JAARSTUKKEN 2011
Olst-Wijhe, mei 2012 doc. nr.: 12.007883
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE............................................................................................................................ 2 VOORWOORD ................................................................................................................................... 3 KERNGEGEVENS ............................................................................................................................... 8 HOOFDSTUK 1 JAARVERSLAG-PROGRAMMAVERANTWOORDING.......................................... 12 PROGRAMMA 1.1 VEILIGHEID .................................................................................................... 13 PROGRAMMA 1.2 FYSIEKE INFRASTRUCTUUR........................................................................ 21 PROGRAMMA 1.3 ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN ..................................................... 29 PROGRAMMA 1.4 ONDERWIJS ...................................................................................................35 PROGRAMMA 1.5 MAATSCHAPPELIJK WELZIJN ......................................................................40 PROGRAMMA 1.6 DIENSTVERLENING EN ZORG ................................................................... 49 PROGRAMMA 1.7 MILIEU ........................................................................................................... 61 PROGRAMMA 1.8 RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING ...............................69 PROGRAMMA 1.9 BESTUUR EN COMMUNICATIE .................................................................. 77 1.10 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN ................................................... 84 HOOFDSTUK 2 JAARVERSLAG – PARAGRAFEN .......................................................................... 90 PARAGRAAF 2.1 LOKALE HEFFINGEN ...................................................................................... 91 PARAGRAAF 2.2 WEERSTANDSVERMOGEN ............................................................................ 95 PARAGRAAF 2.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN ......................................................... 100 PARAGRAAF 2.4 FINANCIERING.............................................................................................. 104 PARAGRAAF 2.5 BEDRIJFSVOERING........................................................................................ 107 PARAGRAAF 2.6 VERBONDEN PARTIJEN ................................................................................ 111 PARAGRAAF 2.7 GRONDBELEID ............................................................................................... 125 HOOFDSTUK 3 JAARREKENING 2011 ........................................................................................... 137 Balans en toelichting ................................................................................................................... 138 Programmarekening .................................................................................................................... 157 Toelichting begrotingsrechtmatigheid........................................................................................ 161 Toelichting van de verschillen per programma ..........................................................................165 Overzicht aanwending onvoorziene uitgaven ........................................................................... 174 Overzicht incidentele lasten en baten ........................................................................................ 175 Single Information Single audit (Sisa)....................................................................................... 176 Rapportage Investeren met gemeenten (Img) ........................................................................... 185 Controleverklaring onafhankelijke accountant ...........................................................................187 RAADSBESLUIT .............................................................................................................................. 190 BIJLAGEN........................................................................................................................................ 192 Overzicht personeelslasten ........................................................................................................ 193 Overzicht vaste activa................................................................................................................. 196 Overzicht reserves en voorzieningen.......................................................................................... 211 Overzicht langlopende schulden ................................................................................................ 213 Overzicht gewaarborgde geldleningen ....................................................................................... 215
Jaarstukken 2011
2
VOORWOORD Geachte raad, Voor u liggen de jaarstukken 2011, bestaande uit het jaarverslag 2011 en de jaarrekening 2011. In het jaarverslag en de jaarrekening 2011 wordt verantwoording afgelegd over de realisatie van het voorgenomen beleid uit de Beleids- en financiële begroting 2011. De opzet van het jaarverslag is gebaseerd op de indeling van de Beleidsbegroting 2011. In het jaarverslag is de verantwoording opgenomen met betrekking tot de negen programma’s, de algemene dekkingsmiddelen en de zeven paragrafen uit de beleidsbegroting 2011. Kenmerkend voor de programmabegroting is het drieluik: wat willen we bereiken, wat gaan we daar voor doen en wat mag het kosten? Het jaarverslag geeft antwoord op de vragen wat wilden wij bereiken, wat hebben wij bereikt, wat hebben wij hiervoor gedaan en wat heeft het gekost? Wij stippen in dit voorwoord slechts een paar zaken aan die in het oog springen. Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen wij naar de toelichting per programma/paragraaf. Programma 1: • De beleidsnota Integrale Veiligheid 2011-2014 is vastgesteld; • De APV is gewijzigd; Programma 2: • De volgende wegen zijn gereconstrueerd: Jan Schamhartstraat Olst is ingericht als fietsstraat en de rotonde Rijksstraatweg/Raalterweg/Veerweg Wijhe is aangelegd; Programma 3: • In 2011 is de herinrichting van de openbare ruimte De Enk opgeleverd; • Besloten is het terrein Noordmanshoek niet verder te ontwikkelen als bedrijventerrein; Programma 4: • Het Integraal Huisvestings Plan Onderwijs Olst-Wijhe 2011 – 2015 is vastgesteld; Programma 5: • Vanaf 2011 wordt, door middel van de inzet van combinatiefunctionarissen Sport en Cultuur, onderzocht hoe wij vorm kunnen geven aan de Impuls Brede Scholen, Sport en Cultuur; • De Nota Spelen in Olst-Wijhe is vastgesteld; Programma 6: • Het Beleidskader individuele voorzieningen Wmo 2012-2015 is vastgesteld; • Het Masterplan Wonen, welzijn en zorg is vastgesteld; • In de zomer van 2011 is het digitale CJG gelanceerd; • In 2011 heeft er een evaluatie plaatsgevonden van de nota ‘Olst-Wijhe maakt er werk van 2008-2011; Programma 7: • Het Programma Duurzaamheid Olst-Wijhe 2011-2015 is vastgesteld; • De beleidsnota van “Afval naar grondstof” is vastgesteld; Programma 8: • De actualisatie Structuurvisie Olst-Wijhe is vastgesteld; • Het Bestemmingsplan en het Beeldkwaliteitsplan Zonnekamp Oost zijn vastgesteld; • Voor het gehele gebied van de Raalterwegzone is de uitvoering van de plannen gestart; • Het stedenbouwkundig plan voor de herontwikkeling park Wijhezicht is vastgesteld; • Het bestemmingsplan IJsselzone/Loswal Wijhe is vastgesteld; Jaarstukken 2011
3
• Het Uitvoeringsplan Woningmarkt 2010-2015 is vastgesteld; • De Nota Uitgangspunten Kleine Kernen is vastgesteld; Programma 9: • Een nieuwe Klachtenregeling is vastgesteld. Financieel resultaat Het financieel resultaat 2011 is € 219.000 voordelig na resultaatbepaling (mutaties in reserves). Het volgende overzicht geeft weer waar dit resultaat is ontstaan. Programma
Realisatie 2011 * € 1.000
1 Veiligheid 2 Fysieke infrastructuur 3 Economische aangelegenheden 4 Onderwijs 5 Maatschappelijk welzijn 6 Dienstverlening en zorg 7 Milieu 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 9 Bestuur en comminicatie 10 Financiën (algemene dekkingsmiddelen Mutatie reserves
240 V 2.910 V 484 V 221 V 88- N 603 V 132 V 2.694- N 28 V 179 V 2.015 V 1.796- N 219 V
Voor een groot deel is het resultaat bepaald door een andere fasering van projecten en de herwaardering van grond en grondexploitaties. Hier wordt kort een aantal grote afwijkingen benoemd. Voor een volledige en meer gedetailleerde toelichting wordt verwezen naar de Toelichting van de verschillen per programma. 1 – Veiligheid 2 – Fysieke infrastructuur
3 – Economische aangelegenheden 4 – Onderwijs 5 – Maatschappelijk welzijn
Jaarstukken 2011
Voordeel € 182.000 door het niet inzetten van het eenmalig budget bluswaterplan (nadeel mutatie reserves). Voordeel € 2.150.000 door het verschuiven van de uitvoering herinrichting Raalterwegzone en loswal (nadeel mutatie reserves). Voordeel € 422.000 door vrijval stelpost reconstructie wegen (nadeel mutatie reserves € 140.000, voorstel resultaatbestemming € 282.000). Voordeel € 196.000 op riolering (nadeel mutatie reserves). Voordeel € 370.000 hogere dividend van de opvolgers van Essent door vooral de vrijval van middelen uit de verkoop kerncentrale Borsele. Voordeel € 124.000 door lagere kapitaallasten Capellenborg door een andere verdeling over sport, cultuur en onderwijs (nadeel op programma 5). Nadeel € 144.000 op sport en cultuur door hogere lasten voor sporthal De Lange Slag en Capellenborg door onder andere een andere verdeling over sport, cultuur en onderwijs 4
6 – Dienstverlening en zorg 7 – Milieu 8 – Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 9 – Bestuur en communicatie 10 – Financiën (algemene dekkingsmiddelen) Mutatie reserves
(voordeel op programma 4). Voordeel € 426.000 op uitkeringen en ontvangen rijksbijdrage, vooral door een nabetaling van het Rijk over 2010. Voordeel € 161.000 door verschuiving van de inzet van het budget duurzaamheid (nadeel mutatie reserves). Nadeel € 2.335.000 door de afwaardering van grond(exploitaties) en het aanvullen van de voorziening grondexploitaties (voordeel mutatie reserves). Voordeel € 28.000 door lagere bestuurslasten in het algemeen. Voordeel € 137.000 hangt samen met toerekening kostenplaatsen en kapitaallasten onder aftrek van geraamde taakstellingen. Nadeel € 2.760.000 door het verschuiven van uitvoering op verschillende budgetten naar 2012 met dekking reserves zoals is aangegeven bij de verschillende programma’s Nadeel van € 614.000 door het niet onttrekken van de geraamde tekorten aan de reserve nog te bestemmen middelen. Nadeel van € 196.000 door een hogere storting in de reserve riolering. Voordeel € 2.095.000 door de inzet van de reserve grondexploitatie voor de afwaardering gronden en het aanvullen van de voorziening grondexploitaties.
Resultaatbestemming Uw Raad wordt voorgesteld om voor 2011 gesaldeerd voor ruim € 257.000 aan resultaat te bestemmen, waardoor uiteindelijk een nadelig rekeningresultaat overblijft van € 38.000. Voorgesteld wordt dit nadelig rekeningresultaat ten laste van de reserve nader te bestemmen middelen te brengen. Resultaat voor resultaatbepaling Resultaatbepaling (mutaties reserves)
Voorstel resultaat bestemming (zie ook samenvatting resultaatbestemming) 1. Overhevelen budgetten als gevolg van andere fasering uitvoering werkzaamheden Met dekking uit: - reserve nader te bestemmen middelen - Investeringsreserve - Bestemmingsreserve duurzaamheid
2.043.602- N 2.263.074 V 219.472 V
3.041.977-
449.417 2.150.000 161.030 281.530202.753-
2. Toevoeging aan budgetten 2012 (reserveren middelen 2011 voor ontwikkelingen in 2012) 3. Inzet reserve huisvesting onderwijs 4. Afboeking Noordmanshoek conform 2010 ten laste van de algemene reserve 5. Reserve grondexploitaties: aanvullen tot gewenst weerstandsvermogen van € 1.870.000 Met dekking via algemene reserve 6. Vrijval reserves conform nota reserves en voorzieningen
3.722 132.098 325.000325.000 91.202 257.261- N
Resultaat na bestemming
Jaarstukken 2011
37.789- N
5
Toelichting op voorstel resultaatbestemming: 1. Overhevelen budgetten Het betreft eenmalige budgetten die in de begroting 2011 zijn geraamd met dekking uit verschillende reserves. Alleen voor reconstructie wegen gaat het deels om het budget 2011. Door het verschuiven van de werkzaamheden naar 2012 zijn de bestedingen in 2011 achtergebleven bij de raming en is ook minder onttrokken aan de verschillende reserves. Om de uitvoering in 2012 te kunnen realiseren wordt voorgesteld deze budgetten inclusief de onttrekkingen aan de reserves over te hevelen naar de begroting 2012. 2. Toevoeging aan budgetten 2012 Voor ontwikkelingen in 2012 wordt voorgesteld om de budgetten in 2012 aan te vullen met budgetten 2011 die niet of niet volledig zijn besteed of met (niet geraamde) inkomsten 2011 die samenhangen met deze ontwikkelingen. Voor het project Impuls brede school en sport is in 2011 meer onttrokken aan de reserve dan besteed. Voorgesteld wordt om dit bedrag in 2012 weer beschikbaar te stellen. 3. Inzet reserve decentralisatie onderwijs huisvesting Voor onderwijshuisvesting zijn in 2011 per saldo extra lasten ontstaan (herstel schade, verwijderen asbest, subsidie binnenklimaat). Voorgesteld wordt om het verschil aan de reserve te onttrekken. 4. Afboeking Noordmanshoek In 2010 is de grond van de Noordmanshoek afgewaardeerd. Voorgesteld wordt om de aanvullende kosten 2011 voor deze locatie (rente boekwaarde etc.) te onttrekken aan de algemene reserve. 5. Reserve grondexploitaties De reserve grondexploitaties is door de afwaardering van gronden en het aanvullen van de voorziening grondexploitaties onder het gewenste niveau gekomen. Voorgesteld wordt om het saldo van deze reserve met € 325.000 aan te vullen en dit bedrag te onttrekken aan de algemene reserve. 6. Vrijval reserves Op de saldi van de reserves Centrumplan Olst en Sociale vernieuwing rusten geen verplichtingen meer. Voorgesteld wordt om deze bedragen vrij te laten vallen ten gunste van het resultaat conform de Nota reserves & voorzieningen. Totaal overzicht resultaatbestemming:
1.
Budget Zalencentrum Wesepe, budget achterstallig onderhoud Budget digitalisering vergunningendossier Recontructie Ter Stegestraat en J. Schamhartstraat Aanjaagbudget ontwikkelplan recreatie&toerisme Budget bluswaterplan brandweer
1.
Informatiebudget communicatie
1. 1.
Her inrichting Raalterwegzone en Loswal Programma duurzaamheid
2.
Inzetbaarheid medewerkers 62+
18.000
2. 2.
IBP-budget i-NUP gelden
61.130 25.982
1. 1. 1. 1.
Jaarstukken 2011
Lasten € 58.413
Baten € - 58.413
23.614
- 23.614
421.770
- 140.240
29.150
- 29.150
182.000
- 182.000
16.000
- 16.000
2.150.000
- 2.150.000
161.030
- 161.030
Toelichting Ten laste van reserve nader te bestemmen middelen Ten laste van reserve nader te bestemmen middelen Ten laste van reserve nader te bestemmen middelen Ten laste van reserve nader te bestemmen middelen Ten laste van reserve nader te bestemmen middelen Ten laste van reserve nder te bestemmen middelen Ten laste van investeringsreserve Ten laste van bestemmings-reserve duurzaamheid Belastingvoordeel 2011 reserveren voor 2012 Budget 2011 inzetten in 2012 Ontvangen middelen via Algemene Uitkering 2011
6
2. 2.
Actualisering bestemmingsplannen Bestemmingsplan buitengebied
19.000 30.000
2. 2.
Project cultuurhistorische waardenkaart Project inpuls brede school, sport
10.000 38.641
3.
Reserve decentralisatie onderwijs huisvesting
4.
Algemene reserve
5.
Reserve Grondexploitatie
5.
Algemene reserve
6.
Reserve centrumplan Olst
- 75.620
6.
Reserve Sociale vernieuwing
- 15.582
Totaal lasten en baten Saldo
Budget 2011 doorschuiven naar 2012 Budget 2011 doorschuiven naar 2012 confrom college besluit 14 februari 2012
- 3.722 - 132.098 325.000 - 325.000
3.569 3.569.730 569.730
Te veel onttrokken aan reserve nader te bestemmen middelen in 2011 Onttrekking voor vervanging/herstel onderwijshuisvesting onder aftrek subsidie binnenklimaat Onttrekking voor afwaardering/rente Noordmanshoek Toevoeging om saldo aan te vullen naar benodigd weerstandsvermogen van € 1.870.000 Onttrekking voor toevoeging aan reserve grondexploitatie Vrijval conform Nota reserves&voorzieningen Vrijval conform Nota reserves&voorzieningen
- 3.312 3.312. 312.469
257.261
Rapport accountant De accountant heeft op 29 mei 2012 een goedkeurende controleverklaring afgegeven voor de aspecten getrouwheid en rechtmatigheid. De tekst van de controleverklaring is in dit boekwerk opgenomen. Het verslag van bevindingen van de controle van de jaarrekening 2011 van de accountant bieden wij u afzonderlijk aan. Voorstel: Instemmen met het jaarverslag 2011 en de jaarrekening 2011, waarmee ons college décharge wordt verleend voor de uitvoering van het beleid in 2011. Olst-Wijhe, 29 mei 2012 Burgemeester en wethouders van Olst-Wijhe, de secretaris, de burgemeester,
A. (Arie) Oeseburg.
Jaarstukken 2011
A.G.J. (Ton) Strien
7
KERNGEGEVENS A. Sociale structuur: Aantal inwoners: waarvan: - < 20 jaar - > 20 jaar en < 65 jaar - > 65 jaar
eind 2010 17.502
eind 2011 17.646
4.392 10.267 2.843
4.354 10.281 3.011
94
111
77
92
10 6 1
11 7 1
7.276
7.405
6.972 4 53 247
7.101 4 53 247
Aantal leerlingen openbaar basisonderwijs: waarvan: - o.j.s. de Klimboom - o.b.s. de Holsthoek - o.b.s. Ter Stege - o.b.s. Dijkzicht - o.b.s. A. Bosschool - o.b.s. Elshof - o.b.s. de Peperhof Wijhe - o.b.s. Tellegen Wijhe
726
685
81 70 132 53 143 41 118 88
85 64 130 47 138 36 105 80
Aantal leerlingen bijzonder basisonderwijs: waarvan: - k.b.s. St. Aloysius - k.b.s. St. Willibrord - p.c.b.s. Prins Willem Alexander - k.b.s. de Bongerd - k.b .s. St. Jozef - p.c.b.s. Matzerschool
966
991
108 208 158 174 143 175
118 208 160 176 141 188
530
517
Aantal bijstandsontvangers: waarvan: - WWB tot 65 jaar - WWB 65+ . WIJ - I.O.A.W. . I.O.A.Z. B. Volkshuisvesting: Aantal woonruimten 1): waarvan: - woningen - wooneenheden - recreatiewoningen - cap. bijz. woongebouwen C. Overige kerngegevens 2):
Aantal leerlingen voortgezet onderwijs: de Capellenborg: 1) Cijfers 2010 zijn gebaseerd op CBS cijfers. Die van 2011 zijn eigen cijfers. 2) peildatum: 1 oktober.
Jaarstukken 2011
8
Zetelverdeling gemeenteraad OlstOlst-Wijhe 2011 (in aantallen): PvdA CDA VVD Gemeentebelangen
5 zetels 5 zetels 4 zetels 3 zetels
Portefeuilleverdeling 2011, college van burgemeester en wethouders: Portefeuille burgemeester A.G.J. A.G.J. Strien • • • • • • • • • • •
algemeen bestuurlijke zaken en bestuurlijke coördinatie openbare orde, veiligheid (incl. taakgroep IJssel) en volksgezondheid integrale handhaving personeel en organisatie dienstverlening informatie en communicatie ambassadeurschap (regiozaken-landelijk-Europa) monumentenzorg onderwijs coördinatie Dorpsontwikkelingsplannen projecten: Loswal Wijhe en Infocentrum Den Nul
Portefeuille wethouder A.OtterlooA.Otterloo- Ripperda (PvdA) • • • • • • • • • • •
loco-burgemeester sociale zaken en werkgelegenheid maatschappelijke zorg (incl. Wmo) volkshuisvesting∗ welzijn (incl. ontwikkelingssamenwerking) jeugd- en jongerenbeleid, jeugdgezondheidszorg cultuur sport accommodatiebeleid recreatie en toerisme project SPOC
Portefeuille wethouder C.M.A van den Berg (CDA) • • • • • • • • • •
2e loco-burgemeester duurzaamheid ∗∗ ruimtelijke ordening, incl. structuurplan volkshuisvesting ∗ milieu openbare werken, verkeer en vervoerbeleid water economische zaken financiën projecten: vitaal buitengebied en centrumplan Wijhe
∗
Voor de portefeuille Volkshuisvesting is een knip gemaakt in enerzijds de woningbouwprogrammering, die onderdeel wordt van de portefeuille van wethouder van den Berg en anderzijds het flankerende deel van de portefeuille op het gebied van de zorg- en leefbaarheidsaspecten, die onderdeel wordt van de portefeuille van wethouder Otterloo. ∗∗ Duurzaamheid is een kernprogramma, vgl. met dienstverlening.
Jaarstukken 2011
9
Besturingsfilosofie Uitgangspunten De besturingsfilosofie van onze gemeente is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: • (be-)sturen op hoofdlijnen; • de afstand tussen bestuur en bestuurden dient zo klein mogelijk te zijn; • de verantwoordelijkheden van de onderscheiden bestuursorganen en de ambtelijke organisatie dienen goed ten opzichte van elkaar te zijn afgebakend; • de gemeentelijke organisatie dient klantvriendelijk te functioneren; • de nadruk dient te liggen op integraal werken en op voorwaarden die dit mogelijk maken; • verantwoordelijkheden dienen zo laag mogelijk in de ambtelijke organisatie te liggen (sterke mandatering).
Jaarstukken 2011
10
Organogram Gemeente OlstOlst-Wijhe
Gemeenteraad
Raadsgriffier
College van B&W
Directie
Control
Bestuurs- en Managementondersteuning
Voorlichting en Communicatie
Brandweer
Eenheid Publieke Dienstverlening
Vakgroepen: . Klantcontactcentrum en burgerzaken - Wmo en Sociale Zaken
Jaarstukken 2011
Eenheid Beleid en Realisatie
Vakgroepen: - Ruimtelijke Ontwikkelingen - Maatschappelijke Ontwikkelingen - Fysieke Infrastructuur - Vergunningen en Handhaving
Eenheid Bedrijfsvoering
Vakgroepen: - Financiën - Belastingen - ICT/Geo - DIV - Facilitaire Dienstverlening - Personeel en Organisatie
11
HOOFDSTUK 1 JAARVERSLAGJAARVERSLAGPROGRAMMAVERANTWOORDING
Jaarstukken 2011
12
PROGRAMMA 1.1 VEILIGHE VEILIGHEID HEID Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: Het bereiken en vasthouden van een structureel hoger veiligheidsniveau, overeenkomstig de al vastgestelde en dit jaar vast te stellen kaders. Indicatoren en streefwaarden: In de beleidsbegroting 2011 zijn in afwachting van de vaststelling van de Nota Integrale Veiligheid 2011-2014 geen indicatoren en streefwaarden opgenomen. Daarom treft u in dit jaarverslag ten aanzien hiervan geen verantwoording aan. Indicatoren zijn in de Nota Integrale Veiligheid 2011-2014 opnieuw geformuleerd. Hierover zal in het jaarverslag 2012 verantwoording worden afgelegd.
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Evaluatie en opstellen nieuw Integraal Veiligheidsbeleid 2011-2014 In 2011 is de nota Integrale Veiligheid 2007-2010 geëvalueerd. Tevens is een nieuwe beleidsnota Integrale Veiligheid voor de periode 2011-2014 vastgesteld. Dit is een integraal document waarin ook de visie externe veiligheid en het brandweerbeleidsplan zijn opgenomen. Uitvoeren jaarplan Integrale Veiligheid 2011 De beleidsnota Integrale Veiligheid 2011-2014 is medio oktober 2011 vastgesteld. Er is geen specifiek jaarplan Integrale Veiligheid 2011 opgesteld. Wel is een meerjarenuitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2012-2014 door ons vastgesteld. U hebt kennis genomen van dit uitvoeringsprogramma, dat als bijlage bij de beleidsnota Integrale Veiligheid 2011-2014 is aangeboden. Bedrijvigheid en veiligheid In 2011 is het certificaat Keurmerk Veilig Ondernemen voor bedrijventerrein ‘De Meente’ behaald. Ondernemers, politie, brandweer en gemeente werken structureel samen aan veiligheid. MKB Deventer heeft in 2011 de procesbegeleiding gedaan. In het kader van deze samenwerking is een bijeenkomst georganiseerd voor alle bedrijven waar de gemeente, politie en brandweer een bijdrage heeft geleverd. Aanpak huiselijk geweld – Tijdelijk huisverbod In 2011 zijn twee huisverboden opgelegd aan een pleger huiselijk geweld in onze gemeente opgelegd. Eén van deze twee huisverboden is ook verlengd. Het opleggen van een tijdelijk huisverbod is arbeidsintensief voor politie, gemeente en hulpverlener. We merken wel dat deze maatregel bijdraagt aan het doorbreken van een spiraal van geweld in het gezin en de hulpverlening op gang kan worden gebracht. Verder heeft de burgemeester bij de Raad van State hoger beroep ingesteld inzake een huisverbod dat in 2010 was opgelegd. De burgemeester is door de Raad van State in 2011 in het gelijk gesteld.
Jaarstukken 2011
13
Toezicht openbare ruimte Het toezicht in de openbare ruimte is ook in 2011 uitgevoerd door de toezichthouders, die in dienst zijn bij het politieteam Salland. Drie keer per jaar wordt met politie en toezichthouders gesproken over de prioriteiten van de toezichthouders. Tussentijds worden meldingen van overlast c.q. klachten doorgegeven aan toezichthouders met het verzoek om toezicht te houden of handhavend op te treden. Tevens is een start gemaakt met de evaluatie over het toezicht in de openbare ruimte. De resultaten worden in de eerste helft 2012 verwacht. In onderstaand overzicht treft u een overzicht aan van geplande en gewerkte uren. In dit overzicht ziet u dat er meer uren gerealiseerd zijn dan gepland. Dit heeft te maken dat er minder inproductieve uren zijn gemaakt dan vooraf verwacht was. Uren toezicht 2011
OlstOlst-Wijhe Plan
Milieu (zwerfafval ed.) Parkeren (parkeerschijf, vakken, overlast) Controle APV (klachten bewoners openbare ruimte, hondenpoep ed.) Publiek domein (koopavond, markten en evenementen) Jeugdtoezicht/controle (speelplaatsen, hangplekken, vandalisme) Verloren/gevonden fietsen (verwijderen uit openbare ruimte) Verkeerstoezicht (snelheid en rijgedrag) Totaal toezicht
Realisatie 91
91
156
147
390
434
390
400
26
36
78
101
221
227
1.352
1.436
Integrale aanpak overlastsituaties c.q. probleemsituaties In 2011 is periodiek multidisciplinair overleg gevoerd om overlastsituaties en c.q. probleemsituaties integraal aan te pakken. In dit overleg hebben partners zoals politie, SallandWonen, Carinova, bemoeizorg en het RIBW een plek. Minder drank, Meer Scoren Met de vaststelling van de nota Minder drank, Meer Scoren in 2008 is een start gemaakt met het alcoholmatigingsbeleid in onze gemeente. In 2011 zijn de volgende acties uitgevoerd: • In 2011 is door het duowerk een keteninventarisatie gemaakt. Deze inventarisatie heeft één keet opgeleverd die volgens de keetthermometer mogelijk ‘oranje’ scoorde vanwege overlast. De verantwoordelijke ouders hebben besloten de keet tijdelijk te sluiten. Uit het laatste overleg blijkt dat er in feite nog twee keten in onze gemeente bekend zijn. De bezoekers van deze keten zijn 16+ en ouders houden toezicht op de keet. • De Capellenborg heeft het project Gezonde school en genotmiddelen uitgevoerd; dit project is opgenomen in hun jaarprogramma.
Jaarstukken 2011
14
•
•
•
• •
In de periodiek geneeskundige onderzoeken die in groep 7 van het basisonderwijs en klas 2 van het voortgezet onderwijs worden uitgevoerd, wordt het thema alcoholgebruik met ouders en kinderen besproken. In 2011 zijn verschillende weerbaarheidtrainingen op school en buiten schooltijd aangeboden (door o.a. Carinova en Landstede Welzijn). Groepsdruk is van grote invloed op het alcoholgebruik van jongeren. Het leren omgaan met groepsdruk en leren neezeggen zijn basisvaardigheden die onmisbaar zijn bij het weerstand bieden aan de verleiding van alcoholgebruik, maar ook van loverboys en drugs. Eind oktober heeft de Sportraad Olst-Wijhe een thema-avond georganiseerd waarbij alcoholgebruik binnen de sportvereniging een thema was. Tactus Verslavingszorg heeft een presentatie gegeven en zal in 2012 de verenigingen actief benaderen en hen een aanbod doen voor voorlichtingsbijeenkomsten, wellicht in samenhang met de wijzigingen op de Drank- & Horecawet. Jeugdwerkbureau STAP heeft op 15 april de voorstelling Your Choice en workshops verzorgd. Tactus Verslavingszorg heeft in 2011 het project “Op tijd voorbereid” uitgevoerd op de PWA-school in Olst.
Aanpak jongerenoverlast In 2011 is de evaluatie van het samenwerkingsconvenant tussen Landstede, Politie en gemeente opgestart. Een conceptevaluatie is gereed en wordt begin 2012 in ons college besproken. Het duowerk (politie en jongerenwerk) heeft zich in 2011 voornamelijk gericht op een aantal locaties. Deze locaties staan onderstaand beschreven. In Wijhe gaat het om verschillende middelgrote-kleine groepen die wisselend in samenstelling op verschillende locaties ‘hangen’. De groepen kunnen over het algemeen prima samen.
Langstraat De eerste melding is in 2009 ontvangen. Vanaf die periode zijn gesprekken met de jeugd gevoerd en is afgesproken dat zij zich niet op zullen houden in de Langstraat, maar naar de Loswal of het oude gemeentehuis gaan. De jeugd, jongens en meiden van 15-22 jaar, houdt zich voornamelijk op bij de Boni en ontmoet elkaar daar. De overlast bestaat uit geluidsoverlast, zwerfafval, draaiende scooters maar ook muziek uit de auto’s. Omwonenden spreken de jongeren zelf aan maar melden de overlast ook bij de politie. De jongeren worden over het algemeen verwezen naar de JOP, maar ook naar het oude gemeentehuis.
Loswal Over de jeugd op de Loswal zijn ook in 2009 de eerste meldingen binnengekomen. Deze groep bestaat voornamelijk uit jongens in de leeftijd van 15-20 jaar. De overlast bestaat wederom uit geluidsoverlast, zwerfafval, draaiende scooters maar ook muziek uit de auto’s. Het voordeel van deze locatie is dat deze relatief gezien het meest ver van bebouwing ligt, hierdoor wordt er vermoedelijk minder snel overlast ervaren. In 2011 is de JOP geplaatst. Via het duowerk ontvangen we positieve geluiden over de JOP.
Oude gemeentehuis Wijhe De jeugd op deze locatie is ook te vinden op de Loswal en bij de Boni. De overlast is vergelijkbaar met die op de andere locaties.
Jaarstukken 2011
15
Olsterhof In oktober 2010 is de eerste melding over de locatie bij de gemeente binnen gekomen. De overlast hier bestaat voornamelijk uit schreeuwen (geluidsoverlast), afval en overlast van brommers/scooters. Bij de bezoeken van het duowerk werden vaak geen jongeren aangetroffen. Jongeren zijn aangesproken op het gedrag. In de zomer 2011 heeft een bewoner aangegeven genoeg te hebben van de overlast. Vervolgens is een gesprek ingepland tussen bewoners en jongeren. Politie en Jongerenwerk waren hier ook bij aanwezig. Onder leiding van de burgemeester zijn afspraken gemaakt over hoe jongeren gebruik kunnen maken van het park en over hoe men elkaar aanspreekt. Tevens zijn enkele afspraken gemaakt over aanpassingen in de openbare ruimte. Een bankje wordt verplaatst en er is in overleg met de jongeren een brommerverbod ingesteld. Hennepconvenant Wij hebben als gemeente een Convenant Handhaving Overheidsregelingen Regio IJsselland ondertekend. Dit is een breed regionaal kaderconvenant voor informatie-uitwisseling met als kernpartners gemeenten, OM, politie en belastingdienst. In 2011 zijn ook de protocollen Hennep en ongebruikelijk bezit ondertekend en is daarmee een basis gelegd voor de gezamenlijke aanpak van deze zaken. Eind 2011 is samen met de gemeente Deventer en Raalte een themadag Hennep georganiseerd waar medewerkers voorlichting hebben gehad over hennepteelt, de gevaren van hennepteelt, maar ook de signalen waaraan een hennepplantage te herkennen is zodat de pakkans vergroot wordt. Buurtbemiddeling In 2010 zijn wij gestart met buurtbemiddeling op casusniveau, buurtbemiddeling Deventer voerde deze gesprekken. In 2011 is bij de behandeling van de beleidsnota Integrale Veiligheid 2011-2014 besloten om een eigen buurtbemiddelingsorganisatie op te starten. Uit het jaarverslag van Buurtbemiddeling Deventer blijkt dat er over de periode najaar 2010-2011 elf aanmeldingen zijn geweest. Het merendeel van de problemen ging over geluidsoverlast of ‘pesterijen en intimidatie’. Van alle acht afgesloten zaken zijn er vijf in positieve zin opgelost (63%). Wet BIBOB Begin 2010 zijn de “Beleidsregels toepassing Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur gemeente Olst-Wijhe” in werking getreden. In 2011 zijn er voor 2 aanvragen voor het uitoefenen van een horecabedrijf BIBOB toetsen uitgevoerd. Voor beide Bibobtoetsen geldt dat er geen aanleiding is geweest advies te vragen bij het Landelijk Bureau BIBOB. Activiteiten in het kader van de rampenbestrijding Op 1 oktober 2010 is de Wet Veiligheidsregio’s, evenals het Besluit Veiligheidsregio’s in werking getreden. Conform artikel 2.1.3 van het Besluit dienen gemeenten te voorzien in een team bevolkingszorg voor het invullen van een aantal gemeentelijke taken bij een ramp of een crisis. In 2011 is samen met andere gemeenten in de Veiligheidsregio IJsselland hard gewerkt aan het nieuwe team bevolkingszorg. De structuur is neergezet, er zijn betrokken en enthousiaste mensen gezocht voor dit team bevolkingszorg en er zijn introductiebijeenkomsten voor de leden van het team bevolkingszorg georganiseerd. Het was de bedoeling dat per 1 januari 2012 dit nieuwe team gereed zou zijn. Regionaal is besloten om de invoering te verschuiven naar 1 april 2012 zodat er voldoende tijd besteed kon worden aan een stuk opleiding en de laatste puntjes op de ‘i’ gezet konden worden.
Jaarstukken 2011
16
Verder is een dilemmasessie voor het gemeentelijke beleidsteam georganiseerd waarin het beleidsteam werd getraind op een aantal inhoudelijke punten en het denken in scenario’s. Activiteiten ter uitvoering van het brandweerbeleidsplan De brandweer heeft in 2011 wederom een groot aantal oefeningen georganiseerd. Gemiddeld heeft elke blusgroep (Welsum, Wesepe, Wijhe en Olst) een veertigtal oefeningen gedraaid in twee groepen. In het perspectief van de regionale Visie Vakbekwaamheid is een eerste aanzet gegeven naar individuele registratie van deelname en kwaliteit, hiertoe is het registratiesysteem Veiligheidspaspoort regionaal ingevoerd. In 2011 is de brandweer 108 keer uitgerukt, waarvan 62 keer voor een prioriteit 1 melding (hoogste urgentie). Anders dan de doelstelling om in 90% van de prio 1 meldingen binnen 8 minuten ter plaatse te zijn, is dat slechts in 67% van alle gevallen gelukt. Hierbij moet worden opgemerkt dat deze overschrijdingen vooral uitrukken in het buitengebied betreffen of hulpverleningsmeldingen (ook vaak buitengebied). Bij de prio 1 brandmeldingen die ook in het regionale dekkingsplan binnen de 8 minutengrens vallen was de brandweer slechts eenmaal iets te laat. Ook in 2011 heeft de brandweer met extra aandacht geprobeerd het aantal ongewenste meldingen via het OMS (Openbaar Meldsysteem, lees brandmeldcentrales) terug te dringen door intensief hierover in overleg te treden met de “veelmelders”. De melders (bedrijven) zijn erg gemotiveerd om hieraan mee te werken en in een aantal gevallen zijn de positieve effecten al merkbaar. De brandweer treedt op als trekker van het project Zelfredzaamheid. In 2011 zijn een aantal pilots georganiseerd om hier invulling aan te geven. O.a. het ontvangst van jongeren in de leeftijd vanb 12-16 jaar heeft veel goed gedaan. Deze avonden dragen bij aan een positieve houding van de jongeren richting hulpverleners. Overigens, ook de aanwezige brandweerlieden hebben een erg goed gevoel overgehouden aan deze avonden en dit project zal in 2012 worden vervolgd. Ook bezocht de brandweer alle groepen 7 van de diverse basisscholen om les te geven over brandveiligheid en wat je daar zelf aan kunt doen. De bedoeling si dit project in 2012 door te trekken naar verzorgingsinstellingen en een aantal bedrijven. Voorlichting en zelfredzaamheid zijn speerpunten om brandonveiligheid te voorkomen en om zelfredzaamheid te bevorderen. Voorts zijn in 2011 tal van verdere samenwerkingen verder vorm gegeven. Zo zijn er diverse regionale inkooptrajecten doorgevoerd, waar ook Olst-Wijhe in heeft geparticipeerd, is regionale samenwerking m.b.t. risicobeheersing en brandweerzorgtaken verder vorm gegeven en wordt de bedrijfsvoering tussen de korpsen steeds verder op elkaar afgestemd. Tot slot is in 2011 een aanvang gemaakt met het regionaliseringproces. Op grond van de nieuwe Wet Veiligheidsregio’s wordt toegewerkt naar een regionale brandweerorganisatie. Met vrijwilligers is hierover intensief gesproken om hen mee te nemen in dit proces. Vrijwilligers zijn “de kurk waarop onze brandweerorganisatie drijft” en dus is het van groot belang hun inbreng en bijdrage te horen en waar mogelijk daar rekening mee te houden.
Jaarstukken 2011
17
Activiteiten in het kader van de APV en Bijzondere wetten
Conclusies Sirarapport verwerken in APV en beleid In november 2011 heeft uw raad de gewijzigde APV vastgesteld. De conclusies van het Sirarapport over vermindering van administratieve lasten zijn verwerkt in de geactualiseerde APV.
Overzicht van in behandeling genomen aanvragen: Basis
Soort vergunning
APV
Vergunningen voor het gebruik van de openbare weg Evenementenvergunningen Meldingen vergunningsvrije evenementen Ontheffingen sluitingsuur (tijdelijk en structureel) Aanwezigheidsvergunningen speelautomaten Meldingen incidentele festiviteiten Meldingen plaatselijke collectes en verkoopacties Standplaatsvergunningen Gebruik luchtruim (niet meer van toepassing, ontheffing moet nu bij Provincie aangevraagd worden. Drank en Horecawet Vergunningen voor het exploiteren van een horecabedrijf of slijterij Wet op de Kansspelen Winkeltijdenwet
Tijdelijke ontheffingen voor het schenken van alcohol Loterijvergunningen Meldingen Bingo’s Het aanwijzen van koopzondagen Eenmalige ontheffingen van de Winkeltijdenwet
2010
2011
10 63 13 8 8 14 30 6 4
5 65 12 10 6 9 31 11 ---
10
8
30 5 3 1 2
28 5 2 1 1
Handhaving op basis van de APV en bijzondere wetten vindt voornamelijk plaats aan de hand van klachten van omwonenden. Incidenteel is in 2011 opgetreden tegen: • Overtreding sluitingsuur • Geluidsoverlast horecainrichting Activiteiten in het kader van Externe Veiligheid
Inrichtingen: Het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) en de daarbij behorende regeling Revi leggen veiligheidsnormen op aan bedrijven die vanwege de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen een risico vormen voor personen buiten het (eigen) bedrijfsterrein. Het verplicht gemeenten om bij het verlenen van milieuvergunningen en het opstellen van ruimtelijke plannen rekening te houden met externe veiligheid.
LPG tankstations: In Wesepe is het LPG tankstation in 2010 verplaatst vanuit de lintbebouwing naar een bedrijventerrein. De vergunning voor de oude locatie aan de Raalterweg 13 in Wesepe is in 2011 ingetrokken en is begin 2012 onherroepelijk geworden. De intrekking van de milieuvergunning Jaarstukken 2011
18
voor het tankstation aan de Enkweg in Wijhe was gepland voor 2011 maar is nog niet uitgevoerd. In het bestemmingsplan is al wel geregeld dat het LPG tankstation niet meer is toegestaan. De intrekking wordt in 2012 gedaan. Voor de overige drie LPG tankstations is sprake van een recente of een geactualiseerde omgevingsvergunning die voldoet aan de actuele regelgeving.
Ammoniakkoelinstallaties: Van de drie inrichtingen met een ammoniakkoelinstallatie beschikt een bedrijf nog niet over een actuele milieuvergunning. Het bedrijf heeft opnieuw aangegeven een nieuwe omgevingsvergunning te willen aanvragen, maar de plannen worden niet concreet. De in 2011 geplande actualisatie heeft nog niet plaatsgevonden en zal in 2012 worden uitgevoerd. In 2011 heeft een inventarisatie van de routering transport gevaarlijke stoffen plaatsgevonden. Het routeringsbesluit is nog steeds actueel, namelijk dat de N348 is aangewezen als route voor transport van gevaarlijke stoffen.
Buisleidingen: Het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) is op 1 januari 2011 van toepassing geworden en bevat veiligheidseisen voor de exploitant van de buisleiding en de gemeente. Exploitanten hebben bijvoorbeeld een zorgplicht en moeten ervoor zorgen dat hun buisleidingen veilig zijn. Gemeenten moeten buisleidingen in hun bestemmingsplannen opnemen en bij nieuwbouw zorgen voor genoeg afstand tot de buisleidingen. Door de Gasunie zijn in 2011 brieven gestuurd dat er geen Plaatsgebonden Risico (PR) en Groepsrisico (GR) knelpunten in de gemeente zijn gelegen. Van de hoge druk aardgasleidingen in de gemeente Olst-Wijhe heeft er één een PR contour die lokaal buiten de leiding ligt. Binnen deze risicocontour liggen geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten.
Geen afwijking gemeentelijk beleid Er is in 2011 niet afgeweken van het gemeentelijk beleid. De uitgangspunten van het Externe Veiligheidsbeleid die zijn is opgenomen in de nota Integrale Veiligheid zijn een voortzetting van het beleid dat in 2007 – 2010 is gevoerd.
Jaarstukken 2011
19
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 1 Veiligheid Lasten 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid Totaal lasten programma 1
primitieve begroting 2011 1.616.546 262.084 1.878.630
begroting na wijziging 2011 1.809.442 260.686 2.070.128
17.497 5.000 22.497 1.856.133
realisatie 2011 1.579.681 276.868 1.856.549
saldo begr.realisatie 2011 229.761 -16.182 213.579
46.326 5.000 51.326
71.952 5.692 77.644
25.626 692 26.318
2.018.802
1.778.905
239.897
Baten 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid Totaal baten programma 1 Voordelig saldo programma 1
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Brandweer en rampenbestrijding V € 255.000. De uitvoering van het bluswaterplan (eenmalig budget) is vertraagd. Het budget wordt overgeheveld naar 2012. Begin 2012 wordt een voorstel aan de raad gedaan over de inzet van deze middelen (€ 182.000 V). De afwikkeling van een (personeels)ongeval is voor € 8.000 niet voorzien. Hier staan € 17.000 niet geraamde baten tegenover. Voor € 9.000 zijn van derden vergoedingen ontvangen voor gemaakte kosten door de brandweer. De uitvoering taken externe veiligheid wordt door de Provincie gesubsidieerd. In 2011 heeft dit niet tot extra kosten geleid. Hier is € 20.000 voor geraamd. Ook de uitvoering rampenbestrijding heeft voor € 7.000 tot lagere kosten geleid. Vooruitlopend op de uitvoering van de heroverweging zijn de kosten van de overige beschermende maatregelen, waaronder uitvoering hondenpoepbeleid, met € 9.000 verlaagd. Diverse kleine afwijkingen hebben geleid tot een voordeel van € 19.000.
Jaarstukken 2011
20
PROGRAMMA 1.2 FYSIEKE FYSIEKE INFRASTRUCTUUR Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. Het handhaven van een goede bereikbaarheid voor alle woningen bedrijven en overige voorzieningen; 2. Het minimaal handhaven van het huidige verkeersveiligheidniveau; 3. Het hebben van wegen en paden, die voor alle soorten verkeersdeelnemers in voldoende mate begaanbaar zijn (onderhoud); 4. Het handhaven van het huidige niveau van het openbaar vervoer; 5. In verband met de inzameling en het transport van afvalwater is er sprake van een duurzame bescherming van de volksgezondheid, handhaving van een goede leefomgeving en duurzame bescherming van natuur en milieu. 6. Het handhaven en versterken van aantrekkelijk en veilig openbaar groen en deze beheren conform de drie beheerniveaus, handhaving van een goede leefomgeving en duurzame bescherming van natuur en milieu. Indicatoren en streefwaarden: • Het vierjarig voortschrijdend gemiddeld aantal verkeersslachtoffers ligt onder het peilgetal 37,5 (gemiddeld aantal verkeersslachtoffers van 2002 tot en met 2005); • Minimaal 75% van de inwoners/bedrijven is tevreden over de openbare ruimte; • Van alle lampen van de openbare verlichting brandt ’s nachts op ieder willekeurig moment minimaal 97% (2011: 99,07 %).
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Wegen
Wegreconstructies De volgende reconstructies hebben plaatsgevonden: • Schamhartstraat: inrichten als fietsstraat in combinatie met rioolwerkzaamheden; • De rotonde Rijksstraatweg/Raalterweg/Veerweg in samenwerking met de provincie. • De herinrichting van het bedrijventerrein de Enk in Wijhe is afgerond. Het riool is hier vervangen, de weg is gereconstrueerd overeenkomstig de nieuwe verkeersopzet.
Jaarstukken 2011
21
Rationeel wegbeheer In 2011 is het onderhoudsbestek 2011 uitgevoerd. soort werken aanbrengen van deklagen asfalt frezen en uitvullen van deklagen aanbrengen van slijtlagen nieuwe grasbetonstenen herstraten van rijbaan herstraten van trottoirs
2010 m2 6.800 3.250 48.000 geen 650 900
2011 % ca. 0,8 ca. 0,4 ca. 5,64
m2 4.200 3.250 43.500 geen 500 850
% ca. 0,5 ca. 0,4 ca 5,12
Vervanging openbare verlichting Van 2007 t/m 2011 hebben wij 648 lichtmasten/armaturen vervangen door 721 nieuwe. De gebieden waar de vervangingen plaatsvonden voldoen na vervanging aan de norm voor het verlichtingsniveau. Het stroomverbruik van deze 721 nieuwe armaturen is 18 % minder ten opzichte van het verbruik van de 648 vervangen armaturen. Ondanks een toename van 11 % armaturen is het energieverbruik door energiezuinige verlichting met 18% gedaald. In onderstaand overzicht is het vervangingsonderhoud aangegeven. project
2007 2008 2009 2010 2011 armaturen aantal aantal oud nieuw Drosstr/Bernardstr/Wilhelminastr x 11 13 Enkweg Wijhe x 20 22 Boerkampweg Boskamp x 11 11 Koekoeksweg/Aaldert Geertsstraat x 18 17 Rijkstraatweg Olst en Den Nul x 67 71 Benedendijk x 0 20 t Kortrick x 112 116 Welsum x 59 58 Wesepe x 60 74 Beatrixlaan Wijhe x 11 12 Beatrixstraat en omgeving Olst x x 14 22 Brabandse Wagen/Nieuwendijk x 21 24 Marijkestraat x 2 3 wijhe west armaturen vervangen x 26 26 Dimmen Omloop x 102 102 Raalterweg Wesepe x 43 44 Elshof x 19 24 Jan Schamhartstraat x 20 25 De Enk x 18 20 Raalterweg Wijhe x 14 17
energieverbruik energie oud nieuw afname toename 1330 2290 -72% 3629 3659 -1% 1330 1220 8% 3788 3457 9% 21000 12000 43% 0 2218 11000 12375 -13% 10675 7255 32% 6485 7123 -10% 1996 1331 33% 1693 2439 -44% 4099 3360 18% 242 333 -38% 2359 2883 -22% 34000 27000 21% 11920 4472 62% 1915 2661 -39% 3629 2195 40% 3266 4620 -41% 3881 1728 55%
totaal
128236 104618 18%
Jaarstukken 2011
648
721
22
Controle percentage brandende lampen Uitgangspunt is dat 's nachts op ieder willekeurig moment minimaal 97% van alle lampen brandt. In 2011 is de openbare verlichting zes keer gecontroleerd op het aantal defecte lampen. Bij geen enkele controle is een overschrijding van het vastgestelde percentage van 3% geconstateerd. Het gemiddelde percentage defecte lampen over heel 2011 bedroeg 0,93%.
Gladheidbestrijding Jaar
aantal strooiacties
inzet in uren
gebruikt zout in tonnen
2006 2007 2008 2009 2010 2011
3 4 13 29 55 34
270 171 266 998 1530 180
25 43 105 306 787 421
gebruikt drainagedrainagezand 0 0 0 0 112 0
Verkeer
Verkeersveiligheid De gemeente is ten aanzien van verkeersveiligheid objectief gezien één van de veiligste gemeentes van Overijssel. Het agressieve rijgedrag onder automobilisten, brommers, scooters en motoren is een bron van ergernis onder de inwoners van onze gemeente. Verkeer staat op de tweede plaats als het gaat om de meest genoemde redenen voor onveiligheid. Ook tijdens kernenbezoeken is dit een terugkerend thema. In de beleidsbegroting 2011 was als doelstelling geformuleerd het minimaal handhaven van het verkeersveiligheidsniveau 2002-2005. Daarbij geldt als streefwaarde dat het vierjarig voortschrijdend gemiddeld aantal verkeersslachtoffers onder het peilgetal 37,5 dient te liggen. De cijfers van de verkeersongevallenregistratie zijn niet meer betrouwbaar, omdat de politie vanwege bezuinigingen niet alles meer registreert. We komen met voorstellen over een nieuwe indicator.
Duurzaam veilig In het kader van Duurzaam Veilig hebben wij evenals in voorgaande jaren diverse acties op het gebied van educatie en handhaving uitgevoerd, dit in samenwerking met politie, Veilig Verkeer Nederland (VVN), regiogemeenten en met een financiële bijdrage van de provincie. Openbaar vervoer
Buurtbus Wijhe-Raalte De buurtbus Wijhe-Raalte voldoet op dit moment ruim aan de gestelde voorwaarden van 4.800 passagiers per jaar om bestaansrecht te krijgen. Vanaf augustus 2010 tot augustus 2011 hebben ca. 10.000 pasagiers gebruik gemaakt van de buurtbus.
Jaarstukken 2011
23
Uitvoering VGRP
Wateroverlast Veerstraat Wijhe. Eind juli 2011 hebben hevige regenbuien voor wateroverlast gezorgd aan de Veerstraat te Wijhe. Alhoewel de vervanging van de riolering in dit gebied voor 2012/2013 op de planning staat, is direct overgegaan tot de aanleg van een apart hemelwaterriool in de Grienden om herhaling van de overlast te voorkomen. De geplande vervanging van het bestaande riool is hierdoor niet gewijzigd.
Uitvoering Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP): In 2011 is het onderzoek naar de mogelijkheid om de oude zuivering te Wijhe te gebruiken als randvoorziening nader uitgewerkt. Hieruit is gebleken dat de totale kosten van ombouw veel hoger zijn dan het hiervoor in het VGRP gereserveerde bedrag. Daarnaast is geconcludeerd dat het afkoppelen van verhard oppervlak (bij herontwikkeling Park Wijhezicht) een beter alternatief is. In het kader van het afkoppelen van verhard oppervlak is bij de reconstructie van de Jan Schamhartstraat een apart hemelwaterriool aangelegd. Het hemelwater van de openbare verharding wordt nu apart opgevangen en afgevoerd. Elke woning heeft daarnaast de mogelijkheid om dakoppervlak af te koppelen en aan te sluiten op het hemelwaterriool.
Overdracht stedelijk water. In 2011 is de overdracht van het gemeentelijk stedelijk water naar het Waterschap afgerond, waarbij naast het eigendom ook de operationele beheerstaken en het onderhoud van de gemeentelijk oppervlaktewater zijn overgedragen aan het Waterschap. Hiermee wordt een doelmatig en samenhangend watersysteembeheer nagestreefd. Ook wordt hiermee duidelijkheid voor de burger geschapen, het oppervlaktewater en het onderhoud hiervan behoren toe aan het Waterschap.
