Jaarstukken 2013
Jaarverslag en jaarrekening 2013 Op koers in roerige tijden
Jaarverslag 2013
Inhoudsopgave Op koers in roerige tijden ................................................................................... 1 Verslag raad van commissarissen .......................................................................... 3 Op koers! ....................................................................................................... 4 Goed werkgeverschap ........................................................................................ 7 Inclusief Gresbo, fit worden en blijven in een hectische markt .................................... 13 Inclusief Intervens: een jaar van herbezinning ........................................................ 17 Ondernemingsraad: Een eigen geluid ................................................................... 19 Bedrijfseconomische aspecten ............................................................................ 21 Bestuurs- en organisatiestructuur Inclusief Groep 2013 ............................................. 25
2/26
Jaarverslag 2013 Verslag raad van commissarissen De Inclusief Groep heeft in 2013 laten zien ook in moeilijke economische en politiek onzekere tijden een vastberaden koers te kunnen varen met een uitstekend maatschappelijk en financieel resultaat. Daarmee biedt de Inclusief Groep een sterke en solide basis voor een kwetsbare doelgroep. Juist de innoverende kracht maakt de Inclusief Groep tot een baken voor de regio. De Inclusief Groep kiest voor een vorm van duurzaam sociaal ondernemen en heeft vanaf 2011 de hiervoor noodzakelijke veranderingen doorgevoerd, zowel in werkzaamheden als in organisatiecultuur, waarbij is ingezet op flexibiliteit. Ook is de Inclusief Groep in 2013 wederom nieuwe samenwerkingsverbanden en een joint venture met reguliere ondernemingen aangegaan en zijn er weer nieuwe initiatieven opgezet. De Inclusief Groep blijft daarbij steeds trouw aan haar doel: mensen kansen bieden op betaald werk, waarbij de eigen verantwoordelijkheid van mensen steeds meer wordt benadrukt. Het enigszins betuttelende karakter van de sociale werkvoorziening zoals we die ooit hebben gekend, is allang afgelegd. In plaats daarvan staat er een modern en solide bedrijf, waar mensen met trots en passie werken. De dynamiek, kracht en energie blijven kenmerkend voor de Inclusief Groep en zullen ook hard nodig zijn om de uitdagingen van de toekomst aan te kunnen gaan. Want met de komst van de Participatiewet zullen de gemeenten keuzes moeten gaan maken over de rol die zij de Inclusief Groep willen geven. Het is de Inclusief Groep gegund om hierin straks een belangrijk aandeel te hebben. De raad van commissarissen is in 2013 vijf keer bijeengekomen. De volgende onderwerpen zijn o.a. de revue gepasseerd: communicatie en samenwerking met gemeenten, klimaatproblemen van het kantoorgebouw, de joint venture met kringloopketen Het GOED, onderzoek naar de samenwerking tussen Inclusief Intervens en TiP Personeelsdiensten en natuurlijk de jaarrekening, het beleidsplan en de begroting. De raad van commissarissen heeft ook stil gestaan bij het overlijden van haar ere-commissaris de heer Foppen in september 2013. Naast de vergaderingen van de raad van commissarissen zijn er ook vier aandeelhoudersvergaderingen geweest onder voorzitterschap van de raad van commissarissen. Andere leden van de raad van commissarissen zijn hierbij ook aanwezig geweest. Ook is er in november 2013 een overleg geweest met de ondernemingsraad. Per 1 januari 2014 heeft ondergetekende zijn functie neergelegd wegens verschil van inzicht met de aandeelhouder over het te voeren beleid. Inmiddels wordt zijn functie waargenomen door de heer J. de Groot. De raad van commissarissen kijkt verder terug op een plezierige samenwerking met de aandeelhouder, de Ondernemingsraad en de directie. De doelstellingen voor 2013 zijn meer dan behaald. Dat is een compliment waard aan directie en medewerkers. Graag wil ik een ieder bedanken voor zijn of haar inzet. Namens de raad van commissarissen, Mr. J. van Walsem, voorzitter Inclusief Gresbo Post en Zorggroep Noordwest-Veluwe sluiten contract “We willen een toppositie gaan innemen als het gaat om kwalitatieve zorg. Dat bereiken we door zelf heel goed werk te leveren, maar ook door de samenwerking te zoeken met andere organisaties die op hun terrein weer uitblinken, stelde Margreeth Kasper de Kroon, voorzitter van de Raad van Bestuur van Zorggroep Noordwest-Veluwe in januari van dit jaar. “Voor het uitvoeren van posttaken kiezen wij daarom voor Inclusief Gresbo Post”.
3/26
Jaarrekening 2013
Op koers! Het jaar 2013 heeft veel gelijkenis met het jaar 2012. Een aantal feiten en gebeurtenissen van die twee jaren komen overeen. De Participatiewet heeft nog niet zijn intrede gedaan, de markt is nog niet aangetrokken, en de onduidelijkheid over de rol van de Inclusief Groep voor de uitvoering van de Participatiewet op de Noord Veluwe is gebleven. Tegen deze achtergrond van onzekerheid en terughoudende marktomstandigheden heeft de Inclusief Groep gekozen om haar bedrijfsvoering verder te optimaliseren. In januari is definitief de Machinale Houtbewerking stopgezet, waarna actie is gezet om alle 25 medewerkers te herplaatsen, hetgeen op een enkeling gelukt is. Daarnaast is – door het faillissement van een foodpacker waar we een aantal medewerkers hadden gedetacheerd volop energie gestoken om zelf ons een foodprofiel aan te meten. Ruimtes moesten worden aangepast, machines aangeschaft, kennis opgehaald om allerlei voedingsproducten te kunnen verpakken en de markt moest worden bewerkt. Het behalen van het door veel klanten verplicht gestelde keurmerk IFS halverwege het jaar was een mooie kroon op al dat werk. Daarnaast is volop ingezet om mensen te mobiliseren naar groepsdetacheringen bij strategische partners. Hiervoor is binnen Gresbo en Intervens het concept van flexpools ontwikkeld: groepjes mensen die voor korte of langere termijn, al dan niet met eigen leiding bij een externe opdrachtgever werken, waarbij eventuele leegloopuren opgevangen worden door werk in onze eigen bedrijven. Dit concept sluit ook aan bij onze eigen ervaring in de re-integratiedienstverlening. Opdrachtgevers zitten nu niet te wachten op totaalconcepten, maar willen ondersteund worden bij tijdelijk werk. Zij willen hiervoor graag mensen met een arbeidsbeperking inzetten, maar dan wel zonder sores. Daarnaast heeft de re-integratiemarkt te maken met krimpende budgetten. Dit kun je ook aflezen aan de faillissementen in deze branche. Van gemeenten hebben we nauwelijks nog opdrachten gekregen; voor het UWV hebben we nog zo’n 285 opdrachten uitgevoerd (vooral coachingsopdrachten IRO/PO), volledige wajongtrajecten, en voeren we ZW/Arbo trajecten uit in onderaanneming. Een belangrijke stap voor het behoud van de werkgelegenheid van de SW-medewerkers bij Multitoon was het samengaan met de kringlooporganisatie Het GOED in onze nieuwe jointventure. Hierdoor hebben zo’n 20 mensen een mooie detacheringsplek behouden. Doordat ook in 2013 het economisch geen beste tijd was, viel de totaal toegevoegde waarde wat terug. De toegevoegde waarde was in 2013 € 10,6 miljoen tegenover € 11,3 miljoen in 2012. Dit was voor 2013 ook begroot. De slechte economie speelde ons ook parten bij het behalen van onze doelstellingen op externe individuele plaatsingen. Werkgevers zijn terughoudend om mensen in dienst of op een langdurig detacheringscontract aan te nemen. Er zijn daardoor veel wisselingen per werkplek.
Koningsknikkertegels voor 107 basisscholen Medewerkers van Inclusief Gresbo hebben in april een speciale koningsknikkertegel naar 107 basisscholen in de regio gebracht. Ter ere van de troonswisseling werden op 26 april de Koningsspelen gehouden. Het rondbrengen van de knikkertegels deed Gresbo geheel belangeloos.
