Jaarplan 2015
Midgard Samen Leven
Gerrit Benner
Dit alleen geneest, wanneer in de spiegel van de mensenziel de hele gemeenschap zich vormt en in de gemeenschap leeft de kracht van ieder individu
1
Jaarplan 2015 Midgard Samen Leven Inleiding In het jaarverslag 2014 staat beschreven dat er het laatste jaar erg hard is gewerkt aan de vitaliteit in brede zin van de woon- en werkgemeenschap Midgard. We hebben duidelijk ingezet op de vitaliteit en de duurzaamheid van de instelling. Dat wil zeggen dat de samenhang gezond is en kan blijven tussen de verschillende levensgebieden (de fysieke behuizing en omgeving, de levenskrachten en de cultuur, de zielenvermogens van alle individuen en van het geheel en als laatste de kernopgave van de instelling in haar biografie) en de samenhang tussen de verschillende domeinen waarbinnen gewerkt wordt (bewoners-, begeleiders- en bedrijfswaarde). Dit is wel eens anders geweest en door alle veranderingen in de financiering van de zorg staan we regelmatig onder grote druk. Het is dus zaak om die samenhang goed te verzorgen. Daarvoor hebben we een duidelijke structuur neer gezet met clustermanagers en verschillende ondersteunende diensten. Velen weten beter wat ze moeten doen om dat geheel te verzorgen. We hebben hiermee een begin gemaakt en hiermee gaan we verder. In dit jaarplan staan de richtingen beschreven. Deze komen gedeeltelijk voort uit de eerder gekozen doelen uit 2014 alsmede uit verschillende overleggen met diverse betrokkenen zoals het MTM, ondersteunende diensten, de OR en de CR. Uit het kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) kwamen ook nog verbeteringen welke zijn opgenomen. Als laatste heeft het bestuur aan de instellingen een aantal items genoemd waaraan gedacht dient te worden bij het opstellen van de jaarplannen. In dit jaarplan staat wát we willen realiseren. Over hóe we dit willen doen en met wie en wanneer hebben we inmiddels ook een aantal bijeenkomsten gehad maar dit staat niet in dit jaarplan. De beantwoording van deze vragen in nl. steeds in beweging en wordt steeds bijgesteld. Ook vindt er op clusterniveau beantwoording hiervan plaats in overleg met betrokkenen. Dit jaarplan dient dus als richtinggevend te worden gezien en als werkplan. We gaan hiermee actief aan het werk.
De wilsrichting van Midgard Midgard wil een sociaal-therapeutisch en heilpedagogisch leefklimaat bieden aan mensen met een matig tot en met zeer ernstig verstandelijke beperking. De gemeenschap wordt gevormd door haar leden (bewoners en begeleiders) waarop zij wekkend kan zijn voor ieder individu, uitgaande van de eigen kracht en de eigen mogelijkheden. In deze sociale netwerken, die zoveel als dit kan het ‘gewone leven’ representeren en waarbinnen mensen kunnen leren, leven en werken, kunnen de mensen in overeenstemming met hun eigen mogelijkheden en behoeften zich ontwikkelen. Hierdoor ontstaat ‘zelfverwerkelijking’. Midgard biedt een ontmoetingsplaats waarin de sociale ontwikkelingsweg beoefend kan worden. Dit is een voorwaarde voor de ontwikkeling van de mensheid waarin de onbaatzuchtige liefdevolle houding een lonkend perspectief is. “Wat is verkwikkender dan het licht?”, vroeg de een. “Het gesprek”, zei de ander (Goethe, ‘Het sprookje van de groene slang en de schone lelie’). Het gesprek dient hier begrepen te worden als een open ruimte waar de ander gezien wordt en waar men tot wording kan komen. Elders in het sprookje staat: “Of ik kan helpen, weet ik niet”, zei de oude man. “Een enkeling helpt niet alleen, maar iemand die zich met velen verenigt op het juiste moment.” Dit is de missie van Midgard. Binnenplaats waar gewerkt wordt aan ‘worden wie je wezen wilt’. Speciaal voor mensen waar dit gepaard gaat met ernstige ontwikkelingsproblemen. Dit ‘wordingswerk’ gaat gepaard met vele werkwoorden, immers in het handelen verschijnt het Ik. Vier werkwoorden daarvan krijgen speciale aandacht: wekken, ondervinden, onderzoeken en ondernemen.
