Jaarstukken Versie:

Jaarstukken 2013 Versie: 6.0.0.0.0.0

Inhoudsopgave 1 Voorwoord

3

2 Algemeen 2.1 Inleiding Programmaverantwoording

5 5

3 Jaarverslag 3.1 Algemeen 3.1.1 Financieel resultaat 2013 3.2 Programmaverantwoording 3.2.1 Bestuur en dienstverlening 3.2.2 Veiligheid 3.2.3 Economie en toerisme 3.2.4 Bereikbaarheid 3.2.5 Omgevingskwaliteit 3.2.6 Stedelijke ontwikkeling 3.2.7 Jeugd en onderwijs 3.2.8 Cultuur, sport en recreatie 3.2.9 Welzijn en zorg 3.2.10 Werk en Inkomen 3.2.11 Overzicht van algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 3.3 Bijzondere programma's 3.3.1 Bijzonder programma Binnenstad 3.3.2 Bijzonder programma Bereikbaarheid 3.3.3 Bijzonder programma Kennisstad 3.3.4 Bijzonder programma WOP Noord 3.3.5 Bijzonder programma 3 decentralisaties 3.4 Paragrafen 3.4.1 Financiering 3.4.2 Grondbeleid 3.4.3 Lokale heffingen 3.4.4 Bedrijfsvoering 3.4.5 Verbonden partijen 3.4.6 Onderhoud kapitaalgoederen 3.4.7 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 3.5 Staat van gemeente

9 10 10 14 16 24 32 40 52 68 86 96 106 114 123 130 130 134 135 136 139 141 141 146 149 153 164 171 180 185

4 Jaarrekening 4.1 Balans per 31 december 4.2 Overzicht van baten en lasten 4.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 4.4 Toelichting op de balans 4.5 Toelichting op het overzicht van baten en lasten 4.5.1 Toelichting financiële afwijkingen programma's 4.5.2 Gerealiseerde dekkingsmiddelen 4.5.3 Toelichting financiële afwijkingen reserves 4.5.4 Overzicht aanwending onvoorzien 4.5.5 Overzicht incidentele baten en lasten 4.5.6 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) 4.6 SISA-verantwoording 4.6.1 SISA-tabel

189 190 192 194 197 212 212 225 228 241 242

5 Overigen 5.1 Gebeurtenissen na balansdatum 5.2 In control 5.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

251 251 252 257

244 246 247

| 1

6 Bijlagen 6.1 Conversie programma, beleidsterrein, prestatie 6.2 Samenstelling stadsbestuur 6.3 Kerngegevens 6.4 Staat investeringskredieten incl. af te sluiten 6.5 Investeringen 6.6 Staat kredieten grondbedrijf incl. af te sluiten 6.7 Toelichting reserves 6.7.1 Toelichting reserves programma 1 6.7.2 Toelichting reserves programma 2 6.7.3 Toelichting reserves programma 3 6.7.4 Toelichting reserves programma 4 6.7.5 Toelichting reserves programma 5 6.7.6 Toelichting reserves programma 6 6.7.7 Toelichting reserves programma 7 6.7.8 Toelichting reserves programma 8 6.7.9 Toelichting reserves programma 9 6.7.10 Toelichting reserves programma 10 6.7.11 Toelichting reserves algemene dekkingsmiddelen 6.8 Toelichting voorzieningen 6.9 Subsidies 6.10 Begrippenlijst 6.11 Afkortingenlijst

2 |

259 259 268 269 271 278 290 291 291 295 295 295 298 302 310 313 318 319 320 324 334 340 344

Hoofdstuk 1

1 Voorwoord Als nieuwe wethouder van Financiën presenteer ik u de resultaten van de jaarrekening over 2013. Dit is de laatste jaarrekening van het college 2010-2014. Het college heeft de afgelopen vier jaar veel gerealiseerd, onder meer in vijf bijzondere programma’s: Binnenstad, Bereikbaarheid, Leiden Kennisstad, Wijkontwikkelingsplan Noord en de drie decentralisaties. Met deze programma’s gaan we door. Resultaat Het jaar 2013 wordt afgesloten met een positief resultaat van ruim € 17 miljoen. Het uiteindelijke resultaat komt uit op circa € 5 miljoen. Dit verschil wordt veroorzaakt door vertraging bij de uitvoering van diverse projecten, waardoor in 2013 geplande uitgaven niet gerealiseerd zijn. Die uitgaven worden op een later moment nog wel verwacht, waardoor dit voordeel als tijdelijk moet worden beschouwd. Concreet betekent dit dat dit resultaat via het bestemmingsvoorstel bij de jaarrekening terugvloeit in de bijbehorende bestemmingsreserves of concernreserve om de uitgaven voor de beoogde activiteiten in 2014 te kunnen dekken. We constateren nog steeds een aanzienlijk verschil tussen de voorspelling van het resultaat in de tweede bestuursrapportage en het uiteindelijke resultaat van deze jaarrekening. De inzet blijft om gedurende het jaar een beter inzicht te krijgen in het uiteindelijke resultaat. Weerstandsvermogen De vermogenspositie van Leiden is goed, maar aan een groot deel van het eigen vermogen is al een bestemming toegekend. Het vrij besteedbare deel ervan is vooralsnog beperkt. De stand van de Algemene reserve voor bestemming van het resultaat is lager dan de minimale stand van € 10 miljoen die voor deze reserve is afgesproken. Om het benodigde weerstandsvermogen op peil te houden, wordt voorgesteld een deel van het resultaat over 2013 aan de algemene reserve toe te voegen, zodat het weerstandsvermogen weer op het peil van € 10 miljoen wordt gebracht. Leiden in control In 2013 is voor de gehele organisatie wederom een ‘in control-verklaring’ afgegeven. Dit betekent dat Leiden interne controles heeft uitgevoerd om fouten of verbeterpunten zelf te constateren, op te pakken en te bewaken. De organisatorische maatregelen die genomen zijn, illustreren dat Leiden hard werkt om beter ‘in control’ te komen. Controleverklaring De externe accountant (EY) heeft een goedkeurende controleverklaring bij deze jaarrekening afgegeven. De aandachtspunten en opmerkingen van de accountant naar aanleiding van de uitgevoerde controle zijn opgenomen in een separate rapportage. De aanbevelingen zullen we uiteraard zo goed mogelijk opvolgen.

Voorwoord | 3

4 | Voorwoord

Hoofdstuk 2

2 Algemeen 2.1 Inleiding Programmaverantwoording Leiden Kennisstad 2013 is het laatste volle zittingsjaar geweest van onze voorgangers, het vorige college. Deze Jaarstukken komen echter voor onze verantwoordelijkheid, het in 2014 nieuw aangetreden college. Vandaar dat we verslag doen in de ‘wij’ vorm, ook al heeft de collegewisseling inmiddels plaatsgevonden. We brengen dit verslag aan u uit in de overtuiging dat we in de afgelopen vier jaar samen met u als gemeenteraad veel hebben gerealiseerd. We hebben gewerkt aan de vijf bijzondere programma’s, die onze gemeente telt: Binnenstad, Bereikbaarheid, Leiden Kennisstad, Wijkontwikkelingsplan Noord en de Drie Decentralisaties. En er was veel meer. De Erfgoednota, Studentenhuisvesting, Serious Request op de Beestenmarkt; we mogen trots zijn op een stad die in deze economisch moeilijke tijden investeerders bleef trekken en nationaal positief in de belangstelling stond. We ontwikkelden nieuw beleid op diverse terreinen en sloegen tegelijkertijd de eerste palen van projecten voor woningbouw, culturele instellingen en onderwijs. We haalden de banden aan met de Leidse regio, met zusterstad Delft en met de andere kennissteden in Nederland. In deze periode is de kenniseconomie in de steden het vliegwiel van economisch herstel geworden. In onze regio profiteren we optimaal van de combinatie die een kennisstad biedt: de hoogwaardige werkgelegenheid in de Universiteit Leiden, het Leids Universitair Medisch Centrum en de andere kennisinstellingen die ook nieuw werk in andere sectoren genereert, alle in de regio wonende kenniswerkers én de blijvend in de stad instromende studenten. Zij zorgden er onder meer voor dat Leiden op 1 januari 2014 naar het grootste aantal inwoners sinds een eeuw groeide: ruim 120.000. De stad is terug en de Leidse agglomeratie voorop ‘De stad’ is weggeweest van de nationale beleidsagenda; in het vorige decennium werd het einde van het landelijk stedenbeleid aangekondigd. Nu zijn kennissteden in opmars en realiseren we ons dat de stad een bijzondere verantwoordelijkheid heeft te vervullen in de regionale kenniseconomie. Daarmee raken we aan een ander belangrijk thema van de afgelopen vier jaar: het hervinden van onze gemeentelijke bestuurskracht. In een eerder tijdvak domineerde Leiden teveel de omliggende gemeenten; nu luidde de kritiek dat Leiden juist te voorzichtig optrad in de regio en geen leiderschap toonde. Het college heeft zich dat aangetrokken en heeft samen met de gemeenteraad een nieuwe koers in de regionale samenwerking bepaald, waarin de Leidse regio de basiscoalitie is. Het in 2012 opgerichte Servicepunt71 als serviceorganisatie voor vier gemeenten is daarvan een weerspiegeling. In deze collegeperiode heeft het stadsbestuur de stedelijke ontwikkelingsvisie aangepast aan de nieuwe inzichten over de regionale kenniseconomie. Leiden, Stad van Ontdekkingen, staat nu op twee pijlers: internationale kennis en historische cultuur. In een aantal bijzondere programma’s voeren we de visie uit: diverse grote en kleinere projecten in de historische en economisch vitale Binnenstad, de samenwerking met de kennisinstellingen in Leiden Kennisstad en met de voor de economische agglomeratie onontbeerlijke plannen voor verbeterde Bereikbaarheid. Zo heeft de unieke combinatie van economische groei in het Leiden Bio Science Park, de verdere ontwikkeling van de Leiden kenmerkende kennisinstituten en culturele instellingen én een uitstekend woonklimaat in de regio (Oegstgeest werd zelfs uitgeroepen tot ‘beste woongemeente van Nederland’) de stad in de jaren 2010-2014 veel goeds gebracht. Keerzijde en bedreigingen Naast deze positieve ontwikkelingen en resultaten in de afgelopen collegeperiode waren er ook minder goede tijdingen. Net als in veel andere steden is er leegstand van winkels en kantoren. Als antwoord daarop heeft het college de afgelopen jaren weliswaar flink geïnvesteerd in de binnenstad en stappen gezet in de bereikbaarheid ervan.

Algemeen | 5

Dat helpt, maar het probleem is daarmee nog niet opgelost. Dit en andere vraagstukken hebben de aandacht gekregen in de regionale economische agenda Economie071. Ook is er de zorg voor groepen, die niet profiteren van de gunstige ontwikkelingen in de regio, maar juist hebben geleden onder de economische crisis. Voor hen en voor alle Leidenaren stelde de gemeenteraad in deze bestuursperiode Leven in Leiden, de Sociaal-Maatschappelijke Structuurvisie vast. Door de ontwikkeling van Nederland als kenniseconomie is de kans groter dat sommige groepen in de samenleving niet meer mee kunnen komen en dat de kloof tussen arm en rijk in de steden groeit. In Leiden, dat in een halve eeuw tijd de verandering van industriestad naar kennisstad doormaakte, is dat gevaar ook niet denkbeeldig. Tenslotte brengen de Drie Decentralisaties, die in deze periode werden aangekondigd door het kabinet en voorbereid in de gemeenteraad, voor tal van inwoners onzekerheid met zich mee. De Participatiewet, de vernieuwde Wmo en de gedecentraliseerde Jeugdzorg zijn door het college zo goed mogelijk samen met de regionale partners voorbereid, maar de gevolgen gaan Leidenaren pas vanaf 2015 merken. De uitvoering door de regionale gemeenten zal zeker voordelen voor burgers met zich meebrengen, maar de door het Rijk opgelegde bezuinigingen in de verschillende regelingen zullen ook inwoners treffen en in de overgangsperiode zullen inwoners en overheid moeten wennen aan de nieuwe situatie. Samen Leiden 2010-2014 Het college dat in 2010 het Bestuursakkoord Samen Leiden sloot, startte onder een financieel-economisch zeer ongunstig gesternte. De gevolgen van de kredietcrisis in 2008 waren nog niet uitgewoed, het Rijk legde de gemeenten enorme bezuinigingen op en de nieuwe raadsleden ontvingen om te beginnen een waslijst aan bezuinigingsvoorstellen van de kant van de ambtelijke organisatie in Palet 2010. Ondanks die moeilijke start lijkt het Bestuursakkoord te hebben gewerkt en is het bijbehorende Beleidsakkoord grotendeels uitgevoerd, blijkt uit de evaluatie van de Rekenkamercommissie Leiden. In de jaren 2010 tot en met 2012 zien we dat terug in een aantal concrete resultaten, waarvan we de meest opvallende nog even aanstippen. In 2010 leverden investeerders honderden woningen op in de stad. Ook ontstond met Stadspodia BV een verzelfstandigde nieuwe culturele instelling, waarvan de Leidse Schouwburg en de Stadsgehoorzaal deel gingen uitmaken. In 2011 namen we een lange lijst van noodzakelijke meerjarige bezuinigingen in de Programmabegroting op. Toch kon het college ook een aantal meer aansprekende resultaten noteren. De Cultuurnota kwam in een interactief proces met de stad tot stand, het Participatiecentrum zag het licht en we sloten het jaar sfeervol af met een Glazen Huis, dat veel publiek trok en een recordopbrengst voor het goede doel realiseerde. Het jaar 2012 werd landelijk nog altijd overschaduwd door de slechte economische omstandigheden. In Leiden werkten we verder aan tal van projecten, zoals de renovatie van de Lakenhal, de Rijnlandroute, het Stationsgebied en Kooiplein. Een mijlpaal was de voltooiing van de reconstructie van de Willem de Zwijgerlaan in Leiden Noord. Het was ook het jaar van de start van Servicepunt71 en nadenken over andere vormen van regionale samenwerking dan in het verband van Holland Rijnland, als gevolg van verandering in de regionale opgaven. We stelden de vernieuwde Ontwikkelingsvisie 2030 Leiden, Stad van Ontdekkingen vast en meteen in het kielzog ervan: het programma Leiden Kennisstad met zes programmalijnen, die we samen met de kennisinstellingen in de stad tot uitvoering brengen. Ook de Programmabegroting zelf veranderde van opzet. De traditionele Productenraming maakte in 2013 plaats voor een eigentijds Prestatieoverzicht, waarin we programmadoelen, prestaties, financiële middelen en uitvoerende afdelingen aan elkaar koppelden. Resultaten in 2013 Met de regio In 2013 is de sturing op de regionale samenwerking verbeterd met het raadsbesluit over een nieuwe Nota Verbonden Partijen. Het college heeft de notitie Sturen op Gemeenschappelijke Regelingen vastgesteld. De start van de nationale politie leidde tot de samenvoeging van de politieregio’s Hollands Midden en Haaglanden tot de eenheid Den Haag. Deze eenheid kreeg het, samen met de Leidse scholen, gemeente en het Openbaar Ministerie, direct zwaar te verduren met de schietdreiging. Het incident kreeg veel aandacht van de media. Door de goede samenwerking met alle betrokken partners kon voortvarend worden opgetreden. De Leidse regio is de meest kennisintensieve regio van Nederland. Om die positie te versterken heeft het college dit jaar samen met regionale partners van de zijde van ondernemers, onderzoek en overheid (de drie o’s uit de Triple Helix) de Economische Agenda Leidse regio 2020 opgesteld.

6 | Algemeen

Ook participeert Leiden nu in de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Zuidvleugel van de Randstad: het Innovation Quarter. Er is gewerkt aan nieuwbouw en renovatie van kantoren en in het kader van programma Leiden Kennisstad is de Proeftuin Zorg en Welzijn gestart, waarin Leidse kennisinstellingen antwoorden proberen te vinden op vraagstukken van vergrijzing en hervorming in de gezondheidszorg. Het plan voor de Rijnlandroute is vastgesteld, inclusief diverse Leidse eisen voor de inpassing ervan. De ontwikkeling van de Ringweg Oost is gestaakt vanwege gebrek aan draagvlak voor de gepresenteerde varianten. Omdat daarmee het probleem van de regionale bereikbaarheid niet is verdwenen, is een verkenning uitgevoerd met regionale gemeenten onder de noemer van LAB071: Leidse Agglomeratie Bereikbaar. Voor de nieuwe ontsluiting van het Bio Science Park ter hoogte van Holiday Inn is een uitvoeringsbesluit genomen. Dat geldt ook voor de ondergrondse parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt. Met de stad Water en Groen stonden in 2013 hoog op de agenda met de opening van Park Matilo in de nieuwe wijk Roomburg en besluiten over de aanpak van de riolering in de hele stad en de wateroverlast in de Kooi in het bijzonder. Ook stond onze stad in het middelpunt van landelijke belangstelling tijdens de Duurzaamheidsconferentie van onder meer het Stedennetwerk G32, waar Leiden deel van uitmaakt. Een prachtig plan is dat van een aaneengesloten botanisch stadspark langs de singels van Leiden: het Singelpark. Met het kaderbesluit is realisatie ervan een stuk dichterbij gekomen. De Ruimtelijke Investeringsagenda is vastgesteld en opgenomen in de begroting. De uitvoering van de Nota Wonen is gestart en de Van Voorthuijsenlocatie in Noord wordt bebouwd. Aan de Rijnoever zijn starterswoningen opgeleverd en van het grootschalige complex Leidse Schans voor studentenhuisvesting, andere woningen en commercieel gebruik konden we de eerste paal in de bouwgrond van het Lammenschanspark slaan. De fusie van de Leidse Stichting SLS Wonen met de landelijke verhuurder DUWO markeert het einde van een tijdperk in de Leidse geschiedenis. De Stichting Leidse Studentenhuisvesting (SLS) werd op 6 juni 1957 opgericht als onderdeel van de Universiteit. In 1979 werd de stichting een zelfstandige woningcorporatie en ze veranderde in 2003 van naam in: SLS Wonen. 'De SLS’ heeft in de ruim vijftig jaar van haar bestaan talloze jonge mensen van hun eerste huisvesting buiten hun ouderlijk huis voorzien. Maar ook heeft zij, als grootste jongerenhuisvester in de Leidse regio en met een groot aandeel van haar bezit in monumentale panden en hofjes in de binnenstad, een belangrijke bijdrage aan het behoud van monumentaal erfgoed in Leiden geleverd. Terug naar het heden: verschillende scholen in Leiden kregen in 2013 uitbreiding of nieuwbouw. De decentralisatie van de Jeugdzorg per 2015 werd regionaal voorbereid. De contouren van Muziekcentrum De Nobel worden zichtbaar met de vordering van de bouw en het Sportbedrijf wordt gereorganiseerd. De decentralisatie van de landelijke regeling AWBZ naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning nieuwe stijl met ingang van 2015 brengt veel verandering in de organisatie van welzijn en zorg voor de inwoners met zich mee. Zo gaan de eerste Sociale Wijkteams zich voorbereiden op een integrale wijkgerichte dienstverlening, als aanvulling op de al bestaande vier Centra voor Jeugd en Gezin, de CJG’s. Zorgelijk De toename van de werkloosheid en van het aantal mensen met een bijstandsuitkering baart het stadsbestuur zorgen. De Participatiewet, die met ingang van 2015 de bijstandswet WWB, de sociale werkvoorziening WSW en de Wajong voor jonge gehandicapten vervangt, zal hier niet altijd een antwoord op hebben. Ook meldden zich in het afgelopen jaar meer personen voor schuldhulpverlening. Binnen de gemeente verloopt de invoering van nieuwe basisregistraties volgens plan, maar het project Zaakgewijs werken liep vertraging op. Tot slot Het college heeft in 2013 een besluit genomen over aanpassing van de organisatie. Na de invoering van Anders Werken in 2008 nopen diverse ontwikkelingen in onze omgeving ons daartoe. De gemeente wil de grote veranderingen in het sociaal domein en de zich wijzigende verhoudingen in de regio straks aankunnen als bestuurskrachtige centrumgemeente. Ook de ontwikkeling van de verbeterde bedrijfsvoering gaat verder. Die is nodig om de meerjarige bezuinigingsopgaven uit te kunnen voeren en om onze uitvoeringskracht in het algemeen (van ambities naar daadwerkelijke uitvoering van plannen) te verbeteren. Het jaar 2013 overziend menen wij dat we u als nieuwe gemeenteraad een goede start hebben kunnen geven, evenals met de overige stappen die wij samen met uw voorgangers in onze fraaie stad Leiden in de afgelopen

Algemeen | 7

vier jaar hebben gezet. Wij zetten dit graag samen met u voort in deze bestuursperiode, in een hopelijk iets gunstiger economisch klimaat voor alle Leidenaren.

8 | Algemeen

Hoofdstuk 3

3 Jaarverslag

Jaarverslag | 9

3.1 Algemeen 3.1.1 Financieel resultaat 2013 Tabel 1 rekeningresultaat 2013 bedragen x € 1.000,-

Rekening 2012

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil 2013

Lasten

480.175

540.466

439.245

101.220

Baten

-437.597

-458.293

-428.337

-29.956

42.578

82.172

10.908

71.264

- toevoegingen

140.067

146.261

157.263

-11.002

- onttrekkingen

-181.608

-228.433

-185.631

-42.802

1.037

0

-17.460

17.460

Totaal van saldo van baten en lasten Mutaties in reserves:

Resultaat

We geven eerst stapsgewijs de ontwikkelingen van de begroting 2013. Daarna gaan we in op de financiële resultaten van de jaarrekening per programma. De majeure afwijkingen ten opzichte van de begroting worden in beeld gebracht. 2. Ontwikkeling van het resultaat 2013 De programmabegroting 2013 bevat een sluitend meerjarenperspectief. Gedurende het jaar 2013 is de begroting per programma bijgesteld aan de hand van de twee bestuursrapportages. Bij de eerste bestuursrapportage werd een voordeel van € 2,0 mln verwacht. Bij de tweede bestuursrapportage kwam daar nog € 1,4 mln bij waarmee de prognose voor het resultaat 2013 uitkwam op € 3,4 mln positief. Daarnaast werden er budgetoverhevelingen als gevolg van onderbestedingen voorzien voor een totaalbedrag van € 5,0 mln. Het ten tijde van de tweede bestuursrapportage verwachte rekeningresultaat 2013 bedroeg derhalve € 8,4 mln voordelig. Het werkelijk te bestemmen voordelige rekeningresultaat 2013 komt € 9,1 mln hoger uit. 3. Rekeningresultaat 2013 per programma Tabel 2 Verschil begroting / rekening 2013 per programma Programma

Saldo verschil begroting/rekening

Saldo verschil begroting/rekening verrekening met reserves [1]

Saldo verschil begroting/rekening inclusief verrekening reserves

1 Bestuur en dienstverlening

693 V

194 N

498 V

2 Veiligheid

115 N

115 N

1.098 V

1.098 V

12.232 V

1.853 N

10.379 V

8.504 V

2.201 N

6.303 V

33.869 V

38.778 N

4.909 N

7 Jeugd en onderwijs

426 V

260 N

166 V

8 Sport, cultuur en recreatie

626 V

165 N

461 V

9 Welzijn en zorg

1.088 V

442 N

646 V

10 Werk en inkomen

3.783 V

112 N

3.671 V

Algemene dekkingsmiddelen

5.658 V

9.800 N

4.142 N

baten en lasten

3 Economie en toerisme 4 Bereikbaarheid 5 Omgevingskwaliteit 6 Stedelijke ontwikkeling

10 | Jaarverslag

Programma

Saldo verschil begroting/rekening

Saldo verschil begroting/rekening verrekening met reserves [1]

Saldo verschil begroting/rekening inclusief verrekening reserves

baten en lasten Resultaat 1e + 2e bestuursrapportage

3.404 V

3.404 V

Saldo verschil totaal

71.264 V

53.804 N

17.460 V

[1] Een Nadeel betekent hier per saldo minder onttrekkingen aan of meer stortingen in reserves waartoe de raad heeft besloten. Een voordeel per saldo meer onttrekkingen of minder stortingen in reserves. 4. Grote afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 In dit hoofdstuk beperken wij ons tot het benoemen van de grootste afwijkingen om inzicht te geven in de samenstelling van het jaarrekeningresultaat ten opzichte van de begroting. De toelichting zelf is per programma opgenomen in hoofdstukken 3.2 Programmaverantwoording en 4.5 Toelichting op de programmarekening. Programma 1 Bestuur en dienstverlening Op dit programma is een voordeel van € 0,5 mln zichtbaar. De belangrijkste oorzaak hiervan is het later afronden van projecten Registratie Niet-ingezetenen en digitalisering van het bouwen clientenarchief. Om die projecten af te ronden moeten in 2014 budgetten beschikbaar gesteld worden. Programma 2 Veiligheid Doordat de begrote rijksbijdrage aan het Veiligheidshuis in 2013 onderdeel van de algemene uitkering is geworden ontstaat binnen dit programma een nadeel van € 0,3 mln. Hier staat dus een voordeel bij het programma Algemene dekkingmiddelen tegenover. Voordelen op andere onderdelen binnen dit programma bedragen € 0,2 mln. Programma 3 Economie en toerisme Lagere uitgaven in 2013 op het budget cofinancieringsfonds Leiden Stad van Ontdekkingen en projecten veroorzaken een tijdelijk voordeel van circa € 0,9 mln waar in 2014 uitgaven tegenover zullen staan. Op het beleidsterrein ruimte om te ondernemen onstaat een voordeel van 0,2 mln. Ook hier zijn projecten nog niet afgewikkeld en volgen er uitgaven in 2014. Programma 4 Bereikbaarheid € 10,7 mln van het voordeel wordt veroorzaakt door niet gerealiseerde bijdragen aan investeringen op grote infrastructurele werken (zoals de Ringweg Oost en Plesmanlaan). Tegenover dit voordeel staat een nadeel op de verrekening met reserves bij andere programma's. De begrote bijdrage voor de kwaliteitsverbetering Breestraat is niet onttrokken aan de reserve bereikbaarheidsprojecten en levert daardoor een nadeel op de verrekening van de reserves op. Programma 5 Omgevingskwaliteit De belangrijkste afwijkingen zijn onstaan bij verharde openbare ruimte (voordeel € 6,3 mln), openbaar water (voordeel € 0,6 mln) en duurzaamheid (voordeel € 1,7 mln). De voordelen vooral ontstaan doordat voorgenomen uitgaven zijn vertraagd en doorschuiven naar 2014. Het nadeel op de verrekening met reserves hangt samen met de voordelen die ontstaan door vertraging in de uitgaven. Die hebben het gevolg dat er minder gelden aan de bestemmingsreserves zijn onttrokken. Programma 6 Stedelijke ontwikkeling Verschillen baten en lasten tussen begroting en rekening per beleidsterrein op hoofdlijnen:

Jaarverslag | 11

Beleidsterrein bedragen x € 1 mln

saldo verschil Baten en lasten

Belangrijkste verklaringen

Ruimtelijke planvorming en toetsing

3,7

- Werkzaamheden verschuiven naar 2014 (+3,3) - Lagere doorbelasting personele kosten en overhead (+0,4)

Gemeentelijk vastgoed

28,7

- Incidentele baten op erfpacht (+0,6) - Minder exploitatiebijdragen investeringen (+37,4) - Correctie dubbel afgeraamde exploitatiebijdragen (-0,4) - Nadeliger saldo exploitatie strategisch vastgoed (-1,3) - Incidentele geoormerkte ontvangsten Lammenschanspark (+0,9) - Afkoop erfpacht Werninkterrein (-2,5) - Correctie btw compensatie Rijnsburgerweg (-0,2) - Hogere dotatie voorziening negatieve grondexploitaties (-6,4) - Nadeliger saldo exploitatie gemeentelijk vastgoed (-0,8) - Niet geraamde opbrengsten verkoop gemeentelijk vastgoed (+2,1) - Additioneel nadeel maatschappelijk vastgoed (-0,5) - Algemene kosten OZB beheerpanden (-0,3) - Urendoorbelasting en overhead (-1,0)

Wonen

1,5

- incidentele niet begrote bijdrage (+0,9) - in 2013 geplande uitgaven die doorschuiven naar 2014 (+0,6)

Tegenover de voordelen op de baten en lasten van programma 6 staan nadelen op de mutaties in reserves van € 38,8 mln. Per saldo resteert een nadeel (saldo verschil begroting en rekening inclusief verrekening reserves) van € 4,9 mln. Programma 7 Jeugd en onderwijs De baten en lasten komen € 0,4 mln voordeliger uit dan begroot. Het grootste deel van dit verschil wordt gerealiseerd op onderwijsbeleid (voordeel € 0,3 mln), hetgeen vooral toe te schrijven is aan leerlingenvervoer. De afwijking op de mutaties in reserves wordt veroorzaakt door de reserve vastgoedexploitatie BSLN (nadeel € 0,3 mln). Programma 8 Cultuur, Sport en Recreatie Op Cultuur en Cultureel erfgoed samen wordt een voordeel van € 0,5 mln gerealiseerd. Sport en recreatie leveren samen per saldo een voordeel op van € 0,1 mln. De mutaties in reserves leiden tot een nadeel van € 0,2 mln doordat er minder uit reserves te dekken uitgaven zijn gerealiseerd. Programma 9 Welzijn en zorg Op veel beleidsterreinen van dit programma is minder uitgegeven dan begroot. De grootste verschillen ontstaan bij individuele WMO voorzieningen (voordeel € 0,4 mln als gevolg van daling van aanvragen en lagere toekenningen) en bij Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen (voordeel € 0,4 mln, vanwege uitgaven pas in 2014 plaatsvinden). De lagere uitgaven op dit programma leiden tot minder onttrekkingen aan de reserves. Dit veroorzaakt een nadeel van € 0,4 mln. Programma 10 Werk en Inkomen De belangrijkste verschillen ontstaan bij de beleidsterreinen Werken naar vermogen (voordeel 1,9 mln) en inkomensvoorzieningen (voordeel € 1,8 mln). De ontvangen rijksbijdragen waren hier hoger dan begroot, terwijl de lasten lager uitkwamen. Op de mutaties in reserves is het nadeel € 0,1 mln. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Lokale heffingen komen € 1,8 mln voordeliger uit dan begroot en Op de Algemene uitkering is een voordeel van € 1,0 mln gerealiseerd. De algemene dekkingmiddelen komen € 2,7 mln voordeliger uit dan begroot.

12 | Jaarverslag

De mutaties in reserves veroorzaken een nadeel van € 10,4 mln. Geraamde onttrekkingen aan de reserve gsb-middelen ISZ/EZ (nadeel € 9,0 mln) en de reserve plankosten (nadeel € 0,6 mln) zijn lager doordat de bijbehorende uitgaven niet gerealiseerd zijn.

Jaarverslag | 13

3.2 Programmaverantwoording Leeswijzer De indeling van de programmaverantwoording volgt die van de begroting 2013. In de Programmabegroting 2013 waren alle programma's doorontwikkeld, na een pilot van drie programma's in 2012. In de Programmaverantwoording is de standaard opbouw als volgt: ■ De missie. ■ Ontwikkelingen in 2013: een toelichting op zaken die het hele programma betreffen. ■ Daarna volgt per beleidsterrein een paragraaf. - Per beleidsterrein is er een korte terugblik op ontwikkelingen binnen dit beleidsterrein. - Vervolgens is een tabel opgenomen met de doelen en prestaties die tot het betreffende beleidsterrein behoren. Net als in de bestuursrapportages is nu met 'stoplichten' gewerkt. Per prestatie wordt aangegeven of deze op groen oranje of rood staat. - Onder de tabel wordt een deel van de prestaties toegelicht. Het criterium hiervoor is of de betreffende (afwijking op de) prestatie politiek relevant is. Dit leidt er soms toe dat alle prestaties van een beleidsterrein worden toegelicht en soms geen enkele. - Tot slot volgt indien van toepassing een tabel met de efectindicatoren die horen bij het betreffende beleidsterrein. Hierin staan de realisatiewaarden van 2010 t/m 2013, uiteraard voor zover beschikbaar. Ook staat de streefwaarde voor 2013 vermeld, zoals die in de Programmabegroting 2013 is vastgesteld. ■ De kaderstellende beleidsstukken die in 2013 zijn vastgesteld. ■ De financiën van het programma. - Dit onderdeel begint met een tabel waarin een overzicht wordt gegeven van de financiele resultaten per beleidsterrein en voor het hele programma. Ook wordt een overzicht gegeven van mutaties in reserves. - Vervolgens worden afwijkingen van meer dan 250.000 euro toegelicht. - Daarna wordt een toelichting gegeven op investeringen: overschrijdingen op investeringskredieten, investeringskredieten ouder dan drie jaar die nog niet zijn afgesloten. In de Programmaverantwoording staat niet alles over de begrotingsprogramma’s. De informatie over de verbonden partijen, weerstandsvermogen, risico’s en dergelijke is bijvoorbeeld apart samengebracht, mede vanwege wettelijke bepalingen voor de begroting en het jaarverslag.

14 | Jaarverslag

Jaarverslag | 15

1

Bestuur en dienstverlening

16 | Jaarverslag

Bestuur en dienstverlening Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

1 Leefbaarheid en Bereikbaarheid Bestuur, Veiligheid & Handhaving Ruimtelijke ordening, binnenstad en publiekszaken Bereikbaarheid, Financiën & Economie Jeugd, Welzijn & Zorg Cultuur, Werk & Inkomen

De missie van het programma Bestuur en dienstverlening luidt: "De gemeente Leiden staat voor een betrouwbaar bestuur: open en transparant en in samenwerking met en voor partners en burgers in de stad en regio. De gemeente Leiden staat voor een klantgerichte dienstverlening, waarbij de klanten betrouwbaar, duidelijk, snel en op maat worden bediend."

Jaarverslag | 17

Ontwikkelingen in 2013 Beleidsterrein 1A Bestuur In de programmabegroting 2013 verwachtten we de volgende belangrijke ontwikkelingen op het terrein van bestuur: mogelijke vermindering van het aantal raadsleden, maatregelen naar aanleiding van de Bestuurskrachtmeting 2012, ontwikkeling van metropoolregio’s en maatregelen in de sfeer van bedrijfsvoering. We lopen ze hierna langs: Bij het opstellen van de programmabegroting 2013 was nog onzeker of de Tweede Kamer zou instemmen met het wetsvoorstel om het aantal raadsleden te gaan verminderen. Inmiddels weten we dat het aantal raadsleden in 2014 gelijk blijft. De Bestuurskrachtmeting 2012 bevatte aanbevelingen om vier vermogens van de gemeente te versterken: het strategisch-visionair vermogen, het relationeel vermogen, het operationeel-sturend vermogen en het innovatief-adaptief vermogen van de gemeente. Als uitvloeisel van aanbevelingen op de eerste twee terreinen heeft het college een fundamentele analyse uitgebracht van regionale ontwikkelingen, maatschappelijke opgaven van stad en regio en een verkenning voor een nieuwe koers van krachtige samenwerking in turbulente tijden. Deze is volop besproken met regiogemeenten. Op basis van deze notitie heeft de gemeenteraad begin 2014 een besluit genomen over onze strategische koers voor samenwerking in de Leidse regio, in Holland Rijnland, met Delft, in de zuidvleugel en voor verkenning van samenwerkingsmogelijkheden met de metropoolregio Amsterdam. Doelen en prestaties bij 1A Bestuur Doel

Prestatie

1A1 Volksvertegenwoordiging, kaderstelling en control

1A1.1 De gemeenteraad en raadscommissies vergaderen volgens de vastgestelde vergadercyclus 1A1.2 Burgers actief informeren over rol en werkzaamheden van de gemeenteraad 1A1.3 Ondersteuning van de gemeenteraad door de griffie, onderzoek door de rekenkamercommissie en controle door de accountant

1A2 Dagelijks besturen van de gemeente

1A2.1 Dagelijks besturen van de gemeente door het college 1A2.2 Ondersteunen van het college en directie door bestuurs- en directieondersteuning 1A2.3 Dagelijks managen door de concerndirectie 1A2.4 Uitvoeren van concerncontrol, waaronder doorlichtingsonderzoeken en audits 1A2.5 Informeren en betrekken van burgers, bedrijven en instellingen over besluiten en bij uit te voeren beleid 1A2.6 Organiseren van verkiezingen voor gemeente, provincie, Rijk en Europa 1A2.7 Strategische beleidsadvisering en onderzoek 1A2.8 Adviseren van bestuur over communicatie 1A2.9 Organiseren van medezeggenschap

1A3 Bijdragen aan en sturen op samenwerkingsverbanden

1A3.1 Sturing en toezicht houden op samenwerkingsverbanden 1A3.2 Bevorderen van intergemeentelijke samenwerking

1A2.2 Ondersteunen van het college en directie door bestuurs- en directieondersteuning De taken van team Bestuurs- en Directieondersteuning zijn op 1 november 2013 ondergebracht in het nieuwe team Bestuur en Communicatie. Dat team vormt samen met team Strategie, Middelen en Control de afdeling Concernstaf. In het prestatieoverzicht 2013 was opgenomen dat we in 2013 papierloos werken zouden introduceren voor college en concerndirectie. Dat is niet gelukt, doordat tot op heden geen goede koppeling kon worden gemaakt tussen Notudoc (het programma dat raad en college gebruiken) en Decos (het softwarepakket dat de gemeente gebruikt voor zaakgewijs werken). Digitalisering van bestuurlijke besluitvorming staat nu op de rol voor 2014. 1A2.5 Informeren en betrekken van burgers, bedrijven en instellingen over besluiten en bij uit te voeren beleid Nadat de raad het initiatief raadsvoorstel Publieksparticipatie (RV 12.0012) had vastgesteld, heeft het college in 2013 uitvoeringsbeleid publieksparticipatie uitgewerkt, dat begin 2014 is vastgesteld. Doel van dit beleid is

18 | Jaarverslag

het optimaliseren van de betrokkenheid van het publiek bij het gemeentelijke besluitvormingsproces en bij de uitvoering van het gemeentelijk beleid. Belangrijke uitgangspunten zijn dat het publiek tijdig wordt betrokken bij het gemeentelijk beleid en dat voor alle belanghebbenden vooraf duidelijk is op welke wijze zij betrokken kunnen zijn. Het uitvoeringsplan publieksparticipatie bevat concrete handvatten voor medewerkers van de gemeente om participatietrajecten te organiseren en begeleiden. 1A2.7 Strategische beleidsadvisering en onderzoek In 2013 heeft de ambtelijke organisatie zogenoemde strategische verkenningen 2014-2018 uitgebracht. Deze verkenningen bevatten informatie over een grote verscheidenheid aan beleidsterreinen, als service aan de opstellers van verkiezingsprogramma’s in Leiden. Zoals gepland hebben we in 2013 weer een Stadsenquête uitgevoerd onder de bevolking van Leiden. Sinds 2011 gebeurt dit alleen nog in de oneven jaren plaats. De uitkomsten van de Stadsenquête zijn te lezen op http:// gemeente.leiden.nl/over-de-stad/feiten-en-cijfers/stadsenquete/. 1A3.1 Sturing en toezicht houden op samenwerkingsverbanden In 2013 is de notitie Sturen op Gemeenschappelijke regelingen door het college van B en W vastgesteld. De raad heeft daarnaast een nieuwe Nota Verbonden Partijen vastgesteld. Op grond van de notitie Sturen op Gemeenschappelijke regelingen is de sturing op een aantal regionale samenwerkingsverbanden verstevigd, zoals de Omgevingsdienst, Belastingdienst en Servicepunt71. De aansturing van Holland Rijnland heeft hierbij model gestaan. Ten aanzien van Holland Rijnland heeft het project Kracht15 (gestart eind 2012) veel aandacht gevraagd. Met de 15 gemeenten hebben we verkend hoe de contouren van een nieuwe samenwerkingsagenda eruit zien. Dit zal zijn beslag krijgen in de loop van 2014. Hiermee wordt stevig bezuinigd op deze samenwerking. In de loop van 2014 zal ook de aansturing van andere samenwerkingsverbanden, zoals de RDOG/GGD en Veiligheidsregio, conform de kaders uit de notitie Sturen op Gemeenschappelijke regelingen worden ingericht. 1A3.2 Bevorderen van intergemeentelijke samenwerking Regionale samenwerking is één van de speerpunten van ons college en ambtelijke organisatie. In 2013 hebben wij opnieuw doordacht op welke wijze wij inhoud en vorm willen geven aan regionale samenwerking. Dit heeft geleid tot de discussienotitie Leiden en Regio, die in juni 2013 naar de raad is gezonden. Op grond van deze notitie heeft veel debat in de regio plaatsgevonden. Eind 2013 heeft ons college een nieuwe koers voorgesteld middels een raadsvoorstel. Dit zal begin 2014 in de raad worden vastgesteld. De essentie van de nieuwe koers is dat veel meer dan voorheen ingezet wordt op samenwerking in de Leidse regio en op de Zuidvleugel/ Kennisas. Dit is reeds zichtbaar in projecten als Economie071, LAB071, onze participatie in Innovation Quarter ZuidHolland en een strategische alliantie met Delft. De samenwerking in Holland Rijnland zal transformeren naar een compactere organisatie met een veel smallere agenda dan de afgelopen tien jaar, die overigens zeer succesvol zijn geweest. In de ontwikkeling van onze organisatie krijgt het toegenomen belang van regionale samenwerking gestalte in het concernjaarplan, sturen op zoveel mogelijk samen optrekken met partners in de Leidse regio op zoveel mogelijk onderwerpen en in het transparanter maken van onze organisatie voor onze buren. Effectindicatoren bij 1A Bestuur Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

-

22%

-

20%

35%

Stadsenquête

-

35%

-

39%

40%

Stadsenquête

Doel 1A1 Volksvertegenwoordiging, kaderstelling en control 1A1.a Percentage inwoners dat het eens is met de stelling 'Ik voel mij vertegenwoordigd door de gemeenteraad' Doel 1A2 Dagelijks besturen van de gemeente 1A2.a Percentage inwoners dat het eens is met de stelling 'De gemeente wordt goed bestuurd'

Beleidsterrein 1B Dienstverlening Doelen en prestaties bij 1B Dienstverlening Doel

Prestatie

1B1 Burgers, bedrijven en instellingen zijn tevreden over de publieke dienstverlening

1B1.1 Leveren van alle producten en diensten rondom publieke dienstverlening (o.a. identiteitskaarten, vergunningen, informatie etc.) 1B1.2 Zorgen voor eenduidige en klantvriendelijke dienstverlening via alle kanalen (post, e-mail, internet, balie en telefoon) 1B1.3 Op orde houden basisregistraties (GBA, BAG etc.)

Jaarverslag | 19

Doel

Prestatie

1B2 De publieke dienstverlening voldoet aan moderne standaarden

1B2.1 Doorontwikkelen van het KCC 1B2.2 Invoeren van zaakgewijs werken 1B2.3 Omzetten papieren archieven in digitale archieven

1B1.3 Op orde houden basisregistraties (GBA, BAG etc.) De invoering van de basisregistaties conform de iNUP (informatie nationaal uitvoeringsprogramma) verloopt volgens planning 1B2.2 Invoeren van Zaakgewijs werken Het zaaksysteem wordt stapsgewijs ingevoerd. De implementatie van zaakgewijs werken is uitermate complex gebleken. Eind 2013 is daarom een onderzoek gestart naar de herijking van het project. Een nadere toelichting over het project Zaakgewijs werken is opgenomen in de paragraaf 3.3.4 Bedrijfsvoering. 1B2.3 Omzetten papieren archieven in digitale archieven In 2013 zijn de eerste stappen gezet voor het digitaliseren van het cliëntenarchief Werk&Inkomen en het bouwarchief. Effectindicatoren bij 1B Dienstverlening Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 1B1 Burgers, bedrijven en instellingen zijn tevreden over de publieke dienstverlening 1B1.a Rapportcijfer totaaloordeel wijze waarop de beller werd geholpen

7,1

7,5

7,2

7,3

7,5

Benchmarking Publiekszaken

1B1.b Rapportcijfer totaaloordeel dienstverlening balie

7,8

7,8

8,0

7,8

7,8


1B1.c Rapportcijfer totaaloordeel bestellen specifiek product op website

7,6

7,6

6,7

7,3

7,7


1B1.d Percentage inwoners dat schriftelijk contact met de gemeente als goed of uitstekend beoordeelt

55%

67%

-

72%

70%

Stadsenquête

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: Beleidskader verbonden partijen (RV 13.0016) Nieuwe visie Leiden en de regio (RV 13.0148) Geactualiseerde kadernota inhuur externen meer binnen en minder buiten (RV 13.0034) Verordeningen op heffing en invordering van diverse leges, belastingen, retributies etc. (RV 13.0116 t/m 13.0122)

20 | Jaarverslag

Programmabudget Bestuur en dienstverlening bedragen x € 1.000,-

Bestuur

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting

Begroting 2013 na wijziging

Rekening 2013

Verschil 2013

Lasten

16.909

14.031

1.585

15.616

15.629

-13

Baten

-368

-174

-37

-211

-370

159

16.541

13.857

1.548

15.405

15.259

146

Lasten

11.252

12.963

2.442

15.405

14.892

512

Baten

-2.673

-2.448

154

-2.294

-2.328

34

8.579

10.515

2.596

13.111

12.564

547

Lasten

28.161

26.994

4.027

31.020

30.521

500

Baten

-3.041

-2.622

117

-2.505

-2.698

193

25.119

24.371

4.144

28.515

27.823

693

Toevoeging

2.223

39.353

1.523

40.876

40.876

0

Onttrekking

-4.160

-4.443

-1.879

-6.322

-6.127

-194

Mutaties reserves

-1.937

34.910

-356

34.554

34.748

-194

Resultaat

23.182

59.281

3.788

63.070

62.571

498

Saldo Dienstverlening

Saldo Programma Bestuur en dienstverlening

Saldo van baten en lasten Reserves

Reserves programma 1 bedragen x € 1.000,-

reserve raad

Rekening 2012

91

91

0

Onttrekking

-102

0

-90

-90

-90

0

-8

0

1

1

1

0

Toevoeging

0

39.253

0

39.253

39.253

0

Onttrekking

-1.194

-3.077

0

-3.077

-3.077

0

-1.194

36.176

0

36.176

36.176

0

Toevoeging

900

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.432

-220

-549

-769

-575

-194

-532

-220

-549

-769

-575

-194

Toevoeging

1.129

0

1.432

1.432

1.432

0

Onttrekking

-1.433

-571

-930

-1.501

-1.501

0

-304

-571

502

-69

-69

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

-575

-310

-885

-885

0

0

-575

-310

-885

-885

0

Toevoeging

100

100

0

100

100

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

100

100

0

100

100

0

Toevoeging

2.223

39.353

1.523

40.876

40.876

0

Onttrekking

-4.160

-4.443

-1.879

-6.322

-6.127

-194

-1.937

34.910

-356

34.554

34.748

-194

Saldo egalisatiereserve verkiezingen

Saldo Totaal

Reserves programma 1

Verschil 2013

91

Saldo Reserve brandschadefonds

Rekening 2013

0

Saldo Bedrijfsvoeringsreserve concern


94

Saldo Reserve flankerend beleid

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Reserve Holland Rijnland

Begroting 2013

Jaarverslag | 21

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Bestuur Er is geen afwijking groter dan > € 250.000. Dienstverlening Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was de inschatting dat de nieuwe taak Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) eerder zou overkomen naar de gemeente dan medio december. De vertraging heeft in 2013 geleid tot € 190.000 minder uitgaven. De digitalisering van het bouwen cliëntenarchief zal in 2014/2015 worden afgerond. Dit levert een incidenteel voordeel op van € 307.000. Daarnaast is een incidenteel voordeel behaald op diverse kostenposten van per saldo € 15.000. Reserve flankerend beleid Diverse projecten zijn gestart om de organisatie te verbeteren. Een aantal projecten, gedekt via de reserve flankerend beleid, is nog niet afgerond en zal doorlopen in 2014 en kosten met zich meebrengen. Omdat de kosten € 194.000 lager zijn dan begroot, is er ook € 194.000 minder onttrokken aan de reserve. INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100001 Beaufort (salarisadministratie) Dit krediet is nodig voor een deel van de kosten van E-HRM en voor het mobiliteitssysteem in aanvulling op EHRM. Dus krediet open laten staan. In 2014 zal hiervoor een plan worden opgesteld. Daarom blijft het krediet nodig. 7100003 Elektronische overheid Dit project heeft vertraging opgelopen door technische onmogelijkheden bij de leverancier. Onder andere daardoor is ook de implementatie vertraagd. Het kan nog niet worden afgesloten. Verwachting is dat deze fase van het project zaakgewijs werken eind 2014 kan worden afgesloten. 7100004 Applicatie basisregistraties De applicatie werkt nog niet naar behoren. Niet alle facturen zijn vrijgegeven voor betaling daarom kan het project nog niet worden afgesloten. 7100005 van GBKN naar basisregistratie Dit project wordt in februari 2014 opgeleverd. Per 1-1- 2015 kunnen we dan afsluiten. Twee leveranciers hebben nog een vordering, die pas wordt betaald als correct is opgeleverd.

22 | Jaarverslag

Jaarverslag | 23

2

Veiligheid

24 | Jaarverslag

Veiligheid Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

2 Leefbaarheid en Bereikbaarheid Bestuur, Veiligheid en Handhaving

De missie van het programma Veiligheid luidt: De gemeente Leiden staat voor een stad die veilig is en voelt op het gebied van wonen, werken en leven in samenwerking met bewoners en partners

Jaarverslag | 25

Ontwikkelingen in 2013 Terugblikkend op Veiligheid in 2013 staat naast de inwerkingtreding van de nationale politie waarbij de regio’s Hollands Midden en Haaglanden zijn samengevoegd tot de eenheid Den Haag vooral de schietdreiging op scholen in Leiden van eind april op het netvlies. Het algemene beeld is dat de schietdreiging op scholen in Leiden - ondanks grote tijdsdruk, maatschappelijke onrust en veel media-aandacht - voortvarend is opgepakt en afgehandeld, mede dankzij de grote inzet en betrokkenheid van alle betrokken partijen: scholen, gemeente, OM en politie.

Beleidsterrein 2A Fysieke veiligheid Doelen en prestaties bij 2A Fysieke veiligheid Doel

Prestatie

2A1 Optimale preventie en aanpak branden, rampen en crises

2A1.1 Gemeentelijke inzet voor een optimale crisesorganisatie: planvorming, training en oefening 2A1.2 Afspraken maken en toezien op naleven afspraken met Veiligheidsregio Hollands Midden 2A1.3 Afspraken maken en toezien op dienstverleningsovereenkomst Regionale Brandweer 2A1.4 Toezicht en handhaving op veilig bouwen en gebruiken

Effectindicatoren bij 2A Fysieke veiligheid Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 2A1 Optimale preventie en aanpak branden, rampen en crises 2A1.a Aantal branden (geen brandstichting)

109

114

119

148

100

Gemeenschappelijke meldkamer

2A1.b Aantal brandstichtingen

122

203

168

103

200

Gemeenschappelijke meldkamer

Beleidsterrein 2B Sociale veiligheid Doelen en prestaties bij 2B Sociale veiligheid Doel

Prestatie

2B1 Beperken criminaliteit

2B1.1 Activiteiten Veiligheidshuis 2B1.2 Inzet Burgernet 2B1.3 Inzet Veilig Uitgaan 2B1.4 Inzet vermindering overvallen 2B1.5 Preventie woninginbraken 2B1.6 Handhaven Veilig Wonen (zie ook 6A3.1.) 2B1.7 Inzet Steun- en meldpunten Huiselijke Geweld/Kindermishandeling 2B1.8 Bijdrage aan Keurmerk Veilig Ondernemen 2B1.9 Bestuurlijke maatregelen als uitkomst onderzoek RIEC / wet BIBOB

2B2 Beperken overlast

2B2.1 Activiteiten Veiligheidshuis 2B2.2 Aanpak verslaafde daken thuislozen o.m.realisering scheve huisjes (zie prestatie 9E1.1) 2B2.3 Opleggen gebiedsverboden aan overlastgevende daklozen en drugsdealers 2B2.4 Opleggen bestuurlijke maatregelen aan overlastgevende horecabedrijven 2B2.5 Handhaven prostitutie- en coffeeshopbeleid 2B2.6 Doorvertalen nieuw landelijk coffeeshopbeleid naar de Leidse situatie 2B2.7 Handhaving alcoholbeleid

26 | Jaarverslag

Doel

Prestatie 2B2.8 Project Leiden buitengewoon veilig

2B3 Veilige evenementen (inclusief jaarwisseling)

2B3.1 Analyse evenementen (risicoanalysemodel) 2B3.2 Planvorming rondom evenementen 2B3.3 Uitvoering evenementenplannen 2B3.4 Handhaven bij evenementen

2B1.7 (en 9E1.2)Inzet Steun- en meldpunten Huiselijke Geweld/Kindermishandeling In 2013 is, zoals beoogd, de preventieve aanpak van oudermishandeling sterker ingebed in de werkzaamheden van het Steunpunt huiselijk geweld en is het screeningsoverleg huiselijk geweld ondergebracht in het Veiligheidshuis, waardoor de afstemming is verbeterd. De wet meldcode is per 1 juli 2013 van kracht geworden. De regiovisie Geweld in Huiselijke Kring Hollands Midden 2014-2018 is voor heel Hollands Midden vastgesteld. Dit vormt tevens de basis het nieuw te vormen Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK). Er is besloten het AMHK onder te brengen bij de GGD. De herverdeling Decentralisatie Uitkering Vrouwenopvang en Huiselijk Geweld levert een korting op van 36%, gefaseerd in te voeren in de periode 2015-2017. 2B1.1 en 2B2.1 Activiteiten Veiligheidshuis beperken criminaliteit/overlast In 2013 heeft het Veiligheidshuis Hollands Midden geïnvesteerd in het laten participeren van regiogemeenten in het Veiligheidshuis. Dit heeft ertoe geleid dat per 01-01-2014 zeven regiogemeenten volledig deelnemen in het Veiligheidshuis. De samenvoeging tussen de Veiligheidshuizen Gouda en Leiden is gerealiseerd, met een hoofdvestiging in Leiden op het Stationsplein 107 en een nevenvestiging in Gouda in het Huis van de Stad. Samen met de partners is een werkwijze ontwikkeld die focus aanbrengt op de meest complexe casuïstiek op het gebied van criminaliteit, overlast en zorg. Met deze nieuwe werkwijze wordt gestart per 2014. Vooruitlopend op de nieuwe werkwijze zijn er in 2013 meer casus intensief besproken, welke hebben geleid tot kwalitatief sterkere integrale plannen van aanpak. 2B1.5 Preventie woninginbraken (Politiekeurmerk Veilig Wonen + voorlichting) Corporaties en particulieren hebben ook in 2013 woningen op Politiekeurmerk Veilig Wonen ( PKVW)- niveau gebracht. Ons Doel heeft alle nieuwbouw zoals de brede school “Het Gebouw” en de nieuwbouw woningen aan de Boshuizerkade op PKVW-niveau gebracht. Portaal heeft dit in Leiden-Noord gedaan bij 94 woningen. Eveneens zijn de woningen in 2013 op het Groenoordhalterrein voorzien van PKVW-label. Tweewekelijks hebben de zakgeldjongeren in een inbraakgebied 80 tot 100 brieven in de bus van de woning gedaan van bewoners. In de brief staan tips om veilig te wonen en PKVW- label op woning aan te vragen bij een PKVWbedrijf of -corporatie. Daarnaast is maandelijks in Leiden in een wijk voorlichting gegeven, schriftelijk dan wel mondeling, aan bewoners om inbraak te voorkomen. In vijf wijken zijn bewoners actief geworden en hebben iets gedaan aan de omgeving zoals snoeien van te hoog groen of aanbrengen van verlichting in de brandpoort. Iin 2013 is acht keer een wijkschouw geweest op PKVW-eisen. De stijgende lijn van inbraken in 2011 en 2012 is in 2013 is ook in Leiden omgebogen. Landelijk is er een daling met 5% t.o.v 2012, in de eenheid Haaglanden een daling van 15% en in Leiden een daling van 7%. 2B2.4 Opleggen bestuurlijke maatregelen aan overlastgevende horecabedrijven Door implementatie van nieuw sanctiebeleid voor horecavergunningen wordt consequenter en sneller opgetreden bij overtredingen en overlast 2B2.7 Handhaven alcoholbeleid Er is bij de afdeling Handhaving formatie vrij gemaakt voor het handhaven en toezicht op de Drank- en Horecawet. De formatie is vrij gemaakt via herprioritering van de taken van Handhaving. Voor de integrale controle op vergunningen, brandveilig gebruik, inrichtingseisen is 0,7 fte toezichthouder vrijgemaakt. Voor de controle op sluitingstijden, gebruik alcohol door jongeren e.d. is 1 fte opsporingsambtenaar gereserveerd. Deze laatste inzet is in samenwerking met politie. Voor de juridische handhaving is 0,3 fte geraamd. Effectindicatoren bij 2B Sociale veiligheid Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

2B1.a Percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt

27%

33%

43%

44%

27%

Veiligheidsmonitor

2B1.b Percentage inwoners dat slactoffer is geweest van een delict

32%

34%

27%

23%

29%

Veiligheidsmonitor

Doel 2B1 Beperken criminaliteit

Jaarverslag | 27

Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

2B1.c Aantal geweldsincidenten uitgaansgebied

217

195

136

111

193

Politie Hollands Midden

2B1.d Aantal incidenten huiselijk geweld dat bij de politie bekend is

790

652

700

754

860


2B1.e Aantal overvallen

37

23

17

9

14


2B1.f Aantal bedrijfsinbraken

280

285

231

224

280


2B1.g Woninginbraakrisicocijfer

9,1

12,0

10,5

9,2

9,3


2B1.h Aantal winkeldiefstallen

626

623

509

594

620


2B1.i Aantal (brom)fietsdiefstallen

1.693

1.635

1.576

1.694

1.635


2B1.j Aantal incidenten georganiseerde criminaliteit (inclusief drugshandel)

555

570

511

539

560


2B2.a Percentage inwoners van stadsdeel Midden dat zegt dat horecaoverlast in de buurt vaak voorkomt**

14%

10%

8%

7%

12%

Veiligheidsmonitor

2B2.b Percentage inwoners dat zegt dat overlast door dronken mensen in de buurt vaak voorkomt*

13%

13%

6%

4%

12%

Veiligheidsmonitor

2B2.c Percentage inwoners dat zegt dat overlast door drugs in de buurt vaak voorkomt*

5%

6%

3%

5%

4%

Veiligheidsmonitor

2B2.d Percentage inwoners dat zegt dat overlast door zwervers/daklozen in de buurt vaak voorkomt**

5%

6%

-

-

4%

Veiligheidsmonitor

2B2.e Percentage inwoners dat zegt dat overlast door groepen jongeren in de buurt vaak voorkomt*

14%

15%

8%

7%

14%

Veiligheidsmonitor

2B2.f Aantal incidenten overlastgevende jeugd

1.258

958

1.127

1.083

900


2B2.g Aantal incidenten sociale overlast

2.569

2.384

2.687

3.314

2.250


2B2.h Aantal incidenten overlast horeca

380

350

355

285

340


2B3.a Percentage inwoners dat vaak overlast heeft van evenementen***

-

3%

4%

3%

3%

Veiligheidsmonitor

2B3.b Aantal incidenten evenementen

34

34

46

28

30


Doel 2B2 Beperken overlast

Doel 2B3 Veilige evenementen (inclusief jaarwisseling)

* Deze indicatoren zijn met ingang van 2012 veranderd. Er wordt nu gemeten hoeveel procent van de inwoners zelf veel overlast ervaart. ** Deze indicator is met ingang van 2012 komen te vervallen. *** In de begroting van 2013 is een onjuist percentage vermeld voor 2011. Er stond 14% maar dat moest 3% zijn. De streefwaarde is in deze jaarstukken naar rato aangepast.

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Veiligheid de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: ■ Gevolgen invoering nieuw aangescherpt landelijk Coffeeshopbeleid – vaststelling Drank- en Horecaverordening 2013 en wijziging Algemene Plaatselijke Verordening 2009 (inspraak verwerkt) (RV 13.0092)

28 | Jaarverslag

Programmabudget Veiligheid bedragen x € 1.000,-

Fysieke veiligheid

Rekening 2012

10.048

10.198

-150

Baten

-357

-304

0

-304

-320

17

9.414

10.275

-530

9.744

9.878

-133

Lasten

1.552

5.366

-2.219

3.147

2.830

317

Baten

-279

-210

-666

-876

-577

-299

1.273

5.156

-2.885

2.272

2.254

18

Lasten

11.323

15.944

-2.749

13.196

13.028

167

Baten

-636

-514

-666

-1.180

-897

-283

10.687

15.431

-3.415

12.016

12.131

-115

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

0

0

0

0

-167

0

0

0

0

0

10.520

15.431

-3.415

12.016

12.131

-115

Resultaat


Rekening 2012


Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

0

0

0

0

-167

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

0

0

0

0

-167

0

0

0

0

0

Saldo Totaal

Verschil 2013

-530

Mutaties reserves

Bedrijfsreserve brandweer

Rekening 2013

10.578



9.771

Saldo Programma Veiligheid

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Sociale veiligheid

Begroting 2013

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Sociale veiligheid Het nadeel op de baten van € 299.000 wordt bijna volledig veroorzaakt doordat de rijksbijdrage Veiligheidshuis per abuis op dit programma geraamd stond. De rijksbijdrage van € 295.000 is wel ontvangen maar omdat het onderdeel uitmaakt van de algemene uitkering is het verantwoord op het programma Algemene dekkingsmiddelen. Tegenover het nadeel op de baten sociale veiligheid van € 295.000 staat dus een voordeel algemene uitkering van € 295.000. Deze rijksbijdrage is overigens een bijdrage voor het regionale samenwerkingsverband Veiligheidshuis Hollands Midden welke bijdrage Leiden ontvangt als centrumgemeente van de Veiligheidsregio Hollands Midden. De bedrijfsvoeringskosten van het Veiligheidshuis zijn € 80.000 lager uitgevallen. Het betreft voordelen op o.a. huisvesting, ICT en publiciteit. Het budget regionale aanpak van exgedetineerden is met € 71.000 onderschreden. De activiteit zal nog doorlopen in 2014. Op diverse overige budgetten is een voordeel ontstaan van € 93.000, waarvan Burgernet (€ 26.000), crowdmanagement (€ 25.000) en wijkveiligheid (€ 20.000) de grootste posten zijn. Op de toegerekende overhead is een voordeel ontstaan. Het betreft kosten van afdelingen die via de kostenverdeelstaat worden toegerekend aan de prestaties die vallen onder het beleidsterrein sociale veiligheid. Begroot was een doorbelasting van € 1,7 miljoen maar de werkelijke doorbelasting is € 73.000 (4,2%) lager uitgevallen.

Jaarverslag | 29

INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 Binnen dit programma zijn geen investeringskredieten ouder dan drie jaar.

30 | Jaarverslag

Jaarverslag | 31

3

Economie en toerisme

32 | Jaarverslag

Economie en toerisme Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

3 Werk en financiën Bereikbaarheid, Financiën en Economie

De missie van het programma Economie en toerisme luidt: "De gemeente Leiden staat voor een vitale en duurzame economische structuur in samenwerking met haar stadspartners en de regio."

Ontwikkelingen in 2013 Het beleid van het programma Economie en Toerisme richt zich op de volgende terreinen : ■ Ruimte om te ondernemen ■ Faciliteren & stimuleren van het ondernemen ■ Marketing & promotie van de stad Belangrijke ontwikkelingen in 2013 die op het hele programma betrekking hebben, zijn : Economische Agenda De Leidse regio is de meest kennisintensieve regio van Nederland. Het behouden en versterken van die positie gaat niet vanzelf en om die reden is de Economische Agenda Leidse regio 2020 opgesteld. Het betreft een economische visie voor de komende jaren met een groslijst aan actiepunten. De uitgangspunten zijn vastgelegd in een convenant tussen de partners. De economische agenda is ontstaan door een samenwerking van de 3 O’s: Overheid, Ondernemers en Onderwijs & Kennisinstellingen. Vertegenwoordigers van deze betrokken partijen hebben ideeën en gedachtes uitgewisseld tijdens zogenaamde thematafel-bijeenkomsten. In 2013 zijn zowel de Economische Agenda als een uitvoeringsprogramma opgesteld en vastgesteld. In de agenda zijn de volgende 5 thema’s uitgewerkt voor de korte en lange termijn : ■ ■ ■ ■ ■

Economische structuurversterking Ondernemerschap en starters Onderwijs & arbeidsmarkt Vestigingsklimaat, ruimte en mobiliteit Regiomarketing en aquisitie.

Programma Kennisstad De Universiteit Leiden, het LUMC en de gemeente Leiden hebben in 2013 opdracht gegeven aan Bureau Blaauwberg om een analyse te maken van wetenschapsterreinen in de Leidse regio die zich goed zouden kunnen lenen voor (nog) sterkere kennisvalorisatie. Dit in het kader van het Programma Kennisstad. Als speerpunten zijn daarbij benoemd:

Jaarverslag | 33

■ verbreding en verdieping van het bestaande rode life sciences & health cluster (medische biotechnologie en farmaceutica); ■ verbindingen leggen tussen het life sciences & health cluster en de zorgbiotoop (onderzoek bij LUMC, Gedragswetenschappen UL, GGZinstellingen, TNO, Academische werkplaatsen en Medical Delta); ■ opkomst van de groene, ofwel bio-based, lifesciences & health benutten om reden van de optermijn grote economische potenties; ■ kansen benutten bij de vorming van een Spacecluster en de cross-overs met bijvoorbeeld delife sciences & health. De vastgestelde Economische agenda sluit goed aan bij deze speerpunten. Voor meer informatie wordt verwezen naar het hoofdstuk programma Kennisstad dat elders in de jaarstukken is opgenomen.

Beleidsterrein 3A Ruimte om te ondernemen Bedrijventerreinen. Holland Rijnland heeft een rapport opgeleverd met analyse, aanbevelingen en factsheets over een groot aantal bedrijventerreinen in Holland Rijnland. Ook heeft er een bestuurlijke werkconferentie met ondernemers plaatsgevonden. Begin 2013 is besloten om vanuit het proces van de Economische Agenda Leidse regio een beleidskader Van bedrijventerreinen naar Werklandschappen Leidse regio op te stellen. Deze visie op bedrijventerreinen is in maart 2014 door de Leidse raad vastgsteld. In de Economische Agenda Leidse regio is als actie opgenomen om een regionale detailhandelsstructuurvisie op te stellen. Regionale Ontwikkelingsmaatschappij. In 2013 is Leiden gaan participeren in de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) voor de Zuidvleugel (ZV) van de Randstad. Deze heet Innovation Quarter (IQ). De ROM voor de Zuidvleugel zou moeten gaan bijdragen aan de financiering van technologische bedrijven. Prioriteit wordt gevormd door de topsectoren van de Zuidvleugel (waaronder biotechnologie), als ook die van het ministerie van ELI. Daartoe is een Participatiefonds opgericht. Door kapitaalsdeelname door het ministerie van ELI, de provincie Zuid Holland, enkele grote en middelgrote gemeenten in Zuid Holland en enkele kennisinstituten (universiteiten, universitaire medische centra) ontstaat het participatiefonds, dat kan investeren in startende en doorgroeiende bedrijven. Het principe is dat van een revolverend fonds. De gemeente Leiden heeft besloten tot een participatie van 1 miljoen euro in de Participatiemaatschappij ROM Zuidvleugel BV op een totaal van ongeveer 27 miljoen. Deze deelname verschijnt als een risicovolle deelname op de balans van de gemeente. De gemeente draagt al jarenlang financieel bij aan de West Holland Foreign Investment Agency, te weten € 100.000 op jaarbasis. Omdat de WFIA deel gaat uitmaken van de ROM ZV IQ, zal de gemeente per ingang van 1 januari 2014 deze gelden overmaken aan de ROM ZV IQ. Kantoren. De leegstand wat betreft kantoren in Leiden is in 2013 teruggelopen. Op een lijstje van DTZ Zadelhoff waarin 53 gemeentes in Nederland met elkaar worden vergeleken scoort Leiden zelfs de op 1 na laagste leegstand. Alleen de gemeente Smallingerland scoort lager. Belangrijke resultaten in 2013 waren: ■ de renovatie van Kanaalpark 140. Dit gebouw is gerenoveerd en heeft geen leegstand meer. In het gebouw bevinden zich flexibele kantoorruimten, een sportschool, een restaurant en te huren vergaderruimtes ■ de transformatie van het kantoorgebouw Verbeekstraat 2-12 naar 47 expatwoningen ■ een aantal nieuwe huurders aan de Schipholweg ■ de sloop van het voormalige pand van Heerema aan de Vondellaan. Daarnaast zijn er in 2013 een aantal interessante plannen ontwikkeld voor de panden die na het vertrek van de NEM aan het Kanaalpark leeg komen, voor de panden van Green Real estate op het Kanaalpark waar transfomatie naar wonen zal plaats vinden en voor de realisatie van expatwoningen in het pand Verbeekstraat 1. Doelen en prestaties bij 3A Ruimte om te ondernemen Doel

Prestatie

3A1 Meer ruimtelijke mogelijkheden voor bedrijven en instellingen

3A1.1 Regionale en lokale beleidsontwikkeling en advisering 3A1.2 Uitvoeren lokaal en regionaal beleid en advisering 3A1.3 Stimuleren warenmarkten

34 | Jaarverslag

3A1.3 Stimuleren van warenmarkten Er vindt frequent overleg plaats met een vertegenwoordiging van de ambulante handel. Dit jaar is gehandhaafd op de regels: Zo werkt de markt en zo wordt een bijdrage geleverd aan een fraai uiterlijk van de markt. Het in het prestatieoverzicht opgenomen nieuwe beleid mbt bijzondere markten en braderieën is nog niet geïmplementeerd. Er is in 2013 wel gewerkt aan de ontwikkeling van dit beleid. Vaststelling en implementatie zullen echter in 2014 plaatsvinden. Effectindicatoren bij 3A Ruimte om te ondernemen Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 3A1 Meer ruimtelijke mogelijkheden voor bedrijven en instellingen 3A1.a Aantal arbeidsplaatsen

59.037

59.985

60.449

*

60.000

Bedrijvenregister Zuid-Holland

3A1.b Aantal bedrijfsvestigingen

5.432

5.316

5.162

*

5.600

Bedrijvenregister Zuid-Holland

3A1.c Percentage leegstand in kantoren

14,6%

14,2%

14,5%

13,8

14,0%

Kantorenmonitor Holland Rijnland

* De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in november 2014.

Beleidsterrein 3B Faciliteren/stimuleren van ondernemen De belangrijkste ontwikkelingen bij dit beleidsterrein zijn : ■ Stroomlijnen horecaprocessen. Sinds 2013 is een horecasecretaris actief als de verbindingsofficier tussen de (georganiseerde) horecaondernemers en evenementenorganisatoren, en de gemeentelijke organisatie en het bestuur. Deze fungeert als intern en extern aanspreekpunt voor horecadossiers. De horecasecretaris draagt er verder aan bij dat gemeente en ondernemers tijdig met elkaar in gesprek zijn en waar mogelijk in samenspraak komen tot beleid, uitvoering en werkwijzen. In de organisatie wordt steeds meer integraal gewerkt aan de horeca- en evenementendossiers. De horecasecretaris is daarbij de verbinder, die de verschillende afdelingen en het bestuur op complexe dossiers samenbrengt, knelpunten signaleert en laat oplossen ■ Informeren en verstrekken vergunningen. Op de website is een nieuwe portal voor ondernemen ingericht. Deze portal helpt ondernemers met uiteenlopende vragen op weg naar de juiste ingang binnen of buiten de gemeente en geeft algemene informatie. Binnen het loket Bouwen en Wonen en Bedrijven is een professionalseringstraject ingezet om klanten beter van dienst te kunnen zijn. Zo kunnen de steeds specialistischer klantvragen adequaat worden beantwoord ■ Kennisintensieve bedrijvigheid. De Universiteit had redenen om niet mee te werken aan een aanvraag voor een valorisatie programma voor Alfa en Bèta cluster en die is daarom niet ingediend. De clusters Kennisintensieve Communicatie en Asian Business Centre zijn conform het advies van Blaauwberg niet opgericht. De nieuwe clusters in Zorg, Space en BioBased zijn gerealiseerd ■ Er is in 2013 een onderzoek gedaan naar startende ondernemingen in Leiden met het oog op het vertrek van de Kamer van Koophandel uit Leiden en de aankondiging dat de Kamer geen beleid meer zou uitvoeren op starters ondersteuning. De raad is geïnformeerd over de consequenties die dat gegeven heeft voor het gemeentelijk startersbeleid, als ook de onder druk staande budgetten bij de gemeente Leiden zelf. In 2013 heeft het ondernemersfonds een onderzoek gestart naar een mogelijk ondernemershuis/handelshuis. De gemeente heeft haar positieve belangstelling voor dit initiatief laten blijklen en volgt dit initiatief van ondernemers goed ■ De Leidse Proeftuin Zorg & Welzijn is medio 2013 opgericht door de Leyden Academy on Vitality and Ageing, TNO, Hogeschool Leiden en het Leiden Institute for Brain and Cognition (samenwerking Universiteit Leiden en LUMC) met een gemeentelijke co-financiering Leiden Stad van Ontdekkingen. In de Proeftuin willen deze kennisinstellingen antwoorden vinden op vraagstukken die opkomen door de vergrijzing en de hervormingen in de gezondheidszorg. Het eerste onderwerp is 'Vitaliteit': de kennisinstellingen testen samen met zorgaanbieders én Leidenaren nieuwe zorgconcepten voor vitaliteit bij ouderen uit. Ambitie van de proeftuin is dat Leidenaren, en vervolgens ook Nederlanders en Europeanen gezond en vitaal oud worden en, zo nodig, de beste zorg krijgen. De projecten zijn inmiddels gestart. Zo heeft de Leyden Academy ten behoeve van Vitaliteitscoaching samenwerking met diverse zorgpartijen in de Binnenstad-Oost opgezet en zijn de eerste gesprekken met wijkbewoners gevoerd. De Hogeschool heeft afspraken gemaakt met Activite over het gezamenlijk doen van onderzoek over de grenzen aan zelfredzaamheid ■ De gemeente Leiden heeft ook in 2013 actief en financieel ondersteuning gegeven aan organisaties als de Bio Sciencepark Foundation en het Centrummanagement. Deze organisaties ontvangen ook gelden van andere partijen, en ondersteunen respectievelijk ondernemers op het Bio Sciencepark of de binnenstad met

Jaarverslag | 35

concrete activiteiten gericht op arbeidsmarktbeleid, kennis en kunde bijeenkomsten ed. Los daarvan heeft de gemeente zelf drie accountmanagers en een kantorenloods in dienst, als eerstelijns aanspreekpunt voor ondernemers. De inzet van deze organisaties en accountmanagers zijn er op gericht ondernemers in onze stad te faciliteren en ondersteunen waar nodig bij de uitoefening van hun bedrijf. Doelen en prestaties bij 3B Faciliteren/stimuleren van ondernemen Doel

Prestatie

3B1 Sterker ondernemersklimaat

3B1.1 Faciliteren van bedrijvigheid 3B1.2 Stroomlijnen horecaprocessen 3B1.3 Informeren en verstrekken vergunningen 3B1.4 Faciliteren Ondernemersfonds Leiden 3B1.5 Verbeteren aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en stimuleren ondernemerschap

3B2 Meer kennisintensieve bedrijvigheid

3B2.1 Stimuleren kennisintensieve bedrijvigheid 3B2.2 Stimuleren en faciliteren van netwerken

Effectindicatoren bij 3B Faciliteren/stimuleren van ondernemen Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

832

1.042

979

1.088

Streefwaarde 2013

Bron

845

Kamer van Koophandel

Doel 3B1 Sterker ondernemersklimaat 3B1.a Aantal startende bedrijven in Leiden

Beleidsterrein 3C Marketing en promotie De belangrijkste ontwikkelingen bij dit beleidsterrein zijn : ■ In 2013 ontstond een groep ambassadeurs die Leiden gaan promoten. De burgemeester van Leiden, de heer Henri Lenferink begroette aan het eind van 2013 in de informele sfeer al zestig ‘Leidse prominenten’ uit de Leidse kennissector en het bedrijfsleven. Zij gaan zich als ambassadeur inzetten om Leiden als Internationale Congresstad op de kaart te krijgen. In maart 2014 is de de officiële installatie van het ambassadeursnetwerk ■ Succes 'Verrassende Winkelweekenden' en 'Winter Wonder Weken'. Centrummanagement Leiden, de Cultuurmakelaar en Leiden Marketing organiseren gezamenlijk met de stadspartners en ondernemers een groot scala aan evenementen voor een impuls aan de belevingswaarde van de binnenstad van Leiden. Het betreft onder meer de 'Verrassende Winkelweekenden' in elk laatste weekend van de maand. Met wisselende thema's worden de bezoekers tijdens het winkelen verrast met muziek, straattheater, kunst en literaire activiteiten. De winkeliers doen actief mee aan de winkelweekenden die hebben geleid tot een toename van het aantal bezoekers. Als afsluiting van het evenementenseizoen 2013 is het concept 'Winter Wonder Weken' ontwikkeld. Van 31 oktober 2013 tot en met 5 januari 2014 zijn diverse evenementen georganiseerd, zoals de Lichtjesparade, de intocht van Sinterklaas en het Huis van Sinterklaas, de ijsbaan op de Nieuwe Rijn en aansluitend daarop de Kerstmarkt met 50 kramen. Het afsluitende evenementenprogramma is zeer succesvol verlopen en heeft naar schatting 200.000 bezoekers naar de binnenstad getrokken. Vooral de voor Nederland unieke en bijzondere 'drijvende Kerstmarkt' heeft naast de vele bezoekers ook veel regionale en landelijke aandacht getrokken ■ Vitaliteit van het Leidse binnenstedelijke winkelgebied. Binnen het programma Binnenstad en naast het Aalmarktproject zijn er in 2013 projecten uitgevoerd om het kernwinkelgebied vitaal te houden. Het bidbook ‘Ontdek winkelstad Leiden’ is door een groot aantal betrokken partijen ondertekend. Het vormt de basis voor het aantrekken van nieuwe winkels naar de stad. Het Centrummanagement speelde daar een grote rol in. Omdat de marktomstandigheden voor winkels aanzienlijk veranderen, wordt een project verrijking winkelstrategie uitgevoerd in samenwerking met een groot aantal binnenstedelijke partijen ■ Citymarketing en citybranding. In 2013 heeft Leiden Marketing in samenwerking met het Centrummanagement en de Cultuurmakelaar belangrijke en succesvolle activiteiten verricht voor de citymarketing en stadspromotie. Dit heeft gezorgd voor veel positieve beeldvorming van Leiden op lokaal, regionaal en landelijke schaal. Het betrof onder meer de landelijke museumcampagne in samenwerking met de dagbladen NRC en Volkskrant; de Signatures Cultuurweken Leiden, met een gevarieerd cultureel programma en een landelijke marketingcampagne in samenwerking met dagblad Trouw en National Geographic Channel. Verder is ook de eerste editie van de 'Nacht van Kunst en Kennis' georganiseerd. Dit trok zichtbaar veel bezoekers naar het stadscentrum van Leiden en heeft bijgedragen aan de sterke stijging van het museumbezoek in de stad. In 2013 hebben de musea 930.819 bezoekers geteld, een toename van

36 | Jaarverslag

130.712 bezoekers ten opzichtte van 2012. Niet onvermeld mag blijven de verkiezing 'Meest Gastvrije Stad 2013', waarin Leiden steeg van de 17e (in 2012) naar de 5e plaats! Doelen en prestaties bij 3C Marketing en promotie Doel

Prestatie

3C1 Meer zakelijk en recreatief bezoek aan Leiden

3C1.1 Citymarketing 3C1.2 Faciliteren Centrummanagement Leiden 3C1.3 Uitvoering activiteiten kadernota winkelvoorzieningen Binnenstad 3C1.4 Marketing- en activiteitencampagne voor bezoek aan retail binnenstad 3C1.5 Stimuleren toeristische aantrekkelijkheid 3C1.6 Binnenstad aantrekkelijk tijdens de bouw

3C2 Meer kennisintensieve bedrijven aantrekken

3C2.1 Acquisitie van kennisintensieve bedrijven

3C1.5 Stimuleren toeristische aantrekkelijkheid In het prestatie-overzicht bij de begroting staan 7 onderdelen genoemd bij deze prestatie. Hiervan verlopen de meeste onderdelen voldoende tot goed. Het betreft de verbetering van koopzondagen, het participeren in regionale overleggen, het stimuleren van watertoerisme, verbetering van de Leidse Haven, het optimaliseren van bewegwijzering en het adviseren over toerisme en recreatie. Voor de Leidse Haven zijn in 2013 de voorbereidingen gestart voor het verbeterplan zodat uitvoering in 2014 kan plaatsvinden. Voor het onderdeel Science Route, Leidse ontdekkingen in de openbare ruimte (plaatsing van verbeeldingen van de route in beeld, afbeelding en projectie in 2D en 3D) komt de stoplichtmonitor uit op rood omdat de Museumgroep Leiden de opdracht voor de realisatie van het project heeft teruggegeven. Wij onderzoeken nu voortvarend de haalbaarheid en draagvlak voor het project onder de betrokken partijen (universiteit, enkele musea, citymarketing, kennisbedrijven). Pas dan kan met de realisatie worden begonnen. Dat betekent dat de realisatie van het project wordt vertraagd. Hiermee komt de totale prestatie op stoplicht Oranje. Effectindicatoren bij 3C Marketing en promotie Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

3C1.a Aantal arbeidsplaatsen in de bezoekerseconomie

5.881

5.816

6.025

*

6.000

Bedrijvenregister ZuidHolland

3C1.b Gemiddeld aantal uitgevoerde activiteiten per bezoek aan Leiden

1,6

1,6

1,8

1,8

1,8

Continu Vakantie Onderzoek

3C1.c Aantal hotel- en campingovernachtingen

191.746

219.458

234.320

*

190.000

Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

3C1.d Gemiddelde bestedingen van dagbezoekers aan leiden per bezoek per persoon

€ 35

€ 34

€ 38

€ 38

€ 36


3C1.e Rapportcijfer Leidenaren voor historische binnenstad Leiden

7,8

7,7

-

7,5

7,9

Stadsenquête

3C1.f Beoordeling door Leidenaren van Leidse binnenstad als winkelcentrum op 7 aspecten

6,7

-

-

6,6

7,0

Stadsenquête

3C1.g Aantal unieke bezoekers aan de website www.leiden.nl

372.190

383.636

328.410

400.164

383.000

Leiden Marketing

3C1.h Aantal bezoekers Visitors Centre Leiden

119.895

133.716

132.237

153.146

133.000

Leiden Marketing

3C1.i Aantal museumbezoeken

743.258

856.855

800.107

930.819

800.000

Museumgroep Leiden + gemeente Leiden

3C1.j Aantal afgelegde bezoeken (x 1.000) aan Leiden door inwoners van Nederland ***

2.382

1.869

1.827

1.735

**


Doel 3C1 Meer zakelijk en recreatief bezoek aan Leiden

* De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in november 2014. ** Deze indicator was ten onrechte niet opgenomen in de Programmabegroting 2013. Er is daarom ook geen streefwaarde bepaald.

Jaarverslag | 37

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Economie en toerisme de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: RV 12.0132 Structuur Citymarketing Leiden 2013-2016 RV 13.0111 Economische agenda Leidse regio 2020 Kennis en werk #071 RV 13.0116) Verordening heffing invordering markt en staangeld 2014

Programmabudget Economie en toerisme bedragen x € 1.000,-

Ruimte om te ondernemen

Rekening 2012

1.261

1.170

91

Baten

-418

-432

0

-432

-531

99

1.924

727

102

829

639

190

Lasten

654

2.298

3.517

5.815

4.897

917

Baten

-65

0

0

0

0

0

589

2.298

3.517

5.815

4.897

917

Lasten

1.630

1.784

23

1.807

1.826

-19

Baten

0

0

-380

-380

-390

10

1.630

1.784

-357

1.426

1.436

-9

Lasten

4.626

5.241

3.641

8.882

7.893

989

Baten

-483

-432

-380

-813

-921

109

4.143

4.808

3.261

8.069

6.972

1.098



Verschil 2013

102

Saldo van baten en lasten

Totaal

Rekening 2013

1.159

Saldo Programma Economie en toerisme


2.342

Saldo Marketing en promotie

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Faciliteren/Stimuleren van ondernemen

Begroting 2013

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Ruimte om te ondernemen De raad heeft voor het revitaliseren van werklocaties en het opknappen van winkelcentrum Meerburg een budget van € 150.000 beschikbaar gesteld. De werkzaamheden ten behoeve van winkelcentrum Meerburg stonden gepland voor november 2013. Het opstellen en (financieel) toetsen van de plannen heeft echter meer tijd gekost dan voorzien waardoor de werkzaamheden zijn vertraagd. De voorbereiding is afgerond in 2013 en de uitvoering vindt plaats in 2014. Daarnaast heeft de vaststelling van het Beleidskader werklandschappen, die was voorzien in 2013, nog niet plaats gevonden. Door deze vertraging zijn de daaropvolgende werkzaamheden in het kader van revitalisering werklocaties nog niet volledig uitgevoerd. De verdere uitvoering vindt plaats in 2014. Het voordelige resultaat op de baten is gehaald door bijdragen van externe partijen in het kader van samenwerking economische agenda Leidse regio 2020 'Kennis & Werk #071'. In dit kader heeft de gemeente Leiden diverse werkzaamheden verricht waarvoor door de samenwerkende partijen een bijdrage is gedaan.

38 | Jaarverslag

Faciliteren/Stimuleren van ondernemen Het voordeel binnen het beleidsterrein faciliteren/ stimuleren is grotendeels het gevolg van onderbesteding binnen het budget van het cofinancieringsfonds. De raad heeft een budget van € 1.000.000 voor cofinanciering van innovatieve initiatieven in de stad beschikbaar gesteld. Daarop zijn een drietal toezeggingen gedaan aan Leyden Academy on Vitality and Ageing BV voor € 435.000, St. Technolab Leiden € 140.000 en de Kennisalliantie/Rom Zuidvleugel voor € 85.000. Deze bijdragen zijn voor een klein deel in 2013 uitbetaald, (€ 152.300). De resterende bedragen zullen in de komende jaren betaald worden. Omdat een dergelijk fonds niet goed in onze budgetcyclus past levert dat een onbesteed bedrag op in 2013. Voor het nog te bestemmen bedrag van € 340.000 zal een bijdrage worden geleverd aan de uitbreiding van de intrumentmakersschool in Leiden. Daarnaast zorgt een onderbesteding binnen kennisintensieve bedrijvigheid voor een positief resultaat. Het college heeft via B&W besluit 13.0384 besloten om voor drie projecten cofinanciering beschikbaar te stellen. Deze projecten krijgen elk € 50.000 per jaar gedurende drie jaar, in totaal een bedrag van € 450.000. De ingangsdatum van de cofinanciering is 1 juni 2013. Over 2013 is daarom voor elk van de drie projecten slechts € 29.167 uitbetaald in plaats van de beschikbare € 50.000 en is de looptijd van de 3 projecten in de beschikkingen verlengd tot 1 juni 2016. Dit betekent dat in 2016 nog 3x € 20.883 beschikbaar moet zijn om de totale toezegging van € 450.000 te kunnen vol maken. Door de systematiek van de cofinanciering is het dus noodzakelijk om net als bij het cofinancieringsfonds Leiden Stad van Ontdekkingen de niet bestede maar wel verplichte middelen jaarlijks door te schuiven. INVESTERING Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100009 Investeringen donderdagmarkt In 2013 is gestart met de vervanging van de elektrische installatie op de donderdagmarkt. De werkzaamheden zullen worden afgerond in 2014. Dit krediet daarom graag door laten lopen in 2014.

Jaarverslag | 39

4

Bereikbaarheid

40 | Jaarverslag

Bereikbaarheid Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

4 Leefbaarheid en Bereikbaarheid Bereikbaarheid, Financiën en Economie Ruimtelijke Ordening, Binnenstad & Publiekszaken

De missie van het programma Bereikbaarheid luidt: De gemeente Leiden draagt zorg voor blijvende bereikbaarheid van de stad als voorwaarde voor duurzame leefbaarheid voor de inwoners van de stad.

Jaarverslag | 41

Ontwikkelingen in 2013 Langzaam verkeer Met de nota herijking fietsroutes en een uitvoeringsprogramma is het fietsbeleid voor de komende jaren vastgesteld. Er is gewerkt aan de realisatie van nieuwe fietsenstallingen in de stad. Openbaar vervoer Voor het HOV is het tracé aangewezen van Hooigracht - Langegracht. Er is onderzoek gedaan naar het verminderen van busverkeer in de Breestraat. Een halvering van het aantal bussen op de Breestraat is onder voorwaarden mogelijk, maar zal zeker een aantal jaren duren. Autoverkeer De scope van de Rijnlandroute is vastgesteld. Het uitvoeringsbesluit voor het project Ontsluiting Bio Science Park (OBSP) is vastgesteld. Er was onvoldoende draagvlak in de raad voor een Ringweg Oost op Leids grondgebied, met name vanwege de forse ingreep in de Sumatrastraat. Er is besloten om gezamenlijk met Leiderdorp en andere agglomeratiegemeenten alternatieven uit te werken die minimaal hetzelfde oplossend vermogen moeten hebben voor de ambities in de binnenstad en de doorstroming op het lokaal wegennet. Dit initiatief vindt plaats onder de titel Leidse Agglomeratie Bereikbaar (LAB071). Na het zomerreces heeft de Raad het ambitiedocument vastgesteld. Parkeren Uit de evaluatie blauwe zones is gebleken dat de parkeeroverlast is verschoven. De raad heeft besloten de proef voort te zetten tot na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Tevens is besloten om Transvaal 2 als proefzone toe te voegen. De inkomsten uit betaald parkeren zijn iets teruggelopen, de bezetting van de parkeergarages is wat verhoogd. Leefomgeving De omgeving van de scholen is verkeersveiliger ingericht. Het kader voor duurzame mobiliteit is opgesteld. Er zijn laadpalen voor elektrische voertuigen in de openbare ruimte geplaatst en er zijn laadpunten gerealiseerd in de Morspoortgarage. De realisatie van het informatiecentrum duurzame mobiliteit aan de Haagweg is voorbereid.

Beleidsterrein 4A Langzaam verkeer Doelen en prestaties bij 4A Langzaam verkeer Doel

Prestatie

4A1 Meer fietsgebruik

4A1.1 Opstellen fietsbeleid 4A1.2 Uitvoeren maatregelen fiets

4A2 Betere looproutes

4A2.1 Opstellen voetgangersbeleid 4A2.2 Uitvoeren maatregelen looproutes

4A1.1 Opstellen fietsbeleid De raad heeft in oktober 2013 met de vaststelling van de nota herijking fietsroutes het fietsbeleid voor de komende jaren vastgesteld. De ambitie is om het fietsgebruik in de Leidse regio met tien procent te laten groeien. Er wordt vooral ingezet op regionale routes voor woon-werk fietsverkeer, de invulling van ontbrekende schakels, de aanpak van knelpunten en het uitwerken van flankerend beleid op het gebied van doorstroming, bewegwijzering, fietsparkeren, fietsveiligheid, promotie en aantakking van het recreatieve fietsnetwerk. 4A1.2 Uitvoeren maatregelen fiets De nota Herijking fietsroutes is uitgewerkt tot een uitvoeringsprogramma. Verkeerslichten zijn waar mogelijk beter afgestemd op de fietser. De strooiroutes voor de belangrijkste fietsroutes zijn verbeterd. De fietsenstalling in het Aalmarktproject is in 2013 in aanbouw, de stalling in het Rijnsburgerblok is in voorbereiding. Voor het instellen van een betaalregime in de Zeezijdestalling is aan een business case gewerkt. Er zijn plannen uitgewerkt voor een extra fietsenstalling in de Breestraat. Hiervoor is budget geregeld.

42 | Jaarverslag

Effectindicatoren bij 4A Langzaam verkeer Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

4A1.a Aandeel fiets in de modal split*

36,0%

37,4%

41,5%

*

36,0%

CBS

4A1.b Percentage inwoners dat wekelijks of (bijna) dagelijks fietst

-

-

-

84%

84%

Stadsenquête

Doel 4A1 Meer fietsgebruik

* De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in augustus 2014. De nu opgenomen modal split van de fiets is overigens niet betrouwbaar, omdat er in deze landelijke enquête weinig respondenten uit Leiden deelnemen. In de Programmabegroting 2015 zal een meer betrouwbare en dus toetsbare effectindicator worden opgenomen.

Beleidsterrein 4B Openbaar vervoer Doelen en prestaties bij 4B Langzaam verkeer Doel

Prestatie

4B1 Meer gebruik van het openbaar vervoer

4B1.1 Opstellen openbaar vervoer beleid 4B1.2 Uitvoeren maatregelen openbaar vervoer

4B1.1 Opstellen openbaarvervoerbeleid Naar aanleiding van het openbaarvervoerplan Zuid-Holland Noord en de nieuwe concessie voor busvervoer die is verleend aan Arriva, is in 2013 is gewerkt aan de implementatie van routes voor hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) op Leids grondgebied. Voor het HOV is het tracé aangewezen van Hooigracht - Langegracht. Er is onderzoek gedaan naar het verminderen van busverkeer in de Breestraat. Een halvering van het aantal bussen op de Breestraat is mogelijk, mits een fors pakket aan doorstroming bevorderende maatregelen wordt uitgevoerd. Hierbij moet worden gedacht aan het aanpassen van verkeerslichtregelingen en het toevoegen van opstelstroken voor bussen maar ook het herinrichten van kruispunten, zoals bij het Levendaal en de Jan van Houtbrug. Deze maatregelen worden de komende jaren uitgevoerd. 4B1.2 Uitvoeren maatregelen openbaar vervoer Het verbeteren van de toegankelijkheid van bushaltes bij het Centraal Station is in voorbereiding en wordt begin 2014 uitgevoerd. Effectindicatoren bij 4B Openbaar vervoer Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

4B1.a Aandeel bus in de modal split*

3,0%

0,8%

1,9%

*

4,0%

CBS

4B1.b Aantal openbaar vervoerkilometers (indexcijfer)

98

96

**

**

103

Connexxion / Arriva

4B1.c Aantal in- en uitstappers treinstations in Leiden gemiddeld per werkdag

63.598

69.442

71.196

***

66.135

NS

Doel 4B1 Meer gebruik van het openbaar vervoer

* De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in augustus 2014. De nu opgenomen modal split van de fiets is overigens niet betrouwbaar, omdat er in deze landelijke enquête weinig respondenten uit Leiden deelnemen. In de Programmabegroting 2015 zal een meer betrouwbare en dus toetsbare effectindicator worden opgenomen. ** Het is niet mogelijk, vanwege de overgang van Connexxion naar Arriva, om gelijksoortige gegevens te leveren. In samenwerking met de provincie zal een goede indicator worden ontwikkeld. *** De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in augustus 2014.

Jaarverslag | 43

Beleidsterrein 4C Autoverkeer Doelen en prestaties bij 4C Autoverkeer Doel

Prestatie

4C1 Betere doorstroming op het Leidse wegennet

4C1.1 Opstellen beleid autoverkeer 4C1.2 Rijnlandroute 4C1.3 Ringweg Oost / LAB071 4C1.4 Ontsluiting BioSciencePark 4C1.5 Uitvoeringsprogramma Leiden Bereikbaar 4C1.6 Uitvoeren maatregelen autoverkeer

4C1.1 Opstellen beleid autoverkeer Er is een verkenning uitgevoerd naar een verbeterde aansluiting van de bebouwde kom van Leiden met de A4. Er komt geen bypass door de Oostvlietpolder en ook geen verlengde N11. In de scope van de Rijnlandroute is een uitbreiding van de Europaweg en een reconstructie van het Lammenschansplein voorzien. Zoals al in de tweede bestuursrapportage is gemeld zal het door de omvorming van het project Ringweg Oost in de verkenning LAB071 langer duren voordat er een alternatief beschikbaar is voor het doorgaande verkeer in de binnenstad. Hierdoor loopt het project Transformatie Binnenstad tot 30 km zone ook vertraging op. In 2013 zijn maatregelen genomen voor het beter benutten van de Leidse infrastructuur, zoals de vervanging van verkeersregelinstallaties. In 2013 is geen samenhangend plan van aanpak opgesteld voor Beter Benutten vanwege de sterke samenhang met de uitkomsten van LAB071. In samenhang met LAB071 worden de beter benutten maatregelen verder uitgewerkt. 4C1.2 Rijnlandroute In 2013 is de scope van de Rijnlandroute vastgesteld. Hierin zijn de volgende inpassingsambities die de raad had meegegeven, gerealiseerd: - optimalisatie van het ontwerp van de Knoop Leiden West waardoor het ruimtebeslag is verminderd; - aanpassing knooppunt Maaldrift, met behoud van de Veenwatering; - (weer) toevoegen van de aansluiting Leiden Zuid, op de Rijnlandroute; - verdiepte ligging bij de Stevenshof rond de 4 meter onder maaiveldniveau; - door de boortunnel ook behoud van de Dobbewatering; - door de boortunnel ook gedeeltelijke verbetering inpassing in Oostvlietpolder; - geen doorsnijding van de Oostvlietpolder door een bypass. 4C1.3 Ringweg Oost / LAB071 Na het wegvallen van maatschappelijk draagvlak voor de Ringweg Oost-plannen hebben de colleges van Leiden en Leiderdorp eind 2012 gezamenlijk een bestuursopdracht geformuleerd om te verkennen welke maatregelen nodig zijn om de Leidse agglomeratie goed bereikbaar en leefbaar te houden en de ruimtelijkeconomische ambities te faciliteren. Deze verkenning heeft de naam ‘LAB071’ gekregen, een afkorting voor Leidse Agglomeratie Bereikbaar. Begin 2013 is het gezamenlijke Plan van Aanpak opgesteld en na de zomer is het Ambitiedocument vastgesteld, waarin beschreven is aan welke criteria, randvoorwaarden en ambities de maatregelpakketten moeten voldoen. In sessies met raadsleden en in zogeheten AggloLAB-sessies met bewoners en ondernemers is dit verder uitgewerkt en is er nagedacht over mogelijke oplossingsscenario’s. Deze zijn globaal onderzocht en in het Schetsboek zijn de maatregelpakketten gepresenteerd die kansrijk bleken te zijn, namelijk het No-Regretmaatregelpakket (snel realiseerbare maatregelen met een groot draagvlak) en het Agglo-Basis-maatregelpakket (maatregelen om de doorstroming en de snelheid op de Agglo-ring te versterken). Van deze twee pakketten wordt onderzocht in hoeverre ze tegemoetkomen aan de eerder vastgestelde ambities. Daarnaast worden er aanvullende maatregelpakketten doorgerekend, die als ‘modules’ aan de twee eerdergenoemde pakketten kunnen worden toegevoegd. De resultaten zijn naar verwachting begin 2014 bekend. Gedurende de uitvoering van de verkenning LAB071 is het eerder genomen kaderbesluit van de Ringweg Oost, met een tracé gedeeltelijk via Leiderdorps grondgebied, niet langer uitgewerkt, in afwachting van de resultaten die voortvloeien uit de verkenning. Wel is in 2013 de voorbereiding voortgezet van de reconstructie van de Kanaalweg vanaf het Lammenschansplein tot aan de aansluiting van de Lorentzkade en de bouw van een onderdoorgang onder het spoor in de Kanaalweg. Door de complexiteit van het proces om tot de juiste planvorming te komen en de te verwachten lange periode van realisatie wordt de voor de rapportages gebruikelijke termijn van 3 jaar overschreden. Om bovenstaande redenen dienen de kredieten van het project Ringweg Oost gehandhaafd te blijven.

44 | Jaarverslag

4C1.4 Ontsluiting Bio Science Park In oktober 2013 heeft de gemeenteraad het besluit inzake het gunningscriterium en het uitvoeringsbesluit voor het project Ontsluiting Bio Science Park vastgesteld. Daarmee is het krediet voor de verdere aanbesteding en realisatie van de het project beschikbaar gesteld en is een begin gemaakt met de tweede fase van de aanbesteding, de dialoogfase. 4C1.6 Uitvoeren maatregelen autoverkeer De Rijnsburgerweg is bij de rotonde en bij de aansluiting Kagerstraat en Houtlaan aangepast ten gunste van de verkeersveiligheid en de doorstroming.

Beleidsterrein 4D Parkeren Doelen en prestaties bij 4D Parkeren Doel

Prestatie

4D1 Meer parkeerkwantiteit en betere parkeerkwaliteit

4D1.1 Opstellen parkeerbeleid 4D1.2 Uitvoeren proef blauwe zones 4D1.3 Realisatie parkeergarage Garenmarkt 4D1.4 Realisatie parkeergarage Lammermarkt 4D1.5 Parkeermanagement 4D1.6 Uitvoeren maatregelen parkeren

4D1.1 Opstellen parkeerbeleid De proef met parkeerregulering door middel van blauwe zones in diverse woonwijken is geëvalueerd. Uit de evaluatie kwam naar voren dat bewoners binnen de blauwe zones veelal tevreden zijn, maar erbuiten ontevreden. De parkeeroverlast is verschoven. Uit de evaluatie bleek voorts dat de kosten voor de gemeente ruim € 300.000,- per jaar bedragen. De gemeenteraad nam op 11 juli 2013 een motie aan waarin het college onder meer werd verzocht de proef met de blauwe zones voort te zetten tot op een moment in 2014 dat er voor een nieuwe college voldoende tijd is om (zo snel mogelijk) met een permanente oplossing te komen. B en W hebben deze motie uitgevoerd en de blauwe-zoneregeling in 2014 voortgezet. Sinds januari 2014 is in Transvaal 2, tussen de spoorwegovergang en de Lage Morsweg, de blauwe-zoneregeling ingevoerd. De proef met het opheffen van de parkeerzones in het betaald-parkeergebied hebben B en W in 2013 omgezet in een definitieve opheffing. 4D1.3 en 4D1.4 Realisatie parkeergarage Garenmarkt en Lammermarkt Met het instemmen met het uitvoeringbesluit in november 2013 is een krediet beschikbaar gesteld voor de uitwerking en realisatie van de ondergrondse parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt. Tevens is ingestemd met de strategie om te komen tot de aanbesteding van de beide parkeergarages. 4D1.5 Parkeermanagement Het totaal aantal verkochte parkeeruren in 2013 is ten opzichte van 2012 met circa 150.000 toegenomen. Over het hele jaar zijn de parkeerinkomsten echter 3,5% lager dan begroot, met name door minder parkeeropbrengsten uit straatparkeren. De parkeergarage Centrum Morspoort presteert goed. Met ruim 835 uur per plaats per jaar is de bezetting boven verwachting. Het aantal parkeerders in de parkeergarage Haarlemmerstraat is gedaald. Het percentage pinbetalingen mobiel betalen bij straatparkeren is gestegen. Samen zorgen deze betaalwijzen nu voor iets meer dan de helft van alle betalingen. Bij de parkeerhandhaving is een forse daling van het aantal parkeerbonnen (naheffingen en beschikkingen) te zien. De organisatie omtrent parkeerhandhaving is om deze reden aangepast. In 2014 wordt dit door parkeermanagement maandelijks gemonitord. De omvang van het parkeerareaal is ongewijzigd gebleven met dien verstande dat 98 parkeerplaatsen langs het spoor, tussen de Morsweg en de Lopsenstraat, gedurende het tweede semester enkele maanden onttrokken zijn geweest aan het gereguleerde gebied. Effectindicatoren bij 4D Parkeren Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

-

-

20%

19%

Streefwaarde 2013

Bron

20%

Veiligheidsmonitor

4D1 Meer parkeerkwantiteit en betere parkeerkwaliteit 4D1.a Percentage inwoners dat vaak parkeeroverlast ondervindt

Jaarverslag | 45

Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

4D1.b Percentage autobezitters dat parkeermogelijkheden bij huis met 'goed' of 'voldoende' beoordeelt

-

67%

-

74%

75%

Stadsenquête

4D1.c Aantal parkeerplaatsen op straat voor bewoners / bezoekers in parkeerrestrictiegebied*

5.817

5.897

6.187

6.187

6.340

Parkeermonitor

4D1.d Aantal parkeerplaatsen in garages voor bewoners / bezoekers*

1.201

1.201

1.330

1.330

1.590

Parkeermonitor

4D1.e Aantal parkeerplaatsen op / in P+R terreinen / garages*

450

750

750

750

800

Parkeermonitor

* De aantallen parkeerplaatsen zijn in vorige begrotingen en jaarstukken niet altijd juist weergegeven. Dit jaar heeft een grondige inventarisatie plaatsgevonden waardoor enkele realisatiewaarden zijn verbeterd.

Beleidsterrein 4E Leefomgeving Doelen en prestaties bij 4E Leefomgeving Doel

Prestatie

4E1 Betere leefomgeving door verkeersmaatregelen

4E1.1 Opstellen verkeersveiligheidsbeleid

4E2 Duurzame mobiliteit

4E2.1 Opstellen duurzaam mobiliteitsbeleid

4E1.2 Uitvoeren verkeersveiligheidsmaatregelen

4E2.2 Uitvoeren maatregelen duurzaam mobiliteitsbeleid

4E1.2 Uitvoeren verkeersveiligheidsmaatregelen De omgeving van de scholen bij de Zwartemeerlaan, de Burggravenlaan en de Timorstraat / Surinamestraat is verkeersveiliger ingericht. De analyse voor de scholen Er Riseleh, Haanstra en Lucas van Leyden is nog niet afgerond, dit is gepland voor het voorjaar van 2014. 4E2.1 Opstellen duurzaam mobiliteitsbeleid In 2013 is er gewerkt aan een kader duurzame mobiliteit, dit heeft nog niet tot besluitvorming geleid. Besluitvorming vindt in 2014 plaats. 4E2.2 Uitvoeren maatregelen duurzaam mobiliteitsbeleid Duurzame mobiliteit maakt onderdeel uit van het Luchtkwaliteitsplan 2012-2014 (zie prestatie 5 D1.2) waarin diverse maatregelen zijn opgenomen. Het afgelopen jaar is voor elektrische voertuigen door stichting Elaad een zevental laadpalen op particulier verzoek in de openbare ruimte geplaatst. Daarnaast is onderzocht in hoeverre er in de gemeentelijke parkeergarages laadpalen kunnen worden gerealiseerd. In 2013 zijn 2 laadpalen (4 laadpunten) gerealiseerd in de tijdelijke Morspoortgarage. In 2014 vindt naar verwachting realisatie van laadpalen in de Haarlemmerstraatgarage plaats. Voor de nieuw te bouwen parkeergarages Lammermarkt en Garenmarkt zijn oplaadpunten meegenomen in de aanbesteding. In 2013 zijn de voorbereidingen getroffen voor de realisatie van het informatiecentrum duurzame mobiliteit aan de Haagweg. De gemeente Leiden ondersteunt de oprichting van een informatiepunt over duurzame mobiliteit op het parkeerterrein aan de Haagweg en stelt voor 2014 en 2015 een jaarlijkse bijdrage van € 30.000,- beschikbaar. De uitvoering van een aantal maatregelen heeft het afgelopen jaar op zich laten wachten, omdat het op te stellen duurzaam mobiliteitsbeleid nog niet gereed was (zie prestatie 4 E2.1). Deze worden in 2014 versneld uitgevoerd. Effectindicatoren bij 4E leefomgeving Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

27

-

-

-

Streefwaarde 2013

Bron

< 25

Viastat

Doel 4E1 Betere leefomgeving door verkeersmaatregelen 4E1.a Aantal ziekenhuisongevallen*

* Vanuit Viastat is het signaal afgegeven dat we geconfronteerd worden met cijfers die niet betrouwbaar zijn. Dit komt door de landelijke methode van registratie, die nu onderwerp van discussie is.

46 | Jaarverslag

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Bereikbaarheid de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

RV 130010 Kredietaanvraag plankosten voor verkenning bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie RV 130006 Kaderbesluit 'Kwaliteitsverbetering Breestraat' RV 130019 Afsluiting project Rijn Gouwelijn en initiatief nieuw OV-project Zuid-Holland noord RV 130030 Ruimtelijke investeringsagenda RV 130045 Wensen en bedenkingen ten aanzien van voorlopige scope Rijnlandroute RV 130067 Voorbereidingsbesluit Groene recreatieve routes RV 130059 Standpuntenbepaling in AB Holland Rijnland over bestuurlijke overeenkomsten bijdrage Regionaal Investeringsfonds aan de Rijnlandroute RV 130081 Ambitiedocument voor verkenning bereikbaarheid Leidse Agglomeratie (LAB071) RV 130084 Gunningscriterium aanbesteding Project Ontsluiting Bio Science Park RV 130085 Aanpassing wegsleepverordening Leiden RV 130096 Uitvoeringsbesluit ontsluiting Bio Science Park deelproject 1 RV 130078 Herijken fietsroutes RV 130105 Parkeer en parkeerbelasting verordening en K .31.2 mantelzorg maatschaps vergunning RV 130109 Krediet aanvullende plankosten verkenning bereikbaarheid Leidse agglomeratie (LAB071) RV 130100 Uitvoeringsbesluit parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt RV 130125 Begrotingswijziging in verband met verlengen proef Blauwe Zone

Programmabudget Bereikbaarheid bedragen x € 1.000,-

Langzaam verkeer

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Lasten

400

796

168

964

815

149

Baten

0

0

0

0

0

0

400

796

168

964

815

149

Lasten

5.562

2.003

-424

1.580

1.082

497

Baten

0

0

0

0

0

0

5.562

2.003

-424

1.580

1.082

497

Lasten

5.187

1.439

13.304

14.743

3.996

10.747

Baten

0

0

0

0

0

0

5.187

1.439

13.304

14.743

3.996

10.747

Lasten

6.478

3.920

2.062

5.982

5.304

678

Baten

-8.875

-9.378

551

-8.826

-8.537

-289

-2.397

-5.458

2.613

-2.844

-3.233

389

Lasten

5.532

2.292

-560

1.732

1.303

429

Baten

-389

-249

159

-89

-109

20

5.144

2.043

-400

1.643

1.193

449

Lasten

23.160

10.449

14.551

25.001

12.499

12.501

Baten

-9.264

-9.626

711

-8.916

-8.646

-269

13.896

823

15.262

16.085

3.853

12.232

Toevoeging

19.002

20.182

4.534

24.716

26.263

-1.547

Onttrekking

-5.588

-1.539

-11.720

-13.259

-12.953

-306

Mutaties reserves

13.415

18.643

-7.186

11.458

13.311

-1.853

Resultaat

27.311

19.466

8.076

27.543

17.164

10.379

Saldo Openbaar Vervoer

Saldo Autoverkeer

Saldo Parkeren

Saldo Leefomgeving

Saldo Programma Bereikbaarheid


Jaarverslag | 47


reserve parkeren

Rekening 2012

4.512

6.059

-1.547

Onttrekking

-3.399

-1.151

-3.688

-4.839

-6.325

1.486

5.885

2.499

-2.825

-327

-266

-61

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

-64

-64

-49

-15

-167

0

-64

-64

-49

-15

Toevoeging

1.199

13.277

-402

12.875

12.875

0

Onttrekking

0

0

-3

-3

0

-3

1.199

13.277

-405

12.872

12.875

-3

Toevoeging

0

2.956

0

2.956

2.956

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

2.956

0

2.956

2.956

0

Toevoeging

0

0

1.984

1.984

1.984

0

Onttrekking

-238

0

-6.820

-6.820

-5.046

-1.774

-238

0

-4.837

-4.837

-3.063

-1.774

Toevoeging

8.000

0

2.090

2.090

2.090

0

Onttrekking

-1.355

0

-1.145

-1.145

-1.145

0

6.645

0

945

945

945

0

Toevoeging

519

300

0

300

300

0

Onttrekking

-429

-388

0

-388

-388

0

90

-88

0

-88

-88

0

Toevoeging

19.002

20.182

4.534

24.716

26.263

-1.547

Onttrekking

-5.588

-1.539

-11.720

-13.259

-12.953

-306

13.415

18.643

-7.186

11.458

13.311

-1.853

Saldo reserve Ontsluiting Bio Science Park

Saldo reserve afbouwregeling SSL

Saldo Totaal


Verschil 2013

862

Saldo reserve bereikbaarheidsprojecten

Rekening 2013

3.650

Saldo Res. Kap.lasten parkeergarage Kooiplein


9.284

Saldo reserve Ringweg Oost

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve bereikbaarheid

Begroting 2013

Reserve bereikbaarheidsprojecten: Het nadelig saldo van € 1.774.000 op de reserve bereikbaarheidsprojecten heeft betrekking op de nog niet gerealiseerde bijdrage voor de kwaliteitsverbetering Breestraat. Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Algemeen Het positieve resultaat binnen het programma Bereikbaarheid bedraagt € 10,2 mln. Hierbij moeten de nadelen worden betrokken (voornamelijk op mutaties in reserves) die in andere programma's tot uiting komen. Deze bedragen in totaal € 9,4 mln. Als we die betrekken bij het programma bereikbaarheid is sprake van een voordeel van € 0,8 mln. Openbaar vervoer Het voordeel in de lasten heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage (gedekt uit de reserve bereikbaarheidsprojecten) aan de investering HOV-Net Zuid-Holland Noord en Leids Openbaar Vervoer programma. In de begroting was rekening gehouden met een bijdrage van € 750.000. De gerealiseerde bijdrage bedraagt € 340.000. Autoverkeer Het voordeel in de lasten van € 10,7 mln. heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdragen (gedekt uit diverse reserves) aan investeringen op grote infrastructurele werken (zoals de Ringweg Oost en Plesmanlaan). In de begroting was rekening gehouden met een bijdrage van € 12,3 mln. De gerealiseerde bijdrage bedraagt € 1,3 mln.

48 | Jaarverslag

Parkeren De baten parkeerbelasting zijn in 2013 juist en volledig verantwoord. De prestatie parkeren heeft een voordelig resultaat van € 388.000. Dit is het saldo van een nadeel van € 290.000 op de parkeerbaten (voornamelijk als gevolg van achtergebleven en oninbare naheffingen) en een voordeel van € 678.000 als gevolg van lagere kapitaallasten Morspoortgarage en interne kostenverdeling. Leefomgeving Het voordeel in de lasten van € 429.000 heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage (gedekt uit diverse reserves) aan de onderzoekskosten voor de Rijnlandroute en de kosten van de voorbereiding en de uitvoering van een overeenkomst met Leiderdorp over de bouwvergunning voor het aquaduct met de tunnelbak W4. In de begroting was rekening gehouden met een bijdrage van € 464.000. De gerealiseerde bijdrage bedraagt € 105.000. INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn er per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten die zijn afgesloten met een opvallend overschot 7100065 Reconstructie Brahmslaan-Debussystraat-Sweelincklaan Op 9 juli 2013 heeft de raad besloten om dit krediet zonder realisatie af te sluiten (zie RV13.0063 1e bestuursrapportage 2013). 7100090 Morspoortgarage Op 27 september 2012 is de Morspoortgarage in gebruik genomen. Inmiddels zijn de opleverpunten afgehandeld en is de algemene garantietermijn beëindigd. Dit is de aanleiding om het krediet af te sluiten. De bouw van de parkeergarage en de inrichting van de openbare ruimte zijn zeer gunstig aanbesteed. Het uiteindelijke totale voordeel bedraagt € 1.811.000,-. Dit (aanbestedings)voordeel zal zijn beslag vinden in lagere kapitaallasten Morspoortgarage (2013 afgerond € 208.000,-). Deze zullen ten gunste komen van de parkeerexploitatie middels een storting in de reserve parkeren. 710066 Overkluizing Willem de Zwijgerlaan (dekking) De investering wordt afgesloten wegens afronding van het project in 2013. Bij het PRIL 2013 (RV12.0058) is besloten de vrijgevallen middelen ad € 3.753.000 te herinvesteren in WOP-Noord voor o.a. de extra kosten die gemoeid zijn met de vervroegde aanleg van de Kooilaan. 710023 - 710025 RGL De kredieten zijn afgesloten bij besluit (RV 12.0053) Afsluiting project RGL en initiatief nieuw OV-project ZuidHolland noord. De bijdragen aan de provincie Zuid-Holland in het kader van HOV hebben in 2013 inmiddels volledig plaats gevonden en ook dat krediet 7100529 bijdrage HOV-NET Zuid Holland Noord wordt bij deze jaarrejening afgesloten. Het krediet voor bijkomende werkzaamheden gemeente Leiden is conform besluit met voordelig saldo afgesloten en de resterende middelen zijn in begroting 2014 in het MIP opgenomen. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100014 Aanpak black spots Met het project ongevallenlocaties uit het uitvoeringsprogramma fietsroutes is gestart. Voorbereiding en uitvoering nemen enkele jaren in beslag. Van het beschikbaar gestelde krediet van € 1.088.000 is in 2013 € 451.000 uitgegeven en resteert er nog € 637.000. Diverse nummers Ringweg Oost Op 27 november 2012 werd door de gezamenlijke colleges van Leiden en Leiderdorp een bestuursopdracht geformuleerd voor een verkenning naar de bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie. Gedurende de uitvoering van de verkenning zal het eerder genomen kaderbesluit van de Ringweg Oost, met een tracé gedeeltelijk via Leiderdorps grondgebied niet langer worden uitgewerkt in afwachting van de resultaten die voortvloeien uit de verkenning naar de bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie. Naar verwachting zal in 2014 een voorkeursoplossing nader worden uitgewerkt en tot Kaderbesluit worden gebracht. Het oorspronkelijke budget van de Ringweg Oost blijft beschikbaar voor de voorbereiding en uitvoering van die voorkeursoplossing. De uitvoering is voorzien voor de jaren 2016 tot en met 2022. Wel is in 2013 de voorbereiding voortgezet van: - de reconstructie van de Kanaalweg vanaf het Lammenschansplein tot aan de aansluiting van de Lorentzkade; - de bouw van een onderdoorgang onder het spoor in de Kanaalweg.

