Jaarstukken 2013
actief en betrokken
dewolden.nl
JAARSTUKKEN 2013
INHOUDSOPGAVE 1 JAARVERSLAG 2013 1.1 Algemene inleiding 1.2 Rekeningresultaat 1.3 Bestemming rekeningresultaat 1.4 Overzicht Incidentele Baten en Lasten 1.5 Kerngegevens 1.6 Programma’s 1.6.1 Programma 01 – Bestuur en organisatie 1.6.2 Programma 02 – Dienstverlening 1.6.3 Programma 03 – Veiligheid en openbare orde 1.6.4 Programma 04 – Verkeer en vervoer /openbaar gebied 1.6.5 Programma 05 – Economische zaken en plattelandsontwikkeling 1.6.6 Programma 06 – Toerisme en recreatie 1.6.7 Programma 07 – Onderwijs en kinderopvang 1.6.8 Programma 08 – Cultuur en sport 1.6.9 Programma 09 – Sociaal/maatschappelijke zorg 1.6.10 Programma 10 – Milieu 1.6.11 Programma 11 – Ruimte en Wonen 1.6.12 Programma 12 – Financiering- en algemene dekkingsmiddelen 1.6.13 (Hulp) Kostenplaatsen (interne kostenplaatsen bedrijfsvoering) 1.7 Paragrafen 1.7.1 Lokale heffingen 1.7.2 Weerstandvermogen en risicobeheersing 1.7.3 Onderhoud Kapitaalgoederen 1.7.4 Bedrijfsvoering 1.7.5 Financiering 1.7.6 Paragraaf verbonden partijen 1.7.7 Grondbeleid 1.7.8 Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2 JAARREKENING 2013 2.1 Balans per 31 december 2.2 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 2.3 Toelichting op de balansposten 2.4 Recapitulatie lasten en baten per programma 2.5 Programmarekening met toelichting 2.6 Gerealiseerde lasten en baten per programma met toelichting 2.6.1 Programma 01 - Bestuur en organisatie 2.6.2 Programma 02 - Dienstverlening 2.6.3 Programma 03 - Veiligheid en openbare orde 2.6.4 Programma 04 - Verkeer en vervoer / openbaar gebied 2.6.5 Programma 05 - Economische zaken en plattelandsontwikkeling 2.6.6 Programma 06 - Toerisme en recreatie 2.6.7 Programma 07 - Onderwijs en kinderopvang 2.6.8 Programma 08 - Cultuur en sport 2.6.9 Programma 09 - Sociaal / maatschappelijke zorg 2.6.10 Programma 10 - Milieu 2.6.11 Programma 11 - Ruimte en wonen 2.6.12 Programma 12 - Financieringsmiddelen 2.6.13 Algemene dekkingsmiddelen 2.6.14 Onvoorziene uitgaven 2.6.15 Mutaties reserves 2.6.16 Interne producten / (hulp)kostenplaatsen 2.7 SISA-bijlage
1 3 4 7 8 9 10 10 12 16 18 22 26 29 32 35 38 42 46 49 51 51 59 68 72 77 81 90 98 103 104 106 108 124 126 128 128 129 130 131 133 134 135 137 139 142 144 146 149 150 152 154 157
JAARSTUKKEN 2013
JAARSTUKKEN 2013
1
JAARVERSLAG 2013
Jaarverslag 2013
Aldus behandeld en vastgesteld in de vergadering Van het college van burgemeester en wethouders van 13 mei 2014. Secretaris,
Burgemeester,
pagina 1
JAARSTUKKEN 2013
pagina 2
JAARSTUKKEN 2013
1.1
ALGEMENE INLEIDING
Jaarresultaat Hierbij bieden wij u het jaarverslag en de jaarrekening 2013 aan. De jaarrekening 2013 sluit met een positief rekeningsresultaat van € 251.000. Dit resultaat is voornamelijk een gevolg van incidentele mee- en tegenvallers. Bij de aanbieding van de begroting 2013 was er, rekening houdende met de bijgestelde budgetten en de verwerkte bezuinigingsmaatregelen (begrotingswijziging 1 en 2), een begrotingstekort van € 73.000. De Bestuursrapportage 2013 leverde een negatieve bijstelling op van € 814.000. Deze bijstelling was hoofdzakelijk een gevolg van tegenvallers zoals een aanvullende storting pensioenverplichtingen voormalige wethouders, een hogere bijdrage sociale werkvoorzieningschappen, kosten asbestsanering, aanpassing kostendekkenheid begraafplaatsen en hogere personeelskosten. Daarnaast was er een hogere dividenduitkering van nutsbedrijven. De Decemberrapportage 2013 gaf een positieve uitkomst van € 97.000. Het begrotingstekort over 2013 komt hiermee op € 790.000. Begroting 2013
-/-
73.000
Bestuursrapportage
-/-
814.000
Decemberrapportage Begrotingstekort
+
97.000 790.000
Het verschil tussen het positieve resultaat van de jaarrekening 2013 van € 251.000 en het saldo zoals die is gepresenteerd in de decemberrapportage 2013 van € 790.000, bedraagt € 1.041.000 positief. In het jaarverslag wordt onder 1.2 rekeningresultaat op hoofdlijnen ingegaan op de voornaamste oorzaken van de dit positief verschil. Bij de diverse programma’s en paragrafen wordt hierop dieper ingegaan. Bestemming rekeningresultaat Door de raad is in het verleden als beleidsrichtlijn besloten om mogelijke incidentele overschotten over de jaren 2012 tot en met 2015 bij bestemming van het rekeningresultaat te storten in de ‘reserve investeringsprojecten’. Ter bepaling van het uiteindelijk te storten bedrag in de ‘reserve investeringsprojecten’ wordt vooreerst ten laste van het rekeningresultaat een bedrag van € 76.000 gestort in de ‘algemene reserve bouwgrondexploitatie’. Deze bijstorting is gewenst gezien de huidige marktomstandigheden. Het te storten bedrag in de ‘reserve investeringsprojecten’ komt hiermede op € 175.000. Is datgene gerealiseerd wat we ons hadden voorgenomen/afgesproken Bij de beantwoording van deze vraag wordt in het jaarverslag alleen ingegaan op activiteiten die als speerpunten met elementen van nieuw beleid in de programmabegroting 2013 en tussentijdse rapportages zijn opgenomen. De toelichting op de gerealiseerde lasten en baten per programma in de jaarrekening is op hoofdlijnen. In principe worden afwijkingen onder de € 25.000 niet toegelicht tenzij een toelichting op een lager bedrag relevant is.
pagina 3
JAARSTUKKEN 2013
1.2
REKENINGRESULTAAT
Algemene opmerking De jaarrekening 2013 sluit met een bedrag van € 251.000. De voornaamste oorzaken zijn: Omschrijving
Bedrag (€)
Bedrag (€)
Begrotingstekort 2013 (stand Decemberrapportage 2013)
Bedrag (€) -/- 790.000
Positieve afwijkingen: 1. Budgetten veiligheid en openbare orde
29.000
2. Liquidatie-afrekening Brandweer ZuidWest Drenthe
99.000
3. Uitvoering BUIG-regelingen
267.000
4. Uitvoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning
357.000
5. Volksgezondheid
44.000
6. Riolering
36.000
7. Bouwleges
19.000
8. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds
272.000
9. Administratiekosten
101.000
10. Automatisering
30.000
11. Personeelslasten
44.000
12. Kapitaallasten
153.000 1.451.000
Negatieve afwijkingen: 13. Faillissement Speelwerk/voorziening dubieuze debiteuren
151.000
14. Zwembaden
105.000
15. Voorziening dubieuze debiteur bouwgrondexploitatie Oldenhave/Bos
126.000
16. Eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd
54.000 -/- 436.000 1.015.000
17. Onvoorzien en afronding
26.000
Totaal positief saldo
251.000
Algemene opmerking De in bovenstaande tabel vermelde afwijkingen worden hierna op hoofdlijnen toegelicht. Per programma en bij interne producten/kostenplaatsen wordt in het jaarverslag en in de jaarrekening een toelichting gegeven bij de belangrijkste afwijkingen en wordt melding gemaakt van overige relevante informatie. Toelichting 1. Budgetten veiligheid en openbare orde Een aantal posten zijn lager uitgekomen dan begroot, zoals minder doorberekende kosten van Stichting Halt, Khonraad en project buurtbemiddeling en door minder incidenten op het terrein van huisuitzettingen en forensisch psychologische hulpverlening. Tevens is er op het terrein van openbare orde minder werk uitbesteed. In totaal gaat het om een bedrag van € 29.000. 2. Liquidatie-afrekening Brandweer Zuidwest Drenthe De Brandweer ZuidWest Drenthe is per 2014 opgehouden te bestaan en opgegaan in de Veiligheidsregio Drenthe. De liquidatie-afrekening laat een aanzienlijk positief resultaat zien, hetgeen verdeeld wordt over de vier deelnemende gemeenten De Wolden, Hoogeveen, Meppel en Westerveld. De liquidatiebijdrage voor onze gemeente bedraagt € 99.000.
pagina 4
JAARSTUKKEN 2013 3. Uitvoering BUIG-regelingen Op basis van de cijfers van het derde kwartaal 2013 was in de ‘decemberrapportage’ uitgegaan van een tekort op de uitvoering van Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (BUIG). In het vierde kwartaal zijn echter enkele vorderingen ontvangen waar van tevoren niet op was gerekend. Ook de hiermede samenhangende uitkeringsdebiteuren en de toevoeging aan de voorziening dubieuze bijstandsdebiteuren zijn te hoog geraamd. Het totale voordeel bedraagt € 205.000. Daarnaast heeft de per 1 januari 2013 ingevoerde financieringssystematiek van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) een positief resultaat opgeleverd van € 62.000. 4. Uitvoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning Bij het onderdeel huishoudelijke verzorging is er minder beroep gedaan op de individuele voorziening ‘hulp bij het huishouden’ dan bij de Decemberrapportage op basis van de toen bekend zijnde gegevens en verwachtingen was voorzien. Daarnaast is er meer aan eigen bijdragen voor alle individuele voorzieningen ontvangen, o.a. door wijziging van rijksbeleid. Per saldo is er op dit onderdeel een voordeel van € 184.000 ontstaan. Bij het onderdeel overige voorzieningen blijkt dat er minder dure woningaanpassingen en speciale dure rolstoelen noodzakelijk waren dan werd voorzien. Op dit onderdeel is er een voordelig verschil ontstaan van € 173.000. 5. Volksgezondheid Het positieve verschil van € 44.000 is ontstaan door een lagere bijdrage aan de GGd Drenthe voor gezondheidsbevordering en een restitutie van de bijdrage in verband met het bereiken van het reserveplafond bij de GGd Drenthe. 6. Riolering Het voordelig verschil van € 36.000 is voornamelijk ontstaan door incidentele meevallers, zoals een afrekening van elektriciteitskosten en oppompkosten met het waterschap Reest en Wieden en minder uren onderhoud aan de riolering door openbare werken. 7. Bouwleges In tegenstelling wat men gezien de landelijke tendens zou verwachten zijn de opbrengsten bouwleges € 19.000 hoger dan geraamd. In 2013 zijn er enkele grote projecten geweest waardoor de opbrengst hoger uitvalt. 8. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds Over de uitkeringsjaren 2011 en 2012 was er een positieve verrekening van € 102.000 als gevolg van de definitieve vaststelling van verschillende eenheden en maatstaven. Over het uitkeringsjaar 2013 is er een positieve afwijking ontstaan van € 170.000. Er is meer ontvangen door een bijstelling van de onderliggende aantallen zoals bijstandsontvangers en een groter accres. 9. Administratiekosten Op het onderdeel portikosten en op de aanschaf van boeken, tijdschriften, losbladige uitgaven e.d. is door de digitale informatie minder uitgegeven dan geraamd. Dit voordeel van € 47.000 kan als structureel worden ingeboekt. Daarnaast heeft er een herrekening plaatsgevonden van de voorcalculatorische percentages van de btw op de kostenplaatsen. Van de belastingdienst is een bedrag van € 41.000 terugontvangen. Het overig positief verschil van € 13.000 is ontstaan op diverse onderdelen. 10. Automatisering Het voordelig verschil van € 30.000 incidenteel is ontstaan door minder onderhoud en aanschaffingen op het terrein van hard- en software dan begroot. Mede door de aangekondigde samenvoeging met Hoogeveen is er minder geïnvesteerd in aanschaf van software. 11. Personeelslasten Bij de bestuursrapportage in september bleek het totale personeelsbudget ontoereikend te zijn en is het budget opgehoogd met € 281.000. Nu bij afsluiting van het jaar 2013 is er een positief verschil ontstaan van € 44.000. Dit voordeel is te wijten aan een éénmalige teruggaaf van de belastingdienst van € 141.000. In het ‘belastingplan 2014’ is geregeld dat werkgevers een gedeeltelijke teruggaaf krijgen over 2013 van de basispremie WAO/WIA (premie Arbeidsongeschiktheidsfonds). Zonder deze meevaller was er een nadeel ontstaan van € 97.000. 12. Kapitaallasten Tussen het moment dat de raad een krediet voor een investering beschikbaar heeft gesteld en het realiseren/afronden van de investering, zit een tijdsbestek die al gauw meer dan een jaar is. Vooral als het gaat om grote/omvangrijke investeringen. Dit is inherent aan de systematiek van begroten (verplicht op basis
pagina 5
JAARSTUKKEN 2013 van het BBV) en derhalve een jaarlijks terugkerend verschijnsel. De nog niet geïnvesteerde bedragen hebben incidenteel een positief effect op de kapitaallasten van € 153.000. 13. Faillissement Speelwerk Door het faillissement van Speelwerk is voor de nog openstaande vorderingen (huur- en exploitatielasten brede scholen) zekerheidshalve een voorziening dubieuze debiteuren getroffen van € 151.000. 14. Zwembaden Door de slechte weersomstandigheden (lage temperaturen) in het voorseizoen (april/mei) waren er minder bezoekers en lagere inkomsten. Aan entreegelden is € 61.000 minder ontvangen voor de drie zwembaden. Voor het overige zijn de exploitatielasten (personeels- en energielasten) € 44.000 hoger uitgevallen dan geraamd. 15. Woningbouwproject Oldenhave/Bos te Ruinen Het woningbouwproject verloopt door de moeilijke woningmarkt niet naar verwachting. Er is met de projectontwikkelaar een geschil omtrent een planschadevergoeding. Gezien de moeilijke financiële situatie is voor de betwiste vordering van € 126.000 een voorziening dubieuze debiteuren gevormd. 16. Eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd Een aantal gemeentelijke gebouwen zijn hun onderwijs en/of publieke functie kwijtgeraakt. De lasten van gemeentelijke eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd moeten ingevolge de BBV verantwoord worden op functie 913, op programma 12. In 2013 waren deze lasten van € 54.000, hetgeen niet was begroot. De voormalige school ‘De Dissel’ in Ruinerwold staat nog te koop. De overige gebouwen hebben in 2013 een andere bestemming gekregen. 17. Onvoorzien en afronding Eind 2013 bij de decemberrapportage was er nog een begroot bedrag voor onvoorziene uitgaven. Met overige mee- en tegenvallers komt per saldo € 26.000 ten gunste van het rekeningsresultaat.
pagina 6
JAARSTUKKEN 2013
1.3
BESTEMMING REKENINGRESULTAAT
De rekening van Lasten en Baten van 2013 wordt afgesloten met een positief resultaat van € 251.000. Voor de bestemming van dit bedrag is op grond van de BBV voorschriften nog expliciete besluitvorming van de raad nodig. Bij de vaststelling van de programmabegroting 2012 is door de raad besloten mogelijke incidentele overschotten over de jaren 2012 tot en met 2015 bij bestemming van het rekeningresultaat te storten in de ‘reserve investeringsprojecten’. In het voorstel ter bestemming van het rekeningresultaat wordt dit voornemen meegenomen. Voor het bepalen van het uiteindelijk te bestemmen resultaat wordt rekening gehouden met de uitvoering van reeds eerder door u genomen besluiten. Op basis hiervan wordt voorgesteld vanuit het rekeningsresultaat een bedrag van € 76.000 te storten in de ‘algemene reserve bouwgrondexploitatie’. Op grond van de ‘nota Grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016’ moet een voorstel tot winstoverdracht of bijstorting aan de ‘algemene reserve bouwgrondexploitatie’ vanuit een vijfjaren perspectief worden gemotiveerd. Hoewel er sprake is van toekomstige winstverwachting in 2014 en 2016 is ook duidelijk dat de huidige marktomstandigheden verre van gunstig zijn. Daarnaast zitten diverse complexen binnen de overige gronden en het bouwgrondcomplex ‘Vondersland’ binnen de ‘niet in exploitatie genomen gronden’ op de maximaal toegestane boekwaarde. Dit betekent dat er geen bijboeking op de boekwaarde mogelijk is van o.a. rentelasten en dat de jaarlijkse lasten van deze complexen ten laste komen van de ‘algemene reserve bouwgrondexploitatie’. Gelet op deze situatie is bijstorting van een bedrag van € 76.000 benodigd.
pagina 7
JAARSTUKKEN 2013
1.4
OVERZICHT INCIDENTELE BATEN EN LASTEN
Op grond van artikel 28 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moet een overzicht worden verstrekt van de incidentele baten en lasten. Het betreft een overzicht van de incidentele baten en lasten per programma, waarbij per programma ten minste de belangrijkste posten afzonderlijk worden gespecificeerd. Programma
Omschrijving
Baten (€)
3.
Kosten van huisuitzettingen, tijdelijk huisverbod en rampenbestrijding
29.000
3.
Liquidatie-afrekening Brandweer ZuidWest Drenthe
99.000
3.
Restitutie deel exploitatieoverschot 2012 Hulpverleningsdienst Drenthe
7.
Faillissement Speelwerk
Lasten(€)
5.000 151.000 11.000
9.
Kosten organisatie mantelzorgdag 2013
9.
Restitutie deel bijdrage 2011 GGd Drenthe en lagere kosten voor gezondheidsbevordering
47.000 13.000
10.
Afvalinzameling
10.
Riolering
10.
Overdrachtkosten aula Zuidwolde
11.
Woningbouwproject Oldenhave/Bos Ruinen
12.
Eenmalige teruggaaf basispremie WAO/WIA
12.
Eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd
12.
Herziening voorcalculatorische btw-percentages kostenplaatsen
41.000
12.
Automatisering, onderhoud hard- en software
30.000
36.000 10.000 126.000 141.000
Totaal
54.000
428.000
365.000
De afwijkingen tussen begroot en werkelijk zijn elders in de jaarstukken per programma nader uitgewerkt. De structurele afwijkingen die doorwerken naar 2014 en volgende jaren zijn of worden meegenomen in de begroting 2014. Bij de structurele afwijkingen moet gedacht worden aan de doorwerking van energiebesparende maatregelen en administratiekosten. In de bestuursrapportage 2014 zal dit de nodige aandacht krijgen. De baten en lasten van het gemeentefonds, de uitvoering van de BUIG-regeling en de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden niet als incidenteel beschouwd. Voor deze baten en lasten wordt elk jaar op basis van een circulaire of een beschikking van het rijk een raming bepaald. Het in artikel 28 van de BBV genoemde overzicht van toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves is per programma opgenomen in de jaarrekening verderop in de jaarstukken.
pagina 8
JAARSTUKKEN 2013
1.5
KERNGEGEVENS Rekening 2012 31-12-2012
A. Sociale structuur Inwoners Waarvan:
Rekening 2013 31-12-2013
23.763
23.776
5.568
5.613
5.434
van 20 t/m 64 jaar
13.264
13.309
13.102
van 65 t/m 74 jaar
2.700
2.634
2.781
van 75 jaar en ouder
2.231
2.220
2.267
173
172
181
18
15
18
Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen werknemers (IOAW)
14
10
13
Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
3
2
3
Besluit bijstandverlening zelfstandigen (BBZ)
1
3
2
143
145
144
van 0 t/m 19 jaar
Periodieke bijstandsgerechtigden Uitkeringsgerechtigden Waarvan:
Begroting 2013
Werkzaam in sociale werkgemeenschappen (WSW)
Rekening 2012 31-12-2012
B. Fysieke structuur
Begroting 2013
23.584
Rekening 2013 31-12-2013
Oppervlakte van de gemeente (in hectares)
22.635
22.635
Woonruimten
10.598
10.611
10.661
2.497.747
2.523.114
2.506.889
96
97
96
wegen (in m2) Lengte verharde fietspaden (in kilometers) Lengte verharde wandelpaden (in kilometers)
22.635
83
80
83
Openbaar groen (in ha) – excl. natuurterreinen (in ha)
133
135
135
Openbaar groen – buiten de kom wegbermen, natuurterreinen
286
283
283
36
36
36
Sportterreinen (in hectares)
C. Financiële structuur (x € 1000) Totale exploitatielasten programma’s
2012 Totaal
2012 Bedrag per inwoner
2013 Totaal
2013 Bedrag per inwoner
50.130
2.110
48.658
2.048
Opbrengst belastingen en heffingen
9.193
387
9.563
402
Algemene uitkering gemeentefonds
20.699
871
20.432
859
Vaste schuld
10.467
440
9.722
409
Eigen financieringsmiddelen
49.860
2.098
46.373
1.950
Geactiveerde kapitaaluitgaven
53.489
2.251
50.504
2.125
6.077
256
5.797
244
64.982
2.735
55.595
2.340
Financieringsoverschot Gewaarborgde geldleningen
pagina 9
JAARSTUKKEN 2013
1.6 1.6.1
Progr. 1.
PROGRAMMA’S Programma 01 – Bestuur en organisatie
Het programma in beeld: Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Onze inspanningen zijn er op gericht dat aan het einde van de raadsperiode (2010-2014): de gemeente zich steeds meer manifesteert als ‘Eerste Overheid’; er meer betrokkenheid is van de burger bij beleid- en besluitvorming om concrete resultaten te bereiken bij complexe maatschappelijke vraagstukken; de uitvoering van de besluitvorming in control is. Het programma ‘Bestuur en organisatie’ omvat de beleidsproducten: 01 – Bestuursorganen; 02 – Bestuursondersteuning. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 01.0 Bevorderen van een transparant gemeentebestuur; 01.1 Bevorderen van de communicatie tussen gemeentebestuur en gemeentelijke organisatie met haar inwoners; 02.0 Bevorderen van een effectieve en efficiënte ondersteuning van de bestuursorganen, vanuit een integrale invalshoek. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Reglement van Orde voor de raad, vastgesteld d.d. 24 juni 2010; Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning, vastgesteld d.d. 19 december 2002. 01 – Bestuursorganen Activiteit
Implementatie en borging (burger)participatie bij bestuur en organisatie
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is een aantal punten uit de nota burgerparticipatie (maart 2012) verder uitgewerkt: - Het onderzoek naar de mogelijkheden om in De Wolden met een ‘lerende gemeenschap’ aan de slag te gaan is geweest en hieruit is een innovatief netwerk voortgekomen. Dit is een netwerk van vrijdenkende creatieve geesten die een paar keer per jaar bij elkaar komen om innovatieve ideeën te ontwikkelen voor gezamenlijke thema’s. - Gebruik en inzet klantenpanel; dit is in 2013 verder uitgewerkt in de organisatie. - Burgerparticipatie is geïntegreerd in het handboek projectmatig werken en in de raads- en collegevoorstellen; - In september zijn voor ambtenaren workshops georganiseerd om het ‘omdenken’ in het gemeentehuis verder te ontwikkelen. Vanuit de workshops is een inspiratiegroep gevormd die met de adviseur kernenparticipatie meedenkt en –werkt om participatie in te bedden in de organisatie.
Middelen
Conform begroting zijn de plannen uitgevoerd en gefinancierd.
pagina 10
JAARSTUKKEN 2013
Activiteit
Uitgaven APPA-plan wethouders
Verantwoording/ Realisatie 2013
De accountant heeft bij de controle van de jaarrekening 2012 vastgesteld dat de door de gemeente gesloten verzekering voor de pensioenverplichting te laag is vastgesteld. Er diende alsnog een voorziening te worden getroffen voor dit tekort. Bij de bestuursrapportage 2013 is al aangegeven dat er rekening is gehouden met een extra storting van € 191.000 in de ‘Voorziening pensioenverplichtingen voormalige wethouders’. De raad heeft hier kennis van genomen bij de behandeling. Uit de overzichten van de pensioenverzekeraar blijkt dat het tekort (uitgaande van een rendement van 3%) € 191.927 bedraagt. De getroffen voorziening zou dan ook voldoende moeten zijn. De verhoging van de AOW leeftijd heeft in eerste instantie géén invloed op de hoogte van het nabestaandenpensioen. De zogenaamde ‘doortellingstijd’ bij overlijden loopt nu in plaats van 65 jaar naar de nieuwe pensioenleeftijd (gelegen tussen 65 en 67 jaar: afhankelijk van de geboortedatum). Bij de nieuwe vaststellingen is hiermee rekening gehouden. De hoogte van het verzekerd kapitaal is aangepast. De voorzieningen van het ouderdomspensioen lopen gewoon door. Zolang er pensioen wordt opgebouwd zal er premie-inleg zijn. Jaarlijks wordt aan de hand van de pensioenopbouw bepaald hoe hoog deze premie moet zijn, om de voorziening gelijk te houden met de opbouw.
Middelen
De gevormde ‘Voorziening pensioenverplichtingen voormalige wethouders’ is vooralsnog van voldoende omvang.
Activiteit
Het samenspel tussen de bestuursorganen (intern en extern) verbeteren respectievelijk optimaliseren
Verantwoording/ Realisatie 2013
Op 27 juni 2013 heeft de raad ingestemd met de nieuwe afspraken over ‘Projectmatig werken in bestuurlijke context’. Vervolgens is het onderdeel omvorming programmabegroting (minder programma’s, meer aandacht voor maatschappelijke effecten) opgepakt en afgerond ten behoeve van de nieuwe gemeenteraad. De afspraken zijn gemaakt als gevolg van de rekenkamerrapporten over de brede schoolvorming Zuidwolde en de P&C cyclus.
Middelen
De werkzaamheden zijn en zullen zoveel mogelijk in eigen beheer worden uitgevoerd.
Activiteit
Structureel maken papierloos vergaderen door de gemeenteraad
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het papierloos vergaderen is door de gemeenteraad structureel ingevoerd. De gebruikers lijken tevreden te zijn, vrijwel alle raadsleden kunnen ermee werken. Wat wel een aandachtspunt is, is het gebruik van Wifi tijdens de raadsvergaderingen. Dit heeft de aandacht van de cluster ICT.
Middelen
Het bedrag van € 4.000 betreft een restant budget dat over is voor de invoering van papierloos vergaderen door de raad in 2012. We werken nog steeds met tijdelijke systemen. De bedoeling was om in 2013 over te gaan naar een structureel systeem. Dit is echter even ‘geparkeerd’. Verwacht wordt dat we dit in 2014 met de nieuwe raad weer gaan oppakken.
Budgetten 2013 Programma 1 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
2.911.624
2.441.720
2.634.499
2.584.386
50.113
294.819
-
0
365
365
-2.616.805
-2.441.720
-2.634.499
-2.584.021
50.478
22.108
-
11.160
10.285
-875
-2.594.697
-2.441.720
-2.623.339
-2.573.736
49.603
pagina 11
JAARSTUKKEN 2013
1.6.2
Progr. 2
Programma 02 – Dienstverlening
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Onze inspanningen zijn er op gericht dat aan het einde van de raadsperiode (2010-2014): er sprake is van een klantgerichte dienstverlening; klanten hun zaken snel en zeker kunnen regelen; klanten bij de juiste deur uitkomen; klanten hun gegevens slechts eenmaal hoeven op te geven; klanten de gemeente transparant en aanspreekbaar vinden. Het programma ‘Dienstverlening’ omvat de beleidsproducten: 03 – Gegevensbeheer; 04 – Dienstverlening. Het programma in beeld
Doelstellingen beleidsproducten: 03.0 - Voorbereiden en implementeren wettelijke basisregistraties, waaronder Adressen en Gebouwen, Personen, Grootschalige Topografie en Woz; 04.0 - Realisatie Collegeprogramma en visie dienstverlening. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Visie dienstverlening d.d. 27 augustus 2009 vastgesteld door de raad; Realisatieplan dienstverlening d.d. 9 februari 2010 vastgesteld door het college; Benchmark ‘Waar staat je gemeente’ 2009. Het programma dienstverlening omvat de activiteiten op het gebied van Externe Dienstverlening en Gegevensbeheer. 04 – Dienstverlening Activiteit
Ontwikkeling en operationalisatie dienstverleningsconcept
Internet/website
De gemeentelijke website is sinds 1 januari 2010 met succes operationeel. Doorontwikkeling is een continue proces. In 2013 is de E-herkenning (DigiD voor bedrijven) operationeel geworden. In 2014 worden de daarvoor geschikte formulieren tevens via deze ingang toegankelijk gemaakt. In 2013 is het zogenaamde pre-fill (invullen van een formulier op grond van DigiD) geactiveerd voor een aantal formulieren. In 2014 zullen alle daarvoor in aanmerking komende formulieren worden geactiveerd.
Waarstaatjegemeente
Ook in het najaar 2013 is weer mee gedaan aan ‘waarstaatjegemeente’. De uitkomsten zijn in maart 2014 bekend. Dit wordt, net zoals voorgaande jaren, vervolgens vertaald in acties.
Evaluatie gemeentewinkel
Dit project is gestart. Bij de start van het project is rekening gehouden met het programma ‘de blik naar buiten’ en dan specifiek met het project ‘herkenbare en bereikbare gemeente’. In de tweede helft van 2013 zijn voor de evaluatie alle producten, taken en proceskenmerken beschreven.
pagina 12
JAARSTUKKEN 2013 In verband met de voorbereiding van de samenvoeging zijn de processen en producten naast die van Hoogeveen gelegd. Op die manier kan toegewerkt worden naar kennis delen en de toekomstige dienstverlening. Besloten is om tijdelijk niet verder te investeren in een afzonderlijke evaluatie, maar om de uitgangspunten te betrekken bij de ambtelijke samenvoeging met Hoogeveen. Aandachtspunten hierbij zijn onze eigen identiteit en herkenbaarheid en bereikbaarheid. Als basis wordt hierbij ondermeer gebruik gemaakt van de uitkomsten van ‘waarstaatje gemeente’ en MKB vriendelijkste gemeente. Omgevingsvergunning
Het afgelopen jaar heeft de implementatie van de organisatorische visie op de WABO plaats gevonden. Dit betekent voor de klant: - Één vergunning per project; - De verwachtingen van de klant staan centraal; - We bieden de klant de mogelijkheid voor vooroverleg; - Één loket, één casemanager per project; - Geen overbodige regels en formulieren; - Het proces is transparant voor de klant; - De klant kiest het communicatiekanaal; - De klant kan ook aan de balie geholpen worden indien een vraag buiten de kaders van het bestemmingsplan ligt. Ambtelijk is het organisatorisch proces uitgewerkt en geoptimaliseerd. De medewerkers zijn geplaatst. Het technische systeem Squit XO is verder ingericht. In 2014 wordt het technische systeem nog verder geoptimaliseerd, zodat het optimaal ondersteuning biedt aan het organisatorische proces. Eind 2013 is gestart met de voorbereiding van de balievergunning, zodat begin 2014 hiermee gestart kan worden. Dit komt voort uit het collegeprogramma, de wens om verder te dereguleren en de landelijke ontwikkeling om meer verantwoordelijkheid en vertrouwen aan marktpartijen te schenken.
Mediation
In de tweede helft van 2010 zijn we gestart met een pilot binnen het cluster Sociale Zaken. De evaluatie van de pilot is in oktober 2011 afgerond. Geconcludeerd is dat het gebruik van mediationvaardigheden bijdraagt aan een betere dienstverlening. De inwoners die met de pilot in aanraking zijn gekomen reageerden hierop positief, net als de betrokken medewerkers. Mediationvaardigheden leiden tot een verlaging van het aantal bezwaarschriften dat aan de commissie wordt voorgelegd. Al enkele jaren leggen de WOZ taxateurs een bezoek aan huis af om een bezwaarschrift te bespreken. De bezwarencommissie speelt hier geen rol in. Er is nagegaan op welke wijze het voorkomen van belastingbezwaren verder geoptimaliseerd kan worden. Veel eigenaren bellen naar aanleiding van de aanslag. Hierbij krijgen zij meer informatie over de aanslag. In 2013 is gestart met een bezoek aan huis, zodra de aanslag voor een eigenaar niet duidelijk is of deze zijn vraagtekens bij de aanslag zet. Met een huisbezoek wordt veel onduidelijkheid weggenomen en worden administratieve onjuistheden (van het model) gecorrigeerd. De eigenaren hebben dit als positief ervaren en diverse bezwaarschriften zijn hiermee voorkomen.
Documentmanagement systeem
Het documentmanagementsysteem (DMS) wordt steeds meer gebruikt binnen de organisatie. Dit primair voor de voortgang en bewaking van de afhandeling van correspondentie (aanvragen, brieven, etc). Het documentmanagementsysteem is volledig beschikbaar binnen de organisatie. Nu kan het gebruik verder geoptimaliseerd worden, zodat uitkomsten vanuit de Benchmark Servicegerichtheid verbeterd worden. Het DMS is ondertussen gekoppeld aan het vergunningensysteem. Daarnaast is het DMS gekoppeld aan de website waardoor het mogelijk wordt om de in het DMS opgestelde stukken voor de gemeenteraad naar de website te zenden (volledig digitaal). Het college heeft inmiddels ook een besluit genomen dat het mogelijk maakt om analoge documenten te vervangen door digitale documenten. Hierdoor wordt het mogelijk om binnen de organisatie nagenoeg papierloos te gaan werken. Het college en managementteam vergaderen intussen digitaal.
Deregulering – administratieve lastenverlichting
In het kader van deregulering hebben de afgelopen periode een aantal activiteiten plaatsgevonden, die vergunningprocedures moeten versnellen en doorlooptijden moeten verkorten. In een groot deel van de gemeente is het welstandsvrij bouwen ingevoerd. Daarnaast is een lijst van indieningsvereisten en toetsmatrix vastgesteld, waarmee vergunningaanvragen en het toetsen van aanvragen op een eenduidige wijze uitgevoerd wordt. Tevens heeft het college het plan van aanpak voor de balievergunning vastgesteld. In de tweede helft van 2013 zijn de nodige voorbereidingen getroffen om de balievergunning in te voeren. In het eerste kwartaal van 2014 zal de balievergunning geïmplementeerd zijn.
pagina 13
JAARSTUKKEN 2013 Overzicht gebruikte kanalen (schriftelijk, telefonische, elektronisch en persoonlijk (STEP))
In 2013 zijn in totaal 7.582 zaken gestart. Overzicht kanalen (excl. sociale zaken en omgevingsvergunningen): 2013 Intern Fax E-formulier Mail Balie Overige (ter hand gesteld) Initiatiefbrieven Post
168 119 929 1.714 727 172 568 3.185 7.582
2012 103 98 808 1.184 696 128 278 3.462 6.757
In 2013 zijn 684 zwembadabonnementen digitaal aangevraagd. Dit was in 2012 608 keer het geval. Een aanvraag kan verschillende abonnementen bevatten (gezinsabonnement met partner en kinderen). Initiatiefbrieven zijn brieven die vanuit de gemeente zijn verzonden, zonder dat een verzoek is ingediend. De toename is grotendeels te verklaren door het feit dat handhaving het Document Management Systeem in 2013 is gaan gebruiken. Servicenormen
Door de veelheid aan projecten is de keuze gemaakt om projecten (‘waarstaatjegemeente’, evaluatie gemeentewinkel, implementatie telefooncentrale, herkenbare en bereikbare gemeente, optimalisatie proces klachten en meldingen) met voorrang te behandelen. De servicenormen zijn daardoor nog niet vastgesteld en gepubliceerd. In 80% van de activiteiten (doorverbinden, wachttijden, afhandeling correspondentie, etc.) wordt al conform de servicenormen gehandeld. De ontwikkelingen van het KCC hangen samen met het vaststellen van servicenormen. In de samenvoeging met Hoogeveen worden afspraken gemaakt over de verdere uitwerking van de servicenormen.
Digitaal belastingloket
Van alle bezwaarschriften is 17% digitaal ingediend via het WOZ-portaal op de website. Als er bezwaar gemaakt wordt gebeurt dit steeds vaker via no cure no pay bureaus. Het totaal aantal bezwaarschriften ligt met 229 (2,7%) onder het landelijke gemiddelde (3%). Het is mogelijk om, met gebruik van DigiD, automatische incasso of kwijtschelding van gemeentelijke belastingen aan te vragen. Verder is het gebruik van IBAN nummers in 2013 mogelijk gemaakt voor de heffing en invorderingsprocessen.
Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)
Eind 2012 heeft BAG BAO (Bronhouder Afnemers Overleg) besloten tot implementatie van de richtlijn ‘afbakening eenheden in zorgcomplexen’. Naast het adres van het zorgcomplex wordt elke zelfstandig bewoonbare kamer in het complex van een eigen adres voorzien. In de Wolden vallen 13 complexen onder de richtlijn en in 2013 zijn in 10 complexen 262 adressen toegekend. In 2014 worden de kamers van de resterende 3 zorgcomplexen geadresseerd. Eind 2013 is gestart met het wegwerken van de achterstand in de statussen van de in de BAG te (ver)bouwen/slopen panden en verblijfsobjecten. Het bijhouden van deze gegevens is naast een wettelijke verplichting van belang omdat de CBS woningvoorraad hierop gebaseerd is. De CBS woningvoorraad is een maatstaf voor de uitkering uit het gemeentefonds.
Basisregistratie Personen (BRP)
De koppeling met de landelijke voorziening is in gebruik. De Wet BRP stelt dat alleen persoonsgegevens gebruikt mogen worden uit deze registratie. Om dit te realiseren moeten processen en systemen aangepast en op elkaar afgestemd worden. Een volgende stap in het proces is de modernisering van de GBA. In december 2013 is besloten door minister Plassterk dat de modernisering (Mgba) doorgaat. Er is sprake van een landelijke basisregistratie personen waar we als gemeente afnemer van zijn. Een en ander heeft mede tot gevolg dat we de gemeentelijke software moeten gaan vervangen door GBAmodules.
Basisregistratie WOZ
Op 1 januari 2015 moet onze gemeente aangesloten zijn op de basisregistratie WOZ die in beheer komt bij het Kadaster. Van belang is dat de BAG gegevens aanwezig zijn in de WOZ administratie. In 2014 wordt dit in een project opgepakt.
Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT)
De wet BGT is in 2013 door de Eerste Kamer aangenomen, gepubliceerd in de Staatscourant en treedt op 1 januari 2016 in werking. De BGT moet dan gereed zijn. Het gebruik is vanaf 1 januari 2017 verplicht voor overheden. Om op tijd klaar te zijn moet er door de 7 (waaronder Rijkswaterstaat, waterschap, provincie, etc) bronhouders nog heel wat gebeuren. Een gezamenlijke inspanning, die leidt tot een uniforme gedetailleerde grootschalige digitale kaart van heel Nederland. Naast de wettelijk verplichte inhoud, voor het grootste gedeelte aanwezig in de bestaande GBKN (Grootschalige Basiskaart Nederland) kan elke bronhouder ten behoeve van haar bedrijfsvoering voor extra inhoud kiezen. Eind 2013 is met ondersteuning van KING (Kwaliteit Instituut Nederlandse Gemeenten) gestart met het bepalen van het gemeentelijke ambitieniveau. Dit ambitieniveau vormt een belangrijke pijler waarop het plan van aanpak geschreven wordt.
pagina 14
JAARSTUKKEN 2013 Vervanging Basis Registratie Systeem (BRS)
In 2012 is de eerste fase gerealiseerd van de vervanging van de BRS (Basis Registratie Systeem) naar de CMG (Civision Makelaar Gegevens). Deze toepassing zorgt voor de uitwisseling van basisgegevens tussen de verschillende applicaties en afdelingen. De 2e fase is uitgevoerd in 2013, in deze fase zijn de diverse applicaties gekoppeld met de CMG. Voor realisatie zijn alle applicaties opgeschoond om ‘vervuiling’ in de CMG te voorkomen.
Glasvezelverbinding
In 2013 is een glasvezelverbinding gerealiseerd tussen de gemeentehuizen van De Wolden en Hoogeveen. Dit in eerste instantie om uitwijk van de diverse computersystemen te kunnen realiseren in geval van calamiteiten. Vanwege de besluitvorming tot ambtelijke samenvoeging met Hoogeveen kan deze verbinding ook gebruikt worden om de ictnetwerken aan elkaar te kunnen koppelen. Na integratie van de systemen kan beoordeeld worden of onderlinge uitwijk ook nog gerealiseerd kan worden.
DigiD Audit
In 2013 heeft voor de 1e keer in de Wolden een DigiD audit plaatsgevonden. De audit is een landelijke verplichting. Samen met de leverancier is deze audit uitgevoerd en overgelegd aan Logius, de eigenaar van DigiD. Deze audit moet vanaf 2013 ieder jaar plaatsvinden. De audit is uitgevoerd door Ernst&Young. De Wolden is voor deze audit grotendeels geslaagd. Er zijn in totaal van ongeveer 30 punten waarop de audit is gedaan een tweetal punten waar De Wolden een verbeterslag op moet maken. Deze verbeterslagen hebben vooral te maken met de interne administratieve procedures rond het gebruik van DigiD. Deze verbeterpunten worden in 2014 uitgevoerd.
Klachten en meldingen
In 2012 is aan de raad toegezegd om het aantal klachten openbare ruimte te verminderen. Naast het optimaliseren van het onderhoud op openbare ruimte willen we dit realiseren door het proces te optimaliseren. Hiervoor is in 2012 een project gestart voor klachten en meldingen. In het project worden de processen verder geoptimaliseerd en wordt ingegaan op de groeiende behoefte van klanten om geïnformeerd te worden over de afhandeling. Hiervoor is het gehele proces in Decos ingericht. Aansluitend wordt in de eerste helft van 2014 steeds meer informatie van de gemeentewinkel digitaal beschikbaar. Hierdoor kunnen burgers sneller geïnformeerd worden over de oplossingsrichting en voortgang van hun melding openbare ruimte. Hiermee wordt onze dienstverlening verbeterd. In het tweede kwartaal van 2014 worden de gemeentewinkel medewerkers opgeleid om te gaan werken met het nieuwe systeem.
Digitalisering
Binnen dit project valt de digitalisering van persoonskaarten en vergunningen. Ten aanzien van de digitalisering van de persoonskaarten wordt begonnen met de akten van de burgerlijke stand. Hiervoor is subsidie verkregen door het Drents Archief/provincie. Wij sluiten ons aan bij dit project en conformeren ons aan hun planning. Het Drents Archief wilde dit eind 2012 gerealiseerd hebben. Echter door de verbouwing van het Drents Archief is er vertraging opgetreden. De prioriteit ligt momenteel bij het digitaliseren van het archief van de milieu- en bouwvergunningen. Gelet op het grote aantal van circa 20.000 vergunningen zal dit een meerjarig traject zijn.
Middelen
Deze activiteiten zijn binnen de beschikbare middelen gerealiseerd.
Activiteit
App voor meldingen openbare ruimte
Verantwoording/ Realisatie 2013
Gekozen is voor aansluiting bij de website. Door de app wordt een extra mogelijkheid gecreëerd om meldingen door te geven. De app is in januari 2013 in gebruik genomen. In totaal zijn 127 meldingen via de app binnen gekomen. In combinatie met de optimalisatie van het meldingenproces wordt het komende jaar nog betere dienstverlening geleverd. Eind 2013 hadden bijna 1.400 personen zich op de app geabonneerd.
Middelen
Deze activiteit is binnen de beschikbare middelen gerealiseerd.
Budgetten 2013 Programma 2
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
Lasten programma
656.988
663.013
655.130
642.588
12.542
Baten programma
383.834
403.854
369.595
355.553
14.042
-273.154
-259.159
-285.535
-287.035
-1.500
7.631
-
-12.500
-12.500
-
-265.523
-259.159
-298.035
-299.535
-1.500
Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
pagina 15
JAARSTUKKEN 2013
1.6.3
Progr. 3
Programma 03 – Veiligheid en openbare orde
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het realiseren van een situatie waarin burgers zich veilig voelen en in alle rust kunnen wonen, werken en recreëren mede door het stellen en handhaven van regels. Het blijven behoren tot de top-10 van de veiligste gemeenten in Nederland. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de inzet van veiligheidsbeleid erop gericht is om zowel sociaal als fysiek een veilige gemeente te blijven; de thema’s alcohol, overlast, geweld, jeugd en verkeer een hoge prioriteit hebben; de samenwerking met veiligheidspartners, maar ook intergemeentelijke samenwerking op het gebied van openbare orde en veiligheid zich moeten richten op efficiency en effectiviteit van lokaal veiligheidsbeleid. Het programma ‘Veiligheid en openbare orde’ omvat de beleidsproducten: 05 - Veiligheid en openbare orde; 06 – Brandweer; 07 – Rampenbestrijding. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 05.0 - Bevorderen van het veiligheidsgevoel bij burgers; 05.1 - Bevorderen van goede samenwerking tussen de bij de veiligheid betrokken instanties; 05.2 - Bevorderen van adequaat toezicht op de naleving van regels en optreden tegen overtreding daarvan; 05.3 - Bevorderen van de veiligheid door meer aandacht te besteden aan preventie; 05.4 - Bevorderen van veilig uit gaan zonder overlast in en om horecagelegenheden; 06.0 - Het voorkomen, beperken en bestrijden van de gevolgen van ongevallen bij brand; 07.0 - Het beperken en bestrijden van gevaar bij andere ongevallen dan brand. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Kadernota integraal veiligheidsbeleid gemeente De Wolden; Kadernota handhaving, beleid, prioriteit en aanpak; Preventie Activiteiten Plan (Prevap) De Wolden; Rampenplan 2005; Nota ‘Brandweer De Wolden uitruk gereed’; Tractieplan / vervangingsplan voor de brandweer 2006.
pagina 16
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 3
05 – Veiligheid en openbare orde Activiteit
Inzet buurtbemiddeling
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is buurtbemiddeling opgepakt door Stichting WelzijnsWerk Hoogeveen. Inmiddels hebben ze volop aanbod uit De Wolden. In 2013 zijn zo’n 20 zaken aangemeld voor buurtbemiddeling.
Middelen
Op het budget van € 20.000 heeft enige onderschrijding plaatsgevonden doordat er minder kosten zijn gemaakt voor het opleiden van vrijwilligers.
Activiteit
Gemeentelijke handhaving in de openbare ruimte
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 zijn de noodzakelijke voorbereidingen getroffen. Vanaf 1 januari 2014 wordt handhaving in de Openbare Ruimte opgepakt door de afdeling Handhaving van de gemeente Hoogeveen.
Middelen
Van het geraamde bedrag ad € 48.700 is € 29.050 uitgegeven. Er is minder uitgegeven voor uitbestede werkzaamheden. Voor het overige is op verschillende onderdelen minder subsidie gevraagd dan wel is minder voorlichting gegeven.
Activiteit
Nieuwe Drank en Horecawet
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is samen met Horeca, paracommerciële horeca en andere belanghebbenden gewerkt aan de implementatie van de nieuwe wet. In het eerste kwartaal van 2014 wordt een kadernota vastgesteld en een paracommerciële verordening. In 2014 wordt er verder gewerkt aan de implementatie van de wet.
Middelen
Er is terzake geen afzonderlijk budget geraamd in de begroting en de werkzaamheden zijn dan ook uitgevoerd met hulp van inhuur derden.
06 – brandweer Activiteit
Samenwerkingsverband Brandweer Zuidwest Drenthe
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het proces om per 1 januari 2014 het Samenwerkingsverband Brandweer Zuidwest Drenthe onder te brengen in de Veiligheidsregio Drenthe (de vroegere Hulpverleningsdienst Drente) is nagenoeg afgerond. In 2014 zal de liquidatie van het samenwerkingsverband in financiële zin plaatsvinden. De afrekeningen met de vier deelnemende gemeenten zullen naar verwachting uiterlijk 1 april 2014 plaatsvinden.
Middelen
Uit de voorlopige afrekening 2013 van het samenwerkingsverband blijkt dat de gemeente nog ongeveer € 100.000 ontvangt. Dit is een gevolg van lagere kosten van het materieel. Niet alleen is er een voordelige rente-afspraak gemaakt (1% i.p.v. de gecalculeerde 4,5%), ook is de van de gemeenten overgenomen boekwaarde van bestaand materieel lager dan de waarde van de op termijn te vervangen investeringen.
Budgetten 2013 Programma 3 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Begroting 2013 voor wijz.
Rekening 2012
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
1.576.377
1.759.356
1.740.377
1.588.743
151.634
10.379
8.138
8.138
6.691
-1.447
-1.565.998
-1.751.218
-1.732.239
-1.582.052
150.187
-
-
-7.120
-7.120
-
-1.565.998
-1.751.218
-1.739.359
-1.589.172
150.187
pagina 17
JAARSTUKKEN 2013
1.6.4
Progr. 4.
Programma 04 – Verkeer en vervoer /openbaar gebied
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het bereiken van een acceptabele kwaliteit van de openbare ruimte. Kernwoorden hierbij zijn: schoon, heel, veilig, duurzaam en gezond. Van de inwoners dient 70% tevreden te zijn over de kwaliteit van de openbare ruimte. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): het onderhoud aan verhardingen laten een verbetering van de wegkwaliteit zien. Deze wordt de komende jaren nog meer zichtbaar; een acceptabele kwaliteit van de openbare ruimte van groot belang is voor de leefbaarheid van onze landelijk gelegen gemeente; het aantal meldingen over de openbare ruimte jaarlijks met 10% gaat afnemen. Het programma ‘Verkeer en vervoer / Openbaar gebied’ omvat de beleidsproducten: 10 – Wegen; 11 – Verkeersmaatregelen; 14 – Waterbeheersing; 41 – Natuur en landschap; 43 – Openbaar groen. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 10.0 - Wegen/straten, fietspaden en trottoirs dienen voldoende onderhouden en veilig begaanbaar te zijn. Hierbij is ook aandacht voor sociale veiligheid en de verkeersveiligheid. Onderhoud, renovatie en vervanging moeten zijn gewaarborgd; 10.1 - Straten en trottoirs zijn zo veel mogelijk vrij van zwerfvuil en onkruid; 11.0 - Inzetten voor een veilig wegennetwerk, goede en veilige schoolroutes en een verkeersveilige omgeving nabij de scholen en verzorgingscentra; 14.0 - Voorkomen van wateroverlast door het zorgdragen van voldoende afvoer via het watergangenstelsel; 41.0 - Behouden, versterken en ontwikkelen van de bestaande karakteristieken in het landschap. Versterken van het landschap als drager voor recreatie en toerisme in het buitengebied; 43.0 - Het openbare groen dient van voldoende kwaliteit te zijn, moet goed worden onderhouden en passen bij het karakter van onze groene gemeente. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Beheerplan Openbare Verlichting; Beheerplan Bruggen en Kunstwerken; Kwaliteitsvisie openbare ruimte 2007; Landschapsbeleidsplan; Algemene Plaatselijke Verordening; Bermenbeheersplan; Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP) 2010-2014.
pagina 18
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 4.
10 – Wegen Activiteit
Reconstructie fietspad Alteveer-Hoogeveen
Verantwoording/ Realisatie 2013
Voor de reconstructie is geen budget beschikbaar gesteld. Met regulier onderhoud wordt het fietspad begaanbaar gehouden.
Middelen
Geen
Activiteit
Herinrichting Julianaweg in de Wijk
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het plan is besteksgereed gemaakt en aanbesteed. De aannemer start in maart 2014. Voor de start van de uitvoering wordt tijdens een informatiebijeenkomst de planning en uitwerking gepresenteerd.
Middelen
€ 220.000
Activiteit
Rotonde N375
Verantwoording/ Realisatie 2013
De raad heeft op 20 februari 2014 besloten een verkeers- en veiligheidsanalyse uit te voeren naar de maatregelen, de provincie te vragen een integrale visie op de oversteken in de N375 op te stellen en een inventarisatie onder de inwoners in te stellen. De resultaten worden in november 2014 aangeboden aan de raad.
Middelen
€ 175.000
Activiteit
Oversteek N377 bij Drogteropslagen
Verantwoording/ Realisatie 2013
Provincie Overijssel heeft besloten haar wegenverbeterplan te heroverwegen. In het oorspronkelijke plan was ondermeer de aanleg van een onderdoorgang bij Drogteropslagen voorzien. Andere en dit onderdeel van het wegenverbeterplan staan nu ter discussie. Het college heeft aan Provinciale Staten van Overijssel gevraagd de onderdoorgang bij Drogteropslagen te voorzien van een prioriteit.
Middelen
N.v.t.
Activiteit
Uitvoering Fietspadenplan De Wolden
Verantwoording/ Realisatie 2013
Fietspad Oshaarseweg: het fietspad is grotendeels aangelegd. De onteigeningsprocedures voor de nog ontbrekende delen zijn afgerond. Het restant van het fietspad wordt in maart 2014 aangelegd. Fietspad Ommerweg: Opdracht is gegeven aan de aannemer, het benodigde budget is op orde gebracht. De benodigde percelen zijn in eigendom, de aannemer start begin 2014 met het kappen van bomen en vervolgens met de aanleg van het fietspad. Fietspad Meppelerweg: De aanleg van dit fietspad is in voorbereiding. Het verlengen tot de rotonde De Marsen wordt onderzocht, een voorstel met betrekking tot de kosten volgt in het najaar van 2014. Fietspad Linderweg: Budget voor de aanleg is beschikbaar in zowel De Wolden als Hardenberg. Beide gemeenten starten met de voorbereiding. Aanleg medio 2015.
Middelen
Fietspad Oshaarseweg: € 2.372.000, fietspad Ommerweg: € 1.120.000, fietspad Meppelerweg: € 278.000, fietspad Linderweg: € 1.200.000.
Activiteit
Dorpsvisies – wijzigingen openbare ruimten
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het voetpad in Alteveer langs de Oosterweg is in oktober 2013 aangelegd, hierbij heeft de gemeente een faciliterende rol gehad. De belangenvereniging heeft een initiërende rol op zich genomen. De gemeente heeft meegedacht in de technische aspecten, situering, het materiaalgebruik, uitvoering en in de afstemming met aangrenzende eigenaren. In Veeningen (centrumplan) is het project met gebruikmaking van externe subsidies het complex rond de school, sportveld en het dorpshuis ruimtelijk opgewaardeerd. Initiatiefnemer voor het project was Dorpsbelangen Veeningen, de gemeente heeft meegeholpen bij de uitwerking en begeleiden van het project.
Middelen
€ 35.000
pagina 19
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 4.
Activiteit
Landinrichtingsplannen Zuidwolde Noord en Zuid
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is het eerste deel van de landinrichtingsplannen rond Zuidwolde kadastraal afgewikkeld (Zuidwolde zuid). Eigendommen van openbare wegen, fiets- en wandelpaden zijn overgedragen aan de gemeente. De afronding van de verrekening vindt in 2014 plaats.
Middelen
Op de afrekening na is de verrekening gereed.
Activiteit
Beleidsplan openbare verlichting
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het plan is op 9 september 2013 vastgesteld door de raad. Inmiddels wordt gewerkt aan de diverse uitvoeringsmaatregelen. De maatregelen worden grotendeels in de loop van 2014 gerealiseerd.
Middelen
De werkzaamheden worden binnen de beschikbare exploitatiemiddelen uitgevoerd.
Activiteit
Bruggenbeheersplan
Verantwoording/ Realisatie 2013
De raad heeft op 26 september 2013 ingestemd met de herziening van het bruggenbeheersplan. De laatste 2 bruggen worden nu aangepakt. De Munnekenweg – Ruinen is eind 2013 aanbesteed. De werkzaamheden starten in maart 2014. De brug in de Ommerweg is inmiddels volledig voorbereid en kan in maart 2014 worden aanbesteed.
Middelen
€ 177.000 toegevoegd aan krediet bruggenbeheerplan fase 1, in totaal is € 1.179.000 beschikbaar. Daarmee is het totale krediet voldoende om na de al uitgevoerde bruggen om de bruggen in de Munnekenweg en Ommerweg uit te voeren.
11 – Verkeersmaatregelen Activiteit
Uitvoering Gemeentelijk Verkeers- en Vervoers Plan (GVVP)
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is gestart met het verbeteren van de verwijzingen naar de dorpen en het aanbrengen van uitwijkstroken. Beide maatregelen worden in 2014 in uitvoering genomen.
Middelen
€ 100.000
14 – Waterbeheersing Activiteit
Grond- en oppervlaktewater
Verantwoording/ Realisatie 2013
De rapportage Grond en oppervlaktewater is betrokken als bijlage bij het vaststellen van het nieuwe v-GRP op 12 september 2013.
Middelen
N.v.t.
Activiteit
Waterbergingsgebied Uffelte-Ruinen
Verantwoording/ Realisatie 2013
Door het Waterschap en de Provincie is de wateropgave voor het beheersgebied van Reest en Wieden opnieuw doorgerekend. Daarbij is rekening gehouden met al gerealiseerde maatregelen en zijn met verbeterde modellen opnieuw berekeningen uitgevoerd. De ‘herijking’ heeft naar verwachting gevolgen voor het waterbergingsgebied Uffelte-Ruinen. Medio april 2014 worden de uitkomsten besproken in het gebied.
Middelen
N.v.t.
Activiteit
Samenwerking in de waterketen
Verantwoording/ Realisatie 2013
Gestart is met het opstellen van het afvalwaterketenplan voor de regio Reest en Wieden. Streven is het plan een modulaire opbouw te geven. Modulair omdat de gemeentelijke onderdelen (v-GRP’s) in het regionale plan worden ingevoegd. Het plan wordt in 2014 voorbereid. In de loop van 2015 kan het plan worden voorgelegd aan de raden.
Middelen
N.v.t.
pagina 20
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 4.
Activiteit
Vervanging beschoeiing Luchtenstein in de Wijk
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het voorbereiden van het vervangen van de beschoeiing is eind 2013 opgestart. De projectleider brengt kaders en de uitvoeringswijze in beeld. Start uitvoering half 2014.
Middelen
€ 40.000
43 – Openbaar groen Activiteit
Bezuinigingsoperatie 2012-2015 – omvormen openbaar groen € 250.000
Verantwoording/ Realisatie 2013
De plannen om tot een versobering te komen zijn in 2013 uitgewerkt. Alle onderhoudsintensieve groenstroken zijn geïnventariseerd, keuzes zijn gemaakt in ombouw. In maart 2014 wordt samen met alle Belangenverenigingen gesproken over de invulling en de mogelijkheid van zelfwerkzaamheid.
Middelen
€ 250.000
Budgetten 2013 Programma 4 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
7.491.038
5.014.191
7.791.424
7.319.161
472.263
85.913
19.965
139.899
238.533
98.634
-7.405.125
-4.994.226
-7.651.525
-7.080.628
570.897
2.386.177
36.000
2.586.476
1.690.093
-896.383
-5.018.948
-4.958.226
-5.065.049
-5.390.535
-325.486
pagina 21
JAARSTUKKEN 2013
1.6.5
Progr. 5.
