JAARSTUKKEN actief en betrokken. dewolden.nl

JAARSTUKKEN 2011

actief en betrokken

dewolden.nl

JAARSTUKKEN 2011

INHOUDSOPGAVE 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

1.7

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

2.7

JAARVERSLAG Algemene inleiding Rekeningresultaat Bestemming rekeningresultaat Overzicht Indidentele Baten en Lasten Kerngegevens Programma’s 1.6.1 Programma 01 – Bestuur en organisatie. 1.6.2 Programma 02 – Dienstverlening 1.6.3 Programma 03 – Veiligheid en openbare orde. 1.6.4 Programma 04 – Verkeer en vervoer /openbaar gebied 1.6.5 Programma 05 – Economische zaken en plattelandsontwikkeling 1.6.6 Programma 06 – Toerisme en recreatie 1.6.7 Programma 07 – Onderwijs en kinderopvang 1.6.8 Programma 08 – Cultuur en sport 1.6.9 Programma 09 – Sociaal/maatschappelijke zorg 1.6.10 Programma 10 – Milieu 1.6.11 Programma 11 – Ruimte en Wonen 1.6.12 Programma 12 – Financiering- en algemene dekkingsmiddelen 1.6.13 (Hulp) Kostenplaatsen(interne kostenplaatsen bedrijfsvoering) Paragrafen 1.7.1 Lokale heffingen 1.7.2 Weerstandvermogen 1.7.3 Onderhoud Kapitaalgoederen 1.7.4 Bedrijfsvoering 1.7.5 Financiering 1.7.6 Verbonden partijen 1.7.7 Grondbeleid 1.7.8 Wet Maatschappelijke Ondersteuning JAARREKENING 2011 Balans per 31 december Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balansposten Recapitulatie lasten en baten per programma Programmarekening met toelichting Gerealiseerde lasten en baten per programma met toelichting 2.6.1 Programma 01 - Bestuur en organisatie 2.6.2 Programma 02 - Dienstverlening 2.6.3 Programma 03 - Veiligheid en openbare orde 2.6.4 Programma 04 - Verkeer en vervoer / openbaar gebied 2.6.5 Programma 05 - Economische zaken en plattelandsontwikkeling 2.6.6 Programma 06 - Toerisme en recreatie 2.6.7 Programma 07 - Onderwijs en kinderopvang 2.6.8 Programma 08 - Cultuur en sport 2.6.9 Programma 09 - Sociaal / maatschappelijke zorg 2.6.10 Programma 10 - Milieu 2.6.11 Programma 11 - Ruimte en wonen 2.6.12 Programma 12 - Financieringsmiddelen 2.6.13 Algemene dekkingsmiddelen 2.6.14 Onvoorziene uitgaven 2.6.15 Mutaties reserves 2.6.16 Interne producten / (hulp)kostenplaatsen SISA-bijlage

1 3 4 7 8 9 10 10 13 17 20 22 26 29 32 35 39 42 45 48 50 50 60 69 73 76 80 89 95 99 100 102 103 119 121 123 123 124 125 126 128 129 130 132 134 137 139 142 145 146 148 150 153

JAARSTUKKEN 2011

JAARSTUKKEN 2011

1

JAARVERSLAG

Jaarverslag 2011

Aldus behandeld en vastgesteld in de vergadering Van het college van burgemeester en wethouders van 1 mei 2012. Secretaris,

Burgemeester,

pagina 1

JAARSTUKKEN 2011

pagina 2

JAARSTUKKEN 2011

1.1

ALGEMENE INLEIDING

Jaarresultaat Hierbij bieden wij u het jaarverslag en de jaarrekening 2011 aan. De jaarrekening 2011 sluit met een positief rekeningresultaat van € 1.457.000. Dit resultaat is de uitkomst van incidentele mee- en tegenvallers gedurende het jaar 2011. Bij de aanbieding van de begroting 2011 was er naast de budgetten voor onvoorziene uitgaven van € 294.000 nog een begrotingsruimte van € 903.000. In totaal een bedrag van € 1.197.000. Overeenkomstig de ‘Financiële verordening 2007’ heeft de raad in de vergadering van 29 september 2011 de ‘Bestuursrapportage 2011’ vastgesteld. Deze rapportage gaf een negatieve bijstelling van de begrotingscijfers aan van ruim € 510.000. De belangrijkste oorzaken (bedragen boven € 100.000) van deze bijstelling betroffen in negatieve zin de uitvoering van de Wet Bundeling van uitkeringen aan gemeenten (BUIG-regelingen) en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo-budget huishoudelijke verzorging). Positieve bijstellingen waren hier in hoofdzaak de reiniging, riolering, bouwleges en rentevoordeel kapitaallasten. Rekening houdende met diverse tussentijdse begrotingswijzigingen als gevolg van besluitvorming in de raad bedroeg het positieve begrotingssaldo na vaststelling van de decemberrapportage 2011 € 561.000. Het verschil tussen het positieve resultaat van de jaarrekening 2011 met het saldo van de decemberrapportage 2011 bedraagt positief € 896.000 (€ 1.457.000 minus € 561.000). In een tweetal memo’s hebben wij de raad in januari reeds op de hoogte gesteld van tweetal incidentele meevallers. Deze incidentele meevallers betreffen een aanvullende rijksbijdrage voor uitvoering van de BUIG-regelingen van € 348.000 en een hogere algemene uitkering uit het Gemeentefonds van € 480.000. In de verstrekte memo n.a.v. de decembercirculaire gemeentefonds is een meevaller genoemd van € 382.000. Het overige bedrag van € 98.000 heeft betrekking op eerdere circulaires als gevolg van definitieve vaststelling van verschillende maatstaven. In het jaarverslag wordt onder 1.2 rekeningresultaat op hoofdlijnen ingegaan op de voornaamste oorzaken van de diverse verschillen. Bij de diverse programma’s en paragrafen wordt hierop dieper ingegaan. Bestemming rekeningresultaat Bij de vaststelling van de programmabegroting 2011 is door de raad besloten mogelijke incidentele overschotten over de jaren 2011 tot en met 2014 bij bestemming van het rekeningresultaat te storten in de ‘Reserve investeringsprojecten’. Voordat tot bepaling van het te storten bedrag wordt overgegaan, moet eerst uitvoering worden gegeven aan reeds eerder door de raad genomen besluiten tot onttrekking uit dan wel toevoeging aan diverse reserves. Hierbij moet gedacht worden aan de onttrekking van een bedrag van € 530.000 uit de algemene reserve bouwgrondexploitatie wegens de te verwachten verliezen op bouwgrondcomplexen Kerkenveld-Noord en Hoge-Akkers en een toevoeging aan de reserve egalisatie personeelslasten van € 592.000. Onder de rubriek 1.3 bestemming rekeningresultaat wordt aangegeven hoe het uiteindelijke bedrag ter toevoeging aan de ‘reserve investeringsprojecten’ van € 1.328.000 is berekend. Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen/afgesproken Bij de beantwoording van deze vraag wordt in het jaarverslag alleen ingegaan op activiteiten die als speerpunten met elementen van nieuw beleid in de programmabegroting 2011 en tussentijdse rapportages zijn opgenomen. Op activiteiten die bij uitvoering van de programmabegroting op basis van bestaand beleid zijn gerealiseerd, wordt niet ingegaan, tenzij er substantiële afwijkingen zijn geweest die om een nadere toelichting vragen. De toelichting op de gerealiseerde lasten en baten per programma in de jaarrekening is op hoofdlijnen. In principe worden afwijkingen onder de € 25.000 niet toegelicht tenzij een toelichting op een lager bedrag relevant is voor de verantwoording of de besluitvorming.

pagina 3

JAARSTUKKEN 2011

1.2

REKENINGRESULTAAT

De jaarrekening 2011 sluit met een bedrag van € 1.457.000. De voornaamste oorzaken zijn: Omschrijving

Bedrag

Nog in de begroting aanwezige vrije besteedbare ruimte Deze bestaat uit het bij de decemberrapportage 2011 vermelde bedrag aan aanwezige begrotingsruimte van € 518.000 (€ 525.000 minus stelpost kapitaallasten van € 7.000) en een bedrag voor onvoorziene uitgaven van € 43.000. Overige afwijkingen

561.000

Bedrag

Positief: 1. Incidentele bijdrage uitvoering BUIG-regelingen

348.000

2. Lager tekort uitvoering Wet maatschappelijke ondersteuning

308.000

3. Reiniging

102.000

4. Riolering

128.000

5. Opbrengst bouwleges

231.000

6. Personeelslasten

592.000

7. Nagekomen verkoopopbrengst aandelen Essent 8. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds

61.000 480.000 2.250.000

Negatief: 9. Onderhoud wegen e.d.

137.000

10. Afwikkeling exploitatielasten bouw brede scholen

32.000

11. Volksgezondheid

69.000

12. Begraafplaatsen

67.000

13. Bouwgrondexploitatie

530.000

14. Eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd

42.000

15. Lagere onttrekking reserve egalisatie personeelslasten

167.000

16. Afwikkeling kosten id-banen

196.000

17. Huur en onderhoud tractiemiddelen Woldwerk

49.000 -/- 1.289.000

18. Overige posten en afronding

-/-

Totaal positief saldo

65.000

1.457.000

Algemene opmerking De in bovenstaande tabel vermelde afwijkingen worden hierna op hoofdlijnen toegelicht. Per programma en bij interne producten/kostenplaatsen wordt in het jaarverslag en in de jaarrekening een toelichting gegeven bij de belangrijkste afwijkingen en wordt melding gemaakt van overige relevante informatie. Toelichting 1. Incidentele bijdrage uitvoering BUIG-regelingen Voor de overschrijding op de uitvoering van de Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (BUIG) over 2010 is door de toetsingscommissie WWB van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een incidentele aanvullende uitkering toegekend van € 348.000. Het tekort op de uitvoering van deze regelingen in 2010 was € 498.000 en is toen als extra last meegenomen in het exploitatiesaldo 2010. Alhoewel toen wel een aanvullende bijdrage is aangevraagd is deze, gezien de onzekerheden over een mogelijke toekenning, niet als extra bate meegenomen. Het nu toegekende bedrag van € 348.000 heeft een positief effect op de jaarrekening 2011. 2. Lager tekort uitvoering Wet maatschappelijke ondersteuning Bij de bestuursrapportage 2011 is ten laste van de exploitatie, gezien de toen verwachte tekorten op de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning € 400.000 bijgeraamd. Zonder deze aanpassing zou

pagina 4

JAARSTUKKEN 2011 het resultaat € 92.000 negatief zijn geweest. Het uiteindelijk positieve saldo van € 308.000 komt uiteraard ten gunste van het rekeningresultaat. De bijraming bij de bestuursrapportage was gebaseerd op de jaarcijfers 2010. Later in 2011 zijn de effecten van de Wmo-kanteling meer zichtbaar geworden. Conform de landelijke richtlijnen wordt ingaande 2011 voor meer Wmo-voorzieningen een eigen bijdrage gevraagd. Dit heeft geresulteerd in een aanzienlijke stijging van de ontvangen eigen bijdragen. Op het moment van het samenstellen van de tussentijdse rapportage was hier nog onvoldoende duidelijkheid over. Voor 2012 en volgende jaren is rekening gehouden met de mogelijke structurele gevolgen. 3. Reiniging Per saldo is er t.o.v. de begrote bedragen een voordelig verschil ontstaan van € 102.000. Ten opzichte van de begrote cijfers is dit voordeel veroorzaakt door lagere lasten bij de verwerking van het huishoudelijk afval zoals het restafval en het klein chemisch afval, alsmede bij de inzameling van kunststofverpakkingsmaterialen en flessenglas. Ook is een hogere vergoeding ontvangen van de Stichting Afvalfonds (Nedvang) voor het gescheiden inzamelen van verpakkingsafval. 4. Riolering Het voordelig verschil van € 128.000, exclusief kapitaallasten op het onderdeel riolering is voornamelijk ontstaan door incidentele meevallers. Dit is t.o.v. de begrote cijfers veroorzaakt door lagere elektriciteitskosten ontstaan door afrekeningen over voorgaande jaren en minder uren onderhoud aan de riolering door openbare werken. 5. Opbrengst bouwleges Als gevolg van een aantal bouwaanvragen voor enkele grote bouwprojecten, zoals de bouw van de brede scholen in Zuidwolde, de bouw van de woningen aan het Julianaplein in Zuidwolde en de ecoducten is de opbrengst van de leges bouwvergunningen hoger dan geraamd. 6. Personeelslasten De positieve afwijking op de personeelslasten is ontstaan door nog niet benutte vacatureruimte en door een nog niet geëffectueerde salarisverhoging. Dit laatste wordt veroorzaakt door de vertraagde CAOonderhandelingen. Daarnaast zijn er middelen beschikbaar gesteld voor inhuur van personeel, bijvoorbeeld op de afdeling VROM, die in 2012 nader zullen worden ingezet. Bij de behandeling van de ‘Kadernota 2008’ heeft de raad besloten de eventuele onderuitputting op de jaarlijkse posten binnen het personeels- en organisatie budget te storten in een egalisatie- of bestemmingsreserve. Conform de in het verleden gemaakte afspraken zal worden voorgesteld het voordeel van € 592.000 toe te voegen aan de ‘egalisatiereserve personeelskosten’. 7. Nagekomen verkoopopbrengst aandelen Essent Bij de verkoop in 2009 is om eventuele aansprakelijkheid van de aandeelhouders te dekken een Vennootschap voor Cross Border Leases opgericht. Eind 2011 kon een deel hiervan worden uitgekeerd. Bij de financiële opzet van de verkooptransactie van Essent aan RWE (Rheinisch- Westfälisches Elektrizitätswerk) is de verkoopbrengst van CBL’s in de berekeningen niet meegenomen. Overeenkomstig de besluitvorming in 2009 wordt bij bestemming van het rekeningresultaat voorgesteld het uitgekeerde bedrag van € 61.000 toe te voegen aan de ‘algemene reserve aandelenoverdracht nv Essent’. 8. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds In totaliteit heeft er over de uitkeringsjaren 2009 tot en met 2011 een positieve verrekening plaatsgevonden van € 480.000 als gevolg van definitieve vaststelling van de verschillende eenheden en maatstaven. Dit ondermeer door een bijstelling van de Wmo-uitkering, correcties op de WOZ-waarde, stijging uitkeringsfactor en hoeveelheidsverschillen. Naar aanleiding van de decembercirculaire van het Ministerie van Financiën is de raad d.m.v. een memo reeds geïnformeerd over een meevaller van € 382.000. Het overige bedrag van € 98.000 heeft betrekking op eerdere circulaires van het Ministerie naar aanleiding van definitieve vaststelling van verschillende maatstaven. 9. Onderhoud wegen e.d. De reparatiewerkzaamheden door extra onderhoudskosten aan de wegen betekenen een overschrijding van € 137.000. 10. Afwikkeling exploitatielasten bouw brede scholen Voor een aantal schoolgebouwen (De Wijk, Ruinerwold en Zuidwolde) die aan de onderwijsbestemming zijn onttrokken en van ‘brede scholen’ die onlangs zijn gebouwd zijn een deel van de energie- en onderhoudslasten ten laste van de exploitatie gekomen. 11. Volksgezondheid Bij de bestuursrapportage 2011 is een positief bedrag ingeboekt van € 42.000. Dit bedrag had betrekking op de definitieve vaststelling van de gemeentelijke subsidie voor het Basistakenpakket Uniform- en Maatwerkdeel Jeugdgezondheidszorg over 2008 en 2009. Het blijkt nu dat deze ontvangst reeds is

pagina 5

JAARSTUKKEN 2011 verrekend in voorgaande jaren. Het bedrag is derhalve onjuist opgenomen. Verder is op de onderdelen ‘projecten preventieve maatschappelijke opvang’ en het opzetten van de OGGz (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg een overschrijding ontstaan van € 27.000. 12. Begraafplaatsen Geraamd is een kostendekkingspercentage op de begraafplaatsen van 81%. In werkelijkheid is de kostendekkendheid voor 2011 65%. De opbrengst begraafrechten, met name in de Wijk, is aanzienlijk beneden de raming gebleven. 13. Bouwgrondexploitatie Voor de bouwgrondcomplexen Kerkenveld-Noord en Hoge-Akkers in Ruinerwold wordt een verlies verwacht van € 775.000. Op basis van de BBV (Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten) moet voor verliesgevende grondexploitaties een voorziening worden getroffen. In 2010 is voor deze complexen reeds een voorziening getroffen van € 245.000. Per saldo wordt nu ten laste van de exploitatie van 2011 een extra bedrag van € 530.000 gestort in de ‘voorziening verliezen bouwgrondexploitatie’. Om de normale exploitatie niet te belasten met deze storting zal bij de resultaatbestemming worden voorgesteld dit bedrag weer ten gunste van de exploitatie te brengen. Dit door een onttrekking van € 530.000 uit de algemene reserve bouwgrondexploitatie. 14. Eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd Een tweetal scholen: obs de Dissel in Ruinerwold en bbs de Zaaier in Zuidwolde zijn hun onderwijsfunctie kwijtgeraakt. De lasten van gemeentelijke eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd moeten ingevolge de BBV buiten de onderwijsexploitatie worden verantwoord. Bij ons is dit op programma 12. In 2011 gaat het om een bedrag van € 42.000, hetgeen niet was begroot. Wat de bestemming van de voormalige scholen zal worden is nog niet bekend. 15. Lagere onttrekking reserve egalisatie personeelslasten Bij de bestuursrapportage 2011 was ter dekking van de personele kosten 2011 een onttrekking voorzien uit de reserve egalisatie personeelslasten van € 167.000. Door het positieve verschil op de personeelslasten behoeft deze onttrekking niet plaats te vinden. 16. Afwikkeling kosten id-banen Op de kostenplaats afdeling Samenleving is onder de baten per abuis een bedrag van € 196.000 opgenomen als ontvangst voor dekking van de kosten van de id-banen (in- en doorstroombanen). De lasten hiervan maken geen deel uit van de reguliere personeelsorganisatie. Deze lasten zijn elders verantwoord en worden gedekt vanuit het participatiebudget. 17. Huur en onderhoud tractiemiddelen Woldwerk De lasten van huur en onderhoud van tractiemiddelen zijn € 79.000 hoger uitgevallen. Door inruil en verkoop van tractiemiddelen is een hogere opbrengst van € 30.000 verantwoord. De per saldo extra lasten zijn met name veroorzaakt door het niet vervangen van de rioolreiniger en de kolkenzuiger. Deze hebben een extra levensduur verlengende opknapbeurt gehad, waarvan de lasten verantwoord zijn in de exploitatie. De vervanging volgens het tractieplan is achterwege gebleven. 18. Overige posten en afronding De overige mee- en tegenvallers zijn divers van aard. Bij de toelichting op de jaarrekening wordt uitvoeriger op de afwijkingen ingegaan.

pagina 6

JAARSTUKKEN 2011

1.3

BESTEMMING REKENINGRESULTAAT

De rekening van Lasten en Baten van 2011 wordt afgesloten met een positief resultaat van € 1.457.000. Voor de bestemming van dit bedrag is op grond van de BBV voorschriften nog expliciete besluitvorming van de raad nodig. Bij de vaststelling van de programmabegroting 2011 is door de raad besloten mogelijke incidentele overschotten over de jaren 2011 tot en met 2014 bij bestemming van het rekeningresultaat te storten in de ‘reserve investeringsprojecten’. Ook bij de behandeling van de begroting 2012 is uitgegaan van een storting van eventuele voordelige rekeningsaldi in de ‘reserve investeringsprojecten’. In het voorstel inzake de bestemming van het rekeningresultaat wordt dit meegenomen. Voor het bepalen van het uiteindelijk te bestemmen resultaat moet rekening worden gehouden met de uitvoering van reeds eerder door u genomen besluiten: Omschrijving

Bedrag

De jaarrekening sluit, rekening houdende met de begrote en verwerkte mutaties reserves, met een bedrag van

1.457.000

Ter toevoeging aan de ‘reserve investeringsprojecten’ van het uiteindelijk te bestemmen rekeningresultaat moet rekening worden gehouden met:

Bedrag

Een onttrekking uit de algemene reserve grondexploitatie. Dit i.v.m. een extra storting in de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie van € 530.000 ten laste van de exploitatie. Om de normale exploitatie niet te belasten wordt dit bedrag, conform de nota grondbeleid uit de algemene reserve grondexploitatie gehaald

530.000

Onttrekking uit de reserve co-financiering Leader ter dekking van de projecten in het kader van plattelandsontwikkeling, conform de nota reserves en voorzieningen om tekorten op rekeningsbasis te verrekenen met de reserve co-financiering Leader

6.000 536.000

Toevoeging aan de reserve co-financiering speelplaatsen i.v.m. een onderschrijding op de onderhoudsbudgetten speelvoorzieningen, conform de nota reserves en voorzieningen om overschotten op rekeningsbasis toe te voegen aan de reserve co-financiering speelplaatsen

12.000

Toevoeging aan de algemene reserve aandelenoverdracht nv Essent. Dit i.v.m. een extra uitkering, overeenkomstig de besluitvorming in 2009 bij verkoop van Essent aan RWE

61.000

Toevoeging aan de reserve egalisatie personeelslasten. Bij de behandeling van de ‘Kadernota 2008’ heeft de raad besloten de eventuele onderuitputting op de jaarlijkse posten binnen het personeels- en organisatie budget te storten in een egalisatie- of bestemmingsreserve. Conform de in het verleden gemaakte afspraken wordt het voordeel van € 592.000 toegevoegd aan de ‘egalisatiereserve personeelskosten’.

592.000

-/- 665.000 Toevoeging aan de reserve investeringsprojecten

pagina 7

1.328.000

JAARSTUKKEN 2011

1.4

OVERZICHT INCIDENTELE BATEN EN LASTEN

Op grond van artikel 28 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moet een overzicht worden verstrekt van de incidentele baten en lasten. Het betreft een totaaloverzicht van de feitelijke afwijkingen van hetgeen werd begroot en van hetgeen alsnog, na het einde van het begrotingsjaar, bij het opstellen en analyseren van de jaarrekeningcijfers als een incidentele bate dan wel last is gesignaleerd. Geconstateerd is dat het voordelig rekeningsresultaat van € 1.457.000 volledig ontstaan is door incidentele afwijkingen. Een overzicht zoals bedoeld in het BBV kan derhalve achterwege blijven. De afwijkingen tussen begroot en werkelijk zijn per programma nader uitgewerkt. Uit deze analyse van de jaarcijfers blijkt dat er geen structurele afwijkingen zijn die doorwerken naar 2012 en volgende jaren. Voor zover er al afwijkingen zijn met structurele gevolgen zijn deze reeds meegenomen in 2012.

pagina 8

JAARSTUKKEN 2011

1.5

KERNGEGEVENS Rekening 2010 31-12-2010

A. Sociale structuur Inwoners

Begroting 2011

Rekening 2011 31-12-2011

23.637

23.590

5.701

5.831

5.642

van 20 t/m 64 jaar

13.386

13.352

13.357

van 65 t/m 74 jaar

2.439

2.399

2.586

van 75 jaar en ouder

2.111

2.008

2.178

Periodieke bijstandsgerechtigden

162

145

150

waarvan:

146

waarvan:

van 0 t/m 19 jaar

personen onder 65 jaar

23.763

140

133

personen van 65 jaar en ouder

0

5

-

verzorging / verpleging

4

7

4

Uitkeringsgerechtigden waarvan:

18

14

14

Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen werknemers

10

7

11

4

2

3

Wet Inkomensvoorziening oudere en ged. arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Besluit bijstandverlening zelfstandigen Tewerkgestelden in sociale werkgemeenschappen

4

5

-

145

140

153

Rekening 2010 31-12-2010

B. Fysieke structuur

Begroting 2011

Rekening 2011 31-12-2011

Oppervlakte van de gemeente (in hectares)

22.635

22.635

22.635

Woonruimten*

10.391

10.517

10.537

waarvan:

woningen

9.580

9.624

9.586

recreatiewoningen

550

594

594

bijzondere woningen

261

299

357

2.483.773

2.440.106

2.474.135

wegen (in m2) Lengte verharde fietspaden (in kilometers)

88

84

88

Lengte verharde wandelpaden (in kilometers)

79

69

91

Openbaar groen (in ha) – excl. natuurterreinen (in ha)

132

113

135

Openbaar groen – buiten de kom wegbermen, natuurterreinen

281

211

283

36

36

36

Sportterreinen (in hectares)

* Het aantal wooneenheden zoals hier weergegeven is gebaseerd op voorlopige cijfers. De begrote cijfers zijn een jaar eerder aangeleverd en bevatten niet de actuele gegevens. In 2011 is een start gemaakt met het project N48. Daardoor is de verharding van een aantal wegen (Oosterweg) verwijderd. Daardoor is er sprake van een (tijdelijke) afname van de hoeveelheid verhardingen. C. Financiële structuur (x € 1000) Totale exploitatielasten programma’s

2010 Totaal

2010 Bedrag per inwoner

2011 Totaal

2011 Bedrag per inwoner

49.198

2.081

48.694

2.049

Opbrengst belastingen en heffingen

8.833

374

9.263

390

Algemene uitkering gemeentefonds

20.507

868

20.564

865

Vaste schuld

11.985

507

11.211

472

Eigen financieringsmiddelen

55.232

2.337

54.053

2.275

Geactiveerde kapitaaluitgaven

53.568

2.266

54.855

2.308

9.995

423

6.077

256

56.330

2.383

65.664

2.763

Financieringsoverschot Gewaarborgde geldleningen

pagina 9

JAARSTUKKEN 2011

1.6 1.6.1

Progr. 1.

PROGRAMMA’S Programma 01 – Bestuur en organisatie.

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat aan het einde van de raadsperiode (2010-2014): de gemeente zich steeds meer manifesteert als ‘Eerste Overheid’ er meer betrokkenheid is van de burger bij beleid- en besluitvorming om concrete resultaten te bereiken bij complexe maatschappelijke vraagstukken de uitvoering van de besluitvorming in control is Het programma ‘Bestuur en organisatie’ omvat de beleidsproducten: 01 - Bestuursorganen 02 - Bestuursondersteuning Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 01.0 Bevorderen van een transparant gemeentebestuur 01.1 Bevorderen van de communicatie tussen gemeentebestuur en gemeentelijke organisatie met haar inwoners 02.0 Bevorderen van een effectieve en efficiënte ondersteuning van de bestuursorganen, vanuit een integrale invalshoek Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Reglement van Orde voor de raad, vastgesteld d.d. 24 juni 2010 Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning, vastgesteld d.d. 19 december 2002 Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 01 – Bestuursorganen Activiteit

Het samenspel tussen de bestuursorganen optimaliseren door de werkafspraken tussen raad en college te actualiseren (mede als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen) en daar waar nodig aan te vullen. De actiepunten worden onder andere vermeld op de ontwikkelagenda voor de gemeente.

Verantwoording/ Realisatie 2011

Vanaf september 2011 wordt er gewerkt met het nieuwe format voor de raadsvoorstellen. Een eerste evaluatie moet nog plaatsvinden. Om het debat en de besluitvorming in de raad soepel te laten verlopen, is afgesproken om technische vragen vooraf schriftelijk te stellen. Dit proces van vragenstellen en beantwoording verloopt doorgaans naar tevredenheid.

Ken- en stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

De activiteit is uitgevoerd binnen de bestaande middelen.

pagina 10

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 1.

Activiteit

In het kader van de doorontwikkeling van de drie rollen van de gemeenteraad (de kaderstellende, de volksvertegenwoordigende en de controlerende rol), het punt van de burgerparticipatie duidelijk(er) regelen en via een verordening vastleggen door de gemeenteraad.


De raad heeft in het voorjaar de kadernota burgerparticipatie vastgesteld en in december de beleidsnota burgerparticipatie opiniërend besproken. Er is draagvlak om De Woldense manier van ‘samen’ vorm te geven. De ‘Eendagsraad’ in september als ook de in onze gemeente gehouden VNG-bijeenkomst over burgerparticipatie, hebben hieraan positief bijgedragen.


N.v.t.

Middelen

De activiteit is uitgevoerd binnen de bestaande middelen.

Activiteit

Het ontwikkelen en invoeren van intranet voor raadsleden.


Deze informatievoorziening is in september 2010 operationeel geworden en in 2011 afgerond. Nu de raad overgaat tot invoering van papierloos vergaderen, wordt bekeken of deze vorm van intranet (de digitale leeskamer van de raad) geactualiseerd moet worden.

Ken- en stuurgetallen Middelen

N.v.t. 2011 € 2.200 € 2.850

2012 € 2.200 -

2013 € 2.200 -

2014 € 2.200 -

structureel incidenteel

Activiteit

Burgerparticipatie.


Bij de 12e wijziging van de begroting 2011 is een incidenteel voorbereidingsbudget burgerparticipatie van € 25.750 door de raad beschikbaar gesteld. Dit bedrag is in 2011 deels aangewend voor het ontwikkelen van het beleid voor participatie en de implementatie ervan. Alle ontwikkelingsdoelen zijn gerealiseerd, o.a. in de vorm van de kadernota, de menukaart, de themamaand voor inwoners, medewerkers en bestuurders. Tot slot heeft de raad de beleidsnota vastgesteld. In januari 2012 wordt gestart met het ontwikkelen van een training voor medewerkers met als doel ‘het eigen maken van participatie’. Doelgroepen waren o.a.: medewerkers, college, raad en inwoners. Met bijeenkomsten is meer dan de helft van de medewerkers bereikt, inwoners zijn betrokken met de WMOavonden, de herstructurering van de Julianaweg en de thema-avond ‘op de stoel van de raad’. Raad en college hebben eveneens een aparte avond georganiseerd over hun eigen rol in het participatieproces.


N.v.t. De uitgaven in 2011 zijn conform de begroting. Het resterend bedrag wordt besteed aan training van medewerkers en verdere implementatie van participatie in onze gemeente.

02 – Bestuursondersteuning Activiteit

Communicatienota.


Het college en de gemeenteraad (tijdens de bespreking van de kadernota) hebben kaders aangegeven voor het op te stellen communicatiebeleid. Het gemeentebestuur wil met de gemeentelijke communicatie structureel de dialoog met haar inwoners aangaan. De inzet van het instrument communicatie kan leiden tot beter begrip bij inwoners en/of meer draagvlak voor gemeentelijke besluiten en plannen. Nu de kaders zijn bepaald, wordt het beleid geschreven. In 2012 wordt het concept beleidsplan aan het college voorgelegd. Het plan beschrijft het beleid op het gebied van interne advisering en de advisering op het gebied van burgerparticipatie. Andere onderdelen zijn bijvoorbeeld communicatie met de media, projectcommunicatie en crisiscommunicatie.


N.v.t. Om de ontwikkeling van het instrument communicatie mede te borgen, heeft de raad met ingang van 2012 € 47.000 beschikbaar gesteld voor het aanstellen van een communicatiemedewerker. De werving is gestart in januari 2012.

pagina 11

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 1.

Activiteit

De Ontmoeting/opstellen dorpsvisies.


Drie dorpen hadden hun dorpsvisie al klaar, namelijk 1e ronde Koekange, Linde en Oosteinde. In juni 2011 hebben vier andere dorpen (Alteveer/Kerkenveld, Echten, Ruinerwold, Veeningen) hun visie op hun dorp aangeboden aan het college. Dit ging gepaard met originaliteit en creativiteit. Tegelijkertijd zijn vier nieuwe dorpen (Ansen, Ruinen, Fort, de Wijk) in gesprek gegaan met hun inwoners over feiten en belevingen over het leven en wonen in hun kernen/gebieden. Hiervan krijgt het college in juni 2012 het verslag.


Het proces loopt volgens planning.

Middelen

De activiteit is en wordt uitgevoerd binnen de bestaande middelen.

Zijn we bij de uitvoering binnen de afgesproken beleids- en financiële kaders gebleven? Ja Budgetten 2011 Programma 1 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming

Rekening 2010

Begroting 2011 voor wijz.

Begroting 2011 na wijz.

Rekening 2011

Afwijking begroting -/rekening

2.202.026

2.253.034

2.340.645

2.350.247

-9.602

119.435

0

0

0

0

-2.082.591

-2.253.034

-2.340.645

-2.350.247

-9.602

10.079

0

0

6.107

6.107

-2.072.511

-2.253.034

-2.340.645

-2.344.140

-3.495

Wat betekent een en ander voor de komende jaren? Geen bijzonderheden

pagina 12

JAARSTUKKEN 2011 1.6.2

Progr. 2.

Programma 02 – Dienstverlening

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat aan het einde van de raadsperiode (2010-2014): er sprake is van een klantgerichte dienstverlening klanten hun zaken snel en zeker kunnen regelen klanten bij de juiste deur uitkomen klanten hun gegevens slechts eenmaal hoeven op te geven klanten de gemeente transparant en aanspreekbaar vinden Het programma ‘Dienstverlening’ omvat de beleidsproducten: 03 – Gegevensbeheer 04 – Dienstverlening Het programma in beeld

Doelstellingen beleidsproducten: 03.0 - Realisatie wettelijke basisregistraties, waaronder Adressen en Gebouwen, Personen, Grootschalige Topografie en Woz 04.0 - Realisatie Collegeprogramma en visie dienstverlening Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Visie dienstverlening d.d. 27 augustus 2009 vastgesteld door de raad Realisatieplan dienstverlening d.d. 9 februari 2010 vastgesteld door het college Benchmark ‘Waar staat je gemeente’ 2009 Het programma dienstverlening omvat de activiteiten op het gebied van Externe Dienstverlening en Gegevensbeheer. Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 03 – Gegevensbeheer Activiteit

Provinciale verkiezingen.


De verkiezingen hebben plaatsgevonden op 2 maart 2011 en zijn in goede orde verlopen. De burger is in de gelegenheid gesteld om een stem uit te brengen.


Van de 18.358 kiesgerechtigden hebben 11.895 gestemd.

Middelen

Binnen de beschikbaar gestelde middelen.

pagina 13

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 2.

04 – Dienstverlening Activiteit

Ontwikkeling en operationalisatie Visie dienstverlening.

Burgerparticipatie

De kadernota is 28 april 2011 in de raad vastgesteld. Deze kadernota sluit aan op de uitgangspunten in de startnotitie (vastgesteld 14 oktober 2010) en beschrijft de ambities, kaders en doelen van de aankomende burgerparticipatie beleidsnota. Het stipt een aantal mogelijkheden en activiteiten aan die ondernomen gaan worden om de burgerparticipatie in De Wolden naar een hoger plan te brengen. Deze worden nu uitgewerkt tot de beleidsnota burgerparticipatie. September is ‘de maand van de burgerparticipatie’, waarin verschillende pilots en activiteiten georganiseerd worden in het kader van burgerparticipatie. In december wordt de beleidsnota burgerparticipatie aangeboden aan de raad. Vanuit Burgerparticipatie is de inzet van een klantenpanel één van de activiteiten. Het klantenpanel is geoperationaliseerd. De deelname is op dit moment nog onvoldoende om representatief te zijn. In eerste helft 2012 zal opnieuw via de website en Woldercourant geworven worden voor deelnemers.

Mediation

In de tweede helft van 2010 is gestart met een pilot binnen het cluster Sociale Zaken. In januari en februari 2011 zijn de medewerkers van het cluster getraind. In juni 2011 heeft er een terugkomdag plaatsgevonden. De evaluatie van de pilot heeft in september en oktober 2011 plaatsgevonden. De uitkomsten zijn positief. In 2012 zullen andere onderdelen de mediationvaardigheden gaan implementeren.

Website

De website staat momenteel op plaats 7 (was 341) van de landelijke ranglijst. In de benchmark Digitale Dienstverlening van Ernst en Young over 2011 heeft De Wolden een zesde plaats gehaald. De kleinste gemeente in de top 10 en de enige gemeente in het noorden van het land.

Beveiliging website

De afgelopen maanden zijn diverse hackers in Nederland actief geweest om de beveiliging van de websites en DigiD te kraken. Door de goede positionering van De Wolden zijn wij actief doelwit geworden. Door een optimale beveiliging en een aantal maatregelen zijn de hackers niet geslaagd.

Digitale formulieren

Via de website zijn nu 81 formulieren digitaal beschikbaar. 6 formulieren werken ook middels de internetkassa, zodat men direct kan/moet betalen. Het beoogde aantal formulieren van 150 is door de komst van de omgevingsvergunning (Wabo) terug gebracht naar 138. 12 formulieren zijn dus vervallen. De formulieren worden direct geregistreerd in het documentmanagementsysteem. Verdere uitbouw is in 2011 niet gerealiseerd, omdat de leverancier in 2012 met een nieuwe formulierengenerator komt met meer mogelijkheden. De huidige formulieren worden dan omgebouwd.

Zwembadabonnementen

Dit jaar zijn in totaal 1.408 aanvragen gedaan voor een zwembadabonnement. 621 abonnementen zijn digitaal aangevraagd. Een aanvraag kan op meer abonnementen betrekking hebben (gezinsabonnement).

Documentmanagementsysteem

Het documentmanagementsysteem (DMS) wordt steeds meer gebruikt binnen de organisatie. Al primair voor de voortgang en bewaking van de afhandeling van correspondentie (aanvragen, brieven, etc.) en besluitvorming voor het college van b&w. Besluitvorming voor het college is inmiddels operationeel.

Servicenormen

Vanuit een transparante overheid is het belangrijk dat de klant weet wat hij mag verwachten. Dit leggen gemeenten vast in servicenormen of in een dienstverleningshandvest. In 2011 zijn voorbereidingen getroffen om de servicenormen te kunnen implementeren, monitoren en te kunnen publiceren op de website. Dit heeft consequenties voor de houding van de medewerkers en geeft de klant zicht op wat hij kan verwachten.

Deregulering – administratieve lastenverlichting

In het kader van het verminderen van de administratieve lasten heeft de gemeente reeds eerder besloten om de aangifte van verhuizingen aan te passen. De baliemedewerker doet dit digitaal voor de klant. In 2011 is aangegeven dat de nadere uitwerking van de deregulering op het gebied van welstand in het najaar van 2011 op de ambtelijke en bestuurlijke agenda wordt gezet. In verband met de optimalisatie van het proces rondom vergunningverlening (Wabo), informatieverstrekking, vooroverleg, ondernemersakkoord, bezoek Boekel, etc. is dit in het voorjaar van 2012 geagendeerd.

Omgevingsvergunning

Door interne verschuiving is het mogelijk geworden met de komst van de Wabo de gemeentewinkel te versterken met twee casemanagers. Vanaf 1 mei is hier tevens een medewerker ruimtelijke ordening aan toegevoegd voor bestemmingsplantechnische vragen en het afhandelen van principeverzoeken. Het doel van deze medewerkers is dat de kennis aan de voorkant (balie, telefoon) wordt vergroot. Hierdoor krijgt de klant direct de juiste informatie en wordt geïnformeerd over de mogelijkheden. Vooroverleg is mogelijk en wordt door deze medewerkers geïnitieerd. Het mag duidelijk zijn dat dit de nodige capaciteit met zich mee brengt, maar het komt de dienstverlening naar onze klant zeer ten goede.

pagina 14

JAARSTUKKEN 2011 Dit zijn de eerste stappen die gezet worden in de inrichting van een Klant Contact Centrum. De visie op de rol en de inrichting van het KCC krijgt de komende jaren verder vorm. Overzicht gebruikte kanalen (schriftelijk, telefonische, elektronisch en persoonlijk (STEP))

In 2011 zijn t/m 22 december 2011 in totaal 7.105 zaken gestart c.q. verzoeken binnen gekomen. De verdeling over de kanalen was als volgt. Overzicht kanalen: Intern 73 Fax 112 E-formulier 786 Mail 1.046 Balie 1.004 Telefoon 30 Ter Hand gesteld 14 Post in 3.811 Post uit 229 7.105

Basisregistratie Adressen en Gebouwen

Door de realisatie van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) zijn wij meer te weten gekomen over de ca. 20.200 op het grondgebied van de gemeente aanwezige panden. Naast de oppervlakten van 11.250 hierin aanwezige verblijfsobjecten gaat het om bouwjaren en contourlijnen. De realisatie is zo goed als klaar en de aansluiting op de landelijke voorziening is gerealiseerd. De volgende fase is het interne gebruik van de gegevens. Dit vindt momenteel plaats.

Basisregistratie Personen

Deze basisregistratie is gerealiseerd. De koppeling met de landelijke voorziening is klaar. Momenteel wordt gewerkt aan het interne gebruik. Hiervoor moeten de processen en systemen op elkaar worden afgestemd. Dit zal tot een eerste terugdringing van het aantal registraties gaan leiden. Daarnaast ontwikkelen we ook een interne terugmeldvoorziening om geconstateerde afwijkingen te kunnen melden.

Koppelen van basisregistraties

De komst van de diverse basisregistraties (Personen, Adressen, Gebouwen en WOZ) brengt met zich mee dat we de gegevens van de verschillende registraties op elkaar af moeten stemmen. De verschillen moeten we analyseren en doorvoeren in de verschillende applicaties. De koppeling tussen de persoonsgegevens en de Adressen en Gebouwen is uitgevoerd in oktober 2011.

Basisregistratie grootschalige topografie

Deze basisregistratie is de kaart van de gehele gemeente. Hierin moet alle topografie (wegen, fietspaden, sloten, etc.) opgenomen worden. Op dit moment beschikt de gemeente ook over deze kaart, echter die is in beheer bij een stichting. Vanuit het rijk is besloten om hiervan het primaat bij de gemeente neer te leggen, omdat zij de grootste bronhouder van de wijzigingen is. Momenteel is het ministerie bezig om de kaders van deze basisregistratie vast te leggen. Op basis van deze kaders kan het realiseren van de basisregistratie opgepakt worden.

Geografisch Informatiesysteem (Gis)

De voorbereiding van de diverse basisregistraties zorgt voor vertraging van de implementatie van GIS. Het programma van eisen wordt momenteel opgesteld. De implementatie zal begin 2012 gerealiseerd worden.

Digitalisering

De prioriteit voor het digitaliseren van vergunningen is door de invoering van de omgevingsvergunning en toekomstige ingebruikname van het back-office pakket SXO komen te liggen bij de bouwvergunningen. Ook het digitaal gebruik door de Handhavingsdienst heeft daarbij een rol gespeeld. Met behulp van inhuur via het werkvoorzieningschap zijn in 2011 naast de reguliere werkzaamheden 199 vergunningen gescand en digitaal beschikbaar.

Glasvezel

Vanuit het Collegeprogramma is het van belang dat een glasvezelnetwerk beschikbaar komt. Hierbij stelt De Wolden zich pro-actief op. De afgelopen maanden zijn initiatieven naar voren gekomen. Ook hebben diverse presentaties plaats gevonden aan de gemeenteraad, het Ondernemersplatform en de Dorpsbelangenverenigingen. Hierbij is stilgestaan bij de mogelijkheden. Zodra initiatieven van derden worden gebundeld zal de gemeente hier proactief op reageren.

Zwembad digitaal

621


N.v.t.

Middelen

De activiteiten hebben plaatsgevonden binnen de beschikbare middelen.

Prioriteit

A.

pagina 15

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 2.

Activiteit

Deelname aan de benchmark en het project www.waarstaatjegemeente.nl.


In het derde kwartaal zijn de burgervragenlijsten verspreid en het klantentevredenheidsonderzoek gehouden. In 2012 is de rapportage hiervan beschikbaar.


N.v.t.

Middelen

De activiteit wordt uitgevoerd binnen de bestaande middelen.

Activiteit

Afgifte Nederlandse Identiteitskaarten (NIK).

Verantwoording / Realisatie 2011

Er is in 2011 veel te doen geweest omtrent de afgifte van Identiteitskaarten. Door een arrest van de Hoge Raad was heffing van leges tijdelijk niet mogelijk. Door reparatiewetgeving is dit wel weer mogelijk geworden. Daarnaast heeft het rijk eind oktober besloten om de maximumleges voor NIK’s voor kinderen onder de 14-jaar te verhogen van € 9,20 naar € 30,00. Het college heeft besloten burgers te attenderen op deze ontwikkeling. Tot 1 januari 2012 kon men profiteren van het lage tarief.


Gevolgen van het arrest zijn: 104 toegewezen bezwaarschriften NIK 155 NIK waarbij geen legesheffing mogelijk was Er zijn 1.200 brieven verstuurd naar ouders van kinderen onder de 14. In week 50 had de gemeente al 750 aanvragen voor extra NIK’s voor kinderen onder de 14. Om de extra toeloop van klanten te kunnen verwerken en een goede dienstverlening te bieden, heeft de gemeentewinkel ruimere openingstijden van 28 november tot en met 31 december.

Middelen

Door dit arrest konden de gemeentelijke leges niet worden geïnd. Hiervoor is een vergoeding van het rijk ontvangen voor gemiste leges van € 11.000.


Rekening 2010


719.460

755.200

Begroting 2011 na wijz. 767.997

Rekening 2011 757.650

Afwijking begroting -/rekening 10.347

413.544

398.454

406.220

424.525

18.305

-305.916

-356.746

-361.777

-333.125

28.652

0

0

2.528

2.527

-1

-305.916

-356.746

-359.249

-330.598

28.651


pagina 16


Progr. 3.

Programma 03 – Veiligheid en openbare orde.

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het realiseren van een situatie waarin burgers zich veilig voelen en in alle rust kunnen wonen, werken en recreëren mede door het stellen en handhaven van regels. Het blijven behoren tot de top-10 van de veiligste gemeenten in Nederland. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de inzet van veiligheidsbeleid erop gericht is om zowel sociaal als fysiek een veilige gemeente te blijven de thema’s alcohol, overlast, geweld, jeugd en verkeer een hoge prioriteit hebben de samenwerking met veiligheidspartners, maar ook intergemeentelijke samenwerking op het gebied van openbare orde en veiligheid zich moeten richten op efficiency en effectiviteit van lokaal veiligheidsbeleid Het programma ‘Veiligheid en openbare orde’ omvat de beleidsproducten: 05 - Veiligheid en openbare orde 06 - Brandweer 07 - Rampenbestrijding Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 05.0 - Bevorderen van het veiligheidsgevoel bij burgers 05.1 - Bevorderen van goede samenwerking tussen de bij de veiligheid betrokken instanties 05.2 - Bevorderen van adequaat toezicht op de naleving van regels en optreden tegen overtreding daarvan 05.3 - Bevorderen van de veiligheid door meer aandacht te besteden aan preventie 05.4 - Bevorderen van veilig uit gaan zonder overlast in en om horecagelegenheden 06.0 - Het voorkomen, beperken en bestrijden van de gevolgen van ongevallen bij brand 07.0 - Het beperken en bestrijden van gevaar bij andere ongevallen dan brand Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Kadernota integraal veiligheidsbeleid gemeente De Wolden Kadernota handhaving, beleid, prioriteit en aanpak Preventie Activiteiten Plan (Prevap) De Wolden Rampenplan 2005 Nota ‘Brandweer De Wolden uitruk gereed’ Tractieplan / vervangingsplan voor de brandweer 2006 Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja

pagina 17

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 3.

05 – Veiligheid en openbare orde Activiteit

Uitvoering integraal veiligheidsbeleid.


Op 1 februari heeft het college het uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2011 vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma staat beschreven welke activiteiten de gemeente in 2011 uitvoert op het gebied van veiligheid. Voor 2011 lag vanuit het veiligheidsbeleid het accent op het terugdringen van overlast in buurten en de inzet van handhaving in de openbare ruimte. Andere speerpunten waren de veiligheid bij evenementen, overlast veroorzaakt door jongeren en de gemeentelijke rampenbestrijding. De in het jaarprogramma geplande werkzaamheden zijn niet volledig gerealiseerd. Bij het uitvoeringsprogramma 2012 komen we hierop terug. Geconstateerd kan worden dat het voordelig rekeningsresultaat van € 1.457.000 is ontstaan door incidentele afwijkingen. Oorzaak hiervan ligt in veel onverwachte werkzaamheden waaronder de onthulling ‘Muur Tegen Geweld’, paasvuren en asbestbrand. De voorbereidingen voor buurtbemiddeling en handhaving in de openbare ruimte zijn gestart. Verwacht wordt dat de implementatie in 2012 wordt afgerond. De Drentse gemeenten hebben per 1 oktober een nieuwe Crisis Management Organisatie voor de bestrijding van rampen en incidenten. Er is een aantal overlastsituaties rondom jongeren aangepakt. De aanpak vormt de basis voor in 2012 verder uit te werken beleid.

Ken-/stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

Met ingang van 2012 is voor de uitvoering van het veiligheidsbeleid voor het eerst een afzonderlijke raming opgevoerd. Over 2011 zijn geen kosten gemaakt.

Activiteit

Hulpverlening in het kader van de Wet Tijdelijk huisverbod.


De gemeente participeert in en draagt bij aan de regionale aanpak van huiselijk geweld. Er is aansluiting gezocht bij de regionale werkgroep Huiselijk Geweld. Er wordt gewerkt via het protocol ‘1e hulp bij huiselijk geweld provincie Drenthe’, de gemeente ondersteunt en participeert in het Steunpunt Huiselijk Geweld. De uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod wordt geëvalueerd en doorontwikkeld. Het hulpaanbod voor kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld (Kindspoor) wordt opgenomen in gemeentelijk jeugdbeleid en geïntegreerd in het Centrum voor Jeugd en Gezin. De ‘RAAK’ aanpak in het kader van de aanpak van kindermishandeling wordt gestimuleerd. In 2011 zijn de Drentse gemeenten aangesloten bij Huisverbod-online. Door dit digitale systeem te gebruiken kunnen huisverboden sneller en efficiënter worden opgelegd. Het project loopt volgens planning.

Ken-/stuurgetallen

In de Wolden is in 2011 diverse malen een afweging gemaakt om een huisverbod op te leggen. In 2011 is er echter 1 huisverbod daadwerkelijk opgelegd.

Middelen

De kosten hebben in 2011 € 2.118 bedragen. Dit betreft de werkelijke inzet van o.a. de Ambulant Forensisch Psychiatrie Noord, de deelname aan het ‘Huisverbod Online’ en de inzet van het algemeen maatschappelijk werk.

Activiteit

Onthulling Muur Tegen Geweld.

Gevolgen voor de burger / Verantwoording

Op 24 september 2011 is in de Wijk de ‘Muur tegen Geweld’ onder aanwezigheid van o.a. Hare Majesteit de Koningin, de Minister-president en Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie onthuld. Door de enorme toestroom van belangstellenden heeft de gemeente extra kosten gemaakt voor de veiligheid van dit evenement.

Ken-/stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

Beschikbaar was een subsidie van € 5.000. Er is een overschrijding ontstaan van € 12.000 in de kosten ter ondersteuning van de organisatie ‘Dag Herdenking Geweldslachtoffers’ en de onthulling van de ‘Muur Tegen Geweld’. Deze waren vooraf moeilijk in te schatten.

06 – brandweer Activiteit

Regionale Regeling Operationele Leiding (ROLL) bij de brandweer.


De regeling operationele leiding is met ingang van 2011 in werking getreden en functioneert ook als zodanig. Hiermee is er regionaal voorzien in de beschikbaarheid van operationele leiding bij (grootschalig) repressief optreden van de brandweer.

Ken-/stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

Structurele bijdrage voor de RROL in De Wolden van € 23.362 is opgenomen.

pagina 18

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 3.

Activiteit

Diverse aanschaffingen in verband met de uitvoering van het vervangingsplan tractie c.a. brandweer.


In 2011 zijn de pagers, laarzen en helmen aangeschaft. De laarzen en helmen zijn in 2011 vanuit de exploitatie aangeschaft. Het krediet hiervoor is doorgeschoven naar 2012 en dient als dekking voor de aanschaf van uniformkleding. Hierover volgt in 2012 nog een separaat voorstel. In 2011 stond ook het OVD-voertuig van de commandant op de planning om vervangen te worden. Gezien de onderhoudssituatie was er echter urgentie om in 2011 het haakarmframe, de watertank en motorspuit te vervangen. Dit stond in de eerste plaats voor 2013 op de planning. De vervanging is daarom naar voren gehaald en de vervanging van het OVDvoertuig verschoven naar 2013. Het haakarmframe, de watertank en motorspuit zullen begin 2012 worden gerealiseerd. Het krediet is daarom doorgeschoven naar 2012. De vervanging van het OVD-voertuig blijft voor 2013 staan. De uitvoering vindt verder plaats overeenkomstig het tractieplan.

Ken-/stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

Bij de pagers is een overschrijding ter hoogte van de BTW van € 3.000. De pagers zijn door de politie aangeschaft en doorgeleverd aan de brandweer. Omdat de politie de BTW echter niet kan verrekenen, was de brandweer genoodzaakt de pagers af te nemen inclusief BTW. Hiermee wordt in de toekomst rekening gehouden.

07 – Rampenbestrijding Activiteit

Afwikkeling paasvuren en asbestbrand.

Gevolgen voor de burger / Verantwoording

Door de enorme droogte van het voorjaar heeft de Regionale Brandweer gemeenten geadviseerd paasvuren niet toe te staan. In overleg met de diverse partijen die paasvuren organiseerden zijn de brandstapels verwijderd. In oktober 2011 vond in Ruinen een asbestbrand plaats. De in het openbaar gebied verspreide asbestdeeltjes zijn in opdracht van de gemeente gesaneerd. De kosten worden verhaald via de verzekering van de eigenaar van de afgebrande loods.

Ken-/stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

De extra kosten van het opruimen van de paasbulten van € 26.000 zijn reeds in de bestuursrapportage verwerkt.


Rekening 2011


1.751.229

1.806.484



Rekening 2011

2.051.021

2.041.938

9.083

24.680

18.379

11.343

8.939

-2.404

-1.726.549

-1.788.105

-2.039.678

-2.032.999

6.679

-57.326

-39.593

0

0

0

-1.783.875

-1.827.698

-2.039.678

-2.032.999

6.679


pagina 19


Progr. 4.

