Schoolpleinpret Jongeren Op Gezond Gewicht
actief en betrokken
VOORWOORD Beste lezer, Tikkertje, verstoppertje en voetballen zijn de populairste spelletjes op het schoolplein. Dat is al heel lang zo. Maar er zijn nog veel meer leuke spelletjes die je op het schoolplein kunt spelen. Die zijn wat minder bekend en daarom is er nu een boekje gemaakt met een heleboel verschillende spelletjes. Meer bewegen Het boekje is gemaakt door het JOGG-team De Wolden. JOGG betekent Jongeren op Gezond Gewicht. Het JOGG-team probeert op heel veel verschillende manieren jongeren meer te laten bewegen, want dat is belangrijk om overgewicht te voorkomen. Vier stagiairs van de Hanzehogeschool, Astrid, Jonah, Martijs en Taran, zijn op bezoek geweest bij de basisscholen in gemeente De Wolden om schoolpleinspelletjes te spelen met leerlingen. Vervolgens ontstond het idee om een boekje te maken van deze schoolpleinspelletjes, zodat kinderen hier zelfstandig in de pauze mee aan de slag kunnen. Door met dit boekje meer schoolpleinspellen onder de aandacht te brengen, leren kinderen meer verschillende schoolpleinspellen kennen. Dit zorgt ervoor dat ze in de pauze meer keuze hebben. Met elkaar Ik hoop dat met de spelletjes in dit boekje kinderen nog meer in beweging komen en lekker gaan spelen in de pauze. Het zijn simpele maar vooral leuke spelletjes, waardoor je nog meer vrienden en vriendinnen kunt maken. Het mooist is natuurlijk dat iedereen gaat meedoen. Dat is ook goed voor een sportieve en gezellige sfeer in de klas. Ik wens iedereen heel veel plezier met het spelen van de spelletjes in dit boekje. Hartelijke groet, Mirjam Pauwels, wethouder JOGG De Wolden
1
INHOUDSOPGAVE Voorwoord
1
Inleiding
3
Balspelletjes Mandje vullen Pion kantelen Eitje leggen Siamese tweeling Softbal Tienen Stand in de mand Levend bowlen
4 5 6 7 8 9 10 11
Tikspelletjes Roofvogel en kip Konijnen jagen Drie is teveel
12 13 14
Overige spelletjes Omgekeerd verstoppertje Tennisbal overbrengen Verstoppertje met bal Springtouwspellen Marco Polo
Nawoord
15 16 17 18 19 20
2
INLEIDING Zoals je ziet in de inhoudsopgave, kun je kiezen uit maar liefst 16 schoolpleinspelletjes. Voor deze schoolpleinspelletjes zijn geen tot weinig materialen nodig. Het is dus heel eenvoudig om deze spelletjes gewoon op het schoolplein te spelen. Per schoolpleinspelletje is een taakkaart gemaakt waarin het spelletje wordt uitgelegd: hoeveel kinderen mee kunnen doen, welke materialen je nodig hebt, uitleg en tenslotte de spelregels. De schoolpleinspelletjes zijn ingedeeld in drie categorieën zodat je eenvoudig een keuze kan maken. Lees bij elk spel de regels goed door zodat er geen verwarring kan ontstaan. Het gaat erom dat je plezier beleeft aan de schoolpleinspelletjes en daarbij gaat het natuurlijk niet om winnen of verliezen! De plaatjes laten zien wat je bij elk spelletje nodig hebt. Hieronder zie je wat elk plaatje betekent:
3
Mandje vullen Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal twee kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Verdeel de groep in twee groepen, elke groep krijgt drie ballen. Stap 2: Ga achter de pionnen staan die een paar meter voor de baskets staan. Stap 3: Wanneer het startsignaal wordt gegeven mag van elke groep één speler een bal pakken en proberen in de basket te gooien. Stap 4: Wanneer de bal door de basket gaat mag de speler de bal bij de tegenstander neerleggen. De tegenstander heeft nu vier ballen. Wanneer dit niet lukt, mag de speler de bal weer meenemen naar de eigen groep en heb je nog steeds drie ballen. Stap 5: Wanneer de speler terug is, mag de volgende speler de bal door de basket proberen te gooien enzovoort. Stap 6: De groep die als eerste geen enkele bal meer heeft, heeft gewonnen. Spelregels Spelregel 1: Er mag per team maar met één bal tegelijk worden gegooid. Spelregel 2: De ballen die door de basket heen gaan moeten bij de tegenstander worden gelegd, dus niet worden gegooid.