4/26
Jaarrekening 2013 Om de bijna 200 mensen via individuele of groepsdetachering en ruim 100 mensen via een Begeleid Werken-contract bij een reguliere werkgever aan de slag te hebben, is het dubbele aantal mensen hiervoor gemobiliseerd. Een derde van onze SW-medewerkers (ca. 240 mensen) werkt in een min of meer beschermde omgeving van verpakking en montage, de overige medewerkers werken in onze ‘sociale ondernemingen’ als de post, schoonmaak, groen en schilders. Gezien deze onzekerheden is het fijn om wat vet op de botten van de organisatie te hebben. Reserves die we goed kunnen gebruiken om ons fit te houden voor de komende tijden. Ons financiële resultaat in 2013 draagt hier gelukkig weer aan bij. De Inclusief Groep heeft 2013 afgesloten met een operationele winst van € 776.000. Het resultaat van de minderheidsdeelnemingen bedroeg -/- € 674.000; een fors verlies dat nagenoeg geheel is veroorzaakt door de afwaardering van de participatie in Biga Groep BV. Dit geeft een totaal resultaat van € 102.000. In het resultaat is € 105.000 aan kosten meegenomen, die worden gedekt uit de bestemmingsreserve functiewaardering en de bestemmingsreserve overrealisatie. Hiermee rekening houdende bedraagt de totale winst van de Inclusief Groep € 207.000. Extra gemeentelijke bijdrage hebben we nog steeds niet nodig gehad! Dit positief exploitatieresultaat is te danken aan kostenbeheersing, pro-actief meebewegen met de markt, het grote ondernemersnetwerk (ca. 850 actieve klanten), een bedrijfsmatige bedrijfsvoering (zie o.a. onze nieuwe arbeidstijdenregeling, aanpassing van onze bedrijfscao), en een constructief meedenkende Ondernemingsraad. Echter, de kern van ons succes (want daarvan mag je na zo’n resultaat wel spreken) is dat Inclusief Groepmedewerkers daar werken waar hun arbeidsmogelijkheid en daarmee hun loonwaarde het beste tot uitdrukking komt. Dit is ons zogenaamde Veluws Model, onze filosofie die we al sinds 2008 in ons beleidsplannen hebben staan: Het Veluws Model zien wij hierin als anker waardoor de Inclusief Groep niet zo maar op drift raakt: enerzijds houdt dit model in dat ingezet wordt op maximale betrokkenheid van de ons omringende werkgevers, waardoor onze medewerkers daar maximaal ingezet kunnen worden; anderzijds worden onze bedrijven op een bedrijfseconomisch verantwoorde wijze geleid waardoor zij gelijkwaardige partners op de markt kunnen zijn, zij het met een maatschappelijke opdracht. In die zin kan men spreken van de Inclusief Groep als sociale onderneming. In het Veluws Model wordt de medewerker dáár geplaatst waar hij het beste tot zijn recht komt tegen de laagst mogelijke kosten. De ene keer zal dat buiten onze eigen bedrijven zijn, de andere keer binnen of vanuit onze eigen bedrijven. Bij de ene persoon is bijvoorbeeld meer of specialistische begeleiding nodig of een aangepaste werkomgeving, bij de ander ligt het meer aan aanpassing in tempo en druk in het werkproces.
Veilig werken met het VCA-diploma! Bij Inclusief Gresbo hebben 10 medewerkers van de Afdeling Schoonmaak in mei hun diploma in ontvangst genomen voor het officiële VCA Basisveiligheid examen. Daarnaast hadden 7 medewerkers het examen net niet met voldoende resultaat behaald, maar zij ontvingen wel een bewijs van deelname voor het volgen van de lessen. Gresbo-directeur Gert-Jan Gerrits: “Het is een belangrijke opleiding omdat het om veilig werken gaat. Bovendien stellen veel opdrachtgevers het hebben van een VCA-diploma als voorwaarde in de aanbesteding. Maar niet iedereen die bij ons in de schoonmaak werkt kan de leerstof helemaal begrijpen. Soms is dat vanwege een taalprobleem maar ook omdat je onderwerpen krijgt voorgeschoteld waar je in de dagelijkse praktijk helemaal niet mee te maken hebt. Ik hoop dat er snel een VCA-opleiding komt die beter is afgestemd op onze mensen”. Toch was er een feestelijke stemming en de hele groep ging enthousiast op de foto.
5/26
Jaarrekening 2013 Ondanks deze positieve berichten hangen er donkere wolken boven onze toekomst. Na 2015 ontstaat er een krimp in het SW-personeelsbestand. Indien deze teruggang in aantallen niet gecompenseerd wordt met andere aanvullende activiteiten, zal er een sterfhuisconstructie plaatsvinden. Dit betekent vanaf 2017 grote verliezen voor de Inclusief Groep (en daarmee voor de gemeenten), grote ontslagrondes voor de reguliere medewerkers, leegstand van de gebouwen, maar ook een verschraling van het aantal activiteiten voor de nog zittende SW-populatie. In ons jaarverslag van 2012 hebben we daar ook al voor gewaarschuwd: Wat betreft de aanpassing van onze organisatie is het eindstadium nog niet bereikt. Dit heeft te maken met de teruglopende SW-subsidie en de krimp op SW-personeel. In 2012 liep ons SW-personeelsbestand terug met 8 medewerkers, in 2013 zijn dat al zo’n 40 medewerkers vanwege de teruglopende taakstellingen bij gemeenten. Daarna zal het SW-bestand jaarlijks minimaal met 40 – 50 medewerkers afnemen, omdat er vanaf 2014 (NB = 2015 geworden) geen nieuwe SW-instroom meer zal zijn. Ook de extra doorstroombanen voor bijstandsgerechtigden (in het topjaar 2009 zo’n 127) zijn er niet meer vanwege het opdrogen van de financiering. In totaal heeft de Inclusief Groep in 2012 werk geboden aan bijna 1.000 mensen. In 2016 zal dit zakken naar zo’n 700 fte (ca. 750 mensen). We zullen er naar streven om vrijgevallen vacatures aan te bieden aan mensen die vallen onder de Participatiewet. We slaan de weg op van sociale ondernemingen, daar waar mogelijk in de vorm van joint ventures met private partijen. Dit zal gevolgen hebben voor onze staf en leiding, én wellicht in onze governance-structuur. Dit gaat - hoe dan ook - frictiekosten opleveren, zowel in sociale als in financiële zin. Onze aangesloten gemeenten hebben nu nog een solide bedrijf in handen, dat ook in moeilijkere tijden haar rol waar maakt, namelijk het bieden van passend werk aan bijna duizend mensen met een arbeidsbeperking op de Noord-Veluwe. Laten we dat samen niet te snel opgeven. Marjo Gruisen Algemeen directeur
Inclusief Groep sluit convenant horizontaal toezicht met Belastingdienst In mei werd dit convenant getekend waarmee de Belastingdienst aangeeft te vertrouwen op de juistheid van de door de Inclusief Groep ingediende belastinggegevens. Marjo Gruisen: “Wij werken met publieke middelen en vinden het daarom extra belangrijk dat we dit vertrouwen hebben gekregen. Daarmee hoeven we ook minder tijd te besteden aan fiscale procedures en kunnen we ons richten op onze kernactiviteit: het begeleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk”.
6/26
Jaarrekening 2013 Goed werkgeverschap Ondernemen in passend werk veronderstelt goed werkgeverschap. Inclusief Groep staat daar al jaren voor en ook 2013 kende daarin zo zijn eigen accenten. Accenten die niet los staan van een doorgaande ontwikkeling naar meer ondernemerschap om ook in de toekomst aan een zo groot mogelijke groep medewerkers een passende baan te kunnen bieden. Om dat mogelijk te maken is en wordt er hard gewerkt aan een bedrijfscultuur en arbeidsvoorwaarden die daarbij aansluiten. Het gaat vooral om het vergroten van de flexibele inzet van de medewerker. Dat vraagt om investeren in zowel management als medewerker. Medewerkers in onderlinge samenhang Zoals te voorzien was door de afnemende taakstelling voor 2013 is het aantal SW-medewerkers behoorlijk verminderd. En dat niet alleen. We zien ook een forse teruggang in het aantal bedrijfscao’ers en ambtenaren, relatief gezien een veel groter aantal. Bekeken uit oogpunt van kostenontwikkeling is dit laatste beslist niet ongunstig. In totaal een reductie van ruim 50 medewerkers. De periode van extra financieringsmogelijkheden om betaalde banen te kunnen bieden, ligt definitief achter ons. Het aantal is gereduceerd tot 0. Aan 4 stagiaires van MBO- resp. HBO-niveau werd de gelegenheid geboden om gedurende kortere of langere tijd die ervaring op te doen die in het kader van de studie nodig is. Het voordeel voor de werkgever kan zijn, dat bepaalde vraagstukken of werkzaamheden met een frisse blik en ambitie worden tegemoet getreden en aangepakt. In personen Bedrijfscao’ers Ambtenaren SW-ers DoorstroomCAO-ers
2013 2012 2011 2010 118 138 140 159 37 44 51 53 773*) 799 807 835 0 1 10 78
2009 182 55 835 127
2008 139 57 838 85
2007 108 61 866
2006 59 67 875
2005 38 69 881
2004 33 79 887
*) SW-ers = exclusief medewerkers in Begeleid Werken en exclusief SW-medewerkers in dienst van Proson.
Leren en informeren De Gresbo Academie heeft inmiddels vastere vormen gekregen. Het gaat om een structuur waarbinnen medewerkers aan de ene kant op de hoogte worden gebracht van alle ontwikkelingen en veranderingen, terwijl daarnaast hard wordt gewerkt aan het ontwikkelen van kennis en vaardigheden zodat medewerkers kunnen voldoen aan hetgeen er van ze gevraagd wordt.
Inclusief Gresbo behaalt IFS-certificaat Food Met een hoge score op High Level van boven de 95% heeft Gresbo in juni overtuigend het belangrijke IFS Foodcertificaat behaald. Daarmee heeft Gresbo bewezen dat het aan alle eisen voldoet om hoogwaardige hygiëne-artikelen te verpakken voor Food. Wout Pellekaan, manager van Delinuts, is verheugd over het resultaat: “We stellen hoge eisen aan onze leveranciers. Dit resultaat geeft ons volop vertrouwen voor de toekomst”.