Programma 04 – Verkeer en vervoer /openbaar gebied

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het bereiken van een acceptabele kwaliteit van de openbare ruimte. Kernwoorden hierbij zijn: schoon, heel, veilig, duurzaam en gezond. Van de inwoners dient 70% tevreden te zijn over de kwaliteit van de openbare ruimte. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): het onderhoud aan verhardingen een verbetering van de wegkwaliteit laat zien. Deze wordt de komende jaren nog meer zichtbaar een acceptabele kwaliteit van de opebare ruimte van groot belang is voor de leefbaarheid van onze landelijk gelegen gemeente het aantal meldingen over de openbare ruimte jaarlijks met 10% gaat afnemen Het programma ‘Verkeer en vervoer / Openbaar gebied’ omvat de beleidsproducten: 10 – Wegen 11 – Verkeersmaatergelen 14 – Waterbeheersing 41 – Natuur en landschap 43 – Openbaar groen Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 10.0 - Wegen/straten, fietspaden en trottoirs dienen voldoende onderhouden en veilig begaanbaar te zijn. Hierbij is ook aandacht voor sociale veiligheid en de verkeersveiligheid. Onderhoud, renovatie en vervanging moeten zijn gewaarborgd 10.1 - Straten en trottoirs zijn zo veel mogelijk vrij van zwerfvuil en onkruid 11.0 - Inzetten voor een veilig wegennetwerk, goede en veilige schoolroutes en een verkeersveilige omgeving nabij de scholen en verzorgingscentra 14.0 - Voorkomen van wateroverlast door het zorgdragen van voldoende afvoer via het watergangenstelsel 41.0 - Behouden, versterken en ontwikkelen van de bestaande karakteristieken in het landschap. Versterken van het landschap als drager voor recreatie en toerisme in het buitengebied 43.0 - Het openbare groen dient van voldoende kwaliteit te zijn, moet goed worden onderhouden en passen bij het karakter van onze groene gemeente Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Beheerplan Openbare Verlichting Beheerplan Bruggen en Kunstwerken Kwaliteitsvisie openbare ruimte 2007 Landschapsbeleidsplan Algemene Plaatselijke Verordening Bermenbeheersplan Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP) 2010-2014 Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja

pagina 20

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 4.

10 – Wegen Activiteit

Kwaliteitsvisie openbare ruimte.


Het college is in 2011 gestart met het opstellen van een plan van aanpak om het aantal meldingen over de openbare ruimte te laten dalen met 10%. Onderdelen van het plan bestaan uit het verbeteren van het proces van de meldingen en het gaan uitvoeren van een periodieke schouw om eerder onvolkomenheden te constateren en te herstellen. Wij verwachten het plan van aanpak in het 2e kwartaal van 2012 te kunnen vaststellen en vervolgens te kunnen gaan invoeren. Inmiddels zijn wij al gedeeltelijk gestart met het implementeren van een aantal maatregelen. Sinds midden 2011 voeren de toezichthouders openbare ruimte een periodieke schouw uit, waardoor wij de reparaties eerder laten uitvoeren. De bezuinigingen op openbaar groen kunnen een ongunstig effect hebben op de beoogde daling van het aantal meldingen.


Afname aantal meldingen met 10%.

Middelen

De activiteit wordt uitgevoerd binnen de bestaande middelen.

Activiteit

Sanering gelijkvloerse oversteken N48.


De planologische procedures zijn grotendeels afgerond. Diverse informatieve bijeenkomsten zijn georganiseerd. Aan de meeste eigenaren van de aan te kopen percelen is inmiddels een bod gedaan. Geprobeerd wordt het eigendom op minnelijke wijze te verkrijgen. Met de procedure voor de omgevingsvergunning is gestart.


Twee landbouwtunnels in De Wolden, te weten een tunnel bij de Nolderweg en een bij het Oosterveld/Noordweg.

Middelen

In 2011 zijn geen kosten verantwoord. Het beschikbare bedrag van € 375.000 is overgeheveld naar 2012.

Niet benoemde speerpunt/ activiteit

TenneT projecten. De gemeente heeft voor 6 projecten TenneT-subsidie ontvangen.


TenneT (elektriciteitstransporteur) heeft in overleg met het Ministerie, de provincies Overijssel en Drenthe afspraken gemaakt over het handhaven van de hoogspanningslijn tussen Hoogeveen en Zwolle. Een bovengrondse lijn heeft invloed op de ruimtelijke kwaliteit van het gebied. Om dit te compenseren heeft TenneT een budget van € 10 miljoen beschikbaar gesteld voor compensatieprojecten voor natuur en landschap. 1,7 miljoen van het totale bedrag is er voor bijzondere projecten in De Wolden. De gemeente levert een eigen bijdrage van € 190.000. De uitvoering van de werkzaamheden zijn grotendeels afgerond en worden begin 2012 afgerekend en opgeleverd.


De 6 projecten betreffen: Ten Arlo, groenstructuren Zuidwolde, omgevingsplan Koekange, vlinderommetje Zuidwolde, vervangen brug de Stuw en het project verbindingen in het landschap (wandelnetwerk – carpoolplaats – impuls waardevolle bomen).

Middelen

De projecten worden gerealiseerd binnen de beschikbare middelen.


Rekening 2010


6.703.302

4.928.619

Begroting 2011 na wijz. 6.945.394

Rekening 2011 6.931.872

Afwijking begroting -/rekening 13.522

216.160

31.786

67.461

177.488

110.027

-6.468.142

-4.896.833

-6.877.933

-6.754.384

123.549

1.353.190

48.000

2.007.143

1.693.144

-313.999

-5.133.951

-4.848.833

-4.870.790

-5.061.240

-190.450


pagina 21


Progr. 5.

Programma 05 – Economische zaken en plattelandsontwikkeling

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Economische Zaken: Stimuleren economische bedrijvigheid in De Wolden. Plattelandsontwikkeling: Het bevorderen van de vitaliteit van het platteland. De inspanningen zijn enerzijds gericht op het scheppen van goede voorwaarden en anderzijds op het stimuleren van initiatieven van (ondernemende) inwoners. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de gemeentelijke dienstverlening richting ondernemers verder wordt verbeterd door de aanstelling van een bedrijvencontactfunctionaris de gemeente zich inzet voor, reagerend op de huidige ontwikkelingen, het zoveel mogelijk in stand houden van de bestaande voorzieningen; de gemeente onderzoekt welke effecten te verwachten zijn van de demografische veranderingen en welke mogelijkheden er zijn om de leefbaarheid op langere termijn te behouden de gemeente een gunstig vestigingsklimaat creëert in de centra van de Wijk, Zuidwolde en Ruinen er een goed ondernemingsklimaat is voor lokale bedrijvigheid met voldoende ruimte voor vestiging/uitbreiding op de bedrijventerreinen en in VAB’s de gemeente initiatieven van (ondernemende) inwoners stimuleert en aanjaagt door subsidie te verlenen en subsidies van andere instanties te benutten Het programma ‘Economische zaken en plattelandsontwikkeling’ omvat het beleidsproduct: 16 – Economische zaken Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproduct: 16.0 – Bevorderen van projecten ter stimulering van de plattelandseconomie 16.1 – Bevorderen van een gezond ondernemersklimaat Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Economisch beleidsplan De Wolden (2000) Ruimtelijk-economische visie detailhandel De Wolden (2004) Provinciaal Meerjarenprogramma (2007 – 2013) landelijk gebied Zuidwest Drenthe Onderzoek behoefte bedrijventerreinen 2008 en advisering Vrijkomende Agrarische Bedrijfsgebouwen Studie bedrijventerreinen gemeente De Wolden, september 2011 Structuurvisie De Wolden 2010-2030, vastgesteld 10 maart 2011 Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja

pagina 22

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 5.

16 – Economische zaken Activiteit

Startnotitie vitaal platteland.


Conform de Kadernota 2012 doorgeschoven naar 2012.


N.v.t.

Middelen

In de begroting 2012 is een bedrag van € 25.000 opgenomen.

Activiteit

Voorbereiden en uitvoeren project Ruinen.


ISV-subsidie Voor het centrumplan Ruinen is binnen de 2e tender ISV-subsidie aangevraagd bij de provincie. Bij brief van 23 maart 2012 hebben GS medegedeeld dat het project niet voor ISVsubsidie in aanmerking komt. SNS-locatie Het bouwplan verkeert in een definitief ontwerpfase. Vanaf begin 2012 wordt de legalisatieprocedure opgestart. Beeldambitieplan Voor de legalisatie van het bouwplan van de SNS-locatie dient een beeldambitieplan door de raad te worden vastgesteld. Dit wordt nu – in afwijking van eerdere voornemens – afzonderlijk aan de raad aangeboden. Uitbreiding bedrijventerrein Ruinen Er heeft een behoefteonderzoek plaatsgevonden door Visser Advies te Makkinga. Dit heeft niet geleid tot noodzakelijke uitbreiding. Komende uitbreidingen zullen plaatsvinden in Zuidwolde en Ruinerwold, een en ander conform provinciaal beleid. Aantrekkelijk maken van de Brink en het gebied tussen de Brink en de Kaamp De uitkomsten van de dorpsvisie Ruinen zijn bekend en worden begin 2012 samen met de dorpsvisiewerkgroep uitgewerkt. Voor de Brink is door de gemeente een eerste ontwikkelschets ontwikkeld, die daarvoor als basis dient. De uitvoering van de plannen is nog steeds voorzien in het winterseizoen 2012-2013. Ontwikkeling Poort van het Dwingelderveld Samen met Recreatieschap Drenthe wordt – met inschakeling van de Grontmij – onderzocht of de zwembadlocatie kan worden ontwikkeld tot: - een natuurlijke zwemaccommodatie - de Poortfunctie voor het Dwingelderveld - overige koppelmogelijkheden. De werkzaamheden ten behoeve van de oorspronkelijke Poortlocatie (nabij het bezoekerscentrum) worden hiermee tijdelijk stopgezet. De uitkomsten van dit onderzoek zullen worden betrokken bij de afweging rond de toekomstige bestemming van de zwembadlocatie. Gelijktijdig met het Grontmij-onderzoek wordt namelijk door het college onderzocht of en zo ja, hoe het zwembad op de een of andere wijze privaat geëxploiteerd kan worden (uitvoering motie van de raad november 2010). Aantrekkelijk maken van het gebied tussen de Poort van het Dwingelderveld en het centrum van Ruinen Vanwege de mogelijke verplaatsing van de Poortfunctie (zie hierboven) wordt ook dit thema tijdelijk stop gezet.


N.v.t. Op 27 oktober 2011 heeft de raad een uitvoeringskrediet beschikbaar gesteld van € 1.570.000. Dekking voor dit bedrag komt uit grondverkopen, reserve investeringsprojecten, ISV-subsidie en uit een eerder beschikbaar gesteld krediet voor het uitvoeringsplan van dit project.

pagina 23

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 5.

Niet benoemde speerpunt/activit.

Aanstellen bedrijvencontact functionaris.


Per 1 oktober 2011 is een bedrijvencontactfunctionaris aangesteld.

Ken- / stuurgetallen

N.v.t.

Middelen

Functie is ontwikkeld vanuit bestaande formatie binnen cluster RO, afdeling VROM.

Niet benoemde speerpunt/activit.

Ontwikkeling nieuw bedrijventerrein.


Studie is uitgevoerd met als doel het in beeld brengen van de behoefte aan nieuw bedrijventerrein conform de SER-ladder (Sociaal-Economische Raad). Hiermee wordt de noodzaak voor de uitbreiding van het bedrijventerrein Zuidwolde aangetoond.


N.v.t.

Middelen

€ 7.745 uit o.a. exploitatie uitbreiding bedrijventerrein Zuidwolde.


Project Agenda platteland gemeenten Zuidwest Drenthe.


Binnen dit project wordt regionaal overeenkomsten in visie en beleid gezocht en kansen voor samenwerking in beeld gebracht op het gebied van landschap, cultuurhistorie, natuur en sociaal-economische vitalisering. Het project bestaat uit twee fases. Fase 1: gezamenlijke visie, is in de afronding. In fase 2 worden concrete acties voorbereid en verwerkt in een plan van aanpak. Afronding van het project medio 2012.


N.v.t.

Middelen

Voorbereidingskosten € 3.400 gedekt vanuit budget plattelandsontwikkeling.


Drentse Zuidas.


De Wolden participeert voor drie jaar in dit samenwerkingsverband van gemeenten gelegen aan de A37/A28. Samen met Meppel, Hoogeveen, Coevorden en Emmen wordt gewerkt aan het versterken van de regionale economie. Concrete resultaten voor De Wolden zijn Proefleven, Proefondernemen en Leven lang Leren.


N.v.t.

Middelen

Kosten voor 2011 gedekt vanuit budget economische zaken (€ 3000) en plattelandsontwikkeling (€ 6600). Voor 2012 en 2013 wordt een bedrag van € 9600 opgenomen in de begroting.


Stimuleren projecten plattelandsontwikkeling/plattelandseconomie.


Dertien projecten en/of initiatieven kregen in totaal een subsidie van € 55.000. Hiermee is een impuls gegeven aan: Ontwikkeling Recreatie & Toerisme (Bestemming Zuidwest Drenthe, Idylisch Reestdal, Westerborkpad, Smikkelen en bikkelen Ruinerwold-De Wijk, onderzoek fietspaden, toeristische infrastructuur Kloosterveld), economische ontwikkeling (Haal winst uit de Zuidas, Landbouwvisie Uffelte-Ruinen), ontwikkeling van natuur- en landschap (jubileum bijenvereniging Ruinen), sociaal-culturele ontwikkeling (restauratie stuw Dickninge). Vanuit dit budget is ook de deelname aan het Europa Servicepunt en de Drentse Zuidas gefinancierd.


N.v.t.

Middelen

Voor 2011 was een budget van € 60.378 beschikbaar.

pagina 24

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 5.


Rekening 2010



Rekening 2011


648.536

331.459

621.708

559.760

61.948

56.925

11.038

11.038

3.021

-8.017

-591.611

-320.421

-610.670

-556.739

53.931

83.122

0

276.825

222.056

-54.769

-508.490

-320.421

-333.845

-334.683

-838


pagina 25


Progr. 6.

Programma 06 – Toerisme en recreatie

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Vanwege het economisch belang zet de gemeente in op ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector. Dit betekent voortzetting van het huidige beleid. Belangrijke aspecten: Er is ruimte voor (verblijfs)recreatieve initiatieven, onder andere in en bij de vrijkomende agrarische bedrijven. Samenwerking met buurgemeenten, ondernemers, Recreatieschap en provincie om De Wolden - binnen de toeristische regio’s Zuidwest Drenthe en het Reestdal - te promoten. Paardensector: in de regelgeving geven we ruimte aan de paardenhouderij. Een goede landschappelijke inpassing is hierbij belangrijk. Het programma ‘Toerisme en recreatie’ omvat het beleidsproduct: 45 – Toerisme en recreatie Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproduct: 45.0 - Bevorderen toeristisch-recreatieve voorzieningen 45.1 - Bevorderen van toeristisch-recreatief ondernemersklimaat Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Beleidsplan Recreatie en Toerisme 2008-2012 De Wolden Collegeprogramma 2010-2014, Dienstverlenend, Dynamisch en Duurzaam Fietsplan De Wolden (2008) Programmabegroting De Wolden 2011 Structuurvisie De Wolden 2010-2030 Toekomstvisie De Wolden 2005-2020 Omgevingsvisie Provincie Drenthe, vastgesteld 2 juni 2010 Economische beleidsagenda 2010 – 2015, Provincie Drenthe Kader voor Economische Investeringen (KEI) 2011-2015, Provincie Drenthe Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 45 – Toerisme en recreatie Activiteit

Participatie in en subsidiering van Recreatieschap Drenthe (Gemeenschappelijke Regeling).


De Wolden heeft in het afgelopen jaar voor diverse thema’s en projecten gebruik kunnen maken van de inzet door het Recreatieschap Drenthe. Dit heeft een stimulerende werking gehad op de voortgang en het resultaat. De thema’s/projecten zijn: Fietstotaalplan, Idyllisch Reestdal, Bestemming Zuidwest Drenthe (o.a. kinderrouteboek Eddie de Eekhoorn, toer. profiel ZW Drenthe, gebiedsfolder, Doelgroepenonderzoek, oplaadpunten electrobikes) , onderzoek Vaarrecreatie Drenthe, Project Zorgtoerisme, Smaekmakers en oplevering gebruikersonderzoek knelpunten paardenroutes in Zuidwest Drenthe.


N.v.t.

Middelen

De activiteiten zijn uitgevoerd binnen de beschikbare middelen.

pagina 26

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 6.

Activiteit

Subsidiering Tourist Info Drenthe.


Tourist Info Drenthe ondersteunt de Drentse Tourist Info Kantoren en Folderpunten, waaronder die in De Wolden, t.b.v. een uniform en herkenbaar aanbod. Dit door activiteiten als realisatie Drenthe Gids, folders/brochures, apps, fiets/wandelproducten, ontwikkelen samenwerking tussen TIP’s, afstemming activiteiten met Marketing Drenthe en Recreatieschap en participatie in Drents Internet Platform (Drenthe.nl).


N.v.t.

Middelen

€ 10.980

Activiteit

Opstellen startnotitie nieuw Beleidsplan Recreatie en Toerisme 2013-2017.


Op 24 november 2011 is de startnotitie voor een nieuw toeristisch-recreatief beleid (voor de periode 2013-2017) vastgesteld door de raad. Het beleid wordt opgesteld in 2012 en zal zich richten op vergroting van de toeristisch-recreatieve bestedingen en werkgelegenheid en verbetering van recreatieve voorzieningen in de gemeente.


Startnotitie is conform planning voor 31-12-2011 opgesteld en vastgesteld.

Middelen

Dekking uit lopende begroting/vaste ambtelijke bezetting.

Activiteit

Subsidiering TIP De Wolden.


De drie Tourist Info kantoren hebben de baliefunctie vervuld en diverse activiteiten georganiseerd. Er is een derde Tourist Info Folderpunt geopend, bij Petite Mangerie (Hoofdstraat, Zuidwolde). In 2011 is de gemeente een traject gestart met TIP om te komen tot voortgaande samenwerking en afstemming tussen de lokale TIP kantoren en stichting Promotie die, onder de koepel van stichting TIP De Wolden, de kantoren besturen.


Bezoekersaantallen (2009 en 2010): Ruinen (15.000 en 14.000), de Wijk (3.763 en 3.200) en Ruinerwold (3.000 en 3.480).

Middelen

€ 37.180

Activiteit

Realiseren Beleidsplan Toerisme en Recreatie 2008-2012.


Participatie in o.a. gebiedsontwikkeling Uffelte-Ruinen, project Ruinen en netwerk wandelknooppunten Tennet. Subsidies: o.a. Ronde van Drenthe, CH De Wolden, Hippisch Café en Westerborkpad (LAW). Adviezen t.b.v. RO-dossiers over particuliere toeristischrecreatieve initiatieven. Ondersteuning Toeristisch Platform (o.a. nieuwe leden). st. Rondje De Wolden heeft hernieuwde Monnikenroute gepresenteerd.


Aantal toeristische overnachtingen, afgeleid van uit Forenzen- en Toeristenbelasting: 399.660 in 2007, 379.640 in 2008, 377.247 in 2009 en 384.010 in 2010. 2011 is nog niet bekend.

Middelen

Uitgevoerd binnen de beschikbare middelen.

Activiteit

Opstellen evenementenbeleid.


In de Kadernota 2012 is er vanuit gegaan dat het beleid uiterlijk in het eerste kwartaal van 2012 opgesteld zou zijn. Uit voortschrijdend inzicht onder andere met betrekking tot het participatietraject (met een uitbreiding van aantal factoren), blijkt het niet mogelijk te zijn. Volgens de planning wordt de nota nu na de zomerperiode 2012 opiniërend besproken in de raad.


n.v.t.

Middelen

Per 2012 zijn hiervoor financiële middelen beschikbaar gesteld.

pagina 27

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 6.

Activiteit

Startnotitie Paardensector.


In diverse beleidsplannen zoals de TROP 2013-2017 en het bestemmingsplan buitengebied zal aandacht besteed worden aan thema’s voor het ontwikkelen van de paardensector in De Wolden. Er wordt geen afzonderlijke nota geschreven en vastgesteld.


N.v.t.

Middelen

Geen afzonderlijk budget beschikbaar gesteld.


Rekening 2010



Rekening 2011


226.463

195.977

252.377

236.047

16.330

146

0

0

103

103

-226.463

-195.977

-252.377

-235.944

16.433

13.000

0

17.000

31.090

14.090

-213.318

-195.977

-235.377

-204.854

30.523


pagina 28


Progr. 7.

Programma 07 – Onderwijs en kinderopvang

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect Zorgdragen voor een optimale ontwikkeling van kinderen, proberen alle leerlingen naar hun vermogen te laten presteren en de leerlingen een doorgaande lijn in hun schoolloopbaan te garanderen. Veel projecten binnen het onderwijs en kinderopvang, cultuur en sport en sociaal maatschappelijke zorg zijn gericht op het activeren van en/of versterken van lokale netwerken in de kernen. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): wij ons in de komende jaren gaan inzetten voor het instandhouden van de huidige basisscholen; wij waar mogelijk samen met private partijen komen tot clustering van voorzieningen met de basisschool als uitgangspunt. Volwasseneneducatie Richt zich op maatschappelijke en sociale redzaamheid, op algemene ontplooiing en aanbieden van toegang tot hoger onderwijs middels diplomering. Jongerenzorg Een kwalitatief hoogwaardig voorzieningenaanbod om een positieve ontwikkeling van de jongeren te ondersteunen. Het programma ‘Onderwijs en Kinderopvang’ omvat de beleidsproducten: 18 – Openbaar basisonderwijs 19 – Huisvesting openbaar onderwijs 21 – Bijzonder basisonderwijs 22 – Huisvesting bijzonder onderwijs 23 – Onderwijs algemeen (onderwijsbegeleiding, leerlingenvervoer, leerplicht en overige voorzieningen) 25 – Volwasseneneducatie 64 – Jongerenzorg (kinderopvang, peuterspeelzaalwerk en speelplaatsen) Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 18.0 – Het aanbieden van openbaar basisonderwijs in een voldoende aantal scholen om 4-12 jarigen in staat te stellen een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces door te laten maken dat de grondslag legt voor het voortgezet onderwijs en dat toegankelijk is voor iedereen, zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing 19.0 – Zorgdragen voor een kwalitatief en kwantitatief goed gebouwenbestand voor het openbaar basisonderwijs 21.0 – Binnen het kader van de weten regelgeving zorgdragen voor het verstrekken van faciliteiten c.q. voorzieningen aan het bijzonder basisonderwijs 22.0 – Zorgdragen voor een kwalitatief en kwantitatief goed gebouwenbestand voor het bijzonder basisonderwijs 23.0 – Zorgdragen voor: - voldoende onderwijsbegeleiding - het ontwikkelen en uitvoeren van lokaal onderwijsbeleid - het zo vroeg mogelijk signaleren en bestrijden van onderwijsachterstanden - het vervoer van leerlingen voor (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs - naleving van de Leerplichtwet met als doelstelling het voorkomen en bestrijden van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten - overige gemeenschappelijke onderwijsvoorzieningen

pagina 29

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 7.

25.0 – Het bijdragen aan de realisatie van voldoende en passende educatieve activiteiten voor volwassenen 64.0 – Het bijdragen aan de instandhouding van voorzieningen op het gebied van de kinderopvang (dagopvang, gastouderopvang en buitenschoolse opvang) 64.1 – Het bijdragen aan de instandhouding van groepsopvang van kinderen van 2 tot 4 jaar in peuterspeelzalen met als doel kinderen in hun ontwikkeling te stimuleren 64.2 – Het bijdragen aan de realisatie en instandhouding van veilige speelaccommodaties voor scholen en in de openbare ruimte

Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Integraal Personeels Beleidsplan (IPB) Onderwijs Nota directiestructuur openbaar onderwijs Nota nascholing onderwijspersoneel Huisvestingsprogramma onderwijs 2008 Integraal Huisvestings Programma (IHP) 2006-2020 Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC); doelgroep is 17-23 jarigen; doelstelling is voorkomen dat de doelgroep zonder startkwalificatie toetreedt tot de arbeidsmarkt Beleidsplan Speelpeuter De Wolden Beleidsplan Speelwerk Kinderopvang Speelruimtebeleidsplan Nota Jeugdbeleid Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 19 en 22 – Huisvesting basisonderwijs Activiteit

Bouw brede scholen in Zuidwolde.


Ingaande het schooljaar 2011-2012 is de brede school ‘Heidevlinder’ aan de Heidelaan in gebruik genomen. Op 22 december 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met het bouwplan voor de brede school ‘Schoolbrink’ en daarvoor een krediet beschikbaar gesteld. De ingebruikname van die brede school is gepland ingaande het schooljaar 2012-2013.


Middelen


Aantal leerlingen basisscholen Zuidwolde:

1-10-2010

1-10-2011

Openbaar onderwijs

350

339

Bijzonder onderwijs

254

240

Wordt uitgevoerd binnen de beschikbaar gestelde middelen.

Verbetering binnenklimaat huisvesting primair onderwijs.


In 2009 heeft het ministerie van OCW ter stimulering van de economie de tijdelijke Regeling verbetering binnenklimaat huisvesting primair onderwijs vastgesteld. Op grond van deze regeling kan voor bepaalde aanpassingen ter verbetering van het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen een rijksbijdrage worden verkregen. De gemeente De Wolden heeft met gebruikmaking van deze subsidieregeling het enkel glas vervangen door thermopane beglazing. Ook zijn enkele scholen voorzien van nieuwe zonwering en HR verwarmingsketels. Dit project is gecombineerd uitgevoerd met vervroegd groot onderhoud (vervanging kozijnen). Voor dit project is ook subsidie van de provincie verkregen in het kader van het klimaatcontract. Het project is gestart in 2010 en voltooid in 2011.


In totaal waren 13 basisscholen bij het project betrokken.

Middelen

De definitieve afrekening moet nog worden gemaakt. Op basis van de raming ziet het kostenplaatje er als volgt uit:

pagina 30

JAARSTUKKEN 2011 Totale investering € 770.000 Bijdrage rijk € 174.000 Bijdrage provincie € 252.000 Totaal subsidie € 426.000 Ten laste van gemeente blijft € 344.000 De ten laste van de gemeente blijvende kosten zijn ten laste van de voorziening huisvesting onderwijs gebracht. Het betreft voortijdig uitgevoerd groot onderhoud dat reeds in het meerjarenonderhoudsplan was opgenomen.

64 – Jongerenzorg Activiteit

Opzetten nieuwe nota jeugdbeleid 2010-2014.


De nota is in de raadsvergadering van februari 2011 vastgesteld en zal in de komende jaren worden uitgevoerd. Het integraal jeugdbeleid van de gemeente De Wolden richt zich op kinderen en jongeren van (-9 maanden) 0 tot 23 jaar.


N.v.t.

Middelen

Onderdelen uit het jeugdbeleid worden onder andere gefinancierd vanuit de BDU middelen Centra Jeugd en Gezin, integraal veiligheidsbeleid en de Wmo. Een aantal zaken is verweven in subsidies aan derden. Zo is het jongerenwerk onderdeel van de totale subsidie aan stichting Welzijn. Het nieuwe jeugdbeleid leidt niet tot de inzet van nieuwe middelen.

Activiteit

Uitvoering lokaal jeugdbeleid.


Het jeugdbeleid is een veelomvattende term, het beslaat vele beleidsterreinen. Bij het thema jeugd en zorg staat de ontwikkeling van het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) centraal. Bij het thema jeugd en veiligheid wordt aangesloten bij het integraal veiligheidsbeleid. De aanpak van (jeugd)overlast is een speerpunt, wat we doen door inzet van wijkagent en jongerenwerker (koppelwerk). Binnen het basisonderwijs wordt doorgegaan met de brede schoolontwikkeling.


Het uitvoeringsprogramma richt zich op kinderen en jongeren van (-9 maanden) 0 tot 23 jaar.

Middelen

Onderdelen uit het jeugdbeleid worden onder andere gefinancierd vanuit de BDU middelen CJG, integraal veiligheidsbeleid en de Wmo. Een aantal zaken is verweven in subsidies aan derden. Zo is het jongerenwerk onderdeel van de totale subsidie aan stichting Welzijn. Het nieuwe jeugdbeleid leidt niet tot de inzet van nieuwe middelen.

Zijn we bij de uitvoering binnen de afgesproken beleids- en financiële kaders gebleven? Ja Budgetten 2011 Programma 7

Rekening 2010



Rekening 2011


Lasten programma

4.664.017

3.468.974

3.651.963

3.781.536

-129.573

Baten programma

1.288.945

358.126

480.032

575.819

95.787

-3.375.071

-3.110.848

-3.171.931

-3.205.717

-33.786

-225.621

51.000

117.562

120.987

3.425

-3.600.692

-3.059.848

-3.054.369

-3.084.730

-30.361

Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming


pagina 31


Progr. 8.

Programma 08 – Cultuur en sport

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het aanbieden van voorzieningen en het ondersteunen van initiatieven ter bevordering van deelname aan activiteiten op het gebied van sport en cultuur. Sport, sportbeoefening en cultuur zijn van groot belang voor de leefbaarheid in de kernen. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): het uitgangspunt voor het gemeentelijk sportbeleid de breedtesport is, waarbij het streven is zoveel mogelijk inwoners te laten bewegen en sporten; gekomen wordt tot het instellen van een Sportraad dat gezien wordt als een instrument om de betrokkenheid van de inwoners bij het beleid te vergroten; een cultureel netwerk wordt opgezet om cultuur op de kaart te zetten; met de inzet van combinatiefuncties sport en cultuur een kwaliteitsimpuls aan bewegingsonderwijs & cultuur wordt gegeven voor het primaire onderwijs; zoveel mogelijk inwoners in aanraking komen met cultuur. Het programma ‘Cultuur en sport’ omvat de beleidsproducten: 27 – Culturele vorming 30 – Sport algemeen 31 – Buitensportaccommodaties 32 – Zwembaden 33 – Binnensportaccommodaties 35 – Kunst 39 – Musea Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 27.0 - Bevorderen van het verstrekken van informatie in de meest brede zin, waarbij sprake moet zijn van een zo goed mogelijke spreiding en toegankelijkheid van bibliotheekvoorzieningen. 27.1 - Het bijdragen aan lokale, regionale en provinciale activiteiten op het gebied van cultuur, o.a. beeldende kunst, creatieve en culturele vorming, als die van meerwaarde zijn voor de inwoners van de gemeente De Wolden. 27.2 - Inwoners van de gemeente in de gelegenheid stellen zich te ontplooien d.m.v. muzikale, beeldende en dansante vorming alsmede dramatische expressie. 27.3 - Het bevorderen van de amateuristische kunstbeoefening op het gebied van muziek, zang en toneel in verenigingsverband. 30.0 - Het scheppen van voorwaarden voor en stimuleren van sportbeoefening alsmede het instandhouden en ondersteunen van overige, niet nader in te delen sportaccommodaties. Het waarderen van geleverde sportprestaties. 31.0 - Het bieden van mogelijkheden tot het beoefenen van buitensport (zoals korfbal en voetbal). Het ondersteunen van mogelijkheden tot het beoefenen van tennissport. 32.0 - Het bieden van mogelijkheden voor recreatief en educatief zwemmen. 33.0 - Het bieden van mogelijkheden voor het geven van bewegingsonderwijs, het beoefenen van sport en het organiseren van culturele en recreatieve manifestaties in overdekte sportaccommodaties. 39.0 - Een bijdrage leveren aan het instandhouden van voorzieningen waar voor inwoners van de gemeente en toeristen de mogelijkheid wordt gecreëerd om kennis te nemen van het culturele erfgoed van de gemeente.

pagina 32

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 8.

Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Algemene Subsidieverordening De Wolden Cultuurnota Cultuureducatieplan Beleidsregels inzake subsidiering sportverenigingen Sportbeheersplan Sportnota Nota tennisbeleid Regeling tarieven openlucht zwembaden Regeling tarieven gemeentelijke sportaccommodaties Zwembaden plan Vernieuwingsagenda Bibliotheekwerk 2007 Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 27 – Culturele vorming Activiteit

Cultuurnetwerken De Wolden in het kader van de Culturele Alliantie met Provincie Drenthe 2009-2012 (Pilotproject).


Cultuureducatie: Er wordt gewerkt aan de uitvoering door de projectgroep Cultuureducatie. Alle basisscholen in De Wolden worden hierbij betrokken. Cultureel Platform De Wolden: is opgericht, heeft een visie en missie statement opgesteld en is opgedeeld in drie elementen: uitvoering, coördinatie tussen dorpen en kernen, beleidsadvisering. Het platform is geïnstalleerd en actief. Het cultureel platform beoogt het culturele veld alsook de inwoners van De Wolden te betrekken bij de ontwikkelingen. Cultuureducatienetwerk De Wolden is inmiddels opgericht; Certificering ICC-ers, (interne cultuur coördinatoren) bij het basisonderwijs; Cultuureducatie kaart is inmiddels geïmplementeerd op alle scholen.


Alle leerlingen van de basisscholen in De Wolden.

Middelen

Voor deze pilot is in het kader van de Culturele Alliantie een jaarlijks bedrag van € 9.818 beschikbaar gesteld voor de periode van 2010 t/m 2012. De provincie Drenthe heeft in het kader van de culturele alliantie € 18.000 beschikbaar gesteld.

30 – Sport algemeen Activiteit

Opzetten van een sportraad.


Het sportplatform De Wolden is op 4 juli 2011 officieel geïnstalleerd.


N.v.t.

Middelen

Voor het oprichten van een Sportplatform is middels de impulsregeling ‘Sport Lokaal Samen’ eenmalig € 22.500 beschikbaar gesteld.

31 – Buitensportaccommodaties Activiteit

Onderzoek buitensportaccommodaties in combinatie met kunstgras en hergebruik van vrijkomende locaties.


In november 2011 is het onderzoek gestart naar de eventuele mogelijkheid tot realisatie van kunstgras in De Wolden. De eerste fase van het onderzoek wordt medio maart 2012 afgerond.


N.v.t.

Middelen

In 2012 is een bedrag van € 175.000 beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het onderzoek (raadsvergadering november 2011 vaststelling begroting 2012).

pagina 33

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 8.

33 – Binnensportaccommodaties Activiteit

Vervanging schrobmachine sporthal Ruinerwold.


Nieuwe schrobzuigmachine besteld. Levering eind 2011.


N.v.t.

Middelen

€ 5.500


Rekening 2010



Rekening 2011


3.701.325

3.580.601

3.659.681

3.623.638

36.043

733.261

661.097

656.676

693.765

37.089

-2.968.064

-2.919.504

-3.003.005

-2.929.873

73.132

187.476

47.547

92.245

102.901

10.656

-2.780.589

-2.871.957

-2.910.760

-2.826.972

83.788


pagina 34


Progr. 9.

Programma 09 – Sociaal/maatschappelijke zorg

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het aanbieden van voorzieningen en instrumenten ter bevordering en behoud van maatschappelijk zelfstandig functioneren. Het investeren in wijkgericht werken, in informatieverstrekking en het opbouwen van lokale netwerken stimuleert de ontwikkeling van een ‘civil society’. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen op basis van het vastgestelde collegeprogramma moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de gemeente het huidige (individuele) voorzieningenniveau voor kwetsbare inwoners gaat voortzetten (in het nieuwe beleidsplan Wmo (2012) staat dit als centraal uitgangspunt); de gemeente de inwoners in een vroeg stadium betrekt bij de ontwikkeling van beleid (het initiëren van beleid met een maatschappelijk draagvlak vraagt om een actieve relatie tussen de gemeente en haar inwoners (al of niet verenigd in belangengroepen of verenigingen). Het programma ‘Sociaal/maatschappelijke zorg’ omvat de beleidsproducten: 50 – Minimabeleid 52 – Uitstroombevordering 54 – Inkomensvoorziening 55 – Sociale Werkvoorziening 56 – Maatschappelijk werk 57 – WMO huishoudelijke verzorging 58 – Ouderenzorg 60 – Asielzoekerszorg 62 – Sociaal-cultureel werk 66 – Vrijwilligersbeleid 67 – Ontwikkelingszorg 68 – WMO Voorziening Gehandicapten 70 – Volksgezondheid Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 50.0 - Bevorderen maatschappelijke participatie en het voorkomen van sociaal isolement 52.0 - Bevorderen van uitstroom uit een uitkeringssituatie door het aanbieden van scholing, training, werkervaringsplaatsen en trajecten 54.0 - Het aanbieden van een uitkering ter bevordering van zelfstandig maatschappelijk functioneren in de noodzakelijke kosten van het bestaan 55.0 - Het desgevraagd aanbieden van een voorziening aan inwoners die door een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking alleen onder aangepaste omstandigheden tot regelmatige arbeid in staat zijn 57.0 - Het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer door het aanbieden van huishoudelijke verzorging 56.0 - Bevorderen maatschappelijke participatie en maatschappelijk functioneren door het aanbieden van verschillende vormen van maatschappelijke dienstverlening 58.0 - Bevorderen van het zelfstandig functioneren van ouderen door het aanbieden van zorg en dienstverlening 62.0 - Bevorderen van deelname aan activiteiten die gericht zijn op educatieve, sociale, creatieve en recreatieve ontplooiing en verbetering van de leefsituatie

pagina 35

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 9.

66.0 - Bevorderen van het instandhouden en zo mogelijk uitbreiden van de maatschappelijke bijdrage van vrijwilligers 68.0 - Bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer door het aanbieden van vervoers-, woon- en rolstoelvoorzieningen 70.0 - Bevorderen van de gezondheid van de inwoners van de gemeente

Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Kadernota Wet Voorzieningen Gehandicapten + verstrekkingenboek Nota Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) De Wolden Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning De Wolden 2007 Beleidsnotitie Reïntegratie & Werk in het kader van de Wet werk en bijstand (Wwb) Re-integratieverordening en Uitvoeringsregeling Wet werk en bijstand (Wwb) Beleidsuitvoeringsplan Wet Werk en Bijstand Beleidsnotitie Hoogwaardig handhaven Kadernota minimabeleid Lokaal beleid Volksgezondheid Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 68 – Wet maatschappelijke ondersteuning Activiteit

Het opstellen van een nieuw Wmo beleidsplan.


In 2011 is gewerkt aan het totstandkomen van de nota ‘De Wolden in beweging’ (integrale nota Wmo/Volksgezondheid). In de raadsvergadering van december 2011 is zowel het beleidsplan als het uitvoeringsprogramma vastgesteld.


Zie WMO-paragraaf.

Middelen

Zie WMO-paragraaf.

70 – Volksgezondheid Activiteit

Integraal alcoholbeleid 2010-2015 “Nuchter bekeken”.


Het integraal alcoholbeleid ‘Nuchter bekeken’ 2010-2015 van De Wolden zet in op de doelgroepen jeugd onder de 16 jaar, jongeren die uitgaan (16 tot 25 jaar) en volwassenen. De volgende doelstellingen worden nagestreefd: 1. tegengaan van alcoholgebruik door jongeren onder de 16 jaar 2. voorkomen problematisch alcoholgebruik door uitgaanders (16-25 jaar) en voorkomen openbare problematiek 3. vroegtijdig signaleren problematisch alcoholgebruik bij volwassenen en voorkomen van maatschappelijke en privé-problematiek. In het schooljaar 2010-2011 is VNN (Verslavingszorg Noord Nederland) verder gegaan met de implementatie van het preventieprogramma De Gezonde School en Genotmiddelen op de basisscholen binnen de gemeente De Wolden. Dankzij subsidie van de gemeente kan het programma kosteloos aan de scholen worden aangeboden. In het schooljaar 2011-2012 heeft VNN wederom contact gezocht met de scholen. De scholen die vorig jaar aangaven een schooljaar te willen overslaan, gaan dit schooljaar wel weer aan de slag met het lesmateriaal. Aan de stimuleringsmaatregel sport (opzet is de alcoholgrens in sportkantines van 16 naar 18 jaar te brengen) wordt door 6 verenigingen deelgenomen. Voor het seizoen 2010-2011 is er met 6 sportverenigingen een convenant gesloten. Het frisfeest is in combinatie met de uitreiking van de certificaten aan de keten en caravans georganiseerd. De pilot vroegsignalering zal worden aangehaakt bij het provinciaal alcoholbeleid.


Invulling geven aan de in de nota benoemde algemene en specifieke doelstellingen.

pagina 36

JAARSTUKKEN 2011 Middelen

Uitgaven per jaar: De gezonde school en genotmiddelen projecten VNN/Welzijn Communicatiebudget Eventuele pilot Meer dan een biertje GGD metingen Stimuleringsmaatregel sport (12 ver.) Frisfeest in combinatie met sportactiviteit Overige projecten Totaal

€ € € € € € € €

2.500 1.000 2.500 pm 1.000 9.000 2.500 5.000 23.500

Activiteit

Vorming Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).


De opening heeft plaatsgevonden op 22 januari 2011. Het eenjarig bestaan is al gevierd. Er zijn inmiddels 3 nieuwsbrieven uitgebracht. De grootste uitdaging van het CJG is om een aanbod te creëren dat afgestemd is op de vraag. Als resultaten van één jaar CJG kunnen worden genoemd: • Er is een duidelijke toename van het gebruik van de websites en het CJG telefoonnummer; • Uit de evaluatie onder professionals blijkt een algemene tevredenheid over de werkwijze van het CJG (gemiddelde score 8 op schaal 1-10, 1=slecht, 10=uitstekend); • De positie van ouders is versterkt; • Er is beter zicht op wat er in gezinnen gebeurt en het verloop van ondersteuning en/of hulpverlening; • De samenwerking tussen alle partners is verbeterd; er zijn heldere afspraken waar we elkaar op aanspreken; Verantwoordelijkheden zijn in de CJG samenwerkingsovereenkomst helder belegd; partners kunnen hier op worden aangesproken; • Zorgcoördinatie zorgt voor betere afstemming van zorg en terugbrengen van het aantal betrokken hulpverleners; • In anonieme enquêtes afgenomen na de themabijeenkomsten geven ouders aan tevreden te zijn over de inhoud van de bijeenkomst; • Middels de inzet van de methodiek Positief Opvoeden Drenthe door de CJG-medewerkers wordt preventieve ondersteuning geboden; ouders geven aan zich na deze ondersteuning vaardiger te voelen in de opvoeding; • De inzet van preventieve activiteiten leidt tot een verminderde inzet van duurdere zorg. Door de heldere lijnen signaleren en acteren we in een vroeger stadium.


• • •

De website www.cjgdewolden.nl werd in 2011 gemiddeld 150 keer per maand bezocht door in totaal 1779 unieke bezoekers. De jongerenwebsite www.ondertussen.nl/de-wolden is in 2011 door 1844 bezoekers (gemiddeld 153 /maand) bezocht waarvan 1121 unieke bezoekers. or in totaal 1779 unieke bezoekers. Gemiddeld wordt het 0800 nummer zo’n 20 keer per maand gebeld. De top drie van onderwerpen betrof borstvoeding, voeding algemeen en organisatorische vragen.

Middelen

Het totale budget was circa € 480.000.

Activiteit

Decentralisaties Jeugdzorg, begeleiding AWBZ en Wet Werken naar Vermogen.


In 2011 zijn de voorbereidingen op de omvangrijke overhevelingen van deze rijkstaken gestart.


Het is nog niet bekend om hoeveel cliënten het in De Wolden gaat.

Middelen

Het (toekomstige) budget is nog niet bekend. Op macroniveau is met de decentralisatie een bedrag tussen € 2,7 en € 3,1 miljard gemoeid.

Zijn we bij de uitvoering binnen de afgesproken beleids- en financiële kaders gebleven? Ja

pagina 37

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 9.

Budgetten 2011 Programma 9 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming

Rekening 2010



Rekening 2011


15.705.390

14.367.161

15.103.313

14.723.373

379.940

7.185.384

6.706.084

6.536.300

6.837.576

301.276

-8.520.006

-7.661.077

-8.567.013

-7.885.797

681.216

200.791

0

47.782

-20.421

-68.203

-8.319.214

-7.661.077

-8.519.231

-7.906.218

613.013

Wat betekent een en ander voor de komende jaren?

Geen bijzonderheden

pagina 38


Progr. 10.

Programma 10 – Milieu

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect programma 10: Vermindering van de belasting van het milieu; Adequate inzameling van afvalstoffen en afvalwater tegen aanvaardbare kosten; Het bieden van gelegenheid tot begraven. De gemeente streeft naar duurzame ontwikkeling. Er is aandacht voor het zorgvuldig omgaan met onze leefomgeving en er wordt gekozen voor oplossingen die ook voor de toekomst verantwoord zijn. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de gemeente initiatieven op het gebied van alternatieve energievormen stimuleert en faciliteert; de gemeente streeft naar energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen, een duurzaam wagenpark (rijden op (groen) gas), een duurzame afvalverwerking door hergebruik van afval, natuurlijk bermbeheer en duurzaam inkopen. Het programma ‘Milieu’ omvat de beleidsproducten: 71 – Afvalinzameling 72 – Riolering 73 – Milieuzorg 74 – Begraven Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: – Het verminderen van milieudruk door afvalpreventie en -scheiding en het inzamelen van 71 aangeboden afvalstoffen uit huishoudens 72.0 – Inzamelen en transporteren van afvalwater van zowel huishoudens als bedrijven Zorgplicht voor de inzameling van het binnen de gemeente vrijkomende afvalwater Treffen van maatregelen waarmee de uit het rioolstelsel vrijkomende emissie via de riooloverstorten worden beperkt Beheer en onderhoud van het rioolstelsel op een doelmatige manier vormgeven en uitvoeren De lasten voor de gebruikers van het stelsel bepalen op een maatschappelijk acceptabel niveau 73.1 – Toezicht op Wet Milieubeheer bedrijven De bedrijfsactiviteiten worden zo uitgevoerd dat er gevaar schade en/of hinder voor burgers tot een aanvaardbaar niveau terug wordt gebracht Door de bedrijfsactiviteiten ontstaat geen onacceptabele milieudruk 73.2 – De bodemkwaliteit in De Wolden is in 2030 zodanig dat er geen risico’s voor de volksgezondheid en het milieu bestaan 73.3 – Geluidbeheer A. Geen nieuwe geluidhindersituaties B. Alle woningen van de raillijst voldoen in 2020 aan de geldende norm voor het binnengeluidsniveau 73.4 – Bedrijfsinterne Milieuzorg Beheersing en vermindering van de milieu-effecten van de eigen bedrijfsvoering door een planmatige aanpak van de gemeentelijke interne milieuzorg 73.5 – Netwerk voor natuur- en Milieu-educatie (NME) Bewustwording en betrokkenheid bij natuur en milieu in de eigen leefomgeving stimuleren onder de inwoners van de gemeente 74.0 – Het bieden van gedifferentieerd aanbod tot gelegenheid tot begraven

pagina 39

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 10.

Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Milieuambitieplan 2010 - 2015 Plan van aanpak afvalpreventie en –scheiding gemeente De Wolden 2004 Jaarverslag 2004 en programma 2005-2006 van het NME-netwerk De Wolden Gemeentelijk rioleringsplan Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen en Uitvoeringsvoorschriften gemeentelijke begraafplaatsen. Wet op de lijkbezorging. Waterplan De Wolden 2008 Kwaliteitsvisie openbare ruimte 2007 Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 72 - Riolering Activiteit

Herziening Gemeentelijk RioleringPlan.


Het overleg over de uitgangspunten intern en met het waterschap is afgerond. De inventarisatie van de stand van zaken en de financiële gegevens voor het plan zijn gereed en aangeleverd. Door de implementatie van een nieuw beheerssysteem zijn de kwaliteitsgegevens van het rioolstelsel later aangeleverd. Het nieuwe GRP zal begin 2012 voorgelegd worden aan de gemeenteraad.


11.000 rioolaansluitingen.

Middelen

Wordt uitgevoerd binnen de in de exploitatie opgenomen middelen.

73 – Milieuzorg Activiteit

Uitvoering van het MilieuAmbitieplan 2010-2015.


Het Milieuprogramma 2011 is gebaseerd op het MilieuAmbitieplan 2010-2015. In het uitvoeringsprogramma is aangegeven welke activiteiten kunnen worden uitgevoerd. De conclusie is dat we op lijn liggen met het programma. Er volgt een (separaat) evaluatie van het MilieuUitvoeringsprogramma 2011 (bij vaststelling milieuprogramma 2012).


N.v.t.

Middelen

In 2012 is een bedrag van € 60.000 beschikbaar gesteld.

Activiteit

Onderzoek stand van zaken en opstellen Plan van aanpak implementatie duurzaam inkopen.


In juli-september 2011 is intern een meting uitgevoerd; het percentage opdrachten, waarbij de duurzaamheidcriteria zijn toegepast, bedraagt zo’n 56%. Er is een projectplan Duurzaam inkopen opgesteld. Dit wordt begin 2012 vastgesteld. In het projectplan Duurzaam Inkopen is uitgewerkt wat er moet gebeuren om de doelstelling in 2015 te realiseren. Doel van het project is om, daar waar nodig, een pakket van hulpmiddelen, afspraken, duidelijke verantwoordelijkheden en een monitoring- en rapportagesystematiek te ontwikkelen, waarmee in 2015 voldaan wordt aan de doelstelling van 100% duurzaam inkopen.


N.v.t.

Middelen

In 2012 is hiervoor een bedrag van € 15.000 beschikbaar gesteld.

pagina 40

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 10.

Activiteit

Subsidieregeling energiebesparing als onderdeel van het milieu-ambitieplan (vaststelling van de regeling verwacht 1e helft 2011, 2e helft 2011 uitvoering).


In 2010 is de subsidieregeling energiebesparing bestaande bouw vastgesteld. Woningeigenaren konden 20% subsidie krijgen, minimaal € 1.000 en maximaal € 3.200 per woning voor o.a. woningisolatie en zonnepanelen. Voor de periode 2010/2011 was € 100.000 beschikbaar. Hiermee is in totaal voor ca. € 550.000 geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen. Het grootste deel van de aanvragen betrof woningisolatie (HR++ glas en gevel-, daken vloerisolatie) en zonnepanelen.


Er zijn 45 aanvragen gehonoreerd.

Middelen

Voor de periode 2010/2011 was € 100.000 beschikbaar, het budget was in februari uitgeput.

74 – Begraven Activiteit

Realisatie Urnenmuur op begraafplaats de Wijk.


De muur is gerealiseerd en in gebruik genomen.


De muur voorziet in 60 nissen op de begraafplaats de Wijk.

Middelen

De realisatie heeft binnen het daarvoor gestelde budget plaats gevonden.

Activiteit

Ontwikkelen van een beleidsnota begraven: uitbreiden of ruimen (Capaciteitsgarantie).



Er is opdracht gegeven voor het opmaken van een beleidsnotitie. Er is een start gemaakt met het actualiseren van cijfermateriaal uit 2004. De aanlevering van het cijfermateriaal heeft meer tijd gevraagd dan verwacht. Dit in verband met personele beschikbaarheid. De aanlevering van de notitie zal daardoor in het voorjaar van 2012 aangeboden worden aan de raad. N.v.t. Voor de kosten van het rapport is de post uitbestede werkzaamheden (begraafplaats Zuidwolde) verhoogd met € 10.000. De kosten van het rapport komen overeen met de uitgebrachte offerte.


Rekening 2010



Rekening 2011


Lasten programma

4.879.705

5.438.998

5.439.779

5.211.605

228.174

Baten programma

6.552.777

5.088.012

5.252.566

5.666.759

414.193

Resultaat voor bestemming

1.673.072

-350.986

-187.213

455.154

642.367

Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves

-1.576.933

0

110.000

-250.000

-360.000

96.138

-350.986

-77.213

205.154

282.367

Resultaat na bestemming


pagina 41


Progr. 11.

Programma 11 – Ruimte en Wonen

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect programma 11: Bevorderen van voldoende huisvesting voor eigen behoefte en behoud van het plattelandskarakter van De Wolden. De gemeentelijke ambitie is het versterken van de leefbaarheid door voldoende ruimte te creëren voor wonen. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): dat de gemeente een flexibel woningbouwbeleid voert, waarbij aanbod-gerelateerd wordt gebouwd in de grootste kernen. In de kleine kernen wordt zoveel mogelijk gereageerd op de vraag naar woningen, waarbij de vastgestelde dorpsvisies worden betrokken; dat gemeente gaat onderzoeken op welke manier de regelgeving rondom bouwen en wonen kan worden teruggedrongen, zonder dat de ruimtelijke kwaliteit in gevaar komt. Het programma ‘Ruimte en Wonen’ omvat de beleidsproducten: 37 – Monumenten en beeldbepalende panden 81 – Structuur- en bestemmingsplannen 82 – Bouw- en woningtoezicht 83 – Volkshuisvesting 85 – Bouwgrondexploitatie Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 37.0 - Behoud van herkenbaarheid van cultuur en historie door instandhouding van karakteristieke panden en/of dorpsgezichten 81.0 - Voorzien in actuele bestemmingsplannen 82.0 - Bevorderen van een goede kwaliteit ten aanzien van sloop- en bouwvergunningen 83.0 - Zorgen voor voldoende huisvesting voor ‘eigen behoefte’ 85.0 - Bevorderen van financieel gezonde bouwexploitatie Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Monumentenverordening 2005 Woonvisie De Wolden. Wro Diverse bestemmingsplannen Nota Grondbeleid 2004 Welstandsnota Reclamenota Nota blijvend bos Kadernotitie handhaving 2003 Strategisch plan van plannen en bouwen Studie bedrijventerreinen gemeente De Wolden, september 2011 Structuurvisie De Wolden 2010-2030, vastgesteld 10 maart 2011

pagina 42

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 11.

Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 81 – Structuur- en bestemmingsplannen Activiteit

Herziening diverse bestemmingsplannen.


Het bestemmingsplan Kleine Kernen Zuid is als ontwerp gereed en ter visie gelegd. Het plan is ook aan alle betrokken dorpsbelangen toegezonden. Naar verwachting kan het plan in februari 2012 aan de raad worden aangeboden om vast te stellen. In 2011 zijn de voorbereidingen gestart om de bestemmingsplannen Buitengebied, Ruinen, Zuidwolde en de Wijk te actualiseren: eerste inventarisaties, gesprekken met mogelijke stedenbouwkundige bureaus en werving extra tijdelijke capaciteit. Als onderdeel van het bestemmingsplan Buitengebied hebben we in 2011 opdracht gegeven voor het maken van een LOK (landschappelijk ontwikkelingskader). We informeren de raad in januari/februari over de wijze waarop burgers worden betrokken bij het tot stand komen van het LOK. In 2012 starten we met deze actualisaties.


N.v.t.

Middelen

Reguliere begroting 2011.


Opstellen Structuurvisie.


Op 10 maart 2011 is de Structuurvisie De Wolden 2010-2030 door de raad vastgesteld.


