JAARSTUKKEN 2014
Jaarstukken 2014
Pagina 1 van 71
MAASKANT WONEN Bezoekadres: Drossaert Jonker van Kesselstraat 8 te Stein Correspondentieadres: Postbus 18, 6170 AA Stein Telefoon: (046) 420 35 35 Telefax: (046) 420 35 45 E-mail:
[email protected] Internet: www.maaskantwonen.nl
Maaskant Wonen is een sociale verhuurder, die ruim 1.800 woningen verhuurt in Stein en Elsloo. In deze twee woonkernen van de gemeente Stein wonen samen ongeveer 21.000 personen verdeeld over 8.800 huishoudens. Het woningaanbod varieert van eengezinswoningen en eenvoudige flats tot zorgwoningen en ruime appartementen. De huurprijzen lopen uiteen van circa 260 tot 980 euro per maand. Het marktaandeel in de huursector is ongeveer 70 procent. Naast woningen verhuurt Maaskant Wonen ook garages en parkeerplaatsen.
Jaarstukken 2014
Pagina 2 van 71
INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG 2014 ............................................................................ 4 INLEIDING ........................................................................................................ 5 ORGANISATIE EN PERSONEEL ............................................................................. 6 KWALITEIT WONINGBEZIT .................................................................................. 9 TOEWIJZEN, VERHUREN EN VERVREEMDEN VAN WONINGEN .................................13 LEEFBAARHEID .................................................................................................16 BETREKKEN VAN BEWONERS BIJ BELEID EN BEHEER ............................................19 WONEN EN ZORG ..............................................................................................20 FINANCIEEL BELEID EN BEHEER .........................................................................21 KENGETALLEN ..................................................................................................26 VERKLARING VAN HET BESTUUR .........................................................................27 VERSLAG VAN DE RAAD VAN TOEZICHT...............................................................28 VERKLARING VAN DE RAAD VAN TOEZICHT .........................................................33
JAARREKENING 2014 ........................................................................ 34 BALANS PER 31 DECEMBER 2014 ........................................................................35 WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2014 ...........................................................36 KASSTROOMOVERZICHT ....................................................................................37 TOELICHTING OP DE JAARREKENING ..................................................................38 TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE BALANS ...........................46 TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE WINST-ENVERLIESREKENING ............................................................................................58 TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN HET KASSTROOMOVERZICHT ..64 OVERIGE TOELICHTINGEN .................................................................................65 ONDERTEKENING VAN DE JAARREKENING ...........................................................67
OVERIGE GEGEVENS ......................................................................... 68 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT...........................70
Jaarstukken 2014
Pagina 3 van 71
JAARVERSLAG 2014
Jaarstukken 2014
Pagina 4 van 71
INLEIDING In 2014 lag de corporatiesector opnieuw onder het vergrootglas. Rondom de zomerperiode vonden de openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties plaats. De misstanden in de sector, vraagstukken rondom integriteit en roekeloosheid bij investeringen werden in de media weer breed uitgemeten. In het najaar volgde het verslag van de enquêtecommissie, met aanbevelingen die op een breed draagvlak konden rekenen. In december van het voorbije jaar nam de Tweede Kamer de Herzieningswet aan. In de wet wordt het taakgebied van corporaties veel strakker omlijnd, het toezicht versterkt en worden hogere eisen gesteld aan bestuur en bedrijfsvoering. In 2015 vindt een verdere uitwerking van de wet plaats. Corporaties zullen hun identiteit opnieuw moeten bepalen. Op basis van deze nieuwe regels en condities zal ook Maaskant Wonen zich moeten bezinnen op haar toekomstige koers. Aan het begin van 2015 zijn we gestart met het opstellen van een nieuw ondernemingsplan. Voor Maaskant Wonen was 2014 een jaar met veel activiteit. De eerste maanden van 2014 stonden in het teken van de sloop van De Stevel. In het centrumplan Stein waren 44 appartementen in aanbouw, in Elsloo werd het project Joannes Riviusstraat/fase 2 fase (19 appartementen) opgeleverd. Het eerste energieproject van Maaskant Wonen aan de Scholtis van de Hardtstraat werd afgerond. Plannen voor een aanzienlijke versnelling van onze verduurzamingsplannen vanaf 2015 zijn gereed. Daarnaast heeft Maaskant Wonen besloten deel te nemen aan Zonnig Limburg, een project van tien Limburgse woningcorporaties gericht op de gezamenlijke inkoop van zonnepanelen. Meer en meer zal de nadruk komen te liggen op het beheer van de bestaande voorraad. In 2014 rondde Maaskant Wonen een nieuwe portefeuillevisie af. Het inwonertal in de gemeente Stein zal in de komende jaren nog slechts beperkt toenemen en vanaf 2020 geleidelijk gaan dalen. Dat betekent dat ook de vraag naar huurwoningen op termijn zal afnemen. Groei van de woningvoorraad zal de komende jaren niet plaatsvinden. Steeds vaker zullen we ons de vraag moeten stellen of de bestaande woningcomplexen nog voldoende toekomstbestendig zijn. We zullen vaker een afweging moeten maken tussen sloop (met gedeeltelijke vervanging) of ingrijpende verbetering. Vanuit het oogpunt van betaalbaarheid moeten we zuinig zijn op onze goedkope voorraad. Anderzijds vraagt instandhouding van de verdiencapaciteit van onze woningen om ingrijpende investeringen. Maaskant Wonen heeft een gunstig financieel perspectief en is daarmee in staat haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd zal in een krimpende markt goed nagedacht moeten worden over onze vastgoedstrategieën. We moeten alert blijven op ontwikkelingen en daar tijdig op voorsorteren. In 2015 zullen we uitvoerig stilstaan bij de toekomst van de afzonderlijke complexen. Daarnaast werken we aan een nieuwe koers van de organisatie, die rekening houdt met gewijzigde omstandigheden en condities. Een koers die uitgaat van behoud van zelfstandigheid en de kwaliteiten die horen bij een kleine, lokaal verankerde organisatie. Stein, juni 2015, Karel Smitsmans, directeur bestuurder
Jaarstukken 2014
Pagina 5 van 71
ORGANISATIE EN PERSONEEL Toelating en inschrijving Naam: Woningstichting Maaskant Wonen Drossaert Jonker van Kesselstraat 8 6171 KC STEIN Toelating:
Op 1 juli 2003 is de Woningstichting Maaskant Wonen opgericht. Maaskant Wonen is ontstaan uit een fusie tussen de voormalige woningstichtingen Elsloo en Stein. Woningstichting Maaskant Wonen noemt zich Maaskant Wonen.
Inschrijving:
Maaskant Wonen is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel voor Limburg onder nummer 14021210.
Laatste statutenwijziging:
Op 30 juni 2003 vond een statutenwijziging plaats in verband met de fusie.
Statutair werkgebied:
De Westelijke Mijnstreek, te weten de gemeenten Stein, Beek, Schinnen-Onderbanken en Sittard-Geleen.
Organisatie Organogram Raad van toezicht/5 personen Directie-bestuur/1 persoon Werkorganisatie/16 personen
Bestuurlijke organisatie De directie van Maaskant Wonen wordt gevormd door de heer K.A.G. Smitsmans. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directeur-bestuurder zijn vastgelegd in de statuten. De raad van toezicht bestaat uit vijf personen en oefent toezicht uit op de directie en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. De bevoegdheden van de raad van toezicht zijn vastgelegd in de statuten en nader uitgewerkt in de “Gedragscode raad van toezicht van Maaskant Wonen”. Werkorganisatie Op 31 december 2014 telde de werkorganisatie zestien medewerkers. Op de afdeling financiën zijn vier medewerkers werkzaam, op de afdeling woondiensten elf en op het directiesecretariaat één. De directeur-bestuurder vormt samen met de afdelingshoofden het managementteam, dat verantwoordelijk is voor de dagelijkse gang van zaken.
Jaarstukken 2014
Pagina 6 van 71
Personele organisatie in cijfers Op 31 december 2014 bedroeg de totale formatie (directie èn werkapparaat) 15,7 voltijds formatieplaatsen. Per 31 december 2014 heeft Maaskant Wonen, inclusief de directie, zeventien personeelsleden in dienst. Het personeelsbestand bestaat uit negen mannen en acht vrouwen. Het percentage parttimers bedraagt 23,5. Het personeelsverloop is relatief laag, hetgeen tot uitdrukking komt in het gemiddeld lange dienstverband: 11 jaren. Het lage verloop is ook van invloed op de leeftijdsopbouw: 29 procent van het personeel is vertegenwoordigd in de leeftijdsklasse 55 jaar en ouder; 41 procent in de leeftijdsklasse 45 tot 55 jaar; 18 procent in de leeftijdsklasse 35 tot 45 jaar; 12 procent in de leeftijdsklasse 18 tot 35 jaar. De gemiddelde leeftijd van het personeel is 48 jaar. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim bedroeg in 2014 1,4 procent. We streven ernaar om het verzuimpercentage door een preventief verzuimbeleid, intensieve verzuimbegeleiding en samenwerking met onze Arbodienst op een laag niveau te houden. Personeelsvergadering Maaskant Wonen beschikt niet over een ondernemingsraad en het personeel heeft ervoor gekozen om organisatiebreed overleg te voeren met de directie via een zogenaamde personeelsvergadering. In het verslagjaar heeft één personeelsvergadering plaatsgevonden. Belangrijkste onderwerpen van gesprek waren de voortgang van onze nieuwbouw- en herstructureringsprojecten en de nieuwe beleidskaders zoals de “Portefeuillestrategie 2014-2030”, het “Energiebeleidsplan” en het geactualiseerde “Inkoopbeleid”. Partners in de volkshuisvesting: samenwerking met derden/lidmaatschappen “Wij verhuren kwalitatief goede woningen in een prettige woonomgeving binnen de gemeente Stein. We zijn er voor iedereen, jong en oud, waarbij we opereren binnen de van overheidswege vastgestelde kaders. Met een kleine, professionele organisatie, die dicht bij de klanten staat, kunnen we snel inspelen op wijzigingen in de markt.” Vanuit deze missie werkt Maaskant Wonen samen met een veelheid van partijen: gemeenten, collega-corporaties, zorg- en welzijnaanbieders, politie, bewonersorganisaties en tal van andere maatschappelijke èn commerciële instellingen. Graag willen we de hieronder genoemde partijen danken voor de goede samenwerking gedurende het verslagjaar. Een samenwerking die we in de toekomst graag willen voortzetten. Externe partijen Gemeente Stein De gemeente Stein is de belangrijkste overlegpartner met betrekking tot de volkshuisvesting. Regelmatig vindt bestuurlijk overleg plaats. Daarnaast is er periodiek overleg over woonwagenzaken. In 2014 heeft er bovendien regelmatig overleg plaatsgevonden met alle betrokkenen over het Centrumplan Stein. Regiogemeenten Samen met de gemeenten Sittard-Geleen, Stein, Schinnen en Beek en onder leiding van een externe deskundige hebben de corporaties in Westelijke Mijnstreek regionale prestatieafspraken gemaakt voor de jaren 2014 en 2015. Vivantes Zorggroep Met de Vivantes Zorggroep, een regionaal opererende zorginstelling, vond tijdens het verslagjaar regelmatig overleg plaats over: samenwerking op het gebied van wonen, welzijn en zorg; participatie in de realisatie van woonzorgcomplexen; de haalbaarheid van zorgwoningen in het centrum waarbij onderzoek heeft uitgewezen dat realisatie niet wenselijk is vanwege afzetrisico’s);
Jaarstukken 2014
Pagina 7 van 71
toewijzing van corporatiewoningen aan ouderen met een zorgindicatie, met als resultaat dat tien huishoudens op de wachtlijst van Vivantes aan een woning in het centrum zijn geholpen.
Samenwerkingsverbanden collega-corporaties Maaskant Wonen werkt samen met collega-corporaties in het Samenwerkingsverband van Woningcorporaties in de Westelijke Mijnstreek (S.W.W.M.) De negen toegelaten instellingen in de regio Westelijke Mijnstreek werken samen binnen het overlegplatform Samenwerkingsverband van Woningcorporaties in de Westelijke Mijnstreek (S.W.W.M.), met als doel: het voeren van gestructureerd overleg op regionaal niveau over onderwerpen van gemeenschappelijk belang. Daarnaast heeft dit platform tot taak om de corporatiebelangen te behartigen op gemeentelijk en gewestelijk, en zonodig op provinciaal en landelijk niveau tegenover de diverse overheden en andere instellingen. De samenwerking heeft in het verleden onder andere geleid tot de instelling van een regionale klachtencommissie. Ook hebben de S.W.W.M.-corporaties samen met de gemeenten in de Westelijke Mijnstreek in het recente verleden een visie geformuleerd op de gevolgen van de krimp voor de regionale woningmarkt. Maaskant Wonen is lid van Domaas, een samenwerkingsverband van 17 kleine woningcorporaties in Limburg en één corporatie uit Noord-Brabant. De 18 corporaties in dit samenwerkingsverband kiezen zowel voor zelfstandigheid als voor samenwerking. Vertrekpunt is het vertrouwen in eigen kracht. De kracht van kleine corporaties is dat ze een sterke binding hebben met de lokale gemeenschap en dicht bij hun klanten staan. Door zelfstandigheid en eigen identiteit te behouden, blijft de lokale binding intact, maar kunnen ze wel doelmatiger werken. Samenwerking wordt gerealiseerd door kennis en kunde uit te wisselen. Doel is het verbeteren van het bedrijfsmatig en maatschappelijk verantwoord functioneren. Deze community ondersteunt en draagt bij aan de realisatie van deze doelstellingen. Lidmaatschappen Maaskant Wonen is lid van: Aedes vereniging van woningcorporaties. Uit dien hoofde nemen wij deel aan diverse activiteiten (districtsvergaderingen, studieconferenties en voorlichtingsbijeenkomsten), die door onze brancheorganisatie worden georganiseerd. Door ons lidmaatschap onderschrijven we de Aedescode en de Governancecode. Daarnaast nemen we deel aan het MKW-Platform voor woningcorporaties, een vanuit Aedes opererende community die zich ten doel stelt om een goede en effectieve belangenbehartiging van middelgrote en kleine woningcorporaties te waarborgen. Platform Limburgse Woningcorporaties: Deze community biedt de Limburgse woningcorporaties een podium waar standpunten gedeeld kunnen worden en ervaringen uitgewisseld. Maaskant Wonen maakt deel uit van de Regionale Overlegtafel WWZ waarin alle regionale partijen op het gebied van Wonen, Welzijn en Zorg vertegenwoordigd zijn. Vereniging Ons Limburg te Heerlen. De Vereniging Ons Limburg is van oudsher een samenwerkingsverband van een dertigtal Limburgse woningcorporaties. De vereniging heeft haar vermogen van 5,2 miljoen euro ondergebracht in een Fonds op Naam bij het Oranje Fonds. Fonds Ons Limburg richt zich op leefbaarheid in de buurt. Bijdragen uit Fonds Ons Limburg worden toegekend aan organisaties en initiatieven in de provincie Limburg, die werkzaam zijn op het gebied van wonen en welzijn. Van het beschikbare budget komt jaarlijks ten minste de helft ten goede aan organisaties en initiatieven op het gebied van wonen. Bijdragen uit Fonds Ons Limburg worden gedaan van de jaarlijkse rente op het vermogen.