Samenwerking in de waterketen Ten behoeve van een meer doelmatige en duurzame afvalwaterketen is eind 2010 op bestuurlijk niveau besloten om te gaan werken aan een gezamenlijk afvalwaterbeheer in West-Overijssel, kortweg GAWO. Dit initiatief is mede ingegeven door het Bestuursakkoord Water en de Benchmark Riolering 2010. In 2011 zijn in GAWO-verband de eerste stappen gezet om dit initiatief vorm te geven. In diverse werkgroepen zijn formats voor verdere samenwerking (kennis en capaciteit bundelen en verder professionaliseren) nader uitgewerkt. Naast samenwerking in het gebied West-Overijssel wordt ook gekeken naar verdere samenwerking in zogenaamde afvalwaterteams per zuiveringskring. Voor onze gemeente betreft dit verdergaande samenwerking en overleg met de gemeenten Raalte en Deventer. Naast deze georganiseerde samenwerking vinden de gemeenten in West Overijssel elkaar ook “spontaan” steeds vaker tijdens de dagelijkse rioleringszorg. Uitvoering groenbeheer
Omvormen en verkoop openbaar groen In verband met de bezuinigingen op het beheer van het openbaar groen vanaf 2012 zijn in 2011 plannen gemaakt voor aanpassingen en omvormingen van het groen. Door groenvoorzieningen anders in te richten kunnen beheerkosten worden verlaagd. Ook zijn plannen gemaakt voor verkoop van (rest)groenstroken en is aan inwoners gevraagd het groenonderhoud zelf ter hand
Jaarstukken 2011
24
te gaan nemen. In het voorjaar van 2012 wordt gestart met de uitvoering van de (omvormings)plannen, rekening houdend met de reacties van bewoners.
Groenbeleidsplan In het Groenbeleidsplan 2007-2017 zijn drie beheerniveaus voor het onderhoud opgenomen. Naar aanleiding van de taakstelling voor het beheer van de openbare ruimte is in 2011 het niveau intensief (voor met name de centra van Olst en Wijhe) verlaagd naar het normale niveau. Het onderhoudsniveau ‘normaal’ wordt ook toegepast in de wijken. Het extensieve niveau wordt gebruikt langs de randen van de wijken en in het buitengebied. In 2011 zijn diverse projecten aangepakt die in het uitvoeringsprogramma van het groenbeleidsplan zijn opgenomen. Als voorbeeld worden genoemd het herstel en vervanging van de hoofdgroenstructuur van de Jan Schamhartstraat en de Raalterweg te Wijhe. Er zijn in 2011 plannen gemaakt voor aanpak van de hoofdgroenstructuur Koekoeksweg – Eikelhofweg te Boskamp. De uitvoering is in januari 2012 gestart. De bomen van de Raalterweg te Wijhe ter hoogte van de Poort van Wijhe moesten ten behoeve van de reconstructie plaats maken voor parkeerplaatsen. Deze bomen zijn herplant aan de overzijde van de Raalterweg en bepalen door hun afmetingen direct de groenstructuur. Ruim twintig bomen zijn met deze spectaculaire actie verplant, de zwaarste boom was ruim 27 ton! Landschap De doelstelling van het Landschapsontwikkelplan is voor onze gemeente het opknappen van 66 erven voor eind 2013. In twee jaar tijd is de helft bezocht en uitgevoerd. In het voorjaar van 2012 is de volgende plantuitgifte. Onze gemeente heeft zich in het kader van het Actieplan Kamsalamander verplicht om twaalf poelen aan te laten leggen. Er waren op 31 december 2011 zes belangstellenden. Ongediertebestrijding.
Eikenprocessierups. In de afgelopen jaren is de overlast van de eikenprocessierups steeds meer toegenomen. Zelfs zodanig dat in de zomer van 2011 ook in het buitengebied de rups bestreden is. In 2011 hebben wij beleid geformuleerd hoe we de eikenprocessierups gaan bestrijden. Vanwege de sterk gestegen kosten zal dit beleid in 2012 heroverwogen moeten worden. Melddesk Melddesk is het meldingensysteem, waarmee we in 2010 zijn gestart. 2011 was een jaar van uitproberen en ervaring opdoen. De cijfers binnen en buiten de norm geven een indicatie maar zijn niet 100 % betrouwbaar omdat we ervaring op moesten doen ook met hoe hiermee te werken.
Jaarstukken 2011
25
Overzicht 2011
Aantal
GROEP
totaal
in norm
buiten
% op tijd.
Wegen
321
276
45
86
Groen
213
149
64
70
Straatmeubilair
96
46
50
48
Riool
59
32
27
54
Reiniging/Afval
141
92
49
65
Openbare verlichting
362
339
23
94
Overlast/APV
87
76
11
87
Plaagdieren
95
91
4
96
Speelplaatsen
13
6
7
46
Bermen en sloten
42
37
5
88
Milieu
12
11
1
92
Overige meldingen
4
1
3
25
Begraafplaatsen
3
1
2
33
Diversen
3
3
Totaal
1451
1160
291
80
Aantal meldingen in Melddesk uitgesplitst per hoofdcategorie over 2011. Over het geheel genomen is in 80% van de gevallen binnen de afgesproken normtijden gereageerd op meldingen.
Jaarstukken 2011
26
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 2 Fysieke Infrastructuur Lasten 210 Wegbeheer 211 Verkeer 212 Openbaar vervoer 223 Veerdiensten 560 Openbaar groen 722 Riolering Totaal lasten programma 2
primitieve begroting 2011 1.931.028 271.353
begroting na wijziging 2011 4.248.069 271.353
534 935.247 1.201.977 4.340.140
realisatie 2011 1.629.113 180.347
saldo begr.realisatie 2011 2.618.956 91.006
534 989.247 1.261.977 6.771.181
137.995 970.619 1.181.905 4.099.978
-137.460 18.627 80.073 2.671.202
Baten 210 Wegbeheer 211 Verkeer 212 Openbaar vervoer 223 Veerdiensten 560 Openbaar groen 722 Riolering 726 Riolering Totaal baten programma 2
13.605 24.982
6.705 24.982
14.994 21.348
8.289 -3.634
0 0 0 1.422.952 1.461.539
0 0 0 1.527.952 1.559.639
117.876 0 69.593 1.574.547 1.798.358
117.876 0 69.593 46.595 238.719
Voordelig saldo programma 2
2.878.601
5.211.542
2.301.621
2.909.921
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Wegbeheer
Herinrichting raalterweg zone + loswal V € 2.142.000 Op het product wegbeheer is een voordelig resultaat ontstaan van afgerond € 2.142.000, wat verband houdt de voortgang herinrichting Raalterwegzone en de Loswal in Wijhe (uw besluit van 28/2/2011). Het hier gerealiseerde voordeel wordt geneutraliseerd door een nadeel op programma 10 (de voorziene onttrekking aan de Investeringsreserve heeft ook niet plaats gevonden). Het budget blijft beschikbaar voor 2012.
Wegen V € 485.000 Een voordeel van € 422.000 is ontstaan door de gedeeltelijke vrijval van de stelpost reconstructie wegen 2011, dat conform de weg van resultaatbepaling en –bestemming wordt toegevoegd aan de stelpost reconstructie wegen 2012. Verder zijn voordelen gerealiseerd van afgerond € 63.000 op wegen en kunstwerken veroorzaakt door minder onderhouds- en kapitaallasten door de vertraagde uitvoer van de onderhoudsplannen en extra ontvangen leges.
Verkeer V € 87.000 Er is een voordeel gerealiseerd op onderhoud borden als gevolg van vertraagde uitvoer van het onderhoudsplan verkeersborden en lagere lasten inzake verkeersveiligheid. Totaal zijn de lasten inclusief de uitvoeringskosten € 87.000 lager.
Jaarstukken 2011
27
Veerdiensten N € 20.000 Per saldo is een nadeel ontstaan van € 20.000 vanwege extra noodzakelijke voorziening bij hoog water. Ten laste van de ontvangen subsidie van de Provincie ad € 118.000 is aanvullend onderhoud uitgevoerd aan de veren in Olst en Wijhe.
Openbaar groen V € 19.000 Geen grote afwijkingen. Het onderhoud is conform planning uitgevoerd.
Riolering V € 196.000 De lasten (onderhoud/advieskosten, interne doorbelastingen) zijn per saldo € 80.000 lager, doordat een aantal onderzoeken in het kader van hemelwater- en grondwaterzorgplicht zijn doorgeschoven naar 2012 en door minder onderhouds- en kapitaallasten. Begin 2010 is in samenwerking met het waterschap een meetplan riolering opgesteld, waaraan eind 2010 uitvoering is gegeven. Voor het actualiseren van de basisrioleringsplannen zijn meetgegevens onontbeerlijk. Omdat wij niet over meetgegevens beschikten is de actualisatie van de basisrioleringsplannen een jaar uitgesteld. Op riolering zijn hogere baten gerealiseerd als gevolg van ontvangen exploitatie bijdragen riolering buitengebied (€ 70.000) en hogere baten rioolheffing (€ 46.000). Deze meeropbrengst wordt veroorzaakt door een hogere opbrengst bij waterverbruik meer dan 500 m3 > (€ 5.000,--) en het feit dat er in 2011 een aantal nieuwe panden op de riolering is aangesloten. Deze panden worden belast met een eenmalig rioolaansluitrecht. De opbrengst hiervan is niet geraamd maar wordt wel verantwoord op de opbrengstrekening rioolheffing. De verschillen in de exploitatieresultaten van riolering (inclusief manuren en kapitaallasten) worden verrekend met de onderhoudsreserve riolering (programma 10). In totaal was een toevoeging voorzien van € 142.140: in werkelijkheid is toegevoegd een bedrag van € 338.400, per saldo een hogere toevoeging van € 196.260 (programma 10). Het effect in de exploitatie is neutraal.
Jaarstukken 2011
28
PROGRAMMA 1.3 ECONOMISCHE ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN AANGELEGENHEDEN Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. De economische structuur versterken en uitbreiden om de werkgelegenheid te stimuleren. Daarbij moet er evenwicht zijn met behoud van leefbaarheid, duurzaamheid en landschapswaarden; 2. Het verder ontwikkelen van een toeristisch-recreatieve sector, waarin het recreatieve aanbod rust, ruimte, natuur en cultuur de boventoon voeren; 3. Het in stand houden van een vitaal platteland. Indicatoren en streefwaarden: Deze zijn in de begroting 2011 niet geformuleerd.
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? gedaan? ECONOMISCHE ZAKEN: Detailhandel In september 2011 heeft de Algemene Wijhese Ondernemersvereniging een bijeenkomst georganiseerd. Wat betreft de vitaliteit van het centrum Wijhe werd de noodklok geluid. Naar aanleiding van de bijeenkomst, is een commissie in het leven geroepen. Deze commissie heeft een plan geschreven met de titel ‘Versterking kwaliteit winkelgebied Wijhe’. Het nog op te stellen lokaal actieplan detailhandel wordt gekoppeld aan de bijstelling van de detailhandelstructuurvisie in 2012. De Stichting Ondernemersfonds Wijhe heeft inmiddels ook inhoud gegeven aan de besteding van de middelen die via de reclamebelasting binnenkomen. Vaste elementen uit het activiteitenplan zijn onder andere Koninginnedag, de Sinterklaasintocht en de kerstmarkt. De evaluatie en actualisatie van de Detailhandelstructuurvisie stond voor het jaar 2011 gepland. Mede gezien de actuele ontwikkelingen en de opzet van het genoemde plan van de Commissie is besloten om de actualisatie van de Detailhandelsstructuurvisie te verschuiven naar het jaar 2012, omdat alsdan een koppeling kan worden gemaakt met dit plan. Bedrijventerreinen Voor de bedrijventerreinen Wesepe, De Enk en Noordmanshoek zijn er in 2011 diverse activiteiten uitgevoerd. De Bedrijventerreinvisie Olst-Wijhe 2010-2020 is daarbij uitgangspunt geweest.
Wesepe: •
Voortzetting van de in 2010 gestarte kaveluitgifte bij de zuidelijke rotonde van de rondweg. In 2011 is er één kavel verkocht en zijn er twee kavels in optie gegeven. Omdat nog niet alle kavels zijn uitgegeven wordt de kavelverkoop in 2012 gecontinueerd.
Jaarstukken 2011
29
De Enk: •
De plannen zijn in een interactief proces met alle betrokken partijen opgesteld. Er wordt bij de revitalisering samengewerkt met de Herstructureringsmaatschappij bedrijventerreinen Overijssel (HMO). Zie hierover ook programma 8. In 2011 is de herinrichting van de openbare ruimte opgeleverd. In het kader van duurzaamheid zijn er een tiental energiescans gemaakt. In 2012 zal het vervolg worden opgepakt. Ook zal de laatste fase van de herstructurering worden afgerond.
Noordmanshoek: •
In de begroting 2011 was opgenomen dat het bestemmingsplan met betrekking tot de bedrijventerreinontwikkeling in 2011 zou worden vastgesteld. Begin 2011 heeft uw raad besloten het terrein Noordmanshoek niet verder te ontwikkelen als bedrijventerrein. In de jaarrekening 2010 zijn de gronden afgewaardeerd naar agrarische waarde en is het ‘verlies genomen’. In de tweede helft van 2011 is een start gemaakt met de alternatieve invulling van het terrein Noordmanshoek. In 2012 wordt hierover een voorstel gedaan.
De Meente Noord: •
De uitgifte hiervan is nog niet opgestart. Planologisch was realisatie al mogelijk gemaakt. Verwezen wordt naar de toelichting in de paragraaf Grondbeleid.
Startersbeleid: IkStartSmart In de zomer van 2011 hebben wij ingestemd met deelname aan het (tweede traject van) IkStartSmart Salland. Het vervolgtraject van IkStartSmart wordt uitgevoerd door de Kamer van Koophandel Oost Nederland. De hieraan gekoppelde kosten zijn meegenomen in de tweede Berap. In 2011 hebben verschillende gesprekken plaatsgevonden met de Kamer van Koophandel. Er zijn afspraken gemaakt met als doel om het project IkStartSmart (nog meer) onder de aandacht te brengen bij (startende) ondernemers. In 2011 heeft een tiental ondernemers interesse getoond in IkStart Smart. Innovatie: Kennispoort Regio Zwolle In mei 2011 hebben wij besloten om in eerste instantie voor een periode van 3 jaar deel te nemen aan Kennispoort Regio Zwolle. Ontmoeten, verbinden en versnellen zijn de kernbegrippen van dit initiatief. Het doel van Kennispoort Regio Zwolle is om de kennisuitwisseling tussen bedrijven onderling en met kennisinstellingen te bevorderen, persoonlijke netwerken te stimuleren en kansrijke ideeën en plannen te ondersteunen. Samenwerking Het afgelopen jaar is er binnen de Regio Zwolle regelmatig gesproken over intensievere samenwerking op economisch gebied. Daarbij gaat het met name om samenwerking van Overheid, Ondernemers, Onderwijs en Onderzoek. In de zomer van 2011 hebben wij ingestemd met het afsluiten van een intentieovereenkomst. Uiteindelijk doel van deze overeenkomst is dat de regionale gemeenten (in totaal 16) komen tot en inhoud geven aan de regionale investeringsagenda. De thema’s uit de intentieovereenkomst zijn: vrijetijdseconomie, logistiek, health and care, nieuwe materialen, duurzaamheid en agrarisch. Provinciaal glasvezelnetwerk De provincie Overijssel werkt aan de ontwikkeling van een open, toekomstvast en provinciaal dekkend glasvezelnetwerk. Het gaat om dorpen, bedrijven en het buitengebied.
Jaarstukken 2011
30
Een glasvezelnetwerk is een belangrijke vestigingsfactor. In het Coalitieakkoord 2010-2014 is opgenomen dat de aanleg van een glasvezelnetwerk gewenst is, mits het een financieel verantwoorde investering is. Het bedrijf Reggefiber legt glasvezel aan in de kernen Olst, Wijhe, Den Nul, Boskamp en Wesepe. In de kleinere kernen en het buitengebied legt het bedrijf Reggefiber geen glasvezel aan. De gemeente onderzoekt samen met een op te richten werkgroep Snel internet in het buitengebied en de kleine kernen wat de mogelijkheden zijn voor ontwikkeling van snel internet. RECREATIE EN TOERISME. Uitvoering ontwikkelplan Recreatie en toerisme Uit het Ontwikkelplan Recreatie en Toerisme komen drie themalijnen naar boven om het toeristisch en recreatief profiel van onze gemeente te versterken, te weten: • Thema ‘Beleef de IJssel’. • Thema ‘Kunst en Cultuur op niveau’. • Thema ‘Actief Genieten op het Sallandse platteland’. Thema 1 en 2 zijn de belangrijkste speerpunten. Thema 3 moet met name ook gezien worden in combinatie met thema 1 en 2. De aanpak en verantwoordelijkheid voor thema 3 ligt voor een groot deel bij het Sallands Bureau voor Toerisme en de Recreatiegemeenschap Salland.
Beleef de IJssel In 2011 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd ten behoeve van het thema ‘Beleef de IJssel’. • Het Infocentrum IJssel Den Nul heeft haar deuren geopend voor het publiek. Het infocentrum ontwikkelt en organiseert natuur- en cultuureducatieve activiteiten. Daar waar mogelijk heeft de gemeente projecten gekoppeld aan het infocentrum (bijvoorbeeld de ontwikkeling van het struinpad), om zo de bekendheid, de bereikbaarheid en de attractiviteit van het Infocentrum te vergroten. Wij hebben in 2011 een subsidie van €10.000,- toegekend aan Staatsbosbeheer ten behoeve van de ontwikkeling van een waterspeelplaats. • Om de haalbaarheid van het fietspad Olst-Den Nul (gebiedsprogramma Salland 20092013) te vergroten, is er in het verleden voor gekozen dit project te integreren in het project IJsseluiterwaarden Olst. De afhankelijkheid van het project IJsseluiterwaarden Olst heeft er echter toe geleid dat er nog geen duidelijkheid is over de haalbaarheid van dit fietspad. • Het tracé van het beoogde struinpad in de omgeving van Fortmond (Gebiedsprogramma Salland 2009-2013) hebben we in beeld. De uitvoerbaarheid is afhankelijk van de uitkomst van de gesprekken met grondeigenaren. • Er is gewerkt aan het uitvoeringsprogramma ‘Beleef de IJssel’. Deze is inmiddels vastgesteld.
Actief genieten op het Sallandse Platteland In 2011 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd ten behoeve van het thema ‘Actief genieten op het Sallandse platteland’: • Om de haalbaarheid van het fietspad Oene-Welsum te vergroten, is er voor gekozen om dit project te integreren in het woningbouwproject van Welsum. De afhankelijkheid van het woningproject heeft er echter toe geleid dat er nog geen duidelijkheid is over de haalbaarheid van dit fietspad.
Jaarstukken 2011
31
• •
•
•
In samenspraak met de lokale wielervereniging is een concept mountainbikeroute opgesteld. De volgende stap is contact zoeken met grondeigenaren. Nadat in december 2010 de inventarisatie van het wandelroutenetwerk gereed was en het concept wandelroutenetwerk in kaart was gebracht, is Routewerk (het bureau dat dit project uitvoert namens de Recreatiegemeenschap Salland) op pad gegaan, om gesprekken te voeren met grondeigenaren. De verwachting is dat het wandelroutenetwerk gereed is in juli 2013. Het bestemmingsplan voor de Loswal in Wijhe is door uw raad vastgesteld. Voor de herinrichting ervan is de versterking van de recreatieve en toeristische functie van groot belang. Ook krijgen de jongeren binnen de plannen een eigen plek. Er is overeenstemming bereikt met het Waterschap Groot Salland en Rijkswaterstaat over de inrichting. In oktober 2011 is de Jongeren OntmoetingsPlek (JOP) gerealiseerd. De uitvoering zal in 2012 starten. In het kader van het project ‘Beleef het boerenlandschap, ommetjes in Salland’ zijn er in 2011 twee dorpsommetjes gerealiseerd, te weten in Welsum (circa 7 kilometer) en in Wesepe (circa 5 kilometer).
Kunst en Cultuur op niveau In 2011 is samen met Stichting IJssellandschap en Stichting de IJssellinie een projectvoorstel De Haere opgesteld met drie pijlers, te weten: • Kunst en cultuur; • Nieuw rood; en • De IJssellinie. In 2012 wordt deze visie verder uitgewerkt. Overige activiteiten in 2011: •
•
In 2011 is er gekeken naar het ombuigen van structurele subsidies tot prestatieafspraken. Het SBT heeft een meerjarenplan 2012-2015 ingediend, welke grotendeels overeenkomt met de drie thema’s uit het ontwikkelingsplan Recreatie en Toerisme van de gemeente Olst-Wijhe. In het kader van de heroverwegingsoperatie worden de subsidies aan Bureau Hanzesteden en Stichting Rustpunt afgebouwd. Gezien de ontwikkelingen met betrekking tot de voorgenomen fusie tussen de VVV Olst en de Toerist Info Wijhe (zie hieronder), hebben we nog geen concrete prestatieafspraken kunnen koppelen aan de subsidies, die beide organisaties ontvangen. Zodra de rol van de VVV Olst en de Toerist Info Wijhe duidelijk is, worden ook eisen worden gesteld aan mogelijke prestaties. De Recreatiegemeenschap Salland heeft de opdracht gekregen om kritisch te kijken of een efficiencyslag mogelijk is. Door een verschil van inzicht over de nieuw te vormen organisatie, is het niet gelukt om in 2011 één ‘VVV-organisatie’ te creëren. Daarom is er gekozen voor een ‘bottum up’ benadering om uiteindelijk te komen tot een breed gedragen uitvoeringsplan. Daarna wordt (pas) bekeken welke rol de VVV Olst en de Toerist Info Wijhe kunnen vervullen binnen dit vernieuwde plan en hoe een en ander kan worden geinstitutionaliseerd. Tot die tijd blijven de huidige VVV Olst en Toerist Info Wijhe bestaan.
Jaarstukken 2011
32
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 3 Economische aangelegenheden Lasten 310 Handel en ambacht 330 Nutsbedrijven 341 Destructiekring Olst 560 Openluchtrecreatie 830 Bedrijfsterreinen Totaal lasten programma 3
primitieve begroting 2011 101.762 88.892
begroting na wijziging 2011 108.962 88.892
252.810 6.218.408 6.661.872
realisatie
66.298 88.825
saldo begr.realisatie 2011 42.664 67
281.960 2.833.810 3.313.624
295.502 1.312.797 1.763.422
-13.542 1.521.013 1.550.202
2011
Baten 310 Handel en ambacht 311 Baten marktgelden 330 Nutsbedrijven 341 Destructiekring Olst 560 Openluchtrecreatie 830 Bedrijfsterreinen Totaal baten programma 3
0 15.365 248.938
0 15.365 403.594
0 16.446 773.356
0 1.081 369.762
17.000 6.538.393 6.819.696
10.000 2.867.980 3.296.939
19.678 1.421.191 2.230.671
9.678 -1.446.789 -1.066.268
Nadelig saldo programma 3
-157.824
16.685
-467.249
483.934
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Handel en ambacht V € 43.000 Voor de markten Olst en Wijhe zijn de stroomvoorzieningen aangepast voor € 12.000 (N). Door een andere toerekening van de interne uitvoering is er een verschuiving van € 55.000 ontstaan tussen handel en ambacht (voordelig) en Openluchtrecreatie (nadelig). Nutsbedrijven V € 370.000 De rentevergoeding op achtergestelde leningen is € 42.000 hoger door ontvangen rente van Enexis. Van Enexis en de andere rechtsopvolgers van Essent is € 343.000 meer dividend ontvangen dan de geraamde € 95.000. Dit komt vooral door de vrijval van middelen uit de overdracht van de kerncentrale Borsele. De opbrengst van de aandelen is € 15.000 lager. Openluchtrecreatie N € 4.000 Aanjaagbudget ontwikkelingsplan Recreatie & Toerisme V € 29.000. Het aanjaagbudget is in 2011 niet aangewend. Wel ligt er nu een plan van aanpak uitvoeringsprogramma Beleef de IJssel dat in 2012 verder opgepakt gaat worden. In verband met dit uitvoeringsprogramma wordt voorgesteld om dit bedrag naar 2012 door te schuiven. De bijdragen aan het recreatiegemeenschap Salland zijn € 8.000 lager. De subsidie aan de Historische Vereniging ’t Olster Erfgoed is € 7.000 lager. De huisvesting in het Infocentrum IJssel Den Nul is vanaf september van toepassing. De inkomsten voor de passantenhaven en loswal zijn € 9.000 hoger. Door een andere toerekening van de interne uitvoering is een verschuiving van € 55.000 ontstaan tussen handel en ambacht (voordelig) en Openluchtrecreatie (nadelig). De overige kleine afwijkingen bedragen gesaldeerd € 2.000 nadelig.
Jaarstukken 2011
33
Bouwgrondexploitatie bedrijfsterreinen V € 74.000 Voor de complexen (onderdeel product 830 bedrijfsterreinen) zijn middelen vrijgevallen, doordat de exploitaties ten opzichte van 2010 een verbeterd resultaat laten zien. Dit betreft een vrijval op bestaande voorziening Noordelijke uitbreiding De Meente van € 139.171 en een bedrag van € 25.712 op de bestaande voorziening De Enk. Het behaalde resultaat op de overige componenten grondexploitatie van bedrijfterreinen, € 91.000 nadelig, wordt geneutraliseerd op functie 980 en verder gemuteerd op de boekwaarde van de gronden. Effect: neutraal.
Jaarstukken 2011
34
PROGRAMMA 1.4 ONDERWIJS ONDERWIJS Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. De gemeente beschikt over een pluriform onderwijsaanbod dat aansluit op de behoeften van onze inwoners waarbij gestreefd wordt naar een zo breed mogelijk aanbod van voortgezet onderwijs en de verdere groei van de aanwezige school voor voortgezet onderwijs wordt gefaciliteerd; 2. De gemeente handhaaft de scholen in de kleine kernen vanwege de maatschappelijke functie; 3. De gemeente stimuleert de ontwikkeling van het brede schoolconcept; 4. Kinderen uit de gemeente dienen niet zonder startkwalificatie het voortgezet onderwijs te verlaten. Indicatoren en streefwaarden: • In 2010 bezoekt 70% van de doelgroepkinderen (definitie zie notitie VVE) drie dagdelen per week een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal en volgt daar het VVE-programma “Doe meer met Bas”; • In 2011 is 70% van onze basisscholen een brede school; • In 2011 is het aantal jongeren dat zonder een startkwalificatie het onderwijs verlaat ten opzichte van het schooljaar 2008/2009 met 25% gedaald; • In 2011 is het aantal scholen dat verzuim bij ons meldt ten opzichte van het schooljaar 2008/2009 met 50% gestegen.
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Integraal Huisvestings Plan Onderwijs 2011 – 2015 In 2011 hebt u het eerste Integraal Huisvestings Plan Onderwijs voor de gemeente Olst-Wijhe vastgesteld, die de periode 2011 – 2015 beslaat. Hierna zal dit IHP eens per 4 jaar, aan de hand van ontwikkelingen en voortschrijdende inzichten, worden bijgesteld. Onze gemeente beschikt daarmee over een beleidsdocument, waarin niet alleen het bestaande en nieuwe elementen op onderwijshuisvestingsbeleid zijn samengebracht, maar waarbij ook een doorkijk wordt gemaakt naar andere beleidsgebieden en toekomstige ontwikkelingen. Kortom: de beleidsthema’s zijn benoemd die de komende periode om nadere uitwerking vragen, tevens is daarbij - waar mogelijk – een denkrichting aangegeven. De in het IHP benoemde thema’s, waarvoor actie vereist is, worden opgenomen in een uitvoeringsprogramma. Schoolgebouwen en asbest De Minister van OC&W heeft in 2011 een landelijke project “asbest in schoolgebouwen” gestart en de schoolbesturen – als eerst verantwoordelijken - gevraagd aan te geven of zich in hun schoolgebouwen asbest bevindt. De Minister zal de uitkomsten van dit onderzoek uiterlijk medio 2012 bekendmaken. De scholen in Olst-Wijhe blijken niet over asbestinventarisaties te beschikken. Gelet op de
Jaarstukken 2011
35
gezondheidsrisico’s die leerlingen en leerkrachten op de scholen kunnen lopen, hebben wij met de schoolbesturen afgesproken, opdracht te verlenen tot het opstellen van asbestinventarisaties. De schoolbesturen dragen 25% bij in de kosten (de totale kosten worden geraamd op € 20.000,-). Uitvoering vindt in de eerste helft van 2012 plaats. In september 2011 werden wij geconfronteerd met een calamiteit: de toestand van de asbesthoudende dakplaten van de rijwielstalling van de kbs “de Bongerd” bleek ten opzichte van de onderhoudsinspectie van 27 mei 2011 zodanig verslechterd, dat terstond tot verwijdering overgegaan moest worden. De kosten (€ 11.000,-) zijn voor rekening van de gemeente. Voorzieningen binnenklimaat Vier basisscholen hebben gebruik gemaakt van de subsidieregeling Verbetering Binnenklimaat Primair Onderwijs 2009 van zowel Rijk als Provincie; de hieraan verbonden werkzaamheden zijn in 2011 afgerond. De schoolbesturen hebben hiervoor € 211.500,- geïnvesteerd. Hiervan komt € 103.709 ten laste van de ontvangen rijkssubsidie, die via de Sisa-bijlage is verantwoord. Van de provincie is € 36.405 aan subsidie ontvangen. Eén voorziening maakte onderdeel uit van het huisvestingsprogramma 2010; omdat de gemeente deze gefinancierd heeft, wordt voorgesteld om het subsidiebedrag (€ 8.663,-) terug te storten in de reserve onderwijshuisvesting (resultaatbestemming). Zonnepanelen schoolgebouwen Na een lange periode van voorbereiding, zijn de zonnepanelen voor de 13 deelnemende scholen (2 scholen zijn helaas uitgeloot) in de loop van 2011 geplaatst. In de loop van 2012 vindt de officiële oplevering plaats. Begin 2013 zullen wij monitoren wat de rendementen van dit project zijn. Schoollogopedie Schoollogopedie wordt op het basisonderwijs in onze gemeente ingezet om de spraak- en taalontwikkeling van de leerlingen te volgen. De nadruk ligt op preventie en vroegtijdige interventie. In de periode van augustus tot december van een schooljaar worden alle leerlingen van groep 2 gescreend. In het schooljaar 2010-2011 zijn 220 leerlingen gescreend; 188 kinderen uit groep 2 en 32 kinderen zijn door leerkrachten of ouders aangemeld. uitkomsten screening: taalproblemen articulatie problemen stem afwijkingen vloeiendheid spraakstoornissen mondgedrag overig
aantal 77 109 18 16 16 67 74
percentage 35% 50% 8% 7,5% 7,5% 31 % 30%
Onderwijsbegeleiding Onze gemeente heeft samen met de gemeente Raalte, de schoolbesturen en samenwerkingsverband Weer samen naar school Salland de educatieve dienstverlening bij schoolbegeleidingsdienst de IJsselgroep ingekocht. Vanuit onze gemeente zijn 180 uur ingekocht voor bovenschoolse taken leerlingenzorg van het samenwerkingsverband WSNS Salland. Deze uren zijn gebruikt voor de intaker van het zorgplatform en voor de orthopedagoog. Er zijn 36 leerlingen uit Olst-Wijhe via consultatieve leerlingenbegeleiding op schoolniveau onderzocht en begeleid. Consultatieve leerlingenbegeleiding is een vorm van
Jaarstukken 2011
36
onderwijsbegeleiding die gericht is op ondersteuning van de school bij het analyseren van problemen bij leerlingen en het zoeken naar oplossingen in de onderwijsleersituatie. De dienstverlening wordt ieder schooljaar middels een tevredenheidsonderzoek geëvalueerd. Voor het schooljaar 2010-2011 werd gemiddeld een 8,3 gescoord. Amendementen logopedische screening en schoolbegeleiding In de besluitvorming rondom de heroverweging zijn onze voorstellen over de logopedische screening en schoolbegeleiding én de twee daarop betrekking hebbende amendementen aangehouden. In 2011 is begonnen met de voorbereidingen voor een inhoudelijke notitie in samenwerking met het onderwijs. Op basis van deze notitie kunt u in het tweede kwartaal van 2012 een besluit nemen over de toekomstige financiering van deze functies. Het uitgangspunt is dat het onderwijs en de gemeenten allebei verantwoordelijkheden hebben voor vroegsignalering en begeleiding van zorgleerlingen in het onderwijs. Leerlingenvervoer Sinds het schooljaar 2009/2010 verzorgt de TCR-groep het leerlingenvervoer voor de gemeente Olst-Wijhe. In het voorjaar van 2011 is het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek leerlingenvervoer gehouden. Dit onderzoek geeft een positief beeld. De algemene dienstverlening van de uitvoerende taxibedrijven is gewaardeerd met een 7,6. De tevredenheid over de hulp en begeleiding van de chauffeur scoort hoog. Een aandachtspunt blijft de afhandeling van de klachten. Ten opzichte van het vorige onderzoek wordt hierop wel beter gescoord. Tevredenheid afhandeling klachten: 2010 2011 tevreden 29% 42% matig tevreden 35 % 45% ontevreden 29% 12 % De kosten voor leerlingenvervoer zijn in 2011 verder afgenomen (€ 35.000,- minder dan geraamd). Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het beëindigen van twee kostbare ver-weg taxiritten en beschouwen wij daarom als een incidenteel effect. Voor- en vroegschoolse educatie In 2011 heeft u de notitie Peuterwerk vastgesteld, waarin onze uitgangspunten voor de kwaliteit en de toegankelijkheid van de voorschoolse voorzieningen in onze gemeente vastliggen. In 2011 hebben de Stichting Peuterspeelzalen Olst-Wijhe (SPOW) en Kinderopvangorganisatie Salland (KOOS) gewerkt aan de voorbereidingen voor een fusie tussen beide organisaties. In 2012 zal de fusie gerealiseerd zijn. Een onderdeel van de notitie Peuterwerk is ons Voor- en vroegschoolse programma Doe meer met Bas. In het schooljaar 2010-2011 is voor 21 peuters uit onze gemeente een indicatie afgegeven voor deelname aan extra (vierde) dagdelen op één van de peuterspeelzalen. Educatie In 2011 is 95% van het educatiebudget besteed aan cursussen bij het Deltioncollege uit Zwolle. De resterende 5% van het budget is ingezet voor Vavo-onderwijs bij Aventus in Deventer. Dit is de ‘tweede kans onderwijs’ voor jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie.
Jaarstukken 2011
37
Cursus Ned., rekenen & computer NT2 Nederlands Excel ( 4 cursussen) Veilig computeren en trends 3 groepen
Doelgroep laaggeletterden allochtonen vrijwilligers vrijwilligers
Cursusduur 40 weken 40 weken 4 weken 2 of 3 dagdelen
Aantal Deelnemers 18 11 41 38
In 2011 hebben wij ons Aanvalsplan Laaggeletterdheid opgesteld. Dit was nodig omdat het signaleren van laaggeletterdheid en het motiveren van laaggeletterden naar scholing in onze gemeente meer aandacht vroeg. We zien dat de uitvoering van dit plan al in 2011 direct resultaat geeft. Het aantal laaggeletterden dat meedoet aan cursussen Nederlandse taal, rekenen en computervaardigheden is ten opzichte van 2010 fors gestegen (2010; 3 deelnemers, 2011; 18 deelnemers). Aanpak schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten Sinds dit schooljaar meldt iedere school schoolverzuim bij het verzuimloket van DUO. Dit verzuimloket maakt het melden makkelijker én sneller, want iedereen meldt via hetzelfde loket, op één manier. Zo blijft er meer tijd over voor waar het echt om gaat: het binnen boord houden van jongeren die dreigen uit te vallen. In de praktijk betekent dit dat de leerplichtambtenaar: • ouders en jongeren informatie verstrekt, adviseert en begeleidt; • een bemiddelende rol heeft tussen scholen en gezinnen; • meewerkt aan (her)plaatsing van dreigende uitvallers; • zonodig intervenieert in gezinssituaties; • nauw samenwerkt met jeugd hulpverleningsinstanties; • nauw samenwerkt met de jeugdreclasering; • in voorkomende gevallen doorverwijst; • informatie verstrekt aan directies van scholen en betrokken instelling en advies geeft over de betrokken jongeren. Naast deze taken neemt de leerplichtambtenaar deel aan het ZorgAdviesTeam (ZAT) op “de Capellenborg” (en zonodig andere scholen voor voortgezet onderwijs) en het multidisciplinair overleg Jeugd. Tenslotte wordt periodiek overleg gevoerd met het Openbaar Ministerie.
Aantal leerplichtigen Aantal meldingen verzuim Aantal voortijdig schoolverlaters Aantal procesverbalen Aantal vrijstellingsverzoeken
2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 3087 2913 2862 3043 30 59 28 42 niet bekend 30 51 62 0 2 0 2 4 5 3 9
Nota Evaluatie Brede Scholen De in 2011 door uw raad vastgestelde evaluatie geeft geen aanleiding om het brede schoolconcept langer financieel te ondersteunen. Evaluatie beleidskaders In 2011 stonden de evaluaties van de kadernotitie Integraal Jeugdbeleid, de nota “Startklaar!, Aanpak schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten” en de nota “Centrum voor Jeugd en Gezin
Jaarstukken 2011
38
Olst-Wijhe” gepland. Genoemde beleidskaders bewegen zich allen op het thema Jeugd en Onderwijs. Om die reden hebben wij gekozen om deze evaluaties tegelijkertijd uit te voeren en in één document aan uw raad presenteren. De evaluaties bieden een goede basis voor ons jeugdbeleid in de toekomst. Daarnaast zal in 2012 meer duidelijkheid komen over landelijke ontwikkelingen in het onderwijs (“Passend Onderwijs”) en de jeugdzorg (“Transitie Jeugdzorg”). Eind 2012 willen wij u een geactualiseerde visie op ons jeugdbeleid presenteren. Bij de evaluatie wordt ook ingegaan op de vraag of de streefwaarden met betrekking tot daling van het percentage schoolverlating zonder startkwalificatie en stijging van verzuimmeldingen zijn gehaald.
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 4 Onderwijs Lasten 420 Openbaar basisonderwijs (lokaal beleid) 421 Openbaar basisonderwijs (huisvesting) 422 Bijzonder basisonderwijs (lokaal beleid) 423 Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) 440 Voortgezet onderwijs (lokaal beleid) 441 Voortgezet onderwijs (huisvesting) 480 Gemeenschappelijke lasten onderwijs Totaal lasten programma 4
primitieve begroting 2011 240.965 298.327 63.289 267.522 45.863 407.817 739.578 2.063.360
begroting na wijziging 2011 272.020 320.641 61.744 400.916 48.853 404.631 644.578 2.153.382
27.500 0 0 0 0 0 55.810 83.310 1.980.050
realisatie
258.129 323.517 61.189 391.391 37.385 280.580 581.610 1.933.802
saldo begr.realisatie 2011 13.890 -2.877 555 9.525 11.468 124.051 62.968 219.581
27.500 6.928 0 116.794 0 0 55.810 207.032
31.012 6.928 0 126.227 0 0 44.753 208.920
3.512 0 0 9.433 0 0 -11.057 1.888
1.946.350
1.724.882
221.469
2011
Baten 420 Openbaar basisonderwijs (lokaal beleid) 421 Openbaar basisonderwijs (huisvesting) 422 Bijzonder basisonderwijs (lokaal beleid) 423 Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) 440 Voortgezet onderwijs (lokaal beleid) 441 Voortgezet onderwijs (huisvesting) 480 Gemeenschappelijke lasten onderwijs Totaal baten programma 4 Voordelig saldo programma 4
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Voortgezet onderwijs V € 124.000 In 2010 zijn de tijdelijke units voor De Capellenborg verkocht. In de begroting 2011 waren de lasten nog opgenomen. In verband met de verkoop komt het geraamde bedrag aan kapitaallasten van € 58.000 vrij te vallen. Verder vallen de werkelijk kapitaallasten voor het SPOC-project, onderdeel nieuwbouw Cappellenborg, op basis van de werkelijke toegedeelde lasten en de gehanteerde afschrijvingsmethode € 68.000 lager uit dan de raming (zie ook product kunst op programma 5). Gemeenschappelijke lasten onderwijs V € 52.000 De lasten voor het leerlingenvervoer zijn € 40.000 lager uitgevallen. Dit is vooral toe te schrijven aan het vervallen van een tweetal ritten naar relatief verre bestemmingen. Doordat het benodigde budget sterk afhankelijk is van het aantal aanvragen en de diverse bestemmingen kan het resultaat over 2011 niet als structureel worden aangemerkt. Op uitvoering leerplicht, onderwijs achterstandenbeleid en onderwijsbegeleiding is per saldo een voordeel ontstaan van € 12.000.
Jaarstukken 2011
39
PROGRAMMA 1.5 MAATSCHAPPELIJK MAATSCHAPPELIJK WELZIJN Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. De gemeente draagt zorg voor de instandhouding en de kwaliteit van de primaire voorzieningen binnen dit programma (openbaar bibliotheekwerk; Kulturhusconcept Olst-Wijhe; peuterspeelzaalwerk en jeugd- en jongerenwerk); 2. De gemeente schept randvoorwaarden (in de sfeer van aanbod accommodaties en subsidies) voor de secundaire voorzieningen in onze gemeente op het terrein van sport, kunst, oudheidkunde/musea en overige recreatieve voorzieningen waarbij het accent wordt gelegd op participatie door jongeren, gehandicapten en inwoners met een minimuminkomen. Indicatoren en streefwaarden: Voor iedere dorpskern is een dorpsontwikkelingsplan opgesteld per ultimo 2010.
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Project SPOC-park Wijhe In ons jaarverslag 2010 hebben wij u gemeld dat fase twee van het project SPOC-park Wijhe is afgerond. In 2011 hebben wij de betrokken verenigingen op het SPOC-park in Wijhe laten weten dat wij de uitvoering van de volgende fasen in het project (verbeteren infrastructuur, aanleg extra kunstgrasveld, onderzoek naar overkapping van zwembad) om financiële redenen voorlopig parkeren. Op basis van gemaakte afspraken uit het coalitieakkoord en later verwoord in ons collegeprogramma, zijn wij wel met Wijhe ’92, de zwemvereniging en de ijsclub in overleg gegaan over het treffen van een aantal noodzakelijke maatregelen die anders in fase drie, vier of vijf van het project SPOC-park uitgevoerd zouden worden maar eigenlijk op korte termijn gerealiseerd zouden moeten worden. Dit overleg heeft geleid tot een gezamenlijk plan voor verbetering van de veiligheid en de uitstraling van de toegang tot het sportcomplex aan de Zandhuisweg in Wijhe dat relatief weinig kost. Wij hebben daartoe een eenmalige bijdrage van € 17.500,- verstrekt. Kleedkamers Wijhe ’92 en SC Wesepe In 2011 zijn aan Wijhe ’92 en SC Wesepe subsidies verstrekt voor de uitbreiding c.q. renovatie van de kleedkamers van beide verenigingen. Beide subsidieaanvragen zijn getoetst aan onze beleidsregels voor investeringen in sportaccommodaties. Voorzieningenhart Wesepe In 2009 hebben wij besloten om het Zalencentrum Wesepe aan te kopen. Op die manier wilden wij de maatschappelijke functie van dit zalencentrum voor het dorp Wesepe behouden. Onze aandacht is in eerste instantie uitgegaan naar het draaiende houden van het Zalencentrum voor de verenigingen uit het dorp. In het najaar van 2009 is verder gegaan met de planvorming voor het totale voorzieningenhart (De Nieuwe Coers, school, jeugdgebouw kerk en Zalencentrum Wesepe). De klankbordgroep heeft begin 2010 geadviseerd een concept te ontwikkelen voor het Zalencentrum als multifunctionele accommodatie.
Jaarstukken 2011
40
Daarbij wordt uiteindelijk gedacht aan het combineren van ruimten voor sociaal-cultureel en sportgebruik. De gemeente wil voor de langere termijn dit advies uitwerken. Voor de korte en middellange termijn is in 2011 geïnvesteerd in het noodzakelijke onderhoud van het zalencentrum. Beheer en exploitatie zijn per 1 januari 2012 overdragen aan een beheerstichting, bestaande uit inwoners uit Wesepe. In De Nieuwe Coers worden slechts de hoogstnoodzakelijke investeringen gedaan omdat we de functies in dit gebouw uiteindelijk willen onderbrengen op de locatie van het Zalencentrum. Beheerstichting Sport In 2011 is, samen met de sportraad Olst-Wijhe en de sportverenigingen uit Olst, Wijhe en Wesepe, gewerkt aan een nieuwe beheersconstructie voor onze sportvelden. Deze nieuwe beheersconstructie voldoet aan de voorwaarden die worden gesteld aan het zgn. Sportbesluit die het mogelijk maakt om BTW op investeringen en de exploitatie terug te vragen van de belastingdienst. In deze nieuwe constructie voert de Stichting Kulturhus Olst-Wijhe (SKOW) per 1 januari 2012 beheerstaken voor de buitensportaccommodaties van SV Wijhe’92 en SC Overwetering uit. SC Wesepe sluit in de loop van 2012 hierbij aan. Nu SKOW beheerstaken voor haar rekening neemt, kunnen naast BTW-voordelen mogelijk ook andere efficiëntievoordelen ontstaan (bijvoorbeeld gezamenlijke inkoop). Welzijnsfonds Vanaf 2006 is het nieuwe beleidskader voor het Welzijnsfonds in werking getreden. Dit is in 2009 geëvalueerd. U hebt destijds geconcludeerd dat het huidige beleidskader gecontinueerd kon worden, maar dat meer bekendheid gegeven moest worden aan het Welzijnsfonds. In 2011 was voor vrijwilligersorganisaties en verenigingen een budget van ruim € 6.000,beschikbaar. Gedurende het gehele jaar kunnen zij doorlopend een aanvraag indienen voor een financiële bijdrage ten behoeve van eenmalige activiteiten met een vernieuwend of vormend karakter. Uit onderstaand overzicht blijkt dat het aantal aanvragen in 2011 is afgenomen ten opzichte van 2010. Het uitgekeerde budget is in beide jaren echter nagenoeg gelijk. Jaar
Totaal aantal aanvragen
Toegekend
Jubileum (waarderingsbijdrage)
Afgewezen/ Ingetrokken*) Overige aanvragen
2006 20 5 7 8 2007 21 6 13 2 2008 22 5 11 6 2009 13 0 13 5 2010 24 6 12 6 2011 16 3 10 3 *) Reden voor afwijzing is bijna in alle gevallen omdat de activiteit waarvoor een bijdrage werd aangevraagd, aangemerkt werd als een reguliere activiteit van betreffende organisatie of vereniging.
Bibliotheek Het kalenderjaar 2011 heeft voor de Stichting Openbare Bibliotheek Olst-Wijhe vooral in het teken gestaan van twee dingen.
Jaarstukken 2011
41
Ten eerste is er veel tijd en energie gestoken in de heroverwegingsoperatie en de daaruit voortgekomen bezuinigingstaakstelling. Om de bezuinigingstaakstelling te realiseren, zijn een aantal maatregelen doorgevoerd: • stoppen met de bibliobus in Wesepe per 1 januari 2012 • stoppen met de uitleenpost in Welsum per 1 januari 2012 • invoeren van drie extra onbemande uren ten koste van de bemande uren in Olst • terugbrengen van de directiecapaciteit van 12 naar 10 uur • verhogen van de contributietarieven en het schrappen van het heffen van contributie voor 13 t/m 17 jarigen. In december 2011 is afscheid genomen van de vrijwilligers van de bibliobus in Wesepe en de uitleenpost in Welsum. Een deel daarvan wordt overigens weer ingezet om minder mobiele inwoners uit Welsum en Wesepe boeken aan huis te laten bezorgen. Ten tweede zijn in 2011 de meerjarenafspraken met Stichting Openbare Bibliotheek Olst-Wijhe over de periode 2007-2010 geëvalueerd en zijn er nieuwe afspraken gemaakt voor de periode 2012-2015. De evaluatie heeft ons geleerd dat de gemaakte afspraken voor de periode 2007-2010 grotendeels zijn gerealiseerd dan wel uitgevoerd, maar ook dat de situatie niet rooskleurig is. Besloten is voor de periode 2012-2015 geen geheel nieuw beleidskader op te stellen, maar voorlopig voort te borduren op de bestaande plannen. De reden hiervoor is dat er diverse ontwikkelingen zijn die de komende jaren hun uitwerking moeten krijgen, zoals een nieuwe bibliotheekwet, doorontwikkeling digitale bibliotheek en het opstellen van een toekomstvisie door de Stichting. Wel voelen wij de noodzaak om in 2013 te starten met een traject waarbij we uitdrukkelijk met bibliotheek en andere partners (o.a. onderwijs, Stichting Kulturhus Olst-Wijhe) willen gaan nadenken over de toekomst van de bibliotheek. Onderstaande tabellen geven inzicht in het verloop van de ledenaantallen van de vestigingen Olst en Wijhe: Aantal leden vestiging Olst aantal leden 0 t/m 13 jaar aantal leden 14 t/m 17 jaar aantal leden 18 t/m 64 jaar aantal 65-plussers overig totaal
2009 2010 2011 817 794 845 196 189 174 863 842 814 206 212 209 109 115 140 2.191 2.152 2.182
Aantal leden vestiging Wijhe aantal leden 0 t/m 13 jaar aantal leden 14 t/m 17 jaar aantal leden 18 t/m 64 jaar aantal 65-plussers overig totaal
2009 2010 2011 755 717 775 193 193 181 758 719 689 186 188 184 63 49 66 1.892 1.866 1.895
Het aantal 0 tot en met 13 jarigen is het afgelopen jaar, voor het eerst sinds 2005, weer gestegen. De stichting heeft het afgelopen jaar extra acties gevoerd om leden te werven en daarnaast zijn er nieuwe leden bijgekomen door het wegvallen van de bibliobus in Wesepe eind 2011. De leden
Jaarstukken 2011
42
van de bibliobus hadden voorheen een lidmaatschap bij de bibliotheek in Deventer, zij hebben nu een abonnement voor Olst-Wijhe aangeboden gekregen. Sportstimulering Per 31 december 2010 is de BOS (buurt, onderwijs, sport) - Impuls gestopt. Met de overgebleven financiën zijn de succesvolle arrangementen voortgezet tot het einde van 2011.. Zo worden bewegingsactiviteiten voor kinderen met een beperking, buitenschoolse activiteiten op het terrein van sport en cultuur voor kinderen uit het basisonderwijs en leefstijlprojecten op de Capellenborg georganiseerd en uitgevoerd. Op het SPOC-park is een combinatiefunctionaris met de gebruikers van het park aan de slag met een gezamenlijke inhoudelijke activiteitenprogrammering. In de wijk Olst-Noord is gestart met een tweejarig project “Combineer en Scoor met Jeugd en Buitenruimte”. Dit project wordt gesubsidieerd door de provincie Overijssel en beoogt jongeren uit deze wijk te activeren. Deelname jeugd aan sportverenigingsleven Sportverenigingen kunnen subsidie ontvangen op basis van accommodatiekosten en aantal jeugdleden. Onderstaand het verloop van het aantal jeugdleden per vereniging: Sportverenigingen 2007 2008 2009 2010 2011 2006 Olst Sportclub Overwetering* 322 291 333 323 301 Gymnastiekvereniging O.S.V. '95 267 252 241 253 260 Badmintonvereniging Baco 61 57 58 56 46 Tennisvereniging Ter Spille 56 63 72 68 52 Bastketbalvereniging Olstars 24 29 36 39 41 Tafeltennisvereniging Olst 18 16 13 0 0 Ponyclub de Kloosterruiters 18 21 21 18 24 Landelijke Rijvereniging Olst 0 0 0 0 0 Olster Schaakvereniging 8 8 6 12 11 Ponyclub Welgelegen 0 0 0 0 Dansmariekes Iesselzotten 0 0 0 21 18 Totaal Olst 774 737 780 790 753
305 262 36 41 56 1 27 0 12 0 13 753
Wijhe Wijhe '92* Gymnastiekver. Olympus Algemene Tennisclub Wijhe Volleybalvereniging Rood-Wit de Wijhese Zwemclub Ponyclub Wijhe Tafeltennisvereniging Wijhe De Wijhese Rackets Landelijke Rijvereniging IJsseloevers
Jaarstukken 2011
474 132 63 54 24 18 11 9
453 195 64 47 38 12 6 12
502 140 66 67 36 19 9 10
523 118 61 82 32 18 7 9
553 78 50 83 39 26 9 11
556 55 49 80 28 21 13 7
4
1
0
1
0
0
43
Totaal Wijhe
788
828
849
851
849
809
220 220
232 232
233 233
234 234
227 227
218 218
54 54
49 49
46 46
45 45
30 30
24 24
120 0 120
140 0 140
134 0 134
125 6 131
135 6 141
135 0 135
2091
2155
2195
2198
2133
1939
Wesepe Sportclub Wesepe* Totaal Wesepe
Welsum S.V. Welsum* Totaal Welsum
Elshof IJsclub de Elshof Touwtrekvereniging Elshof Totaal Elshof Totaal Olst-Wijhe
* Omniverenigingen; handbal en voetbal zijn de belangrijkste takken van sport.