Programma 05 – Economische zaken en plattelandsontwikkeling
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Economische Zaken: Stimuleren economische bedrijvigheid in De Wolden. Plattelandsontwikkeling: Het bevorderen van de vitaliteit van het platteland. Het behouden en verder ontwikkelen van de dynamiek en de leefbaarheid op het platteland vraagt om een algehele aanpak. Plattelandsontwikkeling is daarom een portefeuille overstijgende aangelegenheid. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de gemeente als extra stimulans een bedrijfscontactfunctionaris aanstelt om bedrijven beter van dienst te zijn en te begeleiden bij hun ontwikkelplannen (aanstelling heeft inmiddels plaatsgevonden); de gemeente zich inzet voor, reagerend op de huidige ontwikkelingen, het zoveel mogelijk in stand houden van de bestaande voorzieningen; de gemeente een kwalitatieve omgeving aanbiedt waar een gunstig vestigingsklimaat aanwezig is. Het programma ‘Economische zaken en plattelandsontwikkeling’ omvat het beleidsproduct: 16 – Economische zaken. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproduct: 16.0 – Bevorderen van projecten ter stimulering van de plattelandseconomie; 16.1 – Bevorderen van een gezond ondernemersklimaat. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Economisch beleidsplan De Wolden (2000); Plattelandsonderzoek De Wolden (2003); Uitvoeringsprogramma Samen over de Reest (2003); Projectplan Oude Diep (2002); Ontwikkelingsstrategie Drents-Fries Leader-gebied (2001); Programma Gebiedsontwikkeling Zuidwest-Drenthe (2000); Ruimtelijk-economische visie detailhandel De Wolden (2004); Provinciaal Meerjarenprogramma (2007 – 2013); Onderzoek behoefte bedrijventerreinen 2008 en advisering Vrijkomende Agrarische Bedrijfsgebouwen.
pagina 22
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 5.
16 – Economische zaken Activiteit
Opstellen ambitiedocument en uitvoeringsprogramma ‘Vitaal platteland’
Verantwoording/ Realisatie 2013
Conform projectplanning. Begin 2013 is de notitie Vitaal Platteland (inventarisatie) door de raad vastgesteld. Als input voor het opstellen van een ambitiedocument is een maatschappelijke discussie gevoerd (toekomstkaravaan). Conform de projectplanning wordt in 2014, met input van het nieuwe college en de nieuwe raad, het ambitiedocument en uitvoeringsprogramma opgesteld. Burgerparticipatie: De prijsvraag is niet ingezet als middel, omdat er al meerdere prijsvragen zijn (kern met pit, appels van oranje, etc.). Organisatie: Om te komen tot een betere afspiegeling van de organisatie is ook een vertegenwoordiger van de afdeling openbare werken toegetreden tot de projectgroep. De provincie heeft voor het project een subsidie van € 15.000 toegekend.
Middelen
Aangezien het project doorloopt in 2014, is de provinciale subsidie en een bedrag van € 18.000 overgeheveld naar 2014.
Activiteit
Uitvoering Agenda Platteland Gemeenten Zuidwest Drenthe
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is een pilot project ontwikkeld ‘landschap onderhouden we samen’ voor de periode 2013-2015, gericht op streekbeheer. Streekbeheer is het ondersteunen van vrijwilligersgroepen zodat zij landschap kunnen beheren. Ook is een bestuurdersbijeenkomst georganiseerd. Daarnaast is kennis en ervaring gedeeld tussen de deelnemende organisaties en met andere organisaties, zoals in Friesland en Overijssel.
Middelen
Het beschikbare bedrag (15.000) wordt geheel als gemeentelijke bijdrage aan het pilotproject besteed. Dit gebeurt begin 2014, daarom is het bedrag overgeheveld naar 2014.
Activiteit
Gebiedsagenda Zuidwest Drenthe
Verantwoording/ Realisatie 2013
In december hebben alle betrokken besturen de Samenwerkingsagenda (voorheen Gebiedsagenda) Zuidwest Drenthe vastgesteld. Voor 2014 is een jaarplan opgesteld.
Middelen
De samenwerkingsagenda vergt in eerste instantie enkel ambtelijke en bestuurlijke inzet. Nieuwe activiteiten of investeringen worden op projectbasis begroot, waarna de deelnemende partijen besluiten over de financiering kunnen nemen.
Activiteit
Opstellen startnotitie economisch beleidsplan
Verantwoording/ Realisatie 2013
Al werkende is in overleg met ondernemers besloten om de uitgebreide startnotitie meteen door te zetten naar een Economisch Actieplan. Deze is op 30 januari 2014 vastgesteld door de raad.
Middelen
Hier was een bedrag van € 25.000 voor beschikbaar, het project is afgerond binnen budget.
Activiteit
Centrumplan Ruinen
Verantwoording/ Realisatie 2013
In februari 2013 heeft het college ingestemd met het projectplan voor Centrumplan Ruinen en de betreffende herontwikkeling van het centrum van Ruinen los te koppelen van de ontwikkelingen van de Poort van het Dwingelderveld (inclusief gebied De Benderse). De scope van het centrumplan Ruinen is nauwer vastgesteld. Naast de inrichting van de openbare ruimte in het centrum is de locatie Mariakerk toegevoegd en is er sprake van nieuwe bouwontwikkelingen. Dit heeft gevolg voor wijzigen van de bestemmingen, onderzoeken, het aangaan van publiek-private overeenkomsten en overige planvorming in het centrum. Brink, Mariakerk e.o. De ontwikkelingen op en rondom de Brink verlopen volgens planning. Om een integrale kwaliteitsimpuls aan de openbare ruimte op en rondom de Brink te geven, is in het voorjaar van 2013 o.a. gestart met het vellen van bomen op het middengedeelte van de Brink en het verwijderen van de kruispaden. In het najaar van 2013 zijn de aansluiting voor de Brandweer aangepast en is de dorpspomp in ere hersteld, met bovendien een aanpassing ten gunste van de marktkraamhouders. Einde 2013 is een afspraak gemaakt voor het weghalen van de
pagina 23
JAARSTUKKEN 2013 muziekkoepel die bij het bedrijf De Jonge Geuze een tweede leven krijgt. Beoogd is aan de zuidzijde van de Brink een startpunt te creëren voor de dorpsommetjes in combinatie met informatie en het beeld Bram de ram. Onderdeel van het centrumplan is tevens het versterken van de verbinding tussen de Brink en het kerkterrein. Doel is het kerkterrein toegankelijker te maken en een impuls aan het terrein te geven (informatievoorzieningen over de historie). Tevens worden de monumenten bijeen gebracht op het kerkterrein. Hiertoe is half 2013 een overeenkomst ondertekend tussen Stichting Joods Monument, Dorpsbelangen (herdenkingsmonument), het kerkbestuur en de gemeente. Daarnaast wordt in overleg met de private eigenaren gesproken om een impuls/investering te geven aan de randen van de Brink (terrassen). De bovenbeschreven ontwikkelingen zijn telkens met omwonenden en klankbordgroep besproken. Oude SNS-locatie In het voorjaar van 2013 heeft het voorontwerp bestemmingsplan voor de herontwikkeling van de voormalige SNS-locatie ter inzage gelegen. Hiertoe zijn diverse reacties ontvangen. De voortgang in de herontwikkeling van de SNS-locatie bleek moeizaam. De ontwikkelende partij ondervindt last van de economische recessie. Commerciële ruimte is moeilijk in te vullen. Gemeente heeft vanaf medio 2013 aangegeven te willen starten met het in procedure brengen van een ontwerpbestemmingsplan, zodra overeenstemming is bereikt met de ontwikkelaar over een anterieure overeenkomst. De projectorganisatie heeft diverse sessies gehouden met de ontwikkelaar, architect, private eigenaren niet verworven panden en belanghebbenden om de haalbaarheid van de bouw van wooneenheden en commerciële ruimte van de grond te krijgen. De gemeente heeft een actualisatie van het MKB Reva rapport laten maken. Eind 2013 is een mondeling akkoord bereikt met de ontwikkelaar om het plan te versoberen, af te schalen en is het programma (commercieel en wonen) verkleind. De gemeente heeft ISV-3 subsidie verkregen (december 2012). Voorwaarde is dat ontwikkeling start binnen twee jaar na toekenning. In 2013 heeft de projectleiding hierover overleg met provincie gehad, zij steunt een kleiner plan, maar stelt wel de deadline voorlopig als voorwaarde. De gemeente doet er alles aan om hier invulling aan te geven. De projectorganisatie is in goed overleg met de provincie over de voortgang in de gemaakte stappen. Projectorganisatie Begin 2013 heeft een heroriëntatie plaatsgevonden in de projectorganisatie n.a.v. het collegebesluit het Centrumplan los te koppelen van de ontwikkelingen van de Poort van het Dwingelderveld. Dit is vastgelegd in een aangepast projectplan voor het Centrumplan. De voorbereiding en realisatie van het Centrumplan Ruinen vindt nu plaats volgens de principes van projectmatig werken zoals dat in de organisatie is ingevoerd. Middelen
De gemeenteraad heeft voor het oorspronkelijke plan de hiervoor benodigde middelen beschikbaar gesteld. De gevolgen van het nieuwe plan worden in 2014 duidelijk, net als de budgettaire gevolgen.
Activiteit
Centrumplan de Wijk
Verantwoording/ Realisatie 2013
Holwortelplein en Dorpsstraat In januari 2013 is het bestemmingsplan voor de (ivm urgentie versnelde) uitbreiding van parkeerplaatsen op het Holwortelplein vastgesteld door de Raad. In april 2013 zijn 40 definitieve parkeerplaatsen gerealiseerd, is het Holwortelplein heringericht en is de aansluiting van het Holwortelplein op de Dorpsstraat aangepast. Tevens is de oversteekplaats op de Dorpsstraat verplaatst en verbreed. Voorgaande ingrepen zijn verricht op basis van het verkeerskundig onderzoek en verkeersvisie voor de Wijk. Grootschalige fysieke ingrepen in de Dorpsstraat zijn vanuit verkeersoptiek tot in ieder geval 2030 niet noodzakelijk, slechts enkele aanpassingen voor bijvoorbeeld voetgangerszone. De uitvoering van het Holwortelplein en de Dorpsstraat is voor nu gereed. Horstlocatie In het inrichtingsontwerp voor de Horstlocatie is een toename van minimaal 80 parkeerplaatsen opgenomen, mede als gevolg van de toekomstige supermarkt op de Horstlocatie. De gesprekken over de verplaatsing van de supermarkt hebben einde 2013 geleid tot een mondeling akkoord en een eindconcept overeenkomst. Ten behoeve van het bestemmingsplan zijn en worden onderzoeken uitgevoerd, waarbij een indicatie van een bodemverontreiniging is waargenomen. Vanaf 30 december is het voorontwerp bestemmingsplan voor de Horstlocatie ter inzage gelegd, geënt op de komst van de supermarkt. De ontwikkelingen zijn telkens in samenspraak met omwonenden en klankbordgroep besproken. Projectorganisatie De voorbereiding en realisatie van het Centrumplan de Wijk vindt plaats volgens de principes van een projectmatig werken zoals dat in de organisatie is ingevoerd.
pagina 24
JAARSTUKKEN 2013 Middelen
De gemeenteraad heeft met het centrumplan 2011 en het amendement uit 2012 de benodigde middelen beschikbaar gesteld voor de projectuitgaven tot nu toe. Er is in die zin gerekend inclusief de reeds ingeboekte opbrengst van de kavelverkoop aan de supermarkt. Voor de uitvoeringskosten van het vervolg is rekening gehouden in de meerjarenraming t/m 2015.
Activiteit
Centrumplan Zuidwolde
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2013 is, met de wetenschap dat de 2e fase Rabobanklocatie ontwikkeld kan worden, een geheel nieuwe indeling voor het parkeerterrein gemaakt. Een behoorlijke opgave gezien de beperkte ruimte en de aanzienlijke parkeervraag voor twee supermarkten. Daarnaast werd de planvorming bemoeilijkt doordat er in het verleden vergaande afspraken zijn gemaakt tussen de ontwikkelaar en een aanwonende inzake de verkeersbewegingen op het parkeerterrein. Het nieuwe plan voor het parkeerterrein is tijdens een tweetal avonden en via vele individuele overleggen met de omwonenden besproken. Bij de ontwikkeling van het nieuwe bestemmingsplan voor de 2e fase Rabobanklocatie is vanwege de geluidbelasting, eveneens veel aandacht besteed aan de verkeersbewegingen op het parkeerterrein. In 2013 is de 1e fase Rabobanklocatie gebouwd waardoor het mogelijk werd de C1000 te verplaatsen naar de Rabobanklocatie. Hierdoor is de spreiding van de supermarkten over de Hoofdstraat een feit. Op 29 november is de 1e fase Rabobanklocatie samen met de geheel nieuwe Hoofdstraat en het nieuwe parkeerterrein achter de Jumbo-supermarkt geopend. De Jumbo-supermarkt is op 11 december 2013 feestelijk geopend. In 2013 is het winkelgebied van Zuidwolde belangrijk verbeterd. De openbare ruimte (Hoofdstraat + kruising Oosterweg) is aangepakt en de spreiding van de supermarkten over het winkelgebied is gerealiseerd. Er zijn waterbuffers aangelegd onder de Hoofdstraat, de Raadhuisstraat en het nieuwe parkeerterrein waardoor wateroverlast in de toekomst zo veel mogelijk wordt voorkomen. De verlichting en de feestverlichting in de Hoofdstraat zijn vervangen door nieuwe LED verlichting. De uitgevoerde werkzaamheden zijn in goed overleg met de betrokken ondernemers gecommuniceerd. De ondernemers hebben diverse activiteiten uitgevoerd ter bevordering van de betrokkenheid van het winkelend publiek tijdens de werkzaamheden. Daarnaast hebben ze het project ‘Zuidwolde geeft Groen Licht’ met daarbij de energiewinkel opgestart en hebben ze duurzame feestverlichting aangeschaft. In 2013 is de planologie geregeld om de 2e fase Rabobanklocatie mogelijk te maken. Het bestemmingsplan voor het nieuwe bedrijventerrein maakt het mogelijk het grondverzetbedrijf vanuit het centrum te verplaatsen en het bestemmingsplan 2e fase Rabobanklocatie (vaststelling januari 2014) maakt de ontwikkeling van de ALDI supermarkt en een drietal woningen mogelijk.
Middelen
De gemeenteraad heeft de hiervoor benodigde middelen beschikbaar gesteld. De provincie Drenthe heeft via een ISV bijdrage middelen beschikbaar gesteld
Budgetten 2013 Programma 5 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
572.108
363.487
698.356
510.818
187.538
3.187
11.039
33.539
25.101
-8.438
-568.921
-352.448
-664.817
-485.717
179.100
292.658
-
236.934
163.767
-73.167
-276.263
-352.448
-427.883
-321.950
105.933
pagina 25
JAARSTUKKEN 2013
1.6.6
Progr. 6.
Programma 06 – Toerisme en recreatie
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: De gemeente zet in op ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector vanwege het economisch belang en het belang van recreatievoorzieningen voor de leefbaarheid voor inwoners. Dit jaar is het Beleidsplan Recreatie en Toerisme 2013-2017 met als visie ‘Verblijf in De Wolden, actief in de regio’ vastgesteld. Bij de implementatie ervan gelden de volgende uitgangspunten: vraaggericht: de bezoeker centraal. Wat de (potentiële) bezoeker of doelgroep verlangt moet centraal staan; opschaling en verbreding. Grensoverschrijdend denken en handelen waar dit gepast is. Voor wat betreft onderlinge samenwerking betekent dit: ‘lokaal waar het kan, regionaal waar het moet’, vanwege de actieradius van bezoekers; meer en effectievere samenwerking. Hier gaat het om meer samenwerking en afstemming tussen gemeente en de sector, en de sector onderling; essentie gebied. De onderscheidende kenmerken van Zuidwest Drenthe en het Reestdal zijn een kapstok voor promotie en productontwikkeling. De visie van het beleidsplan vraagt om een impuls in kwaliteit van (verblijfs)recreatieve bedrijven en van vermarkting van het aanbod. Hier ligt een verantwoordelijkheid en uitdaging voor ondernemers. De gemeente kan hierin (slechts) ondersteunen. Samen met de sector streven we naar ontwikkeling met drie deelstrategieën: gebiedsmarketing. Deze vermarkting bestaat uit gebiedspromotie en coördinatie van productontwikkeling. De gemeente heeft vooral een stimulerende en waar nodig een meer actieve, aanjagende rol; bedrijfsontwikkeling: De (verblijfs)recreatieve bedrijven moeten de mogelijkheid krijgen te vernieuwen (uitbreidingen, productvernieuwing). De gemeente heeft zowel een kaderstellende als een stimulerende rol en een ‘ja mits .. en wat kan wel’-houding; recreatieve infrastructuur: De gemeente heeft een stimulerende rol door initiatieven van maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en inwoners waar mogelijk en indien nodig te ondersteunen. Het programma ‘Toerisme en recreatie’ omvat het beleidsproduct: 45 – Toerisme en recreatie. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproduct: Doel van het Beleidsplan Recreatie en Toerisme is om voor alle betrokkenen een koers te geven voor de ontwikkeling van de sector. De gewenste resultaten, te bereiken met de sector: 45.0 – Behoud en ontwikkeling toeristisch-recreatieve voorzieningen; 45.1 – Behoud en ontwikkeling bestedingen en werkgelegenheid. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Beleidsplan Recreatie en Toerisme 2013-2017; Structuurvisie De Wolden 2010-2030; Toekomstvisie 2005-2020; Collegeprogramma 2011-2014; Fietsplan De Wolden 2008; Beleidsregels startsubsidie bovenlokale evenementen; Nota Evenementen 2013.
pagina 26
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 6.
45 – Toerisme en recreatie Activiteit
Implementatie beleidsplan Recreatie en Toerisme
Verantwoording / Realisatie 2013
Op 16 mei 2013 is het nieuwe beleidsplan vastgesteld. Het plan is gebaseerd op de volgende drie pijlers: 1. Gebiedsmarketing zie: zie Promotie en marketingplan (zie hieronder) & deelname vakantiebeurzen (NL, BE en DUI), aanjagen Hippische Weken De Wolden en sponsoring en subsidiëring activiteiten; 2. Bedrijfsontwikkeling: diverse adviezen vanuit het toeristisch-recreatieve spoor; 3. Recreatieve infrastructuur: ondersteuning oplevering Wandelnetwerk De Wolden (via Recreatieschap). 2008 2009 2010 2011 2012 2007 Aantal overnachtingen
399.660
379.640
377.247
384.010
360.260
354.340
Middelen
Voor de implementatie is vanuit het budget recreatie en toerisme € 11.685 ingezet.
Activiteit
Promotie en marketingplan
Verantwoording / Realisatie 2013
Voor aansturing is de ‘Regiegroep Gebiedsmarketing’ ingesteld met vertegenwoordiging van: Toeristisch Platform, ondernemers, Tourist Info De Wolden en gemeente. In overleg met de sector is besloten tot aansluiting bij het toeristische merk ‘Het nationale park van Drenthe’ (HnpvD), ontwikkeld door Westerveld. Speerpunten na overleg met de recreatie ondernemers: 1. Verbeteren digitale vindbaarheid; 2. Zichtbaarheid ‘HnpvD’; 3. Netwerkvorming. Hiervoor is een actieplan opgesteld en gestart met de uitvoering.
Middelen
Vanuit het budget € 11.685.
Activiteit
Bijdrage Tourist Info De Wolden (TIDW)
Verantwoording / Realisatie 2013
TIDW breidt de baliefuncties uit met gebiedsmarketing. Hiervoor is een fusie ingezet van de autonome TIP’s in de dorpen. Ook zijn een kantoormanager en een veldmanager (voor relatiebeheer en gebiedsmarketing) aangesteld. TIDW heeft een nieuwe website www.touristinfodewolden.nl, één infogids voor De Wolden gemaakt i.p.v. drie en daarnaast participeert TIDW volop in de gebiedsmarketing (zie speerpunt Promotie en marketingplan).
Middelen
€ 37.180.
Activiteit
Productontwikkeling c.q. continuering ingeslagen trajecten in het Reestdal en Bestemming Zuidwest Drenthe
Verantwoording / Realisatie 2013
Deze trajecten en activiteiten zijn onderdeel van gebiedsmarketing (promotie en aanjagen productontwikkeling) in het kader van implementatie van het nieuwe recreatiebeleid. Zie speerpunt : ‘Implementatie beleidsplan Recreatie en Toerisme’.
Middelen
Zie speerpunt: Implementatie beleidsplan Recreatie en Toerisme.
Activiteit
Implementatie Evenementenbeleid
Verantwoording / Realisatie 2013
Op 31 oktober 2013 is de Nota Evenementen vastgesteld, waarvoor vanuit het recreatiebeleid een paragraaf over het stimuleren van evenementen is aangedragen. Vooruitlopend hierop heeft Tourist Info De Wolden in 2013 een evenementenfolder met agenda verspreid onder inwoners en bezoekers. En op basis van de ‘Beleidsregels startsubsidie bovenlokale evenementen’ zijn vijf bovenlokale evenementen ondersteund in vernieuwende activiteiten.
Middelen
€ 2.555 (evenementenfolder TIDW) en € 8.000 (evenementensubsidies).
pagina 27
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 6.
Budgetten 2013 Programma 6 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Afwijking begroting -/rekening
Rekening 2013
312.216
282.358
304.687
301.670
3.017
165
-
-
-
-
-312.051
-282.358
-304.687
-301.670
3.017
38.910
-
28.000
28.000
-273.141
-282.358
-276.687
-273.670
pagina 28
3.017
JAARSTUKKEN 2013
1.6.7
Progr. 7.
Programma 07 – Onderwijs en kinderopvang
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect Zorgdragen voor een optimale ontwikkeling van kinderen, proberen alle leerlingen naar hun vermogen te laten presteren en de leerlingen een doorgaande lijn in hun schoolloopbaan te garanderen. Veel projecten binnen het onderwijs en kinderopvang, cultuur en sport en sociaal maatschappelijke zorg zijn gericht op het activeren van en/of versterken van lokale netwerken in de kernen. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): wij ons in de komende jaren gaan inzetten voor het instandhouden van de huidige basisscholen; wij waar mogelijk samen met private partijen komen tot clustering van voorzieningen met de basisschool als uitgangspunt. Volwasseneneducatie Richt zich op maatschappelijke en sociale redzaamheid, op algemene ontplooiing en aanbieden van toegang tot hoger onderwijs middels diplomering. Jongerenzorg Een kwalitatief hoogwaardig voorzieningenaanbod om een positieve ontwikkeling van de jongeren te ondersteunen. Het programma ‘Onderwijs en Kinderopvang’ omvat de beleidsproducten: 18 – Openbaar basisonderwijs; 19 – Huisvesting openbaar onderwijs; 21 – Bijzonder basisonderwijs; 22 – Huisvesting bijzonder onderwijs; 23 – Onderwijs algemeen (onderwijsbegeleiding, leerlingenvervoer, leerplicht en overige voorzieningen); 25 – Volwasseneneducatie; 64 – Jongerenzorg (kinderopvang, peuterspeelzaalwerk en speelplaatsen). Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 18.0 – Het aanbieden van openbaar basisonderwijs in een voldoende aantal scholen om 4-12 jarigen in staat te stellen een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces door te laten maken dat de grondslag legt voor het voortgezet onderwijs en dat toegankelijk is voor iedereen, zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing; 19.0 – Zorgdragen voor een kwalitatief en kwantitatief goed gebouwenbestand voor het openbaar basisonderwijs; 21.0 – Binnen het kader van de wet- en regelgeving zorgdragen voor het verstrekken van faciliteiten c.q. voorzieningen aan het bijzonder basisonderwijs; 22.0 – Zorgdragen voor een kwalitatief en kwantitatief goed gebouwenbestand voor het bijzonder basisonderwijs; 23.0 – Zorgdragen voor: - voldoende onderwijsbegeleiding; - het ontwikkelen en uitvoeren van lokaal onderwijsbeleid; - het zo vroeg mogelijk signaleren en bestrijden van onderwijsachterstanden; - het vervoer van leerlingen voor (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs; - naleving van de Leerplichtwet met als doelstelling het voorkomen en bestrijden van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten; - overige gemeenschappelijke onderwijsvoorzieningen;
pagina 29
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 7.
25.0 – Het bijdragen aan de realisatie van voldoende en passende educatieve activiteiten voor volwassenen; 64.0 – Het bijdragen aan de instandhouding van voorzieningen op het gebied van de kinderopvang (dagopvang, gastouderopvang en buitenschoolse opvang); 64.1 – Het bijdragen aan de instandhouding van groepsopvang van kinderen van 2 tot 4 jaar in peuterspeelzalen met als doel kinderen in hun ontwikkeling te stimuleren; 64.2 – Het bijdragen aan de realisatie en instandhouding van veilige speelaccommodaties voor scholen en in de openbare ruimte.
Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Integraal Huisvestings Plan (IHP) 2011-2031; Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC); doelgroep is 17-23 jarigen; doelstelling is voorkomen dat de doelgroep zonder startkwalificatie toetreedt tot de arbeidsmarkt; Beleidsplan Speelpeuter De Wolden; Beleidsplan Speelwerk Kinderopvang; Speelruimtebeleidsplan; Nota Jeugdbeleid. 18 – Openbaar basisonderwijs Activiteit
Ontwikkeling Brede scholen Netwerk De Wolden
Verantwoording/ Realisatie 2013
De Brede School is gericht op het verbeteren van de ontwikkelingskansen van kinderen, en met name de positie van kwetsbare kinderen. Dit past ook binnen het vastgestelde wmo-volksgezondheidbeleid waarin specifieke aandacht is voor maximale kansen voor alle kinderen met de nadruk op preventie en daarmee een uitvloeisel van wet- en regelgeving. Met de komst van het Centrum Jeugd en Gezin en de inzet van de Impulsregeling Brede School, sport en cultuur in de gemeente De Wolden krijgt de Brede School ontwikkeling een extra dimensie. Een speerpunt voor het beleid in de gemeente De Wolden is de leefbaarheid in de verschillende kernen. Het gemeentebestuur ziet in de ontwikkeling van de brede school in de gebieden een mogelijkheid om de agenda leefbaarheid te versterken. De impuls Brede scholen sport en cultuur wordt uitgebreid en verbreed. Aan de gemeenten wordt een decentralisatie-uitkering verstrekt door de rijksoverheid van 40% en de gemeenten organiseren de cofinanciering van de overige 60%. Bij de kadernota 2014 heeft uw raad ingestemd met de aan het genoemde speerpunt en uitzetting toegekende prioriteit.
Middelen
Niet van toepassing.
64 – Kinderopvang/peuterspeelzalen Activiteit
Ontwikkeling na faillissement Kinderopvangorganisatie Speelwerk
Verantwoording/ Realisatie 2013
Op 3 december 2013 is het faillissement uitgesproken van de Speelwerk Groep. De Speelwerk Groep is de grootste aanbieder van kinderopvang, buitenschoolse opvang en peuterspeelzaalwerk in onze gemeente. De curator heeft inzake het faillissement besloten in zee te gaan met Travers/Doomijn uit Zwolle. Stichting Travers is een brede welzijnsorganisatie en voert onder de naam Doomijn kinderopvangactiviteiten uit. Naast kinderopvangactiviteiten heeft Travers ook een aantal peuterspeelzalen onder haar hoede. Voor de gemeente is het een complex faillissement. De complexiteit van dit faillissement bestaat met name uit de verschillende rollen die de gemeente hierin speelt. We zijn verhuurder van maatschappelijk vastgoed, schuldeiser (huur 2e halfjaar), beleidsinitiërende partij m.b.t. Integraal Kindcentrum en subsidiegever peuterspeelzaalwerk.
Middelen
Inmiddels is € 150.000 gestort in de voorziening dubieuze debiteuren. Het totaalbedrag is als vordering aan de curator doorgegeven. De kans dat deze bedragen of een gedeelte zullen worden ontvangen is nagenoeg nihil. Derhalve wordt voorgesteld deze bedragen als oninbaar te verklaren.
pagina 30
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 7.
Budgetten 2013 Programma 7 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2012 voor wijz.
Begroting 2012 na wijz.
Rekening 2012
Afwijking begroting -/rekening
3.995.184
3.708.082
4.076.125
4.259.451
-183.326
457.717
354.253
1.709.769
1.821.098
111.329
-3.537.467
-3.353.829
-2.366.356
-2.438.353
-71.997
279.632
124.149
-664.508
-687.556
-23.048
-3.257.835
-3.229.680
-3.030.864
-3.125.909
-95.045
pagina 31
JAARSTUKKEN 2013
1.6.8
Progr. 8
Programma 08 – Cultuur en sport
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het aanbieden van voorzieningen en het ondersteunen van initiatieven ter bevordering van deelname aan activiteiten op het gebied van sport en cultuur. Sport, sportbeoefening en cultuur zijn van groot belang voor de leefbaarheid in de kernen. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): het uitgangspunt voor het gemeentelijk sportbeleid de breedtesport is, waarbij het streven is zoveel mogelijk inwoners te laten bewegen en sporten; in 2013 bereiden we een nieuwe sportnota in overleg met sportverenigingen voor, waarin het gemeentelijke sportbeleid wordt vastgelegd; gekomen wordt tot het opzetten van een cultureel platform; er wordt gestreefd naar de opzet van een cultureel netwerk om cultuur op de kaart te zetten; in het kader van de stimulering van ontwikkeling van cultuuronderwijs op scholen wordt ook een onderwijsnetwerk gevormd. Het programma ‘Cultuur en sport’ omvat de beleidsproducten: 27 – Culturele vorming; 30 – Sport algemeen; 31 – Buitensportaccommodaties; 32 – Zwembaden; 33 – Binnensportaccommodaties; 35 – Kunst; 39 – Musea. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 27.0 - Bevorderen van het verstrekken van informatie in de meest brede zin, waarbij sprake moet zijn van een zo goed mogelijke spreiding en toegankelijkheid van bibliotheekvoorzieningen; 27.1 - Het bijdragen aan lokale, regionale en provinciale activiteiten op het gebied van cultuur, o.a. beeldende kunst, creatieve en culturele vorming, als die van meerwaarde zijn voor de inwoners van de gemeente De Wolden; 27.2 - Inwoners van de gemeente in de gelegenheid stellen zich te ontplooien d.m.v. muzikale, beeldende en dansante vorming alsmede dramatische expressie; 27.3 - Het bevorderen van de amateuristische kunstbeoefening op het gebied van muziek, zang en toneel in verenigingsverband; 30.0 - Het scheppen van voorwaarden voor en stimuleren van sportbeoefening alsmede het instandhouden en ondersteunen van overige, niet nader in te delen sportaccommodaties. Het waarderen van geleverde sportprestaties; 31.0 - Het bieden van mogelijkheden tot het beoefenen van buitensport (zoals korfbal en voetbal). Het ondersteunen van mogelijkheden tot het beoefenen van tennissport; 32.0 - Het bieden van mogelijkheden voor recreatief en educatief zwemmen; 33.0 - Het bieden van mogelijkheden voor het geven van bewegingsonderwijs, het beoefenen van sport en het organiseren van culturele en recreatieve manifestaties in overdekte sportaccommodaties.
pagina 32
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 8
39.0 - Een bijdrage leveren aan het instandhouden van voorzieningen waar voor inwoners van de gemeente en toeristen de mogelijkheid wordt gecreëerd om kennis te nemen van het culturele erfgoed van de gemeente.
Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; Algemene Subsidieverordening De Wolden; Beleidsregels inzake subsidiering sportvereniging; Cultuurnota; Sportbeheersplan; Sportnota; Nota tennisbeleid; Regeling tarieven openlucht zwembaden; Regeling tarieven gemeentelijke sportaccommodaties; Zwembaden plan; Vernieuwingsagenda bibliotheekwerk 2007; Integraal Maatschappelijk accommodatiebeleid. 27 – Culturele vorming Activiteit
Bijdrage aan de instandhouding en ontwikkeling van de Drentse taal
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het cultureel platform ontfermt zich over de besteding van deze middelen samen met het Huus van de Drentse Taol en in overleg met de cultuurcoaches en de scholen. Er is een projectplan opgesteld voor de besteding in 2013 en 2014.
Middelen
Voor de uitvoering van het project is eenmalig € 5.000 beschikbaar gesteld en jaarlijks een bedrag van € 1.250 beschikbaar.
Activiteit
Centrum voor de kunsten, Scala nieuwe stijl
Verantwoording/ Realisatie 2013
Op 11 april 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met het voorstel om een faillissement van Scala Hoogeveen te voorkomen. De continuïteit en kwaliteit van de activiteiten die Scala Hoogeveen uitvoerde in en voor de Wolden blijven hierdoor gewaarborgd.
Middelen
Ter voorkoming van het faillissement is besloten om € 135.000 beschikbaar te stellen.
31 – Buitensportaccommodaties Activiteit
Uitvoering ‘Hard Gras’ – realisatie toekomstbestendige buitensportaccommodaties
Verantwoording/ Realisatie 2013
De nieuwbouw van de kleedaccommodatie van voetbalvereniging Wacker is binnen het beschikbaar gestelde krediet uitgevoerd.
Middelen
Voor de uitvoering van het totale project Hard Gras is € 2.064.350 beschikbaar gesteld.
32 – Zwembaden Activiteit
Uitvoering geven aan motie gemeenteraad m.b.t. sluiting zwembad Ruinen
Verantwoording/ Realisatie 2013
Uitvoering geven aan amendement d.d. 10 oktober 2013. Proces wordt in 2014 voortgezet.
Middelen
Voor de uitvoering van het amendement heeft de raad gedurende maximaal vier jaar een jaarlijkse exploitatievergoeding van € 50.000 beschikbaar gesteld.
pagina 33
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 8
Budgetten 2013 Programma 8 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
3.738.845
3.522.799
3.673.762
3.827.825
-154.063
715.968
690.234
685.683
653.694
-31.989
-3.022.877
-2.832.565
-2.988.079
-3.174.131
-186.052
16.982
50.615
240.936
286.341
45.405
-3.005.895
-2.781.950
-2.747.143
-2.887.790
-140.647
pagina 34
JAARSTUKKEN 2013
1.6.9
Progr. 9
Programma 09 – Sociaal/maatschappelijke zorg
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect: Het aanbieden van voorzieningen en instrumenten ter bevordering en behoud van maatschappelijk zelfstandig functioneren. Het investeren in wijkgericht werken, in informatieverstrekking en het opbouwen van lokale netwerken stimuleert de ontwikkeling van een ‘civil society’. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen op basis van het vastgestelde collegeprogramma moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de gemeente het huidige (individuele) voorzieningenniveau voor kwetsbare inwoners gaat voortzetten; de gemeente de inwoners in een vroeg stadium betrekt bij de ontwikkeling van beleid. Het initiëren van beleid met een maatschappelijk draagvlak vraagt om een actieve relatie tussen de gemeente en haar inwoners al of niet verenigd in belangengroepen of verenigingen. Het programma ‘Sociaal/maatschappelijke zorg’ omvat de beleidsproducten: 50 – Minimabeleid; 52 – Uitstroombevordering; 54 – Inkomensvoorziening; 55 – Sociale Werkvoorziening; 56 – Maatschappelijk werk; 57 – WMO huishoudelijke verzorging; 58 – Ouderenzorg; 60 – Asielzoekerszorg; 62 – Sociaal-cultureel werk; 66 – Vrijwilligersbeleid; 67 – Ontwikkelingszorg; 68 – WMO Voorziening Gehandicapten; 70 – Volksgezondheid. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 50.0 - Bevorderen maatschappelijke participatie en het voorkomen van sociaal isolement; 52.0 - Bevorderen van uitstroom uit een uitkeringssituatie door het aanbieden van scholing, training, werkervaringsplaatsen en trajecten; 54.0 - Het aanbieden van een uitkering ter bevordering van zelfstandig maatschappelijk functioneren in de noodzakelijke kosten van het bestaan; 55.0 - Het desgevraagd aanbieden van een voorziening aan inwoners die door een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking alleen onder aangepaste omstandigheden tot regelmatige arbeid in staat zijn; 56.0 - Bevorderen maatschappelijke participatie en maatschappelijk functioneren door het aanbieden van verschillende vormen van maatschappelijke dienstverlening; 57.0 - Het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer door het aanbieden van huishoudelijke verzorging; 58.0 - Bevorderen van het zelfstandig functioneren van ouderen door het aanbieden van zorg en dienstverlening;
pagina 35
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 9
62.0 - Bevorderen van deelname aan activiteiten die gericht zijn op educatieve, sociale, creatieve en recreatieve ontplooiing en verbetering van de leefsituatie; 66.0 - Bevorderen van het instandhouden en zo mogelijk uitbreiden van de maatschappelijke bijdrage van vrijwilligers; 68.0 - Bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer door het aanbieden van vervoers-, woon- en rolstoelvoorzieningen; 70.0 - Bevorderen van de gezondheid van de inwoners van de gemeente.
Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Beleidsplan Wmo en Volksgezondheid 2012-2015 ‘Samen in beweging’; Verordening maatschappelijke ondersteuning De Wolden 2012; Beleidsplan re-integratie 2011-2015 ‘Iedereen actief en betrokken’; Beleidsregels bijzondere bijstand en minimabeleid 2013; Kadernota minimabeleid 2006; Beleidsnotitie Hoogwaardig handhaven; Beleidsplan en beleidsregels Integrale Schuldhulpverlening 2012-2016; Lokaal beleid Volksgezondheid. 62 – Dorps- en wijkcentra Activiteit
Uitvoering geven aan welzijn nieuwe stijl en bezuinigingsopdracht Stichting Welzijn
Verantwoording / Realisatie 2013
De Stichting Welzijn De Wolden moet per 1-1-2016 een bezuinigingstaakstelling van € 64.000 realiseren. Om te onderzoeken op welke wijze die bezuiniging kan worden gerealiseerd en welke knelpunten er mogelijk zouden kunnen zijn bij de realisatie, is € 50.000 beschikbaar gesteld. Met deze middelen is onder meer aan een bureau de opdracht gegeven om te onderzoeken en te rapporteren op welke wijze de taakstelling kan worden gerealiseerd. Vooruitlopend op de uitkomsten van dit onderzoek en ook met het doel om de taakstelling te realiseren, is al een start gemaakt met de kanteling naar welzijn nieuwe stijl en is in woonzorgentrum De Priensenije in Ruinen gestart met het onderzoek naar de integratie van wonen, welzijn en zorg. Eind 2013 is de stichting welzijn De Wolden naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek gestart met de ontvlechting beheer en welzijn. Dit proces zal in ieder geval doorlopen in 2014. Het restant van het frictiebudget is voldoende om de nog te maken kosten te dekken.
Middelen
Het frictiebudget van € 50.000 is gebruikt voor de inhuur van het onderzoeksbureau, de begeleiding van de realisatie van de kanteling en voor de (externe) ambtelijke inzet.
50 Minimabeleid Activiteit
Inkomensondersteuning
Verantwoording / realisatie 2013
Het aantal verstrekkingen volgens het minimabeleid in 2013 bleef vrijwel gelijk t.o.v. 2012. De verwachte stijging voor 2013 van het aantal aanvragen voor het Sociaal Participatiefonds en Sociaal Bijdragefonds bleef uit. De verleende kwijtscheldingen gemeentelijk belastingen stegen echter met 6,5%.
Middelen
Van de beschikbare budgetten in 2013 resteert een bedrag van € 55.000.
50 Schuldhulpverlening Activiteit
Schuldhulpverlening
Verantwoording / realisatie 2013
Het beroep op schuldhulpverlening in 2013 was vrijwel gelijk t.o.v. 2012. De gemeente voert sedert 1 januari 2013 zelf de intake integrale schuldhulpverlening uit. Hierdoor bleven de kosten voor ondersteuning aan inwoners binnen de begroting.
Middelen
In 2013 bedroegen de kosten voor ondersteuning € 130.000, in 2012 € 143.000.
pagina 36
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 9
54 Inkomensvoorziening Activiteit
Wet Bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (BUIG) / bijstandsverlening voor levensonderhoud
Verantwoording / realisatie 2013
Het aantal inwoners met een bijstandsuitkering ultimo 2013 was 199. Eind 2012 was dat aantal 193.
Middelen
Het rijk verhoogde de definitieve uitkering voor 2013 met € 222.891 t.o.v. het voorlopig toegekende budget. Hierdoor bleven de kosten van verleende uitkeringen aan inwoners exact binnen het door het rijk toegekende budget. Het budget ‘Bijstandsbesluit zelfstandigen’ heeft een positief saldo van € 48.251. Dit bedrag vloeit terug in het exploitatiesaldo.
58– Accommodatieontwikkelingen Ruinen Activiteit
Onderzoek naar mogelijkheden van integraler en multifunctioneler gebruik Woonzorgcentrum ‘De Priensenije’ in Ruinen
Verantwoording / Realisatie 2013
De gemeenteraad is geïnformeerd over de besluitvorming, gemaakte afspraken en het (vervolg)proces. In 2014 worden de besluitvorming en gemaakte afspraken geformaliseerd.
Middelen
Niet van toepassing.
70 – Volksgezondheid Activiteit
Stand van zaken taakdecentralisaties rijk
Verantwoording / Realisatie 2013
Hoewel er in 2013 nog volop onzekerheid was over onder andere het wetgevingstraject en de beschikbare budgetten, zijn de voorbereidingen op de invoering van de nieuwe taken per 1-1-2015 volop doorgegaan. Daarbij is samengewerkt met lokale partijen en met andere gemeenten in diverse samenstellingen. Vanaf september 2013 is de raadswerkgroep sociale domein actief. De werkgroep heeft zich intern en extern laten informeren en is gestart met het proces om te komen tot een kadernota Sociaal Domein. Ook heeft de raadswerkgroep in december 2013 een bijeenkomst georganiseerd waarin de verhalen van AWBZ-cliënten centraal stonden.
Middelen
De voorbereidingen op de uitvoering van de nieuwe taken (3 decentralisaties) worden uit diverse geoormerkte budgetten gefinancierd.
Budgetten 2013 Programma 9 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
15.566.674
14.995.412
Begroting 2013 na wijz. 16.058.967
Rekening 2013 15.301.074
Afwijking begroting -/rekening 757.893
7.141.538
6.229.647
7.367.631
7.375.494
7.863
-8.425.136
-8.765.765
-8.691.336
-7.925.580
765.756
56.175
-222.250
-73.687
-143.423
69.736
-8.368.961
-8.988.015
-8.765.023
-8.069.003
696.020
pagina 37
JAARSTUKKEN 2013
1.6.10
Progr. 10
Programma 10 – Milieu
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect programma 10: Vermindering van de belasting van het milieu; Adequate inzameling van afvalstoffen en afvalwater tegen aanvaardbare kosten; Het bieden van gelegenheid tot begraven. De gemeente streeft naar duurzame ontwikkeling. Er is aandacht voor het zorgvuldig omgaan met onze leefomgeving en er wordt gekozen voor oplossingen die ook voor de toekomst verantwoord zijn. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): de gemeente initiatieven op het gebied van alternatieve energievormen stimuleert en faciliteert; de gemeente streeft naar energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen, een duurzaam wagenpark (rijden op (groen) gas), een duurzame afvalverwerking door hergebruik van afval, natuurlijk bermbeheer en duurzaam inkopen. Het programma ‘Milieu’ omvat de beleidsproducten: 71 – Afvalinzameling; 72 – Riolering; 73 – Milieuzorg; 74 – Begraven. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 71 – Het verminderen van milieudruk door afvalpreventie en -scheiding (recycling). Het voldoen aan de scheidingsdoelstellingen uit het Landelijk Afvalplan. Het inzamelen van aangeboden afvalstoffen uit huishoudens tegen het gewenste serviceniveau en tegen acceptabele kosten voor de huishoudens; 72.0 – Inzamelen en transporteren van afvalwater van zowel huishoudens als bedrijven. Zorgplicht voor de inzameling van het binnen de gemeente vrijkomende afvalwater. Treffen van maatregelen waarmee de uit het rioolstelsel vrijkomende emissie via de riooloverstorten worden beperkt. Beheer en onderhoud van het rioolstelsel op een doelmatige manier vormgeven en uitvoeren. De lasten voor de gebruikers van het stelsel bepalen op een maatschappelijk acceptabel niveau; 73.1 – Toezicht op Wet Milieubeheer bedrijven. De bedrijfsactiviteiten worden zo uitgevoerd dat er gevaar schade en/of hinder voor burgers tot een aanvaardbaar niveau terug wordt gebracht. Door de bedrijfsactiviteiten ontstaat geen onacceptabele milieudruk; 73.2 – De bodemkwaliteit in De Wolden is in 2030 zodanig dat er geen risico’s voor de volksgezondheid en het milieu bestaan; 73.3 – Geluidbeheer : A. Geen nieuwe geluidhindersituaties; B. Alle woningen van de raillijst voldoen in 2020 aan de geldende norm voor het binnengeluidsniveau; 73.4 – Bedrijfsinterne Milieuzorg. Beheersing en vermindering van de milieu-effecten van de eigen bedrijfsvoering door een planmatige aanpak van de gemeentelijke interne milieuzorg;
pagina 38
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 10
73.5 – Netwerk voor natuur- en Milieu-educatie (NME). Bewustwording en betrokkenheid bij natuur en milieu in de eigen leefomgeving stimuleren onder de inwoners van de gemeente; 74.0 – Het bieden van gedifferentieerd aanbod tot gelegenheid tot begraven.
Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Plan van aanpak afvalpreventie en –scheiding gemeente De Wolden 2004; MilieuAmbitiePlan 2010-2015; Gemeentelijk rioleringsplan; Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen en Uitvoeringsvoorschriften gemeentelijke begraafplaatsen; Wet op de lijkbezorging; Waterplan De Wolden 2008; Kwaliteitsvisie openbare ruimte 2007; v-GRP 2013-2017, vastgesteld dd 12-09-2013. 71 - Afvalinzameling Activiteit
Aanbesteding verwerking restafval
Verantwoording/ Realisatie 2013
De aanbesteding is uitgevoerd. Het werk is gegund aan Attero. Omdat de aanbesteding een gunstig resultaat heeft opgeleverd, kan per 2017 de afvalstoffenheffing worden verlaagd met ca. € 30 per aansluiting. De bezuiniging is inmiddels deels ingeboekt.
Middelen
-
Activiteit
Aanbesteding ledigen huisvuilcontainers (mini’s)
Verantwoording/ Realisatie 2013
De aanbesteding is uitgevoerd. Het werk is opgedragen aan inzamelaar Van Ganzewinkel tot 1 juli 2016. De inschrijving past binnen de beschikbare middelen.
Middelen
De inschrijving past binnen de beschikbare middelen.
Activiteit
Omvorming gemeentelijk composteerinrichting naar biomassa-verdeelstation en verwarming gemeentelijke gebouwen met hout
Verantwoording/ Realisatie 2013
Is onderdeel van het project Biomassastromen De Wolden. Project is in uitvoeringsfase. De aanvraag voor een nieuwe vergunning is gestart. Afronding in eerste helft 2014.
Middelen
Niet van toepassing
Activiteit
Uitvoering kaderplan afvalstoffen 2013 - 2016
Verantwoording/ Realisatie 2013
De uitgangspunten voor het plan zijn opiniërend voorgelegd aan de gemeenteraad op 28 november 2013. De meegekregen kaders worden nu uitgewerkt tot het kaderplan afvalstoffen. In de loop van 2014 wordt het plan voorgelegd aan de raad.
Middelen
Niet van toepassing
pagina 39
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 10
72 - Riolering Activiteit
Rioolvervanging
Verantwoording/ Realisatie 2013
De vervangingsprojecten (Hessenweg-de Wijk en Dijkhuizen-Ruinerwold) zijn in 2013 voorbereid. Het project in de Wijk is aanbesteed in 2013, gestart wordt in maart 2014. Het project in Ruinerwold wordt in februari 2014 aanbesteed.
Middelen
€ 975.000
Activiteit
v-GRP (verbreed gemeentelijk rioleringplan)
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het v-GRP is door de raad op 12 september 2013 vastgesteld. Het plan voorziet in een andere wijze van afschrijving, houdt rekening met een levensduur van riolering van 40 jaar en gaat uit van de regionale marktwerking. De reguliere taken op het gebied van beheer en onderhoud worden in het plan gecontinueerd, waarbij er bijzondere aandacht wordt besteed aan het robuust maken van de rioolstelsels vanwege de klimaatveranderingen. De raad heeft besloten geen voorziening in te stellen. Daardoor zal de heffing de komende jaren schommelen. In 2015 zal het tarief weer substantieel stijgen.
Middelen
Niet van toepassing
73 – Milieuzorg Activiteit
(extra) Activiteiten 2013 op grond van het Milieu-ambitieplan 2010-2015
Verantwoording/ Realisatie 2013
Het MilieuUitvoeringsProgramma is (grotendeels) uitgevoerd, in 2013 is extra ingezet op het thema energie. (Zie ook volgende blok.) De evaluatie van het MUP wordt in het voorjaar van 2014 door de raad vastgesteld (incl. MUP 2014).
Middelen
€ 40.000
Activiteit
Uitvoering klimaatbeleid n.a.v. CO2scan
Verantwoording/ Realisatie 2013
Op 25 april jl.heeft de raad het voorstel ‘CO2scan en besparing’ behandeld. Het grootste deel van het extra budget (€ 25.000) is ingezet voor een extra ronde van de subsidieregeling. Het andere deel (€ 15.000) is ingezet voor een prijsvraag voor klimaat en energieprojecten en een deel voor subsidie van Zuidwolde geeft groen licht/de energiewinkel. De prijsvraag leverde 5 winnende projecten op.
Middelen
€ 40.000
74 - Begraven Activiteit
Uitvoering beleidsbesluit begraafplaatsen
Verantwoording/ Realisatie 2013
De -
raad heeft op 25 april 2013 besloten om: het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid los te laten; de tarieven na een enkele aanpassing jaarlijks alleen nog te indexeren; 88% van het groenonderhoud ten laste te brengen van groenonderhoud; daar waar mogelijk dubbeldiep te gaan begraven; het beheer in een ruimingcyclus uit te gaan voeren en daar waar nodig vakken te ruimen; een eventueel resterend tekort op het product begraven ten laste te laten komen van het resultaat; de tarieven jaarlijks alleen indexeren met het CPI indexcijfer voor huishoudens (2013 2,5%).
De komende jaren moet de uitvoering van de besluiten opgepakt gaan worden. Dit betekent: - het opstellen van een algemeen ruimingprotocol en ruimingplan voor vak K Zuidwolde; - starten met voorbereidingen voor het op termijn ruimen en herinrichten van vak K (Zuidwolde); - het opstellen van criteria voor en in beeld brengen van historische graven.
pagina 40
JAARSTUKKEN 2013 De financiële effecten van de besluiten zijn meegenomen in de Bestuursrapportage 2013 en Kadernota/Begroting 2014. Dit met uitzondering van de kosten van het ruimen en herinrichten van vak K. Middelen
De financiële effecten zijn verwerkt. Dit met uitzondering van de kosten van het ruimen en herinrichten van vak K. Hiervoor wordt te zijner tijd een krediet aangevraagd.
82 – Vergunningverlening Activiteit
Regionale uitvoeringsdienst Milieutaken (RUD)
Verantwoording / Realisatie 2013
In 2013 zijn alle voorbereidingen getroffen. Vanaf 1 januari 2014 zijn de milieutaken ondergebracht bij de RUD.
Middelen
In 2013 is e.e.a. binnen de beschikbare middelen uitgevoerd. De middelen voor 2014 en volgende jaren zijn opgenomen in de begroting.
Budgetten 2013 Programma 10
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
Lasten programma
5.326.674
5.420.912
5.417.168
5.324.404
92.764
Baten programma
5.444.264
5.350.533
5.238.145
5.323.821
85.676
Resultaat voor bestemming
117.590
-70.379
-179.023
-583
178.440
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves
-217.388
-
25.000
-25.000
-50.000
Resultaat na bestemming
-99.798
-70.379
-154.023
-25.583
128.440
pagina 41
JAARSTUKKEN 2013
1.6.11
Progr. 11
Programma 11 – Ruimte en Wonen
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect programma 11: Bevorderen van voldoende huisvesting voor eigen behoefte en behoud van het plattelandskarakter van De Wolden. De gemeentelijke ambitie is het versterken van de leefbaarheid door voldoende ruimte te creëren voor wonen. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): dat de gemeente een flexibel woningbouwbeleid voert, waarbij aanbodgerelateerd wordt gebouwd in de grootste kernen. In de kleine kernen wordt zoveel mogelijk gereageerd op de vraag naar woningen, waarbij de vastgestelde dorpsvisies worden betrokken; dat gemeente gaat onderzoeken op welke manier de regelgeving rondom bouwen en wonen kan worden teruggedrongen, zonder dat de ruimtelijke kwaliteit in gevaar komt. Het programma ‘Ruimte en Wonen’ omvat de beleidsproducten: 37 – Monumenten en beeldbepalende panden; 81 – Structuur- en bestemmingsplannen; 82 – Bouw- en woningtoezicht; 83 – Volkshuisvesting; 85 – Bouwgrondexploitatie. Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 37.0 - Behoud van herkenbaarheid van cultuur en historie door instandhouding van karakteristieke panden en/of dorpsgezichten; 81.0 - Voorzien in actuele bestemmingsplannen; 82.0 - Bevorderen van een goede kwaliteit ten aanzien van sloop- en bouwvergunningen; 83.0 - Zorgen voor voldoende huisvesting voor ‘eigen behoefte’; 85.0 - Bevorderen van financieel gezonde bouwexploitatie. Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Structuurvisie; Monumentenverordening; Woonplan De Wolden; Visie ISV-2 2005-2010; Diverse (facet-)bestemmingsplannen en beheersverordeningen; Nota Grondbeleid; Welstandsnota; Reclamenota; Nota blijvend bos; Kadernotitie handhaving; Archeologische beleidskaart.
pagina 42
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 11
81 – Structuur- en bestemmingsplannen Activiteit
Voorbereiden op de Omgevingswet
Verantwoording / Realisatie 2013
We volgen de voorbereidingen van de Omgevingswet, maar er is tot nu toe geen noodzaak om actief binnen onze organisatie iets te organiseren. Recente ontwikkelingen zijn overigens dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu advies heeft ontvangen van de Raad van State op de Omgevingswet (januari 2014). In juni 2014 hoopt het ministerie de Tweede Kamer een aangepast wetsvoorstel toe te zenden. In 2014 en 2015 wordt geschreven aan de onderliggende regelgeving, de AMvB’s. Het huidige aantal van 117 AMvB’s in het fysieke domein wordt teruggebracht tot 3. Inwerkingtreding van de nieuwe wet is in elk geval niet voor 2018 gepland.
Middelen
N.v.t.
Activiteit
Beheersverordening buitengebied en facetbestemmingsplan
Verantwoording / Realisatie 2013
De facetbestemmingsplannen voor de onderwerpen mantelzorg, bijgebouwen bij woningen, plattelandswoning, recreatiewoningen met zorg, dakhelling recreatiewoningen, experimenteerruimte recreatieparken en semi-permanente kampeermiddelen bij minicampings hebben in 2013 een succesvolle procedure doorlopen. Ze zijn hierna verwerkt in de beheersverordening Buitengebied. Deze beheersverordening heeft na een goede en brede voorbereiding een zorgvuldig inspraaktraject doorlopen en is in oktober 2013 door de raad vastgesteld.
Middelen
De benodigde middelen waren na de keus voor een beheersverordening i.p.v. een bestemmingsplan al enorm naar beneden bijgesteld, maar zelfs hierna hebben we door projectbeheersing en juiste keuzes nog verder kunnen besparen.
83 – Volkshuisvesting Activiteit
Woonplan De Wolden en uitwerking regionale woonvisie
Verantwoording / Realisatie 2013
Woonplan Het herziene uitvoeringsprogramma is op 31 januari 2013 vastgesteld. Bijstelling van het woningprogramma was een gevolg van Bevolkingsprognose XVIII, die een lagere woningbouwbehoefte liet zien. Herziening bestemmingsplannen: Voor de dorpen Kerkenveld-Noord, Fort, Oosteinde is er een herziening van het bestemmingsplan gestart om woningbouw voor starters mogelijk te maken. In Kerkenveld Noord zijn enkele woningen verkocht. Woningbouw Zuidwolde: Voor de Koninginnehof geldt ook een herziening van het bestemmingsplan. In plaats van 8 2^1 kap woningen worden er 6 huur- en 6 Koopgarant woningen gerealiseerd door Actium. In Zuidwolde zijn in plan Middelveen 6 huurwoningen gerealiseerd door Actium (op DUBOlocatie). Op de Rabobanklocatie en locatie Reins aan de Hoofdstraat zijn appartementen door ontwikkelaars gerealiseerd. Woningbouw de Wijk: Zie de betreffende teksten over herstructurering, centrumplan de Wijk en Dunningen. Overigens zijn de kavels aan de Postweg bij de school verkocht cq onder optie. Woningbouw Ruinen: Zie de betreffende tekst centrumplan Ruinen. De woningbouw in Oldehave Bos, door de betreffende ontwikkelaar, stagneert. Herontwikkeling schoollocaties: De bestemmingsplannen voor de herontwikkeling van basisschool De Zaaier in Zuidwolde en ’t Stekkie in Koekange zijn opgepakt en worden begin 2014 vastgesteld. Een groot deel van de woningen op deze locaties is inmiddels verkocht cq onder optie. Overigen: Linde: Door het dorp Linde is bouwen op basis van het LOK(Landschappelijk OntwikkelingsKader) opgepakt. Regionale Woonvisie In 2013 zou gestart worden met het in kaart brengen van de zorgopgave in Zuidwest Drenthe. De gemeenten Meppel en Westerveld moesten hun Structuurvisie (en Woonplan) nog vaststellen. Dit gebeurt eind 2013 of begin 2014. Dit proces loopt daardoor vertraging op. De overlegfrequentie was in tegenstelling tot 2012 laag.
pagina 43
JAARSTUKKEN 2013 Middelen
Woningbouw vindt maar ten dele plaats op grondexploitaties van de gemeente. Voor een belangrijk deel door ontwikkelaars. Dat betekent dat de dekking van uren van grondzaken maar deels plaatsvindt vanuit de grondexploitaties en voor een ander deel vanuit de structuur- en bestemmingsplannen een overschrijding plaatsvindt van de begroting van € 30.000. Die overschrijding is in 2013 overigens gecompenseerd door onderschrijding op andere kostensoorten.