7/26
Jaarrekening 2013 Ook dit jaar is veelvuldig gebruik gemaakt van het werkoverleg en themabijeenkomsten (als onderdeel van het werkoverleg). Over de frequentie en de omvang van groepen zijn duidelijke afspraken gemaakt. Doel is uiteindelijk om de medewerkers zo goed mogelijk te betrekken bij de ontwikkelingen die spelen en de besluiten die genomen worden. Daarnaast wordt voor het aanleren/verbeteren van competenties en vakvaardigheden, gebruik gemaakt van opleidingen en trainingen. In 2013 is deze Academie verder geïmplementeerd, onder meer via een jaarplanning van diverse activiteiten. Er wordt nog onderzocht of deze Academie op Inclusief Groep niveau moet worden getild, zodat ook alle opleiding- en informatieactiviteiten van Intervens en de Holding binnen deze structuur terug te vinden zijn. Een breed scala aan opleidingen, trainingen en workshops is verzorgd. Er wordt nog steeds veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van basisvaardigheden van medewerkers. Ook nu volgden tientallen medewerkers cursussen Nederlandse taal, rekenen en sociale vaardigheden binnen de kaders van de zgn. AKA-opleiding (AKA = ArbeidsmarktgeKwalificeerd Assistent), zoals die in 2012 samen met het ROC ASA zijn ontstaan. Op deze wijze kunnen medewerkers een erkende kwalificatie op niveau 1 van het leerlingstelsel verwerven. Medewerkers die nieuw instromen volgen ook zoveel mogelijk de AKA-opleiding. Verder worden medewerkers waar nodig en mogelijk verder bekwaamd om hun vak nog beter te kunnen uitoefenen en vraagt de BHV-organisatie en de VCA-certificering elk jaar de nodige opleidingsinspanningen om aan alle criteria te kunnen blijven voldoen. Met veel inzet en enthousiasme is hard gewerkt aan de ontwikkeling van een MDprogramma, waarbij de ingrediënten min of meer door leiding (vanaf het niveau van voorman) en management zelf bij elkaar zijn gebracht. De profielen die van de deelnemers zijn gemaakt met behulp van Insights Discovery en de onderlinge bespreking hiervan vormden de basis. Door deze informatie in relatie te brengen met de (gewenste) ontwikkelingen van de organisatie, ontstond het programma dat in totaal uit 4 modules bestaat. Ongeveer 50 medewerkers gaan hiermee aan de slag en zijn inmiddels gestart in de eerste module: afdelingsoverstijgend samenwerken. Het totale programma zal naar verwachting twee jaar in beslag nemen.
Rolstoel krijgt in Nijkerk een tweede leven dankzij Gresbo-medewerkers Kersten Revalidatietechniek levert in heel Nederland via zorgverzekeraars hergebruikte rolstoelen, bedden en andere hulpmiddelen. Hiermee heeft dit bedrijf de maatschappij de afgelopen jaren zo’n 100 miljoen euro bespaard. Daarbij laat Kersten een groot deel van de werkzaamheden in Nijkerk uitvoeren door mensen die vanuit Gresbo zijn gedetacheerd.
8/26
Jaarrekening 2013 Opleidingen/trainingen 2013
aantal
ArbeidsmarktgeKwalificeerd Assistent (AKA) Dariuz Heftruck/pompwagen Schadepreventie Diverse trainingen chauffeurs Flora en Fauna (niv. 1 en 2) Opfriscursus motorkettingzaag Opfriscursus bosmaaier Opfriscursus veiligheid/bladblazer/heggenschaar Uitvoeren Gewasbescherming licentie 1 SVS vakopleiding schoonmaak KAM interne audits HACCP VCA-basisveiligheid VCA-LLS Omgaan met psychische handicaps Ultimo contractenbeheer Training jobcoach Opleidingskunde (HBO) Schooleider van buiten (HBO) Small Business en ondernemerschap (HBO)
33 4 5 3 6 45 17 41 124 26 13 14 3 20 60 55 3 3 1 1 1
Totaal
478
Mobiliteit Na enkele jaren waarin het grote doorstroomproject van de afdelingen Verpakken & Montage werd uitgevoerd, is de mobiliteit op een iets lager niveau uitgekomen. Maar de getallen laten ook zien dat er veel beweging blijft. En dat zal niet anders worden. Er wordt volop ingezet op het streven om zoveel mogelijk medewerkers te laten participeren in zgn. flexconcepten, allerlei vormen van samenwerkingsverbanden met andere bedrijven (sociale ondernemingen). Het gaat hier om de uiting van een bewuste strategie om het buiten de eigen onderneming laten werken van medewerkers – met name van de afdeling Verpakken & Montage – te bevorderen. Het jaar 2013 startte met het sluiten van de afdeling Machinale Houtbewerking. Gelukkig kunnen we ook nu zeggen dat voor vrijwel alle medewerkers een passende oplossing is gevonden. 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 Aantal personen dat 285 342 322 302 256 255 294 183 221 236 intern doorstroomt Aan het werk bij Confed: “Ze leren hier een mooi vak!” Het Nijkerkse bedrijf Confed levert elektronische apparatuur voor een internationale markt. Een groep van 15 Gresbo-medewerkers assembleert de producten op de vestigingen in Nijkerk en Nunspeet. Roel van de Beld, manager operations van Confed: “De samenwerking heeft ons beide veel gebracht. Een aantal medewerkers is bij uitstek geschikt voor dit werk. Ze leren hier een mooi vak en zijn echt goed in hun werk. Wij hebben er trouw en gemotiveerd personeel bij gekregen én we geven invulling aan maatschappelijk verantwoord ondernemen”.
9/26
Jaarrekening 2013 Gezonder werken en leven De in 2012 ingezette lijn om de betrokkenheid van medewerkers en leiding bij de arbeidsomstandigheden te vergroten is in 2013 doorgezet. Zo zijn de medewerkers van de Afdeling Verpakken & Montage zelf op onderzoek uitgegaan om risico’s op te sporen op de eigen afdeling. Ook is er een grote groep medewerkers op VCA-training gegaan of hebben de aangepaste versie VCA-LLS gevolgd. Daarnaast is het VCA-certificaat opnieuw toegekend aan Gresbo. De Risico Inventarisatie en Evaluaties (RI&E) van de afdelingen Groen Zuid en Post Noord en Zuid zijn geactualiseerd. Deze zijn getoetst en akkoord bevonden door Arbodienst Perspectief. Ook op het gebied van kwaliteit is het afgelopen jaar het één en ander verder verbeterd. Zo zijn de interne auditoren op training geweest en hebben zij ook nu diverse procedures geaudit. Ook is besloten om een aantal kwaliteit gerelateerde onderwerpen op te nemen in de Balanced Score Card (BSC). Daarnaast heeft er een onderzoek plaatsgevonden om het KlantTevredenheidsOnderzoek (KTO) naar een hoger niveau te tillen. In het kader van het landelijke project van de Inspectie SZW, heeft er in 2013 een onaangekondigd bezoek plaatsgevonden. De inspecteur heeft zowel het hoofdkantoor als de vestiging Oldebroek (Groenvoorziening) bezocht en geen zaken geconstateerd die niet in orde waren. De resultaten van het landelijke project zijn in december gepubliceerd en naar de Tweede Kamer gezonden. Het Ministerie heeft in deze publicatie het systeem van de eigen inspectierondes van Inclusief Groep aangehaald als goed praktijkvoorbeeld. Ook organiseert de Inclusief Groep, net als de voorgaande jaren, diverse sportieve activiteiten voor de medewerkers. Elke maand gaan we met een groep medewerkers wandelen tijdens de lunch. Dit wordt vervolgens afgesloten met een gezonde lunch in ons bedrijfsrestaurant. In november is voor de 7e keer de sportmiddag georganiseerd voor alle medewerkers. Dit jaar deden zo’n 80 medewerkers mee aan de sportieve, maar ook gezellige middag. De middag werd mede georganiseerd door de Taek Won do Sportschool Martowirono uit Nunspeet. Daarnaast heeft de Inclusief Groep een Fietsplan. Hiermee willen we medewerkers stimuleren om met de fiets naar het werk te komen. Door het Fietsplan kunnen medewerkers met fiscaal voordeel een fiets aanschaffen en dit wordt dan met het salaris verrekend. Zo’n 65 medewerkers van de Inclusief Groep hebben een fiets via het fietsplan aangeschaft. Via het Bedrijfsfitnessplan kunnen medewerkers met fiscale korting sporten bij diverse sportscholen in de regio. Zo’n 25 medewerkers zijn lid van een sportschool via dit bedrijfsfitnessplan. Ook deed de Inclusief Groep mee aan het bedrijvenvolleybaltoernooi in Nunspeet.
“Deze mannen maken het team van Kiezebrink compleet!” Bij Kiezebrink Internationaal leverancier van diervoeders in Putten werken 25 mensen, waaronder drie medewerkers vanuit de Inclusief Groep. Hanno Kiezebrink: “Ze doen het heel erg goed hier en dat willen we ook graag aan andere ondernemers laten weten. Geef mensen een kans en je wordt beloond met de trouwste medewerkers die je kunt krijgen. Hun vaste jobcoach vanuit Intervens komt regelmatig langs, bespreekt zaken met de jongens en is ook bij personeelsbijeenkomsten aanwezig. Daardoor kunnen wij ons op de werktaken richten”.