Jaarverslag | 49

Deze onderdelen worden ondergebracht in een nieuw te benoemen project “Reconstructie Kanaalweg”, waarvoor naar verwachting in het komend najaar een raadsvoorstel voor het Uitvoeringsbesluit tegemoet kan worden gezien. De uitvoering ervan wordt voorzien in de jaren 2015 en 2016. 7100015 - 7100019 Ontsluiting Bio Science Park In december 2010 heeft de gemeenteraad het kaderbesluit Ontsluiting Bio Science Park genomen. Sindsdien is er gewerkt aan een nadere uitwerking van het aanbestedingsdossier. Medio 2012 heeft B en W besloten de eerste fase van de aanbesteding, de selectiefase, te doorlopen, waarbij vier geschikte marktpartijen zijn geselecteerd. In de afgelopen periode zijn de belangrijkste raakvlakpunten met de omgeving afgestemd met de belanghebbenden. De projectorganisatie is goed voorbereid voor de tweede fase van de aanbesteding, de dialoogfase. In 2014 wordt het gunningsbesluit verwacht. Parallel hieraan wordt de procedure voor een nieuw bestemmingsplan doorlopen en in 2014 afgerond. Ook wordt in 2014 een start gemaakt met uitvoerende werkzaamheden. 7100020 Verkeerscirculatieplan Het eventuele restant van het budget is in 2014 benodigd voor het afronden van de verdere uitwerking van de verkeerscirculatie in (met name) de binnenstad zoals besloten bij de vaststelling van het uitvoeringsprogramma bereikbaarheid. De verwachting was dat de werkzaamheden dit jaar afgerond hadden kunnen worden. Vertragingen bij het beschikbaar komen van het verkeersmodel van HRL (RVMK) zorgen ervoor dat de werkzaamheden doorlopen tot in 2014. 7100022 Rotonde Ketelmeerlaan-Gooimeerlaan Aanpassingen aan de rotonde worden met het onderhoud meegenomen. Het werk is voorbereid en wordt in 2014 uitgevoerd. 7100062 Uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid scholen Bij de projecten rond verkeersveilige schoolomgevingen wordt veel overleg gepleegd met de scholen en ouders, daar is relatief veel tijd voor nodig. In 2014 en 2015 zal een aantal projecten rond schoolomgevingen worden uitgevoerd. 7100063 Busroute Churchilllaan in het kader van Boshuizerkade 30km/uur Door bouwactiviteiten is de herinrichting vertraagd. Bij inspectie van het riool is gebleken dat deze moet worden vervangen. De herinrichting kan daardoor pas in 2014 plaatsvinden. 7100068 Hooigracht-route (kruispunten) De herinrichting van de kruispunten en de vervanging van de verkeersregelinstallaties Hooigracht route worden in het voorjaar van 2014 uitgevoerd. 7100070 Rooseveltstraat (Vijfmeilaan-Telderskade) Momenteel loopt er een procedure voor de mogelijke vestiging van een McDonalds. Wanneer dit rond is wordt het project voor verbetering van de ontsluiting opgestart. 7100071 Diverse fietsvoorzieningen Elk jaar wordt er een bedrag beschikbaar gesteld. In 2013 is gestart met het Uitvoeringsprogramma Fietsroutes 2013-2020. Een aantal maatregelen uit dit programma, zoals Aanpak fietspaden, Verbindingen fietsroutes, worden gedekt uit dit krediet. Dit zal enkele jaren in beslag nemen. 7100072 A4 - aquaduct met tunnelbak In 2012 is de eerste tunnelbak opgeleverd, daarna is de tweede fase opgestart. Fase 2 bestaat uit de sloop van de huidige A4, de brug over de Oude Rijn en de start van de 2e helft van de bouw van de nieuwe, verbrede A4. Dit krediet dient tot eind 2014 beschikbaar te blijven omdat het team Toetsing & Handhaving tot die tijd controles moet uitoefenen op de bouw van het aquaduct c.a. Eind 2014 is het werk van Rijkswaterstaat voltooid en kan naar verwachting het krediet worden afgesloten. 7100074 Reconstructie Maresingel Het werk voor de reconstructie Maresingel is in voorbereiding. Zodra het verkeersbesluit voor de inrichting van de Maresingel als 30-km weg is genomen start de uitvoering in 2014. 7100078 Aanleg Hallenweg 1e fase Op 5 juli 2012 is het ‘PRIL 2012 – Het Perspectief 2012 – 2016’ (RB 12.0058) door de Raad vastgesteld. Hierin is besloten dat het krediet aanleg Hallenweg 1ste fase, ten behoeve van de eerste aanleg van de Hallenweg, door de meevallende aanbesteding mag worden aangewend voor het oorspronkelijke doel en ook kan worden gebruikt voor de herinrichting van de Floris Versterlaan en de Hallenweg tweede fase. Aan de Floris Versterlaan

50 | Jaarverslag

worden naar verwachting in 2014 de blokken 1 en 5 gebouwd. Als die gereed zijn kan de Floris Versterlaan heringericht worden en de Hallenweg worden afgemaakt. 7100080 Herinrichting Kaarsemakersplein De herinrichting Kaarsemakersplein is onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst Oranjegracht / Waardgracht met Portaal. De gemeente is in gesprek met Portaal om deze overeenkomst aan te passen, dan wel te ontbinden. Zolang de oorspronkelijke samenwerkingsovereenkomst nog van kracht is, dient dit krediet gehandhaafd te blijven. Er zal eerst duidelijkheid moeten zijn over de voorwaarden waaronder de samenwerking wordt voortgezet. 7100084 Reconstructie kruispunten Lammenschweg-Tomatenstraat Door diverse bouwactiviteiten in de omgeving van Lammenschans is de herinrichting vertraagd. Als deze zijn uitgevoerd wordt de reconstructie gestart. 7100085 Wijkactieplannen en parkeren De wijkactieplannen voor de Merenwijk worden in 2014 uitgevoerd. Op een informatiebijeenkomst voor bewoners zijn veel nieuwe ideeën ingebracht. Deze moesten eerst worden onderzocht en worden uitgewerkt tot een ontwerp, waardoor de uitvoering later plaatsvindt dan oorspronkelijk was gepland. 7100091 Kooiplein aankoop parkeergarage Het project is in uitvoering. De looptijd van het project is ongeveer 10 jaar. Hiervan zijn momenteel de eerste 4 jaren verstreken.

Jaarverslag | 51

5

Omgevingskwaliteit

52 | Jaarverslag

Omgevingskwaliteit Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

5 Leefbaarheid en Bereikbaarheid Onderwijs, Sport en Milieu

De missie van het programma Omgevingskwaliteit luidt: De gemeente Leiden staat voor een stad met een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is, waar mensen graag vertoeven en die uitnodigt tot verantwoordelijk gedrag. Zij doet dit samen met alle gebruikers.

Jaarverslag | 53

Ontwikkelingen in 2013 Openbare ruimte In 2013 is het nieuwe afvalbeleidskader met een uitvoeringsprogramma vastgesteld. Voor de verwerking van gft en grof- en restafval zijn nieuwe contracten afgesloten. Er is projectleiding ingesteld voor de plaatsing van ondergrondse containers in de stad. Het beleidsplan openbare verlichting is vastgesteld. In Leiden Noord is de buitenruimte van diverse straten aangepakt. Er is een plan opgesteld over de verbetering van de kwaliteit en uitstraling van de Breestraat. Er is een plan van aanpak vastgesteld om te komen tot een kostendekkende exploitatie van de inzameling van bedrijfsafval. Een negatieve ontwikkeling was het faillissement van de exploitant van buitenreclame, waardoor de gemeente minder inkomsten binnenkreeg. Openbaar water Een nieuw rioleringsplan is opgesteld. Het Uitvoeringsbesluit aanpak wateroverlast Oude Kooi is afgerond. De gemeente heeft met het hoogheemraadschap een samenwerkingsagenda afgesloten. De nota watergebruik is in 2013 nog niet aan de Raad aangeboden, de afronding van de nota vergde meer tijd dan voorzien. Openbaar groen Het kaderstellend groenbeleid is vastgesteld met de nota “Versterken en verbinden van groen in Leiden”. Het nieuwe park Matilo is feestelijk geopend. Er is gewerkt aan de Tuin van Noord en de herinrichting van Kooipark is gestart. De eerste fase voor groen en recreatieve voorzieningen Oostvlietpolder is opgeleverd. De raad heeft het kaderbesluit voor het Singelpark vastgesteld. Het gemeentelijk centrum voor natuur- en milieueducatie is getransformeerd tot Duurzaam Leiden. Duurzaamheid Er is een succesvolle duurzaamheidsconferentie georganiseerd. De evaluatie van de milieuzone voor vrachtverkeer is uitgevoerd. De raad heeft ingestemd met het beschikbaar stellen van twee duurzaamheidfondsen.

Beleidsterrein 5A Verharde openbare ruimte Doelen en prestaties bij 5A Verharde openbare ruimte Doel

Prestatie

5A1 Schoon, heel en veilig

5A1.1 Ontwikkelen kaderstellend beleid openbare ruimte 5A1.2 Realiseren beleid verbetering kwaliteit openbare ruimte 5A1.3 Realiseren beleid inzamelen huishoudelijk afval 5A1.4 Implementeren kadernota en handboek kwaliteit openbare ruimte 5A1.5 Realiseren openbare ruimte projecten programma Binnenstad 5A1.6 Beheren openbare verlichting 5A1.7 Beheren bruggen en viaducten 5A1.8 Beheren wegen 5A1.9 Uitvoeren straatreiniging en graffitibestrijding 5A1.10 Inzamelen huishoudelijk afval 5A1.11 Beheren walmuren 5A1.12 Beheren straatmeubilair 5A1.13 Beheren contracten buitenreclame 5A1.14 Handhaven gebruik openbare ruimte 5A1.15 Inzamelen bedrijfsafval 5A1.16 Verminderen van overlast in eigen wijk

5A1.1 Ontwikkelen kaderstellend beleid openbare ruimte In 2013 is het nieuwe beleidskader met de duurzaamheidambities voor de inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval vastgesteld. Het nieuwe beleidskader vormt het uitgangspunt voor nieuwe afvalverwerkingscontracten en ondersteunt Leiden in het efficiënt inspelen en reageren op ontwikkelingen in

54 | Jaarverslag

de markt. Voor de verwerking van gft en huishoudelijk grof- en restafval zijn nieuwe contracten afgesloten. Het nieuwe beleidskader is uitgewerkt in het Uitvoeringsprogramma Afval 2013-2016. 5A1.2 Realiseren beleid verbetering kwaliteit openbare ruimte In 2013 zijn maatregelen genomen of opgestart die leiden naar een meer rationele benadering van het beheer. Het beleidsplan openbare verlichting is vastgesteld. Er is gewerkt aan diverse projecten met betrekking tot de openbare ruimte: project 'ontwikkelen, inrichten en beheren', project 'basisregistratie ondergrond' en project 'beheerproces en beheersystemen'. Eind 2013 is de evaluatie van het plan van aanpak meeuwenoverlast afgerond. In Leiden Noord is de buitenruimte van diverse straten aangepakt. 5A1.3 Realiseren beleid inzamelen huishoudelijk afval De verwerking van kleding is niet opnieuw aanbesteed. Het bestaande contract met KICI is met een jaar verlengd. In deze periode wordt onderzocht of inzameling en sortering van kleding via het kringloopbedrijf rendabel is. Voor de kunststof inzameling is als pilot een ondergrondse perscontainer op de Kaasmarkt geplaatst. Er is gewerkt aan het project ondergrondse containers binnenstad en vervanging van wijkcontainers in de buitenwijken. De plaatsing van de eerste container is gepland begin 2014. De aanbesteding van het voertuig is gestart en wordt in 2014 afgerond. 5A1.4 Implementeren Kadernota en Handboek kwaliteit openbare ruimte De implementatie van Kadernota en Handboek kwaliteit openbare ruimte vindt plaats doordat alle ruimtelijke ontwikkelingen aan het beleidskader worden getoetst. Daarnaast vindt implementatie plaats door de werkzaamheden voor beheer en vervanging door de afdeling Stedelijk Beheer. Vanuit het programma Binnenstad vinden maatregelen plaats om de implementatie te versnellen. 5A1.5 Realiseren openbare ruimte projecten programma Binnenstad Er is een plan opgesteld over de verbetering van de kwaliteit en uitstraling van de Breestraat. Het Uitvoeringsbesluit Kwaliteitsverbetering Breestraat is in februari 2014 door de raad vastgesteld. Meer informatie over activiteiten van programma Binnenstad is te vinden in het hoofdstuk over Bijzondere programma's. 5A1.6 Beheren openbare verlichting Nagenoeg alle reguliere onderhoudswerkzaamheden zijn conform planning uitgevoerd. Er is planmatig gewerkt aan het achterstallig onderhoud openbare verlichting. 5A1.7 Beheren bruggen en viaducten De reguliere onderhoudswerkzaamheden zijn conform planning uitgevoerd. Het technologisch onderzoek en planning van de vervanging van het brugdek van de Churchillbrug heeft door de complexe problematiek en de uitwerking van verschillende oplossingsrichtingen vertraging opgelopen. In 2014 wordt het brugdek van de Churchillbrug vervangen. 5A1.8 Beheren wegen Het geplande regulier klein onderhoud is in 2013 uitgevoerd. Van het geplande groot onderhoud wegen in 2013 is tweederde uitgevoerd. De vertraging in de uitvoering komt voort uit het aanhouden van de aanbesteding van het raamcontract elementenverharding. Daarbij vraagt het inregelen van capaciteit voor het wegwerken van achterstanden om een zekere doorlooptijd. De projecten in voorbereiding zijn onder andere Van der Werfpark, Van der Werfstraat, Zeeheldenpark, Morssingelterrein, Falckstraat, Julianakade, Van der Duynstraat, Burggravenlaan, Papiermolen, Bilderdijkstraat, Gerrit Doustraat, Hugo de Grootstraat. De komende jaren zal een behoorlijke extra capaciteit nodig zijn om de achterstanden weg te werken. 5A1.9 Uitvoeren straatreiniging en graffitibestrijding Alle in de begroting genoemde prestaties zijn in 2013 uitgevoerd met uitzondering van de jaarlijkse schoonmaakronde voor prullenbakken. 5A1.10 Inzamelen huishoudelijk afval Alle prestaties zijn in 2013 conform planning uitgevoerd. 5A1.11 Beheren walmuren De kademuren zijn conform planning gereinigd en waar nodig is het metselwerk hersteld. Het project plaatsen damwand Haarlemmertrekvaart is in 2013 niet uitgevoerd, vanwege uitlopende werkzaamheden op het Trekvaartplein. De verwachting is dat deze werkzaamheden pas uitgevoerd kunnen worden als het project Trekvaartplein is afgerond. 5A1.12 Beheren straatmeubilair Alle noodzakelijke regulier klein onderhoud aan straatmeubilair is in 2013 uitgevoerd.

Jaarverslag | 55

5A1.13 Beheren contracten buitenreclame Aangezien het product buitenreclame gevoelig is voor marktontwikkelingen (vraag en aanbod) en de marktomstandigheden in 2013 voor de reclamemarkt negatief waren, is het verhogen van de huidige gemeentelijke reclame-inkomsten vooralsnog niet gelukt. Zo heeft de gemeente door het faillissement van de exploitant van driehoeksborden (de opbrengsten vielen mede hierdoor op dit reclameproduct € 158.000,lager uit) dit reclameproduct opnieuw aanbesteed. De meerjarige opbrengsten (2014 t/m 2018) zullen hiervoor lager uitvallen dan oorspronkelijk was geraamd. Daarnaast hebben diverse projectenopgaven en ingegrepen in de openbare ruimte (bijvoorbeeld: ontsluiting Bio Science Park en Project Breestraat) invloed op de huidige reclame-inkomsten. Met de vaststelling van de 2e bestuursrapportage is de begroting 2013 aangepast, de inkomsten uit reclameopbrengsten zijn naar beneden bijgesteld. 5A1.14 Handhaven gebruik openbare ruimte Er is gehandhaafd op het op de juiste wijze aanbieden van afval en een juist gebruik van de openbare ruimte, waaronder uitstallingen en terrassen. In het kader van Fiets Fout = Fiets Weg is er gehandhaafd op verkeerd geparkeerde fietsen in het stationsgebied. Er zijn weesfietsen en fietswrakken verwijderd, in totaal 5523 fietsen. 5A1.15 Inzamelen bedrijfsafval In oktober 2013 is door Stedelijk Beheer een plan van aanpak bedrijfsafval vastgesteld, waarmee de activiteiten zo snel mogelijk kostendekkend worden gemaakt. Voor 2013 is er zoals is gemeld bij de 2e bestuursrapportage sprake van een tegenvallend resultaat. 5A1.16 Verminderen van de overlast in eigen wijk In juni en september 2013 is door een extern bureau een schouw op basis van landelijk vastgestelde (CROW) normen uitgevoerd. Hieruit blijkt dat Leiden over het algemeen voldoet aan de gestelde kwaliteitsnorm, ook voor zwerfafval, hondenpoep en drijfafval. Daarnaast zijn er diverse projecten uitgevoerd om de overlast door zwerfvuil, hondenpoep, onkruid en drijfvuil te verminderen. Effectindicatoren bij 5A Verharde openbare ruimte Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

5A1.a Rapportcijfer onderhoud openbare ruimte

6,7

6,9

-

6,9

7,0

Stadsenquête

5A1.b Rapportcijfer woonomgeving

7,3

7,3

7,3

7,3

7,4

Veiligheidsmonitor

5A1.c Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot 'zeer ernstige' overlast heeft van zwerfvuil*

-

43%

-

*

40%

Stadsenquête

5A1.d Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot 'zeer ernstige' overlast heeft van hondenpoep*

-

35%

-

*

32%

Stadsenquête

5A1.e Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot 'zeer ernstige' overlast heeft van onkruid*

-

26%

-

*

23%

Stadsenquête

5A1.f Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot 'zeer ernstige' overlast heeft van drijfvuil*

-

20%

-

*

17%

Stadsenquête

Doel 5A1 Schoon, heel en veilig

* In 2013 is de formulering van de vragen in de Stadsenquête enigszins aangepast. In 2011 werd de mate van overlast in de wijk voor de verschillende aspecten bijgehouden. In 2013 is gevraagd hoe men de aspecten ervaart. Daardoor zijn de resultaten van 2011 en 2013 (en ook 2013 met de streefwaarden) niet goed vergelijkbaar.

Beleidsterrein 5B Openbaar water Doelen en prestaties bij 5B Openbaar water Doel

Prestatie

5B1 Waterkwantiteit

5B1.1 Realiseren beleid voorkomen wateroverlast 5B1.2 Beheren riolering en gemalen

5B2 Verbeteren waterkwaliteit

5B2.1 Opstellen beleidskader water en baggeren 5B2.2 Baggeren en schoonhouden watergangen

5B3 Recreatieve waarde water vergroten

5B3.1 Ontwikkelen kaderstellend beleid gebruik openbaar water 5B3.2 Realiseren beleid gebruik openbaar water

56 | Jaarverslag

Doel

Prestatie 5B3.3 Exploiteren havens en waterwegen 5B3.4 Verlenen ligplaatsvergunningen 5B3.5 Handhaven gebruik openbaar water

5B1.1 Realiseren beleid voorkomen wateroverlast In 2013 is in afstemming met de omliggende gemeenten en Rijnland een nieuw verbreed gemeentelijk rioleringsplan (VGRP) opgesteld. Het VGRP 2014-2018 is in januari 2014 vastgesteld. In dit plan worden de inspanningen van de gemeente, zowel op het gebied van onderhoud van het rioolstelsel met bijbehorende infrastructuur (gemalen, kolken, goten, drainageleidingen, overstortmeters etc.) als met betrekking tot vervanging van riolen en de bijbehorende infrastructuur beschreven. Ook wordt de inzet van de gemeente op aanpalende terreinen, zoals met betrekking tot het monitoren van de grondwaterstand door middel van peilbuizen weergegeven. Daarnaast wordt aandacht besteed aan specifieke gemeentelijke taken zoals de zorgplicht voor opvang en afvoer van hemelwater en de zorgplicht voor de beheersing van grondwater. Het Uitvoeringsbesluit aanpak wateroverlast Oude Kooi is in 2013 afgerond. Om de overlast aan te pakken, moet een aantal maatregelen worden genomen. Zo komt er een omleidingsplan, zodat regenwater uit omliggende wijken niet via de Oude Kooi afgevoerd wordt. Daarnaast wordt het regenwater in de Oude Kooi opgevangen in een regenwaterriool en afgevoerd naar de boezem. Eind 2014 starten de werkzaamheden. 5B1.2 Beheren riolering en gemalen Voor wat betreft het regulier onderhoud zijn nagenoeg alle werkzaamheden uitgevoerd. Het merendeel van de investeringen is in voorbereiding, een deel van het investeringsbudget is gereserveerd voor de wateroverlast Oude Kooi. De projecten Uiterstegracht en Middelstegracht zijn niet uitgevoerd. De middelen hiervoor zijn vanwege de samenwerkingsafspraken met Rijnland uit het OAS-akkoord ingezet voor Persleidingen Merenwijk Afvalwaterzuiveringsinstallatie Rosmolen. 5B2.1 Opstellen beleidskader water en baggeren In 2013 heeft de gemeente met het hoogheemraadschap van Rijnland een strategische Samenwerkingsagenda afgesloten voor de komende jaren. 5B2.2 Baggeren en schoonhouden watergangen Het reguliere onderhoud is bijna volledig conform de planning uitgevoerd. De over te dragen watergangen aan het hoogheemraadschap zijn aanbesteed maar nog niet uitgevoerd. In 2013 is het besluit genomen om het beheer van de polders Merenwijk, Kanaalweg (Lammenschansdriehoek) en de Slaaghpolder over te dragen aan het hoogheemraadschap per 1 januari 2014. Onderdeel van de overdracht is het op orde, dat wil zeggen zonder baggerachterstanden, overdragen. 5B3.1 Ontwikkelen kaderstellend beleid gebruik openbaar water De Kadernota integraal beleid watergebruik, waarin de verschillende belangen op het water zoals wonen, recreatie, bedrijvigheid (rederijen, horeca, terrassen etc.) en evenementen worden beschreven en waarin keuzes worden gemaakt, is in 2013 niet aan de Raad aangeboden. Er is in 2013 veel tijd besteed aan overleg en afstemming met alle betrokken partijen, waardoor de complexiteit van de Kadernota toenam. De veelheid van partijen die belanghebbend zijn in dit dossier maakt een goede afweging noodzakelijk. De afronding van de nota vergde daardoor meer tijd dan voorzien. De conceptversie is in 2013 ambtelijk afgerond. Besluitvorming volgt begin 2014. 5B3.2 Realiseren beleid gebruik openbaar water De realisatie van nieuw beleid als uitvloeisel van de Kadernota integraal watergebruik in 2013 heeft door de vertraging van de nota vertraging opgelopen. Wel is daar waar mogelijk voorgesorteerd op de uitvoering van bepaalde onderdelen, zoals een technische aanpassing van de Verordening op de Bedrijfsvaartuigen, de aanpassing van het Convenant met de stichting Historische Haven. Ook is een aanvang gemaakt met het aanvullen van de bebording op het water. 5B3.3 Exploiteren havens en waterwegen De werkzaamheden voor de bediening van gemeentelijke beweegbare bruggen en het innen van havengeld in de passantenhaven zijn volgens planning uitgevoerd. 5B3.4 Verlenen ligplaatsvergunningen In 2013 zijn er 283 nieuwe ligplaatsvergunningen verleend en er zijn 1535 bestaande ligplaatsvergunningen verlengd.

Jaarverslag | 57

5B3.5 Handhaven gebruik openbaar water Voor het toezicht en handhaving op een veilig waterverkeer is ingezet op controle van vergunningen van plezierboten en bedrijfsvaartuigen, woonschepen en steigers, het handhaven van regels omtrent veilig waterverkeer en het verwijderen van bootwrakken. Effectindicatoren bij 5B Openbaar water Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

6,9

6,6

-

6,7

6,9

Stadsenquête

7,0

-

-

6,6

7,1

Stadsenquête

Doel 5B2 Verbeteren waterkwaliteit 5B2.a Beoordeling onderhoud watergangen Doel 5B3 Recreatieve waarde water vergroten 5B3.a Rapportcijfer recreatieve kwaliteit van groen en water in Leiden

Beleidsterrein 5C Openbaar groen Doelen en prestaties bij 5C Openbaar groen Doel

Prestatie

5C1 Behoud en verbetering van de kwaliteit van het openbaar groen

5C1.1 Ontwikkelen kaderstellend beleid openbaar groen 5C1.2 Opstellen beheerbeleid groen 5C1.3 Uitbreiden en herinrichten begraafplaats Rhijnhof 5C1.4 Beheren openbaar groen 5C1.5 Verlenen kapvergunningen 5C1.6 Uitvoeren telling stadsnatuurmeetnet

5C2 Recreatieve waarde groen vergroten

5C2.1 Ontwikkelen beleid regionaal groen 5C2.2 Realiseren beleid verbetering gebruik openbaar groen 5C2.3 Uitvoeren groenplan Oostvlietpolder 5C2.4 Aanleggen Singelpark 5C2.5 Aanbieden natuur- en milieueducatie 5C2.6 Aanleggen van natuurvriendelijke oevers 5C2.7 Beheren van natuurvriendelijke oevers

5C1.1 Ontwikkelen kaderstellend beleid openbaar groen In december 2013 heeft het college de nota ‘versterken en verbinden van groen in Leiden’ vastgesteld. De nota kent drie hoofddoelstellingen van het groenbeleid voor de komende jaren: 1) beschermen en zo mogelijk verbeteren van de groene hoofdstructuur in de stad; 2) verbinden van groengebieden in de stad onderling en met de groengebieden in het ommeland in de vorm van een recreatief netwerk; 3) het betrekken van externe partners (bijvoorbeeld burgers en woningbouwcorporaties) bij het groenbeheer. Om deze doelstellingen te realiseren zijn al maatregelen uitgevoerd of worden deze voorbereid (bijv. de groen recreatieve routes). Als uitvloeisel van de nota zal in 2014 een beeldkwaliteitsplan van de groene hoofdstructuur worden opgesteld, als referentie voor ruimtelijke ingrepen in die structuur. Daarbij zal nader in kaart worden gebracht welke functies de groenstructuren hebben (regionaal, stedelijk, wijkbelang) opdat het groenbeleid kan worden verankerd in de functielagen van het beheersysteem. 5C1.2 Opstellen beheerbeleid groen Het beleid omtrent de aanpak van overlast van bomen en duurzaam boombeheer is opgesteld en vastgesteld met de nota “Versterken en verbinden van groen in Leiden”. 5C1.3 Uitbreiden en herinrichten begraafplaats Rhijnhof De geplande herinrichting van grafvakken is in 2013 voltooid. 5C1.4 Beheren openbaar groen Alle reguliere werkzaamheden zijn conform beheerplan uitgevoerd binnen het daarvoor gestelde budget.

58 | Jaarverslag

5C1.5 Verlenen kapvergunningen In 2013 zijn er 63 kapvergunningen verleend. 5C1.6 Uitvoeren telling stadsnatuurmeetnet Het Stadsnatuurmeetnet is uitgevoerd volgens planning. De tellingen van 2012 zijn in 2013 geanalyseerd en toegankelijk gemaakt via de website http://natuurinleiden.nl/. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met diverse groepen in de stad om ook hun telgegevens voortaan op te nemen in het Stadsnatuurmeetnet. Sinds de invoering van de WABO wordt steeds vaker een beroep gedaan op de gegevens van het Stadsnatuurmeetnet. De presentatie van de gegevens is hiervoor echter niet optimaal. Daarom is in 2013 onderzocht hoe we de gegevens beter kunnen presenteren, opdat deze effectiever kunnen worden ingezet voor de uitvoering van de Flora- en Faunawet. 5C2.1 Ontwikkelen beleid regionaal groen De uitvoering van de eerste fase Uitvoeringsprogramma Leidse Ommelanden is bijna afgerond. De regionale samenwerking krijgt vervolg in een nieuw Uitvoeringsprogramma waarvoor, samen met de ‘Samen voor Groen’ gemeenten in 2013 de basis is 2013. Er is zicht op een meerjarige (50%) cofinanciering vanuit het Provinciale Uitvoeringsprogramma Groen. 5C2.2 Realiseren beleid verbetering gebruik openbaar groen In 2013 is het nieuwe park Matilo feestelijk geopend. Er is gewerkt aan de Tuin van Noord en in 2013 is de herinrichting van Kooipark gestart. Vooruitlopend hierop is het park aangewezen als gemeentelijk monument. Het groen, de speelvoorzieningen, meubilair, verlichting, paden etc. worden verbeterd. Het park wordt teruggebracht naar het oorspronkelijke ontwerp van Dudok. De geplande opening is 1 mei 2014. 5C2.3 Uitvoeren groenplan Oostvlietpolder In 2013 is de 1e fase voor groen en recreatieve voorzieningen Oostvlietpolder opgeleverd. Met de realisatie van het gebied ’t Vogelhoff is een doorgaand fietspad, verschillende wandelpaden, een vogelkijkhut, informatieborden, bruggen, speelwerktuigen, meubilair, een boomgaard, verbetering van het groengebied gerealiseerd en is het gebied qua waterhuishouding verbeterd. Het gebied is in beheer bij het Zuid Hollands Landschap. In 2013 is tevens het Toetsingskader voor de Oostvlietpolder ontwikkeld als uitwerking van de Structuurvisie. Daarnaast is gestart met de ontwikkeling van de plannen voor fase 2 voor groen en recreatieve voorzieningen. 5C2.4 Aanleggen Singelpark Zoals in de 2e bestuursrapportage is gemeld, heeft het vaststellen van het kaderbesluit vertraging opgelopen door de zoektocht naar dekking van de beheerkosten voor het toekomstige Singelpark. De raad heeft in november 2013 het kaderbesluit voor het Singelpark vastgesteld. Voor het Singelpark ligt nu een prachtig plan om een aaneengesloten botanisch stadspark rondom de binnenstad van Leiden mogelijk te maken. Een park van, voor en door de bewoners. Specifiek aan dit project is dan ook de intensieve mate van bewonersparticipatie en samenwerking met de Vrienden van het Singelpark. Het beeldkwaliteitsplan geeft de eindambitie weer van het stadspark. Bij het kaderbesluit is aangegeven dat er financiële middelen beschikbaar zijn, waarmee een deel van de ambitie gerealiseerd kan worden en al een goede basis voor het stadspark kan worden gelegd. 5C2.5 Aanbieden natuur- en milieueducatie Het gemeentelijk centrum voor natuur- en milieueducatie is per januari 2013 getransformeerd tot Duurzaam Leiden. Intern is alles op orde gebracht voor deze omslag: er is een webpagina, een logo en een twitteraccount. Ook is een nieuwe werkwijze geformuleerd hoe om te gaan met (potentiele) partners en hoe die te benaderen. Er zijn vijf thema’s gekozen waar Duurzaam Leiden zich op richt de komende jaren, namelijk groen / biodiversiteit, energie, water, afval / voedsel, duurzame mobiliteit en duurzaam ondernemen. Op de duurzaamheidsconferentie van 10 oktober 2013 heeft Duurzaam Leiden zich geïntroduceerd aan de stad. Dit heeft nieuwe ideeën gegenereerd en heeft een forse uitbreiding van het netwerk als gevolg gehad. Duurzaam Leiden vervult een belangrijke rol in de uitvoering van de Duurzaamheidfondsen die eveneens op 10 oktober jl. zijn vastgesteld door de raad (zie ook 5d1.5). 5C2.6 Aanleggen van natuurvriendelijke oevers Jaarlijks wordt bij vervanging van beschoeiing en herinrichting van groen en oevers bekeken of het mogelijk is de oevers natuurlijker in te richten. In 2013 zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd bij het nieuwe Schrijverspark (Touissantkade). 5C2.7 Beheren van natuurvriendelijke oevers Alle werkzaamheden zijn conform beheerplan uitgevoerd binnen het daarvoor gestelde budget.

Jaarverslag | 59

Effectindicatoren bij 5C Openbaar groen Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 5C1 Behoud en verbetering van de kwaliteit van het openbaar groen 5C1.a Beoordeling onderhoud groen

6,9

6,8

-

6,9

6,9

Stadsenquête

7,3

-

-

7,3

7,3

Stadsenquête

Doel 5C2 Recreatieve waarde groen vergroten 5C2.a Rapportcijfer recreatieve kwaliteit van groen en water in de omgeving van Leiden

Beleidsterrein 5D Duurzaamheid Doelen en prestaties bij 5D Duurzaamheid Doel

Prestatie

5D1 Duurzaam Leiden

5D1.1 Ontwikkelen duurzaamheidbeleid 5D1.2 Verbeteren luchtkwaliteit 5D1.3 Uitvoeren geluidsanering 5D1.4 Uitvoeren bodemsanering 5D1.5 Uitvoeren duurzaamheidbeleid 5D1.6 Uitvoeren maatregelen milieubeheer

5D1.1 Ontwikkelen duurzaamheidsbeleid Het duurzaamheidsbeleid wordt ontwikkeld door de Omgevingsdienst. De gemeente heeft hierop in 2013 toezicht gehouden door middel van een accounthouder. Op 10 oktober 2013, de landelijke Dag van de Duurzaamheid, is in Nieuwe Energie een succesvolle conferentie "Duurzaam Leiden – denken en doen" gehouden. 5D1.2 Verbeteren luchtkwaliteit In het Luchtkwaliteitsplan 2012-2014 staan maatregelen voor het stimuleren van duurzame mobiliteit centraal. In het afgelopen jaar is op particulier verzoek voor elektrische voertuigen door stichting E-laad een zevental laadpalen geplaatst in de openbare ruimte. Daarnaast is de gemeente Leiden actief betrokken bij de ontwikkelingen op landelijk, provinciaal en regionaal gebied om de verdere uitrol van laadpalen weer op de rit te krijgen. De evaluatie van de milieuzone voor vrachtverkeer is augustus 2013 uitgevoerd. De definitieve rapportage is in februari 2014 beschikbaar. De milieuzone voor vrachtverkeer zal, conform de duur van het landelijke convenant, tot eind 2014 van kracht zijn. In 2014 wordt stringenter ingezet op handhaving van de milieuzone alsook op een verdere verschoning van het gemeentelijke wagenpark. Het pilotproject Rijden op biogas is beëindigd. In deze pilot is aangetoond dat auto’s op een mengsel van aardgas en biogas kunnen rijden. Tevens heeft op de 2e zondag van september wederom de autovrije zondag plaatsgevonden, georganiseerd door Stichting Autovrije Zondag en gefaciliteerd door de gemeente. Tot slot is in 2013 is de stadsenquête afgenomen bij de inwoners van Leiden en daarin waren ook vragen met betrekking tot de luchtkwaliteit opgenomen. Uit de enquête blijkt dat de bezorgdheid over de luchtkwaliteit in Leiden na 2008 is verminderd en daarna constant is gebleven. De bekendheid van de verschillende maatregelen die de gemeente neemt, is, in vergelijking met 2011, niet veranderd. 5D1.3 Uitvoeren geluidsanering In 2013 zijn in totaal 38 woningen gesaneerd op locatie Veerhuis. De verwachting was dat meer woningen konden worden afgeschreven in 2013 op basis van 30 km zone in de betreffende straat; onder andere Kort Rapenburg, Korte Mare, Steenschuur en Steenstraat (in totaal ruim 40 woningen). Duidelijk werd echter dat de informatie om deze woningen daadwerkelijk te kunnen afschrijven nog niet compleet was, waardoor dit niet is gelukt. In 2014 wordt er naar gestreefd om hierop een inhaalslag te maken. 5D1.4 Uitvoeren bodemsanering De uitvoering van de bodemsanering verloopt via het Meerjarig Ontwikkelingsprogramma (MOP) 2010-2014. In het MOP is voor bodemsanering een drietal prestatie-indicatoren opgenomen over: 1. aanpak van de spoedlocaties; 2. bodemsanering in het kader van ruimtelijke planvorming; 3. gebiedsgerichte aanpak en het gebruik van de ondergrond.

60 | Jaarverslag

In het MOP is opgenomen eind 2014 de humane spoedlocaties gesaneerd te hebben en een plan van aanpak beschikbaar te hebben voor de overige spoedlocaties. Ultimo 2013 zijn er nog 16 (mogelijke) spoedlocaties. Bij 5 locaties is sprake van humane spoed. In veel gevallen zijn derden verantwoordelijk voor een aanpak. De voortgang is in dat geval mede afhankelijk van de medewerking van derden. Waar nodig is en wordt het juridisch instrumentarium uit de Wet bodembescherming ingezet. Verwacht wordt dat ultimo 2014 niet alle humane spoedlocaties zijn gesaneerd. Wel worden de risico’s beheerst. Een locatie wordt als gesaneerd beschouwd als is ingestemd met een evaluatieverslag. In veel gevallen gaat het echter om een meerjarige aanpak. Bij alle spoedlocaties wordt wel gewerkt aan een aanpak. Het PRIL vormt de basis van de ruimtelijke ontwikkelingen van locaties binnen de gemeente waarmee de gemeente enige (financiële) binding heeft. Het PRIL is geactualiseerd. Voor 2013 en daaropvolgende jaren zijn de kosten voor onderzoek, sanering en nazorg begroot. Dit vormt de basis voor de aanpak van bodemverontreiniging op gemeentelijke ontwikkellocaties. Wat gebiedsgerichte aanpak en het gebruik van de ondergrond betreft, is in het MOP opgenomen dat ultimo 2014 een operationeel model beschikbaar is voor onderzoek naar risico’s en mogelijkheden van gebruik van de Leidse ondergrond. Er is een start gemaakt met een onderzoek in een deelgebied naar de mogelijkheden van het gebruik van warmte en koude opslag. 5D1.5 Uitvoeren duurzaamheidbeleid In oktober 2013 heeft de raad ingestemd met het beschikbaar stellen van twee duurzaamheidfondsen voor de stad. Vervolgens is de uitvoering van beide fondsen uitgewerkt zodat deze begin 2014 inwerking kunnen treden. In totaal is hiermee 3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor duurzaamheid de komende jaren. Fonds 1 ‘Investeren in thuis’ heeft als doel het stimuleren van verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. De instrumenten die daarvoor worden gebruikt zijn duurzaamheidsubsidies en duurzaamheidleningen. Fonds 2 is gericht op het stimuleren van lokaal initiatief. 5D1.6 Uitvoeren maatregelen milieubeheer In 2013 zijn drie grote bedrijfswagens aangeschaft waaronder twee kolkenzuigers. De voertuigen zijn uitgerust met een Euro 5 dieselmotor. Gestart is met de Europese aanbesteding van inzamelvoertuigen. In het bestek is nadrukkelijk het aspect duurzaamheid opgenomen.

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Omgevingskwaliteit de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

RV 130005 Plan verbetering openbare ruimte Leiden Noord in kader van ISV3 RV 130006 Kaderbesluit 'Kwaliteitsverbetering Breestraat' RV 130028 Vaststellen kaderstellend afvalbeleid RV 130030 Ruimtelijke investeringsagenda RV 130051 Concept begroting Gevulei RV 130052 Begroting 2014 Omgevingsdienst West-Holland RV 130053 Jaarverslag 2013 Omgevingsdienst West-Holland RV 130067 Voorbereidingsbesluit Groene recreatieve routes RV 130087 Kaderbesluit aanpak wateroverlast Oude Kooi RV 130097 Toetreding Noordwijk tot ODWH 7e wijziging RV 130068 Toetsingskader Oostvlietpolder RV 130079 Beleidskader wijkmanagement RV 130093 Vaststellen Subsidieverordening Duurzaamheidfonds en Verordening Duurzaamheidlening en uitvoeringsbesluit Duurzaamheidfonds 1- Investeren in thuis RV 130094 Uitvoeringsbeleid duurzaamheid fonds 2 lokale initiatieven RV 130098 Kaderbesluit Singelpark 92.1Kb RV 130102 Aankoop waterrechten Rijn van Noordman Hout B.V. RV 130117 Verordening op de heffing en invordering van binnenhavengeld 2014 RV 130119 Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting 2014 RV 130120 Verordening op de heffing en invordering van rioolheffing 2014 RV 130122 Verordening op de heffing en invordering van afvalstoffenheffing 2014

Jaarverslag | 61

Programmabudget Omgevingskwaliteit bedragen x € 1.000,-

Verharde openbare ruimte

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Lasten

47.062

43.492

9.761

53.253

47.774

5.480

Baten

-16.808

-15.645

834

-14.811

-15.372

561

30.253

27.848

10.595

38.442

32.402

6.041

Lasten

16.343

11.485

-1.525

9.960

9.339

621

Baten

-6.694

-6.258

58

-6.200

-6.186

-14

9.650

5.226

-1.466

3.760

3.153

607

Lasten

14.471

12.979

-2.687

10.292

11.195

-903

Baten

-2.174

-51

0

-51

-1.121

1.070

12.297

12.928

-2.687

10.241

10.074

167

Lasten

5.073

4.396

1.370

5.766

4.031

1.736

Baten

-103

-125

-155

-280

-234

-46

4.969

4.271

1.215

5.486

3.797

1.690

Lasten

82.949

72.352

6.920

79.272

72.339

6.933

Baten

-25.780

-22.079

737

-21.342

-22.913

1.571

57.170

50.273

7.657

57.930

49.426

8.504

Toevoeging

651

1.900

4.008

5.908

6.376

-468

Onttrekking

-5.024

-62

-5.655

-5.718

-3.985

-1.733

Mutaties reserves

-4.374

1.838

-1.648

190

2.391

-2.201

Resultaat

52.796

52.111

6.009

58.120

51.817

6.303

Saldo Openbaar water

Saldo Openbaar groen

Saldo Duurzaamheid

Saldo Programma Omgevingskwaliteit



reserve overlast meeuwen

Rekening 2012

0

0

0

Onttrekking

-20

0

0

0

0

0

-20

0

0

0

0

0

Toevoeging

35

0

0

0

26

-26

Onttrekking

-62

-62

5

-57

-57

0

-27

-62

5

-57

-31

-26

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-303

0

0

0

0

0

-303

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-617

0

0

0

0

0

-617

0

0

0

0

0

Toevoeging

342

0

0

0

266

-266

Onttrekking

-342

0

-1.100

-1.100

-1.366

266

0

0

-1.100

-1.100

-1.100

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.504

0

0

0

0

0

Saldo reserve onderhoud walmuren

62 | Jaarverslag

Verschil 2013

0

Saldo reserve kap.lasten grond Oostvlietpolder

Rekening 2013

0

Saldo reserve onderhoud bruggen


0

Saldo reserve baggeren

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve herhuisvesting MB

Begroting 2013


Rekening 2012

Saldo reserve onderhoud wegen

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.700

0

0

0

0

0

-1.700

0

0

0

0

0

Toevoeging

274

0

-176

-176

0

-176

Onttrekking

-176

0

-611

-611

-730

119

98

0

-787

-787

-730

-57

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

-194

-194

-183

-11

0

0

-194

-194

-183

-11

Toevoeging

0

0

3.274

3.274

3.274

0

Onttrekking

-100

0

-800

-800

-344

-457

-100

0

2.473

2.473

2.930

-457

Toevoeging

0

0

140

140

140

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

140

140

140

0

Toevoeging

0

0

280

280

280

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

280

280

280

0

Toevoeging

0

0

420

420

420

0

Onttrekking

0

0

-900

-900

0

-900

0

0

-480

-480

420

-900

Toevoeging

0

0

70

70

70

0

Onttrekking

-200

0

-100

-100

-25

-75

-200

0

-30

-30

45

-75

Toevoeging

0

1.900

0

1.900

1.900

0

Onttrekking

0

0

-1.955

-1.955

-1.280

-675

0

1.900

-1.955

-55

620

-675

Toevoeging

651

1.900

4.008

5.908

6.376

-468

Onttrekking

-5.024

-62

-5.655

-5.718

-3.985

-1.733

-4.374

1.838

-1.648

190

2.391

-2.201

Saldo reserve ondergrondse afvalcontainers

Saldo reserve duurzaamheidsfondsen

Saldo reserve klimaatmaatregelen

Saldo res. onderh kap.goed en herinr openb rui

Saldo Totaal


Verschil 2013

0

Saldo reserve ontsluiting van groengebieden

Rekening 2013

0

Saldo reserve groene singels


0

Saldo reserve groen Oostvlietpolder

Wijziging Begroting

-1.504

Saldo reserve asbestsanering

Begroting 2013

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Reserve Reserve groene singels: Het nadelig saldo van € 457.000 op de reserve groene singels heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het project Singelpark. Reden hiervoor is onder andere dat het kaderbesluit later door de raad is genomen dan aanvankelijk voorzien. Reserve duurzaamheid: Het nadelig saldo van € 900.000 op de reserve duurzaamheidsfondsen heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor de projecten Duurzaamheidsfondsen I en II. Voor het krediet duurzaamheidsfonds betreft dit

Jaarverslag | 63

een onttrekking aan de reserve van € 400.000 conform RV 13.0094 en € 500.000 voor Duurzaamheidfonds 1 ‘Investeren in thuis’ conform RV13.0093. Reserve onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimte: Het nadelig saldo van € 675.000 op de reserve onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimte heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor de kredieten begraafplaats Groenesteeg (7100620) en Breestraat (7100517). Het uitvoeringskrediet begraafplaats Groenesteeg maakt onderdeel uit van het kaderbesluit Singelpark, welke een vertraging in de besluitvorming heeft gekend. Op het krediet Breestraat (uitgaven 2013 € 361.119, geraamde uitgave was € 440.000) is een vertraging in de uitvoering oorzaak van het verschil 2013. Beleidsterrein Verharde openbare ruimte Implementeren kadernota/handboek kwaliteit openbare ruimte (€ 1.000.000V): Programma Binnenstad kwaliteit openbare ruimte (€ 596.000); Het voordelig saldo heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het krediet begraafplaats Groenesteeg (€ 3.695 in plaats van de geraamde € 600.000) omdat het kaderbesluit Singelpark later is genomen dan aanvankelijk gepland. Het uitvoeringskrediet begraafplaats Groenesteeg maakt onderdeel uit van het kaderbesluit Singelpark. Kadernota kwaliteit openbare ruimte (€ 396.000); Bij de perspectiefnota 2012-2015 heeft de raad incidenteel budget ter beschikking gesteld om het effect van de Kadernota kwaliteit openbare ruimte 2025 en het Handboek kwaliteit openbare ruimte 2025 in de praktijk te kunnen toepassen. Om de afgesproken prestaties zo goed mogelijk te realiseren, dient er een goede voorbereiding te zijn en kiezen we ervoor om mee te lopen met de rioolprojecten dan wel het werk te combineren met herstraatwerkzaamheden. Hierdoor verschuift de planning. Deze werkzaamheden worden op dit moment door de Stadsingenieurs grootschalig voorbereid en vervolgens aanbesteed. De planning is dat de uitvoering van dit werk in 2014 zal starten. Realiseren project openbare ruimte Binnenstad (€ 1.254.000V): Het voordelig saldo heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het krediet herinrichting Breestraat (7100517). Beheren wegen (€ 2.472.000V): Het voordelig saldo heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het krediet verbetering openbare ruimte Leiden Noord (7100337) waarbij de voorbereidingen voor de werkzaamheden een veel langere tijd in beslag hebben genomen. Inzamelen huishoudelijk afval (€ 754.000V): Een positief resultaat aan baten (€ 250.000) is gerealiseerd door een eenmalige vergoeding van het Afvalfonds over voorgaande jaren (2011 en 2012) met betrekking tot het inzamelen van glas. Een voordeel op de lasten (€ 372.000) is ontstaan door een daling in de ingezamelde hoeveelheid afval, grotendeels vanwege een koppeling van deze hoeveelheden aan de conjuctuur, waardoor er sprake is van lagere afvalverwerkingskosten. Ook efficiencyvoordelen hebben een drukkend effect op de kosten. Een voordeel op de baten afvalstoffenheffing (€ 132.000) is ontstaan door een bestandsoptimalisatie zoals bij de opbrengst OZB omschreven. Daarnaast heeft de verbetering van de afbakening bij de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen), waardoor er meer zelfstandige objecten zijn ontstaan, hier eenzelfde positieve effect. Beheren contracten buitenreclame(€ 32.000V): Aangezien het product buitenreclame gevoelig is voor marktontwikkelingen (vraag en aanbod) en de marktomstandigheden in 2013 voor de reclamemarkt negatief waren, is het verhogen van de huidige gemeentelijke reclame-inkomsten vooralsnog niet gelukt. Zo heeft de gemeente door het faillissement van de exploitant van driehoeksborden dit reclameproduct opnieuw in de markt gezet (aanbesteed). De meerjarige opbrengsten (2014 t/m 2018) zijn relatief lager uitgevallen. Het faillissement heeft er toe geleid dat de begroting 2013 neerwaarts is aangepast omdat de reeds gefactureerde maar nog niet gerealiseerde opbrengst zeer onzekere factor was geworden. De opbrengst staat vooralsnog wel geboekt waardoor er een boekhoudkundig voordeel is gerealiseerd van € 167.000. Zodra het faillissement formeel is afgewikkeld zal de vordering worden afgeboekt. Voor de aanbesteding was het (juridisch) noodzakelijk om snel de driehoeksborden over te nemen. Dit heeft geleid tot een nadeel van € 45.000 omdat deze aanschaf niet was begroot. In de periode tussen het faillissement en de start van de nieuwe marktpartij zijn minder reclame-opbrengsten gerealiseerd. Dit heeft geleid tot een aanvullend nadeel van € 41.000 in 2013. Tot slot hebben diverse projectenopgaven/ingegrepen in de openbare ruimte (bijvoorbeeld: OBSP, R-Net en Project Breestraat etc.) invloed op de huidige reclame-inkomsten. De opbrengsten lichtmastreclame zijn in 2013 € 46.000 lager uitgevallen. In 2012 was er nog nadeel van € 22.000.

64 | Jaarverslag

Handhaven gebruik openbare ruimte (€ 82.000N): Het nadelig resultaat op de baten is een jaarlijks terugkerend probleem. Er worden wel overtredingen geconstateerd op de huisvuilverordening, maar zowel het achterhalen van de daadwerkelijke dader als het invorderen leidt slechts zelden tot resultaat. De focus is dan ook gericht op het opruimen en schoonhouden van de stad. Om deze begrote inkomsten structureel te kunnen afboeken zal eenzelfde bedrag moeten worden bezuinigd. De gemeente brede taakstellingen hebben hierbij echter prioriteit gekregen. Het is wel gelukt om de kosten over 2013 binnen de begroting op te vangen. Inzamelen bedrijfsafval (€ 62.000N): Er zijn minder opbrengsten gerealiseerd dan begroot doordat de omzet is teruggelopen. Dit is opgevangen door minder inzet van uren mens en materieel. Daarnaast is er een incidenteel tekort ontstaan van € 62.000 omdat de afgelopen jaren niet aan alle organisaties (publiek en semipubliek) BTW in rekening is gebracht. In 2013 is de te weinig betaalde BTW over de periode 2010 - 21013 afgerekend met de Belastingdienst. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht. Beleidsterrein Openbaar water Beheren riolering en gemalen (lasten € 291.000V; baten € 112.000N): Voor het riooldeel gemaal Besjeslaan stond de renovatie gepland voor 2013. Vanwege de overdracht polderwatersystemen Rijnland is de planning doorgeschoven naar 2014. Door de afname van de aanvragen voor rioolhuisaansluitingen worden zowel de kosten als de opbrengsten (€ 112.000) niet meer gerealiseerd. Baten rioolheffing (€ 118.000V): De hogere opbrengst wordt verklaard door de opbrengst van rioolheffing woningen uit voorgaande jaren (€ 73.000) en door een bestandsoptimalisatie zoals bij de opbrengst OZB omschreven. Daarnaast heeft de verbetering van de afbakening bij de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen), waardoor er meer zelfstandige objecten zijn ontstaan, hier eenzelfde positieve effect. Baggeren en schoonhouden watergangen (lasten € 101.000V): In verband met het aanbestedingsproces wordt het bladvissen en het onderhoud van de duikers (reiniging) in 2014 uitgevoerd. In 2013 is geconstateerd dat de duikers aan de Broekweg moeten worden gereconstrueerd. De werkzaamheden zijn in 2013 in voorbereiding gegeven en zullen in 2014 worden uitgevoerd. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht. Beleidsterrein Openbaar groen Opstellen beheerbeleid groen (€ 581.000V): In 2013 is een bedrag begroot van € 896.107 voor een exploitatie bijdrage vanuit de reserve aan de kredieten investeringen groenvoorziening; aanleg groen recreatieve onderdoorgang A4, Tuin van Noord, Oostvlietpolder en Verbetering Transvaal. Voor een bedrag van € 315.000 zijn er in 2013 uitgaven gedaan voor deze kredieten. De verdere uitgaven zullen in 2014 worden gedaan. Beheren openbaar groen (€ 140.000N): De hogere lasten worden o.a. verklaard doordat de kosten van het bestek "bermen en sloten" niet zijn doorbelast en een storm in oktober 2013 heeft voor ongeveer € 80.000 schade aan bomen berokkend. Beheren natuurvriendelijke oevers (€ 114.000N): De overschrijding is toe te schrijven aan werkzaamheden die gepland en begroot waren in 2012 maar uitgevoerd zijn in 2013. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht.

Jaarverslag | 65

Beleidsterrein Duurzaamheid Milieubeheer algemeen (€ 707.000 V): - Dotatie voorziening asbest ( V € 280.903). Via RV 11.0044 is de voorziening asbest omgevormd tot een reserve asbest in afwachting van een bestedingsverplichting. Op het moment dat de bestedingsverplichting bekend is, kan worden bepaald of de hoogte van de reserve toereikend is. In de begroting was rekening gehouden met een dotatie van € 280.903 (aan de voorziening) die vanwege regelgeving (dotaties aan reserves) pas plaats vindt via de bestemming van het resultaat nadat de jaarrekening is goedgekeurd. - Gevelsanering (V € 256.839). In de begroting 2013 is een bedrag begroot van € 650.000 voor een exploitatiebijdrage vanuit de reserve ISV/EZ middelen aan het krediet gevelsanering. In 2013 zijn er binnen het krediet gevelsanering uitgaven gedaan voor een bedrag van € 393.161. Naar verwachting zullen de rest van de kosten in 2014 worden gemaakt. - Geothermie (V € 75.100). Via het raadsbesluit 12.0109 is een bedrag van € 100.000 beschikbaar gesteld voor het onderzoek Geothermie regio Leiden. In 2013 zijn er binnen het krediet geothermie uitgaven gedaan voor een bedrag van € 24.900. Naar verwachting zal de rest van de kosten in 2014 worden gemaakt. - Kaderstellend afvalbeleid (V € 31.594) In 2012 is een incidenteel budget van een € 100.000 beschikbaar gesteld voor het maken van het nieuwe kaderstellende afvalbeleid met daarnaast de opdracht voor het doorlopen van een Europese aanbestedingsprocedure voor grote afvalcontracten. Deze opdrachten zijn in 2013 afgerond. - Sanering asbest stadsbouwhuis (V € 56.680) In de tweede bestuursrapportage 2013 is € 159.000 beschikbaar gesteld om de geconstateerde asbest bij de verbouwing van het Stadsbouwhuis te kunnen saneren, dit bedrag werd gedekt door een onttrekking uit de reserve asbestsanering. Inmiddels is de verbouwing afgerond en zijn de kosten van de sanering uitgekomen op € 102.320. Het restant van het budget zal terugvloeien naar de reserve asbestsanering zodat het alsnog besteed kan worden aan het bestedingsdoel, namelijk het saneren van asbest in het gemeentelijk vastgoed. Luchtkwaliteitsplan (€ 900.000): Het voordeel is ontstaan door de vertraging in de de projecten Duurzaamheidsfondsen I en II. Voor het krediet duurzaamheidsfonds is voor de exploitatiebijdrage van € 400.000 conform RV 13.0094 nog geen werkzaamheden verricht en voor de bijdrage ad € 500.000 voor Duurzaamheidfonds 1 ‘Investeren in thuis’ conform RV13.0093 zijn eveneens nog geen kosten gemaakt. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht. INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100064 Verkeersregelinstallatie kwaliteitscentrale De kwaliteitscentrale is aangeschaft, de laatste kosten worden in 2014 gemaakt en daarna kan het project worden afgesloten. 7100075 Rehabilitatie wegen Waardeiland De werkzaamheden op het Waardeiland zijn deels in 2012 gerealiseerd. Deze betreffen de Aletta Jacobslaan en het gebied Laan van de Verenigde Naties en de Oxfordlaan. Met de voorbereiding van de resterende werkzaamheden is in 2013 een aanvang gemaakt, het nog resterende krediet moet derhalve beschikbaar blijven voor het uitvoeren van deze resterende werkzaamheden. 7100095 Vervanging openbare verlichting 2011 e.v. Het krediet blijft noodzakelijk, de afrekening van het vervangingsproject (2010/2011/2012) zal in 2014 plaatsvinden. Het vervangingsbestek 2013 zal in 2014 uitgevoerd en afgerekend worden. Verder zal t.b.v. de Licentieovereenkomst Leidse Optiek (2012/2013) de afrekening in 2014 plaatsvinden. 7100096 Herinrichting binnenstad Het werk is opgeleverd, maar enkele bomen die gekapt zijn in de Kaiserstraat gaan gebruikt worden voor het maken van een aantal banken voor de Kaiserstraat. Hier zijn nog kosten mee gemoeid. 7100097 Ontsluiting weg & brug Poelgeest-Trekvaartplein Dit krediet kan nog niet worden afgesloten. Zodra het bestemmingsplan in zowel Oegstgeest als Leiden is vastgesteld zal de voorbereidingsfase verder worden afgerond waarna het werk kan worden aanbesteed. De bouw begint naar verwachting niet eerder dan in 2015 en zal doorlopen tot in 2016.

66 | Jaarverslag

7100098 Valkbrug Het krediet kan niet worden afgesloten. Het krediet is nog nauwelijk aangeroerd aangezien er onduidelijkheid is over de plaats waar de Valkburg moet komen en wanneer de brug gebouwd zou moeten worden. Dit is het gevolg van verschillende plannen voor dat gebied in het kader van het Hoogwaardig Openbaar Vervoer, de parkeergarage Lammermarkt en het Singelpark. 7100101 Walsstrooiers De strooiers worden in 2014 vervangen. 7100107 Integraal waterplan Het uitvoeringsprogramma (RV07.0150) dat hieraan ten grondslag ligt loopt tot en met 2015. In 2014 wordt o.a. nog gewerkt aan het verbeteren van waterspeelplaatsen, fase 2 van de overdracht van beheer en onderhoud van polders en het openhouden van oevers. 7100118 Vervanging installatie op inzamelvoertuig De aanbesteding is gestart en besteding van krediet is voorzien in 2014. Het krediet blijft noodzakelijk omdat de installatie op het betreffende inzamelvoertuig specifiek voor inzameling in Zoeterwoude is bestemd en derhalve niet is opgenomen in de vervangingsinvesteringen van het wagenpark van Gemeente Leiden. 7100120 Milieustraat In verband met gewijzigde wetgeving moeten er meer fracties op de milieustraat apart worden ingezameld. Hierdoor moet de inrichting van de milieustraat worden aangepast. De herinrichting van de milieustraat moet er tevens voor zorgen dat het gebruik en de doorstroming van particuliere voertuigen wordt verbeterd. Het krediet blijft noodzakelijk. De uitvoering vindt plaats in 2014 – 2015. 7100122 Vervanging riolering Voor de investeringen > 3 jaar (dit is € 1.894.727) wordt in 2013 de rioolvervanging W. de Zwijgerlaan NZ aanbesteed en 2014 uitgevoerd. Over de totale investeringsperiode 2010 t/m 2013 (dit is € 9.822.000) is € 2.036.236 gereserveerd voor project "Oude Kooi" en vastgesteld in de perspectiefnota 2014-2017. Het resterende krediet dat nog open staat voor de Wateroverlastlocaties (d.i. € 165.938) wordt doorgezet naar 2014. 7100285 Wissellocatie pa-containers Kenauweg Dit investeringskrediet blijft noodzakelijk en is onderdeel van het totaalplan herhuisvesting. Momenteel loopt de aanvraag van de omgevingsvergunning. Na verkrijgen van de omgevingsvergunning start de aanbesteding. De verwachte uitvoering is in 2014 - 2015. 7100483 Verv. Riolering Genestetstraat 2de fase De werkzaamheden worden in 2014 uitgevoerd. 7100484 Verv. Riolering Middelste gracht De geplande investering in het VGRP 2009-2013 voor het afkoppelen van de riolering Uiterstegracht en Middelstegracht van € 1.332.000,- (7100484 en 7100485) is bij besluitvorming VGRP (RV130144) bestemd voor het vervangen van de rioolpersleidingen Merenwijk Rosmolen. Het afkoppelen van de riolering Uiterstegracht en Middelstegracht was niet nodig in verband met het voldoen aan de basisinspanning. 7100514 Vervangen val Churchillbrug Zodra de variantkeuze voor het nieuwe val van de brug is vastgesteld, zal de voorbereidingsfase verder worden afgerond waarna het werk kan worden aanbesteed. De realisatie vindt naar verwachting in het voorjaar van 2015 plaats. 7100607 Vervangen meerpalen Het krediet blijft noodzakelijk in de planperiode 2014-2017, conform het door de Raad vastgestelde beheerplan Kunstwerken en de vastgestelde Perspectiefnota 2014-2017.

Jaarverslag | 67

6

Stedelijke ontwikkeling

68 | Jaarverslag

Stedelijke ontwikkeling Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

6 Ruimte en regio Ruimtelijke ordening, binnenstad en publiekszaken

De missie van het programma Stedelijke ontwikkeling luidt: "De gemeente Leiden staat voor een optimale ruimtelijke ontwikkeling die gericht is op een kwalitatief hoogwaardige woon-, werken verblijfomgeving en op duurzaam herstel van aandachtswijken. We houden hierbij rekening met de schaarse ruimte in de stad en de regio en hebben aandacht voor de behoefte van ruimtevragende belangen, het milieu en de rechten en plichten van alle ruimtegebruikers."

Jaarverslag | 69

Ontwikkelingen in 2013 Het programma Stedelijke Ontwikkeling richt zich op de ruimtelijke planvorming en plantoetsing, het gemeentelijk vastgoed en wonen. De doelen en prestaties van het programma Stedelijke Ontwikkeling zijn nauw verbonden met de programma’s Binnenstad en Bereikbaarheid. Het streven naar 'Beste Binnenstad' en het verbeteren van de leefbaarheid zijn zichtbaar in de resultaten bij de verschillende prestaties in dit begrotingsprogramma. Prestaties die zijn voorzien van een oranje of rood stoplicht worden hierna bij de beleidsterreinen concreet per prestatie toegelicht. Prestaties die een groen stoplicht hebben gekregen worden niet apart per prestatie toegelicht. In plaats daarvan komen een aantal 'groene' prestaties terug bij de hierna te noemen belangrijke ontwikkelingen voor 2013. Opstellen structuurvisie 2025 In 2013 is gestart met een herziening van de Structuurvisie 2025. Daarbij is uitgesproken dat de regio bij dit proces betrokken moet worden. Dat heeft geleid tot een samenwerking met buurgemeenten aan een ruimtelijk manifest waarin onze opgaven voor 2040 worden benoemd. Dit manifest wordt na de verkiezingen gebruikt als uitgangspunt voor de Leidse structuurvisie. Ruimtelijke Agenda De Ruimtelijke Investeringsagenda is in 2013 vastgesteld door de Raad en verankerd in de begroting voor 2014. Opstellen bestemmingsplannen Het tijdig actualiseren van alle bestemmingsplannen is succesvol afgerond. Hierdoor is het heffen van de leges zeker gesteld. Ook in de toekomst zullen bestemmingsplannen actueel (niet ouder dan 10 jaar) gehouden moeten worden. Ontwikkeling Stationsgebied / Programma Binnenstad Het Uitvoeringsbesluit Rijnsburgerblok is conform planning in december voorgelegd aan de raadscommissie en in februari 2014 vastgesteld door de gemeenteraad. Diverse werkzaamheden en onderzoeken zijn uitgevoerd ten behoeve van het (voor-)ontwerp bestemmingsplan Rijnsburgerblok. Er is een inhoudelijk concept voor de (ver-)marketing en positionering van het Stationsgebied ontwikkeld, dat nu besproken wordt met interne en externe betrokkenen. Parkeergarages Lammermarkt en Garenmarkt / Programma Binnenstad Ondernemers, bezoekers en bewoners beoordelen de parkeermogelijkheden in Leiden als onvoldoende. Goede parkeervoorzieningen zijn noodzakelijk om de belangrijkste doelstellingen van Programma Binnenstad te realiseren: meer bezoekers naar de binnenstad van Leiden trekken, die meer besteden en het bezoek aan Leiden hoog waarderen. Daarnaast maken de nieuw te realiseren parkeervoorzieningen onderdeel uit van Programma Bereikbaarheid. Met het vaststellen van de bestuursovereenkomst 'Samen Leiden' (2010-2014) op 2 november 2010 is het college overeengekomen, 1000 extra parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages in de binnenstad te realiseren, te beginnen op de Garenmarkt en de Lammermarkt. Met het instemmen met het uitvoeringbesluit in november 2013 is een krediet beschikbaar gesteld om verdere uitvoering te geven aan de uitwerking en realisatie van de ondergrondse parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt. Uitvoeren van de nota Wonen De belangrijkste punten hierbij zijn de betere aansluiting van het aanbod van woningen op de vraag, het gesloten onderhandelingsakkoord met Portaal, het instellen van duurzaamheidsfondsen en de promotie van de Kansenkaart. Ook hebben vertegenwoordigers van huurders, corporaties en raadsleden voorbereidingen getroffen om de prestatieafspraken te actualiseren. In de beschrijving bij de prestatie is meer informatie opgenomen. Van Voorthuijsenlocatie In 2013 is overeengekomen dat De Sleutels in 2014 zullen starten met de bouw van 178 woningen op de hoek van de Willem de Zwijgerlaan en de Gooimeerlaan en dat De Sleutels en de gemeente hiertoe een overeenkomst sluiten. Ook is het stedelijk gymnasium in de 2e helft van 2013 gestart met de uitbreiding van het gebouw. Uitvoeren projecten Tot slot een korte opsomming van concrete resultaten in 2013 van de verschillende projecten (bij de prestaties worden ze uitvoeriger toegelicht) : ■ Oplevering starterswoningen Rijnoever Morsweg ■ Oplevering 35 studio’s aan de Steenschuur als onderdeel van project Langebrug / Steenschuur ■ Sloop- en bouwrijp maken van Haagwegkwartier t.b.v. bouw Islamitisch Centrum

70 | Jaarverslag

■ Start bouw fase 1 van Lammenschanspark /Leidse Schans met 580 studentenwoningen en 120 starterswoningen ■ Start 1e fase nieuwbouw Betacampus FWN Universiteit Leiden ■ Oplevering hoogbouw Willem de Zwijgerlaan/ project Nieuw Leyden ■ Oplevering Brede School 'Het Gebouw' en het Marecollege als onderdeel van WOP-Noord.

Beleidsterrein 6A Ruimtelijke planvorming en plantoetsing Doelen en prestaties bij 6A Ruimtelijke planvorming en plantoetsing Doel

Prestatie

6A1 Toedelen van ruimte

6A1.1 Opstellen structuurvisies en gebiedsvisies als kaderstelling voor de ruimtelijke ontwikkeling 6A1.2 Actualiseren ruimtelijke agenda 6A1.3 Opstellen thematisch ruimtelijk beleid 6A1.4 Stimuleren ruimtelijke kwaliteit 6A1.5 Adviseren (complexe) ruimtelijke initiatieven 6A1.6 Opstellen van bestemmingsplannen 6A1.7 Actualiseren ruimtelijk instrumentarium

6A2 Ruimtelijke kwaliteit van de bebouwde ruimte

6A2.1 Behandeling verzoeken van omgevingsvergunningen

6A3 Veilig bouwen en veilig gebruiken van bebouwde ruimte

6A3.1 Toezicht en handhaving op veilig bouwen en gebruiken

6A4 Aantrekkelijke binnenstad door ruimtelijke ontwikkeling

6A4.1 Uitvoeren Aalmarktproject

6A2.2 Het voeren van vooroverleg

6A4.2 Realisatie terrassenplein Beestenmarkt 6A4.3 Wonen boven winkels 6A4.4 Ontwikkeling stationsgebied 6A4.5 Ontwikkeling Meelfabriek 6A4.6 Opstellen detailontwerp en aanpassen bestemmingsplan voor parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt 6A4.7 Aanpak illegale gevelreclame 6A4.8 Project Singelpark 6A4.9 Programmasturing Binnenstad

6A4.1 Uitvoeren Aalmarktproject Het project Aalmarkt is in 2013 daadwerkelijk in uitvoering gegaan met onder andere in het Waagblok een vernieuwde V&D, een fietsenkelder, nieuwe winkels zoals De Sting en horeca. De oplevering van het Waagblok wordt in het voorjaar van 2014 verwacht. In de stuurgroep is geconstateerd dat de ontwikkelaar ASR de bieding voor het vastgoed ten behoeve van het Stadsgehoorzaalblok niet zal nakomen. Voor deze ontwikkeling hebben partijen aangeven om onderling in overleg te treden om te onderzoeken onder welke voorwaarden het Stadsgehoorzaalblok wel tot ontwikkeling kan komen. Voor het Stadsgehoorzaalblok heeft de gemeente begin 2014 de omgevingsvergunning verleend. ASR heeft inmiddels 76 % van de winkelruimte verhuurd en zal deze ontwikkeling in 2014 willen aanvangen. Verder is geconstateerd dat ASR geen invulling kan geven aan het Haarlemmerstraatblok. De beoogde huurder voor het Haarlemmerstraatblok heeft haar beleid ten aanzien van nieuwe winkels aangepast. Zij heeft voor Leiden een grotere ontwikkeling voor ogen dan waar de huidige kaders van het project in voorzien. In reactie hierop heeft de gemeente middels een brief de afspraken uit de samenwerkingsovereenkomst met ASR voor de ontwikkeling van het Haarlemmerstraatblok aangepast. De gemeente heeft een intentiebrief ontvangen van een grote internationale modewinkel. Zij heeft aangegeven naar Leiden toe te willen komen met een vijftal winkelformules die aanvullend zijn op het huidige winkelaanbod in Leiden. Voor haar meest bekende winkelformule heeft deze retailer haar oog laten vallen op een vergroot Haarlemmerstraatblok. Zij heeft de gemeente gevraagd haar vastgoed binnen het Haarlemmerstraatblok in te brengen waarbij zij zelf het resterende vastgoed verwerft. Om dit belangrijke initiatief te faciliteren dienen er nieuwe procedures doorlopen te worden. Wij verwachten voor de verdere afronding van deze ontwikkeling aanvullende financiële middelen nodig te hebben door een lagere bieding op het gemeentelijke vastgoed. De gevolgen voor de grondexploitatie Aalmarkt worden toegelicht in het PRIL 2014.

Jaarverslag | 71

6A4.2 Realisatie terrassenplein Beestenmarkt De gemeente heeft samen met de ondernemers onderzocht op welke wijze het terrassenplein het best tot ontwikkeling kan worden gebracht. Op basis van het onderzoek is uitgangspunt dat de capaciteit van de aanwezige horeca voldoet om het terrassenplein in de komende 7 tot 10 jaar in stappen tot ontwikkeling te brengen. Hier moet ook de horeca aan zijde van de Steenstraat bij zijn betrokken. Dit kan pas als besloten wordt dat de bussen van de Steenstraat naar de Turfmarkt verplaatst worden. Dit besluit werd verwacht vanaf half 2013, maar is inmiddels gepland half 2014. Met het maken van een integraal inrichtingsplan wordt op dit besluit gewacht. Intussen is het evenementenbeleid aangepast ter stimulering van uitrol terrassen door de ondernemers, en worden ondernemers met plannen voor uitbreiding van hun terras begeleid. 6A4.3 Wonen boven winkels Wonen boven winkels zorgt ervoor dat winkelgebieden buiten de openingstijden aantrekkelijker zijn en dat het woningtekort wordt verkleind. Daardoor neemt de levendigheid toe. In 2010 is een bedrag van € 285.000 ter beschikking gesteld voor de realisatie van 3 pilotprojecten (Breestraat 117, Haarlemmerstraat 5-7-9 en Haarlemmerstraat 222-224-226). Dit bleek succesvol. Eind 2011 is er door de gemeenteraad besloten om € 1 miljoen te reserveren voor het project wonen boven winkels. Dit geld is afkomstig van het Investeringsfonds Stedelijke Vernieuwing (ISV). Het project bestaat enerzijds uit een stimuleringsregeling (subsidie) en anderzijds uit ambtelijke ondersteuning en een proactieve benadering van vastgoedeigenaren om zodoende woningprojecten in leegstaande verdiepingen te realiseren. In 2013 heeft dit geleid tot de realisatie van 28 woningen (inclusief pilotprojecten). In de ontwikkelfase zitten nog eens 34 woningen, waarvan er 7 reeds vergund zijn. Het project is daarom succesvol te noemen, echter de snelheid van realisatie ligt iets lager dan verwacht. Dit komt door het huidige vastgoedklimaat. De realisatie van 50 woningen in de periode 2013-2014 en op basis van de regeling totaal ca. 60 a 70 woningen, zal naar verwachting in 2015 worden bereikt. 6A4.5 Ontwikkeling Meelfabriek Vanwege de slechte economische omstandigheden en het daardoor moeilijk verkrijgen van financiering heeft de herontwikkeling vertraging opgelopen. Uiteindelijk zijn de Triodos bank en het Nationaal Restauratiefonds bereid de herontwikkeling van het Rijksmonumentale Meelmagazijn te financieren, onder andere onder de voorwaarde dat gemeente Leiden voor een beperkt deel garantie verstrekt. Daartoe is door de ontwikkelaar een aanvraag ingediend. De beoordeling van de aanvraag en de afhandeling van het verzoek, inclusief de bijbehorende twee collegebesluiten en een wensen en bedenkingen procedure naar de gemeenteraad hebben er toe geleid dat vertraging in de planning is opgetreden. Na deze langere aanloopperiode heeft het college in november 2013 positief besloten op garantieaanvraag van de ontwikkelaar. Op basis van dit besluit is een beschikking opgesteld die door het college in februari 2014 is vastgesteld. Een van de voorwaarden uit de gemeentegarantie is dat 9 maanden na de definitieve beschikking een bouwaanvraag ingediend moet zijn.

Beleidsterrein 6B Gemeentelijk vastgoed Doelen en prestaties bij 6B Gemeentelijk vastgoed Doel

Prestatie 6B1.1 Voeren van een erfpachtbedrijf

6B1 Optimale exploitatie van gemeentelijk vastgoed

6B1.2 Uitvoeren PRIL 6B1.3 Exploiteren van gemeentelijk vastgoed

6B1.2 Uitvoeren PRIL PRIL 2013- de rekening 2012 en het perspectief 2013-2017 zijn conform planning samen met de jaarrekening 2012 en de perspectiefnota 2014-2017 door de raad vastgesteld. Bij de 2e bestuursrapportage van 2013 is vervolgens reeds een winstwaarschuwing gegeven met betrekking tot het verwachte resultaat van PRIL 2013 in de aanloop naar de verantwoording over 2013 in de jaarstukken en PRIL. In onderhavige jaarrekening wordt hierover verantwoording afgelegd en is de conclusie dat de werkelijkheid wederom weerbarstiger is gebleken dan de verwachting. Voor details wordt verwezen naar de verantwoording van het rekeningresultaat alsook naar de paragraaf grondbeleid. Separaat wordt gerapporteerd over de ontwikkeling van de Vereveningsreserve (PRIL – Vermogensbeheer 2014-2018). 6B1.3 Exploiteren van gemeentelijk vastgoed Er is in de loop van 2013 bij de afdeling Vastgoedexploitatie en Grondzaken een verbetertraject in gang gezet met betrekking tot de gemeentelijke vastgoedportefeuille. Doel van dit traject is het werk van de afdeling procesmatiger, bedrijfsmatiger en transparanter in te richten. Dit leidt tot een verbeterde werkwijze in 2014. Gewerkt is aan een vastgoedexploitatie waarbij op pand-nivo de kosten en opbrengsten worden geregistreerd. Op basis van deze data wordt voorjaar 2014 de begroting vanuit vastgoedperspectief beoordeeld en waar nodig aangepast Een verbeterpunt was om de jaarlijkse huurindexaties transparant in beeld te brengen. Dit punt is opgepakt: de indexatiebrieven zijn naar de huurders verstuurd en de indexatie is per 1-1-2014

72 | Jaarverslag

geëffectueerd. Er is een gedetailleerde cijferanalyse uitgevoerd per object ten opzichte van 2012 en de begroting 2013. Vanaf juli 2013 is er aansluiting en bij de tussentijdse afsluiting 2013 zijn deze documenten uitgewisseld met de intern accountant en akkoord bevonden. Vanaf september 2013 worden de energielasten en OZB conform huurcontract doorbelast aan de huurders van gemeentelijke panden. Nog niet duidelijk is of alle huurders in staat zijn deze kosten te voldoen en dit leidt incidenteel tot overleg of een andere betalingsfrequentie. Vanaf 2014 zijn de voorschotbedragen voor de energielasten aangepast aan het gebruik in 2013. De meerjarenonderhoudsplannen voor ambtelijk en maatschappelijk vastgoed zijn in de loop van 2013 in kaart gebracht en er kan vanaf 2014 planmatig gewerkt worden aan het aanbesteden en uitvoeren van deze werkzaamheden. Het beleidskader vastgoed is eind 2013 door het college vastgesteld en daarna is de inspraak gestart, die in maart 2014 wordt afgerond. Het was daardoor nog niet mogelijk om in 2013 de zogenaamde ‘contracthuur' te wijzigen in een marktconforme huurprijs.

Beleidsterrein 6C Wonen Doelen en prestaties bij 6C Wonen Doel

Prestatie

6C1 Hogere kwaliteit en toename woningvoorraad

6C1.1 Uitvoeren van de nota Wonen 6C1.2 Actualiseren van prestatieafspraken met corporaties 6C1.3 Bijdrage aan opstellen regionale woonvisie en woonruimteverdeling 6C1.4 (Laten) uitvoeren van woningbouwprojecten (inclusief studentenhuisvesting)

6C2 Opheffen illegale huisvesting

6C2.1 Toezien en handhaven op onrechtmatige bewoning

6C3 Beter leefklimaat in Leiden Noord

6C3.1 Kooiplein 6C3.2 Alexanderstraat 6C3.3 Van Voorthuijsenlocatie 6C3.4 Groenoordhallen e.o. 6C3.5 Nieuw Leyden 6C3.6 Oude Kooi 6C3.7 Horecavoorziening en buurtmuseum Tuin van Noord 6C3.8 Programmasturing WOP Leiden Noord

6C1.1 Uitvoeren van de nota Wonen In 2013 zijn geen Prestatieafspraken met de corporaties gemaakt of een stedelijk vernieuwingsprogramma met investeringscapaciteit opgesteld. De Hervormingsagenda van minister Stef Blok en het besluit van de Eerste Kamer over de verhuurdersheffing zijn afgewacht vanwege hun grote invloed op het investeringsvermogen van de corporaties. Deze besluiten zijn in het vierde kwartaal van 2013 genomen. Het actiepunt om het aanbod van woningen meer op de vraag aan te laten sluiten zoals bijvoorbeeld in de projecten Van Voorthuijsenlocatie en SkyLine Next is wel uitgevoerd. Daarnaast is een onderhandelingsakkoord met Portaal gesloten waarin Portaal de komende jaren aan de slag gaat met ruim 800 woningen en € 60 miljoen in de stad investeert. Er zijn duurzaamheidsfondsen ingesteld om energiebesparing te stimuleren. De Kansenkaart is flink gepromoot bij investeerders en bouwende ontwikkelaars zoals bijvoorbeeld op de Provada. De samenwerking met de diverse partijen is goed. 6C1.2 Actualiseren van prestatieafspraken met corporaties Zoals hierboven aangeven zijn in 2013 geen Prestatieafspraken met de corporaties gemaakt. De Hervormingsagenda van minister Blok en het besluit van de Eerste Kamer over de verhuurdersheffing zijn afgewacht vanwege hun grote invloed op het investeringsvermogen van de corporaties. Deze besluiten zijn in het vierde kwartaal van 2013 genomen. Eind 2013 heeft een werkgroep met een vertegenwoordiging van raadsleden, huurders en corporaties twee avonden in 2014 in het kader van de Prestatieafspraken voorbereid. Hierbij waren ook partijen aanwezig die bij de totstandkoming van de nota Wonen zijn betrokken. De planning is dat eind 2014 het college aan de raad voorstelt de prestatieafspraken vast te stellen. 6C1.3 Bijdrage aan opstellen regionale woonvisie en woonruimteverdeling Ten behoeve van de regionale Woonagenda heeft Holland Rijnland het onderzoek marktopnamecapaciteit Holland Rijnland opgeleverd. Dit is een belangrijke bouwsteen voor de regionale Woonagenda, omdat dit ons inzicht verschaft in wat de woningbouwplannen zijn en wat de markt aan behoefte op kan nemen, waar er tekorten zijn en waar een teveel of een mismatch aan plannen is. Zoals in de 2e Bestuursrapportage 2013 gemeld, kwam dit onderzoek later gereed dan gepland, waardoor het niet meer haalbaar was om de nieuwe regionale Woonagenda voor de verkiezingen vast te stellen. Deze planning is na de 2e

Jaarverslag | 73

Bestuursrapportage niet gewijzigd. Op 26 juni jl. heeft het algemeen bestuur van Holland Rijnland de nieuwe regionale Huisvestingsverordening vastgesteld. Vervolgens zijn corporaties gestart met de voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de implementatie van het nieuwe woonruimteverdeelsysteem. 6C1.4 (Laten) uitvoeren van woningbouwprojecten (inclusief studentenhuisvesting) Deze prestatie bestaat uit diverse onderdelen die afzonderlijk worden toegelicht : 1. Rijnoever Morsweg van de Stichting Huisvesting Werkende Jongeren De nieuwe starterwoningen aan de Rijnoever (nabij de Rijnzichtbrug) zijn in 2013 opgeleverd. De bestaande appartementen in de oudbouw naast de nieuwe vleugel worden ingrijpend gerenoveerd en geïsoleerd en zullen begin 2014 worden opgeleverd. 2. Project Langebrug / Steenschuur van DUWO Dit project is ontwikkeld door de stichting SLS Wonen. Ze is per 1-1-2013 gefuseerd met DUWO. Het project bestaat uit 35 studio’s aan de Steenschuur die in 2013 zijn opgeleverd. Daarnaast worden 219 kamers gerealiseerd verspreid over drie- en vierkamerappartementen. Afhankelijk van de behoefte worden deze woningen onzelfstandig of zelfstandig verhuurd. Deze sloop en nieuwbouw is een jaar vertraagd vanwege procedures en vanwege financiering als gevolg van nieuwe heffingen van de rijksoverheid. 3. Dieperhout (ca. 140 woningen en een zorgvoorziening van 1.500m2) Voor de realisatie van 60 woningen en een zorgvoorziening op de ROC- locatie en 80 woningen op de Agneslocatie heeft de aanbesteding plaatsgevonden en zijn uitvoeringsbesluiten in de raad vastgesteld in 2013 (ROC) en 2014 (Agnes). De start bouw zal naar verwachting begin 2015 plaatsvinden. 4. Haagwegkwartier Dit project omvat de volgende 3 onderdelen : - Islamitisch Centrum Eind 2013 is het Uitvoeringsbesluit Haagwegkwartier deelgebied Islamitisch Centrum (RV 13.0075) door de raad vastgesteld. Het sloop en bouwrijpmaken is eind 2013 gestart. De omgevingsvergunning is door de stichting ingediend en in december 2013 verleend. - ROC-gebouwen Begin 2013 heeft Portaal zich teruggetrokken. In september 2013 is de actualisering herontwikkelingsstrategie Haagwegkwartier voor de locatie ROC-gebouwen/Noordelijke Sportvelden door de raad vastgesteld (RV 13.0076). In de tweede helft van 2013 is de meervoudig onderhandse uitvraag voor tijdelijk hergebruik van de ROC-gebouwen gedaan. Eind 2013 is een principe akkoord met Villex aangegaan voor een huurovereenkomst voor de komende zes jaar. Villex heeft een voorstel gedaan voor een zogenaamde Woonuniversiteit; een concept waarin woonruimte wordt geboden aan studenten, waar werkruimtes zijn om te studeren en waar (kantoor)ruimtes worden verhuurd aan startende ondernemers. - Noordelijke sportvelden In december 2012 is de onderhandeling met Ons Doel / Ymere beëindigd. Op basis van de al genoemde herontwikkelingsstrategie Haagwegkwartier zijn eind 2013 diverse marktverkennende gesprekken gevoerd ten behoeve van een op te stellen Plan van Aanpak. 5. Lammenschanspark In het tweede kwartaal 2013 is overeenstemming in de Stuurgroep Leidse Schans (gemeente, ontwikkelcombinatie Vorm/Ballast en Syntrus Achmea) bereikt over de start bouw van fase 1 (Blok B en C). Hier was enige vertraging in ontstaan door het concept Woonakkoord van de regering. Daartoe is op de Provada met instemming van de gemeente de koopovereenkomst tussen de ontwikkelcombinatie en de belegger Syntrus Achmea ondertekend. In 2013 is het Uitvoeringsbesluit Blok B en C door de raad vastgesteld (RV 13.0047). Blok B en C beslaan circa 580 studentenwoningen, 120 starterswoningen (koop en huur) en 590 m2 BVO commerciële ruimte (horeca en detailhandel). Medio 2013 is de bouw van Blok B en eind 2013 van Blok C gestart. Vooruitlopend daarop heeft de grondverkoop van de gemeente aan de ontwikkelcombinatie plaatsgevonden. Ter stimulering van de verkoop van de starterskoopwoningen van Blok C heeft de gemeente in samenwerking met SVn startersleningen mogelijk gemaakt. Hiertoe is in het derde kwartaal 2013 een raadsbesluit genomen (RV 13.0050). Eind 2013 is de ontwikkelcombinatie gestart met de verkoop van Blok D. Bij collegebesluit is vastgesteld dat budget vanuit het eerdere raadsbesluit m.b.t. startersleningen ook voor Blok D kan worden benut.

74 | Jaarverslag

6. Nieuwbouw Bètacampus FWN van Universiteit De faculteit WN van de universiteit in het Bio Science Park wordt volledig vernieuwd. Het is een prestigieus plan waarbij alle nu losstaande gebouwen worden vervangen door een moderne bètacampus. In 2013 is de 1e fase van deze nieuwbouw gestart. De oplevering zal plaatsvinden in 2015. 7. Onderzoek nieuwbouw Universiteit Leiden Witte Singel / Doelencomplex In 2013 zijn door de Universiteit Leiden voorbereidingen getroffen om een onderzoek uit te voeren naar een aantal gebouwconfiguraties om de toekomstige huisvesting van de faculteit geesteswetenschappen optimaal en toekomstvast te faciliteren. Dit onderzoek, waar de gemeente Leiden nauw bij wordt betrokken, is een voorstudie met als doel een globaal kader te ontwikkelen voor een stedenbouwkundige studie en is daarmee belangrijke input voor de door de gemeente Leiden op te stellen Nota van Uitgangspunten. Ten behoeve van dit onderzoek wordt de ruimtelijke- en functionele behoefte van het Witte Singel - Doelen complex in kaart gebracht. Tevens zal een cultuurhistorische verkenning uitgevoerd worden naar de bestaande panden in relatie tot elkaar en de omgeving. 8. Haagwegterrein, ontwikkelaar: La Linea De in de begroting genoemde 41 appartementen zijn niet gerealiseerd. Het bouwplan zal worden aangepast. 9. Lorentzhof, ontwikkeling door Ons Doel In de loop van 2013 is onderzocht of er kansen zijn voor een ontwikkeling op grond van gewijzigde uitgangspunten, die bleek vooralsnog niet haalbaar. Libertas bereidt nu een renovatie van de Lorentzhof voor die vanaf medio 2014 z’n beslag moet krijgen. Het project staat on-hold. 10. Van Vollenhovenkade/Du Rieustraat, ontwikkelaar Niersman Ontwikkelingsprogramma: 39 appartementen en 4 eengezinswoningen. Niersman is aangezegd zich aan de uitvoeringsovereenkomst van 2007 te houden; in de loop van 2014 moet duidelijk worden of een minnelijke schikking bereikt kan worden om uit de ontstane impasse te komen met een minder of meer aangepast uitvoeringsprogramma. Tegelijkertijd worden stappen gezet om uitvoering van de overeenkomst af te dwingen door rechtsgang. 6C3.1 Kooiplein In 2013 is een aantal van de werkzaamheden ten behoeve van het bouwrijpmaken van de deelgebieden 3a, 3b en 5 a/b gestart. Voor deze deelgebieden is in 2013 ook een omgevingsvergunning aangevraagd. Voor 3b is die ook afgegeven. De overige twee aanvragen zijn ontvankelijk verklaard en in procedure genomen. Voor deelgebied 3b heeft een levering van grond plaatsgehad en is formeel ingestemd met het doorleveren van de betreffende locatie aan een derde ontwikkelaar. De planning van de realisatie van de opstallen en de openbare ruimte is deels aan enige verandering onderhevig. Voor de drie hiervoor genoemde deelgebieden kan deze vertraging waarschijnlijk beperkt blijven tot enkele maanden. Voor de overige deelgebieden (1a, 1b, 2a, 2b, 4a) wordt aanzienlijk meer vertraging opgelopen. Deze vloeit voort uit de onzekerheden ten aanzien van de afzetmogelijkheden van het oorspronkelijk voorziene programma. De planning voor de realisatie van de openbare ruimte, inclusief de infrastructurele werken, van het project is eveneens aan vertraging onderhevig. De oorzaak is gelegen in het feit dat uit aanbestedingsregelgeving voortvloeit dat de oorspronkelijk beoogde organisatie van het project en de daarbij behorende werkverdeling tussen gemeente en C.V. serieuze aanpassing behoeft. De gemeente zal een belangrijk deel van de taken en verantwoordelijkheden ten aanzien van de realisatie van de openbare ruimte en de infrastructurele werken naar zich toe trekken, dit conform de geldende wettelijke aanbestedingsplicht. De gemeente is bezig de huidige financiële stand van zaken van het project te beoordelen. De belangrijkste reden hiervoor is dat sinds het vaststellen van het Uitvoeringsbesluit er een aantal complicerende factoren is opgetreden die financiële gevolgen (zullen) hebben. Deze factoren komen met name voort uit de aanbestedingsregelgeving en de verslechterde marktomstandigheden. 6C3.3 Van Voorthuijsenlocatie Woningen Groenoord CV (Ymere en PFC2) heeft eind 2013 het project overgedragen aan De Sleutels. Aanleiding is de noodzaak bij Ymere het investeringsvolume te beperken vanwege recente en onzekere beleidsontwikkelingen (Woonakkoord, verhuurdersheffing) en de situatie op de woningmarkt. In 2013 is overeengekomen dat De Sleutels in 2014 zullen starten met de bouw van 178 woningen op de hoek van de Willem de Zwijgerlaan en de Gooimeerlaan en dat De Sleutels en de gemeente hiertoe een overeenkomst sluiten. Dit zijn 105 sociale huurwoningen meer dan oorspronkelijk was vastgesteld. De gemeente verleent hieraan medewerking, omdat de extra sociale huurwoningen goed aansluiten op de vraag op de woningmarkt. De extra sociale huurwoningen vervangen de kantoorruimte en starterswoningen. De verordening startersleningen voorziet in middelen voor startersleningen voor de 60 starterswoningen in fase 2 van het woningbouwproject Van Voorthuijsen. Aangezien de Sleutels de starterswoningen zal verhuren als sociale huurwoningen, vervallen de startersleningen voor deze locatie.

Jaarverslag | 75

Stedelijk gymnasium Het gymnasium is in de 2e helft van 2013 gestart met de uitbreiding van het gebouw. Aanleiding is de toename van het aantal leerlingen. Medio 2014 worden de werkzaamheden afgerond. 6C3.4 Groenoordhallen e.o. Op het voormalige Groenoordhallenterrein wordt een nieuwe woonwijk gerealiseerd. De uitvoering verloopt langzamer dan oorspronkelijk gepland. Oorzaak is de huidige woningmarkt. Voor wat betreft de laagbouw is het volgende in 2013 gerealiseerd; van de 8 laagbouwblokken is 1 blok opgeleverd, 1 blok gebouwd en 1 blok verkocht. Ten aanzien van de hoogbouw het volgende: de hoogbouw (fase 2, het gebied langs de Willem de Zwijgerlaan en rondom de Groenoord Plaza) is door de ontwikkelaar uitgesteld tot na 2017. Reden is dat de ontwikkelaar op dit moment niet de financieringsruimte heeft en dit deel van het plan nog niet heeft weten af te zetten. De ontwikkelaar overweegt om opnieuw het programma voor fase 2 aan te passen, zodat het beter afzetbaar is in de huidige markt. De omgevingsvergunning zal dan opnieuw aangevraagd moeten worden. Effectindicatoren bij 6C Wonen Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

6C1.a Toename aantal huurwoningen

386

291

734*

529*

54

CBS

6C1.b Toename aantal koopwoningen

164

149

302*

137*

173

CBS

6C1.c Aantal vernietigde woningen

173

19

108*

31*

216

CBS

52

55

57

50

50

Afdeling Handhaving

-

6,9

-

6,5

6,9

Veiligheidsmonitor

Doel 6C1 Hogere kwaliteit en toename woningvoorraad

Doel 6C2 Opheffen illegale huisvesting 6C2.a Aantal opnieuw beschikbaar gekomen woningen na opheffen illegale woonsituatie Doel 6C3 Beter leefklimaat in Leiden Noord 6C3.a Rapportcijfer woonomgeving Leiden Noord

* Het CBS is gestopt met het publiceren van deze gegevens. De realisatiewaarden voor 2012 en 2013 zijn afkomstig uit de Nieuwbouwmonitor. In de toekomst zal dit in de budgetcyclus de bron worden voor gegevens over woningen.

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Stedelijke ontwikkeling de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: RV 12.0150 Uitvoeringsbesluit 'De levendige Waag' RV 12.0111 Vaststellen nota Wonen 2020 RV 12.0151 Vaststelling bestemmingsplan Delftse Jaagpad RV 13.0007 Bestendiging voorkeursrecht Lammenschansweg 128 RV 12.0146 Uitvoeringsbesluit ROC-locatie, project Dieperhout RV 12.0154 Vaststelling bestemmingsplan Vondellaan 47 RV 13.0005 Plan verbetering openbare ruimte Leiden Noord in kader van ISV3 RV 13.0002 Vaststelling bestemmingsplan Roomburg RV 13.0006 Kaderbesluit ‘Kwaliteitsverbetering Breestraat’ RV 13.0008 Vaststelling bestemmingsplan Haagwegterrein Oost RV 13.0030 Ruimtelijke investeringsagenda 2013 RV 13.0039 Vaststelling bestemmingsplan Leiden Schuttersveld e.o. RV 13.0041 Vaststelling bestemmingsplan Morskwartier RV 13.0042 Vaststelling bestemmingsplan A4/Cronesteyn RV 13.0046 Vaststelling bestemmingsplan De Waard na Raad van State RV 13.0047 Uitvoeringsbesluit Herontwikkeling Lammenschanspark Fase 1 RV 13.0050 Verordening Starterslening RV 13.0062 PRIL2013, de rekening 2012 RV 13.0065 PRIL het perspectief 2013-2017 RV 13.0068 Toetsingskader Oostvlietpolder RV 13.0070 Vaststelling bestemmingsplan Leiden Bio Science Park en station RV 13.0071 Nieuwbouw Noordelijke Blokken Oude Kooi RV 13.0075 Uitvoeringsbesluit Haagwegkwartier deelgebied Islamitisch centrum RV 13.0076 Actualiseren herontwikkelingsstrategie Haagwegkwartier

76 | Jaarverslag

RV 13.0098 Kaderbesluit Singelpark RV 13.0100 Uitvoeringsbesluit parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt RV 13.0101 Aankoop en heruitgifte Wernink terrein RV 13.0108 Evaluatie VVGB-procedure

Programmabudget Stedelijke ontwikkeling bedragen x € 1.000,-

Ruimtelijke planvorming en plantoetsing

Rekening 2012

11.862

8.020

3.841

Baten

-3.138

-3.313

100

-3.213

-3.100

-113

15.014

4.061

4.588

8.649

4.920

3.729

Lasten

64.506

63.955

58.187

122.142

56.377

65.765

Baten

-46.518

-64.736

-7.417

-72.153

-35.066

-37.086

17.988

-782

50.771

49.989

21.311

28.679

Lasten

4.730

1.630

957

2.587

1.028

1.559

Baten

-62

-282

167

-115

-18

-97

4.668

1.348

1.124

2.472

1.010

1.462

Lasten

87.388

72.959

63.632

136.591

65.425

71.166

Baten

-49.718

-68.331

-7.150

-75.481

-38.185

-37.296

37.670

4.627

56.482

61.110

27.240

33.869

Toevoeging

70.054

13.836

15.071

28.907

37.910

-9.003

Onttrekking

-95.704

-7.799

-78.413

-86.212

-56.437

-29.775

-25.651

6.037

-63.342

-57.305

-18.527

-38.778

12.019

10.664

-6.860

3.805

8.713

-4.909

Mutaties reserves Resultaat


reserve leegstandbestrijding

Rekening 2012

Verschil 2013

0

0

0

Onttrekking

-79

0

0

0

0

0

-79

0

0

0

0

0

Toevoeging

36.925

12.996

4.660

17.656

26.108

-8.451

Onttrekking

-23.545

-6.306

-28.904

-35.210

-39.085

3.874

13.380

6.690

-24.244

-17.554

-12.977

-4.577

Toevoeging

8

0

159

159

159

0

Onttrekking

-275

0

-155

-155

-5

-149

-266

0

4

4

154

-149

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-25.537

-712

-38

-750

-750

0

-25.537

-712

-38

-750

-750

0

Toevoeging

7

20

-20

0

0

0

Onttrekking

-10

-23

20

-3

-3

0

-3

-3

0

-3

-3

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.491

-25

-201

-226

-56

-170

Saldo Egalisatiereserve inkomsten bouwleges

Rekening 2013

0

Saldo reserve afkoop adm.kst. Erfpacht


0

Saldo reserve afkoopsommen erfpacht

Wijziging Begroting

0

Saldo reserve bovenwijkse voorz. grondbedrijf

Begroting 2013

Toevoeging

Saldo vereveningsreserve grondexploitatie

Verschil 2013

4.488


Rekening 2013

7.373

Saldo Programma Stedelijke ontwikkeling


18.152

Saldo Wonen

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Gemeentelijk vastgoed

Begroting 2013

Jaarverslag | 77


Rekening 2012

Saldo reserve sociale huurwoningen

-56

-170

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-120

-30

-566

-596

0

-596

-120

-30

-566

-596

0

-596

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-99

0

0

0

0

0

-99

0

0

0

0

0

Toevoeging

174

0

107

107

107

0

Onttrekking

-985

0

-2.280

-2.280

0

-2.280

-812

0

-2.173

-2.173

107

-2.280

Toevoeging

1.793

100

50

150

143

7

Onttrekking

-711

-456

0

-456

-336

-120

1.081

-356

50

-306

-193

-113

Toevoeging

1.364

1.070

306

1.376

1.376

0

Onttrekking

-761

0

-12.825

-12.825

-1.383

-11.442

603

1.070

-12.519

-11.449

-7

-11.442

Toevoeging

39

0

0

0

29

-29

Onttrekking

-62

-23

-14

-37

-66

29

-23

-23

-14

-37

-37

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

-84

84

0

0

0

0

-84

84

0

0

0

Toevoeging

2.956

0

194

194

225

-31

Onttrekking

0

-394

-6.964

-7.357

-639

-6.718

2.956

-394

-6.770

-7.163

-414

-6.749

Toevoeging

359

0

1.294

1.294

1.294

0

Onttrekking

-3.875

0

-1.739

-1.739

-596

-1.142

-3.517

0

-445

-445

698

-1.143

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-13.297

0

0

0

0

0

-13.297

0

0

0

0

0

Toevoeging

250

250

0

250

250

0

Onttrekking

0

-300

-450

-750

-750

0

250

-50

-450

-500

-500

0

Toevoeging

170

0

1.839

1.839

1.839

0

Onttrekking

-1.711

0

0

0

0

0

-1.541

0

1.839

1.839

1.839

0

Toevoeging

857

0

78

78

78

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

857

0

78

78

78

0

152

0

4.131

4.131

4.029

102

Saldo reserve vastgoedexpl. Stadsgehoorzaal

Saldo reserve onrend.inv. op onderwijsgeb.

Saldo reserve herstruct.woongebieden SvZ&V

Saldo reserve herstruct.woongebieden Ons Doel

Saldo reserve W4-bijdrage

Saldo reserve renterisico erfpachtsbedrijf

Saldo reserve risico's proj. met uitv.besluit

Saldo reserve risico's proj. na kaderbesluit

Saldo reserve Lammenschanspark

78 | Jaarverslag

Verschil 2013

-226

Saldo reserve bodemsanering

Rekening 2013

-201

Saldo reserve strategische aankopen


-25

Saldo reserve herstruct. Woongebieden Portaal

Wijziging Begroting

-1.491

Saldo reserve stadsvernieuwing

Begroting 2013

Toevoeging


Rekening 2012

Onttrekking

-2.684

-2.043

-5.048

-46

-550

-596

1.345

-1.941

Toevoeging

0

-600

0

-600

0

-600

Onttrekking

-1.447

600

-19.393

-18.793

-9.776

-9.017

-1.447

0

-19.393

-19.393

-9.776

-9.617

Toevoeging

25.000

0

590

590

590

1

Onttrekking

-16.500

0

-308

-308

-308

0

8.500

0

282

282

282

1

Toevoeging

0

0

582

582

582

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

582

582

582

0

Toevoeging

0

0

900

900

900

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

900

900

900

0

Toevoeging

0

0

200

200

200

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

200

200

200

0

Toevoeging

70.054

13.836

15.071

28.907

37.910

-9.003

Onttrekking

-95.704

-7.799

-78.413

-86.212

-56.437

-29.775

-25.651

6.037

-63.342

-57.305

-18.527

-38.778

Saldo Reserve exploitatie Oppenheimstraat

Saldo Totaal


Verschil 2013

-4.727

Saldo Res.kap.lasten gym.lok.Oppenh.str.

Rekening 2013

-4.681

Saldo res. kap.lasten brede school Merenwijk


-46

Saldo res. weerstandsverm.parkeren en sted.Inv

Wijziging Begroting

-5.200

Saldo Reserve voorziene investeringen

Begroting 2013

Algemene toelichting Vereveningsreserve grondexploitaties Conform het beleidskader reserves en voorzieningen (RB 12.0011, besluitpunt 9) is de storting van € 6.477.789 in de voorziening negatieve grondexploitaties als gevolg van de verslechterde positie van de grondexploitaties met uitvoeringsbesluit verrekend met de vereveningsreserve (voor nadere toelichting zie paragraaf ‘storting in voorziening negatieve grondexploitaties’). Daarnaast zijn de volgende geraamde reservebijdragen aan investeringen niet onttrokken omdat de uitgaven op de kredieten deels zijn doorgeschoven naar 2014: aanleg Hallenweg 1e fase (€ 1.239.520), tijdelijk beheer ROC Lammenschans (€ 332.972), Kooiplein uitvoering (€ 4.289.000), aansluiting Kooilaan op W. de Zwijgerlaan (€ 1.019.675), Roomburg (€ 1.570.374), Bargelaan (€ 471.493) en aankoop percelen grond Oostvlietpolder (€ 377.784). Reserve sociale huurwoningen De geraamde reservebijdrage van € 566.153 aan project ‘uitvoeren nota Wonen’ is niet onttrokken omdat de uitgaven op het krediet zijn doorgeschoven naar 2014. Reserve herstructurering woongebieden Portaal De geraamde onttrekking van € 2.280.000 heeft niet plaatsgevonden omdat Portaal voor project Trekvaartplein borging heeft gekregen bij Waarborgfonds Sociale Woningbouw waardoor voorfinanciering door de gemeente niet meer nodig is. Reserve bodemsanering De volgende geraamde reservebijdragen aan investeringen zijn niet onttrokken omdat de uitgaven op de kredieten deels zijn doorgeschoven naar 2014: sanering deelgebied A vrm.gasfabriek Langegracht (€ 3.800.708) en bodemsanering (€ 6.944.450).

Jaarverslag | 79

Reserve herstructurering woongebieden SvZ&V De volgende geraamde reservebijdragen aan investeringen zijn niet onttrokken omdat de uitgaven op de kredieten conform planning plaatsvinden in 2014: Kooiplein uitvoering (€ 1.179.450), aansluiting Kooilaan op W. de Zwijgerlaan (€ 2.350.032) en Alexanderstraat (€ 2.308.962). Tevens heeft de geraamde onttrekking van € 880.000 voor project Trekvaartplein niet plaatsgevonden omdat de bijdrage aan de onrendabele top voor de realisatie van 11 vierkamerwoningen op het Trekvaartplein pas waarschijnlijk in 2015/2016 zal plaatsvinden. Reserve herstructurering woongebieden Ons Doel De geraamde reservebijdrage van € 1.142.421 aan project Lorentzhof is niet onttrokken omdat de uitgaven op het krediet deels zijn doorgeschoven naar 2014. Reserve Lammenschanspark De geraamde reservebijdrage van € 1.995.889 aan investering planvorming gebiedsontwikeling Lammensschanspark is niet onttrokken omdat de uitgaven op het krediet conform planning plaatsvinden in 2014. Reserve voorziene investeringen De geraamde reservebijdrage van € 9.617.173 aan project Ringweg Oost is niet onttrokken omdat de uitgaven op het krediet conform planning plaatsvinden in 2014. Daarnaast staat er zowel als onttrekking en storting een bedrag van € 600.000 foutief geraamd die bij 1e actualisatie van de begroting 2014 gecorrigeerd zal worden. Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Ruimtelijke planvorming en toetsing Het voordeel van € 3,7 mln op dit beleidsterrein wordt voornamelijk veroorzaakt door een lagere doorbelasting van personele kosten inclusief overhead dan geraamd (€ 0,4 mln) en minder uitgaven op uitbestede werkzaamheden voor realisatie van verbeteringen in de openbare ruimte (€ 0,4 mln). Daarnaast is het budget voor het terrassenplein Beestenmarkt ( € 0,3 mln) niet volledig benut. Dit is pas mogelijk als wordt besloten om de bussen van de Steenstraat naar de Turfmarkt te verplaatsen. Tevens zijn de exploitatiebijdragen aan Wonen boven winkels (0,7 mln) en Singelpark (€ 1,9 mln) niet volledig uitgegeven omdat deze projecten conform planning doorlopen naar volgende jaren. Gemeentelijk vastgoed Uitsplitsing beleidsterrein naar prestaties: Omschrijving

Lasten 2013

Baten 2013

Saldo 2013

Begroting 2013

Verschil

6.534

-7.129

-595

-20

575

Uitvoeren PRIL

35.303

-17.110

18.192

45.903

27.711

Exploiteren gemeentelijk vastgoed

14.540

-10.827

3.713

4.106

393

Totaal

56.376

-35.067

21.311

49.989

28.679

Voeren erfpachtbedrijf

Prestatie voeren erfpachtbedrijf Erfpacht Erfpacht heeft een voordelig saldo van € 574.869. Dit saldo wordt voornamelijk veroorzaakt door suppletievergoedingen van woningbouwverenigingen Portaal en Ons Doel voor het omzetten van erfpachtpercelen met sociale huurwoningen naar erfpachtpercelen met koopwoningen. Daarnaast zijn er incidentele opbrengsten als gevolg van aanpassingen van onderliggende grondwaarden in verband met volumevergroting of bestemmingswijziging. Prestatie uitvoeren PRIL De voornaamste afwijkingen binnen prestatie uitvoeren PRIL: Exploitatiebijdragen Het budget exploitatiebijdragen aan investeringen heeft een voordeel van € 37,0 mln. Het betreft circa 60 verschillende reservebijdragen aan kredieten die nog niet volledig zijn uitgegeven en worden doorgeschoven. Het merendeel van dit bedrag zal zodoende worden opgenomen in een bestemmingsvoorstel om te worden overgeheveld naar 2014, behalve een geraamde bijdrage van € 2.280.000 voor project Trekvaartplein. Deze heeft niet plaatsgevonden omdat Portaal borging heeft gekregen bij Waarborgfonds Sociale Woningbouw

80 | Jaarverslag

waardoor voorfinanciering door de gemeente niet meer nodig is. Daarnaast geeft het resultaat op exploitatiebijdragen een vertekend beeld omdat bijdragen aan projecten Groenoordhallen en Kooiplein in het verleden dubbel zijn afgeraamd, hetgeen een structureel nadeel van € 0,4 mln tot gevolg heeft op dit budget (in feite zou het voordeel op exploitatiebijdragen aan investeringen dus € 37,4 mln moeten zijn). Beheer strategisch vastgoed (exclusief NUON-terrein) De lasten voor strategisch vastgoed zijn bij verwerving niet geraamd (behalve kapitaallasten) hetgeen een nadeel van € 635.000 tot gevolg heeft. Het nadeel wordt vooral veroorzaakt door energiekosten, OZB en onderhoud. Deze lasten zijn voor € 465.000 deels gedekt door een onttrekking uit de vereveningsreserve grondexploitaties bij de 2e bestuursrapportage, per saldo resteert een nadeel van € 170.000. Opbrengsten strategisch vastgoed Het budget externe huuropbrengsten strategisch vastgoed heeft een nadeel van € 690.000, hetgeen voor € 350.000 wordt veroorzaakt door het niet structureel aframen van huuropbrengsten van panden die voor 2013 zijn verkocht, gesloopt of in een grondexploitatie zijn opgenomen. Het restant van het tekort (€ 340.000) is het gevolg van – conform raadsbesluit – overhevelen van huuropbrengsten Stationsweg 41 (Kamer van Koophandel) naar de grondexploitatie Stationsgebied. Dit laatste tekort wordt echter gedekt door een vrijval van lasten binnen de prestatie uitvoeren PRIL. Overige opbrengsten Het budget voor overige opbrengsten heeft een voordeel van € 0,9 mln. Dit voordeel zal echter worden aangemeld voor bestemmingsvoorstellen omdat het ontvangsten betreft die zijn geoormerkt voor reserve Lammenschanspark en de vereveningsreserve grondexploitaties. Wernink-terrein Middels RV13.0101 is een krediet beschikbaar gesteld voor de minnelijke aankoop van het recht van erfpacht op het Wernink-terrein. Deze transactie dient als afkoopsom te worden beschouwd die niet geactiveerd mag worden, met als gevolg dat een bedrag van € 2,5 mln ten laste van de exploitatie komt. Dit nadeel zal via resultaatbestemming worden gedekt door een onttrekking uit de vereveningsreserve grondexploitaties voor hetzelfde bedrag. BTW-compensatiefonds Er is een nadeel van € 170.000 vanwege terugbetaling van ten onrechte teruggevorderde omzetbelasting bij het btw-compensatiefonds voor Rijnsburgerweg 124 (periode 2009-2013). Storting in voorziening negatieve grondexploitaties Bij het opmaken van het PRIL 2014 - de jaarrekening 2013 blijkt dat de voorziening negatieve grondexploitaties met € 7,7 mln moet worden aangevuld. Voor € 0,8 mln als gevolg van de gehanteerde rekenmethodiek (netto contant maken van de eindwaarde). De overige € 6,9 mln is het gevolg van een toename van het tekort van de gezamenlijke grondexploitaties met een negatieve Netto Contant Waarde na uitvoeringsbesluit. Dit wordt in belangrijke mate veroorzaakt doordat het resultaat van enkele projecten is verslechterd (m.n. de Aalmarkt en Groenoordhallenterrein en van Voorthuijsenlocatie) en anderzijds door het in uitvoering nemen van het deelplan Islamitisch centrum in de grondexploitatie Haagwegkwartier, waarover de raad eerder heeft besloten (zie 6C1.4 punt 4). Via separate raadsvoorstellen was al een bedrag van € 1,3 mln als aanvullende storting in de voorziening negatieve grondexploitaties geraamd, zodoende resteert een nadeel van € 6,4 mln dat uit de vereveningsreserve grondexploitaties zal worden onttrokken om in de voorziening negatieve grondexploitaties te storten. Prestatie exploiteren van gemeentelijk vastgoed De voornaamste afwijkingen binnen prestatie exploiteren gemeentelijk vastgoed: Project verkoop gemeentelijk vastgoed Opbrengsten van de verkoop gemeentelijk vastgoed zijn niet geraamd. De netto-opbrengst (verkoopsom minus boekwaarden panden, ambtelijke uren en verkoopkosten) is voor 2013 een bedrag van € 2,1 mln. Voor deze opbrengst zal een bestemmingsvoorstel worden ingediend omdat dit bedrag conform beleid is geoormerkt als voeding van de vereveningsreserve. Maatschappelijk vastgoed Bij de 2e Bestuursrapportage is een tekort maatschappelijk vastgoed aangemeld van € 1,6 mln, voornamelijk door lagere huuropbrengsten. De exploitatie van maatschappelijk vastgoed heeft bij de jaarrekening een additioneel nadeel van € 450.000 als gevolg van onderstaande mutaties na vaststellen van de 2e Bestuursrapportage:

Jaarverslag | 81

- OZB en overige belastingen (nadeel € 225.000): vooral het gevolg van aanslagen over de jaren 2011 en 2012 die in het 4e kwartaal 2013 zijn opgelegd, hetgeen wordt gecompenseerd door hogere OZB-opbrengsten bij lokale heffingen; - Onterecht geraamde Nog Te Ontvangen (NTO) 2012 (nadeel € 100.000): als gevolg van het feit dat in 2012 de contracten uit Planon niet aansloten bij de ramingen in het financiele systeem (Decade) is een bedrag ten onrechte als NTO opgenomen. In 2013 zijn beide administraties op elkaar aangesloten en zal dit probleem niet meer kunnen ontstaan; - Kapitaallasten (nadeel € 75.000) als gevolg van verschuiving pand Morsweg 1 van kostenplaats ambtelijke huisvesting (begroot) naar maatschappelijk vastgoed (realisatie); - Incidenteel niet geraamde advieskosten voor haalbaarheidsstudies verkoop panden (nadeel € 50.000). Deze post zal via resultaatbestemming ten laste van de vereveningsreserve grondexploitaties worden gebracht. Algemene kosten beheerpanden De post algemene kosten beheerpanden heeft een nadeel van € 0,3 mln. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een overschrijding op de OZB. Deze OZB moet worden doorbelast naar de juiste afdeling of eigenaar (sportbedrijf, scholen, speeltuinen e.d.). Van de circa € 1,6 mln aan aanslagen is ultimo 2013 een bedrag van € 250.000 nog niet overgeheveld naar de juiste afdeling omdat de gemeente voor een aantal panden in bezwaar is gegaan tegen de vastgestelde WOZ-waarde. Doorbelasting zal plaatsvinden na de definitieve uitspraak. Daarnaast zijn eind januari 2014 nog WOZ-heffingen 2011 en 2012 binnengekomen die niet meer doorbelast konden worden in verband met het afsluiten van de administratie. Voor 2014 is de gemeente in overleg met de BSGR om het facturatieproces aan te passen zodat de aanslag meteen naar de juiste afdeling/eigenaar wordt gestuurd. Overhead Op het budget voor uren binnen de prestatie exploiteren gemeentelijk vastgoed is een nadeel van € 483.000 omdat de realisatie van uren aanzienlijk afwijkt van de oorspronkelijk capaciteitsplanning van de afdeling VAG voor 2013 (in dit document waren de betreffende uren geraamd op de prestatie uitvoeren PRIL). Daarnaast heeft de kostenverdeelstaat binnen de prestatie exploiteren gemeentelijk vastgoed een nadeel van € 527.000 als gevolg van hogere salarislasten (bovenformatief voormalig medewerkers), niet geraamde externe inhuur/ advieskosten en overige afdelingskosten zoals opleidingen. Wonen Het voordeel van € 1,4 mln op dit beleidsterrein wordt voornamelijk veroorzaakt door een incidentele bijdrage van € 880.000 aan woningbouwcorporatie De Sleutels ter dekking van de onrendabele top voor de bouw van maximaal 11 woningen. Dit budget zal worden doorgeschoven omdat de bijdrage wordt betaald als de woningen gebouwd gaan worden (naar verwachting in 2015 of 2016). Daarnaast heeft een exploitatiebijdrage aan uitvoering van de nota wonen 2020 van € 566.153 niet plaatsgevonden omdat de geplande bestedingen gebundeld in 2014 aangeboden zullen worden. Kredieten die afgesloten zijn met een overschot van € 50.000 of meer dan 10% van het investeringskrediet worden hieronder toegelicht. 7100272 DURP (Digitale uitwisseling in ruimtelijke processen) Op 19-12-2013 heeft de raad besloten om dit krediet af te sluiten (zie RB13.0127 2de Bestuursrapportage 2013). 7100308 Bouw en Woonrijp maken winkelcentrum Wagnerplein Het krediet wordt afgesloten met een voordeel van € 67.182,45 per 31-12-2013 doordat een klein gedeelte van de lasten (uren 2011 en 2012) zijn geboekt in de exploitatie. 7100172 Bijdragen in parkeervoorzieningen Lakenplein Op basis van het onderhandelingsakkoord tussen Portaal en de gemeente Leiden kan dit krediet (€ 1.660.000) worden afgesloten. Vanwege herziene afspraken met betrekking tot Oranjegracht/Waardgracht is dit project niet gerealiseerd. 7100664 aankoop en uitgifte Werninkterrein Het krediet van € 3.462.500 was beschikbaar gesteld voor de verwerving van het Wernink-terrein. De accountant heeft echter de voorkeur uitgesproken om deze transactie als afkoopsom te beschouwen die niet geactiveerd mag worden, met als gevolg dat het krediet zonder realisatie afgesloten dient te worden.