Activiteit
Woningbouwplan Ekelenberg
Verantwoording / Realisatie 2013
Vanaf 2011 is De Wolden in gesprek met de eigenaar over de mogelijkheden van een samenwerkingsverband voor zijn woningbouwplannen op de Ekelenberg. Door de aanhoudende slechte situatie op de woningmarkt is het financieel participeren (investeren) in het project voor de gemeente te risicovol. Om die reden heeft het college begin 2013 besloten om deze woningbouwontwikkeling alleen faciliterend te ondersteunen door inzet van de ambtelijke organisatie en het opstellen van een bestemmingsplan inclusief noodzakelijke onderzoeken. En de feitelijk gemaakte kosten hiervoor te verhalen bij de eigenaar. Dit is conform de gemeentelijke Nota Kostenverhaal. Gemeente en de eigenaar hebben hiertoe een intentie-overeenkomst afgesloten. Het gebied zal, overeenkomstig het gemeentelijk woonplan bestaan uit een bouwprogramma van maximaal 54 woningen, 6 woon-werk eenheden, waarvan de woningen de bestemming bedrijfswoning zullen krijgen en 56 zorgeenheden, niet zijnde woningen. Voor het afdekken van het financiële risico dient de initiatiefnemer een bankgarantie van een Nederlandse bankinstelling te overhandigen. Hiervoor is een opschortende voorwaarde in de overeenkomst opgenomen, wat inhoudt dat er geen overeenkomst is (opgeschort), totdat de initiatiefnemer de bankgarantie overhandigt.
Middelen
De kosten van het opstellen van het bestemmingsplan en noodzakelijke onderzoeken zijn voorlopig geraamd op € 113.133,94. De ureninzet van de organisatie worden geraamd op 638 uur. Alle kosten gaan ten laste komen van bovengenoemde overeenkomst. Dit is geen bouwgrondexploitatie.
Activiteit
Herstructurering woonomgeving Burg. D.L.S. Briëtweg te de Wijk
Verantwoording / Realisatie 2013
Projectvoorbereiding en bestemmingsplanprocedure in 2013, in 2014 afronden. Mogelijk beroepsprocedure in 2014 bij de Raad van State voor het bestemmingsplan. In 2013 is het stedebouwkundig plan afgerond in overleg met de buurt. Op basis daarvan is een voorontwerp bestemmingsplan opgesteld. Enkele bewoners uit de buurt hebben daarop een inspraakreactie ingediend, aangezien men bezwaar heeft tegen het geplande appartementencomplex. Ondanks enkele overleggen met deze bewoners, Actium en gemeente en een aangepast ontwerp van het appartementencomplex is het bezwaar niet van tafel. Door Actium is besloten om met het oorspronkelijke stedenbouwkundige plan en het aangepaste ontwerp van het appartementencomplex de volgende bestemmingsplanfase in te gaan, namelijk het ontwerpbestemmingsplan. Dat plan zal in 2014 in procedure worden genomen. Ondertussen is de sloop van de woningen in 2013 grotendeels uitgevoerd.
Middelen
De gemeentelijke kosten voor de bestemmingsplanprocedure en andere voorbereidingskosten worden met de overeenkomst gemeente – Actium gedekt.
85 – Bouwgrondexploitatie Activiteit
Woningbouw Dunningen (fase 3)
Verantwoording / Realisatie 2013
In Dunningen de Wijk is een nieuwe woonwijk gepland voor 50 tot 60 woningen. Samen met omwonenden en mogelijk toekomstige bewoners is in 2012-2013 het stedebouwkundig plan opgesteld. Dat is de basis voor het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan wordt op 20 februari 2014 ter vaststelling aangeboden aan de raad. Daarna worden de kavels en de te bouwen woningen op de markt gezet. De grondexploitatie van Dunningen heeft nu een geprognosticeerd resultaat van € 69.400 voordelig (eindwaarde). Bij de actualisatie van 2012 (jaarrekening 2012) bedroeg het verwachte resultaat nog € 316.200 voordelig (eindwaarde). Deze bijstelling is het gevolg van het verlagen van de grondprijzen enerzijds en de hogere aanlegkosten anderzijds. De reden dat deze kosten naar verwachting hoger uitvallen komt door een ruimer opgezet plan, een relatief dure stedenbouwkundige invulling en aanscherpende regelgeving omtrent waterberging. Door de bijstelling van het geprognosticeerde resultaat, bedraagt het af te dekken risicobedrag voor het complex Dunningen ca. € 230.000. De stand van de algemene reserve bouwgrondexploitatie zal waarschijnlijk te laag zijn, om de totale geprognosticeerde risico's
pagina 44
JAARSTUKKEN 2013 van alle grondexploitatiecomplexen te kunnen afdekken. Wanneer deze verwachting werkelijkheid wordt, zal de algemene reserve bouwgrondexploitatie vanuit de algemene reserve van de gemeente aangevuld moeten worden (is conform nota Grondbeleid). Zie verder jaarverslag bouwgrondexploitaties. Middelen
Zie jaarverslag bouwgrondexploitaties.
Activiteit
Eventuele bijstelling grondprijzen
Verantwoording / Realisatie 2013
Het college heeft lagere grondprijzen vastgesteld. De gemeenteraad is daarvan vooraf op de hoogte gesteld. Het aantrekken van de belangstelling voor kavels en woningbouwprojecten in onze gemeente zijn deels aan deze verlaging te danken. In 2013 zijn onder andere de woningbouwplannen De Zaaier Zuidwolde en ’t Stekkie Koekange tot ontwikkeling gekomen. Start bouw vindt plaats in 2014. Zie verder jaarverslag bouwgrondexploitaties.
Middelen
Zie jaarverslag bouwgrondexploitaties. De Zaaier en ‘t Stekkie zijn overigens geen grondexploitatiecomplexen.
Budgetten 2013 Programma 11
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking begroting -/rekening
Lasten programma
4.835.490
4.757.958
6.041.037
5.084.771
966.267
Baten programma
2.012.246
2.963.599
3.990.960
3.037.203
-953.757
-2.823.244
-1.794.359
-2.050.077
-2.047.568
2.510
814.801
-
401.079
300.322
-100.757
-2.008.443
-1.794.359
-1.648.998
-1.747.245
-98.247
Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming
pagina 45
JAARSTUKKEN 2013
1.6.12
Progr. 12.
Programma 12 – Financiering- en algemene dekkingsmiddelen
Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling / Beoogd maatschappelijk effect programma 12: Het realiseren van een structureel sluitende begroting in meerjarenperspectief op basis van heldere kaders voor de gemeentelijke uitgaven en inkomsten. Een gezonde financiële positie is de basis voor het toekomstige beleid. Het maatschappelijk effect van onze inspanningen moet zijn dat in deze raadsperiode (2010-2014): - de administratie en de planning- en controlcyclus op orde blijft; - ambities worden afgestemd op de financiële mogelijkheden; - alleen tot structurele uitgaven wordt besloten als er structurele dekking is; - dat gezorgd wordt voor een solide financieel beleid, waarbij belastingen niet onnodig worden verhoogd en reserves goed worden ingezet. Het programma ‘Financiering- en algemene dekkingsmiddelen’ omvat de beleidsproducten: 90 – Beleggingen; 91 – Uitvoering Wet Onroerende Zaken; 92 – Algemene uitkeringen; 93 – Algemene lasten en baten; 95 – Onroerende zaakbelastingen; 96 – Belasting op toeristen; 98 – Heffing en invordering gemeentelijke belastingen; Het programma in beeld:
Doelstellingen beleidsproducten: 90.0 – Het zo optimaal mogelijk inzetten van financiële middelen waarbij wordt voldaan aan de bepalingen van het door de raad vastgestelde treasurystatuut; 91.0 – Het voldoen aan het gestelde in de Wet WOZ en het jaarlijks tijdig, kwalitatief juiste gegevens beschikbaar hebben en beschikbaar stellen voor de belastingheffing van het rijk, de waterschappen en de gemeente; 92.0 – Het inzetten van de via algemene uitkering verkregen rijksmiddelen uit het Gemeentefonds; 93.0 – Het voldoen aan de door de raad vastgestelde financiële spelregels zoals verwoord bij de opzet van de nieuwe jaarplancyclus; 93.1 – Het actueel houden van de verschillende beheersprogramma’s die gevolgen hebben voor de jaarlijkse exploitatielasten; 93.2 – Het up-to-date houden van de bouwgrondexploitatie en nota reserves en voorzieningen; 93.3 – Het regelmatig houden van een financiële risicoanalyse; 93.4 – Uitvoering geven aan de opdracht ‘budget is budget’ en alleen uitzetting indien onvoorzien en onvermijdelijk; 95.0 – Het opleggen en invorderen van aanslagen OZB teneinde de eigen, begrote inkomstenstroom te realiseren; 96.0 – Het opleggen en invorderen van aanslagen op toeristen als bijdrage in de kosten gemaakt voor het toerisme; 98.0 – Het voeren van een degelijk beleid met betrekking tot de gemeentelijke inkomsten, waaronder leges, belastingen en rechten.
pagina 46
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 12.
Het beleid voor dit programma is vastgelegd in de (beleids)nota’s: Toekomstvisie 2005-2020, vastgesteld d.d. 22 december 2005; Politieke Termijnagenda 2010-2014 van de raad, vastgesteld d.d. 11 maart 2010; Collegeprogramma 2010-2014, d.d. 22 april 2010; ‘De tering naar de nering zetten’, eind maart 2010 aangeboden aan de raad; Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido); Nota reserves en voorzieningen; Wet waardering onroerende zaken; Financiële verhoudingswet; Treasurystatuut; Gebaseerd op de Gemeentewet en beleidskader financieel toezicht op gemeenten van de provincie; Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten; Woningfinancieringsregeling ambtenaren 1998; Gemeentelijke verordening onroerende-zaakbelastingen 2013, forensenbelasting 2012 en toeristenbelasting 2013; Leidraad invordering gemeentelijke belastingen. 93 – Algemene lasten en baten Activiteit
Het beschikbaar hebben of verkrijgen van financiële middelen op basis van de Toekomstvisie 2005-2020 om de in het collegeprogramma 2010-2014 verwoorde ambities te kunnen verwezenlijken
Verantwoording / Realisatie 2013
Het in gang gezette traject van bezuinigingen en ombuigingen heeft voldoende middelen opgeleverd voor een sluitende jaarrekening en voor de realisatie van de ambities van het collegeprogramma. Het streven naar een goede balans tussen beschikbare middelen enerzijds en de vastgestelde ambities anderzijds heeft doorlopend de aandacht van zowel het college als de raad. De ambities uit het lopende collegeprogramma zijn voor een belangrijk deel verwezenlijkt.
Ken- en stuurgetallen
GEGEVENS OP BASIS JAARREKENINGEN
2011
2012
2013
Eigen vermogen (x € 1.000) per
€ 49.751
€ 45.150
€ 43.603
Aantal inwoners per 31-12 Eigen vermogen per inwoner
23.760
23.776
23.596
€ 2.094
€ 1.899
€ 1.848
Langlopende leningen (x € 1.000) – vreemd verm.
€ 11.211
€ 10.466
€
9.722
Schuld per inwoner lang geld
€
€
€
412
Totaal vermogen
€ 70.972
€ 63.897
€ 60.072
70%
71%
73%
€ 47.989
€ 45.529
€ 47.112
30%
29%
27%
Solvabiliteitsratio (verhouding tussen eigen vermogen en totaal vermogen) Totaal omzet (x € 1.000 o.b.v. gecorrigeerde begrotingscijfers) Netto-schuld als percentage van het balanstotaal (debt-ratio *) Netto-schuld per inwoner **) Middelen
-€
472
26
€
440
217
€
248
N.v.t.
*) debt-ratio = 1 -/- solvabiliteitsratio **) De stijging ten opzichte van 2011 wordt verklaard doordat het aandeel financiële vaste activa, welke in mindering wordt gebracht op de schulden, in 2011 veel hoger was dan in 2012. Dit is veroorzaakt doordat in 2012 de financieringsovereenkomst Rendo/BNG is afgelost.
Activiteit
Winst- en dividendverwachtingen (nuts)bedrijven
Verantwoording / Realisatie 2013
Ten opzichte van de bij de tussenrapportage bijgestelde begroting 2013 is in totaal € 16.428 meer ontvangen. Deze geringe positieve afwijking is veroorzaakt door een vervroegde aflossing van een deel van de aan Enexis verstrekte aandeelhouderslening.
Middelen
In totaal is in 2013 € 3.626.776 wegens beleggingen ontvangen.
pagina 47
JAARSTUKKEN 2013
Progr. 12.
Activiteit
Voortgang bezuinigings- en ombuigingsmaatregelen 2012 en volgende jaren
Verantwoording / Realisatie 2013
Voor zover noodzakelijk is de bezuinigingsmatrix maandelijks van een update voorzien. Deze matrix is te vinden op intranet ‘Thema’s/Dossiers – bezuinigingen’. De raad is geïnformeerd via de digitale leeskamer en met de voortgangsrapportage bij de kadernota en decemberrapportage. In juni 2013 is de stand via de Kadernota 2014 door de raad voor kennisgeving aangenomen en in de Decemberrapportage 2013 heeft de laatste update over 2013 plaatsgevonden.
Middelen
De voor 2013 door de raad bijgestelde totale bezuinigingstaakstelling is bepaald op € 932.350. Doordat het zwembad Ruinen aanvankelijk nog één jaar langer zou openblijven is de totale taakstelling voor 2013 met € 78.000 bijgesteld naar € 854.350. De werkelijke bezuinigingen zijn enigszins hoger uitgekomen, namelijk op een bedrag van € 861.302.
Activiteit
Incidenteel frictiebudget i.v.m. knelpunten realisatie bezuinigingen
Verantwoording / Realisatie 2013
Bij de taakstelling 2012-2017 is afgesproken om € 250.000 structureel te bezuinigen op het openbare groen door het onderhoudsarmer te maken. Hiervoor is een incidenteel bedrag beschikbaar van € 250.000. De plannen zijn inmiddels uitgewerkt. Het beschikbare budget zal in 2014 worden benut om tot realisatie te komen. De Stichting Welzijn De Wolden moet per 1-1-2016 een bezuinigingstaakstelling van € 164.000 realiseren. Om te onderzoeken op welke wijze die bezuiniging kan worden gerealiseerd en welke knelpunten er mogelijk zouden kunnen zijn bij de realisatie, is € 50.000 beschikbaar gesteld. Inhoudelijk is bij programma 9 vermeld wat er sindsdien is gebeurd. Het frictiebudget is deels gebruikt voor de inhuur van het onderzoeksbureau, de begeleiding van de realisatie van de kanteling en voor de (externe) ambtelijke inzet. Het restant van het frictiebudget is voldoende om de nog te maken kosten te dekken. Bij de programma’s 4 en 9 is op deze beide speerpunten verder inhoudelijk ingegaan.
Middelen
In totaal is terzake € 300.000 gereserveerd en geoormerkt binnen de ‘Reserve investeringsprojecten’.
Budgetten 2013 Programma 12 Lasten programma Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Totaal lasten/baten
Algemene dekkingsmiddelen
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
3.146.728
720.523
2.417.639
2.001.930
415.709
764.315
341.705
586.339
628.605
42.266
-2.382.413
-378.818
-1.831.300
-1.373.325
457.975
1.289.364
105.000
639.711
417.350
-222.361
-1.093.049
-273.818
-1.191.589
-955.975
235.614
26.975.597
27.206.426
27.511.549
305.123
364.433
28.120
28.214.649
Onvoorziene uitgaven
pagina 48
28.120
JAARSTUKKEN 2013
1.6.13
(Hulp)kostenplaatsen
(Hulp) Kostenplaatsen (interne kostenplaatsen bedrijfsvoering)
Afdeling Concern Activiteit
Uitbreiding formatie juridische zaken
Verantwoording/ Realisatie 2013
Deze (incidentele) gelden zijn ingezet voor de ambtelijke ondersteuning van de commissie bezwaarschriften. Tot voor kort werd hiervoor een extern adviseur van ProFacto ingehuurd. Sinds het najaar 2013 worden deze taken verzorgd door een adviseur in dienst van gemeente Hoogeveen, hetgeen veel goedkoper is dan de externe inhuur. De inleen van Hoogeveen loopt vooruit op de ambtelijke samenvoeging.
Middelen
De benodigde incidentele middelen van in totaal € 149.000 (2013 t/m 2015) zijn gereserveerd en geoormerkt binnen de ‘Reserve investeringsprojecten’.
Incidentele capaciteit applicatiebeheer Activiteit
Incidentele capaciteit applicatiebeheer
Verantwoording/ Realisatie 2013
De werkzaamheden zijn gestart in 2013 en worden afgerond begin 2014.
Middelen
De werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd binnen het beschikbare budget.
Gebruik maken van BasisRegistratie Kadaster (BRK-Levering) Activiteit
Gebruik maken van BasisRegistratie Kadaster (BRK-Levering)
Verantwoording/ Realisatie 2013
In de periode 2013 – 2015 vervangt het Kadaster de informatieverstrekking in de vorm van de ‘Massale Output AKR’. Na een pilotfase met overheden en softwareleveranciers is sinds 1 november 2013 de nieuwe verstrekkingsvorm ‘BRK Levering’ beschikbaar. Hierdoor was uitvoering in het najaar niet mogelijk. Het stopzetten van de huidige verstrekkingsvorm is meermaals uitgesteld en eindigt definitief op 1 juli 2015. Eind 2014/begin 2015 zal het gemeentelijke informatiesysteem voor de nieuwe ambtelijke organisatie geschikt gemaakt worden voor gebruik van BRK Levering.
Middelen
De middelen zijn beschikbaar.
Beschikken over jaarlijkse luchtfoto’s en panoramabeelden Activiteit
Beschikken over jaarlijkse luchtfoto's en panoramabeelden
Verantwoording/ Realisatie 2013
Alle opgenomen fotobeelden zijn in 2013 geleverd en worden ontsloten via GIS (Geoviewer). In 2013 zijn alle 408 Nederlandse gemeenten nogmaals gevraagd om deel te nemen aan de landelijke aanbesteding beeldmateriaal 2014-2015. Met slechts 35 inschrijvingen is gemeentelijke deelname niet mogelijk gebleken. De belangrijkste argumenten zijn de prijsstelling en de lage resolutie. Gemeenten dienen de beelden zelf aan te schaffen.
Middelen
Realisatie binnen het beschikbaar gestelde budget.
Organisatie- en proceskosten organisatiebrede visie dienstverlening (2010-2015) Activiteit
Organisatie- en proceskosten organisatiebrede visie dienstverlening (2010-2015)
Verantwoording/ Realisatie 2013
De processen op het gebied van de omgevingsvergunning zijn voor het grootste deel afgerond, maar ook voor toezicht en handhaving zijn de processen geïnventariseerd en uitgewerkt. Tevens zijn de activiteiten rondom een object geïnventariseerd. In het kader van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen is het van belang om alle ontwikkelingen rond een object te registreren. Door dit slim te organiseren, wordt voldaan aan de wettelijke verplichting.
Middelen
De activiteiten zijn binnen de beschikbare middelen uitgevoerd.
pagina 49
JAARSTUKKEN 2013
(Hulp)kostenplaatsen
Openbare werken Activiteit
Doorontwikkeling WoldWerk (vervolgonderzoek verzelfstandiging)
Verantwoording/ Realisatie 2013
De besluitvorming omtrent het bedrijfsvoeringplan (nr. 2) is opgeschort in verband met de aankomende samenvoeging met Hoogeveen. De gemeente Hoogeveen heeft de wens om de huisvesting van de buitendienst tegen het licht te houden. Dit heeft daardoor ook consequenties voor het voorstel over de huisvesting van WoldWerk.
Middelen
Het aan het bedrijfsvoeringplan ten grondslag liggende onderzoek is financieel afgewikkeld in 2012. Bij de beschikbaarstelling van het krediet (€ 25.000) is geen rekening gehouden met de daarna aangevraagde en toegezegde subsidie. De subsidie-toezegging is afgerekend. Er resteert een bedrag van € 19.090. Dit bedrag is overgeheveld naar 2014 en beschikbaar voor verdere uitwerking van het bedrijfsvoeringplan.
Tractie openbare werken Activiteit
Vervangingen tractieplan openbare werken
Verantwoording/ Realisatie 2013
- Traject vervanging Scania is stopgezet vanwege aanscherping regelgeving over aanbesteding. Bovendien wordt onderzocht welke tractie-omvang nodig is na samenvoeging met Hoogeveen. - Opel Vivaro servicebus: levering maart 2014. - Afzetcontainers: aanbesteding- en gunningtraject is opnieuw gevoerd en inmiddels afgerond. Opdracht en levering 1e helft 2014. - Natzoutstrooier: is doorgeschoven naar 2014 (is nog inzetbaar). - Sneeuwploeg: is doorgeschoven naar 2014 (is nog inzetbaar).
Middelen
Er zijn voldoende middelen beschikbaar (en vrijgegeven) voor de Opel Vivaro servicebus (€ 24.620). Voor de afzetcontainers is ook voldoende krediet beschikbaar € 94.555. Daarvan is € 92.650 reeds vrijgegeven. Voor de natzoutstrooier en de sneeuwploeg is respectievelijk € 27.250 en € 13.080 beschikbaar (is voldoende). Deze bedragen moeten nog worden vrijgegeven.
Project Biomassastromen De Wolden Activiteit
Realisatie houtkachel ten behoeve van sporthal en zwembad te de Wijk
Verantwoording/ Realisatie 2013
In 2012 en 2013 is onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van het verwarmen van eigen gebouwen met bij onderhoud vrijkomend knip- en snoeihout in een houtgestookte CV-kachel. De uitkomst was dat deze voorziening budgettair neutraal gerealiseerd kon worden. Wel levert de kachel milieuwinst op. De houtkachel is half december 2013 in gebruik genomen. Afronding van de investering vindt plaats in 2014. De overige onderdelen van het project vallen in programma 10.
Middelen
Er zijn voldoende middelen beschikbaar (€ 120.000).
pagina 50
JAARSTUKKEN 2013
1.7 1.7.1
PARAGRAFEN Lokale heffingen
Inleiding De gemeentelijke belastingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. De onroerende-zaakbelastingen (OZB), toeristen- en forensenbelasting zijn lokale heffingen die als algemeen dekkingsmiddel aangemerkt kunnen worden. Daarnaast zijn er nog heffingen die niet tot de algemene dekkingsmiddelen horen, maar wel in deze paragraaf betrokken zijn. Hierbij valt te denken aan de afvalstoffenheffing en de rioolheffing maar ook de gemeentelijke leges waartegenover een direct aanwijsbare tegenprestatie staat. Privaatrechtelijke bedragen zoals prijzen van zwembaden en sportaccommodaties e.d. komen niet in het overzicht aan de orde. In 2013 was bijna 18% van de inkomsten van de gemeente De Wolden afkomstig uit lokale heffingen (belastingen en rechten). Deze lokale heffingen zijn opgebracht door burgers, bedrijven en recreanten. Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Ook wordt weergegeven welk beleid de gemeente heeft gevoerd ten aanzien van de lokale heffingen en welke landelijke ontwikkelingen (rijksbeleid) daarbij van invloed waren. Op basis van het collegeprogramma 2010-2014 hanteren we de volgende uitgangspunten: • Wij gaan terughoudend om met verhoging van de onroerende-zaakbelasting; Bijstelling op basis van de inflatiecorrectie is het uitgangspunt. Als verhoging van de OZB nodig is (handhaving voorzieningenniveau) dan maken we de consequenties voor de woonlasten inzichtelijk; • Tarieven en verhoging van tarieven worden goed gemotiveerd en zijn transparant; • Wij streven er naar rechten (leges, afvalstoffenheffing en rioolheffing) zoveel mogelijk kostendekkend te houden/maken.
Ontwikkelingen Hertaxatie Wet waardering onroerende zaken In 2013 zijn WOZ waarden, voor een periode van 1 jaar, vastgesteld op basis van de plaatsgevonden hertaxatie naar het prijspeil op 1 januari 2012. De beschikkingen 2013 hebben we binnen de wettelijke termijn verstuurd. Het aantal ingediende bezwaren kwam uit op 2,7%. Dit percentage ligt onder het landelijk gemiddelde (3%). De bezwaren zijn voor het eind van het jaar afgehandeld. In 2013 hebben opnieuw hertaxaties plaats gevonden van alle objecten in de gemeente naar het prijspeil op 1 januari 2013. De taxaties werden in eigen beheer uitgevoerd. Overzicht van de lokale heffingen Onderstaande tabel geeft weer welke opbrengsten uit lokale heffingen zijn begroot (inclusief eventuele begrotingswijzigingen) en welke opbrengsten werkelijk zijn verkregen in 2013. Begroting 2013 (na wijziging)
Belastingen en heffingen Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing
Werkelijk 2013
3.334.500
€
3.343.840
€
2.026.860
€
2.020.674
€
2.502.640
€
2.502.557 659.357
€
Bouwleges
€
640.350
€
Secretarieleges (alleen gemeentelijk deel)
€
260.918
€
252.370 32.532
Leges bestemmingsplannen
€
34.454
€
Leges milieubeheer
€
3.230
€
3.399 -
Leges monumentenvergunning
€
1.077
€
Overige Leges VROM (volkshuisvesting)
€
-
€
614
6.199
€
6.691
Leges vergunningen o.a. drank en horeca
€
pagina 51
JAARSTUKKEN 2013 Begroting 2013 (na wijziging)
Belastingen en heffingen
Werkelijk 2013
Leges Brandweer
€
1.939
€
0
Leges OW
€
4.125
€
9.314
Toeristenbelasting
€
314.233
€
320.259
Forensenbelasting
€
129.810
€
137.717
Graf- en begraafrechten
€
248.079
€
274.033
Totaal belastinginkomsten
€
9.508.899
€
9.563.357
Onroerende-zaakbelastingen 2011 % WOZ waarde
2012 %WOZ waarde
2013 % WOZ waarde
Zakelijk gerechtigden(woningen)
0,0872
0,0910
0,0969
Zakelijk gerechtigden niet-woningen
0,0872
0,1016
0,1149
Gebruikers niet-woningen
0,0690
0,0815
0,0954
Totaal niet-woningen
0,1562
0,1831
0,2103
OZB tarieven
In de begroting is uitgegaan van een stijging van de OZB-opbrengst met 2,5% (1,5% indexering en 1% autonome groei). Daarnaast is een extra opbrengst ingeboekt van € 83.750 uit de OZB voor niet-woningen. Besloten is deze tarieven gefaseerd te verhogen (2012-2015). Het voorstel gaat uit van een te realiseren meeropbrengst van € 335.000 in 2015 (naast de jaarlijkse indexering). In 2013 werden de nieuwe getaxeerde waarden in het kader van de Wet waardering onroerende zaken naar het prijspeil op 1-1-2012 van kracht voor de belastingheffing in 2013. Hertaxatie heeft uitgewezen dat er sprake was van een lichte gemiddelde waardedaling van onroerende zaken (1-1-2012), ten opzichte van 1-1-2011 (-3,4% woningen, –1,8% niet-woningen). In het onderstaande overzicht zijn de heffingspercentage OZB en gemiddelde WOZ waarden 2013 voor woningen per Drentse gemeente opgenomen. Bron van de aan de tabel ten grondslag liggende gegevens is een onder de Drentse gemeenten gehouden onderzoek door het Regionaal Belastingoverleg Drentse gemeenten. De hoogte van de tarieven is naast het voorzieningenniveau van gemeenten ook afhankelijk van de waarde van woningen (de markt). De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in de gemeenten De Wolden is het hoogste van Drenthe. Gemeente
Heffingspercentage 2013 woning
Heffingspercentage 2013 bedrijven
Gemiddelde WOZ-waarde woningen
Borger-Odoorn
0,17480%
0,29360%
188.000
Assen
0,13510%
0,52410%
174.665
Emmen
0,18740%
0,48310%
164.700
Meppel
0,11800%
0,43400%
196.910
Hoogeveen
0,13100%
0,37400%
171.000
Midden Drenthe
0,09870%
0,30780%
204.000
Coevorden
0,14540%
0,26660%
192.500
Noordenveld
0,10204%
0,24722%
210.000
Aa en Hunze
0,09880%
0,23850%
223.000
De Wolden
0,09690%
0,21030%
257.000
Tynaarlo
0,09740%
0,18910%
229.363
Westerveld
0,08200%
0,15750%
249.000
pagina 52
JAARSTUKKEN 2013
Onroerende-zaakbelasting 2013 per huishouden Drenthe 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00
M ep pe H l o og ev ee n T yn aa A rl a o e n H un N ze o or d en M id ve de ld n D re nt h e
er ve ld
W es t
A ss en
Em m e C n oe vo rd en D e W o ld e n
B or g er -O do o rn
0,00
Afvalstoffenheffing Tarieven
2011
2012
Eenpersoonshuishoudingen
€
173,52
€
165,96
Meerpersoonshuishoudingen
€
220,20
€
210,60
2013 € €
167,64 212,64
Uitgangspunt is dat de huisvuilinzameling kostendekkend is. De afvalstoffenheffing wordt berekend op basis van de begrotingscijfers. De laatste jaren is er door met name onverwacht hoge opbrengsten uit verkoop van oud papier steeds geld overgebleven op reiniging. In 2013 lag dit anders. De verkoop van oud papier heeft ca. € 80.000 minder opgebracht dan verwacht. Oorzaak was de lage marktprijs en ca. 200 ton minder oud papier. Dit laatste komt door de steeds verdergaande digitalisering en de economische situatie. Dat de exploitatie desondanks op begrotingsniveau is uitgekomen heeft als reden dat er minder restafval is ingezameld en de verwerking van grof restafval (milieustraat) eind 2012 gunstig is aanbesteed.
Overzicht kostendekkendheid reiniging 2013 Prim. Begroting Lasten: Exploitatielasten minus overige inkomsten Compensabele btw Kwijtscheldingen (programma 9 minimabeleid) Baten: Afvalstoffenheffingen en reinigingsheffingen Reinigingsrechten Onder- c.q. overdekking
Rekening
€ 1.642.000 347.000 49.000 € 2.038.000
€ 1.639.000 337.000 57.000 € 2.033.000
€ 1.965.000 73.000 -/+ € 0
€ 1.958.000 63.000 € 12.000
100%
99,5%
Dekkingspercentage
pagina 53
JAARSTUKKEN 2013
In de volgende grafiek zijn de tarieven 2013 van Drentse gemeenten opgenomen.
Afvalstoffenheffing 2013 per huishouden Drenthe 310,00 290,00 270,00 250,00 230,00 210,00 190,00 170,00
A ss e n M ep p el T yn N aa oo rl o rd en ve D ld e B W or ge old en rM O id do d or en n -D re n th e
E m m C en oe vo rd H en oo ge ve W e n es te rv A a el d en H un ze
150,00
Van de 12 Drentse gemeenten hanteren 10 gemeenten een afvalstoffenheffing op basis van het solidariteitsprincipe. De andere 2 gemeenten (Tynaarlo en Borger-Odoorn) hanteren een systeem van tariefdifferentiatie. In de grafiek hebben we de afvalstoffenheffingen in Drenthe (tarief Meerpersoonshuishouden) met elkaar vergeleken. Het gemiddelde tarief in Drenthe bedraagt in 2013 € 243,70. De gemeente De Wolden hoort bij de gemeenten met het laagste tarief (€ 212,64). Rioolheffing Regelgeving: Op 29 augustus 2013 heeft De Wolden een nieuw v-GRP (verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan) vastgesteld. In dit plan is rekening gehouden met de werkelijke levensduur, realistische afschrijvingstermijnen en regionale gehanteerde uitvoeringskosten. E.e.a. heeft gunstige gevolgen voor de kosten van de maatregelen en de tarieven. In het v-GRP is rekening gehouden met de nieuw regelgeving; middelen zijn gereserveerd voor onderzoeksinspanningen naar grondwateroverlast en de klimaatveranderingen. Niveau: de rioleringszorg in De Wolden is voor plattelandsgemeenten op een adequaat peil. Alle panden zijn voorzien van een gemeentelijke voorziening voor huishoudelijk afvalwater, doordat zij zijn aangesloten op de riolering of op een IBA (individuele behandeling van afvalwater). Ook zijn afrondende maatregelen voor het beperken van de overstortemissie en vervangingsinvesteringen in uitvoering. De voor de uitvoering benodigde middelen zijn verwerkt in het tarief. Exploitatielasten: de uitgestrektheid van de gemeente heeft invloed op de exploitatielasten. Ondanks de relatief lange rioolleidingen met veel pompen om de woningen te kunnen ontsluiten zijn de exploitatie van de riolering na het vaststellen voordeliger dan de gemiddelde tarieven in Drenthe. Rioolheffing Tarieven
2011
2012
2013
Eenpersoonshuishoudingen
€
194,04
€
197,88
€ 206,76
Meerpersoonshuishoudingen
€
215,28
€
219,60
€ 229,44
pagina 54
JAARSTUKKEN 2013 Voor de riolering is ter bepaling van de kostendekkendheid, i.v.m. de compensabele btw en het bedrag aan kwijtscheldingen, ook een extracomptabele becijfering noodzakelijk. Overzicht kostendekkendheid riolering 2013 Begroting Lasten: Exploitatielasten minus overige inkomsten Kapitaallasten Compensabele btw exploitatie Compensabele btw investeringen Kwijtscheldingen (programma 9 minimabeleid) Baten: rioolrechten Overdekking
Rekening
€ € -
1.149.000 967.000 112.000 115.000 41.000 2.384.000 2.386.000
€ € -
965.000 882.000 119.000 82.000 58.000 2.106.000 2.397.000
+€
2.000
+€
291.000
Dekkingspercentage
100%
114%
In de volgende grafiek zijn de tarieven 2013 van Drentse gemeenten opgenomen. Rioolheffing 2013 per huishouden Drenthe 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00
M e p p e C l o e vo rd e H n o o g ev e e n
E m m en
A ss e n T y n a a rl o
W e st M er id v d el e n d -D re n th N e o o rd e n v e ld D e W B o o ld rg e n er -O d o o A rn a e n H u n ze
50,00
De verschillen in de tariefstelling worden veroorzaakt door de mate waarin rekening is gehouden met nieuwe regelgeving, het niveau van de rioleringszorg, de exploitatiekosten en het aantal aansluitingen. In de grafiek hebben we de rioolheffingen in Drenthe (tarief Meerpersoonshuishouden) met elkaar vergeleken. Het gemiddelde tarief in Drenthe bedraagt in 2013 € 198,26. De gemeente De Wolden hoort bij de gemeenten met de hogere tarieven (€ 229,44). Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Gemeenten kunnen, met inachtneming van de Invorderingswet 1990, kwijtschelding verlenen van gemeentelijke heffingen. Gemeenten beslissen zelf of, en zo ja, voor welke heffingen belastingplichtigen kwijtschelding kunnen krijgen. Gemeenten zijn gebonden aan de landelijke Uitvoeringsregeling. Alleen ten aanzien van het bestaansminimum hebben gemeenten de mogelijkheid om af te wijken van de regeling. De rijksregeling gaat uit van 90% van de bijstandsnorm. In onze gemeente is gekozen om 100% van de bijstandsnorm als bestaansminimum te hanteren. Bij de tariefstelling is rekening gehouden met de te verlenen kwijtschelding. Kwijtschelding is mogelijk van de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Met de kwijtscheldingverlening zijn de volgende aantallen en bedragen gemoeid. Belasting/recht
2010
2011
2012
2013
Afvalstoffenheffing
€ 36.067
€ 37.376
€ 46.457
€ 48.496
Rioolrecht
€ 37.117
€ 38.943
€ 51.518
€ 55.704
€ 73.184
€ 76.319
€ 97.975
€ 104.200
213
245
269
289
Totalen Aantal aanvragen
pagina 55
JAARSTUKKEN 2013 Bouwleges Overzicht opbrengst bouwleges en aantal verleende bouwvergunningen 2004 t/m 2013. Jaartal
Opbrengst bouwleges
Aantal vergunningen
2004
€ 462.435
561
2005
€ 322.897
438
2006
€ 331.125
368
2007
€ 704.127
485
2008
€ 788.055
458
2009
€ 562.750
363
2010
€ 612.700
287
2011
€ 857.400
218
2012
€ 654.200
250
2013
€ 659.357
272
Begraafrechten Met een jaarlijkse extra verhoging van de rechten met 3,5% tot 2013 was het streven tot een kostendekking van 100% te komen. In april 2013 heeft de raad gesproken over de capaciteitgarantie en kostendekking van de begraafplaatsen De Wolden. De raad heeft op 25 april 2013 besloten om: - het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid los te laten; - de tarieven na een enkele aanpassing jaarlijks alleen nog te indexeren; - 88% van het groenonderhoud ten laste te brengen van het budget groenonderhoud; - een eventueel resterend tekort op het product begraven ten laste te laten komen van het resultaat; - de tarieven jaarlijks alleen indexeren met het CPI indexcijfer voor huishoudens (2013 2,5%). Dit nieuwe beleid heeft ook een effect op de kostendekkendheid. In 2013 was er sprake van een hoger sterftecijfer en meer verkopen van graven en urnennissen. Het prognosegetal van met name graven is te hoog. Daarnaast is in 2013 actief ingezet op verlenging van rechten op urnennissen. Hierdoor komt de kostendekkendheid in 2013 uit op 109%. We merken op dat de kostendekkendheid afhankelijk blijft van het aantal overlijden, begrafenissen, bijzettingen en verkooprechten.
Begraafplaats
Prognose Werkelijk aankoop graf aankoop graf
Prognose aankoop nis
Werkelijk aankoop nis
Prognose aankoop urnengraf
Werkelijk aankoop urnengraf
Zuidwolde
60
45
12
6
2
4
Ruinen
15
4
6
8
2
0
de Wijk
8
5
6
3
1
2
Ruinerwold
8
6
4
4
1
0
Echten
2
4
0
0
1
0
Totaal
93
64
28
21
7
6
Begraafplaats
Aantal begrafenissen
Aantal bijzettingen/verstr.
Zuidwolde
51
27
Ruinen
11
20
8
11
de Wijk Ruinerwold
13
11
Echten
3
1
Totaal
86
70
pagina 56
JAARSTUKKEN 2013 Secretarieleges De opbrengst secretarieleges 2013 is als volgt opgebouwd. Leges
Begroting 2013 (na wijz.)
Werkelijk 2013
Rijbewijs
€
56.754
€
54.384
Paspoort/ID-kaart
€
127.370
€
120.643
Gehandicapten parkeerkaart
€
3.073
€
4.752
Uittreksel GBA
€
5.859
€
8.276
Verklaring omtrent gedrag
€
4.704
€
4.785
Persoonsregistratie en info.voorziening
€
8.613
€
5.572
Administratie
€
11.072
€
18.542
Huwelijken
€
38.747
€
35.320
Naturalisatie
€
1.497
€
1.535
Adresaanduiding
€
2.699
€
1.418
Kadastrale informatie
€
530
€
143
Totaal legesinkomsten
€ 260.918
€ 252.370
Productieaantallen 2013 Product
Werkelijk aantal 2011
Werkelijk aantal 2012
Begroot 2013
Werkelijk aantal 2013
Burgerlijke Stand Huwelijksvoltrekkingen
84
94
85
94
Geregistreerd Partnerschap
12
15
15
14
Geboorteaangiften
56
52
65
48
Overlijdensaangiften
128
147
120
166
Burgerlijke stand, uittreksel
248
379
270
386
16
7
10
8
2
1
2
0
1.856
2.214
1.800
2.026
47
22
20
29
2.066
1.777
2.300
1.769
20
16
10
16
1.871
373
500
255
Naturalisatieverzoeken Optieverzoeken Reisdocumenten Paspoort gewoon Spoedlevering paspoort Nik gewoon Spoedlevering Nik Nik jeugd Kinderbijschrijving Kindersticker
28
2
0
0
0
0
0
0
678
601
800
526
25
0
0
0
144
110
100
99
2.544
1.708
3.000
1.725
120
76
70
64
Persoonsregistratie Uittreksel GBA Waarmerken Archiefonderzoek Rijbewijzen/eigen verklaringen Rijbewijs Spoedlevering rijbewijs
pagina 57
JAARSTUKKEN 2013
Werkelijk aantal 2011
Product Eigen verklaring
Werkelijk aantal 2012
697
Begroot 2013
Werkelijk aantal 2013
434
650
513
130
3
30
6
30
1
0
0
113
119
50
14
98
105
100
120
670
549
600
638
Kadastrale informatie Kadastraal uittreksel Kadastraal/hypothecair bericht eigendom Huisnummering Afgegeven beschikkingen Gehandicapten parkeerkaart Gehandicaptenparkeerkaart (GPK, Invalidenparkeerkaart) Verklaring omtrent het gedrag Verklaring omtrent het gedrag
Woonlasten De gemiddelde woonlasten per huishouden in De Wolden kwamen uit op een bedrag van € 691,11. Dit bedrag is opgebouwd uit de aanslagen onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en de rioolheffing voor een meerpersoonshuishouden. De gemiddelde aanslag in Drenthe lag op € 687,87.
Gemeentelijke woonlasten 2013 per huishouden Drenthe 800,00 750,00 700,00
2012
650,00
2013 600,00 550,00
pagina 58
M e pp el T yn aa rl o
e n H M un id de ze n D re n th e H o og ev ee n
A ss en A a
Em m en C oe vo rd en W es te B rv o el rg d er -O d oo rn D e W ol d N en oo rd en v el d
500,00
JAARSTUKKEN 2013
1.7.2
Weerstandvermogen en risicobeheersing
Inleiding Sinds de invoering per 1 januari 2004 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn gemeenten verplicht om bij de begroting en de jaarrekening inzicht te geven in het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de risico’s, waar geen maatregelen voor zijn getroffen en de (weerstands)capaciteit, die een gemeente heeft om onvoorziene uitgaven, voortvloeiende uit de risico’s, op te vangen. Voor het kunnen beoordelen van het benodigde (minimale) weerstandsvermogen is het gewenst de aanwezige weerstandscapaciteit te analyseren, in samenhang met de omvang en de achtergronden van de risico’s. De diverse termen worden in het vervolg van de paragraaf nader toegelicht. Uit de gehouden inventarisatie blijkt dat zowel de incidentele als de structurele weerstandscapaciteit van de gemeente van een voldoende omvang is in relatie tot de risico’s die worden gelopen. In het vervolg van deze paragraaf zal nader worden ingegaan op: Beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico’s; Inventarisatie van de weerstandscapaciteit; Inventarisatie van de risico’s. Beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico’s Er zijn geen landelijke (wettelijke) normen voor de bepaling van de minimale weerstandscapaciteit. Iedere gemeente voor zich bepaalt deze norm, zulks mede in relatie tot de risico’s die de gemeente loopt. Op basis van ervaringscijfers en benchmarkgegevens is inmiddels echter wel een tabel ontwikkeld die als uitgangspunt wordt genomen voor de berekening van het benodigde weerstandsvermogen. Deze berekeningen zijn niet wetenschappelijk onderbouwd, maar hebben wel draagvlak in de branche en worden ondersteund door toezichthouder de provincie Drenthe. Risicoprofiel
Bandbreedte per inwoner Minimum
Maximum
Hoog risico
€ 400
€ 500
Meer dan gemiddeld risico
€ 300
€ 400
Gemiddeld risico
€ 200
€ 300
Minder dan gemiddeld risico
€ 100
€ 200
-
€ 100
Laag risico
Het algemene profiel van een plattelandsgemeente, als De Wolden, brengt geen extra risico’s met zich mee. Er is geen sprake van risicovolle bebouwing op bijvoorbeeld bedrijfsterreinen, er worden geen extreem grote investeringen gedaan in bouwgrondexploitaties, etc. Op basis van een inwonertal van 23.596 per 31-12-2013 en bij een minder dan gemiddeld risico, zoals die valt af te leiden uit de hiervoor genoemde inventarisatie, is een weerstandsvermogen van minimaal € 2,4 miljoen en maximaal € 4,8 miljoen nodig, waarbij ervan wordt uitgegaan dat niet alle risico’s zich gelijktijdig voordoen. Binnen de uitvoering van het beleid wordt momenteel al veel aan het beperken van risico’s gedaan. Bij elk besluit tot uitvoering worden thans, zo mogelijk, al waarborgen ingebouwd in de college- en raadsvoorstellen om risico’s zoveel mogelijk te vermijden of te beperken. Daarnaast zijn op allerlei terreinen (wegen, riolering, gebouwen, openbare verlichting, etc.) al beheersplannen opgesteld waarbij zo nodig voorzieningen worden getroffen. Bij grotere projecten worden diverse momenten ingebouwd waarop de gemeente nog kan kiezen om al dan niet door te gaan (go of no-go momenten). Alle voorstellen worden bovendien door de consulenten van de afdeling Concern (financieel, personeel en juridisch) beoordeeld om eventuele (financiële) risico’s te onderkennen. Voor zover zich deze voordoen mag worden verwacht dat ze worden benoemd. Kortom: risicomanagement maakt primair onderdeel uit van de dagelijkse processen.
pagina 59
JAARSTUKKEN 2013
Inventarisatie van de weerstandscapaciteit Om risico’s te kunnen opvangen is het van belang dat hiervoor een buffer beschikbaar is. In dit kader is de weerstandscapaciteit van een gemeente van belang. Onderscheid wordt gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit.
De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om éénmalige tegenvallers op te vangen. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent (op lange termijn) ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken.
Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit wordt uitgedrukt in beschikbare incidentele middelen (vermogen), namelijk de omvang van de vrij besteedbare reserves. Vrij besteedbare reserves zijn reserves waaraan de gemeenteraad geen specifieke bestedingsdoelen heeft gekoppeld. Bij de begroting 2010 heeft de raad ingestemd met de zienswijze van het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) en is aansluiting gezocht bij het BBV. Dit betekent dat tot het weerstandsvermogen wordt gerekend het volledige vrije eigen vermogen, na aftrek van de activa met een maatschappelijk nut. Hierdoor wordt ook de Algemene Reserve tot het weerstandsvermogen gerekend. De incidentele weerstandscapaciteit is als volgt opgebouwd: Begroting 2013 (in € 1.000) Algemene reserves
Stand 31-12-2013 (in € 1.000)
31.248
31.643
Algemene reserve bouwgrondexploitatie
-/-
1.275
-/-
694
Activa met een maatschappelijke nut
-/-
23
-/-
1.171
Totaal incidentele weerstandscapaciteit
29.950
29.778
Buiten beschouwing zijn gelaten de cijfers van de bouwgrondexploitatie, omdat daarvoor een afzonderlijke weerstandscapaciteit geldt (zie ook de ‘Paragraaf grondbeleid), waarvoor binnen de ‘Algemene reserve bouwgrondexploitatie’ een afzonderlijke buffer wordt aangehouden. Daarmee wordt geconcludeerd dat het aanwezige incidentele weerstandsvermogen (€ 29,8 miljoen) ruimschoots de minimaal benodigde incidentele weerstandscapaciteit (tussen € 2,4 en € 4,8 miljoen) overtreft. Structurele weerstandscapaciteit Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. Hierbij zijn ook de risico’s van belang die aan de uitvoering van al die taken kleven. De structurele weerstandscapaciteit kan in noodgevallen worden ingezet teneinde aan meerjarige verplichtingen te kunnen voldoen. Hiermee kunnen bijvoorbeeld de rente- en aflossingsverplichtingen van aan te trekken leningen worden voldaan. Omschrijving
Begroting 2013
Onvoorziene uitgaven (exclusief taakmutaties Onbenutte belastingcapaciteit
36 2.218
Begrotingsoverschot/tekort (=begrotingssaldo) Totaal structurele weerstandscapaciteit (in € 1.000)
pm 2.254
Onvoorziene uitgaven De post onvoorziene uitgaven kan worden ingezet voor bepaalde incidentele uitgaven die geen structureel karakter dragen. De criteria die hierbij worden gehanteerd zijn onvoorspelbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar. De post onvoorzien bedraagt in de begroting 2013 € 36.180 exclusief de verwachte personele uitgaven voor vervanging wegens ziekte etc. (€ 127.408). Overeenkomstig eerdere besluitvorming is de post onvoorzien
pagina 60
JAARSTUKKEN 2013 gesplitst in onvoorziene lasten raad (€ 7.570), onvoorziene lasten college van B&W (€ 18.610) en onvoorziene lasten incidentele- en startsubsidies (€ 10.000). Onbenutte belastingcapaciteit Voor de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit onroerende-zaakbelastingen (OZB) werd tot voor kort vaak de artikel 12-norm gehanteerd. Het percentage van de WOZ-waarde voor toelating tot artikel 12 van de Financiële verhoudingswet bedraagt voor 2013: 0,1540 (redelijk peil volgens de junicirculaire 2012). Het percentage in De Wolden bedraagt voor 2013: 0,0924. Sinds 2008 geldt geen maximaal toegestaan stijgingspercentage meer. Om te voorkomen dat de lokale lasten teveel zullen gaan stijgen wordt door het rijk jaarlijks wel een macronorm vastgesteld, waarmee de totale OZB-opbrengst van alle gemeenten maximaal mag stijgen. Voor 2013 is de macronorm bepaald op 3,0% (eveneens uit de junicirculaire 2012: betreft de som van de geraamde reële groei van 1,25% en de inflatie van 1,75%). De raad heeft in het verleden echter aangegeven voor de OZB uit te gaan van een jaarlijkse verhoging (naast autonome uitzetting) met een percentage dat gelijk is aan de inflatiecorrectie. Voor 2013 wordt uitgegaan van 1% autonome uitzetting en 1,5% inflatiecorrectie. Hiermee blijven we (ruim) onder de 3,0%. De onbenutte belastingcapaciteit voor de OZB kan bepaald worden op 3% -/- 1,5% = 1,5% van de opbrengst 2013. De geraamde opbrengst OZB 2013 bedraagt totaal € 3.327.000. Hiervan 1,5% geeft een resterende capaciteit van € 49.905. Deze capaciteit heeft de gemeente zichzelf opgelegd. Er geldt immers geen maximaal wettelijk stijgingspercentage meer. De werkelijke onbenutte belastingcapaciteit van deze belasting is dus groter! Als de capaciteit bijvoorbeeld wordt afgezet tegen de norm toelating artikel-12 gemeente dan is er nog een ruimte van ± € 2.218.000 (€ 3.327.000 x 0,1540/0,0924 = € 5.545.000 -/- € 3.327.000). Het rioolrecht en de afvalstoffenheffing mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Omdat deze beide (nagenoeg) al geheel kostendekkend zijn bij De Wolden, zit hierin geen ruimte om extra middelen te genereren. Begrotingsoverschot Een eventueel begrotingsoverschot op de exploitatie wordt ook meegenomen in de berekening van de structurele weerstandscapaciteit. Voor 2013 was in de primitieve begroting een tekort geraamd van afgerond € 675.000. Op basis van de werkelijke cijfers is het overschot 2013 becijferd op afgerond € 251.000. De laatste primitieve meerjarenramingen laten een divers beeld zien met een positieve uitkomst voor 2014 en 2017 met daartussenin een negatief saldo voor 2015 en 2016. Omdat de geraamde cijfers sterk afhankelijk zijn van de besluitvorming van het rijk (algemene uitkering in relatie tot bezuinigingen), is in het bovenstaande overzicht daarmee dan ook geen rekening gehouden. Hierbij geldt het vertrekpunt dat de gemeente de begroting structureel op orde moet hebben. Beoordeling structurele weerstandscapaciteit Uitgaande van bovenstaande opzet is naar onze mening de structurele weerstandscapaciteit van de gemeente De Wolden zodanig dat de uitvoering van taken vooralsnog geen direct gevaar loopt. Hierbij wordt er wel op gewezen dat het begrotingssaldo onder druk staat als gevolg van onder andere het wegvallen van incidentele rentebaten over reserves en voorzieningen (na 2013) en een mogelijk verder teruglopende algemene uitkering. Inventarisatie van de risico’s Evenals iedere organisatie heeft ook onze gemeente bij de uitvoering van haar taken te maken met onzekerheden die het risico van financiële nadelen met zich meebrengen. Reguliere risico’s – risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal goed meetbaar zijn – maken geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Immers reguliere risico’s zijn in beginsel goed in te schatten en te ondervangen, door het afsluiten van een verzekering of het treffen van een voorziening. De resterende risico’s worden opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Zoals in de inleiding reeds is aangegeven, geeft het weerstandsvermogen de relatie aan tussen de risico’s, waar geen maatregelen voor zijn getroffen en de (weerstands)capaciteit, die een gemeente heeft om onvoorziene uitgaven, voortvloeiende uit de risico’s, op te vangen. Een risico is een kans op het optreden van een gebeurtenis, die een negatief gevolg voor de gemeente met zich mee kan brengen. Doen deze risico’s zich voor dan dient hiervoor een zodanige reserve aanwezig te zijn om deze gevolgen te kunnen opvangen (weerstandsvermogen). Het in geld waarderen van risico’s is echter niet altijd mogelijk. Het benoemen van de belangrijke risico’s is veelal voldoende om er de aandacht op te vestigen. Onze accountant onderschrijft deze zienswijze. Wij zijn van oordeel dat de risico’s binnen de
pagina 61
JAARSTUKKEN 2013 normaal te achten grenzen liggen. Daarbij nemen wij mee dat zich naast tegenvallers ook meevallers kunnen voordoen. Verder speelt mee dat niet wordt verwacht dat alle risico’s zich (gelijktijdig) zullen voordoen. Ook wordt een actief beleid gevoerd ter beheersing en verdere beperking van de genoemde risico’s. Te benoemen risico’s De risico’s worden bij het opstellen van de begroting telkens opnieuw geïnventariseerd (per afdeling). De risico’s, zoals ze zijn opgenomen, zijn daardoor actueel. In hoeverre alle risico’s in beeld zijn gebracht, is moeilijk te zeggen. Gemeenten zijn complexe organisaties, die te maken hebben met een grote diversiteit aan risico’s. Absolute zekerheid met betrekking tot de volledigheid van de risico’s bestaat dus niet. In de hierna volgende tabel wordt samengevat aangegeven welke risico’s zijn onderkend door de gemeente, wat de maximaal mogelijke omvang van het risico is en wat de geschatte kans is op het risico. De omvang x de kans, dat het risico zich voor gaat doen, geeft aan wat het benodigde weerstandsvermogen is. Alhoewel sommige risico’s op waarde zijn gezet, behoeft dit aspect verdere aandacht. Op dit moment is dit slechts beperkt mogelijk. In het licht van de toekomstige ambtelijke samenwerking met de gemeente Hoogeveen wordt voorgesteld de eventuele nadere waardering van de risico’s op te pakken nadat de nieuwe ambtelijke dienst vorm heeft gekregen.
Maximale omvang risico (x 1.000)
Risico
Kans op verlies in %
Omvang x kans op verlies (in duizenden euro) Incidenteel
Structureel
Renteontwikkeling
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Lagere algemene uitkering
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Actuele financiële situatie van de gemeente
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Gerechtelijke procedures/aansprakelijkheden
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
74 55
10% 10%
7.4 5,5
p.m. p.m.
220
10%
20
-
1,5 62 20 27,5 181,5 728 6.266
p.m.
p.m.
p.m.
Arbeidsongeschiktheid wethouders
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Marktwerking GBA-producten
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Gemeenschappelijke regeling Alescon Bijdrage gemeente in nadelig exploitatieresultaat Specifiek risico Reestmond Specifiek risico Alescon Garantstelling aflossing leningen verenigingen/instellingen Verstrekte leningen: Renteloze lening voetbalvereniging Ruinerwold Renteloze lening Stichting Dorpshuis Ansen Renteloze lening Stichting Dorpshuis Ansen Renteloze lening Stichting Dorpshuis Koekangerveld Geldlening NV Enexis (v/h Edon) Bruglening Enexis Geldleningen ambtenaren
Gemeentelijke belastingen en WOZ
104
4%
p.m.
4
Doorbelasting kostenplaatsen aan investeringen en bouwgrondexploitatie
151 218
p.m. p.m.
p.m. p.m.
p.m. p.m.
Deelneming St. Waarborgfonds Eigen Woningen en Waarborgfonds Sociale Woningbouw
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Gemeenschappelijke regelingen
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
33
4
Totalen
Toelichting op de risico’s en de beheersing daarvan De genoemde risico’s worden in onderstaande tabel per afdeling toegelicht. Aangegeven wordt welke risico’s door de gemeente zijn onderkend, welke maatregelen zijn getroffen, danwel acties zijn ondernomen.
pagina 62
JAARSTUKKEN 2013
Financiën Renteontwikkeling Gelet op de onduidelijke economische omstandigheden is het moeilijk te voorspellen hoe de toekomstige renteontwikkelingen na 2013 zullen zijn. De rente voor langlopende leningen zal echter onder invloed van het verwachte lichte conjunctuurherstel gaan oplopen (Bron: Economisch Beeld BNG 2 augustus 2013). Hoewel momenteel iets dalend, zal een stijging van de rentevoet op de geld- en kapitaalmarkt een negatieve invloed hebben op de totale rentelast van de gemeente. Alhoewel we geen scherpe rentestijgingen verwachten houden we er veiligheidshalve rekening mee, dat de rente mogelijk zal oplopen tot 5%. Dit percentage is ook in de begroting 2014 aangehouden voor de berekening van de rente over de eigen financieringsmiddelen zoals de reserves en voorzieningen. Het percentage wegens rente rekening-courant is bepaald op respectievelijk 3,25% (debet) en 1,5% (credit). Verwacht wordt dat er voor het jaar 2014 begrotingstechnisch (bij een nagenoeg volledige besteding van de lopende investeringskredieten) een situatie ontstaat waarbij er sprake zal zijn van een evenwicht in de financieringsbehoefte en de beschikbaarheid van financieringsmiddelen. Daarna zal op grond van de huidige meerjareninvesteringsplanning over de jaren 2015 t/m 2017 gemiddeld € 1,5 miljoen worden geïnvesteerd. Omdat intern al gerekend wordt met een rentefactor van 5% (ook over in te zetten eigen financieringsmiddelen) over de voorgenomen investeringen, is het risico van een verder oplopende markt vooralsnog beperkt te noemen. Maatregel/ondernomen acties De renteontwikkelingen op de markt worden op de voet gevolgd. Ieder kwartaal wordt een rapportage Treasury opgesteld. Hierbij wordt de ruimte onder de kasgeldlimiet berekend volgens de Wet FIDO en wordt beoordeeld in hoeverre overgegaan moet worden tot het aantrekken van vaste financieringsmiddelen. In het verslag interne controle wordt vervolgens elk kwartaal aandacht besteed aan de vraag of aan de wettelijke eisen van de Wet Fido en het Treasurystatuut wordt voldaan. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds Het is aannemelijk dat de omvang van de algemene uitkering als gevolg van diverse vereveningseffecten steeds zal wijzigen. Een en ander heeft te maken met de koppeling die het rijk heeft doorgevoerd en waarvan de uiteindelijke effecten onzeker zijn. Ook zal per 2015 een herijking van het gemeentefonds plaatsvinden (groot onderhoud). Hiermee kunnen aanzienlijke herverdeeleffecten gemoeid zijn. Ook zijn de definitieve gevolgen van de gemaakte afspraken in relatie tot de aankomende decentralisaties niet geheel bekend. Maatregel/ondernomen acties Bij de berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds worden de ontwikkelingen nauwlettend gevolgd en becijferd wat de mogelijke gevolgen voor de gemeente kunnen zijn. In de begroting 2014 is rekening gehouden met de meicirculaire 2013. Ook is rekening gehouden met de laatste aantallen inwoners, woonruimten, uitkeringsgerechtigden, etc. Actuele financiële situatie van de gemeente Op aandringen van het rijk is dit risico hier benoemd. In verband met het risico omtrent een lagere toekomstige algemene uitkering uit het gemeentefonds, neemt ook het risico toe inzake het sluitend maken/houden van de begroting. Diverse decentralisatieplannen (van vele politieke partijen) kunnen invloed hebben op de gemeente. Als alle plannen doorgaan, krijgen gemeenten veel meer taken op hun bordje. Daarbij is het goed gebruik dat het rijk de taken overdraagt met een korting, omdat ze verwacht dat gemeenten de uitvoering efficiënter en goedkoper kunnen doen. Bij de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) hebben gemeenten dat ook laten zien. Decentralisatie betekent dus voor de gemeente risico’s in de begroting. Ten slotte vormen de diverse open einderegelingen (bv. WMO) een risico voor de gemeente. Maatregel/ondernomen acties De laatste jaren zijn door de raad bezuinigingen en ombuigingen vastgesteld. Met de raad zijn afspraken gemaakt over de rapportage inzake de voortgang van de realisatie van deze bezuinigingen. Bij de behandeling van de begroting 2014 heeft de raad wederom besluiten genomen om de berekende exploitatietekorten voor de komende jaren met aanvullende besluitvorming af te dekken. In verband met de economische omstandigheden zullen tegenvallende inkomsten uit b.v. de bouwleges en bouwgrondexploitatie nauwlettend worden gevolgd en indien nodig, in de exploitatieresultaten worden verwerkt. In de begroting en de rekening wordt de raad ook geïnformeerd over de financiële positie van de gemeente. Er is echter geen landelijke verplichting om de raad te informeren over de kengetallen eigen vermogen per inwoner en de solvabiliteit. Wanneer alle gemeenten deze gegevens zouden verzamelen zou dit interessante informatie kunnen opleveren. Onder programma 12 zijn een 4-tal kengetallen genoemd, te weten: eigen vermogen per inwoner; de solvabiliteit; de vaste schuld per inwoner; de vaste schuld als percentage van de gecorrigeerde omzet.
pagina 63
JAARSTUKKEN 2013
Algemeen Juridische Zaken Gerechtelijke procedures/ aansprakelijkheden Jaarlijks worden een aantal procedures door of tegen de gemeente gevoerd. Deze zijn zowel bestuursrechtelijk als privaatrechtelijk van aard. Het aantal keren, dat de gemeente aansprakelijk wordt gesteld, neemt de laatste jaren wat toe. De bestaande goede rechtsvoorzieningen binnen het publiekrecht en een toenemende bereidheid om te claimen door o.a. de opkomst van de rechtsbijstandverzekeringen, dragen daartoe zeker bij. Vooraf kan moeilijk worden ingeschat hoe dat in financiële zin z’n verloop zal hebben. Ook door ons wordt schade door vernieling, contractbreuk, beschadiging of anderszins zo veel mogelijk verhaald. Maatregel/ondernomen acties In 2013 zijn geen claims toegekend met significante gevolgen. Tot dusver worden deze ook niet voorzien. Ze kunnen echter niet worden uitgesloten. De risico’s waar de gemeente tegen aan loopt in de uitoefening van haar taken worden door een systematiek van juridische kwaliteitszorg wel zoveel mogelijk beperkt. Omgekeerd lopen er momenteel een aantal door ons ingezette verhaalacties. De afloop daarvan kan moeilijk worden ingeschat.
