Examen VMBO-KB
2014 gedurende 900 minuten
installatietechniek CSPE KB
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 17 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 112 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0651-b-14-1-o
Inleiding
Het echtpaar Rox laat een vrijstaand huis bouwen aan de Graafse Baan 30 in Gravendam. Als leerling-monteur help je bij de aanleg van de technische installaties. Je maakt twee montageopdrachten: 1. sanitaire installatie: een deel van de installatie in het toilet op de begane grond met doorvoer door de buitenmuur; 2. verwarmingsinstallatie: een deel van de verwarmingsinstallatie tegen de muur van de cv-kast en in het toilet. Zie bijlage 1 voor de plattegrond van de begane grond van het huis en bijlage 2 voor de plattegrond van de eerste verdieping. Daarnaast ga je werken met een simulatie van een ruimtethermostaat en kijk je terug op het examen.
PK-0651-b-14-1-o
2 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel A
sanitaire installatie
tijdsduur ongeveer 350 minuten 16p
1
Maak de minitoets bij opdracht 1.
Voor opdracht 2 heb je bijlagen 1 en 2 en uitwerkbijlage 1 nodig. 6p
2
In onderstaande isometrische projectie van de sanitaire installatie staan nummers op de plaatsen van de lozingstoestellen. Geef in uitwerkbijlage 1 voor elk van deze nummers aan welk lozingstoestel het is en in welke ruimte het lozingstoestel zich bevindt. Geef ook het ruimtenummer aan.
lin
boven
ks
h ac
or
rec
vo
onder
ter
hts
Isometrische projectie van de sanitaire installatie Als je klaar bent met de opdracht Lever uitwerkbijlage 1 in bij de examinator.
PK-0651-b-14-1-o
3 / 13
lees verder ►►►
2p
3
Tijdens de montageopdrachten sanitaire installatie en verwarmingsinstallatie beoordeelt de examinator je onder andere op de volgende punten: werkvolgorde omgang met materiaal en gereedschap veilig en milieubewust werken
Voor opdracht 4 heb je bijlage 3 nodig. 10p
4
Monteer de sanitaire installatie volgens de werktekening op bijlage 3. Gebruik de materialen uit de materiaallijst op de volgende pagina. Controleer de materialen die je hebt ontvangen met de materiaallijst. Meld beschadigingen aan de examinator. Monteer de onderdelen van de sanitaire installatie op het montagebord. Plaats de beugels voor de installatie volgens de tekening en volgens de voorschriften. Zorg ervoor dat de maten niet meer dan 3 mm afwijken.
2p
5
Maak de lijmverbinding tussen de haakse bocht en de pvc-buis 32 mm.
4p
6
Demonstreer het afschot van de installatie aan de examinator door: emmers te plaatsen onder de rechterkant en onder de linkerkant van de grondleiding een stop aan te brengen in de handwasbak de handwasbak te vullen de stop uit de handwasbak te verwijderen Laat de examinator zien dat de installatie waterdicht is.
12p
7
Maak de minitoets bij opdracht 7.
PK-0651-b-14-1-o
4 / 13
lees verder ►►►
Materiaallijst sanitaire installatie aantal stuks of aantal meter
omschrijving
0,6 m
PP-buis 75 mm
0,6 m
PP-buis 50 mm
0,4 m
pvc-buis 32 mm
1
PP-T-stuk 75 mm 90º stromend 3 x mof
1
PP-T-stuk 50 mm 45º 3 x mof
1
PP-bocht 50 mm 45º 2 x mof
1
PP-bocht 50 mm 45º mof/spie
1
pvc-bocht 32 mm 90º mof/spie *
1
PP-inzetverloop excentrisch 50 x 32 mm
1
PP-inzetverloop excentrisch 75 x 50 mm
1
handwasbak
1
plugbekersifon kunststof 1¼ʺ x 32 mm
diverse beugel- en bevestigingsmaterialen * eventueel een pvc-bocht 32 mm 90º 2 x mof
PK-0651-b-14-1-o
5 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel B
verwarmingsinstallatie
tijdsduur ongeveer 430 minuten Voor opdracht 8 heb je bijlagen 1 en 2 en het bestand it14kbcad.dwg (of .dxf) nodig. 6p
8
Teken in het CAD-bestand met een CAD-programma de verwarmingsinstallatie. Gebruik hierbij de plattegrond van de begane grond op bijlage 1, de plattegrond van de eerste verdieping op bijlage 2 en de isometrische projectie van de verwarmingsinstallatie hieronder. De nummers van de radiatoren komen in alle tekeningen met elkaar overeen.