82 | Jaarverslag

Overschrijdingen op investeringskredieten 7100134 Plankosten Oranjegracht-Waardgracht De overschrijding van plankosten is vooral ontstaan doordat het voorgaande plan (dat zo goed als rond was) niet is doorgegaan. Er zijn het afgelopen jaar vooral plankosten gemaakt doordat op basis van onderhandelingen met Portaal nieuwe overeenkomsten moesten worden opgesteld en nader onderzoek noodzakelijk was naar de bestaande kaders (bestemmingsplan, erfpachtmogelijkheden e.d. ) Het nieuwe onderhandelingsakkoord is sinds december 2013 een feit. 7100534 Afrondende werkzaamheden Matilo De overschrijding op dit krediet van € 82.855 wordt veroorzaakt doordat een cofinanciering door de provincie Zuid-Holland van € 100.000 voor de visualisering Castellum Matilo nog niet is verwerkt in de kostenbegroting van dit krediet. Dit komt omdat pas in het najaar van 2013 de toekenningsbeschikking (PZH-2013-422509188) is binnengekomen van de Provincie Zuid-Holland. De kosten die betrekking hebben op deze bijdrage van de Provincie Zuid-Holland vormen echter wel onderdeel van de gerealiseerde kosten tot en met 31 december 2013. De conclusie is dat de overschrijding wordt gecompenseerd door de bijdrage van de Provincie Zuid-Holland. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100182 Brede School Leiden Noord `Het Gebouw` (kapitaallasten ten laste van exploitatie). De kredieten mbt Brede school Leiden Noord (Het Gebouw) kunnen nog niet worden afgesloten aangezien de werkzaamheden nog niet zijn afgerond. De eerste oplevering heeft plaatsgevonden op 7 januari 2013, waarna het narooien en in gebruik nemen start. Onderhandelingen lopen met de aannemer over het vervangen van het akoestische plafond in de centrale hal. Het woonrijp maken van grond rond `Het Gebouw` ten behoeve van 2 woonblokjes loopt door tot einde eerste kwartaal 2014. Dit is onderdeel van de grondexploitatie BSLN. In 2014 wordt de eindafrekening met Ons Doel nog opgesteld waarna het krediet kan worden afgesloten. 7100158 Brede School Leiden Noord `Het Gebouw` (kapitaallasten ten laste van de reserve) Bij de Brede School Leiden Noord loopt de onderhoudstermijn en de bouw van 2 blokjes woningen nog door tot medio 2014. 7100468 Grond Brede School Leiden Noord `Het Gebouw`. In 2014 wordt de eindafrekening met Ons Doel nog opgesteld waarna het krediet kan worden afgesloten. 7100145 bouw acco.zuidelijke sportveld. Het krediet moet nog openblijven in verband met beperkte kosten die in 2014 nog geboekt zullen worden. 7100127 Vervanging BARS De vervanging van BARS, het bouwaanvragenregistratiesysteem, is gestart in 2010 en zal afgerond worden in 2015. De verwachting is dat de aanbesteding in 2014 zal plaatsvinden. 7100128 Vervanging handhavingsinformatiesysteem (HIS) De vervanging van BARS, het bouwaanvragenregistratiesysteem, is gestart in 2010 en zal afgerond worden in 2015. De verwachting is dat de aanbesteding begin 2014 zal plaatsvinden. Het HIS kent een directe koppeling met BARS. 7100151 Planvorming gebiedsontwikkeling Lammenschanspark Lammenschanspark loopt door t/m 2018, 1e fase van het uitvoeringsbesluit is in 2013 genomen. Er zullen volgens planning nog 5 deeluitvoeringsbesluiten volgen. 7100152 Gevelsanering Woningen Voor de sanering van de op de lijst staande woningen is dit budget nodig. Het merendeel van dit krediet zal al voor 2015 besteed zijn. Het project Veerhuis is inmiddels uitgevoerd. 7100155 Bodemsanering Breestraat-Botermarkt Het krediet voor de bodemsanering van de Breestraat-Botermarkt moet mininaal tot 2015 open blijven in verband met nazorg op dit project. 7100167 & 7100329 Aalmarkt - bijdrage aan project & Levendige Waag Aalmarkt is in uitvoering en is niet eerder gereed dan 2016. 7100179 Renovatie De Waag Het krediet is voor diverse werkzaamheden. De marmeren reliefs zijn van monumentale betekenis, deze moeten of gerestaureerd of verplaatst worden (naar bijv. de Lakenhaluitbreiding). Daarnaast zullen de werkzaamheden

Jaarverslag | 83

aan het dak, de vloerverwarming en overige tegelijk met het project horeca in de Waag worden opgepakt. Uitvoering hiervan vindt gelijktijdig plaats met het project Levendige Waag in 2014. 7100163 Bijdrage aan Kooiplein (GSB 2007 - 2008) Project is in uitvoering. Looptijd project is ca. 10 jaar, waarvan de eerste 4 nu zijn verstreken. 7100171 Bijdrage overheadkosten WOP Noord van Kooiplein In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100135 Exploitatieovereenkomst Haagwegterrein (La Linea) Ten gevolge van de stagnatie op de woningmarkt loopt dit project langer door dan verwacht. Dit project loopt in elk geval door tot 2016. 7100148 Aanpassingen parkeerterrein Haagweg In 2009 is dit werk in uitvoering genomen. Naar verwachting wordt het in 2014 afgerond. 7100124 Extra kwaliteitsimpuls Steenstraat en Stationsweg Er zijn klachten over de blindegeleidestrook vanuit het Platform Gehandicapten. Het college heeft verbetering toegezegd. De oplossing hiervoor zal 1e halfjaar 2014 worden uitgevoerd. Hiervoor zal restant krediet ingezet worden. 7100126 Plankosten woningen Van Vollenhovenkade en Du Rieustraat. Project nog steeds in uitvoering, betreft plankosten die contractueel door aannemer aan gemeente dienen te worden betaald. 7100164 GEO - uitvoering sociaal statuut In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100165 GEO - bijdrage aan overhead bureau WOP Noord In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100166 GEO - bijdrage aan sociaal programma WOP Noord In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100156 Tuin van Noord In verband met vertraging moet dit krediet beschikbaar blijven. Het project loopt naar verwachting door tot medio 2015. 7100129 Planvoorberbereiding reconstructie Haarlemmerweg/-dijk Het krediet kan nog niet worden afgesloten. Er moeten nog diverse werkzaamheden worden verricht. Momenteel word gewerkt aan een ontwerp bestemmingsplan en uitvoeringsbesluit. 7100130 Herstructurering Trekvaartplein (voorziening) Project nog steeds in uitvoering, loopt fasegewijs door tot eind 2016. 7100144 Taxeren panden De panden in de vastgoedportefeuille zijn nog niet allemaal getaxeerd, dus krediet is nog nodig. 7100149 Scheidingswand+sanering Garenmarkt 36-44 De werkzaamheden zijn in principe afgerond, maar tot de grond is overgedragen loopt de gemeente nog een risico op extra kosten zodat het krediet moet worden opengehouden. 7100177 Herontwikkeling Gymzaal/metselloods Haagweg 4 Het project is in afronding, de laatste werkzaamheden zullen begin 2014 plaatsvinden waarna het krediet kan worden afgesloten. 7100153 Planvoorbereiding Leiden Bio Science Park Dit krediet is beschikbaar gesteld voor de projectopdracht die loopt tot 2016. 7100154 Kooiplein uitvoering Project is in uitvoering. Looptijd project is 10 jaar, waarvan de eerste 4 nu zijn verstreken.

84 | Jaarverslag

7100150 Bijdrage aan Ons Doel ivm Lorentzhof De uitvoering van dit project is afhankelijk van aanpassing samenwerkingsovereenkomst locatie Lorentzhof. In afwachting van nadere ontwikkelingen is dit project momenteel stilgelegd. 7100244 LVC Het krediet is nog nodig voor eventuele kosten mbt de huidige huisvesting van LVC. Medio 2014 wordt het eigendom overgedragen aan de ontwikkelaar van het Aalmarktgebied. Tevens wordt een tekort op de vastgoedexploitatie De Nobel voorzien in 2014 doordat gerekend wordt met een heel jaar huur terwijl de exploitatie pas op zijn vroegst in september zal aanvangen. Daarna zal, conform het uitvoeringsbesluit Lakenhal het krediet beschikbaar gehouden worden voor eventuele tegenvallers bij de uitvoering van de Renovatie en uitbreiding Lakenhal. 7100251 Gemeentelijke Monumentenzorg Digitaal ontsluiten kan pas in 2014 worden afgerond.

Jaarverslag | 85

7

Jeugd en onderwijs

86 | Jaarverslag

Jeugd en onderwijs Programmanummer

7

Commissie

Onderwijs en samenleving

Portefeuille(s)

Jeugd, Welzijn & Zorg Onderwijs, Sport en Milieu

De missie van het programma Jeugd en onderwijs luidt: In Leiden krijgen kinderen en jongeren de kans gezond en veilig op te groeien in een stimulerende omgeving, zodat zij hun talenten kunnen ontwikkelen en volwaardig aan de samenleving kunnen deelnemen.

Jaarverslag | 87

Ontwikkelingen in 2013 Voor de ontwikkelingen op hoofdlijnen voor wat betreft het programma Kennisstad en de 3 decentralisaties (inclusief passend onderwijs) verwijzen we naar de betreffende paragrafen in het hoofdstuk Bijzondere programma's (hoofdstuk 3 paragrafen 3.3.3 en 3.3.5).

Beleidsterrein 7A Opvoedingsondersteuning en preventieve jeugd(gezondheids)zorg Doelen en prestaties bij 7A Opvoedingsondersteuning en preventieve jeugd(gezondheids)zorg Doel

Prestatie

7A1 Een goede gezondheid voor de jeugd

7A1.1 Uitvoeren Wet Collectieve Preventie Volksgezondheidszorg voor de jeugd 7A1.2 Flexibiliseren basistakenpakket jeugdgezondheidszorg

7A2 Goede ondersteuning en hulp aan jeugd en gezin

7A2.1 Door het CJG doen organiseren van: informatie en advies, opvoedingsondersteuning, licht pedagogische hulp, toeleiding naar zorg en coordinatie van zorg 7A2.2 Uitvoeren methodiek veilig opgroeien 7A2.3 Betrekken van de jeugd via projecten jeugdparticipatie

7A3 Goede transitie jeugdzorg naar gemeente

7A3.1 Deels in regioverband de transitie van de jeugdzorg voorbereiden en in uitvoering nemen

7A1.1 Uitvoeren Wet Collectieve Preventie Volksgezondheidszorg voor de jeugd De wet heet inmiddels Wet publieke Gezondheid (Wpg); het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg is landelijk herijkt, de regio’s Holland Rijnland en Midden Holland hebben hun producten geharmoniseerd. Dit basispakket kunnen we in de toekomst indien gewenst aanpassen door verschillende keuzes op het gebied van het toekomstmodel jeugdhulp. 7A1.2 Flexibiliseren basistakenpakket jeugdgezondheidszorg Het Algemeen Bestuur van de RDOG heeft de voorgestelde flexibilisering van de contactmomenten in de jeugdgezondheidszorg goedgekeurd. Alle medewerkers worden nu getraind in de nieuwe methodiek GIZ (gezamenlijk met ouders inschatten van de zorgbehoefte) en de veranderingen in het werkveld worden in 2014 fasegewijs ingevoerd. 7A2.2 Uitvoeren methodiek veilig opgroeien De preventieplannen voor de wijken, Morsdistrict en Bos- en Gasthuisdistrict , zijn door de stuurgroep CTC/ CJG vastgesteld. Hiermee hebben alle 5 geprioriteerde wijken in Leiden een preventieplan. (BinnenstadNoord, Leiden Noord, Morsdistrict, Roodenburgerdistrict , Bos- en Gasthuisdistrict). Deze plannen worden geintegreerd in de ontwikkeling van de sociale wijkagenda’s. In het najaar van 2013 de jongerenpeiling onder alle middelbare scholieren afgenomen. Resultaten worden in het voorjaar van 2014 verwacht. 7A3.1 Deels in regioverband de transitie van de jeugdzorg voorbereiden en in uitvoering nemen Op alle relevante onderdelen zijn, samen met cliënten, aanbieders van jeugdhulp en gemeenten uit Holland Rijnland kaders geformuleerd (voor o.a. positie klant, inhoud hulp, toegang, opdrachtgeverschap, gedwongen kader) die in 2014 door alle raden bekrachtigd moeten worden. Belangrijke pijler hierin is het toekomstmodel jeugd. Voorbereidingen zijn getroffen om de nieuwe werkwijze in proeftuinen verder te ontwikkelen. Veel aandacht was er voor de aansluiting tussen de jeugdplannen en passend onderwijs. 1gezin1plan is verder geïmplementeerd en geborgd, en wordt ook steeds meer de werkwijze binnen ondersteuningsteams op school. Er is een regionaal transitiearrangement opgesteld om de zorg voor jeugdigen in 2015 te kunnen continueren. Er is een groot aantal bijeenkomsten geweest met verschillende doelen (informeren, uitwisselen, ophalen) en partijen, deels in groter 3 decentralisaties verband. Deze samenwerking binnen 3 decentralisaties is ook in Leiden zichtbaar, o.a. in de notitie de Toekomst van het Sociaal domein. Zie hiervoor ook de paragraaf over het bijzondere programma drie decentralisaties.

88 | Jaarverslag

Effectindicatoren bij 7A Opvoedingsondersteuning en preventieve jeugd(gezondheids)zorg Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

2,1

1,9

1,6

*

Streefwaarde 2013

Bron

1,9

Bureau Jeugdzorg

Doel 7A1 Een goede gezondheid voor de jeugd 7A1.a Aantal aanmeldingen bij Bureau jeugdzorg per 100 0 - 17 jarigen

* De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in september 2014.

Beleidsterrein 7B Peuterspeelzalen en kinderopvang Doelen en prestaties bij 7B Peuterspeelzalen en kinderopvang Doel

Prestatie

7B1 Kwalitatief goed en toegankelijk aanbod van kindercentra

7B1.1 Zorgdragen voor voldoende aanbod peuterspeelzaalwerk 7B1.2 Waarborgen kwaliteit kinderopvang / peuterspeelzalen

7B1.1 Zorgdragen voor voldoende aanbod peuterspeelzaalwerk De pilot peuteropvang is gestart op vijf locaties in de stad. Conform toezegging aan de raad is de onderbesteding ingezet tbv het peuterspeelzaalwerk. Dit is gebeurd op de volgende manieren: - Op twee gesubsidieerde peuterspeelzalen is uitbreiding gerealiseerd om de groeiende wachtlijsten te bestrijden met daarop doelgroepkinderen van het OnderwijsKansen beleid; - Er is geld beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het plan van aanpak bijsturing peuteropvang van Stichting Peuterspeelzalen Leiden (SPL), zie brief aan raadscommissie OS kenmerk DIV-2013-6576 - Er is geld beschikbaar gesteld voor optimalisatie bedrijfsvoering van de SPL om zo het Leidse peuterspeelzaalwerk voor te bereiden om de komende landelijke ontwikkelingen. Effectindicatoren bij 7B Peuterspeelzalen en kinderopvang Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

92%

*

*

Streefwaarde 2013

Bron

95%

B4KIDS, SPL, GBA, LRKP

Doel 7B1 Kwalitatief goed en toegankelijk aanbod van kindercentra 7B1.a Percentage 2- en 3-jarigen dat gebruikmaakt van een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal

93%

* De realisatiewaarden van 2012 en 2013 worden eind mei 2014 verwacht.

Beleidsterrein 7C Onderwijsbeleid Doelen en prestaties bij 7C Onderwijsbeleid Doel

Prestatie

7C1 Goede onderwijskansen voor doelgroepkinderen tot twaalf jaar

7C1.1 Zorgdragen voor kwaliteit en aanbod van voorschoolse educatie 7C1.2 Doen bevorderen deelname VVE door doelgroepkinderen 7C1.3 Doen bevorderen ouderbetrokkenheid bij doelgroepkinderen 7C1.4 Stimuleren hoogwaardig taalaanbod op OnderwijsKansenscholen

7C2 Goede onderwijsondersteuning en samenwerking in het onderwijs

7C2.1 Ondersteunen zorg voor leerlingen met specifieke behoeften

7C3 Talentontwikkeling in het onderwijs

7C3.1 Stimuleren van het aanbod waarin leerlingen kennismaken met hun eigen talenten én met techniek, science, ICT en ondernemerschap

7C2.2 Stimuleren samenwerking en voorzieningen in het onderwijs

Jaarverslag | 89

Doel

Prestatie

7C4 Zo veel mogelijk leerlingen worden behouden voor het onderwijs en halen een startkwalificatie

7C4.1 Sturing geven op uitvalcijfers met RMC werkplan en het gericht inzetten van projecten 7C4.2 Tegengaan verzuim leerplichtigen

Effectindicatoren bij 7C Onderwijsbeleid Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 7C1 Goede onderwijskansen voor doelgroepkinderen tot twaalf jaar 7C1.a Gemiddelde CITO-score van de onderwijskansenscholen

533,1

533,5

533,0

*

534,0

PLATO

7C1.b Percentage gewichtenpeuters dat deelneemt aan VVE-voorzieningen (lokale meting)

60%

70%

80%*

*

70%

PLATO

4,3%

DUO

7C4 Zo veel mogelijk leerlingen worden behouden voor het onderwijs en halen een startkwalificatie 7C4.a Gemiddelde uitval MBO niveau 3/4 Leiden

-

5,3%

-

4,0%

* De realisatiewaarde van deze indicator wordt in septemberl 2014 verwacht.

Beleidsterrein 7D Spelen en opgroeien Doelen en prestaties bij 7D Spelen en opgroeien Doel

Prestatie

7D1 Kinderen en jongeren groeien op in een uitdagende omgeving

7D1.1 Waarborgen kwaliteit (openbare) speelruimte 7D1.2 Ondersteunen spelbevordering 7D1.3 Laten uitvoeren van jongerenwerkactiviteiten in de wijken

7D1.1 Waarborgen kwaliteit (openbare) speelruimte Alle beheerwerkzaamheden zijn conform beheerplan uitgevoerd binnen het daarvoor gestelde budget. Er is een start gemaakt met het wegwerken van achterstallig onderhoud. In 2013 is gewerkt aan het voorstel om de buurtfunctie van de speeltuinen te versterken door bij te dragen aan het multifunctioneel beschikbaar maken van de speeltuingebouwen. De speeltuinen Ons Eiland, de Vijfhoven en Rondom de Maredijk zijn hiervoor geselecteerd. De raad heeft in oktober ingestemd met dit voorstel. In november heeft de raad middels een motie het college verzocht om met een voorstel te komen om meer speeltuinen multifunctioneel te maken met een aanvullend budget. Dit voorstel zal begin 2014 worden aangeboden aan de raad. 7D1.3 Het laten uitvoeren van jongerenwerkactiviteiten in de wijk Het afgelopen jaar is het realiseren van een permanente voorziening voor jongeren in de Stevenshof weer een stap dichterbij gekomen doordat de raad in oktober heeft ingestemd met het voorgestelde kaderbesluit. Effectindicatoren bij 7D Spelen en opgroeien Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

7D1 Kinderen en jongeren groeien op in een uitdagende omgeving 7D1.a Percentage inwoners dat vindt dat er goede speelplekken zijn

-

-

59%

57%

57%

Veiligheidsmonitor

7D1.b Percentage inwoners dat vindt dat er goede voorzieningen voor jongeren zijn

-

-

27%

26%

21%

Veiligheidsmonitor

90 | Jaarverslag

Beleidsterrein 7E Onderwijshuisvesting Doelen en prestaties bij 7E Onderwijshuisvesting Doel

Prestatie

7E1 Goede kwantiteit en kwaliteit van onderwijshuisvesting

7E1.1 Realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en vervanging van lesgebouwen en gymnastieklokalen 7E1.2 In stand houden van de bestaande gebouwenvoorraad door onderhoud en aanpassingen 7E1.3 Uitvoering van de overige wettelijke taken zoals OZB, schadeherstel en bekostiging gymnastiekonderwijs

7E1.1 Realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en vervanging van lesgebouwen en gymnastieklokalen Acht van de tien geplande activiteiten behorende bij deze prestatie zijn in 2013 volgens plan verlopen: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Toename gymnastiekcapaciteit, Planvorming nieuwbouw Telders en Sleutelbloem Uitbreiding van Socrates (Stedelijk Gymnasium Leiden), Uitbreiding Da Vinci, locatie Kagerstraat 7 Bouw Brede School Leiden-Noord (Het Gebouw), Verplaatsing Marecollege, Uitbreiding van de Weerklank, locatie Obrechtstraat, Nieuwbouw Leo Kannerschool

De volgende twee activiteiten zijn vertraagd: Onderwijshuisvesting in de Lage Mors (Pacelli/De Morskring) In 2012 zijn de randvoorwaarden voor de onderwijshuisvesting in de Lage Mors geformuleerd. Hiervoor leek het terrein van de voormalige Maranathakerk, gelegen naast de basisschool De Morskring de beste optie. Een complicerende factor was dat deze locatie geen eigendom is van de gemeente. De onderhandelingen met de eigenaar van het terrein zijn mislukt waardoor er nu naar een andere oplossing moet worden gezocht. Nieuwbouw voor De Driestar (inclusief vier gymzalen) en de bouw van twee gymnastieklokalen in de Kikkerpolder De nieuwbouw van de Driestar en de sportzalen hangt samen met de ontwikkeling van plangebied Dieperhout. De planuitwerking is nu in een vergevorderd stadium. Op 13 maart 2014 is het uitvoeringsbesluit door de raad vastgesteld. De bouw van de sportzaal (samen 2 gymnastieklokalen) in de Kikkerpolder is door problemen met het bestemmingsplan vertraagd. Het bestemmingsplan wordt in 2014 ter vaststelling aan de raad aangeboden. Effectindicatoren bij 7E Onderwijshuisvesting Effectindicator

Realisatie

Streefwaarde 2013

Bron

2010

2011

2012

2013

7E1.a Rapportcijfer inwoners voor de hoeveelheid schoolgebouwen

7,5

-

-

6,3*

7,6

Stadsenquête

7E1.b Rapportcijfer inwoners voor de kwaliteit van schoolgebouwen

7,1

-

-

7,2

7,3

Stadsenquête

7E1 Goede kwantiteit en kwaliteit van onderwijshuisvesting

* Deze indicator rapportcijfer hoeveelheid schoolgebouwen is aanzienlijk gedaald. Waarom dat is, is moeilijk aan te geven. Er zijn de laatste jaren verschillende scholen samengevoegd maar we denken dat de daling van dit cijfer niet inhoudelijk is maar methodisch. De laatste keer dat dit is gemeten was in 2010. Toen werd de Stadsenquête telefonisch afgenomen. In 2013 was dat een combinatie van internet en schriftelijk. Dat zou een deel van de verklaring kunnen zijn. Er zijn namelijk relatief veel mensen (15%) die een 1 geven (op de schaal van 1 t/m 10). Dat trekt het gemiddelde enorm omlaag. Bij een telefonisch onderzoek geeft men waarschijnlijk minder vaak aan dat men iets een 1 waard vindt, men antwoord dan waarschijnlijk meer ‘sociaal wenselijk'.

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Jeugd en onderwijs de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld:

Jaarverslag | 91

■ Visie Jeugdhulp "Iedereen doet mee" en Beleidsplan "Hart voor de Jeugd -Holland Rijnland op wet naar de transitie Jeugdzorg" (RV 13.0014) ■ Onderwijskansenbeleid 2014-2017 ‘Samenwerken aan OnderwijsKansen’ (RV 13.0077) ■ Regiovisie Geweld in Huiselijke Kring Hollands Midden 2014-2018 (RV 13.0151) ■ Gemeentelijk Kader Passend Onderwijs (B&W 13.0880) ■ Concept beleidsplan Transitie Jeugdzorg "Hart voor de Jeugd" versie Leiden (B&W 13.1004)

Programmabudget Jeugd en onderwijs bedragen x € 1.000,-

Opvoed.onderst.en prev.jeugdgez.zorg

Rekening 2012

3.720

3.613

107

Baten

-12

-252

252

0

-12

11

3.404

3.586

133

3.719

3.601

118

Lasten

1.802

1.798

42

1.840

1.799

41

Baten

0

0

0

0

0

0

1.802

1.798

42

1.840

1.799

41

Lasten

7.976

9.161

301

9.461

9.107

354

Baten

-3.058

-4.082

0

-4.082

-4.037

-45

4.919

5.079

301

5.380

5.070

310

Lasten

1.412

1.098

1

1.099

1.098

1

Baten

-47

0

0

0

0

0

1.366

1.098

1

1.099

1.098

1

Lasten

14.363

15.021

-938

14.084

14.112

-28

Baten

-427

-413

50

-363

-346

-16

13.936

14.609

-888

13.721

13.765

-44

Lasten

28.970

30.917

-713

30.204

29.729

475

Baten

-3.543

-4.747

302

-4.445

-4.395

-50

25.427

26.171

-411

25.759

25.334

426

Toevoeging

3.881

116

7.999

8.115

8.653

-538

Onttrekking

-2.015

-771

-2.461

-3.232

-3.511

278

1.865

-655

5.538

4.882

5.142

-260

27.292

25.515

5.126

30.641

30.476

166

Saldo Programma Jeugd en onderwijs




Reserve vastgoedexploitatie BSLN

Rekening 2012

92 | Jaarverslag


Rekening 2013

Verschil 2013

65

0

65

250

-185

Onttrekking

-1.091

-273

0

-273

-198

-75

-789

-208

0

-208

52

-260

Toevoeging

519

0

1.670

1.670

2.074

-404

Onttrekking

-519

-289

0

-289

-693

404

0

-289

1.670

1.381

1.381

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-5

-210

0

-210

-210

0

-5

-210

0

-210

-210

0

259

51

120

171

120

51

Saldo Reserve onderwijshuisvesting

Wijziging Begroting

302

Saldo Reserve combinatiefuncties

Begroting 2013

Toevoeging

Saldo Reserve kap. lasten Da Vinci

Verschil 2013

-119

Saldo Onderwijshuisvesting

Rekening 2013

3.839

Saldo Spelen en opgroeien


3.415

Saldo Onderwijsbeleid

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Peuterspeelzalen en kinderopvang

Begroting 2013

Toevoeging


Rekening 2012

Onttrekking


Verschil 2013

-261

-210

-51

259

51

-141

-90

-90

0

Toevoeging

2.800

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-400

0

-2.200

-2.200

-2.200

0

2.400

0

-878

-878

-878

0

Toevoeging

0

0

1.000

1.000

1.000

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

1.000

1.000

1.000

0

Toevoeging

0

0

3.887

3.887

3.887

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

3.887

3.887

3.887

0

Toevoeging

3.881

116

7.999

8.115

8.653

-538

Onttrekking

-2.015

-771

-2.461

-3.232

-3.511

278

1.865

-655

5.538

4.882

5.142

-260

Saldo Totaal

Rekening 2013

-261

Saldo Reserve kap.lasten Marecollege


0

Saldo Reserve kap. lasten gymzaal binnenstad

Wijziging Begroting

0

Saldo Reserve onderwijshuisvesting (Nuon)

Begroting 2013

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Onderwijsbeleid De aanbesteding op leerlingenvervoer, met ingang van september 2013, geeft een voordeel van € 290.000. In de loop van 2014 moet duidelijk worden in hoeverre en voor welk bedrag dit aanbestedingsvoordeel structureel is. RESERVES Reserve vastgoedexploitatie BSLN Doordat de investering nog niet is afgesloten vindt er nog geen onttrekking plaats ten behoeve van de afschrijvingskosten. Wel voor de rentekosten (€ 198.000), maar dit wordt weer gecompenseerd uit de rentebaten. Conform raadsbesluit 08.0047 brede school Leiden Noord is € 52.000 van de huuropbrengst bijgeschreven in de reserve voor de toekomstige dekking van de kapitaallasten. INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100180 Brede School Leiden Noord De kredieten mbt Brede school Leiden Noord (Het Gebouw) kunnen nog niet worden afgesloten aangezien de werkzaamheden nog niet zijn afgerond. De eerste oplevering heeft plaatsgevonden op 7 januari 2013, waarna het narooien en in gebruik nemen start. De buiten ruimten woonrijp maken loopt door tot einde eerste kwartaal 2014. Onderhandelingen lopen met de aannemer over het vervangen van het akoestische plafond in de centrale hal. 7100183 Kosten verhuisplan Brede School Leiden Noord De kredieten mbt Brede school Leiden Noord (Het Gebouw) kunnen nog niet worden afgesloten aangezien de werkzaamheden nog niet zijn afgerond. De laatste onderhandelingen over de terugkoop van de noodlokalen van de Viersprong lopen nog. 7100186 2007.056 St Joseph Oppenheimstraat nieuwbouw In dit krediet is rekening gehouden met aanpassingen in de openbare ruimte. Deze kunnen pas na de realisatie van fase 2 plaatsvinden. Eind 2015 zullen deze werkzaamheden plaatsvinden.

Jaarverslag | 93

7100187 nieuwbouw Leo Kanner College De bouwvergunning is aangevraagd en het perceel wordt bouwrijp gemaakt. 7100188 nieuwbouw/uitbreiding Weerklank+Korte Vliet De uitbreiding van de Weerklank + Korte Vliet is bijna gereed. Naar verwachting is de uitbreiding dit jaar gereed en kan begin 2014 worden afgerekend. 7100190 aankoop nieuwbouw Da Vinci Lammenschans Het krediet kan nog niet worden afgesloten aangezien de finale verrekeningen over en weer (waarover inmiddels wel overeenstemming is) nog in 2014 plaats zullen vinden. 7100192 bijkomende kosten Marecollege/7100193 Marecollege (Sumatrastraat 120) Het Marecollege is in september 2013 opgeleverd. De accountantsverklaring wordt 14 februari 2014 aangeleverd door het Marecollege. Daarna zal de eindafrekening over de bijdrage van de gemeente Leiden worden opgesteld. Naar verwachting wordt het krediet in 2014 afgesloten. 7100195 nieuwbouw Driestar Kagerstraat De nieuwbouw van de Driestar hangt samen met de bouw van de 2 sportzalen (4 gymzalen). Ze vormen samen één project met het volgende onderdeel, de gymnastiekzalen Driestar Houtkwartier. 7100196 gymnastiekzalen Driestar-Houtkwartier Begin 2013 is een kaderbesluit voor de bouw van 2 sportzalen (4 gymzalen) in het Houtkwartier genomen. 7100313 2 gymnastieklokalen Kikkerpolder Begin 2013 is een uitvoeringsbesluit genomen voor de bouw van 2 gymzalen in de Kikkerpolder.

94 | Jaarverslag

Jaarverslag | 95

8

Cultuur, sport en recreatie

96 | Jaarverslag

Cultuur, sport en recreatie Programmanummer

8

Commissie

Onderwijs en Samenleving

Portefeuille(s)

Cultuur, Werk en Inkomen Onderwijs, Sport en Milieu

De missie van het programma Cultuur, sport en recreatie luidt: "Cultuur, cultuurhistorie, sport en evenementen zijn van grote waarde voor de versterking van de positie van Leiden in de regio Randstad. Bovendien zijn sport, recreatie, evenementen en cultuur, belangrijk voor de sociale structuur van de stad. Het aanbod van voorzieningen zal toegankelijk zijn om de ontwikkeling en ontspanning van inwoners te verzekeren en onderscheidend om de centrumfunctie voor bezoekers te benutten."

Jaarverslag | 97

Ontwikkelingen in 2013 Alle prestaties in dit programma zijn overeenkomstig hetgeen in de programmabegroting 2013 hierover is beschreven, gerealiseerd en/of uitgevoerd. Vanuit de doelstelling om een 'slanke' verantwoording 2013 te maken zijn de prestaties dan ook niet verder toegelicht. De financiële informatie is uiteraard, voor zover nodig, wel van een toelichting voorzien.

Beleidsterrein 8A Cultuur Doelen en prestaties bij 8A Cultuur Doel

Prestatie

8A1 Een breed en divers cultuuraanbod met meer kwaliteit en vernieuwing en een regionaal en/of nationaal bereik

8A1.1 Doen aanbieden van een breed en divers kunsten cultuurprogramma door de gesubsidieerde kunsten cultuurinstellingen 8A1.2 Nieuwbouw Muziekcentrum de Nobel 8A1.3 Exploitatie Stedelijk Museum de Lakenhal 8A1.4 Restauratie en nieuwbouw Stedelijk Museum de Lakenhal 8A1.5 Exploitatie Molenmuseum de Valk

8A2 Culturele levendigheid en culturele identiteit van de (binnen)stad

8A2.1 Doen bevorderen van de culturele levendigheid van de (binnen)stad door met de gemeentelijke en/of gesubsidieerde kunsten cultuurinstellingen afspraken te maken over: 1. het gebruik van de stad als podium, 2. het ontwikkelen van het Cultuurkwartier als kloppend hart, 3. het verbinden van cultuur met kennis en historie 8A2.2 Meer plek en aandacht creëren voor beeldende kunst in de openbare ruimte 8A2.3 Beschikbaar stellen van incidentele subsidie voor bijzondere kunsten cultuurprojecten en -initiatieven

8A3 Culturele ontwikkeling die past bij Leiden stad van ontdekkingen

8A3.1 Doen aanbieden van een breed en divers cultuureducatief programma door de gemeentelijke en/of gesubsidieerde kunsten cultuureducatie-instellingen 8A3.2 Afspraken maken met de gemeentelijke en/of gesubsidieerde kunsten cultuureducatie-instellingen over: 1. speciale aandacht voor de ontdekking en ontwikkeling van talent en 2. speciale aandacht voor jongeren, kenniswerkers en expats 8A3.3 Bevorderen van een productieklimaat waarin makers en amateurkunst zichtbaar zijn in de stad

Museum De Lakenhal De Raad heeft op 13 februari jl. besloten het uitvoeringsbesluit voor de restauratie en uitbreiding van Museum De Lakenhal vast te stellen (RV 13.0142). Hiermee worden de middelen beschikbaar gesteld om de restauratie en uitbreiding te realiseren. Met de uitbreiding en de restauratie krijgt Museum De Lakenhal de mogelijkheid een eigentijds, kwaliteitsvol en avontuurlijk museum te zijn met een sterke historische basis en een open, laagdrempelige uitstraling, dat jaarlijks 70.000 bezoekers ontvangt. De architecten Julian Harrap Architects uit London (restauratie) en Happel Cornelisse Verhoeven nieuwbouw) vormen een verrassende combinatie van internationale top op het gebied van restauratie en jong talent voor de nieuwbouw. Het door hen getekende Structuur Ontwerp (SO) is kwalitatief hoogwaardig, maar tegelijkertijd eenvoudig en kostenbewust. Ook de exploitatie van het museum, na de restauratie en uitbreiding, is op orde. Het Bedrijfsplan van het museum is extern getoetst en akkoord bevonden. De volgende belangrijke stap in dit proces is (in de periode na de zomer) de selectie van de aannemer. Signatures In 2013 werden voor het eerst Signatures gehouden, een doorontwikkeling van de Leidse Cultuurweken. Leiden Marketing en Cultuurfonds Leiden bieden als het ware een grote paraplu waaronder tien evenementen vallen die symbool staan voor de culturele rijkdom van de stad. De gezamenlijke marketing is met name bedoeld om bezoekers van buiten de regio te prikkelen om naar Leiden te komen. De hoofdprogrammering bestond uit de volgende tien evenementen: De Leidse Hofjesconcerten, de Summerspecial van het Leids International Film festival, SummerJazz festival, de Museumnacht, de Openlucht Poeziemanifestatie, Beelden in Leiden, de Leidse Olympus, de Nacht van de Viool, Schemerstad en Arianna van De Veenfabriek.

98 | Jaarverslag

Uit de bezoekcijfers van vorig jaar blijkt dat de hoofdprogrammering van Signatures, Cultuurweken Leiden ongeveer 50.000 bezoekers trok en dat er daarnaast nog 28.000 bezoekers op de evenementen af kwamen die eveneens tijdens diezelfde weken plaats vonden. De kunst is om ervoor te zorgen dat die bezoekers ook elders in de stad bestedingen doen en later nog eens naar Leiden terugkomen. In 2014 krijgen de Signatures, Cultuurweken Leiden zonder meer een vervolg! Leidse Musea Voor de Leidse musea was 2013 een topjaar. Samen verwelkomden de Leidse musea ongeveer 931.000 geïnteresseerden. Ten opzichte van 2010 is dat een stijging van zo’n 200.000 bezoekers op jaarbasis! Naturalis trok de meeste bezoekers: 295.500 (een stijging van bijna 50.000 bezoekers ten opzichte van 2012). Het Rijksmuseum van Oudheden was een goede tweede met 173.000 mensen (bijna 30.000 bezoekers meer dan in 2012). Ook Museum De Lakenhal, de Hortus botanicus, Museum Boerhaave, en Japan Museum SieboldHuis hadden een goed jaar. De groei in bezoekers is in lijn met de landelijke trend van de afgelopen jaren waarin museumbezoek (en de museumjaarkaart) steeds populairder worden. De bezoekersaantallen zijn: Museum

Aantal bezoekers

Naturalis

295.500

Rijksmuseum van Oudheden

173.000

Hortus botanicus

140.500

Museum Volkenkunde

130.140

Museum Boerhaave

73.700

Museum De Lakenhal

58.150

Molenmuseum De Valk

25.000

Japan Museum SieboldHuis

35.400

Effectindicatoren bij 8A Cultuur Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 8A1 Een breed en divers cultuuraanbod met meer kwaliteit en vernieuwing en een regionaal en/of nationaal bereik 8A1.a Aantal culturele bezoeken door Nederlanders aan Leiden (x 1.000)

794

872

829

636*

800


8A1.b Percentage inwoners dat per jaar een culturele voostelling of voorziening bezoekt

-

78%

-

79%

80%

Stadsenquête

8A1.c Aantal bezoeken aan gemeentelijke en/of gesubsidieerde kunsten cultuurinstellingen (x 1.000)

205

207

198

**

210

Jaaropgave culturele instellingen

8A1.d Rapportcijfer voor de kwaliteit van concerten en voorstellingen

-

7,2

-

7,3

7,5

Stadsenquête

8A1.e Rapportcijfer voor de variatie in het aanbod van concerten en voorstellingen

-

7,1

-

7,1

7,5

Stadsenquête

Doel 8A2 Culturele levendigheid en culturele identiteit van de (binnen)stad 8A2.a Percentage inwoners dat vindt dat er voldoende te beleven is in Leiden

-

76%

-

78%

80%

Stadsenquête

8A2.b Rapportcijfer voor de levendigheid van Leiden

-

7,3

-

7,1

7,5

Stadsenquête

-

43%

45%

Stadsenquête

Doel 8A3 Culturele ontwikkeling die past bij Leiden stad van ontdekkingen 8A3.a Percentage inwoners dat actief participeert in kunst en cultuur

-

43%

* Volgens de cijfers van het CVO was de daling van het totale aantal dagbezoeken in heel Nederland van 2012 op 2013 gemiddeld 7% en in Leiden 5%. ** De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in mei 2014.

Jaarverslag | 99

Beleidsterrein 8B Cultureel erfgoed Doelen en prestaties bij 8B Cultureel erfgoed Doel

Prestatie

8B1 Het Leids verleden wordt duurzaam ingezet als onderscheidende kracht: kennis en collecties op het gebied van cultureel erfgoed zijn bruikbaar voor diverse groepen en het cultureel erfgoed wordt behouden voor toekomstige generaties

8B1.1 Onderzoek, advies en beleidsvorming inzake cultureel erfgoed 8B1.2 Projecten en subsidie historisch stadsbeeld 8B1.3 Een goed functionerende Adviescommissie Cultuurhistorie Leiden 8B1.4 Voorlichting, publicaties en tentoonstellingen op het gebied van erfgoed 8B1.5 Huisvesting van het Archeologisch Centrum in het Weeshuis 8B1.6 Beheer Regionaal Archief 8B1.7 Toezicht en handhaven op monumenten

Effectindicatoren bij 8B Cultureel erfgoed Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 8B1 Het Leids verleden wordt duurzaam ingezet als onderscheidende kracht: kennis en collecties op het gebied van cultureel erfgoed zijn bruikbaar voor diverse groepen en het cultureel erfgoed wordt behouden voor toekomstige generaties 8B1.a Aantal bezoekers Archeologisch Centrum

5.524

7.205

7.800

7.462

7.000

Erfgoed Leiden en Omstreken

8B1.b Aantal bezoekers website Erfgoed Leiden en Omstreken (x 1.000)

235

370

400

403

400


8B1.c Aantal bezoekers Boisotkade

7.250

6.800

7.244

5.700

6.500


Beleidsterrein 8C Sport Doelen en prestaties bij 8C Sport Doel

Prestaties

8C1 Leiden zorgt voor voldoende en kwalitatief goede sportvoorzieningen

8C1.1 Exploiteren, beheren en onderhouden van de gemeentelijke sportaccommodaties 8C1.2 Uitvoering geven aan het sportaccommodatieplan v.w.b. de jaarschijf

8C2 Leiden ondersteunt haar verenigingen zodat ze sterk zijn en naast hun sportfunctie ook een maatschappelijke functie vervullen

8C2.1 Organiseren van cursussen en scholingen voor sportverenigingen 8C2.2 Ondersteunen van sportverenigingen in het werven en opleiden van vrijwilligers 8C2.3 Verstrekken van subsidies sportevenementen

8C3 Leiden stimuleert dat alle inwoners meer sporten en bewegen

8C3.1 Organiseren van kennismakingscursussen voor volwassenen 8C3.2 Organiseren van kennismakingscursussen schoolsport 8C3.3 Organiseren van scholingen bestuurkader sportverenigingen 8C3.4 Verstrekken van sportstimuleringssubsidies

Effectindicatoren bij 8C Sport Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 8C1 Leiden zorgt voor voldoende en kwalitatief goede sportvoorzieningen 8C1.a Rapportcijfer van inwoners voor de hoeveelheid sportaccommodaties

-

7,2

-

7,3

7,2

Stadsenquête

8C1.b Rapportcijfer van inwoners voor de kwaliteit van de sportaccommodaties

-

7,0

-

7,2

7,0

Stadsenquête

8C1.c Aantal bezoekers zwembaden (*1.000)

415

393

394

418

411

Sportbedrijf Leiden

Doel 8C3 Leiden stimuleert dat alle inwoners meer sporten en bewegen

100 | Jaarverslag

Effectindicator

Realisatie

8C3.a Percentage inwoners dat sport

2010

2011

2012

2013

-

66%

-

73%

Streefwaarde 2013

Bron

68%

Stadsenquête

Beleidsterrein 8D Recreatie Doelen en prestaties bij 8D Recreatie Doel

Prestaties

8D1 Voldoende recreatieve mogelijkheden voor Leidenaren

8D1.1 Beheer en exploitatie van Jeugddorp Zuid-west 8D1.2 Beheer en exploitatie van volkstuinen 8D1.3 Verstrekken van subsidie aan amateurtuinders

8D2 Voldoende onderscheidende evenementen ter versterking van de levendigheid in de stad, het aantrekken van extra bezoekers en versterking van de lokale economie

8D2.1 Evenementencoördinatie 8D2.2 Be/afhandelen van aanvragen evenementenvergunning 8D2.3 Ondersteunen van de drie grootschalige en overige evenementen 8D2.4 Verstrekken van evenementensubsidie 8D2.5 Meerjarige resultaatafspraken met organisatoren van identiteitversterkende evenementen

Effectindicatoren bij 8D Recreatie Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 8D2 Voldoende onderscheidende evenementen ter versterking van de levendigheid in de stad, het aantrekken van extra bezoekers en versterking van de lokale economie 8D2.a Rapportcijfer voor de levendigheid van de binnenstad

-

7,3

-

7,1

7,3

Stadsenquête

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 is op de beleidsterreinen van Cultuur, sport en recreatie het volgende kaderstellend beleidsstuk vastgesteld: RV 13.0113 Erfgoednota 2014-2020

Programmabudget Sport, cultuur en recreatie bedragen x € 1.000,-

Cultuur

Rekening 2012

Rekening 2013

Verschil 2013

15.236

2.008

17.244

16.725

519

Baten

-982

-690

-1.496

-2.186

-2.018

-167

14.492

14.546

513

15.059

14.706

352

Lasten

9.161

6.675

-652

6.023

5.861

162

Baten

-86

-100

0

-100

-156

56

9.075

6.575

-652

5.922

5.705

218

Lasten

10.690

14.290

-2.114

12.176

12.067

109

Baten

-3.002

-3.336

50

-3.286

-3.038

-248

7.688

10.954

-2.064

8.890

9.029

-139

Lasten

3.672

3.455

-1.793

1.662

1.512

150

Baten

-276

-256

0

-256

-301

45

Saldo Recreatie


15.474

Saldo Sport

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Cultureel erfgoed

Begroting 2013

Jaarverslag | 101

Sport, cultuur en recreatie bedragen x € 1.000,-

Rekening 2012

Saldo Programma Sport, cultuur en recreatie

1.211

195

Lasten

38.996

39.656

-2.551

37.105

36.164

941

Baten

-4.345

-4.383

-1.446

-5.828

-5.513

-315

34.652

35.273

-3.997

31.277

30.651

626

Toevoeging

13.772

5.253

379

5.632

5.744

-112

Onttrekking

-9.398

-438

-2.240

-2.677

-2.625

-52

4.374

4.816

-1.861

2.955

3.119

-165

39.026

40.089

-5.858

34.231

33.771

461

Rekening 2012

0

0

Onttrekking

0

0

-88

-88

-88

0

30

0

-88

-88

-88

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-225

0

0

0

0

0

-225

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

-351

-351

-351

0

0

0

-351

-351

-351

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-111

0

-53

-53

-53

0

-111

0

-53

-53

-53

0

Toevoeging

5

0

0

0

0

0

Onttrekking

-110

0

0

0

0

0

-105

0

0

0

0

0

Toevoeging

17

0

0

0

13

-13

Onttrekking

-17

-16

0

-16

-13

-3

0

-16

0

-16

0

-16

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-42

0

0

0

0

0

-42

0

0

0

0

0

Toevoeging

67

0

0

0

48

-48

Onttrekking

-186

-115

0

-115

-164

48

-119

-115

0

-115

-115

0

Toevoeging

43

0

11

11

11

0

Onttrekking

-1.640

0

-552

-552

-531

-21

-1.597

0

-541

-541

-520

-21

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-463

-115

-1.000

-1.115

-1.023

-92

-463

-115

-1.000

-1.115

-1.023

-92

Saldo

Saldo

Saldo Reserve Archeologischpark Matilo

Saldo reserve herontwikkeling sportvelden

Saldo

102 | Jaarverslag

Verschil 2013

0

Saldo

Reserve Haagweg 4

Rekening 2013

0

Saldo

Reserve Leids Fonds voor de Kunsten


0

Saldo

Reserve investering Molen de Valk

Wijziging Begroting

30

Saldo

Reserve investering Muziekcentrum

Begroting 2013

Toevoeging

Saldo

bedrijfsreserve museum De Lakenhal

Verschil 2013

1.406


Reserve aankopen kunst De Lakenhal

Rekening 2013

-1.793

Resultaat

reserve Schouwburg


3.199

Mutaties reserves

reserve publicaties Erfgoed Leiden e.o.

Wijziging Begroting

3.396


Begroting 2013


reserve sportaccommodaties

Rekening 2012

0

0

0

Onttrekking

-2.801

0

0

0

0

0

-2.801

0

0

0

0

0

Toevoeging

3.600

0

0

0

0

0

Onttrekking

-3.600

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-50

-50

0

-50

-15

-35

-50

-50

0

-50

-15

-35

Toevoeging

446

198

0

198

249

-51

Onttrekking

-47

0

0

0

-51

51

398

198

0

198

198

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-106

-50

0

-50

-50

0

-106

-50

0

-50

-50

0

Toevoeging

0

5.055

368

5.422

5.422

0

Onttrekking

0

-91

-196

-287

-287

0

0

4.964

172

5.136

5.136

0

Toevoeging

9.564

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

9.564

0

0

0

0

0

Toevoeging

13.772

5.253

379

5.632

5.744

-112

Onttrekking

-9.398

-438

-2.240

-2.677

-2.625

-52

4.374

4.816

-1.861

2.955

3.119

-165

Saldo reserve Pieterskerk

Saldo reserve kap. lasten sportaccommodaties

Saldo Totaal


Verschil 2013

0

Saldo reserve jeugdsportfonds Leiden

Rekening 2013

0

Saldo reserve kapitaallast muziekhuis De Nobel


0

Saldo reserve exploitatie De Nobel

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve sportinvesteringen

Begroting 2013

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Cultuur De storting in de voorziening van de subsidies op termijn (SOT/NRF), zoals besloten bij de 2e periodieke rapportage 2013, is begroot binnen het beleidsterrein 8A Cultuur. Deze voorziening is uiteindelijk niet getroffen, waardoor de storting niet heeft plaatsgevonden (+ € 300.000). Verder resteert in 2013 op beleidsterrein 8A Cultuur nog € 53.000 van het LAK-budget.

Jaarverslag | 103

Sport Binnen de zwembaden is over de jaren heen het aantal bezoekers afgenomen. Dit geldt vooral voor het Vijf Meibad. In 2013 is een kentering zichtbaar en sprake van een stijging. Onzeker is of deze stijging zich de komende jaren voortzet. Door de daling van het aantal bezoekers over de afgelopen jaren zijn de gerealiseerde inkomsten, ondanks de stijging in 2013, € 0,2 mln. achtergebleven bij de totaal begrote inkomsten van € 1,5 mln. Het overige verschil is ontstaan door kleinere afwijkingen binnen diverse sportzalen. Bij groene sportparken ontstaat bij de lasten een voordeel van € 183.000 doordat er minder is gestort in het krediet voor de verplaatsing Zuidelijke Sportvelden (RB 09.0071). Dit krediet wordt gedekt door een bijdrage uit de exploitatie. De uitgaven die ten laste moeten komen van het krediet hebben maar voor een klein deel in 2013 plaatsgevonden. Daarnaast is er een overschrijding van € 114.000 op energiekosten en € 30.000 op OZB. Voor 2013 is nog wel een incidenteel voordeel gerealiseerd op dagelijks onderhoud (ad € 58.000). De rest van het verschil is ontstaan door kleinere afwijkingen. INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting af te sluiten kredieten Kredieten die afgesloten zijn met een overschot van € 50.000 of meer dan 10% van het investeringskrediet worden hieronder toegelicht. 7100220 Herinrichting sportvelden Boshuizerkade Binnen het gebied zuidelijke sportvelden zijn er 3 verschillende investeringen, met verschillende afschrijftermijnen en elke een ander doel. Hierdoor kan het voorkomen dat één krediet wordt afgesloten, terwijl de twee andere kredieten open blijven staan. Eén krediet wordt verantwoord binnen programma 6, aangezien het een andere prestatie betreft. Conform RB 10.0076 is uitvoering gegeven aan de herinrichting van de zuidelijke sportvelden. In 2013 is de herinrichting van deze sportvelden afgerond. In verband met een groot aanbestedingsvoordeel door onder andere gunstige marktomstandigheden zijn de kosten voor de herinrichting lager uitgevallen dan geraamd. Hierdoor wordt het krediet afgesloten met een voordeel van € 130.718. 7100211 vvi09 SBL Drie-Oktoberhal-vervangen dakbedekking Betrof een aanvullend krediet. Doordat de aanbesteding goedkoper uitgevallen was dan in eerdere inschattingen van was uitgegaan kan het krediet worden afgesloten. Krediet 7100205 Drie oktoberhalvervangen dakbedekking is toereikend om de vervanging te realiseren. 7100213 Vijf Meibad - renovatie technische installatie/sanitair/betegeling/gevel Aanbesteding is goedkoper uitgevallen dan begroot, waardoor het krediet met een voordeel kan worden afgesloten. 7100441 Aanpassen maatvoering kunsgrasveld Roodenburg Krediet was onderdeel van een bredere aanbesteding. Het betrof een aanvullend krediet en was bedoeld voor verbreding van het veld. Doordat de verbreding onderdeel uitmaakte van een totale aanbesteding waarbij ook de ondergrond en toplaag werd vervangen is de de aanbesteding goedkoper uitgevallen dan begroot. Hierdoor kan het krediet met € 80.000 voordeel wordt afgesloten. Investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 7100662 archiefkasten Dit krediet kan niet worden afgesloten. De raad is over dit krediet geïnformeerd bij de 2e bestuursrapportage 2013 waaruit blijkt dat er nog werkzaamheden verricht moeten worden t.b.v. de digitaliseringsactiviteiten. 7100006 Digitalisering extern depot archief Dit krediet kan niet worden afgesloten. De raad is over dit krediet geïnformeerd bij de 2e bestuursrapportage 2013 waaruit blijkt dat er nog werkzaamheden verricht moeten worden t.b.v. de digitaliseringsactiviteiten. 7100205 Drie oktoberhal - vervangen dakbedekking Door uitval van een technisch beheerder is dit project meerdere malen noodgedwongen verschoven naar 2014. De opdracht is ondertussen verstrekt en wordt op korte termijn uitgevoerd.

104 | Jaarverslag

7100207 Sporthal De Zijl - vervangen technische installatie Door uitval van een technisch beheerder is dit project meerdere malen noodgedwongen verschoven naar 2014. De opdracht wordt het 2e kwartaal 2014 verstrekt. 7100217 Nieuwbouw Scylla tafeltennis Voor Scylla moet nog een BTW afrekening plaatsvinden. Medio 2014 zal het krediet kunnen worden afgesloten. 7100226 Verplaatsing sportverenigingen Zuidelijke sportvelden Project verplaatsing verenigingen boshuizerkade van oud naar nieuwe locaties is nog niet afgerond. Op een aantal onderdelen van het gebouw moeten nog technische aanpassingen worden uitgevoerd. Verwachting is dat dit medio 2014 is afgerond. 7100228 gebouwen Montgomerystraat Voor project Montgomerystraat is het budget nog hard nodig. De realisatie is zojuist gestart. In het voorjaar 2014 zijn de gebouwen voltooid inclusief de buitenruimte. 7100229 vervanging machines Sportbedrijf Door doorontwikkeling van de machine voor het beluchten van kunstgras en ontevredenheid over de toen aangeboden alternatieven is gewacht met bestellen van de machine. In 2014 komt de doorontwikkelde machine in de markt en zal deze worden aangeschaft. 7100202 renovatie leidse Hout atletiek Door herhaaldelijke afwijzingen van toegangspoorten door de afdeling welstand i.v.m monumentale status een nieuw specifiek eigen toegangspoort ontwerp moeten laten uitwerken, pas eind april 2014 werkelijke plaatsing toegangspoorten. 7100245 Muziekcentrum De Nobel De gemeenteraad heeft in december 2011 bij het uitvoeringsbesluit De Nobel een aanvullend krediet gevoteerd voor de bouw van het muziekcentrum. Dit krediet is toegevoegd aan het bestaande krediet voor het muziekcentrum De Nobel. De bouwwerkzaamheden zijn nog gaande en naar verwachting kan het krediet in 2015 afgesloten worden. 7100247 Historische waardenkaart Het project is bijna afgerond. Er komen echter nog uitgaven in 2014 ten behoeve van de technische afronding van het project. De afsluiting kan plaatsvinden in de loop van 2014. 7100249 historische winkelpuien In verband met uitstel van de digitale beschikbaarstelling van historische winkelpuionderzoeken kan het krediet pas in de loop van 2014 worden afgesloten. 7100254 Restauratie en uitbreiding Lakenhal Op 31 mei 2012 is het Kaderbesluit restauratie en uitbreiding Museum De Lakenhal (Rv. nr. 12.0042) genomen, daarmee is het startsein gegeven voor de ontwerpfase. Dit betekent dat, na selectie van ontwerper(s), adviseurs en aannemer(s), aangevangen wordt met het maken van een ontwerp voor het museum. Daarnaast wordt een bestemmingsplanprocedure opgestart. Het uitvoeringsbesluit is in februari 2014 in de raad behandeld. 7100257 Herstel metsel- en voegwerk de Burcht De restauratiewerkzaamheden zijn in een afrondingsfase en lopen nog door tot in 2014. 7100258 VV106 Acco/ Renovatie Molen de Valk De verwachting is dat de werkzaamheden in de zomer van 2014 worden hervat, hierna zal weer een toetsingsperiode volgen in het najaar van 2014 en eventuele vervolg werkzaamheden in 2015. 7100236 vvi09 LSB vervanging koeling buffetten Dit krediet is nog niet besteed. De vervanging zal mogelijk gecombineerd worden uitgevoerd als de vernieuwing/uitbreiding van de foyer zal worden goedgekeurd. 7100336 VVI11 LSB Expeditiedeur De vervanging van de expeditiedeur loopt. Vanaf 2014 is nog een klein aanvullend krediet beschikbaar gesteld om het project af te kunnen ronden.

Jaarverslag | 105

9

Welzijn en zorg

106 | Jaarverslag

Welzijn en zorg Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

9 Onderwijs en Samenleving Jeugd, Welzijn & Zorg

De missie van het programma Welzijn en Zorg luidt: 'De gemeente Leiden wil een stad zijn waarin alle mensen, inclusief die met een zorgbehoefte, actief kunnen participeren en zelf de regie in handen hebben bij de wijze waarop hun zorgbehoefte wordt vervuld. Het gemeentelijke beleid is gericht op het activeren van mensen om hen in staat te stellen zelf deel te nemen aan de samenleving. Daarnaast organiseren we een vangnet voor de ondersteuning van zeer kwetsbare burgers die onvoldoende in staat zijn om voor zichzelf te zorgen.'

Ontwikkelingen in 2013 Vrijwel alle prestaties in dit programma zijn overeenkomstig hetgeen in de programmabegroting 2013 hierover is beschreven, gerealiseerd en/of uitgevoerd. Vanuit de doelstelling om een 'slanke' verantwoording 2013 te maken zijn deze prestaties dan ook niet verder toegelicht. De financiële informatie is uiteraard, voor zover nodig, wel van een toelichting voorzien.

Beleidsterrein 9A Vrijwilligersondersteuning en informele zorg Doelen en prestaties bij 9A Vrijwilligersondersteuning en informele zorg Doel

Prestatie

9A1 Stevig vrijwilligersnetwerk

9A1.1 Opdracht geven voor het ■ werven ■ stimuleren ■ ondersteunen en ■ behouden van vrijwilligers ■ bevorderen bemiddeling vraag en aanbod vrijwilligerswerk

9A2 Goed ondersteunde en geïnformeerde mantelzorgers

9A2.1 Opdracht geven voor ■ de totstandkoming van het Leids Mantelzorgakkord 2013 ■ het vergroten van de bekendheid en de mogelijkheden van ondersteuning van mantelzorgers

Effectindicatoren bij 9A Vrijwilligersondersteuning en informele zorg Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

31%

29%

-

32%

Streefwaarde 2013

Bron

30%

Stadsenquête

Doel 9A1 Stevig vrijwilligersnetwerk 9A1.a Percentage Leidenaren dat vrijwilligerswerk doet

Jaarverslag | 107

Beleidsterrein 9B Ontmoeting en participatie Doelen en prestaties bij 9B Ontmoeting en participatie Doel

Prestatie

9B1 Mensen zijn (zo lang mogelijk) zelfredzaam, geïntegreerd, geëmancipeerd en geïnformeerd

9B1.1 Opdracht geven voor: ■ activiteiten maatschappelijke dienstverlening ■ activiteiten voor ouderen en gehandicapten ■ bevorderen cliëntenbetrokkenheid ■ emancipatiebevorderende activiteiten ■ maatschappelijke begeleiding vreemdelingen ■ informatieverstrekking/voorlichting aan burgers

9B2 Er is sociale samenhang in de wijk

9B2.1 Opdracht geven voor: ■ bevorderen sociale cohesie ■ voorkomen van sociaal isolement

Effectindicatoren bij 9B Ontmoeting en participatie Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 9B1 Mensen zijn (zo lang mogelijk) zelfredzaam, geïntegreerd, geëmancipeerd en geïnformeerd 9B1.a Percentage 75-plussers dat thuiswonend is

88,1%

88,8%

89,8%

90,5%

88,6%

GBA

9B2.a Percentage Leidenaren dat actief is in de buurt*

16%

16%

-

-

17%

Veiligheidsmonitor

9B2.b Schaalscore sociale cohesie in de buurt

5,9

5,8

5,7

5,7**

5,9

Veiligheidsmonitor

Doel 9B2 Er is sociale samenhang in de wijk

* Deze indicator is met ingang van 2012 vervallen als gevolg van de (landelijke) doorontwikkeling van de Veiligheidsmonitor. **De score voor de sociale cohesie in Leiden vertoont een constant beeld en wijkt in 2013 nauwelijks af van voorgaande metingen. Wel geven iets meer inwoners aan dat mensen in de buurt elkaar niet goed kennen. Deze indicator is een gemiddelde van scores in verschillende stadswijken. Er is geen aanleiding om op basis van dit cijfer beleid of activiteiten aan te passen.

Beleidsterrein 9C Gezondheidspreventie en -bescherming Doelen en prestaties bij 9C Gezondheidspreventie en -bescherming Doel

Prestatie

9C1 Gezondheidsproblemen worden zoveel mogelijk voorkomen

9C1.1 Opdracht geven voor het: uitvoeren van wettelijke basistaken gezondheidszorg en uitvoeren van bijzondere opdrachten (JOGG, alcoholbeleid) 9C1.2 Opstellen nota's lokaal en regionaal gezondheidsbeleid 9C1.3 Uitwerking programmalijn 4 van programma Kennisstad: zorg-, gezondheidsen sociale innovatie

Beleidsterrein 9D Individuele WMO-voorzieningen Doelen en prestaties bij 9D Individuele WMO-voorzieningen Doel

Prestatie

9D1 Mensen met een beperking zijn in staat zelfstandig te leven en te participeren

9D1.1 Aanbieden van individuele WMO-voorzieningen 9D1.2 Ontwikkelen en opstellen beleidsplan Maatschappelijke Ontwikkeling 9D1.3 Inrichten integrale sociale wijkteams

108 | Jaarverslag

9D1.3 Inrichten integrale sociale wijkteams In 2013 heeft er in de het Bos- en Gasthuisdistrict een pilot team gedraaid waar de volgende organisaties bij betrokken waren: Libertas, Kwadraad, Radius, Activite en medewerkers van de gemeente Leiden (Stadsbank, Werk en Inkomen). De ervaringen van dit pilotteam worden gebruikt bij de implementatie van vijf volgende sociale wijkteams in Leiden per 1 april 2014.

Beleidsterrein 9E Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen Doelen en prestaties bij 9E Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen Doel

Prestatie

9E1 Stabiele leefsituatie voor daklozen, (ex-) verslaafden, voormalige clienten van de psychiatrie en overige mensen uit kwetsbare groepen

9E1.1 Opdracht geven voor: ■ preventie van verslaving, daken thuisloosheid en huiselijk geweld (incl. kindermishandeling); ■ begeleiding, zorg en/of opvang van verslaafden, (ex-)psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden, daken thuislozen, slachtoffers van huiselijk geweld en vreemdelingen in nood; ■ herstel en terugleiding naar de maatschappij van verslaafden, (ex-)psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden, daken thuislozen, slachtoffers van huiselijk geweld en vreemdelingen in nood 9E1.2 Opstellen regionale visie huiselijk geweld en bieden van nazorg om recidive te voorkomen

Effectindicatoren bij 9E Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 9E1 Stabiele leefsituatie voor daklozen, (ex-) verslaafden, voormalige clienten van de psychiatrie en overige mensen uit kwetsbare groepen 9E1.a Aantal feitelijk daklozen

-

294

-

212*

250

GGD

9E1.b Aantal huisuitzettingen Leiden

40

31

18

15

20

GGD

9E1.c Gemiddelde verblijfsduur in nachtopvang (dagen)

61

64

70

**

60

Binnenvest

9E1.d Gemiddelde verblijfsduur in crisisopvang (dagen)

175

191

92

79***

90

Binnenvest

9E1.e Gemiddelde verblijfsduur in vrouwenopvang (maanden)

7

5

6

5

6

Rosa Manus

* In 2013 heeft onderzoek plaatsgevonden naar het aantal feitelijk daklozen. Dat leverde een schatting op van 212 personen. In vergelijking met de vorige schatting in 2011 (294 personen) betekent dat een aanzienlijke afname van het aantal feitelijk daklozen. Daarmee komen we onder onze streefwaarde uit. De gerealiseerde afname staat in schril contrast met de landelijke trend, waarin een toename van de druk op de maatschappelijke opvang wordt gezien. ** De realisatiewaarde van 2013 komt beschikbaar in juni 2014. ***De vernieuwde crisisopvang (ambulant i.p.v. een voorziening) levert betere zorg voor minder geld. Die betere zorg zien we terug in een zichtbare afname van de gemiddelde verblijfsduur. Met 79 dagen in 2013 komt de gemiddelde verblijfsduur sinds jaren weer onder de 90 dagennorm.

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidsterreinen van Welzijn en zorg de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: RV 13.0139 Notitie visie op subsidieverlening 2014-2018 RV 13.0014 Transitie zorg voor de jeugd: visie jeugdhulp en informatie RV 13.0037 Beleidsplan Maatschappelijke Ontwikkeling Deel 1 - 2013-2017, Iedereen telt mee RV 13.0112 Verordening Voorzieningen Maatschappelijke Ondersteuning 2014 RV 13.0073 Kaderbesluit jongerenvoorziening Stevenshof

Jaarverslag | 109

Programmabudget Welzijn en zorg bedragen x € 1.000,-

Vrijwilligersonderst.en inform.zorg

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Lasten

1.907

1.269

-6

1.263

1.245

18

Baten

-114

-118

0

-118

-114

-4

1.793

1.150

-6

1.144

1.130

14

Lasten

9.747

9.626

624

10.251

9.973

278

Baten

-517

-47

0

-47

-53

6

9.230

9.579

624

10.204

9.920

284

Lasten

3.095

3.066

-78

2.988

3.138

-150

Baten

-227

-5

0

-5

-19

14

2.867

3.061

-78

2.983

3.119

-136

Lasten

16.339

17.601

-2.535

15.067

14.629

438

Baten

-1.746

-1.493

-150

-1.643

-1.692

49

14.593

16.109

-2.685

13.424

12.937

487

Lasten

12.079

11.892

1.077

12.969

12.523

446

Baten

-483

-566

85

-481

-474

-7

11.596

11.326

1.162

12.489

12.050

439

Lasten

43.167

43.454

-917

42.538

41.508

1.030

Baten

-3.088

-2.228

-65

-2.293

-2.352

58

40.079

41.226

-982

40.244

39.156

1.088

Toevoeging

0

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-1.190

-282

-461

-743

-302

-442

Mutaties reserves

-1.190

-282

861

579

1.020

-442

Resultaat

38.889

40.944

-121

40.823

40.177

646

Saldo Ontmoeting en participatie

Saldo Gezondheidspreventie en -bescherming

Saldo Individuele WMO-voorzieningen

Saldo Prev., opvang en onderdak kwetsbare grp

Saldo Programma Welzijn en zorg



reserve gemeentelijk deel GSB OGGZ

Rekening 2012


110 | Jaarverslag

Rekening 2013

Verschil 2013

0

0

0

0

0

Onttrekking

-76

-253

-292

-546

-231

-315

-76

-253

-292

-546

-231

-315

Toevoeging

0

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-1.006

0

-169

-169

-42

-127

-1.006

0

1.153

1.153

1.280

-127

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-108

-29

0

-29

-29

0

-108

-29

0

-29

-29

0

Toevoeging

0

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-1.190

-282

-461

-743

-302

-442

-1.190

-282

861

579

1.020

-442

Saldo Totaal


0

Saldo Res.financ.bijdr.woningonttrek.

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve soc.-maatsch. En cult. Voorz

Begroting 2013

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of de baten) > € 250.000 9B Ontmoeting en participatie Voor de voorbereiding van de decentralisatie WMO/Begeleiding is een invoeringsbudget beschikbaar gesteld, gelijk aan het bedrag dat hiervoor is ontvangen is in de algemene uitkering. Dit budget is met € 133.000 onderschreden omdat in 2014 een piek in de voorbereidingswerkzaamheden wordt bereikt. Dit was al opgenomen in de 2e bestuursrapportage 2013. Per 2016 wordt de subsidie burgerraadslieden stopgezet. In overleg met Kwadraad is besloten om de subsidie stapsgewijs af te bouwen. Dit heeft geleid tot een voordeel van € 108.000. Op de projectgelden Slaaghwijk (RV 09.0100) is een voordeel ontstaan van € 67.000. De realisatie van de wijkverbetering is nog niet geheel voltooid in 2013. De sociaal-maatschappelijke ondersteuning voor het Trekvaartplein heeft € 76.000 minder gekost dan begroot. Dit voordeel is incidenteel omdat het budget vanaf 2014 lager is vastgesteld. Daarnaast zijn er diverse kleinere nadelen van in totaal € 106.000 waaronder huisvesting vrouwkindcentrum (€ 26.000), koplopersgelden (€ 20.000), hogere doorbelasting overhead (€ 19.000) en opvang en zorg vreemdelingen (€ 16.000). 9D Individuele WMO-voorzieningen Er is een voordeel van € 245.000 op de post Hulp bij het huishouden. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was al een incidenteel voordeel gemeld van € 550.000. Er blijft sprake van een daling zowel qua aanvragen, geïndiceerde uren als tarieven. De verwachte stijging als gevolg van het langer thuiswonen heeft zich ook in de tweede helft van het jaar niet voorgedaan. Het voordeel moet als incidenteel worden beschouwd omdat door het Rijk aangekondigd is dat de integratie-uitkering WMO, waar de middelen Hulp bij het huishouden onderdeel van uitmaken, vanaf 2015 met 40% wordt gekort. Op de woningaanpassingen is sprake van een voordeel van € 63.000. In de 2e bestuursrapportage 2013 was rekening gehouden met een verplichting van € 200.000 op het onderdeel vervoersvoorzieningen. Dit hield verband met het afschaffen van de omgekeerde eigen bijdrage als gevolg van een advies van de commissie bezwaarschriften dat het college heeft overgenomen (RV 13.0112). In een latere fase, na het ambtelijk opstellen van de 2e bestuursrapportage, is de raad geïnformeerd dat het nadeel € 70.000 betrof, waardoor een voordeel van € 130.000 resteert. 9E Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen Op de bijzondere woonvoorzieningen (scheve huisjes) en fysieke werkzaamheden rondom locaties voor maatschappelijke opvang is een voordeel ontstaan van € 150.000. De uitgaven zijn lastig te plannen omdat het om locaties gaat die moeilijk te vinden zijn. Het voordeel is afkomstig uit een incidenteel projectbudget (rv 12.0003) en wordt gedekt uit de reserve OGGZ. Er is een onderbesteding op vrouwenopvang en huiselijk geweld van € 182.000. Met de onderbesteding wordt geanticipeerd op een toekomstige korting van het rijksbudget. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was al een prognose afgegeven van € 175.000 en dat het bij de budgetoverheveling zou worden betrokken. Op het projectbudget activering/dagbesteding van daken thuislozen (RV 12.0003) is een onderbesteding van € 165.000. Het budget wordt gedekt uit de reserve OGGZ. Daarnaast zijn er diverse kleinere nadelen van in totaal € 151.000 waarvan zorgvernieuwing GGZ (€ 44.000) en een hogere doorbelasting van overhead (€36.000) de grootste posten zijn. Reserve gemeentelijk deel GSB/OGGZ Er is € 315.000 minder onttrokken vanwege een lagere besteding op de bijzondere woonvoorzieningen (€ 150.000) en de activering van daken thuislozen (€ 165.000). Reserve sociaal-maatschappelijke en culturele voorzieningen Op de te realiseren jongerenvoorziening Stevenshof is in 2013 minder geïnvesteerd dan was voorzien. Daardoor is de onttrekking aan de reserve € 127.000 lager uitgevallen. De investeringsbijdrage is opgenomen in programma 7 Jeugd en Onderwijs.

Jaarverslag | 111

INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 Binnen dit programma zijn geen kredieten ouder dan 3 jaar die niet afgesloten worden.

112 | Jaarverslag

Jaarverslag | 113

10

Werk en Inkomen

114 | Jaarverslag

Werk en Inkomen Programmanummer Commissie Portefeuille(s)

10 Werk en financiën Cultuur, werk en inkomen

De missie van het programma Werk en Inkomen luidt: "De gemeente Leiden helpt haar inwoners bij het verkrijgen of behouden van economische zelfstandigheid door werk, biedt mogelijkheden tot sociale participatie en waar nodig een financieel vangnet."

Jaarverslag | 115

Ontwikkelingen in 2013 De belangrijkste ontwikkelingen in 2013 voor het programma Werk en Inkomen waren de sterke toename van de werkloosheid en de sterke toename van het aantal personen met een bijstandsuitkering. Ook het beroep op de schuldhulpverlening is toegenomen. Dankzij de aard van de werkgelegenheid in Leiden (diensten, onderwijs, overheid en zorg) had Leiden relatief gezien minder last van de crisis dan steden en arbeidsmarktregio's met veel maakindustie. Mede ten gevolge van bezuinigingen van de overheid is daar verandering in gekomen. In 2013 steeg het aantal niet-werkende werkzoekenden (ingeschreven bij het UWV en geen baan of een baan van minder dan 12 uur per week) van 3839 eind december 2012 naar 5629 eind december 2013, een voor Leiden ongekende stijging van 47%. Het aantal uitkeringen WWB nam in Leiden met 'slechts' 7,5% toe. Doordat ook het rijksbudget (het inkomensdeel) fors is toegenomen, is er geen budgettair nadeel opgetreden maar is er voor het eerst sinds 2007 een voordeel op het rijksbudget behaald van circa € 450.000 (1% van het rijksbudget). Ondanks dat de conjunctuur iets beter lijkt te gaan, is de verwachting van het Rijk dat het aantal bijstandsgerechtigden nog fors zal toenemen. Het voorlopige rijksbudget 2014 is namelijk ten opzichte van 2013 verhoogd met € 4,1 miljoen naar € 49,1 miljoen. In 2013 zijn de contouren van de Participatiewet, die WWB, de WSW en de Wajong (voor een groot deel) gaat vervangen steeds duidelijker geworden. Begin december 2013 is het wetsvoorstel (in de vorm van een nota van wijziging op het wetsvoorstel Werken naar vermogen) naar de Tweede Kamer gezonden. De beoogde inwerkingtreding is doorgeschoven naar 1 januari 2015. Inmiddels is het wetsvoorstel in de Tweede Kamer aangenomen. Op 1 januari 2013 is de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving in werking getreden. Dit wetsvoorstel regelt dat fraude met uitkeringen op het gebied van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zwaarder bestraft wordt. De boete voor fraude met bijstandsuitkeringen is weer ingevoerd.

Beleidsterrein 10A Werken naar vermogen Doelen en prestaties bij 10A Werken naar vermogen Doel

Prestatie

10A1 Leidenaren werken naar vermogen en zijn daardoor minder uitkeringsafhankelijk

10A1.1 Bijdragen aan een goed functionerende arbeidsmarkt 10A1.2 Inzetten Re-integratie Leiden (participatiecentrum, participatieplaatsen, opstapbanen, trajecten naar werk en werkgeversbenadering, WIW- en ID-banen)) 10A1.3 Inzetten overige trajecten 10A1.4 Uitvoeren Wet Inburgering 10A1.5 Aanbieden volwasseneneducatie

10A2 Jongeren tot 27 jaar werken naar vermogen of volgen onderwijs en zijn daardoor niet uitkeringsafhankelijk

10A2.1 Inzetten Jongerenloket en Project JA

10A3 WSW'ers werken zo regulier mogelijk

10A3.1 Inzetten van door het Rijk beschikbaar gestelde WSW-formatie

10A1.1 Bijdragen aan een goed functionerende arbeidsmarkt In de begroting is een Leids Plan van Aanpak Arbeidsmarktbeleid aangekondigd. Begin 2013 is besloten om het onderwerp te integreren in de Economische Agenda leidse Regio 'Kennis&Werk#071. De economische agenda en het uitvoeringspriogramma zijn inmiddels door college en raad vastgesteld. In 2013 is een nieuwe start gemaakt met een structureel periodiek overleg tussen de drie O's (Onderwijs, Ondernemers en Overheid) met onder meer als doelstelling een betere aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt en beter inzicht in vraag en aanbod van vacatures, stage- en leerwerkplekken. 10A1.2 Inzetten Re-integratie Leiden (participatiecentrum, participatieplaatsen, opstapbanen, trajecten naar werk en werkgeversbenadering, WIW- en ID-banen) De Participatie-aanpak bij RL Het gepland aantal nieuwe aanmeldingen voor 2013 van 600 is gerealiseerd met totaal 706 aanmeldingen. Hiervan zijn 194 niet in traject genomen omdat aan zorgen activeringstrajecten geen middelen meer worden besteed. Na aanmelding bij RL hebben 37 mensen afgezien van uitkering. In totaal zijn er in 2013 374 trajecten afgesloten. Er lopen d.d. 31 december 2013 nog 353 trajecten. Van de 374 afgesloten trajecten hebben 249 werkzoekenden (67%) een betaalde baan gevonden.

116 | Jaarverslag

Daarnaast zijn er 34 werkzoekenden die deels aan het werk zijn gegaan en waarvan het traject nog niet is afgesloten in afwachting van urenuitbreiding. Het doel voor 2013 was 300 mensen uit de uitkering. Het zijn er 320 geworden (uit de uitkering door uitstroom naar werk of opleiding waarvan 34 deels uit de uitkering of door afzien van een uitkering na aanmelding bij RL, het poortwachters effect). In 2013 is 188 keer een vorm van scholing ingezet zoals opleidingen met startkwalificatie, cursussen en trainingen. In 2013 zijn in totaal 27 nieuwe Participatieplaatsen ingezet. Het klanttevredenheidscijfer ten aanzien van de dienstverlening van RL in 2013 is 7,5. Sociale Winst op Aanbesteden Binnen de gemeente Leiden is Sociale Winst sinds 2012 operationeel onderdeel van het inkoopbeleid. Bij alle aanbestedingen boven de € 75.000 zijn opdrachtnemers verplicht om 5% van de aanneemsom te gebruiken voor de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Aan het einde van 2013 zijn in totaal 41 mensen geplaatst waarvan er 10 duurzaam zijn uitgestroomd (> half jaar regulier werkzaam) naar betaald werk. Deze 41 plaatsingen zijn gerealiseerd op totaal 21 aanbestedingen die de uitvoering zijn ingegaan en betreffen diverse sectoren en opdrachtnemers zoals de bouwen infrasector, sector orde & veiligheid, groenaanleg- en onderhoud, taxi- en personenvervoer en de sector verzekeringen. Vanuit het convenant 'leerling bouwplaatsen Holland Rijnland' zijn 4 jongeren geplaatst die werkzaam zijn in de infrastructurele sector of groenvoorziening inclusief een BBL-traject. Begin van het eerste kwartaal van 2014 is de orderportefeuille voor inzet van het instrument Sociale Winst zeer goed gevuld. Op een totaal van 26 aanbestedingen die nog niet in de uitvoeringsfase zijn of gedeeltelijk ingevuld zijn door de opdrachtnemer, zit ongeveer een waarde van €2,6 miljoen Sociale Winst verplichting (een half jaar inzet van een kracht bij een opdrachtnemer is ongeveer €26.000). Werkgeversbenadering In 2013 zijn 200 vacatures binnengehaald uit het netwerk van bedrijven. Naast de actieve jobhunting is ingezet op een aantal arrangementen waardoor werkzoekenden via scholing en praktijkervaring een betaalde baan kunnen bemachtigen. Voorbeelden hiervan zijn: het zorgarrangement dat in 2013 op Holland Rijnland niveau is opgezet in nauwe samenwerking met een aantal werkgevers (dit gaat 20 concrete banen opleveren in 2014), het horeca 'Stal' arrangement waar jaarlijks 20 werkzoekenden een praktijkopleiding krijgen en waarvan 60% een baan vindt, het leerling-personenvervoer in samenwerking met een busmaatschappij wat in 2013 via Sociale winst 7 banen heeft opgeleverd en dat voortgezet wordt in 2014. In 2013 is voor de eerste keer het event Eureka! georganiseerd, een wedstrijd die jonge ondernemers een springplank biedt en waardoor werkzoekenden weer kansen krijgen op banen. WIW Op 19 december 2013 heeft de gemeenteraad de motie 'Geen gedwongen ontslagen WIW-werknemers' aangenomen waarin de raad het college verzoekt de laatste vijf WIW-werknemers in dienst te houden. 10A2.1 Inzetten Jongerenloket en Project JA In 2013 is op Holland Rijnland niveau besloten dat het regionale Jongerenloket per 1 januari 2014 stopt met het uitvoeren van de poortwachtersfunctie in het kader van de WWB voor de gemeenten en zich volledig gaat richten op de kerntaak, het uitvoeren van de RMC-functie (regionale melden coördinatiefunctie voor de voortijdige schoolverlaters). In Leiden heeft Project JA de poortwachters-functie overgenomen. Eind 2013 was het aantal bijstandsuitkeringen aan jongeren lager dan eind 2012. Zestig jongeren in de bijstand hadden parttime werk. 10A3.1 Inzetten van door het Rijk beschikbaar gestelde WSW-formatie Het gemiddeld aantal vanuit het Rijk toegestane formatieplaatsen in de WSW is voor 2013 voor Leiden vastgesteld op 723,19 SE. In 2013 werd begonnen met 700 SE. Er zijn 63 personen in dienst gekomen (41,3 SE). Hieraan is te zien dat vooral sprake is van deeltijdbanen – meestal omdat de indicatie een volledig baan uitsluit. In 2013 zijn meer mensen in dienst genomen dan er zijn uitgestroomd, maar door het relatief lage aantal uren zijn minder SE gerealiseerd dan waarvoor het Rijk middelen ter beschikking kan stellen. Een en ander heeft overigens geen financiële gevolgen. In de loop van het jaar zijn 50 personen van de wachtlijst gegaan, toen bleek dat zij niet tot werk in staat waren. De instroom op de wachtlijst is een continu proces; in de laatste twee maanden van 2013 kwamen er weer 15 personen op. De wachttijd op de wachtlijst bedroeg in 2013 gemiddeld 251 dagen; nagenoeg een halvering van de wachttijd in 2012 (501 dagen). Het streven is zoveel mogelijk WSWers gedetacheerd of in begeleid werk te laten werken (zo regulier mogelijk). Verdere groei wordt vooral gerealiseerd door extra groepsdetacheringen omdat individueel detacheren reeds nagenoeg is gemaximeerd. Realiseren van een groepsdetachering hangt af van vele factoren (partner vinden, financiën van het contract) en is lastiger te voorspellen. Dit verklaart het achterblijvende percentage van de indicator uit het prestatieoverzicht Realisatie beweging van binnen naar buiten WSW in percentage detachering/begeleid werken' (hieronder toegevoegd aan de tabel).

Jaarverslag | 117

De netto toegevoegde waarde is in 2013 met circa € 0,3 miljoen toegenomen ten opzichte van 2012. Dat is circa € 80.000 onder het ambitieniveau dat in de begroting is opgenomen. Effectindicatoren bij 10A Werken naar vermogen Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

4,0%

Team Werk en Inkomen / CBS

Doel 10A1 Leidenaren werken naar vermogen en zijn daardoor minder uitkeringsafhankelijk 10A1.a Percentage inwoners 18-64 jaar met uitkering WWB/ Ioaw/ Ioaz

3,6%

3,9%

4,0%

4,3%

Doel 10A2 Jongeren tot 27 jaar werken naar vermogen of volgen onderwijs en zijn daardoor niet uitkeringsafhankelijk 10A2.a Aantal jongeren met uitkering

252

241

222

209

200

Team Werk en Inkomen

10A3.a Aantal volledige banen in de WSW uitgedrukt in standaardeenheden (SE)

-

732

-

707

703

DZB

10A31.b Realisatie beweging van binnen naar buiten WSW in % detachering.begeleid werken

36

37

36

37

42

DZB

Doel 10A3 WSW'ers werken zo regulier mogelijk

Beleidsterrein 10B Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima Doelen en prestaties bij 10B Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima Doel

Prestatie

10B1 Minima doen mee in de samenleving en raken niet in een sociaal isolement

10B1.1 Verstrekken declaratieregeling, de vrij besteedbare uitkering voor ouderen en overige participatiebevorderende voorzieningen

10B2 Armoedebestrijding

10B2.1 Behandelen aanvragen individuele en categoriale bijzondere bijstand 10B2.2 Verstrekken kinderopvang op Sociaal Medische Indicatie 10B2.3 Kwijtschelding gemeentelijke heffingen 10B2.4 Subsidies minimabeleid

10B1.1 Verstrekken declaratieregeling, de vrij besteedbare uitkering voor ouderen en overige participatiebevorderende voorzieningen Het aantal verstrekte tegemoetkomingen op grond van de declaratieregeling is toegenomen en bedraagt 3.990. Dit betreft het aantal betalingen dat is verricht. In één betaling kunnen meerdere declaraties voor één huishouden zitten (tot een max van €210 per persoon). Het getal staat dus niet voor het aantal huishoudens met recht op de declaratieregeling. Het getal ligt hoger dan in 2012 en hoger dan de streefwaarde. Oorzaak hiervoor is het effect van steeds bekender worden van de nieuwe regels van de declaratieregeling. Het aantal toekenningen langdurigheidstoeslag is 1.463, nagenoeg gelijk aan de streefwaarde van 1.450. Effectindicatoren bij 10B Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 10B1 Minima doen mee in de samenleving en raken niet in een sociaal isolement 10B1.a Aantal verstrekte tegemoetkomingen op grond van de declaratieregeling

3.514

3.878

3.190

3.990

3.400

Afdeling Service en Informatie

1.457

1.519

1.402

1.463

1.450

Afdeling Service en Informatie

Doel 10B2 Armoedebestrijding 10B2.a Aantal toekenningen langdurigheidstoeslag

118 | Jaarverslag

Beleidsterrein 10C Inkomensvoorzieningen Doelen en prestaties bij 10C Inkomensvoorzieningen Doel

Prestatie

10C1 Leidenaren (18 t/m 64 jaar) voor wie een financieel vangnet nodig is, ontvangen inkomensondersteuning

10C1.1 Behandelen aanvragen en beheer uitkeringen WWB, Ioaw, Ioaz, Bbz inkomensvoorzieningen 10C1.2 Uitvoeren van controle en preventie 10C1.3 Toezicht en Handhaving / Opsporen uitkeringsfraude 10C1.4 Uitvoeren terugvordering en verhaal

10C1.1 Behandelen aanvragen en beheer uitkeringen WWB, Ioaw, Ioaz, Bbz inkomensvoorzieningen Het aantal bijstandsuitkeringen is in 2013 gestegen van 2809 in week 1 naar 3038 in week 52. Dit was ook het hoogste aantal in het hele jaar. Het aantal Ioaw/Ioaz uitkeringen steeg van 70 naar 115. Omdat het budget van het Rijk de landelijke ontwikkeling van de werkloosheid volgt heeft deze toename niet tot een financieel tekort geleid. Mau-aanvraag Omdat Leiden aan het begin van het jaar aan alle voorwaarden leek te voldoen is voor de jaren 2013 tot en met 2015 een Meerjarige Aanvullende Uitkering aangevraagd. De aanvraag is afgewezen omdat het tekort op het budget in de jaren 2010 tot en met 2012 niet kon worden verklaard door een niet optimale werking van het objectief verdeelmodel. Met het indienen van de aanvraag heeft Leiden wel de mogelijkheid om een Incidentele Aanvullende Uitkering voor de jaren 2013 tot en met 2015 aan te vragen veiliggesteld (voor 2013 is dat niet nodig omdat het Rijksbudget niet is overschreden). 10C1.4 Uitvoeren terugvordering en verhaal Op 1 januari 2013 is de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving in werking getreden. Dit wetsvoorstel regelt dat fraude met uitkeringen op het gebied van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zwaarder bestraft wordt. Leiden is verplicht bij fraude met uitkeringen het volledige fraudebedrag terug te vorderen en een boete op te leggen die gelijk is aan het fraudebedrag. Wie binnen vijf jaar na de eerste overtreding opnieuw fraudeert, krijgt op grond van de wet een boete van 150% van het benadelingbedrag. Effectindicatoren bij 10C Inkomensvoorzieningen Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

Doel 10C1 Leidenaren (18 t/m 64 jaar) voor wie een financieel vangnet nodig is, ontvangen inkomensondersteuning 10B1.a Gemiddeld aantal uitkeringen per jaar

2.659

2.809

2.832

2.924

2.920

Team Werk en Inkomen

Beleidsterrein 10D Schuldhulpverlening Doelen en prestaties bij 10D Schuldhulpverlening Doel

Prestatie

10D1 Het ontstaan dan wel escalatie van problematische schuldensituaties is voorkomen

10D1.1 Uitvoeren van budgetbeheer, stabilisatietrajecten en aanbieden budgetteringscursussen

10D2 Problematische schuldensituaties zijn beheersbaar gemaakt en (zo mogelijk) opgelost

10D2.1 Uitvoeren schuldhulpverlening

In 2013 hebben zich 908 mensen voor een vorm van schuldhulpverlening bij de Stadsbank gemeld. Een opmerkelijke groei ten opzichte van 2012 met 669 meldingen. Ondanks de hoge werkdruk bij de Stadsbank is er geen wachtlijst ontstaan. 10D1.1 Uitvoeren van budgetbeheer, stabilisatietrajecten en aanbieden budgetteringscursussen Aantal toegekende budgetbeheeraanvragen is 211 en het aantal gestarte stabilisatietrajecten is 95. Het aantal budgetteringscursussen blijft achter. In 2013 zijn 47 deelnemers aangemeld. Het voorkomen van schulden begint met een goed beheer van het eigen budget. Daarom zijn maatregelen genomen om het gebruik van de cursussen te stimuleren.

Jaarverslag | 119

10D2.1 Uitvoeren schuldhulpverlening De realisatie van het aantal geslaagde regelingen is wat achtergebleven omdat het langer duurt voordat we van de schuldeisers allemaal akkoord krijgen. Hierdoor zullen er een aantal van de gestarte trajecten pas in het eerste kwartaal van 2014 slagen. Effectindicatoren bij 10B Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima Effectindicator

Realisatie 2010

2011

2012

2013

Streefwaarde 2013

Bron

450

Stadsbank

Doel 10D1 Het ontstaan dan wel escalatie van problematische schuldensituaties is voorkomen 10D1.a Aantal deelnemers aan preventieve trajecten

479

393

262

353

Doel 10D2 Problematische schuldensituaties zijn beheersbaar gemaakt en (zo mogelijk) opgelost 10D2.a Aantal gestarte schuldhulpverleningstrajecten en saneringskredieten

268

207

144

256

250

Stadsbank

10D2.b Aantal geslaagde schuldhulpverleningstrajecten en saneringskredieten

121

109

90

117

125

Stadsbank

Kaderstellende beleidsstukken In 2013 zijn op de beleidstereinen van Werk en Inkomen de volgende kaderstellende beleidsstukken vastgesteld: ■ RV 13.0011 WWB verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ■ RV 13.0086 Verordening Cliëntenparticipatie Werk en Inkomen 2014 ■ RV 13.0123 Verordening Tegemoetkoming woonlasten kamerhuurders Leiden 2014

Programmabudget Werk en inkomen bedragen x € 1.000,-

Werken naar vermogen

Rekening 2012

57.062

56.338

724

Baten

-54.684

-53.052

1.894

-51.158

-52.284

1.126

9.450

7.831

-1.927

5.904

4.054

1.850

Lasten

12.627

10.399

-1.666

8.733

8.610

123

Baten

-224

-267

0

-267

-260

-7

12.403

10.133

-1.666

8.466

8.350

117

Lasten

45.155

48.219

8.488

56.708

55.644

1.064

Baten

-42.549

-42.375

-5.448

-47.823

-48.590

768

2.606

5.845

3.040

8.885

7.053

1.832

Lasten

2.552

3.127

-526

2.601

2.593

8

Baten

-353

-360

0

-360

-336

-23

2.199

2.767

-526

2.242

2.257

-15

Lasten

124.469

122.629

2.475

125.104

123.185

1.920

Baten

-97.810

-96.053

-3.554

-99.607

-101.471

1.863

26.658

26.576

-1.079

25.497

21.714

3.783

Toevoeging

1.795

45

80

125

45

80

Onttrekking

-1.081

-9

-467

-476

-284

-192

714

36

-387

-351

-239

-112

27.373

26.612

-1.466

25.146

21.475

3.671



120 | Jaarverslag

Verschil 2013

-3.821

Saldo Programma Werk en inkomen

Rekening 2013

60.883

Saldo Schuldhulpverlening


64.135

Saldo Inkomensvoorziening

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Maatsch.werk en ondersteuning mimima

Begroting 2013


reserve frictiekosten ID/WIW-banen

Rekening 2012


Rekening 2013

Verschil 2013

0

0

0

0

0

Onttrekking

-706

0

0

0

0

0

44

0

0

0

0

0

Toevoeging

45

45

80

125

45

80

Onttrekking

-134

-9

-67

-76

-76

0

-89

36

13

49

-31

80

Toevoeging

1.000

0

0

0

0

0

Onttrekking

-240

0

-400

-400

-208

-192

760

0

-400

-400

-208

-192

Toevoeging

1.795

45

80

125

45

80

Onttrekking

-1.081

-9

-467

-476

-284

-192

714

36

-387

-351

-239

-112

Saldo Totaal


750

Saldo Reserve zachte landing rijksbez. Wsw/ dzb

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw

Begroting 2013

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 Werken naar vermogen Op het participatiebudget is een voordeel gerealiseerd van € 619.000. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was een voordeel (budgetoverheveling, begroting werd niet gewijzigd) gemeld van € 450.000. Het voordeel is met name hoger uitgevallen doordat aan het eind van het jaar een creditnota van DZB ontvangen is van € 240.000, voornamelijk veroorzaakt doordat DZB voor €240.000 meer werk voor andere gemeenten en het UWV heeft uitgevoerd. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was rekening gehouden met een creditnota van € 100.000. DZB factureert gedurende het jaar op basis van voorcalculatie en aan het eind van het jaar vindt een nacalculatie plaats. In de 2e bestuursrapportage 2013 was een voordeel (budgetoverheveling, begroting werd niet gewijzigd) gemeld van € 451.000 op het regionaal actieplan jeugdwerkloosheid. Dit voordeel is onveranderd gebleven. Op diverse overige posten is per saldo een voordeel ontstaan van € 45.000. Het DZB resultaat kan als volgt worden uitgesplitst: Er is voor circa € 1,06 miljoen aan niet-begrote omzet gerealiseerd binnen de WSW. Tegenover de extra omzet staan ook extra kosten, o.a. voor uitbesteed werk, die niet geraamd waren van circa € 1,1 miljoen. Er zijn meer WSW-ers op een hoger loonniveau uitgestroomd en meer WSW-ers op een lager loonniveau ingestroomd dan begroot. Dat heeft geleid tot een voordeel van € 350.000. De kosten voor het groot onderhoud gebouwen bedroegen € 180.000. Deze kosten worden niet begroot en onttrokken aan de voorziening groot onderhoud. Op de post exploitatielasten (inclusief loonkosten ambtenaren) is een voordeel ontstaan van € 160.000. Doordat de Raad besloten heeft om geen gedwongen ontslag toe te passen op de resterende 5 WIW-ers is het budget frictiekosten grotendeels niet uitgegeven waardoor een voordeel is ontstaan van € 390.000. Exclusief het WIW-voordeel van € 390.000 heeft de DZB per saldo een voordelig resultaat behaald van € 515.000. Voor een gedetailleerde analyse over 2013 wordt verwezen naar de DZB-kwartaalrapportage die aan uw Raad is aangeboden. Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima Op het minimabeleid is een voordeel ontstaan van € 320.000 dat voor het grootste deel wordt verklaard door minder aanvragen in het laatste kwartaal van 2013. Er is meer kwijtschelding gemeentelijke heffingen verleend dan begroot wat een nadeel oplevert van €177.000. Dit nadeel wordt gecompenseerd doordat er een fors voordeel is op de opbrengst belastingen/heffingen in het programma Algemene dekkingsmiddelen. Daarnaast was er een nadeel van € 20.000 op kinderopvang sociaal-medische indicatie. Inkomensvoorziening Op de WWB-uitkeringen is een voordeel ontstaan van € 974.000. Ten opzichte van het rijksbudget is een voordeel behaald van € 425.000 (1% van het rijksbudget). Dat is voor het eerst sinds 2007. De bestandstoename in de 2e helft van het jaar (+28 uitk.) is tegen de verwachting in beperkt gebleven. De instroom is weliswaar fors gestegen maar de uitstroom bleef ook op peil mede doordat het Participatiecentrum beter draaide dan in 2012. Het gehele resultaat moet als incidenteel worden beschouwd. Het rijksbudget kan van jaar op jaar fors wijzigen. Ook is de

Jaarverslag | 121

bestandstoename in de eerste maanden van 2014 weer fors. Op diverse overige posten is een voordeel ontstaan van € 90.000. De vorderingen leenbijstand werden na afstemming met de accountant tot en met 2012 op kasbasis verantwoord. Vanaf 2013 is na overleg met de accountant besloten om deze vorderingen gelijk aan de overige vorderingen op baten-lasten te verantwoorden. Dit geeft een eenmalig voordeel van € 516.000. Op de WWBvorderingen is een technisch voordeel ontstaan van € 219.000 doordat een incidentele begrotingswijziging per abuis niet goed is verwerkt. Op overige opbrengsten is per saldo een voordeel ontstaan van € 33.000. Bedrijfsreserve DZB In de 2e bestuursrapportage 2013 was een voordeel geprognotiseerd van € 80.000. De aanmelding is aangeleverd als budgetoverheveling maar is ten onrechte al verwerkt als een begrote storting. De daadwerkelijke storting zal bij de bestemming van het resultaat plaatsvinden. Tevens was bij de 2e bestuursrapportage 2013 een voordeel geprognotiseerd van € 164.000. De aanmelding is aangeleverd als prognose van het resultaat, maar niet met de intentie deze begrotingstechnisch te verwerken. Dit is wel gebeurd ten gunste van het begrotingssaldo van de gemeente. Bij de bestemming van het rekeningresultaat dient dit gecorrigeerd te worden ten gunste van de bedrijfsreserve DZB. Reserve zachte landing rijksbezuinigingen De geraamde onttrekking in 2013 was nog gebaseerd op het tijdschema van invoering Participatiewet per 1-1-2014. Doordat de invoering verschoven is naar 1-1-2015 zijn de rijksbezuinigingen ook doorgeschoven. Investeringen 7172000 Investeringen DZB Voor het doen van investeringen is een jaarlijks budget geraamd dat bij aanvang van het begrotingsjaar door DZB wordt bestemd op basis van verwachtingen. Voordat in de loop van het jaar de investering wordt gedaan vindt een definitieve beoordeling plaats over de noodzaak hiervan. Overschrijdingen op investeringskredieten Binnen dit programma zijn per 31-12-2013 geen overschrijdingen op investeringskredieten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan 3 jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013 Niet van toepassing.

122 | Jaarverslag

3.2.11 Overzicht van algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Inleiding Binnen de rekening bestaat er onderscheid tussen specifieke dekkingsmiddelen en algemene dekkingsmiddelen deel I en deel II. Specifieke dekkingsmiddelen (bijvoorbeeld opbrengsten voor ophalen afval, verstrekken van vergunningen, onderhouden van het riool, reisdocumenten etc.) hangen samen met een concreet beleidsveld en staan opgenomen in de desbetreffende programma’s. Deze dekkingsmiddelen verlagen het saldo van lasten en baten op de betreffende programma's in de begroting. De algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van specifieke dekkingsmiddelen, doordat zij vrij aan te wenden zijn. De besteding van deze inkomsten is niet aan een bepaald programma (doel) gebonden. De algemene dekkingsmiddelen vormen de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 10 en zijn ingedeeld naar de voorgeschreven categorieën inclusief de post voor onvoorzien. In afwijking van de opzet in de begroting 2013, wordt voor de rekening aangesloten bij de keuze om te verantwoorden op het niveau van beleidsterreinen. Lokale heffingen In de paragraaf lokale heffingen is een toelichting gegeven op de opbrengst belastingen en aangegeven welk beleid ten aanzien van de verschillende belastingen wordt gevoerd. De kosten van invordering van Belastingen en de waardebepaling van de onroerende zaken zijn geraamd op het programma 1 Bestuur en dienstverlening. Algemene uitkering uit het gemeentefonds Jaarlijks ontvangt elke gemeente volgens een bepaalde verdeelstelsel een uitkering uit het Gemeentefonds. De uitkering is bestemd voor de bekostiging van autonome taken van de gemeente, taken die veelal dicht bij de burger liggen. Het verdeelstelsel is opgenomen in de Financiële verhoudingswet en is gebaseerd op twee uitgangspunten. Het moet rekening houden met onderlinge verschillen in de kosten waar de gemeenten voor staan en met de draagkracht van de gemeenten (de belastingcapaciteit). Karakteristiek voor de algemene uitkering is dat elke gemeente vrij is in het besteden van haar aandeel. De omvang van de algemene uitkering is voor de gemeenten een gegeven, maar de gemeente kan zelf bepalen aan welke voorzieningen zij haar geld bij voorkeur besteedt (eigen prioriteitenstelling). De groei van het gemeentefonds is gekoppeld aan de ontwikkeling van de rijksuitgaven (de netto gecorrigeerde rijksuitgaven). Eenvoudig gezegd: als het Rijk meer uitgeeft, groeit ook het gemeentefonds daarvan en andersom. De ontwikkeling van de algemene uitkering staat verder toegelicht in de financiële rekening. Dividend De belangrijkste deelnemingen zijn NUON, Alliander, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DUNEA) en NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. In 2009 heeft B en W een verkoopovereenkomst gesloten met het Zweedse Vattenfall over de gefaseerde verkoop van de Leidse aandelen in Nuon Energy NV. Voorafgaand hieraan is Nuon NV gesplitst in Netwerkbedrijf Alliander en Productie- en leveringsbedrijf NV Nuon Energy. De aandelen van NUON NV zijn overgegaan naar Alliander NV. Voor de deelname aan Nuon Energy zijn nieuwe aandelen uitgegeven. Het dividend van Alliander wordt begroot op € 1 miljoen per jaar. Het dividend op de resterende aandelen uit NV Nuon Energy is gefixeerd op 2% van de overeengekomen verkoopprijs. Op 1 juli 2013 heeft Leiden het derde deel van haar aandelen Nuon Energy overgedragen aan Vattenfall. De laatse 21% aan aandelen draagt de gemeente Leiden op 1 juli 2015 over. Financiële functie In de paragraaf financiering wordt ingegaan op aspecten betreffende de financiering van de gemeente respectievelijk de ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt. Op deze plaats verwijzen wij naar die paragraaf voor een uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van het resultaat op geldleningen en op bespaarde rente. Overige algemene dekkingsmiddelen De overige algemene dekkingsmiddelen bestaan uit stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering en plankosten definitiefase. Stelposten concern: In de begroting kan gebruik gemaakt worden van stelposten. Slechts die posten die (nog) niet (direct) aan een andere prestatie kunnen worden toebedeeld worden op een stelpost opgenomen. Er wordt naar gestreefd, en dit wordt ook door de provincie geëist, om zo min mogelijk en tegelijk zo kort mogelijk stelposten op te nemen. Stelpost moeten concreet zijn en realiseerbaar. Indien een stelpost niet reëel is kan de toezichthouder oordelen dat deze niet bijdraagt aan een structureel sluitende begroting en meerjarenraming.

Jaarverslag | 123

De gemeente Leiden voert regelmatig overleg met de toezichthouder over de voortgang en invulling van de stelposten. Oninbare vorderingen: Het betreft de dotatie of onttrekking aan de voorziening oninbare vorderingen. Saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering: Op saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering worden de lasten en baten verantwoord die niet rechtstreeks ten gunste of ten laste van andere prestaties kunnen worden gebracht. Met een eenduidige en integrale kostenverdeelsystematiek (art. 6, lid 2, letter a Financiële verordening) worden lasten en baten van (ondersteunende) afdelingen toegewezen aan de prestaties van het prestatieoverzicht en daarmee dus aan de programma's in deze begroting. Eerst wordt op basis van begroting het saldo van lasten en baten van ondersteunende afdelingen met een werkplektarief of tarief per fte verdeeld naar de lijnafdelingen. Het saldo van begroting minus realisatie wordt door deze afdelingen op deze saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering verantwoord. Daarna worden op basis van realisatie de saldi van lasten en baten van de lijnafdelingen verdeeld naar prestaties of kredieten. De doorverdeling naar kredieten gaat voornamelijk op basis van vooraf bepaalde percentages, maar in een aantal gevallen op basis van tijdregistratie. Let op, een integrale kostendoorverdeling zal bijna altijd afwijken van een bedrijfseconomische overheadberekening. Plankosten definitiefase: De raming voor plankosten is op grond van de nota Plankosten Leiden (RB 12.0153) tot stand gekomen. Hiervoor is in de begroting 2013 een krediet van € 1.965.000 opgenomen. Onvoorzien De post onvoorzien wordt ingezet voor uitgaven die als onuitstelbaar en onvermijdbaar worden aangemerkt en waarvoor in de begroting verder geen raming is opgenomen. Indien de uitgave een structureel karakter heeft dan worden de meerjarige consequenties als autonome ontwikkeling in de volgende begroting verwerkt.

124 | Jaarverslag

Programmabudget Algemene middelen bedragen x € 1.000,-

Lokale heffingen

Rekening 2012

244

244

0

Baten

-51.816

-53.129

33

-53.096

-54.868

1.772

-51.816

-53.129

277

-52.852

-54.624

1.772

Lasten

1

1.250

-793

457

0

457

Baten

-153.456

-161.574

-142

-161.715

-162.281

565

-153.456

-160.324

-935

-161.258

-162.281

1.022

Lasten

4.121

4.033

-896

3.137

3.137

0

Baten

-11.132

-4.276

100

-4.176

-4.158

-19

-7.011

-243

-796

-1.039

-1.021

-19

Lasten

1.248

786

-252

535

530

5

Baten

-23.354

-19.288

2.043

-17.245

-17.462

217

-22.106

-18.502

1.791

-16.711

-16.932

222

Lasten

1.596

1.011

2.766

3.777

3.043

734

Baten

-130

-2.244

2.593

349

-1.578

1.926

1.466

-1.234

5.359

4.125

1.465

2.660

Lasten

0

410

-409

1

0

1

Baten

0

0

0

0

0

0

0

410

-409

1

0

1

Lasten

6.966

7.490

660

8.150

6.953

1.196

Baten

-239.888

-240.511

4.627

-235.884

-240.346

4.462

-232.922

-233.021

5.287

-227.734

-233.392

5.658

Toevoeging

28.690

15.277

15.384

30.661

30.075

586

Onttrekking

-57.280

-77.217

-32.577

-109.794

-99.407

-10.387

-28.591

-61.940

-17.193

-79.133

-69.333

-9.800

-261.513

-294.962

-11.905

-306.867

-302.725

-4.142

Saldo Onvoorzien

Saldo Programma Algemene middelen



Reserves AD bedragen x € 1.000,-

Reserve compensatie dividend Nuon

Rekening 2012


Rekening 2013

Verschil 2013

0

0

0

0

0

Onttrekking

-12.799

-53.143

-184

-53.328

-53.328

0

-12.799

-53.143

-184

-53.328

-53.328

0

Toevoeging

23.000

12.892

12.099

24.991

24.741

250

Onttrekking

-21.930

-22.205

-16.861

-39.066

-38.816

-250

1.070

-9.313

-4.762

-14.075

-14.075

0

Toevoeging

3.712

336

0

336

0

336

Onttrekking

-20.450

-336

-3.480

-3.816

-3.381

-435

-16.738

0

-3.480

-3.480

-3.381

-99

Toevoeging

1.978

2.049

995

3.044

3.044

0

Onttrekking

-2.101

-1.532

-10.087

-11.619

-2.535

-9.084

Saldo Reserve gsb-middelen ISZ/EZ

Wijziging Begroting

0

Saldo Reserve opbrengst verkoop aandelen NUON

Begroting 2013

Toevoeging

Saldo Concernreserve

Verschil 2013

244

Saldo Overige alg.dekkingsmiddelen

Rekening 2013

0

Saldo Saldo financieringsfunctie


0

Saldo Dividend

Wijziging Begroting

Lasten

Saldo Algemene uitkering

Begroting 2013

Jaarverslag | 125

Reserves AD bedragen x € 1.000,-

Rekening 2012

Saldo Reserve bedrijfsvoering plankosten

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

-124

516

-9.092

-8.576

508

-9.084

Toevoeging

0

0

2.290

2.290

2.290

0

Onttrekking

0

0

-1.965

-1.965

-1.347

-618

0

0

325

325

943

-618

Toevoeging

28.690

15.277

15.384

30.661

30.075

586

Onttrekking

-57.280

-77.217

-32.577

-109.794

-99.407

-10.387

-28.591

-61.940

-17.193

-79.133

-69.333

-9.800

Saldo Totaal

Begroting 2013

Reserves AD

Toelichting op beleidsterreinen met financiële afwijkingen (op de lasten en/of baten) > € 250.000 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN De resultaten op de lasten en/of baten van meer dan € 250.000 op de producten binnen algemene dekkingsmiddelen worden als volgt verklaard. Lokale heffingen Op algemene dekkingsmiddelen worden de baten en lasten van de OZB en precario verantwoord. De toeristenbelasting wordt verantwoord op het programma Economie en toerisme en de afvalstoffenheffing en rioolrechten op programma Omgevingskwaliteit. Kwijtscheldingen voor de diverse heffingen worden verantwoord op het programma Werk en inkomen. Het saldo op het beleidsterrein lokale heffingen bedraagt aan de batenkant € 1.772.000 voordelig. Dit valt uiteen in OZB eigenaren (voordeel baten van € 1.129.000), OZB gebruikers (voordeel baten van € 488.000) en precario (voordeel baten van € 143.000). Abusievelijk is er tot slot nog € 12.000 aan opbrengst toeristenbelasting verantwoord. De voordelige saldi voor zowel de OZB-eigenaren, de OZB-gebruikers als de precario zijn het resultaat van een steeds beter functionerende BSGR. In de oorspronkelijke opbrengstenramingen waren onder andere de opbrengsten van een aantal grote objecten nog niet meegenomen, terwijl de aanslagen wel opgelegd zijn. Ook was noodzakelijke managementinformatie nog in ontwikkeling en heeft inmiddels bestandsoptimalisatie plaatsgehad. Voor een uitgebreide toelichting op lokale heffingen wordt verwezen naar de gelijknamige paragraaf. Algemene uitkering Het saldo op het beleidsterrein algemene uitkering bedraagt € 1.022.000 Het saldo is opgebouwd uit een positief saldo op de gereserveerde bedragen voor taakmutaties aan de lastenkant van de algemene uitkering. Grootste afwijking/voordeel is de omzetting van de specifieke uitkering voor veilgheidshuizen van € 295.000 naar een decentralisatieuitkering. Een decentralsatieuitkering maakt onderdeel uit van de algemene uitkering. Op Programma 2 Veiligheid staat een tegenvaller voor een gelijk bedrag. Aan de batenkant is het voordeel € 566.000 opgebouwd als volgt: Accres, groei gemeentefonds door samen trap op/af afspraak

Bedrag

Voordeel/ Nadeel

Herfstakkoord 2013, effect accressen 2013 e.v.

926.956

v

-278.087

n

92.696

v

741.565

v

Hoeveelheidsverschillen, inwoners, lokaal en regionaal klantenpotentieel en omgevingsadressendichtheid

390.703

v

Subtotaal:

390.703

v

accres 2013, bijstelling in decembercirculaire 2013 Verdeelreserve 2013 Subtotaal: Ontwikkeling uitkeringsbasis

126 | Jaarverslag

Accres, groei gemeentefonds door samen trap op/af afspraak

Bedrag

Voordeel/ Nadeel

WOZ waarde Hogere Woz waarde leidt tot korting op Alg.uitk.

-159.321

n

Subtotaal:

-159.321

n

Uitvoeringskosten inburgering (DU)

169.422

v

Voorbereidingskosten ESF (DU)

100.000

v

70.000

v

339.422

v

-71.535

n

Onzekerheid afrekening 2013 WOZ waarde

-500.000

n

Correctie uitname BTW-comepnsatiefonds

-175.000

n

Subtotaal:

-746.535

n

565.834

V

Decentralisatie-uitkeringen:

Maatschappelijke opvang en OGGz (DU) Subtotaal: Overige Nabetaling 2011 - 2012

Totaal verschil

Saldo financieringsfunctie Het saldo op het beleidsterrein financieringsfunctie bedraagt € 222.000 voordelig. Voor een toelichting wordt verwezen naar de paragraaf financiering. Overige algemene dekkingsmiddelen Op de overige algemene dekkingsmiddelen is er per saldo een voordeel van € 2.660.000. De overige algemene dekkingsmiddelen bestaan uit stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering en plankosten definitiefase. De belangrijkste resultaten worden hieronder verklaard. Ten behoeve van de leesbaarheid wordt geen rekening gehouden met het onderscheid tussen lasten en baten. Stelposten concern (€ 980.000 V): Het voordelig saldo van baten en lasten op de stelposten concern bedraagt € 980.000. Binnen de stelposten concern vallen vier verschillen op. Het voordelig saldo op stelpost BCF van € 511.000 wordt voornamelijk veroorzaakt door een incidentele opbrengst vanwege afwikkeling oude jaren van € 431.000. Ook in 2013 is de Stelpost energie van € 235.000 niet ingevuld, dus een nadeel. Het realiseren hiervan blijkt binnen de bestaande kaders niet mogelijk. Zie hierover ook de opmerking in de paragraaf bedrijfsvoering. Er ontstaat een voordeel op de taakstelling vemindering fte van € 222.000 doordat een aantal afdelingen structureel al meer kon bezuinigen dan voor 2013 noodzakelijk was. Bij de Perspectiefnota 2013 is besloten tot het instellen van een knelpuntenpot bezuinigingen van in totaal € 1.815.000. Voor deze knelpuntenpot is meerjarig de bestemming vastgelegd. Het saldo ultimo 2013 van € 556.000 voordelig is bedoeld ter dekking van uitgaven in 2014. De overige verschillen salderen tot € 74.000 nadelig. Oninbare vorderingen (€ 131.000 V): De storting in de voorziening dubieuze debiteuren is in 2013 € 131.000 lager dan begroot. Voor het programma Werk en inkomen en de reguliere dubieuze debiteuren was een mutatie verwacht van € 787.000, in werkelijkheid is respectievelijk € 250.000en € 404.000 geboekt. Saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering (€ 932.000 V): Stelpost bedrijfsvoering (€ 874.000 V) Bij de tweede bestuursrapportage is besloten om een bedrag van € 1.058.000 van de onderuitputting kapitaallasten toe te voegen aan de stelpost bedrijfsvoering met als bestemming Zaaksgewijs werken en digitalisering. Aangezien de 2e bestuursrapportage eind 2013 is vastgesteld, is er in 2013 nog geen uitgave gedaan en is dus een voordeel ontstaan.

Jaarverslag | 127

Op de stelpost bedrijfsvoering bevat ook een nadeel van € 120.000. Voor digitalisering van het cliëntenarchief waren bij RV12.0070 middelen geregeld ten laste van de reserve egalisatie inkomsten bouwleges. Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden is deze reserve bij de sanering van het aantal reserves opgeheven zonder dat rekening was gehouden met de besloten onttrekkingen voor de digitalisering van het cliëntenarchief. Dit nadeel komt tot uitdrukking op deze stelpost. Kostenverdeelstaat (€ 58.000 V) Binnen de systematiek van de kostenverdeelstaat worden de resultaten van de ondersteunende afdelingen op algemene dekkingsmiddelen verantwoord. Het saldo van de kostenplaatsen Saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering, Verzamelkostenplaats werkplek, Verzamelkostenplaats fte, Resultaat tijdschrijvende afdelingen en verzamelkostenplaats concern is in 2013 een voordeel van € 58.000. Plankosten definitiefase (€ 618.000 V): Voor het totale krediet van afgerond € 1.965.000 heeft B en W voor een bedrag van € 1.053.700 aan plankosten beschikbaar gesteld. Van de beschikbaar gestelde bedragen is eind 2013 € 696.000 uitgegeven. Ten opzichte van de in de 2e bestuursrapportage gepresenteerde tabel is niets meer veranderd. Voor de in die tabel gepresenteerde projecten 1, 2 en 3 is in 2013 een kaderbesluit genomen. Het project 1 Gebiedsoverlast Oude Kooi (wateroverlast) wordt gedekt door kapitaallasten. De gemaakte kosten komen dus blijvend ten laste van het krediet en er vloeit hiervoor geen bedrag terug in de reserve. Voor het project 2 Jongerencentrum Stevenshof en het project 3 zal in 2014 respectievelijk € 25.000 en € 300.000 terugvloeien in de reserve. Naast dat de reserve plankosten bedoeld is voor het (voorlopig) dekken van plankosten voor projecten in de definitiefase, is de reserve ook bedoeld voor het oplossen van knelpunten voortkomend uit de nieuwe plankostensystematiek. Ook voor deze besluiten is B en W bevoegd. Pas bij het opstellen van deze rekening zijn de knelpunten over 2013 inzichtelijk geworden. Het betreft een bedrag van € 651.000. Onvoorzien De aanwending van het bij de primitieve begroting opgenomen bedrag voor onvoorzien van € 409.677 is als volgt: Pieterskerk

12.310

RB13.0063

1e bestuursrapportage

Extra gelden i.v.m. troonswisseling

-20.000

BW13.0271

Extra gelden i.v.m. troonwisseling 2013

Mutatie Stelpost BCF

-28.450

Administratieve wijziging

Zwembad De Vliet

-50.000

RB13.0127


-323.000

RB13.0127


Vrijval Saldo 31-12-2013

537

INVESTERINGEN Overschrijdingen op investeringskredieten: 7100279 Verbouwing Stadsbouwhuis Dit krediet is per saldo met € 56.515 (1,5%) overschreden omdat asbest gesaneerd moest worden. De kosten die aanwijsbaar aan asbestverwijdering gerelateerd konden worden, zijn ten laste van worden gebracht van de reserve asbestsanering. Het krediet is per 31-12-2013 afgesloten. Toelichting op investeringskredieten ouder dan drie jaar die niet afgesloten worden bij de jaarrekening 2013: 7100268 SBL aanschaf beheersprogrammatuur Hoewel was verwacht om de werkzaamheden in 2013 te laten plaatsvinden, is door de doorlooptijd van de procedures (zoals aanbesteding) een uitloop naar 2014 opgetreden. 7100268 SBL aanschaf beheerprogrammatuur De definitieve keuze van de beheerprogrammatuur hangt nauw samen met en is afhankelijk van de doorontwikkeling van het Sportbedrijf en de samenwerking met de afdeling VAG voor het beheer van de sportaccommodaties. In 2014 zal worden overgegaan tot de aanschaf van de gewenste beheer programmatuur.

128 | Jaarverslag

7100271 Aanleg autowasplaats Stedelijk Beheer Opdrachtverlening wordt in 2014 gedaan waarna uitvoering zal plaatsvinden. 7100273 Meubilair 2011 Het krediet zal in 2014 worden ingezet om intensiever gebruik van kantoorruimte in combinatie met het "Nieuwe Werken" mogelijk te maken. 7100275 Vervanging toegangscontrole en tijdregistratie Er loopt een offertetraject voor de toegangsbeveiliging van het stadhuis. Dit krediet wordt in 2014 ingezet. 7100277 Risicokaart Servicepunt Vastgoed Informatie Centrum In overleg met de Provincie Zuid-Holland wordt hier nieuw leven in geblazen. In 2014 komt een notitie en zal het krediet worden benut. 7100280 Verbetering Postafhandeling In 2013 is een nieuwe scanstraat met nieuwe software in gebruik genomen. Door technische onvolkomenheden in de geleverde software heeft dit project vertraging opgelopen. Naar verwachting wordt het krediet in 2014 afgesloten. 7100281 CENTRIC-systeem Key2Parkeren Het investeringskrediet van € 153.000 voor Centric/Key2Parkeren moet nog open blijven staan. Het afgelopen jaar is intern de voorbereiding gestart voor de te verrichten vervangingsinvestering. In 2014 zal hieraan verder uitvoering worden gegeven. Mede op basis van aanbevelingen uit de IT-Audit van Ernst & Young worden er nog allerlei verbeteringen (maatwerktoepassingen) door de leverancier uitgevoerd. De verwachting is dat het krediet voldoende zal zijn. 7100286 Handterminals stadstoezicht 2011 - 2012 De handterminals zijn in 2013 niet vervangen. Ze zijn aangeschaft in 2009 en hebben een levensduur van 5 jaar. De vervanging staat, volgens huidig inzicht, gepland voor het najaar van 2014. 7100287 Mobilofoonnetwerk In 2014 wordt de laatste fase van het vervangen van de voertuigcommunicatie uitgevoerd. 7100289 en 7100290 Wagenpark 6 en 8 jaar en 7100657 DAF FA In verband met de organisatieontwikkeling van Stedelijk Beheer is een pas op de plaats gemaakt met de vervanging van de voertuigen en is voor een deel tijdelijk gebruik gemaakt van huurvoertuigen. In de loop van 2012 en 2013 is een aantal noodzakelijke vervangingen gedaan, maar in 2014 wordt de achterstand in vervanging ingelopen, inclusief het realiseren van de taakstelling van 10% reductie op het wagenpark. 7100293 t/m 7100295 Kenauweg Deze kredieten blijven noodzakelijk voor de aanpassingen aan het complex Kenauweg en worden ingezet wanneer alle vergunningen zijn verleend. 7100298 Representatieve ruimten stadhuis Dit krediet is bestemd voor aanpassingen en restauraties van de 2e etage stadhuis en enkele andere bijzondere ruimten binnen het stadhuis. Dit project is nog niet gereed. Het gaat om restauratie van rijksmonumentale onderdelen van het gebouw waar zeer omzichtig mee moet worden omgegaan. In 2013 is de restauratie van de koffiekamer uitgevoerd. Daarna zullen er opnieuw onderdelen aan de orde komen die ook nog moeten worden uitgevoerd en waarschijnlijk ook weer een lange voorbereidingstijd zullen hebben. Dit project is in 2005 gestart en loopt nog steeds door. Uitgaande van de mogelijkheden die het restantbedrag geeft, zullen daar de noodzakelijke restauraties uit worden bekostigd. 7100301 Aanschaf beheersysteem openbare ruimte De inrichting van het beheersysteem GBI is een hoofdonderdeel van het project BPS. Naar verwachting zal het project begin 2014 worden opgeleverd en overgedragen aan de beheerorganisatie Stedelijk Beheer. Dat betekent niet dat dan alles gereed is. Er zijn een aantal lopende meerwerkopdrachten welke in uitvoering zijn. Dit betreft inventarisatie en inspectie van bomen en speelwerktuigen en opwerken van de beheerdata van sportcomplexen. Deze werkzaamheden zullen in juli 2014 worden opgeleverd. Afsluiting van het krediet zal naar verwachting in het 3e kwartaal 2014 mogelijk zijn.

