswijk een overeenkomst met Tweede Kamerleden die geldig is voor de hele kabinetsperiode. De Kamerleden adopteren een wijk. Elk Kamerlid geeft individueel invulling aan het adoptieouderschap. Door middel van dit project kunnen Kamerleden de uitvoering en effecten van wijkbeleid aan de hand van de ervaringen van bewoners volgen. En bewoners van aandachtswijken kunnen in de keuken kijken van de landelijke politiek, waardoor er meer wederzijds begrip ontstaat. Het LSA volgt via de bewoners hoe deze contacten verlopen en publiceert daarover in het kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Op vergaderingen van het Bewonersplatform worden ervaringen van bewoners uitgewisseld. In het contract tussen bewoners en Kamerleden is opgenomen dat de Kamerleden een bezoek van de wijkbewoners aan de Tweede Kamer zullen organiseren. De intensiviteit van het contact tussen het Kamerlid en de wijkbewoners is mede afhankelijk van de persoonlijke invulling van de adoptie door de Kamerleden blijkt in de praktijk te variëren. Een aantal Kamerleden bezoekt de wijk af en toe en een aantal vrij frequent, soms zelfs maandelijks. In het kalenderjaar is het kabinet gevallen en daarmee zijn de overeenkomsten komen te vervallen. In 2013 zullen we alle Tweede Kamerleden opnieuw benaderen met de vraag of ze een aandachtswijk willen adopteren. Daarna zullen we hen koppelen aan de bewoners en hun organisaties in de aandachtswijken. Doordat het een verkiezingsjaar was, hebben we een politiek debat gehouden met Tweede Kamerleden getiteld Politiek debat: Zeggenschap in de wijk Op 31 augustus vond in het Utrecht dit debat plaats. De zaal in Winkel van Sinkel in Utrecht waar het LSA verkiezingsdebat werd gehouden, was tot de laatste stoel bezet. Rond de 100 actieve bewoners uit het hele land waren naar Utrecht gekomen om van de politici te horen hoe zij denken over de wijkaanpak en zeggenschap voor bewoners. Het laatste kabinet had de wijkaanpak in zijn regeerperiode links laten liggen en de geldkraan dichtgedraaid. Hoe nu verder? En waar (lokale) politici vaak de mond vol hebben over inspraak, hebben bewoners vaak weinig tot niets in te brengen. Dat kan anders: bijvoorbeeld door rechten van bewoners vast te leggen in een buurtwet zoals onze directeur Henk Cornelissen tijdens het debat betoogde. Bewoners moeten in hun wijk meer zeggenschap krijgen, daar bleken de meeste politieke partijen het over eens. Maar wil de landelijke politiek rechten van bewoners ook in een buurtwet vastleggen, zoals het LSA bepleit? GroenLinks en PvdA zeiden volmondig ‘ja’, andere partijen waarderen het initiatief, zo bleek tijdens het debat van LSA Bewoners op vrijdag 31 augustus in Utrecht. 2. Projecten
21
Aan het verkiezingsdebat op 31 augustus in Utrecht deden mee: Brigitte van der Burg (VVD) Jacques Monasch (PvdA) Maureen van der Pligt (SP) Arne Schaddelee (CU) Bart Vink (D66) Linda Voortman (GroenLinks) Jeannette Winters (DPK) Gert Boeve (CDA)
Resultaten Tot de val van het kabinet heeft het project goed gedraaid. Er waren 35 Kamerleden die samen 40 wijken hadden geadopteerd. Het debat was zeer geslaagd. Er was een hoge opkomst van ruim 100 bezoekers. Tijdens het debat heeft een flink aantal bewoners meer inzicht gekregen in de standpunten op het gebied van de wijkaanpak en burgerkracht van politici van verschillende partijen. En daarmee konden ze een weloverwogen stem uitbrengen tijdens de verkiezingen. Daarbij heeft het LSA duidelijk kunnen maken wat wij als mogelijkheden zien om een stap verder te gaan dan bewonersparticipatie. Het idee van een ‘buurtwet’ om bewoners een sturende rol te kunnen geven in de wijk, is bij veel mensen geland. De aanwezigen waren erg positief over de dag. Het bleek dat men het erg nuttig vond om inzicht te verkrijgen over de standpunten van politici (en daarmee politieke partijen) over dit onderwerp, zeker omdat er verder erg weinig aandacht voor was in zowel de media als de verkiezingsprogramma’s. Achteraf is er een uitgebreid verslag verschenen op de website van het LSA en in het kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Ook was er veel persaandacht. Twee radiozenders, lokale televisie en meerdere regionale kranten hebben vooraf en achteraf aandacht besteed aan het debat. Het beoogde resultaat was dat er 45 wijken geadopteerd zouden zijn door Kamerleden. Die groei hebben we niet kunnen realiseren vanwege de val van het kabinet. Ook hadden we beoogd een landelijke activiteit uitgevoerd te hebben rond het adoptieproject. Dat is gebeurd.
22
LSA Jaarverslag 2012
2-4 Experiment BewonersBedrijven Met ons experimenteel project BewonersBedrijven willen we 10 tot 15 bewonersgroepen bedrijven helpen opzetten van, voor en door bewoners. Op verschillende plekken, verspreid over het land, gaan bewoners een onderneming opzetten die tot doel heeft hun buurt economisch, fysiek en sociaal te helpen ontwikkelen. Het Experiment BewonersBedrijven is gestart met een aantal basisprincipes. Deze zijn afgeleid van de principes van de Engelse Development Trusts en Community Enterprises en vertaald naar de Nederlandse situatie. Het project is een experiment en dat betekent dat we de principes gaandeweg en met de ervaringen die we opdoen verder uitwerken. Het LSA begeleidt de BewonersBedrijven intensief bij de ontwikkeling van het ondernemingsplan, het samenstellen van het bestuur en het vinden en coachen van een zakelijk leider. Daarnaast wilden we deze opstartende BewonersBedrijven graag toegang bieden tot startkapitaal van maximaal 200.000 euro om ze daadwerkelijk de kans te geven om in twee jaar tijd een gezond en duurzaam BewonersBedrijf op te zetten. Na deze twee jaar moeten ze in staat zijn helemaal op eigen kracht te draaien. In 2011 hebben we al een toezegging van het Fonds Werken aan Wonen gekregen voor een bijdrage van maximaal 700.000 euro, bestemd als startkapitaal voor die projecten die een raakvlak hebben met het Fonds. In 2012 hebben we van de Nationale Postcode Loterij een schenking van 1.000.000 euro ontvangen om de BewonersBedrijven van startkapitaal te voorzien. In 2012 hebben we hiermee een aantal kandidaat-BewonersBedrijven al kunnen voorfinancieren met relatief kleine bedragen om de opstartfase te bespoedigen. En we hebben het eerste startkapitaal van ca 180.000 euro toegezegd aan BewonersBedrijf Heechterp-Schieringen in Leeuwarden. Dit bedrag is in 2013 overgemaakt.