10/26
Jaarrekening 2013 Ziekteverzuim Het is niet gelukt om het relatief lage verzuimcijfer van 2012 te handhaven. Met een plus van 0,7% ten opzichte van 2012 kwamen we boven de 10% uit. Analyse wijst uit dat dit geheel te wijten is aan de hoge verzuimcijfers in de eerste maanden van 2013 als gevolg van de enorme griepgolf waar heel Nederland toen mee kampte en die overal tot hoge verzuimcijfers leidde. In 2013 zijn de voorbereidingen getroffen voor opnieuw een wat andere aanpak van het verzuim. Inclusief Groep neemt hierbij nog meer de regie. Het contract met de arbodienstverlener Perspectief Groep is opgezegd en de personeelsconsulenten nemen de taken, samen met de zelf gecontracteerde bedrijfsarts, goeddeels over. Leidinggevenden blijven daarbij wel verantwoordelijk voor verzuim. Opzegging van het contract met Perspectief Groep is niet gebeurd uit onvrede over de aanpak van de arbodienstverlener, maar de werkwijze met verzuimconsultants heeft het onbedoelde effect gehad dat bij Inclusief Groep meer inzicht is ontstaan in de eigen mogelijkheden qua ondersteuning en begeleiding in het verzuimproces. Voordeel van de aanpak waar – in goed overleg met de OR – voor is gekozen, is dat de lijnen kort zijn. Daardoor is naar verwachting en nog meer adequate aanpak van verzuim mogelijk. Ziekteverzuim in 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 % (alle groepen medewerkers) Totaal 10,5 9,8 11,1 11,4 11,1 10,8 10,6 10,9 11,8 11,0 Meldingsfrequentie 1,54 1,55 1,91 1,87 1,87 2,4 2,08 2,1 2,3 2,2
Ministeries op bezoek bij Inclusief Groep Een delegatie van de Ministeries van Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid bezocht in oktober de Inclusief Groep. Het doel was het uitwisselen van ervaringen, met name op het gebied van detacheringen en Begeleid Werken en hoe we straks met de invoering van de Participatiewet meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk kunnen krijgen.
11/26
Jaarrekening 2013 Ziekteverzuim naar handicap In onderstaande tabel is het ziekteverzuimpercentage van SW-medewerkers verdeeld naar handicapgroepen en worden de cijfers van december 2011, 2012 en 2013 vergeleken. Het blijkt dat het verzuim als het gevolg van een lichamelijke handicap het moeilijkst te beïnvloeden is. Wij blijven inzetten op een goede begeleiding bij verzuim. Personen met een verstandelijke of psychische handicap hebben meer begeleiding nodig om continuïteit in de productiviteit te bereiken. De extra begeleiding leidde binnen deze groepen tot een duidelijke verlaging van het ziekteverzuim. Ziekteverzuim naar handicap (SW) Handicap Lichamelijk Verstandelijk Psychisch Overig Totaal
2013 15% 7,5% 11,5% 4,5% 11,5%
2012 12% 8% 12% 6% 10%
2011 % formatie 2013 12% 29% 10% 43% 16% 26% 8% 2% 12% 100%
Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaarden van SW-medewerkers en ambtenaren worden landelijk vastgesteld. Beïnvloeding hiervan is slechts in heel geringe mate mogelijk. Er is ook maar heel beperkt ruimte om aanvullend bepaalde eigen regelingen te maken. Met de eigen cao van de Inclusief Groep ligt dat natuurlijk anders. In de onderhandelingen over een nieuwe cao in 2013 is op een tweetal punten een goed resultaat bereikt. In de eerste plaats is het functie- en loongebouw zodanig aangepast, dat het beter aansluit bij functies aan de onderkant en bij het minimumloon. Daarmee is ingespeeld op de wens om ook binnen de kaders van de Participatiewet medewerkers een passende, betaalbare baan te kunnen bieden. Daarnaast geldt per 1 juli 2013 voor alle medewerkers op wie de bedrijfscao van toepassing is dezelfde pensioenregeling, een zgn. middelloonregeling. Een deel van de medewerkers viel tot genoemde datum onder een Beschikbare Premieregeling, die kwalitatief van een beduidende lager niveau is. Deze deal kon budgettair neutraal worden gemaakt door aanpassing van de pensioenrichtleeftijd van 65 naar 67 jaar. Daarmee is de regeling gelijk toekomstbestendig en hoeven er verder geen aanpassingen te worden gedaan om binnen de herziene fiscale kaders te blijven.
Nieuwe kringloopwinkel Het Goed geopend in Harderwijk Onder grote belangstelling is op 4 oktober Kringloopwinkel Het Goed van start gegaan in ee gloednieuw pand naast de Karwei in Harderwijk. De winkel van Multitoon is daarmee onderdeel geworden van een keten van 23 kringloopwinkels van Het Goed in heel Nederland, waarbij de Inclusief Groep wel mede-eigenaar blijft. Wethouder Laurens de Kleine: Voor Harderwijk en omgeving is dit heel belangrijk. De samenwerking met de Inclusief Groep heeft geleid tot een echte sociale onderneming met oog voor mens en milieu”.
12/26
Jaarrekening 2013 Inclusief Gresbo, fit worden en blijven in een hectische markt Het jaar 2013 stond in het teken van fit worden en fit blijven waarbij er twee elementen centraal stonden:
1. Het creëren en fit maken van eigen gezonde sociale ondernemingen; 2. Samenwerkingsvormen zoeken voor de werksoorten. De bedrijfsvoering was gericht op het verhogen van de flexibiliteit, productiviteit en het rendement. Daarvoor is een groot aantal acties ingezet. Allereerst is in samenwerking met de Ondernemingsraad de werktijdenregeling aangepast zodat er meer productieve uren gedraaid konden worden. Daarnaast werd een coachingsprogramma opgezet voor het midden- en lager management om invulling te kunnen geven aan een cultuurverandering. Flexibiliteit is al niet meer weg te denken in de organisatie. Bij Schoonmaak en Post zijn 10 duobanen gerealiseerd waarbij medewerkers wisseldiensten draaien. Er loopt een pilotproject met PostNL om loopwijken uit te voeren. En op en tussen de Afdelingen Verpakken & Montage wordt geflext om alvast stapsgewijs de goede richting te maken. Om een betere marktpositie voor de ‘moeilijke’ werksoort Verpakken & Montage te krijgen is gefocust op het verpakken van meer food. Met het behalen van het belangrijke IFScertificaat, en het hebben van een HACCP en IFS-ruimte, konden 23 nieuwe klanten op dit terrein worden verwelkomd. Ook vullen de afdelingen Verpakken & Montage en Post elkaar steeds vaker aan in de uitvoering van werk. Ook bij het vinden van nieuwe samenwerkingsvormen is veel progressie geboekt. De hiervoor genoemde pilot met PostNL leidt naar verwachting tot een partnership. Ook bij de andere werksoorten, zoals Groenvoorziening, zijn al strategische partners gevonden of zijn de gesprekken hierover in een vergevorderd stadium. Deze samenwerkingsvormen zijn belangrijk om een gezonde positie van de sociale ondernemingen te realiseren en te behouden in een hectische markt.
'Groen brengt mensen bij elkaar, bevordert de werkgelegenheid en levert geld op voor gemeenten’ Het openbaar groen is binnen een gemeente een belangrijk element. Het verhoogt het woongenot en leeft voor burgers. Maar hoe kunnen we de kwaliteit en beleving van de groene leefomgeving verbeteren met een slinkend budget? Hoe zorgen we dat burgers zich (blijven) verbinden met het groen? Hoe geven we vanuit Groen invulling aan de participatiesamenleving en krijgen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk? Op donderdag 28 november gaven sprekers en genodigden bij SIGHT Landscaping in Harderwijk hun visie op deze vragen tijdens een symposium: De waarde(n) van groen voor gemeenten. Dit was speciaal gericht op Veluwse gemeenten, wethouders, gemeenteraadsleden, (beleids)medewerkers en uitvoerders op het gebied van groenvoorziening en sociale zaken.
13/26
Jaarrekening 2013 Groenvoorziening Gresbo Groen heeft een goed resultaat behaald in 2013. Dit was te danken aan een aantal elementen: er is ingezet op flexibiliteit en productiviteit, er is bespaard op de kosten en het goede weer zat mee. Het aandeel productieve uren steeg met 6,5%. Dit is vooral te danken aan het creëren van een aantal flexplekken voor met name de winterperioden en invoering van de nieuwe werktijdenregeling. Gemeenten laten het onderhoud van het groen steeds vaker aan de hand van een beeldbestek uitvoeren. Dit betekent dat het groen moet worden uitgevoerd op basis van een tevoren opgegeven kwaliteit. Daartoe hebben de voorlieden een cursus beeldbestek gevolgd zodat zij goed ingevoerd zijn in de materie. Overigens zijn de reacties aan alle kanten positief: de teams waarderen de eigen verantwoordelijkheid en gemeenten zien dat er met dezelfde of minder middelen een beter resultaat behaald kan worden. Helaas zien we ook dat gemeenten steeds meer besparen op het openbaar groen, waarmee o.a. de belevingswaarde van de burgers, maar ook de sociale waarde in het kader van arbeidsparticipatie onder druk staan. ‘De waarde(n) van het groen’ was dan ook het thema van het symposium dat we eind 2013 voor de gemeentelijke relaties hebben georganiseerd samen met SIGHT Landscaping en Cyber. Dit was ook het startsein voor een intensieve samenwerking in 2014 met SIGHT op het gebied van detachering, verkoop en inkoop.
Schilders De Schilders vormen met 15 medewerkers een relatief kleine groep. In 2013 heeft Gresbo op dit bedrijfsonderdeel een goed gevulde orderportefeuille gehad, waaronder enkele scholen, instellingen en het schilderen van een bedrijfspand. Toch noopt het beperkte volume van de groep tot een stap naar een strategische samenwerking met een andere partij. Daartoe is een serie verkenningsgesprekken gevoerd waaruit één partij geselecteerd is voor verdere oriëntatie.