Zwembad De Welters Het bezoekersaantal van het zwembad was dit jaar historisch laag. Het was dan voor wat betreft het weer een hele slechte zomer. De verkoop van abonnementen is iets gestegen. Het aantal kinderen dat zwemles volgt is afgenomen. Jaar 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Bezoekersaantallen 62.003 44.542 48.368 44.876 41.242 37.153
Speelruimte In 2011 zijn de volgende projecten uitgevoerd: • inrichting natuurspeelplek De Enk, Wijhe • herinrichting trapveld Boerhaar • herinrichting speelveld Zonnekamp-West (kabelbaan) • sport- en speelterrein in het kader van DOP Herxen • sport- en speelterrein in het kader van DOP Den Nul • noodzakelijk onderhoud na inspecties Verder is het volgende project in voorbereiding: • inrichting (natuurlijke) speelplek Noorder Koeslag, Wijhe Jaarstukken 2011
44
De Nota Spelen in Olst-Wijhe, een integraal speelruimtebeleidsplan is geëvalueerd en het herziene beleidskader (Zo Spelen wij in Olst-Wijhe) voor de komende vier jaar is door uw raad vastgesteld. Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen Peuterspeelzalen Met ingang van 1 augustus 2010 is de Wet kinderopvang gewijzigd in de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen Peuterspeelzalen. In de loop van 2011 zijn de wetsartikelen die betrekking hadden op de kwaliteit van de peuterspeelzalen in werking getreden. De eerste peuterspeelzaal is in 2011 geïnspecteerd volgens de nieuwe kwaliteitseisen. De overige worden in 2012 geïnspecteerd. In het in 2010 ingevoerde Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) staan alle organisaties voor kinderopvang, buitenschoolse opvang, gastouderbureau en gastouders . Ouders kunnen alleen aanspraak maken op een tegemoetkoming in de kinderopvang als de voorziening voor kinderopvang geregistreerd is in het landelijk register. In Olst-Wijhe zijn op 31 december 2011 93 gastouders geregistreerd. In Olst-Wijhe zijn het vooral de bekende gastouderbureaus van de Bieënkorf en van KOOS die bemiddelen voor gastouders in de gemeente. Naast de gastouders zijn ook de kinderdagverblijven in Olst, Wijhe en Wesepe, de buitenschoolse opvang in Olst, Wijhe, Boskamp en Wesepe en het gastouderbureau in Wijhe geregistreerd. Dorpsontwikkelingsplannen Ultimo 2010 is in vrijwel iedere dorpskern, met uitzondering van de kernen Olst, Wijhe en Wesepe, een dorpsontwikkelingsplan opgesteld. In 2012 wordt het dorpsontwikkelingsplan voor de Boskamp afgerond en een dorpsontwikkelingsplan in aangepaste vorm voor de buurtschappen Marle, Middel en Eikelhof opgesteld. In 2011 is gestart met het dorpsontwikkelingsplan Boskamp. De inventarisatiefase is afgerond De Boskampenaren hebben de onderwerpen gekozen en zijn aan de slag gegaan om hun plannen van aanpak te maken. Begin 2012 leveren ze deze plannen bij de gemeente in. In een aantal andere kernen worden inmiddels weer nieuwe plannen bedacht. In Elshof, Herxen en Den Nul is het gehele uitvoeringsbudget toegekend. En zijn de werkgroepen bezig met de afrondende fase of zoeken ze naar andere financieringsbronnen. Intern wordt nagedacht over een doorstart van de dorps- en buurtaanpak. Cultuurarrangement Overal!Overijssel In de periode 2009-2012 ontvangen wij elk jaar € 50.000 van de provincie Overijssel om een extra impuls te geven aan de ontwikkelingen op het gebied van kunst & cultuur en cultuurdeelname te stimuleren. Gedurende deze periode investeren we zelf nog eens € 25.000,bovenop onze reguliere budgetten ten behoeve van kunst & cultuur. Het gaat hierbij om de programmalijnen amateurkunst, volkscultuur en buitenschoolse cultuureducatie. Vanaf 1 september 2010 is een cultuurmakelaar aangesteld voor 8 uur per week om zoveel mogelijk mensen en organisaties in onze gemeente hierbij te betrekken en te ondersteunen. Culturele activiteiten in 2011, die deels vanuit het cultuurarrangement zijn gesubsidieerd, waren: • Fietstheatertocht: € 15.000,-• IJsselproms € 15.000,-• Activiteiten Verenigd Comité Wijhe Koninginnedag en 4 mei viering € 1.500,-• Jubileum 250 jaar obs De Elshof € 1.500,-• Straattheater tijdens Diekdaegen € 1.500,--
Jaarstukken 2011
45
• • •
•
Objektentheater TAMTAM met 25 voorstellingen op de 14 basisscholen € 12.500,-Workshops beeldende kunst naar aanleiding van voorstelling TAMTAM € 700,-Zwols Symfonie Orkest met muzikale voorstelling sprookje Roodkapje, Muziekfestival, Culturele uitmarkt; activiteiten die door de Stichting Kulturhus zijn georganiseerd in het kader van het Project Buitenschoolse Cultuureducatie: € 23.000,-Kunstroute door de hele gemeente: € 1.040,-- (gemeentelijke middelen)
Cultuureducatie basisscholen Olst-Wijhe De provincie Overijssel heeft per 1 januari 2010 een bedrag van € 7.080 per jaar beschikbaar gesteld aan de gemeente om de regierol voor cultuureducatie op de basisscholen op zich te nemen. Prestatieafspraken tussen provincie en gemeente zijn: • cultuureducatie op de basisscholen versterken • verbindingen tussen de basisscholen en (lokale) culturele instellingen leggen. Per 1 oktober 2011 is de combinatiefunctionaris cultuur aangesteld voor o.a. de organisatie en uitvoering van het culturele programma op de basisscholen. Fusie werkgroep Holstohustheater en stichting Capellenborg Theater Per 1 januari 2011 is het samengaan van de werkgroep Holstohustheater en de Stichting Capellenborg Theater juridisch bekrachtigd. Beide theaters gaan verder als de Stichting Theaters Olst-Wijhe. Beeldende kunst De volgende kunstwerken zijn in 2011 opgeleverd: 1. Bijzondere brug in de wijk Noorder Koeslag (Wijhe) In de nieuwe wijk Noorder Koeslag in Wijhe is een brug met een bijzondere vormgeving gerealiseerd. De brug is feestelijk onthuld in juli 2011. 2. Kunstwerk nieuwe gemeentehuis (Wijhe) Met de ingebruikname van het nieuwe gemeentehuis is ook in nabijheid van het nieuwe gemeentehuis het kunstwerk "dubbele helix" van beeldend kunstenaar Nicolas Dings geplaatst. Langs de Raalterweg staan een zestal kleinere kunstwerken van dezelfde kunstenaar. Deze kunstwerken aan de Raalterweg geven de verbinding aan tussen het gemeentehuis en de Langstraat. Het kunstwerk wordt op 20 februari 2012 feestelijk onthuld. Monumentenzorg / cultureel erfgoed Mede gelet op de kabinetsnota ‘Modernisering Monumentenzorg’ heeft Het Oversticht in 2011 de Erfgoednota voor onze gemeente opgesteld, waarin een overzicht wordt geschetst van de inspanningen die (nog) kunnen worden verricht op het vlak van het cultureel erfgoed. Naast de bescherming van individuele objecten zoals monumenten, is het zaak om ook gebieden in kaart te brengen waarin de andere dan alleen objectgerichte waarden tot uiting komen. Bovendien zullen wij vanaf 1 januari 2012 gelet op de wetswijziging in onze ruimtelijke plannen rekening moeten houden met niet alleen de ondergrondse, maar ook de bovengrondse (gebiedsgerichte) waarden. Met toepassing van de inventarisatie gemeentelijke monumenten is al een voorlopige keuze gemaakt welke objecten in aanmerking kunnen komen voor de status van gemeentelijk monument.
Jaarstukken 2011
46
Begraafplaatsen Om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van de burger zijn de regels op de begraafplaatsen aangepast. In 2011 is gestart met het realiseren van strooivelden in Wijhe en Den Nul. Ook is gewerkt aan de realisatie van een urnenmuur in de aula op de begraafplaats in Den Nul. Wij verwachten dat de uitvoering medio 2012 is afgerond. In overleg met begrafenisondernemers hebben wij op de begraafplaatsen in Wijhe en den Nul graspaden gerealiseerd.
Wat heeft heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 5 Maatschappelijk welzijn Lasten 510 Openbaar bibliotheekwerk 511 Vorming en ontwikkeling 530 Sport 531 Sportvelden 540 Kunst 541 Oudheidkunde/musea 550 Natuurbescherming 580 Overige recreatieve voorzieningen 630 Sociaal cultureel werk 650 Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Totaal lasten programma 5
primitieve begroting 2011 418.182 14.697 1.467.811 408.410 242.164 87.745 36.533 143.755 825.011 286.219 3.930.527
begroting na wijziging 2011 412.182 14.697 1.579.979 557.610 285.390 87.745 536.533 143.755 1.025.032 275.418 4.918.341
0 0 380.682 23.702 57.489 0 3.600 0 67.676 8.800 541.949 3.388.578
realisatie
401.924 10.514 1.758.943 561.005 414.305 61.217 537.216 73.372 1.085.430 270.451 5.174.377
saldo begr.realisatie 2011 10.258 4.184 -178.963 -3.395 -128.915 26.529 -683 70.382 -60.399 4.967 -256.037
0 0 386.682 23.702 57.489 0 403.600 0 67.676 8.800 947.949
0 0 508.606 27.534 123.200 0 405.004 405 50.948 0 1.115.697
0 0 121.924 3.832 65.711 0 1.404 405 -16.728 -8.800 167.748
3.970.392
4.058.681
-88.289
2011
Baten 510 Openbaar bibliotheekwerk 511 Vorming en ontwikkeling 530 Sport 531 Sportvelden 540 Kunst 541 Oudheidkunde/musea 550 Natuurbescherming 580 Overige recreatieve voorzieningen 630 Sociaal cultureel werk 650 Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Totaal baten programma 5 Nadelig saldo programma 5
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Sport N € 57.000 Voor de exploitatie van sporthal De Hooiberg zijn intern meer personeelslasten doorbelast dan voorzien. Aan energie en onderhoud is minder besteed. Per saldo een nadelig resultaat van € 33.000. De exploitatielasten van het zwembad zijn onderschreden met € 54.000. De opbrengsten bleven achter voor een bedrag van € 14.000. De exploitatielasten van de sporthallen De Lange Slag zijn in 2011 door aanloopkosten en eenmalige verrekeningen € 150.000 hoger uitgevallen. Daar staat tegenover dat er een bedrag van € 113.000 aan eenmalige baten is verantwoord.
Jaarstukken 2011
47
Vanwege het toegepaste Btw-regime heeft er een herverdeling van lasten over de deelprojecten van het SPOC-project plaatsgevonden. Hierdoor ontstaan hogere kapitaallasten voor de sporthal De Lange Slag (€ 67.000). Van Sportservice Overijssel werd in 2011 een subsidie ontvangen van € 19.000 voor het bos-project. Het project saldeert inclusief deze subsidie in een voordelig resultaat van € 33.000. Sportvelden Bij de aanleg van de kunstgrasvelden op het sportpark te Wijhe is bij de investering rekening gehouden met het verrekenen van de Btw-bedragen met de fiscus. Inmiddels is bekend dat de fiscus deze fiscale verrekening niet accepteert. De kapitaallasten zijn hierop aangepast en verhoogd met € 68.000. De exploitatielasten van het sportpark Overwetering, inclusief de stelpost onderhoud sportvelden is voor een bedrag van € 49.000 onderschreden. De lasten op de overige complexen geven eveneens een positief resultaat van € 20.000. Kunst N € 63.000 Om de middelen van de provincie voor het cultuurarrangement adequaat in te zetten is de ambtelijke inzet op het product kunst € 30.000 hoger dan de raming. Het saldo van middelen uit 2010 is in 2011 ingezet, het gaat om een extra bedrag van € 24.000. De stichting Kulturhus Olst-Wijhe ontvangt voor de betaling van huur voor het theater en de multifunctionele ruimten in De Capellenborg een compensatie van € 36.000. De lasten en baten zijn daardoor met een gelijk bedrag verhoogd. De werkelijke kapitaallasten voor het SPOC project, onderdeel multifunctionele ruimten zijn als gevolg van de herziene verdeling van de toerekening van de lasten € 40.000 hoger dan geraamd. Hierbij wordt verwezen naar het voordelige verschil zoals is aangegeven in de toelichting bij het product Voortgezet onderwijs op programma 4. De overige kleine verschillen zijn per saldo € 7.000 voordelig. Oudheidkunde V € 26.000 Behalve een lager aandeel in de personeelslasten € 10.000 zijn er minder middelen besteed aan projecten € 16.000. Overige recreatieve voorzieningen V € 71.000 In 2011 is gestart met de opzet van een meerjarenplanning voor de plaatsing en vervanging van speeltoestellen. De besteding van het budget is in 2011 in afwachting van de ontwikkeling van de herziene planning € 29.000 lager. De ambtelijk ingezette uren zijn hierdoor eveneens lager dan geraamd (€ 41.000). Sociaal cultureel werk N € 77.000 Een onderschrijding van € 58.000 op dit product wordt veroorzaakt doordat het budget voor de uitvoering van (achterstallig) onderhoud van het Zalencentrum in Wesepe nog niet geheel is aangewend. Het restant budget wordt -zoals geraamd- bij besteding ten laste van de reserve gebracht (programma 10) en heeft geen financieel effect op de exploitatie. Door het treffen van de nodige beheersmaatregelen voor de exploitatie van de sporthal de Lange Slag en het zalencentrum Wesepe zijn er meer ambtelijke uren ingezet. Dit heeft op dit product een nadelig effect van € 107.000. Voor de rest zijn er kleine afwijkingen ten opzichte van de begroting, per saldo € 29.000 negatief.
Jaarstukken 2011
48
PROGRAMMA 1.6 DIENSTVERLENING DIENSTVERLENING EN ZORG DEELPROGRAMMA DIENSTVERLENING
Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. De gemeente draagt zorg voor een efficiënte dienstverlening van haar producten waarbij de vraag van de burger centraal staat en waarbij de burger zoveel mogelijk onafhankelijk van tijd en plaats via één loket de gevraagde producten kan betrekken; 2. De inwoners van de gemeente verstrekken maar één keer hun gegevens c.q. de gemeente vraagt geen gegevens waarover reeds beschikt kan worden (Andere Overheid); 3. De gemeente beschikt over een kwaliteitshandvest met betrekking tot haar dienstverlening; 4. De gemeente participeert actief in de ontwikkeling van en investeert in de kwaliteit van het dienstverleningsniveau van derden in onze gemeente en toont zich daarbij een actieve partner. Indicatoren en streefwaarden: • 80% van de producten van de gemeente worden digitaal aangeboden; • 80% van de telefonische vragen worden zonder doorverbinden afgedaan; • 80% van de cliënten aan de fysieke balies worden bij het eerste klantcontact voorzien van een product of afspraak; • 80% tevreden burgers, bedrijven en instellingen over de kwaliteit van dienstverlening; • 90% van de aan de gemeente gerichte brieven worden binnen zes weken afgedaan; • de backoffices en het KCC hebben voor 80% van de gemeentelijke producten serviceovereenkomsten afgesloten (norm is gehaald); • de gemeente heeft ten minste acht serviceovereenkomsten afgesloten met externe partijen (norm gehaald).
Jaarstukken 2011
49
Wat hebben wij bereikt bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Overzicht stand van zaken behaalde streefwaarden: 2008
2009
80% producten digitaal 70% 70% aangeboden 80% telefonische vragen 50% zonder doorverbinden 36% (schatting) afgedaan 80% cliënten aan balies bij eerste klantcontact voorzien 75% 90% van product of afspraak 80% tevreden burgers/bedrijven/instellinge geen geen n over kwaliteit van onderzoek onderzoek dienstverlening 90% brieven binnen zes 99%1 100%2 weken afgedaan
2010
Is de doelstellin g gehaald?
2011 70%
70%
nee
60%
60%
nee
96%
95%
ja
cijfer 7,8
geen onderzoek
82%3
68,2%4
nee
Dienstverlening In de Visie ontwikkeling dienstverlening is de gemeentelijke visie voor de ontwikkeling van onze dienstverlening vastgelegd. In de beleidsbegroting 2011 was een evaluatie en actualisering aangekondigd. In zijn algemeenheid kunnen wij vaststellen dat de landelijke ontwikkelingen die worden ingezet prima overeenkomen met onze eigen doelstellingen. Met andere woorden; de gemeentelijke visie op dienstverlening kon ook in 2011 vrijwel onveranderd worden gehandhaafd en verder concreet worden vormgegeven. De evaluatie staat voor 2012 gepland.
1
betreft percentage KCC betreft percentage KCC 3 betreft percentage Burgerzaken en KCC 4 betreft percentage hele organisatie 2
Jaarstukken 2011
50
Overzicht dienstverlening Burgerzaken/KCC in cijfers Omschrijving product 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Paspoorten 1650 1378 1284 1608 1621 1609 1278 1327 Ned. ID-kaarten voor personen 1301 1873 1566 1270 1056 1416 1557 1501 van 14 jaar en ouder Ned. ID-kaarten voor personen nvt nvt nvt nvt nvt nvt 596 1652* van 13 jaar en jonger Rijbewijzen 810 765 1266 2153** 2055 2238 2010 1839 Uittreksels GBA 1546 1447 1493 752*** 791 689 530 396 Uittreksels burgerlijke stand 359 291 361 275 408 281*** 152 128 Verklaring omtrent gedrag 160 290 276 339 438 396 435 383 Opgemaakte huwelijksakten in 59 56 52 55 67 51 62 62 Olst-Wijhe Idem akten partnerschaps29 23 23 17 27 26 27 24 registraties Idem akten geboorten 78 63 65 62 50 53 32 47 Idem akten overlijden 79 86 66 77 94 69 76 76 *) toelichting toename afgifte Ned. ID-kaarten voor personen van 13 jaar en jonger: tariefswijziging van 9,20 euro in 2011 naar 30 euro met ingang van 1 januari 2012 **) toelichting toename afgifte rijbewijzen: oude wetswijziging (verhoging geldigheid naar 10 jaar i.p.v. 5 jaar) en nieuwe taak tot afgifte bromfietsrijbewijzen ***) toelichting afname afgifte uittreksels GBA en burgerlijke stand: modernisering en koppeling van bestanden; gewijzigde regels aanvraag/verlenging rijbewijzen en deregulering huwelijksaangifte/partnerregistratie
Ontwikkelingen reisdocumenten Een arrest van de Hoge Raad heeft gezorgd voor landelijke commotie rondom de afgifte van Nederlandse identiteitskaarten (NIK). In aansluiting hierop hebben wij de aanvragers van een NIK, afgegeven in de periode 29-07-2011 t/m 08-09-2011, teruggave van de leges gegeven. In de periode 09-09-2011 t/m 21-09-2011 zijn NIK’s ongeacht leeftijd in opdracht van het Rijk gratis verstrekt. Voor de misgelopen inkomsten voor de gemeente heeft het Rijk een financiële compensatie gegeven. Voor onze gemeente is dit proces budgettair neutraal verlopen. Naast dit proces heeft het Rijk in november 2011 aangekondigd dat de tarieven voor een NIK beneden de 14 jaar met ingang van 1 januari 2012 worden verhoogd van € 9,20 naar € 30,-. Alle hier voor in aanmerking komende burgers zijn door ons op de hoogte gesteld. Dit heeft geresulteerd in ongeveer 900 extra afgegeven NIK’s beneden de 14 jaar in een periode van ongeveer 2 weken. Naast de zeer drukke werkzaamheden die dit alles met zich heeft meegebracht is het geheel afgesloten met een positief saldo. Antwoord© Contentcollectie In 2015 kunnen burgers met nagenoeg al hun vragen aan de overheid terecht bij het klantcontactcentrum van de gemeente. Om vragen aan de overheid zo veel mogelijk direct zelf te kunnen beantwoorden kan het klantcontactcentrum van de gemeente gebruikmaken van een landelijke informatiebron: de Antwoord© Contentcollectie. In juni 2011 is bekend geworden dat de Programmaraad e-Overheid voor Burgers heeft besloten te stoppen met het in publieke handen beheren en exploiteren van de Antwoord© Contentcollectie. Volgens de Programmagroep ontbreekt de bestuurlijke en financiële grondslag om op dit moment met de Antwoord© Contentcollectie door te gaan. Sinds 1 juli 2011 bestaat Jaarstukken 2011
51
de Antwoord© Contentcollectie niet meer. Onze gemeente had al wel een convenant ondertekend maar was nog niet aangesloten op de Antwoord© Contentcollectie. Naar verwachting zal de nadruk steeds meer komen te liggen op het snel en juist doorverwijzen van burgers naar de juiste organisatie door het klantcontactcentrum van de gemeente en steeds minder op het direct zelf kunnen beantwoorden van vragen aan de overheid. Deze ontwikkelingen nemen wij mee bij het evalueren en actualiseren van de visie ontwikkeling dienstverlening. Kulturhusconcept Binnen de kaders van de handhaving en waar mogelijk kwalitatieve verbetering van het voorzieningenniveau in een relatief kleine plattelandsgemeente als Olst-Wijhe is in de evaluatie en actualisatie van de nota Visie ontwikkeling dienstverlening samenwerking als absolute randvoorwaarde genoemd. In dit kader zijn inmiddels serviceovereenkomsten met derden (o.a. Bibliotheek Olst, Stichting Kulturhus Olst-Wijhe, Stichting Welzijn Ouderen Olst-Wijhe, VVV Olst, Politie Salland en SallandWonen) gesloten. Ook in 2011 is gewerkt aan het leggen van (her)nieuw(d)e contacten (o.a. Provincie Overijssel, Waterschap Groot Salland) met als uiteindelijk doel om nieuwe samenwerkingsovereenkomsten te kunnen afsluiten. Samenwerking wordt daarbij gezocht op basis van multi-channeling: digitaal, telefonisch, fysiek (aan de balie) en schriftelijk. Met de ingebruikname van het Holstohus zijn een aantal gezamenlijke zaken opgepakt. Zo regelt ons klantcontactcentrum in het Holstohus de eerste opvang van de bezoekers en klanten. Daarnaast is er in het Holstohus één telefooncentrale met een mogelijke terugval op de telefooncentrale van ons klantcontactcentrum op het moment dat de betreffende organisatie niet opneemt. Pilot virtueel loket Olst-Wijhe In 2010 is de pilot virtueel loket Olst-Wijhe van start gegaan. De pilot loopt tot 1 juli 2012. Met het virtueel loket kunnen burgers vanuit het Holstohus in Olst en vanuit het gemeentehuis in Wijhe via een beeld-, geluid- en dataverbinding contact maken met de politie in Raalte en SallandWonen in Raalte. Ook contact tussen het Holstohus in Olst en het gemeentehuis is Wijhe is mogelijk. Met het virtueel loket kan een burger bij de gemeente bijvoorbeeld overleggen met een medewerker van de vakgroep Vergunningen en Handhaving over de verbouwing van zijn huis, bij de politie bijvoorbeeld aangifte doen van verlies of diefstal van zijn reisdocument of rijbewijs en bij SallandWonen bijvoorbeeld zijn huur opzeggen. Diensten die de burger zonder het virtueel loket schriftelijk of in Wijhe of Raalte zou moeten afnemen. Begin 2011 heeft de gemeente het virtueel loket bij wijze van test in gebruik genomen. In eerste instantie alleen met SallandWonen. Later ook met de politie. Op 1 december 2011 is het virtueel loket Olst-Wijhe officieel geopend onder de naam Zieje@Olst-Wijhe. De gemeente, de politie en SallandWonen hebben het virtueel loket gerealiseerd met subsidie van de provincie Overijssel. Waterloket Op 18 mei 2011 is de samenwerking tussen onze gemeente en het waterschap Groot Salland officieel van start gegaan met de ondertekening van het convenant. Burgers kunnen met vragen over water en voor het waterschap via alle kanalen bij onze gemeente terecht. Sommige (aan)vragen worden in het geheel door ons klantcontactcentrum afgehandeld en sommige (aan)vragen worden gedeeltelijk afgehandeld door ons klantcontactcentrum en vervolgens doorverwezen naar het waterschap. Het voorwerk is hierbij gedaan door ons klantcontactcentrum en het waterschap handelt de (aan)vraag af. Jaarstukken 2011
52
Digitale dienstverlening Overzicht digitale gebruik burger 2008-2011: Ontvangen aanvragen middels DigiD aangifte verhuizing aanvraag uittreksel burgerlijke stand aanvraag uittreksel GBA
2008 12 7 13
2009 96 28 23
2010 100 15 23
2011 0*) 0*) 31
Per 1 januari 2011 heeft de gemeente een nieuwe website met een nieuwe digitale producten- en dienstencatalogus. De website en de digitale producten- en dienstencatalogus zijn in samenwerking met de gemeente Deventer tot stand gekomen. Op de website staan 52 formulieren die klanten kunnen downloaden, invullen en retourneren. In de digitale producten- en dienstencatalogus vinden klanten informatie over 266 gemeentelijke producten en diensten. Het voornemen was om in 2011 via e-formulieren meer producten en diensten volledig digitaal aan te bieden. De ontwikkeling van e-formulieren in samenwerking met de gemeente Deventer heeft in 2011 echter vertraging opgelopen *). In 2011 was alleen het uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens via een e-formulier beschikbaar. Voortschrijdend inzicht over de aanbieding van de formulieren en de stand van de techniek, namelijk vooringevuld met gegevens die bij de gemeente bekend zijn, zoals naam- adres- en woonplaatsgegevens, hebben ertoe geleid dat de ontwikkeling van de e-formulieren voor aangifte verhuizing en uittreksel burgerlijke stand eerst in 2012 beschikbaar zijn. Klankbordgroep schriftelijke dienstverlening In 2011 is de klankbordgroep schriftelijke dienstverlening van start gegaan. De klankbordgroep schriftelijk dienstverlening wordt voorgezeten door de coördinator van de vakgroep KCC. In de klankbordgroep schriftelijke dienstverlening zijn medewerkers van alle vakgroepen vertegenwoordigd. Deze medewerkers zijn als het ware de ambassadeurs op de vakgroepen voor wat betreft onze schriftelijke dienstverlening. Het eerste product van de klankbordgroep schriftelijke dienstverlening is de correspondentiewijzer "Elke brief een visitekaartje. Zo corresponderen wij in Olst-Wijhe.", in juni 2011 vastgesteld door de directie. Doel van de correspondentiewijzer is medewerkers handvatten te bieden en hen eenzelfde schrijfstijl te laten hanteren. Hiermee bereiken wij dat burgers begrijpelijke, heldere, leesbare brieven ontvangen. Kwaliteitshandvesten en servicenormen In juni 2011 zijn de kwaliteitshandvesten en servicenormen vastgesteld door het college. De kwaliteitshandvesten en servicenormen zijn concrete beloften aan onze burgers, bedrijven en instellingen over de kwaliteit van onze dienstverlening. Bepaalde kwaliteitshandvesten gelden voor de hele organisatie. Andere voor specifieke vakgroepen. De kwaliteitshandvesten en servicenormen zijn soms gelijk aan de wettelijke normen, maar waar mogelijk zijn ze scherper. Dit betekent dat wij in een aantal gevallen beloven dat onze afhandelingstermijnen korter zijn dan de wettelijke. De kwaliteitshandvesten en servicenormen zijn niet alleen ‘harde’ normen, maar ook ‘zachte’. Deze beloften gaan bijvoorbeeld over de privacy aan de balie of over de wijze van bejegening. Klachten en meldingen Sinds 1 oktober 2009 wordt gewerkt met het klachten- en meldingensysteem MeldDesk. Een klacht of melding wordt digitaal, telefonisch, aan de balie of schriftelijk bij de gemeente gemeld.
Jaarstukken 2011
53
De klacht of melding wordt door het klantcontactcentrum in MeldDesk geregistreerd en uitgezet en door de verantwoordelijke vakgroep afgehandeld. Overzicht klachten/meldingen 2010-2011:
Openbare verlichting Wegen Groen Reiniging/Afval Straatmeubilair Plaagdieren Overlast/APV Riool Bermen en sloten Speelplaatsen Milieu Overige meldingen openbare ruimte Begraafplaatsen Telefonie Gemeentegids TOTAAL:
2010 aantal klachten en meldingen 346 304 185 152 84 49 90 79 43 12 30 4 3 4 9 1394
2011 aantal klachten en meldingen 362 321 213 141 96 95 87 59 42 13 12 4 3 2 1 1451
Onderzoeken dienstverlening
Bereikbaarheidsonderzoek In het laatste kwartaal van 2010 vond er een kwalitatief en kwantitatief onderzoek naar de telefonische bereikbaarheid van de gemeente plaats. In 2011 zijn de aanbevelingen die zijn gedaan vertaald naar een aantal instrumenten waarmee de telefonische bereikbaarheid van de gemeente is verbeterd.
Onderzoek ‘Momentopname Kwaliteit GBA’ Ook in 2011 heeft de gemeente deelgenomen aan het onderzoek Momentopname Kwaliteit GBA. Dit onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de Tweede Kamer der Staten-Generaal naar aanleiding van het bespreken van het actieplan Kwaliteit GBA. Dit onderzoek heeft voor de gemeente geen bijzonderheden opgeleverd. GBA als basisadministratie. Het project GBA als basisadministratie was al in 2010 binnengemeentelijk afgerond. Begin 2011 is ook de verplichte GBA-terugmeldvoorziening gerealiseerd. Verkiezingen Op 2 maart 2011 zijn de Provinciale Statenverkiezingen gehouden. Het opkomstpercentage in onze gemeente bedroeg 60,06 %. De verkiezingen zijn zonder problemen verlopen.
Jaarstukken 2011
54
DEELPROGRAMMA ZORG
Wat wilden wij wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. Een optimale zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van onze inwoners zowel economisch als sociaal waarbij de eigen verantwoordelijkheid van onze inwoners voorop wordt gesteld; 2. Hierbij wordt extra accent gelegd bij onze inwoners tot 23 jaar en mensen met beperkingen; 3. De gemeente draagt zorg voor de instandhouding en de kwaliteit van de primaire voorzieningen binnen dit programma (voorzieningen voor ouderen en gehandicapten). Indicatoren Indicatoren en streefwaarden: De doelstelling van de nota ‘Olst-Wijhe maakt er werk van’ 2008-2011 is dat alle klanten die een periodieke uitkering van de gemeente ontvangen in de periode van 2008-2011 een voor hen passend traject moeten volgen, wat ertoe moet leiden dat de ontwikkeling van de omvang van het klantenbestand van de gemeente positief afwijkt van de ontwikkeling in vergelijkbare gemeenten in Nederland.
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Aanvragen individuele voorzieningen Wet maatschappelijke ondersteuning Aanvragen 2009 2010 Woonvoorziening 123 159 138 Vervoersvoorziening 161 Rolstoelvoorziening 77 88 Huishoudelijke 291 266 verzorging Totaal 652 651
2011 142 186 61 265
Toegekend 2009 2010 85 109 100 90 57 69 245 232
2011 90 122 47 251
Afgewezen 2009 2010 4 12 24 10 1 2 15 8
2011 15 24 0 11
Ingetrokken 2009 2010 13 19 22 26 10 9 17 15
2011 33 34 12 3
In behandeling 2009 2010 2011 21 19 4 15 12 6 9 8 2 14 11 0
654
487
510
44
50
62
82
59
500
32
69
50
12
Uit de tabel blijkt dat het totaal aantal aanvragen over 2011 op nagenoeg hetzelfde niveau ligt als in 2010 en 2009. De verhouding tussen het aantal aanvragen over de verschillende voorzieningen schommelt een beetje, maar dit wijkt niet af van eerdere jaren. Er is met andere woorden geen opmerkelijke trend zichtbaar. Het enige wat echt opvalt is dat er eind 2011 nog maar 12 aanvragen in behandeling waren waarop nog een besluit moest worden genomen, terwijl in 2010 en 2009 dit aantal veel hoger lag. Het lagere aantal in 2011 valt te verklaren doordat de vakgroep Wmo vanaf 2011 volgens het LEAN-principe werkt waardoor de doorlooptijden zijn verkort. De aanvragen worden dus sneller afgehandeld. Het gevolg is dan tevens dat de aantallen in de besluitcategorieën toegekend, afgewezen en ingetrokken ook hoger liggen dan voorgaande jaren.
Jaarstukken 2011
55
Beleidskader individuele voorzieningen Wmo 2012-2015 Het Beleidskader individuele voorzieningen Wmo 2012-2015 is vastgesteld. Deze nota heeft een sterk informerend karakter en aan de hand van de uitkomsten van de kwantitatieve en kwalitatieve evaluatie en de beschrijving van (toekomstige) ontwikkelingen wordt bekeken of het gevoerde beleid moet worden bijgesteld voor de periode 2012-2015. Wet werk en bijstand (WWB) In 2011 heeft er een evaluatie plaatsgevonden van de nota ‘Olst-Wijhe maakt er werk van 20082011’. De doelstelling van de nota is dat alle klanten die een periodieke uitkering van de gemeente ontvangen in de periode van 2008-2011 een voor hen passend traject moeten volgen, wat ertoe moet leiden dat de ontwikkeling van de omvang van het klantenbestand van de gemeente positief afwijkt van de ontwikkeling in vergelijkbare gemeenten in Nederland. Uit deze evaluatie bleek dat de doelstelling ruimschoots gehaald is.
Ontwikkeling cliëntenbestand WWB, WIJ, IOAW en IOAZ Uitkering
WWB 65-
Aantal per 0101-01 2009 2010 2011 97 96 77
Instroom 2009 2010 35 28
2011 48
Uitstroom 2009 2010 36 47
2011 33
Aantal per 3131-12 2009 2010 2011 96 77 92
WIJ IOAW IOAZ Totaal
0 8 3 108
10 2 1 48
18 3 0 69
2 1 1 40
17 2 0 52
8 9 3 116
8 9 3 116
10 6 1 94
17 2 0 47
15 5 2 69
10 6 1 94
11 7 1 111
Het aantal huishoudens, dat van onze gemeente een bijstandsuitkering (of soortgelijke uitkering) ontvangt is in 2011 behoorlijk toegenomen. Begin 2011 ontvingen 94 huishoudens een bijstandsuitkering, terwijl dit er eind 2011 111 waren. Uit de cijfers blijkt dat dit met name wordt veroorzaakt door de zeer grote instroom (69 in 2011 tegen bijvoorbeeld 47 in 2010). Deze stijging van de instroom komt overeen met de provinciale en landelijke tendens. Tegenover deze instroom staat dat het vanwege de economische crisis lastiger is geworden om personen met een bijstandsuitkering aan regulier betaald werk te helpen zodat zij niet meer afhankelijk zijn van een uitkering. In 2011 zijn daarentegen wel veel personen met een bijstandsuitkering parttime aan het werk gegaan. Deze personen ontvangen nu dus slechts een aanvullende uitkering, maar zij tellen wel volledig mee in bovenstaande tabel bij het aantal huishoudens met een bijstandsuitkering. Het gevolg van voorgaande is dat alhoewel het aantal bijstandshuishoudens in 2011 behoorlijk is gestegen, dat de uitkeringslasten over 2011 lager liggen dan de uitkeringslasten over 2010. Wet werken naar vermogen (Wwnv) In 2011 is er gestart met de voorbereidingen van één van de drie decentralisaties die op de gemeente afkomen, de Wwnv. In nauwe samenwerking met de gemeente Deventer wordt bekeken welke impact deze wet heeft voor de diverse doelgroepen en wat de beleids- en uitvoeringsmogelijkheden zijn. Het is in ieder geval al duidelijk geworden dat het onvermijdelijk gaat leiden tot een herstructurering van de Sociale Werkvoorziening en daarmee aanpassing van de huidige Gemeenschappelijke Regeling Sallcon. In 2012 wordt het Beleidskader Wwnv, een Beleidsplan Wwnv en de noodzakelijke verordeningen ter besluitvorming voorgelegd. Tevens zal er dan een besluit moeten worden genomen over de wijze waarop de Wwnv zo efficiënt mogelijk uitgevoerd kan worden.
Jaarstukken 2011
56
Sociale Toekomstvisie Vanaf september 2011 zijn we gestart met het opstellen van het tweede deel van de Sociale Toekomstvisie. Na de analyse van ons huidige sociale beleid en het beschrijven van de ontwikkelingen en trends waar we als gemeente mee te maken krijgen, richt het tweede deel zich op het bepalen van richtingen en het maken van keuzes. De Sociale Toekomstvisie zal uiteindelijk als een kapstok gaan fungeren voor beleidsontwikkeling- en uitvoering van gemeentelijke taken in het sociale domein. Medio 2012 wordt de Sociale Toekomstvisie voor een opiniërende bespreking aan uw raad aangeboden. Masterplan Wonen, welzijn en zorg In 2011 hebt u het Masterplan Wonen, welzijn en zorg vastgesteld. Daarin hebt u de ambitie uitgesproken dat in 2015 50% van onze inwoners in een woonservicegebied zou moeten wonen. Om dit te realiseren zijn in 2011 diverse projecten gestart: • Project WoonWijzer; in de zomer van 2011 is de campagne “Woon Wijzer” gestart. In deze campagne wordt, samen met de woningcorporatie, de ouderenbonden en de Voorlichtings- en Adviescommissies (VAC), gewerkt aan bewustwording van ouderen over hun woonsituatie en hun mogelijkheden c.q. afwegingen voor de toekomst. • Project ketenzorg dementie; met huisartsen, Stichting Welzijn Ouderen Olst-Wijhe en de stichting Vrijwillige Thuiszorg wordt gewerkt aan een verbetering van de ketenzorg aan (licht) dementerende ouderen in onze gemeente. • Project “Zorg en wonen 2.0 – digitale zorgdienstverlening in Olst-Wijhe”; onderzocht wordt welke digitale toepassingen een bijdrage kunnen leveren aan het langer zelfstandig wonen van ouderen. Een testpanel van 15 mensen uit onze gemeente levert hieraan een actieve bijdrage. Project Wonen, zorg en welzijn op de Boskamp Zorgcentrum St. Willibrord is in 2011 gerenoveerd en uitgebreid met een verpleegunit. Hiermee is behoud van dit zorgcentrum voor de Boskamp in ieder geval voor de komende 10 jaar gegarandeerd. Met Carinova en De Vier Seizoenen (opvolger stichting De Zonnehuizen, locatie Overkempe) wordt gekeken naar een uitbreiding van het dienstenaanbod in St. Willibrord (kleine winkel, koffiecorner en voldoende ruimte voor kleine zelfstandigen). Dit haalbaarheidsonderzoek wordt in 2012 afgerond. Project AED Locator De AED Locator-systeem, waarbij ruim 150 vrijwilligers uit de gemeente en ruim 30 AED’s in een database geregistreerd staan, is in 2010 in werking getreden. Zodra er bij de meldkamer een melding van hartstilstand binnenkomt, wordt direct een sms-alert uitgedaan naar ongeveer 15 vrijwilligers in een cirkel rondom het slachtoffer. Uiteraard worden dan ook twee ambulances uitgestuurd. Samen met alle EHBO- en AED-organisaties, RAV IJsselland en de stichting Kulturhus OlstWijhe wordt nu nog gewerkt aan het optimaliseren van het systeem door eigenaren van AED’s te motiveren om hun apparaat ook aan te melden voor het systeem, zodat een dekkend geheel ontstaat. Centrum voor Jeugd en Gezin In de zomer van 2011 is het digitale CJG gelanceerd. Via http://www.cjg.olst-wijhe.nl/ kunnen ouders, opvoeders en belangstellenden alle informatie krijgen over opvoeden en opgroeien.
Jaarstukken 2011
57
Jongeren zijn in 2011 bevraagd op hun behoefte ten aanzien van de dienstverlening van het CJG. Daaruit is o.a. gebleken dat digitale hulpverlening de meest gevraagde vorm van hulp is onder jongeren. Zorg voor Jeugd Gemeenten worden vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de gehele zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. Met de transitie van deze zorg krijgen wij een nog grotere verantwoordelijkheid voor het gezond en veilig opgroeien van kinderen. De overheveling van de jeugdzorg naar gemeenten betreft de provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming, jeugd-ggz en licht verstandelijke jeugdzorg. In 2011 zijn wij begonnen met de uitwerking van dit thema samen met de gemeenten in de regio IJsselland en de provincie Overijssel. Overheveling functie begeleiding van AWBZ naar Wmo Met ingang van 1 januari 2013 worden wij verantwoordelijk voor het bieden van extramurale begeleiding (woon- en thuisbegeleiding, dagbesteding) aan mensen met een matige tot ernstige beperking. In 2011 hebben wij ons beperkt tot een oriëntatie op deze nieuwe taak; er zijn werkbezoeken bij zorgaanbieders afgelegd en met het zorgkantoor is de omvang van de doelgroep en de aard van hun problematiek onderzocht. In 2012 stellen wij, samen met de gemeenten Deventer, Voorst en Raalte, een beleidskader voor de invulling van deze nieuwe taak op. Beleidskader ondersteuning mantelzorg en vrijwilligers In 2011 is een klanttevredenheidsonderzoek onder mantelzorgers uitgevoerd. Tevens is de vrijwilligersmonitor onder vrijwilligersorganisaties en verenigingen in onze gemeente voor de derde maal uitgezet. De Rekenkamercommissie heeft in 2011 een onderzoek laten uitvoeren naar de effectiviteit van ons beleid met betrekking tot de ondersteuning van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. De uitkomsten van deze onderzoeken vormen de bouwstenen voor ons nieuwe beleidskader dat in 2012 aan uw raad wordt aangeboden.
Jaarstukken 2011
58
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 6 Dienstverlening en zorg Lasten 003 Burgerzaken 004 Secretarieleges Burgerzaken 724 Lijkbezorging 610 Bijstandsverlening 611 Werkgelegenheid 612 Inkomensvoorzieningen 614 Minimabeleid 620 Maatschappelijke begeleiding en advies 621 Vreemdelingen 622 Wet maatschappelijke ondersteuning 623 Participatiebudget 652 Voorziening gehandicapten 714 Gezondheidszorg (algemeen) 715 Jeugdgezondheidsbeleid (uniform deel) 716 Jeugdgezondheidsbeleid (maatwerk) Totaal lasten programma 6
primitieve begroting 2011 394.080 93.310 267.705 2.369.105 2.704.741
begroting na wijziging 2011 409.079 93.310 315.705 2.174.105 2.714.730
382.991 624.812
realisatie
407.477 76.980 232.505 1.987.921 2.688.264
saldo begr.realisatie 2011 1.602 16.330 83.199 186.184 26.466
391.991 892.812
399.219 621.513
-7.228 271.299
1.677.665 616.443 1.032.869 129.959 372.514 158.433 10.824.627
2.019.725 665.030 989.393 139.361 364.963 200.723 11.370.927
2.070.440 601.650 964.801 132.473 356.822 186.099 10.726.165
-50.715 63.380 24.592 6.888 8.141 14.624 644.761
0 263.060 0 48.300 1.892.800 2.619.175
0 263.060 0 48.300 1.731.138 2.629.164
14.155 265.724 0 52.352 1.971.542 2.629.164
2011
Baten 003 Burgerzaken 004 Secretarieleges Burgerzaken 724 Lijkbezorging 732 Baten begraafplaatsrechten 610 Bijstandsverlening 611 Werkgelegenheid 612 Inkomensvoorzieningen 614 Minimabeleid 620 Maatschappelijke begeleiding en advies 621 Vreemdelingen 622 Wet maatschappelijke ondersteuning 623 Participatiebudget 652 Voorziening gehandicapten 714 Gezondheidszorg (algemeen) 715 Jeugdgezondheidsbeleid (uniform deel) 716 Jeugdgezondheidsbeleid (maatwerk) Totaal baten programma 6
27.000 0
21.000 268.000
57.138 0
14.155 2.664 0 4.052 240.404 0 0 36.138 -268.000
155.000 721.324 23.000 220.000 112.005 6.081.664
185.000 759.988 23.000 220.000 166.193 6.314.843
256.449 601.650 25.730 225.297 174.137 6.273.338
71.449 -158.338 2.730 0 5.297 7.944 -41.505
Nadelig saldo programma 6
4.742.963
5.056.084
4.452.828
603.256
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Bijstandsverlening V € 426.000 De uitkeringslasten vallen ten opzichte van de begrote bedragen (€ 186.000) mee ondanks dat in 2011 het aantal huishoudens met een bijstandsuitkering is gestegen van 94 naar 111. De reden hiervoor is dat veel uitkeringsgerechtigden wel parttime aan het werk zijn gegaan. Zij tellen dus wel volledig mee in het aantal huishoudens wat een uitkering ontvangt, maar de uitkeringslasten zijn relatief laag. De rijksbijdrage en ontvangsten terugvordering en verhaal laten een voordeel zien ten opzichte van de begroting van € 71.000.
Jaarstukken 2011
59
Daarnaast is in 2011 als incidentele bate een rijksvergoeding verantwoord van € 169.000 wegens in 2010 verstrekte bedrijfskapitalen in het kader van het Bijstandsbesluit zelfstandigen. Wet maatschappelijk ondersteuning V € 21.000 Het nadeel (€ 50.000) wordt veroorzaakt, doordat er meer huishoudelijke verzorging is toegekend dan waar in de begroting rekening mee is gehouden. Hierbij wordt wel opgemerkt dat er aan de batenkant € 71.000 meer aan eigen bijdragen zijn ontvangen per saldo is een positief resultaat van € 21.000. De opbrengsten aan eigen bijdrage die bij klanten in rekening wordt gebracht als zij huishoudelijke verzorging afnemen is toegenomen door de gestegen tarieven van huishoudelijke verzorging en doordat er meer klanten huishoudelijke verzorging ontvangen. Maatschappelijke begeleiding en advies V € 3.000 Bij wijziging is het masterplan Wonen, zorg en welzijn opgevoerd. De besteding van de gelden heeft echter nog niet in 2011 plaatsgevonden. Zowel de lasten als baten zijn om die redenen met een bedrag van € 268.000 onderschreden. Participatiebudget N € 95.000 Het rijk stelt jaarlijks gelden beschikbaar gebundeld in het participatiebudget. Dit budget wordt ingezet voor maatregelen ter bevordering aan de arbeidsproces en sociale activering en reintegratie-activiteiten, educatie en scholing, inburgering voor oud- en nieuwkomers. Op basis van de systematiek dient het financieel effect voor de exploitatie nihil te zijn. De baten zijn in strijd hiermee ten onrechte tot een bedrag van € 95.000 te hoog in de begroting opgenomen. Een mogelijk bestedingsoverschot wordt onder bepaalde voorwaarden gereserveerd om vervolgens ingezet te worden voor de genoemde doelen. Lijkbezorging V € 87.000 De personele inzet van de sociale werkvoorziening voor het onderhoud van de begraafplaatsen en overig onderhoud is een voordeel ontstaan van € 83.000, veroorzaakt door een meevallende aanbestedingen en lagere kosten realisering urnenmuur en digitale begraafplaatsenadministratie dan vooraf geraamd. De begrafenisrechten zijn € 4.000 hoger dan geraamd.
Jaarstukken 2011
60
PROGRAMMA 1.7 MILIEU Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: Een schone, hygiënische, veilige en duurzame leefomgeving voor de burgers en het verminderen van de belasting van het milieu. Indicatoren en streefwaarden: • Optimale scheiding van huishoudelijke afvalstromen. Het uitgangspunt is dat de landelijke afvaldoelstellingen van het AfvalOverlegOrgaan (AOO) worden gehaald;
Wat hebben hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Afval
Uitvoering Afvalbeleidsplan Het Afvalbeleidsplan uit 2010 geeft de koers aan voor het afvalbeleid voor de komende vijf jaar, waarbij het uiteindelijke streven is om in de toekomst een afvalloze samenleving te hebben volgens het Cradle to Cradle principe. De koers die ingezet wordt in het Afvalbeleidplan moet tevens leiden tot de realisatie van de landelijke doelstellingen en normen uit het Landelijk Afvalbeheerplan 2009-2021. In 2011 zijn de eerste stappen naar een afvalloze samenleving gezet door het vaststellen van de beleidsnota van “Afval naar grondstof” en door te besluiten om een begin te maken met omgekeerd inzamelen. Samengevat houdt dit in dat er een hoog service niveau wordt geboden voor de inzameling van herbruikbare afvalstoffen en een minder hoog service niveau voor niet herbruikbare afvalstoffen. Besloten is om de inzamelstructuur te wijzigen (restafval eens per vier weken inzamelen) en de scheidingsprikkel te verhogen door een nultarief in te stellen voor gftafval en grof tuinafval. De uitvoering van de gewijzigde inzamelstructuur start op 1 maart 2012.
Inzamelresultaten 2011 Afvalcomponent
LAP Doelstelling
Verschil
kilogram per inwoner
Realisatie 2010 2011 54 75
GFT
140
Papier
95
kilogram per inwoner
74
73
-22
Glas
23
kilogram per inwoner
22
21
-2
Textiel
5
kilogram per inwoner
4
6
+1
KCA
2
kilogram per inwoner
1
GHA
75%
Hergebruik GHA
69%
Jaarstukken 2011
1 80%
-83
-1 +5%
61
De magere gft-resultaten kunnen een gevolg zijn van het diftar-systeem dat in onze gemeente wordt toegepast. Het systeem stimuleert de mensen om te gaan composteren. Vooral in het buitengebied, waar de gft-inzameling was beëindigd, wordt veel gecomposteerd. Dit is ook van invloed op de totale hoeveelheid gft-afval.
Oud papier In mei is in de kernen Olst en Herxen gestart met het huis-aan-huis inzamelen van oud papier met behulp van blauwe minicontainers. De verwachting is dat de inzamelresultaten van huishoudelijk papier binnen deze pilot omhoog gaan en het oud papier in het grijze afval daalt. Ook is hiermee de servicenorm op het gewenst niveau. Reacties van inzamelaars vragen om verdere acties die bij de evaluatie medio 2012 wordt betrokken. In Wijhe en de buitenkernen is de oud papierinzameling onveranderd. Wel wordt er regelmatig gevraagd om de blauwe container, omdat bewoners zijn aangewezen op afzetcontainers waar het papier gebracht moet worden.
Restafval Door de goede kunststofinzameling is het aantal aanbiedingen van restafval gedaald naar gemiddeld 9 aanbiedingen per jaar per huishouden. In 2012 wordt gestart met een vierwekelijkse inzameling van restafval.
Gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen In september 2009 is gestart met de gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen. De inzameling van plastic verpakkingen verloopt nog steeds boven verwachting en stijgt nog steeds per huishouden. In 2011 is ruim 30.000 kg meer ingezameld ten opzichte van 2010. 2010 2011
201.200 kg 233.00 kg
29 kg per hh 32 kg per hh
landelijk gemiddelde is 14,63 kg per aansluiting
Plan van aanpak zwerfafval In 2011 is het zwerfafvalplan uitgevoerd en de beheerploeg van Cambio ruimt één keer per week het zwerfafval op in de kernen Olst en Wijhe en op een aantal belangrijke punten in het buitengebied. Steeds wordt een deel van de gemeente aangepakt, dus kernen, buitengebied, recreatiegebieden en schoolroutes. Wanneer een melding binnen komt van overlast door zwerfafval wordt dit over het algemeen binnen een week opgeruimd. Daarnaast wordt vier keer per jaar, gelijk met het schoonmaken, ook gekeken wat de score van de vervuiling is aan de hand van een CROW meetmethode. Dit geeft een goed beeld van de vervuiling. In 2011 zijn de BOA’s niet meer actief bezig met zwerfafval.
Week van Nederland Schoon In maart 2011 heeft ROVA weer de actie Natuurlijk Schoon georganiseerd. Hieraan hebben twaalf basisscholen deelgenomen. Twee scholen meer dan vorig jaar. ROVA heeft de organisatie en communicatie verzorgd. Voor de kinderen is een lespakket, materialen en een appel beschikbaar gesteld.
Jaarstukken 2011
62
ROVA Educatief ROVA heeft afgelopen jaar ook gewerkt aan het educatieve programma. Er is een touringcar op groen gas, waarmee ze schoolklassen ophaalt om bij ROVA te komen kijken naar de verwerking van het afval. In 2011 hebben drie scholen hiervan gebruik gemaakt.