5 6
1
2
8
7
boven lin
hte
ks
ac
or
rec
r
3 vo
4
hts
onder
isometrische projectie van de verwarmingsinstallatie
PK-0651-b-14-1-o
6 / 13
lees verder ►►►
Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar het bestand it14kbcad.dwg staat. Open dit bestand, waarin de plattegronden van de begane grond en van de eerste verdieping en een deel van de installatie zijn getekend. Vul je naam en kandidaatnummer in en sla het bestand op onder de bestandsnaam: it14kbcad [jouw naam].dwg (of .dxf). Uitvoering van de opdracht Maak de tekening van de verwarmingsinstallatie in de plattegrond van de begane grond en van de eerste verdieping af. Teken de aanvoerleidingen als rode doorgetrokken lijn en de retourleidingen als blauwe stippellijn. Geef met pijlen de doorvoeringen aan. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk van it14kbcad [jouw naam].dwg. Lever de afdruk in bij de examinator. Sluit het CAD-bestand af.
PK-0651-b-14-1-o
7 / 13
lees verder ►►►
Voor opdracht 9 heb je bijlage 4 nodig. werktempo Bij opdracht 9 kun je extra punten verdienen voor je werktempo. De examinator noteert hiervoor je begin- en eindtijd. De waardering is als volgt: uitvoering van de opdracht binnen 30 minuten tussen 30 en 45 minuten in meer dan 45 minuten
punten 2 1 0
De opdracht is goed te doen in 30 minuten. Ga niet haasten, werk gewoon goed door en laat je niet afleiden. Pas als de radiator goed is gemonteerd, kom je in aanmerking voor punten voor het werktempo.
6p
9
Monteer de paneelradiator op het montagebord volgens de werktekening op bijlage 4. Gebruik de materialen uit de materiaallijst verwarmingsinstallatie op pagina 9. Controleer of alle materialen en gereedschappen die je nodig hebt aanwezig zijn. Meld tekortkomingen en/of beschadigingen aan de examinator. Als alles goed is vraag je aan de examinator of je mag beginnen. Begin pas nadat de examinator je hiervoor toestemming heeft gegeven. Zorg ervoor dat de maten niet meer dan 3 mm afwijken. Monteer de radiator op het montagebord inclusief: • radiatorkraanbochtstuk • radiatorafsluiter • haakse voetafsluiter • radiatoraftapper • ontluchtingsstop Als de opdracht klaar is geef je dit door aan de examinator.
PK-0651-b-14-1-o
8 / 13
lees verder ►►►
Materiaallijst verwarmingsinstallatie aantal stuks of aantal meter 5,0 m
omschrijving dunwandige stalen buis 15 mm
1
paneelradiator 300 x 400 mm
1
radiatorafsluiter recht ½ʺ
1
haakse voetafsluiter ½ʺ
1
radiatoraftapper ½ʺ
3
ontluchtingsstop ½ʺ
2
knelset ½ʺ x 15 mm
4
T-stuk knel 15 mm
2
T-stuk knel 15 mm - ½ʺ
1
radiatorkraanbochtstuk 90º - ½ʺ
2
schroefbus knel 15 mm - ½ʺ bi
4
eindkap 15 mm knel
1
vul- en aftapkraan ½ʺ
1
manometer ½ʺ axiaal
diverse
beugel- en bevestigingsmaterialen
Voor opdracht 10 heb je bijlage 4 nodig. 14p
10
Monteer de rest van de verwarmingsinstallatie volgens de werktekening op bijlage 4. Gebruik de materialen uit de materiaallijst op pagina 9. Controleer de materialen die je hebt ontvangen met de materiaallijst. Meld tekortkomingen en/of beschadigingen aan de examinator. Monteer de verticale buizen in het midden van de bestaande gaten. Monteer de onderdelen van de installatie op het montagebord. Plaats de beugels voor de installatie volgens tekening en in overeenstemming met de voorschriften. Zorg ervoor dat de maten niet meer dan 3 mm afwijken.
3p
11
Vul de verwarmingsinstallatie en controleer de dichtheid onder toezicht van de examinator. Als bij deze controle de verwarmingsinstallatie niet aan de eisen voldoet, mag je proberen de fout te herstellen. Controleer de verwarmingsinstallatie daarna opnieuw op dichtheid onder toezicht van de examinator. Als de installatie dan wel dicht is krijg je een deel van de punten voor deze opdracht.
12p
12
Maak de minitoets bij opdracht 12.
PK-0651-b-14-1-o
9 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel C
automatisering
tijdsduur ongeveer 90 minuten Dit onderdeel gaat over een ruimtethermostaat. De ruimtethermostaat wordt nagebootst door een computerprogramma. De gebruiksaanwijzing van het programma en de ruimtethermostaat vind je in bijlage 5.