Jaarstukken 2014
Pagina 8 van 71
KWALITEIT WONINGBEZIT In 2014 hebben wij circa 3,9 miljoen euro besteed aan onderhoud en verbetering van het bestaande woningbezit. Het kwaliteitsniveau van een groot aantal woningen is hierdoor wederom verbeterd. In 2014 is het “service-abonnement huurdersonderhoud” ingevoerd. Wanneer de huurder een abonnement heeft afgesloten, dan verrichten wij een belangrijk deel van het huurdersonderhoud als servicedienst. Uit een recente huurdersenquête blijkt dat alert wordt gereageerd op meldingen en signalen van onze huurders en de HBV Maaskant en dat de huurders tevreden zijn over de wijze waarop wij de service- en onderhoudsactiviteiten oppakken. Portefeuillestrategie Afgelopen jaar hebben wij de “Portefeuillestrategie 2014-2030” vastgesteld. In de portefeuillestrategie hebben we de kaders bepaald waarbinnen we willen sturen op de thema’s wonen en vastgoed, uiteraard passend binnen de beschikbare financiële ruimte. De portefeuillestrategie bevat uitgangspunten die betrekking hebben op de gewenste omvang van de voorraad, de gewenste typologieën, de doelgroepen van Maaskant Wonen, het huurprijsbeleid en het toewijzingsbeleid. Voor het thema wonen zijn ontwikkelingen in kaart gebracht die invloed (kunnen) hebben op de gewenste omvang en samenstelling van de woningportefeuille van Maaskant Wonen. Het gaat om demografische ontwikkelingen, ontwikkelingen in de zorgsector en regionale prestatieafspraken. Voor het thema vastgoed zijn onderwerpen besproken die te maken hebben met de transformatie en vernieuwing van de woningvoorraad, het differentiëren in technische woningkwaliteit in combinatie met de verschillende huurprijsniveaus en het uitvoeren van energetische maatregelen binnen verschillende complexen. Wat betreft het thema financiën is de primaire doelstelling het waarborgen van de financiële continuïteit en de financierbaarheid. Keuzes die gemaakt worden binnen de portefeuillestrategie en de doorvertaling hiervan binnen het strategisch voorraadbeleid (SVB) moeten dan ook passen binnen het financiële beleid van Maaskant Wonen. Tevens wordt gekeken naar het financieel presteren van de complexen. Hiervoor wordt de efficiencyratio gehanteerd. Strategisch voorraadbeleid In het voorjaar van 2015 starten we met de doorvertaling van de portefeuillestrategie naar het strategisch voorraadbeleid. Een aantal beleidsterreinen zal naar aanleiding van de benoemde uitgangspunten in de portefeuillestrategie nader uitgewerkt en geactualiseerd worden (technisch kwaliteitsbeleid, onderhoudsbeleid, toewijzingsbeleid, huurbeleid, verkoopbeleid en efficiencyratio). Binnen deze actualisatie wordt tevens rekening gehouden met de nieuwe Woningwet die naar verwachting 1 juli 2015 wordt ingevoerd. Aan de hand van de verschillende geactualiseerde beleidsterreinen zullen binnen de complexen diverse strategische keuzes gemaakt gaan worden. Zo zullen bij elk complex de strategische doelen en bijbehorende maatregelen worden aangegeven. Alle elementen samen bepalen de strategie van het betreffende complex. Energielabel (Energie–Index) We hebben ons voorgenomen om de energielabeling van ons woningbestand met ten minste twee niveaus te verhogen tot maximaal label B. Dit vanwege het acceptabel houden van de woonlasten van onze huurders en de verhuurbaarheid van onze woningen. In 2014 is het “Energiebeleidsplan” geaccordeerd. Binnen dit energiebeleidsplan staan onze energie-visie en het plan van aanpak om deze visie daadwerkelijk te realiseren, omschreven. In 2014 zijn achttien woningen in de Scholtis van de Hardtstraat energetisch verbeterd (van label D naar label B). De spouwmuren zijn gevuld, aan de onderzijde van het dakbeschot is isolatie aangebracht, de buitenkozijnen, -ramen en -deuren zijn voorzien
Jaarstukken 2014
Pagina 9 van 71
van dubbele beglazing (voor zover dat al niet eerder was gebeurd) en er is mechanische ventilatie aangebracht. Tien van de achttien huishoudens hebben ook zonnepanelen laten aanbrengen. In 2014 zijn 19 appartementen Joannes Riviusstraat, Elsloo opgeleverd met energielabel A. Wanneer energetische maatregelen zijn uitgevoerd (dubbele beglazing/nieuwe cv-ketel) wordt de woning opnieuw geherlabeld. Daarnaast zijn 14 woningen verkocht. De energielabeling van ons woningbestand ziet er daardoor als volgt uit: - label A 155 woningen - label B 278 woningen Label A+B 433 woningen - label C 456 woningen - label D 519 woningen - label E 226 woningen - label F 156 woningen - label G 40 woningen Label C+D+E+F+G 1.397 woningen Totaal 1.830 woningen Service-abonnement huurdersonderhoud Het service-abonnement huurdersonderhoud wordt niet gezien als onderhoud, maar als een extra servicedienst die wij aanbieden om die huurders van dienst te zijn die het huurdersonderhoud niet zelf willen of kunnen uitvoeren. Het service-abonnement huurdersonderhoud is gestart op 1 januari 2014. Op 31 december waren 680 huurders geabonneerd. Door de deelname van circa 33 procent van onze huurders kunnen we stellen dat de invoering van het abonnement geslaagd is. 2014 Op 31 december 2014 waren 680 huurders geabonneerd. Er zijn 466 reparatieverzoeken behandeld. De totale herstelkosten bedroegen € 50.449 € 74 gemiddeld per abonnement € 108 gemiddeld per verzoek De abonnementsopbrengst bedroeg € 39.645 Bijdrage 2014 € 10.804 Onderhoud Niet-planmatig onderhoud: klachten- en mutatieonderhoud Het klachtenonderhoud heeft betrekking op het herstellen of vervangen van onderdelen op basis van klachtmeldingen van huurders; het mutatieonderhoud op het herstellen of vervangen van onderdelen bij mutatie. Klachtenonderhoud 2014: In 2014 zijn 2.146 klachten behandeld. Aan klachtenonderhoud is in 2014 besteed
€ 461.756 € 215 gemiddeld per klacht € 252 gemiddeld per woning
Mutatieonderhoud 2014: In 2014 hebben 144 mutaties plaatsgevonden. Aan mutatieonderhoud is in 2014 besteed € 233.799 € 1.624 gemiddeld per mutatie € 128 gemiddeld per woning Planmatig onderhoud In 2014 is 1.309.964 euro uitgegeven aan planmatige onderhoudsactiviteiten. De werkzaamheden bestonden in hoofdzaak uit: - cv-vervangingen en cv-onderhoud; - herstelwerkzaamheden aan daken; - herstellingen aan elektrotechnische installaties; - herstelwerken aan buitengevels;
Jaarstukken 2014
Pagina 10 van 71
-
groot onderhoud aan het interieur (met name badkamer, toilet, keuken) van woningen; buitenschilderwerk, kozijnherstel en –vervanging; onderhoud aan liftinstallaties; vervanging van rioleringen.
Energetische verbeteringen In 2014 is voor een bedrag van 140.476 euro uitgevoerd aan energetische maatregelen. Van dit bedrag is 36.715 euro geactiveerd. De werkzaamheden bestonden in het aanbrengen van energetische maatregelen bij 18 woningen in de Scholtis van de Hardtstraat en het aanbrengen van PV-cellen bij 10 van deze 18 woningen. Leefbaarheid In 2014 is in het kader van de leefbaarheid 90.943 euro uitgegeven. De uitgaven hebben betrekking op onderhoud aan groenvoorzieningen en brandpaden, het herinrichten van groenvoorzieningen en het plaatsen of vervangen van banken (met name bij onze nieuwbouwprojecten op de hoek van de De Halstraat-Heerstraat Centrum en aan de Assevedostraat). Investeringen bestaand woningbezit Bij groot onderhoud of renovatie worden de al wat oudere woningen aangepast aan de eisen en woonwensen van vandaag de dag. De aanpassing vindt plaats naar aanleiding van een mutatie of op projectmatige basis. Eind 2014 is besloten om geen renovaties op basis van een klacht meer uit te voeren. De klacht wordt verholpen en indien een renovatie wenselijk is, dan wordt deze voor het komende jaar ingepland op projectmatige basis. De woningrenovaties hebben meestal betrekking op het vernieuwen van de natte ruimten in de woning: toiletruimte, badkamer en keuken. In 2014 is een bedrag van 1.676.830 euro geïnvesteerd in bestaande woningen. Dit bedrag is exclusief de eerder vermelde investeringen in energiebesparende maatregelen ad 36.715 euro. De voornaamste investeringen waren: - kozijnvervangingen € 60.000 - herstel daken portiekflats € 471.000 - diverse verbeteringen € 44.000 - woningrenovaties/interieurverbeteringen: o renovaties op basis van klacht 9 stuks o renovaties n.a.v. mutatie 19 stuks o projectrenovaties 30 stuks totaal: 58 stuks Kosten woningrenovaties/interieurverbeteringen € 994.000 Daarnaast kunnen de investeringsactiviteiten te maken hebben met verzoeken van de huurders, waar een huurverhoging tegenover staat. De kosten hiervan, voor de aanleg van centrale verwarming, de verbetering van douches en het plaatsen van dubbel glas, bedroegen 108.000 euro. Nieuwbouw Joannes Riviusstraat, fase 2/Elsloo, 19 appartementen Dit nieuwbouwcomplex bestaat uit 19 appartementen. Het plan is in bouwteamverband met de architect en de aannemer ontwikkeld. 4 november 2013 is met de bouw gestart. Medio oktober 2014 zijn de appartementen opgeleverd. De huuringangsdatum van alle appartementen is 1 november 2014. Centrumplan Stein, MFC en 44 appartementen/sloop De Stevel In het eerste kwartaal van 2014 is het flatgebouw De Stevel gesloopt (de sloop is op 11 februari 2014 van start gegaan). Binnen het Centrumplan Stein is Maaskant Wonen samen met de gemeente Stein op 9 september 2013 gestart met de bouw van een Multifunctioneel Centrum MFC (gemeente Stein) en 44 levensloopbestendige
Jaarstukken 2014
Pagina 11 van 71
appartementen. Medio februari/maart 2015 heeft de oplevering plaatsgevonden. Alle appartementen zijn per 9 maart 2015 verhuurd aan de eerste bewoners. Paulus Potterstraat/Elsloo In het tweede kwartaal van 2015 gaan we twaalf seniorenappartementen aan de Paulus Potterstraat in Elsloo slopen. Na de sloop wordt op de locatie nieuwbouw gerealiseerd. Bij vier aannemers is informatie opgevraagd voor de realisatie van een gestandaardiseerd ontwerp waarbij de daadwerkelijke bouw voor een belangrijk deel uit geprefabriceerde bouwelementen bestaat. Op basis van de ingediende bescheiden zal een afweging worden gemaakt met welke aannemer we het ontwikkeltraject verder doorzetten.
Jaarstukken 2014
Pagina 12 van 71
TOEWIJZEN, VERHUREN EN VERVREEMDEN VAN WONINGEN Het verhuren van woningen aan mensen die op basis van hun inkomen niet zelf in hun huisvesting kunnen voorzien, behoort tot de kerntaak van een woningcorporatie. Wij hebben hier in 2014 ruimschoots aan voldaan. 96,52 procent van de vrijgekomen woningen onder de huurgrens van 699,48 euro hebben we volgens de Europese richtlijn toegewezen aan woningzoekenden met een inkomen lager dan 34.678 euro. De resterende 3,48 procent heeft betrekking op het huisvesten van medische urgenties, herstructurering en nieuwbouw. Gedurende 2014 zijn alle bewoners van de twaalf seniorenappartementen aan de Paulus Potterstraat in Elsloo geïnformeerd over de sloop van hun woningen en de verhuizing naar het in aanbouw zijnde wooncomplex aan de Joannes Riviusstraat of naar een andere woning van Maaskant Wonen. Met alle bewoners hebben wij afspraken gemaakt over de herhuisvesting. De afspraken zijn vastgelegd in een sociaal statuut. In het vierde kwartaal 2014 heeft de feitelijke verhuizing plaatsgevonden. Vijf huurders hebben hierbij gekozen voor een van de negentien nieuwbouwappartementen aan de Joannes Riviusstraat. De overigen hebben gekozen voor een woning binnen onze bestaande voorraad. Toewijzen van woningen Sinds 1 februari 2012 heeft Maaskant Wonen haar eigen woonruimteverdelingssysteem. In dit systeem worden de woningen op basis van inschrijftijd en passendheid toegewezen. Daarnaast kan onder voorwaarden een sociale of medische urgentie worden aangevraagd, waardoor binnen maximaal 6 maanden getracht wordt om passende woonruimte aan te bieden. Verhuren van woningen In 2014 heeft Maaskant Wonen 144 woningen verhuurd (inclusief 19 nieuwbouwwoningen). Daarnaast is in 2014 gestart met het benaderen van de 44 kandidaten voor de in aanbouw zijnde zorgwoningen in het centrum van Stein. Gelet op het aantal reacties per geadverteerde woning blijft de druk op de sociale woningvoorraad bestaan. Type woning Appartement Eengezinswoning Seniorenwoning
Aantal geadverteerd 32 21 24
Aantal reacties 600 646 93
Gemiddeld aantal reacties 31 19 4
In tegenstelling tot cijfers uit diverse landelijke en regionale onderzoeken blijft de vraag naar eengezinswoningen groot en de vraag naar seniorenwoningen laag. Alle 144 woningen behoren tot de voorraad met een huurprijs lager dan 699,48 euro. Hiervan zijn 77 bestaande woningen geadverteerd. De resterende nieuwbouwwoningen, na huisvesting van de bewoners van de te slopen woningen aan de Paulus Potterstraat, zijn in plaatselijke bladen geadverteerd en toegewezen op basis van de inschrijftijd van de woningzoekenden die gereageerd hebben. De resterende woningen zijn toegewezen aan urgent woningzoekenden, op basis van woningruil en in het kader van de huisvesting van asielzoekers. Markt- en klantkennis Periodiek (jaarlijks) komt er relevante markt- en klantkennis beschikbaar in de vorm van een “Trendrapport Markt en klant”. Er wordt een structuur en werkwijze ontwikkeld, die waarborgt dat dit (jaarlijks) vanuit de eigen organisatie tijdig en volledig aangeleverd kan worden. Het trendrapport is geënt op 3 pijlers: 1e pijler: Externe ontwikkelingen (wetgeving, economisch-financieel, politiek). 2e pijler: Demografische ontwikkelingen en inkomensgegevens van de gemeente en de regio.
Jaarstukken 2014
Pagina 13 van 71
3e pijler:
Informatie over woningzoekenden, woningvoorkeuren en het gedrag van woningzoekenden alsmede informatie over mutaties, aantal reacties en weigeringen bij aangeboden woningen. Deze informatie komt uit het primaire systeem van Maaskant Wonen. Het “Trendrapport Markt en klant” bevat informatie voor diverse beleidsterreinen zoals het huurbeleid, het onderhoudsbeleid en het strategisch voorraadbeleid (SVB). In 2014 is de portefeuille-strategie op papier gezet door een interne werkgroep, bestaande uit medewerkers van alle afdelingen. In september 2014 is dit beleidsstuk door de raad van toezicht goedgekeurd. De vervolgstap is de aanpassing van het SVB. Hiermee is gestart eind 2014 en medio 2015 zal dit rapport afgerond zijn. Daarnaast zal in 2015 een onderzoek worden gestart naar de verhuisgeneigdheid van senioren. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een stagiaire van Zuyd Hogeschool. Jongeren De Steinse Jongeren Adviesraad (SJAR) heeft, gesteund door lokale politieke partijen, aandacht gevraagd voor de jongerenhuisvesting, ontgroening en krimp. In ons ondernemingsplan hebben wij ons voorgenomen om dit te onderzoeken dan wel om extra aandacht te schenken aan deze groep. Jaar 2013 2014 Jaar 2013 2014
Geadverteerde woningen 73 77
Geschikt voor jongeren 47 49
Verhuurd aan jongeren 20 24
Verkochte woningen 9 14
Verkocht aan zittende huurders 0 4
Verkocht aan jongeren 8 6
Vanaf 2014 is de folder “Op eigen benen” speciaal voor jongeren beschikbaar. Daarnaast zijn vrijkomende woningen voor jongeren via Facebook extra onder de aandacht gebracht. Wij hebben vastgesteld dat de slagingskans van jongeren op de woningmarkt niet geringer is dan die van andere woningzoekenden. Vergunninghouders Gedurende het verslagjaar hebben wij tien woningen voor deze doelgroep beschikbaar gesteld. Eind 2014 hadden wij de taakstelling behaald voor wat betreft de huisvesting van vergunninghouders. We hebben zelfs twee personen meer gehuisvest. Stand 1-12014 -1
Taakstelling 1e half jaar 2014 10
Taakstelling 2e half jaar 2014 14
Gerealiseerd 2014 25
Resteert -2
De problematiek die wij ondervinden bij het huisvesten van deze doelgroep, is vooral het grote aantal eenpersoonshuishoudens, waarvoor wij geen specifieke woningen beschikbaar hebben en die derhalve in ruime appartementen gehuisvest worden die voor kleine gezinnen geschikt zouden zijn. Daarnaast worden wij steeds meer geconfronteerd met gezinsherenigingen waardoor wij voor het dilemma staan of wij op voorhand al eengezinswoningen voor alleenstaande vergunninghouders beschikbaar stellen. Dit leidt tot maatschappelijke discussie. Vervreemden van woningen In 2014 hebben wij uitvoering gegeven aan ons “Verkoopbeleid huurwoningen 20132017”. In het verkoopbeleid worden twee verkoopvarianten genoemd: 1. verkoop tegen marktwaarde; 2. verkoop met 10 procent korting voor zittende huurders of starters op de koopmarkt.
