Jaargang 10 Februari Leerlingen actief betrokken bij school

CVOpen 2 Jaargang 10 Februari 2010

Leerlingen actief betrokken bij school

• Identiteit in ontwikkeling op Melanchthon • Locaties PENTA en Calvijn profileren zich • Wat zeggen diploma’s over bevoegdheid?

Colofon

In dit nummer

CVOpen is het huisorgaan van de Vereniging voor Christelijk

1 ’Onderwijs is vooral vorming’

Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO). 2

Huiswerkhulp, contact en toezicht

4

Heldere verantwoording CSG Calvijn

5

Littooij: Niks misplaatste zuinigheid

6

‘Oog houden voor de leerling’

8

De leerling moet iets te kiezen hebben

10

Onbevoegd voor de klas

12

De week van Patrick Knossenburg

14

Leerlingen op reis naar Kenia en Nepal

15

Staatssecretaris bezoekt VM2-traject

16

De stelling: Filmpje op YouTube beter dan ‘n folder

17

De (CVO)pen aan een gast: Arie C. de Bruin

E-mail [email protected]

18

Nieuws van de scholen

Eindredactie

22

De andere kant van de klas: Joost Huisdens, Arthur Ruinard,

Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw, Gouda



Carina de Kort en Remco den Otter

Ontwerp

23

Personalia

24

De hobby van Daan van de Ree

Het verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle 2.200 medewerkers van CVO en aan relaties. Uitgever Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) Goudsesingel 14a, 3011 KA Rotterdam Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam Tel. (010 ) 217 13 99 Fax (010 ) 411 42 78 E-mail [email protected] Internet www.cvo.nl Redactie Albert Bosma, Ramona Montfrooij, Ron van Rossum, Nicolette van Velden en Anja de Zeeuw Redactieadres Verenigingsbureau CVO t.a.v. redactie CVOpen Postbus 22421 3003 DK Rotterdam

hAAi, Rotterdam Beeld Roel Dijkstra Persfotografie, Erik van Idsinga, Corine Jongejan, Peter van Kempen, Rick Keus, PR KRASkunst, Carla Noordman, Daniëlle van der Schans e.a. Coverfoto Martijn van de Griendt Druk

2

14

15

22

Koninklijke De Swart, Den Haag Aan dit nummer werkten mee: Karin van Breugel (tekst van breugel), Thomas Heijns (KRASkunst), Ramona Montfrooij (CSG Calvijn), De Nieuwe Lijn tekst & communicatie, Carla Noordman (IFK Karate Hoogvliet), Kees den Ouden (bureau CVO), Nicolette van Velden (Melanchthon), Anja de Zeeuw (Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw)

Actueel

’Onderwijs is vooral vorming’ Minister Donner gastspreker op nieuwjaarsreceptie Minister Piet Hein Donner luidde op woensdag 6 januari het nieuwe jaar in bij CVO. Hij sprak op de receptie in Melanchthon Schiebroek vanuit zijn brede deskundigheid, niet zozeer als bewindsman. Het bijzonder onderwijs moet jongeren vormen, zei hij. Bestuursvoorzitter Wim Littooij wenste

doeltreffend middel om jongeren aan een

iedereen een gezond, voorspoedig en

goede startpositie te helpen, onderstreepte

gezegend 2010. Hij bereidde de aanwezigen

hij. ‘Dat was eeuwen geleden al het geval

erop voor dat 2010 niet alleen rozegeur en

in de ogen van de hervormer Melanchthon.’

maneschijn brengt. Bezuinigingen komen er bijvoorbeeld zeker aan, terwijl de

Bijbelse wens

pedagogische en vormende taak van

De minister benadrukte: ‘Kennis is een deel

het onderwijs groeit.

van het antwoord, maar karakter is meer.

Wim bleek ervan overtuigd dat CVO de

De wijze waarop kennis wordt gebruikt, is

uitdagingen het hoofd kan bieden met

bepalend. Dat was vanouds de gedachte

creativiteit, nog meer samenwerking en

achter het belang van bijzonder onderwijs:

het benutten van de schaalgrootte van CVO.

het gaat in het onderwijs uiteindelijk niet om

Hij zegde ook toe dat CVO blijft vernieuwen,

kennisoverdracht, maar om de vorming en

‘ondanks dat het wat kost’. Speerpunten voor

de levensovertuiging waarop die berust.’

2010 zijn het dynamisch personeelsbeleid

Kennis gebruiken in dienst van mensen en

en de identiteitsontwikkeling van scholen.

de samenleving moet het doel zijn van de

Wim: ‘Meer dan anders bezinnen we ons op

vorming in het onderwijs.

wat onze identiteit van ons vraagt en hoe we

Volgens Donner dreigt de westerse cultuur

die duidelijk maken aan de omgeving.’

verloren te gaan als nieuwe generaties geen benul meer hebben van haar christelijke

Melanchthon

wortels.

Minister Donner (Sociale Zaken en

De CDA-politicus sloot zijn toespraak af met

Werkgelegenheid) blikte kort terug op

de bijbelse wens: ‘Leer ons zó onze dagen

het ‘rampjaar’ 2009 en kondigde aan dat

tellen, dat wij een wijs hart bekomen.’

de zwaarste opgave nog komt in 2010.

Niet alleen de minister oogstte applaus, ook

‘Een toenemend aantal mensen krijgt met

de leerlingen van Accent Praktijkonderwijs

werkloosheid te maken, en veel schoolver­

Centrum die de catering verzorgden kregen

laters kunnen geen baan vinden en lopen

‘een open doekje’.

werkervaring mis.’ Het oplopend overheids­

(AdeZ)

tekort beperkt ook de mogelijkheden voor collectieve oplossingen, zei hij. Donner riep echter op om niet bij de pakken

De volledige toespraak van de minister staat

neer te zitten. Onderwijs is een krachtig en

op www.cvo.nl





1

C V Open

Geanimeerde gesprekken op de nieuwjaarsreceptie van CVO.

Februari 2010

Diverse taken van leerlingen op CVO-scholen Taken in school voor leerlingen. Meer leerlingparticipatie. Maatschappelijke stage van leerlingen op hun eigen school. In het visiestuk ‘CVO op weg naar 2020’ komen ze ter sprake. Het zijn geen vrome wensen, maar concrete activiteiten. Drie voorbeelden van CVO-scholen die leerlingen actief betrekken bij het onderwijs, de begeleiding en het toezicht houden.

Huiswerkhulp, contact en toezicht Huiswerkklassen op het Farelcollege

De vierdeklassers kregen er een training voor. ‘Hoe je leerlingen

‘Doe je boek maar even dicht’, zegt Hester tegen haar vier

rustig houdt, hoe je houding moet zijn, hoe je de leerlingen

brugklaspupillen. Ze tekent een schema op het krijtbord met

corrigeert en hoe je straf uitdeelt. Je moet bijvoorbeeld niet gaan

horizontaal ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ en verticaal ‘mijn’ en ‘jouw’.

schelden’, zegt Susan. Saskia vult aan: ‘Je bent medeleerling,

‘Wie weet het?’ vraagt ze. Jeff staat op en schrijft ‘toi’ en ‘ta’

maar je hebt wel gezag en dat moet je ook zien te houden.’

bij ‘jouw’. Al snel reageren de anderen: ‘toi’ moet zijn: ‘ton’.

Bij een klein klasje van vier of vijf lukt dat wel, zeggen ze allebei.

Als een volleerde lerares staat Hester Joosse uit leerjaar 4 van

Susan twijfelt over een toekomst in het onderwijs. Of wordt het

het tweetalig vwo voor haar huiswerkklasje. Ze heeft per mail

toch iets als SPH? Saskia weet het al: zij wordt kinderarts.

contact met de docente Frans, die doorgeeft wat het huiswerk is en welke overhoringen of repetities eraan komen.

Alle drie merken ze dat leerlingen dankzij de huiswerkklas

Huiswerkbegeleiding vindt elke maandag en woensdag plaats

voldoendes halen, terwijl ze eerst onvoldoendes scoorden.

tijdens het negende uur, in een schoollokaal. Leerlingen van

Coördinator van de huiswerkklassen is Dick Stoffelen. Bij hem

mavo/havo, de tweetalige mavo/havo-brugklas en de mavo/

leveren de vierdeklassers na afloop van de huiswerkbegeleiding

havo-sportklas op Farel kunnen er vrijwillig en gratis naartoe.

hun werkbriefje in. De vergoeding is gebaseerd op een lesuur met

Ook kan de mentor leerlingen met achterblijvende resultaten

een voorbereiding van ongeveer een uur, vertelt Dick. De leerlingen

ervoor opgeven. Aron staat niet zo goed voor Frans. Hij vindt

krijgen acht euro per keer.

het vak moeilijk, ‘vooral door die kommaatjes bij het schrijven’. Ook Femke heeft het nodig. ‘Het is fijn dat je hier leertips krijgt.’ Ze vindt dat Hester ‘best goed lesgeeft’. Hester doet het profiel Natuur en Gezondheid en is naast huiswerkbegeleider ook juniormentor. ‘Ik wil ervoor zorgen dat de leerlingen goede cijfers halen en dat ze geen onnodige dingen leren voor hun overhoringen en repetities. Ze doen goed mee, ze willen echt wat leren.' Hester wil later iets met mensen gaan doen, misschien kiest ze voor de psychologiestudie. Ook de vierdejaars tvwo’ers Susan Ravensbergen en Saskia Nijland, hebben een huiswerkklas. Susan legt graag wiskunde en biologie uit. Ze vindt het leuk om kinderen te helpen en te zien dat ze vooruitgang boeken. Saskia geeft Engels omdat ze dit een mooi vak vindt. Ze ervaart dat ze met weinig de leerlingen al op weg kan helpen. Derde van links Hester Joosse, derde van rechts Saskia Nijland, tijdens de huiswerkklas Frans.





2

C V Open

Februari 2010

‘Avunculi’ goed voor familiegevoel

OM-watchers surveilleren in school

Vier meiden zitten klaar op het Marnix Gymnasium. ‘Rosalie Matla

‘Kijk, hier is de entree en hier zijn de trappen in de hal.

is mijn avunculikind’, zegt vierdeklasser Anouk van der Ploeg.

Leerlingen moeten wachten tot de bel gaat, voor ze de trappen

Kimberley Overdevest is een andere vierdeklasser. Tinka Louter zit

op mogen. En zorg ervoor dat leerlingen niet in de kleine entree

toevallig niet in haar avunculi-groepje, maar ze kennen elkaar wel.

blijven staan, anders kan daar gezeur ontstaan’, wijst directeur

Anouk en Kimberley organiseren als leden van de kerngroep op

Luuk Oortwijn van het PENTA college CSG De Oude Maas in

het Marnix Gymnasium de avunculi-activiteiten. ‘Avunculi’ is Latijn

Spijkenisse. Hij geeft de leerling-bedrijfshulpverleners (bhv’ers)

voor ‘ooms en tantes’; op het Marnix zijn dat vierdeklassers die

op zijn school – ‘OM-watchers’ of assistent-toezichthouders –

een soort juniormentor-rol hebben voor brugklassers. Ze zorgen

een sneak preview in het nieuwe gebouw, tijdens het halfjaarlijkse

ervoor dat eersteklassers zich thuis voelen op school. Per groepje

overleg met deze vrijwilligers.

van vijf eersteklassers zijn er twee vierdeklassers. ‘Avunculi’ is een

Eerst bespreekt hij met de 28 leerlingen uit de vierde, merendeels

lange traditie, en bijna alle Marnixisten doen eraan mee. Anouk en

jongens, niet alleen hoe het met hen en hun bhv-taak gaat, maar

Kimberley doen dit ‘werk’ voor hun lol, en niet omdat het goed

ook met hun resultaten. Vorig cursusjaar kregen ze twaalf dinsdag-

staat op hun cv. ‘We willen contact maken’, legt Anouk uit, ‘en

middagen lang – in hun vrije tijd, op school – een training van de

ervoor zorgen dat dat goed blijft.’ Kimberley zegt: ‘Door gezellige

Haven Beveiligings Dienst (HBD), over communicatie en beveiliging

dingen met elkaar te doen hopen we dat de eersteklassers snel

van gebouwen en eigendommen en met praktische EHBO-

naar ons toe komen als ze ergens mee zitten.’

opdrachten – inclusief Lotus-slachtoffers – en brandjes blussen.

De eerste avunculi-middag in september werd besteed aan

Elke dag surveilleren er zes OM-watchers in De Oude Maas, in

kennismaken en spelletjes doen. In december was er een film-

de hal, de aula en op het grote plein. Als de schoolregels niet

middag en de derde middag – in februari – wordt nog ingevuld

nageleefd worden spreken ze hun medeleerlingen erop aan.