Kringloopbedrijf Op 21 november is door uw raad het “Ondernemingsplan kringloopbedrijf Olst-Wijhe” vastgesteld. Voor het realiseren van het kringloopbedrijf is een startsubsidie van € 30.000,-beschikbaar gesteld aan “Het Goed”. Uitgangspunt is het realiseren van een kringloopbedrijf binnen onze gemeente dat gebruik maakt van mensen met een (grotere) afstand tot de arbeidsmarkt en voldoet aan het programma van eisen dat is opgesteld. Bodem
Olasfa Medio 2011 is met de uitvoering van de derde fase van de sanering begonnen. De verwachting is dat de daadwerkelijke sanering zo’n drie jaar zal duren. Op dit moment is enige vertraging opgelopen, maar of dit consequenties heeft voor de termijn van afronding is nog niet duidelijk. Na de sanering zal er nog een lange periode van monitoring volgen. Werkzaamheden in het kader van duurzaamheid: Op basis van de uitgevoerde klimaatscan is voor de komende vier jaar het Programma Duurzaamheid Olst-Wijhe 2011-2015 door uw raad vastgesteld. Hierin staan de activiteiten beschreven die de komende vier jaar worden uitgevoerd om de ambitie te realiseren.
Prestatieafspraken Wonen In 2011 zijn de volgende afspraken gemaakt met SallandWonen op het gebied van duurzaamheid: • Bewustwording Inzet om meer bewustwording te creëren met betrekking tot het thema duurzaamheid met een brede voorlichtingscampagne. Gestreefd wordt naar het combineren van de initiatieven “het energieloket” en “het groene huis”en dit gezamenlijk financieel en inhoudelijk te ondersteunen; • Groen label In 2015 is 70% van het woningbezit van SallandWonen voorzien van een groen label (A, B of C). Voor nieuwbouw wordt de landelijke EPC-norm toegepast en bij renovatie wordt gestreefd de woningen te voorzien van een B-label. In 202o is het totale woningbezit voorzien van een groen label. • Pilot doorberekening woonlasten Bij energiebesparingsmaatregelen wordt 75% van de besparing doorberekend aan de huurder.
Energiebesparing bestaande bouw In 2009 is gestart met de pilot ‘Energiebesparing; wie durft!”. Doel van het project was om energielabels te verbeteren in de bestaande bouw. In 2009 en 2010 heeft de pilot gelopen, waarna in 2011 het project is afgerond. Hiervoor is heel 2011 gebruikt, omdat een aantal verbouwingen niet binnen de pilot jaren werden afgerond, en we nog voor de deelnemers
Jaarstukken 2011
63
gebruik wilden maken van de rijkspremie regeling die in 2011 voor een laatste keer werd gegeven. De doelstelling om 110 woningen te helpen aan een energiebesparing van 30% is niet gehaald. Er zijn ruim 200 informatieverzoeken geweest (vragen over maatwerkadvies of subsidies), waarvan 80 belangstelling hadden voor een maatwerkadvies. Hiervan hebben uiteindelijk 45 woningen gebruik gemaakt. Zij hebben een maatwerkadvies met een energielabel. In 40 woningen zijn ook daadwerkelijk maatregelen genomen. In 30 woningen is een 10 of 20% energiebesparing (één labelsprong) gehaald. In 10 woningen een 30% energiebesparing (twee labelsprongen). Dit zijn de grotere energierenovaties.
Waterstof/ Multifueltankstations In 2011 zijn de ontwikkelingen op het gebied van groen rijden gevolgd, en is deelgenomen aan het overleg met de provincie Overijssel. Er zijn momenteel geen ontwikkelingen in Olst-Wijhe op dit gebied.
Essent diensten In Sporthal De Hooiberg zijn in maart een aantal ruimten voorzien van LED-lampen. Er zijn 4 badkamers van totaal 16 led tl-lampen voorzien. Op dit moment zijn er negen weer omgebouwd tot normale tl-lampen. Het blijkt dat de ledlampen niet tegen de hoge temperatuur- en luchtvochtigheidsverschillen kunnen. Uit deze proef blijkt dus dat dit geen besparing oplevert. Er is gesproken met Essent over een zonneboilersysteem voor de sporthal. Dit is doorgerekend, maar dit is pas actueel als de bestaande ketels vervangen moeten worden (2015).
Revolving Fund In maart 2010 is de Duurzaamheidslening opengesteld voor particulieren die een energierenovatie gaan uitvoeren in hun woning. In onderstaande tabel zijn de gegevens van 2010 en 2011 opgenomen. In 2011 is een nieuwe impuls gegeven aan deze lening door deze te verspreiden onder de deelnemers van de projecten Olster Zon en Herwinzon (zonne-pvprojecten). aangevraagd
afgewezen
9
2
akkoord gemeente 7
akkoord svn 7
lening loopt 6
loopt nog niet
depot afgesloten
1
2
Duurzame ontwikkeling Noordmanshoek In 2011 is besloten de ontwikkeling van Noordmanshoek als duurzaam bedrijventerrein niet verder door te zetten. In 2011 is opdracht gegeven aan G3 adviseurs om te onderzoeken welke ontwikkelperspectieven er zijn voor het terrein op het gebied van duurzaamheid. In het eerste kwartaal van 2012 zullen de mogelijkheden worden voorgelegd.
Houtgestookte ketel zwembad de Welters/appartementencomplex Noorder Koeslag Estufa, Winkels en Cogas Duurzaam hebben het initiatief genomen om met een houtgestookte cv ketel het zwembad en het nog te bouwen appartementencomplex Noorderkoeslag (48 woningen) van duurzame energie te voorzien. De gemeente is gevraagd hier haar medewerking aan te verlenen.In 2011 is de overeenkomst met Cogas Duurzaam en SallandWonen ondertekend. Cogas Duurzaam gaat de installatie exploiteren. Streven is om de ketel te stoken met snoei-en houtafval dat afkomstig is uit de gemeente. De vergunningen zijn verleend en de voorbereidingen worden getroffen om de houtgestookte ketel te realiseren.
Jaarstukken 2011
64
Ten opzichte van een reguliere ketel wordt ongeveer 85 ton CO2 per jaar bespaard.
Convenant supermarkten Supermarkten gebruiken behoorlijk veel energie. Afdekking van diepvries- en koelmeubelen is belangrijk om energie te besparen. Drie van de vier supermarkten in onze gemeente doen mee aan het convenant Supermarkten. Eén van de drie (Plus) heeft al energiebesparende maatregelen getroffen. Eén supermarkt wil niet mee doen. Momenteel is er in den lande een proefproces gaande of een supermarkt verplicht kan worden om energiebesparende maatregelen te treffen. De andere twee worden in 2012 door onze toezichthouders gepeild in verband met de planning van energiebesparende maatregelen.
Energiebesparing De Enk Begin 2011 is gestart met het uitvoeren van energiescans en het organiseren van enkele voorlichtingsbijeenkomsten. Er hebben elf bedrijven zich aangemeld voor een energiebesparings onderzoek. Zeven onderzoeken bij ondernemingen tot 15 werknemers en drie onderzoeken bij ondernemingen groter dan 15 werknemers zijn uiteindelijk uitgevoerd. De onderzoeken zijn goed tot zeer goed ontvangen. Men was verrast over de uitkomsten van het onderzoek en in veel gevallen zijn maatregelen met een korte terugverdientijd direct uitgevoerd. Een eventueel vervolg hangt af van de resultaten van het onderzoek en de aansluiting bij de provinciale regeling “Nieuwe energie in bedrijf”.
Gemeente Olst-Wijhe CO2 neutraal Met de intrek in het nieuwe gemeentehuis zijn we weer een stap verder gekomen in ons streven als gemeentelijk organisatie CO2 neutraal te worden. Gemeentelijke gebouwen en openbare verlichting hebben de grootste CO2 uitstoot. In 2010 zijn een viertal scenario’s opgesteld waarbij de elektrische fiets, het openbaar vervoer, het nieuwe werken en verduurzamen van het wagenpark uitgangspunt zijn. De elektrische fiets is in 2011 verder uitgewerkt als optie voor het woon-werkverkeer. In 2011 zijn op de Elshof, aan de Jan Schamhartstraat, De Enk en aan de Raalterweg in Wijhe armaturen vervangen. Op deze locaties zijn 71 oude armaturen vervangen voor 86 nieuwe armaturen. Er zijn dus 15 armaturen bijgekomen. Het totaal aan energieverbruik is gedaald met 11%. Dit komt bijvoorbeeld door nieuwe techniek in de verlichting.
Inkoop energie Olst-Wijhe neemt deel aan de centrale inkoop van energie door samenwerkende gemeenten (Deventer, Raalte, Lochem, Bronckhorst, etc). Gemeente Apeldoorn is trekker van deze inkoop en heeft dit in april opgestart. Omdat inkoop van duurzame energie en het terugleveren van groene stroom een belangrijk onderwerp is in deze aanbesteding, zijn we vanuit het programma duurzaamheid hierbij aangehaakt. Wabo
Vergunningverlening In 2011 hebben we het eerste volle jaar gedraaid met de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht). De focus lag met name bij het verbeteren van de kwaliteit van het proces, het instrument accountmanagement en de afstemming met de verschillende disciplines. We kunnen terugkijken op een goed jaar. De gemiddelde doorlooptijd voor een reguliere procedure is 39 dagen voor een omgevingsvergunning. De wettelijke termijn is acht weken. De vergunningen worden dus ruim binnen de wettelijke termijn afgerond.
Jaarstukken 2011
65
Het proces wordt ondersteund door het automatiseringsprogramma Squit. Dit is een programma dat door de vakmedewerkers zelf ingericht en gevuld moet worden. Het is een hele worsteling geweest om een goed draaiend systeem te krijgen. Het systeem werkt nu goed en de medewerkers maken voor het Waboproces volop gebruik van het systeem. Het is een systeem dat voortdurend in ontwikkeling is doordat er regelmatig nieuwe functionaliteiten aan worden gekoppeld en verbeteringen worden aangebracht. In een apart jaarverslag wordt expliciet de resultaten van de vergunningverlening binnen de Wabo in beeld gebracht. Het jaarverslag wordt als bijlage bij de jaarstukken van 2011 opgenomen.
Handhaving Toezicht en handhaving binnen het programma Milieu vindt plaats op basis van het Handhaving Uitvoeringsprogramma (HUP). De provincie voert de regie op het handhavingproces en is voor de gemeenten de toezichthouder. Ieder jaar toetst de provincie het gemeentelijk HUP en het jaarverslag. Voor 2011 wordt aan GS voorgesteld om de code groen toe te kennen aan onze gemeente voor de uitvoering van onze handhavingstaak. Dit betekent dat we de handhaving op orde hebben en voldoen aan het adequate niveau. Zoals hierboven is aangegeven worden de handhavingresultaten apart in beeld gebracht in het Wabo-jaarverslag dat als bijlage bij de jaarstukken wordt opgenomen. Om het handhavingproces efficiënter in te richten is in 2011 het Lean-traject toegepast op het proces. Dit heeft geresulteerd in een aantal maatregelen die het handhavingproces positief beïnvloeden. Op deze wijze kan de jaarlijkse planning van reguliere controles ruimschoots worden gehaald en is er ruimte voor andere zaken zoals meldingen en inhoudelijke verdieping. Omdat de afgelopen jaren is gebleken dat de meldingen van overlast en overtredingen enorm zijn toegenomen is gewerkt aan een handhavingstrategie die ervoor moet zorgen dat de energie die wordt gestoken in het afhandelen van de meldingen beheersbaar blijft. Door de toename van de meldingen kwam de planning van de reguliere wettelijke milieucontroles onder druk te staan met als uiteindelijk resultaat dat de planning niet werd gehaald. De handhavingstrategie is met name gebaseerd op de proportionaliteit van de overlast en overtreding. Hierbij speelt de mate van milieubelasting en veiligheid een belangrijke rol. In het eerste kwartaal van 2012 zal de handhavingstrategie worden vastgesteld.
Samenwerking met Raalte en Deventer Met Raalte en Deventer is een intentieovereenkomst ondertekend om samen te werken binnen het Wabo-takenpakket. In 2011 is geïnventariseerd op welke taken de samenwerking het meeste voordeel kan bieden op basis van kwaliteit, kosten en kwetsbaarheid. Dit heeft geleid tot het gezamenlijk aanstellen van een beleidsmedewerker handhaving en het gezamenlijk inhuren van een constructeur voor het beoordelen van de constructieve veiligheid van bouwaanvragen binnen de Wabo. Daarnaast is er een werkgroep opgericht bestaande uit milieuvergunningverleners van de drie gemeenten die gaan onderzoeken welke samenwerkingsmogelijkheden er zijn op het gebied van milieuvergunningverlening.
Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Het Rijk heeft de vorming van RUD’s geïnitieerd, voor de uitvoering van het Wabo-takenpakket, door de vorming van robuuste RUD’s (Regionale Uitvoering Diensten) ‘op te leggen’, waarbij er een grote druk ligt om daarbij de omvang van de veiligheidsregio te kiezen. Er zijn kwaliteitscriteria opgesteld die in eerste instantie voor de RUD’s gelden en vooralsnog als referentiekader voor gemeenten gelden. Binnen de provincie Overijssel is in 2010 de gedachte van een netwerk-RUD ontstaan. Dit betekent dat het uitgangspunt van een fysieke RUD is verlaten en de voorkeur is gelegd bij een netwerk-RUD gebaseerd op het nieuwe werken. Uitgangspunt is dat er twee RUD’s worden Jaarstukken 2011
66
gevormd op basis van de omvang van de twee veiligheidsregio’s IJsselland en Twente binnen de provincie. In de eerste helft van 2011 zijn verschillende pilots opgezet om te onderzoeken of de gedachte van een netwerk-RUD in de praktijk werkbaar is. In juli 2011 is de pilot afgerond en zijn de resultaten naar staatssecretaris Atsma gestuurd. De resultaten van de pilot hebben er toe geleid om de gedachte van een netwerk-RUD verder uit te werken. Een belangrijk document dat in 2011 is ontwikkeld is het bedrijfsplan. Dit plan moet bestuurlijk nog worden vastgesteld. Het bedrijfsplan vormt de basis voor de RUD-organisatie die in 2013 moet zijn geïmplementeerd. Onze gemeente is vertegenwoordigd in de projectgroep die het hele proces naar de vorming van de RUD begeleid en in verschillende werkgroepen. Daarnaast zijn we vertegenwoordigd in het klankbordgroepoverleg, het secretarissenoverleg en het bestuurlijk overleg.
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 7 Milieu Lasten 721 Afvalverwijdering 723 Milieubeheer Totaal lasten programma 7
primitieve begroting 2011 1.315.736 591.402 1.907.139
begroting na wijziging 2011 1.389.750 1.130.522 2.520.272
0 76.900 1.458.574 1.535.474
371.665
realisatie 2011 1.394.778 716.018 2.110.797
saldo begr.realisatie 2011 -5.028 414.504 409.476
115.000 343.400 1.417.588 1.875.988
106.654 60.611 1.430.963 1.598.228
-8.346 -282.789 13.375 -277.760
644.284
512.569
131.715
Baten 721 Afvalverwijdering 723 Milieubeheer 725 Afvalstoffenheffing Totaal baten programma 7
Nadelig saldo programma 7
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Afvalverwijdering Afvalstoffenverwijdering en – verwerking V € 242.800 (voor egalisering) Bij de raming van de kosten is uitgegaan van een hoger voorschotbedrag. Uiteindelijk heeft de ROVA het voorschotbedrag in de eerste maanden van 2011 naar beneden bijgesteld, omdat de toename van het soortelijk gewicht per grijze container door de gescheiden inzameling van kunststof minder groot was dan verwacht. De verwerkingskosten van restafval is gebaseerd op het soortelijk gewicht. Het voordeel wordt toegevoegd aan de egalisatievoorziening afvalstoffen. De verschillen in de exploitatieresultaten van afval (inclusief manuren en kapitaallasten), verantwoord onder de producten 721 afvalverwijdering en 725 afvalstoffenheffing worden verrekend via de egalisatievoorziening afvalstoffen. In totaal was een toevoeging voorzien van € 42.492. In werkelijkheid is toegevoegd een bedrag van € 285.292, per saldo een hogere toevoeging aan de egalisatievoorziening afvalstoffen van € 242.800. Milieubeheer V € 132.000 Duurzame energie V € 121.000 Voor de programmaperiode Duurzaamheid is een bedrag van € 500.000 gereserveerd. Er zijn diverse projecten opgestart, maar nog niet afgerond. Het restantbudget
Jaarstukken 2011
67
wordt overgeheveld naar 2012. Het hier gerealiseerde voordeel wordt daarom geneutraliseerd door een nadeel op programma 10 (de onttrekking ad. € 145.750 aan de reserve duurzaamheid vindt niet plaats). Een nadeel van € 25.000 is ontstaan door een overboeking van in 2010 ten onrechte verantwoorde kosten op het krediet Zonnepanelen. Regionale bestuurlijke samenwerking V € 11.000 Er zijn minder vergunningaanvragen uitbesteed, omdat er minder complexe aanvragen zijn ingediend, waardoor de vergunningen voornamelijk in eigen beheer konden worden afgehandeld.
Jaarstukken 2011
68
PROGRAMMA 1.8 RUIMTELIJKE RUIMTELIJKE ORDENING ORDENING EN VOLKSHUISVESTING Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. Het creëren van een uitstekende leefgemeente, waarin de verschillende functies zoals wonen, werken, recreëren, natuur en water, landbouw en verkeer zich in samenhang ontwikkelen en elkaar waar mogelijk versterken; 2. Het behoud en versterken van de leefbaarheid in alle kernen; 3. Het voeren van een actief woningbouwbeleid, gericht op groei van het aantal inwoners en de woningvoorraad als middel om het voorzieningenpeil te handhaven en zo mogelijk te versterken, waarbij de gemeente een regierol vervult en samenwerkt met derde partijen. Indicatoren en streefwaarden: • De realisatie van minimaal 500 woningen per ultimo 2010, waarvan het aandeel sociale huur en betaalbare koop minimaal 40% is;
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN Structuurvisie Olst-Wijhe
Actualisatie Structuurvisie Medio december 2011 is de actualisatie Structuurvisie Olst-Wijhe vastgesteld. Als gevolg van de recente economische ontwikkelingen, de demografische prognoses en de gewijzigde financiële uitgangspunten voor onze gemeente is er onvoldoende perspectief om alle ambities binnen de planningsperiode tot 2020 te verwezenlijken. Dit heeft geleid tot bijstelling van de ambities op het gebied van wonen en werken. Er is gekozen voor een verdere fasering van de projecten die opgenomen zijn in het Realisatiehoofdstuk van de Toekomstvisie. In relatie daarmee is ook de nota Bovenwijkse Voorzieningen aangepast. De afdracht voor de Bovenwijkse Voorzieningen is verlaagd van € 35,- per m2 naar € 5,- per m2 voor projecten waarvan de grondexploitatie dit kan dragen. Dit geldt ook voor aanvragen van derden.
Realisatie herstructurering De Enk en bestemmingsplan De Enk Samen met ondernemers en bewoners van het bedrijventerrein De Enk is het inrichtingsplan voor de openbare ruimte opgesteld. Dit plan is uitgevoerd. Samen met de Herstructureringsmaatschappij bedrijventerreinen Overijssel (HMO) wordt gewerkt aan de laatste fase van de herstructurering van De Enk. De herstructurering moet een ruimtewinst opleveren van 1,5 tot 2,0 ha. Tot op heden is 1,5 ha gerealiseerd. De bouw van het gemeentehuis is eind 2011 opgeleverd. In de paragraaf Grondbeleid wordt nader ingegaan op de resultaten voor grondexploitatie De Enk.
Jaarstukken 2011
69
Noorder Koeslag. In 2011 is een aantal kavels verkocht, heeft de ontwikkelaar Roosdom-Tijhuis een start gemaakt met de realisatie van rijwoningen en twee-onder-een-kapwoningen en is SallandWonen gestart met de bouw van een appartementencomplex. Ook heeft SallandWonen in overleg met de gemeente kavels op de markt gebracht voor vrijstaande en twee-onder-een-kap-woningen en een start gemaakt met de aanleg van patiobungalows. De planning voor het project Noorder Koeslag is uitgefaseerd. Dit betekent dat er nu op wordt gerekend dat de gehele woonwijk in 2022 gereed is. In 2012 wordt een uitwerkingsplan opgesteld voor de laatste twee fasen, fase 3 en 4. In de paragraaf Grondbeleid wordt nader ingegaan op de resultaten voor grondexploitatie Noorder Koeslag.
Zonnekamp Oost Zonnekamp Oost bestaat uit twee fasen, fase één en fase twee. Voor fase één is het Bestemmingsplan en het Beeldkwaliteitsplan door uw raad vastgesteld. Medio 2011 is gestart met het bouwrijpmaken van het plangebied voor fase één. Met behulp van de campagne ‘Wonen in Olst-Wijhe’ is op de jaarmarkt van Olst aandacht geschonken aan de komst van de uitgeefbare bouwgrond, waarna gestart is met het peilen van de belangstelling voor de ‘kavels op maat’. De Vereniging Aardehuis Oost-Nederland is eind 2011 gestart met het inrichten van het bouwterrein. Het ligt in de bedoeling om in de eerste helft van 2012 te komen tot daadwerkelijke verkoop van delen van het bouwterrein aan SallandWonen en particulieren. Als gevolg van de uitspraak van Raad van State d.d. 8 februari 2012 is het bestemmingsplan inmiddels onherroepelijk geworden. De ontwikkelingen van fase 2 liggen in de toekomst en kennen daardoor veel onzekerheden. De grondexploitatie voor fase 2 was uitgefaseerd tot 2028. De vraag was aan de orde of de grondexploitatie voor Zonnekamp Oost fase 2 voort moest worden gezet, of dat er niet kon worden gesproken over een reëel en stellig voornemen voor bebouwing in de nabije toekomst. Daarom is gekozen tot afwaardering van de gronden voor fase 2 tot agrarische waarde van €4,per m2. Het voordeel van afwaarderen en voorlopig stoppen van fase 2 is dat het risico op de grond nul is geworden. Mocht in de toekomst besloten worden het gebied te ontwikkelen, dan is het eenvoudiger een financieel haalbaar plan te maken. Er hoeft immers geen rekening te worden gehouden met een hoge boekwaarde uit het verleden waar vanuit het project niet meer op kan worden gestuurd. In de paragraaf grondbeleid wordt nader ingegaan op de resultaten voor de grondexploitatie voor Zonnekamp Oost en de gevolgen van deze resultaten. Uitvoering gebiedsvisie Wesepe, pilot woonlandschappen Ter uitvoering van de gebiedsvisie Wesepe zijn de twaalf kavels in woonveld B op twee na uitgegeven. De overgebleven kavels voor een vrijstaande woning zullen in de kavelwinkel worden opgenomen. Integrale uitvoering Centrumvisie Wijhe Het onderzoek naar mogelijke verplaatsing van het NS-station is gestopt vanwege de hoge financiële gevolgen voor de IJssellijn. Voor de financiering van projecten uit de Centrumvisie Wijhe is gekozen voor een koppeling aan de provinciale aanpak van het thema “Investeren met gemeenten (ImG)”. Dat heeft zich vertaald in een samenhangend programma Wijhe en OverIJssel. Voor de financiële stand van zaken wordt verwezen naar de Rapportage Investeren met Gemeenten (ImG).
Jaarstukken 2011
70
Wijhe en OverIJssel. Het centrum van Wijhe beschikt over een aantal kernkwaliteiten en versterking van deze kernkwaliteiten is essentieel. De vier kernkwaliteiten zijn: de historische uitstraling van het centrum; de groene kwaliteit; goede bereikbaarheid; de compactheid en compleetheid van de Langstraat. De kernkwaliteiten vormen de pijlers van de Centrumvisie en bevorderen de economische- en sociale vitaliteit van de voorzieningen. Het sleutelproject Raalterwegzone draagt bij aan de kwaliteitsontwikkeling van de leefomgeving van Wijhe en het versterken van de relatie van het dorp met de IJssel (Beleef de IJssel). Het doorgaande verkeer van de Rijksstraatweg naar Raalte wordt beter en sneller afgewikkeld via De Omloop. Daarnaast wordt gewerkt aan het versterken van de recreatieve functies van de IJssel, waardoor de IJssel nadrukkelijk een plek krijgt in de recreatieve functies en -routes binnen de provincie. In 2011 is het bestemmingsplan IJsselzone/Loswal Wijhe is vastgesteld. Verdere punten uit de aanpak Wijhe en Overijssel zijn: • bevorderen toeristisch ondernemerschap; • de locatie van het oude gemeentehuis ontwikkelen (wonen en cultuurhistorische waarde). • het verbeteren en versterken van de werkgelegenheid door de ontwikkeling van De Enk. • verplaatsen van de intensieve veehouderij, waardoor een verfraaiing/verbetering ontstaat van de zuidelijke dorpsrand. • verplaatsen van een autobedrijf van de Raalterwegzone naar de Omloop. Samen met de provincie worden deze projecten gerealiseerd met ImG-gelden. In totaal is er 5,3 miljoen beschikbaar. De provincie neemt hiervan 2,65 miljoen voor haar rekening. Alle projecten worden in 2010 en 2011 gerealiseerd, danwel opgestart.
Raalterwegzone Voor het gehele gebied van de Raalterwegzone is de uitvoering van de plannen gestart. De realisatie wordt samen met de provincie Overijssel gedaan. In 2011 is de Raalterweg tussen het spoor en de Rijksstraatweg opnieuw ingericht en is de rotonde Rijksstraatweg gerealiseerd. De eindoplevering is in het tweede kwartaal van 2012 voorzien.
Herontwikkeling Park Wijhezicht Centrum Wijhe Uw raad heeft het stedenbouwkundig plan voor de herontwikkeling park Wijhezicht vastgesteld. Op basis van dit plan is de inrichting van de openbare ruimte uitgewerkt. Eind 2011 is de uitvoering gestart. De juridische vastlegging in een bestemmingsplan is ook gestart.
Herontwikkeling voormalige locatie Bieënkorf De ontwikkeling omvat de realisatie van een plan (woningbouw) passend binnen de directe omgeving van het perceel. In 2011 is een pas op de plaats gemaakt, omdat er eerst duidelijkheid nodig is over de realisatie van andere plannen in het centrum van Wijhe. Het is de bedoeling in 2012 een definitief besluit te nemen over de verdere aanpak van de herontwikkeling.
Jaarstukken 2011
71
Vitaal platteland
Bestemmingsplan Buitengebied De verwerking van de inspraakreacties op het voorontwerpbestemmingsplan heeft meer tijd gekost dan vooraf de verwachting was. Het ontwerpbestemmingsplan (met bijbehorende documenten) heeft in de tweede helft van 2011 terinzage gelegen voor zienswijzen. In totaal zijn 138 zienswijzen ingediend. De verwachting is dat het bestemmingsplan in het voorjaar van 2012 door uw raad kan worden vastgesteld.
Uitvoering provinciaal meerjarenprogramma (PMjP) Salland 2009-2013 In 2011 is gewerkt aan de uitvoering van het PMjP: • De regelingen Groen-Blauwe Diensten en Streekeigen Huis en Erf zijn onder begeleiding van de landschapscoördinator verder uitgevoerd. Voor Groen-Blauwe Diensten geldt dat we goed op schema liggen. Het beschikbare budget is naar verwachting eind 2013 weggezet in contracten. Wel blijft actieve benadering van met name agrariërs nodig om de doelstelling te behalen. Voor Streekeigen Huis en Erf geldt dat deze regeling zeer succesvol is gebleken. In 2011 zijn nagenoeg alle beschikbare adviezen in uitvoering uitgevoerd en deels uitgevoerd. 2012 en 2013 staan in het teken van verdere uitvoering. • In 2011 is de vernieuwde website www.sallandbuiten.nl gerealiseerd. Naast beleidsinformatie kunnen burgers hier terecht voor regelingen en subsidies. • Het project ‘gebiedsuitwerking landgoederenzone’ is gewijzigd. Dit project had ten doel de ecologische hoofdstructuur versneld te realiseren. Door wijzigingen in het landelijke en provinciale beleid was dit niet langer een optie. Met de beschikbare procesgelden is samen met de gemeente Raalte, gemeente Deventer en het Sallands Bureau voor Toerisme een alternatief project gestart: ‘Op pad in Salland’. Dit project heeft ten doel de recreatieve structuur in Salland te versterken. Het project is in 2011 in uitvoering gebracht. • Overige PMjP projecten die gerealiseerd zijn: Infocentrum Den Nul, uitvoering masterplan woon-zorg zones, gebiedscoördinatie en plattelandswerkplaats Saxion.
Vrijkomende agrarische bebouwing In 2011 zijn verscheidene Rood voor Rood projecten afgerond. Opvallend is dat het aantal nieuwe aantal Rood voor Rood aanvragen lijkt te stagneren. Aanvragen voor het toestaan van recreatieve en woonfuncties in voormalige agrarische gebouwen blijven wel binnenkomen. De regeling hiervoor (VAB-werken en VAB-wonen) wordt opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied dat voorjaar 2012 wordt vastgesteld. De Rood voor Rood regeling blijft een aparte regeling.
LEADER De LEADER systematiek is in de afgelopen jaren een succes gebleken voor Salland. Evenals in veel andere gebieden heeft dit als gevolg gehad dat het LEADER-budget in 2011 nagenoeg uitgeput is geraakt. De Plaatselijke Groep blijft echter wel nieuwe initiatieven begeleiden. Hiervoor worden andere financieringsmogelijkheden gezocht. Enkele LEADER projecten die in 2011 zijn geaccordeerd: mountainbikeroutes in Salland, Biomassaland en Bezoekerscentrum Aardehuizen.
Jaarstukken 2011
72
Actualisering en digitalisering van bestemmingsplannen. In het in 2006 vastgestelde plan van aanpak is aangegeven dat we in 2012 beschikken over een actueel bestand aan bestemmingsplannen in Olst-Wijhe (niet ouder dan 10 jaar). Wij kunnen dit waarmaken, met uitzondering van de locatie van het bedrijfsterrein van Stegeman te Wijhe, dat aanvankelijk zou worden meegenomen in het plan Noordmanshoek, en een ‘witte vlek’ op het noordelijk deel van het plan Industrieweg in Olst. Voor de kleine kernen liggen we goed op schema. Door uw raad is de Nota Uitgangspunten Kleine Kernen vastgesteld. De verwachting is dat het bestemmingsplan in het voorjaar van 2012 door uw raad kan worden vastgesteld. Ook de vaststelling van het bestemmingsplan Buitengebied past in dit schema. Ruimtelijke kwaliteit/welstand Het ligt in de bedoeling om in onze gemeente in aansluiting op het beleid van de provincie te komen met een eigen vertaling/inkleuring van het begrip Ruimtelijke kwaliteit. Hieronder wordt tevens het opzetten van een adequaat en realistisch welstandsbeleid begrepen. In 2012 zal verder gewerkt worden aan de Nota ruimtelijke kwaliteit. Daarvoor is een kadernota door uw raad vastgesteld, die als richtsnoer geldt voor de verdere aanpak. Aannemersconvenant In de begroting was aangekondigd dat met aannemers een convenant zou worden afgesloten. Volkshuisvesting
Woningbouw De realisatie van voldoende woningbouw is een belangrijk uitgangspunt van het Coalitieakkoord 2010-2014 en de Structuurvisie Olst-Wijhe. Begin 2010 zijn prestatieafspraken gemaakt met de provincie. Daarin is afgesproken dat de gemeente 454 woningen mag bouwen in de periode 2010-2015. Dit op voorwaarde dat hoofdzakelijk voor de eigen behoefte wordt gebouwd. Omdat er altijd projecten uitvallen zijn er voor de genoemde periode ruim 580 woningen in diverse projecten gepland. Door de moeilijke woningmarkt ligt de woningbouw op dit moment achter op planning. Het uiteindelijke aantal gerealiseerde woningen zal afhankelijk zijn van een eventueel marktherstel. Afgesproken is om bij de start van elke bestuursperiode de ambities in de Structuurvisie te toetsen aan recente ontwikkelingen, waaronder de demografische ontwikkelingen. Landelijk komen de krimpscenario’s geleidelijk aan meer in het nieuws. Een eventuele terugloop op langere termijn tot 2020 van het aantal inwoners kan zijn weerslag hebben op verschillende voorzieningen binnen onze gemeente en betekent mogelijk in de verdere toekomst ook een aanpassing van onze woningbouwbehoefte.
Jaarstukken 2011
73
Jaartal
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2010-2015
Gerealiseerde en verwachte aantal Planning Planning toevoegingen aan de woningvoorraad begroting begroting (nieuwbouw minus sloop) 2011 2012 gerealiseerd: 102 gerealiseerd: 635 gerealiseerd: 40 gerealiseerd: 104 gerealiseerd: 50 gerealiseerd: 26 gerealiseerd: 129 193 116 89 86 175 101 117 74 101 141 130 gerealiseerd: 131
De belangrijkste ontwikkelingen: • • • • •
•
Na vertraging op NoorderKoeslag Wijhe is SallandWonen in 2011 begonnen met de bouw van het appartementencomplex en patiobungalows (60 woningen). Zonnekamp-Oost Olst: naar verwachting worden begin 2012 de eerste kavels uitgegeven, waarna met de bouw van de eerste woningen kan worden gestart. IJsselstreek/Stationsweg Olst: Plan is in 2010 herzien naar 14 woningen in de verschillende segmenten. Op één na zijn de woningen in 2011 opgeleverd. Julianalaan Wijhe. Sloop van 16 woningen is vertraagd door procedures. De bouw zal starten in 2012 en oplevering staat gepland voor 2013. Boskamp/hoek Eikelhofweg. De plannen van de appartementen op de hoek zijn van de baan. In 2011 hebben wij in principe medewerking verleend aan een nieuw plan met vier 2^1 kap woningen. Het plan voor de appartementen/maisonettes aan de Boskamp zijn gewijzigd naar vijf starterswoningen, welke imiddels zijn gerealiseerd. Park Wijhezicht: Sloop van 37 woningen en realisatie van 55 woningen. Oplevering gepland vanaf 2013.
Woningbouwlocaties kleine kernen
Welsum In Welsum is in het kader van het dorpsontwikkelingsplan een rapport opgesteld, waarin mogelijke woningbouwlocaties worden benoemd en beschreven. Inmiddels is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd en een grondexploitatie opgesteld. Binnenkort zal de planologische procedure in gang worden gezet. Er staan 15 woningen gepland in de periode 2010-2015.
Den Nul In Den Nul is er in het kader van het dorpsontwikkelingsplan ook een werkgroep actief rond het thema woningbouw. Deze zal kijken naar mogelijke locaties voor woningbouw. Voor de locatie 5 6
22 woningen worden in de gegevens van CBS verwerkt in de aantallen van 2008. definitieve CBS cijfer.
Jaarstukken 2011
74
van transportbedrijf Baltus is inmiddels een plan ontwikkeld voor zeven woningen en is het bestemmingsplan in procedure gebracht. Oplevering van de woningen vanaf 2012. Aantal woningen gepland tot 2015: 7. Uitvoeringsplan woningmarkt In juni 2011 is het Uitvoeringsplan Woningmarkt 2010-2015 vastgesteld. Hierin wordt beschreven hoe we de doelen, zoals beschreven in de woonvisie en de oplegnotitie, die is opgesteld naar aanleiding van het woningbehoeftenonderzoek in 2009, willen gaan realiseren. Starterslening Op 1 januari 2008 is de starterslening in werking getreden en deze is met de Verordening Startersleningen 2011 door uw raad opnieuw vastgesteld. Er zijn in 2011 twee leningen verstrekt. Prestatieafspraken met SallandWonen In 2011 zijn de oude prestatieafspraken met SallandWonen geëvalueerd. Deze evaluatie is het vertrekpunt om te komen tot nieuwe prestatieafspraken. Na overleg met de huurdersvereniging zullen de prestatieafspraken in 2012 worden ondertekend. De nieuwe afspraken lopen tot 2016.
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting primitieve Lasten begroting 2011 810 Ruimtelijke ordening 1.052.875 820 Woningexploitatie/woningbouw 403.249 822 Volkshuisvesting 732.227 830 Bouwgrondexploitatie (woningen) 4.175.283 6.363.634 Totaal lasten programma 8
begroting na wijziging 2011 1.152.875 403.249 779.127 5.376.891 7.712.142
realisatie 2011 1.382.175 500.852 724.421 4.904.681 7.512.129
saldo begr.realisatie 2011 -229.300 -97.603 54.706 472.210 200.013
Baten 810 Ruimtelijke ordening 820 Woningexploitatie/woningbouw 822 Volkshuisvesting 823 Volkshuisvesting (bouwleges) 830 Bouwgrondexploitatie (woningen) Totaal baten programma 8
Nadelig saldo programma 8
258.939 349.206 45.184 350.000 4.747.039 5.750.368
258.939 481.799 103.934 350.000 5.391.736 6.586.408
140.931 501.986 99.617 365.976 2.583.943 3.692.454
-118.008 20.187 -4.317 15.976 -2.807.793 -2.893.954
613.266
1.125.734
3.819.675
-2.693.941
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Ruimtelijke ordening N € 347.000 Lasten V € 70.000 Er zijn minder procedures doorlopen en minder advertentiekosten gemaakt. Dit heeft te maken met de teruggang in het aantal aanvragen, waarvoor een RO procedure nodig is. Voorts zijn er nauwelijks advertentiekosten meer. Binnen budget actualisatie bestemmingsplannen resteert ook nog een bedrag van 19.000 (is onderdeel van de genoemde € 70.000). Voorgesteld wordt
Jaarstukken 2011
75
dit bedrag over te hevelen naar 2012, omdat in 2012 nog een stevige actualisatieslag wordt verwacht. Baten N € 118.000 Dit verschil is voornamelijk te verklaren door het mindere aantal procedures dat is doorlopen. Door de veranderingen op de woningmarkt worden sommige aanvragen ook niet doorgezet. Verder is er een oude vordering afgewaardeerd, omdat het desbetreffende gebied nu op andere wijze met woningbouw is ingevuld dan het oorspronkelijke plan. Gezien de kosten die de ontwikkelaar heeft moeten maken voor het gewijzigde plan, is de vordering voor de eerdere procedurekosten alsnog vervallen. Woningexploitatie/woningbouw N € 77.000 Met betrekking tot woningexploitatie & woningbouw(product 820) is een voordeel ontstaan van € 20.000. Er is een uitkering BWS (Besluit woninggebonden subsidies)-gelden ontvangen, die niet is geraamd (V € 9.000). Verder zijn voordelen gerealiseerd door extra opbrengsten (huren, pachten en verkoop groenstroken € 11.000 V). Volkshuisvesting V € 66.000 Op volkshuisvesting (product 822/823) is per saldo een voordeel ontstaan van € 11.000 (V) als gevolg van extra ontvangen leges (€ 30.000 V) en lagere rentebaten (€ 17.000) door minder verstrekte duurzaamheidsleningen dan geraamd. Door een andere toerekening van de interne uitvoering hebben binnen de hierboven genoemde onderdelen verschuivingen plaatsgevonden. Vanuit dat oogpunt is er voor gekozen om de doorbelasting van de uren in zijn totaliteit te bekijken. De ontstane nadelen op dit programma worden grotendeels gecompenseeerd door voordelen op saldo kostenplaatsen (programma 10). Bouwgrondexploitaties woningen N € 2.335.000 Voor één complex zijn middelen vrijgevallen, doordat de exploitatie ten opzichte van 2010 een verbeterd resultaat laten zien. Dit betreft een vrijval op bestaande voorziening Noorder Koeslag van € 140.065. Voor drie complexen zijn aanvullende middelen nodig om de exploitaties financieel sluitend te maken. Mede gelet op de BBV-voorschriften zijn om deze redenen bedragen ten laste van de exploitatie 2011 gestort in voorzieningen. Dit betreft een aanvullende voorziening voor complex Boerhaar van € 68.049 en nieuwe voorzieningen voor resp. Wesepe woningbouw van € 370.450 en Molenstraat van € 489.786. Voor woningbouwgebied Zonnekamp Oost fase 2 is besloten om dit niet te ontwikkelen en de verworven m2 voor dit deel af te waarderen naar agrarische waarde. Er is € 1.137.000 ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht. Daarnaast zijn enkele kleinere complexen afgewaardeerd of afgeboekt voor een totaal bedrag van € 334.000, ook ten laste van de reserve grondexploitaties. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitaties. Het resultaat op de grondexploitatie woningbouw wordt geneutraliseerd via administratieve mutaties op functie 980 (toevoeging en onttrekking aan reserves)en verder op de boekwaarde van de gronden van de verschillende woningbouwcomplexen.
Jaarstukken 2011
76
PROGRAMMA 1.9 BESTUUR BESTUUR EN COMMUNICATIE Wat wilden wij bereiken? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: 1. Een democratisch bestuur dat effectief, efficiënt en transparant is; 2. Beleid wordt zoveel mogelijk in samenspraak met burgers, instellingen en bedrijven opgesteld en uitgevoerd. 3. De gemeente staat midden in de samenleving en is een betrouwbare, dienstverlenende partner. 4. Communicatie wordt door de gemeente toegankelijk, begrijpelijk, actief en tijdig ingezet, waarbij communicatie geheel geïntegreerd wordt in de cultuur van de organisatie en er kwaliteit geleverd wordt. De burger wordt zoveel mogelijk betrokken ten einde vertrouwen en draagvlak te creëren. Indicatoren en streefwaarden: • Tevredenheid burgers en bedrijven over transparantie bestuur; • Tevredenheid burgers en bedrijven over communicatie gemeente.
Wat hebben wij bereikt en wat hebben wij hiervoor gedaan? Uitvoering communicatiebeleid In het oog springend bij de uitvoering van het communicatiebeleid zijn de externe onderdelen 1 op 1 communicatie, communicatie gericht op de kernen (zo concreet mogelijk: communicatie ‘in de eigen achtertuin’), multichanneling benadering en een vergaande vorm van burgerparticipatie (uitgebreide interactieve mogelijkheden). Dit om de doelstellingen te bereiken. We hebben onder andere intensieve communicatietrajecten opgezet en (deels in 2011) uitgevoerd bij onderstaande projecten. De mate van participatie, de middelen en de vorm werden per project bepaald om per situatie te beoordelen wat het beste aansluit op de behoeften. • Nieuwe gemeentehuis: communicatieplan met in 2011 een intensieve uitvoering met meerdere nieuwsbrieven, persberichten, aftrapbijeenkomsten en open dagen. DE Plaatselijk Belangen hebben hier een zeer prominente rol in gespeeld. • Heroverweging: uitvoering van een zeer intensief interactief proces met de samenleving met onder andere tafelsessies en maatschappelijke gesprekken. Daarnaast is in 2011 een zorgvuldig intern communicatietraject uitgevoerd voor de bezuinigingen rondom de bedrijfsvoering. • De Enk: een uitgebreid communicatietraject met veel bijeenkomsten met bedrijven, omwonenden, werkgroepen etc. • In Wijhe zijn meerdere projecten opgezet waarbij voor elk project een apart communicatietraject is opgezet, aangepast aan de doelgroep: voor de Raalterwegzone, Park Wijhezicht, Noorderkoeslag en Noordmanshoek. • Aardehuizen: naast de communicatie richting potentiële deelnemers, is er ook een intensieve samenwerking op het terrein van promotie opgezet teneinde hier meer publiciteit mee te genereren.
Jaarstukken 2011
77
•
• • •
•
• •
Zonnekamp Oost: een promotiecampagne gericht op de verkoop van kavels en daarnaast een aftrap van de promotiecampagne Wonen in Olst-Wijhe om het woonklimaat onder de aandacht te brengen bij inwoners. Daarnaast zijn er aparte werkgroepen opgericht om verder te praten over het (bouw)verkeer rondom Zonnekamp. Infocentrum Den Nul: de gemeente is één van de partners waardoor de communicatie gezamenlijk opgezet is. Wesepe: communicatie rondom de ontwikkelingen van het zalencentrum dat overgenomen naar beheersstichting. Ontwikkelingen Welsum: door de ingrijpende onderwerpen vanuit het DOP en de grote belangen, is hier een hoge vorm van burgerparticipatie op toegepast waarbij de gemeente vooral faciliteert, de kaders uiteenzet en uiteindelijk beslist, maar waarbij de inwoners zelf de invulling bepalen. Daarnaast is er een intensief communicatietraject opgezet rondom Welzorgsum en Bouwen in Welsum. In 2011 liepen de DOP’s van Welsum, Den Nul en is in de Boskamp en de Eikelhof met Middel en Marle gestart met een DOP. Deze trajecten bevatten een sterk interactief traject. In 2011 is een opzet gemaakt rondom de communicatie van de reconstructie in OlstNoord. In 2012 wordt daar vooral uitvoering aan gegeven. Reconstructie Jan Schamhartstraat: hierbij hebben de inwoners kunnen participeren door reacties te geven op concepten en heeft de gemeente ze voroal geïnformeerd via verschillende kanalen.
Kernengericht communiceren De DOP’s zijn volop in uitvoering / ontwikkeling waarbij de kernengerichte 1 op 1 communicatie steeds weer het uitgangspunt is. Er zijn uitvoerige contacten met de desbetreffende kernen. Daarnaast onderhoudt de gemeente nauwe contacten met studenten van de Saxion Hogeschool die meerdere onderzoeken uitvoeren op het gebied van burgerparticipatie / DOP’s / kernengericht werken. Daarnaast is er weer uitvoering gegeven aan het traject rondom de buurtschouwen, directieoverleg met de kernen en de kernenbezoeken.
Interne communicatie De interne communicatie is verder doorontwikkeld. In 2011 zijn er trainingen geweest met vakgroep die veel externe contacten hebben. De nadruk ligt op het feit dat iedere collega communiceert en dat ieders gedrag en houding bepalend is. De persoonlijke benadering staat hierin centraal.
Digitale communicatie Aan het eind van 2010 is de nieuwe website gelanceerd die aansluit bij de dienstverlenings- en communicatiedoelen van de gemeente. Een site die zeer burgergericht is opgezet en die vele technische mogelijkheden heeft. In samenwerking met Deventer is de nieuwe website opgezet in een open source systeem. Het is mogelijk dat ook nog andere gemeenten aansluiten bij deze samenwerking. 2011 stond in het jaar van het verder verfijnen van deze nieuwe digitale middelen. De website heeft hoge bezoekersaantallen.
Jaarstukken 2011
78
Maand
Bezoekersaantal
januari
10.931
februari
8.464
maart
9.487
april
7.539
mei
8.115
juni
7.174
juli
7.216
augustus
7.294
september
9.482
oktober
10.224
november
8.456
december
7.819
totaal
55.646
nieuwe bezoeker
54,48%
terugkerende bezoeken
45,52%
Dit komt neer op een gemiddelde van 152 bezoekers per dag.
Marketingplan In juni 2011 is het Marketingplan besproken in uw raad. Er zijn geen specifieke financiële middelen ter beschikking gesteld. Het gedachtegoed wordt verder vertaald in concrete promotionele activiteiten. De eerste actie is georganiseerd rondom de pijler Wonen, daarvoor is een promotiecampagne opgezet.
Overige activiteiten De gemeente voert veelvuldig gesprekken met partijen in de samenleving (1 op 1 communicatie). Meerdere klassen van lagere scholen zijn langsgekomen om te kijken wat de gemeente doet. Daarnaast is de gemeente betrokken (of organiseert zelf) bij tal van activiteiten zoals Koninginnedag, dodenherdenking, sportersavond en Koninklijke onderscheidingen. Klachtenregeling Door uw raad is een nieuwe Klachtenregeling vastgesteld. Uitkomsten deelname benchmark Minder Regels Meer Service In het Coalitieakkoord 2010-2014 staat verwoord dat vermindering van het aantal regels en de administratieve last voor de burger blijvend aandacht heeft. In 2011 is deelgenomen aan de Benchmark Minder Regels Meer Service. Deze benchmark vergelijkt gemeenten met elkaar op de gebied van regeldruk, vergunningen, toezicht en dienstverlening. Al met al kan geconcludeerd worden dat wij gemiddeld scoren ten opzichte van de andere deelnemende gemeenten.
Jaarstukken 2011
79
Bezwaarschriften op grond van de Algemene wet bestuursrecht In 2011 zijn 45 bezwaarschriften ingediend die betrekking hebben op 42 beschikkingen. Ter vergelijking wordt in het onderstaande tabel het aantal bezwaarschriften (en beschikkingen) van de voorgaande twee jaren weergegeven. Wettelijke regeling Algemene Plaatselijke Verordening Algemene Subsidieverordening Algemene wet bestuursrecht Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (handhaving) Procedureverordening voor advisering tegemoetkoming in planschade Regeling gehandicaptenparkeerkaart Verordening op de naamgeving en nummering (adressen) Wet gemeentelijke basisadministratie Wet ruimtelijke ordening / Woningwet / Wabo Wegenverkeerswet / Wegenwet Wet maatschappelijke ondersteuning Wet milieubeheer (handhaving) Wet openbaarheid van bestuur Wet Werk en Bijstand Wet investeren in jongeren Totaal aantal bezwaarschriften (beschikkingen)
2009 3 6 1 1
2010 5 1 1 1
2011 1 2 0 0
0
0
1
0 0 0 13 (11*) 0 3 2 1 9 0 39 (37)
0 6 0 17 (12*) 0 2 0 0 8 1 42 (37)
1 4 2 18 (15) 0 7 1 0 8 0 45 (42)
Beslissing op de bezwaarschriften In onderstaande tabel worden de uitkomsten van de behandeling weergegeven. De uitkomsten over 2011 geven overigens nog geen volledig beeld, omdat nog twee bezwaarschriften moeten worden afgedaan. Beslissing Gegrond Jaar 2011 2010 2009 2008
3 6% 3 7% 7 18% 6 12%
(Kennelijk) (Kennelijk) ongegrond nietnietontvankelijk 21 7 47% 16% 16 4 38% 10% 13 1 33% 3% 22 10 45% 21%
Ingetrokken Overig7 Overig7
Nog in Totaal behandeling
12 27% 7 16,5% 13 33% 8 16%
2 4% 7 16,5% -
45
-
49
0 5 12% 5 13% 3 6%
42 39
Verzoeken om voorlopige voorziening Gedurende de bezwarenprocedure is in 2011 twee keer om een voorlopige voorziening verzocht. Ter vergelijking worden de cijfers over 2009 en 2010 ook weergegeven:
7
Onder ‘overig’ wordt verstaan: gedeeltelijk gegrond/ongegrond/niet-ontvankelijk, nieuwe beschikking genomen waardoor geen belang meer bestaat bij de behandeling van het bezwaarschrift.
Jaarstukken 2011
80
Wettelijke regeling Algemene Plaatselijke Verordening Algemene wet bestuursrecht Verordening op de naamgeving en nummering (adressen) Woningwet / Wet ruimtelijke ordening / Wabo Totaal
2011 Aantal 0
Uitkomst -
2010 Aantal 0
Uitkomst -
2009 Aantal 1
Uitkomst toegewezen
0
-
0
-
1
afgewezen
0
1
1
terugverwezen8
2
ingetrokken 0
1
ingetrokken
2
1
-
3
Gedurende de hoger beroepsprocedure is in 2011 één keer om een voorlopige voorziening verzocht. Ter vergelijking worden de cijfers over 2009 en 2010 ook weergegeven: Wettelijke regeling Woningwet / Wet ruimtelijke ordening / Wabo
8
2011 Aantal 1
Uitkomst afgewezen
2010 Aantal 0
Uitkomst -
2009 Aantal 0
Uitkomst -
Door de rechtbank terugverwezen als bezwaarschrift
Jaarstukken 2011
81
Beroepschriften op grond van de Algemene wet bestuursrecht Er zijn in 2011 negen beroepschriften ingediend. Ter vergelijking worden de cijfers over 2009 en 2010 ook weergegeven: Wettelijke regeling Algemene Plaatselijke Verordening Algemene subsidieverordening Algemene wet bestuursrecht Verordening op de naamgeving en nummering (adressen) Wet maatschappelijke ondersteuning Wet openbaarheid van bestuur Wet Werk en Bijstand Woningwet / Wet ruimtelijke ordening / Wabo
Totaal
2011 Aantal 1
2010 Uitkomst Aantal ongegrond 19
2009 Uitkomst Aantal ingetrokken 2
0
-
0
-
1
Uitkomst ingetr., gegrond n-o
0
-
0
-
1
ingetrokken
1
ongegrond 0
-
0
-
0
-
1
n-o
0
-
0
-
1
ingetrokken 0
-
0 7
0 2x gegr., 9 1x ingetr., 1x nietontv., 1x ongegr., 2x loopt nog 12
4x ongegr. 1x n-o 1x ingetr. 1x nib
ongegrond 4x ongegr. 1x ingetr.,
9
1 5
10
Interne Klachtenregeling In 2011 zijn twaalf klachten ontvangen (in 2010 zijn acht klachten ontvangen). Alle klachten zijn afgedaan. Qua onderwerpen is er sprake van een grote diversiteit. Externe klachtenregeling In 2011 zijn twee klachten ingediend bij de Overijsselse Ombudsman (Oo). Eén klacht is terugverwezen naar de gemeente, omdat nog geen interne klachtbehandeling had plaatsgevonden. De andere klacht is door de Oo niet in behandeling te nemen, omdat tegen de betreffende beschikking bezwaar kon worden gemaakt.