Jaarverslag | 129

3.3 Bijzondere programma's 3.3.1 Bijzonder programma Binnenstad Integraal beeld Het programma Binnenstad werkt aan een steeds beter functionerende economie in de binnenstad en stelt in de uitvoeringsstrategie de 'bezoeker' centraal. De beoogde effecten zijn meer bezoekers naar de binnenstad van Leiden te trekken, daar een groter economisch rendement uit te halen en een hogere waardering voor de binnenstad te krijgen. Het programma heeft een meerjarenaanpak, gericht op de verbetering van de kwaliteit en op promotie van de binnenstad. De prestaties die daarvoor worden geleverd, zijn opgenomen in de verschillende begrotingsprogramma’s. Dit hoofdstuk heeft tot doel een integraal beeld van het programma Binnenstad weer te geven. Monitoring van het programma Binnenstad In de diverse begrotingsprogramma’s zijn de inspanningen van het programma Binnenstad opgenomen. Monitoring op de doelen van het programma Binnenstad wordt uitgevoerd aan de hand van de in de programmabegroting opgenomen indicatoren. In overzicht: Doel

Indicator

Nummer in PB2013

Streefwaarde 2013

Resultaat 2013

Meer bezoekers

Aantal dagbezoeken aan Leiden door Nederlanders

Niet beschikbaar *1

*1

1.735

■

3C1.c

190.000

November 2014 beschikbaar

Meer bestedingen

Gemiddelde bestedingen van dagbezoekers aan Leiden per bezoek per persoon

3C1.d

€ 36

€ 38

Hogere waardering

■

3C1.e

7,9

7,5

Beoordeling door Leidenaren van Leidse binnenstad op 7 aspecten

3C1.f

7,0

6,6

Aantal hotel- en campingovernachtingen in Leiden

Rapportcijfer Leidenaren voor historische binnenstad Leiden

*1 Deze indicator is ten onrechte niet in de PB2013 opgenomen. In de jaarstukken 2013 wordt het resultaat – zonder streefwaarde - wel vermeld onder 3C1.j De uitvoeringsstrategie Om in 2017 de verkiezing 'Beste Binnenstad van Nederland' daadwerkelijk te winnen moet de Leidse binnenstad goed scoren op de thema’s van de verkiezing. Op hoofdlijn het resultaat per thema: ■

Aantrekkelijk winkelaanbod en toeristisch aanbod met toeristische trekpleisters

Onmiskenbaar is de aantrekkelijkheid van de Leidse binnenstad verbeterd door de vele initiatieven uitgevoerd door de partners van het programma Binnenstad, in de vorm van evenementen, campagnes en programmering. De ontwikkeling van enkele specifieke locaties verloopt moeizaam of vertraagd. In weerwil van de landelijke trend neemt de leegstand van winkels in de Leidse binnenstad af, hoewel die geconcentreerd is in de Breestraat en Haarlemmerstraat. De uitbreiding van winkelaanbod in de vorm van publiekstrekkers is (nog) niet gerealiseerd.

■

Prettige fysieke omgeving met sfeer

Er zijn veel projectresultaten (ontwerpen, besluiten, voorbereidingen, etc) behaald in langlopende projecten, die nu nog niet zichtbaar zijn in de binnenstad. Wel zijn enkele kleinere resultaten zichtbaar, maar vallen die minder op omdat die al enige jaren worden gerealiseerd (bloemen)

■

Bereikbaarheid en Parkeren

Met de besluiten voor de parkeergarages en de aanpak in het uitvoeringsprogramma Leiden Bereikbaar zijn noodzakelijke stappen gezet in het vergroten van kwalitatieve parkeerplaatsen voor bezoekers en in het verbeteren van de bereikbaarheid van de economische bestemmingen in de binnenstad.

■

Citymarketing

De marketing van de bestemming binnenstad verloopt goed met de vele initiatieven van Leiden Marketing en de stadspartners. Waar marketing zich vertaalt naar fysieke uitingen van gastvrijheid (cityhospitality) botst dat veelal met beleid.

130 | Jaarverslag

■

Gunstig Ondernemersklimaat

Hoewel met de sturing van programma Binnenstad en de acties van het Centrummanagement er veel voor ondernemen in de binnenstad is gedaan, overschaduwt de zorgelijke staat van de economie in de Nederlandse binnensteden dit beeld.

De beschikbare middelen Het merendeel van de inspanningen is uitgevoerd met middelen die zijn opgenomen in de diverse begrotingsprogramma’s. Voor de periode 2008-2014 zijn extra middelen uit het College Uitvoering Programma (CUP) beschikbaar gesteld (RV 08.0091). In de financiële doorvertaling van de bestuursovereenkomst Samen Leiden 2010-2014, onderdeel beleidsakkoord, zijn voor de periode 2011 t/m 2014 toevoegingen gedaan ten behoeve van het programma Binnenstad, structureel jaarlijks € 500.000. Daarnaast zijn middelen uit de reguliere begroting beschikbaar. En ook zijn NUON-middelen gekoppeld aan Binnenstad. De tabel biedt een overzicht van de in 2013 beschikbare middelen en bestedingen exclusief de NUON-middelen. Omschrijving

Besluit

Begroting 2013 Bedragen x € 1.000,-

Bestem mings voorstel

CUP coalitie-akkoord 2007

RV 08.0091

902

Accent coalitie-akkoord 2010

RV 10.0113

500

Perspectiefnota 2010

RV 09.0068

150

Uitvoeringsprogramma Binnenstad 2012

BW 12.0045

350

Jaarstukken 2012

RV 13.0060

689

Totaal dekkingen

1902

689

Begroot Toegevoegd

Totaal

Besteed

Saldo

Programmabureau *1

150

103

253

133

120

Entree van de Stad

291

230

521

151

370

Citymarketing (inclusief producten)

420

60

480

373

107

Historische gevels en monumenten

435

12

447

447

0

Kwaliteit openbare ruimte

486

265

751

305

446

Winkelbeleving

120

19

139

139

0

Totaal bestedingen

1902

689

2591

1534

1043

*1 Kosten voor programmacommunicatie, interactie stadspartners, voorbereiding prestaties en monitoring Het saldo is opgebouwd uit de volgende elementen: In het Uitvoeringsprogramma 2013 Binnenstad zijn incidentele inspanningen opgenomen die worden gedekt uit doorgeschoven middelen uit 2012. Omdat de zekerheid over de beschikbaarheid van die middelen pas gegeven wordt bij het vaststellen van de bestemmingsvoorstellen in juli van het boekjaar, zijn een aantal van die inspanningen – weliswaar gestart – maar niet tot afronding gekomen. Daarmee ontstaat een jaarlijkse “boeggolf” van middelen. Dat betreft een totaal saldo van € 636.000. Daarnaast leidt de benodigde maatwerk aanpak voor verbetering van de openbare ruimte tot langere doorlooptijden: een saldo van € 228.000. De kosten voor communicatie en onderzoek zijn binnen de oorspronkelijke begroting gebleven, terwijl de onderzoekskosten voor gebiedsidentiteit na-ijlen: een saldo van € 120.000. Knellende beleidskaders hebben veroorzaakt dat de aantrekkelijkheid tijdens de bouw niet is gerealiseerd: een saldo van € 40.000. Administratieve onduidelijkheid heeft geleid tot een saldo van € 19.000. Samen een saldo van € 1.057.000. Voor de inspanningen van deze saldi zijn ook bestemmingsvoorstellen opgesteld. Besteding Nuon-middelen programma Binnenstad In 2012 is bij het besluit over de parkeergarages (RV 12.0047) besloten € 5 miljoen uit de reserve Bereikbaarheidsprojecten in de Parkeerreserve te storten. Deze middelen zijn in 2013 bij uitvoeringsbesluit (RV 13.0100 ) als dekking ingezet voor een sluitende parkeerexploitatie (parkeergarages) van de gemeente Leiden. In 2011 is vanuit de Nuon-middelen € 7.683.728 aan de reserve Groene Singels gedoteerd. De reserve Groene Singels wordt als dekking ingezet voor de kosten van het project Singelpark. In 2013 is bij kaderbesluit

Jaarverslag | 131

(RV 13.0098) besloten om € 400.000 uit de reserve als dekking in te zetten. Daarvan is in 2013 € 343.553 daadwerkelijk besteed. Het uitvoeringsprogramma Het resultaat van de specifieke inspanningen van het programma Binnenstad is beschreven in het hoofdstuk van het betreffende begrotingsprogramma. Hier wordt een overzicht gegeven van de beoordeling van alle inspanningen. Bij enkele inspanningen – herkenbaar aan *1 - is gekozen voor aan afwijkende resultaatbeoordeling van deze specifieke inspanning. Veelal maakt deze inspanning deel uit van een grotere prestatie die in de betreffende begrotingsprogramma’s zijn opgenomen. Thema Beste Binnenstad van Nederland Subthema

Prestatie omschrijving

Prestatie

Uitvoering

I - Aantrekkelijk winkelaanbod en toeristisch aanbod met toeristische trekpleisters

Res.

Evenementen

Doorontwikkeling Leids Film Festival

8A1.1

Leids Film Fonds

√

Uitvoering Cultuurfonds

8A1.1

Cultuurmakelaar

√

Identiteitsversterkende 8D2.5 evenementen

Gemeente Leiden

√

Goed winkelen

Bestemmingsplan Binnenstad I

6A1.6

Gemeente Leiden

±*1

Ontwikkeling Aalmarkt

6A4.1

Gemeente Leiden

±

Winkelketens in het kernwinkelgebied

3C1.3

Gemeente Leiden

±*1

Marketing- en activiteitencampagne tbv bezoek aan retail binnenstad

3C1.3

Centrummanagement √ Leiden / Cultuurmakelaar

Minder leegstand in de winkelgebieden

3C1.3

Centrummanagement √ Leiden

Goede horeca

Terrassenplein Beestenmarkt

6A4.2

Gemeente Leiden

±

Openbaar toilet Kapelstraat

5A1.5

Gemeente Leiden

√

Toerisme en cultuur

Ontwikkeling muziekcentrum de Nobel

8A1.2

Gemeente Leiden

√

Restauratie en uitbreiding de Lakenhal

8A1.4

Gemeente Leiden

√

Verbetering Leidse Haven

3C1.5

Gemeente Leiden

±

Science Route

3C1.5

Museumgroep Leiden

±

II - Prettige fysieke omgeving met sfeer

Mooie gevels en gebouwen

Aanpak illegale gevelreclame

6A4.7

Gemeente Leiden

√

Historische winkelpuien en kleuren

8B1.2

Gemeente Leiden

√

Wonen boven Winkels

6A4.3

Gemeente Leiden

±

Mooie inrichting

Fleurige aanblik van de binnenstad

5C2.2

Gemeente Leiden

√

Inrichting Breestraat

5A1.5

Gemeente Leiden

√

132 | Jaarverslag

Thema Beste Binnenstad van Nederland Subthema


Prestatie

Uitvoering

Res.

Inrichting van de openbare ruimte

5A1.4

Gemeente Leiden

±*1

Uitvoeringsprogramma 5A1.4 Kwaliteitsingrepen Openbare Ruimte Binnenstad

Gemeente Leiden

±*1

Aanleggen Singelpark

5C2.4 6A4.8

Gemeente Leiden

√

Schoon, heel en veilig

Beter gebruik van de openbare ruimte

5A1.14

Gemeente Leiden

√

Gele vuilniszakken

5A1.2

Gemeente Leiden

√

Ondergrondse containers

5A1.3

Gemeente Leiden

√

Representatieve vegers

5A1.9

Gemeente Leiden

√

Schoonhouden Stationsplein

5A1.9

Gemeente Leiden

√

Stedelijke ontwikkeling

Begeleiding ontwikkeling Meelfabriek

6A4.5

Gemeente Leiden

±

Ontwikkeling Stationsgebied

6A4.4

Gemeente Leiden

√

III - Bereikbaarheid en Parkeren

Autoparkeren

Inventarisatie parkeerexploitatie gegevens parkeren in de openbare ruimte

4D1.5

Gemeente Leiden

√

Realisatie parkeergarage Garenmarkt

4D1.3 6A4.6

Gemeente Leiden

√

Realisatie parkeergarage Lammermarkt

4D1.4 6A4.6

Gemeente Leiden

√

Bereikbare binnenstad

Aanpak bewegwijzering

4C1.1

Gemeente Leiden

√

Binnenstad bereikbaar tijdens bouw

4C1.1

Gemeente Leiden

√

Uitvoeringsprogramma 4C1.5 Leiden Bereikbaar

Gemeente Leiden

√

Fietsparkeren

Uitvoeringsprogramma 4A1.2 Fietsparkeren

Gemeente Leiden

√

IV – Citymarketing

Citymarketing

3C1.1

Gemeente Leiden

√

Binnenstad aantrekkelijk tijdens de bouw

3C1.6

Leiden Marketing

±

V - Gunstig Ondernemersklimaat

Centrummanagement 3C1.2 Leiden

Gemeente Leiden

√

Jaarverslag | 133

Thema Beste Binnenstad van Nederland Subthema


Prestatie

Uitvoering

Res.

Goede informatie aan ondernemers

3B1.2

Gemeente Leiden

±

Programmasturing Binnenstad

6A4.9

Gemeente Leiden

√

Aanpak flyeren en sampelen in het kernwinkelgebied

3C1.3

Gemeente Leiden

±*1

3.3.2 Bijzonder programma Bereikbaarheid Door onze kwaliteiten 'internationale kennis' en 'historische cultuur' te benutten en verder te versterken, maken we onze stad aantrekkelijker. Een goede bereikbaarheid is hiervoor een voorwaarde. Verbetering van de bereikbaarheid betekent onder meer investeren in openbaar vervoer en regionale fietsroutes, in het weren van doorgaand autoverkeer uit de binnenstad, in bundeling van doorgaand verkeer op hoofdroutes met een goede verkeersdoorstroming en in goede verbindingen met de A4 en A44. Ook in 2013 zijn weer belangrijke stappen gezet in de verbetering van de bereikbaarheid van Leiden: ■ RijnlandRoute: In 2013 werd de scope vastgesteld en werden optimalisaties in de inpassing besproken met de Provincie Zuid-Holland; het ruimtebeslag van de Knoop Leiden West werd beperkt, de aansluiting op de A44 (bij Maaldrift werd verbeterd en de watergang bij de Stevenshof kon worden gespaard. Ook aan de Oostzijde in de Oostvlietpolder en bij het Lammenschansplein kon verbetering worden bereikt. Met diverse besluiten in de gemeenteraad en in Holland Rijnland werd definitief ingestemd met de financiering en voorbereiding van het project. ■ De Ringweg Oost kreeg een nieuwe wending. De uitwerking van de variant door de Sumatrastraat werd als onhaalbaar beoordeeld en de verdere uitwerking hiervan werd gestopt. Daarvoor in de plaats werd samen met Leiderdorp en Oegstgeest een onderzoek gestart naar mogelijke alternatieven. Met dit project (onder de naam LAB071) is een weg ingeslagen van samenwerking en vertrouwen. De bereikbaarheidsopgave is hierdoor meer dan ooit een opgave van de agglomeratie die dienstbaar is aan het bereiken van gezamenlijke ambities op het gebied van wonen, werken en bezoeken. Het ambitiedocument is in de raden van Leiden en Leiderdorp vastgesteld en de uitkomsten van de analyses en onderzoeken zullen in 2014 een rol spelen bij het vaststellen van collegeakkoorden. ■ De ontsluiting van het Bio Science Park is in 2013 de volgende fase ingegaan. Het uitvoeringsbesluit is vastgesteld en de aanbesteding is gestart. ■ Ook voor de parkeergarages op de Lammermarkt en Garenmarkt werd een uitvoeringesluit genomen en werden beide aanbestedingsprocedures gestart. ■ Op het gebied van (H)OV is een projectgroep gestart om de uitwerking verschillende OV-ambities voor te bereiden. Voorstellen voor reducties van bussen in de Breestraat werden opgepakt en een plan van aanpak werd gepresenteerd. De realisatie ervan zal enige jaren vergen en is mede afhankelijk van de uitwerking van de oplossingen uit LAB071. Met de provincie werden verder diverse onderzoeken gedaan voor de inpassing van de HOV-corridor Noordwijk-Katwijk-LeidenCS. De samenwerking met de Universiteit en LUMC is verbeterd en heeft geleid tot een gezamenlijke aanpak om in 2014 tot definitieve en gedetailleerde tracékeuzes te komen. Versneld uitvoeren van HOVbus-corridor naar Leiderdorp is onderzocht en krijgt mogelijk een plaats in de besluitvorming van het LAB071. ■ De provincie is gestart met de voorbereiding van de werkzaamheden aan de spoorinfrastructuur en daarmee komt de toegezegde frequentieverhoging op het spoor naar Utrecht iets dichterbij. ■ Als uitwerking van het in 2012 vastgestelde Uitvoeringsprogramma Bereikbaarheid werd in 2013 een programma vastgesteld voor diverse fietsprojecten. ■ Door het uitblijven van besluitvorming rondom de Rinweg Oost is de voorbereiding van werkzaamheden voor de binnenstad vertraagd. Herinrichting van het tracé Hooigracht-Langegracht en het voorbereiden van de integrale herinrichting van het gebied binnen de singels als 30-km zone is daardoor minimaal een jaar vertraagd. Desalniettemin is het toch mogelijk gebleken om een besluit te nemen over de herinrichting van de Breestraat.

134 | Jaarverslag

3.3.3 Bijzonder programma Kennisstad De aanleiding De ontwikkelingsvisie 2030, 'Leiden, Stad van Ontdekkingen' rust op twee pijlers: Historische Cultuur en Internationale Kennis. De internationale dimensie van de Leidse kennis en de wetenschappelijke en bedrijfsmatige mondiale netwerken hebben ertoe geleid dat Internationale Kennis tot een van de twee pijlers onder de ontwikkelingsvisie Leiden, Stad van ontdekkingen is benoemd. Het bijzondere programma Kennisstad geeft op een programmatische manier uitvoering aan deze pijler, waarbij nadrukkelijk de crossovers met de andere pijler “Historische Cultuur” benut worden. Beide pijlers in onderlinge samenhang, bepalen de identiteit - het DNA van Leiden. Succesvolle kennissteden leiden niet alleen tot successen op economisch en technologisch gebied, maar scoren doorgaans ook goed op maatschappelijk relevante gebieden als duurzaamheid, veiligheid, gezondheid en welzijn. Sociale innovaties door een goede samenwerking tussen onderwijs/onderzoek, ondernemers en overheid (de zogenoemde 3 O's in de Triple Helix) bieden daarnaast een goed voorbeeld van maatschappelijke relevantie van wetenschappelijk onderzoek. Een praktijk die we in Leiden onder andere in de Life Science & Health al dagelijks tegenkomen. Het onderzoek samen met gerichte activiteiten op het gebied van Healthy Aging is een aanpak binnen de Medical Delta, die past in de grote opgaven waarvoor Nederland en de Europese Unie zich geplaatst zien. De brede, volledig aanwezige, onderwijskolom en de in Leiden van nature aanwezige innovatiedrang op dat terrein, bieden gouden kansen voor jong en oud. Investeren in jeugd en in 'een leven lang leren' is een aansprekend en zichtbaar thema waar de gemeente in 2013 een stimulerende rol heeft vervuld passend bij een echte kennisstad die inspeelt op kansen om de potentiële voorsprong van haar inwoners verder uit te kunnen bouwen. De doelen Het bijzondere programma Kennisstad, zoals dat in 2012 is vastgesteld, heeft twee hoofddoelen: • Kennisinstituten en kennisbedrijven floreren optimaal in Leiden; • Leiden (de stad en haar inwoners) heeft maximaal voordeel van de kennisinstellingen in de stad. De uitvoeringsstrategie Als uitvoeringstrategie is, in samenspraak met kennispartners, gekozen voor een programmatische aanpak. Kern daarvan is dat de gemeente zich richt op het organiseren van medeverantwoordelijkheid voor het bereiken van de hoofddoelen. Dat vergt sturing op samenhang bij gemeentelijke inspanningen en op betrokkenheid van partners bij de gezamenlijke koers en co-creatie. De breedte van het thema 'kennis', de doorwerking daarvan in de verschillende beleidsterreinen in de begroting en de wens om zichtbare, concrete resultaten te bereiken, zijn de aanleiding geweest om bestaande en nieuwe inspanningen onder te brengen in een zestal programmalijnen, te weten: • Kennisvalorisatie, ondernemingsklimaat en acquisitie • Aantrekkelijke studentenhuisvesting en woonmilieus • Kennis en Cultuur • Zorg-, gezondheidsen sociale innovatie • Internationale branding en marketing • Voortreffelijk onderwijs en aansluiting op de arbeidsmarkt.

Jaarverslag | 135

De resultaten In 2013 is door Leiden en haar partners extra ingezet op kennis. Hierdoor heeft Leiden zichzelf steeds meer ontdekt als centrum waar talent en kennis elkaar ontmoeten, wat vervolgens leidt tot bijzondere innovaties. Innovaties waar de stad en regio direct en indirect profijt van hebben. Te noemen zijn: ■ Voorsorteren op mogelijkheden van het EU Kaderprogramma Horizon 2020 om daarmee een extra stimulans op het gebied van innovatie te kunnen bewerkstellingen in de periode 2014-2020. De Leidse kandidaatstelling voor de titel iCapital 2014 is hiervan een voorbeeld; ■ Oprichting Bestuurlijke Europatafel in Leiden, gericht op het elkaar informeren en gezamenlijk optrekken om onder andere Europese subsidies voor de Leidse regio te organiseren; ■ In 2013 is voor het project Population Imaging van het LUMC en het Erasmus MC een Europese subsidie (EFRO) van € 2,8 miljoen gerealiseerd; ■ Op het gebied van de Life Sciences en de Zorgbiotoop is in 2013 de verbinding gelegd met (beleids-)ontwikkelingen rond de transitie van het sociaal domein. En dan vooral daar waar de nieuwe gemeentelijke taken in de Wet maatschappelijke ondersteuning aan de orde zijn. De oprichting van de Leidse Proeftuin voor Zorg en Welzijn is daarvan een voorbeeld. ■ In 2013 zijn drie projecten vanuit het gemeentelijke Cofinancieringsfonds 'Leiden, Stad van Ontdekkingen' gecofinancierd voor een totaalbedrag van € 660.000. Het gaat daarbij om de projecten: - De Leidse Proeftuin voor Zorg en Welzijn met een bijdrage van € 340.000 voor 3 jaar; - Leren over Life Sciences (Technolab) met een bijdrage van € 140.000 voor 3 jaar - Leiden Biobased / Bio Solar Cells met een bijdrage van € 85.000 voor een periode van 2 jaar. Conform de deelverordening Cofinancieringsfonds Leiden, Stad van Ontdekkingen hebben ontvangende partijen de bijdrage minimaal verdubbeld; ■ De oprichting van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Innovation Quarter en de Leidse deelname daarin; ■ Het college van burgemeester en wethouders en de colleges van de Universiteit Leiden en het LUMC hebben gezamenlijk besloten het rapport 'Waardeschepping met Kennis' als basis te gebruiken voor een verdergaande economische kennisvalorisatie. Daarbij zijn de sectoren Life Sciences & Health, Space en Bio Based Economy als kansrijke benoemd. De kansen van de Creatieve sector worden in 2014 apart in beschouwing genomen, waarbij de ontwikkeling van de nieuwe Humanities Campus een belangrijke kans biedt. ■ Een sterke lobby van het gemeentebestuur, samen met verschillende partners heeft in 2013 geleid tot behoud van het KITLV en de TNO-vestigingen in Leiden. ■ In 2013 is de basis gelegd voor een strategische alliantie tussen de gemeenten Leiden en Delft, die in 2014 verder zal uitkristalliseren. Hiermee wordt beoogd de belangen van deze twee, qua karakter overeenkomende middelgrote universiteitssteden, beter te kunnen behartigen op Zuidvleugel-niveau; ■ In 2013 is Leiden Global opgericht, een organisatie die alle in Leiden aanwezige mondiale kennis bundelt en toegankelijk maakt op het gebied van politiek, maatschappij, cultuur en religie; ■ Passend binnen de programmalijn 'Kennis en Cultuur' zijn te noemen Verrassende Winkelweekenden, Nacht van Kunst en Kennis, tentoonstelling UB in Museum De Lakenhal, LIFF, start van nieuwbouw Muziekcentrum Gebr. de Nobel, de voorbereidingen voor de uitbreiding van de Lakenhal, het vaststellen van de Erfgoednota 2014 – 2020 en de start van het Erfgoedcentrum Leiden en Omstreken. ■ Start en realisatie van een groot aantal units voor studentenhuisvesting, zoals 'De Leidse Schans'; ■ Inzet Leiden Marketing als uitvoeringsorganisatie voor een verdergaande branding en marketing van Leiden als internationale Kennisstad. Alle inspanningen zijn uitgevoerd met middelen en personele inzet die zijn opgenomen in de reguliere begrortingsprogramma's, met uitzondering van het Cofinancieringsfonds Leiden, Stad van Ontdekkingen, dat apart door de gemeenteraad hievoor in het leven geroepen is.

3.3.4 Bijzonder programma WOP Noord Het Wijkontwikkelingsprogramma “Op weg naar 2010” is een integraal en gebiedsgericht programma, gericht op het structureel verbeteren van het functioneren van Leiden Noord in de toekomst en het tegengaan van ongewenste ontwikkelingen op langere termijn. De wijkontwikkeling is gestart in 2003 en duurt zeker nog tot 2018 voordat alle fysieke inspanningen gereed zijn. In het Meerjaren Uitvoeringsprogramma 2011 t/m 2018 is een vervolg geschreven op het oorspronkelijke document. De ambitie is hierin aangepast in lijn met de inspanningen die de komende jaren gaan worden uitgevoerd.

136 | Jaarverslag

De ambitie voor 2018 luidt: Leiden Noord is in 2018 een aantrekkelijke woonwijk met veel verschillende aantrekkelijke typen woningen die aansluiten bij de woonwensen van de verschillende bewoners. De bewoners wonen er prettig samen en voelen zich vertrouwd met de overige bewoners. Jongeren hebben een startkwalificatie of zijn aan het werk. De leefomgeving is aantrekkelijk, schoon en heel en de bewoners hebben een veilig gevoel. Er zijn voldoende vanzelfsprekende ontmoetingsplekken waar men elkaar kan ontmoeten en de voorzieningen sluiten aan bij de behoeften van de bewoners. Bewoners nemen eigen verantwoordelijkheid voor hun omgeving en voor hun toekomst en die van hun kinderen. De hoofddoelen zijn: ■ Versterken van de sociaal-economische positie ■ Realiseren van aantrekkelijke woonmilieus met nieuwe woonproducten ■ Vergroten van sociale samenhang en wederzijds respect Effectindicatoren Op basis van deze 3 doelen zijn smartdoelen geformuleerd die als de effectindicatoren kunnen worden beschouwd. De effectindicatoren die terug te vinden zijn in de begroting zijn: 6C3.a Rapportcijfer woonomgeving Leiden Noord 6C1.b Toename aantal koopwoningen 9B2.a Percentage Leidenaren dat actief is in de buurt 9B2.b Sociale cohesie in de buurt 2B1.a Percentage Leidenaren dat zich wel eens onveilig voelt 2B2.f Aantal incidenten overlastgevende jeugd 10A2.a Aantal jongeren met een uitkering Het streefcijfer Rapportcijfer woonomgeving Leiden Noord is gedaald van 6,9 naar 6,5 ( Veiligheidsmonitor 2013). Hier staat tegenover dat 22 % van de buurt van mening is dat de buurt is vooruit gegaan tegen 13 % in heel Leiden. Dit is nergens hoger. Voor de overige effectindicatoren geldt dat de cijfers in de begroting stedelijke cijfers zijn. De meeste cijfers kunnen ook per district worden uitgesplitst. Dit wordt separaat gerapporteerd in de beleidsmonitor WOP Noord. Uitvoeringsstrategie Samen met de corporaties, bewoners en ondernemers en organisaties in de wijk is destijds (1997 – 2000) een intensief traject gevoerd om te komen tot een samenhangend integraal programma. Dit is uiteindelijk uitgemond in het programma “Op weg naar 2010”. Het is nog steeds de leidraad voor de uitvoering van het programma. Met de wijkverenigingen is een participatiestatuut afgesloten waarin het Voorzittersoverleg Leiden Noord, ondersteund door een onafhankelijk voorzitter, gevraagd en ongevraagd adviseert over alle plannen van het WOP. De voorzitters van de wijkverenigingen zorgen voor achterbanraadpleging. Er is een programmaorganisatie die de samenhang van het geheel aan inspanningen bewaakt en zorgt voor het draagvlak met de bewoners, winkeliers en overige organisaties. We meldden in de begroting 2013 dat de programmasturing stopt na 2013. Bij het PRIL 2013 is besloten om programmasturing van WOP Noord in beperkte vorm door te zetten tot en met 2016. Er zijn drie typen inspanningen: ■ Fysieke inspanningen: de nieuwbouwprojecten zijn allemaal projecten die door een ontwikkelaar/corporatie worden uitgevoerd, waarbij de gemeente in haar regierol blijft om de publiekrechtelijke procedures te coördineren. De Willem de Zwijgerlaan, de Tuin van Noord en de maatschappelijke voorziening van de brede school het Gebouw wordt door de gemeente uitgevoerd. ■ De beheerinspanningen worden allemaal door de gemeente uitgevoerd. ■ Ten aanzien van de sociale inspanningen is de strategie dat waar mogelijk deze door de bewoners zelf worden uitgevoerd, eventueel ondersteund door Libertas. Anders worden ze uitgevoerd door organisaties die al in de wijk professioneel werkzaam zijn. Afstemming werkzaamheden Een belangrijk onderdeel van programmasturing is het op elkaar afstemmen van de werkzaamheden waarbij het voorkomen van overlast en het zorgen voor een zo veilig mogelijke situatie als uitgangspunt wordt genomen. De wijkmanager opereert daarin als belangrijke spil. Er is een frictiepot beschikbaar om de wijk tegemoet te komen indien de situatie daarom vraagt. De belangrijkste communicatiemiddelen zijn: bewonersbrieven, de WOP-Nieuwsbrief en de website. In 2013 is veel aandacht besteed aan de verkeersveiligheid rondom de Brede School. Omdat de omgeving van de Brede School nog niet kan worden heringericht en de Surinamestraat voorlopig nog dient als omleiding voor de Willem de Zwijgerlaan is de verkeersveiligheid voor het langzaam verkeer een belangrijk aandachtspunt. Ook

Jaarverslag | 137

is de website van Leiden Noord vernieuwd, dit is de website van alle wijkverenigingen. Het is van groot belang dat de wijkverenigingen weten wat er in de achterban leeft, en tevens dat bewoners goed geïnformeerd zijn. In september is gestart met communitymanagement. Hiermee wordt beoogd om een digitale omgeving te creëren voor bewoners; een plek om elkaar te spreken, te reageren, te weten wat er leeft. Mooi Noord Samen met de ontwikkelaars en corporaties participeert de gemeente in een gezamenlijke marketingcampagne. Dit is bedoeld om Leidenaren en bewoners in de regio te interesseren voor de nieuwe woningen. Tegelijkertijd straalt de campagne uit dat bewoners uit Leiden Noord trots zijn op de wijk. Financiën Ten behoeve van het WOP zijn er twee kredieten beschikbaar, afkomstig van de grondexploitaties van de drie grote ontwikkelprojecten. Begroot zijn in 2013 conform het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Wijkontwikkeling Leiden Noord 2011- 2018 ( BenW nr. 11.0368) de volgende totaalbedragen: ■ Programmasturing en communicatie € 207.000 ■ Sociale en beheerinspanningen € 161.800 In 2013 is uitgegeven: ■ Programmasturing en communicatie €179.044 ■ Sociale en beheerinspanningen € 113.094 Er is iets minder uitgegeven dan begroot op programmasturing. Omdat dit krediet een gesloten systeem is, komt het niet uitgegeven bedrag ten goede aan de volgende jaren. Voor de sociale projecten is minder uitgegeven omdat een aantal sociale projecten nog niet of later is gestart en een deel goedkoper is uitgevallen. Doordat het een gesloten systeem is, kunnen de projecten nog starten of langer doorlopen. De sociale projecten zijn bepaald door het Voorzittersoverleg Leiden Noord. Wijzigingen hiervan gebeurt altijd in overleg met de VOLN. Inspanningen Hieronder zijn de inspanningen geformuleerd die onderverdeeld zijn naar fysieke ontwikkelingen, beheerinspanningen en sociale inspanningen. Deze inspanningen zijn terug te vinden in de begrotingsprogramma’s als prestaties of als een onderdeel van een prestatie Prestatie Programmabegroting

Uitwerking in Prestatie-overzicht

Fysieke inspanningen Kooiplein

Resultaat

6C3.1

±

Brede School

√

Van Voorthuijsen

6C3.3

±

Groenoordhallen en omgeving

6C3.4

±

Nieuw Leyden

6C3.5

√

Oude Kooi

6C3.6

√

Horecavoorziening en buurtmuseum Tuin van Noord

6C3.7

√

Alexanderstraat

6C3.2

√

Verkoop locaties Springplank, Dolfijn en Singel

6B

√

Huisvesting Marecollege

7E1.1

√

Beheerinspanningen Tuin van Noord

5C2.2

±

Kooipark

5C1.4

√

Plein Driftstraat

5C2.2

±

Buitenruimteplan opknappen openbare ruimte in overige delen Leiden Noord (ISV3)

5A1.2

Adoptie wijkcontainers Waterhuishouding Oude Kooi Toezichthouders in de wijk

138 | Jaarverslag

√ 5A1.2

5B1.1

X √

5A1.14

√

Prestatie Programmabegroting

Uitwerking in Prestatie-overzicht

Sociale inspanningen

Resultaat

Buurtterras

9B2.1

√

Tam Tamfestival

9B2.1

±

Buurtontmoetingscentrum Meet en Greet

9B2.1

√

Huiskamerproject Su en An

9B2.1

√

Huiskamerproject 't Trefpunt

9B2.1

√

Attent op Talent

9A1.1

√

Activiteiten Tuin van Noord

9B2.1

X

Extra sport en spel op pleinen

7D1.2

√

Leiden buitengewoon veilig

2B2.8

√

Onderzoek haalbaarheid weekmarkt Kooiplein

3?

X

Ondersteuning bewonerskader

9A1.1

√

Inhoudelijk programma brede school

7C1

√

Programmasturing en communicatie inclusief campagne Mooi Noord

6C3.8

√

De verantwoording van de prestaties uit de eerste kolom zijn in de begroting terug te vinden onder het betreffende programma. Verantwoording overige prestaties die oranje zijn of rood: Plein Drifstraat: dit plein is dit jaar weer terug gegeven aan de wijk, nadat de tijdelijke school is verwijderd. De belofte met de wijk is dat het plein kan worden heringericht met de wijk. Dit is nog niet gebeurd, in eerste instantie omdat het mogelijk nodig was voor het waterplan. Dit blijkt niet nodig. Omdat het plein mogelijk komende tijd nodig is voor de bouwwerkzaamheden van de Noordelijke Blokken kan het pas daarna worden heringericht. Adoptie Wijkoncontainers: Dit is nooit van de grond gekomen omdat stedelijk beheer en handhaving hiervoor geen capaciteit hebben. Het adoptieplan al la het Amsterdamse model hield in dat bewoners die een wijkcontainer hebben geadopteerd en bellen als er vuil bij de container staat dit gegarandeerd binnen 24 uur wordt weggehaald. Hiervoor zou handhaving eerst een buurtonderzoek moeten houden om getuigen te vinden. Hiervoor is onvoldoende capaciteit. Overigens is het wel zo dat wanneer burgers klagen bij stedelijk beheer het vuil wordt weggehaald. We kunnen het alleen niet stimuleren. Tamtamfestival: Het is de organisatie vorig jaar niet gelukt het volledige programma ten uitvoer te brengen. Een deel van de activiteiten heeft wel plaats gevonden. Activiteiten Tuin van Noord: Deze zijn niet gestart, met uitzondering van de Dag van het Park. Wanneer het theehuis er is met speelgoeduitleen zullen de activiteiten vanuit daar gestart gaan worden. Onderzoek haalbaarheid weekmarkt op het Kooiplein: dit onderzoek heeft nog niet plaats gevonden. Dit zal wel worden gestart nog.

3.3.5 Bijzonder programma 3 decentralisaties Het bijzonder programma 3 decentralisaties heeft tot doel invulling te geven aan de uitvoering van de drie decentralisaties die op 1 januari 2015 ingaan en de invoering van Passend Onderwijs die is gepland voor het schooljaar 2014/2015. Het gaat hierbij om: ■ de invoering van de Participatiewet waardoor de nieuwe Wajong-groep voor een belangrijk deel naar de gemeenten wordt overgeheveld en er wijzigingen plaatsvinden in de sociale werkvoorziening; ■ de decentralisatie van de extramurale begeleiding vanuit de AWBZ, waardoor de WMO wordt uitgebreid; ■ de decentralisatie van de Jeugdzorg, waardoor gemeenten verantwoordelijk worden voor alle jeugdhulp; ■ de verplichting van de samenwerkingsverbanden van het primair en voortgezet onderwijs om met de gemeente ‘op overeenstemming gericht overleg’ te voeren over de wijze waarop zij Passend Onderwijs in hun samenwerkingsverband vormgeven.

Jaarverslag | 139

Al deze ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor de mensen in onze stad. De manier waarop er nu ondersteuning wordt geboden, past niet meer goed bij de huidige maatschappij. Ook moeten er meer mensen met een arbeidsbeperking bij reguliere werkgevers worden geplaatst. De gemeente krijgt voor zowel de nieuwe taken als een deel van de bestaande taken, minder geld van de rijksoverheid dan er nu aan deze taken wordt uitgegeven. Leiden bereidt zich voor op deze taken in dialoog met inwoners (via focusgroepen), aanbieders van AWBZ-zorg en van jeugdhulp, de adviesraad WMO Leiden, de cliëntenraad SoZa en cliëntenraad WSW, het onderwijs, UWV en andere maatschappelijke organisaties. Daarnaast wordt samengewerkt of afgestemd met andere gemeenten en sw-bedrijven in Holland Rijnland. De grote inhoudelijke en financiële opgave van de drie decentralisaties kan alleen gerealiseerd worden door de nieuwe verantwoordelijkheden in samenhang met elkaar te ontwikkelen. Om die reden zijn in de notitie Toekomst van het sociaal domein drie scenario’s uitgewerkt om deze opgaven op het sociaal domein aan te pakken. Het doel is om uit deze drie scenario’s een keuze te maken. Op 17 oktober 2013 zijn deze scenario’s in een gecombineerde commissievergadering O&S en W&F besproken. Het college heeft voorgesteld te kiezen voor het herontwerpen van het sociale domein (scenario 3). De notitie is vastgesteld in de raadsvergadering van 23 januari 2014. Hiermee is gekozen voor het scenario 3: herontwerp van het sociaal domein De gemeente heeft te maken met een korte voorbereidingstijd tot 1 januari 2015. In 2013 is daarom een begin gemaakt met het bepalen van de richting van de veranderingsagenda voor het sociaal domein. Cliënten, instellingen, werkgevers en de gemeentelijke organisatie krijgen hiermee meer duidelijkheid over het pad dat wordt ingeslagen en zij kunnen zich meer gericht voorbereiden. Zo is het begrip eigen verantwoordelijkheid nader ingevuld en is op hoofdlijnen aangegeven hoe de integrale toegang tot het sociaal domein kan worden georganiseerd. Om de toegang tot het sociaal domein zo dicht mogelijk bij de burgers te organiseren is een pilot sociaal wijkteam gestart. Inmiddels is besloten in 2014 sociale wijkteams met toegangstaken tot de Wmo daadwerkelijk in te richten. Voor de transitie Jeugd is in regionaal verband allereerst een visie opgesteld en een nieuw model voor de jeugdhulp ontwikkeld. Voorbereidingen zijn getroffen om op 6 plekken in de regio, waaronder Leiden, van start te gaan met gebiedsgerichte jeugd- en gezinsteams. Ook is, samen met aanbieders en huidige financiers, het regionaal transitiearrangement stelselherziening jeugd 2015 opgesteld en voor 31 oktober aan de transitiecommissie stelselherziening jeugd aangeboden. Ten slotte is in november het beleidsplan transitie jeugdzorg in alle colleges vastgesteld voor inspraak. Voor het op te richten Werkbedrijf en de daarmee bij de werkgevers te realiseren arbeidsplaatsen voor mensen met een arbeidsbeperking, zoals aangekondigd in de Participatiewet, zijn de eerste voorbereidingsstappen gezet. Dit om in samenwerking met de andere regiogemeenten, UWV en sociale partners, invulling te geven aan de afspraken in het Sociaal Akkoord. Ook is er een pilot gestart om ervaringen op te doen om de activiteiten van sw-beschut en arbeidsmatige dagbestedingen (nu nog AWBZ) te combineren. Uitgangspunt van het herontwerp van het sociaal domein is het zoveel als mogelijk realiseren van de opgave per 1-1-2015 binnen de door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten. Een deel van het toekomstige sociaal domein zal, net als nu (WWB, minimabeleid, WMO individuele voorzieningen), bestaan uit regelingen met een open-einde karakter. Dit vraagt in de komende tijd om het uitwerken van sturingsmechanismen en het opzetten van risicomanagement, teneinde in de uitvoering in 2015 en daarna periodiek te kunnen bijsturen. Voor wat betreft het parlementaire traject van deze decentralisaties, het wetsvoorstel jeugd ligt begin 2014 in de Eerste Kamer, de wetsvoorstellen uitbreiding WMO en Participatiewet liggen bij de Tweede Kamer. Wel zijn er steeds ontwikkelingen, waarbij de maatregelen wijzigen, zoals wel/geen persoonlijke verzorging naar de WMO en eventueel uitstel van de Jeugdwet of de Wmo. Voor de uitvoering van de werkzaamheden van de transities vergt dit steeds weer aanpassingen. De afzonderlijke verantwoordingen voor Werk, Zorg en Onderwijs zijn beschreven bij de programma’s Werk, Zorg en Jeugd.

140 | Jaarverslag

3.4 Paragrafen 3.4.1 Financiering Inleiding In de paragraaf Financiering worden de ontwikkelingen en beleidskeuzes toegelicht voor het boekjaar 2013 in een onderdeel "algemene ontwikkelingen" en een onderdeel "ontwikkelingen gemeente Leiden". Onder de "algemene ontwikkelingen" komen de renteontwikkelingen en ontwikkelingen ten aanzien van de weten regelgeving aan de orde. De "ontwikkelingen gemeente Leiden" richten zich specifiek op de renterisiconorm, de kasgeldlimiet en de financiering van de gemeente Leiden. Algemene ontwikkelingen Renteontwikkelingen De gemiddelde kapitaalmarktrente voor rentevaste en lineaire leningen met een looptijd van 10 jaar is over 2013 uitgekomen op ca. 2,03 % (over 2012 was de gemiddelde rente 2,28%). Uit de renteontwikkeling gedurende 2013 is geen stijgende of dalende trend zichtbaar. Over het algemeen was het renteverloop in 2013 stabiel en het rentepercentage was relatief laag (zie grafiek). In de begroting werd een kapitaalmarktrente verwacht van 3,5%. De rente op de geldmarkt wordt voornamelijk bepaald door het rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De rentestand wordt door de ECB gebruikt om te sturen op de inflatie. Het belangrijkste tarief van de ECB is de herfinancieringsrente, deze is in 2013 twee keer aangepast. In mei 2013 is dit rentetarief verlaagd van 0.75 % naar 0,50%, in november 2013 is het tarief verder verlaagd naar 0,25%. De depositorente die de ECB hanteert is voor de geldmarkt de ondergrens. De depositorente is in 2013 ongewijzigd gebleven op 0%. Als gekeken wordt naar de rentarieven op kasgeldleningen met de looptijd van 1 maand, dan vertoonde deze nagenoeg het gehele jaar een stabiel licht stijgend verloop op een laag niveau. Een trendbreuk ontstaat medio december met een stijgende rente (zie grafiek). Na de jaarwisseling stabiliseerde de kortlopende rente zich tot een iets hoger niveau dan voor de trendbreuk (0,25). In de begroting 2013 werd een rente op kortlopende financiering verwacht van 1,00%. Uit oogpunt van financieringsactiviteiten waren de gevolgen van de kredietcrisis beperkt tot een lage rentestand in 2013. De rentetarieven zijn, als gevolg van een ruim monetair beleid, laag gebleven. De kredietcrisis gaf vooral een neerwaartse druk op de rentetarieven voor landen als Duitsland en Nederland, die door de kapitaalmarkt als "veilige haven" worden beschouwd. Eind 2013 heeft de kredietbeoordelaar Standard & Poor's de rating van Nederland verlaagd van de hoogste rating AAA naar AA+. Bij de twee andere toonaangevende kredietbeoordelaars, Fitch en Moody's, heeft Nederland nog wel steeds de hoogste kredietwaardigheidsrating. De afwaardering van Standard & Poor's kan invloed (gaan) hebben op de rente die gemeenten moeten betalen op geldleningen (rentestijging). De afwaardering door Standard & Poor's is tot op heden niet merkbaar van invloed geweest op de rentetarieven.

Wet- en regelgeving SEPA (Single European Payment Area) implementatie De ontwikkelingen in het betalingsverkeer worden in hoofdzaak bepaald door 'Europa'. De migratie naar de “Single European Payment Area” (SEPA) is in de afrondende fase. Doel van de migratie is, voor het

Jaarverslag | 141

betalingsverkeer binnen Europa, standaarden te ontwikkelen. Alle rekeningnummers worden op Europese schaal uniek gemaakt door een uitbreiding van het aantal posities. Dat betekent aanpassing van veel software om de veldlengte voor het banknummer aan te passen. In 2011 is voor betalingen via het financieel systeem Decade overgegaan op betalingen die SEPA-proof zijn. Voor 1 januari 2012 waren alle pinautomaten geschikt voor de EMV-chip die als SEPA-standaard is voorgeschreven. De laatste stap, alle systemen die gebruik maken van een bankrekeningnummer aanpassen, inclusief de aanpassing van achterliggende formulieren, is gezet in 2013. Voor de periode van 1 februari 2014 tot 1 augustus 2014 is een overgangsperiode ingesteld voor de bedrijven die nog niet volledig gemigreerd zijn naar SEPA, in de overgangsperiode worden de oude landelijke standaarden nog geaccepteerd door de banken, na de overgangsperiode wordt volledig overgestapt op de SEPA standaarden. De gemeente Leiden voldoet per 1 februari 2014 aan de SEPA standaarden, met uitzondering van één applicatie. Het is de verwachting dat ruim voor de afloop van de overgansperiode ook deze applicatie zal zijn aangepast aan de SEPA standaarden. De wet HOF De wet Houdbare Overheidsfinanciën (HOF) is in december 2013 aangenomen in de eerste kamer en is per 1 januari 2014 van kracht geworden. De wet vormt de vertaalslag van de normering zoals die door de EUregeringsleiders in het aangepaste Stabiliteits- en Groeipact zijn afgesproken en beoogt aan de gemeenten een inspanningsverplichting op te leggen om te voldoen aan de afgesproken normen voor het EMU-saldo (maximaal tekort van 3% van het BBP). Met de Wet HOF gaat per jaar een macroplafond gelden voor het EMUtekort van alle gemeenten samen. De hoogte van het macroplafond dat met de Wet HOF geldt, wordt jaarlijks op basis van bestuurlijk overleg vastgesteld. Voor gemeenten bedraagt dit plafond in 2014 0,32% van het Bruto Binnenlands Product. Het netto-financieringssaldo van alle gemeenten bij elkaar mag in een jaar niet boven dit plafond uitkomen. Ondankt dat de wet uitgaat van een macronorm, is er per gemeente echter wel een individuele referentie norm vastgesteld. Momenteel is het nog onduidelijk of en zo ja, welk sanctie- of correctiemeganisme wordt ingevoerd, wat in werking kan gaan treden op het moment dat het macroplafond wordt overschreden. Daarnaast is het onduidelijk hoe het toezicht zal worden georganiseerd en waar toezicht op zal worden gehouden. De VNG geeft ten aanzien van individuele referentiewaarde het volgende advies:"het is de bedoeling dat een gemeente in eerste instantie niets doet met de individuele referentiewaarde voor het EMU-tekort. kortom: Let bij het opstellen van de gemeentebegroting niet op de individuele referentiewaarde voor het EMU-saldo." Uit een inventarisatie van CBS blijkt het EMU tekort van de sector gemeenten binnen de norm zal blijven, de wet HOF zal hierdoor op korte en middellange termijn geen tot weinig invloed hoeven hebben op beleid van de gemeente Leiden. Voor de langere termijn is de situatie onduidelijk als gevolg van de onduidelijkheid rondom het sanctie- of correctiemeganisme en het toezicht. Schatkistbankieren In december 2013 heeft de eerste kamer ingestemd met de wijziging van de wet FIDO (financiering decentrale overheden). Artikel 2 van de aangepaste wet FIDO luidt: “Openbare lichamen kunnen uitsluitend ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak leningen aangaan, middelen uitzetten of garanties verlenen. Voor het overige houden zij hun liquide middelen in ’s Rijks schatkist aan”. Vanaf 15 december 2013 is het verplicht schatkistbankieren van kracht en moeten overtollige middelen in de schatkist worden afgestort. De wet maakt het mogelijk dat gemeenten overtollige middelen gaan uitlenen aan andere overheden om daarmee een beter rendement te halen. Tevens is een doelmatigheidsdrempel ingesteld van 0,75% van het begrotingstotaal (tot een begrotingstotaal van € 500 mln., daarboven geldt een percentage van 0,2%). Bevinden de overtollige middelen zich onder de doelmatigheidsdrempel, dan behoeft de gemeente niet te schatkistbankieren. De toets of het drempelbedrag is overschreden vindt plaats op basis van het gemiddelde per kwartaal. De verantwoording hiervan zal plaatsvinden in de paragraaf financiering van de jaarrekening. Gelet op de schuldpositie van de gemeente Leiden, is de verwachting dat de gemeente Leiden niet structureel zal hoeven te schatkistbankieren. Daarnaast staat de gemeente Leiden open voor het lenen van medeoverheden. Ontwikkelingen gemeente Leiden Beleidsvoornemen treasury In de financiële verordening (RV 11.0032) zijn de kaders voor de treasuryfunctie door de raad bepaald. In de nota Treasury, besluitnr. 11.0573, zijn die kaders verder uitgewerkt. Met de ontvangst van de derde tranche van de verkoop van de NUON aandelen in juli 2013 in het vooruitzicht, was het beleid erop gericht om binnen de kasgeldlimiet een schuldpositie aan te houden omdat de

142 | Jaarverslag

rente op de kortlopende middelen in het algemeen lager is dan de rente op langlopende middelen. De financieringsbehoefte van het eerste halfjaar 2013 werd grotendeels afgedekt met de ontvangst van de derde tranche van de verkoop van de NUON aandelen. In het tweede half jaar is het beleid om met kortlopende leningen te blijven financieren, binnen de gestelde normen, verder voortgezet. Kasgeldlimiet De gemiddelde vlottende schuld, over drie maanden gezien, is voor een gemeente gelimiteerd op 8,5% van het begrotingstotaal. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de kasgeldlimiet in 2013 weergegeven: Tabel 1 Omschrijving

Gemiddelde netto vlottende schuld

Kasgeldlimiet

Ruimte (=+) of Overschrijding

eerste kwartaal 2013

43.717

46.111

2.394

tweede kwartaal 2013

67.964

46.111

-21.853

derde kwartaal 2013

28.994

46.111

17.117

vierde kwartaal 2013

18.031

46.111

28.080

Bedragen x € 1.000

In het tweede kwartaal is de kasgeldlimiet overschreden, in het derde en vierde kwartaal wordt de kasgeldlimiet ruim onderschreden. De overschrijding van de kasgeldlimiet in het tweede kwartaal komt voort uit het beleidsvoornemen om in het eerste halfjaar van 2013 de financieringsbehoefte af te dekken met kortlopende financiering, vooruitlopend op de ontvangst van de derde tranche van de verkoop van de NUON aandelen. De overschrijding van de kasgeldlimiet heeft geen gevolgen. De wet FIDO schrijft voor dat de toezichthouder geïnformeerd dient te worden indien de kasgeldlimiet drie opeenvolgende kwartalen wordt overschreden. Renterisiconorm Over de langlopende schuld mogen de jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de renterisiconorm in 2013 weergegeven: Tabel 2 Omschrijving

2012

2013

480.535

542.480

20%

20%

Renterisconorm

96.107

108.496

Bedrag waarover renterisico wordt gelopen (aflossingen)

19.554

32.475

Ruimte onder renterisiconorm

76.553

76.021

Begrotingstotaal Wettelijk percentage


Het bedrag aan langlopende leningen waarover de gemeente Leiden een renterisico liep, bedroeg in 2013 € 32,5 miljoen. Dat bedrag blijft ruimschoots binnen de wettelijke norm (volgens de wet FIDO), zoals blijkt uit bovenstaande tabel. Financiering De ontwikkeling van de leningenportefeuille is in onderstaande tabel gegeven (De stand van de leningenportefeuille is terug te vinden in de toelichting op de balans): Tabel 3 Ontwikkeling leningenportefeuille

Bedrag

Stand per 1 januari 2013

216.862

Nieuwe leningen

0

Reguliere aflossingen

-19.068

Vervroegde aflossingen

-13.408

Jaarverslag | 143

Ontwikkeling leningenportefeuille

Bedrag

Stand per 31 december 2013

184.386


In 2013 zijn geen langlopende geldleningen aangetrokken: - De financieringsbehoefte in het eerste halfjaar is afgedekt met de ontvangst van de derde tranche van de verkoop van de NUON aandelen. - De financieringsbehoefte in het tweede halfjaar gaf geen aanleiding tot het aantrekken van langlopende financiering. - In de begroting 2013 was rekening gehouden met het aantrekken van een langlopende lening van € 20 miljoen. Renteresultaat Binnen de gemeente Leiden worden rentelasten toebedeeld aan de vaste activa middels een omslagrente. Voor 2013 was de omslagrente 3,5%. Het toebedelen van de rentelasten vindt plaats door middel van een interne verrekening. Tegenover de toegerekende rente aan de vaste activa staan de rentelasten van de financieringsmiddelen. De financieringsmiddelen kunnen onderverdeeld worden in eigen- en vreemd vermogen. Voor het eigen vermogen betreft dit de rente op de reserves en de voorzieningen, ook wel de bespaarde rente genoemd. Voor het vreemde vermogen betreft dit werkelijk betaalde rente op de opgenomen geldleningen. Het resultaat dat ontstaat door het verschil tussen de doorberekende rente aan de vaste activa en de rente op de financieringsmiddelen, wordt verantwoord op het product geldleningen. De rentebaten op de eigen financieringsmiddelen (de bespaarde rente), worden verantwoord op het product beleggingen. Op een aantal reserves wordt de rente daadwerkelijk bijgeschreven. Op de rentegerelateerde stortingen kan een resultaat ontstaan indien stortingen niet geraamd zijn. Het renteresultaat bestaat uit het resultaat op het product geldleningen, het product beleggingen en de rentegerelateerde stortingen en kan als volgt uiteengezet worden (in de toelichting op de programmarekening is dit resultaat tevens benoemd): Tabel 4 Onderdeel Geldleningen Beleggingen Totaal renteresultaat

Resultaat 2013 222 0 222


Op het product geldleningen is een resultaat ontstaan van € 222.000. Dit resultaat is hoofdzakelijk veroorzaakt door: ■ In begroting 2013 is rekening gehouden met de rentelasten op een nieuw aan te trekken geldlening met een hoofdsom van € 20 mln. Bij de laatste rapportage is ervan uitgegaan dat deze lening in november 2013 aangetrokken zou worden. Uiteindelijk was het niet nodig de lening in 2013 aan te trekken, waardoor er een financieel voordeel is ontstaan op de rentelasten. ■ In de begroting is een bedrag opgenomen aan rentelasten op aan te trekken kortlopende financiering. Gezien de lage rentestand en de beperkte behoefte aan kortlopende financiering in het tweede halfjaar van 2013, is er op de deze rentelasten een financieel voordeel ontstaan. In de eerste en tweede bestuursrapportage 2013 is en nadeel gemeld op Beleggingen van € 650.000,-, de begroting is hierop aangepast. Het nadeel is ontstaan als gevolg van de gewijzigde omvang van de reserves en voorzieningen, wat van invloed is geweest op de gerealiseerde bespaarde rente. In de bestuursrapportages 2013 is een voordeel gemeld op Geldleningen van € 3.000.000,-, de begroting is hierop aangepast. Het voordeel is veroorzaak daar diverse ontwikkelingen, onder andere door een lagere vergoeding aan bespaarde rente (dit leverde een nadeel op bij Beleggingen), hogere toerekening van rente aan investeringen en een renteontvangst van de belastingdienst over een suppletie teruggave.

144 | Jaarverslag

Schatkistbankieren De wet FIDO schrijft voor dat de het gemiddelde saldo aan liquide middelen per kwartaal het drempelbedrag niet mag overstijgen. Aangezien het verplicht schatkistbankieren is ingegaan per 15 december 2013 is er voor 2013 een overgangsregeling vastgesteld. De overgangsregeling geeft aan dat het gemiddelde saldo over de maand december 2013 het drempelbedrag niet mag overstijgen, waarbij de eerste 15 dagen van december 2013 meetellen als 0. Dit levert voor de gemeente Leiden het volgende gemiddelde saldo op: Gemiddeld banksaldo december 2013: € 7,4 mln negatief Drempelbedrag: € 3,8 mln positief De gemeente Leiden heeft hiermee voldaan aan de vereisten die de wet FIDO stelt aan het verplicht schatkistbankieren. Overig Liquiditeitsbegroting en -prognose Overeenkomstig de nota Treasury moet de gemeente beschikken over een liquiditeitsplanning voor het komende jaar en voor de komende 10 jaar. De liquiditeitsplanning is actueel en wordt periodiek bijgewerkt. Complexe financiële producten De gemeente Leiden maakt geen gebruik van complexe financiële producten zoals derivaten. Uitzettingen Leiden kende in 2013 geen uitzettingen in de vorm van beleggingen en verstrekte geldleningen in het kader van de treasuryfunctie. Met de implementatie van het wettelijk verplicht schatkistbankieren zijn deze uitzettingen niet meer toegestaan. Leiden kent wel enkele deelnemingen en leningen aan woningbouwcorporaties en derden uit hoofde van de publieke taak. Risico's op deze kapitaalverstrekkingen zijn aanwezig maar gering. Relatiebeheer Met de BNG en de ING wordt periodiek contact onderhouden. Met een aantal tussenpersonen, die voldoen aan de criteria van de Nederlandse Bank, is er periodiek telefonisch contact. Aansluitend ontvangt de gemeente via de e-mail regelmatig informatie over tarieven. Geldstromenbeheer De betalingen van de gemeente worden zo veel mogelijk via de BNG geleid omdat door de BNG de kortlopende financieringsbehoefte voor de gemeente Leiden wordt afgedekt. Met de BNG is daartoe een ruime kredietfaciliteit van € 75 miljoen overeengekomen. Via de ING worden een aantal bulk-mutaties, zoals bijvoorbeeld parkeervergunningen en parkeergelden, afgehandeld. De betalingen uit hoofde van de gemeenteheffingen lopen via de bank van de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking GouweRijnland die de opbrengsten vervolgens periodiek afstort naar de gemeente. Saldobeheer Het saldobeheer wordt dagelijks uitgevoerd op de bankrekeningen bij de BNG, de bankrekeningen bij de ING en de rekening courant bij de Schatkist. Het saldo op de ING rekeningen wordt dagelijks afgeroomd/aangevuld tot nul respectievelijk ten gunste/ten laste van de BNG hoofdrekening. De rekeningen van de BNG wordt afgeroomd/aangevuld tot nul respectievelijk ten gunste/ten laste van de schatkist met in achtneming van het drempelbedrag en voor zover het saldo op de rekening courant toereikend is. Administratieve organisatie In overeenstemming met de kaders van de nota Treasury is de administratieve organisatie ten aanzien van de treasury vastgelegd. Informatievoorziening Via de aanbieding van de financieringsparagraaf bij de jaarrekening respectievelijk de begroting wordt halfjaarlijks gerapporteerd in aansluiting op de planning- en control cyclus. Treasury en duurzaamheid Leden van de commissie Werk en Financiën hebben in 2013 vragen gesteld over de mogelijkheden om als gemeente bij de financieringsfunctie over te stappen naar banken die hoger scoren op de Eerlijke Bankwijzer voor een duurzaam (investerings)beleid. De portefeuillehouder heeft de commissie hierover per brief geïnformeerd. De gemeente Leiden werkt alleen bij het reguliere betalingsverkeer en het aangaan van leningen met banken samen. Ongeveer 95% van het betalingsverkeer loopt via de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG).

Jaarverslag | 145

Doordat de BNG alleen samenwerkt met Nederlandse instellingen met een publiek belang (overheid, zorg, onderwijs) voldoet deze bank per definitie aan een groot deel van de duurzaamheidscriteria uit de Eerlijke Bankwijzer. Daarnaast heeft de gemeenteraad in 2011 de afweging van het college in het beleidskader Treasury onderschreven dat risicobeperking en prijs prevaleren boven duurzaamheidscriteria. Met het voorstel om de huidige lijn te handhaven is de discussie afgerond

3.4.2 Grondbeleid Algemeen Grondbeleid is in zowel juridisch als financieel opzicht instrumenteel van aard en is ondersteunend aan de doelstellingen die de gemeente heeft gesteld met betrekking tot de sectoraal gerichte beleidsvelden zoals Ruimtelijke ontwikkeling en Volkshuisvesting, Werkgelegenheid, Verkeer en Vervoer, Groen en Maatschappelijke ontwikkeling. Het grondbeleid is er dus op is gericht het sectorale beleid te ondersteunen en tot realisatie te brengen binnen een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van maatschappelijke middelen. Gemeentelijk grondbeleid faciliteert ook de (ruimtelijke) ambities en doelstellingen van marktpartijen, investeerders en particulieren. Programma Ruimtelijke Investeringen Leiden De rapporteringsystematiek voor grondzaken en ruimtelijke investeringen is het Programma Ruimtelijke Investeringen Leiden (PRIL). In het PRIL zijn de projecten aangegeven die binnen de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente in ontwikkeling en uitvoering zijn. De rapportage staat garant voor transparantie en overzichtelijkheid van de inzet van de gemeentelijke gelden voor de ruimtelijke projecten. Het PRIL wordt als separate rapportage en als bredere toelichting op de jaarstukken aangeboden aan de gemeenteraad van Leiden. Dit biedt het gemeentebestuur van Leiden de mogelijkheid van centrale sturing en transparante keuzes voor inzet van beschikbare middelen. Grondbeleid gemeente Leiden De laatste nota grondbeleid van Leiden dateert uit 2005. Sindsdien is de wereld van het gronden vastgoedzaken en de marktomstandigheden drastisch veranderd. De nota Grondbeleid uit 2005, met als centraal leid(s)motief actief grondbeleid, wordt daarom geactualiseerd. Er zal daarin een heroverweging plaatsvinden met betrekking tot de risicobereidheid van de gemeente in ruimelijke investeringen, de prioritering van initiatieven en projecten en de vorm en inhoud van de gemeentelijke (regie)rol bij ruimtelijke investeringen. De verwachting is dat medio 2014 een actuele nota grondbeleid aan de raad ter vaststelling wordt aangeboden. Grond is en blijft in Nederland een kapitaalsintensief schaarste product. De huidige marktsituatie in het vastgoed is bijzonder te noemen. De verschillende spelers in de markt zijn opzoek naar een nieuwe rol en een nieuwe onderlinge verhouding. In Nederland tekenen zich grote regionale verschillen af en er is een (te) groot aanbod aan gronden, bouwlocaties en projecten en in sommige landsdelen zullen deze locaties niet meer in de huidige opzet tot ontwikkeling komen. In de Leidse regio is slechts sprake geweest van een tijdelijke vraaguitval. Het begin van herstel in sommige (vastgoed)segmenten is eind 2013 begin 2014 goed zichtbaar. De verwachting voor de toekomst is wel dat de match tussen vraag en aanbod binnen andere en meer innovatieve samenwerkings- en contractvormen tussen gemeente en markt tot stand zal komen. De sleutel tot succes ligt daarbij in handen van de toekomstige gebruikers, eigenaren en exploitanten (gebruikerswaarde). Diverse ontwikkelingen zijn van invloed op het opnieuw goed en evenwichtig functioneren van de vastgoedmarkt. De beperkingen rond het verstrekken van hypotheken aan particulieren en vastgoedfinancieringen aan ontwikkelaars en bouwers ten gevolge van het hogere risicoprofiel, is een belangrijke ontwikkeling die langzaam maar zeker leidt tot een nieuw evenwicht in de markt. Daarnaast spelen de demografische effecten een rol die leiden tot een bijstelling van de vermeende klassieke verhouding tussen vraag en aanbod en de daarop gebaseerde (woon)producten. Het Nieuwe Werken stelt andere eisen aan de werkomgeving en daarmee aan de hoeveelheid kantoren. Tot slot komt de Nederlandse economie uit een lange periode van ‘nulgroei’ met de daarbij behorende kansen die zich gaan voordoen bij het herstel van de economie in de sterke regio’s waaronder Leiden. De omvang en type partijen die actief zijn in de vastgoedmarkt zijn in de afgelopen jaren sterk veranderd. Grote ontwikkelende vastgoedpartijen en vastgoedfinanciers zijn grotendeels verdwenen of zijn deels of zelfs geheel in overheidshanden terecht gekomen. Projecten worden meer ‘op maat vraaggericht’ ontwikkeld en zijn kleiner en meer organisch van aard waardoor ook kleinere (ontwikkelende) bouwers interessante partners voorde gemeente zijn gebleken. Particulieren, beleggers en exploitanten zijn bepalend voor de toekomst

146 | Jaarverslag

waarbij collectieve initiatieven van ondernemers en particulieren een nieuwe werkvorm aan het worden zijn. De woonconsument en de eindgebruiker bepalen de toekomstwaarde van het vastgoed en zijn aan zet. Gronduitgifteprijzen De grondprijzen zijn evenals voorgaande jaren vastgelegd in de Notitie Grondprijzen 2014, vastgesteld door het college van B en W op 7 januari 2014. Actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie Projecten in uitvoering - Bouwgronden In Exploitatie (BIE) Tabel 1 Resultaten BIE op netto contante waarde (NCW) 1-1-2014 in vergelijking met 1-1-2013

Project

NCW 2013

NCW 2013 per 1-1-2014

NCW 2014

8

Trekvaartplein

€ -6.271.526

€ -6.491.029

€ -6.275.933

13

A4/W4

€ 757.397

€ 783.906

€ 774.858

18

Nieuw Leyden

€ 485.948

€ 502.956

€ 72.306

19

Groenoordhallenterrein en van Voorthuijsenlocatie

€ 2.046.937

€ 2.118.580

€ 1.110.774

22

Haagwegkwartier - deelplan Islamitisch centrum

€ -

€ -

€ -779.826

23

De Nobel - grondexploitatie

€ -1.259.658

€ -1.303.746

€ -1.259.625

28

Dieperhout - ROC-locatie

€ -327.841

€ -339.315

€ -111.578

30

Lorentzschool

€ -516.155

€ -534.220

€ -599.510

37

Oppenheimstraat fase 2

€ 133.192

€ 137.854

€ 147.214

39

Het Gebouw (Brede School Leiden Noord; BSLN)

€ 106.162

€ 109.878

€ 9.260

73

Aalmarkt

€ -12.692.203

€ -13.136.430

€ -19.783.856

€ -17.537.747

€ -18.151.568

€ -26.695.916

€ 21.067.383

€ 21.804.741

€ 28.810.328

Totaal

Benodigde voorziening negatieve grondexploitaties

De BIE (Bouwgronden In Exploitatie) ofwel de ‘projecten met een uitvoeringsbesluit’ tonen in totaliteit een tekort van ruim € 26,7 mln. op netto contante waarde (NCW) per 1 januari 2014. Per 31-12-2013 is de benodigde voorziening voor projecten in uitvoering met een tekort € 28,8 mln. tegen bijna € 21,1 mln. in de jaarrekening 2012. De benodigde voorziening is dus met circa € 7,7 mln. toegenomen. Dit is inclusief een rentecompensatie van circa € 0,8 mln. die inherent is aan de gehanteerde NCW-systematiek. De overige toename van ca. € 7 mln. wordt enerzijds veroorzaakt doordat het resultaat van enkele projecten is verslechterd (m.n. de Aalmarkt, inzichten 2014), en anderzijds door het in uitvoering nemen van Haagwegkwartier – deelplan Islamitisch Centrum; hier bedraagt het tekort bijna 0,8 mln. op NCW. Ook de Oppenheimstraat fase 2 is in 2013 in uitvoering genomen, maar op deze grondexploitatie zit geen tekort. Er zijn ook enkele grondexploitaties licht verbeterd (Trekvaartplein en Dieperhout – ROC-locatie). De extra benodigde voorziening leidt tot een onttrekking aan de Vereveningsreserve Grondexploitaties. Voor de BIE’s met een negatief exploitatieresultaat wordt een voorziening getroffen waarmee het becijferde tekort wordt afgedekt, waarmee het eindresultaat voor de betreffende projecten nihil is. Het feitelijk verwachte eindresultaat van de BIE’s wordt derhalve veroorzaakt door de projecten met een positief eindresultaat. In onderstaande tabel is de verwachte opbrengstpotentie weergegeven van de grondexploitatieprojecten in uitvoering die per 1-1-2014 nog een positief exploitatieresultaat kennen. In totaal gaat het om 5 grondexploitaties met een verwacht positief resultaat van ruim € 2 mln. op NCW. Tabel 2 Balanswaarden (boekwaarden) en verwacht exploitatieresultaat BIE's met positief exploitatieresultaat

Project

Balanswaarde per 31-12-2013

Nog te maken kosten

Nog te verwachten opbrengsten

Verwacht resultaat op EW

Verwacht resultaat op NCW

13

A4/W4

€ 719.973

€ 1.878.936

€ 3.428.956

€ 830.047

€ 774.858

18

Nieuw Leyden

€ 464.366

€ 196.912

€ 736.115

€ 74.836

€ 72.306

Jaarverslag | 147

Project

19

Groenoordhallen e.o.

37


39

Het Gebouw (BSLN)

Totaal


Nog te maken kosten

Nog te verwachten opbrengsten

Verwacht resultaat op EW

Verwacht resultaat op NCW

€ 4.779.913

€ 2.333.017

€ 8.422.998

€ 1.310.057

€ 1.110.774

€ -

€ 323.419

€ 481.119

€ 157.700

€ 147.214

€ -2.432.546

€ 2.734.515

€ 311.553

€ 9.584

€ 9.260

€ 3.531.705

€ 7.466.799

€ 13.380.741

€ 2.114.412

Bij PRIL 2014 worden geen projecten afgesloten. Om een goede vergelijking te kunnen maken in de resultaten zoals gepresenteerd in de jaarrekening 2012 en nu, is in onderstaande tabel een vergelijking gemaakt van boekwaarde en resultaat op eindwaarde (EW). Tevens is de verwachte einddatum weergegeven. Tabel 3 Boekwaarden en resultaten op eindwaarde (EW) BIE PRIL 2014 in vergelijking met PRIL 2013

Project

boekwaarde 31/12/2012

EW PRIL 2013

verwachte einddatum


EW PRIL 2014

verwachte einddatum

8

Trekvaartplein

13

A4/W4

18

Nieuw Leyden

verschil

€ 1.248.894

€ -7.449.307

2017

€ 2.045.778

€ -6.958.895

2016

€ 490.412

€ 643.724

€ 839.739

2015

€ 719.973

€ 830.047

2015

€ -9.692

€ -654.816

€ 502.956

2013

€ 464.366

€ 74.836

2014

€ -428.120

19

Groenoordhallenterrein € 4.474.427 en van Voorthuijsenlocatie

€ 2.269.476

2015

€ 4.779.913

€ 1.365.553

2019

€ -903.923

22

Haagwegkwartier - deelplan Islamitisch centrum

€ -89.029

€ -864.689

2016

€ -864.689

23

De Nobel grondexploitatie

€ 2.093

€ -1.349.376

2014

€ 697.694

€ -1.303.712

2014

€ 45.664

28

Dieperhout - ROClocatie

€ 4.612.575

€ -376.241

2016

€ 4.961.677

€ -132.532

2018

€ 243.709

30

Lorentzschool

€ 2.190.692

€ -572.270

2015

€ 2.289.733

€ -664.751

2016

€ -92.481

37


€ -

€ 142.679

2014

€ -

€ 157.700

2015

€ 15.021

39

Het Gebouw (vml. Brede School Leiden Noord)

€ -3.170.994

€ 109.878

2013

€ -2.432.546

€ 9.584

2014

€ -100.294

73

Aalmarkt

€ 17.438.541

€ -14.565.968

2016

€ 18.936.976

€ -22.704.569

2017

€ -8.138.601

Belangrijke constatering is de forse verslechtering in het resultaat van de Aalmarkt als gevolg van een dito afslag op de grondwaarde (dit is zeer recent bekend geworden, inzichten 2014). Een andere belangrijke constatering is dat een groot aantal projecten vertraging oploopt (8 projecten) en dat dit in de meeste gevallen gepaard gaat met een slechter resultaat op eindwaarde (6 projecten). Voor een gedetailleerde analyse van de verschillen wordt verwezen naar de rapportage PRIL 2014 – Grondexploitaties. Projecten na kaderbesluit - Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG) Tabel 4 Boekwaarden NIEGG PRIL 2014 in vergelijking met PRIL 2013

Project



Boekwaarde 31/12/2013 per m2

19

Groenoordhallen - bedrijventerrein en Groenoord-Noord

€ 1.862.675

€ 2.029.274

€ 79

22

Haagwegkwartier (m.u.v. deelplan Islamitisch C.)

€ 56.507

€ 459.789

€8

28

Dieperhout - Agneslocatie

€ 158.637

€ 729.671

€ 44

45

Stationsgebied (STEO)

€ 601.076

€ 1.792.300

€ 19

148 | Jaarverslag

Het gaat om de projecten Groenoordhallen (deelplannen bedrijventerrein en Groenoord-Noord), Haagwegkwartier (met uitzondering van deelplan islamitisch centrum), Dieperhout–deelplan Agneslocatie en Stationsgebied met uitzondering van het deelplan Morssingelblok. Al deze NIEGG's hadden ook in de jaarrekening 2012 al een kaderbesluit. In 2013 is er hard gewerkt om deelplan Rijnsburgerblok van de NIEGG Stationsgebied, in uitvoering te brengen. De toename van de boekwaarde is voornamelijk het gevolg van plankosten. Het uitvoeringsbesluit is eerste kwartaal 2014 genomen. Voor Dieperhout is er een aanbesteding geweest die heeft geleid tot een gunning. Ook dit (deel)project gaat in 2014 in uitvoering (besluit eveneens eerste kwartaal 2014 genomen). Voor Haagwegkwartier wordt enerzijds gezocht naar mogelijkheden om het plan toch tot uitvoering te brengen (Noordelijke sportvelden) alsook wordt gewerkt aan een tijdelijke exploitatie van de ROC-gebouwen, in afwachting van herontwikkeling (gepland vanaf ca. 2020). Bij het project Groenoordhallen is gekeken wat de deelgebieden voor opbrengst zouden kunnen genereren (13 woningen aan de Gabriël Metzusstraat en overig grondbezit gemeente) alsook wat voor investeringen nog gedaan moeten worden om deze gronden te kunnen verkopen (raming IB), nu de integrale ontwikkeling van het deelplan bedrijven van de baan is. Projecten voor kaderbesluit Voor kaderbesluit is er alleen nog het project Stationsgebied-deelplan Morssingelblok. Voor dit deelplan wordt pas een kaderbesluit voorbereid op het moment dat er zicht is op een haalbare propositie. Een onderbouwing van de geraamde winstneming Winst is het positieve resultaat dat vrijkomt bij het afsluiten van de grondexploitatie, dus als de investeringen en opbrengsten zijn uitgevoerd en de winst daadwerkelijk is gerealiseerd. Deze valt vrij in de Vereveningsreserve (Nota Vermogensbeheer Grondzaken, RB 05.0052). Bij raadsbesluit RB 08.0027 zijn kaders vastgesteld waarbinnen tussentijdse winstneming mogelijk is. In 2013 is er geen (tussentijdse) winst genomen. De beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondexploitatie In de Nota Vermogensbeheer Grondzaken (RB 05.0052/RB06.0122/) wordt beschreven hoe het vermogensbeheer is ingericht in aansluiting op de ruimtelijke en stedenbouwkundige projecten. Bij het PRIL 2008 zijn risicoreserves ingesteld en bij PRIL 2012 is hierin nog een verandering doorgevoerd om doel en werking van de reserves te verbeteren. De bestemmingsreserves met betrekking tot beheersen van risico’s in de jaarrekening 2013 zijn: ■ de bestemmingsreserve risico’s projecten met uitvoeringsbesluit ■ de bestemmingsreserve risico’s bijzondere projecten In paragraaf 3.4.7 Weerstandsvermogen en risicobeheersting wordt ook ingegaan op het weerstandsvermogen van grondzaken (PRIL).

3.4.3 Lokale heffingen 1. Inleiding In deze paragraaf wordt ingegaan op de opbrengsten en het beleid ten aanzien van de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen in 2013. Eerst zullen de heffingen worden behandeld die deel uitmaken van de woonlasten, te weten de onroerende-zaakbelastingen, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. Daarbij wordt een overzicht gegeven van de lokale lastendruk. Vervolgens wordt ingegaan op de toeristenbelasting, de precariobelasting, de parkeerbelasting, rechten en het kwijtscheldingsbeleid. In 2013 is de gehele uitvoering van de onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing, rioolheffing, precariobelasting en toeristenbelasting gedaan door de Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR).

Jaarverslag | 149

Geraamde en werkelijke belastingopbrengsten 2013

Werkelijk 2012

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

OZB-eigenaren

32.245

33.255

34.384

1.129

OZB-gebruikers

11.133

11.646

12.134

488

Rioolheffing

5.502

5.656

5.773

117

Afvalstoffenheffing

9.450

10.039

10.171

132

559

380

402

22

7.878

7.951

8.094

143

66.767

68.927

70.958

2.032

1.385

-171

Toeristenbelasting Precariobelasting Totaal Kwijtschelding

-1.152

1.214

Bedragen x € 1.000 2. Heffingen die deel uitmaken van de woonlasten 2.1. Onroerende-zaakbelastingen (OZB) Onroerende-zaakbelastingen worden op grond van de verordening op de heffing en invordering van onroerende-zaakbelastingen 2013 geheven van gebruikers van niet-woningen en van eigenaren van woningen en niet-woningen binnen de gemeente Leiden. Belastingplichtig is de gebruiker/eigenaar op 1 januari van enig jaar. Grondslag voor de heffing 2013 is de waarde van de onroerende zaak naar de prijspeildatum van 1 januari 2012. Deze waarde wordt vastgesteld middels een WOZ-beschikking. Met de heffing van OZB worden algemene inkomsten verkregen. De OZB-tarieven in Leiden zijn hoger dan gemiddeld. De kosten van het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval en de rioleringskosten worden gedeeltelijk bestreden uit de OZB-opbrengsten. De OZB niet-woningen (exclusief areaalontwikkelingen) is ten opzichte van 2012 verhoogd met de index van 1,59%. In het kader van de vergroening (het principe ‘de vervuiler betaalt’) is de opbrengst OZB woningen niet geïndexeerd en heeft daartegenover een extra verhoging van de afvalstoffenheffing plaatsgevonden. De opbrengsten OZB zijn in totaal € 1.617.000 hoger dan begroot. Het voordelige saldo op zowel de OZBeigenaren als OZB-gebruikers komt doordat aanslagen over oude, nog openstaande jaren zijn opgelegd. Verdere oorzaken zijn meevallers in de waardeontwikkelingen en areaalontwikkelingen bij niet-woningen. 2.2. Rioolheffing Op grond van de verordening op de heffing en invordering van rioolheffing 2013 wordt de rioolheffing bij woningen geheven naar huishoudengrootte (met drie verschillende tarieven, namelijk een éénpersoons-, een tweepersoons- en een drie-of meerpersoonstarief) en bij niet-woningen naar waterverbruik met een vast bedrag voor gebruik van maximaal 250 m3. Met de heffing worden de kosten van het riool deels gedekt (57%). De geraamde opbrengst 2013 was ten opzichte van die van 2012 met 1,59% trendmatig verhoogd. De opbrengst rioolheffing is in totaal € 5.773.000 en daarmee € 117.000 hoger dan geraamd. 2.3. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt geheven op grond van de verordening op de heffing en invordering van afvalstoffenheffing 2013, naar de grondslag huishoudenomvang. Er worden drie verschillende tarieven gehanteerd, namelijk een éénpersoons-, een tweepersoons- en een drie-of meerpersoonstarief. De tarieven 2013 zijn ten opzichte van die van 2012 verhoogd met 6,3%. Deze verhoging bestaat uit de trendverhoging, een extra verhoging die samenhangt met het gemis aan opbrengsten in verband met het

150 | Jaarverslag

‘bevriezen’ van het OZB-tarief voor eigenaren van woningen en met extra kosten afvalverwerking en hogere kwijtschelding. Met de heffing worden de kosten van ophalen en verwerken van huishoudelijk afval deels gedekt (60%). De opbrengst afvalstoffenheffing was in totaal € 10.171.000 en daarmee € 132.000 hoger dan begroot. 2.4. Aanduiding van de lokale lastendruk Onderstaand is de lokale lastendruk in de jaren 2012 en 2013 aangegeven. De lasten zijn weergegeven voor een huurwoning en een koopwoning en onderscheiden in de verschillende huishoudengrootten waarvoor Leiden verschillende tarieven kent. Het betreft de tarieven voor eenpersoonshuishoudens (1PH); voor tweepersoonshuishoudens (2PH) en voor drie- of meerpersoonshuishoudens (MPH). Bij een huurwoning bestaan de lasten uit rioolheffing (RIO) en afvalstoffenheffing (ASH). Bij een koopwoning bestaan de lasten uit de genoemde gebruikerslasten en de door eigenaren verschuldigde onroerendezaakbelastingen (OZB). Uitgangspunten zijn een woning met een gemiddelde WOZ-waarde en de door een huishouden verschuldigde afvalstoffenheffing en rioolheffing. De gemiddelde WOZ-waarde van een woning in Leiden was voor het belastingjaar 2013 circa € 222.000 (herleid uit Coelo, Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2013). Woningsoort

Belastingsoort

2012 1PH

2013 1PH

2012 2PH

2013 2PH

2012 MPH

2013 MPH

Huurwoning

OZB

-

-

-

-

-

-

RIO

63

64

90

92

117

120

ASH

131

139

188

200

245

261

totaal

194

203

278

292

362

381

Koopwoning

OZB

374

371

374

371

374

371

RIO

63

64

90

92

117

120

ASH

131

139

188

200

245

261

totaal

568

574

652

663

736

752

3. Heffingen die geen deel uitmaken van de woonlasten 3.1. Toeristenbelasting Toeristenbelasting wordt op grond van de verordening op de heffing en invordering van toeristenbelasting 2010 geheven ter zake van overnachtingen in hotels, pensions of andere vakantieonderkomens binnen de gemeente Leiden door niet-ingezetenen. De belasting wordt geheven van degene die de gelegenheid tot overnachting biedt (de hotelier, pensionhouder, e.d.), deze mag de belasting doorberekenen aan degene die overnacht. Op verzoek van de belastingplichtigen wordt de toeristenbelasting niet jaarlijks verhoogd in verband met de door hen te maken aanpassingen. Aanpassing geschiedt in beginsel eens in de drie jaar. De definitieve aanslagen 2013 worden achteraf, als het totaal aantal overnachtingen vaststaat, opgelegd. Naar verwachting zal de opbrengst € 22.000 hoger uitvallen dan begroot. Dit heeft te maken met het feit dat aanslagen over oude, nog openstaande, jaren zijn opgelegd. 3.2. Precariobelasting Precariobelasting wordt op grond van de verordening op de heffing en invordering van precariobelasting 2013, geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. De belasting is verschuldigd door degene die de voorwerpen daar heeft of ten behoeve van wie ze daar zijn.

Jaarverslag | 151

Met de heffing van precariobelasting worden algemene inkomsten verkregen. De tarieven zijn in 2013 trendmatig verhoogd (verhoging van 1,59%). De naar verwachting te realiseren opbrengst precariobelasting is € 8.094.000 en daarmee € 143.000 hoger dan de begrote opbrengst. 3.3. Parkeerbelastingen Parkeerbelastingen worden op grond van de verordening op de heffing en invordering van parkeerbelastingen 2013 geheven ter zake van het parkeren van een voertuig op een aangewezen plaats en tijdstip of ter zake van verleende parkeervergunningen. Met de heffing van parkeerbelastingen worden algemene inkomsten verkregen. 3.4. Rechten Op grond van verschillende verordeningen worden rechten geheven ter bestrijding van de kosten van gebruik van gemeentevoorzieningen en diensten. Voorbeelden hiervan zijn leges voor vergunningen en andere producten, binnenhavengeld en markten staangelden. 4. Kwijtscheldingsbeleid In Leiden komen in beginsel de volgende heffingen in aanmerking voor kwijtschelding: ■ ■ ■ ■

onroerende-zaakbelastingen; rioolheffing; afvalstoffenheffing; precariobelasting ter zake van woonboten als de aanslag wordt opgelegd aan een belastingplichtige die de woonboot als permanente woning gebruikt; ■ binnenhavengeld ter zake van woonboten als de belastingplichtige de woonboot als permanente woning gebruikt. De mogelijkheden tot kwijtschelding zijn wettelijk geregeld. Het is gemeenten niet toegestaan een ruimer kwijtscheldingsbeleid te hanteren. Wel is toegestaan om in het geheel geen dan wel gedeeltelijk kwijtschelding te verlenen. Kwijtschelding kan worden verleend als een belastingplichtige de aanslag slechts met buitengewoon bezwaar kan voldoen. Om te beoordelen of iemand in aanmerking komt voor kwijtschelding wordt gekeken naar de hoogte van zijn vermogen en naar zijn betalingscapaciteit. Is er voldoende vermogen dan wordt geen kwijtschelding verleend. De betalingscapaciteit wordt berekend door het netto besteedbaar inkomen (het inkomen na (gedeeltelijke) aftrek van m.n. huur en ziektekosten) te verminderen met de genormeerde kosten van bestaan. Deze genormeerde kosten van bestaan betreffen een percentage van de uitkering die de belastingschuldige naar de normen van de bijstandsregelgeving zou kunnen krijgen. Wettelijk is geregeld dat 90% van de genormeerde kosten als kosten van bestaan worden aangemerkt. Het is echter toegestaan om dit percentage te verhogen tot 100%. Leiden kent in het kader van het kwijtscheldingsbeleid die 100%-norm zodat hierin voor het ruimst mogelijke kwijtscheldingsbeleid is gekozen. Is de vastgestelde betalingscapaciteit positief, dan moet 80% daarvan worden aangewend voor de betaling van de belastingschuld. Is er geen betalingscapaciteit en geen vermogen dan wordt het aanslagbedrag kwijtgescholden. Ook gedeeltelijke kwijtscheldingen komen voor, namelijk indien het vermogen en/of 80% van de betalingscapaciteit er wel toe leiden dat iets kan worden betaald maar dat het niet toereikend is om de volledige belastingschuld te voldoen. De kwijtscheldingen in 2013 zijn op basis van dit beleid verleend. Uiteindelijk zal naar verwachting over 2013 € 171.000 meer dan het geraamde bedrag worden kwijtgescholden.

152 | Jaarverslag

3.4.4 Bedrijfsvoering De gemeente streeft een efficiënte, doelmatige en kwalitatief hoogwaardige bedrijfsvoering na. Daarmee faciliteren we de realisatie van de beleidsdoelstellingen in de verschillende programma’s. We onderscheiden de volgende beleidsterreinen: ■ ■ ■ ■ ■

Planning & Control Financiën HRM Organisatieontwikkeling en informatievoorziening Huisvesting en facilitaire zaken

Planning en control Sturing en beheersing van de interne organisatie Doorontwikkeling programmabegroting en andere P&C-instrumenten In 2013 wilden we het programmaplan binnen de begroting verder verbeteren. Er heeft een scan plaatsgevonden op de formulering van prestaties en op de projecten in de begroting. Gecheckt is of de projecten uit de ruimtelijke investeringsagenda terugkwamen in de begroting. Ook is er vanuit het PRIL aansluiting met de begroting aangebracht, door de projecten van het PRIL expliciet op te nemen met een verwijzing naar de diverse prestaties in de begrotingsprogramma’s. Verbijzonderde interne controle getrouwheid en rechtmatigheid Bij de jaarrekening 2012 hebben we conform de doelstelling voor het eerst een “in control”-statement per directie uitgebracht. Dit zullen we ook bij de jaarrekening 2013 doen. Het ‘in control’-proces staat stevig op de rails. We voeren systematisch interne controles uit en de afdelingen zijn daar inmiddels ook goed bekend mee. De mate van opvolging van aanbevelingen in 2013 levert geen eenduidig beeld op. Er zijn processen waar dit voortvarend ter hand is genomen, maar er zijn ook processen waar dit minder het geval is geweest. Wel zien we dat in de meeste gevallen adequate verbeteracties onderhanden zijn. De resultaten daarvan zullen echter nog de nodige tijd vergen. In de interne managementletter is over deze onderwerpen uitvoerig verslag gedaan. Periodieke doorlichtingonderzoeken In 2013 heeft de auditpool alle voorgenomen interne doelmatigheid- en doeltreffendheidonderzoeken uitgevoerd. Dit betroffen onderzoeken naar de afhandeling van meldingen in de openbare ruimte, de terugvordering van uitkeringen, handhaving parkeren en een navolgingsonderzoek van de audits uit 2009. De bestuurlijke afhandeling van deze rapporten vindt plaats begin 2014. Eind 2013 heeft het college het onderzoeksplan voor 2014 vastgesteld. In 2013 zijn daarnaast stappen gezet in verdere regionalisering van de auditpool. Daardoor zullen in 2014 onderzoekers uit Zoeterwoude en Leiderdorp deelnemen aan de auditpool. Enkele Leidse onderzoekers gaan deelnemen aan onderzoeken in Leiderdorp en Zoeterwoude en enkele onderzoekers uit de regio werken mee aan audits in Leiden. Horizontaal toezicht Belastingdienst Op 5 oktober 2012 heeft Leiden samen met de Belastingdienst een Convenant Horizontaal Toezicht getekend. In 2013 is verdere voortgang geboekt bij de verbeterde fiscale labeling van rekeningnummers in de financiële administratie. Ook is de fiscale kennis bij onze medewerkers vergroot. Verder is in 2013 een integrale fiscale controle uitgevoerd op verkoopfacturen 2011 en 2012, omdat hier de grootste BTW risico’s liggen. Hierbij zijn diverse verbeterpunten geconstateerd. Ook is in 2013 gestart met het beter borgen van de BTW binnen het huidige subsidieproces. Ten aanzien van loonheffingen is in 2013 de begeleiding en invoering van de werkkostenregeling een prioriteit geweest, die binnen Leiden per 1 januari 2014 is ingevoerd.

Jaarverslag | 153

Juridische kwaliteitszorg In 2013 is, aandacht besteed aan het up-to-date brengen en houden van het juridisch kader. De uitvoeringspraktijk maakte een aantal aanpassingen in de mandaatregeling en het mandaatregister nodig, ter beheersing van juridische risico’s naar derden. Daarbij is nauw samengewerkt met Servicepunt71. Verder werd een start gemaakt met aanpassing van het Organisatiebesluit, in verband met de beoogde organisatieverandering. Ook is een start gemaakt met de opstelling van een afzonderlijke budgethouderregeling – tot nu toe opgenomen in de Mandaatregeling - die niet alleen het budgethouderschap van formeel specifiek kader voorziet, maar ook aandacht besteed aan gedrag en houding van budgethouders. De lijnorganisatie is verantwoordelijk voor de effectieve interne beheerstructuur rondom de preventie en detectie van risico’s. Afdelingsmanagers kunnen zich daarbij laten ondersteunen door de serviceeenheid juridische zaken van Servicepunt71. Verder is het van groot belang dat documenten met een juridische betekenis (bezwaarschriften, nota’s, dagvaardingen, oproepen voor zittingen) tijdig intern worden geadresseerd. De concernstaf organiseert, in samenwerking met Servicepunt71, de monitoring van de beheersstructuur van juridische aangelegenheden en doet voorstellen voor verbetering. ‘Leiden een last?’ Op 19 december 2013 [..] heeft de gemeenteraad besloten in te stemmen met de conclusies van het rapport van de Rekenkamercommissie “Leiden een last?” alsmede de aanbevelingen van de commissie vastgesteld. Ter vergadering is het college verzocht bij de jaarrekening 2013 [..] verslag uit te brengen over de afhandeling en implementatie van de aanbevelingen. De cultuuromslag naar meer klantgericht handelen is binnen de vergunningenkolom al gedurende enkele jaren een voortdurend punt van aandacht. De afgelopen jaren (vanaf 2011) is het project ‘Leiden Gunt!’ uitgevoerd en geïmplementeerd in de dagelijkse praktijk. Ruim honderd deelnemers uit de gemeente (van beleidsafdelingen tot uitvoering), de Brandweer en de Milieudienst hebben hier geleerd en geoefend een zo goed mogelijk besluit te kunnen nemen waar de klant en de stad het meest bij gebaat zijn. Daarnaast hebben de juristen als onderdeel van het BZK-traject ‘Prettig contact met de overheid’ meegedaan met ‘Bellen bij bezwaar’. Klantgerichtheid is binnen de organisatie al geruime tijd een aandachtspunt. Bij aanvragen wordt zoveel mogelijk aangestuurd op het voeren van vooroverleg, om in een zo vroeg mogelijk stadium – in gezamenlijk overleg - de verwachtingen van klant te managen omtrent procedures, termijnen en inhoudelijke afwegingen. Wij stellen ons daarbij op het standpunt dat omwonenden en belanghebbenden ook onze klant zijn. De commissie verbindt aan het onderzoek een aantal verbeterpunten. Een aantal van deze verbeterpunten is inmiddels opgepakt of al langer de huidige praktijk. Het rapport en de bevindingen hebben ons aangespoord om nog eens extra stil te staan bij het zorgvuldig en klantgericht formuleren van de belangenafweging in de communicatie omtrent het genomen besluit. Binnen de directie Dienstverlening loopt een project ‘begrijpelijke brieven’ dat de komende tijd nader zal worden uitgerold. Met betrekking tot de compleetheid van aanvragen wordt al geruime tijd proactief contact opgenomen met aanvragers om in gezamenlijk overleg zo spoedig mogelijk te komen tot een ontvankelijke aanvraag. De aanbeveling inzake het verstrekken van informatie aan burgers over de mogelijkheid en procedures van rechtsbescherming tegen besluiten op het gebied van het omgevingsrecht wordt opgepakt in het kader van het vernieuwen van de informatie op de gemeentelijke website en andere communicatiekanalen. Wij gaan daarentegen terughoudend om met betrekking tot het ‘adviseren’ van belanghebbenden over de kansen in een bezwaar- of beroepsprocedure. Dergelijke informatie mag niet leiden tot het gevoel bij de burger dat hem of haar een bezwaar- of beroepsmogelijkheid wordt ontnomen. Rechtmatigheid inkoop en aanbesteding Gebleken is dat in 2013 de verwachte verbeteringen binnen het inkoop- en aanbestedingsproces, en dan vooral voor wat betreft contractmanagement, minder optimaal is verlopen dan gehoopt. Dit hing onder andere samen met het feit dat de afbouw van onrechtmatige contracten in enkele gevallen langer op zich heeft laten wachten dan beoogd. Dat was veelal het gevolg van contractuele belemmeringen en complexe aanbestedingstrajecten. Hierdoor is het volume van onrechtmatigheden niet significant lager dan voorgaand jaar, maar nog wel steeds ruimschoots binnen de tolerantiegrenzen voor de rechtsmatige aanbesteding Positief is dat eind 2013 binnen Servicepunt71-Inkoop gestart is met de opzet van contractregistratie. Dat is een belangrijke stap voorwaarts. Maar een registratie alleen is niet voldoende. Ook adequaat contractmanagement is nodig. Beoogd is dat dit in 2014 gestalte gaat krijgen.

154 | Jaarverslag

Communicatie Voor de organisatie is het belangrijk om het primaire proces, de belangrijkste ontwikkelopgaven en de bedrijfsvoering samenhangend te ontwikkelen en om daarover samenhangend te rapporteren en te communiceren. Voor de concerndirectie is het Concernwerkplan het instrument om die samenhang tot stand te brengen. Communicatie over het plan en over de rapportage is het afgelopen jaar van groot belang geweest om leiding en medewerkers te informeren over de stand van zaken over de bedrijfsvoering en de ontwikkelopgaven en over eventuele bijsturing. In 2013 is er een communicatieopzet gemaakt om hier invulling aan te geven. Het Concernwerkplan heeft een prominente plek op het LeidsePlein en de medewerkers worden via weblogs, weekjournaal en nieuwsberichten over de ontwikkelingen geïnformeerd. Integriteitsbeleid Juli 2013 is een analyse gemaakt van het Leidse integriteitsbeleid, in de vorm van een quick scan. Naar aanleiding van deze quick scan wordt momenteel het integriteitsbeleid geactualiseerd volgens drie sporen: ■ Het gesprek over dilemma’s en vragen op het gebied van integriteit faciliteren. ■ Het integriteitsbeleid actualiseren en centraal toegankelijk maken op Intranet. Het beleid zal zowel gericht zijn op stimulering als handhaving en voorzien in monitoring en rapportage. ■ Procedure verfijnen voor het melden van (vermoedelijke) misstanden en de opvolging daarvan. Vanuit het Servicepunt71 zijn inmiddels diverse regelingen op het gebied van integriteit gemaakt voor alle vijf de organisaties, zoals het regionaal privacyreglement en het regionaal regelement e-mail en internetgebruik. Deze zijn door het college vastgesteld. Ook is het nu mogelijk in het digitale personeelsdossier nevenfuncties te melden en de afspraken hierover te registreren. Control op taakstellingen bedrijfsvoering In 2011 zijn alle taakstellingen op de bedrijfsvoering gebundeld. Zij zijn in de afgelopen jaren, onder centrale regie, allemaal over de afdelingen en instellingen verdeeld. Inmiddels tellen de taakstellingen op de bedrijfsvoering in de periode 2011-2017 op tot een totaalbedrag van ca. € 20 miljoen. De voortgang van de realisatie werd door de concerndirectie door middel van een stoplichtrapportage per kwartaal gestuurd en beheerst. Eind 2013 waren de meeste bedrijfsvoeringtaakstellingen door de managers gepland en gerealiseerd. Er resteren nog een paar taakstellingen, waaronder de taakstelling van € 2,56 miljoen op de lasten van personeel/ management en op de brede bedrijfsvoering. Plannen zijn in voorbereiding. De stand van de realisatie van de taakstellingen doet de behoefte aan een specifieke rapportage over de realisatie van deze taakstellingen verminderen. Daarom zal de specifieke voortgangsrapportage in de loop van 2014 worden afgebouwd of meer specifiek op de voortgang van bepaalde taaktellingen worden gericht. De algemene voortgang zal worden gemonitord door middel van de reguliere planning & controlinstrumenten. We zijn er in 2013 opnieuw niet in geslaagd om de taakstelling op energiekosten (€ 235.000) te realiseren. Binnen de bestaande kaders is het niet meer mogelijk om te bezuinigingen op energie. Daarvoor zijn meer rigoureuze ingrepen en strategische keuzes nodig, op bestuurlijk niveau door het nieuwe college. De niet gerealiseerde taakstelling komt in 2013 eenmalig voor rekening van de algemene middelen. Ook de taaktelling als gevolg van de vermindering van het aantal raadsleden (€ 126.000) is niet gerealiseerd. De wetgeving op dit vlak is ingetrokken, maar de taakstelling is door het Rijk gehandhaafd. We zullen op een alternatieve manier invulling geven aan deze taakstelling. In 2013 komt zij eenmalig voor rekening van de algemene middelen. Sturingsarrangementen verbonden partijen en gesubsidieerde projecten en instellingen Servicepunt71 In 2013 is het programma doorontwikkeling gezamenlijke bedrijfsvoering gestart na de uitkomsten van het rapport Twynstra Gudde over de stand van zaken rondom de invoering van Servicepunt71 in 2012. Het onderzoek van Twynstra Gudde gaf aan dat het bedrijfsmodel van Servicepunt71 aangescherpt diende te worden waarop zowel de ‘harde kant’ (strategie, besturing, systemen, processen en structuren) als de ‘zachte kant’ (personeel, cultuur, managementstijl) verder ingericht diende te worden. Deze doorontwikkeling is in 2013 gevat in een Uitvoeringsagenda 2013 – 2015 en bestaat uit vijf projecten:

Jaarverslag | 155

■ Project Dienstverlening: gericht op het opstellen van een producten- en dienstencatalogus (PDC) en de indeling van de diensten en producten in collectief en individueel en het bepalen van standaarden, normen, kritieke prestatie indicatoren (kpi’s) van de producten en diensten. ■ Project Standaardiseren: Gericht op het standaardiseren van processen binnen Servicepunt71. ■ Project Verrekening: Gericht op het bepalen van de wijze waarop de dienstenverlening wordt verrekend aan de klanten. Het project richt tevens de administratie van de dienstverlening in. Project Standaardisatie processen: Gericht op standaardiseren van contracterings-, productie- en leveringsprocessen van de producten en diensten. ■ Project contractrapportages: gericht op de inrichting van rapportage over de contracten, productie en levering van dienstverlening. ■ Project organisatie en Personeel: Gericht op de gevolgen van de invoering van het ssc-concept voor de organisatie en de medewerkers van Servicepunt71. Deze projecten worden gerealiseerd met de inzet van medewerkers van de vijf klantorganisaties, het programmaoverleg waaraan gemeenten en Servicepunt71 deelnemen en een externe programmamanager die vanaf begin juni 2013 dit traject begeleid. In 2013 is de focus verlegd van plannen maken naar daadwerkelijk ‘doen’ en ‘realiseren. Een zesde project is halverwege 2013 bij het programma gevoegd en dat is het project ‘Communicatie, Implementatie en Cultuur’. Dit project is erop gericht te zorgen dat plannen en projectresultaten ook daadwerkelijk hun werking en borging krijgen in de vijf organisaties. Een belangrijke mijlpaal voor het programma Doorontwikkeling gezamenlijke bedrijfsvoering is in december 2013 behaald toen het concept-leveringscontract en de concept-PDC incl. normen en KPI’s opgeleverd is aan het BVO (bedrijfsvoeringsoverleg). Naar verwachting worden deze in februari 2014 getekend. 2013 kan gekenschetst worden als ontwikkeljaar. Er zijn belangrijke stappen gezet om te komen tot vergroting van de professionaliteit van Servicepunt71 als opdrachtnemer en van de gemeente als opdrachtgever. In 2013 is de Leidse inkooptaakstelling van € 3.216.000 gehaald. Wij gaan ervan uit dat de volledige taakstelling ook in de komende jaren zal worden gerealiseerd. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) In 2013 zijn twee nieuwe gemeenten (Katwijk en Bodegraven-Reeuwijk) aangesloten bij de BSGR waarbij de inpassing in de lopende processen succesvol en zonder nadelige gevolgen voor de huidige deelnemers zijn verlopen. De uitbreiding van de BSGR met twee gemeenten heeft geleid tot een structurele verlaging van de bijdrage aan de BSGR. Dit voordeel is gebruikt voor de financiële taakstelling die rustte op de verzelfstandiging en regionalisering van de gemeentelijke belastingen. Regionale Brandweer en GHOR Hollands Midden 2013 heeft in het teken gestaan van het transparanter maken van de organisatie. Het beleid dat ervoor moet zorgen dat de kosten voor de brandweerzorg in Hollands Midden op termijn overeenkomt met de uitkering uit het gemeentefonds die de individuele gemeenten voor brandweerzorg ontvangen is voortgezet. In 2012 is verder gewerkt aan verbetering van de efficiency en kostentransparantie van de producten en diensten. Dat wordt in 2014 voortgezet. Gesubsidieerde projecten en instellingen Vanuit verschillende invalshoeken zijn in 2013 verbeteringen doorgevoerd ten behoeve van het optimaliseren van het subsidieproces. Deze verbeteringen zijn gericht op rechtmatigheid, efficiency en effectiviteit van subsidies. Op basis van de reguliere accountantscontrole(s) en de wijzigingen naar aanleiding van de invoering van de gewijzigde ASV 2012 is het subsidiesysteem Flower vervangen door BPMOne. Ook is de administratieve ondersteuning van diverse subsidies verder gecentraliseerd binnen één afdeling. Tevens is in overleg met het Servicepunt71 het applicatiebeheer van het subsidieprogramma bij de betreffende afdeling geplaatst. Mede in het kader van de aanstaande decentralisaties zijn de uitvoeringsovereenkomsten bijgesteld en is eind 2013 gestart met het opstellen van een Visie op Subsidies op basis van het Rekenkameronderzoek naar subsidies in Leiden. Na besluitvorming terzake begin 2014 wordt gestart met een verbeterprogramma en zal de positionering van het subsidieproces onderdeel vormen in de lopende organisatieontwikkeling.

156 | Jaarverslag

Kengetallen HRM 31-12-2011

31-12-2012

31-12-2013

1348,4*

1244,7

1193,2

1523*

1409

1359

--

70

54

Instroom medewerkers (aantal)

--

184

95

Uitstroom medewerkers (aantal)

-149

-114

-41

Ontwikkeling bezetting t.o.v. vorig jaar (afname/toename aantal medewerkers)

738

678

651

Aantal deeltijders

785

731

708

Aantal voltijders

715

666

644

Aantal vrouwen

808

743

715

Aantal mannen

46,9

47,0

47,6

Gemiddelde leeftijd

7,4

6,4

5,7

Gemiddeld ziekteverzuim% 2013

6,8

6,0

5,3

Gemiddeld ziekteverzuim% 2013 zonder derde ziektejaar

niet geregistreerd

74%

71,8%

Bezetting in fte Totale bezetting in aantal medewerkers

% functionering en beoordelingsgesprekken (dus totaal van start, functionering en beoordelingsgesprekken).

Toelichting: ■

Meegenomen dienstverbanden: Vast, Tijdelijk, Oproepkrachten, Trouwambtenaren

■

Medewerkers met dubbel dienstverband maar een keer meegenomen

■

Griffie en Gevulei niet meegenomen

■

DZB meegenomen in de algemene cijfers, niet in de verzuimstatistieken en functioneringsgesprekken * zonder de medewerkers die op 1-1-12 zijn overgegaan naar SP71

Financien In 2013 is intern een Plan van aanpak Programma Verbetering Financiën en Control opgesteld, waarin diverse actiepunten zijn geformuleerd ter verbetering van de financiële huishouding. Eveneens in 2013 heeft de Commissie voor de Rekeningen een onderzoek uitgevoerd naar financiële omissies bij de gemeente Leiden. In het hieruit voortgekomen onderzoeksrapport “Er Bovenop, onderzoek naar financiële omissies” zijn aanbevelingen opgenomen ter verbetering. De aanbevelingen van de commissie zijn integraal opgenomen in het Plan van aanpak Programma Verbetering Financiën en Control. De actiepunten strekken zich uit over een groot aantal onderwerpen: o.a. de vernieuwing van de P&C cyclus, de kwaliteit van de financiële advisering en administratie, het inbouwen van garanties daarvoor, de regionale harmonisering van processen en het verder stroomlijnen van afspraken en processen m.b.t. de totstandkoming van de P&C- producten zoals de begroting en de jaarrekening. Daarbij is nadrukkelijk aandacht voor verbeteringen in de samenwerking tussen de gemeente en het Servicepunt en is aansluiting gezocht bij het programma Doorontwikkeling gezamenlijke bedrijfsvoering bij SP71. De verbeteringen krijgen in nauwe samenwerking met Servicepunt71 gestalte. Over de voortgang van de opvolging van de actiepunten en aanbevelingen uit genoemde documenten rapporteert het college elk kwartaal aan de raad. In november 2013 vond de eerste voortgangsrapportage plaats, zowel schriftelijk als mondeling. De aanbevelingen vanuit het raadsonderzoek zijn grotendeels ingevoerd. De aanbevelingen en actiepunten m.b.t. het doorlichten en op orde brengen van de administratie van programma 6 lopen door tot in 2014, maar er zijn in 2013 al grote vorderingen gemaakt. Eind 2013 is hiervoor tijdelijk extra capaciteit aangetrokken, conform het plan van aanpak.

Jaarverslag | 157

Met SP71 zijn afspraken gemaakt over de samenwerking, in algemene zin met behulp van het conceptleveringscontract en op basis van afspraken over te leveren producten incl. normen en prestatie-indicatoren (zie elders deze paragraaf meer details over deze afspraken). Meer specifiek voor de financiële kolom maken we per op te leveren P&C product afspraken over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Overige zaken die in 2013 zijn gestart en die nog doorlopen in 2014: verdere ontwikkeling van afspraken rond financieel advies (inclusief opleidingen), invulling geven aan tussentijdse afsluiting en de vorming van balansdossiers, harmoniseren en verbeteren van financieel-administratieve processen (in 2013 is een aantal processen al geharmoniseerd.) Het financiële beleid komt grotendeels tot uitdrukking in de andere paragrafen. Afgesproken was de volgende beleidskaders in 2013 te actualiseren: ■ Beleidskader garanties: is begin 2014 door de raad vastgesteld. ■ Beleidskader grondbeleid: wordt naar verwachting in 1e helft van 2014 aan de raad aangeboden. ■ Beleidskader prijsvorming verkoop en verhuur vastgoed: beleidskader vastgoed is in 2013 vastgesteld. Tenslotte is in 2013 conform afspraak het beleidskader plankosten geïmplementeerd. Plankosten Conform afspraak is het beleidskader plankosten geïmplementeerd. De invoering is met veel capaciteit en positieve energie ter hand genomen. Diverse systemen zijn aangepast en anders ingericht (denk aan TIM voor het tijdschrijven en Decade voor de financiële administratie). Er zijn overzichten voor lijnen projectmanagers gemaakt om de uren en euro’s te monitoren. De personeelstarieven voor doorbelastende afdelingen zijn berekend. De casuïstiek wordt gevolgd op de naleving van de nieuwe systematiek. Er is veel en gericht over de nieuwe aanpak gecommuniceerd. Daardoor is de bewustwording rondom plankosten enorm toegenomen. Plankosten worden tegenwoordig zo goed en zo sober mogelijk geraamd. Bij de kosten wordt een sluitende dekking aangegeven. Bij dreigende overschrijding van geraamde plankosten wordt een voorstel gedaan voor aanvullende dekking. De stand van het krediet plankosten in definitiefase wordt minutieus gevolgd. De financiële hygiëne rondom plankosten in projecten is daadwerkelijk toegenomen.

HRM We staan stil bij een aantal belangrijke doelen op het gebied van HRM. Zij staan in het Strategisch HRM Plan 2009 – 2013. Voor een deel zijn zij afgesproken met de andere deelnemende gemeenten aan SP71, ook als gevolg van veranderingen in de CAO en in personeelsregelingen. � Mobiliteit en flexibiliteit Het Flexpunt is sinds 2011 actief voor Leiden en is in 2013 in SP71 opgenomen. Het werkt nu voor alle deelnemende gemeenten. Dit vergroot de schaal waarop we medewerkers mobiel kunnen inzetten op tijdelijke klussen (zogenaamde flexatures). In 2013 is een sollicitatiecode vastgesteld waardoor alle medewerkers van de deelnemende gemeenten en SP71 bij vacatures als interne kandidaat worden beschouwd. Alle tijdelijke klussen worden eerst als “flexature” aan alle interne medewerkers aangeboden, voordat eventueel extern wordt ingehuurd. Dit heeft de volgende resultaten opgeleverd voor 2013 in Leiden: 2013

Aantal flexa-tures

Aantal opdr. vervuld

Aantal medew. gematcht

108

26

30

Flexatures extern vervuld, raamovereenkomst

23

28

Flexatures extern vervuld, via marktplaats

42

48

Flexatures interne match of match andere overheid

Geschatte besparing t.o.v. extern

Totale besparing

€ 347.398,21

€ 453.666,80 € 347.398,21

158 | Jaarverslag

Geschatte besparing t.o.v. situatie geen marktplaats

€ 453.666,80

€ 801.065,01

Besparing vergeleken met vorige jaren: 2011

2012

2013

€ 156.462

€ 267.194

€ 801.065

De instrumenten van het Flexpunt om meer interne mobiliteit te bereiken (nu ook regionaal) en de externe inhuur centraal te laten verlopen, werpen hun vruchten af zoals valt af te lezen aan de stijgende besparingsopbrengsten. De inzet om de interne mobiliteit te vergroten draagt tevens bij aan het terugdringen van de externe inhuur. Bij het onderdeel “Personeelslasten en externe inhuur” zijn de kosten en de dalende trend voor inhuur personeel terug te lezen. In 2013 is vooral ingezet op de invoering van Strategische Personeelsplanning. De leidinggevenden van een groot deel van de organisatie hebben in het laatste kwartaal van 2013 gebruik gemaakt van dit instrument om inzichtelijk te krijgen hoe de stand van het personeel nu is (kwalitatief en kwantitatief) en wat, gezien de ontwikkelingen, nodig is aan formatie en functies over 2 tot 3 jaar, ook in relatie tot de krimp van de organisatie. In 2014 zal ook de rest van de organisatie dit instrument gebruiken. Het totaal beeld dat hierdoor ontstaat kan gebruikt worden als basis voor meer mobiliteit, gericht opleiden en eerder anticiperen op vertrek van medewerkers vanwege natuurlijk verloop. � Sturen op resultaat De nieuwe gesprekscyclus “het goede gesprek” die in 2012 als pilot is geïntroduceerd, is in 2013 als regulier instrument voor het merendeel van de organisatie ingezet. Gepland waren een start-/resultaatgesprek en een functioneringsgesprek gericht op resultaatsturing en de ontwikkeling van medewerkers. In totaal is met 79% van alle medewerkers een start-, functionerings- of beoordelingsgesprek gevoerd. Het geplande percentage was 85%; vanwege in- en uitdienst en ziekte van medewerkers wordt 15% aangehouden dat jaarlijks geen gesprek krijgt. Dit lagere gerealiseerde percentage wordt veroorzaakt doordat twee onderdelen vanwege organisatorische redenen besloten hebben om niet alle gesprekken dit jaar te houden, maar door te schuiven naar 2014. De overige afdelingen hebben allen een percentage van 80 tot 93% behaald. Bovendien is het totaal aantal gehouden gesprekken dit jaar toegenomen met 33%. Medewerkers hebben dit jaar gemiddeld 1,6 gesprekken gevoerd met hun leidinggevenden ten opzichte van 1,1 gesprek in 2012. � Personeelslasten en externe inhuur Deze analyse is gebaseerd op een dwarsdoorsnede van budgetten met alle uitgaven en inkomsten op het gebied van personeelslasten en externe inhuur van alle afdelingen en instellingen. Totaal gemeentebreed resultaat Totaal budget

Totaal uitgaven

Vrije ruimte

74.763.260

75.417.656

-654.396

668.513

943.858

-275.345

7.128.420

7.834.093

-705.673

-16.952.745

-18.144.767

1.192.022

65.607.449

66.050.840

-443.391

Percentage

GEMEENTEBREED TOTAAL personeelskosten eigen personeel uitzendkrachten inhuur extern dekking salarislasten en externe inhuur

10,6%

*Excl. DZB; dit is te vinden in programma 10 Toelichting De gemeentelijke afdelingen en instellingen komen binnen de analyse van de budgetten op het gebied van personeelslasten en externe inhuur in totaal uit op een nadeel van € 443.391. Dat is 0,5% van de totale personele lasten inclusief uitzendkrachten en inhuur. Bij de prognose voor de bestuursrapportage werd nog een tekort van € 954.139 verwacht. Het tekort wordt meegenomen in het totale resultaat 2013.

Jaarverslag | 159

Ontwikkeling salariskosten. Begin 2013 heeft een verhoging van de pensioenpremie gezorgd voor hogere salarislasten dan begroot. Deze verhoging kon structureel worden gedekt binnen het totaal van de salarisbegroting. Het tekort van € 654.396 (personeelskosten eigen personeel) wordt voor een groot deel veroorzaakt door de kosten van gemeentebreed bovenformatief personeel. Bij de prognose werd een resultaat van € 745.855 verwacht. Als gevolg van diverse reorganisaties (zoals Anders Werken) is in de loop der jaren een aantal medewerkers ‘bovenformatief’ geworden. De kosten van deze mensen zijn niet specifiek toe te rekenen aan een bepaalde afdeling. Er is en wordt hard gewerkt om deze mensen naar ander werk te begeleiden; voor een deel lukt dit ook door medewerkers uit te laten stromen of op andere afdelingen te laten werken; dit levert dan ook weer inkomsten op. De overschrijding als gevolg van deze bovenformatieven is € 508.000. Daarnaast zijn er het afgelopen jaar bovenformatieven bijgekomen bij de afdelingen als gevolg van de bezuinigingen op de formatie van € 2,5 miljoen. Ondanks dat deze formatievermindering grotendeels is uitgevoerd door formatieplekken te schrappen die niet structureel waren ingevuld of waar medewerkers met pensioen gingen, kon niet geheel worden voorkomen dat medewerkers functieverliezer werden. Gezien de moeilijke economische situatie op dit moment en het gebrek aan vaste vacatures binnen de eigen organisatie, is nog niet iedereen herplaatst op een vaste nieuwe functie. Vanwege de rechten van deze medewerkers kunnen de loonkosten nog een geruime periode op de afdeling drukken zonder dat daar formatie-budget tegenover staat. Ook deze ontwikkeling leidt tot extra druk op de personele begroting. De betreffende bovenformatieve medewerkers worden zoveel mogelijk ingezet op tijdelijke werkzaamheden. In die gevallen zijn er inkomsten die verantwoord worden in de rubriek ‘dekking salarislasten en externe inhuur’. Daarnaast wordt getracht zo snel mogelijk ander passend werk te vinden. Dit gebeurt door middel van opleidingen, begeleiding naar ander werk en outplacementtrajecten. De wettelijke lasten voor voormalig personeel zoals WW en FPU premies, kunnen dit jaar binnen het beschikbare budget blijven. 2012 liet nog een tekort zien bij de budgetrealisatie van € 236.100. Ontwikkeling uitzendkrachten en externe inhuur De post inhuur uitzendkrachten heeft een tekort van € 275.345. Voor verschillende afdelingen is het noodzakelijk om een constante bezetting te hebben om het werk te kunnen uitvoeren, zoals bij afvalinzameling en baliemedewerkers. Bij die afdelingen is het bij ziekteverzuim en tijdelijke vacatureruimte dan ook nodig om extern personeel in te huren. Dit gebeurt bij uitzendbureaus waarmee mantelcontracten zijn afgesloten. In geval van ziektevervanging is er geen budget voor dekking aanwezig. Bij tijdelijke vacatureruimte is dekking te vinden in het budget voor personeelskosten eigen personeel. Verder wordt er dekking gevonden binnen andere exploitatiebudgetten van de afdelingen. Het budget voor uitzendkrachten is hoger dan bij de prognose omdat afdelingen bedrijfsvoering-budgetten hebben aangewezen ter dekking van de kosten van uitzendkrachten. De uitgaven voor externe inhuur vertonen een overschrijding van € 705.673. Omdat er voor externe inhuur ook inkomsten zijn begroot en gerealiseerd (een voordeel op dekking salarislasten en externe inhuur van € 1.192.022) kan worden geconcludeerd dat de overschrijding externe inhuur gedekt wordt door de meer inkomsten. De totale raming voor externe inhuur en uitzendkrachten (inclusief de raming voor DZB van € 2,7 mln.) was € 11,2 mln. De uitgaven voor externe inhuur en uitzendkrachten voor de afdelingen (exclusief DZB) zijn bij de prognose van de 2de bestuursrapportage geraamd op € 8,5 mln. Bij deze analyse blijken de daadwerkelijke uitgaven € 8,7 mln. te zijn. Het percentage inhuur ten opzichte van de loonsom komt hiermee uit op 10,6%. Dit is ruimschoots onder de door de raad gestelde norm van het landelijke gemiddelde van gemeenten van vergelijkbare grootte (16% voor 100.000+ gemeenten in 2011). De dalende trend in de uitgaven voor externe inhuur wordt daarmee in 2013 doorgezet ten opzichte van de voorgaande jaren. De uitgaven in 2012 bedroegen € 10 mln. met een percentage van 11,8% en in 2011 € 14,1 mln. met een percentage van 14,0%.