N.v.t.

Middelen

Reguliere begroting 2011.

83 – Volkshuisvesting Activiteit

Uitvoering woonvisie.


De raadsbehandeling van het definitieve woonplan moest worden uitgesteld vanwege de urgentie van het opstellen van ISV aanvragen voor de centrumplannen Ruinen en Zuidwolde. De verwachting is dat het eerste kwartaal 2012 het definitieve woonplan ter vaststelling aan de raad wordt aangeboden.


In 2011 zijn ongeveer 46 zorgwoningen gerealiseerd en 110 nieuwbouwwoningen in onder andere Koekange, Ruinen en Zuidwolde.

Middelen

Voor opstellen woonvisie is een totaalbedrag van € 90.000 beschikbaar gesteld. In 2011 bedroegen de kosten afgerond zo’n € 40.000. Het restantbedrag is in 2012 benodigd voor het vervolg.

85 – Bouwgrondexploitatie Activiteit

Herontwikkeling locatie de Horst c.a. in de Wijk.


Momenteel wordt gewerkt aan het centrumplan de Wijk, waarin ruimte wordt gegeven aan de wensen van ondernemers, omwonenden en dorpsbewoners. Verder is het voor de levensvatbaarheid van ondernemers, voorzieningen en de leefbaarheid in het dorp van belang om te voorzien in de uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen. In de huidige plannen wordt ingezet op een verplaatsing van de huidige supermarkt naar de voormalige Horstlocatie in combinatie met de aanleg van voldoende parkeerplaatsen. Tevens wordt samen met bewoners en ondernemers gekeken naar aanpassingen van de Dorpsstraat voor een betere beeldkwaliteit, parkeren en verkeersdoorstroming. Dit alles in samenspraak met de klankbordgroep die de gemeente adviseert. De verwachting is dat het totale project in 2016 afgerond is.


N.v.t.

Middelen

Hiervoor zijn de benodigde middelen beschikbaar gesteld.

pagina 43

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 11.


Rekening 2010



Rekening 2011


Lasten programma

4.959.180

5.055.314

4.912.658

5.465.254

-552.596

Baten programma

2.734.016

3.414.617

2.719.211

2.987.156

267.945

-2.225.164

-1.640.697

-2.193.447

-2.478.098

-284.651

313.042

0

620.489

615.084

-5.405

-1.912.122

-1.640.697

-1.572.958

-1.863.014

-290.056

Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming


pagina 44


Progr. 12.

Programma 12 – Financiering- en algemene dekkingsmiddelen

Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect programma 12: Het realiseren van een structureel sluitende begroting in meerjarenperspectief op basis van heldere kaders voor de gemeentelijke uitgaven en inkomsten. Een gezonde financiële positie is de basis voor het toekomstige beleid. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): - dat de administratie en de planning- en controlcyclus op orde blijft; - ambities worden afgestemd op de financiële mogelijkheden; - alleen tot structurele uitgaven wordt besloten als er structurele dekking is; - dat gezorgd wordt voor een solide financieel beleid, waarbij belastingen niet onnodig worden verhoogd en reserves goed worden ingezet. Het programma ‘Financiering- en algemene dekkingsmiddelen’ omvat de beleidsproducten: 90 – Beleggingen 91 – Uitvoering Wet Onroerende Zaken 92 – Algemene uitkeringen 93 – Algemene lasten en baten 95 – Onroerende zaakbelastingen 96 – Belasting op toeristen 98 – Heffing en invordering gemeentelijke belastingen Het programma in beeld:

Doelstellingen beleidsproducten: 90.0 – Het zo optimaal mogelijk inzetten van financiële middelen waarbij wordt voldaan aan de bepalingen van het door de raad vastgestelde treasurystatuut 91.0 – Het voldoen aan het gestelde in de Wet WOZ en het jaarlijks tijdig, kwalitatief juiste gegevens beschikbaar hebben en beschikbaar stellen voor de belastingheffing van het rijk, de waterschappen en de gemeente 92.0 – Het inzetten van de via algemene uitkering verkregen rijksmiddelen uit het Gemeentefonds 93.0 – Het voldoen aan de door de raad vastgestelde financiële spelregels zoals verwoord bij de opzet van de nieuwe jaarplancyclus 93.1 – Het actueel houden van de verschillende beheersprogramma’s die gevolgen hebben voor de jaarlijkse exploitatielasten 93.2 – Het up-to-date houden van de bouwgrondexploitatie en nota reserves en voorzieningen 93.3 – Het regelmatig houden van een financiële risicoanalyse 93.4 – Uitvoering geven aan de opdracht ‘budget is budget’ en alleen uitzetting indien onvoorzien en onvermijdelijk 95.0 – Het opleggen en invorderen van aanslagen OZB teneinde de eigen, begrote inkomstenstroom te realiseren 96.0 – Het opleggen en invorderen van aanslagen op toeristen als bijdrage in de kosten gemaakt voor het toerisme 98.0 – Het voeren van een degelijk beleid met betrekking tot de gemeentelijke inkomsten, waaronder leges, belastingen en rechten

pagina 45

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 12.

Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005 Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010 Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010 ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) Nota reserves en voorzieningen Wet waardering onroerende zaken Financiële verhoudingswet Treasurystatuut Gemeentewet en beleidskader financieel toezicht op gemeenten van de provincie Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten Woningfinancieringsregeling ambtenaren 1998 Gemeentelijke verordening onroerende-zaakbelastingen 2005, forensenbelasting 2005 en toeristenbelasting 2005 Leidraad invordering gemeentelijke belastingen Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken? Ja 93 – Algemene lasten en baten Activiteit

Het beschikbaar hebben of verkrijgen van financiële middelen op basis van de Toekomstvisie 2005-2020 om de in het collegeprogramma 2010-2014 verwoorde ambities te kunnen verwezenlijken.


Uitvoering geven aan het bepaalde in artikel 189 van de Gemeentewet.


Onderstaande kengetallen zijn bedoeld om inzicht te geven in de financiële gezondheid van de gemeente. Het is een vergelijk in historisch perspectief. (gegevens op basis van de jaarrekeningen)

1-1-2008

1-1-2009

1-1-2010

1-1-2011

Eigen vermogen (x € 1.000) per

€

€

€

€

Aantal inwoners per

39.275 23.554

42.028 23.546

50.911 23.580

50.456 23.620

Eigen vermogen per inwoner

€

1.667

€

1.785

€

2.159

€

2.136

Langlopende leningen (x € 1.000)

€

14.522

€

13.577

€

12.759

€

11.985

Schuld per inwoner

€

617

€

577

€

541

€

507

Solvabiliteit (drukt verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen uit) Totaal omzet (x € 1.000) o.b.v. gecorrigeerde begrotingscijfers Schuld als percentage van de omzet

270% €

58.281 25%

310% €

55.507 24%

400% €

54.548 23%

421% €

45.270 26%

Ondanks dat de schuld afneemt, stijgt het laatstgenoemde percentage. De oorzaak hiervan is dat de totale omzet met ruim € 9 miljoen is afgenomen door de verzelfstandiging van het openbaar onderwijs. Middelen

De doelstelling is het gemeentelijk huishoudboekje op orde houden. Dat kan betekenen dat opnieuw keuzes moeten worden gemaakt ten aanzien van het gemeentelijk takenpakket. Ook zullen (waar mogelijk) nieuwe externe geldbronnen worden gezocht om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te blijven maken. In dit licht moet ook het raadsbesluit over de begroting 2012 worden gezien, waarbij de raad op 10 november 2011 heeft besloten een deel van de algemene reserve tot een bedrag van € 4,0 miljoen in te zetten voor de gedeeltelijke realisatie van het collegeprogramma 20102014. Daarnaast is besloten, om ook in de verdere toekomst nieuw beleid te kunnen ontwikkelen en ingaande 2014 een structureel bedrag van € 700.000 vrij te maken voor de structurele financiële gevolgen.

pagina 46

JAARSTUKKEN 2011

Progr. 12.

93 – Algemene lasten en baten Activiteit

Uitwerking bezuinigings- en ombuigingsmaatregelen 2012 en volgende jaren.


Bij raadsbesluit van 10 november 2011 (behandeling begroting 2012) is een bezuinigingstaakstelling vastgesteld die oploopt van afgerond € 487.000 in 2012 naar afgerond € 1.820.000 in 2015. Het door de raad in 2010 beschikbaar gestelde bedrag van € 80.000 is inmiddels grotendeels besteed (pagina 9 decemberrapportage 2011) aan een benchmark betreffende het ambtelijk apparaat, een quickscan over de bezuinigingsmogelijkheden en de inhuur van een externe medewerker bij de uitwerking van de voorstellen voor de raad. Voor de realisatie en voor de visie op de organisatie is het nog resterende bedrag van € 22.000 overgeheveld naar 2012.


De bedragen en onderliggende specificatie van de totaal vastgestelde bezuinigingen zijn verwerkt in een matrix, behorende bij bovenbedoeld raadsbesluit.

Middelen

2010 € 10.000

2011 € 48.000

2012 € 22.000

2013 -

Incidenteel


Rekening 2010



Rekening 2011

Afwijking rekening/ begroting

Lasten programma

3.037.442

1.575.940

2.892.071

3.011.218

-119.147

Baten programma

1.230.961

308.038

924.325

1.245.153

320.918

-1.806.481

-1.267.902

-1.967.836

-1.766.065

201.771

336.083

-54.449

-84.167

-361.535

-277.368

-1.470.398

-1.322.351

-2.052.003

-2.127.600

-75.597

27.907.081

28.927.549

29.369.319

441.770

-1.197.457

-561.431

Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Totaal lasten/baten

Algemene dekkingsmiddelen Onvoorziene uitgaven

28.185.853


pagina 47

561.431


(Hulp)kostenplaatsen

(Hulp) Kostenplaatsen (interne kostenplaatsen bedrijfsvoering)

Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen / hadden afgesproken?

Ja Incidentele formatieve capaciteit Mid-Office Activiteit

Incidentele formatieve capaciteit Mid-Office.


De incidentele formatie mid-office is ingezet om de projecten in het kader van dienstverlening te realiseren. Hierbij valt te denken aan Decos, web-site (digitale formulieren), Intranet en digitale besluitvorming voor college en raad. Zie activiteiten in programma 2.


N.v.t.

Middelen

Binnen beschikbaar gestelde middelen uitgevoerd.

Organisatie- en proceskosten organisatiebrede visie dienstverlening Activiteit

Organisatie- en proceskosten organisatiebrede visie dienstverlening (2011 t/m 2015).


Zoals in de visie Dienstverlening en het bijbehorende realisatieplan is aangegeven vraagt de implementatie om extra organisatie en proceskosten. Zo hebben activiteiten in het kader van Vergunningverlening (WABO), mediation en burgerparticipatie plaatsgevonden. Zie activiteiten in programma 2.


N.v.t.

Middelen


Incidentele capaciteit Document Informatie Voorziening (DIV) Activiteit

Incidentele capaciteit Document Informatie Voorziening (DIV).


Voor een goede implementatie van het documentmanagementsysteem en de digitalisering van de documentenstroom is extra capaciteit ingezet. Zie activiteiten in programma 2.


N.v.t.

Middelen


Valbeveiliging gemeentelijke gebouwen Activiteit

Valbeveiliging gemeentelijke gebouwen.


I.v.m. uittreden van een medewerker en de vele werkzaamheden die in uitvoering waren, zijn bovenstaande activiteiten doorgeschoven naar 2012. De gebouwen met de meeste prioriteit zoals sporthallen en gemeentehuis zijn reeds voorzien van valbeveiliging.


Er zijn 24 gemeentelijke gebouwen en 17 basisscholen (openbaar en bijzonder, exclusief de Horst, de Dissel en de Zaaier met platte daken).

Middelen

In 2011 zijn er geen kosten gemaakt. Het budget van 2011 zal, samen met het budget van 2012, in 2012 worden ingezet, waarbij kritisch wordt gekeken of de beveiliging overal moet worden aangebracht.

pagina 48

(Hulp)kostenplaatsen

JAARSTUKKEN 2011

Tractie openbare werken Activiteit

Vervangingen tractieplan openbare werken.


De vervanging van de Iveco (met kraan en haakarm) is afgerond (jaarschijf 2010). Ten behoeve van de vervanging van de VW Transporter (eveneens jaarschijf 2010) is een Opel Combo besteld en geleverd. De vervanging van de VW LT46 en de VW Syncro, alsmede de daarbij behorende ROM Rioolspuit (jaarschijf 2011) loopt. Levering en inbouw/inrichting vindt eind 2011/begin 2012 plaats. De vervanging van de Scania met kraan (jaarschijf 2011) is doorgeschoven naar 2012.


Vervanging van twee vrachtwagens (met toebehoren), een bestelbus, twee servicebussen (met inbouw en inrichting) en een rioolspuit.

Middelen

Iveco met kraan en haakarm: financieel afgewikkeld. Open Combo, VW LT46 en de VW Syncro, alsmede de daarbij behorende ROM Rioolspuit: de financiële afwikkeling vindt plaats in 2012.

pagina 49

JAARSTUKKEN 2011

1.7

PARAGRAFEN

1.7.1

Lokale heffingen

Inleiding De gemeentelijke belastingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. De onroerende-zaakbelastingen (OZB), toeristen- en forensenbelasting zijn lokale heffingen die als algemeen dekkingsmiddel aangemerkt kunnen worden. Daarnaast zijn er nog heffingen die niet tot de algemene dekkingsmiddelen horen, maar wel in deze paragraaf betrokken zijn. Hierbij valt te denken aan de afvalstoffenheffing en de rioolheffing maar ook de gemeentelijke leges waartegenover een direct aanwijsbare tegenprestatie staat. Privaatrechtelijke bedragen zoals prijzen van zwembaden en sportaccommodaties e.d. komen niet in het overzicht aan de orde. In 2011 was bijna 19% van de inkomsten van de gemeente De Wolden afkomstig uit lokale heffingen (belastingen en rechten). Deze lokale heffingen zijn opgebracht door burgers, bedrijven en recreanten. Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Ook wordt weergegeven welk beleid de gemeente heeft gevoerd ten aanzien van de lokale heffingen en welke landelijke ontwikkelingen (rijksbeleid) daarbij van invloed waren.

Op basis van het collegeprogramma 2010-2014 hanteren we de volgende uitgangspunten:

Wij gaan terughoudend om met verhoging van de onroerende-zaakbelasting; Bijstelling op basis van de inflatiecorrectie is het uitgangspunt. Als verhoging van de OZB nodig is (handhaving voorzieningenniveau) dan maken we de consequenties voor de woonlasten inzichtelijk; Tarieven en verhoging van tarieven worden goed gemotiveerd en zijn transparant; Wij streven er naar rechten (leges, afvalstoffenheffing en rioolrechten) zoveel mogelijk kostendekkend te houden/maken.

Ontwikkelingen Hertaxatie Wet waardering onroerende zaken In 2011 zijn WOZ waarden, voor een periode van 1 jaar, vastgesteld op basis van de hertaxatie naar het prijspeil op 1 januari 2010. De beschikkingen 2011 hebben we binnen de wettelijke termijn verstuurd. Het aantal ingediende bezwaren kwam uit op 1,8%. Dit percentage ligt onder het landelijk gemiddelde. De bezwaren zijn voor het eind van het jaar afgehandeld. In 2011 hebben opnieuw hertaxaties plaats gevonden van alle objecten in de gemeente naar het prijspeil op 1 januari 2011 voor het belastingjaar 2012. De taxaties werden in eigen beheer uitgevoerd. Landelijke ontwikkelingen De Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken introduceert in artikel 228a van de Gemeentewet een nieuwe rioolheffing. Deze rioolheffing komt in de plaats van het rioolrecht. Ingaande 2010 is overgegaan naar de nieuwe rioolheffing. Overzicht van de lokale heffingen De volgende tabel geeft weer welke opbrengsten uit lokale heffingen zijn begroot (inclusief eventuele begrotingswijzigingen) en welke opbrengsten werkelijk zijn verkregen in 2011.

pagina 50

JAARSTUKKEN 2011

Belastingen en heffingen

Begroting 2011 (na wijz.)

Werkelijk 2011

Onroerende zaakbelasting

2.985.038

2.970.561

Afvalstoffenheffing

2.089.697

2.091.964

Rioolheffing

2.336.668

2.342.093

Bouwleges

626.631

857.385

Secretarieleges (alleen gemeentelijk deel)

282.246

287.833

Leges bestemmingsplannen

32.960

35.275

Leges bouwen woningtoezicht handhaving

20.000

7.273

Leges milieubeheer

3.090

4.933

Leges monumentenvergunning

1.030

92

0

1.145

Leges vergunningen BMO

5.894

5.470

Leges Brandweer

1.855

0

Leges Openbare Werken

3.946

6.130

Toeristenbelasting

290.884

289.970

Forensenbelasting

111.958

109.880

Overige leges VROM (volkshuisvesting)

Graf- en begraafrechten Totaal belastinginkomsten

294.108

252.212

9.086.005

9.262.215

De procentuele verdeling van de werkelijke opbrengsten per soort belasting/heffing in 2011 is in onderstaande grafiek weergegeven.

Belastingen en rechten 2011

3% 26%

33%

3% 4% 1%

23%

7%

Onroerende zaakbelastingen

Bouw leges

Forensenbelasting

Afvalstoffenheffing

Overige secretarieleges

Graf- en begraafrechten

Rioolheffing

Toeristenbelasting

pagina 51

JAARSTUKKEN 2011 Onroerende-zaakbelastingen 2009 % WOZ waarde

2010 % WOZ waarde

2011 % WOZ waarde

Zakelijk gerechtigden

0,0850

0,0844

0,0872

Gebruikers niet-woningen

0,0675

0,0668

0,0690

Totaal

0,1525

0,1512

0,1562

OZB tarieven

In de begroting is uitgegaan van een stijging van de OZB-opbrengst met 2,5% (1,5% indexering en 1% autonome groei). In 2011 werden de nieuwe getaxeerde waarden in het kader van de Wet waardering onroerende zaken naar het prijspeil op 1-1-2010 van kracht voor de belastingheffing in 2011. Hertaxatie heeft uitgewezen dat er voor het eerst sprake was van een lichte gemiddelde waardedaling van onroerende zaken (1-1-2010) ten opzichte van 1-1-2009 (-2,7% woningen, –0,3% niet-woningen). In het onderstaande overzicht zijn de heffingspercentage OZB en gemiddelde WOZ waarden 2011 voor woningen per Drentse gemeente opgenomen. Heffingspercentage 2011 eigenaar woning

Gemeente

Heffingspercentage 2011 bedrijven

Gemiddelde WOZ-waarde woningen

Emmen

0,16450

0,44800

179.000

Borger-Odoorn

0,15410

0,26810

202.000

Hoogeveen

0,11400

0,33000

183.000

Coevorden

0,13440

0,24640

201.000

Assen

0,12210

0,46900

182.000

Meppel

0,10100

0,38000

198.000

Midden Drenthe

0,09100

0,28430

215.000

De Wolden

0,08720

0,15620

269.000

Aa en Hunze

0,08280

0,21490

243.000

Noordenveld

0,08371

0,22167

225.000

Westerveld

0,07670

0,13720

275.000

Tynaarloo

0,08180

0,17320

242.000

Bron van de aan de tabel ten grondslag liggende gegevens is een onder de Drentse gemeenten gehouden onderzoek door het Regionaal Belastingoverleg Drentse gemeenten. De hoogte van de tarieven is naast het voorzieningenniveau van gemeenten ook afhankelijk van de waarde van woningen (de markt). De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in de gemeenten De Wolden en Westerveld zijn het hoogste van Drenthe. Onroerende-zaakbelasting 2011 per huishouden Drenthe 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00

Bo rg

er

-O do or n Em m en C oe vo rd en D e W ol de n As se W n es te rv el H d oo ge ve Aa en en H un ze M ep pe l Ty M na id ar de lo n D re nt N he oo rd en ve ld

0,00

pagina 52

JAARSTUKKEN 2011 Afvalstoffenheffing Tarieven

2008

2009

2010

2011

Eenpersoonshuishoudingen

190,56

178,08

171,00

173,52

Meerpersoonshuishoudingen

241,80

226,08

216,96

220,20

Uitgangspunt is dat de huisvuilinzameling kostendekkend is. In 2011 was het beoogde dekkingspercentage 99. Dit naar aanleiding van een besluit van de raad uit 2006 om de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing af te bouwen. De afvalstoffenheffing wordt berekend op basis van de begrotingscijfers. Om het beoogde dekkingspercentage 2011 te realiseren zijn de heffingen licht verhoogd. In 2011 was er sprake van een hoge marktprijs voor oud papier (op zijn top € 187,50 per ton). De verkoop van het oud papier heeft ruim € 300.000 opgebracht, terwijl € 100.000 was begroot. Voor 2012 is rekening gehouden met een hogere opbrengst verkoop oud papier, waardoor de heffingen voor dat jaar konden worden verlaagd. Hier ligt wel een risico omdat de marktprijs erg wisselvallig is en ook snel kan dalen. Ter bepaling van de kostendekkendheid van de reiniging is een extracomptabele becijfering noodzakelijk. Rekening moet worden gehouden met de compensabele btw en het bedrag aan kwijtscheldingen reinigingsheffingen. Het meenemen van de compensabele btw als kostenpost is conform het gestelde in artikel 10 van de Wet op het BTW-compensatiefonds en artikel 229b van de Gemeentewet. Overzicht kostendekkendheid reiniging 2011 Prim. Begroting Lasten: Exploitatielasten minus overige inkomsten Compensabele btw Kwijtscheldingen (programma 9 minimabeleid) Baten: reinigingsheffingen Onder c.q. overdekking Dekkingspercentage

Rekening

€ € -

1.823.000 312.000 45.000 2.180.000 2.133.000

€ € -

1.458.000 302.000 43.000 1.803.000 2.092.000

-/- €

47.000

+€

289.000

98%

116%

In vergelijking met de primitieve begroting is de afwijking van de kostendekkendheid met name ontstaan door een hogere incidentele vergoeding voor inzameling verpakkingsmaterialen en oud papier. Ten opzichte van de aanvankelijk begrote cijfers is dit een positief verschil van € 268.000. In de volgende grafiek zijn de tarieven 2011 van Drentse gemeenten opgenomen. Afvalstoffenheffing 2011 per huishouden Drenthe

Co ev or d

en Em m en H oo ge ve en M ep Aa pe l en H un W ze es te rv el d Ty na ar lo M As id de se nn D re nt N he oo rd en ve D ld e W Bo ol de rg er n -O do or n

310,00 290,00 270,00 250,00 230,00 210,00 190,00 170,00 150,00

Van de 12 Drentse gemeenten hanteren 10 gemeenten een afvalstoffenheffing op basis van het solidariteitsprincipe. De andere 2 gemeenten (Tynaarlo en Borger-Odoorn) hanteren een systeem

pagina 53

JAARSTUKKEN 2011 van tariefdifferentiatie. In de grafiek hebben we de afvalstoffenheffingen in Drenthe (tarief meerpersoonshuishouden) met elkaar vergeleken. Het gemiddelde tarief in Drenthe bedraagt € 244,15. De gemeente De Wolden hoort bij de gemeenten met het laagste tarief (€ 220,20). Rioolheffing Tarieven

2008

2009

2010

2011

Eenpersoonshuishoudingen

177,36

182,88

188,40

194,04

Meerpersoonshuishoudingen

197,16

203,04

209,04

215,28

Voor de riolering is ter bepaling van de kostendekkendheid, i.v.m. de compensabele btw en het bedrag aan kwijtscheldingen, ook een extracomptabele becijfering noodzakelijk. Overzicht kostendekkendheid riolering 2011 Prim. Begroting Lasten: Exploitatielasten minus overige inkomsten Kapitaallasten Compensabele btw exploitatie Compensabele btw investeringen Kwijtscheldingen (programma 9 minimabeleid) Baten: rioolrechten Onder- c.q. overdekking

€ € -/- €

Dekkingspercentage

1.094.000 968.000 110.000 113.000 40.000 2.325.000 2.323.000

Rekening € € -

869.000 850.000 98.000 77.000 45.000 1.939.000 2.342.000

2.000 + €

403.000

100%

121%

In vergelijking met de primitieve begroting is de afwijking van de kostendekkendheid met name ontstaan door:

-

lagere onderhoudslasten lagere elektriciteitslasten lagere kapitaallasten, incl. compensabele btw hogere opbrengst rioolrechten minus hogere kwijtscheldingen

€ €

80.000 155.000 154.000 14.000 403.000

Het positieve verschil is overwegend van incidentele aard. Dit geldt met name voor de elektriciteitskosten (verrekeningen van voorgaande jaren met het Waterschap) en de kapitaallasten i.v.m. latere uitvoering van de geplande rioleringsinvesteringen. In de volgende grafiek zijn de tarieven 2011 van Drentse gemeenten opgenomen. Rioolheffing 2011 per huishouden Drenthe 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00

N oo rd en ve W ld es M t e id rv de el nd D re nt he D e W ol de n Ty na Aa ar lo en H un ze Bo As rg se er n -O do or n M ep pe Co l ev or de H n oo ge ve en Em m en

50,00

pagina 54

JAARSTUKKEN 2011 De verschillen in de tariefstelling worden veroorzaakt door de mate waarin rekening is gehouden met nieuwe regelgeving, het niveau van de rioleringszorg, de exploitatiekosten en het aantal aansluitingen. Regelgeving: in De Wolden is reeds rekening gehouden met de nieuw regelgeving; middelen zijn gereserveerd voor onderzoeksinspanningen naar grondwateroverlast en de klimaatveranderingen. Andere gemeenten moeten dit de komende jaren waarschijnlijk nog gaan doen. Niveau: de rioleringszorg in De Wolden is voor plattelandsgemeenten op een adequaat peil. Alle panden zijn voorzien van een gemeentelijke voorziening voor huishoudelijk afvalwater, doordat zij zijn aangesloten op de riolering of op een IBA (individuele behandeling van afvalwater). Ook zijn afrondende maatregelen voor het beperken van de overstortemissie en vervangingsinvesteringen in uitvoering. De voor de uitvoering benodigde middelen zijn verwerkt in het tarief. Exploitatielasten: de uitgestrektheid van de gemeente heeft invloed op de exploitatielasten. Relatief lange rioolleidingen met veel pompen zijn nodig om de woningen te kunnen ontsluiten. De exploitatie van riolering in een meer stedelijk gebied is per saldo voordeliger hetgeen in de tarieven in Drenthe tot uitdrukking komt. Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Gemeenten kunnen, met inachtneming van de Invorderingswet 1990, kwijtschelding verlenen van gemeentelijke heffingen. Gemeenten beslissen zelf of, en zo ja, voor welke heffingen belastingplichtigen kwijtschelding kunnen krijgen. Gemeenten zijn gebonden aan de landelijke Uitvoeringsregeling. Alleen ten aanzien van het bestaansminimum hebben gemeenten de mogelijkheid om af te wijken van de regeling. De rijksregeling gaat uit van 90% van de bijstandsnorm. In onze gemeente is gekozen om 100% van de bijstandsnorm als bestaansminimum te hanteren. Bij de tariefstelling is rekening gehouden met de te verlenen kwijtschelding. Kwijtschelding is mogelijk van de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Met de kwijtscheldingverlening zijn de volgende aantallen en bedragen gemoeid: Belasting/recht

2008

2009

Onroerende-zaakbelastingen

€

0

Afvalstoffenheffing

€ 35.557

€

2010

0

€ 31.822

€

2011

0

€

€ 36.067

0

€ 37.376

Rioolrecht

€ 30.755

€ 29.772

€ 37.117

€ 38.943

Totalen

€ 66.312

€ 61.594

€ 73.184

€ 76.319

216

199

213

245

Aantal aanvragen

Bouwleges Uitgangspunt is dat de kosten op het taakveld bouwen woningtoezicht op begrotingsbasis voor 60% worden gedekt uit de opbrengst bouwleges. In de begroting 2011 is dit percentage iets lager uitgevallen namelijk 59,0%. Het feitelijke dekkingspercentage bedroeg 74,7%. Dat de opbrengst ondanks de economische crisis (minder aantal ingediende vergunningaanvragen) hoger is uitgevallen, heeft te maken met een aantal grote bouwprojecten (o.a. Julianaplein, ecoducten). 2011

Kosten

Opbrengsten

Dekkingspercentage

Begroting

€ 1.061.455

€ 626.631

59,0

Rekening (externe inhuur)

€ 1.049.312 € 99.225 € 1.148.534

€ 857.385

74,7

De kosten zijn inclusief de inhuur van een externe medewerker vanwege het Wabo project. De opbrengsten zijn inclusief een korting op de bouwleges van € 52.314 voor digitaal, meervoudig en volledig ingediende aanvragen. Begraafrechten Door een jaarlijkse extra verhoging van de rechten met 3,5% tot 2013 streven we naar volledige kostendekking. Het percentage kostendekking is in 2011 begroot op ca 96%. Bij de Tussentijdse Rapportage is dit percentage bijgesteld naar 78%. Dit gelet op de stand van de opbrengsten op dat moment. Uitgaande van de cijfers van de jaarrekening komt het werkelijk percentage neer op 65%. De opbrengst begraafrechten, met name in de Wijk, is aanzienlijk beneden de raming gebleven.

pagina 55

JAARSTUKKEN 2011

Begraafplaats

Prognose aankoop graf

Werkelijk aankoop graf

Prognose aankoop nis

Prognose aankoop urnengraf

Werkelijk aankoop nis

Werkelijk aankoop urnengraf

Zuidwolde

42

50

10

13

2

0

Ruinen

15

13

6

6

1

2

de Wijk

15

6

2

1

1

1

Ruinerwold

12

7

2

4

1

0

Echten

1

1

0

1

0

0

Totaal

85

77

19

25

5

3

Begraafplaats

Aantal begrafenissen

Aantal bijzettingen/verstr.

Zuidwolde

45

17

Ruinen

15

12

de Wijk

10

5

Ruinerwold

7

7

Echten

2

0

Totaal

79

41

Secretarieleges De opbrengst secretarieleges 2011 is als volgt opgebouwd. Leges

Begroting 2011 (na wijz.)

Rijbewijs

Werkelijk 2011

84.014

79.185

121.000

141.237

Gehandicapten parkeerkaart

3.277

3.589

Uittreksel GBA

4.544

3.760

Verklaring omtrent gedrag

3.980

5.018

Persoonsregistratie en info.voorziening

14.410

8.102

Administratie

13.730

5.444

Huwelijken

32.265

36.699

Naturalisatie

1.390

1.788

Adresaanduiding

2.544

2.691

Kadastrale informatie

1.092

320

282.246

287.833

Paspoort/ID-kaart

Totaal legesinkomsten

Productieaantallen 2011 Product

Werkelijk aantal 2009


Begroot 2011


Burgerlijke Stand

Huwelijken

89

87

90

Geregistreerd Partnerschap

21

10

20

84 12

Geboorten

68

62

70

56

Overlijdensaangiften

112

129

110

128

Burgerlijke stand, uittreksel

252

268

200

248

Naturalisatieverzoeken

8

4

10

16

Optieverzoeken

1

0

1

2

Reisdocumenten

Paspoort gewoon Spoedlevering paspoort Nik gewoon Spoedlevering Nik

2.053

1.738

1.900

23

36

40

1.856 47

1.602

2.283

2.500

2.066

17

21

20

20

Nik jeugd

330

768

650

1.871

Kinderbijschrijving

598

768

900

28

pagina 56

JAARSTUKKEN 2011 Kindersticker

54

9

0

0

Persoonsregistratie

Uittreksel GBA

926

810

800

678

Waarmerken

16

21

20

25

Archiefonderzoek

99

170

120

144

Rijbewijzen/eigen verklaringen

Rijbewijs

3.177

2.885

3.000

2.544

Spoedlevering rijbewijs

129

109

115

120

Eigen verklaring

744

655

600

697

Kadastraal uittreksel

80

15

150

Kadastraal/hypothecair bericht eigendom

40

40

20

30

148

121

55

113

86

97

70

98

494

450

500

670

Kadastrale informatie

130

Huisnummering

Afgegeven beschikkingen Gehandicapten parkeerkaart

Gehandicaptenparkeerkaart (GPK, Invalidenparkeerkaart) Verklaring omtrent het gedrag

Verklaring omtrent het gedrag

Woonlasten 2011 De Wolden in vergelijk met gemeenten in de regio (bron Coelo) Soorten woonlasten Woonlasten zijn er in soorten en maten. Om te beginnen is er natuurlijk de woning zelf. Die kan met eigen geld zijn gefinancierd, of, zoals meestal, met een hypothecaire lening. Ongeveer de helft van de woonlasten bestaat uit hypotheeklasten. Uitgegaan is van de bijkomende woonlasten. Het gaat hier om een breed scala, van de energierekening tot de onroerendezaakbelasting (ozb). per onderdeel is aangegeven hoe hoog de bijkomende woonlasten zijn en hoeveel deze zijn gestegen. Dit wordt bovendien vergeleken met de situatie in andere gemeenten. Gemiddeld huishouden Iedereen heeft weer andere woonlasten. Dat hang niet alleen af van de gezinssituatie, maar ook van bijvoorbeeld de locatie. Om door de bomen het bos te blijven zien is uitgegaan van een standaard meerpersoonshuishouden met een hypotheekgefinancierde eigen woning. We gaan uit van gemiddelde tarieven, gemiddeld energieverbruik, een gemiddelde woning, enzovoort. In De Wolden bedraagt de gemiddelde woningwaarde € 281.000, in de vergelijkingsgemeenten € 233.000. In euro’s en als percentage van het inkomen Woonlasten moeten worden betaald uit het inkomen. Daarom worden woonlastenstijgingen niet alleen in euro’s gepresenteerd, maar ook als percentage van het gemiddelde besteedbare inkomen. Zo is in één oogopslag te zien welk beslag de woonlastenstijgingen leggen op de koopkracht van het gemiddelde huishouden. Het gemiddelde besteedbare inkomen bedraagt in De Wolden € 34.200 en in de vergelijkingsgemeenten € 32.700. Hypotheeklasten en bijkomende woonlasten Hypotheeklasten maken vaak meer dan de helft uit van de woonlasten. In De Wolden gaat het gemiddeld om 59%, in de vergelijkingsgemeenten om gemiddeld 56% van de totale woonlasten. Verschillen in woningprijzen vormen de belangrijkste reden waarom woonlasten tussen huishoudens verschillen. Woningen zijn in de ene gemeente meer waard dan in de andere. Regionale variatie in belastingtarieven speelt een veel kleinere rol.

pagina 57

JAARSTUKKEN 2011

Vergelijking met andere gemeenten Naast de hypotheeklasten kent de huiseigenaar tal van bijkomende woonlasten. Bij elkaar gaat het in 2011 voor een gemiddeld huishouden in De Wolden om € 4.159 per jaar, en in de vergelijkingsgemeenten om € 3.893. Dat is 12,1% (in de vergelijkingsgemeenten 11,9%) van het gemiddelde besteedbare inkomen van gezinnen.

Energie en water nemen in De Wolden 28% van de bijkomende woonlasten voor hun rekening. De opstalverzekering is goed voor 4%. De overige bijkomende woonlasten zijn belastingen. De belangrijkste woonbelastingen worden door het rijk opgelegd. Belastingen op energie en water, het eigen woningforfait en de overdrachtsbelasting maken samen 43% uit van de bijkomende woonlasten in De Wolden. Waterschapslasten zijn in De Wolden goed voor 9%, en gemeentelijke belastingen voor 16% van het totaal (vergelijkingsgemeenten: gemiddeld 17%).

pagina 58

JAARSTUKKEN 2011

Bijkomende woonlasten stijgen dit jaar € 23 per huishouden De bijkomende woonlasten zijn in 2011 gestegen voor een gemiddeld huishouden in De Wolden met 0,6% gestegen. Dat is € 23 op jaarbasis. In de vergelijkingsgemeenten zijn de bijkomende woonlasten met gemiddeld 1,3% (€ 51) gestegen.

pagina 59


Weerstandvermogen

Inleiding Sinds de invoering per 1 januari 2004 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn gemeenten verplicht om bij de begroting en de jaarrekening inzicht te geven in het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de risico’s, waar geen maatregelen voor zijn getroffen en de (weerstands)capaciteit, die een gemeente heeft om onvoorziene uitgaven, voortvloeiende uit de risico’s, op te vangen. Voor het kunnen beoordelen van het benodigde (minimale) weerstandsvermogen is het gewenst de aanwezige weerstandscapaciteit te analyseren, in samenhang met de omvang en de achtergronden van de risico’s. De diverse termen worden in het vervolg van de paragraaf nader toegelicht.

Uit de gehouden inventarisatie blijkt dat zowel de incidentele als de structurele weerstandscapaciteit van de gemeente van een ruim voldoende omvang is in relatie tot de risico’s die worden gelopen.

In

het vervolg van deze paragraaf zal nader worden ingegaan op: Beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico’s; Inventarisatie van de weerstandscapaciteit; Inventarisatie van de risico’s.

Beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico’s Er zijn geen landelijke (wettelijke) normen voor de bepaling van de minimale weerstandscapaciteit. Iedere gemeente voor zich bepaalt deze norm, zulks mede in relatie tot de risico’s die de gemeente loopt. In 2002 is, naar aanleiding van de ‘Beleidsnotitie weerstandsvermogen/risico’s’, bepaald dat de gemeente moet proberen te streven naar een buffer van 5% van de jaarbegroting voor het zo nodig opvangen van incidentele gevolgen van risico’s. In het raadsbesluit betreffende de doorlichting van de reserves & voorzieningen naar aanleiding van de behandeling van de ‘Kadernota 2007’ is deze min of meer willekeurige minimumnorm vooralsnog bijgesteld naar 6,5%. Op basis van ervaringscijfers en benchmarkgegevens is inmiddels echter een tabel ontwikkeld die als uitgangspunt wordt genomen voor de berekening van het benodigde weerstandsvermogen. Deze berekeningen zijn niet wetenschappelijk onderbouwd, maar hebben wel draagvlak in de branche en worden ondersteund door toezichthouder de provincie Drenthe. Risicoprofiel

Bandbreedte per inwoner Minimum

Maximum

Hoog risico

€ 400

€ 500

Meer dan gemiddeld risico

€ 300

€ 400

Gemiddeld risico

€ 200

€ 300

Minder dan gemiddeld risico

€ 100

€ 200

-

€ 100

Laag risico

Het algemene profiel van een plattelandsgemeente, als De Wolden, brengt geen extra risico’s met zich mee. Er is geen sprake van risicovolle bebouwing op bijvoorbeeld bedrijfsterreinen, er worden geen extreem grote investeringen gedaan in bouwgrondexploitaties, etc. Op basis van een inwonertal van 23.763 per 1-1-2012 en bij een minder dan gemiddeld risico, zoals die valt af te leiden uit de hiervoor genoemde inventarisatie, is een weerstandsvermogen van minimaal € 2,4 miljoen en maximaal € 4,8 miljoen nodig, waarbij ervan wordt uitgegaan dat niet alle risico’s zich gelijktijdig voordoen. Binnen de uitvoering van het beleid wordt momenteel al veel aan het beperken van risico’s gedaan. Bij elk besluit tot uitvoering worden thans, zo mogelijk, al waarborgen ingebouwd in de college- en raadsvoorstellen om risico’s zoveel mogelijk te vermijden of te beperken. Daarnaast zijn op allerlei terreinen (wegen, riolering, gebouwen, openbare verlichting, etc.) reeds beheersplannen opgesteld waarbij zo nodig

pagina 60

JAARSTUKKEN 2011 voorzieningen worden getroffen. Bij grotere projecten worden diverse momenten ingebouwd waarop de gemeente nog kan kiezen om al dan niet door te gaan (go of no-go momenten). Alle voorstellen worden bovendien beoordeeld om eventuele financiële risico’s te onderkennen. Voor zover zich deze voordoen mag worden verwacht dat ze worden benoemd. Kortom: risicomanagement maakt primair onderdeel uit van de dagelijkse processen. Inventarisatie van de weerstandscapaciteit Om risico’s te kunnen opvangen is het van belang dat hiervoor een buffer beschikbaar is. In dit kader is de weerstandscapaciteit van een gemeente van belang. Onderscheid wordt gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit.

De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om éénmalige tegenvallers op te vangen. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent (op lange termijn) ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken.

Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit wordt uitgedrukt in beschikbare incidentele middelen (vermogen), namelijk de omvang van de vrij besteedbare reserves. Vrij besteedbare reserves zijn reserves waaraan de gemeenteraad geen specifieke bestedingsdoelen heeft gekoppeld. Bij de begroting 2010 heeft de raad ingestemd met de zienswijze van het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) en is aansluiting gezocht bij het BBV. Dit betekent dat tot het weerstandsvermogen wordt gerekend het volledige vrije eigen vermogen, na aftrek van de activa met een maatschappelijk nut. Hierdoor wordt ook de Algemene Reserve tot het weerstandsvermogen gerekend en behoeft eigenlijk geen afzonderlijke Reserve weerstandsvermogen te worden aangehouden. Vooruitlopend op een mogelijke verdere overheveling is 50% van deze reserve reeds overgebracht naar de Algemene Reserve. Hierdoor is de gemeente in staat een efficiënter gebruik te maken van de renteopbrengst voor de jaarlijkse exploitatie (structureel in plaats van incidenteel). De incidentele weerstandscapaciteit is als volgt opgebouwd: Begroting 2012 (in € 1.000)

Algemene reserves

34.592

Algemene reserve bouwgrondexploitatie Activa met een maatschappelijke nut

Stand 31 december 2011 (in € 1.000)

1

Totaal incidentele weerstandscapaciteit

35.484

-/-

1.917

-/-

-/-

38

-/-

32.637

1.843 729 32.912

Buiten beschouwing zijn gelaten de cijfers van de bouwgrondexploitatie, omdat daarvoor een afzonderlijke weerstandscapaciteit geldt (volgens de ‘Nota grondbeleid 2009-2012 bepaald op € 2.087.000), waarvoor binnen de ‘Algemene reserve bouwgrondexploitatie’ een afzonderlijke buffer wordt aangehouden.

Daarmee wordt geconcludeerd dat het aanwezige incidentele weerstandsvermogen (€ 32,9 miljoen) ruimschoots de minimaal benodigde incidentele weerstandscapaciteit (tussen € 2,4 en € 4,8 miljoen) overtreft.

Structurele weerstandscapaciteit Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. Hierbij zijn ook de risico’s van belang die aan de uitvoering van al die taken kleven. De structurele weerstandscapaciteit kan in noodgevallen worden ingezet teneinde aan meerjarige verplichtingen te kunnen voldoen. Hiermee kunnen bijvoorbeeld de rente- en aflossingsverplichtingen van aan te trekken leningen worden voldaan.

1

Betreft investeringen die geen middelen genereren maar wel duidelijk een publieke taak vervullen (b.v. digitalisering bestemmingsplannen.

pagina 61

JAARSTUKKEN 2011 Omschrijving

Begroting 2011

Onvoorziene uitgaven (exclusief taakmutaties)

36

Onbenutte belastingcapaciteit

60

Begrotingsoverschot/tekort (= begrotingssaldo)

903

Totaal structurele weerstandscapaciteit (in € 1.000)

999

Onvoorziene uitgaven De post onvoorziene uitgaven kan worden ingezet voor bepaalde incidentele uitgaven die geen structureel karakter dragen. De criteria die hierbij worden gehanteerd zijn onvoorspelbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar. De post onvoorzien bedraagt in de begroting 2011 € 36.180 exclusief de verwachte personele uitgaven voor vervanging wegens ziekte etc. (€ 144.307). Overeenkomstig eerdere besluitvorming is de post onvoorzien gesplitst in onvoorziene lasten raad (€ 7.570), onvoorziene lasten college van b&w (€ 18.610) en onvoorziene lasten incidentele- en startsubsidies (€ 10.000). Onbenutte belastingcapaciteit Voor de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit onroerende-zaakbelastingen (OZB) werd tot voor kort vaak de artikel 12-norm gehanteerd. Het percentage van de WOZ-waarde voor toelating tot artikel 12 van de Financiële verhoudingswet bedraagt voor 2011: 0,1201 (redelijk peil volgens de junicirculaire 2010). Het percentage in De Wolden bedraagt voor 2011: 0,0872. Sinds 2008 geldt geen maximaal toegestaan stijgingspercentage meer. Om te voorkomen dat de lokale lasten teveel zullen gaan stijgen wordt door het rijk jaarlijks wel een macronorm vastgesteld, waarmee de totale OZB-opbrengst van alle gemeenten maximaal mag stijgen. Voor 2011 is de macronorm bepaald op 3,5% (uit junicirculaire 2010: betreft de som van de geraamde reële groei van 1,75% en de inflatie van 1,75%). De raad heeft in het verleden echter aangegeven voor de OZB uit te gaan van een jaarlijkse verhoging (naast autonome uitzetting) met een percentage dat gelijk is aan de inflatiecorrectie. Voor 2011 wordt uitgegaan van 1% autonome uitzetting en 1,5% inflatiecorrectie. Hiermee blijven we ruim onder de 3,5%. De onbenutte belastingcapaciteit voor de OZB kan bepaald worden op 3,5% -/- 1,5% = 2,0% van de opbrengst 2011. De geraamde opbrengst OZB 2011 bedroeg totaal € 2.986.000. Hiervan 2% geeft een resterende capaciteit van € 59.720. Deze capaciteit heeft de gemeente zichzelf opgelegd. Er geldt immers geen maximaal wettelijk stijgingspercentage meer. De werkelijke onbenutte belastingcapaciteit van deze belasting is dus groter! Als de capaciteit bijvoorbeeld wordt afgezet tegen de norm toelating artikel 12-gemeente dan is er nog een ruimte van ± € 1,1 miljoen (€ 2.986.000 x 0,1201/0,0872 is € 4.112.000 -/- € 2.986.000 is € 1.126.000). Het rioolrecht en de afvalstoffenheffing mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Omdat deze beide (nagenoeg) al geheel kostendekkend zijn bij De Wolden, zit hierin geen ruimte om extra middelen te genereren. Begrotingsoverschot Een eventueel begrotingsoverschot op de exploitatie wordt ook meegenomen in de berekening van de structurele weerstandscapaciteit. Voor 2011 was in de primitieve begroting een overschot geraamd van bijna € 903.000. Alhoewel in de laatste primitieve meerjarenramingen (rekening houdende met de ophanden zijnde rijksmaatregelen) voorlopige begrotingstekorten zijn voorzien, zullen deze tekorten door de gemeente met bezuinigings- en ombuigingsmaatregelen weer worden omgezet in begrotingsoverschotten. Dekking vanuit de ‘Algemene reserve’ is dan ook niet aan de orde. Ook in de toekomst moet er sprake zijn van een structureel sluitende begroting. In de raadsvergadering van 10 november 2011 is door de raad besloten tot vaststelling van bezuinigingsmaatregelen oplopend van een bedrag van ± € 496.000 in 2012 naar ± € 1.820.000 in 2015. Hierdoor blijft de gemeente zicht houden op een positief begrotingssaldo in deze jaren. Beoordeling structurele weerstandscapaciteit Uitgaande van bovenstaande opzet is naar onze mening de structurele weerstandscapaciteit van de gemeente De Wolden zodanig dat de uitvoering van taken vooralsnog geen direct gevaar loopt. Hierbij wordt er wel op gewezen dat het positieve begrotingssaldo na de eerste jaarschijf behoorlijk afneemt als

pagina 62

JAARSTUKKEN 2011 gevolg van onder andere het wegvallen van incidentele rentebaten over reserves en voorzieningen en een verder teruglopende algemene uitkering. Inventarisatie van de risico’s Evenals iedere organisatie heeft ook onze gemeente bij de uitvoering van haar taken te maken met onzekerheden die het risico van financiële nadelen met zich meebrengen. Reguliere risico’s – risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal goed meetbaar zijn – maken geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Immers reguliere risico’s zijn in beginsel goed in te schatten en te ondervangen, door het afsluiten van een verzekering of het treffen van een voorziening. De resterende risico’s worden opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Zoals in de inleiding reeds is aangegeven, geeft het weerstandsvermogen de relatie aan tussen de risico’s, waar geen maatregelen voor zijn getroffen en de (weerstands)capaciteit, die een gemeente heeft om onvoorziene uitgaven, voortvloeiende uit de risico’s, op te vangen. Een risico is een kans op het optreden van een gebeurtenis, die een negatief gevolg voor de gemeente met zich mee kan brengen. Doen deze risico’s zich voor dan dient hiervoor een zodanige reserve aanwezig te zijn om deze gevolgen te kunnen opvangen (weerstandsvermogen). Het in geld waarderen van risico’s is echter niet altijd mogelijk. Het benoemen van de belangrijke risico’s is veelal voldoende om er de aandacht op te vestigen. Onze accountant onderschrijft deze zienswijze. Wij zijn van oordeel dat de risico’s binnen de normaal te achten grenzen liggen. Daarbij nemen wij mee dat zich naast tegenvallers ook meevallers kunnen voordoen. Verder speelt mee dat niet wordt verwacht dat alle risico’s zich (gelijktijdig) zullen voordoen. Ook wordt een actief beleid gevoerd ter beheersing en verdere beperking van de genoemde risico’s. Te benoemen risico’s De risico’s worden bij het opstellen van de begroting telkens opnieuw geïnventariseerd (per afdeling). De risico’s, zoals ze zijn opgenomen, zijn daardoor actueel. In hoeverre alle risico’s in beeld zijn gebracht, is moeilijk te zeggen. Gemeenten zijn complexe organisaties, die te maken hebben met een grote diversiteit aan risico’s. Absolute zekerheid met betrekking tot de volledigheid van de risico’s bestaat dus niet. In de hierna volgende tabel wordt samengevat aangegeven welke risico’s zijn onderkend door de gemeente, wat de maximaal mogelijke omvang van het risico is en wat de geschatte kans is op het risico. De omvang x de kans, dat het risico zich voor gaat doen, geeft aan wat het benodigde weerstandsvermogen is. De risico’s zijn zoveel mogelijk op waarde gezet.

Maximale omvang risico (x 1.000)

Risico

Omvang x kans op verlies (in duizenden euro) Incidenteel

Structureel

2.600

1,75%2

46

Lagere algemene uitkering (en behoedzaamheidreserve)

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Actuele financiële situatie van de gemeente

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Gerechtelijke procedures/aansprakelijkheden

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Gemeenschappelijke regeling Alescon

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Garantstelling aflossing leningen verenigingen/instellingen

293

10%

29

p.m.

Verstrekte leningen: - Financieringsarrangement Rendo/BNG - Achtergestelde renteloze lening muzieksch. Hoogeveen - Renteloze lening voetbalvereniging Ruinerwold - Renteloze lening stichting dorpshuis Ansen - Renteloze lening stichting dorpshuis Ansen - Renteloze lening stichting dorpshuis Koekangerveld - Leningen sociaal fonds - Geldlening NV Enexis (v/h Edon) - Bruglening Enexis - Geldlening ambtenaren

7.049 60 3 66 20 29,5 1 182 1.555 6.722

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Renteontwikkeling

Reisdocumenten/ID-kaarten 2

Kans op verlies in %

p.m.

Het hier vermelde percentage betreft een renterisico en geeft als zodanig niet de kans in % weer van een mogelijk verlies.

pagina 63

p.m.

JAARSTUKKEN 2011 Maximale omvang risico (x 1.000)

Risico

Gemeentelijke belastingen en WOZ

Kans op verlies in %

Omvang x kans op verlies (in duizenden euro) Incidenteel

Structureel

75

4%

p.m.

p.m.

379 265

p.m. p.m.

p.m. p.m.

p.m. p.m.

Deelneming st. Waarborgfonds Eigen Woningen en Waarborgfonds Sociale Woningbouw

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Overige gemeenschappelijke regelingen (naast Alescon)

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

75

p.m.