Jaarstukken 2014
Pagina 14 van 71
Door ons verkoopbeleid creëren we gemengde wijken, met huur- èn koopwoningen. Wij zijn van mening dat dit een positieve bijdrage levert aan de leefbaarheid in Stein en Elsloo. Daarnaast bieden wij starters op de koopmarkt een kans om een koopwoning te verwerven. In 2014 heeft Maaskant Wonen veertien woningen verkocht. Vier woningen zijn verkocht aan de zittende huurders en tien woningen ten gevolge van mutatie. Deze woningen zijn in de vrije verkoop gedaan. Hiervan zijn 9 woningen verkocht aan starters op de koopmarkt, waarvan 4 aan jongeren tot en met 28 jaar. VERKOOP aan: Zittende huurders Overigen Totaal
Marktwaarde 0 1 1
10 procent korting 4 9 13
Totaal 4 10 14
Voor 2015 is het verkoopprogramma aangepast. Ons eerdere voornemen om tien woningen jaarlijks te verkopen is, gelet op de vraag naar eengezinswoningen, naar beneden bijgesteld. In 2015 willen we vijf woningen verkopen.
Jaarstukken 2014
Pagina 15 van 71
LEEFBAARHEID Leefbaarheid is een verzamelterm voor een reeks van zaken die gezamenlijk bepalen hoe mensen hun leef- en woonomgeving waarderen, kortom het is een veelomvattend begrip. Leefbaarheid heeft raakvlakken met zaken als veiligheid, voorzieningenniveau, goed onderhoud van algemene ruimtes en groenvoorzieningen, contact met mede- en/of buurtbewoners, woonplezier. Maaskant Wonen is actief in de bestrijding van woonoverlast, buurtbemiddeling, schuldsanering en laatste kansbeleid. Daarnaast verhogen we bij renovaties de veiligheid door het aanbrengen van inbraakbeveiliging, brandpreventie, achterpadverlichting en het afsluiten van portieken. Ook verzorgen wij het onderhoud van de algemene groenvoorziening rond onze complexen. Hieronder geven wij een opsomming van de activiteiten die Maaskant Wonen in 2014 heeft ontplooid in het kader van de leefbaarheid. La Famille Er zijn wanddecoraties in de gangen van dit complex aangebracht. Pastoor van Heldenplein: groenrenovatie voorkant Het aanwezige groen is verfraaid door verschillende beplantingen te rooien en andere beplanting terug te plaatsen. Mergelakker: groenrenovatie Er zijn beplantingen en bomen gerooid en het aanwezige gazon is geëgaliseerd. Meerdel: groenrenovatie achterkant appartementen De moeilijk te onderhouden grond is verbeterd. Er zijn beplantingen gerooid, hagen geplant en gazon aangelegd. De toegangspaden zijn verlegd in verband met het verbeteren van de waterafvoer. Stationsstraat/Mgr. Kerckhoffstraat: groenrenovatie voor- en zijkant Door de grote variatie aan beplanting was de aanwezige groenvoorziening slecht te onderhouden. Er is beplanting gerooid, het talud is gedeeltelijk afgegraven en met worteldoek en grint afgewerkt (onderhoudsvriendelijk). Brandpaden In het verslagjaar zijn diverse brandpaden gecontroleerd en opgeschoond. Noodzakelijke bestratingswerkzaamheden zijn uitgevoerd. Winterperiode Maaskant Wonen heeft er gedurende de winterperiode voor gezorgd dat de toegangspaden rondom onze seniorencomplexen sneeuw- en ijsvrij waren. Algemeen Zowel bij mutatie (groot onderhoud) als bij planmatig onderhoud worden onze woningen voorzien van inbraakwerend hang- en sluitwerk. Graffiti en zwerfvuil worden onmiddellijk door ons verwijderd. Overlastsituaties worden veelal gezamenlijk met de politie besproken en aangepakt. Gedurende 2014 hebben diverse gesprekken met huurders plaatsgevonden met Jaarstukken 2014
Pagina 16 van 71
betrekking tot burengeschillen/overlastsituaties. Overlast wordt in overleg met de wijkagenten besproken, waarbij gezamenlijk naar buiten getreden wordt. Huisbezoeken maken hiervan deel uit. Daarnaast hebben wij wijken bezocht, samen met de daar werkzame wijkagent. Hierbij zijn wij gezamenlijk opgetreden tegen wantoestanden zoals het illegaal dumpen van puin, overlast ten gevolge van slecht onderhoud van tuinen en erfafscheidingen en dergelijke. In één kwestie hebben wij in 2014 een juridische procedure doorlopen om vanwege overlast de huurovereenkomst te beëindigen. Wij zijn door de rechter echter in het ongelijk gesteld. Hennepteelt Als gevolg van hennepteelt/overtreding Opiumwet in woningen hebben wij in 2014 één nieuwe procedure tot ontbinding van een huurovereenkomst gestart. De bewoner heeft niet gekozen om de huur vrijwillig op te zeggen, maar gekozen voor de gerechtelijke procedure. In deze zaak is deze procedure in gang gezet. In één kwestie zijn wij nog steeds in afwachting van het ingestelde hoger beroep en in één zaak zijn wij tot daadwerkelijke ontruiming overgegaan. In het kader van een zo effectief mogelijke bestrijding van hennepteelt werken we binnen een in 2006 afgesloten hennepconvenant, samen met de corporaties in de Westelijke Mijnstreek, de Politie Limburg Zuid, het Openbaar Ministerie, Essent, UWV en de regiogemeenten. Zeer moeilijk plaatsbaren (ZMP-ers) Ten aanzien van de doelgroep “Zeer moeilijk plaatsbaren” (ZMP-ers) participeert Maaskant Wonen in regionaal verband in een samenwerkingsovereenkomst tussen het Streekgewest/GGD Zuid Limburg en zeven corporaties. In deze overeenkomst is afgesproken dat door de GGD één fulltime-equivalent (fte) beschikbaar wordt gesteld ten behoeve van de vangnetwerkzaamheden voor deze doelgroep. De kosten worden naar rato van het aantal woningen over de zeven deelnemende corporaties verdeeld. Corporaties kunnen huurders met diverse problemen (zoals verslaving, overlast, wanbewoning en dergelijke) hier aanmelden voor professionele begeleiding. Gedurende 2014 heeft Maaskant Wonen van deze mogelijkheid in drie zaken gebruik gemaakt. Voor wat betreft het woongedrag van deze huurders zijn alle betrokken partijen (het Veiligheidshuis, PIW (Partners In Welzijn) en Hulp at Home) tot op heden positief. Een aantal ZMP-overeenkomsten is in 2014 omgezet in een gewone huurovereenkomst. Schuldsanering In 2014 hebben wij ons beleid met betrekking tot huisbezoek bij huurders met een huurachterstand van meer dan twee maanden gecontinueerd. Dit vindt plaats vooraleer wij vorderingen in handen van de deurwaarder stellen. Doel van dit huisbezoek is om huurders een laatste kans te bieden een betalingsregeling te treffen. Huurders ervaren deze huisbezoeken als positief. Huurders ervaren vaak een drempel om naar ons kantoor te komen en de financiële problemen te bespreken. De resultaten met betrekking tot deze acties zijn terug te vinden in de huurachterstandcijfers. Ondanks onze inspanningen en huisbezoeken hebben wij in 2014, dertig keer een deurwaardersprocedure moeten starten. In de meeste gevallen hebben wij een betalingsregeling kunnen treffen doch in acht zaken hebben wij de ontruiming moeten aanzeggen. In alle zaken hebben de betreffende huurders nog een regeling kunnen treffen, waardoor zij de ontruiming hebben kunnen voorkomen. Wij kunnen met trots zeggen dat in 2014 geen enkele ontruiming op basis van huurachterstanden heeft plaatsgevonden. Ondanks dat wij ook slepers (huurders die de huur structureel één maand te laat betalen en hun Jaarstukken 2014
Pagina 17 van 71
betalingspatroon weigeren te wijzigen ondanks diverse aanmaningen) aan de deurwaarder hebben doorgegeven, is het aantal deurwaarderszaken slechts licht gestegen van 26 naar 30. Laatste kansbeleid In 2010 heeft Maaskant Wonen de kaders van het laatste kansbeleid op papier gezet. Uitgangspunt is om zowel intern als extern duidelijkheid te verschaffen met betrekking tot de laatste kans die wij aan probleemhuurders op het gebied van gedrag en/of betaling willen bieden. Uiteraard zal elke kwestie zorgvuldig gewogen dienen te worden vooraleer nadere besluitvorming met betrekking tot het bieden van deze laatste kans plaatsvindt. In het verslagjaar hebben wij niemand een laatste kans hoeven te bieden. Woonfraude In 2014 heeft Maaskant Wonen tijdens de huisbezoeken en vanuit signalen uit de omgeving aandacht besteed aan illegale verhuur/onderverhuur. Wij hebben in 2014 ondanks signalen van omwonenden geen daadwerkelijke illegale verhuur/onderhuur kunnen constateren. Buurtbeheerder Maaskant Wonen beschikt over een buurtbeheerder. De buurtbeheerder fungeert als aanspreekpunt voor bewoners met betrekking tot de netheid en veiligheid van de woonomgeving. Daarnaast is de buurtbeheerder verantwoordelijk voor de schoonmaaken tuincontrole en houdt toezicht op het juiste gebruik van brandgangen en algemene ruimten. In samenwerking met de teamleider woondiensten en de klachten- en mutatieopzichter zorgt de buurtbeheerder voor een optimale leefbaarheid in de wijk, waarbij vragen en klachten van bewoners afgehandeld worden en voor snelle en effectieve oplossingen wordt zorg gedragen. Daarnaast worden alle voorkomende overlastzaken door de buurtbeheerder behandeld.
Jaarstukken 2014
Pagina 18 van 71
BETREKKEN VAN BEWONERS BIJ BELEID EN BEHEER In het verslagjaar hebben wij regelmatig overleg gevoerd met de huurdersbelangenvereniging HBV Maaskant. De wederzijdse taken en bevoegdheden evenals de te bespreken thema's zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst die in 2009 is opgesteld. Met de HBV Maaskant is gesproken over het huurprijsbeleid 2014, de jaarstukken, de onderhouds- en financiële begrotingen, onze nieuwbouw-, herstructurerings- en revitalisatieplannen en diverse actuele ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting. Ook dit jaar heeft het overleg weer op een prettige en constructieve wijze plaatsgevonden. Daarnaast hebben vertegenwoordigers van Maaskant Wonen actief deelgenomen aan de ledenvergadering van de huurdersorganisatie, onder andere door het geven van toelichting op onze plannen of door het beantwoorden van vragen van huurders. We hebben onze huurders geïnformeerd over onze activiteiten via een advertorial in de “Verkiezingskrant gemeente Stein 2014” en in de krant “Thuiskomen”, een huis-aanhuisblad dat wordt uitgegeven door Vivantes Zorggroep. Beide bladen werden bezorgd bij alle inwoners van de gemeente. Uiteraard kunnen onze huurders en woningzoekenden alle informatie over onze organisatie vinden op de website van Maaskant Wonen. Daar waar bijzondere kwesties spelen zoals herstructurering en ingrijpende onderhoudswerkzaamheden worden de betreffende huurders persoonlijk of via voorlichtingsbijeenkomsten geïnformeerd. Ook voor wat betreft de planmatige onderhoudswerkzaamheden worden de huurders tijdig schriftelijk in kennis gesteld. Van deze correspondentie ontvangt de HBV Maaskant een afschrift. Vertegenwoordiging in de raad van toezicht Overeenkomstig artikel 11 van onze statuten hebben de huurders van de woningen van Maaskant Wonen en de in het belang van die huurders werkzame organisaties het recht om voor twee zetels in de raad van toezicht een persoon uit hun kring voor te dragen voor benoeming. De organisaties hebben van dit recht gebruik gemaakt. In het verslagjaar waren de heren Bongaerts en Schrijer lid van de raad van toezicht op voordracht van de HBV Maaskant. Regionale klachtencommissie Overeenkomstig artikel 16 van het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh) stelt Maaskant Wonen haar huurders en woningzoekenden in de gelegenheid om klachten over haar handelen of nalaten in te dienen bij een geschillencommissie. Deze Regionale klachtencommissie is een initiatief van de woningcorporaties in de Westelijke Mijnstreek die samenwerken in het Samenwerkingsverband van Woningcorporaties in de Westelijke Mijnstreek (S.W.W.M.). De samenstelling en werkwijze van deze commissie zijn in een klachtenreglement nader omschreven. Bij de Regionale klachtencommissie zijn in 2014 twee klachten ingediend over Maaskant Wonen. In beide zaken heeft de klachtencommissie geadviseerd de klacht in goed onderling overleg op te lossen hetgeen ook gebeurd is.
Jaarstukken 2014
Pagina 19 van 71
WONEN EN ZORG Wonen en zorg is het zesde taakveld uit het Besluit beheer sociale huursector. Hierin is bepaald dat de toegelaten instelling een bijdrage levert aan de totstandkoming van huisvesting voor personen die zorg en/of begeleiding nodig hebben. Maaskant Wonen verhuurde het voormalige kantoorpand van de Woningstichting Elsloo aan de Joannes Riviusstraat 15 in Elsloo sedert 2004 aan de Stichting Gehandicaptenzorg Limburg. SGL had hier een activiteitencentrum gevestigd waar doelgericht wordt gewerkt aan het (beter) omgaan met de gevolgen van een handicap. De stichting heeft de huur van het pand per 1 augustus 2014 opgezegd. Maaskant Wonen heeft het pand inmiddels in de verkoop gezet. Ook gedurende 2014 heeft Maaskant Wonen geparticipeerd in het Centrumplan van de gemeente Stein. Na de brand van 2009, waarbij het gehele winkelcentrum in rook opging, zijn nieuwe plannen ontwikkeld aangaande het winkelcentrum en de bouw van een multifunctionele ruimte (MFC). Wij hebben 85 woningen van De Stevel gesloopt en zijn voortvarend gestart met de bouw van 44 levensloopbestendige woningen boven het MFC. Tevens is gestart met het benaderen van woningzoekenden die qua leeftijd geschikt zijn voor deze woningen. Door Vivantes zijn eveneens een aantal kandidaten voorgedragen die aangewezen zijn op specifieke zorg door deze instelling. 119 oudere huurders zijn nog lid van het ServicePlus-dienstenpakket dat door Vivantes Zorggroep aan oudere bewoners wordt aangeboden. Maaskant Wonen heeft in 2013 besloten om de bestaande abonnementen te continueren maar geen nieuwe abonnementen meer af te sluiten. Ook Vivantes heroverweegt de samenstelling van het ServicePLUS-dienstenpakket.
