samen leven jaarthema seizoen 2014 - 2015
samen leven in de Nicolaï Samen leven, dat klinkt prachtig! Maar dat samen blijkt in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Samenleven van mensen met verschillende achtergronden - raciaal, etnisch, religieus of economisch - blijkt één van de moeilijkste uitdagingen van vandaag de dag. Hoewel onze maatschappij materieel (voor de meesten) steeds welvarender en ingewikkelder wordt, is er een tendens te voorkomen dat we omgang hebben met mensen die anders zijn of leven. Onze samenleving wordt steeds meer 'vloeibaar'; vaste verbanden, vaste contracten, vaste relaties tellen steeds minder mee. Wil je mee komen, moet je flexibel zien te zijn, of anders ten onder gaan, en naar de marginaliteit verdwijnen. Samen leven en samen werken begint met luisteren naar de ander, je verplaatsen in de ander. Vaardigheden, die je moet oefenen en trainen, zoals samen musiceren. Als je niet observeert, kun je niet converseren. In het nieuwe seizoen van de Nicolaï-gemeente, dat ook deze september traditiegetrouw op de startzondag wordt afgetrapt, verdiepen wij ons in het thema ‘Samen leven’. Uit welke geestelijke traditie putten wij? Leren wij vooral individueel zalig te worden, levend uit Gods genade aan de enkeling? Of is er zoiets als de gemeenschap waarin wij de 'ander' niet zozeer leren zien als obstakel, of als iemand die ons leven veraangenaamt, maar juist als degene met wie wij en door wie zelf pas waarlijk 'mens' kunnen worden? Het zou zomaar kunnen dat de kerkelijke gemeenschap te midden van de verbrokkeling van de loyaliteitsbanden in deze vloeibare tijden, iets wezenlijks te zeggen heeft aan een ieder die het horen wil. Parallel aan het programma loopt een serie activiteiten die toegespitst zijn op het thema en doel van de gemeentereis van dit jaar; Armenië. Deze activiteiten worden uiteraard niet enkel voor de deelnemers aan de reis georganiseerd, iedereen wordt hiervoor van harte uitgenodigd! Daarnaast is het programma zoals in voorgaande jaren verder aangevuld met een meditatief ochtendgebed tijdens de veertigdagentijd en een zangavond om samen verder kennis te maken met het nieuwe liedboek. Kortom, maak het avontuur het komende jaar weer mee, als wij ons zelf en anderen gaan bevragen naar de vraag hoe samen te leven. Om er misschien wel vrolijker, sterker en geestelijk rijker uit te komen. Voor enkele avonden willen wij u in verband met de organisatie vragen om u vooraf op te geven. Dit kan via
[email protected] of telefonisch via 06-44442706 (Adriaan Verheij). Commissie Vorming & Toerusting
samen leven in het najaar vanaf maandag 29 september | Leerhuis Bonhoeffer ‘Leven met elkaar’ Dietrich Bonhoeffer publiceerde eind jaren dertig zijn boekje 'Leven met elkaar', waarin hij zich tegen de achtergrond van de dreiging van het opkomend nationaalsocialisme, rekenschap geeft van zijn 'experiment' in het seminarie van Finkenwalde, waar hij heeft geprobeerd een christelijk gemeenschapsleven vorm te geven, ten dienste van de kerk. Hij leerde de bewoners te mediteren, 's morgens vroeg alleen, maar ook in gemeenschappelijk verband. Om te midden van de moeilijke omstandigheden van het nationaalsocialisme sterk en overtuigd in dienst van Christus te staan bij het werk in de Gemeente. De hoofdstukjes van het boekje spreken voor zich: I. Gemeenschap, II. De dag met elkaar, III. De dag alleen, IV. De dienst, V. Biecht en avondmaal Het boekje van krap 100 pagina's is een geestelijke parel, die we met elkaar in een rustig tempo kunnen gaan lezen. Steeds op de kring een stukje, waarbij we thuis het hoofdstukje verder af lezen. Voor wie het boekje zelf wil aanschaffen; afgelopen voorjaar is het opnieuw uitgekomen in het Nederlands bij Ten Have, onder de titel 'Verborgen Omgang'. Het kost 14,99 euro. Er is ook een e-book versie. Het leerhuis vindt tweewekelijks plaats, wisselend op maandag en dinsdag, voor data zie jaaragenda op achterzijde. U kunt u voor het leerhuis opgeven via