4
Pion kantelen Aantal kinderen Dit spel kan gespeeld met twee tot en met twintig kinderen. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Teken met stoepkrijt twee strepen op het schoolplein zoals je het op het plaatje kunt zien. Dit zijn de twee achterlijnen. Stap 2: Zet vijf pionnen op de kop neer in het midden van het veld zoals je het op het plaatje kunt zien. Stap 2: Maak twee groepen. Stap 3: De ene groep gaat achter de ene achterlijn staat en de andere groep gaat achter de andere achterlijn staan. Stap 4: De groepen mogen op het signaal van de scheidsrechter de ballen richting de pionnen gooien. Wanneer een pion om gaat, heb je een punt gescoord. Stap 5: Wanneer alle pionnen om zijn, heeft de groep met de meeste punten gewonnen. Spelregels Spelregel 1: Je mag niet over de achterlijn komen. Spelregel 2: Wanneer een bal stilligt in het veld mag de groep waar de bal het dichtste bij ligt, de bal pakken en weer achter de achterlijn gaan staan.
5
Eitje leggen Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal drie kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Ga in één lange rij achter elkaar staan tegenover een muur. Stap 2: Zorg dat de afstand tussen de eerste speler en de muur ongeveer vijf meter is. Stap 3: De eerste speler in de rij krijgt een tennisbal en gooit deze vervolgens tegen de muur aan. Stap 4: De bal kaatst terug en iedereen (behalve de laatste speler) springt over de bal heen. Stap 5: De laatste speler in de rij probeert de bal te vangen. Stap 6: Wanneer de bal gevangen is, mag de laatste speler helemaal vooraan komen staan. Daarna begin je weer bij stap 2. Spelregels Spelregel 1: Wanneer de bal tegen je aan komt, ben je af. Spelregel 2: Wanneer de vanger de bal niet vangt, is de speler af.
6
Siamese tweeling
Aantal kinderen Dit spel kan gespeeld worden met groepjes van twee spelers. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Verdeel de groep in groepjes van twee spelers. Stap 2: Ga per tweetal met de rug tegen elkaar aan staan en klem hier een bal tussen. Stap 3: Probeer de bal, zonder hem te verliezen naar de eindstreep te brengen. Spelregels Spelregel 1: Wanneer de bal op de grond valt, moet je opnieuw beginnen. Spelregel 2: Je mag de bal niet met je handen aanraken of vastpakken.
7
Softbal
Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal acht kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Zet vier honken neer in een grote ronde met verschillende spullen. Honk 0: Beginpunt. Hier ligt een plankje, een tennisbal en een korf. Honk 1: Springtouw (spring drie keer) Honk 2: Tennisbal (stuiter de tennisbal tussen je benen en vang hem) Honk 3: Tennisbal en pion (gooi met de tennisbal de pion om) Stap 2: Verdeel de groep in twee groepen. Eén groep begint als veldgroep en de andere groep is aan slag. De groep die aan slag is gaat bij honk 0 staan. Stap 3: De eerste speler uit de slaggroep mag met het softbalplankje de tennisbal wegslaan. Stap 4: De speler rent naar honk 1, 2 en 3 en doet de oefeningen. De oefeningen staan in stap 1 uitgelegd. De veldgroep probeert ondertussen de bal te pakken en de bal in de korf te leggen bij honk 0. Stap 5: Wanneer de bal weer terug is moet de speler uit de slaggroep bij het honk blijven staan. Wanneer de speler halverwege tussen twee honken is of de opdracht nog niet heeft uitgevoerd is de speler af. Stap 6: De volgende persoon uit de slaggroep is aan de beurt en mag slaan. Wanneer er nog iemand bij een honk stond mag deze ook verder met de oefeningen. Spelregels Spelregel 1: De groepen moeten wisselen wanneer er drie spelers af zijn. Spelregel 2: Pas wanneer de bal in de korf ligt kan er iemand af zijn.