9
Rechtstreeks beroep tegen niet tijdig nemen van een besluit.
Jaarstukken 2011
82
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Programma 9 Bestuur en communicatie Lasten 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning (b & w) 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning (raad) Totaal lasten programma 9
primitieve begroting 2011 931.938 1.747.197 88.017 199.102 2.966.253
begroting na wijziging 2011 949.237 1.801.894 88.017 199.102 3.038.249
0 1.450 0 0 1.450
2.964.803
realisatie
971.650 1.770.224 84.454 215.628 3.041.956
saldo begr.realisatie 2011 -22.413 31.670 3.562 -16.527 -3.707
0 1.450 0 0 1.450
0 33.404 0 0 33.404
0 31.954 0 0 31.954
3.036.799
3.008.552
28.247
2011
Baten 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning b & w 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning raad Totaal baten programma 9
Nadelig saldo programma 9
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Bestuursorganen N € 22.000 Voor Raad en college zijn de kosten € 22.000 hoger. De voorziening pensioenaanspraken wethouders moest voor € 24.000 extra worden aangevuld op basis van de meest recente berekeningen. Bestuurlijke ondersteuning (b&w) V € 64.000 De baten zijn € 32.000 hoger dan geraamd. Dit komt door de vergoeding van derden voor de door de gemeente uitgevoerde activiteiten rond het 10-jarig bestaan van de gemeente OlstWijhe. Hier staan voor het zelfde bedrag hogere kosten voor promotie, voorlichting en representatie tegenover. De voordelen aan de lastenkant zijn voor € 45.000 ontstaan door vooral lagere lasten informatievoorziening, website en advertenties. Voor de € 16.000 van het niet bestede informatiebudget wordt voorgesteld om dit toe te voegen aan het budget 2012, omdat de werkzaamheden hiervoor zijn doorgeschoven naar 2012. Ook is er bespaard op de lasten voor voormalig personeel € 10.000 en uitvoeren van onderzoeken € 9.000. Bestuurlijke ondersteuning (raad) N € 17.000 De overschrijding van de lasten wordt vooral veroorzaakt door hogere accountantskosten als gevolg van de afrekening van de controle 2010. Voor het afronden van de jaarrekening 2010 zijn aanvullende werkzaamheden verricht.
Jaarstukken 2011
83
1.10 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN ONVOORZIEN Wat wilden we bereiken ? Hoofddoelstelling/beoogd maatschappelijk effect: Het voeren van een doelmatig financieel beleid dat leidt tot structureel sluitende begrotingen. In het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) is de verplichting opgenomen om een overzicht Algemene dekkingsmiddelen op te stellen. Het verloop van de post onvoorziene uitgaven dient afzonderlijk te worden gepresenteerd. De verantwoording bevat de volgende onderdelen: • lokale middelen, waarvan de besteding niet gebonden is; • algemene uitkeringen; • dividend; • uitvoering wet WOZ; • kosten heffing belastingen; • saldi van kostenplaatsen; • algemene baten en lasten; • onvoorziene uitgaven. De financiële uitkomsten van de bovengenoemde onderdelen over het jaar 2011 worden in het volgende overzicht gepresenteerd: onderdeel
lokale middelen algemene uitkeringen bespaarde rente dividend uitvoering wet WOZ kosten heffing belastingen saldi kostenplaatsen algemene baten/lasten totaal
baten raming 2011
baten realisatie 2011 3.316 14.945 429 145 5 1.042 381 20.263
3.314 14.957 423 174 6 1.326 20.200
x € 1.000 lasten realisatie 2011
lasten raming 2011
15 9 2 197 90 383 589 1.285
9 2 181 105 392 364 1.053
(excl. reserveringen)
Jaarstukken 2011
84
Toelichting per onderdeel:
1. Lokale heffingen De gemeente kent de volgende niet bestedingsgebonden heffingen: x € 1.000 belastingsoort
onroerende zaakbelastingen hondenbelasting baatbelasting toeristenbelasting reclamebelasting totaal
raming begrotingsjaar na wijziging 2011 3.147 78 17 54 20 3.316
realisatie begrotingsjaar 2011 3.148 77 17 52 20 3.314
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Lokale heffingen.
2. Algemene uitkering De algemene uitkering is verantwoord op basis van de meest recente informatie. Behalve het verslagjaar 2011 zijn er ook bedragen verantwoord over de jaren 2009 en 2010. De totaalbate van € 14.957.345 kan als volgt over de boekjaren worden gespecificeerd : boekjaar 2011: € 14.831.448 boekjaar 2010: € 66.107 boekjaar 2009: € 59.790 totaal
€ 14.957.345
3. Uitkering dividend In het exploitatiejaar 2011 zijn de volgende dividenden verantwoord: x€1 naam
BNG Rova Totaal
raming 2011 na wijziging 43.200 101.800 145.000
realisatie 2011 41.980 132.374 174.354
waarvan incidenteel
verschil 2011 (per saldo) - 1.220 + 30.574 + 29.354
toelichting : NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de BNG, d.d. 26 april 2011, is besloten € 2,30 (was € 2,49) per aandeel nominaal € 2,50 aan dividend over 2010 uit te keren. Gegeven ons aandelenbezit van 18.252 stuks resulteert dit in een dividendinkomst van € 41.980. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere opbrengst van € 1.220. NV ROVA Door de Vergadering van Aandeelhouders van de ROVA is op 30 mei 2011 besloten over het jaar 2010 onderstaande dividenden uit te keren. Dit dividend wordt in het boekjaar 2011 verantwoord.
Jaarstukken 2011
85
aandelen
raming 2011 na wijziging
100 aandelen A aandelen regio > gemeente *) 90 aandelen B subtotaal overdracht lening (inc.) Totaal
2011
2010
verschil 2011 (per saldo)
80.341
50.111 6.180
101.800
52.033 132.374
101.800
132.374
41.890 98.181 21.617 119.798
+ 30.574 +30.574
*) In 2010 zijn de aandelen van de Rova die in het bezit waren van de regio overdragen naar de deelnemende gemeenten.
4. Overige algemene dekkingsmiddelen De gemeente rekent rentelasten aan de investeringen op de diverse programma’s toe zodat een integraal beeld ontstaat van de kosten die met de uitvoering zijn gemoeid. Daarbij wordt ook rente gecalculeerd over het werkzame vermogen van de gemeente. Aangezien de gecalculeerde rente over het eigen vermogen niet daadwerkelijk betaald hoeft te worden vloeit deze terug in de gemeentelijke baten. De rente over de vrije componenten van het eigen vermogen wordt daarbij als algemeen dekkingsmiddel verantwoord.
5. Saldi kostenplaatsen Voor de verantwoording en verdeling van de personeelslasten en overheadkosten wordt gebruik gemaakt van de kostenplaatsmethode. De saldi van de kostenplaatsen wordt in de exploitatie verantwoord op het voorgeschreven product 960.
6. Algemene baten en lasten Het saldo van de algemene baten en lasten is toe te schrijven aan geraamde maar niet in het dienstjaar uitgevoerde investeringen of budgetuitbreidingen. De vrijkomende middelen betreffen dus incidentele baten.
7. Saldo financieringsfunctie Het voordelig saldo vanwege de financieringsfunctie is in de begroting 2011 geraamd op € 987.043. Het saldo wordt bepaald door de lasten in de vorm van betaalde rente over de geldleningen en de aangetrokken middelen in rekening rekening-courant, de bespaarde rente over reserves in mindering te brengen op de ontvangen rente over de uitzettingen en aan de investeringen doorbelaste rente. Het werkelijk voordelige resultaat heeft € 818.782 bedragen (2010: € 1.248.630). Het nadelige verschil ad € 168.261 wordt veroorzaakt door: • hogere rentelasten voor kortlopende leningen en rekening courant rente € 10.000 (N); • de werkelijke afschrijving op vaste activa is € 1.979.000 lager (V) met name door de voortgang van de herinrichting Raalterwegzone en de Loswal in Wijhe (rbs 28/2/2011); • de doorbelasting van kapitaallasten is vanwege het hiervoor genoemde project ook lager dan geraamd (€ 2.138.000 N).
Jaarstukken 2011
86
8. Onvoorziene uitgaven Op grond van de financiële uitgangspunten wordt een bedrag van € 2,50 per inwoner beschikbaar gesteld voor onvoorziene uitgaven. Raming voor 2011 bedraagt volgens de primitieve begroting: 17.600 x € 2,50 = € 44.000. In het begrotingsjaar 2011 zijn ten laste van de post onvoorziene uitgaven geen uitgaven gedaan.
9. Resultaten jaarrekening 2011 De onderdelen ‘resultaat voor bestemming’ en ‘resultaat na bestemming’ en de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves worden toegelicht bij het onderdeel jaarrekening.
Wat heeft het gekost? In onderstaand overzicht zijn de lasten en baten opgenomen die aan dit programma verbonden zijn. Er is een nadeel van bijna 2 miljoen. Programma 10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien primitieve Lasten begroting 2011 914 Geldleningen 8.770 913 Overige financiële middelen 1.657 921 Algemene uitkering gemeentefonds 16.143 922 Algemene lasten en baten 394.704 930 Uitvoering wet WOZ 197.058 940 Belastingen 74.562 960 Saldo kostenplaatsen 0 Subtotaal 692.893
begroting na wijziging 2011 8.770 1.657 14.992 588.789 197.058 90.562 383.388 1.285.216
realisatie 2011
saldo begr.realisatie 2011
8.770 1.656 0 364.710 180.859 105.272 392.189 1.053.455
0 1 14.992 224.079 16.199 -14.710 -8.801 231.761
970 Saldo lasten en baten (v.b.) 980 Mutaties reserves 990 Saldo lasten en baten (n.b.)
0 1.802.927 10.313
0 7.877.486 10.313
0 8.334.605 219.472
0 -457.119 -209.159
Totaal lasten programma 10
2.506.133
9.173.015
9.607.532
-434.517
436.609 145.000 14.828.200 381.272 0 410.200 2.740.000 17.000 54.000 72.900 0 5.000 1.085.443 20.175.624
428.809 145.000 14.944.646 381.272 0 410.200 2.737.000 17.000 54.000 77.900 20.263 5.000 1.042.174 20.263.264
422.872 174.354 14.957.345 -36 100 409.473 2.738.174 16.781 52.214 76.828 20.382 5.580 1.326.250 20.200.316
-5.937 29.354 12.699 -381.308 100 -727 1.174 -219 -1.786 -1.072 119 580 284.076 -62.948
0 968.799 0
0 11.936.419 0
0 10.469.255 0
0 -1.467.164 0
Totaal baten programma 10
21.144.423
32.199.683
30.669.571
-1.530.112
Voordelig saldo programma 10
18.638.290
23.026.668
21.062.039
-1.964.629
Baten 914 Geldleningen 913 Overige financiële middelen 921 Algemene uitkering gemeentefonds 922 Algemene lasten en baten 930 Uitvoering wet WOZ 931 OZB gebruikers 932 OZB eigenaren 934 Baatbelasting 936 Toeristenbelasting 937 Hondenbelasting 938 Reclamebelasting 940 Belastingen 960 Saldo kostenplaatsen Subtotaal 970 Saldo lasten en baten (v.b.) 980 Mutaties reserves 990 Saldo lasten en baten (n.b.)
Jaarstukken 2011
87
Analyse van de verschillen tussen de begroting en de rekening op het niveau van het programmasaldo op hoofdlijnen: Het saldo wordt onder meer bepaald door diverse kleine voor- en nadelen, die in de toelichting bij de jaarrekening zijn benoemd. Voor ruim 1,9 miljoen heeft het betrekking op een nadelig verschil in toevoegingen en ontrekkingen aan reserves. Dit is vooral het gevolg van het doorschuiven van de uitvoering van werkzaamheden naar 2012 met de daarbij behorende budgetten die ten laste van reserves komen. Daarnaast zijn de geraamde tekorten, zoals gemeld in de eerste en tweede bestuursrapportage, niet geput uit de reserve. Overige financiële middelen V € 29.000 De opbrengst van de aandelen ROVA is € 29.000 hoger. Dit is meer dan de verwachte verhoging als gevolg van de overdracht van aandelen van de regio aan gemeenten in 2010. Algemene uitkering V € 28.000 De niet ingezette taakmutaties (geoormerkte budgetten) in de Algemene Uitkering vallen vrij ten gunste van 2011 (€ 15.000 V). De algemene uitkering valt iets hoger uit dan geraamd, als gevolg van de mutaties uit de decemberciculaire. Het voordeel van € 13.000 is inclusief definitieve afrekening 2009 en correcties op 2010. Algemene lasten en baten N € 157.000 In de begroting is voorzien dat € 215.000 aan personeelkosten wordt toegerekend aan kapitaalwerken. Binnen het onderdeel algemene lasten en baten wordt dit bedrag afgedekt door een inkomstenstelpost. In de realisatie zijn deze kosten direct op de kapitaalwerken verantwoord en gedekt binnen die budgetten. De voorziening dubieuze debiteuren is na beoordeling van de openstaande vorderingen met € 19.000 verhoogd. Het budget voor onvoorziene uitgaven van € 44.000 is niet besteed. Het geraamde begrotingstekort van € 16.000 aan de lastenkant en de in 2011 geraamde (niet ingevulde) taakstelling bedrijfsvoering van € 166.000 aan de batenkant maken onderdeel uit van het resultaat. Saldo kostenplaatsen V € 275.000 Het voordeel van € 275.000 betreft voor € 443.000 een voordelig verschil van de kostenplaatsen (wordt op andere programma’s gecompenseerd) met als tegenhanger een minder groot voordeel op kapitaallasten van € 168.000 (hogere rentelasten waardoor de werkelijke kapitaallasten hoger zijn dan de doorbelaste kapitaalsten). Reserves N € 1.924.000 Er is voor € 457.000 meer toegevoegd aan reserves dan begroot. Voor € 295.000 heeft dit betrekking op een begrotingsverschuiving tussen toevoegingen en onttrekkingen. Dit verschil wordt onder de baten volledig gecompenseerd door een hogere onttrekking. Een nadeel van € 196.260 wordt veroorzaakt door de hogere toevoeging aan de reserve riolering. Een voordeel van € 34.615 hangt samen met lagere toevoegingen uit bouwgrondexploitaties. De onttrekking aan reserves is € 1.467.000 lager dan begroot. Voor € 2.760.446 hebben de bestedingen niet plaatsgevonden in 2011 en wordt voorgesteld de onttrekkingen uit reserves door te schuiven naar 2012 (resultaatbestemming). Het uitstel onderhoudwegen/ Raalterwegzone is hier in met ruim € 2 miljoen van grootte invloed (zie programma 2).
Jaarstukken 2011
88
De verschillende gronden die nog niet in ontwikkeling zijn genomen en lopende grondexploitaties zijn beoordeeld en opnieuw gewaardeerd. Per saldo is € 1.471.308 van de bestaande boekwaarde afgewaardeerd ten laste van de reserve grondexploitaties. Dit was in de begroting niet voorzien. De afwaardering van het project Zonnekamp Oost is hierin met ruim € 1 miljoen bepalend. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie en de toelichting bij programma 3 en 8. Het benodigde saldo in de voorziening grondexploitaties, een voorziening voor gecalculeerde verliezen, is opnieuw bepaald. De benodigde aanvulling van € 623.337 is ook ten laste van de reserve grondexploitaties verantwoord. De nadelen gemeld in de eerste en tweede bestuursrapportage worden gedekt door een onttrekking uit de reserve nader te bestemmen middelen voor € 614.093. Deze onttrekking is niet verwerkt in de cijfers. Voor verschillende onderdelen is € 354.320 minder onttrokken aan reserves. Het gaat om € 104.199 lagere kapitaallasten, € 182.598 lagere onderhoudskosten, € 55.543 niet nodig voor de uitvoering structuur en centrumvisie Olst-Wijhe, € 6.400 niet nodig voor het project kostbaar landschap en € 5.580 lagere lasten minimabeleid en startersleningen.
Jaarstukken 2011
89
HOOFDSTUK 2 JAARVERSLAG – PARAGRAFEN
Jaarstukken 2011
90
PARAGRAAF 2.1 LOKALE HEFFINGEN Inleiding In deze paragraaf lokale heffingen is conform artikel 10 van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) informatie opgenomen over de volgende zaken: • een overzicht van de gerealiseerde belastinginkomsten 2011; • beleid ten aanzien van de lokale heffingen; • een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen; • een aanduiding van de lokale lastendruk 2011; • een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid; • overzicht bezwaar en beroep. De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de “eigen” inkomsten van de gemeente en zijn een integraal deel van het te voeren beleid. Zij dienen als instrument om tot afgewogen beslissingen rond de keuzen van (nieuwe) voorzieningen in relatie tot de belastingdruk voor de burgers te komen. Inkomsten uit belastingen, tarieven en leges Bij de gemeentelijke heffingen is er een onderscheid in belastingen waarvan de besteding ongebonden is (algemene dekkingsmiddelen) en de heffingen die gekoppeld zijn aan tarieven en waarbij er sprake is van een kostendekking. Bij de algemene belastingen is er geen toets aan de kostendekking, maar bij tariefsgebonden heffingen (retributies en leges) is dit wel het geval. Zij mogen niet meer dan 100% kostendekkend zijn. Een lagere dekking is een beleidsvrijheid van de gemeente. Het totaaloverzicht van de heffingen is als volgt: Omschrijving Algemene dekkingsmiddelen OZB eigenaar OZB gebruiker
realisatie 2010
begroting 2011
realisatie 2011
2.668.224 393.919
2.737.000 410.200
2.738.173 409.473
Hondenbelasting
75.269
77.900
76.828
Baatbelasting Toeristenbelasting
16.780 54.516
17.000 54.000
16.781 52.214
subtotaal Tariefsgebonden belastingen
3.208.708
3.296.100
3.293.469
Rioolrecht
1.399.640
1.525.602
1.568.966
1.316.819 64.205
1.415.178 48.300
1.425.382 52.352
Marktgelden Leges WABO
11.124 423.528
11.565 353.004
11.904 372.623
Leges bestemmingsplannen Secretarieleges burgerzaken
58.507 268.086
118.953 263.060
62.768 265.724
5.750
5.000
5.692
subtotaal
3.547.659
3.740.662
3.765.411
Totaal
6.756.367
7.036. 036.76 6.762 762
7.058. 058.880
Afvalstoffenheffing Begrafenisrechten
leges APV etc.
Jaarstukken 2011
91
Tarievenbeleid en overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen Gemeentelijk beleid Voor de lokale heffingen zijn de volgende gemeentelijke uitgangspunten geformuleerd: • Nota lokale heffingen 2006; handhaving bestaande belastingpakket; • In uw vergadering van 21 juni 2010 zijn de financiële uitgangspunten voor de begroting 2011 vastgesteld. De trendmatige verhoging van de tarieven voor de onroerende zaakbelastingen en hondenbelasting bedraagt 2%. De toeristenbelasting is overeenkomstig eerdere besluitvorming voor het jaar 2011 vastgesteld op € 0,40 per overnachting. Ook de tariefgebonden retributies en leges worden trendmatig verhoogd met 2%. Als de kostenontwikkelingen en de uitwerking van de heroverwegingsvoorstellen ten aanzien van de kostendekkendheid daartoe aanleiding geven worden nadere voorstellen gedaan. Uitgangspunt volgens de nota lokale heffingen 2006 en het Coalitieakkoord 2010-2014 blijft dan ook om (gefaseerd) te streven naar 100% kostendekking. • Coalitieakkoord 2010-2014.
Onroerende Zaakbelastingen De belangrijkste inkomstenbron van de gemeente waarover het gemeentebestuur zelf zeggenschap heeft zijn de onroerende zaakbelastingen (lees verder OZB). De werkelijke opbrengst is in overeenstemming met de begrote opbrengst na begrotingswijziging.
Toeristenbelasting Begin 2012 zijn de belastingplichtigen uitgenodigd aangifte te doen van het aantal overnachtingen in 2012. De aanslagen worden met dagtekening 28 februari 2012 opgelegd. De werkelijke opbrengst is in overeenstemming met de raming.
Hondenbelasting Door het gemeentebestuur is uitgesproken om de hondenbelasting gedurende de huidige bestuursperiode te handhaven. In 2011 heeft er een controle plaatsgevonden in het buitengebied van de gemeente. De opbrengst is overeenkomstig de raming.
Rioolheffing Grondslag voor deze belasting is het direct of indirect afvoeren van afvalwater en/of hemelwater op de gemeentelijke riolering. De belastingplichtige is de gebruiker van een eigendom aangesloten op de gemeentelijke riolering. De tarieven voor de rioolheffing zijn gebaseerd op het gemeentelijke rioleringsplan. De werkelijke opbrengst is € 43.000 hoger dan de begrote opbrengst. De meeropbrengst wordt veroorzaakt door een hogere opbrengst bij waterverbruik meer dan 500 m3 > (€ 5.000,--) en het feit dat er in 2011 een aantal nieuwe panden op de riolering zijn aangesloten. Deze panden worden belast met een eenmalig rioolaansluitrecht. De opbrengst hiervan is niet geraamd maar wordt wel verantwoord op de opbrengstrekening rioolheffing. De meeropbrengst komt ten gunste van de onderhoudsvoorziening (egalisatiereserve) riolering.
Afvalstoffenheffing Het vaste basistarief voor de afvalstoffenheffing is verschuldigd bij het gebruiken van een perceel/pand waar de gemeente verplicht is om huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Naast het basistarief voor de afvalstoffenheffing is per lediging van een container een bedrag verschuldigd. Dit laatste bedrag is afhankelijk van de grootte van de container. Hoe vaker de Jaarstukken 2011
92
container wordt aangeboden, hoe hoger zal het uiteindelijk te betalen bedrag zijn. De meeropbrengst van € 10.000 wordt verrekend met de egalisatievoorziening afvalstoffen.
Baatbelasting riolering Buitengebied De opbrengst baatbelasting is in overeenstemming met de raming.
Overige retributies en leges Voor tariefgebonden retributies (marktgelden, begrafenisrechten) en leges geldt in principe het uitgangspunt om (gefaseerd) te streven naar 100% kostendekking. Op dit moment is dit niet in alle gevallen gerealiseerd. Er dient nog nader onderzoek plaats te vinden naar de kostentoerekening en de toerekening van uren aan de diverse producten.
Lokale lastendruk Om een indruk te hebben wat de “lokale lastendruk” is, wordt gekeken wat een huishouden aan gemeentelijke belasting moet betalen. Daarbij worden de voor huishoudens gebruikelijke heffingen OZB, rioolrecht en afvalstoffenheffing betrokken. Hieronder volgt een overzicht waarbij de volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: • gezin met eigen woning, eigenaar is tevens bewoner • WOZ-waarde 2010 € 238.000 (naar prijspeil 2009) • WOZ-waarde 2011 € 236.000 (naar prijspeil 2010, gebaseerd op gemiddelde waardedaling van 0,8 % tussen prijspeil 2009 en 2010) . • ledigingen restafval 240 liter: 2010:15 en 2011:12 (duurder tarief icm gratis inzameling plastic), 6 ledigingen gft-afval 140 liter • er is sprake van een rioolaansluiting met een waterverbruik < 500 m3. Omschrijving OZB tarief voor woningen – eigenaren OZB bij waarde woningen - eigenarendeel Rioolrecht Afvalstoffenheffing Totaal
2010 2011 0,1215% 0,1253% 238.000 236.000 289 296 200 215 217 211 706 722
De toename van de lokale lastendruk in 2011 ten opzichte van 2010 bedraagt in dit geval 2,3 %. In individuele gevallen kan dit percentage uiteraard afwijken als gevolg van een meer of minder dan gemiddelde stijging van de WOZ-waarde van de woning.
Kwijtscheldingsbeleid Voor de inwoners van Olst-Wijhe met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid om voor kwijtschelding van de afvalstoffenheffing en het rioolrecht in aanmerking te komen. Er vindt een toets plaats naar het inkomen en het vermogen. Het inkomen mag niet hoger liggen dan 100% van het bijstandsniveau. Voor de ledigingen wordt slechts beperkt kwijtschelding verleend, zodat er ook voor de minima een prikkel blijft bestaan om bewust met het aanbieden van huishoudelijk afval om te gaan.
Jaarstukken 2011
93
Omschrijving Onderdeel
Aantallen Totaal Afgewezen
automatische kwijtsch. individuele kwijtsch. Totaal 2011 (Totaal 2010)
151 90 241 (209)
Toegewezen
41 34 75 (47)
Toegewezen gedeeltelijk
110 55 165 (159)
Bedrag Toegewezen bedrag x € 1.000
0 1 1 (3)
(65) (61)
Bezwaar en beroep
Bezwaarschriften: Bezwaar onderdeel Belastingen Leges Diftar WOZ totaal 2011 2011 (totaal 2010)
aantal
toegewezen
1 29 5 76 111 (92)
afgewezen
0 20 4 51 75 (52)
1 9 1 25 36 (40)
Beroepschriften: Beroep m.b.t. WOZ kwijtschelding belastingen/leges totaal 2011 (totaal 2010)
Jaarstukken 2011
aantal
Toegewezen/ Fiscaal compromis
afgewezen/ ingetrokken
2 2
4 (6)
In behandeling 2 2
0 (3)
2 (3)
2 (0)
94
PARAGRAAF 2.2 WEERSTANDSVERMOGEN WEERSTANDSVERMOGEN Inleiding Onder weerstandsvermogen wordt verstaan “de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten dan wel risico’s te dekken waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie”. Het gaat bij weerstandsvermogen om die risico’s die niet via verzekeringen of gevormde voorzieningen kunnen worden ondervangen. De niet verzekerde risico’s hebben, als ze zich voordoen, (grote) financiële consequenties. Het is dus zaak voor een gemeente, dat ze zich bewust is van de risico’s die ze loopt, en ze beheerst. Het uitsluiten van risico’s is echter niet mogelijk. Uw raad heeft in september 2006 de Nota Weerstandsvermogen vastgesteld. Begrip risico Onder een risico wordt verstaan “het gevaar voor schade of verlies door interne en/of externe omstandigheden”. Het gaat hierbij om gevaar, schade en verlies van financiële aard. Er wordt dus een omschrijving van alle redelijke voorzienbare risico’s gegeven waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd (niet volledig kwantificeerbare risico’s) of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiële positie. Risico’s gemeente Olst-Wijhe Voor het verkrijgen van een getrouw beeld van de financiële positie is het nodig inzicht te krijgen in de risico's die niet in de begroting zijn verwerkt. Er is een drietal categorieën risico’s te onderscheiden: A. Budgettaire risico’s; B. Risico's op eigendommen; C. Risico's die samenhangen met de interne organisatie. A. Budgettaire risico’s
1. Bodemsanering Onder projectleiderschap van de provincie Overijssel loopt tot 2015 het gebiedsgericht project IJsseluiterwaarden. Sanering van het Olasfaterrein maakt hier onderdeel van uit. Door het ministerie van VROM en Rijkswaterstaat zijn een groot deel van de financiële middelen aan de Provincie beschikbaar gesteld voor de uitvoering van deze sanering. De verwachting is dat onze gemeente geen bijdrage meer hoeft te leveren in de “saneringskosten”.
2. Schadeclaims De Algemene wet bestuursrecht (Awb) bevat een schadevergoedingsregeling voor vermogensschade. In dit verband kan worden gedacht aan geweigerde vergunningen of het toepassen van bestuursdwang. Voorts noemen wij hier de schadeclaims op grond van het Burgerlijk Wetboek, als gevolg van het bijvoorbeel onvoldoende mate onderhouden van de openbare wegen. Daarnaast wordt gewezen op mogelijke schadevergoedingen aan derden die onevenredige nadelen ondervinden van de vaststelling van planologische maatregelen die worden vastgelegd in bestemmingsplannen. Jaarstukken 2011
95
Door de toename van het aantal claims bij de gemeenten neemt ook de schadelast voor de verzekeraars toe. Aan deze toename ligt een aantal oorzaken ten grondslag, zoals: • de aanbevelingenen van de nationale ombudsman over de afhandeling van claims; • de toenemende regelgeving; • de decentralisatie van rijkstaken; • de jurisprudentie die steeds meer naar slachtofferhulp neigt; • de toenemende claimbewustheid bij burgers en bedrijven. Het aantal solide verzekeraars die gemeentelijke risico’s willen verzekeren is de afgelopen jaren afgenomen. De verzekeringsmaatschappij heeft het eigen risico vastgesteld op € 2.500 voor schade aan zaken (per geval), € 2.500 voor schade aan personen (per geval) en € 12.500,00 voor vermogenschade per geval. Bepaalde risico's zijn in het geheel niet meer bij een verzekering onder te brengen. Hierbij valt te denken aan het niet nakomen van toezeggingen of gewekte verwachtingen.
3. Garantieverlening De door de gemeente verstrekte gemeentegaranties kunnen worden verdeeld in twee categorieën, namelijk: • garanties die verleend zijn in verband met de koop van een woning door particulieren; • garanties voor overige doeleinden, waaronder die aan SallandWonen en de plaatselijke bejaardencentra. In dit verband dient ook de garantie te worden vermeld voor het nakomen van verplichtingen voortvloeiende uit de door SallandWonen te sluiten geldlening ad € 4.700.000,00 voor de realisering van het Kulturhus te Olst (raadsbesluit d.d. 8 september 2003, nr.: 2003/75). De risico's in verband met het garanderen van geldleningen ter stimulering van het eigen woningbezit zijn overgedragen aan de Stichting Waarborgfonds eigen woningen. Ook de risico's in verband met bestaande verplichtingen zijn afgekocht. Wel is besloten een achtervangovereenkomst te sluiten met het waarborgfonds om eventuele tegenvallende ontwikkelingen bij het waarborgfonds te dekken. Naar de mening van de VNG is de bijdrage die het waarborgfonds vraagt aan de aanvragers voor het garanderen van de betaling van rente en aflossing van een geldlening, hoog genoeg om eventuele tegenvallende ontwikkelingen te dekken. Uit de liquiditeitsprognose van de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen blijkt, dat voor zover thans te overzien door het waarborgfonds geen beroep op de gemeenten behoeft te worden gedaan om bedragen te storten ter nakoming van de verplichtingen op grond van de gesloten overeenkomsten. Op 29 mei 1995 heeft de raad van de gemeente Olst besloten het bestuur van Sportclub Wesepe een eenmalige bijdrage van € 28.134 toe te kennen in de aanlegkosten van twee tennisbanen op sportpark De Muggert te Wesepe. De grond waarop de tennisbanen zijn aangelegd wordt door de sportclub gehuurd van de Stichting IJssellandschap te Deventer. De verhuurder van de ondergrond van de banen stelt als voorwaarde, dat er door het gemeentebestuur een garantieverklaring wordt afgegeven. Hiermee wordt beoogd, om bij een eventuele liquidatie van de sportclub, zekerheid te krijgen omtrent het kostenverhaal voor het opruimen van de banen en het in de oude staat brengen van het terrein (garantiebesluit raad 25 maart 1996; 1996/32). Ten behoeve van een pilot binnen de reconstructie heeft de Dienst Landelijk Gebied (DLG) een perceel aangekocht. De gemeente staat garant voor het mogelijke financiële risico.
Jaarstukken 2011
96
De nieuwe en vernieuwde sporthal de Speelbink (inmiddels door naamswijziging De Lange Slagen) is in maart 2010 door de gemeente in eigendom overgedragen aan de Woningstichting Salland Wonen. Ter financiering van de koopsom is tussen de gemeente en de stichting een geldleningsovereenkomst gesloten. De geldlening groot € 4.413.556 heeft een looptijd van 30 jaar van 12 maart 2010 tot 12 maart 2040. De lening valt niet onder de garantieregeling van de Stichting Waarborgfonds eigen woningen.
4. Gemeenschappelijke regelingen De gemeente participeert in enkele gemeenschappelijke regelingen. Voor een totaaloverzicht wordt verwezen naar de paragraaf 2.6 Verbonden partijen. Dat brengt financiële risico’s met zich mee, omdat het uitgavenbeleid door het bestuur van het samenwerkingsverband wordt bepaald en niet door een individuele gemeente of diens vertegenwoordiger, één en ander uiteraard binnen de kaders van het goedkeuringsrecht op de begroting door de deelnemende gemeenten.
5. Financiële Verhoudingswet De financiële verhouding tussen rijk en gemeenten onder de huidige Financiële Verhoudingswet (nFVW) is te kenschetsen als onrustig. De hoogte van het gemeentefonds is afhankelijk van de gecorrigeerde netto-rijksuitgaven. In de actuele situatie van bezuinigingen op rijksniveau heeft dit door de gekozen systematiek grote gevolgen voor de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente : de algemene uitkering. Daarbij is tevens van belang te melden, dat vanaf 1 januari 2006 het lokale belastinggebied is beperkt door afschaffing van het gebruikersdeel OZB woningen.
6. Decentralisatie huisvesting onderwijs Vanaf 1 januari 1997 heeft de gemeente de zorgplicht voor onderwijshuisvesting. Vanuit financieel perspectief is het noodzakelijk inzicht te krijgen in de verplichtingen die uit de zorgplicht voortvloeien. Inmiddels heeft de gemeenteraad op 12 september 2011 het Integraal Huisvestings Plan Onderwijs 2011 – 2015 vastgesteld. Daarin zijn de meest recente cijfers van de integrale onderhoudsplanning opgenomen (juli 2011); voor de looptijd van het IHP zijn de hieruit voortvloeiende financiële consequenties opgenomen in de Kadernota 2012 – 2015. Er is rekening gehouden met de gevolgen van de heroverwegingsoperatie voor de huisvesting van leerlingen. Voor wat betreft de ruimtebehoefte is het volgende van belang. Thans wordt gewerkt met een versie van de integrale leerlingenprognose van eind 2009; op basis van recente ontwikkelingen zal deze in de eerste helft van 2012 worden geactualiseerd. Op basis van de huidige prognoses dient zich – net als in omliggende gemeenten - een periode van leerlingdaling aan; voorlopig wordt uitgegaan van een terugloop van het aantal leerlingen met circa 15%. Leerlingdaling vertaalt zich in leegstand van leslokalen; in het IHP is bepaald dat voortaan bij capaciteitsproblemen gebruik gemaakt zal worden van de zgn. medegebruiks regeling; daarmee wordt tevens leegstand bij dichtsbijzijnde scholen (voorzover binnen 1250 meter hemelsbreed) opgevuld. Deze regeling wordt thans uitgewerkt. Er zal nadrukkelijke aandacht zijn voor twee kleine scholen van het openbaar basisonderwijs, die te maken met een afnemend leerlingenverloop. De groei van de school lijkt voor dit moment te stabiliseren. In 2012 wordt een nieuwe huisvestingsverordening vastgesteld.
7. Wet werk en bijstand (WWB) Vanaf 1 januari 2004 is de Wet Werk en Bijstand ingevoerd. Doelstelling van de wet is minder uitvoeringsvoorschriften, minder administratieve lasten en meer beleidsruimte voor de
Jaarstukken 2011
97
gemeente. Op basis van de WWB wordt de gemeente volledig financieel verantwoordelijk voor de uitvoering van de algemene bijstand. Dit betekent dat het Rijk de gemeente een vast budget verschaft, dat bestaat uit een inkomensdeel en een werkdeel. Het budget van het inkomensdeel beweegt mee met de conjunctuur. Middelen die worden overgehouden op het inkomensdeel zijn vrij besteedbaar. Middelen die de gemeente overhoudt op het werkdeel vloeien terug naar het rijk. Op basis van de WWB loopt de gemeente financiële risico’s.
8. Renterisico’s De renteontwikkeling is een niet beïnvloedbare factor met aanzienlijke consequenties. In dit verband wordt verwezen naar de paragraaf Financiering. B. Risico's op eigendommen
1. Verzekering en schade Hierbij valt allereerst te denken aan risico’s als gevolg van brand- en stormschade, alsmede vernieling en diefstal. Het ‘eigen risico’ bedraagt op grond van de huidige polis ♪€ 5.000 per gebeurtenis. Er moet aldus rekening worden gehouden met een hogere schadelast. De actuele totale verzekerde waarde van het gemeentelijk onroerend goed bedraagt € 60 miljoen.
2. Grondexploitatie Gelet op de planperiode en de geprognosticeerde omzetten zijn aan het exploiteren van gronden risico’s verbonden. Onderstaande risicofactoren zijn te onderscheiden : marktontwikkelingen, renteschommelingen, afwijkingen in de realisatie van de grondexploitatie, milieuaspecten en PPS-constructies (publiek-private samenwerking). Kortheidshalve wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid. C. Risico's die samenhangen met de interne organisatie
Bedrijfsvoering Deze risico's hangen samen met de bedrijfsvoering in de gemeente. Hiermee wordt vooral de informatievoorziening, de administratieve organisatie en de interne controle bedoeld. Een onjuiste, onvolledige of te late informatievoorziening kan, net als onvolkomenheden in de administratieve organisatie en interne controle, budgettaire gevolgen hebben. In nauw overleg met de externe accountant proberen wij steeds deze risico's tot een minimum te beperken door tijdig maatregelen te treffen of reeds genomen maatregelen aan te scherpen. Het formele kader is vastgelegd in de door uw raad vastgestelde financiële-, controle- en onderzoeksverordening. D. Weerstandsvermogen In aansluiting op de nota Weerstandsvermogen heeft een vergelijk plaatsgevonden tussen benodigd en beschikbaar weerstandsvermogen per 31 december 2011. Het (dynamisch) weerstandsvermogen is van voldoende omvang.
Jaarstukken 2011
98
WEERSTANDSVERMOGEN Omschrijving Jaarrekening 2011 Incidenteel Reserve nader te bestemmen midd. Onvoorzien
x) 1.000 31/12/2011 3.488 3.488
Structureel Onvoorzien Totaal structureel
44
Totaal weerstandscapaciteit
3.532
gekwantificeerde risico's
1.500
Totaal beschikbaar
2.032
Gekwantif. Specifikatie Incidentele risico's Structurele risico's Totale risico's
1.470 30 1.500
In % incidenteel weerstandscapaciteit In % structureel weerstandscapaciteit
42 68
aantal inwoners 17.646* 60 = 1.058.760
1.058
Boven de norm
Jaarstukken 2011
31/12/2011 44
974
99
PARAGRAAF 2.3 ONDERHOUD ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Inleiding In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen wordt het beleidskader omtrent het onderhoud van kapitaalgoederen weergegeven. De paragraaf geeft een dwarsdoorsnede van de begroting: uitgaven voor het onderhoud van de kapitaalgoederen komen op diverse beleidsvelden c.q. programma’s voor. Volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dient deze paragraaf tenminste de volgende kapitaalgoederen te bevatten: • wegen; • riolering; • water; • groen • gemeentelijke gebouwen In de door onze gemeente beheerde openbare ruimte vindt een groot aantal activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Voor al die activiteiten bestaat de openbare ruimte uit tal van kapitaalgoederen die als volgt gerubriceerd kunnen worden: • brandweer (materieel); • infrastructuur (wegen, water, riolering, civieltechnische kunstwerken); • voorzieningen (groen, verlichting, speel- en sportfaciliteiten); • gebouwen. Al deze kapitaalgoederen dienen onderhouden te worden. Gezien het gebruik van de kapitaalgoederen is dat een taak die continue budgettaire middelen vergt. Voor het verwezenlijken van de meeste gemeentelijke programma’s spelen de kapitaalgoederen een rol. Omdat het onderhouden van de kapitaalgoederen veel geld kost en het uitstellen van onderhoud aanvankelijk niet tot problemen leidt (maar later des te meer), is het van belang er voor te waken dat onderhoud van kapitaalgoederen niet zonder nadere besluitvorming van de raad de sluitpost van de begroting wordt. Dit wil niet zeggen, dat er geen flexibiliteit is bij het onderhoud van kapitaalgoederen. De vereiste kwaliteit is daarbij een sterk bepalende factor. Voor de verschillende categorieën kapitaalgoederen zijn door ons afzonderlijke onderhoudsnota’s en onderhoudsplanningen opgesteld. De uitgangspunten voor beheer en onderhoud van de verschillende kapitaalgoederen zijn in deze paragraaf opgenomen. Beleidskader Het volgende beleidskader voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is gehanteerd. Omschrijving kapitaalgoed Wegen
Jaarstukken 2011
Beleidskader onderhoud kapitaalgoederen Wegenbeheer: Beheer en onderhoud aan wegen vindt plaats op basis van de door de raad in 2003 vastgestelde Nota Wegbeheer. Dit gebeurt op basis van de landelijk gebruikte systematiek van rationeel wegbeheer van de CROW. Om de twee jaar wordt ons wegennet geheel geïnspecteerd volgens deze systematiek. De wegen zijn in 2011 geïnspecteerd. De inspectiegegevens zijn verwerkt in ons 100
geautomatiseerd wegbeheersysteem DG-DIALOG wegen van de Grontmij. Met behulp van deze gegevens en dit programma worden de jaarlijkse onderhoudsplannen vervaardigd. Voor de uitgevoerde werkzaamheden en gedane uitgaven wordt verwezen naar programma 2. Reconstructies van wegen: In het rationeel wegbeheer worden wegen beheerd volgens het rationeel wegbeheer tot vijf jaar voor reconstructie. De laatste vijf jaar wordt alleen het hoogst noodzakelijke onderhoud uitgevoerd. Reconstructies van wegen vinden plaats om uiteenlopende redenen, onder andere vanwege het einde van de levensduur van de gebruikte materialen, vervanging van riolering en verandering van de inrichting door wijziging van de functie van een weg.
Openbare verlichting
Riolering
Kunstwerken
Jaarstukken 2011
Voor de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden en gedane uitgaven wordt verwezen naar programma 2. Uitgangspunten bij het beheer en onderhoud zijn: • Periodieke controle van de lampen op hun goede werking. Uitgangspunt is dat minimaal 97% van onze openbare verlichting brandt. • Verouderde verlichting, masten en armaturen worden vervangen op volgorde van prioriteit, tijdens reconstructies en projectmatig. Voor de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden wordt verwezen naar programma 2. De gedane uitgaven maken deel uit van het product wegbeheer. De Wet Gemeentelijke Watertaken is op 1 januari 2008 in werking getreden. Daarmee hebben gemeenten naast de zorg voor het inzamelen van afvalwater de hemelwater- en de grondwaterzorgplicht erbij gekregen. Uw raad heeft in 2010 het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) Olst-Wijhe 20112015 vastgesteld. In dit plan is ook het gemeentelijke waterplan geïntegreerd. Dit rioleringsplan bevat doelstellingen en maatregelen voor beheer en onderhoud van de riolering. Voor de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden en gedane uitgaven wordt verwezen naar programma 2. Onder kunstwerken worden verstaan: bruggen, duikers, loswal, steigers en beschoeiingen. Voor de uitvoering van het onderhoud op het niveau basis is een budget geraamd. Uitgangspunten bij dit niveau van beheer en onderhoud zijn: • Er vindt regulier onderhoud plaats. • Schades worden gerepareerd. • De brugdekken worden regelmatig gereinigd. • Het dek van de houten bruggen en betonnen bruggen wordt stroef gehouden d.m.v. een coating of slijtlaag. • Leuningen worden regulier geschilderd • Het totaalbeeld heeft een normale beeldkwaliteit.
101
Openbaar groen
Straatmeubilair
Speelterreinen
Gebouwen
Jaarstukken 2011
Voor de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden en gedane uitgaven wordt verwezen naar programma 2. Het groenbeleidsplan Olst-Wijhe 2007-2017 is door de raad vastgesteld op 18 december 2006. Het groen is beheerd op twee beheerniveaus; hoog in de centra en begraafplaatsen; normaal in de woonwijken en een laag niveau op industrieterreinen en randen van de dorpen als overgang naar het buitengebied. Voor de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden en gedane uitgaven wordt verwezen naar programma 2. Voor de uitvoering van een sober beheer en onderhoud is een budget geraamd. Uitgangspunten bij dit niveau van beheer en onderhoud zijn: • de borden worden om de 20 jaar vervangen. • omdat de reflectie van de borden in zijn algemeenheid na 15 jaar zodanig is verminderd, wordt geaccepteerd dat de borden in het donker niet meer goed leesbaar zijn. Het nieuwe beleidskader (Zo Spelen wij in Olst-Wijhe) voor de periode 2011 – 2014 is in het voorjaar van 2011 door uw raad vastgesteld. Daarin is voortgeborduurd op het beleid uit de voorgaande periode. Een aantal beleidsuitgangspunten: • Alle speeltoestellen die in beheer van de gemeente zijn worden twee keer per jaar geïnspecteerd. Onderhoud vindt plaats volgens het Attractiebesluit. • In nieuwe woonwijken wordt 3 % van de beschikbare ruimte als speelruimte bestemd. • Het budget voor onderhoud en vervanging van speeltoestellen is, als gevolg van de heroverwegingsoperatie 2011, met 20% gekort. Dit is mogelijk door een verruiming van de speelcirkels. Indien speeltoestellen aan vervanging toe zijn, wordt onderzocht of het betreffende speelterrein op grond van deze ruimere speelcirkels verwijderd kan worden. • Onderhoud en beheer wordt uitgevoerd op een sober niveau. • Efficiency in de uitvoering wordt onderzocht (gezamenlijk beheersysteem met de gemeenten Deventer en Raalte, gezamenlijke aanbesteding met de gemeente Deventer). Voor de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden en gedane uitgaven wordt verwezen naar programma 5. De gedane uitgaven maken deel uit van het product overige recreatieve voorzieningen. De gemeente heeft 27 panden in eigen beheer. In 2011 heeft Arcadis 11 van de 27 in gemeentelijk beheer zijnde panden geïnspecteerd en zijn nieuwe Meerjarenonderhoudsplanningen (MJOP’s) opgesteld. De opdracht daarbij was dat de technische staat van de panden conform wettelijke richtlijnen moet zijn/blijven en dat de staat van onderhoud op voldoende (lees: 7- ) niveau moet zijn. Momenteel worden de conclusies uit deze MJOP’s vertaald naar de begroting 2012 e.v. Wat betreft de overige
102
Brandweermaterieel
Jaarstukken 2011
panden geldt dat een vijftal panden begin 2012 wordt afgestoten en dat de sportcomplexen en brandweerkazernes in eigen beheer worden geïnspecteerd en onderhouden. De uitgaven zijn verwerkt op diverse plaatsen in de jaarrekening. Er is een vervangings- en onderhoudsplan. De budgetontwikkeling strookt met het door het college vastgestelde materieelbeheersplan. De lasten zijn opgenomen onder programma 1.
103
PARAGRAAF 2.4 FINANCIERING FINANCIERING Inleiding De wet Financiering Decentrale Overheid (FIDO) stelt regels voor het financieringsgedrag van decentrale overheden. In het kader van deze wet is in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) een paragraaf ‘financiering’ voorgeschreven, in zowel de begroting als in het jaarverslag. De wet FIDO definieert treasury als volgt: het sturen, beheersen, verantwoorden over en toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico‘s. Het beleid op dit punt van onze gemeente is vastgelegd in het treasurystatuut. In de collegevergadering d.d. 18 januari 2011 is het Treasurystatuut Olst-Wijhe 2011 vastgesteld en in uw raadsvergadering d.d. 7 februari 2011 ter kennisname gebracht aan de uw raad. Het nieuwe statuut is in overeenstemming gebracht met gewijzigde wetgeving, organisatieontwikkelingen en sluit mede door afschaffing van overbodige regelgeving beter aan op de uitvoeringspraktijk zonder dat er inhoudelijk ingrijpende wijzigingen hebben plaatsgevonden. Doelstellingen van de treasuryfunctie De treasuryfunctie dient tot: • het verzekeren van duurzame toegang tot de financiële markten tegen acceptabele condities; • het tegengaan van ongewenste financiële risico’s, zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; • het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; • het optimaliseren van de renteresultaten binnen de gegeven kaders en richtlijnen. Risicobeheer financiering
Algemeen Om de risico’s te beperken is in het treasurystatuut een aantal uitgangspunten en verplichtingen opgenomen. Zo is in het statuut bepaald dat de gemeente in principe geen leningen aan derden verstrekt uit hoofde van haar “publieke taak”. Ook staat de gemeente niet garant voor de betaling van rente en aflossingen van leningen die door derden worden aangegaan wanneer er sprake is van een zogenoemde voorliggende voorziening. Op deze algemene regel kan een uitzondering worden gemaakt voor welzijnsinstellingen.
Koersrisico’s Om het koersrisico te beperken is in het treasurystatuut bepaald welke producten gehanteerd mogen worden in de situatie van uitzettingen uit hoofde van treasury. Van structurele financieringsoverschotten op lange termijn (langer dan twee jaar) is op dit moment geen sprake.
Renterisicobeheer Met ingang van 1 januari 2009 is de wet FIDO op onderdelen gewijzigd. De renterisiconorm bestaat niet meer uit een percentage van de vaste schuld maar uit een percentage (20%) van het begrotingstotaal. Voorheen mocht in het kader van het risicobeheer de z.g. kasgeldlimiet en de renterisiconorm niet worden overschreden. Tegenwoordig geldt dat een overschrijding van de kasgeldlimiet pas Jaarstukken 2011
104
bij de toezichthouder hoeft te worden gemeld (met een plan van aanpak) als deze overschrijding zich in het derde achtereenvolgende kwartaal voordoet. De wettelijke toegestane omvang van de kasgeldlimiet wordt nog steeds bepaald door een bij ministeriële regeling vastgesteld percentage van het totaal van de jaarbegroting per 1 januari. Dit percentage is voor 2011 vastgesteld op 8,5%. Gedurende het jaar 2011 is de renterisiconorm niet overschreden. De kasgeldlimiet is in het eerste en vierde kwartaal wel overschreden. Hieronder treft u de ontwikkeling (van de ruimte onderschrijding c.q. overschrijding) van de kasgeldlimiet en renterisiconorm aan. De kasgeldlimiet geeft de toelaatbare omvang van de netto vlottende schuld aan en dient derhalve om het renterisico op de korte termijn te beheersen. Berekening kasgeldlimiet De kasgeldlimiet moet berekend worden naar de situatie bij de aanvang van het kalenderjaar. Begrotingstotaal 2011 € 43.442.370 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 8,50% Kasgeldlimiet voor 2011 (afgerond) € 3.693.000
Verloop stand kasgeldlimiet 2011 (bedragen x € 1.000,1.000,-) Basisgegevens kasgeldlimiet 1 Vlottende korte schuld 2 Vlottende middelen 3 Totaal netto-vlottende schuld (1-2) Kasgeldlimiet Ruimte (+) c.q. overschrijding (-)
Kwartaal 1 8.230 20 8.210 3.693 - 4.517
2 4.509 1.110 3.399 3.693 + 294
3 2.959 348 2.611 3.693 + 1.082
4 4.260 289 3.971 3.693 - 278
De renterisiconorm heeft betrekking op schuld met een looptijd van meer dan een jaar. De norm is gericht op een evenwichtige opbouw van de vaste schuld door gemeenten. Beoogd wordt te voorkomen dat er te grote renterisico’s ontstaan in enig jaar door renteherziening of (her-) financiering. 1.000,--) Verloop stand renterisiconorm 2011 (bedragen x € 1.000, Basisgegevens renterisiconorm 1 Renteherzieningen op leningen o/g 0 2 Betaalde aflossingen 1.806 3 Renterisico (1 + 2) 1.806 4a Begrotingstotaal jaar 2011 43.442 4b Het bij Min. Regeling vastgesteld % 20% 5 Renterisiconorm (4a x 4b /100) 8.688 Ruimte (+) c.q. overschrijding (-) 6.882
De conclusie uit bovenstaand overzicht is dat in de beschouwde periode het renterisico ruim beneden de aangegeven normering is gebleven.
