Jaarstukken 2014
Jaarstukken 2014
1
Jaarstukken 2014
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................ 3 Aanbieding en resultaat ............................................................................................................ 4 Aanbieding ........................................................................................................................... 4 Resultaat ............................................................................................................................. 8 Leeswijzer ............................................................................................................................. 10 Jaarverslag ............................................................................................................................ 11 Programmaverantwoording ...................................................................................................... 12 Programma Bereikbaarheid en openbare ruimte...................................................................... 12 Programma Bestuur en dienstverlening.................................................................................. 18 Programma Cultuur en ontspanning ...................................................................................... 23 Programma Economische ontwikkeling .................................................................................. 31 Programma Integrale veiligheid ............................................................................................ 36 Programma Maatschappelijke ondersteuning .......................................................................... 42 Programma Onderwijs en jeugd ............................................................................................ 53 Programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen ...................................................................... 60 Algemene dekkingsmiddelen ................................................................................................ 71 Paragrafen ............................................................................................................................ 82 Paragraaf Lokale heffingen ................................................................................................... 82 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing ............................................................... 86 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen ................................................................................. 93 Paragraaf Financiering ....................................................................................................... 103 Paragraaf Bedrijfsvoering ................................................................................................... 108 Paragraaf Verbonden Partijen ............................................................................................. 120 Paragraaf Grondbeleid ....................................................................................................... 127 Jaarrekening ........................................................................................................................ 133 Overzicht van baten en lasten in de jaarrekening ..................................................................... 134 Toelichting overzicht van baten en lasten in de jaarrekening ...................................................... 135 Analyse begrotingsrechtmatigheid ....................................................................................... 137 Overzicht incidentele baten en lasten .................................................................................. 141 Wet normering topinkomens .............................................................................................. 143 Balans ................................................................................................................................ 145 Toelichting op de balans ........................................................................................................ 148 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ............................................................... 148 Toelichting op de balans per 31 december 2014.................................................................... 153 Niet in de balans opgenomen financiële verplichtingen........................................................... 166 Bijlagen .............................................................................................................................. 168 Kredietenlijst .................................................................................................................... 168 IMG-verantwoording 2014 ................................................................................................. 171 Sisa-verantwoording 2014 ................................................................................................. 172 Algemene uitkering 2014 ................................................................................................... 176
Jaarstukken 2014
3
Aanbieding en resultaat Aanbieding
Eerste stap naar duurzaam herstel Datum: 21 april 2015 Op 14 mei 2014 is een nieuw college gestart. Hierbij is gekozen voor een nieuwe koers, die in het coalitieprogramma Krachtig, Energiek, Verbindend is uitgewerkt. Daarbij staan we voor transparantie. We brengen de problemen waar we voor staan helder in beeld, zodat we die ook gericht kunnen aanpakken. We kiezen daarbij naar zowel de raad als naar de burgers voor een interactief proces om draagvlak voor ons beleid te creëren. Monstertruck-drama Op 28 september 2014 vond het drama met de monstertruck plaats. Na de eerste klap en het verdriet over het gebeurde bleek vervolgens ook de kracht van onze gemeente: de veerkracht en saamhorigheid waarmee is omgegaan met de gevolgen van dit drama. Wij zijn bijgestaan door de Veiligheidsregio Twente, onze buurgemeenten en vele hulpverleners. In de afhandeling van dit drama stond de nazorg voor getroffenen voorop. Ook is een noodfonds ingesteld vanuit de verzekeraars. Er vinden nog verschillende onderzoeken en evaluaties plaats. Vooruitlopend hierop hebben we intern de nodige maatregelen getroffen. Zo is het proces voor het verlenen van evenementenvergunningen aangescherpt. Provinciaal toezicht De begroting 2014 was aanvankelijk aan preventief toezicht van de provincie onderhevig. Na intensief overleg met de provincie heeft uw raad op 13 februari 2014 de herziene begroting 2014 vastgesteld. De herziening had vooral betrekking op de informatiewaarde van de begroting. Cijfermatig is de begroting aangepast op het onderdeel wegen. Aan de herziene begroting 2014 heeft de provincie goedkeuring verleend. In de eerste bestuursrapportage 2014 werden we alsnog geconfronteerd met een tekort van € 1,8 mln. Hierop zijn diverse maatregelen getroffen, waaronder een uitgavenstop. In de tweede bestuursrapportage is het tekort met aanvullende maatregelen teruggebracht tot een tekort van € 255.000. Wij hebben aangegeven ons in te spannen dit resterende tekort terug te brengen tot nul. De nu voorliggende rekening 2014 sluit met een voordelig saldo van € 131.000. Ten opzichte van het nadelig resultaat van € 255.000 uit de tweede bestuursrapportage is het resultaat verbeterd met € 386.000. We hebben het hele jaar nadrukkelijk gestuurd op onze uitgaven en dat heeft er toe geleid dat vrijwel alle programma’s in de rekening overschotten laten zien. Dit resultaat heeft tot gevolg dat we geen extra beslag leggen op onze algemene reserve. In het volgende hoofdstuk lichten we de afwijkingen toe. In deze jaarrekening hebben we de afboeking van zwembad De Wilder verwerkt. Dit leidt tot een nadeel van € 1,288 mln. Tegenover deze afboeking staat een dekking vanuit de algemene reserve, waardoor het resultaat 2014 door deze afboeking per saldo niet beïnvloed wordt. Verder loopt er nog een onderzoek naar de rechtmatigheid van alle verstrekte bijstandsuitkeringen, waardoor de effecten op dit gebied nog niet duidelijk zijn. Naast het financiële toezicht is als gevolg van het Inter Bestuurlijk Toezicht (IBT) over 2014 de code rood voor de Wabo afgegeven. Op het gebied van Ruimtelijke Ordening is voor doorwerking provinciaal ruimtelijk belang over 2014 code oranje afgegeven.
Jaarstukken 2014
4
Financieel herstel Niet alleen de eerste bestuursrapportage 2014 liet een tekort van € 1,8 mln. zien, ook de Kadernota 2015 liet de komende jaren een tekort zien: € 4,3 mln. Dit tekort liep in aanloop naar de begroting 2015 verder op. Daarbij kwam ook dat onze algemene reserve de eerstkomende jaren een negatief saldo laat zien. Op weg naar financieel herstel hebben wij in een interactief proces met uw raad een financieel herstelplan opgesteld, waarbij bezuinigingen zijn opgenomen die oplopen tot € 4,7 mln. We hebben deze bezuinigingen getoetst bij inwoners, bedrijven en verenigingen via het Meldpunt bezuinigingen. De reacties op dit meldpunt hebben we gebruikt bij de verdere uitwerking van de bezuinigingen in de begroting 2015. Een belangrijke pijler van het herstelplan is de bezuiniging op de ambtelijke organisatie als verlengde van de Visie op bestuur en organisatie. We verwachten hier € 2,1 mln. te kunnen besparen. De andere belangrijke pijler van het financieel herstelplan is een besparing op subsidies van € 0,7 mln. Op weg naar de invulling van de bezuiniging op personeel heeft het college in december 2014 de Visie op bestuur en organisatie aan de raad aangeboden. Het herstelplan is inmiddels in werking en zal de komende jaren financiële effecten laten zien. Hoewel de provincie haar vertrouwen in ons herstelplan heeft uitgesproken, hebben het nog ontbreken van een nadere uitwerking van de bezuiniging op de organisatie en de subsidies samen met een negatieve reserve er toe geleid dat we in december 2014 weer geconfronteerd werden met preventief toezicht. De nadere uitwerkingen worden opgenomen in de eerste bestuursrapportage 2015 en in de kadernota 2016. Wij hebben het aanbod van de provincie aangenomen om naast de begrotingsscan een foto van onze organisatie te maken. Dit kan tot verdere inzichten leiden die kunnen bijdragen aan de uitvoering van de Visie op bestuur en organisatie. Decentralisaties Het jaar 2014 stond in het teken van de voorbereiding op de decentralisaties op het gebied van werk, zorg en jeugdzorg. De drie decentralisaties en Passend Onderwijs zijn zoveel mogelijk in samenhang opgepakt. Uitgangspunt daarbij is één gezin, één plan, één regisseur. Dit vraagt om een nieuwe werkwijze en houding in de uitvoering, de organisatie en de handelwijze van medewerkers en inwoners van Haaksbergen. Het afgelopen jaar hebben wij hiervoor beleid opgesteld, de samenwerking met andere partijen geconcretiseerd en Noaberpoort doorontwikkeld. Centraal hierbij stond dat het beroep op het zelfredzaam vermogen wordt vergroot. De decentralisatie van de Jeugdzorg hebben we vormgegeven in regionaal verband en op (boven)lokaal niveau. Op lokaal niveau hebben we daar nadrukkelijk onze huidige partners bij betrokken, die immers een schat aan kennis hebben en daardoor bij uitstek aan kunnen geven waar efficiencywinst mogelijk is. Een belangrijk uitgangspunt bij de decentralisatie was en is preventie. Preventie om instroom in dure zorg te voorkomen. Wanneer een jongere individuele hulp nodig heeft wordt deze hulp vanzelfsprekend geboden. De decentralisatie van delen van de AWBZ en de maatwerkvoorziening voor huishoudelijke hulp hebben we zowel in regionaal verband als op (boven-)lokaal niveau georganiseerd. Door de regie te nemen als gemeente wordt een einde gemaakt aan de praktijk waarbij vele hulpverleners langs elkaar heen werken bij de ondersteuning op verschillende terreinen van dezelfde burgers. De komende jaren maken we een kwaliteitsslag, zodat we snel en effectief kunnen handelen. Ook van de burger vragen we een verandering; we doen een beroep op zijn eigen kracht. Preventie en inzet van algemene en voorliggende voorzieningen moet instroom in de duurdere zorg voorkomen. Dit betekent dat wij sterk inzetten op ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers, zodat het sociale netwerk rondom de klant wordt versterkt en de inzet van professionele zorgaanbieders minder wordt. Als derde onderdeel van de drie decentralisaties is per 1 januari 2015 ook de Participatiewet in werking getreden. Deze nieuwe wet beoogt één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt.
Jaarstukken 2014
5
Mensen met een arbeidsbeperking die voorheen onder de werking van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) vielen, behoren vanaf 1 januari 2015 tot de doelgroep van de Participatiewet. Er is geen nieuwe instroom meer in de Wsw, maar voor mensen met een vast dienstverband (op 3112-2014) bij Hameland geldt, dat ze hun rechten behouden. De Wajong is nog slechts beperkt toegankelijk voor jongeren die duurzaam én volledig arbeidsongeschikt zijn. Daarmee valt de grootste groep van de nieuwe instroom voortaan onder de Participatiewet. Ook de Wet werk en bijstand (WWB) is aangepast en opgegaan in de nieuwe Participatiewet. Voor inwoners die op 31 december 2014 een bijstandsuitkering ontvingen, geldt er nog een wettelijk overgangsrecht tot 1 juli 2015. Vóór 1 juli 2015 gaan wij alle bijstandsgerechtigden opnieuw beoordelen op de nieuwe wettelijke arbeidsverplichtingen en op de hoogte van de uitkering. Uw raad heeft eind 2014 diverse verordeningen vastgesteld waarin onder andere ook het sanctiebeleid is afgestemd op de nieuwe verplichtingen. In de Participatiewet is ook de zogenoemde kostendelersnorm opgenomen, hetgeen inhoudt dat een uitkering lager wordt naarmate meer mensen op hetzelfde adres wonen. Deze aspecten moeten voor de bestaande groep dus opnieuw beoordeeld worden en voor alle nieuwe aanvragers (vanaf 1 januari 2015) gelden de nieuwe regels. Voor de uitvoering van de Participatiewet geldt dat we nog meer dan in het verleden inzetten op een actieve werkgeversbenadering. Daarvoor werken we samen met het Werkplein Twente (locatie Gieterij in Hengelo). Zo willen we de uitstroom uit de bijstand bevorderen. Onderwijs In samenspraak met de Stichting Keender hebben we een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar de herschikking van een aantal schoollocaties. De daartoe in het leven geroepen Stuurgroep heeft besloten om in het kader van de herschikking van de basisscholen de Weert, de Troubadour en Theo Scholte een locatiestudie te doen naar de plek waar deze samengevoegde school moet komen. Noaberpoort Bij de voorbereiding op de drie decentralisaties is besloten dat Noaberpoort de toegang wordt voor het gehele sociale domein. Vervolgens is op grond van dit besluit in 2014 ingestemd met verbouwingsplannen van de locatie Noaberpoort aan de Blankenburgerstraat 40. Op basis van de toen opgeleverde bouwtekeningen is geconcludeerd dat er meer tijd nodig was om te komen tot een plan waarbij de integrale toegang, zowel inhoudelijk als fysiek, volledig tot uiting komt. Dit heeft geleid tot een onderzoek naar de mogelijkheden van huisvesting in het gemeentehuis. Op 4 maart jl. heeft uw raad besloten om Noaberpoort in het gemeentehuis te huisvesten. De Wilder In 2014 zijn met Stichting de Wilder, Optisport en nog een derde partij gesprekken gevoerd. Hier zijn twee aanvullende biedingen uit naar voren gekomen van Optisport en Stichting De Wilder. De bieding van Optisport bleek de meest gunstige te zijn. De overdracht van het zwembad aan Optisport wordt momenteel uitgewerkt. De overdracht vindt naar verwachting in de eerste helft van 2015 plaats. Glasvezelproject buitengebied In 2014 zijn er belangrijke stappen gezet in het project breedband/glasvezel Twente Glas. We hebben de vele vragen beantwoord met betrekking tot het project breedband/glasvezelproject zoals techniek, prijsbepaling, proces, communicatie, garantstelling enz. We hebben een opdracht verstrekt voor de pre-engineering (daadwerkelijke prijs door bureaus) en er heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een geschikte organisatievorm (stichting en/of coöperatie). Structuurvisie Op 5 maart 2014 is de nieuwe structuurvisie vastgesteld. Daarin is ook de ontwikkeling van de stadsen dorpsrandzone meegenomen. Met deze structuurvisie is een belangrijke basis gelegd voor de uitvoering van het ruimtelijk beleid. We pakken de deeluitwerkingen gefaseerd op. De uitwerking hangt deels samen met de aanleg van de nieuwe N18.
Jaarstukken 2014
6
Bedrijventerreinen De samenwerking rond de gebiedsuitwerking betreffende de ontwikkeling van een duurzaam bedrijventerrein Stepelerveld is positief. Bij deze gebiedsuitwerking is volop ruimte voor duurzame en innovatieve toepassingen. In 2015 werken we verder aan de invulling van de ambities die we hierin hebben. Ruimtelijke ontwikkeling Een aantrekkelijk centrum, een sterk buitengebied, een goed economisch klimaat en goede toeristische voorzieningen maken de gemeente aantrekkelijk als woongemeente. De kwaliteit van de woningen en woonomgeving is in sterke mate bepalend voor de leefbaarheid van de kernen. Een aantrekkelijke inrichting van de openbare ruimte levert een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid. Samen met onze partners hebben we ingezet op een aantrekkelijke woonomgeving en woningaanbod dat flexibel is en past bij de verschillende doelgroepen. Voor jongeren/starters hebben we een passend aanbod van woningen op verschillende locaties. Ook was er in 2014 de mogelijkheid om een starterslening af te sluiten. We hebben het energieloket 1.0 afgerond en het energieloket 2.0 ter bevordering van energiebesparende maatregelen opgezet. Landelijk gebied Om de vitaliteit in het landelijk gebied in stand te houden hebben we aan verschillende initiatieven medewerking verleend. Agrarische bedrijven die economisch en milieutechnisch volwaardig willen meedraaien hebben voldoende uitbreidingsmogelijkheden. Voor agrarische bedrijven die de bedrijfsvoering beëindigen zijn er mogelijkheden om alternatieve activiteiten te ontplooien. Samenwerking in de bedrijfsvoering Op het gebied van sociale zaken In 2014 hebben wij een nieuwe intentieovereenkomst gesloten met de gemeenten Hengelo en Borne over de samenwerking op het gebied van sociale zaken. In onze brief van 25 september 2014 hebben wij uw raad geïnformeerd over de gewijzigde ingangsdatum van de intentieverklaring. Deze gaat in op 1 januari 2016. Er is nog geen definitief besluit genomen. In de eerste helft van 2015 leggen we een voorstel aan uw raad voor. Op het gebied van ICT In 2014 hebben wij besloten de samenwerking op het gebied van ICT nader te onderzoeken. Op het gebied van personeels- en salarisadministratie Hiervoor geldt dat we onderzoeken of we deze onderdelen met de Regio kunnen oppakken. Vermindering van kwetsbaarheid, minimaal het behoud van de huidige kwaliteit, kansen voor medewerkers en mogelijk minder meerkosten zijn de criteria die we voor samenwerking hanteren. Optimalisatieplan BOR Het beheer van de openbare ruimte stond in het teken van de afronding van het Optimalisatieplan. We hebben de financiële doelstelling van dit plan in 2014 behaald, met uitzondering van uitstroom natuurlijk verloop. In 2014 is de omvorming/revitalisering van het openbaar groen, in overleg met de wijkraden, voorbereid. Groenadoptie krijgt steeds meer vorm, in 2014 hebben we negen nieuwe contracten afgesloten en zijn er zeven in voorbereiding. In het kader van samenwerking hebben we de veegwagen aangeschaft, die ook in de gemeente Hof van Twente dienst gaat doen. Bij wegen is het wegenfonds ingesteld. Deze geeft dekking voor de grote onderhoudsronde die over een paar jaar plaats moet vinden.
Jaarstukken 2014
7
Resultaat De rekening 2014 sluit met een positief resultaat van € 131.000. Bij de tweede bestuursrapportage koersten we nog op een negatief resultaat van € 255.000. De ombuiging van het resultaat ten opzichte van de tweede bestuursrapportage bedraagt € 386.000. Verloop resultaat in 2014 De eerste bestuursrapportage gaf een verwacht negatief resultaat van € 1.844.000. De daarop ingezette maatregelen leverden een bijstelling op van € 1.422.000, in de tweede bestuursrapportage aangevuld met € 161.000 aan extra besparingen.
Omschrijving programma Bereikbaarheid en openbare ruimte Bestuur en dienstverlening Cultuur en ontspanning Economische ontwikkeling Integrale veiligheid Maatschappelijke ondersteuning Onderwijs en jeugd Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Algemene dekking Reserves Resultaat
(in € x 1.000) PrimiEerste Overige MaatregeBegroot tieve bestuurs- begrotings len na Aanvullen- 2014 na Effecten rekening Rekening begroting rapporwijzigineerste de maatre- tweede 2014 tage gen berap gelen berap 2014 2014 -4.677 26 0 287 -15 -4.379 93 -4.286 -2.537 -114 0 76 40 -2.535 -92 -2.627 -2.477 -61 -100 75 -175 -2.738 -1.162 -3.900 -918 0 0 25 13 -880 327 -553 -2.463 0 0 133 0 -2.330 -144 -2.474 -7.528 -415 100 138 166 -7.539 122 -7.417 -3.135 15 0 40 70 -3.010 -248 -3.258 -2.652 -188 -424 283 -368 -3.349 820 -2.529 26.213 -1.070 -33 365 -557 24.918 252 25.170 180 -37 457 0 987 1.587 418 2.005
6
-1.844
0
1.422
161
-255
386
131
Afboeking boekwaarde De Wilder De afboeking van de boekwaarde van zwembad De Wilder is budgettair neutraal doorgevoerd. Deze afboeking geeft in het programma cultuur en ontspanning een negatief resultaat van € 1.288.000. Dit nadeel wordt gecompenseerd door een onttrekking uit de algemene reserve van eenzelfde bedrag. De onttrekking komt in de exploitatie als bate bij reserves terug. De afboeking is in 2014 verwerkt, omdat er een stellig voornemen bestond om het zwembad af te stoten en tevens uit de marktoriëntatie is gebleken, dat de waarde in het economische verkeer van het zwembad nihil is. In de begroting 2015 hebben we al rekening gehouden met deze dekking uit de algemene reserve. Verschillenverklaring Ten opzichte van het bij uw raad bekende negatieve resultaat van € 255.000 is er een voordelige bijstelling van € 386.000 te rapporteren.
Jaarstukken 2014
8
Een verklaring van de grote afwijkingen geeft het volgende beeld: (in € x 1.000)
Nr
Omschrijving
Bedrag
1
Pensioen wethouders
-115
2
Monstertruckdrama
-167
3
Sport algemeen
100
4
RMC (bestrijding vroegtijdig schoolverlaten)
-97
5
Bouwgrondexploitatie
124
6
Vergunningen en wonen en bouwen
122
7
Algemene uitkering
356
8
Afboeking debiteuren e.a. bijzondere baten en lasten
-105
9
Personeelskosten incl. inhuur derden en detachering
103
Overige verschillen Totaal
65 386
Toelichting 1. De actuarieel berekende pensioendotatie is bijgesteld. 2. De kosten in 2014 voor communicatie, financiën, hulpverlening getroffenen en verwanten, juridische afwikkeling, monitoring psychosociaal en maatschappelijk, rouwverwerking en herdenking en het strafrechtelijk onderzoek bedragen in totaal € 167.000. 3. Een aantal meerjarige projecten is begroot in 2014, maar niet (geheel) uitgevoerd. Daar waar geen terugbetalingsplicht geldt, met name buurtsportcoach, ontstaan financiële voordelen. 4. Bij de tweede bestuursrapportage hebben we € 132.000 in voorgaande jaren opgebouwde gereserveerde gelden Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) vrij laten vallen in het resultaat. Onze insteek bleek niet houdbaar. Wij mogen deze gereserveerde middelen alleen inzetten voor de bestrijding van vroegtijdig schoolverlaten. 5. Verliesvoorziening Marktplan (-/- € 202.000), winsten gemeentewerf en kantorenlocaties Hassinkbrink (€ 286.000) en voordeel Blankenburgerstraat 38 (€ 40.000). 6. Leges bouwen vielen € 25.000 mee, verdere besparingen op kosten (€ 32.000), incidentele bijdrage Besluit woning-gebonden subsidies (€ 40.000) en voordeel loket energiebesparing (€ 25.000). 7. De herberekening van de Algemene Uitkering voor het jaar 2014 op basis van de Decembercirculaire 2014 valt € 303.000 voordelig uit. Daarnaast levert de herberekening van de Algemene Uitkering over voorgaande jaren nog een aanvullend voordeel van € 53.000 op. 8. Afboeking oninbare debiteuren (-/- € 176.000), vrijval voorziening dubieuze debiteuren (€ 11.000), hogere teruggave afrekening compensabele BTW en correctie creditnota (€ 40.000) en boekwinst op afgestoten activa (€ 20.000). 9. Het voordeel van € 102.000 bestaat met name uit vrijval voorziening voormalig personeel (€ 56.000) en een voordeel op detacheringen (€ 58.000). Overige verschillen betreffen meerdere verschillen, die zowel voordelig als nadelig zijn en afzonderlijk kleiner dan € 100.000. In de toelichting van de verschillen in de programma’s worden ook de kleinere verschillen toegelicht.
Jaarstukken 2014
9
Leeswijzer Aanbiedingsbrief en resultaat In de aanbiedingsbrief schetsen we de belangrijkste ontwikkelingen in 2014. Met de resultaatanalyse op hoofdlijnen kunt u snel op hoofdlijnen kennisnemen van de cijfermatige verantwoording ten opzichte van de begroting 2014. Jaarverslag Programmaverantwoording De programma’s zijn onderverdeeld in deelprogramma’s. Per deelprogramma is aangegeven welke producten hier onder vallen en wat de doelstellingen zijn. Per product is tevens aangegeven welke baten en lasten zijn begroot. In elk programma wordt aan de hand van de "3W-vragen" teruggekeken op de realisatie in 2014. Dit zijn de volgende vragen: • Wat wilden we bereiken en wat hebben we gerealiseerd? (maatschappelijke effecten) • Wat wilden we daarvoor doen en zijn deze maatregelen en beleidsvoornemens gerealiseerd? • Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost? We willen het beleid en de financiën in samenhang met elkaar binnen de programma’s als één geheel presenteren. Deze lijn hebben we al uitgewerkt in de begroting 2015 en passen we nu ook in deze jaarrekening toe. De verschillen in baten en lasten van realisatie ten opzichte van de begroting 2014 na wijziging worden direct na de tabel bij “wat mocht het kosten en wat heeft het gekost” toegelicht. In de toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening volstaan we met het weergeven van de hoofdtabel. Paragrafen De paragrafen gaan in op financiële en bedrijfsmatige onderwerpen, die door het beleid uit de programma's heen lopen. Wij besteden in de paragrafen aandacht aan de lokale heffingen (belastingen die de gemeente oplegt aan de burgers), het weerstandsvermogen en risicobeheersing (de mate waarin wij tegenvallers financieel kunnen opvangen), het onderhoud van kapitaalgoederen (bijvoorbeeld wegen en gebouwen), de financiering (lenen en uitzetten van geld), de bedrijfsvoering, de verbonden partijen (de samenwerkingsverbanden waarin de gemeente een inhoudelijk en financieel belang heeft) en het grondbeleid (aan- en verkoop van grond). Jaarrekening De jaarrekening bevat het totaaloverzicht van de cijfermatige verantwoording van de baten en lasten per programma en de toelichting op het resultaat. In de balans met toelichting wordt uw raad geïnformeerd over de grootte en samenstelling van bezittingen en de wijze waarop we deze gefinancierd hebben met eigen en vreemd vermogen. Als derde onderdeel volgen de bijlagen, waaronder de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (Sisa). Afronding De producttotalen in tabellen zijn in eenheden van duizend euro gepresenteerd. We lichten lasten en baten met een verschil groter dan € 15.000 per product toe.
Jaarstukken 2014
10
JAARVERSLAG
Jaarstukken 2014
11
Programmaverantwoording Programma Bereikbaarheid en openbare ruimte Deelprogramma Bereikbaarheid Inleiding De doelstellingen met betrekking tot bereikbaarheid en veiligheid zijn in 2014 grotendeels bereikt. Als opmaat naar het afschaffen van betaald parkeren is er coulanter opgetreden bij de handhaving.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Openbaar vervoer Het in eigendom hebben van wegen die door inrichting en verkeersregulering voor alle weggebruikers veilig te gebruiken zijn. De openbaar vervoerder fysiek voldoende faciliteren zodat zij het vervoer binnen en van en naar Haaksbergen kan uitvoeren. Parkeren Het behouden van een bereikbaar Haaksbergen waarbij het voor alle bewoners en bezoekers mogelijk is een parkeergelegenheid te vinden binnen acceptabele afstand van de bestemming. Verkeer Een bereikbaar en verkeersveilig Haaksbergen.
Verlichting Veilige openbaar gebied en wegen door doelmatige en duurzame openbare verlichting.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Het nemen van maatregelen (inrichting en snelheden) om veiligheid te vergroten. 2. Instandhouding openbaar vervoersaanbod, bereikbaarheid en veiligheid haltes.
1. Ter vergroting van de verkeersveiligheid zijn plateaus aangebracht in de Scheppelweg en de Rode Braakweg. 2. In het openbaar vervoer hebben geen wijzigingen plaatsgevonden en het heeft het hele jaar correct gefunctioneerd.
1. Goed bereikbaar met voldoende parkeerplaatsen. 2. Parkeergelegenheid nabij de eigen woning.
Handhaving van het parkeerbeleid heeft het hele jaar door correct plaatsgevonden. Vanaf het voorjaar is veel coulanter opgetreden.
1. Het uitvoeren van educatie en communicatie op verkeersgebied. 2. Actueel verkeersbordenbestand. 3. Het hebben van een actueel Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP-2007).
1. Op alle scholen hebben meerdere verkeersveiligheidsprojecten plaatsgevonden. Bovendien is het tweede praktisch verkeersexamen succesvol verlopen. 2. Schades en aanpassingen zijn snel verholpen. 3. Het GVVP is actueel.
Kosteneffectiviteit verbeteren door verbetering bedrijfsvoering, onderhoud
Verlichting conform planning uitgevoerd.
12
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
en vervanging en technische maatregelen. Wegen Onderhoudsniveau van de wegen volgens de eisen van de CROW. Voorbereiden aanleg N18. Gladheidsbestrijding bij gladheid en sneeuwval op wegen en fietspaden. Instellen van een Wegenfonds (anticiperen op komende grote onderhoudsinvesteringen).
1. Onderhoud op basis van inspectie. 2. Toetsen civiel ontwerp N18, minnelijke verwerving grond Kolenbranderweg afgerond, opstarten onteigeningsprocedure Kolenbranderweg. 3. Gladheidbestrijding volgens vastgesteld plan. 4. Instellen van een Wegenfonds waar we jaarlijks een bedrag in storten.
1. Onderhoud conform planning uitgevoerd, binnen het beschikbare budget. 2. Door vertraging in het proces Tracébesluit N18 zal pas in 2015 een civiel ontwerp ter toetsing worden voorgelegd, onderhandelingen m.b.t. minnelijke verwerving worden nog voortgezet gedurende de onteigeningsprocedure die in 2014 is opgestart. 3. Gladheidbestrijding conform uitgevoerd. In januari t/m april was de winter uitzonderlijk zacht en hebben we geen strooiacties uitgevoerd. Van oktober t/m december was de winter eveneens relatief zacht en hebben we 3x gestrooid. 4. Het wegenfonds is ingesteld.
Met wie hebben we samengewerkt? In 2014 is een intentieovereenkomst gesloten met Hof van Twente op het gebied van machinaal vegen van straten en pleinen. Begin januari 2015 is de samenwerking een feit. Met de regio Twente heeft parkeeroverleg plaatsgevonden waarbij kennis werd uitgewisseld. Met de provincie en Twentse gemeenten op het gebied van verlichting (schakeltijden en energie inkoop).
Wat heeft het deelprogramma bereikbaarheid gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Bereikbaarheid en openbare ruimte Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Lasten Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
Openbaar vervoer
37
38
-1
44
46
2
1
Parkeren
81
82
-1
114
109
-5
-6
Verkeer
219
209
10
1
1
0
10
Verlichting
307
317
-10
7
5
-2
-12
3.082
3.204
-122
127
338
211
89
3.726
3.850
-124
293
499
206
82
Wegen Bereikbaarheid
Jaarstukken 2014
13
Wegen Nadeel lasten € 122.000
In het product wegen is het afwikkelingsbudget voor de voltooiing van Hassinkbrink opgenomen. Dit krediet is vrijgemaakt uit de grondexploitatie Hassinkbrink-wonen dat per 31-12-2012 is afgesloten. Het krediet veroorzaakt een nadeel op de (niet begrote) lasten van € 110.000. Met het (niet begrote) voordeel op de baten van € 159.000 geeft dit een voordeel van € 50.000. Er is een extra nadeel ten gevolge van de gestegen waterschapsbelasting en verzekeringspremies van € 12.000. Voordeel baten € 211.000
Het voordeel op de baten wordt voor € 159.000 veroorzaakt door de bijdrage van het afwikkelingsbudget voor de voltooiing van de Hassinkbrink. Door een niet in de begroting verwerkte bijdrage van riolering aan het product straatreiniging ontstaan € 47.000 extra baten. Werken ten behoeve van derden heeft € 5.000 extra opgeleverd.
Deelprogramma Openbare Ruimte Inleiding Met de doorgevoerde optimalisatie van onze eigen buitendienst en de ingezette omvorming van arbeidsintensief groen naar onderhoudsarm groen is het gelukt, ondanks de financiële taakstelling, het onderhoudsniveau van de openbare ruimte op een acceptabel niveau te houden. Onze doelstelling schoon, heel en veilig hebben wij hiermee kunnen waarmaken. Voor het herdenkingspark op de begraafplaats aan de Enschedesestraat is het nog niet gelukt met een marktpartij een exploitatieovereenkomst af te sluiten. In 2015 wordt hieraan verder gewerkt.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Afval Doelmatige afvalinzameling, waarbij rekening wordt gehouden met het landelijk Afvalbeheerplan. Beperken van zwerfafval. Afval(beheer)beleidsplan en uitvoeringsprogramma opstellen en vaststellen op basis van projectplan. Afvalloos Twente.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Toezien op uitvoering contract met afvalinzamelaar. 2. Jaarlijkse monitoring afvalscheiding (sorteerproef). 3. Inzet cleanteam voortzetten. 4. Vaststellen uitvoeringsprogramma afval, herziening contracten afvalstromen.
1. Conform contract ingezameld. Er zijn weinig tot geen klachten ontvangen over de inzameling. Dit geldt niet alleen voor huisvuil, maar voor alle afvalstromen. 2. De sorteerproef is uitgevoerd en vormt een goede basis voor de doorontwikkeling van de afvalinzameling. 3. Inzet cleanteam is voortgezet en heeft substantieel bijgedragen aan de doelstelling van schoon, heel en veilig. 4. De volgende contracten zijn geactualiseerd: inzameling en verwerking van verpakkingen en glas. De overige contracten lopen nog door. Er is onderzoek gedaan naar optimalisatiemogelijkheden
14
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie voor de brengvoorzieningen, besluitvorming hierover volgt begin 2015.
Begraafplaatsen Bieden van diverse mogelijkheden voor het begraven of bijzetten van overledenen.
Dierenoverlast en -bescherming Overlast door dieren zoveel mogelijk beperken en tevens zorgen voor opvang van zwerfdieren
1. Continuering aanwezige mogelijkheden begraven of bijzetten. 2. Voor zover mogelijk, inspelen op eventuele verzoeken van diverse gezindten.
1. Conform doelstelling. 2. Geen verzoeken ontvangen in 2014.
1. Voldoende opvang zwerfdieren.
1. De huidige werkwijze volstaat. Kleine afname van opvang aantal zwerfdieren, van 135 in 2013 naar 127 in 2014. 2. Het huidige beleid voldoet. Geen toename van klachten.
2. Voldoende voorzieningen bestrijding overlast hondenpoep. 3. Voldoende bestrijding eikenprocessierups. 4. Voldoende bestrijding dierenoverlast. Nutsvoorzieningen Faciliteren van de aanleg van ondergrondse infrastructuur door nutsbedrijven en overlast zoveel mogelijk beperken.
Plantsoenen Onderhoud conform Groenvisie. Implementatie Ambitieplan (2013).
Regulering en controle op graafactiviteiten voor het aanleggen van ondergrondse infrastructuur.
1. Uitbesteding onderhoud volgens beeldbestek. 2. Omvorming van groen dat duur in onderhoud is naar goedkoper te onderhouden groen. 3. Bevorderen verkoop openbaar groen na actualisatie groenstructuurkaart. 4. Revitaliseren/inboeten (opvullen lege vakken) van groenvoorzieningen. 5. Samen met een wijkraad werken aan een postzegelparkje. Eén van de entrees van Haaksbergen accentueren.
Riolering Optimale afvoer van afvalwater.
Jaarstukken 2014
1. Ongestoorde inzameling en transport van afvalwater.
3. Huidige afname in 2013 4. Huidige afname in 2013
beleid voldoet. Kleine van klachten, van 28 naar 25 in 2014. beleid voldoet. Kleine van klachten, van 22 naar 20 in 2014.
Conform doelstellingen medewerking verleend aan het onderhoud van de ondergrondse infrastructuur; overlast is beperkt gebleven, herstraten is deugdelijk uitgevoerd. 1. Al het groen is in 2014 uitbesteed op basis van beeldbestek. 2. Uitvoering in eerste wijk is begonnen. Andere wijken in voorbereiding. 3. De structuurgroenkaart gereed. Verkoop is begonnen.
4. Is gerealiseerd.
5. Aan de Weertseriet/ Lijsterstraat is een postzegelparkje gerealiseerd i.s.m. wijkraad de Veldmaat.
1. Afvalwater is ingezameld en afgevoerd.
15
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties 2. Goede staat van onderhoud technische installaties.
Speelvoorzieningen In de wijken een gevarieerd aanbod van speelvoorzieningen aanbieden, dat voldoet aan de geldende wettelijke eisen.
Waterbeheer Het voorkomen van wateroverlast voor inwoners en het beschermen van wegen en aanliggende percelen.
Realisatie 2. Ondanks de tijdelijke uitgavestop is het onderhoud van technische installaties grotendeels volgens planning uitgevoerd.
1. Voldoen aan de veiligheidseisen. 2. Onderhoud/vervanging speeltoestellen. 3. Voldoende onderhoud binnen het beschikbare budget.
1. Alle speeltoestellen zijn regelmatig gecontroleerd. 2/3. Onderhoud heeft plaatsgevonden zodat aan de veiligheidseisen wordt voldaan. Vervanging is vanwege de bezuinigingstaakstelling doorgeschoven naar de volgende jaren.
Zorgdragen voor goede gronden regenwaterafvoer.
Tijdens hevige regenval in 2014 is nogmaals gebleken waar de “pijnpunten” zitten m.b.t. piekafvoer van hemelwater. Onderhoud is in 2014 uitgevoerd conform planning.
Met wie hebben we samengewerkt? Op het gebied van afval is er samengewerkt met Regio Twente. Wijkraden, wijkbewoners, belangengemeenschappen en verenigingen zijn met betrekking tot plantsoenen en speelvoorzieningen sparringpartners geweest. Op het gebied van waterbeheer hebben we samen gewerkt met Waterschap Regge en Dinkel (beheer binnenstedelijk water). We hebben met 14 gemeenten een inkoopcollectief gevormd en gezamenlijk energie ingekocht.
Wat heeft het deelprogramma openbare ruimte gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Bereikbaarheid en openbare ruimte Deelprogramma/product Afval
(in € x 1.000)
Lasten Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
1.785
1.944
-159
2.008
2.168
160
1
Begraafplaatsen
117
123
-6
30
35
5
-1
Dierenoverlast en -bescherming
164
155
9
0
0
0
9
22
22
0
43
57
14
14
Plantsoenen
1.266
1.268
-2
27
17
-10
-12
Riolering
3.215
3.237
-22
3.619
3.641
22
0
80
87
-7
0
8
8
1
153
151
2
129
126
-3
-1
6.802
6.987
-185
5.856
6.052
196
11
Nutsvoorzieningen
Speelvoorzieningen Waterbeheer Openbare ruimte
Jaarstukken 2014
16
Afval Nadeel lasten € 159.000
De niet in de begroting verwerkte diverse areaaluitbreidingen (blok)containers & huisvuilcontainers en autonome kostenstijgingen leveren een nadeel op van € 133.000. Meer kwijtschelding reinigingsheffingen levert een nadeel op van € 26.000. Voordeel baten € 160.000
De werkelijke inkomsten waren hoger dan geraamd, diverse areaaluitbreidingen (blok)containers & huisvuilcontainers en controle / actualisatie inning afvalstoffenheffing leverden een voordeel op van € 73.000. Er zijn meer inkomsten ontvangen uit het afvalfonds dan begroot (€ 75.000); dit zijn verrekeningen over 2013 en 2014. Diverse subsidies, zoals uit elektronische apparaten, en de inkomsten uit het omruilen van containers hebben bijgedragen aan de overige baten (€ 12.000).
Riolering Nadeel lasten € 22.000
Door de uitgavestop in 2014 is een deel van de voorgenomen werkzaamheden doorgeschoven naar 2015. Dit betreft zowel onderhouds- als renovatiewerkzaamheden (riolering € 312.000, drukriolering € 453.000 en gemalen € 198.000). Deze werkzaamheden worden zo snel mogelijk in 2015 opgepakt en/of afgerond. Halverwege 2014 kregen we het vermoeden, dat we de begrote inkomsten voor 2014 niet gingen halen. Daarom hebben we in de tweede bestuursrapportage van 2014 een correctie van € 360.000 uitgevoerd. Hiervoor is de voorziening aangesproken. Verder is er een extra beroep op kwijtscheldingen geweest. Dit levert een extra last van € 17.000 op. Bij de afrekening van de uren over 2014 en het voordeel van de baten resteert een post van € 106.000. Het saldo van deze ontwikkelingen (€ 692.000) hebben we toegevoegd aan de voorziening. Om het voordeel van de baten ten goede te laten komen aan de voorziening ontstaat bij de lasten een negatief saldo van € 22.000. Voordeel baten € 22.000
De opbrengsten van derden van € 11.000 betreft rioolaansluitingen van diverse panden. Het saldo baten rioolrechten bedraagt eveneens € 11.000.
Jaarstukken 2014
17
Programma Bestuur en dienstverlening Deelprogramma Bestuur Inleiding Op 14 mei 2014 is het nieuwe college geïnstalleerd. Basis voor dit college is het coalitieprogramma 2014-2018 ‘Krachtig, Energiek, Verbindend’ van de fracties van Leefbaar Haaksbergen, D66 en de Partij van de Arbeid.
Relevante ontwikkelingen Visie op Bestuur en Organisatie De conceptversie van de Visie op Bestuur en organisatie is zoals toegezegd eind 2014 tot stand gekomen. Medio 2015 wordt deze visie na een ronde van overleg met uw raad, de OR en de ambtelijke organisatie vastgesteld, waarbij uiteraard rekening wordt gehouden met de gemaakte opmerkingen. De visie wordt geconcretiseerd aan de hand van een uitvoeringsagenda die tevens de uitvoeringspunten van het financieel herstelplan omvat. Samenwerking In 2015 wordt duidelijk hoe de vernieuwde samenwerking (Samenwerken doen we zelf) in Twente zijn beslag zal krijgen. Discussie wordt gevoerd over de door de stuurgroep voorgestelde werkwijze en structuur, met een vermoedelijke ingangsdatum van 1 januari 2016. In 2014 zijn onderzoeken gestart naar samenwerking op het gebied van ICT, sociale zaken, salarisadministratie en op het gebied van beheer openbare Ruimte. Daarnaast nemen we deel aan projecten Werken voor de Twentse Overheid, de Harmonisatie van de Arbeidsvoorwaarden Twente en diverse projecten in SSNT-verband, zoals ICT (Grootschalige Basis Topografie), BAG, Juridisch Platform, Documentaire Informatievoorziening, Bedrijfsvoering en Inkoop. Diverse aanbestedingen vinden in intergemeentelijk verband plaats, zoals de aanbesteding voor de 3D’s, schoonmaak en arbodiensten.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Bezwaar en beroep Juridische kwaliteit en functie op een voldoende peil houden. De beslissingen op bezwaar en ingediende klachten kunnen de toets van de rechterlijke macht c.q. Overijsselse ombudsman doorstaan.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties 1. Reguliere afhandeling van klachten en bezwaren. 2. Pre-mediation inzetten bij ingediende bezwaren. 3. Juridische kwaliteit vergroten, kwetsbaarheid verminderen en kosten besparen.
Realisatie
Ingediende bezwaren en klachten zijn regulier afgehandeld. Aantal ingediende klachten: 10. Daarvan zijn er 7 op informele wijze afgehandeld. Geen van deze klagers heeft de Overijsselse Ombudsman ingeschakeld. 3 klachten zijn nog in behandeling. In 2014 zijn 47 bezwaarschriften ingediend, waarmee in totaal 34 besluiten worden bestreden door 99 bezwaarmakers. Ook dit jaar heeft pre-mediation bewerkstelligd dat minder hoorzittingen (9) zijn
18
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie gehouden dan gepland (14).
Communicatie Het behouden van een goede verstandhouding met inwoners, ondernemers, omliggende gemeenten en andere partners. Een goede communicatie tussen gemeente en inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen is belangrijk voor vertrouwen en draagvlak voor besluitvorming. De veranderende rol van de gemeente vraagt om goede communicatie.
1. We communiceren met onze verschillende doelgroepen via kanalen als GemeenteNieuws, website, social media, (digitale) nieuwsbrieven, Haaksbergen Magazine, brieven en bijeenkomsten. De communicatie is bedoeld om de dienstverlening te verbeteren en doelgroepen te informeren over en betrekken bij projecten en activiteiten. 2. Het is per 1 januari 2014 wettelijk verplicht inwoners elektronisch te informeren over de vaststelling van algemeen verbindende voorschriften (zoals belasting- of subsidieverordeningen). Dit ontslaat ons niet van de wettelijke verplichting ontwerpbesluiten (zoals een ontwerp bestemmingsplan) en besluiten gericht tot één of meer belanghebbenden die niet kunnen worden toegezonden in een huisaan-huis blad schriftelijk bekend te maken.
1. Communicatie via gebruikelijke kanalen verloopt goed. Aantal specials in GemeenteNieuws uitgebracht, nieuwe toptakenwebsite gerealiseerd en met social media-plan is begin gemaakt. Het aantal pagina’s GemeenteNieuws is ten opzichte van voorgaande jaren gestegen: 2012: 171 pagina’s 2013: 178 pagina’s 2014: 208 pagina’s 2. Aansluiting Gemeenschappelijke Voorziening Officiële Publicatie (GVOP) is gerealiseerd.
Gemeentebestuur (college van B&W) In maart 2014 hebben de gemeenteraadsverkiezingen plaatsgevonden. In mei 2014 is het nieuwe college van Leefbaar Haaksbergen, Partij van de Arbeid en D66 aangetreden. Gemeenteraad Een goed functionerend democratisch bestuur, waarin de gemeenteraad de hoofdlijnen van het beleid vaststelt. Het college voert dit uit en de gemeenteraad controleert of de gemaakte afspraken zijn nagekomen. Daarnaast geeft de gemeenteraad invulling aan zijn volksvertegenwoordigende rol.
Jaarstukken 2014
1. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 treedt een nieuwe raad aan. Van belang is de nieuwe raadsleden snel wegwijs te maken. 2. In 2013 is een start gemaakt met een auditcommissie. Het is gewenst de taken en werkwijze van de auditcommissie te formaliseren.
1. Na de gemeenteraadsverkiezingen zijn per afdeling informatieavonden gehouden waarbij de raadsleden zijn geïnformeerd over de diverse beleidsterreinen. 2. Uw raad moet nog een standpunt bepalen t.a.v. de wenselijkheid van de auditcommissie.
19
Doelstellingen / speerpunten Intergemeentelijke zaken Aangaan en onderhouden van regionale samenwerking om kwetsbaarheid te verminderen, minimaal behoud van kwaliteit en streven naar verbetering en kostenbesparing. In samenwerking met de overige deelnemende gemeenten behartigen van de gemeentelijke belangen (regionaal, landelijk en internationaal).
Internationale contacten Continuïteit, verdieping en verbreding van de samenwerking met Ahaus.
Verkiezingen Het organiseren van verkiezingen volgens de bepalingen van de Kieswet: 1. Gemeenteraad op 19 maart 2014; 2. Europees Parlement op 22 mei 2014.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties 1. Zorgdragen voor een goede behartiging van de belangen van Haaksbergen in samenwerkingsverbanden, zoals Regio Twente. 2. Vergroten van de effectiviteit en efficiency van ons lokaal bestuur door intensievere samenwerking met andere overheden.
Inhoud geven aan partnerschapsverdrag AhausHaaksbergen en vriendschapsverdrag Nagykőrös.
1. Verkiezingen voor de gemeenteraad moeten conform de bepalingen uit de Kieswet verlopen. 2. Verkiezingen voor het Europees Parlement moeten conform de bepalingen uit de Kieswet verlopen.
Realisatie
Als gevolg van de afschaffing van de Wgr+-status voor de Regio Twente per 1 januari 2015 heeft een regionale stuurgroep de uitgangspunten van de in 2013 gehouden TwentePlazaconferentie uitgewerkt en eind 2014 een conceptrapport uitgebracht met de titel: “samenwerken doen we zelf”. Uitgangspunten daarin zijn: de 14 raden bepalen een gezamenlijke agenda en de colleges werken dit uit. Besluitvorming blijft in de eigen gemeente. De positie van de gezamenlijke portefeuillehouders wordt versterkt. De ambtelijke organisaties gaan in een Twentebedrijf meer samenwerken in de uitvoering. Op het gebied van bedrijfsvoering is ook in 2014 meer samenwerking gezocht. Plannen hiervoor worden concreter. Bijeenkomsten met de werkgroep AhausHaaksbergen waarin goede informatie-uitwisseling heeft plaatsgevonden, nieuwjaarsreceptie, uitwisseling scholieren, gezamenlijke herdenking 4 mei, bijwonen uitslagen verkiezingen in Ahaus en Haaksbergen en twee maal uitwisseling senioren. Beide verkiezingen zijn goed verlopen. De uitslagen waren tijdig beschikbaar. Het proces van voorbereiding tot en met de opmaak van de einduitslagen verliep correct en binnen de wettelijke bepalingen.
20
Overijsselse Ombudsman Als iemand het niet eens is met de wijze waarop zijn klacht is behandeld of ontevreden is over de uitkomst van de klachtenbehandeling, dan kan men zich wenden tot de Overijsselse Ombudsman. Deze Ombudsman heeft in 2014 geen klachten in behandeling genomen. Wel heeft hij in 2014 één klacht doorgestuurd voor behandeling in eerste aanleg.
Met wie hebben we samengewerkt? We hebben samengewerkt met Hof van Twente op basis van het samenwerkingsconvenant (kennisuitwisseling), gemeente Hengelo op het gebied van sociale zaken en ICT, Regio Twente m.b.t. personeels- en salarisadministratie, VRT en diverse gemeenten i.v.m. het monstertruck-drama. En met Twentse gemeenten binnen Regio Twente en het SSNT op het gebied van bedrijfsvoering, zoals beschreven in dit programma.
Wat heeft het deelprogramma bestuur gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Bestuur en dienstverlening Deelprogramma/product
Begroot
Bezwaar en beroep
Gemeentebestuur Gemeenteraad Intergemeentelijke zaken Internationale contacten
Baten
Werkelijk 34
C ommunicatie
Saldo
24
Begroot 10
Saldo
Werkelijk 0
Begroot werkelijk
Saldo 0
0
10
62
57
5
0
0
0
5
1.153
1.277
-124
44
35
-9
-133
492
492
0
0
0
0
0
76
70
6
0
0
0
6
6
0
6
12
13
1
7
59
63
-4
0
0
0
-4
1.882
1.983
-101
56
48
-8
-109
Verkiezingen Bestuur
(in € x 1.000)
Gemeentebestuur Nadeel lasten € 124.000
Het nadeel wordt deels verklaard door een extra storting van € 115.000 aan de pensioenvoorziening wethouders op basis van actuariële berekeningen en deels door outplacementkosten van vertrokken wethouders (nadeel € 23.000). Deze nadelen worden gecompenseerd door een voordeel van € 35.000 op aanschaf van computers voor raadsleden. Niet het volledige bij de eerste bestuursrapportage hiervoor beschikbaar gestelde budget is aangewend. Resteren nog enkele kleine niet nader toegelichte nadelen.
Deelprogramma Dienstverlening Inleiding In de visie op dienstverlening, die in 2013 is vastgesteld, is onder meer aangegeven dat het doel voor de komende jaren is onze dienstverlening klantgericht en efficiënt vorm te geven.
Relevante ontwikkelingen Dienstverlening De mogelijke verhuizing van de Noaberpoort naar het gemeentehuis zal van invloed zijn op de dienstverlening en de positionering van de gemeentelijke diensten. Alle dienstverlening, ook die voor zorg, onder één dak. De gevolgen van deze verhuizing zijn eind 2014 gemonitord door de werkgroep Dienstverlening. In het voorjaar van 2015 verschijnt een notitie, waarin voorstellen worden opgenomen om de dienstverlening te optimaliseren.
Jaarstukken 2014
21
Website In het afgelopen jaar is veel energie gestoken in het vervangen van onze website. Dit was noodzakelijk, omdat de techniek waarop onze website draaide, verouderd was. Daarnaast bleek dat onze bezoekers hun weg niet meer konden vinden, omdat er te veel informatie op de website stond. Zowel de techniek als de vormgeving als de inhoud zijn onder handen genomen. Resultaat is een volledig nieuwe website die aan de huidige kwaliteitseisen voldoet.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Publiekszaken Ons doel voor de komende jaren is onze dienstverlening klantgericht en efficiënt vorm te geven en onze dienstverlening onder te brengen in een Klant Contact Center (KCC). In dit KCC zijn de beschikbare communicatiekanalen (telefoon, internet, balie en post) gebundeld. Vragen worden eenduidig beantwoord, ongeacht het kanaal dat de inwoner kiest om de vraag te stellen. Daar waar mogelijk benutten we kansen om samen te werken met andere gemeenten.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
Nadere uitvoering op basis van de eind 2013 vastgestelde Visie op dienstverlening.
In 2014 heeft de focus vooral gelegen op het realiseren van een nieuwe website. Dit project is succesvol afgerond binnen de daarvoor beschikbaar gestelde middelen.