[email protected], telefonisch is uiteraard ook mogelijk. Leiding: ds. Dirk Neven Locatie: consistorie Nicolaikerk, daarna wisselend consistorie of tuinzaal museum Aanvang: 20.00 uur
donderdag 16 oktober | Lezing Henk Vrielink ‘Dialogisch leven: ik ben verbonden, dus ik besta’. Het is de ontmoeting met de ander die mij tot ‘ikzelf’ maakt, vindt Henk Vrielink, pastor, theoloog en filosoof. Aan de hand van denkers als Martin Buber en Emmanuel Levinas bespreekt hij hoe ons leven van de grond af is
opgebouwd uit verbondenheid met anderen. Aan de hand van inzichten uit de contextuele benadering van Nagy en uit de hedendaagse psychiatrie, zoals van Paul Verhaeghe en Dirk de Wachter, komen het belang en de moeilijkheid van ‘ontmoeting’ in de 21e eeuw aan de orde. Een spannend vraagstuk op zowel kleine als mondiale schaal. Locatie: Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
woensdag 29 oktober & 12 november | Intercultureel bijbellezen Johannes 21:1-14 ‘De wonderbare visvangst’ Zonder dat we het zelf weten, lezen wij de bijbel vanuit een westers, verlicht wereldbeeld. Mooi, maar hoe verrijkend is het wanneer je de verhalen vanuit een Oosters perspectief analyseert. In een gecombineerde activiteit van de commissies ZWO en V&T gaat de Nicolaikerk intercultureel bijbellezen met enkele studenten van het McGilvary College of Divinity in Chiang Mai, Thailand. Hendrie van Maanen geeft daar les en behandelt onder meer het Johannes Evangelie met derdejaars Master studenten. Lees mee met studenten uit Myanmar, Thailand (Karen) en Zuid Korea. De communicatie met de studenten zal in het Engels zijn, enige kennis van de Engelse taal is dus vereist. In verband met groepsgrootte vragen we u zich hiervoor vooraf op te geven. Opgave bij Karin van Straten (030-2930478 /
[email protected]). Locatie: kosterij Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
vrijdag 7 november (onder voorbehoud) | Dialoogavond Deze avond is een van de activiteiten die vallen binnen de Utrechtse (maar ook landelijke) “Week van de Dialoog”. De dialoogavond wordt georganiseerd door de Werkgroep Etnische Groeperingen van de Nicolaïkerk en de Gertrudiskerk in samenwerking met Tamount (Marokkaanse vereniging). Er wordt samen gegeten, waarna er discussie is rond een thema. Daarnaast is er ook een muzikaal optreden. De datum is nog onder voorbehoud, definitieve datum volgt. Locatie: De Nieuwe Jutter Aanvang: 18.30 uur
donderdag 13 november | Avond rond Armenië-reis Armenië: land en geschiedenis Deze avond in aanloop naar de gemeentereis naar Armenië geeft een overzicht in vogelvlucht van geschiedenis en geografie van Armenië. Ook is er aandacht voor de Armeense diaspora en de genocide. Ook niet-medereizigers van harte uitgenodigd! Locatie: Tuinzaal Aanvang: 20.00 uur