Schoonmaak De Schoonmaak heeft in 2013 opnieuw een goed jaar gedraaid, zowel qua netto resultaat als een verhoging van de omzet met 8,5%. Met de gemeente Nijkerk is een grote nieuwe opdrachtgever binnengehaald die hiermee – net als de gemeenten Elburg, Oldebroek, Ermelo - bewust kiest voor overdagschoonmaak. Inmiddels werken er 150 mensen in de schoonmaak, inclusief de 13 nieuwe medewerkers die in 2013 zijn toegevoegd en eerst een interne opleiding hebben gevolgd. Daarnaast zijn 15 medewerkers geslaagd voor het SVS-diploma en 40 medewerkers voor het VCA en VCALLS diploma. De schoonmaak bij Chr. Scholengemeenschap Groevenbeek is voor drie jaar verlengd, wat resulteerde vanuit een aanbesteding. Gresbo-Schoonmaakteam bij gemeente Nijkerk Sinds september verzorgen medewerkers van Inclusief Gresbo de schoonmaak bij de gemeente Nijkerk. ’s Ochtends vroeg worden eerst de publieksruimtes schoongemaakt en onder kantoortijd volgen de werkruimtes. Deze aanpak zorgt ook gelijk voor contact met de medewerkers van de gemeente. “Het is hier nog nooit zo schoon geweest en de Gresbo-medewerkers zijn heel vriendelijk en behulpzaam”, zegt een enthousiaste medewerker van de gemeente.
14/26
Jaarrekening 2013 En ook het contract voor Onderwijsinstelling Landstede Harderwijk is verlengd, weliswaar op bestekbasis in plaats van regie, maar wel voor een periode van twee jaar, wat meer vastigheid biedt. In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is Gresbo in 2013 gestart met een was- en strijkservice voor de gemeenten Nunspeet en Elburg. Ook is er een nieuwe duurzame methode ingevoerd om vloeren in de was te zetten, wat ook weer meer uren werk oplevert. Uit de vele onafhankelijke kwaliteitsmetingen blijkt dat de mensen in de schoonmaak goed werk leveren. Maar de vele positieve reacties en de waardering die ze tijdens hun werk in de overdag-schoonmaak van personeel krijgen zijn zeker zo veel waard.
Post, Mailings & Digitalisering Het was ook een goed jaar voor de Post; de omzet groeide met 20%. Dit was vooral te danken aan het feit dat er 100 nieuwe klanten konden worden binnengehaald. Er is strakker gestuurd op de kosten en een hogere productiviteit behaald. Daarmee kon Post, na een mager 2012, gelukkig weer in de zwarte cijfers komen. De uitdaging bij Post zit hem erin om een goede invulling te vinden voor de leegloopuren. Daartoe zijn dit jaar vijf medewerkers in een zogenaamde duo-baan gaan werken, waarbij ze ’s ochtends in de Schoonmaak en ’s middags in de Post aan de slag zijn. Voor medewerkers biedt dit een leuke afwisseling en het werpt zijn vruchten af met een hogere productiviteit. Daarnaast is veel meer ingezet op cross-selling waarmee Gresbo voor bestaande klanten meer diensten kan leveren. Ook levert Post werk in het verlengde van de afdeling Verpakken/Montage, zoals het vouwen van samples of bestickeren van artikelen. In de tweede helft van het jaar is een pilot met PostNL gestart, waarbij de bevindingen tot nu toe goed lijken. Op het gebied van digitalisering heeft Post, in samenwerking met landelijk partner Doccare, een tweetal digitaliseringsprojecten uitgevoerd voor de gemeenten Elburg en Harderwijk. Ook kon de verkiezingspost voor 2014 van twee gemeenten worden binnengehaald. Ondertussen zien we het totaal aan volumes afnemen door een krimpende markt. Daarom is de samenwerking met PostNL van belang en doet Gresbo er veel aan om zelf voldoende nieuwe klanten binnen te halen. Voor 2013 is dit zeker gelukt met ook enkele grote nieuwe klanten.
Gresbo digitaliseert milieu-archief Harderwijk In september hebben Gresbo-medewerkers zo’n 3.000 dossiers uit het milieuarchief van de gemeente Harderwijk gedigitaliseerd. De Gresbo-medewerkers zorgden voor de voorbereiding, zoals het ontnieten, het tussenvoegen van patch- en tabbladen en stempelen van tekeningen. Vervolgens gingen de documenten door de scanner en volgde de nabewerking. Het digitaliseren van archiefmateriaal is sinds vorig jaar een nieuwe dienst van Gresbo Post en gebeurt onder auspiciën van DocCare, een landelijke specialist op het gebied van digitalisering. Eerder heeft Gresbo voor de gemeente Elburg al een deel van het bouwarchief gedigitaliseerd.
15/26
Jaarrekening 2013 Verpakken & Montage De economische situatie doet zich het hardste voelen in deze branche. De prijzen staan enorm onder druk waarbij Gresbo last heeft van de concurrentie van andere SW-bedrijven die vaak onder het laagste tarief gaan zitten om maar werk binnen te halen. Door de lage tarieven en vele leegloopuren maakte Gresbo een slechte start in 2013. Dit kon later in het jaar deels worden goedgemaakt maar zorgde wel voor een teleurstellend resultaat. Met het behalen van het belangrijke IFS-Certificaat Food heeft Gresbo haar focus kunnen verleggen naar het aandeel Food-producten waarmee een hoger segment kon worden bediend. Dit zorgde tevens voor het binnenhalen van meer dan 20 nieuwe klanten. De aanwezigheid van moderne HACCP en IFS-ruimtes voor grote food-opdrachten helpt daarbij enorm. Daarmee ziet Gresbo de werkvoorraad weer toenemen en kan er weer voorzichtig optimistisch vooruit worden gekeken, al blijft de prijs een heet hangijzer.
Partnerships In samenwerking met Intervens zijn 10 mensen bij A-ware in een flexpool aan het werk in Zeewolde. Daarnaast zijn er 15 mensen aan het werk bij Confed Flexworkx met de verwachting dat dit nog uitgebreid wordt met 5 medewerkers. Ook bij Kersten Revalidatietechniek – SIGHT Landscaping en Batouwe zijn vanuit Gresbo groepen medewerkers gedetacheerd. Het stimuleren van flexibiliteit is een belangrijk item. Medewerkers worden stapsgewijs vertrouwd gemaakt met het werken op verschillende afdelingen en vaak ook op externe locaties. Met de flexpools gaat Gresbo dit concept verder uitbouwen in een samenwerking met Intervens.
Groot dictee bij de Inclusief Groep Burgemeester Van Hemmen heeft in het kader van de Week van de Alfabetisering op 13 september een dictee voorgelezen bij de Inclusief Groep. Er deden 25 medewerkers mee. Taaldocente Ria Winkelhorst vroeg bij aanvang hoeveel mensen in Nederland eigenlijk moeite hebben met lezen en schrijven? Dat zijn er bijna twee miljoen en daarmee is dus nog wel wat werk te doen. Want, vulden de Inclusief Groep-medewerkers zelf aan: ‘door te kunnen lezen en schrijven, kun je ook een boodschappenlijstje maken, de borden in het verkeer lezen, de bijsluiter van een medicijn lezen of zelfs een mail versturen’. Op de foto de winnaars van het dictee: Frea Bakker en Albert van Dijk met taaldocente Ria.
16/26
Jaarrekening 2013 Inclusief Intervens: een jaar van herbezinning In het jaar 2013 heeft een koersverandering bij Inclusief Intervens plaatsgevonden. Een koers op weg naar een grotere verbintenis met Inclusief Gresbo. De verbinding zit vooral in het aanbod van SW-medewerkers vanuit Gresbo, het hebben van een achtervang bij leegloop van gedetacheerde medewerkers, en de wederzijdse klantencontacten. In 2014 moet deze samenwerking culmineren in de te organiseren flexpool, waaronder ook de gedetacheerde en begeleid werkers onder gaan vallen. De teruglopende re-integratiemarkt is één van de voornaamste reden voor de heroriëntatie op de rol en mogelijkheden voor Intervens. Daarom hebben we de samenwerking opgezocht en nieuwe concepten uitgeprobeerd. In de eerste maanden van 2013 heeft er een pilot plaatsgevonden om uit te zoeken of samenwerking met Tip Personeelsdiensten tot een betere werkgeversdienstverlening kon leiden. Dit heeft niet tot een gezamenlijk concept geleid, maar wel tot een aantal samenwerkingsafspraken met TiP. De pilot heeft niet tot extra werkgeverscontacten geleid maar wel tot een meer marktgerichte benadering: de vraag van de werkgever staat voorop. De detachering van 1-1-2013 tot 1-1-2015 van 17 Intervens-medewerkers (ca. 12 fte) naar de Sociale Dienst Veluwerand (SDV) op basis van een samenwerkingscontract heeft voor de Inclusief Groep geen meerwaarde opgeleverd. Het gezamenlijk ontwikkelde Participatiehuis en Match! zijn geheel overgenomen door de SDV. Echter, de aparte Work First-afdeling bij de Inclusief Groep is er helaas niet gekomen, de Stadswerkplaats is niet ondergebracht in de nieuwe huisvesting van Het GOED. Ook zijn er geen leerwerkplekken ingekocht bij de Inclusief Groep. Kortom: het preferred suppliership, dat in de samenwerkingsovereenkomst tussen SDV en IG wordt vermeld, is niet uit de verf gekomen. Wel is eind 2013 op verzoek van de SDV een aanbod gedaan voor een pilot rond onze ‘flexpool’. Helaas zijn we nog steeds niet zo ver in de onderhandeling om in het voorjaar 2014 te kunnen beginnen. Bovendien is er nog steeds onduidelijkheid over de toekomst van onze gedetacheerde medewerkers, die wél weten dat het totale project eind 2014 afloopt. Van onze kant is in 2013 geprobeerd hier duidelijkheid over te krijgen. De SDV kan hierover nog niets definitiefs zeggen voordat hun beleidsplan 2015 door hun bestuur is vastgesteld. Afgezien van een aantal trajecten in het kader van inburgering hebben ook andere gemeenten weinig gebruik gemaakt van onze diensten.