Resultaten Uitvoering in 2012 In januari van 2012 is de uitvoering van het project begonnen met de aanstelling van een projectleider. In maart 2012 is er ook een projectmedewerker aangesteld. De projectunit van het LSA voor dit experiment bestaat uit een projectleider (0,78fte) een projectmedewerker (0,89 fte) en een aantal uren (+/- 0,2 fte) projectcoördinatie vanuit de reguliere bezetting van het secretariaat (directie). 2. Projecten
23
In de periode januari tot mei 2012 zijn verdere gesprekken gevoerd met de potentiële experimentgroepen. Ook zijn er andere voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd zoals het aantrekken van een beoordelingscommissie, het maken van afspraken over de samenwerking met onderzoeksinstituut OTB in het kader van het onderzoek van OTB, het aanleggen van documentatie, de start van een website en dergelijke.
Samenvatting eerste lessen 2012 Na een jaar van hard werken is het eerste startkapitaal door het LSA op advies van de beoordelingscommissie toegekend aan het BewonersBedrijf Heechterp Schieringen. Dit BewonersBedrijf richt zich echt op het verlenen van (publieke) diensten om daarmee uiteindelijk ook reguliere banen te creëren voor bewoners in de wijk. Denk hierbij aan afvalbijzetpreventie, de schoonmaak van portieken, groenonderhoud en catering. Daarnaast zijn er drie kandidaat-BewonersBedrijven die binnen een korte tijd van start kunnen gaan. Zij hebben een beoogd zakelijk leider, een kandidaat-bestuur en werken aan de laatste details van het ondernemingsplan. Bij deze kandidaatBewonersBedrijven staan mensen te trappelen om een ruimte te huren, een stadstuin aan te leggen en hun handen uit de mouwen te steken in de wijk. De overige kandidaat-BewonersBedrijven zullen waarschijnlijk in de tweede helft van 2013 starten, maar hebben in 2012 al bergen aan werk verzet. Daar worden onder andere bijzondere activiteiten ontwikkeld op het gebied van duurzame energie, naschoolse activiteiten en een sportterrein. Dat er in 2012 al een BewonersBedrijf gestart is en er nog drie op het punt staan om te starten is, zeker achteraf gezien, een geweldig resultaat. Zowel voor de betrokken initiatiefnemers als de mensen van het LSA die dit hebben begeleid. Dat is nu achteraf te zeggen, omdat we een jaar ervaring hebben en meer inzicht hebben in de hoeveelheid werk dat dit project met zich meebrengt en wat er allemaal geregeld moet worden voordat een BewonersBedrijf kan starten. Het project is enorm vernieuwend en dat brengt terughoudendheid, uitdagingen en daardoor vertragingen met zich mee We moeten constateren dat de oorspronkelijke planning van 6-10 BewonersBedrijven die in 2012 zouden starten niet gehaald is en we meer geïnvesteerd hebben in begeleidingsuren. De focus heeft gelegen op directe begeleiding van groepen en de coaching en training van de trekkers van de initiatieven. De eerste uitwisseling met Engeland staat gepland voor maart 2013, daarna zal ook de eerste bestuurderstraining ontwikkeld worden. De planning hebben we dus wat bijgesteld, daarbij kunnen we leren van de ervaringen die we hebben opgedaan en dit verwerken in een nieuwe meer realistische planning. 24
LSA Jaarverslag 2012
Welke belangrijke algemene lessen zijn er te leren uit dit eerste jaar: • Het proces dat doorlopen moet worden met een groep bewoners die dit voor het eerst doen, kost meer tijd dan gedacht. Ongeacht de samenstelling van de groep en de omstandigheden in de wijk, die zeker van invloed zijn, is voorbereidingstijd van een jaar waarschijnlijk de ondergrens. • De aanwezigheid van een persoon in de groep die zich ontwikkelt /opwerpt als (potentieel) zakelijk leider met acceptatie van de groep kan het proces versnellen. • De afwezigheid van een dergelijk persoon of iemand die die rol ambieert maar niet over de juiste kwalificaties beschikt, vertraagt het proces. • De zoektocht naar de activiteiten die men wil gaan doen en het ‘verdienmodel’ (dus hoe genereren we op termijn voldoende inkomsten) is in veel gevallen sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van een geschikte accommodatie tegen een lage prijs. • Bij groepen die al geruime tijd bezig zijn, dreigt na een aantal maanden de dynamiek te verdwijnen omdat het steeds bij praten blijft. Het is motivatieverhogend als naast praten ook iets georganiseerd wordt zoals een buurtavond of een activiteit. • De discussie over een te kiezen juridische vorm vraagt veel tijd en is behoorlijk theoretisch en soms erg principieel. Gezien de beperkingen van het wettelijk juridisch kader dat nu geldt, kiezen wij ervoor een aantal voorbeeldstatuten op te stellen waar men uit kan kiezen en waar men naar keuze bepaalde elementen kan toevoegen, zoals een adviesraad of certificaathouders. Tot nu toe blijkt een stichting nog steeds het best te passen in de Nederlandse situatie. • Het nemen van uniforme maatregelen (iedereen gelijk behandelen) is in deze experimentele periode waarschijnlijk niet echt verstandig. Zo waren van de 6 met 7.500 euro gefinancierde kwartiermakers-fase-initiatieven, 5 initiatieven na de periode van 3 maanden niet klaar voor de start. Op zich is een kwartiermakers-fase bruikbaar als startperiode. Voorwaarde is wel dat het plan zover is dat het binnen drie maanden kan worden afgemaakt en een zakelijk leider aanwezig/bekend is. • Over de bereidheid van de lokale partners om samen te werken met een BewonersBedrijf is in algemene zin alleen op te merken dat dit sterk verschilt. Bij de meeste gemeenten is er nog geen vastgesteld beleid voor. Dat kan gunstig zijn zoals in Leeuwarden, Emmen, Sittard en Haarlem maar ook ongunstig zoals in Arnhem en Venray. Daar waar wel een beleid is voor het afstoten van wijkaccommodaties, zoals in Amersfoort, is het moeilijk omdat het BewonersBedrijfconcept raakt aan zelfbeheer, maar er ook van af wil wijken. In een aantal gemeenten zijn woningcorporaties positief (Leeuwarden) of zeer positief zoals in Arnhem. 2. Projecten