2
Om deze wilsrichting te verlevendigen is het volgende nodig op de vier levensgebieden: 1. De fysieke omgeving (gebouwen, interieur, materialen, tuin, paden, verlichting etc) We zijn inmiddels flink aan het investeren in gebouwen van Midgard op een duurzame en ecologische manier alsmede in de omgeving en winkel/theeschenkerij. 2. Het levensritme, de organisatie en de cultuur van de gemeenschap Er zal binnen de 5 clusters meer samengewerkt worden aan de samenhang wonen, werken en de nacht. De 3 pijlers worden verzorgd: de sociaaltherapie, zinvolle arbeid/werk en de cultureel met spiritualiteit. We zoeken naar actief medezeggenschap. 3. De ziel van de gemeenschap Hoe is het met de ziel van Midgard? (Waar het gaat om de botsingen, de sympathie of juist de antipathie, het ‘gedoe’ tussen elkaar waardoor de interactie in de gemeenschap gekleurd wordt en wat het werkelijke gesprek (‘verkwikkender dan het licht’) in de weg kan staan, maar waaraan ook ontwikkeld wordt (zie ‘het groene sprookje en de schone lelie’). Laten we hier zicht en grip op proberen te krijgen. Dit vraagt een open (luisterende) houding met het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen persoonlijk leiderschap. 4. Het Ik van Midgard en haar kernvisie Midgard kent haar kernvisie en wilsrichting en draagt dit uit. Dit is de stip op de horizon en daarom werken wij hier. Dit willen wij duurzaam en in samenhang met de omgeving staande houden. Dit vraagt voortdurende scholing van iedereen in het vak wat diegene uitoefent alsmede in zijn of haar persoonlijk leiderschap. Vier werkwoorden zijn hierin richtinggevend: wekken, ondervinden, onderzoeken en ondernemen. Midgard kent een biografie evenals haar bewoners. Het is van belang om deze beide biografieën met elkaar te verbinden. Hierdoor komt de context van de bewoner meer in zicht. Met de wilsrichting in het vizier zal geïnvesteerd worden in de drie kernwaarden: geel: begeleider
blauw: bedrijfswaarde
rood: bewoner
1. De bewoner professionalisering van zorg aanbod vanuit het spectrum 'helende activerende handelingen' versterken eigen regie en zeggenschap van de cliënt met zijn systeem (familie) inzet en samenwerking informele zorg (familie en vrijwilligers) 2. De begeleider werken aan professionaliteit, methodiek en houding van medewerker werken aan een arbeidsomgeving en -voorwaarden waar je graag wilt werken 3. De bedrijfswaarde een gezonde bedrijfsvoering (resultaat = 2%) en werken binnen clusterverantwoording samenwerking met de zusterinstellingen van de Raphaëlstichting en andere instellingen en stakeholders kwaliteits- en verantwoordingssystemen op orde Aan de hand van deze 3 waarden wordt hierna ingegaan op onze plannen. 04-02 2015, Erik beemster 3
1. Bewonerswaarde 1.a Kwaliteit van de zorg en veiligheid 1. Er is aandacht voor vitaliteit/ gezondheid van onze bewoner. Dit wordt meegenomen in de MDO's (voeding, nachtrust, medicijngebruik). Ook wordt er meer sport -in brede zinaangeboden. 2. Onze AVG werkt nauw samen met ons (para) medisch team. 3. We hebben een visie ontwikkeld op en vaardigheden verkregen betreffende een viertal voor ons relevante zorgketens t.w.: • EMB • Ouderen • MVG, • Kind&Jeugd • Middengroep 4. Ten behoeve van de bewoners met moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG) willen we een eigen expert-groep (de 'Gideon-groep') opzetten die beschikbaar is voor eigen bewoners die (tijdelijk) moeilijk te verstaan zijn. 5. We hebben de programma's en de kwaliteit van de werkplaatsen en dagbesteding geëvalueerd en geactualiseerd. Het sluit aan op wat bewoners hier kunnen en wat er vanuit de samenleving gevraagd wordt aan producten. 6. De diensten vanuit Euterpe worden vaak gevraagd en geboden. We streven ernaar dat 33% van de bewoners hiervan gebruik maakt eind 2015. 