Wat heeft het deelprogramma dienstverlening gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Bestuur en dienstverlening Deelprogramma/product Publiekszaken Dienstverlening
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Werkelijk
Saldo Begroot werkelijk
Saldo
1.015
1.086
-71
304
392
88
17
1.015
1.086
-71
304
392
88
17
Publiekszaken Nadeel lasten € 71.000, voordeel baten € 88.000
Het nadeel aan de lastenkant is te verklaren door een ingrijpende wijziging in de Paspoortwet met ingang van 9 maart 2014. Vanaf dat moment ging de geldigheidsduur van paspoorten en identiteitskaarten van 5 jaar naar 10 jaar. Tegelijkertijd werden de Rijksleges fors verhoogd. Omdat de Rijksleges eerst als een inkomst worden geboekt bij ontvangst aan de Publieksbalie, nemen ook de baten toe met een vergelijkbaar bedrag. Dit valt bij het afdragen van de Rijksleges aan het Rijk tegen elkaar weg. Resteert een incidenteel voordeel van € 17.000. Dit valt in hoofdzaak te verklaren door een groter aantal aangevraagde rijbewijzen dan geraamd.
Jaarstukken 2014
22
Programma Cultuur en ontspanning Deelprogramma Cultuur Inleiding De gemeente Haaksbergen ziet cultuur als hét middel om de Haaksbergse identiteit zichtbaar(der) en waardevol(ler) te maken voor inwoners, bedrijven en toeristen. Een identiteit die gaat over de inwoners, de streektaal, de historie, de omgeving en de lokale gebruiken en tradities van de gemeente. Cultuur leert mensen de wereld om hen heen te kennen en waarderen, en nodigt uit mee te doen aan die samenleving. De gemeente Haaksbergen neemt een stimulerende en faciliterende rol op zich op het gebied van cultuur, maar doet ook een beroep op de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van haar inwoners. Inwoners, culturele organisaties en amateurkunstverenigingen krijgen de komende jaren een grotere eigen verantwoordelijkheid in het ontplooien van nieuwe initiatieven en activiteiten. Wij leggen daarbij de komende jaren binnen het thema Cultuur de nadruk op uitvoering geven aan de regelingen cultuurarrangement en cultuureducatie.
Relevante ontwikkelingen Cultuurarrangement Om verenigingen op het gebied van amateurkunst, volkscultuur/cultureel erfgoed en museumbeleid te ondersteunen, nemen wij deel aan het programma cultuurarrangement 2013-2016 van de provincie Overijssel. Door het stimuleren van samenwerkingsverbanden willen wij bereiken dat na de projectperiode een stevige culturele infrastructuur is ontstaan, waarin veel wordt samengewerkt en de afhankelijkheid van de gemeente verminderd wordt. Een belangrijk criterium om subsidie toe te kennen is samenwerking met meerdere partijen. Kunstwerken Begin 2014 zijn wij opnieuw geconfronteerd met diefstal van bronzen beelden. Dit heeft ertoe geleid dat de overige kwetsbare bronzen beelden uit de openbare ruimte zijn verwijderd. De verzekering heeft nog geen uitspraak gedaan over de ingediende schadeclaim. De verzekering heeft een schadebedrag toegekend van € 22.500 voor de schade aan het kunstwerk het Glazen Bos. Dit kunstwerk wordt hersteld. Aangezien het herstelproces veel tijd kost, vindt afronding plaats in 2015. In 2014 hebben wij besloten twee kunstwerken in eigendom te aanvaarden. Het betreft een schenking van de Rabobank Enschede-Haaksbergen en de provincie Overijssel (Canon kunstproject). De kunstwerken worden in 2015 geplaatst.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Bibliotheek In 2014 is de organisatie toekomstbestendig en vervult een belangrijke rol bij de verdere versterking van cultureel en educatief aanbod. Er is sprake van één culturele
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties 1. Flexibel en breed educatief en cultureel aanbod dat voldoet aan de wensen van deze tijd. 2. Realiseren en versterken van één breed
Realisatie
De nieuwe Stichting Kulturhus Haaksbergen was in haar eerste levensjaar in staat de prestatieafspraken na te komen. De prestatieafspraken hebben
23
Doelstellingen / speerpunten entiteit van waaruit deze dienstverlening plaatsvindt.
Cultuur Cultuur is een middel om de Haaksbergse identiteit zichtbaar(der) en waardevol(ler) te maken voor inwoners, bedrijven en toeristen. Cultuur leert mensen de wereld om hen heen te kennen en waarderen, en nodigt uit mee te doen aan die samenleving. Cultuur draagt daarmee bij aan de ontwikkeling, de economie en de kwaliteit in de gemeente.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties cultuurarrangement voor Haaksbergen.
Realisatie
1. Ondersteuning van verenigingen op het gebied van amateurkunst, volkscultuur/cultureel erfgoed en museum/expositiebeleid. 2. Bevorderen deelname cultuureducatie primair onderwijs. 3. Verbeteren van de zichtbaarheid en herkenbaarheid van kunst in de openbare ruimte.
1. Wij hebben de volgende activiteiten en/of verenigingen ondersteund: Een Cultureel Café; Masterclass Public Relations; Cursus bestuurlijke vernieuwing; Subsidie is toegekend aan Fotogroep Haaksbergen en Twentse Culturele Streekweek. 2. Uitgangspunt is het cultuureducatieplan 20132016. Alle 14 basisscholen nemen hieraan deel. In 2014 heeft een nieuwe cursus Interne Cultuur Coördinator plaatsgevonden. In totaal zijn nu 18 ICC-ers werkzaam in het basisonderwijs. Er is een complete doorlopende leerlijn ontwikkeld over erfgoed. 3. Wij hebben in 2014 besloten een tweetal schenkingen van kunstwerken in eigendom te aanvaarden. Het betreft kunstwerken die zijn aangeboden door de Rabobank EnschedeHaaksbergen en de provincie Overijssel. Deze kunstwerken worden medio 2015 geplaatst. Tevens hebben wij besloten over te gaan tot herstel van het Glazen Bos. Dit wordt medio 2015 afgerond. Begin 2014 zijn wij opnieuw geconfronteerd met diefstal van een drietal bronzen beelden bij recreatie- bad De Wilder. Dit heeft geleid tot het verwijderen van andere bronzen beelden uit de openbare ruimte. De beelden zijn nog niet teruggeplaatst omdat er eerst duidelijkheid
betrekking op de verschillende kernfuncties van de bibliotheek: lezen en literatuur, educatie en ontwikkeling, kunst en cultuur
24
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie moet komen over adequate beveiligingsmaatregelen.
Lokale omroep Een goede uitvoering geven aan de zorgplicht.
Monumenten Instandhouden van de Haaksbergse monumenten en hun geschiedenis en betekenis onder de aandacht brengen bij de inwoners.
Muziekonderwijs Een ruim aanbod van muziekonderwijs in Haaksbergen op meerdere locaties in de gemeente
Theater In 2014 is sprake van een breed en kwalitatief aanbod van culturele activiteiten met professionele en nietprofessionele voorstellingen tegen toegankelijke tarieven voor Haaksbergse scholen en verenigingen. Er is sprake van één culturele entiteit met een breed cultuuraanbod.
Subsidieverstrekking aan de lokale omroep volgens de VNG maatstaf.
RTV Sternet heeft haar functie als lokale omroep uitgevoerd door een gevarieerd aanbod van radioen tv-programma’s te verzorgen.
1. Restauraties gemeentelijke monumenten. 2. Restauratie gemeentelijke rijksmonumenten. 3. Organisatie jaarlijkse Open Monumentendag en Klassendag.
1. Twee gemeentelijke monumenten zijn met subsidie gerestaureerd. 2. Restauratiewerkzaamheden zijn uitgevoerd conform instandhoudingsplan. 3. De Open Monumentendag vond eenmalig plaats op zondag (volgend jaar weer op zaterdag). Aan de Klassendag namen 460 leerlingen deel.
1. Ruim aanbod van muziekonderwijs. 2. Aanbod op meerdere locaties. 3. Behoud van het aantal leerlingen (minimaal 200).
1. De Stichting Muziekonderwijs Haaksbergen biedt een ruim aanbod van muziekonderwijs aan. 2. Dit aanbod leveren ze op verschillende locaties. 3. Het leerlingenaantal was gemiddeld 270 in 2014.
Inzetten op het versterken van de inzet van de nieuwe cultuurstichting (bibliotheek en theater) om zo cultuuruitingen te stimuleren en waar mogelijk te verbreden. Dit wordt vastgelegd in de afspraken met betrekking tot de subsidieverstrekking (november 2013).
Het theater maakt onderdeel uit van de nieuwe Stichting Kulturhus Haaksbergen. De stichting was in haar eerste levensjaar in staat de prestatieafspraken na te komen: 36 professionele voorstellingen, 10 nietprofessionele activiteiten, 6 exposities in de kunstzaal. De subsidie wordt per kalenderjaar verstrekt en het theaterseizoen loopt van september tot augustus.
Met wie hebben we samengewerkt? Binnen het product Cultuur wordt samengewerkt met een groot aantal maatschappelijke organisaties en culturele verenigingen op provinciaal en lokaal niveau. Voorbeelden hiervan zijn de provincie Overijssel (subsidieregelingen), Kulturhus Haaksbergen, Stichting Centrum Management (evenementen), Monumentenraad, Historische Kring Haaksbergen, Commissie Culturele Vorming (educatie basisonderwijs) en de Adviescommissie Beeldende kunst. De regeling cultuurarrangement is er met name op gericht de onderlinge samenwerking van amateurkunstverenigingen en verenigingen
Jaarstukken 2014
25
op cultuurhistorisch gebied te stimuleren zodat in Haaksbergen een stevige culturele infrastructuur ontstaat waarin veel wordt samengewerkt.
Wat heeft het deelprogramma cultuur gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Cultuur en ontspanning Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
Bibliotheek
892
902
-10
0
0
0
-10
C ultuur
241
185
56
37
-2
-39
17
Lokale omroep
14
13
1
0
0
0
1
Monumenten
81
69
12
5
5
0
12 -8
Muziekonderwijs
221
219
2
56
46
-10
Theater
3
0
3
0
0
0
3
Cultuur
1.452
1.388
64
98
49
-49
15
Cultuur Voordeel lasten € 56.000 Voor de uitvoering van de provinciale subsidieregeling Cultuurarrangement ontvangen wij van de provincie Overijssel vanaf 2013 tot en met 2016 jaarlijks een subsidie van € 30.000. De gemeente is verplicht vanaf 2014 tot en met 2016 jaarlijks zelf ook € 15.000 bij te dragen. In 2014 was € 45.000 beschikbaar. Daarnaast is een restantbudget uit 2013 naar 2014 overgeheveld. Een belangrijk deel van het voordeel lasten betreft nog niet aangewend budget cultuurarrangement (€ 48.000). Voor diverse activiteiten zijn in 2014 financiële verplichtingen aangegaan, die echter pas in 2015 worden geëffectueerd. De middelen hiervoor worden overgeheveld naar 2015 (zie onder nadeel baten € 39.000). Dit leidt in 2014 tot een voordeel op de lasten. De beschikbare middelen dienen uitgegeven te worden in de projectperiode 2013-2016. Het betreft hier geoormerkt geld waarover in 2017 een inhoudelijke en financiële verantwoording moet worden afgelegd bij de provincie. Het overige voordeel op de lasten heeft betrekking op lagere lasten bij het product kunstwerken en cultuur algemeen. Dit komt omdat een aantal kosten zijn geboekt op het product cultuurarrangement. Nadeel baten € 39.000 De in het kader van de regeling Cultuurarrangement toegekende provinciale subsidie van € 30.000 per jaar en de verplichte gemeentelijke cofinanciering van € 15.000 is geoormerkt budget en dient aangewend te worden in de projectperiode 2013-2016. Niet aangewend budget in 2014 wordt daarom overgeheveld naar 2015 en dit leidt tot een nadeel van de baten van € 39.000 in 2014.
Deelprogramma Ontspanning Inleiding Recreatie, toerisme en sport vormen belangrijke pijlers voor ontspanning. De gemeente vervult een verbindende, faciliterende en stimulerende rol bij het beleid op dit terrein. Het sport en recreatiepark Groot Scholtenhagen is een concentratiegebied voor sport, recreatie en ontspanning. De Stichting Groot Scholtenhagen is een belangrijke samenwerkingspartner.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Jaarstukken 2014
26
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Scholtenhagen De stichting Groot Scholtenhagen is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de aanwezige sport en recreatieve voorzieningen en ontvangt hiervoor jaarlijks een subsidie van de gemeente en is daarmee een belangrijke samenwerkingspartner van de gemeente.
Zwembad De Wilder In 2013 heeft een marktoriëntatie plaatsgevonden om te komen tot overdracht aan een commerciële partij in 2014. Wanneer uit de marktoriëntatie blijkt dat overname door een commerciële partij geen optie is, stelt Stichting De Wilder een ondernemingsplan op voor de komende 10 jaar, waarin exploitatie, onderhoud en investeringen zijn geregeld.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Onderhoud en beheer sporten recreatiepark Groot Scholtenhagen en de daar aanwezige voorzieningen, zoals kinderboerderij, sportvelden, groenvoorzieningen, wandelen fietspaden. 2. Beschikbaar stellen van de sportaccommodaties en aanwezige voorzieningen voor sport, recreatie en evenementen.
1.
1. Investeren in onderhoudskwaliteitsniveau. 2. Op afstand zetten zwembad (commercieel of Stichting De Wilder).
In 2014 zijn met de Stichting, Optisport en nog een derde partij gesprekken gevoerd en hier zijn ook 2 aanvullende biedingen uit naar voren gekomen. Uit de verkenning van deze biedingen bleek dat de bieding van Optisport de meest gunstige was. De overdracht van het zwembad aan Optisport wordt momenteel verder voorbereid. De definitieve overdracht zal in de eerste helft van 2015 plaatsvinden.
Het onderhoud en beheer is uitgevoerd conform de prestatieafspraken. Dit heeft op reguliere wijze plaatsgevonden.
2.
Met wie hebben we samengewerkt? De stichting Groot Scholtenhagen is een verbonden partij van de gemeente en daarmee een belangrijke samenwerkingspartner. Door in 2013 te stoppen met de ambtelijke ondersteuning is de stichting wel meer op afstand komen te staan. De gemeente faciliteert de stichting met een jaarlijkse budgetsubsidie. Als het gaat om onderhoud sportvelden is de SW Hacron Groen een belangrijke samenwerkingspartner.
Wat heeft het deelprogramma ontspanning gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Cultuur en ontspanning Deelprogramma/product Scholtenhagen Zwembad de Wilder Ontspanning
Jaarstukken 2014
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
351
350
1
1
0
-1
0
1.046
2.345
-1.299
512
528
16
-1.283
1.397
2.695
-1.298
513
528
15
-1.283
27
Zwembad De Wilder Nadeel lasten € 1.299.000 Uw raad heeft besloten om geen wensen en bedenkingen uit te spreken over het collegebesluit om het eigendom, beheer en exploitatie van zwembad De Wilder over te dragen aan Optisport. Daarmee is er een stellig voornemen het zwembad af te stoten. Uit de daaraan voorafgaande marktoriëntatie is gebleken, dat de waarde in het economische verkeer van het zwembad nihil is. Waardering vindt plaats tegen aanschafwaarde, tenzij de marktwaarde op balansdatum lager is dan de aanschafwaarde. De uitkomst van de marktoriëntatie noodzaakt tot een afwaardering van de boekwaarde op balansmoment 31-12-2014 van € 1.288.000. De afboeking van de boekwaarde van zwembad De Wilder is budgettair neutraal doorgevoerd. Het nadeel wordt gecompenseerd met een onttrekking uit de algemene reserve van eenzelfde bedrag. De onttrekking komt in de exploitatie als bate bij de reserves terug. De overige € 11.000 betreffen hogere lasten gebouw-gebonden belastingen en verzekering. Voordeel baten € 16.000 In de begrote huur is geen rekening gehouden met de indexering van de huur voor 2014. Dit voordeel behoeft nuancering. Omdat we de in rekening gebrachte huur niet volledig hebben ontvangen lichten we onder algemene dekking met betrekking tot deze huurnota’s een debiteurenverlies toe.
Deelprogramma Sport Inleiding De gemeente richt zich in haar sportbeleid primair op de breedtesport en vervult daarbij een bindende, faciliterende en stimulerende rol. Accommodatiebeleid en sportstimulering zijn hierbij belangrijke pijlers. Daarnaast krijgt sport een steeds grotere rol om doelen op andere beleidsterreinen te helpen realiseren, waarbij in toenemende mate wordt samengewerkt met andere beleidsterreinen zoals jeugdbeleid, volksgezondheid en WMO.
Relevante ontwikkelingen Sportstimulering Om meer inwoners aan het sporten en bewegen te krijgen is vanaf 2014 het instrument “Buurtsportcoaches” ingezet. Buurtsportcoaches dienen nieuwe beweegactiviteiten te ontwikkelen en nieuwe doelgroepen te bereiken. De doelstelling is dat eind 2016 3,6 fte buurtsportcoaches actief zijn in onze gemeente. De economische crisis speelt een rol. Een groot gedeelte van de kosten van buurtsportcoaches (60%) moet door derden zelf worden opgebracht. Het blijkt moeilijk om hiervoor partners te vinden.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Sport algemeen Sport werkt in toenemende mate samen met andere sectoren, zoals jeugdbeleid, volksgezondheidsbeleid en WMO.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Bevorderen sportdeelname en bewegen.
1.
Uit (voorlopig) onderzoek Fit en Gezond 2014 van Sportservice Overijssel komt naar voren dat het lidmaatschap van een sportvereniging met 1% is gestegen (50%, was 49% in 2012). Provinciaal is dit 39%. Uit onderzoek van de GGD
28
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties 2. Ondersteunen van sportverenigingen, scholen en wijken bij het ontwikkelen en uitvoeren van beweegen sportactiviteiten via het buurtsportcoach project. 3. Deelname aan Jeugdsportfonds Overijssel.
Realisatie
2.
3.
Sportaccommodaties Het stimuleren en faciliteren van sport en bewegen (sport en bewegen als doel) door middel van goede multifunctionele sportaccommodaties.
1. Zorg dragen voor een goede kwaliteit van de binnen en buitensportaccommodaties via regulier en groot onderhoud.
1.
2. Waar mogelijk privatisering en/of overname beheer van sportaccommodaties stimuleren.
2.
3. Bevorderen van samenwerking om de bezetting van sportaccommodaties te optimaliseren.
3.
is naar voren gekomen dat Haaksbergen als enige Twentse gemeente een voldoende scoort op gezondheid (6,3). In 2014 zijn 2 pilots voor de buurtsportcoach opgestart en afgerond. Daarna zijn verschillende buurtsportcoaches aangesteld. De werkgevers van de buurtsportcoaches zijn divers; sportvereniging, zorginstellingen, kinderopvang, onderwijs. Het totaal aantal fte buurtsportcoaches bedroeg eind 2014 1,8. In 2014 zijn 16 kinderen in de leeftijd van 6-17 jaar via het jeugdsportfonds lid geworden van een Haaksbergse sportvereniging. Het onderhoud aan de sportvelden heeft op reguliere wijze plaatsgevonden. Er hebben zich geen bijzondere zaken voorgedaan. In 2014 is het contract met Havoc voor het beheer van sporthal de Bouwmeester met een jaar verlengd. Vanaf 1 januari 2015 voert de v.v. Buurse zelf het onderhoud uit aan het sportcomplex. De Atletiekvereniging en Haaksbergse Toer en Fiets Club (HTFC) hebben samen een nieuwe stichting opgericht: Run bike Run. Uitvalsbasis voor de nieuwe stichting en activiteit is de atletiekaccommodatie van de AVH.
Met wie hebben we samengewerkt? Wij werken voor het beheer en onderhoud van de sportaccommodaties nauw samen met SW Hacron Groen en volleybalvereniging Havoc (beheer sporthal de Bouwmeester). In augustus 2014 is het contract met Havoc met een jaar verlengd. En vanaf 2015 is de voetbalvereniging Buurse zelf verantwoordelijk voor het onderhoud aan het sportcomplex. Dit past in ons beleid van privatisering en/of overname beheer van sportaccommodaties stimuleren.
Jaarstukken 2014
29
Wat heeft het deelprogramma sport gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Cultuur en ontspanning Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
Sport algemeen
194
62
132
32
0
-32
Sportaccommodaties
625
645
-20
288
314
26
6
Sport
819
707
112
320
314
-6
106
100
Sport algemeen Buurtsportcoaches Wij hebben over 2013 en 2014 jaarlijks € 72.600 aan middelen beschikbaar voor inzet van buurtsportcoaches. De middelen over 2013 zijn toegevoegd aan 2014: totaal aan middelen in 2014 beschikbaar € 145.200. De bijdrage die de gemeente per jaar ontvangt in het kader van de regeling buurtsportcoaches is gebaseerd op 3,6 fte (€ 20.000 per fte/ totaal € 72.600). Dit aantal fte’s moet uiterlijk eind 2016 zijn gerealiseerd. Een gedeelte van het budget is aangewend voor het aanstellen van een kwartiermaker en in de pilotfase is een hogere subsidiebijdrage toegekend om verenigingen te stimuleren aan dit project mee te doen. Resultaat is dat eind 2014 1,8 fte buurtsportcoaches is gerealiseerd. Door de geleidelijke opbouw van de kosten in 2014 tegenover middelen voor feitelijk volledige invulling van 3,6 fte buurcoaches voor 2 jaar is er in 2014 een (incidenteel) voordeel van € 100.000. Deze middelen zijn vrij besteedbaar. Breedtesportimpuls De provincie Overijssel heeft eind 2013 een subsidie voor 2013-2014 voor breedtesportactiviteiten toegekend van € 48.000. De middelen zijn besteed en worden vóór 1 april 2015 financieel en inhoudelijk aan de provincie verantwoord. Actief Betrokken Club In 2014 hebben wij een provinciale subsidie ontvangen van € 31.500 voor het Wmo-project Actief Betrokken Club. Dit project loopt van 2014 tot en met 2015. De bij deze subsidie behorende uitgaven hebben wij nog niet in 2014 gerealiseerd. Hierdoor worden zowel de ontvangen provinciale subsidie als de bijbehorende uitgaven overgebracht naar 2015. Dit leidt tot lagere lasten: een voordeel van € 31.500 in 2014. Nadeel baten € 32.000 In 2014 is van de provincie een subsidie van € 31.500 ontvangen voor het Wmo-project Actief Betrokkenen Club. Dit project loopt van 2014 tot en met 2015. Voorbereiding heeft plaatsgevonden in 2014, uitvoering in 2015. De ontvangen subsidie wordt ingezet in 2015 en leidt daarom tot een nadeel van de baten in 2014.
Sportaccommodaties Voordeel baten € 26.000 Er is sprake van hogere inkomsten verhuur dan begroot van de binnensportaccommodaties de Els en Zienesch en vergoeding gebruik buitensportaccommodaties. Daarentegen zijn de inkomsten verhuur van sporthal de Bouwmeester lager dan begroot. Per saldo is sprake van een voordeel op de baten. In de tweede bestuursrapportage 2014 is uitgegaan van een lagere raming inkomsten sporthal de Els. Dit blijkt vooralsnog niet juist te zijn. Nadeel lasten € 20.000 De energiekosten van de binnensportaccommodaties zijn € 20.000 hoger dan geraamd.
Jaarstukken 2014
30
Programma Economische ontwikkeling Deelprogramma Detailhandel Inleiding Sinds 2012 int de gemeente voor het centrumgebied een BIZ-heffing en keert deze onder inhouding van de perceptiekosten uit aan Stichting Centrummanagement Haaksbergen (SCH). Met de opbrengst kan de SCH investeren in een aantrekkelijk, schoon, heel en veilig centrum door uitvoering te geven aan hun meerjarenbeleidsplan. Ook de gemeentelijke warenmarkt (weekmarkt en losse standplaatshouders) zorgt voor extra bezoekers in het centrum.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Bedrijven Investeringszone Gemeente: Innen van de BIZheffing. SCH: besteding van de middelen aan een “schoon, heel en veilig” centrum en zaken die het publiek belang dienen. Alles binnen de wet BIZ en het meerjarenbeleidsplan 2012-2016. Markt Het faciliteren van en ruimte geven aan ondernemers in de ambulante handel.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Uitgevoerde BIZ-heffing en overmaking gelden in het ondernemersfonds. 2. SCH: toetsing beleidsplan aan gerealiseerde doelen.
1.
De ontvangen BIZ heffing is onder inhouding van de perceptiekosten overgemaakt aan Stichting Centrummanagement Haaksbergen. Toetsing heeft plaatsgevonden.
2.
Behoud van het aantal standplaatshouders (6) en instandhouding van de weekmarkt.
Zowel de weekmarkt als de standplaatshouders zijn gecontinueerd. De kosten van energie en water zijn doorbelast aan de gebruikers. Voor de losse standplaatshouders zijn deze kosten verdisconteerd in de marktgelden.
Met wie hebben we samengewerkt? Bedrijven investeringszone Centrum Haaksbergen: Stichting Centrummanagement Haaksbergen. Weekmarkt: Stichting Weekmarkt Haaksbergen
Wat heeft het deelprogramma detailhandel gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Economische ontwikkeling Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Werkelijk
Saldo Begroot werkelijk
Saldo
Markt
125
124
1
121
125
4
5
Detailhandel
125
124
1
121
125
4
5
Er zijn geen significante toe te lichten verschillen.
Jaarstukken 2014
31
Deelprogramma Economische Ontwikkeling Inleiding Haaksbergen heeft in het stedelijk- en landelijke gebied daar waar mogelijk de groei van bedrijven gefaciliteerd. Naast de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein, als uitbreiding van Stepelo, is ook een begin gemaakt met het verder uitwerken en vorm geven aan de duurzaamheidsgedachte ten aanzien van dit terrein. De tweede fase van de revitalisering van bedrijventerrein ‘t Varck is van start gegaan en de doortrekking van de Ruwerstraat is in december 2014 afgerond. In december zijn, aan de hand van schetsontwerpen, de vervolggesprekken gevoerd met de wijkraad en bedrijvenvereniging over de herinrichting van de Twijner- en Spoelsterstraat. In 2014 is uitvoering gegeven aan het actieprogramma vanuit de Economische Beleidsnota. Samen met de (koepel)organisaties van Haaksbergen is de positionering van Haaksbergen als een van de eerste en belangrijkste aandachtspunten opgepakt. In december zijn vanuit de gehouden workshops de eerste resultaten gepresenteerd waarmee in 2015 voortvarend verder zal worden gegaan. Deze eerste uitkomsten met bewijsvoering (wij kunnen het waarmaken) richten zich op de kernwoorden waar Haaksbergen voor staat namelijk: fit, gezond en vitaal wat door vertaald moet gaan worden op het gebied van wonen, werken, recreëren etc. De forse veranderingen in de sector detailhandel hebben ertoe geleid dat samen met ondernemers(organisaties) gewerkt wordt aan een aantrekkelijk kernwinkelgebied. De afronding van het marktplan maakt hier onderdeel van uit.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Revitalisering bedrijventerreinen Uitvoering van de tweede fase van de revitalisering (oostelijke deel van ’t Varck).
Economische zaken Mede met een aanjaagbudget initiatieven vanuit het bedrijfsleven stimuleren en ondersteunen. Invoering accountmanagementfunctie.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
Revitalisering: start en uitvoering tweede fase van de revitalisering ’t Varck Oost.
De uitvoering doortrekking Ruwerstraat is nagenoeg afgerond. Er is een start gemaakt met een ontwerpschets inrichting Twijner- en Spoelsterstraat.
Stimulering lokale economie: initiatieven vanuit het (georganiseerde) bedrijfsleven ondersteunen.
Het aanjaagbudget wordt in samenspraak met het (georganiseerde) bedrijfsleven ingezet voor de positionering (promotie) van Haaksbergen.
Met wie hebben we samengewerkt? Ten aanzien van de revitalisering: provincie Overijssel (subsidie) Ten aanzien van de positionering van Haaksbergen: (georganiseerde) bedrijfsleven, Haaksbergse (sport)verenigingen, VVV etc.
Jaarstukken 2014
32
Wat heeft het deelprogramma economische ontwikkeling gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Economische ontwikkeling Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
Revitalisering bedrijventerreinen
598
83
515
292
60
-232
Economische zaken
206
167
39
0
0
0
283 39
Economische ontwikkeling
804
250
554
292
60
-232
322
Revitalisering Bedrijventerreinen Voordeel lasten € 515.000, nadeel baten € 232.000
Uw raad heeft via een afzonderlijk raadsbesluit in januari 2015 besloten het resterende budget 2014 van € 515.000 voor de revitalisering van bedrijventerreinen en bijbehorende dekking (deels provinciale subsidie € 230.000 (nadeel op de baten) en deel reserve sociale en fysieke infrastructuur € 285.000) over te hevelen naar 2015. De reden hiervan is het feit dat de revitaliseringsopgave over meerdere jaren wordt uitgevoerd. Per saldo budgettair voor de jaarrekening 2014.
Economische Zaken Voordeel lasten € 39.000
Het voordeel op de lasten wordt met name veroorzaakt door nog niet bestede middelen voor promotie en positionering van Haaksbergen. Wij hebben besloten deze in te zetten en zijn hiervoor deels ook al een verplichting aangegaan. Het niet bestede bedrag valt nu vrij in de jaarrekening 2014 (aangezien er nog geen concrete prestatie is geleverd) en wordt bij de eerste bestuursrapportage 2015 opnieuw opgevoerd.
Deelprogramma Toerisme en Recreatie Inleiding De recreatief-toeristische sector is van economische betekenis in Haaksbergen. We hebben particuliere initiatieven ondersteund en stimuleren actief de samenwerking in het gebied Langelo/ Scholtenhagen. De Museum Buurtspoorweg is een belangrijke trekker voor de recreatieve sector in Haaksbergen. Een onderzoek naar de mogelijkheden van de MBS toont aan dat er nog veel kansen liggen voor de MBS en de financiële positie versterkt kan worden. Om dit te realiseren is samen met de MBS en de gemeente Enschede een projectplan opgesteld en een subsidie van € 90.000 aangevraagd bij de Agenda van Twente waarmee bestuurlijk ingestemd is door de 14 gemeenten. Met deze middelen gaan we de functie van de MBS op het gebied van dagrecreatie versterken en werken aan betere marketing en promotie. Het traject voor de positionering van Haaksbergen sluit ook aan bij het belang van de toeristische sector. Op regionaal niveau zijn verschillende ontwikkelingen gaande, waarvan voor 2014 de toeristische structuur en samenwerking de belangrijkste aandachtspunten waren. Wij hebben meegedacht om te komen tot een verbetering van deze structuur. Dit zal in 2015 tot de eerste resultaten leiden.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Jaarstukken 2014
33
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Evenementen Bezoekers en Haaksbergenaren een divers aanbod aan evenementen bieden. Recreatie en toerisme Betere bekendheid van Haaksbergen als toeristische gemeente en meer overnachtingen bij de verblijfsrecreatieve bedrijven. Het uitbouwen van de toeristische en recreatieve wervingskracht van het buitengebied.
Toeristische fietspaden Aantrekkelijke gemeente om te fietsen en te recreëren.
VVV Een organisatie in staat stellen bij te dragen aan de toeristische wervingskracht van Haaksbergen.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
Voldoende aanbod evenementen.
In 2014 hebben we 44 evenementen ondersteund.
1. Versterken van Haaksbergen als toeristische gemeente. 2. Meer bekendheid in de regio voor Haaksbergen als toeristische gemeente.
We zijn gestart met een betere positionering van Haaksbergen, wat uiteindelijk moet leiden tot meer bekendheid. In 2014 hebben de voorbereidingen plaatsgevonden, dit moet in 2015 tot de eerste resultaten leiden. Uw raad heeft het bestemmingsplan voor de schaapskooi vastgesteld, de kooi zal de wervingskracht van het buitengebied versterken.
1. Goed netwerk creëren en onderhouden. 2. Imago als fietsgemeente promoten en versterking van (dag)recreatie.
We hebben nieuwe initiatieven voor wandel- en fietsroutes ondersteund, geïnventariseerd en aangedragen bij de Regio Twente voor het project Kwaliteitsimpuls routestructuren. De Stichting Rijwielpaden faciliteren wij, zodat die het onderhoud aan de toeristische fietspaden uit kunnen voeren.
1. Toeristen en toeristisch bedrijfsleven voorzien van goede informatie en producten. 2. Toeristen een prettig verblijf bieden, goed gastheerschap.
De VVV heeft een budgetsubsidie van ons ontvangen voor de uitvoering van haar werkzaamheden.
Met wie hebben we samengewerkt? We hebben in 2014 veel samengewerkt met verschillende ondernemers, verenigingen, Stichtingen en inwoners. Zo hebben er voor de positionering van Haaksbergen meerdere bijeenkomsten plaatsgevonden in wisselende samenstellingen. Met de vaste partijen, zoals de VVV, Platform Toerisme en Recreatie en de Stichting Rijwielpaden heeft regelmatig overleg plaats gehad. Met Museum Buurtspoorweg en de gemeente Enschede is de samenwerking in 2014 zeer intensief geweest, vanwege de ontwikkelingen bij de MBS.
Jaarstukken 2014
34
Wat heeft het deelprogramma toerisme en recreatie gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Economische ontwikkeling Deelprogramma/product Evenementen Recreatie en toerisme Toeristische fietspaden VVV Toerisme en recreatie
(in € x 1.000)
Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
92
94
-2
0
0
0
204
202
2
0
0
0
-2 2
36
37
-1
16
17
1
0
48
48
0
0
0
0
0
380
381
-1
16
17
1
0
Er zijn geen significante toe te lichten verschillen.
Jaarstukken 2014
35
Programma Integrale veiligheid Deelprogramma Handhaving Inleiding De gemeente Haaksbergen heeft haar handhavingstaken in de fysieke leefomgeving op een structurele en integrale wijze uitgevoerd, overeenkomstig het handhavingsuitvoeringsprogramma 2014. Daarnaast is verdere invulling gegeven aan de Regionale Uitvoeringsdienst Twente (RUD Twente) door uitwisseling van controletaken binnen het vakgebied milieu.
Relevante ontwikkelingen De doorontwikkeling van RUD Twente heeft op de milieuonderdelen voor een regionale uniforme werkwijze en meer gespecialiseerde inzet van onze medewerkers geleid. Voor alle eigen medewerkers met werkzaamheden binnen het takenpakket van de RUD Twente is een ervaringsprofiel opgesteld. Er is een inzetprocedure voor medewerkers in de RUD Twente uitgewerkt. De doorontwikkeling van de RUD is verder besproken, waarbij de te hanteren kwaliteitscriteria en werkwijze belangrijke onderwerpen zijn. Het handhavingsuitvoeringsprogramma 2015 is op 19 december door het college vastgesteld.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Handhaving uitvoering Wij willen onze inwoners en ondernemers een veilige omgeving bieden door handhavingstaken op een structurele en integrale manier uit te voeren. Door daarbij handhaving transparant en eenduidig te maken, worden de verschillende doelgroepen van de handhaving gestimuleerd en geadviseerd de regels na te leven.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Overeenkomstig de gestelde prioriteiten toezicht houden op bouw- en milieuactiviteiten. Handhavend optreden overeenkomstig de handhavingstrategie. 2. Overeenkomstig de gestelde prioriteiten toezicht houden op activiteiten in de openbare ruimte. Handhavend optreden overeenkomstig de handhavingstrategie.
1. Uitvoering heeft plaatsgevonden overeenkomstig het handhavingsuitvoeringsprogramma 2014. 2. Toezicht heeft plaatsgevonden overeenkomstig de gestelde prioriteiten. Het toezicht op het parkeerbeleid is gedurende het jaar versoepeld waardoor minder processenverbaal zijn uitgeschreven.
Wat heeft het deelprogramma handhaving gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Integrale veiligheid Deelprogramma/product Handhaving uitvoering Handhaving
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
1.198
1.194
4
0
0
0
4
1.198
1.194
4
0
0
0
4
Er zijn geen significante toe te lichten verschillen.
Jaarstukken 2014
36
Deelprogramma Veiligheid Inleiding Samen met burgers en bedrijven zorgen wij voor een veilige gemeente, op het gebied van wonen, werken en recreëren. We willen dat inwoners zich over vier jaar nog net zo veilig voelen in Haaksbergen als nu het geval is.
Relevante ontwikkelingen Monstertruck-drama Bij de begroting 2015 hebben we opgemerkt dat we voor een moeilijke opgave staan om de financiën op orde te krijgen en dat we bij de keuzes die we moeten maken ook rekening moeten houden met de prioriteiten die worden ingegeven door het monstertruck-drama. Het gaat daarbij niet alleen om klinisch kijken naar de processen rond de vergunningverlening, openbare orde en veiligheid en evenementen. Onze gemeenschap verwerkt het grote verdriet met veerkracht en saamhorigheid. De nazorg voor de getroffenen duurt onverminderd voort. Er is door de verzekeraars een noodfonds ingesteld dat de getroffenen in financiële zin bijstaat. Om helder te krijgen hoe dit drama heeft kunnen gebeuren zijn onderzoeken ingesteld door de Onderzoeksraad voor Veiligheid en het Openbaar Ministerie. In de loop van 2015 worden hiervan de resultaten verwacht. We hebben een projectorganisatie in het leven geroepen die verantwoordelijk is voor alle aspecten van de afwikkeling van dit drama. De financiële aspecten van deze afwikkeling over het jaar 2014 worden in dit programma verantwoord.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Brandweer In de afgelopen jaren bereikte de brandweer in situaties van brand rond 61% van de objecten binnen de voor die objecten geldende norm. We gaan dat zogenaamde dekkingspercentage omhoog brengen. Het wettelijk vastgestelde minimum was 80%. Veiligheidsregio’s moeten nu in principe voldoen aan 100% dekking. Het bestuur van een veiligheidsregio is bevoegd gemotiveerd en onderbouwd af te wijken. Zie verder beleidsplan en dekkingsplan van de VRT en informatienota aan uw raad over verplaatsen brandweergarage. Aantal vrijwilligers in Haaksbergen op peil houden en er op andere wijze voor zorgen dat basisbrandweerzorg lokaal georganiseerd blijft. Vanuit een brandweergarage die voldoet aan daaraan gestelde eisen.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Het college legt in 2013 een voorstel voor aan uw raad voor het realiseren van een nieuwe brandweergarage. 2. Nader met de VRT af te spreken en door de VRT uit te voeren activiteiten. Gemeente blijft verantwoordelijk voor vergunningverlening en het juridische deel van de handhaving. 3. Via het algemeen bestuur van de VRT nadere keuzes maken over taken en kosten brandweerzorg in Twente na 2014.
1. Uw raad heeft inmiddels ingestemd met het realiseren van een nieuwe brandweergarage. 2. De gesprekken met de VRT zijn opgestart en zullen in 2015 vervolgd worden. 3. De brandweer is een taakstellende bezuiniging opgelegd waar inmiddels voorstellen voor zijn gemaakt. Besluitvorming in 2015. Verder is een discussie opgestart om de verdeling van de kosten van de VRT (incl Brandweer) tussen de deelnemende gemeenten te heroverwegen.
37
Doelstellingen / speerpunten Onnodige en onechte brandmeldingen kosten veel. We willen dat deze meldingen in aantal afnemen. Streefcijfer: niet meer dan 45 loze meldingen per jaar. We willen bereiken dat inwoners en bedrijven zich meer bewust zijn van brandveilig leven/ondernemen en het voorkomen van brandonveilige situaties. Kosten van brandweerzorg (via gemeentelijke bijdrage aan VRT) betaalbaar houden, zo mogelijk bezuinigen na 2014 met prioriteit voor wettelijke taken. Rampenbestrijding Optimale bevolkingszorg in crisis-situaties. In de VRT werken we samen met de andere Twentse gemeenten aan de (regionale) organisatie van deze bevolkingszorg. Samen dragen de gemeenten zorg voor voldoende personele capaciteit en middelen. Indicatoren/meetbaar effect: 1. Het regionaal team bevolkingszorg is opgeleid en geoefend tot en met het operationele niveau. 2. De vakbekwaamheid van de gemeentelijke functionarissen is gewaarborgd. 3. Het landelijk slachtofferinformatiesysteem is geïmplementeerd. Openbare orde 1. Jeugdoverlast
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Afgesproken menskracht leveren.
1. In 2014 hebben 5 medewerkers van de gemeente Haaksbergen een regionale rol binnen de crisisorganisatie vervuld. (oproepkracht in een crisis situatie). 2. In 2014 is de afgesproken menskracht aan de VRT van zowel 2013 als 2014 geleverd (inhaalslag). Het opleidingsplan 2014 is goedgekeurd en volledig uitgevoerd. 3. Naast de 5 regionaal in te zetten medewerkers hebben in 2014 ook diverse lokale medewerkers deelgenomen aan het oefen- en trainingsprogramma.
2. Meewerken en meebetalen aan opleiding van de gemeentelijke functionarissen.
3. Meedoen met en mogelijk maken van oefeningen.
IVP 2013-2016: Meldingen jeugdoverlast: 115 (2015) Vernielingen: 230 (2015) Tevredenheid voorzieningen jongeren: 15% tevreden (2015) Aantal jeugdgroepen: (max 3 (2015)
Doorverwijzingen Halt: 25 (2015)
Jaarstukken 2014
In 2014 zijn 66 meldingen gedaan van jeugdoverlast.
In 2014 zijn 156 vernielingen gemeld. Voor 2014 niet bekend, wordt in 2015 gemeten. In 2014 was er, volgens de shortlistmethode, één jeugdgroep in Haaksbergen. In 2014 is door de politie en de leerplichtambtenaar in
38
Doelstellingen / speerpunten
2.
Inbraken
In de begroting voorgenomen prestaties
Diefstal woning: max 60 (2016)
Diefstal schuur/garage: max 18 (2016)
Diefstal uit motorvoertuig: max 65 (2016)
3.
Woonoverlast
Meldingen burengerucht: max. 40 (2015)
4.
Georganiseerde criminaliteit
Ondersteuningsverzoeken RIEC: 10 (2016) Aanvragen landelijk bureau Bibob: 5 (2016) Hennepkwekerijen: 2 (2016)
5.
Verkeersveiligheid
Jaarstukken 2014
Ongevallen met letsel: max 12 (2016)
Realisatie totaal 26 keer doorverwezen naar Halt. In 2014 hebben wij samen met de politie de voetenactie ingezet waarbij woningen gecontroleerd zijn op inbraakgevoelige situaties. Daarnaast hebben toezichthouders tijdens de zomer woningen gecontroleerd tijdens afwezigheid van bewoners. En tot slot is in 2014 een preventiespecialist gestart met het geven van preventieadviezen ten behoeve van het voorkomen van woninginbraken. In 2014 is 66 keer ingebroken in woningen. In 2014 is 17 keer gestolen uit een garage of schuur. Dit is een forse daling ten opzichte van voorgaande jaren. In 2014 zijn 26 aangiftes gedaan van diefstal uit een motorvoertuig. Dit is een forse daling ten opzichte van voorgaande jaren. Toezichthouders hebben hier een grote bijdrage in geleverd door het controleren van auto’s op inbraakgevoelige situaties. Waar nodig schrijven zij autobezitters aan. Op regionaal niveau wordt vanaf 2014 intensief samengewerkt op dit gebied. Haaksbergen doet actief mee bij dit onderwerp. In 2014 zijn 69 incidenten geregistreerd (burengerucht). We hebben zes casussen (vier APV, twee bouw) neergelegd bij het RIEC. We hebben dit jaar geen gebruik hoeven maken van het landelijk bureau Bibob. In 2014 zijn er 6 hennepkwekerijen ontmanteld. Nog niet bekend voor 2014, wordt in loop van 2015 bekend.
39
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties Tellingen wegkantradar: 20 (2016)
Deelname scholen Verkeerspraktijkexamen: 100% (2016)
Basisscholen met verkeersouders 40% (2016)
6.
Alcohol en drugs
Drank en drugsoverlast: 6 (2016) Drugshandel: 6 (2016)
7.
KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen)
Behouden van KVOcertificaat
Realisatie De wegkantradar is 30 keer ingezet in 2013, in 2014 was dit 15 keer. In 2015 wordt gestreefd naar 20+ inzet van de wegkantradar. De nieuwe borden, die in 2014 zijn aangeschaft voor de 30 km zones, hangen bijna heel 2015 buiten. Aan het praktisch verkeersexamen hebben in 2014 vijf basisscholen deelgenomen, te weten De Weert, Pius X, Theo Scholte, Honesch en St. Bonifacius. Vijf van de 13 scholen hebben in 2014 verkeersouders. Het percentage is daarmee van 54% teruggevallen naar 38%. In 2015 streven we naar 40%. In 2014 zijn 33 incidenten alcohol en drugsoverlast geregistreerd. In 2014 zijn 11 incidenten met betrekking tot drugshandel geregistreerd. Verordening DHW is opgesteld en in januari 2014 door uw raad vastgesteld. Handhavingscapaciteit vanaf april 2014 beschikbaar. In 2014 is uitvoering gegeven aan het plan van aanpak. In 2015 vindt de toetsing tot her-certificering plaats.
Met wie hebben we samengewerkt? Veiligheidsregio Twente en in het kader van de afwikkeling van het monstertruck-drama met diverse andere gemeenten.
Jaarstukken 2014
40
Wat heeft het deelprogramma veiligheid gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Integrale veiligheid Deelprogramma/product Brandweer Openbare orde en veiligheid Rampenbestrijding Veiligheid
(in € x 1.000)
Begroot
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
1.070
1.062
8
0
1
1
9
43
32
11
2
1
-1
10
20
187
-167
0
0
0
-167
1.133
1.281
-148
2
2
0
-148
Rampenbestrijding Nadeel lasten € 167.000
Monstertruck-drama De kosten voor communicatie, financiën, hulpverlening getroffenen en verwanten, juridische afwikkeling, monitoring psychosociaal en maatschappelijk, rouwverwerking en herdenking en het strafrechtelijk onderzoek bedragen eind 2014 in totaal € 167.000.
Jaarstukken 2014
41
Programma Maatschappelijke ondersteuning Deelprogramma Participatie (in begroting: Minima) Inleiding Het jaar 2014 was het voorbereidingsjaar op de decentralisatie van de Participatiewet. Daarmee is één regeling ontstaan voor de onderkant van de arbeidsmarkt. De instroom in de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) is vanaf 1 januari 2015 gestopt. Mensen met een arbeidsbeperking vallen voortaan onder de werking van de Participatiewet. Wsw-ers met een vast dienstverband op 31 december 2014 behouden hun rechten. Ook de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) is vanaf 1 januari 2015 alleen nog maar toegankelijk voor mensen die op jonge leeftijd een ziekte of handicap hebben gekregen én daardoor nooit meer kunnen werken (volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn). Alle overige jongeren vallen onder de Participatiewet. Verder is de Wet werk en bijstand (WWB) gewijzigd en per 1 januari 2015 opgegaan in de Participatiewet.
Relevante ontwikkelingen De economische crisis is in 2014 nog verder doorgegaan, waardoor het aantal uitkeringsgerechtigden verder is gestegen. Voor de bestrijding van werkloosheid werken we samen met alle 14 Twentse gemeenten. De Twente Board, bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en de Twentse gemeenten, werkt aan een actieplan “Twente Werkt”. Dit actieplan moet een extra plus geven op al lopende initiatieven en bevat concrete acties die kunnen worden ingezet. De Twente Board ziet ook toe op de uitvoering van deze acties. De crisis heeft negatieve gevolgen voor het besteedbaar inkomen van mensen en met name groepen zoals alleenstaande ouders zijn kwetsbaar. De inkomensgrens voor het gemeentelijke minimabeleid is eerder al opgetrokken naar 110% (was 100%) om kwetsbare groepen enigszins tegemoet te komen. Daarnaast hebben wij besloten het pakket voor de collectieve zorgverzekering uit te breiden, waardoor bijvoorbeeld ook het wettelijke eigen risico van de zorgverzekeringswet is gedekt door de verzekering. In 2015 gaan wij het bijzondere bijstandsbeleid herijken. De implementatie van de Participatiewet is nog niet af, omdat 2015 als invoeringsjaar geldt. Wij leggen uw raad in 2015 nog een aantal verordeningen voor. Ook bezinnen wij ons nog op een nieuwe invulling van het werken voor mensen met een arbeidsbeperking, omdat de instroom in de Wsw is gestopt. Dit heeft ook gevolgen voor de positie van Hameland. In algemene zin geldt hierbij voor ons het uitgangspunt, dat zorgvuldigheid voor snelheid gaat. Over de te nemen stappen informeren wij uw raad tijdig.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Minimazorg Wij willen voorkomen dat inwoners van Haaksbergen onder het bestaansminimum komen en daardoor uitgesloten worden van allerlei maatschappelijke en sociale activiteiten en gebeurtenissen. Wij willen inwoners (inclusief
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Het verstrekken van bijdragen en uitkeringen. 2. Het geven van voorlichting en het bieden van (financiële) ondersteuning aan mensen die schulden hebben.
De doelstellingen zijn gehaald. Oplossingen zijn gevonden door inzet van middelen voor bijzondere bijstand en minimabeleid. Daarnaast worden burgers met schulden ondersteund door samenwerking met de Stadsbank Oost Nederland.
42
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
zelfstandige ondernemers) ondersteunen bij het oplossen van schulden.
Werk en inkomen Duurzame uitstroom van bijstandsgerechtigden uit de uitkering richting de arbeidsmarkt. Meer werkgelegenheidsprojecten met afspraken over duurzame arbeidstoeleiding door optimale benutting van het participatiebudget en het realiseren van sroi en mvo te stimuleren. Het bevorderen van arbeidsparticipatie van mensen met een (arbeids)handicap via de sociale werkvoorziening, waarbij ieder individu met een Wsw-indicatie daadwerkelijk participeert in een (reguliere) werkomgeving. Eind 2014 ligt er een concreet en geaccordeerd plan voor de invoering van de participatiewet en wat Haaksbergen hierin gaat realiseren.
Realisatie De toegang tot hulpverlening is ook voor “werk en inkomen” , alsmede voor schuldhulpverlening intussen gepositioneerd in de Noaberpoort.
1. De werkprocessen verder optimaliseren zodat adequate dienstverlening wordt geboden aan cliënten om uitstroom uit de uitkering te bevorderen. 2. Het participatiebudget optimaal inzetten om toeleiding naar duurzame arbeid te realiseren, waarbij de uitstroom naar werk toeneemt met ten minste 20% ten opzichte van 2013. 3. Heldere afspraken met swbedrijf Hameland over de arbeidsparticipatie van mensen met een (arbeids)handicap. 4. Begin 2014 wordt de beleidsnota participatie behandeld, waarna gestart kan worden met de implementatie en het draaien van pilots, zodat eind 2014 de organisatie is voorbereid op de invoering van de participatiewet.
Het Beleidsplan Participatiewet 2014-2018 is eind 2014 door uw Raad vastgesteld. In dit plan zijn de doelstellingen en speerpunten voor de komende periode vastgesteld. De doelstelling dat er eind 2014 een concreet en geaccordeerd plan ligt, is daarmee gehaald. De doelstelling t.a.v. duurzame uitstroom en werkgelegenheidsprojecten en het bevorderen van arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidshandicap zijn in het beleidsplan vastgesteld. In 2014 is het aantal uitkeringsgerechtigden toegenomen. De werkloosheidscijfers over 2014 waren negatiever dan verwacht. In de regio Twente kampen we met een werkloosheidspercentage van gemiddeld 12,3% (augustus 2014), terwijl het landelijke gemiddelde rond 8% ligt. In Haaksbergen is het bestand ruim 20% gestegen. Begin 2014 ontvingen 302 mensen een uitkering. Per 31 december 2014 is aantal gestegen naar 372 (alle regelingen, inclusief 23 Ioaw-ers en 3 Ioaz-ers). Op grond van deze stijging dienen wij een aanvraag voor een Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU) in bij het rijk. Deze aanvraag kan echter pas na de vaststelling van de jaarrekening worden ingediend. Om voor een IAU in aanmerking te kunnen komen dient de gemeente aan strenge criteria te voldoen.
Jaarstukken 2014
43
Met wie hebben we samengewerkt? Hameland, Wawollie, UWV, Werkplein de Gieterij, opleidingsinstituten en werkgeversorganisaties.