8
Tienen Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal zes kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Verdeel de groep in twee gelijke groepen. Stap 2: Eén groep mag beginnen en krijgt de bal. Deze groep moet proberen om tien keer met de bal over te gooien. Stap 3: De andere groep moet proberen te bal af te pakken. Wanneer dit lukt moet deze groep de bal tien keer overgooien en moet de andere groep de bal proberen af te pakken, enzovoort. Stap 4: De groep die als eerste tien keer heeft overgegooid, wint een punt. Spelregels Spelregel 1: Je mag de bal niet uit iemand zijn hand slaan wanneer de speler de bal vast heeft. Spelregel 2: Je mag de bal niet langer dan vijf seconden vasthouden. Spelregel 3: Je mag niet lopen met de bal. Spelregel 4: Wanneer er een punt wordt gescoord, wordt de bal aan de andere groep gegeven.
9
Stand in de mand Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal drie kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Eén speler mag de bal vasthouden. De speler roept ‘stand in de mand en de bal is voor (een naam uit de groep)’ en gooit vervolgens de bal in de lucht. Stap 2: Iedereen rent weg behalve wanneer je naam wordt genoemd. Stap 3: Wanneer je naam wordt genoemd moet je de bal zo snel mogelijk pakken en ‘STOP!’ roepen. Stap 4: Wanneer er ‘STOP!’ is geroepen moeten de spelers die weg rennen stoppen en met hun benen wijd gaan staan (poortje). Stap 5: De speler met de bal mag drie stappen doen in de richting van een andere speler en vervolgens de bal door het poortje proberen te gooien. Stap 6: Wanneer de speler de bal door het poortje heeft gegooid mag deze speler de bal in de lucht gooien en ‘stand in de mand en de bal is voor (een naam uit de groep)’ roepen. Wanneer de bal niet door een poortje heen is gerold mag iemand anders de bal gooien en ‘stand in de mand en de bal is voor (een naam uit de groep)’ roepen. Spelregels Spelregel 1: Wanneer de bal te schuin wordt gegooid, moet de gooier de bal opnieuw gooien. Spelregel 2: Je moet met je benen wel zo wijd staan dat de bal er tussendoor past.
10
Levend bowlen Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal vijf kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Kies twee spelers die gaan bowlen. Stap 2: De twee bowlers gaan tegenover elkaar staan. Stap 3: De rest van de spelers gaat in een lange rij achter elkaar staan tussen de twee bowlers in. Stap 4: De kinderen in het midden gaan allemaal met de benen wijd staan. Stap 5: Eén van de bowlers heeft een bal vast, alle spelers in het midden richten het gezicht naar de bowler die de bal heeft. Stap 6: De bowler rolt nu de bal tussen de benen van de spelers in het midden naar de andere bowler. Stap 7: De spelers moeten ervoor zorgen dat de bal tussen de benen door gaat. Stap 8: Als de bal bij de andere bowler is draaien alle spelers zich om en rolt de bowler de bal weer terug naar de andere bowler, enzovoort. Spelregels Spelregel 1: Als de bal tegen je benen aan komt, ben je af. Spelregel 2: Als de bal niet tussen je benen door rolt, ben je af.
11
Roofvogel en kip Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal vier kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Vorm rijtjes van vier of vijf kinderen die de handen op elkaars schouders leggen. Stap 2: Het voorste kind van elk rijtje is de kip en tegenover die kip staat een roofvogel, die het achterste kind van elk rijtje gaat proberen aan te tikken. Stap 3: De kip mag zijn of haar armen spreiden om het de roofvogel moeilijk te maken. Stap 4: De roofvogel wint als hij of zij het achterste kind van het rijtje aantikt. Stap 5: Als het achterste kind is aangetikt sluiten de kip en roofvogel achteraan het rijtje en dan mogen de voorste twee kinderen van het rijtje ‘kip’ en ‘roofvogel’ zijn. *Dit spel kan met meerdere rijtjes tegelijk gespeeld worden in één veld. Spelregels Spelregel 1: Degene die de kip is: wees voorzichtig met het zwaaien met de armen om de roofvogel te hinderen. Spelregel 2: Als de rij verbroken wordt, wint de roofvogel.