25
Organisatie van het project Achteraf gezien is de keuze om met één begeleider voor alle initiatieven te werken geen juiste keuze geweest. Door de grote geografische spreiding van de initiatieven en de langere voorbereidingsduur is de belasting voor één persoon te hoog. Met andere woorden: omdat de begeleider fysiek maar op één plaats tegelijk kan zijn, is de tijdsduur tussen de gesprekken met de verschillende initiatieven langer dan wenselijk om het tempo en de dynamiek er in te houden. Ook de lange reistijd is daar debet aan. Daarom is eind 2012 besloten het proces te versnellen door meerdere mensen in te zetten op het belangrijkste onderdeel: de begeleiding van het proces van initiatiefgroep naar bestuur van een BewonersBedrijf en alles wat daar bij komt kijken. Doordat meerdere personen tegelijkertijd een of twee groepen begeleiden kan veel tijdwinst gemaakt omdat één persoon onmogelijk het aantal van 6 of meer groepen dezelfde aandacht en tijd kan geven die 3 of 4 personen kunnen geven. Vooral in de afrondende fase is er een piek aan tijdsinvestering nodig om tot een goed resultaat te komen, dat hebben we ervaren in Leeuwarden.
Beoordelingscommissie De beoordelingscommissie heeft, na evaluatie van de eerste echte beoordelingssessie, haar rol nader gedefinieerd: • Het advies richt zich op 3 hoofdonderdelen; financiële haalbaarheid, maatschappelijk rendement en ondernemend vermogen van de initiatiefgroep en de zakelijk leider • Startkapitaal wordt op jaarbasis gefaseerd toegekend, na 1 jaar wordt getoetst of de (financiële) doelstellingen zijn gehaald. De commissie brengt bij twijfel opnieuw advies uit over tweede fase • Het LSA is verantwoordelijk voor het toekennen van startkapitalen
Overdracht kennis en informatie In 2012 is een begin gemaakt met dossiervorming en de verspreiding van de informatie via de website(s) over het experiment. Presentaties aan derden op conferenties heeft zich beperkt tot de hoofdlijnen omdat de lokale uitvoering nog niet is gestart. OTB Delft doet onderzoek naar de uitvoering van dit project gedurende de drie jarige looptijd hiervan. Hoofddoel is kennis en inzicht verwerven over de haalbaarheid en maatschappelijke effecten van dit experiment waarvan de principes gebaseerd zijn op de Engelse community enterprises.
26
LSA Jaarverslag 2012
2-5 Europees netwerk Community Enterprises Op initiatief van de Britse samenwerkingspartner Locality heeft het LSA zich aangesloten bij het EU programma ‘Europe for Citizens’ dat de opmaat moet vormen voor de samenwerking tussen een aantal non-profitorganisaties die in eigen land werken aan de (economische) veerkracht van wijken en buurten. Het gaat naast Locality en LSA om Fritidsforum (Zweden), Aieplous (Griekenland) en de Finse Federatie van Settlements (Finland). Doel is onderlinge samenwerking en uitwisseling van lokale praktijken en beïnvloeding van Europese regelgeving ten aanzien van de (economische) veerkracht van wijken en buurten, community enterprises spelen hier een belangrijke rol in. De pilot wordt mede gefinancierd door de EU en is van start gegaan in augustus 2012 en duurt tot en met mei 2013. In november 2012 zijn alle deelnemende partners in Bristol bijeen geweest voor het startoverleg. In de projectperiode zal een aantal nationale bijeenkomsten en uitwisselingsbijeenkomsten gehouden worden. De pilot wordt afgesloten met een conferentie van alle partners in mei 2013 die door het LSA in Nederland georganiseerd zal worden.
Resultaat Met de internationale partners is op de jaarlijkse conferentie van Locality veel gesproken over de verschillen en overeenkomsten in visie van de deelnemende non-profitorganisaties over de economische veerkracht van buurten en wijken. Het was erg interessant om samen over de nieuwe internationale beweging te spreken waarin burgers het roer in eigen hand nemen in tijden van crisis. Tijdens de verdiepende gesprekssessies is een planning gemaakt van de werkbezoeken en de eindconferentie.
2. Projecten
27
28
LSA Jaarverslag 2012
3 Communicatie Communicatie speelt een grote rol in de organisatie. Ons communicatiebeleid heeft verschillende doelstellingen. We communiceren om onze achterban op de hoogte te houden van de ontwikkelingen binnen het LSA, in het overheidsbeleid en in de wijken. En we communiceren met het doel om (potentieel) geïnteresseerden te informeren over de mogelijkheden, rol en de positie van bewoners binnen het bestaande overheidsbeleid. De digitale communicatie speelt een steeds grotere rol ten opzichte van de gedrukte media. Ons communicatiebeleid is erop gericht om de digitale media en de traditionele media elkaar te laten ondersteunen.
3-1 LSA Bewonersberichten Ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten bericht over ontwikkelingen in de wijken, in het overheidsbeleid en binnen het LSA. Dit gebeurt in de vorm van reportages, interviews, kort nieuws en achtergrondverhalen. Een abonnement op het blad is voor bewonersorganisaties en andere betrokkenen bij het stedelijk vernieuwingsbeleid en het achterstandsbeleid kosteloos af te sluiten via de website. Daarnaast zijn de verschenen nummers te downloaden en door te bladeren op onze website. In 2012 maakt het blad zijn ondertitel ‘Het vakblad voor bewoners’ waar door actueel te berichten over de ontwikkelingen in de wijken. Het had daarbij zowel aandacht voor de keihard om zich heen slaande bezuinigingen op de voorzieningen en faciliteiten voor bewoners in aandachtswijken, als voor de beweging die er ontstaat (en die we stimuleren) van burgers die het heft in eigen hand nemen en zelf hun voorzieningen en faciliteiten gaan organiseren.