dinsdag 9 december | Filmavond Des hommes et des dieux (Xavier Beauvois, 2010) Een klooster, ergens hoog in de Maghrebijnse bergen tijdens de jaren '90. Acht Franse monniken leven er in harmonie met hun islamitische dorpsgenoten. Ze helpen hen in hun werk, nemen deel aan hun festiviteiten en waken over hun medische gezondheid. Terreur en geweld nemen echter langzaam maar zeker de bovenhand in de regio. Ondanks het toenemende gevaar dat hen omringt groeit de vastberadenheid onder de monniken om te blijven. Wanneer ze besluiten om enkele gewonde terroristen te behandelen, reageren de autoriteiten furieus en zetten hen onder druk om terug te keren naar Frankrijk. Een verhaal over waarden die geconfronteerd worden met fundamentalisme, maar vooral een verhaal over samen leven. Locatie: Tuinzaal Aanvang: 20.00 uur
samen leven in de winter donderdag 15 januari | Lezing vader Cyrillus Over de schoonheid van de Liturgie De Oosters-orthodoxe Kerk is in al zijn verschillende vertakkingen een zintuiglijke kerk. Iconen worden gekust, wierookwolken stijgen op, kaarsen worden ontstoken, kerkzang tot grote hoogte gevoerd. Heel de Goddelijke Liturgie heeft wel iets van een kosmisch drama. Toch wil dit alles geen vrome poppenkast zijn: alles staat in het teken van de schoonheid die vanuit de Liturgie de aarde wil doordringen. Gods doel met deze wereld is immers dat zij zich zal transformeren tot goede aarde, waarin God 'alles in allen is'. Onze spreker, père Cyrille, zal over deze schoonheid van de Liturgie spreken: hoe geur, smaak, streling van de zintuigen in de Oosterse Liturgie wil bijdragen aan de heelheid van menselijke relaties op aarde. Ruim twintig jaar geleden besloot de Vlaming Lucas Vael om een punt te zetten achter zijn veelbelovende carrière als klassiek pianist en operadramaturg. Bij een toevallig bezoek aan het klooster van Chevetogne in de Belgische Ardennen werd hij diep geraakt door de oosterse-orthodoxe liturgie die in die wonderlijke gemeenschap van Benedictijnen dagelijks wordt gevierd. Hij besloot daar te blijven en werd één van de dertig monniken van de internationale communauteit. Lucas werd père Cyrille...... Locatie: Nicolaikerk Aanvang: 20.00 uur
dinsdag 27 januari | Avond rond Armenië-reis Armenië: cultuur en religie Leo van Leijsen, medewerker Oosterse Kerken bij de 'Katholieke Vereniging voor Oecumene', en cursusleider van het Bet Drasha - Oosters christelijk Leerhuis, zal op grond van zijn kennis van het Armeense christendom en zijn vele contacten vertellen over de cultuur en religie van Armenië en de Armeniërs anno nu. Ook niet-medereizigers van harte uitgenodigd! Locatie: Tuinzaal Aanvang: 20.00 uur
woensdag 4 februari | Zangavond In navolging van de zangavonden van vorig seizoen willen we dit jaar samen verder kennismaken met de liederen in het nieuwe Liedboek. Centraal staan deze avond de liederen voor de veertigdagentijd en rond Pasen. Onder leiding van onze cantor Ko Zwanenburg zullen nieuwe parels uit deze rubriek worden ingestudeerd, zodat ze straks feestelijk glanzend in de liturgie hun dienst kunnen doen. Daarnaast zal Elly Bakker de liederen inhoudelijk toelichten. De begeleiding is in handen van Berry van Berkum en ook de Nicolaïcantorij verleent haar medewerking. Een mooie muzikale avond, om niet te missen! Locatie: Nicolaikerk Aanvang: 20.00 uur
dinsdag 10 februari | Leerhuis Genesis 2:8-3:24 ‘De mens en zijn tegenover’ Een bijbels 'oerverhaal' over menselijk samenleven is het bericht aan het begin van Genesis, over de mens en zijn tegenover. De paradijselijke tuin lijkt aan alle voorwaarden te voldoen om dit 'samen' tot een succes te maken. Toch ontstaat er al snel spanning en verwijdering tussen de twee als een derde, de slang, hen tegen elkaar probeert uit te spelen, en ook de loyaliteit aan de Eeuwige tracht te ondermijnen. Hoe nu verder? Locatie: de kosterij van de Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