Samenleving Gemeenschappelijke regeling Alescon en Reestmond Algemeen risico inzake bijdrage gemeente in nadelige exploitatiesaldi Alescon en Reestmond Op grond van de gemeenschappelijke regeling hebben deelnemende gemeenten zich verbonden om nadelige exploitatiesaldi aan Alescon en Reestmond te vergoeden. Op dit moment heeft zowel Alescon als Reestmond nagenoeg geen bedrijfsreserve om eventuele nadelige exploitatiesaldi op te kunnen vangen. Bezuinigingen op de rijksbijdrage voor de WSW en de economische recessie leiden tot tekorten op de exploitatie van de WSW uitvoeringsbedrijven. De gemeenten zijn risicodragend ten aanzien van deze exploitatietekorten. In het verleden opgebouwde reserves zijn door de tegenvallende resultaten van de afgelopen jaren reeds uitgeput. Het volledige exploitatierisico ligt daarmee nu bij de deelnemende gemeenten. Met verdere bezuinigingen op de WSW vanuit het rijk zal dit risico voor de gemeenten enkel groter worden. Specifiek risico Alescon De kredietcrisis en de daarop gevolgde recessie leidt in Nederland en ook in Noord Nederland tot grotere insolventie en faillissementen bij bedrijven en soms ook instellingen. Omdat Alescon voor haar totale omzet voor 33% afhankelijk is van transacties in het economisch verkeer met bedrijven en instellingen (tegen 67% omzet van overheden in de vorm van vergoedingen), neemt ook het risico m.b.t. debiteuren en voorraden toe. Omdat ongeveer 35% van de omzet afkomstig is van gemeenten, is de risicogevoeligheid van de omzet beduidend lager dan bij volledig of grotendeels commercieel ingestelde organisaties. Alescon participeert voor in totaal € 1.700.000 (gestort aandelenkapitaal en achtergestelde leningen) in ASP BV en Apm BV. Over dit bedrag loopt Alescon risico’s. Aan de andere kant participeert ASP BV in enkele goed renderende bedrijven, die bij een eventuele aandelenverkoop een bedrag aan goodwill zullen gaan genereren en daarmee een substantiële waarde vertegenwoordigen. Het garantievermogen van ASP en APM BV overschrijft het genoemde risicobedrag van € 1.700.000. Op basis van begrote SE’s in 2014 (circa 60) is dit risico voor De Wolden bepaald op € 55.000. De kans op verlies wordt op grond van bovenstaande ingeschat op 10%. Maatregel/ondernomen acties Het dagelijks bestuur vergadert gemiddeld 9 keer per jaar. Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur door mevrouw M. Pauwels (wethouder). Plaatsvervangend lid is de heer H. Lammers (wethouder). Tevens vindt ca. 9 keer per jaar een beleidscoördinatoren overleg (BCO) plaats. Dit overleg wordt standaard bijgewoond door de betrokken beleidsmedewerker van gemeente De Wolden. Wanneer tijdens het overleg financiële stukken worden behandeld (jaarrekening, beleidsbegroting, kwartaalrapportages) woont ook de betrokken financieel consulent het BCO bij. Ieder kwartaal worden door Alescon kwartaalcijfers opgesteld. Door het bijwonen van de vergaderingen blijft gemeente De Wolden op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en kan tijdig actie worden ondernomen, danwel worden bijgestuurd. De beleidsmedewerker adviseert de dagelijks bestuurder. Financiële kengetallen geven een indicatie hoe een bedrijf er financieel aan toe is. De liquiditeit is een van die kengetallen. Deze geeft de mate aan waarin een bedrijf op de korte termijn in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hierbij wordt gekeken naar de verhouding tussen de vlottende activa en de vlottende passiva. Voor Alescon bedraagt deze eind 2012: 1,64. Over het algemeen geldt een waarde tussen 1,5 en 2 als ‘gezond’. De solvabiliteit is een ander kengetal en geeft de verhouding aan tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen. Van Alescon bedraagt deze eind 2012: 0,43. De minimumnorm wordt over het algemeen gesteld tussen 0,25 en 0,50. Alescon is op basis van deze norm te kwantificeren als redelijk solvabel. In vergelijking met voorgaande jaren is een kleine verbetering gerealiseerd. In het kader van de herstructurering WSW binnen de Participatiewet is de frequentie van het overleg aanzienlijk verhoogd. Er is specifieke aandacht voor de doorontwikkeling van Alescon naar een breed participatiebedrijf waarbij de positie van de gemeente De Wolden zeer nadrukkelijk wordt onderzocht.
pagina 64
JAARSTUKKEN 2013
Specifiek risico Reestmond Reestmond participeert in drie ondernemingen (Bestolux, RSP BV en RRC BV). Alle drie bedrijven zijn 100% dochterondernemingen. De gemeenschappelijke regeling loopt maximaal risico voor de nominale waarde van de participatie in deze bedrijven. De boekwaarde op 31-12-2012 bedraagt € 567.000 het deel van de gemeente De Wolden € 74.800. De kans op verlies wordt op grond van bovenstaande ingeschat op 10%. In het kader van de herstructurering WSW binnen de Participatiewet is de frequentie van het overleg aanzienlijk verhoogd. Er is specifieke aandacht voor de doorontwikkeling van Reestmond naar een breed participatiebedrijf waarbij de positie van de gemeente De Wolden zeer nadrukkelijk wordt onderzocht. Maatregel/ondernomen acties Het dagelijks bestuur vergadert gemiddeld 7 keer per jaar. gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur door mevrouw M. Pauwels (wethouder). Plaatsvervangend lid is de heer H. Lammers (wethouder). Tevens vindt ca. 7 keer per jaar een ambtelijk Breed Overleg (BO) plaats. Dit overleg wordt standaard bijgewoond door de betrokken beleidsmedewerker van gemeente De Wolden. Door het bijwonen van de vergaderingen blijft gemeente De Wolden op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en kan tijdig actie worden ondernomen, dan wel worden bijgestuurd. De beleidsmedewerker adviseert de dagelijks bestuurder. Garantstelling aflossing leningen verenigingen/instellingen Ten behoeve van diverse verenigingen en instellingen zijn in het verleden garanties voor de betaling van de rente en aflossing afgegeven. Het betreft hier onder andere dorpshuizen, sportverenigingen, musea, etc. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de ‘Staat van gegarandeerde leningen 2014’ (Bijlagenboek behorende bij de Programmabegroting 2014). Gedurende het bestaan van de gemeente De Wolden hebben zich nog geen schades voorgedaan. Daar de gemeente eerste aanspreekpunt is bij eventuele schades wordt de geringe kans op verlies gesteld op 10%. Maatregel/ondernomen acties Het gemeentelijk garantiebeleid is ingevolge de Wet FIDO (Wet FInanciering Decentrale Overheden) behoorlijk aangescherpt. Nieuwe aanvragen worden slechts gehonoreerd voor zover passend binnen dit beleid en uitsluitend ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. De afloop van bestaande garanties worden gemonitord via de jaarlijks samen te stellen staat van afgegeven gemeentegaranties. Verstrekte leningen Door de gemeente zijn een aantal leningen verstrekt. Hoewel het risico gering wordt geacht, bestaat het risico dat de leningen niet (kunnen) worden afgelost. Het betreffen: - Renteloze lening voetbalvereniging Ruinerwold van € 22.689 verstrekt in 1998. De lening wordt afgelost in 15 jaar m.i.v. 1999 (dus t/m 2014). Boekwaarde per 1 januari 2014 € 1.512. - Renteloze lening aan Stichting Dorpshuis Ansen van € 66.000 verstrekt in 2007. De lening wordt afgelost in 30 jaar m.i.v. 2012. Boekwaarde per 1 januari 2014 € 61.600. - Renteloze lening aan Stichting Dorpshuis Ansen van € 20.000 verstrekt in 2009. De lening wordt afgelost in 30 jaar m.i.v. 2012. Boekwaarde per 1 januari 2014 € 20.000. - Renteloze lening aan Stichting Dorpshuis Koekangerveld van € 29.500 verstrekt in 2009. De lening wordt afgelost in 30 jaar m.i.v. 2012. Boekwaarde per 1 januari 2014 € 27.534. - Geldlening NV Enexis (v/h Edon) van € 181.512. Aflossing is niet bepaald. - Bruglening Enexis van € 727.843. De restantaflossing vindt plaats in twee tranches in 2016 en 2019. - Geldleningen ambtenaren: boekwaarde per 1 januari 2014 € 6.265.712. Gering risico, aangezien er sprake is van een woning als onderpand. Maatregel/ondernomen acties Door aanscherping van de treasuryfunctie in geval van nieuwe aanvragen en het daarnaast kritisch volgen van de al verstrekte leningen, wordt hieraan aandacht besteed. Een en ander conform het treasurystatuut. Voorts is het op grond van de wijzigingen in de Wet FIDO (Wet FInanciering Decentrale Overheden) per 1 januari 2010 verboden om nog langer hypothecaire geldleningen aan ambtenaren te verstrekken. Arbeidsongeschiktheid wethouders Op 23 november 2010 is door het college besloten geen arbeidsongeschiktheidsverzekering voor de wethouders af te sluiten. Dit besluit werd genomen op basis van de ervaringen uit het verleden en mede gelet op de kans dat een dergelijke situatie zich al dan niet voordoet alsmede de onzekerheid omtrent de mate van een eventuele arbeidsongeschiktheid. Niettemin is er vanzelfsprekend een zeker risico dat de gemeente hiermee op zich neemt. Maatregel/ondernomen acties De eventuele gevolgen van het niet afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor de wethouders kunnen zijn dat de gemeente in een dergelijke onverhoopte situatie zelf opdraait voor de structurele financiële gevolgen. Op dat moment zal de gemeente binnen de exploitatiebegroting hiervoor dekking moeten zoeken.
IED Marktwerking GBA-producten / Wijziging vanuit het rijk Al enkele jaren wordt er gespeculeerd over de mogelijkheid of het aanvragen en uitgeven van een reisdocument bij elke gemeente kan plaatsvinden. Tevens wordt gediscussieerd over de kosten toerekening van identiteitskaarten aan de burger. Deze discussies kunnen consequenties hebben voor de gemeente. Maatregel/ondernomen acties Op dit moment zijn er geen concrete signalen. De gemeente kan hier geen directe invloed op uitoefenen.
pagina 65
JAARSTUKKEN 2013 Gemeentelijke belastingen en WOZ Een mogelijk risico schuilt in de onzekerheid van de ontwikkeling van de economie. Een risico is dat meer mensen een beroep gaan doen op het gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid, waardoor minder wordt ontvangen dan geraamd. Risico is de vergoeding van proceskosten als gevolg van bezwaarprocedures. Omdat WOZ-waarden worden bepaald naar de waarde op 1 januari van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar en de actuele waarde dus niet op de beschikking staat, kan het aantal bezwaarschriften toenemen. Daarnaast kan het aantal bezwaren toenemen als gevolg van verhogingen van belastingen, mocht de gemeenteraad dit besluiten. Maatregel/ondernomen acties Goede voorlichting over de waardeontwikkeling, tariefaanpassing en de gevolgen voor de gemeentelijke aanslag kunnen bijdragen aan een stijging van het aantal bezwaarschriften. Door tarieven mee aan te passen aan de waardeontwikkeling kan inkomstenderving worden voorkomen. Tegen de hoogte van de tarieven is geen bezwaar mogelijk. De kosten van bezwaarbehandeling blijven voor rekening van de gemeente. Communicatie in de periode van bekendmaking van de WOZ waarden en de verzending van de aanslagen krijgt ruime aandacht. De ramingen kwijtschelding (inkomsten en uitgaven) zullen mee moeten bewegen met verhoging of verlaging van de tarieven om verlies aan inkomsten te voorkomen. Op basis van ervaringscijfers wordt de kans op verlies ingeschat op 4% van het totale kwijtscheldingsbedrag.
Financiën / VROM en OW Doorbelasting kostenplaatsen aan bouwgrondexploitatie en investeringen Een deel van de te verdelen kosten op kostenplaatsen wordt doorgerekend aan investeringen. Bij een lager investeringsniveau kunnen wij in feite minder uren toerekenen aan investeringen dan voorheen. Gevolg is dat er een verschuiving plaats vindt van toe te rekenen kosten naar de exploitatie van baten en lasten. Voor zover dit niet kan worden opgevangen door een afname van de personeelsgrootte heeft dit een negatieve invloed op de exploitatiebegroting. Raming toerekening aan investeringen 2013 € 207.000 (in 2012 € 280.000). Vooralsnog wordt verwacht dat dit bedrag kan worden toegerekend aan investeringen. Raming toerekening aan bouwgrondexploitatie 2013 € 469.000 (in 2012 € 477.000). Maatregel/ondernomen acties In 2013 is afgerond € 151.000 toegerekend aan investeringen en € 218.000 aan bouwgrondexploitatie. De lagere toerekening bij met name de bouwgrondexploitatie en gedeeltelijk bij de investeringen is deels veroorzaakt doordat op begrotingsbasis rekening is gehouden met de doorbelastingen van 3 fte’s, terwijl dit in werkelijkheid 2 fte’s zijn geweest. Voor de bouwgrond speelt ook de afgenomen vraag naar bouwgrond als medeoorzaak van de lagere toerekening. Laatstgenoemd onderwerp verdient in de komende tijd aandacht.
VROM Deelneming St. Waarborgfonds Eigen Woningen en Waarborgfonds Sociale Woningbouw Zowel met betrekking tot de afgegeven garanties voor particuliere als voor sociale woningbouw heeft de gemeente besloten tot overdracht van de hieruit voortvloeiende risico’s. Hiervoor zijn destijds afkoopsommen betaald. Slechts wanneer de fondsen zodanig slechte tijden meemaken, dat ze niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen bestaat de mogelijkheid dat het rijk en de gemeenten alsnog worden aangesproken voor eventuele tekorten (achtervang). Tot nu toe heeft de gemeente geen tekorten van beide fondsen hoeven aan te vullen en was de reservepositie van beide fondsen zodanig dat dit ook niet werd verwacht. Onderzoek in 2009 heeft echter uitgewezen dat de kans op gedwongen verkoop van particuliere woningen die onder Nationale Hypotheek Garantie zijn gebouwd, uitkomt op 1,83%. De kans is het hoogste in het vijfde jaar na de afgifte van de garantie, nl. 0,3%. De executiewaarde bij gedwongen verkoop blijkt gemiddeld 80%, daarboven is dan gemiddeld 1 jaar rentebetalingsachterstand. Risico bij particuliere woningen: 925 leningen x 0,3% is 3 leningen. Het verwacht gemiddeld verlies wordt ingeschat op ± € 50.000 per lening. Totale omvang schade ca. € 150.000. Aangenomen wordt dat deze gemiddeld aan te merken schade door de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen kan worden gedragen, zonder dat een beroep op aanvullende middelen van de gemeente wordt gedaan. Ten aanzien van de sociale woningbouw worden er geen verliezen verwacht. Maatregel/ondernomen acties Tussen het rijk en de VNG is voorts afgesproken dat de achtervangfunctie van de gemeenten ten aanzien van nieuwe borgstellingen in het kader van de Nationale Hypotheek Garanties (NHG) per 1 januari 2011 is beëindigd en dat de NHG wordt gecontinueerd met een 100% achtervangfunctie van het rijk. Voor de in het verleden afgegeven garanties blijft de gemeente wel deels aansprakelijk. Met betrekking tot de afgegeven garanties voor de sociale woningbouw, heeft een commissie in opdracht van de VNG onderzoek gedaan naar de financiële risico’s van de gemeentelijke achtervangpositie in het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Het onderzoek heeft uitgewezen dat de kans, dat gemeenten vanwege hun achtervangpositie renteloze leningen moeten verstrekken, onder de huidige omstandigheden heel klein is. Gemeenten hebben er dan ook baat bij dat het garantiestelsel blijft bestaan en dat zij hun positie in de achtervang behouden. Wel stelt de commissie dat door de Vestia-affaire herstel van vertrouwen nodig is in het systeem. Om dit te bereiken moet het WSW alle informatie met de achtervangers delen. Ook moeten het rijk en de gemeenten een vertegenwoordiging hebben in de raad van commissarissen van het WSW. Tenslotte zouden het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het WSW hun werkzaamheden beter op elkaar afstemmen, zodat het preventiebeleid effectiever wordt. Zowel voor de particuliere als de sociale woningbouw worden de totale afgegeven garanties jaarlijks gemonitord. Er wordt vooralsnog aangenomen dat de gemeente geen aanvullende middelen aan de fondsen behoeft te betalen.
pagina 66
JAARSTUKKEN 2013 Diverse afdelingen Gemeenschappelijke regelingen De gemeente neemt deel aan een aantal gemeenschappelijke regelingen, waarbij de gemeente bijdraagt in eventuele exploitatietekorten. De gemeenschappelijke regelingen bevatten veelal bepalingen over financiële zaken, zoals begroting en bijdragen. Doordat deze GR’s bestuurlijk op afstand staan, terwijl de gemeente wel (deels) moet bijdragen in tekorten, is er sprake van een risico. Maatregel/ondernomen acties Bij een goede informatievoorziening (begroting, tussentijdse cijfers, jaarrekening) worden de deelnemende gemeenten tijdig op de hoogte gesteld over de financiële gang van zaken. De diverse GR’s, voor zover van toepassing voor gemeente De Wolden, worden nader toegelicht in de paragraaf verbonden partijen van deze begroting. Mede op grond van een in het verleden opgesteld intern rapport (‘Grip op gemeenschappelijke regelingen’), heeft de gemeenten aan elke verbonden partij een ‘aandachtsambtenaar’ gekoppeld. Omdat de werkvoorzieningschappen een verhoogd risico vormen, is deze problematiek in voorstaande reeds apart genoemd in de opsomming van risico’s.
Conclusie Zoals in de inleiding reeds genoemd, is voor het kunnen beoordelen van het benodigde (minimale) weerstandsvermogen het gewenst de aanwezige weerstandscapaciteit te analyseren, in samenhang met de omvang en de achtergronden van de risico’s. Hoewel er geen landelijke (wettelijke) normen zijn voor de bepaling van het minimaal benodigde weerstandsvermogen, is er wel op basis van ervaringscijfers en benchmarkgegevens een tabel ontwikkeld, die als uitgangspunt kan worden genomen voor de berekening van het benodigde minimale weerstandsvermogen. Deze tabel heeft draagvlak in de branche en wordt ondersteund door toezichthouder de provincie Drenthe. Op basis van deze tabel bedraagt het minimaal benodigd weerstandsvermogen voor gemeente De Wolden tussen € 2,4 miljoen en € 4,8 miljoen. De aanwezige incidentele weerstandscapaciteit van gemeente De Wolden ultimo 2013 bedraagt € 29,8 miljoen. De aanwezige structurele weerstandscapaciteit van gemeente De Wolden voor 2013 bedraagt afgerond € 2,3 miljoen. Hierbij is rekening gehouden met een berekening van de onbenutte belastingcapaciteit op basis van de norm toelating artikel-12 gemeente. Uit de gehouden inventarisatie blijkt dat zowel de incidentele als de structurele weerstandscapaciteit van de gemeente van een voldoende omvang is in relatie tot de risico’s die worden gelopen.
pagina 67
JAARSTUKKEN 2013
1.7.3
Onderhoud Kapitaalgoederen
Inleiding Een aanzienlijk deel van de in de gemeente De Wolden aanwezige kapitaalgoederen zoals infrastructuur, gebouwen en plantsoenen is in beheer en onderhoud van de gemeente. Voor het onderhoud van de kapitaalgoederen kent de gemeente een aantal beheersprogramma’s. Deze beheersprogramma’s zijn belangrijk, omdat op basis hiervan binnen de exploitatiebegroting gelden worden gereserveerd om jaarlijks in het noodzakelijke onderhoud te kunnen voorzien. Ook het gewenste onderhoudsniveau moet vastgelegd worden in de beheersplannen. Dit niveau is afhankelijk van de toereikendheid van de hiervoor benodigde beschikbare middelen. De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de begroting. Lasten van onderhoud kunnen op diverse programma’s voorkomen. Basisgegevens te onderhouden kapitaalgoederen (peil 2013) Onderwerp Openbare ruimte
Karakteristiek Oppervlakte totaal Oppervlakte wegen Verharde fietspaden Verharde wandelpaden
240.000 m2 8.500 m2 1.420.000 m2
Oppervlakte bos en natuur (berm, etc.)
2.840.000 m2 53.426 st 360.000 m2
Sportterreinen Openbare verlichting (armaturen) Speeltoestellen
5.241 st 717 st
Begraafplaatsen Gebouwen
Onderwijsgebouwen
Riolering
Lengte
Sportaccommodaties
6 st 15 st 21 st 441 km
Kolken
11.520 st
Minigemalen
1.100 st (excl. 232 IBA’s)
Hoofdgemalen
49 st
Bergbezinkvoorzieningen Tunnels
6 st 3 st
Bruggen en duikers Verkeersmeubilair
22.635 ha 2.506.889 m2
Oppervlakte groen (plantsoen)
Bomen
Kunstwerken
Onderhoud
Verkeersborden Objectverwijzingsborden
60 st 4.655 st 660 st
Beleidskader Ten aanzien van het benodigde onderhoudsvolume zijn de volgende uitgangspunten vastgelegd. Een beheersprogramma dient een periode te beslaan van de langste afschrijving van de kapitaallasten. Hierdoor is de gemeente in staat altijd voldoende geld te reserveren voor het noodzakelijke onderhoud en worden desinvesteringen voorkomen; Een beheersprogramma dient gemiddeld iedere vier jaar opnieuw te worden doorgerekend op basis van de actuele onderhoudssituatie (BBV). Dit schept de mogelijkheid om de onderhoudskosten tijdig naar boven of beneden bij te stellen. De gemeente heeft een kwaliteitsvisie, de visie functioneert als een overkoepelende schil voor de onderliggende beheerssystemen. In de visie wordt het niveau aangegeven dat bepalend is voor de individuele beheersystemen. In 2012 is de kwaliteitsniveau op onderdelen herzien. Als kwaliteitsniveau heeft de raad gekozen het niveau ‘basis’, uitzondering vormen de bedrijventerreinen. Het niveau van de groenvoorzieningen op de bedrijventerreinen is herzien naar het niveau laag. De niveaus zijn verwerkt in de opdrachten
pagina 68
JAARSTUKKEN 2013 voor het uit te voeren van het planmatig onderhouden van de openbare ruimte. Voor het rationeel beheer maakt de gemeente gebruik van een beheersysteem. Dit systeem van ingenieursbureau Arcadis is voorzien van een grafische koppeling met de database van de beheergegevens. Het inzichtelijk maken en uitwisselen van de data van de te beheren onderdelen in de openbare ruimte wordt daarmee mogelijk. De verschillende beheersprogramma’s worden hierna toegelicht. Toelichting per beheersprogramma Het wegenbeheersprogramma De gemeente heeft een rationeel beheersprogramma voor wegen. In dit programma heeft de raad het onderhoudsniveau vastgelegd, waaraan het wegenonderhoud dient te voldoen. Gekozen is om het kwaliteitsniveau van de wegen te differentiëren op basis van de gebruikscategorie van de wegen. Verhardingen met een belangrijke functie worden van een hoger onderhoudsniveau voorzien. Jaarlijks wordt na de winter een wegeninspectie uitgevoerd op basis waarvan in relatie met het beschikbare budget wordt vastgesteld welke wegen dat jaar een onderhoudsbeurt behoeven. De afgelopen jaren heeft de gemeente ieder jaar prioriteiten moeten stellen voor wat betreft de te onderhouden wegen. In de afgelopen jaren is het onderhoudsbudget vanwege bezuinigingen met € 250.000 verlaagd. Het technisch urgente onderhoud kan daardoor niet volledig worden uitgevoerd. In de keuze van de te onderhouden verhardingen wordt daarom ingezet op de veiligheid van de weggebruikers. Niet alle verhardingen die om technische redenen dienen te worden onderhouden kunnen worden aangepakt. Het achterstallig onderhoud neemt toe. Hiervoor is via de kadernota 2014 aandacht gevraagd. Bij het vaststellen van de begroting heeft de raad opdracht gegeven aan het college om te onderzoeken of via meerjarige contracten, het bundelen van onderhoudswerken en innovatieve aanbestedingsvormen een besparing in de uitvoeringskosten kan worden gerealiseerd. Dit onderzoek is begin 2014 gestart. Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving Klein onderhoud wegen Groot onderhoud wegen
Werkelijk 2013
89.100
100.072
967.214
1.176.983
Verkeersvoorzieningen (bewegwijzering, borden, veiligheid)
196.960
70.315
Straatvegen en onkruidbestrijding
148.100
146.055
Bermonderhoud, incl. maaien en bermbeplanting
127.800
134.651
1.529.174
1.628.076
Totaal
Het beheersprogramma groen Met behulp van het beheersprogramma zijn overzichten gemaakt van de diverse beheersobjecten. Bij het vaststellen van de kadernota 2007 is een kwaliteitsniveau bepaald. Dit kwaliteitsniveau is inmiddels verwerkt in de onderhoudsbestekken. Begin 2012 zijn de bestekken opnieuw aanbesteed aan ondermeer de SW bedrijven. In de bestekken en opdrachten is de vermindering van de kwaliteit (bezuinigingen op het groenonderhoud van € 250.000) doorvertaald. De vertaling vindt plaats op de thema’s sober, efficiënt en kwaliteit. In dit kader zal een deel van het arbeidsintensieve groen worden omgebouwd naar gras. Verder is het aantal bladkorven en bloembakken in 2013 verminderd en zijn vrijwilligers natuuronderhoud gaan uitvoeren. De ombouw van openbaar groen is voorbereid en wordt in het voorjaar van 2014 afgerond. Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving Onderhoud plantsoenen openbaar groen
254.000
Aanschaf plantmateriaal Uitbestede werkzaamheden incl. VTA-controle bomen Totaal
Werkelijk 2013 277.457
33.100
33.021
469.401
455.032
783.501
765.510
Het verbreed gemeentelijke rioleringsplan (v-GRP) Het Verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan (v-GRP) heeft een strategisch en beleidsmatig karakter. Het plan vormt de basis voor de doelen en daarmee samenhangende middelen voor de aanleg en beheer van riolering op langere termijn. Het v-GRP is vastgesteld op 12 september 2013.
pagina 69
JAARSTUKKEN 2013
Het beheer en onderhoud van de rioolstelsels van de gemeente worden de komende jaren op het huidige niveau doorgezet. Door de maatregelen te actualiseren is inzicht verkregen in de kwaliteitstoestand van de objecten. Jaarlijks wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld waarin de maatregelen zijn opgenomen die voorzien in het bereiken van de doelstellingen op het gebied van emissiebeperking, wateroverlast en het instant houden van de voorzieningen. Met het vaststellen van de Wet Verbrede Watertaken is de gemeente ook belast met de zorg voor het regenwater en het ondiepe grondwater. Daarom heeft de gemeente bij het opstellen van het Waterplan samen met het Waterschap, de Provincie en de Waterleidingmaatschappij en diverse andere instanties afstemming gezocht. In het Waterplan zijn afspraken gemaakt over alle wateraspecten in de gemeente. De afspraken worden in de komende periode verder concreet gemaakt en verankerd in het beheer en onderhoud. Op het gebied van samenwerking vindt intensief overleg plaats tussen Waterschap Reest en Wieden en regiogemeenten. De samenwerking vindt plaats op uitvoeringsniveau (monitoren van overstorten) en gezamenlijk strategisch onderzoek naar marktprijzen, kwaliteit riolen en het efficiënt waterbeheer. Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving Onderhoud e.d. vrijverval riolering
Werkelijk 2013
196.900
217.188
Onderhoud e.d. vacuüm drukriolering
30.600
48.550
Onderhoud gemalen en bezinkbassins
3.200
1.051
230.700
266.789
Totaal
Het gebouwenbeheersplan In 2001 is een beheersprogramma voor onze gemeentelijke gebouwen opgesteld. In dit beheersprogramma is vastgelegd wat de afschrijvingstermijnen van elk onderdeel zijn. Hierbij wordt uitgegaan van een normaal onderhoudsniveau. Jaarlijks wordt ieder gebouw geïnspecteerd om de actuele onderhoudssituatie vast te stellen. Ook voor het huisvestingsprogramma onderwijs is er sinds 2007 een beheersprogramma beschikbaar. In 2009 heeft het college de ‘Nota planmatig onderhoud 2009-2012’ vastgesteld. In deze nota is een duidelijk scheiding aangebracht tussen ‘periodiek groot onderhoud’ en ‘normaal klein jaarlijks onderhoud’. Er is o.a. een doorrekening gemaakt voor groot onderhoud op langere termijn. Op deze berekening is de jaarlijkse storting in de ‘voorziening onderhoud gebouwen’ afgestemd. In 2012 is gestart met de actualisatie van het meerjarenonderhoud van de gemeentelijke gebouwen voor de periode 2013 – 2022. De uitwerking hiervan, is in het eerste halfjaar van 2013 verwerkt . Beheersprogramma openbare verlichting Sinds 2006 wordt gebiedsgewijs jaarlijks een aaneengesloten deel van de armaturen schoongemaakt en de lampen vervangen. Iedere 5 jaar wordt op deze wijze de volledige openbare verlichting gestructureerd onderhouden. In 2011 zijn een aantal proeven uitgevoerd met energiezuinige LED-lampen, ook is getest of het mogelijk is om met minder lichtmasten een woonwijk te verlichten. In 2013 is het nieuwe OV-plan door de raad vastgesteld. In dit beleidsplan zijn de resultaten van de proefprojecten geëvalueerd en het optimaliseren van de schakeltijden, vervangen van masten, het gaan toepassen van longlife lampen (levensduur 8-10 jaar), de verdeling avond- en nachtbranders en knelpunten (lichthinder, energiebesparing en sociale veiligheid) uitgewerkt. Het plan is op 12 september 2013 vastgesteld door de raad. Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving Onderhoud openbare verlichting
59.100
Werkelijk 2013 53.276
Beheersprogramma kunstwerken en bruggen De werkzaamheden aan de gemeentelijke bruggen en duikers zijn gebaseerd op het beheerplan ‘bruggen en kunstwerken’ dat deel heeft uitmaakt van de kadernota 2006. De kadernota is door de raad medio juni 2005 vastgesteld. In het beheerplan zijn de relevante kwaliteitsaspecten van de bruggen beoordeeld en de noodzakelijke maatregelen beschreven om deze voorzieningen in stand te kunnen houden. Jaarlijks wordt voor een bedrag van ongeveer € 44.000 aan planmatig onderhoud uitgevoerd aan de bruggen en duikers. Het jaarlijkse onderhoudsplan is gebaseerd op de prioriteiten
pagina 70
JAARSTUKKEN 2013 zoals deze zijn aangegeven in het Beheerplan. In 2011 en 2012 zijn bruggen vervangen bij de Pieperij, Wold Aa-weg, Havelterweg, fietsbrug Meppelerweg en de Stuw. In 2013 is geen brug vervangen maar zijn wel vervangingen uitgevoerd. Het beheersplan dateert uit 2005, het daarin aangegeven prijspeil is niet meer actueel, ook zijn maatregelen geheel of gedeeltelijk herzien. Het benodigde budget is volledig geactualiseerd De laatste twee bruggen van vervangingsfase 1 (Ommerweg en Munnikenweg) zijn in voorbereiding. Via een update van het plan heeft de raad op 26 september 2013 een correctie doorgevoerd in het beschikbare budget van fase 1. Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving Onderhoud bruggen
47.500
Werkelijk 2013 55.643
Het speelruimtebeleidsplan In de gemeente De Wolden zijn rond de 90 speelplekken. De omvang, inrichting en wijze van beheer varieert. In de praktijk blijkt dat een goede en uitgebreide speelvoorziening de (jonge) burger zeer aanspreekt. In stand houden van speelvoorzieningen in een gemeente is echter geen wettelijke verplichting. Wel is een grondeigenaar aansprakelijk voor schade ten gevolge van bouwwerken die in zijn grond verankerd zijn. De gemeente heeft de taak zorg te dragen voor de veiligheid en de openbare orde. Dit betekent dat een gemeente aansprakelijk kan worden gesteld voor schade die voortkomt uit een ondeugdelijk speeltoestel of ondergrond. Het speelruimtebeleidsplan is op 28 maart 2002 door de gemeenteraad vastgesteld. In het speelruimtebeleidsplan is een streefbeeld opgenomen van hoe de speelvoorzieningen in de gemeente er in de toekomst moeten uitzien. Aan de hand van de uitkomsten van inspectiegegevens zal de komende jaren het direct urgent onderhoud aan de speelvoorzieningen uitgevoerd moeten worden. Onderzocht is of het een optie is de verenigingen met ingang van 2008 het onderhoud zelf te laten uitvoeren. Hoewel dit een besparing in de uitvoeringskosten zou dienen op te opleveren. Voor de gemeente blijft het noodzakelijk het beheerplan actueel te houden. De voorzieningen zijn op het eigendom van de gemeente geplaatst, de gemeente blijft na de overdracht van het onderhoud aan de verenigingen primair verantwoordelijk. Door middel van inspecties zal daarom aangetoond moeten worden dat het noodzakelijke onderhoud daadwerkelijk is uitgevoerd. Bij de Kadernota 2009 is besloten tot een gedeeltelijke herbestemming van de structurele middelen. Een deel (ongeveer 2/3) is weer bestemd voor onderhoud (voor de primaire voorzieningen). Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving
Werkelijk 2013
Onderhoud speelvoorzieningen
20.400
12.912
Subsidiëring speeltuinverenigingen
11.500
17.000
31.900
29.912
Totaal
Landschapsbeleidsplan In het op 25 januari 2000 vastgestelde Landschapsbeleidsplan is een visie op het bestaande landschap en de ontwikkelingen daarbinnen en beleidsaanbevelingen daarover gegeven. Voor de opstelling van het plan heeft een uitgebreide veldinventarisatie plaatsgevonden op nagenoeg alle landschapselementen in het buitengebied. Deze gegevens zijn vastgelegd in een digitaal bestand. Dankzij een impuls vanuit TenneT zijn in 2011 in Koekange (Hoge Linthorst), Ten Arlo en in het landinrichtingsgebied Zuidwolde diverse landschappelijke verbeterplannen uitgevoerd. In de loop van 2012 is gestart met de evaluatie van de diverse projecten. De provincie heeft in 2013 besloten haar subsidie voor landschapsprojecten te gaan verlagen. In de komende jaren wordt de subsidie in stappen afgebouwd. Momenteel vindt regionaal overleg plaats om de projecten op een andere manier voort te zetten. Begroot 2013 (na wijziging)
Omschrijving Onderhoud openbaar groen
120.107
pagina 71
Werkelijk 2013 119.392
JAARSTUKKEN 2013 1.7.4
Bedrijfsvoering
Naast de reguliere bedrijfsvoering is in de programmabegroting 2013 aangegeven dat er bijzonder aandacht zou zijn voor de verbetering van de volgende thema’s: Aanpak en implementatie Strategisch document met daarin de samenvoeging van de ambtelijke organisaties van De Wolden en Hoogeveen; Uitvoering ‘Verordening doelmatigheid en doeltreffendheid 2009 gemeente De Wolden’; Bedrijfsvoering juridische zaken; Bedrijfsvoering personele zaken. Activiteit
Aanpak en implementatie Strategisch organisatiedocument
Verantwoording/ realisatie 2013
Met het strategisch organisatiedocument ‘De blik naar buiten!’ hebben we antwoord gegeven op de vraag hoe we, gelet op alle ontwikkelingen, ons werk kunnen organiseren om ook in de toekomst de uitdagingen die op ons afkomen en de ambities die we onszelf opleggen aan te kunnen. Dit heeft geleid tot keuzes op hoofdlijnen. Keuzes die ertoe leiden dat we onze blik meer dan voorheen naar buiten richten. Onze inwoners, instellingen, bedrijven, netwerkpartners en buurgemeente(n) staan daarbij centraal. Wij hebben deze keuzes vertaald in drie pijlers, te weten: 1. Het beter benutten van de kracht in de Wolder samenleving; 2. Een herkenbare en bereikbare gemeente voor inwoners en instellingen willen zijn; 3. Op duurzame wijze meer en pro-actiever samenwerken met andere partners. Stand van zaken pijler 1: de kracht in de Wolder samenleving Nadat er eind 2012 initiatiefdocumenten waren opgesteld is de projectgroep in 2013 van start gegaan met het ontwikkelen van een projectplan. Dit plan is met verschillende participanten besproken en vervolgens door het DT vastgesteld. We zijn begonnen met de uitvoering van het plan. Het uiteindelijke doel is om een omgeving te creëren waarin de Wolder samenleving nog beter dan nu in staat is om allerlei initiatieven te ontplooien. In 2013 zijn er in dit kader vanuit het innovatief netwerk (inwoners) en de gebiedscoöperaties (bedrijven) verschillende bijeenkomsten geweest waarin deelnemers met elkaar hebben gesproken over (mogelijk) te ontwikkelen initiatieven, geconstateerde belemmeringen en mogelijkheden om de kracht van de Wolder samenleving verder te ontwikkelen. Binnen de gemeentelijke organisatie hebben we workshops georganiseerd die, naast bewustzijn bij de deelnemers, inzichten hebben opgeleverd in gewenste houding en gedrag van gemeentelijke medewerkers. Dit project wordt in 2014 afgerond. Stand van zaken pijler 2: een herkenbare en bereikbare gemeente Ook voor pijler 2 is eind 2012 een initiatiefdocument opgesteld. Op basis van dit document heeft de projectgroep in 2013 een projectplan gemaakt. Dit plan is door de directie vastgesteld. Door de ontwikkelingen rondom een ambtelijke samenvoeging met de gemeente Hoogeveen heeft in 2013 de nadruk gelegen op het verkennen van de begrippen herkenbaar en bereikbaar. In dit kader zijn er twee werkavonden voor de gemeenteraad georganiseerd. Bij één van de raadsavonden was ook de gemeenteraad van Hoogeveen aanwezig. Tijdens deze avond is een eerste invulling gegeven aan de begrippen herkenbaar en bereikbaar. In 2014 wordt een adviesnota opgesteld waarin we uitwerken op welke wijze De Wolden een herkenbare en bereikbare gemeente wordt. Stand van zaken pijler 3: Op duurzame wijze meer en pro-actiever samenwerken met andere partners De ontwikkeling van pijler 3 met name die van de samenwerking met één andere gemeentelijke partner is de afgelopen periode aan de orde geweest. Er zijn diverse stukken vastgesteld en besluiten door de raad genomen. In juni 2013 is door de raad een kaderstellend stuk aangenomen, waarin de kaders gesteld zijn voor de samenvoeging van de twee ambtelijke organisaties. Zoals bij pijler 2 is weergegeven is ook in dit kader een tweetal avonden georganiseerd, waarin vanuit het kader samenvoeging ambtelijke organisaties door de raden is nagedacht over de herken- en bereikbaarheid. De opgedane input wordt nadrukkelijk meegenomen in de verdere vormgeving van de nieuwe organisatie. Op 13 maart 2014 is besloten in te stemmen met het verzoek van ons college tot het aangaan van een gemeenschappelijke regeling. Op basis daarvan wordt de nieuwe organisatie ingericht die minder kwetsbaar, de financiële taakstelling kan realiseren, financieel beheersbaar blijft en een goede kwaliteit van dienstverlening blijft garanderen. De verdere samenwerking met andere partners is op deelgebieden verder vormgegeven, zoals in het sociale domein, brandweer en RUD. De komende periode wordt dit verder uitgewerkt.
pagina 72
JAARSTUKKEN 2013 Activiteit
Uitvoering ‘Verordening doelmatigheid en doeltreffendheid 2009 gemeente De Wolden’, Interne controle en Sisa
Verantwoording/ realisatie 2013
Doelmatigheid In 2013 is geen doelmatigheidonderzoek uitgevoerd. Besloten is dat het doelmatigheidsonderzoek naar de effecten van burgerparticipatie in 2014 wordt uitgevoerd. Interne controle De interne controles 2013 zijn uitgevoerd conform het Interne Controle Jaarplan 2013. Per viermaandsperiode is over de resultaten van de interne controles gerapporteerd naar de directie. De directie heeft de rapportages vastgesteld en besproken in het managementteam, waar acties zijn uitgezet. Resultaten, bevindingen en aanbevelingen van de interne controles 2013 zijn te vinden in de Interne Controlerapportages januari t/m april, mei t/m augustus en september t/m december 2013. Sisa Bij de jaarrekening 2012 heeft de accountant aanbevelingen gedaan omtrent de uitvoering van het Sisa proces. Daarnaast heeft het rijk een landelijk onderzoek laten uitvoeren over de inbedding van Sisa in de financiële bedrijfsvoering bij gemeenten en provincies (gemeente De Wolden heeft hier ook aan meegedaan). Naar aanleiding van dit onderzoek heeft het rijk het rapport ‘Inventarisatie inbedding Sisa-systematiek in gemeentelijke organisaties/mede overheden’ uitgebracht. Naar aanleiding van de aanbevelingen genoemd in beide stukken is het Sisa proces in 2013 verder vormgegeven door rollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden te beschrijven en een standaard dossierindeling in te voeren. In 2013 zijn ook interne controles uitgevoerd op Sisa regelingen. Er is zowel op volledigheid van het dossier gecontroleerd als op de naleving van de voorwaarden die verbonden zijn aan de subsidie, de rechtmatigheid.
Activiteit
Bedrijfsvoering juridische zaken
Verantwoording/ realisatie 2013
In 2012 is de periodieke audit naar de juridische kwaliteit van de organisatie uitgevoerd. Op basis van de uitkomsten van deze analyse is een aantal aanbevelingen gedaan (afdelingsen organisatieniveau). Met de individuele afdelingen zijn de geconstateerde risico’s besproken. Daarnaast is de aanbeveling uitgevoerd om organisatiebrede (opfris)cursussen Algemene wet bestuursrecht, Gemeentewet en privaatrecht te organiseren. Hiermee is de juridische kennis en het juridisch bewustzijn van de medewerkers vergroot. Een andere aanbeveling was om de bezwaarschriftenclausule te uniformeren. Dit is afgerond. Verder is een digitaal juridisch informatiesysteem aangeschaft.
Activiteit
Bedrijfsvoering personele zaken
Verantwoording/ realisatie 2013
In de loop van 2013 hebben de plannen voor de ambtelijke fusie met gemeente Hoogeveen steeds meer vorm gekregen. Dit heeft er voor gezorgd dat een aantal ontwikkelingen op P&Ogebied (tijdelijk) minder prioriteit heeft gekregen, terwijl op andere ontwikkelingen juist meer de nadruk is gelegd. Vooral in de tweede helft van 2013 is een aantal projecten opgepakt, die te maken hebben met de ambtelijke fusie. Voorbeelden hiervan zijn: de keuze voor implementatie van een nieuw functiewaarderingssysteem; het voorbereiden van een Sociaal Plan; de inrichting van de nieuwe organisatie en het betrekken van de medezeggenschap in het gehele fusieproces. Ook is in 2013 een project van start gegaan voor de gezamenlijke aanschaf van een nieuw systeem voor E-HRM. Een systeem voor personeels- en salarisadministratie management- en medewerkerselfservice modules. Daarnaast is door de HRM-teams van De Wolden en Hoogeveen onderzocht op welke terreinen in het reguliere werk al samengewerkt kan worden. Hiervoor is een raamovereenkomst gemaakt voor het wederzijds inhuren van personeel van elkaar. Bij het maken van een nieuwe regeling wordt gebruik gemaakt van de kennis en evaring met dat beleid bij de samenwerkingspartners. Een voorbeeld is de implementatie van de HR-gesprekscyclus in De Wolden. Bij de totstandkoming van de regeling is zo veel mogelijk aangesloten bij de regeling van gemeente Hoogeveen. Op die manier is de overgang naar een HR-gesprekscyclus voor de samengevoegde organisaties eenvoudig te maken. In de programmabegroting 2013 is opgenomen dat we in 2013 wilden onderzoeken wat de juiste arbeidsmarktbenadering is voor De Wolden. Het onderzoek heeft een lagere prioriteit gekregen. Dit punt wordt opgepakt in de nieuwe organisatie. De volgende ontwikkelingen op P&O-gebied hebben in 2013 plaatsgevonden. Het strategisch opleidingsbeleid is geïmplementeerd, met daarbij een belangrijke nadruk op het individueel loopbaanbudget (ILB). De medewerkers hebben met hun ILB nu zelf, na overleg met hun manager, de beschikking over dit budget. Het budget kunnen zij besteden aan trainingen of andere instrumenten die hun loopbaan ten
pagina 73
JAARSTUKKEN 2013 goede komen. Hiermee krijgen medewerkers meer de regie over hun eigen loopbaan. Het ILB wordt bekostigd vanuit het beschikbare opleidingsbudget. Als onderdeel van de CAO Gemeenten 2011-2012, is de aanstelling in algemene dienst ingevoerd. Gemeenten hebben behoefte aan meer flexibiliteit, om medewerkers daar in te zetten waar ze maximaal hun bijdrage kunnen leveren. Vanuit de thema’s leiderschap en medewerkerschap van de Ontwikkelagenda, zijn na het MT, ook de coördinatoren gestart met de training ‘coachend leidinggeven’. In de training wordt aandacht besteed aan de dilemma’s waarmee je als leider te maken hebt. Hierbij gaat het over de wijze waarop medewerkers gemotiveerd worden tot ondernemerschap, dienstverlening en realisme.
Personele kosten Met de medewerkers maken wij onze producten. De kennis en ervaring van onze medewerkers laten we toenemen door alle voorkomende werkzaamheden zoveel mogelijk zelf te doen. Wanneer er projecten zijn of er is sprake van ziekte, dan is het vertrekpunt dat eigen medewerkers het werk gaan doen. Dit geeft kansen voor ontwikkeling voor eigen personeel. Wanneer het niet mogelijk is met eigen medewerkers dit op te pakken, kijken we of medewerkers van de buurgemeente Hoogeveen dit kunnen doen. Als dat niet mogelijk is kijken we bij de andere buurgemeenten. Dit gebeurt veelal tegen kostprijs. Als blijkt dat ook zij geen medewerkers kunnen leveren dan maken we gebruik van derden. Inhuur derden wordt bekostigd uit (vrijvallende) personele middelen en (investerings)projecten en exploitatiebudgetten. De totale personeelslasten van het ambtelijk apparaat (excl. bestuur en sportaccommodaties) zijn in de primitieve begroting 2013 geraamd op een bedrag van € 9.432.000. De werkelijke loonkosten bedroegen € 8.988.000. Ten opzichte van de primitieve begroting is dit een onderuitputting op de loonsom van € 444.000. Inhuur derden wordt bekostigd uit (vrijvallende) personele middelen, (investerings)projecten en exploitatiebudgetten. De totale lasten van inhuur van personeel bedroeg in 2013 € 1.728.000. Deze kosten van inhuur zijn als volgt bekostigd. Omschrijving
Bedrag
Lagere personeelslasten i.v.m. ontstane vacatureruimte en mutaties personeelsbestand
444.000
Ten laste van projecten in het kader van de automatisering en dienstverlening en vanuit de reserve investeringsprojecten
311.000
Ten laste van onvoorziene uitgaven (vervanging bij ziekte en onvoorziene omstandigheden)
127.000
Inkomsten uitkering ziektegelden en detachering medewerkers
103.000
Uit de OR-gelden
54.000
Uit de reserve egalisatie personeelskosten
10.000
Uit exploitatiebudgetten
398.000
Een bijstelling in de Bestuursrapportage ten laste van exploitatie 2013 Totaal
281.000 1.728.000
Studie- en opleidingskosten Gemeenteambtenaren hebben met ingang van 2013 recht op een Individueel Loopbaanbudget (ILB) van € 500 per jaar. Deze CAO-afspraak is gemaakt voor drie jaar (2013 t/m 2015). Het ILB is bestemd voor loopbaangerichte activiteiten, met name voor het vergroten van de inzetbaarheid en mobiliteit van de medewerker. De medewerkers hebben ook de keuze om het budget van 2013 te sparen voor toepassing in 2014 of 2015. Veel medewerkers hebben daar gebruik van gemaakt. Hun ILB’s van 2013 worden via de egalisatiereserve personeelskosten overgeheveld naar 2014. De ILB’s voor alle medewerkers zijn in mindering gebracht op het beschikbare centrale opleidingsbudget. Het resterende deel van dat centrale opleidingsbudget bleef beschikbaar voor o.a. organisatiebrede trainingen of bijvoorbeeld verplichte bijscholing. Het centrale opleidingsbudget van 2013 is nagenoeg gebruikt.
pagina 74
JAARSTUKKEN 2013 Misbruik en Oneigenlijk gebruik (M&O) In de notitie ‘Misbruik en Oneigenlijk gebruik’ (2008) is als uitgangspunt gekozen dat elke afdeling verantwoordelijk is voor de te nemen maatregelen, gericht op het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik. De uitvoering van de notitie is onder andere terug te vinden bij het maken van nieuwe verordeningen. Zo is bij het maken van de nieuwe subsidieverordening expliciet aandacht geschonken aan de verantwoording door de gesubsidieerde instellingen. Verdere waarborgen tegen misbruik en oneigenlijk gebruik bestaan onder andere uit het inrichten van adequate functiescheidingen in processen en het uitvoeren van interne controles. In 2013 zijn er drie Interne Controle viermaandsrapportages uitgebracht, hieruit zijn vooralsnog (de derde viermaandsrapportage september t/m december 2013 is 20-3-2014 aan het DT aangeboden) geen signalen gekomen van misbruik of oneigenlijk gebruik. Van de controle van de jaarrekening en de controle van specifieke verantwoordingen doet de accountant verslag. In de afgelopen jaren zijn meerdere interne regelingen ingevoerd om invulling te geven aan het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik. Onderstaand worden de scores voor 2013 weergegeven. Regelingen
2013
Regeling nevenwerkzaamheden en verplichte melding van (financiële) belangen ambtenaren
Geen meldingen van ‘mogelijk strijdige nevenwerkzaamheden’
Nota integriteit: naar aanleiding hiervan wordt o.a. bij iedere nieuwe medewerker de ambtseed of ambtsbelofte afgenomen: Integriteitverklaring voor inhuur personeel: Incidenten:
4 medewerkers hebben ambtseed of –belofte afgelegd. Diverse personen. Er is een situatie geweest van valsheid in geschrifte c.a. Betrokkene is ontslagen. Accountant is geïnformeerd.