Wat kun je je ‘oom’ of ‘tante’ vragen? Tinka: ‘Hoe de muziekavond

Rowan Ramasray (4 ICT) en Rob van Baardewijk

werkte, want daar deed ik aan mee. En waar ik een telaatbriefje

(4 Handel en Administratie) noemen bijvoorbeeld ‘duwen, joelen,

kon halen. Verder gezellig kletsen. Maar er zijn anderen die dat

trekken, treiteren, proppen op de grond gooien’.

nooit doen.’ Rosalie: ‘Iemand uit mijn groepje had zijn spreekbeurt

OM-watch leek Rowan ‘leuk, uitdagend en handig’. ‘Je leert met

niet af en vroeg zijn avunculi wat hij tegen de leraar moest zeggen.

mensen omgaan, kunt helpen bij calamiteiten en je hebt dan al

Avunculi zijn vierdeklassers van je school. Daar ga je makkelijker

een beetje ervaring voor later, in het bedrijfsleven.’ Ook Rob vond

naar toe dan naar een leraar.’

het ‘spannend, leuk en interessant’ om bhv’er te worden. ‘Je kunt

‘Dankzij de avunculi verbetert de sfeer’, vindt Anouk. ‘Je bent

de leiding nemen in probleemsituaties.’ Klasgenoten reageerden

betrokken bij de school, je bent een soort familie. Misschien helpt

kritisch. Rob: ‘Ze gebruikten woorden als “sukkel” of “verrader”.

het ook bij het voorkomen van conflicten.’

Nu zijn ze het gewend.’

De kerngroep bespreekt de plannen steeds met gymleraar

Rowan en Rob hebben hun vaardigheden nog weinig hoeven

Jim van Es. Hij laat de groep veel vrijheid, maar als het nodig

toepassen. Ook andere leerlingen vinden het surveilleren niet

is geeft hij tips en adviezen. Verder is er ook een schrift met

erg spannend. Luuk Oortwijn benadrukt: ‘Je doet je werk door

handige tips en leerzame ervaringen van de vorige kerngroep.

er te zijn.’ Overigens staan de leerlingen dankzij hun portofoon in direct contact met Ed Bruin, toezichthouder en coördinator van OM Watch. Ze doen hun werk dus veilig. (AdeZ)

'Avunculi' Kimberley en Anouk in het midden met eersteklassers Tinka (links) en Rosalie (rechts).

In hun bodywarmers zijn de OM-watchers goed te herkennen. Van links naar rechts Rowan, Rob en Ed Bruin, coördinator van OM-watch.





3

C V Open

Februari 2010

Jaarverslag als opstapje voor gesprek over kwaliteit ‘Een heldere verantwoording aan alle belanghebbenden in de samenleving.’ Dat is een nieuw aspect in de missie van CVO. Directeur onderwijs Gerrit Elings doet uit de doeken hoe CSG Calvijn dit oppakt. Het jaarverslag van Calvijn leidt zelfs tot een ‘aandeelhoudersvergadering’ met leerlingen.

Heldere verantwoording CSG Calvijn Kwaliteit staat in het hart van de kernwoorden van CSG Calvijn.

Er zijn klankbordgroepen gevormd met primair onderwijs,

Dit begrip zegt iets over de professionaliteit die de school

mbo en hbo, waarin de kwaliteitszorg op de agenda werd gezet.

nastreeft: kwalitatief goed en modern onderwijs dat aansluit bij

Daarnaast zijn de jaarverslagen in de ouderraad besproken.

de leerlingen en hen uitdaagt het maximale uit zichzelf te halen.

Deze gesprekken met de stakeholders leverden interessante

Deze ambitie blijkt uit verschillende publicaties, zoals de jaarver-

en nuttige informatie op waarmee de school weer verder kon.

slagen waarin de opbrengsten van een (school)jaar hard werken

Maar het gevoel bleef bestaan dat er nog te weinig resultaat werd

inclusief conclusies en streefdoelen worden verwoord.

gehaald uit de jaarverslagen.

Met het publiceren van een jaarverslag ben je er echter niet.

Resultaatafspraken

Hoe draag je er zorg voor dat de opbrengsten bekend worden, dat de conclusies worden gedeeld, dat de ambities worden opgepakt?

Vorig schooljaar werd er voor het eerst een intern en een extern

Kortom: hoe zorg je ervoor dat het niet het zoveelste rapport

jaarverslag gemaakt. Het interne jaarverslag bestond uit veel

wordt dat in een la verdwijnt en waar niemand nog naar vraagt?

gegevens die bedoeld waren voor de vestigingen, zodat zij aan de slag konden met de kwaliteitszorg. Het externe jaarverslag werd

Horizontaal en verticaal

een veel dunnere, goed leesbare versie, bedoeld voor gesprekken

Dat kan door de mensen die het aangaat bij de kwaliteitszorg

met ouders, primair en vervolgonderwijs, en overheid.

te betrekken. We noemen dit: horizontale verantwoording.

Dit jaar wil de school het interne jaarverslag vervangen door

Daarnaast kent het onderwijs al sinds jaar en dag de verticale

rapportages met opdrachten. Er komt maar één jaarverslag dat

verantwoording aan de Onderwijsinspectie. Dat is een verant­

intern en extern kan worden aangeboden. De gesprekken over

woording die de overheid oplegt en die heel nuttig kan zijn, mits

de resultaten op de vestiging vinden plaats aan de hand van de

de inspectie oog heeft voor het brede spectrum van zaken die

gemaakte rapportages. Zo zijn voor alle vestigingen voor alle

spelen in een school en mits de school het Inspectierapport ziet

vakken de resultaten van het schoolexamen en centraal examen

als een kans om de kwaliteit te verbeteren.

uit de afgelopen drie jaar op een rij gezet. Deze zijn besproken met

Bij horizontale verantwoording vraag je als school aan belangheb-

de vaksecties. Met de secties die over deze periode onvoldoende

benden (stakeholders) om scherp te kijken naar de kwaliteit die je

hebben gescoord zijn resultaatafspraken gemaakt. Hetzelfde

biedt en mee te denken hoe die kwaliteit verbeterd kan worden.

gebeurt met de resultaten van op-, af- en doorstroom.

Klankbordgroepen

Met de leerlingen wil de school in maart of april een soort

Sinds enkele jaren publiceert CSG Calvijn een jaarverslag met

aandeelhoudersvergadering houden waarin zij kritische vragen

daarin de opbrengsten van strategie, onderwijs, leerlingenzorg

kunnen stellen. Het wordt een unieke kans om hen te betrekken

en bedrijfsvoering. Wat in schooljaar 2005-2006 begon als een

bij de kernactiviteit van de school: kwalitatief goed onderwijs.

jaarverslag over het onderwijs, is inmiddels een volwassen

(Gerrit Elings)

rapportage geworden over alle kwaliteitsaspecten van de school. Vanaf het begin is nagedacht over de horizontale verantwoording.



Het jaarverslag 2007-2008 is te downloaden van de homepage www.calvijn.nl



4

C V Open

Februari 2010

Littooij

Niks misplaatste zuinigheid

Wim P. Littooij is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Vereniging voor CVO te Rotterdam en omgeving.

Al geruime tijd verschijnen er berichten in

bijdragen), dan heeft de minister daar niets

en de lokale overheid. Zij komen elk jaar

de media over schoolbesturen die jaarlijks

over te vertellen.

met subsidies die nooit zeker zijn en die

grote sommen geld overhouden en daarnaast

Verder wordt in de discussie vergeten dat

ze doorgaans pas in de loop van het jaar

beschikken over torenhoge reserves.

scholen goede redenen kunnen hebben om

beschikbaar stellen. Geen financiële planner

Deze berichten zijn grotendeels de wereld

een reserve aan te leggen. Zo zijn er scholen

die daar beleid op durft te voeren.

ingebracht door de Algemene Onderwijsbond

– ook bij CVO – die weten dat ze over enkele

(AOb). In zijn Onderwijsblad staan pakkende

jaren nieuwbouw krijgen. De gemeente moet

Rol inspectie gaat te ver

koppen als ‘Excessief spaargedrag’ en

deze nieuwe huisvesting betalen, maar doet

Een opmerkelijke aanbeveling in het rapport

‘Misplaatste zuinigheid’.

dat in veel gevallen te krap. Dus zit er voor de

is dat de overheid actief moet toezien op

Ook in de politiek zijn de berichten opgemerkt

school niets anders op dan mee te betalen.

het financieel beleid van de scholen.

over de ‘onbenutte’ reserves in het onderwijs.

Bij tien procent van de bouwsom gaat het al

Dan wordt niet alleen de – terechte – controle

Minister Plasterk heeft een speciale commissie

om substantiële bedragen! Daarbij staat

op rechtmatigheid bedoeld, maar dan gaat

ingesteld om de vermogenspositie van scholen

buiten kijf dat investeringen in een goed

het ook om de doelmatige besteding van de

in kaart te brengen. Deze commissie, onder

gebouw zeer zinvol zijn. Ze hebben een

middelen. De commissie wil dat de Onderwijs-

voorzitterschap van prof. dr. Henk Don,

positief effect op het leerklimaat en dus op de

inspectie ook op dit punt de scholen controleert

voormalig directeur van het Centraal Plan­

kwaliteit van het onderwijs. Voorzieningen voor en verbeteringen voorschrijft. Ik vind dat

bureau, presenteerde onlangs haar rapport.

bijvoorbeeld het binnenklimaat of de isolatie

de overheid hier doorschiet en zich teveel

Ook dit signaleert bij veel instellingen ‘een

kunnen het beste worden meegenomen met

bemoeit met het beleid van een schoolbestuur.

combinatie van hoge eigen vermogens en

de nieuwbouw en moeten we niet achteraf

hoge exploitatieoverschotten, hetgeen duidt

realiseren.

op overmatige voorzichtigheid.’

CVO-reserves

Ik ben het wel eens met de commissie dat de financiële deskundigheid in het onderwijs

Onzekere subsidies

kan worden versterkt. Bij CVO hebben we de

De verwijten van bond en commissie betreffen

laatste jaren de nodige stappen gezet en dat

Allereerst: ik voel me voor de situatie bij

niet alleen de reserves (‘oppotten’), maar ook

bevalt ons goed. Daarnaast vind ik dat

CVO helemaal niet aangesproken door alle

de overschotten op de jaarlijkse exploitatie

schoolbesturen als CVO volledig open moeten

berichten. Het bestuur noch de scholen van

(‘zuinigheid’). Op dat punt zijn bij CVO de

zijn over hun financiële beleid en financiële

CVO beschikken over hoge reserves.

ervaringen wisselend: de ene keer een

positie. Wij willen en zullen ons nu en in de

Bovenal geldt dat de minister maar een

overschot, de andere keer een tekort.

toekomst graag verantwoorden, niet alleen

beperkt recht heeft om in algemene zin

Ik heb de afgelopen jaren gemerkt dat

naar de overheid, maar ook naar alle betrok-

iets te roepen over reserves van particuliere

meevallers vrijwel nooit het gevolg waren

kenen in de samenleving.

instellingen als schoolbesturen. Wanneer deze

van te krap begroten, maar van extra hoge

reserves namelijk zijn opgebouwd uit particu-

incidentele subsidies. Dat heeft alles

Lees ons financiële jaarverslag 2008 op

liere inkomsten (zoals legaten of kerkelijke

te maken met het beleid van de landelijke

www.cvo.nl > Publicaties > Downloaden publicaties





5

C V Open

Februari 2010

Identiteitsdag Melanchthon over thema ‘kwetsbaarheid’ Vaste prik op de eerste maandag na de kerstvakantie: de identiteitsdag van Melanchthon. De leerlingen zijn vrij, want alle medewerkers komen bij elkaar voor bezinning op het christelijk karakter van de school. Eens in de drie jaar gebeurt dat Melanchthonbreed op een centrale plek, de andere jaren op de negen vestigingen. Op 4 januari was er weer zo’n dag op de vestigingen. Voor het eerst met een centraal thema: ‘kwetsbaarheid’.

‘Oog houden voor de leerling’ Stille leerling ’s Middags hielden de teamleden van Bergschenhoek zich bezig met ‘de stille leerling in de dagelijkse onderwijspraktijk’. Teamleider onderbouw René de Ruijter, tevens identiteitsdrager op Bergschenhoek (zie kader), had dit onderwerp voorgesteld. René: ‘Tachtig procent van de aandacht van docenten gaat naar twintig procent van de leerlingen. Er zijn dus verschillende leerlingen die geen aandacht krijgen. Het is goed om na te gaan hoe we hen die aandacht toch kunnen geven. We moeten voorkomen dat leerlingen ’s morgens anoniem de school inkomen en er ’s middags anoniem weer uitgaan. Iedere leerling moet het gevoel krijgen: ze zien me, ik heb iemand gesproken, iemand heeft iets tegen me gezegd.’ René vindt de identiteitsdag een mooi moment in het schooljaar. ‘We hebben dan nog een half jaar om zaken te verbeteren. Onze neiging is om op te gaan in de waan van de dag, maar het gaat erom dat we oog houden voor de leerling.’ Melanchthonmedewerkers bespreken hoe ze aandacht geven aan ‘de stille leerling’.