Resultaten Met het magazine bieden we aandacht aan en zorgen we door overdracht van successen van bewoners en bewonersorganisaties. We geven uitleg over het wijkenbeleid. We genereren publiciteit voor onze eigen bijeenkomsten en activiteiten, en we verspreiden de opgedane kennis. Het magazine heeft dus nog steeds een belangrijke functie, we zenden informatie en vragen om respons via het blad. Op verschillende momenten is in 2012 gebleken dat we die respons ook krijgen. Zo is ons netwerk van bewonersdeskundigen uitgebreid na een oproep in het blad en hebben er meerdere des3. Communicatie
29
kundige bewoners informatie met ons gedeeld over zelfbeheer naar aanleiding van een informatievraag in het blad. De bladformule is hetzelfde gebleven. Korte en langere artikelen worden afgewisseld, er komen veel bewoners aan het woord en ingewikkelde materie wordt op een begrijpelijke wijze verwoord. Binnen de formule wordt veel doorverwezen naar het internet. Bij verschillende artikelen staan verwijzingen naar de site waar meer informatie over het onderwerp te vinden is. De bedoeling is dat de verschillende media (internet, twitter en site) elkaar versterken en dat geïnteresseerden nog makkelijker de informatie kunnen vinden die ze nodig hebben. Het aantal abonnees is lichtelijk gegroeid (nu 1500). Er zijn vooral bewonersorganisaties uit de 40+ wijken als lid bijgekomen. Het blad is vier maal uitgekomen en dat is gelijk aan ons beoogde resultaat voor 2012.
3-2 Internet Het LSA heeft veel online veranderingen doorgevoerd. De hoofdwebsite www. lsabewoners.nl was aan vernieuwing toe. We hebben een nieuwe site in het open source content management system WordPress laten bouwen. Dat bracht eenmalig een investering met zich mee, maar het is in de toekomst goedkoper. Nu is het voor de communicatiewerker mogelijk om zelf content toe te voegen, ook is dit systeem met relatief kleine investeringen up to date te houden. De nieuwe site is sneller en overzichtelijker dan de vorige en biedt de mogelijkheid om informatie eenvoudig te delen via social media als Facebook en Twitter. Ook is in 2012 een Engelse vertaling gekomen van alle vaste onderdelen van de site. Dit om onze internationale samenwerkingspartners op de hoogte te houden van onze projecten, bijeenkomsten en activiteiten. Daarnaast hebben we een site opgezet voor het project BewonersBedrijven: www.bewonersbedrijven.nl. Ook deze site is in het open source content management system WordPress gebouwd. Niet alleen bieden we op deze site veel informatie over het project, ook is er een ledengedeelte waarin betrokkenen van het BewonersBedrijf kunnen inloggen om binnen een eigen community informatie en documenten kunnen delen. Tot slot is ook onze projectsite www.kanwel.nl opnieuw gebouwd in Wordpress. Hiermee besparen we veel hostingkosten. De vorige site van Kan wél! was uitgebreider van opzet. De hostingskosten waren ook erg hoog. Nu het project niet meer zoveel content genereert, waren de kosten te hoog voor datgene wat er op de site gebeurt. Ook in deze site is dus eenmalig geïnvesteerd om daarna met minder kosten door te kunnen gaan. 30
LSA Jaarverslag 2012
Resultaten sites kanwel.nl De site wordt goed benut door de buurtcoaches en de initiatiefnemers. Daarnaast komen er per project veel buurtbewoners om te kijken naar de voortgang van een initiatief. Op de hernieuwde site is het makkelijker gemaakt om artikelen te delen via social media. Daar wordt goed gebruik van gemaakt. Er is een kleine terugval in aantal bezoekers (4,6 procent minder). Dit is logisch te verklaren doordat er minder projecten draaien dan vorig jaar.
lsabewoners.nl Op deze site is heel gerichte informatie over onze organisatie en zijn projecten te vinden. De site is opnieuw gebouwd, maar de structuur van de oude site is intact gelaten. Op de site staan de projecten die het LSA uitvoert duidelijk omschreven, de ontwikkelingen van de projecten worden bijgehouden, onze publicaties zijn allen te bestellen op de site, enkele publicaties zijn online te downloaden, de bijeenkomsten die we organiseren staan op de site, inclusief uitnodigingen en verslagen achteraf. Ook zijn onze nieuwsberichten, onze persberichten en onze nieuwsbrieven te lezen op de site. Nieuw op de site is de actuele blog waarin de betrokken achterban op de hoogte wordt gehouden en de twitterfeed. De site heeft een flinke groei in bezoekersaantallen (53,2 procent). Dat is met name te danken aan een succesvolle inzet van Twitter.
Bewonersbedrijven.nl Deze site is in juli 2012 online gegaan. De site wordt actueel gehouden en dat is bij een experimenteel project van groot belang. Nieuwe inzichten worden gedeeld en nieuwe kandidaat-BewonersBedrijven zijn op de site te vinden. De betrokkenen van de BewonersBderijven maken nog niet veel gebruik van het beveiligde afgesloten deel. De verwachting is dat dit op den duur meer zal gebeuren.
3-3 LSA Nieuwsflits De LSA Nieuwsflits is een e-nieuwsbrief die gestuurd wordt naar abonnees. De nieuwsbrief bericht over LSA-activiteiten, landelijke ontwikkelingen in de wijkaanpak en nieuws uit de wijken. Deze nieuwsbrief is bedoeld om het LSA Bewonersplatform en andere geïnteresseerden op de hoogte te houden. We zijn 3. Communicatie
31
er dit jaar achter gekomen dat onze Nieuwsflits niet meer zo doeltreffend is als dat het voorheen was. We gebruiken het medium Twitter nu veel om berichten naar een grote doelgroep te sturen. Veelal met een link naar de blog of een persbericht. Dit heeft een veel groter bereik dan de ‘traditionele’ e-nieuwsbrief. Daarnaast mailen we onze platformleden actief wanneer er kleiner of gerichter nieuws is. We hebben dus niet de 10 e-nieuwsbrieven uitgegeven, maar slechts vier. In plaats daarvan hebben we wel rond de 700 keer getwitterd.