Regeling Klokkenluiders
Geen meldingen
Regeling Ongewenst gedrag
Geen meldingen
Privacyreglement E-mail- & internetgebruik
Geen incidenten
Overige bedrijfsvoering Voor wat betreft bedrijfsvoering op het terrein van ICT verwijzen we naar de toelichting bij programma 12. Bedrijfsvoering WoldWerk Inleiding In 2007 is bij het cluster WoldWerk (buitendienst Openbare Werken) het gedachtegoed van marktconform werken ingevoerd. In 2011 heeft de raad aan de rekenkamercommissie gevraagd onderzoek te doen naar de vraag of de door de raad gestelde doelen van het marktgerichte en marktconforme werken ondertussen bereikt zijn en welke verbetermogelijkheden er nog zijn. Het onderzoek is afgerond. De rekenkamercommissie heeft daarbij een aantal aanbevelingen geformuleerd. Het onderzoeksrapport is in februari 2012 opiniërend en op 26 april 2012 besluitvormend door de raad behandeld. Daarbij zijn de door de commissie gedane aanbevelingen overgenomen, met dien verstande dat de aanbeveling over het inrichten van een bedrijfsmatige boekhouding in het vervolgonderzoek wordt meegenomen. In 2012 is door een vervolgonderzoek uitvoering gegeven aan een motie van de raad, waarin staat: 1. Onderzoek te doen naar de haalbaarheid van het nog verder verbeteren van de efficiency van WoldWerk; 2. Onderzoek te doen naar hoe WoldWerk meer werk van andere overheden, bedrijven of particulieren kan binnenhalen. Door Organisatiebureau Hoffman, Krul en Partners is hiernaar onderzoek gedaan. Hun bevindingen zijn beschreven in het rapport WoldWerk, de volgende stappen. Het rapport, inclusief de aanbevelingen, is besproken in het DT, MT, het college en de ondernemingsraad. Aansluitend heeft het college besloten ten behoeve van een doorontwikkeling van het bedrijfsvoeringsniveau van WoldWerk van marktconform naar concurrerend de aanbevelingen welke zijn opgenomen in het rapport over te nemen. De uitkomsten van het onderzoek zijn in december 2012 aan de raad ter kennisname aangeboden. De oriëntatiefase heeft geduurd tot december 2012, waardoor de planning vanaf de voorbereidingsfase is aangepast. Streven blijft het evaluatieplan op 31 december 2015 op te leveren. In 2013 is een aanvang gemaakt met de uitwerking van de aanbevelingen om te komen tot een verdere verbetering van de efficiëncy, van marktconform naar concurrerend. De op handen zijnde ambtelijke fusie met de gemeente Hoogeveen is echter aanleiding om de implementatie van de voorgestelde maatregelen voorlopig niet door te gaan voeren.
pagina 75
JAARSTUKKEN 2013 Huidige stand van zaken De basis voor de bedrijfsvoering is het intern bestek. De omvang van het bestek 2013 is met € 75.000 afgenomen ten opzichte van 2012. De mate van efficiëncy wordt gemeten aan het percentage dat de kostprijzen onder de GWW-normkosten liggen. Ten opzichte van de GWW normbedragen is het totaal aan kostprijzen in 2013 in vergelijking met 2012 gedaald met 1,1% naar 20,1%. Dit is in geld € 25.000 (afgerond). Dit bedrag is aangewend voor bezuiniging op de uitvoeringskosten. Omschrijving
2013
2012
2011
2010
% onder normkosten GWW
20,1%
19,0%
18,7%
12,5%
Het resultaat Zoals uit de administratie blijkt zijn de voortbrengingskosten € 105.000 hoger dan de opbrengsten. Voornaamste oorzaak hiervan is dat bij de kostprijscalculatie en inschrijving geen c.q. onvoldoende rekening is gehouden met ziekte van personeel en extra noodzakelijk onderhoud van enkele tractieonderdelen. Het in financiële zin negatieve eindresultaat van 2013 heeft een incidenteel karakter. Het (negatieve) resultaat over 2013 is daarmee: Omzet € 1.885.764 Kosten € 1.991.143 Exploitatieresultaat WoldWerk € 105.379 nadelig Incidentele kosten/baten € 0 Rekeningresultaat WoldWerk € 105.379 nadelig Verwerking groenafval (compostering) Ten aanzien van de exploitatieresultaten van de Composteerinrichting melden we dat in 2013 de verwerkingskosten per ton € 4,45 bedragen. In 2012 was dat € 5,10. Er is in totaal 900 ton minder verwerkt, terwijl voor Ommen-Hardenberg 1.200 ton meer is verwerkt. Dat betekent dat uit De Wolden 2.100 ton minder is aangevoerd. Door de samenwerking met de gemeenten Ommen en Hardenberg kan een bepaald volume voor verwerking worden aangeboden. Daardoor is een gunstige aanbesteding gedaan. Het voordeel dat daardoor is gerealiseerd is berekend op ongeveer € 17.500 voor zowel OmmenHardenberg als voor De Wolden. De onderhoudstoestand van de inrichting is up-to date en toekomstbestendig.
pagina 76
JAARSTUKKEN 2013
1.7.5
Financiering
In deze paragraaf komen de onderwerpen aan de orde die behoren tot het geldstromenbeleid van de gemeente. Dit zijn onder andere de financieringspositie, het kasbeheer en het risicobeheer (met name rente- en kredietrisico). Deze onderwerpen worden gerekend tot de treasuryfunctie van de gemeente. Treasury is het besturen en beheersen, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De treasuryfunctie heeft bij lagere overheden de laatste jaren sterk aan betekenis gewonnen, onder meer vanwege de inwerkingtreding van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) en de ontwikkelingen op de Europese geld- en kapitaalmarkt. Meer concreet gaat het om financiering van het beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden, het te allen tijde zorgen voor voldoende liquide middelen, waarbij een tijdelijk overschot tegen een zo hoog mogelijk rendement wordt belegd, en het daarbij afdekken van met name rente- en kredietrisico’s. De Wet Fido stelt regels voor het beheer van de treasury. De wet bevat normen voor het beheersen van risico’s op kort- en langlopende leningen. Voorts worden de decentrale overheden verplicht een treasurystatuut op te stellen en dienen gemeenten een treasuryparagraaf in de begroting en het jaarverslag op te nemen. De raad van de gemeente De Wolden heeft op 23 december 2005 het thans geldende Treasurystatuut 2005 vastgesteld. De in 2008 plaatsgevonden wijziging in de Wet Fido heeft geen gevolgen voor ons huidig treasurystatuut. Deze wijziging omvat met name het niet meer kunnen verstrekken van nieuwe hypothecaire geldleningen aan medewerkers en de renterisiconorm. Financieringspositie Reserves en voorzieningen Verloop gedurende het jaar: Omschrijving
Bedrag
Stand 1 januari 2013
49.955.000
Toevoegingen
4.979.000
Onttrekkingen
-8.812.000
Jaarresultaat 2013
251.000
Stand per 31 december 2013
46.373.000
De gemeentelijke reserves en voorzieningen worden ingezet om de gemeentelijke investeringen te financieren. Hierdoor hoeven we minder een beroep te doen op de kapitaalmarkt. Opgenomen langlopende geldleningen Verloop gedurende het jaar: Omschrijving
Bedrag
Stand 1 januari 2013
10.467.000
Nieuwe leningen Reguliere aflossingen
-745.000
Vervroegde aflossingen Stand per 31 december 2013
9.722.000
Het gemiddelde rentepercentage over deze leningen bedraagt 5,02%.
pagina 77
JAARSTUKKEN 2013
De berekening van de kapitaalbehoefte per 1 januari 2013
Bedrag
Totaal geïnvesteerd bedrag
53.584.000
- Reserves en voorzieningen
49.955.000
- Geldleningen
10.467.000
Financieringsoverschot
60.422.000 6.838.000
De berekening van de kapitaalbehoefte per 31 december 2013
Bedrag
Totaal geïnvesteerd bedrag
50.504.000
- Reserves en voorzieningen
46.373.000
- Geldleningen
9.722.000
Financieringsoverschot
56.095.000 5.591.000
De afname van het financieringsoverschot op 31 december 2013 ten opzichte van 1 januari 2013 met € 1.041.000 is ontstaan door: + € 3.080.000 Afschrijvingen en mutaties investeringen Aflossing langlopende geldleningen -/- € 745.000 -/- € 3.833.000 Mutaties reserves en voorzieningen Rekeningresultaat 2013 (voordelig) + € 251.000 Totaal € 1.247.000 Liquiditeitsplanning In de Decemberrapportage 2013 hebben we een eerste aanzet voor een liquiditeitsplanning gegeven. Deze wordt verder uitgebreid en verfijnd, zodat het kan worden gebruikt als liquiditeitsprognose. In dit jaarverslag 2013 is de verplichte berekening van de berekening van de ruimte onder de kasgeldlimiet wel uitgevoerd. Deze ruimte is € 7.833.000 en voldoet daarmee ruimschoots aan de gestelde criteria. Kasbeheer Het liquiditeitsgebruik wordt beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en op de liquiditeitsplanning af te stemmen. Hierdoor wordt er op toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig worden nagekomen. Het betalingsverkeer wordt grotendeels uitgevoerd via de NV Bank Nederlandse Gemeenten. De in 2013 ontstane kortlopende middelen hebben wij bij diverse banken op een spaarrekening tijdelijk uitgezet. Hierbij hebben wij ons gehouden aan de in de Wet Fido gestelde voorwaarden. Risicobeheer Met betrekking tot het risicobeheer geldt dat de gemeente het verstrekken van leningen of garanties en het aangaan van financiële participaties uitsluitend doet uit hoofde van de publieke taak. Bij het uitzetten van middelen, het verstrekken van garanties en het aangaan van financiële participaties uit hoofde van de publieke taak bedingt het college zoveel mogelijk zekerheden. Het college motiveert in zijn besluit het openbaar belang van dergelijke uitzettingen van middelen, verstrekkingen van garanties en financiële participaties. Koersrisicobeheer De koersrisico’s van de gemeente De Wolden zijn niet aanwezig omdat uitsluitend overtollige middelen zijn uitgezet in vastrentende waarden, zoals deposito's en spaarrekeningen. Door afstemming van de looptijden op de liquiditeitsplanning kunnen deze in principe tot het einde van de looptijd worden aangehouden. Vastrentende waarden garanderen dat op de einddatum de nominale waarde wordt uitgekeerd. Op deze einddatum is dus geen sprake van koersrisico's. Renterisico’s Renterisico’s kunnen worden onderscheiden in het renterisico op korte termijn (in Wet Fido termen: vlottende schuld) en het renterisico op lange termijn (in Wet Fido termen: vaste schuld, ofwel met een looptijd van één jaar of langer).
pagina 78
JAARSTUKKEN 2013 Renterisico vaste schuld (renterisiconorm) Van renterisico is sprake indien er onzekerheid bestaat rond toekomstige renteniveaus. Deze situatie doet zich op de volgende momenten voor: Bij variabel rentende leningen; Indien een toekomstige financieringsbehoefte nog niet afgedekt is; Bij naderende aanpassingen van leningen. Ook voor renterisico’s is in de Wet Fido een norm gesteld. Deze norm, de renterisiconorm, bedraagt thans 20% van het begrotingstotaal. Met andere woorden: de Wet Fido acht het renterisico aanvaardbaar in de tijd gespreid indien in een bepaald jaar niet meer dan 20% van het begrotingstotaal aan renteaanpassing onderhevig is. Het doel van deze norm is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten, welke consequenties kunnen hebben voor de financiële positie. Aldus bevordert de Wet Fido een solide financieringswijze bij openbare lichamen. De wet beoogt hiermee een bijdrage te leveren aan een uitstekende kredietwaardigheid van openbare lichamen op de (inter)nationale kapitaalmarkt.
Berekening renterisiconorm en renterisico’s van de vaste schuld (Bedragen x € 1.000) Renterisico op vaste schuld
2013
2014
2015
2016
Berekening renterisiconorm 1. Renteherzieningen op vaste opgenomen leningen 2. Aflossingen op opgenomen vaste schulden
745
745
745
3. Renterisico (1 + 2)
745
745
745
745 745
4. Renterisiconorm (zie berekening hieronder)
8.941
8.853
8.871
8.902
5. a. Ruimte onder renterisiconorm
8.148
8.108
8.126
8.157
44.508
b. Overschrijding renterisiconorm Berekening renterisiconorm 4. a. Begrotingstotaal in het begrotingsjaar
44.707
44.263
44.356
b. Percentage regeling
20%
20%
20%
20%
Bedrag renterisiconorm
8.941
8.853
8.871
8.902
Er wordt derhalve voldaan aan de geldende criteria. Renterisico kortlopende financiering (kasgeldlimiet) Een belangrijk uitgangspunt van de Wet Fido is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten van openbare lichamen. Om een grens te stellen aan kortlopende financiering is in de Wet Fido de kasgeldlimiet opgenomen. De kasgeldlimiet wordt bepaald door het begrotingstotaal bij aanvang van het dienstjaar te vermenigvuldigen met een bij ministeriële regeling vastgesteld percentage van 8,5%. Bij overschrijding van de kasgeldlimiet moet een vaste geldlening worden aangetrokken. Berekening liquiditeitspositie in relatie tot de kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000)
Vlottende schuld
Vlottende middelen
Netto vlottende schuld (+) of overschot middelen (-)
Per 1 mei
4.538
-4.538
Per 1 september
4.717
-4.717
Per 31 december
2.842
-2.842
Gemiddeld
4.033
-4.033
Kasgeldlimiet Begrotingstotaal per begin jaar
44.707
Percentage regeling
8.5 %
Bedrag kasgeldlimiet
3.800
Liquiditeitsruimte Ruimte onder de kasgeldlimiet
7.833
Overschrijding van de kasgeldlimiet
pagina 79
JAARSTUKKEN 2013 Kredietrisico’s De gemeente heeft in beperkte mate te maken met kredietrisico’s. Deze hebben onder andere betrekking op de uitzettingen in het kader van de publieke taak. Risicogroep (verstrekte geldleningen x € 1.000) Leningen aan nutsbedrijven Hypotheek verstrekking aan ambtenaren Overige leningen Totaal
Restant schuld
% van het totaal
909
12
6.266
86
117
2
7.292
100
Met/zonder (hypothecaire) zekerheid zonder met zonder
De verstrekte langlopende leningen aan nutsbedrijven betreffen voornamelijk leningen aan Enexis en aan ambtenaren. Het risico dat de gemeente loopt is minimaal. Valutarisico’s Valutarisico’s zijn niet aan de orde omdat er niet met vreemd geld (niet Euro’s) wordt gefinancierd. Externe ontwikkelingen op de geldmarkt Een belangrijke rol bij het uitvoeren van het treasurybeleid is het (verwachte en werkelijke) verloop van de rente. De gemeente De Wolden stelt haar rentevisie op aan de hand van tenminste twee gerenommeerde instellingen. Het algemene tarief voor een debetstand in rekening courant is geheel 2013 3,25% geweest. De rentetarieven voor het uitzetten van overtollige middelen (deposito’s) vertoonden in 2013 een stijgende lijn. Voor een driemaands deposito steeg de rente van 0,2% op 1 januari 2013 naar 0,8% op 31 december 2013 (tarieven B.N.G.). In de loop van het jaar zijn de overtollige middelen op dagelijks opvraagbare spaarrekeningen gezet. Dit leverde een hogere rente op dan uitzettingen op deposito’s. Schatkistbankieren voor decentrale overheden Het wetvoorstel verplicht schatkistbankieren is op 13 december in het Staatsblad gepubliceerd. Het wetvoorstel verplicht alle decentrale overheden om hun overtollige (liquide) middelen aan te houden in de schatkist bij het rijk. De wet is op 15 december 2013 van kracht geworden. Tegelijkertijd met de wet is een ministeriële regeling van kracht geworden. Onderdeel van die regeling is de rekening-courantovereenkomst die iedere decentrale overheid krijgt met de Staat der Nederlanden. De regeling bevat verder ondermeer de verplichting voor decentrale overheden een tussenrekening te openen bij een of meerdere banken, zodat aan de verplichting tot deelname aan schatkistbankieren kan worden voldaan. Wij zijn in 2013, anticiperend op het wetvoorstel, begonnen met de implementatie van deze nieuwe regelgeving. Sepa-ontwikkelingen Er zullen de nodige wijzigingen plaatsvinden in het betalingsverkeer. De systemen en processen zijn bij ons aangepast aan de nieuwe standaarden van de Sepa (Single Euro Payments Area). De totstandkoming van de Sepa is een belangrijke stap voor de vorming van een geïntegreerde Europese betaalmarkt.
pagina 80
JAARSTUKKEN 2013 1.7.6
Paragraaf verbonden partijen
Inleiding De paragraaf verbonden partijen is hier opgenomen omdat de relaties die gemeenten hebben met andere partijen, zoals NV’s, BV’s, gemeenschappelijke regelingen, VOF’s, stichtingen, verenigingen en commanditaire vennootschappen sterk zijn toegenomen het laatste decennium. De behoefte aan inzicht in deze relaties is gestegen, evenals de behoefte aan een duidelijk onderscheid. Verbonden partijen zijn gedefinieerd als die partijen waarin gemeenten zowel een bestuurlijk als financieel belang hebben. Een financieel belang houdt in dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement. Voorts heeft de gemeente een financieel belang indien financiële problemen bij de verbonden partij kunnen worden verhaald op de gemeente. Een bestuurlijk belang betekent dat de gemeente op enigerlei wijze zeggenschap heeft, hetzij omdat de gemeente een zetel in het bestuur heeft, hetzij omdat ze mee kan stemmen. Conform bovengenoemde definiëring zijn participaties in NV’s, BV’s, VOF’s, commanditaire vennootschappen en gemeenschappelijke regelingen verbonden partijen. Ook stichtingen en verenigingen kunnen onder de verbonden partijen vallen, indien de gemeente een zetel in het bestuur heeft en financiële risico’s loopt. Een stichting of vereniging die jaarlijks subsidie krijgt, maar waaraan geen andere financiële verplichtingen zitten met een juridische afdwingbaarheid door derden is geen verbonden partij. Deelnemingen maken deel uit van de verbonden partijen. Het zijn die verbonden partijen, waarbij de gemeente aandelen in een NV of BV heeft. Oprichting van en deelneming in verbonden partijen Het college heeft vele bevoegdheden die geregeld zijn in de Gemeentewet. Eén daarvan (artikel 160 lid 2 Gemeentewet) is dat het college besluiten mag nemen met betrekking tot de oprichting van en de deelnemingen in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen indien dat in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Het besluit mag niet eerder worden genomen, nadat het ontwerpbesluit aan de raad is toegezonden en zij hun wensen en bedenkingen kenbaar hebben kunnen maken aan het college. Tevens moet het besluit de goedkeuring krijgen van gedeputeerde staten. Zij kunnen alleen hun goedkeuring weigeren indien het besluit in strijd is met het recht of het algemeen belang. Voorschriften ‘Besluit Begroting en Verantwoording In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is in art. 9 lid 2 sub f bepaald, dat in de begroting in een afzonderlijke paragraaf de beleidslijnen worden vastgelegd met betrekking tot de verbonden partijen. Volgens art. 15 BBV bevat de paragraaf de volgende elementen: - de visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting; - de beleidsvoornemens omtrent de verbonden partijen. Van verbonden partijen is in artikel 5 van het BBV bepaald dat deze niet worden geconsolideerd in de begroting c.q. het jaarverslag van de gemeente. In de uitvoeringsinformatie bij de productenrealisatie (jaarrekening) dient overeenkomstig artikel 67 en 69 BBV achtergrondinformatie verstrekt te worden over de betreffende verbonden partijen. Algemeen kan gesteld worden dat de relaties tussen verbonden partijen en het publieke belang, zoals geconcretiseerd in de programma’s in hoofdlijnen worden aangegeven. Doelstelling De gemeente is vrij in haar keuze hoe een taak zal worden uitgevoerd. De gemeente kan een subsidie verstrekken, haar taak zelf uitvoeren of dit laten uitvoeren door een verbonden partij. Een reden bij deze keuze van uitvoering kan gelegen zijn in doelmatigheid, doeltreffendheid en/of bestuurlijke krachtenbundeling. Verbonden partijen, waaronder ook Publiek-Private-Samenwerking (PPS) constructies en gemeenschappelijke regelingen, worden in toenemende mate ingezet om op efficiënte wijze maatschappelijk beoogde doelen te realiseren. Verbonden partijen gemeente De Wolden Verbonden partijen van de gemeente De Wolden kunnen als volgt worden ingedeeld: - Gemeenschappelijke Regelingen. De gemeenteraad van twee of meer gemeenten kunnen een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer belangen van die gemeenten.
pagina 81
JAARSTUKKEN 2013 -
Deelnemingen. Vanuit het oogpunt van het behartigen van het publieke belang is de gemeente geheel of gedeeltelijk in het bezit van de aandelen van een aantal vennootschappen. Stichtingen, verenigingen, BV’s of NV’s. Het college kan, de raad gehoord hebbende, besluiten deel te nemen in een stichting, vereniging, BV of NV. PPS-constructies. Publiek private samenwerking is een middel om bepaalde beleidsdoeleinden te realiseren. De samenwerking met marktpartijen moet een meerwaarde opleveren. Meerwaarde in de vorm van het benutten van kennis en expertise van andere partijen en het spreiden van risico’s kan leiden tot efficiëntere uitvoering van plannen en projecten.
Voor de raad is informatie over de verbonden partijen van belang omdat de partijen taken uitvoeren die in het verlengde van de gemeentelijke doelstellingen liggen (bijvoorbeeld brandweer). Hieronder vindt u in tabelvorm de uitwerkingen die per verbonden partij worden weergegeven. In de tabel wordt vermeld: de ondernemingsvorm van de verbonden partij, de visie in relatie tot doelstellingen, de beleidsvoornemens, het financieel belang, de zeggenschap, ontwikkelingen binnen de verbonden partij en een mogelijkheid voor een algemene opmerking. Ter verduidelijking van wat onder bepaalde begrippen moet worden verstaan, volgt hieronder een uitleg van: de visie in relatie tot doelstellingen, de beleidsvoornemens, zeggenschap en de ontwikkelingen. De visie op verbonden partijen in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen die Visie: zijn opgenomen in de begroting (openbaar belang). Beleid: De beleidsvoornemens omtrent de verbonden partijen. Zeggenschap: De vertegenwoordiging vanuit de gemeente in de gemeenschappelijke regeling. Ontwikkelingen: Nieuwe/huidige ontwikkelen die zich voordoen binnen de gemeenschappelijke regeling. Grip op Gemeenschappelijke Regelingen In de raadsvergadering inzake de Kadernota 2009 is ondermeer besloten dat de raad zich kan vinden in de toen voorgestelde werkwijze m.b.t. het versterken van de grip op Gemeenschappelijke Regelingen. De werkwijze is voorgesteld met als doel de beheersbaarheid van de verbonden partijen en met name de gemeenschappelijke regelingen te verbeteren. In hoofdstuk 6 van de Kadernota 2009 is de werkwijze verder toegelicht. Bij de behandeling van de kadernota 2010 is een motie aangenomen waarin alle besturen van gemeenschappelijke regelingen waaraan de gemeente De Wolden deelneemt, te verzoeken uitzetting van de begroting te voorkomen. Indien een verbonden partij een hoog risico vormt voor de gemeente, zal hierover nader worden gerapporteerd in de paragraaf Weerstandsvermogen. Er zal aangegeven worden waarom sprake is van een verhoogd risico en welke financiële kengetallen van toepassing zijn voor deze verbonden partij. Op dit moment is de inschatting dat alleen de werkvoorzieningschappen een verhoogd risico met zich meebrengen. Overzicht Verbonden Partijen De Wolden - Werkvoorzieningschap Alescon te Hoogeveen; - Werkvoorzieningschap Reestmond te Meppel; - Gemeentelijke Gezondheidsdienst Drenthe te Assen; - Veiligheidsregio Drenthe te Assen; - Recreatieschap Drenthe te Diever; - Stichting Drentse Bedrijvenlocaties te Meppel; - Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe te Assen; - Enexis Holding N.V. te Rosmalen; - Vordering op Enexis B.V. te ’s-Hertogenbosch; - Verkoop Vennootschap B.V. te ’s-Hertogenbosch; - Attero Holding N.V. (voorheen Essent Milieu) te ’s-Hertogenbosch; - CBL Vennootschap B.V. (Cross Border Leases) te ’s-Hertogenbosch; - Claim Staat Vennootschap B.V. te ’s-Hertogenbosch; - N.V. Rendo te Meppel; - Waterleidingmaatschappij Drenthe te Assen; - N.V. Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag.
pagina 82
JAARSTUKKEN 2013 Werkvoorzieningschap Alescon te Hoogeveen Ondernemingsvorm
Gemeenschappelijke regeling
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Met ingang van 2008 is de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemoderniseerd. De regie over de Wsw is overgedragen aan de gemeenten, zodat gemeenten meer dan ooit verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Wsw. Instroom in de WSW stopt per 1-1-2015. Dan wordt – onder voorbehoud van instemming van de Eerste Kamer – de Participatiewet van kracht.
Beleidsvoornemens
De gemeente De Wolden is op het beleidsterrein sociale werkvoorziening deelnemer aan twee verschillende gemeenschappelijke regelingen, waaronder Alescon. De Wolden is in de gemeenschappelijke regeling Alescon deelnemer, zonder bevoegdheden en verplichtingen uit de Wsw over te dragen. Onze gemeente heeft wel stemrecht. De financiële risico’s worden verdeeld op basis van het aantal arbeidsjaren per gemeente, die werkzaam zijn bij Alescon. Met het werkvoorzieningschap zijn afspraken gemaakt over onder andere: - Financieel gezonde bedrijfsvoering conform de contracten; - Het opbouwen van een bedrijfsreserve; - Uitvoering geven aan het tweede strategisch plan. De gemeenten ontvangen tot en met 2014 een rijksbudget gerelateerd aan het aantal deelnemers van De Wolden binnen de werkvoorzieningschappen Alescon en Reestmond. In de afgelopen jaren is het niet mogelijk gebleken voor Alescon om de Wsw kostendekkend uit te voeren. Dit leidde tot een extra bijdrage die bij de begroting en/of de jaarrekening door gemeenteraden beschikbaar werd gesteld, nadat het eigen vermogen van Alescon daarvoor eerst werd aangewend en het nulpunt bereikte. Vanaf 2015 krijgt de gemeente een ongedeeld rijksbudget voor de gehele Participatiewet inclusief WSW. Gemeente De Wolden anticipeert hier op door een visie op de uitvoering van de WSW voor de komende jaren te formuleren en herstructureringsafspraken te maken met haar uitvoeringsorganisaties.
Financieel belang
De bijdrage van De Wolden aan Alescon voor het jaar 2014 is begroot op € 122.533. In de meerjarenbegroting van Alescon 2015 t/m 2017 wordt rekening gehouden met een verder stijgende gemeentelijke bijdrage. Eigen vermogen 31-12-2012: € 772.000 31-12-2011: € 1.062.000 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 21.224.000 31-12-2011: € 20.359.000 Resultaat 2011 : € 438.000 2012 : € 92.000 Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend.
Zeggenschap
Gemeentelijk contactpersoon
Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het algemeen en dagelijks bestuur door mevrouw M. Pauwels-Paauw (wethouder). Vervanging vindt plaats door de heer H. Lammers (wethouder). Afdeling Samenleving, de heer F. Borchers.
Werkvoorzieningschap Reestmond te Meppel Ondernemingsvorm
Gemeenschappelijke regeling
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Met ingang van 2008 is de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemoderniseerd. De regie over de Wsw is overgedragen aan de gemeenten, zodat gemeenten meer dan ooit verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Wsw. Instroom in de WSW stopt per 1-1-2015. Dan wordt – onder voorbehoud van instemming van de Eerste Kamer – de Participatiewet van kracht.
Beleidsvoornemens
De gemeente De Wolden is op het beleidsterrein sociale werkvoorziening deelnemer aan twee verschillende gemeenschappelijke regelingen waaronder Reestmond. Gemeente De Wolden heeft het werkvoorzieningschap Reestmond aangewezen als schap, waaraan het gemeentebestuur van De Wolden ingaande het jaar 2000 haar taken integraal heeft overgedragen. Hiermee is de beleidsnotitie van het werkvoorzieningschap Reestmond van belang voor de uitvoering van de Wsw binnen De Wolden. Met Reestmond zijn afspraken gemaakt over onder andere: 1. Uitvoeringszaken van het wetsvoorstel voor de gemeenten; 2. Het beheren van de wachtlijst (overdracht van taakstelling); 3. Gemeenschappelijke regeling onderdeel te maken van de gemeentelijke planning- en controlcyclus.
pagina 83
JAARSTUKKEN 2013 De gemeenten ontvangen tot en met 2014 een rijksbudget gerelateerd aan het aantal deelnemers van De Wolden binnen de werkvoorzieningschappen Reestmond en Alescon. Reestmond heeft tot 2011 altijd een positieve exploitatie kunnen realiseren. In 2011 hebben de gemeenten voor de eerste maal extra bij moeten dragen, ook voor 2012 en verder is dat aan de orde. De bezuinigingen in de Wsw maken dat Reestmond nu ook niet meer kostendekkend kan werken. Vanaf 2015 krijgt de gemeente een ongedeeld rijksbudget voor de gehele Participatiewet inclusief WSW. Gemeente De Wolden anticipeert hier op door een visie op de uitvoering van de WSW voor de komende jaren te formuleren en herstructureringsafspraken te maken met haar uitvoeringsorganisaties. Financieel belang
De bijdrage van De Wolden aan Reestmond voor het jaar 2014 is begroot op € 191.800. In de meerjarenbegroting 2015 t/m 2017 van Reestmond wordt rekening gehouden met een verder stijgende gemeentelijke bijdrage. Eigen vermogen 31-12-2012: € 5.730.000 31-12-2011: € 5.929.000 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 2.409.000 31-12-2011: € 2.650.000 Resultaat 2011: € -608.000 2012: € 0 (nihil)
Zeggenschap
Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door mevrouw M. Pauwels-Paauw (wethouder) en de heer H. Lammers (wethouder). Mevrouw M. PauwelsPaauw is ook lid van het dagelijks bestuur. Plaatsvervangende leden zijn de heer R. de Groot (burgemeester) en de heer J. ten Kate (wethouder).
Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend.
Gemeentelijk contactpersoon
Afdeling Samenleving, de heer F. Borchers.
Gemeentelijke Gezondheidsdienst Drenthe te Assen Ondernemingsvorm
Gemeenschappelijke regeling
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Samenwerkingsverband tussen alle 12 Drentse gemeenten, middels het uitvoeren van regelingen met betrekking tot het gebied van de volksgezondheid en het beheren van het fonds gezondheidszorg.
Beleidsvoornemens
De GGD Drenthe is een organisatie op het brede terrein van openbare gemeentelijke gezondheidszorg voor de 12 Drentse gemeenten en m.i.v. 2014 voor 8 gemeenten ook voor de Integrale Jeugdgezondheidszorg (i-JGZ). En heeft zowel beleidsadviserende als beleidsuitvoerende taken. De wettelijke basis van de GGD wordt gevormd door de Wet Publieke Gezondheid (wet PG). Doel van deze wet is gezondheidsbescherming, gezondheidsbevordering en ziektepreventie. Voor de uitvoering van haar taken werkt de GGD intensief samen met een groot scala aan ketenpartners, zoals: netwerk met zorgaanbieders in de gezondheidszorg en jeugdzorg, maatschappelijke en sociale dienstverleners, bureau jeugdzorg, onderwijs, onderzoeksinstituten, RIVM, GGD NL, politie, provincie en gemeenten. De wet PG verplicht de gemeenteraad tot het bevorderen van de totstandkoming en de continuïteit van collectieve preventie en tevens de samenhang en afstemming met de curatieve sector. Voor de behartiging van de bevorderings- en uitvoeringstaken moet de gemeente een gemeentelijke gezondheidsdienst instellen en in stand houden. De wet schrijft voor dat de gemeentelijke gezondheidsdienst beschikt over deskundigen op het gebied van infectieziektebestrijding, epidemiologie, verpleegkunde, gezondheidsbevordering, tandzorg, gedragwetenschappen en informatica. De GGD voert tevens werkzaamheden uit op het gebied van de wet op de lijkbezorging en wettelijke inspecties van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, prostitutiebedrijven en tatoo&piercing shops. Tevens zijn er activiteiten ten behoeve van derden zoals reizigersvaccinaties, vaccinaties van risicogroepen, forensische geneeskunde voor politie en justitie, coördinatie van de openbare geestelijke gezondheidszorg en de aanpak van huiselijk geweld, medisch onderzoek bij onderbewindstelling, etc.
Financieel belang
De financiële bijdrage vanuit De Wolden was begroot op € 440.146. De werkelijke bijdrage was overeenkomstig de raming en is verdeeld over beschermen € 140.542, bevorderen € 25.346, bewaken € 26.092, jeugd € 220.122 en bedrijfsvoering € 28.044. Eigen vermogen 31-12-2013: € 2.634.000 31-12-2012: € 3.002.000
pagina 84
JAARSTUKKEN 2013 Vreemd vermogen 31-12-2013: € 191.000 31-12-2012: € 162.000 Resultaat 2012 : € 258.000 2013 : € 584.000 Zeggenschap
Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd in het algemeen en dagelijks bestuur door mevrouw M. Pauwels-Paauw (wethouder). Plaatsvervangend lid is de heer H. Lammers (wethouder).
Ontwikkelingen/ov erige opmerkingen
De beleidsuitgangspunten en -intenties zijn vastgelegd in een meerjaren beleidsnota. Op basis van de notitie ‘Naobij, integrale jeugdgezondheidszorg meer dan een optelsom’ hebben 8 gemeenten, waaronder De Wolden besloten om te komen tot integrale jeugdgezondheidszorg. 2013 zal gebruikt worden voor de voorbereiding om de i-JGZ onder te brengen bij de GGd en vanaf 2014 van start te kunnen laten gaan.
Gemeentelijk contactpersoon
Afdeling Samenleving, de heer G. Tijms.
Veiligheidsregio Drenthe te Assen Ondernemingsvorm
Gemeenschappelijke regeling
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
De Veiligheidsregio Drenthe betreft een gemeenschappelijke regeling waaraan alle 12 Drentse gemeenten deelnemen. Deze regeling heeft als doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van brandweerzorg, de rampenbestrijding en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Ook het medeontwerpen, beheren en uitvoeren van rampenplannen behoren hiertoe. Tevens vindt er administratieve en juridische beleidsadvisering aan het college van B&W plaats over het functioneren van de brandweer.
Beleidsvoornemens
Multidisciplinair verbeteren Rampenbestrijding naar aanleiding van het in 2009 opgestelde verbeterplan. Doorontwikkelen regionaal brandweerzorg.
Financieel belang
In de primitieve gemeentelijke begroting 2013 was een bijdrage geraamd van € 170.042, naderhand bijgesteld naar € 157.079. De werkelijke lasten 2013 hebben € 151.900 bedragen. De afwijking is veroorzaakt door een restitutie van een deel van het exploitatieoverschot 2012. Eigen vermogen 31-12-2012: € 4.808.643 31-12-2011: € 3.783.612 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 2.721.396 31-12-2011: € 2.368.341 Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend.
Zeggenschap
Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd door de heer R.T. de Groot (burgemeester). Plaatsvervangend lid is de heer J. ten Kate (1e loco-burgemeester).
Ontwikkelingen/ov erige opmerkingen
N.v.t.
Gemeentelijk contactpersoon
Afdeling Concern, de heer M. Nanninga.
Recreatieschap Drenthe te Diever Ondernemingsvorm
Gemeenschappelijke regeling
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Op een effectieve en efficiënte wijze bijdragen aan vernieuwing en stimulering van recreatie en toerisme als belangrijke economische sectoren in Drenthe. Het Recreatieschap ondersteunt gemeentelijk beleid door zich te richten op coördinatie (o.a. subsidies), belangenbehartiging, proces- en projectmanagement, advisering, beleid en beheer.
Beleidsvoornemens
Het betreft hier een regeling die niet wettelijk is voorgeschreven. De doelstellingen zijn direct te koppelen met de Toekomstvisie van de Wolden, het collegeprogramma en Beleidsplan Recreatie en Toerisme. Zonder schroom kan gesteld worden dat het Recreatieschap een zeer efficiënt samenwerkingsverband is. Projecten en taken 2013 o.a.: oplevering opgeknapte aanlegvoorziening pleziervaart Echten, oplevering Wandelnetwerk De Wolden, accountmanager vrijetijdseconomie Drenthe, coördinatie vraagstuk bekostiging recreatievoorzieningen SBB, beheer en onderhoud diverse recreatievoorzieningen en afstemming met Tourist Info Drenthe, Marketing Drenthe en andere samenwerkingspartners.
Financieel belang
De financiële bijdrage vanuit De Wolden bedraagt voor 2013 € 51.674. Dit bedrag was ook geraamd in de begroting 2013.
pagina 85
JAARSTUKKEN 2013 Eigen vermogen 31-12-2012: € 606.280 31-12-2011: € 627.688 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 361.156 31-12-2011: € 304.901 Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend. Zeggenschap
Gemeentelijk contactpersoon
Het algemeen bestuur bestaat uit 13 wethouders van de aangesloten gemeenten. De gemeente De Wolden wordt in het algemeen bestuur vertegenwoordigd door de heer H. Lammers (wethouder). Plaatsvervangend lid is mevrouw M. Pauwels-Paauw (wethouder). Afdeling Ruimte, I. de Groot.
Stichting Drentse Bedrijvenlocaties te Meppel Ondernemingsvorm
Stichting
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Stimuleren van economische activiteiten en het versterken en verder ontwikkelen van de sociaal-economische structuur Drente en dus ook de gemeente De Wolden.
Beleidsvoornemens
Het betreft hier een regeling die niet wettelijk is voorgeschreven. De Wolden profiteert van projecten voor de vrijetijdseconomie. De gemeente profiteert indirect van meer grootschalige economische projecten in buurgemeenten en ook van het project Healthy Ageing Network waarin Noord-Nederland internationaal wordt geprofileerd als kennisregio voor gezond ouder worden.
Financieel belang
De financiële bijdrage vanuit De Wolden bedraagt voor 2013: €1.890.
Zeggenschap
Gemeente De Wolden wordt vertegenwoordigd door de heer J. ten Kate (wethouder). Plaatsvervangend lid is mevrouw M. Pauwels-Paauw (wethouder)
Gemeentelijk contactpersoon
Afdeling Ruimte, Jeannette Los.
Enexis Holding N.V. te Rosmalen Ondernemingsvorm
Naamloze Vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland is Essent per 30 juni 2009 gesplitst in een Netwerkbedrijf en een Productie- en Levering Bedrijf. De vennootschap heeft ten doel: - het (doen) distribueren en het doen transporteren van energie, zoals elektriciteit, gas, warmte en (warm) water; - het in stand houden, (doen) beheren, (doen) exploiteren en (doen) uitbreiden van distributie en transportnetten in relatie tot energie; - het doen uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld; - het binnen de wettelijke grenzen ontplooien van andere operationele en ondersteunende activiteiten.
Beleidsvoornemens
De provincies en gemeenten trachten met hun aandeelhouderschap de publieke belangen te behartigen.
Financieel belang
De gemeente bezit 129.325 aandelen op een totaal van 149.682.196 aandelen (0,0864%). De aandelen zijn gewaardeerd op een bedrag van € 37.000 (62% oude aandelen Essent). In 2013 is de dividenduitkering van € 98.928 over 2012 verantwoord.
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhouders-vergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ ov. opmerkingen
Het beleid van Enexis ondersteunt de transitie van een meer duurzame energievoorziening.
Gemeentelijk contactpersoon
Taakveld Financiën.
Vordering op Enexis B.V. te ‘s-Hertogenbosch Ondernemingsvorm
Besloten Vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Deze vennootschap is in het leven geroepen om de Aandeelhouderslening aan Enexis doelmatig en efficiënt te kunnen beheren. Deze lening is ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en elektriciteitsdistributienetwerken van Essent.
pagina 86
JAARSTUKKEN 2013 Beleidsvoornemens
Niet van toepassing.
Financieel belang
De gemeente bezit 1.728 aandelen op een totaal van 2.000.000 aandelen (0,0864%). Aan Enexis Holding NV is een lening verstrekt van € 1.555.200. Dit bedrag wordt gefaseerd afgelost in 2012, 2014, 2016 en 2019. Tot en met 2013 is zowel tranche A als B (vervroegd) afgelost, samen groot ± € 828.000. De komende jaren wordt rente ontvangen over het niet afgeloste deel. In de meerjarencijfers 2014-2017 van De Wolden is hiermee reeds rekening gehouden. Over 2013 is een bedrag van € 70.319 verantwoord.
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhouders-vergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ ov. opmerkingen
Niet van toepassing.
Gem.contactpersoon
Taakveld Financiën.
Verkoop Vennootschap B.V. te ‘s-Hertogenbosch Ondernemingsvorm
Besloten Vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Deze vennootschap is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders. Ter verzekering van de betaling van eventuele schadeclaims heeft RWE bedongen dat een deel van de verkoopopbrengst door de Verkopende Aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd op een aparte bankrekening zal worden aangehouden, een zogenaamde escrow-rekening.
Beleidsvoornemens
Niet van toepassing.
Financieel belang
De gemeente bezit 1.728 aandelen op een totaal van 2.000.000 aandelen (0,0864%). Jaarlijks wordt een bescheiden rentevergoeding uitgekeerd, in 2013 een bedrag van € 16.338. Een eventueel overschot komt op het einde geheel ten goede aan de aandeelhouders. Ook is een éénmalige agio uitgekeerd van € 5.184.
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ ov. opmerkingen
De looptijd van deze B.V. is afhankelijk van de periode dat claims onder deze escrow kunnen worden ingediend en afgewikkeld.
Gem.contactpersoon
Taakveld Financiën.
Attero Holding N.V. (voorheen Essent Milieu) te ‘s-Hertogenbosch Ondernemingsvorm
Naamloze Vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Attero Holding N.V. heeft ten doel het deelnemen in vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van de afvalverwijdering en –verwerking, recycling/verwerking en het geschikt maken van afval tot producten voor hergebruik en energieopwekking.
Beleidsvoornemens
Niet van toepassing.
Financieel belang
De gemeente bezit 129.325 aandelen op een totaal van 149.682.196 aandelen (0,0864%). Voorheen maakte het onderdeel uit van Essent N.V. De aandelen zijn gewaardeerd op een bedrag van € 7.000 (12% oude aandelen Essent). In 2013 is een bedrag van € 6.479 wegens dividenduitkering ontvangen.
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ ov. opmerkingen
Niet van toepassing.
Gem.contactpersoon
Taakveld Financiën.
CBL Vennootschap B.V. (Cross Border Leases) te ‘s-Hertogenbosch Ondernemingsvorm
Besloten Vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
De functie van CBL Vennootschap is dat zij de Verkopende Aandeelhouders zal vertegenwoordigen als medebeheerder aan het CBL Fonds, naast RWE, Enexis en Essent. Zij vertegenwoordigt de aandeelhouders in eventuele andere relevante Cross Border Leases aangelegenheden en fondsen.
Beleidsvoornemens
Niet van toepassing.
Financieel belang
De gemeente bezit 1.728 aandelen op een totaal van 2.000.000 aandelen (0,0864%). Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap. In ons geval een bedrag van € 17.
pagina 87
JAARSTUKKEN 2013 Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ overige opmerkingen
De looptijd van deze B.V. is afhankelijk van de doorlooptijd van de nog openstaande CBL contracten en de claims die onder deze escrow kunnen worden ingediend en afgewikkeld. Op het beheerde geld zal een rentevergoeding worden toegevoegd aan de reserve van deze BV. Een eventueel overschot in het CBL-fonds komt op het einde voor 50% ten goede aan de Verkopende aandeelhouders.
Gemeentelijk contactpersoon
Taakveld Financiën.
Claim Staat Vennootschap B.V. te ‘s-Hertogenbosch Ondernemingsvorm
Naamloze Vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
In februari 2008 zijn Essent N.V. en Essent Nederland B.V., met toestemming van de publieke aandeelhouders, een procedure begonnen tegen de Staat der Nederlanden. Hierin vragen zij ‘een verklaring voor recht’ dat bepaalde bepalingen van de splitsingwetgeving onverbindend zijn. Essent is van mening dat de aandeelhouders schade lijden als gevolg van de splitsing.
Beleidsvoornemens
Niet van toepassing.
Financieel belang
De gemeente bezit 1.728 aandelen op een totaal van 2.000.000 aandelen (0,0864%). Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap. In ons geval een bedrag van € 17.
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhouders-vergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ overige opmerkingen
De juridische procedure valt buiten de verkoop van Essent en is niet door RWE overgenomen. Uit praktische overwegingen hebben Essent en RWE afgesproken dat Essent de procedure blijft voeren. Dit gebeurt echter op instructie en kosten van de aandeelhouders via Verkoop Vennootschap B.V. Aandeelhouders hebben zich in de koopovereenkomst verbonden om door te procederen totdat er een definitieve uitspraak is gedaan door een gerechtelijke instantie. De rechtbank heeft de vordering van Essent N.V. en Essent Nederland B.V. afgewezen. Essent N.V. en Essent Nederland B.V. hebben echter hoger beroep tegen deze uitspraak ingesteld.
Gemeentelijk contactpersoon
Taakveld Financiën.
NV Rendo te Meppel Ondernemingsvorm
Naamloze vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Behartigen van het publiek belang van een betrouwbare en continue nutsvoorzieningen tegen de laagst mogelijke prijs.
Beleidsvoornemens
Aanhouden als duurzame belegging en opbrengsten inzetten als algemeen dekkingsmiddel.
Financieel belang
De gemeente bezit 102 aandelen op een totaal van 991 aandelen (10,29%). De dividenduitkering over 2012, die in 2013 is uitgekeerd bedraagt € 885.167. Eigen vermogen 31-12-2012: € 52.143.000 31-12-2011: € 75.827.000 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 92.583.000 31-12-2011: € 100.938.000
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt in de raad van commissarissen vertegenwoordigd door de heer J.H. Lammers (wethouder) en in de aandeelhoudersvergadering door de heer J. ten Kate (wethouder).
Ontwikkelingen/ ov. opmerkingen
De structuur van aansturing en toezicht wordt aangepast mede met het oog op compliance. Geen verkoop aandelen zoals eerder is overwogen.
Gemeentelijk contactpersoon
Taakveld Financiën.
Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend.
pagina 88
JAARSTUKKEN 2013 Waterleidingsmaatschappij Drenthe te Assen Ondernemingsvorm
Naamloze vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
Behartigen van het publiek belang van een betrouwbare en continue nutsvoorzieningen tegen de laagst mogelijke prijs.
Beleidsvoornemens
Aanhouden als duurzame belegging en opbrengsten inzetten als algemeen dekkingsmiddel.
Financieel belang
In de statuten van de Waterleidingmaatschappij Drenthe is bepaald dat er eens in de 5 jaar aandelen worden uitgegeven om de verhouding tussen aantal aansluitingen en aandelen per gemeente ‘up to date’ te maken. Dit is op 10 mei 2010 via een akte van emissie uitgevoerd. De gemeente is nu in het bezit van 51 aandelen, nominaal € 50, van de in totaal 1.946 aandelen. De afspraak is dat het maximaal toegestane dividend, ter grootte 3%, zijnde de wettelijke rente, van het geplaatste aandelenkapitaal wordt uitgekeerd. In 2013 is een dividenduitkering van € 76,50 ontvangen. Eigen vermogen 31-12-2012: € 41.878.000 31-12-2011: € 42.231.000 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 73.917.000 31-12-2011: € 76.487.000 Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend.
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt vertegenwoordigd door de heer J. ten Kate (wethouder).
Ontwikkelingen/ ov. opmerkingen
Geen bijzonderheden.
Gemeentelijk contactpersoon
Taakveld Financiën.
NV Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag Ondernemingsvorm
Naamloze vennootschap
Visie/doelstellingen (openbaar belang)
De Bank Nederlandse Gemeenten vervult een bankfunctie van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang en draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger.
Beleidsvoornemens
Aanhouden als duurzame belegging en opbrengsten inzetten als algemeen dekkingsmiddel.
Financieel belang
De gemeente bezit 31.122 (0,06%) van de 55.690.720 aandelen van nominaal € 2,50. De dividenduitkering staat gelet op de marktontwikkelingen onder druk. Over 2013 hebben we een bedrag van € 46.372 ontvangen wegens dividend 2012. Eigen vermogen 31-12-2012: € 2.752.000.000 31-12-2011: € 1.897.000.000 Vreemd vermogen 31-12-2012: € 139.443.000 31-12-2011: € 134.470.000
Zeggenschap
De gemeente De Wolden heeft stemrecht op basis van het aantal aandelen en wordt door de heer R. de Groot (burgemeester) in de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigd.
Ontwikkelingen/ov erige opmerkingen
De BNG heeft een AA+ in plaats van AAA rating. Dit is een kwalificatie van de kredietwaardigheid die afgegeven wordt door De Nederlandse Bank. Naar verwachting zullen zich gedurende het begrotingsjaar geen grote veranderingen voordoen in de belangen van de aandeelhouders. Wel verwacht men nog een voortgaande onrust op de financiële markten.
Ten tijde van het samenstellen van deze paragraaf zijn de cijfers van 2013 nog niet bekend.
Gemeentelijk contactpersoon
Taakveld Financiën.
pagina 89
JAARSTUKKEN 2013 1.7.7
Grondbeleid
Algemeen Grondbeleid is gericht op het realiseren van ruimtelijke doelstellingen. Het is daarmee geen doel op zich, maar een middel om andere doeleinden te verwezenlijken. Het grondbeleid ondersteunt andere gemeentelijke beleidsterreinen, zoals volkshuisvesting en ruimtelijke ontwikkeling. Het grondbeleid heeft een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. Gelet op deze risico’s is een afzonderlijke paragraaf in het jaarverslag over het grondbedrijf verplicht gesteld door de commissie Besluit Begroting & Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Nota grondbeleid gemeente De Wolden De raad heeft op 14 maart 2013 de ‘Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016’ vastgesteld. In deze nota wordt ingegaan op o.a. de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad, de financiële aspecten van het grondbeleid alsmede de randvoorwaarden voor aansturing en beheersing op hoofdlijnen van het grondbeleid. Woonplan 2011-2015 Op 12 juli 2012 is het Woonplan 2011-2015 door de gemeenteraad vastgesteld. Dit herziene volkshuisvestelijke beleidsdocument schetst de gemeentelijke visie op de ontwikkeling van het wonen in De Wolden tot 2015, met een doorkijk naar tot 2020. Het Woonplan 2011-2015 vormt het beleidskader dat daarnaast bestaat uit een uitvoeringsprogramma. Daar waar de woonvisie 2004-2009 nog uitgaat van een kwantitatieve vraagstuk, zet het Woonplan 20112015 sterk in op een sociale woningbouwopgave van 50%. Deze opgave heeft relatief gezien een grote impact op de grondexploitaties. Toelichting complexen in exploitatie. Algemeen De resultaten over 2013 zijn verantwoord in de exploitatierekening en zijn conform de nota Grondbeleid onttrokken of toegevoegd aan de reserve (zie tabel hieronder). Bij de actualisaties is rekening gehouden met de door de afdeling Ruimte opgestelde ramingen van nog te maken kosten bouw- en woonrijpmaken, één en ander gebaseerd op het prijspeil en de toestand op 1 januari 2014. Verloop boekwaarde 2013, bouwgrond in exploitatie Omschrijving, B.I.E.
Boekwaarde 1-1-2013
OVB van NIEGG
Investeringen
t.g.v. exploitatie
Boekwaarde 31-12-2013
1.750.123,69
0,00
-687.924,64
0,00
1.062.199,05
Ruinerwold-Oost/Perenhof
106.559,95
0,00
-121.366,73
0,00
-14.806,78
Koekange-Zuidwest
-14.158,32
0,00
13.614,86
543,46
Dunningen de Wijk
930.454,25
0,00
154.544,40
0,00
1.084.998,65
-130.031,38
0,00
-2.332,55
0,00
-132.363,93
133.826,65
0,00
9.791,45
0,00
143.618,10
1.134.747,81
0,00
-687.593,05
0,00
447.154,76
-246.498,07
0,00
33.391,52
0,00
-213.106,55
-94.121,95
0,00
-553,90
0,00
-94.675,85
Drogteropslagen
0,00
116.424,00
8.101,18
0,00
124.525,18
Zuiderkerkes II / Slagenweg
0,00
421.952,32
103.080,69
0,00
525.033,01
3.570.902,63
538.376,32
-1.177.246,77
543,46
2.932.575,64
Hoge Akkers
Fort Veeningen Kerkenveld-Noord Middelveen IV Oosteinde-Oost
Totaal
0,00
De geactualiseerde grondexploitaties 2013 laten geconsolideerd een geprognosticeerd resultaat zien van -/- € 1.726.169,74 (eindwaarde) voordelig. De opbouw van de geprognosticeerde resultaten van de geactualiseerde grondexploitatie 2013 zijn in de volgende tabel weergegeven.
pagina 90
JAARSTUKKEN 2013 Complexen bouwgrond in exploitatie, verwacht exploitatieresultaat per 31 december 2013 Omschrijving
Boekwaarde 31-12-2013
Hoge Akkers
Nog te maken kosten
Nog te ontvangen
V= Voordelig N = Nadelig
Verwacht resultaat
1.062.199,05
933.709,10
1.933.180,00
107.343,81
N
-14.806,78
49.245,23
61.655,00
-27.216,55
V
0,00
0,00
0,00
0,00
V
1.084.998,65
1.559.148,85
2.740.120,00
-95.972,50
V
-132.363,93
71.133,22
321.007,50
-382.238,21
V
Veeningen
143.618,10
215.831,63
508.587,50
-149.137,77
V
Kerkenveld-Noord
447.154,76
1.081.919,45
1.504.965,00
24.109,21
N
-213.106,55
173.647,80
269.335,00
-308.793,75
V
Oosteinde-Oost
-94.675,85
54.161,53
497.105,00
-537.619,32
V
Drogteropslagen
124.525,18
489.524,81
582.800,00
31.249,99
N
Zuiderkerkes II / Slagenweg
525.033,01
1.185.453,00
2.053.765,00
-343.278,99
V
2.932.575,64
5.813.774,62
10.472.520,00
-1.726.169,74
V
Ruinerwold Oost/ Perenhof Koekange-Zuidwest Dunningen de Wijk Fort
Middelveen IV
Totaal
Winstneming en treffen voorzieningen Conform de voorschriften van Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) kan uit een in exploitatie genomen complex winst genomen worden, wanneer de boekwaarde (opbrengsten hoger dan de al gemaakte kosten) en de verhouding te maken kosten en te realiseren opbrengsten binnen het complex dit toelaten. Bij een voorzien tekort op de grondexploitatie is op basis van de BBV en de Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016 het treffen van een voorziening of afwaardering noodzakelijk. Indien de verwachting is dat het verlies goed wordt gemaakt, dan zal op basis van het grondbeleid een voorziening worden getroffen. Indien de verwachting is dat het verlies niet goed wordt gemaakt, zal een afwaardering plaatsvinden op basis van het grondbeleid. Onderstaand tabel geeft inzicht in de te treffen voorzieningen, gecorrigeerd met de reeds getroffen voorzieningen alsmede de winstnemingen uit de grondexploitaties. Complexen bouwgrond in exploitatie, te treffen afwaardering/voorzieningen en (tussentijdse) winstneming
B.I.E. complex
Hoge Akkers
Noodzakelijke afwaardering/ benodigde voorziening
Reeds getroffen afwaardering/ voorziening
Saldo te treffen afwaardering/ voorzieningen 2013
Winstneming
795.373,97
750.758,31
44.615,66
0,00
Ruinerwold Oost/Perenhof
0,00
0,00
0,00
0,00
Koekange-Zuidwest
0,00
0,00
0,00
543.46
Dunningen de Wijk
0,00
0,00
0,00
0,00
Fort
0,00
0,00
0,00
0,00
Veeningen
0,00
0,00
0,00
0,00
758.856,10
731.618,30
27.237,80
0,00
Kerkenveld-Noord Middelveen IV
0,00
0,00
0,00
0,00
Oosteinde-Oost
0,00
0,00
0,00
0,00
16.577,03
0,00
16.577,03
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1.570.807,10
1.482.376,61
88.430,49
543,46
Drogteropslagen Zuiderkerkes II/Slagenweg Totaal
pagina 91
JAARSTUKKEN 2013 Bij vaststelling van de Nota Grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016 heeft voor de verliesgevende complexen Hoge-Akkers en Kerkenveld-Noord een afwaardering plaats gevonden van € 1.482.376,61. Voor deze complexen wordt, op basis van de geactualiseerde grondexploitaties 2013, een aanvullende afwaardering getroffen van € 71.853,46. Voor complex Drogteropslagen is een voorziening getroffen van € 16.577,03. De totale afwaardering/voorziening komt daarmee uit op € 88.430,49. Het complex Koekange-ZW wordt afgesloten met een winst van € 543,46. Bedrijventerrein Hoge Akkers In 2008 zijn de gronden aan de westzijde van Ruinerwold verworven ten behoeve van de locale ondernemer en ter uitbreiding van bedrijventerrein Hoge Akkers. Het bestemmingsplan is gewijzigd en het terrein is bouwrijp gemaakt. Eind 2010 is begonnen met de uitgifte van het bedrijventerrein. Er zijn met diverse partijen gesprekken over de mogelijkheden om zich te vestigen op het bedrijventerrein. Deze hebben geresulteerd in de verkoop van één kavel in 2012. Verdere interesse uit de markt is gering. Ruinerwold-Oost/Perenhof In 2007 is het plangebied bouwrijp gemaakt en is de realisatie van de woningbouw aangevangen. Het merendeel van de woningen zijn gebouwd door een tweetal bouwontwikkelaars. De gemeente heeft drie kavels verkocht. Door de tijdelijke voorziening voor de peuterspeelzaal te beëindigen, kunnen nog eens twee kavels voor een vrijstaande woning en twee kavels voor een twee-onder-één-kap woning door de gemeente verkocht worden. Deze uitgifte is eind 2010 opgestart. In 2011 is er één kavel verkocht en in 2013 twee kavels (één kavel voor een vrijstaande woning en één kavel voor een twee-onder-één-kap woning). Voor de laatste kavel is een koopovereenkomst gesloten en zal in 2014 worden getransporteerd. Koekange-Zuidwest Dit plangebied is in 2007 bouwrijp gemaakt. Een deel van de grond is verkocht aan Actium voor de realisatie van een multifunctionele accommodatie (MFA). De bouw van deze MFA is afgerond. De resterende grond is ten behoeve van woningbouw. Het betreft hier een tweetal kavels voor vrijstaande woningen, vier kavels voor een twee-onder-één-kap woning en een tweetal blokken voor drie starterwoningen. Het bijzondere van deze starterwoningen is dat de woningen ontworpen zijn door studenten van scholen: ontwerp voor jongeren door jongeren. De bouw van deze woningen heeft in 2010 plaatsgevonden. De laatste kavels zijn in 2011 verkocht en geleverd. Nadat de woningen zijn gerealiseerd, is begonnen met het woonrijp maken van het plangebied. Inmiddels is het woonrijp maken afgerond, inclusief het plaatsen van de openbare verlichting. Doordat voor dit complex geen opbrengsten en/of kosten meer worden geprognosticeerd, kan het worden afgesloten. Dunningen In 2009/2010 is het plan Dunningen fase II woonrijp gemaakt. De laatste afrondende werkzaamheden zijn in 2012 grotendeels uitgevoerd. Op 12 juli 2012 heeft de gemeenteraad het Woonplan 2011-2015 met bijgevoegde uitvoeringprogramma vastgesteld en daarbij het startsein gegeven voor de ontwikkeling van Dunningen fase III. De planvoorbereidingen zijn in 2013 afgerond, waarna de bestemmingsplanprocedure is opgestart. Op 20 februari 2014 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan vastgesteld. Naar verwachting is het bestemmingsplan begin 2014 onherroepelijk geworden en zal de kaveluitgifte voor maximaal 60 woningen beginnen. Fort De kaveluitgifte van de laatste fase in Fort is gestart in 2007. Na tegenvallende verkoopresultaten, is het plangebied herverkaveld naar acht kavels (vier kavels voor type vrijstaand en vier kavels voor type tweeonder-één-kap woning). Er zijn inmiddels twee kavels voor een vrijstaande woning verkocht. Op 12 juli 2012 heeft de gemeenteraad het Woonplan 2011-2015 vastgesteld en daarmee ingestemd met de toevoeging van drie bouwkavels voor sociale woningbouw, ten koste van twee bouwkavels voor vrije sector woningen. Om deze planwijziging mogelijk te maken, is een bestemmingsplanprocedure doorgevoerd en door de gemeenteraad vastgesteld (bestemmingplan Kleine Kernen Zuid). In zowel Fort, Middelveen IV Zuidwolde als Oosteinde wordt aan private partijen de mogelijkheid geboden om gedurende een vooraf afgesproken periode te proberen om woningbouw op deze locaties tot ontwikkeling te brengen. Veeningen De kaveluitgifte van Veeningen is in 2010 gefaseerd gestart. Naar aanleiding van het vastgestelde Woonplan 2011-2015, omvat het gewijzigde plan tien bouwkavels voor vijf vrijstaande woningen, twee twee-onder-een-kap woningen en drie rijwoningen (sociale woningbouw). Om deze planwijziging mogelijk te maken, is een bestemmingsplanprocedure doorgevoerd en door de gemeenteraad vastgesteld (bestemmingplan Kleine Kernen Zuid). In de kaveluitgifte van het plan is een fasering aangebracht. De eerste fase omvat zes bouwkavels voor vier vrijstaande woningen en twee twee-onder-één-kap woningen, waarvan één kavels voor een vrijstaande
pagina 92
JAARSTUKKEN 2013 woning is verkocht. Vanwege een ander plan binnen het dorp is vooralsnog de keuze gemaakt om de drie kavels voor rijwoningen in een later stadium uit te geven. Kerkenveld Na de aankoop van een boerderij aan de Ten Hoevestraat in 2007 (vanwege een milieuhindercontour), is in 2008 begonnen met de onderzoeken en voorbereidende werkzaamheden ten aanzien van de bestemmingsplanwijziging. Op 12 maart 2009 is het bestemmingsplan vastgesteld en na het onherroepelijk worden is gestart met een gefaseerde uitgifte en het bouwrijp maken van het plan. De kaveluitgifte van de eerste fase is in 2009 begonnen en heeft erin geresulteerd dat tien van de dertien kavels in 2013 zijn verkocht. Door deze positieve verkoopresultaten is in 2012 de kaveluitgifte van zes rijwoningen (sociale woningbouw) in de tweede fase aangevangen. Door het vastgestelde Woonplan 20112015, met een sociale woningbouwopgave van 50%, is het plan herverkaveld. Daar waar de woningen binnen het plan passen binnen het bestemmingsplan, is de kaveluitgifte in de tweede fase reeds opgestart. Om de planwijziging planologisch mogelijk te maken, dient voor een gedeelte van het plan opnieuw een bestemmingsplanprocedure doorlopen te worden. De voorbereidende werkzaamheden voor de bestemmingsplanwijziging zijn opgestart en zal naar verwacht in 2014 worden afgerond. Middelveen IV, Zuidwolde Van het plan Middelveen IV is het bestemmingsplan onherroepelijk geworden in 2007. Het plan is bouwrijp gemaakt waarbij de afronding maart 2008 heeft plaatsgevonden. Een deel van de kavels zijn teruggeleverd aan ontwikkelaars en voormalige eigenaren (contractuele verplichting). De resterende kavels worden cq. zijn reeds uitgegeven door de gemeente. Na vertraging te hebben opgelopen bij de uitgifte van het DuBo-project binnen dit complex is in 2012 alsnog een koopovereenkomst gesloten met stichting Actium voor de verkoop. De gronden van Actium zijn in 2012 getransporteerd. Tevens is met een ontwikkelaar een koopovereenkomst aangegaan over de verkoop van de resterende gronden (vier kavels voor vrije sector woningen) van het DuBo-project. Ondanks contractuele verplichtingen zijn de gronden niet door de ontwikkelaar afgenomen. Ten behoeve van de voortgang zijn met de private marktpartij afspraken gemaakt over de ontbinding van de overeenkomst. Inmiddels heeft een derde partij woningen op de gronden ontwikkeld en worden op de markt aangeboden. Oosteinde-Oost De kaveluitgifte van Oosteinde-Oost is in 2010 gestart. Naar aanleiding van het vastgestelde Woonplan 2011-2015, omvat het gewijzigde plan twaalf bouwkavels voor vijf vrijstaande woningen, vier twee-ondereen-kap woningen en drie rijwoningen (sociale woningbouw). Om de planwijziging planologisch mogelijk te maken, dient opnieuw een bestemmingsplanprocedure doorlopen te worden. De voorbereidende werkzaamheden voor de bestemmingsplan wijziging zijn opgestart en zal naar verwachting in 2014 worden afgerond. Drogteropslagen Ter uitbreiding van woningbouw in Drogteropslagen, heeft de gemeente De Wolden in 2009 gronden aangekocht. In 2011 is de procedure van bestemmingsplan Kleine Kernen zuid opgestart en is in 2012 vastgesteld. In 2013 is in samenspraak met dorpsbelangen begonnen met de verkaveling van het plan. De verwachting is dat de kavel uitgifte begin 2014 zal starten. Zuiderkerkes II / Slagenweg In 2011 is Slagenweg aangekocht ten behoeve van de uitbreiding van het huidige bedrijventerrein in Zuidwolde. In 2013 is de procedure van bestemmingsplan Zuiderkerkes II opgestart en is op 31 oktober 2013 vastgesteld. Naar verwachting zal begin 2014 de kaveluitgifte worden opgestart. Nog niet in exploitatie genomen complexen. Jaarlijks wordt op basis van de stand van zaken en mogelijkheden beoordeeld of een deel van de complexen in voorbereiding uiteindelijk in exploitatie genomen kan worden. Bij alle eigendommen wordt kritisch gekeken naar de waardering in relatie tot eventuele ontwikkelingsmogelijkheden. Daar waar de raad heeft besloten een complex te ontwikkelen, mag op basis van het grondbeleid en de Commissie BBV de boekwaarde oplopen tot maximaal € 12,00 per vierkante meter. Daar waar dit niet het geval is, dient de marktwaarde van maximaal € 3,00 per vierkante meter gehanteerd te worden. Op basis van het bovenstaande uitgangspunt is het complex Vondersland beoordeeld. Aangezien de boekwaarde € 13.354,57 hoger was dan de maximaal toegestane waarde voor dit complex van € 243.168,00 is het bedrag van € 13.354,57 conform de nota Grondbeleid ten laste van de reserve bouwgrondexploitatie gebracht (zie tabel hieronder). Een bijkomend effect van de afwaardering van de complexen in voorbereiding tot een maximale grondwaarde per vierkante meter betreft de jaarlijkse rentebijschrijving. Aangezien bij de bovenstaande gronden de maximale waarde is bereikt, kan jaarlijks ook geen rentebijschrijving meer plaatsvinden.
pagina 93
JAARSTUKKEN 2013 Opbouw boekwaarden nog niet in exploitatie genomen complexen. Omschrijving N.I.E.G.G
Overboeking naar BIE/ overige gronden
Boekwaarde 1-1-2013
Ruinen-Zuid
40.800,00
40.800,00-
N. Kerklaan Koekange
97.500,00
97.500,00-
Z-Langedijk Koekange
71.400,00
71.400,00-
Vm. zuivelfabriek
28.800,00
28.800,00-
Neuzendijk
56.115,00
56.115,00-
Vondersland
243.168,00
0,00
Drogteropslagen
116.424,00
116.424,00-
Zuiderkerkes II
421.952,32
421.952,32-
1.076.159,32
832.991,32-
Totaal
Investeringen
T.l.v. exploitatie
Boekwaarde 31-12-‘13
14.297,93
14.297,93
243.168,00
14.297,93
14.297,93
243.168,00
Berekening maximale boekwaarde o.b.v. van de Nota Grondbeleid 2013-2016 Omschrijving, N.I.E.G.G.