Jaarstukken 2011
105
Financieringspositie De Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) schrijft voor dat de (structurele) financieringsbehoefte boven de kasgeldlimiet moet worden afgedekt met vaste financieringsmiddelen (looptijd langer dan één jaar). Gelet op de overschrijding van de kasgeldlimiet en de majeure investeringen die onderhanden zijn (o.a. gemeentekantoor) en de relatief lage rentestanden, zijn gedurende 2011 een tweetal nieuwe vaste geldleningen ad in totaliteit € 7.500.000 afgesloten. Begin maart 2011 is tegen een een rentepercentage van 4,49% een vaste geldleningen ad € 5.000.000 afgesloten. De looptijd van deze (in gelijke delen af te lossen) lening is 20 jaar. Eind augustus 2011 is tegen een een rentepercentage van 3,99% een vaste geldleningen ad € 2.500.000 afgesloten. De looptijd van deze (in gelijke delen af te lossen) lening is 25 jaar. Gelet op de overschrijding van de kasgeldlimiet zullen in 2012, rekening houdend met de cashflow van de grondexploitatie, aanvullende geldleningen worden aangetrokken.
Kredietrisico’s Niet betalende debiteuren kunnen binnen 4 weken na de vervaldatum van de betreffende nota een eerste herinnering tegemoet zien. Bij niet tijdige betaling na deze herinnering volgt binnen drie weken een laatste herinnering. Mocht ook die actie geen resultaat hebben dan wordt mondeling contact gezocht, eventueel gevolgd door een bezoek van een deurwaarder. Nieuw is dat in de algemene voorwaarden voor het gebruik van gemeentelijke, overdekte sportaccommodaties een bepaling is opgenomen op grond waarvan aan gebruikers van deze accommodaties die hartgrondig weigeren te betalen de toegang kan worden ontzegd.
Liquiditeitsrisico’s Om zo optimaal mogelijk om te gaan met de beschikbare liquiditeiten is een overeenkomst gesloten met de Bank Nederlandse Gemeenten. Op basis van deze regeling worden de verschillende bij deze bank aangehouden rekeningen valutorisch als één rekening gezien. Tevens geldt een gunstig renteregime voor deze regeling. Voor wat betreft de bij de andere banken aangehouden rekeningen geldt dat het streven er op gericht is om daar te kunnen beschikken over beperkte saldi. Overschotten die op deze rekeningen ontstaan, worden periodiek overgeheveld naar de hoofdrekening bij de Bank Nederlandse Gemeenten.
Optimaliseren van de renteresultaten Om maximaal te kunnen profiteren van een gunstige rentestand is het van belang dat naast inzicht in de renteontwikkelingen, beschikt wordt over actuele en betrouwbare informatie over de liquiditeitspositie. In dit kader worden er periodiek liquiditeitsplanningen opgesteld. Op basis hiervan wordt inzicht verkregen in de liquiditeitspositie op korte termijn. Daarnaast worden periodiek planningen opgesteld voor de langere termijn. Voor juiste werking van deze planningen is het tijdig kunnen beschikken over betrouwbare informatie van evident belang.
Jaarstukken 2011
106
PARAGRAAF 2.5 BEDRIJFSVOERING BEDRIJFSVOERING Inleiding De gemeentelijke bedrijfsvoering heeft ook in 2011 veel aandacht gekregen. Vanuit het Overheidsontwikkelmodel wordt elk jaar het accent op andere gebieden gelegd. In 2011 is er weer een kwaliteitsaudit uitgevoerd. Nadat het management de eigen organisatie zelf had beoordeeld is een organisatiebrede audit uitgevoerd, door middel van interviews, documentenanalyse en vragenlijsten. De uitkomst van de audit was positief. Onze organisatie heeft zich ten opzichte van de audit in 2008 flink ontwikkeld. De conclusies van de audit zijn hieronder vermeld bij de resultaatgebieden. De uitkomsten van de audit zijn in ontwikkelconferenties met het management en met de vakgroepen besproken en hebben geleid tot het formuleren van specifieke aandachtspunten voor 2012, zoals de nadruk op partnership, processturing, doorontwikkeling organisatiegebied financiën en leiderschap. Naast dit permanente proces van kwaliteitsontwikkeling vraagt de snel veranderende omgeving om een flexibele en enthousiaste gemeentelijke organisatie die in staat moet zijn, zich aan te passen aan de snel veranderende eisen die aan haar worden gesteld. Met dit uitgangspunt heeft de organisatie in 2011 interactief met maatschappelijke partners en vertegenwoordigers uit de gemeente het heroverwegingsproces doorlopen. Wij kunnen terugkijken op een intensief en succesvol proces, waarbij uw raad op 27 juni 2011 over de heroverwegingsmaatregelen heeft besloten. Beleid en strategie strategie De verdere verkenning van de samenwerking tussen de gemeenten Raalte, Olst-Wijhe en Deventer heeft geleid tot het daadwerkelijk uitwerken van 7 businesscases: ICT-DIV, Belastingen, Facilitair, Control, Juridisch, Inkoop, Personeels- en salarisadministratie. In september 2011 hebben wij op basis van een advies van de Stuurgroep DOWR, bestaande uit de gemeentesecretarissen van de drie gemeenten positief besloten voor het verder implementeren van de business cases. Management Na afronding van het extern begeleide management ontwikkelingstraject heeft het management zich in 2011 gericht op meer sturend en “leidend” zijn. Vooral de grote trajecten als het heroverwegingsproces, de DOWR, de P&C cyclus en de voorbereidingen voor het clean-desk beleid in het nieuwe gemeentehuis heeft een andere vorm van aansturing gevraagd. Juist in tijden van krapte heeft het management aangestuurd op creativiteit, anders denken, vooruit denken en het maken van keuzes. Veel aandacht is gegaan naar het onderzoek en de uitwerking van de wens om als organisatie het predicaat Investors in People (IIP) te vergaren. Financiën Het voorjaar 2011 heeft in het teken gestaan van een grote interactieve heroverwegingsoperatie. Het interactieve proces met maatschappelijke organsaties heeft een omvangrijk en gevarieerd pakket aan voorstellen opgeleverd. De projectgroep heroverweging heeft dit proces begeleid en heeft een aanvullend pakket opgesteld om de taakstelling op het gebied van de bedrijfsvoering vorm te geven. De uitvoering van alle maatregelen is in 2012 opgepakt. Op het gebied van de interne controle zijn verdere stappen gemaakt. De wijze waarop controle nu is vormgegeven, namelijk in kwartalen, met tussenevaluaties en actiepunten heeft ertoe Jaarstukken 2011
107
geleid dat verantwoordingsprocessen zich verbeteren. Dit heeft geresulteerd in een positieve managementletter van de interimcontrole door de accountant. Medewerkers Medewerkers vormen het kapitaal van onze organisatie. Het adagium ”ontwikkelgemeente” heeft in 2011 veel aandacht gekregen. De volgende acties/notities op diverse HRM beleidsterreinen zijn gerealiseerd: • een verbrede invoering van de HRM gesprekscyclus; • het voorbereiden en starten met de implementatie van het nieuwe generieke functiewaarderingssysteem HR 21; • samenwerking op HRM terrein tussen 15 gemeenten implementeren in de Talentenregio (thema’s> mobiliteit tussen en in gemeenten, kennisnetwerk en arbeidsmarktcommunicatie);
Medewerkerstevredenheidsonderzoek Ook is in 2011 een nieuw Medewerkerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Met een score van 7,8 in 2008 streefden we naar behoud van het oordeel van de medewerkers. De audit leverde een rapportcijfer 8 op! De medewerkers zijn tevreden over Olst-Wijhe als werkgever. Daar waar de vakgroepbeoordelingen lager waren dan de 8 is het management een dialoog met de medewerkers aangegaan, wat heeft geleid tot meer concretere afspraken voor 2012.
Nieuw gemeentehuis Het realiseren van het nieuwe gemeentehuis heeft de bedrijfsvoering in 2011 flink beïnvloed. Medewerkers uit de gehele organisatie hebben, naast hun reguliere taken, in de project- en werkgroepen geparticipeerd. Dit heeft geleid tot een fraai gebouw, waarin veel wensen van medewerkers ten aanzien van de werkplek zijn gerealiseerd. De bouw van het gemeentehuis heeft in 2011 veel inzet gekost in tijd van medewerkers en in financiële middelen. Er was een investeringsbudget van 11 miljoen beschikbaar. De bouw en inrichting is ruim binnen het budget gerealiseerd. De oplevering van het pand was begin december 2011. Inmiddels zijn de eerste financiële contouren van de exploitatie zichtbaar, waaruit blijkt dat de exploitatiekosten lager uitvallen dan de exploitatie van de twee oude panden. Volgens planning zal de financiële afronding van het project medio 2012 plaatsvinden.
Loonkosten De lijn om inhuur van externen te beperken en door meer taken door eigen medewerkers te laten uitvoeren is doorgezet.
Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage is gestegen naar 4,11 %. Ten opzichte van vorig jaar is het percentage gestegen. De gemiddelde verzuimfrequentie was 1,21 keer en de gemiddelde duur 11,8 dagen. De doelstelling om 1 % onder het landelijke gemiddelde te zitten is voor het eerst sinds 2007 niet behaald. Het landelijke gemiddelde verzuimcijfer bij gemeenten met 10.000 tot 20.000 inwoners in 2011 is 4,5 %. Met een percentage van 4,11 % blijven we daar net onder. Informatie Dit organisatiegebied (samen met het organisatiegebied medewerkers) vormt een essentieel onderdeel van het functioneren van de organisatie. Informatie, zowel digitaal als analoog, is ook in 2011 betrouwbaar, benaderbaar, beveiligd, opgeslagen beschikbaar gesteld. De actualisatie van het Informatiebeleidsplan zou in 2011 worden afgerond. Dat is niet gelukt. In 2012 zal de
Jaarstukken 2011
108
daadwerkelijke afronding van het Informatiebeleidsplan plaatsvinden en zal een nieuwe I-visie, in DOWR verband worden opgesteld. De onderstaande projecten zijn afgerond: • Omgevingsvergunning • DMS fase 2 • BAG • Venieuwing websiten (muv E-formulieren) • Digitalisering prod.en diensten catalogus • Doorgroei telefoonteam naar KCC • WFM fase 1 • Klantvolgsysteem WMO • Geïntegreerd digitaal overheidsloket • GBA als basisregistratie
Document management Systeem (DMS) In 2011 is het DMS (My Corsa) ingevoerd. Het was wennen maar uiteindelijk is de papieren documentenstroom in de organisatie sterk verminderd. Ook de opschoonactie ter voorbereiding op de verhuizing en papierarm werken is succesvol geweest. Elke medewerker heeft aan de clean desk operatie gewerkt door zorgvuldig de dossiers te screenen, te laten archiveren, te laten vernietigen en te laten verhuizen(maximaal 1 strekkende meter per persoon). Processen In 2011 zijn diverse processen “Lean”gemaakt. Bijvoorbeeld bij de vakgroep Sociale zaken/ WMO en Vergunning en Handhaving. Dit heeft geleidt tot een afname in doorlooptijd en kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. Door nog slimmer in processtappen te denken, door processtappen samen te voegen of overbodig te maken is de administratieve last voor burger en medewerker verder teruggedrongen. Procesverbetering is ook zichtbaar gerealiseerd door het interne controle-proces. Resultaatgebieden Vanuit bedrijfsvoeringsoptiek is het van belang dat systematisch wordt gekeken naar de bereikte resultaten. Hierbij gaat het om waardering van doelgroepen, derden en medewerkers en om resultaten in de vorm van gerealiseerde beleidseffecten en (financiële) bedrijfsvoeringsresultaten. Via de website www.waarstaatjegemeente.nl geeft KING (Kwaliteitsinstituut Nederlandse gemeenten) permanent inzicht in de prestaties van onze gemeente in relatie tot de andere gemeenten. In 2011 zijn de volgende collegeonderzoeken op basis van artikel 213a gemeentewet uitgevoerd:
1.
Onderzoek Organisatiebrede positiebepaling Overheidsontwikkelmodel
Jaarstukken 2011
Resultaat De auditcommissie heeft de volgende conclusies getrokken. Een algehele en globale vergelijking tussen de onderzoeken van 2005 , 2008 en 2011 leert dat de organisatie duidelijk aanwijsbare stappen vooruit heeft gezet van de activiteitengeoriënteerde fase naar
109
2.
Tevredenheidsonderzoek Wmo (doelgroep mantelzorgers)
3.
Onderzoek Centrum Jeugd en Gezin
Jaarstukken 2011
de procesgeoriënteerde fase. Op de aandachtsgebieden beleid en strategie, management, medewerkers, informatie, eindresultaten en waardering door medewerkers zijn grote stappen gezet naar de procesgeoriënteerde fase. Op de aandachtsgebieden financiën, processen en waardering door doelgroepen/derden zijn nog een aantal belangrijke ontwikkelingen te implementeren om de kwaliteitcirkel PDCA (Plan-Do-Check-Act) rond te maken. Het op termijn afronden van de procesgeoriënteerde fase (ambitieniveau van de organisatie) is gezien de resultaten van dit auditonderzoek en de voortgang van de ontwikkeling in de afgelopen jaren realistisch. Er zijn nog wel belangrijke stappen te zetten, maar deze ontwikkelpunten zijn door deze audit concreet in beeld gebracht en naar de mening van het auditteam uitvoerbaar voor de organisatie. Dit onderzoek is ook in het voorjaar 2011 gehouden. In programma 6 is hierover melding gedaan. Jongeren zijn in 2011 bevraagd op hun behoefte ten aanzien van de dienstverlening van het CJG. Daaruit is o.a. gebleken dat digitale hulpverlening de meest gevraagde vorm van hulp is onder jongeren.
110
PARAGRAAF 2.6 VERBONDEN VERBONDEN PARTIJEN Inleiding Inleiding Een van de verplichte paragrafen voor de begroting en het jaarverslag is de paragraaf verbonden partijen. Deze verplichting volgt uit het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Het idee achter deze paragraaf is de gemeenteraad inzicht te geven in de verbonden partijen van onze gemeente (welke, waarom) en de risico’s die hiermee (mogelijk) gelopen worden. Verbonden partijen Onze gemeente werkt met een aantal partijen samen om de gewenste beleidseffecten uit de begroting op een efficiënte - en doelmatige wijze te realiseren. Met deze externe partijen is de samenwerking op verschillende manieren georganiseerd. Deze paragraaf gaat over samenwerkingsvormen van de gemeente met andere partijen waarmee onze gemeente een financiële én bestuurlijke relatie heeft. Onder bestuurlijk relatie wordt verstaan dat de gemeente een zetel of stemrecht heeft in het bestuur van een participatie. Van financieel belang is sprake als de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld en die kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Onze gemeente loopt dus financiële risico’s als gevolg van financiële verplichtingen die juridisch afdwingbaar zijn door de verbonden partij. Hier ligt dus een relatie met de paragraaf Weerstandsvermogen. Op deze regel zijn een paar uitzonderingen: • Stichtingen waarin de gemeente in het bestuur participeert en waarmee wij een subsidierelatie hebben zijn geen verbonden partijen. • Partijen waarvan wij leningen hebben gegarandeerd zijn geen verbonden partijen. Onze gemeente heeft bestuurlijke en financiële belangen in de hierna te noemen verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen. In het algemeen geldt dat voor een gemeenschappelijke regeling wordt gekozen als de gemeente dit beleidsveld niet alleen dan wel niet doeltreffend of doelmatig kan uitvoeren. Naast gemeenschappelijke regelingen is er sprake van deelnemingen in naamloze vennootschappen (in de vorm van aandelen). Hieronder staat een overzicht met de verbonden partijen van onze gemeente. In dit overzicht wordt tevens vermeld wie de gemeente vertegenwoordigt bij de diverse regelingen. Vervolgens geven wij per verbonden partij nog nadere informatie. Nr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Onderdeel Gemeenschappelijke regelingen GGD IJsselland Veiligheidsregio IJsselland Werkvoorzieningschap Sallcon Werktalent
Bestuurlijke vertegenwoordiging
Burgemeester Strien Burgemeester Strien Raadslid Stap Wethouder Otterloo-Ripperda Recreatiegemeenschap Salland Raadslid Gerkes Wethouder Otterloo-Ripperda Woningschap Regio Zwolle Raadslid De Vente Wethouder van den Berg Stichting De Overijsselse Ombudsman Burgemeester Strien Toezichthoudend Orgaan openbaar primair Raadslid Gerkes onderwijs Olst-Wijhe en Raalte Raadslid Leber
Jaarstukken 2011
111
8. 9.
Deelnemingen N.V. ROVA
Wethouder Van den Berg
10. 11. 12.
Stichting Duurzaamheid Burgemeester Strien Belangrijkste rechtsopvolgers van Essent N.V.: Enexis Holding N.V. Burgemeester Strien Attero Holding N.V. Wethouder van den Berg Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V.
13. 14. 15.
Wadinko N.V. Vitens N.V. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten
Burgemeester Strien Wethouder van den Berg Wethouder van den Berg
1. GGD IJsselland Doel verbonden partij De Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) bewaakt, beschermt, bevordert de gezondheid van 430.000 inwoners in twaalf gemeenten in de regio IJsselland Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 1,5,6 en 9 Partijen (privaat, publiek) De gemeenten Deventer, Dalfsen, Hardenberg, Hattem, Kampen, Ommen, Olst-Wijhe, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Zwolle. Bestuurlijk belang Deze organisatie voert taken voor onze gemeente uit. Financieel belang Voor 2011 was een bijdrage van € 312.214 begroot. In werkelijkheid is een bijdrage van € 301.312,verstrekt. Prestaties – effecten * domein raad: beleidsontwikkelingen De openbare gezondheidszorg ondergaat voortdurend veranderingen. Dit is het gevolg van demografische ontwikkelingen, veranderingen in het risicobewustzijn en gedrag, in de fysieke en sociale omgeving en in de zorg, maar als gevolg van wet- en regelgeving en van ontwikkelingen in de wetenschap. Op basis van die veranderingen stelt het lokale bestuur de ambitie bij. Dit heeft gevolgen voor het takenpakket van de GGD. * domein college: voortgang uitvoering De GGD vervult uitvoerende, adviserende en coördinerende taken. De GGD IJsselland is het centrale punt waar bewoners, gemeenten en samenwerkingspartners terecht kunnen met al hun vragen en vraagstukken op het gebied van de openbare gezondheidszorg.
Jaarstukken 2011
112
Risico’s en kansen Over de financiële verantwoordelijkheden en risico’s in verband met taken in vrijwillige samenwerking zijn afspraken met de betrokken gemeenten gemaakt. In ieder geval over: • De duur en de kosten van de taakuitvoering; • De opzegtermijn van de dienstverlening; • De verrekening van eventuele desintegratiekosten. Daarbij geldt als uitgangspunt dat de gemeente(n) die de dienstverlening voortijdig beëindigt, de kosten draagt die het rechtstreeks gevolg zijn van die beëindiging en dat de overige gemeenten geen financieel nadeel daarvan ondervinden. De kosten komen voor rekening van de gemeenten die een taak opdragen. Ontwikkelingen In het handelen van de GGD IJsselland staat het resultaat, een tevreden klant en een positief maatschappelijk effect voorop. Geïnspireerd door de beweging in de samenleving en gedreven door haar professie is de GGD continu in ontwikkeling. Zij investeert in het bundelen van krachten en zoekt actief naar meerwaarde in de samenwerking met partners. GGD IJsselland moet en wil in beweging komen. Enerzijds om een duidelijke koers en duidelijke aansturing te ontwikkelen, waaraan het heeft ontbroken in de afgelopen tijd, anderzijds omdat er veel op de gemeenten, waarvoor GGD IJsselland werkt en waarvan GGD IJsselland is, afkomt. Om goed in te kunnen spelen op deze ontwikkelingen en om aan de eisen die dit stelt te voldoen is het eveneens zaak om achterstallig onderhoud aan te pakken en cruciale functies voor sturing in te vullen. Om de organisatie goed in de benen te krijgen is het nodig te investeren. Dit leidt tot een financieringsvraag: hoe dit te betalen. Een niet geringe opgave in deze tijd van toenemende financiële krapte. Voor de vergadering van het Algemeen Bestuur van 22 maart 2012 wordt een voorstel gedaan om wijzigingen in de organisatie door te voeren die ook financiële consequenties tot gevolg hebben. De strekking van het voorstel is dat geen verhoging van de gemeentelijke bijdrage wordt gevraagd. De voorgestelde maatregelen zullen uiteindelijk leiden tot structurele dekking van de kosten. De (tijdelijke) extra kosten zullen uit reserves worden gedekt. 2. Veiligheidsregio IJsselland Doel verbonden partij Nederland is opgesplitst in 25 veiligheidsregio's, waaronder Veiligheidsregio IJsselland. Deze regio beslaat 11 gemeenten. In elke regio werken gemeenten, brandweer, geneeskundige hulpverlening en politie samen. Indien nodig worden ook andere diensten ingezet, zoals Defensie en het Waterschap. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 1. Partijen (privaat, publiek) de gemeenten Dalfsen, Deventer, Hardenberg, Kampen, Ommen, Olst-Wijhe, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Zwolle. Bestuurlijk belang Deze organisatie voert taken voor onze gemeente uit. Financieel belang Begroot voor 2011 was een bijdrage aan de veiligheidsregio van € 145.979,-. In werkelijkheid is in 2011 een bijdrage van € 143.093,- verstrekt. Jaarstukken 2011
113
Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen * domein college: voortgang uitvoering De Veiligheidsregio is een openbaar lichaam dat op 1 januari 2009 is ingesteld met de ”Gemeenschappelijke Regeling” Veiligheidsregio IJsselland. Het doel van de “Gemeenschappelijke Regeling” is het behartigen van de belangen van de elf deelnemende gemeenten, op het terrein van de brandweer, GHOR en rampenbestrijding. Met daarnaast het realiseren van een gecoördineerde inzet van organisaties, instellingen en diensten die bij zware ongevallen en rampen betrokken zijn. Risico’s en kansen De veiligheidsregio is ingesteld om de inwoners van onze regio beter te beschermen tegen de risico`s van branden, rampen en crises. Dankzij samenwerking zorgen we ervoor dat we steeds beter voorbereid zijn op het bestrijden van rampen en het onder controle houden van steeds groter wordende risico's. Veiligheid heeft top prioriteit in Nederland. Dat komt niet alleen door rampen zoals de Bijlmer, Enschede en Volendam maar ook nieuwe risico`s als terrorisme, het opdringen van extreme politieke of godsdienstige opvattingen of bio-terreur (aanslagen met biologische of chemische wapens). Nederland is (nog) niet klaar en niet voorbereid op deze moderne dreigingen. Dat zit vooral in de organisatie van de rampen- en crisisbeheersing. Daarom heeft het kabinet veiligheidsregio’s voorgesteld, waaronder die van IJsselland. De burgers binnen onze veiligheidregio - dus wij allemaal - staan in deze plannen centraal. De organisatie van een veiligheidsregio gaat ons beter tegen risico`s beschermen. Dankzij betere hulpverlening en nazorg bij branden, ongevallen, rampen of crises. En met één regionale regisseur van de brandweerzorg, geneeskundige hulp, rampenbestrijding en crisisbeheersing. Zo krijgen we bestuurlijk en operationeel meer daadkracht. Ontwikkelingen De Veiligheidsregio is een netwerkorganisatie die aangestuurd wordt door de lijn: Algemeen Bestuur > Dagelijks Bestuur > Directie, in de samenwerking van de verschillende disciplines. 3. Werkvoorzieningschap Sallcon Werktalent Doel verbonden partij Sallcon is een sociaal werkvoorzieningschap van de gemeenten Deventer en Olst-Wijhe. Haar primaire doelstelling is het uitvoeren van de Wet Sociale werkvoorziening (Wsw) voor de deelnemende gemeenten en het begeleiden van mensen naar werk via regelingen als de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wajong en vanaf 2012 de Wet Werken naar Vermogen (WwnV). Hierbij gaat het om mensen die vanwege bv. een arbeidshandicap, werkloosheid, hun thuissituatie of door onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal, een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Sallcon biedt aldus werk onder aangepaste omstandigheden aan mensen die door lichamelijke, psychiatrische of psychosociale beperkingen (voorlopig) niet in staat zijn werk te verrichten onder normale omstandigheden. Het werk is gericht op het behouden, herstellen of bevorderen van de arbeidsgeschiktheid, waarbij daar waar mogelijk gestreefd wordt naar (her-)intreding in het reguliere arbeidsproces. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 6. Partijen (privaat, publiek) Gemeente Deventer en Olst-Wijhe.
Jaarstukken 2011
114
Bestuurlijk belang Deze organisatie voert taken voor onze gemeente uit. Financieel belang De bijdrage voor 2011 was geraamd op € 2.682.164. In werkelijkheid is € 2.670.123 verstrekt aan Sallcon Werktalent. Risico’s en kansen De economische situatie raakt ook Sallcon Werktalent. Zowel het plaatsen van medewerkers bij externe relaties evenals het behouden van onze interne opdrachtenportefeuille stonden onder hoge druk. Er is daarom geprobeerd werktalent in te zetten op aspecten waar Sallcon wél invloed op heeft. Er is gewerkt aan het daar waar mogelijk behouden van de markt, en waar dit niet lukte gezocht naar andere wegen. Daarnaast is nog scherper op kosten gestuurd. Gevolg hiervan is een voorlopig positief resultaat over 2011 van € 366.000,-. Ontwikkelingen Op basis van een strategisch plan zijn met enkele partners langdurige samenwerkingscontracten afgesloten. Daarmee is voor jarenlang werk gegarandeerd. De onzekerheid over het bestuursakkoord en de Wet Werken naar Vermogen blijft voortbestaan. 4. Recreatiegemeenschap Salland Doel verbonden partij De Recreatiegemeenschap Salland (RGS) is een Gemeenschappelijke Regeling van de gemeenten Deventer, Raalte en Olst-Wijhe. Doel van de RGS is het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het terrein van de openluchtrecreatie in ruime zin. De activiteiten van de RGS bestaan hoofdzakelijk uit het aanleggen, beheren en onderhouden van recreatieve voorzieningen. In dit verband kunnen worden genoemd: fietspaden, picknickplaatsen, kanoaanlegplaatsen, Toeristische OverstapPunten etc. De RGS exploiteert ook de passantenhaven in Wijhe. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 3 Partijen (privaat, (privaat, publiek) Deventer, Raalte en Olst-Wijhe Bestuurlijk belang De RGS behartigt de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het terrein van de openluchtrecreatie in ruime zin. Financieel belang De bijdrage aan het recreatieschap was voor 2011 begroot op € 37.000,-. In werkelijkheid is € 28.653,24 verstrekt voor met name het Bouwprogramma fietspaden in Salland. Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen De RGS heeft als doel de kwaliteit van de fysiek toeristische en recreatieve infrastructuur/voorzieningen op peil te houden.
Jaarstukken 2011
115
* domein college: voortgang uitvoering Gezamenlijke huisvesting, secretariaat, archief en dergelijke leiden bovendien tot kostenbesparingen. Risico’s en kansen Regionale samenwerking op het gebied van recreatie en toerisme is belangrijk. Kwaliteit houdt niet op bij de gemeentegrens. Tevens leidt de goede afstemming tussen de drie deelnemende gemeenten tot uniformiteit. Samenwerking wordt tevens onderstreept door de provincie Overijssel. Ook fungeert de RGS als centraal aanspreekpunt (zowel voor deelnemende gemeenten als voor andere organisaties). Communicatie en werkprocessen worden daardoor gemakkelijker. De intensieve samenwerking tussen de RGS en het SBT moet onder andere de kwetsbaarheid van de RGS verminderen. Ontwikkelingen Het afgelopen jaar heeft de RGS een grote reorganisatieslag gemaakt. Er zijn een secretaris en uitvoerend medewerker aangeseld. Daarnaast is de RGS ingetrokken bij het Sallands Bureau voor Toerisme aan de Brink in Deventer (waar ook de backoffice van de VVV Deventer is gehuisvest) om een nauwe samenwerking tussen beide organisaties te bewerkstelligen. Tevens is er een efficiencyonderzoek gaande welke mogelijk zal leiden tot kostenbesparing en efficiëntere inzet van middelen. Salland heeft de primeur van het landelijke keurmerk ‘Fietsers Welkom!’. Zo’n zeventig ondernemers van horeca en verblijfsaccommodaties in Salland hebben zich inmiddels aangemeld om in aanmerking te komen voor het keurmerk, dat het Sallands Bureau voor Toerisme (SBT), Landelijk Fietsplatform en GOBT samen hebben ontwikkeld. De RGS is druk bezig geweest met de ontwikkeling van het wandelroutenetwerk. De RGS heeft deze ontwikkeling uitbesteed aan Routenetwerk. De inventarisatie was eind 2010 gereed. 2011 stond in het teken van gesprekken met grondeigenaren en het rond krijgen van de financiering. 5.Woningschap Regio Zwolle Doel verbonden partij Doel van de samenwerking is het uitvoeren van de budgetbeheerstaak in het kader van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) en daarvan afgeleide budgetten. Relatie met Programma (uit de programmabegroting) Programma 8. Partijen (privaat, publiek) Het Woningschap Regio Zwolle is een samenwerkingsverband van de gemeenten Dalfsen, Hattem, Heerde, Raalte, Zwartewaterland, Zwolle en Olst-Wijhe. Bestuurlijk belang Deze organisatie voert taken voor onze gemeente uit. Financieel belang De budgetbeheerstaak in het kader van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) en daarvan afgeleide budgetten. Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen * domein college: voortgang uitvoering
Jaarstukken 2011
116
De kerntaak bestaat uit het beheren/besteden van door het rijk beschikbaar gestelde subsidiebudgetten. Concreet gaat het dan om het verdelen van BWS-budgetten over de deelnemende gemeenten en het behandelen van subsidieaanvragen voor gesubsidieerde woningbouw en - verbetering. Het schap heeft de uitvoering van deze kerntaak opgedragen aan de gemeente Zwolle. Risico’s en kansen Zie ontwikkelingen. Ontwikkelingen Ontwikkelingen Het Rijk heeft de verplichtingen inzake het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) afgekocht en het BWS ingetrokken per 1 september 2009. Daarop zijn binnen het Woningschap Regio Zwolle 56 afkoopvoorstellen voorgelegd aan particulieren en corporaties. Hiervan zijn er 8 niet geaccepteerd. Nu deze subsidieverplichtingen zijn overgeheveld naar de gemeente Zwolle is de grond tot het langer in stand houden van de Gemeenschappelijke Regeling vervallen. Derhalve heeft de raad van de gemeente Olst-Wijhe op 30 mei 2011 ingestemd met de liquidatie van de Gemeenschappelijke Regeling Woningschap Regio Zwolle per 1 juli 2011. Het aandeel van de gemeente Olst-Wijhe uit het slotvermogen van de GR ad € 132.593,- is inmiddels uitgekeerd en conform raadsbesluit toegevoegd aan de reserve nader te bestemmen middelen. 6. Stichting de Overijsselse ombudsman Doel verbonden partij Het doel van de stichting is het opzetten en in stand houden van een organisatie, die zorg draagt voor een onafhankelijk onderzoek naar de klachten van natuurlijke personen of rechtspersonen over gedragingen, handelen of nalaten door bestuursorganen, (gewezen) ambtenaren en andere personen die vallen onder de Algemene wet Bestuursrecht. Op basis van genoemd onderzoek wordt een oordeel gegeven over de ingediende klacht. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Het gaat over alle beleidsterreinen van de gemeente. Partijen (privaat, publiek) Een stichting Bestuurlijk belang Een goede onafhankelijke klachten afhandeling. Financieel belang De gemeente betaalt als bijdrage in de algemene kosten 10 eurocent per inwoner en een bedrag van € 1.500 per behandelde klacht met betrekking tot de betreffende gemeente. Voor interventieklachten wordt € 200 in rekening gebracht. Prestaties – effecten * domein domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen De raad heeft in 2001 besloten om voor de externe afhandeling van klachten aan te sluiten bij de Stichting de Overijsselse ombudsman. * domein college: voortgang uitvoering Er is hiervoor aansluiting gezocht bij de door de afdeling Overijssel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten opgerichte stichting. De stichting is statutair gevestigd te Zwolle.
Jaarstukken 2011
117
Ontwikkelingen De Overijsselse Ombudsman heeft in 2011 twee klachten doorgezonden naar ons ter behandeling. Eén keer is voor een interventieklacht € 200 bij ons in rekening gebracht ter bemiddeling. 7. Toezichthoudend orgaan openbaar primair onderwijs Olst-Wijhe en Raalte Doel verbonden partij Het wettelijk toezicht dat uw raad moet uitoefenen op het openbaar onderwijs is overgedragen aan een toezichthoudend orgaan openbaar onderwijs (Stichting de Mare). Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 4. Partijen (privaat, publiek) Raalte en Olst-Wijhe. Bestuurlijk belang Het toezichthoudend orgaan bestaat uit vertegenwoordigers van leden van de gemeenteraden uit Olst-Wijhe en Raalte. Financieel belang De gemeente Olst-Wijhe heeft één structurele formatieplaats gedetacheerd bij het openbaar primair onderwijs. Van de gemeente Raalte wordt een vergoeding ad € 1.850 ontvangen als vergoeding voor personeelslasten secretariële ondersteuning toezichthoudend orgaan. Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vertegenwoordigers uit uw raad en uit de raad van de gemeente Raalte nemen deel aan de Stichting. * domein college: voortgang uitvoering Risico’s en kansen Voor wat betreft de leerlingaantallen is het toekomstbeeld voor alle basisscholen niet echt florissant.Olst-Wijhe krijgt te maken met een behoorlijke leerlingkrimp, die in 2009 voor het laatst berekend is op zo'n 15% minder leerlingen over 10 jaar (op een totaal van nu zo'n 1000). Naast de algemene tendens van krimp verliest de Mare ook marktaandeel. Er vloeien kinderen weg richting het bijzonder onderwijs. Daar waar de Mare op 1-10-2011 40 leerlingen minder leerlingen had, steeg het aantal bij de Stichting Mijnplein met 25. Twee scholen van de Mare, in de buurtschappen Welsum en Elshof, hebben het qua leerlingaantallen moeilijk; schoolbestuur en gemeente hebben overleg over het toekomstperspectief. Het aantal leerlingen van de o.b.s."Elshof" is dermate afgenomen (36), dat het schoolbestuur een verzoek aan de Minister heeft gedaan om de school op basis van de regeling gemiddelde schoolgrootte in stand te houden. Inmiddels heeft OCW het verzoek ingewilligd. Terugloop of krimp hoeft in principe geen probleem te zijn mits op tijd de lasten in overeenstemming kunnen worden gebracht met een terugloop in de baten. Het grootste budget en de grootste deel van de uitgaven betreffen het personeel. Het personele budget wordt beschikt op het leerlingenaantal t-1 voor het schooljaar t. Besparingen door minder personeel
Jaarstukken 2011
118
kunnen gewoonlijk pas gerealiseerd worden met ingang van het nieuwe schooljaar. en is alleen mogelijk door natuurlijk verloop (uitstroom) van het personeel. Ontwikkelingen Een samenwerking die heel duidelijk ook gericht is op de zelfstandigheid van de individuele scholen. Alle twaalf scholen hebben eigen leerlingen en ouders in een eigen wijk of dorp en daardoor hebben zij een eigen profiel. Middels deze visie wil Stichting de Mare haar leerlingen voorbereiden op zelfstandig functioneren in de snel veranderende samenleving. Om aan die ambitie te kunnen voldoen wordt er meer van een onderwijsvoorwaardelijke naar een onderwijsinhoudelijke en betrokken organisatie gegroeid. Een heel concreet handvat daarbij in de dagelijkse ontwikkelingen zijn de schoolplannen en de schooljaarplannen van de scholen. Tevens werken de twaalf scholen van De Mare met het project ‘Versterken beleidsvoerend vermogen door het ontwikkelen van strategisch beleid’. Dit alles met de ambitie om de scholen nog meer te stimuleren het beste uit zichzelf, uit elkaar en zo bovenal het beste uit de leerlingen te halen, ter voorbereiding op hun toekomst. 8. NV Rova Doel verbonden partij De NV Rova is door diverse Nederlandse gemeenten opgericht met als doel te komen tot een efficiënte en effectieve organisatie bij de uitvoering van de gemeentelijke afvalzorgplicht. Relatie met programma (uit de programmabegroting) programmabegroting) Programma 7 en 10. Partijen (privaat, publiek) ROVA is de afval advies-, regie- en verwijderingsorganisatie van 20 gemeenten en 2 regio's in Midden- en Oost-Nederland. Bestuurlijk belang In opdracht van deze gemeenten voert ROVA de afval- en reinigingstaken uit en is ze verantwoordelijk voor het materiaal dat bij de afvalinzameling wordt ingezet. Financieel belang Onze gemeente is deelnemer in het aandelenkapitaal van de NV Rova met 112 aandelen A a nominaal € 113,45 (belang € 11.345), dat wil zeggen dat de aandelen volledig winstgerechtigd zijn, inclusief de winst verkregen uit stortplaatsactiviteiten. Daarnaast is onze gemeente in het bezit van 90 aandelen B a nominaal € 113,45 (belang € 10.210,50), dat wil zeggen aandelen die niet winstgerechtigd zijn ten aanzien van resultaten uit stortplaatsactiviteiten. Over 2010 is op basis van de aandelen A € 80.337,60 en op basis van de aandelen B € 52.036,50 dividend uitgekeerd. Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen De ROVA adviseert over afvalvermindering en zorgt voor gescheiden inzameling, hergebruik, bewerking en verwerking van afvalstoffen. * domein college: voortgang uitvoering Risico’s en kansen Normale bedrijfsrisico’s.
Jaarstukken 2011
119
Ontwikkelingen De organisatie heeft 260 mensen in dienst. Naast het hoofdkantoor en de vestiging in Zwolle zijn er vestigingen in Amersfoort, Steenwijk, Meppel, Hardenberg, Raalte en Winterswijk. Naast de genoemde prestaties – effecten is de ROVA gestart met de uitvoering van Beheer Openbare Ruimtes (BOR) voor gemeenten. In mei 2012 wordt in de Algemene vergadering van Aandeelhouders een voorstel gedaan om ook op dit terrein te komen tot een structurele juiste financiële afrekening met de deelnemende gemeenten. 9. Stichting Duurzaamheid Doel verbonden verbonden partij In de verkoopovereenkomst van Essent is opgenomen dat een aparte stichting toezicht zal houden op de naleving van de bepalingen uit de duurzaamheidsovereenkomst, inclusief ontwikkelingsplan. Momenteel is de stichting - onder de naam Stichting Essent Sustainability Development - in oprichting. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 7. Partijen (privaat, publiek) De voormalig aandeelhouders van Essent. Bestuurlijk belang Naleving afspraken op het terrein van milieu. Financieel Financieel belang Geen. Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen In het proces van de vervreemding van de aandelen Essent is op 12 mei 2009 een Duurzaamheidsovereenkomst (Sustainability Agreement) getekend tussen het RheinischWestfälisches Elektrizitätswerk RWE en Essent. In deze overeenkomst hebben beide partijen bindende afspraken gemaakt over investeringen in duurzame energieproductie in Nederland. In een ontwikkelingsplan (Development Plan) zijn deze geconcretiseerd. De duurzaamheidsovereenkomst inclusief ontwikkelingsplan is vervolgens opgenomen in de uiteindelijke verkoopovereenkomst (Offer, Sale and Purchase Agreement of SPA). * domein college: voortgang uitvoering Uitvoering van het milieubeleid Risico’s en kansen Aan de deelneming in de stichting zijn geen financiële risico’s verbonden. Door de deelnemers worden geen gelden ingebracht, de stichting heeft louter een toezichthoudende functie. De genoemde stichting, die Essent Sustainability Development Foundation (“Stichting Duurzaamheid”) zal gaan heten, is 2011 opgericht. 10. Enexis Holding NV Doel verbonden partij Onafhankelijke netbeheerder
Jaarstukken 2011
120
Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 3. Partijen (privaat, publiek) Enexis is nu een zelfstandig bedrijf met een eigen vermogenspositie en financieringsstructuur. Bestuurlijk belang Invloed op het netwerk. Financieel belang Onze gemeente bezit 64.662 aandelen met een nominale waarde van € 1,- per aandeel (totaal belang € 64.662,-). Over 2010 is € 25.098,92 dividend uitgekeerd en verantwoord in de jaarrekening 2011. Risico’s en kansen Normale bedrijfsvoerings risico’s. Ontwikkelingen Voor de klanttevredenheid en uitvalduur gaat de Raad van Bestuur van Enexis er vanuit dat het huidige, hoge kwaliteitsniveau gehandhaafd kan worden. 11. Attero Holding NV (voorheen Essent Milieu Holding BV) Doel verbonden partij Als een van de grootste verwerkers in Nederland biedt Attero haar klanten (overheden en bedrijven) milieubewuste oplossingen voor hun afval. Attero scheidt uit het afval materialen af die geschikt zijn voor hergebruik. Uit verbranding en vergisting produceert zij duurzame energie. Groente-, fruit- en tuinafval wordt omgezet in compost en in biomassa, een milieuvriendelijke brandstof voor energieopwekking. De stortplaatsen van Attero leveren biogas voor de productie van groene stroom en warmte. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 3 en 7. Partijen (privaat, publiek) Attero is een zelfstandig bedrijf met een eigen vermogenspositie en financieringsstructuur. Bestuurlijk belang Milieu. Financieel belang Onze gemeente bezit 64.662 aandelen met een nominale waarde van € 646,62. Over 2010 is € 3.240,- dividend uitgekeerd en verantwoord in de jaarrekening 2011. Risico’s en kansen Bij Attero werken 670 medewerkers, die in 2008 een omzet van ruim 366,5 miljoen euro realiseerden. Jaarlijks verwerkt het bedrijf bijna 3 miljoen ton afvalstoffen op zijn productielocaties in Noord- en Zuid-Nederland. Daarbij produceert het een hoeveelheid duurzame energie die overeenkomt met het verbruik van circa 350.000 huishoudens.
Jaarstukken 2011
121
Ontwikkelingen Attero is bovendien marktleider in de productie van Groen Gas, dat tevens ingezet kan worden als brandstof voor motorvoertuigen. 12. Publiek Belang Electriciteitsproductie B.V. Doel verbonden partij Distributie en/of productie van elektrische- en andere vormen van energie; houdster- en financieringsmaatschappij Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 3. Partijen (privaat, publiek) Aandeelhouders van Publiek Belang zijn Provincies en Gemeenten. Financieel belang Onze gemeente bezit 64.662 aandelen met een nominale waarde van € 1,- per aandeel (totaal belang € 64.662,-). Over 2011 is € 374.432 contant interim dividend uitgekeerd en verantwoord in de jaarrekening 2011. Daarnaast is over 2010 € 5.508 dividend uitgekeerd en eveneens verantwoord in de jaarrekening 2011. 13. Wadinko NV Doel verbonden partij Het deelnemen in en het directie voeren over andere ondernemingen die bij voorkeur werkzaam zijn in het gebied dat door de aandeelhouders van de vennootschap wordt vertegenwoordigd, waaronder bedrijven die werkzaam zijn op het gebied van kunststoffen en milieutechnieken, het bevorderen van werkgelegenheid in het gebied dat door de aandeelhouders van de vennootschap wordt vertegenwoordigd, één en ander in de ruimste zin, waarbij de vennootschap bij het nastreven van bovengenoemde doelstellingen zal handelen conform hetgeen in de markt waarin zij opereert gebruikelijk is. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 3. Partijen (privaat, publiek) De aandeelhouders van Wadinko zijn de provincie Overijssel en gemeenten in Overijssel, Drenthe en de gemeente Noordoostpolder. Wadinko NV is gevestigd te Zwolle. Financieel belang Onze gemeente bezit 60 van de 2.389 geplaatste aandelen. De nominale waarde van ons belang in Wadinko is € 6.000. 14. Vitens NV Doel verbonden partij Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland, Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en Noord-Holland. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 3.
Jaarstukken 2011
122
Partijen (privaat, publiek) Vitens is een zelfstandig bedrijf met een eigen vermogenspositie en financieringsstructuur. De aandeelhouders zijn provincies en gemeenten. Bestuurlijk belang Beschikbaarheid van drinkwater. Financieel belang Onze gemeente bezit 27.797 aandelen. Over 2010 is € 74.363,25 (incl. dividendbelasting) uitgekeerd en verantwoord in de jaarrekening 2011. Ontwikkelingen Bij het leveren van vers en betrouwbaar drinkwater wordt respectvol omgegaan met de natuur. Om waterbronnen te beschermen, werkt Vitens samen met waterschappen, natuurorganisaties, gemeenten en provincies. En om verdroging te voorkomen worden zonodig waterwingebieden verplaatst. Er wordt zoveel mogelijk gewerkt met milieuvriendelijke installaties. Dit past bij de verantwoordelijkheden van de aandeelhouders. Vitens is gevestigd te Utrecht. 15. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten Doel verbonden partij BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. BNG is een betrouwbare eigentijdse bank en expert in het financieren van publieke voorzieningen. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Relatie met programma (uit de programmabegroting) Programma 10. Partijen (privaat, publiek) De aandeelhouders (gemeenten). Bestuurlijk belang Lage kapitaallasten. Gelet op de wijze waarop de NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) het openbaar belang behartigt zien wij het aandelenbezit in de BNG als een duurzame belegging. De BNG is een bank van en voor overheden en instellingen van maatschappelijk belang. De BNG is gevestigd te ’s-Gravenhage. Financieel belang Onze gemeente bezit 18.252 aandelen à € 2,50 nominaal (belang € 45.630). Over 2010 is 50% van de nettowinst ad € 257 miljoen uitgekeerd als dividend. Voor onze gemeente betekent dit een dividenduitkering van € 41.979,60 (€ 2,30 per aandeel) welke in de jaarrekening 2011 is verantwoord. Prestaties – effecten * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen * domein college: voortgang uitvoering Onze gemeente maakt ook regelmatig gebruik van de faciliteiten van de BNG.
Jaarstukken 2011
123
Risico’s en kansen De nettowinst over 2011 is € 1 miljoen lager dan in 2010. Om de groei van het eigen vermogen op te brengen zal worden voorgesteld van de winst nog slechts 25% uit te keren als dividend. Voor onze gemeente is de financiële impact hiervan ca. € 20.000. Ontwikkelingen Gedurende het begrotingsjaar hebben zich geen veranderingen voorgedaan in de belangen van aandeelhouders in BNG. (Hierbij is het gevolg van een eventuele gemeentelijke samenvoeging buiten beschouwing gelaten.) Over 2012 wordt een licht hoger renteresultaat verwacht dan over 2011. De ontwikkeling van het nettoresultaat 2012 kan afwijken van de relatief gunstige ontwikkeling van het renteresultaat. Het resultaat financiële transacties kan nog verder onder druk komen, afhankelijk van de wijze waarop de Europese schuldencrisis wordt opgelost. Tevens dient BNG rekening te houden met nieuwe regelgeving die de winstgevendheid van de bank raakt. Zo wil de regering medio 2012 de bankenbelasting invoeren en zijn er diverse discussies gaande over andere lastenverzwaringen voor banken. Vanwege de vele onzekerheden acht de bank het niet verantwoord een uitspraak te doen over de hoogte van de nettowinst 2012.
Jaarstukken 2011
124
PARAGRAAF 2.7 GRONDBELEID GRONDBELEID Inleiding In de nota Grondbeleid, vastgesteld in 2008, zijn de kaders voor het grondbeleid vastgesteld. Voor de controle van de uitvoering van het grondbeleid is deze paragraaf grondbeleid opgesteld. In deze inleiding wordt ingegaan op de visie op het grondbeleid. Daarna wordt ingegaan op de uitkomsten van de geactualiseerde grondexploitaties en de grondexploitatiecomplexen die in de jaarrekening 2010 wel werden benoemd, maar nu niet meer als grondexploitatiecomplex worden vermeld. Grondbeleid is om twee redenen van belang. In de eerste plaats vanwege de relatie met de doelstelling van een aantal programma´s en in de tweede plaats vanwege het financiële belang en de risico´s. Het grondbeleid in onze gemeente Olst-Wijhe is als volgt gedefinieerd: “Het op een zodanige wijze handhaven van het bestaande grondgebruik, het innemen van grondpositie, dan wel het zodanig realiseren van gewenste veranderingen in dat grondgebruik, dat dit past in de doelstellingen die de gemeente geformuleerd heeft in het kader van het ruimtelijk beleid.” Hieruit blijkt dat het grondbeleid een belangrijke bijdrage levert aan de realisatie van de ruimtelijke doelstellingen. In de nota Grondbeleid wordt uitgegaan van een actief grondbeleid waar dat kan en een passief of faciliterend grondbeleid waar dat moet. De nota grondbeleid wordt in 2012 geactualiseerd. Op basis van de huidige marktsituatie en de financiële crisis wordt in de aan te passen nota grondbeleid nader naar dit uitgangspunt gekeken. De grondexploitaties zijn geactualiseerd en aangepast aan de huidige marktsituatie. Dit betekent dat voor alle exploitaties is gekeken naar het uitgiftetempo van de kavels en de civieltechnische ramingen zijn aangepast. Ook is nauwkeurig gekeken naar de in elke grondexploitatie opgenomen plankosten. Op basis van de aanpassingen aan de markt en de slag ten aanzien van de plankosten is het totaal aan bouwgrondexploitaties niet sluitend. Dit betekent dat een voorziening ter afdekking van het tekort gevormd moet worden. In onderstaande paragraaf wordt nader ingegaan op de geactualiseerde bouwgrondgrondexploitaties en de uitkomsten hiervan. Kadernota Kadernota In het hoofdstuk ‘Perspectief Grondexploitaties’ in de Kadernota 2013 – 2016 wordt ingegaan op meer specifieke informatie over de afzonderlijke grondexploitaties, niet alleen financieel, maar ook bijvoorbeeld over het tempo van het project. Hierin wordt ook op verschillenanalyses en risico’s ingegaan. De grondexploitaties worden in de Kadernota 2013 - 2016 definitief verwerkt inclusief de risicoanalyse en het benodigde weerstandsvermogen. In de Kadernota 2013 – 2016 wordt een risicoanalyse gemaakt. Hierbij wordt een herberekening gemaakt van het benodigde weerstandsvermogen om het risicoprofiel af te kunnen dekken. Een groot deel van de risico’s is opgenomen in de grondexploitaties zelf, dit leidt tot een aanpassing van het benodigde weerstandsvermogen.
Jaarstukken 2011
125
Financiën Beleid Binnen de grondexploitatie zijn de financiële risico’s die worden gelopen vaak groot. Een grondexploitatie wordt meestal opgesteld voor een langere periode waardoor veel aannames gedaan moeten worden over bijvoorbeeld renteontwikkelingen, kostenstijgingen en/of – dalingen. Een helder beeld en reële inschatting van de financiële risico’s is dan op haar plaats. Van de resultaten van de grondexploitaties wordt verwacht dat deze positief zijn en/of een substantiële bijdrage leveren aan de (ruimtelijke) doelstellingen. De in exploitatie genomen complexen dienen elkaar te kunnen afdekken. Indien blijkt dat het resultaat van een exploitatie negatief uitvalt, dient er conform het voorzichtigheidsprincipe en de voorschriften in de BBV, een voorziening ter afdekking van het tekort gevormd te worden ten laste van de algemene middelen of reserves. Berekening grondexploitaties De grondexploitaties zijn nauwkeurig doorgenomen. De in voorgaande jaren gemaakte kosten zijn opgenomen in de boekwaarden. Deze zijn bijgewerkt tot 1 januari 2012 en verwerkt in de grondexploitaties. De afgelopen jaren is de verkoop van kavels minder snel gegaan dan verwacht. Het is de verwachting dat deze trend doorzet, gezien de voortdurende economischfinanciële crisis. Een voordeel van de veranderde marktomstandigheden voor de uitkomsten van de grondexploitaties is het aanbestedingsvoordeel op civiele werken. Bovenstaande heeft geleid tot de volgende aanpassingen van de grondexploitaties: • Het aanpassen van de civieltechnische ramingen. Er is kritisch gekeken naar de inhoud. Ook zijn de prijzen gezien de marktomstandigheden naar beneden bijgesteld. Op dit moment zijn de prijzen betrekkelijk laag. Omdat de kans bestaat dat de kosten in de toekomst weer wat gaan stijgen, is in de prijzen wel rekening gehouden met een mogelijke kostenstijging, we hebben er niet voor gekozen om op het ultieme minimum te rekenen. Voor bijna alle projecten heeft dit geresulteerd in een daling van de civieltechnische raming. • De periode waarin grond naar verwachting wordt uitgegeven, is verlengd. Hierdoor kennen bijna alle projecten een langere looptijd. Het gevolg hiervan is dat niet alleen de rentekosten toenemen, ook de plankosten pakken hoger uit. Een project met een lange doorlooptijd en weinig activiteiten heeft relatief hoge plankosten. Naast de aanpassingen aan de markt, heeft een derde aanpassing van de grondexploitaties plaatsgevonden: • De plankosten10 zijn systematisch geraamd. Hiervoor is een rekensystematiek gehanteerd die aansluit bij de ministeriële regeling voor de plankosten. Via deze methode wordt op basis van een aantal karakteristieken van een project de complexiteit van het project bepaald. Vervolgens moet worden aangegeven welke producten nog moeten worden gemaakt, welke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd en wat de fasering is. Op basis hiervan wordt uitgerekend welk bedrag aan plankosten nog mag worden verwacht. Het gevolg hiervan is dat alle plankostenbegrotingen zijn verhoogd.
