Nieuwsbrief “Leefstijl en gezond gewicht” Maart 2014 – 2e editie
Goede vooruitgang bij deelname aan extra beweegmoment Op alle deelnemende scholen is het extra beweegmoment nu in volle gang. We hebben van de scholen veel inspanning gevraagd om het extra beweegmoment voor alle groepen in te plannen, met positief resultaat. Daar waar het voor een aantal scholen lastig is om voor elke groep een geschikt moment onder schooltijd te vinden, hebben we in overleg met elkaar toch goede oplossingen bedacht en loopt dit steeds beter. Wekelijks groeit het percentage deelnemers en daar mogen we met z’n allen trots op zijn. Het ultieme doel is natuurlijk een deelname van 100%, we komen er steeds dichterbij. Een aantal quotes uit de weekjournaals/twitterberichten van speelbegeleiders Imke Groener over De Koning: “Door verhalen van een docent heb ik gehoord dat het op de dinsdag door de juniorcoaches helemaal zelf wordt geregeld. Ik wil daar groep 7 een groot compliment voor geven. Tijdens de pauze waar ik aanwezig ben gaat het ook super goed”. Cor Kiewiet over de St. Gerardusschool: “De pauze verliep goed, we hadden een ruim aanbod aan spellen klaargezet en de kinderen vonden het erg leuk. Dinsdag was het erg druk tijdens de pauze dus hadden we het hele plein vol met spelen, voor iedereen wat. Bij de kinderen straalde het enthousiasme er van af.” Erik Manden over CBS Mecklenburg: “De juniorcoaches mogen echt trots op zich zelf zijn. Ze hebben goed de leiding genomen bij de spelletjes. Soms zijn er bij kinderen wat onenigheden, maar dit wisten ze goed uit de weg te gaan. Goed gedaan!” Larissa Sprakel over De Windroos: “Het sprinten was een groot succes. Er waren continue leerlingen aan het spelen die hartstikke goed hun best deden. De kleuren stonden de dag erna nog steeds op het plein waardoor de leerlingen het zelf ook speelden zonder coaches, hartstikke leuk!” Mirko Weustink over OBS Glanerbrug Zuid: “Het spel Kingen met meester Mike ging bloedfanatiek” en over De Troubadour: “Vandaag weer een sportieve pauze met veel spelende kinderen”
“Leefstijl en gezond gewicht”
Beweeg Wijs; teamtraining bij OBS Het Pathmos In de eerste teambijeenkomst (najaar 2013) zijn de gedragskleuren uitgelegd en zijn de eerste implementatie afspraken gemaakt. In de tweede teamtraining op 27 maart nam Beweeg Wijs de collega’s mee op het eigen plein en bespraken we de kleurrijke zonerings mogelijkheden. Zo hebben we de plaats van de skelterbaan besproken, zijn de blauwe solo vakken vlakbij de ingang uitgeprobeerd en is er een oranje tikspel zone verder op het plein aangebracht. Voor het elastieken en de hinkelbeweegbaan hebben we plekken bedacht tussen blauw en oranje in. Zo experimenteren we met alle kleuren totdat we met elkaar de meest ideale en dus meest veilige indeling hebben gevonden. Een boeiend proces!
Speelbegeleider Imke instrueert hier het elastieken in geel.
Leef Wijs; samen ontbijten bij OBS Glanerbrug Zuid Afsluiting periode 2 Leef Wijs Zien eten doet eten… Wat was het gezellig met het ontbijt van de groepen van de Leef Wijs lessen. Het ontbijt was de afsluiting van periode 2 die in het teken van het ontbijt stond. De betrokkenheid van de ouders was groot. Dit is wat kinderen zo leuk vinden, samen eten! Ze hebben verschillende dingetjes geproefd die ze nog nooit gegeten hadden. Natuurlijk was nog niet alles meteen lekker, maar zo leren ze toch nieuwe smaken aan. Wat ook nog een leuke bijkomstigheid is; kinderen die gezond ontbijten, kunnen beter leren, ze hebben meer energie en zijn vrolijker. Mooi toch?! De laatste periode gaat het over de warme maaltijd. We gaan er weer iets leuks van maken!