Waardering conform Nota Grondbeleid
Werkelijk per 31 december 2013
Oppervlakte
Boekwaarde
Werkelijke prijs per m2
Prijs per m2
Max boekwaarde
Ruinen-Zuid N. Kerklaan Koekange Z-Langedijk Koekange Vm. zuivelfabriek Neuzendijk Vondersland
20.264
243.168
20.264
243.168
12
12
243.168
Drogteropslagen Zuiderkerkes II Totaal
243.168
Toelichting complexen in voorbereiding Overige wijzigingen binnen het complex in voorbereiding betreffen het ten laste van de exploitatierekening brengen van rentelasten in verband met het bereiken van maximale boekwaarden. Van het complex in voorbereiding kan het volgende opgemerkt worden. Vondersland Voor dit plangebied zijn diverse omgevingsonderzoeken uitgevoerd (bodemonderzoek, flora/fauna, hydrologie en archeologie). De resultaten hiervan worden als opmaat gebruikt om te komen tot een stedenbouwkundig programma van eisen (SpvE). Het SpvE vormt de basis voor een voorontwerpbestemmingsplan dat vervolgens in procedure gebracht moet worden. Na diverse overleggen met aanwonenden en een klacht van hen aan de ombudsman is er besloten het project voorlopig niet uit te geven. De uitgifte zal pas plaatsvinden na 2013. Eén en ander is nog onder voorbehoud van verdere besluitvorming hieromtrent. Overige gronden, ruilgronden en erfpachtgronden In 2013 heeft er een inventarisatie plaatsgevonden naar de boekwaarden van de gronden onder het complex overige gronden. Uit deze inventarisatie is naar voren gekomen, dat de boekwaarde van deze gronden te hoog was. In de jaarrekening 2013 zijn deze daarom afgewaardeerd. Een uitgebreide toelichting is te vinden in het jaarverslag van de grondexploitatie.
pagina 94
JAARSTUKKEN 2013 Opbouw boekwaarden overige gronden Omschrijving Inventarisatie overige gronden
Boekwaarde 1-1-2013
Overboeking van Investeringen t.l.v. exploitatie NIEGG
164.812,60
0,00
21.139,95
142.329,55
Echtenseweg Ruinen
boekwaarde 31-12-2013 43.623,00 29.856,00
Zuider Esweg 3 Zuidwolde
5.262,00
Ommerweg - bij Buiten Herberg Ter Linde
0,00
Oshaarseweg Echten
8.505,00
Bedrijventerrein Ruinen
0,00
Grote Veldweg 4 Ansen
0,00
Ruinen-Zuid
40.800,00
2.208,25
2.208,25
40.800,00
N. Kerklaan Koekange
97.500,00
5.043,25
5.043,25
97.500,00
Z-Langedijk Koekange
71.400,00
3.738,25
3.738,25
71.400,00
Vm. zuivelfabriek
28.800,00
1.608,25
1.608,25
28.800,00
Neuzendijk
56.115,00
3.059,49
3.059,49
56.115,00
294.615,00
36.797,44
157.987,04
338.238,00
Totaal
164.812,60
Berekening maximale boekwaarde o.b.v. van de Nota Grondbeleid 2013-2016 Omschrijving, overige gronden.
Inventarisatie overige gronden
Waardering conform Nota Grondbeleid
Werkelijk per 31 december 2013 Oppervlakte
Boekwaarde
Werkelijk prijs per m2
Prijs per m2
Max. boekwaarde
19.289
43.623
Echtenseweg Ruinen
9.952
29.856
3,00
3,00
29.856
Zuider Esweg 3 Zuidwolde
1.754
5.262
3,00
3,00
5.262
Ommerweg - bij Buiten Herberg Ter Linde
3.105
0
0,00
0,00
0
Oshaarseweg Echten
2.835
8.505
3,00
3,00
8.505
Bedrijventerrein Ruinen
1.054
0
0,00
0,00
0
Grote Veldweg 4 Ansen
589
0
0,00
0,00
0
13.600
40.800
3,00
3,00
40.800
N. Kerklaan Koekange
32.500
97.500
3,00
3,00
97.500
Z-Langedijk Koekange
23.800
71.400
3,00
3,00
71.400
9.600
28.800
3,00
3,00
28.800
18.705
56.115
3,00
3,00
56.115
117.494
338.238
Ruinen-Zuid
Vm. Zuivelfabriek Neuzendijk Totaal
pagina 95
43.623
338.238
JAARSTUKKEN 2013 Reserve Bouwgrondexploitatie per 1 januari 2013 Rentetoevoeging voorziening (5%): - Stand per 1 januari 2013: € 1.482.376,51 € 74.118,83 (Tussentijdse) winstneming BIE: - Koekange-ZW Vorming voorziening voorgaand jaar: - Hoge Akkers - Kerkenveld-Noord Vorming voorziening 2013: - Drogteropslagen Afwaarderingen BIE: - Hoge Akkers - Kerkenveld-Noord Afwaarderingen NIEGG: - Vondersland Afwaarderingen overige gronden: - Inventarisatie overige gronden - Ruinen-Zuid - N. Kerklaan Koekange - Z-Langedijk Koekange - Vm. Zuivelfabriek - Neuzendijk
€
€ €
€
€ €
€
€ € € € € €
€
1.158.653,29
€
74.118,83 +
€
543,46 +
€
386.563,94 -/-
€
16.577,03 -/-
€
71.853,46 -/-
€
13.354,57 -/-
€ €
51.068,91 -/693.897,67
543,46
168.884,94 217.679,00
16.577,03
44.615,66 27.237,80
13.354,57
35.411,42 2.208,25 5.043,25 3.738,25 1.608,25 3.059,49
Saldo Reserve Bouwgrondexploitatie per 31 december 2013
Voorziening verliezen bouwgrondexploitatie per 1 januari 2013 € BIJ: Vorming voorziening: - Drogteropslagen € 16.577,03 € AF: Vrijval voorziening voor afwaardering boekwaarde conform nota grondbeleid: - Hoge Akkers € 750.758,23 - Kerkenveld-Noord € 731.618,28 € Voorziening verliezen bouwgrondexploitatie per 31 december 2013 €
1.482.376,61
16.577,03 +
1.482.376,51 -/16.577,03
Winstneming, afwaarderingen en te treffen voorzieningen Voor de in exploitatie genomen gronden kan op basis van het grondbeleid tussentijdse winst genomen worden. Tevens dient op basis van de BBV voor de in exploitatie genomen gronden en niet in exploitatie genomen gronden een voorziening getroffen te worden cq. afwaardering plaats te vinden, te weten: Voor de complexen bedrijventerrein Hoge-Akkers en Kerkenveld-Noord wordt een verlies verwacht, waarvoor op basis van de commissie Besluit Begroting & Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) een voorziening getroffen dient te worden of een afwaardering plaats te vinden. Verwacht wordt dat het verlies van Hoge-Akkers en Kerkenveld-Noord niet meer goed gemaakt kan gaan worden, waardoor op basis van de Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016 een afwaardering plaats vindt. De afwaardering is gelijk aan de contante waarde van het resultaat. De afwaardering die plaatsvindt voor deze twee complexen bedraagt € 71.853,46. Voor het complex Drogteropslagen wordt een verlies verwacht, waarvoor op basis van de commissie Besluit Begroting & Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) een voorziening getroffen dient te worden of een afwaardering plaats te vinden. Onderzocht wordt of door een alternatieve verkaveling het verwachte verlies afgewend kan worden, waardoor op basis van de Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016 een voorziening getroffen dient te worden. De te treffen voorzieningen is gelijk aan de contante waarde van het resultaat. De getroffen voorziening bedraagt € 16.577,03.
pagina 96
JAARSTUKKEN 2013 Deze door de actualisaties van de diverse complexen in beeld gebrachte afwaarderingen en bet treffen van een voorziening bedraagt in totaliteit € 88.430,49. Conform de nota grondbeleid komt dit bedrag ten laste van de reserve bouwgrondexploitatie. Berekening omvang reserve bouwgrondexploitatie Conform Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016 wordt de omvang van het benodigde weerstandsvermogen voor de bouwgrondexploitatie jaarlijks berekend. De noodzakelijke omvang van de reserve bouwgrondexploitatie wordt gerelateerd aan de risico’s binnen de grondexploitaties. Voor de bouwgronden in exploitatie (BIE-complexen) is een scenarioberekening uitgevoerd. Ook in het geval er geen direct risico uit een scenario naar voren komt, wordt toch een ‘rekenkundig’ risico aangehouden om de nu nog onbekende tegenvallers op te kunnen vangen. Het rekenkundig risico van 10% over de investeringen in de BIE staat ook wel bekend als de ‘IFLO’-norm. Voor de niet in exploitatie genomen gronden wordt 25% van de waarde boven de actuele marktwaarde (agrarisch) aangehouden als rekenkundig risico. De berekende cq. benodigde omvang van de reserve bouwgrondexploitatie wordt naast de werkelijke omvang gelegd. Om het bufferende karakter van de reserve bouwgrondexploitatie gestalte te geven wordt er pas verrekend met de algemene reserve als werkelijke omvang met 15% afwijkt van de benodigde omvang. Op basis van het onderstaand tabel dient de reserve bouwgrondexploitatie met € 76.737,54 aangevuld te worden. Stand reserve bouwgrondexploitatie per 31-12-2013: € 693.897,67. Berekende omvang benodigd weerstandsvermogen, is conform de in het ‘jaarverslag 2013 grondzaken’ bij het onderdeel ‘risicomanagement’ bepaald op € 886.230,49 (omvang risico bouwgronden in exploitatie: € 782.015,63 en de omvang risico niet in exploitatie genomen gronden: € 104.214,86). Ondergrens benodigd weerstandsvermogen -15% € 770.635,21 Beschikbaar weerstandsvermogen € 693.897,67 -/Tekort in reserve Bouwgrondexploitatie
€
76.737,54
Op grond van de Nota grondbeleid moet een voorstel tot winstafdracht of bijstorting aan de reserve bouwgrondexploitatie vanuit een vijfjaren perspectief worden gemotiveerd. Hoewel er sprake is van toekomstige winstverwachting in 2014 en 2016 is ook duidelijk dat de huidige marktomstandigheden verre van gunstig zijn. Daarnaast zitten de diverse complexen binnen de overige gronden en het complex binnen de NIEGG op de maximaal toegestane boekwaarde. Dit betekent dat er geen bijboeking op de boekwaarde mogelijk is van o.a. rentelasten en dat de jaarlijkse lasten van deze complexen ten laste komen van de reserve bouwgrondexploitatie. Gelet op deze situatie is bijstorting vanuit de algemene reserve gewenst. Winst en verliesbepaling bouwgrondexploitatie De rekening 2013 sluit met een nadelig saldo van € 63.880,02 en is als volgt opgebouwd: Winstneming complexen: - Koekange-ZW Afwaarderingen NIEGG: - Vondersland Afwaarderingen overige gronden - Inventarisatie overige gronden
€
€
€
Nadelig exploitatiesaldo
pagina 97
543,46 €
543,46
€
13.354,57
-/- € €
51.068,91 63.880,02
13.354,57
51.068,91
JAARSTUKKEN 2013 1.7.8
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
Inleiding Met de invoering per 1 januari 2007 van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een aantal nieuwe taken naar de gemeente gegaan en is een aantal bestaande taken onder de werking van de Wmo gebracht. De verschillende beleidsterreinen die onder de Wmo vallen, zijn thans verdeeld over de hoofdstukken 7, 8 en 9 van de programmabegroting. Afgesproken is dat in de jaarlijkse programmabegroting en jaarrekening een Wmo-paragraaf wordt opgenomen. Het gaat daarbij met name om de individuele voorzieningen als onderdeel van het brede Wmo-beleid. Gemeentelijk beleidskader Op 22 december 2011 heeft de gemeenteraad het beleidsplan Wmo en volksgezondheid 2012-2015 ‘Samen in beweging!’ vastgesteld. De kaders in het beleidsplan zijn bedoeld voor alle inwoners van De Wolden: jong en oud, gezond en minder gezond, mobiel en minder mobiel. De belangrijkste kaders zijn: Preventie Preventie staat hoog in het vaandel, want voorkomen is beter dan genezen. Daarvoor is een actieve samenleving nodig. Professionals die oog hebben voor preventie en gezonde leefstijl en een overheid die mogelijkheden tot bewegen en een gezonde leestijl bevordert. Daarbij zijn een goede communicatie, voorlichting en informatievoorziening belangrijk. Zelforganiserend vermogen Zelforganisatie is de eigen kracht die mensen aanwenden om samen met hun informele netwerken blijvend invulling te geven aan hun eigen leven. Coördinatie van ondersteuning indien noodzakelijk Als het niet lukt om op eigen kracht te participeren, is ondersteuning gewenst. Daar waar het in de ondersteuning gaat om meervoudige problematiek, is een goede coördinatie van die ondersteuning belangrijk. Het doel van de ondersteuning is om de inwoner weer (zo veel mogelijk) zelfredzaam te laten zijn. Samenwerking Samenwerking wordt steeds belangrijker. Samenwerking in de dorpen van onze gemeente, maar ook samenwerking tussen professionele organisaties en vrijwilligersorganisaties. En daar waar het de positie van onze inwoners versterkt ook samenwerking in de regio en/of daarbuiten met zowel publieke als private partners. Ondernemerschap gericht op eigen kracht De doelstelling van de Wmo is deelnemen aan de (lokale) samenleving. Primair zijn mensen daar zelf of samen met hun omgeving, verantwoordelijk voor. Ondersteuning van maatschappelijke organisaties is dan ook gericht op het versterken van de eigen kracht of van de omgeving. Als gemeente willen we daarvoor ruimte geven aan organisaties. Integrale uitvoering De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van diverse participatiewetten zoals de Wmo, de (toekomstige) Participatiewet, de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de Wet Inburgering (WI) en de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). Door verbindingen te leggen tussen die wetten en regelingen kunnen ondersteuningsvragen van en oplossingsmogelijkheden voor inwoners doelmatiger en doeltreffender aan elkaar worden gekoppeld. Aansluiting met nieuwe taken Bij het opstellen van de uitgangspunten van beleid zoals die hierboven staan, is al rekening gehouden met de nieuwe taken in het kader van de 3 decentralisaties. Dit betekent dat in het huidige beleid al aansluiting zit met de uitgangspunten zoals die niet alleen voor de nieuwe Wmo gaan gelden maar in feite ook voor de Jeugdwet en de Participatiewet van toepassing zijn. Uitvoering beleidsplan Voor de uitvoering van het beleidsplan is een uitvoeringsprogramma opgesteld. Zoals in de Wmo-paragraaf bij de programmabegroting 2013 is aangegeven, is in 2013 verder gewerkt aan het uitvoeren van de activiteiten zoals die in het uitvoeringsprogramma zijn opgenomen. Daarbij is gekeken naar afstemming tussen die activiteiten en de invoering van de nieuwe taken in het kader van de decentralisaties.
pagina 98
JAARSTUKKEN 2013 Evaluatie uitvoering beleidsplan Met de gemeenteraad is afgesproken dat de uitvoering van het beleid jaarlijks wordt geëvalueerd. In oktober 2013 is de notitie ‘Evaluatie 2012-2013 beleid Wmo en Volksgezondheid’ door de gemeenteraad vastgesteld. De raad was positief over de uitkomsten van de evaluatie. Een aantal aandachtspunten is meegegeven voor de uitvoering van het beleidsplan en in het kader van de voorbereiding op de nieuwe taken die binnen het sociale domein naar de gemeente gaan. Van AWBZ naar Wmo In 2013 is er meer duidelijkheid gekomen over de nieuwe gemeentelijke taken in het kader van de overheveling van functies uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wmo. In tegenstelling tot eerdere voornemens wordt de persoonlijke verzorging niet overgeheveld naar de Wmo. De omvangrijke functie ‘begeleiding’ gaat wel over naar de Wmo. In het kader van de voorbereiding op de nieuwe taken wordt samengewerkt op lokaal, regionaal en provinciaal niveau. Financiën In dit onderdeel van de Wmo-paragraaf wordt een analyse gegeven van de individuele voorzieningen (prestatieveld 6) binnen de Wmo. Het gaat daarbij om hulp bij het huishouden, rolstoelen, vervoersvoorzieningen en woningaanpassingen. Budget Wmo-taken Het budget voor de individuele voorzieningen bestaat uit bestaande middelen en middelen die via een integratie-uitkering binnen het gemeentefonds naar de gemeente komen. Financiële uitkomst individuele voorzieningen 2013 In de begroting, jaarrekening en financiële administratie worden de individuele voorzieningen onderverdeeld in hulp bij het huishouden en de overige individuele voorzieningen (rolstoel-, vervoers- en woonvoorzieningen). Vergelijking 2012 en 2013 - Hulp bij het huishouden - Overige voorzieningen
2012 € 2.499.810 € 1.180.599
2013 € 2.172.144 € 998.489
verschil € 327.666 € 182.119
Toelichting verschillen: a. In het kader van de beleidsmatige kanteling van de Wmo wordt conform het vastgestelde beleidsplan ook nadrukkelijk gekeken naar de eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid van mensen. Daarnaast is er aandacht voor maatwerk: een meer passende oplossing voor een probleem; b. Het aantal meldingen in 2013 is afgenomen ten opzichte van 2012. Mede daardoor zijn er minder aanvragen binnengekomen en dus zijn er minder verstrekkingen geweest. Mensen zoeken vaker zelf een oplossing voor hun probleem (meer zelfredzaamheid); c. Hulp bij huishouden (HH): - Het bedrag aan HH-verstrekkingen is ca. € 190.000 lager dan in 2012; - In het verschil zit ook een aanzienlijk hogere ontvangst aan eigen Wmo-bijdragen (zie hieronder); d. Overige voorzieningen: In 2013 waren er minder dure woningaanpassingen en speciale, duurdere rolstoelen, hetgeen tot ca. € 165.000 minder uitgaven heeft geleid; e. Eigen bijdragen: Conform de landelijke richtlijnen wordt ingaande 2011 voor meer Wmo-voorzieningen een eigen bijdrage gevraagd. Dit heeft geresulteerd in een stijging van de ontvangen eigen bijdragen in 2011 en 2012. Per 1-1-2013 is de landelijke eigen bijdrageregeling aangepast waardoor in het berekenen van de eigen bijdrage ook een vermogenscomponent wordt meegenomen. Mede daardoor is over 2013 ca. € 94.000 meer aan eigen bijdragen ontvangen. De eigen bijdragen worden door het Centraal Administratiekantoor (CAK) berekend, geïnd en aan de gemeente overgemaakt. Het CAK is daarvoor door de wetgever aangewezen. Vergelijking begroting en rekening 2013 Rekening Verschil Begroting - Hulp bij het huishouden € 2.355.650 € 2.172.144 € 183.506 € 1.163.719 € 998.490 € 165.229 - Overige voorzieningen Toelichting: a. De financiële uitkomsten zijn het resultaat van het beleid zoals dat in het beleidsplan is vastgelegd. Dit betekent dat er minder aanvragen zijn gedaan en minder voorzieningen zijn verstrekt;
pagina 99
JAARSTUKKEN 2013 b.
Het resultaat is ook in belangrijke mate beïnvloed door: € 83.000 meer inkomsten uit eigen bijdragen; minder dure woningaanpassingen en speciale, duurdere rolstoelen. -
Proces ontwikkeling inzicht rekeningresultaat: - Bij het opstellen van de Maburap 2013 gaven de cijfers over het 1e kwartaal 2013 geen aanleiding om aanpassing van de budgetten voor te stellen; - Het aanleveren van gegevens voor de Decemberrapportage is gebaseerd op de beschikbare Wmoinformatie over het 1e en 2e kwartaal 2013; - Het ging dus om gegevens over het 1e halfjaar 2013. Daarnaast zijn het open eind regelingen, waardoor het met nog een behoorlijke periode van het jaar te gaan, in sterke mate ongewis blijft, in welke mate en wanneer een beroep wordt gedaan op die voorzieningen, zoals bijvoorbeeld omvangrijke, dure woningaanpassingen; - Uit de productiecijfers over 2013 blijkt dat na de zomervakantie 2013 een daling van het aantal meldingen, aanvragen en verstrekkingen heeft plaatsgevonden. - De eigen bijdrage regeling wordt uitgevoerd door het CAK. Op de ontwikkeling van de hoogte van de bijdragen, het moment waarop de inning en de daarop aansluitende afdracht aan de gemeente plaatsvindt, heeft de gemeente geen invloed. In 2014 wordt zo spoedig mogelijk na afloop van elk kwartaal getracht inzicht te krijgen en te geven over de ontwikkeling van de uitgaven en inkomsten over het voorafgaande kwartaal. Daarbij worden de gegevens over dat kwartaal vergeleken met de gegevens over hetzelfde kwartaal van het voorafgaande jaar. Voor de aanlevering van gegevens voor de Decemberrapportage wordt getracht om die informatie te halen uit de tot dat moment beschikbare informatie in plaats van kwartaalrapportages als uitgangspunt te gebruiken. Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het doel van deze reserve is het opvangen van onvermijdelijke overschrijdingen op de open eind regelingen ‘hulp bij het huishouden’ en ‘overigen individuele Wmo-voorzieningen’. Bij de Bestuursrapportage 2011 is besloten ingaande 2012 geen minimumniveau meer te hanteren. Als maximumnorm is in de ‘Programmabegroting 2012’ 15% van de begrotingsbedragen aangegeven. Wanneer niet aan deze normen wordt voldaan, dient een verrekening plaats te vinden met de algemene reserve. De stand van de reserve per 31 december 2013 is € 570.815. Inzicht totale Wmo-budget 2013 In het overzicht hieronder is aangegeven welke budgetten voor welke Wmo-taken beschikbaar zijn. Daarbij is aansluiting gezocht bij de indeling van de Wmo en het gemeentelijke beleidsplan in prestatievelden.
Jaarrekening 2012
Begroting 2013 na wijzigingen
Jaarrekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
Kostenplaats
Omschrijving
4.08.27.5000.2
Bibliotheek
545.619
535.970
535.971
-1
4.08.30.5200.4
Sport (breedtesport)
203.787
52.298
40.085
12.213
4.08.62.5800.2
Dorps- en wijkcentra (inclusief subsidiering Stichting Welzijn)
938.527
899.038
910.745
-11.707
Sub-totaal
Leefbare kernen – Prestatieveld 1
1.687.933
1.487.306
1.486.801
505
4.07.64.4910.2
Kinderdagverblijven
30.987
60.616
35.664
24.952
4.07.64.4920.2
Peuterspeelzalen
267.982
327.298
327.298
0
4.07.64.4930.2
Speeltuinen
17.854
39.636
41.369
-1.733
4.07.64.4940.0
Jeugdbeleid (incl. overheveling budget)
289.896
354.258
357.193
-2.935
4.10.70.7000.1
Vroegsignalering (gezondheidszorg)
29.365
62.460
30.248
32.212
4.10.70.7000.2
Jeugdgezondheidszorg en Centrum voor Jeugd en Gezin (gezondheidszorg)
248.134
302.758
303.854
-1.096
884.218
1.147.026
1.095.626
51.400
Sub-totaal
Opgroeien in De Wolden – Prestatieveld 2
pagina 100
JAARSTUKKEN 2013
Jaarrekening 2012
Kostenplaats
Omschrijving
4.09.57.6320.0
Wmo-raad; Gehandicaptenplatform; cliëntvoorlichting; benchmark; Wmo-loket
4.09.68.6600.0
Onderzoek klanttevredenheid (zit deels ook in totaal bedrag ‘hulp bij het huishouden’; prestatieveld 6)
Sub-totaal
Informatie, advies en cliëntondersteuning Prestatieveld 3
Begroting 2013 na wijzigingen
Jaarrekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
0
5.099
8.729
-3.630
0
7.851
6.567
1.284
0
12.950
15.296
-2.346
44.025
37.456
48.915
-11.459
4.09.66.6500.0
Vrijwilligers
4.09.66.6510.0
Maatjesproject
5.400
5.400
5.400
0
Sub-totaal
Mantelzorg en vrijwillige inzet – Prestatieveld 4
49.425
42.856
54.315
-11.459
4.09.56.6300.1
Maatschappelijk werk
373.520
382.875
373.176
9.699
4.09.58.6400.1
Flankerend beleid bejaarden
35.379
9.041
9.514
-473
4.09.58.6400.3
Ouderenadviseur (zit in subsidie St. Welzijn -4086258002; prestatieveld 1)
n.v.t
n.v.t
n.v.t
n.v.t
408.899
391.916
382.690
9.226
2.499.810
2.355.649
2.172.144
183.505
3.050
6.589
599
5.990
1.180.475
1.163.719
998.489
165.230
3.683.335
3.525.957
3.171.232
354.725
11.267
15.200
20.406
-5.206
11.267
15.200
20.406
-5.206
6.725.077
6.623.211
6.226.366
396.845
Sub-totaal
Algemene voorzieningen – Prestatieveld 5
4.09.57.6320.0
Hulp bij het huishouden (excl. Wmoraad)
4.09.68.6600.0
Wmo voorziening algemeen
4.09.68.6600.1
Verstrekking individuele hulpmiddelen/aanpassingen (voorheen woon-, vervoers-, en rolstoelvoorziening)
Sub-totaal
Individuele voorzieningen – Prestatieveld 6
4.10.70.7000.4
Project problematisch woongedrag/ casemanager OGGZ(-netwerk)
Sub-totaal
Maatschappelijke zorg – Prestatievelden 7, 8 en 9
Totaal Wmo
Samenwerking De Wmo is niet alleen een op participatie maar ook op samenwerking gerichte wet. De samenwerking met de Wmo Raad De Wolden wordt wederzijds als prettig, constructief en betrokken ervaren. Daarnaast is er een structurele samenwerking op Drents en regionaal niveau met provincie en gemeenten. Een goede en regelmatige beleids- en uitvoeringsafstemming tussen de vier Zuidwest-Drentse gemeenten heeft al jaren een structureel karakter. Zoals ook is aangegeven in het nieuwe beleidsplan, krijgt met een verdere ontwikkeling en uitvoering van de Wmo ook de samenwerking met andere externe partners zowel op lokaal als op regionaal niveau, nog meer gestalte.
pagina 101
JAARSTUKKEN 2013
pagina 102
JAARSTUKKEN 2013
2
JAARREKENING 2013
Jaarrekening 2013
Aldus behandeld en vastgesteld in de vergadering van het college van burgemeester en wethouders van 13 mei 2014. Secretaris,
Burgemeester,
pagina 103
JAARSTUKKEN 2013
2.1
BALANS PER 31 DECEMBER (bedragen x € 1.000)
ACTIVA ultimo 2013
Omschrijving
ultimo 2012
Vaste activa Immateriële vaste activa
90
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
90
Materiële vaste activa
0 0
39.406
Investeringen met economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut
40.889
38.361
39.103
1.045
1.786
Financiële vaste activa
7.719
8.295
Kapitaalverstrekking aan deelnemingen
178
178
Leningen aan deelnemingen
915
1.347
6.392
6.605
234
165
Overige uitzettingen > 1 jaar Bijdragen activa in eigendom derden Totaal vaste activa
47.215
49.184
3.497
3.329
Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie genomen gronden
243
781
Ruil en overige gronden
338
460
2.916
2.088
Onderhanden werk, waaronder bouwgrond in exploitatie Uitzettingen < 1 jaar
6.517
5.662
Vorderingen op openbare lichamen
5.031
4.432
Overige vorderingen
1.486
1.230
Uitgezette gelden Liquide middelen
2.845
Kassaldi Bank- en girosaldi
5.287
2
3
2.843
5.284
Overlopende activa
151
Vooruitbetaalde bedragen
151
435 435
Totaal vlottende activa
13.010
14.713
Totaal activa
60.225
63.897
pagina 104
JAARSTUKKEN 2013
PASSIVA ultimo 2013
Omschrijving
ultimo 2012
Vaste passiva Eigen vermogen
43.380
45.150
Algemene reserve
31.643
31.092
Bestemmingsreserves
11.486
13.672
251
386
Resultaat na bestemming
Voorzieningen
2.040
Voorzieningen
2.040
Langlopende schulden
2.723 2.723
9.722
Onderhandse leningen van binnenlandse banken
10.466
9.722
Totaal vaste passiva
10.466
55.142
58.339
Vlottende passiva Waarborgsommen
6
Waarborgsommen
6
Netto-vlottende schulden < 1 jaar
1 1
4.163
Overige schulden
4.163
4.101 4.100
Bank- en girosaldi
1
Overlopende passiva
914
1.456
Transitorische rente
190
204
Vooruitontvangen middelen Europese en Nederlandse overheidslichamen
648
1.194
76
58
Overige overlopende posten
Totaal vlottende passiva
Totaal passiva
5.083
5.558
60.225
63.897
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Borg- en garantstellingen
55.595
pagina 105
64.982
JAARSTUKKEN 2013
2.2
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Algemeen De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van het ‘Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten’. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De lasten en baten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar is gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan overlopende vakantiegeld-, verlofaanspraken en dergelijke. Vaste activa Immateriële vaste activa, Materiële vaste activa en Financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- c.q. vervaardigingprijs onder aftrek van afschrijvingen. Bij de gehanteerde afschrijvingstermijnen is het bepaalde in de verordening ex artikel 212 van Gemeentewet uitgangspunt. De materiële vaste activa met economisch nut worden in principe lineair afgeschreven, of naar bevind van zaken annuïtair. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen van derden ten laste van de exploitatie gebracht. Indien hiervan bij raadsbesluit wordt afgeweken, wordt het actief lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere door de raad aan te geven tijdsduur. In onze financiële verordening zijn de volgende afschrijvingstermijnen opgenomen: Nieuwbouw woonruimten, schoolgebouwen en bedrijfsgebouwen
40 jaar
Rioleringen
30 jaar
Begraafplaatsen
40 jaar
Renovatie, restauratie en aankoop bestaande bedrijfsgebouwen
25 jaar
Technische installaties in bedrijfsgebouwen
15 jaar
Veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen; telefooninstallaties; meubilair en overige inventaris
10 jaar
Transportmiddelen
8 jaar
Automatiseringsapparatuur
5 jaar
Software
4 jaar
Gronden en terreinen
niet
Ook is opgenomen dat afschrijvingen en rente één jaar na de uitvoering ingaan. In overeenstemming met het activering- en afschrijvingsbeleid worden activa met een gezamenlijke massa beneden de € 5.000 niety geactiveerd. Voorraden De voorraden bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- c.q. vervaardigingprijzen. Winsten uit grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd kunnen worden aangemerkt. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Voor gronden geldt dat de boekwaarde maximaal € 3,00 per vierkante meter mag zijn. Voor gronden waarvoor de raad het besluit genomen heeft deze te ontwikkelen, bedraagt de boekwaarde maximaal € 12,00 per vierkante meter. Wanneer uit de jaarrekening blijkt dat de boekwaarde boven deze vastgestelde bedragen per vierkante meter uitkomt, vindt conform de Nota Grondbeleid in de jaarrekening afwaardering plaats. Uitzettingen <1 jaar De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht.
pagina 106
JAARSTUKKEN 2013 Vaste passiva Reserves Reserves zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, eventueel vermeerderd met bespaarde rente. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De langlopende schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar buiten de telling van de balans opgenomen.
pagina 107
JAARSTUKKEN 2013
2.3
TOELICHTING OP DE BALANSPOSTEN
(De bedragen in de tabellen zijn weergegeven in duizenden euro’s) ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa De specificatie van de immateriële vaste activa is als volgt: Omschrijving
Boekwaarde 1-1-2013
Investeringen
Desinvesteringen
Afschrijvingen
Bijdrage van derden
Afwaarderingen
Boekwaarde 31-12-2013
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
0
239
13
136
90
Totaal
0
239
13
136
90
Toelichting Voor een specificatie van de investeringen wordt verwezen naar in de bijlagen opgenomen investeringsstaat 2013. Onder de immateriële vaste activa zijn onder meer opgenomen: het economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde, project ‘De Ontmoeting’/dorpsvisies en opstellen woonvisie. De lasten worden in één keer afgeschreven en gedekt door een onttrekking uit de reserves. In 2014 wordt het bedrag van € 90.000 (Hoofdstraat Zuidwolde) geëgaliseerd door onttrekking uit de reserve investeringsprojecten. Materiële vaste activa Omschrijving
Boekwaarde 1-1-2013
Investe -ringen
Desinvesteringen
Afschrijvingen
Bijdrage van derden
Afwaarderingen
Boekwaarde 31-12-2013
Investeringen met economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen
990
48
942
1
1
0
26.173
1.947
Grond-, weg- en waterbouwk. werken
9.362
457
Vervoermiddelen
733
Machines, appar. en installaties
927
30
Overig
506
213
Financial lease
411
Sub-Totaal
39.103
208
26
1.402
625
383
9.436
109
624
184
747
263
26
430
651
38.361
351
0
1.387
1.030
114 2.647
234
25.885
2.504
297
Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Gronden en terreinen
140
Bedr.gebouwen
127
Grond-, weg- en waterbouwk.werk Overig Sub-totaal Totaal
280
69 126
1
2.066
1
1.144
1.786
2.346
127
1.222
1.738
1.045
40.889
4.993
361
3.726
2.389
39.406
1.496 23
8
pagina 108
15
JAARSTUKKEN 2013 Toelichting Voor een specificatie van de investeringen wordt verwezen naar de in de bijlagen opgenomen investeringsstaat 2013. De belangrijkste investeringen waren in 2013: reconstructie Hoofdstraat Zuidwolde, kleedaccommodatie sportpark de Wijk, houtgestookte cv-ketel zwembad en sporthal de Wijk, energiebesparende maatregelen sportaccommodaties, gemeentelijk rioleringsplan, organisatie en proceskosten visie dienstverlening, infrastructuur nabij de brede scholen, aanleg fietspaden, ontsluiting kern Zuidwolde op N48, vervanging bruggen, centrumplan Ruinen en de Wijk en Landinrichting HBD Zuidwolde-Zuid. De langdurige verplichtingen uit hoofde van financial leasing zijn onder de materiële vaste activa in de balans opgenomen. Die van operational leasing worden toegelicht bij de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Financiële vaste activa Omschrijving Kapitaalverstrekking aan deelnemingen
Boekwaarde 1-1-2013
Investeringen
1.347
Overige uitzettingen > 1 jaar
6.605
432 20
382
Bijdragen aan activa in eigendom van derden
165
100
8.677
120
Balanstotaal
Afwaarderingen
915
173
60
6.392 382
31 605
31
234 60
382 8.295
Boekwaarde 31-12-2013 178
Vordering ivm verkoop Essent
Minus: Voorziening op vordering Verkoop Vennootschap (Essent)
Afschrijvingen
178
Leningen aan deelnemingen
Totaal
Aflossingen
8.101 382
120
605
31
60
7.719
Toelichting Voor een specificatie van de investeringen wordt verwezen naar de in de bijlagen opgenomen investeringsstaat 2013.
Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Onder kapitaalverstrekking aan deelnemingen zijn de participaties in het aandelenkapitaal van de nutsbedrijven WMD, Rendo, Essent/Attero e.d. en van de Bank Nederlandse Gemeenten opgenomen. Leningen aan deelnemingen Als onderdeel van de verkooptransactie van Essent aan RWE is een zogenaamde bruglening van € 1.555.000 verstrekt aan Enexis Holding N.V. Deze bruglening zal gefaseerd afgelost worden in 2012, 2014, 2016 en 2019. In 2012 is een aflossing verantwoord van € 395.000. In 2013 is vervroegd afgelost een bedrag van € 432.000. Per 31 december 2013 resteert er nog een bedrag van € 728.000. Het overige saldo per 31 december heeft betrekking op een achtergestelde lening aan Enexis van € 181.000 en een bedrag van € 6.000 als grootboek nationale schuld. Overige uitzettingen De overige uitzettingen langer dan een jaar betreffen leningen aan sportverenigingen, de dorpshuizen Ansen en Koekangerveld. De achtergestelde renteloze lening aan de regionale muziekschool Scala Hoogeveen van € 60.000 is in 2013 bij raadsbesluit van 11 april volledig kwijtgescholden. Ook de verstrekking van hypothecaire geldleningen aan ambtenaren is hieronder opgenomen. Ingevolge de wijziging van de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) worden ingaande 2009 geen nieuwe hypothecaire geldleningen meer verstrekt aan de medewerkers. In 2013 is één lening totaal afgelost. Vordering op Verkoop Vennootschap B.V. (Essent) Een deel van de verkoopopbrengst van Essent aan RWE, een bedrag van € 691.200 is apart gehouden en als vordering onder de overige uitzettingen opgenomen. Dit gezien het meerjarig karakter van deze vordering. In 2011 is hiervan een bedrag van € 309.000 uitgekeerd. Het resterende bedrag van € 382.000 komt geheel of gedeeltelijk, afhankelijk van mogelijke claims, te zijner tijd tot uitkering. Ter dekking van de mogelijke onzekerheden van de uitkering van de afgegeven garanties bij de verkoop is een voorziening ingesteld van ook € 691.200. Na de uitkering in 2011 is in deze voorziening nog een bedrag aanwezig van € 382.000.
pagina 109
JAARSTUKKEN 2013
Bijdragen activa derden De bijdragen aan activa in eigendom van derden betreffen restauratie van monumenten, het verlenen van bijdragen voor het treffen van energiebesparende maatregelen en de deelname in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland. Verder is hier ook vermeld de boekwaarde van de geprivatiseerde tenniscomplex Ruinen. In de raadsvergadering van 12 september 2009 is besloten de deelname aan de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland te beëindigen. De definitieve afhandeling is afhankelijk van de nog lopende uitstaande leningen bij het fonds.
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Niet in exploitatie genomen gronden Omschrijving
Boekwaarde 1-1-2013
Buddingeborgh/Vondersland Ruinerwold
Naar in exploitatie genomen gronden
Saldo expl. uitgaven/ inkomsten
Gerealiseerde winst
Genomen verliezen
243
Boekwaarde 31-12-2013
243
Drogteropslagen
116
116
Slagenweg
422
422
Totaal
781
538
14
14
14
14
243
Overige grond en hulpstoffen Omschrijving
Aan- en verkoop overige gronden Ruinen-Zuid 3e fase
Boekwaarde 1-1-2013
Van niet in exploitatie genomen gronden
Saldo expl. uitgaven/ inkomsten
Gerealiseerde winst
Genomen verliezen
Boekwaarde 31-12-2013
165
20
142
43
41
2
2
41
Koekange-Noord, Kerklaan
98
5
5
98
Koekange-Langedijk Zuid
71
4
4
71
Terrein vm. Zuivelfabriek
29
2
2
29
Neuzendijk Ruinen
56
3
3
56
460
36
158
338
Totaal
Onderhanden werk, waaronder bouwgrond in exploitatie Omschrijving
Bedrijventerrein Hoge Akkers
Boekwaarde 1-1-2013
Van niet in exploitatie genomen gronden
Saldo expl. uitgaven/ inkomsten
Gerealiseerde winst
Genomen verliezen
1.750
-643
Ruinerwold Oost, Perenhof
106
-121
Koekange Zuid West
-15
14
De Wijk, Dunningen
930
155
1.085
-130
-2
-132
Fort Veeningen West III Kerkenveld-Noord Middelveen IV Zuidwolde Oosteinde-Oost, 2e fase
134
10
1.135
-661
-246
33
-94
Drogteropslagen
117
Zuiderkerkes/Slagenweg Totaal
3.570
Minus: Voorziening verliezen bouwgrondexploitatie
1.482
Balanstotaal
2.088
45
Boekwaarde 31-12-2013
-15 1
0
144 27
-95
8
125
422
103 -1.105
525 1
72
1465
pagina 110
447 -213
-1
539
539
1.062
360
2.933 17
1
72
2.916
JAARSTUKKEN 2013 Toelichting Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid. Tussentijdse resultaatbepaling Op basis van de gekozen systematiek worden positieve resultaten pas als gerealiseerd beschouwd indien en voor zover sprake is van een negatieve boekwaarde (opbrengsten hoger dan de al gemaakte kosten). De winstneming vindt plaats tot het verschil tussen de boekwaarde (opbrengsten minus kosten) en de nog te maken kosten, zodat de overblijvende boekwaarde groot genoeg is om de nog resterende kosten te kunnen betalen. Winstneming, afwaardering en treffen voorzieningen In 2013 heeft er een winstneming plaatsgevonden bij het complex Koekange-Zuidwest van € 543. Op 14 maart 2013 is de ‘Nota Grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016’ vastgesteld. In deze nota is bepaald dat wanneer er sprake is van een onherstelbaar verlies, de boekwaarde van het betreffende complex wordt afgeboekt. Dit betekent dat de beschikbare voorziening verliezen bouwgrondexploitatie van € 1.482.000 ingezet wordt om de boekwaarden van de complexen ‘Kerkenveld-Noord’ en ‘Bedrijventerrein Hoge Akkers’ af te boeken. Bij het complex ‘Overige gronden’ heeft naar aanleiding van de accountantscontrole jaarrekening 2012 een afwaardering plaatsgevonden ten laste van de algemene reserve bouwgrondexploitatie. Voor de complexen Hoge Akkers, Ruinerwold en Kerkenveld-Noord heeft er een afwaardering plaatsgevonden van €72.000. Voor het complex Drogteropslagen heeft er een storting in de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie plaatsgevonden van € 17.000. Uitzettingen <1 jaar Omschrijving
2013
2012
Vorderingen op openbare lichamen
5.031
4.650
Overige vorderingen
2.040
1.230
Uitgezette gelden Totaal
0
0
7.071
5.880
Minus: Voorzieningen dubieuze debiteuren Balanstotaal
554
218
6.517
5.662
Toelichting Vorderingen op openbare lichamen Per 31 december 2013 stond er voor € 5.031.000 aan vordering op openbare lichamen uit. Per 1 maart 2014 was hiervan € 1.644.000 ontvangen. Het resterende bedrag van € 3.387.000 kan als volgt gespecificeerd worden: - vordering van de belastingdienst, BTW-compensatiefonds, dividendbelasting € - overige vorderingen openbare lichamen (rijk, provincie) -
3.143.000 244.000
Saldo per 1 maart 2014
€
3.387.000
Overige vorderingen Per 31 december 2013 stond er voor € 2.040.000 aan overige vorderingen uit. Per 1 maart 2014 was hiervan € 567.000 ontvangen. Het resterende bedrag van € 1.473.000 kan als volgt gespecificeerd worden: - bijstandsdebiteuren - belastingdebiteuren - overige debiteuren
€ -
595.000 696.000 182.000
Saldo per 1 maart 2014
€
1.473.000
Voorzieningen dubieuze debiteuren Dubieuze debiteuren afdeling samenleving, cluster sociale zaken Met de invoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB) is de gemeente volledig verantwoordelijk voor de financiering van de bijstand. Dit heeft onder andere tot gevolg dat de uitkeringsdebiteuren voor rekening en risico van de gemeente komen. De voor dit risico gevormde voorziening bedraagt
pagina 111
€
200.000
JAARSTUKKEN 2013 Overige dubieuze debiteuren Voor de belastingvorderingen en overige vorderingen is een voorziening getroffen ter dekking van mogelijke risico’s bij de invordering van belastingen en enkele overige privaatrechtelijke vorderingen. Het bedrag van de voorziening bedraagt
-
354.000
€
554.000
Liquide middelen Omschrijving
2013
Kassaldo, kas gemeentewinkel Banksaldi van de BNG, de Rabobank, ABN/AMRO en de ING-bank Saldi van spaarrekeningen Totaal
2012 2
3
173
105
2.670
5.179
2.845
5.287
Overlopende activa Vooruitbetaalde bedragen
2013
De overlopende activa hebben betrekking op in 2013 vooruitbetaalde bedragen, die ten laste van 2014 moeten komen.
2012
151
435
PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserves Het verloop van de algemene reserves wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven.
Omschrijving
Algemene reserve
Stand per 1-1-2013
7.844
Toevoegingen 2013 1.175
Onttrekkingen 2013 125
Toevoeging/ onttrekking via resultaatbestemming voorgaand dienstjaar
Vermindering i.v.m. afschrijving op activa 200
Stand per 31-12-2013
8.694
Reserve aandelenoverdracht Rendo
13.843
13.843
Reserve aandelenoverdracht Essent
8.412
8.412
Algemene reserve Bouwgrondexploitatie Totaal
993
240
539
31.092
1.415
664
694 200
31.643
Toelichting In de nota ‘Reserve en voorzieningen 2013-2016’ is voor een aantal reserves het maximaal benodigd peil aangegeven. Ook is in deze nota het verwachte verloop van de reserves aangegeven. Indien er belangrijke ontwikkelingen zijn of dat het niveau van de reserve tot onder het vastgestelde minimum is afgenomen, wordt dit hierna bij de desbetreffende reserve nader toegelicht. Algemene reserve De doelstelling van deze reserve is het opvangen van tegenvallers. De rente wordt gebruikt als structurele inkomstenbron voor de exploitatie. De reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Het betreft de volgende mutaties: − Analoog aan het raadsbesluit tot bouw van de brede school aan de Schoolbrink in Zuidwolde is een bedrag van € 375.000 ten gunste van de algemene reserve geboekt. Op grond van de ‘Regeling stimulering aanpassing huisvesting brede scholen 2009’ is alsnog naar aanleiding van ons bezwaar een bedrag van € 375.000 toegekend. − Een bedrag van € 800.000 van de voorziening huisvesting onderwijs valt vrij ten gunste van de algemene reserve. Dit door een wetswijziging waarbij per 1 januari 2015 de taken en het budget voor het buitenonderhoud en het aanpassen van schoolgebouwen in het primair en speciaal onderwijs van de gemeente naar de schoolbesturen gaat. De ‘voorziening huisvesting onderwijs’ is in verband hiermede niet meer nodig.
pagina 112
JAARSTUKKEN 2013 − Voor de sloop en de afboeking van de boekwaarden van de voormalige bijzondere scholen (raadsbesluit 28-11-2012) is een bedrag van € 90.000 aangewend. − Bij raadsbesluit van 11 april 2013 is besloten ten laste van de algemene reserve een bedrag van € 125.000 beschikbaar te stellen ter oplossing van de financiële problematiek bij Scala in Hoogeveen. − Bij raadsbesluit van 26 september 2013 is besloten ter afwikkeling van het bruggenbeheersplan een aanvullend krediet van € 177.000 ten laste van de algemene reserve beschikbaar te stellen. Hiervan is in 2013 een bedrag van € 109.000 aangewend. Reserve aandelenoverdracht Rendo Het doel van deze reserve is het genereren van structurele rente-inkomsten ter compensatie van de weggevallen dividenduitkering als gevolg van de verkoop van aandelen van het energiebedrijf Rendo. In 1997 is bij de oprichting van de NV Rendo Holding een afkoopsom van € 7.050.000 ontvangen. Deze afkoopsom was gekoppeld aan een verplicht financieringsarrangement met de BNG, welke in 2012 geheel is afgelost. Daarnaast is in 2007 een opbrengst van € 6.793.000 in deze reserve gestort wegens verkoop van de aandelen NV Rendo Energielevering aan Electrabel. De reserve is niet vrij besteedbaar. Reserve aandelenoverdracht Essent Doel van deze reserve is het genereren van structurele rente-inkomsten ter compensatie van de in 2009 weggevallen dividenduitkering als gevolg van de verkoop van aandelen van het energiebedrijf Essent. De reserve is niet vrij besteedbaar. Algemene reserve bouwgrondexploitatie Deze reserve is bedoeld voor het opvangen van risico’s in het kader van de bouwgrondexploitatie en als weerstandvermogen voor de bouwgrondexploitatie. De algemene reserve bouwgrondexploitatie is vrij besteedbaar. Mutaties 2013: − Bij bestemming van het rekeningsresultaat 2012 is besloten € 387.000 te onttrekken aan deze reserve ter overheveling naar de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie. Tevens is bij de resultaatbestemming besloten € 166.000 toe te voegen vanwege winstneming bouwgrondexploitatie complex Ruinen-Zuid. − Bijgeboekt is een bedrag van € 74.000 als storting van de bespaarde rente van de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie. Dit ingevolge de in de raad van 14 maart 2013 vastgestelde ‘Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016’. − Aan de reserve is toegevoegd een bedrag van € 1.000 als gerealiseerde winst van het complex Koekange-Zuidwest. − Op de nog niet in exploitatie genomen complexen is een bedrag van € 13.000 afgewaardeerd en ten laste van de reserve gebracht. − Op de overige gronden is naar aanleiding van de accountantscontrole van de rekening 2012 een bedrag van € 51.000 afgewaardeerd en ten laste van de reserve gebracht. − Vorming voorziening t.b.v. het complex Drogteropslagen van € 17.000. − Ter afwaardering boekwaarden complex Hoge Akkers van € 45.000 en Kerkenveld-Noord van € 27.000. Bestemmingsreserves Het verloop van de bestemmingsreserves wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven. Toevoeging/ onttrekking via resultaatbestemming voorgaand dienstjaar
Vermindering i.v.m. afschrijving op activa
Stand per 31-12-2013
1.789
5.108
Stand per 1-1-2013
Toevoegingen 2013
Onttrekkingen 2013
Reserve investeringsprojecten
6.879
25
545
Reserve overheveling exploitatiebudgetten
1.868
1.485
1.868
1.485
Omschrijving
538
BTW-compensatiefonds
105
30
75
Reserve frictie- en organisatiekosten
853
112
741
Egalisatie personeelskosten
113
58
Levensfasebewust personeelsbeleid
187
11
1
Egalisatie wegenonderhoud
120
6
36
Co-financiering Leader
223
8
pagina 113
171 197 90 231
JAARSTUKKEN 2013
Omschrijving
Stand per 1-1-2013
Toevoegingen 2013
Co-financiering speelplaatsen
56
16
394
177
Wet Maatschappelijke Ondersteuning Wet Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten
16
Minimabeleid
56
Harmonisatie tennisbeleid
10
Toevoeging/ onttrekking via resultaatbestemming voorgaand dienstjaar
Vermindering i.v.m. afschrijving op activa
Stand per 31-12-2013
62 571 0
0
Trajecten werkgelegenheid Reserve woonplan
Onttrekkingen 2013
16 11
45
160
1
159
62
3
28
37
Kleedaccommodatie VVR Ruinerwold
261
13
22
252
Bouw brede school Ruinerwold
852
43
51
844
1.255
63
73
1.245
212
10
65
13.672
1.918
2.678
Bouw brede school Schoolbrink Zuidwolde Egalisatie verfijningsuitkering rioleringen Totaal
157 538
1.964
11.486
Toelichting aard en reden van de bestemmingsreserves Reserve investeringsprojecten Deze reserve heeft als doel middelen te stallen die beschikbaar zijn voor het dekken van grotere (investerings)projecten.