10
Met plankosten wordt het geheel aan kosten bedoeld dat gemaakt moet worden voor de realisering van een plan. Het gaat hier om de kosten voor onder andere het opstellen van een bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan, te maken onderzoeken, uren, etc.
Jaarstukken 2011
126
In alle projecten is gerekend met dezelfde percentages voor rente, kostenstijging en opbrengstenstijging. • Kostenstijging: 2% • Opbrengstenstijging: 0% • Rente: 5% Het percentage onvoorzien verschilt per project. Dit is afhankelijk van de fase waarin het project zich bevindt. Vergevorderde projecten hebben een laag percentage omdat naarmate het project langer duurt, er meer onduidelijkheid bestaat over rentestijgingen en -dalingen. Projecten in een vroege projectfase hebben vanwege de grotere onzekerheid een hoger percentage onvoorzien. Resultaten grondexploitaties grondexploitaties Uit de jaarrekening 2011 kan voor de grondexploitaties het volgende worden geconcludeerd: • Het verwachte resultaat van de complexen in exploitatie op contante waarde bedraagt op 1 januari 2012 € 1,81 miljoen positief (per 1 januari 2011 was dit € 2,05 miljoen positief). Voor de specifieke toekomstverwachtingen en toelichtingen wordt verwezen naar de kadernota 2013 - 2016. De fondsvoedingen “Bovenwijks” is hier € 5 per m2 voor alle exploitaties die dit kunnen dragen. • Het bedrijfsresultaat over 2011 bedraagt € 1,55 miljoen negatief. Daarbij wordt aangetekend dat per saldo voor een bedrag van € 0,6 miljoen aan aanvullende voorzieningen is getroffen om de voorzieningen in evenwicht te houden met herberekende of nieuw geraamde verliezen. • De opbrengst grondverkopen in 2011 bedraagt € 2,52 miljoen. In 2010 was de opbrengst grondverkopen € 2,46 miljoen en in 2009 in totaal € 5,98 miljoen. Het resultaat/perspectief voor het totaal van alle grondexploitaties ziet er in het kort als volgt uit: • Het verwachte resultaat van de grondexploitaties op contante waarde 1 januari 2012 bedraagt circa € 0,3 miljoen negatief (was per 1-1-2011: € 0,7 miljoen positief). • Gelet op de boekwaarden en globale risicowaardering van alle complexen is een weerstandsvermogen per 1-1-2012 benodigd van € 1,9 miljoen (is vorig jaar berekend op € 3,6 miljoen). • Het surplus weerstandsvermogen van € 1,7 miljoen is ingezet voor het afboeken en afwaarderen van een aantal grondexploitaties waaronder Zonnekamp-Oost 2e fase. • Op basis van de op 12 december 2011 vastgestelde nota bovenwijks geldt dat tot en met 2014 een bedrag van € 784.745,- benodigd is voor de financiering van de in de Nota Bovenwijkse Voorzieningen benoemde projecten. Bij vaststelling van de Nota Bovenwijkse Voorzieningen was geraamd dat de grondexploitaties die dat kunnen dragen een bedrag van € 310.802,- bijdragen tot en met 2014. Het bedrag van € 310.802 is berekend op basis van de grondexploitaties die zijn vastgesteld met de jaarrekening 2010. Alle grondexploitaties die dat konden bijdragen op dat moment, droegen bij aan de nota bovenwijks. Op basis van de herziene grondexploitaties wordt tot en met 2014 een bedrag van € 224.731,- bijgedragen aan het fonds. Dit is € 86.071 minder dan bij vaststelling van de nota bovenwijkse voorzieningen is geprognosticeerd. Er was in 2010 reeds een bedrag van € 563.569,- aanwezig in het fonds Bovenwijkse Voorzieningen. Met de toevoegingen van rente en bijdragen uit grondexploitaties tot 1-1-2012 komt dit op € 586.423. Het benodigd bedrag tot 2014 is € 784.745,-, dit betekent dat er voldoende wordt bijgedragen. De overmaat is wel afgenomen. Dit betekent het volgende:
Jaarstukken 2011
127
Moment: Vaststeling Nota Bovenwijks (gerekend met cijfers 1-1-2011) 1-1-2012
Reeds aanwezig 1-12011 € 536.569
Reeds aanwezig 1-1-2012 -
Verwachte bijdrage tot 2014 € 310.802
Totaal tot 2014
Benodigd tot 2014
€ 874.371
€ 784.745
-
€ 586.423*
€ 224.731
€ 811.154
€ 784.745
Voldoende aanwezig?
* Stand per 1-1-2012 is € 563.569 + (rente € 8.454) + (toevoegingen uit grondexploitaties 2011 € 14.400) = €586.423
Grondexploitatieprojecten Per grondexploitatie is een verschillenanalyse weergegeven. Bij alle tabellen is op te merken dat het totaalbedrag per 1 januari 2012 en per 1 januari 2011 in contante waarde wordt weergegeven. De overige kosten worden in de nominale waarde weergegeven. In het voorgaande jaar werd gerekend met een opbrengstenstijging, dit is voor de berekening per 1 januari 2012 op 0 % gezet.
Bieënkorf/Molenstraat* Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten 855.587 Opbrengsten -379.250 Kostenstijging 10.108 Rente 80.544 Eindwaarde 566.989 Contante waarde 489.786 *Was nog niet in exploitatie genomen in voorgaand jaar.
2014
1 januari 2011 705. 705.247 -330. 30.740 * 44.442 418.949 372.445
Eindwaarde per 31 december ….
verschil 150 150.340 340 -48. 48.510 10.108 36.102
2013 117.341
Deze verschillen worden veroorzaakt door: - Er zijn geen planschadeclaims meer opgenomen; - De civieltechnische ramingen zijn aangepast aan de marktprijzen; - Langere looptijd, dus meer plankosten; - Bijdrage provincie wordt gerekend voor de nieuwbouw van de woningen. De exploitatieberekening voor de locatie Bieënkorf/Molenstraat is gebaseerd op de ontwikkeling van rijwoningen (sociale koop). Er is vanuit gegaan dat de grond in 2013 wordt verkocht. De berekening gaat nu nog uit van traditionele grondverkoop: de gemeente maakt grond bouw- en woonrijp en verkoopt deze grond. Het is ook mogelijk de grond uit te geven als een concessie. De ontwikkelaar draagt dan de kosten voor het bouw- en woonrijp maken en een deel van de plankosten. Het gevolg hiervan zal zijn dat de kosten voor de gemeente lager zijn, maar de inkomsten dalen ook. Het verschil ten opzichte van vorig jaar wordt met name veroorzaakt door de toename van plankosten, in mindere mate de extra rente door de langere looptijd. De exploitatieberekening is minder negatief omdat er geen rekening meer wordt gehouden met planschadeclaims, het hiervoor gereserveerde bedrag is uit de grondexploitatie gehaald. In het voorgaande jaar werd deze grondexploitaite beschouwd als nog niet in exploitatie genomen grond, hiervoor is toen geen voorziening getroffen.
Jaarstukken 2011
128
Noorder Koeslag
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten Opbrengsten Kostenstijging Opbrengstenstijging (mee gerekend voor 1 januari 2011) Rente Eindwaarde Contante waarde
Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2011
Eindwaarde per 31 december ….
verschil
19.102.440 -20.973.511 794.239
19.402.632 -19.761.126 608.664
-300.192 -1.212.385 185.575
322.732 -754.101 -440.907
-648.975 605.748 206.940 140.065
648.975 -283.016
2022
2018 -580.972
Deze verschillen worden veroorzaakt door: - Er wordt geen extra grond verworven; - De civieltechnische ramingen zijn aangepast aan de marktprijzen; - Er wordt een bijdrage gedaan aan het fonds bovenwijkse voorzieningen, omdat de grondexploitatie een postieve uitkomst heeft. Binnen Noorderkoeslag zijn grote verschillen opgetreden. De grootste zijn de de plankosten en de opbrengsten. Voor de opbrengsten zijn de volgende verschillen geconstateerd, de oorzaak van deze verschillen is de nauwkeurige nameting van de woonvlakken. Fase 1: Veld D Fase 2: Veld F Fase 2: Veld G
Veld J Veld K Veld L Veld M Veld N
186.000 aan inkomsten in 2011. Was niet geraamd in het verleden. Dus stijging van 186.000. Vorig jaar nog te verkopen 400 m2. Nu nog te verkopen 639 m2 en realisatie 2011 van 462 m2. Stijging van 161.000 De inkomsten die gemaakt zijn in 2011 geven opgeteld bij de begroting van 2012 een verschil in opbrengst aan met de raming in het voorgaande jaar van € 60.000. Dit is te wijten aan de nameting van de vierkante meters. Te verkopen nu is 1.280 m2 en dat was 2.028 m2. Dit geeft een daling in de inkomsten van ca 190.000 Is 677 m2 groter geworden op basis van nieuwe nameting. Stijging inkomsten van ca € 155.000 Er werd een grondprijs gebruikt van € 209. Nu wordt alles op € 230 berekend op basis van de grondprijzenbrief 2012. Dit geeft een stijging van ruim € 150.000 Is 2.385 m2 groter op basis van nieuwe meting. Dit geeft een toename van de opbrengsten van bijna € 550.000 Is 523 m2 groter op basis van nieuwe meting. Dit geeft een toename van € 120.000
Voor het berekenen van het financiële resultaat van de ontwikkeling Noorderkoeslag is uitgegaan van het gemeentelijk grondprijsbeleid maar ook van de afspraken tussen gemeente en ontwikkelaar die zijn vastgelegd in een bouwclaimovereenkomst en koopovereenkomst. De prijzen uit de bouwclaimovereenkomst wijken af van de prijzen in de grondprijzenbrief, dit omdat de afspraken het gevolg zijn van de onderhandeling met de ontwikkelaar aan de start van het project. Voor Noorderkoeslag gelden alle eerder genoemde punten; de civieltechnische kosten zijn gedaald, de plankosten zijn toegenomen en de looptijd van het project is verlengd. De gronduitgifte is uitgefaseerd tot 2021, dit was in de voorgaande berekening tot 2018. Er is vanuit gegaan dat het bouw- en woonrijp maken aansluit bij de fasering van de woningbouw en zo laat mogelijk plaatsvinden. Hierdoor worden renteverliezen beperkt. De speelplek die hoort bij de eerste fase van het project wordt wel aangelegd in 2012. Jaarstukken 2011
129
Een belangrijke reden voor het ontstaan van toekomstige winst in dit project is een gedetailleerde inmeting van het gebied. Bij het opstellen van grondexploitatieberekeningen wordt in de loop van het project gerekend van grof naar fijn. Bij de grondexploitatie in 2011 werd uitgegaan van globale cijfers op basis van stedenbouwkundige schetsen voor de laatste twee fasen. Met de actualisatie van de grondexploitatie Noorder Koeslag is gemeten met fijnmazigere cijfers. Dit betekent dat het uitgeefbare gebied groter is dan eerder was aangenomen, dus meer inkomsten. Tevens is ervoor gekozen om geen extra grond aan te kopen voor woningbouw Hiervoor was een bedrag in de grondexploitatie opgenomen, maar het plan is dusdanig dat er geen extra grond voor woningbouwlocaties nodig is.
Zonnekamp Oost Zonnekamp Oost bestaat uit twee fasen, fase 1 en fase 3. Voor fase 1 is het Bestemmingsplan en het Beeldkwaliteitsplan door uw raad vastgesteld. Medio 2011 is gestart met het bouwrijpmaken van het plangebied voor fase 1. Met behulp van de campagne ‘Wonen in Olst-Wijhe’ is op de jaarmarkt van Olst aandacht geschonken aan de komst van de uitgeefbare bouwgrond, waarna gestart is met het peilen van de belangstelling voor de ‘kavels op maat’. De Vereniging Aardehuis Oost-Nederland is eind 2011 gestart met het inrichten van het bouwterrein. Het ligt in de bedoeling om in de eerste helft van 2012 te komen tot daadwerkelijke verkoop van delen van het bouwterrein aan SallandWonen en particulieren. Als gevolg van de uitspraak van Raad van State d.d. 8 februari 2012 is het bestemmingsplan inmiddels onherroepelijk geworden. De ontwikkelingen van fase 2 liggen in de toekomst en kennen daardoor veel onzekerheden. De grondexploitatie voor fase 2 was uitgefaseerd tot 2028. De vraag was aan de orde of de grondexploitatie voor Zonnekamp Oost fase 2 voort moest worden gezet, of dat er niet kon worden gesproken over een reëel en stellig voornemen voor bebouwing in de nabije toekomst. Daarom is gekozen tot afwaardering van de gronden voor fase 2 tot agrarische waarde van €4,per m2. Het voordeel van afwaarderen en voorlopig stoppen van fase 2 is dat het risico op de grond nul is geworden. Mocht in de toekomst besloten worden het gebied te ontwikkelen, dan is het eenvoudiger een financieel haalbaar plan te maken. Er hoeft immers geen rekening te worden gehouden met een hoge boekwaarde uit het verleden, waarop vanuit het project niet meer kan worden gestuurd. Voor de afwaardering van Zonnekamp Oost fase 2 is gerekend met een afwaardering van 38.802 m2 tot agrarische waarde van € 4,- per m2. Uitgegaan is van het aantal vierkante meters dat is aangekocht voor fase 2. De aankoopbedragen hiervoor zijn onderzocht, evenals het jaar, waarin de gronden zijn aangekocht. Rekening houdende met de rente, is berekend welke grondverwervingskosten zijn gemaakt voor fase 2. De overige gemaakte kosten voor Zonnekamp Oost zijn op basis van de verdeling van het aantal vierkante meters over fase 1 en 2 verdeeld. Op basis van deze berekening wordt 38.802 m2 afgewaardeerd tot agrarische waarde van € 4,per m2. Het af te waarderen bedrag bedraagt € 1,13 miljoen. Voor Zonnekamp Oost is geen analyse gemaakt van de cijfers van 2010 en 2011. Door de afwaardering van Zonnekamp Oost fase 2 is dit niet mogelijk. Op de volgende punten is de grondexploitatie aangepast: • Er is alleen een afdracht fonds bovenwijks toegerekend voor zover de exploitatie fase 1 dit kan dragen. Dit betekent dat slechts voor een deel van het uitgeefbare oppervlak wordt afgedragen. • De werkzaamheden voor de Kneu zijn opgenomen in de exploitatie voor fase 1. • Het bedrag onvoorzien is gedaald. Hiervoor zijn drie redenen: o Vorig jaar werd onvoorzien gerekend over gemaakte en nog te maken kosten. Nu alleen over te maken kosten. Jaarstukken 2011
130
o Het percentage onvoorzien is naar beneden gebracht omdat het project in de uitvoeringsfase is. De onzekerheid is dan klein. o Bouwrijp maken is (voor het grootste deel) uitgevoerd. Hierover hoeft geen onvoorzien meer te worden gerekend. Het bedrag waarover onvoorzien wordt gerekend is daardoor laag.
Zonnekamp West
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten Opbrengsten Kostenstijging Opbrengstenstijging (mee gerekend voor 1 januari 2011) Rente Eindwaarde Contante waarde
Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2011
Eindwaarde per 31 december ….
verschil
9.929.009 -11.361.863 24.961
9.765.972 -11.311.403 9.757
163.037 -50.460 15.204
-206.335 -1.614.228 -1.264.790
-43.850 -189.474 -1.768.998 -1.453.985
43.850 -16.861
2016
2015 -1.264.790
In Zonnekamp West liggen nog negen bouwrijpe kavels. Er is vanuit gegaan dat deze tussen 2012 en 2015 worden verkocht. De nog te maken kosten bestaan uit het woonrijp maken. Ook moet hier nog een gedeelte van de Kneu worden aangelegd. In de kosten is naast de aanleg ook rekening gehouden met de aankoop en/of onteigening van de grond voor realisatie van de Kneu. Het verschil ten opzichte van vorig jaar is vooral veroorzaakt door de verhoging van plankosten.
Boerhaar III
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten Opbrengsten Kostenstijging Opbrengstenstijging (mee gerekend 1 januari 2011) Rente Eindwaarde Contante waarde
Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2011
Eindwaarde per 31 december december ….
verschil
1.145.072 -1.031.065 4.273
1.062.600 -1.030.815 1.140
82.472 -250 3.133
8.509 126.789 115.001
-6.415 24.273 50.783 46.952
6.415 -15.764
2013
2012 68.049
Deze verschillen worden verklaard door: - Er was in de grondexploitatie in 2011 geen onvoorzien geraamd. Boerhaar is een van de weinige projecten waar als gevolg van de herijking van de civieltechnische kosten de kosten zijn gestegen. Dit levert de grootste bijdrage aan de toename van het tekort . Voor het project Boerhaar moeten nog twee kavels worden verkocht en het gebied moet nog woonrijp worden gemaakt. Er is vanuit gegaan dat de kavels in 2012 worden verkocht en dat dit
Jaarstukken 2011
131
in 2013 woonrijp wordt gemaakt. De toename van het verlies wordt vooral veroorzaakt door een toename van de begrote plankosten.
De Enk* Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten 3.249.068 Opbrengsten -1.961.530 Kostenstijging 13.431 Rente 143.137 Eindwaarde 1.444.106 Contante waarde 1.267.687 *Was nog niet in exploitatie genomen in voorgaand jaar.
2013
1 januari 2011 3.36 3.367.268 7.268 -2.083 2.083. 83.355 * 115.027 1.398.940 1.293.399
Eindwaarde per 31 december ….
verschil -118.200 8.200 121. 21.825 13.431 28.110
2012 25.712
De Enk is een bijzondere grondexploitatie. Er vinden veel activiteiten plaats. De gemeente heeft enerzijds een verwervende rol en anderzijds een bemiddelende rol. De investeringen in het kader van de herstructurering lopen via de betreffende bedrijven. Daarnaast investeert de HerstructureringsMaatschappij Overijssel (HMO) ook. Alleen de verwervingsbijdragen en de verplaatsingskosten in het kader van de herstructurering lopen via de gemeentelijke grondexploitatie. Daarnaast zijn veel werkzaamheden, waaronder aanpassingen in de openbare ruimte, al uitgevoerd. In de berekening is ervan uitgegaan dat het project de aankoopkosten van de locaties Westerhuis en Koerhuis en een behoorlijk deel van Nienhuis draagt. Daarnaast is rekening gehouden met bijdragen voor enkele bedrijfsverplaatsingen. In de opbrengsten is voorts nog gerekend met enkele verkopen waaronder het terrein naast het gemeentehuis. De opbrengsten van de locatie gezondheidscentrum zijn geheel toegerekend aan De Enk. De grondexploitatie houdt verder nog rekening met een bijdrage van ondernemers van € 100.000. Er is voor de De Enk € 1,3 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast heeft de provincie € 1,0 miljoen beschikbaar gesteld. Met de in gang gezette acties worden de afgesproken doelen voor de herstructurering van De Enk gerealiseerd. Het geprognotiseerde eindresultaat is neutraal.
Wesepe woningbouw
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten Opbrengsten Kostenstijging Opbrengstenstijging (mee gerekend 1 januari 2011) Rente Eindwaarde Contante waarde
Jaarstukken 2011
Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2011
Eindwaarde per 31 december ….
verschil
4.262.385 -4.195.959 51.206
4.055.609 -4.249.009 46.523
206.776 53.050 4.683
355.167 472.798 370.450
-112.014 258.890 0 0
112.014 96.277
2016
2015 370.450
132
De contante waarde is € 370.450 lager dan in 2011. Dit komt door: • Lagere opbrengsten: het aantal uitgeefbare meters is afgenomen als gevolg van een herverkaveling; • Hogere kosten: Nieuwe raming bouw- en woonrijp maken. Dit leidt tot € 18.873 aan hogere kosten dan in 2011 geraamd was; • Plankosten verhoogd met € 103.557. Dit als gevolg van het invullen van de plankostenscan en het uitfaseren van het project tot 2016, waar de einddatum eerder 2015 was; • Hogere rente: als gevolg van een andere verdeling binnen het project van te ontvangen opbrengsten en te betalen kosten. In het project Wesepe woningbouw is sprake van twee deelgebieden. Gebied B is vrijwel geheel verkocht. Er zijn van dit gebied nog drie kavels te koop, waarvan er twee in optie zijn. Voor gebied A is eind 2011 een nieuwe verkaveling ingetekend, dit om de verkoopbaarheid van de kavels te vergroten. Dit heeft er wel toe geleid dat de te verkopen oppervlakte kleiner is geworden, wat effect heeft op het resultaat. Verwacht wordt dat het tot 2016 duurt voor alle 20 kavels verkocht zijn, in het voorgaande jaar werd gerekend tot 2014. Dit uitfaseren van de verkoop van Gebied A heeft een negatief effect op het resultaat. Voor deze grondexploitatie moet een verliesvoorziening getroffen worden. Ter voorkoming van verwarring: Bij Wesepe woningbouw is op de post Verwerving een bedrag gereserveerd voor mogelijke planschadeclaims. Deze bedragen zijn niet gewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar, maar stonden eerst onder de post Schadevergoedingen. Aangezien de indeling van de kosten per 1 januari 2012 dezelfde indeling heeft als de gemeente Deventer toe past, komen deze kosten nu op de post Verwervingen.
Wesepe bedrijventerrein
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten Opbrengsten Kostenstijging Opbrengstenstijging (mee gerekend 1 januari 2011) Rente Eindwaarde Contante waarde
Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2011
Eindwaarde per 31 december ….
verschil
2.470.582 -2.859.491 12.656
2.345.701 -2.802.925 2.846
124.881 -56.566 9.810
147.529 -228.724 -188.172
-34.905 71.370 -417.913 -371.523
34.905 76.159
2015
2013 183.351
De contante waarde is € 183.351 afgenomen. Dit komt door: • Hogere opbrengsten door iets hogere grondprijs en te verkopen groenstrook; • Hogere kosten: de nieuwe raming bouw- en woonrijpmaken leidt tot € 57.229 aan lagere kosten ten opzichten van 2011; • Hogere plankosten als gevolg van invullen plankostenscan en uitfasering tot 2015, was 2013;
Jaarstukken 2011
133
• •
Lagere post onvoorzien. Dit is nu percentage van nog uit te voeren werken. Was eerder een stelpost; Hogere nog te betalen rente als gevolg van een andere verdeling binnen het project van te ontvangen opbrengsten en te betalen kosten.
De genoemde punten gelden ook voor het plangebied Wesepe bedrijventerrein. De verkoop van de kavels is verlengd met twee jaar naar 2015 en ook de plankosten zijn opnieuw geraamd. Omdat er nog maar weinig civieltechnische kosten te maken zijn, heeft de actualisatie van deze raming relatief weinig voordelig effect gehad op de exploitatie. Op dit bedrijventerrein is nog 16.932 m2 te koop. Ter voorkoming van verwarring: Bij Wesepe bedrijventerrein is op de post Verwerving een bedrag gereserveerd voor mogelijke planschadeclaims. Deze bedragen zijn niet gewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar, maar stonden eerst onder de post Schadevergoedingen. Aangezien de indeling van de kosten per 1 januari 2012 een nieuwe indeling heeft, komen deze kosten nu op de post Verwervingen.
Meente Noord* Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten 2.680.800 Opbrengsten -2.647.024 Kostenstijging 76.713 Rente 392.073 Eindwaarde 502.561 Contante waarde 323.955 *Was nog niet in exploitatie genomen in voorgaand jaar
2020
1 januari 2011 2.887.756 -2.485.161 * 118.359 520.954 463.126
Eindwaarde per 31 december ….
verschil -260.956 -161.863 76.713 273.714
2013 -139.171
Contante waarde is € 139.171 beter (lees: minder negatief) dan in 2011. Dit komt door: • Hogere opbrengsten als gevolg van een hogere prijs per m2 dan waar in 2011 mee gerekend werd. Nu wordt met de vastgestelde grondprijs gerekend; • Lagere kosten: Nieuwe raming voor bouw- en woonrijp maken. Dit leidt tot € 201.473 lagere kosten dan de raming uit 2011; • Hogere plankosten, door invullen plankostenscan en uitfasering van het project. Loopt nu tot 2020, was in 2011 nog 2013; • Post onvoorzien is gedaald. Het project Meente Noord heeft eveneens te maken met de genoemde ontwikkelingen. De bijstelling van de civiele ramingen heeft een voordeel voor het project opgebracht. Een ander voordeel is dat er tot nu gerekend was met een lagere grondprijs dan volgens het grondprijzenbeleid gevraagd kan worden. Dit herstel heeft de opbrengsten doen toenemen. De verwachting van de snelheid van de verkoop van de grond is echter bijgesteld. In 2020 zal naar verwachting alle grond verkocht zijn, dit was eerder 2013. Deze langere verkooptijd leidt naast een renteverlies tot hogere plankosten. Op dit bedrijventerrein is nog 16.215 m2 te koop. Voor dit project was in 2011 al een verliesvoorziening getroffen van € 463.126. Deze kan naar beneden worden bijgesteld.
Jaarstukken 2011
134
Meente Zuid
1 januari 2012 (- = voordelig) Kosten Opbrengsten Kostenstijging Opbrengstenstijging (mee gerekend 1 januari 2011) Rente Eindwaarde Contante waarde
Eindwaarde per 31 december …
1 januari 2011
Eindwaarde per 31 december ….
verschil
1.249.211 -1.499.714 5.051
1.278.169 - 1.462.851 1.838
-28.958 -36.863 3.213
12.744 -232.709 -191.450
-5.763 -8.066 -196.673 -174.842
5.763 20.810
2012
2013 -16.608
De contante waarde is € 16.608 hoger dan in 2011. Dit komt door: • Hogere opbrengsten; in de optie die getekend is, is afgesproken dat er rente betaald wordt over de jaren dat er geen gebruik wordt gemaakt van de optie. Dit bedrag wordt betaald als er van de optie gebruik wordt gemaakt. Tot nu toe was deze rente niet in de berekeningen meegenomen. • Lagere kosten: Nieuwe raming voor bouw- en woonrijp maken. Dit leidt tot een kostenverlaging van € 37.932. • Iets hogere plankosten door uitfasering van het project. Einddatum stond op 31-12-2013, is nu 31-12-2015. In de grondexploitatie van de Meente Zuid wordt rekening gehouden met de optie die genomen is op de laatste kavel van het project. Deze optant kan tot 2015 de grond afnemen (te weten 4.985 m2). In de huidige berekening is er van uit gegaan dat dit gebeurt. Dit leidt tot bovengenoemde winst. Ten opzichte van de exploitatieberekening van 2011 wordt het eind van het project twee jaar later verwacht; in 2015. Dit leidt tot hogere kosten. Daar staat tegenover dat de civiele kosten gedaald zijn. Per saldo is het resultaat iets gestegen.
Krijtenberg Het project Krijtenberg is bijna gereed, er is nog één kavel. Deze kavel is in 2012 verkocht. Berekening per 1-1-2011 € 236.066 winst
Berekening per 1-1-2012 € 211.503 winst
Voormalig gemeentehuis Wijhezicht Voormalige gemeentehuis Wijhezicht is een nieuwe exploitatie. Het gaat om de sloop van het gemeentehuis en de verkoop van de bouwrijpe grond aan Salland Wonen. Berekening per 1-1-2011 €0
Berekening per 1-1-2012 € 0 (€ 655.077)
Het financiele resultaat wordt betrokken bij overdracht van de gemeentelijke gebouwen en wordt vervolgens ten gunste gebracht van de exploitatie van het nieuwe gemeentehuis.
Jaarstukken 2011
135
Voorstel tot afsluiten aantal grondexploitaties In het voorgaande jaar werd gerapporteerd over meer grondexploitaties dan nu het geval is. Voor dit jaar is voorgesteld om over te gaan tot het afsluiten van vijf grondexploitatiecomplexen. Hiertoe heeft uw raad besloten. Noordmanshoek is het voorgaande jaar reeds afgesloten, maar wordt hier nog kort benoemd. Het gaat om de volgende grondexploitatiecomplexen: • Noordmanshoek: De grond voor de bedrijventerreinontwikkeling Noordmanshoek is in 2011 afgeboekt naar € 4 per m2. De rentelasten over het bedrag van € 4 per m2 komt ten laste van de algemene dienst. In de tweede helft van 2011 is een start gemaakt met de alternatieve invulling van het terrein Noordmanshoek. Begin 2012 wordt hier een vervolg aan gegeven en zal zowel ons college als uw raad worden voorgelegd hoe verder te gaan met dit terrein. De verantwoorde kosten 2011 worden met de vaststelling van de jaarrekening 2011 ten laste gebracht van de algemene reserve van de algemene dienst (in aansluiting met het raadsvoorstel van 9 mei 2011 inzake Noordmanshoek). • Den Nul: De boekwaarde voor Den Nul is ultimo 2011 € 32.585. Het gaat hier om een woningbouwontwikkeling door een derde partij. De gemeente heeft geen grond aangekocht en heeft ook niet het plan om hier gronden aan te kopen. Dit is afgeboekt ten laste van de algemene reserve grondexploitatie. • Welsum: De boekwaarde voor het complex Welsum is ultimo 2011 € 146.513. In de tweede berap 2011 is een overschrijding van het voorbereidingskrediet gerapporteerd. Het voornemen was dit voorbereidingskrediet over te laten gaan in een grondexploitatie. Tot op heden is nog geen grond aangekocht voor ontwikkelingen in Welsum. Dit complex is gesloten, de boekwaarde valt ten laste van de algemene reserve grondexploitatie. Als het plan Welsum in een verder stadium is, kan worden besloten over het al dan niet starten van een grondexploitatie. • Kleistraat: In het verleden is hier strategisch grond aangekocht, deze grond is al in een eerder stadium afgewaardeerd tot een waarde van € 5,- per m2. De rente wordt jaarlijks ten laste van de algemene reserve grondexploitatie gebracht. Om alle afgewaardeerde gronden gelijk te stellen wordt voorgesteld om verder af te waarderen tot € 4,- per m2. Deze voorraad grond wordt overgeboekt naar de algemene dienst, de extra afwaardering van € 29.764 komt ten laste de algemene reserve grondexploiatie. De gronden zijn nog wel gemeentelijk grondbezit, er wordt blijvend gezocht naar mogelijkheden voor inkomsten. • Lt. Andersonstraat: De boekwaarde voor dit complex ultimo 2011 is € 164.141, de daadwerkelijke voorraad grond 17.175 m2, dit resulteert in een boekwaarde van € 9,56 per m2. Voorgesteld wordt om dit verder af te waarderen tot € 4,- per m2. De voorraad grond wordt overgeboekt naar de algemene dienst, de extra afwaardering van € 95.441 komt ten laste van de algemene reserve grondexploitatie. De gronden zijn nog wel gemeentelijk grondbezit, er wordt blijvend gezocht naar mogelijkheden voor inkomsten • De Lange Slagen/SPOC: De boekwaarde hiervoor bedraagt ultimo 2011 ad € 29.726. Dit complex wordt afgesloten en de boekwaarde wordt afgeboekt ten laste van de algemene reserve grondexploitatie (conform het raadsbesluit 2006).
Jaarstukken 2011
136
HOOFDSTUK 3 JAARREKENING 2011 2011
Jaarstukken 2011
137
BALANS EN TOELICHTING TOELICHTING
Jaarstukken 2011
138
ACTI VA
(x € 1 ,= )
Ultimo 2011
Ultimo 2010
Va ste a ct iva
I mma te rië le vaste a ct iva Kosten van onderzoek en ontwikkeling
0 0
M at e rië le va st e act iva Investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut
0 0
44.9 07 .536
36 .6 6 9 .2 88
37.928.692
29.481.478
6.978.844
7.187.811
Fin an cië le vaste a ct iva
1 3.9 59 .1 9 7
1 4.27 4.36 1
Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - overige verbonden partijen
2.198.425
1.815.956
-
24.102
10.286.093
10.713.207
Leningen aan: - Woningbouwcorporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen
90.756
90.756
1.218.210
1.339.997
- overige langlopende leningen u/g
12.702
13.610
- bijdragen aan activa van derden
153.011
276.733
Totaal vaste activa
58.86 6 .7 33
50.9 43.6 49
1 1 .346 .6 7 4
1 4.501 .033
Vl ot te n de a ctiva
Voorrade n Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - onder handen werk (gronden in exploitatie)
443.223
6.496.976
10.903.451
8.004.057
- Vooruitbetalingen
Uitz e tt in ge n me t e e n re n t e t yp ische loop tijd kort e r da n é é n jaa r - Vorderingen op openbare lichamen - Overige vorderingen - Verstrekte kasgeldleningen
6 .6 6 9 .6 00 4.906.147
3.333.944
1.763.452
1.950.304
-
Liquide midde le n - kassaldi - bank- en girosaldi
8.1 83
1 2 .2 1 7
990
1.141
7.193
11.076
Ove rlop e n de a ct iva Overlopende activa
5.284.2 48
2 .09 3.6 6 4 2.093.664
1 .7 54.6 88 1.754.688
Totaal vlottende activa
2 0.1 1 8.1 21
21 .552 .1 86
Totaal generaal
7 8.9 84.854
7 2 .49 5.835
Jaarstukken 2011
139
P ASSI VA
(x € 1 ,= )
Ultimo 2011
Ultimo 2010
Va ste p a ssiva
Eige n ve rmoge n
2 4.1 9 6 .431
2 6 .240 .0 34
- Algemene reserve
12.119.090
17.784.555
- Bestemmingsreseves voor egalisatie van tarieven
0 11.857.870
0 12.134.229
219.472
3.678.750-
- Overige bestemmingsreserves - Nog te bestemmen resultaat jaarrekening
Voorz ie n in ge n - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Door derden beklemde middelen met een specifieke bestemming
1 .230.1 07 491.468
1 .031 .1 6 0 577.813
-
-
738.639
453.347
Vaste schuld me t e e n re n te typ ische loop t ijd va n é é n jaar of lan ge r
36 .07 6 .402
30.6 9 6 .9 1 7
Onderhandse leningen van: - Banken en overige financiële instellingen
36.076.402
Totaal vaste passiva
30.696.917 6 1 .50 2.9 40
57 .9 6 8.1 1 1
1 2.39 0 .41 5
9 .405.7 03
Vl ot te n de p a ssiva
Ne t to vlott e n de schulde n me t e e n re n te t yp ische loop t ijd kort e r da n é é n jaa r - Kasgeldleningen
7.500.000
6.500.000
- Bank- en girosaldi
21.679 4.868.736
147.551 2.758.152
- Overige schulden
Ove rlop e n de p assiva
5.09 1 .49 9
5.1 22 .0 21
- Nog te betalen bedragen
2.607.584
3.341.147
- Van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen - Overige vooruitontvangen bedragen
2.469.540 14.375
1.757.905 22.969
Totaal vlottende passiva
1 7 .481 .9 1 4
1 4.527 .7 24
Totaal generaal
7 8.9 84.854
7 2 .49 5.835
Gewaarborgde geldleningen *)
30.7 37 .9 56
2 9 .81 3.6 9 8
*) Voor de nadere details over dit onderwerp wordt verwezen naar het overzicht gewaarborgde geldleningen en de paragraaf weerstandsvermogen.
Jaarstukken 2011
140
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden. Balans Vaste activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken geldlening. In verband met de introductie van het BBV kent de immaterële activa vanaf ultimo 2004 een boekwaarde van € nihil.
Jaarstukken 2011
141
Investeringen met economisch nut.
In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is afgekocht zijn tegen een geringe registratiewaarde opgenomen.
Overige investeringen met economisch nut De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Conform het b & w besluit van 15 december 2009 worden met ingang van de jaarrekening 2009 de afschrijvingslasten in het jaar van investering op nihil gesteld en wordt op investeringen afgeschreven vanaf het begrotingsjaar dat volgt op het jaar waarin het gereed komt/verworven wordt. In het algemeen wordt gebruik gemaakt van de lineaire afschrijvingsmethode. Slechts in uitzonderlijke gevallen wordt gebruik gemaakt van de annuïtaire afschrijvingsmethode. Op grondbezit met economisch nut wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2004 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. Op basis van het gehanteerde beleid zijn de afschrijvingstermijnen in het verleden niet altijd uniform toegepast. Deze situatie is mede het gevolg van de samenvoeging van beide voormalige gemeenten met elk een eigen beleid op dit punt. Op 6 december 2005 heeft het college van Burgemeester en Wethouders de nota “Waarderen en Afschrijven” vastgesteld. In deze nota zijn de navolgende afschrijvingstermijnen opgenomen:
Immateriële activa -
Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief
maximaal de looptijd van de geldlening ten hoogste 5 jaar
Activa met een meerjarig economisch nut -
(Onder)Gronden van activa geen afschrijving met een meerjarig economisch nut Gebouwen CV-installatie Rioleringswerken Pompen riolering Transportmiddelen Transportmiddelen Brandweer (minder intensief gebruikt) Motorvaartuigen Technische installaties en machines Vaste inventaris, veiligheidsvoorzieningen, groot onderhoud Gereedschappen, inventaris, meubilair en overig materiaal
-
Automatisering (pc´s, printers en servers etc) Automatisering (software)
Jaarstukken 2011
40 jaar 15 jaar 40 jaar 15 jaar 7 jaar 15 jaar 20 jaar 15 jaar 10 jaar Naar gangbare ervaringsnormen of voorgeschreven normen over de gebruiksduur, wordt deze bij de aanschaf bepaald (meestal 5 jaar) 5 jaar 7 jaar
142
Activa met een meerjarig maatschappelijk nut in de openbare ruimte (als er geactiveerd wordt): -
Wegen (wegdek, bermen, talud en wegmeubilair) Wegreconstructies (wegdek, bermen, talud en wegmeubilair) Rotondes Verkeerslichtinstallaties en openbare verlichting Bruggen, viaducten en ov. grotere kunstwerken
25 jaar 25 jaar 25 jaar 15 jaar 20 jaar
Met ingang van 2005 is het in deze nota vermelde afschrijvingsbeleid voor nieuwe investeringen gehanteerd. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut, zoals b.v. wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden zonodig geactiveerd en afgeschreven. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, kan op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra worden afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (“kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen” in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden worden conform het gehanteerde beleid geactiveerd. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen standaard verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Verschillen tussen de standaard verrekenprijs en betaalde inkoopprijs worden als resultaat verantwoord. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van grond- en hulpstoffen en de loon- en machinekosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen.
Jaarstukken 2011
143
Liquide middelen en overlopende posten. Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op dit moment nog onvoldoende op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de nabije toekomst zal nadrukkelijk worden ingezet op een adequate onderbouwing van de onderhoudsegalisatievoorzieningen. In de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet. Tot het verslagjaar 2007 werden de niet bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel verantwoord onder de post 'Voorzieningen'. Door stelselwijziging als gevolg van een wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording dienen deze middelen met ingang van 2008 als vooruitvangen bedragen te worden verantwoord.
Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. De waardering van de verplichting uit hoofde van de financial leasing van de vervoermiddelen vindt plaats tegen de contante waarde van de contractueel verschuldigde leasetermijnen. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.
Jaarstukken 2011
144
Jaarstukken 2011
145
Jaarstukken 2011
146
Jaarstukken 2011
147
Jaarstukken 2011
148
Jaarstukken 2011
149
Jaarstukken 2011
150
Jaarstukken 2011
151
Jaarstukken 2011
152
Jaarstukken 2011
153
Jaarstukken 2011
154
Jaarstukken 2011
155
Jaarstukken 2011
156
PROGRAMMAREKENING
Jaarstukken 2011
157
Programmarekening Recapitulatie baten en lasten programma 1 tot en met 10 (bedragen in euro’s) prog. omschrijving programma nr.
realisatie 2011 lasten baten
raming 2011 na wijziging lasten baten
raming 2011 voor wijziging lasten baten
1
Veiligheid
1.856.549
77.644
2.070.128
51.326
1.878.630
22.497
2
Fysieke infrastructuur
4.099.978
1.798.358
6.771.181
1.559.639
4.340.140
1.461.539
3
Economische aangelegenheden
1.763.422
2.230.671
3.313.624
3.296.939
6.661.872
6.819.696
4
Onderwijs
1.933.802
208.920
2.153.382
207.032
2.063.360
83.310
5
Maatschappelijk welzijn
5.174.377
1.115.697
4.918.341
947.949
3.930.527
541.949
6
Dienstverlening en zorg
10.726.165
6.273.338
11.370.927
6.314.843
10.824.627
6.081.664
7
Milieu
2.110.797
1.598.228
2.520.272
1.875.988
1.907.139
1.535.474
8
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
7.512.129
3.692.454
7.712.142
6.586.408
6.363.634
5.750.368
9
Bestuur en communicatie
3.041.956
33.404
3.038.249
1.450
2.966.253
1.450
38.219.175
17.028.712
43.868.246
20.841.574
40.936.182
22.297.947
1.053.455
20.200.316
1.285.216
20.263.264
692.893
20.175.624
39.272.630
37.229.028
45.153.462
41.104.838
41.629.075
42.473.571
8.334.605 219.472
10.597.679 0
7.877.486 10.313
11.936.419 0
1.802.927 10.313
968.799 0
47.826.707
47.826.707
53.041.261
53.041.257
43.442.315
43.442.370
Subtotaal 10
Financiën (algemene dekkingsmiddelen)
Subtotaal Mutaties reserves (980) Saldo baten en lasten (990) afronding Totaal
0
Overzicht vergelijking saldi baten en lasten per programma prog. omschrijving programma nr.
saldo realisatie 2011
saldo begroting 2011 n.w.
saldo
V/N
1
Veiligheid
1.778.905
2.018.802
-239.897
V
2
Fysieke infrastructuur
2.301.621
5.211.542
-2.909.921
V
3
Economische aangelegenheden
-467.249
16.685
-483.934
V
4
Onderwijs
1.724.882
1.946.350
-221.469
V
5
Maatschappelijk welzijn
4.058.681
3.970.392
88.289
N
6
Dienstverlening en zorg
4.452.828
5.056.084
-603.256
V
7
Milieu
512.569
644.284
-131.715
V
8
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
3.819.675
1.125.734
2.565.516
N
9
Bestuur en communicatie
3.008.552
3.036.799
-28.247
V
21.190.463
23.026.672
-1.964.633
-19.146.860
-18.978.048
-168.812
Subtotaal 10
Financiën (algemene dekkingsmiddelen) Resultaat voor bestemming (970) Mutaties reserves (980) Resultaat na bestemming (990)
Jaarstukken 2011
V
2.043.603
4.048.624
-2.133.446
-2.263.074
-4.058.933
1.924.283
N
-219.472
-10.309
-209.163
V
158
Overzicht baten en lasten per programma jaarrekening 2011 Progr. 1
Product
Lasten begr.na wijz. 1.809.442 260.686 2.070.128
realisatie 1.579.681 276.868 1.856.549
verschil 229.761 16.182213.579
Baten begr.na wijz. 46.326 5.000 51.326
realisatie 71.952 5.692 77.644
4.248.069 271.353 534 989.247 1.261.977
1.629.113 180.347 137.995 970.619 1.181.905
6.771.181
4.099.978
2.618.956 91.006 137.46018.627 80.073 2.671.202
6.705 24.982 1.527.952 1.559.639
14.994 21.348 117.876 69.593 1.574.547 1.798.358
8.289 3.634117.876 69.593 46.595 238.719
2.627.245 87.372 19.58418.627 149.666 46.595 2.909.921
108.962
66.298
88.892 281.960 2.833.810 3.313.624
88.825 295.502 1.312.797 1.763.422
42.664 67 13.5421.521.013 1.550.202
15.365 403.594 10.000 2.867.980 3.296.939
16.446 773.356 19.678 1.421.191 2.230.671
1.081 369.762 9.678 1.446.7891.066.268-
42.664 1.081 369.829 3.86574.225 483.934
420 421 422 423 440 441 480
272.020 320.641 61.744 400.916 48.853 404.631 644.578 2.153.382
258.129 323.517 61.189 391.391 37.385 280.580 581.610 1.933.802
13.890 2.877555 9.525 11.468 124.051 62.968 219.581
27.500 6.928 116.794 55.810 207.032
31.012 6.928 126.227 44.753 208.920
3.512 9.433 11.0571.888
17.403 2.877555 18.958 11.468 124.051 51.910 221.469
510 511 530 531 540 541 550
412.182 14.697 1.579.979 557.610 285.390 87.745 536.533
401.924 10.514 1.758.943 561.005 414.305 61.217 537.216
10.258 4.184 178.9633.395128.91526.529 683-
386.682 23.702 57.489 403.600
508.606 27.534 123.200 405.004
580 630 650
143.755 1.025.032 275.418 4.918.341
73.372 1.085.430 270.451 5.174.377
70.382 60.3994.967 256.037-
67.676 8.800 947.949
405 50.948 1.115.697
003 004
409.079 93.310
407.477 76.980
1.602 16.330
263.060
14.155 265.724
724 732 610 611 612 614 620 621 622 623 652 714 715 716
315.705
232.505
2.174.105 2.714.730 391.991 892.812 2.019.725 665.030 989.393 139.361 364.963 200.723 11.370.927
1.987.921 2.688.264 399.219 621.513 2.070.440 601.650 964.801 132.473 356.822 186.099 10.726.165
83.199 186.184 26.466 7.228271.299 50.71563.380 24.592 6.888 8.141 14.624 644.761
48.300 1.731.138 2.629.164 21.000 268.000 185.000 759.988 23.000 220.000 166.193 6.314.843
52.352 1.971.542 2.629.164 57.138 256.449 601.650 25.730 225.297 174.137 6.273.338
120 140
totaal 1 2
210 211 212 223 560 722 726
totaal 2 3
310 311 330 341 560 830
totaal 3 4
totaal 4 5
totaal 5 6
totaal 6
Jaarstukken 2011
verschil 25.626 692 26.318
Saldo baten/lasten 255.386 15.489239.897
121.924 3.832 65.711 1.404
10.258 4.184 57.039437 63.20526.529 720
405 16.7288.800167.748
70.787 77.1273.83388.289-
14.155 2.664
15.757 18.994
4.052 240.404 36.138 268.00071.449 158.3382.730 5.297 7.944 41.505-
83.199 4.052 426.588 26.466 28.909 3.299 20.734 94.95827.322 6.888 13.438 22.568 603.256
159
Progr. 7
totaal 7
Product Lasten begr.na wijz. 721 1.389.750 723 1.130.522 725 2.520.272
8
realisatie 106.654 60.611 1.430.963 1.598.228
verschil 8.346282.78913.375 277.760-
Saldo baten/lasten 13.374131.714 13.375 131.715
258.939 481.799 103.934 350.000 5.391.736 6.586.408
140.931 501.986 99.617 365.976 2.583.943 3.692.454
118.00820.187 4.31715.976 2.807.7932.893.954-
347.30877.41550.389 15.976 2.335.5822.693.940-
1.382.175 500.852 724.421
5.376.891 7.712.142
4.776.257 7.512.129
229.30097.60354.706 472.210 200.013
001 002 005 006
949.237 1.801.894 88.017 199.102 3.038.249
971.650 1.770.224 84.454 215.628 3.041.956
22.41331.670 3.562 16.5273.707-
1.450 1.450
33.404 33.404
914 913 921 922 930 931 932 934 936 937 938 940 960
8.770 1.657 14.992 588.789 197.058
8.770 1.656 364.710 180.859
90.562 383.388 1.285.216
105.272 392.189 1.053.455
0 1 14.992 224.079 16.199 14.7108.801231.761
428.809 145.000 14.944.646 381.272 410.200 2.737.000 17.000 54.000 77.900 20.263 5.000 1.042.174 20.263.264
45.153.462
39.272.630
5.880.832
7.877.486 10.313
8.334.605 219.472
53.041.261
47.826.707
subtotaal 10 Subtotaal 1/10 10
Baten begr.na wijz. 115.000 343.400 1.417.588 1.875.988
1.152.875 403.249 779.127
totaal 9 10
2.110.797
verschil 5.028414.504 409.476
810 820 822 823 830
totaal 8 9
realisatie 1.394.778 716.018
980 990
Eindtotaal
Jaarstukken 2011
31.954 31.954
22.41363.624 3.562 16.52728.247
422.872 174.354 14.957.345 36100 409.473 2.738.174 16.781 52.214 76.828 20.382 5.580 1.326.250 20.200.316
5.93729.354 12.699 381.308100 7271.174 2191.7861.072119 580 284.076 62.948-
5.93729.355 27.691 157.22916.299 7271.174 2191.7861.072119 14.129275.274 168.812
41.104.838
37.229.028
3.875.810-
2.005.022
457.119209.159-
11.936.419 -
10.597.679 -
1.338.740 -
1.795.859209.159-
5.214.554
53.041.257
47.826.707
5.214.550
160
4
TOELICHTING BEGROTINGSRECHTMATIGHEID BEGROTINGSRECHTMATIGHEID Begrotingsrechtmatigheid (algemeen) Op grond van artikel 28, lid a van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) moet in de toelichting op de programmarekening een analyse worden opgenomen van afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de programmarekening. Hiervoor is het onderdeel ‘toelichting van de verschillen per programma’ in de jaarstukken opgenomen. Artikel 189, lid 3 van de Gemeentewet schrijft voor dat begrotingsoverschrijdingen op de lasten en daarmee overeenstemmende balansmutaties in principe onrechtmatig zijn. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium ‘passend binnen het door de raad uitgezette beleid’ van belang. In geval van strijd met een wettelijke bepaling of met een door de raad genomen besluit is duidelijk dat een en ander niet ‘passend’ is. Voor vele andere situaties is dit minder duidelijk. Wij zijn van mening dat onderstaande afwijkingen passen binnen het bestaande beleid en als gevolg hiervan kunnen worden aangemerkt als niet onrechtmatig. Beoordeling uitkomsten jaarrekening 2011 Voor 2011 zijn de lasten per programma: PROGRAMMA 01 Veiligheid
REALISATIE
RAMING
SALDO
1.856.549
2.070.128
213.579
02
Fysieke infrastructuur
4.099.978
6.771.179
2.671.201
03
Economische aangelegenheden
1.763.422
3.313.624
1.550.202
04
Onderwijs
1.933.802
2.153.383
219.581
05
Maatschappelijk welzijn
5.174.377
4.918.338
256.039-
06
Dienstverlening en zorg
10.726.165
11.370.928
644.763
07
Milieu
2.110.797
2.520.272
409.475
08
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
7.512.129
7.712.142
200.013
09
Bestuur en communicatie
3.041.956
3.038.249
3.707-
10
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
9.607.532
9.173.015
434.517-
47.826.707
53.041.258
Eindtotaal
5.214.551
Bij de toetsing van bovenstaande wettelijke kaders blijkt dat er overschrijdingen van de lasten zijn op de programma’s 5 – Maatschappelijk welzijn, 9 – Bestuur en communicatie en 10 – Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien.