Volgens René levert de identiteitsdag concrete resultaten op. ‘Ik hoorde bewogenheid in het gesprek van mijn collega’s. Ze zeiden: “Ik ga die en die meer spreken, ik ga meer zus of zo doen.”

Elke vestiging gaf vanuit het thema kwetsbaarheid een eigen

Daar begint het mee: dat je geraakt wordt.’ René vindt gesprekken

invulling aan het dagprogramma, afgestemd op het onderwijs

over de schoolcultuur belangrijk nu de vestiging groter wordt.

en de leerlingpopulatie. De vestiging Bergschenhoek bijvoorbeeld,

Bergschenhoek telt vier jaar na de start 850 leerlingen, en in het

een jonge groeischool met havo, atheneum en gymnasium in een

nieuwe gebouw aan de Randweg West dat in juni geopend wordt,

VINEX-omgeving, had filosoof Bram Moerland uitgenodigd voor

passen er maximaal 1.000. ‘We willen de aandacht voor elkaar

een inleiding tijdens het morgenprogramma. Gesinus Hospes,

in stand houden. Zo moeten leerlingen zich gekend weten.’

adjunct-directeur van de vestiging en lid van de Melanchthon­

René herinnert hierbij aan de slogan van Melanchthon Bergschen-

commissie Identiteit, vertelt: ‘Moerland trok de lijn door van het

hoek: ‘van relaties naar prestaties’.

bijbelverhaal van de barmhartige Samaritaan: wie is mijn naaste?

Tandem-werken

Ik vond een aardige uitspraak van hem: “Docent kun je doen, maar mens moet je zijn.” Hij bedoelde: je kunt een rol spelen als

In het middagprogramma verbond de vestiging het thema

je docent bent, maar daarnaast heb je het menselijke aspect.

met de dagelijkse praktijk en was er ook plaats ingeruimd voor

Probeer de balans door te laten slaan naar het mens-zijn en doe

een tussentijdse evaluatie van het zogeheten maatjesproject.

dingen vanuit je hart. Jezus gaf daarvoor het goede voorbeeld.'

Gesinus legt uit wat dit is: ‘In september zochten alle docenten





6

C V Open

Februari 2010

Filosoof Bram Moerland tegen het team in Bergschenhoek: ‘Werk vanuit je hart’.

iemand op met wie ze wilden meekijken, met wie ze feedback

Identiteit in ontwikkeling

wilden uitwisselen over een bepaald aspect in hun lessen.

Melanchthon is bewust bezig met de versterking en het uitbouwen

We zitten immers niet in koninkrijkjes, maar vormen samen de

van de identiteit van de scholen. Daarvoor is een traject uit­

school. Het is een nieuwe vorm van intervisie. In onze nieuwbouw

gestippeld, waardoor deze identiteit zich stapsgewijs ontwikkelt.

zijn veel lokalen twee aan twee gebouwd. Tandem-werken komt

Belangrijke momenten in dit traject zijn de identiteitsdagen.

nadrukkelijk aan bod. Dit maatjesproject bereidt docenten

Het begin was een gezamenlijke dag in 2008 over ‘Terug naar

daarop voor.’

de bron’, in 2009 hebben de identiteitsdragers (zie nieuw kader)

In feite gaat het bij dit project om docenten die zich kwetsbaar

zich ingezet voor de identiteitsdag op de eigen vestiging. Dit jaar

durven opstellen. Ze moeten openstaan voor kritiek en suggesties.

is de volgende stap gerealiseerd door de identiteitsdagen op de

Dat was volgens Gesinus ook herkenbaar bij de duo’s die zich

vestigingen op te zetten met het gezamenlijke thema ‘kwetsbaar­

’s middags presenteerden.

heid’. Volgend jaar januari is een stap in dit traject: opnieuw een

Hij kijkt terug op een goede identiteitsdag, met een sfeer

gezamenlijke identiteitsdag. Dan wil het team waarden formuleren

‘die kenmerkend was voor onze schoolcultuur.’

die passen bij het open-christelijke karakter van Melanchthon. De commissie Identiteit begeleidt het identiteitstraject binnen

Praktische acties

Melanchthon. Deze commissie bestaat uit vertegenwoordigers

Op de vmbo-vestiging Prinses Irene in Rotterdam-Schiebroek is

van de algemene directie, de vestigingsdirecties en extern

de identiteitsdag anders ingevuld. Het thema sprak adjunct-

adviseur Leendert-Jan Parlevliet. De commissie overlegt met

vestigingsdirecteur Arjan van ’t Land en docent Engels, decaan en

de werkgroep van identiteitsdragers.

identiteitsdrager Koos Stolk zeker aan met het oog op de achter-

In een notitie licht de commissie het thema ‘kwetsbaarheid’ toe:

grond van hun leerlingen. Koos Stolk: ‘Sommige van onze

‘Dit woord biedt veel mogelijkheden om levensbeschouwelijke

leerlingen komen uit gebroken gezinnen. Ook zijn er leerlingen

inhouden en pedagogische visies met elkaar te verbinden.

waarvan vader of moeder zich niet even actief met de opvoeding

Over dat verband moet het immers gaan op de identiteitsdagen.

bemoeien. Hun opvoeding vindt voor een deel op straat plaats.

In de christelijke traditie heeft de kwetsbare mens een centrale

Als ze op zoek gaan naar werk in de maatschappij, horen ze bij de

plaats. Niet de held staat centraal, maar het slachtoffer. (…)

kwetsbare groep. Toch willen we ook hen leren om te zorgen voor

Daar hoort bij dat het unieke van ieder mens uitgangspunt is.

kwetsbaren in de samenleving.’

Mensen zijn namen, geen nummers. Deze visie past bij ons motto:

Op 4 januari hebben de medewerkers ’s morgens de Amerikaanse

“Melanchthon haalt het beste in je boven”.’

film ‘On Golden Pond’ bekeken, over de kwetsbaarheid van generaties. Daarna spraken ze onder leiding van stafmedewerker Gerard van Hooff in groepen over de vraag hoe goed en verstandig

Op elke vestiging een identiteitsdrager

het is om je als medewerker kwetsbaar op te stellen. Een belang-

Op elke vestiging van Melanchthon is sinds het najaar van 2008

rijke conclusie was volgens Arjan: ‘Hoe groter het vertrouwen

een identiteitsdrager actief. Dat is een collega die de verbindende

in een groep, en hoe sterker je je voelt, des te makkelijker is dat.’

schakel is tussen de commissie Identiteit van Melanchthon en zijn

Voor het middagprogramma hadden Arjan en Koos gehoopt dat

of haar vestiging. Identiteitsdragers hebben veel met de christe­

groepjes uit het team een verzorgingshuis en een mytylschool in

lijke identiteit en brengen die ter sprake als de gelegenheid zich

de buurt konden bezoeken. Dat paste jammer genoeg niet in de

voordoet. Ze zijn betrokken bij Kerst en Paasvieringen en denken

planning daar. Daarom gingen de collega’s in vier groepen aan

mee over het thema en het programma van de identiteitsdagen.

de slag met de opdracht om een uitvoerbare actie te bedenken voor kwetsbare mensen die dichtbij staan: leerlingen, ouders, collega’s en externe relaties. Aan het eind van de middag waren

De identiteit van een school

dit de concrete voorstellen: een ‘uit-de-put’-pot voor leerlingen,

De identiteit van een organisatie, dus ook van een school,

te vullen door sponsoracties van docenten; een lunch voor ouders

is het meest eigene, de ziel, of het DNA. In onderwijsland wordt

tijdens een projectweek, te verzorgen door leerlingen; elke dag

identiteit vaak opgevat als de levensbeschouwelijke identiteit:

een kaartje sturen naar een zieke collega; en een actie voor

christelijk, rooms-katholiek, openbaar of algemeen-toegankelijk.

oudere kinderen in het Sofiaziekenhuis. Het blijft niet bij deze

Andere dimensies zijn volgens de voormalige bijzonder hoogleraar

ideeën, ‘ze gaan op zeker gebeuren’, zegt Arjan.

christelijk onderwijs Siebren Miedema: de pedagogische en de

Ook deze vestiging kijkt terug op een geslaagde bezinningsdag.

onderwijskundig-organisatorische identiteit. Met ‘brede identiteit’

Zowel op de vestiging Bergschenhoek als op Prinses Irene zullen

worden al deze drie dimensies bedoeld. De levensbeschouwelijke

leerlingen in de praktijk van elke dag merken wat de identiteitsdag

identiteit noemt Miedema de ‘smalle identiteit’.

betekende voor hun docenten en onderwijsondersteuners. (AdeZ)





7

C V Open

Februari 2010

Vestigingen van één school profileren zich Scholen voor voortgezet onderwijs doen tegenwoordig flink hun best om zich te onderscheiden. Met speciale onderwijsprogramma’s, extra aandacht voor sport, bètavakken of cultuur. Maar hoe pakken de verschillende vestigingen van één scholengemeenschap Blaise Pascal biedt gymnasium aan.

dat aan? Wat doen zij om zich te profileren? En werkt het?

De leerling moet iets te kiezen hebben Toen Tom Kerpels (13), eerstejaars vwo, moest kiezen voor een

Ton: ‘Leerlingen willen zich thuis voelen. Maar sfeer is een

nieuwe school, twijfelde hij enige tijd tussen Angelus Merula en

ongrijpbaar fenomeen. Dat kun je niet zo makkelijk naar je hand

Blaise Pascal, twee locaties van PENTA college CSG in Spijkenisse

zetten. Wij hebben geen pr-afdeling die werk maakt van ons imago.

met vmbo, havo en vwo. ‘Ik koos uiteindelijk voor Angelus Merula.

Op onderwijsmarkten presenteren we ons wel gezamenlijk als

Het leek me gewoon de gezelligste school. Er hangt een huiselijke

PENTA, als één merk. Wij proberen kwalitatief goed onderwijs

sfeer. Er ligt zelfs vloerbedekking in de lokalen en ik had goede

te bieden en daarbij hoort ook dat docenten sterk zijn in inter­

verhalen over de school gehoord’, zegt Tom. ‘Verschillende vrienden

persoonlijke competenties. Dat ze kinderen op hun gemak kunnen

van mijn badmintonclub gingen er al heen en die hadden het

stellen en een goed klimaat scheppen voor onderling contact en

naar hun zin.’

samenwerking tussen leerlingen.’

Toch hadden zijn ouders een ‘lichte voorkeur’ voor Blaise Pascal.

Sportklassen

Vader Fred Kerpels: ‘We zijn naar de open avond geweest en ik vond het contact met de docenten op de Blaise iets beter.

‘Mijn zus zat al op Angelus Merula en de verhalen waarmee

Een frisse club mensen met vernieuwende ideeën. Dat sprak mij

ze thuiskwam, klonken altijd goed’, zegt Lotte van der Aar (12),

aan.’ Dat Blaise Pascal als enige over een gymnasium beschikt en

eerstejaars vmbo/havo. ‘Bovendien sport ik graag en Angelus

een versterkt bètaprogramma aanbiedt, speelde voor de Kerpels

heeft sportklassen. Ik zit nu in zo’n sportklas en krijg zes uur

geen rol. ‘Ik hoef niet per se Grieks en Latijn, want ik ben meer

per week gym. Dat vind ik hartstikke leuk. Ik zit er nu een paar

een bèta dan een alfa’, zegt Tom. Fred: ‘Het belangrijkst vinden

maanden en heb het naar mijn zin. Ik heb een gezellige klas,

we dat Tom zich prettig voelt op school. Dus mijn vrouw en

de leraren zijn aardig en ze denken met je mee.’

ik hebben ingestemd met zijn keuze voor Angelus Merula.’

Sfeer is bepalend ‘Uiteraard houden wij ons bij PENTA bezig met profilering van onze afzonderlijke locaties’, zegt Ton Roelofs, onderwijsdirecteur van PENTA college CSG. ‘Elke vrijdag hebben we een rectorenoverleg en dan praten we vaak over dit thema. We proberen het aanbod van de verschillende vestigingen van elkaar te onderscheiden, zeker als het gaat om locaties die dicht bij elkaar in de buurt liggen zoals Angelus Merula en Blaise Pascal. Leerlingen moeten iets te kiezen hebben, vinden wij.’ ‘Maar hoe goed je als school ook je best doet om je te profileren – of je nu komt met een bijzonder aanbod aan vakken, met nieuwe onderwijsvormen of een uitgebreid cultuurprogramma – keer op keer is doorslaggevend of een leerling zich goed en veilig voelt op een school. Dat blijkt uit de enquêtes die wij regelmatig houden onder onze eerstejaars.’ De sportklas op Angelus Merula, met docent Albert Bakker.





8

C V Open

Februari 2010

Leerlingen doen hun huiswerk op Calvijn Juliana en zijn dan thuiswerkvrij.

De Business School maakt Calvijn Maarten Luther aantrekkelijk voor Rotterdamse jongeren.