160 | Jaarverslag

Deze cijfers tonen aan dat de maatregelen ingezet door het Flexpunt (zie onderdeel Mobiliteit & Flexibiliteit) goede resultaten opleveren. � Opleiding en ontwikkeling, stages In 2013 lag de nadruk op trainingen die goed aansluiten bij de veranderingen in de organisatie, o.a. voor het werken voor en met de burger zoals “Overheidsparticipatie als werkwijze” en “politiek bestuurlijke sensitiviteit”. Door de inzet van eigen docenten wordt meer kennis uitgewisseld. Bij de bespreking van de tweede bestuursrapportage 2012 in februari 2013 heeft het college aan de Raad toegezegd dat er meer aandacht zal zijn voor stage beleid en dat het aantal stages op jaarbasis zal worden verhoogd. Het college heeft een streefcijfer genoemd van 100 stagiaires in 2013 en 120 stagiaires in 2014. In 2013 is het streefcijfer gerealiseerd. Het aantal stages bij de gemeente Leiden is toegenomen van 58 betaalde stages in 2012 tot 149 in 2013 (waarvan 78 betaalde en 71 onbetaalde stages). We streven er naar om deze opgaande lijn in 2014 vast te houden. � Gezondheid Organisatieonderdelen met een hoog ziekteverzuim werken volgens een specifiek plan van aanpak. Bij andere onderdelen wordt de ontwikkeling van het ziekteverzuim nauwlettend gevolgd. In 2013 zijn in de gehele organisatie Sociaal Medisch Teams ingevoerd. In 2013 jaar is het ziekteverzuimprotocol vernieuwd. Medewerkers melden zich niet zomaar ziek, maar vragen afwezigheid vanwege ziekte aan en bespreken dat met de leidinggevende. Dat verhoogt de drempel voor ziekmelding. Komend jaar wordt dit nieuwe protocol geïmplementeerd. In de volgende tabel kunt u de ontwikkeling van het ziekteverzuim in de laatste jaren zien. Ontwikkeling Ziekteverzuim

2013

2012

2011

Ziekteverzuimpercentage*

5,3%

5,8%

7%

* Het derde ziektejaar is buiten beschouwing gelaten (definitie gemeentelijke benchmark) Het percentage ziekteverzuim is helaas nog niet op het gestelde niveau van ons streefcijfer van 5,1% (gemiddelde van 100.000+ gemeenten), maar het ingezette beleid werpt zijn vruchten af en het percentage daalt. � Reduceren van formatie door financiële taakstellingen De geplande reductie was als volgt: (Verwachte) reductie formatie als gevolg van de bezuinigingen in 2011-2017 FTE 2011- 2014 Bezuinigingsplannen afdelingen en instellingen 2011-2014 ‘Nieuwe’ bezuinigingen 2014-2017 Totaal

FTE 2015

FTE 2016

FTE 2017

-108

FTE totaal -108

-2

-3

-8

-20

-33

-110

-3

-8

-20

-141

In 2013 zijn alle bezuinigingsplannen van de afdelingen op de salarislasten gerealiseerd. Het ging in totaal om een bedrag van 1.260.000. Dat komt overeen met ca. 20 formatieplaatsen. De feitelijke reductie van de formatie verloopt daarmee in grote lijnen in de pas met bovenstaande planning. In dit staatje zijn de geschatte formatieve gevolgen van de bezuiniging van € 2,56 miljoen op de bedrijfsvoering (PPN 2014-2017) verwerkt.

Jaarverslag | 161

Organisatieontwikkeling en informatievoorziening Organisatieontwikkeling De gemeentelijke organisatie ontwikkelt zich voortdurend. Dat is nodig om adequaat op de ontwikkelingen in onze omgeving te reageren. Hieronder zijn de doelen en de gerealiseerde resultaten over 2013 voor de organisatieontwikkeling beschreven. ■ Invulling geven aan de nieuwe eisen die aan de organisatie worden gesteld In het najaar van 2013 heeft de concerndirectie een visie geformuleerd op de verdere ontwikkeling van de gemeentelijke organisatie en de veranderingen die daarvoor nodig zijn. De geformuleerde missie zet in op Leiden als bestuurskrachtige centrumgemeente in een economische en culturele topregio, Leiden als sociale en dynamische stad en Leiden als voorbeeld voor efficiënte en transparante bedrijfsvoering. We onderkennen daarbij het toenemende belang van samenwerking met de regiogemeenten en overige partners in stad en regio en de omvangrijke uitbreiding van verantwoordelijkheden en middelen als gevolg van de drie decentralisaties. ■ Ontwikkeling regionale samenwerking en samenwerking met andere partners Meer en meer kijken we met een regionale bril naar onze opgaven en activiteiten. In het afgelopen jaar is breed in de organisatie een aantal nieuwe initiatieven voor samenwerking ontstaan. Van samenwerking in de aanpak van bereikbaarheidsvraagstukken en economische ontwikkeling tot het gesprek met omliggende gemeenten om te voldoen aan landelijke richtlijnen voor onze basisregistraties en de eerste stappen om onze statistische kennis te delen met gemeenten in de regio. Niet alleen de samenwerking met onze buurgemeenten verandert. We vragen aan anderen mee te doen met onze plannen om realisatie dichterbij te brengen. En belangrijker nog, we sluiten meer dan voorheen aan bij projecten en initiatieven van anderen, de partners in de stad. Tastbare resultaten daarvan in het afgelopen jaar zijn onder andere het Singelpark, de verdere ontwikkeling van het Bio Science Park, de zorg in de buurt en de ontwikkeling van de binnenstad. ■ Ontwikkeling en voorbereiding van aanpassingen in het sociale domein De opgaven waar wij in het sociale domein voor staan vragen op meerdere fronten een andere aanpak. Zo vragen we inwoners meer op eigen kracht lastige situaties op te lossen; van zorgen voor naar zorgen dat. Op het terrein van de WMO is de behandeling van aanvragen in 2013 ‘gekanteld’ van aanbodgericht naar vraaggericht. Het afgelopen jaar heeft de raad ten behoeve van de drie decentralisaties besloten tot een herontwerp van het sociale domein. Eind 2013 is de vertaling van de beleidsuitgangspunten naar vraagstukken op het gebied van organisatie, personeel en bedrijfsvoering gestart, ■ Ontwikkeling en vernieuwing van operationele sturing Afgelopen jaar heeft de Commissie voor de Rekeningen haar rapportage uitgebracht naar aanleiding van het onderzoek dat zij heeft uitgevoerd naar de oorzaken van de fouten die zijn opgetreden in de financiële administratie. Het al lopende programma Financiën en Control om de financiële huishouding op orde te krijgen is op basis van de rapportage verder aangescherpt. De verbetering van de bedrijfsvoering binnen vitale onderdelen van de organisatie zoals bij VAG, Stedelijk Beheer en het Sportbedrijf is krachtig voortgezet. De raad is hierover periodiek geïnformeerd. Een belangrijke vernieuwing is tot stand gebracht in de manier waarop wij onze dienstverlening inrichten (zie ook programma 1 Bestuur en Dienstverlening): een mijlpaal die in 2013 is gerealiseerd is de introductie van een nieuw document managementsysteem. Dit effent de weg naar papierloze en transparante werkprocessen. Op termijn zullen alle inkomende (aan)vragen en meldingen digitaal worden afgehandeld. Ondersteunend daarin is in 2013 ook de organisatorische inbedding geweest van het Klant Contact Centrum (KCC). Informatievoorziening De doelstellingen op het gebied van informatievoorziening worden ontleend aan het Informatiebeleidsplan. Het zijn de volgende onderwerpen.

162 | Jaarverslag

Realiseren van het rijksprogramma (i-NUP) t.a.v. dienstverlening en gegevens De realisatie van de implementatieagenda bij het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en eoverheid, kortweg het i-NUP, ligt bij de gemeente Leiden goed op koers. Het i-NUP verloopt voor Leiden globaal gezien langs twee sporen: ■ Verbeteren e-dienstverlening In 2013 is verder ingespeeld op de behoefte van de inwoners en bedrijven om de gemeentelijke diensten elektronisch aangeboden te krijgen. Internet is tot voorkeurkanaal benoemd. Zie verder Programma 1, Doel 1.4 Verbeteren van de algemene dienstverlening/verbeteren elektronische dienstverlening. ■ Realisatie basisregistraties De invoering van de verplicht in te richten basisregistraties loopt op schema. Het doel is eenmalige gegevensvastlegging en meervoudig gebruik van gegevens. Het centrale gegevensmagazijn is in 2013 gevuld met eenduidige informatie om meervoudig te gebruiken in de bedrijfsprocessen. Helaas zijn de automatische koppelingen tussen de backoffice-applicaties en het magazijn nog niet operationeel. Door vertraging bij de landelijke partijen (Kamer van Koophandel en het Kadaster) hebben wij nog geen serviceberichten kunnen ontvangen voor het vullen van het gegevensmagazijn. Ontwikkeling grootschalig gebruik van geo-informatie In het kader van de ontwikkeling van grootschalig gebruik van geo-informatie hebben we in 2013 ingezet op de transformatie van de topografische lijnen-kaart van Leiden (Grootschalige Basis Kaart Leiden) naar een geografische vlakkenkaart conform de nieuwste landelijke standaarden. Leiden loopt hiermee voorop in Nederland. Begin 2014 wordt een koppeling gelegd tussen de kaart en de beheeradministratie van Stedelijk Beheer. Hiermee kunnen we het bijhouden van het diverse bezit in de buitenruimte standaardiseren en kunnen we de administratie hiervan bijhouden in één systeem in plaats van in meer systemen. Zaakgewijs werken en digitalisering werkprocessen De doelstelling om betere dienstverlening te leveren, die bovendien transparant is en een efficiëntere bedrijfsvoering oplevert, realiseren we onder andere met de invoering van zaakgewijs werken. Zaakgewijs Werken is digitaal werken. Daarmee leggen we al het werk, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moet worden, vast als zaak. Bij elke zaak, inclusief bijbehorende documenten en formulieren, hoort een zaakdossier. Met deze geautomatiseerde digitale dossiers kunnen klanten en burgers op de hoogte gehouden worden van de status van een zaak. Ter voorbereiding van de invoering zijn in 2013 een groot aantal kaders en richtlijnen vastgesteld. De implementatie is gestart in april 2013 op basis van een vooraf vastgestelde implementatiestrategie. Deze voorziet in een gefaseerde aanpak in plaats van een big bang. De eerste fase was het digitaliseren van de inkomende en uitgaande post. In december 2013 is 98% van de post gedigitaliseerd. Ook is een start gemaakt met het digitaliseren van de werkprocessen, de cliëntendossiers en de bouwdossiers. Zaakgewijs werken levert ons nu meer inzicht in de werkvoorraden en meer transparantie. Er is een begin gemaakt met het centraal opslaan van aanvragen, documenten, brieven etc. Inmiddels is gebleken dat het implementeren van zaakgewijs werken uitermate complex is. We hebben te maken met technische problemen en met werkprocessen die niet op orde zijn of nog niet geschikt zijn om zaakgewijs in te voeren. Daarnaast is bij de implementatie duidelijk geworden dat er onderschat is wat de impact van het digitaliseren van processen en het veranderen van werkwijzen is op de organisatie. Op basis van deze conclusie is er eind 2013 een onderzoek gestart naar herijking van het project. Met betrekking tot digitalisering is in 2013 verder gewerkt aan de digitalisering van de bestaande, analoge archieven, en zijn we een heel eind op weg met het verkrijgen van toestemming om op basis van de Archiefwet de papieren archieven na digitale opslag te vernietigen. De pilot met het WOZ-archief is vrijwel voltooid. State of the art ICT De inrichting van Werkplek71 is uiteindelijk in april 2013 afgerond. Hiermee is een belangrijk deel van de frontend ICT-infrastructuur vernieuwd en ook geregionaliseerd. Daarnaast is in 2013 op de hoofdlocaties van de gemeente WiFi gerealiseerd. In 2014 volgt de rest van de locaties.

Jaarverslag | 163

Standaardisatie informatiesystemen 'Werken onder architectuur' is ingezet als belangrijk instrument om richting te geven aan de ontwikkeling van de informatiehuishouding. De samenhang tussen de verschillende applicaties in het applicatielandschap, de gegevenshuishouding en de gegevensuitwisseling is in kaart gebracht. Daarnaast is een regionale ICT projectenlijst opgesteld zodat gewerkt kan worden aan een regionale informatiearchitectuur. In 2013 is de gezamenlijke aanbesteding van een Digikoppelingadapter en Broker/ESB afgerond. Dat is het eerste product van de regionale samenwerking op architectuurgebied. Informatiebeveiliging op orde Het statuut informatiebeveiliging en de richtlijnen zijn regionaal vastgesteld in 2013. De informatiebeveiliging wordt verder verbeterd, niet aan de hand van lokale uitvoeringsplannen, maar aan de hand van het Basis Beveiliging Niveau dat de Informatie beveiligingsdienst van King aan gemeenten heeft voorgelegd. King volgt nauwgezet wettelijke en landelijke ontwikkelingen, ook in het sociale werkveld. Opmerkingen uit audits hebben o.a. geleid tot het vaststellen van een norm voor logische toegangsbeveiliging en het formeren van een werkgroep om het beheer van wijzigingen te normeren. Voornamelijk de wens om oplossingen (in verband met SP71) regionaal toepasbaar te maken, maakt dat besluitvorming over de oplossing complexer wordt en daardoor meer tijd kost. Door de grote impact van de ‘uitrol’ van Werkplek71, het doorvoeren van personele wijzigingen en in relatie tot de gesprekken over regionale samenwerking was er in 2013 geen capaciteit beschikbaar om een geactualiseerd beleidsplan te schrijven. Het vigerende beleidsplan is met een jaar verlengd. In 2014 zal een nieuw beleidsplan worden opgesteld en vastgesteld.

Huisvesting en facilitaire zaken De besluitvorming rond de toekomstige huisvesting van de ambtelijke huisvesting wordt over de verkiezingen in 2014 heen getild. Er wordt een overdrachtsdossier vervaardigd ter besluitvorming voor het nieuwe college. De huisvestingssituatie van de ambtelijke organisatie is namelijk onveranderd toe aan verbetering. De panden zijn (technisch) verouderd en ongeschikt voor efficiënte huisvestingsconcepten zoals Het Nieuwe Werken.

3.4.5 Verbonden partijen Algemeen Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente Leiden een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Van een financieel belang is sprake indien Leiden risico loopt met aan deze partijen beschikbaar gestelde middelen of als Leiden aangesproken kan worden als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Van bestuurlijk belang is sprake als Leiden zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht. De raad heeft bij besluit van 25 april 2013 het beleidskader verbonden partijen vastgesteld (RV 13.0016). Dit herziene beleidskader legt meer nadruk op de sturing op gemeenschappelijke regelingen, op governance en op risicobeheersing. Ook besteedt het aandacht aan het wettelijke kader, de visie op verbonden partijen en de kaders voor deelname aan en vertrek uit een verbonden partij, aansturing, beheer en toezicht op verbonden partijen. Binnen de organisatie is de monitoring en sturing op gemeenschappelijke regelingen aangescherpt in de door het college op 5 februari 2013 (BW13.0097) vastgestelde Nota Sturen op gemeenschappelijke regelingen: een kwestie van anders denken en goed organiseren. Om de doelstellingen opgenomen in de gemeentebegroting te realiseren kunnen samenwerkingsverbanden worden aangegaan als dat meerwaarde heeft voor het publieke belang. De grondhouding ten aanzien van de publiekrechtelijke samenwerkingsvormen is positief mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. De grondhouding voor private samenwerkingsvormen is die van “nee, tenzij” er bijzondere redenen zijn om van de regel af te wijken. Voor het participeren in een verbonden partij is altijd een risicoanalyse vereist. De risicoanalyse vormt een deel van de input bij de opstelling van het toezichtregime per verbonden partij. Vanuit de harmonisatieslag door het Servicepunt71 is de vormgeving van de paragraaf Verbonden partijen in de Jaarrekening 2013 afgestemd tussen de verschillende regiopartners. Naast de efficiëntievoordelen waartoe dit leidt, is de paragraaf vooral compacter en overzichtelijker geworden en zijn hyperlinks toegevoegd. Waar de Leidse paragraaf Verbonden partijen voorheen per verbonden partij een risicobeschrijving zag, is deze nu opgenomen onder het 'financieel belang'. Daarnaast bevat de paragraaf nu ook een overzicht van Stichting Dataland.

164 | Jaarverslag

Ontwikkelingen Coöperatieve zakelijke post Nederland UA In 2013 heeft kennisdeling plaatsgevonden om de samenwerking tussen individuele leden van de coöperatie en grote postverwerkers te versterken. BV Stadspodia Leiden Met ingang van 2013 gaat Stadspodia rapporteren in kalenderjaren in plaats van seizoen. Dit betekent dat de volgende jaarrekening betrekking heeft op de 2e helft van 2012 en heel 2013. Gevulei Het algemeen bestuur van de Gevulei heeft op 9 mei 2012 besloten om per 1 januari 2016 de Gemeenschappelijke Regeling op te heffen. Servicepunt71 In de paragraaf bedrijfsvoering vindt u een toelichting op Servicepunt71. Holland Rijnland Eind 2012 is gestart met een grondige heroriëntatie op de toekomst van de samenwerking binnen Holland Rijnland. In de loop van 2013 zullen de raden en colleges van de deelnemende gemeenten beslissingen nemen over de inhoud, schaal en financiële omvang van de samenwerking binnen Holland Rijnland. In 2012 is op gebied van de drie decentralisaties samengewerkt. Een gedetailleerde beschrijving van alle ontwikkelingen is te vinden in het jaarverslag van Holland Rijnland Overzicht verbonden partijen Totaal overzicht Leiden van de bijdragen aan verbonden partijen Verbonden partij

Bijdrage Leiden

x € 1.000

Werkelijk 2012

Begroot 2013

Holland Rijnland

1.528

1.563

Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

2.541

2.343

21.537

21.389

Veiligheidsregio Hollands Midden

9.698

9.813

Gevulei

4.238

5.423

Omgevingsdienst West-Holland

2.845

2.931

RDOG Hollands Midden

3.188

3.284

4

5

Servicepunt71

Coöperatieve Zakelijke Post Nederland UA

Onze jaarrekening stellen we op in een periode dat van de meeste verbonden partijen de cijfers over 2013 nog niet beschikbaar zijn. Daarom is in de bovenstaande tabel nog niet voor alle verbonden partijen de werkelijke deelnemersbijdrage 2013 opgenomen. Voor de Omgevingsdienst West-Holland is een geschat bedrag op genomen gebaseerd op de het begrote bedrag en de verwachte frictiekosten over 2013. Het onderstaande overzicht bevat de gegevens over het jaar 2012. (Bedragen * € 1.000) Holland Rijnland Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm

Gemeenschappelijke regeling

Doelstelling/Publiek belang

Holland Rijnland is een samenwerking van en voor vijftien gemeenten in het hart van de Randstad. Deze gemeenten werken vanuit een gezamenlijke strategische visie op de verdere ontwikkeling van de regio om de kwaliteit van wonen, werken, ondernemen en recreëren van burgers, bedrijven en instellingen in het gebied te bevorderen.

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordigers in het bestuur van de Gemeenschappelijke regeling.

Financieel belang

Jaarlijkse deelnemersbijdrage op basis van aantal inwoners. Deelnemers zijn gezamenlijk aansprakelijk voor ontstane tekorten.

Jaarverslag | 165

Holland Rijnland Kerncijfers

Bedragen * € 1.000 Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2012 482 36.701

31-12-2012 521 41.537

Resultaat 2012 Overige informatie

116 V

www.hollandrijnland.net

Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm


Doelstelling/Publiek Belang

De Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) is een samenwerkingsverband op het gebied van belastingen tussen het hoogheemraadschap van Rijnland en de gemeenten: Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Katwijk, Leiden, Oegstgeest, Voorschoten, Wassenaar en Zoeterwoude. De BSGR voert namens de deelnemers de heffing en invordering van lokale belastingen uit. Ook bepaalt de BSGR de hoogte van de WOZ-waarde voor alle onroerende zaken in deze gemeenten.

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordigers in het bestuur van de gemeenschappelijke regeling

Financieel belang

Jaarlijkse bijdrage volgens in het bedrijfsplan opgenomen verdeelsleutel. Deelnemers zijn gezamenlijk aansprakelijk voor ontstane tekorten.

Kerncijfers


1-1-2012 0 0


31-12-2012 704 3.188 704 V

www.bsgr.nl

Servicepunt71 Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm



Samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering tussen de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude. De bedrijfsvoering betreft de dienstverlening op de gebieden financiën, human resource management, inkoop, informatie en communicatie-technologie, juridische zaken en, voor Leiden en Leiderdorp, facilitaire zaken.

Bestuurlijk belang


Financieel belang

De begroting van Servicepunt71 is de basis voor de bijdrage van Leiden en wordt bepaald met een vastgestelde verdeelsleutel. Een eventueel nadelig saldo van de gemeenschappelijke regeling wordt gedekt door aanvullende bijdragen op basis van deze verdeelsleutel.

Kerncijfers


1-1-2012 1.329 10.231


31-12-2012 1.852 14.959 96 V

www.servicepunt71.nl

Veiligheidsregio Holland Midden Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm


Doelstelling/Publiek belang

In de Veiligheidsregio Hollands Midden werken hulpverleningsdiensten en gemeenten samen aan de veiligheid. Ze bereiden zich voor op rampen en ernstige ongelukken. Daarnaast nemen ze maatregelen om toenemende risico's beter te beheersen

Bestuurlijk Belang


Financieel belang


Kerncijfers

Bedragen * € 1.000 Eigen vermogen Vreemd Vermogen Resultaat 2012

166 | Jaarverslag

1-1-2012 9.093 35.009

31-12-2012 10.042 20.855 0

Veiligheidsregio Holland Midden Overige informatie

www.vrhm.nl

Gevulei Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm



Voordeel behalen uit het gezamenlijk laten verwerken van ingezameld huisvuil. Bevorderen van hergebruik goederen door middel van het kringloopbedrijf en recycling.

Bestuurlijk belang


Financieel belang

Jaarlijkse bijdrage op basis van tonnage. Deelnemers zijn gezamenlijk aansprakelijk voor ontstane tekorten.

Kerncijfers


1-1-2012 555 2.385

31-12-2012 431 2.047


32 N

Per 2015 zal deze Gemeenschappelijke regeling ophouden te bestaan

Omgevingsdienst West-Holland Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm



Uitvoering van de wettelijke taken zoals de vergunningverlening en handhaving van de Wet milieubeheer en de Wet bodembescherming (m.n. bouwstoffenbesluit), en adnisering van de deelnemende gemeente n bij de uitvoering van hun taken, zoals ruimtelijke planvorming en verkeersbeleid.

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordigers in het bestuur van de Gemeenschappelijke regeling. De stemverhouding wordt jaarlijks vastgesteld door het AB en is afhankelijk van de gemeente bijdrage in verhouding met de totale begroting.

Financieel belang

Jaarlijkse bijdrage op basis van uren. Deelnemers zijn gezamenlijk aansprakelijk voor ontstane tekorten.

Kerncijfers


1-1-2012 149 1.896


31-12-2012 1.173 5.853 237 V

www.odwh.nl

Nieuw Leyden Beheer BV Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm

Besloten Vennootschap


De stedelijke vernieuwing in Leiden Noord stimuleren via samenwerking met Stichting Portaal in de vorm van een commanditaire vennootschap (CV-BV-model). Vanwege het risico van dubbele overdrachts-belasting is voor de CV/BV de status van wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM) aangevraagd.

Bestuurlijk belang

De gemeente Leiden is voor 50% aandeelhouder in Nieuw Leyden Beheer BV.

Financieel belang

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.000 besrtaande uit 90.000 aandelen van € 1 nominaal. Er zijn volgestort 18.000 aandelen in contanten. Hiervan heeft de gemeente Leiden 50% in haar bezit.

Kerncijfers


1-1-2012 18 615

31-12-2012 18 575 0


www.nieuwleyden.nl/nieuwleyden/

Leiden naar Nieuw Leyden BV Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm

CV Wijkontwikkelingsmaatschappij

Jaarverslag | 167

Leiden naar Nieuw Leyden BV Doelstelling/Publiek Belang

De stedelijke vernieuwing in Leiden Noord stimuleren via samenwerking met Stichting Portaal in de vorm van een commanditaire vennootschap (CV-BV-model). Vanwege het risico van dubbele overdrachts-belasting is voor de CV/BV de status van wijkontwikke-lingsmaatschappij (WOM) aangevraagd.

Bestuurlijk belang

gemeente Leiden is 100% aandeelhouder van Leiden naar Nieuw Leyden B.V.

Financieel belang

Langlopende schulden. Dit betreft een geldlening van de Gemeente Leiden met een looptijd van 10 jaar ter financiering van de kapitaaldeelname in Nieuw Leyden C.V.. Het gehanteerde rentepercentage bedraagt 3maands Euribor per jaareinde vermeerderd met een opslag van 25 basispunten. De geldlening wordt jaarlijks met de rente verhoogd. De geldlening, inclusief de verschuldigde rente, wordt ineens afgelost op 31 augustus 2015. Vervroegde aflossing van de geldlening gedurende de looptijd is toegestaan.

Kerncijfers


1-1-2012 6 238

31-12-2012 9 237


2N

www.nieuwleyden.nl/nieuwleyden/

Stichting stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten Vestigingsplaats

Hoevelaken

Rechtsvorm

Stichting zonder winstoogmerk


Het stimuleren van kwaliteits-verbetering in de volkshuisvesting door het verstrekken van laagrentende leningen via het SVN aan door de gemeente Leiden aangewezen instellingen.

Bestuurlijk belang

Als deelnemer heeft de gemeente zeggenschap in de voordracht van bestuursleden.

Financieel belang

Leiden heeft afgerond € 3,9 miljoen op de Gemeentelijke rekening in dit fonds gestort. Via het SvN is het mogelijk een lening aan te vragen voor diverse initiatieven die bijdragen aan een beter woon- en leefklimaat in Leiden. Leiden beslist zelf aan wie de leningen via het SVN worden verstrekt.

Kerncijfers


1-1-2012 41.332 697.093


31-12-2012 47.140 802.233 5.808 V

www.svn.nl

Stadspodia Leiden Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm



Stadspodia Leiden BV is de culturele organisatie in Leiden waarin de Leidse Schouwburg en Stadsgehoorzaal Leiden zijn samengegaan

Bestuurlijk belang

Gemeente is 100% aandeelhouder

Financieel belang

De gemeente heeft als aandeelhouder 400 aandelen à € 45,- plus een wettelijke reserve van € 151,-. De aandeelhouder is niet aansprakelijk voor de schulden van de BV.

Kerncijfers


31-07-2011 503 3.452

Resultaat 2011/2012 Overige informatie

31-07-2012 163 3.645 340 N

http://www.stadspodia.nl/menu/informatie/programmafonds/over-de-spls

Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm



De RDOG Hollands Midden bewaakt, beschermt en bevordert de gezondheid en het welbevinden van de burgers in de regio Hollands Midden in zowel reguliere als crisisomstandigheden.

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordigers in het bestuur van de Gemeenschappelijke regeling

Financieel belang


168 | Jaarverslag

Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden Kerncijfers


1-1-2012 5.643 2.809

31-12-2012 2.311 28.034


202 N

www.rdoghm.nl/

Coöperatieve Zakelijke Post Nederland UA Vestigingsplaats

Alkmaar

Rechtsvorm

Cööperatieve vereniging


Kennisuitwisseling ter ondersteuning van de exploitatie van post activiteiten door DZB.

Bestuurlijk belang

Door haar lidmaatschap kan de gemeente haar stem uitbrengen tijdens de ledenvergadering van de coöperatie.

Financieel belang

De gemeente heeft een belang van 4% in de vorm van inleggeld ad € 20.000. Jaarlijks betaalt de gemeente daarnaast een contributie.

Kerncijfers


1-1-2012 220 19

31-12-2012 235 26


15 V

http://www.businesspost.nu/nl/betrouwbare-postbezorging-tegen-lage-kosten

DZB Partycatering BV Leiden Vestigingsplaats

Leiden

Rechtsvorm



Het behartigen van het publieke belang op het gebied van de gesubsidieerde arbeid.

Bestuurlijk belang

Gemeente is voor 100% aandeelhouder.

Financieel belang

Aandelenkapitaal ad € 18.000. De aandeelhouder is niet aansprakelijk voor eventuele verliezen van de BV.

Kerncijfers


1-1-2012 232 188

31-12-2012 203 151


29 N

www.dzbpartycatering.nl/

Alliander Vestigingsplaats

Arnhem

Rechtsvorm

Naamloze Vennootschap


Via energienetwerken zorgt Alliander voor de distributie van gas en elektriciteit in een groot deel van Nederland. Alliander brengt een open en duurzame energiemarkt dichterbij.

Bestuurlijk belang

Aandeelhouder

Financieel belang

Jaarlijks keert Alliander 45% van het resultaat uit in dividend aan de aandeelhouders. De gemeente Leiden ontving in 2013 € 1.689.731,84 Als aandeelhouder is de gemeente niet aansprakelijk voor eventuele verliezen van de NV.

Kerncijfers


1-1-2013 3.203.000 4.211.000


31-12-2013 3.375.000 4.173.000 286.000 V

www.alliander.com/nl/alliander/overalliander/bedrijfsprofiel/index.htm

Nuon Energy NV Vestigingsplaats

Amsterdam

Jaarverslag | 169

Nuon Energy NV Rechtsvorm



Nuon, onderdeel van Vattenfall, ontwikkelt een duurzaam en divers samengesteld Europees energieportfolio. Deze biedt stabiele winstgevendheid voor de lange termijn en heeft een aanzienlijk groeipotentieel.

Bestuurlijk belang

De gemeente Leiden bezit per 1 juli 2013 0,467% van de aandelen. Dit resterende deel wordt op 1 juli 2015 overgedragen aan Vattenfall.

Financieel belang

Op 1 juli 2009 heeft Vattenfall AB een belang van 49% van het aandelenkapitaal in Nuon Energy verkregen. Op 1 juli 2011 is dit belang uitgebreid met 15%. Dit belang is vervolgens op 29 juni 2012 uitgebreid met 3% en op 1 juli 2013 met 12%. Door deze laatste uitbreiding heeft Vattenfall 79% van de aandelen in bezit.

Kerncijfers


1-1-2012 4.101.000 2.747.000

31-12-2012 3.333.000 3.501.000 716.000 N


www.nuon.com

Dunea Vestigingsplaats

Zoetermeer

Rechtsvorm



Dunea produceert en levert aan circa 1,2 miljoen klanten lekker en betrouwbaar drinkwater in het westelijk deel van Zuid-Holland.

Bestuurlijk belang

Aandeelhouder

Financieel belang

De gemeente heeft 377.188 aandelen tegen een nominale waarde van € 5. Als aandeelhouder is de gemeente niet aansprakelijk voor eventuele verliezen van de NV. Dunea keert geen dividend uit.

Kerncijfers


1-1-2012 161.121 358.305


31-12-2012 161.876 356.799 755 V

www.dunea.nl/dunea

NV Bank Nederlandse Gemeenten Vestigingsplaats

Den Haag

Rechtsvorm



BNG Bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger.

Bestuurlijk belang

De gemeente is voor 0,62% aandeelhouder

Financieel belang

Jaarlijks wordt dividend verstrekt over de in het bezit zijnde aandelen. De BNG is een NV. De aandeelhouders zijn niet aansprakelijk voor eventuele tekorten bij de BNG.

Kerncijfers


1-1-2012 1.897.000 134.563.000


31-12-2012 2.752.000 139.476.000 332.000 V

www.bng.nl/eCache/INT/51/576.html

Stichting administratiekantoor Dataland Vestigingsplaats

Gouda

Rechtsvorm

Stichting zonder winstoogmerk


Dataland verzorgt de toegankelijkheid van gemeentelijke vastgoed, geo- en WOZ-informatie voor publieke en private afnemers in Nederland. Dit leidt efficiëntie en kennisvoordelen op het gebied van toegankelijkheid van overheidsinformatie, overheidsloket, e-government, dienstverlening, een transparante en betrouwbare overheid evenals de stroomlijning van basisgegevens.

Bestuurlijk belang

De gemeente is als participant vertegenwoordigd in de certificaathoudersvergadering.

170 | Jaarverslag

Stichting administratiekantoor Dataland Financieel belang

Het financieel risico beperkt zich tot het in certificaten geïnvesteerde bedrag (voor gemeente Leiden: € 6.000). Het betreft een eenmalige storting. Er zijn geen jaarlijkse kosten aan deelname verbonden. Verstrekking van gegevens aan afnemers vindt plaats tegen verstrekkingskosten. Deze inkomsten worden door DataLand gebruikt om de drieledige taken van de organisatie uit te voeren. Jaarlijks wordt een vergoeding aan deelnemende gemeenten uitgekeerd voor het leveren van de gemeentelijke gegevens. Het eventuele overschot aan inkomsten wordt daarnaast aan certificaathoudende gemeenten uitgekeerd.

Kerncijfers


1-1-2012 145 701

31-12-2012 273 582


128 V

www.dataland.nl

Regionale ontwikkelingsmaatschappij Zuidvleugel BV , inmiddels Innovation Quarters geheten. Vestigingsplaats

Den Haag

Rechtsvorm

Besloten Vennootschap met beperkte aansprakelijkheid


De vennootschap heeft ten doel het stimuleren van de economische ontwikkeling in de regio Zuid-Holland en hiermee het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid-Holland (ZH) en Nederland door o.a. : - het positioneren en profileren van de regio ZH en het uitvoeren van marktstrategieen; - het bevorderen van het vestigingsklimaat in de regio ZH door het op enigerlei wijze deelnemen in, financieren, besturen, toezicht houden op, advisering en begeleiden van ondernemingen; - het stimuleren en faciliteren van innovatie en het verbinden van partijen voor economische structuurversterking; het structureren en organiseren van toegang tot financiering voor startende en snel groeiende ondernemingen die zich bezig houden met technologische innovatie

Bestuurlijk belang

Gemeente Leiden heeft samen met diverse andere gemeenten, de provincie Zuid-Holland, Ministerie van Economische Zaken en enkele universiteiten deze BV opgericht, zijnde 3,7%

Financieel belang

De Gemeente Leiden is in het bezit van aandelen op naam voor een bedrag van € 1.000.000. Voorkomen moet worden dat de Participatie in de loop der jaren minder waard wordt. Het bestuur van het Participatiefonds zal daar op sturen door een goede spreiding van de participaties in de verschillende sectoren en bedrijven. Ook is er een garantieregeling van het ministerie van EZ van toepassing. In het businessplan van de ROM wordt zonder meer uitgegaan van het revolverende karakter. Toch kan het zijn dat het revolverend karakter van het Fonds te zijner tijd niet haalbaar zal blijken. Dat kan pas na 10 jaar definitief vastgesteld worden als duidelijk is wat er van de verschillende participaties geworden is. Een en ander kan gevolgd worden door de kennis te nemen van de jaarrekeningen van te ROM. De rentekosten voor de participatie in de ROM zullen minstens 10 jaar in de gemeente begroting beschikbaar moeten blijven. De participatie van 1 miljoen wordt op basis van de kostprijs op de balans opgenomen. Risico's : - na 10 jaar bestaat het risico dat een deel van de investering moet worden worden afgewaardeerd; - het niet halen van het beleidsdoel versterken van Leiden Bio Science Park.

Kerncijfers

Bedragen * € 1.000 Eigen vermogen Vreemd Vermogen Resultaat 2012 (Opgericht in 2013, daardoor nog geen cijfers over 2012.)

Overige informatie

1-1-2012 n.v.t. n.v.t.

31-12-2012 n.v.t. n.v.t. n.v.t. V

http://www.innovationquarter.nl

3.4.6 Onderhoud kapitaalgoederen In deze paragraaf wordt aangegeven hoe kapitaalgoederen in gemeentelijk eigendom worden beheerd. In de Financiële verordening ex artikel 212 van de Gemeentewet, die de raad op 7 oktober 2003 bij raadsbesluitnummer 03.0101 heeft vastgesteld, staat in artikel 19 dat periodiek, maar ten minste eens in de acht jaar, een (geactualiseerde) nota Beleidskader onderhoud kapitaalgoederen door het college aan de raad ter vaststelling wordt aangeboden. Met raadsbesluitnummer 10.0037 d.d. 27-05-2010 is het vernieuwde beleidskader onderhoud kapitaalgoederen vastgesteld. Het beleidskader onderhoud kapitaalgoederen geeft aan om welke kapitaalgoederen het gaat. Er is in 2013 sprake de volgende elf vastgestelde beleidskaders kapitaalgoederen: ■ ■ ■ ■

Water ( baggeren) Openbare verlichting Groen ( incl. bomen) Kunstwerken

Jaarverslag | 171

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Walmuren, beschoeiingen en natuurvriendelijke oevers Straatmeubilair incl. verkeersregelinstalaties Spelen Riolering Wegen Sportaccommodaties Vastgoed

De beleidskaders van de kapitaalgoederen bevatten per kapitaalgoed: ■ de werkzaamheden die in het kader van de instandhouding van het kapitaalgoed gedaan moeten worden; ■ het gewenste onderhoudsniveau van het kapitaalgoed; ■ de kosten voor de instandhouding van het kapitaalgoed zoals klein en groot onderhoud en vervangingskosten; ■ de huidige staat van onderhoud zoals een technische beoordeling en schouw van de kwaliteit van het ■ kapitaalgoed; ■ een scenario voor het onderhoud van kapitaalgoederen. Stand voorzieningen groot onderhoud. Voor de stand van de voorzieningen groot onderhoud wordt verwezen naar de Balans en de Toelichting bij reserves en voorzieningen. Openbare ruimte Voor de beleidskaders Openbare ruimte ( nr. 1 t/m 9 ) is conform de vastgestelde beleidskaders onderhoudsniveau B bepaald. Voor een aantal kapitaalgoederen is vastgesteld dat een voorziening moet worden ingesteld omdat groot onderhoud na verloop van jaren aan de orde zal zijn en/of bij het vaststellen van de beheerplannen gebleken is dat sprake is van onderhoudsachterstand. De beleidskaders geven inzicht in de benodigde budgetten over een reeks van jaren. De vastgestelde beleidskaders van de kapitaalgoederen zijn nader uitgewerkt in beheerplannen. Tevens zijn deze onderdeel van het gemeentelijke OIB traject, het ontwikkelen, inrichten en beheren van de openbare ruimte. Binnen dit traject wordt gestreefd naar een duurzame inrichting van de openbare ruimte tegen zo laag mogelijke kosten. Het nauw samenwerken door de verschillende afdelingen met elkaar is hierbij een essentieel onderdeel alsmede het uniformeren van materiaalgebruik op basis van de vastgestelde beleidskaders ‘Kadernota Openbare Ruimte’ en ‘Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte’ De beheerplannen geven op de middellange termijn aan welke onderhouds- en vervangingsmaatregelen in welk jaar genomen moeten worden om het kapitaalgoed in stand te houden. De beheerplannen zijn gebaseerd op een technische controle en/of schouw van het areaal in het terrein – ook het achterstallige onderhoud is geïnventariseerd – en geven een realistisch beeld van de uit te voeren werkzaamheden en de benodigde budgetten om deze werkzaamheden uit te voeren. Inhoudelijk zijn de beheerplannen door een extern bedrijf getoetst (second opinion in mei 2012) en voldoen naast een paar kleine aantekeningen en verbeterpunten aan de eisen en eigenschappen van een beheerplan. Onderstaand wordt per kapitaalgoed ingegaan op: Beleidskader, Financiën en de Stand van Zaken. Water Beleidskader Het beleidskader wordt verwoord in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Water.Daarnaast wordt in een aantal andere gemeentelijke beleidsnota’s het waterbeheerbeleid opgenomen, zoals in het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (waarin niet alleen de riolering maar ook het stedelijk oppervlaktewater wordt benoemd) maar ook in het gemeentelijk waterplan. Dit laatste is een gezamelijk plan van Leiden en het Hoogheemraadschap van Rijnland en betreft een stedelijke visie op water in Leiden inclusief een uitvoeringsprogramma 2008 – 2015. De overkoepelende doelstelling uit het Waterplan: zorgen dat water in de stad voor alle bewoners en bezoekers van Leiden nog aantrekkelijker is om te gebruiken en van te genieten, zodat de kwaliteit van Leiden als woonstad, werkstad en vrijetijdsstad erdoor wordt versterkt. Om dit te bereiken moet het watersysteem aan drie basisvoorwaarden voldoen: veilig, geen overlast en schoon. Daarnaast is een goede beleving van het water door de bezoekers van belang. Het beheerbeleid voor water gaat dus uit van: veilig, geen overlast, schoon en een goede beleving. Het beheerbeleid van het water heeft ook een raakvlak met het watertoerisme en de vaarfunctie van het water (zoals opgenomen in de beleidsvisie Watertoerisme 2000-2020; RV 00.0098).

172 | Jaarverslag

Financiën Het waterbeheer heeft de afgelopen decennia een behoorlijke achterstand opgelopen in het baggeren van watergangen. De overige activiteiten; bladvissen, verwijderen welvaartsvuil en verwijderen slootvuil zijn seizoensgebonden en worden jaarlijks uitgevoerd. Na de uitvoering van het project ‘Baggeren achterstallig onderhoud watergangen Leiden’ fase1(2013-2014) en fase2(2014-2015) kan hierna regulier gebaggerd worden conform vastgesteld Beheerplan Water 2012. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014 Baggeren In 2013 zijn alle primaire watergangen gebaggerd die zijn overgedragen aan HHRS van Rijnland (overdracht water fase1) Daarnaast is het project beveiligd baggeren het onder beveiligede omstandigheden van 7 verdachte watergangen in Leiden uitgevoerd. De gemeente heeft voor genoemde werkzaamheden 70% subsidie ontvangen. In 2013 is gestart met de voorbereiding van het project ‘Baggeren achterstallig onderhoud watergangen Leiden’ fase2. Het werk zal deels in 2014 en deels in 2015 worden uitgevoerd. Nadat de achterstalligheid is weggewerkt zal regulier worden gebaggerd conform Beheerplan Water. Bladvissen Vanwege het ontbreken van een transparante contractvorm is het vissen van bladafval in 2013 niet uitgevoerd. In Q1 2014 zal genoemde contractvorm aanbesteed worden en zal regulier conform Beheerplan Water worden gevist op bladafval. Verwijderen welvaartsvuil Betreft het verwijderen van al het afval dat niet naar de groenafvalverwerking kan (zwerfafval en afval als gevolg van markten, evenementen, etc.). Verwijdering van welvaartsvuil is van belang voor een goede doorstroming van het water, voor het ‘aangezicht’ van de stad en voor het voorkomen van schade aan boten. Het schonen van de watergangen in het centrum behoort niet tot het kapitaalgoed Water. Verwijderen van slootvuil Betreft het verwijderen van het groene afval. Het verwijderen van slootvuil vindt plaats ten behoeve van het beheren van de waterkwailiteit en/of waterkwantiteit. Het resultaat is schoon en helder water met een rijke flora en fauna door het natuurlijk, zelfreinigende vermogen van de watergangen. De werkzaamheden worden jaarlijks uitgevoerd. In de periode november en december wordt door het hoogheemraadschap van Rijnland in het kader van de schouw gecontroleerd op de uitvoering van de werkzaamheden. Ook in 2013 zijn de werkzaamheden weer uitgevoerd. Openbare verlichting Beleidskader Goede openbare verlichting levert een bijdrage aan een sociaal veilige, leefbare en verkeersveilige situatie. Als eigenaar en beheerder is de gemeente Leiden verantwoordelijk voor een goede verlichting van de openbare wegen en straten en de openbare ruimten binnen de gemeentegrenzen. Financiën In de voorziening is voor 2013 en 2014 € 343.000 gereserveerd om de geconstateerde achterstand in te lopen. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014 Het Beheerplan openbare verlichting 2012-2016 en het Beleidsplan 2013 openbare verlichting zijn vastgesteld. Met het vaststellen van het Beleidsplan wordt er ingespeeld op de laatste ontwikkelingen en inzichten. Hiermee kan Leiden blijven voldoen aan hetgeen wat van haar wordt gevraagd: het realiseren van een veilige en comfortabele omgeving voor alle gebruikers van de openbare ruimte. De financiële consequenties die met het Beleidsplan samenhangen kunnen gevonden worden in de exploitatie (onderhoudsbudget) en de investeringskredieten. Deze budgetten zijn vooralsnog toereikend om de kosten die met dit beleid samenhangen te kunnen dekken. Wel heeft het nieuwe beleid consequenties voor het onderhouds- en

Jaarverslag | 173

uitvoeringsprogramma, denk hierbij aan het doorvoeren van een van de kernpunten, het toepassen van energiebesparende verlichting (LED). De nieuwe technieken van openbare verlichting bieden steeds meer mogelijkheden om te investeren in duurzaamheid wat structureel bijdraagt aan energiebesparing, vermindering van de CO2 en lagere onderhoudskosten. In 2014 wordt een overeenkomst aangegaan voor het vernieuwen van de lichtbron van de Leidse Lantaarn. Hiermee kan invulling worden gegeven aan een vastgesteld kernpunt, bevorderen van energie besparende verlichting, uit het Beleidsplan openbare verlichting 2013. In 2013 heeft de aanbesteding Vervangen openbare verlichting 2013 op diverse locaties in Leiden plaatsgevonden. De uitvoering hiervan zal in 2014 plaatsvinden. Tevens heeft er in 2013 een nieuwe aanbesteding voor beheer en onderhoud van de openbare verlichting (klein en groot onderhoud 2014-2015 inclusief 2 x 1 optie jaar) plaatsgevonden. Hierin zijn ook een aantal werkzaamheden van de gemeente Zoeterwoude meegenomen. Hiermee is het preventief onderhoud (groot en vervanging) en correctief onderhoud (dagelijks klein) gedekt. De inhaalslag schilderen van lichtmasten is in uitvoering. Bijna de helft van het schilderwerk is in 2013 uitgevoerd. Wanneer het weer het toelaat worden de werkzaamheden in 2014 hervat. Op basis van eerder onderzoek dient een maatregelenpakket aan het kabelnet uitgevoerd te worden. Hiermee voldoet dit weer aan de wettelijke veiligheidseisen en normen. Vervolgonderzoeken hebben inmiddels in 2013 plaatsgevonden en maatregelen zijn deels uitgevoerd. De resterende aanpassingen aan het net (kabelwerkzaamheden) moeten nog plaatsvinden in 2014. Voor de levering van energie (elektriciteit 2015-2016 inclusief optiejaren) heeft ook een aanbesteding plaatsgevonden. De lampen van de openbare verlichtingsinstallatie binnen Leiden branden elke nacht. Leiden koopt haar elektriciteit 100% duurzaam in. Dit past in het streven van de Duurzaamheidsagenda 2011-2014 ‘samenwerken en verbinden’ (ODWH) en de rijksoverheid dat er in 2010 minimaal 75% en in 2015 100% duurzaam moet worden ingekocht door gemeenten. Ook sluit dit aan bij het uitgangspunt van de regio ‘openbare verlichting gebruikt honderd procent groene stroom’, genoemd in de regionale uitgangspuntennotitie ‘Licht in ’t zicht’. Tot slot is dit in lijn met de eisen in de ‘Criteria voor duurzaam inkopen’ van Agentschap NL. Hierin wordt gesteld dat de gebruikte elektriciteit voor 100% duurzaam opgewekt dient te zijn. Met de beheerders uit de regio en de Omgevingsdienst West-Holland is afgesproken om ca. 2 x per jaar bijeen te komen om ontwikkelingen binnen de openbare verlichting regionaal te volgen. Groen Beleidskader Het beleidskader wordt verwoord in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Groen. Dit beleidskader is vorig in 2012 vertaald in een beheerplan Groen (MOP groen). Met het beheerplan wordt zorg gedragen dat het groen in leiden conform de vastgestelde ambities onderhouden wordt. In 2013 is de nota Versterken en verbinden van groen in Leiden vastgesteld en daaraan gekoppeld de nota Overlast van bomen?, duurzaam boombeheer in relatie tot overlastklachten. In 2014 wordt een beeldkwaliteitsplan voor groene hoofdstructuren opgesteld. Financiën Binnen het product groen is nagenoeg geen achterstand waarneembaar. Naar aanleiding van diverse bezuinigingsrondes is er op dit moment minder budget beschikbaar dan volgens het beheerplan nodig is. In 2013 is de bijdrage vanuit de bomennota komen te vervallen. Hierdoor heeft in 2013 een overschrijding van het budget plaatsgevonden en kan vanaf 2014 structureel minder werk worden uitgevoerd. Momenteel heeft dit tekort nog niet tot waarneembare achterstanden geleid. Mocht dit in de toekomst wel het geval zijn dan zullen er keuzes gemaakt moeten worden die invloed hebben op de ambities van het beleidskader. In 2013 zijn de werkzaamheden conform beheerplan uitgevoerd. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014 In 2013 zijn alle werkzaamheden zoals in het MOP groen opgenomen uitgevoerd. De komende jaren word gerapporteerd op de voortgang van het beheerplan en wordt het beheerplan indien dat noodzakelijk is nav de verkiezingen bijgesteld. Daarnaast wordt in 2014 het beeldkwaliteitsplan groene hoofdstructuren opgeleverd. Met dit beeldkwaliteitsplan kan gericht ingezet worden op projecten in of aan groene hoofdstructuren en kunnen deze werkzaamheden over meerdere jaren gepland worden.

174 | Jaarverslag

Kunstwerken Beleidskader Het beleidskader wordt verwoord in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Kunstwerken. Alle overige vastgestelde nota's gaan niet specifiek over kunstwerken maar hebben hier wel betrekking op. De meest relevante zijn de ‘beleidsvisie Watertoerisme Leiden 2000-2020 en het beleidsplan Openbare Verlichting 2004. Financiën Onder het product civiele kunstwerken vallen naast de financiën voor de bruggen, de tunnels en de viaducten ook de financiën voor de Taxistandplaats en de Stationspleintunnel. De structurele kosten voor het dagelijks beheer en onderhoud worden ten laste gebracht van de exploitatie terwijl voor het incidenteel terugkerende groot onderhoud een gezamenlijke voorziening is ingesteld. De voorziening kunstwerken bestaat uit de volgende drie objecten: ■ Kunstwerken ■ Taxistandplaats ■ Stationspleintunnel Per object wordt er jaarlijks vanuit de exploitatie een dotatie van totaal € 624.500 aan de voorziening gedaan om te sparen voor de kosten voor het uitvoeren van groot onderhoud. Daarnaast heeft er een extra storting voor achterstallg onderhoud plaatsgevonden. De vervangingen van bruggen worden gedekt vanuit het inversteringsprogramma kunstwerken. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014

Het product Kunstwerken heeft te maken met een behoorlijk deel achterstallig onderhoud, dit is in het beheerplan Kunstwerk voorbereiding van deze werken om het achterstallig onderhoud in te halen. In 2013 zijn naast de reguliere werkzaamheden ook werkzaamheden verricht om het achterstallig onderhoud in te lopen. De verwachting is dat eind 2015 de achterstanden zijn weggewerkt. Onderstaand een globale impressie van de in 2013 uitgevoerde projecten, de projecten die in uitvoering zijn en de projecten die in voorbereiding zijn. Uitgevoerd: Groot onderhoud Lijsbethbrug Vervangen Aletta Jacobsbrug Conserveren 48 houten bruggen Conserveren 57 stalen kunstwerken Vervangen betonbalk Rijnzichtbrug (calamiteit) Vervangen 11 brugdekken en 4 leuningen Vervangen brugdek en leuningen fietsbruggen Valkbrug Onderhoud slijtlaag autobrug Valkbrug In uitvoering: Groot onderhoud Huigbrug Vervangen meerpalen en geleidewerken Meerjarenonderhoudsbestek 2012-2015 Stationspleintunnel en Joop Walenkamptunnel Vervangen mechanische en elektrische onderdelen in de Stationspleintunnel OMOP beschoeiingen 2014-2015 In voorbereiding: Groot onderhoud Morspoortbrug Groot onderhoud Marebrug en Grote Havenbrug Groot onderhoud Zijlpoortbrug en Haagse Schouwbrug Vervangen 24 parkbruggen (Stevenhof en Merenwijk) Vervangen meerpalen en geleidewerken

Jaarverslag | 175

Vervangen brugdek Churchillbrug Vervangen Staatsspoorbrug Groot onderhoud civiele onderdelen in de Stationspleintunnel Conserveren 16 houten bruggen Conserveren stalen bruggen 2014 Groot onderhoud Koornbrug Groot onderhoud gemetselde brugdekken Onderhoud Slijtlagen brugdekken Vervangen brugdekken en leuningen Walmuren en beschoeiingen Beleidskader Het beleidskader wordt verwoord in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Walmuren, beschoeiingen en natuurvriendelijke oevers. Financiën De structurele kosten voor het onderhouden van de walmuren en beschoeiingen worden ten laste van de exploitatie gebracht. Om het groot onderhoud uit te kunnen voeren (in deze het vervangen van beschoeiingen) wordt jaarlijks een bedrag van € 633.000 gedoteerd uit de exploitatie naar de voorziening om dit te kunnen bekostigen. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014 Uitgevoerd: Reinigen en vervangen metselwerk 2000 meter in het Zuidsingel-gebied deels uitgevoerd in 2012 en deels in 2013. Reiniging metselwerk 6000 meter kademuur Nieuwe Rijn en Oude Rijn Vervangen houten damwand o.a. Rijnsburgersingel, Vaartkade, Gerbrandylaan en Dobbebrug. In uitvoering: OMOP beschoeiingen 2014-2015 In voorbereiding: Vervangen houten damwand Waardeiland (delen) Vervangen houten damwanden (verspreid over Leiden) Straatmeubilair Beleidskader Het beleidskader wordt verwoord in het beleidskader openbare Ruimte, kapitaalgoed Straatmeubilair. Financiën Er is op dit moment minder budget beschikbaar dan volgens het beheerplan de eerste vier jaar nodig is. Als bijsturing niet mogelijk blijkt dan zullen er keuzes gemaakt moeten worden die invloed hebben op de ambities van het beleidskader. Vanwege de geconstateerde onderhoudsachterstand is er eenmalig € 59.000 beschikbaar in de voorziening. Stand van zaken 2013 en verwachting 2014 Naar aanleiding van de schouw zijn diverse werkzaamheden uitgevoerd. Onder amdere zijn straatnaamborden opnieuw gespoten en van nieuwe tekst voorzien, verkeersborden en flespalen vervangen, verkeersborden zijn op alle doorgaande wegen schoongemaakt, markeringen zijn voorzien van nieuwe termoplastische belijning, zitbanken zijn schoongemaakt en geschuurd en in opdracht van Verkeer zijn op diverse plaatsen fietsvoorzieningen geplaatst. Verder is het project Leidse Loper zo goed als afgerond.

176 | Jaarverslag

Spelen Voor het beleidsveld Spelen is in 2012 het beleidskader spelen en het bijbehorende beheerplan vastgesteld. De werkzaamheden zijn conform beheerplan uitgevoerd. Er heeft viermaal een schouw plaatsgevonden van alle speeltoestellen door eigen medewerkers en eenmaal een inspectieronde door een extern bureau. Waar nodig zijn toestellen vervangen. Stand van zaken 2013 en verwachting 2014 Ten aanzien van het achterstalligonderhoud kan gerapporteerd worden dat het onderdeel vergroten bespeelbaarheid grasvelden in zijn geheel is afgerond. Daarnaast zijn ook al een aantal speelplekken gerenoveerd en is een start gemaakt met het omvormen van losse valondergronden (zand, snippers e.d.) naar vaste valondergronden (rubber tegels, kunstgras). In 2014 zullen op basis van een integraal vervangingsplan speeltoestellen diverse raamcontracten afgesloten worden voor het inkopen en plaatsen van toestellen en het leveren en omvormen van valondergronden. Op deze wijze wordt op een integrale manier vorm gegeven aan de resterende speerpunten van het beheerplan spelen. Wegen Beleidskader Het beleidskader wordt verwoord in het vastgestelde Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Wegen. Financiën Op basis van inspecties en de gegevens uit het beheersysteem is een beheerplan wegen opgesteld, dat de basis vormt voor de uitvoering van het groot onderhoud aan de verhardingen per planjaar. Het groot onderhoud aan de verhardingen wordt uitbesteed op basis van de huidige raamcontracten asfaltverhardingen en elementenverhardingen. Daarbij is voor het onderhoud aan de elementenverhardingen per stadsdeel een raamcontract afgesloten. Er is een voorziening ingesteld voor het uitvoeren van groot onderhoud. In het beheerplan is opgenomen dat er voor het uitvoeren van het groot onderhoud aan wegen voor de komende vijf jaar gemiddeld € 2.700.000 nodig is, dat in de voorziening wordt gestort. Volgens het planningsschema groot onderhoud zal uivoering plaatsvinden. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014 Op basis van de raamcontracten onderhoud asfalt- en elementenverhardingen zijn diverse grootonderhoudswerkzaamheden uitgevoerd: Groot onderhoud is in 2013 uitgevoerd op onder andere de Kruisherenweg, Churchilllaan, Flevoweg, Ketelmeerlaan, Gooimeerlaan, Maredijk, Sara Knipscheerstraat, Henriette van der Meystraat, Guurtje Riemenshof. Zijloever, Sumatrastraat, ’s Gravezandestraat, Vreewijkstraat, Leliestraat, Vivaldistraat, Rijn en Schiekade. In 2014 staan voor groot onderhoud onder andere de volgende wegen op de planning: Morssingelterrein, Schipholweg, Stationsplein, Zwartemeerlaan, Veluwemeerlaan, Falckstraat, Julianakade, Van der duunstraat, Broekweg, Stadspolderpad, Burggravenlaan, Papiermolen, Bilderdijkstraat, Hugo de Grootstraat, Gerrit Doustraat. Riolering Beleidskader Het beleidskader is het Verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan (VGRP) 2009-2013. De gemeente heeft de volgende drie zorgplichten: ■ het inzamelen en transporteren van afvalwater binnen haar grondgebied naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI); ■ het reguleren en monitoren van de grondwaterstand; ■ het inzamelen en transporteren van hemelwater. Zo veel mogelijk via afkoppelen naar het oppervlaktewater en het overige niet afgekoppelde naar de AWZI.

Jaarverslag | 177

In het VGRP geeft de gemeente aan hoe zij invulling geeft aan deze zorgplichten. Met de uitvoering van de afkoppel projecten van Willem de Zwijger Noord en Zuid en de verwachte afkoppeling in de Oude Kooi wordt voldaan aan de zogenaamde ‘basisinspanning’ van het Hoogheemraadschap van Rijnland. In samenwerking metHHRS van Rijnland in de OAS studie (Optimalisatie Afvalwater Stromen) is de conclusie dat Leiden voldoet aan de “Basisinspanning”. Dit betekent dat Leiden alleen bij nieuwe ontwikkelingen nog af moet koppelen en dit in geval van wateroverlastlocatie als maatregel kan inzetten. Financiën De financiering van de zorg voor de riolering, het grondwater en het hemelwater wordt voor ongeveer 60% van de exploitatiekosten doorbelast via de rioolheffing. De overige 40% wordt gedekt uit de Algemene Middelen van de gemeente Leiden. Via de rioolheffing brengt de gemeente kosten in rekening voor het beheer en onderhoud van het rioleringsstelsel bij diegene die direct of indirect zijn aangesloten op de riolering. De kosten die in de rioolheffing zijn ondergebracht betreffen onder andere investeringskosten en exploitatiekosten. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat Leiden momenteel voor jaarlijkse investeringen kleiner dan 5 miljoen activeert. Hiervan worden de kapitaallasten doorberekend in de exploitatie en dus (deels)in de rioolheffing. Stand van Zaken 2013 en verwachting 2014 Vanwege de integrale aanpak van diverse projecten resulteert dit een lange voorbereidingstijd. Projecten die in 2012 en 2013 in voorbereiding zijn weggezet en in 2014 worden uitgevoerd/gestart met werkzaamheden zijn. Renovatie Boshuizerkade, Sweelinklaan Vervangen persleidingen gemaal Rosmolen Renovatie Burgravenlaan Vervangen Burgravenlaan en de Sitterlaan Renovatie persleidingen gemaal Gerengracht Vervangen vd Sterrepad en Rijnstraat Afkoppelen W. de Zwijgerlaan NZ en ZZ Renovatie Hooigracht(deel) Vervangen Witte Singel en Bloemistenlaan(deel) Vervangen Marktsteeg Reiniging en Inspectie circa 45km Uitgevoerde projecten 2013 zijn: Renovatie Haagwegkwartier fase3 Vervangen Haagwegkwartier fase3 Renovatie Ontvangstpunt Hallenweg Renovatie 24 gemalen Reiniging en Inspectie circa 80km In januari 2014 is het GRP 2014-2018 vastgesteld als basis voor het beleid financiering en maatregelen voor de komende periode van 5 jaar. Tevens is het uitvoeringsbesluit Wateroverlast oude Kooi vastgesteld. Op basis van dit besluit kunnen de werkzaamheden in voorbereiding worden weggezet. Sportbedrijf accommodaties en velden Beleidskader Het beleidskader Verleiden tot bewegen is in de Sportnota in 2012 vastgesteld. Daarin zijn de volgende ambities vastgesteld: het is de verwachting dat in 2016 meer Leidenaren zijn gaan sporten en bewegen en voldoet 75% van de Leidenaren aan de beweegnorm uit het Olympisch Plan. Dit is van belang omdat sport het bewegen, gezond zijn, ontmoeten, plezier hebben en participeren stimuleert. Leiden maakt het voor iedereen mogelijk te bewegen en te sporten. In georganiseerd en ongeorganiseerd verband. Er zijn diverse sportvelden, sporthallen en zwembaden met gebouwen die bij het sportbedrijf in het beheer zijn. Het beleidskader omschrijft het ter beschikking stellen van panden/verhuurbare ruimten met een redelijke staat van onderhoud aan doelgroepen om het gemeentelijk beleid hiermede vorm te geven.

178 | Jaarverslag

Financiën In 2013 is conform rv. nr. 12.0118 € 1,517 mln. gestort in de voorziening voor groot onderhoud sportaccommodaties. Deze jaarlijkse storting is voldoende voor het groot onderhoud binnen sport. In 2014 zal het beheerplan geactualiseerd worden. Stand van Zaken Op basis van het onderhoudsrapport Kraan vindt jaarlijks op de sportaccommodaties groot onderhoud plaats. Conform het rapport was er in 2013 is voor circa € 0,8 mln. aan groot onderhoud gepland. Hiervan is € 0,6 mln. uitgevoerd. Het resterende onderhoud zal alsnog in 2014 plaatsvinden. In 2012 is bijvoorbeeld groot onderhoud uitgevoerd aan zwembad de Zijl, Morskwartier, Turnhal en sportzaal Broekplein en sportcentrum Groenesteeg. Vastgoed Beleidskader In de beheerplannen wordt inzichtelijk gemaakt welke kosten moeten worden gemaakt om te voldoen aan het vastgestelde onderhoudsniveau in het Beleidskader Vastgoed (RB. 09.0108). Hierin is uitgegaan van het goed onderhouden van beleidsondersteunend vastgoed op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Goed onderhouden betekent geen kapitaalvernietiging. Om deze reden zijn de beheerplannen gemaakt op instandhoudingsniveau. Aan de hand van de opgestelde meerjarenonderhoudsplannen wordt er vanaf 2014 een start gemaakt met planmatig onderhoud aan de gemeentelijk panden, waaronder het ambtelijk en maatschappelijk vastgoed en monumenten met en zonder exploitatie. Hiermee wordt de relatie tussen de meerjarenonderhoudsraming en de budgettering eenduidiger gelegd. Op basis van de beschikbare reguliere budgetten en de stand van de voorzieningen voor ambtelijk en maatschappelijk vastgoed en monumenten is de conclusie dat bij gelijke omvang van de portefeuille de financiële middelen tot 2023 toereikend zijn om de doorgerekende kosten van groot onderhoud te dekken. Vanaf 2023 ontstaat bij gelijkblijvende omvang van de portefeuille een structureel negatief resultaat in de voorzieningen. In het Beleidskader vastgoed is het uitgangspunt opgenomen dat ‘overbodig’ vastgoed zal worden afgestoten. Naar verwachting gaat het om ca 50 panden, maar nog niet duidelijk is in welk tijdsbestek dit plaatsvindt en evenmin is bekend wat het financiële effect zal zijn. Welke kosten er gemoeid zijn met het basisonderhoud van de gemeentelijke monumenten, met en zonder exploitatie, is bekend. Eind 2013 en begin 2014 is van de genoemde monumenten ook in kaart gebracht wat het gaat kosten om het achterstallig onderhoud weg te werken en om het onderhoud in de toekomst op monumentenniveau te kunnen garanderen. In het eerste kwartaal 2014 wordt het college van burgemeester en wethouders hierover ingelicht. Jaarlijks zal in relatie tot ontwikkelingen in de omvang van de vastgoed portefeuille gerapporteerd worden of en zo ja in welke mate financiële bijstelling noodzakelijk is. De gemeente Leiden is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het gemeentelijk vastgoed. Dit vastgoed wordt grotendeels beheerd en geëxploiteerd door de afdeling Vastgoedontwikkeling en Grondzaken (hierna VAG). Dit betreft in dit verband het maatschappelijke en ambtelijke vastgoed. De beheerplannen zijn voor de afdeling VAG de uitvoeringsplannen. Bij het vertalen naar werkplannen vindt een jaarlijkse visuele inspectie plaats op nut en noodzaak, dit om nog niet noodzakelijke werkzaamheden te voorkomen en om het bundelen van werkzaamheden te bewerkstelligen en dit gezamenlijk aan te besteden. Doel: met het Beleidskader Vastgoed als vertrekpunt wordt inzichtelijk gemaakt hoe de benodigde middelen zich verhouden tot de beschikbare middelen in de reeds bestaande onderhoudsvoorzieningen vastgoed (ambtelijke en maatschappelijke panden). Met dit memo wordt inzichtelijk gemaakt hoe voor de periode van 10 jaar, met een doorkijk naar 20 jaar, om kan worden gegaan met de voorzieningen groot onderhoud vastgoed en welke aanvullende middelen structureel nodig zijn. Financiën Op basis van de Perspectiefnota 2013-2016 zijn de volgende aanvullende middelen opgenomen in de begroting 2013: Incidentele storting € 2.000.000 in 2013. Structurele storting € 325.000 vanaf 2013.

Jaarverslag | 179

Ulltimo 2023 wordt een positief saldo verwacht bij de voorziening onderhoud maatschappelijk vastgoed, deze middelen zullen worden gebruikt voor de dekking van de kosten van groot onderhoud van monumentale panden en -objecten (MJOP's zijn zeer recent opgesteld). Stand van zaken 2013 en verwachting 2014 De onderhoudsvoorzieningen worden met de aanvullende beschikbaar gestelde middelen uit de Perspectiefnota 2013-2016 voor de komende tien jaar financieel op orde gebracht. De planning was om de ca. tien ambtelijke panden van de DZB en van Stedelijk Beheer voor wat betreft het beheer en onderhoud in 2013 over te dragen aan de afdeling VAG. Overdracht vindt in 2014 plaats, nadat in beeld is gebracht welke (onderhouds)budgetten daarvoor benodigd zijn, en ook of dit personele consequenties heeft. In 2015 worden de ca. 90 panden van het gemeentelijk Sportbedrijf overgedragen aan de afdeling VAG. Voorbereidingen hiervoor zijn in 2013 gestart, beginnend met een uniforme wijze van administreren en contracteren van het vastgoed. Dagelijks en contractonderhoud De kosten voor dagelijks en contractonderhoud lopen niet via de onderhoudsvoorziening maar via de vastgoedexploitaties.

3.4.7 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 1. Inleiding Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is de relatie tussen de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken, en alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het weerstandsvermogen worden uitgedrukt in een ratio weerstandsvermogen en afgezet tegen de algemeen geldende weerstandsnorm. Die ratio geeft de mate aan, waarin de gemeente in staat is om tegenvallers op te vangen zonder effecten voor het voorzieningenniveau. Weerstandscapaciteit In theorie bestaat de beschikbare weerstandscapaciteit uit een incidenteel en een structureel deel. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat in principe uit de concernreserve, de bestemmingsreserves, de langlopende voorzieningen, de begrotingspost onvoorzien en aanwezige stille reserves. De structurele weerstandscapaciteit wordt bepaald door de omvang van toekomstige bezuinigingsmogelijkheden en het onbenutte deel van de belastingcapaciteit. Het is een politieke afweging om te bepalen welke delen van de incidentele en structurele componenten men tot de weerstandscapaciteit wil rekenen. In het beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement is die afweging uitgewerkt. Risicomanagement Een risico is een mogelijke gebeurtenis met een negatief gevolg voor de organisatie. De gemeente wil risico's die zij loopt zo veel mogelijk beheersen door ze structureel en op systematische wijze te identificeren, prioriteren, analyseren, beoordelen. Door een goed systeem van risicomanagement worden bestuurders en managers in staat gesteld voor risico’s, die het behalen van de doelstellingen van de organisatie bedreigen, passende beheersmaatregelen te nemen. 2. Risico’s Risico-overzicht Om de risico's in kaart te brengen is een risicoprofiel opgesteld. Dit risicoprofiel is tot stand gekomen met behulp van een risicomanagementinformatiesysteem. Hiermee worden risico's systematisch in kaart gebracht en beoordeeld door alle afdelingen binnen de gemeente. Op grond van het beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement worden in het onderstaande overzicht alleen de 10 grootste risico's gepresenteerd met de hoogste bijdrage, nadat een beheersmaatregel is getroffen, aan de berekening van de benodigde

180 | Jaarverslag

weerstandscapaciteit aangevuld met de getroffen beheersmaatregel. Onderaan de tabel is het totaalbedrag voor de overige risico’s opgenomen. Tabel 1: De 10 belangrijkste risico's Programma

Risico (incl. gevolg)

Beheersmaatregel

Kans

Financieel gevolg (max)

Invloed

06 Stedelijke 1. Vereveningsreserve grondexploitatie ontwikkeling Het risico dat de reserve projecten algemene risico's projecten in uitvoering en de vereveningsreserve grondexploitatie ontoereikend zijn om alle bestaande projecten te dekken. Financieel gevolg: Algemene dienst, Nuon middelen of andere middelen zullen gevonden moeten worden om de vereveningsreserve sluitend te krijgen

Prioritering binnen PRIL het Perspectief zodanig dat de Vereveningsreserve Grondexploitaties op termijn voldoet.

50%

€ 5.000.000

29.83%

11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Het jaarlijks beoordelen van de financiële gegevens van de organisaties (minimaal de jaarrekening). De financiële instellingen jaarlijks wijzen op de plicht om betalingsachterstanden op geborgde leningen te melden.

12%

€ 33.467.000

23.67%

06 3. Bouwleges Stedelijke ontwikkeling Bouwleges blijven achter bij de verwachting. Vanwege de economische recessie kunnen de bouwactiviteiten binnen de gemeente Leiden achter blijven bij de prognose. Financieel gevolg: Minder leges, begrotingstekorten en noodzaak tot bezuinigingen.

Kritisch kijken naar de omvang van de met deze taak gemoeide formatie en kosten. Indien nodig wordt de lopende begroting aangepast.

50%

€ 1.500.000

9.59%


De gemeente heeft nauwelijks invloed op de hoogte van de algemene uitkering.

20%

€ 2.500.000

2.98%

2. Garantstellingen: De gemeente Leiden staat garant voor leningen tot een totaalbedrag van € 86 miljoen. Hiervan betreft € 60 miljoen leningen aan woningbouwcorporaties en € 15 miljoen aan zorginstellingen. Het restant van € 11 miljoen betreft leningen in de culturele en sportsector. Het risico is dat de instelling in dermate financiële problemen komt dat deze zijn betalingsverplichting niet kan nakomen. Financieel gevolg: Gemeente moet de leningen betalen.

4. Algemene uitkering gemeentefonds De algemene uitkering gemeentefonds valt lager uit dan geraamd, mede in verband met de herijking in 2014. Financieel gevolg: begrotingstekorten en noodzaak tot bezuinigingen.

06 5. Exploitatie maatschappelijk vastgoed Stedelijke ontwikkeling De in de begroting opgenomen lasten en baten van de exploitatie en het beheer van ons maatschappelijk vastgoed komen niet overeen met de werkelijke lasten en baten. Financieel gevolg: begrotingstekorten en noodzaak tot bezuinigingen.

Per pand nagaan hoe 10% de vastgoedexploitatie er uit ziet en wat de mogelijk-heden zijn op het gebied van huurverhoging en kostenreductie, afstoten van vastgoed of huisvestingsoptimalisaties.

€ 900.000

2.70%


6. Verstrekte leningen.

De financiële gegevens van de betrokken organisaties worden jaarlijks beoordeeld. Verder continue monitoring van het voldoen van rente en adflossing.

10%

€ 4.288.000

2.56%

10 Werk en Inkomen

7. Verlaging gebundelde uitkering De gemeente Leiden ontvangt een voorlopig budget in 2014 van 49,1 mln. Het definitieve rijksbudget kan lager zijn door veranderingen in rijksbeleid, verdeelmaatstaven en verloop van de werkloosheid. Financieel gevolg: begrotingstekorten en noodzaak tot bezuinigingen.

Het rijksbudget is met met circa € 1,5 mln eigen middelen verhoogd om een eventueel tekort op de rijksbijdrage op te vangen.

10%

€ 1.500.000

1.49%

05 Omgevingskwaliteit

8: Derving inkomsten bedrijfsafval

Periodiek monitoren van de inkomsten en uitgaven. Mogelijke overschrijding melden via p&c-cylcus.

70%

€ 400.000

1.68%

De gemeente Leiden heeft een aantal organisaties een lening verstrekt. Het risico is dat de organisatie in dermate financiële problemen komt dat deze zijn betalingsverplichting niet kan nakomen. Financieel gevolg: Gemeente moet de leningen afboeken.

Door toenemende concurrentie vermindert het aantal klanten en nemen de kosten vanwege lagere volumes gemiddeld toe

Jaarverslag | 181

Programma

Risico (incl. gevolg)

10 Werk en Inkomen

9: Vermindering inkomsten uit terugvordering/verhaal

Beheersmaatregel

Kans

Financieel gevolg (max)

Invloed

60%

€ 375.000

0.90%

50%

€ 300.000

0.77%

Aflossing uit terugvordering /verhaal kunnen verder onder druk komen doordat de aflossingsruimte van de klanten vermindert. Financieel gevolg: begrotingstekorten en noodzaak tot bezuinigingen. 11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

10: Ontslag van ambtenaren Indien de gemeente overgaat tot ontslag van personeel kunnen wachtgeldverplichtingen ontstaan. Hiervoor worden geen voorzieningen getroffen.

Zorgvuldige procedures voor herplaatsing en ontslag

Totaal grote risico's

€ 53.780.000

Overige risico's

€ 20.212.000

Totaal alle risico's

€ 73.992.000

Risico's die de gemeente loopt vanwege de voorgenomen decentralisatie op terrein van ondersteuning, participatie en jeugd zijn in bovenstaande inventarisatie nog niet verwerkt. Deze spelen vanaf 2015 en zijn voor de huidige beoordeling daarom buiten beschouwing gelaten. In de begroting 2013 waren zes risico’s opgenomen die niet langer tot de huidige top 10 behoren. Het gaat om de risico’s Ringweg Oost, toename bijstandsuitkeringen, legionella, taakstellingen op de bedrijfsvoering, bouw E-depot en ontsluiting Bio Sciencepark. De risico’s lagere uitkering gemeentefonds (4), exploitatie maatschappelijk vastgoed (5), verlaging gebundelde uitkering (7), inkomsten bedrijfsafval , (8), vermindering inkomsten uit terugvordering/verhaal (9) en ontslag van ambtenaren (10) zijn hiervoor in de plaats gekomen. De overige vier risico’s (gemeentegaranties, vereveningsreserve grondexploitaties, minder bouwactiviteiten en leningen, maakten ook bij de begroting (en ook in het jaarverslag 2012) al onderdeel uit van de top 10. Risico’s verdwijnen uit de top 10 als ze minder actueel zijn, in verhouding minder belangrijk zijn of als er adequate beheersmaatregelen voor getroffen zijn.Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag van € 73.992.000 voor alle risico's ongewenst is. De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. Bij de simulatie is gerekend met een zekerheidspercentage van 90%. Het resultaat is dat met een benodigde weerstandscapaciteit van € 13.246.278 het voor 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt. De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door alle risico's waarvoor geen of onvoldoende beheermaatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Onderstaande tabel bevat een overzicht van de meest relevante percentages en de daarmee corresponderende benodigde weerstandscapaciteit. Tabel 2: Benodigde weerstandscapaciteit bij verschillende zekerheidspercentages Percentage

Bedrag

75%

€ 9.224.254

80%

€ 9.755.889

85%

€ 10.621.302

90%

€ 13.246.278

95%

€ 25.822.613

3. Beschikbare weerstandscapaciteit In theorie bestaat de beschikbare weerstandscapaciteit uit een incidenteel en een structureel deel. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat in principe uit de concernreserve, de bestemmingsreserves, de langlopende voorzieningen, de begrotingspost onvoorzien en aanwezige stille reserves. De structurele weerstandscapaciteit wordt bepaald door de omvang van toekomstige bezuinigingsmogelijkheden en het onbenutte deel van de belastingcapaciteit.

182 | Jaarverslag

Het is een politieke afweging om te bepalen welke delen van de incidentele en structurele componenten men tot de weerstandscapaciteit wil rekenen. In het beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement is hierover opgenomen dat wanneer de benodigde weerstandscapaciteit groter is dan de beschikbare weerstandscapaciteit, het college in de paragraaf weerstandsvermogen een voorstel over de wijze hoe het hiermee om wil gaan. Wanneer de benodigde weerstandscapaciteit groter is dan 2% van de begrotingslasten, kan het college in zijn voorstel overwegen ook bestemmingsreserves en stille reserves mee te nemen in de berekening van de weerstandscapaciteit. In de raadsvergadering over de Programmabegroting 2013-2016 is een amendement aanvaard waarin op basis van de uitkomsten van de berekening van het weerstandsvermogen bij deze begroting, een bedrag van € 3.441.744 uit de reserve compensatie dividend NUON geoormerkt is als extra weerstandscapaciteit naast de reeds beschikbare weerstandscapaciteit van € 10.000.000 in de concernreserve. De stand van de concernreserve is per 31 december 2013 € 5,3 miljoen. Voor de bepaling van de weerstandscapaciteit wordt rekening gehouden met de voorziene toevoegingen in de jaren 2014-2016 waarmee de concernreserve weer op niveau komt. Tabel 3: Beschikbare weerstandscapaciteit (bij Programmabegroting 2013-2016) Weerstand

Startcapaciteit

Algemene reserve

€ 10.000.000

Geoormerkt deel reserve compensatie dividend NUON

€ 3.441.744

Totale weerstandscapaciteit

€ 13.441.744

4. Weerstandsvermogen Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij horende benodigde eerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt in onderstaande figuur weergegeven.

Ratio weerstandsvermogen =

Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandcapaciteit

=

€ 13.441.744 € 13.246.278

= 1.01

Leiden streeft een weerstandsvermogen na dat tenminste voldoende is. Dit vereist een ratio weerstandsvermogen dat gelijk is of hoger is dan 1. Tabel 4: Weerstandsnorm Waarderingscijfer

Ratio

Betekenis

A

>2.0

uitstekend

B

1.4-2.0

ruim voldoende

C

1.0-1.4

voldoende

D

0.8-1.0

matig

E

0.6-0.8

onvoldoende

F

<0.6

ruim onvoldoende

5. Stresstest en weerstandsvermogen De gemeente Leiden heeft in 2012 door adviesbureau SEO een stresstest laten uitvoeren waarin is berekend wat van de hieronder genomende vijf vijfjarige (extreme maar plausibele) ‘exogene schokken’ de impact is op de balans en exploitatie van de gemeente: - Financiële crisis (sterk oplopende lange rente); - Sociaaleconomische crisis (sterke economische terugval en oplopende werkloosheid); - Vastgoedcrisis (dalende woningen- en niet-woningenprijzen en terugval volume); - Rijksbezuinigingen (met doorwerking in het Gemeentefonds); - Humanitaire ramp. De stresstest laat zien waar relatieve gevoeligheden van de gemeente zitten bij het uitbreken van deze crises. De relatieve kwetsbaarheden van de gemeente Leiden zitten vooral in de stijging van de lange rente. Dit theoretisch model neemt eventuele beleidsreacties van de gemeente en de interactie tussen scenario’s niet mee.

Jaarverslag | 183

De stresstest biedt daarom een beeld van mogelijke scenario’s voor de toekomst aanvullend op de risicoinventarisatie zoals die door de organisatie jaarlijks wordt uitgevoerd. De risico-analyse van de gemeente Leiden heeft betrekking op het lopende of eerstvolgende begrotingsjaar. Eventuele risico’s die buiten deze jaren plaatsvinden worden niet meegenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement. Er wordt van uitgegaan dat er voldoende tijd is om bij te sturen indien een crisis zich voordoet. Eerder was uit een door een Deloitte uitgevoerde stresstest al gebleken dat Leiden een relatief solide financiële positie heeft, vooral door de gunstige reservepositie. Wel werden als aandachtspunten de grondexploitaties en de taakstellingen op de bedrijfsvoering genoemd. Ook werd geconstateerd dat Leiden weinig ruimte heeft om de inkomsten als bijvoorbeeld lokale lasten en rente-inkomsten te verhogen. Relatie met PRIL Naast de gemeentebrede risico-inventarisatie en het daaruit voortvloeiende risicoprofiel en de benodigde weerstandscapaciteit, wordt in het PRIL verantwoording afgelegd over de grondexploitatieprojecten. Het risicomanagement van deze projecten en het zorg dragen voor een toereikend weerstandsvermogen voor deze projecten maken deel uit van het PRIL. Pas als risico's binnen het PRIL niet meer afgedekt kunnen worden, ontstaat er een risico dat betrokken moet worden in de gemeentebrede inventarisatie. Dit is net als in de jaarrekening 2012 en de begroting 2014 ook bij deze jaarrekening 2013 het geval. Hierbij wordt uitgegaan van het door de raad vastgestelde ambitieniveau in PRIL het Perspectief. De actuele weerstandscapaciteit van het PRIL wordt hieronder kort toegelicht. Actuele weerstandscapaciteit PRIL 2014 De Vereveningsreserve Grondexploitaties is geheel belegd met reeds aangegane verplichtingen. De weerstandscapaciteit bestaat derhalve uit de risicoreserves die specifiek voor grondexploitatieprojecten zijn ingericht. Op 31 december 2013 is er bij grondzaken een bedrag van € 12,8 mln. aan middelen apart gezet in deze risicoreserves. Bij PRIL 2014 wordt opnieuw de balans opgemaakt tussen aanwezig en benodigde weerstandscapaciteit. Naar verwachting leidt dit tot een aanvullende storting in de reserve. Het feit dat het sluitend 5-jaarsperspectief afhankelijk is van in de toekomst te realiseren opbrengsten alsook beïnvloed wordt door oplopende uitgaven bij stedelijke ontwikkelingen (BIE), is een risico voor het vermogensbeheer van grondzaken dat in beginsel een gesloten systeem is. Vandaar dat ook dit jaar een risicoreservering is opgenomen in de concernbrede risico-inventarisatie (Naris).

184 | Jaarverslag

3.5 Staat van gemeente Staat van de Gemeente: een nieuw onderdeel in de jaarstukken In oktober 2012 is een nieuwe wet in werking getreden: de Wet Revitalisering Generiek Toezicht. De essentie hiervan is: minder toezicht door het rijk, en meer toezicht door de provincie en de gemeenteraad op de naleving van weten regelgeving. De verantwoording van de gemeente begint bij de horizontale verantwoording van het college van B en W aan de gemeenteraad. De provincie zal het toezicht zo sober mogelijk houden en maakt jaarlijks een totaaloverzicht van alle gemeenten in de provincie. Als er aanleiding toe bestaat zal de provincie bestuurlijk interveniëren. In Zuid Holland is aan de gemeenten een Bestuursovereenkomst voorgelegd, die ook door de gemeente Leiden is getekend. Hiermee hebben we ingestemd met de volgende procedure: De gemeente wordt geacht het volgende te doen: ■ Jaarlijks een Staat van de Gemeente op te stellen, volgens de structuur van Bijlage B van de Bestuursovereenkomst ■ Deze met de reguliere planning- en controlcyclus d.m.v. de Jaarstukken aan te bieden aan de gemeenteraad ■ Deze jaarlijks uiterlijk 15 juli aan te bieden aan de provincie (digitaal) ■ Eventuele tekortkomingen in de naleving van de weten regelgeving moet aan de gemeenteraad worden gemeld en toegelicht in de Jaarstukken; daarna wordt dit schriftelijk aan de provincie gemeld De provincie is op dit moment het bevoegd gezag voor toezicht op naleving van de weten regelgeving op de volgende domeinen: ■ ■ ■ ■ ■ ■

Financiën Ruimtelijke ordening * Omgevingsrecht Externe veiligheid Archief- en informatiebeheer * Huisvesting verblijfsgerechtigden bij de gemeente *.

Voor de met een * aangegeven domeinen kan ook worden volstaan met het aanleveren van een aantal vastgelegde gegevens in www. Waarstaatjegemeente.nl. In Leiden doen we dit uitsluitend voor het domein: Archief- en informatiebeheer. Domein Financiën

Rood/Oranje/Groen

Toelichting

De begroting is materieel in evenwicht.

De begroting is in evenwicht.

De meerjarenbegroting is materieel in evenwicht.

Ook meerjarig is er sprake van evenwicht.

Is er reden voor extra aandacht? Ruimtelijke ordening

Nee

De provinciale ruimtelijke belangen zijn opgenomen in de gemeentelijke ruimtelijke plannen.

Is er reden voor extra aandacht?

Nee

Elk ruimtelijk plan met een provinciaal belang wordt voorgelegd aan de provincie en ook getoetst of het in overeenstemming is met provinciaal beleid. Deze plannen zijn in overeenstemming met provinciaal beleid. De gemeente Leiden heeft in 2013 zestien verschillende bestemmingsplannen in diverse procedurefases gepubliceerd op ruimtelijkeplannen.nl. Twee bestemmingsplannen alleen in een voorontwerpfase, één bestemmingsplan in een voorontwerp- en ontwerpfase, vijf bestemmingsplannen alleen in ontwerpfase, vier bestemmingsplannen in ontwerpen vaststellingsfase en vier bestemmingsplannen alleen in de vaststellingsfase. Elk bestemmingsplan met een provinciaal belang wordt voorgelegd aan de provincie en ook getoetst of het in overeenstemming is met provinciaal beleid. Deze plannen zijn in overeenstemming met provinciaal beleid.

Jaarverslag | 185

Domein Omgevingsrecht (Toezicht, handhaving en vergunningverlening milieu, bouwen en wonen)

Rood/Oranje/Groen

Toelichting

Er is een door de gemeenteraad vastgestelde zelfevaluatie.

De zelfevaluatie (kwaliteitseisen 2.1) is in 2013 uitgevoerd. Omgevingsdienst West Holland heeft zelf een evaluatie uitgevoerd. De zelfevaluatie is nog niet door de gemeenteraad vastgesteld. Dit zal tegelijk gebeuren met het (gezamenlijke) verbeterplan.

Er is een door de gemeenteraad vastgesteld verbeterplan.

Er wordt op dit moment met de Omgevingsdienst West Holland gewerkt aan een gezamenlijk verbeterplan. Ook een aantal omliggende gemeenten zullen hierin participeren. Het verbeterplan zal samen met de evaluatie (medio 2014) aangeboden worden aan de gemeenteraad.

Vanaf 1-1-2015: er is een door de gemeenteraad vastgestelde eindmeting.

Uit het verbeterplan zal blijken of en welke verbeteringen er doorgevoerd dienen te worden. Planning is dat er eind 2014 een eindmeting zal worden gedaan.

Is er reden voor extra aandacht? Externe veiligheid

Nee

De gemeente levert actuele en volledige informatie voor de provinciale risicokaart.

Is er reden voor extra aandacht? Archief- en informatiebeheer

Er ontstaat reden voor extra aandacht als er na het 2e kwartaal 2014 nog geen vastgestelde evaluatie en verbeterplan ligt.

Nee

Het archief- en informatiebeheer zijn op orde.

Is er reden voor extra aandacht?

Huisvesting verblijfsgerechtigden

Nee

Zoals aangegeven in artikel 2a. van de bestuursovereenkomst interbestuurlijk toezicht zal de gemeente Leiden gebruik maken van de mogelijkheid om op het domein ‘archief- en informatiebeheer‘ te rapporteren door de gevraagde gegevens aan te leveren via http://www.waarstaatjegemeente.nl Zoals bekend is de gemeente Leiden bezig met het implementeren van zaakgewijs werken (gebaseerd op de werkwijze ZTC 2.0) met een onderliggend digitaal documentmanagement systeem. Naast het verbeteren van de dienstverlening is het optimaliseren van de archief- en informatievoorziening de belangrijkste aanleiding om deze nieuwe werkwijze door te voeren. Voor wat betreft de invoering van het digitale documentmanagement systeem wordt nauw samengewerkt en steeds afgestemd met de gemeentearchivaris en de gemeentelijke archiefinspecteur.

Er is volledig voldaan aan de halfjaartaakstelling en er is geen achterstand.

Er is tijdig voldaan aan de halfjaartaakstelling en er is geen achterstand.

186 | Jaarverslag

Met betrekking tot het thema externe veiligheid werkt de gemeente Leiden aan de actualisatie van de Provinciale Risicokaart. De volledige actualisatie van de risicokaart zal voor de zomer hebben plaatsgevonden. Gelijktijdig met de actualisatie van de huidige risicokaart wordt gewerkt aan een structurele borging van toekomstige actualisaties.

In de tweede helft van 2013 is de wettelijke taakstelling huisvesting verblijfsgerechtigden naar boven toe bijgesteld. De taakstelling was 33 en is opgehoogd naar 46. Door deze bijstelling is de taakstelling voor de tweede helft van 2013 niet gehaald; er zijn uiteindelijk 6 mensen te weinig geplaatst. Deze achterstand zal begin 2014 moeten worden ingelopen Extra informatie op verzoek van de provincie ZH: oorsprong/achterstand per 1 januari van het verantwoordingsjaar: -15 Fase interventieladder: signaleren Taakstelling eerste halfjaar van het verantwoordingsjaar: 30 In het eerste halfjaar gehuisveste verblijfsgerechtigden/ vergunninghouders: 16 Voorsprong/achterstand per 1 juli van het verantwoordingsjaar: -1 Fase interventieladder: signaleren Taakstelling tweede halfjaar van het verantwoordingsjaar: 46 In het tweede halfjaar gehuisveste verblijfsgerechtigden/ vergunninghouders: 23 Voorsprong/achterstand per 31 december van het verantwoordingsjaar: 22 In de tweede helft van 2013 is de wettelijke taakstelling huisvesting verblijfsgerechtigden naar boven toe bijgesteld. De taakstelling was 33 en is opgehoogd naar 46. Door deze bijstelling is de taakstelling voor de tweede helft van 2013 niet gehaald; er zijn uiteindelijk 6 mensen te weinig geplaatst. Deze achterstand zal begin 2014 moeten worden ingelopen. Zie ook gevraagde informatie hierboven.

Domein Is er reden voor extra aandacht?

Rood/Oranje/Groen Nee

Toelichting Het inlopen van de achterstand op de taakstelling zal door de gemeente extra in de gaten worden gehouden.

Jaarverslag | 187

188 | Jaarverslag

Hoofdstuk 4

4 Jaarrekening

Jaarrekening | 189

4.1 Balans per 31 december BALANS ACTIVA (bedragen x € 1.000)

2013

2012

Vaste activa Materiële vaste activa

608.411

601.569

Investeringen met economisch nut -In erfpacht uitgegeven

176.892

176.898

-Niet in erfpacht uitgegeven

320.652

313.766

Investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut

110.866

110.905

Financiële vaste activa

89.423

137.809

Kapitaalverstrekkingen aan: -Deelnemingen

10.144

9.144

20

20

5.325

19.743

257

277

7.187

10.468

Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar

47.043

80.645

Bijdragen aan activa in eigendom van derden

19.446

17.512

-Overige verbonden partijen Leningen aan: -Woningbouwcorporaties -Deelnemingen -Overige langlopende leningen

Totaal vaste activa

697.834

739.378

9.915

9.529

Vlottende activa Voorraden -Grond- en hulpstoffen

5.078

2.620

-Onderhanden werk inclusief bouwgronden in exploitatie

3.749

5.818

-Gereed product en handelsgoederen

306

277

-Vooruitbetalingen

781

814

Uitzettingen met een rentetypische looptijd<1 jaar -Vorderingen op openbare lichamen -Rekening-courant verhoudingen met niet fin. Instellingen -Overige vorderingen

Liquide middelen Overlopende activa

Totaal vlottende activa

TOTAAL ACTIVA

190 | Jaarrekening

62.012

70.073

19.498

22.830

115

105

42.400

47.137

2.599

1.895

293

177

74.820

81.674

772.653

821.052

PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA (bedragen x € 1.000)

2013

2012

Vaste passiva Eigen vermogen

467.138

478.046

Reserves -Algemene reserve -Bestemmingsreserves -Saldo van de rekening van baten en lasten

5.497

23.990

444.181

455.093

17.460

-1.037

Voorzieningen -Egalisatievoorzieningen -Voorz.derden verkregen middelen met specifieke bestemming -Voorzieningen toekomstige verplichtingen

44.917

37.951

38.037

29.153

161

1.421

6.718

7.377

Vaste schulden met een rentetypische looptijd ≥ één jaar

184.556

217.067

Onderhandse leningen van: -Binnenlandse banken en overige financiële instellingen -Binnenlandse bedrijven Door derden belegde gelden Waarborgsommen

184.384

216.913

3

3

103

105

66

46

Totaal vaste passiva

696.611

733.063

58.631

72.276

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar -Banksaldi

25.108

40.985

-Overige schulden

33.523

31.292

Overlopende passiva

17.411

15.712

Totaal vlottende passiva

76.042

87.989

772.653

821.052

63.981

69.478

TOTAAL PASSIVA

Borg-en garantstellingen

Jaarrekening | 191

4.2 Overzicht van baten en lasten Programma bedragen x € 1.000,-

L/B

Bestuur en dienstverlening

Lasten

28.161

26.994

4.027

31.020

30.521

500

Baten

-3.041

-2.622

117

-2.505

-2.698

193

25.119

24.371

4.144

28.515

27.823

693

Lasten

11.323

15.944

-2.749

13.196

13.028

167

Baten

-636

-514

-666

-1.180

-897

-283

10.687

15.431

-3.415

12.016

12.131

-115

Lasten

4.626

5.241

3.641

8.882

7.893

989

Baten

-483

-432

-380

-813

-921

109

4.143

4.808

3.261

8.069

6.972

1.098

Lasten

23.160

10.449

14.551

25.001

12.499

12.501

Baten

-9.264

-9.626

711

-8.916

-8.646

-269

13.896

823

15.262

16.085

3.853

12.232

Lasten

82.949

72.352

6.920

79.272

72.339

6.933

Baten

-25.780

-22.079

737

-21.342

-22.913

1.571

57.170

50.273

7.657

57.930

49.426

8.504

Lasten

87.388

72.959

63.632

136.591

65.425

71.166

Baten

-49.718

-68.331

-7.150

-75.481

-38.185

-37.296

37.670

4.627

56.482

61.110

27.240

33.869

Lasten

28.970

30.917

-713

30.204

29.729

475

Baten

-3.543

-4.747

302

-4.445

-4.395

-50

25.427

26.171

-411

25.759

25.334

426

Lasten

38.996

39.656

-2.551

37.105

36.164

941

Baten

-4.345

-4.383

-1.446

-5.828

-5.513

-315

34.652

35.273

-3.997

31.277

30.651

626

Lasten

43.167

43.454

-917

42.538

41.508

1.030

Baten

-3.088

-2.228

-65

-2.293

-2.352

58

40.079

41.226

-982

40.244

39.156

1.088

Lasten

124.469

122.629

2.475

125.104

123.185

1.920

Baten

-97.810

-96.053

-3.554

-99.607

-101.471

1.863

26.658

26.576

-1.079

25.497

21.714

3.783

Lasten

6.966

7.490

660

8.150

6.953

1.196

Baten

-239.888

-240.511

4.627

-235.884

-240.346

4.462

-232.922

-233.021

5.287

-227.734

-233.392

5.658

Saldo Veiligheid

Saldo Economie en toerisme

Saldo Bereikbaarheid

Saldo Omgevingskwaliteit

Saldo Stedelijke ontwikkeling

Saldo Jeugd en onderwijs

Saldo Sport, cultuur en recreatie

Saldo Welzijn en zorg

Saldo Werk en inkomen

Saldo Algemene middelen

Saldo

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Totaal

Lasten

480.175

448.085

88.977

537.062

439.245

97.817

Totaal

Baten

-437.597

-451.527

-6.767

-458.293

-428.337

-29.956

42.578

-3.442

82.210

78.768

10.908

67.861

Toevoeging

2.223

39.353

1.523

40.876

40.876

0

Onttrekking

-4.160

-4.443

-1.879

-6.322

-6.127

-194

-1.937

34.910

-356

34.554

34.748

-194

TOTAAL SALDO VAN BATEN EN LASTEN RESERVES Bestuur en dienstverlening

Saldo

192 | Jaarrekening

Programma bedragen x € 1.000,-

L/B

RESERVES Veiligheid

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

0

0

0

0

-167

0

0

0

0

0

Toevoeging

19.002

20.182

4.534

24.716

26.263

-1.547

Onttrekking

-5.588

-1.539

-11.720

-13.259

-12.953

-306

13.415

18.643

-7.186

11.458

13.311

-1.853

Toevoeging

651

1.900

4.008

5.908

6.376

-468

Onttrekking

-5.024

-62

-5.655

-5.718

-3.985

-1.733

-4.374

1.838

-1.648

190

2.391

-2.201

Toevoeging

70.054

13.836

15.071

28.907

37.910

-9.003

Onttrekking

-95.704

-7.799

-78.413

-86.212

-56.437

-29.775

-25.651

6.037

-63.342

-57.305

-18.527

-38.778

Toevoeging

3.881

116

7.999

8.115

8.653

-538

Onttrekking

-2.015

-771

-2.461

-3.232

-3.511

278

1.865

-655

5.538

4.882

5.142

-260

Toevoeging

13.772

5.253

379

5.632

5.744

-112

Onttrekking

-9.398

-438

-2.240

-2.677

-2.625

-52

4.374

4.816

-1.861

2.955

3.119

-165

Toevoeging

0

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-1.190

-282

-461

-743

-302

-442

-1.190

-282

861

579

1.020

-442

Toevoeging

1.795

45

80

125

45

80

Onttrekking

-1.081

-9

-467

-476

-284

-192

714

36

-387

-351

-239

-112

Toevoeging

28.690

15.277

15.384

30.661

30.075

586

Onttrekking

-57.280

-77.217

-32.577

-109.794

-99.407

-10.387

-28.591

-61.940

-17.193

-79.133

-69.333

-9.800

Saldo RESERVES Bereikbaarheid

Saldo RESERVES Omgevingskwaliteit

Saldo RESERVES Stedelijke ontwikkeling

Saldo RESERVES Jeugd en onderwijs

Saldo RESERVES Sport, cultuur en recreatie

Saldo RESERVES Welzijn en zorg

Saldo RESERVES Werk en inkomen

Saldo RESERVES Algemene middelen

Saldo

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Totaal

Toevoeging

140.067

95.962

50.299

146.261

157.263

-11.002

Totaal

Onttrekking

-181.608

-92.560

-135.873

-228.433

-185.631

-42.802

-41.541

3.402

-85.574

-82.172

-28.368

-53.804

Lasten/Toev.

620.242

544.047

139.276

683.323

596.508

86.814

Baten/Onttr.

-619.205

-544.087

-142.639

-686.726

-613.968

-72.758

1.037

-40

-3.364

-3.404

-17.460

14.056

TOTAAL MUTATIE IN RESERVES

RESULTAAT

Dit is een andere presentatie dan in tabel 1 van paragraaf 3.1.1 Financieel resultaat 2013 is weergegeven. In bovenstaande tabel geven wij het rekeningresultaat ten opzichte van de 2e bestuursrapportage aan. Het geraamde resultaat van € 3,4 mln voordelig is het resultaat, zoals dit bij de 2e bestuursrapportage werd verwacht. Het resultaat van de jaarrekening is € 17,5 mln voordelig. Het verschil bedraagt derhalve € 14,1 mln. Daarbij wordt opgemerkt dat van het resultaat bij de 2e Bestuursrapportage reeds rekening gehouden is met budgetoverhevelingen als gevolg van onderbestedingen voor een totaalbedrag van € 5,0 mln. Het ten tijde van de tweede bestuursrapportage verwachte rekeningresultaat voor budgetoverhevelingen bedroeg derhalve € 8,4 mln voordelig. Het werkelijk bij deze jaarrekening te bestemmen voordelige rekeningresultaat 2013 komt niet € 14,1 mln maar € 9,1 mln hoger uit dan eerder verwacht werd.

Jaarrekening | 193

4.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgesteld met inachtneming van het 'Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeente' (BBV). Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarden. De verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte gronden hulpstoffen en de overige kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kunnen verder worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten. Alle bedragen in de jaarrekening staan weergegeven in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Grondslagen voor waardering ACTIVA Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijging- of vervaardigingprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht. Materiële vaste activa worden geactiveerd bij een aanschafwaarde groter dan € 25.000 en een minimale gebruiksduur van drie jaar. Uitzondering hierop zijn Gronden en terreinen, deze worden altijd geactiveerd. Op gronden wordt niet afgeschreven. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. De afschrijving van een activum start op de eerste dag van het jaar volgend op het jaar waarin het object bedrijfsvaardig is opgeleverd. Afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. Aankoop en vervaardiging van activa in de openbare ruimte met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen uit reserves geactiveerd. Bijdragen uit reserves ten behoeve van economische investeringen worden ingezet ter dekking van de kapitaallasten. De in erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen uitgifteprijs van eerste uitgifte. De in eeuwigdurende erfpacht uitgegeven gronden zijn gewaardeerd tegen registratiewaarde. Maximale afschrijvingstermijnen voor materiële vaste activa Maximale levensduur

Soort activa

60 jaar

Aanleg riolering

40 jaar

Nieuwbouw woonruimten en bedrijfsgebouwen; aanleg wegen, bruggen en walmuren, sportvelden, volkstuinen en zwembaden

25 jaar

Renovatie, restauratie en aankoop woonruimten en bedrijfsgebouwen; reconstructie wegen, bruggen, rioleringen en walmuren

20 jaar

Stenen bergplaatsen en loodsen; openbare verlichting

15 jaar

Centrale verwarming; bijzondere voertuigen als brandweerauto’s

10 jaar

Houten bergplaatsen en loodsen; technische- en veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen; telefooninstallaties; kantoormeubilair; schoolmeubilair; verkeerslichteninstallaties, motorvoertuigen en machines

5 jaar

Zware transportmiddelen; aanhangwagens; schuiten; personenauto’s; lichte motorvoertuigen; automatiseringsapparatuur

niet

Gronden en terreinen

194 | Jaarrekening

De afschrijvingsmethode is vastgelegd in de door de raad vastgestelde financiële verordening en is in principe lineair. Bij bedrijfsmiddelen met een levensduur van maximaal 10 jaar wordt de afschrijving op basis van de annuïtaire systematiek bepaald. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde indien deze waarde lager is dan de verkrijgingprijs. De bijdragen in activa in eigendom van derden worden gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen. De afschrijvingstermijn wordt, afhankelijk van de soort activa, bepaald volgens bovenstaande afschrijvingstabel. Onder overige uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan één jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan één jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen. Voorzieningen wegens oninbaarheid van leningen worden in mindering gebracht op de nominale waarde van de leningen. Voorraden De nog niet in exploitatie genomen (bouw)gronden (NIEGG) zijn gewaardeerd tegen verkrijging- of vervaardigingprijs of de lagere marktwaarde. - Een grondpositie kwalificeert als NIEGG indien wordt voldaan aan de in het BBV gestelde voorwaarde “Voor deze grond moet een reëel en stellig voornemen bestaan dat deze in de nabije toekomst zal worden bebouwd. Deze verwachting moet zijn gebaseerd op een raadsbesluit”. In de Leidse situatie zijn dat projecten waarvoor een kaderbesluit is genomen. Als norm voor "nabije toekomst" wordt een periode van 4 jaar gehanteerd (de huidige meerjarenbegroting). In deze situatie is activering van uitgaven en rente mogelijk tot maximaal de marktwaarde van de grond bij huidige bestemming. - Uitgaven en rente op NIEGG’s kunnen worden geactiveerd tot maximaal de marktwaarde van de grond bij toekomstig gebruik mits voldaan is aan de in het BBV gestelde voorwaarden (“Wanneer na een raadsbesluit meer duidelijkheid bestaat over de nadere invulling van de toekomstige bouwlocatie en de daartoe nog te maken kosten, kan de voorzichtig geraamde verwachte marktwaarde in de toekomstige bestemming als toets worden gebruikt.”) De bouwgronden in exploitatie zijn opgenomen tegen de daaraan bestede kosten, inclusief de bijgeschreven rente en verminderd met de opbrengst wegens gerealiseerde grondverkopen. Winstneming vindt plaats op het moment dat de exploitatie van een complex wordt beëindigd of wanneer tussentijds met redelijke zekerheid vast te stellen is, dat er winst gerealiseerd wordt. Het bepalen van de hoogte van tussentijdse winstnemening en de voorwaarden daarvoor liggen vast in het besluit van de raad van 22 april 2008 (RB 08.0027). Dit besluit luidt als volgt: 1) De hoogte van de tussentijdse winstneming bij grondexploitatieprojecten te bepalen door de laagste stand te nemen van de volgende kengetallen: a. de kasstand per 31 december van enig jaar b. de stand van zaken cashflow + nog te realiseren kosten en opbrengsten, dus de geprognosticeerde kasstand op einddatum en c. de netto contante waarde per 31 december van datzelfde jaar en deze te verminderen met het bedrag dat is herleid uit de risicoanalyse, onder voorwaarde dat dit uiteindelijke saldo positief is 2) Tussentijds winst te nemen bij grondexploitatieprojecten die aan de volgende voorwaarden voldoen: a. het project is in de uitvoeringsfase (er is door de raad een uitvoeringsbesluit genomen) b. voor het project is op basis van een risicoanalyse bepaald dat tussentijdse winstneming mogelijk is Voor de bouwgronden in exploitatie en een geprognosticeerd negatief eindresultaat wordt een voorziening getroffen die in mindering wordt gebracht op de post Bouwgrond in exploitatie. De overige voorraaden, inclusief de vooruitbetalingen op onderhanden werk zijn gewaarderd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de lagere marktwaarde. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de nominale waarde van de vorderingen.

Jaarrekening | 195

PASSIVA Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het nog te bestemmen resultaat volgend uit de programmarekening. Afkoopsommen erfpacht Van derden ontvangen afkoopsommen voor erfpachtcanons worden gestort in de reserve afkoopsommen erfpacht. Gedurende de contractperiode valt jaarlijkse een deel van de afkoopsom vrij ten gunste van de exploitatie om de rentelasten over de grondwaarde te dekken. Voorzieningen In het BBV worden vier mogelijkheden aangereikt waarvoor voorzieningen gecreëerd kunnen worden: 1. Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten. 2. Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. 3. Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. 4. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Een uitzondering hierop zijn de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. Conform Artikel 49 BBV worden deze sinds 2008 onder de overlopende passiva opgenomen. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. De gemeente Leiden kent één voorziening die tegen de 'netto contante waarde' is gewaardeerd. De voorziening pensioenen wethouders is contant gemaakt tegen een rekenrente van 2,5% voor toekomstige pensioenaanspraken en tegen een rekenrente van 2,0% voor lopende aanspraken van gepensioneerden. Grondslagen voor resultaatbepaling De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Onder baten worden verstaan de baten die rechtstreeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Dividend-opbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment van besluitvorming door de AvA (Algemene Vergadering van Aandeelhouders) van de betreffende deelneming. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hierboven vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Confom het BBV worden de mutaties in reserves, zowel bij de begroting als bij de rekening, separaat verantwoord (via functie 980 in de programmarekening). Zowel het totaal van saldo van baten en laten als het resultaat zijn hierdoor inzichtelijk.

196 | Jaarrekening

4.4 Toelichting op de balans VASTE ACTIVA Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde 31-12-2013

Boekwaarde 31-12-2012

In erfpacht uitgegeven gronden

176.892

176.898

Overige investeringen met een economisch nut

320.652

313.766

Totaal investeringen economisch nut

497.544

490.663

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

110.866

110.905

Totaal

608.411

601.569

Als gevolg van de wijziging van de classificering van een enkel object is er een verschil zichtbaar tussen de beginbalans 2013 en de eindbalans 2012. Het betreft het object 7100122 vervanging rioleringen dat foutief onder investeringen met maatschappelijk nut stond, terwijl het een investering met economisch nut betreft. Boekwaarde op 31-12-2012 was € 1 miljoen. Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarden van de investeringen met economisch nut weer: Boekwaarde Investeringen DesAfschrijvingen Bijdragen Afwaardering Boekwaarde 31-12-2012 investeringen van duurzame 31-12-2013 derden waardevermindering In erfpacht uitgegeven gronden

176.898

-5

176.892

54.358

645

55.003

6.501

409

434

40

216.987

15.220

41

9.363

350

222.454

Grond - ,weg - en waterbouwkundige werken

7.842

906

-

716

6

8.025

Vervoermiddelen

3.832

618

38

1.232

3.180

Machines, apparaten en installaties

11.613

891

2

1.656

10.845

Overige materiele vaste activa

12.633

3.116

8

1.031

14.710

Subtotaal overige investeringen met economisch nut

313.766

21.805

523

14.039

356

320.652

Totaal investeringen met economisch nut

490.663

21.799

523

14.039

356

497.544

Gronden en terreinen (incl. in erfpacht uitgegeven) Woonruimten Bedrijfsgebouwen

6.435

Onder bedrijfsgebouwen is de boekwaarde van Stationsweg 41 ad € 1,9 miljoen opgenomen. Dit pand wordt verhuurd. De huurovereenkomst loopt tot medio 2014, waarna de boekwaarde van dit pand afgeboekt zal worden. Het pand wordt ingebracht in de grondexploitatie 'Stationsgebied e.o.'. Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan de investering. Conform artikel 63 lid 3 van de BBV dient melding te worden gemaakt van investeringen waaraan rente wordt toegevoegd. Deze situatie doet zich niet meer voor.

Jaarrekening | 197

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop: Boekwaarde Investeringen DesAfschrijvingen Bijdragen Afwaardering Boekwaarde 31-12-2012 investeringen van duurzame 31-12-2013 derden waardevermindering Grond - ,weg - en waterbouwkundige werken

102.054

6.537

1.299

4.632

743

101.918

8.851

988

-

779

112

8.948

110.905

7.525

1.299

5.411

855

110.866

Machines, apparaten en installaties Totaal

De desinvesteringen vloeien voort uit diverse besluiten tot sloop danwel verkoop waarbij een aantal investeringen is afgeboekt. Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan het betrokken actief. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2013 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Boekwaarde 31-12-2012

Toename

Aflossingen

Afschrijvingen


Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - overige verbonden partijen

9.144

1.000

10.144

20

20

Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen

19.743

14.418

5.325

277

20

257

4.798

7.187

33.602

47.043

Overige langlopende leningen

10.468

Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar

80.645

Bijdragen aan activa in eigendom van derden

17.512

1.989

137.809

4.507

Totaal

Deelnemingen B.V. Exploitatie en Beheer Stadsgehoorzaal/de Waag

1.518

52.838

54

19.446

54

89.423

31-12-2013

31-12-2012 18

18

9

9

18

18

DZB Partycatering BV Leiden

135

135

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten

789

789

N.V. Alliander

8.175

8.175

Regionale ontwikkelingsmij. Zuidvleugel

1.000

0

10.144

9.144

Nieuw Leyden Beheer B.V. Leiden naar Nieuw Leyden B.V.

Totaal deelnemingen

Woningbouwcorporaties Een groot deel van de verstrekte geldleningen is verstrekt aan woningbouwcorporaties en instellingen of bedrijven met een bepaald gemeentelijk belang. Het actief (door) verstrekken van leningen woningbouw is bij RB 04.0018 beëindigd. De nu nog lopende leningen betreffen gemeentelijke voorschotten met looptijden van 50 tot 75 jaar uit de jaren 1948 tot 1969 en financiering sociale woningen, waarbij leningen onder dezelfde conditities zijn doorverstrekt aan corporaties in de jaren 1982 tot en met 1992. Als gevolg van reguliere of vervroegde aflossing, door de woningbouwcorporaties, neemt de omvang van de opgenomen en doorverstrekte geldleningen af.

198 | Jaarrekening

Overige langlopende leningen De mutaties in de overige langlopende leningen bestaan uit verstrekkingen van en aflossingen op relatief kleine leningen die lopen via de Stadsbank en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN). In 2013 zijn geen omvangrijke nieuwe leningen verstrekt. Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar Onder de overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar is een vordering op Vattenfall opgenomen voor € 47 miljoen. Dit betreft het nog te ontvangen bedrag voor de verkoop aandelen NUON. De aandelen worden in vier tranches geleverd. De eerste tranche van 49% heeft in 2009 plaatsgevonden. De tweede tranche van 15% is afgerekend in 2011, de derde tranche, eveneens 15% (€ 33,6 miljoen), is afgerekend in 2013. De laatste vierde tranche, 21% (€ 47 miljoen), wordt afgerekend in 2015. Bijdragen aan activa in eigendom van derden Het grootste aandeel van de bijdragen aan activa in eigendom van derden is de bijdrage ad € 19 miljoen die is betaald aan de Provincie voor het HOV-NET Zuid Holland Noord. Op 15 mei 2012 hebben GS van de Provincie Zuid-Holland en de diverse colleges van BenW van gemeenten gelegen aan het tracé van de RijnGouweLijn de hoofdlijnen aangegeven in plaats van de RijnGouweLijn voor een ander OV-concept in Zuid Holland Noord te kiezen. Dit voorstel is nader uitgewerkt en in 2013 zijn nieuwe overeenkomsten aangegaan voor HOV-NET Zuid Holland Noord. De eerder voor de RijnGouweLijn betaalde bijdrage maakt onderdeel uit van de nieuwe overeenkomst. De provincie is nu bezig met de uitwerking van het tracé en heeft een beeldkwaliteitsplan opgesteld. De gehele bijdrage aan de provincie is voldaan en het krediet is afgesloten bij de jaarrekening 2013. De overige opgenomen financiële activa betreffen de realisatie in 2013 van de fietsenstalling bij V&D ad € 439.000 en vervangingsinvesteringen voor de Leidse Schouwburg voor een totaal van € 35.000. Het activum in eigendom van derden, inrichting en signalering Visitors Centre Leiden" geactiveerd voor € 250.000 op de balans, is met een laatste afschrijvingstermijn in 2013 in zijn geheel afgeschreven. VLOTTENDE ACTIVA Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Boekwaarde 31-12-2013


Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: - niet in exploitatie genomen bouwgronden

5.011

2.566

67

54

5.078

2.620

3.749

5.818

Gereed product en handelsgoederen

306

277

Vooruitbetalingen

781

814

9.915

9.529

- overige gronden hulpstoffen

Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie

Totaal

Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven: Boekwaarde 31-12-2012


Bestedingen

1.863

167

Dieperhout

159

758

Stationsgebied e.o.

601

1.201

Haagwegkwartier

-57

81

2.566

2.206

Totaal

Opbrengsten

Afwaardering

Naar gronden in exploitatie


Boekwaarde 31-12-2013 per m2

2.029

79

187

730

44

10

1.792

19

-436

460

8

-436

5.011

197

Jaarrekening | 199

Op 19-9-2013 heeft de raad een uitvoeringsbesluit voor moskee ROC Ter Haarkade (deelplan van het project Haagwegkwartier) vastgesteld. (RB 13.0075) Op grond van dit raadsbesluit is de boekwaarde van dit deelplan overgebracht van niet in exploitatie genomen bouwgronden naar bouwgronden in exploitatie. Specificatie onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie Boekwaarde 31-12-2013 DZB onderhanden werk


185

100

Bouwgronden in exploitatie incl. voorziening negatieve grondexploitaties

3.564

5.718

Totaal

3.749

5.818

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2013 het volgende overzicht worden weergegeven: Boekwaarde 31-12-2012

Bestedingen

Opbrengsten

4.474

445

140

Het Gebouw (Brede School Leiden Noord)

-3.171

Lorentzschool Aalmarkt e.o.


Dieperhout De Nobel Trekvaartplein A4/W4 Nieuw Leyden


Voorziening Balanswaarde verlieslatend 31-12-2013 complex

4.780

4.780

738

-2.433

-2.433

2.191

99

2.290

600

1.690

17.439

1.272

-226

18.937

19.784

-847

4.613

497

148

4.962

112

4.850

2

696

698

1.260

-562

1.249

1.150

2.046

6.276

-4.230

644

76

720

720

-655

1.119

464

464

-436

347

-89

780

-869

-436

6.094

32.375

28.810

3.564

Haagwegkwartier Totaal

26.786

Correctie voorziening negatieve grondexploitaties

21.067

Balanswaarde 31-12-2012

Van niet in exploitatie genomen gronden

353

415

Winstuitname

5.718

Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar de toelichting op programma 6 en de paragraaf grondbeleid. Hier wordt volstaan met de constatering dat de grondwaarde als gevolg van investeringen is toegenomen met € 5,7 miljoen. De hoogte van de voorziening negatieve grondexploitaties bedroeg per 31-12-2012 € 21,1 miljoen. In 2013 is hier € 7,7 miljoen aan toegevoegd. Hiervan heeft € 0,5 miljoen betrekking op Het Gebouw. Over dit bedrag heeft de raad op 19-12-2013 al een besluit genomen. (RB 13.0128) Een bedrag ad € 0,8 miljoen heeft betrekking op Moskee ROC Ter Haarkade (deelplan Haagwegkwartier) Over dit bedrag heeft de raad op 19-9-2013 een besluit genomen (RB 13.0075). De overige € 6,4 miljoen is op grond van het beleidskader reserves en voorzieningen (RB 12.0011) ten laste van de vereveningsreserve gebracht.