Het verloop van deze reserve is in 2013 als volgt geweest Saldo per 1 januari 2013 Toevoegingen 2013: Bestemming rekeningresultaat 2012 Vrijval m.b.t. investering project ‘De Stuw’ (Tennet-gelden)
Onttrekkingen 2013: In 2013 zijn er onttrekkingen geweest ten behoeve van: Beleidsimplementatie burgerparticipatie Opstellen startnota ‘vitaal platteland’ Agenda platteland gemeenten ZW-Drenthe Startnotitie economische beleidsplan Implementatie beleidsplan recreatie en toerisme Promotie en marketingplan Implementatie evenementenbeleid Instandhouding Drentse Toal Frictiekosten bezuiniging welzijnsinstellingen Actualisatie bestemmingsplannen Incidentele formatie capaciteit Midoffice 2013 Incidentele capaciteit applicatiebeheer 2013 Tijdelijke capaciteit cluster AJZ Doorontwikkelplan afdeling VROM
pagina 114
€
-
€ -
€
6.879.000
-
563.000
€
7.442.000
€
545.000
538.000 25.000
17.000 20.000 15.000 25.000 15.000 10.000 5.000 5.000 50.000 142.000 79.000 80.000 35.000 47.000
JAARSTUKKEN 2013
In 2013 zijn er onttrekkingen geweest ten behoeve van de volgende investeringsprojecten: Ontsluiting kern Zuidwolde op de N48 Reconstructie Hoofdstraat Zuidwolde Centrumplan Ruinen Centrumplan de Wijk Infrastructuur brede scholen Zuidwolde Fietspad Oshaarseweg Aanleg fietspad Meppelerweg Verkeersveiligheid rondom scholen Grondverwerving inzake ruilverkaveling Landinrichting HBD Zuidwolde-zuid Economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde Project ‘de Ontmoeting’, ontwikkeling dorpsvisies Dorpshart Ruinerwold (Buddingehof) Herstructuering Julianaplein Zuidwolde Herinrichting omgeving DLS Briëtweg de Wijk Digitalisering documenten Organisatie en proceskosten visie dienstverlening 2013
-
-
-
370.000 428.000 3.000 401.000 23.000 117.000 3.000 17.000 18.000 100.000 15.000 120.000 2.000 16.000 30.000 11.000 115.000
Saldo per 31 december 2013
€
1.789.000
€
5.108.000
€
3.289.000
Voor wat betreft de al dan niet vrije besteedbaarheid wordt het saldo van deze reserve als volgt opgesplitst: Reeds bestemd voor in uitvoering zijnde projecten/investeringen Toegankelijkheid openbaar vervoer Onderzoekkosten rotonde N375 Koekange/Weerwille Reconstructie Hoofdstraat Zuidwolde Infrastructuur nabij brede school de Wijk Centrumplan Ruinen Centrumplan de Wijk Fietspad Ommerweg Fietspad Meppelerweg Vervanging bruggen Grondverwerving inzake ruilverkaveling Wegmarkeringen bebouwde kom Economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde Project ‘de Ontmoeting’, ontwikkeling dorpsvisies Dorpshart Ruinerwold (Buddingehof) Subsidieregeling energiebesparing Herinrichting omgeving DLS Briëtweg de Wijk Digitalisering documenten, dienstverleningsconcept Organisatie en proceskosten, visie dienstverlening 60 km zones in het buitengebied Beleidskaart archeologie, opstellen en uitvoeren Doorontwikkelplan afdeling VROM Reeds bestemd voor in 2014 in uitvoering te nemen projecten/ investeringen Wachtgeld bezuiniging wethouders Ontwikkeling integraal veiligheidsbeleid
pagina 115
€ -
€ -
46.000 20.000 374.000 26.000 885.000 11.000 287.000 59.000 501.000 140.000 117.000 48.000 86.000 63.000 50.000 195.000 201.000 25.000 99.000 30.000 26.000
116.000 10.000
JAARSTUKKEN 2013 Voorbereiding herinrichting Dijkhuizen Ruinerwold Uitwerking GVVP periode 2014 en 2015 HBD Zuidwolde-zuid, wandelpad Drogteropslagen Frictiekosten bezuiniging openbaar groen Uitvoeren beleid economische zaken Implementatie beleidsplan Recreatie en Toerisme Advieskosten rol gemeente lokaal onderwijs Onderzoekkosten instandhouding kleine scholen Activiteiten milieu ambitieplan 2013-2016 Incidentele formatieve capaciteit Mid-office 2014 Incidentele uitbreiding formatie juridische zaken 2014 en 2015 Uitvoeren bruggenbeheersplan 2014 en 2015 Realisering rotonde N375 Vervanging beschoeiing vijver Luchtenstein de Wijk Uitvoering diverse centrumplannen Oversteek Dorpsstraat/Postweg de Wijk Uitvoering fietsplan 2014 en 2015 Economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat, fase 2 (centrumplannen) Project ‘de Ontmoeting’, ontwikkeling dorpsvisies Zwembad Ruinen Herinrichting Julianaweg de Wijk
-
-
35.000 200.000 50.000 250.000 20.000 15.000 15.000 15.000 180.000 79.000 114.000 1.361.000 145.000 40.000 965.000 50.000 1.073.000 135.000 35.000 200.000 170.000 € €
Totaal geoormerkte bestedingen
5.273.000 8.562.000
Uit bovenstaande blijkt dat de geoormerkte bestedingen hoger zijn dat het aanwezige saldo in de ‘reserve investeringsprojecten’. Het ‘tekort’ van € 3.571.000 wordt gedekt door de aanwending vanuit de algemene reserve in 2014 van € 3.704.000. Reserve overheveling exploitatiebudgetten Het doel van deze reserve is om activiteiten veilig te stellen die nog niet volledig zijn gerealiseerd. Per 1 januari worden de incidentele exploitatiebudgetten in deze reserve gestald en overgebracht naar het volgende dienstjaar. Over twee jaren gezien verloopt een en ander budgettair neutraal. De budgetoverheveling is slechts een verschuiving van middelen van 2013 naar 2014. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: De besluitvorming tot overheveling van de exploitatiebudgetten heeft plaatsgevonden in de raad van 19 december 2013. In 2013 is een bedrag van € 1.485.000 gestort in de reserve overheveling exploitatiebudgetten. In 2014 wordt ter bijstelling van de budgetten dit bedrag weer onttrokken aan de reserve. De onttrekking van € 1.868.000 in 2013 heeft te maken met de overheveling van budgetten van 2012 naar 2013. Reserve BTW-compensatiefonds Het doel van deze reserve is de dekking van tekorten die met name in de eerste jaren ontstaan door de invoering van het BTW-compensatiefonds. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Jaarlijks vindt er een onttrekking plaats ten gunste van de exploitatie ter opvang van de nadelige effecten van de BTW-component in de afschrijvingslasten van de oude activa. In 2013 was dit een bedrag van € 30.000. Reserve frictie- en organisatiekosten Het doel van deze reserve is het opvangen van onvoorziene en onvermijdelijke kosten in het kader van de organisatieontwikkeling. Deze reserve is bestemd voor personele frictiekosten en voor projecten in het kader van de organisatieontwikkeling. Gezien de geoormerkte onttrekkingen is de reserve niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: − Voor reguliere personele frictiekosten is een bedrag van € 57.000 onttrokken aan de reserve. − Onttrokken is voor uitkeringen aan voormalige personeelskosten een bedrag van € 42.000. − Het overige nog onttrokken bedrag van € 13.000 heeft betrekking op uitvoering van projecten in het kader van de organisatieontwikkeling. Reserve egalisatie personeelskosten Het doel van deze reserve is het egaliseren van de jaarlijkse personeelskosten. pagina 116
JAARSTUKKEN 2013 Deze reserve is vrij besteedbaar voor personele kosten. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Door inzet van de ‘reserve egalisatie personeelskosten’ is het voor de organisatie mogelijk snel en efficiënt in te spelen op ontwikkelingen binnen het personeels- en organisatiebeleid. Daarnaast wordt de raad niet tussendoor gevraagd extra middelen beschikbaar te stellen ten gunste van de organisatie en het personeel. Bij raadsbesluit van 18 oktober 2012 heeft er een heroverweging plaatsgevonden van deze reserve. Met ingang van 2013 is aan de reserve een maximum aangebracht van 5% van de loonsom en de hiermee gerelateerde personeelskosten. Per 31-12-2013 bedraagt de stand van de reserve € 171.000. Dit is ruimschoots binnen de maximumnorm van 5% van € 11.939.000 = € 597.000. Van het saldo per eind december van € 171.000 is een bedrag van € 164.000 geoormerkt voor opleidingskosten, de vitaliteitscan en voor nadere beleidsvorming m.b.t. de gelden woon-werkverkeer. Mutaties 2013: − Conform cao-afspraken is met ingang van 2013 het individueel loopbaanbudget ingevoerd. Ingevolge deze afspraken is er een spaarmogelijkheid gecreëerd voor de nog niet bestede gelden. Het bespaarde bedrag van € 66.000 wordt via deze reserve overgeheveld naar 2014. − Per saldo is een bedrag van € 2.000 toegevoegd inzake de vrijgevallen gelden woon-werkverkeer. De gelden worden ingezet ter stimulering van de vitaliteit van het personeel. − Uit deze reserve heeft een onttrekking plaatsgevonden van € 10.000 i.v.m. ww-verplichtingen van een voormalige werknemer. Reserve levensfasebewust personeelsbeleid De reserve is bedoeld voor de bekostiging van het levensfasebewust personeelsbeleid. In de nota ‘levensfasebewust personeelsbeleid De Wolden, gezond en plezierig (blijven) werken’ wordt de inzet van de middelen beleidsmatig onderbouwd. Op basis van in het verleden gemaakte CAO-afspraken zijn de middelen in deze reserve geoormerkt en derhalve niet vrij aanwendbaar. Mutaties 2013: − Ten laste van de exploitatie wordt jaarlijks ter bekostiging van noodzakelijke maatregelen op het gebied van strategische personeelsplanning een bedrag van € 11.000 gestort in de reserve. − Conform de nota ‘levensfasebewust personeelsbeleid’ is € 1.000 aangewend ter uitvoering van het seniorenbeleid. Reserve egalisatie wegenonderhoud Het doel van de reserve is het inzetten van geoormerkte middelen voor wegenonderhoud om daarmee de toekomstige exploitatie te ontlasten. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het op peil houden van de reserve is conform de nota reserves en voorzieningen in 2013 een bedrag van € 6.000 wegens bespaarde rente toegevoegd. Ten gunste van de exploitatie is een bedrag van € 36.000 onttrokken aan de reserve. Reserve co-financiering Leader Deze reserve is bedoeld voor de egalisatie van de kosten die verband houden met Leader, ILG/POP en vitaal platteland projecten. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Mutaties 2013: De budgetonderschrijding op de post plattelandsontwikkeling van 2012 van € 8.000 is in 2013 aan deze reserve toegevoegd. Reserve co-financiering speelplaatsen Het doel van deze reserve is het egaliseren van de bijdragen aan derden voor het op (laten) knappen van speeltuinen. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Mutaties 2013: − Het exploitatie-overschot op de post onderhoud speelvoorzieningen van 2012 van € 16.000 is in 2013 aan deze reserve toegevoegd. − Voor het project ‘realisatie multifunctioneel ontmoetingsplein Koekange’ is naast een provinciale bijdrage een bedrag van € 12.000 vanuit deze reserve beschikbaar gesteld. − Toegevoegd is het exploitatie-overschot 2013 van € 2.000. Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het doel van deze reserve is het opvangen van onvermijdelijke overschrijdingen op de openeindregelingen ‘huishoudelijke verzorging’ en ‘voorzieningen gehandicapten’. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie, maar kan wel tot gevolg hebben dat het doel van deze reserve in het gedrang komt.
pagina 117
JAARSTUKKEN 2013 Mutaties 2013: − Bij de decemberrapportage is op basis van de toen beschikbare gegevens besloten de onderschrijding op de budgetten Wmo van € 150.000 te storten in de reserve Wmo. − De maximumnorm van de reserve Wmo is bepaald op € 571.000. In verband met het bereiken van deze norm kan van de onderbesteding van de Wmo-budgetten slechts een bedrag van € 27.000 worden toegevoegd aan de reserve. Reserve wet Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten De reserve is bedoeld voor de opvang van risico’s bij de uitvoering van de wet BUIG (voorheen inkomensdeel Wwb/Bbz/Ioa). Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie, maar kan wel tot gevolg hebben dat het doel van deze reserve in het gedrang komt. Mutaties 2013: Het saldo van de reserve is nihil. Een toevoeging aan deze reserve is niet aan de orde. Bij de decemberrapportage werd nog een nadeel verwacht en is extra ten laste van de exploitatie bijgeraamd een bedrag van € 40.000. Nu blijkt er een positief verschil te zijn ontstaan van € 42.000. Van een storting in de reserve kan derhalve géén sprake zijn. Reserve trajecten werkgelegenheid Het doel van deze reserve is het beschikbaar hebben van middelen voor de kosten van aangegane reïntegratieverplichtingen, waarvoor nog geen ESF-middelen zijn ontvangen. Deze reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie, maar kan wel tot gevolg hebben dat het doel van deze reserve in het gedrang komt. Mutaties 2013: Het saldo van deze reserve bedraagt € 16.000. In 2013 hebben er geen mutaties plaatsgevonden. Reserve minimabeleid Het doel van deze reserve was aanvankelijk om fluctuaties op te vangen in de realisatie van minimabeleid. In de raad van 12 november 2009 is bij de ombuigingen/bezuinigingen voorgesteld de reserve op te heffen en de vrijkomende middelen te storten in de algemene reserve. Dit behoudens de reeds geoormerkte bedragen ter uitvoering van de lopende projecten, zoals hieronder vermeld. Deze reserve is vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Van de geoormerkte bedragen voor het project ‘Kinderen doen Mee’ is een bedrag van € 11.000 onttrokken aan de reserve. Het nog aanwezige saldo van € 45.000 wordt gebruikt voor de afwikkeling van de lopende projecten. Reserve woonplan Het doel van deze reserve is het beschikbaar hebben van middelen om plannen te realiseren die bijdragen aan de gewenste woningvoorraad en bijbehorende woonomgeving. De reserve is vrij besteedbaar. Onttrekking voor andere doeleinden heeft geen budgettaire gevolgen voor de exploitatie. Bij raadsbesluit van 31 oktober 2013 is echter besloten een bedrag van € 110.000 te oormerken voor het aanbieden van een duurzaamheidsubsidie voor starters op de woningmarkt. Voor dit geoormerkt bedrag is de reserve niet meer vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het opstellen van de nieuwe woonvisie is een bedrag van € 1.000 onttrokken aan de reserve. Reserve harmonisatie tennisbeleid De reserve heeft als doel de dekking van kapitaallasten die verband houden met de harmonisatie van het tennisbeleid. Het aanwenden voor andere doeleinden heeft budgettaire gevolgen. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het op peil houden is € 3.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de harmonisatie van het tennisbeleid is € 28.000 onttrokken aan deze reserve. Reserve kleedaccommodatie VVR Ruinerwold De reserve heeft als doel de dekking van kapitaallasten die verband houden met de verbouw van de kleedaccommodatie van de voetbalvereniging VVR te Ruinerwold. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het op peil houden is € 13.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de verbouw van de kleedaccommodatie is € 22.000 onttrokken aan deze reserve.
pagina 118
JAARSTUKKEN 2013 Reserve bouw brede school Ruinerwold De reserve heeft als doel de dekking van een deel van de kapitaallasten die verband houden met de bouw van een brede school te Ruinerwold. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het op peil houden is € 43.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de verbouw van de kleedaccommodatie is € 51.000 onttrokken aan deze reserve. Reserve bouw brede school Schoolbrink Zuidwolde De reserve heeft als doel de dekking van een deel van de kapitaallasten die verband houden met de bouw van een brede school te Ruinerwold. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het op peil houden is € 63.000 (bespaarde rente) aan deze reserve toegevoegd. Ter dekking van de kapitaallasten verbandhoudende met de bouw van de brede school Schoolbrink Zuidwolde is € 73.000 onttrokken aan deze reserve. Reserve egalisatie verfijninguitkering rioleringen Deze reserve heeft als doel het egaliseren van het niet gelijkmatig aflopen van de verfijninguitkering riolering ten opzichte van de kapitaallasten. Deze reserve is niet vrij besteedbaar. Mutaties 2013: Voor het op peil houden is conform de nota reserves en voorzieningen € 10.000 aan deze reserve toegevoegd wegens bespaarde rente. Aan deze reserve is € 65.000 onttrokken. In verband met het wegvallen van een deel van de verfijninguitkering riolering van de algemene uitkering wordt jaarlijks ten gunste van de exploitatie een aflopend bedrag onttrokken aan de reserve. Resultaat na bestemming Stand per 1-1-2013
Omschrijving
Toevoegingen
Onttrekkingen
Stand per 31-12-2013
Rekeningresultaat
386
251
386
251
Totaal
386
251
386
251
Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen wordt in onderstaand overzicht per voorziening weergegeven. Stand per 1-1-2013
Omschrijving Bruidsschatregeling openbaar basisonderwijs
Toevoegingen
Vrijval
256
Huisvesting onderwijs
1.198
250
Onderhoud gebouwen
969
295
Versterking EHS, groenfonds N48
800
27
Pensioenverplichtingen voorm. wethouders
273
Verliezen bouwgrondexploitatie
Aanwendingen
Stand per 31-12-‘13
199
57
205
443
192
1.072
15
12
205
22
456
1.482
17
1.482
17
Dubieuze debiteuren
218
349
13
554
Voorziening op vordering Verkoop Vennootschap BV (Essent)
382
Totalen Minus de voorzieningen: verliezen bouwgrondexploitatie, dubieuze debiteuren en vordering Verkoop Vennootschap (Essent) opgenomen onder de financiële vaste activa en onder de vlottende activa Balanstotaal
382
4.805
1.116
2.082
366
2.723
750
800
800
2.128
2.993
1.495
953
633
2.040
Toelichting aard en reden van de voorzieningen Algemeen In de nota ‘Reserves en voorzieningen’ wordt per voorziening nader ingegaan op b.v. het benodigde peil van een voorziening, verwachte ontwikkelingen, e.d. Voor de gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen in de bijlagen behorende bij de jaarrekening 2013.
pagina 119
JAARSTUKKEN 2013 Voorziening bruidsschatregeling openbaar basisonderwijs In de raadsvergadering van 29 oktober 2009 heeft de raad ingestemd met verzelfstandiging van het openbaar onderwijs per 1 januari 2009. Op basis van de z.g. bruidsschatregeling is besloten om ten laste van de algemene reserve een voorziening, groot € 1.292.000, te treffen voor de dekking van de extra kosten voor algemeen beheer en bestuur die de stichting Wolderwijs in de eerste vijf jaren van de verzelfstandiging heeft. Mutaties 2013: Op grond van het raadsbesluit van 29 oktober 2009 is in 2013 aan de stichting Wolderwijs een bedrag van € 199.000 uitgekeerd. Het restantbedrag van € 57.000 zal in 2014 tot uitkering komen. Voorziening huisvesting onderwijs De voorziening is bedoeld om aangewend te worden voor de dekking van de kosten van het Integraal Huisvestingsplan basisonderwijs. Met ingang van 2015 is deze voorziening niet meer nodig. Door een wetswijziging zullen de taken en het budget voor het buitenonderhoud en het aanpassen van schoolgebouwen van gemeenten naar de schoolbesturen worden overgeheveld. Mutaties 2013: − Ten laste van de exploitatie huisvesting openbaar en bijzonder onderwijs (stelpost) is een bedrag van € 90.000 toegevoegd. − In verband met de wetswijziging per 1 januari 2015 kan rekening houdende met de nog te maken kosten € 800.000 vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. − Van de provincie is voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen bij twaalf scholen een bijdrage van € 160.000 ontvangen. Voor de uitvoering van deze maatregelen is in 2013 € 64.000 aan lasten verantwoord. − Voor het onderhoud aan de schoolgebouwen is ten laste van de voorziening € 141.000 verantwoord. Voorziening onderhoud gebouwen Deze voorziening is bedoeld om bovenmatige schommelingen in de jaarlijkse onderhoudskosten van gemeentelijke gebouwen op te vangen. De mutaties zijn gebaseerd op het onderhoudbeheersprogramma gebouwen. Mutaties 2013: − Voor de dekking van periodiek (groot) onderhoud is ten laste van de exploitatie € 281.000 in deze voorziening gestort. − Voor de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden is in 2013 € 192.000 aangewend. − In 2013 zijn herstelwerkzaamheden aan het voorhuis van museumboerderij De Karstenhoeve in Ruinerwold uitgevoerd. De lasten zijn verantwoord in de voorziening huisvesting gebouwen. Als ontvangst is een provinciale bijdrage van € 14.000 geboekt. Voorziening EHS, groenfonds N48 Rijkswaterstaat Noord-Nederland, provincie Drenthe en de gemeente De Wolden zijn overeengekomen om ter versterking van de EHS (ecologische hoofdstructuur) een fonds of voorziening te vormen van € 100.000, waarvan een derde deel ten laste komt van elk van de partijen. Het bedrag wordt gebruikt ter uitvoering van compensatiemaatregelen verband houdende met de reconstructie van de N48. Mutaties 2013: In 2013 heeft er een afrekening plaatsgevonden over een perceel bos van € 15.000. Voorziening pensioenverplichtingen voormalige wethouders Deze voorziening is bedoeld voor de bekostiging van de pensioenverplichtingen van voormalige wethouders. Mutaties 2013: − Door de accountant is bij de jaarrekening 2012 geconstateerd dat de voorziening te laag is vastgesteld. In verband hiermede heeft er een extra storting plaatsgevonden van € 191.000. − Voor het op peil houden van de voorziening is ten laste van de exploitatie € 14.000 aan bespaarde rente bijgeboekt. − Van de in 2012 ontvangen bedrag van € 295.000 van pensioenverzekeraar Loyalis is aan een voormalige wethouder aan pensioenverplichtingen € 22.000 uitgekeerd. Voorziening verliezen bouwgrondexploitatie Deze voorziening is bedoeld voor het opvangen van voorziene verliezen in de complexen van de bouwgrondexploitatie. Mutaties 2013: Conform de in de raad van 14 maart 2013 vastgestelde ‘Nota grondbeleid gemeente De Wolden 2013-2016’ is een bedrag van € 1.482.000 ingezet ter afboeking op de boekwaarden van de complexen KerkenveldNoord en Hoge Akkers Ruinerwold. Voor voorziene verliezen op het complex Drogteropslagen is aan de voorziening toegevoegd € 17.000.
pagina 120
JAARSTUKKEN 2013 Voorziening dubieuze debiteuren Deze voorziening is bedoeld voor het opvangen van de financiële risico’s voortvloeiende uit vermoedelijk oninbare vorderingen. Mutaties 2013: − Uit een actualisatie van de dubieuze debiteuren sociale zaken blijkt dat een bedrag van € 72.000 moet worden toegevoegd aan deze voorziening. − Ter dekking van een mogelijke oninbare planschadevergoeding (€ 126.000) en een afboeking i.v.m. het faillissement van Speelwerk (€ 151.000) is een bedrag van € 277.000 toegevoegd. − Voor de dekking van definitief oninbaar verklaarde belastingvorderingen is per saldo een bedrag van € 13.000 onttrokken aan deze voorziening. Voorziening dubieuze debiteur ‘Vordering op Verkoop Vennootschap B.V. (Essent)’ Bij verkoop van Essent aan RWE is een deel van de verkoopopbrengst niet uitbetaald en als vordering opgenomen. Voor onze gemeente gaat het om een bedrag van € 691.200, waarvan in 2011 € 309.000 is uitgekeerd. Afhankelijk van mogelijke claims zal het restantbedrag van € 382.000 te zijner tijd geheel of gedeeltelijk tot uitkering komen. In verband met deze onzekerheid is het bedrag als dubieus aangemerkt en is hiervoor een voorziening getroffen. Mutaties 2013: In 2013 zijn er geen mutaties geweest. Langlopende schulden De in de balans opgenomen langlopende geldleningen betreffen onderhandse leningen, afgesloten bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Het verloop van deze leningen is in onderstaand overzicht weergegeven. Restantbedrag van de leningen per 1-1-2013
Opgenomen leningen
10.466
0
Restantbedrag van de leningen per 31-12-2013
Aflossingen
744
9.722
Het restantbedrag ultimo 2013 heeft betrekking op vier langlopende geldleningen met een totale rentelast in 2013 van € 472.000. VLOTTENDE PASSIVA 2013 Waarborgsommen Netto-vlottende schulden < 1 jaar
2012 6
1
4.163
4.100
Bank- en girosaldi
1
Overlopende passiva Totaal
914
1.456
5.083
5.558
Toelichting Waarborgsommen Het te verrekenen bedrag aan waarborgsommen eind 2013 van € 6.000 heeft betrekking op waarborgsommen inzake planschadevergoedingen. Netto-vlottende schulden < 1 jaar Onder ‘netto-vlottende schulden < 1 jaar’ zijn de overige schulden per 31 december 2013 opgenomen. Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening is van deze crediteuren (per 1-3-2014) € 2.401.000 afgewikkeld. De restantschuld komt hiermede per 1-3-2014 op € 1.762.000. Bank- en girosaldi Het betreft hier debetsaldi bij de BNG. Overlopende passiva Omschrijving
2013
2012
Transitorische rente
190
204
Vooruitontvangen bedragen Europese en Nederlandse overheidslichamen
648
1.194
76
58
914
1.456
Overige overlopende posten Totaal
pagina 121
JAARSTUKKEN 2013 Transitorische rente De transitorische rente heeft betrekking op de te betalen rente van de aangegane vaste geldleningen die in het volgende jaar verschuldigd is.
Vooruitontvangen bedragen Europese en Nederlandse overheidslichamen
Het verloop van de vooruitontvangen bedragen wordt als volgt weergegeven. Stand per 1-1-2013
Omschrijving Min. van OCW, bijdrage brede scholen Zuidwolde Min. van Financiën, te verrekenen btw
Toevoegingen
Aanwendingen
500 1
Min.van Soza, bijdr. doorontwikkeling Woldwerk
Vrijval
Stand per 31-12-2013
500
0
70
71
15
15
0
Prov. Drenthe, toegankelijkheid bushaltes
229
117
112
Prov. Drenthe, TenneT gelden tweetal projecten
144
Prov. Drenthe, bdu bijdrage centrumplan Ruinen
0
Prov. Drenthe, bdu bijdrage fietspad Ommerweg Prov. Drenthe, Landsch.proj. Heerlijkheid Ruinen Prov. Drenthe, bijdrage museum Karstenhoeve
144
0
254
254
201
201
95
95
0
8
8
0
Prov. Drenthe, bdu bijdrage Postweg de Wijk
4
Prov. Drenthe, bdu bijdrage infrastr. Schoolbrink
6
4 6
Prov. Drenthe, project De Olde Karke Echten
25
25
0
Prov. Drenthe, doeluitkering klimaatcontract
174
174
0
Belastingdienst, teruggaaf zorgverzekeringswet
2
2
0
UWV, ziektewetgelden
1
1
0
1.081
648
Totaal
1.194
535
Overige overlopende posten De overige posten hebben betrekking op verrekeningen (algemeen en sociale zaken) en optierente van verkoop bouwkavels.
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Aan de passiefzijde van de balans wordt buiten de balanstelling het bedrag opgenomen waartoe aan natuurlijke personen of rechtspersonen borgstellingen of garantiestellingen zijn verstrekt (artikel 50 BBV).
Borg- en garantstellingen
Omschrijving
2013
Gewaarborgde geldleningen, sportverenigingen, dorpshuizen e.d. Garanties sociale woningbouw, diverse corporaties Totaal
2012
219
252
55.376
64.730
55.595
64.982
Voor een nadere specificatie (aflossingen, nieuwe leningen) van de borg- en garantiestellingen wordt verwezen naar de ‘staat van gegarandeerde geldleningen’ zoals die opgenomen is in de bijlagen behorende bij de jaarrekening 2013. Verplichtingen voortvloeiende uit leasing De langdurige verplichtingen uit hoofde van operational lease zijn niet in de balans opgenomen en worden hieronder toegelicht. Omschrijving Océ-finance, kopieermachines/ printers
Aanvang contract 25-7-06/28-3-07/1-12-10
pagina 122
Einde contract 25-7-12/28-3-12/1-12-2016
Jaarbedrag 50
JAARSTUKKEN 2013 Informatie WOPT en WNT De Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) is per 1 maart 2006 in werking getreden. Op grond van de WOPT moeten beloningen en ontslaguitkeringen in de jaarrekening worden vermeld als deze de gemiddelde ministersbeloning te boven gaan. In onze gemeente heeft zich dit in 2013 niet voorgedaan. Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semi-publieke sector (WNT) van kracht. Ingevolge deze wet moeten de jaarsalarissen van de topfunctionarissen van de secretaris en de griffier worden gepubliceerd in de jaarstukken. Deze bedroegen in 2013 respectievelijk € 106.000 en € 97.000. Bij de samenstelling van de hier opgenomen verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de beleidsregels toepassing WNT van 27 februari 2014, inclusief de wijziging van 12 maart 2014, van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd. De Wolden herkent de door de Minister van BZK in zijn kamerbrief van 27 februari 2014 onderkende uitvoeringsproblemen met betrekking tot externe niet-topfunctionarissen. In lijn met paragraaf 6 van de (gewijzigde) Beleidsregels toepassing WNT legt De Wolden geen verantwoording af over externe niettopfunctionarissen. Bezoldiging topfunctionarissen Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen
Voorzieningen tbv beloningen betaalbaar op termijn
Duur van het dienstverband in het jaar (in dagen)
Omvang van het dienstverband in het jaar (fte)
Naam
Functie
Beloning
I.J. Gehrke
Griffier
€ 85.275
-
€ 11.655
365
1
T.N. Kramer
Secretaris/ directeur
€ 93.305
-
€ 13.032
365
1
Niet uit de balans blijkend recht Begin jaren negentig zijn diverse gemeenten ieder afzonderlijk een afvalverwerkingcontract aangegaan met de VAM voor de verwerking van restafval in een nieuwe door VAM te bouwen verwerkingsinstallatie in Wijster. Deze installatie is ondergebracht in een commanditaire vennootschap genaamd VAMIJ CV. Onder meer met het oog op de rol van medefinancier van de GAVI (Geïntegreerde Afval Verwerkings Installatie) is de stichting contractpartners VAM (STIVAM) opgericht (raadsbesluit van 28 september 2006). STIVAM vervult de rol van overlegpartner voor VAM namens de STIVAM-partners en als commanditaire vennoot in VAMIJ CV. Ons aandeel in het commanditair kapitaal bedraagt € 176.000. Op de VAM en later Essent rust de verplichting om het commanditaire kapitaal na afloop van de overeenkomst, zijnde 1 juli 2016, terug te betalen. Wij zullen in 2013 met de nodige voorstellen komen over de bestemming van dit bedrag.
pagina 123
JAARSTUKKEN 2013
2.4
RECAPITULATIE LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA
Lasten per programma 01 Bestuur en organisatie
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Afwijking rekening/ begroting
Rekening 2013
2.911.624
2.441.720
2.634.499
2.584.386
V
656.988
663.013
655.130
642.588
V
12.542
03 Veiligheid en openbare orde
1.576.377
1.759.356
1.740.377
1.588.743
V
151.634
04 Verkeer en vervoer / openbaar gebied
7.491.038
5.014.191
7.791.424
7.319.161
V
472.263
572.108
363.487
698.356
510.818
V
187.538
02 Dienstverlening
05 Economische zaken en plattelandsontwikkeling 06 Toerisme en recreatie
50.113
312.216
282.358
304.687
301.670
V
3.017
07 Onderwijs en kinderopvang
3.995.184
3.708.083
4.076.125
4.259.451
N
-183.326
08 Cultuur en sport
3.738.845
3.522.799
3.673.762
3.827.825
N
-154.063
15.566.674
14.995.412
16.058.967
15.301.074
V
757.893
10 Milieu
5.326.674
5.420.912
5.417.168
5.324.404
V
92.764
11 Ruimte en wonen
4.835.490
4.757.958
6.041.038
5.084.771
V
956.267
12 Financieringsmiddelen
3.146.728
720.523
2.417.639
2.001.930
V
415.709
50.129.946
43.649.812
51.509.172
48.746.821
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijz.
Begroting 2013 na wijz.
Rekening 2013
09 Sociaal/maatschappelijke zorg
Totaal van de lasten
Baten per programma
V
2.762.351
Afwijking rekening/ begroting
01 Bestuur en organisatie
294.819
-
365
V
365
02 Dienstverlening
383.834
403.854
369.595
355.553
N
-14.042
03 Veiligheid en openbare orde
10.379
8.138
8.138
6.691
N
-1.447
04 Verkeer en vervoer / openbaar gebied
85.913
19.965
139.899
238.533
V
98.634
3.187
11.039
33.539
25.101
N
-8.438
05 Economische zaken en plattelandsontwikkeling 06 Toerisme en recreatie
165
-
07 Onderwijs en kinderopvang
457.717
354.253
1.709.769
1.821.098
V
111.329
08 Cultuur en sport
715.968
690.234
685.683
653.694
N
-31.989
09 Sociaal/maatschappelijke zorg
7.141.538
6.229.647
7.367.631
7.375.494
V
7.863
10 Milieu
5.444.264
5.350.533
5.238.145
5.323.821
V
85.676
11 Ruimte en wonen
2.012.246
2.963.599
3.990.960
3.037.203
N
-953.757
764.315
341.705
586.339
628.605
V
42.266
17.314.345
16.372.967
20.129.698
19.466.158
N
-663.540
V
2.098.811
12 Financieringsmiddelen Totaal van de baten
Saldo gerealiseerde lasten en baten Algemene dekkingsmiddelen
-32.815.601
-27.276.845
-31.379.474
-29.280.663
28.214.649
26.975.597
27.206.426
27.511.549
-364.433
-28.120
-4.600.952
-665.681
-4.201.168
-1.769.114
4.987.051
-9.668
3.411.481
2.020.559
N
1.390.922
386.099
-675.349
-789.687
251.445
V
1.041.132
Onvoorziene uitgaven Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (N = nadelig / V = voordelig)
pagina 124
V V V
305.123 28.120 2.432.054
JAARSTUKKEN 2013 Recapitulatie totaal saldi per programma op lastenniveau In het kader van de rechtmatigheidtoets is het begrotingscriterium een belangrijk onderdeel. Met andere woorden zijn de verplichtingen en uitgaven tot stand gekomen binnen de grenzen van de door de gemeenteraad vastgestelde begroting. Door de accountant wordt aandacht besteed aan de juiste functie-indeling, de aard en de omvang van begrotingsoverschrijdingen, de toelichting hierop en de beoordeling of de overschrijdingen passen binnen het beleid van de gemeente De Wolden. Over de financiële beheershandelingen wordt beoordeeld of deze plaatsvinden binnen de grenzen van de actuele, geautoriseerde begroting. Begroting voor bestemming
Rekening voor bestemming
01 Bestuur en organisatie
2.634.499
2.584.386
V
50.113
655.130
642.588
V
12.542
1,9%
03 Veiligheid en openbare orde
1.740.377
1.588.743
V
151.634
8,7%
04 Verkeer en vervoer / openbaar gebied
7.791.424
7.319.161
V
472.263
698.356
510.818
V
187.538
02 Dienstverlening
05 Economische zaken en plattelandsontwikkeling 06 Toerisme en recreatie 07 Onderwijs en kinderopvang 08 Cultuur en sport
Afwijking t.o.v. begroting
Afwijking t.o.v. begroting in %
Saldi per programma op lastenniveau
1,9%
6,1% 26,9%
304.687
301.670
V
3.017
1,0%
4.076.125
4.259.451
N
-183.326
-4,5%
3.673.762
3.827.825
N
-154.063
-4,2%
16.058.967
15.301.074
V
757.893
4,7%
10 Milieu
5.417.168
5.324.404
V
92.764
1,7%
11 Ruimte en wonen
6.041.038
5.084.771
V
956.267
15,8%
12 Financieringsmiddelen
2.417.639
2.001.930
V
415.709
17,2%
48.746.821
V
2.762.351
5,4%
09 Sociaal/ maatschappelijke zorg
Totaal programma’s op lastenniveau
51.509.172
Toelichting recapitulatie saldi per programma op lastenniveau Uitgaven die de begroting overschrijden of die gedaan zijn buiten de doelstelling van de vastgestelde programma’s zijn formeel gezien onrechtmatig. Na vaststelling van de jaarrekening 2013 door de raad worden deze overschrijdingen alsnog rechtmatig. Het beoordelingscriterium is 1%. Bij onderstaande programma’s heeft een begrotingsoverschrijding plaatsgevonden: Op programma 7 ‘Onderwijs en kinderopvang’ is een overschrijding ontstaan van 4,3%. De overschrijding is veroorzaakt door het faillissement van Stichting Speelwerk waarvoor door mogelijke oninbare debiteuren een voorziening is getroffen van € 151.000. Zonder deze extra last bedraagt het overschrijdingspercentage 0,7%. Op programma 8 ‘Cultuur en sport’ is een overschrijding ontstaan van 4%. De overschrijding is ontstaan op de onderdelen sport algemeen: onderzoek realisatie kunstgrasvelden en zwembaden. Van het beschikbare budget voor kunstgrasvelden is eind 2013 € 80.000 meer uitgegeven, met name door interne urendoorberekening, dan aanvankelijk was voorzien. In verband hiermede is ook een bedrag van € 47.000 minder overgeheveld naar 2014. Voor het overige waren er nog hogere personeelslasten en kapitaallasten bij de zwembaden. Mutaties reserves De ‘mutaties reserves’ worden bij de ‘Gerealiseerde lasten en baten per programma met toelichting’ gedetailleerd toegelicht bij elk programma.
pagina 125
JAARSTUKKEN 2013
2.5
PROGRAMMAREKENING MET TOELICHTING
Voor wij ingaan op een nadere analyse per programma geven wij hieronder eerst een dwarsanalyse van enkele kostensoorten. Bij de toelichting op de programma’s wordt hierop verder niet ingegaan. Personeelslasten De afwijkingen van de personeelslasten kunnen als volgt worden gespecificeerd: Omschrijving
Bedrag
Eenmalige teruggaaf basispremie WAO/WIA 2013
141.000
Niet bestede gelden en geoormerkte gelden opleidingskosten en individueel loopbaanbudget Bij de afdeling samenleving is het budget personeel van derden overschreden door extra werkzaamheden i.v.m. taakoverheveling van rijk naar gemeenten (decentralisaties sociaal domein)
66.000 -/-
Bij de binnendienst van Openbare Werken is vacatureruimte niet ingevuld met eigen personeel. Voor de uitvoering van de werkzaamheden is personeel ingehuurd en de kosten hiervan zijn rechtstreeks verantwoord op de projecten
80.000
98.000
Bij de buitendienst van Openbare Werken (Woldwerk) is een overschrijding ontstaan door ziekte, waardoor extra capaciteit is ingehuurd. Ook is door extra werkzaamheden meer werk uitbesteed. Gedeeltelijk staan hier extra inkomsten tegenover
-/- 178.000
Overige per saldo negatief verschil
-/Totaal positief verschil
3.000 44.000
Het positief verschil van € 44.000 komt ten gunste van het rekeningsresultaat. Dit omdat vanwege het ontoereikend zijn van het totale personeelsbudget 2013 bij de ‘bestuursrapportage 2013’ een extra bedrag bijgeraamd is van € 281.000.
Energielasten Overzicht van de energielasten: Begroot
-
Verschil
172.000
285.000
Elektriciteitsverbruik
474.000
429.000
45.000
Benzine en dieselolie
117.000
103.000
14.000
763.000
817.000
Totaal
-
Werkelijk
Gasverbruik
-/-
-/-
113.000
54.000
Gasverbruik De overschrijding op dit onderdeel wordt mede veroorzaakt door de lasten van het gasverbruik van de brede scholen van € 60.000 die niet waren geraamd en waar een terugontvangst tegenover staat. Bij de eigendommen niet voor de openbare dienst bestemd, voormalige schoolgebouwen, zijn extra lasten ontstaan van € 12.000. Verder heeft de langdurige en koude winter van 2013 invloed gehad op het gasverbruik van de gemeentelijke gebouwen. Elektriciteitsverbruik Bij de brede scholen is een bedrag van € 35.000 verantwoord wat niet was geraamd en waar een terugontvangst tegenover staat vanwege doorberekening aan derden. De schakeltijden bij de openbare verlichting zijn beter afgestemd op de momenten dat de duisternis invalt, waardoor een besparing van € 22.000 is ontstaan. Bij de riolering is een positief verschil ontstaan van € 26.000. Dit mede door een afrekening van de IBA’s van het waterschap Reest en Wieden. In 2013 zijn diverse energiebesparende maatregelen doorgevoerd. De gebouwen zijn voorzien van bewegingsmelders en energiezuinige armaturen. Daarnaast heeft de verlaging van de tarieven gunstig doorgewerkt in de kosten. In totaliteit is € 32.000 minder aan elektriciteit uitgegeven.
Benzine en dieselolie Betreft het brandstofverbruik bij Woldwerk. Gezien de gestegen brandstofprijzen was bij de bestuursrapportage nog € 35.000 bijgeraamd.
pagina 126
JAARSTUKKEN 2013 Onderhoud gebouwen Groot onderhoud: Voor het groot onderhoud vindt er conform de raming ten laste van de exploitatie een storting plaats van € 281.000 in de voorziening ‘groot onderhoud gebouwen’. Voor groot onderhoud is ten laste van deze voorziening een bedrag van € 192.000 verantwoord. Het betrof hier voornamelijk onderhoud aan het gemeentehuis, zwembad de Wijk, sportgebouwen en museumboerderij ‘De Karstenhoeve’. Het ‘klein onderhoud’ kan als volgt worden gespecificeerd: Begroot 1
Werkelijk
Afwijking
Gebouwen eigen dienst, zoals gemeentehuis, openbare werken, brandweerkazernes en gebouwen op de begraafplaatsen
96.000
92.000
2
Verhuurde panden, zoals kinderopvang, peuterspeelzalen, dorpshuizen, musea, aula en mortuarium
31.000
37.000
3
Sportgebouwen
94.000
80.000
14.000
4
Schoolgebouwen, eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd.
1.000
15.000
-/- 14.000
222.000
224.000
-/- 2.000
Totaal
4.000 -/-
6.000
Toelichting Onder 2: verhuurde panden is een bedrag verantwoord van € 12.000 aan overdrachtskosten in verband met overdracht van de aula bij de begraafplaats Zuidwolde. Onder 4: de lasten voor onderhoud aan de technische installaties bij de brede scholen zijn niet geraamd, waardoor een overschrijding is ontstaan van € 12.000. Kapitaallasten Kapitaallasten zijn jaarlijks terugkerende lasten die samenhangen met investeringen. De kapitaallasten bestaan uit afschrijvingen en rente en komen ten laste van de exploitatie. Jaarlijks wordt bij de vaststelling van de Kadernota het rentepercentage voor het doorberekenen van de rente bepaald. Bij dit systeem van vaste percentages komt het voor dat de werkelijk doorberekende rente afwijkt van de werkelijk betaalde rente. Dit positief c.q. negatief calculatieverschil komt als (incidenteel) resultaat tot uitdrukking op de hulpkostenplaats ‘kapitaallasten’ en komt ten gunste of ten laste van de algemene dekkingsmiddelen (programma 12). Overzicht kapitaallasten 2013 voor zover van invloed op de exploitatie De totale door te berekenen kapitaallasten zijn begroot op
7.763.000
De werkelijk doorberekende kapitaallasten bedroegen
6.217.000
Totaal verschil doorberekende kapitaallasten
1.546.000
Af:
kapitaallasten van investeringen, waarvan de afschrijving ineens wordt gedekt door aanwendingen vanuit de reserve
1.363.000
Af:
diverse verrekeningen van kapitaallasten met voorziening huisvesting onderwijs en woningfinanciering ambtenaren
24.000
Positief verschil kapitaallasten
159.000 Begroot
Rente kort geld Renteopbrengst eigen vermogen Saldo financieringsfunctie kostenplaats kapitaallasten
Werkelijk
Verschil
61.000
61.500
500
2.498.000
2.498.000
0
-/- 342.500
-/- 349.000
Totaal renteverschil
-/-
6.500 -/-
Totaal positief verschil kapitaallasten en rentelasten
6.000
153.000
Nadere toelichting Bij de doorberekening van de kapitaallasten naar de exploitatie is een hoger rentebedrag begroot dan werkelijk als last is verantwoord. Rekening houdende met de kapitaallasten die op een andere wijze worden verrekend ontstaat er een voordelig verschil van € 159.000. Het negatieve verschil van € 6.000 op het saldo van de financieringsfunctie is het verschil tussen het totaal van rente en afschrijving op de kostenplaats kapitaallasten enerzijds en de toegerekende kapitaallasten aan de producten van de exploitatie anderzijds.
pagina 127
JAARSTUKKEN 2013
2.6
GEREALISEERDE LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA MET TOELICHTING
Per programma is een cijfermatige analyse opgenomen van de lasten en baten, alsmede van de mutaties op de reserves. Afwijkingen onder de € 25.000 worden niet toegelicht tenzij een toelichting op een lager bedrag relevant is voor de inhoudelijke verantwoording. 2.6.1
Programma 01 - Bestuur en organisatie
Lasten 01 Bestuursorganen
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
1.937.586
1.594.398
1.764.907
1.731.528
33.379
974.038
847.322
869.592
852.858
16.734
2.911.624
2.441.720
2.634.499
2.584.386
50.113
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2012
02 Bestuursondersteuning Lasten programma
Baten
Rekening 2012
01 Bestuursorganen
Afwijking rekening/ begroting
-
-
-
-
-
365
365
294.819
-
-
365
365
-2.616.805
-2.441.720
-2.634.499
-2.584.021
50.478
22.108
-
11.160
10.285
-875
-2.594.697
-2.441.720
-2.623.339
-2.573.736
49.603
Baten programma
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
294.819
02 Bestuursondersteuning
Resultaat voor bestemming
Rekening 2013
Toelichting mutaties reserves
Begroot
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): - Projectkosten papierloos vergaderen
-4.325
- Cursus nieuwe gemeenteraadsleden
-4.000
-4.000
- Onderzoekskosten rekenkamer en burgerparticipatie
-5.000
-5.000
-20.925
-20.925
17.000
17.000
24.085
23.210
4.325
4.325
11.160
10.285
- Beleidsimplementatie burgerparticipatie
-4.325
Onttrekking Reserve investeringsprojecten: - Beleidsimplementatie burgerparticipatie Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012): - Beleidsimplementatie burgerparticipatie - Projectkosten papierloos vergaderen
Toelichting resultaat 01 – Bestuursorganen De onderschrijding is ontstaan door lagere salarislasten en lagere representatiekosten. 02 – Bestuursondersteuning De onderschrijding is ontstaan door lagere voorlichtingskosten, lagere loonkosten griffie en de vergoedingen voor de rekenkamerfunctie.
pagina 128
JAARSTUKKEN 2013 2.6.2
Programma 02 - Dienstverlening
Lasten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
03 Gegevensbeheer
640.481
640.413
632.530
621.489
04 Gemeentewinkel
16.507
22.600
22.600
21.099
1.501
656.988
663.013
655.130
642.588
12.542
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Lasten programma
Baten
Rekening 2012
03 Gegevensbeheer
383.834
403.854
369.595
04 Gemeentewinkel
-
-
-
Baten programma
383.834
403.854
Resultaat voor bestemming
Rekening 2013
11.041
Afwijking rekening/ begroting
355.553
14.042
369.595
355.553
14.042
-273.154
-259.159
-285.535
-287.035
-1.500
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves
7.631
-
-12.500
-12.500
-
Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
-265.523
-259.159
-298.035
-299.535
-1.500
Toelichting mutaties reserves
Begroot
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014) - Plattegronden gebied gemeente
Toelichting resultaat 03 – Gegevensbeheer Geen bijzonderheden.
pagina 129
-12.500
-12.500
-12.500
-12.500
JAARSTUKKEN 2013 2.6.3
Programma 03 - Veiligheid en openbare orde
Lasten 05 Veiligheid en openbare orde 06 Brandweer 07 Rampenbestrijding
Begroting 2013 voor wijzigingen
Rekening 2012
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
99.952
172.211
162.071
133.002
29.069
1.269.779
1.349.745
1.360.989
1.259.250
101.739
206.646
237.400
217.317
196.491
20.826
Lasten programma
1.576.377
1.759.356
1.740.377
1.588.743
151.634
Baten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013 6.691
05 Veiligheid en openbare orde
6.003
6.199
6.199
06 Brandweer
4.376
1.939
1.939
07 Rampenbestrijding Baten programma
Resultaat voor bestemming
Afwijking rekening/ begroting 492 -1.939
-
-
-
-
-
10.379
8.138
8.138
6.691
-1.447
-1.565.998
-1.751.218
-1.732.239
-1.582.052
150.187
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves
-
-
-7.120
-7.120
-
Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
-1.565.998
-1.751.218
-1.739.359
-1.589.172
150.187
Toelichting mutaties reserves
Begroot
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014) - Implementatie nieuwe drank en horecawet
-7.120
-7.120
-7.120
-7.120
Toelichting resultaat 05 – Veiligheid en openbare orde Op diverse onderdelen is een onderuitputting ontstaan door minder doorberekende kosten van Stichting Halt, Khonraad en project buurtbemiddeling en door minder incidenten op het terrein van huisuitzettingen en forensisch psychologische hulpverlening. Tevens is er op het terrein van openbare orde minder werk uitbesteed. 06 – Brandweer De Brandweer ZuidWest Drenthe is per 2014 opgehouden te bestaan en opgegaan in de Veiligheidsregio Drenthe. De liquidatie-afrekening laat een aanzienlijk positief resultaat zien, hetgeen verdeeld wordt over de vier deelnemende gemeenten De Wolden, Hoogeveen, Meppel en Westerveld. De liquidatiebijdrage voor onze gemeente bedraagt € 99.000. 07 – Rampenbestrijding Door de Hulpverleningsdienst-Drenthe en de nieuwe Veiligheidsregio Drenthe zijn uitgaven bekostigd, die voorheen ten laste kwamen van de gemeenten. Het betreft de aanschaf van materiaal, opleidingskosten en kosten brandweerzorg, waardoor een voordeel is ontstaan van € 15.000. Over 2012 is een deel van het exploitatieoverschot van de Hulpverleningsdienst-Drenthe, een bedrag van € 5.000 gerestitueerd
pagina 130
JAARSTUKKEN 2013 2.6.4
Programma 04 - Verkeer en vervoer / openbaar gebied
Lasten
Rekening 2012
10 Wegen
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
5.392.187
2.854.840
5.459.635
4.929.721
11 Verkeersmaatregelen
153.384
220.960
217.784
225.798
-8.014
14 Waterbeheersing
415.781
426.781
426.781
401.507
25.274
41 Natuur en landschap
94.922
79.682
174.939
178.438
-3.499
1.434.764
1.431.929
1.512.285
1.583.697
-71.412
7.491.038
5.014.192
7.791.424
7.319.161
472.263
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
84.563
14.889
39.566
333
-
-
1.012
3.975
5
1.101
85.913
43 Openbaar groen Lasten programma
Baten
Rekening 2012
10 Wegen
Afwijking rekening/ begroting 123.066
99.232
75.647
-23.585
1.101
254
-847
19.965
139.899
238.533
98.634
-7.405.125
-4.994.226
-7.651.525
-7.080.628
570.897
2.386.177
36.000
2.586.476
1.690.093
-896.383
-5.018.948
-4.958.226
-5.065.049
-5.390.535
-325.486
41 Natuur en landschap 43 Openbaar groen Baten programma
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
Rekening 2013 162.632
11 Verkeersmaatregelen
Resultaat voor bestemming
529.914
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Reserve investeringsprojecten: - Minder uitgaven Tennet-2
-24.677
-24.678
-335.816
-246.258
146.556
109.156
Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014) - Aanleg twee tunnels N48 Onttrekking Algemene reserve: - Bruggenbeheersplan Reserve investeringsprojecten: - Onderzoekskosten rotonde N375
5.000
-
- N48 / reconstructie verkeersstructuur Zuidwolde
369.809
369.809
- Reconstructie Hoofdstraat Zuidwolde
845.188
427.627
- Centrumplan Ruinen 2011
238.917
3.553
- Centrumplan de Wijk 2011
400.799
400.799
22.639
22.639
- Infrastructuur nabij brede school te Zuidwolde - Fietspad Ommerweg
137.000
-
- Fietspad Meppelerweg Zuidwolde
62.332
3.596
- Verkeersveiligheid rondom scholen
16.734
16.734
- Grondverwerving ruilverkaveling 2003
33.179
18.300
100.000
100.000
92.000
117.000
5.700
-
99.300
-
335.816
335.816
- Landinrichting Zuidwolde-Zuid - Fietspad Oshaarseweg/Eggeweg - Infrastructuur brede school De Wijk - Verkeersveiligheid, 60 km zones buitengebied Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012): - Aanleg twee tunnels in N48
pagina 131
JAARSTUKKEN 2013 Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Reserve egalisatie wegenonderhoud: - T.b.v. wegenonderhoud in exploitatierekening
36.000
36.000
2.586.476
1.690.093
Toelichting resultaat Algemeen Bij de interne doorberekening van de uren van de buitendienst Openbare Werken ontstaat op bepaalde onderdelen een verschuiving van lasten. Zo is bijvoorbeeld bij de onderdelen reiniging en riolering minder doorbelast en voor onderhoud wegen en onderhoud watergangen en sloten meer. Deze verschuiving van de doorbelasting heeft in principe geen gevolgen voor het rekeningresultaat. Het per saldo negatieve bedrag, dus een hogere doorbelasting, op dit programma bedraagt € 184.000, waarvan € 101.000 betrekking heeft op de wegen. Overige belangrijke afwijkingen 10 – Wegen De kapitaallasten zijn € 797.000 lager dan geraamd, hetgeen veroorzaakt wordt door een latere uitvoering van de geplande investeringen. Tegenover dit bedrag staat een lagere onttrekking uit de reserves. Een en ander heeft geen financiële gevolgen voor het rekeningresultaat. De totale onderhoudslasten op het onderdeel wegen is met € 210.000 overschreden. Tegenover dit nadeel staat een hoger bedrag van € 114.000 aan BDU-bijdragen (Brede DoelUitkering) voor de infrastructurele projecten: Dr. Larijweg Ruinerwold, Burg. Tonckenstraat Zuidwolde en Wolddijk Ruinerwold. Tevens is voor de uitgevoerde werkzaamheden aan het voetpad Oosterweg een bijdrage van € 13.000 ontvangen van Belangenvereniging Alteveer/Kerkenveld. De overschrijding van ‘netto’ € 83.000 is mede veroorzaakt door de stormschade november 2013. Bij de decemberrapportage was er van uitgegaan dat de financiële afwikkeling van de aanleg van de ongelijkvloerse landbouwoversteken N48 zal plaatsvinden in 2014. In 2013 is toch nog een deel, € 90.000 van de bijdrage voldaan aan de Dienst Landelijk Gebied. Onder aftrek van dit bedrag is het restant van de verschuldigde bijdrage overgeheveld naar 2014. De schakeltijden bij de openbare verlichting zijn beter afgestemd op de momenten dat de duisternis invalt, waardoor een besparing van € 22.000 is ontstaan. 14 – Waterbeheersing Er zijn meer schouwwerkzaamheden uitbesteed aan aannemers. Dit is gecompenseerd door minder werkzaamheden van eigen personeel en Wsw, waardoor er per saldo een voordeel is ontstaan van € 25.000. 41 – Natuur en landschap De bijdrage in de kosten van de aanleg van de ontsluitingsweg De Stuw van € 22.500 is op dit onderdeel geboekt. De kosten hadden ten laste van het krediet ‘landinrichting Zuidwolde’ verantwoord moeten worden. 43 – Openbaar groen Er is meer werkzaamheden in eigen beheer uitgevoerd. Dit wordt gedeeltelijk gecompenseerd door minder uitbesteed werk. Per saldo een overschrijding van € 71.000.
pagina 132
JAARSTUKKEN 2013 2.6.5
Programma 05 - Economische zaken en plattelandsontwikkeling
Lasten 16 Economische zaken Lasten programma
Baten 16 Economische zaken Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
572.108
363.487
698.356
510.818
187.538
572.108
363.487
698.356
510.818
187.538
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2012
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
3.187
11.039
33.539
25.101
-8.438
3.187
11.039
33.539
25.101
-8.438
-568.921
-352.448
-664.817
-485.717
179.100
292.658
-
236.934
163.767
-73.167
-276.263
-352.448
-427.883
-321.950
105.933
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): -18.000
- Opstellen nota ‘Vitaal platteland’ - Bijdrage Drentse Zuidas - Project vitaal platteland, studie aanpak krimp
-18.000
-3.700
-3.700
-15.000
-15.000
20.000
20.000
Onttrekking Reserve investeringsprojecten: - Opstellen nota ‘Vitaal platteland’
15.000
15.000
175.720
120.058
- Opstellen startnotitie economisch beleidsplan
25.000
25.000
- Economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde
15.179
15.179
9.345
3.605
- Uitvoering agenda platteland gemeenten Zuidwest Drenthe - Ontwikkeling dorpsvisies / De Ontmoeting
Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012) - Beleidsplan TROP - Startnotitie ‘Vitaal platteland’
13.390
1.625
236.934
163.767
Toelichting resultaat 16 – Economische zaken De afwijking is ontstaan door lagere kapitaallasten van het project economisch ruimtelijk proces Hoofdstraat Zuidwolde en bij het krediet dorpsvisies per kern door latere uitvoering.
pagina 133
JAARSTUKKEN 2013 2.6.6
Programma 06 - Toerisme en recreatie
Lasten 45 Toerisme en recreatie Lasten programma
Baten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Afwijking rekening/ begroting
312.216
282.358
304.687
301.670
3.017
312.216
282.358
304.687
301.670
3.017
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
45 Toerisme en recreatie
165
-
-
Baten programma
165
-
-
Resultaat voor bestemming
Rekening 2013
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
-
-
-312.051
-282.358
-304.687
-301.670
3.017
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves
38.910
-
28.000
28.000
-
Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
-273.141
-282.358
-276.687
-273.670
3.017
Toelichting mutaties reserves Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): -15.000
-15.000
-7.000
-7.000
- Implementatie beleidsplan Recreatie & Toerisme
15.000
15.000
- Promotie en marketingplan
10.000
10.000
5.000
5.000
- Implementatie beleidsplan recreatie en toerisme - Promotie en Marketingplan Onttrekking Reserve investeringsprojecten:
- Implementatie evenementenbeleid Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012): - Verbetering recreatieve vaarvoorzieningen
Toelichting resultaat 45 – Toerisme en recreatie Geen bijzonderheden.
pagina 134
20.000
20.000
28.000
28.000
JAARSTUKKEN 2013 2.6.7
Programma 07 - Onderwijs en kinderopvang Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
536.860
267.165
275.045
269.076
5.969
1.432.492
1.453.207
1.611.539
1.839.125
-227.586
Rekening 2012
Lasten
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
18
Openbaar basisonderwijs
19
Huisvesting openbaar onderwijs
21
Bijzonder basisonderwijs
95.455
95.133
95.133
95.674
-541
22
Huisvesting bijzonder onderwijs
450.966
335.518
445.656
400.892
44.764
23
Onderwijs algemeen
652.856
755.984
687.984
693.407
-5.423
64
Jongerenzorg
826.555
801.075
960.768
961.277
-509
Lasten programma
3.995.184
3.708.082
4.076.125
4.259.451
-183.326
Baten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
-
-
-
271.045
232.973
1.568.262
18
Openbaar basisonderwijs
19
Huisvesting openbaar onderwijs
21
Bijzonder basisonderwijs
-
-
-
22
Huisvesting bijzonder onderwijs
-
5.176
5.176
23
Onderwijs algemeen
64
Jongerenzorg
Rekening 2013
1.661.705
Afwijking rekening/ begroting
93.443
-5.176
26.131
16.000
28.727
23.971
-4.756
160.541
100.104
107.604
135.422
27.818
457.717
354.253
1.709.769
1.821.098
111.329
Resultaat voor bestemming
-3.537.467
-3.353.829
-2.366.356
-2.438.353
-71.997
Toevoeging (-)/onttrekking (+) reserves
279.632
124.149
-664.508
-687.556
-23.048
-3.257.835
-3.229.680
-3.030.864
-3.125.909
-95.045
Baten programma
Resultaat na bestemming (- = tekort/+ = overschot)
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Algemene Reserve: - Terugvloeien rijksbijdrage Regeling stimulering huisvesting brede scholen
-375.000
-375.000
- Vrijval voorziening huisvesting onderwijs
-800.000
-800.000
Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): - Invoering wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Eductie (OKE-wet)
-57.727
-57.727
- Uit te voeren inspecties/controles kinderopvang
-20.000
-20.000
- Kosten veranderingen wet kinderopvang
-240.000
-240.000
- Combinatiefuncties/sociale alliantie
-88.660
-52.020
- Koploperschap tijdbeleid
-34.968
-34.968
- Herplaatsing skatebaan
-10.000
-10.000
- Cofinanciering centrumplan Veeningen/speelbos Echten
-30.000
-30.000
- Sloopkosten De Zaaier Zuidwolde
26.900
13.533
- Sloopkosten De Hoeksteen Zuidwolde
53.390
28.124
- Extra afschrijving boekwaarde bbs De Hoeksteen
43.710
43.710
Onttrekking Algemene reserve:
pagina 135
JAARSTUKKEN 2013 Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012): - Ontvlechting, primair onderwijs - Invoering wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Eductie (OKE-wet) - Nog uit te voeren inspecties/controles kinderopvang
7.880
7.880
51.000
51.000
38.031
38.031
- Kosten verandering wet kinderopvang
240.000
240.000
- Combinatiefuncties/sociale alliantie
332.101
318.046
- Uitvoering nota jeugdbeleid
7.218
7.218
- Koploperschap tijdbeleid
34.968
34.968
- Herplaatsing skatebaan Koekange
10.000
10.000
- Cofinanciering centrumplan Veeningen/speelbos Echten
10.000
5.000
12.500
10.500
51.000
51.000
-Reserve co-financiering speelplaatsen - Gemeentelijke bijdrage ontmoetingsplein Koekange Reserve bouw brede school Ruinerwold: - Dekking kapitaallasten brede school te Ruinerwold Reserve bouw brede school Schoolbrink Zuidwolde: - Dekking kapitaallasten brede school Schoolbrink Zuidwolde
73.149
73.149
-664.508
-687.556
Toelichting resultaat 19 – Huisvesting openbaar basisonderwijs Voor een aantal brede scholen die onlangs zijn gebouwd zijn de energie- en onderhoudslasten verantwoord op dit onderdeel. Het gaat hierbij om een bedrag van € 111.000, waarvan een bedrag van € 103.000 wordt terugontvangen van de gebruikers. Door het faillissement van Speelwerk is voor de nog openstaande vorderingen (huur- en exploitatielasten brede scholen) een voorziening dubieuze debiteuren gevormd van € 151.000. Gezien het bestaand beleid van toevoegingen en onttrekkingen van de voorziening huisvesting onderwijs is een bedrag van € 90.000 toegevoegd aan de voorziening. Door een onderschrijding in de kapitaal- en huurlasten van het openbaar en bijzonder basisonderwijs is dit € 35.000 lager dan begroot. 22 – Huisvesting bijzonder basisonderwijs De onderschrijding is veroorzaakt door lagere kapitaallasten van € 37.000 van de brede scholen en sloop oude basisscholen. Tegenover dit bedrag staat ook een lagere onttrekking uit de algemene reserve voor hetzelfde bedrag. 64 – Jongerenzorg In totaal zijn voor € 24.000 aan hogere bijdragen van de provincie en Verslavingszorg Noord-Nederland ontvangen die zijn ingezet voor het jeugdbeleid en de combinatiefunctionarissen sport en cultuur.