3-4 Twitter In 2012 is het LSA het social media-instrument Twitter meer in gaan zetten. Het LSA gebruikt het instrument met name om bijeenkomsten en projecten te promoten, nieuwe contacten op te doen, kennis te delen en aandacht te vragen voor pers- en blogberichten. Ook willen we met ons account aandacht genereren voor projecten en bijeenkomsten van derden. In 2012 hebben we onder het account lsabewoners ruim 700 keer getweet. Het aantal volgers is gegroeid van 281 naar 700 volgers. De tweets van LSAbewoners worden vaak retweeted, waardoor het bereik nog veel groter is. Dankzij twitter heeft het LSA nieuwe mensen en organisaties aan zich weten te binden. Ook bewonersbedrijven en projectkanwel hebben een eigen twitteraccount. Deze accounts zijn pas in 2012 van start gegaan, maar ook hier zien we positieve resultaten die we willen uitbreiden in 2013.
3-5 Publicaties Manifest van de Actieve Wijkbewoners Met vele honderden bewoners is geschreven aan het Manifest van de Actieve Wijkbewoners. In dit Manifest beschrijven bewoners uit aandachtswijken onder welke rol zij de sleutelrol in de wijkaanpak op zich willen nemen. Het LSA heeft het document opgesteld omdat de wijkaanpak zich in een kritische fase bevindt. Er is nog maar weinig geld voor. Zowel woningcorporaties als het kabinet geeft er minder aan uit. Ook op welzijn en welzijnswerkers wordt flink bezuinigd. Daardoor is de inzet van bewoners belangrijker geworden. Het manifest werd op de Landelijke Bewonersdag op 10 december 2011 ter plekke opgesteld. De weken voor de conferentie konden bewoners een bijdrage leveren. De 600 deelnemers aan de conferentie bespraken die voorwaarden en vulden ze aan. Een redactie onder leiding van publicist Jos van der Lans 32
LSA Jaarverslag 2012
maakte er ter plekke een manifest van. Op de Landelijke Bewonerdag 2011 is het Manifest van de Actieve Wijkbewoners uitgereikt aan de toenmalige minister Piet Hein Donner in de Eusebiuskerk in Arnhem. Het Manifest is te downloaden op onze site.
Onderzoekrapport Pilot Bewonersmonitor Krachtwijken Het LSA heeft in 2010 een pilot-onderzoek laten doen naar de beleving van bewoners van de wijkaanpak. Zien ze verbeteringen in hun wijk of niet? Welke rol hebben ze zelf en wat verwachten ze van alle betrokken partijen. Dit onderzoek is gedaan in de drie wijken: Amsterdam Oost, Groningen Korrewegwijk en Dordrecht Wielwijk/Crabbehof. Het onderzoeksrapport is te downloaden op onze site.
Wijkadoptie Kamerleden. Al 15 jaar even simpel als doeltreffend In 2010 hebben wij een evaluatie van ons project Wijkadoptie Kamerleden gehouden. De bevindingen van bewoners en Kamerleden zijn verzameld in een publicatie. Het boekje wordt gebruikt om bewoners en Kamerleden te informeren over het project. Het is kosteloos op te vragen bij het LSA-secretariaat.
Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie Het LSA heeft de inzet van gemeenten in de bevordering van bewonersparticipatie in krachtwijken laten onderzoeken. Het LSA heeft het onderzoek dat het heeft laten doen, omgezet in overzichtelijke kaartenwaaiers: Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie 2008 en Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie 2009. Deze waaiers zijn via de website van het LSA te bestellen.
Kan wél! Mensen in beweging Je wilt je inzetten voor je buurt. Wat moet er dan gebeuren en hoe pak je dat aan? In dit boekje staan praktische tips over hoe je kunt beginnen, hoe je andere mensen bij je ideeën kunt betrekken, wat mogelijke valkuilen zijn en wat de kwaliteiten van mensen en de hulpmiddelen zijn waarvan je gebruik kunt maken. Daarnaast worden enkele Nederlandse Kan wél! voorbeelden beschreven. Dit alles in heldere, korte en duidelijke taal. Kortom een boekje voor de doener. Het boekje is een vertaling van Getting Self-propelled van Tony Gibson dat hij heeft geschreven voor de Scarmantrust, de Engelse organisatie die Can Do uitvoert. Het boekje is via de website van het LSA te bestellen.
3. Communicatie
33
Wijkontwikkeling op eigen kracht Wijkontwikkeling op eigen kracht is hét boek over de ABCD-aanpak. Het is van groot praktisch nut voor bewoners en allen die hen willen steunen. Het is een bewerkte vertaling van Building Communities From The Inside Out. De auteurs John Kretzman en John McKnight deden jarenlang onderzoek in de aandachtswijken in de grote steden van de Verenigde Staten. Ze onderzochten met name de succesvolle voorbeelden van wijkontwikkeling en wijkvernieuwing die op initiatief van bewoners tot stand kwamen. Op grond daarvan ontwikkelden ze een strategie voor de wijkaanpak die in dit praktisch handboek in klare taal uiteengezet wordt. Het oorspronkelijke boek is vertaald en bewerkt door het LSA in samenwerking met Fontys Hogeschool Sociaal Werk Eindhoven. Het boek is uitverkocht, de gratis pdf-versie is via de website van het LSA te bestellen.
34
LSA Jaarverslag 2012
3. Communicatie
35
36
LSA Jaarverslag 2012
4 Organisatie Het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken (LSA) is een landelijke vereniging waarbinnen bewoners samenwerken om de leefbaarheid in hun wijk te vergroten. De vereniging bestaat uit een platform van bewoners, een bestuur en een secretariaat.