12
Konijnen jagen
Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal vijf kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Kies met elkaar een kind uit dat de ‘jager’ is. De andere kinderen zijn konijnen. Stap 2: De konijnen roepen: ‘Ik ben een konijn’ en huppelen over het terrein. Stap 3: De jager rent achter de konijnen aan en roept: ‘Ik ben een jager’. Als de jager een konijn heeft aangetikt dan verandert het konijn in een wortel en gaat met zijn of haar armen omhoog staan. Stap 4: Wanneer een ander konijn door het poortje van een wortel kruipt, wordt de wortel weer een konijn. Stap 5: Wanneer alle konijnen wortels zijn, heeft de jager gewonnen en wordt er een nieuwe jager aangewezen. Spelregels Spelregel 1: Wees voorzichtig bij het door de poortjes kruipen zodat je niet tegen elkaar aan loopt.
13
Drie is teveel
Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal zes kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Maak tweetallen. Stap 2: Bij één tweetal begint de één als tikker en de ander als loper. Stap 3: De overige tweetallen gaan in een grote cirkel staan. Stap 4: De tikker moet vervolgens de loper proberen te tikken. Stap 5: Wanneer de loper naast een tweetal gaat staan, wordt de speler aan de buitenkant van het tweetal de loper en moet de tikker de nieuwe loper proberen te tikken. Enzovoort. Stap 6: Wanneer de tikker een loper heeft getikt wordt de tikker de loper en andersom. Spelregels Spelregel 1: Als je loper bent mag je niet twee keer achter elkaar bij hetzelfde tweetal aansluiten.
14
Omgekeerd verstoppertje
Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal drie kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Eén speler uit de groep moet zich verstoppen. De andere kinderen mogen niet kijken waar hij of zij zich verstopt. Stap 2: De andere kinderen moeten samen tot tien tellen. Stap 3: De andere kinderen moeten het kind dat zich heeft verstopt zoeken. Stap 4: Wanneer iemand het kind heeft gevonden, gaat hij of zij bij hem of haar zitten. Wanneer er nog iemand het kind gevonden heeft gaat hij of zij er ook bij zitten enzovoort. Stap 5: Wanneer iedereen de verstopplek heeft gevonden, begint het spel opnieuw. Spelregels Spelregel 1: Wees tijdens het zoeken zo stil mogelijk zodat het niet opvalt dat je de verstopplek hebt gevonden.
15
Tennisbal overbrengen Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal vier kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Verdeel de groep in twee teams en maak twee rijen. Stap 2: De voorste speler van elk team krijgt een bal tussen de benen. Stap 3: De voorste speler van elk team rent zo snel mogelijk van A (pion) naar B (pion) maar mag de tennisbal ondertussen niet verliezen. Stap 4: Wanneer de voorste speler bij punt B is aangekomen mag hij of zijn de bal vastpakken en terugrennen naar de eerstvolgende uit die rij die vervolgens hetzelfde mag doen. Spelregels Spelregel 1: Je mag de tennisbal pas pakken als je bij punt B bent aangekomen.
16
Verstoppertje met bal Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal vier kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Kies één speler die mag zoeken en hij of zij krijgt vervolgens de bal. Stap 2: De rest mag zich verstoppen. Stap 3: Wanneer iedereen verstopt is, mag de zoeker de andere kinderen gaan zoeken maar de bal moet op de plek blijven liggen waar hij lag. Stap 4: Wanneer de zoeker een kind heeft gevonden, rent hij of zij terug naar de bal en roept de naam van het kind terwijl hij of zij de bal aanraakt. Stap 5: Het kind dat gevonden is, is af en kan nu tevoorschijn komen Stap 6: De kinderen die nog niet af zijn mogen de bal wegschoppen (zonder dat ze gezien worden door de zoeker). Wanneer dit gebeurt is iedereen weer vrij en mag iedereen zich weer verstoppen. Stap 7: Wanneer iedereen af is, is het spel afgelopen. Spelregels Spelregel 1: De zoeker mag pas weer beginnen met zoeken wanneer hij of zij de bal weer terug heeft gelegd op de plek waar hij lag. Spelregel 2: Schop de bal niet de bosjes in of op het dak, dat is natuurlijk niet eerlijk voor de zoeker!