Camilla Luijendijk (12), eerstejaars havo/vwo, koos nadrukkelijk

erg duidelijk’, erkent Gerrit ‘Er zijn ook wel vmbo-leerlingen die

voor Blaise Pascal: ‘Ik wilde al graag naar de Blaise, maar ben

expliciet kiezen voor thuiswerkvrij of voor de Business School.

toch nog bij andere scholen gaan kijken, waaronder Angelus

Alleen in de praktijk zit er minder verschil tussen de vmbo’ers

Merula. Maar ik vond die andere scholen een beetje saai.

van Calvijn Juliana en Calvijn Maarten Luther dan we zouden willen.

Onze school heeft veel vrolijke kleuren, het is een gezellig gebouw.

Je zou denken dat de wat zwakkere leerlingen kiezen voor Calvijn

Wat ik ook fijn vind is dat er veel aan muziek wordt gedaan.

Juliana. Maar ook bij Calvijn Maarten Luther neemt het aantal

Je kunt er zelfs examen in doen. Misschien ga ik dat ook wel doen.’

leerlingen met sociale problemen toe, leerlingen met taal- en

Romy Asmus (13), eerstejaars havo/vwo, had ook goede berichten

rekenachterstanden, leerlingen die thuis weinig ondersteuning

gehoord over Blaise Pascal. ‘Ik ben naar informatiebijeenkomsten

krijgen en extra zorg nodig hebben. In die zin kruipen de vmbo’s

van verschillende scholen geweest. Op Blaise Pascal heb ik

juist naar elkaar toe.’

meegedaan aan een paar proeflessen op een demo-avond.

Dilemma

Ik kreeg er gelijk zin in. De docenten ontvingen je op een prettige manier. Het schoolgebouw is heel kleurrijk, open en gezellig.’

De algemene directie van Calvijn bekijkt met de vestigingen hoe ze het beste kunnen inspelen op de verschillen, zodat ze elkaar

Business School

niet beconcurreren maar juist versterken. Gerrit: ‘We hebben voor

Ook CSG Calvijn is actief bezig met een heldere profilering van

beide vestigingen een bepaald type kind voor ogen. Maar als er

haar vestigingen. Gerrit Elings, onderwijsdirecteur van CSG

steeds meer kinderen aankloppen die zorg nodig hebben, dan valt

Calvijn: ‘Calvijn Groene Hart in Barendrecht biedt bijvoorbeeld

er minder te sturen dan we zouden willen. Het is een dilemma,

tweetalig onderwijs aan. Calvijn Vreewijk is een Universumschool

waar we zelf ook nog niet helemaal uit zijn. Ondernemende

met specifieke aandacht voor bètaprogramma’s. Calvijn Juliana en

jongeren zouden minder ondersteuning nodig moeten hebben

Calvijn Maarten Luther zitten wat betreft hun vmbo/mavo-aanbod

en zelfstandiger moeten kunnen werken. De praktijk is echter

dicht bij elkaar en liggen ook nog eens bij elkaar om de hoek.’

weerbarstiger.’

Op Calvijn Juliana in de Talingstraat kunnen leerlingen de gemengde of de theoretische leerweg volgen. Calvijn Juliana

Duygu Turgut, leerling uit havo-5, heeft het in ieder geval uitge-

profileert zich als thuiswerkvrije school: leerlingen maken en

sproken naar haar zin op Calvijn Maarten Luther. ‘Ik zit er nu bijna

leren huiswerk op school. Calvijn Maarten Luther, met een mavo

vijf jaar’, zegt ze. ‘Destijds heb ik voor deze school gekozen, omdat

(gl en tl) en havo, profileert zich als een school voor ondernemende

ik van verschillende kanten hoorde dat ze een goede naam heeft.

jongeren. Hier kunnen leerlingen de Business School-variant

« Er valt minder te sturen

volgen. Havisten die dit profiel niet willen kiezen, stappen na leerjaar 3 over naar Calvijn Vreewijk.

dan we zouden willen »

‘Met de Business School probeert Calvijn Maarten Luther zich nadrukkelijk te onderscheiden’, zegt Gerrit. ‘Onder jongeren in Rotterdam bestaat veel belangstelling voor het starten van een

Voor mij werkte dus de mond-tot-mondreclame. Ik volg de

eigen bedrijf. Op die vraag willen we inspelen. Daarom zijn we

Business-variant. Het zijn interessante lessen en ik kan ze goed

gestart met een opleiding die het ondernemerschap – in de

gebruiken, want het is mijn droom om een eigen zaak te beginnen.

ruimste zin van het woord – promoot.’

Maar eerst wil ik proberen om verder te komen op het hbo.’

‘Dat klinkt natuurlijk allemaal reuze mooi, in theorie, en lijkt

(DNL)





9

C V Open

Februari 2010

Geen diploma, toch een goede docent Ruim twintig procent van de docenten in het voortgezet onderwijs is niet volledig bevoegd. Het ministerie van Onderwijs introduceerde in november de website www.bevoegd.minocw.nl. Daarop staat van elke school in Nederland hoeveel docenten een diploma van een Rechts Saïd, vakbekwame collega techniek op Accent Centrum.

lerarenopleiding op zak hebben, dus bevoegd zijn om les te geven. Hoe gaan CVO-scholen om met de bevoegdheidseisen?

Onbevoegd voor de klas Kwaliteit

‘Ik heb een onderwijsassistent techniek in dienst. Hij is de enige collega van de sectie techniek zonder onderwijsbevoegdheid.

‘Bovendien’, stelt Albert, ‘we kunnen het ons helemaal niet

Tegelijkertijd is hij het meest vakbekwaam van ons allemaal.

veroorloven om goede mensen zonder papiertje weg te jagen.

Hij kan zijn kennis prima overdragen en heeft gezag. De leerlingen

In deze tijd van lerarentekorten mag je blij zijn dat je mensen vindt

lopen weg met hem. Dus als je het hebt over een goede docent,

die gemotiveerd aan de slag gaan met leerlingen en hen een vak

dan heb je het over hem. Maar hij heeft geen diploma van een

kunnen leren. Veel oudere collega’s gaan met pensioen de

lerarenopleiding en zal dat waarschijnlijk ook nooit halen.

komende jaren. Ik verwacht dat over een jaar of vijf de echte

Zijn kennis van de Nederlandse taal is niet optimaal.’

klappen gaan vallen qua lerarentekort. Iedere kans die je krijgt om goede mensen aan te nemen, moet je grijpen. En natuurlijk moet

Albert Bosma, directeur van het Accent Praktijkonderwijs

je dan proberen het beste uit hen te halen. Maar een standaard-

Centrum in Rotterdam, schetst meteen het dilemma waarmee

diploma van de lerarenopleiding eisen, is niet het antwoord.’

scholen kampen die hun mensen willen opleiden tot bevoegd

De directeur van Accent Centrum pleit voor individuele trajecten

docent. ‘Een groot deel van de collega’s kan het hbo-niveau prima

voor collega’s die een hbo-opleiding niet aankunnen. ‘Voor onze

aan. We stimuleren hen natuurlijk ook hun bevoegdheid te halen’,

onderwijsassistent techniek zou een training op maat moeten

zegt hij. ‘Maar sommige collega’s die we aannemen zonder

worden ontwikkeld, die hij met ondersteuning van een goede

bevoegdheid lukt het niet om drie of vier jaar te studeren naast

coach kan volgen’, zegt hij. ‘Deze docent kan nog enige verdieping

hun baan. Terwijl het vakmensen zijn en ik hen voor geen goud

gebruiken op het gebied van klassenmanagement/organisatie

kwijt wil.’

en pedagogisch handelen. Met een paar losse trainingen komt hij een heel eind.’

Bij Accent Centrum werken 34 docenten van wie er vijf onbevoegd

Wat zegt de wet?

zijn. Drie van hen waren onderwijsassistent en volgen nu een lerarenopleiding tot docent omgangskunde. Een andere collega

Sinds de invoering van de Wet op de beroepen in het onderwijs

probeert met een mbo-horecatraject haar kennis en vaardigheden

(Wet BIO) op 1 augustus 2006 geldt dat leraren bevoegd zijn als

te vergroten.‘Zij is kookdocent en een echte prof, ik zou niet weten

zij een getuigschrift hoger onderwijs van een lerarenopleiding

wat ik haar nog moet leren’, zegt Albert. ‘Ik zal haar zeker proberen

hebben. Uit dit getuigschrift blijkt dat zij aan de zeven bekwaam-

over te halen om voor niveau 3 te gaan. Maar hbo zit er niet in,

heidseisen of wettelijk vastgelegde competenties voldoen.

denk ik. Moet ik haar dan maar ontslaan? Ik denk er niet aan.’





10

C V Open

Februari 2010

Met andere woorden: om een leraar te kunnen benoemen,

van de Hogeschool Rotterdam. Daarnaast zijn er sinds 2002 ook

moet deze bevoegd én bekwaam (of benoembaar, daarover later

zo’n veertig zijinstromers opgeleid. Zowel leraren in opleiding

meer, red.). Een leraar moet gedurende zijn of haar loopbaan

als zijinstromers behoren tot de zogenoemde groep benoembare

wel de kennis en vaardigheden onderhouden die hij of zij voor

docenten.

deze zeven competenties nodig heeft. Op de website van het ministerie is te zien dat het PENTA college

Geen beunhazen

23 procent onbevoegde docenten in huis heeft (cijfers uit 2008).

‘Laat ik voorop stellen dat ik blij ben met de Wet op de beroepen

‘We zitten ongeveer op het gemiddelde in onze regio’, zegt Ton.

in het onderwijs’, zegt Ton Roelofs, directeur onderwijs van het

‘Juist omdat we onze eigen mensen opleiden, zullen we ook altijd

PENTA college CSG in Spijkenisse. ‘De bevoegdheids- en bekwaam-

een vrij grote groep onbevoegde docenten houden.’

heidseisen van het ministerie moeten voorkomen dat beunhazen

Knellende wet

voor de klas komen te staan. Dat snap ik. Als je in het ziekenhuis belandt, wil je ook een verpleegkundige of arts aan je bed die de

Ton is zoals gezegd voorstander van het naleven van de Wet BIO.

juiste papieren op zak heeft en over de juiste competenties beschikt.’

‘Al biedt een hbo-getuigschrift geen garanties voor kwaliteit. Iemand die zijn papiertje heeft is niet per definitie een heel goede

Het PENTA college eist van de onbevoegde docenten dat ze binnen

docent. En andersom zijn er altijd een paar collega’s die ongeloof-

twee of drie jaar na hun indiensttreding hun hbo-diploma halen.

lijk bekwaam zijn in hun vak, mensen die aan alle competenties

‘Daarover maken we duidelijke afspraken, we streven naar een

voldoen, maar die moeite hebben voor dat vak het hbo-niveau

bevoegdheid voor iedereen’, zegt Ton. ‘Meestal halen ze dat wel,

te halen, om wat voor reden dan ook. Soms is het onredelijk om

maar het komt weleens voor dat we een collega moeten ontslaan,

dan toch een hbo-certificaat van hen te eisen. Dan is de wet te

omdat het hem of haar niet lukt om de lerarenopleiding met succes

knellend. Voor uitzonderingen is altijd wel een oplossing te vinden.

te doorlopen. Al zullen we er alles aan doen om bekwame mensen

Het is bijvoorbeeld toegestaan dat een bekwaam docent, met

aan ons te binden. We leiden hen zo goed mogelijk op.’

bijvoorbeeld een bevoegdheid in omgangskunde, in een ander vak lesgeeft in de onderbouw, als in het team waarvan hij deel

Erkende opleidingsschool

uitmaakt een docent aanwezig is met een bevoegdheid voor het betreffende vak.’

Het PENTA college is een NVAO-erkende opleidingsschool. In 2002 is PENTA bovendien gestart met het Duaal Opleidingstraject Docenten. In dit traject worden eigen schoolverlaters van havo en

Chris van den Boogaardt is zo’n uitzondering. Hij werkt al zeven

vwo opgeleid tot docent in samenwerking met de lerarenopleiding

jaar op PENTA De Oude Maas in Spijkenisse, zonder bevoegdheid. Hij geeft les in de vakken Zorg & Welzijn aan de bovenbouw van het vmbo (basis en kader). ‘Ik ben van huis uit kok’, vertelt hij. ‘Ik heb jarenlang als dieetkok in een ziekenhuis gewerkt en ook leiding gegeven in de schoonmaakbranche. Ik heb een managementopleiding op mbo-niveau genoten. Zeven jaar geleden wilde ik iets anders gaan doen. Ik kwam in dienst bij PENTA op de afdeling Zorg & Welzijn en had het vanaf dag één naar mijn zin. De bedoeling was dat ik mijn hbo-papiertje ging halen. Dat hadden we zo afgesproken, maar door privéomstandigheden kon ik niet beginnen aan een studie naast mijn fulltime baan. Mijn vrouw was chronisch ziek en haar situatie verslechterde.’ Van den Boogaardt heeft de afgelopen jaren wel zijn pedagogisch-didactisch diploma gehaald. Hij volgt bovendien regelmatig een cursus om zijn kennis bij te spijkeren. ‘In de praktijk mis ik de bevoegdheid zeker niet.’ Ton: ‘Vroeger kon je in het voortgezet onderwijs met een certificaat pedagogische bekwaamheid gekoppeld aan een vakopleiding wel een formele bevoegdheid krijgen. Dat is niet meer zo. In die gevallen kan een bevoegdheid omgangskunde binnen een teambevoegdheid een uitweg zijn. Voor Chris van den Boogaardt zijn wij nog met

Chris van den Boogaardt: 'In de praktijk mis ik de bevoegdheid zeker niet.'

de Onderwijsinspectie in overleg, omdat de Wet BIO hier geen antwoord op geeft.’ (DNL)





11

C V Open

Februari 2010

Het OOP in de spotlights

De week van Patrick Knossenburg Systeembeheerder op het verenigingsbureau Patrick Knossenburg houdt de computersystemen van CVO in de lucht. Hij beheert zo’n dertig servers en staat circa 800 gebruikers terzijde als ze een computerprobleem hebben. Daarnaast levert hij ICT-ondersteuning aan twee CVO-scholen: het Marnix Gymnasium en Accent Praktijkonderwijs.