Jaarstukken 2011
161
Toelichting per programma op hoofdlijnen (zie verder ook toelichting per programma): Algemeen De toerekening van de kosten van de organisatie wijken in totaliteit € 158.000 nadelig af. Voor € 168.000 is er minder voordeel op de kapitaallasten. De rentelasten zijn conform begroting, maar de toerekening aan investeringen is lager. Op alle andere lasten is het verschil per saldo slechts € 10.000 voordelig. De verdeling wijkt op sommige onderdelen af. Mutaties op deze lasten in de loop van het jaar worden niet naar alle programma’s doorberekend maar gestald op programma 10. De toerekening aan grondexploitaties, projecten en investeringen is hoger dan geraamd, waardoor per saldo op andere onderdelen een voordeel ontstaat. Ook zijn verschuivingen ontstaan doordat in de loop van 2011 prioriteiten anders zijn gelegd dan in de begroting was voorzien. Als we de interne doorberekening buiten beschouwing laten ontstaat het volgende beeld: REALISATIE RAMING SALDO 887.317 1.091.965 204.648
PROGRAMMA 01 Veiligheid
02
Fysieke infrastructuur
3.060.648
5.661.080
2.600.432
03
Economische aangelegenheden
1.457.193
3.118.013
1.660.820
04
Onderwijs
1.652.059
1.870.885
218.826
05
Maatschappelijk welzijn
4.284.912
4.150.188
134.724-
06
Dienstverlening en zorg
9.299.019
9.882.398
583.379
07
Milieu
1.511.827
1.933.478
421.651
08
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
5.629.389
5.898.289
268.900
09
Bestuur en communicatie
1.209.571
1.266.892
57.321
10
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
8.647.507
8.011.554
635.953-
37.639.443
42.884.742
Eindtotaal
5.245.299
Het saldo aan de lastenkant wordt hierdoor € 30.748 minder voordelig. In het volgende overzicht zijn de voor- en nadelen op de interne doorberekening verder gespecificeerd. Interne doorberekening Programma’s Projecten/Investeringen
Jaarstukken 2011
Lasten Baten Lasten
-30.748 339.160 -466.136 -157.724
N V N N
162
Voor projecten en investeringen is op programma 10 in de begroting rekening gehouden met € 214.885. Dit bedrag is onderdeel van het voordeel op programma’s. Na het elimineren van de interne doorberekening is er nog een overschrijding aan de lastenkant van programma 5 – Maatschappelijk Welzijn en programma 10 – Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Programma 5 – Maatschappelijk welzijn De exploitatielasten van de sporthallen De Lange Slag zijn in 2011 door aanloopkosten en eenmalige verrekeningen € 150.000 hoger uitgevallen. Daar staat tegenover dat er een bedrag van € 113.000 aan eenmalige baten is verantwoord. Vanwege het toegepaste Btw-regime heeft er een herverdeling van lasten over de deelprojecten van het SPOC-project plaatsgevonden. Hierdoor ontstaan hogere kapitaallasten voor de sporthallen (€ 67.000) en het multifunctionele gedeelte (€ 40.000) en lagere lasten voor de huisvesting voortgezet onderwijs (zie programma 4). Voor de multifunctionele ruimte in De Capellenborg zijn extra lasten verantwoord voor de verrekening van een marktconforme huur van ruim € 38.000 als gevolg van voorschrift van de Btw wetgeving. Dit bedrag is - van gelijke omvang - ook als bate verantwoord. Bij de aanleg van de kunstgrasvelden op het sportpark te Wijhe is bij de investering rekening gehouden met het verrekenen van de Btw-bedragen met de fiscus. Inmiddels is bekend dat de fiscus deze fiscale verrekening niet accepteert. De kapitaallasten zijn hierop aangepast met + € 68.000. Hogere lasten voor het product Kunst zijn een gevolg van extra activiteiten voor amateuristische kunst € 25.000 (gecompenseerd door subsidie van de provincie). Voor een compleet beeld zijn er ook voordelen te melden. Op de producten Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk (budget opvang € 22.000), sport (exploitatie sporthal de Hooiberg € 38.000, Bos-project € 29.000 en zwembad Wijhe € 15.000), sportvelden (stelpost onderhoud velden € 41.000), oudheidkunde en musea (budget monumenten € 16.000), natuurbescherming (bijdrage projecten € 10.000), recreatieve voorzieningen (renovatie speelplaatsen € 29.000), sociaal cultureel werk (per saldo € 47.000, waaronder uitvoering renovatie zalencentrum Wesepe). Totaal gaat het om € 247.000. Programma 10 – Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien De overschrijding van lasten wordt vooral door de volgende twee posten bepaald. De storting in reserves is € 295.000 hoger als gevolg van een onvolkomenheid in geraamde bedragen. Dit wordt gecompenseerd door een hogere storting in reserves voor hetzelfde bedrag. Door verschuiving van rioleringswerkzaamheden en hogere opbrengsten is de storting in de onderhoudsreserve riolering € 196.000 hoger. Wet openbaarmaking publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT). Met ingang van 1 maart 2006 is de WOPT van kracht. Deze wet regelt dat elke instelling jaarlijks het belastbare jaarloon per individuele functionaris met wie zij een arbeidsrelatie heeft op functienaam zal publiceren, indien dit belastbare jaarloon uitgaat boven dat van de minister. De gemeente heeft geen arbeidsrelatie waarop bovenstaande van toepassing is. Ook zijn er in 2011 geen afkoopsommen (eventueel uit te keren in jaarlijkse termijnen) overeengekomen. Vaststelling juistheid en volledigheid eigen bijdrage bijdrage Wmo Het Centraal administratiekantoor (CAK) voert voor alle gemeenten in Nederland in het kader van de Wmo de volgende werkzaamheden uit : het vaststellen, opleggen, innen en afdragen van de eigen bijdrage. Om een goede basis voor de verantwoording van de uitvoering van deze wettelijke taak te leggen heeft het CAK Price Waterhouse Coopers (PWC) gevraagd om een objectief oordeel te geven
Jaarstukken 2011
163
over de waarborgen, die het CAK heeft getroffen om dit proces volgens de regels te laten verlopen. In de kadernota Platform Rechtmatigheid 2010 is het CAK verantwoordelijk gesteld voor de juistheid van de eigen bijdrage. Dat betekent dat de gemeenten zich niet afzonderlijk hoeven te verantwoorden. Op dit moment is niet duidelijk of over het jaar 2011 door PWC weer een verklaring wordt opgesteld en of deze tijdig voor verwerking c.q. besluitvorming aan de gemeente kan worden aangeleverd.
Jaarstukken 2011
164
TOELICHTING VAN DE VERSCHILLEN VERSCHILLEN PER PROGRAMMA PROGRAMMA
Jaarstukken 2011
165
ALGEMEEN In onderstaande toelichting per programma worden de belangrijkste verschillen ten opzichte van de begroting verklaard. Uitgegaan is van een toelichting voor een afwijking op productbudget van 10% en meer met een ondergrens van € 50.000. In sommige gevallen is hier van afgeweken en zijn afwijkingen onder het grensbedrag genoemd. PROGRAMMA PROGRAMMA 1 VEILIGHEID Brandweer en rampenbestrijding V € 255.000. De uitvoering van het bluswaterplan (eenmalig budget) is vertraagd. Het budget wordt overgeheveld naar 2012. Begin 2012 wordt een voorstel aan de raad gedaan over de inzet van deze middelen (€ 182.000 V). De afwikkeling van een (personeels)ongeval is voor € 8.000 niet voorzien. Hier staan € 17.000 niet geraamde baten tegenover. Voor € 9.000 zijn van derden vergoedingen ontvangen voor gemaakte kosten door de brandweer. De uitvoering taken externe veiligheid wordt door de Provincie gesubsidieerd. In 2011 heeft dit niet tot extra kosten geleid. Hier is € 20.000 voor geraamd. Ook de uitvoering rampenbestrijding heeft voor € 7.000 tot lagere kosten geleid. Vooruitlopend op de uitvoering van de heroverweging zijn de kosten van de overige beschermende maatregelen, waaronder uitvoering hondenpoepbeleid, met € 9.000 verlaagd. Diverse kleine afwijkingen hebben geleid tot een voordeel van € 19.000. PROGRAMMA 2 FYSIEKE INFRASTRUCTUUR Wegbeheer
Herinrichting raalterweg zone + loswal V € 2.142.000 Op het product wegbeheer is een voordelig resultaat ontstaan van afgerond € 2.142.000, wat verband houdt de voortgang herinrichting Raalterwegzone en de Loswal in Wijhe (uw besluit van 28/2/2011). Het hier gerealiseerde voordeel wordt geneutraliseerd door een nadeel op programma 10 (de voorziene onttrekking aan de Investeringsreserve heeft ook niet plaats gevonden). Het budget blijft beschikbaar voor 2012.
Wegen V € 485.000 Een voordeel van € 422.000 is ontstaan door de gedeeltelijke vrijval van de stelpost reconstructie wegen 2011, dat conform de weg van resultaatbepaling en –bestemming wordt toegevoegd aan de stelpost reconstructie wegen 2012. Verder zijn voordelen gerealiseerd van afgerond € 63.000 op wegen en kunstwerken veroorzaakt door minder onderhouds- en kapitaallasten door de vertraagde uitvoer van de onderhoudsplannen en extra ontvangen leges.
Verkeer V € 87.000 Er is een voordeel gerealiseerd op onderhoud borden als gevolg van vertraagde uitvoer van het onderhoudsplan verkeersborden en lagere lasten inzake verkeersveiligheid. Totaal zijn de lasten inclusief de uitvoeringskosten € 87.000 lager.
Veerdiensten N € 20.000 Per saldo is een nadeel ontstaan van € 20.000 vanwege extra noodzakelijke voorziening bij hoog water. Ten laste van de ontvangen subsidie van de Provincie ad € 118.000 is aanvullend onderhoud uitgevoerd aan de veren in Olst en Wijhe.
Jaarstukken 2011
166
Openbaar groen V € 19.000 Geen grote afwijkingen. Het onderhoud is conform planning uitgevoerd.
Riolering V € 196.000 De lasten (onderhoud/advieskosten, interne doorbelastingen) zijn per saldo € 80.000 lager, doordat een aantal onderzoeken in het kader van hemelwater- en grondwaterzorgplicht zijn doorgeschoven naar 2012 en door minder onderhouds- en kapitaallasten. Begin 2010 is in samenwerking met het waterschap een meetplan riolering opgesteld, waaraan eind 2010 uitvoering is gegeven. Voor het actualiseren van de basisrioleringsplannen zijn meetgegevens onontbeerlijk. Omdat wij niet over meetgegevens beschikten is de actualisatie van de basisrioleringsplannen een jaar uitgesteld. Op riolering zijn hogere baten gerealiseerd als gevolg van ontvangen exploitatie bijdragen riolering buitengebied (€ 70.000) en hogere baten rioolheffing (€ 46.000). Deze meeropbrengst wordt veroorzaakt door een hogere opbrengst bij waterverbruik meer dan 500 m3 > (€ 5.000,--) en het feit dat er in 2011 een aantal nieuwe panden op de riolering is aangesloten. Deze panden worden belast met een eenmalig rioolaansluitrecht. De opbrengst hiervan is niet geraamd maar wordt wel verantwoord op de opbrengstrekening rioolheffing. De verschillen in de exploitatieresultaten van riolering (inclusief manuren en kapitaallasten) worden verrekend met de onderhoudsreserve riolering (programma 10). In totaal was een toevoeging voorzien van € 142.140: in werkelijkheid is toegevoegd een bedrag van € 338.400, per saldo een hogere toevoeging van € 196.260 (programma 10). Het effect in de exploitatie is neutraal. PROGRAMMA 3 ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN Handel en ambacht V € 43.000 Voor de markten Olst en Wijhe zijn de stroomvoorzieningen aangepast voor € 12.000 (N). Door een andere toerekening van de interne uitvoering is er een verschuiving van € 55.000 ontstaan tussen handel en ambacht (voordelig) en Openluchtrecreatie (nadelig). Nutsbedrijven V € 370.000 De rentevergoeding op achtergestelde leningen is € 42.000 hoger door ontvangen rente van Enexis. Van Enexis en de andere rechtsopvolgers van Essent is € 343.000 meer dividend ontvangen dan de geraamde € 95.000. Dit komt vooral door de vrijval van middelen uit de overdracht van de kerncentrale Borsele. De opbrengst van de aandelen is € 15.000 lager. Openluchtrecreatie N € 4.000 Aanjaagbudget ontwikkelingsplan Recreatie & Toerisme V € 29.000. Het aanjaagbudget is in 2011 niet aangewend. Wel ligt er nu een plan van aanpak uitvoeringsprogramma Beleef de IJssel dat in 2012 verder opgepakt gaat worden. In verband met dit uitvoeringsprogramma wordt voorgesteld om dit bedrag naar 2012 door te schuiven. De bijdragen aan het recreatiegemeenschap Salland zijn € 8.000 lager. De subsidie aan de Historische Vereniging ’t Olster Erfgoed is € 7.000 lager. De huisvesting in het Infocentrum IJssel Den Nul is vanaf september van toepassing. De inkomsten voor de passantenhaven en loswal zijn € 9.000 hoger. Door een andere toerekening van de interne uitvoering is een verschuiving van € 55.000 ontstaan tussen handel en ambacht (voordelig) en Openluchtrecreatie (nadelig). De overige kleine afwijkingen bedragen gesaldeerd € 2.000 nadelig.
Jaarstukken 2011
167
Bouwgrondexploitatie bedrijfsterreinen V € 74.000 Voor de complexen (onderdeel product 830 bedrijfsterreinen) zijn middelen vrijgevallen, doordat de exploitaties ten opzichte van 2010 een verbeterd resultaat laten zien. Dit betreft een vrijval op bestaande voorziening Noordelijke uitbreiding De Meente van € 139.171 en een bedrag van € 25.712 op de bestaande voorziening De Enk. Het behaalde resultaat op de overige componenten grondexploitatie van bedrijfterreinen, € 91.000 nadelig, wordt geneutraliseerd op functie 980 en verder gemuteerd op de boekwaarde van de gronden. Effect: neutraal. PROGRAMMA 4 ONDERWIJS Voortgezet onderwijs V € 124.000 In 2010 zijn de tijdelijke units voor De Capellenborg verkocht. In de begroting 2011 waren de lasten nog opgenomen. In verband met de verkoop komt het geraamde bedrag aan kapitaallasten van € 58.000 vrij te vallen. Verder vallen de werkelijk kapitaallasten voor het SPOC-project, onderdeel nieuwbouw Cappellenborg, op basis van de werkelijke toegedeelde lasten en de gehanteerde afschrijvingsmethode € 68.000 lager uit dan de raming (zie ook product kunst op programma 5). Gemeenschappelijke lasten onderwijs V € 52.000 De lasten voor het leerlingenvervoer zijn € 40.000 lager uitgevallen. Dit is vooral toe te schrijven aan het vervallen van een tweetal ritten naar relatief verre bestemmingen. Doordat het benodigde budget sterk afhankelijk is van het aantal aanvragen en de diverse bestemmingen kan het resultaat over 2011 niet als structureel worden aangemerkt. Op uitvoering leerplicht, onderwijs achterstandenbeleid en onderwijsbegeleiding is per saldo een voordeel ontstaan van € 12.000. PROGRAMMA 5 MAATSCHAPPELIJK WELZIJN Sport N € 57.000 Voor de exploitatie van sporthal De Hooiberg zijn intern meer personeelslasten doorbelast dan voorzien. Aan energie en onderhoud is minder besteed. Per saldo een nadelig resultaat van € 33.000. De exploitatielasten van het zwembad zijn onderschreden met € 54.000. De opbrengsten bleven achter voor een bedrag van € 14.000. De exploitatielasten van de sporthallen De Lange Slag zijn in 2011 door aanloopkosten en eenmalige verrekeningen € 150.000 hoger uitgevallen. Daar staat tegenover dat er een bedrag van € 113.000 aan eenmalige baten is verantwoord. Vanwege het toegepaste Btw-regime heeft er een herverdeling van lasten over de deelprojecten van het SPOC-project plaatsgevonden. Hierdoor ontstaan hogere kapitaallasten voor de sporthal De Lange Slag (€ 67.000). Van Sportservice Overijssel werd in 2011 een subsidie ontvangen van € 19.000 voor het bos-project. Het project saldeert inclusief deze subsidie in een voordelig resultaat van € 33.000. Sportvelden Bij de aanleg van de kunstgrasvelden op het sportpark te Wijhe is bij de investering rekening gehouden met het verrekenen van de Btw-bedragen met de fiscus. Inmiddels is bekend dat de fiscus deze fiscale verrekening niet accepteert. De kapitaallasten zijn hierop aangepast en verhoogd met € 68.000. De exploitatielasten van het sportpark Overwetering, inclusief de stelpost onderhoud sportvelden is voor een bedrag van € 49.000 onderschreden. De lasten op de overige complexen geven eveneens een positief resultaat van € 20.000.
Jaarstukken 2011
168
Kunst N € 63.000 Om de middelen van de provincie voor het cultuurarrangement adequaat in te zetten is de ambtelijke inzet op het product kunst € 30.000 hoger dan de raming. Het saldo van middelen uit 2010 is in 2011 ingezet, het gaat om een extra bedrag van € 24.000. De stichting Kulturhus Olst-Wijhe ontvangt voor de betaling van huur voor het theater en de multifunctionele ruimten in De Capellenborg een compensatie van € 36.000. De lasten en baten zijn daardoor met een gelijk bedrag verhoogd. De werkelijke kapitaallasten voor het SPOC project, onderdeel multifunctionele ruimten zijn als gevolg van de herziene verdeling van de toerekening van de lasten € 40.000 hoger dan geraamd. Hierbij wordt verwezen naar het voordelige verschil zoals is aangegeven in de toelichting bij het product Voortgezet onderwijs op programma 4. De overige kleine verschillen zijn per saldo € 7.000 voordelig. Oudheidkunde V € 26.000 Behalve een lager aandeel in de personeelslasten € 10.000 zijn er minder middelen besteed aan projecten € 16.000. Overige recreatieve voorzieningen V € 71.000 In 2011 is gestart met de opzet van een meerjarenplanning voor de plaatsing en vervanging van speeltoestellen. De besteding van het budget is in 2011 in afwachting van de ontwikkeling van de herziene planning € 29.000 lager. De ambtelijk ingezette uren zijn hierdoor eveneens lager dan geraamd (€ 41.000). Sociaal cultureel werk N € 77.000 Een onderschrijding van € 58.000 op dit product wordt veroorzaakt doordat het budget voor de uitvoering van (achterstallig) onderhoud van het Zalencentrum in Wesepe nog niet geheel is aangewend. Het restant budget wordt -zoals geraamd- bij besteding ten laste van de reserve gebracht (programma 10) en heeft geen financieel effect op de exploitatie. Door het treffen van de nodige beheersmaatregelen voor de exploitatie van de sporthal de Lange Slag en het zalencentrum Wesepe zijn er meer ambtelijke uren ingezet. Dit heeft op dit product een nadelig effect van € 107.000. Voor de rest zijn er kleine afwijkingen ten opzichte van de begroting, per saldo € 29.000 negatief. PROGRAMMA 6 DIENSTVERLENING EN ZORG Bijstandsverlening V € 426.000 De uitkeringslasten vallen ten opzichte van de begrote bedragen (€ 186.000) mee ondanks dat in 2011 het aantal huishoudens met een bijstandsuitkering is gestegen van 94 naar 111. De reden hiervoor is dat veel uitkeringsgerechtigden wel parttime aan het werk zijn gegaan. Zij tellen dus wel volledig mee in het aantal huishoudens wat een uitkering ontvangt, maar de uitkeringslasten zijn relatief laag. De rijksbijdrage en ontvangsten terugvordering en verhaal laten een voordeel zien ten opzichte van de begroting van € 71.000. Daarnaast is in 2011 als incidentele bate een rijksvergoeding verantwoord van € 169.000 wegens in 2010 verstrekte bedrijfskapitalen in het kader van het Bijstandsbesluit zelfstandigen. Wet maatschappelijk ondersteuning V € 21.000 Het nadeel (€ 50.000) wordt veroorzaakt, doordat er meer huishoudelijke verzorging is toegekend dan waar in de begroting rekening mee is gehouden. Hierbij wordt wel opgemerkt dat
Jaarstukken 2011
169
er aan de batenkant € 71.000 meer aan eigen bijdragen zijn ontvangen per saldo is een positief resultaat van € 21.000. De opbrengsten aan eigen bijdrage die bij klanten in rekening wordt gebracht als zij huishoudelijke verzorging afnemen is toegenomen door de gestegen tarieven van huishoudelijke verzorging en doordat er meer klanten huishoudelijke verzorging ontvangen. Maatschappelijke begeleiding en advies V € 3.000 Bij wijziging is het masterplan Wonen, zorg en welzijn opgevoerd. De besteding van de gelden heeft echter nog niet in 2011 plaatsgevonden. Zowel de lasten als baten zijn om die redenen met een bedrag van € 268.000 onderschreden. Participatiebudget N € 95.000 Het rijk stelt jaarlijks gelden beschikbaar gebundeld in het participatiebudget. Dit budget wordt ingezet voor maatregelen ter bevordering aan de arbeidsproces en sociale activering en reintegratie-activiteiten, educatie en scholing, inburgering voor oud- en nieuwkomers. Op basis van de systematiek dient het financieel effect voor de exploitatie nihil te zijn. De baten zijn in strijd hiermee ten onrechte tot een bedrag van € 95.000 te hoog in de begroting opgenomen. Een mogelijk bestedingsoverschot wordt onder bepaalde voorwaarden gereserveerd om vervolgens ingezet te worden voor de genoemde doelen. Lijkbezorging V € 87.000 De personele inzet van de sociale werkvoorziening voor het onderhoud van de begraafplaatsen en overig onderhoud is een voordeel ontstaan van € 83.000, veroorzaakt door een meevallende aanbestedingen en lagere kosten realisering urnenmuur en digitale begraafplaatsenadministratie dan vooraf geraamd. De begrafenisrechten zijn € 4.000 hoger dan geraamd. PROGRAMMA 7 MILIEU Afvalverwijdering Afvalstoffenverwijdering en – verwerking V € 242.800 (voor egalisering) Bij de raming van de kosten is uitgegaan van een hoger voorschotbedrag. Uiteindelijk heeft de ROVA het voorschotbedrag in de eerste maanden van 2011 naar beneden bijgesteld, omdat de toename van het soortelijk gewicht per grijze container door de gescheiden inzameling van kunststof minder groot was dan verwacht. De verwerkingskosten van restafval is gebaseerd op het soortelijk gewicht. Het voordeel wordt toegevoegd aan de egalisatievoorziening afvalstoffen. De verschillen in de exploitatieresultaten van afval (inclusief manuren en kapitaallasten), verantwoord onder de producten 721 afvalverwijdering en 725 afvalstoffenheffing worden verrekend via de egalisatievoorziening afvalstoffen. In totaal was een toevoeging voorzien van € 42.492. In werkelijkheid is toegevoegd een bedrag van € 285.292, per saldo een hogere toevoeging aan de egalisatievoorziening afvalstoffen van € 242.800. Milieubeheer V € 132.000 Duurzame energie V € 121.000 Voor de programmaperiode Duurzaamheid is een bedrag van € 500.000 gereserveerd. Er zijn diverse projecten opgestart, maar nog niet afgerond. Het restantbudget wordt overgeheveld naar 2012. Het hier gerealiseerde voordeel wordt daarom geneutraliseerd door een nadeel op programma 10 (de onttrekking ad. € 145.750 aan de reserve duurzaamheid vindt niet plaats). Een nadeel van € 25.000 is ontstaan door een overboeking van in 2010 ten onrechte verantwoorde kosten op het krediet Zonnepanelen.
Jaarstukken 2011
170
Regionale bestuurlijke samenwerking V € 11.000 Er zijn minder vergunningaanvragen uitbesteed, omdat er minder complexe aanvragen zijn ingediend, waardoor de vergunningen voornamelijk in eigen beheer konden worden afgehandeld. PROGRAMMA PROGRAMMA 8 RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING Ruimtelijke ordening N € 347.000 Lasten V € 70.000 Er zijn minder procedures doorlopen en minder advertentiekosten gemaakt. Dit heeft te maken met de teruggang in het aantal aanvragen, waarvoor een RO procedure nodig is. Voorts zijn er nauwelijks advertentiekosten meer. Binnen budget actualisatie bestemmingsplannen resteert ook nog een bedrag van 19.000 (is onderdeel van de genoemde € 70.000). Voorgesteld wordt dit bedrag over te hevelen naar 2012, omdat in 2012 nog een stevige actualisatieslag wordt verwacht. Baten N € 118.000 Dit verschil is voornamelijk te verklaren door het mindere aantal procedures dat is doorlopen. Door de veranderingen op de woningmarkt worden sommige aanvragen ook niet doorgezet. Verder is er een oude vordering afgewaardeerd, omdat het desbetreffende gebied nu op andere wijze met woningbouw is ingevuld dan het oorspronkelijke plan. Gezien de kosten die de ontwikkelaar heeft moeten maken voor het gewijzigde plan, is de vordering voor de eerdere procedurekosten alsnog vervallen. Woningexploitatie/woningbouw N € 77.000 Met betrekking tot woningexploitatie & woningbouw(product 820) is een voordeel ontstaan van € 20.000. Er is een uitkering BWS (Besluit woninggebonden subsidies)-gelden ontvangen, die niet is geraamd (V € 9.000). Verder zijn voordelen gerealiseerd door extra opbrengsten (huren, pachten en verkoop groenstroken € 11.000 V). Volkshuisvesting V € 66.000 Op volkshuisvesting (product 822/823) is per saldo een voordeel ontstaan van € 11.000 (V) als gevolg van extra ontvangen leges (€ 30.000 V) en lagere rentebaten (€ 17.000) door minder verstrekte duurzaamheidsleningen dan geraamd. Door een andere toerekening van de interne uitvoering hebben binnen de hierboven genoemde onderdelen verschuivingen plaatsgevonden. Vanuit dat oogpunt is er voor gekozen om de doorbelasting van de uren in zijn totaliteit te bekijken. De ontstane nadelen op dit programma worden grotendeels gecompenseeerd door voordelen op saldo kostenplaatsen (programma 10). Bouwgrondexploitaties woningen N € 2.335.000 Voor één complex zijn middelen vrijgevallen, doordat de exploitatie ten opzichte van 2010 een verbeterd resultaat laten zien. Dit betreft een vrijval op bestaande voorziening Noorder Koeslag van € 140.065. Voor drie complexen zijn aanvullende middelen nodig om de exploitaties financieel sluitend te maken. Mede gelet op de BBV-voorschriften zijn om deze redenen bedragen ten laste van de exploitatie 2011 gestort in voorzieningen. Dit betreft een aanvullende voorziening voor complex Boerhaar van € 68.049 en nieuwe voorzieningen voor resp. Wesepe woningbouw van € 370.450 en Molenstraat van € 489.786.
Jaarstukken 2011
171
Voor woningbouwgebied Zonnekamp Oost fase 2 is besloten om dit niet te ontwikkelen en de verworven m2 voor dit deel af te waarderen naar agrarische waarde. Er is € 1.137.000 ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht. Daarnaast zijn enkele kleinere complexen afgewaardeerd of afgeboekt voor een totaal bedrag van € 334.000, ook ten laste van de reserve grondexploitaties. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitaties. Het resultaat op de grondexploitatie woningbouw wordt geneutraliseerd via administratieve mutaties op functie 980 (toevoeging en onttrekking aan reserves)en verder op de boekwaarde van de gronden van de verschillende woningbouwcomplexen. PROGRAMMA 9 – BESTUUR EN COMMUNICATIE Bestuursorganen N € 22.000 Voor Raad en college zijn de kosten € 22.000 hoger. De voorziening pensioenaanspraken wethouders moest voor € 24.000 extra worden aangevuld op basis van de meest recente berekeningen. Bestuurlijke ondersteuning (b&w) V € 64.000 De baten zijn € 32.000 hoger dan geraamd. Dit komt door de vergoeding van derden voor de door de gemeente uitgevoerde activiteiten rond het 10-jarig bestaan van de gemeente OlstWijhe. Hier staan voor het zelfde bedrag hogere kosten voor promotie, voorlichting en representatie tegenover. De voordelen aan de lastenkant zijn voor € 45.000 ontstaan door vooral lagere lasten informatievoorziening, website en advertenties. Voor de € 16.000 van het niet bestede informatiebudget wordt voorgesteld om dit toe te voegen aan het budget 2012, omdat de werkzaamheden hiervoor zijn doorgeschoven naar 2012. Ook is er bespaard op de lasten voor voormalig personeel € 10.000 en uitvoeren van onderzoeken € 9.000. Bestuurlijke ondersteuning (raad) N € 17.000 De overschrijding van de lasten wordt vooral veroorzaakt door hogere accountantskosten als gevolg van de afrekening van de controle 2010. Voor het afronden van de jaarrekening 2010 zijn aanvullende werkzaamheden verricht. ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIENE UITGAVEN Overige financiële middelen V € 29.000 De opbrengst van de aandelen ROVA is € 29.000 hoger. Dit is meer dan de verwachte verhoging als gevolg van de overdracht van aandelen van de regio aan gemeenten in 2010. Algemene uitkering V € 28.000 De niet ingezette taakmutaties (geoormerkte budgetten) in de Algemene Uitkering vallen vrij ten gunste van 2011 (€ 15.000 V). De algemene uitkering valt iets hoger uit dan geraamd, als gevolg van de mutaties uit de decemberciculaire. Het voordeel van € 13.000 is inclusief definitieve afrekening 2009 en correcties op 2010. Algemene lasten en baten N € 157.000 In de begroting is voorzien dat € 215.000 aan personeelkosten wordt toegerekend aan kapitaalwerken. Binnen het onderdeel algemene lasten en baten wordt dit bedrag afgedekt door een inkomstenstelpost. In de realisatie zijn deze kosten direct op de kapitaalwerken verantwoord en gedekt binnen die budgetten.
Jaarstukken 2011
172
De voorziening dubieuze debiteuren is na beoordeling van de openstaande vorderingen met € 19.000 verhoogd. Het budget voor onvoorziene uitgaven van € 44.000 is niet besteed. Het geraamde begrotingstekort van € 16.000 aan de lastenkant en de in 2011 geraamde (niet ingevulde) taakstelling bedrijfsvoering van € 166.000 aan de batenkant maken onderdeel uit van het resultaat. Saldo kostenplaatsen V € 275.000 Het voordeel van € 275.000 betreft voor € 443.000 een voordelig verschil van de kostenplaatsen (wordt op andere programma’s gecompenseerd) met als tegenhanger een minder groot voordeel op kapitaallasten van € 168.000 (hogere rentelasten waardoor de werkelijke kapitaallasten hoger zijn dan de doorbelaste kapitaalsten). Reserves N € 1.796.000 Er is voor € 457.000 meer toegevoegd aan reserves dan begroot. Voor € 295.000 heeft dit betrekking op een begrotingsverschuiving tussen toevoegingen en onttrekkingen. Dit verschil wordt onder de baten volledig gecompenseerd door een hogere onttrekking. Een nadeel van € 196.260 wordt veroorzaakt door de hogere toevoeging aan de reserve riolering. Een voordeel van € 34.615 hangt samen met lagere toevoegingen uit bouwgrondexploitaties. De onttrekking aan reserves is € 1.339.000 lager dan begroot. Voor € 2.760.446 hebben de bestedingen niet plaatsgevonden in 2011 en wordt voorgesteld de onttrekkingen uit reserves door te schuiven naar 2012 (resultaatbestemming). Het uitstel onderhoudwegen/ Raalterwegzone is hier in met ruim € 2 miljoen van grootte invloed (zie programma 2). De verschillende gronden die nog niet in ontwikkeling zijn genomen en lopende grondexploitaties zijn beoordeeld en opnieuw gewaardeerd. Per saldo is € 1.471.308 van de bestaande boekwaarde afgewaardeerd ten laste van de reserve grondexploitaties. Dit was in de begroting niet voorzien. De afwaardering van het project Zonnekamp Oost is hierin met ruim € 1 miljoen bepalend. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie en de toelichting bij programma 3 en 8. Het benodigde saldo in de voorziening grondexploitaties, een voorziening voor gecalculeerde verliezen, is opnieuw bepaald. De benodigde aanvulling van € 623.337 is ook ten laste van de reserve grondexploitaties verantwoord. De nadelen gemeld in de eerste en tweede bestuursrapportage worden gedekt door een onttrekking uit de reserve nader te bestemmen middelen voor € 614.093. Deze onttrekking is niet verwerkt in de cijfers. Voor verschillende onderdelen is € 354.320 minder onttrokken aan reserves. Het gaat om € 104.199 lagere kapitaallasten, € 182.598 lagere onderhoudskosten, € 55.543 niet nodig voor de uitvoering structuur en centrumvisie Olst-Wijhe, € 6.400 niet nodig voor het project kostbaar landschap en €5.580 lagere lasten minimabeleid en startersleningen.
Jaarstukken 2011
173
OVERZICHT AANWENDING ONVOORZIENE UITGAVEN Op grond van de financiële uitgangspunten wordt een bedrag van € 2,50 per inwoner beschikbaar gesteld voor onvoorziene uitgaven. De raming voor 2011 bedraagt conform de primitieve begroting 17.600 x € 2,50 = € 44.000,-. In het begrotingsjaar 2011 is de post niet aangewend.
Jaarstukken 2011
174
OVERZICHT INCIDENTELE INCIDENTELE LASTEN EN BATEN In artikel 28 van het BBV is verplicht om in de programmarekening een overzicht op te nemen van de realisatie van incidentele baten en lasten. pr omschrijving
Begroting 2011
Realisatie 2011
Omschrijving
Lasten 1 2 2 3 3 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 7 7 8 8 8 8 8 8 9 10 10
Brandweer en rampenbestrijding Openbaar groen Veerdiensten Bouwgrondexploitatie/bedrijfsterreinen Beheer en exploitatie markten Amateuristische kunstbeoefening en cultuur Monumentenbeleid en -beheer Sporthal "De Speelbrink" Wijhe Sporthal "De Speelbrink" Wijhe Sporthal "De Speelbrink" Wijhe Multifunctioneel gebouw Capellenborg Bos-projecten Olst-Wijhe Sportpark Zandhuisweg en De Muggert Amateuristische kuntsbeoefening en cultuur Sociaal Cultureel Werk Natuurbescherming Verkiezingen Begraafplaatsen Duurzame energie Ongediertebestrijding Bestemmingsplan buitengebied Vitaal platteland Bouwgrondexploitatie Bouwgrondexploitatie Bouwgrondexploitatie Centrumvisie Wijhe Bestuurlijke communicatie en voorlichting Kostenplaats automatisering Mutaties reserves (dotaties)
29.520 54.000 82.080 22.462 45.000 138.026 149.200 14.426 169.200 500.000 37.171 48.000 437.250 80.000 68.750 140.820 100.000 38.695 65.882 132.593 300.000 2.653.075
37.541 54.000 117.876 164.88310.116 105.707 20.947 115.928 30.300 45.000 36.147 86.806 149.200 14.426 110.788 500.000 40.049 14.463 64.902 80.000 62.502 162.476 788.220 132.098 1.471.307 90.114 38.695 42.268 132.593 300.000 4.689.586
kosten ongeval (waarvoor schadeuitkering is ontvangen) herstelwerkzaamheden a.g.v. noodweer o. provinciale subsidie (doorgesluisd naar Olsterveer en Wijhese veer) t. vrijval verliesvoorziening bedrijventerreinen De Enk en Meente noord aanpassen stroomvoorziening markt Olst q. besteding subsidie kunst en cultuur s. tot een bedrag van € 15.582 tlv reserve extra afschrijving boekwaarde SPOC niet meer in eigendom afkoop pensioen oud-werknemer aanvullende subsidie exploitatietekort SKOW 2010 p. compensatiesubsidie i.v.m. huur aan SKOW f. bos-project i. onderhoudssubsidies SC Wesepe en Wijhe 92 t.b.v. uitbreiding renovatie kleedkamers j. optimaliseren staat beeldende kunstwerken in de openbare ruimte t.l.v. reserve beeldende kunst k. achterstallig onderhoud zalencentrum Wesepe t.l.v. reserve nader te bestemmen l. landschapsfonds stichting kostbaar Salland deels t.l.v. reserve en deels t.l.v. prov.bijdrage provinciale staten verkiezingen h. realisatie urnenmuur b. programma duurzaamheid Olst-Wijhe 2011-2015 bestrijding eikenprocessierups digitalisering en actualisering bestemmingsplannen r. project "Vitaal platteland Olst-Wijhe" t. verliesvoorziening grondexploitatie Noorder koeslag, Wesepe, Boerhaar en Bieenkorf afwaardering complex Noordmanshoek m. afwaardering diverse complexen c. afschrijving ineens herontwikkeling Noordpool t.l.v. reserve Centrumvisie d. viering 10 jarig bestaan gemeente Olst-Wijhe e. digitalisering vergunningen n. liquidatieuitkering Woningschap Regio Zwolle g. aanvulling reserve grondexploitatie t.l.v. reserve nader te bestemmen
23.060 154.656 57.080 400.000 266.500 39.000 132.593 19.259 170.750 100.000 38.695 65.882 138.026 300.000 48.000 149.200 14.426 169.200 100.000 15.582 2.401.909
41.330 117.876 154.656 317.440 31.559 40.000 36.147 80.707 400.000 55.182 39.000 12.470 15.975 132.593 19.259 9.720 90.114 38.695 42.268 86.806 300.000 14.463 149.200 14.426 110.788 100.000 1.471.307 15.582 623.337 4.560.900
ontvangen schadeuitkering o. provinciale subsidie Olsterveer en Wijhese veer vrijval voorziening verkooptransactie essent aandelen a.g.v. ontvangst deel vordering dividend Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. meeropbrengst dividend Rova aflossing krediet horeca inventaris sport- en cultuurcafé SKOW p. huur SKOW q. subsidie provincie kunst en cultuur l. provinciale bijdrage stimuleringsregeling Groen Blauwe diensten b. programma duurzaamheid Olst-Wijhe 2011-2015 Provinciale bijdrage r. provinciale bijdrage vitaal platteland opbrengst verkoop groenstroken extra hoge opbrengst bouwleges t.o.v. begroting ad € 350.000 n. liquidatieuitkering GR Woningschap Regio Zwolle a. onderhoud graven t.l.v. algemene reserve b. programma duurzaamheid Olst-Wijhe 2011-2015 t.l.v. bestemmingsreserve duurzaamheid c. herontwikkeling Noordpool t.l.v. reserve Centrumvisie d. Promotie Olst-Wijhe 10 jaar t.l.v. reserve nader te bestemmen e. digitalisering vergunningen t.l.v. reserve nader te bestemmen f. bos-project t.l.v. reserve nader te bestemmen g. aanvulling reserve grondexploitatie t.l.v. reserve nader te bestemmen h.realisatie urnenmuur t.l.v. reserve afkoopsommen graven i. onderhoudssubsidies SC Wesepe en Wijhe 92 t.l.v. reserve nader te bestemmen j. optimaliseren staat beeldende kunstwerken t.l.v. reserve beeldende kunst k.achterstallig onderhoud zalencentrum Wesepe t.l.v. reserve nader te bestemmen l. landschapsfonds stichting kostbaar Salland t.l.v. reserve kostbaar landschap m. afwaardering diverse complexen grondexploitatie t.l.v. reserve grondexploitatie s. monumentenbeleid en - beheer t.l.v. bestemmingsreserve algemeen mutatie verliesvoorziening diverse complexen t.l.v. rserve grondexploitatie
251.166
128.686
Baten 1 2 3 3 3 5 5 5 5 7 8 8 8 8 10
Brandweer en rampenbestrijding Veerdiensten Deelneming nutsbedrijven Deelneming nutsbedrijven Deelneming nutsbedrijven Sporthal "De Speelbrink" Wijhe Multifunctioneel gebouw Capellenborg Amateuristische kunstbeoefening en cultuur Natuur en landschap Programma duurzaamheid Olst-Wijhe 2011-2015 Vitaal platteland Beheer en uitgifte gronden Leges bouwvergunningen en -aanlegvergunningen Beheer- en uitvoeringskosten leader Mutaties reserves (onttrekkingen)
Saldo
Jaarstukken 2011
175
SINGLE INFORMATION SINGLE AUDIT (SISA)
Jaarstukken 2011
176
Jaarstukken 2011
177
Jaarstukken 2011
178
Jaarstukken 2011
179
Jaarstukken 2011
180
Jaarstukken 2011
181
Jaarstukken 2011
182
Jaarstukken 2011
183
Jaarstukken 2011
184
RAPPORTAGE INVESTEREN MET GEMEENTEN GEMEENTEN (I (IMG)
Jaarstukken 2011
185
Jaarstukken 2011
186
CONTROLEVERKLARING ONAFHANKELIJKE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT ACCOUNTANT
Jaarstukken 2011
187
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de raad van gemeente Olst-Wijhe
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in deze jaarstukken opgenomen jaarrekening 2011 van gemeente Olst-Wijhe gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de programmarekening over 2011 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SiSa-bijlage en de Rapportage investeren met gemeenten (IMG). Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Olst-Wijhe is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (BADO) en het op 25 januari 2010 vastgestelde Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen 2009 – 2012. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Jaarstukken 2011
188
Deze financiële rechtmatigheidscriteria zijn met het normenkader ter kennisgeving gebracht aan de gemeenteraad op 23 januari 2012 en met de operationalisering van het normenkader voor rechtmatigheid in de beheersorganisatie van de gemeente geïmplementeerd. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1 % en voor onzekerheden 3 % van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 2, lid 7 BADO is deze goedkeuringstolerantie door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 25 januari 2010 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Olst-Wijhe een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2011 als van de activa en passiva per 31 december 2011 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2011 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213, lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Zwolle, 29 mei 2012 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: H.J. Boere RA
Jaarstukken 2011
189
RAADSBESLUIT
Jaarstukken 2011
190
Nr.
2011/
Onderwerp
Besluit tot vaststellen Jaarverslag en Jaarrekening 2011
De raad van de gemeente Olst-Wijhe; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 29 mei 2012; gelet op artikel 197 tot en met 202 van de Gemeentewet; besluit: de jaarrekening en het jaarverslag 2011 vast te stellen.
Aldus besloten in de openbare raadsvergadering d.d. 25 juni 2012. De raad voornoemd, de griffier,
de burgemeester,
B.A. (Bart) Duursema.
A.G.J. (Ton) Strien.
Jaarstukken 2011
191
BIJLAGEN
Jaarstukken 2011
192
OVERZICHT PERSONEELSLASTEN PERSONEELSLASTEN
Jaarstukken 2011
193
BIJLAGE B: Personeelslasten 2011 Personeelslasten nr.
(sub)functie/ kostenplaats
begroting 2011
werkelijk 2011
resultaat 2011
onderdeel 1.
Leden van de raad Totaal leden van de raad
4.001.01.01
164.307
149.644
14.663
2.
Raadsgriffie
4.006.01.01
103.622
99.891
3.731
3.
Burgemeester en wethouders Totaal burgemeester en wethouders
4.001.02.01
330.001
290.030
39.971
4.
Burgerlijke stand (huwelijken)
4.003.07.01
6.525
5.297
1.228
5.
Openbaar Basisonderwijs Logopediste : - (60% openbaar onderwijs) 4.420.02.01
23.712 23.712
25.324 25.324
-1.612 -1.612
4.422.01.01
16.971 16.971
16.882 16.882
89 89
40.683
42.206
-1.523
- (40% bijzonder onderwijs)
Totaal basisonderwijs 6.
Sporthal de hooiberg
4.530.01.01
13.000
8.863
4.137
6.
Havenmeester
4.560.04.01
4.361
5.002
-641
4.810.10.06
44.331
49.032
-4.701
Directie Control Communicatie Brandweer 'binnendienst' Brandweer vrijwilligers Bestuurs- en managementondersteuning
5.150.00.00 5.142.00.00 5.145.00.00 5.170.00.00 5.170.00.00 5.160.00.00
213.034 155.819 183.592 318.539 255.745 112.714 1.239.443
246.584 155.327 200.856 262.152 260.178 122.457 1.247.554
-33.550 492 -17.264 56.387 -4.433 -9.743 -8.111
Eenheid Publieke Dienstverlening Eenheidsmanager KCC WMO Sociale Zaken Burgerzaken
5.107.00.00 5.250.00.00 5.250.00.00 5.250.00.00 5.250.00.00
92.477 418.608 200.662 294.827 153.815 1.160.389
92.822 438.086 208.490 306.600 152.648 1.198.646
-345 -19.478 -7.828 -11.773 1.167 -38.257
6a. Beheer- en uitvoeringskosten Leader 7.
9.
Staf
Jaarstukken 2011
194
10.
11.
12.
Eenheid Beleid en Realisatie Eenheidsmanager
5.108.00.00
85.435
87.254
-1.819
Ruimtelijke Ontwikkelingen
5.380.00.00
803.684
783.595
20.089
Fysieke Infrastructuur
5.340.00.00
479.538
482.533
-2.995
Fysieke Infra binnendienst
5.370.00.00
531.001
542.439
-11.438
Maatschappelijke Ontwikkelingen
5.260.00.00
857.017
873.409
-16.392
Vergunningen Handhaving
5.385.00.00
794.130
760.923
33.207
3.550.805
3.530.153
20.652
Eenheid Bedrijfsvoering Eenheidsmanager
5.109.00.00
85.267
76.150
9.117
Financiën
5.140.00.00
539.969
505.758
34.211
Belastingen
5.141.00.00
215.076
211.168
3.908
Facilitaire Dienstverlening
5.115.00.00
243.676
187.437
56.239
Personeel en Organisatie
5.120.00.00
234.493
258.067
-23.574
ICT/Geo
5.110.00.00
363.485
335.674
27.811
DIV
5.125.00.00
268.918
244.043
24.875
1.950.884
1.818.297
132.587
Gedetacheerd personeel Onderwijs (de Mare) en provincie Overijssel
5.260.00.00
45.363
61.374
-16.011
Soza (medewerker Thuiszorg)
5.250.00.00
66.194
64.170
2.024
Soza (gemeente Deventer)
4.610.01.01
33.462
32.727
735
145.019
158.271
-13.252
42.000
40.172
1.828
42.000
40.172
1.828
- Uitvoering FPU-gemeenten
81.600
60.508
21.092
- verplichting oud-werknemer
53.646
47.975
5.671
- afkoop voormalig personeel
55.000
74.970
-19.970
190.246
183.453
6.793
232.246
223.625
8.621
10.000
15.498
-5.498
Totaal overige personeelslasten
10.000
15.498
-5.498
TOTAAL PERSONEELSLASTEN
8.995.616
8.842.009
153.607
Totaal gedetacheerd
13.
Voormalig personeel - uitvoering pensioen/wachtgeld door Deloitte 4.001.02.01
- Leeftijdsbewust personeelsbeleid
0
4.002.01.01
Totaal voormalig personeel
14.
Overige lasten personeel Stage-vergoedingen
5.120.00.00
Vakantiemedewerkers buitendienst
5.340.00.00
Jaarstukken 2011
0
195
OVERZICHT VASTE ACTIVA ACTIVA
Jaarstukken 2011
196
Jaarstukken 2011
197
Jaarstukken 2011
198
Jaarstukken 2011
199
Jaarstukken 2011
200
Jaarstukken 2011
201
Jaarstukken 2011
202
Jaarstukken 2011
203
Jaarstukken 2011
204
Jaarstukken 2011
205
Jaarstukken 2011
206
Jaarstukken 2011
207
Jaarstukken 2011
208
Jaarstukken 2011
209
Jaarstukken 2011
210
OVERZICHT RESERVES EN EN VOORZIENINGEN
Jaarstukken 2011
211
Overzicht reserves en voorzieningen rekening 2011 Naam reserve/vo o rziening
A . A lgemene reserve: A lgemene reserve Nader te bestemmen middelen Reserve gro ndexplo itatie
Gro o tbo eknummer
09110000 09110005 09110010
To taal algemene reserves
B . No g te betemmen resultaat jaarrekening Explo itatieresultaat 2011 Explo itatieresultaat 2010
09110015 09110016
To taal algemene reserves C. B estemmingsreserves: Investeringsreserve Reserve centrumplan Olst Decentralisatie huisvesting o nderwijs So ciale vernieuwing Integratie welzijnsacco mmo daties B estemmingsreserve algemeen B estemmingsreserve M o lens B TW-co mpensatiefo nds Onderwijs algemeen Reserve bo venwijkse vo o rzieningen B estemmingsreserve extra afschrijvingen B estemmingsreserve rio lering B estemmingsreserve privatisering gro en Varvangingsfo nds materieel gemeentewerken Vervanging inventaris po diumvo o rzieningen Reclame spo rt B eeldende kunst Sanering Olasfa - terrein A fko o pso mmen o nderho ud graven Vo rming eigen kapitaal verko o p graven Reserve o nderwijs kansen Reserve B rede Scho o l Centrumvisie Wijhe To eko mstvisie Olst-Wijhe Ko stbaar landschap Onderho ud gemeentehuis Onderho ud huisvesting buitendienst Onderho ud brandweergarages Onderho ud welzijnsacco mo daties Onderho ud kerkto rens Onderho ud gebo uwen begraafplaats Omgevingsvergunning Duurzaamheid
09210000 09210001 09210002 09210003 09210004 09210005 09210006 09210007 09210009 09210010 09210012 09210014 09210015 09210018 09210019 09210022 09210023 09210024 09210030 09210031 09210032 09210036 09210037 09210038 09210039 09210040 09210041 09210042 09210043 09210044 09210045 09210047 09210048
To taal bestemmingsreserves
Saldo aan het begin van 2011
Vermeerderingen do tatie rente 0,015
Overige vermeerderingen
Verminderingen
Saldo aan het einde van 2011
bespaarde rente t.g.v explo itatie
10.591.483,23 3.902.813,85 3.290.257,46
535.900,12 896.126,53 300.000,00
4.041.941,97 1.368.801,52 2.094.644,17
7.085.441,38 3.488.681,07 1.544.967,15
15 8 .8 7 2 ,2 5
58.542,21 49.353,86
17.784.554,54
107.896,07
1.732.026,65
7.505.387,66
12.119.089,60
15 8 .8 7 2 ,2 5
0,00 -3.678.749,97
219.471,58 3.678.749,97
-3.678.749,97
0,00
3.334.862,99 74.502,33 208.147,85 32.346,49 23.504,83 103.431,42 87.271,05 222.170,81 29.287,60 563.570,17 29.972,17 3.862.664,95 178.113,28 146.518,82 29.888,64 7.933,68 14.426,32 164.203,84 485.691,68 50.208,44 119.667,03 99.753,47 305.662,38 428.910,64 229.795,00 373.279,27 62.922,41 -18,19 250.501,22 32.582,70 38.005,70 44.450,00 500.000,00
50.022,94 1.117,53 3.122,22 485,20 352,57
3.898.221,55
734.573,02 253.300,00
430.417,97 1.309,07 439,31 8.453,55 449,58 57.939,97
14.400,00 527.989,37 338.400,00 9.101,00 0,00 4.317,00 3.500,00
126.213,00 23.680,00 31.595,00 163.171,00 20.489,00 11.094,00 0,00
219.471,58 0,00 0,00
219.471,58
96.789,10
9.720,00
4.022.669,85 75.619,86 201.020,51 15.581,69 0,00 403.247,39 0,00 0,00 0,00 586.423,72 544.646,49 4.199.004,92 187.214,28 0,00 34.205,64 11.433,68 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 107.795,00 472.479,62 37.893,01 14.409,80 321.554,48 39.435,16 48.504,70 44.450,00 490.280,00
263.549,56 17.250,00 23.857,40 130.602,00 88.580,12 222.170,81 29.726,91 13.764,63 60.000,00 146.518,82
14.426,32 164.203,84 485.691,68 50.208,44 119.667,03 99.753,47 305.662,38 428.910,64 122.000,00 27.012,65 48.709,40 17.167,01 92.117,74 13.636,54 595,00
12.134.228,99
123.691,94
2.692.240,36
3.092.291,49
11.857.869,80
453.347,22 577.813,00
8.667,20
285.292,00 32.957,64
127.969,84
738.639,22 491.468,00
1.031.160,22
8.667,20
318.249,64
127.969,84
1.230.107,22
2 7 .2 7 1.19 3 ,7 8
2 4 0 .2 5 5 ,2 1
8 .6 4 0 .7 3 8 ,2 0
10 .7 2 5 .6 4 8 ,9 9
2 5 .4 2 6 .5 3 8 ,2 0
0 ,0 0
7.285,38 753,13
8.038,50
D. Vo o rzieningen
Egalisatievo o rziening afvalsto ffen P ensio enaanspraken wetho uders
09310005 09310040
To taal vo o rzieningen
T OT A A L
Verwachte verliezen gro ndexplo itatie Vo o rziening dubieuze debiteuren so za Vo o rziening dubieuze debiteuren algemeen Vo rdering o p Verko o p Venno o tschap B V Vo o rzieningen in mindering o p activa
T OT A A L GEN ER A A L
Jaarstukken 2011
09320000 09320001 09320013 09310063
1.943.542,00 70.132,00 17.500,00 345.596,21 2.376.770,21
2 9 .6 4 7 .9 6 3 ,9 9
928.285,00 18.740,00 18.891,51
304.948,00 0,00 154.656,00
2.566.879,00 88.872,00 36.391,51 190.940,21
0,00
965.916,51
459.604,00
2.883.082,72
2 4 0 .2 5 5 ,2 1
9 .6 0 6 .6 5 4 ,7 1
11.18 5 .2 5 2 ,9 9
2 8 .3 0 9 .6 2 0 ,9 2
212
166.910,75
16 6 .9 10 ,7 5
OVERZICHT LANGLOPENDE LANGLOPENDE SCHULDEN
Jaarstukken 2011
213
Jaarstukken 2011
214
OVERZICHT GEWAARBORGDE GEWAARBORGDE GELDLENINGEN
Jaarstukken 2011
215
Jaarstukken 2011
216