Doorbelasting kostenplaatsen aan bouwgrondexploitatie en investeringen

Totaal

Toelichting op de risico’s De genoemde risico’s worden in onderstaande tabel per afdeling toegelicht. Aangegeven wordt welke risico’s door de gemeente zijn onderkend, welke maatregelen zijn getroffen, dan wel acties zijn ondernomen. Financiën Renteontwikkeling Gelet op de onduidelijke economische omstandigheden is het moeilijk te voorspellen hoe de renteontwikkelingen na 2011 zullen zijn. De rente voor langlopende leningen ligt ultimo 2011 onder de 5%. Hoewel ongeveer gelijkblijvend, zal een stijging van de rentevoet op de gelden kapitaalmarkt een negatieve invloed hebben op de totale rentelast van de gemeente. Alhoewel we geen scherpe rentestijgingen verwachten houden we er veiligheidshalve rekening mee, dat de rente mogelijk zal stijgen tot om en nabij de 5% (in begroting 2012 opgenomen 3,25%). Verwacht wordt dat tot het jaar 2013 begrotingstechnisch er in ieder geval tijdelijk niet in de financieringsbehoefte (tekort) behoeft te worden voorzien. Op grond van de thans voorhanden investeringsplanning dient over de jaren 2012 t/m 2016 gemiddeld € 4 miljoen euro per jaar te worden geïnvesteerd. In 2012 komt een bedrag van € 7 miljoen aan extra financieringsmiddelen vrij (het financieringsarrangement met de BNG vervalt). Ook lopen er onderhandelingen over een mogelijke verkoop van de NV Rendo waarmee de gemeente aanvullende middelen beschikbaar krijgt, die voor de financiering van investeringen kunnen worden gebruikt. Als risico is te beschouwen € 2,6 miljoen x 1,75% gedurende 1 jaar (2012). Maatregel/ondernomen acties De renteontwikkelingen op de markt worden op de voet gevolgd. Ieder kwartaal wordt een kwartaalrapportage Treasury opgesteld. Hierbij wordt de ruimte onder de kasgeldlimiet berekend volgens de Wet FIDO en wordt beoordeeld in hoeverre overgegaan moet worden tot het aantrekken van vaste financieringsmiddelen. In het verslag interne controle wordt vervolgens elk kwartaal aandacht besteed aan de vraag of aan de wettelijke eisen van de Wet Fido en het Treasurystatuut wordt voldaan. In hoeverre de toekomstige inzet van de beschikbaar komende financieringsmiddelen door o.a. het vervallen van het financieringsarrangement met de BNG en/of door de verkoop van de NV Rendo, de wegvallende rentebaten en dividenduitkeringen compenseren, zal meer inzichtelijk worden bij de samenstelling van de begroting 2013. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds en uitkering behoedzaamheidreserve Het is aannemelijk dat de omvang van de algemene uitkering als gevolg van diverse vereveningseffecten steeds zal wijzigen. Een en ander heeft te maken met de koppeling die het rijk heeft doorgevoerd en waarvan de uiteindelijke effecten onzeker zijn. Het instellen van een behoedzaamheidreserve is gedaan om deze risico’s op de algemene uitkering af te dekken. Zowel de uitkering behoedzaamheidreserve (50%) als de normeringsystematiek is voor de jaren 2010 en 2011 in verband met de slechte economische omstandigheden echter (tijdelijk) buiten werking gesteld. In 2012 is alleen de normeringsystematiek heringevoerd. Met ingang van 2012 hebben aanvullende rijksbezuinigingen ook hun weerslag op het gemeentefonds. Daarnaast is het Rijk voornemens de verdeelsystematiek van het gemeentefonds per 1-1-2014 aan te passen. Gemeenten hebben aangegeven hiermee grote moeite te hebben omdat er daarnaast ook nog een aantal grote decentralisatieoperaties loopt. Maatregel/ondernomen acties Voor 2012 is het bedrag van de algemene uitkering (nagenoeg) bekend. Voor 2013 en volgende jaren nog niet. Op basis van de meicirculaire 2012 zal nadere informatie bekend worden gemaakt, op grond waarvan de gemeenten hun ramingen voor de komende jaren baseren. Actuele financiële situatie van de gemeente Op aandringen van het rijk is dit risico hier benoemd. In verband met het risico omtrent een lagere toekomstige algemene uitkering uit het gemeentefonds, neemt ook het risico toe inzake het sluitend maken/houden van de begroting. Diverse decentralisatieplannen (van vele politieke partijen) kunnen invloed hebben op de gemeente. Als alle plannen doorgaan, krijgen gemeenten veel meer taken op hun bordje. Daarbij is het goed gebruik dat het rijk de taken overdraagt met een korting, omdat ze verwacht dat gemeenten de uitvoering efficiënter en goedkoper kunnen doen. Bij de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) hebben gemeenten dat ook laten zien. Decentralisatie betekent dus voor de gemeente risico’s in de begroting. Tenslotte vormen de diverse open einderegelingen (bv. WMO) een risico voor de gemeente.

pagina 64

JAARSTUKKEN 2011 Maatregel/ondernomen acties Bij de begroting 2012 is een groot aantal bezuinigingsmaatregelen uitgewerkt tot een bedrag dat oploopt van afgerond € 496.000 in 2012 naar € 1.820.000 in 2015. Op basis hiervan is een sluitende meerjarenraming opgesteld. In hoeverre aanvullende bezuinigingen van het rijk om het tekort op de rijksbegroting terug te dringen, ook aanleiding zal zijn voor meer gemeentelijke maatregelen, is op dit moment nog niet duidelijk. De regeringscoalitie voert hierover momenteel topoverleg. Ook zullen eventuele tegenvallende inkomsten uit b.v. de bouwleges en bouwgrondexploitatie nauwlettend worden gevolgd en indien nodig, in de exploitatieresultaten worden verwerkt. Met de raad zijn afspraken gemaakt over de communicatie omtrent de voortgang van de gemeentelijke bezuinigingsmaatregelen. In de begroting en de rekening wordt de raad ook geïnformeerd over de financiële positie van de gemeente. Er is echter geen landelijke verplichting om de raad te informeren over de kengetallen eigen vermogen per inwoner en de solvabiliteit. Wanneer alle gemeenten deze gegevens zouden verzamelen zou dit interessante informatie kunnen opleveren. Onder programma 12 zijn een 4-tal kengetallen genoemd, te weten: eigen vermogen per inwoner; de solvabiliteit; de vaste schuld per inwoner; de vaste schuld als percentage van de gecorrigeerde omzet. Bestuurs- en managementsondersteuning Gerechtelijke procedures/ aansprakelijkheden Jaarlijks worden enige procedures door of tegen de gemeente gevoerd. Er is een tendens waar te nemen van een toenemend aantal aansprakelijkheden. Het is daardoor aannemelijk dat ook het aantal procedures zal toenemen. De daarmee gemoeid gaande claims kunnen sterk variëren. De uitkomst kan vaak moeilijk worden ingeschat. Maatregel/ondernomen acties Ten opzichte van voorgaande jaren is het aantal procedures in 2011 niet toegenomen. In 2011 zijn geen claims ontvangen, waarvan significante gevolgen worden verwacht. Ook in de toekomst kunnen claims nooit worden uitgesloten. De risico’s waar de gemeente tegenaan loopt in de uitoefening van haar taken worden door een systematiek van juridische kwaliteitszorg wel zoveel mogelijk beperkt. Samenleving Gemeenschappelijke regeling Alescon Algemeen risico inzake bijdrage gemeente in nadelige exploitatiesaldi Alescon Op grond van de gemeenschappelijke regeling hebben deelnemende gemeenten zich verbonden om nadelige exploitatiesaldi aan Alescon te vergoeden. Op dit moment heeft Alescon nagenoeg geen bedrijfsreserve om eventuele nadelige exploitatiesaldi op te kunnen vangen. Gevolgen van de Wet werken naar vermogen Momenteel zijn er nog veel onduidelijkheden over de gevolgen en de risico's van de inwerkingtreding van de Wet werken naar vermogen. De onduidelijkheid zit hem met name in de verdeling van de budgetten voor de doelgroepen. Ook de wijze waarop de herstructurering zal worden geëffectueerd zal een risico met zich meebrengen. Dat er sprake is van een risico is duidelijk. Deze zaken maken een reële inschatting van de risico's niet mogelijkheden. Momenteel zijn wij ons aan het beraden over het scenario dat na 2013 zal worden ingezet om de nadelige gevolgen zo goed mogelijk in te calculeren en op te kunnen vangen. Maatregel/ondernomen acties Het dagelijks bestuur vergadert gemiddeld 9 keer per jaar. Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur door de portefeuillehouder sociaal/maatschappelijke zorg. Plaatsvervangende lid is de heer H. Lammers (wethouder). Ook vindt ca. 9 keer per jaar een beleidscoördinatorenoverleg (BCO) plaats. Dit overleg wordt standaard bijgewoond door de betrokken beleidsmedewerker van gemeente De Wolden. Wanneer tijdens het overleg financiële stukken worden behandeld (jaarrekening, beleidsbegroting, kwartaalrapportages), woont ook de betrokken financieel consulent het BCO bij. Ieder kwartaal worden door Alescon kwartaalcijfers opgesteld. Door het bijwonen van de vergaderingen blijft gemeente De Wolden op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en kan tijdig actie worden ondernomen, dan wel worden bijgestuurd. Garantstelling aflossing leningen verenigingen/ instellingen Ten behoeve van diverse verenigingen en instellingen zijn in het verleden garanties voor de betaling van de rente en aflossing afgegeven. Het betreft hier onder andere dorpshuizen, sportverenigingen, musea, etc. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de ‘Staat van gegarandeerde leningen 2011’, opgenomen in het bijlagenboek behorende bij de jaarrekening 2011. Gedurende het bestaan van de gemeente De Wolden hebben zich nog geen schades voorgedaan. Daar de gemeente 1e aanspreekpunt is bij eventuele schades wordt de geringe kans op verlies gesteld op 10%. Maatregel/ondernomen acties Het gemeentelijk garantiebeleid is ingevolge de Wet FIDO (Wet FInanciering Decentrale Overheden) behoorlijk aangescherpt. Nieuwe aanvragen worden slechts gehonoreerd voor zover passend binnen dit beleid en uitsluitend ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. De afloop van bestaande garanties worden gemonitord via de jaarlijks samen te stellen staat van afgegeven gemeentegaranties.

pagina 65

JAARSTUKKEN 2011 Verstrekte leningen Door de gemeente zijn een aantal leningen verstrekt. Hoewel het risico gering wordt geacht, bestaat het risico dat de leningen niet (kunnen) worden afgelost. Het betreffen: Financieringsarrangement waarbij in 1997 € 7.049.000 werd verstrekt aan de Rendo/BNG. Aflossing vindt plaats per 1-8-2012. Achtergestelde renteloze lening van € 60.000 aan muziekschool Hoogeveen verstrekt in 2006. Aflossing vindt plaats na 20 jaar (2026). Renteloze lening voetbalvereniging Ruinerwold van € 22.689 verstrekt in 1998. De lening wordt afgelost in 15 jaar m.i.v. 1999 (dus t/m 2014). Boekwaarde per 1 januari 2012 € 3.025. Renteloze lening aan stichting dorpshuis Ansen van € 66.000 verstrekt in 2007. De lening wordt afgelost in 30 jaar m.i.v. 2012. Renteloze lening aan stichting dorpshuis Ansen van € 20.000 verstrekt in 2009. De lening wordt afgelost in 30 jaar m.i.v. 2012. Renteloze lening aan stichting dorpshuis Koekangerveld van € 29.500 verstrekt in 2009. De lening wordt afgelost in 30 jaar m.i.v. 2012. Leningen sociaal fonds. Boekwaarde per 1 januari 2012 € 233. Risico wordt afgedekt door voorziening dubieuze debiteuren. Geldlening NV Enexis (v/h Edon) van € 181.512. Aflossing is niet bepaald. Bruglening Enexis van € 1.555.200. Aflossing vindt plaats in 4 tranches in 2012, 2014, 2016 en 2019. Geldleningen ambtenaren: boekwaarde per 1 januari 2012 € 6.510.632. Gering risico, aangezien er sprake is van een woning als onderpand. Maatregel/ondernomen acties In de meerjarenraming is rekening gehouden met een terugval in renteopbrengsten van het Financieringsarrangement met de Rendo/BNG van 9,733% naar 5%. Hierbij is verondersteld dat de vrijvallende middelen (opnieuw) kunnen worden gebruikt als financieringsmiddelen voor nieuwe investeringen. Door aanscherping van de treasuryfunctie in geval van nieuwe aanvragen en het daarnaast kritisch volgen van de al verstrekte leningen, wordt hieraan aandacht besteed. Een en ander conform het treasurystatuut. Voorts is het op grond van de wijzigingen in de Wet FIDO (Wet FInanciering Decentrale Overheden) per 1 januari 2010 verboden om nog langer hypothecaire geldleningen aan ambtenaren te verstrekken. IED Reisdocumenten/ID-kaarten Op termijn wordt het waarschijnlijk mogelijk dat het aanvragen en uitgeven van een reisdocument (paspoort en identiteitskaart) in elke gemeente kan plaatsvinden. In 2011 is hiervoor een pilot gestart in enkele grote gemeenten. Dit kan positieve of negatieve consequenties hebben voor onze opbrengsten. De Hoge Raad heeft op 9 september 2011 uitgesproken dat legesheffing voor het aanvragen van een Nederlandse Identiteitskaart(ID-kaart) niet is toegestaan. Hierdoor zijn extra aanvragen gedaan waarvoor we geen leges konden heffen. Maatregel/ondernomen acties De gevolgen van het invoeren van de mogelijkheid tot aanvraag van een reisdocument in elke gemeente zijn nog niet volledig in beeld. Mogelijk zal het aantal aanvragen afnemen. Meerdere opties zijn dan mogelijk: tariefaanpassing, werken op afspraak, verbreden openingstijden, etc. Eén en ander vraagt ook om beleidskeuzes in combinatie met de ontwikkeling van het Klanten Contact Centrum (KCC). Dit onderwerp zal in het ontwikkelproces van het KCC worden meegenomen. Door reparatiewetgeving werd legesheffing later weer mogelijk. De legesverordening is ingaande 2012 hierop aangepast. Het rijk is de gemeente tegemoet gekomen voor de gemiste legesopbrengst en de extra werkzaamheden. Hierdoor is het risico van inkomstenderving tenietgedaan. Gemeentelijke belastingen, WOZ en kwijtschelding Een risico was gelegen in de economische crisis en dalende WOZ-waarden. De WOZ-waarden zijn bepaald naar de waarde op 1 januari van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar. De actuele waarde staat dus niet op de beschikking. De lagere WOZ waarden hebben geen lagere aanslag tot gevolg gehad. Dit omdat de tarieven zijn verhoogd om een gelijke OZB opbrengst te genereren. In 2011 is het aantal bezwaren vrijwel gelijk gebleven (1,8%). Uiteraard kan het aantal bezwaren altijd toenemen als gevolg van verhogingen van belastingen. Tegen de hoogte van tarieven is echter geen bezwaar/beroep mogelijk. Er is in 2011 sprake van een toename (14%) van het aantal aanvragen om kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. De verwachting is dat, gelet op de economische situatie, deze lijn zich doorzet. Ook deden meer mensen met een baan en zelfstandigen een beroep op de regeling. Kwijtschelding van belastingen voor ondernemers is echter niet mogelijk. Een en ander heeft een lichte overschrijding van de ramingen tot gevolg gehad. Maatregel/ondernomen acties Door duidelijke communicatie is uitleg gegeven hoe omgegaan is met dalende WOZ waarden en verhoging van belastingtarieven. Het aantal aanvragen voor kwijtschelding van belastingen en de ramingen daarvan moeten we kritisch blijven volgen. Dit is vooral ingegeven omdat we de kwijtschelding meenemen in de jaarlijkse tariefberekeningen. Op basis van ervaringscijfers wordt de kans op verlies ingeschat op 4% van het totale kwijtscheldingsbedrag.

pagina 66

JAARSTUKKEN 2011 Financiën/VROM en OW Doorbelasting kostenplaatsen aan bouwgrondexploitatie en investeringen Een deel van de te verdelen kosten op kostenplaatsen wordt doorgerekend aan investeringen. Bij een lager investeringsniveau kunnen wij in feite minder uren toerekenen aan investeringen dan voorheen. Gevolg is dat er een verschuiving plaats vindt van toe te rekenen kosten naar de exploitatie van baten en lasten van de algemene dienst. Voor zover dit niet kan worden opgevangen door een afname van de personeelsgrootte heeft dit een negatieve invloed op de exploitatiebegroting. Raming toerekening aan investeringen 2011 € 350.000 (in 2010 € 325.000). Raming toerekening aan bouwgrondexploitatie 2011 € 505.000 (in 2010 € 472.000). Maatregel/ondernomen acties In 2011 is afgerond € 265.000 toegerekend aan investeringen en € 379.000 aan bouwgrondexploitatie. De lagere toerekening is deels een gevolg van later ingevulde vacatureruimte op de afdeling VROM. Ook het later uitvoeren en afwikkelen van investeringen en de afgenomen vraag naar bouwgrond zijn oorzaken van de lagere toerekening. Laatstgenoemde onderwerpen verdienen bij de komende begroting nadere aandacht. VROM Deelneming St. Waarborgfonds Eigen Woningen en Waarborgfonds Sociale Woningbouw Zowel met betrekking tot de afgegeven garanties voor particuliere als voor sociale woningbouw heeft de gemeente besloten tot overdracht van de hieruit voortvloeiende risico’s. Hiervoor zijn destijds afkoopsommen betaald. Slechts wanneer de fondsen zodanig slechte tijden meemaken, dat ze niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen bestaat de mogelijkheid dat het rijk en de gemeenten alsnog worden aangesproken voor eventuele tekorten (achtervang).

Onderzoek in het verleden heeft echter uitgewezen dat de kans op gedwongen verkoop van particuliere woningen die onder Nationale Hypotheek Garantie zijn gebouwd, uitkomt op 1,83%. De kans is het hoogste in het vijfde jaar na de afgifte van de garantie, nl. 0,3%. De executiewaarde bij gedwongen verkoop blijkt gemiddeld 80%, daarboven is dan gemiddeld 1 jaar rentebetalingsachterstand. Risico: 925 leningen (totaal € 50,4 miljoen) x 0,3% is 3 leningen. Verwacht gemiddeld verlies ingeschat op ± € 50.000 per lening. Aangenomen wordt dat deze gemiddeld aan te merken schade door de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen kan worden gedragen, zonder dat een beroep op aanvullende middelen van de gemeente wordt gedaan. Maatregel/ondernomen acties Tot nu toe heeft de gemeente geen tekorten van beide fondsen hoeven aan te vullen en was de reservepositie van beide fondsen zodanig dat dit ook niet werd verwacht. Tussen het rijk en de VNG is voorts afgesproken dat de achtervangfunctie van de gemeenten ten aanzien van nieuwe borgstellingen in het kader van de Nationale Hypotheek Garanties (NHG = eigen woningen) per 1 januari 2011 is beëindigd en dat de NHG wordt gecontinueerd met een 100% achtervangfunctie van het rijk. Voor de in het verleden afgegeven garanties blijft de gemeente wel deels aansprakelijk. Zowel voor de particuliere als de sociale woningbouw worden de totale afgegeven garanties jaarlijks gemonitord. Er wordt vooralsnog aangenomen dat de gemeente geen aanvullende middelen aan de fondsen behoeft te betalen, ondanks de problemen die zich bijvoorbeeld voordoen bij Woningcorporatie Vestia in Rotterdam. Diverse afdelingen Gemeenschappelijke regelingen De gemeente neemt deel aan een aantal gemeenschappelijke regelingen, waarbij de gemeente bijdraagt in eventuele exploitatietekorten. De gemeenschappelijke regelingen bevatten veelal bepalingen over financiële zaken, zoals begroting en bijdragen. Doordat deze GR’s bestuurlijk op afstand staan, terwijl de gemeente wel (deels) moet bijdragen in tekorten, is er sprake van een risico. Maatregel/ondernomen acties Bij een goede informatievoorziening (begroting, tussentijdse cijfers, jaarrekening) worden de deelnemende gemeenten tijdig op de hoogte gesteld over de financiële gang van zaken. De diverse GR’s, voor zover van toepassing voor gemeente De Wolden, worden nader toegelicht in de paragraaf verbonden partijen van de begroting 2011. Omdat Alescon een verhoogd risico vormt, is de problematiek t.a.v. Alescon in voorstaande reeds apart genoemd in de opsomming van risico’s.

Conclusie Zoals in de inleiding reeds genoemd, is voor het kunnen beoordelen van het benodigde (minimale) weerstandsvermogen het gewenst de aanwezige weerstandscapaciteit te analyseren, in samenhang met de omvang en de achtergronden van de risico’s. Hoewel er geen landelijke (wettelijke) normen zijn voor de bepaling van het minimaal benodigde weerstandsvermogen, is er wel op basis van ervaringscijfers en benchmarkgegevens een tabel ontwikkeld, die als uitgangspunt kan worden genomen voor de berekening van het benodigde minimale weerstandsvermogen. Deze tabel is aan het begin van deze paragraaf opgenomen, heeft draagvlak in de branche en word ondersteund door toezichthouder de provincie Drenthe. Op basis van deze tabel bedraagt het minimaal benodigd weerstandsvermogen voor gemeente De Wolden tussen € 2,4 miljoen en € 4,8 miljoen.

pagina 67

JAARSTUKKEN 2011 De aanwezige incidentele weerstandscapaciteit van gemeente De Wolden voor 2011 bedraagt € 32,9 miljoen. De aanwezige structurele weerstandscapaciteit van gemeente De Wolden voor 2011 bedraagt € 999.000 en voor volgende jaren p.m. Op basis van de geschatte omvang van de risico’s is aan incidentele capaciteit benodigd € 75.000 + diverse p.m.-posten en aan structurele capaciteit is een bedrag groot p.m. benodigd.

Uit de gehouden inventarisatie blijkt dat zowel de incidentele als de structurele weerstandscapaciteit van de gemeente van een ruim voldoende omvang is in relatie tot de risico’s die worden gelopen.

pagina 68


Onderhoud Kapitaalgoederen

Inleiding Een aanzienlijk deel van de in de gemeente De Wolden aanwezige kapitaalgoederen zoals infrastructuur, gebouwen en plantsoenen is in beheer en onderhoud van de gemeente. Voor het onderhoud van de kapitaalgoederen kent de gemeente een aantal beheersprogramma’s. Deze beheersprogramma’s zijn belangrijk, omdat op basis hiervan binnen de exploitatiebegroting gelden worden gereserveerd om jaarlijks in het noodzakelijke onderhoud te voorzien. Ook het gewenste onderhoudsniveau moet vastgelegd worden in de beheersplannen. Dit niveau is afhankelijk van de toereikendheid van de hiervoor benodigde beschikbare middelen. Bij de vaststelling van de kadernota 2006 zijn ten aanzien van het benodigde onderhoudsvolume nadere uitgangspunten vastgelegd (zie onderdeel 3.3 Beleidskader). De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de rekening. Lasten van onderhoud kunnen op diverse programma’s voorkomen. Basisgegevens te onderhouden kapitaalgoederen Onderwerp

Karakteristiek

Openbare ruimte

Oppervlakte totaal Oppervlakte wegen Verharde fietspaden Verharde wandelpaden Schouwsloten Oppervlakte groen Oppervlakte bos en natuur Bomen Sportterreinen Openbare verlichting (armaturen) Speeltoestellen Begraafplaatsen

Gebouwen

91 km. 139 km. 135 ha. 283 ha. ca. 55.000 st. 360.000 m2 4.660 st. 617 st. 5 st.

Sportaccommodaties

21 st.

Verhuurde panden

14 st. 13 st.

Lengte

165 km.

Kolken

11.588 st.

Hoofdgemalen Gemalen Bergbezinkbassins Tunnels Bruggen en duikers Verkeersmeubilair

88 km.

15 st.

Persleiding

Kunstwerken

22.635 ha. 2.474.135 m2.

Onderwijsgebouwen

Gebouwen eigen dienst Riolering

Onderhoud

Verkeersborden Objectverwijzingsborden

245 km. 47 st. ca. 1.100 st. (excl. 232 IBA’s) 6 st. 1 st. 55 st. 2.995 st. 631 st.

Beleidskader Ten aanzien van het benodigde onderhoudsvolume zijn de volgende uitgangspunten vastgelegd: Een beheersprogramma dient een periode te beslaan die overeenkomt met de langste afschrijvingstermijn van een object. Hierdoor is de gemeente in staat altijd voldoende geld te reserveren voor het noodzakelijke onderhoud. Een beheersprogramma moet gemiddeld iedere vier jaar opnieuw worden doorgerekend op basis van de actuele onderhoudssituatie (BBV). Dit schept de mogelijkheid om de onderhoudskosten tijdig naar boven of beneden bij te stellen. De raad heeft bij de behandeling van de kadernota 2004 het college verzocht een aantal moties uit te voeren. Naar aanleiding van het gestelde in motie 4 is een subwerkgroep beheersplannen ingesteld. Aandachtspunten bestonden uit het scheppen van inzicht in de te beheren goederen, het aanbrengen van een systematiek in het beheer hiervan en een financiële vertaling van de beheersplannen in de begroting en meerjarenbegroting. Aan de hand van een plan van aanpak zijn gegevens van het areaal verzameld en

pagina 69

JAARSTUKKEN 2011 geactualiseerd. Met ingang van 2008 is de begroting voorzien van de nodige stuurgetallen. In 2007 is bovendien besloten tot de aanschaf van een nieuw beheersysteem voor het beheer van de openbare ruimte. Het systeem sluit volledig aan op keuzes die eerder zijn gemaakt op grafisch en softwarematig gebied. De beheerssystemen zijn sinds eind 2008 volledig operationeel. In 2009 zijn de aanwezige gegevens verder aangevuld (uitbreidingen) en verfijnd (check). Eind 2010 zijn de voorbereidingen getroffen voor een update van het huidige beheersysteem. De update van het pakket MI2 naar het nieuwe systeem XEIZ is in 2011 doorgevoerd. Daarbij is een verdere verfijning van de data doorgevoerd. Ook hebben de medewerkers de nodige opleidingen met succes gevolgd en zijn aanloopproblemen met de nieuwe software opgelost. Kwaliteitsvisie openbare ruimte In 2006 is de notitie kwaliteitsvisie opgesteld. In de kwaliteitsvisie zijn de integrale effecten van het onderhoudsniveau en budgethoogte van de gehele openbare ruimte in beeld gebracht. Bij de kadernota 2007 is vanwege de samenhang van de diverse producten een nieuw integraal sturingsinstrument geïntroduceerd: ‘kwaliteitsvisie openbare ruimte’. In dit instrument is door middel van een meetlat de mogelijke kwaliteiten van o.a. verharding, verzorging, groen en wegmeubilair gevisualiseerd. Door middel van een schouw is feitelijke kwaliteit in De Wolden in beeld gebracht. De gemeenteraad heeft een kaderstellende uitspraak gedaan door aan te geven dat de huidige kwaliteit dient te worden gehandhaafd met het huidige budget. In de systematiek van kwaliteitsvisie zijn monitoren ingebouwd om de ontwikkeling van de kwaliteit van de openbare ruimte te bewaken. Mocht blijken dat op onderdelen het niet mogelijk is om de beoogde kwaliteit te realiseren, dan dient het college hierover te rapporteren. Uit de resultaten van de schouw blijkt dat in 2010 en 2011 de afgesproken kwaliteit in voldoende mate is gerealiseerd. De uitkomsten zijn besproken met de Belangenverenigingen. Op basis van de bevindingen van de belangenverenigingen zijn aanpassingen (uitbreidingen) in het aantal meetpunten doorgevoerd. De bevindingen van de kwaliteitsschouw zijn in het najaar 2011 ter kennisname voorgelegd aan de raad. De raad heeft besloten om structureel 250.000 te gaan bezuinigen op de kwaliteit van de openbare ruimte (groenvoorzieningen). In de loop van 2012 wordt dit verder ingevuld. BEHEERSPLANNEN De volgende beheersplannen zijn bij De Wolden in gebruik, per plan wordt hierna een nadere toelichting gegeven. Wegenbeheersprogramma De gemeente heeft een rationeel beheersprogramma. In dit programma heeft de raad het minimale onderhoudsniveau vastgelegd, waaraan het wegenonderhoud dient te voldoen. Jaarlijks wordt na de winter een wegeninspectie uitgevoerd op basis waarvan in relatie met het beschikbare budget wordt vastgesteld welke wegen dat jaar een onderhoudsbeurt behoeven. De gemeenteraad heeft bij de bespreking van de kadernota 2006 op basis van kwaliteitsniveaus de prioriteiten bepaald bij de besteding van de onderhoudsgelden aan de verschillende wegtypen. De ontwikkeling van het kwaliteitsniveau van alle wegen wordt door te monitoren bewaakt. Begin 2011 is extra geïnvesteerd en zijn reparaties uitgevoerd aan schades die door de onvoorziene weersomstandigheden waren ontstaan tijdens de winterperiode 2010/2011. Het systeem van wegbeheer is doorgenomen door de rekenkamercommissie. In de samenhang met de kwaliteitsvisie heeft de rekenkamer geconstateerd dat het college een duidelijk methodische sturing en verantwoording heeft ingezet bij het wegbeheer. Als aandachtpunt heeft zij aangegeven het aan te bevelen de systematiek van rationeel wegbeheer tijdens een raadsavond te bespreken met de gemeenteraad. Daarbij zal met name aandacht worden besteed aan de inbreng van inwoners en de belangenverenigingen. De avond is in december 2011 georganiseerd. Beheersprogramma groen Sinds 2003 heeft de gemeente een beheersprogramma groen operationeel. Het beheerprogramma wordt jaarlijks aangevuld met de meest recente uitbreidingen. Met behulp van het beheersprogramma zijn overzichten gemaakt van de diverse beheersobjecten. Door het niet langer werken op regiebasis maar door het omschrijven van het werk in een bestek is via de huidige marktwerking een belangrijk aanbestedingsvoordeel bereikt. Vanwege de herziening van de APV (waardevolle bomenlijst) zijn in 2011 de gemeentelijke bomen en particuliere bomen geïnventariseerd. In het kader van deze lijst zijn alle bomen kwalitatief (leeftijd, diameter, waarde, gezondheid, enz.) onderzocht. Daardoor kan meer gericht onderhoud worden uitgevoerd. Gemeentelijke rioleringsplan (GRP) Het GRP heeft een strategisch en beleidsmatig karakter en vormt de basis voor het gemeentebestuur bij besluiten over de doelen en de daarmee samenhangende middelen voor de aanleg en beheer van riolering op langere termijn. Alleen de hoofdlijnen van de aanpak worden in het GRP geregeld. De reguliere beheersactiviteiten zijn in 2006 volledig uitgevoerd. Uitvoeringsplannen voor het reinigen, inspecteren van riolen en gemalen zijn daartoe opgesteld en gerealiseerd. Tevens is het onderliggende beheersplan riolering verder verfijnd, door ontbrekende gegevens te verzamelen en aan te vullen in het systeem.

pagina 70

JAARSTUKKEN 2011 In 2006 is een GRP voor de planperiode 2006 – 2010 opgesteld. De stand van zaken m.b.t. de realiseren van de basisinspanning en zorgplicht en de diverse komende regelgevingen op watergebied zijn daarbij in beeld gebracht. De gemeenteraad heeft bepaald dat op een anticiperende wijze rekening wordt gehouden met de toekomstige regelgeving. De voortgang in de uitvoering van het plan wordt jaarlijks geëvalueerd en gerapporteerd. In de loop van 2011 is gestart met het opstellen van het nieuwe GRP. Verwacht wordt dat het plan in de loop van 2012 kan worden vastgesteld. Als uitwerking van een deel van het GRP is in 2007 samen met het Waterschap Reest en Wieden het Waterplan De Wolden voorbereid. Dit plan voorziet in de nieuwe bredere taken van de gemeente. De gemeentelijke bevoegdheden op het gebied van water zijn naast de inzameling van huishoudelijk afvalwater uitgebreid met de zorg voor o.a. regenwater en stedelijk grondwater. De diverse taken zijn themagewijs benoemd en uitgewerkt in het Waterplan. In 2008 is het Waterplan vastgesteld. In 2009 is samen met het Waterschap Reest en Wieden het uitvoeringsplan voorbereid. Voor een aantal uitwerkingen is inmiddels gestart met de uitwerking. Deze uitwerkingen (waterkansenkaart, regenwaterstructuur grondwateronderzoek) dragen verder bij aan de optimalisatie van het watersysteem. Gebouwenbeheersplan In 2001 is een beheersprogramma voor onze gemeentelijke gebouwen opgesteld. In dit beheersprogramma is vastgelegd wat de afschrijvingstermijnen van elk onderdeel is. Hierbij wordt uitgegaan van een normaal onderhoudsniveau. Er is een voorziening gevormd waarin jaarlijkse stortingen gedaan worden voor met name toekomstig groot onderhoud. Uit een actualisatie en een optimalisatie van het gebouwenbeheersprogramma Planon blijkt dat de stand van deze voorziening voldoende is voor het onderhoud dat de komende 10 jaar voorzien wordt. Intergraal huisvestingsplan onderwijs In 2006 is het Intergraal huisvestingsplan onderwijs vastgesteld. Dit beheersplan voor de onderwijsgebouwen geeft inzicht gegeven welk groot onderhoud tot 2020 nodig is/verwacht mag voor het instandhouden van allen basisscholen. Tevens is een beoordeling gemaakt of de “voorziening huisvesting onderwijs” toereikend is om de kosten hiervan op te vangen. Gebleken is dat de voorziening in combinatie met het structureel in de begroting opgenomen post voor onderhoud schoolgebouwen voldoende is. In verband met de bouw van een nieuwe school in De Wijk en Ruinerwold zal het Integraal huisvestingplan in 2010 geactualiseerd worden. Door de bouw van de nieuwe ‘brede’ scholen zal in de komende jaren minder onderhoud aan de gebouwen noodzakelijk zijn. Dit wordt nader in beeld gebracht. Beheersprogramma openbare verlichting In 2002 heeft de gemeenteraad het rapport “Beheer openbare verlichting” vastgesteld. Uitgangspunt van het beheerplan is om in eerste instantie de huidige situatie te optimaliseren en daarna zonodig aanvullende maatregelen te treffen. De in het plan benoemde uitvoeringsplannen zijn opgesteld voor de periode 2002 t/m 2006. In 2006 is een evaluatie van het beheerplan opgesteld en voorgelegd aan de gemeenteraad. Daarin is de stand van zaken m.b.t. de uitvoering in beeld gebracht. Voorts is aandacht besteed aan de exploitatie van de installatie, waarbij een vervangingsschema voor de toekomst en een overzicht van de exploitatielasten over een langere periode inzichtelijk is gemaakt. De nog aanwezige knelpunten, welke o.a. zijn aangedragen door de belangenverenigingen, zijn voorzien van prioriteiten en uitvoeringskosten. De gemeenteraad heeft ingestemd met de evaluatie en de herbesteding van de beschikbaar gestelde middelen. Met de aanpak van de knelpunten is in 2007 gestart, de werkzaamheden zijn eind 2008 afgerond. In 2010 zijn de reguliere onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Eind 2011 is een start gemaakt met het opstellen van een nieuw beheersplan openbare verlichting. Naast inzicht en keuze in ontwikkelingen (duurzaamheid, lichtbronnen, samenwerken, dynamische verlichting, lichtvervuiling) worden de resultaten van een aantal uitgevoerde proeven (LED, dimmen en minder verlichting) onderzocht. Beheersprogramma bruggen en duikers In 2005 is een beheerplan bruggen en duikers opgesteld. In dit plan is de technische onderhoudstoestand van de gemeentelijke kunstwerken aan de hand van inspecties en inventarisaties inzichtelijk gemaakt. Per onderdeel is het noodzakelijke meerjarige onderhoud (reparaties) en groot onderhoud (vervangingen) benoemd. Bij de behandeling van de kadernota 2006 heeft de raad besluiten genomen over de omvang van de uitvoering van het onderhoud aan bruggen en duikers. Structureel is de komende jaren € 41.261 vrijgemaakt voor het jaarlijks onderhoud. De ruimte voor de noodzakelijke vervangingsinvesteringen zal per jaar worden afgewogen aan de hand van de hiervoor beschikbare middelen. In de afgelopen jaren zijn de reguliere onderhoudsmaatregelen uitgevoerd. Naar aanleiding van concrete kostenbegrotingen hebben wij eind 2010 een herschikking van de maatregelen doorgevoerd. In 2011 zijn bruggen in de Zuidwoldiger waterlossing bij de Stuw te Zuidwolde en over de Reest bij de Pieperij en een fietsbrug bij de Meppelerweg te Ruinen vervangen. Een deel van de financiering is beschikbaar gesteld via de Tennetgelden. Overige vervangingsmaatregelen (o.a. Munnikenbrug - Ruinen) zijn in voorbereiding.

pagina 71

JAARSTUKKEN 2011

Het speelruimtebeleidsplan In de gemeente De Wolden zijn ± 90 speelplekken. De omvang, inrichting en wijze van beheer variëren. In de praktijk blijkt dat een goede en uitgebreide speelvoorziening de (jonge) burger zeer aanspreekt. Instandhouden van speelvoorzieningen in een gemeente is echter geen wettelijke verplichting. De gemeente is echter wel aansprakelijk voor schade die voortkomt uit een ondeugdelijk speeltoestel of ondergrond. Het speelruimtebeleidsplan is op 28 maart 2002 door de gemeenteraad vastgesteld. In het speelruimtebeleidsplan is een streefbeeld opgenomen van hoe de speelvoorzieningen in de gemeente er in de toekomst moeten uitzien. Jaarlijks wordt de veiligheid van de toestellen geïnspecteerd en worden op basis van de inspectieresultaten diverse speeltoestellen vervangen of gerepareerd. Landschapsbeleidsplan In het op 25 januari 2000 vastgestelde Landschapsbeleidsplan is een visie op het bestaande landschap en de ontwikkelingen daarbinnen en beleidsaanbevelingen daarover gegeven. Voor de opstelling van het plan heeft een uitgebreide veldinventarisatie plaatsgevonden op nagenoeg alle landschapselementen in het buitengebied. Deze gegevens zijn vastgelegd in een digitaal bestand. Het plan wordt omgebouwd naar een landschapsontwikkelingsplan, waarin een uitvoeringsplan en een financiële vertaling zal worden opgenomen. De gemeente ontwikkelt samen met Landschapsbeheer hiertoe plannen en stimuleert particuliere initiatieven. In 2006 is het omgevingsplan Echten voorbereid, het plan is inmiddels succesvol uitgevoerd en de financiële afwikkeling naar de subsidiënten is inmiddels in een afrondend stadium. In 2009 is een positieve beschikking van de provincie en EU ontvangen voor het omgevingsplan Ansen. In de loop van 2009 is gestart met de uitvoering. Het project is in de loop van 2011 afgerond en wordt medio 2012 afgerekend. Dankzij de TenneT-gelden zijn een aantal extra landschapsprojecten uitgevoerd (o.a. Ten Arlo, Hoge Linthorst te Koekange en Groenstructuren Zuidwolde. Daarmee is het mogelijk geworden het Landschapsbeleidsplan verder te realiseren. Voor de komende jaren zijn er geen nieuwe plannen uitgewerkt.

pagina 72

JAARSTUKKEN 2011

1.7.4

Bedrijfsvoering

In de programmabegroting 2011 staat dat in de bedrijfsvoering bijzonder aandacht wordt gegeven aan de verdere verbetering van de volgende thema’s: Uitvoering ‘Verordening doelmatigheid en doeltreffendheid 2009 gemeente De Wolden’; Projectmatig werken; Bezuinigingen. Activiteit

Uitvoering ‘Verordening doelmatigheid en doeltreffendheid 2009 gemeente De Wolden’.

Stand van zaken

Ons college heeft in 2010 opdracht gegeven tot een intern onderzoek in het kader van doelmatigheid en doeltreffendheid naar ‘Toeristen- en forensenbelasting’. Het onderzoek is in het najaar van 2010 gestart en in 2011 afgerond. Op 8 september 2011 is het rapport en bijbehorende verbeterplan als ingekomen stuk bij de raadsvergadering aan de raad bekend gesteld. Het volgende onderzoek is een onderzoek naar de kwaliteit van bedrijfsvoering aan de hand van het overheidsontwikkelmodel. Dit onderzoek wordt samen uitgevoerd met de audit juridische kwaliteitszorg. De doorlooptijd van het onderzoek is van juli 2011 tot zomer 2012.

Activiteit

Projectmatig werken.

Stand van zaken

Om op een actieve en betrokken wijze invulling te geven aan de opgaven en ambities is het projectmatig werken een belangrijk instrument geworden. Om die reden is vorig jaar een start gemaakt met het geven van een extra impuls aan het projectmatig werken in De Wolden. Door het adviesbureau Lexnova is in 2011 een handboek projectmatig werken opgesteld met een bijbehorende werkset. Ook zijn er cursussen georganiseerd voor projectleiders en projectmedewerkers. In januari 2012 is de werkgroep ‘projectmatig werken’ aan de slag gegaan. De werkgroep houdt zich onder meer bezig met de projectarchivering, de ontwikkeling van een aantal formats, het updaten van het handboek en met het vastleggen van een heldere en eenduidige projectstructuur. Verder is het de bedoeling om in de loop van 2012 een vervolgtraining te organiseren voor de bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgevers, projectleiders en projectmedewerkers.

Activiteit

Bezuinigingen.

Stand van zaken

Zie bijgevoegde document over de Bezuinigingen.

Voor wat betreft bedrijfsvoering op het terrein van ICT verwijzen we naar de toelichting de (hulp)kostenplaatsen (interne kostenplaatsen, bedrijfsvoering). Woldwerk Inleiding In 2007 is bij het cluster WoldWerk (buitendienst Openbare Werken) het gedachtegoed van marktconform werken ingevoerd. In 2011 heeft de raad aan de rekenkamercommissie gevraagd onderzoek te doen naar de vraag of de door de raad gestelde doelen van het marktgerichte en marktconforme werken inmiddels bereikt zijn en welke verbetermogelijkheden er nog zijn. Het onderzoeksrapport is in februari 2012 opiniërend door de raad behandeld. De prestaties Volgens het marktconforme principe bestaat de omzet uit de op het intern bestek gedane inschrijving (offerte), vermeerderd dan wel verminderd met de staat van meer en minderwerk. Lopende het jaar wordt min of meer voortdurend een beroep gedaan op WoldWerk om werkzaamheden uit te voeren die niet in het intern bestek zijn opgenomen, waarmee geen rekening kon worden gehouden of die voor wat betreft aantallen niet verrekenbaar zijn. De meest in het oog springende verrekenbare activiteit is de gladheidbestrijding. In het intern bestek zijn 24 preventieve strooibeurten en 6 strooibeurten met sneeuwschuiven opgenomen. In werkelijkheid is in 2011 respectievelijk slechts 15 en 0 keer uitgerukt.

pagina 73

JAARSTUKKEN 2011 Verrekening op basis van de berekende inschrijving per strooibeurt betekende een minderwerk van ruim € 15.000. Andere voorbeelden van minderwerk zijn: minder begrafenisplechtigheden minder vuilafvoer vanaf het overlaadstation naar de verwerkers minder vervanging rioolpompen. Voorbeelden van meerwerk zijn: monitoring en bestrijding van de eikenprocessierups nationale compostactie. Aan werkzaamheden voor derden werd een totaalbedrag van € 8.004 gefactureerd. Het resultaat van Woldwerk De inschrijving op het intern bestek lag in 2011 ruim 18% onder de besteksbegroting (normkosten GWW). Het werkelijk gerealiseerde percentage over 2011 bedraagt 16,91. Voornaamste oorzaak hiervan is dat bij de kostprijscalculatie en inschrijving geen c.q. onvoldoende rekening is gehouden met ziekte van personeel, een eenmalige investering in de vervanging van de assistent-uitvoerder in verband met zijn pensionering en extra noodzakelijk onderhoud van enkele tractieonderdelen. Bovendien was het vanuit het perspectief van de aannemer een ‘slechte’ winter: er behoefde maar zeer beperkt te worden uitgerukt. Het in financiële zin negatieve eindresultaat van 2011 heeft geen structurele elementen en is dus incidenteel van karakter. De eenmalige baat voor de opbrengst van de verkoop van duurzame goederen (€ 30.000) is afzonderlijk in het resultaat gepresenteerd. Het (negatieve) resultaat over 2011 is daarmee: Begrote kosten € 1.797.397 Werkelijke kosten € 1.838.227 Exploitatieresultaat WoldWerk € 40.830 nadelig Incidentele baat € 30.259 Rekeningresultaat WoldWerk € 10.571 nadelig Omschrijving

2011

2010

2009

% onder normkosten GWW

16,9%

17,2%

11,7%

Ten opzichte van 2010 is er sprake van een kleine daling van het resultaat. Dit is voornamelijk veroorzaakt door de hogere personeelskosten in 2011. Gebruik aardgas (CNG) als autobrandstof In 2010 en 2011 is WoldWerk bij de vervanging van tractiemiddelen bij vier auto’s overgestapt op (groen) aardgas als brandstof. Inmiddels hebben we enige tijd ervaring met deze auto’s. De reden om over te stappen op aardgas (CNG) is duurzaamheid, het milieu. De gemeente wil daarin een voortrekkersrol vervullen. Door de inzet van biogas kan zelfs op termijn een duurzame mobiliteit worden gerealiseerd met bijna geen emissies. Het rijden op aardgas is schoner dan conventionele brandstoffen (door TNO onderzocht): 90% lagere uitstoot van stikstofoxiden (NO2) en 25% lagere uitstoot van het broeikasgas CO2. Bovendien is de uitstoot van fijnstof nihil. Metingen van het brandstofverbruik van de auto’s laat in exploitatie (zeker) niet duurder zijn dan vergelijkbare dieselauto’s. Conclusie is dat de behaalde milieuwinst de gemeente derhalve geen geld kost. Personele kosten Personeel is de belangrijkste bron voor het maken van onze producten. De kennis en ervaring van onze medewerkers laten we toenemen door alle voorkomende werkzaamheden zoveel mogelijk zelf op te pakken. Wanneer er projecten zijn of er is sprake van zieke medewerkers dan is het uitgangspunt dat eigen medewerkers het werk gaan doen. Dit geeft kansen voor ontwikkeling voor eigen personeel. Wanneer het niet mogelijk is dat eigen personeel dit oppakt, kijken we of medewerkers van de buurgemeenten ons kunnen helpen. De buurgemeenten vragen ook aan ons of wij (veelal tegen kostprijs) hulp kunnen bieden. Dit gebeurt via het mobiliteitsnetwerk Wisselwerk. Als blijkt dat ook zij geen medewerkers kunnen leveren dan maken we gebruik van derden. Inhuur derden worden bekostigd uit (vrijvallende) personele middelen en (investerings)projecten en exploitatiebudgetten. De totale personeelslasten van het ambtelijk apparaat (excl. bestuur en sportaccommodaties) zijn in de primitieve begroting 2011 geraamd op een bedrag van € 9.504.000. Bij de bestuursrapportage en de decemberbijstellingen is dit bedrag aangepast tot een bedrag van € 8.972.000.

pagina 74

JAARSTUKKEN 2011 De werkelijke loonkosten bedroegen € 8.506.000. Ten opzichte van de primitieve begroting is dit een onderuitputting op de loonsom van € 466.000. De totale lasten van inhuur van personeel bedroeg in 2011 € 1.777.000. Deze kosten van inhuur zijn worden als volgt gedekt: Omschrijving

Bedrag

Lagere personeelslasten i.v.m. ontstane vacatureruimte en mutaties personeelsbestand

466.000

Ten laste van projecten o.a. in het kader van de automatisering en dienstverlening en grondexploitatie en uit de reserve investeringsprojecten

590.000

Ten laste van onvoorziene uitgaven (vervanging bij ziekte en onvoorziene omstandigheden) Inkomsten detachering medewerkers e.d.

56.000 132.000

Uit de or-gelden

52.000

Uit de reguliere begroting, o.a. inhuur t.b.v. Woldwerk Uit exploitatiebudgetten

261.000 220.000

Totaal

1.777.000

Vanaf januari 2011 hebben we bij wijze van proef gedurende 1 jaar gebruik gemaakt van een inkoopportal ‘Marktplaats’. Hierdoor wilden we dat er een verdere verbetering plaatsvindt in doelmatigheid/rechtmatigheid en er een kostenbesparing ontstaat op inhuur van personeel van derden. Deze werkwijze is geanalyseerd en geëvalueerd. Uit de evaluatie is gebleken dat deze verwachtingen grotendeels uit zijn gekomen: 1. Het proces is rechtmatig doordat elke plaatsing van een inhuurvacature voldoet aan de eisen voor nationale aanbesteding. Inhuur via de Marktplaatsdesk is door de betrokken leidinggevenden als efficiënt en doelmatig beoordeeld, vooral vanwege de gestructureerdheid en de snelheid van het proces. 2. Op een enkele uitzondering na wordt het proces door zowel leveranciers als leidinggevenden als transparant beoordeeld. Leveranciers weten op basis van welke criteria de selectie wordt uitgevoerd en kunnen achteraf zien aan welke partij en tegen welk tarief de opdracht is gegund. 3. Plaatsing via de Marktplaatsdesk heeft in De Wolden nog niet geleid tot inschakelen van (lokale) ZZPers. De gekozen kandidaten zijn voornamelijk gedetacheerd via grote bureaus. De huidige arbeidsmarkt kan daarin ook een rol spelen. Veel grote bureaus zijn momenteel genegen om voor zeer scherpe tarieven aan te bieden, om hun personeel maar aan het werk te houden. 4. De betrokken leidinggevenden hebben aangegeven zeer tevreden te zijn over de prijs/kwaliteitverhouding van de gekozen kandidaten. De indruk bestaat dat inschakelen van de marktplaatsdesk zeker tot lagere inhuurkosten heeft geleid. Strategisch organisatie document In 2011 is het management gestart met het uitwerken van een plan van aanpak om te komen tot een strategisch organisatie document. Tijdens de raadsvergadering van 16 juni 2011 heeft de raad een motie aangenomen met een zelfde doel, namelijk een beleidsvisie voor de personele organisatie ontwikkelen. Daarbij moet worden rekening gehouden met de aspecten: 1. Van beheer naar ontwikkelgemeente 2. Het omgaan met de inhuur van extern personeel 3. De samenwerking met buurgemeenten 4. De bezuinigingstaakstelling In het najaar is het management gestart met het ontwikkelen van scenario’s voor de onderdelen van de organisatie. In 2012 moet dat resulteren in een document die het geheel samenvat. Daarbij wordt de raad betrokken. Communiceren(d) in kernwaarden Naast trainingen van medewerkers in het toepassen van de ‘actief en betrokken’ huisstijl en schrijfregels zijn er nieuwe formats ontwikkeld voor het maken van raads- en collegevoorstellen. Hierop zijn aanvullende korte trainingen gegeven. In 2012 wordt dit project afgerond en de werkzaamheden worden ingepast in de reguliere budgetten en werkzaamheden, zoals het opleidingsplan en ontwikkeling communicatieinstrumenten.

pagina 75


Financiering

In deze paragraaf komen de onderwerpen aan de orde die behoren tot het geldstromenbeleid van de gemeente. Dit zijn onder andere de financieringspositie, het kasbeheer en het risicobeheer (met name rente- en kredietrisico). Deze onderwerpen worden gerekend tot de treasuryfunctie van de gemeente. Treasury is het besturen en beheersen, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De treasuryfunctie heeft bij lagere overheden de laatste jaren sterk aan betekenis gewonnen, onder meer vanwege de inwerkingtreding van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) en de ontwikkelingen op de Europese gelden kapitaalmarkt. Meer concreet gaat het om financiering van het beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden, het te allen tijde zorgen voor voldoende liquide middelen, waarbij een tijdelijk overschot tegen een zo hoog mogelijk rendement wordt belegd, en het daarbij afdekken van met name rente- en kredietrisico’s. De Wet Fido stelt regels voor het beheer van de treasury. De wet bevat normen voor het beheersen van risico’s op kort- en langlopende leningen. Voorts worden de decentrale overheden verplicht een treasurystatuut op te stellen en dienen gemeenten een treasuryparagraaf in de begroting en het jaarverslag op te nemen. De raad van de gemeente De Wolden heeft op 23 december 2005 het thans geldende Treasurystatuut 2005 vastgesteld. De in 2008 plaatsgevonden wijziging in de Wet Fido heeft geen gevolgen voor ons huidig treasurystatuut. Deze wijziging omvat met name het niet meer kunnen verstrekken van nieuwe hypothecaire geldleningen aan medewerkers en de renterisiconorm. Financieringspositie Reserves Verloop gedurende het jaar: Omschrijving

Bedrag

Stand 1 januari 2011

55.232.000

Toevoegingen

5.272.000

Onttrekkingen

-7.908.000

Jaarresultaat 2011

1.457.000

Stand per 31 december 2011

54.053.000

De gemeentelijke reserves en voorzieningen worden ingezet om de gemeentelijke investeringen te financieren. Hierdoor hoeven we minder een beroep te doen op de kapitaalmarkt. Opgenomen langlopende geldleningen Verloop gedurende het jaar: Omschrijving

Bedrag

Stand 1 januari 2011

11.985.031

Nieuwe leningen

0

Reguliere aflossingen

-773.614

Vervroegde aflossingen

0

Stand per 31 december 2011

11.211.417

Het gemiddelde rentepercentage over deze leningen bedraagt 4,70%.

pagina 76

JAARSTUKKEN 2011 De berekening van de kapitaalbehoefte per 1 januari 2011

Bedrag

Totaal geïnvesteerd bedrag

57.222.234

- Reserves en voorzieningen

55.232.000

- Geldleningen

11.985.031

67.217.031

Financieringsoverschot

9.994.797

De berekening van de kapitaalbehoefte per 31 december 2011

Bedrag

Totaal geïnvesteerd bedrag

59.187.560

- Reserves en voorzieningen

54.053.146

- Geldleningen

11.211.417

Financieringsoverschot

65.264.563 6.077.003

De afname van het financieringsoverschot op 31 december 2011 ten € 3.917.794 is ontstaan door: -/ Afschrijvingen en mutaties investeringen Aflossing langlopende geldleningen -/-/ Mutaties reserves en voorzieningen Rekeningresultaat 2011 (voordelig) + Totaal

opzichte van 1 januari 2011 met € € € € €

1.965.000 774.000 2.636.000 1.457.000 3.918.000

Liquiditeitsplanning De gemeente De Wolden wordt sedert 2007 een liquiditeitsplanning opgesteld voor de korte termijn (<1 jaar) en met een planningshorizon van zes jaar. Deze planning wordt in beginsel eens per kwartaal geactualiseerd. De kwaliteit van deze planning is sterk afhankelijk van de informatie welke wordt aangeleverd door de verschillende sectoren omtrent de planning van hun activiteiten en de financiële gevolgen en zal daar waar nodig steeds verder worden geoptimaliseerd. Per 31 december 2011 waren nog door de raad beschikbaar gestelde kredieten van ruim 12 miljoen in uitvoering. Kasbeheer Het liquiditeitsgebruik wordt beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en op de liquiditeitsplanning af te stemmen. Hierdoor wordt er op toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig worden nagekomen. Het betalingsverkeer wordt grotendeels uitgevoerd via de NV Bank Nederlandse Gemeenten. De in 2011 ontstane kortlopende middelen hebben wij bij diverse banken in deposito of op een spaarrekening tijdelijk uitgezet. Hierbij hebben wij ons gehouden aan de in de Wet Fido gestelde voorwaarden. Risicobeheer Met betrekking tot het risicobeheer geldt dat de gemeente het verstrekken van leningen of garanties en het aangaan van financiële participaties uitsluitend doet uit hoofde van de publieke taak. Bij het uitzetten van middelen, het verstrekken van garanties en het aangaan van financiële participaties uit hoofde van de publieke taak bedingt het college zoveel mogelijk zekerheden. Het college motiveert in zijn besluit het openbaar belang van dergelijke uitzettingen van middelen, verstrekkingen van garanties en financiële participaties. Koersrisicobeheer De koersrisico’s van de gemeente De Wolden zijn niet aanwezig omdat uitsluitend overtollige middelen zijn uitgezet in vastrentende waarden, zoals deposito's en obligaties. Door afstemming van de looptijden op de liquiditeitsplanning kunnen deze in principe tot het einde van de looptijd worden aangehouden. Vastrentende waarden garanderen dat op de einddatum de nominale waarde wordt uitgekeerd. Op deze einddatum is dus geen sprake van koersrisico's. Renterisico’s Renterisico’s kunnen worden onderscheiden in het renterisico op korte termijn (in Wet Fido termen: vlottende schuld) en het renterisico op lange termijn (in Wet Fido termen: vaste schuld, ofwel met een looptijd van één jaar of langer).