Maandag Net als op andere dagen begint mijn werkdag rond negen uur. Ik loop alle servers door, check of alle back-ups goed zijn gemaakt en bekijk de logfiles van het weekend. Er is dit weekend niets opvallends gebeurd, op het eerste gezicht. Om dat zeker te weten, voer ik nog een aantal controles uit. Daarna is het tijd voor het Marnix Gymnasium. Voor deze school wordt het op ICT-gebied een spannende week. Tot nu toe had het Marnix een eigen netwerk in de school, met zes servers. Deze week brengen we het volledige werkplekkenbeheer van Marnix over naar het verenigingsbureau. De school hoeft dus voortaan niet meer zelf de servers te onderhouden en back-ups te maken. Een stuk makkelijker en goedkoper. Ook de helpdesk voor Marnix-gebruikers wordt bij ons ondergebracht. Met alle voorbereidingen zijn we natuurlijk al langer bezig, maar deze week vindt de realisatie plaats. We gaan de gebruikersom­ geving ‘bouwen’, ofwel alles wat gebruikers op hun scherm zien. Vandaag heb ik een aantal applicaties geïnstalleerd die Marnix graag op de computers wil hebben. Een aantal is vrij algemeen, zoals Word, Excel en internet. Maar er zijn ook specifieke applicaties die alleen docenten van deze school tijdens hun lessen gebruiken. Elke school heeft deels haar eigen applicaties, afgestemd op de gebruikers. Niet alle gebruikers zijn hetzelfde. Neem maar eens een gemiddelde Marnix-leerling en een Accent-leerling: die gebruiken de computer waarschijnlijk heel anders. Als systeembeheerder moet je daarmee rekening houden en ervoor zorgen dat de beoogde gebruikers de computer makkelijk kunnen gebruiken.





12

C V Open

Februari 2010

Dinsdag

Donderdag

Weer een echte Marnix-dag. Ik begin ’s ochtends op locatie,

Vanmorgen heb ik een afspraak met de systeembeheerder van

met de plaatsing van een aantal ‘kastjes’. Deze zorgen ervoor

het Farelcollege. Deze school gebruikt hetzelfde systeem als wij,

dat de Marnix-computers een connectie hebben met ons netwerk.

dus we gebruiken de gelegenheid om allerlei technische kennis

Daarna snel terug naar mijn eigen werkplek om te kijken hoe

uit te wisselen.

het gaat met alle Marnix-gebruikers die deze week live de nieuwe

Onlangs is besloten om de systemen van Farel en CVO óók in

netwerkomgeving testen. Bij elkaar zo’n zestig mensen, die

elkaar te schuiven, net als bij het Marnix. Met mijn collega-

overigens niet allemaal tegelijk aan het werk zijn. Vanaf mijn eigen

systeembeheerder bespreek ik wat we technisch allemaal moeten

computer kan ik meekijken met wat ze doen en waar ze tegenaan

doen om deze ‘integratie’ te realiseren. Ook gaan we na wat we

lopen. Veel ‘persoonlijke’ problemen van gebruikers los ik direct

tot die tijd voor elkaar kunnen betekenen. Wij zijn de enigen in

op. Vanmiddag is er bijvoorbeeld een docent die er niet in slaagt

de organisatie die het systeem goed kennen en dat is een risico.

om een bestand op een usb-stick te zetten. Hij is vast niet de

We bespreken hoe we (delen van) elkaars werk kunnen overnemen

enige, vermoed ik, dus ik heb hiervoor een speciaal pictogram

als de ander er niet is, bijvoorbeeld door ziekte of vakantie.

gemaakt.

Fijn om te merken dat we er allebei heel positief tegenover staan om zo’n vangnet te creëren.

« Rond vijf uur zijn de testgebruikers nog

Uiteindelijk ben ik pas om drie uur terug op het verenigingsbureau. Bij Marnix heeft zich een aantal kleine storingen voorgedaan, die ik per se wil oplossen. Zeker omdat ik volgende week vier dagen

volop aan het werk op de terminals! »

afwezig ben. Uiteindelijk werk ik tot ’s nachts half twee door… Geen probleem hoor, als het maar niet structureel wordt.

Vrijdag

Het is leuk om te zien hoe enthousiast de Marnix-gebruikers meewerken. Rond vijf uur zijn de zes terminals waarop zij kunnen

’s Ochtends doe ik nog wat kleine dingen voor Marnix, de middag

werken nog steeds in gebruik. Als dat geen teken van betrokken-

gebruik ik om lopende zaken over te dragen aan mijn collega Arjo.

heid is!

Bij Accent wordt volgende week bijvoorbeeld de mailserver over­ gezet naar onze server. Technisch verwacht ik geen problemen,

Woensdag

maar op organisatorisch vlak wel. Want wie mag straks welke mail

Vanmorgen vroeg gebeld door het Marnix. Er is iets mis met

inzien? Ik bespreek met Arjo welke afspraken daarover zijn gemaakt.

de bibliotheekapplicatie, die de uitleen van boeken registreert.

Al met al is het een drukke dag. Uiteindelijk kan ik met een voldaan

Direct naar de school om het probleem te onderzoeken. Terwijl ik

gevoel op vakantie. Ik heb deze week een aantal belangrijke zaken

op het netwerk zoek naar een back-up van de uitleeninformatie,

afgerond en vanuit het Marnix komen veel positieve signalen over

kom ik erachter dat het back-upsysteem niet goed heeft gewerkt.

de gebruiksvriendelijkheid en snelheid van de nieuwe netwerk­

Ook dat nog. Gelukkig maakt Marnix nog steeds óók back-ups op

omgeving. Fijn om te horen!

schijf, dus de informatie is snel weer terecht. Na wat zoeken ontdek

(KvB)

ik ook waar de fout in de applicatie zit. Weer een probleem minder. ’s Middags op pad voor Accent Praktijkonderwijs. De verschillende Accent-locaties hebben hun eigen netwerk. Dat is niet zo efficiënt, dus is besloten om deze netwerken op elkaar af te stemmen. Vanmiddag wil ik samen met een collega op drie Accent-locaties een router plaatsen: een apparaatje dat de samenwerking tussen de netwerken bevordert. De plaatsing verloopt niet overal zoals we hopen. Op één locatie kunnen we de router nog niet plaatsen, omdat de bekabeling niet in orde is. Op de twee andere locaties gelukkig wel, zij het met een hoop technisch gepuzzel. Het is een echte ICT-dag: een dag waarin ik constant bezig ben om grotere of kleinere problemen op te lossen. Zeker bij een netwerkprobleem is het vaak heel moeilijk om te ontdekken waar de fout zit. Door slim te combineren en te elimineren doorzie je uiteindelijk het probleem en kun je de oplossing bedenken. Lekker uitdagend vind ik dat! ‘Een netwerkprobleem is op te lossen door slim te combineren en te elimineren.’





13

C V Open

Februari 2010

Financiële acties voor het goede doel Drie leerlingen van PENTA college CSG en een leerling van het Marnix Gymnasium vertrekken deze maand naar Kenia. Ze bezoeken onderwijsprojecten van ontwikkelingsorganisatie Edukans. Na terugkomst doen ze verslag van hun ervaringen De groep verslaggevers, onder wie vier CVO-leerlingen.

en ondersteunen acties voor het werk van Edukans.

Leerlingen op reis naar Kenia en Nepal Voor het eerst gaan een leerling van PENTA Jacob van Liesveldt en een leerling van het Marnix Gymnasium op reis met Edukans.

Gift CVO aan Nepalese school

Cathy Wijers en Mone Kreeft vertrekken op 17 februari als verslag-

Incidenteel steunt CVO goede doelen die op zijn pad komen.

gever naar Kenia, en komen 26 februari terug.

Zo kreeg CVO het verzoek om een bijdrage voor schoolbanken

Twee leerlingen van PENTA Angelus Merula, Barbara van der

op een Nepalese middelbare school in Sankhu, circa 17 kilometer

Horst en Maaike Graafland, gaan ook mee op deze groepsreis.

van hoofdstad Kathmandu. Bart Tabingh, een bevriende relatie

Van Angelus Merula zijn al vaker leerlingen op bezoek geweest

van een CVO-medewerker, diende dit verzoek in. CVO gaf

in Afrika; de school is al enkele jaren supporter van het werk

duizend euro, en ook andere instanties kwamen over de brug.

van Edukans.

Inmiddels zijn er ter plaatse zeventig nieuwe schoolbanken gemaakt. Ze zijn eind september in gebruik genomen met

Nomaden

Nepalees ceremonieel. Bart Tabingh liet

Eerst verblijven de leerlingen vier dagen in de hoofdstad Nairobi.

per mail weten: ‘De school is ontzettend

Daarna gaan ze naar de Loita Masai, een nomadenvolk.

blij met de nieuwe banken. Mede namens

Ze verblijven twee dagen in hun midden en maken kennis

de school: hartelijk dank, CVO!’

met zogeheten feederschools, laagdrempelige schooltjes waar nomadenkinderen les krijgen voor ze naar de reguliere school gaan. Ze brengen nog twee dagen in Nairobi door en reizen dan

Meer informatie: www.stichting-veldwerk.nl

weer terug naar Nederland. Vijf of zes weken later geven ze op

en www.wijwillenhelpenmaar.waarbenjij.nu

school een presentatie over hun reis en begint de geldwerving voor het werk van Edukans. Ze kunnen uit eigen waarneming vertellen hoe nodig en zinvol dit is. De financiële acties van de school zijn een vervolg op de Afrikareis. Meer informatie: www.edukans.nl

Jubileumactie in Calvijnjaar In het Calvijnjaar 2009 voerde CSG Calvijn – waarvan de hoofd­ vestiging 80 jaar bestond – actie voor een school en een kinder­ tehuis in Nepal met de gedachte ‘wij een school, zij een school’. Leerlingen op verschillende vestigingen haalden ongeveer 32.000 euro op. Een delegatie van leraren en leerlingen heeft dit bedrag in de herfstvakantie naar Nepal gebracht. Calvijn steunde de Stichting Sanumaya (Nepalees voor: kleine liefde). De leerlingen bezochten de school en het kindertehuis, werkten een paar dagen op school, bezochten andere scholen in de buurt (foto) en maakten een festival mee. Meer informatie: http://jubileumjaar.calvijn.nl

(AdeZ)





14

C V Open

Februari 2010

Staatssecretaris van Onderwijs Marja van Bijsterveldt bezocht Melanchthon De Kring in Bleiswijk in het kader van het VM2-traject (zie kader). Maandagmiddag 16 november mocht Anouska Spittel, leerling 4-vmbo van De Kring, het eerste exemplaar van het boekje ‘VM2 in Beeld’ aan haar overhandigen.

Staatssecretaris bezoekt VM2-traject Anouska is een van de drie leerlingen van Melanchthon De Kring van wie een interview in het boekje 'VM2 in Beeld' is opgenomen.

Wat is VM2?

In totaal zijn er dertig leerlingen geïnterviewd en gefotografeerd.

VM2 staat voor een vmbo-mbo 2-traject, waardoor leerlingen in

Het is samengesteld door Balk Consultancy, in opdracht van het

de basisberoepsgerichte leerweg op hun eigen vmbo-vestiging

ministerie van Onderwijs.

een startkwalificatie kunnen halen, d.w.z. een diploma op

De leerlingen vertellen in ‘VM2 in Beeld’ over hun eigen situatie

mbo-niveau 2. De leerlingen kunnen hiermee een jaar winnen:

en hun toekomstdromen. Anouska Spittel, die familie heeft in

op veel scholen mogen ze het traject tot het niveau 2-diploma

Mozambique, las tijdens het bezoek van de staatssecretaris een

in vijf jaar doen in plaats van zes. VM2 is een experiment op

stuk van ‘haar’ interview voor. Zo kwam aan het licht dat ze eerst

36 scholen, onder meer op het Farelcollege, PENTA West-

kapster wilde worden, maar inmiddels ‘iets sociaals of iets op

IJsselmonde, Calvijn Buitenoord en Melanchthon De Kring.

sportgebied’ wil gaan doen. Anouska volgt het VM2-traject op

De geïntegreerde opleiding vergroot de kans op een start­

De Kring in de sector Groen. De Kring biedt vijf opleidingen aan

kwalificatie en verkleint de kans op voortijdige schooluitval.

binnen VM2: medewerker plantenteelt, bloembinden, buitenruimte, dierverzorging en (agrarische) groothandel en logistiek. De Kring werkt hiervoor samen met het mbo binnen Edudelta in Bleiswijk.