7. Nu wordt bij 50% van de bewoners vrijetijdsbesteding begeleid door een vrijwilliger. We streven ernaar dat dit verhoogt naar 65% waardoor meer bewoners vrijetijdsbesteding kunnen hebben. Dit kan door informele zorg gerealiseerd worden. D.w.z. door het eigen netwerk (familie/vrienden) of door vrijwilligers. 8. De samenwerking tussen de 3 leefgebieden binnen de clusters (wonen, werken en nacht) wordt verbeterd. Er wordt met één geïntegreerd zorgplan gewerkt betreffende de 24/7-zorg. De persoonlijk begeleider is de spin in het web. 9. Er is alertheid op omgeving van de bewoners en inzet om dit zo goed mogelijk te verzorgen. We zijn ons bewust van de kwaliteit van de helende omgeving. 10. Na de renovaties verschijnt er een andere groepsvorming binnen de huizen. We onderzoeken waar homogeniteit en heterogeniteit dienend is voor de groep en de individuele bewoners. We zullen dit proces met begeleiders, bewoners en familie samen oppakken. 11. Een belangrijk uitgangspunt is dat wij 'bewoner-volgende begeleiding' willen aanbieden m.n. Bij de ernstige beperkte bewoners waar sterke regelmaat en bekendheid gewenst is. Om dit te bereiken zullen b.v. begeleiders én op het wonen én op de werkplaatsen kunnen werken. Als bewoners uitvallen op de werkplaats is er een goed vangnet op het wonen. 12. We willen voorbereidingen treffen om de methodiek Totale Communicatie voor een aantal 4
bewoners eigen maken voor 2016. We gaan om 2015 een pilot doen bij het Mirjamhuis. 13. Gedurende de hele dag, incl. avond en weekend, is er aandacht voor een activiteitenprogramma. Verveling kan voorkomen maar er wordt naar gestreefd dat dit weinig gebeurt. 14. De kwaliteit van de zorg in de nacht wordt nader onderzocht en versterkt. We streven naar een 'comfortabel slaapbeleid'. Ook willen we de ICT-mogelijkheden (domotica, uitluisterapparatuur) verbeteren waardoor dit beter gaat en dit minder inspanning vraagt. 15. In de MDO's willen we een extra vraag beantwoorden over de bewoner: “waar zie je blijdschap?” Dan gaat het erom hoe je dit kan versterken. Met dit aspect willen we de 'kwaliteit van leven' een extra impuls geven. 16. In de MDO's zal meer gebruik gemaakt worden van 'beeldvormende diagnostiek'. Enerzijds willen we de begeleiders laten vertellen welke kwaliteiten en ontwikkelingsopgaven de bewoner heeft en anderzijds kan dit aangevuld worden door beeldvorming: welk beeld krijg je bij iemand, welk gemoed speelt er en waarin zit de wilsrichting? We zullen stappen zetten om deze kwaliteiten te versterken door b.v. scholing hierin. 1.b Veiligheid 1. We willen allerhande vrijheidsbeperking (BOPZ) terugdringen door scholing over het omgaan met moeilijk gedrag op alle niveaus. MIC's hierover willen we laten opvolgen door 'plannen van aanpak' waar we van willen leren (versterking leerklimaat). 2. We willen ook de algehele beleving versterken dat men zich veilig voelt op Midgard. Dit nemen we ook in scholing mee en we werken met de meldcode Huiselijk Geweld waardoor grensoverschrijdingen beter opgemerkt en besproken worden. 1.c. Clëntwaardering 1. Er wordt opnieuw nauw samen gewerkt met de cliëntenraad waar ook een aantal leden van de Rebellengroep in zitten. Hiermee willen we het meepraten en beleid uitstippelen over de algehele gang van zaken, vorm geven ('medezeggen'). We willen met de cliëntenraad onderzoeken hoe we de ouders/familie meer kunnen betrekken bij bijvoorbeeld de huidige samenlevingsopgaven om de zorg te de-professionaliseren naar meer informele zorg. Het Meerjarenbeleidsplan van de Raphaëlstichting 'Open de ruimte' kan hierin helpend zijn. 2. Het Plan van Aanpak n.a.v. het cliënttevredenheidsonderzoek okt. 2013, wordt verder uitgevoerd. Het gaat over betrokkenheid bij het zorgplan, veiligheid en ontwikkelingsmogelijkheden op de werkplaatsen.