pagina 77

JAARSTUKKEN 2011

Renterisico vaste schuld (renterisiconorm) Van renterisico is sprake indien er onzekerheid bestaat rond toekomstige renteniveaus. Deze situatie doet zich op de volgende momenten voor: Bij variabel rentende leningen; Indien een toekomstige financieringsbehoefte nog niet afgedekt is; Bij naderende aanpassingen van leningen. Ook voor renterisico’s is in de Wet Fido een norm gesteld. Deze norm, de renterisiconorm, bedraagt thans 20% van het begrotingstotaal. Met andere woorden: de Wet Fido acht het renterisico aanvaardbaar in de tijd gespreid indien in een bepaald jaar niet meer dan 20% van het begrotingstotaal aan renteaanpassing onderhevig is. Het doel van deze norm is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten, welke consequenties kunnen hebben voor de financiële positie. Aldus bevordert de Wet Fido een solide financieringswijze bij openbare lichamen. De wet beoogt hiermee een bijdrage te leveren aan een uitstekende kredietwaardigheid van openbare lichamen op de (inter)nationale kapitaalmarkt. Berekening renterisiconorm en renterisico’s van de vaste schuld

(Bedragen x € 1.000) Renterisico op vaste schuld

2011

2012

2013

2014

Berekening renterisiconorm

1. Renteherzieningen op vaste opgenomen leningen 2. Aflossingen op opgenomen vaste schulden

774

745

745

745

3. Renterisico (1 + 2)

774

745

745

745

4. Renterisiconorm (zie berekening hieronder)

9.060

9.060

9.060

9.060

5. a. Ruimte onder renterisiconorm

8.286

8.315

8.315

8.315

b. Overschrijding renterisiconorm Berekening renterisiconorm 4. a. Begrotingstotaal in het begrotingsjaar

45.300

45.300

45.300

45.300

b. Percentage regeling

20%

20%

20%

20%

Bedrag renterisiconorm

9.060

9.060

9.060

9.060

Er wordt derhalve ruimschoots voldaan aan de geldende criteria. Renterisico kortlopende financiering (kasgeldlimiet) Een belangrijk uitgangspunt van de Wet Fido is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten van openbare lichamen. Om een grens te stellen aan kortlopende financiering is in de Wet Fido de kasgeldlimiet opgenomen. De kasgeldlimiet wordt bepaald door het begrotingstotaal bij aanvang van het dienstjaar te vermenigvuldigen met een bij ministeriele regeling vastgesteld percentage van 8,5%. Bij overschrijding van de kasgeldlimiet moet een vaste geldlening worden aangetrokken. Berekening liquiditeitspositie in relatie tot de kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000)

Vlottende schuld

Vlottende middelen

Netto vlottende schuld (+) of overschot middelen (-)

Per 1 januari

7.424

-7.424

Per 1 april

5.264

-5.264

Per 1 juli

8.035

-8.035

Per 1 oktober

6.480

-6.480

Per 31 december

4.161

-4.161

Gemiddeld

6.273

-6.273

Kasgeldlimiet Begrotingstotaal per begin jaar

45.300

Percentage regeling

8.5 %

Bedrag kasgeldlimiet

3.851

Liquiditeitsruimte Ruimte onder de kasgeldlimiet

10.124

Overschrijding van de kasgeldlimiet

pagina 78

JAARSTUKKEN 2011

Kredietrisico’s De gemeente heeft in beperkte mate te maken hebben met kredietrisico. Deze hebben onder andere betrekking op de uitzettingen in het kader van de publieke taak. Een overzicht: Risicogroep (verstrekte geldleningen x € 1.000)

Restant schuld

Met/zonder (hypothecaire) zekerheid

% van het totaal

Leningen aan nutsbedrijven

8.786

57

Hypotheek verstrekking aan ambtenaren

6.511

42

199

1

15.496

100

Overige leningen Totaal

zonder met zonder

De verstrekte langlopende leningen betreffen voornamelijk leningen, verstrekt aan de Bank Nederlandse Gemeenten (belegging verkoopopbrengsten aandelen) en aan ambtenaren. Het risico, dat de gemeente loopt, kan als minimaal worden beschouwd. Valutarisico’s Valutarisico’s zijn niet aan de orde omdat er niet met vreemd geld (niet Euro’s) wordt gefinancierd. Externe ontwikkelingen op de geldmarkt Een belangrijke rol bij het uitvoeren van het treasurybeleid is het (verwachte en werkelijke) verloop van de rente. De gemeente De Wolden stelt haar rentevisie op aan de hand van tenminste twee gerenommeerde instellingen. Het algemene tarief voor een debetstand in rekening courant is in het jaar 2011 gehandhaafd gebleven op 3,35%. De rentetarieven voor het uitzetten van overtollige middelen (deposito’s) vertoonden in 2011 een dalende lijn. Voor een driemaands deposito daalde de rente van 0,62% op 1 januari 2011 naar 0,22% op 31 december 2011 (tarieven B.N.G.). In de loop van het jaar zijn de overtollige middelen op dagelijks opvraagbare spaarrekeningen gezet. Dit leverde een hogere rente op dan uitzettingen op deposito’s. De verwachting is dat een verdere verlaging van de rentetarieven in 2012 mogelijk blijft.

pagina 79


Verbonden partijen

Inleiding De paragraaf verbonden partijen is hier opgenomen omdat de relaties die gemeenten hebben met andere partijen, zoals NV’s, BV’s, gemeenschappelijke regelingen, VOF’s, stichtingen, verenigingen en commanditaire vennootschappen sterk zijn toegenomen het laatste decennium. De behoefte aan inzicht in deze relaties is gestegen, evenals de behoefte aan een duidelijk onderscheid. Verbonden partijen zijn gedefinieerd als die partijen waarin gemeenten zowel een bestuurlijk als financieel belang hebben. Een financieel belang houdt in dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement. Voorts heeft de gemeente een financieel belang indien financiële problemen bij de verbonden partij kunnen worden verhaald op de gemeente. Een bestuurlijk belang betekent dat de gemeente op enigerlei wijze zeggenschap heeft, hetzij omdat de gemeente een zetel in het bestuur heeft, hetzij omdat ze mee kan stemmen. Conform bovengenoemde definiëring zijn participaties in NV’s, BV’s, VOF’s, commanditaire vennootschappen en gemeenschappelijke regelingen verbonden partijen. Ook stichtingen en verenigingen kunnen onder de verbonden partijen vallen, indien de gemeente een zetel in het bestuur heeft en financiële risico’s loopt. Een stichting of vereniging die jaarlijks subsidie krijgt, maar waaraan geen andere financiële verplichtingen zitten met een juridische afdwingbaarheid door derden is geen verbonden partij. Deelnemingen maken deel uit van de verbonden partijen. Het zijn die verbonden partijen, waarbij de gemeente aandelen in een NV of BV heeft. Oprichting van en deelneming in verbonden partijen Het college heeft vele bevoegdheden die geregeld zijn in de Gemeentewet. Eén daarvan (artikel 160 Gemeentewet) is dat het college besluiten mag nemen met betrekking tot de oprichting van en de deelnemingen in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen indien dat in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Het besluit mag niet eerder worden genomen, nadat het ontwerpbesluit aan de raad is toegezonden en zij hun wensen en bedenkingen kenbaar hebben kunnen maken aan het college. Tevens moet het besluit de goedkeuring krijgen van gedeputeerde staten. Zij kunnen alleen hun goedkeuring weigeren indien het besluit in strijd is met het recht of het algemeen belang. Voorschriften ‘Besluit Begroting en Verantwoording In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is in art. 9 lid 2 sub f bepaald, dat in de begroting in een afzonderlijke paragraaf de beleidslijnen worden vastgelegd met betrekking tot de verbonden partijen. Volgens art. 15 BBV bevat de paragraaf de volgende elementen: de visie op verbonden partijen in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting; de beleidsvoornemens omtrent de verbonden partijen. Van verbonden partijen is in artikel 5 van het BBV bepaald dat deze niet worden geconsolideerd in de begroting c.q. het jaarverslag van de gemeente. In de uitvoeringsinformatie bij de productenrealisatie (jaarrekening) dient overeenkomstig artikel 67 en 69 BBV achtergrondinformatie verstrekt te worden over de betreffende verbonden partijen. Algemeen kan gesteld worden dat de relaties tussen verbonden partijen en het publieke belang, zoals geconcretiseerd in de programma’s in hoofdlijnen worden aangegeven. Doelstelling De gemeente is vrij in haar keuze hoe een taak wordt uitgevoerd. De gemeente kan een subsidie verstrekken, haar taak zelf uitvoeren of dit laten uitvoeren door een verbonden partij. Een reden bij deze keuze van uitvoering kan gelegen zijn in doelmatigheid, doeltreffendheid en/of bestuurlijke krachtenbundeling. Verbonden partijen, waaronder ook Publiek-Private-Samenwerking (PPS) constructies en gemeenschappelijke regelingen, worden in toenemende mate ingezet om op efficiënte wijze maatschappelijk beoogde doelen te realiseren. Verbonden partijen gemeente De Wolden Verbonden partijen van de gemeente De Wolden kunnen als volgt worden ingedeeld: Gemeenschappelijke Regelingen. De gemeenteraad van twee of meer gemeenten kunnen een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer belangen van die gemeenten. Deelnemingen. Vanuit het oogpunt van het behartigen van het publieke belang is de gemeente geheel of gedeeltelijk in het bezit van de aandelen van een aantal vennootschappen.

pagina 80

JAARSTUKKEN 2011

Stichtingen, verenigingen, BV’s of NV’s. Het college kan, de raad gehoord hebbende, besluiten deel te nemen in een stichting, vereniging, BV of NV. PPS-constructies. Publiek private samenwerking is een middel om bepaalde beleidsdoeleinden te realiseren. De samenwerking met marktpartijen moet een meerwaarde opleveren. Meerwaarde in de vorm van het benutten van kennis en expertise van andere partijen en het spreiden van risico’s kan leiden tot efficiëntere uitvoering van plannen en projecten.

Voor de raad is informatie over de verbonden partijen van belang omdat de partijen taken uitvoeren die in het verlengde van de gemeentelijke doelstellingen liggen (bijvoorbeeld brandweer). Hieronder vindt u in tabelvorm de uitwerkingen die per verbonden partij worden weergegeven. In de tabel wordt vermeld: de ondernemingsvorm van de verbonden partij, de visie in relatie tot doelstellingen, de beleidsvoornemens, het financieel belang, de zeggenschap, ontwikkelingen binnen de verbonden partij en een mogelijkheid voor een algemene opmerking. Ter verduidelijking van wat onder bepaalde begrippen moet worden verstaan, volgt hieronder een uitleg van: de visie in relatie tot doelstellingen, de beleidsvoornemens, zeggenschap en de ontwikkelingen. De visie op verbonden partijen in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen die zijn Visie: opgenomen in de begroting (openbaar belang). Beleid: De beleidsvoornemens omtrent de verbonden partijen. Zeggenschap: De vertegenwoordiging vanuit de gemeente in de gemeenschappelijke regeling. Nieuwe/huidige ontwikkelen die zich voordoen binnen de gemeenschappelijke regeling. Ontwikkelingen: Grip op Gemeenschappelijke Regelingen In de raadsvergadering inzake de Kadernota 2009 is onder meer besloten dat de raad zich kan vinden in de toen voorgestelde werkwijze m.b.t. het versterken van de grip op Gemeenschappelijke Regelingen. De werkwijze is voorgesteld met als doel de beheersbaarheid van de verbonden partijen en met name de gemeenschappelijke regelingen te verbeteren. In hoofdstuk 6 van de Kadernota 2009 is de werkwijze verder toegelicht. Bij de behandeling van de kadernota 2010 is een motie aangenomen waarbij is besloten alle besturen van gemeenschappelijke regelingen, waaraan de gemeente De Wolden deelneemt, te verzoeken uitzetting van de begroting te voorkomen. Werkvoorzieningschap Alescon te Hoogeveen Ondernemingsvorm

Gemeenschappelijke regeling

Visie/doelstellingen (openbaar belang)

Met ingang van 2008 is de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemoderniseerd. De regie over de Wsw is overgedragen aan de gemeenten. Voor de gemeente betekent de modernisering een herbezinning op haar positie en de noodzaak tot het blijvend formuleren van eigen beleid in samenspraak met de overige deelnemende gemeenten.

Beleidsvoornemens - wettelijk - niet-wettelijk - financiële gevolgen

De gemeente De Wolden is deelnemer aan twee verschillende gemeenschappelijke regelingen. De Wolden is in de gemeenschappelijke regeling Alescon deelnemer zonder bevoegdheden en verplichtingen uit de Wsw over te dragen. Onze gemeente heeft wel stemrecht. De financiële risico’s worden verdeeld op basis van het aantal SE per gemeente, die werkzaam zijn bij Alescon. Met 1. 2. 3.

het werkvoorzieningschap zijn afspraken gemaakt over onder andere: Financieel gezonde bedrijfsvoering conform de contracten. Het opbouwen van een bedrijfsreserve. Uitvoering geven aan het tweede strategisch plan (2010 – 2013).

In de loop van 2011 is vormgegeven aan het wetsvoorstel Wet Werken Naar Vermogen waarin de WSW wordt gekoppeld aan de WWB en de Wajong. Deze wet zal naar verwachting per 1-1-2013 in werking treden. In 2012 zal uitvoering worden gegeven aan de noodzakelijke herstructurering van de SW-sector. Hiervoor zal De Wolden participeren in een aanvraag voor een bijdrage uit het door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid beschikbaar gestelde herstructureringsfaciliteit. Met de herstructurering moet een basis worden gelegd voor de uitvoering van de WSW binnen de voorgenomen wetswijzigingen per 1-1-2013. De inleidende discussie over de herstructurering van de SW-sector heeft in 2011 plaatsgevonden. Binnen de aanvraag zal rekening moeten worden gehouden met een verplichte cofinanciering door de gemeente van 25%.

pagina 81

JAARSTUKKEN 2011 Financieel belang (totale bijdrage)

Met ingang van 2010 is een bezuinigingsmaatregel door het ministerie van SZW ingevoerd waardoor de bijdrage per medewerker naar beneden is bijgesteld. De afbouw in deze bezuiniging loopt door tot 2015. Hierdoor wordt loopt de totale rijksbijdrage voor de WSW in De Wolden terug en loopt de gemeente een groter financieel risico op het exploitatiesaldo van Alescon In 2011 is in eerste instantie uitgegaan van een gemeentelijk bijdrage van € 66.000 aan het werkvoorzieningschap. In de Bestuursrapportage 2011 is deze bijdrage mede in het licht van de economische situatie, verhoogd met € 63.000. Uiteindelijk is de bijdrage aan Alescon, inclusief een afrekening over 2010, uitgekomen op € 120.500.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden wordt in 2011 vertegenwoordigd in het algemeen en het dagelijks bestuur door mevrouw E. Koster-Sassen (wethouder). Plaatsvervangende lid is de heer H. Lammers (wethouder).

Gemeentelijk contactpersoon

Afdeling Samenleving.

Werkvoorzieningschap Reestmond te Meppel Ondernemingsvorm



Met ingang van 2008 is de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemoderniseerd. De regie over de Wsw is overgedragen aan de gemeenten, zodat gemeenten meer dan ooit verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Wsw. Voor de gemeente betekent de modernisering een herbezinning op haar positie en de noodzaak tot het blijvend formuleren van eigen beleid in samenspraak met de overige deelnemende gemeenten.

Beleidsvoornemens - wettelijk - niet-wettelijk - financiële gevolgen

De gemeente De Wolden heeft met Reestmond en Alescon een gemeenschappelijke regeling op het beleidsterrein sociale werkvoorziening. Het werkvoorzieningschap Reestmond is aangewezen als schap, waaraan het gemeentebestuur van De Wolden ingaande het jaar 2000 haar taken integraal heeft overgedragen. Met andere woorden is de beleidsnotitie van het werkvoorzieningschap Reestmond van belang voor de uitvoering van de Wsw binnen De Wolden. Met 1. 2. 3.

Reestmond zijn afspraken gemaakt over onder andere: Uitvoeringszaken van het wetsvoorstel voor de gemeenten; Het beheren van de wachtlijst (overdracht van taakstelling); Gemeenschappelijke regeling onderdeel te maken van de gemeentelijke planning- en controlcyclus.

In de loop van 2011 is vormgegeven aan het wetsvoorstel Wet Werken Naar Vermogen waarin de WSW wordt gekoppeld aan de WWB en de Wajong. Deze wet zal naar verwachting per 1-1-2013 in werking treden. In 2012 zal uitvoering worden gegeven aan de noodzakelijke herstructurering van de SW-sector. Hiervoor zal De Wolden participeren in een aanvraag voor een bijdrage uit het door het Min. SZW beschikbaar gestelde herstructureringsfaciliteit. Met de herstructurering moet een basis worden gelegd voor de uitvoering van de WSW binnen de voorgenomen wetswijzigingen per 1-1-2013. De inleidende discussie over de herstructurering van de SW-sector heeft in 2011 plaatsgevonden. Binnen de aanvraag zal rekening moeten worden gehouden met een verplichte cofinanciering door de gemeente van 25%. Financieel belang (totale bijdrage)

Met ingang van 2010 is een bezuinigingsmaatregel door het ministerie van SZW ingevoerd waardoor de bijdrage per medewerker naar beneden is bijgesteld. De afbouw in deze bezuiniging loopt door tot 2015. Hierdoor wordt loopt de totale rijksbijdrage voor de WSW in De Wolden terug en loopt de gemeente een groter financieel risico op het exploitatiesaldo van Alescon. In 2011 is in het licht van de economische situatie een extra gemeentelijke bijdrage geraamd en betaald van € 10.000. De jaarrekening van Reestmond resulteerde in een tekort van ruim € 600.000. De GR kan dit tekort dekken uit haar eigen algemene reserve.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden wordt in 2011 vertegenwoordigd in het algemeen en het dagelijks bestuur door mevrouw E. Koster-Sassen (wethouder). Plaatsvervangende lid is de heer H. Lammers (wethouder).


Afdeling Samenleving.

pagina 82

JAARSTUKKEN 2011 Stichting Scala - centrum voor de kunsten, locatie Hoogeveen Ondernemingsvorm

Stichting


Behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten De Wolden en Hoogeveen op het gebied van de culturele vorming. In het bijzonder het verzorgen van cursusactiviteiten in de deelnemende gemeenten, evenals op alle andere wijzen, die voor de bereiking van de taak bevorderlijk worden geacht. De stichting heeft tot doel de bevordering van de kunstbeoefening, kunstzinnige vorming en kunsteducatie in de ruimste zin van het woord.

Beleidsvoornemens 2011 e.v. - wettelijk - niet-wettelijk - financiële gevolgen

Scala Centrum voor de Kunsten Hoogeveen is geen gemeenschappelijke regeling meer, maar is verzelfstandigd en heeft thans de stichtingsvorm als rechtsvorm.

Financieel belang (totale bijdrage)

De financiële bijdrage vanuit De Wolden bedraagt voor 2011 € 168.275.

Zeggenschap

De zeggenschap ligt bij het stichtingsbestuur.

Ontwikkelingen/overige opmerkingen

Het nieuwe toekomstplan wordt voorbereid.


Afdeling Samenleving, de heer G. Tijms.

Stichting Scala - centrum voor de kunsten, locatie Meppel Ondernemingsvorm

Stichting


Behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten Meppel, Staphorst, Westerveld en Steenwijkerland op het gebied van de culturele vorming. In het bijzonder het verzorgen van cursusactiviteiten in de deelnemende gemeenten, evenals op alle andere wijzen, die voor de bereiking van de taak bevorderlijk worden geacht. De stichting heeft tot doel de bevordering van de kunstbeoefening, kunstzinnige vorming en kunsteducatie in de ruimste zin van het woord.


Scala Centrum voor de Kunsten Meppel is geen gemeenschappelijke regeling meer, maar is verzelfstandigd en heeft thans de stichtingsvorm als rechtsvorm.



Zeggenschap

De zeggenschap ligt bij het stichtingsbestuur.


Het nieuwe toekomstplan.wordt voorbereid.



Gemeentelijke Gezondheidsdienst Drenthe te Assen Ondernemingsvorm


Visie in relatie tot doelstellingen (openbaar belang)

Samenwerkingsverband tussen alle 12 Drentse gemeenten, middels het uitvoeren van regelingen met betrekking tot het gebied van de volksgezondheid en het beheren van het fonds gezondheidszorg.

Beleidsvoornemens

De beleidsuitgangspunten en -intenties zijn vastgelegd in een meerjaren beleidsnota.

Financieel belang

De financiële bijdrage vanuit De Wolden bedraagt voor 2011 totaal € 465.613, verdeeld over jeugdgezondheidszorg € 217.444, basisgezondheidszorg € 168.736, logopedie € 29.935, maatwerk JGZ € 33.849 en EKD € 15.649.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het algemeen en het dagelijks bestuur door mevrouw E. Koster-Sassen (wethouder). Plaatsvervangend lid is de heer H. Lammers (wethouder).


De GGd voldoet, nadat de noodzakelijke kwaliteitsslag is gemaakt, aan de kwaliteitscriteria van het kwaliteitssysteem HKZ (Harmonisatie Kwaliteitssysteem Zorginstellingen). In 2011 heeft de belangrijke driejaarlijkse controle hierop plaatsgevonden. Uit deze controle bleek dat de GGd deze toets met glans heeft doorstaan. In 2011 heeft de GGd een nieuwe beleidsvisie ontwikkeld. Deze is eind 2011 aan de gemeenten voor commentaar voorgelegd. De gemeente zijn in 2011 druk geweest met de oriëntatie op de toekomst van de jeugdgezondheidszorg. Dit heeft eind december geresulteerd in een opdracht aan de GGd met een plan te komen voor de integrale jeugdgezondheidszorg.

Gemeentel. Contactpers.


pagina 83

JAARSTUKKEN 2011 Veiligheidsregio Drenthe te Assen Ondernemingsvorm



De Veiligheidsregio Drenthe betreft een gemeenschappelijke regeling waaraan alle 12 Drentse gemeenten deelnemen. Deze regeling heeft als doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van brandweerzorg, de rampenbestrijding en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Ook het medeontwerpen, beheren en uitvoeren van rampenplannen behoren hiertoe. Tevens vindt er administratieve en juridische beleidsadvisering aan het college van B&W plaats over het functioneren van de brandweer.


Multidisciplinair verbeteren Rampenbestrijding naar aanleiding van het in 2009 opgestelde verbeterplan. Doorontwikkelen regionale brandweerzorg.


De financiële bijdrage van de gemeente De Wolden bedroeg in 2011 € 126.439. Hierin is, naast de compensabele b.t.w., ook een afrekening over 2010 verwerkt ter grootte van € 41.914.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden werd vertegenwoordigd door de heer P.H. Snijders (burgemeester). Plaatsvervangend lid is de 1e loco-burgemeester. In verband met het vertrek van de heer Snijders naar de gemeente Hardenberg is hij in de loop van 2011 vervangen door waarnemend burgemeester mevrouw J. Vlietstra.


N.v.t.


Afdeling Concern, de heer M. Nanninga.

Recreatieschap Drenthe te Diever Ondernemingsvorm



Zorgdragen voor voldoende (openlucht) recreatiemogelijkheden voor zowel de eigen bevolking als toeristen, binnen de natuur-, milieu- en planologische beleidskaders te stellen grenzen.


Het betreft hier een regeling die niet wettelijk is voorgeschreven. De doelstellingen zijn direct te koppelen met de toekomstvisie van de Wolden en het collegeprogramma. Zonder schroom kan gesteld worden dat het Recreatieschap een zeer efficiënt samenwerkingsverband is. Projecten voor 2011 zijn o.a.: Bestemming Zuidwest Drenthe, Reestdal fase 2, ontwikkeling vaarrecreatieve voorzieningen en afstemming met Tourist Info Drenthe.


De financiële bijdrage vanuit De Wolden bedraagt voor 2010 € 58.500 en voor 2011 € 56.706. De verlaging komt door de bezuiniging van 5% op verzoek van de VDG aan alle Gemeenschappelijke Regelingen. Deze bezuiniging komt ten laste van het Projectenfonds.

Zeggenschap

Het algemeen bestuur bestaat uit 13 wethouders van de aangesloten gemeenten. De gemeente De Wolden wordt in het algemeen bestuur vertegenwoordigd door de heer H. Lammers (wethouder).


Afdeling Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu, mevrouw I de Groot.

Stichting Drentse Bedrijvenlocaties te Meppel Ondernemingsvorm

Stichting


Stimuleren van economische activiteiten en het versterken en verder ontwikkelen van de sociaal-economische structuur Drenthe en dus ook de gemeente De Wolden.

Beleidsvoornemens 2011 e.v. - wettelijk - niet wettelijk - financiële gevolgen

Het betreft hier een regeling die niet wettelijk is voorgeschreven. De Wolden profiteert van projecten voor de vrijetijdseconomie. De gemeente profiteert indirect van meer grootschalige economische projecten in buurgemeenten en ook van het project Healthy Ageing Network waarin Noord-Nederland internationaal wordt geprofileerd als kennisregio voor gezond ouder worden.



Zeggenschap

Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd door de heer J. ten Kate (wethouder).


Afdeling Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu, mevrouw I. de Groot en mevrouw J. Los.

pagina 84

JAARSTUKKEN 2011 NV Rendo te Meppel Ondernemingsvorm

Naamloze vennootschap


Behartigen van het publiek belang van betrouwbare en continue nutsvoorzieningen tegen de laagst mogelijke prijs.

Beleidsvoornemens

Aanhouden als duurzame belegging en opbrengsten inzetten als algemeen dekkingsmiddel.

Financieel belang

De gemeente bezit 102 aandelen op een totaal van 991 aandelen (10,29%). Over het boekjaar 2010 heeft de Rendo in 2011 € 720.000 aan dividend uitgekeerd.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden wordt in de raad van commissarissen vertegenwoordigd door de heer H. Lammers (wethouder) en in de aandeelhoudersvergadering door de heer J. ten Kate (wethouder).

Ontwikkelingen/overige opm.

In 2012 zal er meer duidelijkheid komen over de toekomst van N.V. Rendo.

Gemeentel. contactpersoon

Afdeling Concern, taakveld financieel beleid.

Essent NV te Zwolle Ondernemingsvorm

Naamloze Vennootschap


Het behartigen als aandeelhouder van het publieke belang van een betrouwbare en continue nutsvoorziening tegen de laagst mogelijke prijs.

Beleidsvoornemens

De gemeente De Wolden heeft op 19 mei 2009 besloten haar aandelen in het productie- en leveringsbedrijf te verkopen aan het Rheinisch-Westfälisches Elektrizitätswerk (RWE AG) en deel te nemen in het aandelenkapitaal van Enexis. De aandelen in de Elektriciteits-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ ‘Borssele’) zijn hierbij uitgezonderd. In 2011 zijn deze alsnog verkocht.

Financieel belang

Bij verkoop zijn een aantal zekerheden gesteld voor nog af te rekenen verplichtingen. Na verkoop van Essent heeft de gemeente De Wolden nu de volgende aandelen: 1) 129.325 aandelen in Enexis Holding NV; 2) 1.728 aandelen in de Vordering op Enexis BV; 3) 1.728 aandelen in Verkoop Vennootschap BV; 4) 129.325 aandelen in Attero Holding NV (voorheen Essent Milieu); 5) 129.325 aandelen in Publiek Belang Electriciteitsproductie BV; 6) 1.728 aandelen in CBL Vennootschap BV; 7) 1.728 aandelen in Claim Staat Vennootschap BV.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden werd vertegenwoordigd door de heer P.H. Snijders (burgemeester). Plaatsvervangend lid is de 1e loco-burgemeester. In verband met het vertrek van de heer Snijders naar de gemeente Hardenberg is hij in de loop van 2011 vervangen door waarnemend burgemeester mevrouw J. Vlietstra.

Ontwikkelingen

-



Enexis Holding N.V. te Rosmalen (1.) Ondernemingsvorm



Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland is Essent per 30 juni 2009 gesplitst in een Netwerkbedrijf en een Productie- en Levering Bedrijf. De vennootschap heeft ten doel: a. het (doen) distribueren en het doen transporteren van energie, zoals elektriciteit, gas, warmte en (warm)water; b. het in stand houden, (doen) beheren, (doen) exploiteren en (doen) uitbreiden van distributie en transportnetten in relatie tot energie; c. het doen uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld; d. het binnen de wettelijke grenzen ontplooien van andere operationele en ondersteunende activiteiten.

Beleidsvoornemens

De provincies en gemeenten trachten met hun aandeelhouderschap de publieke belangen te behartigen.

Financieel belang

De aandelen zijn gewaardeerd op een bedrag van € 37.000 (62% oude aandelen Essent). In 2011 is een dividenduitkering ontvangen van € 50.000.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden werd door de heer P.H. Snijders (burgemeester) en zijn opvolger mevrouw J. Vlietstra in de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigd.

Ontwikkelingen

Op 7 oktober 2010 heeft de gemeente de Wolden besloten deel te nemen in de stichting Essent Sustainability Development.



pagina 85

JAARSTUKKEN 2011 Vordering op Enexis B.V. te ‘s-Hertogenbosch (2.) Ondernemingsvorm

Besloten Vennootschap


Deze vennootschap is in het leven geroepen om de Aandeelhouderslening aan Enexis doelmatig en efficiënt te kunnen beheren. Deze lening is ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en elektriciteitsdistributienetwerken van Essent.

Beleidsvoornemens

-

Financieel belang

Aan Enexis Holding NV is een lening verstrekt van € 1.555.000. Dit bedrag wordt gefaseerd afgelost in 2012, 2014, 2016 en 2019. In 2011 is een rentevergoeding ontvangen van € 72.000.

Zeggenschap


Ontwikkelingen Alg. opmerkingen Gemeentelijk contactpersoon


Verkoop Vennootschap B.V. te ‘s-Hertogenbosch (3.) Ondernemingsvorm



Deze vennootschap is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders. Ter verzekering van de betaling van eventuele schadeclaims heeft RWE bedongen dat een deel van de verkoopopbrengst door de verkopende aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd op een aparte bankrekening zal worden aangehouden, een zogenaamde escrow-rekening.

Beleidsvoornemens

-

Financieel belang

Onze gemeente heeft een bedrag van € 691.200 op deze escrow-rekening staan. In 2011 is van deze escrow € 309.000 vrijgevallen. Dit bedrag is ten gunste van de algemene reserve aandelenoverdracht Essent geboekt.

Zeggenschap


Ontwikkelingen

De looptijd van deze B.V. is afhankelijk van de periode dat claims onder deze escrow kunnen worden ingediend en afgewikkeld.

Alg. opmerkingen

-



Attero Holding N.V. (voorheen Essent Milieu) te ‘s-Hertogenbosch (4.) Ondernemingsvorm



Attero Holding N.V. heeft ten doel het deelnemen in vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van de afvalverwijdering en –verwerking, recycling/verwerking en het geschikt maken van afval tot producten voor hergebruik en energieopwekking.

Beleidsvoornemens

-

Financieel belang

Voorheen maakte het onderdeel uit van Essent N.V. De aandelen zijn gewaardeerd op een bedrag van € 7.000 (12% oude aandelen Essent). In 2011 is een bedrag van € 6.000 aan dividend uitgekeerd.

Zeggenschap


Ontwikkelingen

De resultaten van Attero Holding zullen de komende jaren onder druk komen te staan als gevolg van gewijzigde marktomstandigheden. Het strategisch plan en besluitvorming over mogelijke dividenduitkeringen is in 2010 vastgesteld door de (nieuwe) aandeelhouders. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is een stabiel en voorspelbaar dividend.

Alg. opmerkingen

-



Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. te ‘s-Hertogenbosch (5.) Ondernemingsvorm



Bij de verkoop van de aandelen Essent in 2009 is door een gerechtelijke uitspraak bepaald dat Essent haar 50% belang in N.V. Elektriciteits Productiemaatschappij ZuidNederland EPZ (kerncentrale te Borssele) niet mag worden mee verkocht aan RWE. Dit houdt in dat de Verkopende Aandeelhouders zowel het juridische als het economische eigendom van Essent haar 50% belang in EPZ zullen verkrijgen en daarmee de rechten om de publieke belangen te borgen.

pagina 86

JAARSTUKKEN 2011 Beleidsvoornemens

In 2011 is er een schikking getroffen in het juridisch geschil en is alsnog besloten de 50% aandelen in EPZ over te dragen.

Financieel belang

Ons aandeel in de verkoopopbrengst is bepaald op € 747.000. Dit bedrag is gestort in de algemene reserve aandelenoverdracht Essent. Over het boekjaar 2010 (ontvangen in 2011) is € 13.000 aan dividend uitgekeerd.

Zeggenschap


Ontwikkelingen

Met de afronding van deze verkoop kan deze B.V. worden opgeheven.

Alg. opmerkingen Gemeentel. contactpersoon


CBL Vennootschap B.V. (Cross Border Leases) te ‘s-Hertogenbosch (6.) Ondernemingsvorm



De functie van CBL Vennootschap is dat zij de Verkopende Aandeelhouders zal vertegenwoordigen als medebeheerder aan het CBL Fonds, naast RWE, Enexis en Essent. Zij vertegenwoordigt de aandeelhouders in eventuele andere relevante Cross Border Leases aangelegenheden en fondsen.

Beleidsvoornemens

-

Financieel belang

Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap. In ons geval een bedrag van € 17.

Zeggenschap


Ontwikkelingen

In september 2011 zijn twee CBL’s voortijdig beëindigd. Aan onze gemeente is een bedrag van € 61.000 uitgekeerd. Bij bestemming van het rekeningsresultaat 2011 zal worden voorgesteld dit bedrag toe te voegen aan de ‘algemene reserve aandelenoverdracht Essent’.

Alg. opmerkingen Gemeentel. contactpersoon


Claim Staat Vennootschap B.V. te ‘s-Hertogenbosch (7.) Ondernemingsvorm



In februari 2008 zijn Essent N.V. en Essent Nederland B.V., met toestemming van de publieke aandeelhouders, een procedure begonnen tegen de Staat der Nederlanden. Hierin vragen zij ‘een verklaring voor recht’ dat bepaalde bepalingen van de splitsingwetgeving onverbindend zijn. Essent is van mening dat de aandeelhouders schade lijden als gevolg van de splitsing.

Beleidsvoornemens

-

Financieel belang

Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap. In ons geval een bedrag van € 17.

Zeggenschap


Ontwikkelingen

De juridische procedure valt buiten de verkoop van Essent en is niet door RWE overgenomen. Uit praktische overwegingen hebben Essent en RWE afgesproken dat Essent de procedure blijft voeren. Dit gebeurt echter op instructie en kosten van de aandeelhouders via Verkoop Vennootschap B.V. Aandeelhouders hebben zich in de koopovereenkomst verbonden om door te procederen totdat er een definitieve uitspraak is gedaan door een gerechtelijke instantie. Inmiddels heeft de rechtbank de vordering van Essent N.V. en Essent Nederland B.V. afgewezen. Essent N.V. en Essent Nederland B.V. hebben echter hoger beroep tegen deze uitspraak ingesteld.

Alg. opmerkingen

-



pagina 87

JAARSTUKKEN 2011 Waterleidingsmaatschappij Drenthe te Assen Ondernemingsvorm



Behartigen van het publiek belang van betrouwbare en continue nutsvoorzieningen, namelijk de zorg voor zuiver en betrouwbaar drinkwater tegen de laagst mogelijke prijs.




In de statuten van de Waterleidingmaatschappij Drenthe is bepaald dat er eens in de 5 jaar aandelen worden uitgegeven om de verhouding tussen aantal aansluitingen en aandelen per gemeente “up to date” te maken. Dit is op 10 mei 2010 via een akte van emissie uitgevoerd. De gemeente is nu in het bezit van 51 aandelen, nominaal € 50. Het uitgekeerde dividend over 2010, dat een jaar later wordt verantwoord, bedroeg € 76,50. Dit betreft het statutair maximaal toegestane dividend gelijk aan de wettelijke rente ad 3% over het geplaatste aandelenkapitaal. Voor 2012 wordt een verhoging naar € 150 verwacht. Hiermee is in de meerjarencijfers van De Wolden reeds rekening gehouden.

Zeggenschap

Gemeente De Wolden werd vertegenwoordigd door de heer J. ten Kate (wethouder). Plaatsvervangend lid was mevrouw E. Koster-Sassen (wethouder).

Ontwikkelingen/ overige opmerkingen

N.v.t.


Afdeling Concern, taakveld Financieel beleid.

NV Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag Ondernemingsvorm



De Bank Nederlandse Gemeenten vervult een bankfunctie van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang.




De gemeente bezit 31.122 aandelen. Over het boekjaar 2010 (ontvangen in 2011) heeft de BNG een dividend uitgekeerd van € 71.581. Dit is € 5.914 lager dan de uitkering over 2009. In de meerjarencijfers 2012-2015 van De Wolden is met het lagere bedrag reeds rekening gehouden. Uit onlangs bekend geworden informatie blijkt dat ook dit bedrag onder druk staat.

Zeggenschap

De zeggenschap bestaat uit het stemrecht (1 stem) per aandeel.


De BNG heeft een triple-A rating. Dit is een kwalificatie van de kredietwaardigheid die afgegeven wordt door de Nederlandse Bank.


Afdeling Concern, taakveld Financieel beleid.

pagina 88


Grondbeleid

Algemeen Onder grondbeleid wordt verstaan het gehele instrumentarium dat de gemeente ter beschikking staat om onder andere volkshuisvestelijke en ruimtelijke doelstellingen te realiseren. Het grondbeleid heeft een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. Gelet op deze risico’s is een afzonderlijke paragraaf over het grondbedrijf verplicht gesteld. Nota grondbeleid gemeente De Wolden De raad heeft op 26 februari 2009 de ‘Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2009-2012’ vastgesteld. In deze nota wordt ingegaan op: Gewenste grondbeleid (actief voor faciliterend grondbeleid); Verwerving van eigendommen en de samenwerkingsverbanden met marktpartijen; Uitgifte en grondprijsbeleid en Spelregels van de grondexploitatie. In 2007 is het Strategisch Plan opgesteld. Dit Strategisch Plan geeft een totaallijst van alle bouwprojecten van de gemeente. Elk bouwproject zal daarbij een eigen Plan van Aanpak krijgen. Begin 2010 heeft er een evaluatie plaatsgevonden van zowel de woonvisie als het strategisch plan.

Toelichting complexen in exploitatie Algemeen De resultaten over 2011 zijn verantwoord in de exploitatierekening en worden als onderdeel van de resultaatbestemming (vast te stellen door de raad) onttrokken of toegevoegd aan de reserve. Rekening is gehouden met de door de afdeling openbare werken opgestelde ramingen van nog te maken kosten bouwen woonrijpmaken, één en ander gebaseerd op het prijspeil en de toestand op 1 januari 2012. Verloop boekwaarde 2011, in exploitatie genomen gronden Omschrijving, I.E.X.

Ruinen-Zuid

Boekwaarde 1-1-2011

OVB van NIEX

Investeringen

t.g.v. exploitatie

Boekwaarde 31-12-2011

-159.645,98

-5.142,53

-164.788,51

1.614.063,86

122.861,66

1.736.925,52

Ruinerwold-Oost/Perenhof

181.236,60

-89.570,27

91.666,33

Koekange-Zuidwest

-98.599,87

-140.875,67

Dunningen

694.319,19

93.640,10

787.959,29

-129.753,84

-602,85

-130.356,69

186.608,58

-64.901,82

121.706,76

1.046.245,42

130.908,00

1.177.153,42

-831.421,37

246.186,61

-2.839,73

-91.126,83

-93.966,56

219.866,04

-19.866,04

200.000,00

2.720.078,90

181.510,36

Bedr.terrein Hoge Akkers

Fort Veeningen Kerkenveld-Noord Middelveen IV Oosteinde-Oost Centrumplan de Wijk Totaal

pagina 89

128.723,68

121.784,99

250.508,67

-110.751,86

-463.449,77

3.152.097,93

JAARSTUKKEN 2011

Complexen in exploitatie genomen, verwacht exploitatieresultaat per 31 december 2011 Omschrijving

Ruinen-Zuid Bedr.terrein Hoge Akkers Ruinerwold-Oost/Perenhof Koekange-Zuidwest

Boekwaarde 1-1-2012

Nog te maken kosten

Nog te ontvangen

Verwacht resultaat

V = Voordelig N = Nadelig

-164.788,51

182.652,05

108.000,00

-90.136,46

V

1.736.925,52

1.067.873,69

1.759.980,00

1.044.819,21

N

91.666,33

70.690,26

273.102,00

-110.745,41

V

-110.751,86

95.089,77

12.500,00

-28.162,09

V

787.959,29

851.232,24

3.876.000,00

-2.236.808,47

V

-130.356,69

78.175,88

436.455,00

-488.635,81

V

121.706,76

183.651,72

712.310,00

-406.951,52

V

1.177.153,42

1.762.448,71

2.427.170,00

512.432,13

N

-463.449,77

292.702,85

299.000,00

-469.746,92

V

Oosteinde-Oost

-93.966,56

-70.539,06

688.807,00

-853.312,62

V

Centrumplan de Wijk

200.000,00

0,00

200.000,00

0,00

V

3.152.097,93

4.513.978,12

10.793.324,00

-3.127.247,95

V

Dunningen Fort Veeningen Kerkenveld-Noord Middelveen IV

Totaal

Ruinen-Zuid In het plangebied liggen gronden van de gemeente. De huidige bestemmingen van de gronden zijn maatschappelijke doeleinden en doeleinden voor dienstverlening, kantoren. Vanwege tegenvallende verkoopresultaten wordt gekeken naar de ruimtelijke mogelijkheden van deze gronden. Bedrijventerrein Hoge Akkers In 2008 zijn de gronden aan de westzijde van Ruinerwold verworven ten behoeve van de locale ondernemer en ter uitbreiding van bedrijventerrein Hoge Akkers. Het bestemmingsplan is gewijzigd en het terrein is bouwrijp gemaakt. Eind 2010 is begonnen met de uitgifte van het bedrijventerrein. De gemeente is met diverse partijen in gesprek over de mogelijkheden om zich te vestigen op het bedrijventerrein, echter hebben deze gesprekken nog niet geleid tot verkoop van een kavel. Ruinerwold-Oost/Perenhof In 2007 is het plangebied bouwrijp gemaakt en is de realisatie van de woningbouw begonnen. Het merendeel van de woningen zijn gebouwd door een tweetal bouwontwikkelaars. De gemeente heeft drie kavels verkocht. Door de tijdelijke voorziening voor de peuterspeelzaal te beëindigen, kunnen nog eens drie kavels door de gemeente verkocht worden. Deze uitgifte is eind 2010 opgestart. Er is één kavel voor een vrijstaande woning verkocht. De levering van deze kavel heeft in 2011 plaatsgevonden. Koekange-Zuidwest Dit plangebied is in 2007 bouwrijp gemaakt. Een deel van de grond is verkocht aan Actium voor de realisatie van een multifunctionele accommodatie (MFA). De bouw van deze MFA is afgerond. De resterende grond is ten behoeve van woningbouw. Het betreft hier een tweetal kavels voor vrijstaande woningen, vier kavels voor een twee-onder-één-kap woning en een tweetal blokken voor drie starterwoningen. Het bijzondere van deze starterwoningen is dat de woningen ontworpen zijn door studenten van scholen: ontwerp voor jongeren door jongeren. De bouw van deze woningen heeft in 2010 plaatsgevonden. De laatste twee beschikbare kavels zijn in 2011 verkocht en geleverd. Nadat de woningen zijn gerealiseerd, zal het plangebied woonrijp gemaakt worden. Dunningen In 2009/2010 is het plan Dunningen fase II woonrijp gemaakt. De laatste afrondende werkzaamheden zullen in 2012 plaatsvinden. In het Strategisch Plan is opgenomen dat de naastgelegen grond verder tot ontwikkeling gebracht zal worden. Hierdoor zal de woningbouw in Dunningen een verder vervolg krijgen. De gemeenteraad heeft in april 2008 besloten hier in ieder geval tot na 2011 mee te wachten om prioriteit te kunnen geven aan andere projecten (o.a. woningbouw in Ruinen). Na instemming van de gemeenteraad kan gestart worden met de ontwikkeling van Dunningen fase III.

pagina 90

JAARSTUKKEN 2011 Fort De kaveluitgifte van de laatste fase in Fort is gestart in 2007. Na tegenvallende verkoopresultaten, is het plangebied herverkaveld naar acht kavels (vier kavels voor type vrijstaand en vier kavels voor type tweeonder-één-kap woning). Er zijn inmiddels twee kavels voor een vrijstaande woning verkocht. Veeningen In het Strategisch Plan is de resterende grond van Veeningen-West aangewezen voor verdere ontwikkeling. Het bestemmingsplan is vastgesteld en er is gefaseerd gestart met uitgifte van de eerste vier kavels. Momenteel is er één kavel van de eerste fase verkocht. De levering van de grond heeft in 2011 plaatsgevonden. Kerkenveld In 2007 is een boerderij aangekocht aan de Ten Hoevestraat. Op deze boerderij rust een agrarische bestemming waardoor woningbouw in het plangebied wordt belemmerd. Door aankoop en wijziging van de bestemming is deze belemmering weggenomen. Deze boerderij is in 2010 door middel van openbare inschrijving verkocht. In 2008 hebben alle onderzoeken en voorbereidende werkzaamheden ten aanzien van de bestemmingsplanwijziging plaatsgevonden. Op 12 maart 2009 is het bestemmingsplan vastgesteld en kort daarna onherroepelijk geworden, waarna er gestart is met een gefaseerde uitgifte en het bouwrijp maken van het plan. De uitgifte van de eerste fase loopt. Er zijn momenteel drie kavels verkocht en één kavel in optie uitgegeven. Voor de zes starters- en huurwoningen in de eerste fase van het plan is een wedstrijdprogramma opgesteld. Door middel van deze ontwikkelcompetitie is een ontwikkelaar geselecteerd. Deze starters- en huurwoningen zijn inmiddels gerealiseerd en opgeleverd. Middelveen IV, Zuidwolde Van het plan Middelveen IV is het bestemmingsplan onherroepelijk geworden in 2007. Het plan is bouwrijp gemaakt waarbij de afronding maart 2008 heeft plaatsgevonden. Een deel van de kavels zijn teruggeleverd aan ontwikkelaars en voormalige eigenaren (contractuele verplichting). De resterende kavels worden cq. zijn reeds uitgegeven door de gemeente. Het project huurwoningen en het DuBo-project hebben vertraging opgelopen door de ontwikkelaar. De huurwoningen zijn in 2010 gerealiseerd. De ontwikkeling van het DuBo-project is in 2011 opgepakt door een nieuwe ontwikkelaar. Om ook woningbouw op het westelijk plangebied mogelijk te maken heeft de gemeente in 2009 overleg gehad met de eigenaar van een intensieve veehouderij. Vooralsnog heeft dit geen resultaten opgeleverd. Oosteinde-Oost Dit complex is reeds enige tijd in exploitatie. Doordat door de provincie aan een deel van het gebied goedkeuring is onthouden, is een deel van het gemeentelijk eigendom buiten planvorming gelaten. Inmiddels is het goedgekeurde plangebied ingevuld. Het deel waaraan geen goedkeuring is verleend, is in het Strategische Plan opgenomen als te ontwikkelen gebied. Voor dit deel is het bestemmingsplan in 2009 vastgesteld; in een vervolg hierop is dit deel in exploitatie gebracht. De kaveluitgifte van de eerste vijf kavels (van totaal tien) is inmiddels opgestart. Momenteel zijn er twee kavels verkocht. De Horst Het betreft hier de locatie in het centrum van de Wijk, dat na het vertrek van o.b.s. de Horst naar de brede school aan de Postweg vrij is gekomen. Sindsdien is de gemeente De Wolden bezig met de herontwikkeling van deze locatie. Bij aanvang van de ontwikkeling waren de uitgangspunten de oprichting van een gezondheidscentrum (HOED), 20 appartementen en de aanleg van 30 parkeerplaatsen. In 2007 heeft de gemeenteraad besloten het plangebied van locatie de Horst te vergroten om een oplossing te realiseren voor het parkeren op langere termijn. In 2009 heeft de gemeenteraad ingestemd met de aankoop van de Dorpsstraat 61/63 en met de sloop van de opstallen. De gemeenteraad heeft in 2011 besloten te starten met oriëntatie-/definitiefase centrumplan de Wijk. Het plangebied wordt vergroot van de Horst-locatie tot het centrumgebied om daarmee ruimte te creëren voor nieuwe mogelijkheden en initiatieven in het centrum van de Wijk. Momenteel wordt integraal gewerkt aan de planvorming van het centrumgebied. Tussentijdse resultaatbepaling Op basis van de gekozen systematiek worden positieve resultaten pas als gerealiseerd beschouwd indien en voor zover sprake is van een negatieve boekwaarde (opbrengsten hoger dan de al gemaakte kosten) en de verhouding te maken kosten en te realiseren opbrengsten binnen het complex dit toelaten. Naar aanleiding van de financiële doorrekeningen levert dit het volgende beeld op:

pagina 91

JAARSTUKKEN 2011

Omschrijving

Verwacht resultaat

Ruinen-Zuid Bedrijventerrein Hoge Akkers

-90.136,46

2015

1.044.819,21

2023

Ruinerwold-Oost/Perenhof Koekange-Zuidwest Dunningen

Jaar van realisering (verwachting)

-110.745,41

2013

-28.162,09

2012

-2.236.808,47

2021

Fort

-488.635,81

2019

Veeningen

-406.951,52

2023

512.432,13

2031

Middelveen IV

-469.746,92

2014

Oosteinde-Oost

-853.312,62

2022

0,00

2016

Kerkenveld-Noord

Centrumplan de Wijk Totaal

-3.127.247,95

Nog niet in exploitatie genomen complexen Op basis van de huidige stand van zaken en mogelijkheden zal een deel van de complexen in voorbereiding uiteindelijk in exploitatie genomen worden. Bij andere eigendommen is dat niet zeker of zelfs onwaarschijnlijk. Bij alle eigendommen is echter kritisch gekeken naar de waardering in relatie tot eventuele ontwikkelingsmogelijkheden. Hierbij is als uitgangspunt gehanteerd dat voor complexen in voorbereiding waarvan niet duidelijk is voor welke doel ze worden ingezet, worden gewaardeerd op maximaal € 3,00 per m2. Gronden waarvoor al een RO-procedure opgestart worden gewaardeerd op maximaal € 12,00 per m2 (Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2009-2012). Op basis van het bovenstaande uitgangspunt zijn alle complexen in voorbereiding beoordeeld. Indien de waarde hoger is dan het maximum bedrag per m², dan wordt voorgesteld om de waarde te verlagen. Een bijkomend effect van de afwaardering van de complexen in voorbereiding tot een maximale grondwaarde per m² betreft de jaarlijkse rentebijschrijving. Aangezien bij de bovenstaande gronden de maximale waarde is bereikt, kan jaarlijks ook geen rentebijschrijving meer plaatsvinden. Nog niet in exploitatie genomen complexen Omschrijving, N.I.E.X.