Staatssecretaris Van Bijsterveldt gaf aan in ieder geval graag Anouska te willen blijven volgen en zei blij te zijn dat dit experiment

In 2010 zal er een tweede boekje gepubliceerd worden met veel

was gestart. ‘We bekijken de komende jaren of het koppelen van

interviews door andere leerlingen. Een paar interviews gaan over

vmbo aan mbo definitief kan worden’, zei ze. ‘Ik vind dat iedere

leerlingen uit het eerste boekje. Daarin moeten ze antwoord geven

jongere een traject moet kunnen kiezen dat bij hem of haar past.

op de vraag hoe ze hun dromen verwezenlijken.

We zullen het systeem nauwgezet volgen en uitkijken naar de resultaten. Het is echter ook van belang dat jongeren dit project eveneens zelf blijven volgen. Ik ben er dan ook blij mee dat er volgend jaar een tweede boekje verschijnt.’ Na het officiële gedeelte leidden leerlingen en docenten de staatssecretaris nog rond door de school. Bij de overhandiging waren ook leerlingen van het Farelcollege aanwezig, waar eveneens een VM2-traject is gestart. In 'VM2 in Beeld' staat een interview met een leerling van Farel. (AdeZ) Exemplaren van ‘VM2 in Beeld’ zijn te verkrijgen bij Xandra Rienks, coördinator VM2 op De Kring, telefoon 010 – 521 28 22, e-mail: [email protected] of zolang de voorraad strekt via het mailadres [email protected]

Staatssecretaris Van Bijsterveldt wordt op Melanchthon De Kring rondgeleid. Links VM2-coördinator Xandra Rienks.





15

C V Open

Februari 2010

De stelling Met de Open Dag in zicht krijgt de pr voor scholen weer een extra impuls. Er zijn veel mogelijkheden om potentiële nieuwe leerlingen en hun ouders te informeren of te beïnvloeden, onder andere via folders. Zijn gedrukte media nog up-to-date, of moeten scholen zich moderner presenteren om meer effect te hebben? CVOpen legde de volgende stelling op CSG Calvijn voor op vestigingen in Rotterdam en Barendrecht:

Filmpje op YouTube beter dan 'n folder 'Misschien kan het allebei wel' Wim van Zelst, teamleider en docent Engels Calvijn Maarten Luther:

doordat mijn nicht erop zat en door het goede gevoel dat ik

Nee, absoluut niet! Leerlingen zijn heden ten dage heel beeldgericht,

op de Open Dag kreeg. Dat is niet in een glossy folder of een

natuurlijk kunnen zij gegrepen worden door een spectaculair

YouTube-filmpje uit te drukken.

reclamefilmpje. Het zou kortzichtig zijn daar een keuze voor jaren Jan Bijsterbosch, vestigingsdirecteur Calvijn Groene Hart:

op te baseren. Ouders daarentegen willen, rustig zittend op de bank met glossy folders in de hand, een weloverwogen keuze

Persoonlijk ben ik het niet eens met de stelling, al kan ik me wel

maken voor de toekomst van hun kind. Toch wordt de uiteindelijke

voorstellen dat jongeren de voorkeur geven aan een filmpje op

keuze ook niet bepaald door alleen die glossy folder. Een gezond

YouTube. Lekker snel en leuk om te zien. Het publiek dat we willen

gezin komt samen tot een definitieve keuze. Een reclamefilmpje

benaderen bestaat niet alleen uit leerlingen, maar ook uit ouders.

en een glossy folder kunnen daarbij ondersteunen. De praktijk vind

Voordeel van een folder is dat je een duidelijker en completer

je echter terug in de school zelf. Een leerling moet bij een school

beeld van de school kunt neerzetten. Een filmpje is niet meer

passen en een school bij de leerling. Daarom moeten leerlingen

dan een korte impressie.

en hun ouders de school in. Ze moeten sfeer proeven, in gesprek Stephanie Moerman, 5-havo Calvijn Groene Hart:

gaan met leerlingen en docenten, ervaringen uitwisselen, een goed gevoel krijgen. Tegen dat goede gevoel kan geen filmpje

Ik denk dat een filmpje op YouTube niet heel groots uit zal pakken,

of glossy folder op.

omdat iemand die op zoek is naar een school niet op YouTube kijkt. Iedereen kan hier iets op zetten, ook een oud-leerling die

Mirelle Naipal, 4-havo Business School Calvijn Maarten Luther:

het niet naar zijn zin heeft gehad. Dit is natuurlijk helemaal niet

Ik denk dat een filmpje op YouTube beter is om je school te

gunstig voor de schoolmarketing. In een glossy folder zullen

promoten, omdat veel jongeren tegenwoordig op YouTube kijken.

de richtingen qua profiel duidelijk zijn en ook wat de school van

Aan de andere kant weet je niet of de kinderen in de buurt van

een leerling verwacht. Dit zal betere schoolmarketing blijven

de school wel op YouTube kijken. Misschien kan het allebei wel.

dan YouTube. Een filmpje op YouTube werkt dus niet beter voor

Je deelt bijvoorbeeld folders in de buurt uit en waarin staat dat

de schoolmarketing dan een glossy folder.

op YouTube een filmpje staat. Zo zien ze wel wat meer dan alleen

(RM)

een foldertje. Zelf heb ik voor Calvijn Maarten Luther gekozen,





16

C V Open

Februari 2010

De (CVO)pen aan een gast

Geen achterstand, maar voorsprong Arie C. de Bruin, bestuursvoorzitter stichting Kind en Onderwijs Rotterdam

‘Wat achter, waar achter…

van stereotype denkbeelden is dat ze geneigd

Het begrip ‘achter’ is een relatief begrip.

wij lopen helemaal niet achter!

zijn zichzelf te bevestigen. Het gedrag van

Als je kijkt vanuit het perspectief van degene

Wij lopen vóór, alleen dat

een mens richt zich naar het verwachtings-

die ‘voor’ loopt, klopt het wel. Maar als de hele

hebben jullie nog niet door!’

patroon van de omgeving. Dat begint op zeer

rij zich omdraait is het precies andersom.

jonge leeftijd: mama zingt liedjes met je, ze

Het is toch vreemd dat wij kinderen die

In het onderwijs wordt voortdurend over

verwacht dat jij het leuk vindt en dat je gaat

op tienjarige leeftijd vaak twee of drie talen

‘achterstandsleerlingen’ gesproken.

meezingen. Natuurlijk ga je dat als peutertje

beheersen (Nederlands, Turks en Arabisch

Vooral in Rotterdam schijnt men er daar veel

al snel doen! Mama is trots, zij vindt het leuk

bijvoorbeeld) achterstandsleerlingen

van te hebben. Wij zouden te maken hebben

en jij gaat nog beter je best doen!

noemen! Waarom noemen we die blanke autochtone leerlingen niet zo? Die beheersen

met leerlingen die ten opzichte van de rest van Nederland behoorlijk achter lopen.

Uit breed onderzoek is gebleken dat het

slechts één taal!

Ze scoren lager, ze hebben taalachterstanden

verwachtingspatroon van de leraar een van

Met al die zogeheten achterstandsleerlingen

en komen op educatief terrein flink wat te

de belangrijkste factoren is voor de prestaties

is niks bijzonders aan de hand. De intelligentie

kort. Als politici met eigen ogen willen zien

van kinderen. Leraren die veel verwachten

is in de wereld ‘normaal’ verdeeld, dus hier

wat achterstand feitelijk voorstelt, komt

van hun leerlingen, stellen hoge eisen en

zitten net zoveel intelligente kinderen als

men steevast naar Rotterdam. De stad met

doen er zelf alles aan om te zorgen dat zij

elders. Ook in al die groepen 8 waarvan de

de laagste scores, ze hangt onderaan in

ook inderdaad aan die eisen kunnen voldoen.

leerlingen gemiddeld veel lager scoren op

de lijstjes… terwijl dat toch die havenstad

Leraren die van tevoren denken (en vaak ook

de Cito-toets! En op dat moment worden hun

is waar de Nederlandse economie op draait?

hardop zeggen!): ‘Dat kunnen mijn leerlingen

mogelijkheden voor de toekomst behoorlijk

toch niet, dit zijn achterstandskinderen’,

beperkt, want met zo’n score kun je

Nu wil ik niet beweren dat we in Rotterdam

hebben zich er al bij neergelegd dat zij het

natuurlijk niet… Ziedaar: nu wordt het

niet met een weerbarstige onderwijswerkelijk-

ook echt niet kunnen. Zo’n leraar stelt geen

definitief bevestigd.

heid te maken hebben, maar het denken

eisen en doet niet zijn best om ervoor

in achterstanden is funest voor de toekomst

te zorgen dat ze het zich wél eigen maken!

Gelukkig zijn er kinderen die ondanks die

van kinderen die aan onze zorg zijn toe­

En kinderen doen hun best al niet meer,

stereotype verwachtingspatronen hun eigen

vertrouwd. Het werkt als een selffulfilling

omdat hun leraar denkt dat zij het toch

gang gaan, soms via lange omwegen.

prophecy. We kennen dit fenomeen al heel

niet kunnen. Waarom zou je het dan nog

Waarschijnlijk omdat er iemand is, die wel

lang, maar passen het helaas in 2010 nog

wíllen kunnen?

in hen en hun mogelijkheden gelooft!

steeds toe. ‘Als je voor een dubbeltje geboren

Het denken in achterstanden bevestigt op die

Ik roep alle leraren in Rotterdam op om zo

bent, word je nooit een kwartje’, heette dat

manier de achterstanden van onze leerlingen.

iemand te zijn! Want onze leerlingen lopen

vroeger. Daarmee hebben we eeuwenlang

Van voor- en vroegschoolse educatie (vve) tot

niet achter, zij lopen voor… alleen dat hebben

de toekomst van kinderen uit economisch

aan het mbo (de ROC’s) doen we ons best,

wij nog te weinig door!

zwakke milieus geblokkeerd. Het vervelende

maar onze kijk op kinderen zit ons in de weg.





17

C V Open

Februari 2010

Nieuws van de scholen

Focus Beroeps Academie nieuwe naam LOC Barendrecht

Musical ‘The Wiz’ op Calvijn Vreewijk

Het Lokaal Opleidingen Centrum (LOC) Barendrecht kreeg een

Op Calvijn Vreewijk is begin november de musical ‘The Wiz’

nieuwe naam: Focus Beroeps Academie. Dit vorig jaar gestarte

verschillende malen uitgevoerd. Leerlingen en medewerkers

samenwerkingsverband van Calvijn Buitenoord en het Dalton Lyceum

van deze Calvijnvestiging studeerden deze musical in als activiteit

Barendrecht biedt beroepsgerichte leerwegen aan binnen het vmbo.

in het jubileumjaar van Calvijn.

Nauwe aansluiting op de beroepspraktijk is belangrijk binnen de

‘The Wiz’ vertelt het verhaal van Dorothy die door een hevige storm

Focus Beroeps Academie. De nadruk ligt op leren in de praktijk­

in het land van Oz belandt. Daar gaat ze op zoek naar de machtige

situatie en de uitoefening van een bepaald beroep. De theorievakken

en magische tovenaar (wizzard) van Oz. Onderweg ontmoet ze de

vullen de praktijk aan (zie ook het artikel in CVOpen 9-2).

vogelverschrikker zonder verstand, de tinnenman zonder hart en

De naam Focus Beroeps Academie komt voort uit de gedachte dat

de laffe leeuw zonder moed. Samen gaan ze op zoek naar haar huis,

de school vertrouwen heeft in haar leerlingen, hen serieus neemt en

een hart, verstand en moed. Ze komen erachter dat geloof in jezelf

gelooft in hun dromen. Samen met de leerling bijt de school zich vast

alle moeilijkheden kan overwinnen.

in het dichterbij brengen van de toekomst. ‘Focus’ is het antwoord

Het is een spetterende musical geworden met veel bezoekers.

op de vraag: ‘Hoe geven we leerlingen en ouders mee wat ze van

Inmiddels is het een traditie dat een dergelijke uitvoering in de

ons kunnen verwachten en wat wij van leerlingen verwachten?’

theaterzaal van Calvijn Vreewijk plaatsvindt.