2 Begeleiderswaarde 2a. Identiteit 1. Midgard is een antroposofische leef-werkgemeenschap en wil vanuit haar visie/kernwaarde 5
de zorg voor de bewoners en voor de begeleiders inhoud geven. We willen deze kernwaarde verlevendigen evenals het antroposofisch mensbeeld waarvan uit we willen handelen. 2. De 4 werkwoorden (onderzoeken, ondervinden, ondernemen en wekken) van het meerjarenbeleidsplan (MJB) van de RS krijgen nader inhoud door de opgeleide '1-per-teamleden' en de clustermanagers. We zullen vooral inzetten op het doen van de 4 werkwoorden. We zullen dit koppelen aan onze plan om 'zelfsturing/zelfonderneming' op teamniveau te versterken. 3. In het MJB van de RS wordt de houding 'Open de ruimte' beschreven als attitude om om te gaan met de vele veranderingen in de samenleving en de gevolgen hiervan voor de zorg. We willen deze houding op allerlei niveau's beoefenen, zie hiervoor ook 2a.2. 2b. Medewerkersontwikkeling 1. We willen goede aandacht geven aan de algehele vitaliteit van de collega's. Juist in de huidige drukte, die alleen maar toeneemt door bezuinigingen vanuit de overheid, is het belangrijk om de zelfregulatie te versterken (dit betekent dat je ervaart dat je belangrijk bent, dat je een zeker mate van autonomie ervaart in wat je doet (zelfsturing) en dat je denken, voelen en handelen in overeenstemming zijn met elkaar). We willen de zelfsturing/zelfonderneming versterken en werken met een aantal voortrekkers (seniors). We versterken het leerklimaat, geven elkaar feedback en versterken de mogelijkheden om zelf en met elkaar te onderzoeken, te ondervinden en te ondernemen. Dit doen we door scholing/intervisie op alle werkniveau's: • BOT, Begeleiders ontwikkel traject (voor alle begeleiders wonen, werken en nacht), • WOT, Woon- en Werkplaatsbegeleiders ontwikkel traject • VOT, Vrijwilligers ontwikkel traject, • SOT, Senior ontwikkel traject ('wekkers' t.b.v. zelfondernemende teams) • MOT, Middenkader ontwikkel traject (clustermanagers), • en nog andere te ontwikkelen scholing. 2. We willen goed medewerkersbeleid ontwikkelen en inzetten op het gebied van het behoud van gezondheid en vitaliteit (preventie) van de collega's. De afdeling M&O wordt meer HRM (Human Resource Management'). Levensfasebeleid is hierin ook een belangrijk onderwerp. We zoeken hierin samenwerking binnen de Raphaëlstichting en daarbuiten (b.v. voor job rotation/mobiliteit). 3. Bij een aantal bewoners hebben we goede ervaring met het methodisch werken. Dit willen we uitbreiden. Hiervoor zal scholing en consultatie genoten worden. 4. Er wordt geschoold in expertise op cluster/doelgroep-niveau. 5. Er komt een goed inwerkprogramma voor nieuwe collega’s en hieraan wordt vastgehouden. 6. Er wordt extra tijd en aandacht besteed aan het samenwerken binnen cluster tussen de 3 leefgebieden waardoor samenhang beleefd wordt. 7. Er wordt extra tijd en aandacht besteed aan de samenwerking tussen de formele en informele (familie en vrijwilligers) begeleiders. 8. Het ziekteverzuim in 2014 7,6%. Dit willen we met Provar verlagen naar 4%. 6
9. Eind 2014 is een medewerkerstevredenheidsonderzoek gedaan. Hieruit komt het gemiddelde cijfer: • Midgard = 6,94 (in 2012 = 6,73) • De Raphaëlstichting = 7,26 • Alle VG-instellingen die geënquêteerd zijn = 7,36 • de top 3 van deze instellingen = 8 We gaan op cluster-niveau met elkaar hiervoor een Plan van Aanpak maken en dit in 2015 oppakken. 10. Bovenstaande punten willen we graag samen met de collega's oppakken in de teamvergaderingen, de ondernemingsraad en ander overleggen. Het gaat om het gezámenlijk oppakken van deze items.