Jaarstukken 2014
Pagina 20 van 71
FINANCIEEL BELEID EN BEHEER Algemeen De jaarstukken 2014 zijn opgesteld conform de door de Raad voor de Jaarverslaggeving herziene Richtlijn 645 Toegelaten instellingen volkshuisvesting (2011). Ondanks dat de bedrijfswaarde van ons bezit in 2014 afgenomen is en ook het resultaat lager lag dan in 2013 is Maaskant Wonen nog steeds een financieel gezonde corporatie. Meer nog dan het resultaat geeft het saldo van de kasstroom uit de operationele activiteiten een beter beeld van het financieel presteren van de corporatie. Ook in 2014 vertoonde deze kasstroom een fors positief saldo. In 2014 waren we verplicht om een verhuurderheffing aan het rijk af te dragen van 770.000 euro. Een meevaller was dat we door de sloop van De Stevel in aanmerking kwamen voor een vermindering van deze heffing. Door deze vermindering werd de te betalen verhuurderheffing van 2014 helemaal te niet gedaan. In 2014 zijn we gestart met het aanbrengen van energiebesparende maatregelen. We zien dit als een effectieve manier om de woonlasten te beheersen. In 2014 waren de kosten nog beperkt (140.000 euro) maar de komende jaren zullen de investeringen fors toenemen. Branche-organisatie Aedes presenteerde in 2014 voor het eerst vergelijkende cijfers van corporaties via de Aedes benchmark. In 2014 is gestart met een oordeel over de onderdelen “Kwaliteit” en “Bedrijfsvoering”. Voor de beoordeling zijn corporaties op basis van de uitkomsten in drie klassen ingedeeld: A, B en C waarbij A de beste klasse is. Op het onderdeel “Kwaliteit” kwamen we in klasse A terecht, bij “Bedrijfsvoering” in klasse B. Met het totaal oordeel “AB” behoren we tot de groep corporaties die genoemd is “achter de koplopers”. Daarmee behaalden we een goed resultaat in deze benchmark. Ontwikkelingen 2014 Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting In december 2014 nam de Tweede Kamer de Herzieningswet aan. In 2015 vindt een verdere uitwerking van de wet plaats. De wet leidt tot een sterke beperking van het werkdomein van corporaties tot de kerntaken. Voor Maaskant Wonen zal een “verlicht regime” gelden als het gaat om de scheiding of splitsing van DAEB- en niet-DAEBactiviteiten. Wij kunnen volstaan met een scheiding van baten en lasten aan het einde van het jaar. In de wet is ook vastgelegd dat het vastgoed gewaardeerd moet worden op basis van “marktwaarde verhuurde staat”. Momenteel waarderen wij ons vastgoed nog op basis van bedrijfswaarde. Inkomensafhankelijke huurverhoging Sinds 2013 mogen woningcorporaties de huren voor huishoudens met een verzamelinkomen boven de toewijzingsgrens voor sociale huurwoningen jaarlijks extra verhogen. Met deze maatregel wil het kabinet het zogenaamde scheefwonen tegengaan en de doorstroming op de woningmarkt bevorderen. In 2014 hebben we net zoals in 2013 gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. De gemiddelde huurverhoging per 1 juli 2014 bedroeg 3,5%. Doelstelling financieel beleid Onze financiële doelstelling luidt: Primaire doelstelling van het financieel beleid van de corporatie is het waarborgen van de financiële continuïteit en de financierbaarheid. Interest Coverage Ratio (ICR) De ICR laat zien of de exploitatie van de corporatie voldoende winstgevend is. De ratio wordt berekend door de exploitatiekasstroom te delen door de financieringslasten. Voor het bepalen van de exploitatiekasstroom wordt de winst- en verliesrekening gezuiverd
Jaarstukken 2014
Pagina 21 van 71
van waarderingsvraagstukken, zichtbare non-cash en niet-exploitatiegerelateerde items zoals afschrijvingen en verkopen. De ICR bedroeg 3,6 per 31 december 2014 (2013: 3,5). Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) hanteert als minimale norm 1,4. Debt Service Coverage Ratio (DSCR) De DSCR geeft aan of er voldoende operationele kasstromen worden gegenereerd voor rente en aflossing. Hoe hoger de DSCR, hoe gunstiger. De DSCR behoort minimaal 1,0 te bedragen volgens het WSW en bedroeg 2,2 per 31 december 2014 (2013: 1,5). Loan to value Loan to value laat zien welke waarde van het bezit is gefinancierd, ofwel, de financiering uitgedrukt in een percentage van de waarde van het bezit. Uitgaande van de bedrijfswaarde bedraagt deze ratio per 31 december 2014 52,84 procent (2013: 46,7 procent). Het WSW hanteert een maximum van 75 procent. Bevindingen Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) Bij het financiële toezicht staat voor het CFV de (financiële) continuïteit van de corporatie centraal. De corporatie krijgt ter afronding van dit proces een “Toezichtbrief”. Uit de Toezichtbrief 2014 blijkt dat het onderzoek bij onze corporatie het CFV geen aanleiding geeft tot opmerkingen of nader onderzoek. Hiermee voldoen we aan de eis uit ons financieel beleid. Resultaat Over 2014 is een positief resultaat behaald van 3.009.000 euro. Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen was 2.795.000 euro positief. Ten opzichte van het jaar 2013 is dit resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 439.000 euro lager. Dit resultaat wordt sterk beïnvloed door de post “Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille”. In 2013 vertoonde deze post een positief saldo van 1.230.000 euro, mede door incidentele waardecorrecties. In 2014 waren deze positieve effecten aanmerkelijk lager. Ook het verkoopresultaat lag in 2014 lager dan in het voorafgaande jaar. De onderhoudslasten waren daarentegen in 2014 circa 380.000 euro lager dan in 2013 en hadden zodoende een positief effect op het resultaat. Balans Het eigen vermogen komt in 2014 uit op 36.527.000 euro. Het solvabiliteitscijfer ultimo 2014 bedraagt 46,9 procent (2013: 49,2 procent). Treasury Leningportefeuille Ultimo 2014 bedraagt de totale leningportefeuille van Maaskant Wonen 36,7 miljoen euro (in 2013: 33,5 miljoen euro). Van de leningportefeuille is 35,3 miljoen euro geborgd door het WSW. De gemiddelde rentevoet van de leningportfeuille over 2014 bedraagt 3,47 procent (in 2013: 3,83 procent). Ten aanzien van financiering hebben in 2014 de navolgende activiteiten plaatsgevonden: Voortvloeiend uit het Treasury jaarplan 2014 is medio juni een lening ad 2 miljoen euro bij de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) aangetrokken. Het betreft een lening met variabele hoofdsom, waarbij minimaal 400.000 euro opgenomen dient te worden. De ruimte van 1,6 miljoen euro geeft ons flexibiliteit om de verlaging van de kredietfaciliteit bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG bank) op te vangen. Opname of aflossing kan per kwartaal plaatsvinden. De lening wordt door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) volledig in mindering gebracht op het faciliteringsvolume. De lening heeft een looptijd van 4 jaar en de rente wordt berekend op basis van het 3 maands Euribor met een opslag. Per ultimo 2014 is de volledige hoofdsom van de lening opgenomen. Medio september 2014 is een fixe lening ad 2 miljoen euro bij de BNG bank aangetrokken met een looptijd van 10 jaar tegen een rentepercentage van 1,65 procent. Tussentijds vindt geen renteaanpassing plaats.
Jaarstukken 2014
Pagina 22 van 71
-
In 2014 heeft renteaanpassing plaatsgevonden op een nog 10 jaar lopende fixe lening met een schuldrestant van 4 miljoen euro. Hoewel renteaanpassing feitelijk pas in 2015 zou plaatsvinden is de rente gefixeerd in 2014. De rente voor de komende 10 jaar bedraagt 2,04 procent.
Onderstaand is het renterisicoprofiel weergegeven van onze leningportefeuille ultimo 2014:
Kredietfaciliteit In 2014 heeft de BNG Bank eenzijdig de voorwaarden van de kredietfaciliteit significant aangepast. Naast het naar beneden bijstellen van de kredietfaciliteit van 4 miljoen euro naar 2,4 miljoen euro wordt in 2015 de rentevergoeding naar boven bijgesteld. Ook moet over het niet benutte deel van de kredietfaciliteit een bereidstellingsprovisie worden betaald. WSW beperking “forward starting” Met ingang van 1 mei 2014 heeft het WSW haar beleid ten aanzien van renteafspraken aangepast. Waar het in het verleden mogelijk was om renteafspraken 3 jaar vooruit af te spreken, is het vanaf mei 2014 alleen nog maar mogelijk renteafspraken te maken tot maximaal 6 maanden vooruit. WSW van faciliteringsvolume naar borgingsplafond Onderdeel van het nieuwe risicobeoordelingsmodel van WSW is de introductie van het borgingsplafond voor deelnemers. Het borgingsplafond vervangt het faciliteringsvolume en is het maximale bedrag aan door WSW geborgde leningen dat een deelnemer op enig moment gedurende het jaar mag hebben. Overzicht borgingsplafond voor Maaskant Wonen: 2014 2015 2016 Geborgde leningportefeuille WSW per 1 januari 32.087.000 38.363.000 36.346.000 Financieringsbehoefte DAEB*) 9.274.000 1.327.000 3.077.000 Uitbreiding portefeuille WSW 6.083.000 -2.017.000 362.000 Correctie 192.000 0 0 Borgingsplafond per jaar 38.363.000 36.346.000 36.708.000 *)
Diensten van Algemeen Economisch Belang
WSW borgbaarheidsverklaring vervangt kredietwaardigheidsverklaring Vanaf april 2014 wordt de kredietwaardigheidsverklaring van het WSW vervangen door een borgbaarheidsverklaring. Deze term dekt de lading van de verklaring beter omdat het WSW met de borgbaarheidsverklaring alleen een oordeel geeft over de borgbaarheid van leningen en niet over de kredietwaardigheid.
Jaarstukken 2014
Pagina 23 van 71
WSW heeft de financiële positie van Maaskant Wonen beoordeeld op basis van het jaarverslag 2012 en de prognosegegevens 2013. Op 12 juni 2014 heeft WSW verklaard dat Maaskant Wonen voldoet aan de eisen die het WSW stelt (Borgbaarheidsverklaring). WSW rapport van bevindingen bij het kasstroomoverzicht Bij de dVi2013 vroeg het WSW corporaties een rapport van bevindingen bij het kasstroomoverzicht. In reactie op dit rapport geeft WSW in haar brief van 16 december 2014 aan dat de accountant geen significante bevindingen of correcties heeft aangebracht. Om die reden hoeft Maaskant Wonen geen aanvullende toelichting bij het kasstroomoverzicht in de dVi2014 te verstrekken. Derivaten Op 5 januari 2015 heeft Maaskant Wonen een bestuursverklaring afgegeven aan het WSW waarin we verklaren geen gebruik te maken van derivaten. Beleggingen In 2014 heeft Maaskant Wonen geen geld belegd. Tijdelijke overtollige middelen zijn in 2014 gestort op een bedrijfsspaarrekening van de Rabobank. Maaskant Wonen beschikt ultimo 2014 niet over beleggingen. INVESTERINGS- EN HUURBELEID Investeringen De investeringen in 2014 ad 7.966.000 euro hebben betrekking op: Investeringen in de bestaande complexen 1.714.000 euro. Er is voor een bedrag van 1.569.000 euro geïnvesteerd in verbeteringen bij complexen waar in voorgaande jaren is besloten om levensduurverlenging toe te passen. Daarnaast hebben investeringen plaatsgevonden voor de aanleg van centrale verwarming en het plaatsen van dubbel glas (108.000 euro). Een gedeelte van deze laatste investeringen wordt gedekt door een huurverhoging. Aan energetische maatregelen is in 2014 voor een bedrag van 37.000 euro geïnvesteerd. De uitgaven die betrekking hebben op de realisatie van nieuwbouwprojecten, bedragen 6.153.000 euro. Van dit bedrag heeft 2.231.000 euro betrekking op de bouwkosten van het project 19 appartementen Joannes Riviusstraat/fase 2 te Elsloo, 95.000 euro op de sloopkosten van de Paulus Potterstraat, 181.000 euro op de sloopkosten van De Stevel en 3.646.000 euro op de bouwkosten van het project 44 appartementen in het centrum van Stein. In het verslagjaar is voor een bedrag van 100.000 euro geïnvesteerd in onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie. De belangrijkste investeringen waren de diverse aanpassingen van het kantoor (55.000 euro), aanschaf archiveringssysteem (32.000 euro), diverse softwarepakketten (9.000 euro) en overige zaken(4.000 euro) . Desinvesteringen In 2014 zijn in totaal 14 woningen verkocht. De opbrengst uit de verkopen bedroeg 1.415.000 euro. De bedrijfswaarde van de verkochte woningen was 1.005.000 euro en de verkoopkosten bedroegen 33.000 euro, waardoor een netto verkoopresultaat overblijft van 377.000 euro. Huren De gemiddelde huurstijging per 1 juli bedroeg 3,5 procent.
Jaarstukken 2014
Pagina 24 van 71
INTERNE RISICOBEHEERSING- EN CONTROLESYSTEMEN Ondernemingsplan en jaarplan Maaskant Wonen heeft haar strategisch meerjarenbeleid 2012-2015 vastgelegd in het Ondernemingsplan ”Zorgeloos wonen, nu en morgen!”. Vanuit dit ondernemingsplan worden jaarlijks “jaarplannen” opgesteld. Toetsing van het jaarplan vindt plaats via de kwartaalrapportages die ook door de raad van toezicht besproken worden. Administratieve organisatie & Interne controle (AO/IC) Naar aanleiding van een evaluatie hebben wij in 2013 besloten om in 2014 een verdere optimalisatie door te voeren. Dit heeft geleid tot een aantal aanpassingen in de werkwijze: Om ervoor te zorgen dat procesbeschrijvingen actueel zijn en stroken met de toegepaste werkwijze worden deze periodiek beoordeeld. Er vinden ook verbijzonderde controles plaats op processen die (nog) niet beschreven zijn. Bij een aantal kritische processen zoals woningverkopen en woningtoewijzing vindt een uitgebreidere verbijzonderde controle plaats. Interne controle heeft een meer doorlopend karakter gekregen en is meer ingebed in het reguliere werk van medewerkers. Ook ten aanzien van de vastlegging zijn concretere afspraken gemaakt. Over de bevindingen en aanbevelingen van de controles wordt gerapporteerd aan de directie. Via de kwartaalrapportages wordt ook de raad van toezicht hiervan in kennis gesteld. Toetsingskader investeringen Conform de governancecode beschikt de corporatie over een toetsingskader voor investeringen. Bij Maaskant Wonen bestaat dit uit de volgende beleidsstukken: - Financieel beleid; - Calculatiestatuut; - Inkoopbeleid. De procesgang bij investeringen wordt hiernaast getoetst aan een procesbeschrijving die vanaf het eerste initiatief tot de realisatie van een project inzichtelijk maakt welke activiteiten er moeten plaatsvinden en wie deze uitvoert. In het calculatiestatuut zijn de rendementseisen die we bij investeringen hanteren, concreet ingevuld. Derivaten Net als voorgaande jaren heeft Maaskant Wonen ook in 2014 geen gebruik gemaakt van derivaten om renterisico’s af te dekken. We lopen derhalve uit dien hoofde geen financiële risico’s. SPONSOR- EN DONATIEBELEID Maaskant Wonen voert geen actief sponsor- en donatiebeleid. Wel wordt 500 euro gereserveerd voor incidentele gevallen. In 2014 hebben we hieraan 250 euro uitgegeven.