Inclusief Groep en Van Marle bezorgen verse maaltijden Eind december is culinaire groenteman Johan van Marle gestart met een maaltijdbezorging in Nunspeet en omgeving. Van Marle: Wij leveren de betere maaltijden, die bovendien niet te duur zijn. Het is een ouderwetse ambachtelijke maaltijd, zoals ouderen dat van vroeger uit gewend zijn, voedzaam, gezond en vooral lekker”. Het aantal klanten groeit met de dag. Voor de maaltijdbezorging heeft Van Marle de samenwerking gevonden met de Inclusief Groep. “Dat past ook in onze filosofie om maatschappelijk verantwoord te ondernemen”.
17/26
Jaarrekening 2013 Voor wat betreft onze UWV-activiteiten, was het eerste half jaar slecht. Het aantal aanmeldingen vanuit het UWV liep eerst terug. Als actie zijn we daarom als onderaannemer voor Traject Consult een aantal ZW/Arbo-trajecten gaan uitvoeren. Ook hebben we daarom ingeschreven op de UWV-aanbesteding Wajong (NB inmiddels met negatieve uitslag in januari 2014). We voeren wel nog IRO en jobcoachingstrajecten uit voor Wajongers. Het aantal aanmeldingen in het najaar is weer wat aangetrokken. Ook bij Detachering en Begeleid werken heeft 2013 een dalende lijn van het aantal individueel extern geplaatsten laten zien. We zijn gestart met 122 SE gedetacheerden en 105 SE BW-ers; ultimo december was de stand 112,1 SE gedetacheerden en 95,9 SE BW-ers. Niet alleen de crisis is hier debet aan, maar ook het geringe en/of passende aanbod vanuit het zittende SW-bestand. Door de samenwerking met Gresbo op te zoeken, komen er andere concepten tot stand zoals de flexpool. Hierdoor kunnen we wellicht in de toekomst weer meer mensen buiten onze eigen werkbedrijven aan het werk helpen. Eind 2012 werd al duidelijk dat op de huidige locatie (Gelreweg Harderwijk) van Multitoon uitbreiding van de benodigde omzet niet zou slagen. Ook is het aantal gesubsidieerde medewerkers te groot gebleken voor de kringloopactiviteit. Daarom is uiteindelijk gekozen voor een samengaan met Het GOED BV op een andere plek, en wel met minder medewerkers. Vanaf het voorjaar is veel energie gezet op het ontwerpen en inrichten van de nieuwe winkel en werkplaats, het binnen budget houden van de benodigde investeringen (wat niet helemaal gelukt is) en de afspraken en relaties die contractueel vastgelegd moeten worden. Helaas kosten deze inspanningen ook omzet (bijvoorbeeld bij de inboedelservice). De opening van de nieuwe BV Het GOED Noord-Veluwe op de Zuiderbreedte in Harderwijk op 4 oktober 2013 was een succes: niet alleen veel belangstellenden maar ook veel kopers. Inmiddels werken daar ruim 20 SW-medewerkers. De Interne dienstverlening/Wachtlijstbeheer valt vanaf september onder rechtstreeks beheer van P&O. Doordat de Participatiewet (toen nog Wet Werken naar Vermogen geheten) een jaar is uitgesteld, hebben zich in 2013 relatief veel mensen nog aangemeld voor de SW (december stand wachtlijst is 244, waarvan 173 mensen beschikbaar), en zijn er ook veel meer (her)indicaties geweest dan oorspronkelijk begroot. Er zijn 181 herindicaties aangevraagd.
Niet-gesubsidieerd personeelsbestand In 2013 is Intervens (excl. de ca.12 fte gedetacheerden bij SDV) van 22 fte gedaald naar zo’n 16, een daling van 6fte. Dit betreft zowel directe als indirecte medewerkers. In het eerste kwartaal van 2014 moet blijken of we met dit kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbestand onze werkzaamheden kunnen uitvoeren. Hierin speelt mee dat we langzamerhand een nieuwe koers (moeten) inslaan naar meer groepsdetachering/flexpool. Met de uitkomst van een intern onderzoek willen we nog een efficiencyslag in de administratie maken. Van opstandige puber tot gewaardeerde kracht Willeke Reezigt (23) uit Hulshorst werkt sinds zes jaar via Intervens bij Philadelphia in Vierhouten, een dagcentrum voor verstandelijk gehandicapten. “Hier heb ik werk gevonden waar ik echt helemaal voor ga”. Willeke werkt in de Huishoudelijke zorg, maar assisteert daarnaast steeds vaker op een groep waar ze cliënten helpt. Locatiemanager van Philadelphia Gert Wubs: “Willeke is een prettige kracht die echt een klik heeft met de cliënten. Terwijl ze hier als een opstandige puber binnenkwam! Ik vind het belangrijk dat mensen als Willeke zich verder kunnen ontplooien”.
18/26
Jaarrekening 2013 Ondernemingsraad: Een eigen geluid De Ondernemingsraad (OR) heeft in 2013 wederom een belangrijke rol gespeeld bij veranderingen in de organisatie. De huidige ontwikkelingen in ons werkveld vragen nu eenmaal om bepaalde aanpassingen. Zaken waar de OR veelal de belangen van de organisatie moet afwegen tegenover die van individuele medewerkers. Geen benijdenswaardige positie dus, maar het kenschetst wel het gevoel voor verantwoordelijkheid en de betrokkenheid dat de OR hiervoor durft te kiezen. In 2013 kreeg de OR een instemmingsverzoek voor boventalligheid van medewerkers bij de speeltoestellen, Multitoon, de bedrijfsadministratie en een directiesecretaresse. Het was geen gemakkelijke keuze, maar in het kader van het bedrijfsbelang werd ermee ingestemd. Tevens werd de OR gevraagd om een advies te geven over een onderzoek naar de samenwerking met Uitzendorganisatie TiP en het aanstellen van een kwartiermaker. De samenwerkingsconstructie is serieus onderzocht, maar uiteindelijk op grond van marktonderzoek niet haalbaar geacht. De adviesaanvraag voor de overgang van Multioon naar landelijk kringloopketen Het Goed is door de OR positief beoordeeld, al had ook dit pijnlijke personele consequenties. Dit bracht echter de OR ook op idee om bij boventalligheid met een wijdere blik naar de mogelijkheden voor openstaande vacatures te kijken. De Afdeling P&O heeft dit idee verder uitgewerkt en ingevoerd. Dat de OR bepaald geen geharnaste beweging is, bewijst het feit dat zij zelf voorstelde om de beoordelingscriteria van bedrijfscao-ers door te trekken naar vakkrachten in de SW. Hiervoor moest een aanpassing in de procedure plaatsvinden door P&O en dit is dan ook gebeurd. Vanuit de achterban van de OR bleven er klachten binnenkomen over de gebrekkige klimaatbeheersing in de kantoren. In 2013 is in samenspraak met de OR een keuze gemaakt voor een systeem om dit probleem nu echt op te lossen. Een flinke investering, in de hoop dat dit nu voorgoed verleden tijd is. De wijze van registreren van het ziekteverzuim voldeed, aldus de achterban, niet aan alle eisen van de privacywetgeving. De OR kaartte dit aan en inmiddels is het verzuimprotocol en de wijze van registratie in Compas aangepast. Ook is er in een workshop voor leidinggevenden aandacht aan besteed. Tevens is de samenwerking met Perspektief met de OR geëvalueerd. Eind vorig jaar is besloten dat dit door onze eigen afdeling P&O wordt overgenomen. Ook is de OR actief betrokken bij de VGWM-werkplekinspecties. Een goede zaak en een duidelijk signaal naar de medewerkers op de werkvloer dat de OR hun veiligheid serieus neemt . Sportmiddag Inclusief Groep Vrijdag 1 november was het weer zover. De jaarlijkse sportmiddag van de Inclusief Groep in De Brake! Het was een gezellige en zeer sportieve middag. In totaal deden er 8 teams mee. Ook op de tribune was het gezellig druk. Collega's en familie waren aanwezig om ons aan te moedigen. De Taekwon-do School Martowirono had ook dit jaar alles weer perfect georganiseerd!
19/26
Jaarrekening 2013 Vanuit de achterban kwam de vraag hoe het nu zit met overwerk. Volgens de CAO bestaat er een keuzemogelijkheid: in geld of tijd. Maar in de praktijk bleek er maar één optie, namelijk tijd. De OR heeft er begrip voor dat dit de voorkeur heeft maar wil dat als de medewerker hierom vraagt, het wel volgens CAO wordt uitbetaald. De detacheringsconstructie met de SDV – er zijn 17 mensen vanuit de Inclusief Groep gedetacheerd tot 2015 – heeft bij een aantal betrokkenen geleid tot onzekerheid over hun positie voor de toekomst. Dit heeft geresulteerd in een gesprek met de directie waarbij is afgesproken dat er regelmatig gecommuniceerd wordt over de stand van zaken. De Ondernemingsraad ging in 2013 van start met 12 leden, waaronder 5 nieuwe mensen. Inmiddels is een aantal mensen – om vaak goede redenen - gestopt. Daarmee is er een bezetting ontstaan van 10 leden. Het blijkt niet mee te vallen om nieuwe kandidaten te vinden die tijd en energie willen steken in het werk van de ondernemingsraad en het ook kunnen volhouden. Tegelijk is het belangrijk dat er een goede OR is die ook nog eens een afspiegeling vormt van de organisatie. De OR zoekt daarom actief naar versterking.