Voor de opdrachten 13, 14 en 15 heb je het bestand it14kbthermostaat.xls, bijlage 5 en uitwerkbijlage 2 nodig. 3p
13
Controleer de fabrieksinstellingen van de ruimtethermostaat voor de donderdag en schrijf de fabrieksinstellingen voor de zaterdag en de zondag in uitwerkbijlage 2. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand it14kbthermostaat.xls kunt vinden. Open dit bestand en sla het bestand op onder de naam: it14kbthermostaat [jouw naam].xls. Uitvoering van de opdracht Neem de handleiding van de ruimtethermostaat in bijlage 5 door. Klik met de muis rechtsonder op de knop Reset. Klik in het volgende scherm op ja. De thermostaat wordt ingesteld op de fabrieksinstellingen. Deze fabrieksinstellingen zijn voor de werkdagen ingevuld zoals in uitwerkbijlage 2. Controleer bij de ruimtethermostaat of de instellingen voor de donderdag overeenkomen met de fabrieksinstellingen. Gebruik hierbij bijlage 5. Zet een vinkje op uitwerkbijlage 2 achter de waarde als de instelling overeenkomt met de fabrieksinstelling. Als de instellingen niet overeenkomen meld je dit aan de examinator. Schrijf de fabrieksinstellingen voor de zaterdag en zondag in uitwerkbijlage 2. Als je klaar bent met de opdracht Sluit het bestand niet af.
PK-0651-b-14-1-o
10 / 13
lees verder ►►►
4p
14
Verander de fabrieksinstellingen van de ruimtethermostaat op de zondag in onderstaande instellingen:
ontbijt: ochtend: lunch: middag: avond: nacht:
van 09:00 10:00 12:00 13:00 18:00 23:00
tot temperatuur 10:00 20 C 12:00 17 C 13:00 20 C 18:00 18 C 23:00 22 C 15 C
Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nog een keer op. Maak een afdruk van de aangepaste instellingen met de knop Print. Vul je naam en kandidaatnummer in en druk op OK. Sluit het bestand af. Lever de afdruk in bij de examinator.
PK-0651-b-14-1-o
11 / 13
lees verder ►►►
Het kost tijd om een ruimte te verwarmen of af te koelen. In beide gevallen verandert de temperatuur van de werkelijke temperatuur naar de ingestelde temperatuur. In werkelijkheid zijn de opwarm- en afkoeltijd afhankelijk van een groot aantal zaken zoals buitentemperatuur, regen, wind, capaciteit van de ketel en van de radiatoren, isolatie van het huis, ventilatie, of deuren en ramen goed gesloten zijn en of er veel meubels binnen staan.
Voor de volgende opdracht zijn de opwarm- en afkoeltijden gegeven in de tabellen in bijlage 5. 4p
15
Bepaal de opwarmtijd of de afkoeltijd voor de onderstaande vier veranderingen van temperatuur. Gebruik hierbij tabel 1 voor de opwarmtijd of tabel 2 voor de afkoeltijd. Schrijf de gevonden tijden in de tabel op uitwerkbijlage 2. veranderingen op donderdag: van de ingestelde temperatuur van de periode ochtend naar de ingestelde temperatuur van de periode lunch van de ingestelde temperatuur van de periode avond naar de ingestelde temperatuur van de periode nacht veranderingen op zaterdag: van de ingestelde temperatuur van periode nacht (van vrijdag op zaterdag) naar de ingestelde temperatuur van periode ontbijt van de ingestelde temperatuur van periode ontbijt naar de ingestelde temperatuur van periode ochtend Als je klaar bent met de opdracht Lever uitwerkbijlage 2 in bij de examinator.
PK-0651-b-14-1-o
12 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel D
terugkijken en opleveringsgesprek
tijdsduur ongeveer 30 minuten Voor opdracht 16 heb je uitwerkbijlage 3 nodig. 4p
16
Je gaat nu terugkijken op je eigen werkzaamheden. Op uitwerkbijlage 3 staan vier beoordelingspunten over de montageopdrachten. Beoordeel jezelf op deze beoordelingspunten en gebruik daarbij één van de volgende cijfers: 1 = niet goed 2 = gedeeltelijk goed 3 = goed Geef bij elke beoordeling een toelichting. Lever uitwerkbijlage 3 in bij de examinator.
Voor opdracht 17 heb je bijlage 5 nodig. Je gaat een opleveringsgesprek van tien minuten voeren met één van de opdrachtgevers de heer of mevrouw Rox. In dit gesprek: laat je de handelingen zien die nodig zijn om de verwarmingsinstallatie te vullen; leg je uit waar en waarom de verwarmingsinstallatie ontlucht moet worden; leg je uit hoe de ruimtethermostaat wordt ingesteld. Denk aan: • handmatige instelling van de temperatuur • tijdens het programmeren kiezen van dag en periode • tijdens het programmeren instellen van de tijd en de temperatuur Gebruik hierbij de gebruikershandleiding op bijlage 5.
Zorg ervoor dat je werkplek opgeruimd en schoongemaakt is. Je krijgt tien minuten de tijd om je voor te bereiden op het gesprek. Bij de voorbereiding mag je gebruik maken van de informatie in dit opgavenboekje en van bijlagen 1, 2, 3, 4 en 5. Tijdens het gesprek mag je deze documenten niet meer inzien, met uitzondering van bijlage 5. Bijlage 5 gebruik je tijdens het gesprek. 4p
17
Ga naar de heer of mevrouw Rox, vertel waarvoor je komt en voer het opleveringsgesprek.
PK-0651-b-14-1-o
13 / 13
lees verdereinde ►►►