SWB,
lokale
en
regionale
werkgevers,
Wat heeft het deelprogramma gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Maatschappelijke ondersteuning Deelprogramma/product Minimazorg Werk en inkomen Minima
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
835
762
73
53
28
-25
48
9.748
9.817
-69
8.217
8.241
24
-45
10.583
10.579
4
8.270
8.269
-1
3
Minimazorg Voordeel lasten € 73.000 Dit voordeel is ontstaan als gevolg van de volgende ontwikkelingen bijzondere bijstand: • via de Algemene Uitkering is voor 2014 een extra bedrag ontvangen en toegevoegd aan het budget voor bijzondere bijstand. Hierop is een lager beroep gedaan dan verwacht. • ook zijn er extra middelen van het rijk ontvangen voor de uitvoering van de regeling eenmalige koopkrachttegemoetkoming. Er zijn minder aanvragen voor een koopkrachttegemoetkoming binnengekomen, dan waarvoor wij middelen hebben ontvangen. Per saldo een eenmalig voordeel van € 73.000. Nadeel baten € 25.000 Er is ongeveer € 15.000 minder ingevorderd op bijzondere bijstand (leenbijstand) dan waarmee rekening was gehouden. Het overige nadeel wordt veroorzaakt door betaalde borgstellingen voor leningen die verstrekt zijn door de Stadsbank. Uit het vorenstaande blijkt dat er minder wordt terugbetaald op geldleningen (zowel leenbijstand als borgstellingen), omdat burgers door omstandigheden moeite hebben met deze aflossingen. Wij beoordelen deze situaties altijd individueel.
Werk en Inkomen Nadeel lasten € 69.000 In 2014 is ingezet op werkgelegenheidsprojecten waaronder de aanschaf en implementatie van het systeem Competensys. Het doel is uitstroom uit de bijstand te genereren. Daarvoor moet worden geïnvesteerd in de juiste tools. We verwachten in de toekomst een besparing te kunnen behalen: elke uitkeringsgerechtigde die met behulp van Competensys kan worden bemiddeld naar werk, levert de gemeente structureel € 15.000 op jaarbasis op. De kosten van werkgelegenheidsprojecten vielen in 2014 € 56.000 hoger uit. De lasten voor de bijstand waren € 73.000 lager. De doorbetalingen van de ontvangen rijksvergoedingen Wsw aan de sociale werkvoorziening Hameland waren € 86.000 hoger. Per saldo een nadeel op de lasten voor van werk en inkomen van € 69.000. Voordeel baten € 24.000 De bijdrage voor bijstand viel lager uit: een nadeel van € 65.000. Er is extra aandacht besteed aan debiteuren (invordering op ten onrechte verstrekte uitkeringen). Als gevolg daarvan heeft een aantal dubieuze debiteuren een begin gemaakt met aflossen. Een voordeel van € 20.000. De rijksvergoedingen Wsw kwamen hoger uit: een voordeel van € 69.000. Per saldo € 24.000 aan voordeel baten.
Jaarstukken 2014
44
Deelprogramma Wmo Inleiding Het jaar 2014 stond in het teken van de voorbereiding op de decentralisaties op het gebied van werk, jeugdzorg en de AWBZ. De drie decentralisaties en Passend Onderwijs zijn zoveel mogelijk in samenhang opgepakt. Uitgangspunt daarbij is één gezin, één plan, één regisseur. Dit vraagt om een nieuwe werkwijze en houding in de uitvoering, de organisatie en de handelwijze van medewerkers en inwoners van Haaksbergen. Wij hebben ons, in samenwerking met onze partners, voorbereid op de nieuwe taken door middel van ontwikkeling van beleid en uitvoering (Beleidsplannen, Verordeningen, Nadere regels Wmo 2015, Jeugd en Participatiewet en het uitvoeringsplan Decentralisaties 2015-2016), en de verdere ontwikkeling van de Noaberpoort (voor het sociaal team is nieuw personeel aangenomen en het preventief team is concreet samengesteld). Bij de voorbereidingen hebben wij ons steeds gericht op preventie, algemene voorzieningen, eigen kracht, vroegsignalering en een integrale (gezins)aanpak om zo effectief en efficiënt mogelijk te werken.
Relevante ontwikkelingen Het jaar 2014 was het laatste voorbereidingsjaar op de decentralisatie van de AWBZ naar de Wmo. Bij de voorbereiding waren wij in hoge mate afhankelijk van informatie van de landelijke overheid, de provincie, de zorgkantoren en zorgverzekeraars. De noodzakelijke informatie was niet altijd tijdig beschikbaar. De Wmo 2015 is pas op 8 juli door de eerste kamer vastgesteld. In de meicirculaire 2014 is bekend gemaakt welk budget de gemeenten in 2015 ter beschikking hebben om de Wmo te gaan uitvoeren. Over de budgetten voor 2016 en volgende jaren bestaat nog geen duidelijkheid. Het opstellen van een meerjarenbegroting wordt hier door ernstig bemoeilijkt. Desondanks hebben wij ons, samen met de andere Twentse gemeenten en op basis van de wel beschikbare gegevens, zo goed mogelijk voorbereid op de uitvoering van de Wmo 2015.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Bijzondere groepen (7-9) Betrokken inwoners, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals zorgen er samen voor dat kwetsbare mensen die tijdelijk of voor een langere periode ondersteuning nodig hebben, deze zoveel mogelijk op maat krijgen, passend bij hun mogelijkheden en specifieke situatie. Met een gezond beroep op wat zij zelf kunnen (bij) dragen.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties 1. Het tijdelijk bieden van onderdak, begeleiding, informatie en advies aan personen die, door een of meerdere problemen, al dan niet gedwongen de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. 2. Het signaleren en bestrijden van risicofactoren op het gebied van openbare geestelijke gezondheidszorg, het bereiken en begeleiden van kwetsbare personen en risicogroepen. Ambulante hulpverlening, gericht op verslavingsproblemen en preventie van verslavingsproblemen.
Realisatie
De ketenunit zorg en veiligheid is ondergebracht in het sociaal team Noaberpoort. Zij werken intensief samen met signaleerders als de politie en woningcorporatie Domijn. Dankzij deze samenwerking zijn onder meer dreigende huisuitzettingen voorkomen en is multi-problematiek in samenhang aangepakt. Uiteindelijk hebben er 3 huisuitzettingen wegens huurachterstand plaatsgevonden, tevens zijn 11 huisverboden opgelegd. In het kader van collectieve preventie geestelijke gezondheidszorg zijn o.a. de
45
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie volgende activiteiten uitgevoerd: • Collectieve preventie jeugd; Dit bestaat uit de volgende thema’s: kinderen van ouderen met psychische problemen, depressiepreventie bij jongeren en preventie van gedragsstoornissen bij kinderen. In totaal hebben 12 deelnemers uit Haaksbergen deelgenomen. • Intensieve vrijwillige begeleiding (maatjesproject waarbij een vrijwilliger gekoppeld wordt aan een persoon met psychische of psychiatrische problemen). Het gaat om 3 koppelingen.
Gezondheidszorg Het bevorderen van de gezondheid en vitaliteit van onze inwoners.
Individuele voorzieningen (6) Dat inwoners kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij.
Jaarstukken 2014
1. Het beperken van de gezondheidsrisico’s in het gedrag van onze inwoners. 2. Het bevorderen van bewegen. 3. Het benutten van de mogelijkheden die de fysieke omgeving ons biedt om te komen tot gezondheidsbevorderend gedrag. 4. Het verbinden van de 0e en 1e lijn waardoor de samenhang in de hulp en zorgstructuur in de wijk wordt versterkt.
Het Uitvoeringsplan Vitale coalities is op 5 maart 2014 vastgesteld. In het uitvoeringsplan zijn diverse activiteiten opgenomen die in 2014 ten uitvoer zijn gebracht, waaronder: deelname jeugdsportfonds, buurtsportcoaches, uitbreiden wandelroutes en ontmoetingsbijeenkomsten door wijkraden. In het kader van de voorbereiding van de decentralisatie jeugdzorg is en wordt de verbinding tussen de 0e en de 1e lijn nadrukkelijk gelegd. Er zijn met de huisartsen samenwerkingsafspraken gemaakt en in een convenant vastgelegd.
1. Dat het voorzieningen- en dienstverleningspakket in overeenstemming blijft met de middelen die door het Rijk daartoe beschikbaar zijn gesteld. 2. In 2014 bereiden we ons verder voor op de decentralisatie van de AWBZ per 1 januari 2015.
1. Het dienstverleningspakket is binnen de door het Rijk beschikbare middelen gebleven. 2. Er is met 168 aanbieders een raamovereenkomst voor de maatwerkvoorzieningen (Wmo 2015 en Jeugdwet) alle leeftijden gesloten. Medewerkers zijn voorbereid op de decentralisaties en overige wijzigingen.
46
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
3. We gaan de maatwerkvoorziening chronisch zieken en gehandicapten uitvoeren.
4. Doorontwikkeling van de maatwerkvoorziening voor huishoudelijke hulp in 2015.
5. Per 2014 komen de zzp’s over (zorg zwaarte pakketten, groepen VV3 en LG 1+3 en ZG 1).
Jeugd (2) (onderdeel in WMO) De Haaksbergse jeugd moet zich optimaal kunnen ontplooien en in staat zijn actief deel te nemen aan de maatschappij.
Leefbaarheid en sociale samenhang (1) Ontwikkelen van burgerkracht in een sociale omgeving. Onze uitvoering geleidelijk transformeren van een verzorgingsmodel naar een participatiemodel. In Haaksbergen doet iedereen ertoe en wij willen dat iedereen meedoet! De eigen verantwoordelijkheid van inwoners staat daarbij voorop waarbij de gemeente een rol speelt in de ondersteuning van deze verantwoordelijkheid.
Jaarstukken 2014
Aanpak van jeugdoverlast in de openbare ruimte.
1 2
Investeren in algemene en preventieve voorzieningen. Betrokkenheid bij de leefomgeving vergroten, het stimuleren van de maatschappelijke participatie, eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van inwoners.
Realisatie 3. Inwoners met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum bieden we een collectieve ziektekostenverzekering aan. 4. We hebben de maatwerkvoorziening huishoudelijke ondersteuning verder doorontwikkeld. Uitvoering vindt plaats in 2015. Dit betekent dat we niet langer in uren indiceren maar op resultaten inzetten (d.w.z. een schoon en leefbaar huis). 5. Individuele voorzieningen worden ingezet als andere oplossingen niet mogelijk zijn. Het dienstverleningspakket is ook beschikbaar gesteld voor de mensen met de zzp’s (zorg zwaarte pakketten, groepen VV3 en LG 1+3 en ZG 1). In 2014 was er, volgens de shortlistmethode, één hinderlijke jeugdgroep in Haaksbergen. Rondom de jongerenontmoetingsplek (JOP) in de Zienesch is, in samenwerking met de wijkraad, één bijeenkomst met buurtbewoners georganiseerd. Tevens heeft het jongerenwerk rondom de JOP een buurtonderzoek uitgevoerd en zijn enkele gesprekken met buurtbewoners gevoerd.
• In acht wijken/kernen zijn verschillende activiteiten en projecten uitgevoerd. Door o.a. inzet van zelfwerkzaamheid zijn speelterreinen opgeknapt, ommetjes aangelegd en is de Trefkoel in Buurse aangepast. • Op de sociale thema’s zijn een straatspeeldag en activiteiten rond burendag opgepakt. • Een problematiek rond woonoverlast is door actief
47
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie optreden van een wijkraad aangepakt. • Met wijkraden en belangengemeenschappen is een eerste discussie gevoerd over hun rol rond de nieuwe ontwikkelingen in de zorg. Op grond van de Verordening Projectsubsidie woonservicezones zijn in 3 van de 4 woonservicezones (Veldmaat, Buurse en Sint Isidorushoeve) voldoende initiatieven voor subsidiëring ingediend. Die initiatieven hebben betrekking op wonen, welzijn, zorg en leefomgeving. Voorbeelden van deze initiatieven in 2014 zijn: gedeeltelijke bekostiging van dagopvang, oprichtingskosten van een stichting Noaberhulp, versterking van het dorpshart door een aantal fysieke investeringen, inrichten van ontmoetingsplekken en renovatie van het dorpshuis. Uit de woonservicezone “centrum” zijn geen initiatieven gekomen.
Minderheden Een goede afhandeling van het minderhedenbeleid.
Jaarstukken 2014
Afhandelen lopende zaken zodat het minderhedenbeleid tot een goede afronding kan komen in 2014.
De taakstelling voor de huisvesting van statushouders is gerealiseerd in 2014. Deze taakstelling bedroeg 24 personen. Volgens de nieuwe Inburgeringswet (vanaf 2013) ligt de verantwoordelijkheid voor de inburgering bij de statushouder zelf. Alleen inburgeraars met een verblijfsvergunningen afgegeven vóór 2013 vallen nog onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Slechts in een paar gevallen zijn wij nog verantwoordelijk voor de noodzakelijke inburgering. Hiervoor hebben wij afspraken gemaakt met opleidingsinstituut IVIO en
48
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie het ROC.
Sociaal culturele activiteiten (Welzijnswerk) Verstrekken subsidies aan instellingen aan de hand van de Algemene en Bijzondere subsidieverordening en passend binnen het beleid.
Vrijwilligerswerk & Mantelzorg (4) Vrijwilligerswerk en mantelzorg in Haaksbergen ondersteunen en versterken aan de hand van de 5 V’s: vertalen, verbinden, versterken, verbreiden en verankeren.
Activiteiten die gericht zijn op leefbaarheid en cultuur.
Aan vele niet-professionele en verschillende professionele instellingen zijn op een rechtmatige wijze diverse soorten subsidies toegekend, die verschillende activiteiten op het gebied van leefbaarheid en cultuur ondersteunen. De subsidies zijn conform de Algemene en Bijzondere subsidieverordening verstrekt.
Het vrijwilligerswerk en mantelzorgers blijven faciliteren en versterken.
In de Noaberpoort is een eerste aanzet gegeven voor een zichtbare en herkenbare frontoffice vrijwilligerswerk. In mei 2014 is een enquête ‘Vrijwillig Haaksbergen’ uitgezet onder 4.000 burgers en 250 vrijwilligersorganisaties. Dit heeft een rapport met aanbevelingen opgeleverd. Als vervolg op de enquête heeft in november de bijeenkomst ‘Vrijwillig Haaksbergen’ plaatsgevonden. Met Scala Welzijn zijn alle ideeën die de bijeenkomst heeft opgeleverd doorgenomen. Hieruit zijn speerpunten voortgekomen die in 2015 worden uitgevoerd. Mantelzorg In 2014 heeft Steunpunt informele zorg (SIZ) een plan van aanpak voor de identificatie van zwaarbelaste mantelzorgers opgeleverd. De uitvoering van dit plan van aanpak gebeurt in 2015. Om dubbelingen in het werkveld te voorkomen en te zorgen dat het vrijwilligerswerk en de informele zorg elkaar gaan versterken hebben Scala en
Jaarstukken 2014
49
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie SIZ de opdracht gekregen een plan te schrijven waarin een gezamenlijke visie en strategie wordt beschreven met ruimte voor het ontwikkelen van innovatieve initiatieven. Zowel het vrijwilligerswerk als mantelzorg behoren tot het preventieteam in de Noaberpoort. In 2014 is het preventieteam concreet vastgesteld en wordt in 2015 doorontwikkeld.
Met wie hebben we samengewerkt? Product Bijzondere groepen (7-9) Gezondheidszorg
Individuele voorzieningen (6) Jeugd (2) (onderdeel in WMO)
Leefbaarheid en sociale samenhang (1)
Externe partners Mediant/Tactus: organisaties voor geestelijke gezondheid en verslavingsproblematiek. GGD Twente; regionale gezondheidsdienst Twente. Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Enschede-Haaksbergen. Samenwerkende partijen in de Noaberpoort. Maatschappelijke organisaties: • Halt; preventie en repressie van veelvoorkomende jeugdcriminaliteit; • Welzijnsorganisatie; • Het Veiligheidshuis (netwerksamenwerking tussen straf, zorg en andere gemeentelijke partners); • Politie; • Bureau Jeugdzorg Overijssel/ Jeugdreclassering (begeleiding jongeren tussen 12 en 18 jaar, die een strafbaar feit hebben gepleegd). Belangengemeenschappen en wijkraden, maatschappelijke partners, vrijwilligers(organisaties) en mantelzorgers, adviesraden en welzijnsorganisatie.
Minderheden
ROC, vrijwilligerscentrale.
Sociaal culturele activiteiten (Welzijnswerk)
Belangengemeenschappen. Instellingen die amateurkunst beoefenen.
Vrijwilligerswerk en mantelzorg (4)
Participatie van stichting Scala o.a. vrijwilligerscentrale, Steunpunt Mantelzorg, Stichting Vrijwilligerswerk, vrijwilligersorganisaties en kerken.
Jaarstukken 2014
50
Regionale samenwerking De 14 Twentse gemeenten werken, onder de noemer “Samen 14”, samen bij de decentralisaties AWBZ naar de Wmo en jeugdzorg. Ook op het terrein van de bestaande taken binnen de Wmo, gezondheidszorg en jeugd wordt door de Twentse gemeenten intensief samengewerkt.
Wat heeft het deelprogramma gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Maatschappelijke ondersteuning Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Lasten Begroot
Bijzondere groepen (7-9)
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
77
60
17
0
0
0
17
Gezondheidszorg
1.015
1.001
14
0
0
0
14
Individuele voorzieningen (6)
3.481
3.424
57
452
470
18
75
Jeugd (2) (onderdeel in WMO)
314
314
0
0
0
0
0
Leefbaarheid en sociale samenhang (1)
637
730
-93
0
103
103
10
-3
-10
7
0
0
0
7
102
102
0
0
0
0
0
54
55
-1
3
0
-3
-4
5.677
5.676
1
455
573
118
119
Minderheden Vrijwilligerswerk & Mantelzorg (4) Welzijnswerk WMO
Bijzondere Groepen Voordeel lasten € 17.000 Er is minder uitgegeven op het onderdeel bemoeizorg. Het is moeilijk een inschatting te maken van het aantal mensen dat bemoeizorg nodig heeft en de intensiteit van deze zorg wisselt sterk. In 2013 was een er een overschrijding op deze post.
Individuele Voorzieningen Voordeel lasten € 57.000 Het voordeel lasten van € 24.000 op individuele voorzieningen is verkregen door een terugloop in cliënten die huishoudelijke hulp ontvangen. Daarnaast hebben we een voordeel van € 33.000 op de transitie Wmo. Uw Raad heeft op 4 maart 2015 besloten het voordeel van € 55.000 op de transitiegelden Wmo en Jeugd, in te zetten voor de business case “samenwerking GR Hengelo/Borne”. Voordeel baten € 18.000 Het voordeel baten van € 18.000 is verkregen omdat we meer eigen bijdragen hebben binnen gekregen op individuele voorzieningen.
Leefbaarheid en Sociale Samenhang Nadeel lasten € 93.000, voordeel baten € 103.000 De activiteiten in het kader van het realiseren van woonservicezones worden volledig bekostigd uit provinciale middelen (prestatieafspraken met de provincie). Op deze post zien we een overschrijding op zowel de baten als de lastenzijde omdat noch baten noch lasten zijn begroot. Er is niet begroot, omdat de ontvangen subsidiemiddelen, waar nog geen uitgaven tegenover staan, automatisch (via
Jaarstukken 2014
51
transitorische overbrenging) van 2013 naar 2014 zijn gebracht. We zouden deze meerjarig in te zetten middelen in jaardelen moeten opsplitsen en jaar-gebonden moeten begroten. Deze verbetering wordt in 2015 doorgevoerd. Dit betekent voor 2014, dat het bedrag aan in 2013 niet bestede provinciale middelen van € 224.000 na (verplichte, transitorische) overbrenging beschikbaar is. Het fungeert, samen met de extra verkregen middelen van € 80.000, als dekking voor de lasten in 2014. De subsidiabele lasten bedroegen € 98.000. Het verschil van € 206.000 is geen bate, omdat deze middelen naar 2015 worden overgeheveld en in 2015 alsnog conform subsidiebeschikking moeten worden ingezet. De resterende middelen worden in 2015 ingezet, op zowel fysieke als niet-fysieke investeringen. De prestatieafspraken zijn door de provincie in 2014 met een jaar verlengd tot en met 31 december 2015. Dan dienen de middelen te zijn besteed. Besteding van de resterende middelen vindt in overleg met de provincie plaats. Op de post wijkgericht werken zien wij een voordeel van € 10.000 omdat de wijkraden geen gebruik hebben gemaakt van de projectsubsidie die beschikbaar was. Een aantal wijkraden/ belangengemeenschappen heeft hun projecten gefinancierd vanuit de gelden die beschikbaar waren in het kader van de ontwikkeling van de woonservicegebieden.
Jaarstukken 2014
52
Programma Onderwijs en jeugd Deelprogramma Jeugd Inleiding Het jaar 2014 stond in het teken van de voorbereiding op de decentralisaties op het gebied van werk, zorg en jeugdzorg. De drie decentralisaties en Passend Onderwijs zijn zoveel mogelijk in samenhang opgepakt. Uitgangspunt daarbij is één gezin, één plan, één regisseur. Dit vraagt om een nieuwe werkwijze en houding in de uitvoering, de organisatie en de handelwijze van medewerkers en inwoners van Haaksbergen. In 2014 hebben wij ons, in samenwerking met onze partners, voorbereid op de nieuwe taken door middel van ontwikkeling van beleid en uitvoering (Beleidsplannen, verordeningen en nadere regels en Uitvoeringsplan Wmo 2015, Jeugd en Participatiewet), pilots (experiment met de Jeugdreclassering en Humanitas), samenwerking met andere partijen (Veilig Thuis Twente en de Raad voor de Kinderbescherming) en de doorontwikkeling van de Noaberpoort (voor het sociaal team is nieuw personeel aangenomen en het preventieteam is concreet samengesteld). Bij de voorbereidingen hebben wij ons gericht op preventie, algemene voorzieningen, eigen kracht, vroegsignalering en een integrale (gezins)aanpak om zo effectief en efficiënt mogelijk te werken.
Relevante ontwikkelingen 2014 was het laatste voorbereidingsjaar op de decentralisatie van de jeugdzorg. Bij de voorbereiding was de gemeente in hoge mate afhankelijk van informatie van de landelijke overheid, de provincie en de zorgkantoren en zorgverzekeraars. De noodzakelijke informatie was niet altijd (tijdig) beschikbaar. Een volledig overzicht van het aantal jongeren in jeugdzorg uit Haaksbergen is bijvoorbeeld nog steeds niet ontvangen. Maar ook de definitieve tekst van de Jeugdwet was later beschikbaar dan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met de landelijke overheid was overeengekomen. In de meicirculaire 2014 is bekend gemaakt welk budget de gemeenten in 2015 ter beschikking hebben om de Jeugdwet te gaan uitvoeren. Over de budgetten voor 2016 en volgende jaren bestaat echter nog geen duidelijkheid. Het opstellen van een meerjarenbegroting wordt hier door ernstig bemoeilijkt. Desondanks hebben wij ons, samen met de andere Twentse gemeenten en op basis van de wel beschikbare gegevens, zo goed mogelijk voorbereid op de uitvoering van de Jeugdwet in 2015.
Jaarstukken 2014
53
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Jeugd (2) De Haaksbergse jeugd moet zich goed kunnen ontplooien en in staat zijn actief deel te nemen aan de maatschappij.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Verbeteren ontwikkelingskansen van jonge kinderen in voorschoolse periode. 2. Organiseren van de jeugdzorg. 3. Doorontwikkeling Centrum voor Jeugd en Gezin en bijbehorend preventief aanbod.
1. Beleid voor- en vroegschoolse educatie en onderwijsachterstandenbestrijding: - definitie doelgroep; - beschrijving werkwijze doelgroep; - aantal kinderen dat is bereikt. Inspectie onderwijs heeft ten opzichte van 2012 de volgende vorderingen en aandachts- en verbeterpunten geconstateerd: - komen tot resultaatafspraken vve; - ouderbetrokkenheid; - systematische evaluatie en verbetering vve. 2. De jeugdzorg is georganiseerd. Zie voor een samenvattend overzicht de tekst onder deze tabel. 3. “Loes”, de informatie- en adviesfunctie van het CJG, is in 2014 onderdeel van het preventieteam in de Noaberpoort geworden.
De jeugdzorg is georganiseerd. Lokaal is/zijn onder meer: - het sociaal en preventieteam samengesteld; - afspraken met huisartsen gemaakt; - afspraken met de Raad voor de Kinderbescherming gemaakt; - het beleidsplan vastgesteld; - de verordening en nadere regels vastgesteld; - het Uitvoeringsplan vastgesteld. In regionaal verband is/zijn onder andere: - de Organisatie voor Zorg en Jeugd in Twente (OZJT) opgericht; - raamovereenkomsten met aanbieders van jeugdzorg afgesloten; - Veilig Thuis Twente (VTT) georganiseerd.
Met wie hebben we samengewerkt? Met SMD, GGD Twente, Halt, Tactus, Scala, Veiligheidshuis, politie, Bureau jeugdzorg Overijssel, de voorschoolse instellingen en de 14 Twentse gemeenten is op de voorgenomen wijze samengewerkt.
Jaarstukken 2014
54
Wat heeft het deelprogramma jeugd gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Onderwijs en jeugd Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Werkelijk
Saldo Begroot werkelijk
Saldo
Jeugd
730
716
14
130
151
21
35
Jeugd
730
716
14
130
151
21
35
Jeugd Voordeel baten € 21.000 Het voordeel baten van € 21.000 wordt onder meer veroorzaakt door een bijdrage van bijna € 5.000 van de gemeente Enschede voor de gemeentelijke zorgstructuur (in het kader van de Subsidieverordening opvang en begeleiding van kwetsbare burgers). Deze bijdrage is in 2014 overigens voor de laatste keer ontvangen. Verder heeft de provincie Overijssel een eenmalige bijdrage van in totaal € 145.250 beschikbaar gesteld voor bedrijfsvoerings- en inrichtingsactiviteiten voor de drie decentralisaties. De provincie heeft deze bijdrage verstrekt vanuit haar verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg. Dat is de reden dat deze bijdrage in het deelprogramma jeugd wordt verantwoord. De bijdrage is tot 90% van dit bedrag begroot en ontvangen. De provinciale bijdrage is in 2014 echter volledig ingezet. De verwachting is dat ook het restant van de bijdrage (€ 14.525) wordt ontvangen omdat er aan de provinciale subsidievoorwaarden is voldaan. Deze vordering is dan ook als bate opgenomen. Ten slotte zijn er nog twee kleinere inkomsten geweest die niet waren begroot. Uw Raad heeft op 4 maart 2015 besloten het voordeel van in totaal € 55.000 door lagere transitiekosten 2014 op het programma Maatschappelijke ondersteuning, deelprogramma Wmo (product Individuele voorzieningen) en het programma Onderwijs en jeugd, deelprogramma/product Jeugd in 2015 in te zetten voor de business case “samenwerking GR Hengelo/Borne”.
Deelprogramma Onderwijs Inleiding De gemeente en schoolbesturen hebben ook in 2014 zorg gedragen voor kwalitatief goed onderwijs dat aansluit op de talenten van het kind en waarbij het kind zo nodig extra ondersteuning ontvangt. In het streven naar het in stand houden van voldoende scholen (zorgplicht) en zorg dragen voor veilige en onderwijskundig functionele gebouwen is de gemeente in 2014 geslaagd. Daarbij is rekening gehouden met de wettelijke eisen. In samenspraak met de Stichting Keender is een start gemaakt met de herschikking van schoollocaties. Op 1 augustus 2014 is de Wet Passend Onderwijs in werking getreden. In 2014 is er op lokaal en regionaal niveau overleg gevoerd met het primair en voortgezet onderwijs en omringende gemeenten over de wijze waarop Passend Onderwijs ingevoerd gaat worden in Haaksbergen en Twente en een aantal Achterhoekse gemeenten, het zogeheten op overeenstemming gericht overleg (OOGO). Het onderwijs is verantwoordelijk voor de inrichting van Passend Onderwijs en moet alle leerlingen een passende ondersteuning kunnen bieden. Er zijn nauwe relaties met het gemeentelijk jeugdbeleid, zowel in het preventief jeugdbeleid als ook vanuit de jeugdzorgtaken die de gemeente per 1 januari 2015 heeft. Daarbij is afgestemd over de gevolgen van passend onderwijs voor leerlingenvervoer, huisvesting en de uitvoering van de leerplicht.
Jaarstukken 2014
55
Relevante ontwikkelingen Voorbereidingen op passend onderwijs: op overeenstemming gericht overleg gevoerd met het basisen voortgezet onderwijs. Herschikking schoollocaties: haalbaarheidsonderzoek naar mogelijkheden clustervorming scholen.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Basisonderwijs openbaar IHP De gemeente is wettelijk verplicht te zorgen voor voldoende onderwijshuisvesting.
Leerlingenvervoer Vorm geven aan het leerlingenvervoer.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Voorzien in een adequate en veilige huisvesting van leerlingen. 2. Het terugdringen van overcapaciteit van lesruimte.
1. Voldoende budget voor huisvesting, eerste inrichting en noodzakelijk onderhoud. Er zijn geen aanvragen gehonoreerd in het kader van het Programma onderwijshuisvesting. De reden hiervoor was dat geen van de aanvragen voldeed aan de in de verordening onderwijshuisvesting opgenomen criteria. 2. Het aantal en/of de omvang van de schoolgebouwen reduceren, alsmede vrijkomende terreinen herontwikkelen. In samenspraak met de Stichting Keender is een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar de herschikking van een aantal schoollocaties.
1. Het leerlingenvervoer uitvoeren conform wettelijk voorschrift. 2. Het gebruik van het openbaar vervoer/eigen fiets stimuleren en het aangepast vervoer terugdringen.
Wij hebben ouders van de kinderen die gebruik maken van het aangepast leerlingenvervoer in een afzonderlijke bijeenkomst geïnformeerd over het voornemen van de gemeente kinderen meer gebruik te laten maken van het openbaar leerlingenvervoer. Afgegeven beschikkingen: Soort vervoer Aangepas t vervoer Openbaar vervoer Totaal
Lokaal onderwijsbeleid Wij dragen samen met schoolbesturen zorg voor
Jaarstukken 2014
1. Zorgen voor een optimale onderwijsinfrastructuur.
20122013
20132014
20142015
110
106
108
49
47
53
159
153
161
1. Met het onderwijs is op overeenstemming gericht
56
Doelstellingen / speerpunten kwalitatief goed onderwijs dat aansluit op de talenten van het kind, waarbij het kind zo nodig extra ondersteuning ontvangt. Daar waar nodig dan wel (wettelijk) verplicht is, zijn wij voorwaarden scheppend. Wij staan voor een samenhang tussen de zorg en begeleiding op de scholen en in de thuissituatie. Inzetten op afstemming van onderwijs- en zorgbeleid met de samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs.
In de begroting voorgenomen prestaties 2. Sluitende aanpak voorkomen schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. 3. Optimaliseren van verbale communicatiemogelijkheden van kinderen. 4. Inzet middelen voor (schooloverstijgende) leerlingenzorg. 5. Voorbereiden en uitvoeren van onderwijsachterstandenbeleid en voor- en vroegschoolse educatie: onderwijsachterstanden van kinderen vroegtijdig signaleren en bestrijden.
Realisatie
2.
3.
4.
5. Materiële instandhouding Wij zijn wettelijk verplicht te zorgen voor voldoende onderwijshuisvesting.
Speciaal onderwijs Faciliteren van ziekelijke kinderen die daarvoor gespecialiseerde en toegeruste school in de regio bezoeken. Volwassen/basiseducatie Verhogen van de competenties.
Voldoen aan de gemeentelijke zorgplicht te voorzien in een adequate en veilige huisvesting, inclusief bewegingsonderwijs.
Zie Basisonderwijs openbaar (IHP). Met de schoolbesturen zijn in het op overeenstemming gericht overleg afspraken gemaakt over de wijziging met betrekking tot (de financiering van) het buitenonderhoud per 1 januari 2015.
Faciliteren school voor ziekelijke kinderen (Schutte’s Bosschool).
In 2014 hebben drie kinderen uit Haaksbergen de Schutte’s Bosschool bezocht.
Zorgen voor een aanbod van opleidingen dat aansluit op de vraag naar basiseducatie en voortgezette volwasseneducatie, inclusief aanbod alfabetiseringscursussen.
Met het beschikbare budget zijn bij het ROC van Twente diverse educatie trajecten ingekocht, waarmee Haaksbergse burgers competenties op gebied van taal, rekenen en digitale vaardigheden hebben versterkt. taallessen: 10 personen taal, rekenen en digitale
-
Jaarstukken 2014
overleg (OOGO) gevoerd over inhoud, mogelijkheden en samenwerking met betrekking tot de gemeentelijke beleidsnota Jeugd. Verzuimkaart waarin taken en afspraken tussen diverse betrokken instanties zijn vastgelegd; Periodiek overleg gevoerd met betrokken (onderwijs)instellingen; Houden van leerplichtspreekuur op de scholen. Voortzetting van preventieve logopedie op de Haaksbergse basisscholen; stimuleren taalontwikkeling Ingezet is vooral op de individuele begeleiding en ondersteuning van zorgleerlingen op alle Haaksbergse basisscholen. Resultaat niet te meten. Zal in de loop van de volgende jaren zichtbaar worden. Zie deelprogramma Jeugd.
57
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
-
vaardigheden (combinatie): 10 personen digitale vaardigheden: 20 personen.
Met wie hebben we samengewerkt? Met schoolbesturen, voorschoolse instellingen, GGD Twente, regio gemeenten, ondersteunende instellingen waaronder Expertis is op de voorgenomen wijze samengewerkt.
Wat heeft het deelprogramma onderwijs gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Onderwijs en jeugd Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Begroot
Basisonderwijs openbaar IHP
Baten
Werkelijk
Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
1.236
1.250
-14
0
-3
-3
-17
Leerlingenvervoer
370
408
-38
3
4
1
-37
Lokaal onderwijsbeleid
662
766
-104
202
104
-98
-202
Materiële instandhouding
414
443
-29
72
70
-2
-31
6
2
4
0
0
0
4
57
57
0
57
57
0
0
2.745
2.926
-181
334
232
-102
-283
Speciaal onderwijs Volwassen/basiseducatie Onderwijs
Leerlingenvervoer Nadeel lasten € 38.000 De verwachte daling in het aantal te vervoeren kinderen met ingang van het schooljaar 2014-2015 heeft zich niet voorgedaan. Er is een aantal kinderen vervoerd en bekostigd waar geen rekening mee was gehouden. Gevolg hiervan is dat er voor het leerlingenvervoer (aangepast en openbaar) € 28.000 meer is uitgegeven ten opzichte van het in de tweede bestuursrapportage bijgestelde bedrag. In de 2de bestuursrapportage is er van uitgegaan dat het begrote bedrag voor gymnastiekvervoer met € 10.000 naar beneden kon worden bijgesteld. Lagere kosten van gymnastiekvervoer zijn in 2014 niet gerealiseerd: een nadeel van € 10.000. Totaal nadeel € 38.000.
Lokaal Onderwijsbeleid Nadeel lasten € 104.000 Er vindt jaarlijks een interne verrekening plaats tussen het deelprogramma Onderwijs en Jeugd en het deelprogramma Sport binnen het programma Cultuur en Ontspanning. Abusievelijk is hier in de begroting van Onderwijs en Jeugd voor 2014 geen rekening mee gehouden. Een nadeel van € 53.000. De inspectiekosten kinderdagopvangcentra door de GGD waren hoger als gevolg van verscherpt toezicht door de GGD: een nadeel van € 15.000. Hierdoor waren ook de kosten van ondersteuning toezicht en handhaving kinderopvang hoger: een nadeel van € 5.000. Aan het product RMC werden in 2014 extra uitgaven toegerekend die hebben bijgedragen aan de bestrijding vroegtijdig schoolverlaten: een nadeel voor dit product van € 35.000. Per saldo gaven overige posten een voordeel van € 4.000.
Nadeel baten € 98.000 Bij de tweede bestuursrapportage is het in voorgaande jaren gereserveerde bedrag voor RMC van € 132.000 als bate in het begrotingsresulaat opgenomen. Uitgangspunt was dat we met de wel
Jaarstukken 2014
58
ingezette middelen de prestatiedoelen voor vroegtijdig schoolverlaten hadden gerealiseerd. We gingen er toen van uit dat het realiseren van de prestatiedoelen betekende, dat er geen bestedingsoormerk of terubetalingsverplichting meer aan deze gelden verbonden was. Met de jaarverantwoording 2014 van de bestedingen aan RMC is nogmaals gekeken naar de verantwoordingsplicht van de rijksmiddelen. De centrumgemeente Enschede houdt ons aan de volledige verantwoording van de gegeven RMCmiddelen en wordt daarin gesteund door de besluiten die ten grondslag liggen aan de regeling RMC. Wij moeten in de verantwoording, die onderhavig is aan accountantscontrole, verklaren dat we de bestede middelen conform de richtlijnen hebben uitgegeven. De beslissing om de reservering van voorgaande jaren vrij te laten vallen is onjuist geweest en wordt bij de jaarrekening hersteld. Er is om de nadelen te beperken nog verder gezocht naar uitgaven die niet ten laste van RMC zijn verantwoord, maar wel kunnen bijdragen aan de bestrijding van vroegtijdig schoolverlaten. Dit heeft geleid tot een aanvullende verantwoording van € 35.000. Tegenover het voordeel van € 132.000 bij de tweede bestuursrapportage moeten we nu een nadeel rapporteren van € 98.000.
Materiële Instandhouding Nadeel lasten € 29.000 Nadeel op vaste lasten. Overschrijding exploitatie schoolgebouwen, zoals gas, water, elektra (€ 18.000) en verzekeringen (€ 11.000). De hoge exploitatiekosten zijn mede een gevolg van staat van onderhoud van het schoolgebouw Holthuizerstraat 12-14. In 2015 wordt actie ondernomen.
Jaarstukken 2014
59
Programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Deelprogramma plattelandsontwikkeling Inleiding Wij willen graag sterke agrarische bedrijven houden die economisch en milieutechnisch volwaardig kunnen meedraaien. De agrarische bedrijven die de bedrijfsvoering beëindigen, willen wij ruimtelijke kansen bieden om alternatieve activiteiten te ontplooien. Dit alles is noodzakelijk om de vitaliteit van het landelijk gebied in stand te houden. De transitie die in het landelijk gebied gaande is, vraagt om nieuwe economische functies. Het recreatief medegebruik van het landelijk gebied zien wij als een belangrijke economische aanvulling voor het buitengebied. In 2014 hebben wij aan diverse particuliere initiatieven medewerking verleend. Verder sluiten wij aan op de gebiedsvisie Twentse Kracht: Groene Metropool Twente en hebben wij uitvoering gegeven aan een aantal projecten van het bijbehorende uitvoeringsprogramma 2014-2020.
Relevante ontwikkelingen Breedband/Glasvezelproject Twente Glas (Haaksbergen, Hengelo, Enschede en Losser) In 2014 zijn er belangrijke stappen gezet in het project breedband/glasvezel Twente Glas. Er is gewerkt aan het beantwoorden van de vele vragen met betrekking tot het project breedband/ glasvezelproject zoals techniek, prijsbepaling, proces, communicatie, garantstelling enz. Er is een opdracht verstrekt voor de pre engineering (daadwerkelijke prijs door bureaus) en er heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een geschikte organisatievorm (stichtingsvorm en of coöperatie). De vereiste minimale 60% deelname is uitgangspunt. Er zijn 7.000 aansluitingen in beeld in het samenwerkende gebied. Doel is en blijft het zo snel mogelijk realiseren van de breedband/glasvezel aansluiting in het gebied. In 2015 wordt aan dit project verder gewerkt.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Plattelandsontwikkeling Faciliteren van agrarische bedrijfsontwikkeling, waaronder sterlocaties en LOGontwikkeling. Vaststellen en uitvoeren van het uitvoeringsprogramma van de Groene Metropool. Faciliteren van particuliere projecten (rood-voor-Rood, VAB en nieuwe landgoederen). Uitvoering geven aan projecten in het kader van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving (KGO). Afronding van de PMJPprojecten en voorbereiding van de eindafrekening PMJP 2013. Afronding Haaksbergse Leaderprojecten en voorbereiding financiële eindverantwoording Leader
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Agrarische bedrijfsontwikkeling: 2 aanvragen in behandeling, waarvan 2 aanvragen in procedure genomen worden. 2. Uitvoering geven aan vijf projecten uit het uitvoeringsprogramma Groene Metropool. 3. Rood-voor-rood, vrijkomende agrarische bebouwing en nieuwe landgoederen: 50 aanvragen in behandeling, waarvan 20 aanvragen in procedure genomen worden.
1. We hebben 3 aanvragen voor agrarische bedrijfsontwikkeling in behandeling en in procedure genomen. 2. We hebben uitvoering gegeven aan de volgende projecten uit het uitvoeringsprogramma Groene Metropool: - Breedband - Erventransitie - Landschapsbeheer in combinatie met werkzoekendenproject - Leaderprogramma t/m 2020 3. We hebben planologische procedures voor particuliere projecten in het landelijk gebied doorlopen en/of afgerond. In het landelijk gebied gaat het om:
4. Projecten Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving: 7 aanvragen in behandeling,
60
Doelstellingen / speerpunten Zuidwest Twente.
In de begroting voorgenomen prestaties waarvan 4 aanvragen in procedure genomen worden.
5. Financiële verantwoording ter goedkeuring indienen bij provincie Overijssel.
6. Financiële verantwoording Leader Zuidwest Twente.
Realisatie 5 rood voor roodprojecten; 6 projecten vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing; - 4 overige projecten. 4. We hebben, vóór tot vastgesteld beleid te komen, pilots gedraaid in samenwerking met de provincie. Er zijn 4 aanvragen voor KGO ontvangen. De aanvragen worden afgehandeld als het beleid KGO is vastgesteld. 5. We hebben de gehele PMJPperiode verantwoord aan de provincie Overijssel. In 2014 heeft de financiële eindafrekening PMJP plaatsgevonden. Hiermee is de PMJP-periode afgerond. 6. Alle Leader-projecten zijn afgerond. De periode voor de financiële afronding van de Leader-projecten is verlengd tot 30 april 2015. In 2014 zijn we begonnen met de accountantscontrole van de gehele Leaderperiode. In 2015 wordt dit afgerond. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen om Leader een vervolg te geven. -
Met wie hebben we samengewerkt? We hebben samengewerkt met particuliere initiatiefnemers, projectontwikkelaars, waterschappen, Groene Metropool Twente en de provincie Overijssel.
Wat heeft het deelprogramma plattelandsontwikkeling gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Lasten Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Werkelijk
Saldo Begroot werkelijk
Saldo
Plattelandsontwikkeling
169
244
-75
48
122
74
-1
Plattelandsontwikkeling
169
244
-75
48
122
74
-1
Jaarstukken 2014
61
Plattelandsontwikkeling Nadeel lasten € 75.000, voordeel baten € 74.000
Het nadeel op de lasten wordt voor € 39.000 veroorzaakt door de inzet van niet begrote middelen voor het project Breedband/Glasvezel Twente Glas. Daarnaast zijn wij betaalorgaan voor Leader Zuid Twente. In 2014 hebben wij de beheerskosten voor Leader betaald. Dit bedrag was € 36.000 hoger dan begroot. Tegenover deze nadelen staat voordeel op de baten van dezelfde omvang. We hebben voor het project Breedband/Glasvezel Twente Glas (Haaksbergen, Hengelo, Enschede en Losser) van de provincie Overijssel een subsidie van € 38.000 voor de procesondersteuning ontvangen. Alle gemaakte kosten zijn geboekt en moeten wij declareren bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Voor € 36.000 aan hogere baten.
Deelprogramma Ruimtelijke Ontwikkeling Inleiding We hebben in 2014 gewerkt aan een aantrekkelijk centrum door o.a. het straatmeubilair aan te passen en te vernieuwen. Ook hebben wij gewerkt aan een sterk buitengebied, een goed economisch klimaat en goede toeristische voorzieningen. Deze ontwikkelingen maken Haaksbergen aantrekkelijk als woongemeente. De kwaliteit van de woningen en woonomgeving zijn in sterke mate bepalend voor de leefbaarheid van de kernen. Een aantrekkelijke inrichting van de openbare ruimte levert een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid.
Relevante ontwikkelingen Er zijn geen ontwikkelingen die de realisatie hebben beïnvloed.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Bouwgrond-exploitatie Gebiedsontwikkeling van vrij beschikbare en belemmeringsvrije gronden (Wissinkbrink). Contractvorming ten aanzien van de verkoop van bouwrijpe grond (met name Veldmaat, Buurse, Stepelerveld, Marktplan). Herontwikkeling van plangebieden (vrijkomende school- en welzijnslocaties). Inrichting openbare ruimte binnen de plangebieden.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Doorlopen van de juridische procedure bij de rechtbank en verdere ontwikkelingsstrategie bepalen. 2. Opdrachtverlening en uitvoering bouwrijp maken (Marktplan, Veldmaat tweede fase) en afsluiten koop en/of realisatieovereenkomsten (Buurse, Veldmaat, Stepelerveld eerste fase, Marktplan). 3. Planvoorbereiding, onderzoek en start noodzakelijke bestemmingsplanherzieningen.
1. De juridische procedure bij de rechtbank is doorlopen. Wachten is tot de termijn van het hoger beroep is afgerond. Dit zal in februari 2015 het geval zijn. Daarna zal de ontwikkelingsstrategie worden besproken. 2. Door het aflopen van de intentieovereenkomst tussen Explorius en Lidl op 1 juli 2014 is er nog onduidelijkheid over de realisatie en is er ook nog geen start gemaakt met het bouwrijp maken. De gemeente is nu in gesprek met Lidl met de intentie te kijken of beide partijen tot een haalbaar acceptabel plan kunnen komen. 3. Deelplan Oost (Molenstraat 1) is apart als bestemmingsplan in procedure gebracht.
62
Doelstellingen / speerpunten
Ruimtelijke ordening Particuliere initiatieven/ projecten in het landelijk en stedelijk gebied realiseren. Actualiseren van bestemmingsplannen. Afhandeling van ingediende verzoeken tot planschades.
In de begroting voorgenomen prestaties 4. Opdrachtverlening en uitvoering woonrijp maken (Frankenhuis, eerste fase Veldmaat, Veldkamphof). 5. Budgetbewaking en actualisatie (twee keer per jaar) van de grondexploitaties.
Realisatie
1. Opstellen van startnotities en het volgen van planologische procedures voor particuliere initiatieven in het stedelijk en landelijk gebied.
1. We hebben planologische procedures voor particuliere projecten in het landelijk en stedelijk gebied doorlopen en/of afgerond. Voor het overzicht landelijk gebied verwijzen wij u naar het deelprogramma plattelandsontwikkeling. In het stedelijk gebied gaat het om: - Het Meuke; - Smitterijhof; - woningbouwlocatie De Greune; - Enschedesestraat 47; - Veldkampstraat 9 t/m 13; - Kop Parallelweg Het project Frankenhuisterrein is verder in uitvoering genomen. De projecten Spoorstraat 15-17 en de Kalter 2 zijn inmiddels gerealiseerd. 2. Voorafgaande aan de indiening van een verzoek hebben gesprekken met meerdere initiatiefnemers plaats gevonden. Het streven van de gemeente Haaksbergen is initiatiefnemers zelf deskundige adviseurs in de arm te laten nemen, alvorens zij een aanvraag indienen. 3. Er zijn in 2014 twee verzoeken tot planschade in behandeling genomen en afgerond.
2. Externe advisering en voorlichting op gebied van ruimtelijke ontwikkeling.
3. Behandeling van verzoeken tot planschade.
Bouwrijp maken van deze locatie gebeurt door de marktpartij, waarmee een verkoopovereenkomst is gesloten. 4. De Veldmaat tweede fase is deels bouwrijp gemaakt, afgestemd op het uitgiftetempo. De Veldkamphof en de Veldmaat zijn deels woonrijp gemaakt en begin 2015 wordt dit afgerond. Frankenhuis is gedeeltelijk woonrijp gemaakt. 5. Conform planning.
Stads- en dorpsvernieuwing
Jaarstukken 2014
63
Doelstellingen / speerpunten Verdere ontwikkeling van het gebied Kop Parallelweg in samenwerking met woningbouwcorporatie Domijn.
Vastgoed-exploitatie Het maken van een keuze welke panden de gemeente in eigendom wil houden voor haar sociaal/maatschappelijk beleid dan wel haar eigen bedrijfsvoering. Alternatieve invulling voor vrijkomende gemeentelijke panden. Efficiënte invulling voor panden die we in eigendom behouden. Efficiënt en effectief beheren van gemeentelijke panden.
In de begroting voorgenomen prestaties 1. Procedure bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan afronden. 2. Inrichting openbare ruimte.
Realisatie
1. Het innen van de huurinkomsten. De inkomsten betreffen die van Sterrebosstraat, OBS Dorp, Los Hoes (kinderopvang gedeelte) en de woning aan de Veldkampstraat 7. 2. Het uitvoeren van onderhoud en voldoen aan overige eigenaarsplichten. 3. De uitgaven betreffen belastingen, kapitaallasten en dagelijks en contractonderhoud van OBS Dorp en Los Hoes (kinderopvang-gedeelte) en de kosten om de bovengenoemde doelstellingen te behalen.
1. Groot onderhoud: er is een voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden ingesteld met een vastgestelde jaardotatie. 2. Uit de restant bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden is een bedrag beschikbaar gesteld voor urgent onderhoud en hiervan is onderhoud uitgevoerd. 3. In 2014 zijn wijzigingen aangebracht in de financiële administratie waardoor kosten/opbrengsten m.b.t. gemeentelijk vastgoed per object inzichtelijker gemaakt worden. 4. Voor een aantal objecten is het afstoten er van geregeld dan wel in voorbereiding. Voormalig pand ABN AMRO en voormalige Nortwic-mavo zijn verkocht. Het Iemenschoer: een aantal initiatiefnemers bereidt plannen voor aankoop en nieuwe invulling voor. Herschikking schoollocaties: keuze voor clustering van scholen en afstoten één gymzaal.
1. Het bestemmingsplan is in procedure gebracht. 2. Het inrichtingsplan voor de openbare ruimte (parallelweg) is gemaakt en wordt in 2015 uitgevoerd.
Met wie hebben we samengewerkt? We hebben samengewerkt met particuliere initiatiefnemers, projectontwikkelaars, woningcorporatie Domijn en de provincie Overijssel.
Jaarstukken 2014
64
Wat heeft het deelprogramma ruimtelijke ontwikkeling gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Deelprogramma/product
(in € x 1.000)
Lasten Begroot
Bouwgrondexploitatie
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
4.281
1.843
2.438
4.121
1.814
-2.307
Ruimtelijke ordening
911
892
19
231
249
18
37
Stedelijke ontwikkeling
706
112
594
185
26
-159
435
Vastgoedexploitatie Ruimtelijke ontwikkeling
131
1.100
1.177
-77
333
500
167
90
6.998
4.024
2.974
4.870
2.589
-2.281
693
Bouwgrondexploitatie Voordeel lasten € 2.438.000, nadeel baten € 2.307.000
In de kolom begroot zijn de bedragen opgenomen uit jaarschijf 2014 van de grondexploitaties. De bedragen in de kolom werkelijk zijn de werkelijke inkomsten en uitgaven in 2014; het saldo komt bij de boekwaarde en op de balanspost “onderhanden werk” en heeft geen invloed op het rekeningresultaat. Wel hebben verhoging of verlaging van verliesvoorzieningen, (tussentijdse) winstneming, afboeking invloed op het rekeningresultaat. Daarnaast is er in 2014 ook een klein renteverschil tussen begroot en werkelijk met betrekking tot Wissinkbrink. De verklaring van het positieve saldo van € 131.000 (incidenteel) is als volgt. Nadeel lasten door ophogen verliesvoorziening Marktplan € 202.000 (incidenteel) De boekwaarde is inmiddels verder opgelopen door onder meer rentelasten en plankosten (ambtelijke uren). Met de hogere verliesvoorziening en de te behalen opbrengsten uit grondverkopen verwachten wij een sluitende grondexploitatie. Voordeel baten door winstneming bij afsluiten grondexploitatie Voormalige gemeentewerf € 248.000 (incidenteel) Bij het starten van de grondexploitatie Voormalige gemeentewerf was een winstverwachting van € 800.000 voorzien. Met deze laatste winstneming en de tussentijdse winstnemingen van de afgelopen jaren bedraagt de totale winstneming € 1.000.000. Voordeel baten door boekwinst bij afsluiten grondexploitatie Hassinkbrink-kantorenlocatie € 39.000 (incidenteel) In de komende (vijf) jaren verwachten wij de resterende gronden niet te kunnen verkopen. Deze gronden (totaal 3.874 m²) zijn tegen de verkrijgingsprijs van € 100.000 overgebracht naar de Algemene Dienst. Zie toelichting op de balans-materiële activa-gronden en terreinen. In 2013 is € 125.000 afgeboekt op de gronden, waardoor de boekwaarde is verlaagd. Het afsluiten van de grondexploitatie per 31-12-2014 en de uitname van de gronden resulteert in de boekwinst. Voordeel baten door boekwinst door grondverkoop Blankenburgerstraat 38 € 40.000 (incidenteel) De boekwinst is het resultaat van de in 2014 gerealiseerde opbrengsten uit grondverkoop en de provinciale subsidie, verminderd met de afboeking uit 2013 en sloopkosten. Voordeel baten op rente Wissinkbrink € 6.000 (incidenteel) Dit is een klein verschil als gevolg van de gehanteerde rentepercentages bij begroot en werkelijk.