Jaarstukken 2014
Pagina 25 van 71
KENGETALLEN 2014
2013
Gegevens woningbezit Goedkope woningen (< € 389,05) Betaalbare woningen (€ 389,05-596,75) Dure woningen(> € 596,75) Totaal woningen en woongebouwen Overig Subtotaal Garages en parkeerplaatsen Totaal
271 1299 260 1.830 2 1.832 283 2.115
366 1.288 256 1.910 2 1.912 283 2.195
Gemiddelde bedrijfswaarde per woning in € Gemiddelde boekwaarde per woning in €
38.968 37.157
39.232 34.536
Mutaties in het woningbezit Aantal opgeleverd Aantal gekocht Aantal verkocht Waarvan verkocht met 10 % korting Aantal sloop Parkeerplaatsen uit exploitatie
19 14 13 85 -
82 9 8 -
Kwaliteit van het woningbezit Planmatig onderhoud per woning in € Niet planmatig onderhoud per woning in € Lasten leefbaarheid per woning in € Totaal onderhoud en leefbaarheid per woning in €
716 380 50 1.202
718 586 57 1.361
Verhuur van woningen Huurstijging in % per 1 juli Mutaties in % totaal aantal woningen Huurachterstand in % jaarhuur Huurderving in % jaarhuur
3,5 7,9 0,75 1,14
4,2 6,5 0,56 0,80
Financiën Solvabiliteit in % Liquiditeit, current ratio Rentabiliteit totaal vermogen in % Eigen vermogen per woning in € Interest Coverage Ratio Debt Service Coverage Ratio Loan to value in % Jaarresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening per woning in €
46,9 0,33 3,9 19.960 3,6 2,2 52,84 1.527
49,2 0,40 4,1 20.089 3,5 1,5 46,7 1.693
Personeelsbezetting Aantal personeelsleden incl.directieleden Fulltime formatieplaatsen
17 15,7
16 14,8
Jaarstukken 2014
Pagina 26 van 71
VERKLARING VAN HET BESTUUR Het bestuur verklaart hierbij dat alle beschikbare middelen van Maaskant Wonen in 2014 uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn besteed. Tevens verklaart het bestuur dat er in het verslagjaar geen transacties hebben plaatsgevonden waarbij tegenstrijdige belangen aan de orde waren. Stein, mei 2015 Het bestuur van Maaskant Wonen,
K.A.G. Smitsmans, directeur-bestuurder
Jaarstukken 2014
Pagina 27 van 71
VERSLAG VAN DE RAAD VAN TOEZICHT Bestuurlijke organisatie De bestuurlijke organisatie bij Maaskant Wonen is ingericht volgens het zogenaamde tweelagen-model, met een eenhoofdige raad van bestuur en een raad van toezicht. Bestuur/directie: Het bestuur of de directie is verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding, -vaststelling en -uitvoering. De directie van Maaskant Wonen werd gedurende het verslagjaar gevormd door K.A.G. (Karel) Smitsmans (1958). De bevoegdheden van de directeur-bestuurder zijn vastgelegd in de statuten. De directeur-bestuurder heeft geen nevenfuncties. Raad van toezicht De raad van toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de corporatie. De raad staat het bestuur tevens met raad terzijde. Op 31 december 2014 waren de volgende personen lid van de raad van toezicht: S.J.A.M. Ackermans (1971), lid; concerncontroller Koraal Groep. J.C.G. Bongaerts (1952), vice-voorzitter/lid op voordracht van de HBV Maaskant; zelfstandig adviseur. R.W. Janssen (1967), lid; advocaat en vennoot Thuis & Partners Heerlen/Maastricht. F.H.W. Schrijer (1952), lid/op voordracht van de HBV Maaskant; operations manager Alro BV Dilsen-Stokkem. J.P.J. Stoffens (1970), voorzitter; directeur Private Banking Zuid Limburg F. van Lanschot Bankiers Maastricht. Een lijst met nevenfuncties is beschikbaar. De samenstelling van de raad is in de loop van het verslagjaar niet gewijzigd. Gedragscode raad van toezicht De raad beschikt over een reglement, de ‘Gedragscode raad van toezicht van Maaskant Wonen’. In deze code zijn bepalingen opgenomen over: - de taak van de raad; - de samenstelling van de raad, het profiel, de benoemingsprocedure en de beëindiging van het lidmaatschap; - de spelregels voor een geval van belangentegenstelling of twijfel aan de integriteit; - de vergaderprocedures; - de informatie aan de raad van de zijde van het bestuur; - benoeming, schorsing, ontslag en afwezigheid van het bestuur; - het overleg met derden zoals accountant, ondernemingsraad en huurdersbelangenvereniging; - de verslaglegging door de raad; - de honorering. De raad onderschrijft de aanbevelingen voor de verbetering van het interne toezicht bij woningcorporaties uit het rapport ‘Naar professioneel toezicht’ van de Commissie Glasz en heeft - via de statuten, de Gedragscode of geformaliseerde werkafspraken gewaarborgd dat deze aanbevelingen worden nagekomen. Een uitzondering betreft aanbeveling 11: een commissaris wordt niet (her)benoemd indien hij tijdens de zittingsperiode de grens van 72 jaar zou overschrijden. Maaskant Wonen kent een dergelijke leeftijdsgrens niet, omdat we deze als willekeurig ervaren. In de statuten is een andere voorziening getroffen, namelijk het begrenzen van het aantal keren dat een toezichthouder kan worden herbenoemd. Dat kan maximaal één keer. Met uitzondering van de Treasurycommissie maakt de raad, mede gezien de omvang van de corporatie, geen gebruik van instrumenten als commissies omdat de raad die instrumenten afbreuk vindt doen aan de verantwoordelijkheid van iedere toezichthouder
Jaarstukken 2014
Pagina 28 van 71
voor het totale functioneren van de corporatie. Namens de raad van toezicht heeft de heer Ackermans zitting in de Treasurycommissie. Profielschets voor de leden van de raad van toezicht De Gedragscode bevat een uitgebreide profielschets voor de leden van de raad. De profielschets is verbijzonderd in drie onderdelen: voor de raad als geheel, voor een lid van de raad en voor de voorzitter. De belangrijkste onderdelen uit de profielschetsen hebben betrekking op: - de doelstelling van de raad, de toezichthoudersfunctie en de voorzittersfunctie; - de te vervullen taken; - de gevraagde eigenschappen, achtergronden en kennis. Rooster van aftreden Volgens de statuten treden leden van de raad van toezicht uiterlijk vier jaar na hun benoeming af volgens een door de raad op te maken rooster. Herbenoeming is slechts eenmaal mogelijk. Per 1 juli 2014 was de heer Ackermans aftredend volgens rooster. Hij werd met unanieme stemmen herbenoemd voor een periode van vier jaar. Het rooster van aftreden luidt per 31-12-2014 als volgt: Rooster van aftreden Naam S.J.A.M. Ackermans J.C.G. Bongaerts (op voordracht huurdersorganisatie) R.W. Janssen F.H.W. Schrijer (op voordracht huurdersorganisatie) J.P.J. Stoffens
Eerste datum van benoeming 3 november 2010 12 juni 2013 10 april 2013 18 december 2013 10 april 2013
Aftredend per 1 juli 1 januari 1 juli 1 juli 1 juli
2018 2018 2017 2018 2017
Beloning aan de directeur-bestuurder Naam
Functie
K.A.G. Smitsmans
Directeurbestuurder
Totaal vast inkomen € 97.978
Variabel inkomen € 0
Inkomen op termijn
Vaste vergoedingen
€ 22.064
€ 1.271
Uitkering bij beëindiging dienstverband € 0
Totaal
€ 121.313
De directeur-bestuurder, de heer Smitsmans, is bij zijn benoeming per 1 oktober 2012 ingeschaald volgens de “Sectorbrede beloningscode bestuurders woningcorporaties” in functiegroep C. Voor de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) valt de heer Smitsmans onder de overgangsregeling. Dit betekent dat bestaande beloningsafspraken vier jaar worden gerespecteerd na inwerkingtreding van de WNT (1 januari 2013), gevolgd door een afbouw van de bovenmatige bezoldiging in drie jaar. Vergoeding aan de leden van de raad van toezicht De leden van de raad van toezicht ontvangen een vergoeding voor hun werkzaamheden die in overeenstemming is met de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). De leden ontvangen 5.195 euro, de voorzitter 6.404 euro. In het verslagjaar werd aan vergoedingen in totaal uitgekeerd een bedrag van 27.184 euro.
Jaarstukken 2014
Pagina 29 van 71
Vergaderingen van de raad van toezicht De vergaderingen van de raad worden voorbereid door de directie in nauw overleg met de voorzitter van de raad. Uitgangspunten voor de agendering zijn: - de statutaire bepalingen over vereiste voorafgaande goedkeuring van de raad voor bepaalde bestuursbesluiten; - de afspraken die in de gedragscode vastliggen over de door de raad gewenste periodieke informatie, zodat de raad de ontwikkelingen in het bedrijf en in de branche kan volgen; - de door de raad en directie wenselijk geachte transparantie over nieuw beleid en wijzigingen in het beleid van Maaskant Wonen; - de afspraak tussen raad en bedrijfsleiding om via sturingsinformatie zoals kwartaalrapportages, verantwoording af te leggen over de voortgang van de voorgenomen doelen en prestaties; - de wens van de raad om zo nu en dan ook zelf rechtstreeks contacten te onderhouden met de accountant en de huurdersorganisatie. In 2014 hebben vijf reguliere vergaderingen van de raad van toezicht plaatsgevonden. Tijdens de vergaderingen heeft ook overleg plaatsgevonden met externe deskundigen, hetgeen verderop wordt toegelicht. In de vergaderingen waren de belangrijkste gesprekspunten: de goedkeuring van de jaarstukken 2013: Jaarrekening en Jaarverslag 2013; de goedkeuring van de Financiële meerjarenbegroting 2015-2019 en Investeringsbegroting; de goedkeuring van het treasuryjaarplan 2014; de goedkeuring van het op het Ondernemingsplan 2012-2015 gebaseerde Jaarplan 2015; de huurverhoging 2014; de Managementletter 2013 (de interimcontrole van de accountant); de kwartaalrapportages over het eerste, tweede en derde kwartaal 2014; de voortgang van nieuwbouw-, herstructurerings- en revitalisatieprojecten zoals: Centrumplan Stein: sloop Stevel en nieuwbouw 44 appartementen boven MFC; Joannes Riviusstraat/fase 2, Elsloo; sloop 12 seniorenwoningen Paulus Potterstraat/Elsloo gevolgd door vervangende nieuwbouw. diverse beleidskaders zoals het “Trendrapport Markt & Klant 2013”,de “Portefeuillestrategie 2014-2030”, de “Regionale prestatieafspraken Westelijke Mijnstreek 2014”, het geactualiseerde “Inkoopbeleid” van Maaskant Wonen en het “Energiebeleidsplan”; de gesprekken die gevoerd zijn met het interim bestuur van Vitaal Wonen uit Limbricht over mogelijke samenwerking; de evaluatie en honorering van de raad van toezicht. In zijn algemeenheid geldt dat de raad, naast bovengenoemde onderwerpen, alle zaken op het terrein van financiële continuïteit, de volkshuisvestelijke prestaties, de personele situatie en de toekomst van corporatie heeft besproken. Naast de reguliere vergaderingen is de voltallige raad in het verslagjaar bijeengekomen voor een cursus op 19 maart en voor een evaluatievergadering op 29 september. Het toetsingskader van de raad van toezicht bij het uitoefenen van zijn taak Om een oordeel te kunnen vellen over de zaken die in de vergadering ter sprake komen, beschikt de raad over een aantal toetsingsinstrumenten. De belangrijkste daarvan zijn: - het Ondernemingsplan en het daarop gebaseerde jaarplan; - de Meerjarenbegroting; - de stuurvariabelen uit het Financieel beleid en het Calculatiestatuut; - het treasurystatuut en -jaarplan; - het Huurbeleidsplan 2013-2016; - de nota Verkoopbeleid huurwoningen 2013-2017;
Jaarstukken 2014
Pagina 30 van 71
-
-
de gestructureerde kwartaalrapportages waarin alle verantwoordingsvelden uit het Bbsh aan bod komen inclusief een voortschrijdende resultatenrekening per kwartaal en een geactualiseerde eindejaarsverwachting en investeringsbegroting per kwartaal; de Managementletter van de accountant; de gesprekken van de raad met de accountant; de prestatieafspraken met de gemeente.
Over het algemeen kan de raad zijn goedkeuring geven aan de voorgenomen bestuursbesluiten die voorgelegd worden en kan hij ook instemmen met de overige zaken die ter verantwoording of ter kennisgeving worden besproken. Op geen enkel moment heeft de raad in 2014 een afwijkend standpunt ingenomen. Accountantskeuze Een selectiecommissie bestaande uit drie toezichthouders, de directeur-bestuurder en de manager financiën heeft in het verslagjaar een accountant geselecteerd. Na een selectieprocedure, gebaseerd op het EMVI-principe, bleek Deloitte Accountants BV van de drie geselecteerde bureaus (BDO, Deloitte en PwC) de economisch meest voordelige inschrijver. Dit bureau zal de komende drie jaar (2015-2017) accountantswerkzaamheden verrichten voor Maaskant Wonen. Evaluatie raad van toezicht De raad heeft de rolopvatting van ieder afzonderlijk lid èn van de raad als geheel in het verslagjaar geëvalueerd. Uitgangspunt van de evaluatie was een 0-meting op basis van de “Instrument vragenlijst evaluatie raad van toezicht” van Atrivé. De analyse van de aldus verkregen gegevens is verwerkt in een referentiekader, het “Evaluatierapport Raad van Toezicht”, met daaraan gekoppeld de rapportage “Conclusies en actiepunten m.b.t. het evaluatierapport Raad van Toezicht”. Hierin zijn de relevante verbeter- en aandachtspunten voor het functioneren van de raad van toezicht opgenomen. Ook de relatie met de directeur-bestuurder was onderdeel van de evaluatie en heeft geresulteerd in een aantal aandachtspunten. Overleg met externen De raad heeft in 2014 overleg gevoerd met externen. Zo werd de accountant uitgenodigd voor een toelichting op het rapport van bevindingen naar aanleiding van de controle van het Jaarverslag en de Jaarrekening 2013 van Maaskant Wonen. Adviesbureau Zanders Treasury & Finance Solutions werd uitgenodigd voor een toelichting op het treasuryjaarplan 2014. Met het bestuur van de huurdersbelangenvereniging HBV Maaskant werd in het verslagjaar eenmaal informeel overleg gevoerd. Educatie In het verslagjaar heeft de voltallige raad van toezicht een cursus gevolgd. De cursus werd verzorgd door medewerkers van Deloitte en bestond uit twee programmaonderdelen: “Financiën bij woningcorporaties” en “Governance bij woningcorporaties”. In het eerste programmaonderdeel was er onder andere aandacht voor het regelgevend kader van de jaarverslaggeving van woningcorporaties, de presentatie van vastgoed in de jaarrekening en de verwerking van waardemutaties en tal van andere aandachtsgebieden van de accountant zoals woningtoewijzing, woningverkopen, dVi, WNT, derivaten, beoordeling door stakeholders WSW en CFV. In het tweede programma-onderdeel werd aandacht besteed aan de rol van de moderne toezichthouder en werd stilgestaan bij de bouwstenen van good governance.
Jaarstukken 2014
Pagina 31 van 71
Vaststelling van de jaarstukken 2014 De directie van Maaskant Wonen heeft het Jaarverslag en de Jaarrekening 2014 opgesteld. In dat verband heeft de raad van toezicht kennis genomen, zowel schriftelijk als in een gesprek met de accountant, van de bevindingen van de accountant naar aanleiding van de controle van het Jaarverslag en de Jaarrekening. Mede op basis hiervan heeft de raad het Jaarverslag en de Jaarrekening 2014 vastgesteld en décharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid. Governance Code/Aedescode/lidmaatschap VTW Als lid van Aedes conformeert Maaskant Wonen zich aan de Governance Code Woningcorporaties als onderdeel van de Aedescode, die direct betrekking heeft op de rol (respectievelijk de rolvervulling) en de verantwoordelijkheid van het bestuur en de raad van toezicht. Maaskant Wonen wenst nadrukkelijk deze Governance Code na te leven. De statuten, integriteitscode, klokkenluiderregeling, een beschrijving van de governancestructuur, het reglement voor de raad van toezicht (de Gedragscode), het jaarverslag alsmede de samenstelling van de raad van toezicht, het rooster van aftreden alsmede een overzicht van de nevenfuncties zijn gepubliceerd op internet (www.maaskantwonen.nl). De raad van toezicht is lid van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW).