Verder maakt de OR zich zorgen over de rol van de Inclusief Groep bij de invulling van de Participatiewet. In een rapport van Nautus staat dat de kosten voor de SW erg hoog zijn, terwijl de Benchmark SW-bedrijven juist aangeeft dat de Inclusief Groep het qua efficiency en resultaten erg goed doet. Welke keuzes gaan onze gemeenten straks maken? Zien ze wel wat de Inclusief Groep allemaal doet en nog kan betekenen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt? Zonder SW-bedrijven zouden deze mensen met een uitkering thuis zitten terwijl ze nu zinvol werk doen in een bedrijf dat marktconform werkt. De OR zal in 2014 een duidelijk geluid laten horen naar gemeenten in de hoop op herbezinning. Bijeenkomst Stichting De Metgezel bij Inclusief Groep Stichting De Metgezel zorgt dat mensen die in een zorginstelling wonen, af en toe mee kunnen op uitjes zodat zij uit hun eigen kringetje komen. De stichting heeft 70 vrijwilligers die met 80 cliënten alledaagse dingen doen, zoals een kopje koffie drinken in het dorp, een spelletje, naar de film gaan, boodschappen doen. De Inclusief Groep had voor de jaarlijkse bijeenkomst op 4 oktober het bedrijfsrestaurant gratis ter beschikking gesteld. Gert-Jan Gerrits: “Deze organisatie zorgt dat mensen uit een isolement gehaald worden en doet daarmee belangrijk werk. Dat wilden wij graag steunen met deze geste”.
20/26
Jaarrekening 2013 Bedrijfseconomische aspecten De Inclusief Groep heeft het afgelopen verslagjaar afgesloten met een operationele winst van € 776.000. Het resultaat van de minderheidsdeelnemingen bedroeg -/- € 674.000; een fors verlies dat nagenoeg geheel is veroorzaakt door de afwaardering van de participatie in Biga Groep BV. Dit geeft een totaal resultaat van € 102.000. In het resultaat is € 105.000 aan kosten meegenomen, die worden gedekt uit de bestemmingsreserve functiewaardering en de bestemmingsreserve overrealisatie. Hiermee rekening houdende bedraagt de totale winst van de Inclusief Groep € 207.000. Deze positieve jaarcijfers zijn met name te danken aan de uitgevoerde herstructureringsmaatregelen van de afgelopen jaren; maatregelen die nodig waren om te anticiperen op de dalende subsidie-inkomsten. Onderstaande opmerkingen zijn daarbij relevant: Wat betreft de toegevoegde waarde bleef de teller steken op € 10,6 mln. en blijft daarmee € 700.000 achter op het jaar 2012 en op de begroting 2013. Onderstaand overzicht toont een wisselend beeld voor de verschillende (belangrijkste) bedrijfsactiviteiten. Toegevoegde waarde 2013 in % van begrote toegevoegde waarde 2013
gerealiseerde toegevoegde waarde 2012
Groenbedrijf
98%
98%
Schildersbedrijf
92%
83%
101%
109%
Bedrijfsactiviteit
Schoonmaakbedrijf Postbedrijf
98%
123%
101%
100%
Satellieten/groepsdetachering
92%
160%
Individuele detachering
91%
94%
Reintegratiediensten
84%
72%
Multitoon
60%
71%
Verpakken/Montage
Veel van onze activiteiten zijn conjunctureel gevoelig. De concurrentie is groot, de prijzen staan onder druk en we worden meer en meer geconfronteerd met krimpende (inkoop)budgetten bij klanten. De productiecapaciteit (directe personeelsformatie) is in lijn gebracht met de afgenomen commerciële opbrengsten. Naast de toegevoegde waarde vormt de Wsw-subsidie een belangrijke bron van inkomsten. De per saldo bijna € 375.000 lagere opbrengst uit Wsw-subsidie in vergelijking met het jaar 2012 is als volgt te verklaren: o ruim 30 subsidiabele SE’s minder dan in 2012; o bonus BW-middelen in 2013 € 308.000, in 2012 € 40.000; o de aanpassing van de subsidie per SE van € 25.930 in 2012 tot € 26.102 in 2013. Ten opzichte van de begroting 2013: o telt het verslagjaar 3.4 SE’s minder door gemeenten gesubsidieerde medewerkers (taakstelling 810,5 SE’s, gerealiseerd 807,1 SE’s). Onderstaande tabel geeft inzicht in het aantal geplaatste SE’s en het aantal gesubsidieerde SE’s.
21/26
Jaarrekening 2013 Geplaatste SE’s
realisatie 2013
bijgesteldeSWtaakstelling *
taakstelling 2013
957,9
957,9
963,0
-130,1
-130,1
-129,5
-38,6
-38,6
-38,0
Taakstelling aangesloten gemeenten Subsidie t.g.v. Proson Subsidie t.g.v. buitenbedrijven Onderrealisatie aangesloten gemeenten Se’s uit Wsw-subsidie aangesloten gemeenten Se’s uit Wsw-subsidie buitengemeenten Totaal Se's uit subsidie Se's uit bestemmingsreserve
-1,6
0,0
0,0
787,6
789,2
795,5
19,5
19,5
15,0
807,1
808,8
810,5
808,8
810,5
2,5
Totaal geplaatste SE’s
809,6
* Bijgestelde Sw taakstelling a.g.v. de form ele beschikking en m utaties in buitenbedrijven en buitengem eenten
o zijn in het verslagjaar de Bonus BW (Begeleid Werken)-middelen betreffende het jaar 2010 verantwoord. Deze waren voorzichtigheidshalve niet begroot. o is de subsidie per SE opgehoogd tot € 26.102. In de begroting is gerekend met € 25.939. Per saldo € 335.000 meer subsidie dan begroot. De overige opbrengsten vallen hoger uit dan begroot. Het gaat hierbij met name om vrijval van te hoog voorgeboekte kosten/regelingen, afwikkeling van het faillissement van de Kwekerij en desinvesteringsopbrengsten in het kader van gestaakte activiteiten. De personeelskosten vallen ruim € 800.000 lager uit dan begroot. Onderstaand overzicht presenteert de begrote en de gerealiseerde personeelsbezetting over 2013, in vergelijking met 2012. Realisatie 2012
Realisatie 2013
Begroot 2013
847
806
803
w.v. SW
705
682
672
w.v. ambtenaren/bedrijfscao
142
125
131
fte's in loondienst
o Loonkosten SW, per saldo € 40.000 onder begroot niveau: extra loonkosten wegens de hogere SW-formatie dan begroot, daarnaast zijn aanzienlijke (niet begrote) UWV-uitkeringen (ziekengelden) en fiscale premiekortingen ontvangen. De hogere formatie is het gevolg van de lagere realisatie op Begeleid Werken. o Loonkosten ambtenaren/bedrijfscao-ers, € 430.000 onder begroot niveau: lagere loonkosten door de lagere formatie en door ontvangen ziekengelden. De CAOstijging bij de bedrijfscao-ers was iets hoger dan begroot, de ambtenaren bleven op de nul-lijn. o De overige personeelskosten/inhuur: de onttrekkingen (niet begroot) aan de voorzieningen seniorenregelingen en spaarverlof ad € 350.000 zijn hier verantwoord. Daartegenover staan dotaties aan beide voorzieningen ad € 420.000, deze zijn in de winst –en verliesrekening verantwoord onder de overige bedrijfskosten. De overige bedrijfskosten liggen € 210.000 lager dan begroot. De begrote incidentele lasten zijn, voor zover gerealiseerd, verantwoord onder de personeelskosten. Afgezien hiervan zaten de overige bedrijfskosten op begroot niveau. Echter ten opzichte van 2012 zijn de overige bedrijfskosten over het afgelopen verslagjaar beduidend lager: 22/26
Jaarrekening 2013 Het lage investeringsniveau, afgezien van de nieuwbouw, van de afgelopen jaren heeft een positieve invloed op de afschrijvingskosten voor 2013. o De huren vallen lager uit door het staken van de activiteiten van de Machinale Houtverwerking, het afstoten van werklocaties in Ermelo, Zwolle en Harderwijk, het gezamenlijk huisvesten van Groen-Zuid en Post en het onderbrengen van de activiteiten van Multitoon naar de nieuwe Joint Venture Het Goed Noord Veluwe. Daarnaast zijn de copyers/printers na vervanging niet meer gehuurd maar in eigendom genomen. o Het in gebruik nemen van het nieuwe bedrijfsverzamelgebouw leidde begin 2012 tot extra onderhoudskosten. In 2013 liggen de kosten op een lager niveau door het staken van de Machinale Houtbewerking. o De algemene kosten waren in 2012 relatief hoog. Verantwoordelijk hiervoor waren hoge incidentele lasten inzake gestaakte activiteiten, een correctie op de Wswsubsidie over het jaar 2011 en dotaties aan de voorziening dubieuze debiteuren. o De overgang van Multitoon naar Het Goed met ingang van oktober 2013 heeft een positieve invloed op de kosten. Het verlies uit de minderheidsdeelnemingen Biga Groep BV, Het Goed BV en Confed Flexworkx BV bedraagt € 674.000, nagenoeg gelijk aan de afwaardering van de deelneming in Biga Groep BV. Deze afwaardering was niet begroot. In de jaarrekening 2012 was reeds een wettelijke reserve deelnemingen gevormd. De financiering van SE’s uit de bestemmingsreserve is beperkt gebleven tot 2,5 SE’s. Hoewel er geen overrealisatie is begroot, heeft de AvA bij de winstbestemming 2012 toch besloten hiervoor maximaal 10 SE’s te reserveren. o
De solvabiliteit is na een relatief dieptepunt in 2011, dankzij de positieve resultaten van de afgelopen jaren weer terug op het niveau van 2009: 38% ultimo 2013. De current ratio (= vlottende activa gedeeld door de kortlopende schulden) bedraagt op balansdatum 1,3 en is nagenoeg gelijk aan het niveau ultimo 2009.