Jaarstukken 2014
65
Ruimtelijke Ordening Voordeel lasten € 19.000, voordeel baten € 18.000
In verband met tussentijdse bezuinigingen in 2014 is o.a. de actualisatie van bestemmingsplannen qua planning naar achteren geschoven. Hierdoor hebben wij in 2014 minder kosten hoeven maken. We hebben eind 2014 van Domijn € 21.000 ontvangen voor de gemaakte uren van de uitbreidingslocatie St. Isidorushoeve. Hierdoor zijn de baten hoger uitgekomen.
Stedelijke Ontwikkeling Voordeel lasten € 594.000, nadeel baten € 159.000
Het project Kop Parallelweg is al enkele jaren in uitvoering. Doordat de uitvoering van het project vertraging heeft opgelopen, is er dit jaar minder geld uitgegeven dan gepland was. In 2015 zal het project worden afgerond. Alle nog beschikbare middelen worden volgend jaar ingezet voor de afronding van dit project. Hiertoe heeft uw raad in januari 2015 besloten € 580.000 (met bijbehorende dekking uit reserve Essentgelden € 424.000 en provinciale subsidie € 156.000) over te hevelen naar 2015. Voor de herinrichting van het centrum was een bedrag van € 50.000 beschikbaar. Hiervan resteert nog € 10.000. Dit bedrag is niet overgeheveld naar het jaar 2015.
Vastgoedexploitatie Nadeel lasten € 77.000, voordeel baten € 167.000
Het nadeel op de lasten bestaat uit een aantal onderdelen: • de afwaardering van de boekwaarde van € 176.000 met betrekking tot Blankenburgerstraat 38 leidt tot een nadeel (hier staat de verkoopopbrengst tegenover); • in 2014 is uit de bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden een bedrag van € 200.000 beschikbaar gesteld voor urgent onderhoud aan het gemeentelijk vastgoed en toegevoegd aan het onderhoudsbudget 2014. Hiervan is € 109.500 voor asbestsanering scholen meegenomen in de budgetoverheveling naar 2015. Voor 2014 betekent dit een voordeel op de lasten van € 120.000 (hier tegenover staat voor hetzelfde bedrag een lagere onttrekking uit de reserves); • het nadeel op de energiekosten van € 40.000 wordt in 2015 mogelijk voor een deel gecompenseerd door terugbetaling van teveel betaalde voorschotten. Dit zal blijken uit de nog uit te voeren energiefactuurscan voor alle gas- en elektra-aansluitingen van de gemeentelijke panden; • BTW-voordeel scouting-gebouw € 16.000. Per saldo een nadeel op de lasten van € 76.000. Het voordeel op de baten wordt met name veroorzaakt door de verkoopopbrengst van de Blankenburgerstraat 38.
Deelprogramma Wonen Inleiding Wij hebben ons samen met onze partners ingezet voor een aantrekkelijke woonomgeving en een aantrekkelijk woningaanbod dat flexibel is en past bij de verschillende doelgroepen. De inzet is jongeren/starters aan zich te binden met een passend aanbod van woningen. Verder vinden wij het belangrijk dat mensen gedurende lange tijd op een voor hen vertrouwde locatie kunnen wonen. Door realisatie van levensloopbestendige woningen en het creëren van woonservicezones is hieraan invulling gegeven. Wij hebben hierbij een faciliterende rol vervuld. Voor starters was er in 2014 ook een mogelijkheid tot het aangaan van een starterslening.
Jaarstukken 2014
66
Vanuit de rol als regisseur blijven wij het vergunningenproces faciliteren en wijzigingen in regelgeving inpassen.
Relevante ontwikkelingen In november 2014 zijn de mogelijkheden om zonder vergunning te bouwen verruimd. Het blijkt dat het toetsen van de plannen aan de hierbij geldende voorwaarden veel tijd in beslag neemt. In die gevallen waar sprake is van een vergunningvrij bouwwerk kan geen leges worden geheven. Dit zal de komende jaren merkbaar zijn bij de legesinkomsten. De verdere doorontwikkeling van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) is op de milieuonderdelen van invloed geweest op de werkwijze en de inzet van uren. De ontwikkelingen zijn nog niet van dien aard dat er een helder beeld is van de inzet en benodigde opleiding van eigen personeel. Als gevolg van bezuinigen ontstaat er druk op het faciliteren van het vergunningproces. Er wordt de komende tijd gezocht naar een vorm van dienstverlening welke niet alleen aansluit bij de behoefte van de aanvrager maar ook bij de beschikbare middelen.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Vergunningen Ruimtelijke ontwikkeling door particulieren stimuleren en faciliteren door het bieden van een effectieve vergunningverlening. Vanuit de rol als adviseur willen wij het vergunningen-proces blijven faciliteren en wijzigingen in regelgeving inpassen. We zullen de komende jaren dan ook blijven werken aan een vorm van dienstverlening die aansluit bij de behoefte.
Wonen en Bouwen Voldoende (levensloopbestendige) woningen bouwen op basis van de woningvraag en de woonwensen. Uitvoering geven aan de prestatie-afspraken provincie Overijssel en Domijn.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. Goede externe en interne dienstverlening en advisering op gebied van vergunningverlening. 2. Juridisch houdbare vergunningen verlenen. 3. Fatale termijnen in acht nemen, daar waar mogelijk verkorten.
1. Betrokken partijen zijn in voldoende mate geïnformeerd en geadviseerd. 2. In 2014 zijn 8 procedures (bezwaar, beroep of hoger beroep) ingesteld. Bestuursrechterlijk zijn alle zaken afgerond. In 1 geval loopt nog een civiele procedure. 3. In 2014 zijn er van de 258 vergunningen en 184 meldingen geen enkele van rechtswege ontstaan. Al deze zaken zijn binnen de fatale termijn afgerond. In veel gevallen kon de behandeltijd (bij een reguliere procedure maximaal 8 weken) worden verkort.
1. Voldoende mogelijkheden bieden om een geschikte woning te kopen of te huren en geen leegstand van nieuw gerealiseerde woningen.
1. In 2014 hebben belangstellenden voldoende mogelijkheden gehad om in aanmerking te komen voor een geschikte woning, waaronder nieuwbouw op het Frankenhuis en ‘t Meuke. In 2014 was er kaveluitgifte voor Buurse, Veldkamphof en de Veldmaat.
67
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties 2. Afgeronde projecten volgens opgenomen planning in de prestatieafspraken.
Realisatie 2. Prestatieafspraken provincie Overijssel In grote lijnen hebben we de afgesproken woningbouwproductie voor 2014 gerealiseerd. De invulling van de uitbreidingslocatie HoeveOost blijft nog achter. Energiebesparende maatregelen In 2014 hebben wij het Energieloket 1.0 financieel afgerond. Voor ruim 270 woningen hebben wij subsidie verstrekt voor het aanbrengen van energiebesparende maatregelen. Ook hebben wij meerdere informatiebijeenkomsten georganiseerd. Wij zijn in 2014 aangesloten op het Energieloket 2.0. Voor de marktbenadering hebben wij samen met de Kamer van Koophandel een aantal informatiebijeenkomsten voor bouwgerelateerde bedrijven georganiseerd. We hebben een digitaal energieloket gerealiseerd. Voor 25 woningen zijn duurzaamheidspremies verstrekt en er zijn 20 duurzaamheidsleningen verstrekt. Prestatieafspraken Domijn De prestatieafspraken met Domijn zijn in maart 2012 bekrachtigd. In 2014 is de eerste aanzet gemaakt tot het maken van nieuwe prestatieafspraken. Domijn heeft voor het project Julianastraat de woningen gesloopt en de nieuwbouw gerealiseerd. Het gewijzigde plan voor Het Meuke is vertaald in een bestemmingsplan en dit bestemmingsplan is in januari 2014 door uw raad vastgesteld. De realisering van de uitbreidingslocatie Hoeve is
Jaarstukken 2014
68
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie inmiddels opgestart. 3. In 2014 was geld voor de starterslening beschikbaar, dit was een succes. Medio 2014 waren al zoveel aanvragen ingediend, dat alle beschikbare middelen al waren aangewend. 4. De provincie Overijssel is akkoord gegaan met de voortgangsrapportage en heeft het voorschot 2014 uitbetaald.
3. Uitvoering van starterslening: net als in 2013 blijft ook in 2014 de starterslening voortbestaan.
4. Inning provinciale bijdrage woningbouw. Per gebouwde woning in het binnenstedelijk gebied ontvangt de gemeente € 5.000. Dit geldt echter niet voor de woningen die al op een andere wijze subsidie hebben ontvangen, zoals ISV.
Met wie hebben we samengewerkt? We hebben samengewerkt met particuliere initiatiefnemers, projectontwikkelaars, woningcorporatie Domijn en de provincie Overijssel.
Wat heeft het deelprogramma wonen gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Deelprogramma/product Vergunningen Wonen en Bouwen Wonen
(in € x 1.000)
Lasten Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Werkelijk
Saldo Begroot werkelijk
Saldo
1.674
1.641
33
458
488
30
249
135
114
362
313
-49
63 65
1.923
1.776
147
820
801
-19
128
Vergunningen Voordeel lasten € 33.000, voordeel baten € 30.000
In 2014 is minder uitgegeven aan adviezen en diensten van derden. Daarnaast is in 2014 minder uitgegeven voor opleidingen in het kader van de Regionale Uitvoeringsdienst en onderhoud van vergunningensoftware, in totaal een voordeel op de lasten van € 33.000. In de begroting is voor 2014 rekening gehouden met legesinkomsten die zijn gebaseerd op ingediende aanvragen in voorgaande jaren. In 2014 zien we toch weer een lichte stijging op vergunninggebied met als resultaat een positief saldo op de legesinkomsten bouwen van € 25.000 en op legesinkomsten milieu en APV van € 5.000.
Jaarstukken 2014
69
Wonen en Bouwen Voordeel lasten € 114.000, nadeel baten € 49.000
We hebben in 2014 het Energieloket 1.0 afgerond. Hierdoor is er minder geld aan subsidiebeschikkingen voor Energieloket 1.0 uitbetaald dan begroot. In 2014 zijn er duurzaamheidspremies en duurzaamheidsleningen van het Energieloket 2.0 uitbetaald. De uitvoering hiervan ligt bij Meer met Minder en niet bij de gemeente (en heeft dus geen invloed op de begroting). Het nadeel op de baten van € 49.000 is veroorzaakt door enerzijds afrekening energieloket en anderzijds door de eindafrekening Besluit Woning gebonden subsidies. Vanwege de overstap naar het Energieloket 2.0 hebben we in 2014 het Energieloket 1.0 financieel afgerekend met de provincie Overijssel. Er is een deel van het ontvangen voorschot Energieloket 1.0 terugbetaald aan de provincie. De provincie is akkoord gegaan met de periode tot 31 december 2013 in plaats van 1 oktober 2013. Dit leverde per saldo een financieel voordeel op van € 24.000 (voordeel lasten € 114.000, nadeel baten € 89.000). We hebben een aantal jaren geleden het Besluit Woning gebonden Subsidies (BWS) afgerond. Onlangs hebben wij de (niet begrote) eindafrekening van € 41.000 van de gemeente Enschede ontvangen.
Jaarstukken 2014
70
Algemene dekkingsmiddelen Algemene Dekking Inleiding De in november 2013 vastgestelde begroting 2014 is door Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel onder preventief toezicht geplaatst. Vervolgens hebben wij een herziene begroting 2014 opgesteld. Deze is in februari 2014 vastgesteld door uw raad. De herziene begroting 2014 kreeg wel de goedkeuring van GS. Vervolgens bleek uit de eerste bestuursrapportage 2014 een tekort van € 1,8 mln. Ook de kadernota liet een somber financieel beeld zien, met tekorten die opliepen tot meer dan € 4 mln. Relevante ontwikkelingen In maart 2014 vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats en in mei trad het nieuwe college aan. In de Kadernota 2015 en aanvullend in het financieel herstelplan hebben wij de plannen ontvouwd om weer financieel gezond te worden. Daarbij werken we ook hard aan het verbeteren van de informatiewaarde van de begroting en de jaarstukken. Een beter inzicht in de algemene dekkingsmiddelen en de beleidskaders die daarbij horen is één van de aandachtspunten. Daarbij maken we gebruik van adviezen van onder meer accountant en provincie. In dat licht moet ook deze aanvullende toelichting op de algemene dekkingsmiddelen worden gezien. Daarbij hebben we inmiddels ook gedefinieerd wat een gezonde financiële situatie inhoudt. Wanneer zijn we financieel gezond? Wij zijn financieel gezond wanneer wij een begroting en meerjarenperspectief hebben waar de jaarlijks terugkerende uitgaven volledig worden gedekt door jaarlijks terugkerende inkomsten (dit noemen we dan een structureel positief begrotingssaldo). Verder moet de algemene reserve voldoende zijn, dit volgens normen die door uw raad zijn vastgesteld. Een laatste punt is het weerstandsvermogen en de weerstandsratio. Die geeft aan in hoeverre we (financieel) in staat zijn toekomstige risico’s op te kunnen vangen. Naast de reserves bestaat het weerstandsvermogen bijvoorbeeld uit de ruimte in de belastingen, structurele ruimte in de begroting voor bijvoorbeeld nieuw beleid en stille reserves. Begrotingsscan Om inzicht te krijgen in de samenhang tussen onze inkomsten en uitgaven hebben we in december 2014 aan de provincie gevraagd een begrotingsscan uit te voeren. De scan wordt door de provincie samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) uitgevoerd. We willen de resultaten van deze scan betrekken bij de voorbereidingen van de Kadernota en Begroting 2016.
Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Algemene baten en lasten Een structureel sluitende begroting.
Jaarstukken 2014
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
Rekeningresultaat 2014: De oorspronkelijk vastgestelde begroting 2014 is door de provincie afgekeurd, waardoor we in december 2013 onder preventief toezicht geplaatst zijn. De herziene begroting 2014, die structureel sluitend was, is in februari 2014 goedgekeurd. Bij de eerste
71
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie bestuursrapportage was door een aantal grote tegenvallers (onder meer personeelskosten, algemene uitkering, bijstand en zwembad De Wilder) sprake van een tekort van € 1,8 mln. Door een reeks van maatregelen is dit in de zomer teruggebracht tot € 0,4 mln. Bij de tweede bestuursrapportage was nog sprake van tekort van € 255.000. De rekening sluit nu met een positief resultaat van € 131.000. Begroting 2015 en mjp 20162018: Het tekort van de eerste bestuursrapportage werkt ook door in de begroting van 2015. Alles bij elkaar lopen de structurele tekorten op tot boven de € 4 mln. Ook de algemene reserve, het eigen vermogen en het weerstandsvermogen zijn de komende jaren negatief. Er is een omvangrijk bezuinigingspakket opgesteld om Haaksbergen weer financieel gezond te maken. De provincie waardeert onze inspanningen maar omdat de omvangrijke taakstellingen op personeel en de subsidies nog nader uitgewerkt moeten worden, staan we in 2015 weer onder preventief toezicht.
Algemene uitkering gemeentefonds Een realistisch, actueel en accuraat beeld van de ontwikkelingen in het gemeentefonds en de (financiële) gevolgen voor de gemeente Haaksbergen.
Jaarstukken 2014
1. De herijking van het gemeentefonds en de effecten van de decentralisaties jeugd, zorg en werk integraal afstemmen. 2. De ontwikkelingen van maatstaven (inwoners, woonruimten, uitkeringsontvangers, de oppervlakte van het land, e.d.) volgen en de effecten integraal vertalen voor Haaksbergen.
1. De ontwikkelingen binnen het gemeentefonds hebben we integraal afgestemd. 2. We hebben de ontwikkelingen van de genoemde maatstaven in beeld gebracht en deze worden in de planning en control-cyclus meegenomen.
72
Doelstellingen / speerpunten Belastingen/rechten Het verwerven van eigen middelen door gebruik te maken van de wettelijke bevoegdheid tot het heffen en innen van gemeentelijke belastingen.
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie
1. De belastingen jaarlijks niet meer laten stijgen dan het inflatiepercentage.
1. De OZB-tarieven zijn naast de inflatiecorrectie van 2% met 1,6% extra verhoogd i.v.m. het instellen van een voorziening dubieuze belastingdebiteuren. De tarieven rioolbelasting zijn in 2014 verhoogd met 10,4% overeenkomstig het GRP. Alle overige tarieven zijn met het inflatiepercentage gestegen. 2. Het fiscale tarievenbeleid is vastgelegd in de belastingverordeningen.
2. Het fiscale tarievenbeleid vastleggen in belastingverordeningen. Leningen en beleggingen Leningen: Het via financiële activiteiten en de inzet van financiële instrumenten zodanig bijdragen aan de optimale financiële positie van de gemeente Haaksbergen, dat: a. steeds de voor de primaire processen benodigde liquiditeiten beschikbaar zijn. b. renterisico's worden beheerst conform het renterisicobeleid van de gemeente Haaksbergen. c. kosten van treasuryactiviteiten worden geminimaliseerd en opbrengsten worden gemaximaliseerd. d. de bepalingen in het treasury-statuut in acht nemen.
Beleggingen: Invloed hebben op het beleid van nutsbedrijven en zo de belangen van de inwoners behartigen (veelal in samenwerking met andere gemeenten).
Jaarstukken 2014
1. Beschikbaarheid liquiditeiten.
2. Beheersen renterisico’s.
Leningen: 1. Met behulp van een liquiditeitenplanning is continu de financieringsbehoefte bepaald. De kortlopende pieken in de financieringsbehoefte zijn zoveel mogelijk opgevangen met kasgeldleningen. De rentetarieven van kasgeldleningen liggen in 2014 rond de 0%. 2. De leningenportefeuille is dusdanig opgebouwd dat het renterisico bij renteaanpassing en herfinanciering van langlopende leningen wordt beperkt. In 2014 zijn er vier doorgesluisde leningen met een totaal bedrag van € 3,5 mln. op naam overgedragen aan woningcorporatie Domijn. Aangezien de leningen na de overdracht niet meer in de portefeuille van de gemeente zitten, wordt de balanspositie van de gemeente verbeterd en het risico verkleind. Het WSW stelt zich garant voor de leningen van Domijn. Beleggingen: Het is ons beleid om onze aandelen te verzilveren indien dat mogelijk is. Het aanhouden van aandelen in nutsbedrijven dient niet het algemeen belang aangezien onze invloed bij nutsbedrijven minimaal is. In 2014 heeft de
73
Doelstellingen / speerpunten
In de begroting voorgenomen prestaties
Realisatie gemeente zijn aandelen in Attero verzilverd.
Kostenplaatsen Niet van toepassing.
Niet van toepassing.
Wat heeft het deelprogramma algemene dekking gekost? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Algemene dekking Deelprogramma/product Algemene baten en lasten
(in € x 1.000)
Begroot
Baten
Werkelijk 370
Saldo
492
Begroot
Saldo
Werkelijk
Begroot werkelijk
Saldo
-122
0
17
17
-105
Algemene uitkering gemeentefonds
0
0
0
21.936
22.292
356
356
Belastingen/rechten
304
310
-6
4.404
4.345
-59
-65
26.953
28.389
-1.436
25.905
27.400
1.495
59
11
12
-1
312
320
8
7
27.638
29.203
-1.565
52.557
54.374
1.817
252
Kostenplaatsen (afdelingen) Leningen en beleggingen Algemene dekking
Toelichting algemene dekkingsmiddelen Algemene middelen zijn middelen die voor alle doeleinden kunnen worden ingezet. Dit in tegenstelling tot specifieke middelen of doeluitkeringen. De algemene dekkingsmiddelen bestaan voornamelijk uit: − de lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is; − de algemene uitkering uit het gemeentefonds; − dividenden; − saldo van de financieringsfunctie. Deze middelen hebben geen vooraf bepaald bestedingsdoel, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het rioolrecht of de afvalstoffenheffing/reinigingsrecht. De omvang van de algemene dekkingsmiddelen en de toelichting daarop worden in dit hoofdstuk gepresenteerd. Ook is hierin de post voor onvoorziene en onverdeelde lasten opgenomen. 1. Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is De lokale heffingen als onderdeel van de algemene dekkingsmiddelen bestaan uit − onroerendezaakbelastingen (OZB); − hondenbelasting; − forensenbelasting; − toeristenbelasting. Er bestaat een relatie tussen de OZB en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. De Financiële verhoudingswet regelt onder meer de verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds over de gemeenten. De algemene uitkering wordt over de gemeenten verdeeld met behulp van verdeelmaatstaven. Eén van de maatstaven is de belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit is een afgeleide van de waarde van onroerende zaken. Gemeenten die binnen hun grenzen veel hooggewaardeerd onroerend goed hebben, ontvangen een lagere uitkering dan soortgelijke gemeenten met minder waardevol onroerend goed. Van de waarde van woningen wordt 80% meegerekend, van de waarde van niet-woningen 70%. Hierop wordt het zogenaamde rekentarief toegepast. Dit rekentarief is globaal afgeleid van het gemiddelde OZB-tarief. Het resulterend bedrag wordt gekort op de algemene uitkering van de betreffende gemeente. Het OZB-tarief dat de gemeente hanteert, heeft geen enkel effect op deze aftrekpost.
Jaarstukken 2014
74
De lokale heffingen worden verder toegelicht in de paragraaf Lokale heffingen. Daar wordt ingegaan op de begrote opbrengsten en de gerealiseerde opbrengsten en waar relevant worden de verschillen toegelicht. Hier beperken we ons tot een toelichting op de geraamde en werkelijke baten van de lokale heffingen als onderdeel van de algemene dekkingsmiddelen. (in € x 1.000)
Overzicht opbrengsten gemeentelijke heffingen (*€ 1.000) Hondenbelasting
Begroot 2014
Realisatie 2014
Verschil realisatie t.o.v. begroot
121
125
4
2.464
2.451
-13
OZB eigenaren niet-woningen
965
947
-18
OZB gebruikers niet-woningen
613
584
-29
Forensenbelasting
41
60
19
Toeristenbelasting
189
166
-23
4.393
4.333
60
OZB eigenaren woningen
Totaal
Naast de in deze tabel genoemde opbrengsten voor lokale heffingen als onderdeel van de algemene dekkingsmiddelen ontvangen we ook nog € 11.000 van het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) als uitvloeisel van het behaalde positieve resultaat. Dit verklaart het verschil in de begrote en werkelijke inkomsten in de tabel hiervoor en de totaaltabel voor het deelprogramma Algemene dekkingsmiddelen. 2. Algemene uitkering gemeentefonds Het gemeentefonds is een fonds op de Rijksbegroting dat wordt gevuld uit de belastingen. We krijgen elk jaar een algemene uitkering uit het gemeentefonds . Wij mogen zelf bepalen waar we dit geld aan besteden. Met iets meer dan € 20 mln. in 2014 is de gemeentefondsuitkering veruit onze belangrijkste inkomstenbron. De uitkering wordt onder de gemeenten verdeeld op basis van verdeelmaatstaven. Naast de gemeentefondsuitkering ontvangen we ook uitkeringen in de vorm van integratie- en decentralisatie uitkeringen. Ook deze uitkeringen zijn vrij besteedbaar. Dit in tegenstelling tot specifieke uitkeringen. Deze zijn niet vrij besteedbaar. De inkomsten uit deze specifieke uitkeringen worden in de betreffende programma’s verantwoord. De uitkeringen worden verstrekt via beschikkingen van de verschillende ministeries en lopen niet via het gemeentefonds. Voor de raming 2014 na begrotingswijziging is rekening gehouden met de effecten van de septembercirculaire. Door enerzijds het effect van een hoger aantal bijstandsgerechtigden en anderzijds de afrekening over voorgaande jaren ontvangen we ten opzichte van de laatste raming € 356.000 meer uit het gemeentefonds. Groot onderhoud van het gemeentefonds en decentralisaties werk, zorg en jeugd (3D) In de afgelopen jaren is gebleken dat bij een aantal clusters in het gemeentefonds scheefgroei tussen de feitelijke lasten en de verdeling van de middelen is ontstaan. Daarom vindt groot onderhoud aan het fonds plaats. De rijksmiddelen die in het kader van de 3D naar de gemeenten gaan vragen ook om actualisatie van de verdeelmaatstaven. Zowel het groot onderhoud als de decentralisaties leiden tot herverdeeleffecten tussen gemeenten. Overigens ontvangen we vanaf 2015 voor de uitvoering van de 3D-taken een extra bedrag uit het gemeentefonds van afgerond ca. € 10 mln. In de begroting 2015 is hier al rekening mee gehouden. 3. Dividenden In 2014 hebben we het volgende dividend ontvangen:
Jaarstukken 2014
75
(in € x 1.000) Naam bedrijf
Dividend opbrengst
Enexis bv
36
BNG
46
C rematoria
40
Vitens
66
Twence
94
Verkoop aandelen Attero
34
Totaal
316
In de tabel “Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014” staat een opbrengst van € 320.000 vermeld. Naast de opbrengsten in voorgaande specificatie hebben we € 4.000 ontvangen van Enexis als rentevergoeding op een achtergestelde lening. 4. Saldo van de financieringsfunctie Saldo financieringsfunctie is het saldo van (a) de betaalde rente (last) over de aangegane leningen en over de aangetrokken middelen in rekening courant en (b) de ontvangen rente (baat) over de uitzettingen. De investeringen in duurzame activa worden overeenkomstig de verwachte levensduur over meerdere jaren afgeschreven. Deze investeringen en ook de lopende grondexploitaties moeten worden gefinancierd. De gemeente financiert deze investeringen met eigen vermogen (reserves) en aangetrokken langlopende leningen. De betaalde rente op de aangetrokken geldleningen en de rente over het eigen vermogen (de bespaarde rente) vormen samen de rentelasten. Deze rentelasten worden als kapitaallasten toegerekend aan de diverse programma’s op basis van de boekwaarde van de investeringen per 1 januari. De hierbij gehanteerde rekenrente over activa bedraagt 3,25%. In de primaire begroting 2014 was geen rekening gehouden met een renteresultaat. Er was dus een saldo van de financieringsfunctie van nul. Door begrotingswijzigingen in de loop van het jaar was de begroting 2014 na wijziging van het saldo van de financieringsfunctie € 81.000 nadelig. Het werkelijke saldo van de financieringsfunctie in 2014 komt uit op € 45.000 nadelig. 5. Onvoorzien Het bedrag voor onvoorzien dient te worden geraamd voor de begroting in zijn geheel of per programma. Tot nu toe is steeds één budget voor onvoorzien in de begroting opgenomen en er is geen reden daar nu van af te wijken. Uw raad besluit over de aanwending van de post onvoorzien. Daarvoor hebben we beleidsregels opgesteld. Aanwending van de post onvoorzien is aan de orde als voldaan wordt aan de eisen van de drie O’s: de geplande uitgave moet onvoorzienbaar, onontkoombaar en onuitstelbaar zijn. In 2014 hebben we de post onvoorzien niet ingezet. Bij de tweede bestuursrapportage 2014 is het budget vervallen als onderdeel van de maatregelen in het kader van de uitgavenstop. Vanaf 2015 is de post onvoorzien in het kader van de bezuinigingsmaatregelen verlaagd van € 60.000 naar € 40.000.
Jaarstukken 2014
76
Algemene baten en lasten Nadeel lasten € 122.000, voordeel baten € 17.000
Het nadeel op de lasten wordt vooral veroorzaakt door de afwaardering van vorderingen op debiteuren voor een bedrag van € 176.000. Hiervan heeft € 170.000 betrekking op De Wilder. Herziening van de voorziening dubieuze debiteuren per ultimo 2014 heeft geleid tot een niet begrote vrijval van € 11.000. Correcties van compensabele btw over de jaren 2009 tot en met 2012 en correctie van een creditnota leiden vervolgens nog tot een voordeel van € 40.000. Per saldo een nadeel op de lasten van € 122.000. Het voordeel op de baten van € 17.000 betreft met name de opbrengst van de verkoop van de afgeschreven en inmiddels vervangen versnipperaar.
Algemene uitkering gemeentefonds Voordeel baten € 356.000
In de decembercirculaire 2014, dus na vaststelling van de tweede bestuursrapportage, is de maatstaf uitkeringsgerechtigden definitief vastgesteld. Gezien de relatief grote toename van het aantal uitkeringsgerechtigden en de relatief zware weging hiervan in de verdeling van het gemeentefonds leidt dit tot een voordeel van € 303.000. Daarnaast is er een (incidenteel) voordeel van € 53.000 aan afrekeningen over voorgaande jaren en een aanpassing van de uitkeringsfactor.
Belastingen/rechten Nadeel lasten € 6.000, Nadeel baten € 59.000
We hebben € 59.000 minder aan belastingen ontvangen dan was begroot. Dat is 1,3% van de totaal geraamde opbrengsten. De gemiddelde waarde van alle objecten in Haaksbergen is uiteindelijk iets lager geworden dan werd geraamd. Ook is er iets meer waarde verminderd als gevolg van ingediende bezwaarschriften dan geraamd. Hiermee wordt een nadeel van € 55.000 verklaard. Verder is er bij de toeristenbelasting een nadeel ontstaan van € 23.000. Dit wordt gecompenseerd door een voordeel op de forensenbelasting van € 19.000. Een aantal stacaravans valt niet meer onder de toeristenbelasting maar onder de forensenbelasting.
Kostenplaatsen Nadeel lasten € 1.436.000, voordeel baten € 1.495.000, per saldo een voordeel van € 59.000.
Samenvatting De treasury (het beheren van het geld van de gemeente) laat een voordeel zien van € 36.000. Op de salaris- en overige personeelsgerelateerde kosten houden we € 136.000 over. De toerekening van uren aan de (deel)programma’s ten slotte laat een nadeel zien van € 113.000. Treasury (kostenplaatsen treasury-kapitaallasten), voordeel € 36.000 In deze jaarrekening hebben we de afboeking van zwembad De Wilder verwerkt. Dit leidt tot een extra nadeel van afgerond € 1,288 mln. Deze afwaardering dekken we door een onttrekking uit de algemene reserve. Het voordeel dat na afwaardering van zwembad De Wilder nog resteert op de uitgaven is € 143.000, terwijl we een nadeel op inkomsten zien van € 107.000. Per saldo is het resultaat een voordeel van € 36.000. In december 2014 is er voor een bedrag van € 3,5 mln. aan doorgesluisde leningen overgedragen aan woningcorporatie Domijn. Domijn heeft de rente over 2014 daarom direct aan de bank betaald en niet meer aan ons. Hierdoor hebben we minder rente ontvangen op verstrekte leningen en minder rente uitgegeven op aangetrokken leningen. Dit verklaart een voordeel op de lasten en een nadeel op de baten van € 107.000.
Jaarstukken 2014
77
Bij de eerste bestuursrapportage is al een voordeel op rentelasten genomen van € 55.000. Vanwege de alsmaar dalende rente op de geld- en kapitaalmarkt is dit voordeel nog eens € 36.000 hoger dan geraamd. Het voor- en nadeel van € 107.000 is structureel en nog niet in de begroting 2015 opgenomen. Het voordeel van € 36.000 is ook structureel en al wel in de begroting 2015 opgenomen. Personeelskosten voordeel € 136.000 (in € x 1.000) Omschrijving soort kosten
Loonkosten Voormalig personeel Inhuur personeel Detacheringsopbrengsten Opleidingen Reis-en verblijfskosten Verzuimbegeleiding Overig Subtotaal Mutaties voorzieningen personeel Totaal
Begroot Werkelijk 2014 2014
10.286 0 89 -122 75 38 35 99 10.500 500 11.000
9.821 4 493 -189 77 27 43 103 10.379 485 10.864
Verschil 2014
465 -4 -404 67 -2 11 -8 -4 121 15 136
Loonkosten, detacheringsbaten en inhuur personeel complementair Loonkosten, detacheringsbaten en inhuur personeel zijn communicerende vaten. Daar waar we vacatureruimte niet invullen en toch noodzaak vaststellen tot tijdelijke invulling kan hiervoor worden ingehuurd. Toegespitst op 2014: loonkosten, detachering en inhuur leveren per saldo een voordeel op van € 124.000. In hoofdzaak is dit veroorzaakt door vrijval voormalig personeel (€ 56.000) en omdat de detacheringsbaten € 67.000 hoger zijn geworden. Loonkosten De nog in te vullen vacatures en meevallende salariskosten leveren vrije personele ruimte op. Deze personele ruimte is in de loop van het jaar ingezet om knelpunten op te lossen. Hierdoor ontstaat een voordeel op loonkosten (niet ingevulde vacatures) en een nadeel op inhuur. De grootste post die niet is ingevuld is de vacature van de secretaris. Daarnaast zijn hierin opgenomen de vrijvallende loonkosten van het afdelingshoofd Financiën, niet vervangen medewerkers gebouwenbeheer, financiën en administratie sociale zaken en vrijvallende loonkosten van medewerkers die minder uren zijn gaan werken. Inhuur ten laste van de personele ruimte Inhuur was noodzakelijk voor de producten Werk en Inkomen (toename bijstandsgerechtigden, (€ 50.000), WMO-consulentschap (€ 25.000), organisatieadvies/directie (€ 88.000), leiding sociale zaken (€ 55.000), leiding en financieel advies Financiën (ombouw begroting 2014, vertrek hoofd, ziekte medewerker € 218.000) en enkele minder omvangrijke taken. Detacheringsopbrengsten Werkzaamheden voor RMC (bestrijding vroegtijdig schoolverlaten) kunnen we declareren. De uren met positieve effecten op schoolverlaten die we voor aanpalende beleidsterreinen hebben gemaakt hebben we alsnog in de declaratie opgenomen.
Jaarstukken 2014
78
Mutaties voorzieningen en verplichtingen Bij de tweede bestuursrapportage is een voorziening personeel gevormd van € 500.000 ten behoeve van de toekomstige bezuinigingstaakstelling. Deze last is budgettair neutraal verwerkt door een even grote onttrekking uit de algemene reserve. In de voorziening voormalig personeel is € 68.000 vrijgevallen. Eén medewerker waarvoor gereserveerd werd is structureel in de begroting 2015 opgenomen. Deze medewerker kan niet als voormalig personeel bestempeld worden, omdat hij nog werkzaamheden verricht. Bij de rekening is alsnog een last opgenomen van € 53.000 om het bovennormale aantal verlofuren af te kunnen bouwen. Het totale bedrag aan opgebouwde verlofuren bedraagt per 31 december 2014 afgerond € 500.000. De verplichting is als nog te betalen post in de balans opgenomen. Doorbelaste uren nadeel € 113.000 Per saldo constateren we dat we in 2014 voor een bedrag van afgerond € 113.000 minder aan kosten hebben toegerekend aan de producten. We zien vooral een nadeel door minder toegerekende kosten op riolering (afgerond € 90.000 nadeel) en investeringen/kredieten (€ 20.000 nadeel). Bij de riolering is niet zozeer sprake van minder uren. Bij vaststelling van het GRP is afgesproken dat we voor het doorbelasten van uren niet uitgaan van onze eigen uurtarieven maar van een lager marktconform tarief. Omdat we bij de begroting nog uitgingen van ons eigen hoger tarief zien we nu een nadeel, omdat we minder kosten hebben kunnen doorbelasten. Voor de investeringen/kredieten geldt dat voor het toezicht op investeringswerken vanuit de afdeling beheer minder uren zijn besteed dan geraamd. Dit komt vooral doordat enerzijds een aantal investeringen vertraagd en/of uitgesteld is, en we anderzijds steeds minder investeringen doen door de beperkte financiële ruimte. De kostenplaatsen zijn als volgt te specificeren: (in € x 1.000)
Begrote Werkelijke Begrote Werkelijke lasten na lasten na Saldo baten na baten na Saldo Saldo Afdelingen/Kostenplaatsen begr.wijz. begr.wijz. lasten begr.wijz. begr.wijz. baten totaal Afdelingen 11.218 11.260 -42 123 186 63 21 Huisvesting (gemeentehuis) 1.033 1.035 -2 1.089 1.089 0 -2 Huisvesting (gemeentewerf) 211 206 5 202 202 0 5 Systeembeheer (I&A) 740 732 8 812 817 5 13 Materieel 250 265 -15 304 304 0 -15 Kostenplaats Treasury 2.990 2.847 143 863 757 -106 37 Kostenplaats kapitaallasten 4.123 5.656 -1.533 6.168 7.701 1.533 0 Kostentoerekening /interne doorbelasting 6.388 6.388 0 16.344 16.344 0 0 Totaal 26.953 28.389 -1.436 25.905 27.400 1.495 59
Jaarstukken 2014
79
Reserves Beoogde resultaten en realisatie Doelstellingen / speerpunten Reserves Bestemmingsreserves inzetten voor een concreet bestedingsdoel.
In de begroting voorgenomen prestaties
1.
2.
3.
Jaarstukken 2014
Inhaalslag in het achterstallig onderhoud van zwembad De Wilder (€ 269.000). Revitalisering van bedrijventerreinen (€ 283.035). Dotatie aan het gebouwenonderhoud (€ 372.464).
Realisatie
1. De inhaalslag in het achterstallig onderhoud van zwembad De Wilder is uitgevoerd. De kosten, en daarmee ook de onttrekking aan de reserve vallen iets hoger uit dan oorspronkelijk geraamd. 2. De revitalisering van bedrijventerreinen is niet in 2014 uitgevoerd. De geplande onttrekking van de reserve heeft ook niet plaatsgevonden. Dit gaan we in 2015 doen. 3. De dotatie aan de reserve gebouwenonderhoud heeft volgens de begroting plaatsgevonden. Uw raad heeft bij de tweede bestuursrapportage besloten een deel van de opgebouwde reserve te laten vrijvallen, nu uw raad het meerjarig plan voor gebouwenonderhoud heeft vastgesteld. Hiervoor is nu een voorziening gevormd. 4. Verder zijn in de loop van het jaar extra onttrekkingen aan de reserves voorzien voor transities, kop Parallelweg en gebouwenonderhoud. De ontwikkeling van de kop Parallelweg is uitgesteld tot 2015, de geplande onttrekking van de reserve voor transities en het gebouwonderhoud heeft deels plaatsgevonden.
80
Waarvoor hebben we onze reserves ingezet en welke hebben we gevormd of verhoogd? Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014 Lasten
Reserves Deelprogramma/product Reserves Totaal reserves
(in € x 1.000)
Begroot
Werkelijk
Baten Saldo
Begroot
Werkelijk
Saldo Begroot werkelijk
Saldo
1.204
1.204
0
2.790
3.208
418
418
1.204
1.204
0
2.790
3.208
418
418
Reserves Voordeel baten € 418.000 We hebben in 2014 voor een aantal projecten voorzien in de aanwending van een aantal bestemmingsreserves. Omdat deze projecten deels of helemaal niet zijn uitgevoerd, vindt ook de aanwending van de betreffende reserve niet plaats. Dit leidt tot een nadeel ten opzichte van de begroting, in dit geval van € 871.000. De aanwending van deze reserves, dus ook dit nadelig resultaat, is incidenteel van karakter. De verklaring voor dit nadeel ziet er als volgt uit: - uitstel ontwikkeling kop Parallelweg, waardoor de geraamde € 424.000 niet aan de reserve Essentgelden onttrokken wordt. Dit uitstel leidt tot een voordelig effect op het saldo van de baten en lasten van het deelprogramma Ruimtelijke ontwikkeling, product Stedelijke ontwikkeling, voor eenzelfde bedrag. - uitstel revitalisering bedrijventerreinen, waardoor de geraamde € 283.000 niet aan de reserve Sociale en Fysieke Infrastructuur wordt onttrokken. Dit leidt tot een voordelig effect op het saldo van de baten en lasten van het deelprogramma Economische ontwikkeling, product Revitalisering bedrijventerreinen, voor eenzelfde bedrag. - uitstel uitvoering asbestsanering scholen, waardoor € 109.000 minder aan de reserve onderhoud gemeentelijke panden wordt onttrokken. Dit uitstel leidt tot een voordelig effect op de lasten van het deelprogramma Ruimtelijke ontwikkeling, product Vastgoedexploitatie, voor eenzelfde bedrag. Uw raad heeft inmiddels een besluit genomen over de uitvoering van deze drie projecten in 2015. Met dat besluit is ook via een begrotingswijziging in de dekking van de kosten van deze drie projecten voorzien, waarbij de reserves alsnog worden aangewend. Naast de hiervoor genoemde drie projecten blijven ook de transitiekosten voor de drie decentralisaties achter bij de oorspronkelijke raming. De daarvoor gevormde reserve hoeft daarom voor een bedrag van € 55.000 minder te worden onttrokken. Daarmee wordt in totaal € 871.000 minder aan de reserves onttrokken dan geraamd. Daarnaast is voor de afwaardering van de boekwaarde van zwembad De Wilder conform de begroting 2015 een bedrag van € 1.288.000 onttrokken uit de algemene reserve, welke niet in 2014 was begroot. Per saldo een voordeel op de baten van € 418.000.
Jaarstukken 2014
81
Paragrafen Paragraaf Lokale heffingen De paragraaf Lokale Heffingen geeft inzicht in de diverse gemeentelijke belastingen en de consequenties daarvan voor de inwoners van Haaksbergen. Hieronder worden in hoofdlijnen de belangrijkste ontwikkelingen benoemd op lokaal fiscaal gebied. Lokale heffingen hebben tot doel dat de gemeente door het verwerven van eigen middelen dekking vindt van haar uitgaven in het kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken. De invoering, wijziging of intrekking van lokale heffingen wordt door middel van een door uw raad vast te stellen verordening gedaan. De belastingverordeningen 2014 zijn vastgesteld op 18 december 2013. Lokale heffingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding gebonden dan wel ongebonden is. De paragraaf lokale heffingen heeft betrekking op beide. Ongebonden lokale heffingen (OZB en hondenbelasting) worden tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend, omdat zij niet aan een inhoudelijk begrotingsprogramma zijn gerelateerd. De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak. Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffen- en rioolheffing, worden verantwoord op het betreffende programma en worden niet tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend.
Ontwikkelingen Macronorm OZB Elke gemeente is verantwoordelijk voor het vaststellen van haar OZB tarieven. De grondslag daarvoor is de WOZ waarde. Om te voorkomen dat de collectieve lastendruk te hard stijgt, is een zogenaamde macronorm ingesteld. Hiermee wordt de grens bedoeld van de jaarlijkse stijging van de totale opbrengst OZB voor alle gemeenten bij elkaar. De macronorm is een landelijke norm en niet een norm voor individuele gemeenten. De macronorm voor het jaar 2014 was 2,45%. De werkelijke landelijke OZB stijging bedraagt in 2014 gemiddeld 2,75%. Vooral met het oog op de omvangrijke decentralisaties per 2015 heeft het kabinet besloten om in 2015 met een schone lei te beginnen. Dat betekent dat de overschrijding van de macronorm OZB in 2014 niet in mindering wordt gebracht op de nieuwe macronorm voor 2015. Het kabinet wil in 2016 samen met de VNG komen tot een woonlastennorm, aldus de septembercirculaire. Die moet in de plaats komen van de huidige macronorm. Dit omdat de huidige macronorm geen effectief beheersingsinstrument blijkt te zijn.
Bedrijfsinvesteringzone De Experimentenwet Bedrijven Investerings Zones (BIZ) is op 1 mei 2009 in werking getreden. Een BI-zone is een bedrijventerrein, winkelgebied of horecagebied waar een gebiedsgerichte bestemmingsheffing wordt geheven onder alle ondernemers van het terrein. De BIZ maakt het mogelijk dat ondernemers gezamenlijk kunnen investeren in een veilige en aantrekkelijke bedrijfsomgeving, waarbij alle ondernemers meebetalen. Haaksbergen heeft in 2012 voor het centrum van Haaksbergen een BIZ-bijdrage ingevoerd, die nog loopt tot en met 2016. De BIZ is opgenomen in het programma Economische ontwikkeling. Inmiddels is de experimentenwet BIZ omgezet in definitieve wetgeving, die op 1 januari 2015 in werking is getreden. Wij kunnen dus ook na 2016 nog gebruik maken van de BIZ.
Jaarstukken 2014
82
Tariefsaanpassingen Voor 2014 is voor de tariefsstijgingen uitgegaan van een inflatiepercentage van 2% met uitzondering van de parkeer- en toeristenbelasting, waar geen verhoging werd toegepast en de OZB waar de tarieven met 3,6% zijn verhoogd. Een tweede uitgangspunt was dat de tarieven voor reinigingsrechten/afvalstoffenheffing en rioolheffing kostendekkend zijn. Voor de afvalstoffenheffing betekent dit dat het tarief in 2014 gemiddeld met 2,4% werd verlaagd en het tarief voor de rioolheffing met ruim 10% werd verhoogd.
Maximering leges rijbewijzen De wegenverkeerswet 1994 is aangepast zodat een maximumtarief is gaan gelden voor een standaardaanvraag voor een rijbewijs. Eind 2013 werd duidelijk dat met ingang van 2014 het maximumtarief werd ingevoerd en werd bepaald op € 38,48. In de legesverordening 2014 is dit afgerond op € 38,45.
Overzicht gemeentelijke belastingopbrengsten
Overzicht opbrengsten gemeentelijke heffingen (*€ 1.000)
Begroot 2014
Leges reisdocumenten, rijbewijzen, persoonsregistratie en burgelijke stand
Verschil realisatie t.o.v. begroot
Realisatie 2014
212
220
8
7
7
0
436
461
25
30
35
5
Afvalstoffenheffing
1.873
1.946
73
Rioolheffing woningen / niet woningen
3.259
3.270
11
121
125
4
2.464
2.451
-13
OZB eigenaren niet-woningen
965
947
-18
OZB gebruikers niet-woningen
613
584
-29
Forensenbelasting
41
60
19
Toeristenbelasting
189
166
-23
BIZ-heffing
114
115
1
10.324
10.387
63
Leges APV-vergunningen / bijzondere wetten Leges omgevingsvergunning en kapvergunningen Begraafrechten
Hondenbelasting OZB eigenaren woningen
Totaal
Woonlastenontwikkeling Haaksbergen Onder woonlasten verstaan we: onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffen- en rioolheffing. Het zijn belastingen en tarieven waarmee ieder huishouden in een gemeente jaarlijks te maken krijgt. Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) publiceert jaarlijks de Atlas van lokale lasten. Men vergelijkt daarin per gemeente de woonlasten van een woning met een voor die gemeente gemiddelde waarde.
Jaarstukken 2014
83
Onderstaand overzicht geeft de hoogte van de woonlasten voor een gemiddeld meerpersoonshuishouden in 2012, 2013 en 2014 weer. De uitgangspunten komen overeen met die van Coelo. Er wordt uitgegaan van een meerpersoonshuishouden bij een woning met een gemiddelde woningwaarde in 2014 van € 215.000.
Belastingsoort
Werkelijk 2012
Werkelijk 2013
Werkelijk 2014
Percentage stijging 2014 t.o.v. 2013
Onroerende zaakbelasting
242,70
246,82
255,75
3,6%
Rioolheffing
230,30
289,86
320,00
10,4%
Afvalstoffenheffing
180,00
192,62
188,00
-2,4%
653,00
729,30
763,75
4,7%
Totale woonlasten
Haaksbergen boven landelijk gemiddelde Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen en van een meerpersoonshuishouden liggen de gemiddelde woonlasten landelijk op € 704 en in Haaksbergen op € 764. Haaksbergen zit zo boven het landelijke gemiddelde aan woonlasten. Het COELO heeft een rangorde gemaakt voor alle 417 gemeenten en deelgemeenten. Nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 417 de hoogste. Rangorde van Twentse gemeenten naar hoogte van de gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden in 2014 Gemeente Rijssen-Holten
Woonlasten 2014
Rangorde
stijging in % t.o.v. 2013
87
648,00
2,5%
Oldenzaal
130
680,00
0,9%
Twenterand
143
687,00
-0,3%
Hengelo
169
699,00
0,7%
Almelo
200
712,00
2,0%
Tubbergen
204
713,00
2,9%
Wierden
241
733,00
1,1%
Losser
263
742,00
5,2%
Hellendoorn
287
758,00
2,2%
Enschede
289
758,00
2,3%
Dinkelland
290
759,00
3,0%
Borne
296
762,00
2,3%
Haaksbergen
302
764,00
4,7%
Hof van Twente
330
787,00
1,2%
Overijssel
710,00
1,4%
Nederland
704,00
1,0%
Jaarstukken 2014
84
Kwijtschelding Elke gemeente moet bij het vaststellen van kwijtschelding landelijke regels (Gemeentewet, Invorderingswet, Wet werk en bijstand en Uitvoeringsregeling Invorderingswet) toepassen. Wij verlenen in voorkomende gevallen op verzoek kwijtschelding voor de afvalstoffenheffing, OZB en rioolheffing. De kwijtschelding voor de hondenbelasting is in 2013 afgeschaft. Voor de berekening van de betalingscapaciteit wordt uitgegaan van kosten van bestaan, die maximaal 100% van de bijstandsnorm bedragen. In 2014 zijn de volgende belastingen kwijtgescholden (x 1.000):
Soort kwijtschelding
Realisatie 2014
Afvalstoffenheffing
80
OZB
Begroot Realisatie 2014 2013 54
2
61 1
Rioolheffing
123
72
84
Totaal
205
126
146
De toename wordt veroorzaakt door de verslechterende economische situatie en de tariefsverhogingen.
Jaarstukken 2014
85
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen In deze paragraaf wordt beschreven hoe wij omgaan met risico’s en hoe groot het weerstandsvermogen moet zijn om deze risico’s op te kunnen vangen. Ook worden wijzigingen in beleid en mutaties in risico’s gerapporteerd.
Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is incidenteel buffervermogen en geeft aan of ons vermogen toereikend is om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat het beleid moet worden aangepast. Bij het weerstandsvermogen gaat het om de relatie tussen enerzijds de beschikbare weerstandscapaciteit en anderzijds de benodigde weerstandscapaciteit. De beschikbare weerstandscapaciteit is het totaal van middelen en mogelijkheden waarover de gemeente Haaksbergen beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. De benodigde weerstandscapaciteit is het totaal van alle risico’s waarvoor geen dekkingsmaatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het verhoudingsgetal, de beschikbare weerstandcapaciteit ten opzichte van de benodigde weerstandscapaciteit noemen we het ratio weerstandsvermogen.
Relevante wetgeving en gemeentelijk beleid De wetgeving en het gemeentelijk beleid voor het weerstandsvermogen zijn vastgelegd in: - Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2012 - Financiële verordening - Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV)
Inventarisatie van de weerstandcapaciteit Met weerstandscapaciteit bedoelen we alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om tegenvallers te bekostigen. Onze weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene reserve, vrij aanwendbare bestemmingsreserves, de post onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. Bij de beschikbare weerstandscapaciteit wordt de stille reserve niet meegenomen, evenmin als bestemmingsreserves waar verplichtingen aan zijn verbonden. De bestemmingsreserve Essentgelden kan bijvoorbeeld niet zonder gevolgen ergens anders voor worden ingezet. Bestemmingsreserves waar de bestemming wel zonder gevolgen van kan worden veranderd (zoals kunstaankopen), worden wel meegenomen in de weerstandscapaciteit. De onbenutte belastingcapaciteit is op nul gesteld vanwege de OZB verhoging van 10% in 2015. In het herstelplan is structurele ruimte opgenomen voor het opvangen van eventuele tegenvallers (zie pag. 132 van de begroting 2015).