18 februari t/m 3 april | Ochtendgebed De veertigdagentijd biedt een mooie gelegenheid om tijdens de gewone werkweek samen de dag meditatief te beginnen. Deze reeks start op Aswoensdag met het halen van een askruisje in de Gertrudisparochie. Tijdens de vastentijd zullen we vervolgens tweemaal per week bijeenkomen voor een ochtendgebed, waarin een Bijbelse passage centraal staat. Daarnaast is er in de korte liturgie ruimte voor zang en gebed. Door voorafgaand aan alle andere dingen van de dag samen te komen, vinden we meer ruimte bij en in onszelf om verhalen te laten rondzingen. Een mooi begin van de dag en om de aanloop naar Pasen te verdiepen! Locatie: Nicolaikerk, toegang via kosterij Aanvang: 07.30 uur op dinsdag en donderdag
dinsdag 24 februari | Filmavond Shine (Scott Hicks, 1996) Het waargebeurde en aangrijpende verhaal van het Australische muzikale Joodse wonderkind David Helgott. Davids vader heeft als motto 'Alleen de sterksten overwinnen' en dat betekent dat David de beste pianist ter wereld moet worden. Maar als blijkt dat David talent heeft en zelfs een beurs wint voor een studie in Londen, mag hij daar niet heen, want pa heeft wel meer motto's, zoals: 'Vertrek uit huis staat gelijk aan verraad aan de familie'. David vertrekt toch en wordt door vader verstoten. Zijn muzikale triomfen in Londen kunnen zijn schuldgevoelens niet overstemmen. Locatie: Tuinzaal Aanvang: 20.00 uur
dinsdag 10 maart | Leerhuis Handelingen 2:41-47 ‘Het leven van de eerste gemeente’ Een idyllisch bericht over de christelijke oergemeente in Jeruzalem in Lucas 2e 'Evangelie', waarin we horen dat allen die tot geloof waren gekomen, en allen – die volhardden bij het onderwijs van de apostelen, het breken van het brood en de gebeden – alles gemeenschappelijk hadden. Documentaire van hoe het ooit was in het menselijk-christelijk samenleven òf profetisch vergezicht? Locatie: de kosterij van de Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
woensdag 11 maart & 25 maart | Intercultureel bijbellezen In het voorjaar hopen we een tweede sessie intercultureel bijbellezen te houden met studenten in Thailand. Verdere informatie hierover volgt. Locatie: kosterij Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
samen leven in het voorjaar donderdag 26 maart | Lezing Bart van Heerikhuizen ‘Sociale desintegratie, sociale reïntegratie. Over het uiteenvallen van traditionele samenlevingsverbanden en wat daarvoor in de plaats komt.’ De zorg over het vermeende uiteenvallen van de moderne industriële samenleving is even oud als die moderne samenleving zelf. Reeds in de negentiende eeuw schreven de beoefenaars van de toen nog nieuwe sociale wetenschappen veelvuldig over het gevaar van sociale desintegratie en fragmentatie. Bart van Heerikhuizen, die tot zijn pensioen in 2013 als socioloog werkzaam was aan de Universiteit van Amsterdam, bespreekt wat sociologen rond 1900 over dit thema schreven en hoe er nu over wordt gedacht. Ook gaat hij in op het idee dat men tegenwoordig lichtere varianten van groepsvorming kan waarnemen, die wellicht zullen leiden tot nieuwe vormen van sociale cohesie. Locatie: Nicolaikerk Aanvang: 20.00 uur