200 | Jaarrekening

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: Boekwaarde 31-12-2013 Vorderingen op openbare lichamen

Voorziening oninbaarheid


Balanswaarde 31-12-2012

19.498

19.498

22.830

115

115

105

Rekening-courant verhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen

59.541

17.141

42.400

47.137

Totaal

79.153

17.141

62.012

70.073

Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Boekwaarde 31-12-2013 Kassaldi


15

19

Banksaldi

2.583

1.876

Totaal

2.599

1.895

Overlopende activa: De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: Boekwaarde 31-12-2013


Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen

293

177

Totaal

293

177

De in de balans opgenomen van EU, Rijk en Provincies nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel kunnen als volgt worden gespecificeerd: Uitsplitsing Overlopende Activa

Provincie Zuid-Holland - PZH-2013-422509188 (Matilo)

Saldo 31-12-2012

Toevoegingen

Nog te ontvangen bedragen

Saldo 31-12-2013 20

20

Provincie Zuid-Holland - PZH-20008-903923 (Maresingel)

120

120

Totaal

140

140

Jaarrekening | 201

VASTE PASSIVA Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten: Boekwaarde 31-12-2013 Algemene reserve Bestemmingsreserves Saldo van de rekening van baten en lasten Totaal


5.497

23.990

444.181

455.093

17.460

-1.037

467.138

478.046

Het verloop in 2013 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven: Boekwaarde 31-12-2012

Toevoeging

Onttrekking

Bestemming resultaat vorig boekjaar


ALGEMENE RESERVES 8100908 concernreserve

20.462

20.122

34.197

3.528

-

3.381

23.990

20.122

37.578

8100059 Reserve publicaties Erfgoed Leiden e.o.

259

-

88

170

8100060 reserve raad

150

91

90

151

8100062 reserve Holland Rijnland

11.942

39.253

3.077

48.118

8100063 reserve flankerend beleid

2.139

-

575

1.565

8100064 bedrijfsvoeringsreserve concern

1.151

1.432

1.501

1.082

8100065 reserve brandschadefonds

1.168

-

885

283

100

100

-

200

7.506

6.059

6.325

7.241

63

-

49

14

27.847

12.875

-

40.721

-

2.956

-

2.956

8100160 reserve bereikbaarheidsprojecten

9.026

1.984

5.046

5.964

8100161 reserve fietsenstalling station

4.000

-

-

4.000

753

26

57

722

8100300 reserve kap.lasten grond Oostvlietpolder

7.600

266

1.366

6.500

8100303 reserve asbestsanering

2.412

-

730

1.683

400

-

183

217

8100305 reserve groene singels

7.584

3.274

344

10.514

8100306 reserve ontsluiting van groengebieden

1.000

140

-

1.140

8100307 reserve ondergrondse afvalcontainers

2.000

280

-

2.280

8100308 reserve duurzaamheidsfondsen

3.000

420

-

3.420

300

70

25

345

-

1.900

1.280

620

8100909 reserve opbrengst verkoop aandelen NUON

-1.037

5.350 147

-1.037

5.497

BESTEMMINGSRESEERVES

8100066 egalisatiereserve verkiezingen 8100156 reserve parkeren 8100157 reserve bereikbaarheid 8100158 reserve Ringweg Oost 8100159 res. Kap.lasten parkeergarage Kooiplein

8100297 reserve herhuisvesting

8100304 reserve groen Oostvlietpolder

8100309 reserve klimaatmaatregelen 8100310 res. onderh kap.goed en herinr openb rui

202 | Jaarrekening

Boekwaarde 31-12-2012 8100359 vereveningsreserve grondexploitatie

Toevoeging

Onttrekking



13.380

26.108

39.085

403

150

159

5

304

8100361 reserve afkoopsommen erfpacht

92.908

-

750

92.158

8100362 reserve afkoop adm.kst. Erfpacht

214

-

3

211

8100364 egalisatiereserve inkomsten bouwleges

301

-

56

244

8100365 reserve sociale huurwoningen

586

-

-

586

8100367 reserve herstruct. Woongebieden Portaal

3.050

107

-

3.157

8100368 reserve strategische aankopen

2.143

143

336

1.950

15.313

1.376

1.383

15.306

842

29

66

805

8100372 reserve herstruct.woongebieden SvZ&V

6.417

225

639

6.003

8100373 reserve herstruct.woongebieden Ons Doel

4.456

1.294

596

5.154

500

250

750

-

8100376 Reserve risico's proj. met uitv.besluit

6.960

1.839

-

8.799

8100377 Reserve risico's proj. na kaderbesluit

3.906

78

-

3.984

8100378 Reserve NV stadsherstel

2.000

-

-

2.000

8100379 reserve Lammenschanspark

2.552

4.029

2.684

3.897

17.529

-

9.776

7.753

5.659

250

198

5.711

8100556 reserve kap. lasten Da Vinci

11.544

2.074

693

12.925

8100557 reserve combinatiefuncties

1.454

-

210

1.244

8100558 reserve centra voor jeugd en gezin

200

-

-

200

8100559 Reserve onderwijshuisvesting

770

120

210

680

13.109

1.322

2.200

12.231

8100665 Reserve aankopen kunst De Lakenhal

351

-

351

-

8100666 Bedrijfsreserve Museum De Lakenhal

580

-

53

527

8100668 reserve investering Molen de Valk

380

13

13

380

1.379

48

164

1.263

552

11

531

32

8100672 reserve herontwikkeling sportvelden

2.616

-

1.023

1.592

8100674 reserve uitbreiding foyer Schouwburg

1.000

-

-

1.000

296

-

15

282

8100678 reserve kapitaallast muziekhuis De Nobel

1.451

249

51

1.650

8100784 reserve gemeentelijk deel GSB OGGZ

1.036

-

231

805

8100785 reserve soc.-maatsch. En cult. Voorz.

4.002

1.322

42

5.282

8100855 reserve frictiekosten ID/WIW-banen

44

-

-

44

2.569

45

76

2.538

104.701

-

53.328

51.373

12.091

3.044

2.535

12.599

8100360 reserve bovenwijkse voorz. grondbedrijf

8100369 reserve bodemsanering 8100370 reserve vastgoedexpl. Stadsgehoorzaal

8100375 reserve renterisico erfpachtsbedrijf

8100380 reserve voorziene investeringen 8100555 reserve vastgoedexploitatie BSLN

8100560 reserve onderwijshuisvesting (Nuon)

8100670 reserve Haagweg 4 8100671 reserve Archeologischpark Matilo

8100677 reserve exploitatie De Nobel

8100857 bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw 8100907 reserve compensatie dividend Nuon 8100910 reserve gsb-middelen ISV/EZ

Jaarrekening | 203

Boekwaarde 31-12-2012 8100970 reserve jeugdsportfonds Leiden 8100976 reserve Ontsluiting Bio Science Park

Toevoeging

Onttrekking



117

-

50

67

6.645

2.090

1.145

7.590

8100978 res.financ.bijdr.woningonttrek.

29

-

29

-

8101020 reserve afbouwregeling SSL

90

300

388

2

-

5.422

287

5.136

760

-

208

552

-

1.000

-

1.000

9.564

-

-

9.564

-

2.290

1.347

943

8101103 Reserve weerst.verm. Park & Sted.invest.

8.500

590

308

8.782

8101116 Res. kap.lasten Brede School Merenwijk

-

582

-

582

8101233 Res.kap.lasten gym.lok.Oppenh.str.

-

900

-

900

8101234 Reserve exploitatie Oppenheimstraat

-

200

-

200

8101237 reserve kapitaallasten Marecollege

-

3.887

-

3.887

455.093

132.522

143.434

-

444.181

479.082

152.644

181.012

-1.037

449.678

8101035 reserve Pieterskerk 8101090 Reserve zachte landing WSW 8101100 res.kap.lasten gymzaal binnenstad 8101101 res. kapitaallasten sportaccomodaties 8101102 reserve bedrijfsvoering plankosten

TOTAAL

Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2013 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Voor verdere toelichting op de mutaties van de reserves en voorzieningen wordt verwezen naar paragraaf 6.7. Boekwaarde 31-12-2012

Toevoeging

Aanwending

Vrijgevallen bedragen


EGALISATIEVOORZIENINGEN -

-

-

-

-

-

561

521

250

-

833

4.383

1.116

184

5.315

369

88

-

456

5.478

1.976

1.256

6.198

8105010 voorziening risico stadsbank

125

24

12

8105011 voorziening oggz/regionaal kompas

958

-

809

148

8105012 Voorziening onderhoud gebouwen DZB

689

114

139

664

8105013 voorziening onderhoud ambt.huisvesting

4.659

3.206

785

7.080

8105025 Voorziening waterkwaliteit

3.574

1.142

1.358

3.357

8105026 Voorziening groot onderhoud kunstwerken

2.424

828

434

2.817

8105027 Voorz.groot onderh.walm. en beschoeiing

1.896

633

55

2.474

8105028 Voorziening groot onderhoud wegen

2.300

3.537

507

5.330

8105003 voorziening boomregeling wijk 8105004 voorziening riolering 8105007 voorziening groot onderhoud lakenhal 8105009 voorziening onderh.maatschappelijk vastg

204 | Jaarrekening

137

-

Boekwaarde 31-12-2012 8105029 Voorz. groot onderh.openbare verlichting

Toevoeging

Aanwending



343

-

15

328

1.361

304

14

1.651

34

28

-

62

8105060 Voorziening veiligheidsbeleid

-

500

99

401

8105160 Voorziening groot onderhoud sportacc.

-

1.587

664

923

29.153

15.603

6.582

137

38.037

-

-

-

-

-

72

1.592

71

1.592

-

1.183

-0

655

528

-

166

23

27

-

161

1.421

1.614

754

2.120

161

VOORZIENINGEN TOEKOMSTIGE VERPLICHTINGEN

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

8105150 voorziening herinrichting trekvaartplein

1.368

-

187

-

1.181

8105151 voorziening pensioenen wethouders

4.492

421

191

-

4.722

8105153 voorziening loga-gelden

384

-

-

-

384

8105154 voorz. Afwikkeling voc-gelden

426

-

53

-

373

58

-

-

-

58

608

25

-0

633

-

41

-

36

5

-

7.377

446

467

638

6.718

37.951

17.663

7.802

2.895

44.917

8105030 Voorziening groot onderhoud spelen 8105031 Voorziening groot onderh.straatmeubilair

VOORZIENINGEN DERDEN VERKREGEN MIDDELEN MET SPECIALE BESTEMMING

8105100 Voorziening bijdragen derden 8105157 voorziening regionale groenprojecten 8105159 Voorziening internationale samenwerking

8105155 voorziening Jeugdbeleid/CtC 8105156 voorziening luchtkwaliteit 8105158 voorziening loga-gelden DZB

TOTAAL

Vaste schulden De onderverdeling van de in de balans opgenomen vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar is als volgt (de stand van de leningenportefeuille is nader gespecificeerd in de paragraaf Financiering): Boekwaarde 31-12-2013


Onderhandse leningen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven

Door derden belegde gelden Waarborgsommen

184.384

216.913

3

3

184.387

216.916

103

105

66

46

Verplichtingen uit hoofde van financial leaseovereenkomsten

Jaarrekening | 205

Boekwaarde 31-12-2013 Totaal

184.556

Boekwaarde 31-12-2012 217.067

In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar over het jaar 2013: Saldo 31-12-2012 Onderhandse leningen Door derden belegde gelden Waarborgsommen Totaal

Vermeer deringen

Aflossingen

216.916

Saldo 31-12-2013

Rentelast 2013

32.529

184.387

6.687 2

105

2

4

103

46

45

25

66

217.067

47

32.558

184.556

6.689

Toelichting In 2013 zijn geen langlopende leningen aangetrokken. Van de leningen is een bedrag van € 4,7 miljoen onder dezelfde condities doorverstrekt aan woningcorporaties. Deze leningen zijn dus ook onder de balanspost financiële vaste activa opgenomen. De netto schuld van de gemeente voor de financiering van haar activiteiten komt op een bedrag uit van € 180 miljoen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de financieringsparagraaf. Daar wordt ook inzicht gegeven in de rentelasten van de vaste schulden.Voor de beoordeling van het weerstandsvermogen wordt in publicaties steeds vaker de schuldratio als relevante norm genoemd. De schuldratio wordt bepaald door de schuld uit te drukken in een percentage van het begrotingstotaal. Voor de berekening gaan we uit van de schuld per 31-12-2013 en het begrotingstotaal van de begroting 2014. Het percentage komt daarmee op (€ 184.387 / € 435.192 x 100) = 42%. Uit een vergelijking schuldposities VNG met andere gemeenten volgt dat Leiden op dit punt goed scoort. VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: Boekwaarde 31-12-2013


Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

58.631

72.276

Overlopende passiva

17.411

15.712

Totaal

76.042

87.989

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Boekwaarde 31-12-2013


Bank- en girosaldi

25.108

40.985

Overige schulden

33.523

31.292

Totaal

58.631

72.276

206 | Jaarrekening

Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Boekwaarde 31-12-2013


- Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume

7.055

8.874

- De in de balans opgenomen van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel.

5.582

3.454

- Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen

4.774

3.384

17.411

15.712

Totaal

De in de balans opgenomen van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren, kunnen als volgt worden gespecificeerd: Saldo 31-12-2012 Vooruitontvangen participatiebudget

Toevoegingen

1.286

Ontvangen voorschotten overheid

1.095


Saldo 31-12-2013

619

936

1.762 936

Vooruitontvangen Subsidies Provincie:

685

528

212

1.000

Vooruitontvangen van diverse ministeries

503

815

798

520

Vooruitontvangen onderwijsachterstanden beleid

980

384

3.454

3.758

Totaal

1.364 1.629

5.582

De in de balans opgenomen vooruit ontvangen voorschotbedragen van diverse Ministeries en Provincie kunnen als volgt worden gespecificeerd: Saldo 31-12-2012

Toevoegingen


Saldo 31-12-2013

PZH 2008-1107383 Haagweg

29

29

PZH 2008-1112362 Jan van Houtbrug

43

43

PZH 2008-0903923 Maresingel

65

65

PZH 2010-218542599 Dellaertsweg

88

88

PZH 2013-368162212 Groenoord

145

145

PZH 2009-525083Brug Poelgeest

240

240

PZH 2012-345035714 Toegankelijkheid Openbaar vervoer

75

PZH-Regionale groen projecten

75 528

528

Vooruitontvangen Subsidies Provincie:

685

528

212

1.000

Actieplan jeugdwerk

489

251

785

-45

Peuterspeelweide

14

ESF Vooruitontvangen van diverse ministeries Totaal

14 564

564

503

815

798

520

1.188

1.343

1.010

1.521

Jaarrekening | 207

GARANTIES Het onder de balans opgenomen bedrag voor verstrekte garanties bestaat uit de volgende garantstellingen: Instelling

Lening ter financiering van:

Waarvan borging gemeente

Oorspr. Lening

Rest. lening 31-12-2013

Rest. lening 31-12-2012

Denksportcentrum Leiden

Aankoop Robijnstraat 4

100%

427

173

186

DUWO

Diversen

100%

21.470

11.846

10.057

Jan Pesijnshof, Leiden

Gedeeltelijke consolidatie rck

100%

170

0

1

Leidse Hockey Club Roomburg

Uitbreiding en verbouwing clubhuis

100%

454

231

250

Leidse Ren- en Tourvereniging Swift

Bouw clubaccommodatie

100%

91

0

5

RKSV Docos

Nieuwbouw twee kleedkamers plus tribune

100%

60

12

14

Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden

Uitbreiding Alvernacollege

100%

1.134

788

821

Stichting Diogenes

Restauratie Miernnesthofje en Rapenburg 53

100%

231

120

129

Stichting Het Groot Sionshofje

Conversie lening

100%

115

0

18

Stichting Huisvesting Werkende Jongeren

Diversen

100%

26.689

18.918

13.248

Stichting Libertas

Diversen

100%

8.684

2.612

3.158

Stichting Pieterskerk, Leiden

Restauratie Pieterskerk

100%

6.022

5.295

5.272

Stichting Portaal

Diversen

100%

9.442

5.131

9.441

Stichting RK Zorgcentrum Roomburgh

Conversie leningen

100%

6.580

4.211

4.343

Stichting Schouwenhove

Ten behoeve van expl. van woongebouw

100%

10.210

4.686

5.139

Stichting St Anna Aalmoeshuis

Gedeeltelijke consolidatie rck

100%

230

55

71

Stichting Topaz

Conversie lening

100%

3.009

456

638

Stichting Werk en Onderneming

Nieuwbouw van bedrijvencentrum

100%

2.212

1.793

1.844

Tennis Vereniging Unicum

Renovatie/inrichting kantine

100%

182

71

77

Tennisvereniging Zuidwest

Renovatie/inrichting kantine

100%

113

39

98

Verstrekte leningen NRF

Verstrekte leningen NRF

100%

5.005

3.223

3.323

Voetbalvereniging Leiden

Conversie lening

100%

92

29

33

Woningbouwvereniging De Sleutels

Diversen

100%

5.000

0

5.000

Woningstichting Ons Doel

Diversen

100%

9.076

3.219

5.182

Woon- en Zorgcentrum 't Huis op de Waard

Conversie gegarand geldlening

100%

1.664

1.073

1.130

Subtotaal

118.362

63.981

69.478

Waarborgfonds Sociale Woningbouw

615.417

589.235

578.844

Totaal

733.779

653.216

648.322

208 | Jaarrekening

Uit het overzicht blijkt: - Waarvoor de lening is aangegaan (alleen daarvoor kan lening worden ingezet). - Oorspronkelijk door waarborgfonds en/of gemeente gegarandeerde lening en het restant van deze lening per 31-12-2013 - De mate waarin de gemeente voor deze lening borg staat (= % borging gemeente x restant lening) - Conclusie: per 1 januari 2014 staat de gemeente voor afgerond € 64 miljoen garant voor betaling van aflossing en rente voor verschillende instellingen. Daarnaast zijn er door het waarborgfonds sociale woningbouw voor € 589 miljoen aan garantstellingen afgegeven. Het risico voor de gemeente van deze borgstellingen is beperkt. Rechtstreekse borgstelling door de gemeente: (per 31 december 2013: € 64 miljoen) De gemeente kan borg staan voor de betaling van rente en aflossing van geldleningen van instellingen die binnen het grondgebied van de gemeente actief zijn. Hierin heeft de gemeente Leiden een terughoudend beleid. In de verordening gemeentegaranties (RV 07.0132) is het volgende opgenomen: “Een instelling komt slechts in aanmerking voor een gemeentegarantie voor zover er geen aanspraak kan worden gemaakt op een waarborgfonds of andere voorliggende voorziening. Het instrument gemeentegarantie wordt uitsluitend ingezet voor het gemeentelijk publieke belang.” Ten behoeven van een aantal zogenoemde toegelaten woningbouwcorporaties (die momenteel alleen garantstelling via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, het WSW, kunnen verkrijgen) zijn nog een aantal leningen rechtstreeks door de gemeente Leiden gewaarborgd. Vanaf 2007 moeten deze leningen worden geherfinancierd door het WSW. Als gevolg hiervan loopt deze borging door de gemeente Leiden in de loop der jaren geleidelijk af. Wat op termijn overblijft aan borgstellingen, zijn de borgstellingen ten behoeve van het gemeentelijk publiek belang van instellingen die niet via een waarborgfonds borging kunnen krijgen. In 2013 zijn geen betalingen op borgstellingen ingeroepen. In 2013 heeft besluitvorming plaatsgevonden ten aanzien van een viertal aanvragen voor het verstrekken van borgstellingen: De Meelfabriek CV Besloten is een borgstelling van € 500.000 te verstrekken aan De Meelfabriek CV voor de renovatie van het meelmagazijn, een beschermd monument. Aan De Meelfabriek CV is door de financiele instellingen nog geen financiering verstrekt, de borgstelling maakt daarom nog geen onderdeel uit van de staat van gegarandeerde geldleningen per 31-12-2013. Stichting Universitaire Woonwijk Boerhaave De Stichting Universitaire Woonwijk Boerhaave heeft het voornemen om het Anatomiegebouw aan te schaffen en daar 166 woningen te realiseren. Het bestaande gebouw zal worden gerenoveerd, waarna 90 woningen zullen worden gerealiseerd. Direct aan het Anatomiegebouw zal nieuwe hoogbouw plaatsvinden met aanvullend 76 woningen. Door de gemeente Leiden is besloten voor de uitvoering van de plannen een borgstelling te verstrekken van € 15 miljoen. De lening is nog niet verstrekt, de borgstelling maakt hierdoor geen onderdeel uit van de staat van gegarandeerde geldleningen per 31-12-2013. 't Huis op de Waard De gemeente Leiden heeft besloten een borgstellingen van € 2,8 miljoen. te verstrekken aan ’t huis op de Waard in het kader van de nieuwbouw/renovatie van het zorgcentrum. Naast de verstrekking van de nieuwe borgstelling, zal een rangordeverlaging plaatsvinden (recht van 1e naar 2e hypotheek) op een eerdere gegarandeerde geldlening, met een huidige waarde van € 1 miljoen. Beide activiteiten zijn noodzakelijk om te bewerkstelligen dat ’t Huis op de Waard bij financiële instellingen een lening kan betrekken van € 11,5 mijoen. De verstrekking van de lening zal plaatsvinden in 2014. Het te borgen leningdeel maakt nog geen onderdeel uit van de staat van gegarandeerde geldleningen per 31-12-2013. Stichting Huisvesting Werkende Jongeren (SHWJ) De gemeente Leiden zal een gemeentelijke borgstelling verstrekken op een lening van de SHWJ voor een bedrag van € 2 mijoen. voor de bouw van 24 woningen (jongerenhuisvesting) aan de Herensingel. Aangezien de lening in 2014 verstrekt wordt, maakt dit bedrag geen deel uit van de staat van gegarandeerde geldleningen per 31-12-2013. Garantstelling via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW): (per 31 december 2013: € 589 miljoen) Binnen het grondgebied van de gemeente Leiden zijn een aantal toegelaten instellingen actief die vanaf december 2007 borging van leningen moeten laten lopen via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).

Jaarrekening | 209

Dit betreft Woningstichting Portaal, Stichting Leidse Studentenhuisvesting, Woningbouwvereniging De Sleutels, Woningstichting Ons Doel en Woningstichting Ymere. Het WSW biedt corporaties de mogelijkheid om leningen tegen een lagere rente aan te trekken, door middel van borgstelling voor de desbetreffende leningen. Borgstelling door het WSW is echter alleen mogelijk als Rijk en gemeenten een minimaal garantieniveau van het WSW garanderen. Dit heet de achtervang. Achtervang biedt financiers zekerheid, waardoor het rendement voor de financiers volledig gegarandeerd is. Deze zekerheid heeft geresulteerd in een zogenaamde triple A-rating. De achtervang of zekerheidsstructuur bestaat uit drie lagen: Primaire zekerheid: de financiële middelen van de corporatie De financiële middelen van de corporatie vormen de eerste zekerheid: de liquiditeitspositie en het eigen vermogen. Het WSW stelt eisen aan de kredietwaardigheid van (aspirant-) deelnemers. Zijn de financiële middelen op langere termijn van de corporatie niet toereikend, dan kan de corporatie onder voorwaarden (sanerings-)steun krijgen van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV). Secundaire zekerheid: het garantievermogen van het WSW Als corporaties hun rente- en aflossingsverplichtingen niet nakomen, dan kan de financier het WSW aanspreken. Hiertoe beschikt het WSW over een borgstellingsreserve. Als de borgstellingsreserve van het WSW onder een bepaald garantieniveau komt of dreigt te komen, dan heeft het WSW de plicht obligo’s op te vragen bij de corporaties. De obligo is een financiële bijdrage die de corporatie verschuldigd is op basis van een overeenkomst tussen de corporatie en het WSW. Het garantievermogen bestaat dus uit de borgstellingsreserve van het WSW plus de obligoverplichting. Als een financier het WSW aanspreekt, en het WSW betaalt voor een corporatie, dan krijgt het WSW een vordering op de desbetreffende deelnemer (regresrecht). De deelnemende corporatie heeft onroerende zaken in onderpand gegeven bij het WSW. De corporatie heeft zich verplicht deze onroerende zaken vrij van hypotheek te houden, en er op eerste verzoek van het WSW een hypotheekrecht te vestigen voor het WSW. Daarnaast kan het WSW ook een aanspraak doen op het overige bezit. Zo wordt de schade bij het WSW zo veel mogelijk beperkt. Tertiaire zekerheid: Rijk en gemeenten De achtervangpositie van Rijk en gemeenten vormt de derde zekerheid. Stel: na het opvragen van de obligo’s en het uitoefenen van het regresrecht kan het WSW nog steeds niet voldoen aan de verplichting. In dat geval moeten Rijk en gemeenten op verzoek van het WSW renteloze leningen aan het WSW verstrekken. Dit is geregeld in zogeheten achtervangovereenkomsten. In het geval dat de achtervangers op hun achtervangpositie worden aangesproken, geldt een vooraf bepaalde verdeling, waarbij het Rijk 50% voor zijn rekening neemt en de overige 50% van de leningen door gemeenten zullen worden verstrekt. De tertiaire zekerheid is nog nooit ingeroepen. Garantstelling via het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) Naast de 100% garantiestellingen en de achtervang bij de door het WSW verstrekte garantstellingen, heeft de gemeente Leiden ook een achtervangfunctie bij het Waarborgfonds Eigen Woning (WEW), beter bekend als Nationale Hypotheekgarantie. De achtervangfunctie bij het WEW is gerealiseerd door middel van een achtervangovereenkomst tussen het WEW en het Rijk en (standaard) achtervangovereenkomsten tussen het WEW en alle gemeenten. Op basis van deze overeenkomsten kan het WEW bij dreigende liquiditeitstekorten een beroep doen op achtergestelde, renteloze leningen verstrekt door het Rijk (50%) en verstrekt door de gemeenten (50%). De achtervangfunctie kan door het WEW worden aangesproken indien het fondsvermogen kleiner is dan anderhalf maal het gemiddeld verliesniveau. Per 1 januari 2011 is de achtervangfunctie van de gemeenten, voor nieuw af te geven hypotheekgaranties, vervallen. Vanaf deze datum is, voor nieuw af te geven hypotheekgaranties, sprake van een 100% achtervang door het Rijk. In dit verband zijn de achtervangovereenkomsten per 1 januari 2011 zodanig aangepast dat de gemeenten niet worden aangesproken op de risico’s die voortvloeien uit hypotheekgaranties die zijn verstrekt na 31 december 2010. Jaarlijks verstrekt het WEW een liquiditeitsprognose over de voorliggende vijf jaar Op basis meest recente liquiditeitsprognose is de verwachting dat voor de periode van 2013 tot en met 2018 geen aanspraken worden gedaan op de achtervangfunctie van gemeenten en Rijk (bron: Jaarrekening WEW 2012). Jaarlijks verstrekt het WEW tevens een opgave van de nominale gegarandeerde bedrag per gemeente. Het nominaal door de gemeente Leiden gegarandeerde bedrag bedraagt € 632 miljoen. (hoofdsom van de verstrekte NHG hypotheken tot 2011)

210 | Jaarrekening

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN BELANGRIJKE FINANCIËLE VERPLICHTINGEN Omschrijving van de verplichtingen

Laatste jaar van de verplichting

Verplichting (x 1000)

Opgebouwde vakantierechten juni - december 2013

2014

2.360

Uitstaande FPU/FLO-gelden per 31/12/2013

2015

553

Uitstaande wachtgeld-verplichtingen per 31/12/13

2022

234

Uitstaande WW-verplichtingen per 31/12/13

2022

631

Investeringsfonds Holland Rijnland

2022

48.118

Verplichting tot inleg bij Stichting NRF

2015

306

52.202

TOTAAL

In aanvulling op de balans wordt een overzicht van niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen opgemaakt om inzicht te verschaffen in de meerjarige verplichtingen waaraan de gemeente voor toekomstige jaren gebonden is. Een gedetailleerd overzicht is hierboven opgenomen. Het totaal van deze verplichtingen bedraagt € 51,9 miljoen. De gemeente heeft een meerjarige verplichting die vergelijkbaar is met de meerjarige last in het geval de gemeente de investering zelf had gedaan. De lasten die betrekking hebben op het verslagjaar zijn overigens wel in de rekening verwerkt. Ook worden hier de verplichtingen opgenomen voor de opgebouwde vakantierechten over de periode juni tot en met december van het boekjaar. De lasten die op deze vakantierechten rusten worden in het komende boekjaar als loonkosten in de rekening van baten en lasten verwerkt. De grootste post betreft de verplichtingen aan het investeringsfonds Holland Rijnland. Bij de instelling in 2006 is besloten om van 2008 tot en met 2022 jaarlijks € 3.077.000 bij te dragen. In 2010 is besloten t.b.v. de rijnlandroute nog eens € 20.423.000 bij te dragen. Overigens is in de dekking van deze verplichting volledig voorzien in de reserve Holland Rijnland.

Jaarrekening | 211

4.5 Toelichting op het overzicht van baten en lasten 4.5.1 Toelichting financiële afwijkingen programma's Inleiding Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en de lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld aan de gemeenteraad. Essentieel is dat de raad nadere regels heeft gesteld in het kader van begrotingsrechtmatigheid. Wanneer kostenoverschrijdingen worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten valt dit binnen de kaders van rechtmatigheid. Voorwaarde is wel dat deze kostenoverschrijdingen goed herkenbaar in de jaarrekening zijn opgenomen. Extra kosten die worden gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden, zijn onrechtmatig wanneer deze lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten of de raad over de aanwending van deze opbrengsten nog geen besluit heeft genomen. Daarnaast is het zo dat in de rekening alleen toevoegingen en onttrekkingen aan de bestemmingsreserves mogen worden verwerkt tot maximaal het bedrag dat via de begroting(swijzigingen) door de raad is goedgekeurd. Verder kunnen er raadsbesluiten zijn die inhouden dat specifiek benoemde resultaatafhankelijke saldi ook nog in het lopende begrotingsjaar ten gunste of ten laste van een specifieke bestemmingsreserve mogen worden gebracht. Dit is alleen het geval voor de mutatie in de voorziening negatieve grondexploitaties, die direct met de vereveningsreserve grondexploitatie wordt verrekend. Hieronder wordt op beleidsterreinniveau bij afwijkingen tussen begroting en rekening > € 250.000 een toelichting gegeven. Rechtmatigheid De werkelijke lasten zijn ten opzichte van de begroting na wijziging bij geen van de programma's overschreden. Er is derhalve geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid bij de programma's. PROGRAMMA 1 BESTUUR EN DIENSTVERLENING Bestuur en dienstverlening bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

31.020

30.521

500

1,61 %

Baten

-2.505

-2.698

193

-7,71 %

Saldo

28.515

27.823

693

2,43 %

bedragen x € 1.000,-

Afwijking Begroting - Rekening (- is nadeel) Lasten

Baten

Saldo

Bestuur

-13

159

146

Dienstverlening

512

34

547

Totaal

500

193

693

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Dienstverlening Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was de inschatting dat de nieuwe taak Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) eerder zou overkomen naar de gemeente dan medio december. De vertraging heeft in 2013 geleid tot € 190.000 minder uitgaven. De digitalisering van het bouwen cliëntenarchief is niet afgerond in 2013. Dit levert een incidenteel voordeel op van € 307.000. Daarnaast is er een incidenteel voordeel van behaald op diverse kostenposten van per saldo € 15.000.

212 | Jaarrekening

PROGRAMMA 2 VEILIGHEID Veiligheid bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

13.196

13.028

167

1,27 %

Baten

-1.180

-897

-283

23,96 %

Saldo

12.016

12.131

-115

-0,96 %



Baten

Saldo

Fysieke veiligheid

-150

17

-133

Sociale veiligheid

317

-299

18

Totaal

167

-283

-115

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Sociale veiligheid Het nadeel op de baten van € 299.000 wordt bijna volledig veroorzaakt doordat de rijksbijdrage Veiligheidshuis per abuis op dit programma geraamd stond. De rijksbijdrage van € 295.000 is wel ontvangen maar omdat het onderdeel uitmaakt van de algemene uitkering is het verantwoord op het programma Algemene dekkingsmiddelen. Tegenover het nadeel op de baten sociale veiligheid van € 295.000 staat dus een voordeel algemene uitkering van € 295.000. De bedrijfsvoeringskosten van het Veiligheidshuis zijn € 80.000 lager uitgevallen. Het betreft voordelen op o.a. huisvesting, ICT en publiciteit. Het budget regionale aanpak van exgedetineerden is met € 71.000 onderschreden. De activiteit zal nog doorlopen in 2014. Op diverse overige budgetten is een voordeel ontstaan van € 93.000, waarvan Burgernet (€ 26.000), crowdmanagement (€ 25.000) en wijkveiligheid (€ 20.000) de grootste posten zijn. Op de toegerekende overhead is een voordeel ontstaan. Het betreft kosten van afdelingen die via de kostenverdeelstaat worden toegerekend aan de prestaties die vallen onder het beleidsterrein sociale veiligheid. Begroot was een doorbelasting van € 1,7 miljoen maar de werkelijke doorbelasting is € 73.000 (4,2%) lager uitgevallen. PROGRAMMA 3 ECONOMIE EN TOERISME Economie en toerisme bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

8.882

7.893

989

11,13 %

Baten

-813

-921

109

-13,40 %

Saldo

8.069

6.972

1.098

13,60 %



Ruimte om te ondernemen

Baten

Saldo

91

99

190

Faciliteren/Stimuleren van ondernemen

917

0

917

Marketing en promotie

-19

10

-9

Totaal

989

109

1.098

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Ruimte om te ondernemen De raad heeft voor het revitaliseren van werklocaties en het opknappen van winkelcentrum Meerburg een budget van € 150.000 euro beschikbaar gesteld. De werkzaamheden ten behoeve van winkelcentrum Meerburg stonden gepland voor november 2013. Door onvoorziene omstandigheden zijn de werkzaamheden echter vertraagd. De voorbereiding is afgerond in 2013 en de uitvoering vindt plaats in 2014. Daarnaast heeft de vaststelling Beleidskader werklandschappen die was voorzien in 2013 nog niet plaats gevonden. Door vertraging

Jaarrekening | 213

van dit beleidskader zijn de daaropvolgende werkzaamheden in het kader van revitalisering werklocaties nog niet volledig uitgevoerd. De verdere uitvoering vindt plaats in 2014. Het voordelige resultaat op de baten is gehaald door bijdragen van externe partijen in het kader van samenwerking economische agenda Leidse regio 2020 'Kennis & Werk #071'. In dit kader heeft de gemeente Leiden diverse werkzaamheden verricht waarvoor door de samenwerkende partijen een bijdrage is gedaan. Faciliteren/Stimuleren van ondernemen Het voordeel binnen het beleidsterrein faciliteren/ stimuleren is grotendeels het gevolg van de onderbesteding binnen het budget van het cofinancieringsfonds. De raad heeft een budget van € 1.000.000 voor Co-financiering van innovatieve initiatieven in de stad beschikbaar gesteld. Daarop zijn een drietal toezeggingen gedaan aan Leyden Academy on Vitality and Ageing BV voor € 435.000, St Technolab Leiden € 140.000 en de Kennisalliantie/ Rom Zuidvleugel voor € 85.000. Deze bijdragen zijn voor een klein deel in 2013 uitbetaald, (€ 152.300). De resterende bedragen zullen in de komende jaren betaald worden. Omdat een dergelijk fonds niet goed in onze budgetcyclus past levert dat een niet besteed bedrag op in 2013. Voor het nog te bestemmen bedrag van € 340.000 zal een bijdrage worden geleverd aan de uitbreiding van de instrumentmakersschool in Leiden. Daarnaast zorgt een onderbesteding binnen kennisintensieve bedrijvigheid voor een positief resultaat. Het college heeft via B&W besluit 13.0384 besloten om voor drie projecten cofinanciering beschikbaar te stellen. Deze projecten krijgen elk € 50.000 per jaar gedurende drie jaar, in totaal een bedrag van € 450.000. De ingangsdatum van de cofinanciering is 1 juni 2013. Over 2013 is daarom voor elk van de drie projecten slechts € 29.167 uitbetaald in plaats van de beschikbare € 50.000 en is de looptijd van de 3 projecten in de beschikkingen verlengd tot 1 juni 2016. Dit betekent dat in 2016 nog 3x € 20.883 beschikbaar moet zijn om de totale toezegging van €450.000 te kunnen vol maken. Door de systematiek van de cofinanciering is het dus noodzakelijk om net als bij het cofinancieringsfonds Leiden Stad van Ontdekkingen de niet bestede maar wel verplichte middelen jaarlijks door te schuiven. PROGRAMMA 4 BEREIKBAARHEID Bereikbaarheid bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

25.001

12.499

12.501

50,00 %

Baten

-8.916

-8.646

-269

3,02 %

Saldo

16.085

3.853

12.232

76,05 %



Baten

Saldo

Langzaam verkeer

149

0

149

Openbaar Vervoer

497

0

497

10.747

0

10.747

Parkeren

678

-289

389

Leefomgeving

429

20

449

12.501

-269

12.232

Autoverkeer

Totaal

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000. Beleidsterrein Openbaar Vervoer Het voordeel in de lasten heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage (gedekt uit de reserve bereikbaarheidsprojecten) aan de investering HOV-Net Zuid-Holland Noord en Leids Openbaar Vervoer programma. In de begroting was rekening gehouden met een bijdrage van € 750.000. De gerealiseerde bijdrage bedraagt € 340.000. Beleidsterrein Autoverkeer Het voordeel in de lasten van € 10,7 mln. heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdragen (gedekt uit diverse reserves) aan investeringen op grote infrastructurele werken (zoals de Ringweg Oost en Plesmanlaan). In de begroting was rekening gehouden met een bijdrage van € 12,3 mln. De gerealiseerde bijdrage bedraagt € 1,3 mln.

214 | Jaarrekening

Beleidsterrein Parkeren De baten parkeerbelasting zijn in 2013 juist en volledig verantwoord. De prestatie parkeren heeft een voordelig resultaat van € 388.000. Dit is het saldo van een nadeel van € 290.000 op de parkeerbaten (voornamelijk als gevolg van achtergebleven en oninbare naheffingen) en een voordeel van € 678.000 als gevolg van lagere kapitaallasten Morspoortgarage en interne kostenverdeling. Beleidsterrein Leefomgeving Het voordeel in de lasten van € 429.000 heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage (gedekt uit diverse reserves) aan de onderzoekskosten voor de Rijnland Route. PROGRAMMA 5 OMGEVINGSKWALITEIT Omgevingskwaliteit bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

79.272

72.339

6.933

8,75 %

Baten

-21.342

-22.913

1.571

-7,36 %

Saldo

57.930

49.426

8.504

14,68 %



Verharde openbare ruimte

Baten

Saldo

5.480

561

6.041

Openbaar water

621

-14

607

Openbaar groen

-903

1.070

167

Duurzaamheid

1.736

-46

1.690

Totaal

6.933

1.571

8.504

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Verharde openbare ruimte Implementeren kadernota/handboek kwaliteit openbare ruimte (€ 1.000.000V): Programma Binnenstad kwaliteit openbare ruimte (€ 596.000); Het voordelig saldo heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het krediet begraafplaats Groenesteeg (€ 3.695 in plaats van de geraamde € 600.000) omdat het kaderbesluit Singelpark later is genomen dan aanvankelijk gepland. Het uitvoeringskrediet begraafplaats Groenesteeg maakt onderdeel uit van het kaderbesluit Singelpark. Kadernota kwaliteit openbare ruimte (€ 396.000); Bij de perspectiefnota 2012-2015 heeft de raad incidenteel budget ter beschikking gesteld om het effect van de Kadernota kwaliteit openbare ruimte 2025 en het Handboek kwaliteit openbare ruimte 2025 in de praktijk te kunnen toepassen. Om de afgesproken prestaties zo goed mogelijk te realiseren, dient er een goede voorbereiding te zijn en kiezen we ervoor om mee te lopen met de rioolprojecten dan wel het werk te combineren met herstraatwerkzaamheden. Hierdoor verschuift de planning. Deze werkzaamheden worden op dit moment door de Stadsingenieurs grootschalig voorbereid en vervolgens aanbesteed. De planning is dat de uitvoering van dit werk in 2014 zal starten. Realiseren project openbare ruimte Binnenstad (€ 1.254.000V): Het voordelig saldo heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het krediet herinrichting Breestraat (7100517). Beheren wegen (€ 2.472.000V): Het voordelig saldo heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het krediet verbetering openbare ruimte Leiden Noord (7100337) waarbij de voorbereidingen voor de werkzaamheden een veel langere tijd in beslag hebben genomen. Inzamelen huishoudelijk afval (€ 754.000V): Een positief resultaat aan baten (€ 250.000) is gerealiseerd door een eenmalige vergoeding van het Afvalfonds over voorgaande jaren (2011 en 2012) met betrekking tot het inzamelen van glas. Een voordeel op de lasten (€ 372.000) is ontstaan door een daling in de ingezamelde hoeveelheid afval, grotendeels vanwege een koppeling van deze hoeveelheden aan de conjuctuur, waardoor er sprake is van lagere afvalverwerkingskosten. Ook efficiencyvoordelen hebben een drukkend effect op de kosten.

Jaarrekening | 215

Een voordeel op de baten afvalstoffenheffing (€ 132.000) is ontstaan door een bestandsoptimalisatie zoals bij de opbrengst OZB omschreven. Daarnaast heeft de verbetering van de afbakening bij de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen), waardoor er meer zelfstandige objecten zijn ontstaan, hier eenzelfde positieve effect. Beheren contracten buitenreclame(€ 32.000V): Aangezien het product buitenreclame gevoelig is voor marktontwikkelingen (vraag en aanbod) en de marktomstandigheden in 2013 voor de reclamemarkt negatief waren, is het verhogen van de huidige gemeentelijke reclame-inkomsten vooralsnog niet gelukt. Zo heeft de gemeente door het faillissement van de exploitant van driehoeksborden dit reclameproduct opnieuw in de markt gezet (aanbesteed). De meerjarige opbrengsten (2014 t/m 2018) zijn relatief lager uitgevallen. Het faillissement heeft er toe geleid dat de begroting 2013 neerwaarts is aangepast omdat de reeds gefactureerde maar nog niet gerealiseerde opbrengst zeer onzekere factor was geworden. De opbrengst staat vooralsnog wel geboekt waardoor er een boekhoudkundig voordeel is gerealiseerd van € 167.000. Zodra het faillissement formeel is afgewikkeld zal de vordering worden afgeboekt. Voor de aanbesteding was het (juridisch) noodzakelijk om snel de driehoeksborden over te nemen. Dit heeft geleid tot een nadeel van € 45.000 omdat deze aanschaf niet was begroot. In de periode tussen het faillissement en de start van de nieuwe marktpartij zijn minder reclame-opbrengsten gerealiseerd. Dit heeft geleid tot een aanvullend nadeel van € 41.000 in 2013. Tot slot hebben diverse projectenopgaven/ingegrepen in de openbare ruimte (bijvoorbeeld: OBSP, R-Net en Project Breestraat etc.) invloed op de huidige reclame-inkomsten. De opbrengsten lichtmastreclame zijn in 2013 € 46.000 lager uitgevallen. In 2012 was er nog nadeel van € 22.000. Handhaven gebruik openbare ruimte (€ 82.000N): Het nadelig resultaat op de baten is een jaarlijks terugkerend probleem. Er worden wel overtredingen geconstateerd op de huisvuilverordening, maar zowel het achterhalen van de daadwerkelijke dader als het invorderen leidt slechts zelden tot resultaat. De focus is dan ook gericht op het opruimen en schoonhouden van de stad. Om deze begrote inkomsten structureel te kunnen afboeken zal eenzelfde bedrag moeten worden bezuinigd. De gemeente brede taakstellingen hebben hierbij echter prioriteit gekregen. Het is wel gelukt om de kosten over 2013 binnen de begroting op te vangen. Inzamelen bedrijfsafval (€ 62.000N): Er zijn minder opbrengsten gerealiseerd dan begroot doordat de omzet is teruggelopen. Dit is opgevangen door minder inzet van uren mens en materieel. Daarnaast is er een incidenteel tekort ontstaan van € 62.000 omdat de afgelopen jaren niet aan alle organisaties (publiek en semipubliek) BTW in rekening is gebracht. In 2013 is de te weinig betaalde BTW over de periode 2010 - 21013 afgerekend met de Belastingdienst. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht. Beleidsterrein Openbaar water Beheren riolering en gemalen (lasten € 291.000V; baten € 112.000N): Voor het riooldeel gemaal Besjeslaan stond de renovatie gepland voor 2013. Vanwege de overdracht polderwatersystemen Rijnland is de planning doorgeschoven naar 2014. Door de afname van de aanvragen voor rioolhuisaansluitingen worden zowel de kosten als de opbrengsten (€ 112.000) niet meer gerealiseerd. Baten rioolheffing (€ 118.000V): De hogere opbrengst wordt verklaard door de opbrengst van rioolheffing woningen uit voorgaande jaren (€ 73.000) en door een bestandsoptimalisatie zoals bij de opbrengst OZB omschreven. Daarnaast heeft de verbetering van de afbakening bij de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen), waardoor er meer zelfstandige objecten zijn ontstaan, hier eenzelfde positieve effect. Baggeren en schoonhouden watergangen (lasten € 101.000V): In verband met het aanbestedingsproces wordt het bladvissen en het onderhoud van de duikers (reiniging) in 2014 uitgevoerd. In 2013 is geconstateerd dat de duikers aan de Broekweg moeten worden gereconstrueerd. De werkzaamheden zijn in 2013 in voorbereiding gegeven en zullen in 2014 worden uitgevoerd. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht.

216 | Jaarrekening

Beleidsterrein Openbaar groen Opstellen beheerbeleid groen (€ 581.000V): In 2013 is een bedrag begroot van € 896.107 voor een exploitatie bijdrage vanuit de reserve aan de kredieten investeringen groenvoorziening; aanleg groen recreatieve onderdoorgang A4, Tuin van Noord, Oostvlietpolder en Verbetering Transvaal. Voor een bedrag van € 315.000 zijn er in 2013 uitgaven gedaan voor deze kredieten. De verdere uitgaven zullen in 2014 worden gedaan. Beheren openbaar groen (€ 140.000N): De hogere lasten worden o.a. verklaard doordat de kosten van het bestek "bermen en sloten" niet zijn doorbelast en een storm in oktober 2013 heeft voor ongeveer € 80.000 schade aan bomen berokkend. Beheren natuurvriendelijke oevers (€ 114.000N): De overschrijding is toe te schrijven aan werkzaamheden die gepland en begroot waren in 2012 maar uitgevoerd zijn in 2013. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht. Beleidsterrein Duurzaamheid Milieubeheer algemeen (€ 707.000 V): - Dotatie voorziening asbest ( V € 280.903). Via RV 11.0044 is de voorziening asbest omgevormd tot een reserve asbest in afwachting van een bestedingsverplichting. Op het moment dat de bestedingsverplichting bekend is, kan worden bepaald of de hoogte van de reserve toereikend is. In de begroting was rekening gehouden met een dotatie van € 280.903 (aan de voorziening) die vanwege regelgeving (dotaties aan reserves) pas plaats vindt via de bestemming van het resultaat nadat de jaarrekening is goedgekeurd. - Gevelsanering (V € 256.839). In de begroting 2013 is een bedrag begroot van € 650.000 voor een exploitatiebijdrage vanuit de reserve ISV/EZ middelen aan het krediet gevelsanering. In 2013 zijn er binnen het krediet gevelsanering uitgaven gedaan voor een bedrag van € 393.161. Naar verwachting zullen de rest van de kosten in 2014 worden gemaakt. - Geothermie (V € 75.100). Via het raadsbesluit 12.0109 is een bedrag van € 100.000 beschikbaar gesteld voor het onderzoek Geothermie regio Leiden. In 2013 zijn er binnen het krediet geothermie uitgaven gedaan voor een bedrag van € 24.900. Naar verwachting zal de rest van de kosten in 2014 worden gemaakt. - Kaderstellend afvalbeleid (V € 31.594) In 2012 is een incidenteel budget van een € 100.000 beschikbaar gesteld voor het maken van het nieuwe kaderstellende afvalbeleid met daarnaast de opdracht voor het doorlopen van een Europese aanbestedingsprocedure voor grote afvalcontracten. Deze opdrachten zijn in 2013 afgerond. - Sanering asbest stadsbouwhuis (V € 56.680) In de tweede bestuursrapportage 2013 is € 159.000 beschikbaar gesteld om de geconstateerde asbest bij de verbouwing van het Stadsbouwhuis te kunnen saneren, dit bedrag werd gedekt door een onttrekking uit de reserve asbestsanering. Inmiddels is de verbouwing afgerond en zijn de kosten van de sanering uitgekomen op € 102.320. Het restant van het budget zal terugvloeien naar de reserve asbestsanering zodat het alsnog besteed kan worden aan het bestedingsdoel, namelijk het saneren van asbest in het gemeentelijk vastgoed. Luchtkwaliteitsplan (€ 900.000): Het voordeel is ontstaan door de vertraging in de de projecten Duurzaamheidsfondsen I en II. Voor het krediet duurzaamheidsfonds is voor de exploitatiebijdrage van € 400.000 conform RV 13.0094 nog geen werkzaamheden verricht en voor de bijdrage ad € 500.000 voor Duurzaamheidfonds 1 ‘Investeren in thuis’ conform RV13.0093 zijn eveneens nog geen kosten gemaakt. Overige (kleinere) verschillen worden niet apart toegelicht. PROGRAMMA 6 STEDELIJKE ONTWIKKELING Stedelijke ontwikkeling bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

136.591

65.425

71.166

52,10 %

Baten

-75.481

-38.185

-37.296

49,41 %

Saldo

61.110

27.240

33.869

55,42 %

Jaarrekening | 217



Ruimtelijke planvorming en plantoetsing

Baten

Saldo

3.841

-113

3.729

65.765

-37.086

28.679

Wonen

1.559

-97

1.462

Totaal

71.166

-37.296

33.869

Gemeentelijk vastgoed

Ruimtelijke planvorming en plantoetsing Het voordeel van € 3,7 mln op dit beleidsterrein wordt voornamelijk veroorzaakt door een lagere doorbelasting van personele kosten inclusief overhead dan geraamd (€ 0,4 mln) en minder uitgaven op uitbestede werkzaamheden voor realisatie van verbeteringen in de openbare ruimte (€ 0,4 mln). Daarnaast is het budget voor het terrassenplein Beestenmarkt ( € 0,3 mln) niet volledig benut. Dit is pas mogelijk als wordt besloten om de bussen van de Steenstraat naar de Turfmarkt te verplaatsen. Tevens zijn de exploitatiebijdragen aan Wonen boven winkels (0,7 mln) en Singelpark (€ 1,9 mln) niet volledig uitgegeven omdat deze projecten conform planning doorlopen naar volgende jaren. Gemeentelijk vastgoed Uitsplitsing beleidsterrein naar prestaties: Omschrijving

Lasten 2013

Baten 2013

Saldo 2013

Begroting 2013

Verschil

6.534

-7.129

-595

-20

575

Uitvoeren PRIL

35.303

-17.111

18.192

45.903

27.711

Exploiteren gemeentelijk vastgoed

14.540

-10.827

3.713

4.106

393

Totaal

56.376

-35.067

21.311

49.989

28.679

Voeren erfpachtbedrijf

Prestatie voeren erfpachtbedrijf Erfpacht Erfpacht heeft een voordelig saldo van € 574.869. Dit saldo wordt voornamelijk veroorzaakt door suppletievergoedingen van woningbouwverenigingen Portaal en Ons Doel voor het omzetten van erfpachtpercelen met sociale huurwoningen naar erfpachtpercelen met koopwoningen. Daarnaast zijn er incidentele opbrengsten als gevolg van aanpassingen van onderliggende grondwaarden in verband met volumevergroting of bestemmingswijziging. Prestatie uitvoeren PRIL De voornaamste afwijkingen binnen prestatie uitvoeren PRIL: Exploitatiebijdragen Het budget exploitatiebijdragen aan investeringen heeft een voordeel van € 37,0 mln. Het betreft circa 60 verschillende reservebijdragen aan kredieten die nog niet volledig zijn uitgegeven en worden doorgeschoven. Het merendeel van dit bedrag zal zodoende worden opgenomen in een bestemmingsvoorstel om te worden overgeheveld naar 2014, behalve een geraamde bijdrage van € 2.280.000 voor project Trekvaartplein. Deze heeft niet plaatsgevonden omdat Portaal borging heeft gekregen bij Waarborgfonds Sociale Woningbouw waardoor voorfinanciering door de gemeente niet meer nodig is. Daarnaast geeft het resultaat op exploitatiebijdragen een vertekend beeld omdat bijdragen aan projecten Groenoordhallen en Kooiplein in het verleden dubbel zijn afgeraamd, hetgeen een structureel nadeel van € 0,4 mln tot gevolg heeft op dit budget (in feite zou het voordeel op exploitatiebijdragen aan investeringen dus € 37,4 mln moeten zijn). Beheer strategisch vastgoed (exclusief NUON-terrein) De lasten voor strategisch vastgoed zijn bij verwerving niet geraamd (behalve kapitaallasten) hetgeen een nadeel van € 635.000 tot gevolg heeft. Het nadeel wordt vooral veroorzaakt door energiekosten, OZB en onderhoud. Deze lasten zijn voor € 465.000 deels gedekt door een onttrekking uit de vereveningsreserve grondexploitaties bij de 2e bestuursrapportage, per saldo resteert een nadeel van € 170.000.

218 | Jaarrekening

Opbrengsten strategisch vastgoed Het budget externe huuropbrengsten strategisch vastgoed heeft een nadeel van € 690.000, hetgeen voor € 350.000 wordt veroorzaakt door het niet structureel aframen van huuropbrengsten van panden die voor 2013 zijn verkocht, gesloopt of in een grondexploitatie zijn opgenomen. Het restant van het tekort (€ 340.000) is het gevolg van – conform raadsbesluit – overhevelen van huuropbrengsten Stationsweg 41 (Kamer van Koophandel) naar de grondexploitatie Stationsgebied. Dit tekort wordt echter gedekt door een vrijval van lasten binnen de prestatie uitvoeren PRIL. Overige opbrengsten Het budget voor overige opbrengsten heeft een voordeel van € 0,9 mln. Dit voordeel zal echter worden aangemeld voor bestemmingsvoorstellen omdat het ontvangsten betreft die zijn geoormerkt voor reserve Lammenschanspark en de vereveningsreserve grondexploitaties. Wernink-terrein Middels RV13.0101 is een krediet beschikbaar gesteld voor de minnelijke aankoop van het recht van erfpacht op het Wernink-terrein. Deze transactie dient als afkoopsom te worden beschouwd die niet geactiveerd mag worden, met als gevolg dat een bedrag van € 2,5 mln ten laste van de exploitatie komt. Dit nadeel zal via resultaatbestemming worden gedekt door een onttrekking uit de vereveningsreserve grondexploitaties voor hetzelfde bedrag. BTW-compensatiefonds Er is nadeel van € 170.000 vanwege terugbetaling van ten onrechte teruggevorderde omzetbelasting bij het btw-compensatiefonds voor Rijnsburgerweg 124 (periode 2009-2013). Storting in voorziening negatieve grondexploitaties Bij het opmaken van het PRIL 2014 - de jaarrekening 2013 blijkt dat de voorziening negatieve grondexploitaties met € 7,7 mln moet worden aangevuld. Voor € 0,8 mln als gevolg van de gehanteerde rekenmethodiek (netto contant maken van de eindwaarde). De overige € 6,9 mln is het gevolg van een toename van het tekort van de gezamenlijke grondexploitaties met een negatieve Netto Contant Waarde na uitvoeringsbesluit. Dit wordt in belangrijke mate veroorzaakt doordat het resultaat van enkele projecten is verslechterd (m.n. de Aalmarkt en Groenoordhallenterrein en van Voorthuijsenlocatie) en anderzijds doorhet in uitvoering nemen van het deelplan Islamitisch centrum in de grondexploitatie Haagwegkwartier, waarover de raad eerder heeft besloten (zie 6C1.4 punt 4). Via separate raadsvoorstellen was al een bedrag van € 1,3 mln als aanvullende storting in de voorziening negatieve grondexploitaties geraamd, zodoende resteert een nadeel van € 6,4 mln dat uit de vereveningsreserve grondexploitaties zal worden onttrokken om in de voorziening negatieve grondexploitaties te storten. Prestatie exploiteren van gemeentelijk vastgoed De voornaamste afwijkingen binnen prestatie exploiteren gemeentelijk vastgoed: Project verkoop gemeentelijk vastgoed Opbrengsten van de verkoop gemeentelijk vastgoed zijn niet geraamd. De netto-opbrengst (verkoopsom minus boekwaarden panden, ambtelijke uren en verkoopkosten) is voor 2013 een bedrag van € 2,1 mln. Voor deze opbrengst zal een bestemmingsvoorstel worden ingediend omdat dit bedrag conform beleid is geoormerkt als voeding van de vereveningsreserve. Maatschappelijk vastgoed Bij de 2e bestuursrapportage is een tekort maatschappelijk vastgoed aangemeld van € 1,6 mln, voornamelijk door lagere huuropbrengsten. De exploitatie van maatschappelijk vastgoed heeft bij de jaarrekening een additioneel nadeel van € 450.000 als gevolg van onderstaande mutaties na vaststellen van de 2e bestuursrapportage: - OZB en overige belastingen (nadeel € 225.000): vooral het gevolg van aanslagen over de jaren 2011 en 2012 die in het 4e kwartaal 2013 zijn opgelegd, hetgeen wordt gecompenseerd door hogere OZB-opbrengsten bij lokale heffingen; - Onterecht geraamde Nog Te Ontvangen (NTO) 2012 (nadeel € 100.000): als gevolg van het feit dat in 2012 de contracten uit Planon niet aansloten bij de ramingen in het financiele systeem (Decade) is een bedrag ten onrechte als NTO opgenomen. In 2013 zijn beide administraties op elkaar aangesloten en zal dit probleem niet meer kunnen ontstaan; - Kapitaallasten (nadeel € 75.000) als gevolg van verschuiving pand Morsweg 1 van kostenplaats ambtelijke huisvesting (begroot) naar maatschappelijk vastgoed (realisatie); - Incidenteel niet geraamde advieskosten voor haalbaarheidsstudies verkoop panden (nadeel € 50.000). Deze post zal via resultaatbestemming ten laste van de vereveningsreserve grondexploitaties worden gebracht.

Jaarrekening | 219

Algemene kosten beheerpanden De post algemene kosten beheerpanden heeft een nadeel van € 0,3 mln. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een overschrijding op de OZB. Deze OZB moet worden doorbelast naar de juiste afdeling of eigenaar (sportbedrijf, scholen, speeltuinen e.d.). Van de circa € 1,6 mln aan aanslagen is ultimo 2013 een bedrag van € 250.000 nog niet via een memoriaal overgeheveld naar de juiste afdeling omdat de gemeente voor een aantal panden in bezwaar is gegaan tegen de vastgestelde WOZ-waarde. Doorbelasting zal plaatsvinden na de definitieve uitspraak. Daarnaast zijn eind januari 2014 nog WOZ-heffingen 2011 en 2012 binnengekomen die niet meer doorbelast konden worden in verband met het afsluiten van de administratie. Voor 2014 is de gemeente in overleg met de BSGR om het facturatieproces aan te passen zodat de aanslagen meteen naar de juiste afdeling/eigenaar wordt gestuurd. Overhead Op het budget voor uren binnen de prestatie exploiteren gemeentelijk vastgoed is een nadeel van € 483.000 omdat de realisatie van uren aanzienlijk afwijkt van de oorspronkelijk capaciteitsplanning van afdeling VAG voor 2013 (in dit document waren betreffende uren geraamd op de prestatie uitvoeren PRIL). Daarnaast heeft de kostenverdeelstaat binnen de prestatie exploiteren gemeentelijk vastgoed een nadeel van € 527.000 als gevolg van hogere salarislasten (bovenformatief voormalig medewerkers), niet geraamde externe inhuur/ advieskosten en overige afdelingskosten als opleidingen. Wonen Het voordeel van € 1,4 mln op dit beleidsterrein wordt voornamelijk veroorzaakt door een incicentele bijdrage van € 880.000 aan woningbouwcorporatie De Sleutels ter dekking van de onrendabele top voor de bouw van maximaal 11 woningen. Dit budget zal worden doorgeschoven omdat de bijdrage wordt betaald als de woningen gebouwd gaan worden (naar verwachting in 2015 of 2016). Daarnaast heeft een exploitatiebijdrage aan uitvoering nota wonen 2020 van € 566.153 niet plaatsgevonden omdat de geplande bestedingen gebundeld in 2014 aangeboden zullen worden. Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 PROGRAMMA 7 JEUGD EN ONDERWIJS Jeugd en onderwijs bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

30.204

29.729

475

1,57 %

Baten

-4.445

-4.395

-50

1,11 %

Saldo

25.759

25.334

426

1,65 %



Opvoed.onderst.en prev.jeugdgez.zorg

Baten

Saldo

107

11

118

41

0

41

354

-45

310

Spelen en opgroeien

1

0

1

Onderwijshuisvesting

-28

-16

-44

Totaal

475

-50

426

Peuterspeelzalen en kinderopvang Onderwijsbeleid

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Onderwijsbeleid De aanbesteding op leerlingenvervoer met ingang van september 2013 geeft een voordeel van € 290.000. In de loop van 2014 moet duidelijk worden in hoeverre en voor welk bedrag dit aanbestedingsvoordeel structureel is.

220 | Jaarrekening

PROGRAMMA 8 SPORT, CULTUUR EN RECREATIE Sport, cultuur en recreatie bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

37.105

36.164

941

2,54 %

Baten

-5.828

-5.513

-315

5,41 %

Saldo

31.277

30.651

626

2,00 %



Baten

Saldo

Cultuur

519

-167

352

Cultureel erfgoed

162

56

218

Sport

109

-248

-139

Recreatie

150

45

195

Totaal

941

-315

626

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Cultuur De storting in de voorziening van de subsidies op termijn (SOT/NRF), zoals besloten bij de 2e periodieke rapportage 2013, is per abuis begroot binnen het beleidsterrein 8A Cultuur (+ € 300.000), terwijl de storting wel begroot is bij 8B Cultureel Erfgoed (- € 300.000). De feitelijke kosten zijn wel correct op beleidsterrein cultureel erfgoed neergekomen. Verder resteert in 2013 nog € 53.000 van het LAK-budget. Sport Binnen de zwembaden neemt het aantal bezoekers al enige jaren enigszins af. Dit geldt vooral voor het Vijfmeibad. Hierdoor zijn de gerealiseerde inkomsten € 0,2 mln. achtergebleven bij de totaal begrote inkomsten van € 1,5 mln. Het overige verschil is ontstaan door kleinere afwijkingen binnen diverse sportzalen. Bij groene sportparken ontstaat bij de lasten een voordeel van € 183.000 doordat er minder is gestort in het krediet voor de verplaatsing Zuidelijke Sportvelden (RB 09.0071). Dit krediet wordt gedekt door een bijdrage uit de exploitatie. De uitgaven die ten laste moeten komen van het krediet hebben maar voor een klein deel in 2013 plaatsgevonden. Daarnaast is er een overschrijding van € 114.000 op energiekosten en € 30.000 op OZB. Voor 2013 is nog wel een incidenteel voordeel gerealiseerd op dagelijks onderhoud (ad € 58.000). De rest van het verschil is ontstaan door kleinere afwijkingen. PROGRAMMA 9 WELZIJN EN ZORG Welzijn en zorg bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

42.538

41.508

1.030

2,42 %

Baten

-2.293

-2.352

58

-2,54 %

Saldo

40.244

39.156

1.088

2,70 %



Vrijwilligersonderst.en inform.zorg

Baten

Saldo

18

-4

14

278

6

284

-150

14

-136

Individuele WMO-voorzieningen

438

49

487

Prev., opvang en onderdak kwetsbare grp

446

-7

439

Ontmoeting en participatie Gezondheidspreventie en -bescherming

Jaarrekening | 221



Totaal

Baten

Saldo

1.030

58

1.088

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Ontmoeting en participatie Voor de voorbereiding van de decentralisatie WMO/Begeleiding is een invoeringsbudget beschikbaar gesteld, gelijk aan het bedrag dat hiervoor is ontvangen is in de algemene uitkering. Dit budget is met € 133.000 onderschreden omdat in 2014 een piek in de voorbereidingswerkzaamheden wordt bereikt. Dit was al opgenomen in de 2e bestuursrapportage 2013. Per 2016 wordt de subsidie burgerraadslieden stopgezet. In overleg met Kwadraad is besloten om de subsidie stapsgewijs af te bouwen. Dit heeft geleid tot een voordeel van € 108.000. Op de projectgelden Slaaghwijk (rb 09.0100) is een voordeel ontstaan van € 67.000. De realisatie van de wijkverbetering is nog niet geheel voltooid in 2013. De sociaal-maatschappelijke ondersteuning voor het Trekvaartplein heeft € 76.000 minder gekost dan begroot. Dit voordeel is incidenteel omdat het budget vanaf 2014 € 69.000 lager is vastgesteld. Daarnaast zijn er diverse kleinere nadelen van in totaal € 106.000 waaronder huisvesting vrouw kind centrum (€ 26.000), koplopersgelden (€ 20.000), hogere doorbelasting overhead (€ 19.000) en opvang en zorg vreemdelingen (€ 16.000). Beleidsterrein Individuele WMO-voorzieningen Er is een voordeel van € 245.000 op de post Hulp bij het huishouden. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was al een incidenteel voordeel gemeld van € 550.000. Er blijft sprake van een daling zowel qua aanvragen, geïndiceerde uren als qua tarieven. De verwachte stijging als gevolg van het langer thuiswonen heeft zich ook in de tweede helft van het jaar niet voorgedaan. Het voordeel moet als incidenteel worden beschouwd omdat door het Rijk aangekondigd is dat de integratie-uitkering WMO, waar de middelen Hulp bij het huishouden onderdeel van uitmaken, vanaf 2015 met 40% wordt gekort. Op de woningaanpassingen is sprake van een voordeel van € 63.000. In de 2e bestuursrapportage 2013 was rekening gehouden met een verplichting van € 200.000 op het onderdeel vervoersvoorzieningen. Dit hield verband met het afschaffen van de omgekeerde eigen bijdrage als gevolg van een advies van de commissie bezwaarschriften dat het college heeft overgenomen (RB 13.0112). In een latere fase, na het ambtelijk opstellen van de 2e bestuursrapportage, is de raad geïnformeerd dat het nadeel € 70.000 betrof, waardoor een voordeel van € 130.000 resteert. Beleidsterrein Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen Op de bijzondere woonvoorzieningen (scheve huisjes) en fysieke werkzaamheden rondom locaties voor maatschappelijke opvang is een voordeel ontstaan van € 150.000. De uitgaven zijn lastig te plannen omdat het om locaties gaat die moeilijk te vinden zijn. Het voordeel is afkomstig uit een incidenteel projectbudget (RB 12.0003) en wordt gedekt uit de reserve OGGZ. Er is een onderbesteding op vrouwenopvang en huiselijk geweld van € 182.000. Met de onderbesteding wordt geanticipeerd op een toekomstige korting van het rijksbudget. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was al een prognose afgegeven van € 175.000 en dat het bij de budgetoverheveling zou worden betrokken. Op het projectbudget activering/dagbesteding van daken thuislozen (RB 12.0003) is een onderbesteding van € 165.000. Het budget wordt gedekt uit de reserve OGGZ. Daarnaast zijn er diverse kleinere nadelen van in totaal € 151.000 waarvan zorgvernieuwing GGZ (€ 44.000) en een hogere doorbelasting van overhead (€36.000) de grootste posten zijn. PROGRAMMA 10 WERK EN INKOMEN Werk en inkomen bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

125.104

123.185

1.920

1,53 %

Baten

-99.607

-101.471

1.863

-1,87 %

Saldo

25.497

21.714

3.783

14,84 %



Baten

Saldo

Werken naar vermogen

724

1.126

1.850

Maatsch.werk en ondersteuning mimima

123

-7

117

222 | Jaarrekening



Inkomensvoorziening Schuldhulpverlening Totaal

Baten

Saldo

1.064

768

1.832

8

-23

-15

1.920

1.863

3.783

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Werken naar vermogen Op het participatiebudget is een voordeel gerealiseerd van € 619.000. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was een voordeel (budgetoverheveling, begroting werd niet gewijzigd) gemeld van € 450.000. Het voordeel is met name hoger uitgevallen doordat aan het eind van het jaar een creditnota van DZB ontvangen is van € 240.000 voornamelijk veroorzaakt doordat DZB voor €240.000 meer werk voor andere gemeenten en het UWV heeft uitgevoerd. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 was rekening gehouden met een creditnota van € 100.000. De DZB factureert gedurende het jaar op basis van voorcalculatie en aan het eind van het jaar vindt een nacalculatie plaats. In de 2e bestuursrapportage 2013 was een voordeel (budgetoverheveling, begroting werd niet gewijzigd) gemeld van € 451.000 op het regionaal actieplan jeugdwerkloosheid. Dit voordeel is onveranderd gebleven. Op diverse overige posten is per saldo een voordeel ontstaan van € 45.000. Het DZB resultaat kan als volgt worden uitgesplitst: Er is voor circa € 1,06 miljoen aan niet-begrote omzet gerealiseerd binnen de WSW. Tegenover de extra omzet staan ook extra kosten, o.a. voor uitbesteed werk, die niet geraamd waren van circa € 1,1 miljoen. Er zijn meer WSW-ers op een hoger loonniveau uitgestroomd en meer WSW-ers op een lager loonniveau ingestroomd dan begroot. Dat heeft geleid tot een voordeel van € 350.000. De kosten voor het groot onderhoud gebouwen bedroegen € 180.000. Deze kosten worden niet begroot en onttrokken aan de voorziening groot onderhoud. Op de post exploitatielasten (inclusief loonkosten ambtenaren) is een voordeel ontstaan van € 160.000. Doordat de Raad besloten heeft om geen gedwongen ontslag toe te passen op de resterende 5 WIW-ers is het budget frictiekosten grotendeels niet uitgegeven waardoor een voordeel is ontstaan van € 390.000. Voor een gedetailleerde analyse over 2013 wordt verwezen naar de DZB-kwartaalrapportage die aan uw Raad is aangeboden. Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima Op het minimabeleid is een voordeel ontstaan van € 320.000 wat voor het grootste deel wordt verklaard door minder aanvragen in het laatste kwartaal van 2013. Er is meer kwijtschelding gemeentelijke heffingen verleend dan begroot wat een een nadeel oplevert van € 177.000. Dit nadeel wordt gecompenseerd doordat er een fors voordeel is op de opbrengst belastingen/heffingen in programma Algemene dekkingsmiddelen. Daarnaast was er een nadeel van € 20.000 op kinderopvang sociaal-medische indicatie. Beleidsterrein Inkomensvoorziening Op de WWB-uitkeringen is een voordeel ontstaan van € 974.000. Ten opzichte van het rijksbudget is een voordeel behaald van € 425.000 (1% van het rijksbudget), dat is voor het eerst sinds 2007. De bestandstoename in de 2e helft van het jaar (+28 uitk.) is tegen de verwachting in beperkt gebleven. De instroom is weliswaar fors gestegen maar de uitstroom bleef ook op peil mede doordat het Participatiecentrum beter draaide dan in 2012. Het gehele resultaat moet als incidenteel worden beschouwd. Het rijksbudget kan van jaar op jaar fors wijzigen. Ook is de bestandstoename in de eerste maanden van 2014 weer fors. Op diverse overige posten is een voordeel ontstaan van € 90.000. De vorderingen leenbijstand werden tot en met 2012 op kasbasis verantwoord. Vanaf 2013 is besloten om deze vorderingen gelijk aan de overige vorderingen op baten-lasten te verantwoorden. Dit geeft een eenmalig voordeel van € 516.000. Op de WWB-vorderingen is een technisch voordeel ontstaan van € 219.000 doordat een incidentele begrotingswijziging per abuis niet goed is verwerkt. Op overige opbrengsten is per saldo een voordeel ontstaan van € 33.000. Het resultaat op Financiële voorzieningen moet worden beschouwd als incidenteel.

Jaarrekening | 223

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN Algemene middelen bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil

Afwijking %

Lasten

8.150

6.953

1.196

14,68 %

Baten

-235.884

-240.346

4.462

-1,89 %

Saldo

-227.734

-233.392

5.658

-2,48 %

Toelichting op producten met afwijkingen > € 250.000 bedragen x € 1.000,-


Lokale heffingen

Baten

Saldo

0

1.772

1.772

457

565

1.022

Dividend

0

-19

-19

Saldo financieringsfunctie

5

217

222

734

1.926

2.660

1

0

1

1.196

4.462

5.658

Algemene uitkering

Overige alg.dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal

De toelichting op de algemene dekkingsmiddelen is opgenomen de hierna volgende paragraaf (4.5.2).

224 | Jaarrekening

4.5.2 Gerealiseerde dekkingsmiddelen Hieronder treft u aan het overzicht van algemene dekkingsmiddelen conform het Besluit Begroting en Verantwoording. Beleidsterrein bedragen x € 1.000,-

Rekening 2012

Lokale heffingen Algemene uitkering

Baten 2013

Saldo 2013

Begroting 2013

Verschil 2013

-51.816

244

-54.868

-54.624

-52.852

1.772

-153.456

0

-162.281

-162.281

-161.258

1.022

-7.011

3.137

-4.158

-1.021

-1.039

-19

-22.106

530

-17.462

-16.932

-16.711

222

1.466

3.043

-1.578

1.465

4.125

2.660

0

0

0

0

1

1

-232.922

6.953

-240.346

-233.392

-227.734

5.658

Dividend Saldo financieringsfunctie Overige alg.dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal

Lasten 2013

Toelichting op beleidsterreinen met afwijkingen > € 250.000 Beleidsterrein Lokale heffingen Op algemene dekkingsmiddelen worden de baten en lasten van de OZB en precario verantwoord. De toeristenbelasting wordt verantwoord op het programma Economie en Toerisme en de afvalstoffenheffing en rioolrechten op programma Omgevingskwaliteit. Kwijtscheldingen voor de diverse heffingen worden verantwoord op het programma Werk en inkomen. Het saldo op het beleidsterrein lokale heffingen bedraagt aan de batenkant € 1.772.000 voordelig. Dit valt uiteen in OZB eigenaren (voordeel baten van € 1.129.000), OZB gebruikers (voordeel baten van € 488.000) en precario (voordeel baten van € 143.000). Abusievelijk is er tot slot nog € 12.000 aan opbrengst toeristenbelasting verantwoord. De voordelige saldi voor de OZB-eigenaren, de OZB-gebruikers en precario zijn het resultaat van een steeds beter functionerende BSGR. In de oorspronkelijke opbrengstenramingen waren onder andere de opbrengsten van een aantal grote objecten nog niet meegenomen, terwijl de aanslagen wel opgelegd zijn. Ook was noodzakelijke managementinformatie nog in ontwikkeling en heeft inmiddels bestandsoptimalisatie plaatsgehad. Voor een uitgebreide toelichting op lokale heffingen wordt verwezen naar de gelijknamige paragraaf. Beleidsterrein Algemene uitkering Het saldo op het beleidsterrein algemene uitkering bedraagt € 1.022.000 Het saldo is opgebouwd uit een positief saldo op de gereserveerde bedragen voor taakmutaties aan de lastenkant van de algemene uitkering. Grootste afwijking/voordeel is de omzetting van de specifieke uitkering voor veilgheidshuizen van € 295.000 naar een decentralisatieuitkering. Een decentralisatieuitkering maakt onderdeel uit van de algemene uitkering. Op Programma 2 Veiligheid staat een tegenvaller voor een gelijk bedrag. Aan de batenkant is het voordeel € 565.000, opgebouwd alsvolgt: Accres, groei gemeentefonds door samen trap op/af afspraak Herfstakkoord 2013, effect accressen 2013 e.v.

927.000

v

-278.000

n

93.000

v

742.000

v

Hoeveelheidsverschillen, inwoners, lokaal en regionaal klantenpotentieel en omgevingsadressendichtheid

391.000

v

Subtotaal:

391.000

v

accres 2013, bijstelling in decembercirculaire 2013 Verdeelreserve 2013 Subtotaal: Ontwikkeling uitkeringsbasis

Jaarrekening | 225

Accres, groei gemeentefonds door samen trap op/af afspraak WOZ waarde Hogere Woz waarde leidt tot korting op Alg.uitk.

-159.000

n

Subtotaal:

-159.000

n

Uitvoeringskosten inburgering (DU)

169.000

v

Voorbereidingskosten ESF (DU)

100.000

v

70.000

v

339.000

v

-72.000

n

Onzekerheid afrekening 2013 WOZ waarde

-500.000

n

Correctie uitname BTW-compensatiefonds

-175.000

Subtotaal:

-746.000

565.000

V

Decentralisatie-uitkeringen:

Maatschappelijke opvang en OGGz (DU) Subtotaal: Overige Nabetaling 2011 - 2012 en overig

Totaal verschil

Beleidsterrein Saldo financieringsfunctie Het saldo op het beleidsterrein financieringsfunctie bedraagt € 222.000 voordelig. Voor een toelichting wordt verwezen naar de paragraaf financiering. Beleidsterrein Overige algemene dekkingsmiddelen Op de overige algemene dekkingsmiddelen is er per saldo een voordeel van € 2.660.000. De overige algemene dekkingsmiddelen bestaan uit stelposten concern, oninbare vorderingen, saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering en plankosten definitiefase. De belangrijkste resultaten worden hieronder verklaard. Stelposten concern (€980.000 V): Het voordelig saldo van baten en lasten op de stelposten concern bedraagt € 980.000. Binnen de stelposten concern vallen vier verschillen op. Het voordelig saldo op stelpost BCF van € 511.000 wordt voornamelijk veroorzaakt door een incidentele opbrengst vanwege afwikkeling oude jaren van €431.000. Ook in 2013 is de Stelpost energie van € 235.000 niet ingevuld, dus een nadeel. Het realiseren hiervan blijkt binnen de bestaande kaders niet mogelijk. Zie hierover ook de opmerking in de paragraaf bedrijfsvoering. Er ontstaat een voordeel op de taakstelling vemindering fte van € 222.000 doordat een aantal afdelingen structureel al meer kon bezuinigen dan voor 2013 noodzakelijk was. Bij de Perspectiefnota 2013 is besloten tot het instellen van een knelpuntenpot bezuinigingen van in totaal € 1.815.000. Voor deze knelpuntenpot is meerjarig de bestemming vastgelegd. Het saldo ultimo 2013 van € 556.000 voordelig is bedoeld ter dekking van uitgaven in 2014. De overige verschillen salderen tot € 74.000 nadelig. Oninbare vorderingen (€ 131.000 V): De storting in de voorziening dubieuze debiteuren is in 2013 € 131.000 lager dan begroot. Voor het programma Werk en inkomen en de reguliere dubieuze debiteuren was een mutatie verwacht van € 787.000, in werkelijkheid is respectievelijk € 250.000 en € 404.000 geboekt. De storting in de voorziening dubieuze debiteuren is in 2013 € 131.000 lager dan begroot. Saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering (€ 932.000 V): Stelpost bedrijfsvoering (€ 874.000 V) Bij de tweede bestuursrapportage is besloten om een bedrag van € 1.058.000 van de onderuitputting kapitaallasten toe te voegen aan de stelpost bedrijfsvoering met als bestemming Zaakgewijs werken en digitalisering. Aangezien de 2e bestuursrapportage eind 2013 is vastgesteld, is er in 2013 nog geen uitgave gedaan en is dus een voordeel ontstaan.

226 | Jaarrekening

De stelpost bedrijfsvoering bevat ook een nadeel van €120.000. Voor digitalisering van het cliëntenarchief waren bij RV12.0070 middelen geregeld ten laste van de reserve egalisatie inkomsten bouwleges. Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden is deze reserve bij de sanering van het aantal reserves opgeheven zonder dat rekening was gehouden met de besloten onttrekkingen voor de digitalisering van het cliëntenarchief. Dit nadeel komt tot uitdrukking op deze stelpost. Plankosten definitiefase (€ 618.000 V): Stand krediet plankosten definitiefase 1-1-2013

1.965

1. Vastgestelde projectopdrachten

-1.054

2. Knelpunten plankosten 2013

-651 -1.705 --------

Nog niet ingezet budget plankosten

260 V

3. Verplicht maar niet besteed (1.054 -/- 696)

358 V -------

Stand krediet plankosten definitiefase 31-12-2013

618 V

Voor het totale krediet van afgerond € 1.965.000 heeft B en W voor een bedrag van € 1.054.000 aan plankosten beschikbaar gesteld. Van de beschikbaar gestelde bedragen is eind 2013 € 696.000 uitgegeven. Ten opzichte van de in de 2e bestuursrapportage gepresenteerde tabel is niets meer veranderd. Voor de in die tabel gepresenteerde projecten 1, 2 en 3 is in 2013 een kaderbesluit genomen. Het project 1 Gebiedsoverlast Oude Kooi (wateroverlast) wordt gedekt door kapitaallasten. De gemaakte kosten komen dus blijvend ten laste van het krediet en er vloeit hiervoor geen bedrag terug in de reserve. Voor het project 2 Jongerencentrum Stevenshof en het project 3 zal in 2014 respectievelijk € 25.000 en € 300.000 terugvloeien in de reserve. De reserve plankosten is bedoeld voor het (voorlopig) dekken van plankosten voor projecten in de definitiefase maar is ook voor het oplossen van knelpunten voortkomend uit de nieuwe plankostensystematiek. Voor deze besluiten is B en W bevoegd. Bij het opstellen van de rekening worden de knelpunten over 2013 volledig inzichtelijk. Het betreft een bedrag van € 651.000. De aanwending van het bij de primitieve begroting opgenomen bedrag voor onvoorzien van € 409.677 is als volgt: Onderwerp

Bedrag

Nummer besluit

Omschrijving besluit

Pieterskerk

12.310

RB13.0063

1e bestuursrappportage


-20.000

BW13.0271



-28.450


Zwembad De Vliet

-50.000

RB13.0127


-323.000

RB13.0127



537

Jaarrekening | 227

4.5.3 Toelichting financiële afwijkingen reserves Het resultaat 2013 bedraagt € 17,5 miljoen positief. In de jaren 2008, 2009, 2010, 2011 en 2012 waren de resultaten resp. € 6 en € 25,8 miljoen voordelig, € 6,4 miljoen nadelig, € 9,7 miljoen voordelig en € 1,0 miljoen nadelig. bedragen x € 1.000,-

Rekening 2012

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil 2013

Lasten

480.175

540.466

439.245

101.220

Baten

-437.597

-458.293

-428.337

-29.956

42.578

82.172

10.908

71.264

- toevoegingen

140.067

146.261

157.263

-11.002

- onttrekkingen

-181.608

-228.433

-185.631

-42.802

1.037

0

-17.460

17.460

Totaal van saldo van baten en lasten Mutaties in reserves:

Resultaat

Het aanwenden van een reserve (m.u.v. reserves bedrijfsvoering) vereist een raadsbesluit waarin de reden van aanwending wordt aangegeven, die correspondeert met het doel van de reserve. In de rekening zijn alleen toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves verwerkt tot maximaal het bedrag dat via de begroting(swijzigingen) door de raad is goedgekeurd. Hieronder worden alle afwijkingen voor wat betreft de mutaties in reserves per programma toegelicht. PROGRAMMA 1 Reserves programma 1 bedragen x € 1.000,-

reserve raad

Rekening 2012

91

91

0

Onttrekking

-102

0

-90

-90

-90

0

-8

0

1

1

1

0

Toevoeging

0

39.253

0

39.253

39.253

0

Onttrekking

-1.194

-3.077

0

-3.077

-3.077

0

-1.194

36.176

0

36.176

36.176

0

Toevoeging

900

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.432

-220

-549

-769

-575

-194

-532

-220

-549

-769

-575

-194

Toevoeging

1.129

0

1.432

1.432

1.432

0

Onttrekking

-1.433

-571

-930

-1.501

-1.501

0

-304

-571

502

-69

-69

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

-575

-310

-885

-885

0

0

-575

-310

-885

-885

0

Toevoeging

100

100

0

100

100

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

100

100

0

100

100

0

Toevoeging

2.223

39.353

1.523

40.876

40.876

0

Onttrekking

-4.160

-4.443

-1.879

-6.322

-6.127

-194

Saldo egalisatiereserve verkiezingen

Saldo Totaal

228 | Jaarrekening

Verschil 2013

91

Saldo Reserve brandschadefonds

Rekening 2013

0

Saldo Bedrijfsvoeringsreserve concern


94

Saldo Reserve flankerend beleid

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Reserve Holland Rijnland

Begroting 2013


Rekening 2012


Begroting 2013

-1.937

34.910

Wijziging Begroting

-356

Begroting 2013 na wijziging 34.554

Rekening 2013

Verschil 2013

34.748

-194

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 1; Reserve flankerend beleid Voor de verbetering van de postafhandeling is een krediet beschikbaar gesteld van € 449.000 in 2013. Het project is niet afgerond in 2013 en zal doorlopen in 2014. Doordat niet alle werkzaamheden hebben plaatsgevonden zijn de kosten lager uitgevallen dan geraamd en heeft dit vervolgens geleid tot een lagere onttrekking van € 175.500. Voor het project Toonaangevende organisatie is een krediet beschikbaar gesteld van € 100.000 in 2013. Het project is niet afgerond in 2013 en zal doorlopen in 2014. Doordat niet alle werkzaamheden hebben plaatsgevonden zijn de kosten lager uitgevallen dan geraamd en heeft dit vervolgens geleid tot een lagere onttrekking van € 18.700. PROGRAMMA 2 Reserves programma 2 bedragen x € 1.000,-

Bedrijfsreserve brandweer

Rekening 2012

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

0

0

0

0

-167

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

0

0

0

0

-167

0

0

0

0

0

Saldo Totaal

Begroting 2013


PROGRAMMA 3 Reserves programma 3 bedragen x € 1.000,-

Totaal

Rekening 2012

Begroting 2013

Wijziging Begroting


Rekening 2013

Verschil 2013

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0



Reserve parkeren

Rekening 2012

Saldo


Rekening 2013

Verschil 2013

9.284

3.650

862

4.512

6.059

-1.547

Onttrekking

-3.399

-1.151

-3.688

-4.839

-6.325

1.486

5.885

2.499

-2.825

-327

-266

-61

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-167

0

-64

-64

-49

-15

-167

0

-64

-64

-49

-15

Toevoeging

1.199

13.277

-402

12.875

12.875

0

Onttrekking

0

0

-3

-3

0

-3

1.199

13.277

-405

12.872

12.875

-3

Saldo Reserve Ringweg Oost

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Reserve bereikbaarheid

Begroting 2013

Jaarrekening | 229


Res. Kap.lasten parkeergarage Kooiplein

Rekening 2012

Verschil 2013

0

2.956

2.956

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

2.956

0

2.956

2.956

0

Toevoeging

0

0

1.984

1.984

1.984

0

Onttrekking

-238

0

-6.820

-6.820

-5.046

-1.774

-238

0

-4.837

-4.837

-3.063

-1.774

Toevoeging

8.000

0

2.090

2.090

2.090

0

Onttrekking

-1.355

0

-1.145

-1.145

-1.145

0

6.645

0

945

945

945

0

Toevoeging

519

300

0

300

300

0

Onttrekking

-429

-388

0

-388

-388

0

90

-88

0

-88

-88

0

Toevoeging

19.002

20.182

4.534

24.716

26.263

-1.547

Onttrekking

-5.588

-1.539

-11.720

-13.259

-12.953

-306

13.415

18.643

-7.186

11.458

13.311

-1.853

Saldo Totaal

Rekening 2013

2.956

Saldo Reserve afbouwregeling SSL


0

Saldo Reserve Ontsluiting Bio Science Park

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Reserve bereikbaarheidsprojecten

Begroting 2013


Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 4; Reserve parkeren Het saldo wordt veroorzaakt door een niet geboekte exploitatiebijdrage aan het krediet verbetering wijk Transvaal van € 75.000 en een lagere toevoeging van rente ad € 13.874. Reserve Bereikbaarheid Het nadelig saldo van € 15.000 op de reserve Bereikbaarheid heeft betrekking op lager gerealiseerde kosten op het krediet Verkeerscirculatieplan. Reserve Ringweg Oost Het nadelig saldo van € 3.000 op de reserve Ringweg Oost heeft betrekking op de niet gerealiseerde beheerlasten voor een verworven pand aan de Hoge Rijndijk. Reserve Bereikbaarheidsprojecten Het nadelig saldo van € 1.774.000 op de reserve bereikbaarheidsprojecten heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor de kwaliteitsverbetering Breestraat. PROGRAMMA 5 Reserves programma 5 bedragen x € 1.000,-

reserve overlast meeuwen

Rekening 2012

Saldo

230 | Jaarrekening


Rekening 2013

Verschil 2013

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-20

0

0

0

0

0

-20

0

0

0

0

0

Toevoeging

35

0

0

0

26

-26

Onttrekking

-62

-62

5

-57

-57

0

-27

-62

5

-57

-31

-26

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-303

0

0

0

0

0

-303

0

0

0

0

0

Saldo reserve baggeren

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve herhuisvesting MB

Begroting 2013


reserve onderhoud bruggen

Rekening 2012

0

0

0

Onttrekking

-617

0

0

0

0

0

-617

0

0

0

0

0

Toevoeging

342

0

0

0

266

-266

Onttrekking

-342

0

-1.100

-1.100

-1.366

266

0

0

-1.100

-1.100

-1.100

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.504

0

0

0

0

0

-1.504

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.700

0

0

0

0

0

-1.700

0

0

0

0

0

Toevoeging

274

0

-176

-176

0

-176

Onttrekking

-176

0

-611

-611

-730

119

98

0

-787

-787

-730

-57

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

-194

-194

-183

-11

0

0

-194

-194

-183

-11

Toevoeging

0

0

3.274

3.274

3.274

0

Onttrekking

-100

0

-800

-800

-344

-457

-100

0

2.473

2.473

2.930

-457

Toevoeging

0

0

140

140

140

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

140

140

140

0

Toevoeging

0

0

280

280

280

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

280

280

280

0

Toevoeging

0

0

420

420

420

0

Onttrekking

0

0

-900

-900

0

-900

0

0

-480

-480

420

-900

Toevoeging

0

0

70

70

70

0

Onttrekking

-200

0

-100

-100

-25

-75

-200

0

-30

-30

45

-75

Toevoeging

0

1.900

0

1.900

1.900

0

Onttrekking

0

0

-1.955

-1.955

-1.280

-675

0

1.900

-1.955

-55

620

-675

Toevoeging

651

1.900

4.008

5.908

6.376

-468

Onttrekking

-5.024

-62

-5.655

-5.718

-3.985

-1.733

-4.374

1.838

-1.648

190

2.391

-2.201

Saldo reserve groen Oostvlietpolder

Saldo reserve groene singels

Saldo reserve ontsluiting van groengebieden

Saldo reserve ondergrondse afvalcontainers

Saldo reserve duurzaamheidsfondsen

Saldo reserve klimaatmaatregelen

Saldo res. onderh kap.goed en herinr openb rui

Saldo Totaal


Verschil 2013

0

Saldo reserve asbestsanering

Rekening 2013

0

Saldo reserve onderhoud wegen


0

Saldo reserve onderhoud walmuren

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve kap.lasten grond Oostvlietpolder

Begroting 2013

Jaarrekening | 231

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 5; Reserve herhuisvesting MB Het negatieve verschil betreft een rentegerelateerde toevoeging. Reserve kapitaallasten Oostvlietpolder Het verschil in onttrekkingen wordt veroorzaakt door € 266.000 hogere kapitaallasten dan geraamd. Daarnaast was er een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 266.000. Reserve asbestsanering Een geraamde onttrekking van € 159.000 is niet volledig gerealiseerd omdat voor een lager bedrag (€ 102.000) facturen zijn geboekt met betrekking tot asbestsanering binnen het krediet verbouwing Stadsbouwhuis. De 'negatieve' storting van € 176.000 is een begrotingsfout die is gecorrigeerd bij de 1e actualisatie van de begroting 2014. Reserve groen Oostvlietpolder Het nadelig saldo van € 11.000 op de reserve groen Oostvlietpolder heeft betrekking op de bijdrage aan het krediet Groen en Recreatie Oostvlietpolder. Dat krediet wordt gedekt uit diverse subsidies en een bijdrage uit de reserve Groen en Recreatie Oostvlietpolder. Deze bijdrage is geraamd op € 194.000. Het krediet wordt in deze rekening afgesloten en op basis van de gerealiseerde investeringen en de ontvangen subsidies blijkt dat de benodigde bijdrage niet € 194.000 maar € 183.000 is. Reserve groene singels Het nadelig saldo van € 457.000 op de reserve groene singels heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor het project Singelpark. De reserve wordt ingezet om de uitgaven op het krediet Singelpark (meerdere kredietnummers) te dekken. In 2013 zijn de meeste kosten Singelpark ten laste gebracht van het krediet 7100523 plankosten definitiefase. Met de vaststelling van het voorbereidingskrediet Singelpark heeft voor Singelpark een afrekening plaatsgevonden van de plankosten in de definitiefase. Daarbij is € 200.000 aan de reserve groene singelrand onttrokken en gedoteerd aan de reserve bedrijfsvoering plankosten (6101102). De in 2013 gemaakte kosten Singelpark op het krediet Singelpark (meerdere kredietnummers) bedragen cumulatief € 143.554. Deze kosten zijn in 2013 eveneens gedekt met een onttrekking aan de reserve groene singelrand. De uitgaven op het krediet Singelpark (meerdere kredietnummers) zijn in 2013 lager geweest dan geraamd. Reden hiervoor is onder andere dat het kaderbesluit later door de raad is genomen dan aanvankelijk voorzien, omdat aanvankelijk geen dekking bestond voor de beheerslasten Singelpark. Reserve duurzaamheidsfondsen Het nadelig saldo van € 900.000 op de reserve duurzaamheidsfondsen heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor de projecten Duurzaamheidsfondsen I en II. Voor het krediet duurzaamheidsfonds betreft dit een onttrekking aan de reserve van € 400.000 conform RV 13.0094 en € 500.000 voor Duurzaamheidfonds 1 ‘Investeren in thuis’ conform RV 13.0093. Reserve klimaatmaatregelen Onttrekking van de reserve van € 24.900 in plaats van € 100.000 als gevolg van achterblijven van de uitgaven binnen het krediet Geothermie (RB 12.0109). Reserve onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimten Het nadelig saldo van € 675.000 op de reserve onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimte heeft betrekking op de niet gerealiseerde bijdrage voor de kredieten begraafplaats Groenesteeg (7100620) en Breestraat (7100517). Het uitvoeringskrediet begraafplaats Groenesteeg maakt onderdeel uit van het kaderbesluit Singelpark, welke een vertraging in de besluitvorming heeft gekend. Op het krediet Breestraat (uitgaven 2013 € 361.119, geraamde uitgave was € 440.000) is een vertraging in de uitvoering oorzaak van het verschil 2013.

232 | Jaarrekening


reserve leegstandbestrijding

Rekening 2012

0

0

0

Onttrekking

-79

0

0

0

0

0

-79

0

0

0

0

0

Toevoeging

36.925

12.996

4.660

17.656

26.108

-8.451

Onttrekking

-23.545

-6.306

-28.904

-35.210

-39.085

3.874

13.380

6.690

-24.244

-17.554

-12.977

-4.577

Toevoeging

8

0

159

159

159

0

Onttrekking

-275

0

-155

-155

-5

-149

-266

0

4

4

154

-149

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-25.537

-712

-38

-750

-750

0

-25.537

-712

-38

-750

-750

0

Toevoeging

7

20

-20

0

0

0

Onttrekking

-10

-23

20

-3

-3

0

-3

-3

0

-3

-3

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-1.491

-25

-201

-226

-56

-170

-1.491

-25

-201

-226

-56

-170

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-120

-30

-566

-596

0

-596

-120

-30

-566

-596

0

-596

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-99

0

0

0

0

0

-99

0

0

0

0

0

Toevoeging

174

0

107

107

107

0

Onttrekking

-985

0

-2.280

-2.280

0

-2.280

-812

0

-2.173

-2.173

107

-2.280

Toevoeging

1.793

100

50

150

143

7

Onttrekking

-711

-456

0

-456

-336

-120

1.081

-356

50

-306

-193

-113

Toevoeging

1.364

1.070

306

1.376

1.376

0

Onttrekking

-761

0

-12.825

-12.825

-1.383

-11.442

603

1.070

-12.519

-11.449

-7

-11.442

Toevoeging

39

0

0

0

29

-29

Onttrekking

-62

-23

-14

-37

-66

29

-23

-23

-14

-37

-37

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

-84

84

0

0

0

0

-84

84

0

0

0

2.956

0

194

194

225

-31

Saldo Egalisatiereserve inkomsten bouwleges

Saldo reserve sociale huurwoningen

Saldo reserve stadsvernieuwing

Saldo reserve herstruct. Woongebieden Portaal

Saldo reserve strategische aankopen

Saldo reserve bodemsanering

Saldo reserve vastgoedexpl. Stadsgehoorzaal

Saldo reserve onrend.inv. op onderwijsgeb.

Saldo reserve herstruct.woongebieden SvZ&V

Verschil 2013

0

Saldo reserve afkoop adm.kst. Erfpacht

Rekening 2013

0

Saldo reserve afkoopsommen erfpacht


0

Saldo reserve bovenwijkse voorz. grondbedrijf

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo vereveningsreserve grondexploitatie

Begroting 2013

Toevoeging

Jaarrekening | 233


Rekening 2012

Onttrekking

-639

-6.718

2.956

-394

-6.770

-7.163

-414

-6.749

Toevoeging

359

0

1.294

1.294

1.294

0

Onttrekking

-3.875

0

-1.739

-1.739

-596

-1.142

-3.517

0

-445

-445

698

-1.143

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-13.297

0

0

0

0

0

-13.297

0

0

0

0

0

Toevoeging

250

250

0

250

250

0

Onttrekking

0

-300

-450

-750

-750

0

250

-50

-450

-500

-500

0

Toevoeging

170

0

1.839

1.839

1.839

0

Onttrekking

-1.711

0

0

0

0

0

-1.541

0

1.839

1.839

1.839

0

Toevoeging

857

0

78

78

78

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

857

0

78

78

78

0

Toevoeging

152

0

4.131

4.131

4.029

102

Onttrekking

-5.200

-46

-4.681

-4.727

-2.684

-2.043

-5.048

-46

-550

-596

1.345

-1.941

Toevoeging

0

-600

0

-600

0

-600

Onttrekking

-1.447

600

-19.393

-18.793

-9.776

-9.017

-1.447

0

-19.393

-19.393

-9.776

-9.617

Toevoeging

25.000

0

590

590

590

1

Onttrekking

-16.500

0

-308

-308

-308

0

8.500

0

282

282

282

1

Toevoeging

0

0

582

582

582

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

582

582

582

0

Toevoeging

0

0

900

900

900

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

900

900

900

0

Toevoeging

0

0

200

200

200

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

200

200

200

0

Toevoeging

70.054

13.836

15.071

28.907

37.910

-9.003

Onttrekking

-95.704

-7.799

-78.413

-86.212

-56.437

-29.775

-25.651

6.037

-63.342

-57.305

-18.527

-38.778

Saldo reserve risico's proj. na kaderbesluit

Saldo reserve Lammenschanspark

Saldo Reserve voorziene investeringen

Saldo res. weerstandsverm.parkeren en sted.Inv

Saldo res. kap.lasten brede school Merenwijk

Saldo Res.kap.lasten gym.lok.Oppenh.str.

Saldo Reserve exploitatie Oppenheimstraat

Saldo Totaal


234 | Jaarrekening

Verschil 2013

-7.357

Saldo reserve risico's proj. met uitv.besluit

Rekening 2013

-6.964

Saldo reserve renterisico erfpachtsbedrijf


-394

Saldo reserve W4-bijdrage

Wijziging Begroting

0

Saldo reserve herstruct.woongebieden Ons Doel

Begroting 2013

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 6; Vereveningsreserve grondexploitaties Conform het beleidskader reserves en voorzieningen (RB 12.0011, besluitpunt 9) is de mutatie in de voorziening negatieve grondexploitaties van € 6.477.789 verrekend met de vereveningsreserve. Het verschil in realisatie wordt verder voornamelijk veroorzaakt door geraamde exploitatiebijdragen aan investeringen die nog niet volledig zijn uitgevoerd, dus ook niet volledig worden onttrokken (€ 10.405.395). Daarnaast zijn de rentetoevoeging (€ 76.689) en enkele kapitaallasten (€ 107.555) lager dan geraamd en heeft de onttrekking van € 50.000 voor het opknappen van de openbare ruimte rondom het Winkelcentrum Meerburg niet plaatsgevonden omdat in 2013 geen lasten zijn geboekt op het beschikbaar gestelde budget. Reserve bovenwijkse voorzieningen grondbedrijf Het verschil in onttrekkingen wordt veroorzaakt door geraamde exploitatiebijdragen aan investeringen die nog niet volledig zijn uitgevoerd, dus ook niet volledig worden onttrokken (€ 149.396). Daarnaast was de rentetoevoeging € 3 lager dan geraamd. Egalisatiereserve inkomsten bouwleges Het verschil in onttrekkingen wordt veroorzaakt door een geraamde exploitatiebijdragen aan project W4 aquaduct die nog niet volledig is gedaan, dus ook niet volledig wordt onttrokken (€ 169.942). Reserve sociale huurwoningen Het verschil in onttrekkingen wordt veroorzaakt door een geraamde exploitatiebijdrage aan project ‘uitvoeren nota Wonen’ die nog niet volledig is gedaan, dus ook niet volledig wordt onttrokken (€ 566.153) en subsidie RAP die ten onrechte op deze reserve was geraamd en niet is onttrokken. Reserve herstructurering woongebieden Portaal De geraamde onttrekking van € 2.280.000 heeft niet plaatsgevonden omdat Portaal voor project Trekvaartplein borging heeft gekregen bij Waarborgfonds Sociale Woningbouw waardoor voorfinanciering door de gemeente niet meer nodig is. Daarnaast was de rentetoevoeging € 239 lager dan geraamd. Reserve strategische aankopen Het verschil in onttrekkingen wordt veroorzaakt door € 120.446 lagere kapitaallasten dan geraamd. Daarnaast was de rentetoevoeging € 7.138 lager dan geraamd. Reserve bodemsanering Het verschil in realisatie wordt voornamelijk veroorzaakt door geraamde exploitatiebijdragen aan investeringen die nog niet volledig zijn uitgevoerd, dus ook niet volledig worden onttrokken (€ 11.441.865). Daarnaast was de rentetoevoeging € 250 hoger dan geraamd. Reserve vastgoedexploitatie Stadsgehoorzaal Het verschil in onttrekkingen wordt veroorzaakt door € 29.461 hogere kapitaallasten dan geraamd. Daarnaast was er een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 29.461. Reserve herstructurering woongebieden SvZ&V Het verschil in realisatie wordt voornamelijk veroorzaakt door geraamde exploitatiebijdragen aan investeringen die nog niet volledig zijn uitgevoerd, dus ook niet volledig worden onttrokken (€ 5.765.189). Tevens heeft de geraamde onttrekking van € 880.000 voor project Trekvaartplein niet plaatsgevonden omdat de bijdrage aan de onrendabele top voor de realisatie van 11 vierkamerwoningen op het Trekvaartplein pas waarschijnlijk in 2015/2016 zal plaatsvinden. Daarnaast was de rentetoevoeging € 30.598 hoger dan geraamd. Reserve herstructurering woongebieden Ons Doel De uitvoering van dit project is afhankelijk van aanpassing van de samenwerkingsovereenkomst locatie Lorentzhof. In afwachting van nadere ontwikkelingen is dit project momenteel stilgelegd. Het verschil in onttrekkingen wordt daarom veroorzaakt door een geraamde exploitatiebijdrage aan project Lorentzhof die nog niet volledig is uitgevoerd, dus ook niet volledig wordt onttrokken (€ 1.142.421). Reserve risico’s projecten met uitvoeringsbesluit De rentetoevoeging was € 197 hoger dan geraamd. Reserve risico’s projecten na kaderbesluit De rentetoevoeging was € 120 hoger dan geraamd.

Jaarrekening | 235

Reserve Lammenschanspark De gerealiseerde kosten 2013 zijn gedekt door bijdragen van de Ontwikkelcombinatie wegens grondtransacties en zijn niet gedekt, zoals begroot, door een onttrekking uit deze reserve. Dit leidt tot een lagere onttrekking van € 1.995.889. Daarnaast zijn de rentetoevoeging (€ 79.952) hoger dan geraamd en heeft een onttrekking voor kapitaallasten (€ 46.400) niet plaatsgevonden. Reserve voorziene investeringen Het verschil in realisatie wordt voornamelijk veroorzaakt door geraamde exploitatiebijdragen aan investeringen die nog niet volledig zijn uitgevoerd, dus ook niet volledig worden onttrokken (€ 9.617.173). Daarnaast staat er zowel als onttrekking en storting een bedrag van € 600.000 foutief geraamd dat bij 1e actualisatie van de begroting 2014 budget-neutraal gecorrigeerd zal worden. Reserve weerstandsvermogen parkeren en stedelijke investeringen De rentetoevoeging was € 500 lager dan geraamd. PROGRAMMA 7 Reserves programma 7 bedragen x € 1.000,-


Rekening 2012

65

250

-185

Onttrekking

-1.091

-273

0

-273

-198

-75

-789

-208

0

-208

52

-260

Toevoeging

519

0

1.670

1.670

2.074

-404

Onttrekking

-519

-289

0

-289

-693

404

0

-289

1.670

1.381

1.381

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-5

-210

0

-210

-210

0

-5

-210

0

-210

-210

0

Toevoeging

259

51

120

171

120

51

Onttrekking

0

0

-261

-261

-210

-51

259

51

-141

-90

-90

0

Toevoeging

2.800

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-400

0

-2.200

-2.200

-2.200

0

2.400

0

-878

-878

-878

0

Toevoeging

0

0

1.000

1.000

1.000

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

1.000

1.000

1.000

0

Toevoeging

0

0

3.887

3.887

3.887

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

0

0

3.887

3.887

3.887

0

Toevoeging

3.881

116

7.999

8.115

8.653

-538

Onttrekking

-2.015

-771

-2.461

-3.232

-3.511

278

1.865

-655

5.538

4.882

5.142

-260

Saldo reserve kap. lasten gymzaal binnenstad

Saldo reserve kap.lasten Marecollege

Saldo Totaal


Verschil 2013

0

Saldo reserve onderwijshuisvesting (Nuon)

Rekening 2013

65

Saldo reserve onderwijshuisvesting


302

Saldo reserve combinatiefuncties

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve kap. lasten Da Vinci

Begroting 2013

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 7 Reserve vastgoedexploitatie BSLN Het verschil in onttrekking wordt veroorzaakt door € 198.000 hogere kapitaallasten (rentedeel) dan geraamd. Ter dekking van de rentelasten vindt een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 198.000 plaats. Conform raadsbesluit 08.0047 Brede School Leiden Noord is € 52.000 van de huuropbrengst bijgeschreven in de reserve voor de toekomstige dekking van de kapitaallasten.

236 | Jaarrekening

Reserve kapitaallasten Da Vinci Het verschil in onttrekking wordt veroorzaakt door € 404.000 hogere kapitaallasten (rentedeel) dan geraamd. Ter dekking van de rentelasten vindt een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 404.000 plaats. Reserve Onderwijshuisvesting Conform het vastgestelde Integraal huisvestingsplan Onderwijs is € 210.000 onttrokken ter dekking van de OZBkosten. Bij de 2e bestuursrapportage is € 120.000 toegevoegd aan de reserve, zijnde de niet bestede middelen 2013 voor de huur van de schoolwoningen Marecollege. Conform besluitvorming bij de 2e bestuursrapportage heeft de geraamde storting m.b.t. de verkoopopbrengsten portocabins BSLN à € 51.000 in de reserve Onderwijshuisvesting niet plaats gevonden, waardoor de gemiste inkomsten gedekt worden door de reserve. PROGRAMMA 8 Reserves programma 8 bedragen x € 1.000,-

reserve publicaties Erfgoed Leiden e.o.

Rekening 2012

0

0

0

Onttrekking

0

0

-88

-88

-88

0

30

0

-88

-88

-88

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-225

0

0

0

0

0

-225

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

-351

-351

-351

0

0

0

-351

-351

-351

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-111

0

-53

-53

-53

0

-111

0

-53

-53

-53

0

Toevoeging

5

0

0

0

0

0

Onttrekking

-110

0

0

0

0

0

-105

0

0

0

0

0

Toevoeging

17

0

0

0

13

-13

Onttrekking

-17

-16

0

-16

-13

-3

0

-16

0

-16

0

-16

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-42

0

0

0

0

0

-42

0

0

0

0

0

Toevoeging

67

0

0

0

48

-48

Onttrekking

-186

-115

0

-115

-164

48

-119

-115

0

-115

-115

0

Toevoeging

43

0

11

11

11

0

Onttrekking

-1.640

0

-552

-552

-531

-21

-1.597

0

-541

-541

-520

-21

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-463

-115

-1.000

-1.115

-1.023

-92

Saldo Reserve investering Molen de Valk

Saldo Reserve Leids Fonds voor de Kunsten

Saldo Reserve Haagweg 4

Saldo Reserve Archeologischpark Matilo

Saldo reserve herontwikkeling sportvelden

Saldo reserve sportaccommodaties

Saldo

Verschil 2013

0

Saldo Reserve investering Muziekcentrum

Rekening 2013

0

Saldo bedrijfsreserve museum De Lakenhal


30

Saldo Reserve aankopen kunst De Lakenhal

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve Schouwburg

Begroting 2013

-463

-115

-1.000

-1.115

-1.023

-92

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-2.801

0

0

0

0

0

-2.801

0

0

0

0

0

Jaarrekening | 237


reserve sportinvesteringen

Rekening 2012

0

0

0

Onttrekking

-3.600

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-50

-50

0

-50

-15

-35

-50

-50

0

-50

-15

-35

Toevoeging

446

198

0

198

249

-51

Onttrekking

-47

0

0

0

-51

51

398

198

0

198

198

0

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-106

-50

0

-50

-50

0

-106

-50

0

-50

-50

0

Toevoeging

0

5.055

368

5.422

5.422

0

Onttrekking

0

-91

-196

-287

-287

0

0

4.964

172

5.136

5.136

0

Toevoeging

9.564

0

0

0

0

0

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

9.564

0

0

0

0

0

Toevoeging

13.772

5.253

379

5.632

5.744

-112

Onttrekking

-9.398

-438

-2.240

-2.677

-2.625

-52

4.374

4.816

-1.861

2.955

3.119

-165

Saldo reserve kap. lasten sportaccommodaties

Saldo Totaal


Verschil 2013

0

Saldo reserve Pieterskerk

Rekening 2013

0

Saldo reserve jeugdsportfonds Leiden


3.600

Saldo reserve kapitaallast muziekhuis De Nobel

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve exploitatie De Nobel

Begroting 2013

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 8: Reserve investeringen Molen de Valk Het verschil in onttrekking wordt veroorzaakt door € 3.218 lagere kapitaallasten dan geraamd. Daarnaast is er een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 13.282. Reserve Haagweg 4 Het verschil in onttrekking wordt veroorzaakt door € 48.254 hogere kapitaallasten dan geraamd. Daarnaast was er een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 48.254. Reserve archeologisch park Matilo Dekking van de gerealiseerde kosten 2013 € 1.075.504 grotendeels gedekt zijn uit bijdragen provincie / Holland Rijnland en uit een bijdrage van het bomenfonds. Als restantdekking resteerde hierna een onttrekking uit de reserve archeologisch park Matilo van € 11.757. Begroot was een onttrekking van € 32.958. De onttrekking is hierdoor € 21.021 lager dan geraamd. Reserve herontwikkeling sportvelden Het verschil in de onttrekking wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten, doordat de werkzaamheden nog niet volledig zijn afgerond. Reserve exploitatie De Nobel In 2013 stond nog eenmaal € 50.000 begroot voor de organisatieontwikkeling van de LVC naar LVC deNobel. Hiervan is in 2013 € 15.000 gebruikt. Het restant blijft beschikbaar voor 2014. Reserve kapitaallasten De Nobel Het verschil in onttrekking wordt veroorzaakt door € 50.790 hogere kapitaallasten dan geraamd. Daarnaast was er een niet geraamde rentegerelateerde toevoeging van € 50.790.

238 | Jaarrekening


reserve gemeentelijk deel GSB OGGZ

Rekening 2012

Rekening 2013

Verschil 2013

0

0

0

0

0

Onttrekking

-76

-253

-292

-546

-231

-315

-76

-253

-292

-546

-231

-315

Toevoeging

0

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-1.006

0

-169

-169

-42

-127

-1.006

0

1.153

1.153

1.280

-127

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

Onttrekking

-108

-29

0

-29

-29

0

-108

-29

0

-29

-29

0

Toevoeging

0

0

1.322

1.322

1.322

0

Onttrekking

-1.190

-282

-461

-743

-302

-442

-1.190

-282

861

579

1.020

-442

Saldo Totaal


0

Saldo Res.financ.bijdr.woningonttrek.

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo reserve soc.-maatsch. En cult. Voorz

Begroting 2013


Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 9: Reserve gemeentelijk deel GSB/OGGZ Er is € 315.000 minder onttrokken vanwege een lagere besteding op de bijzondere woonvoorzieningen (€ 150.000) en op de activering van daken thuislozen (€ 165.000). Reserve sociaal-maatschappelijke en culturele voorzieningen Op de te realiseren jongerenvoorziening Stevenshof is in 2013 minder geïnvesteerd dan was voorzien. Daardoor is de onttrekking aan de reserve € 127.000 lager uitgevallen. De investeringsbijdrage is opgenomen in programma 7 Jeugd en Onderwijs. PROGRAMMA 10 Reserves programma 10 bedragen x € 1.000,-

reserve frictiekosten ID/WIW-banen

Rekening 2012


Rekening 2013

Verschil 2013

0

0

0

0

0

Onttrekking

-706

0

0

0

0

0

44

0

0

0

0

0

Toevoeging

45

45

80

125

45

80

Onttrekking

-134

-9

-67

-76

-76

0

-89

36

13

49

-31

80

Toevoeging

1.000

0

0

0

0

0

Onttrekking

-240

0

-400

-400

-208

-192

760

0

-400

-400

-208

-192

Toevoeging

1.795

45

80

125

45

80

Onttrekking

-1.081

-9

-467

-476

-284

-192

714

36

-387

-351

-239

-112

Saldo Totaal


750

Saldo Reserve zachte landing rijksbez. Wsw/ dzb

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Bedrijfsreserve dzb-Leiden wsw

Begroting 2013

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves programma 10: Bedrijfsreserve DZB In de 2e bestuursrapportage 2013 was een voordeel geprognosticeerd van € 80.000. De daadwerkelijke storting zal bij de bestemming van het resultaat plaatsvinden. Tevens was bij de 2e bestuursrapportage 2013 een

Jaarrekening | 239

voordeel geprognosticeerd van € 164.000. Bij de bestemming van het rekeningresultaat dient dit bedrag ten gunste van de bedrijfsreserve DZB te worden gebracht. Reserve zachte landing rijksbezuinigingen De geraamde onttrekking in 2013 was nog gebaseerd op het tijdschema van invoering Participatiewet per 1-1-2014. Doordat de invoering verschoven is naar 1-1-2015 zijn de rijksbezuinigingen ook doorgeschoven. ALGEMENE RESERVES Reserves AD bedragen x € 1.000,-

Rekening 2012


0

0

0

Onttrekking

-12.799

-53.143

-184

-53.328

-53.328

0

-12.799

-53.143

-184

-53.328

-53.328

0

Toevoeging

23.000

12.892

12.099

24.991

24.741

250

Onttrekking

-21.930

-22.205

-16.861

-39.066

-38.816

-250

1.070

-9.313

-4.762

-14.075

-14.075

0

Toevoeging

3.712

336

0

336

0

336

Onttrekking

-20.450

-336

-3.480

-3.816

-3.381

-435

-16.738

0

-3.480

-3.480

-3.381

-99

Toevoeging

1.978

2.049

995

3.044

3.044

0

Onttrekking

-2.101

-1.532

-10.087

-11.619

-2.535

-9.084

-124

516

-9.092

-8.576

508

-9.084

Toevoeging

0

0

2.290

2.290

2.290

0

Onttrekking

0

0

-1.965

-1.965

-1.347

-618

0

0

325

325

943

-618

Toevoeging

28.690

15.277

15.384

30.661

30.075

586

Onttrekking

-57.280

-77.217

-32.577

-109.794

-99.407

-10.387

-28.591

-61.940

-17.193

-79.133

-69.333

-9.800

Saldo Totaal

Verschil 2013

0

Saldo Reserve bedrijfsvoering plankosten

Rekening 2013

0

Saldo Reserve gsb-middelen ISZ/EZ


0

Saldo Reserve opbrengst verkoop aandelen NUON

Wijziging Begroting

Toevoeging

Saldo Concernreserve

Begroting 2013

Reserves AD

Toelichting afwijkingen mutaties in reserves tbv algemene dekking: Concernreserve Het betreft hier een technisch verschil. Dit heeft geen invloed op de jaarrekening. Reserve opbrengst verkoop aandelen NUON Als gevolg van RB10.0073 was ten behoeve van het Marecollege een onttrekking geraamd van € 320.000. In 2013 is vooralsnog daadwerkelijk € 221.000 onttrokken, wat een verschil oplevert van € 99.000. Reserve gsb-middelen ISZ/EZ Deze reserve wordt benut om investeringen te doen. Als het tempo van de investeringen achter loopt bij de planning dan kan ook de onttrekking later plaatsvinden. Dit heeft in 2013 geleid tot een lagere onttrekking van € 9 miljoen. Grote afwijkingen zijn: Omschrijving

Begroting 2013

Rekening 2013

Verschil 2013

RB13.0005 7100337 verbeteren openbare ruimte Leiden Noord SV3

2.491.018

132.642

-2.358.377

RB11.0129; Investeringen Singelpark

1.600.000

130.910

-1.469.090

240 | Jaarrekening

RB06.0161; Investering Kooiplein RB12.0045; Investering Wonen boven winkels

2.555.978

0

-2.555.978

990.688

270.646

-720.042

Reserve bedrijfsvoering plankosten Deze reserve is bedoeld voor het dekken van plankosten in de definitiefase. Voor een toelichting op het verloop wordt verwezen naar de toelichting op de Algemene dekkingmiddelen (paragraaf 4.5.2).