Focus verwoordt die vastberadenheid. In het logo is de kunst van

Calvijn Vreewijk heeft met een compilatie uit deze musical meegedaan

het weglaten toegepast om ruimte te bieden aan de dromen van

aan de talentenjacht ‘Sterren aan de Maas’. In vijf minuten werd er

jongeren in alle toonaarden. Directeur van Focus Beroeps Academie

geacteerd, gezongen en gedanst. Hoewel de leerlingen het fantastisch

is Marjo Klaassen.

gedaan hebben, kwamen ze niet verder dan de halve finale.

'The Wiz' op Calvijn Vreewijk werd een spetterende musical met veel bezoekers.





18

C V Open

Februari 2010

Pré-campus van start in Hoogvliet

Certificaat voor eerste leraarondersteuners op Comenius

Vmbo-leerlingen Zorg & Welzijn van het PENTA college CSG

Op het Comenius College zijn sinds kort vier leraarondersteuners

vestiging West-IJsselmonde kunnen hun mbo-diploma niveau 2

actief die hiervoor speciaal werden opgeleid. De vier, Mary Reijm,

halen in een vernieuwd schoolgebouw aan de Endenhout in

Walda Mets, Lia Verschuuren en Jacqueline de Ruijter, kregen

Hoogvliet. De uitgebreide en intern verbouwde school werd op

begin december hun certificaat als leraarondersteuner uitgereikt.

donderdag 5 november feestelijk geopend door Wim Littooij,

Ze begonnen allemaal op het Comenius College als onderwijs­

CVO-bestuursvoorzitter, en zijn collega Henri van Vlodrop van

assistent en werden geselecteerd voor de in company opleiding.

ROC Zadkine.

De cursus van het ICLON duurde een jaar. De inhoud werd ontwik­

De naam voor deze school, ‘Pré-campus’, verwijst naar de Campus

keld in samenwerking met Comenius Interne Opleidingen (CIO).

Hoogvliet die zal verrijzen bij metrostation Zalmplaat. Daar zullen

De Begeleiders op School (BOS’sen) van enkele Comenius-units

jongeren tussen de 12 en 18 in de toekomst kunnen leren, werken,

waren ook bij de cursus betrokken.

sporten, wonen en uitgaan. In Campus Hoogvliet werken onder

Er is verschil tussen de functies van onderwijsassistent en leraar­

andere PENTA, het Einstein Lyceum en Zadkine samen.

ondersteuner. Een onderwijsassistent neemt in noodgevallen een

De samenwerking van PENTA en Zadkine in de Pré-campus levert de

les over van een zieke docent. In zo’n les bewaakt hij of zij vooral

leerlingen een jaar tijdwinst op: ze doen vijf jaar over het traject naar

de orde. Een leraarondersteuner is in staat om zelf lessen te maken,

het mbo-diploma niveau 2 in plaats van zes. Dit traject heet VM2,

die lessen te geven en tot een goed einde te brengen, onder

en is op meer CVO-scholen gestart (zie ook pagina 15). De leerlingen

verantwoordelijkheid van een vakdocent. Een concreet voorbeeld

kunnen op hun vertrouwde school blijven voor het vervolgonderwijs.

is dat een vakdocent een les geeft in klas 1a, en dat de leraar­

Dit moet uitval in het mbo voorkomen.

ondersteuner tegelijkertijd dezelfde les geeft in parallelklas 1b.

Het VM2-traject op PENTA geldt nu alleen nog voor Zorg & Welzijn.

De cursus heeft de vier medewerkers van Comenius meer zelf­

De andere afdelingen volgen zo snel mogelijk: Handel & Administratie,

vertrouwen gegeven. ‘Dat ik zekerder ben, komt doordat ik nu weet

Consumptief & Toerisme en Uiterlijke Verzorging. De leerlingen

wat het doel van een les is, dat ik bewuster met een les bezig ben.

van deze afdelingen zijn ook gehuisvest in het vernieuwde gebouw

Ik weet nu wat ik doe’, zegt Jacqueline de Ruijter.

aan de Endenhout.

Er zijn overigens nog vier medewerkers van Comenius in opleiding

In het andere gebouw van PENTA West-IJsselmonde aan de Aveling,

tot leraarondersteuner; zij ronden de opleiding later af.

hoek Overwolde, zit sinds augustus de theoretische leerweg. Op dit PENTA college CSG Hoogvliet voor Mavo volgen de leerlingen de theoretische leerweg vanaf de brugklas tot en met leerjaar 4.

Van links naar rechts: Henri van Vlodrop, bestuursvoorzitter van Zadkine, CVO-bestuurder Wim Littooij en schooldirecteur Christine Schenk.



Van links naar rechts: Walda Mets, Jacqueline de Ruijter, Mary Reijm en Lia Verschuuren op de middag van hun diplomering.



19

C V Open

Februari 2010

Nieuws van de scholen

Accent Onderwijsopvang bestaat vijf jaar

Karate-lessen op Accent Avondschool

Zonder tromgeroffel of feestgedruis is het eerste lustrum van Accent

‘Osu’ (spreek uit: oesh)* met de juiste poses en het ‘boze’ gezicht,

Onderwijsopvang gepasseerd. In augustus 2009 bestond deze

de kniestoten en vuiststoten op het kussen. Achttien leerlingen van

rebound-voorziening van CVO aan de Berberisweg namelijk vijf jaar.

Accent Avondschool Centrum volgden in november en december

Een bijzonder feit, omdat de financiering van Accent Onderwijsopvang

voor het eerst karatelessen. De lessen vonden plaats in het gebouw

vanaf het begin onzeker was. Elk jaar opnieuw heeft CVO bij

van Accent Praktijkonderwijs Centrum, aan de Vijverhofstraat.

gemeente en landelijke overheid geld hiervoor moeten vragen.

Portefeuillehouder Richard Scalzo (deelgemeente Rotterdam-Noord)

CVO heeft er ook zelf in geïnvesteerd.

gaf het startsein voor de lessen aan deze mensen met een verstande­

Accent Onderwijsopvang is een van de vier locaties van Onderwijs­

lijke beperking door hun karatepakken te overhandigen.

opvangvoorzieningen Rotterdam (OOVR); ze werkt met de doelgroepen

Accent Avondschool werkt voor de karatelessen samen met IFK

praktijkonderwijsleerlingen en leerlingen met internaliserend

Karate Hoogvliet. Deze karateclub nam ook het initiatief voor een

gedrag uit onder andere het vmbo. ‘Internaliserend gedrag’ kan

benefiet karateseminar om de karatepakken voor de Avondschool-

onder meer tot uiting komen in angststoornissen, depressie,

leerlingen te kunnen sponsoren.

extreme teruggetrokkenheid, psychosomatische klachten, suïcidaal

Het ging in de karatelessen om kyokushin, een full-contact vorm

gedrag en zelfverwonding.

van de Japanse vechtsport. In de vier lessen stonden niet alleen het

De afgelopen jaren heeft Accent Onderwijsopvang voor circa 250

plezier in de sport centraal, maar ook het werken aan zelfvertrouwen

leerlingen nieuw onderwijsperspectief gerealiseerd, in samenwerking

en samenwerking.

met ouders, scholen en hulpverleningsinstanties. Accent vergroot

In 2008 werd in Hoogvliet een soortgelijk karateproject gehouden.

met name de veerkracht van de leerlingen. Circa 13 procent van

Een verslag daarvan staat op de website:

de leerlingen gaat terug naar de eigen school, het merendeel komt

http://theemptyhand.blogspot.com/2008/11/eenvoud-is-niet-simpel.html

terecht op een andere school voor voortgezet onderwijs. Oud-leerlingen zijn positief over hun tijd op de Berberisweg.

* groet bij het betreden en verlaten van de karate-oefenruimte

Enkele citaten: 'Ze hebben mij hier verder geholpen.' 'Het gaat nu beter met me, ik zag er eerst tegenop om hier te komen, maar het is goed dat dit bestaat.' 'Ik heb hier veel over mijzelf geleerd.' 'Ik ben geen prater, maar ik zie nu wel dat het belangrijk is.' 'Ze zijn streng, maar ook aardig.' Oud-leerling Hüseyin Akdemir schreef een rap over Accent: Verleden-heden Ik heb de fouten gedragen met heel veel vragen Negatieve dagen heb ik hier begraven Het was donker in mijn leven, had een slecht gevoel Docenten die stressen als je begrijpt wat ik bedoel Heleboel problemen maar toch hield ik me koel Mijn ziel stond op en ik moest zitten op mijn stoel Het probleem was school, op tijd zijn met boeken En laat naar bed en ging mijn dromen zoeken Verleden tijd, ik heb mijn knopje omgedraaid Ik denk aan mijn toekomst, vrede is waar ik voor strijd Het heeft me aangeraakt en ben veel dingen kwijt Veel meegemaakt, maar nu ben ik voorbereid Laten zien wat ik doe, hoe ik leef wie ik ben Laten zien wat ik kan, ik stop niet, ik ren Ik ga schijnen, ik blijf niet achter de wolken En wat het leven betekent ga ik voor iedereen vertolken. Accent Avondschool-leerlingen volgden kyokushin, een full-contact vorm karate.

Meer informatie op www.onderwijsopvang.nl





20

C V Open

Februari 2010

CVO telt veel Sterren aan de Maas

Marnixleerling naar Klimaatconferentie Kopenhagen

Melanchthon Prinses Irene won op 1 december de eerste prijs in

Doen scholen weinig met milieu en klimaat, zoals dagblad Trouw

de categorie Mode van de competitie ‘Sterren aan de Maas’ (foto).

onlangs kopte? Dat geldt in ieder geval niet voor het Marnix

Sterren aan de Maas werd door de afdeling Jeugd, Onderwijs en

Gymnasium. Daar vindt binnenkort een debat plaats over klimaat­

Samenleving (JOS) van de gemeente Rotterdam georganiseerd voor

verandering. Aanleiding is de deelname van vijfdeklasser Marius

de Rotterdamse middelbare scholen. De vijf categorieën waarin de

van Es eind vorig jaar aan de VN-klimaattop in Kopenhagen.

scholen konden meedoen waren: muziek, dans, drama, beeldende

Marius vertelt hierover:

kunst en mode.

‘Ik ben in Kopenhagen terechtgekomen via Plan International, die

Doel was jongeren in het Europese Jongerenjaar de gelegenheid

een internationale delegatie van elf jongeren had gevormd. Ik heb er

te geven hun talenten op het gebied van kunst en cultuur zoveel

geblogd voor diverse websites en een dagelijkse column geschreven

mogelijk te ontwikkelen, daarmee hun zelfvertrouwen te versterken

voor dagblad Metro. Het doel van de reis was om de stem van

en hun kwaliteiten op dit gebied aan een bredere groep te tonen.

jongeren te laten horen, want het blijft nog steeds onze toekomst

Van de 75 Rotterdamse scholen deden er 38 mee, waaronder vier

die de wereldleiders bespraken.

CVO-scholen. De halve finale vond plaats in het Hofplein Theater,

Door deze reis ben ik erachter gekomen dat jongeren zelf initiatief

de finale in het Nieuwe Luxor. Melanchthon Prinses Irene werd dus

moeten nemen, als ze iets willen veranderen. Jongeren hoeven geen

eerste in de categorie Mode, Accent Hoogvliet werd tweede in de

passieve toeschouwers te zijn, maar dan moeten ze wel wat wíllen

categorie Dans en vierde bij Beeldende kunst. Bij Muziek werden

veranderen en er genoeg ruimte voor krijgen. Daarom vind ik het

Comenius Rotterdam tweede en het Marnix Gymnasium vierde.

belangrijk dat ook scholen meedoen in de veranderingen en

De eerste prijs bestond in elke categorie uit een geldbedrag van

jongeren een andere kijk op de omgeving om hen heen bieden.

1.000 euro, de tweede prijs was 600 euro. De prijzen moeten besteed

Een school is vanuit mijn perspectief bedoeld om de horizon van

worden aan een activiteit van school.

haar leerlingen te verbreden, dus ik hoop dat dat óók op dit gebied op alle scholen gebeurt. Op het Marnix zal in ieder geval nog een debat worden gevoerd over de klimaatveranderingen en wat we als jongeren kunnen doen.’

Eerste prijs in de categorie Mode van 'Sterren aan de Maas' voor Melanchthon Prinses Irene.



Rechts Marius van Es tijdens een rondetafeldiscussie in Kopenhagen. Uiterst links de Deense minister van Ontwikkelingssamenwerking.



21

C V Open

Februari 2010

De andere kant van de klas

Oud-leerlingen geven sport op Farel “Dat is er een van ons”, zeiden ze trots Diverse collega’s staan voor de klas op de school waar ze zelf ooit les kregen. Waarom? En hoe worden ze ontvangen door collega’s? Remco den Otter: ‘We kregen allemaal een staande ovatie toen we ons als nieuwe sportleraar voorstelden in de docentenkamer. “Dat is er een van ons”, zeiden ze trots.’