Boekwaarde 1-1-2011

Overboeking naar IEX

Investeringen

Ruinen-Zuid fase III

91.132,00

4.7230

Koekange-Noord/Kerklaan

97.500,00

t.l.v. exploitatie


55.054,80

40.800,00

4.967,00

4.967,00

97.500,00

111.504,83

5.575,00

45.679,83

71.400,00

28.800,00

1.824,87

1.824,87

28.800,00

Neuzendijk

244.425,47

34.393,33

0,00

278.818,80

Vondersland

254.972,35

13.045,56

24.849,91

243.168,00

Drogteropslagen

116.424,00

5.821,00

5.821,00

116.424,00

0,00

709.403,66

512.000,00

197.403,66

944.758,65

779.753,22

650.197,41

1.074.314,46

Koekange-Zuid/Langedijk Voormalige zuivelfabriek

Slagenweg Totaal

pagina 92

JAARSTUKKEN 2011 Berekening maximale boekwaarde o.b.v. van de Nota Grondbeleid 2009-2012 (art. 6.4) Waardering conform Nota Grondbeleid

Werkelijk per 31 december 2011 Omschrijving, N.I.E.X. Oppervlakte

Boekwaarde

Werkelijk prijs per m2

prijs per m2

max boekwaarde

Ruinen-Zuid fase III

13.600,00

40.800,00

3,00

3,00

40.800,00

Koekange-Noord/Kerklaan

32.500,00

98.370,00

3,00

3,00

97.500,00

Koekange-Zuid/Langedijk

23.800,00

69.360,00

3,00

3,00

71.400,00

9.600,00

30.624,87

3,00

3,00

28.800,00

Neuzendijk

28.920,00

278.818,80

9,64

12,00

347.040,00

Vondersland

20.264,00

243.168,00

12,00

12,00

243.168,00

9.702,00

116.424,00

12,00

12,00

116.424,00

52.679,00

197.403,66

3,75

12,00

632.148,00

190.145,00

€ 1.074.314,46

Voormalige zuivelfabriek

Drogteropslagen Slagenweg Totaal

€ 1.577.280,00

Toelichting complexen in voorbereiding Overige wijzigingen binnen de Complexen in voorbereiding betreffen het ten laste van de exploitatierekening brengen van rentelasten in verband met het bereiken van maximale boekwaarden. Van de complexen in voorbereiding kan het volgende opgemerkt worden. Ruinen-Zuid fase III Dit complex is vanwege de veelheid aan eigenaren, waardoor het lastig is om tot een gezamenlijke exploitatie te komen, buiten het Strategisch Plan gelaten. Ook de komende jaren zal hier niet aan gewerkt worden. Koekange-Noord/Kerklaan Dit complex is in de structuurvisie opgenomen als mogelijke ontwikkellocatie. De planvorming is nog niet opgestart. Ook de komende jaren zal hier niet aan gewerkt worden. Koekange-Zuid/Langedijk In dit gebied heeft de gemeente eigendom; reden waarom het is opgenomen in het Strategisch Plan. In 2007 is dit gebied onderzocht op omgevingsfactoren: geluidhinder van de Langedijk, planschade voor aanliggende bebouwing, invloeden van de NAM-locatie aan de zuidwest zijde. Het blijkt dat het tamelijk lastig is om tot een goede verkaveling te komen. In 2008 hebben onderzoeken verder plaatsgevonden waarna in 2009 is geconcludeerd dat betreffende locatie voorlopig niet in ontwikkeling wordt gebracht. Voormalige zuivelfabriek Het terrein gelegen achter de voormalige zuivelfabriek is in de structuurvisie opgenomen als mogelijke ontwikkellocatie. De planvorming is nog niet opgestart. Ook de komende jaren zal hieraan niet gewerkt worden. De zuivelfabriek is reeds verkocht. Neuzendijk, Ruinen De omgevingsonderzoeken (bodemonderzoek, flora/ fauna, hydrologie en archeologie) zijn uitgevoerd. De gegevens uit de omgevingsonderzoeken worden als opmaat gebruikt voor het opstellen van een stedenbouwkundig programma van eisen (SpvE). Een proefverkaveling is opgesteld voor dit gebied. Op basis daarvan kan een voorontwerpbestemmingsplan worden opgesteld dat vervolgens de procedure zal doorlopen. De grond voor dit plangebied is deels eigendom van de gemeente en deels van het Waterschap Reest en Wieden (voormalige, gesaneerde rioolwaterzuivering), onderhandelingen omtrent het perceel van het waterschap hebben tot op heden nog niet geleid tot overeenstemming. Doorgang van het plan is in sterke mate afhankelijk van de resultaten van de onderhandeling. Vondersland Voor dit plangebied zijn diverse omgevingsonderzoeken uitgevoerd (bodemonderzoek, flora/ fauna, hydrologie en archeologie). De resultaten hiervan worden als opmaat gebruikt om te komen tot een stedenbouwkundig programma van eisen (SpvE). Het SpvE vormt de basis voor een voorontwerpbestemmingsplan dat vervolgens in procedure gebracht moet worden. Na diverse overleggen met aanwonenden en een klacht van hen aan de ombudsman, is besloten het project voorlopig niet uit te geven. De uitgifte zal pas plaatsvinden vanaf 2013. Eén en ander is nog onder voorbehoud van verdere besluitvorming hieromtrent.

pagina 93

JAARSTUKKEN 2011

Drogteropslagen Ter uitbreiding van woningbouw in Drogteropslagen, heeft de gemeente De Wolden in 2009 gronden aangekocht. In 2011 is de procedure van bestemmingsplan Kleine Kernen zuid opgestart. Naar verwachting zal het bestemmingsplan in 2012 worden vastgesteld. Na vaststelling zal begonnen worden met de verkaveling van het plan, waarna de uitgifte zal volgen. Slagenweg In 2011 is Slagenweg aangekocht ten behoeve van de uitbreiding van het huidige bedrijventerrein in Zuidwolde. De RO-procedure is opgestart. Overige gronden, ruilgronden en erfpachtgronden Omschrijving

Boekwaarde 1-1-2011

Investeringen

T.l.v. exploitatie

boekwaarde 31-12-2011

164.812,60

0

164.812,60

Ruilgronden

7.856,18

-8.220,85

-364,67

Erfpachtgronden

1.344,49

-1.175,44

169,05

174.013,27

-9.396,29

Overige gronden

Totaal

0

164.616,98

Weerstandsvermogen Op basis van de per 31 december 2011 geactualiseerde exploitatie opzetten is de verwachting dat er sprake is van twee verliesgevende complexen, het bedrijventerrein Hoge Akkers en complex Kerkenveld-Noord. Bij de opstelling van de jaarrekening 2010 was er nog de verwachting, dat er voor het complex Ruinerwold Oost/Perenhof sprake was van een verliesgevend complex. Dit is inmiddels niet meer de verwachting. De hiervoor gevormde voorziening van € 28.166,69 kan vrijvallen. De opbouw van het weerstandvermogen per 31 december 2011 is: Algemene reserve bouwgrondexploitatie

€

1.834.304,42

Voorzieningen: - Bedrijventerrein Hoge Akkers - Kerkenveld-Noord Totaal weerstandsvermogen

€ € €

581.873,29 193.130,28 2.618.307,99

Het totale weerstandsvermogen komt hiermee uit boven het vastgestelde benodigde bedrag van € 2.088.000. Dit bedrag wordt nog gecorrigeerd met een bedrag van € 530.000. Voor de geprognosticeerde verliezen in de grondexploitatie is ten laste van de exploitatie 2011 een voorziening getroffen van € 530.000. Om de gemeentelijke exploitatie niet te belasten, wordt dit bedrag conform de nota grondbeleid uit de algemene reserve grondexploitatie gehaald. Winst en verliesbepaling De rekening 2011 sluit met een voordelig saldo van € 113.420,81 en is als volgt Winstneming complexen: - Koekange € 128.723,68 - Middelveen € 121.784,99 € Afwaardering niet in exploitatie genomen complexen: - Ruinen-Zuid fase III € 55.054,80 - Koekange-Noord/Kerklaan € 3.857,45 - Koekange-Zuid/Langedijk € 45.679,83 - Terrein voormalige Zuivelfabriek € 1.824,87 - Vondersland € 24.849,91 - Drogteropslagen € 5.821,00 -/- € Voordelig exploitatiesaldo € Dit bedrag is een onderdeel van het resultaat van de jaarrekening 2011.

pagina 94

opgebouwd:

250.508,67

137.087,86 113.420,81


Wet Maatschappelijke Ondersteuning

Inleiding Met de invoering per 1 januari 2007 van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een aantal nieuwe taken naar de gemeente gegaan en is een aantal bestaande taken onder de werking van de Wmo gebracht. De verschillende beleidsterreinen die onder de Wmo vallen, zijn thans verdeeld over de hoofdstukken 7, 8 en 9 van de programmabegroting. Afgesproken is dat in de jaarlijkse programmabegroting en jaarrekening een Wmo-paragraaf wordt opgenomen. Het gaat daarbij met name om de individuele voorzieningen als onderdeel van het brede Wmo-beleid. Algemeen gemeentelijk beleidskader In juli 2006 heeft de gemeenteraad de kadernota ‘Wmo gemeente De Wolden’ vastgesteld. In deze Wmo-nota zijn o.a. een algemene visie en een aantal beleidskaders neergelegd. Deze visie en beleidskaders zijn ook in het Wmo-beleidsplan neergelegd. Als algemene visie is geformuleerd: ‘De gemeente De Wolden streeft naar een samenleving waarin iedereen kan meedoen aan het maatschappelijk leven waarbij: Eigen verantwoordelijkheid kennen en nemen uitgangspunt is; Solidariteit, burenhulp en vrijwilligerswerk een belangrijke rol spelen; De gemeente streeft naar een aanbod van collectieve en individuele voorzieningen, gericht op het zoveel mogelijk compenseren van beperkingen, om deelname aan het maatschappelijk leven zolang mogelijk te realiseren.’ Er is een groot aantal beleidskaders geformuleerd waarvan hieronder de in dit verband meest relevante kaders worden vermeld: In de gemeente De Wolden wordt de Wmo gefaseerd ingevoerd. Dit betekent dat de aandacht in eerste instantie gericht is op een goede invoering van de nieuwe taken; Het huidige gemeentelijke beleid ingevolge de Wvg en het Welzijnsbeleid zijn per 1 januari 2007 ongewijzigd geïntegreerd in de Wmo; De gemeente gaat uit van lokaal Wmo-beleid. Bij de invoering en uitvoering van de Wmo wordt afstemming en samenwerking met andere gemeenten nadrukkelijk betrokken met als doel het bevorderen van het behalen van efficiencyvoordelen en beleidsmatige samenhang; De gemeente gaat uit van een budgettair neutrale uitvoering van de Wmo; In het kader van de uitvoering van de Wmo wordt de samenwerking met andere gemeenten meegenomen vanuit de filosofie van ‘lokaal wat kan en (boven)regionaal wat beter kan’; Bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van het Wmo-beleid worden inwoners en maatschappelijke organisaties betrokken. Uitvoering beleidsplan Wmo 2008-2011 Het uitvoeringsprogramma Wmo-2008-2011 is leidend geweest voor de doelen (‘Wat willen we bereiken?’) en de acties (“Wat gaan we daarvoor doen?”) zoals die in Beleidsplan Wmo 2008- 2011 zijn opgenomen. In de Programmabegroting 2011 is aangegeven dat er voor 2011 geen nieuwe uitvoeringsacties zijn gepland. In dat jaar lag de nadruk op het doorgaan met de eerder ingezette activiteiten en het opstellen van een nieuw beleidsplan dat geldt vanaf 1 januari 2012. In 2011 is (de uitvoering van) het Beleidsplan Wmo 2008-2011 geëvalueerd. Deze evaluatie is gelijktijdig met het nieuwe beleidsplan door de gemeenteraad vastgesteld. Wmo en volksgezondheid 2012-2015 In 2011 is gewerkt aan een nieuw beleidsplan voor de periode 2012-2015. Er is voor gekozen om voor de beleidsterreinen Wmo en Volksgezondheid integraal beleid te ontwikkelen. In dat proces is nauw samengewerkt met de GGD Drenthe en de Wmo Raad De Wolden. In een goed en intensief proces waarbij ook diverse instellingen en inwoners op een interactie wijze zijn betrokken, is zowel een beleidsplan als een uitvoeringsprogramma tot stand gekomen. Op 22 december 2011 heeft de gemeenteraad het Beleidsplan Wmo-Volksgezondheid 2012-2015 ‘Samen in beweging!’ en het daarbij behorende Uitvoeringsprogramma vastgesteld.

pagina 95

JAARSTUKKEN 2011

Decentralisatie AWBZ-begeleiding naar de Wmo De functie ‘extramurale begeleiding’ wordt geschrapt in de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) en overgeheveld als nieuwe taak naar de Wmo. In 2011 is een start gemaakt met de voorbereiding voor de uitvoering van deze nieuwe Wmo-taak per 1 januari 2013. Financiën In dit onderdeel van de Wmo-paragraaf wordt een analyse gegeven van de individuele voorzieningen (prestatieveld 6) binnen de Wmo. Het gaat daarbij om hulp bij het huishouden, rolstoelen, vervoersvoorzieningen en woningaanpassingen Budget nieuwe Wmo-taken De nieuwe middelen in het kader van de Wmo komen via een integratie-uitkering binnen het gemeentefonds naar de gemeente. Financiële uitkomst individuele voorzieningen 2011 In de begroting, jaarrekening en financiële administratie worden de individuele voorzieningen onderverdeeld in hulp bij het huishouden (nieuwe taak Wmo-taak) en de overige individuele voorzieningen (rolstoel-, vervoers- en woonvoorzieningen; de voorzieningen die uit de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) naar de Wmo zijn overgeheveld). • Vergelijking 2010 en 2011 2010 2011 Verschil - Hulp bij het huishouden 2.582.834 2.537.713 - 45.121 1.383.272 1.161.487 - 221.785 - Overige voorzieningen Toelichting verschillen: a. Het aantal Wmo-meldingen neemt nog steeds toe. Door de beleidsmatige kanteling van de Wmo leidt het aantal meldingen tot minder aanvragen en dus minder verstrekkingen. Door de kanteling wordt er meer geïnvesteerd in het voortraject en wordt samen met de inwoner gekeken wat een passende oplossing voor het gemelde probleem is. De personele inzet verschuift meer van de ‘achterkant’ (beoordelen en afhandelen aanvragen) naar de ‘voorkant’ (het gesprek; maatwerk oplossing). b. Conform de landelijke richtlijnen wordt ingaande 2011 voor meer Wmo-voorzieningen een eigen bijdrage gevraagd. Dit heeft geresulteerd in een aanzienlijke stijging van de ontvangen eigen bijdragen die door het Centraal Administratiekantoor (CAK) worden berekend, geïnd en aan de gemeente overgemaakt. Het CAK is daarvoor door de wetgever aangewezen. • Vergelijking begroting en rekening 2011 Het resultaat van de individuele Wmo-voorzieningen over 2011 is per saldo € 308.000 positief. Dit bedrag is inclusief de bijraming van het budget bij de Bestuursrapportage 2011 met € 400.000. Zonder deze aanpassing zou het resultaat ruim € 92.000 negatief zijn geweest. De bijraming was geïnitieerd vanuit de jaarcijfers 2010. Later in 2011 zijn de effecten van de Wmokanteling meer zichtbaar geworden. Zoals reeds is gemeld, wordt de eigen bijdrage berekend en geïnd door het CAK. Daarbij zijn gemeenten afhankelijk van de wijze van rapporteren van het CAK en het moment waarop de eigen bijdragen achteraf worden overgemaakt naar de gemeenten. Op het moment van het samenstellen van de tussentijdse rapportage was hier nog onvoldoende duidelijkheid over. Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het doel van deze reserve is het opvangen van onvermijdelijke overschrijdingen op de openeind regelingen “hulp bij het huishouden” en “overigen individuele Wmo-voorzieningen”. Bij de Bestuursrapportage 2011 is besloten ingaande 2012 geen minimumniveau meer te hanteren. Inzicht totale Wmo-budget 2011 In het overzicht hieronder is aangegeven welke budgetten voor welke Wmo-taken beschikbaar zijn. Daarbij is aansluiting gezocht bij de indeling van de Wmo en het gemeentelijke beleidsplan in prestatievelden.

pagina 96

JAARSTUKKEN 2011

Jaarrekening 2010

Kostenplaats

Omschrijving

4.08.27.5000.2

Bibliotheek

4.08.30.5200.4

Sport (breedtesport)

4.08.62.5800.2

Dorps- en wijkcentra (incl. subsidiering St. Welzijn De Wolden)

Subtotaal

Leefbare kernen - Prestatieveld 1

4.07.64.4910.2

Kinderdagverblijven

4.07.64.4920.2

Begroting 2011 na wijzigingen

Jaarrekening 2011


535.297

554.611

554.612

-1

59.218

48.897

47.871

1.026

935.283

919.965

951.436

-31.471

1.529.798

1.523.473

1.553.919

-30.446

27.783

36.454

36.454

0

Peuterspeelzalen

248.267

241.526

241.526

0

4.07.64.4930.2

Speeltuinen

117.786

105.367

81.707

23.660

4.07.64.4940.0

Jeugdbeleid

14.820

38.976

38.978

-2

4.10.70.7000.1

Vroegsignalering (gezondheidszorg)

33.849

26.198

33.849

-7.651

4.10.70.7000.2

Jeugdgezondheidszorg en Centrum voor Jeugd en Gezin

187.035

133.317

178.791

-45.474

629.040

581.838

611.305

-29.467

0

0

0

0

96.193

63.047

64.058

-1.011

6.500

6.000

7.500

-1.500

102.693

69.047

71.558

-2.511

372.207

374.592

376.172

-1.580

35.478

35.202

35.631

-429

407.685

409.794

411.803

-2.009

2.582.834

2.651.999

2.537.713

114.286

1.055

6.941

1.487

5.454

1.383.272

1.352.323

1.163.974

188.349

3.966.106

4.011.263

3.703.174

308.089

1.446

-6.623

6.734

-13.357

1.446

-6.623

6.734

-13.357

6.636.768

6.588.792

6.358.493

230.299

Subtotaal

4.09.57.6320.0

Opgroeien in De Wolden Prestatieveld 2

Wmo-raad; zie prestatieveld 6 Hulp bij het huishouden

Subtotaal

Informatie, advies en cliëntondersteuning - Prestatieveld 3

4.09.66.6500.0

Vrijwilligers

4.09.66.6510.0

Maatjesproject

Subtotaal

Mantelzorg en vrijwillige inzet Prestatieveld 4

4.09.56.6300.1

Maatschappelijk werk

4.09.58.6400.1

Flankerend beleid bejaarden

Subtotaal

Algemene voorzieningen Prestatieveld 5

4.09.57.6320.0

Hulp bij het huishouden, incl. kosten Wmo Raad De Wolden

4.09.68.6600.0

Wmo voorziening algemeen

4.09.68.6600.1

Verstrekkingen individuele hulpmiddelen/aanpassingen (voorheen woon-, vervoers-, en rolstoelvoorziening)

Subtotaal

4.10.70.7000.4

Subtotaal

Individuele voorzieningen Prestatieveld 6

Project problematisch woongedrag/ casemanager OGGZ(-netwerk) Maatschappelijke zorg Prestatievelden 7, 8 en 9

Totaal WMO

pagina 97

JAARSTUKKEN 2011

Samenwerking De Wmo is niet alleen een op participatie maar ook op samenwerking gerichte wet. De samenwerking met de Wmo Raad De Wolden wordt wederzijds als prettig, constructief en betrokken ervaren. Daarnaast is er een structurele samenwerking op Drents en regionaal niveau met provincie en gemeenten. Een goede en regelmatige beleids- en uitvoeringsafstemming tussen de vier Zuidwest-Drentse gemeenten heeft al jaren een structureel karakter. Zoals ook is aangegeven in het nieuwe beleidsplan, krijgt met een verdere ontwikkeling en uitvoering van de Wmo ook de samenwerking met andere externe partners zowel op lokaal als op regionaal niveau, nog meer gestalte.

pagina 98

JAARSTUKKEN 2011

2

JAARREKENING 2011

Jaarrekening 2011

Aldus behandeld en vastgesteld in de vergadering Van het college van burgemeester en wethouders van 1 mei 2012. Secretaris,

Burgemeester,

pagina 99

JAARSTUKKEN 2011 2.1

BALANS PER 31 DECEMBER (bedragen x € 1.000)

ACTIVA ultimo 2011

Omschrijving

ultimo 2010

Vaste activa

Immateriële vaste activa

0

Kosten van onderzoek en ontwikkeling

0

Materiële vaste activa

0 0

38.984

Investeringen met economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

37.419

38.255

37.107

729

312

Financiële vaste activa

15.871

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen

16.149

178

178

Leningen aan deelnemingen

8.792

8.792

Overige uitzettingen > 1 jaar

6.704

6.913

197

266

Bijdragen activa in eigendom derden Totaal vaste activa

54.855

53.568

3.616

3.593

Vlottende activa

Voorraden Niet in exploitatie genomen gronden Ruil en overige gronden Onderhanden werk, waaronder bouwgrond in exploitatie

1.074

945

165

174

2.377

2.474

Uitzettingen < 1 jaar

11.527

14.223

Vorderingen op openbare lichamen

4.137

4.321

Overige vorderingen

1.443

1.247

Uitgezette gelden

5.947

8.913

Liquide middelen

29

Kassaldi Bank- en girosaldi

34

7

3

22

31

Overlopende activa

945

Vooruitbetaalde bedragen

945

571 571

Totaal vlottende activa

16.117

18.421

Totaal activa

70.972

71.989

pagina 100

JAARSTUKKEN 2011

PASSIVA ultimo 2011

Omschrijving

ultimo 2010

Vaste passiva

Eigen vermogen

49.751

50.456

Algemene reserve

35.844

34.652

Bestemmingsreserves

12.450

15.623

1.457

181

Resultaat na bestemming

Voorzieningen

2.994

Voorzieningen

2.994

Langlopende schulden

3.507 3.507

11.211

Onderhandse leningen van binnenlandse banken

11.211

Totaal vaste passiva

11.985 11.985

63.956

65.948

7

3

Vlottende passiva

Waarborgsommen Waarborgsommen

7

Netto-vlottende schulden < 1 jaar

3

5.448

4.895

Overige schulden

3.633

3.375

Bank- en girosaldi

1.815

1.520

Overlopende passiva

1.561

Transitorische rente Vooruitontvangen middelen Europese en Nederlandse overheidslichamen Overige overlopende posten

Totaal vlottende passiva

Totaal passiva

1.143

219

235

1.237

731

105

177

7.016

6.041

70.972

71.989

65.664

56.330

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Borg- en garantstellingen

pagina 101

JAARSTUKKEN 2011

2.2

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Algemeen De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van het “Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten”. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De lasten en baten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar is gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan overlopende vakantiegeld-, verlofaanspraken en dergelijke. Vaste activa Immateriële vaste activa, Materiële vaste activa en Financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- c.q. vervaardigingprijs onder aftrek van afschrijvingen. Bij de gehanteerde afschrijvingstermijnen is het bepaalde in de verordening ex artikel 212 van Gemeentewet uitgangspunt. De materiële vaste activa met economisch nut worden in principe lineair afgeschreven, of naar bevind van zaken annuïtair. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen van derden ten laste van de exploitatie gebracht. Indien hiervan bij raadsbesluit wordt afgeweken, wordt het actief lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere door de raad aan te geven tijdsduur. Voorraden De voorraden bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- c.q. vervaardigingprijzen. Winsten uit grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd kunnen worden aangemerkt. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Gronden waarvoor nog geen RO-procedure is opgestart en waarvoor op het moment van verkrijging niet duidelijk is voor welke doel deze gronden ingezet zullen worden, worden gewaardeerd op maximaal € 3 per m2. Gronden waarvoor al een RO-procedure opgestart is, worden gewaardeerd op maximaal € 12 per m2. Uitzettingen <1 jaar De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. Vaste passiva Reserves Reserves zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, eventueel vermeerderd met bespaarde rente. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De langlopende schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar buiten de telling van de balans opgenomen.

pagina 102

JAARSTUKKEN 2011

2.3

TOELICHTING OP DE BALANSPOSTEN

(De bedragen in de tabellen zijn weergegeven in duizenden euro’s) ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa De specificatie van de immateriële vaste activa is als volgt: Omschrijving

Boekwaarde 1-1-2011

Investeringen

Desinvesteringen

Afschrijvingen

Bijdrage van derden

Afwaarderingen


Kosten van onderzoek en ontwikkeling

0

179

179

0

Totaal

0

179

179

0

Toelichting Voor een specificatie van de investeringen wordt verwezen naar in de bijlagen opgenomen investeringsstaat 2011. Onder de immateriële vaste activa zijn onder meer opgenomen: het economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde, project ‘De Ontmoeting’/dorpsvisies en opstellen woonvisie. De lasten worden in één keer afgeschreven en gedekt door een onttrekking uit de reserves. Materiële vaste activa Omschrijving

Boekwaarde 1-1-2011

Investeringen

Desinvesteringen

Afschrijvingen

Bijdrage van derden

Afwaarderingen


Investeringen met economisch nut

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen

1.087

6

52

1.041

1

2

901

24.852

3 23.734

2.375

Grond-, wegen waterbouwk. werken

9.156

510

337

9.329

Vervoermiddelen

1.076

229

152

1.153

Machines, appar. en installaties

1.399

79

250

1.228

Overig

467

457

333

591

Financial lease

185

Sub-Totaal

37.107

3.656

356

356

126

59

2.152

38.255

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

Gronden en terreinen

61

602

Bedr.gebouwen

53

333

128

2.388

Grond-, wegen waterbouwk.werk Overig Sub-totaal Totaal

262

279

122

256

130

721

1.365

430

70

53

76

47

312

3.376

983

1.976

729

37.419

7.032

1.339

4.128

38.984

pagina 103

JAARSTUKKEN 2011 Toelichting Voor een specificatie van de investeringen wordt verwezen naar de in de bijlagen opgenomen investeringsstaat 2011. De belangrijkste investeringen waren in 2011: bouw brede scholen in de Wijk, Ruinerwold en Zuidwolde, herstel brandschade gymlokaal Zuidwolde, riolering, vervanging tractiemiddelen, urnenmuur begraafplaats de Wijk en Zuidwolde, automatisering en dienstverlening, herstructurering Julianaplein Zuidwolde, infrastructuur nabij de brede scholen, tijdelijke huisvesting i.v.m. bouw brede scholen in Zuidwolde, aanleg fietspaden, ontsluiting kern Zuidwolde op N48, vervanging bruggen en Tennetprojecten. De langdurige verplichtingen uit hoofde van financial leasing zijn onder de materiële activa in de balans opgenomen. Die van operational leasing worden buiten de balans om toegelicht. Financiële vaste activa Omschrijving

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen

Boekwaarde 1-1-2011

Investeringen

Desinvesteringen

Afschrijvingen

Afwaarderingen


178

Leningen aan deelnemingen

8.792

Overige uitzettingen > 1 jaar

6.913

178 8.792 17

226

6.704

309

382

Vordering ivm verkoop Essent

691

Bijdragen aan activa in eigendom van derden

266

100

169

197

16.840

117

704

16.523

309

382

395

15.871

Totaal

Minus: Voorziening op vordering Verkoop Vennootschap (Essent) Balanstotaal

691 16.149

117

Toelichting Voor een specificatie van de investeringen wordt verwezen naar de in de bijlagen opgenomen investeringsstaat 2011.

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Onder kapitaalverstrekking aan deelnemingen zijn de participaties in het aandelenkapitaal van de nutsbedrijven WMD, Rendo, Essent/Attero e.d. en van de Bank Nederlandse Gemeenten opgenomen.

Leningen aan deelnemingen Als onderdeel van de verkooptransactie van Essent aan RWE is een zogenaamde bruglening van € 1.555.000 verstrekt aan Enexis Holding N.V. Deze bruglening wordt gefaseerd afgelost in 2012, 2014, 2016 en 2019. Verder is hieronder verantwoord het financieringsarrangement Rendo/BNG. De geldleningen worden per 1 augustus 2012 geheel afgelost.

Overige uitzettingen De overige uitzettingen langer dan een jaar betreffen leningen aan sportverenigingen, de dorpshuizen Ansen en Koekangerveld en de regionale muziekschool Scala Hoogeveen. Ook de verstrekking van hypothecaire geldleningen aan ambtenaren is hieronder opgenomen. Ingevolge de wijziging van de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) worden ingaande 2009 geen nieuwe hypothecaire geldleningen meer verstrekt aan de medewerkers. In 2011 zijn twee leningen totaal afgelost.

‘Vordering op Verkoop Vennootschap B.V. (Essent)’ Een deel van de verkoopopbrengst van Essent aan RWE, een bedrag van € 691.200 is apart gehouden en als vordering onder de overige uitzettingen opgenomen. Dit gezien het meerjarig karakter van deze vordering. In 2011 is hiervan een bedrag van € 309.000 uitgekeerd. Het resterende bedrag komt geheel of gedeeltelijk, afhankelijk van mogelijke claims, te zijner tijd tot uitkering. Ter dekking van de mogelijke onzekerheden van de uitkering van de afgegeven garanties bij de verkoop is een voorziening ingesteld van ook € 691.200. Deze voorziening is met een zelfde bedrag verlaagd. Het bedrag van € 309.000 is toegevoegd aan de algemene reserve aandelenoverdracht Essent.

pagina 104

JAARSTUKKEN 2011

Bijdragen activa derden De bijdragen aan activa in eigendom van derden betreffen restauratie van monumenten en de deelname in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland. Per 2009 zijn hier ook vermeld de boekwaarden van de geprivatiseerde tenniscomplexen in Ruinen en Zuidwolde. In de raadsvergadering van 12 september 2009 is besloten de deelname aan de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland te beëindigen. De definitieve afhandeling is afhankelijk van de nog lopende uitstaande leningen bij het Fonds.

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Niet in exploitatie genomen gronden Naar in exploitatie genomen gronden

Boekwaarde 1-1-2011

Omschrijving

Saldo expl. uitgaven/ inkomsten

Gerealiseerde winst

Genomen verliezen


Ruinen-Zuid 3e fase

91

5

55

41

Koekange-Noord, Kerklaan

98

4

4

98

Koekange-Langedijk Zuid

112

5

46

71

Terrein vm. Zuivelfabriek

29

2

2

Neuzendijk Ruinen

244

35

Buddingeborgh/Vondersland Ruinerwold

255

13

25

243

Drogteropslagen

116

5

5

116

137

1.074

Slagenweg

197

Totaal

945

29 279

197

266

Ruil- en overige gronden Boekwaarde 1-1-2011

Omschrijving


Gerealiseerde winst

Genomen verliezen


Ruilgronden Ruinen

8

-8

-0

Erfpachtsgronden Ruinen

1

-1

0

Aan- en verkoop overige gronden

165

Totaal

174

165 -9

165

Onderhanden werk, waaronder bouwgrond in exploitatie Boekwaarde 1-1-2011

Omschrijving

Ruinen-Zuid Bedrijventerrein Hoge Akkers

Van niet in exploitatie genomen gronden


Gerealiseerde winst

Genomen verliezen


-160

-5

-165

1.614

123

1.737

Ruinerwold Oost, Perenhof

181

-90

Koekange Zuid West

-98

-142

De Wijk, Dunningen

694

94

788

-130

-0

-130

187

-65

122

1.046

131

1.177

-831

246

-3

-91

Fort Veeningen West III Kerkenveld-Noord Middelveen IV Zuidwolde e

Oosteinde-Oost, 2 fase

pagina 105

91 129

122

-111

-463 -94

JAARSTUKKEN 2011

Omschrijving

Boekwaarde 1-1-2011

De Horst, de Wijk Totaal


220

-20

2.720

181

246

529

2.474

-348

Minus: Voorziening verliezen bouwgrondexploitatie Balanstotaal

Van niet in exploitatie genomen gronden

Gerealiseerde winst

Genomen verliezen


200 251

3.152

775 251

2.377

Toelichting Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid. In 2011 heeft er een storting ten laste van de exploitatie in de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie plaatsgevonden. Dit in verband met voorziene verliezen in de bouwgrondexploitatie. Bij bestemming van het rekeningresultaat wordt dit bedrag weer uit de algemene reserve bouwgrondexploitatie gehaald. Per saldo heeft dit dan geen invloed op het uiteindelijk te bestemmen rekeningsresultaat. Tussentijdse resultaatbepaling Op basis van de gekozen systematiek worden positieve resultaten pas als gerealiseerd beschouwd indien en voor zover sprake is van een negatieve boekwaarde (opbrengsten hoger dan de al gemaakte kosten). De winstneming vindt plaats tot het verschil tussen de boekwaarde (opbrengsten minus kosten) en de nog te maken kosten, zodat de overblijvende boekwaarde groot genoeg is om de nog resterende kosten te kunnen betalen. Uitzettingen <1 jaar Omschrijving

2011

2010

Vorderingen op openbare lichamen

4.137

4.321

Overige vorderingen

1.595

1.247

Uitgezette gelden

5.947

8.913

11.679

14.481

Totaal

Minus: Voorzieningen dubieuze debiteuren Balanstotaal

152

258

11.527

14.223

Toelichting Vorderingen op openbare lichamen Per 31 december 2011 stond er voor € 4.137.000 aan vordering op openbare lichamen uit. Per 1 maart 2012 was hiervan € 682.000 ontvangen. Het resterende bedrag van € 3.916.000 kan als volgt gespecificeerd worden: - vordering van de belastingdienst, BTW-compensatiefonds € - stichting Wolderwijs *1 - overige vorderingen openbare lichamen (rijk, provincie) -

2.564.000 737.000 174.000

Saldo per 1 maart 2012

3.475.000

*1

€

Momenteel zijn er gesprekken gaande over de afwikkeling van deze vordering. De verwachting bestaat dat de vordering volledig inbaar is, echter hierover bestaat nog enige onzekerheid. Eventuele financiële consequenties zullen in 2012 worden verwerkt.

Overige vorderingen Per 31 december 2011 stond er voor € 1.595.000 aan overige vorderingen uit. Per 1 maart 2012 was hiervan € 298.000 ontvangen. Het resterende bedrag van € 1.297.000 kan als volgt gespecificeerd worden: - bijstandsdebiteuren - financieringsarrangement Rendo/BNG - door te berekenen m.b.t. de Brede Scholen - belastingdebiteuren - overige debiteuren

€ -

287.000 286.000 290.000 253.000 181.000

Saldo per 1 maart 2012

€

1.297.000

pagina 106

JAARSTUKKEN 2011 Uitgezette gelden Op 31 december 2011 waren er uitgezette geldmiddelen tot een bedrag van € 5.947.000 en wel bij de Rabobank, ABN/AMRO, ING en SNS bank. De afname ten opzichte van het vorig jaar is het gevolg van de investeringen in 2011. Voorzieningen dubieuze debiteuren Dubieuze debiteuren afdeling samenleving, cluster sociale zaken Met de invoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB) is de gemeente volledig verantwoordelijk voor de financiering van de bijstand. Dit heeft onder andere tot gevolg dat de uitkeringsdebiteuren voor rekening en risico van de gemeente komen. De voor dit risico gevormde voorziening bedraagt Overige dubieuze debiteuren Voor de belastingvorderingen en overige vorderingen is een voorziening getroffen ter dekking van mogelijke risico’s bij de invordering van belastingen en enkele overige privaatrechtelijke vorderingen. Het bedrag van de voorziening bedraagt

€

106.000

-

46.000

€

152.000

Liquide middelen Omschrijving

2011

Kassaldo, kas gemeentewinkel

2010

7

3

Banksaldi van BNG, de Rabobank, ABN/AMRO en de ING-bank

22

31

Totaal

29

34

Overlopende activa Vooruitbetaalde bedragen

2011

De overlopende activa hebben betrekking op in 2011 vooruitbetaalde bedragen, die ten laste van 2012 moeten komen.

2010

945

571

PASSIVA VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserves Het verloop van de algemene reserves wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven.

Omschrijving

Algemene reserve

Stand per 1-1-2011

9.956

Reserve aandelenoverdracht Rendo

13.843

Reserve aandelenoverdracht Essent

7.295

Weerstandsvermogen

1.639

Algemene reserve Bouwgrondexploitatie

1.919

Totaal

34.652

Toevoegingen 2011

475

Onttrekkingen 2011

Toevoeging/ onttrekking via resultaatbestemming voorgaand dienstjaar

250

Vermindering i.v.m. afschrijving op activa

13

Stand per 31-12-2011

10.168 13.843

1.056

8.351 1.639 -76

1.531

250

-76

1.843 13

35.844

Toelichting In de nota ‘Reserve en voorzieningen 2009-2012’ is voor een aantal reserves het maximaal benodigd peil aangegeven. Ook is in deze nota het verwachte verloop van de reserves aangegeven. Indien er belangrijke ontwikkelingen zijn of dat het niveau van de reserve tot onder het vastgestelde minimum is afgenomen, wordt dit hierna bij de desbetreffende reserve nader toegelicht.

pagina 107

JAARSTUKKEN 2011 Algemene reserve De doelstelling van deze reserve is het opvangen van tegenvallers. De rente wordt gebruikt als structurele inkomstenbron voor de exploitatie. De reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Het betreft de volgende mutaties: - In 2011 is een bedrag van € 115.000 toegevoegd aan de algemene reserve. Dit bedrag had betrekking op de verkoopopbrengst van een bouwkavel aan de Postweg, hetgeen in 2010 per abuis geboekt was ten gunste van het complex bouwgrondexploitatie locatie de Horst. - Toegevoegd is een bedrag van € 360.000. Dit naar aanleiding van het raadsbesluit van 12 november 2009. Bij de ombuigingen/bezuinigingen is besloten de voorziening egalisatie afvalstoffenheffing op te heffen en de vrijgevallen middelen te storten in de algemene reserve. - Bij het vaststellen van de kadernota 2004 is onder meer besloten de boekwaarden op een aantal investeringen (beleidsplan communicatie en automatisering) vervroegd af te schrijven ten laste van de algemene reserve. Conform deze besluitvorming heeft in 2011 een onttrekking plaatsgevonden van € 13.000. - Een bedrag van € 250.000 is overgeheveld naar de reserve investeringsprojecten, te weten € 45.000 voor het fietspad Oshaarseweg en € 205.000 voor het ‘project Ruinen’. Reserve aandelenoverdracht Rendo Een deel van deze reserve (€ 7.050.000) heeft als doel het genereren van structurele rente-inkomsten om daarmee de exploitatie gunstig te beïnvloeden. Tevens heeft een deel (€ 6.800.000) van deze reserve als doel de eventuele negatieve gevolgen in 2012 van de aflossing door de BNG van een langlopende geldlening met een rentepercentage van 9,733% op te vangen. De reserve is niet vrij besteedbaar. Reserve aandelenoverdracht Essent Doel van deze reserve is het genereren van structurele rente-inkomsten ter compensatie van de in 2009 weggevallen dividenduitkering als gevolg van de verkoop van aandelen van het energiebedrijf Essent. De reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: - In 2011 heeft de nodige besluitvorming plaatsgevonden over verkoop van de aandelen in de kerncentrale Borssele. De verkoopopbrengst van € 747.000 is gestort in de algemene reserve aandelenoverdracht NV Essent. - Bij de verkooptransactie in 2009 is een bedrag van € 691.000 opzij gezet in een aparte voorziening, ook wel escrow genoemd. In 2011 is hiervan een deel (€ 309.000) vrijgevallen en toegevoegd aan deze reserve. Weerstandsvermogen Het doel van deze reserve is het kunnen opvangen van onvoorziene en onvermijdelijke uitgaven zonder dat dit structurele gevolgen voor de exploitatie heeft. Deze reserve is in principe vrij besteedbaar omdat de rente incidenteel ten gunste komt van de exploitatie. Bij de ombuigingen/bezuinigingen heeft de raad in de vergadering van 12 november 2009 besloten de omvang van de reserve weerstandsvermogen in 2010 met 50% te verlagen en in 2012 wederom met 50%. Het vrijkomend bedrag van twee keer (in 2010 en 2012) € 1.638.500 wordt overgeheveld naar de algemene reserve. In tegenstelling tot de rente weerstandsvermogen wordt de rente van de algemene reserve als structureel aangemerkt. Dit levert in 2012 een structureel voordeel op van € 82.000. Algemene reserve bouwgrondexploitatie Deze reserve is bedoeld voor het opvangen van risico’s in het kader van de bouwgrondexploitatie en met de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie als weerstandvermogen voor de bouwgrondexploitatie. De algemene reserve bouwgrondexploitatie is vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Bij bestemming van het rekeningsresultaat 2010 is besloten € 76.000 te onttrekken aan deze reserve ter overheveling naar de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie. Bestemmingsreserves Het verloop van de bestemmingsreserves wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven.

Stand per 1-1-2011

Toevoegingen 2011

Onttrekkingen 2011


Reserve investeringsprojecten

9.395

548

1.159

557

Reserve overheveling exploitatiebudgetten

1.427

1.555

1.427

Omschrijving

pagina 108



2.462

6.879 1.555

JAARSTUKKEN 2011

Omschrijving

Stand per 1-1-2011

Toevoegingen 2011

Onttrekkingen 2011




BTW-compensatiefonds

180

40

140

Reserve frictie- en organisatiekosten

863

109

754

Egalisatie personeelskosten

438

Levensfasebewust personeelsbeleid

122

33

Egalisatie wegenonderhoud

193

10

48

Egalisatie tractie brandweer

283

14

297

Co-financiering Leader

283

Co-financiering speelplaatsen Wet Maatschappelijke Ondersteuning

39

438 155 155 0 -53

230

6

45

527

-166

361

Wet Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten

0

0

Trajecten werkgelegenheid

17

17

Minimabeleid

85

20

65

Reserve woonplan

173

3

9

167

Harmonisatie tennisbeleid

109

5

28

86

Kleedaccommodatie VVR Ruinerwold

280

14

24

270

Bouw brede school Ruinerwold

868

43

51

860

Egalisatie verfijningsuitkering rioleringen

341

17

85

273

15.623

2.248

2.659

12.450

Totaal

3.100

338

Toelichting aard en reden van de bestemmingsreserves Reserve investeringsprojecten Deze reserve heeft als doel middelen te stallen die beschikbaar zijn voor het dekken van (grote) investeringsprojecten. Het verloop van deze reserve is in 2011 als volgt geweest Saldo per 1 januari 2011 Toevoegingen 2011 Bestemming rekeningresultaat 2010 Overheveling van alg. reserve t.b.v. centrumontwikkeling Ruinen Overheveling van algemene reserve t.b.v. fietspad Oshaarseweg Vrijval reserve tractiemiddelen brandweer

€ 9.395.000 € -

557.000 205.000 45.000 298.000 1.105.000 € 10.500.000

Onttrekkingen 2011 In 2011 zijn er onttrekkingen geweest ten behoeve van: Centrumplan de Wijk Beleidsimplementatie burgerparticipatie Cultuureducatienetwerk De Wolden 2011 Startnotitie accommodatiebeleid Ontwikkeling beleidsnota begraven Ontwikkelplan ‘de Horst’ de Wijk Aankoop bedrijventerrein Slagenweg Zuidwolde Incidentele formatie capaciteit midoffice 2011 Budget t.b.v. projectmatig werken 2011 pagina 109

€ -

17.000 26.000 10.000 30.000 10.000 305.000 512.000 80.000 40.000

JAARSTUKKEN 2011 Incidentele capaciteit DIV Doorontwikkelplan afdeling VROM

-

45.000 84.000 -

In 2011 zijn er onttrekkingen geweest ten behoeve van de volgende investeringsprojecten: Toegankelijkheid openbaar vervoer Ontsluiting kern Zuidwolde op de N48 Infrastructuur brede school de Wijk Infrastructuur brede scholen Zuidwolde Aanleg fietspaden Oshaarseweg/Eggeweg Aanleg fietspad Meppelerweg Vervanging bruggen Grondverwerving inzake ruilverkaveling Economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde Project ‘de Ontmoeting’, ontwikkeling dorpsvisies Project centrumontwikkeling Ruinen Tijdelijke huisvesting brede scholen obs en bbs Zuidwolde Plan van aanpak fusie openbare scholen Legionellabestrijding/risico analyse scholen Subsidieregeling energiebesparing Implementatie wettelijke projecten BAG Digitalisering documenten Organisatie en proceskosten visie dienstverlening 2010 en 2011

€ -

1.159.000

53.000 177.000 28.000 252.000 831.000 49.000 221.000 18.000 22.000 145.000 24.000 161.000 96.000 20.000 100.000 30.000 13.000 222.000

Saldo per 31 december 2011

-

2.462.000

€

6.879.000

€

6.516.000

Voor wat betreft de al dan niet vrije besteedbaarheid wordt het saldo van deze reserve als volgt opgesplitst: Reeds bestemd voor in uitvoering zijnde projecten/investeringen € Toegankelijkheid openbaar vervoer Ontsluiting kern Zuidwolde op de N48 Reconstructie Hoofdstraat Zuidwolde Infrastructuur brede school de Wijk Centrumplan Ruinen Centrumplan de Wijk Infrastructuur brede scholen Zuidwolde Aanvullende krediet fietspad Oshaarseweg Fietspad Meppelerweg Vervanging bruggen Brug de Stuw, Tennet-2 project Verkeersveiligheid rondom scholen Grondverwerving inzake ruilverkaveling Wegmarkeringen bebouwde kom Project ‘de Ontmoeting’, ontwikkeling dorpsvisies Project ‘Ruinen’ Tijdelijke huisvesting brede scholen Zuidwolde Legionellabestrijding/risicoanalyse scholen Subsidieregeling energiebesparing Digitalisering documenten, dienstverlening concept Organisatie en proceskosten visie dienstverlening Cultuureducatienetwerk, culturele alliantie Ontwikkelplan de Horst te de Wijk Incidentele formatie capaciteit Midoffice 2012 Doorontwikkelplan afdeling VROM

pagina 110

138.000 592.000 1.488.000 21.000 930.000 333.000 69.000 148.000 69.000 780.000 115.000 17.000 276.000 116.000 324.000 31.000 140.000 5.000 100.000 237.000 266.000 10.000 78.000 80.000 153.000

JAARSTUKKEN 2011

Reeds bestemd voor in 2012 in uitvoering te nemen projecten/investeringen € 180.000 Aanvullende krediet reconstructie Hoofdstraat Zuidwolde Beleidsimplementatie burgerparticipatie 15.000 Projectkosten papierloos vergaderen 15.000 Infrastructuur brede school Schoolbrink Zuidwolde 267.000 Opstellen nieuw beleidsplan TROP 35.000 Opstellen startnota ‘vitaal platteland’ 25.000 Verbetering recreatieve vaarvoorzieningen 20.000 Bouw brede school Schoolbrink (overboeking naar reserve) 1.007.000 Onderzoekskosten kunstgrasvelden 175.000 Concel Drenthe 2028 20.000 Milieu ambitie plan, uitvoeringsprogramma 60.000 Beleidskaart archeologie, opstellen en uitvoeren 58.000 Actualisatie bestemmingsplannen 2012 329.000 15.000 Plan van aanpak duurzaam inkopen 25.000 Doorontwikkeling Woldwerk Sub-totaal

€

2.246.000 8.762.000

-

1.846.000

Gereserveerd voor na 2011 in uitvoering te nemen investeringen Uitwerking Gemeentelijk Verkeers en VervoersPlan (GVVP) Uitvoeren fietsplan Uitvoeren bruggenbeheersplan 2014 HBD Zuidwolde-zuid, wandelpad Drogteropslagen Onderzoek en advieskosten instandhouding kleine scholen en onderwijsplan Nieuwbouw kleedaccommodatie TC ’t Wold te Ruinerwold Dorpshart Ruinerwold (Buddingehof) Actualisatie bestemmingsplannen 2013 Organisatie- en proceskosten visie dienstverlening 2013

€ -

325.000 287.000 400.000 50.000 30.000 186.000 100.000 328.000 140.000

Totaal geoormerkte bestedingen

€ 10.608.000

Uit bovenstaande blijkt dat de geoormerkte bestedingen hoger zijn dat het aanwezige saldo in de ‘reserve investeringsprojecten’. “Te kort’ reserve investeringsprojecten (€ 10.608.000 minus € 8.762.000) Er is reeds besloten om in 2012 de volgende middelen te storten in de ‘reserve investeringsprojecten’: - Overheveling € 3.625.000 van de algemene reserve. Dit vloeit voort uit het vastgestelde bezuinigingsbesluit van 10 november 2011. Het houdt ook verband met de genoemde maatregelen in de Kadernota/Programmabegroting 2012 - Bestemming van het voordelig rekeningsaldo 2011. Bij behandeling van de begroting 2012 in de raadsvergadering van 10 november 2011 is de inzet van incidentele middelen aan de orde geweest. Eind 2011 is uitgegaan van een voordelig rekeningsaldo 2011 van € 518.000 Rekening houdende met bovenstaande stortingen komen we op een ‘netto’ te besteden saldo van

pagina 111

€

3.625.000

-

518.000

€

3.729.000

-

4.143.000

€

414.000

JAARSTUKKEN 2011 Reserve overheveling exploitatiebudgetten Het doel van deze reserve is om activiteiten veilig te stellen die nog niet volledig zijn gerealiseerd. Noodzakelijk is het de budgetten hiervan over te hevelen naar het volgend jaar. Over twee jaren gezien verloopt een en ander budgettair neutraal. De budgetoverheveling is slechts een verschuiving van middelen van 2011 naar 2012. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: De besluitvorming tot overheveling van de exploitatiebudgetten heeft plaatsgevonden in de raad van 22 december 2011. In 2011 is een bedrag van € 1.555.000 gestort in de reserve overheveling exploitatiebudgetten. In 2012 wordt ter bijstelling van de budgetten dit bedrag weer onttrokken aan de reserve. De onttrekking van € 1.427.000 in 2011 heeft te maken met de overheveling van budgetten van 2010 naar 2011. Reserve BTW-compensatiefonds Het doel van deze reserve is de dekking van tekorten die met name in de eerste jaren ontstaan door de invoering van het BTW-compensatiefonds. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Jaarlijks vindt er een onttrekking plaats ten gunste van de exploitatie ter opvang van de nadelige effecten van de BTW-component in de afschrijvingslasten van de oude activa. In 2011 was dit een bedrag van € 40.000. Reserve frictie- en organisatiekosten Het doel van deze reserve is het opvangen van onvoorziene en onvermijdelijke kosten in het kader van de organisatieontwikkeling. Deze reserve is bestemd voor personele frictiekosten en voor projecten in het kader van de organisatieontwikkeling. Gezien de geoormerkte onttrekkingen is de reserve niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Voor reguliere personele frictiekosten is een bedrag van € 105.000 onttrokken aan de reserve. Het overige bedrag van € 4.000 heeft betrekking op uitvoering van projecten in de personele sfeer. Reserve egalisatie personeelskosten Het doel van deze reserve is het egaliseren van de jaarlijkse personeelskosten. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Bij de bestemming van het rekeningsresultaat zullen nadere voorstellen worden gedaan om het overschot op de personeelskosten toe te voegen aan de reserve egalisatie personeelskosten. Dit op basis van het raadsbesluit van juni 2007, bij behandeling van de ‘Kadernota 2008’, om de eventuele onderuitputting op de jaarlijkse posten binnen het personeels- en organisatiebudget te storten in een egalisatie- of bestemmingsreserve. Mutaties 2011: In 2011 hebben er geen mutaties plaatsgevonden. Een eventuele toevoeging aan de reserve zal aan de orde komen bij behandeling van de jaarstukken 2011 en worden verwerkt in 2012. Reserve levensfasebewust personeelsbeleid De reserve is bedoeld voor de bekostiging van het levensfasebewust personeelsbeleid. In de nota ‘levensfasebewust personeelsbeleid De Wolden, gezond en plezierig (blijven) werken’ wordt de inzet van de middelen beleidsmatig onderbouwd. Op basis van in het verleden gemaakte CAO-afspraken zijn de middelen in deze reserve geoormerkt en derhalve niet vrij aanwendbaar. Mutaties 2011: Ten laste van de exploitatie wordt jaarlijks ter bekostiging van noodzakelijke maatregelen op het gebied van strategische personeelsplanning een bedrag van € 11.000 gestort in de reserve. Tevens is een bedrag toegevoegd aan de reserve van € 22.000. Ingevolge de CAO-afspraken moet beleid ontwikkeld worden dat gericht is op duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Ter stimulering hiervan krijgen we via de afdracht loonheffingen voor de medewerkers van 62 tot en met 65 jaar een premiekorting van € 22.000. Zoals hiervoor is verwoord wordt dit bedrag toegevoegd aan de reserve levensfasebewust personeelsbeleid. Reserve egalisatie wegenonderhoud Het doel van de reserve is het inzetten van geoormerkte middelen voor wegenonderhoud om daarmee de toekomstige exploitatie te ontlasten. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Voor het op peil houden van de reserve is conform de nota reserves en voorzieningen in 2011 een bedrag van € 10.000 wegens bespaarde rente toegevoegd. Ten gunste van de exploitatie is een bedrag van € 48.000 onttrokken aan de reserve.

pagina 112

JAARSTUKKEN 2011 Reserve egalisatie tractie c.a. brandweer Voor de dekking van de investeringen bij de brandweer is ingaande 2007 een egalisatiereserve ingesteld om de gevolgen van het grillige verloop van kapitaallasten voor de exploitatie te voorkomen. Sinds 2010 is ook de stelpost vrijval van kapitaallasten ‘bedrijfsmatige investeringen’ ingesteld. Dit betekent voor de brandweer eigenlijk een ‘dubbele reservering’. De grondslag voor het instandhouden van een afzonderlijke egalisatiereserve komt hiermede te vervallen. Besloten is (raad 29 september 2011) de reserve op te heffen en de vrijvallende middelen over te hevelen naar de ‘reserve investeringsprojecten’. Mutaties 2011: In verband met opheffing van deze reserve is het nog aanwezige bedrag van € 297.000 gestort in de reserve investeringsprojecten. Reserve co-financiering Leader Deze reserve is bedoeld voor de egalisatie van de kosten die verband houden met Leader, ILG en POP projecten. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Mutaties 2011: Het exploitatietekort op de post plattelandsontwikkeling van 2010 van € 53.000 is in 2011 aan deze reserve onttrokken. Ten aanzien van de budgetoverschrijding over 2011 wordt bij bestemming van het rekeningresultaat 2011 voorgesteld een bedrag van € 7.000 te onttrekken aan de reserve co-financiering Leader. Reserve co-financiering speelplaatsen Het doel van deze reserve is het egaliseren van de bijdragen aan derden voor het op (laten) knappen van speeltuinen. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Mutaties 2011: Het exploitatie-overschot op de post onderhoud speelvoorzieningen van 2010 van € 6.000 is in 2011 aan deze reserve toegevoegd. In 2011 bedroeg het exploitatie-overschot op dit onderdeel € 12.000. Voorgesteld wordt dit bedrag bij bestemming van het rekeningresultaat toe te voegen aan de reserve co-financiering speelplaatsen. Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het doel van deze reserve is het opvangen van onvermijdelijke overschrijdingen op de openeindregelingen ‘huishoudelijke voorzieningen’ en ‘voorzieningen gehandicapten’. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie, maar kan wel tot gevolg hebben dat het doel van deze reserve in het gedrang komt. Mutaties 2011: In 2011 is aan overschrijdingen op de WMO budgetten in 2010 een bedrag van € 165.000 onttrokken aan deze reserve. Voor de over- en onderschrijdingen op de WMO budgetten 2011 vindt er geen verrekening met de reserve ‘Wet Maatschappelijke Ondersteuning’ plaats. In de nota ‘reserves en voorzieningen’ is een minimum peil van de reserve bepaald van € 362.000. Bij de bestuursrapportage 2011 is besloten deze minimumnorm ingaande 2012 los te laten. Verrekeningen met de reserve kunnen derhalve vooreerst in 2012 plaatsvinden. Reserve wet Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten De reserve is bedoeld voor de opvang van risico’s bij de uitvoering van de wet BUIG (voorheen inkomensdeel Wwb/Bbz/Ioa). Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie, maar kan wel tot gevolg hebben dat het doel van deze reserve in het gedrang komt. Mutaties 2011: Het saldo van de reserve is nihil. Een toevoeging aan deze reserve is niet aan de orde, daar er in 2011 geen sprake is van een overschot aan middelen. In 2011 is ten laste van de exploitatie een extra bedrag beschikbaar gesteld van € 490.000 voor uitvoering van de BUIG-regelingen. Reserve trajecten werkgelegenheid Het doel van deze reserve is het beschikbaar hebben van middelen voor de kosten van aangegane reïntegratieverplichtingen, waarvoor nog geen ESF-middelen zijn ontvangen. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie, maar kan wel tot gevolg hebben dat het doel van deze reserve in het gedrang komt. Mutaties 2011: Het saldo van deze reserve bedraagt € 17.000. In 2011 hebben er geen mutaties plaatsgevonden.