Jaarstukken 2014
86
De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Haaksbergen is in 2014 als volgt: Omschrijving
Bedrag (* € 1.000)
Algemene reserve Bestemmingsreserves (zonder verplichtingen) Totaal incidentele weerstandscapaciteit Onvoorzien (structureel)
333 53 386 40
Begrotingsruimte (structureel)
0
Onbenutte belastingcapaciteit (structureel)
0
Totaal structurele weerstandscapaciteit
Totale beschikbare weerstandscapaciteit
40
426
In 2014 hebben wij een beschikbare weerstandscapaciteit van € 426.000.
Inventarisatie van de risico’s Voor veel risico’s uit de begroting 2014 zijn in het jaar 2014 ramingen in de exploitatie opgenomen. De risico’s in het sociale domein zijn door de decentralisaties toegenomen. Per saldo zijn de risico’s afgenomen van € 2,2 mln. bij de begroting 2014 naar € 1,7 mln. bij de jaarrekening 2014. Onderstaande risico’s zijn doorlopend en hebben dus niet uitsluitend betrekking op 2014. De risico’s worden bij elke begroting en jaarrekening geactualiseerd. Bij de risicoinventarisatie maken we gebruik van de risicoscore. Voor de inschaling van de kans dat een risico optreedt wordt de volgende indeling gebruikt: Kans van optreden Kleiner dan eenmaal per 10 jaar Tussen de eenmaal per 5 jaar en eenmaal per 10 jaar Tussen de eenmaal per 2 jaar en eenmaal per 5 jaar Tussen de eenmaal per 1 jaar en eenmaal per 2 jaar Groter dan eenmaal per jaar
Jaarstukken 2014
Risico 10% 30% 50% 70% 90%
87
Omschrijving risico (* € 1.000)
Financieel Kans van gevolg optreden
Op te nemen w eerstands- Inc/Str. vermogen
3. Cultuur en ontspanning Stichting Kulturhus Haaksbergen
500
10%
50
Inc.
pm
pm
pm
Inc.
Participatie / W SW
300
30%
90
Str.
Huishoudelijke Hulp
400
30%
120
Str.
Lagere rijksbijdrage Inkomensdeel
600
50%
300
Str.
Aantallen jeugdhulptrajecten
200
70%
140
Str.
Aantallen cliënten AWBZ
150
50%
75
Str.
Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU)
450
50%
225
Inc.
Hameland
400
30%
120
Str.
Milieuverontreiniging
500
10%
50
Inc.
Grondexploitaties
100
50%
50
Inc.
1.000
10%
100
Inc.
480
10%
48
Inc.
pm
pm
pm
Inc.
10%
110
Inc.
Verkoop zw embad De Wilder 6. Sociaal domein
8. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
9. Algemene dekkingsmiddelen Ongevallendekking eigen personeel Leningen bibliotheek Herijking gemeentefonds en herverdeeleffecten decentralisaties Garantstellingen
1.100
Diverse programma’s 50
50%
25
Str.
Calamiteiten
Verhoging sociale lasten
400
30%
120
Inc.
Claims
100
50%
50
Inc.
Totale benodigde w eerstandscapaciteit
1.673
Stichting Kulturhus Haaksbergen belaste verhuur (€ 50.000) Bij het theater is geopteerd voor belaste verhuur. De fiscus gaat bij een eventuele controle onderzoeken of de Stichting Kulturhus Haaksbergen het van ons gehuurde theater voor minimaal 90% fiscaal belast verhuurt. Als blijkt dat men deze norm niet haalt, kan de fiscus de optieregeling intrekken en met terugwerkende kracht de aftrek van voorheffing, die de gemeente heeft genoten, terugdraaien. Het risico is € 0,5 miljoen. Verkoop zwembad De Wilder (pm) Uitgegaan wordt dat het zwembad De Wilder per 1 mei 2015 is overgedragen aan een andere exploitant. Wanneer dat niet gebeurt zal de bestaande situatie worden gecontinueerd. De huidige stichting Zwembad De Wilder heeft niet voldoende middelen om aan de financiële verplichtingen te voldoen, waaronder de huurvergoeding aan de gemeente. Participatie/Wsw (€ 90.000) In 2015 komt er een gebundeld reïntegratiebudget. Dit budget bestaat uit P-budget oud en de middelen voor de uitvoering van de Wsw (inclusief nieuwe doelgroep en overheveling van UWV naar gemeenten). Verwacht wordt dat het totale budget in 2017 met € 300.000 afneemt ten opzichte van 2014. Mogelijk kan dit niet geheel met beleidswijzigingen opgevangen worden.
Jaarstukken 2014
88
Huishoudelijke Hulp (€ 120.000) De gemeente ontvangt in 2015 voor de uitvoering van de Wmo HH een rijksbijdrage via de algemene uitkering van € 1,8 mln. De beïnvloedbare verstrekkingen (Zorg in natura en PGB) bedroegen € 1,57 mln. In de begroting 2015 zijn de uitgaven voor Wmo HH (ZIN en PGB) naar beneden bijgesteld met € 0,4 mln. (verlaging gemiddelde dienstverlening van 2,9 uur naar 2 uur hulp per week) en komen na aanpassing nu op € 1,17 mln. De eigen bijdrage is structureel geraamd op € 0,33 mln. Per saldo € 0,84 mln. We zien over 2014 een vermindering van de uitgaven voor Wmo HH. Het risico op Wmo HH wordt derhalve kleiner en kan worden verlaagd van € 0,7 mln. naar € 0,4 mln. (besparing door verlaging uren gemiddelde dienstverlening). 30% van € 0,4 mln. is € 120.000 (structureel). Lagere rijksbijdrage Inkomensdeel (€ 300.000) Tot en met 2014 ontvingen wij van het rijk een bedrag, het zogenaamde Inkomensdeel voor verstrekking van bijstandsuitkeringen (BUIG), op basis van het historisch verdeelmodel. Met ingang van 2015 wordt dit verdeelmodel verlaten. De hoogte van het Inkomensdeel is van veel factoren afhankelijk. Hierdoor dragen gemeenten een financieel risico m.b.t. de resultaten op het onderdeel bijstand. In de begroting 2015 is een gemeentelijk aandeel in de kosten bijstandsuitkeringen opgenomen van € 0,4 mln. De uitgaven zijn begroot op € 4.8 mln. en de rijksbijdrage op basis van het nieuwe verdeelmodel op € 4,4 mln. De rijksbijdrage is € 0,6 mln. meer dan in 2014. Het risico voor 2015 en volgende jaren wordt op basis hiervan voorlopig bepaald op € 0,6 mln. per jaar. 50% van € 0,6 mln. is € 0,3 mln. effect op het benodigde weerstandsvermogen. Aantallen jeugdhulptrajecten (€ 140.000) Per 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor alle vormen van Jeugdzorg. De aantallen jeugdzorgtrajecten zijn gebaseerd op door derden aangeleverde gegevens. Deze worden als onvoldoende betrouwbaar beoordeeld. Bovendien is er een kans op het moeten leveren van meer dure zorgtrajecten, dan in de begroting als kostenpost is opgenomen. Het risico is geschat op € 200.000. De kans dat er meer zorgtrajecten moeten worden geleverd is 70%. Aantallen cliënten AWBZ (€ 75.000) Per 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor individuele begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf vanuit de AWBZ. De aantallen zijn gebaseerd op door het CAK aangeleverde gegevens. Deze worden als niet geheel betrouwbaar beoordeeld. Bovendien is er een kans op het moeten leveren van meer (langdurige) ondersteuning, dan in de begroting als kostenpost is opgenomen. Het risico is geschat op € 150.000. De kans dat er meer (langdurige) ondersteuning moet worden geleverd is vooralsnog ingeschat op 50%. Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU) (€ 225.000) In de Jaarrekening 2014 is een bedrag van ca. € 450.000 opgenomen voor de Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU). Gemeenten kunnen een beroep doen op de IAU indien de uitgaven de ‘Rijksbijdrage Inkomensdeel’ (I-deel) met meer dan 10% overschrijden. Er gelden zeer strenge criteria waaraan een gemeente moet voldoen, alvorens voor een IAU in aanmerking te komen. Er dient sprake te zijn van een uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt waardoor de overschrijding is ontstaan. Daarnaast dient een gemeente te voldoen aan strenge criteria voor zowel doelmatige- als rechtmatige uitvoering van de wet. De kans op een afwijzing van onze IAU-aanvraag is aanwezig en wordt vooralsnog geschat op 50%. Hameland (€ 120.000) Het Sw-bedrijf Hameland is in transitie. De komende jaren worden keuzes gemaakt om Hameland om te vormen tot een mensontwikkelbedrijf en/of Hameland geheel of gedeeltelijk te ontmantelen. Momenteel zijn deze keuzes nog niet definitief gemaakt. Wel is duidelijk dat het Participatiebudget (voorheen Wsw en W-deel/WWB) in de periode 2015-2018 met ongeveer 20% afneemt. Mogelijk dat door verandering van beleid niet alles opgevangen kan worden. Vooralsnog een risico van 30% van de mogelijke toename van de gemeentelijke bijdrage met € 400.000.
Jaarstukken 2014
89
Milieuverontreiniging (€ 50.000) Verspreiding gevaarlijke stoffen gemeentelijk grondgebied bij grootschalige calamiteiten waarbij enige spoed noodzakelijk is. Bijv. vrijkomen asbest en andere gevaarlijke stoffen. Grondexploitaties (€ 50.000) Voor alle grondexploitaties bedraagt de risico-omvang € 1.400.000. Afgezet tegenover de winstverwachting van in totaal € 1.500.000 betekent dit dat vooral sprake is van winstverdamping indien de risico’s zich voordoen. Daarnaast is er binnen de grondexploitaties € 800.000 opgenomen onder de post onvoorzien. Voor de grondexploitatie Vregelinkshoek zou er wel een tekort kunnen ontstaan van € 100.000, indien het risico daadwerkelijk zou optreden. Naar de stand van zaken per 1-1-2015 en een inschatting van 50% dat het risico zich voordoet betekent dit een beslag van € 50.000 op het weerstandvermogen. Ongevallendekking eigen personeel (€ 100.000) Er is geen ongevallendekking voor eigen personeelsleden. Mocht een personeelslid een ongeval krijgen tijdens de uitvoering van de functie dan is dit niet verzekerd. Uitzonderingen zijn de parkeerwachter en de stadswachten. Inmiddels zijn er offertes opgevraagd bij een aantal maatschappijen. De collectieve ongevallenverzekering wordt in 2015 afgesloten. Leningen bibliotheek (€ 48.000) De gemeente Haaksbergen heeft twee leningen aan de bibliotheek verstrekt met een restantbedrag van € 480.000. Vanwege liquiditeitsproblemen zijn de aflossingsverplichtingen twee jaar achtereen opgeschort. Om deze reden zijn deze twee leningen als financieel risico opgevoerd. Groot onderhoud gemeentefonds en herverdeeleffecten decentralisaties (pm) In 2016 volgt de tweede tranche van het groot onderhoud gemeentefonds. Verder wordt in 2016 de eerste stap gezet in de overgang van historische verdeling naar een objectieve verdeling van de middelen voor de decentralisaties. In de meicirculaire 2015 wordt hier meer over bekend. Garantstellingen (€ 110.000) De gemeente heeft garanties afgegeven op leningen die zijn aangetrokken door instellingen met een maatschappelijk nut zoals sportverenigingen. In totaal gaat het om € 1,1 mln. Alhoewel er een aantal zekerheden door de instellingen zijn afgegeven, blijft er een financieel risico bestaan. Verhoging sociale lasten (€ 25.000) De CAO-ontwikkelingen zijn inmiddels vertaald in de begroting personeelskosten 2015. Voor de jaren vanaf 2015 is geen rekening gehouden met stijging van sociale lasten. Op basis van ervaringsgegevens kan deze stijging tussen € 50.000 en € 100.000 liggen. Inmiddels is bekend, dat de premie werkgeversbijdrage ZVW in 2015 naar beneden wordt bijgesteld, waardoor wij de ondergrens van de marge kunnen hanteren. Calamiteiten (€ 120.000) Diverse risico’s ten aanzien van o.a. ongevallen, natuurrampen, storm- en elektriciteitsschade, storingen en ziektes waarvoor wij niet zijn verzekerd. Claims (€ 50.000) De gemeente wordt in sommige kwesties gedagvaard tot schadeloosstelling. Als de schadeloosstelling door de rechter toegekend wordt, komt een deel hiervan voor rekening van de gemeente. Niet alles valt onder de dekking van onze aansprakelijkheidspolis. Daarom nemen wij dit bedrag als risico op.
Jaarstukken 2014
90
Beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico's Alle risico’s worden tweemaal per jaar beoordeeld. Bekeken wordt of risico’s kunnen worden afgedekt. Bijvoorbeeld door het afsluiten van een verzekering of door het risico op te nemen in de begroting. De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicobeoordeling voortvloeit, wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit per 31 december 2014. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.
Ratio vóór resultaatbestemming: Ratio w eerstandsvermogen
=
Beschikbare weerstandscapaciteit
=
Benodigde w eerstandscapaciteit
426 = 1.673
0,25
Ter informatie wordt ook de weerstandsratio na resultaatbestemming weergegeven. Er is voorgesteld het rekeningresultaat (€ 131.000) geheel naar de algemene reserve te boeken. De beschikbare weerstandscapaciteit wordt dan dus 131.000 hoger. De benodigde weerstandscapaciteit blijft ongewijzigd.
Ratio na resultaatbestemming: Ratio w eerstandsvermogen
=
Beschikbare w eerstandscapaciteit Benodigde w eerstandscapaciteit
=
557 1.673
=
0,33
Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen, maken wij gebruik van de waarderingstabel, die in samenwerking tussen de NAR en de Universiteit Twente is opgesteld.
Waarderingscijfer
Ratio
A
> 2,0
Betekenis Uitstekend
B
1,4 – 2,0
Ruim voldoende
C
1,0 – 1,4
Voldoende
D
0,8 – 1,0
Matig
E
0,6 – 0,8
Onvoldoende
F
< 0,6
Ruim onvoldoende
Ons weerstandsvermogen wordt dus als ruim onvoldoende geclassificeerd. Volgens de nota reserves en voorzieningen dient de ratio minimaal 1,0 te zijn. In de door uw raad vastgestelde Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement is aangegeven dat wanneer de weerstandsratio onder de 1 uitkomt, zoals nu het geval is, alle meevallers respectievelijk het rekeningresultaat prioritair bestemd worden om het weerstandsvermogen weer op een financieel verantwoord niveau te brengen.
Algemene reserve In de nota reserves en voorzieningen is aangegeven dat de algemene reserve minimaal 5% van de algemene uitkering moet zijn. Voor 2014 wordt de minimale algemene reserve berekend op 5% van € 22,3 mln. Dit komt neer op € 1,1 mln. aan algemene reserve. De hoogte van de algemene reserve is per 31-12-2014 € 333.000. De algemene reserve ligt dus ruim onder de door uw raad vastgestelde norm van 5% van de algemene uitkering. Er is een in de
Jaarstukken 2014
91
begroting 2015 uitgewerkt financieel herstelplan opgesteld waarin wordt aangegeven hoe we de algemene reserve weer op het vereiste niveau krijgen. Zolang de algemene reserve lager is dan het minimale niveau, vloeien alle financiële meevallers en het jaarlijkse rekeningresultaat naar de algemene reserve. Verder worden alle niet direct noodzakelijke investeringen uitgesteld totdat de algemene reserve (en de weerstandsratio) weer op niveau is.
Jaarstukken 2014
92
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de instandhouding van de gemeentelijke kapitaalgoederen. Het onderhoud van voornoemde kapitaalgoederen maakt een substantieel deel uit van de begroting. Goed beheer is van essentieel belang om kapitaalvernietiging te voorkomen. Bovendien is goed beheer van groot belang vanwege de beleving van de buitenruimte door de burger. Schoon heel en veilig is hierbij ons uitgangspunt. In de openbare ruimte hebben we te maken met diverse kapitaalgoederen: • Wegen • Verkeersregelinstallaties • Installaties voor betaald parkeren • Openbare verlichting • Riolering • Water • Openbaar groen • Gebouwen • Speelvoorzieningen • Materieel • Begraafplaatsen
Wegen De lengte van het gemeentelijke wegennet binnen de bebouwde kom bedraagt 276 km, verdeeld over 293 straten. De lengte van het wegennet buiten de bebouwde kom bedraagt 337 km, verdeeld over ongeveer 198 straten. In het buitengebied hebben wij 110 km onverharde en half verharde wegen.
Beleidskader Het onderhoudsbeleid van het gemeentelijke wegennet is vastgelegd in de beleidsnota Wegbeheer die in januari 2006 door uw raad is vastgesteld. Realisatie Het reguliere jaarlijkse onderhoud is conform planning uitgevoerd. De werkzaamheden waren: • De onderhoudswerkzaamheden volgens het regulier jaarlijks onderhoudsbestek. • Uitvoeren kleinere reparaties, zoals het vullen van voegen, plaatselijke asfaltreparaties aan diverse wegen en het herstel van diverse drempels. • Uitvoeren herstraatwerkzaamheden (gedeelten) van: Blankenburgerstraat, Ruisschenborg, trottoirs BIZ, dr. Schaepmanstraat, Hengelosestraat, Den Esker, Chopinstraat, Bommelaspad, Trompstraat en Beatrixstraat. • Diverse onderhoudswerkzaamheden in het BIZ (Centrum) zijn uitgevoerd: paaltjes schilderen, fietsbeugels en banken vervangen. • Wegmarkeringen zijn hersteld. • Onkruidbestrijding op verhardingen is conform afspraak (DOB/detectiespuit) uitgevoerd. Reconstructiewerkzaamheden zijn uitgevoerd aan de Westsingel van Nijverheidsstraat t/m Goorsestraat. Ter plekke van de Scheppelweg zijn verkeersremmende maatregelen aangebracht. Gladheidsbestrijding: de winters 2013/2014 en 2014/2015 waren gematigd. Daardoor bleven de kosten voor gladheidsbestrijding (uren en strooizout) per saldo beperkt.
Jaarstukken 2014
93
Van de brug aan Ganzenbree is het brugdek vervangen. De geplande onderhoudsmaatregelen aan het Wilhelminaviaduct zijn uitgevoerd (beton en leuning reparaties).
Financiële aspecten (in € x 1.000) Lasten Deelprogramma/product
Begroot
Wegen
Baten
Werkelijk
3.082
Saldo
3.204
Begroot -122
Saldo
Werkelijk 127
Begroot werkelijk
Saldo
338
211
89
Nadeel lasten € 122.000 In het product wegen is het afwikkelingsbudget voor de voltooiing van de Hassinkbrink opgenomen. Dit krediet is vrijgemaakt uit de grondexploitatie Hassinkbrink-wonen dat per 31-12-2012 is afgesloten. Het krediet veroorzaakt een nadeel op de (niet begrote) lasten van € 110.000. Met het (niet begrote) voordeel op de baten van € 159.000 geeft dit per saldo een voordeel van € 50.000. Er is een extra nadeel ten gevolge van de gestegen waterschapsbelasting en verzekeringspremies van € 12.000. Voordeel baten € 211.000
Het voordeel op de baten wordt voor € 159.000 veroorzaakt door de bijdrage van het afwikkelingsbudget voor de voltooiing van de Hassinkbrink. Door een niet in de begroting verwerkte bijdrage van riolering aan het product straatreiniging ontstaan € 47.000 extra baten. Werken ten behoeve van derden heeft € 5.000 extra opgeleverd.
Verkeersregelinstallaties (VRI) In de gemeente Haaksbergen staan in totaal 9 verkeersregelinstallaties (VRI's). Hiervan zijn 5 VRI’s en een knipperlichtinstallatie in eigendom en beheer bij Rijkswaterstaat. Er zijn 2 VRI's en een knipperlichtinstallatie bij voetgangers oversteekplaatsen (VOP) in beheer en onderhoud bij de gemeente. In 2011 zijn 2 overwegbeveiligingen (OWB) met de MBS, Noordsingel en Wiedenbroeksingel, toegevoegd.
Beleidskader Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP 2007). Realisatie Regulier onderhoud is uitgevoerd. Er hebben zich geen opvallende zaken voorgedaan. Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product Verkeersregelinstallatie
Begroot
Baten
Werkelijk 8
Saldo 8
Begroot 0
Saldo
Werkelijk 0
Begroot werkelijk
Saldo 0
0
0
Installaties voor betaald parkeren In onze gemeente staan in totaal 8 parkeerautomaten.
Beleidskader Parkeerbeleidsplan 2010.
Jaarstukken 2014
94
Realisatie In het vroege voorjaar heeft het vorige college besloten coulanter te handhaven. Hierdoor is het aantal uitgeschreven procesverbalen drastisch afgenomen. Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product
Begroot
Parkeren
Baten
Werkelijk 81
Saldo 82
Begroot -1
Saldo
Werkelijk 114
Begroot werkelijk
Saldo
109
-5
-6
Door het coulantere handhaven is het aantal uitgeschreven procesverbalen lager dan voorheen. Hierdoor is de vergoeding van het CJIB aan de gemeente achtergebleven bij de raming.
Openbare verlichting De gemeente Haaksbergen heeft ca. 5.300 lichtmasten. Hieronder vallen ook 1 tunnelverlichting, 1 viaductverlichting, 25 ANWB masten, 32 abri’s, 13 lichtreclamebakken, 12 infoborden, 6 kunstobjecten, de sfeerverlichting van de raadzaal, de Pancratiuskerk/toren en de watermolen.
Beleidskader Het “Beleid- en beheerplan openbare verlichting” is door uw raad vastgesteld in 1996. Een bijstelling en actualisatie van dit beleid is gewenst om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, zoals energiezuinige lampen in combinatie met (dimbare) EVSA (Elektronische Voorschakel Schakel Apparatuur). Het nieuwe “Beleid- en beheerplan Openbare verlichting” wacht nog op de finale afronding. Realisatie In 2014 is het storingsonderhoud uitsluitend op basis van meldingen, van burgers of onze eigen medewerkers voortgezet. Door de hoge meldingsbereidheid heeft dit nauwelijks invloed gehad op het aantal reparaties c.q. de kwaliteit van de verlichting maar wel een financiële besparing opgeleverd doordat minder tijd aan inspectie/controle is besteed. In samenwerking met betrokken gemeenten en de provincie Overijssel is verder gewerkt aan het optimaliseren van de schakeltijden van de openbare verlichting. Onderhoud (*buiten de in contracten vastgelegde werkzaamheden) aan bijzondere installaties zoals sfeerverlichting van gebouwen, kunstwerken, abri’s*, lichtreclamebakken*, viaduct- en tunnelverlichting is door onze eigen technische dienst uitgevoerd. Naast het repressieve, klein onderhoud en schadeherstel als gevolg van aanrijdingen en vandalisme zijn de volgende uitbreidingsprojecten gerealiseerd: Lijsterbes (plan Veldmaat), Veldkamphof, Frankenhuis en het doortrekken van de Spinnersstraat/Ruwerstraat.
Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product Verlichting
Begroot
Werkelijk 307
317
Baten Saldo
Begroot -10
Saldo
Werkelijk 7
Begroot werkelijk
Saldo 5
-2
-12
Het nadeel is grotendeels ontstaan door een nagekomen rekening voor onderhoud uit 2013 en de noodzakelijke vervanging van een verdeelkast. Aan baten is minder binnengekomen aan inkomsten uit lichtmastreclame.
Jaarstukken 2014
95
Riolering De lengte van ons gemeentelijke rioolstelsel bedraagt ca. 136 km vrij-verval riolering, ca. 4 km persleiding en ca. 215 km drukriolering. Het rioolwater passeert 31 rioolgemalen en 876 pompunits en wordt getransporteerd naar de rioolwaterzuivering in St. Isidorushoeve. Er zijn 9 bergbezinkbassins en ca. 11.000 kolken in Haaksbergen. In het buitengebied zijn ca. 1.260 percelen door middel van drukriolering aangesloten.
Beleidskader Het onderhoudsbeleid is eind 2012 vastgesteld in het (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan 20132016. Realisatie De exploitatie, beheer en onderhoud, van de gemalen/ drukriolering en riolering, zijn conform GRP uitgevoerd. I.v.m. de bestedingenstop is er veel ad hoc correctief onderhoud gepleegd en minder planmatig preventief en correctief onderhoud. Projecten afgehandeld in 2014:
-
Afronding aanleg ringleiding. Aanleg HWA riolering Ruwerstraat. Aanleg riolering nieuwbouw Hoeve Oost. Onderhoud drukriolering uitgevoerd in eigen beheer. Groot onderhoud/ renovatie van ca. 140 pompunits is opgestart. Pilot reinigen persleidingen d.m.v. lucht is zeer positief, dit krijgt een vervolg in 2015. Pompgemaal 16 aan de Bouwstraat is gesaneerd, dit kon door een ander tracé voor de ringleiding te kiezen. Het oppervlaktewatergemaal aan de Richterstraat is gesaneerd en vervangen door een vaste stuw. Drainagegemaal 11 op het park Scholtenhagen is gesaneerd en vervangen door een infiltratievoorziening die geen onderhoud behoeft. Ombouw drukrioleringsstelsel ter hoogte van de Meijersgaardenweg. Realisatie van 12 nieuwe rioolaansluitingen. Relining deel van de Blankenburg en Wiedenbroeksingel. Inspectie en reiniging hoofdriolering wijk Wolferink en industriegebied ’t Varck.
Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product
Begroot
Riolering
3.215
Werkelijk 3.237
Baten Saldo
Begroot -22
3.619
Werkelijk 3.641
Saldo Begroot werkelijk
Saldo 22
0
Nadeel lasten € 22.000
Door de uitgavestop in 2014 is een deel van de voorgenomen werkzaamheden doorgeschoven naar 2015. Dit betreft zowel onderhouds- als renovatiewerkzaamheden (riolering € 312.000, drukriolering € 453.000 en gemalen € 198.000). Deze werkzaamheden worden zo snel mogelijk in 2015 opgepakt en/of afgerond. Halverwege 2014 kregen we het vermoeden, dat we de begrote inkomsten voor 2014 niet gingen halen. Daarom hebben we in de tweede berap van 2014 een correctie van € 360.000 uitgevoerd. Hiervoor is de voorziening aangesproken. Verder is er een extra beroep op kwijtscheldingen geweest. Dit levert een extra last van € 17.000 op. Bij de afrekening van de uren voor 2014 en het voordeel van de baten resteert een post van € 106.000. Het saldo van deze ontwikkelingen (€ 692.000) hebben we toegevoegd aan de voorziening.
Jaarstukken 2014
96
Om het voordeel van de baten ten goede te laten komen aan de voorziening ontstaat bij de lasten een negatief saldo van € 22.000. Voordeel baten € 22.000
De opbrengsten van derden van € 11.000 betreft rioolaansluitingen van diverse panden. Het saldo baten rioolrechten bedraagt eveneens € 11.000.
Water Op het grondgebied van de gemeente is ca. 15 hectare open water, dat grotendeels in beheer is bij het waterschap. De gemeente onderhoudt hiervan, naast wadi’s, drainages, duikers, uitlopen en overstorten, zo’n 250 km sloten in eigen beheer.
Beleidskader Het beleid op het gebied van waterhuishouding is op hoofdlijnen vastgesteld in 2005 in het Waterplan en verder uitgewerkt in een uitvoeringsplan. Daarnaast is een Baggerplan voor de gemeentelijke vijvers vastgesteld. Beide plannen zijn in samenspraak met het waterschap Regge en Dinkel tot stand gekomen. Realisatie Exploitatie/beheer en onderhoud conform GRP en Waterplan en Kwaliteitscatalogus Gemeente Haaksbergen 2006 (waterbeheer behelst de onderwerpen: schoon water, regenwater, grondwater en kan niet los gezien worden van afvalwater). Bijzonderheden 2014: - Door hevige regenval zijn er vele meldingen binnengekomen over wateroverlast, ca. 30 stuks. Deze meldingen geven de pijnpunten in het stelsel aan. Voor 2015 is er budget geraamd om hiermee aan de slag te gaan. - Overdracht van het beheer van de vijver aan de Veldzichtweg aan het waterschap is niet gelukt in 2014, omdat het waterschap pas na de fusie van de waterschappen een besluit wil nemen over de overdracht. De bedoeling is realisatie in 2015.
Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product
Begroot
Waterbeheer
Werkelijk 153
151
Baten Saldo
Begroot 2
Werkelijk 129
126
Saldo Begroot werkelijk
Saldo -3
-1
Openbaar Groen Het areaal openbaar groen is 75 hectare waarvan 60 hectare groen binnen de bebouwde kom ligt. Het openbaar groen binnen de bebouwde kom bestaat uit: - gazon en ruw gras 285.000 m2 - bosplantsoen 116.000 m2 - heesterbeplanting 158.000 m2 - botanische rozen 10.000 m2 - blokhagen 8.000 m2 - vaste planten 9.500 m2 - bomen 8.300 stuks - verhuurd openbaar groen 11.000 m2
Jaarstukken 2014
97
Het openbaar groen buiten de bebouwde kom bestaat uit: - singels en houtwallen 140.800 m2 - bomen 9.800 stuks - bermen en ruw gras 1.300.000 m2
Beleidskader Op 30 mei 2012 is de Groenvisie door uw raad goedgekeurd. In de Beleidspaspoorten, bijlage 1) van de Groenvisie, staan de vastgestelde onderhoudsniveaus (volgens CROW) voor de verschillende gebieden aangegeven. Dit zijn: - Centrum niveau A (hoog) - Woonwijken niveau B (basis) - Industriegebieden niveau C (laag) - Accentgroen niveau A (hoog) - Groene linten niveau B (basis) - Groene wiggen niveau C (laag) - Parken niveau B (basis) Realisatie In 2014 is het gehele onderhoud op basis van gedifferentieerd beheer uitgevoerd. Alle wijken zijn in 2014 onderhouden op basis van beeldbestek (kwaliteitscatalogus CROW) waarin ook onderdelen staan aangegeven die moeten worden onderhouden op basis van frequentie. Deze bestekken zijn afgestemd op de kwaliteitsniveaus zoals vastgesteld in de Groenvisie, woonwijken niveau B (basis), industriegebieden niveau C (laag) en rondom de markt en het gemeentehuis, centrum geldt het onderhoudsniveau A (hoog). Groenonderhoud in eigen beheer wordt ook beoordeeld op basis van deze uitgangspunten. WWB-ers Het openbaar groen hebben we evenals in 2013 met extra inzet van uitkeringsgerechtigden op het afgesproken onderhoudsniveau kunnen houden. Bovendien is hierdoor een forse besparing op het groenonderhoud behaald. De begeleiding van de WWB-ers hebben wij in eigen beheer georganiseerd. Uitvoeringsprogramma Groenvisie In 2014 is de geactualiseerde Structuurgroenkaart en aangepaste verkoopvoorwaarden vastgesteld. De afhandeling van de al binnengekomen aanvragen voor aankoop van openbaar groen is in volle gang. Bovendien is begonnen met de planvoorbereiding en uitvoering van het omvormen en revitaliseren van openbaar groen. Dit gebeurt in nauw overleg met de buurtbewoners en de wijkraad. Groenadoptie In 2014 zijn acht groenadoptiecontracten ondertekend. Dit beslaat een gebied van 6.178 m2.
Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product Plantsoenen
Jaarstukken 2014
Begroot 1.266
Werkelijk 1.268
Baten Saldo
Begroot -2
Saldo
Werkelijk 27
Begroot werkelijk
Saldo 17
-10
-12
98
Gebouwen Wij hebben de volgende gebouwen in eigendom:
Soort gebouw Huisvesting divers Gymnastieklokalen Scholen Begraafplaatsen Sporthallen en zwembad Wind- en watermolen Theater Kerktoren Fietsenstalling
Aantal 8 1 1 2 3 2 1 1 1
Beleidskader Op 22 december 2010 heeft uw raad de nota vastgoedbeleid vastgesteld. Hierin zijn onder andere beleidsuitgangspunten opgenomen voor het onderhoud en verbeterbeleid voor de gemeentelijke gebouwen. Voor het technisch onderhoud van de gemeentelijke gebouwen en de installaties zijn meerjarige onderhoudsplanningen opgesteld. Deze meerjarige onderhoudsplanningen zijn, conform de nota Vastgoedbeleid, gebaseerd op landelijke normen en zijn gericht op het in stand houden van de gebouwen en de technische installaties. In 2014 hebben wij de meerjarenonderhoudsplanning voor de gemeentelijke gebouwen geactualiseerd. Op 29 oktober 2014 heeft uw raad besloten een voorziening groot onderhoud gemeentelijke panden in te stellen. Met een startkapitaal van € 100.000 en een jaarlijkse storting van € 357.000 kan in toekomstig onderhoud worden voorzien. Voor de gemeentelijke rijks-monumentale panden (molens en gemeentetoren) bestaat separaat een goedgekeurd 6-jarig onderhoudsplan 2013-2018.
Realisatie In 2014 zijn naast het reguliere dagelijkse en contractonderhoud aan de diverse gemeentelijke panden de volgende projecten uitgevoerd: - vervanging lift gemeentehuis (oude gedeelte); - vervangen verlichtingsarmaturen zwembad De Wilder; - vervanging gedeelte dakbedekking zwembad De Wilder; - reparatie glijbaan zwembad De Wilder; - vervangen van de systeemplafonds zwembad De Wilder; - aanpassing elektrotechnische installatie van de Bouwmeester; - reparatie van de scheidingswanden van sporthal de Bouwmeester; - reparatie van de scheidingswanden van sporthal de Els. Naast het contractonderhoud aan de gemeentelijke monumentale panden zijn de volgende onderhouds- en restauratiewerkzaamheden verricht: - start reparatie tweede waterrad van de watermolen; - bijwerken schilderwerk van windmolen de Korenbloem; - reguliere inspectie Monumentenwacht van de Pancratiustoren; - aanvang restauratiewerkzaamheden ingang toren (verlichting).
Financiële aspecten De jaarlijkse kosten voor groot onderhoud fluctueren sterk. Om hier op in te spelen is per 31-12-2014 de voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden ingesteld. Groot voordeel van een voorziening
Jaarstukken 2014
99
is dat, bij gelijke jaarlijkse dotatie, pieken en dalen in de onderhoudskosten kunnen worden opgevangen. In 2014 is het uitgevoerde gebouwenonderhoud gedekt uit de in de exploitatie opgenomen reguliere begrotingsbedragen. Bij de tweede bestuursrapportage 2014 is daar een bedrag van € 200.000 aan toegevoegd, welke is vrijgemaakt uit de bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden. Dit bedrag is bedoeld voor urgent onderhoud 2014. Hiervan wordt een bedrag van € 109.500 in 2015 gebruikt voor asbestsanering scholen, conform raadsbesluit d.d. 28-01-2015.
Onderhoud per soort gebouw
(in € x 1.000) Gedekt uit 200.000 Verschil euro 2e begroot - bestuurswerkelijk rapporage
Omschrijving Begroot 2014
Werkelijk 2014
Huisvesting gemeente
37
39
-2
Huisvesting sociaal-maatschappeljk
10
43
-33
Huisvesting cultureel-maatschappeljk
1
0
Zwembad de Wilder, Scholtenhagenweg 32
282
305
-23
3
7
-4
31
77
-46
Theater de Kappen, Sterrebosstraat 2 Huisvesting-sport Monumentaal vastgoed
24
25
9
7
2
Overig vastgoed (incl. bijstelling 2e bestuursrapportage)
247
130
117
110
Totaal
619
608
11
160
Overdracht school Los Hoes
5
Totaal uitgaven van 200 (x € 1.000) (2e bestuursrapportage)
165
Voor 2014 is (inclusief tweede bestuursrapportage) totaal € 619.121 begroot, waar tegenover (incl. nog uit te voeren asbestsanering scholen) € 608.094 uitgaven staan; dit geeft een positief saldo van € 11.027.
Speelvoorzieningen Wij onderhouden 77 kindspeelplaatsen, waarvan 17 trapvelden, 7 basketbalvelden en 1 skate-plateau voor jongeren.
Beleidskader Het beleidsplan “Haaksbergen speelt verder” en de “Meerjarenplanning speelvoorzieningen” zijn het huidig beleidskader. De doelstelling van het beleidsplan is: op interactieve wijze en een op de wensen en behoeften van de eigenlijke gebruikers afgestemd en gevarieerd aanbod van speelvoorzieningen te ontwikkelen, dat tevens hun ontwikkeling stimuleert en voldoet aan de geldende eisen. Realisatie In 2014 zijn alle geplande controle- en inspectierondes (drie stuks) uitgevoerd, inclusief de daaruit voortvloeiende reparaties. Vanwege de bezuinigingstaakstelling zijn de investeringen in de grotere vervangingen van de speelvoorzieningen uitgesteld naar volgende jaren. Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product Speelvoorzieningen
Jaarstukken 2014
Begroot
Baten
Werkelijk 80
Saldo 87
Begroot -7
Saldo
Werkelijk 0
Begroot werkelijk
Saldo 8
8
1
100
Materieelbeheer Voor het uitoefenen van de werkzaamheden voor beheer en onderhoud wordt materieel gebruikt. Het betreft dienstauto’s, gereedschap, motorisch handgereedschap, machines en vrachtwagens die zijn afgestemd op de Arbovoorschriften en een efficiënte bedrijfsvoering.
Beleidskader Voor het materieel is het onderhoud, de keuringen, de vervanging en de afschrijvingsperiode bepaald en verwerkt in het Materieelbeheerplan (2007) met een horizon van 10 jaar. Realisatie Na afronding, begin 2015, van het lopende optimalisatietraject voor de afdeling BOR vindt een evaluatie van het materieelbeheerplan plaats en wordt het in 2015 geactualiseerd. In verband met de optimalisatie van de afdeling BOR is de geplande aanschaf van divers groot materieel nog niet afgerond. Wel is materieel in het kader van de optimalisatie vervangen of gekocht, te weten: - opzetzoutstrooiers vervangen door efficiënter in te zetten aanhangerzoutstrooiers; - versnipperaar snoeiafval vervangen; - gebruikte bus aangeschaft om onderhoud drukriolering in eigen beheer uit te voeren; - divers motorisch (hand)gereedschap vervangen (Wegen-Groen-Techniek lijst); Tevens heeft er inkrimping van het materieelbestand plaatsgevonden door verkoop van de bestelbus van de bodes.
Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Kostenplaats Materieel
Begroot
Werkelijk 250
265
Baten Saldo
Begroot -15
Werkelijk 304
304
Saldo Begroot werkelijk
Saldo 0
-15
Negatief saldo doordat divers aangeschaft materieel niet meerjarig is afgeschreven, maar in één keer afgeboekt (verkrijgingswaarde lager dan gepland en daardoor onder de activeringsgrens van € 5.000). Daarnaast is er sprake van hogere brandstofkosten.
Begraafplaatsen De gemeente onderhoudt 2 begraafplaatsen. Op de begraafplaats Enschedesestraat worden geen graven meer uitgegeven. Bestaande grafrechten worden gerespecteerd. Het rechter deel van de begraafplaats is in 2013 ingericht tot een parkje waar nabestaanden een herdenkingsboom kunnen laten planten. Op de begraafplaats ’t Waarveld vinden per jaar ca. 50 begravingen, uitstrooiingen c.q. bijzettingen plaats.
Beleidskader Het beleid voor begraafplaats ’t Waarveld is vastgelegd in de beleidsnota die in 1998 door uw raad is vastgesteld. Realisatie Begraafplaats Enschedesestraat: herdenkingspark Er is voor het herdenkingspark nog geen exploitatie-overeenkomst afgesloten met een marktpartij. In 2015 wordt verder gewerkt aan een acceptabele overeenkomst zodat het onderhoud van dit gedeelte niet meer voor onze rekening komt en er zo mogelijk ook nog inkomsten worden gegenereerd.
Jaarstukken 2014
101
Begraafplaatsen het Waarveld en Enschedesestraat Het reguliere onderhoud op beide begraafplaatsen, waarvan het onderhoudscontract eind 2014 is afgelopen, is in 2014 conform planning uitgevoerd. Met ingang van 2015 wordt het onderhoud van beide begraafplaatsen weer in eigen beheer uitgevoerd. Het grafdelven blijft uitbesteed. Financiële aspecten
(in € x 1.000) Lasten
Deelprogramma/product Begraafplaatsen
Jaarstukken 2014
Begroot
Werkelijk 117
123
Baten Saldo
Begroot -6
Saldo
Werkelijk 30
Begroot werkelijk
Saldo 35
5
-1
102
Paragraaf Financiering Algemeen De Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering, het bijdragen aan het behouden van goede kredietwaardigheid en handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. In het treasurystatuut zijn de beleidskaders inzake treasury opgenomen. Hier zijn onder meer de verdeling van taken en bevoegdheden en de verantwoordingsrelaties vastgelegd. De doelstellingen zijn o.a.: • het tegengaan van ongewenste financiële risico’s, zoals renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s; • het minimaliseren van de rentekosten van uitstaande leningen, rekening houdend met de wettelijke normen uit de Wet fido zijnde de renterisiconorm en de kasgeldlimiet.
Wet Hof In 2014 is de wet Houdbare Overheidsfinanciën (Hof) ingevoerd. De Wet Hof vloeit voort uit de Europese begrotingsafspraak om onder de 3% EMU-tekort te blijven. Zowel het investeren als het gebruik van reserves leidt volgens deze wet tot een begrotingstekort. Wij hebben geen EMU-tekort maar een EMU-overschot. De voornaamste reden hiervoor is dat we naar verhouding veel afschrijven en weinig nieuw investeren.
Schatkistbankieren Gemeenten, provincies en waterschappen zijn door schatkistbankieren verplicht liquiditeitsoverschotten bij het Rijk te stallen. Het moet helpen de Nederlandse staatsschuld te verlagen. Statistisch daalt de overheidsschuld dan, maar de feitelijke omvang van de schulden daalt hiermee niet. Intussen lopen decentrale overheden wél rendement mis. In 2014 is het schatkistbankieren ingevoerd. Wij spelen hier op in door liquiditeitsoverschotten zoveel mogelijk te voorkomen. Eventuele tijdelijke liquiditeitsoverschotten boven een bedrag van € 350.000 worden automatisch door onze huisbankier overgemaakt naar de schatkistrekening van het Rijk. De drempel voor het schatkistbankieren is vastgesteld op 0,75% van het jaarlijkse begrotingstotaal. Dit komt voor ons neer op € 335.000. Uit onderstaand overzicht blijkt dat we in 2014 de drempelbedragen niet hebben overschreden.
Overzicht schatkistbankieren
(in € x 1.000)
Risicobeheer Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de Wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer prudent (verstandig) dient te zijn.
Jaarstukken 2014
103
Aandelen Wij bezitten een aantal aandelenpakketten uitsluitend in het kader van de publieke taak (zie paragraaf verbonden partijen). Sinds 2009 is het verstrekken van geldleningen aan gemeentepersoneel niet meer toegestaan. De portefeuille met personeelshypotheken wordt daarom steeds kleiner.
Doorgesluisde leningen Daarnaast wordt zeer terughoudend omgegaan met het verstrekken van leningen. Er zijn leningen verstrekt aan woningbouwvereniging Domijn, de bibliotheek, Scholtenhagen en twee leningen vanuit de deelneming in Vitens en Enexis. Wij hebben in 2014 vier langlopende leningen aan Domijn met een totaalbedrag van € 3,5 mln. overgedragen via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Hiermee is onze balanspositie verbeterd en lopen we minder risico. Op de leningen die zijn verstrekt aan de bibliotheek lopen we wel een risico. Hiervoor wordt verwezen naar de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.
Garanties Ook met garanties wordt terughoudend omgegaan. Alleen instellingen met een maatschappelijk nut kunnen in aanmerking komen voor een garantstelling. Vaak zijn dit sportverenigingen die een grote investering doen in een sportveld of gebouw. De risico’s die hieruit voortvloeien zijn opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Daarnaast neemt Haaksbergen een achtervangpositie in bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor verstrekte leningen aan corporaties. De risico’s hiervan zijn ingeschat op nihil aangezien er momenteel geen aanwijzingen zijn dat het WSW niet aan haar garantieverplichtingen zal voldoen en de gemeente zal aanspreken op haar achtervangpositie.
Beleggingen / derivaten Wij hebben geen beleggingen of derivaten uitstaan.
Omslagrente Bij de toerekening van rente door middel van kapitaallasten wordt uitgegaan van een gemiddelde rekenrente, ook wel de omslagrente genoemd. De omslagrente wordt berekend aan de hand van: • de rente van langlopende geldleningen; • de rente van kortlopende geldleningen; • de rente van de eigen financieringsmiddelen; • het totaal geïnvesteerde vermogen. Wij hebben in 2014 gerekend met een omslagrente van 3,25%. Wij hebben geen renteresultaat behaald omdat de rente-inkomsten en -uitgaven budgettair aan elkaar gelijk zijn. Er is conform de door uw raad vastgestelde nota reserves en voorzieningen geen rente toegevoegd aan het eigen vermogen. Vanaf 2013 belasten we ook de grondexploitatie met de omslagrente van de algemene dienst. De achterliggende gedachte is dat het onder de huidige economische omstandigheden niet verantwoord wordt geacht de “algemene dienst” te bevoordelen of benadelen door het doorbelasten van een afwijkend rentepercentage aan de grondexploitatie.
Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de grens aan voor de korte financiering. Een korte financiering is een lening met een looptijd korter dan één jaar. Deze kortlopende leningen worden kasgeldleningen genoemd.
Jaarstukken 2014
104
Aangezien de te betalen rente op deze kasgeldleningen momenteel zeer laag is, wordt er getracht maximaal kort te lenen. De rente op een kasgeldlening ligt rond de 0,1%. De wet Fido stelt wel een grens aan het bedrag dat een gemeente op deze wijze mag financieren. De kasgeldlimiet wordt berekend in een bedrag ter grootte van een percentage (8,5%) van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Voor 2014 komt dit uit op afgerond € 3,8 mln. In 2014 zijn we binnen de grenzen van de kasgeldlimiet gebleven. Met behulp van een liquiditeitsprognoses monitoren we of we binnen de kasgeldlimiet blijven. De kasgeldlimiet mag twee achtereenvolgende kwartalen worden overschreden. In het daaropvolgende kwartaal moet de gemeente weer binnen de limiet uitkomen. Dit betekent dat dan kortlopende schulden moeten worden omgezet naar langlopende leningen, zodat binnen de kasgeldlimiet gebleven wordt.
Renterisiconorm In de Wet fido is bepaald dat de gemeente binnen de renterisiconorm moet blijven. Het uitgangspunt van de renterisiconorm is het beheersen van de renterisico’s op de langlopende schulden (schulden met een looptijd van één jaar of langer). Dit gebeurt door het aanbrengen van spreiding in de looptijden van leningen. Hiermee wordt voorkomen dat een groot deel van de leningen tegelijk opnieuw moet worden afgesloten, met het risico van snel oplopende rentelasten. De renterisiconorm beoogt dat de jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen totaal niet meer dan 20% van de totale begroting van baten en lasten mogen bedragen. Uit onderstaand overzicht blijkt dat de gemeente Haaksbergen in 2014 binnen de renterisiconorm is gebleven.
Ontwikkeling renterisiconorm in 2014: Berekening renterisiconorm (x €1.000) 1. Begrotingstotaal 2. Vastgesteld percentage
2014 44.281 20%
3. Renterisiconorm (1. x 2.)
8.856
4. Herfinanciering bestaande leningen
5.000
5. Ruimte onder renterisiconorm (3.-4.)
3.856
Ontwikkeling leningenportefeuille In 2014 is het totaal aan langlopende leningen afgenomen van € 81,1 mln. naar € 73,2 mln. Een afname dus van € 7,9 mln. Van dit bedrag is € 3,5 mln. te danken aan de overdracht van 4 langlopende leningen aan Domijn via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
Jaarstukken 2014
105
Staat van langlopende geldleningen Lening Oorspronkelijk bedrag nr.
Naam bank
Soort Opmerkingen lening looptijd
rente restantbedrag % per 1-1-2014
rente
restantbedrag per 31-12-2014
aflossing
139
1.361.341
NWB
L
2015
4,60%
181.512
4.541
90.756
90.756
175
3.000.000
NWB
L
2018
4,14%
1.000.000
33.714
200.000
800.000
187
2.500.000
Achmea
fixe
2016
4,15%
2.500.000
103.750
0
2.500.000
188
6.000.000
BNG
fixe
2026
4,21%
6.000.000
252.600
0
6.000.000
189
26.882.363
BNG
L
2036
4,80%
20.609.812
967.721
896.079
19.713.733
190
6.000.000
ASN bank
fixe
2017
4,46%
6.000.000
267.600
0
6.000.000
195
9.000.000
NWB
fixe
2015
2,85%
9.000.000
256.500
0
9.000.000
197
12.000.000
NWB
fixe
2021
4,06%
12.000.000
487.200
0
12.000.000
198
4.000.000
BNG
fixe
2021
3,07%
4.000.000
122.800
0
4.000.000
300
7.000.000
NWB
fixe
2014
1,63%
7.000.000
40.951
7.000.000
0
301
8.000.000
BNG
fixe
2016
2,45%
8.000.000
196.000
0
8.000.000
302
5.000.000
BNG
fixe
2019
1,35% 76.291.324
2.784.233
8.186.835
73.104.489
nieuwe lening
Total rubriek a: geldleningen
50.856
5.000.000
152
2.042.011
BNG
L&L
ann
2023
5,10%
1.068.308
23.503
1.068.308
0
166
894.401
NWB
L&L
ann
2029
3,95%
593.690
0
593.690
0
167
1.009.661
BNG
L&L
ann
2042
2,60%
863.229
20.599
863.229
0
169
6.806.703
NWB
L&L
ann
2017
6,36%
2.098.897
731
2.098.897
0
174
260.000
BNG
Scholtenhagen
L
2041
5,55%
Totaal rubriek b: doorgesluisde geldleningen Totaal alle geldleningen
156.500
8.123
11.500
145.000
4.780.624
52.956
4.635.624
145.000
81.071.948
2.837.189
12.822.459
73.249.489
De kortlopende pieken in de financieringsbehoefte worden zoveel mogelijk opgevangen met kasgeldleningen. De rentekosten voor kasgeldleningen waren gemiddeld 0,1%. Van de aangetrokken leningen is voor een bedrag van ongeveer € 12 mln. doorgesluisd. Het betreffen hier voornamelijk hypotheekleningen aan eigen personeel (ongeveer € 11,5 mln.) en enkele leningen aan de bibliotheek en Scholtenhagen (€ 0,5 mln.)
Rentevisie De rente staat momenteel historisch gezien op een zeer laag niveau. De renteanalisten voorspellen dat de huidige lage renteniveaus zeker tot eind 2015 aanhouden. Alleen als de economie weer flink aantrekt kan de rente in 2016 mogelijk weer langzaam gaan stijgen.
Aandelen Wij hebben aandelen in bezit. Het betreft uitsluitend aandelen van nutsbedrijven. Aandelen van nutsbedrijven zijn uit hoofde van de publieke taak aangetrokken. De marktwaarde van deze aandelen is op dit moment vele malen hoger dan de aankoopwaarde. De aandelen zijn tegen de aankoopprijs gewaardeerd, in overeenstemming met de BBV. De geschatte marktwaarde blijft een voorzichtige inschatting, aangezien de aandelen (nu nog) niet verhandelbaar zijn. Momenteel komt steeds vaker de vraag aan de orde of en in welke mate het aanhouden van aandelen in nutsbedrijven het algemeen belang nog dient. Zodra de gemeente een mogelijkheid heeft aandelen te verzilveren wordt uw raad geïnformeerd. In 2014 hebben wij onze aandelen in Attero verkocht.
Jaarstukken 2014
106
Waarde aandelen In de onderstaande tabel zijn de aankoopwaarde en de geschatte marktwaarde van onze aandelen weergegeven. De geschatte marktwaarde is het totale eigen vermogen van een bedrijf gedeeld door het totaal aantal uitstaande aandelen* het aantal aandelen dat wij bezitten. Bij een eventuele verkoop zal de opbrengst waarschijnlijk hoger zijn. Aandeel
Aankoopwaarde Geschatte marktwaarde
BNG
€
81.585
€
1.700.000
Vitens (WOG)
€
4.084
€
1.100.000
Twence*
€
-
€
4.442.000
Crematoria Tw ente
€
-
€
300.000
Netw erkbedrijf
€
4.043
€
1.000.000
* In overleg met Twence is de geschatte marktwaarde van de aandelen berekend op basis van het ‘zichtbare eigen vermogen’ (intrinsieke waarde).