Jaarstukken 2014
Pagina 32 van 71
VERKLARING VAN DE RAAD VAN TOEZICHT De raad van toezicht van Maaskant Wonen heeft, ingevolge artikel 24 van de statuten, de Jaarrekening en het Jaarverslag over 2014 onderzocht en heeft daarbij kennis genomen van de door Deloitte accountants afgegeven controleverklaring van de onafhankelijke accountant bij de Jaarrekening, die in het Jaarverslag is opgenomen. De raad van toezicht besluit, conform artikel 24 van de statuten van Maaskant Wonen, de verantwoordingsstukken 2014 van Maaskant Wonen vast te stellen. Stein, 10 juni 2015 De raad van toezicht:
De heer S.J.A.M. Ackermans
De heer J.C.G. Bongaerts
De heer R.W. Janssen
De heer F.H.W. Schrijer
De heer J.P.J. Stoffens
Jaarstukken 2014
Pagina 33 van 71
JAARREKENING 2014
Jaarstukken 2014
Pagina 34 van 71
BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming)
31-12-2014 €
Activa
31-12-2013 € Passiva
Vaste activa
Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Eigen vermogen
67.447.661 3.402.854 931.311
70.684.077 32.358 936.912 71.781.826
Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
2.749.000 1.711.532
218.617 195.000
31-12-2013 €
36.526.910
38.370.870
0 0 44.060
2.833.000 1.696.266 4.460.532
Financiële vaste activa Latente belastingvordering(en) Overige vorderingen
Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen 71.653.347 Voorziening latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen
31-12-2014 €
743.925 8.377 41.898 44.060
794.200
4.529.266 12.882 218.526
413.617
Langlopende schulden Schulden/leningen overheid/kredietinstellingen Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder 231.408 voorwaarden
35.826.126
32.686.580
1.804.323
1.793.418 37.630.449
Som der vaste activa
76.655.975
Vlottende activa Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop
478.100
950.000 478.100
Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen Som der vlottende activa
Jaarstukken 2013
139.089 214.700 1.688 121.884
34.479.998
76.414.021 Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen 950.000 Schulden ter zake van pensioenen Overige schulden Overlopende passiva
860.454 1.094.001
1.212.216 1.591.211
729.308 19.894 15.032 922.343
542.405 18.975 21.304 1.037.282 3.641.032
4.423.393
77.842.451
78.068.461
116.376 453.686 15.600 98.990 477.361
684.652
231.015
19.788
1.186.476
1.654.440
77.842.451
78.068.461
Pagina 35 van 71
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2014 2014 € Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
10.634.947 354.223
9.994.605 348.296
388.667
635.688
27.390 59.086
55.444 23.466 11.464.313
1.522.436
-948.680 881.261 131.207 178.016 2.109.280 90.943 382.247 2.675.057
-1.230.079 879.996 126.642 176.513 2.491.409 108.528 421.282 1.913.214
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
Jaarstukken 2014
11.057.499
1.885.286
Bedrijfsresultaat
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Saldo financiële baten en lasten
2013 €
7.384.617
6.409.941
4.079.696
4.647.558
-70.313
-198.174
73.291 -1.287.887
8.490 -1.223.533 -1.214.596
-1.215.043
2.794.787
3.234.341
214.112
-44.264
3.008.899
3.190.077
Pagina 36 van 71
KASSTROOMOVERZICHT (Volgens de indirecte methode)
Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - Afschrijvingen (en overige waardeveranderingen) - Mutatie voorzieningen - Mutatie afgeboekte kosten nieuwbouw - Overige (belastingen, mutatie actuele waarde en verkopen onder voorwaarde) - Veranderingen in werkkapitaal: • mutatie operationele vorderingen • mutatie operationele schulden
Mutatie rekening-courantschuld kredietinstellingen Aangetrokken nieuwe leningen Aflossingen van langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Jaarstukken 2014
4.647.558
1.885.286 537.105 0
1.522.436 1.042.634 -72.291
-702.621
-1.894.098 -481.944 175.421
73.291 -1.309.071
-306.523 4.939.716 8.490 -1.124.114
-1.235.780 4.397.814 -7.964.802 1.028.262 -1.579
-1.115.624 3.824.092 -11.637.377 348.466 0
-6.938.119 -388.014 4.000.000 -860.454
Mutatie geldmiddelen
Saldo liquide middelen 31-12-2013 Mutatie geldmiddelen 2014 Saldo liquide middelen 31-12-2014
4.079.696
-165.872 5.633.594
Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen in vastgoedbeleggingen Kasstroom uit investeringsactiviteiten
2013 €
207.291 -373.163
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest
2014 €
-11.288.911 388.014 6.000.000 -824.202
2.751.532
5.563.812
211.227
-1.901.007
19.788 211.227 231.015
Pagina 37 van 71
TOELICHTING OP DE JAARREKENING ALGEMEEN Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. Alle bedragen luiden in euro’s, tenzij anders vermeld. Activiteiten De activiteiten van Woningstichting Maaskant Wonen, statutair gevestigd en kantoor houdende in Stein, zijn erop gericht mensen te huisvesten in de gemeente Stein. ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE JAARREKENING De jaarrekening van Woningstichting Maaskant Wonen is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9 Boek 2 BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Uitzondering betreft het sociaal vastgoed in exploitatie en het commercieel vastgoed in exploitatie. Deze posten worden gewaardeerd tegen de actuele waarde respectievelijk bedrijfswaarde en marktwaarde in verhuurde staat. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN DE ACTIVA EN PASSIVA Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Grondslag sociaal vastgoed in exploitatie geclassificeerd als bedrijfsmiddel Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Wonen en Rijksdienst wordt vastgesteld. Ultimo 2014 bedraagt deze grens 699,48 euro (2013: 681,02 euro). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerendgoed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. Maaskant Wonen kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel, aangezien Maaskant Wonen een beleid heeft dat gericht is op het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Grondslag waardering als bedrijfsmiddel en waardering tegen actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de Jaarstukken 2014
Pagina 38 van 71
geprognosticeerde kasstromen van de kasstroomgenererende eenheid uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De indeling naar kasstroomgenererende eenheid is gedefinieerd op complexniveau. Maaskant Wonen kiest voor deze indeling van de kasstroomgenererende eenheden aangezien deze aansluit bij haar interne bedrijfsvoering en hierbij de basis vormt voor haar vastgoedsturing. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van de complexen. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2014 intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken een periode van vijf jaar, behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjarenonderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief, worden geactiveerd. Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige verbeteringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, worden in de waardering betrokken. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. De lasten van onderhoud, niet zijnde periodiek groot onderhoud, waaronder renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van dergelijk onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Afschrijvingen worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de componenten grond, opstal en overige componenten. Over het aandeel van de grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. De initiële herwaardering van het sociaal vastgoed in exploitatie naar actuele waarde is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt in een herwaarderingsreserve. De hierop volgende jaarlijkse waardeveranderingen worden als volgt in de jaarrekening verwerkt: Een waardevermeerdering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel direct ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst- en verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zou zijn verantwoord. Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een herwaarderingsreserve voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht tot het bedrag dat met
Jaarstukken 2014
Pagina 39 van 71
betrekking tot het desbetreffende complex in de herwaarderingsreserve is opgenomen. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs en bijkomende kosten. Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Vastgoedbeleggingen Een vastgoedbelegging is een onroerend goed (of een deel daarvan) dat wordt aangehouden om huuropbrengsten of een waardestijging, of beide, te realiseren. Commercieel vastgoed in exploitatie Het commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel vastgoed. Grondslag classificatie als vastgoedbelegging en waardering tegen actuele waarde Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Daarnaast wordt ten laste van de resultaatbestemming, hetzij ten laste van de Overige reserves, een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve betreft het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden die zijn gekwalificeerd als een financieringstransactie worden gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Daarnaast wordt ten laste van de Jaarstukken 2014
Pagina 40 van 71
resultaatbestemming een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve betreft het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs. Financiële vaste activa Latente belastingvorderingen Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen nominale waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Maaskant Wonen geldende disconteringsvoet voor de bedrijfswaardeberekening (2014: 5,25 procent) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (2014: 25 procent). De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen. De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop en langlopende schulden. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed bestemd voor verkoop betreft de voorraad woningen die ultimo boekjaar te koop staan, maar nog niet verkocht zijn. Vastgoed bestemd voor verkoop wordt gewaardeerd tegen de taxatiewaarde of lagere opbrengstwaarde. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de woningcorporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de woningcorporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de verplichting heeft plaatsgevonden. Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen en herstructureringen worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van Jaarstukken 2014
Pagina 41 van 71
het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus de aan deze investering toe te rekenen bedrijfswaarde of actuele waarde. Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. Deze latenties zijn gewaardeerd tegen nominale waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Maaskant Wonen geldende disconteringsvoet voor de bedrijfswaardeberekening onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief. De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen. De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop en langlopende schulden. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Langlopende schulden De langlopende leningen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst-en verliesrekening wordt verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar is opgenomen onder de kortlopende schulden. Maaskant Wonen heeft in het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden een terugkoopverplichting die afhankelijk is van de waardeontwikkeling van de woningen. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings-/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Jaarstukken 2014
Pagina 42 van 71
GRONDSLAGEN VOOR DE BEPALING VAN HET RESULTAAT Huuropbrengsten De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2014 hebben we de inkomensafhankelijke huurverhoging toegepast. Dit heeft geresulteerd in een gemiddelde huurprijsstijging van 3,5 procent per 1 juli 2014. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. Opbrengsten servicecontracten Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Tevens zijn onder deze opbrengsten de bedragen opgenomen die huurders betalen voor het serviceabonnement huurdersonderhoud. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille De post nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de bedrijfswaarde. Opbrengsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte) Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere de opbrengsten van overige dienstverlening en incidentele opbrengsten verantwoord. Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt. De afschrijvingen op sociaal vastgoed in exploitatie worden gebaseerd op de bedrijfswaarde. Binnen de afschrijving op het sociaal vastgoed in exploitatie worden componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan 10 procent uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10 procent afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering.
Jaarstukken 2014
Pagina 43 van 71
Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de werknemers. Pensioenlasten Maaskant Wonen heeft een pensioenregeling bij pensioenuitvoerder SPW (bedrijfstakpensioenfonds). De regeling wordt gefinancierd door afdrachten aan pensioenuitvoerders, te weten het bedrijfstakpensioenfonds. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens de “verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering”. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst-en-verliesrekening verantwoord. Ultimo 2014 (en 2013) waren er voor Maaskant Wonen geen pensioenvorderingen en geen verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie. Onderhoudslasten Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Leefbaarheid Leefbaarheid omvat gemaakte kosten voor fysieke werkzaamheden die de leefbaarheid in buurten en wijken bevorderen. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Lasten servicecontracten De gemaakte servicekosten voor huurders worden verantwoord onder de lasten servicecontracten in het verslagjaar waarop de servicekosten betrekking hebben. Onder deze post worden ook de kosten opgenomen die gemaakt worden voor het onderhoud dat onder het service-abonnement huurdersonderhoud valt. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen winsten of mogelijke verliezen, die ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedbeleggingen in het verslagjaar. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het een aanmerkelijke tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging. Jaarstukken 2014
Pagina 44 van 71
Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de Belastingdienst betreffende de Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de Belastingdienst opgezegd. Maaskant Wonen heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend. Maaskant Wonen heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2014 en het fiscale resultaat 2014 bepaald. Doordat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting. GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Winstbelastingen, ontvangen en betaalde interest worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
Jaarstukken 2014
Pagina 45 van 71
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE BALANS Materiële vaste activa Een overzicht van de materiële vaste activa is hierna opgenomen:
Sociaal vastgoed in exploitatie € 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Overboeking naar Voorraad In exploitatie nemen van nieuwbouwcomplexen Afschrijvingen Onttrekking voorziening onrendabele investeringen Afgeboekte investeringen Mutatie actuele waarde Totaal mutaties 2014 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie €
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie €
Totaal €
71.683.581
32.358
1.412.123 73.128.062
-999.504 70.684.077
0 32.358
-475.211 -1.474.715 936.912 71.653.347
1.711.966 -289.876 -337.979
6.153.188 0 0
99.648 0 0
7.964.802 -289.876 -337.979
1.503.824 -2.832.739
-1.503.824 0
0 -105.249
0 -2.937.988
0
-1.278.868
0
-1.278.868
-2.991.612 -3.236.416
0 3.370.496
0 -5.601
-2.991.612 128.479
74.271.516
3.402.854
-6.823.855
0
67.447.661
3.402.854
1.511.771 79.186.141 -580.460
-7.404.315
931.311 71.781.826
De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden als volgt: Sociaal vastgoed in exploitatie: Grond Casco afhankelijk van het type bouw Installaties Inrichting Dubbel glas
N.v.t. lineair lineair lineair lineair
40-50-60 18 25 20
jaar jaar jaar jaar
Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt niet afgeschreven.
Jaarstukken 2014
Pagina 46 van 71
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie: Bedrijfsgebouwen Inventarissen Wagenpark
lineair lineair lineair
50 jaar 3-5-10-15 jaar 5 jaar
De uitgangspunten voor de bedrijfswaardeberekening van het sociaal vastgoed in exploitatie zijn: 2014 2013 Mutatiegraad 6% 6% Jaarlijkse huurderving 0,75% 0,75% Minimale levensduur 15 jaar 15 jaar Maximale levensduur 60 jaar 60 jaar Disconteringsvoet 5,25% 5,25% mediomedioMoment van discontering numerando numerando De restwaarde van de grond wordt bepaald aan de hand van de gemeentelijke grondprijs verminderd met sloop- en verhuiskostenvergoeding. Tabel parameters:
Periode
Huurstijging in %
Prijsinflatie in %
Stijging loonkosten in %
Stijging kosten onderhoud in %
Stijging overige var. lasten in %
1,82% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00%
1,75% 2,13% 2,39% 2,57% 3,00%
1,75% 2,13% 2,39% 2,57% 3,00%
1,75% 2,13% 2,39% 2,57% 3,00%
1,75% 2,13% 2,39% 2,57% 3,00%
2015 2016 2017 2018 2019 e.v.
De huurharmonisatie is voor de eerste vijf jaar ingerekend in de bedrijfswaarde. Tabel verkoopopbrengsten: Jaar Aantal verkopen Opbrengstwaarde Oorspronkelijke bedrijfswaarde
2015 6 804.000
2016 5 411.000
2017 5 419.000
2018 5 428.000
2019 5 436.000
766.000
379.000
380.000
371.000
353.000
De in de bedrijfswaarde opgenomen verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. De verkopen worden voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken.
Jaarstukken 2014
Pagina 47 van 71
Exploitatielasten De exploitatielasten per verhuureenheid zijn ontleend aan de begroting van Maaskant Wonen. De exploitatielasten bestaan uit de volgende elementen: Directe exploitatielasten, onder andere belastingen, verzekeringspremies etc. Indirecte exploitatielasten welke betrekking hebben op het sociaal vastgoed (geen kosten van projectontwikkelingsactiviteiten). Deze kosten bestaan onder andere uit administratieve lasten, beleid en automatisering. Maaskant Wonen heeft de totale indirecte exploitatie toegerekend op de verdeelsleutel van het aantal vhe’s dat betrekking heeft op sociaal vastgoed. Heffingen van overheidswege die gekoppeld zijn aan het sociaal vastgoed in exploitatie, welke conform het wettelijk kader zijn geformaliseerd. De verhuurderheffing is ingerekend tot einde looptijd complex. De grondslag voor de heffing betreft de gemiddelde WOZ-waarde – jaarlijks verhoogd met 2 procent waardeontwikkeling - per jaar. Voor de jaren 2015, 2016, 2017 en 2018 worden respectievelijk de navolgende tarieven per 1.000 euro gehanteerd: 4.49, 4.91, 5.36 en 5.36 euro. Onderhoudslasten Voor wat betreft de onderhoudsuitgaven in de bedrijfswaardeberekening wordt uitgegaan van de meerjarenonderhoudsbegroting. Levensduur De gehanteerde uitgangspunten bij de bepaling van de resterende economische levensduur zijn: Bij de geschatte resterende economische levensduur wordt rekening gehouden met marktomstandigheden, het kwaliteitsbeleid van de corporatie en de feitelijke staat van onderhoud. De levensduur vormt de basis voor de looptijd van de verwachte kasstromen. Jaarlijks wordt vastgesteld of aanpassing van de levensduurinschatting noodzakelijk is. Het strategisch voorraadbeheer van Maaskant Wonen is leidend. Voor sociale huurwoningen wordt in principe uitgegaan van een resterende levensduur van maximaal 60 jaar en minimaal 15 jaar. Restwaarde De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkantemeterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijk dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond, dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden. Indeling in kasstroomgenererende eenheden De kasstroomgenererende eenheden zijn bepaald in overeenstemming met het strategisch voorraadbeleid (SVB) van Maaskant Wonen. De indeling van het SVB is gebaseerd op de indeling van productmarktcombinaties, geografische ligging, woningtype en levensduurinschatting. Overige De activa zijn verzekerd tegen het risico van brand- en stormschade. Het onroerende goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met rijksleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven. In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn 2.091 verhuureenheden opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ-beschikkingen van deze verhuureenheden bedraagt 199.383.000 euro. Jaarstukken 2014
Pagina 48 van 71
Vastgoedbeleggingen Een overzicht van de vastgoedbeleggingen is hierna opgenomen:
1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties: Investeringen Niet gerealiseerde waardeveranderingen Overige waardeverminderingen en terugnemingen daarvan Totaal mutaties 2014 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Commercieel vastgoed in exploitatie €
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden €
Totaal €
3.152.160
2.036.300
5.188.460
-319.160 2.833.000
-340.034 1.696.266
-659.194 4.529.266
1.579
0
1.579
-85.579 -84.000
15.266 15.266
-70.313 -68.734
3.153.739
2.036.300
5.190.039
-404.739
-324.768
-729.507
2.749.000
1.711.532
4.460.532
De bedrijfswaarde van het commercieel vastgoed in exploitatie berekend op basis van de uitgangspunten van het sociaal vastgoed in exploitatie bedraagt per 31-12-2014 3.300.077 euro (31-12-2013: 3.203.336 euro). Het commercieel vastgoed betreft 23 woningen en één commerciële ruimte met een huur boven de huurtoeslaggrens. De actuele waarde van commercieel vastgoed in exploitatie is gebaseerd op een waardering door een onafhankelijke en ter zake kundige taxateur. In 2014 is al het commercieel vastgoed getaxeerd. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Aantal verhuureenheden 1 januari Verkopen boekjaar Terugkopen boekjaar Aantal verhuureenheden 31 december
2014 Terugkoopplicht
2013 Terugkoopplicht
21 0 0 21
21 0 0 21
Bij de contracten gebaseerd op het “terugkoopplicht”-principe geldt dat er sprake is van verleende kortingen van 30 procent. Daarnaast heeft Maaskant Wonen een terugkoopverplichting. Het aandeel van Maaskant Wonen in de waardeontwikkeling van de woning is 50 procent in 2014 en 50 procent in 2013.