4-1 Bewonersplatform Het bewonersplatform is het hart van onze vereniging. Het is het hoogste orgaan van de vereniging LSA en tevens de formele verenigingsraad. Het bestaat uit 69 actieve bewoners, allemaal afkomstig uit de 31 steden die betrokken zijn bij het grotestedenbeleid of uit de 40+ wijken. De leden zijn actief in hun eigen wijk en ze kennen de plaatselijke situatie goed. Met het platform worden alle activiteiten besproken. De activiteiten worden deels ook uitgevoerd met de leden van dit platform.
LSA-platformvergaderingen 17 maart (jaarvergadering) 9 juni 29 september 1 december
Resultaten Het platform is in het verslagjaar vier maal bij elkaar geweest in Utrecht. Daar is intensief informatie en kennis gedeeld waardoor de actieve bewoners en het LSA op de hoogte blijven van de situatie in de aandachtswijken. We hebben dit kalenderjaar intensief ingezet op het werven van leden in steden buiten de G31 die extra rijksfinanciering krijgen voor het oplossen van stedelijke problematiek (Ortega gemeenten, 40+ wijken buiten de G31). Dat heeft zijn vruchten afgeworpen, we hebben nu leden uit onder meer Delfzijl, Venray en Ede. Tot onze beoogde resultaten behoorde ook dat we wilden dat 75% van de krachtwijken was aangesloten bij het LSA, dat is behaald. Het is ons echter niet gelukt om uit alle G32 steden minimaal 1 aandachtswijk aangesloten te hebben. Dat komt met name omdat we onze focus legden op het werven van leden in steden buiten de G31 die extra rijksfinanciering krijgen voor het oplossen van stedelijke problematiek. Er zijn wel gesprekken geweest met actieve bewoners 3. Organisate
37
uit onder meer Tilburg en Breda, maar er was vanuit hen te weinig animo om lid te worden.
4-2 Bestuur Ons bestuur bestaat uit bewoners uit de aandachtswijken en toegevoegde leden die vanwege hun kwaliteiten en netwerken zijn gevraagd. Er is in het kalenderjaar een wijziging in het bewonersbestuur opgetreden. Arie van Diepen en Harry Brinkerink zijn afgetreden. Arie van Diepen was niet herkiesbaar, Harry Brinkerink wel. Maria Yigit is door de ledenraad gekozen als secretaris van het bestuur en Harry Brinkerink is op dezelfde bijeenkomst herkozen als algemeen bestuurslid. Mw. Joke Bakker - voorzitter (Emmen) Mw. Maria Yigit - secretaris (Enschede) Mw. Marion van Beurden - penningmeester (Eindhoven) Dhr. Harry Brinkerink - algemeen bestuurslid (Deventer) Dhr. Pieter Jan Biesheuvel - bestuursadviseur Mw. Melek Usta - bestuursadviseur Dhr. Hassan Najja - bestuursadviseur Na het vertrek van minister Donner aan het eind van 2011 kwam minister Spies aan het bewind. In 2012 heeft een kleine LSA-delegatie bestaande uit een bestuurslid en de directeur een kennismakingsgesprek gevoerd met de minister waaruit duidelijk werd dat ze de door minister Donner ingezette lijn zou voortzetten. Samengevat kwam dit neer op het stimuleren van eigen initiatief en verantwoordelijkheid van bewoners voor hun directe woon- en leefomgeving en steun voor experimenten op dat terrein zoals Bewonersbedrijven. Een maand na dit overleg viel het kabinet en was de minister demissionair. Het voornemen om een overleg te organiseren met de minister en het bewonersplatform is mede daardoor niet uitgevoerd. Op de Bewonersdag in AmsterdamZuid Oost in november moest de minister op het laatste moment verstek laten gaan omdat de dossieroverdracht met haar opvolger, minister Blok, op die dag plaatsvond. In het verslagjaar heeft het bewonersbestuur van het LSA meermalen overleg gevoerd met de ambtelijke leiding van WBI over de voortgang van activiteiten, samenwerking en actuele ontwikkelingen.
38
LSA Jaarverslag 2012
4-3 Personeel Het personeel van het LSA bestaat uit het LSA-secretariaat, personeel van het project BewonersBedrijven en de Kan wél!-buurtcoaches. De omvang van het LSA-secretariaat in januari 2011 was 4,22 fte, dat is licht gedaald naar 4 fte op 1 januari 2012. Het vaste personeel is in dienst van het WGI te Rotterdam en gedetacheerd bij het LSA.
Personeelsomvang per 1 januari 2012 LSA secretariaat H. Cornelissen
directeur (106%)
C. den Hoedt
financieel medewerker (50%)
L. van den Hoven
organisatiemedewerker (78%)
P. Koopman
stafmedewerker communicatie (66%)
T. van Mierlo
stafmedewerker (100%)
In dienst in 2012 A. van Nieuwamerongen
projectmedewerker (78%)
H. de Vlieger
administratief medewerker (56%)
Uit dienst in 2012 L. van den Hoven
organisatiemedewerker (78%)
Project BewonersBedrijven
In dienst in 2012 Kristel Jeuring
projectmedewerker (89%)
Externe inhuur Nicole Estejé
projectleider (83%)
Project: Kan wél!
Kan wél! buurtcoaches E. Dijkhof
buurtcoach (42%)
J. Dincelek – Lettinga
coördinator Maastricht (5,5%)
Externe inhuur K. Keuren
buurtcoach (33%)
I. Raveanau
activeringsmedewerker (33%)
J. Wesemann
buurtcoach (66%)
Kan wél! in dienst in 2012 O. van der Hansz
buurtcoach (33,3%)
M. van ’t Hul
buurtcoach (33%) 39
Kan wél! uit dienst in 2012 J. Dincelek – Lettinga
coördinator Maastricht (5,5%)
E. Dijkhof
buurtcoach (42%)
O. van der Hansz
buurtcoach (33,3%)
4.4 Werkzaamheden LSA-secretariaat Organisatie bijeenkomsten: • 4 bijeenkomsten bewonersplatform; • 4 bijeenkomsten bestuur; • 8 regionale en landelijke bijeenkomsten; • 12 bijeenkomsten werkgroepen (werkgroepen ter voorbereiding van onder meer: Landelijke Bewonersdag, project Bewonersdeskundigen, BewonersBedrijven). Daarnaast: • voorbereiding, ontwikkeling en uitvoering activiteiten en projecten, in samenwerking met leden van het bewonersplatform; • maken van verslagen en notities voor bovenstaande bijeenkomsten; • maken van notities, werkplan, evaluaties, artikelen, folders en toespraken; • beleidsinformatie over landelijke ontwikkelingen GSB en de 40 wijkenaanpak bewerken en leesbaar aanbieden aan bewoners in de steden; • informatievoorziening over zelfbeheer en over experiment BewonersBedrijven; • informatievoorziening over bewonersparticipatie binnen bestaand beleid aan derden; • contacten onderhouden met vele landelijke instellingen en organisaties; • werkbesprekingen met subsidiegevers; • initiëren onderzoek naar bewonersparticipatie; • samenwerken en contacten onderhouden met lokale instellingen, gemeenten en bewonersorganisaties; • bijdrages leveren aan conferenties, bijeenkomsten en werkgroepen van derden; • projectmanagement; • redactie LSA BewonersBerichten, publicaties, nieuwsbrieven, persberichten en websites; • financiële administratie en budgetbewaking.