17
Verschillende springtouwspellen Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal drie kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van de spellen Doorlopertje Stap 1: Kies twee kinderen die mogen draaien. De twee kinderen die mogen draaien, mogen dit niet te snel doen. De andere kinderen gaan, zonder te springen, door het touw lopen. Wanneer je het touw raakt, ben je af. Stap 2: Vervolgens mag iedereen die nog over is één keer springen in het touw en dan doorlopen. En weer wanneer je het touw raakt, ben je af. Vervolgens twee keer en zo verder tot dat er één kind overblijft. Hoe meer, hoe liever Stap 1: Kies twee kinderen die mogen draaien. De twee kinderen die mogen draaien, mogen dit niet te snel doen. Stap 2: De andere kinderen mogen één voor één in het touw komen springen tot dat iedereen tegelijk aan het springen is. Beertje, beertje Stap 1: Kies twee kinderen die mogen draaien. De twee kinderen die mogen draaien, mogen dit niet te snel doen. Stap 2: Er komt steeds één iemand in het touw en die zingt het liedje met daarbij de bijbehorende bewegingen: Beertje beertje draai eens rond (één keer rond draaien) Beertje beertje tik de grond (de grond aantikken met je hand) Beertje beertje poets je tanden (poetsbeweging maken met je hand) Beertje beertje was je handen (met je handen over elkaar wrijven) Beertje beertje kam je haar (met één hand door het haar kammen) Beertje beertje, sta je klaar (met het touw tussen twee benen eindigen) Stap 3: Wanneer dit gelukt is ga je het touw uit en mag de volgende. Je kunt ook met twee kinderen tegelijk in het touw springen.
18
Marco Polo Aantal kinderen Voor dit spel zijn minimaal drie kinderen nodig. Wat heb je nodig
Uitleg van het spel Stap 1: Maak van het touw een vierkant van ongeveer zeven bij zeven meter op de grond. Stap 2: Kies één speler die ‘Marco’ is. De andere kinderen zijn ‘Polo’. Stap 3: ‘Marco’ doet zijn ogen dicht en alle ‘Polo’s’ verspreiden zich over het vak. Stap 4: Alle ‘Polo’s’ doen nu ook hun ogen dicht. Stap 5: ‘Marco’ roept nu ‘Marco!’ en wanneer alle ‘Polo’s’ dit horen, mogen zij ‘Polo!’ roepen. Stap 6: Wanneer de ‘Polo’s’ ‘Polo!’ hebben geroepen mogen ‘Marco’ en de ‘Polo’s’ een stap zetten. Stap 7: Dit gaat zo door totdat ‘Marco’ een ‘Polo’ tikt. Het kind dat aangetikt is mag nu ‘Marco’ zijn en andersom. Stap 8: Wie op het laatste het minst vaak is getikt, heeft gewonnen. Spelregels Spelregel 1: Je mag per keer maar één stap zetten. Spelregel 2: Je moet je ogen tijdens het spel de hele tijd dicht houden. Wanneer er iemand aangetikt is, mag je je ogen even open doen.
19
NAWOORD Het JOGG Team De Wolden heeft met veel plezier een bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van dit boekje met schoolpleinspelletjes. Doordat wij de spellen bij verschillende scholen hebben uitgevoerd, hebben we een selectie kunnen maken van de leukste schoolpleinspelletjes. Stage opdracht Wij zijn studenten Sport, Gezondheid en Management aan de Hanzehogeschool in Groningen. Sport en gezondheid zijn een belangrijk onderdeel van onze stage bij JOGG De Wolden en wij vinden het leuk onze kennis van de theorielessen op school toe te passen in de praktijk. Lekker buiten spelen De reacties die wij ontvingen bij de verschillende scholen waren bijzonder positief. Niet alleen kregen wij positieve reacties van de kinderen, maar vooral van leraren en ouders. Tegenwoordig groeien kinderen op met computerspellen en televisie. Wij hopen dat door dit boekje kinderen weer enthousiast worden om buiten te gaan spelen. Buiten spelen is niet alleen veel gezonder, maar ook een manier om contact met elkaar te houden.
Van links naar rechts: Martijs van Schie, Taran Poorterman, Astrid Niezing en Jonah Kremer
20