23/26
Jaarrekening 2013 Onderstaand overzicht presenteert de ontwikkeling in de tijd van relevante financieeleconomische cijfers en kengetallen ten aanzien van de balansposities. Financiele kengetallen inzake de balans vanaf de verzelfstandiging (1-1-2004) Balansposities (* € 1.000)
ult. 2013
ult. 2012
ult. 2011
ult. 2010
ult. 2009
ult. 2008
ult. 2007
ult. 2006
ult. 2005
Vaste activa
9.118
10.236
9.869
7.003
7.761
8.039
7.503
4.270
4.195
4.653
Vlottende activa
7.097
6.423
5.951
8.710
9.151
9.962
8.085
7.551
6.706
4.931
5.101
3.918
3.018
2.496
4.508
5.318
4.773
4.841
4.289
3.553
2.051
2.232
16.215
16.658
15.821
15.713
16.912
18.002
15.588
11.821
10.901
9.584
10.125
6.143
6.041
5.394
6.597
6.391
5.802
4.926
3.548
2.645
2.477
2.178
0
692
422
Voorzieningen
2.194
2.316
2.510
2.639
2.875
3.272
3.268
1.906
1.772
1.940
1.791
Kortlopende schulden
5.464
5.722
5.172
6.068
7.095
8.234
6.557
5.389
5.364
2.996
3.843
Langlopende schulden
2.414
2.579
2.744
409
552
694
836
979
1.120
2.171
2.313
16.215
16.658
15.821
15.713
16.912
18.002
15.588
11.821
10.901
9.584
10.125
w.v. liquide middelen Totaal activa Eigen vermogen w.v. wettelijke reserves
Totaal passiva
ult. 2004 primo 2004 5.024
Kengetallen Werkkapitaal (= vlottende activa -/- kortl. schulden)
1.633
700
779
2.642
2.056
1.728
1.527
2.163
1.342
1.935
1.258
Solvabiliteit (= eigen vermogen / tot. passiva)
37,9%
36,3%
34,1%
42,0%
37,8%
32,2%
31,6%
30,0%
24,3%
25,8%
21,5%
1,3
1,1
1,2
1,4
1,3
1,2
1,2
1,4
1,3
1,6
1,3
Current ratio (= vottende activa / kortl. schulden)
En onderstaand de relevante financieel-economische cijfers en kengetallen ten aanzien van de resultaatposities. Financiele kengetallen inzake de opbrengsten en kosten vanaf de verzelfstandiging (1-1-2004) Opbrengsten/Kosten (* € 1.000)
Begroting 2013
real. 2013
real. 2012
real. 2011
real. 2010
real. 2009
real. 2008
Rijksbijdrage
21.039
21.375
21.747
22.459
23.560
23.319
22.669
22.175
21.564
21.360
20.970
Toegevoegde waarde
11.349
10.587
11.312
11.880
12.482
12.444
11.838
11.226
9.703
9.030
8.748
Loonkst. Subsidies BW
-1.201
-1.038
-1.042
-1.004
-1.004
-955
-910
-661
-553
-434
-276
overige opbrengsten
123
534
551
563
1.541
1.935
1.198
2.219
556
1.426
601
Totaal opbrengsten
31.310
31.458
32.567
33.899
36.579
36.744
34.795
34.959
31.270
31.382
30.043
Personeelskosten w.v. loonkst. Sw Overige bedrijfskosten Dotaties aan voorzieningen Totaal kosten Resultaat
real. 2007 real. 2006 real. 2005 real. 2004
28.062
27.252
28.142
30.620
31.841
31.603
29.390
28.518
27.314
26.319
26.177
19.286
19.247
19.818
20.472
20.797
20.742
20.545
20.361
20.417
19.900
19.727
3.193
2.983
3.668
4.056
4.428
4.194
3.622
2.798
2.685
3.893
2.854
55
448
386
607
340
358
907
1.323
369
1.002
713
31.310
30.683
32.195
35.282
36.609
36.155
33.918
32.639
30.369
31.214
29.744
589
876
2.319
902
168
299
2.319
902
168
299
0
Resultaat uit deelneming
776
371
-1.384
-30
-674
276
181
235
Financiering uit bestemmingsreserve
0
105
178
118
183
196
211
Resultaat incl. deelneming en bestemmingsreserve
0
207
826
-1.084
388
785
1.087
Kengetallen Rijksbijdr -/- loonkst sw -/- loonkst subs bw (* € 1.000)
552
1.091
887
983
1.758
1.622
1.214
1.153
594
1.026
967
Rijksbijdrage per SW-fte (* € 1)
27.029
27.433
26.861
27.069
28.047
27.662
26.713
26.211
25.620
25.441
25.244
Loonkst. per SW-fte (* € 1)
28.716
28.212
28.114
28.375
28.234
28.057
27.256
26.409
26.119
25.231
24.699
Toegevoegde waarde per SW-fte (* € 1)
16.898
15.519
16.047
16.466
16.946
16.833
15.705
14.560
12.413
11.449
10.953
Personeelskosten
112
109
112
122
127
126
117
114
109
105
105
Loonkosten Sw
103
103
106
109
111
111
110
109
109
106
105
Overige bedrijfskosten
117
109
134
149
162
154
133
102
98
143
105
26
210
181
285
160
168
426
621
173
470
335
Rijksbijdrage per SW-fte
109
110
108
109
113
111
108
106
103
102
102
Loonkst. per SW-fte
121
119
118
119
119
118
115
111
110
106
104
Toegevoegde waarde per SW-fte
162
149
154
158
163
162
151
140
119
110
105
Indexering, 2003 = 100
Dotaties aan voorzieningen
24/26
Bestuurs- en organisatiestructuur Bestuurs- en organisatiestructuur Inclusief Groep 2013 De Regio Noord-Veluwe is de aandeelhouder van de Inclusief Groep. De Regio Noord-Veluwe wordt vertegenwoordigd door één Algemeen Bestuurslid per aangesloten gemeente (Nijkerk, Putten, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Elburg en Oldebroek). De Inclusief Groep voert de Wet Sociale Werkvoorziening uit in opdracht van deze zeven gemeenten. De Regio Noord-Veluwe heeft de regie hiervan in handen gelegd van de Bestuurscommissie, bestaande uit de wethouders Sociale Zaken van deze zeven gemeenten. De Inclusief Groep legt aan deze Bestuurscommissie verantwoording af via periodieke verslagen over de per jaar vastgestelde afspraken die in een Balanced Score Card gepresenteerd worden.
Aandeelhouder H.W. van Bergeijk J. Meijer P. E. Brink J.S. Duijnhouwer W. Vogelsang W. Hoeve J.K. Alfons
namens namens namens namens namens namens namens
gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente gemeente
25/26
Oldebroek Nunspeet Putten Nijkerk Ermelo Elburg Harderwijk
Bestuurs- en organisatiestructuur raad van commissarissen: J. van Walsem (voorzitter)
(oud-D66 kamerlid) Nevenfuncties: Voorzitter RvC stadsherstel Harderwijk, voorzitter RvC woningcorporatie De Veste in Ommen, bestuurslid CAIHarderwijk, voorzitter RvT ziekenhuis Waterland in Purmerend, werkzaam voor gerechtshof AmsterdamOndernemingskamer, wg. voorzitter bestuur pensioenfondsschilders-Rijswijk
J.G. de Groot (vice-voorzitter)
(oud-burgemeester gemeente Harderwijk) Nevenfuncties: Voorzitter Stichting Burger weeshuis Harderwijk, voorzitter RvC Omnia Wonen
E.J. Schoevaars (secretaris)
(voorm. lid bestuur Chronisch zieken en gehandicaptenraad) Nevenfuncties: Voorzitter St. Heemkunde gemeente Renkum, voorzitter St. Cultuur- en Ontmoetingscentra Oosterbeek, voorzitter St. Zalencentrum Lebret Oosterbeek, lid bestuur CITER, Lid bestuur St. Vrienden Sint Bernulphus, lid bestuur St. Geschiedschrijving van de stad Arnhem, voorzitter St. Manuscript, lid bestuur St. Vrienden van Moscowa, raadslid gemeente Renkum en voorzitter/lid van enige raadscommissies
H. van Boggelen
(oud-bestuurder CNV, senior-adviseur Rijnconsult, momenteel kwartiermaker “De Normaalste Zaak”)
Nevenfunctie: Lid RVT ICCO, lid Trouwberaad.
R. Cleijsen
(directeur TFG Holding BV) Nevenfuncties: Voorzitter Bedrijvenkring Nunspeet, bestuurslid Noord Veluwe Ondernemers Overleg, voorzitter stuurgroep Veluwe, het beste klimaat.
Managementteam: Marjo Gruisen Jos Koekkoek Jan de Bruin Gert-Jan Gerrits Marjo Gruisen
Algemeen directeur Inclusief Groep Concerncontroller Manager P&O Bedrijfsdirecteur Inclusief Gresbo Bedrijfsdirecteur Inclusief Intervens/Inclusief Garant
26/26