40
LSA Jaarverslag 2012
4-5 Financiële verantwoording Het LSA is een zelfstandige vereniging. Het financieel overzicht geeft inzicht in de besteding van de inkomsten en de subsidies die aan het LSA zijn verstrekt. De financiële administratie wordt gevoerd door het bureau van de vereniging. De accountantscontrole is uitgevoerd door Flynth audit te Woerden.
Vereniging LSA LSA Activiteiten Inkomsten, subsidies en bijdragen Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Wonen, Wijken en Integratie
442.679
Gemeenten, bijdrage activiteiten
25.000
Bijdrage partners Bewonersdag 2012 (Stadsdeel A’dam en corp. Woonbond/ Rochdale en Stg. Ymere)
42.000
Inkomsten Zomerschool Totaal
280 509.959
Uitgaven, kosten en reserveringen Personeel LSA Huisvestings- en organisatiekosten Activiteiten Afschrijvingen Totaal Rentebaten Rentelasten en bankkosten Resultaat
303.294 78.124 185.105 5.361 571.884 10.114 -571 -52.382
Doorbelastingen aan projecten (BewonersBedrijven en Kan wél!)
63.264
Resultaat LSA na bijzondere baten/lasten (afgerond)
10.883
Inkomsten BewonersBedrijven Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Wonen, Wijken en Integratie Inkomsten activiteiten Rente inkomsten Totaal
179.000 1.095 21.061 201.156 verder op pagina 42 –>
41
Uitgaven Landelijke ondersteuning Uitgaven Directe ondersteuning Totaal Voorziening BewonersBedrijven 2013
128.000 51.000 179.000 22.156
Inkomsten project Kan wél! Opdrachtgevers Kan wél! (woningcorporaties en gemeenten)
207.537
Totaal
207.537
Uitgaven en reservering Project Kan wél! Personeelskosten Kan wél!
7.582
Activiteitenkosten
15.857
Totaal
146.374
Doorbelastingen
26.015
Overige baten / lasten
-8.680
Resultaat Kan wél! na bijzondere baten/lasten (afgerond)
43.829
Resultaat LSA
10.883
BewonersBedrijven voorziening 2013
22.156
Resultaat project Kan wél!
43.829
Nagekomen baten/lasten Resultaat Vereniging LSA 2012
42
122.935
Organisatiekosten
LSA Jaarverslag 2012
151 77.019
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Bijgesloten financieel overzicht zoals opgenomen in het jaarverslag 2012, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Vereniging Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken te Utrecht. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 27 maart 2013. Het financieel overzicht bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van RJ 640 organisaties zonder winststreven. Het kennisnemen van het financieel verslag kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Vereniging Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van het financieel overzicht ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen RJ 640 organisaties zonder winststreven.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over het financieel overzicht op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.
Oordeel Naar ons oordeel is het financieel overzicht in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening 2012 van Vereniging Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken. Woerden, 27 maart 2013 Flynth Audit B.V. Was getekend Mevr. drs. J.B.M. van Hout RA
43
Bijlage 1 - LSA Platformleden per 31-12-2012 NAAM PLATFORMLID
PLAATS
ORGANISATIE
Ans van Duijn - Bon
Alkmaar
Wijkraad Nieuw Overdie
Jannie Broekman
Alkmaar
Wijkraad Nieuw Overdie
Magda Jongejan - van Bommel Alkmaar
Wijkraad Schermereiland
Tineke Vedder
Alkmaar
Wijkraad Schermereiland
Elly van Westerlaak
Amersfoort
Bewonerscommissie de Linie
Arnold Paalvast
Amsterdam
Bewonerscommissie Meerwaldt
Jaap Jonker
Amsterdam
Bijlmer
Mirry Dijkstra
Amsterdam
Indische Buurt Community / W.O.O.
Nathalie Castillion
Amsterdam
Amsterdam
Anja Snabel
Amsterdam Noord
Amsterdam Noord
Annie Janbroers
Amsterdam
Amsterdam Noord
Christa Hartemink
Arnhem
Wijkplatform Arnhemse Broek
Ciska Arnold
Arnhem
Buurtplatform Malburgen
Johan Wolters
Arnhem
Arnhem
Ria Bouwen
Arnhem
Wijkplatform Arnhemse Broek
Marian van Rooij
Arnhem
Malburgen
Silly Udema-Slijm
Delfzijl
Wijkplatform Delfzijl Noord
Siska van der Laan
Delfzijl
Wijkplatform Delfzijl-Noord
Kees Heemskerk
Den Bosch
OBB - Wijkraad Boschveld
Ruud Sikking
Den Bosch
Den Bosch - Hambaken
Stanley Tjin-a-Kwie
Den Bosch
Den Bosch - Hambaken
Alex en Bep Ebing
Den Haag
Transvaal H.H.
Karl Noeller
Den Haag
Bewonersorg. Schilderswijk
“de Paraplu”
Leo Olffers
Den Haag
Den Haag
Marijke van der Tang
Den Haag
De Laakse Lente
Harry Brinkerink
Deventer
Kopgroep van de Kolonisten
Hennie Kranenburg
Dordrecht
Vrijwilligersoverleg Wielwijk
Jenny Koopman-Spruit
Dordrecht
OKBZ
Wil Braat
Dordrecht
Vrijwilligersoverleg Wielwijk
Willie Hollemans
Dordrecht
Dordrecht
Hans Kregting
Ede
Huurdersbond Ede e.o.