pagina 136
JAARSTUKKEN 2013 2.6.8
Programma 08 - Cultuur en sport
Lasten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
27 Culturele vorming
909.141
898.160
1.018.662
1.025.655
-6.993
30 Sport algemeen
252.845
212.326
230.347
308.085
-77.738
31 Buitensportaccommodaties
562.592
512.668
492.487
498.143
-5.656
32 Zwembaden
835.154
765.979
779.635
823.327
-43.692 -5.456
33 Binnensportaccommodaties
1.041.685
1.012.043
1.030.758
1.036.214
35 Kunst
65.303
51.812
52.062
52.063
-1
39 Musea
72.125
69.811
69.811
84.338
-14.527
3.738.845
3.522.799
3.673.762
3.827.825
-154.063
Begroting 2012 voor wijzigingen
Begroting 2012 na wijzigingen
93.732
6.445
2.000
4.531
1.685
1.685
8.937
33.098
37.212
37.212
36.736
-476
32 Zwembaden
225.881
283.055
283.055
221.730
-61.325
33 Binnensportaccommodaties
358.726
361.837
361.731
372.434
10.703
-
-
-
Lasten programma
Baten
Rekening 2012
27 Culturele vorming 30 Sport algemeen 31 Buitensportaccommodaties
35 Kunst 39 Musea
-2.000 7.252
-
-
-
13.857
13.857
690.234
685.683
653.694
-31.989
-3.022.877
-2.832.565
-2.988.079
-3.174.131
-186.052
16.982
50.615
240.936
286.341
45.405
-3.005.895
-2.781.950
-2.747.143
-2.887.790
-140.647
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
Afwijking rekening/ begroting
715.968
Baten programma Resultaat voor bestemming
Rekening 2013
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): -4.200
- Inventarisatie en taxatie kunstcollectie
-4.200
-2.000
-2.000
- Uitvoering culturele alliantie middelen
-90.690
-90.690
- Cultureel platform, gelden cultuurnota
-17.500
-17.500
-6.250
-1.250
- Culturele uitdag/open monumentendag
- Bijdrage Huus van de Toal
-13.279
-13.279
-101.000
-53.866
-25.400
-25.400
5.000
5.000
- Kunsteducatieproject brede scholen
11.000
11.000
- Uitvoering culturele alliantie
87.188
85.973
- Cultureel platform, gelden cultuurnota
17.500
17.500
1.000
1.000
- Bijdrage sportplatform De Wolden - Onderzoekskosten kunstgrasvelden - Onderhoudsplan kunstwerken in de openbare ruimte Onttrekking Reserve investeringsprojecten: - Instandhouding Drentse taal Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012):
- Bijdrage Stichting Muur tegen geweld
pagina 137
JAARSTUKKEN 2013 Begroot
Toelichting mutaties reserves - Bijdrage sportplatform De Wolden - Onderzoekskosten kunstgrasvelden - Inventarisatie en taxatie kunstcollectie - Onderhoudsplan kunstwerken openbare ruimte
Werkelijk
13.279
13.279
161.882
156.359
3.000
3.000
25.650
25.650
125.141
125.141
28.257
28.257
Algemene reserve: - Afboeking lening en transitiekosten Scala Reserve harmonisatie tennisbeleid: - Dekking kapitaallasten harmonisatie tennisbeleid Reserve kleedaccommodatie VVR Ruinerwold: - Dekking kapitaallasten verbouw kleedaccommodatie
22.358
22.368
240.936
286.341
Toelichting resultaat 30 – Sport algemeen Het nadeel op dit onderdeel is ontstaan door de verantwoording van interne uren (€80.000) ten laste van het project ‘hard gras’ (de aanleg van kunstgrasvelden). Opgemerkt wordt dat door de extra lasten het geraamde over te hevelen budget naar 2014 aangepast is met een bedrag van € 47.000. 32 – Zwembaden De negatieve afwijking ten opzichte van de begroting van € 105.000 is veroorzaakt door: - hogere personeelslasten € 23.000 - hogere kapitaallasten € 15.000 - hogere energielasten € 6.000 - lagere entreegelden € 61.000 € 105.000 Door de slechte weersomstandigheden (lage temperaturen) in het voorseizoen (april/mei) waren er minder bezoekers en lagere inkomsten. 39 – Musea De hogere lasten en hogere baten van € 14.000 hebben betrekking op herstelwerkzaamheden van het voorhuis museumboerderij De Karstenhoeve te Ruinerwold.
pagina 138
JAARSTUKKEN 2013 2.6.9
Programma 09 - Sociaal / maatschappelijke zorg
Lasten
Begroting 2013 voor wijzigingen
Rekening 2012
50 Minimabeleid
Begroting 2013 na wijzigingen
Afwijking rekening/ begroting
Rekening 2013
977.433
938.615
948.063
928.739
19.324
3.544.652
3.277.712
3.507.416
3.501.821
5.595
840.729
816.377
856.499
856.506
-7
54 Inkomensvoorziening
3.669.132
3.246.000
4.141.567
3.804.103
337.464
56 Maatschappelijk werk
373.520
382.875
382.875
383.176
-301
2.880.603
2.786.458
2.720.650
2.619.860
100.790
52 Uitstroombevordering 53 Participatiebudget
57 WMO – Huishoudelijke verzorging 58 Ouderenzorg 62 Sociaal-cultureel werk
35.379
9.477
9.477
9.514
-37
1.010.752
1.000.081
1.152.032
1.098.501
53.531
49.425
42.856
42.856
54.315
-11.459
1.150
2.538
2.538
3.448
-910
1.183.650
1.403.416
1.211.244
1.011.669
199.575
66 Vrijwilligersbeleid 67 Ontwikkelingszorg 68 WMO - Voorziening gehandicapten 70 Volksgezondheid Lasten programma
Baten
1.000.249
1.089.007
1.083.750
1.029.422
54.328
15.566.674
14.995.412
16.058.967
15.301.074
757.893
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
50 Minimabeleid
Afwijking rekening/ begroting
120.927
25.000
25.000
31.950
3.212.075
3.053.153
3.202.523
3.202.523
-
431.191
421.558
461.680
461.680
-
2.985.714
2.394.000
3.277.492
3.206.626
-70.866
380.793
325.000
365.000
447.715
82.715
58 Ouderenzorg
-
436
436
62 Sociaal-cultureel werk
-
-
25.000
25.000
-
66 Vrijwilligersbeleid
-
-
-
-
-
-
-
-
52 Uitstroombevordering 53 Participatiebudget 54 Inkomensvoorziening 57 WMO – Huishoudelijke verzorging
67 Ontwikkelingszorg
-
-
68 WMO - Voorziening gehandicapten
-
-
6.950
-436
-
-
-
70 Volksgezondheid
10.838
10.500
10.500
Baten programma
7.141.538
6.229.647
7.367.631
7.375.494
7.863
-8.425.136
-8.765.765
-8.691.336
-7.925.580
765.756
56.175
-222.250
-73.687
-143.423
69.736
-8.368.961
-8.988.015
-8.765.023
-8.069.003
696.020
Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
-10.500
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): - Bijdrage De Olde Karke Echten
-25.000
-25.000
- Werkzaamheden i.v.m. bezuinigingstaakstelling welzijnsinstellingen
-14.304
-5.425
- Aanpak en uitvoering millenniumdoelen - Gezondheidszorg, vroegsignalering - Centrum Jeugd en Gezin - Uitvoering Nota integraal alcoholbeleid ‘Nuchter en bekeken’
pagina 139
-6.725
-5.945
-11.200
-11.200
-231.500
-231.500
-18.238
-18.238
JAARSTUKKEN 2013 Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
-32.000
-32.000
-150.000
-177.258
- Bezuiniging welzijnsinstellingen en dorpscentra
50.000
50.000
- Bijdrage verbouw Buddingehof
65.000
1.730
6.725
6.725
- Invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning: - Aanpassing budget WMO naar aanleiding van minder verstrekkingen Onttrekking Reserve investeringsprojecten:
Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012): - Aanpak en uitvoeringskosten millenniumdoelen - Gezondheidszorg vroegsignalering - Centrum jeugd en gezin - Uitvoering nota integraal alcoholbeleid ‘Nuchter en bekeken’
13.150
13.150
260.000
260.000
20.405
20.405
Reserve minimabeleid: - Uitvoering project ‘Kinderen doen mee’
-
11.132
-73.687
-143.423
Toelichting resultaat 54 – Inkomensvoorziening Per saldo (lasten/baten) is er een positief verschil op dit onderdeel van € 267.000. Naar aanleiding van de opmerkingen van de accountant bij de jaarrekening 2012 en de actualisatie van de cijfers van de uitkeringsdebiteuren over het eerste halfjaar 2013 heeft er per saldo een positieve bijstelling plaatsgevonden bij de bestuursrapportage van € 49.000. Door het innen van enkele vorderingen gedurende het laatste kwartaal van 2013 blijkt dat de uitkeringsdebiteuren en de hiermede samenhangende verstrekkingen te hoog zijn ingeschat. Ook de hiermede samenhangende toevoeging aan de voorziening dubieuze debiteuren is te hoog geraamd. Het totale voordeel bedraagt per saldo € 163.000. Voor de uitvoering van de Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten (BUIG) is in 2013 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegheid een hogere uitkering ontvangen. Bij de decemberrapportage is op basis van de cijfers van het derde kwartaal 2013 voorzichtigheidshalve het te verwachten tekort op € 40.000 geraamd. Even later werden enkele terugvorderingen geïncasseerd waar van tevoren niet op was gerekend. In plaats van een tekort leverde dit aan het eind van het jaar zelfs een voordeel op van € 42.000. Per 1 januari 2013 is de financieringssystematiek van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) gewijzigd. Het gaat om een beperkte wijziging, waarmee gemeenten worden gestimuleerd om een beter debiteurenbeheer op verstrekt bedrijfskapitaal te voeren. De baten (ontvangsten) van gemeenten in de vorm van aflossingen en rente op verstrekt bedrijfskapitaal worden genormeerd op basis van een landelijk gemiddelde. Gemeenten die individueel in staat zijn om meer baten te genereren dan dit landelijk gemiddelde mogen de baten die uitstijgen boven het gemiddelde (meerbaten) behouden. Omgekeerd betalen de gemeenten de zogenaamde minderbaten zelf. Door de forse inkomsten van bedrijfskredieten, waardoor we flinke meerbaten hebben komen we uiteindelijk uit op een positief resultaat van € 56.000. De bijdrage in de kosten van de sociale recherche zullen € 5.000 lager zijn dan begroot. 57 – Wet Maatschappelijke Ondersteuning – huishoudelijke verzorging In de decemberrapportage 2013 is op basis van de toen bekend zijnde gegevens en verwachtingen een bedrag van € 90.000 vanuit de wmo - huishoudelijke verzorging gestort in de reserve Wmo. Er is minder beroep gedaan op de individuele voorziening ‘hulp bij het huishouden’. Daarnaast is er meer aan eigen bijdragen voor alle individuele voorzieningen ontvangen, o.a. door wijziging van rijksbeleid. Per saldo (lasten minus baten) is er op de post ‘huishoudelijke verzorging’ een voordeel van € 184.000 ontstaan. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf ‘Wet Maatschappelijke Ondersteuning’. Het onder de baten opgenomen bedrag van € 448.000 heeft betrekking op de eigen bijdragen die geïnd worden door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Artikel 16 van de WMO bepaalt dat een eigen bijdrage wordt vastgesteld en geïnd door een door de minister (VWS) aan te wijzen rechtspersoon. Op grond van deze bevoegdheid is het CAK als rechtspersoon aangewezen. Met andere woorden: als pagina 140
JAARSTUKKEN 2013 de gemeente een eigen bijdrage ingevolge de Wmo vraagt (en de gemeente De Wolden doet dat) dan wordt die eigen bijdrage vastgesteld, opgelegd en geïnd door het CAK. Het CAK is een zelfstandig bestuursorgaan met eigen (spel)regels, waarin gemeenten zich (moeten) schikken. Door de gekozen systematiek heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Op basis van de periodieke informatie van het CAK wordt de ontwikkeling van het eigen bijdragebudget zo goed mogelijk gevolgd. Voor 2013 is een budget geraamd van € 365.000. Werkelijk is € 448.000 ontvangen aan eigen bijdragen, een meerontvangst van € 83.000. 62 – Sociaal-cultureel werk In de raad van 26 september 2013 is besloten tot het beschikbaar stellen van een krediet voor aanpassing ontmoetingscentrum ‘Buddingehof’ van € 150.000. Dit voor € 85.000 uit de middelen ‘sociale alliantie’ en voor een bedrag van € 65.000 uit de hiervoor gereserveerde gelden. De realisatie van de verbouw zal in 2014 worden afgerond. Van het beschikbare bedrag vanuit de reserve investeringsprojecten is € 2.000 benut. Het resterende bedrag van € 63.000 zal in 2014 worden benut en onttrokken worden aan de reserve investeringsprojecten. Voor de bezuinigingstaakstelling bij de welzijnsinstellingen is aan advieskosten nog een bedrag van € 9.000 uitgegeven. Bij de decemberrapportage was dit niet voorzien. Het bedrag van € 9.000 wordt in mindering gebracht op het over te hevelen bedrag naar 2014. 66 – Vrijwilligersbeleid De overschrijding van € 11.000 is ontstaan door incidentele kosten van de organisatie van de mantelzorgdag 2013. 68 – Wet Maatschappelijke Ondersteuning – voorziening gehandicapten Bij de decemberrapportage is, gebaseerd op de toen verwachte onderschrijding op dit onderdeel. een bedrag van € 60.000 gestort in de reserve Wmo. Nu bij het opstellen van de jaarrekening blijkt dat er minder dure woningaanpassingen en speciale dure rolstoelen noodzakelijk waren dan werd voorzien. Voor de reserve Wmo is een maximumnorm bepaald van € 571.000. Op basis hiervan en rekening houdende met de geraamde storting bij de decemberrapportage van totaal € 150.000 is nog een extra bedrag van € 27.000 gestort in de reserve Wmo. Hiermede wordt het maximumniveau van de reserve bereikt. Het positief saldo op dit beleidsproduct bedraagt € 199.000. Rekening houdende met de hiervoor genoemde storting in de reserve Wmo komt het voordelig verschil in totaal neer op een bedrag van € 165.000. Voor de overheveling van functies uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wmo is ter implementatie € 53.000 beschikbaar gesteld. Hiervan is € 12.000 overgeheveld naar de kostenplaats samenleving ter inhuur van personeel en is een bedrag van € 13.000 aangewend voor studie- en opleidingskosten. Er resteert nog een bedrag van € 28.000 die niet is benut. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf ‘Wet Maatschappelijke Ondersteuning’. Waar een nadere toelichting is opgenomen van het voordeel op de WVG-voorzieningen van € 165.000. Hiernaast is er een voordeel ontstaan op het onderdeel Wmo voorzieningen gehandicapten algemeen van € 6.000, gelden voor cliëntenvoorlichting en participatie en subsidies. 70 – Volksgezondheid Het voordelig verschil van € 44.000 is als volgt ontstaan: In 2013 is geen beroep gedaan op de gezondheidsbevordering, waardoor de bijdrage aan de GGd Drenthe voordelig is uitgevallen In verband met het bereiken van het reserveplafond heeft er over 2011 een terugbetaling van de GGD Drenthe plaatsgevonden van Voor de activiteiten in het kader van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg is de subsidie over 2013 nog niet ontvangen en verantwoord -/Lagere uitgaven t.b.v. de jeugdgezondheidszorg en Centra Jeugd en Gezin -
pagina 141
€
32.000
€
15.000
€ € €
11.000 8.000 44.000
JAARSTUKKEN 2013 2.6.10
Programma 10 - Milieu
Lasten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
71 Afvalinzameling
2.099.240
2.105.657
2.051.281
2.136.026
-84.745
72 Riolering
1.884.604
2.021.947
1.924.326
1.790.692
133.634
73 Milieuzorg
995.670
951.012
1.161.118
1.127.276
33.842
74 Begraven
347.160
342.296
280.443
270.410
10.033
5.326.674
5.420.912
5.417.168
5.324.404
92.764
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Lasten programma
Baten
Rekening 2012
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
71 Afvalinzameling
2.784.321
2.501.588
2.446.623
2.518.706
72.083
72 Riolering
2.434.892
2.503.420
2.540.095
2.514.903
-25.192
73 Milieuzorg
1.203
3.230
3.230
16.179
12.949
223.848
342.295
248.197
274.033
25.836
5.444.264
5.350.533
5.238.145
5.323.821
85.676
Resultaat voor bestemming
117.590
-70.379
-179.023
-583
178.440
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves
-217.388
-
25.000
-25.000
-50.000
Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
-99.798
-70.379
-154.023
-25.583
128.440
74 Begraven Baten programma
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): - Opstellen afvalbeleidsplan
-18.000
-18.000
- Uitvoeringsprogramma milieu-ambitieplan
-40.000
-40.000
- Opstellen ruimingsprotocol en –plan begraafplaatsen
-25.000
-25.000
Onttrekking Reserve investeringsprojecten: 50.000
- Energiebesparende maatregelen 2013 Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012):
18.000
- Opstellen afvalbeleidsplan - Uitvoeringsprogramma milieu-ambitieplan
18.000
40.000
40.000
25.000
-25.000
Toelichting resultaat 71 – Afvalinzameling Per saldo is er t.o.v. de begrote bedragen een nadelig verschil ontstaan van € 13.000. De afwijkingen zijn ontstaan op diverse posten. De meest in het oog springende zijn: minder aangeleverde oud papier en een lagere inzamelingsvergoeding, per saldo €18.000 en een hogere opbrengst reinigingsheffingen van € 6.000. Een overzicht van de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing en de rioolrechten is opgenomen onder de paragraaf ‘Lokale heffingen’.
pagina 142
JAARSTUKKEN 2013 72 – Riolering Ten opzichte van de begrote bedragen is een voordelig verschil ontstaan van € 108.000, waarvan een bedrag van € 72.000 betrekking heeft op kapitaallasten. Per saldo een verschil van € 36.000. Lasten: De post uitbestede advieswerkzaamheden is met € 10.000 overschreden. Ondermeer door een uitgevoerde onderzoeksopdracht van de Anteagroup (Oranjewoud) over de levensduur riolering en een opdracht aan de Grontmij ter bepaling van het afvoerend oppervlak woonkernen. De kapitaallasten zijn € 72.000 lager dan begroot. Dit houdt verband met een latere uitvoering van de geplande rioleringsinvesteringen. De lagere elektriciteitskosten van € 26.000 is ontstaan door de afrekening van de IBA’s met het waterschap Reest en Wieden. Hier is sprake van een afbouwende bijdrageregeling en kan derhalve niet structureel worden ingeboekt. De onderhoudslasten zijn € 39.000 hoger dan geraamd. Dit is veroorzaakt door extra uitgaven aanleg rioolaansluitingen Julianaplein Zuidwolde en hogere onderhoudskosten vanwege het vervangen van 16 extra pompen in drukgemalen. Door openbare werken zijn minder uren verantwoord op onderhoud rioleringen, hetgeen een voordelig verschil betekent van € 90.000. Baten: De opbrengst van de rioolrechten is nagenoeg conform de raming. Voor diverse rioolaansluitvergunningen is een bedrag van € 11.000 ontvangen. De geraamde bijdrage van € 36.000 voor de tijdelijke rioolvoorziening van zorgcentrum Priensenije in Ruinen is in 2014 opgenomen, vandaar een per saldo negatieve afwijking van € 25.000. 73 – Milieuzorg Er is een overschrijding ontstaan van € 14.000 bij de uitbestede werkzaamheden o.a. voor akoestisch onderzoek en interne urendoorberekening voor de uitvoering van het milieubeheer. Bij de vaststelling van de begroting 2013 is een budget van € 50.000 beschikbaar gesteld voor subsidies op energiebesparende maatregelen. De uitvoering van de regeling is in handen van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN). Voor de uitvoering zijn in 2013 nog geen lasten in rekening gebracht. Door deze incidentele meevaller heeft er ook géén onttrekking plaatsgevonden vanuit de reserve investeringsprojecten. De hogere baten van € 13.000 zijn veroorzaakt door een hogere opbrengst leges en een afrekening van het project Liberalisering Energiemarkt Drenthe (LED-project). 74 – Begraven Bij raadsbesluit van 25 april 2013 is besloten de 100% kostendekkendheid van de begraafplaatsen los te laten en 88% van de kosten van groenonderhoud begraafplaatsen onder te brengen in de post ‘openbaar groen’. Na de hiermede verbandhoudende wijziging van de begrotingscijfers werd uitgegaan van een kostendekkingspercentage van 93%. Uiteindelijk is dit werkelijk 109% geworden. Met name is dit ontstaan door een hogere opbrengst aan begraafrechten. De afwijking bij de lasten van € 10.000 is veroorzaakt door de overdracht van de aula Zuidwolde aan de uitvaartvereniging ‘Memento-Mori’. Bij de overdracht was géén rekening gehouden met de verschuldigde overdrachtsbelasting.
pagina 143
JAARSTUKKEN 2013 2.6.11
Programma 11 - Ruimte en wonen Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
160.055
144.155
158.208
159.677
-1.469
81 Structuur- en bestemmingsplannen
1.083.845
917.998
971.298
954.464
16.834
82 Bouw- en woningtoezicht
1.276.222
1.222.459
1.180.360
1.156.208
24.152
388.338
116.861
296.350
168.310
128.040
Rekening 2012
Lasten 37 Monumenten en beeldbepalende panden
83 Volkshuisvesting 85 Bouwgrondexploitatie Lasten programma
1.927.030
2.356.485
3.434.822
2.646.112
788.710
4.757.958
6.041.038
5.084.771
956.267
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
300
1.077
16.077
15.000
-1.077
97.144
34.454
34.454
25.332
-9.122
718.174
641.062
650.835
669.941
19.106
13.482
3.003
1.215
1.829
614
1.183.146
2.284.003
3.288.379
2.325.101
-963.278
2.012.246
2.963.599
3.990.960
3.037.203
-953.757
-2.823.244
-1.794.359
-2.050.078
-2.047.568
2.510
814.801
-
401.079
300.322
-100.757
-2.008.443
-1.794.359
-1.648.999
-1.747.246
-98.247
37 Monumenten en beeldbepalende panden 81 Structuur- en bestemmingsplannen 82 Bouw- en woningtoezicht 83 Volkshuisvesting 85 Bouwgrondexploitatie Baten programma
Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
Afwijking rekening/ begroting
4.835.490
Rekening 2012
Baten
Resultaat voor bestemming
Rekening 2013
Rekening 2013
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Afwijking rekening/ begroting
Werkelijk
Toevoeging Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): - Opstellen archeologische en cultuurhistorische beleidsadvieskaart
-9.947
-
-74.119
-74.119
Algemene reserve bouwgrondexploitatie - Bijboeking rente ivm vrijval voorziening bouwgrondexploitatie
-543
- Winstneming complex Koekange Zuid Onttrekking Reserve investeringsprojecten: - Aanpassing Julianaplein
16.324
16.324
- Herinrichting omgeving DLS Briëtweg de Wijk
50.000
29.837
158.500
142.291
33.000
33.000
115.962
152.853
1.359
679
- Actualisatie bestemmingsplannen Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012): - Opstellen archeologische en cultuurhistorische beleidsadvieskaart Algemene reserve bouwgrondexploitatie - Afboeking boekwaarde overige gronden en niet in exploitatie genomen gronden Reserve woonplan: - Opstellen Woonvisie - Duurzaamheidsubsidie starters op de woningmarkt
pagina 144
110.000
-
401.079
300.322
JAARSTUKKEN 2013 Toelichting resultaat 81 – Structuur- en bestemmingsplannen De lastenoverschrijding van € 17.000 is veroorzaakt door het vervaardigen van een inspiratieboek ontwikkelen welstandsvrij bouwen en beroepsprocedure recreatie Olde Kamp in Ansen. 82 – Bouw- en woningtoezicht De lagere lasten zijn ontstaan door een hier verantwoorde ontvangst van € 7.000 voor asbestsanering, waarvan de lasten in 2012 op dit onderdeel waren verantwoord. De overige meevaller van € 17.000 is ontstaan door minder uitbesteed werk. In tegenstelling wat men gezien de landelijke tendens zou verwachten zijn de opbrengsten bouwleges € 19.000 hoger dan geraamd. In 2013 zijn er enkele grote projecten geweest waardoor deze hoger zijn uitgevallen. 83 – Volkshuisvesting De afwijking van € 128.000 heeft betrekking op lagere kapitaallasten. Het project verbetering woonomgeving Briëtweg in de Wijk loopt door in 2014 en de besteding van de gelden, die beschikbaar zijn gesteld vanuit de reserve woonplan voor een duurzaamheidsubsidie voor energiebesparende maatregelen zal vanaf 2014 plaatsvinden. Een en ander verloopt budgettair neutraal daar tegenover deze lagere kapitaallasten een lagere onttrekking vanuit de reserves staat. 85 – Bouwgrondexploitatie Bouwgrondexploitatie heeft een geheel eigen karakter. Dit komt omdat de exploitatie van complexen over meerdere jaren loopt, gemiddeld is dat 10 jaar. Tijdens deze looptijd worden de investeringen/ opbrengsten bij- c.q. afgeschreven op de boekwaarde van de diverse complexen en onder ‘voorraden’ op de balans opgenomen. De afwijkingen van de in 2013 begrote en gerealiseerde lasten en baten worden veroorzaakt door diverse factoren, waarvan de grootste zijn: - mutaties in de boekwaarden; - het treffen van voorzieningen; - tussentijdse winstneming; - lagere opbrengst grondverkopen. Zie ook de toelichting bij de paragraaf Grondbeleid (onder 1.6.6) en de bijlage ‘Jaarverslag 2013’. Per saldo gaat het op dit onderdeel om een negatief verschil tussen begroot en werkelijk van € 175.000. Dit is ontstaan bij de bouwgrondcomplexen: -/- € 3.000 - Neuzendijk Ruinen, hogere opbrengst overige gronden - Hoge Akkers Ruinerwold, afname boekwaarde -/- € 45.000 - Kerkenveld-Noord, afname boekwaarde -/- € 27.000 - Drogteropslagen, toevoeging verliezen bouwgrondexploitatie -/- € 17.000 - Vondersland Ruinerwold, afwaardering overige gronden, meevallende kosten € 4.000 - Overige gronden, lagere afwaardering door gerealiseerde verkoopopbrengst € 81.000 - Ruilgronden Ruinen, pachtopbrengsten € 4.000 - Koekange-Zuidwest, winstneming € 1.000 - Woningbouw Ruinen Oldenhave/Bos, voorziening dubieuze debiteur De Gilden -/- € 126.000 - Woningbouw Ruinen Oldenhave/Bos, exploitatiebijdrage 2013 De Gilden -/- € 47.000 -/- € 86.000
pagina 145
JAARSTUKKEN 2013 2.6.12
Programma 12 - Financieringsmiddelen
Lasten 87
Kosten inzake algemene uitkeringen
88
Financiering e.d.
89
Saldi kostenplaatsen
91
Uitvoering Wet Onroerende Zaken
98
Heffing en invordering gemeentelijke belastingen
Lasten programma
Baten
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
795
741
741
Rekening 2012
Afwijking rekening/ begroting
Rekening 2013 741
-
802.959
347.800
382.375
410.703
-28.328
2.061.409
124.076
1.794.155
1.329.530
464.625
206.086
203.452
203.452
214.712
-11.260
75.479
44.454
36.916
46.244
-9.329
3.146.728
720.523
2.417.639
2.001.930
415.709
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
-
-
-
Rekening 2012
87 Kosten inzake algemene uitkeringen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
-
-
88
Financiering e.d.
330.745
320.205
293.447
267.773
-25.674
89
Saldi kostenplaatsen
413.568
-
272.649
336.446
63.797
-
-
-
-
-
20.002
21.500
20.243
24.386
4.143
764.315
341.705
586.339
628.605
42.266
-2.382.413
-378.818
-1.831.300
-1.373.325
457.975
1.289.364
105.000
639.711
417.350
-222.361
-1.093.049
-273.818
-1.191.589
-955.975
235.614
91 Uitvoering Wet Onroerende Zaken 98 Heffing en invordering gemeentelijke belastingen Baten programma Resultaat voor bestemming Toevoeging (-) / onttrekking (+) reserves Resultaat na bestemming (- = tekort / + = overschot)
Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Toevoeging Reserve co-financiering leader: - Ter dekking projecten plattelandsontwikkeling (rekening 2012)
-7.660
-7.660
-16.077
-16.077
-165.613
-165.613
-538.313
-538.313
-6.017
-6.017
-3.121
-3.121
-13.063
-13.063
-42.614
-42.614
Reserve co-financiering speelplaatsen: - Toevoeging i.v.m. onderschrijding onderhoudsbudgetten speelvoorzieningen (rekening 2012) Algemene reserve bouwgrondexploitatie - Winstneming bouwgrond Ruinen-Zuid (rekening 2012) Reserve investeringsprojecten: - Bestemming rekeningsaldo 2012 (raadsbesluit 30-5-2013) Reserve egalisatie wegenonderhoud: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve Reserve harmonisatie tennisbeleid: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve Reserve herbouw kleedaccommodatie VVR: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve Reserve bouw brede school Ruinerwold: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve
pagina 146
JAARSTUKKEN 2013 Begroot
Toelichting mutaties reserves
Werkelijk
Reserve brede school Schoolbrink Zuidwolde - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve
-62.762
-62.762
Reserve egalisatie verfijninguitkering riolering: - Bijboeking rente voor het op peil houden van de reserve
-10.576
-10.576
-865.816
-865.816
-49.060
-49.060
-48.417
-11.200
-23.236
-23.236
-5.000
-4.200
- Vervaardigen luchtfoto’s
-14.862
-14.862
- Doorontwikkeling Woldwerk
-19.090
-19.090
-159.665
-121.648
5.068
5.067
386.099
386.099
33.546
-
30.000
30.000
75.000
65.000
386.564
386.564
916.277
872.730
- Incidentele formatieve capaciteit Mid-office
79.000
79.000
- Incidentele capaciteit applicatiebeheer 2013
80.000
80.000
- Tijdelijke capaciteit cluster AJZ 2013
35.000
35.000
140.000
114.877
22.487
3.616
Subtotaal Interne producten: Reserve egalisatie personeelskosten: - Budget woon-werkverkeer Reserve levensfasebewust personeelsbeleid: - Storting voormalige fpu-gelden ter bevordering duurzame inzetbaarheid oudere medewerkers Reserve overheveling exploitatiebudgetten (naar 2014): - Ondersteuning applicatiebeheer Squit - Externe ondersteuning ondernemingsraad
Subtotaal Onttrekking Algemene reserve: -Extra afschrijving boekwaarde bijzondere school De Zaaier Rekeningsaldo: - Bestemming rekeningsaldo 2012 (raadsbesluit 30-05-2013) Reserve investeringsprojecten - Rentelast 2013 i.v.m. project ‘Hard Gras’ Reserve BTW-compensatiefonds: - Aanwending gevolgen invoering BTW-compensatiefonds Reserve egalisatie verfijninguitkering riolering: - Aanwending i.v.m. wegvallende verfijningsuitkering algemene uitkering gemeentefonds Algemene reserve bouwgrondexploitatie: - Extra storting in de voorziening verliezen bouwgrondexploitatie i.v.m. de te verwachten verliezen (rekening 2012) Subtotaal Interne producten: Reserve investeringsprojecten:
- Organisatie en proceskosten visie dienstverlening 2013 - Project digitalisering documenten 2010 - Project digitalisering documenten 2011
9.763
7.615
72.983
46.863
- Automatisering, software migratiekosten SAP
17.500
17.500
- Begeleidingskosten bezuinigingsproces
25.000
25.000
- Incidentele inhuur i.v.m. doorontwikkelplan VROM
Reserve overheveling exploitatiebudgetten (van 2012):
pagina 147
JAARSTUKKEN 2013 Begroot
Toelichting mutaties reserves - Vervaardigen luchtfoto’s - Doorontwikkeling Woldwerk
Werkelijk
14.862
14.862
4.465
4.465
Reserve frictie- en organisatiekosten: - Personeelskosten t.b.v. reguliere bestedingen - Aanwending t.b.v. uitvoering organisatieprojecten
124.076
56.912
58.569
54.982
10.000
10.000
Reserve egalisatie personeelskosten: - Aanwending t.b.v. financiële verplichtingen voormalige werknemers - Verhoging budget afdelingsuitje - Aanwending i.v.m. vitaal scan/ bijdrage sportactiviteiten
3.210
3.210
48.000
43.364
-
-65.814
- Opleidingskosten en individueel loopbaanbudget reservering Reserve leeftijdsbewust personeelsbeleid: - Aanwending t.b.v. seniorenbeleid
4.000
632
Subtotaal
748.915
532.084
Totaal
639.711
417.350
Toelichting resultaat 88 – Financiering e.d. Een aantal gemeentelijke eigendommen (obs de Dissel Burg. Buitenweg 8 Ruinerwold, voormalige peuterspeelzaal ’t Stekkie Pr.Margrietlaan 18 Koekange, obs ’t Veurlaand, Voorlanden 1 Ansen en Wheemhuus, Burg. Tonckensstraat 4 Zuidwolde) zijn hun onderwijs en/of publieke functie kwijtgeraakt. De lasten van gemeentelijke eigendommen niet voor de publieke dienst bestemd moeten op grond van de BBV verantwoord worden op functie 913, bij ons op programma 12. In 2013 waren deze lasten totaal € 54.000, hetgeen niet was begroot. De voormalige school De Dissel staat nog te koop. De overige gebouwen hebben een andere bestemming gekregen. 89 – Saldi kostenplaatsen Verantwoording van de saldi van de kostenplaatsen vindt plaats op programma 12: Nadelige saldi Voordelige saldi Per saldo
€ -
Begroot 1.794.000 272.000
€ -
Werkelijk 1.330.000 336.000
€ -
Verschil 464.000 64.000
-/- €
1.522.000
-/- €
994.000
€
528.000
Een toelichting van de nadelige afwijking van € 528.000 is opgenomen onder het onderdeel interne producten/(hulp)kostenplaatsen, onderdeel 2.6.16.
pagina 148
JAARSTUKKEN 2013 2.6.13
Algemene dekkingsmiddelen
Baten 90 Beleggingen 92 Algemene uitkeringen 94 Saldo financieringsfunctie 95 Onroerende zaakbelastingen 96 Belasting op toeristen Totaal
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Rekening 2013
Afwijking rekening/ begroting
4.047.191
3.063.263
3.610.348
3.626.776
16.428
20.698.609
20.142.567
20.160.281
20.431.923
271.642 -6.221
-120.566
-3.058
-342.746
-348.967
3.165.865
3.326.825
3.334.500
3.343.840
9.340
423.550
446.000
444.043
457.977
13.934
28.214.649
26.975.597
27.206.426
27.511.549
305.123
Het overzicht algemene dekkingsmiddelen is een verplicht onderdeel op grond van art. 27 BBV. 90 – Beleggingen Ten opzichte van de bij de tussenrapportage bijgestelde begroting 2013 is in totaal € 16.000 meer ontvangen. Deze positieve afwijking is veroorzaakt door een vervroegde aflossing van een deel van de aan Enexis verstrekte aandeelhouderslening. 92 – Algemene uitkeringen De positieve afwijking van afgerond € 272.000 van de algemene uitkeringen kan als volgt worden gespecificeerd: Positieve verrekeningen over de uitkeringsjaren 2011 en 2012 van per saldo € 102.000 als gevolg van de definitieve vaststelling van de verschillende eenheden en maatstaven. Positieve afwijking over het uitkeringsjaar 2013 van € 170.000. Er is meer ontvangen door een bijstelling van de onderliggende aantallen en eenheden. 94 – Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie is het verschil tussen het totaal van rente en afschrijving enerzijds en de toegerekende kapitaallasten aan de exploitatie anderzijds. Het betreft hier geen analyse van de kapitaallasten zelf, hiervoor wordt verwezen naar de toelichting bij 2.5 ‘Programmarekening met toelichting’, maar een verklaring van de rente en afschrijvingslasten die niet functioneel zijn toegerekend aan de producten.
pagina 149
JAARSTUKKEN 2013 2.6.14
Onvoorziene uitgaven Rekening 2012
Lasten
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
54.930
28.120
28.120
309.503
0
0
93 Algemene lasten en baten (onvoorziene uitgaven) 93 Nog te concretiseren beleidsvoornemens (stelposten) 93 Saldo baten en lasten Totaal
Afwijking rekening/ begroting
Rekening 2013
-675.349
-789.687
-789.687
-310.916
-761.567
-761.567
Begroting 2013 voor wijziging In de primitieve begroting 2013 is onder programma 12 voor onvoorziene uitgaven, inclusief het saldo baten en lasten € 310.916 negatief geraamd. Dit bedrag is als volgt onderverdeeld. Omschrijving
Bedrag
Saldo
Post onvoorziene uitgaven raad
26.320
Start- en incidentele subsidies
10.000
Post onvoorziene uitgaven b&w
18.610
Totaal onvoorzien
54.930
Stelpost wegens uitvoering bestuursakkoord
-
Stelpost overige uitgaven
-
Stelpost kapitaallasten nieuwe investeringen
309.503
Totaal stelposten
309.503
Begrotingssaldo
-675.349
Totaal begrotingssaldo
-675.349
Totaal
-310.916
Begroting 2013 na wijziging In het begrotingsjaar 2013 zijn 23 begrotingswijzigingen verwerkt. In onderstaand overzicht wordt inzicht gegeven in het gebruik/verloop van het geraamde bedrag voor ‘onvoorziene uitgaven’. Overzicht begrotingswijzigingen 2013 Wijz.
Raad
Onvoorzien
Stelposten
Begr. saldo
Toelichting
54.930
309.503
-675.348
1
08-11-2012
-18.750
-150.000
681.451
Diverse mutaties/correcties 2013
2
27-11-2012
32.296
55.598
-78.711
Diverse mutaties/correcties 2013
3
29-11-2012
-
-
-
Houtgestookte cv-ketel zwembad/sporthal de Wijk
4
22-01-2013*
-
-
-
Organisatie- en proceskosten visie dienstverlening
5
13-12-2012
-
-
-
Verbetering rioolstelsel diverse kernen
6
29-01-2013*
-
-
-
Herinrichting omgeving DLS Briëtweg de Wijk
7
19-02-2013*
-
-
-
Overhevelen budgetten van 2012 naar 2013
8
11-04-2013*
-
-
-
Bijdragen energiebesparende maatregelen
9
11-04-2013
-
-
-
Transitiekosten en afboeken lening Scala
10
19-03-2013*
-
-
-
Verbeteringen rioolstelsel 2013
11
09-04-2013*
-
-
-
Vervanging containers gemeentewerf Woldwerk
12
19-03-2013*
-
-2.509
-
Kredieten t.b.v. informatisering en dienstverlening
13
04-12-2012*
-
-2.844
-
Energiebesparende maatregelen gem. gebouwen
14
16-04-2013*
-33.546
-
-
Uitvoeringskrediet project ‘hard gras’
15
26-09-2013
-
-
-
Aanvullend krediet bruggenbeheersplan
16
26-09-2013
-4.060
-
-
Licentie- en hostingskosten website dorpen
16
26-09-2013
-750
-
Subsidie Drentse Erfgoedtheaterroute
pagina 150
Oorspronkelijke begroting 2013
JAARSTUKKEN 2013 Wijz.
Raad
Onvoorzien
Stelposten
Begr. saldo -
Toelichting
16
26-09-2013
-1.000
16
26-09-2013
-
-209.748
-813.638
Bijdrage Kunstcarrousel Hoogeveen
17
26-09-2013
-
-
-
Verbouw Buddingehof
18
31-10-2013
-
-
-
Duurzaamheidsubsidie starters woningmarkt
19
12-11-2013*
-
-
-
Aanschaf Opel Vivaro bestelbus
20
19-12-2013
-
-
-
Overheveling restantkredieten naar 2014
21
19-12-2013
-1.000
-
96.559
22
17-12-2013*
-
-
-
23
17-12-2013* 28.120
0
-789.687
Bestuursrapportage 2013
Decemberrapportage 2013 Administratieve aanpassingen en correcties Administratieve correctie
* Betreft besluiten van het college van burgemeester en wethouders. Het begrotingsbedrag na wijziging kan als volgt worden gespecificeerd: - Onvoorziene uitgaven raad € - Onvoorzien voor start- en incidentele subsidies - Onvoorziene uitgaven college b&w € - Stelpost kapitaallasten - Begrotingssaldo negatief (decemberrapportage) Nog in de begroting aanwezige negatieve ruimte Afgerond een bedrag van € 762.000 negatief.
pagina 151
€
6.320 3.190 18.610 28.120 0 -789.687 -761.567
JAARSTUKKEN 2013 2.6.15
Mutaties reserves
Lasten Toevoegingen aan reserves
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Afwijking rekening/ begroting
Rekening 2013
11.541.700
449.508
4.071.251
3.863.098
-208.153
Totaal
11.541.700
449.508
4.071.251
3.863.098
-208.153
Baten
Rekening 2012
Begroting 2013 voor wijzigingen
Begroting 2013 na wijzigingen
Onttrekkingen aan reserves Totaal
Afwijking rekening/ begroting
Rekening 2013
16.528.751
439.840
7.482.732
5.883.657
-1.599.075
16.528.751
439.840
7.482.732
5.883.657
-1.599.075
4.987.051
-9.668
3.411.481
2.020.559
-1.390.922
Saldo mutaties
De mutaties in de reserves zijn ingevolge het Besluit Begroting en Verantwoording per programma vermeld en toegelicht. Ook bij de toelichting op de balans wordt het verloop van de reserves nader toegelicht. In grote lijnen zijn de afwijkingen tussen de begrote en werkelijke onttrekkingen/toevoegingen ontstaan door: - een latere uitvoering van de geplande investeringen op het gebied van wegen, centrumplannen e.d. (programma 4 en 5), waardoor een lagere onttrekking uit de reserves € 952.000 - een latere uitvoering van de verbouw Buddingehof Ruinerwold (programma 9) 63.000 - een onttrekking uit de reserve minimabeleid t.b.v. chronisch zieken en het project ‘kinderen doen mee’ (programma 9) - -/11.000 - een toevoeging in de reserve maatschappelijke ondersteuning i.v.m. overschrijding uitvoering WMO 2013 (programma 9) 27.000 - een hogere onttrekking uit de algemene reserve bouwgrondexploitatie (programma 11) - -/- 36.000 - een lagere onttrekking i.v.m. duurzaamheidsubsidie starters op de woningmarkt 110.000 (programma 11) - een storting in de reserve levensfasebewust personeelsbeleid ter bevordering duurzame inzetbaarheid oudere medewerkers (interne producten) 37.000 - een lagere onttrekking uit de reserve investeringsprojecten voor automatisering en dienstverlening (interne producten) 72.000 - een lagere onttrekking uit de reserve frictie- en organisatiekosten, door de nog niet volledig benutte budgetten voor uitvoering organisatieprojecten en voor de personele uitgaven (interne producten) 71.000 - storting in de reserve egalisatie personeelskosten i.v.m. onderschrijding studie- en opleidingskosten 2013 (interne producten) 66.000 - overige afwijkingen 40.000 €
1.391.000
Totaaloverzicht rekening 2013 onttrekking/toevoeging reserves Omschrijving
Toevoeging
Programma 01 (Bestuur & organisatie)
34.250
Programma 02 (Dienstverlening)
12.500
Programma 03 (Veiligheid & openbare orde)
Onttrekking 44.535
Saldo 10.285 -12.500
7.120
0
-7.120
270.936
1.961.029
1.690.093
Programma 05 (Economische zaken & plattelandsontwikkeling)
36.700
200.467
163.767
Programma 06 (Toerisme & recreatie)
22.000
50.000
28.000
1.619.715
932.159
-687.556
Programma 04 (Verkeer & vervoer/openbaar gebied)
Programma 07 (Onderwijs & kinderopvang) Programma 08 (Cultuur & sport)
208.185
494.526
286.341
Programma 09 (Sociaal & maatschappelijke zorg)
506.566
363.143
-143.423
83.000
58.000
-25.000
Programma 10 (Milieu)
pagina 152
JAARSTUKKEN 2013 Omschrijving
Toevoeging
Programma 11 (Ruimte & wonen)
74.662
Onttrekking 374.984
Saldo 300.322
Programma 12 (Financiering & algemene dekkingsmiddelen)
865.816
872.730
6.914
Interne producten (kostenplaatsen)
121.648
532.084
410.436
3.863.098
5.883.657
2.020.559
Totaal
Voordelig rekeningssaldo Naast de hiervoor genoemde mutaties in de reserves wordt na vaststelling van de jaarstukken het voordelig rekeningresultaat € 251.444,86 overgeboekt naar de reserve rekeningsaldo. Na een extra storting in de reserve bouwgrondexploitatie conform de nota Grondbeleid van € 76.737,54 wordt uiteindelijk een bedrag van € 174.707,32 toegevoegd aan de reserve investeringsprojecten.
pagina 153
JAARSTUKKEN 2013 2.6.16
Interne producten / (hulp)kostenplaatsen
De voor- en nadelige saldi kostenplaatsen (per saldo € 528.422 positief) zijn verantwoord onder programma 12, beleidsproduct 89 saldi kostenplaatsen. Hieronder een specificatie met toelichting hiervan per kostenplaats Kostenplaats 1. Administratiekosten 2. Automatiseringskosten 3. Gemeentehuis Zuidwolde 4. Openbare werken Zuidwolde
Begrote saldi (- = nadelig + = voordelig)
Werkelijke saldi (- = nadelig + = voordelig)
Saldo Begroot Werkelijk (N = nadelig V =voordelig)
-1.440
102.799
V
101.359
-407.768
-224.673
V
183.095
-6.001
-21.668
N
15.667 6.245
Mutaties reserves (- = toevoeging +=onttrekking) 279.373
0
-6.245
N
-971
-1.426
N
2.397
-27.630
-15.013
V
12.617
25.000
44.211
233.647
V
189.436
-38.068
8. Frictie- en organisatiekosten
-179.115
-111.894
V
67.221
111.894
9. Afd. In-/Externe Dienstverlening
-221.322
-177.117
V
44.205
10. Afdeling VROM
-188.152
-149.022
V
39.130
11. Afdeling Samenleving
-435.970
-477.954
N
41.984
5. Gemeentewerken Ruinen 6. Directie 7. Afdeling Concern
12. Afdeling OW-binnendienst
-40.365
-37.309
V
3.056
13. Afdeling OW-buitendienst
-59.195
-39.449
V
21.416
-
-67.760
N
66.820
-1.523.718
-993.084
V
528.422
14. Vervoersmiddelen Totaal
46.863
-14.625 1.194.297
Een specificatie van de mutaties reserves is opgenomen bij programma 12. Ten aanzien van een aantal onderdelen van de desbetreffende kostenplaats volgt hierna een nadere toelichting: 1. Administratiekosten Met name op het onderdeel portikosten (€ 13.000) en op de aanschaf van boeken, tijdschriften, losbladige uitgaven door de digitale informatie (€ 34.000) is minder uitgegeven dan geraamd. Dit voordeel kan als structureel worden ingeboekt. Er heeft een herrekening plaatsgevonden van de voorcalculatorische percentages van de btw op de kostenplaatsen, waardoor er een voordeel kon worden ingeboekt van € 41.000. Voor het overige waren er op diverse onderdelen, behalve op de bankkosten (€ 4.000 negatief), positieve verschillen, waardoor een voordelig verschil ontstond van € 13.000. 2. Automatiseringskosten De kapitaallasten van de beschikbaar gestelde investeringskredieten op het terrein van automatisering en dienstverlening zijn € 147.000 lager dan geraamd. Hier tegenover staat een lagere onttrekking uit de reserve investeringsprojecten. Voor onderhoud en aanschaffingen op het terrein van hard- en software is € 30.000 minder uitgegeven dan begroot. Mede vanwege de aangekondigde samenvoeging met Hoogeveen is er minder geïnvesteerd in aanschaf van software. 6. Gemeentehuis Zuidwolde Op diverse onderdelen zijn er kleine verschillen, zoals bij het gasverbruik, onderhoud, catering en kapitaallasten waardoor een nadelig verschil van € 16.000. 8. Frictie- en organisatiekosten Naast de vorming van een reserve frictie- en organisatiekosten is een hulpkostenplaats ingesteld waar de lasten, die gedekt worden door een onttrekking vanuit deze reserve, verantwoord worden. In totaliteit verloopt een en ander budgettair neutraal.
pagina 154
JAARSTUKKEN 2013 De uitgaven en onttrekkingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: - reguliere personele frictiekosten - strategisch personeelsmanagement - organisatiebrede schrijf- en denktraining - sociaal plan overgang personeel naar stichting Wolderwijs - financiële verplichtingen voormalige werknemers
€ -
57.000 9.000 4.000 6.000 36.000
Totaal uit de reserve frictie- en organisatiekosten
€
112.000
6, 7 en 9 t/m 14 Overige staf- en lijnafdelingen De voor en nadelige saldi op deze kostenplaatsen hebben voornamelijk betrekking op personeelslasten, inhuur derden en uitbestede werkzaamheden. Ook de mutaties reserves hebben hiermede een relatie. De totale personeelslasten worden toegelicht bij de dwarsanalyse onder punt 2.5 programmarekening met toelichting. Het voordelig verschil van € 189.000 bij Concern is veroorzaakt door een teruggaaf van de belastingdienst van de WAO/WIA premie en door lagere opleidingskosten.
pagina 155
JAARSTUKKEN 2013
pagina 156
JAARSTUKKEN 2013
Ontvanger
D9
Juridische grondslag
OCW
Specifieke uitkering
Nummer
SISA-BIJLAGE
Departement
2.7
Onderwijsachterstandenbeleid 20112014 (OAB)
Gemeenten
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa
I Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)
Aard controle R
I&M
E27B Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden Provinciale beschikking en/of verordening
Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO) Aard controle R
N
D
I C
A
T
O
R
E
N
Besteding (jaar T) aan Opgebouwde reserve afspraken over voor- ultimo (jaar T-1) en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer: D9/ Indicatornummer: D9/ Indicatornummer: D9/ Indicatornummer: D9/ 01 02 03 04 €0 €0 € 24.256 €0 Hieronder per regel Besteding (jaar T) ten Overige bestedingen Correctie ten Correctie ten één beschikkingslaste van provinciale (jaar T) opzichte van tot opzichte van tot nummer en in de middelen jaar T verantjaar T verantwoorkolommen ernaast de woorde bestede overige besteverantwoordingsdingen ten laste dingen informatie van provinciale middelen
Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen
Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen
pagina 157
Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen
JAARSTUKKEN 2013 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B/01 1 26/6.9/2008007521 € Fietspad Oshaarseweg Koekange-Echten 2 46/RO/2009014873 € Aanleg fietspad Meppelerweg Zuidwolde 3 26/6.9/2008007521 € Reconstructie Dorpsstraat Koekange 4 46/RO/2009015098 € Nieuwe ontsluitingsweg Zuidwolde op de N48 5 49/5.8/2009015860 € Aanpassing Postweg tbv brede school de Wijk 6 201100364-00268267 € Fietspad Ommerweg 7 201100708-00268956 € brede school Z’wolde 8 201100369-00268269 € Hoofdstraat Zuidwolde 9 201100366-00268270 € Dorpsstraat de Wijk 10201100368-00268305 € Meppelerweg Ruinen 11201101674-00298386 € Koekangerveldweg 1221/RO/2009005997 € Toegankelijkheid 14 bushaltes 132012201480 Dokter € Larijweg Ruinerwold 14201201485 Burg. € Tonckenstraat Zwolde 15201300729 Fietspad € Linderweg
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer: Indicatornummer: E27B/02 E27B/03 32.259 € 33.004
Indicatornummer: E27B/04
Indicatornummer: E27B/05
Aard controle R
0
€ 2.185
0
€0
214.684
€ 649.990
75.059
€ 75.059
1.408
€ 19.297
7.314
€ 32.890
0
€ 398.411
4.458
€ 13.373
8.301
€ 24.902
0
€0
1.530
€0
30.000
€ 166.277
38.305
€ 191.524
0
€0
pagina 158
€ 4.338
-€ 4.338
JAARSTUKKEN 2013 Kopie beschikkingsnummer
Cumulatieve besteding Cumulatieve overige ten laste van bestedingen tot en ‘met (jaar T) provinciale middelen tot en met jaar T
Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t.
Indicatornummer: E27B/06 1 26/6.9/2008007521 € Fietspad Oshaarseweg Koekange-Echten 2 46/RO/2009014873 € Aanleg fietspad Meppelerweg Zuidwolde 3 26/6.9/2008007521 € Reconstructie Dorpsstraat Koekange 4 46/RO/2009015098 € Nieuwe ontsluitingsweg Z’wolde op N48 5 49/5.8/2009015860 € Aanpas. Postweg tbv brede school de Wijk 6 201100364-00268267 € Fietspad Ommerweg 7 201100708-00268956 € brede school Z’wolde 8 201100369-00268269 € Hoofdstraat Zuidwolde 9 201100366-00268270 € Dorpsstraat de Wijk 10201100368-00268305 € Meppelerweg Ruinen 11201101674-00298386 € Koekangerveldweg 1221/RO/2009005997 € Toegankelijkheid 14 bushaltes
Toelichting
Eindverantwoording Ja/Nee Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden
Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer: Indicatornummer: E27B/07 E27B/08 1.003.136 € 1.127.305
Indicatornummer: E27B/09
Indicatornummer: E27B/10
Aard controle n.v.t.
Nee
5.648
€ 43.257
Nee
0
€0
Nee
342.868
€ 1.880.508
Nee
135.945
€ 180.920
Nee
1.408
€ 31.400
Nee
94.464
€ 240.556
Ja
269.500
€ 763.388
Nee
4.458
€ 13.373
Nee
8.301
€ 24.902
Ja
0
€0
Nee
237.130
€ 53.101
Nee
pagina 159
JAARSTUKKEN 2013
SZW
G1
132012201480 Dokter Larijweg Ruinerwold 14201201485 Burg. Tonckenstraat Z’wolde 15201300729 Fietspad Linderweg Wet sociale werkHet totaal aantal voorziening (Wsw) geïndiceerde inwoners _gemeente 2013 van uw gemeente dat een dienstbetrekking Wet sociale werkheeft of op de voorziening (Wsw) wachtlijst staat en beschikbaar is om een Alle gemeenten dienstbetrekking als verantwoorden hier bedoeld in artikel 2, het gemeentedeel over eerste lid, of artikel 7 (jaar T), ongeacht of van de wet te aaner in (jaar T) geen, vaarden op 31 decemenkele of alle inwoners ber (jaar T) werkzaam waren bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr.
€ 30.000
€ 166.277
Ja
€ 38.305
€ 191.524
Ja
€0
€0
Nee
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren
Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee
Aard controle R
Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer: G1/ Indicatornummer: G1/ Indicatornummer: G1/ 01 02 03
2,00 SZW
G1A Wet sociale werkvoorziening (Wsw) _ totaal 2012 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1) na controle door de gemeente.
Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen
0,00
Nee
Het totaal aantal Het totaal aantal geïndiceerde inwoners inwoners dat is per gemeente dat een uitgestroomd uit het dienstbetrekking heeft werknemersbestand in of op de wachtlijst (jaar T-1), uitgedrukt staat en beschikbaar is in arbeidsjaren; om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T-1);
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
inclusief deel openbaar inclusief deel openbaar inclusief deel openbaar inclusief deel openbaar lichaam lichaam lichaam lichaam Aard controle n.v.t.
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer: G1A Indicatornummer: G1A Indicatornummer: G1A Indicatornummer: G1A Indicatornummer: G1A /01 /02 /03 /04 /05 1 1690 (De Wolden) 151,00 6,46 123,88 9,26
pagina 160
JAARSTUKKEN 2013 SZW
G2
Gebundelde uitkering Besteding (jaar T) op grond van artikel algemene bijstand 69 WWB_gemeente 2013 Gemeente Alle gemeenten verantwoorden hier I.1 Wet werk en het gemeentedeel over bijstand (WWB) (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.
Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) IOAW
Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) IOAZ
Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)
Gemeente
Gemeente
Gemeente
Gemeente
Gemeente
I.1 Wet werk en bijstand (WWB)
I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ 01 04 05 02 03
€ 2.357.185
€ 128.852
€ 126.978
Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen
Baten (jaar T) Bbz Baten (jaar T) WWIK 2004 levensonderhoud (exclusief Rijk) beginnende zelfstandigen
Gemeente
Gemeente
Gemeente
I.4 Besluit bijstandI.4 Besluit bijstandI.6 Wet werk en verlening zelfstandigen verlening zelfstandigen inkomen kunstenaars 2004 (levensonder2004 (levensonder(WWIK) houd beginnende houd beginnende zelfstandigen) (Bbz zelfstandigen) (Bbz 2004) 2004) Aard controle R Aard controle R Aard controle R
€ 420
€ 44.580
Aard controle R Indicatornummer: G2/ 06 €0
Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze.
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ Indicatornummer: G2/ 07 08 09 10
€ 27.799 SZW
G3
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) _ gemeente 2013
Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)
€ 9.813 Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)
€0
Ja
Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)
pagina 161
Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) aan Besteding (jaar T) Bob onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)
JAARSTUKKEN 2013 Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ 01 04 05 02 03 06 € 152.375 € 118.000 € 39.495 € 107.326 € 56.248 €0
Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) aan Volledig zelfstandige uitvoeringskosten Bob uitvoering Ja/Nee als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze.
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ Indicatornummer: G3/ 07 08 09
€0 SZW
G5
€0
Ja
Wet participatiebudget Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte (WPB)_gemeente 2013 contacturen Wet participatiebudget Let op: Dit is de enige (WPB) gelegenheid om verantwoording af te Alle gemeenten leggen over deze verantwoorden hier taakuitvoering het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of Let op: Deze verantde gemeente in (jaar woording kan niet door T) geen, enkele of alle een gemeenschappetaken heeft uitbesteed lijke regeling worden
pagina 162
JAARSTUKKEN 2013 aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.
uitgevoerd, ongeacht de keuze van de gemeente bij indicator G5/02 Aard controle D1 Indicatornummer: G5/ 01
1078 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee
Besteding (jaar T) participatiebudget
Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's
De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/03 tot en met G5/07
Baten (jaar T) (nietWaarvan baten (jaar Rijk) participatiebudget T) van educatie bij roc’s
Besteding (jaar T) Regelluw Dit onderdeel is uitsluitend van toepassing op gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk
Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze Aard controle R Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G5 / Indicatornummer: G5 / Indicatornummer: G5 / Indicatornummer: G5 / Indicatornummer: G5 / Indicatornummer: G5 / 05 07 02 03 04 06 Ja € 454.144 € 170.657 € 14.481 €0 €0
pagina 163