Jaarstukken 2014
107
Paragraaf Bedrijfsvoering Visie bestuur en organisatie Het coalitieprogramma 2014-2018 is de basis voor het document “Visie op bestuur en organisatie” dat in december 2014 aan uw raad is aangeboden. Op 5 augustus 2014 heeft het college de opgave en ambities voor bestuur en organisatie voor de komende periode vastgesteld, namelijk: “we willen bewerkstelligen dat Haaksbergen in de toekomst als zelfstandige gemeente kan blijven bestaan.” Haaksbergen blijft dus zelf het strategische beleid bepalen. Dit betekent ook dat we een gemeente blijven waar inwoners, organisaties, bedrijven en gemeente dicht bij elkaar staan en samen datgene tot stand brengen waar in Haaksbergen behoefte aan is. De gemeente bestuurt, voert regie, stimuleert, ondersteunt en voert minder zelf uit. Het streven is dat Haaksbergen een financieel gezonde gemeente is. Wat bovengenoemde opgave en ambities vragen van uw raad, het college en ambtelijke organisatie is verwoord in de “Visie op bestuur en organisatie”. In deze visie wordt een toekomstbeeld geschetst met basisuitgangspunten en een veranderkoers. In de visie staan nog geen uitgewerkte plannen, hij is bedoeld als discussieaanzet. Een discussie waarover overleg is/wordt gevoerd met uw raad, OR, GO en medewerkers. Na deze discussieronde wordt de visie op bestuur en organisatie definitief vastgesteld De nieuwe koers is bepalend voor de eisen die worden gesteld aan de gemeentelijke organisatie. De rollen van uw raad en het college veranderen en daardoor verandert ook de rol van de ambtelijke organisatie. Toegewerkt wordt naar een organisatie die interactief beleid voorbereidt, regie voert, stimuleert en ondersteunt. Dit vraagt om een andere oriëntatie, ander gedrag en andere competenties. Functies veranderen en/of verdwijnen en er is een accentverschuiving van fysiek naar sociaal. De aanbevelingen van de rekenkamercommissie, die zijn vastgelegd in haar rapport “Ritmestoornissen in de ambtelijke organisatie” zijn eveneens in de visie meegenomen.
Financieel herstelplan In het zogeheten financieel herstelplan, dat burgemeester en wethouders hebben opgesteld zijn de uitgangspunten voor de komende jaren vastgelegd. De belangrijkste uitgangspunten op een rij: • De besparingen vinden vooral plaats in de gemeentelijke bedrijfsvoering, in de openbare ruimte en op het gebied van ruimtelijke ordening en huisvesting. Het college wil zo veel mogelijk de inwoners die ondersteuning nodig hebben ontzien. • De gemeente gaat minder taken uitvoeren. Taken die niet wettelijk verplicht zijn vervallen zo veel mogelijk. Inwoners, bedrijven en instellingen krijgen een grotere rol bij de uitvoering van maatschappelijk relevante taken. De gemeente gaat ook minder taken zélf uitvoeren. Als het bedrijfsmatig en financieel aantrekkelijk is taken elders te beleggen of samen te werken, dan gebeurt dat. • Structurele uitgaven worden gefinancierd door structurele financiële middelen en niet meer door incidentele middelen. Eind 2018 is 25 procent van de werkzaamheden vervallen. In vier jaar tijd betekent dit een besparing van € 2,1 mln. op personeelskosten. Dit betekent dat de organisatie met veertig arbeidsplaatsen moet inkrimpen. Daarbij is rekening gehouden met een gemiddeld niveau van salarissen en sociale lasten. Wij proberen gedwongen ontslagen te voorkomen. De verwachting is dat de organisatie grotendeels via natuurlijk verloop krimpt, bijvoorbeeld doordat medewerkers met pensioen gaan en vacatures niet ingevuld worden. Verder vragen wij van onze medewerkers flexibiliteit, zodat ze als dat nodig is
Jaarstukken 2014
108
andere taken kunnen vervullen, zoals de nieuwe taken die de gemeente krijgt met de komst van nieuwe wetgeving op het gebied van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie. Het afgelopen jaar zijn door diverse interne verschuivingen al diverse medewerkers tijdelijk doorgeschoven naar andere afdelingen om daar werkzaamheden te verrichten. Op 5 augustus 2014 heeft het college reeds besloten per 1 januari 2015 4,4 fte (ter waarde van € 200.000) te laten vervallen.
Grip op salariskosten Scope van de cijfers In deze paragraaf wordt over alle programma’s heen het personele effect toegelicht. Daarom wijkt deze toelichting af van de cijferverklaring in het programma algemene dekkingsmiddelen. Informatie uit begroting en bestuursrapportages Na de begroting is in de eerste bestuursrapportage de personeelsbegroting op peil gebracht door het laten vervallen van een eerdere bezuinigingstaakstelling van € 490.000, actualisatie van salarissen voor € 220.000 en sociale lasten voor € 100.000. Tevens zijn de kosten wethouders met € 70.000 bijgesteld. In de tweede bestuursrapportage is aanvullend budget van € 260.000 gehonoreerd voor oplossing van personeelsvraagstukken, met name op het gebied van de invoering van de gedecentraliseerde taken. Daar staat voor een bedrag van € 30.000 aan besparingen tegenover. Na de tweede bestuursrapportage ontstaat per saldo een begrote last van € 12.042.000. Als we hier de realisatie tegenover stellen, ontstaat volgend overzicht: (in € x 1.000) Omschrijving soort kosten Loonkosten Inhuur personeel Detacheringsopbrengsten Voormalig personeel
Begroot na wijziging 2014
Realisatie 2014
Verschil 2014
11.768
11.028
740
89
848
-759
-177
-235
58
73
17
56
103
99
4
Reis-en verblijfskosten
52
36
16
Verzuimbegeleiding
35
43
-8
Overig
99
103
-4
12.042
11.939
103
500
500
0
12.542
12.439
103
Opleidingen
Eindtotaal Dotatie voorziening personeel Eindtotaal
Loonkosten, inhuur personeel en detachering complementair Loonkosten, inhuur personeel en detacheringsbaten zijn communicerende vaten. Daar waar we vacatureruimte niet invullen en toch noodzaak vaststellen tot tijdelijke invulling over te gaan, wordt ingehuurd. Uitgangspunt is dat alleen ingehuurd kan worden als er vrije ruimte aan te wijzen is. Voor inhuur ten laste van de programma’s (rechtstreekse inhuur voor een product) kan ook een andere dekking aan de orde zijn bijvoorbeeld een ontvangen subsidie. Gedurende het jaar wordt de analyse personele kosten geactualiseerd. Toegespitst op 2014: we hebben gedurende het jaar, naast een half miljoen niet te realiseren besparingen en een half miljoen storting in de voorziening voor personeel, ook een half miljoen extra gevraagd voor knelpunten binnen de personele bezetting. Deze zijn grotendeels ingezet voor tijdelijke inhuur, waardoor de inhuur fors overschrijdt en de loonkosten waar de begrotingsruimte is gecreëerd
Jaarstukken 2014
109
een overschot vertonen. Resumerend kan gezegd worden, dat er na de tweede bestuursrapportage per saldo ten opzichte van de totalen op het totaal van loonkosten, inhuur en detachering een voordeel is ontstaan van € 37.000. Door gebruikmaking van ouderschapsverlof en salariskorting bij ziekte is minder salaris betaalbaar gesteld. Gebruikmaking van het keuzemodel betekent lagere sociale lasten voor de werkgever.
Loonkosten In de begroting 2014 is voor nog in te vullen vacatures een bedrag begroot van € 335.000. Dit bedrag is gedurende het jaar verhoogd conform de bij de bestuursrapportages aangegeven knelpunten. Deze personele ruimte is in de loop van het jaar ingezet om knelpunten op te lossen. De grootste post hierin is de vacature van de secretaris. Daarnaast zijn hierin opgenomen de vrijvallende loonkosten van het afdelingshoofd Financiën, niet vervangen medewerkers gebouwenbeheer, financiën en administratie sociale zaken en vrijvallende loonkosten van medewerkers die minder uren zijn gaan werken. Inhuur ten laste van de personele ruimte Inhuur was noodzakelijk voor de producten Werk en Inkomen (toename bijstandsgerechtigden, (€ 50.000), WMO-consulentschap (€ 25.000), organisatieadvies/directie (€ 88.000), teamleiding sociale zaken (€ 55.000), leiding en financieel advies Financiën (ombouw begroting 2014, vertrek hoofd en ziekte € 218.000) en enkele minder omvangrijke taken. Inhuur binnen de overige programma’s Mede door de invoering van de decentralisaties was er in 2014 veel bijzondere expertise nodig. In het laatste kwartaal is extra personeel ingehuurd voor het opzetten van de bedrijfsvoering voor de nieuwe gedecentraliseerde taken en de communicatie met zorgbehoevenden (€ 122.000). Deze kosten zijn gecompenseerd door een ontvangen provinciale subsidie. Aan het wegwerken van achterstanden in de BBZ is € 41.000 uitgegeven. Deze kosten worden grotendeels op het rijk verhaald. In de volgende tabel is de inhuur ten laste van de programma’s gespecificeerd. Deze inhuur wordt in de betreffende programma’s verklaard indien deze afwijkend is ten opzichte van de begroting. Omschrijving
Bedrag
Monstertruckdrama
30.000
Decentralisaties Teamleiding sociale zaken
127.000 1)
27.000
Applicatiebeheer sociale zaken
14.000
Onderwijshuisvesting
11.000
Sporthalbeheer
15.000
Loopbaanbegeleiding WWB-ers
17.000
Werkplekbegeleiding WWB-ers (groen)
30.000
Groenbeheer
38.000
Heronderzoek BBZ-kredieten
41.000
Overige posten
34.000
Totaal in programma's
1)
Deze teamleider is zowel ten laste van de personele ruimte, als ten laste van de programma’s verantwoord
384.000
Detacheringsopbrengsten Werkzaamheden voor RMC (bestrijding vroegtijdig schoolverlaten) kunnen we declareren. De uren met positieve effecten op schoolverlaten, die we voor aanpalende beleidsterreinen hebben gemaakt, hebben we in de declaratie opgenomen. Dit verklaart € 70.000. De ramingen voor de overige gedetacheerden waren voor € 12.000 te hoog ingeschat.
Jaarstukken 2014
110
Reis- en verblijfkosten In het kader van de bezuinigingen is dit jaar gestuurd op goedkoper reizen (openbaar vervoer met business-card) en het beperken van dienstreizen. Voormalig personeel In de voorziening voormalig personeel is € 68.000 vrij gevallen. Eén medewerker waarvoor gereserveerd werd is structureel in de begroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018 opgenomen. Deze medewerker kwalificeert niet als voormalig personeel, omdat hij nog werkzaamheden verricht. Het te betalen bedrag aan in 2014 vertrokken wethouders was van te voren niet in te schatten. Deze kosten zijn € 8.000 hoger uit gevallen. Dit geldt ook voor extra WWuitkeringen van € 4.000. Voorziening voor personeel Bij de tweede bestuursrapportage is een voorziening voor personeel gevormd van € 500.000 ten behoeve van de toekomstige bezuinigingstaakstelling. Deze last is budgettair neutraal verwerkt door een gelijktijdige en even grote onttrekking uit de algemene reserve. De voorziening dekt verplichtingen die gepaard gaan met de voorgenomen bezuiniging van 40 fulltime functies. De voorziening is in 2014 gevormd om al in 2014 in te kunnen spelen op kansen om de personele formatie te reduceren.
Statistische overzichten ambtelijke organisatie Formatie-bezetting ambtelijke organisatie De formatie van het personeelsbestand (exclusief bestuur) geeft het volgende overzicht. Formatie per 1 januari
Bezetting per 1 januari
Formatie per 31 december
Bezetting per 31 december
2011
186
176
178
171
2012
174
170
176
173
2013
168
165
166
161
2014
165
160
165
160
*De formatie/bezetting in dit overzicht is naar beneden afgerond op hele getallen Voor de personele begroting dient de formatie als basis. De formatie wordt begroot. Het verschil in formatie en bezetting wordt aangewend om bijvoorbeeld inhuur voor de in de formatie opgenomen werkzaamheden te bekostigen. De formatie en bezetting per 31-12-2014 is als volgt over de afdelingen verdeeld:
Afdeling Gemeentesecretaris Griffier Maatschappelijke Ontwikkeling Publieks- en Sociale Zaken Ruimtelijke Ontwikkeling Beheer Openbare ruimte Interne Dienstverlening Financiën Eindtotaal
Jaarstukken 2014
Formatie 6,6 1,0 15,4 28,4 40,8 34,7 27,4 11,1
Bezetting 6,6 1,0 15,3 26,5 40,7 33,2 27,2 10,3
165,4
160,8
Onder gemeentesecretaris zijn tevens het secretariaat van directie en college opgenomen, evenals de algemeen adviseurs.
111
Overzicht in- en uit dienst
Er zijn een viertal medewerkers uitgestroomd die gebruik maken van de regeling Flexibel Pensioen en Uittreden (FPU). Eén medewerker heeft ontslag gevraagd vanwege het aanvaarden van een betrekking bij een andere werkgever.
Overzicht aantal medewerkers 80 Mannen Vrouwen
70
Totaal
Aantal medewerkers
60
50 44 40 35 32 30
31 34
27
25
20 20 15 12
13
12
12
10
14
11
11
8
7 2
4 Financien
Interne Dienstverlening
Beheer en Openbare Ruimte
Ruimtelijke Ontwikkeling
Publieks- en Sociale zaken
Maatschappelijke Ontwikkeling
Secretaris (incl. Griffier)
SGS
4
1
0
Totaal aantal medewerkers 188 (incl. gedetacheerden muziekschool en SGS) Totaal aantal mannen 119 Totaal aantal vrouwen 69
Jaarstukken 2014
112
Overzicht fulltimers en parttimers
35
Mannen voltijd totaal 103
31 29
30
Mannen deeltijd totaal 16 Vrouwen voltijd totaal 10 Vrouwen deeltijd totaal 59
Aantal medewerkers
25 20
17 13
15 11 10
7
10
8
7
5
4
5
11
10
2
1
3
2
4
3 1
2
2
1
SGS
Financien
Interne Dienstverlening
Beheer en Openbare Ruimte
Ruimtelijke Ontwikkeling
Publieks- en Sociale zaken
Secretaris (incl. Griffier)
Maatschappelijke Ontwikkeling
0
Overzicht leeftijdsopbouw
50
50
Vrouwen Mannen Totaal
40
37
35
30 30 25
22 19
20
16 10
6 2
3 1
8
11
14
13
12 10
10
3
2
4
6 2
1 64 jaar
63 jaar
62 jaar
61 jaar
56 t/m 60 jaar
51 t/m 55 jaar
46 t/m 50 jaar
41 t/m 45 jaar
36 t/m 40 jaar
31 t/m 35 jaar
26 t/m 30 jaar
20 t/m 25 jaar
0
De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is 50 jaar.
Jaarstukken 2014
113
Overzicht indeling in salarisschalen 35
33 Mannen
Vrouwen
Totaal
26
25
22 20
8
8
9
7 6
5
7
8
7
4 1
3
4 1
Schaal 12
Schaal 11
Schaal 9
3 Schaal 8
Schaal 3
Schaal 2
Minimumloon
3
1
Schaal 7
2
Schaal 6
2
0
Schaal 5
5
16
13
11
11
Schaal 15
11
Schaal 10a
10
12
16
Schaal 14
13
Schaal 10
15
18 16
16
Schaal 13
20
Schaal 4
Aantal medewerkers
30
In totaal 181 medewerkers gemeente Haaksbergen (excl. muziekschool en SGS)
Overzicht ziekteverzuimpercentage
4,89% Totaal Gemeente
5,18%
Financien
12,12%
Interne Dienstverlening
7,11%
Beheer en Openbare Ruimte
4,88% 2,88% 3,39%
Ruimtelijke Ontwikkeling
4,95%
Publieks- en Sociale zaken
5,79%
Maatschappelijke Ontwikkeling
4,50%
Secretaris (incl. Griffier)
14,00%
12,00%
10,00%
8,00%
6,00%
4,00%
2,00%
0,00%
1,16%
Ziektepercentage (incl. muziekschool , excl SGS) Streefpercentage 5,00% exclusief zwangerschapsverlof 2014 inclusief zwangerschapsverlof 2014
Jaarstukken 2014
114
Het overzicht ziekteverzuimpercentage laat zien dat het verzuimpercentage voor de totale organisatie in 2014 4,89% (excl. zwangerschapsverlof) bedroeg. Dit percentage ligt 1% hoger dan dat in voorgaande jaren. Het percentage ligt nog steeds onder de doelstelling dat het verzuim niet boven de 5% uitkomt. De verhoging zit hem voornamelijk in situaties van langdurige fysieke arbeidsongeschiktheid. Daarmee is het verzuim niet beïnvloedbaar. Overzicht vergelijking voorgaande jaren: Ziekteverzuim totale organisatie (exclusief zwangerschapsverlof) 2014 2013 2012 2011
percentage 4,89 3,86 4,92 4,88
Opleidingsplan In 2014 zijn o.a. opleidingen gevolgd in het kader van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD), de Bedrijfshulpverlening (BHV) en diverse vakinhoudelijke trainingen om bij te blijven op het vakgebied. In de prioritering van de opleidingsactiviteiten wordt een relatie gelegd tussen het organisatiebeleid, de organisatieontwikkeling en de belangrijkste thema’s voor opleiding en persoonlijke ontwikkeling. Voor de opleidingen in 2014 was doorontwikkeling van de organisatie en loopbaanontwikkeling leidend. Daarom hebben alle medewerkers een feedbacktraining gevolgd. In totaal is in 2014 aan opleidingen afgerond € 100.000 uitgegeven. Op grond van de voor het ambtelijk personeel geldende rechtspositieregeling (Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling-Uitwerkingsovereenkomst) is jaarlijks voor elke medewerker een bedrag van € 500 beschikbaar voor loopbaanontwikkeling.
Feedbacktrainingen Vorig jaar is er een onderzoek geweest naar de mogelijkheden de organisatie verder te professionaliseren. Eén van de aanbevelingen was een feedbacktraining. Alle medewerkers hebben in 2014 een feedbacktraining gehad. Reden hiervoor is het méér sturen op resultaten. Dat wordt onder meer gedaan door zaken duidelijk uit te spreken en te bespreken, elkaar aan te spreken en heldere afspraken te maken. Niet om de ander tekort te doen, maar om samen beter te worden. We willen ons als organisatie ontwikkelen en groeien in onze professionaliteit. Deze groei kunnen we onder andere realiseren door elkaar aan te spreken en door elkaar feedback te geven. Feedback in positieve zin, dus complimenten geven. Maar ook feedback als zaken niet goed gaan. Op die manier werken we samen aan het verbeteren van de organisatie. Tijdens de training is de medewerkers geleerd hoe je in verschillende situaties feedback kunt geven. Ook kwamen diverse communicatietechnieken aan bod, zoals het stellen van open en gesloten vragen en het luisteren, samenvatten en doorvragen.
Medezeggenschap De medezeggenschap op concernniveau wordt vormgegeven door de Ondernemingsraad. Ongeveer 10 keer per jaar is er een formele overlegvergadering tussen de Ondernemingsraad en de bestuurder (gemeentesecretaris/directeur). Daarnaast zijn er zogenaamde BOT-overleggen (benen op tafel overleggen) met een informeel karakter. Diverse onderwerpen zijn punt van overleg, denk bijvoorbeeld aan de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD), optimalisatieplan BOR, de verdergaande samenwerking ICT en SOZA. De leden van de ondernemingsraad volgen elk jaar opleidingen om verder te professionaliseren in hun taak als or-lid.
Jaarstukken 2014
115
Er is een commissie voor Georganiseerd Overleg, die is samengesteld uit een vertegenwoordiging van het gemeentebestuur en een vertegenwoordiging van de toegelaten organisaties. Er mogen niet eerder wijzigingen in de rechtspositie aangebracht worden, dan nadat de commissie voor het Georganiseerd Overleg haar mening heeft gegeven over conceptbesluiten dan wel voorstellen aangaande de rechtspositie van ambtenaren. De commissie voor Georganiseerd Overleg is bevoegd voorstellen te doen met betrekking tot rechtspositiebesluiten en het personeelsbeleid. Het Georganiseerd Overleg bij de gemeente Haaksbergen is in 2014 enkele malen bijeen geweest. Gesproken is o.a. over de procedureregeling functiebeschrijving en –waardering, een wijziging in de reis- en verblijfkostenregeling, wijzigingen in de CAR/UWO, één Twentse CAO en HR21.
Invoering HR21 We verkeren in de eindfase van de verkorte onderhoudsronde. Medio september 2014 waren grofweg 90% van de per 1 november 2012 door de organisatie opgedragen taken vastgelegd in een onderlegger en voor akkoord getekend door de medewerker. Om medewerkers goed op de hoogte te houden over het (vervolg)traject worden naast de gebruikelijke berichtgeving op intranet o.a. een aantal voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. De voorlichtingsbijeenkomsten waren gepland op 30 oktober en 6 november 2014. Vanwege het monstertruck-drama op 28 september 2014 zijn alle voorlichtingsbijeenkomsten geschrapt en is de invoering van HR21 tot januari 2015 stopgezet.
Monstertruck-drama Veel van onze medewerkers hebben zich ingezet tijdens deze ramp. Wij vinden het belangrijk onze medewerkers hulp en ondersteuning aan te bieden bij de verwerking van de gebeurtenissen. Naast de reguliere mogelijkheden via IZA-bedrijfszorg, is alle medewerkers die zich op 28 september 2014 en de periode daarna hebben ingezet nazorg aangeboden. Ons doel als werkgever hierbij is dat een adequate verwerking gerealiseerd wordt en vroegtijdig problemen worden gesignaleerd. Het risico op een (blijvend) trauma met verzuim tot gevolg, kan hierdoor worden verminderd.
Arbeidsomstandigheden Training onacceptabel gedrag In het voorjaar 2014 zijn er trainingen onacceptabel gedrag gegeven aan medewerkers die hiermee in aanraking kunnen komen. In het najaar zijn terugkomdagen georganiseerd.
VCA certificaten De afdeling Beheer Openbare Ruimte (BOR) is VCA gecertificeerd. VCA staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers. Maar in feite is VCA veel meer dan een checklist. Het is een veelzijdig programma waarmee BOR wordt getoetst (jaarlijks) en gecertificeerd (3-jaarlijks) op hun VGM-beheersysteem. Alle operationele werknemers moeten beschikken over het certificaat B-VCA. Deze bestaat uit kennis over onder meer de wet- en regelgeving, het herkennen van onveilige situaties en handelingen en het treffen van maatregelen ter voorkoming van ongevallen. Alle operationeel leidinggevenden moeten beschikken over het certificaat VOL-VCA. Deze bestaat uit basiskennis aangevuld met zaken als Europese richtlijnen, VCA-certificering, bedrijfsnoodplan en het organiseren van toolbox vergaderingen.
Jaarstukken 2014
116
In oktober en november 2014 hebben de meeste medewerkers van BOR daarom een cursus gevolgd. 10 medewerkers hebben hun VOL-VCA weer gehaald en 21 medewerkers hebben de B-VCA met goed gevolg doorlopen.
Vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen De vertrouwenspersonen hebben in augustus 2014 hun jaarverslag 2013 gepubliceerd. In het verslag is onder meer het volgende opgenomen: “De basis voor het goed uitoefenen van de functie van vertrouwenspersoon is gelegd in het vastgestelde integriteitbeleid en die basis lijkt voldoende. De vertrouwenspersonen zijn in 2012 met hun werkzaamheden gestart. De hoeveelheid gesprekken, klachten en meldingen waren in 2012 nog gering. In 2013 hebben meer gesprekken plaatsgevonden. Deze gesprekken hadden duidelijk de functie van een luisterend oor. Er hebben geen doorverwijzingen plaatsgevonden en er zijn ook geen klachten ingediend. Het management kan bijdragen aan grotere bekendheid van de rol en de werkzaamheden van de vertrouwenspersonen door actief bij te dragen aan de bekendheid van de functie. De vertrouwenspersonen zijn in 2014 zelf verder gegaan met het bekendmaken van hun rol en functie binnen de organisatie door o.a. het bezoeken van werkoverleggen.” De ondernemingsraad heeft in 2014 een gesprek gehad met de twee vertrouwenspersonen en heeft aangegeven dat de vertrouwenspersonen inmiddels redelijk in beeld zijn voor de medewerkers.
Aanbesteding arbodienstverlening Op 31 januari 2015 eindigt van rechtswege de raamovereenkomst Arbo diensten met de Arbo Unie. Op basis van de Arbeidsomstandighedenwet dienen wij een bedrijfsarts in dienst te hebben dan wel een samenwerkingsovereenkomst met een bedrijfsarts/bedrijfsartsenorganisatie. Alle 14 Twentse gemeenten, GBT, Regio Twente, Veiligheidsregio Twente en Stadsbank Oost Nederland hebben gekozen voor de maatwerkregeling en hebben daar met hun ondernemingsraden overeenstemming over bereikt. Doel is te komen tot een op recht- en doelmatige wijze afsluiten van een raamovereenkomst met de mogelijkheid van individuele invulling per gemeente/deelnemende organisatie.
Overige onderwerpen Over IZA Bedrijfszorg hebben we in het verleden in het sociaal jaarverslag meerdere malen verslag gedaan. Momenteel is een rapportage van de inzet en (financiële) effecten niet beschikbaar. Redenen hiervoor zijn de bezuinigingen en de reorganisatie die bij IZA wordt doorgevoerd. De risico inventarisatie en -evaluatie wordt in 2015 opgepakt. Dit geldt ook voor het onderwerp bedrijfshulpverlening.
Overige zaken personeelsbeleid Werken voor de Twentse Overheid/Twentse School De Twentse overheid staat voor verschillende uitdagingen. De oplossing voor arbeidsmarktknelpunten en taakstellingen binnen de Twentse overheid is niet in de afzonderlijke organisaties/gemeenten te vinden. Daartoe wordt een platform Werken voor de Twentse Overheid op- en ingericht. Dit platform krijgt in 2015 de beschikking over centrale coördinatie en ondersteuning ten behoeve van regionale samenwerking op het gebied van mobiliteit, duurzame en flexibele inzetbaarheid, ontwikkeling en aantrekkelijk werkgeverschap. Binnen het Platform komen de verschillende deelprojecten van het project Werken voor de Twentse Overheid gezamenlijk in beheer. Deze deelprojecten zijn vertaald naar verschillende producten en diensten die samen, allen op een andere, maar elkaar aanvullende en versterkende wijze bijdragen aan de interne arbeidsmarkt van de Twentse Overheid. De producten en diensten die binnen het platform samenkomen zijn vacature-uitwisseling, externe vacatures/arbeidsmarkt, loopbaandiensten en producten, de Twentse School, arbeidsmediation en mobiliteitsbevorderende activiteiten.
Jaarstukken 2014
117
De Twentse School is een samenwerking tussen de 14 Twentse gemeenten, Regio Twente, Veiligheidsregio Twente, het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente en het Waterschap Vechtstromen. Medewerkers van deze overheden kunnen gezamenlijk opleidingen en trainingen volgen bij de Twentse School.
Decentralisaties De taken voor de jeugdzorg, de begeleiding en dagbesteding van mensen die langdurige ondersteuning nodig hebben en voor de mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt werden voorheen door het Rijk uitgeoefend, maar zijn per 1 januari 2015 overgeheveld naar gemeenten. Wij hebben ons hierop in regionaal verband voorbereid, met de andere Twentse gemeenten en met lokale organisaties vanuit de Noaberpoort aan de Blankenburgerstraat. Er is een personeelsplan opgesteld waarin het organogram van de transities is beschreven. Dat organogram is verder uitgewerkt in o.a. formatie, taakomschrijving, benodigde competenties en opleidingen. We zijn hierbij vanuit de basis gestart en bouwen het geheel verder uit. Voor de verdere uitwerking is het werken in de praktijk van groot belang. Gaandeweg wordt het de personele bezetting verder ingevuld. Het jaar 2015 wordt daarbij aangemerkt als overgangsjaar. In dat jaar wordt duidelijk hoe de verdere inrichting er uit komt te zien en wat aanvullend gedaan moet worden om het geheel goed neer te zetten.
Businesscase sociale zaken Wij hebben met de GR Hengelo-Borne de intentie om: • samen te werken bij de uitvoering van de sociale zekerheid; • deze samenwerking vorm te geven en juridisch te borgen door aansluiting van Haaksbergen bij de bestaande GR Hengelo-Borne per 1-1-2016; • op basis van een businesscase uiterlijk in het eerste kwartaal 2015 een vervolgbesluit te nemen over de samenwerking; • ons te verplichten, op basis van deze verklaring, ons binnen de beschikbare mogelijkheden maximaal in te spannen en al datgene te doen noodzakelijk voor het realiseren van de samenwerking. Diverse werkgroepen zijn bezig alle ins en outs in beeld te brengen voor de businesscase die hiervoor wordt opgesteld. Met het realiseren van vergaande intergemeentelijke samenwerking op het gebied van sociale zekerheid willen wij het volgende bereiken: • het verminderen van kwetsbaarheid en het versterken van kwaliteit in beleid en uitvoering; • kwalitatief goede dienstverlening dichtbij de burgers; • goede prestatieafspraken met regionale partners door gezamenlijke inkoop; • goede en efficiënte bedrijfsvoering van de sociale zekerheid en beheersbare uitvoeringskosten. Lokaal blijft maatwerk mogelijk op basis van de lokale situatie en wensen. Wij gaan ons gezamenlijk voorbereiden op de nieuwe regeling, de participatiewet, met de intentie grote delen hiervan in gezamenlijkheid uit te voeren. Het bepalen van de exacte inhoud en de wijze van de samenwerking is onderdeel van het uitwerkingstraject.
Informatisering en automatisering Visie en beleid Haaksbergen wordt geconfronteerd met landelijke ontwikkelingen zoals de decentralisaties, de invoering RUD Twente en de elektronische dienstverlening voor burgers en bedrijven (iNUP). Deze hebben een omvang en complexiteit, die we als eenling op I&A-gebied niet kunnen faciliteren. Daarnaast neemt de complexiteit van de automatisering almaar toe. Door samen te werken op I&Agebied kunnen we de informatievoorziening efficiënter en effectiever organiseren met behoud van kwaliteit. Daarbij wordt de kwetsbaarheid verminderd door samenvoeging van expertise en kunnen we op korte termijn invoering van een platform voor klant- en zaakgerichte dienstverlening aanbevelen.
Jaarstukken 2014
118
We kunnen echter pas goed een ICT-visie uitwerken als de lijnen in de gemeentelijke samenwerking goed zijn uitgezet. De keuzes die hier worden gemaakt zijn bepalend voor het daarna te ontwikkelen automatiserings- en informatiseringsbeleid.
Basisinfrastructuur en wettelijke verplichtingen Zolang er geen sprake is van besluitvorming over de aard en omvang van ICT-samenwerking voeren we een terughoudend ICT-investeringsregime. Daar waar de continuïteit van dienstverlening en bedrijfsvoering in het geding is, houden we de ICT-voorzieningen op orde. Daarnaast geven we opvolging aan wettelijke verplichtingen dan wel afspraken binnen de Vereniging Nederlandse Gemeenten (iNUP). Zo wordt in een regionaal samenwerkingsverband de basisregistratie Grootschalige Topografie geïmplementeerd.
Informatiebeveiliging De toenemende digitalisering heeft als gevolg dat de mate van afhankelijkheid van ICT groter wordt. Dat houdt in dat de kwetsbaarheid toeneemt. Hiermee neemt het belang van informatiebeveiliging toe. Ook de rijksoverheid stelt strengere eisen aan het niveau van informatiebeveiliging. Dat betekent dat er wordt gewerkt aan ICT-beveiligingsassessments in het kader van DigiD en dat we zijn aangesloten bij de Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD), een gezamenlijk initiatief van de VNG en KING.
Jaarstukken 2014
119
Paragraaf Verbonden Partijen Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin wij een bestuurlijk en financieel belang hebben. Een partij waaraan alleen een financieel risico kleeft, zoals bijvoorbeeld een door de gemeente gesubsidieerde instelling, valt hier niet onder. Datzelfde geldt voor leningen en garantstellingen. Daar haalt de gemeente juridisch verhaal als de partij failliet gaat. In zowel de vastgestelde Visie op Samenwerking als in het Coalitieprogramma 2014 – 2018 is duidelijk aangegeven dat samenwerken met (verbonden) partijen tot doel heeft continuïteit van dienstverlening en voorzieningenniveau, kwaliteitsverbetering, kosten besparing en vermindering van kwetsbaarheid. Onderstaand een overzicht van de verbonden partijen, welke rechtsvorm, zeggenschap, het openbare belang of doel dat er mee is gemoeid. Apart is opgenomen een tabel over het eigen en vreemd vermogen en het resultaat van de verbonden partijen. Het betreft de jongst vastgestelde gegevens: 1 januari 2014. De eindcijfers van 2014 van de verbonden partijen zijn nog niet vastgesteld en kunnen derhalve hier niet worden opgenomen. Daarnaast is een tabel opgenomen met het belang en de bijdragen die in 2014 zijn gedaan en voor 2015 staan begroot, aan deze verbonden partijen. De verbonden partijen komen in de jaarstukken op verschillende en soms meerdere beleidsvelden voor. De uitgebreide beleidsverantwoording is in de diverse programma’s opgenomen. De relevante risico’s zijn eveneens vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Ontwikkelingen indien voor deze paragraaf relevant, zijn in onderstaand overzicht opgenomen.
Verbonden partij Regio Twente Enschede
Ontwikkelingen
Financiële risico’s
Euregio Enschede/
Vorm/ zeggenschap
Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)
Gemeenschappelijke Met de Twentse gemeenten het behartigen van de belangen op Regeling van de 14 het gebied van volksgezondheid, milieu en afvalverwerking, Twentse gemeenten. verkeer- en vervoer, ruimtelijke ontwikkeling, _______________ sociaaleconomische ontwikkeling, recreatie en toerisme, 2 leden AB (+ plv) grensoverschrijdende samenwerking, volkshuisvesting en (1 raad + 1 college) arbeidsvoorziening. Besluitvorming over de heroriëntatie op samenwerking is door een ingestelde stuurgroep binnen de Regio Twente volop in gang. Een concept rapport is uitgebracht en definitieve besluiten worden in 2015 verwacht. De taken op het gebied Verkeer en Vervoer (uitvoering BDu) zijn per 1 januari 2015 overgegaan naar Gedeputeerde Staten van Overijssel. Met de provincie Overijssel zijn afspraken gemaakt voor een goede overdracht. Als gevolg van de decentralisaties is gezamenlijk met de 14 Twentse gemeenten besloten over te gaan tot aanpassing van de Gemeenschappelijke regeling, waardoor de instelling van een bestuurscommissie OZJT (Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente) per 1 januari 2015 een feit is. Conform de wettelijke bepalingen geldt 2015 als overgangsjaar voor de aanpassingsprocedure van Gemeenschappelijke regeling. Ten aanzien van het economisch beleid is een start gemaakt met een herbezinning op de Agenda van Twente per 2018. De urgentie voor versterking van economie en arbeidsmarkt voor Twente wordt gezamenlijk sterk gevoeld. In dat verband zijn afspraken gemaakt om hierin nauwer te gaan samenwerken. Het actieprogramma Twente Werkt is gezamenlijk met bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen, de Twente Board, vastgesteld. Uitvoering van het programma vindt in 2015 plaats. Als gevolg van de afschaffing van de Wgr+ verliest de Regio Twente de status van mobiliteit-entiteit en daarmee tevens de BDU voor deze taak. Zie ook “ontwikkelingen”. Voor de financiën ten aanzien van de taken die binnen het OZJT in gezamenlijkheid worden gedaan geldt 2015 als overgangsjaar. SamenwerkingHet stimuleren, ondersteunen en coördineren van regionale verband van 104 grensoverschrijdende samenwerking van haar leden. De ambities
Jaarstukken 2014
120
Verbonden partij Gronau
Ontwikkelingen
Financiële risico’s Hameland Lichtenvoorde
Ontwikkelingen
Financiële risico’s Groot Scholtenhagen Haaksbergen
Ontwikkelingen
Financiële risico’s
Vorm/ zeggenschap
Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)
Duitse en 26 zijn gericht op de doelstelling: een sterke deelregio, één Nederlandse verzorgingsgebied, geïntegreerd en krachtig woon- en gemeenten werkgebied waarin de grens niet langer een scheidende en ______________ belemmerende uitwerking heeft. Een belangrijke taak is het 2 leden raad AB regionaal beheer van het EU-subsidieprogramma INTERREG. Vertegenwoordiging is politiek gerelateerd Een lichte structuurverandering is aanstaande: van werkgroepen wordt overgegaan naar commissies. Reden is kennis en kunde nog beter benutten. Om nog nadrukkelijker naast deskundigheid ook de politiek te betrekken, is gekozen voor deelname in de commissies van Euregioraadsleden. De ingestelde commissies zijn: duurzame ruimtelijke ontwikkeling, economie en arbeidsmarkt en de Mozercommissie, waarin naast sociaalculturele samenwerking ook de onderwerpen onderwijs, gezondheidszorg en openbare veiligheid zijn opgenomen. Gemeenschappelijke Uitvoeren van de Wet Sociale Regeling van 5 werkvoorziening (Wsw) door het gemeenten beheer van een werkverband voor ______________ Wsw-geïndiceerden. Lid DB Lid AB + plv Per 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking en wordt gelijktijdig de Wsw ingetrokken. Hameland wordt de komende periode doorontwikkeld tot een mensontwikkelbedrijf. Hiervoor is de koers van Hameland vastgelegd in de notitie “Hameland in transitie”, waarbij drie uitgangspunten worden gehanteerd: 1. iedereen aan de slag; 2. zo regulier mogelijk werken; 3. passend werk. Vanwege de inwerkingtreding van de Participatiewet is er vanaf 1 januari 2015 geen nieuwe instroom meer bij Hameland. Kandidaten met een arbeidshandicap vallen voortaan onder de werking van de Participatiewet. Werknemers van Hameland die op 3112-2014 een vast dienstverband bij Hameland hadden, behouden hun wettelijke rechten en blijven voorlopig in dienst van Hameland. Door het intrekken van de Wsw is Hameland in een transitietraject richting een mensontwikkelbedrijf. Mogelijk worden onderdelen van Hameland vervreemd. Definitieve besluitvorming is in voorbereiding maar nog niet afgerond. Stichting Sport en Recreatiepark Groot Scholtenhagen is ontstaan dankzij een schenking door textielfabrikant Jordaan van een gedeelte _______________ van zijn grondbezit aan de gemeenschap van Haaksbergen. Het Collegelid is dient bij te dragen aan de mogelijkheden tot ontspanning en voorzitter recreatie voor de bevolking van Haaksbergen. De Stichting Groot Scholtenhagen is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het gehele sport- en recreatiepark, dat onder meer bestaat uit sportvelden, fiets- en wandelpaden, park- en bosplantsoenen, kinderboerderij en monumenten. De Stichting draagt op deze wijze bij aan de realisatie van beleidsdoelen op verschillende beleidsterreinen zoals sport, kunst en cultuur en recreatie en toerisme. Conform de statuten is door en uit het nieuwe college een voorzitter benoemd. De zittingsduur is gelijk aan die van de gemeenteraad. In verband met aanpassing van de regels in het kader van de BBV, mag de gemeente geen kapitaallasten van investeringen aan eigendommen van de Stichting opvoeren. De Stichting dient vanaf 2015 bij de reguliere budgetsubsidieaanvraag ook extra (vervangings)-investeringen op te voeren. Voor 2015 is dat toegepast. Indien de stichting niet voldoet aan voorwaarden voor de subsidieverstrekking is terugvordering aan de orde.
Jaarstukken 2014
121
Verbonden partij Openbaar Lichaam Crematoria Twente / Crematoria Twente-Oost Nederland BV Enschede Ontwikkelingen
Financiële risico’s Gemeentelijk Belasting kantoor Hengelo
Ontwikkelingen Financiële risico’s Regionale Uitvoeringsdienst Twente Hengelo
Ontwikkelingen
Financiële risico’s Stadsbank Oost Nederland Enschede
Ontwikkelingen
Vorm/ zeggenschap
Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)
Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke regeling, met openbaar lichaam gevestigd regeling van 13 te Enschede. In stand houden en exploiteren van crematoria gemeenten met een (Enschede en Almelo). Besloten Vennootschap als In verband met goede resultaten is aparte BV opgericht om onderdeel. dividenduitkering mogelijk te maken. _______________ Lid AB In 2014 is door Crematoria Twente BV verder gewerkt aan de voorbereiding van het nieuwe crematorium in Oldenzaal waarbij de samenwerking met Dela ter discussie is komen te staan. Het ziet er nu naar uit dat CT BV de nieuwbouw alleen gaat realiseren. Tevens is in 2014 samen met de gemeente Borne een onderzoek opgestart naar de haalbaarheid van de vestiging van een crematorium op een perceel in Borne-West. De investeringen in de crematoria Enschede en Almelo zijn nog niet opgestart. De realisatie van een crematorium in Oldenzaal en Borne en renovatie van de crematoria Enschede en Almelo maken deel uit van de meerjaren-strategie van CT BV, waar in 2012 door de aandeelhouder, het Openbaar Lichaam Crematoria Twente, mee is ingestemd. Zie ontwikkelingen. Gemeenschappelijke regeling met Hengelo, Enschede, Borne, Losser, Almelo en Oldenzaal _______________ 1 bestuurder lid AB Lid DB (positie delen met Borne, Oldenzaal en Losser). N.v.t. N.v.t.
Heffen en invorderen van gemeentelijke belastingen en de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken.
Netwerkorganisatie In een netwerkorganisatie uitvoeren van door het rijk verplicht gestelde bovenlokale basistaken op het gebied van gebaseerd op een Bestuursovereenvergunningverlening, toezicht en handhaving op milieu komst. gerelateerde uitvoeringstaken. Wettelijke basis is de Wet _______________ algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Lidmaatschap bestuur De ontwikkeling van de Regionale uitvoeringsdienst (RUD) is op de milieuonderdelen van invloed op de werkwijze en de inzet van uren. De ingezette doorontwikkeling is gericht op de werkwijze en inzet van uren binnen het Wabo brede takenpakket. Van het eigen personeel is inzichtelijk gemaakt welke inzet geleverd wordt en welke opleidingen nog nodig zijn met als uitgangspunt de kwaliteitscriteria. Geen inzicht in de te maken kosten voor uitvoeren taken door RUD medewerkers anders dan eigen personeel. Op maatschappelijk en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in Gemeenschappelijke regeling met 21 behoefte van geldkredieten, regelen van schulden van personen andere gemeenten die in financiële moeilijkheden zijn geraakt, budgetbeheer voeren ______________ en voorlichting en advisering over al deze aangelegenheden. Daarnaast bewindvoerderswerkzaamheden op basis van Wet Lid AB Schuldsanering Natuurlijke Personen. Steeds meer burgers doen een beroep op schuldhulpverlening. Dat is een landelijk beeld, zo ook in Haaksbergen. Daardoor lopen de kosten van schuldhulpverlening op. De Stadsbank heeft na het vertrek van het vorige management een nieuw managementteam en directeur. Met de meeste voormalige managers zijn afspraken over het vertrek gemaakt. In totaal bedragen de kosten daarvan tot nu toe afgerond € 100.000. Er is € 1.000.000 gereserveerd voor deze uitgaven. Enkele rechtszaken lopen nog in dit
Jaarstukken 2014
122
Verbonden partij
Vorm/ zeggenschap
Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)
verband. Naar verwachting zal dat bedrag niet volledig worden aangesproken. Financiële risico’s Veiligheidsregio Twente Enschede
Ontwikkelingen
Financiële risico’s
Twence Holding BV Hengelo
Ontwikkelingen
Financiële risico’s De Overijsselse Ombudsman Zwolle
Ontwikkelingen Financiële risico’s Dataland Gouda
Door het grotere beroep op schuldhulpverlening stijgen de uitvoeringskosten van de Stadsbank. Gemeenschappelijke Wet Veiligheidsregio, Wet geneeskundige hulpverlening en Wet regeling rampen en zware ongevallen schrijven deze gemeenschappelijke ______________ regeling voor. Burgemeester lid AB Doel: bereiken van een adequaat veiligheidsniveau voor de bevolking. De brandweerzorg is volledig geregionaliseerd. De Veiligheidsregio Twente is op dit moment bezig met een onderzoek naar de herfinanciering van de kosten. Men wil een duurzaam en transparant kostenverdeelmodel met een rechtvaardige verdeling van de lasten. De aanpassing van het kostenverdeelmodel betekent dat sommige gemeenten meer gaan betalen en anderen minder. De twee varianten die nu uitgewerkt worden, betekenen voor Haaksbergen een kostenverhoging van € 82.000 respectievelijk € 188.000 per jaar, ingaande 2016, gefaseerde invoering over 4 jaar (100, 75, 50 en 25% compensatie). Over het besluitvormingstraject bestaat nog onduidelijkheid. De verwachte eerste verhoging is zoals het er nu naar uitziet per 2016 aan de orde (max. 25% van € 188.000). Besloten Deelnemende gemeenten (Regio Twente gemeenten) en Vennootschap als Berkelland, Attero en Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen onderdeel van een voeren actief aandeelhouderschap. holding Duurzame en betaalbare verwerking van afval, door een optimale ______________ terugwinning van grondstoffen en energie uit afval, samenwerking op gebied van innovatief afvalbeleid en Aandeelhouderschap duurzaamheid. Beheren en exploiteren van milieuvoorzieningen en verlenen van diensten op gebied van milieubeheersing in het algemeen en het bewerken en verwerken van huishoudelijk afval en bedrijfsafval; het produceren en leveren van (duurzame) energie en secundaire grondstoffen. Twence heeft en blijft zich sterk richten op het terugwinnen van grondstoffen uit afval omdat dit een onmisbare schakel vormt in de keten van verbruik naar nieuw gebruik. Hiermee wordt bijgedragen aan de verdere ontwikkeling naar een seculaire economie. Een gezonde business case voor een verwerkingsfabriek van kunststof hoort ook bij deze ontwikkeling. 50% van de omzet was in 2013 afkomstig van de productie van energie uit nietherbruikbare materialen. Door de inspanningen op het gebied van materiaalterugwinning en productie van energie uit hernieuwbare bronnen, zijn de bedrijfseconomische perspectieven ook op langere termijn positief. Over 2013 ontvangen dividend: € 89.238. Over 2014 is dit nog niet bekend. In 2014 is gestart met het opstellen van het Strategisch beleidsplan 2016-2019. Stichting
De OO richt zich op de behandeling van klachten over gedragingen van bestuursorganen van aangesloten overheidsinstanties, als de interne klachtenprocedure niet tot tevredenheid van klager heeft geleid. De OO hanteert de volgende tarieven: o € 1.500 (uitgebreide behandeling) o € 200 (bemiddeling en verkorte behandeling) In 2014 zijn geen klachten over Haaksbergen bij de Overijsselse Ombudsman ingediend.
Besloten Vennootschap/ Stichting ______________
Jaarstukken 2014
De missie van DataLand is het realiseren van een landelijke voorziening die leidt tot het breed toegankelijk en beschikbaar maken van gebouwengegevens uit het informatiedomein van de gemeenten voor de publieke en private markt.
123
Verbonden partij
Vorm/ zeggenschap
Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)
Aandeelhouderschap
Ontwikkelingen Financiële risico’s Waterbedrijf Vitens NV Utrecht
Naamloze Vennootschap ______________
De drinkwatervoorziening is basisvoorziening en Vitens moet zorgdragen voor de juiste kwantiteit en kwaliteit van drinkwater.
Aandeelhouderschap
Ontwikkelingen Financiële risico’s Enexis NV Voorheen: Essent (deels) Den Bosch Relevante ontwikkelingen Financiële risico’s Vordering op Enexis BV Den Bosch
Over 2013 ontvangen dividend € 64.835. Voor 2014 is dit nog niet bekend. N.v.t. Naamloze Vennootschap ______________ Aandeelhouderschap
N.v.t. N.v.t. Besloten VennootSchap ______________ Aandeelhouderschap
Ontwikkelingen Financiële risico’s Verkoop Vennootschap BV Den Bosch
N.v.t. N.v.t.
Relevante ontwikkelingen Financiële risico’s CBL Vennootschap BV Den Bosch
N.v.t.
Besloten VennootSchap Aandeelhouderschap
Deze BV is in het leven geroepen om de aandeelhouderslening aan Enexis doelmatig en efficiënt te kunnen beheren. De lening is ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en elektriciteitsdistributienetwerken van Essent. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders
Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent N.V. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders
N.v.t. Besloten VennootSchap Aandeelhouderschap
Ontwikkelingen Financiële risico’s Publiek Belang ElectriciteitsProductie BV Den Bosch Ontwikkelingen Financiële risico’s Claim Staat Vennootschap
Enexis is netwerkbeheerder in sectoren energie en kabel. Het belang van deelneming is behartigen van publieke belang van een betrouwbare en continu transport van nutsvoorziening tegen de laagst mogelijke prijs. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders.
In het kader van de transactie met RWE is een eventueel te verwachten claim in verband met de afwikkeling van de Cross Border Leases (CBL) en belastingclaims door Essent N.V. hierin ondergebracht. Partijen: 6 provinciale- en 130 gemeentelijke aandeelhouders
N.v.t. N.v.t. Besloten VennootSchap _________________ Aandeelhouderschap
Hier is het aandeel van 50% van Essent N.V. in de NV Elektriciteit Productiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) opgenomen. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders.
N.v.t. N.v.t. Besloten VennootSchap
Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent N.V.
Aandeelhouderschap
Ontwikkelingen Financiële
N.v.t. N.v.t.
Jaarstukken 2014
124
Verbonden partij risico’s Bank Nederlandse Gemeenten Den Haag
Ontwikkelingen Financiële risico’s
Vorm/ zeggenschap
Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)
Naamloze Vennootschap _______________
Bank van en voor overheden en instellingen die het maatschappelijk belang behartigen. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Klanten van de Aandeelhouderschap BNG zijn overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en nut. Over 2013 ontvangen dividend: € 45.667. Over 2014 is dit nog niet bekend N.v.t.
Kengetallen verbonden partijen
Bedragen x € 1.000
Eigen vermogen 01.01.2014
Vreemd vermogen 01.01.2014
Resultaat 2013
Resultaat 2014
Regio Twente
8.446
105.926
1.916
1.168
Euregio
1.203
2.495
-41
N.n.b.
Hameland Lichtenvoorde
279
12.947
0
N.n.b.
Groot Scholtenhagen
330
183
0
0
1.595
0
791
911
Openbaar Lichaam C rematoria Twente / C rematoria Twente-Oost Nederland BV Gemeentelijk Belasting kantoor (GBT)
693
476
334
546
Regionale Uitvoeringsdienst Twente
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Stadsbank Oost Nederland
3.009
16.097
113
N.n.b.
Veiligheidsregio Twente
4.932
49.812
4.257
306
122.609
213.173
11.865
9.119
71
0
5
N.n.b.
Twence Holding BV De Overijsselse Ombudsman Dataland
495
569
410
N.n.b.
Waterbedrijf Vitens NV (in € mln)
438
1.274
80,4
42,1
3.370
2.894
239
266
82
862.000
-/- 12
-/- 17
347
0,827
-/- 62,1
17
C BL Vennootschap BV
9.880
104
9.880
-/- 67
Publiek Belang Electriciteits-Productie BV
1.600
111
-/- 18
-/- 19
Enexis NV Voorheen: Essent (deels) (in € mln) Vordering op Enexis BV Verkoop Vennootschap BV (in € mln)
C laim Staat Vennootschap Bank Nederlandse Gemeenten (in € mln)
Jaarstukken 2014
52
12
14
-/- 44
3.430
127.753
283
126
125
Bijdrage betaald aan verbonden partijen Begroting 2014
Bedragen x € 1.000 Regio Twente
Rekening 2014
Begroting 2015
887
895
889
9
9
9
3.345
3.304
3.153
Groot Scholtenhagen
276
275
275
Gemeentelijk Belasting kantoor
424
381
394
32
32
32
225
147
150
1.059
1.059
1.172
-
-
-
6.257
6.102
6.074
Euregio Hameland Lichtenvoorde
Regionale Uitvoeringsdienst Twente Stadsbank Oost Nederland Veiligheidsregio Twente Twence Holding BV Totaal
1)
1) De bijdrage 2015 aan de Veiligheidsregio is het saldo van de bruto bijdrage van € 1.312.000 en de € 140.000 die in mindering wordt gebracht tot het moment, dat de nieuwe brandweergarage is gerealiseerd.