3 De bedrijfswaarde 3.a Ketensamenwerking 1. Door ons diverse aanbod willen we met vele verschillende andere disciplines samenwerken: 1. MVG keten 2. WMO (Gemeenten) en andere WMO-partners 3. WLZ (Zorkantoor) 4. Scholen ROC/Horizon/In Holland 5. KDC 6. Visio, CCE, Kentalis (gehoor) 7. MEE 8. Andere zorgaanbieders voor dagbesteding 3.b Innovatie 1. Vernieuwing van onze winkel De Koperen Koning met een horeca-voorziening en uitbreiding van het assortiment en diensten. We hebben hiervoor een projectgroep die samen met een commissie van aanbeveling fondsgeld wil werven voor de financiering hiervan. Er is inmiddels een projectplan geschreven en in 2015 zullen we dit verder uitbouwen. 2. We hebben van het zorgkantoor financiële ondersteuning gekregen om onze ambitie van 'zeven-keer-vierentwintig-uurszorg' (oftewel: 24/7-zorg) op clusterniveau te realiseren. We willen bewonervolgend zijn en elementen uit de methodiek 'Triple-C' betrekken. 3. We (vanuit ons KDC De Appelboom) onderzoeken samenwerkingsmogelijkheden met Queeste en anderen t.b.v. een multifunctionele buurtcentrum waar diverse diensten van ons gesitueerd kunnen worden. 4. We willen de groep 'informele begeleiders' (familie en vrijwilligers) uitbreiden door gerichte acties (PR, contact UWV en gemeente). 3.c Bedrijfsvoering en financiële continuïteit 1. De begroting 2015 komt op 2% positief resultaat uit. We stonden voor een bezuiniging van ongeveer 5% van de totale omzet. Omdat we hier in 2014 al op hadden voorgesorteerd hadden we netto nog ongeveer 3% te bezuinigen. We hebben bezuinigd door vermindering inzet ondersteunende diensten, nl. 2fte, = 10%. We hebben zo weinig mogelijk willen 7
bezuinigen in de zorggerelateerde fte. Er is 3fte bezuinigd, = 2% . (Van de 167,7 fte op Midgard is 143 fte zorggerelateerd, = 85%). De inzet betreffende de ondersteunende diensten in 2015 zal verder geoptimaliseerd worden. We willen deze begroting realiseren en zullen dit met de clustermanagers nauwlettend volgen en bijsturen. In het MTM is dit ook een belangrijk aandachtspunt. Voor de zelfondernemende teams zijn dit belangrijke kaders: per team is een begroting gemaakt hoeveel fte ingezet kan worden. 2. Door de onzekerheid van de baten zullen we een ‘flexibele schil’ nodig blijven houden. Dit betekent een voorzetting van tijdelijke contracten. 3. Om de baten constant te houden is het van belang om ons aanbod te versterken (legitimeren), te positioneren en te profileren (marketing). Dit houdt in dat we moeten ingaan op de vragen die in de samenleving leven (legitimeren), om daarop een geschikt en voor ons passend antwoord op te geven en om dit goed 'in de markt te zetten', zoals een goede website hebben met actuele informatie. 4. We gaan in de komende twee jaar ingrijpend renoveren met een investering van 2 miljoen totaal. We hebben dit reeds begroot maar we zullen het hele proces goed monitoren zodat de drie belangrijke waarden (de bewoner, de begeleider en de bedrijfsvoering) er zo weinig mogelijk onder te lijden hebben. 5. De bestaande gebouwen worden goed onderhouden en zien er goed uit. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het Meerjaren-onderhoudsplan wat in samenwerking met de Wooncompagnie is opgesteld. 6. We werken met zelfondernemende teams/clusters. Hierin wordt opgeleid en wordt gewekt (zie eerder onder ad. 2.b). 7. We willen meer gebruik maken van moderne ICT-mogelijkheden zoals internet via Wifi en meer gebruik van Macbooks waardoor in huiskamers in het digitale dossier kan worden geschreven (men kan dan evengoed bij de bewoners blijven en men hoeft niet op het kantoor te zitten). We willen het EPD (CV) ook graag vereenvoudigen. 8. Onderzoek naar meer baten door andersoortige diensten aan te bieden zoals verhuur van de zaal, voor horeca,verjaardagsfeesten, fondswerving, bakkerij, productontwikkeling, logeren met PGB, etc. 9. Onderzocht wordt of verdere samenwerking binnen de Raphaëlstichting juist meerwaarde heeft of juist niet. Daarnaar zal gehandeld worden (b.v. het centraliseren van de telefonische receptie). 3.d Kwaliteit- en verantwoordingssysteem 1. Bij de uitvoering van al onze plannen voldoen we in 2015 natuurlijk ook weer aan de kwaliteitseisen zoals HKZ, AOIC, Skal en Veilig Voedsel. We hanteren de wetgeving omtrent WGBO, BIG en BOP
8