“Leefstijl en gezond gewicht”
Terugkoppeling GKGK testgegevens Met grote dank aan mevr. Monique L’Hoir heeft de afgelopen weken op bijna alle scholen de terugkoppeling van de GKGK testgegevens plaatsgevonden. Een aantal opmerkingen, bijzonderheden en vragen zijn teruggekoppeld aan GKGK en TNO en worden opnieuw verwerkt. De volgende stap is het informeren van de resultaten naar ouders. Op een aantal scholen zijn hierover al afspraken gemaakt, een aantal scholen is nog in overleg. Er zal deze week een belronde volgen om nadere afspraken te maken. Tot zover willen we iedereen danken voor de tijd en aandacht die er aan besteed is.
Wijkbeweegteam overleggen Zoals eerder aangekondigd staan er binnenkort drie wijkbeweegteam overleggen gepland in Enschede West, Zuid en Glanerbrug. Het eerste overleg staat gepland in Enschede Zuid (OBS Harry Bannink, De Windroos en CBS Mecklenburg) op donderdag 10 april. Doel is om met het wijkbeweegteam gericht een aanpak in te zetten voor kinderen met overgewicht op de deelnemende scholen. De betrokkenen hebben hiervoor onlangs een uitnodiging ontvangen.
Nulmeting sport- en beweeggedrag Om in beeld te brengen hoe het sport- en beweeggedrag van de kinderen op dit moment is en hoe dit mogelijk de aankomende jaren verandert (hopelijk in positieve zin) is het belangrijk om een nulmeting te houden. Op de scholen in Glanerbrug is deze nulmeting dit schooljaar al door de Combinatiefunctionarissen afgenomen, hiervan hebben we de gegevens dus in beeld. Bij de overige zeven scholen zullen we deze vragenlijst de aankomende weken afnemen. We vragen de Combinatiefunctionarissen / speelbegeleiders / vakleerkrachten hiervoor om medewerking. Het betreft een korte en bondige vragenlijst. Deze vragenlijst is opgesteld door de gemeente Enschede. Vanaf volgend schooljaar zal deze vragenlijst jaarlijks op alle scholen in Enschede worden afgenomen.
Leef Wijs; wist je dat?! Van een aantal scholen hebben we de vraag gekregen of wij input hebben over gezonde voeding / gezonde leefstijl voor in de nieuwsbrief van de school. Het betreft dan artikelen, weetjes en nieuwsfeiten die voor ouders interessant, leuk en leerzaam zijn om te lezen en die aansluiten op de Leef Wijs lessen. Deze maand een artikel van hoogleraar Frans Kok. Bijlage 1: Artikel “Gewoon eten is gezond genoeg”
Partners in het project “Leefstijl en gezond gewicht” Basisscholen; De Koning, De Troubadour, De Windroos, Drakensteyn, Glanerbrug Noord, Glanerbrug Zuid, Harry Bannink, Het Pathmos, Het Stadsveld, Mecklenburg, St. Gerardus / Menzis / Gemeente Enschede / GKGK / Beweeg Wijs
“Leefstijl en gezond gewicht”
Gewoon eten is gezond genoeg Frans Kok, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Wageningen Universiteit, heeft alle mogelijke voedingshypes voorbij zien komen. En hij is ze meer dan zat. ‘Geef je kind gewóón te eten. Dan krijgt-ie alles wat hij nodig heeft.’ En nee, er is niks mis met een patatje. Laat ze genieten Voor kinderen is voeding extra belangrijk. Ze moeten er immers groot en sterk van worden, zoals we ze steeds vertellen als ze hun bordje niet willen leegeten. Maar waar bloeit je kind nou echt van op? Dat weet prof. dr. Frans Kok, hoogleraar Voeding en gezondheid aan de Wageningen universiteit. ‘Een kind bloeit op van een lekker patatje met mayo en een heerlijk ijsje!’ antwoordt hij lachend. Ongetwijfeld. Maar dat zijn toch tegelijkertijd de voedingsmiddelen die we zoveel mogelijk moeten vermijden? Kok geeft me ongelijk. ‘Genieten van voedsel is ontzettend belangrijk, daar kikkert een kind echt van op.’ En daar heeft hij wel een punt. Het humeur van mijn eigen dochters (4 en 7) is inderdaad meer gebaat bij een ijsje dan bij een courgette. Want hoe ik die groente ook bereid - verstopt in een sausje, knapperig roergebakken of opgediend in de vorm van vrolijke sterretjes - ze walgen ervan. Maar ja, vitamientjes hè. ‘Groente is zeker gezond,’ beaamt professor Kok. ‘Er zitten vezels, vitaminen en mineralen zoals kalium in. Maar je hoeft het niet te overdrijven. Voor een kind tussen 4 en 8 jaar is de aanbeveling 100 tot 150 gram groente per dag, vanaf 9 jaar 150-200 gram en vanaf 14 jaar 200 gram. Die groente hoef je ook niet allemaal in één maaltijd te proppen. De ervaring leert dat groenten geserveerd als soep of saus prima gegeten worden.’ En wat als je kind domweg nauwelijks groenten lust? ‘Tja, een kind moet elk voedingsmiddel gemiddeld wel tien of twintig keer proeven voordat hij het lekker begint te vinden. Blijven aanbieden dus. En echt, een patatje met mayo is heus niet zo slecht, zolang je het maar niet elke dag eet.’ Supplementen onnodig Over voedingspatronen is wél het nodige bekend. ‘Het is misschien teleurstellend, maar een gezond eetpatroon bestaat heel saai uit de schijf van vijf: groenten en fruit, volkoren graanproducten zoals brood, rijst, pasta en aardappelen, goede vetten, eiwitten uit zuivel, vlees, vis en vleesvervangers en vocht. Dat patroon kent heel veel verschillende invullingen. Je kunt in een Aziatisch land even goed een gezond eetpatroon volgen als met het populaire mediterrane dieet of zelfs met onze eigen oer-Hollandse pot. Stamppotten met zuurkool, boerenkool, appeltjes... Daar is niets mis mee.’ En daar hoef je dus ook geen supplementen aan toe te voegen? Van die grappige beertjespillen bijvoorbeeld, speciaal bedoeld voor kinderen? ‘Er zit natuurlijk een hele industrie achter, maar vitaminepillen zijn grotendeels overbodig. Er is in ieder geval nog nooit overtuigend aangetoond. ‘Gewoon’ eten dus. Maar eten zoals we het nu doen, is toch ook niet goed? Want hoe komt het dan dat er zoveel kinderen te dik zijn? ‘Ik zie dat vooral als het gevolg van te veel willen verwennen. Met een ijsje nu en dan of een patatje is niks mis, maar je moet het niet continu geven. Bewaar dat voor speciale gelegenheden: uit eten gaan, op vakantie... De normale situatie moet gezonder zijn. Maak je kind bewust Leg kinderen al op jonge leeftijd uit hoe hun lichaam werkt, pleit Kok. ‘Vertel ze over de miljarden cellen waar hun lichaam uit bestaat en hoe die samen hun weefsels en organen
vormen. Dat hun hart, hersenen en spieren allemaal hun eigen trucjes kunnen, en dat ze daarvoor al die moleculen nodig hebben die je door je mond naar binnen stopt. Die organen hebben behoefte aan een enorme variatie aan stoffen. Maak kinderen ervan bewust dat hun organen het moeten doen met de voeding die ze eten, hun leven lang, elke dag opnieuw.’