Albertien Schoots
Eindhoven
Bewonersvereniging: St. Woensel-West
Marion van Beurden
Eindhoven
Buurtplatform Bennekel Belang
Joke Bakker
Emmen
Wijkbelangen Emmerhout
Meta Korving
Emmen
Wijkbelangen Emmerhout
Jozef Swaters
Enschede
Wijkraad Velve/Lindehof
Maria Yigit
Enschede
Wijkraad Velve/Lindehof
44
LSA Jaarverslag 2012
NAAM PLATFORMLID
PLAATS
ORGANISATIE
Maurits Acket
Enschede
BCOB De Woonplaats
Ria de Vries
Enschede
Wijkraad Wesselerbrink
Cees Balk
Haarlem
Bewonersorganisatie Slachthuisbuurt
Miriam Rasoelbaks
Haarlem
Bewonersorganisatie Nieuw Meerwijk
Rob de Jager
Haarlem
Bewonersorganisatie Slachthuisbuurt
Harry Deloo
Heerlen
Stichting MSP
Geert Walgemoed
Hengelo
Wijkraad Berflo Es
Fridus van den Berg
Leeuwarden
Wijkcentrum Schieringen
Arthur Wennekes
Lelystad
Atolwijk
Raquib Jaheruddin
Nijmegen
St. Opbouw Lindenholt Dukenburg
(solid) Thea Verdijk
Nijmegen
Stichting Bewoners Budgetten
Neerbosch Oost
Theo Vermeer
Stichting Opbouw Lindenholt
Nijmegen
Dukenburg (solid)
Bien Hofman
Rotterdam
Vitaal Pendrecht
Jacqueline Ravestein
Rotterdam
Bewonersorganisatie het Nieuwe Westen
Kantikoemarie Kisoensingh
Rotterdam
Bewonersorganisatie Bloemhof
Marianne Wolfs
Rotterdam
Bewonersorganisatie Zuidwijk
Priscilla Beikes - Rookmaaker
Rotterdam
Bewonersorganisatie Bloemhof
Rieks Westrik
Rotterdam
Vitaal Pendrecht
Rob Ravestein
Rotterdam
Bewonersorganisatie het Nieuwe Westen
Ada van den Bersselaar
Schiedam
Wonen en Leven Nieuwland
Willy van Leeuwen
Schiedam
Schiedam
John Gerrits
Sittard
Wijkplatform Sanderbout
Jan Naus
Tegelen
Wijkraad op de Heide Tegelen
Eline Engelhart
Tilburg
Bewonersorganisatie De Ring
Ger Hoogenberg
Utrecht
Huurdersvereniging Kanaleneiland
Wim Hoogendoorn
Utrecht
Huurdersvereniging Kanaleneiland
Petra van Duijnhoven
Venray
Wijkplatform Brukske
Wim Beks
Venray
Wijkplatform Brukske
Lidy Gooren
Venray
Brukske wijkplatform
Erwin Stam
Zaandam
Klankbordgroep Poelenburg
Herman Oomen
Zaandam
Klankbordgroep Poelenburg
Cor Loos
Zwolle
Stichting Wijkorganisatie
Holtenbroek N.U.
45
Bijlage 2 - Overzicht Kamerleden en hun adoptiewijken
per 01-01-2012
KAMERLID WIJK
STAD
Ad Koppejan
Bijlmermeer
Amsterdam
Agnes Wolbert
Revisited wijken
Emmen
Ahmed Marcouch
Ede
Ede
Alexander Pechtold
Klarendal
Arnhem
Attje Kuiken
Breda Noordoost
Breda
Bas Jan van Bochove
Slachthuisbuurt
Haarlem
Betty de Boer
Oosterparkwijk
Groningen
Coskun Çorüz
Poelenburg
Zaanstad
Cynthia Ortega-Martijn
Bloemhof
Rotterdam
Eddy van Hijum
Holtenbroek
Zwolle
Esmé Wiegman -
Zwolle Noord
Zwolle
Fatma Koşer Kaya
Laakkwartier
Den Haag
Frans Timmermans
MSP
Heerlen
Gerard Schouw
Oud Krispijn
Dordrecht
Hans Spekman
Kanaleneiland
Utrecht
Hero Brinkman
Overdie
Alkmaar
Jacques Monasch
Sperhem-Tuidorp
Sneek
Jeroen Dijsselbloem
Malburgen en GSB Nijmegen
Arnhem, Nijmegen
Job Cohen
Vrieheide
Heerlen
Jolande Sap
Venlo
Venlo
Kees Verhoeven
Rivierenwijk
Deventer
Linda Voortman
Overvecht
Utrecht
Lutz Jacobi
Heechterp-Schieringen
Leeuwarden
Madeleine van Toorenburg
Boschveld
Den Bosch
Mariëtte Hamer
SOBO (Schiedam)
Schiedam
Martijn van Dam
Doornakkers en Woensel-west
Eindhoven
Metin Çelik
Provenierswijk
Rotterdam
Mirjam Sterk
Bennekel
Eindhoven
Pauline Smeets
Meezenbroek, Malbergen,
Heerlen,
Sanderbout
Maastricht, Sittard
Paulus Jansen
Hillesluis & Nieuwe Westen
Rotterdam
Pia Dijkstra
Hoograven
Utrecht
Pierre Heijnen
Morgenstond
Den Haag
Sjoera Dikkers
Boerhaavewijk
Haarlem
Tjeerd van Dekken
Korrewegwijk
Groningen
Wouter Koolmees
Bergpolder
Rotterdam
van Meppelen Scheppink
46
LSA Jaarverslag 2012
Het jaarverslag
Tekst: LSA-secretariaat
Overheid doet een stap terug,
Ontwerp: Gé Grafische vormgeving
bewoners doen een stap vooruit
Fotografen: Eric Kampherbeek en
is een uitgave van:
Pleuni Koopman
Het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken Oudkerkhof 13b, 3512 GH Utrecht Telefoon (030) 2317511
[email protected] - www.lsabewoners.nl @LSAbewoners