vrijdag 17 april | Uitvoering ‘Armeens Oratorium’ Katsjatoer Avedissian schreef dit zevendelige oratorium in 1985 ter herdenking aan de genocide in 1915. Hierin komt het verdriet en de hoop van het Armeense volk in tekst en muziek tot uiting. Dit prachtige werk is in Nederland een beroemd en geliefd repertoirestuk geworden. Hoewel de klanken hoorbaar zijn gebaseerd op de Armeense volksmuziek, is de bezetting vrij klassiek. De delen zijn gebaseerd op Armeense dansen, in tweekwarts- en zesachtste maat, en soms in vijfkwarts- of zevenachtste maat. Het koor zingt enkele pittige en enkele weemoedige delen, in afwisseling met ensemblegedeelten en vocale solo's. Op 24 april 2015 vindt wereldwijd de herdenking plaats van de gebeurtenissen in 1915. Locatie: Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
dinsdag 19 mei | Leerhuis Genesis 11:1-9 ‘Torenbouw van Babel’ In het centrum van de oude stad Babel stond zijn tempeltoren, met als bovenste etage een kunstmatige berg als uitbeelding van de hemel. Priesters verkeren er met de sterren, wier orde door een aardse orde moest worden gevolgd. Maar hoe 'menselijk' is deze orde voor het menselijk samenleven? Volgens de schrijvers van Genesis is Babel, deze bab-ilu (poort der goden), eerder een plaats van babèl (gebabbel). Wat is hier aan de hand, en hoe kunnen de volkeren wel tot echte verbondenheid en toekomst komen? Locatie: de kosterij van de Nicolaïkerk Aanvang: 20.00 uur
vrijdag 22 mei | Pinkstermaaltijd Op 22 mei vindt de traditionele Pinkstermaaltijd plaats in buurthuis De Nieuwe Jutter aan de Amerhof. Deze maaltijd wordt georganiseerd door de Werkgroep Etnische Groeperingen van de Nicolaïkerk en de Gertrudiskerk. De maaltijd is ter gelegenheid van het aanstaande Pinksterfeest, een feest van een nieuwe geest van levensvreugde en elkaar weer verstaan, met veel gezellige en interessante ontmoetingen. De maaltijd is gratis en met godsdienstige verschillen wordt rekening gehouden. Opgave bij René Kil: 0629587076 of
[email protected]. Locatie: Buurthuis De Nieuwe Jutter, Amerhof 66 Aanvang: 18.30 uur, zaal open 18.00 uur.
eind juni / begin juli | Iftarmaaltijd Met de Iftarmaaltijd worden we tijdens de Ramadan uitgenodigd door de Marokkaanse vereniging Tamount. Meer informatie hierover volgt zodra dit bekend is gemaakt. Iedereen is alvast van harte uitgenodigd!
SAMEN LEVEN in het najaar maandag 29 september | startavond Leerhuis Bonhoeffer dinsdag 14 oktober | Leerhuis Bonhoeffer donderdag 16 oktober | Lezing Henk Vrielink woensdag 29 oktober & 12 november | Intercultureel bijbellezen dinsdag 4 november | Leerhuis Bonhoeffer vrijdag 7 november | Dialoogavond donderdag 13 november | Armenië: land en geschiedenis (A) maandag 17 november | Leerhuis Bonhoeffer dinsdag 9 december | Filmavond
SAMEN LEVEN in de winter dinsdag 6 januari | Leerhuis Bonhoeffer donderdag 15 januari | Lezing vader Cyrillus dinsdag 20 januari | Leerhuis Bonhoeffer dinsdag 27 januari | Armenië: cultuur en religie (A) woensdag 4 februari | zangavond Liedboek dinsdag 10 februari | Leerhuis I woensdag 18 februari | Aswoensdag, start Ochtendgebed dinsdag 24 februari | Filmavond dinsdag 10 maart | Leerhuis II woensdag 11 maart & 25 maart | Intercultureel bijbellezen Nicolaïkerk Nicolaaskerkhof 9 3512 XC Utrecht T 030 - 231 57 34
[email protected] www.nicolaikerk.nl
jaaragenda seizoen 2014 - 2015
SAMEN LEVEN in het voorjaar donderdag 26 maart | Lezing Bart van Heerikhuizen vrijdag 17 april | uitvoering ‘Armeens Oratorium’ (A) dinsdag 19 mei | Leerhuis III vrijdag 22 mei | Pinkstermaaltijd eind juni / begin juli | Iftarmaaltijd