4.5.4 Overzicht aanwending onvoorzien Product Onvoorzien De aanwending van het bij de primitieve begroting opgenomen bedrag voor onvoorzien van € 409.677 is als volgt: Pieterskerk

€ 12.310

RB13.0063

1e bestuursrappportage


€ -20.000

BW13.0271



€ -28.450


Zwembad De Vliet

€ -50.000

RB13.0127


€ -323.000

RB13.0127



€ 537

Jaarrekening | 241

4.5.5 Overzicht incidentele baten en lasten In verband met de aanscherping van het financieel toezicht is de Gemeentewet gewijzigd met de introductie van structureel en reëel evenwicht. Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is ter nadere uitwerking van die wetswijziging aangepast, zodat de raad en de financieel toezichthouder in staat zijn om vast te stellen of sprake is van een structureel en reëel evenwicht. Van structureel evenwicht is sprake als de structurele lasten worden gedekt door structurele baten. De bepaling van het structureel evenwicht verloopt als volgt: Totaal van de lasten en lasten van de programma's en algemene dekkingsmiddelen af: de incidentele lasten en baten per programma en algemene dekkingsmiddelen Blijft over het totaal van de structurele lasten en baten programma's en algemene dekkingsmiddelen bij: de structurele verrekeningen met de reserves Geeft het totaal structureel begrotingssaldo en meerjarenraming

De uitgewerkte tabel voor de bepaling van het structureel evenwicht is hierna opgenomen. Die tabel bevat het voorgeschreven: ■ overzicht van de incidentele baten en lasten per programma; ■ overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves; De mutaties 2013 zijn beoordeeld op het incidentele karakter. Voor 2013 is er structureel evenwicht aangezien de structurele lasten worden gedekt door (hogere) structurele baten. Overzicht structureel evenwicht Programma

Lasten/ baten

I/S

TOTAAL EXPLOITATIE PROGRAMMAS

Lasten

Totaal

439.245

TOTAAL EXPLOITATIE PROGRAMMAS

Baten

Totaal

-428.337

SALDO LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA

10.908

BESTUUR EN DIENSTVERLENING

Lasten

I

0

BESTUUR EN DIENSTVERLENING

Baten

I

0

Saldo

0

ECONOMIE EN TOERISME

Lasten

I

932

ECONOMIE EN TOERISME

Baten

I

0

Saldo

932

BEREIKBAARHEID

Lasten

I

2.988

BEREIKBAARHEID

Baten

I

0

Saldo

2.988

OMGEVINGSKWALITEIT

Lasten

I

6.601

OMGEVINGSKWALITEIT

Baten

I

-518

Saldo

6.083

STEDELIJKE ONTWIKKELING

Lasten

I

25.268


Baten

I

-11.724

Saldo

13.545

JEUGD EN ONDERWIJS

Lasten

I

538

JEUGD EN ONDERWIJS

Baten

I

0

242 | Jaarrekening

2013

Programma

Lasten/ baten

I/S

2013

Saldo

538

SPORT, CULTUUR EN RECREATIE

Lasten

I

71


Baten

I

0

Saldo

71

WELZIJN EN ZORG

Lasten

I

0

WELZIJN EN ZORG

Baten

I

0

Saldo

0

WERK EN INKOMEN

Lasten

I

192

WERK EN INKOMEN

Baten

I

-135

Saldo

57

ALGEMENE MIDDELEN

Lasten

I

696

ALGEMENE MIDDELEN

Baten

I

-13.679

Saldo

-12.983

Totaal lasten

Lasten

S

401.957

Totaal baten

Baten

S

-402.281

SALDO STRUCTUREEL LASTEN EN BATEN

S

-325

Structurele mutaties reserves

OMGEVINGSKWALITEIT

Toevoeging

S

292

OMGEVINGSKWALITEIT

Onttrekking

S

-323

Saldo

-31


Toevoeging

S

29


Onttrekking

S

-52

Saldo

-23

JEUGD EN ONDERWIJS

Toevoeging

S

602

JEUGD EN ONDERWIJS

Onttrekking

S

-934

Saldo

-332


Toevoeging

S

112


Onttrekking

S

-244

Saldo

-132

Totaal toevoegingen

S

1.036

Totaal onttrekkingen

S

-1.554

STRUCTUREEL BEGROTING - MEERJARENBEELD

Lasten

S

402.993

STRUCTUREEL BEGROTING - MEERJARENBEELD

Baten

S

-403.835

STRUCTUREEL SALDO VAN DE BEGROTING

Saldo

S

-842

STRUCTUREEL EVENWICHT

JA

Jaarrekening | 243

4.5.6 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Openbaarmakingsverplichting Wet Normering Topinkomens (WNT) Het normenkader rondom de ‘Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna:WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De Aanpassingswet WNT is als onderdeel van dit normenkader nog niet formeel aangenomen door de Eerste Kamer. Voor het opmaken van de jaarrekening is in lijn met de mededeling van de minister van BZK d.d. 12 februari 2014, gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 18 februari 2014, de Aanpassingswet WNT wel als onderdeel van het normenkader gehanteerd. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft de gemeente Leiden gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr 2014 – 0000142706, gepubliceerd in de staatscourant d.d. 18 maart 2014 kán en hoeft de gemeente niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT). De gemeenten zijn op grond van de Wet Normering Topinkomens verplicht de gegevens van topfunctionarissen. Als topfunctionarissen zijn bij wet de gemeentesecretaris en griffier aangemerkt. Het maakt overigens niet uit of de functionaris in dienst is of extern wordt ingehuurd. Topfunctionarissen (in euro's)

2012

Functie(s)

gemeentescretaris

Naam

Nauta J

Deeltijdfactor

100%

100%

Duur dienstverband

onbepaald

onbepaald

Beloning

153.708

132.302

Onkostenvergoedingen

4.293

468

Beloning betaalbaar op termijn

20.116

22.162

Uitkering beëindiging dienstverband

Jaar beëindiging dienstverband

Topfunctionarissen (in euro's)

2012

2013

Functie(s)

griffier

Naam

Vlist EHT van der

Deeltijdfactor

100%

100%

Duur dienstverband

onbepaald

onbepaald

Beloning

98.195

100.573

Onkostenvergoedingen

49

1.170

Beloning betaalbaar op termijn

15.017

16.549

Uitkering beëindiging dienstverband

Jaar beëindiging dienstverband

244 | Jaarrekening

2013

Jaarrekening | 245

4.6 SISA-verantwoording

246 | Jaarrekening

4.6.1 SISA-tabel

Jaarrekening | 247

248 | Jaarrekening

Jaarrekening | 249

250 | Jaarrekening

Hoofdstuk 5

5 Overigen 5.1 Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum hebben zich geen materiële gebeurtenissen voorgedaan.

Overigen | 251

5.2 In control Sinds boekjaar 2011 is in de jaarrekening van de gemeente Leiden een “in control”-verklaring opgenomen. Deze verklaring is het gevolg van de afspraak die tussen de gemeenteraad en het college B&W van de gemeente Leiden is gemaakt zoals vastgelegd in artikel 21 lid 2 van de Financiële verordening (ex artikel 212 GW). Net als vorig jaar wordt in de jaarrekening 2013 een “in control”-verklaring per directie afgegeven. Dit betekent dat u in deze paragraaf achtereenvolgens de “in control”-verklaringen aantreft van de directies Bestuur & Concern, Dienstverlening en Stad. Reikwijdte “in control”-verklaring In het kader van Leiden “in control” heeft de organisatie voor de belangrijkste (financiële) processen in 2013 op systematische en risicogerichte wijze (verbijzonderde) interne controlewerkzaamheden uitgevoerd om de mate van “in control” per proces vast te kunnen stellen. De risicogerichte aanpak heeft de beperking in zich dat fouten nooit helemaal uitgesloten kunnen worden. “In control” betekent niet dat er geen fouten meer worden gemaakt of dat de administratieve organisatie op sommige punten geen verbetering behoeft. Het betekent dat Leiden interne controles heeft uitgevoerd om die fouten of verbeterpunten zelf te constateren, op te pakken en de voortgang van de verbeteringen te bewaken. Ook kosten-batenafwegingen begrenzen de ruimte om op alle beheersmatige aspecten voor een ‘100%-score’ te gaan. Vooruitblik Leiden “in control” als gevolg van in 2014 ingezette organisatiewijziging In 2014 zet de gemeente Leiden een volgende stap in haar ontwikkeling en wijzigt de organisatie. Per 1 maart 2014 is niet langer sprake van drie directies waar afdelingen onder ressorteren, maar van (een transitie tot) een schikking naar clusters. Per 1 maart 2014 zijn kwartiermakers benoemd die ervoor moeten zorgen dat de nieuwe organisatie wordt ingericht. De clusters krijgen pas per 1 januari 2015 een formele status. Voor boekjaar 2014 (overgangsjaar) zal als gevolg daarvan één “in control”-verklaring worden afgegeven voor de gemeente Leiden als geheel. Wel zal in deze verklaring een diversificatie worden opgenomen, zodat wel per organisatieonderdeel de mate van ‘in control’ wordt aangegeven. Na de organisatiewijziging zal in 2015 een “in control”-verklaring per cluster worden afgegeven. Ook voor de overige onderdelen die deel uitmaken van de gemeente zal dan een afzonderlijke “in control”-verklaring worden afgegeven. Dit betreft de organisatieonderdelen Concernstaf, Bureau programma’s en projecten en de interne instellingen DZB, Erfgoed Leiden en omstreken en Museum de Lakenhal. Na de vorming van de nieuwe organisatie per 1 januari 2015 zal met deze interne instellingen worden gewerkt met managementcontracten. In de managementcontracten worden onder andere afspraken gemaakt over de inzet van middelen (in beheer bij de clusters en/of de Concernstaf), maar ook over de eisen die worden gesteld aan de bedrijfsvoering. “In control”-verklaring directie Bestuur & Concern – controlejaar 2013 Voor directie Bestuur & Concern vielen in 2013 de volgende processen binnen de kaders van Leiden “in control”: ■ (Europees) aanbesteden (is directie overstijgend en wordt bij alle directies op zelfde wijze meegenomen en gewogen voor bepalen van mate “in control”) ■ Algemene uitkering ■ Proces totstandkoming jaarrekening (incl. SiSa-bijlage) ■ Regie op verbonden partijen ■ Beheer/bewaking reserve(mutatie)s ■ Fiscale control – Horizontaal toezicht ■ Opdrachtgeverschap gemeenschappelijke regeling Servicepunt 71 (hierna: SP71) voor uitvoering van de processen: - Financieel beheer (o.a. kredieten,relatie-/ debiteurenbeheer en memoriaalboekingen) - Inkoop en aanbesteding - Betalingsorganisatie - Personele kosten ambtelijk personeel - Treasury / garanties

252 | Overigen

- IT processen voor applicaties van de processen financieel beheer (Decade Financials), betalingsorganisatie (BNG Electronic Banking) en personele kosten ambtelijk personeel (Beaufort), alsmede voor applicatie van proces subsidies (BPM One) ■ Opdrachtgeverschap gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (hierna: BSGR) voor uitvoering van het proces: - Lokale heffingen/belastingen (facturatie en inning, inclusief uitvoering Wet WOZ) Deze “in control”-verklaring markeert de opdracht van het college van Burgemeester en Wethouders om verantwoording te kunnen en willen afleggen over de mate waarin de directie Bestuur & Concern “in control” is en daarmee haar belangrijkste processen beheerst. De directie Bestuur & Concern is van mening dat de processen over het algemeen afdoende zijn ingericht met passende maatregelen van interne controle (opzet) om de getrouwheid en rechtmatigheid van uit de processen voortvloeiende baten, lasten en balansmutaties te kunnen garanderen. Tevens is de directie Bestuur & Concern van mening dat deze maatregelen van interne controle afdoende daadwerkelijk aanwezig zijn (bestaan) en in controlejaar 2013 afdoende hebben gefunctioneerd (werking). Voor de volgende specifieke processen/procesonderdelen zijn in het controlejaar 2013 vanuit de (verbijzonderde) interne controle verbeterpunten in de opzet, het bestaan en/of de werking geconstateerd, waarvan het bijbehorende risico een classificatie ‘urgent’ of ‘hoog’ heeft meegekregen: Proces

Samenvatting verbeterpunten met classificatie urgent of hoog

(Europees) aanbesteden

Terugdringen van bestaande rechtmatigheidsfouten door onrechtmatige contracten zo snel mogelijk op juiste wijze aan te besteden en voorkomen van nieuwe rechtmatigheidsfouten door altijd advies van centrale inkooporganisatie in te winnen (waarbij gezamenlijk juiste classificatie en aanbestedingsvorm wordt bepaald) en conform te handelen.

Totstandkoming jaarrekening (incl. SiSa-bijlage)

Complexiteit van het proces dient te worden verminderd en efficiency te worden verhoogd. Hierbij dient samenwerking tussen lijnorganisatie en staforganisatie/servicepunt te worden verbeterd omdat er in praktijk nog te vaak ‘ruis’ bestaat wie waarvoor (inhoudelijk) verantwoordelijk is en daarnaast een toereikende inhoudelijke toetsing van balansdossiers door het servicepunt ontbreekt. Ten aanzien van de SiSa-verantwoordingssystematiek dient er meer systematisch in de processen borging te komen voor deze regelgeving. Dit is nu nog teveel een eenmalige actie tijdens het jaarrekeningtraject waarbij het totaaloverzicht intern ontbreekt. Tevens is de koppeling / aansluiting tussen SiSa-verantwoording en bijbehorende balansposities (met juiste toepassing baten- en lastenstelsel) een verbeterpunt.

Regie op verbonden partijen

Centrale registratie en monitoring op eventuele nieuwe verbonden partijen dienen aangescherpt te worden om te voorkomen dat in de jaarrekening ten onrechte (verplichtingen aan) verbonden partijen niet worden opgenomen.

Beheer en bewaking reserve(mutatie)s

Leiden beschikt over een groot aantal reserves. Dit brengt veel administratieve lasten met zich mee en resulteert ook in het risico op ondoorzichtigheid. Mede op basis van wensen van de raad uit 2012 is het verbeterpunt om een voorstel te doen tot vermindering van de reserves. Hierbij dient echter wel vergroten van transparantie voorop te staan.

Via aanvullende controlewerkzaamheden achteraf is voor genoemde verbeterpunten voor controlejaar 2013 aannemelijk gemaakt dat, ondanks het feit dat bijbehorende urgente en/of hoge risico’s niet via beheersingsmaatregelen in de opzet, het bestaan en/of de werking van het proces zijn ondervangen, zich geen fouten van materieel belang hebben voorgedaan inzake getrouwheid en rechtmatigheid van uit de processen voortvloeiende baten, lasten en balansmutaties. Uitzondering hierop zijn organisatiebreed geconstateerde fouten inzake het in een aantal gevallen niet-naleven van Europese aanbestedingsregels. Hiervan wordt in deze, maar ook de andere twee ‘in control’-verklaringen melding gemaakt, aangezien geen eenduidige toedeling van geconstateerde fouten naar de directies gemaakt kan worden. In totaal is in 2013 voor € 4,1 miljoen aan rechtmatigheidsfouten geconstateerd vanuit een gegevensgerichte controle die in opdracht van de interne accountant is uitgevoerd. “In control” zijn en/of komen betekent niet alleen dat een organisatie systematisch interne controles uitvoert en dat de organisatie fouten en verbeterpunten zelf constateert, maar ook dat de organisatie de verbeteringen in gang zet en bewaakt. Uit de (verbijzonderde) interne controle over controlejaar 2013 komt ten aanzien van het opvolging geven van verbeterpunten door de directie Bestuur & Concern het beeld naar voren dat in alle processen zichtbaar stappen worden gezet ter verdere opvolging van de geconstateerde verbeterpunten. Regels en controles die nodig zijn voor “in control” ten aanzien van getrouwheid en rechtmatigheid komen de efficiëntie van processen veelal niet ten goede. De directie Bestuur & Concern wil processen doelmatig en doeltreffend inrichten en kiest daarbij soms bewust voor iets minder regels en controle. De directie Bestuur & Concern onderkent echter wel dat er nog de nodige ruimte voor verbetering aanwezig is, zowel ten aanzien van de (preventieve) borging van betrouwbaarheid van informatie via strikt en uniform nageleefde procedures als ten aanzien van de efficiency van de financiële administratie en (interne) informatievoorziening.

Overigen | 253

De belangrijkste uitdaging voor het controlejaar 2014 en verder is het aanbrengen van een goede prioritering van maatregelen die nodig zijn om verbeterpunten op te volgen en concrete afspraken te maken hoe en wanneer deze worden opgenomen in de processen. Daarbij rekening houdend met het uitgangspunt dat de beschikbare middelen maximaal aangewend worden voor de primaire taken van de gemeente Leiden als decentrale overheidsorganisatie. “In control”-verklaring directie Dienstverlening – controlejaar 2013 Voor directie Dienstverlening vielen in 2013 de volgende processen binnen de kaders van Leiden “in control”: ■ (Europees) aanbesteden (is directie overstijgend en wordt bij alle directies op zelfde wijze meegenomen en gewogen voor bepalen van mate “in control”) ■ Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo): bouw-/omgevingsvergunningen ■ Verstrekkingen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ■ Wet werk en bijstand (WWB): sociale uitkeringen, participatie- en reïntegratietrajecten ■ DZB – Uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) ■ DZB – Verkopen ■ DZB – Inkopen en aanbesteden ■ DZB – Memoriaalboekingen ■ IT-processen voor applicaties van de processen Wabo (BARS), Wmo (TCare) en WWB (SZWnet) alsmede voor de applicatie die wordt gehanteerd bij DZB (Compas en Navision) Deze “in control”-verklaring markeert de opdracht van het college van Burgemeester en Wethouders om verantwoording te kunnen en willen afleggen over de mate waarin de directie Dienstverlening “in control” is en daarmee haar belangrijkste processen beheerst. De directie Dienstverlening is van mening dat de processen over het algemeen afdoende zijn ingericht met passende maatregelen van interne controle (opzet) om de getrouwheid en rechtmatigheid van uit de processen voortvloeiende baten, lasten en balansmutaties te kunnen garanderen. Tevens is de directie Dienstverlening van mening dat deze maatregelen van interne controle afdoende daadwerkelijk aanwezig zijn (bestaan) en in controlejaar 2013 afdoende hebben gefunctioneerd (werking). Voor de volgende specifieke processen/procesonderdelen zijn in het controlejaar 2013 vanuit de (verbijzonderde) interne controle verbeterpunten in de opzet, het bestaan en/of de werking geconstateerd, waarvan het bijbehorende risico een classificatie ‘urgent’ of ‘hoog’ heeft meegekregen: Proces


(Europees) aanbesteden + DZB – inkopen / aanbesteden


Wabo (omgevingsvergunningen)

Structureel inbedden van periodieke uitvoering van een zichtbare aansluiting van cumulatieve gegevens uit subadministratie met financiële administratie ter vaststelling van de juiste en volledige verwerking.

Wmo-verstrekkingen

Structureel inbedden van periodieke uitvoering van een zichtbare aansluiting van cumulatieve gegevens uit subadministratie met financiële administratie ter vaststelling van de juiste en volledige verwerking. Daarnaast het invoeren van periodieke logging van (mutaties in) stamgegevens in de subadministratie, alsmede het aanbrengen van technische functiescheiding in de applicatie tussen de invoer en goedkeuring van dossiers.

WWB (sociale zaken)

Interne beheersing ten aanzien van herbeoordeling van cliënten met een tijdelijke ontheffing van arbeidsverplichtingen en tijdig afwerken van vermogenssignalen dient te worden verbeterd om achterstanden weg te nemen en in de toekomst te voorkomen.

DZB – uitvoering Wsw

Er is nog sprake van te weinig zichtbare interne controlewerkzaamheden in het proces en tevens dienen zaken als functiescheiding en kwaliteitstoetsing te worden aangescherpt. Het aanbrengen van functiescheiding geldt voornamelijk ten aanzien van het doorvoeren en autoriseren van een salarismutatie in de salarisadministratie, waarbij thans ook geen onafhankelijke controle achteraf in het proces wordt uitgevoerd.

DZB – verkopen

Periodiek en zichtbaar uitvoeren van gedetailleerde cijferbeoordeling en rondrekening in het kader van vaststelling volledigheid opbrengsten detacheringen.

Via aanvullende controlewerkzaamheden achteraf is voor genoemde verbeterpunten voor controlejaar 2013 aannemelijk gemaakt dat, ondanks het feit dat bijbehorende urgente en/of hoge risico’s niet via beheersingsmaatregelen in de opzet, het bestaan en/of de werking van het proces zijn ondervangen, zich geen fouten van materieel belang hebben voorgedaan inzake getrouwheid en rechtmatigheid van uit de processen voortvloeiende baten, lasten en balansmutaties. Uitzondering hierop zijn organisatiebreed geconstateerde fouten inzake het in een aantal gevallen niet-naleven van Europese aanbestedingsregels. Hiervan wordt in deze,

254 | Overigen

maar ook de andere twee ‘in control’-verklaringen melding gemaakt, aangezien geen eenduidige toedeling van geconstateerde fouten naar de directies gemaakt kan worden. In totaal is in 2013 voor € 4,1 miljoen aan rechtmatigheidsfouten geconstateerd vanuit een gegevensgerichte controle die in opdracht van de interne accountant is uitgevoerd. “In control” zijn en/of komen betekent niet alleen dat een organisatie systematisch interne controles uitvoert en dat de organisatie fouten en verbeterpunten zelf constateert, maar ook dat de organisatie de verbeteringen in gang zet en bewaakt. Uit de (verbijzonderde) interne controle over controlejaar 2013 komt ten aanzien van het opvolging geven van verbeterpunten door de directie Dienstverlening het beeld naar voren dat in alle processen zichtbaar stappen worden gezet ter verdere opvolging van de geconstateerde verbeterpunten. Regels en controles die nodig zijn voor “in control” ten aanzien van getrouwheid en rechtmatigheid komen de efficiëntie van processen veelal niet ten goede. De directie Dienstverlening wil processen doelmatig en doeltreffend inrichten en kiest daarbij soms bewust voor iets minder regels en controle. De directie Dienstverlening onderkent echter wel dat er nog de nodige ruimte voor verbetering aanwezig is, zowel ten aanzien van de (preventieve) borging van betrouwbaarheid van informatie via strikt en uniform nageleefde procedures als ten aanzien van de efficiency van de financiële administratie en (interne) informatievoorziening. De belangrijkste uitdaging voor het controlejaar 2014 en verder is het aanbrengen van een goede prioritering van maatregelen die nodig zijn om verbeterpunten op te volgen en concrete afspraken te maken hoe en wanneer deze worden opgenomen in de processen. Daarbij rekening houdend met het uitgangspunt dat de beschikbare middelen maximaal aangewend worden voor de primaire taken van de gemeente Leiden als decentrale overheidsorganisatie. “In control”-verklaring directie Stad – controlejaar 2013 Voor directie Stad vielen in 2013 de volgende processen binnen de kaders van Leiden “in control”: ■ (Europees) aanbesteden (is directie overstijgend en wordt bij alle directies op zelfde wijze meegenomen en gewogen voor bepalen van mate “in control”) ■ Erfpacht ■ Grondexploitatie ■ Aan- en verkoop onroerend goed ■ Verhuur vastgoed ■ Verhuur sportbedrijf ■ Parkeren ■ Bedrijfsafval ■ Subsidieverstrekkingen ■ IT-processen voor applicatie die het vastgoedbeheer ondersteunt (Planon) Deze “in control”-verklaring markeert de opdracht van het college van Burgemeester en Wethouders om verantwoording te kunnen en willen afleggen over de mate waarin de directie Stad “in control” is en daarmee haar belangrijkste processen beheerst. De directie Stad is van mening dat de processen over het algemeen afdoende zijn ingericht met passende maatregelen van interne controle (opzet) om de getrouwheid en rechtmatigheid van uit de processen voortvloeiende baten, lasten en balansmutaties te kunnen garanderen. Tevens is de directie Stad van mening dat deze maatregelen van interne controle afdoende daadwerkelijk aanwezig zijn (bestaan) en in controlejaar 2013 afdoende hebben gefunctioneerd (werking). Voor de volgende specifieke processen/procesonderdelen zijn in het controlejaar 2013 vanuit de (verbijzonderde) interne controle verbeterpunten in de opzet, het bestaan en/of de werking geconstateerd, waarvan het bijbehorende risico een classificatie ‘urgent’ of ‘hoog’ heeft meegekregen: Proces


(Europees) aanbesteden


Erfpacht

Structureel inbedden van periodieke uitvoering van een zichtbare aansluiting van cumulatieve gegevens uit subadministratie met financiële administratie ter vaststelling van de juiste en volledige verwerking. Daarnaast het vaststellen van de volledigheid van erfpachtobjecten in de subadministratie versus bronregistraties derden zoals Kadaster.

Overigen | 255

Proces


Grondexploitatie

Vergroten van mate van diepgang van (interne) second opinion op de grondexploitaties, waarbij tevens inhoudelijke toetsing van inschattingen worden uitgevoerd en controlehandelingen en –activiteiten worden onderbouwd met achterliggende stukken. Dit dient tevens structureel te worden ondervangen in het Leidse planproces. Procedure voor doorvoeren van eventuele wijzigingen in grondexploitaties dient expliciet in nota Grondbeleid te worden vastgelegd. Daarnaast dient het besluitvormingsproces rondom voorbereiding en financiële verwerking van begrotingswijzigingen te worden verbeterd.

Aan- en verkoop vastgoed

Verbeteren van interne beheersing ter waarborging van juistheid, volledigheid en tijdigheid van aanen verkoopmutaties in subadministratie gedurende het jaar, alsmede de volledigheid van bijbehorende dossiervorming.

Verhuur vastgoed

Het uitvoeren van een nulmeting op de volledigheid van alle vastgoedobjecten in de subadministratie versus bronregistraties derden zoals Kadaster. Verbeteren van interne beheersing ter waarborging van juistheid, volledigheid en tijdigheid van verhuurdersmutaties, herindexaties, etc. in subadministratie gedurende het jaar, alsmede de volledigheid van bijbehorende dossiervorming. Daarnaast het verbeteren van borging betrouwbaarheid lijstwerk uit subadministratie, zodat geen handmatige aanpassingen in exportbestanden meer mogelijk zijn. Tevens het inbedden en structureel uitvoeren van een periodieke toets op (af)waarderingsrisico’s van het gemeentelijk vastgoed, voorzien van achterliggende brondocumenten als (externe) taxatieverslagen.

Verhuur Sportbedrijf

Het verder implementeren van de nieuwe centrale subadministratie / verhuurregistratie, waarin tevens de noodzakelijke functiescheidingen worden aangebracht die thans op sommige punten ontbreken in het proces. Structureel inbedden van periodieke uitvoering van een zichtbare aansluiting van cumulatieve gegevens uit subadministratie met financiële administratie ter vaststelling van de juiste en volledige verwerking.

Parkeren

Structureel inbedden van periodieke uitvoering van een zichtbare aansluiting van cumulatieve gegevens uit subadministratie met financiële administratie ter vaststelling van de juiste en volledige verwerking. Maken van duidelijke afspraken met interne en externe partijen over verantwoordingsinformatie (incl. controleverklaringen) ter vaststelling van volledigheid opbrengsten die via die partijen lopen. Daarnaast structureel inbedden van zichtbare uitvoering van gedetailleerde cijferanalyses per opbrengstensoort.

Bedrijfsafval

Structureel inbedden van periodieke uitvoering van een zichtbare aansluiting van cumulatieve gegevens uit subadministratie met financiële administratie ter vaststelling van de juiste en volledige verwerking. Structureel inbedden van periodieke zichtbare gedetaillerde cijferanalyses in het kader van volledigheid opbrengsten.

Subsidieverstrekkingen

Het verder concretiseren en complementeren van toetsvragen in subadministratie voor behandeling van aanvragen om te borgen dat alle elementen uit ASV, maar ook fiscale vereisten, worden geraakt.

Via aanvullende controlewerkzaamheden achteraf is voor genoemde verbeterpunten voor controlejaar 2013 aannemelijk gemaakt dat, ondanks het feit dat bijbehorende urgente en/of hoge risico’s niet via beheersingsmaatregelen in de opzet, het bestaan en/of de werking van het proces zijn ondervangen, zich geen fouten van materieel belang hebben voorgedaan inzake getrouwheid en rechtmatigheid van uit de processen voortvloeiende baten, lasten en balansmutaties. Uitzondering hierop zijn organisatiebreed geconstateerde fouten inzake het in een aantal gevallen niet-naleven van Europese aanbestedingsregels. Hiervan wordt in deze, maar ook de andere twee ‘in control’-verklaringen melding gemaakt, aangezien geen eenduidige toedeling van geconstateerde fouten naar de directies gemaakt kan worden. In totaal is in 2013 voor € 4,1 miljoen aan rechtmatigheidsfouten geconstateerd vanuit een gegevensgerichte controle die in opdracht van de interne accountant is uitgevoerd. “In control” zijn en/of komen betekent niet alleen dat een organisatie systematisch interne controles uitvoert en dat de organisatie fouten en verbeterpunten zelf constateert, maar ook dat de organisatie de verbeteringen in gang zet en bewaakt. Uit de (verbijzonderde) interne controle over controlejaar 2013 komt ten aanzien van het opvolging geven van verbeterpunten door de directie Stad het beeld naar voren dat in alle processen zichtbaar stappen worden gezet ter verdere opvolging van de geconstateerde verbeterpunten. Regels en controles die nodig zijn voor “in control” ten aanzien van getrouwheid en rechtmatigheid komen de efficiëntie van processen veelal niet ten goede. De directie Stad wil processen doelmatig en doeltreffend inrichten en kiest daarbij soms bewust voor iets minder regels en controle. De directie Stad onderkent echter wel dat er nog de nodige ruimte voor verbetering aanwezig is, zowel ten aanzien van de (preventieve) borging van betrouwbaarheid van informatie via strikt en uniform nageleefde procedures als ten aanzien van de efficiency van de financiële administratie en (interne) informatievoorziening. De belangrijkste uitdaging voor het controlejaar 2014 en verder is het aanbrengen van een goede prioritering van maatregelen die nodig zijn om verbeterpunten op te volgen en concrete afspraken te maken hoe en wanneer deze worden opgenomen in de processen. Daarbij rekening houdend met het uitgangspunt dat de beschikbare middelen maximaal aangewend worden voor de primaire taken van de gemeente Leiden als decentrale overheidsorganisatie.

256 | Overigen

5.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in de jaarstukken 2013 opgenomen jaarrekening 2013 van gemeente Leiden gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de staat van baten en lasten over 2013 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SISA-bijlage. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Leiden is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen en de Beleidsregels toepassing WNT. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden en de Beleidsregels toepassing WNT inclusief het controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 2 lid 7 BADO is deze goedkeuringstolerantie door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 19 september 2013 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Leiden een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2013 als van de activa en passiva per 31 december 2013 in

Overigen | 257

overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de Beleidsregels toepassing WNT. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen en de Beleidsregels toepassing WNT. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d van de Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Den Haag, 4 juni 2014 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. M.E. van Kimmenade RA MGA

258 | Overigen

Hoofdstuk 6

6 Bijlagen 6.1 Conversie programma, beleidsterrein, prestatie Programma 01 bedragen x € 1.000,-

Begroting 2013 na wijzigingen

Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

1.322

-1

1.321

1.301

0

1.301

42

0

42

45

0

45

01A103 Onderst Raad door griffie e.d.

1.143

0

1.143

1.142

0

1.142

01A201 Dagelijks bestuur gemeente door College

1.132

0

1.132

1.201

0

1.201

01A202 Ondersteuning College door BDO

1.988

0

1.988

2.025

0

2.025

730

0

730

660

-26

634

01A204 Uitvoeren concerncontrol

1.244

-177

1.067

1.205

-276

929

01A205 Informeren en betrekken burgers e.d.

1.291

0

1.291

1.454

-36

1.418

224

0

224

215

-1

214

1.039

0

1.039

1.000

0

1.000

01A208 Adviseren bestuur over communicatie

604

-34

571

577

-31

546

01A209 Organiseren van medezeggenschap

232

0

232

217

0

217

66

0

66

59

0

59

4.557

0

4.557

4.527

0

4.527

15.616

-211

15.405

15.629

-370

15.259

01B101 Leveren prod/diensten publieke dv

8.796

-2.243

6.553

8.278

-2.275

6.003

01B102 Eenduidige/klantvr dv via alle kanalen

2.377

-7

2.370

2.094

0

2.094

01B103 Op orde houden basisregistraties

2.317

-44

2.273

2.479

-53

2.425

01B201 Doorontwikkelen van het KCC

948

0

948

957

0

957

01B202 Invoeren van zaakgewijs werken

627

0

627

704

0

704

01B203 Omzetten papieren archieven in digitale

340

0

340

381

0

381

0201 Dienstverlening

15.405

-2.294

13.111

14.892

-2.328

12.564

Totaal programma 01

31.020

-2.505

28.515

30.521

-2.698

27.823

Programma 02


01A101 Raad en cie's vergaderen volgens cyclus 01A102 Burgers informeren over rol en wzh Raad

01A203 Dagelijks managen door de CD

01A206 Organiseren verkiezingen 01A207 Strategisch beleidsadvies en onderzoek

01A301 Sturing en toezicht op samenw.verbanden 01A302 Bevorderen intergem samenwerking 0101 Bestuur


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

183

0

183

140

0

140

9.855

-304

9.552

10.052

-320

9.731

10

0

10

7

0

7

0

0

0

0

0

0

10.048

-304

9.744

10.198

-320

9.878

02B101 Activiteiten Veiligheidshuis

947

-295

652

880

0

880

02B102 Inzet Burgernet

551

-500

51

522

-500

22

18

0

18

16

0

16

02A101 Gem inzet voor optimale crisisorg 02A102 Afspraken maken en toezicht VRHM 02A103 Afspraken maken en toezicht reg BRW 02A104 Verg, toezicht en handhaven op bouwen 0102 Fysieke veiligheid

02B103 Inzet Veilig Uitgaan

Bijlagen | 259

Programma 02 bedragen x € 1.000,-


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

02B104 Inzet vermindering overvallen

29

0

29

21

0

21

02B105 Preventie woninginbraken

34

0

34

31

0

31

02B106 Handhaven Veilig Wonen

0

0

0

0

0

0

02B107 Inzet steun- en meldpunten HG/kindermish

0

0

0

0

0

0

02B108 Bijdrage aan Keurmerk Veilig Ondernemen

20

0

20

21

0

21

02B109 Best maatregelen onderzoek RIEC/BIBOB

19

0

19

14

0

14

404

-81

322

312

-77

235

0

0

0

0

0

0

02B203 Opleggen gebiedsverbod dakl en drugsd

19

0

19

14

0

14

02B204 Opleggen best maatr horecabedrijven

36

0

36

33

0

33

02B204 Handhaven prost- en coffeeshopbeleid

36

0

36

33

0

33

317

0

317

304

0

304

02B301 Analyse evenementen (risicoanalysemodel)

71

0

71

66

0

66

02B302 Coördinatie en vergunningen evenementen

158

0

158

129

0

129

02B303 Opstellen calamiteitenplan risicovol ev.

166

0

166

148

0

148

02B304 Handhaven bij evenementen

324

0

324

288

0

288

0202 Sociale veiligheid

3.147

-876

2.272

2.830

-577

2.254

Totaal programma 02

13.196

-1.180

12.016

13.028

-897

12.131

Programma 03


02B201 Activiteiten Veiligheidshuis 02B202 Aanpak verslaafde daken thuislozen

02B206 Handhaving alcoholbeleid


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

03A101 Regionale en lokale beleidsontw en adv

403

0

403

485

-136

349

03A102 Uitvoeren lokaal en reg beleid en adv

495

0

495

352

0

352

03A103 Stimuleren warenmarkten

363

-432

-69

332

-395

-62

1.261

-432

829

1.170

-531

639

263

0

263

273

0

273

31

0

31

23

0

23

03B103 Informeren en verstrekken vergunningen

2.279

0

2.279

2.257

0

2.257

03B104 Faciliteren Ondernemersfonds Leiden

1.084

0

1.084

1.251

0

1.251

249

0

249

244

0

244

1.889

0

1.889

829

0

829

20

0

20

21

0

21

5.815

0

5.815

4.897

0

4.897

03C101 Citymarketing

876

-380

496

902

-390

512

03C102 Faciliteren Centrummanagement Leiden

216

0

216

211

0

211

03C103 Uitvoering activ kadernota winkelvoorz

30

0

30

31

0

31

03C104 Marketing- en actcampagne bezoek retail

271

0

271

222

0

222

03C105 Stimuleren toeristische aantrekkelijkh

243

0

243

344

0

344

03C105 Verbetering Leidse haven

20

0

20

0

0

0

03C106 Binnenstad aantrekkelijk tijdens de bouw

90

0

90

50

0

50

03C201 Acquisitie kennisintensieve bedrijven

62

0

62

66

0

66

1.807

-380

1.426

1.826

-390

1.436

0103 Ruimte om te ondernemen 03B101 Faciliteren van bedrijvigheid 03B102 Stroomlijnen horecaprocessen

03B105 Verbeteren aansl onderwijs/arbeidsmarkt 03B201 Stimuleren kennisintensieve bedrijvigh 03B202 Stimuleren en faciliteren netwerken 0203 Faciliteren/Stimuleren van ondernemen

0303 Marketing en promotie

260 | Bijlagen

Programma 03


Rekening 2013


lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

Totaal programma 03

8.882

-813

8.069

7.893

-921

6.972



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

04A101 Opstellen fietsbeleid

337

0

337

264

0

264

04A102 Uitvoeren maatregelen fiets

529

0

529

509

0

509

04A201 Opstellen voetgangersbeleid

37

0

37

6

0

6

04A202 Uitvoeren maatregelen looproutes

61

0

61

35

0

35

0104 Langzaam verkeer

964

0

964

815

0

815

04B101 Opstellen openbaar vervoer beleid

103

0

103

71

0

71

04B102 Uitvoeren maatregelen openbaar vervoer

1.476

0

1.476

1.012

0

1.012

0204 Openbaar Vervoer

1.580

0

1.580

1.082

0

1.082

341

0

341

290

0

290

10.903

0

10.903

1.293

0

1.293

1.026

0

1.026

1.026

0

1.026

142

0

142

162

0

162

2.331

0

2.331

1.225

0

1.225

14.743

0

14.743

3.996

0

3.996

04D101 Opstellen parkeerbeleid

129

0

129

110

0

110

04D102 Uitvoeren proef blauwe zones

568

-110

458

433

-109

324

04D105 Parkeermanagement

1.930

0

1.930

1.789

0

1.789

04D106 Uitvoeren maatregelen parkeren

3.356

-8.716

-5.360

2.972

-8.428

-5.457

0404 Parkeren

5.982

-8.826

-2.844

5.304

-8.537

-3.233

500

-9

490

106

0

106

1.076

-80

996

1.106

-109

997

156

0

156

91

0

91

1.732

-89

1.643

1.303

-109

1.193

Totaal programma 04

25.001

-8.916

16.085

12.499

-8.646

3.853

Programma 05


04C101 Opstellen beleid autoverkeer 04C103 Leidse Agglomeratie Bereikbaar (LAB71) 04C104 Ontsluiting BioSciencePark 04C105 Uitvoeringsprogramma Leiden Bereikbaar 04C106 Uitvoeren maatregelen autoverkeer 0304 Autoverkeer

04E101 Opstellen verkeersveiligheidsbeleid 04E102 Uitvoeren verkeersveiligheidsmaatregelen 04E202 Uitvoeren maatregelen duurzame mob 0504 Leefomgeving


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

05A101 Ontwikkelen kaderst beleid openb ruimte

92

0

92

20

0

20

05A102 Realiseren beleid verb kwal openb ruimte

831

0

831

876

0

876

05A103 Realiseren beleid inzamelen huish afval

331

0

331

93

0

93

05A104 Impl kadernota/handboek kw openb ruimte

2.512

0

2.512

1.511

0

1.511

05A105 Realiseren openb ruimte proj Binnenstad

1.670

0

1.670

406

0

406

05A106 Beheren openbare verlichting

2.439

-37

2.402

2.274

-35

2.239

05A107 Beheren bruggen en viaducten

3.804

-15

3.789

3.858

0

3.858

11.068

-295

10.773

9.286

-931

8.355

6.616

-29

6.587

6.366

-4

6.362

15.183

-11.961

3.222

14.681

-12.213

2.469

05A111 Beheren walmuren en monumenten

1.863

0

1.863

1.853

0

1.853

05A112 Beheren straatmeubilair

1.583

-99

1.484

1.437

-1

1.436

05A108 Beheren wegen 05A109 Uitvoeren straatrein en graffitibestr 05A110 Inzamelen huishoudelijk afval

Bijlagen | 261



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

73

-659

-586

159

-777

-618

05A114 Handhaven gebruik openbare ruimte

2.594

-71

2.523

2.459

0

2.459

05A115 Inzamelen bedrijfsafval

2.595

-1.646

948

2.422

-1.412

1.010

0

0

0

72

0

72

53.253

-14.811

38.442

47.774

-15.372

32.402

38

0

38

0

0

0

6.269

-5.771

497

5.977

-5.778

200

05B201 Opstellen beleidskader water en baggeren

48

0

48

25

0

25

05B202 Baggeren en schoonhouden watergangen

2.073

0

2.073

1.948

0

1.948

05B301 Ontw kaderst beleid gebruik openb water

3

0

3

0

0

0

05B302 Realiseren beleid gebruik openbaar water

124

0

124

64

0

64

05B303 Exploiteren havens en waterwegen

962

-428

534

929

-409

521

05B304 Verlenen ligplaatsvergunningen

184

0

184

149

0

149

05B305 Handhaven gebruik openbaar water

259

0

259

248

0

248

9.960

-6.200

3.760

9.339

-6.186

3.153

90

0

90

71

0

71

2.391

0

2.391

2.327

-552

1.775

0

0

0

0

0

0

6.133

-42

6.091

6.592

-514

6.078

05C105 Verlenen kapvergunningen

151

-6

145

162

-5

158

05C106 Uitvoeren telling stadsnatuurmeetnet

138

0

138

49

0

49

0

0

0

38

0

38

52

0

52

43

-14

30

100

0

100

122

0

122

0

0

0

48

0

48

05C205 Aanbieden natuur- en mileueducatie

360

-3

357

748

-37

711

05C206 Aanleggen van natuurvriendelijke oevers

131

0

131

133

0

133

05C207 Beheren van natuurvriendelijke oevers

748

0

748

862

0

862

10.292

-51

10.241

11.195

-1.121

10.074

4.500

-280

4.220

3.669

-156

3.513

05D102 Verbeteren luchtkwaliteit

995

0

995

115

-78

37

05D103 Uitvoeren geluidsanering

104

0

104

80

0

80

0

0

0

1

0

1

115

0

115

113

0

113

52

0

52

52

0

52

5.766

-280

5.486

4.031

-234

3.797

Totaal programma 05

79.272

-21.342

57.930

72.339

-22.913

49.426

Programma 06


05A113 Beheren contracten buitenreclame

05A116 Verminderen van overlast in eigen wijk 0105 Verharde openbare ruimte 05B101 Realiseren beleid voork wateroverlast 05B102 Beheren riolering en gemalen

0205 Openbaar water 05C101 Ontwikkelen kaderst beleid openb groen 05C102 Opstellen beheerbeleid groen 05C103 Uitbreiden en herinrichten Rhijnhof 05C104 Beheren openbaar groen

05C201 Ontwikkelen beleid regionaal groen 05C202 Realiseren beleid verb openbaar groen 05C203 Uitvoeren groenplan Oostvlietpolder 05C204 Aanleggen Singelpark

0305 Openbaar groen 05D101 Ontwikkelen duurzaamheidbeleid

05D104 Uitvoeren bodemsanering 05D105 Uitvoeren duurzaamheidbeleid 05D106 Uitvoeren maatregelen milieubeheer 0405 Duurzaamheid


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

06A101 Opstellen structuur- en gebiedsvisies

222

0

222

251

0

251

06A102 Actualiseren ruimtelijke agenda

240

0

240

103

0

103

262 | Bijlagen



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

45

0

45

50

0

50

06A104 Stimuleren ruimtelijke kwaliteit

341

0

341

130

0

130

06A105 Advseren complexe ruimt initiatieven

273

0

273

345

0

345

1.138

-225

913

1.091

-12

1.079

69

0

69

79

0

79

3.448

-2.863

585

3.203

-2.734

469

147

0

147

155

0

155

1.140

-125

1.015

1.206

-312

893

317

0

317

6

0

6

1.194

0

1.194

329

0

329

5

0

5

34

-18

16

40

0

40

36

0

36

3.242

0

3.242

1.002

-23

979

11.862

-3.213

8.649

8.020

-3.100

4.920

6.524

-6.544

-20

6.534

-7.129

-595

104.615

-58.712

45.903

35.303

-17.110

18.192

11.003

-6.897

4.106

14.540

-10.827

3.713

122.142

-72.153

49.989

56.377

-35.066

21.311

93

0

93

93

0

93

2.030

-90

1.940

530

-15

515

80

0

80

98

0

98

06C103 Bijdrage opst reg woonvisie en woonrverd

256

-16

240

186

0

186

06C201 Toezicht/hha op onrechtmatige bewoning

128

-9

119

122

-3

118

2.587

-115

2.472

1.028

-18

1.010

136.591

-75.481

61.110

65.425

-38.185

27.240

06A103 Opstellen thematisch ruimtelijk beleid

06A106 Opstellen van bestemmingsplannen 06A107 Actualiseren ruimtelijk instrumentarium 06A201 Behandeling verzoeken omgvergunningen 06A202 Het voeren van vooroverleg 06A301 Toezicht/hha op veilig bouwen/gebruiken 06A402 Realisatie terrassenplein Beestenmarkt 06A403 Wonen boven winkels 06A405 Ontwikkeling Meelfabriek 06A407 Aanpak illegale gevelreclame 06A409 Programmasturing Binnenstad 0106 Ruimtelijke planvorming en plantoetsing 06B101 Voeren erfpachtbedrijf 06B102 Uitvoeren PRIL 06B103 Exploiteren van gemeentelijk vastgoed 0206 Gemeentelijk vastgoed 06C101 Uitvoeren van de nota Wonen 06C104 (Laten) uitvoeren woningbouwprojecten 06C102 Actualiseren prestatieafspr corporaties

0306 Wonen Totaal programma 06



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

07A101 Uitvoeren wet coll prev volkgsgezh jeugd

1.615

0

1.615

1.635

-12

1.624

07A201 Door CJG doen organiseren info/advies

1.508

0

1.508

1.450

0

1.450

07A202 Uitvoeren methodiek veilig opgroeien

95

0

95

95

0

95

07A203 Betrekken jeugd via jeugdparticipatie

161

0

161

147

0

147

07A301 Voorbereiden transitie jeugdzorg

341

0

341

286

0

286

0107 Opvoed.onderst.en prev.jeugdgez.zorg

3.720

0

3.719

3.613

-12

3.601

07B101 Voldoende aanbod peuterspeelzaalwerk

1.560

0

1.560

1.554

0

1.554

280

0

280

245

0

245

0207 Peuterspeelzalen en kinderopvang

1.840

0

1.840

1.799

0

1.799

07C101 Kwaliteit en aanbod voorsch educatie

1.314

-534

780

1.170

-534

636

07C102 Bevorderen deelname VVE dgkinderen

192

0

192

185

0

185

07C103 Bevorderen ouderbetrokkenheid dgkinderen

504

0

504

650

-55

595

07C102 Stimuleren hoogwaardig taalaanbod

1.560

-2.691

-1.131

1.531

-2.692

-1.161

07C201 Ondersteunen zorg voor leerlingen

1.621

-86

1.534

1.255

29

1.284

07B102 Kwaliteit kinderopvang/peuterspeelzalen

Bijlagen | 263



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

2.390

-30

2.360

2.387

-8

2.379

251

0

251

266

0

266

1.371

-740

631

1.419

-777

641

258

0

258

244

0

244

9.461

-4.082

5.380

9.107

-4.037

5.070

404

0

404

515

0

515

90

0

90

93

0

93

605

0

605

489

0

489

1.099

0

1.099

1.098

0

1.098

193

0

193

108

0

108

12.801

-1

12.801

12.724

-27

12.697

1.089

-362

727

1.280

-320

960

0

0

0

0

0

0

0507 Onderwijshuisvesting

14.084

-363

13.721

14.112

-346

13.765

Totaal programma 07

30.204

-4.445

25.759

29.729

-4.395

25.334

Programma 08


07C202 Stimuleren samenw en voorz in onderwijs 07C301 Stimuleren kennismaking met talenten 07C401 Sturing geven op uitvalcijfers 07C402 Tegengaan verzuim leerplichtigen 0307 Onderwijsbeleid 07D101 Waarborgen kwal openbare speelruimte 07D102 Ondersteunen spelbevordering 07D103 Laten uitvoeren jongerenwerkactiviteiten 0407 Spelen en opgroeien 07E101 Realisatie nieuwbouw e.d. lesgebouwen 07E102 In stand houden gebouwenvoorraad onderw 07E103 Uitvoering overige wettelijke tkn onderw 07D999 Overig


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

08A101 Aanbieden kunsten cultuurprogramma

4.457

0

4.457

4.324

88

4.412

08A103 Exploitatie Stedelijk Museum de Lakenhal

6.290

-2.186

4.104

5.909

-2.106

3.803

20

0

20

21

0

21

219

0

219

221

0

221

81

0

81

77

0

77

311

0

311

320

0

320

5.625

0

5.625

5.619

0

5.619

0

0

0

0

0

0

241

0

241

233

0

233

17.244

-2.186

15.059

16.725

-2.018

14.706

2.254

-25

2.229

2.349

-68

2.281

417

0

417

365

0

365

68

0

68

55

0

55

199

0

199

178

0

178

0

0

0

27

0

27

2.184

0

2.184

2.003

-18

1.985

08B102 Exploitatie en beheer Molen de Valk

371

-75

296

376

-70

306

08B103 Toezicht en handhaven op monumenten

529

0

529

507

0

507

6.023

-100

5.922

5.861

-156

5.705

11.425

-3.277

8.148

11.291

-3.037

8.254

126

0

126

128

0

128

08C201 Organiseren cursussen sportverenigingen

39

0

39

32

-1

31

08C202 Ondersteunen sportver tav vrijwilligers

41

0

41

42

0

42

08C203 Verstrekken subsidies sportevenementen

64

-9

54

86

0

86

08A104 Restauratie en nieuwbouw de Lakenhal 08A201 Bevorderen culturele levendigheid 08A202 Aandacht beeldende kunst openbare ruimte 08A203 Incidentele subsidie kunst-/cultuurproj 08A301 Aanbieden cultuureducatief programma 08A302 Afspraken met gem en gesubs instellingen 08A303 Bevorderen productieklimaat 0108 Cultuur 08B101 Exploitatie en beheer Erfgoed Leiden eo 08B102 Proj en subsidie historisch stadsbeeld 08B103 Adviescommissie Cultuurhistorie Leiden 08B104 Voorl, publ en tentoonstellingen erfgoed 08B105 Huisvesting Arch Centrum in Weeshuis 08B106 Beheer Regionaal Archief

0208 Cultureel erfgoed 08C101 Exploiteren gem sportaccommodaties 08C102 Uitvoeren sportaccommodatieplan

264 | Bijlagen



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

08C301 Organiseren kennismcursussen volwassenen

54

0

54

33

0

33

08C302 Organiseren kennismcursussen schoolsport

106

0

106

105

0

105

11

0

11

10

0

10

311

0

311

339

0

339

12.176

-3.286

8.890

12.067

-3.038

9.029

91

-23

68

72

-30

42

109

-160

-51

93

-175

-81

11

0

11

10

0

10

08D201 Evenementencoördinatie

283

0

283

246

0

246

08D202 Behandelen aanvragen evenementenverg.

142

-73

70

148

-96

52

08D203 Ondersteunen 3 grote/overige evenementen

938

0

938

870

0

870

08D204 Verstrekken evenementensubsidie

69

0

69

51

0

51

08D205 Resultaatafspr organisatoren evenementen

20

0

20

21

0

21

1.662

-256

1.406

1.512

-301

1.211

Totaal programma 08

37.105

-5.828

31.277

36.164

-5.513

30.651

Programma 09


08C303 Organiseren scholingen bestuursk sportv 08C304 Verstrekken sportstimuleringssubsidies 0308 Sport 08D101 Beheer en expl Jeugddorp Zuid-west 08D102 Beheer en exploitatie volkstuinen 08D103 Verstrekken subsidies amateurtuinders

0408 Recreatie


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

09A101 Afspraken vrijwilligers in convenanten

697

0

697

683

0

683

09A102 Totstandkoming L's Mantelzorgakk 2013

566

-118

448

562

-114

447

0109 Vrijwilligersonderst.en inform.zorg

1.263

-118

1.144

1.245

-114

1.130

09B101 Opdracht geven activ maatschapp dv

7.423

-47

7.376

7.285

-51

7.234

09B102 Opdracht geven bevorderen soc cohesie

2.828

0

2.828

2.688

-2

2.686

10.251

-47

10.204

9.973

-53

9.920

2.850

-5

2.845

2.995

-19

2.976

110

0

110

114

0

114

28

0

28

29

0

29

2.988

-5

2.983

3.138

-19

3.119

14.726

-1.643

13.084

14.267

-1.692

12.575

255

0

255

270

0

270

85

0

85

92

0

92

0409 Individuele WMO-voorzieningen

15.067

-1.643

13.424

14.629

-1.692

12.937

09E101 Opdracht geven preventie verslaving e.d.

12.907

-481

12.426

12.457

-474

11.983

63

0

63

67

0

67

12.969

-481

12.489

12.523

-474

12.050

0609 Sociale binding en participatie

0

0

0

0

0

0

0709 Preventie

0

0

0

0

0

0

0809 Maatwerk en kwaliteit

0

0

0

0

0

0

0909 Kwetsbare groepen

0

0

0

0

0

0

42.538

-2.293

40.244

41.508

-2.352

39.156

0209 Ontmoeting en participatie 09C101 Opdracht geven uitv basistaken gezondhz 09C102 Opstellen nota's gezondheidsbeleid 09C103 Uitwerking programmalijn 4 Kennisstad 0309 Gezondheidspreventie en -bescherming 09D101 Aanbieden individuele WMO-voorzieningen 09D102 Opstellen beleidsplan Maatsch Ontwikk 09D103 Inrichten integrale sociale wijkteams

09E102 Opstellen reg visie huiselijk geweld 0509 Prev., opvang en onderdak kwetsbare grp

Totaal programma 09

Bijlagen | 265



Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

834

-6.994

-6.160

927

-6.572

-5.645

7.282

0

7.282

6.057

-27

6.030

10A103 Inzetten overige trajecten

257

0

257

237

0

237

10A104 Uitvoeren Wet Inburgering

308

0

308

708

-14

694

10A106 Aanbieden volwasseneneducatie

595

0

595

570

0

570

1.058

-400

658

719

-662

57

10A301 Inzetten WSW-budget

46.729

-43.765

2.965

47.120

-45.009

2.111

0110 Werken naar vermogen

57.062

-51.158

5.904

56.338

-52.284

4.054

176

0

176

175

0

175

6.725

-267

6.459

6.332

-260

6.072

306

0

306

326

0

326

1.295

0

1.295

1.471

0

1.471

231

0

231

306

0

306

8.733

-267

8.466

8.610

-260

8.350

54.594

-47.823

6.771

53.418

-48.590

4.827

10C102 Uitvoeren van controle en preventie

433

0

433

427

0

427

10C103 Toezicht, hha, opsporen uitkeringsfraude

326

0

326

434

0

434

1.355

0

1.355

1.364

0

1.364

56.708

-47.823

8.885

55.644

-48.590

7.053

10D101 Uitvoeren budgetbeheer en dergelijke

1.103

0

1.103

1.103

0

1.103

10D201 Uitvoeren schuldhulpverlening

1.498

-360

1.138

1.491

-336

1.154

0410 Schuldhulpverlening

2.601

-360

2.242

2.593

-336

2.257

125.104

-99.607

25.497

123.185

-101.471

21.714

10A101 Bijdragen aan goed funct arbeidsmarkt 10A102 Inzetten Re-integratie Leiden

10A201 Inzetten Jongerenloket en Project JA

10B101 Verstrekken declaratieregeling e.d. 10B201 Behandelen aanvragen bijzondere bijstand 10B202 Verstrekken kinderopv Soc Med Indicatie 10B203 Kwijtschelding gemeentelijke heffingen 10B204 Subsidies minimabeleid 0210 Maatsch.werk en ondersteuning mimima 10C101 Behandelen aanvragen uitk WWB, Ioaw e.d.

10C104 Uitvoeren terugvordering en verhaal 0310 Inkomensvoorziening

Totaal programma 10

Programma AD bedragen x € 1.000,-


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

11A001 Baten OZB-gebruikers

244

-11.890

-11.646

244

-12.377

-12.133

11A002 Baten OZB-eigenaren

0

-33.254

-33.254

0

-34.384

-34.384

11A004 baten toeristenbelasting

0

0

0

0

-12

-12

11A005 baten precariobelasting

0

-7.951

-7.951

0

-8.095

-8.095

LOK Lokale heffingen

244

-53.096

-52.852

244

-54.868

-54.624

11A006 Algemene uitkering

457

-161.715

-161.258

0

-162.281

-162.281

ALG Algemene uitkering

457

-161.715

-161.258

0

-162.281

-162.281

3.109

-3.649

-540

3.109

-3.640

-531

28

-527

-499

28

-518

-490

3.137

-4.176

-1.039

3.137

-4.158

-1.021

11A009 geldleningen

535

-1.842

-1.307

530

-2.058

-1.529

11A010 Beleggingen

0

-15.404

-15.404

0

-15.404

-15.404

FIN Saldo financieringsfunctie

535

-17.245

-16.711

530

-17.462

-16.932

11A011 Stelposten concern

670

-205

464

0

-516

-516

11A012 oninbare vorderingen

787

0

787

656

0

656

11A013 Saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering

355

554

909

1.040

-1.062

-23

11A007 deelnemingen nutsbedrijven 11A008 Deelnemingen DIV Dividend

266 | Bijlagen

Programma AD bedragen x € 1.000,-


Rekening 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

11A014 Plankosten definitiefase

1.965

0

1.965

1.347

0

1.347

OVE Overige alg.dekkingsmiddelen

3.777

349

4.125

3.043

-1.578

1.465

11A015 Onvoorzien

1

0

1

0

0

0

ONV Onvoorzien

1

0

1

0

0

0

8.150

-235.884

-227.734

6.953

-240.346

-233.392

Totaal programma AD

Bijlagen | 267

6.2 Samenstelling stadsbestuur Gemeenteraad De zetelverdeling in de gemeenteraad op 31 december 2013 was als volgt: Partij Democraten 66 (D66)

Aantal zetels 10

Partij van de Arbeid (PvdA)

6

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)

6

Socialistische Partij (SP)

4

Christen Democratisch Appèl (CDA)

4

GroenLinks (GL)

4

Stadspartij Leiden Ontzet (SLO)

2

Leefbaar Leiden (LL)

1

ChristenUnie (CU)

1

Partij voor de Dieren (PvdD)

1

E.H.T. (Noor) van der Vlist, griffier College van burgemeester en wethouders In 2013 bestond het college uit volgende samenstelling: Drs. H.J.J. (Henri) Lenferink Burgemeester Bestuur, Veiligheid en Handhaving R.C.L. (Robert) Strijk (D66) Wethouder Bereikbaarheid, Financiën en Economie Mr. P.T. (Pieter) van Woensel (VVD) Wethouder Ruimtelijke Ordening, Binnenstad en Publiekszaken R. (Roos) van Gelderen (SP) Wethouder Jeugd, Zorg en Welzijn, Personeel en Organisatie Drs. J.J. (Jan-Jaap) de Haan (CDA) Wethouder Cultuur, Werk en Inkomen F. (Frank) de Wit (D66) Wethouder Onderwijs, Sport en Milieu Drs. J.D. (Jan) Nauta, Gemeentesecretaris / Algemeen directeur

268 | Bijlagen

6.3 Kerngegevens De ramingen in deze jaarstukken zijn gebaseerd op onderstaande kerngegevens en uitgangspunten. Kerngegevens van Leiden Realisatie 2012

Begroting 2013

Realisatie 2013

118.748

118.879

119.800

van 0 - 19 jaar

24.370

23.830

24.320

van 20 - 64 jaar

79.072

78.947

79.495

van 65 jaar en ouder

15.306

16.102

15.985

2.895

2.900

3.154

2.824

2.840

3.038

70

60

115

1

0

1

583

400

542

1.014

1.034

935

2.195 ha

2.195 ha

2.195 ha

Binnenwater

131 ha

131 ha

131 ha

Historische stads- of dorpskern

125 ha

125 ha

125 ha

Zelfstandige verblijfsobjecten **) ***)

54.400

53.571

55.202

Bijzondere woongebouwen**) ***)

1.596

-

Wooneenheden**) ***)

4.878

-

A. Sociale structuur Aantal inwoners *): waarvan:

Aantal periodieke bijstandsgerechtigden: waarvan: Wet Werk en Bijstand (WWB) Werknemers en Zelfstandigen (IOAW/IOAZ) Regeling Opvang Asielzoekers (ROA) Bijzondere bijstand: Aantal tewerkgestelde inwoners in de sociale werkgemeenschappen: B. Fysieke structuur Oppervlakte gemeente: waarvan:

Aantal woonschepen**):

222

203

222

Aantal woonwagens**):

138

117

138

304 km

304 km

304 km

Hoofdontsluitingswegen

37 km

37 km

37 km

Verzamelwegen/industrie

47 km

47 km

47 km

220 km

220 km

220 km

Lengte van vrijliggende fietsen wandelwegen

22 km

22 km

22 km

Lengte van de waterwegen

32 km

32 km

32 km

-

3.358.809 m2

3.933.431 m2

Lengte van de wegen: waarvan:

Woonstraten/winkelstraten

Aantal m2 openbaar groen****)

Bijlagen | 269

Aantal bomen*****)

Realisatie 2012

Begroting 2013

Realisatie 2013

-

38.307

50.000

*) Toelichting: De peildatum voor de realisatie in 2013 van deze kerngegevens is 1 januari. Voor de overige kerngegevens is de peildatum 31 december. **) Het format voor dit onderdeel is gewijzigd. De peildatum voor de realisatie in 2013 van deze kerngegevens is 31 december. In het verleden is voor deze begrotingen realisatiecijfers als peildatum 1 januari gebruikt. ***) Toelichting: De systematiek van “woningen tellen” is per 1-1-2012 drastisch gewijzigd. Per 1-1-2012 worden bijzondere woongebouwen en onzelfstandige wooneenheden niet meer meegeteld in de officiële woonstatistieken van het CBS. Als compensatie heeft Leiden per 1-1-2012 een administratieve toevoeging gekregen van 929 zelfstandige verblijfsobjecten, waarin gewoond kan worden. Het realisatiecijfer 2012 is gecorrigeerd t.o.v. het opgenomen cijfer in de jaarrekening 2012 als gevolg van het hanteren van deze nieuwe systematiek. Het begrotingscijfer 2013 is nog berekend volgens de oude systematiek met als peildatum 1-1-2013. ****) Toelichting: Het kerngegeven van het aantal bomen zoals opgenomen in jaarrekening 2012 en in de begroting 2013 is gebaseerd op verkeerde aannames vanuit de oude beheeromgeving betreffende eigendom en bijzondere beheerafspraken. M.i.v. 2014 is een nieuw beheersysteem ingericht en in gebruik genomen. Het aantal bomen wat nu is opgenomen als realisatiecijfer 2013 zijn alle bomen in beheer bij gemeente Leiden. En niet zoals in de oude beheeromgeving enkel de bomen in beheer bij de afdeling Stedelijk Beheer. Het kerngegeven realisatie 2013 vraagt nog om nadere specificering wat betreft de bijzondere beheerafspraken. Verwacht wordt dat dit in 2014 inzichtelijk wordt. Vervolgens zal ook in 2014 het begrip boom moeten worden geherdefinieerd (wat is een boom en wat is een bosschage). *****) Toelichting: Het kerngegeven van het aantal m2 openbaar groen in de jaarrekening 2012 en begroting 2013 is gebaseerd op verkeerde aannames vanuit de oude beheeromgeving betreffende eigendom en bijzondere beheerafspraken. M.i.v. 2014 is een nieuw beheersysteem ingericht en in gebruik genomen. Er was in het verleden geen goed inzicht in welk deel van het groen-domein eigendom was van de gemeente Leiden (dus ook beheer plichtig) en welk deel niet. Het kerngegeven realisatie van het aantal m2 openbaar groen 2013 is nu gebaseerd op de kadastrale eigendommen van de gemeente. Dit kerngegeven laat zien wat momenteel aan openbaar groen in beheer is bij de gemeente Leiden waarin het verleden alleen het areaal wat in beheer is bij Stedelijk Beheer gepresenteerd werd. De kadastrale eigendommen worden gegenereerd uit de BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie). Ook het kerngetal 2013 realisatie m2 openbaar groen vraagt nog om verdere specificering wat betreft de bijzondere beheerafspraken. De verwachting is dat dit in 2014 inzichtelijk wordt. Ontwikkeling woningvoorraad Realisatie 2012

Begroting 2013

Realisatie 2013

53.613

53.571

54.400

Toename

953

493

819

Sloop

-17

-216

-2

Stand per 1-1

Overige Stand per 31-12

270 | Bijlagen

-149 54.400

-15 53.848

55.202

6.4 Staat investeringskredieten incl. af te sluiten

Bijlagen | 271

272 | Bijlagen

Bijlagen | 273

274 | Bijlagen

Bijlagen | 275

276 | Bijlagen

Bijlagen | 277

6.5 Investeringen De gemeente investeert jaarlijks vele miljoenen euro’s in onder andere fysieke infrastructuur, groenvoorzieningen, onderwijshuisvesting, ICT en overige bedrijfsmiddelen. Het kenmerk van een investering is dat zij hun nut over meerdere jaren afwerpen. Daarom mogen de (kapitaal)lasten van een investering (rente en afschrijving) over meerdere jaren verdeeld worden. Hierin verschilt een investeringskrediet van een regulier budget in de exploitatiebegroting. In deze paragraaf wordt ingegaan op de af te sluiten investeringen in 2013. Specifiek zal worden ingegaan op de af te sluiten investeringen ouder dan drie jaar. Vervolgens wordt ingegaan op de onderhanden zijnde investeringen. Gestart wordt met de overschrijdingen op investeringen per 31-12. Overschreden investeringskredieten Er zijn drie kredieten die met meer dan € 50.000 en/of 10% van het investeringskrediet zijn overschreden. Hieronder worden deze overschrijdingen toegelicht. 7100279 Verbouwing Stadsbouwhuis Dit krediet is met € 56.515 (1,5%) overschreden omdat asbest gesaneerd moest worden. Een deel van deze kosten kon ten laste worden gebracht van de reserve asbestsanering. 7100134 Plankosten Oranjegracht-Waardgracht De overschrijding van plankosten is vooral ontstaan doordat het voorgaande plan (dat zo goed als rond was) niet is doorgegaan. Er zijn het afgelopen jaar vooral plankosten gemaakt door nieuwe onderhandelingsgesprekken (opstellen nieuwe overeenkomst) met Portaal en doordat de kaders (bestemmingsplan, erfpachtmogelijkheden e.d. ) opnieuw onderzocht moesten worden. Het akkoord hierover is sinds december 2013 een feit. 7100534 Afrondende werkzaamheden Matilo De overschrijding op dit krediet van € 82.855 wordt veroorzaakt doordat een cofinanciering door de provincie Zuid Holland van € 100.000 voor de visualisering Castellum Matilo nog niet is verwerkt in de kostenbegroting van dit krediet. Dit komt omdat pas in het najaar van 2013 de toekenningsbeschikking (PZH-2013-422509188) is binnengekomen van de Provincie Zuid Holland. De kosten die betrekking hebben op deze bijdrage van de Provincie Zuid Holland vormen echter wel onderdeel van de gerealiseerde kosten tot en met 31 december 2013. De conclusie is dat de overschrijding wordt gecompenseerd door de bijdrage van de Provincie Zuid Holland. Af te sluiten investeringen Bij de jaarrekening worden in totaal 73 investeringen afgesloten. Deze afgesloten investeringen vertegenwoordigen een totaal aan gevoteerd krediet van € 93,1 miljoen. De werkelijke uitgaven bedragen € 81,9 miljoen. Een nadere specificatie van de afgesloten investeringen is opgenomen in de bijlagen (onder bijlage 6.4: staat van voortgang investeringen). Hieronder volgt een toelichting op de kredieten waarbij sprake is van grotere voordelen: kredieten met een overschot van € 50.000 of meer dan 10% van het investeringskrediet worden hieronder toegelicht. Programma 4 Bereikbaarheid 7100065 Reconstructie Brahmslaan-Debussystraat-Sweelincklaan Op 9 juli 2013 heeft de raad besloten om dit krediet zonder realisatie af te sluiten. (RB13.0063 1e bestuursrapportage 2013) 7100090 Morspoortgarage Op 27 september 2012 is de Morspoortgarage in gebruik genomen. Inmiddels zijn de opleverpunten afgehandeld en is de algemene garantietermijn geëindigd. Aanleiding om het uitvoeringskrediet af te sluiten. De bouw van de parkeergarage en de inrichting van de openbare ruimte zijn zeer gunstig aanbesteed. Het uiteindelijke totale voordeel bedraagt € 1.811.000,-. Dit aanbestedingsvoordeel zal zijn beslag vinden in lagere kapitaallasten Morspoortgarage (2013 afgerond € 208.000,-). Deze zullen ten gunste komen van de parkeerexploitatie middels een storting in de reserve parkeren. 7100066 Overkluizing W. de Zwijgerlaan (dekking) Wordt afgesloten wegens afronding van het project in 2013. Bij PRIL 2013 (RV12.0058) is besloten de vrijgevallen middelen ad. € 3.752.910 te herinvesteren in WOP-Noord voor o.a. de extra kosten die gemoeid zijn met de vervroegde aanleg van de Kooilaan.

278 | Bijlagen

7100069 Herinr. Volmolengracht Dit krediet wordt afgesloten met een klein voordeel, doordat het werk iets goedkoper is uitgevallen dan geraamd. 7100087 Verbetering doorstroming OV per bus Het krediet wordt afgesloten met een voordeel, doordat bij nader onderzoek is gebleken dat er minder verbeteringen nodig waren dan oorspronkelijk gepland. Programma 5 Omgevingskwaliteit 7100111 Aanleg groenrecreatieve onderdoorgang A4 Op 9 juli 2013 heeft de raad besloten om dit krediet af te sluiten en het restant beschikbaar te stellen als nieuw voorbereidingskrediet voor groene recreatieve ondersteuning. (RB130067) 7100106 Groen en recreatie Oostvlietpolder Dit krediet wordt afgesloten met een voordeel doordat het werk goedkoper is uitgevallen dan geraamd omdat er een aanbestedingsvoordeel is behaald. 7100121 Vervanging rioolgemaal Lammenschansweg Behalve de sloop van het oude gemaal zijn alle werkzaamheden uitgevoerd en afgerond. De sloop van het oude gemaal kan pas plaatsvinden als op die locatie nieuwe bebouwing wordt gerealiseerd. Het bedrag wat daarmee gemoeid is wordt teruggezet in het investeringsplan. Pas wanneer er zicht is op nieuwe bebouwing zal dit krediet opnieuw beschikbaar worden gesteld. Programma 6 Stedelijke ontwikkeling 7100272 DURP (Dig.uitw.in ruimtel.processen) Op 19-12-2013 heeft de raad besloten om dit krediet af te sluiten. (RB13.0127 2de bestuursrapportage 2013). 7100308 brm+wrm winkelcentrum Wagnerplein Het krediet wordt afgesloten met een voordeel van € 67.182 per 31-12-2013 doordat een klein gedeelte van de lasten (uren 2011 en 2012) zijn geboekt in de exploitatie. 7100664 Aankoop en uitgifte Werninkterrein Het krediet van € 3.462.500 was beschikbaar gesteld voor de verwerving van het Wernink-terrein. Deze transactie dient als afkoopsom te worden beschouwd die niet geactiveerd mag worden, met als gevolg dat het krediet zonder realisatie afgesloten dient te worden. 7100172 Bijdragen in parkeervoorzieningen Lakenplein Op basis van het onderhandelingsakkoord Portaal en gemeente Leiden kan dit krediet (€ 1.660.000) worden afgesloten zonder realisatie, vanwege herziene afspraken met betrekking tot Oranjegracht/Waardgracht. Programma 8 Cultuur, sport en recreatie 7100220 Herinrichting sportvelden Boshuizerkade In verband met een groot aanbestedingsvoordeel door onder andere gunstige marktomstandigheden is er op het krediet voor de herinrichting van de sportvelden aan de Boshuizerkade een bedrag over van € 130.718. 7100211 vvi09 SBL Drie-Oktoberhal-Verv. dakbedek. Betrof een aanvullend krediet. Doordat de aanbesteding goedkoper uitgevallen was dan waar in eerdere inschattingen van was uitgegaan kan het krediet worden afgesloten. 7100213 Vijf Meibad-ren.techn.inst/San/tegel/gev Aanbesteding is goedkoper uitgevallen dan begroot, waardoor het krediet met een voordeel kan worden afgesloten. 7100441 Aanp. maatv. kunstgrasveld Roodenburg Krediet was onderdeel van een bredere aanbesteding. Het betrof een aanvullend krediet en was bedoeld voor verbreding van het veld. Doordat de verbreding onderdeel uitmaakte van een totale aanbesteding waarbij ook de ondergrond en toplaag werd vervangen is de de aanbesteding goedkoper uitgevallen dan begroot. Hierdoor kan het krediet met € 80.000 voordeel wordt afgesloten.

Bijlagen | 279

Programma 10 Werk en Inkomen 7172000 Investeringen DZB Voor het doen van investeringen is een jaarlijks budget geraamd dat bij aanvang van het begrotingsjaar door DZB wordt bestemd op basis van verwachtingen. Voordat in de loop van het jaar de investering wordt gedaan vindt een definitieve beoordeling plaats over de noodzaak hiervan. Programma Algemene dekkingsmiddelen 7100276 Vervanging DMS (Document Management Systeem, zaakgewijs werken) Dit krediet is samen met bovenstaand krediet nodig voor het zaaksysteem omdat het DMS daarin is opgenomen. Het krediet is uitgenut en afgesloten per 31-12-2013 Bijzondere afwikkelingsverschillen Omschrijving

Bedrag

Afboeking boekwaarde woonwagens als gevolg van inbreng in grondexploitatie Trekvaartplein

134

Afboeking boekwaarde bedrijfsgebouwen als gevolg van verkoop

618

Afboeking boekwaarde bedrijfsgebouwen als gevolg van sloop

67

Afboeken boekwaarde 'Bijdrage aan RijnGouwelijn BO I' (omgezet in een bijdrage HOV-NET Zuid Holland Noord (RB13.0019)

17.457

TOTAAL

18.276

Bedragen * € 1.000

Kredieten ouder dan drie jaar Van 152 investeringen ouder dan drie jaar is gemotiveerd aangegeven waarom deze niet kunnen worden afgesloten. In de nota beleidskader investeringen is aangegeven dat een door de raad beschikbaar gestelde investering drie jaar open mag staan. Als na drie jaar niet gemotiveerd wordt aangegeven waarom de investering nog niet is afgerond wordt de investering met het vaststellen van de jaarrekening afgesloten. Programma 1 Bestuur en Dienstverlening 7100001 Beaufort (salarisadministratie) Dit krediet is nodig voor een deel van de kosten van E-HRM en voor het mobiliteitssysteem in aanvulling op EHRM. In 2014 zal hiervoor en plan worden opgesteld. Daarom blijft het krediet nodig. 7100003 Elektronische overheid Dit project heeft vertraging opgelopen door technische onmogelijkheden bij de leverancier. Onder andere daardoor is ook de implementatie vertraagd. Het kan nog niet worden afgesloten. Verwachting is deze fase van het project zaakgewijs werken eind 2014 kan worden afgesloten. 7100004 Applicatie basisregistraties De applicatie werkt nog niet naar behoren. Niet alle facturen zijn vrijgegeven voor betaling daarom kan het project nog niet worden afgesloten. 7100005 Van GBKN naar basisregistratie Dit project wordt in februari 2014 opgeleverd. Per 1-1- 2015 kunnen we dan afsluiten. Twee leveranciers hebben nog een vordering, die pas wordt betaald als correct is opgeleverd. Programma 3 Economie en Toerisme 7100009 Investeringen donderdagmarkt In 2013 is gestart met de vervanging van de electrische installatie op de donderdagmarkt. De werkzaamheden zullen worden afgerond in 2014.

280 | Bijlagen

Programma 4 Bereikbaarheid 7100014 Aanpak black spots Met het project ongevallenlocaties uit het uitvoeringsprogramma fietsroutes is gestart. Voorbereiding en uitvoering nemen enkele jaren in beslag. Van het beschikbaar gestelde krediet van € 1.088.000 is in 2013 € 451.000 uitgegeven en resteert nog € 637.000. Diverse nummers Ringweg Oost Op 27 november 2012 werd door de gezamenlijke colleges van Leiden en Leiderdorp een bestuursopdracht geformuleerd voor een verkenning van de bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie. Naar verwachting wordt de verkenning in 2013 afgerond. Gedurende de uitvoering van de verkenning zal het eerder genomen kaderbesluit van de Ringweg Oost, met een tracé gedeeltelijk via Leiderdorps grondgebied niet langer worden uitgewerkt in afwachting van de resultaten die voortvloeien uit de verkenning van de bereikbaarheid van de Leidse agglomeratie. Naar verwachting zal in 2014 een voorkeursoplossing nader worden uitgewerkt en tot Kaderbesluit gebracht. Het oorspronkelijke budget van de RWO blijft beschikbaar voor de voorbereiding en uitvoering van die voorkeursoplossing. De uitvoering is voorzien voor de jaren 2016 tot en met 2022. Wel is in 2013 de voorbereiding voortgezet van: - de reconstructie van de Kanaalweg vanaf het Lammenschansplein tot aan de aansluiting van de Lorentzkade; - de bouw van een onderdoorgang onder het spoor in de Kanaalweg. Deze onderdelen worden ondergebracht in een nieuw te benoemen project “Reconstructie Kanaalweg”, waarvoor naar verwachting in het komend najaar een raadsvoorstel voor het Uitvoeringsbesluit tegemoet kan worden gezien. De uitvoering ervan wordt voorzien in de jaren 2015 en 2016. 7100015 - 7100019 Ontsluiting Bio Science Park In december 2010 heeft de gemeenteraad het kaderbesluit Ontsluiting Bio Science Park genomen. Sindsdien is er gewerkt aan een nadere uitwerking van het aanbestedingsdossier. Medio 2012 heeft BenW besloten de eerste fase van de aanbesteding, de selectiefase, te doorlopen, waarbij vier geschikte marktpartijen zijn geselecteerd. In de afgelopen periode zijn de belangrijkste raakvlakpunten met de omgeving afgestemd met de belanghebbenden. De projectorganisatie is goed voorbereid voor de tweede fase van de aanbesteding, de dialoogfase. In 2014 wordt het gunningsbesluit verwacht. Parallel hieraan wordt de procedure voor een nieuw bestemmingsplan doorlopen en in 2014 afgerond. Ook wordt in 2014 een start gemaakt met uitvoerende werkzaamheden. 7100020 Verkeerscirculatieplan Het eventuele restant van het budget is in 2014 benodigd voor het afronden van de verdere uitwerking van de verkeerscirculatie in (vooral) de binnenstad zoals besloten bij de vaststelling van het uitvoeringsprogramma bereikbaarheid. De verwachting was dat de werkzaamheden in 2013 afgerond hadden kunnen worden. Vertragingen met het beschikbaar komen van het verkeersmodel van HRL (RVMK) zorgen ervoor dat de werkzaamheden doorlopen tot in 2014. 7100022 Rotonde Ketelmeerlaan-Gooimeerlaan Aanpassingen aan de rondweg worden met het onderhoud meegenomen. Het werk is voorbereid en wordt in 2014 uitgevoerd. 7100062 Uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid scholen Bij de projecten rond verkeersveilige schoolomgevingen wordt veel overleg gepleegd met de scholen en ouders. Het duurt vaak lang voor het tot uiteindelijke uitvoering komt. In 2014 en 2015 zal een aantal projecten rond schoolomgevingen worden uitgevoerd. 7100063 Busroute Churchilllaan in het kader van Boshuizerkade 30km/uur Door bouwactiviteiten is de herinrichting vertraagd. Bij inspectie van het riool is gebleken dat deze moet worden vervangen en daarom kan de herinrichting pas in 2014 plaatsvinden. 7100068 Hooigracht-route (kruispunten) De herinrichting van de kruispunten en vervanging van de verkeersregelinstallaties Hooigracht-route wordt in het voorjaar van 2014 uitgevoerd. 7100070 Rooseveltstraat (Vijfmeilaan-Telderskade) Momenteel loopt er een procedure voor de mogelijke vestiging van een McDonalds. Wanneer dit rond is wordt het project voor verbetering van de ontsluiting opgestart.

Bijlagen | 281

7100071 Diverse fietsvoorzieningen Elk jaar wordt er een bedrag beschikbaar gesteld. In 2013 is gestart met het Uitvoeringsprogramma Fietsroutes 2013-2020. Een aantal maatregelen uit dit programma, zoals Aanpak fietspalen, Verbindingen fietsroutes, worden gedekt uit dit krediet. Dit zal enkele jaren in beslag nemen. 7100072 A4 - aquaduct met tunnelbak In 2012 is de eerste tunnelbak opgeleverd, daarna is de tweede fase opgestart. Fase 2 bestaat uit de sloop van de huidige A4, de brug over de Oude Rijn en de start van de 2e helft van de bouw van de nieuwe, verbrede A4. Eind 2014 is het werk van Rijkswaterstaat voltooid en kan naar verwachting het krediet worden afgesloten. 7100074 Reconstructie Maresingel Het werk voor de reconstructie Maresingel is in voorbereiding. Als het verkeersbesluit voor de inrichting van de Maresingel als 30-km weg is genomen, start de uitvoering in 2014. 7100078 Aanleg Hallenweg 1e fase Op 5 juli 2012 is het ‘PRIL 2012 – Het Perspectief 2012 – 2016’ (RB 12.0058) door de Raad vastgesteld. Hierin is besloten dat het krediet aanleg Hallenweg 1ste fase, ten behoeve van de eerste aanleg van de Hallenweg, door meevallende aanbesteding voor een deel nodig is voor het oorspronkelijke doel en deze ook te gebruiken voor de herinrichting van de Floris Versterlaan en de Hallenweg tweede fase. Aan de Floris Versterlaan worden naar verwachting in 2014 de blokken 1 en 5 gebouwd. Als die gereed zijn kan de Floris Versterlaan heringericht worden en de Hallenweg worden afgemaakt. 7100080 Herinrichting Kaarsemakersplein De herinrichting Kaarsemakersplein is onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst Oranjegracht/ Waardgracht met Portaal. De gemeente is in gesprek met Portaal om deze overeenkomst aan te passen, dan wel te ontbinden. Zolang de oorspronkelijke samenwerkingsovereenkomst nog staat kan dit krediet nog niet worden opgeheven, omdat nog niet is overeengekomen onder welke voorwaarden de samenwerking wordt voortgezet. 7100084 Reconstructie kruispunten Lammenschweg-Tomatenstraat Door diverse bouwactiviteiten in de omgeving van Lammenschans is de herinrichting vertraagd. Als deze zijn uitgevoerd wordt hiermee gestart. 7100085 Wijkactieplannen en parkeren De wijkactieplannen voor de Merenwijk worden in 2014 uitgevoerd. Op een informatiebijeenkomst voor bewoners zijn veel nieuwe ideeën ingebracht. Deze moesten eerst worden onderzocht en worden uitgewerkt tot een ontwerp. 7100091 Kooiplein aankoop parkeergarage Het project is in uitvoering. De looptijd van het project is ongeveer 10 jaar. Hiervan zijn momenteel de eerste 4 jaren verstreken. Programma 5 Omgevingskwaliteit 7100064 Verkeersregelinstallatie kwaliteitscentrale De kwaliteitscentrale is aangeschaft, de laatste kosten worden in 2014 gemaakt en daarna kan het project worden afgesloten. 7100075 Rehabilitatie wegen Waardeiland De werkzaamheden op het Waardeiland zijn deels in 2012 gerealiseerd. Deze betreffen de Aletta Jacobslaan en het gebied Laan van de Verenigde Naties en de Oxfordlaan. Met de voorbereiding van de resterende werkzaamheden is in 2013 een aanvang gemaakt. Het krediet moet derhalve beschikbaar blijven voor het uitvoeren van deze resterende werkzaamheden. 7100095 Vervanging openbare verlichting 2011 e.v. Het krediet blijft noodzakelijk, de afrekening van het vervangingsproject (2010/2011/2012) zal in 2014 plaatsvinden. Het vervangingsbestek 2013 zal in 2014 uitgevoerd en afgerekend worden. Verder zal t.b.v. de Licentieovereenkomst Leidse Optiek (2012/2013) de afrekening in 2014 plaatsvinden. 7100096 Herinrichting binnenstad Het werk is opgeleverd maar enkele bomen die gekapt zijn in de Kaiserstraat gaan gebruikt worden voor het maken van een aantal banken voor de Kaiserstraat. Hier zijn nog kosten mee gemoeid.

282 | Bijlagen

7100097 Ontsluiting weg & brug Poelgeest-Trekvaartplein Dit krediet kan nog niet worden afgesloten. Zodra het bestemmingsplan in zowel Oegstgeest als Leiden is vastgesteld zal de voorbereidingsfase verder worden afgerond waarna het werk kan worden aanbesteed. De bouw begint naar verwachting niet eerder dan in 2015 en zal doorlopen tot in 2016. 7100098 Valkbrug Het krediet kan niet worden afgesloten. Het krediet is nog nauwelijk aangeroerd aangezien er onduidelijkheid is over de plaats waar de Valkburg moet komen en wanneer de brug gebouwd zou moeten worden. Dit is het gevolg van verschillende plannen voor dat gebied in het kader van het Hoogwaardig openbaar vervoer, de parkeergarage Lammermarkt en het Singelpark. 7100101 Walsstrooiers De strooiers worden in 2014 vervangen. 7100107 Integraal waterplan Het uitvoeringsprogramma (RV07.0150) dat hieraan ten grondslag ligt loopt tot en met 2015. In 2014 wordt o.a. nog gewerkt aan het verbeteren van waterspeelplaatsen, fase 2 van de overdracht van beheer en onderhoud van polders en het openhouden van oevers. 7100118 Vervanging installatie op inzamelvoertuig De aanbesteding is gestart en besteding van krediet is voorzien in 2014. Het krediet blijft noodzakelijk omdat de installatie op het betreffende inzamelvoertuig specifiek voor inzameling in Zoeterwoude bestemd is en derhalve niet is opgenomen in de vervangingsinvesteringen van het wagenpark van Gemeente Leiden. 7100120 Milieustraat In verband met gewijzigde wetgeving moeten er meer fracties op de milieustraat apart worden ingezameld. Hierdoor moet de inrichting van de milieustraat worden aangepast. De herinrichting van de milieustraat moet er tevens voor zorgen dat het gebruik en de doorstroming van particuliere voertuigen wordt verbeterd. Het krediet blijft noodzakelijk. Uitvoering 2014 – 2015. 7100122 Vervanging riolering Voor de investeringen > 3 jaar (€ 1.894.726) wordt in 2013 de rioolvervanging W. de Zwijgerlaan NZ aanbesteed en 2014 uitgevoerd. Over de totale investeringsperiode 2010 t/m 2013 (€ 9.822.000) is € 2.036.236 gereserveerd voor project "Oude Kooi" en vastgesteld in de Perspectiefnota 2014-2017. Het resterende krediet dat nog open staat voor de Wateroverlastlocaties (€ 165.938) wordt doorgezet naar 2014. 7100285 Wissellocatie pa-containers kenauweg Dit investeringskrediet blijft noodzakelijk en is onderdeel van het totaalplan herhuisvesting. Momenteel loopt aanvraag omgevingsvergunning. Na verkrijgen van de omgevingsvergunning start aanbesteding. Verwachting uitvoering 2014 - 2015. 7100483 Verv. Riolering Genestetstraat 2de fase De werkzaamheden worden in 2014 uitgevoerd. 7100484 Verv. Riolering Middelste gracht De geplande investering in het VGRP 2009-2013 voor het afkoppelen van de riolering (afkoppelen niet nodig in verband met voldoen aan basisinspanning) Uiterstegracht en Middelstegracht van € 1.332.000,- (7100484 en 7100485) is bij besluitvorming VGRP (RV130144) bestemd voor het vervangen van de rioolpersleidingen Merenwijk Rosmolen. 7100514 Vervangen val Churchillbrug Zodra de variantkeuze voor het nieuwe val van de brug is vastgesteld, zal de voorbereidingsfase verder worden afgerond waarna het werk kan worden aanbesteed. De realisatie vindt naar verwachting in het voorjaar van 2015 plaats. 7100607 Vervangen meerpalen Het krediet blijft noodzakelijk in de planperiode 2014-2017, conform het door de Raad vastgestelde beheerplan Kunstwerken en de vastgestelde Perspectiefnota 2014-2017. Programma 6 Stedelijke ontwikkeling 7100182 Brede School LN (kap/lst tlv expl.) De kredieten mbt Brede School Leiden Noord (Het Gebouw) kunnen nog niet worden afgesloten aangezien de werkzaamheden nog niet zijn afgerond. De eerste oplevering heeft plaatsgevonden op 7 januari 2013, waarna

Bijlagen | 283

het narooien en in gebruik nemen start. Onderhandelingen lopen met de aannemer over het vervangen van het akoestische plafond in de centrale hal.Het woonrijp maken van grond rond `Het Gebouw` ten behoeve van 2 woonblokjes loopt door tot einde eerste kwartaal 2014. Dit is onderdeel van de grondexploitatie BSLN. In 2014 wordt de eindafrekening met Ons Doel nog opgesteld waarna het krediet kan worden afgesloten. 7100145 Bouw acco.zuidelijke sportveld Het krediet moet nog openblijven in verband met beperkte kosten die in 2014 nog geboekt zullen worden. 7100468 Grond Brede School Leiden Noord (Het Gebouw) In 2014 wordt de eindafrekening met Ons Doel nog opgesteld waarna het krediet kan worden afgesloten. 7100127 Vervanging BARS De vervanging van BARS, het bouwaanvragenregistratiesysteem, is gestart in 2010 en zal afgerond worden in 2014/2015. De verwachting is dat de aanbesteding begin 2014 zal plaatsvinden. 7100128 Vervanging handhavingsinformatiesysteem (HIS) De vervanging van BARS, het bouwaanvragenregistratiesysteem, is gestart in 2010 en zal afgerond worden in 2015. De verwachting is dat de aanbesteding begin 2014 zal plaatsvinden. Het HIS kent een directe koppeling met BARS. 7100151 Planvorming geb.ontw. Lammenschanspark Lammenschanspark loopt door t/m 2018, 1e fase van het uitvoeringsbesluit is in 2013 genomen er zullen volgens planning nog 5 deeluitvoeringsbesluiten volgen. 7100152 Gevelsanering Woningen Voor de sanering van de op de lijst staande woningen is dit budget nodig en zal het merendeel van dit krediet al voor 2015 besteed zijn. Het project Veerhuis is inmiddels uitgevoerd. 7100155 Bodemsanering Breestraat-Botermarkt Het krediet voor de bodemsanering van de Breestraat-Botermarkt moet mininaal tot 2015 open blijven in verband met nazorg op dit project. 7100167 & 7100329 Aalmarkt - bijdrage aan project & Levendige Waag Aalmarkt is in uitvoering en is niet eerder gereed dan 2016. 7100179 Renovatie De Waag Het krediet is voor diverse werkzaamheden. De marmeren reliefs zijn van monumentale betekenis, deze moeten of gerestaureerd of verplaatst worden (naar bijv. de Lakenhaluitbreiding). Daarnaast zullen de werkzaamheden aan het dak, de vloerverwarming en overige tegelijk met het project horeca in de Waag worden opgepakt. Uitvoering hiervan vindt gelijktijdig plaats met het project Levendige Waag in 2014. 7100163 Bijdrage aan Kooiplein (GBS 2007 - 2008) Project is in uitvoering. Looptijd project is ca. 10 jaar, waarvan de eerste 4 nu zijn verstreken. 7100171 Bijdrage overheadkosten WOP Noord van Kooiplein In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100158 Brede School Leiden Noord (kapitaallasten ten laste van de reserve) Bij de Brede School Leiden Noord loopt de onderhoudstermijn en loopt de bouw van 2 blokjes nog tot medio 2014. 7100135 Exploitatieovereenkomst Haagwegterrein (La Linea) Ten gevolge van de stagnatie op de woningmarkt loopt dit project langer door dan verwacht. Dit project loopt in elk geval door tot 2016. 7100148 Aanpassingen parkeerterrein Haagweg In 2009 is dit werk in uitvoering genomen. naar verwachting wordt het in 2014 afgerond. 7100124 Extra kwal.impuls Steenstr.+Stationsweg Er zijn klachten over de blindegeleidestrook vanuit het Platform Gehandicapten. Het college heeft verbetering toegezegd. De oplossing hiervoor zal 1e halfjaar 2014 worden uitgevoerd. Hiervoor zal restant krediet ingezet worden.

284 | Bijlagen

7100126 Plankosten woningen Van Vollenhovenkade + Du Rieustraat. Project nog steeds in uitvoering, betreft plankosten die contractueel door aannemer aan gemeente dienen te worden betaald. 7100164 GEO - uitvoering sociaal statuut In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100165 GEO - bijdrage aan overhead bureau WOP Noord In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100166 GEO - bijdrage aan sociaal programma WOP Noord In het kader van het uitvoeringsprogramma WOP-Noord 2011 – 2018 moet dit krediet beschikbaar blijven. 7100156 Tuin van Noord In verband met vertraging moet dit krediet beschikbaar blijven. Het project loopt naar verwachting door tot medio 2015. 7100129 Planvoorberbereiding reconstructie Haarlemmerweg/-dijk Het krediet kan nog niet worden afgesloten. Er moeten nog diverse werkzaamheden worden verricht. Momenteel wordt gewerkt aan een ontwerp bestemmingsplan en uitvoeringsbesluit. 7100130 Herstructurering Trekvaartplein (voorziening) Project nog steeds in uitvoering, loopt fasegewijs door tot eind 2016. 7100144 Taxeren panden De panden in de vastgoedportefeuille zijn nog niet allemaal getaxeerd, dus krediet is nog nodig. 7100149 Scheidingswand+sanering Garenmarkt 36-44 De werkzaamheden zijn in principe afgerond, maar tot de grond is overgedragen loopt de gemeente nog een risico op extra kosten zodat het krediet moet worden opengehouden. 7100177 Herontw. Gymzaal/metselloods Haagweg 4 Het project is in afronding, de laatste werkzaamheden zullen begin 2014 plaatsvinden waaarna het krediet kan worden afgesloten. 7100153 Planvoorb. Leiden Bio Science Park Dit krediet is beschikbaar gesteld voor de projectopdracht die loopt tot 2016. 7100154 Kooiplein uitvoering Project is in uitvoering. Looptijd project is 10 jaar, waarvan de eerste 4 nu zijn verstreken. 7100150 Bijdrage aan Ons Doel ivm Lorentzhof De uitvoering van dit project is afhankelijk van aanpassing samenwerkingsovereenkomst locatie Lorentzhof. In afwachting van nadere ontwikkelingen is dit project momenteel stilgelegd. 7100244 LVC (autonoom) Het krediet is nog nodig voor eventuele kosten mbt de huidige huisvesting van LVC. Medio 2014 wordt het eigendom overgedragen aan de ontwikkelaar van het Aalmarktgebied. Tevens wordt een tekort op de vastgoedexploitatie De Nobel voorzien in 2014 doordat gerekend wordt met een heel jaar huur terwijl de exploitatie pas op zijn vroegst in september zal aanvangen. Daarna zal, conform het uitvoeringsbesluit Lakenhal het krediet beschikbaar gehouden worden voor eventuele tegenvallers bij de uitvoering van de Renovatie en uitbreiding Lakenhal. 7100251 Gemeentelijke monumentenzorg Het resterende bedrag wordt ingezet voor het digitaal beschikbaar maken van de historische documentatie monumentenzorg. Verwacht wordt dat de activiteiten op dit project begin 2014 worden afgerond en het krediet dan kan worden afgesloten. Programma 7 Onderwijs en jeugd 7100180 Brede School LN De kredieten mbt Brede school Leiden Noord (Het Gebouw) kunnen nog niet worden afgesloten aangezien de werkzaamheden nog niet zijn afgerond. De eerste oplevering heeft plaatsgevonden op 7 januari 2013, waarna het narooien en in gebruik nemen start. De buiten ruimten woonrijp maken loopt door tot einde eerste

Bijlagen | 285

kwartaal 2014. Onderhandelingen lopen met de aannemer over het vervangen van het akoestische plafond in de centrale hal. 7100183 Kosten verhuisplan Brede School LN De kredieten mbt Brede school Leiden Noord (Het Gebouw) kunnen nog niet worden afgesloten aangezien de werkzaamheden nog niet zijn afgerond. De laatste onderhandelingen over de terugkoop van de noodlokalen van de Viersprong lopen nog. 7100186 St Joseph Oppenheimstr nieuwbouw In dit krediet is rekening gehouden met aanpassingen in de openbare ruimte. Deze kunnen pas na de realisatie van fase 2 plaatstvinden. Eind 2015 zullen deze werkzaamheden plaatsvinden. 7100187 Nieuwbouw Leo Kanner College De bouwvergunning is aangevraagd en het perceel wordt bouwrijp gemaakt. 7100188 Nieuwbouw/uitbreiding Weerklank+Korte Vliet De uitbreiding van de Weerklank + Korte Vliet is bijna gereed en kan begin 2014 worden afgerekend. 7100190 Aankoop nieuwbouw Da Vinci Lammenschans Het krediet kan nog niet worden afgesloten aangezien de finale verrekeningen over en weer (waarover inmiddels wel overeenstemming is) nog in 2014 plaats zullen vinden. 7100192 Bijkomende kosten Marecollege en 7100193 Marecollege (Sumatrastraat 120) Het Marecollege is in september 2013 opgeleverd. De accountantsverklaring wordt 14 februari 2014 aangeleverd door het Marecollege. Daarna zal de eindafrekening over de bijdrage van de gemeente Leiden worden opgesteld. Naar verwachting wordt het krediet in 2014 afgesloten. 7100195 Nieuwbouw Driestar Kagerstr.nnb 2007.070 De nieuwbouw van de Driestar hangt samen met de bouw van de 2 sportzalen (4 gymzalen). Ze vormen samen één project met het volgende onderdeel, de gymnastiekzalen Houtkwartier. Het uitvoeringsbesluit wordt begin 2014 gemaakt. 7100196 Gymnastiekzalen Houtkwartier Begin 2013 is een kaderbesluit voor de bouw van 2 sportzalen (4 gymzalen) in het Houtkwartier genomen. Het uitvoeringsbesluit wordt begin 2014 gemaakt. 7100313 2 Gymnastieklokalen Kikkerpolder Begin 2013 is een uitvoeringsbesluit genomen voor de bouw van 2 gymzalen in de Kikkerpolder. De uitvoering zal in 2014 starten. Programma 8 Cultuur, sport en recreatie 7100236 vvi09 LSB vervanging koeling buffetten Dit krediet is nog niet besteed. De vervanging zal mogelijk gecombineerd worden uitgevoerd nu de vernieuwing/uitbreiding van de foyer is goedgekeurd. 7100336 VVI11 LSB Expeditiedeur De vervanging van de expeditiedeur loopt. Vanaf 2014 is nog een klein aanvullend krediet beschikbaar gesteld om het project af te kunnen ronden. 7100245 Muziekcentrum De Nobel De gemeenteraad heeft in december 2011 bij het uitvoeringsbesluit De Nobel een aanvullend krediet gevoteerd voor de bouw van het muziekcentrum. Dit krediet is toegevoegd aan het bestaande krediet voor het muziekcentrum De Nobel. De bouwwerkzaamheden zijn nog gaande en naar verwachting kan het krediet in 2015 afgesloten worden. 7100006 Digitalisering extern depot archief Dit krediet kan niet worden afgesloten. De raad is over dit krediet geïnformeerd bij de 2e bestuursrapportage 2013 waaruit blijkt dat er nog werkzaamheden verricht moeten worden t.b.v. de digitalisering.

286 | Bijlagen

7100254 Restauratie en uitbreiding Lakenhal Op 31 mei 2012 is het Kaderbesluit restauratie en uitbreiding Museum De Lakenhal (Rv. nr. 12.0042) genomen, daarmee is het startsein gegeven voor de ontwerpfase. Dit betekent dat, na selectie van ontwerper(s), adviseurs en aannemer(s), aangevangen wordt met het maken van een ontwerp voor het museum. Daarnaast wordt een bestemmingsplanprocedure opgestart. Het uitvoeringsbesluit wordt in februari 2014 in de Raad behandeld. 7100247 Historische waardenkaart Het project is bijna afgerond. Er komen echter nog uitgaven in 2014 ten behoeve van de technische afronding van het project. De afsluiting kan plaatsvinden in de loop van 2014. 7100249 Historische winkelpuien In verband met uitstel van de digitale beschikbaarstelling van historische winkelpuionderzoeken kan het krediet pas in de loop van 2014 worden afgesloten. 7100257 Herstel metsel- en voegwerk de burcht De restauratiewerkzaamheden zijn in een afrondingsfase en lopen nog door tot in 2014. 7100258 VV106 Acco/ Renovatie Molen de Valk De verwachting is dat de werkzaamheden in de zomer van 2014 worden hervat, hierna zal weer een toetsingsperiode volgen in het najaar van 2014 en eventuele vervolgwerkzaamheden in 2015. 7100228 Gebouwen Montgomerystraat Voor project Montgomerystraat is het budget nog hard nodig. De realisatie is gestart. In het voorjaar 2014 zijn de gebouwen voltooid inclusief de buitenruimte. 7100226 Verpl. Zuidelijke sportvelden Project verplaatsing verenigingen Boshuizerkade van oud naar nieuwe locatie is nog niet afgerond. Op een aantal onderdelen van het gebouw moeten nog technische aanpassingen worden uitgevoerd. Verwachting is dat dit medio 2014 is afgerond. 7100217 Nieuwbouw Scylla tafeltennis Voor Scylla moet nog een BTW afrekening plaatsvinden. Medio 2014 zal het krediet kunnen worden afgesloten. 7100205 Drie oktoberhal -Verv. Dakbedekking Door uitval van een technisch beheerder is dit project meerdere malen noodgedwongen verschoven naar 2014. De opdracht is ondertussen verstrekt en wordt op korte termijn uitgevoerd. 7100207 Sporthal De Zijl - install. techn. verv Door uitval van een technisch beheerder is dit project meerdere malen noodgedwongen verschoven naar 2014. De opdracht wordt het 2e kwartaal 2014 verstrekt. 7100202 Renovatie Leidse Hout atletiek Door herhaaldelijke afwijzingen van toegangspoorten door de afdeling welstand i.v.m monumentale status is een nieuw specifiek eigen toegangspoort ontwerp uitgewerkt. Pas eind april 2014 vindt werkelijke plaatsing van de toegangspoorten plaats. 7100229 Vervanging machines sportbedrijf Door de doorontwikkeling van de machine voor het beluchten van kunstgras en het niet voldoen van aangeboden alternatieven is gewacht met het bestellen van de machine. In 2014 komt de doorontwikkelde machine in de markt en zal deze worden aangeschaft. 7100662 Archiefkasten Dit krediet kan niet worden afgesloten. De raad is over dit krediet geïnformeerd bij de 2e bestuursrapportage 2013 waaruit blijkt dat er nog werkzaamheden verricht moeten worden t.b.v. de digitalisering. Programma 10 Werk en Inkomen 7172000 Investeringen DZB Voor het doen van investeringen is een jaarlijks budget geraamd dat bij aanvang van het begrotingsjaar door DZB wordt bestemd op basis van verwachtingen. Voordat in de loop van het jaar de investering wordt gedaan vindt een definitieve beoordeling plaats over de noodzaak hiervan. Mede i.v.m. de verwachte ontwikkelingen die mogelijk zullen leiden tot een krimp van de populatie, wordt binnen de WSW een terughoudend beleid

Bijlagen | 287

gevolgd bij het doen van investeringen. Hierdoor wordt bijvoorbeeld de vervanging doorgeschoven naar een volgend begrotingsjaar. Programma Algemene dekkingsmiddelen 7100268 Sportbedrijf Leiden aanschaf beheersprogrammatuur De definitieve keuze van de beheer programmatuur hangt nauw samen met en is afhankelijk van de doorontwikkeling van het Sportbedrijf en de samenwerking met de afdeling VAG m.b.t. het beheer van de sportaccommodaties. In 2014 zal worden overgegaan tot de aanschaf van de gewenste beheerprogrammatuur. 7100273 Meubilair 2011 Het krediet kan niet worden afgesloten omdat het nodig is om intensievergebruik van de kantoorruimte in combinatie met het "Nieuwe Werken mogelijk te maken. 7100275 Vervanging toegangscontrole en tijdregistratie Het krediet moet open blijven staan. Er loopt een offertetraject Beveiliging Stadhuis en daar is dit krediet voor noodzakelijk in 2014. 7100277 Risicokaart SP VIC In overleg met de Provincie Zuid Holland wordt nieuwe leven in geblazen in de risicokaart. In 2014 komt een notitie. Project niet afsluiten. 7100280 Verbetering Postafhandeling In 2013 is een nieuwe scanstraat met nieuwe software in gebruik genomen. Dit project heeft vertraging opgelopen door technische onvolkomenheden van de geleverde software. Er is nog geen overeenstemming over de facturen van de leverancier. Daarom kan het krediet nog niet worden afgesloten. De kosten van dit project worden gedekt uit de reserve Flankerend beleid. 7100281 CENTRIC-systeem Het krediet van € 153.000 t.b.v. Centric/Key2Parkeren moet nog open blijven staan. Het afgelopen jaar is intern de voorbereiding gestart voor de te verrichten vervangingsinvestering. In 2014 zal hieraan uitvoering worden gegeven. Mede op basis van aanbevelingen uit de IT-Audit van Ernst & Young worden er allerlei verbeteringen (maatwerktoepassingen) door de leverancier uitgevoerd. De verwachting is dat het krediet voldoende zal zijn. 7100298 Representatieve ruimten Dit krediet betreft de aanpassingen en restauraties van de 2e etage Stadhuis en enkele andere bijzondere ruimten binnen het Stadhuis. Dit project is nog niet gereed. Het gaat om restauratie van rijksmonumentale onderdelen van het gebouw waar zeer omzichtig mee moet worden omgegaan. Het afgelopen jaar is de restauratie van de koffiekamer uitgevoerd. Dit project is in 2005 gestart en loopt nog steeds door. Uitgaande van de mogelijkheden die het restantbedrag geeft, zullen daar de noodzakelijke restauraties uit worden bekostigd. 7100301 Aanschaf beheersysteem openbare ruimte De inrichting van het beheersysteem GBI is een hoofdonderdeel van het project BPS. Naar verwachting zal het project begin maart 2014 worden opgeleverd. Dat betekent niet dat dan alles gereed is. Er zijn een aantal lopende meerwerkopdrachten die in uitvoering zijn. Dit betreft inventarisatie en inspectie van bomen en speelwerktuigen en opwerken van de beheerdata van sportcomplexen. Deze werkzaamheden zullen in juli 2014 worden opgeleverd. Afsluiting van het krediet zal naar verwachting in het 3e kwartaal 2014 mogelijk zijn. 7100286 Handterminals stadstoezicht 2011 - 2012 De handterminals zijn in 2013 niet vervangen. Ze zijn aangeschaft in 2009 en hebben een levensduur van 5 jaar. De vervanging staat, volgens huidig inzicht, gepland voor het najaar van 2014. 7100287 Mobilofoonnetwerk In 2014 wordt de laatste fase van het vervangen van de voertuigcommunicatie uitgevoerd. 7100289 en 7100290 Wagenpark 6 en 8 jaar en 7100657 DAF FA In verband met de organisatieontwikkeling van Stedelijk Beheer is een pas op de plaats gemaakt met de vervanging van de voertuigen en is voor een deel tijdelijk gebruik gemaakt van huurvoertuigen. In de loop van 2012 en 2013 is een aantal noodzakelijke vervangingen gedaan, maar in 2014 wordt de achterstand in vervanging ingelopen, inclusief het realiseren van de taakstelling van 10% reductie op het wagenpark. 7100293 t/m 7100295 Kenauweg Deze kredieten blijven noodzakelijk voor de aanpassingen aan het complex Kenauweg en worden ingezet

288 | Bijlagen

wanneer alle vergunningen zijn verleend. 7100271 Aanleg autowasplaats SB Opdrachtverlening wordt in 2014 gedaan waarna uitvoering zal plaatsvinden.

Bijlagen | 289

6.6 Staat kredieten grondbedrijf incl. af te sluiten

290 | Bijlagen

6.7 Toelichting reserves 6.7.1 Toelichting reserves programma 1 Naam

Reserve Raad

Nummer/Afd.

8100060

Raadsbesluit

12.0011

Programma

Programma 1 Bestuur en dienstverlening

Doel

Belangrijkste doelstelling van de reserve is de financiering van de uitgaven voor verkiezingen en de opleiding en begeleiding van nieuwe raadsleden. Deze uitgaven worden voornamelijk in een verkiezingsjaar gemaakt en hoogte van de uitgaven kan per verkiezingsjaar variëren. De reserve is ook bedoeld om de financiering van de technische apparatuur zoals geluid en opname apparatuur voor commissie en raadsvergaderingen te dekken. De gemeenteraad kan ook aanspraak op het budget in de reserve maken voor de financiering van een raadsonderzoek, dan wel het uitvoeren van een second opinion bij voorstellen.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Voeding van de reserve vindt plaats vanuit het overschot op het budget van de griffie/raad. Bij de bestemming jaarrekening zal het restbudget van de griffie/raad gestort worden in de reserve raad. Storting 2013: RB13.0061 Bestemmingsvoorstel rekening 2012 (reserve raad op "peil" brengen): € 91.272

Besteding

Na raadsbesluit. Onttrekking 2013: RB12.0136/13.0009 kosten raadsonderzoek € 90.000,-

Omvang per 1-1-2014

€ 151.272

Maximale omvang

€ 150.000

Minimale omvang

€ 100.000

Griffie

Bijzonderheden

Naam

Reserve Holland Rijnland

Nummer/Afd.

8100062

Raadsbesluit

06.0117

Programma


Doel

De reserve is ingesteld bij de vaststelling van de begroting 2007 met het doel de gemeentelijke bijdrage aan de regionale investeringsbehoefte in infrastructuur en groen te kunnen opvangen. Met RV 06.0173 (06-02-2007) is besloten tot de instelling van een regionaal investeringsfonds binnen Holland Rijnland. Leiden draagt van 2008-2022 jaarlijks € 3.076.652 bij. Bij raadsbesluit 10.0127 is de bijdrage aan het investeringsfonds nog eens met € 20.422.7000 verhoogd. Deze bijdrage wordt voor € 16.372.700 betaald per 1 april 2015. Voor de resterende € 4.050.000 wordt de jaarlijkse bijdrage na 2022 voortgezet tot dit bedrag is volgestort. De bijdragen worden gedekt uit deze reserve.

Datum realisatie

2007

Datum opheffing

2022

Voeding

RB12.0056: € 39.252.700 - Van reserve compensatie dividend NUON

Besteding

RB12.0056: € 3.076.525 - Naar Regionaal investeringsfonds Holland Rijnland

Omvang per 1-1-2014

€ 48.117.994

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Concern

Bijzonderheden

Naam

Reserve flankerend beleid

Nummer/Afd.

8100063

Raadsbesluit

95.0168 / 04.0051

Programma


Concern

Bijlagen | 291

Naam

Reserve flankerend beleid

Doel

Middelen in deze reserve zijn bestemd voor het flankerend beleid; bijkomende kosten bij het verbeteren van door- en uitstroom mogelijkheden van bovenformatief personeel.

Datum realisatie

-

Datum opheffing

-

Voeding

Het totaal beschikbare bedrag voor het flankerend beleid Taken&Efficiency is indertijd geraamd op € 7,9 miljoen. Dat bedrag is in fasen ook in deze reserve gestort. In het kader van ‘Ruimte voor Nieuw Beleid’ is in 2007 een bedrag voor flankerend beleid gereserveerd van € 5 miljoen, dat ook bij deze reserve is gevoegd. Voor het flankerend beleid bij Anders Werken is een bedrag van € 1,068 miljoen gereserveerd en gestort in deze reserve. In 2012 is nog € 400.000 toegevoegd voor kosten flankerend beleid.

Besteding

In 2013 zijn de volgende bedragen onttrokken: € 200.000 Mobiliteitscentrum € 101.296 Toonaangevende organisatie € 273.389 Verbetering postafhandeling Totale ontrekkingen in 2013 bedragen: € 574.685

Omvang per 1-1-2014

€ 1.564.521

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bedrijfsvoeringreserve concern

Nummer/Afd.

8100064

Raadsbesluit

08.0051

Programma

Programma 1 Bestuur en dienstverlening Op 25 juni 2002 (RV 02.0081) zijn de richtlijnen ‘Concernreserve en bedrijfsreserves’ vastgesteld. In het verlengde van de organisatiewijziging per 1 januari 2008 zijn de bedrijfsreserves van de voormalige diensten samengevoegd tot een reserve bedrijfsvoering concern.

Doel

De doelstelling van de bedrijfsreserve is de egalisatie van resultaten op de bedrijfsvoering t.o.v. de begroting over meerdere jaren en om incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering op te lossen. Met dit instrument wordt beoogd de integrale managementverantwoordelijkheid te concretiseren en de budgetdiscipline te vergroten.

Datum realisatie

2008

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Storting(en) 2013: RB13.0061: € 75.000 Verbetertraject administratieve organisatie VAG RB13.0061: € 1.356.962 Vrijval kapitaallasten investeringen bedrijfsvoering

292 | Bijlagen

Concern

Naam

Bedrijfsvoeringreserve concern

Besteding

Onttrekkingen 2013: totaal € 1.501.280 RB12.0068 Ontwerpbegroting 2013 Servicepunt71

€ 546.206

RB12.0070 Digitalisering cliëntenarchief

€ 80.000

RB12.0098 Budget rekenkamercommissie

€ 25.000

RB12.0120 Horizontaal toezicht

€ 50.000

RB13.0061 Verbetertraject administratieve organisatie VAG

€ 75.000

RB13.0127 Tijdelijke aanstelling medewerker DIV

€ 10.800

RB13.0127 Doorontwikkeling Sportbedrijf (CD 6-6-2013)

€ 65.000

RB13.0127 Het nieuwe werken (CD 6-6-2013)

€ 30.000

RB13.0127 Formatie team Beheer & Ontwikkeling, afdeling Service & Informatie* (CD 27-5-3013)

€ 30.000

RB13.0127 Reorganisatieplan Natuur- en Milieueducatie (CD 9-7-2012)

€ 12.000

RB13.0127 Tijdelijke coördinator integriteitsbeleid M&C (CD 17 juni 2013)

€ 24.000

RB13.0127 Inzet programmacontroller doorontwikkelingen gezamelijke bedrijfsvoering SP71 (CD 1-7-2013)

€ 19.000

RB13.0127 Formatie verkeerskundige RMB (1-7-2013)

€ 75.000

RB13.0127 Verbeterplan "Een kwestie van doen" (CD 7-10-2013)

€100.000

RB13.0127 Geen taakstelling OOV (CD 7-10-2013)

€ 21.274

RB13.0127 Bemensing projecten t.b.v. doorontwikkeling bedrijfsvoering Leids deel (CD 7-10-2013)

€128.000

RB13.0127 Verbeterplan VAG/ fin en adm bedrijfsprocessen nav Deloitte 2012 en In Control 2013 (CD 7-10-2013)

€ 90.000

RB13.0127 Tijdelijke projectmanager tussentijdse afsluiting (CD voorstel 1 juli 2013)

€ 20.000

RB13.0127 Werkzaamheden Algemeen controleplan 2013 (15 juli 2013)

€ 50.000

RB13.0127 100-jaar Stedelijk beheer (CD 6-6-2013)

€ 50.000

Omvang per 1-1-2014

€ 1.081.859

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Voor de jaren 2014 en 2015 zijn onttrekkingen begroot voor een bedrag van € 1.102.732.

Naam

Reserve brandschadefonds

Nummer/Afd.

8100065

Raadsbesluit

10.0056

Programma


Doel

Egalisatie van de afwijkingen tussen de werkelijke en de gebudgetteerde kosten voor de verzekering tegen branden stormschade over meerdere jaren, taxatiekosten en kosten voor preventieve maatregelen.

Datum realisatie

2010

Datum opheffing

31-12-2013

Voeding

Bij de resultaatbestemming 2009 is de voorziening brandschadefonds vrijgevallen en in plaats ervan is een reserve gevormd.

Concern

Bijlagen | 293

Naam

Reserve brandschadefonds

Besteding

Onttrekking(en) 2013: € 885.000 RB12.0098 Sluitend maken begroting 2013 - € 575.000 RB13.0127 Schadeafwikkeling 2013 ad. € 210.000 (voor kas DZB € 130.464, Sportverzamelgebouw € 69.000 en overige schades € 10.000) en taxatie panden voor nieuwe polis ad. € 100.000

Omvang per 1-1-2014

€ 283.149

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

In de programmabegroting 2103 (pagina 185 onderaan) en de 2e bestuursrapoportage 2013 wordt aangekondigd dat de reserve per 1-1-2014 opgeheven. Het saldo van € 283.149 per 31-12-2013 zal aan de concernreserve worden toegevoegd.

Naam

Egalisatiereserve verkiezingen

Nummer/Afd.

8100066

Raadsbesluit

11.0086

Programma


Doel

Verkiezingen vinden niet jaarlijks plaats. Het houden van verkiezingen is een wettelijke taak en de middelen daarvoor zijn jaarlijks opgenomen in de algemene uitkering, ook al vindt er enig jaar geen verkiezing plaats. De reserve zorgt ervoor dat de middelen beschikbaar ter dekking van de kosten van de verkiezingen.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

-

Voeding

Er zal in de periode 2012-2013 jaarlijks een storting plaatsvinden van € 100.000. De benodigde stortingen voor na 2014 zullen worden betrokken bij de Perspectiefnota 2015. Het verkiezingsschema zal niet altijd hetzelfde ritme hebben. Mogelijk dat de storting aangepast moet worden om de egalisatie te realiseren.

Besteding

In 2014 (twee verkiezingen) en 2015 (twee verkiezingen) is een jaarlijkse onttrekking voorzien van € 150.000.

Omvang per 1-1-2014

€ 200.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Service en Informatie

Bijzonderheden

Naam

Reserve Rekenkamer

Nummer/Afd.

8101247

Raadsbesluit

13.0095

Programma


Doel

Belangrijkste doelstelling van de reserve Rekenkamer is de mogelijkheid voor een meer flexibele financiering van de uitgaven voor onderzoek en de mogelijkheid tot extra onderzoek. De uitgaven van de onderzoeken van de Rekenkamer lopen vaak over de jaargrens heen en het aantal onderzoeken kan per jaar variëren.

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Voeding van de reserve vindt plaats vanuit het overschot op het budget van de Rekenkamer. Bij raadsvoorstel bestemming jaarrekening kan de raad indien nodig besluiten tot een extra storting in de reserve Rekenkamer. De omvang van de reserve Rekenkamer bedraagt per 1 januari minimaal € 20.000 en maximaal € 40.000.

Besteding

Na raadsbesluit.

Omvang per 1-1-2014

€0

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

294 | Bijlagen

Griffie

6.7.2 Toelichting reserves programma 2 Er zijn geen reserves binnen dit programma.

6.7.3 Toelichting reserves programma 3 Er zijn geen reserves binnen dit programma.

6.7.4 Toelichting reserves programma 4 Naam

Reserve parkeren

Nummer/Afd.

8100156

Raadsbesluit

Programma

Programma 4 Bereikbaarheid

Doel

Egalisatie van de exploitatieresultaten parkeervoorzieningen over meerdere jaren.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: Totale stortingen in 2013 bedragen: € 6.059.092

Besteding

Onttrekkingen 2013: Totale onttrekkingen in 2013 bedragen: € 6.324.867 (o.a. € 2.200.000,-- overboeking naar reserve groene singels i.v.m. dekking kosten herinrichting Lammermarkt (zie RV 13.0098).

Omvang per 1-1-2014

€ 7.240.506

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Vastgoedontwikkeling en Grondzaken

Bijzonderheden

Naam

Reserve bereikbaarheid

Nummer/Afd.

8100157

Raadsbesluit

09.0029

Programma


Doel

Bestemmen van specifieke gelden voor de realisatie van de doelen gerelateerd aan de programmasturing programma Bereikbaarheid.

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

2013

Voeding

In RV 09.0029 is besloten een voorbereidingskrediet van € 1.880.000 beschikbaar te stellen voor het programma Bereikbaarheid en dit te dekken uit de onderuitputting kapitaallasten 2009. Als gevolg hiervan stond een last (exploitatiebijdrage aan investeringen) van €1.880.000 opgenomen in de begroting 2009. Omdat het een jaaroverschrijdend project (krediet) betreft is dit bedrag nog niet volledig uitgegeven tot en met 2013. Restant saldo ter dekking van de verwachte uitgaven in 2014.

Besteding

Totale onttrekking in 2013 bedraagt € 49.225 voor krediet Verkeerscirculatieplan.

Omvang per 1-1-2014

€ 13.833

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Realisatie

Bijzonderheden

Naam

Reserve Ringweg-Oost

Nummer/Afd.

8100158

Raadsbesluit

09.0118

PMB

Bijlagen | 295

Naam

Reserve Ringweg-Oost

Programma


Doel

Bestemmen van specifieke gelden voor de aanleg van de Ringweg Oost.