Jaarstukken 2014
Pagina 49 van 71
De actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden is gebaseerd op een de ontwikkeling van de Prijsindex Bestaande Koopwoningen, zoals gepubliceerd door het Kadaster. De index is een gezamenlijke uitgave van het Kadaster en het CBS.
Stand per 1 januari Niet gerealiseerde waardeveranderingen
2014 € 1.696.266 15.266 1.711.532
2013 € 1.761.440 -65.174 1.696.266
Financiële vaste activa Een overzicht van de financiële vaste activa is hierna opgenomen: Latente belastingvordering(en) Het saldo betreft latente belastingvorderingen die zijn ontstaan uit hoofde van verschillen tussen de waarde van activa en passiva voor de fiscale resultaatbepaling en de waarde in deze jaarrekening. De waarderingsverschillen betreffen de waardering van vastgoed dat voor verkoop is gelabeld en de waardering van leningen. Actieve belastinglatentie voor verkoop bestemd vastgoed Het verloop van de post actieve belastinglatentie voor verkoop bestemd vastgoed is als volgt: 2014 2013 € € Boekwaarde per 1 januari 0 28.450 Mutatie in het boekjaar 206.202 -28.450 Boekwaarde per 31 december 206.202 0 De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en de fiscale waarde van het voor verkoop bestemd vastgoed: € Commerciële waarde onroerend goed per 31 december 2.248.414 Fiscale waarde onroerend goed per 31 december 3.147.900 Verschil 899.486 De contante waarde van het verschil uitgaande van een nettodisconteringsvoet van 3,94 procent, gerekend met een verwacht gemiddeld verkoopmoment, bedraagt 824.809 euro De latentie gebaseerd op het huidig vennootschapsbelastingtarief van 25 procent, bedraagt 206.202 euro. Latente belastingvordering leningenportefeuille Het verloop van de post latente belastingvordering leningenportefeuille is als volgt: 2014 € Boekwaarde per 1 januari 12.882 Mutaties -467 Boekwaarde per 31 december 12.415
2013 € 14.412 -1.530 12.882
De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en de fiscale waarde van leningenportefeuille: € Commerciële waarde leningenportefeuille per 31 december 36.686.580 Fiscale waarde leningenportefeuille per 31 december 36.579.917 Verschil 106.663
Jaarstukken 2014
Pagina 50 van 71
De contante waarde van het verschil uitgaande van een nettodisconteringsvoet van 3,94 procent, gerekend over de looptijd van de leningen, bedraagt 49.660 euro. De latentie gebaseerd op het huidig vennootschapsbelastingtarief van 25 procent, bedraagt 12.415 euro. Latente belastingvordering Het verloop van de post latente belastingvordering is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari Mutaties Boekwaarde per 31 december Totaal van de latenties
2014 € 0 0 0
2013 € 5.907 -5.907 0
218.617
12.882
Overige vorderingen Het saldo betreft een meerjaarse vordering op geïnvesteerde zorginfrastructuur in het complex “La Famille” te Elsoo. De vordering wordt in 20 jaar ontvangen. De vordering is opgenomen tegen de nominale waarde. Het verloop van de post overige vorderingen is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari Mutaties Boekwaarde per 31 december
2014 € 218.526 -23.526 195.000
2013 € 0 218.526 218.526
2014 € 950.000 -821.000 349.100 478.100
2013 € 132.000 -132.000 950.000 950.000
Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop
Boekwaarde per 1 januari Af: Boekwaarde verkochte woningen Bij: Woningen bestemd voor verkoop Boekwaarde per 31 december
De boekwaarde van de voorraden is te splitsen in een deel bedrijfswaarde en een deel ongerealiseerde herwaarderingsreserve. Bedrijfswaarde Boekwaarde 1 januari Boekwaarde verkochte woningen Mutatie boekwaarde te koop staande woningen Boekwaarde 31 december
839.344 -714.859
Ongerealiseerde herwaarderingsreserve 110.656 -106.141
Totaal
337.979
11.121
349.100
462.464
15.636
478.100
950.000 -821.000
Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Overlopende activa
Jaarstukken 2014
31-12-2014 € 139.089 214.700 1.688 121.884 477.361
31-12-2013 € 116.376 453.686 15.600 98.990 684.652
Pagina 51 van 71
Huurdebiteuren Het saldo huurdebiteuren kan als volgt worden gespecificeerd: Huurdebiteuren Af: voorziening wegens oninbaarheid Boekwaarde per 31 december
2014 € 261.470 -122.381 139.089
2013 € 233.721 -117.345 116.376
De huurachterstand “zittende” huurders eind 2014 is 0,75 procent van de brutojaarhuur (2013: 0,56 procent). Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari Dotatie ten laste van de exploitatie Afgeboekte oninbare posten Boekwaarde per 31 december Gemeenten Het saldo gemeenten kan als volgt worden gespecificeerd: Gemeente Stein: Bijdrage wet maatschappelijke ondersteuning Verrekening standplaatsen Verrekening project Brede school Verrekening planschade Riviusstraat fase I Overige vorderingen Totaal vorderingen op gemeenten per 31 december
2014 € 117.345 11.476 -6.440 122.381
2013 € 81.022 36.323 0 117.345
2014 € 1.195 71.780 0 140.220 1.505 214.700
2013 € 9.109 60.737 383.840 0 0 453.686
Overige vorderingen Het saldo overige vorderingen kan als volgt worden gespecificeerd:
Nog te ontvangen bijdrage Vivantes inzake parkeerplaatsen Overige Totaal overlopende activa per 31 december
2014 € 0 1.688 1.688
2013 € 15.600 0 15.600
2014 € 27.669 2.992 91.223 121.884
2013 € 3.572 8.189 87.229 98.990
2014 € 1.431 229.584 231.015
2013 € 207 19.581 19.788
Overlopende activa Het saldo overlopende activa kan als volgt worden gespecificeerd:
Vooruitbetaalde verzekeringspremies Nog te ontvangen verzekeringsuitkeringen inzake schade Overige overlopende activa Totaal overlopende activa per 31 december Liquide middelen
Kas Rekening-courant banken Totaal liquide middelen per 31 december
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van Maaskant Wonen.
Jaarstukken 2014
Pagina 52 van 71
Eigen vermogen Eigen vermogen 1 januari volgens jaarrekening 2013 Mutatie herwaarderingsreserve Jaarresultaat Eigen vermogen 31 december
2014 38.370.870 -4.852.859 3.008.899 36.526.910
2013 38.012.590 -2.831.797 3.190.077 38.370.870
De ongerealiseerde waardestijging die zit opgesloten in het Eigen Vermogen bedraagt 19,9 mln. euro ultimo 2014 (2013: 26,6 mln. euro). Het verloop ziet er als volgt uit:
Boekwaarde per 1 januari 2014 Realisatie door afschrijving Realisatie uit hoofde van verkoop 2011 t/m 2014 Mutatie reeds te koop staande woningen Mutatie nieuwe verkoopwoningen Toename uit hoofde van stijging van de bedrijfswaarde Afname uit hoofde van daling van de bedrijfswaarde Boekwaarde per 31 december 2014
Herwaarderingsreserve sociaal vastgoed in exploitatie € 26.088.792 -1.052.702
Herwaarderingsreserve commercieel vastgoed in exploitatie € 390.799
-1.948.295
Herwaarderingsreserve voorraden
Totaal
€ 110.656
€ 26.590.247 -1.052.702
-106.142
-2.054.437
-1.152 12.273
-1.152 12.273
2.267.606
112.307
2.379.913
-5.972.741
-11.562
-5.984.303
19.382.660
491.544
15.635
19.889.839
In de statuten zijn geen nadere bepalingen opgenomen omtrent de bestemming van het eigen vermogen. Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen Het verloop van de post voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen is als volgt: 2014 2013 € € Boekwaarde per 1 januari 743.925 3.208.421 Dotaties 534.943 2.155.250 Vrijval 0 -1.121.140 Onttrekkingen -1.278.868 -3.498.606 Boekwaarde per 31 december 0 743.925 Voor een toelichting wordt verwezen naar de post “Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille”. Voorziening latente belastingverplichting voor verkoop bestemd vastgoed Het verloop van de post voorziening latente belastingverplichting voor verkoop bestemd vastgoed is als volgt: 2014 2013 € € Boekwaarde per 1 januari 8.377 0 Mutatie in het boekjaar -8.377 8.377 Boekwaarde per 31 december 0 8.377
Jaarstukken 2014
Pagina 53 van 71
De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en de fiscale waarde van het voor verkoop bestemd vastgoed. Voor een specificatie wordt verwezen naar de Financiële vaste activa, latente belastingvorderingen. Totaal van de voorziening latente belastingverplichtingen
0
8.377
2014 € 41.898 5.800 -3.638 44.060
2013 € 41.751 6.600 -6.453 41.898
Overige voorzieningen Het verloop van de post overige voorzieningen is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotaties Uitgaven Boekwaarde per 31 december
De overige voorzieningen hebben betrekking op het loopbaanontwikkelingsbudget. Deze voorziening is gevormd op basis van de van toepassing zijnde regelgeving zoals opgenomen in de cao-Woondiensten. Aangezien het moment waarop deze voorziening zal aflopen onzeker is, is deze voorziening tegen nominale waarde gewaardeerd. Ten aanzien van deze voorziening is niet aan te geven welk deel in de toekomst zal komen te vervallen. Langlopende schulden Schulden/leningen overheid en schulden/leningen kredietinstellingen Het verloop van de post schulden/leningen overheid schulden/leningen kredietinstellingen voor leningen van Maaskant Wonen is als volgt: 2014 2013 € € Boekwaarde per 1 januari 32.686.580 27.510.782 Bij: nieuwe leningen 4.000.000 6.000.000 Af: aflossingen -860.454 -824.202 Boekwaarde per 31 december 35.826.126 32.686.580 Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar ter hoogte van - 860.454 euro zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen, maar opgenomen onder de kortlopende schulden. WSW-obligoverplichting Per 31 december 2014 heeft Maaskant Wonen een obligoverplichting jegens WSW ten bedrage van 1.340.000 euro (31-12-2013: 1.235.000 euro) uit hoofde van een door WSW verstrekte borgstelling.
Jaarstukken 2014
Pagina 54 van 71
Het bedrag van de langlopende schulden met een resterende looptijd van meer dan vijf jaar bedraagt 34.687.000 euro (2013: 33.506.000 euro). Het gemiddeld rentepercentage bedraagt 3,47 procent (2013: 3,83 procent). Borging door WSW heeft plaatsgevonden voor een bedrag van 35.308.000 euro. Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV) De terugkoopverplichting woningen VOV betreft de terugkoopverplichting van onroerende zaken die onder een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan derden. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting. Bij de jaarlijkse toetsing van de terugkoopverplichting wordt rekening gehouden met de waardeontwikkelingen van onroerende zaken en specifieke contractvoorwaarden met derden. De samenstelling en het verloop is als volgt: Stand per 1 januari Waardemutatie verslagjaar Stand per 31 december
2014 € 1.793.418 10.905 1.804.323
2013 € 1.839.971 -46.553 1.793.418
Aan het eind van 2014 zijn 21 woningen (2013: 21) onder een VOV-regeling overgedragen aan derden. Indien deze woningen aan Maaskant Wonen worden aangeboden, dan hebben wij een terugkoopplicht waarbij de waardeontwikkeling van deze woningen voor 50 procent voor rekening van Maaskant Wonen komt. De terugkoopplicht met betrekking tot deze woningen staat op de balans verantwoord onder de materiële vaste activa “onroerende zaken verkocht onder voorwaarden”. Kortlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden
31-12-2014 € 860.454 1.094.001 729.308 19.894 15.032 922.343 3.641.032
31-12-2013 € 1.212.216 1.591.211 542.405 18.975 21.304 1.037.282 4.423.393
31-12-2014 € 860.454 0 860.454
31-12-2013 € 824.202 388.014 1.212.216
Schulden aan kredietinstellingen
Kortlopend deel van de langlopende schulden Rekening-courant banken Totaal schulden aan kredietinstellingen
Maaskant Wonen heeft bij de Bank Nederlandse Gemeenten een kredietfaciliteit ter grootte van 2.400.000 euro (2013: 4.000.000 euro). Deze faciliteit is op balansdatum niet benut.
Jaarstukken 2014
Pagina 55 van 71
Schulden aan leveranciers
Onderhoudscrediteuren Nieuwbouwcrediteuren Overige Schulden aan leveranciers
31-12-2014 € 259.174 733.248 101.579 1.094.001
31-12-2013 € 851.204 587.416 152.591 1.591.211
Belastingen en premies sociale verzekeringen Het saldo te betalen belastingen en premies sociale verzekeringen kan als volgt worden gespecificeerd: 31-12-2014 31-12-2013 € € Loonheffing en premies sociale verzekeringen 38.460 42.539 Omzetbelasting 690.848 499.866 Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen 729.308 542.405 Pensioenen De post pensioenen is als volgt samengesteld: Nog te betalen pensioenlasten Totaal
31-12-2014 € 19.894 19.894
31-12-2013 € 18.975 18.975
31-12-2014 € 15.010 0 22 15.032
31-12-2013 € 19.366 1.938 0 21.304
31-12-2014 € 691.261 101.378 49.378 24.140 56.186 922.343
31-12-2013 € 715.664 93.421 54.356 25.400 148.441 1.037.282
Overige schulden De post overige schulden is als volgt samengesteld:
Nog te verrekenen servicekosten huurders Belastingdienst inzake huurtoeslag Nog te betalen netto lonen Totaal overige schulden Overlopende passiva De post overlopende passiva is als volgt samengesteld:
Niet vervallen rente Vooruitontvangen huren Reservering vakantierechten Controle jaarrekening Overige overlopende passiva Totaal overlopende passiva
Jaarstukken 2014
Pagina 56 van 71
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Aankopen en investeringen Voor de sloop van de woningen aan de Paulus Potterstraat te Elsloo en het nieuwbouwproject Centrumplan te Stein zijn voor respectievelijk 17.523 en 547.493 euro verplichtingen aangegaan. Onderhoud Per 31 december 2014 zijn geen verplichtingen aangegaan ten behoeve van uit te voeren werkzaamheden met betrekking tot planmatig onderhoud (31-12-2013:0 euro) Volmacht WSW In 2014 heeft Maaskant Wonen een onherroepelijke en onvoorwaardelijke volmacht als bedoeld in het Reglement van Deelneming ondertekend. Het verstekken van de volmacht houdt in dat het WSW de mogelijkheid heeft om over te gaan tot hypotheekvestiging, zonder medewerking van de corporatie.