Jaarstukken 2014
126
Paragraaf Grondbeleid Algemeen De basis voor het gemeentelijk grondbeleid is omschreven in de Nota Grondbeleid 2012 en de nota “Grondprijsbeleid gemeente Haaksbergen”.
Overzicht Complexen Per 31-12-2014 telt het grondbedrijf zeven complexen en zijn er twee complexen afgesloten. De bouwgrondexploitaties worden onderscheiden in de categorieën: • in exploitatie genomen gronden; • niet in exploitatie genomen gronden.
In exploitatie genomen gronden • • • • •
Frankenhuis (woningbouw; voornemen afsluiten grondexploitatie per 31-12-2015); De Veldmaat (woningbouw; looptijd tot en met 2017); Stepelerveld fase 1 (bedrijventerrein; looptijd tot en met 2019); Buurse-Zuid (woningbouw; looptijd tot en met 2018); Vregelinkshoek (woningbouw; looptijd tot en met 2017).
Niet in exploitatie genomen gronden • •
Marktplan (centrumontwikkeling; looptijd tot en met 2017); Wissinkbrink (voorheen strategische voorraad; looptijd nader te bepalen aan de hand van strategische beleidsnotitie).
Afgesloten complexen • •
Voormalige gemeentewerf (woningbouw); Hassinkbrink-kantorenlocatie (bijzondere doeleinden).
Publiek-Private Samenwerking (Pps) De gemeente Haaksbergen neemt geen deel aan publiek-private samenwerking bij gebiedsontwikkeling.
Verloop Boekwaarde 2014 van de complexen
(in € x 1.000)
Complex Boekwaarde 1-1-2014
Gemaakte kosten in 2014
Verkregen opbrengsten in 2014
Totaal exploitaties
11.563
1.306
-870
Voorzieningen
-1.396
0
-202
-1.598
10.167
1.306
-1.072
10.401
Totaal Generaal
Boekwaarde 31-12-2014 11.999
De totale boekwaarde is in 2014 iets gestegen. Bij een uitsplitsing over de verschillende kosten- en opbrengstensoorten ziet de verdeling, exclusief de voorzieningen, er als volgt uit.
(in € x 1.000)
Jaarstukken 2014
127
KOSTEN Kostenpost
OPBRENGSTEN Werkelijk 2014
Opbrengstenpost
Verwervingen/ schadeloosstelling
5 Grondverkopen woningbouw
Sloop en sanering
0 Grondverkopen niet-woningbouw
Bouwrijp maken
267 Overige opbrengsten
Woonrijp maken
176
Plankosten
307
Beheerskosten
723 23 124
17
Rente
247
Winstnemingen
287
Totaal
Werkelijk 2014
1.306 Totaal
870
Toelichting
•
De uitgaven voor het bouwrijp maken zijn gemaakt voor Stepelerveld (€ 223.000 incl. € 174.000 bijdrage ringleiding riolering), De Veldmaat fase 2 (€ 25.000) en Vregelinkshoek (€ 15.000, m.n. groenvoorziening).
•
Het totaalbedrag voor woonrijp maken is in hoofdzaak uitgegeven voor Voormalige gemeentewerf (€ 142.000; incl. afwikkelingsbudget), Frankenhuis (€ 23.000) en Stepelerveld (€ 10.000).
•
De plankosten 2014 zijn te verdelen in de planontwikkelingskosten (75% van het totaalbedrag) en de kosten voor voorbereiding en toezicht op de uitvoering (25% van het totaalbedrag). Voor de grondexploitaties Marktplan, De Veldmaat en Wissinkbrink bedragen de plankosten (afgerond) respectievelijk € 51.000, € 57.000 en € 72.000 en voor de grondexploitaties Buurse-Zuid, Voormalige gemeentewerf en Frankenhuis (afgerond) respectievelijk € 20.000, € 18.000 en € 16.000. De aan de grondexploitatie toegerekende uren tegen het uurtarief van € 75 bedragen € 224.025 (2.987 uur). Dit is opnieuw lager dan het voorafgaande jaar (2013: 3.256 uur).
•
De rentelasten 2013 drukken vooral op de grondexploitaties van Stepelerveld (€ 110.000) en Marktplan (€ 51.000) en in mindere mate op de grondexploitaties De Veldmaat, Buurse-Zuid en Vregelinkshoek (circa € 25.000 per grondexploitatie).
•
De winstneming heeft betrekking op de afgesloten grondexploitaties Voormalige gemeentewerf (€ 248.000) en Hassinkbrink-kantorenlocatie (€ 39.000).
•
De opbrengsten uit de grondverkopen 2014 voor woningbouw komen ten gunste van de grondexploitaties De Veldmaat (€ 528.000), Voormalige gemeentewerf (€ 120.000) en BuurseZuid (€ 75.000). In 2014 zijn geen opbrengsten ontvangen met betrekking tot verkopen van grond op het bedrijventerrein. De grondverkopen niet-woningbouw betreffen huur-/pachtinkomsten en de overige opbrengsten betreffen met name de gronduitname Hassinkbrink-kantoren (€ 100.000) en onder andere renteopbrengsten.
Jaarstukken 2014
128
Resultaat 2014 (in € x 1.000) ten opzichte van de begroting 2014
voordeel (+) of nadeel (-) Bijstelling verliesvoorzieningen *
-202
Winstneming/Boekwinst
287
Totaal Generaal
85
*Voor Marktplan is de verliesvoorziening met € 201.910 naar boven bijgesteld.
Voorzieningen Om de voorzienbare tekorten van twee grondexploitaties te kunnen dekken, zijn er voorzieningen gevormd. De per 1-1-2015 geactualiseerde grondexploitaties geven een totale voorzieningenstand van € 1.597.684. (in € x 1.000) Complex
Voormalige gemeentewerf
Boekwaarde complex excl. voorziening
Voorziening
Waardering na voorziening
0
0
0
Frankenhuis
347
923
-576
De Veldmaat
275
0
275
Stepelerveld
3.722
0
3.722
Buurse Zuid
775
0
775
Vregelinkshoek
806
0
806
Hassinkbrink II kantoren
0
0
0
In exploitatie genomen
5.925
923
5.002
Marktplan
1.668
675
993
Wissinkbrink
4.406
0
4.406
Niet in exploitatie genomen
6.074
675
5.399
11.999
1.598
10.401
Totalen
Jaarstukken 2014
129
Overzicht Prognose Resultaten In het volgende overzicht zijn de verwachte resultaten van de in exploitatie genomen grondexploitaties op prijspeil 1-1-2015 weergegeven.
In exploitatie genomen complex
(in € x 1.000) Boekwaarde excl. voorziening 31-12-2014
Voormalige gemeentewerf
0
Frankenhuis
347
De Veldmaat
275
Stepelerveld
3.722
Buurse Zuid
775
Vregelinkshoek
806
Hassinkbrink kantoren
0
Investering in exploitatie genomen complexen
5.925
Nog te maken kosten tot einddatum
7.385
Nog te verwachten opbrengsten tot einddatum Verwacht resultaat op eindwaarde
-14.160 -850
* - = positief exploitatieresultaat, + = negatief exploitatieresultaat
Risicoparagraaf Bij de vaststelling van de Jaarrekening 2010 heeft uw raad besloten binnen de algemene reserve geen afgezonderde risicoreserve bouwgrondexploitaties meer te benoemen. De dekking van de risico’s, die verbonden zijn aan de bouwgrondexploitaties en betrekking hebben op bijzondere gebeurtenissen, voor zover daar sprake van is, lopen via de algemene reserve en een beslag op het weerstandsvermogen. Van de risico’s ten aanzien van verwerving, schadeloosstellingen, bestemmingsplan, uitvoering civieltechnische werkzaamheden, plankosten en verkoop/afzetbaarheid spelen bij de huidige grondexploitaties met name de verkooprisico’s. In eerste instantie wordt bezien in hoeverre de risico’s opgevangen kunnen worden binnen de grondexploitaties zelf. Dit kan zijn door het aanwenden van de post onvoorzien in de grondexploitatie. Ook kan het zijn dat, mocht het risico zich voordoen, de grondexploitatie nog steeds een verwacht positief eindresultaat heeft. Bij de actualisatie van de grondexploitaties per 1-1-2015 is de risico-omvang meegenomen en opgenomen in de tabel in de paragraaf Grondbeleid en afzonderlijk toegelicht per grondexploitatie. Naar de stand van zaken per 1-1-2015 vraagt alleen de grondexploitatie Vregelinkshoek om een beslag van € 50.000 op het weerstandsvermogen. Voor de niet in exploitatie genomen gronden is bij het Marktplan uitgegaan van de ontwikkeling van variant 1 (met supermarkt) en de opbrengstverwachting bij deze variant. Deze verwachting is gebaseerd op de in 2014 gevoerde onderhandelingsgesprekken met marktpartijen en op de afgesloten verkoopovereenkomst met betrekking tot deelplan Oost. Voor de inrichting van de openbare ruimte is een krediet van € 485.000 beschikbaar. Ten aanzien van de niet in exploitatie genomen gronden Wissinkbrink is geen risico opgenomen. De reden hiervoor is dat naar verwachting de daadwerkelijke opbrengsten bij verkoop van de gronden en opstallen minimaal de hoogte van de boekwaarde halen. De strategische beleidsnotitie Wissinkbrink is in voorbereiding en biedt de basis voor het verkoopplan.
(in € x 1.000)
Jaarstukken 2014
130
Complex
Boekwaarde complex
Actualisatie 1-1-2015 Verwacht eindresultaat *
Risicoomvang
Onvoorzien in grex 34
Frankenhuis
347
0
0
De Veldmaat
275
-268
80
63
Stepelerveld
3.722
-1.235
1.200
634
Buurse Zuid
775
-48
65
25
Vregelinkshoek
806
0
100
19
In exploitatie genomen
5.925
-1.551
1.445
775
Marktplan
1.668
0
0
0
Wissinkbrink
4.406
0
0
0
Niet in exploitatie genomen
6.074
0
0
0
11.999
-1.551
1.445
775
Totalen
* na inzet verliesvoorziening; - = winst; + = verlies
Voormalige gemeentewerf Het risico is nihil. Alle grond is verkocht en notarieel overgedragen. De grondexploitatie is per 31-122014 afgesloten en in het afwikkelingsbudget voor het woonrijp maken is op de raming van de nog uit te voeren werkzaamheden een toeslag opgenomen van 30% voor kostenstijgingen, onvoorzien en voorbereiding en toezicht. Bovendien is het grootste deel van het werk al aanbesteed. Frankenhuis Het risico is laag. Alle grond is verkocht. Het bouwrijp maken is vrijwel volledig uitgevoerd. Het woonrijp maken is aanbesteed en er is in de grondexploitatie rekening gehouden met de meerkosten als gevolg van de gefaseerde uitvoering. Het woonrijp maken is namelijk afhankelijk van de woningbouwactiviteiten. Er is ook rekening gehouden met nog uit te voeren noodzakelijke werkzaamheden aan de infrastructuur welke direct grenst aan het plangebied en het gevolg is van de woningbouwontwikkeling. De Veldmaat Zoals verwacht is de boekwaarde van dit grondcomplex in 2014 gedaald en met € 420.000 afgenomen tot € 275.000. De prognose van de in 2014 te realiseren grondverkopen is volledig gehaald (begroot € 512.500; werkelijk € 525.000). Bij vertraging in de uitgifte van 2 jaar is de winst ongeveer € 80.000 lager, maar nog steeds € 185.000. De gronduitgifte bij fase 2 laat zien dat er voldoende belangstelling is voor bouwkavels tegen de vastgestelde gronduitgifteprijzen. Stepelerveld fase 1 Voor Stepelerveld is het bestemmingsplan voor fase 1a onherroepelijk en heeft het ontwerpplan voor geheel fase 1 medio 2013 ter inzage gelegen. Door de hierna genoemde ontwikkelingen is het bestemmingsplan nog niet vastgesteld in 2014. Als vervolg op de in 2014 vastgestelde Structuurvisie 2030 is de gebiedsuitwerking Stepelerveld opgesteld. De gebiedsuitwerking Stepelerveld gaat uit van een gewijzigd stedenbouwkundige opzet die meer in lijn is met een duurzame ontwikkeling dan het oorspronkelijke plan. Een duurzaam ingericht bedrijventerrein heeft een ten opzichte van een traditioneel bedrijventerrein andere inrichting van de ontsluiting van het terrein, de openbare ruimte en de overgangen van openbare ruimte naar bedrijfskavels. Kenmerkend voor een duurzame inrichting zijn onder meer minder verhard oppervlak en meer groenstructuren. In de openbare ruimte kan de duurzame inrichting toegepast worden op het watersysteem en materiaalgebruik van de wegen. Het bestemmingsplan wordt aangepast op de duurzaamheidsambities; de plantoelichting wordt in overeenstemming gebracht met de gewijzigde stedenbouwkundige opzet uit de gebiedsuitwerking. Aan de noordzijde is een aanpassing van de plangrenzen nodig en in de planregels worden voorwaarden opgenomen op het gebied van duurzaamheid.
Jaarstukken 2014
131
In samenhang met de gewijzigde bestemmingsplanopzet is een nog nadere onderbouwing nodig die in lijn is met de “Ladder van Duurzame Verstedelijking” en actualisatie van de marktbehoefte. Bij de verdere besluitvorming over het bestemmingsplan wordt tevens de samenwerking met externe partners betrokken op het gebied van marketing en communicatie en positionering van het duurzame bedrijventerrein. Het bovenstaande betekent dat de in 2013 vastgestelde grondexploitatie wijzigt. De gewijzigde planopzet voor een duurzaam bedrijventerrein betekent voor de grondexploitatie een andere verdeling van het plangebied (uitgeefbare gronden/openbare ruimte – verharding, groenstructuur en waterberging) met bijbehorende en deels ook andersoortige kosten en opbrengstendifferentiatie. De marktbehoefte naar bouwkavels op een duurzaam bedrijventerrein is nog niet bekend: die is medebepalend voor de prognose van het afzettempo. Vooralsnog dient de huidige grondexploitatie als financieel referentiekader wat betreft investeringsniveau, opbrengstpotentie en gronduitgifte. Deze grondexploitatie geeft een winstverwachting, welke echter terug kan lopen bij bijvoorbeeld achterblijvende grondverkopen, maar nog wel sluitend blijft. Bij de nieuw op te stellen grondexploitatie wordt een gedetailleerde risicoanalyse opgesteld. De latere vaststelling van het bestemmingsplan betekent wel dat de grondopbrengsten van € 1.650.610, welke in 2014 waren begroot, doorschuiven. De grondopbrengsten zijn gebaseerd op een tweetal verkoopovereenkomsten, waarin de bepaling is opgenomen dat de grondtransactie plaatsvindt na vaststelling van het bestemmingsplan. In de actualisatie 1-1-2015 is ontvangst voorzien in jaarschijf 2015.
Buurse-Zuid Het bestemmingsplan voor de bouw van 16 woningen is onherroepelijk. De grond is in 2013 bouwrijp gemaakt en er zijn in 2013 vier koopovereenkomsten afgesloten, waarvan met betrekking tot één van de overeenkomsten de opbrengsten in 2014 zijn ontvangen (en met betrekking tot de overige drie kavels in 2013). Gezien de ligging van Buurse wordt een specifieke markt bediend met de beschikbare bouwkavels. Inmiddels kunnen ook niet sociaal- en/of economisch gebonden kavelzoekenden in aanmerking komen voor een bouwkavel. Daarnaast is de Stichting Belangengemeenschap Buurse in overleg met ons bezig met voorbereidingen voor een promotiecampagne, waarbij de bouwkavels een prominente rol gaan innemen. Zij hebben als concreet doel om in de regio zo veel mogelijk reclame te maken voor wonen in Buurse in zijn algemeenheid en verkoop van de bouwkavels in het bijzonder. Deze campagne start in de loop van 2015, waardoor meer bekendheid voor de bouwkavels ontstaat. Typerend voor Buurse is dat kandidaat kopers op het moment dat ze een optie op een bouwkavel nemen eigenlijk de zaak al rond hebben voor wat betreft financiering, verkoop huidige woning en het vinden van een medebouwer bij een 2^1-kap-kavel. Dat er (naar de stand van zaken begin 2015) nog geen nieuwe kavels in optie uitgegeven zijn, wil daarom niet zeggen dat er geen belangstelling zou zijn. Vooralsnog gaan wij er daarom van uit dat één en ander leidt tot continuering van grondverkopen. Bij de grondexploitatie Buurse-Zuid speelt eigenlijk alleen het afzetrisico. Bij een vertraging in de gronduitgifte van twee jaar ontstaat er een tekort van ongeveer € 15.000. De huidige winstverwachting van € 50.000 is dan verdampt en het tekort kan opgevangen worden uit de post onvoorzien van € 25.000. Vregelinkshoek Het bestemmingsplan, welke voorziet in de bouwmogelijkheid voor drie woningen, is onherroepelijk. Met deze kavels wordt door de kavelgrootte en –prijs een specifieke markt bediend. Begin 2015 is er, na het aanschrijven van de gemeentelijke lijst met kavelzoekenden, sprake van één koopoptie. Ten aanzien van de grondexploitatie is de risico-variant gekozen waarbij er sprake is van een vertraging in de gronduitgifte. Bij drie jaar vertraging en hogere verkoopkosten ontstaat er een tekort van ongeveer € 100.000. Dit tekort kan niet uit de grondexploitatie zelf worden opgevangen en daarom is er een risico-beslag van € 50.000 opgenomen (50% kans x € 100.000 risico-omvang). Hassinkbrink II kantorenlocatie Het risico is nihil. De grondexploitatie is per 31-12-2014 afgesloten en de verkrijgingswaarde waarvoor de grond in de boeken van de Algemene Dienst staat is ruim lager dan de marktwaarde.
Jaarstukken 2014
132
JAARREKENING
Jaarstukken 2014
133
Overzicht van baten en lasten in de jaarrekening Totaaloverzicht van baten en lasten in de jaarrekening (in € x 1.000) Programma
Raming begrotingsjaar voor wijzigingen
Raming begrotingsjaar na wijzigingen
Realisatie begrotingsjaar na wijzigingen
Lasten
Baten
Saldo
Lasten
Baten
Saldo
Lasten
Baten
Saldo
10.768
6.091
-4.677
10.528
6.149
-4.379
10.837
6.551
-4.286
Bestuur en dienstverlening
2.855
318
-2.537
2.897
360
-2.537
3.069
440
-2.629
Cultuur en ontspanning
3.471
994
-2.477
3.668
931
-2.737
4.790
891
-3.899
Economische ontwikkeling
1.346
428
-918
1.309
429
-880
755
202
-553
Integrale veiligheid
2.465
2
-2.463
2.331
2
-2.329
2.475
2
-2.473
15.488
7.961
-7.527
16.260
8.725
-7.535
16.255
8.842
-7.413
Onderwijs en jeugd
3.341
206
-3.135
3.475
464
-3.011
3.642
383
-3.259
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
3.853
1.201
-2.652
9.090
5.738
-3.352
6.044
3.512
-2.532
26.198
52.410
26.212
27.638
52.557
24.919
29.203
54.374
25.171
69.785
69.611
-174
77.196
75.355
-1.841
77.070
75.197
-1.873
372
552
180
1.204
2.790
1.586
1.204
3.208
2.004
70.157
70.163
6
78.400
78.145
-255
78.274
78.405
131
Bereikbaarheid en openbare ruimte
Maatschappelijke ondersteuning
Algemene dekking Totaal saldo van baten en lasten Reserves Gerealiseerd resultaat
Jaarstukken 2014
134
Toelichting overzicht van baten en lasten in de jaarrekening De verschillen zijn toegelicht in het jaarverslag onder de tabel “wat heeft het gekost” bij het betreffende deelprogramma.
De afwijkingen op de lasten zijn op hoofdlijnen toegelicht onder de tabel analyse begrotingsrechtmatigheid, zie blz. 137 en verder. De afwijkingen op de baten worden hierna per programma op hoofdlijnen toegelicht. Bereikbaarheid en openbare ruimte (voordeel € 402.000, waarvan € 371.000 toegelicht en overige € 43.000) Bij wegen is het voordeel € 159.000 vanwege de bijdrage van het afwikkelingsbudget voor de voltooiing van de Hassinkbrink. Door een niet in de begroting verwerkte bijdrage van riolering aan het product straatreiniging ontstaan € 47.000 extra baten. Bij afval € 73.000 hogere inkomsten door, diverse areaaluitbreidingen (blok)containers & huisvuilcontainers en controle/actualisatie inning afvalstoffenheffing Ook meer inkomsten uit het afvalfonds (€ 75.000); dit zijn verrekeningen uit 2013 en 2014. Bestuur en dienstverlening (voordeel € 80.000, waarvan € 88.000 toegelicht en overige - € 8.000) Bij publiekszaken € 88.000 voordeel door verhoogde Rijksleges (€ 71.000) en een incidenteel voordeel van € 17.000 door een groter aantal aangevraagde rijbewijzen dan geraamd. Economische zaken (nadeel € 227.000, waarvan € 232.000 toegelicht en overige - € 5.000) Nadeel baten product revitalisering bedrijventerreinen € 232.000 door uitstel naar 2015, waardoor bijdrage provincie niet als gerealiseerd kon vrijvallen. Maatschappelijke ondersteuning (voordeel € 117.000, waarvan € 98.000 toegelicht en overige € 19.000) Bij leefbaarheid en sociale samenhang waren de activiteiten in het kader van het realiseren van woonservicezones niet begroot, maar voor € 98.000 wel gerealiseerd, waardoor dit deel van de provinciale subsidie als bate kon worden verantwoord. Onderwijs en jeugd (nadeel € 81.000, waarvan € 98.000 toegelicht en overige - € 17.000) Bij lokaal onderwijsbeleid was ten onrechte verondersteld, dat het in voorgaande jaren gereserveerde bedrag voor RMC van € 132.000 als verantwoord mocht worden beschouwd. Een bedrag van € 34.000 is wel aanvullend verantwoord, waardoor als nadeel € 98.000 over bleef. Ruimtelijke ontwikkeling (nadeel € 2.226.000, waarvan € 2.225.000 toegelicht en overige € 1.000) Het product plattelandsontwikkeling laat een voordeel zien van € 74.000 als gevolg van een extra subsidie voor het project Breedband/Glasvezel Twente Glas van € 38.000 en voor € 36.000 hogere baten met betrekking tot Leader Zuid Twente. De bouwgrondexploitatie laat een groot voordeel zien van € 2.307.000. Dit is niet het reële batenverschil omdat bijna het gehele bedrag bestaat uit “onderhanden werk” (naar balans, geen resultaat). Het toe te lichten werkelijke verschil op baten is € 333.000 en bestaat uit: • winstneming grondexploitatie Voormalige gemeentewerf € 248.000 (incidenteel); • boekwinst bij het afsluiten van de grondexploitatie Hassinkbrink-kantorenlocatie € 39.000; • door grondverkoop Blankenburgerstraat 38 is € 40.000 (incidenteel) boekwinst gerealiseerd; • rentevoordeel Wissinkbrink € 6.000 (incidenteel).
Jaarstukken 2014
135
Bij stedelijke ontwikkeling heeft het project Kop Parallelweg vertraging heeft opgelopen. De van de provincie ontvangen bijdragen mogen voor € 159.000 nog niet als bate worden genomen. Het product vastgoedexploitatie laat een voordeel zien van € 167.000 veroorzaakt door de verkoop van perceel Blankenburgerstraat 38.
Algemene dekking (voordeel € 1.817.000, waarvan € 1.851.000 toegelicht en overige € 105.000) De algemene uitkering gemeentefonds geeft een voordeel van € 356.000, waarvan € 53.000 afrekeningen over voorgaande jaren betreft. Op de kostenplaatsen heeft de extra afschrijving van zwembad de Wilder (last) van € 1.288.000 heeft geleid tot een even zo grote extra dekking van de kostenplaats kapitaallasten (bate als gevolg van doorbelasting). Vrijval van een deel van de voorziening voormalig personeel gaf een niet geraamd voordeel van € 68.000. Reserves (voordeel € 418.000, waarvan € 417.000 toegelicht en overige € 1.000) De verklaring bestaat uit een voordeel door een niet begrote onttrekking aan de algemene reserve als gevolg van de afwaardering van de boekwaarde van zwembad De Wilder voor een bedrag van € 1.288.000. Hier staan nadelen tegenover voor een bedrag van € 870.000: • uitstel ontwikkeling kop Parallelweg; € 424.000 niet aan de reserve Essentgelden onttrokken; • uitstel revitalisering bedrijventerreinen; € 283.000 niet aan de RSFI onttrokken; • uitstel uitvoering asbestsanering scholen; € 109.000 minder aan de reserve onderhoud gemeentelijke panden onttrokken; • een lagere onttrekking van € 55.000 uit de reserve transitie sociaal domein, omdat een deel van de activiteiten nog in 2015 moet plaatsvinden.
Jaarstukken 2014
136
Analyse begrotingsrechtmatigheid In het kader van de begrotingsrechtmatigheid geven wij bij de jaarrekening inzicht in de begrotingsoverschrijdingen. Een begrotingsoverschrijding is een overschrijding van het lastentotaal van een programma. Overschrijdingen zijn op programmaniveau in ieder geval rechtmatig, indien de overschrijding minder dan 1% van de totaal geraamde uitgaven is. Bij een begrotingsoverschrijding wordt dus alleen de lastenkant van een programma bekeken, eventuele extra inkomsten worden niet meegenomen. Als blijkt dat de gerealiseerde lasten zoals weergegeven in de jaarrekening hoger zijn dan de geraamde bedragen met inbegrip van de laatste begrotingswijziging, is er – voor zover het de begrotingsoverschrijdingen betreft - mogelijk sprake van onrechtmatige uitgaven. De overschrijding kan namelijk in strijd zijn met het budgetrecht van uw raad zoals geregeld in de Gemeentewet. Voor de afsluitende oordeelsvorming is van belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door uw raad geformuleerde beleid en/of wordt gecompenseerd door aan de lasten gerelateerde hogere inkomsten. Het bepalen welke begrotingsoverschrijdingen al dan niet verwijtbaar zijn is voorbehouden aan uw raad. De accountant dient zich bij het toetsen van de begrotingsrechtmatigheid te houden aan de door het Platform Rechtmatigheid provincies en Gemeenten (PRPG) afgegeven richtlijnen. Deze luiden als volgt: 1. Kostenoverschrijding die geheel of grotendeels wordt gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten. Rechtmatig. 2.
Kostenoverschrijding die past binnen het bestaande beleid, maar die door externe omstandigheden niet tijdig kon worden gesignaleerd. Rechtmatig.
3.
Kostenoverschrijding die past binnen het bestaande beleid, maar die ten onrechte niet tijdig is gesignaleerd, en waarvoor geen begrotingswijziging heeft plaatsgevonden. Onrechtmatig.
4.
Kostenoverschrijding van activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. Onrechtmatig.
5.
Kostenoverschrijding betreffende activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moet worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt. Afhankelijk of de constatering tijdens (onrechtmatig) of ná (rechtmatig) het verantwoordingsjaar plaatsvindt.
6.
Kostenoverschrijding op activeerbare activiteiten (investeringen) waarvan de gevolgen voornamelijk pas in latere jaren via hogere afschrijving- en financieringslasten zichtbaar worden. Onrechtmatig in jaar van investeren en rechtmatig voor kapitaallasten in latere jaren.
Jaarstukken 2014
137
Overzicht per programma van de overschrijdingen Begroting 2014 na wijziging en werkelijkheid 2014
Omschrijving programma Bereikbaarheid en openbare ruimte
Begrote lasten
(in € x 1.000)
Werkelijke lasten
Soort overschrijding
Saldo lasten
10.528
10.837
-309
1
Bestuur en dienstverlening
2.897
3.069
-172
2
C ultuur en ontspanning
3.668
4.790
-1.122
1
Economische ontwikkeling
1.309
755
554
Integrale veiligheid
nvt
2.331
2.475
-144
16.260
16.255
5
nvt
Onderwijs en jeugd
3.475
3.642
-167
2/3
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
9.090
6.044
3.046
nvt
28.842
30.407
-1.565
1
78.400
78.274
126
Maatschappelijke ondersteuning
Algemene dekking Totaal
2
TOELICHTING Programma Bereikbaarheid en Openbare Ruimte
Nadeel lasten product wegen € 121.000 Dit nadeel wordt vooral veroorzaakt door het afwikkelingsbudget Hassinkbrink. Dit krediet is vrijgemaakt uit de grondexploitatie Hassinkbrink-wonen, die per 31-12-2012 is afgesloten. Het opnemen van de kosten van deze afwikkeling van de exploitatie leidt tot een nadeel op de lasten van € 110.000. Door het vrijmaken van het beschikbare krediet is tegelijkertijd sprake van een voordeel op de baten van € 159.000. Nadeel lasten product afval € 159.000 Diverse areaaluitbreidingen (blok)containers en huisvuilcontainers en autonome kostenstijgingen leveren een nadeel op van € 133.000. Meer kwijtschelding van reinigingsheffingen levert een nadeel op van € 26.000. Het nadelig effect op de uitgaven wordt volledig gedekt door hogere baten van € 160.000. Dit komt voor € 73. 000 door diverse areaaluitbreidingen (blok)containers en huisvuilcontainers en controle en actualisatie op correcte inning van de afvalstoffenheffing. De overige € 87.000 komt door verrekeningen uit 2013 en 2014 en diverse subsidies, zoals voor het inzamelen van elektronische apparaten. Het omruilen van containers leidt nog tot extra inkomsten van € 12.000.
Nadeel lasten product riolering € 22.000 Conform de bepalingen in de financiële verordening wordt het resultaat op het product riolering geëgaliseerd via de voorziening. Omdat we hogere inkomsten hebben gehad, vindt per saldo een hogere dotatie aan de voorziening plaats. De extra lasten als gevolg van deze extra dotatie worden wel volledig door de hogere baten gedekt, het saldo op dit product komt uit op nul. De overschrijding van de lasten wordt binnen dit programma volledig gedekt door direct gerelateerde extra inkomsten en is daarmee rechtmatig.
Jaarstukken 2014
138
Programma Bestuur en dienstverlening
Nadeel lasten product Gemeentebestuur € 124.000 Het nadeel van € 115.000 als gevolg van de actuariële herberekening van de pensioenvoorziening wethouders was bij de tweede bestuursrapportage nog niet bekend. Dit effect krijgt een kwalificatie 2 in de overschrijdingstabel. Nadeel lasten product Publiekszaken € 71.000 Door een ingrijpende wijziging in de Paspoortwet met ingang van 9 maart 2014 ging vanaf dat moment de geldigheidsduur van paspoorten en identiteitskaarten van 5 jaar naar 10 jaar. De tariefstijging leidde tot stijging van de rijksleges en een nadeel op lasten van € 71.000. De inkomsten namen toe met hetzelfde bedrag. Rijksleges worden één op één doorberekend aan de burger. Deze incidentele overschrijding zou bij de tweede bestuursrapportage gemeld kunnen zijn. Er is sprake van een lastenstijging die gecompenseerd wordt door een batenstijging. Dit effect krijgt een kwalificatie 1. Omdat het effect van de eerste afwijking groter is, nemen we een 2 op in de overschrijdingstabel. Daarmee is de overschrijding van de lasten op dit programma rechtmatig.
Programma Cultuur en ontspanning
Nadeel lasten product zwembad De Wilder € 1.299.000 De afboeking van de boekwaarde van zwembad De Wilder is budgettair neutraal doorgevoerd. Deze afboeking geeft in het programma cultuur en ontspanning een negatief resultaat van € 1.288.000. Dit nadeel wordt gecompenseerd met een onttrekking uit de algemene reserve van hetzelfde bedrag. De onttrekking komt in de exploitatie als bate bij de reserves terug. De afboeking is in 2014 verwerkt. • Uit de marktoriëntatie is gebleken, dat de waarde in het economische verkeer van het zwembad nihil is. • Ook is er het stellige voornemen het zwembad af te stoten. In de begroting 2015 is de dekking uit de algemene reserve voorzien. Daarmee worden de hogere uitgaven gedekt door hogere inkomsten (onttrekking reserve) en is de geconstateerde overschrijding rechtmatig.
Programma Integrale veiligheid
Nadeel lasten product Rampenbestrijding € 167.000 De overschrijding van de kosten op dit programma wordt volledig veroorzaakt door de kosten die we hebben moeten maken in het kader van het nazorgtraject van het monstertruck-drama. Omdat het monstertruck-drama plaats vond na de vaststelling van de tweede bestuursrapportage door ons college konden we de kosten niet in de tweede berap meenemen. Ook was in het begin onduidelijk hoe hoog de kosten zouden zijn. Omdat de gemaakte kosten wel passen in bestaand beleid is de overschrijding rechtmatig.
Programma Onderwijs en Jeugd
Nadeel lasten product Leerlingenvervoer € 38.000 De in de tweede bestuursrapportage verwerkte daling van het aantal te vervoeren kinderen met ingang van het schooljaar 2014-2015 heeft zich niet voorgedaan. Er is zelfs sprake van een kleine stijging waar geen rekening mee was gehouden. Gevolg hiervan is dat er op het leerlingenvervoer (aangepast en openbaar) € 28.000 meer is uitgegeven. Daarnaast zijn we er in de tweede bestuursrapportage van uitgegaan dat het begrote bedrag voor het gymnastiekvervoer met € 10.000 naar beneden kon worden bijgesteld. De lagere kosten zijn echter niet gerealiseerd in 2014.
Jaarstukken 2014
139
Nadeel lasten product Lokaal Onderwijsbeleid € 104.000 Er vindt jaarlijks een interne verrekening plaats tussen het deelprogramma Onderwijs en Jeugd en het deelprogramma Sport binnen het programma Cultuur en Ontspanning. We hebben hier in de begroting van Onderwijs en Jeugd voor 2014 geen rekening mee gehouden. Een nadeel van € 53.000. De inspectiekosten kinderdagopvangcentra door de GGD waren hoger als gevolg van verscherpt toezicht door de GGD: een nadeel van € 15.000. Hierdoor waren ook de kosten van ondersteuning Toezicht en Handhaving Kinderopvang hoger: een nadeel van € 5.000. Aan het product RMC werden in 2014 extra uitgaven toegerekend die hebben bijgedragen aan de bestrijding vroegtijdig schoolverlaten: een nadeel voor dit product van € 35.000. Per saldo gaven overige posten een voordeel van € 4.000. Nadeel lasten Materiële Instandhouding € 29.000 De overschrijding komt door hogere exploitatiekosten schoolgebouwen, zoals gas, water, elektra (€ 18.000) en verzekeringen (€ 11.000). Dit is mede een gevolg van staat van onderhoud van het schoolgebouw Holthuizerstraat 12-14. We maken hier in 2015 werk van. De hiervoor genoemde overschrijdingen van de geraamde uitgaven zijn deels als rechtmatig en deels als niet rechtmatig te kwalificeren. De lasten leerlingenvervoer (€ 38.000) zijn in de bestuursrapportage bijgesteld. Het feit dat het besparend effect niet als verwacht is opgetreden, is niet te kwalificeren als informatie die eerder kon worden meegedeeld (type 2). De overschrijding van € 53.000 op de huurkosten van het gymgebouwgebruik van scholen wordt voor € 30.000 gecompenseerd door voordelen huurinkomsten op het product Sportaccommodaties in programma 3 (type 1) en zijn daarmee voor € 23.000 onrechtmatig (type 3). De overschrijding toezicht en handhaving kinderopvang van € 20.000 is het gevolg van verscherpt toezicht. Ook deze overschrijding was ten tijde van de tweede bestuursrapportage nog niet te melden (type 2). De meerkosten RMC van € 35.000 zijn het gevolg van een intensieve eindejaar-screening om uren in aanpalende beleidsterreinen met relevantie voor bestrijding voortijdig schoolverlaten alsnog onder de noemer van de RMC-subsidie te laten vallen. Deze overschrijding levert even hoge extra baten op in de vorm van extra te verantwoorden subsidie (type 1). De energieproblemen en het verzekeringsnadeel schoolgebouwen was bekend (type 3). De conclusie is, dat € 4.000 niet is beoordeeld, € 52.000 van de totale overschrijding als onrechtmatig en € 120.000 als rechtmatig kan worden beoordeeld. De tabelkwalificatie wordt daarmee: 2/3.
Programma Algemene dekking
Nadeel lasten product algemene baten en lasten € 122.000 De overschrijding wordt, naast wat kleinere voordelen vooral verklaard door de afwaardering van de post debiteuren. Vooral het afboeken van de nog openstaande posten van zwembad De Wilder is hier debet aan. Net als de afwaardering van de boekwaarde van het bad was dit ten tijde van de tweede bestuursrapportage nog niet bekend. Wel vloeit de afwaardering voort uit bestaand beleid. Daarmee moet de overschrijding gekwalificeerd worden als 2.
Nadeel lasten product kostenplaatsen € 1.436.000 De overschrijding van de lasten wordt verklaard uit de afwaardering van de boekwaarde van zwembad De Wilder. Dit onderdeel is hiervoor al toegelicht onder het programma Cultuur en Ontspanning. De extra afschrijving wordt uiteindelijk gedekt door een aanwending van de algemene reserve. Daarmee moet de geconstateerde overschrijding gekwalificeerd worden als 1. De overschrijding op de uitgaven binnen het programma Algemene Dekking is rechtmatig.
Goedkeuring De geconstateerde overschrijdingen dienen nog door uw raad te worden goedgekeurd.
Jaarstukken 2014
140
Overzicht incidentele baten en lasten In onderstaande tabel hebben wij de incidentele baten en lasten per deelprogramma samengevat. (in € x 1.000)
INCIDENTELE BATEN EN LASTEN Programma/toelichting Omvorming plantsoenen Verkoop snippergroen Totaal Bereikbaarheid en openbare Ruimte
Begroting
Realisatie
2014
2014
-70
-70
25
15
-45
-55
Verkiezingen
-57
-60
Totaal Bestuur en dienstverlening
-57
-60
Cultuurarrangement
-45
-10
-7
-6
Cultuureducatie Onderhoud zwembad De Wilder
-282
-282
Totaal Cultuur en ontspanning
-334
-298
Revitalisering bedrijventerreinen
-575
-60
290
60
Provinciale subsidie revitalisering bedrijventerreinen Totaal Economische zaken
-285
0
0
-167
Totaal Integrale veiligheid
0
-167
Transitiekosten Wmo/AWBZ
-63
-84
Maatwerkvoorzieningen
-45
-45
Zorgzwaartepakketten
-54
-54
Monstertruck-drama
Totaal Wmo
-161
-183
Transitiekosten Jeugdzorg
-14
-14
Totaal Onderwijs en jeugd
-14
-14
0
-39
Project Breedband/Glasvezel Twente Glas Provinciale subsidie Breedband/Glasvezel Twente Glas Onderhoud openbare ruimte centrum Kop Parallelweg Provinciale subsidie Kop Parallelweg
0
38
-50
-40
-609
-26
185
26
Vorming voorziening onderhoud gemeentelijke panden
-100
-100
Onderhoud gemeentelijke panden
-200
-90
Verliesvoorziening Marktplan
0
-202
Winstneming voormalig gemeentewerf
0
247
Boekwinst pand Blankenburgerstraat 38
0
40
Boekwinst kantorencomplex Hassinkbrink Subsidie woningbouw Afrekening Besluit Woninggebonden Subsidies Energieloket 1.0
0
39
220
220
0
40
-140
-61
Provinciale subsidie energieloket 1.0
100
43
Energieloket 2.0
-40
-9
40
9
-594
135
Provinciale subsidie energieloket 2.0 Totaal Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
Jaarstukken 2014
141
INCIDENTELE BATEN EN LASTEN Programma/toelichting Vorming voorziening dubieuze debiteuren De Wilder Afboeking boekwaarde De Wilder Vorming voorziening personeel
Begroting
Realisatie
2014
2014
-370
-370
0
-1.288
-500
-500
Vrijval voorziening voormalig personeel
0
68
Verkoop afgeschreven versnipperaar
0
17
Afboeking debiteuren
0
-176
Vrijval voorziening dubieuze debiteuren
0
11
-870
-2.238
Onttrekking res.oh.gemeentelijke panden ond. De Wilder
282
282
Onttrekking RSFI voor revitalisering
285
0
0
1.288
Onttrekking res. onderhoud gemeentelijke panden (vrijval)
600
600
Onttrekking res. onderhoud gemeentelijke panden (voming oh.voorz.)
100
100
Totaal Algemene dekking
Onttrekking algemene reserve afboeking De Wilder
Onttrekking res. onderhoud gemeentelijke panden Toevoeging saldo res.oh.gemeentelijke panden aan alg.res.
200
90
-600
-600
Onttrekking res. Essentgelden Kop Parallelweg
424
0
Onttrekking algmene reserve vorming voorziening personeel
500
500
Onttrekking bestemmingsreserve transities sociaal domein
100
45
Dotatie aan reserve resultaatbestemming 2013
0
-231
Ontrekking aan algemene reserve voor dekking resultaat 2013
0
231
1.891
2.305
-469
-575
Totaal Reserves Totaal saldo incidenteel
Toelichting In het kader van de ingezette verbetering van de informatiewaarde van de begroting willen we meer inzicht geven in de incidentele baten en lasten. Dit is belangrijk voor een goede presentatie van en sturing op het structurele saldo van de begroting. Dit is immers een belangrijk criterium voor de provincie bij het toetsen van onze begroting en meerjarenperspectief. Voor de presentatie van de begrote en werkelijke incidentele baten en lasten over 2014 hebben we aansluiting gezocht bij de tabel zoals die opgenomen is in de Herziene Begroting 2014. Daarbij hebben we voor zover van toepassing de begrote bedragen na wijziging opgenomen.
Vervallen incidentele effecten Dit betekent ook dat een aantal incidentele baten en lasten zijn vervallen. Zo zijn bij respectievelijk de eerste en tweede bestuursrapportage de incidentele bedragen voor het Klantcontactcentrum (KCC) en de huur van Sportaccommodaties vervallen. Ook hebben we in de gesprekken met de provincie geconstateerd dat we de jaarlijkse dotatie aan het wegenfonds (vijf jaar lang € 200.000) voor het opvangen van de onderhoudspiek onterecht als incidenteel aanmerken. Dat is in bovenstaand overzicht eveneens gecorrigeerd. Voor de verdere toelichting op de aard van het incidentele karakter verwijzen we u naar de herziene begroting 2014. De verschillen tussen begroting en werkelijkheid lichten we verder toe in Hoofdstuk 6.
Jaarstukken 2014
142
Wet normering topinkomens Wet Normering Topinkomens Het normenkader rondom de 'Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna: WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De Aanpassingswet WNT is op 19 juni 2014 gepubliceerd en een dag later met terugwerkende kracht tot 1-1-2013 van kracht geworden. Voor gemeenten zijn diverse technische verbeteringen van de WNT van belang waaronder: • de verduidelijking van de definitie van topfunctionaris; • het buiten het bezoldigingsbegrip laten van de ten laste van de werkgever komende verplichte sociale premies; • het inzichtelijk maken welke Minister bevoegd is tot handhaving; • een reparatie van het overgangsrecht, waarbij het uitgangspunt van vier jaar eerbiedigende werking en vervolgens in drie jaar terugbrengen naar het wettelijk maximum gehandhaafd wordt. Voor het opmaken van de jaarrekening behoort de Aanpassingswet WNT tot het normenkader. Betekenis van de WNT Beloningen van bestuurders en overige topfunctionarissen in de (semi)publieke sector dienen wettelijk genormeerd, respectievelijk gemaximeerd te worden. Dit heeft geresulteerd in de “Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector” (WNT). De WNT voorziet in een democratisch gelegitimeerd instrument waarmee normen en verplichtingen kunnen worden opgelegd voor de bezoldiging van bestuurders en andere topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector. Wij zijn verplicht jaarlijks in het financieel jaarverslag de bezoldiging van iedere topfunctionaris en gewezen topfunctionaris op persoonsnaam op te nemen, ongeacht een eventuele overschrijding van het bezoldigingsmaximum. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen, hebben wij gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt betreffende de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 2014-0000142706) kan en hoeven wij niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT). Het bezoldigingsmaximum bestaat uit 130% van het brutosalaris van een minister, verhoogd met: • (belaste) onkostenvergoeding; • beloningen betaalbaar op termijn (voornamelijk het werkgeversdeel van de pensioenreservering). Voor 2014 gelden de volgende bedragen: • € 187.340 (bezoldiging); • € 8.263 (onkostenvergoeding); • € 34.871 (voorziening ten behoeve van beloningen op termijn). Totaal € 230.474.
Topfunctionarissen gemeenten Als topfunctionaris zijn in de wet aangewezen: • Secretaris • Griffier Geen overschrijding wettelijke normen In 2014 hebben geen bezoldigingen boven deze bezoldigingsnorm plaatsgevonden. Zowel bij vast als bij tijdelijk personeel.
Jaarstukken 2014
143
Wel vermelding De WNT geeft aan dat de gemeente verplicht is om jaarlijks in het financieel jaarverslag de bezoldiging van iedere topfunctionaris en gewezen topfunctionaris op persoonsnaam op te nemen, ongeacht een eventuele overschrijding van het bezoldigingsmaximum. Voor gemeenten betekent dit dat de bezoldiging van de functies secretaris en griffier moeten worden opgenomen in het financieel jaarverslag. In 2014 betreft dit de volgende personen:
Beloning
Beloning op termijn
1-1-2014 t/m 31-12-2014, 36 uren per week
77.466
12.428
Waarnemend M.E. Kragting 1-1-2014 t/m 31-12-2014; gemeente– De Groot tot 17-3-2014 75%, secretaris daarna 100%
85.021
13.166
Functie
Naam
Griffier
G. Raaben
Jaarstukken 2014
Duur en omvang dienstverband
Onkosten
363
Uitkering wegens beëindiging dienstverband
Totaal
0
89.894
0
98.550
144
BALANS
Jaarstukken 2014
145
Balans per 31 december 2014 ACTIVA
x € 1.000
31-12-2014
31-12-2013
Vaste activa Immateriële vaste activa - Kosten van onderzoek en ontwikkeling
3 3
Materiële vaste activa
18 18
56.343
60.552
- Investeringen met een economisch nut
27.821
42.836
Investeringen met een economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven - Gronden uitgegeven in erfpacht
11.202 35
35
17.285
17.681
-
Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut
Financiële vaste activa
15.570
20.857
- Kapitaalverstrekking aan deelnemingen
90
90
- Kapitaalverstrekking aan gemeenschappelijke regelingen
36
36
0
4.624
182
182
- Leningen aan: - Woningbouwcorporaties - Deelnemingen - Overige verbonden partijen - Overige langlopende leningen u/g
- Bijdragen aan activa in eigendom van derden
897
1.027
12.120
12.608
2.245
2.291
Totaal vaste activa
71.916
81.427
10.401
10.167
Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen - Niet in exploitatie genomen bouwgronden
5.398
5.427
- Onderhanden werk: bouwgronden in exploitatie
5.003
4.740
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
3.131
3.843
- Vorderingen op openbare lichamen
1.706
2.328
- Overige vorderingen
1.425
1.515
Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldi
Overlopende activa
20
708
9
8
11
701
1.151
776
Totaal vlottende activa
14.703
15.494
Totaal generaal
86.619
96.921
Jaarstukken 2014
146
Balans per 31 december 2014 PASSIVA
x € 1.000
31-12-2014
31-12-2013
Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve
2.784
4.657
334
1.753
2.319
3.135
131
-231
- Bestemmingsreserves - Overige bestemmingsreserves - Resultaat na bestemming (nog te bestemmen resultaat)
Voorzieningen
3.206
1.654
- Voorzieningen verplichtingen, verliezen en risico's
1.504
1.094
- Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting
1.344
560
358
0
- Onderhoudsegalisatie voorzieningen
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer
73.366
81.228
- Onderhandse leningen van: - Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - Binnenlandse banken en ov financiële instellingen - Overige binnenlandse sectoren - Buitenlandse financiële instellingen
2.500
2.500
70.749
78.572
117
156
0
0
Totaal vaste passiva
79.356
87.539
3.990
5.263
Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar - Kasgeldleningen - Bank- en girosaldi (s) - Overige schulden - Rek-crt-verhoudingen met niet-financiële instellingen
Overlopende passiva
Totaal vlottende passiva Totaal generaal Gewaarborgde geldleningen
Jaarstukken 2014
0
0
940
2.128
3.049
3.136
1
0
3.273
4.118
7.263
9.382
86.619
96.921
19.912
19.470
147
Toelichting op de balans Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarstukken van gemeenten worden conform het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) opgemaakt. Het kader voor de jaarrekening bestaat naast het wettelijke kader uit de door uw raad vastgestelde verordeningen met betrekking tot de financiële functie (artikel 212 gemeentewet). Op grond van artikel 212 heeft uw raad bij verordening de uitgangspunten en doeleinden vastgesteld. Verder stelt uw raad op grond van artikel 213 de eisen ten aanzien van de controle door de accountant vast. Een gevolg hiervan is onder andere, dat de accountant rapporteert aan uw raad. Het BBV heeft geresulteerd in uniformiteit in informatievoorziening van gemeenten. Dit stelt de centrale overheid en andere stakeholders in staat betrouwbaarder en sneller de financiële gegevens van gemeenten te beoordelen en – in het geval van het rijk – te consolideren tot nationale informatie, onder andere ten behoeve van de informatie aan de Europese Unie. De balans geeft op systematische wijze informatie over de bezittingen van de gemeente en de wijze waarop deze zijn gefinancierd. De grondexploitatie is geïntegreerd in de jaarrekening van de gemeente.
Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het betreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Positieve resultaten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Voor jaarlijks terugkerende arbeid gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume mag geen voorziening worden gevormd, ofwel geen schuld worden opgenomen. Personele lasten, zoals vakantiegeld- en verlofaanspraken, worden daarom in principe toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Voor de bepaling of een verplichting jaarlijks terugkeert wordt de periode van de meerjarenraming, 4 jaren, als referentieperiode aangehouden. Eenmalige schokeffecten, zoals bijv. reorganisaties worden wel als voorziening opgenomen. Activa worden gewaardeerd op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschafprijs van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, uitgezonderd voorzieningen, die tegen contante waarde zijn gewaardeerd.
Jaarstukken 2014
148
Vaste activa Een vast activum wordt gekenmerkt door de intentie om het activum duurzaam te exploiteren of te gebruiken. Vaste activa worden onderscheiden in: • immateriële vaste activa; • materiële vaste activa; o met een economisch nut; o met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte; • financiële vaste activa. Voor de verschillende activagroepen gelden waarderingsgrondslagen, zoals verwoord in artikel 10 van de “financiële verordening”. Duurzame middelen met een verkrijgingsprijs van minder dan € 5.000 worden ineens ten laste van het resultaat gebracht. Uitgezonderd gronden, die worden altijd geactiveerd. Bijdragen van derden die in directe relatie staan met een actief worden in mindering gebracht op de waarde van het actief. Duurzame waardevermindering wordt waar dit zich voordoet in aanmerking genomen.
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met afschrijvingen en duurzame waardeverminderingen. Kosten in verband met geldleningen en kosten van ontwikkeling kunnen als immateriële vaste activa worden opgenomen. Ten aanzien van de kosten van onderzoek wordt een prudent activeringsbeleid gevolgd. Kosten voor het afsluiten van geldleningen worden direct ten laste van de exploitatie gebracht. Kosten van onderzoek en ontwikkeling worden uitsluitend geactiveerd, als de kosten leiden tot het verkrijgen van een materieel vast actief. Geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaren afgeschreven, zodra het gerelateerd materieel vast activum in gebruik genomen wordt. Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut worden gekenmerkt door het verkoopbaar zijn en/of het kunnen genereren van opbrengsten. Winstgevendheid is geen vereiste. Investeringen boven de investeringsdrempel van € 5.000 worden altijd geactiveerd, als een meerjarig nut wordt genoten. De materiële vaste activa met een economisch nut worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de betreffende investering in mindering gebracht. Bijdragen uit reserves worden niet in mindering gebracht. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij geen rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde.