pagina 113

JAARSTUKKEN 2011 Reserve minimabeleid Het doel van deze reserve is het opvangen van fluctuaties in de realisatie van vastgesteld minimabeleid. Deze reserve is vrij besteedbaar. In de raad van 12 november 2010 is bij de ombuigingen/bezuinigingen voorgesteld de reserve op te heffen en de vrijkomende middelen te storten in de algemene reserve. Dit behoudens de reeds geoormerkte bedragen ter uitvoering van de lopende projecten, zoals hieronder vermeld. Mutaties 2011: Van de geoormerkte bedragen voor het project ‘Kinderen doen Mee’ en ter uitvoering van de regeling voor chronisch en langdurig zieken is een bedrag van € 20.000 onttrokken aan de reserve. Het nog aanwezige saldo van € 65.000 wordt gebruikt voor de afwikkeling van de lopende projecten in 2012. Reserve woonplan Het doel van deze reserve is het beschikbaar hebben van middelen om plannen te realiseren die bijdragen aan de gewenste woningvoorraad en bijbehorende woonomgeving. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Mutaties 2011: Ten laste van project Oldenhave-Bos in Ruinen is een bedrag van € 3.000 toegevoegd aan de reserve. Voor het opstellen van een nieuwe woonvisie is van het hiervoor geoormerkte bedrag van € 90.000 een bedrag van € 9.000 onttrokken aan de reserve. Reserve harmonisatie tennisbeleid De reserve heeft als doel de dekking van kapitaallasten die verband houden met de harmonisatie van het tennisbeleid. Het aanwenden voor andere doeleinden heeft budgettaire gevolgen. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Voor het op peil houden is € 5.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de harmonisatie van het tennisbeleid is € 28.000 onttrokken aan deze reserve. Reserve kleedaccommodatie VVR Ruinerwold De reserve heeft als doel de dekking van kapitaallasten die verband houden met de verbouw van de kleedaccommodatie van de voetbalvereniging VVR te Ruinerwold. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Voor het op peil houden is € 14.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de verbouw van de kleedaccommodatie is € 24.000 onttrokken aan deze reserve. Reserve bouw brede school Ruinerwold De reserve heeft als doel de dekking van een deel van de kapitaallasten die verband houden met de bouw van een brede school te Ruinerwold. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Voor het op peil houden is € 43.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de verbouw van de kleedaccommodatie is € 51.000 onttrokken aan deze reserve. Reserve egalisatie verfijninguitkering rioleringen Deze reserve heeft als doel het egaliseren van het niet gelijkmatig aflopen van de verfijninguitkering riolering ten opzichte van de kapitaallasten. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2011: Voor het op peil houden is conform de nota reserves en voorzieningen € 17.000 aan deze reserve toegevoegd wegens bespaarde rente. Aan deze reserve is onttrokken een bedrag van € 85.000. In verband met het wegvallen van een deel van de verfijninguitkering riolering van de algemene uitkering wordt jaarlijks ten gunste van de exploitatie een aflopend bedrag onttrokken aan de reserve. Resultaat na bestemming Omschrijving

Stand per 1-1-2011

Toevoegingen

Onttrekkingen


Rekeningresultaat

181

1.457

181

1.457

Totaal

181

1.457

181

1.457

pagina 114

JAARSTUKKEN 2011 Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen wordt in onderstaand overzicht per voorziening weergegeven. Stand per 1-1-2011

Omschrijving

Bruidsschatregeling openbaar basisonderwijs Huisvesting onderwijs

Toevoegingen

Vrijval

786 1.337

Egalisatie afvalstoffenheffing

662

Onderhoud gebouwen

722

Versterking EHS, groenfonds N48

212

Aanwendingen

Stand per 31-12-‘11

312

474

269

1.280

360 271

302 155

838

0

100

Verliezen bouwgrondexploitatie

245

530

Dubieuze debiteuren

259

108

151

Voorziening op vordering Verkoop Vennootschap BV (Essent)

691

309

382

1.153

4.302

417

1.308

736

2.994

Totalen Minus de voorzieningen: verliezen bouwgrondexploitatie, dubieuze debiteuren en vordering Verkoop Vennootschap (Essent) opgenomen onder de financiële vaste activa en onder de vlottende activa Balanstotaal

4.702

1.113

1.195

530

3.507

583

100 775

360

360

Toelichting aard en reden van de voorzieningen Algemeen In de nota ‘Reserves en voorzieningen’ wordt per voorziening nader ingegaan op b.v. het benodigde peil van een voorziening, verwachte ontwikkelingen, e.d. Voor de gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen in de bijlagen behorende bij de jaarrekening 2011. Voorziening bruidsschatregeling openbaar basisonderwijs In de raadsvergadering van 29 oktober 2009 heeft de raad ingestemd met verzelfstandiging van het openbaar onderwijs per 1 januari 2009. Op basis van de z.g. bruidsschatregeling is besloten om ten laste van de algemene reserve een voorziening, groot € 1.292.000, te treffen voor de dekking van de extra kosten voor algemeen beheer en bestuur die de stichting Wolderwijs in de eerste vijf jaren van de verzelfstandiging heeft. Mutaties 2011: Op grond van het raadsbesluit van 29 oktober 2009 is in 2011 aan de stichting Wolderwijs een bedrag van € 312.000 uitgekeerd. Voorziening huisvesting onderwijs De voorziening is bedoeld om aangewend te worden voor de dekking van de kosten van het Integraal Huisvestingsplan basisonderwijs. Mutaties 2011: Vanuit de exploitatie huisvesting openbaar en bijzonder onderwijs (stelpost) is een bedrag van € 138.000 toegevoegd. Tevens zijn de toegekende subsidies van rijk en provincie voor verbetering van het binnenklimaat bij het primair onderwijs van € 74.000 aan de voorziening toegevoegd. Voor het onderhoud aan de schoolgebouwen is € 269.000 aangewend. Voorziening egalisatie afvalstoffenheffing Deze voorziening is bedoeld om fluctuaties in de kosten van de afvalverwerking te egaliseren om daarmee bovenmatige schommelingen in het tarief van de afvalstoffenheffing te voorkomen. In de raad van 12 november 2009 is bij de ombuigingen/bezuinigingen voorgesteld de voorziening op te heffen en de vrijkomende middelen te storten in de algemene reserve. Dit behoudens de reeds geoormerkte bedragen ter uitvoering van de lopende investeringen t.b.v. de aanschaf van groene containers en voor ondergrondse inzameling van glas en textiel. In 2012 zal het dan nog resterende saldo van deze voorziening vrijvallen en worden gestort in de algemene reserve. Mutaties 2011: In het raadsvoorstel is verwoord dat een bedrag van € 360.000 vrij zal kunnen vallen. Dit bedrag is in 2011 toegevoegd aan de algemene reserve.

pagina 115

JAARSTUKKEN 2011 Voorziening onderhoud gebouwen Deze voorziening is bedoeld om bovenmatige schommelingen in de jaarlijkse onderhoudskosten van gemeentelijke gebouwen op te vangen. De mutaties zijn gebaseerd op het onderhoud beheerprogramma gebouwen. Mutaties 2011: Voor de dekking van periodiek (groot) onderhoud is ten laste van de exploitatie € 271.000 in deze voorziening gestort. Voor de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden is in 2011 € 155.000 aangewend. Voorziening EHS, groenfonds N48 Rijkswaterstaat Noord-Nederland, provincie Drenthe en de gemeente De Wolden zijn overeengekomen om ter versterking van de EHS (ecologische hoofdstructuur) een fonds of voorziening te vormen van € 100.000, waarvan een derde deel ten laste komt van elk van de partijen. Het bedrag wordt gebruikt ter uitvoering van compensatiemaatregelen verband houdende met de reconstructie van de N48. Mutaties 2011: De gemeentelijke bijdrage van € 33.000 is in 2011 vanuit het krediet ‘ontsluiting kern Zuidwolde op de N48’ beschikbaar gesteld. Tezamen met het bedrag van € 67.000 van de twee andere partijen is dit een totaalbedrag van € 100.000. Voorziening verliezen bouwgrondexploitatie Deze voorziening is bedoeld voor het opvangen van voorziene verliezen in de complexen van de bouwgrondexploitatie. Mutaties 2011: In 2011 heeft er een storting van € 530.000 ten laste van de exploitatie plaatsgevonden. Dit in verband met voorziene verliezen in de bouwgrondexploitatie. Bij bestemming van het rekeningresultaat wordt dit bedrag weer uit de algemene reserve bouwgrondexploitatie gehaald. Per saldo heeft dit dan geen invloed op het uiteindelijk te bestemmen rekeningsresultaat. Voorziening dubieuze debiteuren Deze voorziening is bedoeld voor het opvangen van de financiële risico’s voortvloeiende uit vermoedelijk oninbare vorderingen. Mutaties 2011: - Uit een actualisatie van de dubieuze debiteuren sociale zaken blijkt dat een bedrag van € 99.000 moet worden onttrokken aan deze voorziening. - Voor de dekking van definitief oninbaar verklaarde belastingvorderingen is een bedrag van € 9.000 onttrokken aan deze voorziening. Voorziening dubieuze debiteur ‘Vordering op Verkoop Vennootschap B.V. (Essent)’ Bij verkoop van Essent aan RWE is een deel van de verkoopopbrengst niet uitbetaald en als vordering opgenomen. Voor onze gemeente gaat het om een bedrag van € 691.200. Afhankelijk van mogelijke claims zal dit bedrag geheel of gedeeltelijk te zijner tijd tot uitkering komen. In verband met deze onzekerheid is het gehele bedrag als dubieus aangemerkt en is hiervoor een voorziening getroffen. Mutaties 2011: In 2011 is van deze zogenaamde ‘escrow’ een bedrag van € 309.000 uitgekeerd. Dit bedrag is overgeheveld naar de algemene reserve ‘aandelenoverdracht Essent’. Langlopende schulden De in de balans opgenomen langlopende geldleningen betreffen onderhandse leningen, afgesloten bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Het verloop van deze leningen is in onderstaand overzicht weergegeven. Restantbedrag van de leningen per 1-1-2011 11.985

Opgenomen leningen 0

Aflossingen

724

Restantbedrag van de leningen per 31-12-2011 11.211

Het restantbedrag ultimo 2011 heeft betrekking op vier langlopende geldleningen met een totale rentelast in 2011 van € 545.000.

pagina 116

JAARSTUKKEN 2011 VLOTTENDE PASSIVA 2011

Waarborgsommen

2010

7

3

Netto-vlottende schulden < 1 jaar

3.633

3.375

Bank- en girosaldi

1.815

1.520

Overlopende passiva

1.561

1.143

7.016

6.041

Totaal

Toelichting Waarborgsommen Het te verrekenen bedrag aan waarborgsommen eind 2011 van € 7.000 heeft met name betrekking op waarborgsommen inzake planschadevergoedingen. Netto-vlottende schulden < 1 jaar Onder “netto-vlottende schulden < 1 jaar” zijn de overige schulden per 31 december 2011 opgenomen. Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening is van deze crediteuren (per 1-3-2012) € 2.682.000 afgewikkeld. Het restantschuld komt hiermede per 1-3-2012 op € 951.000. Bank- en girosaldi Het betreft hier debetsaldi bij de BNG. Overlopende passiva Omschrijving

2011

Transitorische rente Vooruitontvangen bedragen Europese en Nederlandse overheidslichamen

219

235

1.237

731

105

177

1.561

1.143

Overige overlopende posten Totaal

2010

Transitorische rente De transitorische rente heeft betrekking op de te betalen rente van de aangegane vaste geldleningen die in het volgende jaar verschuldigd is. Vooruitontvangen bedragen Europese en Nederlandse overheidslichamen Het verloop van de vooruitontvangen bedragen wordt als volgt weergegeven. Stand per 1-1-2011

Omschrijving

Min. van OCW, bijdrage brede scholen Zuidwolde Min. van OCW, regeling verbetering binnenklimaat huisvesting primair onderwijs

Toevoegingen

Vrijval

Aanwendingen

500


500

74

74

0

Min. van VWS, brede doeluitkering Centra Jeugd en Gezin

6

6

0

Min.van Soza, extra middelen schuldhulpverlen.

8

8

0

Min.van Financiën, te verrekenen btw

0

Prov. Drenthe, toegankelijkheid bushaltes

7

29

7 29

0

Prov. Drenthe, Tennet gelden

0

543

543

Prov. Drenthe, inrichting landelijk gebied

0

10

10

Prov. Drenthe, regeling verkeersveiligheid wegen

43

43

Prov. Drenthe, bijdrage museum Karstenhoeve

35

35

0

Prov. Drenthe, bijdrage saneringen inzake railverkeerslawaai

79

79

0

Prov. Drenthe, bijdrage culturele alliantie

0

Prov. Drenthe, bijdrage infrastructuur brede school Ruinerwold Totaal

731

pagina 117

48

48

86

86

737

231

1.237

JAARSTUKKEN 2011 Overige overlopende posten De overige posten hebben betrekking op verrekeningen (algemeen en sociale zaken) en optierente van verkoop bouwkavels. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Aan de passiefzijde van de balans wordt buiten de balanstelling het bedrag opgenomen waartoe aan natuurlijke personen of rechtspersonen borgstellingen of garantiestellingen zijn verstrekt (artikel 50 BBV).

Borg- en garantstellingen

Omschrijving

2011

Gewaarborgde geldleningen, sportverenigingen, dorpshuizen e.d. Garanties sociale woningbouw, diverse corporaties Totaal

2010

293

366

65.371

55.964

65.664

56.330

Voor een nadere specificatie (aflossingen, nieuwe leningen) van de borgen garantiestellingen wordt verwezen naar de ‘staat van gegarandeerde geldleningen’ zoals die opgenomen is in de bijlagen behorende bij de jaarrekening 2011. Verplichtingen voortvloeiende uit leasing De langdurige verplichtingen uit hoofde van operational lease zijn niet in de balans opgenomen en worden hieronder toegelicht. Omschrijving

Aanvang contract

Computerapparatuur Océ-finance, kopieermachines/printers

Einde contract

Jaarbedrag

1-1-2010

1-1-2014

133

25-7-06/28-3-07/1-12-10

25-7-12/28-3-12/1-12-2016

55

1-1-2010

1-1-2013

28

IBM, server

pagina 118

JAARSTUKKEN 2011

2.4

RECAPITULATIE LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA

Lasten per programma

01 Bestuur en organisatie 02 Dienstverlening 03 Veiligheid en openbare orde 04 Verkeer en vervoer / openbaar gebied 05 Economische zaken en plattelandsontwikkeling 06 Toerisme en recreatie


Rekening 2010



Rekening 2011

2.202.026

2.253.034

2.340.645

2.350.247

N

9.602

719.461

755.200

767.997

757.650

V

10.347

1.751.230

1.806.484

2.051.021

2.041.938

V

9.083

6.703.302

4.928.619

6.945.394

6.931.872

648.537

331.459

621.708

559.760

V

13.522

V

61.948

226.464

195.977

252.377

236.047

V

16.330

07 Onderwijs en kinderopvang

4.664.017

3.468.974

3.651.963

3.781.536

N

129.573

08 Cultuur en sport

3.701.326

3.580.601

3.659.681

3.623.638

V

36.043

15.705.390

14.367.161

15.103.313

14.723.373

V

379.940

10 Milieu

4.879.706

5.438.998

5.439.779

5.211.605

V

228.174

11 Ruimte en wonen

4.959.180

5.055.313

4.912.658

5.465.254

N

552.596

12 Financieringsmiddelen

3.037.442

1.575.940

2.892.071

3.011.218

N

119.147

Totaal van de lasten

49.198.081

43.757.760

48.638.607

48.694.138

Baten per programma

Rekening 2010



Rekening 2011

09 Sociaal/maatschappelijke zorg

N

55.531


01 Bestuur en organisatie

119.436

-

-

-

02 Dienstverlening

413.545

398.454

406.220

424.525

V

18.305

24.681

18.379

11.343

8.939

N

2.404

216.161

31.786

67.461

177.488

V

110.027

56.925

11.038

11.038

3.021

N

8.017

03 Veiligheid en openbare orde 04 Verkeer en vervoer / openbaar gebied 05 Economische zaken en plattelandsontwikkeling 06 Toerisme en recreatie 07 Onderwijs en kinderopvang 08 Cultuur en sport

-

146

-

-

103

V

103

1.288.946

358.126

480.032

575.819

V

95.787

733.261

661.097

656.676

693.765

V

37.089

09 Sociaal/maatschappelijke zorg

7.185.385

6.706.084

6.536.300

6.837.576

V

301.276

10 Milieu

6.552.777

5.088.012

5.252.566

5.666.759

V

414.193

11 Ruimte en wonen

2.734.016

3.414.617

2.719.211

2.987.156

N

267.945

N

12 Financieringsmiddelen Totaal van de baten

Saldo gerealiseerde lasten en baten

Algemene dekkingsmiddelen Onvoorziene uitgaven Resultaat voor bestemming

Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming

1.230.961

308.038

924.235

1.245.153

20.556.240

16.995.631

17.065.082

18.620.304

V

1.555.222

-28.641.840

-26.762.192

-31.573.525

-30.073.834

V

1.499.691

28.185.853

27.907.081

28.927.549

29.369.319

V

-

-1.197.457

-561.431

-

V

-455.987

-52.505

-3.207.407

-704.515

636.903

52.505

3.207.407

2.161.940

180.915

0

0

1.457.425

(N = nadelig / V = voordelig)

pagina 119

V

N V

320.918

441.770 561.431 2.502.892

1.045.467 1.457.425

JAARSTUKKEN 2011 Recapitulatie totaal saldi per programma op lastenniveau In het kader van de rechtmatigheidtoets is het begrotingscriterium een belangrijk onderdeel. Met andere woorden zijn de verplichtingen en uitgaven tot stand gekomen binnen de grenzen van de door de gemeenteraad vastgestelde begroting. Door de accountant wordt aandacht besteed aan de juiste functie-indeling, de aard en de omvang van begrotingsoverschrijdingen, de toelichting hierop en de beoordeling of de overschrijdingen passen binnen het beleid van de gemeente De Wolden. Over de financiële beheershandelingen wordt beoordeeld of deze plaatsvinden binnen de grenzen van de actuele, geautoriseerde begroting. Saldi per programma op lastenniveau

01 Bestuur en organisatie

Begroting voor bestemming

Rekening voor bestemming

Afwijking t.o.v. begroting

Afwijking t.o.v. begroting in %

2.340.645

2.350.247

N

9.602

767.997

757.650

V

10.347

1,3%

03 Veiligheid en openbare orde

2.051.021

2.041.938

V

9.083

0,4%

04 Verkeer en vervoer / openbaar gebied

6.945.394

6.931.872

13.522

0,2%

621.708

559.760

61.948

10,0%

02 Dienstverlening

05 Economische zaken en plattelandsontwikkeling 06 Toerisme en recreatie 07 Onderwijs en kinderopvang 08 Cultuur en sport

V V

-

0,4%

252.377

236.047

V

16.330

6,5%

3.651.963

3.781.536

N

129.573

-3,5%

3.659.681

3.623.638

15.103.313

14.723.373

10 Milieu

5.439.779

5.211.605

V

228.174

4,2%

11 Ruimte en wonen

4.912.658

5.465.254

N

552.596

- 11,2%

12 Financieringsmiddelen

2.892.071

3.011.218

N

119.147

-

Totaal programma’s op lastenniveau

48.638.607

48.694.138

N

55.531

09 Sociaal/ maatschappelijke zorg

V V

36.043

1,0%

379.940

2,5%

4,1% -0,1%

Toelichting recapitulatie saldi per programma op lastenniveau Uitgaven die de begroting overschrijden of die gedaan zijn buiten de doelstelling van de vastgestelde programma’s zijn formeel gezien onrechtmatig. Na vaststelling van de jaarrekening 2011 door de raad worden deze overschrijdingen alsnog rechtmatig. Bij onderstaande programma’s heeft een begrotingsoverschrijding plaatsgevonden: Op programma 7 ‘Onderwijs en kinderopvang’ is een overschrijding ontstaan van 3,5%. De overschrijding is ontstaan bij de huisvestingsposten van het basisonderwijs. De lasten, met name de energielasten van de brede scholen, zijn vooreerst op dit onderheel verantwoord. De hogere lasten van deze voorzieningen worden grotendeels gecompenseerd door een vergoeding van de andere gebruikers. Per saldo wordt dan op dit programma binnen het criterium van 1% gebleven. Op programma 11 ‘Ruimte en wonen’ is een overschrijding ontstaan van 11,2%. De overschrijding is ontstaan door een storting van € 530.000 in de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie. Bij behandeling van de jaarstukken 2011 wordt voorgesteld dit bedrag te onttrekken aan de algemene reserve bouwgrondexploitatie. Hiermee wordt binnen het begrotingscriterium gebleven. Op programma 12 ‘Financieringsmiddelen’ is een overschrijding ontstaan van 4,1%. De overschrijding is ontstaan op het onderdeel ‘saldi kostenplaatsen’. Tegenover dit nadelig verschil op de kostenplaatsen staat een aanzienlijk bedrag aan voordelige verschillen op de kostenplaatsen. Per saldo is er derhalve geen sprake van een overschrijding. Hiermee wordt ruimschoots binnen het begrotingscriterium gebleven. Een toelichting op de kostenplaatsen is verderop in de jaarrekening opgenomen. Mutaties reserves De ‘mutaties reserves’ worden bij de ‘Gerealiseerde lasten en baten per programma met toelichting’ gedetailleerd toegelicht bij elk programma.

pagina 120

JAARSTUKKEN 2011

2.5

PROGRAMMAREKENING MET TOELICHTING

Alvorens in te gaan op een nadere analyse per programma geven wij hieronder eerst een dwarsanalyse van enkele kostensoorten. Bij de toelichting op de programma’s wordt hierop verder niet ingegaan. Personeelslasten De totale afwijkingen van de personeelslasten kunnen als volgt worden gespecificeerd: Omschrijving

Bedrag

Positieve afwijking op de salarislasten is mede veroorzaakt door de niet benutte vacatureruimte bij OW-binnen en de nog niet bestede gelden doorontwikkelplan afd. VROM

98.000

Bij het opmaken van de salarisstaat 2011 voor de begroting is uitgegaan van een salarisverhoging van 1,5%. Op dit moment zijn er nog geen nieuwe CAO-afspraken.

157.000

Op de post ‘onvoorziene uitgaven’ was voor ziekte en onvoorziene omstandigheden nog een bedrag beschikbaar, dat niet is besteed

89.000

Ter vervanging van de griffiemedewerker is er sprake van een overloop (2011/2012). De nog niet-bestede middelen blijven beschikbaar voor inhuur in 2012.

22.000

De extra beschikbaar gestelde middelen voor inhuur personeel op de afd. VROM zijn nog niet volledig ingezet. Hierbij is ook rekening gehouden met een bate van de anterieure overeenkomsten. Dit is geoormerkt ter inzet in 2012.

86.000

Er is van derden een hogere vergoeding ontvangen voor het beschikbaar stellen, detacheren van personeel.

50.000

Op de overige personeelslasten (kostenplaats p&o) is, met name op de onderdelen voorziening in vacatures/verplaatsingskosten en studie- en opleidingskosten, een voordeel ontstaan van

90.000

Totaal positief verschil

592.000

Bij behandeling van de ‘Kadernota 2008’ heeft de raad besloten de eventuele onderuitputting op de jaarlijkse posten binnen het personeels- en organisatiebudget te storten in een egalisatie- of bestemmingsreserve. Op programma 12 is een onttrekking van de ‘egalisatiereserve personeelskosten’ geraamd van € 167.000. Door het positieve verschil op de personeelslasten kan deze aanwending vervallen. Energielasten Overzicht van de energielasten Begroot

Werkelijk

Verschil

Gasverbruik

178.000

223.000

Elektriciteitsverbruik

457.000

410.000

Benzine en dieselolie

82.000

99.000

-/-

17.000

717.000

732.000

-/-

15.000

Totaal

-/-

45.000 47.000

Op bepaalde onderdelen vertonen de energielasten een wat grillig verloop. Bij het basisonderwijs, de brede scholen en de gebouwen die hun onderwijsfunctie hebben verloren is aan energielasten een bedrag van € 119.000 verantwoord, hetgeen niet was begroot. Hiertegenover staat wel een extra vergoeding van energielasten van derden van € 72.000. Per saldo derhalve een extra exploitatielast van € 47.000. Verder is er een positieve afwijking ontstaan op het onderdeel riolering van € 46.000 wegens afrekeningen over voorgaande jaren. Onderhoud gebouwen De Commissie BBV heeft een ‘Notitie verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen’ uitgebracht. In de notitie worden richtlijnen gegeven hoe om te gaan met het begroten en verantwoorden van de kosten van onderhoud gebouwen. Voor het groot onderhoud vindt er conform de raming ten laste van de exploitatie een storting plaats van € 271.000 in de voorziening ‘groot onderhoud gebouwen’. Voor groot onderhoud is ten laste van deze voorziening is een bedrag van € 155.000 verantwoord. Het betrof hier voornamelijk onderhoud aan het gemeentehuis, kinderdagverblijven en sportgebouwen.

pagina 121

JAARSTUKKEN 2011 Het ‘klein onderhoud’ kan als volgt worden gespecificeerd Begroot

Werkelijk

1

Gebouwen eigen dienst, zoals gemeentehuis, openbare werken, brandweerkazernes en gebouwen op de begraafplaatsen

80.000

76.000

2

Verhuurde panden, zoals kinderopvang, peuterspeelzalen, dorpshuizen, musea, aula en mortuarium

30.000

21.000

3

Sportgebouwen

87.000

73.000

4

Schoolgebouwen, eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd.

0

14

197.000

184.000

Totaal

Naast een onderschrijding op het klein onderhoud van € 27.000 is voor de gebouwen niet voor de publieke dienst (voormalige schoolgebouwen) een extra last ontstaan van € 14.000. Per saldo een onderschrijding van € 13.000. Kapitaallasten Kapitaallasten zijn jaarlijks terugkerende lasten die samenhangen met investeringen. De kapitaallasten bestaan uit afschrijvingen en rente en komen ten laste van de exploitatie. Jaarlijks wordt bij de vaststelling van de Kadernota het rentepercentage voor het doorberekenen van de rente bepaald. Bij dit systeem van vaste percentages komt het voor dat de werkelijk doorberekende rente afwijkt van de werkelijk betaalde rente. Dit positief c.q. negatief calculatieverschil komt als (incidenteel) resultaat tot uitdrukking op de hulpkostenplaats ‘kapitaallasten’ en komt ten gunste of ten laste van de algemene dekkingsmiddelen (programma 12). Overzicht kapitaallasten 2011 voor zover van invloed op de exploitatie De totale door te berekenen kapitaallasten zijn begroot op

7.901.000

De werkelijk doorberekende kapitaallasten bedroegen

7.388.000

Totaal verschil doorberekende kapitaallasten

513.000

Af:

kapitaallasten van investeringen, waarvan de afschrijving ineens wordt gedekt door aanwendingen vanuit de reserve

390.000

Af:

diverse verrekeningen van kapitaallasten met voorziening huisvesting onderwijs en woningfinanciering ambtenaren

51.000

Positief verschil kapitaallasten

72.000 Begroot

Rente kort geld Renteopbrengst eigen vermogen Saldo financieringsfunctie kostenplaats kapitaallasten

Werkelijk

Verschil

67.000

107.000

40.000

2.762.000

2.762.000

0

19.000

-/- 80.000

Totaal renteverschil

-/-

99.000 -/-

Totaal positief verschil kapitaallasten en rentelasten

59.000 13.000

Nadere toelichting Bij de doorberekening van de kapitaallasten naar de exploitatie is een hoger rentebedrag begroot dan werkelijk als last is verantwoord. Rekening houdende met de kapitaallasten die op een andere wijze worden verrekend ontstaat er een voordelig verschil van € 72.000. De geplande investeringen zijn later uitgevoerd dan aanvankelijk bij de begroting en de bestuursrapportage was geraamd. Dit heeft een positief effect van € 40.000 op de rente-opbrengst van uitgezette gelden (rente kort geld). Het negatieve verschil van € 99.000 op het saldo van de financieringsfunctie is het verschil tussen het totaal van rente en afschrijving op de kostenplaats kapitaallasten enerzijds en de toegerekende kapitaallasten aan de producten van de exploitatie anderzijds. Informatie WOPT De Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) is per 1 maart 2006 in werking getreden. Op grond van de WOPT moeten beloningen en ontslaguitkeringen in de jaarrekening worden vermeld als deze de gemiddelde ministersbeloning te boven gaan. In onze gemeente heeft zich dit in 2011 niet voorgedaan.

pagina 122

JAARSTUKKEN 2011

2.6

GEREALISEERDE LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA MET TOELICHTING

Per programma is een cijfermatige analyse opgenomen van de lasten en baten, alsmede van de mutaties op de reserves. Afwijkingen onder de € 25.000 worden niet toegelicht tenzij een toelichting op een lager bedrag relevant is voor de inhoudelijke verantwoording. 2.6.1

Programma 01 - Bestuur en organisatie

Lasten

01 Bestuursorganen


Rekening 2010



Rekening 2011

1.413.434

1.441.208

1.500.619

1.520.333

788.592

811.826

840.026

829.914

10.112

Lasten programma

2.202.026

2.253.034

2.340.645

2.350.247

-9.602

Baten

Rekening 2010

02 Bestuursondersteuning

01 Bestuursorganen


Rekening 2011

-

-

-

-

-

-

-

-

-

119.436

-

-

-

-

-2.082.590

-2.253.034

-2.340.645

-2.350.247

-9.602

10.079

0

0

6.107

6.107

-2.072.511

-2.253.034

-2.340.645

-2.344.140

-3.495

Baten programma

Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)


119.436

02 Bestuursondersteuning



-19.714

Toelichting mutaties reserves

Begroot

Werkelijk

Toevoeging

Reserve overheveling budgetten: - Voorbereidingsbudget burgerparticipatie

-25.750

-19.643

25.750

25.750

0

6.107

Onttrekking

Reserve investeringsbudgetten: - Voorbereidingsbudget burgerparticipatie

Toelichting resultaat 01 – Bestuursorganen Voor de pensioen- en wachtgeldverplichtingen van voormalige wethouders is € 21.000 meer uitgegeven. Voor 2012 is de raming op dit onderdeel reeds bijgesteld. Eventuele structurele gevolgen vanwege recente omstandigheden zullen nog nader in beeld worden gebracht. Bij de bestuursrapportage 2012 wordt hierop teruggekomen.

pagina 123


Programma 02 - Dienstverlening

Lasten


Rekening 2010



Rekening 2011

03 Gegevensbeheer

706.286

744.687

757.483

747.136

04 Gemeentewinkel

13.175

10.513

10.514

10.514

0

719.461

755.200

767.997

757.650

10.347

Lasten programma

Baten


Rekening 2010


10.347


Rekening 2011

03 Gegevensbeheer

413.545

398.454

406.220

424.525

18.305

04 Gemeentewinkel

-

-

-

-

-

Baten programma

413.545

398.454

406.220

424.525

18.305


-305.916

-356.746

-361.777

-333.125

28.652


0

0

2.528

2.527

-1

Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)

-305.916

-356.746

-359.249

-330.598

28.651


Begroot

Werkelijk

Onttrekking

Algemene reserve: - GIS-pakket GEO (extra afschrijving)

2.528

2.527

2.528

2.527

Toelichting resultaat 03 – Gegevensbeheer De verschillen op dit onderdeel worden geneutraliseerd door hogere legesopbrengsten. Onder de baten is ook een vergoeding van het rijk verantwoord van € 11.000 voor het niet in rekening kunnen brengen van leges voor reisdocumenten vanwege een rechtsprocedure in 2011.

pagina 124


Programma 03 - Veiligheid en openbare orde

Lasten

05 Veiligheid en openbare orde 06 Brandweer 07 Rampenbestrijding Lasten programma

Baten

06 Brandweer 07 Rampenbestrijding Baten programma



Rekening 2011

93.811

129.489

160.472

161.425

-953

1.383.675

1.380.131

1.640.490

1.661.144

-20.654

273.744

296.864

250.059

219.369

30.690

1.751.230

1.806.484

2.051.021

2.041.938

9.083


Rekening 2010

05 Veiligheid en openbare orde



Rekening 2010


Rekening 2011


6.062

12.930

5.894

5.470

-424

18.619

5.449

5.449

3.469

-1.980

-

-

-

-

-

24.681

18.379

11.343

8.939

-2.404

-1.726.549

-1.788.105

-2.039.678

-2.032.999

6.679


-57.326

-39.593

0

0

0


-1.783.875

-1.827.698

-2.039.678

-2.032.999

6.679

Toelichting resultaat 05 – Veiligheid en openbare orde Geen bijzonderheden. 06 – Brandweer De overschrijding van de lasten bij de brandweer zijn met name veroorzaakt door een hogere bijdrage aan het samenwerkingsorgaan Brandweer ZuidWest Drenthe o.a. door een vergoeding voor administratiekosten aan de gemeente Hoogeveen. 07 – Rampenbestrijding In 2011 zijn geen studie- en opleidingskosten verantwoord. Het geraamde bedrag van € 11.000 valt hiermede vrij. Voor wat betreft de bijdrage aan de hulpverleningsdienst Drenthe is € 17.000 terugontvangen i.v.m. de compensabele btw over 2010.

pagina 125


Programma 04 - Verkeer en vervoer / openbaar gebied

Lasten

Rekening 2010

10 Wegen




Rekening 2011

4.590.388

2.859.587

4.818.118

4.714.865

11 Verkeersmaatregelen

179.347

213.964

237.808

237.982

-174

14 Waterbeheersing

303.505

336.831

336.831

335.515

1.316 -88.753

41 Natuur en landschap

285.063

87.777

160.277

249.030

1.344.999

1.430.460

1.392.360

1.394.480

-2.120

6.703.302

4.928.619

6.945.394

6.931.872

13.522

43 Openbaar groen Lasten programma

Baten

103.253

Rekening 2010




Rekening 2011

10 Wegen

20.804

26.827

14.658

49.502

34.844

11 Verkeersmaatregelen

23.844

0

23.844

23.844

0

167.299

3.858

27.858

104.138

76.280

4.214

1.101

1.101

4

-1.097

216.161

31.786

67.461

177.488

110.027

-6.487.141

-4.896.833

-6.877.933

-6.754.384

123.549

1.353.190

48.000

2.007.143

1.693.144

-313.999

-5.133.951

-4.848.833

-4.870.790

-5.061.240

-190.450

41 Natuur en landschap 43 Openbaar groen Baten programma Resultaat voor bestemming


Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Reserve investeringsprojecten: - Overheveling i.v.m. extra krediet fietspad Oshaarseweg

-45.000

-45.000

45.000

45.000

230.000

232.536

53.300

53.300

Onttrekking

Algemene reserve: - Overheveling i.v.m. extra krediet fietspad Oshaarseweg Reserve investeringsprojecten: - Infrastructuur nabij de brede school Heidelaan - Toegankelijkheid openbaar vervoer - Vervanging brug de Stuw, Zuidwolde (Tennet-2 project)

115.000

0

- N48 / verkeersstructuur Zuidwolde

400.000

176.469

35.000

27.555

- Infrastructuur nabij de brede school te de Wijk - Infrastructuur nabij brede school te Zuidwolde - Fietspad Oshaarseweg / Eggeweg - Fietspad Meppelerweg - Vervanging bruggen - Verkeersveiligheid rondom scholen

30.000

19.601

830.843

830.843

70.000

48.836

150.000

220.645

5.000

0

- Grondverwerving ruilverkaveling

20.000

18.280

- Centrumplan de Wijk

20.000

17.079

48.000

48.000

2.007.143

1.693.144

Reserve egalisatie wegenonderhoud: - Ter dekking exploitatielasten wegen

pagina 126

JAARSTUKKEN 2011

Toelichting resultaat Algemeen Bij de interne doorberekening van de uren van de buitendienst Openbare Werken ontstaat op bepaalde onderdelen een verschuiving van lasten. Zo is bijvoorbeeld bij de onderdelen reiniging en riolering minder doorbelast en voor onderhoud wegen en onderhoud watergangen en sloten meer. Deze verschuiving van de doorbelasting heeft in principe geen gevolgen voor het rekeningresultaat. Het per saldo negatieve bedrag op de onderdelen van dit programma bedraagt € 80.000. Overige belangrijke afwijkingen 10 – Wegen De kapitaallasten zijn € 252.000 lager dan geraamd, hetgeen veroorzaakt wordt door een latere uitvoering van de geplande investeringen. Tegenover dit bedrag staat een lagere onttrekking uit de reserves. Een en ander heeft geen financiële gevolgen voor het rekeningresultaat. Door reparatiewerkzaamheden van schadewerk aan de Luttergreppel zijn de onderhoudskosten met € 93.000 overschreden. Van de Gasunie is voor de uitvoering van deze laatst genoemde werkzaamheden een vergoeding ontvangen van € 36.000. 41 – Natuur en landschap De afwijkingen bij de lasten en baten op dit onderdeel hebben betrekking op het omgevingsproject Leeuwte-Engeland en Armweide als onderdeel van het landschapsontwikkelingsplan ‘Heerlijkheid Ruinen’. Een en ander verloopt nagenoeg budgettair neutraal door provinciale bijdragen in de uitvoering van het landschapsbeheer in het landelijk gebied.

pagina 127


Programma 05 - Economische zaken en plattelandsontwikkeling

Lasten

16 Economische zaken Lasten programma

Baten

Rekening 2010


Rekening 2011


648.537

331.459

621.708

559.760

61.948

331.459

621.708

559.760

61.948

Rekening 2010



Rekening 2011


56.925

11.038

11.038

3.021

-8.017

56.925

11.038

11.038

3.021

-8.017

-591.612

-320.421

-610.670

-556.739

53.931

83.122

0

276.825

222.056

-54.769

-508.490

-320.421

-333.845

-334.683

-838



648.537

16 Economische zaken Baten programma


Begroot


Werkelijk

Onttrekking

Reserve investeringsprojecten: - Ec. ruimtelijke proces Hoofdstraat Zuidwolde - Ontwikkeling dorpsvisies / de Ontmoeting

21.875

21.875

200.000

145.231

Reserve overheveling budgetten (van 2010): - Project huisvesting bedrijven platteland - Spoelplaats Ruinerwold - Vlinderommetje Zuidwolde

9.950

9.950

25.000

25.000

20.000

20.000

276.825

222.056

Toelichting resultaat 16 – Economische zaken De kapitaallasten op het onderdeel plattelandsontwikkeling zijn € 55.000 lager dan begroot. Dit houdt verband met het gegeven dat de ontwikkeling van dorpsvisies een meerjarig proces is. Tegenover de lagere kapitaallasten staat een lagere onttrekking aan de ‘reserve investeringsprojecten’. Op het gebied plattelandsontwikkeling zijn ondermeer de volgende projecten gefinancierd in 2011: ‘project huisvesting bedrijven op het platteland’, spoelplaats Ruinerwold, ‘restauratie monumentale stuw bij landgoed Dickninge’, ‘inrichting Dwingelerveld’, ‘Drentse Zuidas’, ‘bestemming Zuidwest Drenthe’, ‘Het Muzikale Lint’, ‘ontwikkelingsperspectief Uffelte-Ruinen’, ‘het opzetten van een Europaservicepunt’. De uitgaven hiervoor zijn € 7.000 hoger dan geraamd. Bij bestemming van het rekeningresultaat wordt voorgesteld dit bedrag te onttrekken uit de ‘reserve co-financiering Leader/ilg/POP’.

pagina 128


Programma 06 - Toerisme en recreatie

Lasten

45 Toerisme en recreatie Lasten programma

Baten

Rekening 2010



Rekening 2011


226.464

195.977

252.377

236.047

16.330

226.464

195.977

252.377

236.047

16.330

Rekening 2010



Rekening 2011


45 Toerisme en recreatie

146

0

0

103

103

Baten programma

146

0

0

103

103


-226.318

-195.977

-252.377

-235.944

16.433


13.000

0

17.000

31.090

14.090


-213.318

-195.977

-235.377

-204.854

30.523

Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Reserve investeringsprojecten: -205.000

- Project ‘Ruinen, heerlijk en zo’

-205.000

Reserve overheveling budgetten (naar 2012): - Stimulering ruiterroutes

-10.000

- Tourist info Drenthe

-13.000

-8.100

Onttrekking

Algemene reserve: - Project ‘Ruinen, heerlijk en zo’ (overheveling naar reserve investeringsprojecten)

205.000

205.000

Reserve investeringsprojecten: - Project ‘Ruinen, heerlijk en zo’

25.000

24.190

15.000

15.000

17.000

31.090

Reserve overheveling budgetten (van 2010) - Stimulering ruiterroutes

Toelichting resultaat 45 – Toerisme en recreatie Geen bijzonderheden.

pagina 129


Programma 07 - Onderwijs en kinderopvang

Lasten


Rekening 2010



Rekening 2011

18

Openbaar basisonderwijs

1.125.028

219.647

234.834

240.006

-5.172

19

Huisvesting openbaar onderwijs

1.788.903

1.334.808

1.534.555

1.659.997

-125.442

21

Bijzonder basisonderwijs

90.200

87.938

94.078

97.319

-3.241

22

Huisvesting bijzonder onderwijs

263.210

238.744

290.976

315.701

-24.725

23

Onderwijs algemeen

691.249

781.054

741.831

727.763

14.068

64

Jongerenzorg

705.427

806.783

755.689

740.750

14.939

Lasten programma

4.664.017

3.468.974

3.651.963

3.781.536

-129.573

Baten

Rekening 2010


Rekening 2011



18

Openbaar basisonderwijs

469.469

-

-

-

-

19

Huisvesting openbaar onderwijs

345.333

175.627

175.627

271.977

96.350

21

Bijzonder basisonderwijs

-

-

-

-

-

22

Huisvesting bijzonder onderwijs

109

-

-

-

-

23

Onderwijs algemeen

226.008

16.000

28.577

30.994

2.417

64

Jongerenzorg

248.027

166.499

275.828

272.848

-2.980

1.288.946

358.126

480.032

575.819

95.787

-3.375.071

-3.110.848

-3.171.931

-3.205.717

-33.786

-225.621

51.000

117.562

120.987

3.425

-3.600.692

-3.059.848

-3.054.369

-3.084.730

-30.361

Baten programma


Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort/+ = overschot)

Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Reserve overheveling budgetten (naar 2012): - Fusie obs-en Zuidwolde

-39.930

-39.930

-115.000

-115.000

- Inspecties / controles kinderopvang

-21.175

-21.175

- Kosten verandering wet kinderopvang

-16.856

-16.856

- Kosten verandering wet kinderopvang

-165.148

-165.148

- Combinatiefuncties/ sociale alliantie

-397.093

-397.093

-9.876

-9.876

-50.000

-50.000

- Risico-analyse legionella basisschool Obs

16.667

14.468

- Risico-analyse legionella basisschool Bbs

8.333

5.985

96.000

96.000

- Invoering OKE-wet door uitstel

- Uitvoering nota jeugdbeleid - Koploperschap tijdbeleid Onttrekking

Reserve investeringsprojecten:

- Fusie openbare basisscholen Zuidwolde - Tijdelijke huisvesting obs brede school Zuidwolde

90.979

90.830

- Tijdelijke huisvesting bbs brede school Zuidwolde

40.000

69.717

pagina 130

JAARSTUKKEN 2011 Begroot


Werkelijk

Reserve overheveling budgetten (van 2010): - Fusie openbare basisscholen Zuidwolde

39.930

39.930

- Invoering wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Eductie (OKE-wet)

90.000

90.000

- Inspecties / controles kinderopvang - Kosten verandering wet kinderopvang - Kosten verandering wet kinderopvang

8.500

8.500

40.000

40.000

72.000

50.404

315.318

315.318

- Uitvoering nota jeugdbeleid

4.938

4.938

- Uitwisseling Spaanse jongeren Hola

8.975

8.975

50.000

50.000

- Combinatiefuncties / sociale alliantie

- Koploperschap tijdbeleid Reserve brede school Ruinerwold: - Dekking kapitaallasten brede school te Ruinerwold

51.000

51.000

117.562

120.987

Toelichting resultaat 18 – Openbaar basisonderwijs Het openbaar onderwijs is verzelfstandigd per 1 januari 2010 en is ondergebracht in de stichting Wolderwijs. Wel dient er nog een onderlinge verrekening plaats te vinden van lasten en baten van voor de datum van verzelfstandiging. Momenteel zijn wij bezig met de afwikkeling hiervan. Dit zal in 2012 worden afgerond. 19 en 22 – Huisvesting openbaar en bijzonder basisonderwijs Voor een aantal schoolgebouwen die buiten gebruik zijn gesteld en van de ‘brede scholen’ die onlangs zijn gebouwd zijn de energie- en onderhoudslasten verantwoord op dit onderdeel. Het gaat hierbij om een bedrag van € 121.000, waarvan een bedrag van € 89.000 is terugontvangen van de gebruikers. De voormalige schoolgebouwen hebben geen publieke functie meer. Als de schoolgebouwen definitief hun onderwijsfunctie zijn kwijtgeraakt worden de lasten tot het moment dat de gebouwen zijn verkocht verantwoord op programma 12. Voor de brede scholen in de Wijk, Ruinerwold en Zuidwolde worden na de definitieve financiële afwikkeling van de investeringen voor het medegebruik door derden nog de definitieve huurovereenkomsten opgesteld. Voor 2010 en 2011 zijn voorlopige huurbedragen in rekening gebracht. 64 – Jongerenzorg De exploitatie-uitgaven voor de speelplaatsen en de bijdragen aan de speeltuinverenigingen zijn € 12.000 lager uitgevallen. Conform de nota ‘reserves en voorzieningen’ wordt bij bestemming van het rekeningresultaat voorgesteld dit bedrag toe te voegen aan de reserve ‘co-financiering speelplaatsen’.

pagina 131


Programma 08 - Cultuur en sport

Lasten

Rekening 2010



Rekening 2011


27 Culturele vorming

899.977

926.224

959.019

957.596

30 Sport algemeen

254.133

212.360

240.285

230.893

1.423 9.392

31 Buitensportaccommodaties

556.990

548.868

542.659

557.224

-14.565

32 Zwembaden

848.052

815.322

825.564

802.244

23.320

33 Binnensportaccommodaties

996.509

981.598

995.925

981.065

14.860

31.697

30.610

30.610

30.611

-1

113.968

65.619

65.619

64.005

1.614

3.701.326

3.580.601

3.659.681

3.623.638

36.043

35 Kunst 39 Musea Lasten programma

Baten

Rekening 2010



Rekening 2011


27 Culturele vorming

48.350

6.350

43.350

43.350

0

30 Sport algemeen

17.598

1.671

17.241

17.103

-138

31 Buitensportaccommodaties 32 Zwembaden 33 Binnensportaccommodaties

36.738

33.666

-3.072

206.029

225.321

19.292

361.918

351.066

353.318

374.325

21.007

661.097

656.676

693.765

37.089

-2.968.065

-2.919.504

-3.003.005

-2.929.873

73.132

187.476

47.547

92.245

102.901

10.656

-2.780.589

-2.871.957

-2.910.760

-2.826.972

83.788


37.738 264.272

733.261

Baten programma Resultaat voor bestemming

35.673 269.722

Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Reserve overheveling budgetten (naar 2012): - Oprichten cultureel platform

-16.000

- Cultureel alliantie lokaal beleid

-15.000

-8.930

-1.000

-1.000

-15.570

-15.570

- Breedtesportactiviteiten

-2.500

-2.500

- Schoolsportdagen

-1.300

-1.300

- Bijdrage stichting Muur tegen Geweld - Sportplatform De Wolden

- Inventarisatie kunst - Onderhoud kunst openbare ruimte

-15.500

-3.000

-3.000

-27.000

-27.000

Onttrekking

Reserve investeringsprojecten: 9.818

9.818

30.000

30.000

- Oprichten cultureel platform

12.000

12.000

- Provinciale bijdrage lokaal netwerk cultureel alliantie

41.250

41.250

3.000

3.000

- Culturele alliantie met provincie Drenthe - Startnotitie accommodatiebeleid Reserve overheveling budgetten (van 2010):

- Bijdrage stichting Muur tegen Geweld

pagina 132



- Inventarisatie kunst - Onderhoud kunst openbare ruimte

Werkelijk

3.000

3.000

27.000

27.000

28.259

28.259

Reserve harmonisatie tennisbeleid: - Dekking kapitaallasten harmonisatie tennisbeleid Reserve kleedaccommodatie VVR Ruinerwold: - Dekking kapitaallasten verbouw kleedaccommodatie

Toelichting resultaat Geen relevante bijzonderheden.

pagina 133

19.288

23.374

92.245

102.901


Programma 09 - Sociaal / maatschappelijke zorg

Lasten

50 Minimabeleid


Rekening 2010



Rekening 2011

766.296

787.955

881.468

846.835

34.633

52 Uitstroombevordering

3.645.960

3.633.962

3.427.502

3.333.305

94.197

53 Participatiebudget

1.243.160

974.207

1.032.826

973.755

59.071

54 Inkomensvoorziening

3.346.753

2.624.433

3.186.347

3.100.016

86.331

56 Maatschappelijk werk

372.207

374.592

374.592

376.172

-1.580

2.827.022

2.580.440

2.944.116

2.907.859

36.257

35.478

35.638

35.638

35.631

7

-122

-

-

-

-

1.003.884

994.591

994.591

1.020.120

-25.529

102.693

63.219

69.047

71.558

-2.511

500

-

1.000

1.000

-

1.384.327

1.338.668

1.359.264

1.165.460

193.804

57 WMO – Huishoudelijke verzorging 58 Ouderenzorg 60 Asielzoekerszorg 62 Sociaal-cultureel werk 66 Vrijwilligersbeleid 67 Ontwikkelingszorg 68 WMO - Voorziening gehandicapten 70 Volksgezondheid Lasten programma

Baten

50 Minimabeleid 52 Uitstroombevordering 53 Participatiebudget

977.232

959.456

796.922

891.662

-94.740

15.705.390

14.367.161

15.103.313

14.723.373

379.940

Rekening 2010



Rekening 2011


69.581

47.948

56.628

64.361

7.733

3.497.213

3.523.917

3.267.716

3.164.682

-103.034

886.012

591.858

620.477

616.631

-3.846

2.035.273

1.814.473

1.847.049

2.152.966

305.917

244.188

292.117

292.117

370.146

78.029

436

436

0

-436

70 Volksgezondheid

453.118

435.335

451.877

468.790

16.913

Baten programma

7.185.385

6.706.084

6.536.300

6.837.576

301.276

-8.520.005

-7.661.077

-8.567.013

-7.885.797

681.216

200.791

0

47.782

-20.421

-68.203

-8.319.214

-7.661.077

-8.519.231

-7.906.218

613.013

54 Inkomensvoorziening 57 WMO – Huishoudelijke verzorging 58 Ouderenzorg



Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Reserve overheveling budgetten (naar 2012): - Mantelzorgondersteuning en maatschappelijke stages

-6.935

-6.935

- Kosten millenniumdoelen

-5.375

-5.375

-13.150

-13.150

- Regeling vroegsignalering, ontwikkeling centrum voor jeugd en gezin

-161.258

-161.258

- Nota integraal alcoholbeleid

-29.300

-28.300

- Problematische woongedrag

-29.211

-29.211

-135.000

-135.000

- Budget centrum jeugd en gezin

- Vorming centra jeugd en gezin

pagina 134



Werkelijk

Onttrekking

Reserve overheveling budgetten (van 2010): - Mantelzorgondersteuning en maatschappelijke stages - Kosten millenniumdoelen - Regeling vroegsignalering, ontwikkeling centrum voor jeugd en gezin - Budget jeugd en gezin - Opstellen nota integraal alcoholbeleid - Problematisch woongedrag - Vorming centra jeugd en gezin

19.981

18.611

6.375

6.375

13.150

13.150

161.758

158.815

38.500

38.500

7.388

7.388

96.000

96.000

6.617

6.617

Reserve minimabeleid: - Regeling chronische zieken - Regeling kinderen doen mee

78.242

13.352

47.782

-20.421

Toelichting resultaat 50 – Minimabeleid Het tekort op de verlening van bijzondere bijstand en de uitvoering van de minimaregelingen is € 42.000 positiever dan geraamd. Voor de uitvoering van het project ‘Kinderen doen mee’ en van de geoormerkte gelden voor chronisch en langdurig zieken is € 20.000 uit de reserve minimabeleid gehaald, hetgeen € 65.000 lager is dan begroot. Per saldo is het uiteindelijk tekort op het minimabeleid € 23.000. 52 – Uitstroombevordering De ontvangen rijksbudgetten voor uitvoering van de wet sociale werkvoorziening zijn één op één doorbetaald aan de werkvoorzieningschappen. Deze budgetten zijn € 103.000 lager dan geraamd. Naast de doorbetaling van de rijksbudgetten is aan Alescon een gemeentelijke bijdrage verstrekt van € 121.000 en aan het werkvoorzieningschap Reestmond € 10.000. Voor beide werkvoorzieningsschappen is dit in totaal € 13.000 hoger dan geraamd. 53 – Participatiebudget Per saldo (lasten/baten) is er een positief verschil op dit onderdeel van € 55.000. Bij dit overschot is rekening gehouden met het door het rijk teruggevorderde bedrag van € 30.000. Over dit bedrag, cursuskosten verzorgd door het Regionaal Opleidingscentrum (ROC), bestaat nog discussie over de juistheid van verantwoording tussen rijk, gemeente en accountant. Bij de bestuursrapportage 2011 is hierover reeds gerapporteerd. 54 – Inkomensvoorziening Per saldo (lasten/baten) is er een positief verschil op dit onderdeel van € 392.000. Voor de overschrijding op de uitvoering van de Buig-regelingen over 2010 is door de toetsingscommissie WWB van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een incidentele aanvullende uitkering toegekend van € 348.000. Het tekort in 2010 was € 498.000 en is toen als extra last meegenomen in het exploitatiesaldo 2010. Het nu toegekende bedrag van € 348.000 heeft een positief effect op de jaarrekening 2011. Voor de uitvoering van de Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (BUIG) is bij de ‘Bestuursrapportage 2011’ als extra last op dit onderdeel € 490.000 bijgeraamd. In werkelijkheid blijkt dit geraamd tekort € 26.000 lager uit te vallen. Zonder het extra beschikbaar gestelde bedrag van € 490.000 was het tekort op de Buig-regelingen € 464.000. Bij een overschrijding van meer dan 10% van het toegekende rijksbudget kan een gemeente bij het rijk een aanvraag indienen voor een aanvullende uitkering. Voor de gemeente De Wolden betekent dit dat een incidentele aanvullende bijdrage wordt aangevraagd bij de toetsingscommissie WWB van € 296.000. Het is echter niet vanzelfsprekend dat dit bedrag ook wordt toegekend, vandaar dat wij hiervoor geen debiteurenpost hebben opgenomen. Er moet sprake zijn van een uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt. De uitvoering van de BBZ-regelingen valt per saldo € 30.000 (€ 53.000 lagere uitgaven en € 23.000 minder ontvangsten) lager uit dan geraamd. Met name in de eerste drie kwartalen was er sprake van een daling, terwijl het laatste kwartaal weer een lichte stijging vertoont. pagina 135

JAARSTUKKEN 2011

57 – Wet Maatschappelijke Ondersteuning – huishoudelijke verzorging Per saldo (lasten minus baten) is er een onderschrijding van € 114.000. Rekening houdend met het positief verschil op beleidsproduct 68 is het uiteindelijk positief saldo op de Wmo-budgetten (€ 114.000 + € 194.000) een bedrag van € 308.000. Dit uiteindelijk voordelig saldo komt ten gunste van het rekeningresultaat. Het positief bedrag van € 308.000 is inclusief de bijraming van het budget bij de bestuursrapportage 2011 met € 400.000. Zonder deze aanpassing zou het resultaat ruim € 92.000 negatief zijn geweest. De bijraming was geïnitieerd vanuit de jaarcijfers 2010. Later zijn de effecten van de Wmo-kanteling meer zichtbaar geworden. Zie voor een nadere toelichting de paragraaf: ‘Wet Maatschappelijke Ondersteuning’. Het bedrag van de onderschrijding of overschrijding wordt normaliter, samen met het onderdeel Wmovoorziening gehandicapten (beleidsproduct 68), verrekend met de ‘reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning’. Gezien de bijraming van € 400.000 ten laste van de exploitatie is deze verrekening voor 2011 niet noodzakelijk. De bij de bestuursrapportage 2011 besloten wijziging van de normeringssystematiek, het verlaten van het minimumniveau, van de ‘reserve Wmo’ wordt toegepast met ingang van 2012. Uit het Wmo-budget is onder meer gefinancierd een bedrag van € 55.000 voor inhuur van personeel en voor de uitvoering van de nota integraal alcoholbeleid ‘Nuchter bekeken’ een bedrag van € 10.000. Het onder de baten opgenomen bedrag van € 370.000 heeft betrekking op de eigen bijdragen die geïnd worden door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Artikel 16 van de WMO bepaalt dat een eigen bijdrage wordt vastgesteld en geïnd door een door de minister (VWS) aan te wijzen rechtspersoon. Op grond van deze bevoegdheid is het CAK als rechtspersoon aangewezen. Met andere woorden: als de gemeente een eigen bijdrage ingevolge de Wmo vraagt (en de gemeente De Wolden doet dat) dan wordt die eigen bijdrage vastgesteld, opgelegd en geïnd door het CAK. Het CAK is een zelfstandig bestuursorgaan met eigen (spel)regels, waarin gemeenten zich (moeten) schikken. Door de gekozen systematiek heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Op basis van de periodieke informatie van het CAK wordt de ontwikkeling van het eigen bijdragebudget zo goed mogelijk gevolgd. Bij de invoering van de Wmo in 2007 is gestart met een eigen bijdragebudget waarvan de hoogte was gebaseerd op historische rijksgegevens. In de loop van 2007 is gebleken dat deze gegevens nogal afweken van de realiteit. Voor 2011 is een budget geraamd van € 292.000. Werkelijk is € 78.000 meer ontvangen aan eigen bijdragen, te weten een bedrag van € 370.000. 62 – Sociaal cultureel werk De hogere lasten op dit onderdeel is met name ontstaan door een aanvullende subsidie aan de stichting Welzijn De Wolden van € 30.000 ingevolge CAO-verplichtingen. 68 – Wet Maatschappelijke Ondersteuning – voorziening gehandicapten Bij de uitvoering van de Wmo, voorziening gehandicapten is ten opzichte van de raming een positief saldo ontstaan van € 194.000. Zie de toelichting bij beleidsproduct 57 en de paragraaf Wmo bij het jaarverslag. 70 – Volksgezondheid Bij de bestuursrapportage 2011 is een positief bedrag geraamd van € 42.000. Dit bedrag had betrekking op de definitieve vaststelling van de gemeentelijke subsidie voor het Basistakenpakket Uniform- en Maatwerkdeel Jeugdgezondheidszorg over 2008 en 2009. Het blijkt nu dat deze ontvangst reeds is verantwoord in voorgaande jaren. Het bedrag is derhalve onjuist opgenomen. Op de onderdelen ‘projecten preventieve maatschappelijke opvang’ en het opzetten van de OGGz (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) is een overschrijding ontstaan van € 27.000.

pagina 136


Programma 10 - Milieu

Lasten

Rekening 2010



Rekening 2011


71 Afvalinzameling

1.926.404

2.103.432

2.086.895

2.055.553

31.342

72 Riolering

1.745.129

2.062.388

1.963.081

1.742.682

220.399

73 Milieuzorg

876.677

909.804

1.012.850

1.010.931

1.919

74 Begraven

331.496

363.374

376.953

402.439

-25.486

4.879.706

5.438.998

5.439.779

5.211.605

228.174

Lasten programma

Baten

Rekening 2010



Rekening 2011


71 Afvalinzameling

2.444.138

2.414.015

2.618.482

3.049.311

430.829

72 Riolering

3.846.083

2.323.157

2.336.768

2.365.803

29.035

4.023

3.090

3.090

-567

-3.657

258.533

347.750

294.226

252.212

-42.014

Baten programma

6.552.777

5.088.012

5.252.566

5.666.759

414.193


1.673.071

-350.986

-187.213

455.154

642.367


-1.576.933

0

110.000

-250.000

-360.000


96.138

-350.986

-77.213

205.154

282.367

73 Milieuzorg 74 Begraven

Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Algemene reserve: - Vrijval (gedeeltelijk) van de voorziening egalisatie afvalstoffenheffing

-

-360.000

100.000

100.000

10.000

10.000

110.000

-250.000

Onttrekking

Reserve investeringsprojecten: - Energiebesparende maatregelen - Ontwikkelen beleidsnota begraven

Toelichting resultaat 71 – Afvalinzameling Per saldo is er t.o.v. de begrote bedragen een voordelig verschil ontstaan van € 102.000. Lasten: Ten aanzien van de verwerking van het huishoudelijk afval is een voordeel ontstaan van € 35.000, met name bij de verwerking van het restafval, het klein chemisch afval, de inzameling kunststofverpakkingsmaterialen en flessenglas. Door de organisatie, met name openbare werken is € 39.000 minder uren doorbelast. Hogere lasten composteerterrein € 28.000. De verwerkingskosten per ton zijn gestegen t.o.v. 2010. Bovendien is er 3.400 ton meer aangevoerd en verwerkt. Baten: Mede door verantwoording van een bedrag betrekking hebbende op 2010 is een hogere bate aan vergoedingen ontvangen van Stichting Afvalfonds (Nedvang) voor het gescheiden inzamelen van verpakkingsafval van € 39.000.

pagina 137

JAARSTUKKEN 2011

Door een goede verkoopprijs van het oud papier is bij de bestuursrapportage 2011 de raming positief bijgesteld met een bedrag van € 170.000. In de tweede helft van 2011 is de marktprijs sterk gedaald. De bijgestelde opbrengst blijkt nu € 21.000 te hoog. Bij het composteerterrein is € 41.000 meer doorberekend, o.a. is een bedrag van € 27.000 extra doorbelast voor het opruimen van de paasbulten. Ook is bij het composteerterrein een opbrengst verwerkt van € 8.000 voor verkoop van hout en houtsnippers. Bij de ombuigingen/bezuinigingen in de raad van 12 november 2009 is besloten tot opheffing van de voorziening egalisatie afvalstoffenheffing. In 2011 is een bedrag van € 360.000 vrijgevallen. Dit bedrag wordt overeenkomstig het besluit van 2009 toegevoegd aan de algemene reserve.