Jaarstukken 2014
Pagina 57 van 71
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE WINSTEN-VERLIESREKENING Huuropbrengsten Huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken, niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens huurgewenning Af: huurderving wegens oninbaarheid Subtotaal huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Af: huurderving wegens leegstand Subtotaal huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Totaal huuropbrengsten
2014 € 10.446.573 81.862 10.528.435 -126.691 -782 -3.277 10.397.685
2013 € 9.776.951 78.713 9.855.664 -83.209 -2.100 0 9.770.355
238.083
228.434
-821
-4.184
237.262
224.250
10.634.947
9.994.605
Opbrengsten servicecontracten
Overige goederen, leveringen en diensten Serviceabonnement huurdersonderhoud Af: Opbrengstenderving wegens leegstand Te verrekenen met huurders Totaal opbrengsten servicecontracten
2014 € 329.888 39.645
2013 € 391.247 0
-1.761 -13.549 354.223
-27.968 -14.983 348.296
Netto-verkoopresultaat vastgoedportefeuille Netto-verkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het resultaat/de opbrengsten uit verkopen van bestaand sociaal bezit en is als volgt te specificeren: 2014 2013 Sociaal vastgoed in exploitatie € € Opbrengst verkopen bestaand bezit 663.750 1.080.850 Bij: gerealiseerde herwaarderingsreserve als gevolg van verkopen 106.141 0 Af: correctie op gerealiseerde herwaarderingsreserve als gevolg van lagere verkoopprijs -70.100 0 Af: direct toerekenbare kosten -33.368 -29.151 Af: boekwaarde verkocht bezit -289.876 -462.564 Verkoopresultaat bestaand bezit 376.547 589.135 Opbrengst speculatiebeding 20.025 0 Opbrengst verkoop grond 3.000 0 Mutatie terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden -10.905 46.553 Totaal verkoopresultaat onroerende zaken bestaand bezit sociaal vastgoed in exploitatie 388.667 635.688
Jaarstukken 2014
Pagina 58 van 71
Geactiveerde productie eigen bedrijf Geactiveerde productie m.b.t. nieuwbouw huurwoningen Geactiveerde productie m.b.t. onderhoud huurwoningen Totaal geactiveerde productie eigen bedrijf
2014 € 12.357 15.033 27.390
2013 € 50.842 4.602 55.444
2014 € 6.928 0 8.034 42.275 1.849 59.086
2013 € 6.928 3.617 0 0 12.921 23.466
Overige bedrijfsopbrengsten
Beheerdiensten Huur diverse ruimtes Ontvangsten van reeds afgeboekte bedragen Pro-rata 2013 Overige bedrijfsopbrengsten Totaal overige bedrijfsopbrengsten
Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille 2014 Sociaal vastgoed in exploitatie: € Afschrijving op basis van bedrijfswaarde 2.832.739 Gerealiseerde herwaarderingsreserve als gevolg van afschrijvingen -1.052.702 Sociaal vastgoed in exploitatie 1.780.037 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 105.249 Materiële vaste activa 1.885.286 Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille 2014 € Waardemutaties sociaal vastgoed in exploitatie -713.526 Dotatie voorziening onrendabele investeringen 534.943 Vrijval onrendabele top 0 Opbrengst geannuleerde projecten 0 Regeling Vermindering Verhuurderheffing 2014 -770.097 Totaal overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille -948.680
2013 € 2.816.980 -1.388.424 1.428.556 93.880 1.522.436
2013 € -1.839.168 2.155.250 -1.121.140 -425.021 0 -1.230.079
Door gewijzigde inzichten hebben correcties plaatsgevonden op eerder berekende onrendabele toppen van de projecten Joannes Riviusstraat fase 2 en het Centrumplan Stein. De totale dotatie van de onrendabele top is als volgt te specificeren:
Project Riviusstraat fase 2 Project Centrumplan Stein Totaal waardeverandering
Jaarstukken 2014
2014 € 7.656 527.287 534.943
2013 € 0 2.155.250 2.155.250
Pagina 59 van 71
De totale vrijval van de onrendabele top is als volgt te specificeren:
Project De Halstraat/Heerstraat Centrum en Assevedostraat Project Riviusstraat fase 2 Project Charles de Gavrestraat Totaal waardeverandering
2014 € 0 0 0 0
2013 € -707.721 -380.088 -33.331 1.121.140
De afgeboekte kosten nieuwbouw in ontwikkeling heeft betrekking op:
Niet doorgaan project Brede school Gewijzigd project Riviusstraat II Gewijzigd project Halstraat/Heerstraat Gewijzigd project Centrumplan Kosten geannuleerde projecten algemeen Totaal waardeverandering
2014 € 0 0 0 0 0 0
2013 € -284.322 -21.328 -40.981 -6.099 -72.291 -425.021
2014 € 881.261 131.207 178.016 1.190.484
2013 € 879.996 126.642 176.513 1.183.151
Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten
Het gemiddeld aantal bij Maaskant Wonen werkzame werknemers, berekend op fulltimebasis en uitgesplitst naar activiteiten, bedroeg: 2014 Directie 1 Secretariaat 1 Afdeling woondiensten (verhuur) 4,6 Afdeling woondiensten (nieuwbouw en techniek) 5,7 Afdeling financiën 3,4 Totaal 15,7 Geen van de werknemers is buiten Nederland werkzaam.
2013 1 1 4,6 4,8 3,4 14,8
Onderhoudslasten
Onderhoudslasten planmatig Onderhoudslasten niet-planmatig Energetische maatregelen Totaal onderhoudslasten
2014 € 1.309.964 695.555 103.761 2.109.280
2013 € 1.371.321 1.120.088 0 2.491.409
Onderhoudslasten sociaal vastgoed in exploitatie Onderhoudslasten commercieel vastgoed in exploitatie Totaal onderhoudslasten
2014 € 2.054.901 54.379 2.109.280
2013 € 2.472.112 19.297 2.491.409
Jaarstukken 2014
Pagina 60 van 71
De onderhoudskosten voor het sociaal vastgoed in exploitatie zijn te verdelen in: 2014 2013 € € Planmatig onderhoud 1.262.171 1.363.739 Mutatieonderhoud 233.799 382.854 Klachtenonderhoud 455.170 725.519 Energetische maatregelen 103.761 0 Totaal onderhoudslasten 2.054.901 2.472.112 De onderhoudskosten voor het commercieel vastgoed in exploitatie zijn te verdelen in: 2014 2013 € € Planmatig onderhoud 47.793 7.583 Mutatieonderhoud 0 3.889 Klachtenonderhoud 6.586 7.825 Totaal onderhoudslasten 54.379 19.297 Leefbaarheid
Leefbaarheid (cyclisch) Totaal leefbaarheid
2014 € 90.943 90.943
2013 € 108.528 108.528
De leefbaarheidskosten hebben volledig betrekking op het sociaal vastgoed in exploitatie. Lasten servicecontracten
Overige goederen, leveringen en diensten Serviceabonnement huurdersonderhoud Totaal servicecontracten
2014 € 331.798 50.449 382.247
2013 € 421.282 0 421.282
2014 € 101.578 92.760 172.105 36.815 84.546 78.743 566.547
2013 € 105.021 118.944 153.440 41.439 71.775 67.792 558.411
816.963 53.716 16.467 385.820 770.097 2.043.063
750.899 39.403 19.410 413.325 29.675 1.252.712
Overige bedrijfslasten Beheerkosten: Algemene beheers- en administratiekosten Accountants- en advieslasten Automatiseringskosten Bestuurs- en toezichtskosten Huisvestingskosten Overige personeelskosten Subtotaal beheerskosten Heffingen: Belastingen Verzekeringen Contributie Aedes Saneringsheffing Verhuurderheffing Subtotaal heffingen
Jaarstukken 2014
Pagina 61 van 71
Overige bedrijfslasten: Verhuurlasten Dotatie dubieuze debiteuren Energieprestatieadvies Diverse bedrijfslasten Subtotaal overige bedrijfslasten Totaal overige bedrijfslasten
10.292 11.476 5.743 37.936 65.447
29.360 36.323 1.864 34.544 102.091
2.675.057
1.913.214
Honorarium externe accountant en de accountantsorganisatie 2014 Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet-controlediensten
2013 Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet-controlediensten
Deloitte Accountants € 23.726 0 0 0 23.726
Overig Deloitte netwerk € 0 0 22.869 6.159 29.028
Totaal Deloitte netwerk € 23.726 0 22.869 6.159 52.754
Deloitte Accountants € 31.409 3.261 0 0 34.670
Overig Deloitte netwerk € 0 0 23.978 1.853 25.831
Totaal Deloitte netwerk € 31.409 3.261 23.978 1.853 60.501
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Waardemutatie onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Niet gerealiseerde waardeverandering commercieel vastgoed in exploitatie Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
2014 € 15.266
2013 € -65.174
-85.579 -70.313
-133.000 -198.174
Financiële baten en lasten Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten
Rentebaten rekening-courant en deposito’s Overige rentebaten Totaal andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten
2014 € 13.832 59.459 73.291
2013 € 8.490 0 8.490
2014 € 1.267.195 20.692 1.287.887
2013 € 1.212.920 10.613 1.223.533
Rentelasten en soortgelijke kosten
Rentelasten leningen overheid en kredietinstellingen Rentelasten rekening-courant Totaal rentelasten en soortgelijke kosten
Jaarstukken 2014
Pagina 62 van 71
Belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Mutatie latentie verkoopwoningen Mutatie latentie leningen Mutatie latentie verliescompensatie Totaal belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
2014 € 214.579 -467 0 214.112
2013 € -36.827 -1.530 -5.907 -44.264
Aansluiting commercieel en fiscaal resultaat:
Commercieel resultaat voor vennootschapsbelasting Af: Correctie opbrengst verkopen Correctie onderhoud Correctie onderhoud kantoorpand Verkoopkosten Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek Herinvesteringsreserve Fiscale vrijval disagio leningen o/g Correctie mutatie actuele waarde Correctie waardemutatie woningen verkocht onder voorwaarden
2014 € 2.794.787 509.087 1.479.023 8.385 4.479 15.470 30.393 3.748 627.947 4.361
Bij: Correctie mutatie voorziening onrendabele top Correctie afschrijvingen Geactiveerde rente projecten Gemengdekostenaftrek Niet aftrekbare saneringssteun
534.943 1.819.798 265.144 4.500 385.820
Belastbaar bedrag
3.122.099
Ofschoon er voor het boekjaar 2014 sprake is van een positief belastbaar bedrag ad 3.122.099 euro zal er naar verwachting geen sprake zijn van een acute belastinglast. Deze omstandigheid wordt veroorzaakt doordat er naar verwachting bij het indienen van de aangifte over 2013 standpunten worden ingenomen die leiden tot een negatief belastbaar bedrag, welke verrekend kunnen worden met het positief belastbare bedrag van 2014 waardoor dit nihil zal worden.
Jaarstukken 2014
Pagina 63 van 71
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN HET KASSTROOMOVERZICHT Toelichting op kasstromen Onder de investeringen in materiële vaste activa zijn alleen de investeringen opgenomen waarvoor in 2014 geldmiddelen zijn opgeofferd. Samenstelling geldmiddelen Liquide middelen per 31 december 2013 Geldmiddelen per 31 december 2013 Balansmutatie geldmiddelen in 2014 Liquide middelen per 31 december 2014 Geldmiddelen per 31 december 2014
€ 19.788
€ 19.788 211.227
231.015 231.015
Alle per 31 december 2014 aanwezige geldmiddelen staan ter vrije beschikking.
Jaarstukken 2014
Pagina 64 van 71
OVERIGE TOELICHTINGEN Bezoldiging van (voormalige) bestuurders en toezichthouders De bezoldiging van bestuurders conform de jaarverslaggeving omvat: periodiek betaalde beloningen (salarissen, doorbetaling bij vakantie en ziekte, sociale lasten, vakantiegeld en belaste vergoedingen); beloningen betaalbaar op termijn (pensioenlasten). De bezoldiging van de bestuurders van de woningcorporatie is als volgt:
Naam Periodiek betaalde beloning Beloningen betaalbaar op termijn
Functie Duur van het dienstverband Omvang dienstverband
2014 € K.A.G. Smitsmans 108.961 22.064 131.025
2013 € L.M.L. Claessens 22.614 1.441 24.055
2013 € K.A.G. Smitsmans 111.007 22.084 133.091
Directeur- bestuurder Directeur- bestuurder Directeur- bestuurder onbepaalde tijd Tot 1-2-2013 onbepaalde tijd 36 uur per week 36 uur per week 36 uur per week
De bezoldiging van de toezichthouders van de woningcorporatie is als volgt: Naam S.J.A.M. Ackermans A.J.M.J. Courage-Gelissen F.H.J. Herberighs J.C.G. Bongaerts R.W. Janssen J.P.J. Stoffens F.H.W. Schrijer
Naam S.J.A.M. Ackermans J.C.G. Bongaerts A.J.M.J. Courage-Gelissen F.H.J. Herberighs R.W Janssen F.H.W. Schrijer J.P.J. Stoffens
Bezoldiging als lid van de raad 2014 2013 € € 5.195 3.500 0 4.812 0 3.500 5.195 1.925 5.195 2.528 6.404 2.528 5.195 0 27.184 18.793
Periode actief 3-11-2010/1-7-2018 12-6-2013/1-1-2018 3-11-2010/1-12-2013 1-7-2003/1-1-2014 10-4-2013/1-7-2017 18-12-2013/1-7-2018 10-4-2013/1-7-2017
Totaal (inclusief sociale lasten) 2014 2013 € € 5.585 3.771 0 5.186 0 3.771 5.585 2.074 5.585 2.724 6.884 2.724 5.585 0 29.224 20.250
Functie Lid raad van toezicht Lid raad van toezicht Voorzitter raad van toezicht Vice-voorzitter raad van toezicht Lid raad van toezicht Lid raad van toezicht Voorzitter raad van toezicht
In 2014 heeft Maaskant Wonen geen vergoedingen betaald aan bestuurders en commissarissen van meer dan 150.000 euro.
Jaarstukken 2014
Pagina 65 van 71
Bezoldigingsinformatie o.g.v. de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen
Naam
Beloning
Belastbare vaste en variabele kostenvergoedingen
Werkgeversdeel voorzieningen beloningen betaalbaar op termijn (pensioen)
Functie
Eerste dag dienstverband in verslagjaar
Laatste dag dienstverband in verslagjaar
Duur (dagen)dienstverband in verslagjaar
Omvang dienstverband (Fte)
K.A.G. Smitsmans
€ 97.978
€ 1.271
€ 22.064
Directeurbestuurder
1-1
31-12
365
1
S.J.A.M. Ackermans
€ 5.195
€0
€0
Toezichthouder
1-1
31-12
365
1
J.C.G. Bongaerts
€ 5.195
€0
€0
Toezichthouder
1-1
31-12
365
1
R.W. Janssen
€ 5.195
€0
€0
Toezichthouder
1-1
31-12
365
1
F.H.W. Schrijer
€ 5.195
€0
€0
Toezichthouder
1-1
31-12
365
1
J.P.J. Stoffens
€ 6.404
€0
€0
Toezichthouder
1-1
31-12
365
1
In bovenstaande tabel zijn de bezoldigingsgegevens opgenomen van de topfunctionarissen van Maaskant Wonen. De maximale bezoldiging van topfunctionarissen van Maaskant Wonen in 2014 volgens de Staffelmaxima op grond van de WNT bedraagt voor de directeur bestuurder 103.900 euro. Voor de leden van de raad van toezicht geldt een maximum van 5 procent van dit bedrag en voor de voorzitter 7,5 procent van dit bedrag. Maaskant Wonen concludeert dat de voorzitter en leden van de raad van toezicht in 2014 een bezoldiging hebben ontvangen die binnen de WNT-grenzen blijft. De directeur-bestuurder is bij zijn benoeming per 1 oktober 2012 ingeschaald volgens de “Sectorbrede beloningscode bestuurders woningcorporaties” in functiegroep C. Deze bezoldiging is weliswaar hoger dan de Staffelmaxima op grond van de WNT maar voor hem is tot 1 januari 2017 het overgangsrecht van toepassing.
Jaarstukken 2014
Pagina 66 van 71
ONDERTEKENING VAN DE JAARREKENING Opmaken van de jaarrekening Het bestuur:
De heer K.A.G. Smitsmans Stein, 10 juni 2015 Vaststellen van de jaarrekening De raad van toezicht:
De heer S.J.A.M. Ackermans
De heer J.C.G. Bongaerts
De heer R.W. Janssen
De heer F.H.W. Schrijer
De heer J.P.J. Stoffens Stein, 10 juni 2015
Jaarstukken 2014
Pagina 67 van 71
OVERIGE GEGEVENS
Jaarstukken 2014
Pagina 68 van 71
Controleverklaring van de onafhankelijk accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring. Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In de statuten van Stichting Maaskant Wonen is geen nadere statutaire regeling aangaande de resultaatbestemming vastgelegd. Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2013 De jaarrekening 2013 is vastgesteld in de vergadering van de raad van toezicht gehouden op 3 juni 2014. De vergadering heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel. Voorstel tot resultaatbestemming over het boekjaar 2014 Door de directie wordt voorgesteld om het resultaat over het boekjaar 2014 ten bedrage van 3.008.899 euro geheel ten gunste van de overige reserves te brengen. Dit voorstel is als zodanig in de jaarrekening verwerkt. Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen relevante gebeurtenissen na balansdatum die van invloed zijn op de jaarrekening.
Jaarstukken 2014
Pagina 69 van 71
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Jaarstukken 2014
Pagina 70 van 71
Jaarstukken 2014
Pagina 71 van 71