Jaarstukken 2014
149
Afschrijvingstermijnen vaste activa Soort activa
Afschrijving in jaren
Pompputten, persleidingen en voedingskabel riolering
60
Nieuwbouw woonruimten, kantoren, bedrijfs- en schoolgebouwen
40
Renovatie, restauratie en aankoop van woonruimten, kantoren, bedrijfs- en schoolgebouwen en drukrioleringsgemalen Technische installaties in bedrijfsgebouwen, tijdelijke uitbreiding gebouwen, pomp en appendages en elektrische installaties grote gemalen Veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen, telefooninstallaties, kantoormeubilair, schoolmeubilair, aanleg tijdelijke terreinwerken, aanleg kunstgrasvelden, nieuwbouw tijdelijke woonruimten en bedrijfsgebouwen, aanhangwagens en handgereedschappen
25
15
10
Personen- en vrachtauto's
8
Hard- en software
5
Gronden en terreinen
n.v.t.
De eerste afschrijving vindt plaats in het jaar na ingebruikname van het activum. Indien de verwachte gebruiksduur van een activum afwijkt van gelijksoortige activa, wordt gekozen voor een afschrijvingstermijn in overeenstemming met de reële gebruiksduur. Activering van rente vindt alleen plaats als sprake is van bouwrente vóór ingebruikname. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere waardevermindering, indien deze naar verwachting duurzaam is.
Gronden uitgegeven in erfpacht In erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (waarde voor eerste canonberekening) of geringere registratiewaarde. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Investeringen met maatschappelijk nut betreffen investeringen in de openbare ruimte; ze zijn niet verhandelbaar en genereren geen opbrengsten. Investeringen met een maatschappelijk nut worden zoveel mogelijk ten laste van de exploitatie gebracht. Activering is facultatief en geschiedt bij raadsbesluit. Extra afschrijvingen zijn, mits door uw raad geautoriseerd, toegestaan. Afschrijving geschiedt lineair, ingaande het jaar na het tijdstip van ingebruikname. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen van derden en bestemmingsreserves lineair afgeschreven volgens onderstaande tabel (of een kortere, door uw raad aan te geven, tijdsduur):
Soort activa
Afschrijving in jaren
Bruggen, viaducten en overige grotere kunstwerken
40
Aanleg en reconstructies van wegen en rotondes
25
Verkeersinstallaties en openbare verlichting
15
Jaarstukken 2014
150
Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen Alle kapitaalverstrekkingen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Waar nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. De kapitaalverstrekking aan deelnemingen en gemeenschappelijke regelingen zijn ontstaan, doordat de gemeente Haaksbergen in het verleden betrokken is geweest bij de oprichting van de betreffende instellingen. Leningen De overige langlopende verstrekte geldleningen (u/g) betreffen personeelshypotheken, leningen aan instellingen en startersleningen. Bijdragen aan activa in eigendom van derden Op bijdragen aan activa in eigendom van derden wordt afgeschreven. De termijn komt overeen met de afschrijvingstermijn die zou gelden als de activa in eigen beheer zouden zijn.
Vlottende activa Voorraden Voorraden worden onderscheiden in grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: • niet in exploitatie genomen gronden; • in exploitatie genomen gronden. Grond- en hulpstoffen in enge zin worden als gebruiksgoederen niet geactiveerd, maar direct ten laste van de exploitatie geboekt. Grote voorraden van grond- en hulpstoffen komen niet voor. De in exploitatie genomen gronden zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken), evenals een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. De systematiek van winstneming bij grondexploitaties Wij hanteren voor het nemen van tussentijdse winsten de volgende uitgangspunten: • er is een actuele grondexploitatie; • de maximaal te nemen winst omvat de al gerealiseerde opbrengsten (verkopen en subsidies/bijdragen die definitief zijn vastgesteld) minus de gemaakte kosten en de nog te maken kosten; • tussentijdse winstneming per vastgestelde grondexploitatie/complex.
Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Met uitzondering van die vorderingen, waarbij oninbaarheid een rol kan spelen. Daarop wordt conform de financiële verordening de verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. De voorzieningen worden volgens de statische methode bepaald, dat wil zeggen door beoordeling op vorderingniveau, rekening houdend met ouderdom en specifieke omstandigheden. Liquide middelen Liquide middelen zijn kas- en banksaldi, opgenomen voor de nominale waarde.
Jaarstukken 2014
151
Vaste passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen van de gemeente wordt gevormd door de reserves. De reserves zijn onderverdeeld in een algemene reserve en bestemmingsreserves. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de verplichting of het voorzienbare verlies. Aan de voorzieningen wordt, tenzij gewaardeerd tegen contante waarde, geen rente toegevoegd. Verplichtingen die gebaseerd zijn op ontvangen doeluitkeringen van overheden met een meerjarig karakter worden, voor zover daar nog geen uitgaven tegenover staan, niet als voorziening gepresenteerd. Deze verplichtingen lopen via overlopende passiva.
Vaste schulden Alle schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, waarop de aflossingen tot en met het rekeningjaar in mindering zijn gebracht. De vaste schulden hebben een rente typische looptijd van één jaar of langer.
Vlottende passiva Vlottende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Borg- en garantstellingen Borgstellingen zijn aangegaan ter ondersteuning van stichtingen en verenigingen op maatschappelijk, cultureel of sportief vlak, die een project realiseren dat het algemeen belang of dat van een grotere groep dient. Op balansmoment worden deze borgstellingen niet geacht tot uitbetaling te leiden. Daarom worden deze verplichtingen buiten de balanstelling gehouden. Andere garantstellingen zijn niet afgegeven.
Jaarstukken 2014
152
Toelichting op de balans per 31 december 2014 Activa Vaste activa Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden in het volgende overzicht gespecificeerd, waarbij tevens het waardeverloop wordt toegelicht: (x € 1.000) Omschrijving groep
Boekwaarde 01-01-2014
Kosten onderzoek en ontwikkeling
18
Totaal immateriële vaste activa
18
Investeringen
DesinBedrag Boekwaarde vesteringen Afschrijving 31-12-2014
0
0
15
3
15
3
Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden in het volgende overzicht gespecificeerd, waarbij tevens het waardeverloop wordt toegelicht: (x € 1.000)
In erfpacht uitgegeven gronden Dit betreft het tenniscomplex Geukerdijk en het terrein van het vuiloverlaadstation. Materiële vaste activa economisch nut Gronden en terreinen De investering in gronden en terreinen betreft de toevoeging van het terrein Hassinkbrink-kantoren (zie complex Hassinkbrink II kantoren bij de grondexploitaties). De afschrijving op gronden en terreinen heeft betrekking op renovatie van speelterreinen en sportvelden. Bedrijfsgebouwen De investering in bedrijfsgebouwen betreft een onderzoek naar de verbouwing van de voormalige basisschool Ons Dorp in verband met de uitbreiding van de werkzaamheden van de Noaberpoort en
Jaarstukken 2014
153
diverse kleine investeringen. De extra afschrijving betreft verkoop voormalig pand ABN/AMRO en overdracht pand Scouting De Klomp. Machines, apparaten en installaties In 2014 is ter vervanging van hard- en software voor € 277.000 uitgegeven, waaronder migratie Oracle, aanschaf mobiele telefonie en diverse kleinere investeringen. Daarnaast is er een versnipperaar aangeschaft ter vervanging van een bestaande versnipperaar. Vervoermiddelen Eind 2014 zijn de bestaande zoutstrooiers vervangen voor een drietal nieuwe. Kosten € 83.000. Er is voor € 28.000 geïnvesteerd in nieuwe rolstoelen en scootmobielen. Bij beheer en onderhoud is een oude bedrijfswagen ingeruild voor een jonger exemplaar € 22.000. Het restant bestaat uit een aantal kleine investeringen.
Materiële vaste activa economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven Riolering De investering in de riolering betreft de afronding aanleg ringleiding Noordsingel en transportriool naar de waterzuivering. Materiële vaste activa maatschappelijk nut Wegenbouwkundige werken Er is voor € 212.000 uitgegeven aan de reconstructie van de Westsingel fase 2. De gemeente draagt voor € 200.000 bij in de aanleg van de verdiepte N18. Voor het dichten van scheuren en naden is een bedrag van € 53.000 uitgegeven. De brug aan de Ganzenbree is opgeknapt voor € 19.000. Het restant is uitgegeven aan reconstructiewerkzaamheden aan diverse wegen. Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden in het volgende overzicht gespecificeerd. (x € 1.000)
Kapitaalverstrekking aan deelnemingen We nemen deel in de Bank Nederlandse Gemeenten en waterleidingbedrijf Vitens. In 2009 zijn de aandelen van het productie- en leveringsbedrijf van Essent verkocht aan RWE. De aandeelhouders van Essent hebben aandelen behouden c.q. verworven in het netwerkbeheerbedrijf Enexis Holding NV, Essent Milieu Holding BV en Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV (centrale Borssele). Daarnaast is ten behoeve van de overdracht aan RWE een (tijdelijke) Verkoop Vennootschap BV opgericht, waarin de aandeelhouders deelnemen. Door verplichte waardering tegen verkrijgingsprijs ontstaat een stille reserve, omdat de waarde in het economisch verkeer van vooral de aandelen Enexis, BNG en Vitens vele malen hoger ligt, dan de verkrijgingsprijs. Deze aandelen zijn beperkt verhandelbaar, waardoor de waarde in het economisch verkeer minder betekenis krijgt. De verkoopwaarde van de overige aandelen zijn niet te bepalen, omdat ze niet verhandeld worden. Voor de impact van de stille reserves verwijzen we naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.
Jaarstukken 2014
154
Het totale aandelenpakket bestaat uit:
(x € 1.000) Omschrijving deelneming NV Bank voor Nederlandse Gemeenten
Boekwaarde 01-01-2014
Boekwaarde 31-12-2014
82
82
Enexis
4
4
Vitens
4
4
90
90
Totalen
Kapitaalverstrekking gemeenschappelijke regeling Het betreft een verstrekking aan de Intergemeentelijke kredietbank (IKB). In de IKB nemen 33 regionale gemeenten deel. De IKB voorziet op maatschappelijk en zakelijk verantwoorde wijze in kredieten en bemiddelt in regeling van schulden van personen die in financiële moeilijkheden verkeren. Leningen aan woningbouwcorporaties Eind 2014 zijn doorgesluisde leningen op naam overgedragen aan woningcorporatie Domijn. Leningen aan deelnemingen Het betreft een vordering op Enexis in verband met de verkoop aandelen Essent. Leningen aan overige verbonden partijen De verkoopprijs van het netwerkbedrijf door Essent aan Enexis is door Enexis verschuldigd gebleven. De hierdoor ontstane vordering van € 389.000 is in de verkooptransactie van het productie- en leveringsbedrijf van Essent aan RWE overgegaan op de aandeelhouders. Daarnaast is er een vordering op de verkoop vennootschap bv, die namens de aandeelhouders de verkoop met RWE afwikkelt. Omdat het hier gaat om een escrowsituatie - het bij een derde partij aanhouden van een garantiebedrag als buffer voor risico’s – moet voor dezelfde waarde een voorziening worden gevormd. Voorts is een tweetal leningen verstrekt aan de Stichting Groot Scholtenhagen en aan Vitens. De geldlening aan Vitens is ontstaan, doordat een aandeelhoudersuitkering na fusie van Vitens met Hydron in 2006 niet is uitbetaald. Deze is omgezet in een rentedragende achtergestelde geldlening, die door Vitens in jaarlijkse termijnen wordt afgelost. Personeelshypotheken De leningen zijn verstrekt op grond van de woningfinancieringsregeling gemeentepersoneel (hypotheekrecht als onderpand). Overige langlopende leningen De leningen zijn verstrekt aan instellingen. In 2014 heeft de gemeente Haaksbergen € 50.000 gestort in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). Bijdragen aan activa in eigendom van derden De opgenomen bijdragen betreffen bijdragen aan particuliere initiatieven, die bijdragen aan het welzijn in brede zin van onze inwoners. Uw raad kan besluiten deze initiatieven te ondersteunen met een gemeentelijke bijdrage. Deze bijdragen worden afgeschreven in een termijn, die overeenkomt met de afschrijvingstermijn, die gehanteerd zou worden als de gemeente zelf eigenaar van het actief zou zijn. De balanspositie betreft bijdragen in sportaccommodaties, gemeenschapshuizen, de schaatsbaan in Enschede, het IVN-gebouw en de Pancratiustoren. De gemeente Haaksbergen heeft voor € 19.000 bijgedragen aan investeringen ten behoeve van de aanleg van de N18.
Jaarstukken 2014
155
Vlottende activa Voorraden De gepresenteerde voorraden betreffen onderhanden werken en voorraden in verband met de grondexploitatie, te onderscheiden in “in exploitatie genomen complexen” en “nog in exploitatie te nemen complexen”. Voor meer informatie verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid, de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing en de toelichting op programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. In het volgende overzicht is het verloop van de boekwaarden van de complexen over 2014 weergegeven. In dit overzicht zijn de gevormde voorzieningen verwerkt. Daarmee sluit dit overzicht aan bij de waardering op de balans. Daarna volgt een overzicht met de bruto waarden conform de individuele grondexploitaties en de gevormde voorziening. Verloopoverzicht boekwaarden grondexploitatie Boekwaarde 01-01-2014 incl. voorziening
Complex
Kosten
(x € 1.000)
Opbrengsten
Voormalige gemeentewerf
-278
160
-129
Frankenhuis
-628
52
0
Winstuitname verliesneming*
Afwaardering
Boekwaarde 31-12-2014 incl. voorziening
Voorziening**
247
0 0
-576
De Veldmaat
695
108
-528
275
Stepelerveld
3.329
395
-2
3.722
Buurse Zuid
808
51
-86
773
Vregelinkshoek
756
52
-2
57 4.740
4 822
-100 -847
1.081
114
0
4.346 5.427
83 196
-23 -23
0
10.167
1.018
-870
286
Hassinkbrink II kantoren In exploitatie genomen Marktplan Wissinkbrink Niet in exploitatie genomen Totalen
* **
806 39 286
0 0
0
0 5.003
0
-202
993
0
-202
4.406 5.398
0
-202
10.401
+ = winstuitname, -/- = verliesneming - = verhoging voorziening, + = verlaging voorziening
Toelichting op het verloopoverzicht boekwaarden Per 31-12-2014 zijn alle complexen met de benodigde voorzieningen geactualiseerd. De voorzieningen neutraliseren op balansdatum het nadeel van de complexen, waarvan het toekomstige exploitatieresultaat negatief is. In de paragraaf grondbeleid wordt nader ingegaan op de voornaamste mutaties in boekwaarden en voorzieningen. Daar wordt ook een prognose opgenomen van de complexen tot einddatum. Verloopoverzicht voorzieningen De voorziening is in 2014 daar waar nodig naar een actueel niveau bijgesteld. De voorzieningen zijn gevormd om toekomstige verliezen op te kunnen vangen. In volgende tabel wordt de waarde van de voorziening per 31-12-2014 weergegeven. (x € 1.000) Complex
Voorziening 01-01-2014
Bijstelling
Voorziening 31-12-2014
923
0
923
923
0
923
473
202
675
473
202
675
1.396
202
1.598
Voormalige gemeentewerf Frankenhuis De Veldmaat Stepelerveld Buurse Zuid Vregelinkshoek Hassinkbrink II kantoren Totaal in expl. genomen Marktplan Wissinkbrink Totaal niet in expl. genomen Totaal generaal
Jaarstukken 2014
156
Niet in exploitatie genomen gronden Voor de niet in exploitatie genomen gronden wordt de boekwaarde uitgedrukt in een bedrag per verworven vierkante meter. De volgende tabel bevat deze informatie. (x € 1.000) Niet in expl. genomen gronden
Boekwaarde Boekwaarde Oppervlakte Boekwaarde Voorziening 31-12-2014 incl. voorz. per 1.000 m2 per m2
Marktplan
1.668
Wissinkbrink
4.406
-675
993
4
251,61
4.406
515
8,56
Voor het Marktplan geldt dat de marktwaarde hoger ligt dan de boekwaarde inclusief voorziening. Voor de Wissinkbrink is de boekwaarde per m² een gemiddelde boekwaarde, welke hoger is dan de agrarische waarde omdat in dit gemiddelde ook de waarden van de opstallen zijn meegenomen.
Vorderingen Vorderingen op openbare lichamen De vorderingen bestaan uit openstaande nota’s aan scholen, andere gemeenten, de provincie Overijssel, het rijk en overige publiekrechtelijke lichamen. Daarnaast bestaat er een vordering op de belastingdienst met betrekking tot het BTW compensatiefonds (BCF) uit hoofde van compensabele BTW. (x € 1.000) Jaar vordering Debiteuren overheden 2014 Vodering belastingsdienst (BC F) Totaal vorderingen openbare lichamen
2014
Voorziening Saldo na oninbaar voorziening
102
102
1.604
1.604
1.706
0
1.706
Overige vorderingen De debiteurenpositie is na onttrekking van de publiekrechtelijke lichamen als volgt samengesteld. (x € 1.000) Soort vordering
Bedrag
1. Debiteuren belastingen
592
2. Debiteuren algemeen
477
3. Debiteuren bijstand Totaal debiteuren 4. Overige vorderingen Totaal overige vorderingen
352 1.421 4 1.425
De debiteuren zijn in de volgende tabel naar ouderdom verdeeld.
Jaarstukken 2014
157
(x € 1.000) Jaar vordering 2014 Totaal debiteuren belastingen
Saldo 31-12-2014 totaal
in voorziening dubieuze debiteuren
Per saldo
592
0
592
592
0
592
2009
47
36
11
2010
8
8
0
2011
35
35
0
2012
98
58
40
74
31
43
384
0
384
2013 2014 Totaal debiteuren algemeen
647
168
477
Totaal debiteuren bijstand
2.713
2.361
352
Totaal debiteuren excl. openb. lichamen
3.952
2.529
1.420
1. Debiteuren belastingen De belastingdebiteuren worden opgelegd en geïnd door het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) te Hengelo. 2. en 4. Debiteuren algemeen en overige vorderingen De voorziening debiteuren is in 2014 verhoogd met een bedrag van € 108.000. Dit bedrag is opgebouwd uit: vordering op Stichting De Wilder dat voor een deel is opgenomen in de voorziening, een vordering Steenhaarplas Onroerend Goed € 32.000, Harderingh € 3.400 (restant opgelegde bouwleges) en Maatschap Keemers Ottenschot € 4.500 (restant opgelegde bouwleges). 3. Debiteuren bijstand De debiteuren bijstand zijn ontstaan uit het verstrekken van krediethypotheken, leenbijstand, terugvordering en verhaal. Deze vorderingen zijn volledig opgenomen. Dit geeft meer inzicht in de omvang van de debiteurenpositie in zijn geheel. Binnen de WWB wordt uitgegaan van een hogere oninbaarheid dan bij vorderingen in het algemeen. Deze doelgroep heeft minder financiële draagkracht en biedt minder zekere verhaalsmogelijkheden. Dit resulteert in een hoge vaststelling van de voorziening voor deze debiteuren. Deze werkwijze voorkomt, dat de resultaten positief beïnvloed worden door het opnemen van te hoge vorderingen. Tevens is rekening gehouden met een terugbetaalverplichting aan het rijk als bepaalde vorderingen tegen de verwachting in alsnog worden geïnd.
(x € 1.000) Vordering op grond van
Saldo 31-12-2014 totaal
Voorziening
Per saldo
Krediethypotheken
101
10
Leenbijstand WWB
314
222
92
2.068
1.964
104
208
154
54
22
11
11
2.713
2.361
352
Leenbijstand BBZ Terugvordering WWB/WIJ Terugvordering IOAW/IOAZ Totalen
91
Liquide middelen De liquide middelen betreffen uitsluitend kassaldi en positieve banksaldi. Negatieve banksaldi worden onder de vlottende passiva opgenomen
Jaarstukken 2014
158
(x € 1.000) Rubriek
01-01-2014
Kassaldi
31-12-2014
8
9
Banksaldi
702
11
Totaal liquide middelen
708
20
Schatkistbankieren De drempel voor het schatkistbankieren is vastgesteld op 0,75% van het jaarlijkse begrotingstotaal. Dit komt voor ons neer op € 335.000,-. Uit onderstaand overzicht blijkt dat we in 2014 de drempelbedragen niet hebben overschreden. (in € x 1.000) Gem iddeld saldo
Drem pel bedrag
Ruimte
1e kwartaal
0
335
335
ja
2e kwartaal
48
335
287
ja
3e kwartaal
307
335
28
ja
4e kwartaal
165
335
170
ja
Kwartaal
Voldaan?
Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: (x € 1.000) Soort overlopende activa
01-01-2014 31-12-2014
Vooruitbetaalde bedragen
100
163
Nog te ontvangen bedragen
676
988
Totalen
776
1.151
De overlopende activa zijn als volgt gespecificeerd:
(x € 1.000) Omschrijving Revitalisering bedrijventerreinen
01-01-2014 31-12-2014 0
130
Overige nog te ontvangen bedragen
100
33
Vooruitbetaalde bedragen
100
163
Jaarevenredig deel rente geldleningen u/g
175
138
0
37
Bijdrage regio in vervoer WMO Eigen bijdrage C AK
60
0
Bijdragen derden in projecten Leader+
20
60
Forensenbelasting 2014 via GBT
46
0
Toeristenbelasting 2014
35
55
Bouwleges december 2014
62
30
0
453
IAU 2014 Bijdrage regio collectief WMO vervoer 4e kwartaal afvalfonds
48
0
0
30
Overige nog te ontvangen bedragen
230
185
Nog te ontvangen bedragen
675
988
Totalen
776
1.151
Jaarstukken 2014
159
Passiva Vaste passiva Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen zijn als volgt samen te vatten: (x € 1.000)
Een verdere specificatie van het verloop van de reserves: (x € 1.000)
Toelichting aard en mutaties algemene reserves Algemene reserve De toevoeging bestaat uit een bedrag van € 600.000 uit vrijval bestemmingsreserve gemeentelijke panden. De onttrekkingen bestaan uit een bedrag van € 1.288.000 voor de afboeking van zwembad De Wilder en € 500.000 onttrekking algemene reserve voor de voorziening frictiekosten personeel. Het restant van € 231.000 hoort bij bestemming resultaat vorig boekjaar. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves zijn reserves, die door uw raad speciaal in het leven zijn geroepen om een bepaald doel te dienen. Uw raad kan deze bestemmingen wijzigen c.q. opheffen.
Jaarstukken 2014
160
Bestemmingsreserve aankoop kunstvoorwerpen In 2014 is de reserve niet ingezet voor dit doel. Bestemmingsreserve gemeentelijke monumenten De reserve heeft als doel het jaarlijks kunnen verlenen van bijdragen aan derden voor het in stand houden van gemeentelijke monumenten. De incidentele uitgaven aan monumentenrenovaties worden ten laste van de reserve gebracht. In 2014 is conform begroot een bedrag van € 37.000 aan de reserve onttrokken. Bestemmingsreserve egalisatie afval In 2014 hebben geen mutaties in de bestemmingsreserve plaatsgevonden. Bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden In 2014 is de jaarlijkse dotatie van € 373.000 aan de bestemmingsreserve toegevoegd op basis van het meerjaren onderhoudsplan. Aan de algemene reserve is een bedrag van € 600.000 toegevoegd. Ten behoeve van het onderhoud zwembad De Wilder is een bedrag van € 269.000 onttrokken conform de begroting 2014 en aanvullend in de tweede bestuursrapportage € 13.000. Ten behoeve van de voorziening groot onderhoud gemeentelijke panden is € 100.000 onttrokken. Bij de tweede bestuursrapportage 2014 is een onttrekking van € 200.000 geraamd voor urgent onderhoud gemeentelijke panden. Er is voor de werkelijk gemaakte kosten een bedrag onttrokken van € 91.000. Een bedrag van € 109.000 is nog nodig voor asbestsanering scholen en wordt besteed in 2015. Bestemmingsreserve sociale en fysieke infrastructuur In 2014 is geen beroep gedaan op de bestemmingsreserve. Het bedrag van € 285.000 is nodig voor het project revitalisering bedrijventerreinen. Bestemmingsreserve inzet Essentgelden In 2014 hebben geen mutaties in de reserve inzet Essentgelden plaatsgevonden. De reserve wordt ingezet om de projecten Kop Parallelweg en aansluiting Kolenbranderweg – N18 te kunnen financieren. Bestemmingsreserve transitiekosten Onttrekking van € 45.000 ter dekking van de werkelijk gemaakte kosten in 2014. Bestemmingsreserve riolering Ten behoeve van onderhoud aan het riool is een bedrag van € 33.000 onttrokken aan de bestemmingsreserve riolering ten behoeve van tariefmatiging.
Jaarstukken 2014
161
Voorzieningen Specificatie verloop voorzieningen (x € 1.000) Aard van de voorziening
Saldo per Toevoeging 01-01-2014
Pensioenen wethouders
893
Voormalig personeel
201
Personeel
Aanwen- Saldo per dingen 31-12-2014
Vrijval
141 -68
0
500
1.094
641
0
90
Egalisatie riolering
562
1.052
-360
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting
562
1.142
-360
Onderhoud gemeentelijke panden
0
100
Wegenfonds
0
489
Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting
0
589
1.656
2.372
Voorzieningen verplichtingen, verliezen en risico's Egalisatie afvalstoffen
Totaal voorzieningen
-69
965
-94
39 500
-68
-163
1.504 90 1.254
0
1.344 100
-231
258
0
-231
358
-428
-394
3.206
Binnen de onderhanden werken/grondcomplexen worden indien noodzakelijk voorzieningen getroffen. Deze worden aan de debet zijde van de balans (rubriek voorraden) gepresenteerd en daar ook toegelicht.
Toelichting aard en mutaties voorzieningen Als voorzieningen worden aangemerkt: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten; • bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten; • kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren; • van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden (geoormerkte gelden). Hiervan zijn uitgezonderd de voorschotbedragen van Europese of Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. Deze worden als overlopende passiva opgenomen. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Voorziening pensioenen wethouders Het doel is op elk moment te kunnen voldoen aan de verplichting tot het uitbetalen van toekomstige aanspraken van wethouders op ouderdomspensioen. Voorheen lag dit tijdstip bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Binnen de nu geldende wet APPA bestaat voor wethouders ook het recht op pensioenoverdracht na afloop van de wethouders- en/of wachtgeldperiode. Ook moet rekening gehouden worden met op het in de toekomst instellen van een externe (landelijke) pensioenregeling voor alle wethouders, in welk geval alle pensioenverplichtingen ineens afgekocht moeten worden. In 2014 is van het recht van overdracht geen gebruik gemaakt. De voorziening wordt gemuteerd op grond van de contant gemaakte berekening van de actuaris. Dit betekent, dat: op de voorzienbare pensioendata de doelvermogens kunnen worden uitgekeerd ter financiering van de pensioenen
Jaarstukken 2014
162
op de mogelijke momenten van pensioenoverdracht de waarde kan worden overgedragen aan een pensioenverzekeraar De aanwendingen betreffen pensioenbetalingen rechtstreeks uit de voorziening. De toevoeging is te verklaren door de komst van een vierde wethouder en mutaties bij oud wethouders. Voorziening voormalig personeel Het doel van deze voorziening is te voorzien in kosten van personeel dat niet meer in actieve dienst werkzaam is. In de voorziening was ook personeel opgenomen dat nog wel in actieve dienst is bij de gemeente. Deze medewerker is opgenomen onder het personeel. De voorziene middelen die hierop betrekking hebben vallen vrij. Voorziening personeel Bij de tweede bestuursrapportage is een voorziening personeel gevormd van € 500.000. De voorziening dekt verplichtingen die gepaard gaan met de voorgenomen bezuiniging van 40 fte. De voorziening is in 2014 gevormd om al in 2014 in te kunnen spelen op kansen om de personele formatie te reduceren. Voorziening egalisatie afvalstoffen Het doel van deze voorziening is al te grote schommelingen binnen de jaarlijkse exploitatie van de afvalstoffen te voorkomen, waardoor een stabiel tarievenbeleid kan worden gevoerd. Voorziening riolering Het doel van deze voorziening is al te grote schommelingen binnen de jaarlijkse exploitatie van de rioleringen te voorkomen, waardoor een stabiel tarievenbeleid kan worden gevoerd. Vanuit de regelgeving, transparantie en periodieke bijstelling van het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is het van belang, dat in de voorziening rioolbeheer inzicht kan worden verkregen in het onderscheid tussen onderhoud c.q. spaarcomponent vervangingsinvesteringen. Deze splitsing gaan we in de komende periode doorvoeren. Voorziening onderhoud gemeentelijke panden Er is een voorziening onderhoud gemeentelijke panden ingesteld met een vastgestelde jaarlijkse dotatie om toekomstig onderhoud te kunnen laten uitvoeren. Voorziening wegenfonds Het wegenfonds is in 2014 ingesteld om te anticiperen op komende grote investeringen.
Vaste schulden Vaste schulden met een rente typische looptijd langer dan een jaar (x € 1.000)
Soort lening
Saldo 01-01-2014
Vermeerderingen
Aflossingen
Saldo 31-12-2014
Onderhandse leningen van: -
Binnenlandse pensioen- fondsen en verzekerings instellingen
-
Binnenlandse banken en financiële instellingen
Totaal
2.500
2.500
78.572
5.000
12.822
70.749
81.072
5.000
12.822
73.249
De balanspositie geeft ultimo 2014 de werkelijke waarde van de schulden op dat moment aan. In 2014 is een nieuwe geldlening van € 5.000.000 aangetrokken. Daarnaast is een lening van € 7.000.000 afgelost, met een rentepercentage van 1,63%. Op lopende leningen is een bedrag van € 1.187.000 afgelost. De uitgezette geldleningen aan woningcorporatie Domijn zijn overgeheveld naar
Jaarstukken 2014
163
Domijn. Op de lening van € 2.500.000 wordt niet jaarlijks afgelost. De lening wordt in zijn geheel in 2016 afgelost.
Overige vaste schulden Soort lening
(x € 1.000)
Saldo 01-01-2014
Bruidsschat Stichting Keender
156
Totaal
156
Vermeerderingen
Saldo 31-12-2014
Aflossingen
0
39
117
39
117
De bruidsschat vloeit voort uit een overeenkomst die in 2011 is afgesloten met Stichting Keender. In deze overeenkomst worden de feitelijke taken en bevoegdheden, die ondergebracht waren bij de gemeente, overgedragen aan Stichting Keender. De bruidsschat is de financiële compensatie voor de te maken kosten in de nabije toekomst.
Vlottende passiva Vlottende schulden Onder vlottende schulden zijn opgenomen: (x € 1.000) Rubriek
01-01-2014
31-12-2014
Schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar
5.263
3.990
Overlopende passiva
4.118
3.273
9.381
7.263
Totaal vlottende passiva
Schulden met een rente typische looptijd korter dan 1 jaar De schulden met een rente typische looptijd korter dan een jaar zijn verder te specificeren naar: (x € 1.000) Rubriek
01-01-2014 31-12-2014
Banksaldi
2.127
940
C rediteuren
1.596
1.948
Overige schulden
1.538
1.101
0
1
5.263
3.990
Rekening courant niet-financiële instellingen Totaal kortlopende schulden
De post banksaldi betreft de rekening-courant bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Kasgeldleningen worden voor een korte periode afgesloten, als de kasgeldlimiet dreigt te worden overschreden. De balanspositie overige schulden per 31-12-2014 is verder te specificeren: (x € 1.000) Rubricering overige schulden
01-01-2014
31-12-2014
Verplichtingen uitkeringsadministratie
240
352
Af te dragen sociale lasten en loonbelasting
644
729
Ontvangen en door te betalen aan derden
628
0
27
20
1.538
1.101
Diverse schulden Totaal overige schulden
Jaarstukken 2014
164
Overlopende passiva De overlopende passiva zijn te onderscheiden in: (x € 1.000) Soort overlopende passiva
01-01-2014
31-12-2014
Subsidie aansluiting Kolenbranderweg-N18
367
263
voorschot binnenstedelijke vernieuwing 2010-2015
324
179
0
168
Hassinbrink wonen en vm kinderdagverblijf
175
16
Subsidie revitalisering Varck 2e fase Afwikkeling Hassinkbrink en kinderdagverblijf
141 151
81 0
Afwikkeling De Greune, Stepelo, Hoeve
100
149
81
0
189
0
Afwikkeling terrein voormalige gemeentewerf
Herontwikkeling bank Jordaan Overheidsbijdragen meerjarige projecten RMC geoormerkte gelden bestrijding schoolverlaters
0
99
227
350
1.754
1.305
1.447
1.377
Afrekening huishoudelijke hulp
161
93
Terug te betalen frictiekosten Hameland 2014
118
64
50
74
Overige bijdragen en doeluitkeringen Vooruitontvangen bedragen Evenredig toe te rekenen rentelast opgenomen geldleningen
Vervoer C onnexxion 2014 Jeugdreclassering/zorgstructuur Integratie inburgeraars
100
68
24
24
Naheffing BC F/BTW 2008-2012
158
0
Overige nog te betalen
306
268
Nog te betalen bedragen
2.364
1.968
Totalen
4.118
3.273
Jaarstukken 2014
165
Niet in de balans opgenomen financiële verplichtingen Kredietfaciliteiten Bij de Bank Nederlandse Gemeenten beschikken we over een kredietfaciliteit, van € 4.000.000. Contractuele verplichtingen Per 31-12-2014 waren de meest relevante verplichtingen de volgende: Langlopende financiële verplichtingen Verzekeringen Leverancier
Looptijd
Eurorisk Nederland
2012 - 2014 verlenging telkens van 12 maand
Verplichting jaarlijks ca. € 56.000
Levering elektra en gas Leverancier
Looptijd
Greenchoice
2013 - 2014 optioneel 2015
Verplichting jaarlijks ca. € 120.000
Schoonmaak Leverancier
Looptijd
Visschedijk Facilitair
2015 - 2018 optioneel 5 x 1 jr verlengen (tm 2023)
Verplichting jaarlijks ca. € 90.000
Multifunctionals Leverancier
Looptijd
Konica Minolta
2013 - 2018 optioneel 2019
Verplichting jaarlijks ca. € 25.000
Leerlingenvervoer Leverancier
Looptijd
Munckhof Regie
2012 - 2015 optioneel 2 x 1 jr verlengen (tm 2017)
Verplichting jaarlijks ca. € 300.000
Huisvuilinzameling Leverancier
Looptijd
Van Gansewinkel
2014 tm 2015
Verplichting jaarlijks ca. € 340.000
Wachtgeldverplichtingen In 2014 is er gebruik gemaakt van de wachtgeldregeling voor voormalig wethouders. Gewaarborgde geldleningen De gemeente kent gewaarborgde geldleningen. Deze zijn verstrekt aan verenigingen en stichtingen, die een investering doen die past binnen de beleidsdoelen van de gemeente en die zelf onvoldoende garantievermogen bezitten om middelen aan te trekken. Voor deze leningen staat de gemeente in de eerste lijn garant. De gemeente staat tevens garant voor leningen die de woningbouwstichtingen hebben aangetrokken. De gemeente heeft een achtervangfunctie voor het geval het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) onvermogend wordt. We spreken hier van een tweedelijns borgstelling. De verstrekte waarborgen zijn als volgt gespecificeerd.
Jaarstukken 2014
166
(x € 1.000) Aard van de geldlening
Drinkwatervoorziening Welzijn/zorg Sportfaciliteiten
Door OorspronkeRestant gemeente Percentage lijk bedrag leningen per borgstelling gewaarborgd geldlening 01-01-2014 01-01-2014
Door Restant gemeente leningen gewaarborgd 31-12-2014 31-12-2014
189.200
1,90%
12.701
230
10.927
198
993
100%
238
238
199
199
45
100%
10
10
9
9
Gemeenschapshuis
186
100%
110
110
102
102
Gemeenschapshuis
235
100%
167
167
159
159
Sportfaciliteiten
150
60%
84
52
77
50
Sportfaciliteiten
150
50%
57
28
46
23
Sportfaciliteiten
270
100%
198
198
189
189
Sportfaciliteiten
100
50%
67
33
60
30
Sportfaciliteiten
200
50%
136
68
120
60
Sportfaciliteiten
100
50%
75
38
67
33
0
100%
0
0
46
46
13.843
1.173
12.000
1.098
36.594
18.297
37.628
18.814
54.158
36.594
18.297
37.628
18.814
245.787
50.437
19.470
49.628
19.912
Stadsbank Totaal garantstelling eerste in borgrangorde WSW (woningbouwverenigingen) Totaal garantstelling tweede borgrangorde (achtervang) Totaal
191.629
54.158
50%
Tot en met het boekjaar 2014 zijn geen bedragen betaald wegens verleende borgstellingen. De stijging in de borgstelling van de WSW wordt veroorzaakt door de overdracht van de leningen aan Domijn.
Jaarstukken 2014
167
Bijlagen Kredietenlijst Overzicht kredieten ouder dan 2 jaar x € 1.000 Krediet nr.
Jaar
Omschrijving krediet
Krediet per 1-1-2014
Mutatie Bedrag Restant Krediet krediet uitge- krediet vervalt geven 31-122014 2014
Tijdig gerealiseerd (j/n)
71000000
2008 Verplaatsing Brandweergarage
1.996
0
1.996 31-12-2018
nee
71040571
2008 Vervanging leidingen/riolering
152
3
149 31-12-2017
nee
71000025
2010 Verv./renovatie en uitbr. openb.verlichting 2010
26
0
26 31-12-2015
nee
71000047
2010 Aansluiting Kolenbranderweg op N18
2.604
113
2.491 31-12-2018
nee
71000066
2011 Aanleg transportriool naar waterzuivering
184
9
175 31-12-2015
nee
71000067
2011 Aanleg ringleiding Noordsingel
199
24
175 31-12-2016
nee
71000068
2011 Vervanging persleiding Buurse
99
4
95 31-12-2017
nee
71000076
2012 Revitalisering openbaar groen (2012) 2013 Restauratie gemeentetoren
49
0
49 31-12-2015
nee
10
0
10 31-12-2015
nee
195
135 31-12-2015
nee
375 31-12-2015
nee
71000082
71000084
2013 Vervanging hard- en software 2013
330
71000085
2013 Vervanging M-W-G-T lijst (2013)
204
280
109
5.853
280
457
Totaal
Jaarstukken 2014
Argumenten waarom latere uitvoering
Besluitvorming over de locatie moet nog definitief worden. Vervanging garage gepland in 2017/2018. In het kader van het beperken van investeringen voorlopig niet ingevuld. Als gevolg van de uitgavenstop zijn uitgaven ten laste van dit krediet uitgesteld. Bedrag is nodig voor lichtmasten centrum etc. Uitvoering parallel aan de realisatie van de N18 (uiterlijk 2018). Gemeentelijk aandeel 2 mln. Werk heeft nog verplichtingen in de toekomst. Moet elders blijvende dekking voor gevonden worden of dit krediet handhaven tot einde verplichtingen. Deelwerk de Greune wordt maart/april afgerond. Verplichtingen lopen nog tot eind 2016. Overleg met WRIJ loopt. Afhankelijk van de uitkomsten wordt het werk in 2015 of 2016 uitgevoerd. Werk is gegund en in uitvoering. Restauratie onderdeel entree deels gestart, rest wordt gelijktijdig met voegwerk gevel in 2015 uitgevoerd. Krediet wordt overeenkomstig automatiseringsplan ingezet voor projecten in 2015. Moet gehandhaafd. Er is geen krediet 2014 gevraagd en beschikbaar. Uitstel 2015: investering uitgesteld ivm bedrijfsonderzoek.
5.676
168
Overzicht kredieten tot 2 jaar x € 1.000 Krediet nr.
Jaar
Omschrijving krediet
71000087
2014 Verdiepte aanleg N18
71000088
71000089
Krediet per 1-1-2014
Mutatie Bedrag Restant Krediet krediet uitge- krediet vervalt geven 31-122014 2014
Tijdig gerealiseerd (j/n)
4.600
200
4.400 31-12-2018
2014 Investeringen N18
122
19
103 31-12-2015
nee
2014 Gebiedsontwikkeling centrum 2014 Speelvoorzieningen
485
0
485 31-12-2016
nee
94
0
94 31-12-2016
ja
71000091
2014 Renovatie sportvelden De Greune
170
0
50 31-12-2015
ja
Er wordt gekozen voor een minimale variant, waarbij de veiligheid van het speeloppervlak van het handbalveld gegarandeerd blijft. Een bedrag van € 120.000 is komen te vervallen i.v.m. bezuinigingsmaatregelen.
71000095
2014 Sporthal de Bouwmeester (veiligheid & materiaal) 2014 Materieel (BOR materieel-beheerplan)
200
0
200 31-12-2015
ja
Nog geen uitgaven gedaan.
27
28 31-12-2015
ja
49
0
49 31-12-2015
ja
15
0
15 31-12-2016
nee
Er is € 130.000 komen te vervallen i.v.m. bezuinigingsmaatregelen. Nog geen uitgaven gedaan. Nog geen uitgaven gedaan.
22 31-12-2015
ja
71000090
71000097
71000099 71000100
71000107
2014 Groenbeheerplan (revitalisering) 2014 Begraafplaats Enschesestr. planvorming 2014 Scootmobielen en rolstoelen 2014
Totaal
Jaarstukken 2014
185
-120
-130
0
50
28
5.920
-200
274
ja
Argumenten waarom latere uitvoering
Uitvoering parallel aan de realisatie van de N18 (uiterlijk 2018). Gemeentelijk aandeel 2 mln. De besluitvorming m.b.t. het Tracébesluit N18 is vertraagd. Pas na onherroepelijk worden van het TB zijn de consequenties voor Haaksbergen duidelijk. Nog geen uitgaven gedaan. Krediet is verleend over 3 jaren, dus tot 31-12-2016.
Bij de 2e berap is € 50.000 toegevoegd aan dit krediet.
5.446
169
Overzicht vervallen kredieten x € 1.000 Krediet nr.
Jaar
Omschrijving krediet
Krediet per 1-1-2014
Mutatie Bedrag Restant Krediet krediet uitge- krediet vervalt geven 31-122014 2014
Argumenten waarom latere uitvoering
71020075
2003 Eenm.kst. openbaar vervoer
21
71050318
2006 Revitalisatie sporthallen
14
71020424
2007 Aanleg Noordsingel 3e fase
440
71050157
2008 Reconstr. vijver Noordsingel
600
-600
0
0
1-4-2014 vervallen Uitvoering al enkele jaren uitgesteld; bij noodzaak wordt het krediet opnieuw aangevraagd.
71000058
2011 Vervanging W-G-T lijst 2011 Gebouwbeheerplan (renovaties)
2
-2
0
0
1-1-2014 vervallen Restantkrediet afgevoerd.
731
-688
27
71000064
71000073 71000053 71000054 71000055 71000057
71000078 71000079
71000083 71000092
71000093
71000094
71000096 71000098 71000103
2012 Vervanging hard- en software 2012 2013 Vervangen veegwagen 2013 Tractor & toebehoren versnipperaar 2013 Vervangen auto VW LT 2013 Vervangen vrachtwagen inc. kraan 2013 Renovatie velden Scholtenhagen 2013 Scootmobielen en rolstoelen 2013
0
Tijdig gerealiseerd (j/n)
-10
3
158
82
82
21 31-12-2014 vervallen In 2014 werd duidelijk dat het verplaatsen van het busstation naar de kop van de Parallelweg definitief niet meer doorging waardoor deze OV bijdrage niet meer nodig was. 1 31-12-2014 vervallen Krediet met € 10.000 verlaagd ivm bezuinigingsmaatregelen. 282 31-12-2014 vervallen Restant krediet is niet meer nodig.
16 31-12-2015 vervallen Krediet opgeheven.
0 31-12-2014 vervallen Volledig aangewend.
137
-137
0
0
28
-28
0
0
25
-25
0
0
125
-125
0
0
4
0
4 31-12-2014 vervallen Restant niet aangewend.
6
6
0 31-12-2014 vervallen Volledig aangewend.
2013 Wegenbeheerplan (2013) 2014 Vervanging gootafdekkers atletiekbaan 2014 Scholtenhagen onderhoud gebouwen en monumenten 2014 Groot onderhoud houtopstanden
95
95
0 31-12-2014 vervallen Volledig aangewend.
2014 Vervanging sportmateriaal 2014 Wegenbeheerplan
10
10
240
240
580
33
2014 Renovatie Blankenburgerstraat 40 (Noaberpoort)
Totaal
Jaarstukken 2014
15
-15
0
0
33
-33
0
0
10
-10
0
3.198
-1.673
654
1-1-2014 vervallen Samengevoegd met krediet nr 71000085. 1-1-2014 vervallen Samengevoegd met krediet nr 71000085. 1-1-2014 vervallen Samengevoegd met krediet nr 71000085. 1-1-2014 vervallen Samengevoegd met krediet nr 71000085.
1-9-2014 vervallen Opgeheven ivm bezuinigingsmaatregelen.
1-9-2014 vervallen Lasten zijn opgenomen in exploitatie via tweede berap 2014. 0 1-9-2014 vervallen Lasten zijn opgenomen in exploitatie via tweede berap 2014. 0 31-12-2015 vervallen Volledig aangewend. 0 31-12-2015 vervallen Volledig aangewend. 547 31-12-2014 vervallen Uw raad heeft op 4 maart 2015 het besluit van 30-3203 waarbij dit krediet is ontstaan herroepen. De Noaberpoort wordt in het gemeentehuis gevestigd. In 2015 is een nieuw krediet van € 415.000 beschikbaar gesteld voor de integratie van de Noaberpoort in het gemeentehuis. 871
170
IMG-verantwoording 2014 Format IMG-verantwoording 2014 De IMG-verantwoording is één tabel. Voor de leesbaarheid van de cijfers is de tabel in 2 delen gesplitst.
Omschrijving project
Beschikkingsnummer provincie
In de verleningsProject beschikking afgerond / opgenomen eindverantwoo subsidie voor rding Ja-nee dit project
Aard controle
D1
D1
Stepelo Variant
201 / 0077084
nee
€
500.000
€
11.572
€
11.572
Herontwikkeling Kop Parallelweg
2011/0024176
nee
€
639.692
€
22.817
€
22.817
R
Besteed tlv provinciale middelen 2014 (conform baten/lastenst elsel)
Besteed tlv gemeentelijke middelen 2014 (conform baten/lastenst elsel)
R
R
Omschrijving project
Cumulatief besteed tlv provinciale middelen t/m jaar 2014 (conform baten/lastenstelsel)
Cumulatief besteed tlv gemeentelijke middelen t/m jaar 2014 (conform baten/lasten- Geplande stelsel) einddatum
Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen
Aard controle
R
R
D1
D1
Stepelo Variant
€
124.870
€
124.870
1-1-2019
Herontwikkeling Kop Parallelweg
€
425.843
€
425.843
31-12-2015
Jaarstukken 2014
171
Sisa-verantwoording 2014
Jaarstukken 2014
Jaarstukken 2014
Jaarstukken 2014
Jaarstukken 2014
Algemene uitkering 2014 Gemeente: Opgave: Jaar: Uitkeringsfactor:
Haaksbergen Decembercirculaire 2014 2014 Lopende prijzen
Onderdeel A - Inkomstenmaatstaven Maatstaf 1c Waarde niet-woningen eigenaren 1f Waarde niet-woningen gebruikers (onder aftrek amendement De Pater) 1a Waarde woningen eigenaren Subtotaal
Berekende Aantallen 3.972.500,00
Gewicht / % -0,143
Uitkering -568.068
3.479.000,00 16.404.000,00
-0,1153 -0,1085
-401.129 -1.779.834 -2.749.030
Gewicht 312 112.742,99 3.717,53 1.587,10 147,72 133,14 225,23 83,55 27,63 397,63 86,94 368,1 305,06 108,76 169,94 221,81 51,45 15,49 475,41 114,54 14.824.166,19 9.316.642,46 9.592,05 14.910,99 28.180,76 1.292,90 7,15 3,55 63,17
Bedrag in basis 123.942 52.499 539.008 484.066 72.087 3.241.160 1.269.171 427.108 44.650 0 242.563 640.788 265.402 159.660 0 0 1.220.394 286.565 597.115 200.101 5.011 2.285 47.960 74.555 28.181 0 11.848 13.573 623.013
1.646,31
158.046
3.322,69 478,28 41,92 32,83 31,43 178,49 27,77 270.483,15
508.372 119.570 2.976 344.026 329.355 1.872.717 291.363 270.483 14.569.612
Onderdeel B - Uitgavenmaatstaven waarop de uitkeringsfactor van toepassing is Berekende Aantallen Maatstaf 397,25 1e OZB waarde niet-woningen 0,46564885 10a WWB schaalnadeel 144,99 10b WWB schaalvoordeel 305 8 Bijstandsontvangers 488 3a Eén-ouder-huishoudens 24.344,00 2 Inwoners 5.635,00 4 Inwoners: jongeren < 20 jaar 5.112,00 5 Inwoners: ouderen > 64 jaar 1.616,00 5a Inwoners: ouderen > 74 en < 85 jaar -58 Bevolkingskrimp 2.790,00 7 Lage inkomens 1.740,80 7a Lage inkomens (drempel) 870 12 Minderheden 1.468,00 11 Uitkeringsontvangers -15c Extra groei jongeren -15b Extra groei leerlingen VO 23.720,00 13 Klantenpotentieel lokaal 18.500,00 14 Klantenpotentieel regionaal 1.256,00 15e Leerlingen VO 1.747,00 38 Bedrijfsvestigingen 0,00033804 31a ISV (a) stadsvernieuwing 0,00024524 31b ISV (b) herstructurering 5 36 Meerkernigheid 5 37 Meerkernigheid * bodemfactor buitengebied 1 36a Kernen met 500 of meer adressen -24a Nieuwbouwwoningen 1.657,00 34 Oeverlengte * bodemfactor gemeente 3.823,51 35a Oeverlengte * bodemfactor gemeente * 9.862,48 32 Omgevingsadressendichtheid 23 Oppervlakte bebouwing buitengebied * bodemfactor 96 buitengebied 22 Oppervlakte bebouwing woonkernen * bodemfactor 153 woonkernen 250 21 Oppervlakte bebouwing 71 19 Oppervlakte binnenwater 10.479,00 16 Oppervlakte land 10.479,00 18 Oppervlakte land * bodemfactor gemeente 10.492,00 24 Woonruimten 10.492,00 25 Woonruimten * bodemfactor woonkernen 1 39 Vast bedrag Subtotaal Onderdeel C - Uitkeringsfactor (uf) Uitkeringsfactor Subtotaal (B x C (=uf))
1,48 21.563.026
Onderdeel D - Uitgavenmaatstaven waarop de uitkeringsfactor niet van toepassing is Maatstaf 51 Rioleringen 61 Suppletieregeling OZB 53 Aanvullende uitkering Subtotaal
Jaarstukken 2014
Berekende Aantallen -83.830,00 --
Uitkering 0 83.830 0 83.830
176
Onderdeel E - Integratie- en decentralisatieuitkeringen waarop de uitkeringsfactor niet van toepassing is Maatstaf 119 Centra voor jeugd en gezin (DU) 71 Impuls Brede scholen combinatiefuncties (DU) 149 Invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg (DU) 113 Peuterspeelzaalwerk (DU) 170 Decentralisatie provinciale taken vergunningverlening, toezicht en handhaving (IU) 62 Wet maatschappelijke ondersteuning (IU) 176 Pilots participatieverklaring nieuwkomers (DU) 177 Meetsysteem van Geluidsnet (DU) 178 Erfgoed en ruimte (DU) 179 Aldel (DU) 180 Mantelzorg (DU) 181 Oversampling WoON (DU) 182 Beter benutten (DU) 183 Faciliteitenbesluit opvangcentra (DU) 184 Koopkrachttegemoetkoming (DU) 187 Implementatie Participatiewet (DU) 188 Pilot integraal PGB 189 Ondersteuning raadsman Loppersum Subtotaal Onderdeel G - Aanvullingen van de gebruiker Aanvullingen van de gebruiker Subtotaal Totaal uitkering 2014: Totaal nagekomen uitkering 2012: Totaal nagekomen uitkering 2013: Totaal ontvangen 2014
Jaarstukken 2014
Berekende Aantallen 503.959,00 72.600,00 69.139,00 60.811,00
Uitkering 503.959 72.600 69.139 60.811
35.661,00 2.517.554,00 ----8.797,00 ---74.648,00 ----
35.661 2.517.554 0 0 0 0 8.797 0 0 0 74.648 0 0 0 3.343.169
Opgave
Uitkering 0 22.240.994 31.101 19.807 22.291.902
177