Een overzicht van de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing en de rioolrechten is opgenomen onder de paragraaf ‘Lokale heffingen’.

72 – Riolering Ten opzichte van de begrote bedragen is een voordelig verschil ontstaan van € 249.000, waarvan een bedrag van € 121.000 betrekking heeft op kapitaallasten. Per saldo een verschil van € 128.000. Lasten: Ten aanzien van de uitbestede werkzaamheden ten behoeve van het GRP en de waterstructuurplannen en voor wat betreft de verrekening van de oppompkosten met het waterschap Reest en Wieden moet nog een afrekening plaatsvinden van € 15.000. De kapitaallasten zijn € 121.000 lager dan begroot. Dit houdt verband met een latere uitvoering van de geplande rioleringsinvesteringen. De lagere elektriciteitskosten van € 46.000 is ontstaan door de afrekeningen over voorgaande jaren met het waterschap Reest en Wieden. De onderhoudslasten zijn € 76.000 hoger dan geraamd. Dit is veroorzaakt door bijzondere schadegevallen, zoals het instorten van het riool in de Wijk. Ook zijn werkzaamheden uitgevoerd € 24.000 voor derden, wat verhaald is op deze derden. Door openbare werken zijn minder uren verantwoord op onderhoud rioleringen, hetgeen een voordelig verschil betekent van € 138.000. Baten: De opbrengst van de rioolrechten is € 5.000 hoger dan geraamd. Voor het aansluiten van percelen op de riolering is een vergoeding van € 24.000 ontvangen.

74 – Begraven De kostendekkendheid van de begraafplaatsen bedraagt 65%. Geraamd is een kostendekkingspercentage van 81%. Per saldo een toename van € 67.000. De opbrengst begraafrechten, met name in de Wijk, is aanzienlijk beneden de raming gebleven.

pagina 138


Programma 11 - Ruimte en wonen

Lasten


Rekening 2010

37 Monumenten en beeldbepalende panden


Rekening 2011


66.033

79.794

100.829

106.601

-5.772

81 Structuur- en bestemmingsplannen

1.037.053

952.342

1.028.215

1.056.415

-28.200

82 Bouw- en woningtoezicht

1.113.616

1.126.455

1.126.455

1.131.821

-5.366

514.187

78.491

95.488

90.686

4.802

83 Volkshuisvesting 85 Bouwgrondexploitatie Lasten programma

Baten

2.228.291

2.818.231

2.561.671

3.079.731

-518.060

4.959.180

5.055.313

4.912.658

5.465.254

-552.596


Rekening 2010

37 Monumenten en beeldbepalende panden


Rekening 2011


5.249

1.030

1.030

92

-938

46.071

32.960

104.833

126.726

21.893

82 Bouw- en woningtoezicht

691.894

591.631

691.631

939.893

248.262

83 Volkshuisvesting

115.877

2.750

2.750

4.104

1.354

1.874.925

2.786.246

1.918.967

1.916.342

-2.625

2.734.016

3.414.617

2.719.211

2.987.156

267.945

-2.225.164

-1.640.696

-2.193.447

-2.478.098

-284.651

313.042

0

620.489

615.084

-5.405

-1.912.122

-1.640.696

-1.572.958

-1.863.014

-290.056

81 Structuur- en bestemmingsplannen

85 Bouwgrondexploitatie Baten programma



Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Algemene reserve: - Opbrengst grondverkopen 2010 Postweg en Luchtenstein

-115.140

-115.140

-87.986

-87.986

Reserve investeringsprojecten: - Winstneming bouwgrondexploitatie Fort Reserve overheveling budgetten (naar 2012): - Archeologische beleidsadvieskaart - Opstellen gemeentelijke structuurplannen - Jongerenhuisvesting Echten - Bijdrage woonfonds

-8.965

-8.965

-89.000

-89.000

-127.500

-127.500

-3.420

-3.420

Onttrekking

Reserve overheveling budgetten (van 2010): 93.000

93.000

127.500

127.500

- Aankoop bedrijventerrein Zuidwolde 2011

512.000

512.000

- Bouwgrondexploitatie complex de Horst, de Wijk

305.000

305.000

- Opstellen gemeentelijke structuurplannen - Jongerenhuisvesting Echten Reserve investeringsprojecten:

pagina 139



Werkelijk

Reserve woonplan: - Opstellen nieuwe woonvisie

15.000

9.595

620.489

615.084

Toelichting resultaat 81 – Structuur- en bestemmingsplannen De lastenoverschrijding van € 28.000 wordt veroorzaakt door het toekennen van onvoorziene planschadevergoedingen, opstellen van anterieure overeenkomsten, het uitbesteden van werkzaamheden en de extra inzet van eigen personeel. Een deel van deze kosten is verhaald op derden hetgeen de hogere baten van € 22.000 verklaart. 82 – Bouw- en woningtoezicht De kosten welstandstoezicht van het Drents Plateau zijn € 7.000 hoger dan geraamd. De baten voor vergoeding welstandstoezicht zijn € 17.000 hoger dan begroot. Een en ander is het gevolg van meer bouwaanvragen. De opbrengst leges bouwvergunningen zijn € 231.000 hoger dan begroot. Dit is het gevolg van bouwaanvragen voor enkele grote projecten, zoals de bouw van de brede scholen in Zuidwolde, de bouw van de woningen aan het Julianaplein in Zuidwolde en de ecoducten bij Zuidwolde. De meeropbrengst was niet voorzien bij het opstellen van de bestuursrapportage 2011 en moet als incidenteel worden beschouwd gezien de ontwikkelingen in de bouw. Overzicht opbrengst bouwleges en aantal verleende bouwvergunningen 2003 t/m 2011 Jaartal

Opbrengst bouwleges

Aantal vergunningen

2003

305.046

429

2004

462.435

561

2005

322.897

438

2006

331.125

368

2007

704.127

485

2008

788.055

458

2009

562.750

363

2010

612.700

287

2011

857.400

218

85 – Bouwgrondexploitatie Bouwgrondexploitatie heeft een geheel eigen karakter. Dit komt omdat de exploitatie van complexen over meerdere jaren loopt, gemiddeld is dat 10 jaar. Tijdens deze looptijd worden de investeringen/ opbrengsten bij- c.q. afgeschreven op de boekwaarde van de diverse complexen en onder ‘voorraden’ op de balans opgenomen. In de nota Grondbeleid is vastgelegd hoe de boekwaardes beoordeeld moeten worden. Dit kan tot gevolg hebben dat er tussentijdse winsten/verliezen genomen moeten worden die ten gunste/laste van de exploitatie van de algemene dienst komen. Zo is in 2011 i.v.m. het overschrijden van de maximum toegestane boekwaarde van nog niet in exploitatie genomen gronden € 137.088 als verlies ingeboekt. Zie voor een verdere toelichting de paragraaf Grondbeleid. De afwijking van de in 2011 begrote en gerealiseerde lasten en baten laat zich als volgt analyseren. Lasten: Ten opzichte van de begroting zijn de uitgaven op ‘bouwgrondexploitatie’ in 2011 per saldo overschreden met een bedrag van:

€

518.000

Deze afwijking wordt bijna geheel veroorzaakt door het treffen c.q. verhogen van de voorzieningen voor bedrijventerrein Hoge Akkers en woningbouwcomplex Kerkenveld-Noord. Uit de actualisatie van de grondexploitatie per 31 december 2011 blijkt dat het geprognosticeerde eindresultaat voor beide complexen negatief is. Op grond van het BBV is hiervoor de bestaande voorziening van € 245.549 verhoogd met een bedrag van € 529.455. Dit bedrag is als last in de exploitatie over 2011 opgenomen. Zie ook de toelichting bij de paragraaf Grondbeleid en de bijlage ‘Jaarverslag 2011 en meerjaren perspectief’.

pagina 140

JAARSTUKKEN 2011 Baten: Ten opzichte van de begroting laten de baten ‘bouwgrondexploitatie’ in 2011 per saldo een onderschrijding zien van: € Dit bedrag geeft geen aanleiding tot het maken van een toelichting. In de paragraaf Grondbeleid (onder 1.6.6) wordt uitgebreid ingegaan op het verloop van de bouwgrondexploitatie in 2011 en zijn de totaal mutaties per complex weergegeven.

pagina 141

3.000


Programma 12 - Financieringsmiddelen

Lasten

87

Kosten inzake algemene uitkeringen

88 89 91

Uitvoering Wet Onroerende Zaken

98

Heffing en invordering gemeentelijke belastingen


Rekening 2010


680

811

Financiering e.d.

1.040.609

Saldi kostenplaatsen

1.721.537

Lasten programma

Baten


Rekening 2011

811

811

1.154.622

1.045.403

1.054.496

-9.093

96.347

1.527.733

1.639.929

-112.196

226.340

269.039

265.740

264.826

914

48.276

55.121

52.384

51.156

1.228

3.037.442

1.575.940

2.892.071

3.011.218

-119.147


Rekening 2011


Rekening 2010

0


88

Financiering e.d.

467.851

251.298

328.060

336.199

8.139

89

Saldi kostenplaatsen

743.019

35.240

575.516

887.128

311.612

-

-

-

-

-

20.091

21.500

20.659

21.826

1.167

1.230.961

308.038

924.235

1.245.153

320.918

91 Uitvoering Wet Onroerende Zaken 98 Heffing en invordering gemeentelijke belastingen Baten programma


-1.806.481

-1.267.902

-1.967.836

-1.766.065

201.771

336.083

-54.449

-84.167

-361.535

-277.368

-1.470.398

-1.322.351

-2.052.003

-2.127.600

-75.597


Begroot


Werkelijk

Toevoeging

Reserve investeringsprojecten: - Toevoeging i.v.m. afronding werkzaamheden herinrichting Zuideresweg Zuidwolde

-71.388

-71.388

- Bestemming rekeningssaldo (raadsbesluit 26-5-2011)

-655.027

-655.027

- Opheffing reserve brandweer

-297.437

-297.437

- Vrijval Escrow-gelden m.b.t. aandelenoverdracht Essent aan RWE

-309.312

-309.312

- Verkoop Essent aandelen Borssele

-725.760

-746.926

-5.730

-5.730

-9.648

-9.648

-14.164

-14.164

-5.458

-5.458

Reserve aandelenoverdracht Essent

Reserve co-financiering speelplaatsen - Toevoeging i.v.m. afronding werkzaamheden herinrichting Zuideresweg Zuidwolde Reserve egalisatie wegenonderhoud: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve Reserve egalisatie tractie c.a. brandweer: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve Reserve harmonisatie tennisbeleid: - Bijboeking rente voor het peil houden van de reserve

pagina 142



Werkelijk

Reserve herbouw kleedaccommodatie VVR: - Bijboeking rente voor het peil houden van de reserve

-13.999

-13.999

-43.393

-43.393

-17.042

-17.042

-2.168.358

-2.189.524

- Opleiding en ondersteuning visie dienstverlening

-10.000

-10.000

- Begeleidingskosten bezuinigingsproces

-22.318

-22.318

- Implementatie handhavingsdienst ZW-Drenthe (zie ook de toelichting onder interne producten/(hulp)kostenplaatsen)

-31.758

0

- Fpu-gelden in levensfasebewust personeelsbeleid

-10.833

-10.833

- Vermindering loonheffing oudere werknemers

-18.771

-21.587

93.680

64.738

257.042

257.042

180.916

180.916

76.000

76.000

40.000

40.000

297.437

297.437

53.137

53.137

165.050

165.050

Reserve bouw brede school Ruinerwold: - Bijboeking rente voor het peil houden van de reserve Reserve egalisatie verfijninguitkering riolering: - Bijboeking rente voor het peil houden van de reserve

Interne producten: Reserve overheveling budgetten (naar 2012):

Reserve leeftijdsbewust personeelsbeleid:

Onttrekking

Reserve investeringsprojecten: -Ter aankoop/sloop panden Dorpsstraat 61/63 herontwikkeling centrum de Wijk (rekening 2010) Rekeningsaldo: - Bestemming saldo rekening 2010 (raadsbesluit 26 mei 2011) Algemene reserve bouwgrondexploitatie: - Overheveling naar voorziening verliezen bouwgrondexploitatie (rekening 2010) Reserve BTW-compensatiefonds: - Aanwending gevolgen invoering BTW-compensatiefonds Reserve egalisatie tractie c.a. brandweer: - Opheffing reserve i.v.m. planning vervangingsinvestering Reserve co-financiering leader: - Ter dekking projecten plattelandsontwikkeling (rekening 2010) Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning: - Overschrijding budgetten WMO (rekening 2010) Reserve egalisatie verfijninguitkering riolering: - Aanwending i.v.m. wegvallende uitkering uit het gemeentefonds

85.000

85.000

1.154.582

1.154.582

- Projectmanagement automatiseringssysteem (extra afschrijving)

14.862

3.008

- Doorontwikkeling Civision middelen (extra afschrijving)

10.298

7.556

- Incidentele capaciteit Mid-office

80.000

80.000

- Projectmatig werken

40.000

40.000

- Inhuur incidentele capaciteit DIV

45.000

45.000

Interne producten: Algemene reserve:

Reserve investeringsprojecten:

pagina 143



- Incidentele inhuur doorontwikkeling afdeling VROM

Werkelijk

90.000

- Implementatie wettelijke project BAG

84.592

30.422

30.422

190.000

173.627

- Afschrijving digitalisering documenten

20.000

13.377

- Afschrijving organisatie en proceskosten visie dienstverlening

48.234

48.234

- Externe ondersteuning voor de bezuinigings-/ombuigingsoperatie

70.000

70.000

- Implementatie handhavingdienst Zuidwest Drenthe

33.000

33.000

184.050

109.329

167.423

0

- Organisatie- en proceskosten visie dienstverlening

Reserve overheveling budgetten (van 2010):

Reserve frictie- en organisatiekosten: - Reguliere onttrekkingen/ aanwending t.b.v. uitvoering organisatieprojecten Reserve egalisatie personeelskosten: - Bijstelling budgetten personele kosten 2011 (zie ook de toelichting onder interne producten/(hulp)kostenplaatsen)

1.023.289

738.145

-84.167

-361.535

Toelichting resultaat 88 – Financiering e.d. De positieve afwijking van de rentebaten voor kort geld van € 40.000 is ontstaan door een lagere financieringsbehoefte dan begroot. Door een latere uitvoering van de bij de begroting geplande investeringen ontstaat een voordeel op de rentelasten. Een tweetal scholen: obs de Dissel, Burg.Buitenweg 8 Ruinerwold en bbs de Zaaier, Noorderesweg 8 Zuidwolde zijn hun onderwijsfunctie kwijtgeraakt. De lasten van gemeentelijke eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd moeten op grond van de BBV verantwoord worden op programma 12. In 2011 was dit een bedrag van € 42.000, hetgeen niet was begroot. Wat de bestemming van de voormalige scholen zal worden is nog niet bekend. 89 – Saldi kostenplaatsen Verantwoording van de saldi van de kostenplaatsen vindt plaats op programma 12: Nadelige saldi Voordelige saldi Per saldo

€ -

Begroot 1.528.000 576.000

€ -

Werkelijk 1.640.000 887.000

€ -

Verschil 112.000 311.000

-/- €

952.000

-/- €

753.000

€

199.000

Een toelichting van de positieve afwijking van € 199.000 is opgenomen onder het onderdeel interne producten/(hulp)kostenplaatsen, onderdeel 2.6.16.

pagina 144


Algemene dekkingsmiddelen

Baten

90 Beleggingen 92 Algemene uitkeringen 94 Saldo financieringsfunctie 95 Onroerende zaakbelastingen 96 Belasting op toeristen Totaal

Rekening 2010



Rekening 2011


4.774.931

4.097.344

5.436.900

5.515.394

78.494

20.506.508

19.891.428

20.084.116

20.563.880

479.764

-385.417

555.467

18.653

-80.366

-99.019

2.915.502

2.986.000

2.985.038

2.970.561

-14.477

374.329

376.842

402.842

399.850

-2.992

28.185.853

27.907.081

28.927.549

29.369.319

441.770

Het overzicht algemene dekkingsmiddelen is een verplicht onderdeel op grond van art. 27 BBV. 90 – Beleggingen Bij de verkoop van Essent is een CBL Vennootschap opgericht met als doel het (doen) beheren van Cross Border Leases om eventuele aansprakelijkheid van de aandeelhouders te dekken. Eind 2011 zijn twee CBL’s voortijdig beëindigd en is aan ons een bedrag van € 61.000 uitgekeerd. Bij de financiële opzet van de verkooptransactie in 2009 van Essent aan RWE is de verkoopopbrengst van CBL’s in de berekeningen niet meegenomen. Overeenkomstig de besluitvorming in 2009 wordt bij bestemming van het rekeningresultaat voorgesteld het uitgekeerde bedrag van € 61.000 toe te voegen aan de ‘algemene reserve aandelenoverdracht nv Essent’. Met deze toevoeging wordt een renteopbrengst gegenereerd die ongeveer gelijk is aan de rentevergoeding die nu wordt ontvangen uit het CBL-Fonds. Over 2011 is deze geraamde renteontvangst van € 4.000 ook achterwege gebleven. Bij de bestuursrapportage is reeds melding gemaakt van de verkooptransactie van de kerncentrale Borssele. Ons aandeel in de verkoopopbrengst was toen becijferd op een bedrag van € 726.000. In werkelijkheid is € 747.000 ontvangen. De meeropbrengst van € 21.000 is overeenkomstig het voorstel bij de bestuursrapportage gestort in de ‘reserve aandelenoverdracht N.V. Essent’. 92 – Algemene uitkeringen De positieve afwijking van € 480.000 van de algemene uitkeringen kan als volgt worden gespecificeerd: Positieve verrekeningen over de uitkeringsjaren 2009 en 2010 van € 244.000 als gevolg van de definitieve vaststelling van de verschillende eenheden en maatstaven. Positieve afwijking over het uitkeringsjaar 2011 van € 236.000. Er is meer ontvangen door een bijstelling van de Wmo-uitkering, correcties op de woz-waarde, stijging uitkeringsfactor en hoeveelheidverschillen. Naar aanleiding van de decembercirculaire van het Ministerie van Financiën is de raad d.m.v. een memo reeds geïnformeerd over een meevaller van € 382.000. Het overige bedrag van € 98.000 heeft betrekking op eerdere circulaires van het ministerie naar aanleiding van definitieve vaststelling van verschillende maatstaven. 94 – Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie is het verschil tussen het totaal van rente en afschrijving enerzijds en de toegerekende kapitaallasten aan de exploitatie anderzijds. Het betreft hier geen analyse van de kapitaallasten zelf, hiervoor wordt verwezen naar de toelichting bij 2.5 ‘Programmarekening met toelichting’, maar een verklaring van de rente en afschrijvingslasten die niet functioneel zijn toegerekend aan de producten. Op begrotingsbasis werd nog rekening gehouden met een niet aan de producten toe te rekenen rente en afschrijving van € 19.000 positief. In werkelijkheid is het resultaat € 80.000 negatief, oftewel een verschil van € 99.000.

pagina 145


Onvoorziene uitgaven Begroting 2011 voor wijz.

Rekening 2010

Lasten


Rekening 2011


93 Algemene lasten en baten

294.537

43.245

43.245

93 Saldo baten en lasten

902.920

518.186

518.186

1.197.457

561.431

561.431

Totaal

Begroting 2011 voor wijziging In de primitieve begroting 2011 is onder programma 12 voor onvoorziene uitgaven, inclusief het saldo baten en lasten € 1.197.457 geraamd. Dit bedrag is als volgt onderverdeeld. Omschrijving

Bedrag

Post onvoorziene uitgaven raad

Saldo

7.570

Start- en incidentele subsidies

10.000

Post onvoorziene uitgaven b&w

18.610 36.180

Totaal onvoorzien

Stelpost wegens uitvoering bestuursakkoord

71.533

Stelpost overige uitgaven

95.000

Stelpost kapitaallasten nieuwe investeringen

91.824 258.357

Totaal stelposten

Begrotingssaldo

902.920 902.920

Totaal begrotingssaldo Totaal

1.197.457

Begroting 2011 na wijziging In het begrotingsjaar 2011 zijn 26 begrotingswijzigingen verwerkt. In onderstaand overzicht wordt inzicht gegeven in het gebruik/verloop van het geraamde bedrag voor ‘onvoorziene uitgaven’. Overzicht begrotingswijzigingen 2011 Wijz

Raad

Onvoorzien

Stelposten

Begr. saldo

36.180

258.357

902.920

Toelichting Oorspronkelijke begroting 2011

1

16-12-2010

-

-30.431

59.860

2

11-11-2010

29.000

-

-35.000

3

23-11-2010

-

-4.515

4

16-12-2010

-4.613

-

-

5

30-11-2010

-

-

-

Risico-analyse legionella basisscholen

6

27-01-2011

-

-

-

Overheveling incidentele budgetten 2010

7

27-01-2011

-

-

-

Bijdrage aanleg tunnels N48 Zuidwolde

8

10-03-2011

-

-

-

Startnotitie accommodatiebeleid

9

10-03-2011

-

-41.735

10

31-03-2011

-

-

-

Kosten fusie brede scholen (obs) Zuidwolde

11

31-03-2011

-

-

-

Verbeteren toegankelijkheid bushaltes

12

28-04-2011

-

-

-

Voorbereidingsbudget burgerparticipatie

13

16-06-2011

-

-

-

Vervanging brug de Stuw

14

08-09-2011

-

-1.421

-

Diverse vervangingen tractieplan brandweer

15

16-08-2011

-

-2.565

6.500

16

12-07-2011

-

-

-

Urnenmuur de Wijk

17

29-09-2011

-1.000

-

-

Subsidie cultuurproject Peer Ruinerwold

17

29-09-2011

-5.000

-

-

Subsidie Dag Herdenking Geweldslachtoffer

17

29-09-2011

-

-67.018

-

Vrijval gelden bestuursakkoord

17

29-09-2011

-

-114.658

-

Vrijval stelpost kapitaallasten

pagina 146

Diverse mutaties / correcties 2011 Algemene kosten en stelpost stimulering toerisme Diverse kredieten informatisering 2011 Project Ruinen, heerlijk en zo

Bouw brede school Heidelaan (bbs) Zuidwolde

Aanschaf en inruil tractie Openbare Werken

JAARSTUKKEN 2011 Onvoorzien

Stelposten

Wijz

Raad

Begr. saldo

Toelichting

17

29-09-2011

-

-

-510.000

18

29-09-2011

-

-

-

Aankoop bedrijventerrein Slagenweg Zuidwolde

19

13-10-2011

-

-

-

Reconstructie Hoofdweg Zuidwolde

20

27-10-2011

-

-

-

Centrumplan Ruinen

21

24-11-2011

-

-

-

Centrumplan de Wijk

22

08-12-2011

-

-

-7.125

23

22-12-2011

-

-

-

Overheveling restantkredieten naar 2012

24

22-12-2011

-1.000

-

-

Subsidie Vogelpop 2011

24

22-12-2011

-2.000

-

-

Project Kunstuitleen van het CBK

24

22-12-2011

-350

-

-

Subsidie Stichting Muziek Klassiek Drenthe

24

22-12-2011

-

-

101.031

25

19-12-2011

-

-3.986

-

Bijstelling rente nieuwe investeringen

26

19-12-2011

-

-

-

Budgetten regionale brandweer Zuidwest Drenthe

51.217

-7.972

518.186

Diverse aanpassingen/ bijstellingen Managementrapportage 2011

Renovatie 41 gemalen drukriolering

Decemberrapportage 2011

Het begrotingsbedrag, na wijziging kan als volgt worden gespecificeerd: - Onvoorziene uitgaven raad € - Onvoorzien voor starten incidentele subsidies - Onvoorziene uitgaven college b&w € - Stelpost kapitaallasten -/- - Begrotingssaldo Nog in de begroting aanwezige beschikbare ruimte Afgerond een bedrag van € 561.000.

pagina 147

€

31.957 5.650 13.610 51.217 7.972 518.186 561.431


Mutaties reserves

Lasten

Rekening 2010

Toevoegingen aan reserves




Rekening 2011

9.852.271

315.389

4.269.476

4.593.123

-323.647

Totaal

9.852.271

315.389

4.269.476

4.593.123

-323.647

Baten

Rekening 2010

Onttrekkingen aan reserves Totaal




Rekening 2011

10.489.174

367.894

7.476.883

6.755.063

-721.820

10.489.174

367.894

7.476.883

6.755.063

-721.820

636.903

52.505

3.207.407

2.161.940

-1.045.467

Saldo mutaties

De mutaties in de reserves zijn ingevolge het Besluit Begroting en Verantwoording per programma vermeld en toegelicht. Ook bij de toelichting op de balans wordt het verloop van de reserves nader toegelicht. In grote lijnen zijn de afwijkingen tussen de begrote en werkelijke onttrekkingen/toevoegingen ontstaan door: - een latere uitvoering van de geplande investeringen op het gebied van wegen e.d. (programma 4), waardoor een lagere onttrekking uit de reserves € 314.000 - een lagere onttrekking voor het economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde en de ontwikkeling van de dorpsvisies (programma 5) 55.000 - een lagere onttrekking uit de reserve minimabeleid t.b.v. chronisch zieken en het project ‘kinderen doen mee’ (programma 9) 65.000 - een lagere onttrekking uit de reserve frictie- en organisatiekosten, door de nog niet volledig benutte budgetten voor onder meer de schrijf- en denktraining en voor de personele uitgaven (kostenplaatsen) 75.000 - het achterwege laten van de aanwending uit de reserve egalisatie personeelskosten (kostenplaatsen) 167.000 - overige afwijkingen 9.000 - (ged.)vrijval voorziening egalisatie afvalstoffenheffing 360.000 €

1.045.000

Totaaloverzicht rekening 2011 onttrekking/toevoeging reserves Omschrijving

Toevoeging

Programma 01 (Bestuur & organisatie) Programma 02 (Dienstverlening) Programma 03 (Veiligheid & openbare orde) Programma 04 (Verkeer & vervoer/openbaar gebied) Programma 05 (Economische zaken & plattelandsontwikkeling)

Onttrekking

Saldo

19.643

25.750

6.107

0

2.257

2.527

0

0

0

45.000

1.738.144

1.693.144

0

222.056

222.056

Programma 06 (Toerisme & recreatie)

213.100

244.190

31.090

Programma 07 (Onderwijs & kinderopvang)

815.078

936.065

120.987

74.800

177.701

102.901

Programma 09 (Sociaal & maatschappelijke zorg)

379.229

358.808

-20.421

Programma 10 (Milieu)

360.000

110.000

-250.000

Programma 08 (Cultuur & sport)

Programma 11 (Ruimte & wonen) Programma 12 (Financiering & algemene dekkingsmiddelen) Interne producten (kostenplaatsen) Totaal

pagina 148

432.011

1.047.095

615.084

2.189.524

1.154.582

-1.034.942

64.738

738.145

673.407

4.593.123

6.755.063

2.161.940

JAARSTUKKEN 2011

Voordelig rekeningssaldo Naast de hiervoor genoemde mutaties in de reserves wordt na vaststelling van de jaarstukken het voordelig rekeningresultaat € 1.457.424,99 overgeboekt naar de reserve rekeningsaldo. Bij de vaststelling van de jaarstukken worden nadere voorstellen gedaan ter bestemming van dit rekeningresultaat. Bij de bestemming van het rekeningresultaat wordt ook rekening gehouden met de uitvoering van reeds eerder door de raad genomen besluiten. Uiteindelijk zal worden voorgesteld een bedrag van € 1.328.000 toe te voegen aan de ‘reserve investeringsprojecten’.

pagina 149


Interne producten / (hulp)kostenplaatsen

De voor- en nadelige saldi kostenplaatsen (per saldo € 199.415) zijn verantwoord onder programma 12, beleidsproduct 89 saldi kostenplaatsen. Hieronder een specificatie met toelichting hiervan per kostenplaats

Kostenplaats

1. Administratiekosten 2. Automatiseringskosten 3. Gemeentehuis Zuidwolde 4. Openbare werken Zuidwolde 5. Gemeentewerken Ruinen 7. Directie 8. Afdeling P&O 9. Frictie- en organisatiekosten 10. Afdeling Financiën

Begrote saldi (- = nadelig + = voordelig)

Werkelijke saldi (- = nadelig + = voordelig)

Saldo Begroot Werkelijk (N = nadelig V =voordelig)

8.852

41.172

V

32.320

-447.756

-292.401

V

155.355

41.768

51.396

V

9.628

-632

-1.938

N

1.306

164

2.102

V

1.941

-100.773

-50.992

V

49.781

Mutaties reserves (- = toevoeging +=onttrekking)

346.224

87.682

109.956

287.401

V

177.445

-32.420

-184.050

-109.329

V

74.721

109.329

206.465

85.173

291.638

V

223.380

185.072

N

38.308

12. Afd. In-/Externe Dienstverlening

-109.666

-200.449

N

90.783

45.000

13. Afdeling VROM

-371.662

-327.625

V

44.037

117.592

14. Afdeling Samenleving

11. Afdeling BMO

-244.206

-407.078

N

162.872

15. Afdeling OW-binnendienst

71.753

-211.173

N

282.926

16. Afdeling OW-buitendienst

-82.255

28.344

V

110.599

17. Vervoersmiddelen Totaal

-47.737

-38.945

N

86.682

-952.217

-752.802

V

199.415

673.407

Een specificatie van de mutaties reserves is opgenomen bij programma 12. Ten aanzien van een aantal onderdelen van de desbetreffende kostenplaats volgt hierna een nadere toelichting: 1. Administratiekosten Op diverse onderdelen is minder uitgegeven dan geraamd. Er zijn geen papieren agenda’s meer aangeschaft, er heeft een verschuiving plaatsgevonden van het extern drukken naar het intern produceren van drukwerk, minder drukwerk door digitale formulieren, bezuiniging op abonnementen en postbezorging via het werkvoorzieningschap Alescon. Diverse besparingen hebben een structureel karakter en zijn reeds meegenomen bij de bezuinigingen in 2012. 2. Automatiseringskosten De kapitaallasten van de beschikbaar gestelde investeringskredieten op het terrein van automatisering en dienstverlening zijn € 126.000 lager dan begroot. Hier tegenover staat ook een lagere onttrekking uit de reserve investeringsprojecten. Derhalve heeft dit geen gevolgen voor het rekeningsresultaat. Ten aanzien van het onderhoud en aanschaffingen op het terrein van hard- en software is € 30.000 minder uitgegeven dan begroot. De belangrijkste oorzaken zijn: lagere leasekosten, minder onderhoud aan de hardware dan verwacht, mindere aanschaf van software en het later operationeel zijn van de lijnverbinding met de gemeente Hoogeveen. 7. Directie Inschakeling van derden bij de bezuinigingsoperatie is in 2011 achterwege gebleven. Hiervoor was een bedrag opgenomen van € 23.000. Van het budget voor rechts- en deskundige bijstand is in tegenstelling tot voorgaande jaren behoorlijk minder (€ 20.000) minder uitgegeven dan geraamd. De werkelijke uitgaven laten jaarlijks een divers beeld zien, met soms een overschrijding en dan weer een onderschrijding. In 2011 hebben zich in die zin geen echt bijzondere zaken voorgedaan. pagina 150

JAARSTUKKEN 2011

8. Afdeling P&O Het bedrag van € 89.000 voor onvoorziene personeelsomstandigheden, zoals bij ziekte is niet aangewend en is betrokken bij de totale analyse van de personeelslasten 2011. De werkgeverslasten voor de fpu zijn € 20.000 lager dan geraamd. Er zijn steeds minder medewerkers die gebruik kunnen maken van deze regeling. Op de studie- en opleidingskosten is een voordeel ontstaan van € 56.000. De daadwerkelijke uitvoering van opleidingen is achtergebleven van wat is aangevraagd. Het niet-bestede bedrag wordt meegenomen in de besluitvorming tot storting in de reserve egalisatie personeelskosten. 9. Frictie- en organisatiekosten Door de vorming van een reserve frictie- en organisatiekosten is een hulpkostenplaats ingesteld waar de lasten, die gedekt worden door een onttrekking vanuit deze reserve, verantwoord worden. In totaliteit verloopt een en ander budgettair neutraal. De uitgaven en onttrekkingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: - reguliere personele frictiekosten € 105.000 - strategisch personeelsmanagement 2.000 - organisatiebrede schrijf- en denktraining 23.000 - sociaal plan overgang personeel naar stichting Wolderwijs 5.000 - restitutie bijdragen m.b.t. officier van dienst-taken Hoogeveen en medewerkerstevredenheidsonderzoek - -/26.000 Totaal uit de reserve frictie- en organisatiekosten

€

109.000

10 t/m 17 Overige staf- en lijnafdelingen De voor en nadelige saldi op deze kostenplaatsen hebben voornamelijk betrekking op personeelslasten, inhuur derden en uitbestede werkzaamheden. Ook de mutaties reserves hebben hiermede een relatie. De totale personeelslasten worden toegelicht bij de dwarsanalyse onder punt 2.5 programmarekening met toelichting. Op de totale personeelslasten is een positief verschil ontstaan van € 592.000. Voorgesteld zal worden dit bedrag toe te voegen aan de reserve egalisatie personeelskosten. Door het positieve verschil op de personeelslasten kan de geraamde onttrekking van € 167.000 van de egalisatiereserve achterwege blijven. Voor het opzetten van een gezamenlijke ‘Handhavingsdienst Zuidwest Drenthe’ voor de gemeenten Hoogeveen, Meppel, Midden-Drenthe, Westerveld en De Wolden is bij de bestuursrapportage 2010 incidenteel € 33.000 beschikbaar gesteld. Vanuit 2010 is hiervoor een bedrag van € 21.000 overgeheveld. Bij de decemberrapportage 2011 is er van uitgegaan dat de afrekening voor het opzetten van de gezamenlijke Handhavingsdienst zal plaatsvinden in 2012 en is het bedrag van € 32.000 wederom overgeheveld. Eind 2011 is toch de afrekening ontvangen en is aan de gemeente Meppel een bedrag van € 35.000 betaald. De budgetoverheveling is in verband hiermede achterwege gebleven. Ten aanzien van de kostenplaats afd. Samenleving wordt opgemerkt dat onder de baten per abuis een bedrag van € 196.000 is opgenomen als ontvangst voor dekking van de kosten van de id-banen (in- en doorstroombanen). De lasten hiervan maken geen deel uit van de reguliere personeelsorganisatie. Deze lasten zijn elders verantwoord en worden gedekt vanuit het participatiebudget. Bij Openbare Werken – buitendienst (Woldwerk) zijn de lasten van huur en onderhoud van tractiemiddelen € 79.000 hoger uitgevallen. Daarentegen is door inruil en verkoop van tractiemiddelen een hogere opbrengst van € 30.000 verantwoord. De extra lasten zijn met name veroorzaakt door het niet vervangen van de rioolreiniger en de kolkenzuiger. Deze hebben een levensduurverlengende extra opknapbeurt gehad, waarvan de lasten verantwoord zijn in de exploitatie. De vervanging volgens het tractieplan is achterwege gebleven.

pagina 151

JAARSTUKKEN 2011

pagina 152

JAARSTUKKEN 2011

Ontvanger

C7C

Juridische grondslag

BZK

Specifieke uitkering

Nummer

SISA-BIJLAGE

Departement

2.7

INDICATOREN

Investering stedelijke vernieuwing (ISV)

Hieronder per regel één Besteding 2011 ten Overige bestedingen beschikkingsnummer en in laste van provinciale 2011 de kolommen ernaast de middelen verantwoordingsinformatie

Provinciale beschikking en/of verordening

Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee

Zie Nota batenlastenstelsel

Aard controle n.v.t. Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)

1 41/rw/2007012826 Jongerenhuisvesting Echten 2 5/5/2006000907 Geluidssanering spoorweglawaai Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) Afspraak

Alleen in te vullen na afloop project

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle n.v.t.

Aard controle R

€ 62.500

€ 62.500

Ja

€0

€ 92.419

€ 17.874

Nee

€0

1 10 2


Activiteiten stedelijke Activiteiten stedelijke Besteding (gedeeltelijk) vernieuwing (in vernieuwing (in aantallen) verantwoord o.b.v. aantallen) voorlopige toekenningen? Ja / Nee Realisatie Alleen in te vullen na Alleen in te vullen na afloop project afloop project Toelichting afwijking

Aard controle D1

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt

Alleen in te vullen na afloop project

Aard controle D1


Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.

10

0

Nee

pagina 153

Ontvanger

D4


Nummer

OCW


Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Regeling brede scholen Hieronder per regel één Besteding 2011 2009 referentienummer van het betreffende project invullen Regeling stimulering en in de kolommen ernaast aanpassing huisvesting de brede scholen verantwoordingsinformatie Gemeenten

Aard controle n.v.t. Aard controle R

1 OND/ODB-2009/73863 U

€0

Project afgerond in 2011? Uitgaven van vóór 2010, Besteding 2011 Toelichting niet afgeronde Ja / Nee waarvan besteding in (gedeeltelijk) projecten 2011 plaatsvindt verantwoord o.b.v. voorlopige Zie Nota batentoekenningen? Ja / Nee lastenstelsel Zie Nota batenAard controle R lastenstelsel. Indien Aard controle D1 beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. Aard controle n.v.t. Nee

€0

pagina 154

Nee

Om diverse redenen heeft het proces om te komen tot de realisatie van de Brede School Schoolbrink in Zuidwolde vertraging opgelopen. In december 2011 heeft de gemeenteraad het krediet voor de realisatie beschikbaar gesteld en is het werk aanbesteed. Begin februari 2012 zijn de bouwactiviteiten van start gegaan. Begin september 2012 met de start van het schooljaar 2012-2013 wordt het nieuwe en vernieuwde gebouw in gebruik genomen.

Ontvanger

D5


Nummer

OCW


Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009 Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009 Gemeenten

Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen

Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. Let op: Alleen bestedingen voorlopige die betrekking hebben op toekenningen? Ja / de periode vóór 4 Nee september 2011 mogen verantwoord worden. Zie Nota batenlastenstelsel. Indien Aard controle R beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. € 73.787 Nee Brinnummer Alle activiteiten Toelichting per afgerond Ja/Nee? brinnummer welke activiteit(en) niet zijn Aard controle n.v.t. Aard controle D2 afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen. Aard controle n.v.t.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

10RY 11GK 11SC 09ZV 12CO 18IJ 10UN 08HC 06PS 08QA 12LP 05SX 08PR 09HG 12TS

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Nee Nee

1770 31664

pagina 155

.

I&M

E27B

Ontvanger

D9


Nummer

OCW


Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Onderwijsachterstande Besteding 2011 aan nbeleid (OAB) 2011voorzieningen voor 2014 voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid Gemeenten WPO) Aard controle R

Brede doeluitkering verkeer en vervoer Provinciale beschikking en/of verordening

€0 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Besteding 2011 aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO) Aard controle R

Besteding 2011 aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)

Aard controle R €0 € 21.867 Besteding 2011 ten Overige bestedingen laste van provinciale 2011 middelen

Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee



Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) 1 26/6.9/2008007521 Fietspad Oshaarseweg Koekange-Echten 2 46/RO/2009014873 Aanleg fietspad Meppelerweg Zuidwolde 3 26/6.9/2008007521 Reconstructie Dorpsstraat Koekange 4 46/RO/2009015098 Fietspad Steenbergerweg 5 46/RO/2009015098 Nieuwe ontsluitingsweg Zuidwolde op de N48 6 46/RO/2009015098 Commissieweg in De Wijk 7 46/RO/2009015098 Anserweg in Ruinen 8 46/RO/2009015098 Oosteinde in Ruinerwold


Aard controle R

Aard controle R

€ 492.808


Aard controle R

€ 500.986

Nee

€0

€ 5.423

€ 31.754

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€ 52.467

€ 135.507

Nee

€0

€ 46.971

€ 140.914

Ja

€0

€0

€0

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

pagina 156


SZW

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

9 45/5.8/2009015860 Aanpassing Postweg tbv Brede School 10 45/5.8/2009015860 Aanpassing Wolddijk Ruinerwold 11 201100364-00268267 Fietspad Ommerweg 12 201100708-00268956 Brede school Zuidwolde 13 201100369-00268269 Hoofdstraat Zuidwolde 14 201100366-00268270 Dorpsstraat De Wijk 15 201100371-00268953 Oshaarseweg 16 201100370-00268271 Ruinerweg Echten 17 201100368-00268305 Meppelerweg Ruinen 18 201100367-00268417 Weerwilleweg Koekange 19 VVBD/201001222 Permanente verkeerseducatie (PVE) G1C-1 Wet sociale Het totaal aantal werkvoorziening (Wsw) geïndiceerde inwoners per gemeente dat een Wet sociale dienstbetrekking heeft of werkvoorziening (Wsw) op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een Gemeenten die dienstbetrekking als uitvoering in 2011 geheel bedoeld in artikel 2, eerste of gedeeltelijk hebben lid, of artikel 7 van de wet uitbesteed aan een te aanvaarden op 31 Openbaar lichaam o.g.v. december 2011; Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke exclusief geldstroom deel 2011. openbaar lichaam

€ 409

€ 13.123

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€0

€0

Nee

€0

€ 30.355

€ 91.066

Nee

€0

€ 40.538

€ 121.613

Ja

€0

€0

€0

Nee

€0

€ 24.405

€ 141.711

Ja

€0

€ 23.844

€0

Ja

€0

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren; exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle R

Aard controle R 1,00

1,00

pagina 157

SZW G1C-2

SZW

G2

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Wet sociale Het totaal aantal werkvoorziening (Wsw) geïndiceerde inwoners per gemeente dat een Wet sociale dienstbetrekking heeft of werkvoorziening (Wsw) op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een Gemeenten die dienstbetrekking als uitvoering in 2010 geheel bedoeld in artikel 2, eerste of gedeeltelijk hebben lid, of artikel 7 van de wet uitbesteed aan een te aanvaarden op 31 Openbaar lichaam o.g.v. december 2010; Wgr verantwoorden hier het totaal 2010. inclusief geldstroom (Dus: deel Openbaar openbaar lichaam lichaam uit SiSa 2010 regeling G1B + deel Aard controle R gemeente uit 2010 regeling G1C-1)

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

167,00 I Gebundelde uitkering Besteding 2011 algemene op grond van artikel 69 bijstand WWB I.1 WWB: algemene bijstand Aard controle n.v.t.

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief geldstroom inclusief deel openbare openbaar lichaam lichamen

inclusief deel openbare lichamen

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

8,83 Baten 2011 algemene bijstand (excl. Rijk)

127,51

4,13


Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 1.721.851

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

€ 32.266

pagina 158

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

I.2 Wet investeren in jongeren (WIJ)

INDICATOREN

Besteding 2011 WIJ

Gemeenten Aard controle n.v.t. verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 215.147 I. 3 Wet Besteding 2011 IOAW inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte Aard controle n.v.t. werkloze werknemers (IOAW)

Baten 2011 WIJ (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.

€ 1.776 Baten 2011 IOAW (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 165.397 I.4 Wet Besteding 2011 IOAZ inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte Aard controle n.v.t. gewezen zelfstandigen (IOAZ)

€ 618 Baten 2011 IOAZ (excl. Rijk) Aard controle n.v.t.

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 49.011

€0

pagina 159

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

I.5 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelftandigen) (Bbz 2004)

INDICATOREN

Besteding 2011 Bbz 2004 Baten 2011 Bbz (levensonderhoud 2004 beginnende zelfstandigen) (levensonderhoud beginnende Aard controle n.v.t. zelfstandigen)

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I. 6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)


€ 22.101 Besteding 2011 WWIK

€ 901 Baten 2011 WWIK (excl. Rijk)



€0 Besteding 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob)

€0 Besteding 2011 Baten 2011 Baten 2011 kapitaalverstrekking levensonderhoud kapitaalverstrekking (excl. Bob) gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk) (excl. Bob) (excl. Rijk)

Besteding 2011 aan Besteding 2011 Bob onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob)

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R

€ 89.168

€0

€ 7.920

€ 95.587

€ 30.614

€0

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. SZW

G3

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

pagina 160

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Baten 2011 Bob (excl. Rijk) Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in Aard controle R artikel 56 Bbz 2004

SZW

G5

€0 Wet participatiebudget Besteding 2011 (WPB) participatiebudget Wet participatiebudget (WPB)

Aard controle R

Aard controle R €0 Waarvan besteding 2011 van educatie bij roc's Aard controle R

Baten 2011 (niet-Rijk) participatiebudget

Aard controle R

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Waarvan baten 2011 van Reserveringsregeling: educatie bij roc’s overheveling overschot/tekort van 2011 naar 2012 Aard controle R Omvang van het in het jaar 2011 niet-bestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2012. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft besteed aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk) óf omvang van het in het jaar 2011 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het participatiebudget van 2012 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)

Terug te betalen aan rijk Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2011 nietbestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2011 ten onrechte niet-bestede bedrag aan educatie bij roc’s Aard controle R

Aard controle R € 642.381

€ 136.852

€ 52.834

€0

pagina 161

€0

€0

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Het aantal in 2011 Besteding 2011 gerealiseerde duurzame Regelluw plaatsingen naar werk van inactieven Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld Dit onderdeel moet door te worden door de alle gemeenten worden gemeenten die in ingevuld. Indien ingevuld 2010 duurzame met een nul, dan bestaat er plaatsingen van voor 2012 geen recht op inactieven naar werk regelluwe bestedingsruimte hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.

Aard controle R

Aard controle R

0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het praktijkdeel van het inburgeringsexamen , bedoeld in artikel 3,7, eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).


Aard controle D1 6

Aard controle D1 8

Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een inburgeringsvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een inburgeringsvoorziening is overeengekomen.

Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening heeftvastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisIndicator verantwoorden voorziening is op basis van gegevens in overeengekomen. het Informatie Systeem Inburgering (ISI). Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Aard controle D1 Inburgering (ISI).

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald.



Aard controle D1 7 Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten basisvaardigheden.

Aard controle D1 10 Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten vavo.

Aard controle D1 4 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde vavo-diploma's.

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

3

112

16

15

1 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het staatsexamen NT2 I of II heeft behaald.


pagina 162

Ontvanger



Nummer

Departement

JAARSTUKKEN 2011

INDICATOREN

Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel. Aard controle D1

SZW

G6

Schuldhulpverlening

22 Besteding 2011

Kaderwet SZW-subsidies Aard controle R Gemeenten VWS

H10

Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Tijdelijke regeling CJG Gemeenten

€ 87.432 Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.


Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee

Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee


Aard controle R

€ 147.042

Aard controle R

Aard controle D1

€0

Ja

Nee

pagina 163

Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.

JAARSTUKKEN 2011

pagina 164

JAARSTUKKEN actief en betrokken. dewolden.nl

Recommend Documents