Joost Huisdens (39), Arthur Ruinard (35), Carina de Kort (37) en Remco den Otter (34) zaten eind jaren tachtig en begin jaren negentig op het Farelcollege. Alle vier besloten ze achtereen­volgens de Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding te gaan doen. Na wat omzwervingen keerde de een na de ander naar Farel terug als docent lichamelijke opvoeding.

« Er waren jaren dat ik praktisch in de gymzaal woonde » ‘De sfeer hier is open en collegiaal, de docenten zijn vrij jong en de leerling­ populatie is een goede afspiegeling van de maatschappij. Bovendien wonen we allemaal in Ridderkerk of omgeving’, motiveert het viertal hun terugkeer naar het oude nest. Van links naar rechts: Joost Huisdens, Carina de Kort, Remco den Otter en Arthur Ruinard.





22

C V Open

Februari 2010

Meteen toegehapt

Personalia

‘Hier kon ik eindelijk mijn vak uitoefenen’, vertelt Arthur. ‘Ik gaf vijf jaar lang les op een vmbo-school in Rotterdam. Daar was ik meer politieagent dan docent en de schooluitval was er hoog.’ Carina: ‘Ik werkte eerst een tijdje in het basisonderwijs, maar

Drs. Kees Mackenbach (53) combineert sinds

ik vind kinderen van deze leeftijd veel leuker.’

1 augustus vorig jaar zijn functie van directeur onderwijs

Joost, Carina’s broer, onderbrak zijn studie pedagogiek toen zijn

op het Comenius College met die van directeur van de unit

oud-sportleraar Piet van Dongen belde dat er een baan vrijkwam.

Lijstersingel. Deze laatste functie is (tijdelijk) nieuw, na de

‘Ik heb meteen toegehapt.’

samenvoeging van de onderbouwunit Lijstersingel 2 en de

Remco liep stage bij Joost en kwam kort daarop in vaste dienst.

bovenbouwunit Lijstersingel 18. Kees leidt de reorganisatie die daarmee samenhangt.

Wanneer besloten jullie sportleraar te worden? Carina: ‘Al heel vroeg. Dat is er bij ons met de paplepel ingegoten. Onze vader was sportleraar bij de politie. En er waren jaren dat ik zoveel sportte dat ik praktisch in de gymzaal woonde.’ Arthur won op de basisschool twee jaar achtereen de schoolsportdag, toen hij nog niet eens in de hoogste klas zat: ‘Toen wist ik het.’

Dollen Wat is er veranderd sinds jullie schooltijd? ‘Er staat nu een compleet ander gebouw en het aantal leerlingen is

Melanchthon sluit vestiging Via

verdrievoudigd tot 1.800’, zegt Arthur, die na negen jaar terugkeerde. Remco: ‘De sfeer is nog steeds goed. Binnen de sectie lichamelijke

In de week voor Kerst namen de Raad van Bestuur van CVO

opvoeding kunnen we prima met elkaar opschieten. We dollen

en de algemene directie van Melanchthon het moeilijke besluit

veel, maar op de juiste tijdstippen zijn we serieus en kunnen

om de vestiging Via Melanchthon aan het Henegouwerplein

elkaar zeggen waar het op staat. Toen we van school gingen waren

met ingang van het nieuwe schooljaar te sluiten. Ze deelden

er vier sportleraren, nu zijn er veertien. Het is wel grappig dat een

dit besluit per mail mee aan de relaties van de school.

docent die me er toen wel eens uitstuurde, nu een collega is met

Aan de beslissing lagen financieel-economische redenen ten

wie ik het goed kan vinden.’

grondslag. Melanchthon heeft te maken met een combinatie van overheidsbezuinigingen en een groei van het totale aantal

Cirkel is rond

leerlingen. Om het groeiende aantal leerlingen te kunnen

Leerlingen zijn mondiger geworden en het respect voor de docent

huisvesten, is in financieel gunstiger tijden besloten fors te

is afgenomen, vindt Joost. Carina: ‘Ze lijken minder gemotiveerd

investeren in nieuwbouw en verbouw bij andere vestigingen.

en reageren bijvoorbeeld vrij onverschillig op een onvoldoende.’

De vestiging Via hanteert een modern onderwijsconcept,

Joost: ‘Vroeger zat mijn vader me flink achter de vodden. Ik heb

waarvan de verdere ontwikkeling tijd en geld kost.

het idee dat meer kinderen nu aan hun lot worden overgelaten.’

Bovendien heeft Via een relatief klein aantal leerlingen,

Arthur: ‘We werken planmatiger dan de docenten van toen.

waardoor de vestiging in de huidige vorm niet rendabel is.

We hebben het geluk dat er nu een groot aantal accommodaties

Melanchthon kiest ervoor te blijven investeren in de kwaliteit

in de buurt is, waardoor we een breed aanbod kunnen doen.

van het onderwijs op alle vestigingen en was daardoor genood­

We gaan soms zelfs skiën, paardrijden of boogschieten en

zaakt Via te sluiten.

we hebben een klimwand.’

In nauw overleg met hun ouders wordt voor de negentig leerlingen naar een plaats gezocht op de andere Melanchthon-

Wanneer hebben jullie een goede les gedraaid?

vestigingen. Ook stelt Melanchthon alles in het werk om binnen

Remco: ‘Als iedereen naar vermogen heeft bewogen.’

CVO een alternatieve werkplek te vinden voor de elf medewerkers

Carina: ‘Ja, en als je een goede wisselwerking tussen de groep

van Via.

en jezelf kunt bewerkstelligen.'

De vestiging Via ging in augustus 2005 van start. Ze heeft de

Joost: ‘Als je dat zonder stemverheffing weet te bereiken, zoals mijn

afgelopen jaren haar waarde voor Melanchthon bewezen als

oud-leraar Dick van den Berg dat kon, dan is het helemaal perfect.’

voorloper in de vernieuwing van het onderwijs. De school heeft een afdeling voor vmbo-tl en onderbouwklassen havo en vwo.

De cirkel is voor jullie rond?

In juni 2009 haalden de eerste leerlingen er hun vmbo-tl-diploma.

‘Beetje vroeg misschien, maar het heeft er inderdaad

Andere leerlingen stroomden door naar de bovenbouw van

alle schijn van.’

havo of vwo, vaak op Melanchthon Schiebroek.

(DNL)





23

C V Open

Februari 2010

De hobby van…

Daan van de Ree Leermiddelencoördinator bij PENTA college CSG

Natuurfotografie (het liefst onder bijzondere omstandigheden) Ik fiets graag. Op de fiets trekt de wereld in een vrij rustig tempo aan je voorbij en daardoor zíe je meer. Zo’n zes jaar geleden ben ik begonnen mijn fotocamera mee te nemen op mijn fietstochten. Inmiddels ga ik eigenlijk nooit meer zonder camera op pad. Ik probeer altijd unieke momenten vast te leggen. Bijvoorbeeld een landschap dat er door een bepaalde weersomstandigheid heel bijzonder uitziet. Ik heb altijd al interesse gehad in het weer. Ik volg de weerberichten op radio, tv en de weersites. Als er bijvoorbeeld vorst of een winterdepressie op komst is, gaat mijn hart sneller kloppen. Onder die weeromstandigheden verkeert de natuur in een aparte sfeer en kun je geweldig fotograferen. Ik fotografeer ook graag vogels en andere dieren. Elk seizoen brengt zijn eigen dieren met zich mee. In het late najaar zie je bijvoorbeeld veel trekvogels die zich voorbereiden op hun reis naar het zuiden. Bijzondere vogelfoto’s plaats ik meestal op de website www.waarneming.nl. Er zijn ook diverse weersites waarvoor ik regelmatig foto’s aanlever. Sinds enkele jaren zijn er diverse tv-zenders die bij het weerbericht kijkersfoto’s laten zien. In het begin waren er nog niet zoveel mensen die daarvoor foto’s opstuurden; toen kwamen er regelmatig foto’s van mij voorbij. Sinds bijna iedereen een mobiele telefoon met camera op zak heeft, is de concurrentie een stuk groter geworden… Inmiddels heb ik een flink archief, met zo’n 4.500 foto’s. Ik vind het leuk om af te toe te grasduinen in alle foto’s die ik in de loop van de jaren heb genomen. En als er in de familie- of kennissenkring bijvoorbeeld iemand iets te vieren heeft, maak ik vaak een kaart van een van mijn foto’s. Met een tekstje erbij heb je dan een heel persoonlijke kaart. Afgelopen jaar heeft PENTA een van mijn foto’s gebruikt voor de Zonneprijs: een prijs voor een medewerker die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt. Een prachtige bestemming voor een foto! (KvB) Meer informatie: www.members.tele2.nl/dpvanderee





24

C V Open

Februari 2010

De CVO-scholen

Accent Praktijkonderwijs

CVO

Marnix Gymnasium

CVO bestuurt tien scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam

Weegschaalhof 33

Essenburgsingel 58

en omgeving. Met zo’n 21.000 leerlingen zijn we één van de grootste

Postbus 84017

3022 EA Rotterdam

schoolbesturen in Nederland. De meeste CVO-scholen zijn brede

3009 CA Rotterdam

Tel. (010) 244 50 44

scholengemeenschappen. Ze verzorgen onderwijs op alle niveaus,

Tel. (010) 209 99 26

Fax (010) 478 08 46

van gymnasium tot praktijkonderwijs, op 40 verschillende locaties.

Fax (010) 209 56 40

[email protected]

CVO is werkgever voor zo’n 2.200 mensen. CVO streeft kwalitatief

[email protected]

www.marnixgymnasium.nl

hoogstaand onderwijs na, waarin de christelijke identiteit goed verankerd is en de zorg voor de leerling centraal staat. CVO streeft

www.cvoaccent.nl

naar actieve betrokkenheid bij onderwijs- en jeugdbeleid op lokaal, regionaal en landelijk niveau.

Christelijke Scholen­gemeenschap Calvijn

Melanchthon

Verenigingsbureau

Schiekade 101

CVO heeft een eigen verenigingsbureau waar 35 mensen werken.

Roerdomplaan 42

Postbus 28211

De medewerkers ondersteunen het bestuur, het managementteam

Postbus 57613

3003 KE Rotterdam

en de scholen van CVO. Ze houden zich bezig met onderwijsbeleid,

3008 BP Rotterdam

Tel. (010) 476 73 00

personeelsbeleid, huisvestingsbeleid, communicatiebeleid, boek­

Tel. (010) 493 33 66

Fax (010) 477 26 09

houding, personeels- en salarisadministratie en systeem­beheer/ICT.

Fax (010) 493 33 77

[email protected]

[email protected]

www.melanchthon.nl

www.calvijn.nl

Missie Wij, de scholen van CVO, • verzorgen en verstrekken inspirerend onderwijs

Comenius College

PENTA college CSG

Lijstersingel 10

J.A. Heijwegenlaan 4

Postbus 797

Postbus 220

2900 AT Capelle aan den IJssel

3200 AE Spijkenisse

Tel. (010) 459 59 70

Tel. (0181) 600 200

Fax (010) 451 62 74

Fax (0181) 697 523

[email protected]

[email protected]

www.comenius.nl

www.penta.nl

en brede vorming aan jonge mensen; • dragen vanuit een open houding bij aan alle vormen van samenwerking die het onderwijs en het beleid voor jonge mensen ten goede komen; • presenteren en verantwoorden ons helder aan (alle belanghebbenden in) de samenleving. Wij doen dit vanuit de volgende grondhouding: • staand midden in de samenleving, geworteld in het Evangelie en handelend vanuit een christelijke inspiratie; • met oog en respect voor de vele verschijningsvormen van deze inspiratie;

Farelcollege Kastanjelaan 50

• recht doend aan de individuele mogelijkheden van onze leerlingen en gericht op hun actieve deelname aan de gemeenschap.

Postbus 163 2980 AD Ridderkerk Tel. (0180) 411 777

Alle auteursrechten en andere rechten van intellectuele eigendom op alle

Fax (0180) 418 904

artikelen, teksten, foto’s, afbeeldingen en materialen die zijn opgenomen in

[email protected]

CVOpen zijn eigendom van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs

www.farelcollege.nl

te Rotterdam en omgeving (CVO) of zijn opgenomen met toestemming van de eigenaar, tenzij uitdrukkelijk een andere bron wordt vermeld. Geen enkel artikel, tekst, foto, afbeelding mag worden veranderd of worden opgenomen in enig ander werk of andere publicatie, behoudens voor zover de overname geschiedt ten behoeve van persoonlijke en niet-commerciële doeleinden met vermelding van de bron.

Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving

CVO Goudsesingel 14a 3011 KA Rotterdam Postbus 22421 3003 DK Rotterdam T [010] 217 13 99 F [010] 411 42 78 www.cvo.nl

Kunst van leerlingen Accent Avondschool

Leerlingen van Accent Avondschool exposeerden hun schilderijen onlangs een maand lang in Hoek van Holland. Van links naar rechts: Kijk door het luik, Dik Janse Zeilboot, Ellie Ignatius De overstroming, Lies Delreu Meer informatie over de kunstenaars en hun werk op www.kraskunst.nl