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

-

Voeding

Bijdrage uit de vrije NUON-middelen vanuit de gemeente Leiden, een bijdrage van de gemeente Leiderdorp, de bijdrage van de provincie in het kader van de tweede bestuursovereenkomst RGL-Oost die vervangen wordt door de overeenkomst tussen de provincie Zuid-Holland en de gemeente Leiden vanwege HOV-NET Zuid-Holland Noord, en de decentralisatie-uitkering Spoorse doorsnijdingen. Jaarlijks wordt rente in de reserve gestort.

Besteding

Dekking van de aanleg Ringweg-Oost. De beschikbaar gestelde voorbereidingskredieten voor de Ringweg Oost worden niet gedekt uit deze reserve, maar vanuit de reserve voorziene investeringen. Deze reserve dient ter dekking van de uitvoering. Onttrekkingen aan deze reserve zullen worden begroot bij het uitvoeringsbesluit.

Omvang per 1-1-2014

€ 40.721.270

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve kapitaallasten parkeergarage Kooiplein

Nummer/Afd.

8100159

Raadsbesluit

10.0003

Programma


Doel

Dekking van de kapitaallasten die voortvloeien uit het vastgoedkrediet ten behoeve van de genoemde parkeergarage.

Datum realisatie

2013/2014

Datum opheffing

-

Voeding

De reserve wordt gevoed uit het uitvoeringsbesluit RB.10.0114 Kooiplein, waarin is opgenomen dat er een krediet beschikbaar komt van € 9,85 mln. Een deel van deze investering wordt gedekt uit het investeringsprogramma; een deel van de afschrijvingslasten wordt gedekt uit deze reserve. Stortingen 2013: RB10.0003/RB10.0114; Bijdrage uit vereveningsreserve Grondexploitaties: € 2.956.000

Besteding

Dekking van de kapitaallasten die verband houden met de investering in de parkeergarage Kooiplein.

Omvang per 1-1-2014

€ 2.956.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

PMB

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Bereikbaarheidsprojecten

Nummer/Afd.

8100160

Raadsbesluit

10.0003

Programma


Doel

Het voorkomen van knelpunten bij de realisatie van belangrijke bereikbaarheidsprojecten.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

Nader te bepalen.

Voeding

Eenmalige storting van € 9.263.728 - RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'. Tevens is in 2013 een eenmalige storting gedaan van € 1.983.500 gestort conform motie "Agenda NUON geld" (RB13.0061).

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet. Ontrekkingen in 2013: € 339.683,18 (bijdrage aan krediet 7100513 HOV-Net) en € 73.564,75 (bijdrage aan krediet 7100490 Rijnlandroute). Tevens is ten laste van de reserve gebracht de afwaardering van de kredieten met voorbereidingskosten voor de RGL ten bedrage van € 4.632.820.

Omvang per 1-1-2014

€ 5.963.562

296 | Bijlagen

Realisatie

Naam

Bestemmingsreserve Bereikbaarheidsprojecten

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve fietsenstalling station

Nummer/Afd.

8100161

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

Het realiseren van een structurele oplossing voor het fietsparkeren in het stationsgebied.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 4.000.000 - RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'.

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet.

Omvang per 1-1-2014

€ 4.000.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve Ontsluiting Bio Science Park

Nummer/Afd.

8100976

Raadsbesluit

06.0131

Programma


Doel

Het oplossen van de ruimtelijke knelpunten inzake de gebiedsontwikkeling Bio Science Park.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: RB 13.0096 € 2.090.000

Besteding

Onttrekkingen 2013: Voor de voorbereiding van het uitvoeringsbesluit, het opstellen van een overeenkomst met de kabelaars, afspraken maken met de universteit aangaande ruimtegebruik Leiden Bio Science Park voor de inpassing van de wegenstructuur en de dialoogfase met de aannemers is er voor € 1.144.524 aan kosten gemaakt.

Omvang per 1-1-2014

€ 7.590.000

PMB

Maximale omvang Minimale omvang Bijzonderheden

Naam

Reserve afbouwregeling Stichting Stadsparkeerplan Leiden (SSL)

Nummer/Afd.

8101020

Raadsbesluit

11.0137

Programma


Doel

De reserve afbouwregeling SSL dient om de bijdragen aan de Stichting Stadsparkeerplan Leiden (SSL) voor de jaren 2012 tot en met 2016 vast te leggen.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

2017

Voeding

Stortingen 2013: € 300.000

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 388.000


Bijlagen | 297

Naam

Reserve afbouwregeling Stichting Stadsparkeerplan Leiden (SSL)

Omvang per 1-1-2014

€ 2.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden


Reserve herhuisvesting MB

Nummer/Afd.

8100297

Raadsbesluit

06.0068

Programma

Programma 5 Omgevingskwaliteit

Doel

De bestemmingsreserve wordt ingesteld voor (her)inrichting huisvesting van de voormalige dienst Milieu en Beheer.

Datum realisatie

2006

Datum opheffing

2047

Voeding

De bestemmingsreserve is in 2006 gevoed vanuit dotaties uit vereveningsreserve grondexploitaties. (€ 2.874.000)

Besteding

RB09.0037 herhuisvestingplan jaarlijkse vrijval van € 57.080.

Omvang per 1-1-2014

€ 722.131

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Stedelijk Beheer

Bijzonderheden

Naam

Reserve kapitaallasten grond Oostvlietpolder

Nummer/Afd.

8100300

Raadsbesluit

10.0080

Programma


Doel

Dekken van jaarlijkse rentelasten voor de verworven gronden bij Oostvlietpolder.

Datum realisatie

01-11-2010

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting bij oprichting van € 7.600.000 - RB 10.0149

Besteding

Rentelasten verworven gronden Oostvlietpolder./ RB.13.0063 €1.100.000.

Omvang per 1-1-2014

€ 6.500.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

PMB

Bijzonderheden

Naam

Reserve asbestsanering

Nummer/Afd.

8100303

Raadsbesluit

11.0044

Programma


Doel

Reservering voor sanering asbest in gemeentelijk vastgoed

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

298 | Bijlagen


Naam

Reserve asbestsanering

Voeding

Stortingen 2013: € 0

Besteding

Sanering van asbest in gemeentelijk vastgoed. Onttrekkingen 2013: € 729.985

Omvang per 1-1-2014

€ 1.682.505

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve groen Oostvlietpolder

Nummer/Afd.

8100304

Raadsbesluit

11.0044

Programma


Doel

Dekking beheerkosten Oostvlietpolder

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 400.000 - RB11.0044

Besteding

Dekking op het saldo van de beheerkosten van de Oostvlietpolder. Onttrekkingen 2013: € 183.248

Omvang per 1-1-2014

€ 216.752

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Stedelijk Beheer

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Groene Singels

Nummer/Afd.

8100305

Raadsbesluit

11.0047

Programma

Programma 5 Omgevingskwalitei

Doel

Een doorgaande ring van parken, openbare ruimten, speelplekken, industriële monumenten en andere interessante locaties te creëren.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 7.683.728 - RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'. In 2013 is in verband met de herinrichting van de Lammermarkt € 2.200.000,-- aan de reserve gedoteerd vanuit de reserve parkeren (zie RV 13.0098). Tevens is vanuit de resultaatbestemming 2012 in 2013 € 1.073.500,-- aan de reserve gedoteerd.

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet. Onttrekkingen 2013: € 200.000,-- t.b.v. dotatie aan de reserve bedrijfsvoering plankosten (zie RV 13.0098) en € 143.553,53 als bijdrage aan krediet Singelpark (7100333).

Omvang per 1-1-2014

€ 10.513.857

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Stedelijk Beheer

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve ontsluiting van groengebieden

Nummer/Afd.

8100306

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Stedelijk Beheer

Bijlagen | 299

Naam

Bestemmingsreserve ontsluiting van groengebieden

Doel

Met een investering van € 1 miljoen is het o.a. mogelijk het ecologische en recreatieve netwerk vanuit de stad richting kust en landgoederen en richting Duin Horst en Weide te ontwikkelen

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 1.000.000 - RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'. Bij de jaarrekening 2012 via Raadsbesluit 13.0061/Bestemmingsvoorstel 104 /Motie 12.0098/31 en extra dotatie van € 140.000 aan de reserve vanuit de Nuon gelden.

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet. Onttrekkingen 2013: € 0.

0.Omvang per 1-1-2014

€ 1.140.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Ondergrondse afvalcontainers

Nummer/Afd.

8100307

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

Indien een pilot de positieve effecten van ondergrondse afvalcontainers op de kwaliteit van de openbare ruimte aantoont, kan deze bestemmingsreserve voor uitbreiding van het aantal ondergrondse containers benut worden.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 2.000.000 - RB11.0047 uit reserve "Opbrengst verkoop aandelen Nuon". Bij de jaarrekening 2012 via Raadsbesluit 13.0061/Bestemmingsvoorstel 104 /Motie 12.0098/31 en extra dotatie van € 280.000 aan de reserve vanuit de Nuon gelden.

.Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 2.280.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Stedelijk Beheer

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Duurzaamheidsfondsen

Nummer/Afd.

8100308

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

1. de oprichting van een ‘fonds duurzaamheid' ter grootte van € 2.000.000 voor de financiering, via een revolving fund constructie, van onderzoek en advies op maat voor eigenaren-bewoners van monumenten, voor eventuele bijdragen aan corporaties en voor een door Bouwend Nederland bepleite stimuleringsregeling. 2. het oprichten van een fonds voor het eenmalig ondersteunen van lokale initiatieven op het terrein van duurzaamheid.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 3.000.000 - RB11.0047 uit reserve "Opbrengst verkoop aandelen Nuon". Bij de jaarrekening 2012 via Raadsbesluit 13.0061/Bestemmingsvoorstel 104 /Motie 12.0098/31 en extra dotatie van € 420.000 aan de reserve vanuit de Nuon gelden.

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 3.420.000

300 | Bijlagen

Ruimte- en milieubeleid

Naam

Bestemmingsreserve Duurzaamheidsfondsen

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Klimaatmaatregelen

Nummer/Afd.

8100309

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

Het plaatsen van zonnepanelen op het dak van Muziekcentrum De Nobel en de realisatie van groene daken op publieke gebouwen, waaronder scholen.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 500.000 - RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'. Bij de jaarrekening 2012 via Raadsbesluit 13.0061/Bestemmingsvoorstel 104 /Motie 12.0098/31 en extra dotatie van 70.000 aan de reserve vanuit de Nuon gelden.

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet. Onttrekkingen 2013: Onttrekking van de reserve van € 24.900 als gevolg van uitgaven binnen het krediet Geothermie (RB 12.0109)

Omvang per 1-1-2014

€ 345.100

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Ruimte- en milieubeleid

Bijzonderheden

Naam

Reserve onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimte

Nummer/Afd.

8100310

Raadsbesluit

11.0088

Programma


Doel

Reserveren voor onderhoud van kapitaalgoederen en voor de noodzakelijke investeringen in de Nieuwe Beestenmarkt, herinrichting van de Breestraat en de begraafplaats Groenesteeg.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

-

Voeding

Ten laste van het positieve saldo in de meerjarenbegroting, verdeeld over de jaren 2013: € 1.900.000; 2014; € 250.000; 2015 € 500.000.

Besteding

Ter dekking van de lasten van klein en groot onderhoud inclusief kapitaallasten van vervangingsinvesteringen, zoals opgenomen in de beleidskaders en beheerplannen op kapitaalgoederen. Onttrekkingen 2013: Conform RB13.006 afboeken van de geactiveerde kosten van de vorige herinrichting Breestraat ad € 715.456 , en een ontrekking ten hoogte van de uitgaven in 2013 ad € 361.119 bij het nieuwe krediet herinrichting Breestraat. Conform tweede bestuursrapportage (RB13.0127 ) een onttrekking ad € 200.000 voor de aanleg Stationsplein Zeezijde en Bargelaan midden. Conform RB 13.0098 een onttrekking ad € 3.695 als gevolg van de uitgaven binnen het krediet Singelpark Begraafplaats Groenesteeg.

Omvang per 1-1-2014

€ 619.730

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

PMB

Bijzonderheden

Bijlagen | 301


Vereveningsreserve grondexploitaties

Nummer/Afd.

8100359

Raadsbesluit

05.0052

Programma

Programma 6 Stedelijke Ontwikkeling

Doel

In de vereveningsreserve grondexploitaties worden alle winsten die kunnen worden genomen ondergebracht. De vereveningsreserve is de overkoepelende reserve van het Grondbedrijf waaruit de onderliggende voorzieningen en bestemmingsreserves gevoed kunnen worden. Tevens worden vrijvallende gelden uit de onderliggende voorzieningen en reserves terug gestort in de vereveningsreserve om herbestemd te worden. De vereveningsreserve vormt het onbelegde vermogen van het Grondbedrijf.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 26.107.930

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 39.084.838

Omvang per 1-1-2014

€ 403.192

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve bovenwijkse voorzieningen grondbedrijf

Nummer/Afd.

8100360

Raadsbesluit

n.v.t.

Programma


Doel

Leiden zit aan de grenzen van zijn ruimtelijke mogelijkheden. Daarmee komt ook de klassieke werking bij de aanleg van voorzieningen waarvan het nut een enkel exploitatiegebied overschrijdt, te vervallen. In verband daarmee wordt het doel van de reserve omgebogen naar het bekostigen van het realiseren van een extra kwaliteitsimpuls aan de openbare ruimte, aangepast aan het monumentale karakter van de stad. Te denken valt aan kunstobjecten, een fontein, illuminatie, een en ander van een orde van grootte qua kosten die past bij de over het algemeen bescheiden inkomstenbronnen van deze reserve. Jaarlijks wordt bij het PRIL een voorstel meegenomen voor de te honoreren objecten.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

De reserve wordt met name gevoed door de uit exploitatieovereenkomsten voortvloeiende bijdrage in plankosten en bovenwijkse voorzieningen. Stortingen 2013: € 159.192

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 303.621

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve afkoopsommen erfpacht

Nummer/Afd.

8100361

Raadsbesluit

Op aanbeveling van de accountant in de rekening 1996 opgenomen.

Programma


Doel

De reserve is opgenomen om het inzicht in bezittingen en schulden van de gemeente te verbeteren. In 1996 is besloten de verantwoording van de afkoopsommen zodanig aan te passen dat over de contractperiode jaarlijks een deel van de afkoopsom vrijvalt ten gunste van de exploitatie om de rentelasten over de grondwaarde te dekken.

Datum realisatie

Gedurende de periode waarover de canon is afgekocht.

302 | Bijlagen


Naam

Reserve afkoopsommen erfpacht

Datum opheffing

75 jaar na laatst ontvangen afkoopsom.

Voeding

De ontvangen afkoopsommen erfpachtcanon worden aan de reserve toegevoegd.

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 92.157.986

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

In 2012 is een bedrag van € 25 mln uit de reserve afkoopsommen erfpacht overgeheveld naar de reserve weerstandsvermogen parkeren en stedelijke investeringen als dekking van: - de tijdelijke cashflowproblemen in de vereveningsreserve grondexploitaties - eventuele cashflowproblemen bij de realisatie van de parkeergarages Garen- en Lammermarkt Uiteindelijk zal het volledige bedrag worden teruggestort in de reserve afkoopsommen erfpacht.

Naam

Reserve afkoop administratiekosten erfpachtbedrijf

Nummer/Afd.

8100362

Raadsbesluit

09.0024

Programma


Doel

Voor erfpachters die gebruik maken van de afkoop van de canon is met ingang van 1990 de mogelijkheid geboden de jaarlijkse vergoeding voor administratiekosten eveneens af te kopen voor een periode van 75 jaar. Deze afkoopsom wordt bepaald door de jaarlijks te betalen vergoeding contant te maken tegen het bij uitgifte geldende canonpercentage. Vanuit de reserve vindt jaarlijks een bijdrage plaats ten gunste van de exploitatie erfpachtgronden om de gemaakte administratiekosten te dekken.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

Termijn is afhankelijk van de nog af te kopen canons. Bovendien zal (bij voorkeur jaarlijks) toetsing plaats moeten vinden van aanwezige gelden en benodigde dekking. Daarbij zal een calculatie moeten worden gemaakt van de nog af te kopen canons.

Voeding

De ontvangen afkoopsommen administratiekosten worden aan de reserve toegevoegd.

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 211.022

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Egalisatiereserve inkomsten bouwleges

Nummer/Afd.

8100364

Raadsbesluit

06.0063

Programma


Doel

Niet geraamde incidentele uitgaven mogelijk maken voor de optimalisatie van de omgevingsvergunningverlening, onderdeel bouwactiviteiten, en het tegengaan van fluctuaties in de tariefstelling.

Datum realisatie

31/12/2004

Datum opheffing

2014

Voeding

Wanneer in enig jaar de inkomsten uit leges voor omgevingsvergunningen (activiteit bouwen), na aftrek van de hogere uitgaven t.o.v. de begrote uitgaven deze leges, hoger zijn dan de begrote inkomsten in dat jaar, vindt toevoeging aan de reserve plaats. Omgekeerd wanneer in enig jaar de inkomsten uit leges voor omgevingsvergunningen (activiteit bouwen), na aftrek van de hogere uitgaven t.o.v. de begrote uitgaven van deze leges, lager zijn dan de begrote inkomsten in dat jaar, vindt onttrekking uit de reserve plaats.

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 244.271

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Backoffice Dienstverlening

Bijlagen | 303

Naam

Egalisatiereserve inkomsten bouwleges

Bijzonderheden

In 2014 zal de reserve worden opgeheven (RB 12.0097). Voortaan zal verrekening via de concernreserve plaatsvinden.

Naam

Reserve sociale huurwoningen

Nummer/Afd.

8100365

Raadsbesluit

06.0063

Programma


Doel

Voor een aantal met name genoemde bestemmingen was in het kader van de volkshuisvesting een voorziening ingesteld. De op 31 december 2003 daarvoor ingestelde voorziening is op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) op 31 december 2005 opgeheven.

Datum realisatie

2006

Datum opheffing

n.v.t.

Onderhoudsplan

n.v.t.

Voeding

Volgens besluitvorming over de besteding van de vrij beschikbare ruimte concernreserve na storting van het resultaat van de jaarrekening 2005 (RV 06.0063) zijn de nog beschikbare middelen per 1 januari 2006 ad. € 1.196.575, conform BBV, in deze bestemmingsreserve ingebracht. Dit betreft het restantsaldo van het onder het doel genoemde opgeheven voorziening. Dit betreft bijdrage particuliere woningen (€289.015) en bijdrage Van de Willigenhof (€ 907.560). Tevens is in deze reserve gestort de ontvangen locatiegebondensubsidie subsidies van de Provincie Zuid- Holland voor de projecten Van den Wilgenhof (€ 381.192) en Aaltje Noorderwierlaan (€ 217.824). Omdat nog niet geheel duidelijk is wat en hoe de besteding hiervan zal plaatsvinden worden deze ontvangsten bij de bestemming van het resultaat gestort in de reserve sociale huurwoningen.

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 0

Omvang per 1-1-2014

€ 586.153

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Sociaal- en Econmisch Beleid

Bijzonderheden

Naam

Reserve herstructurering woongebieden Portaal

Nummer/Afd.

8100367

Raadsbesluit

05.0052

Programma


Doel

Het verrekenen van de hogere grondprijs met Portaal indien Portaal bij bepaalde woninglocaties meer dan 20% sociale huurwoningen realiseert. Het geld wordt dan uitgekeerd aan de gemeente (zie verder raadsvoorstel/besluit betreffende de uitwerking van de Raamovereenkomst Stedelijke herstructurering Portaal, met name het deel dat de overeenkomst vaststelling Herstructureringsprojecten beslaat).

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

De reserve is gevoed door in het verleden ontvangen vergoedingen voor de conversie van erfpacht. Stortingen 2013: € 106.761

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 0

Omvang per 1-1-2014

€ 3.157.070

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve strategische aankopen

Nummer/Afd.

8100368

Raadsbesluit

05.0052

Programma


304 | Bijlagen


Naam

Bestemmingsreserve strategische aankopen

Doel

Verwerven en beheren van strategische aankopen conform de Nota Strategisch Grondbeleid (RB 05.0051 van 08-06-2005)

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 142.862

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 1.950.469

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve bodemsanering

Nummer/Afd.

8100369

Raadsbesluit

05.0052

Programma


Doel

Het ondersteunen van projecten waarbij bodemverontreiniging wordt aangetroffen.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 1.376.250

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 1.382.806

Omvang per 1-1-2014

€ 15.305.959

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve vastgoedexploitatie Stadsgehoorzaal

Nummer/Afd.

8100370

Raadsbesluit

n.v.t.

Programma

Programma 6 Stedelijke ontwikkeling

Doel

Bestemmen van specifieke gelden voor de dekking van een nog in te stellen krediet voor investeringen in de Stadsgehoorzaal.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Bestemmen van specifieke gelden t.b.v. dekking nog in te stellen krediet voor investeringen in de Stadsgehoorzaal. Stortingen 2013: € 29.461

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 804.871

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve herstructurering woongebieden De Sleutels van Zijl en Vliet

Nummer/Afd.

8100372

Raadsbesluit

06.0122


Bijlagen | 305

Naam

Reserve herstructurering woongebieden De Sleutels van Zijl en Vliet

Programma


Doel

Het verrekenen van tekorten op de grondexploitatie bij herstructureringsplannen van woongebieden van DSvZeV, met De Sleutels van Zijl en Vliet waarbij de corporatie zelf de grondexploitatie voert. Ccnform de Raamovereenkomst met DSvZeV (zie verder raadsvoorstel/ besluit betreffende de Raamovereenkomst Stedelijke Herstructurering Ons Doel, RB 07.0023).

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 224.598

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 6.002.685

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve Herstructurering Woongebieden Ons Doel

Nummer/Afd.

8100373

Raadsbesluit

06.0122

Programma


Doel

Het verrekenen met Ons Doel van tekorten op de grondexploitatie bij herstructureringsplannen van woongebieden van Ons Doel, waarbij de corporatie zelf de grondexploitatie voert. Conform de Raamovereenkomst met Ons Doel (zie verder raadsvoorstel/besluit betreffende de Raamovereenkomst Stedelijke Herstructurering Ons Doel).

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Uit gelden die afkomstig zijn uit de conversie van de geëxpireerde erfpachtcontracten naar volledig eigendom van Ons Doel. Stortingen 2013: € 1.294.461

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 5.154.305

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve renterisico erfpachtbedrijf

Nummer/Afd.

8100375

Raadsbesluit

08.0050

Programma


Doel

Bestemmen van specifieke gelden voor dekking renterisico's van het erfpachtbedrijf.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

2013

Voeding

Stortingen 2013: € 250.000

Besteding

In te zetten bij het plaatsvinden van de genoemde risico's. Onttrekkingen 2013: € 750.000

Omvang per 1-1-2014

€0

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

306 | Bijlagen


Naam

Reserve renterisico erfpachtbedrijf

Bijzonderheden

Reserve is opgeheven bij de 2e bestuursrapportage 2013.

Naam

Reserve risico's projecten met uitvoeringsbesluit

Nummer/Afd.

8100376

Raadsbesluit

RV 08.0050

Programma


Doel

Niet geraamde incidentele uitgaven mogelijk maken voor de optimalisatie van de omgevingsvergunningverlening, onderdeel bouwactiviteiten, en het tegengaan van fluctuaties in de tariefstelling.

Datum realisatie

2008

Datum opheffing

N.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 1.839.197

Besteding

In te zetten bij het plaatsvinden van de genoemde risico’s van de projecten in uitvoering door middel van besluitvorming bij het PRIL. Onttrekkingen 2013: € 0.

Omvang per 1-1-2014

€ 8.799.069

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve risico's projecten na kaderbesluit

Nummer/Afd.

8100377

Raadsbesluit

RV 08.0050

Programma


Doel

Bestemmen van specifieke gelden voor de dekking van de project en algemene risico’s in de grondexploitatieprojecten voor uitvoering.

Datum realisatie

2008

Datum opheffing

N.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 78.119

Besteding

In te zetten bij het plaatsvinden van de genoemde risico’s van de projecten voor uitvoering door middel van besluitvorming bij het PRIL. Onttrekkingen 2013: geen.

Omvang per 1-1-2014

€ 3.984.109

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve NV Stadsherstel

Nummer/Afd.

8100378

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

Kan aangewend worden ter financiering van het gemeentelijk aandeel in het startkapitaal van de NV Stadsherstel

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 2.000.000 - RB11.0047 uit reserve "Opbrengst verkoop aandelen Nuon".

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet. In 2013 hebben geen onttrekkingen plaatsgevonden.


Bijlagen | 307

Naam

Bestemmingsreserve NV Stadsherstel

Omvang per 1-1-2014

€ 2.000.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Lammenschanspark

Nummer/Afd.

8100379

Raadsbesluit

11.0053

Programma


Doel

Dekking van krediet voor aankopen t.b.v. project Lammenschanspark.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: Dotatie conform geldend rentepercentage € 51.048. RB12.0120, bijdrage van projectontwikkelaar in het kader van grondtransactie € 3.977.852.

Besteding

Onttrekkingen 2013: RB12.0059; Afschrijving kapitaallasten 2013 kostenplaats 7100317 ROC-locaties € 2.091.452 RB11.0069 7100151 Planvorming Lammenschanspark € 592.465

Omvang per 1-1-2014

€ 3.897.375

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve voorziene investeringen

Nummer/Afd.

8100380

Raadsbesluit

08.0091

Programma


Doel

De reserve is ingesteld bij samenstelling van de begroting 2009. Via deze reserve wordt een voordelige ontwikkeling in het meerjarenbeeld als gevolg van een herberekening van de kapitaallasten beschikbaar gehouden voor de dekking van voorziene grote investeringsopgaven.

Datum realisatie

2008

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Ontwikkeling in de kapitaallasten respectievelijk de afroming van de stelpost grote investeringen. Stortingen 2013: € 0

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 9.775.844 als volgt te specificeren: bijdrage aan diverse kredieten Ringweg Oost (7100029 t/m 7100061, 7100304, 7100448, 7100471, 7100516): € 1.292.755, bijdrage aan krediet renovatie kunstcollectie Lakenhal (7100255): € 7.456, bijdrage aan de concernreserve in verband met op peil brengen van de concernreserve (uitvoering motie "Agenda Nuon geld" (M12.0098/31 - Perspectiefnota 2014-2017/bestemmingsvoorstellen 2012)): € 6.611.000, bijdrage aan de concernreserve i.v.m. overige mutaties in de concernreserve (Perspectiefnota 2014-2017): € 1.864.633.

Omvang per 1-1-2014

€ 7.752.698

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Concernstaf

Bijzonderheden

Naam

Reserve weerstandsvermogen Parkeren en Stedelijke Investeringen

Nummer/Afd.

8101103

Raadsbesluit

12.0058

308 | Bijlagen


Naam

Reserve weerstandsvermogen Parkeren en Stedelijke Investeringen

Programma


Doel

Belangrijkste doelstelling van de reserve is in eerste instantie de tijdelijke dekking van de cashflowproblemen in de Vereveningsreserve Grondexploitaties, daarna de tijdelijke dekking van de cashflowproblemen van de parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt, waarna deze middelen worden teruggestort in de reserve afkoopsommen erfpacht.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Stortingen 2013: € 589.500

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 8.781.780

Maximale omvang

€ 25.000.000

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

In 2012 is deze reserve gevoed met een bedrag van € 25 mln uit de reserve afkoopsommen erfpacht.

Naam

Reserve kapitaallasten Brede School De Merenwijk

Nummer/Afd.

8101116

Raadsbesluit

RB 12.0149

Programma


Doel

Dient ter dekking van de kapitaallasten voortvloeiende uit het krediet "verbouw Brede School De Merenwijk"

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Dotatie uit bestemmingsreserve GSB-middelen ISV-EZ conform RB 12.0149 ad. €500.000. In de nota beleidskader "reserves en voorzieningen" (RB 12.0011) is afgesproken dat alle reserves die ter dekking van de kapitaallasten zijn ingesteld de omslagrente vergoed zullen krijgen. Stortingen 2013: RB12.0149 7100467 Verbouw BS Merenwijk: €582.450

Besteding

Dekking van de kapitaallasten voortvloeiende uit het krediet "verbouw Brede School De Merenwijk". Onttrekkingen 2013:€ 0

Omvang per 1-1-2014

€ 582.450

Maximale omvang

€

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve exploitatie Oppenheimstraat

Nummer/Afd.

8101234

Raadsbesluit

13.0038

Programma


Doel

Bijdrage aan exploitatie Oppenheimstraat

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

2053

Voeding

Stortingen 2013: 200.000

Besteding

Jaarlijkse bijdrage aan de exploitatie Oppenheimstraat ter compensatie van het exploitatietekort. Onttrekkingen 2013: € 0

Omvang per 1-1-2014

€ 200.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijlagen | 309

Naam

Reserve exploitatie Oppenheimstraat

Bijzonderheden



Nummer/Afd.

8100555

Raadsbesluit

08.0047

Programma

Programma 7 Jeugd en Onderwijs

Doel

De reserve vastgoedexploitatie Brede School Leiden Noord dient om de kapitaallasten die voortvloeien uit het vastgoedkrediet voor investeringen van de Brede School Leiden Noord te dekken.

Datum realisatie

2008

Datum opheffing

-

Voeding

Huuropbrengst tijdelijke huisvesting van € 52.000. De rentedotatie van € 198.057,62

Besteding

Een deel van de kapitaallasten van de Brede School Leiden Noord worden gedekt uit de reserve - RV 08.0047. Kapitaallasten 2013: € 198.057,62. Doordat de investering nog niet is afgesloten vindt er nog geen onttrekking plaats ten behoeve van de afschrijvingskosten. Wel voor de rentekosten, maar dit wordt weer gecompenseerd uit de rentebaten. Conform raadsbesluit 08.0047 brede school Leiden Noord is € 52.000 van de huuropbrengst bijgeschreven in de reserve voor de toekomstige dekking van de kapitaallasten.

Omvang per 1-1-2014

€ 5.710.789

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve kapitaallasten nieuwbouw Da Vinci

Nummer/Afd.

8100556

Raadsbesluit

09.0073

Programma


Doel

Bestemmen van specifieke gelden voor de nieuwbouw van de VMBO-school Da Vinci College nabij station Lammenschans.

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

-

Voeding

Dotatie uit Vereveningsreserve per 01-07-2009 ad.€ 5.244.000, opbrengst grondverkoop aan CCL april 2009 ad. € 2.000.000, dekking vrijval behoedzaamheidsreserve 2007 (RB 07. 0016) € 2.300.000, reservering Vereveningsreserve Grondexploitaties (RB 06.0137) € 2.000.000. Stortingen 2013: RB12.0013; 7100190 ROC Lammenschans € 1.670.000

Besteding

In te zetten voor de nieuwbouw en rentebetalingen van het Da Vinci College, gerealiseerd binnen de nieuwbouw van het ROV-complex nabij het station Lammenschans. Vanaf 2012 wordt jaarlijks € 288.600 onttrokken.

Omvang per 1-1-2014

€ 12.925.400

Maximale omvang

-

Minimale omvang

-

Realisatie/Onderwijshuisvesting en Ruimtelijke Ordening

Bijzonderheden

Naam

Reserve combinatiefuncties

Nummer/Afd.

8100557

Raadsbesluit

09.0120

Programma


310 | Bijlagen

Realisatie/Stadskennis en Cultuur

Naam

Reserve combinatiefuncties

Doel

Vanaf 2008 is de rijksregeling Impuls Brede Scholen Sport en Cultuur in werking getreden. Via deze regeling ontvangt de gemeente een bijdrage voor het realiseren van combinatiefuncties in enerzijds het onderwijs en anderzijds in de sectoren sport en cultuur. De belangrijkste doelstellingen van het Rijk bij deze regeling zijn: ■ de uitbreiding van het aantal brede scholen met een sporten cultuuraanbod in zowel het primair als het voortgezet onderwijs; ■ de versterking van sportverenigingen met oog op hun maatschappelijke functie en de inzet van sport voor het onderwijs, de naschoolse opvang en de wijk; ■ het stimuleren van een dagelijks sporten beweegaanbod op en rond scholen voor alle leerlingen; ■ het bevorderen dat de jeugd tot 18 jaar vertrouwd raakt met één of meer kunsten cultuurvormen.

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

-

Voeding

Deze reserve is gevoed met de rijksbijdragen 2008 en 2009 van € 465.000, de onderuitputting BOS-projecten van € 50.000 en een onttrekking uit de voorziening risico GSB van € 563.000 - B09.0120.

Besteding

Op de combinatiefuncties zit in de jaren 2010 t/m 2015 een begroot tekort. Met deze reserve wordt dit tekort jaarlijks aangevuld. Het is evenwel ook mogelijk dat een overschot in enig jaar aan de reserve wordt toegevoegd. Begroot was een onttrekking in 2013 van € 210.000. In totaal is benodigd € 253.000.

Omvang per 1-1-2014

€ 1.243.664

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve Centra voor Jeugd en Gezin

Nummer/Afd.

8100558

Raadsbesluit

10.0056

Programma


Doel

Het continueren van de basisfuncties vanuit het CJG.

Datum realisatie

2015

Datum opheffing

Verwacht wordt dat de reserve eind 2015 kan worden opgeheven.

Voeding

De reeds in de reserve aanwezige middelen vanuit het CJG.

Besteding

Het continueren van de basisfuncties vanuit het CJG, deels ter compensatie van wegvallende RAS-middelen.

Omvang per 1-1-2014

€ 200.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Bij de 2e bestuursrapportage 2013 is besloten om de reserve in te zetten ter compensatie van wegvallende RASmiddelen in 2014 en 2015.

Naam

Reserve Onderwijshuisvesting

Nummer/Afd.

8100559

Raadsbesluit

11.0044

Programma


Doel

Opvangen exploitatie verschillen binnen onderwijshuisvesting.

Datum realisatie

2011/2012

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting uit voorziening van € 1.036.704 - RB11.0044. De meerjarige onderhoudsplannen zijn geen verantwoordelijkheid van de gemeente, maar van de schoolbesturen. Hierdoor is in 2010 de voorziening opgeheven en omgezet in een reserve. Het vrijgekomen bedrag blijft nodig voor exploitatie verschillen bij beheer van de schoolgebouwen.

Besteding

Dekking van de aanvragen voor eenmalige voorzieningen door de schoolbesturen.

Omvang per 1-1-2014

€ 679.704

Realisatie

Realisatie

Bijlagen | 311

Naam

Reserve Onderwijshuisvesting

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Conform het vastgestelde Integraal huisvestingsplan Onderwijs is € 210.000 onttrokken ter dekking van de OZB-kosten. Bij de 2e bestuursrapportage is; € 120.000 toegevoegd aan de reserve, zijnde de niet bestede middelen 2013 voor de huur van de schoolwoningen Marecollege. Conform besluitvorming bij de 2e bestuursrapportage heeft de geraamde storting m.b.t. de verkoopopbrengsten portocabins BSLN à € 51.000 in de reserve Onderwijshuisvesting niet plaats gevonden, waardoor de gemiste inkomsten gedekt worden door de reserve.

Naam

Reserve Onderwijshuisvesting Nuon

Nummer/Afd.

8100560

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

Met de middelen in deze bestemmingsreserve kunnen verschillende onderwijsvoorzieningen (versneld) gerealiseerd worden.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 10.709.486 - RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'. RB 10.0113 € 2.800.000.

Besteding

Onttrekkingen t.b.v. onderwijshuisvesting kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet.

Omvang per 1-1-2014

€ 12.231.486

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Bij de bestemming van het resultaat van de jaarrekening 2012 is bij motie 12.0098 besloten de Escrow middelen à € 1.322.000 toe te voegen aan deze reserve. Conform besluitvorming is € 1.000.000 onttrokken ten behoeve van de gymzaal binnenstad, € 900.000 ten behoeve van de gymzaal aan de Oppenheimstraat en € 300.000 ten behoeve van de aanpassingen tot schoolwoningen voor het Marecollege.

Naam

Reserve kapitaallasten gymzaal Binnenstad

Nummer/Afd.

8101100

Raadsbesluit

13.0031

Programma


Doel

Jaarlijkse onttrekking van de kapitaallasten (onderdeel afschrijving) van de geactiveerde investering voor de gymnastiekzaal in de binnenstad.

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

Uiterlijk 2053.

Voeding

Onttrekking per 1 januari 2013 van € 1.000.000 aan de reserve onderwijshuisvesting NUON.

Besteding

Jaarlijkse onttrekking van de kapitaallasten (onderdeel afschrijving)van de geactiveerde inverstering voor de gymnastiekzaal in de binnenstad.

Omvang per 1-1-2014

€ 1.000.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

zie opmerking bij 'Reserve onderwijshuisvesting Nuon'.

Naam

Reserve kapitaallasten gymnastieklokaal Oppenheimstraat

Nummer/Afd.

8101233

Raadsbesluit

13.0038

Programma


Doel

Jaarlijkse onttrekking van de kapitaallasten van de geactiveerde investering voor de gymnastiekzaal Oppenheimstraat.

312 | Bijlagen

Realisatie

Realisatie

Realisatie

Naam

Reserve kapitaallasten gymnastieklokaal Oppenheimstraat

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

Uiterlijk 2053.

Voeding

Ontrekking per 1 januaril 2013 van € 900.000 aan de reserve onderwijshuisvesting NUON. Jaarlijkse rentedotatie 3,5%. (omslagrente) conform het beleidskader Reserves en Voorzieningen (RB12.0011)

Besteding

Jaarlijkse onttrekking van de kapitaallasten van de geactiveerde investering voor de gymnastiekzaal Oppenheimstraat.

Omvang per 1-1-2014

€ 900.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve kapitaallasten verplaatsing Marecollege

Nummer/Afd.

8101237

Raadsbesluit

13.0127

Programma


Doel

Jaarlijkse onttrekking ter dekking van de kapitaallasten van de geactiveerde investering voor de verplaatsing van het Marecollege.

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

Uiterlijk 2053.

Voeding

Onttrekking per 1 januari 2013 van €3.886.572 aan de vereveningsreserve grondexploitaties.

Besteding

Jaarlijkse onttrekking ter dekking van de kapitaallasten van de geactiveerde investering voor de verplaatsing van het Marecollege.

Omvang per 1-1-2014

€ 3.886.572

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Realisatie

Bijzonderheden


Reserve publicaties gemeentearchief

Nummer/Afd.

8100059

Raadsbesluit

1987

Programma

Programma 8 Cultuur, Sport en Recreatie

Doel

De opbrengsten van publicaties en schenkingen etc. worden ingezet voor nieuwe initiatieven van publicaties etc.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Inkomsten uit publicaties en subsidies, schenkingen, legaten e.d.

Besteding

Conform doelstelling € 88.419 RB 13.0061.

Omvang per 1-1-2014

€ 170.197

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Archief

Bijzonderheden

Naam

Reserve Aankopen Kunst Museum De Lakenhal

Nummer/Afd.

8100665

Museum De Lakenhal

Bijlagen | 313

Naam

Reserve Aankopen Kunst Museum De Lakenhal

Raadsbesluit

09.0097

Programma


Doel

Het doel van de reserve is de egalisatie van gerealiseerde bedragen voor aankopen van specifieke kunstobjecten ten opzichte van de begroting door Museum de Lakenhal over meerdere jaren. Daarnaast kan de reserve fungeren als spaarpot voor grotere aankopen.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

1-1-2014

Voeding

Reservering voor aankopen van specifiek door de gemeente beschikbaar gesteld aankoopbudget in enig jaar.

Besteding

De reserve is bedoeld voor aankopen van kunstwerken ten behoeve van Museum De Lakenhal. Onttrekkingen 2013: RB 13.0061 € 54.980 en RB 13.0127 € 295.650.

Omvang per 1-1-2014

€0

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Met de 2e Bestuursrapportage heeft een correctie plaats gevonden waarbij middelen die met een bepaald doel van derden zijn ontvangen zijn overgezet naar de verschillende onderdelen van de voorziening bijdrage derden (ten behoeve van aankopen kunst, restauratie collectie en restauratie en uitbreiding van het museum). Het ging bijvoorbeeld om de restantbijdrage vanuit het Papafonds, restant van de bijdragen voor de aanschaf van kunst. De overige gelden in de reserve zijn de afgelopen jaren reeds ingezet. Momenteel is het saldo van de reserve nihil, waarbij meeropbrengsten of lagere uitgaven via de reserve lopen. Deze reserve kan derhalve afgesloten worden.

Naam

Bedrijfsreserve Museum De Lakenhal

Nummer/Afd.

8100666

Raadsbesluit

09.0034

Programma


Doel

De doelstelling is de egalisatie van resultaten op de bedrijfsvoering en afgesloten projecten over meerdere jaren en om incidentele knelpunten in de bedrijfsvoering op te lossen. Met dit instrument wordt beoogd de integrale managementverantwoordelijkheid te concretiseren en de budgetdicipline te vergroten.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Op basis van het bedrijfsresultaat wordt jaarlijks de dotatie /onttrekking bepaald.

Besteding

Concrete bestedingsdoelen zijn: • Opvangen van fluctuaties in bedrijfsresultaat en -risico's • Afdekken risico’s bij de organisatie van tentoonstellingen. Onttrekkingen 2013: € 53.075 RB 13.0061

Omvang per 1-1-2014

€ 527.093

Maximale omvang

€ 536.934 (op basis van gegevens 2013)

Minimale omvang

€ 53.693 (op basis van gegevens 2013)

Bijzonderheden

geen

Naam

Reserve Investering Molen de Valk

Nummer/Afd.

8100668

Raadsbesluit

07.0012

Programma


Doel

Dekking van afschrijvingen.

Datum realisatie

2007

Datum opheffing

Bij afsluiten investering Molen de Valk.

Voeding

Eenmalig bij RV 07.0012 van € 412.500.

Besteding

Dekking van afschrijvingslasten herstel en restauratiewerkzaamheden aan Molen de Valk. (krediet 7100258)

314 | Bijlagen

Museum De Lakenhal


Naam

Reserve Investering Molen de Valk

Omvang per 1-1-2014

€ 379.500

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve Haagweg 4

Nummer/Afd.

8100670

Raadsbesluit

09.0004

Programma


Doel

Dekking van de kapitaallasten van de renovatie Haagweg 4.

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalig via de Vereveningsreserve Grondexploitaties ad. € 1.350.000, Reserve Atelierbeleid ad. € 91.000 en resultaatbestemming jaarrekening 2008 ad €175.000;

Besteding

Kapitaallasten herinrichting en het brandveilig maken van het Haagweg 4 complex.

Omvang per 1-1-2014

1.263.306

Maximale omvang

-

Minimale omvang

-


Bijzonderheden

Naam

Reserve Archeologisch Park Matilo

Nummer/Afd.

8100671

Raadsbesluit

08.0073

Programma


Doel

Bestemmen van specifieke geld voor de dekking van het project inrichting Park Matilo.

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Dotatie uit vereveningsreserve van 2009 tot en met 2011 van drie gelijke jaarschijven van € 1.250.000 RB08.0073. Rente bijschrijving van €42.970 RB12.0011. Stortingen 2013: Dotatie conform geldend rentepercentage: € 11.035.

Besteding

In te zetten voor de realisatie van het wijkpark Matilo in de ruimste zin van het woord. Onttrekkingen 2013: RB13.0061 Onttrekking gerealiseerde kosten 2012 grondexploitatie Matilo: € 518.798, RB13.0062 Dekking kosten afrondende werkzaamheden 3e/4e fase Matilo: € 11.757.

Omvang per 1-1-2014

€ 32.236

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve herontwikkeling sportvelden

Nummer/Afd.

8100672

Raadsbesluit

10.0056

Programma


Doel

Deze reserve heeft tot doel de middelen te reserveren die zijn toegekend voor de ontwikkeling van de Zuidelijke sportvelden en Montgomery terrein.

Realisatie/Stadsleven

Bijlagen | 315

Naam

Reserve herontwikkeling sportvelden

Datum realisatie

2009

Datum opheffing

-

Voeding

De reserve wordt voornamelijk gevoed door een voortijdige winstneming op de ontwikkeling van het Haagwegkwartier.

Besteding

(Her)ontwikkeling van Sportvelden. Onttrekkingen 2013: € 1.023.142 (RB 10.0117 € 23.142 en RB 13.0065 € 1.000.000)

Omvang per 1-1-2014

€ 1.592.493

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Uitbreiding foyer Schouwburg

Nummer/Afd.

8100674

Raadsbesluit

11.0047

Programma


Doel

Ter verbetering van de financiële exploitatie van de Schouwburg dient meer ruimte gerealiseerd te worden voor ontvangst van gasten. Daartoe dient de foyer uitgebreid te worden.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 1.000.000 - RB11.0047 uit reserve "Opbrengst verkoop aandelen Nuon".

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet.

Omvang per 1-1-2014

€ 1.000.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve exploitatie De Nobel

Nummer/Afd.

8100677

Raadsbesluit

11.0101

Programma


Doel

Bijdrage aan de bijsturingsopgave voor de exploitatie van Muziekcentrum De Nobel.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

2053

Voeding

Dotatie vanuit reserve Muziekcentrum De Nobel van € 346.180 - RB11.0101

Besteding

Jaarlijkse bijdrage aan de exploitatie van Muziekcentrum De Nobel.

Omvang per 1-1-2014

€ 281.660

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

In 2013 stond nog eenmaal € 50.000 begroot voor de organisatieontwikkeling van de LVC naar LVC>>>deNobel. Hiervan is in 2013 € 14.000 gebruikt. Het restant blijft beschikbaar voor 2014.

Naam

Reserve kapitaallasten De Nobel

Nummer/Afd.

8100678

Raadsbesluit

11.0101

316 | Bijlagen

Realisatie

Realisatie

Naam

Reserve kapitaallasten De Nobel

Programma


Doel

Dekking van kapitaallasten ten gevolge van de investering in het gebouw en de theatertechniek.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

2051

Voeding

Rentedotatie van € 50.790. RB 11.0101 € 198.394 (Subsidie op Termijn)

Besteding

Dekking van de kapitaallasten. RB 11.0101 € 50.790.

Omvang per 1-1-2014

€ 1.649.535

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve Jeugdsportfonds Leiden

Nummer/Afd.

8100970

Raadsbesluit

10.0144

Programma


Doel

Een reserve Jeugdsportfonds Leiden in te stellen, met als doel aan die reserve jaarlijks bedragen te onttrekken die benodigd zijn voor het door de gemeente Leiden financieren van het Jeugdsportfonds Leiden.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 222.740 - RB10.0144

Besteding

De aanwending van de gevormde reserve wordt ingezet voor de financiering van het Jeugdsportfonds Leiden. Onttrekkingen 2013: € 50.000 RB 11.0127

Omvang per 1-1-2014

€ 66.930

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Reserve Pieterskerk

Nummer/Afd.

8101035

Raadsbesluit

12.0139

Programma

Programma 8 Cultuur , Sport en Recreatie

Doel

Jaarlijkse subsidiëring van de kapitaallasten (onderdeel afschrijving) van de bij de Pieterskerk geactiveerde investering in de restauratie Pieterskerk.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

Uiterlijk 2020

Voeding

Onttrekking per 1 januari 2013 € 5.239.000 aan de reserve compensatie dividend Nuon

Besteding

Jaarlijkse subsidiëring van de kapitaallasten (onderdeel afschrijving) van de bij de Pieterskerk geactiveerde investering in de restauratie Pieterskerk € 286.675 RB 13.0063.

Omvang per 1-1-2014

€ 5.135.690

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Realisatie

Bijzonderheden

Bijlagen | 317

Naam

Reserve kapitaallasten sportaccomodaties

Nummer/Afd.

8101101

Raadsbesluit

12.0118

Programma

Programma 8 Cultuur , Sport en Recreatie

Doel

Dekking van een deel van de kapitaallasten van investeringen uit de Sportnota, zijnde de kapitaallasten die voorvloeien uit een investeringsvolume van € 9.654.000 voor de vervanging van het Vijf Meibad en een klein deel van de Vijf Meihal.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

2058

Voeding

Diverse incidentele middelen die in 2011-2013 beschikbaar zijn gesteld voor investeringen in sport en terecht zijn gekomen in verschillende reserves, voorzieningen en het Programma Algemene dekkingsmiddelen II. RB 12.0118 € 9.564.000

Besteding

Vanaf 2018 jaarlijks gelijk aan de kapitaallasten van een investeringsvolume van €9.564.000 en een afschrijvingstermijn van 40 jaar.

Omvang per 1-1-2014

€ 9.564.000

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Realisatie

Bijzonderheden


Reserve Openbare Geestelijk GezondheidsZorg (OGGZ)

Nummer/Afd.

8100784

Raadsbesluit

00.0124

Programma

Programma 9 Welzijn en zorg

Doel

Het opheffen van knelpunten bij de uitvoering van de (regionale) plannen voor Maatschappelijke opvang en Verslavingszorg.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

In het verleden is een aantal maal besloten om het niet bestede deel van de OGGZ-middelen in deze bestemmingsreserve te storten.

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 230.760 (RB 11.0023 € 24.015 en RB 12.003 € 206.745)

Omvang per 1-1-2014

€ 804.968

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden

Naam

Bestemmingsreserve Sociaal-maatschappelijke en culturele voorzieningen

Nummer/Afd.

8100785

Raadsbesluit

11.0047

Programma

Programma 9 Welzijn en Zorg

Doel

Bieden van mogelijkheden om een aantal leemtes in het aanbod aan sociaal-maatschappelijke voorzieningen te vullen. dit vooruitlopend op de later dit jaar te verschijnen Sociaal-maatschappelijke structuurvisie.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

-

Voeding

Eenmalige storting van € 5.008.485 RB11.0047 uit reserve 'Opbrengst verkoop aandelen Nuon'. Stortingen 2013: € 1.322.000 RB 13.0061

318 | Bijlagen

Realisatie

Naam

Bestemmingsreserve Sociaal-maatschappelijke en culturele voorzieningen

Besteding

Onttrekkingen kunnen plaatsvinden wanneer de raad daartoe besluit via het beschikbaar stellen van een krediet. Onttrekkingen 2013: € 42.152 (RB 11.0140 € 17.152 en RB 13.0073 € 25.000)

Omvang per 1-1-2014

€ 5.282.026

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Naam

Reserve financiële bijdrage woningonttrekking

Nummer/Afd.

8100978

Raadsbesluit

Ingesteld in 1977

Programma

Programma 9 Welzijn en Zorg

Doel

Het scheppen van vervangende woongelegenheid en het afdekken van risico’s die het gevolg zijn van daling van de woningvoorraad.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

2013

Voeding

n.v.t.

Besteding

Onttrekkingen 2013: 28.648

Omvang per 1-1-2014

€0

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.


Bijzonderheden


Bestemmingsreserve frictiekosten ID/WIW-banen

Nummer/Afd.

8100855

Raadsbesluit

11.0086

Programma

Programma 10 Werk en Inkomen

Doel

De kosten van de ID-banen (werkgever betaalt het salaris en de gemeente verstrekt een loonkostensubsidie) en van de WIW-banen die extern gedetacheerd zijn (de gemeente is werkgever en betaalt het salaris, de inlenende organisatie betaalt een inleenvergoeding) worden tot 2012 grotendeels ten laste gebracht van het Participatiebudget. Vanaf 2012 wordt het aandeel in de kosten dat ten laste komt van het Participatiebudget lager en nemen in principe de kosten toe bij de werkgevers (ID) en bij de inlenende organisaties (WIW). Om deze extra kosten te dekken dienen de externe organisaties in eerste instantie zelf extra middelen te genereren. Het is mogelijk dat de gemeente alsnog deels extra middelen verschaft maar dan ten laste van het budget van het desbetreffende beleidsveld waarin de ID/WIWer werkzaam is. De inzet is erop gericht om de nuttige activiteiten voort te zetten en om ontslag waar mogelijk te voorkomen. De reserve is nodig om de frictiekosten te kunnen opvangen.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

2014

Voeding

RB 11.0088 € 750.000.

Besteding

Geen

Omvang per 1-1-2014

€ 43.647

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Concernstaf

Bijzonderheden

Bijlagen | 319

Naam

Bedrijfsreserve DZB-Leiden WSW

Nummer/Afd.

8100857

Raadsbesluit

09.0034

Programma


Doel

Het opvangen van jaarlijkse schommelingen in de bedrijfsvoeringkosten en om knelpunten in de exploitatie op te lossen.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Voordelig rekeningsresultaat op de uitvoering van de WSW.

Besteding

Naar aanleiding van eerdere besluitvorming uit het verleden, ondermeer als beperkte dekking van de kapitaallasten nieuwbouw kas kwekerij.

Omvang per 1-1-2014

€ 2.537.534

Maximale omvang

10% exploitatielasten 2013

Minimale omvang

1% exploitatielasten 2013

Bijzonderheden

geen

Naam

Reserve zachte landing WSW

Nummer/Afd.

8101090

Raadsbesluit

RB 12.0097

Programma


Doel

Dekking kosten herstructurering DZB.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

2014

Voeding

Dotatie € 1.000.000 bij 2e Bestuursrapportage 2012 (RB 12.0120)

Besteding

Frictiekosten WSW te weten € 240.000 in 2012, € 208.054 in 2013 en € 551.946 in 2014

Omvang per 1-1-2014

€ 551.946

Maximale omvang

€ 1.000.000

Minimale omvang

n.v.t.

Bijzonderheden

Eerst zou de concernreserve worden ingezet voor oormerking van dit bedrag. Door de val van het kabinet Rutte I zijn de ontwikkelingen op het terrein van werken en inkomen, die verband hielden met de concept wet Werken naar Vermogen op PM gezet. Om het geoormerkte bedrag binnen de concernreserve van € 1.000.000 veilig te stellen is een afzonderlijke reserve ingesteld. Nu zullen de herstructureringskosten gedekt worden via deze aparte bestemmingsreserve.

DZB

Concernstaf

6.7.11 Toelichting reserves algemene dekkingsmiddelen Algemene reserves Naam

Concernreserve

Nummer/Afd.

8100908

Raadsbesluit

05.0055

Programma

Programma Algemene Dekkingsmiddelen

Doel

De concernreserve dient als buffer voor de afdekking van niet-kwalificeerbare risico's en de egalisatie van exploitatieresultaten. De minimale omvang van de concernreserve is vastgesteld op € 10.000.000.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

320 | Bijlagen

Concernstaf

Naam

Concernreserve

Voeding

De stortingen ter grootte van € 20.121.883 zijn conform begroting verwerkt: RB12.0098 Bijdrage van reserve dividend nuon € 8.836.000 RB12.0120 DZB reserve zachte landing € 158.000 RB13.0061 Overige bestemmings voorstellen JR 2012 € 11.002.883 RB13.0063 RAS activiteiten € 75.000 RB13.0127 vergoeding gemeente garanties € 50.000

Besteding

De onttrekkingen ter grootte van € 34.196.771 zijn conform begroting verwerkt: RB12.0120 2e Berap 2012 € 4.929.300 Sluitboeking meerjarenbeeld € 16.231.677 RB09.0096 Bruidschat onderwijs € 75.000 RB09.0068 Opleidingenbudget uit IZA liquidatie fonds € 650.000 RB12.0055 Herstructureringsfact. WSW 158.000 RB10.0114 Projectbureau LBSP € 250.000 RB11.0088 Formatie handhaving (A110047/12) € 252.000 RB10.0107 Bijdrage aardgasbussen € 25.000 RB09.0097 Overheveling opleidingen budget - € 250.000 RB12.0120 Strategisch huisvestingsplan € 8.000 RB12.0118 financiele uitkomst sportnota € 234.000 AME120098/6 geen kaasschaaf subsidie € 582.354 AME120098/7 versterken minimabeleid € 200.000 RB13.0061 Bestemmings voorstel JR 2012 € 6.895.140 RB13.0061 Budgetoverheveling JR2012 € 3.956.300

Omvang per 1-1-2014

€ 5.350.135

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

€ 10.000.000 (rekening houdend met geraamde verrekeningen volgens het actuele meerjarenbeeld)

Bijzonderheden

Op grond van bestaand beleid wordt het saldo van baten en lasten bij bestemming verrekend met de concernreserve. Bij begroting of tussentijdse besluitvorming worden specifieke aanwendingsrichtingen vastgesteld.

Naam

Reserve Verkoop aandelen Nuon

Nummer/Afd.

8100909

Raadsbesluit

09.0038

Programma


Doel

Het reserveren van de verkoopopbrengst aandelen Nuon in afwachting van nadere besluitvorming door de gemeenteraad.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Deel van de verkoopopbrengst aandelen Nuon. Geen stortingen in 2013

Besteding

Totaal onttrekkingen 2013 € 3.380.890 RB10.0073; 7100192 Marecollege € 220.890 RB12.0058; PRIL2012-Het persp.2012-2016 Egalisatiereserve Grondexploitaties € 1.070.000 RB13.0801; Ontsl. Bio Sc. Park uitv.besl 2013 € 2.090.000

Omvang per 1-1-2014

€ 146.882

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Concernstaf

Bijzonderheden

Bestemmingsreserves Naam


Nummer/Afd.

8100907

Raadsbesluit

09.0111

Programma


Doel

Het reserveren van een deel van de verkoopopbrengst aandelen Nuon Energy voor compensatie van het wegvallende dividend in de begroting. Jaarlijks wordt aan de reserve een bedrag onttrokken gelijk aan het bedrag dat aan dividend wegvalt door verkoop van de aandelen.

Concernstaf

Bijlagen | 321

Naam


Datum realisatie

2009

Datum opheffing

-

Voeding

Deel van de verkoopopbrengst aandelen Nuon.

Besteding

In 2013 is € 53.327.700 onttrokken op grond van het besluit RV 12.0056 PPN 2013-2016: Storting in concernreserve € 8.836.000, Stort.in res. Holl.Rijnland € 39.252.700 Stort.in res. Pieterskerk € 5.239.000

Omvang per 1-1-2014

€ 51.373.300

Maximale omvang

€ 117.500.000

Minimale omvang

€ 51.373.300

Bijzonderheden

Naam

Reserve GSB-middelen ISV en EZ

Nummer/Afd.

8100910

Raadsbesluit

10.0056

Programma


Doel

Middelen om projecten te dekken voor de realisatie van prestatieafspraken in het kader van GSB met het Rijk.

Datum realisatie

2010

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Eind 2009 is een bedrag een bedrag van € 9.627.481 als balanspost vrijgevallen als gevolg van de afrekening ISV I, ISV II en de BDU EZ met het Rijk. Dotatie 2013: RB 10.0113; Rekeningresultaat 2012 € 2.048.668 RB 13.0063; Bijdrage uit concernreserve € 995.000

Besteding

Totale onttrekking € 2.617.928 RB 09.0119; Investering 7100152 Gevelsanering woningen € 393.161 RB 09.0119 en RB13.0067; Investering 7100595 groen-recreatieve onderdoorgang A4 € 23.496 RB 09.0121; Investering 7100156 Tuin van Noord € 108.190 RB 12.0036; Investering 7100162; Haagwegkwartier € 756.077 RB 12.0098; Beleidskader winkelvoorziening binnenstad € 25.000 RB 12.0106; Tijdelijke studentenhuisvesting Lammenschans € 26.000 RB 12.0045; Investering 7100459; Wonen boven winkels € 270.646 RB 12.0149; Investering 7100467 Verbouw brede school Merenwijk € 500.000 RB 13.0005; Investering 7100337 Verbetering openbare ruimte Leiden Noord (ISV) € 132.642 RB 07.0137; 7100247 Historische waardenkaart € 987 RB 13.0025; Investering 7100524 Subs. Hospices Issoria en Xenia € 107.200 RB 13.0098 en RB 11.0129; ter dekking plankosten 2013 kredieten Singelpark. € 130.910 Div.RB's; Investering 7100251 Gem.mon.zorg € 61.171

Omvang per 1-1-2014

€ 12.599.115

Maximale omvang

n.v.t.

Minimale omvang

n.v.t.

Concernstaf

Bijzonderheden

Naam

Reserve plankosten bedrijfsvoering

Nummer/Afd.

8101102

Raadsbesluit

12.0153

Programma


Doel

De primaire functie van deze reserve is de dekking van de plankosten in de definitiefase. De secundaire functie van deze reserve is het oplossen van knelpunten met betrekking tot de nieuwe

Datum realisatie

2013

Datum opheffing

n.v.t.

322 | Bijlagen

Concernstaf

Naam

Reserve plankosten bedrijfsvoering

Voeding

De reserve wordt jaarlijks (structureel) gevoed door de budgettaire verschuiving die teweeg wordt gebracht als gevolg van de invoering van de Nota Plankosten Leiden. Daarnaast kunnen plankosten in de definitiefase bij het nemen van een kaderbesluit eventueel terugvloeien naar de reserve. (rekening houden met BBV voor het activeren van plankosten) Dotatie 2013: RB12.0153; Nota Plankosten Leiden € 1.965.238 RB 13.0073; Kaderbesluit Jongerenvoorziening Stevenshof € 25.000 RB 13.0098; kaderbesluit Singelpark € 300.000 (€ 100.000 uit reserve gsb/isv ez en € 200.000 uit reserve groene singels.)

Besteding

College is bevoegd orgaan. Bestedingen vinden plaats na collegebesluit. Onttrekkingen 2013: RB13.0063 7100523 definitieve fase plankst. € 1.347.452

Omvang per 1-1-2014

€ 942.786

Maximale omvang

Een optelsom van de storting in de reserve van de afgelopen twee jaar.

Minimale omvang

geen.

Bijzonderheden

Aanwending van de reserve bedrijfsvoering concern plankosten kan, zonder voorafgaand raadsbesluit, door het College van B&W plaatsvinden. Verantwoording vindt plaats bij de bestuursrapportaga(s) en de jaarrekening. Indien het saldo van de bedrijfsvoering in enig jaar boven het maximum komt, wordt het meerdere bij de jaarrekening toegevoeg aan de concernreserve.

Bijlagen | 323

6.8 Toelichting voorzieningen Toelichting Voorzieningen Programma 1 Naam

Voorziening pensioenen wethouders

Nummer/Afd.

8105151

Raadsbesluit

-

Programma

Prorgamma 1 Bestuur en dienstverlening

Doel

Voorziening om de jaarlijkse aanvulling op de pensioenuitkering van oud-wethouders aan te vullen.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Conform actuariële berekening van de pensioenen wordt jaarlijks de dotatie bepaald om de voorziening op niveau te houden. Dotatie voor 2013 is € 421.208.

Besteding

Voorziening wordt aangewend voor pensioenregeling van wethouders. Deze pensioenbetalingen worden verrekend met de actuarieel berekende hoogte van de voorziening. In 2013 is voorts een afkoop van een pensioen ad € 190.924 uit de voorziening genomen.

Omvang per 1-1-2014

€ 4.721.901

Concernstaf

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Internationale Samenwerking

Nummer/Afd.

8105159

Raadsbesluit

12.0073

Programma


Doel

Inzet ten behoeve van projecten geoormerkt in het kader van de Internationale Samenwerking

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

De voorziening wordt gevoed vanuit ontvangen projectgelden van derden in het kader van de internationale samenwerking.

Besteding

Projecten geoormerkt binnen het kader van de Internationale Samenwerking.

Omvang per 1-1-2014

€ 161.467

Sociaal- en Economisch Beleid

Bijzonderheden

Toelichting Voorzieningen Programma 2 Naam

Voorziening Veiligheidsbeleid (VB)

Nummer/Afd.

8105060

Raadsbesluit

12.0098

Programma

Programma 2 Veiligheid

Doel

Egalisatie van kosten programma veiligheid, cameratoezicht en tussentijdse evaluatie veiligheidsprogramma.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Bijdrage van de voorziening OGGZ/ Regionaal Kompas € 500.000

Besteding

Onttrekkingen 2013: RIEC (crisisruimte rampenbestrijding) € 35.003,95 CameratoezichtKosten beheer en onderhoud: € 64.166,51

Omvang per 1-1-2014

€ 400.830

324 | Bijlagen

Service en Informatie

Naam

Voorziening Veiligheidsbeleid (VB)

Bijzonderheden

Deze voorziening vormde tot en met 2012 onderdeel van de Voorziening OGGZ/ Regionaal Kompas.Omdat de budgethouder voor het onderdeel Veiligheidsbeleid, Openbare Orde en Veiligheid is en voor de overige onderdelen de budgethouder Realisatie/Stadskennis en Cultuur, is besloten om de Voorziening OGGZ/ Regionaal Kompas te splitsen. Dit betreft restantbedragen t.v.b. deze doelen die zijn toegekend ten gevolge van RB 08.0125 (Cameratoezicht) en BW besluit 08.1057 (tussentijdse evaluatie veiligheidsprogramma 2005-2009 (RIEC, inbraakpreventie en fietsendiefstal)

Toelichting Voorzieningen Programma 3 Er zijn geen voorzieningen binnen dit programma. Toelichting Voorzieningen Programma 4 Naam

Voorziening Afwikkeling VOC-gelden

Nummer/Afd.

8105154

Raadsbesluit

-

Programma


Doel

Afwikkeling van nog lopende zaken in de overdracht van de vervoersautoriteit van Leiden naar de provincie ZuidHolland en de afwikkeling van nog lopende zaken in de door Leiden verleende en inmiddels verlopen openbaar vervoersconcessie.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

De voeding is eenmalig en bestaat uit de saldi van de hernoemde ‘Voorziening VOC-gelden toegankelijkheidsfonds’ (0814101/BoWo) en de opgeheven voorzieningen ‘Voorziening VOC-gelden infrastructuurfonds’ (0814102/BoWo), ‘Voorziening VOC-gelden productiefonds’ (0814103/BoWo) en ‘Voorziening VOCgelden innovatiefonds (experimenten)’ (0814104/BoWo).

Besteding

Onttrekkingen 2013: € 53.370 voor de verbetering doorstroming OV per bus.

Omvang per 1-1-2014

€ 373.035

Realisatie/Stadsontwerp

Bijzonderheden


Voorziening Boomregeling Wijk

Nummer/Afd.

8105003

Raadsbesluit

96.0075

Programma


Doel

Egalisatie van de kosten voor het duurzaam in stand houden van bepaalde monumentale, bijzondere of waardevolle bomen, boomgroepen of houtopstand en dergelijke.

Datum realisatie

9-7-1996

Datum opheffing

n.v.t.

Onderhoudsplan

Bomenverordening en Meerjaren Onderhoudsprogramma Groen.

Voeding

Egalisatie van de kosten voor het duurzaam instandhouden van bepaalde monumentale, bijzondere of waardevolle bomen, boomgroepen of houtopstand e.d. Stortingen 2013: € 521.493

Besteding

Herplantbijdrage en vergoedingen wegens toegebrachte schade. Onttrekkingen 2013: € 250.021

Omvang per 1-1-2014

€ 832.666

Stedelijk beheer

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Riolering

Nummer/Afd.

8105004

Raadsbesluit

-

Stedelijk beheer

Bijlagen | 325

Naam

Voorziening Riolering

Programma


Doel

Egalisatie van de kosten voor het groot onderhoud rioleringen alsmede een spaarvoorziening voor toekomstige investeringen overeenkomstig regelgeving in het BBV.

Datum realisatie

-

Datum opheffing

-

Onderhoudsplan

Het rioleringsplan is de basis voor de vervanging van rioleringen en maatregelen om emissie te beperken. De werkelijke vervanging per jaar is deels afhankelijk van verbeteringen reconstructiewerk, waardoor de omvang van het onderhoudswerk per jaar kan verschillen.

Voeding

€ 1.030.000 ten behoeve van toekomstige investering, € 90.000 dotatie groot onderhoud, eenmalig tbv project Oude Kooi.

Besteding

Is overeenkomstig besluitvorming VGRP.

Omvang per 1-1-2014

€ 5.315.486

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Waterkwaliteit

Nummer/Afd.

8105025

Raadsbesluit

12.0141

Programma


Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van de waterkwaliteit voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Jaarlijkse dotatie ad € 162.300 ten laste van de rekening van baten en lasten, eenmalig tbv project beveiligd baggeren

Besteding

Is overeenkomstig het Beheerplan Groot Onderhoud.

Omvang per 1-1-2014

€ 3.357.481

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Groot onderhoud Kunstwerken

Nummer/Afd.

8105026

Raadsbesluit

12.0141

Programma


Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van de kunstwerken voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t

Voeding

Jaarlijkse dotatie ad € 624.500 ten laste van de rekening van baten en lasten.

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 2.817.158

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Groot onderhoud Walmuren en Beschoeiing

Nummer/Afd.

8105027

Raadsbesluit

12.0141

Programma


326 | Bijlagen

Naam

Voorziening Groot onderhoud Walmuren en Beschoeiing

Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van walmuren en beschoeiingen voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Jaarlijkse dotatie ad € 633.000 ten laste van de rekening van baten en lasten.

Besteding

Is overeenkomstig het Beheerplan Groot Onderhoud

Omvang per 1-1-2014

€ 2.473.948

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Groot onderhoud Wegen

Nummer/Afd.

8105028

Raadsbesluit

12.0141

Programma


Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van de wegen voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Jaarlijkse dotatie ad € 2.700.000 ten laste van de rekening van baten en lasten.

Besteding


Omvang per 1-1-2014

€ 5.330.007

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Groot onderhoud Openbare Verlichting

Nummer/Afd.

8105029

Raadsbesluit

12.0141

Programma

Programma 5 Omgevingskwalitei

Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van openbare verlichting voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Eenmalige dotatie obv achterstalligheid.

Besteding

Is overeenkomstig het Beheerplan Groot Onderhoud/achterstalligheid.

Omvang per 1-1-2014

€ 327.783

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Groot onderhoud Spelen

Nummer/Afd.

8105030

Raadsbesluit

12.0141

Programma


Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van spelen voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Bijlagen | 327

Naam

Voorziening Groot onderhoud Spelen

Voeding


Besteding

Is overeenkomstig het Beheerplan Groot Onderhoud/achterstalligheid

Omvang per 1-1-2014

€ 1.650.771

Bijzonderheden

Naam

Voorziening Groot onderhoud Straatmeubilair

Nummer/Afd.

8105031

Raadsbesluit

12.0141

Programma


Doel

Het doel van de voorziening is het wegwerken van de onderhoudsachterstand en voor het op orde houden van straatmeubilair voor die onderdelen die groot onderhoud nodig hebben, waarvan de omvang jaarlijks niet gelijk is.

Datum realisatie

2012

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding


Besteding

Is overeenkomstig het Beheerplan Groot Onderhoud/achterstalligheid

Omvang per 1-1-2014

€ 61.500

Bijzonderheden

Naam

Voorziening luchtkwaliteitsplan

Nummer/Afd.

8105156

Raadsbesluit

11.0028

Programma


Doel

Uitvoering van het luchtkwaliteitsplan financieel te waarborgen daar de inkomsten en uitgaven over de verschillende jaarschijven lopen.

Datum realisatie

01-01-2011

Datum opheffing

31-12-2013

Voeding

De voorziening is gevoed door de resterende FES-gelden van de 1e en 2e tranche.

Besteding

De maatregelen Luchtkwaliteitplan zal leidend zijn voor onttrekkingen uit de voorziening. De voorziening valt vrij per 31-12-2013. De gelden worden in de balans geclassificeerd onder "ontvangen voorschotten overheid".

Omvang per 1-1-2014

€0

Bijzonderheden

Naam

Voorziening regionale groenprojecten

Nummer/Afd.

8105157

Raadsbesluit

-

Programma


Doel

Beschikbaar houden van ontvangen gelden.

Datum realisatie

2011

Datum opheffing

31-12-2013

Voeding

Restant ontvangen voorschot bijdragen Holland Rijnland.

328 | Bijlagen

Milieubeleid algemeen

Naam

Voorziening regionale groenprojecten

Besteding

In de afgelopen jaren zijn voorschotten ontvangen ter besteding aan de projecten Matilo, Leeuwenhoekpark en Cronesteijn/ brug naar Groene Hart. Deze zijn gestort in de voorziening. Bij besteding van budget bij deze projecten opgenomen in deze voorziening, zullen onttrekkingen worden gedaan. Onttrekking 2013: € 655.330 ten behoeve van park Matilo. De voorziening valt vrij per 31-12-2013. Het betreft hier van overheidslichamen verkregen gelden die nog niet zijn besteed of deels terugbetaald dienen te worden. De gelden worden opgenomen onder "vooruitontvangen subsidies provincie Zuid-Holland".

Omvang per 1-1-2014

€0

Bijzonderheden


Voorziening onderhoud Maatschappelijk Vastgoed

Nummer/Afd.

8105009

Raadsbesluit

1994

Programma


Doel

Egalisatie van de kosten voor (groot)onderhoud van overige gemeentelijk vastgoed.

Datum realisatie

Doorlopend

Datum opheffing

n.v.t.

Onderhoudsplan

De actualisatie van de beheerplannen overige gebouwen zijn afgerond.

Voeding

Jaarlijkse storting van € 1.997.265

Besteding

In 2013 zijn er onderhoudskosten van € 1.256.395 onttrokken.

Omvang per 1-1-2014

€ 6.198.264

Bijzonderheden

Ultimo 2023 wordt een positief saldo verwacht, deze middelen zullen worden gebruikt voor de dekking van de kosten van groot onderhoud van monumentale panden en -objecten (MJOP's zijn zeer recent opgesteld).

Naam

Voorziening herinrichting Trekvaartplein

Nummer/Afd.

8105150

Raadsbesluit

98.0129

Programma


Doel

De herinrichting van het Trekvaartplein inclusief de bodemsanering van het gebiedsdeel, waarop in het verleden een autosloperij was gevestigd. Het Leidse aandeel in het gemeenschappelijke fonds dat binnen de GR Regionaal Woonwagen Centrum wordt opgebouwd wordt geraamd op € 1.089. Aangezien het gemeenschappelijke fonds nog niet operationeel is, worden de geraamde bijdragen voorlopig in deze voorziening gestort.

Datum realisatie

-

Datum opheffing

De voorziening moet in stand worden gehouden tot na voltooiing van de sanering. Naarmate de tijd verder verstrijkt wordt de noodzaak tot hercalculatie van de saneringskosten groter.

Onderhoudsplan

n.v.t.

Voeding

ISV Woonwagens.

Besteding

Financieren van de plannen t.b.v. de bodemsanering in het kader van de herinrichting van het Trekvaartplein. Het uitvoeringsbesluit voor de herinrichting van het Trekvaartplein is genomen in juni 2009 (RV 09.0070).

Omvang per 1-1-2014

€ 1.180.832

Beheer en Onderhoud Vastgoed


Bijzonderheden


Voorziening Jeugdbeleid/CtC

Nummer/Afd.

8105155

Raadsbesluit

05.0160

Realisatie/Stadskennis en cultuur

Bijlagen | 329

Naam

Voorziening Jeugdbeleid/CtC

Programma

Programma 7 Jeugd en onderwijs

Doel

Inzet voor de invoering van de systematiek volgens Communities that Care.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

Naar verwachting kan de voorziening eind 2013 worden opgeheven.

Voeding

Uit het jaarbudget voor jeugdbeleid en de beschikbaar gestelde provinciale subsidie. In 2007 zijn daarnaast bijdragen vanuit het Jeugdfonds ten behoeve van een Cruyff Court (€ 50.000), Delltaplan Speeltuinen (€ 40.000) en Jongerenlocaties (€ 75.000) in de voorziening gestort.

Besteding

2013: geen

Omvang per 1-1-2014

€ 58.379

Bijzonderheden

€ 38.000 van deze middelen is bestemd voor de aanleg van het trapveld in het kooipark. Dit wordt in 2014 uitgevoerd. € 20.000 is bestemd voor CJG/jongerenlocaties.


Voorziening groot onderhoud Lakenhal

Nummer/Afd.

8105007

Raadsbesluit

1986

Programma

Programma 8 Cultuur, sport en recreatie

Doel

1. Egalisatie van de kosten voor onderhoud en beveiliging van Museum De Lakenhal. 2. Vormen van dekking voor vervangingsinvesteringen in installaties en beveiligingsapparatuur.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Onderhoudsplan

Valt samen met de renovatie en uitbreiding 2015-2017

Voeding

Wanneer in enig jaar de lasten voor onderhoud aan installaties en beveiliging lager zijn dan begroot, wordt het verschil in de voorziening gestort. Over 2013 is € 87.894 in de voorziening gestort.

Besteding

In 2013 zijn geen onderhoudskosten geboekt ten laste van de voorziening.

Omvang per 1-1-2014

€ 456.404

Bijzonderheden

Met het uitvoeringsbesluit Restauratie en Uitbreiding Museum De Lakenhal (RV 13.0142) wordt deze voorziening grotendeels bestemd. Uitvoering is voorzien tot en met 2017. Aldus wordt conform de rapportages van de monumentenwacht en het regulier onderhoud wel uitvoering gegeven aan noodzakelijk (groot) onderhoud, maar wordt actualisatie van de volledige meerjarenprogramma's opgenomen in de genoemde renovatie en uitbreiding.

Naam

Voorziening bijdragen van derden

Nummer/Afd.

8105100

Raadsbesluit

-

Programma


Doel

Beschikbaar houden van door Museum De Lakenhal ontvangen bijdragen van derden voor specifieke doelen.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

31-12-2013

Voeding

Bijdragen van derden met een specifiek benoemd doel (bijvoorbeeld Papefonds en provincie Zuid-Holland).

Besteding

Specifiek benoemde doelen door de verstrekkers van bijdragen. Er zijn drie onderdelen te onderscheiden: - bijdragen van derden voor aankopen kunst - bijdagen van derden voor conservering en restauratie - bijdragen van derden voor uitbreiding en restauratie.



De voorziening valt vrij per 31-12-2013. De gelden zullen in de balans geclassificeerd worden onder "vooruitontvangen ten behoeve van volgend dienstjaar". Omvang per 1-1-2014

330 | Bijlagen

€0

Naam

Voorziening bijdragen van derden

Bijzonderheden

In 2013 zijn grotere bijdragen ontvangen ten behoeve van de Restauratie en Uitbreiding. Hieronder bijvoorbeeld de bijdrage van de BankGiro Loterij (€ 1 mln), Fonds1818 (€ 150.000). Daarnaast leidt de correctie op de in het verleden door derden bijgedragen gelden voor restauratie en aankopen tot een verhoging van deze voorziening. Met het uitvoeringsbesluit RV 13.0142 Restauratie en Uitbreiding Museum De Lakenhal wordt een bestemming van deze gelden gegeven.

Naam

Voorziening groot onderhoud sportaccomodaties

Nummer/Afd.

8105160

Raadsbesluit

12.0118

Programma


Doel

Het egaliseren over meerdere jaren van kosten van het groot onderhoud aan de sportaccomodaties die in het eigendom zijn van de gemeente Leiden. De omvang van de voorziening per balansdatum is gebaseerd op het beheerpan groot onderhoud. Hierin is voor de periode 2013-2025 het benodigd groot onderhoud opgenomen.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Middels een jaarlijkse voeding van € 1.517.000 is de voorziening toereiken om het Beheerplan Sportaccomodaties 2013-2025 uit te voeren. Deze middelen zijn onder programma 8 van de begroting structureel beschikbaar.

Besteding

Op basis van de onderhoudswerkzaamheden conform het Beheerplan Groot Onderhoud Sportaccomodaties 2012-2025.

Omvang per 1-1-2014

€ 922.690

Bijzonderheden

In 2014 zal een herijking plaatsvinden van het meerjaren onderhoudsplan.


Voorziening OGGZ/ Regionaal Kompas

Nummer/Afd.

8105011

Raadsbesluit

-

Programma

Programma 9 Welzijn en zorg

Doel

Dekking van specifieke verplichtingen en risico’s waarvan de omvang onzeker is, op het terrein van Maatschappelijke Opvang, Verslavingsbeleid en Openbare Geestelijke Gezondheidszorg

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.n.b.

Voeding

De voorziening werd gevoed vanuit de producten Maatschappelijke Opvang en Ambulante Verslavingszorg.

Besteding

Specifieke verplichtingen en risico’s doen zich voor op het onderdelen: Verdeelmodel maatschappelijke opvang, Project Nieuwe Energie, afwikkeling medische heroïne en verhuisbijdragen. Onttrekkingen 2013: € 809.161 Hiervan is € 500.000 overgeheveld naar de nieuwe voorziening Veiligheidsbeleid.

Omvang per 1-1-2014

€ 148.343


Bijzonderheden


Voorziening loga-gelden DZB

Nummer/Afd.

8105158

Raadsbesluit

00.0025

Programma


Doel

Egalisatie van kosten die voortvloeien uit spaarcontracten met personeel voor verlofrecht en dergelijke.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

DZB-Leiden

Voeding Besteding

In 2013 heeft de laatste medewerker die gebruik maakte van deze regeling, zijn opgebouwde rechten opgenomen.

Bijlagen | 331

Naam

Voorziening loga-gelden DZB

Omvang per 1-1-2014

€0

Bijzonderheden

Deze voorziening kan ultimo 2013 worden opgeheven.

Toelichting Voorzieningen Algemene Dekkingsmiddelen Naam

Voorziening groot onderhoud gebouwen (ambtelijke huisvesting DZB)

Nummer/Afd.

8105012

Raadsbesluit

00.0025

Programma

Programma Algemene dekkingsmiddelen

Doel

Egalisatie van de kosten voor groot onderhoud van de bedrijfspanden aan Le Pooleweg 6 en 11.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Onderhoudsplan

De beheerplannen zijn in 2012 geactualiseerd.

Voeding

Vaste dotatie die jaarlijks geïndexeerd wordt.

Besteding

Conform doelstelling en vastgestelde beheerplannen.

Omvang per 1-1-2014

€ 663.503


Bijzonderheden

Naam

Voorziening onderhoud Ambtelijke Huisvesting

Nummer/Afd.

8105013

Raadsbesluit

-

Programma


Doel

Egalisatie van de kosten voor (groot)onderhoud van panden waarvan de bestemming ambtelijke huisvesting is.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Onderhoudsplan

De beheerplannen (meerjarige onderhoudsplanningen) zijn in 2012 geactualiseerd.

Voeding

Conform de berekening van de beheerplannen.

Besteding

Conform doelstelling en vastgestelde beheerplannen.

Omvang per 1-1-2014

€ 7.080.404


Bijzonderheden

Naam

Voorziening loga-gelden

Nummer/Afd.

8105153

Raadsbesluit

97.0130

Programma


Doel

Egalisatie van de kosten die voortvloeien uit spaarcontracten met personeel voor verlofrecht en dergelijke (voorheen M&B).

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

Door het afschaffen van de loga-regeling zal er geen voeding meer zijn.

Besteding

De opgebouwde voorziening wordt aangewend voor de bekostiging van de vervanging in die jaren dat de in het verleden opgebouwde verlofrechten worden opgenomen. Opbouw van uren was mogelijk tot 2006. Opname van uren is mogelijk tot aan het pensioen.

Omvang per 1-1-2014

€ 384.081

332 | Bijlagen

Concern/ Middelen en Control

Naam

Voorziening loga-gelden

Bijzonderheden

Onderstaande voorziening wordt in de balans opgenomen onder de financiële vaste activa leNaam

Voorziening leningen Stadsbank

Nummer/Afd.

05607

Raadsbesluit

1991

Programma/ Beleidsproduct

Programma 10 Werk en Inkomen Beleidsproduct 614.03 Schuldhulpverlening en budgetbegeleiding

Doel

Het egaliseren van de verliezen op verstrekte kredieten voor zover er geen gemeentelijke borgstelling is.

Datum realisatie

-

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

In de begroting is een jaarlijkse storting geraamd van € 23.530.

Besteding

2013: € 11.319

Omvang per 1-1-2014

€ 137.300

Bijzonderheden

Per 01-01-2013 was deze voorziening nog opgenomen onder de egalisatievoorzieningen (8105010 voorziening risico stadsbank). Per 31-12-2013 is de voorziening geclassificeerd onder de financiele vaste activa.

Backoffice Dienstverlening

Onderstaande voorziening wordt in de balans opgenomen onder de vlottende activa Naam

Voorziening Negatieve Grondexploitaties

Nummer/Afd.

11201

Raadsbesluit

05.0052

Programma/ Beleidsproduct


Doel

Dekken van de Netto Contante Waarde van grondexploitaties met geprognoticeerde tekorten.

Datum realisatie

n.v.t.

Datum opheffing

n.v.t.

Voeding

De mutatie in de voorziening negatieve grondexploitaties wordt gevoed uit de vereveningsreserve.

Vastgoedontwikkeling en grondzaken

Besteding Omvang per 1-1-2014

€28.810.328

Bijzonderheden

Bijlagen | 333

6.9 Subsidies Subsidiëring is één van de middelen die de gemeente ten heeft bij het verwezenlijken van de gestelde doelen. In 2013 zijn alle aanvragen afgehandeld conform de ‘nieuwe’ ASV 2012, die in 2011 is vastgesteld (RV 11.0082). In de ASV 2012 is gekozen voor uniformering en vereenvoudiging van de uitvoering en verantwoording van de verstrekking van subsidies. De subsidieverstrekking is verdeeld in drie arrangementen. Een arrangement voor subsidies tot € 5.000, een voor subsidies van € 5.000 tot € 50.000 en een voor subsidies van € 50.000 euro of meer. Hierbij is aangesloten op de VNG-modelverordening. Van het totaal aan subsidies wordt een aanzienlijk deel gefinancierd door inkomsten vanuit het rijk of de provincie of betreffen cofinanciering. In 2013 is voor een totaalbedrag van € 44.687.927 aan subsidies verstrekt. Dat is € 892.918 minder dan het subsidieplafond inclusief begrotingswijzigingen (zie tabel 2). Ten opzichte van de programmabegroting 2013 en de daarin opgenomen subsidiestaat, is een verhoging van het subsidiebudget zichtbaar. Deze verhoging is het gevolg van het concretiseren van de begrotingswijzigingen voortvloeiend uit raadsvoorstellen in de 2e helft van 2012 en uit de 2e periodieke rapportage 2012 met een doorwerking in het meerjarenbeeld. In totaal is er voor ruim € 2 miljoen aan begrotingswijzigingen verwerkt, t.o.v. het subsidieplafond in de begroting 2013 (€ 43.511.977). De grootste wijzigingen worden hieronder toegelicht in tabel 1: Tabel 1 Programma

Prestatie

03 ECONOMIE EN TOERISME

03B201 Stimuleren kennisintensieve bedrijvigh

1.000.000

03C104 Marketing- en actcampagne bezoek retail

100.000

RB 13.0063 1e Bestuursrapportage 2013, rechtzetten budgetten naar aanleiding van de doorontwikkeling programmabegroting.

06A403 Wonen boven winkels

203.000

RV13.0061 Bestemming resultaat 2012; Wonen boven winkels

06C103 Bijdrage opst reg woonvisie en woonrverd

-97.000

RB 13.0127 2e Berap 2013 aflopen rijkssubsidieregeling - € 161.000 /RB13.0061; Bestemming resultaat 2012 + € 64.000

06 STEDELIJKE ONTWIKKELING

07 JEUGD EN ONDERWIJS

09 WELZIJN EN ZORG

334 | Bijlagen

07A201 Door CJG doen organiseren info/advies

Begrotingswijziging

85.000

Besluit RB13.0061; Bestemming resultaat 2012; Cofinanciering fonds Leiden Stad van Ontdekkingen (RB 12.0077)

RB 13.0110 Extra contactmoment BDU-CJG 2013

07A301 Voorbereiden transitie jeugdzorg

135.000

Bij de bestemming van het resultaat 2012 is budget overgeheveld naar 2013. Bij de bestuursrapportages is de verhoging in de algemene uitkering toegevoegd aan dit budget

07D103 Laten uitvoeren jongerenwerkactiviteiten

366.000

De herschikking van Programma 9 heeft verschuiving met P7 mbt de jongerenactiviteiten tot gevolg gehad. Dat is bij de werkbegrotng 2013 rechtgezet.

09A101 Afspraken vrijwilligers in convenanten

-200.000

De herschikking van Programma 9 heeft een verschuiving met P7 mbt de jongerenactiviteiten tot gevolg gehad. Dat is bij de werkbegroting 2013 rechtgezet.

09B101 Opdracht geven activ maatschapp dv

-166.000

De herschikking van Programma 9 heeft een verschuiving met P7 mbt de jongerenactiviteiten tot gevolg gehad. Dat is bij de werkbegroting 2013 rechtgezet.

09C101 Opdracht geven uitv basistaken gezondhz

175.000

RV 13.0024 Voortzetten project Zichtbare Schakel 2013


225.000

RB13.0061; Bestemming resultaat rekening 2012Vrouwenopvang; de middelen zijn bedoeld ter versterking van de aanpak huiselijk geweld zoals aangegeven in de beleidsbrief van VWS ‘Aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties’.


541.000

RB 13.0063 1e Bestuursrapportage 2013; Bij de juni-circulaire is er vanaf 2012 structureel extra budget beschikbaar gesteld voor vrouwenopvang. Het gaat met name om de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties

Programma

Prestatie

Begrotingswijziging

Besluit

10 WERK EN INKOMEN

10A106 Aanbieden volwasseneneducatie

-340.000

Het budget ten behoeve van het ROC voor het uitvoeren van de Wet Educatie Beroepsonderwijs wordt via Holland Rijnland uitbetaald en is derhalve geen subsidie meer, maar een bijdrage aan een gemeenschappelijke regeling

10B201 Behandelen aanvragen bijzondere bijstand

-100.000

herschikking bijzondere bijstand bij 2e bestuursrapportage 2013

10B204 Subsidies minimabeleid

200.000

herschikking bijzondere bijstand bij 2e bestuursrapportage 2013

10A102 Inzetten Re-integratie Leiden

-60.000

De ID-banen en sleutelbanen zijn volledig afgebouwd. De kosten worden volledig doorberekend aan de regio. De subsidie à € 60.000 is bij de 2e bestuursrapportage afgeraamd.

De belangrijkste afwijkingen (groter dan € 100.000 per prestatie) worden onder deze tabel verklaard. Tabel 2 Programma/prestatie 1. Bestuur en dienstverlening

Begroting 2013

Rekening 2013

Resultaat 2013

36.302

36.212

90

1A Bestuur

89

-

89

01A208 Adviseren bestuur over communicatie

36.213

36.212

1

2. Veiligheid

63.349

117.252

-53.903

01A204 Uitvoeren concerncontrol

2B Sociale veiligheid


-

52.800

-52.800


63.349

64.452

-1.103

2.332.451

1.683.255

649.196

3. Economie en toerisme 3A Ruimte om te ondernemen

03A101 Regionale en lokale beleidsontwikkeling en advisering

18.067

-

18.067

03A102 Uitvoeren lokaal en regionaal beleid en advisering

40.998

-

40.998

101.211

99.110

2.101

1.207.071

574.701

632.371

101.401

99.159

2.242

26.701

59.285

-32.584

837.003

826.000

11.003

-

25.000

-25.000

161.295

252.129

-90.834

05A110 Inzamelen huishoudelijk afval

52.529

-

52.529

05A106 Beheren openbare verlichting

3.827

-

3.827

101.368

230.547

-129.179

3.572

-

3.572

-

21.582

-21.582

301.455

115.414

186.041

3B Faciliteren/stimuleren van ondernemen 03B105 Verbeteren aansluiting onderwijs/arbeidsmarkt 03B201 Stimuleren kennisintensieve bedrijvigheid 3C Marketing en promotie 03C104 Marketing- en activiteitencampagne tbv bezoek retail 03C105 Stimuleren toeristische aantrekkelijkheid 03C101 Citymarketing 03C106 Binnenstad aantrekkelijk tijdens de bouw 5. Omgevingskwaliteit 5A Verharde openbare ruimte

5C Openbaar groen 05C102 Opstellen beheerbeleid groen 05C202 Realiseren beleid verbetering gebruik openbaar groen 05C205 Aanbieden natuur- en mileueducatie 6. Stedelijke ontwikkeling 6A Ruimtelijke planvorming en plantoetsing

Bijlagen | 335

Programma/prestatie 06A104 Stimuleren ruimtelijke kwaliteit 06A107 Actualiseren ruimtelijk instrumentarium 06A201 Behandeling verzoeken omgvergunningen 06A403 Wonen boven winkels

Begroting 2013

Rekening 2013

Resultaat 2013

-

20.000

-20.000

30.000

31.230

-1.230

-

-

-

203.452

58.560

144.892

-912

324

-1.236

68.915

5.300

63.615

9.849.275

9.850.012

-737

6C Wonen 06C104 (Laten) uitvoeren woningbouwprojecten 06C103 Bijdrage aan opstellen regionale woonvisie en woonruimteverdeling 7. Jeugd en onderwijs 7A Opvoedingsondersteuning en preventieve (jeugd)gezondheidszorg

131.294

-

131.294

1.322.384

1.331.816

-9.432

07A202 Uitvoeren methodiek veilig opgroeien

36.149

23.100

13.050

07A203 Betrekken jeugd via jeugdparticipatie

38.815

41.555

-2.740

135.846

68.783

67.063

1.540.938

1.532.062

8.876

5.720

-

5.720

1.216.428

1.062.613

153.815

07C102 Bevorderen deelname VVE doelgroepkinderen

172.295

159.204

13.091

07C103 Bevorderen ouderbetrokkenheid doelgroepkinderen

484.941

593.336

-108.395

1.318.796

1.347.075

-28.279

614.358

586.663

27.695

1.408.749

1.642.140

-233.392

07C301 Stimuleren kennismaking met talenten

177.990

163.494

14.496

07C401 Sturing geven op uitvalcijfers

503.289

558.815

-55.526

07C402 Tegengaan verzuim leerplichtigen

238.105

223.458

14.647

128.841

110.083

18.758

7.796

5.690

2.106

366.542

366.542

0

7E Onderwijshuisvesting

07E103 Uitvoering overige wettelijke taken onderwijshuisvesting

-

33.585

-33.585

10.488.565

10.446.575

41.990

07A101 Uitvoeren wet collectieve preventie volkgezondheidszorg voor de jeugd 07A201 Door CJG (centrum jeugd en gezin) doen organiseren info/advies

07A301 Voorbereiden transitie jeugdzorg 7B Peuterspeelzalen en kinderopvang 07B101 Voldoende aanbod peuterspeelzaalwerk 07B102 Kwaliteit kinderopvang/peuterspeelzalen 7C Onderwijsbeleid 07C101 Kwaliteit en aanbod voorsch educatie

07C102 Stimuleren hoogwaardig taalaanbod 07C201 Ondersteunen zorg voor leerlingen 07C202 Stimuleren samenwerking en voorzieningen in onderwijs

7D Spelen en opgroeien 07D101 Waarborgen kwal openbare speelruimte 07D102 Ondersteunen spelbevordering 07D103 Laten uitvoeren jongerenwerkactiviteiten

8. Sport, cultuur en recreatie 8A Cultuur

3.902.641

3.721.564

181.077

08A201 Bevorderen culturele levendigheid

200.000

200.000

-

08A203 Incidentele subsidie kunst-/cultuurprojecten

233.362

237.487

-4.125

5.605.198

5.598.433

6.765

202.273

192.093

10.180

9.631

9.500

131

-22.153

151.159

-173.412

08A101 Aanbieden kunsten cultuurprogramma

08A301 Aanbieden cultuureducatief programma 08A303 Bevorderen productieklimaat 8B Cultureel erfgoed 08B101 Exploitatie en beheer Erfgoed Leiden eo 08B102 Projecten en subsidie historisch stadsbeeld

336 | Bijlagen

Programma/prestatie

Begroting 2013

Rekening 2013

Resultaat 2013

08B104 Voorlichting, publicaties en tentoonstellingen op het gebied van erfgoed

-

-

-

8C Sport

08C203 Verstrekken subsidies sportevenementen

34.995

33.108

1.887

08C301 Organiseren kennismakingscursussen volwassenen

22.317

3.324

18.993

270.798

296.403

-25.605

29.504

29.504

-

-0

30.000

-30.000

22.051.301

21.788.346

262.955

08C304 Verstrekken sportstimuleringssubsidies 8D Recreatie 08D102 Beheer en exploitatie volkstuinen 08D204 Verstrekken evenementensubsidie 9. Welzijn en zorg 9A Vrijwilligersondersteuning en informele zorg

09A101 Afspraken m.b.t. vrijwilligers in convenanten

206.169

448.979

-242.811

09A102 Totstandkoming Leids Mantelzorgakkoord 2013

546.237

540.205

6.032

09B101 Opdracht geven activiteiten maatschappelijke dienstverlening

5.921.841

5.791.902

129.938

09B102 Opdracht geven bevorderen sociale cohesie

2.507.447

2.378.323

129.124

835.927

792.367

43.560

12.033.680

11.536.569

497.112

-

300.000

-300.000

296.852

398.732

-101.881

10A Werken naar vermogen

10A102 Inzetten Re-integratie Leiden

-

-21.200

21.200

37.726

25.798

11.928

50.000

70.835

-20.835

198.489

306.046

-107.557

10.636

17.253

-6.617

45.580.845

44.687.927

892.918

9B Ontmoeting en participatie

9C Gezondheidspreventie en -bescherming 09C101 Opdracht geven uitvoeren basistaken gezondheidszorg 9E Preventie, opvang en onderdak kwetsbare groepen 09E101 Opdracht geven preventie verslaving e.d. Reserves Programma 9 10. Werk en inkomen

10A106 Aanbieden volwasseneneducatie 10B Maatschappelijke participatie en ondersteuning minima 10B201 Behandelen aanvragen bijzondere bijstand 10B204 Subsidies minimabeleid 10C Inkomensvoorzieningen 10C101 Behandelen aanvragen en beheer uitkeringen m.b.t. inkomensvoorzieningen

Afwijkingen per programma en prestatie: Programma 03 ECONOMIE EN TOERISME Het voordeel op prestatie 3B2.1 Stimuleren kennisintensieve bedrijvigheid heeft grotendeels te maken met het door het college beschikbaar gestelde bedrag van een € 1 miljoen voor co-financiering van innovatieve initiatieven. Er zijn een drietal meerjarige toezeggingen gedaan maar in 2013 is slechts een klein gedeelte ad € 152.300 uitbetaald. De resterende bedragen zullen in de komende jaren worden betaald. Omdat een dergelijk fonds niet goed in onze budgetcyclus past levert dat een onbesteed bedrag op in 2013 van € 847.700. Daartegenover staat dat binnen het budget kennisintensieve bedrijvigheid meer subsidie is verstrekt dan dat er voor subsidie gelabeld was voor een bedrag van circa € 215.000. Programma 05 OMGEVINGSKWALITEIT De extra subsidie die verstrekt is in het kader van het groenbeleidsplan heeft te maken met regionale groenprojecten zoals De Limissie, de Leaderprojecten, Boterhuispolder het uitvoeringsprogramma Leidse Ommelanden en vallen binnen de prestatie 05C102 Opstellen beheerbeleid groen. De kosten van deze subsidies

Bijlagen | 337

aan de deelnemende organisatie en gemeente zijn gedekt door de bijdragen die de gemeente Leiden ontvangt via het rijk en de provincie Zuid-Holland. Programma 06 STEDELIJKE ONTWIKKELING 6A4.3 Wonen boven winkels; met amendement A100113/22 is een budget van € 285.000 beschikbaar gesteld voor Wonen boven winkels. Door middel van B&W-besluit (nr. 11.0077) "Programma Binnenstad: subsidieverlening voorbeeldprojecten wonen boven winkels" is een subsidie verleend voor drie voorbeeldprojecten. In 2011, 2012 en 2013 is hiervan € 140.108 besteed. In 2014 worden de projecten afgerond. Het restantbudget van € 144.892 is hiervoor nodig. Programma 07 JEUGD EN ONDERWIJS De prestaties vallend onder 7C1 worden bekostigd uit de rijksmiddelen voor onderwijskansenbeleid. Over- en onderschrijdingen mogen worden gesaldeerd. De eindafrekening vindt in 2015 plaats. 7C2.2 Stimuleren samenwerking en voorzieningen in onderwijs; voor een deel van € 162.000 wordt de overschrijding veroorzaakt door subsidies in het kader van de combinatiefunctionarissen. Deze kosten worden conform afspraak verrekend met de reserve combinatiefuncties. Verder is het gereserveerde budget uit 2012 (€ 120.000) voor het risico bij de beheerexploitatie van de brede school Leiden Noord, als subsidie uitgekeerd. Wat kleinere voordelen op diverse posten oplopend tot ca. € 45.000 worden veroorzaakt door afrekeningen/ terugvorderingen over voorgaande jaren. Doordat subsidiebudget is ingezet voor uitvoerings- en advieskosten (bijvoorbeeld leiden Academy, onderzoek internationaal georiënteerd onderwijs) zijn deze kosten niet zichtbaar in dit subsidieoverzicht. Programma 08 SPORT, CULTUUR EN RECREATIE Het voordeel op prestatie 8A1.1 Aanbieden kunsten cultuurprogramma is opgebouwd uit het restant van € 53.000 van het LAK-budget, € 45.000 budget Scheltema, dat niet als subsidie maar als bijdrage aan de onderhoudsvoorziening van het pand is geboekt conform raadsbesluit 11.0101 Uitvoeringsbesluit de Nobel, en € 70.000 subsidie Stadspodia (conform besluitvorming 1e periodieke rapportage)die niet via de subsidiekostensoort is gelopen. Op prestatie 8B1.2 Projecten en subsidies historisch stadsbeeld is een nadeel ontstaan van € 173.000. Dit wordt met name verklaard door de afrekening over 2011 en 2012 van de monumentensubsidies op termijn van ca. € 125.000. Programma 09 WELZIJN EN ZORG 9A1.1 Afspraken vrijwilligers in convenanten; Het budget voor maatschappelijke stages is op een andere kostensoort begroot en hierdoor niet zichtbaar in het subsidie plafond. Per saldo is de subsidie beschikt binnen de begroting. 9B1.1 Opdracht geven activiteiten maatschappelijke dienstverlening; Conform bezuinigingstaakstellingen uit de perspectiefnota 2013-2016 is er, in overleg met stichting Kwadraad, minder beschikt dan begroot voor sociale raadslieden. 9B1.2 Opdracht geven bevorderen sociale cohesie; Voor het project Sociaal Maatschappelijke Ondersteuning Trekvaartplein (SMO) is voor de periode van 2010 tot en met 2013 een bedrag van € 393.788 beschikbaar gesteld (RV 10.0147). Van dit budget is nog een bedrag van ruim € 75.000 niet besteed. Dit niet bestede bedrag is bedoeld als reservering voor eventuele onkosten die kunnen ontstaan vanwege opgebouwde rechten van personeel. Het restantbudget van € 75.000 is hiervoor nodig in de komende jaren. Bij buurt- en wijkorganisaties zijn er minder subsidies beschikt dan begroot, aangezien er minder is aangevraagd door de organisaties. 9E1.1 Opdracht geven preventie verslaving e.d.; Op het onderdeel vrouwenopvang/ huiselijk geweld is er uiteindelijk een onderbesteding van € 80.000, hiervan is bij de 2e bestuursrapportage 2013 melding gemaakt. Een bedrag van € 284.000 voor diverse activiteiten ten behoeve van opvoeding en begeleiding van tienermoeders is als bijdrage geleverd aan programma 10 en niet geboekt op de subsidiekostensoort. Conform RV12.0003 is er een bedrag van € 165.000 beschikbaar gesteld voor activering daken thuisloze, doordat er gestuurd is op het vinden van alternatieve financiering via de AWBZ en Justitie is hierop onder besteed. Reserves programma 9 Op basis van RV 12.0002 Gebruikersruimte harddrugs en Doorstroomkamers in de Nieuwe Energie, is op de reserve OGGZ € 3 ton extra subsidie uitgekeerd.

338 | Bijlagen

Programma 10 WERK EN INKOMEN 10B2.4 Subsidies minimabeleid; In de 2e bestuursrapportage is € 157.000 extra beschikbaar gesteld voor armoedebestrijding. Omdat ten tijde van de 2e bestuursrapportage het nog niet bekend was dat dit grotendeels ingezet zou worden voor subsidies, zijn de extra middelen toegevoegd aan de begroting op een algemene post en niet aan de post subsidies waardoor het nadeel van € 107.000 is ontstaan.

Bijlagen | 339

6.10 Begrippenlijst Begrippen: Begrip

Omschrijving

Activa

Bezittingen die langer dan één jaar meegaan en die om die reden in meerdere jaren worden afgeschreven (bijv. gebouwen, rollend materieel). Activa staan op de balans.

Afschrijving

De uitgave aan activa worden over meer jaren verdeeld en niet in één keer in de exploitatie opgenomen. Dit noemt men afschrijven. Door afschrijving lopen de kosten in de loop van de jaren parallel met de baten voortvloeiend uit het gebruik en houdt tevens de boekwaarde gelijke tred met de werkelijke, steeds dalende waarde.

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten zonder vooraf bepaald bestedingsdoel die de gemeente vrij kan besteden. Het gaat behalve om de uitkering uit het gemeentefonds ook om bijvoorbeel gemeentebelastingen en deelnemingen/dividend. Ze zijn bedoeld voor de uitvoering van de programma’s waarin het beleid tot uitvoering wordt gebracht dat de gemeenteraad heeft vastgesteld.

Areaalbudgetten

Dit zijn de noodzakelijke extra bedragen die samenhangen met de groei van de stad, zoals het onderhoud van het toegenomen openbare gebied.

Balans

De balans toont een overzicht van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen van de gemeente op een bepaald moment.

Baten en Lasten (stelsel van)

Een begrotingssysteem van baten en lasten houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan het begrotingsjaar waarop zij betrekking hebben.

Begroting

Een begroting geeft aan welke beleidsvoornemens de gemeente heeft, hoeveel middelen daarmee zijn gemoeid en uit welke bronnen die middelen afkomstig zijn.

Beleidsintensisveringen

Relatief kleine verhogingen van uitgaven en/of verlagingen van ontvangsten ten opzichte van de begroting en/of de meerjarencijfers.

Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Het BBV is het kader waaraan de jaarverslaggeving van de gemeente dient te voldoen. Met het BBV wordt beoogd de raad doeltreffender in haar kaderstellende en controlerende taak te ondersteunen en de financiële functie te versterken.

Boekwaarde

Betreft de administratieve (dus nog niet afgeschreven) restwaarde van vaste activa die eerder middels een investering zijn aangeschaft.

Brede school

Samenwerkingsverband tussen partijen die zich bezighouden met opgroeiende kinderen. Doel van het samenwerkingsverband is de ontwikkelingskansen van de kinderen te vergroten. Onderwijs en welzijn zijn in ieder geval participanten. Voorschoolse voorzieningen, peuterspeelzaal, sport, cultuur, bibliotheek en andere instellingen kunnen ook een onderdeel van de brede school zijn.

BTW compensatiefonds

Als gemeenten en provincies diensten of goederen extern inkopen, betalen zij daarover btw. In tegenstelling tot bedrijven kunnen zij die btw niet (geheel) terugvorderen van de Belastingdienst. Extern ingekochte diensten zijn daarom al snel duurder dan intern uitgevoerde activiteiten. Sinds 2003 kunnen gemeenten en provincies met het btw-compensatiefonds toch de btw terugvragen die ze hebben betaald over uitbesteed werk.

Budgettair neutrale mutatie

Een financiele mutatie (begroot of werkelijk) die per saldo het saldo van de begroting of de jaarrekening niet beïnvloeden.

Dekking

De wijze waarop een kostenverhoging dan wel een opbrengstenverlaging wordt opgevangen in de vorm van 1) een nieuwe inkomstenbron, 2) een doorberekening van kosten aan derden, 3) een verhoging van de belastingen, 4) een verlaging van andere kosten.

Dividend

Periodieke uitkering van winst aan de aandeelhouders van een onderneming.

Doelmatigheid

Mate waarin de productie is geleverd in relatie tot de inzet van middelen, afgezet tegen een vooraf bepaalde norm (bijv. minuten per paspoort, kosten per strekkende kilometer).

340 | Bijlagen

Begrippen: Begrip

Omschrijving

Doeltreffendheid

Mate waarin de beoogde maatschappelijke effecten zijn gerealiseerd. Van belang is om vast te stellen in hoeverre het beoogde maatschappelijke effect de verdienste is van de organisatie (relatie gerealiseerde productie - gerealiseerd effect, afgezet tegen het beoogde maatschappelijke effect).

Doeluitkering

Uitkering door het Rijk aan een lagere overheid voor een nauw omschreven wettelijk vastgesteld doel of taak. De gelden zijn niet vrij besteedbaar. In veel gevallen is een specifieke verantwoording over de besteding één van de voorwaarden voor het verkrijgen van de uitkering.

Efficiency en effectiviteit

Efficiency is doelmatigheid (is de uitvoering goed, met gebruik van zo min mogelijk middelen). Effectiviteit is doeltreffendheid (doen we de goede dingen, bereiken we het gestelde doel).

EMU saldo

Het EMU-saldo is het saldo van de inkomsten en uitgaven van de overheid voor de unie van landen die de euro als betaalmiddel hebben (Economische en Monetaire Unie).

Financiële rechtmatigheid

Met financiële rechtmatigheid wordt bedoeld dat de financiële beheershandelingen in overeenstemming met de geldende weten regelgeving zijn uitgevoerd.

Financieringsmiddelen

Kort- of langlopende geldmiddelen die nodig zijn om de kosten van een investering te betalen. Behalve van financieringsmiddelen uit eigen kapitaal en reserves wordt ook van minder reguliere financieringsmiddelen gebruik gemaakt, zoals opgenomen geldleningen en het saldo van crediteuren en debiteuren.

Gemeentefonds (algemene uitkering)

Uitkering van het Rijk die de gemeenten in principe vrij mogen besteden. Dit ter onderscheid van doeluitkeringen met een gebonden besteding.

Grondexploitatie

Een grondexploitatie is een berekening van de kosten en opbrengsten van alle grond in een bouwplan.

Incidentele weerstandscapaciteit

Het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat deze invloed heeft op de hoogte van de voorzieningenniveaus van de programma’s.

Indirecte kosten

Betreft kosten waarbij de directe samenhang met de producten ontbreekt. Door middel van één of meer verdeelsleutels worden de indirecte kosten aan de verschillende producten toegerekend.

Investering

Een investering is een opoffering in tijd, geld en/of mankracht (personeel) ten behoeve van een doel dat pas op lange termijn wordt behaald. Investeren wordt in het dagelijks spraakgebruik vaak in een ruimere betekenis gebruikt, waarbij de nadruk wordt gelegd op een uitgave nu, die opbrengsten in de toekomst genereert.

Investeringsplan

Een overzicht van de geplande investeringen en de daaraan verbonden geraamde exploitatielasten voor de komende jaren.

Jaarrekening

De jaarrekening is de tegenhanger van de financiële begroting; de jaarrekening gaat in op de realisaties van het afgelopen begrotingsjaar. De jaarrekening is een onderdeel van de jaarstukken en bestaat uit: - de programmarekening en toelichting - de balans en toelichting.

Jaarstukken

De jaarstukken zijn onderverdeeld in het jaarverslag en de jaarrekening en is de tegenhanger van de begroting.

Jaarverslag

Het jaarverslag is de tegenhanger van de beleidsbegroting en gaat met name in op de uitkomsten van de programma's over het afgelopen begrotingsjaar. Het jaarverslag is een onderdeel van de jaarstukken en bestaat uit: - de programmaverantwoording - de paragrafen.

Kapitaallasten

Investeringen in activa (zoals de aanschaf van een gebouw) leiden tot afschrijvingen en rentekosten. Samen vormen de afschrijvingen en de rentekosten de kapitaallasten. De afschrijvingen betreffen de jaarlijkse waardevermindering van de investering. Door middel van de afschrijving worden lasten van de investering uitgespreid over de jaren dat er van de investering gebruik wordt gemaakt. De rente betreft het eigen of geleende geld dat bestemd wordt om de investering te financieren.

Kasstroomverwachtingen

De planning van toekomstige betalingen en ontvangsten.

Bijlagen | 341

Begrippen: Begrip

Omschrijving

Leges

Betaling voor een gemeentelijk goed of een dienst op publiekrechtelijke grondslag (bijv. leges paspoort, leges rijbewijs). Leges zijn retributies maar worden wettelijk tot de belastingen gerekend. Leges mogen maximaal kostendekkend zijn.

Meerjareninvesteringsplan (MIP)

In het meerjareninvesteringsplan wordt de planning van de vervangingsinvesteringen voor de komende jaren inzichtelijk gemaakt.

Meerjarenraming

Een prognose van de voor meerdere jaren, na het begrotingsjaar, te verwachten lasten en baten op basis van vigerend (= bestaand) beleid; dan wel van uitgaven en inkomsten ter zake van investeringen waarvoor al kredieten zijn verstrekt.

Overhead

De kosten van werkzaamheden of faciliteiten die slechts een indirecte relatie vertonen met de gemeentelijke producten en diensten, v.b. leidinggeven, afdelingsadministratie, de kantine of de huisvesting.

Overzicht van baten en lasten

Onderdeel van de financiële begroting dat een overzicht geeft van alle baten en lasten die in de programma’s zijn opgenomen.

Paragrafen

Een paragraaf geeft volgens het BBV een dwarsdoorsnede van de begroting op financiële aspecten. Het gaat dan om de beleidslijnen van beheersmatige aspecten die belangrijk zijn, financieel, politiek of anderszins. De paragrafen zijn onderdeel van zowel de beleidsbegroting als het jaarverslag.

Planning- en controlcyclus

De jaarlijks terugkerende werkzaamheden die samenhangen met het opstellen, bespreken, bewaken en verifiëren van budgetten.

Precariobelasting

Belasting voor het gebruiken van openbare grond of water. De belasting kan worden geheven van degenen die voorwerpen onder, op of boven openbare gemeentegrond of water hebben of van degene voor wie dit gebeurt, v.b. haven- en liggelden, marktgelden en parkeergelden.

Prestatie

Het meetbare resultaat van activiteiten.

Prestatie-indicator

Kwantitatieve en kwalitatieve gegevens die inzicht geven in de resultaten van het gevoerde beleid van de gemeente

Programbegroting

Een programbegroting is een typering voor de nieuwe beoogde begroting doordat de programma’s in de begroting centraal staan. Het kenmerk van de begroting is dat de begroting is onderverdeeld in programma’s, daarom wordt er naar de begroting volgens de nieuwe voorschriften ook wel verwezen als programmabegroting. De gemeente is vrij in de keuze van de programma’s en in het aantal.

Programma

Een samenhangende verzameling van beleidsterreinen, activiteiten en geldmiddelen gericht op het bereiken van vooraf bepaalde maatschappelijke effecten, waaraan idealiter indicatoren gekoppeld kunnen worden.

Rechtmatigheid

Rechtmatigheid is de overeenstemming van beslissingen en handelingen met regels die voor betrokkenen toepasselijk zijn en die mede gelet op het specifieke geval waarvoor die regels gelden, van belang zijn.

Reserve (algemene)

Bedrag dat is gereserveerd voor toekomstige uitgaven, zonder dat de aard en de omvang van deze uitgaven al bekend zijn. De reserves staan op de balans.

Specifieke uitkering

Rechtstreekse uitkering aan een instelling of een lagere overheid te besteden aan een specifiek doel. Het is een verzamelbegrip voor subsidies, bijdragen van het rijk of provincie en doeluitkeringen.

Verbonden partij

Een verbonden partij is een derde rechtspersoon waarbij de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft.

Vereveningsreserve grondexploitaites

Binnen de vereveningsreserve grondexploitaties worden postitieve en negatieve resultaten van projecten met een grondexploitatie met elkaar verrekend. Hierdoor worden schommelingen in het resultaat van de gemeente niet beïnvloed door het resultaat van projecten.

Vervangingsinvesteringen

Vervangingsinvesteringen dienen ter vervanging van bestaande voorzieningen die technisch en/of economisch aan vervanging toe zijn. Vervanging vindt plaats uit het oogpunt van instandhouding van het bestaande voorzieningenniveau binnen de gemeente. Het doen van vervangingsinvesteringen behoort daarmee tot de reguliere bedrijfs- en taakuitvoering van de gemeente.

342 | Bijlagen

Begrippen: Begrip

Omschrijving

Voorziening

Bedrag gereserveerd voor toekomstige uitgaven waarvan de aard en in mindere mate de omvang bekend zijn of om fluctuaties in (exploitatie)kosten op te vangen. Voorzieningen staan op de balans.

Weerstandscapaciteit

De weerstandscapaciteit is het geheel van geldmiddelen (zoals de algemene reserve) waaruit tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden, zonder dat de begroting en het beleid (direct) aangepast behoeven te worden.

Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen is de weerstandscapaciteit in relatie tot de risico’

Bijlagen | 343

6.11 Afkortingenlijst Afkorting

Betekenis

Afkorting

Betekenis

AWBZ

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

LBSP

Leiden Bio Science Park

BAG

Basisregistratie Adressen en Gebouwen

LSB

Leidse Schouwburg

BARS

Bouwaanvragenregistratiesysteem

MBO

Middelbaar beroepsonderwijs

Bbp

Bruto binnenlands product

NHG

nationale Hypotheekgarantie

BBV

Besluit Begroting & Verantwoording

NIEGG

Niet in exploitatie genomen bouwgrond

Bbz

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen

OBSP

Ontsluiting Bio Science Park

BIE

Bouwgronden in exploitatie

OCW

Ministerie Onderwijs Cultuur en Wetenschappen

BNG

Bank Nederlandse Gemeenten

ODWH

Omgevingsdienst West-Holland

BRP

Basisregistratie Personen

OGGZ

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg

Bvo

Bruto VloerOppervlak

ORZ

Oude Rijn Zone

BZK

Ministerie van binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties

OV

Openbaar vervoer

CAO

Collectieve Arbeids Overeenkomst

OV

Openbare Verlichting

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

OZB

Onroerende zaakbelasting

CJG

Centrum voor Jeugd en Gezin

PRIL

Programma Ruimtelijke Investeringen Leiden

CROW

Centrum voor regelgeving en onderzoek in de grond-, water- en wegenbouw en de verkeerstechniek

RDOG

Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg

DB

Dagelijks bestuur

RMC

Regionale Meld- en Coördinatie

DMS

Document Management Systeem

ROC

Regionaal Opleidingen Centrum

DNB

De Nederlandse Bank

SEPA

Single European Payment Area

DURP

Digitale uitwisseling in Ruimtelijke Processen

SOT

Subsidie op termijn

DZB

De Zijlbedrijven

SP71

Servicepunt71

ECB

Europese Centrale Bank

Svn

Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeente

EMU

Economsiche en Monetaire Unie

SvZ&V

Sleutels van Zijl en Vliet

Fido

Wet Financiering decentrale overheden

UWV

Uitvoeringsinstituut Werknemers-verzekeringen

FLO

Functioneel LeeftijdsOntslag

VGRP

Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan

Fte

Fulltime-equivalent

VNG

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

GBA

Gemeente Basisadministratie

VO

Voortgezet Onderwijs

GEO

Groenoordhallen en omgeving

VVE

Voor- en vroegschoolse educatie

GEVULEI

Gemeenschappelijke Vuilverwerking Leiden e.o.

W4

W4 Project Wonen, Werken, Water en Wegen

GFT

Groente-, fruit- en tuinafval

WABO

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

GGZ

Geestelijke Gezondheidszorg

Wajong

Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten

GHOR

Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen

WIW

Wet Inschakeling Werkzoekenden

GSB

Grote Steden Beleid

WMO

Wet maatschappelijke ondersteuning

HHRS

Hoogheemraadschap

WOP

Wijkontwikkelingsplan

HOF

Houdbare Overheids Financiën

WOZ

Wet Waardering Onroerende Zaken

HOV

Hoogwaardig Openbaar Vervoer

Wpg

Wet publieke gezondheid

HRM

Human Resource Management

Wro

Wet ruimtelijke ordening

ICT

Informatie en Communicatie Technologie

Wsw

Wet sociale werkvoorziening

344 | Bijlagen

Afkorting

Betekenis

Afkorting

Betekenis

IOAW

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers

WSW

Waarborgfonds sociale woningbouw

IOAZ

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen

WW

Werkeloosheidswet

KCC

Klantcontactcentrum

Wwb

Wet werk en bijstand

LAB71

Leidse Agglomeratie Bereikbaar

Bijlagen | 345

346 | Bijlagen

Jaarstukken Versie:

Recommend Documents