Examen VMBO-KB
2015 gedurende 385 minuten
intersectoraal CSPE KB technologie en commercie
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 98 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0731-b-15-1-o
Inleiding
Het examen gaat over dierentuin Zoo. Dierentuin Zoo is een populaire bestemming voor een dagje uit. Jaarlijks brengen ongeveer een miljoen mensen een bezoek aan de dierentuin. Jij loopt stage in dierentuin Zoo. In dit examen voer je verschillende werkzaamheden uit in dierentuin Zoo. Je zult er achter komen dat er in een dierentuin meer werk te doen is dan alleen de verzorging van de dieren. Denk bijvoorbeeld aan werkzaamheden in één van de vele restaurants, het organiseren van een feest of werken in de souvenirwinkel of bij de technische dienst. Veel succes tijdens je stage!
PK-0731-b-15-1-o
2 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel A tijdsduur ongeveer 30 minuten 7p
1
Kennismaken met Zoo Vandaag begint je stage bij dierentuin Zoo. Tijdens je stage ga je verschillende werkzaamheden uitvoeren. Je bekijkt eerst de plattegrond van de dierentuin om een indruk te krijgen van het park. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 1 en het bestand zoo.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand zoo.xlsm. Uitvoering van de opdracht Bekijk de vragen in de uitwerkbijlage. Klik op de kruisjes op de plattegrond. Je ziet dan een pop-up met informatie verschijnen. Klik op de pop-up om hem te sluiten. Gebruik de plattegrond en de informatie in de pop-ups voor het beantwoorden van alle vragen. Noteer je antwoorden in de uitwerkbijlage. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
10p
2
Maak de minitoets bij opdracht 2.
PK-0731-b-15-1-o
3 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel B tijdsduur ongeveer 230 minuten 7p
3
Bewerkingen en benodigde machines en gereedschappen noteren De souvenirwinkel van dierentuin Zoo wil het assortiment uitbreiden met een vogelhuisje. Jij gaat een prototype van dit vogelhuisje maken. Het vogelhuisje bestaat uit meerdere onderdelen. Deze onderdelen moet je aftekenen en bewerken voordat je het vogelhuisje kunt maken. Je krijgt de opdracht om de bewerkingen voor de stuknummers 1 en 7 te noteren. Ook moet je de benodigde machines en gereedschappen voor deze bewerkingen opschrijven. Voor deze opdracht heb je bijlage 1 en uitwerkbijlage 2 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Bekijk in de uitwerkbijlage de lijst met machines en werktuigen die aanwezig zijn in de werkplaats en de inhoud van de gereedschapskist. Bekijk in de bijlage de stuklijst op de werktekening. In de stuklijst staan de onderdelen van het vogelhuisje. De nummers van de onderdelen in de stuklijst staan ook in de werktekening. Uitvoering van de opdracht Vul in de uitwerkbijlage voor de stuknummers 1 en 7 in de linkerkolom in welke bewerkingen nodig zijn. Bij stuknummer 1 zijn twee bewerkingen al ingevuld. Vul in de rechterkolom alle machines en gereedschappen in die je nodig hebt voor de bewerkingen. Bij één bewerking van stuknummer 1 is het benodigde gereedschap al ingevuld. Kies uit de machines en gereedschappen die in de uitwerkbijlage staan. Als je voor een volgende bewerking dezelfde machine of hetzelfde gereedschap nodig hebt als bij een vorige bewerking, schrijf je die nog een keer op. Kies bij de boren en gatenzagen ook de juiste maat. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
4 / 13
lees verder ►►►
23p
4
Een vogelhuisje maken De voorbereidingen voor het maken van het vogelhuisje zijn klaar. Je kunt het vogelhuisje nu gaan maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 1 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de bijlage. Van de examinator ontvang je de materialen. Uitvoering van de opdracht Teken de maten af op de materialen. Maak daarna de onderdelen. Stuknummer 7 is de metalen dakbedekking van het vogelhuisje. Buig de uitslag op alle buiglijnen onder een hoek van 90 graden. Bevestig latjes 9a tot en met 9h met spijkers en lijm aan de stuknummers 1 en 2 (zie blad 5/5 van de werktekening). • Gebruik voor het bevestigen van latje 9a een aanslag, bijvoorbeeld een zaagplankje. • Gebruik voor het bevestigen van latje 9b een afvalstukje van plexiglas waarop aan beide zijden tape is geplakt als aanslag. • Doe hetzelfde bij de bevestiging van de latjes 9c tot en met 9h. • Zaag de latjes op de juiste lengte af langs de schuine zijden van stuknummer 1 en 2. Volgorde van monteren: • Bevestig de voor- en de achterkant met schroeven aan de bodem. • Schuif het plexiglas tot op de bodem in de sponningen. • Teken het plexiglas op de juiste lengte af en maak het op maat. • Plaats het plexiglas in de sponningen. • Schroef de dakdelen aan elkaar en schroef het dak op het huisje vast. • Bevestig de metalen dakbedekking met spijkers op het dak. • Zet het stokje vast met lijm. Als je klaar bent met de opdracht Lever het werkstuk en de bijlage in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
5 / 13
lees verder ►►►
2p
5
Terugkijken In de vorige opdracht heb je een vogelhuisje gemaakt. Je gaat in deze opdracht je eigen werk beoordelen. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 3 nodig. Uitvoering van de opdracht Kijk terug op opdracht 4 en vul de uitwerkbijlage in. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
6 / 13
lees verder ►►►
9p
6
Een technische tekening maken De eerste versie van het vogelhuisje is getest. Er is besloten dat op de achterkant van het vogelhuisje een metalen strip met een gat wordt gemonteerd, waaraan het vogelhuisje kan worden opgehangen. Jij krijgt de opdracht om het vooraanzicht van de ophangstrip te tekenen. Voor deze opdracht heb je bijlage 2 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht. Open een nieuw bestand in een CAD-programma. Zet je naam en je kandidaatnummer rechts onder in de tekening. Sla het bestand op als tekening [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht Teken het voorbeeld (bijlage 2) na en maak de tekening af met behulp van de volgende gegevens: Teken eerst een rechthoek. De metalen strip is 58 mm lang en 20 mm breed. Teken een hartlijn door de strip. Teken de twee gaten waarmee de strip aan het huisje wordt bevestigd (4 mm). Het midden van de twee gaten ligt 5 mm uit het hart. Het midden van het bovenste gat ligt 38 mm van de bovenkant. Het midden van het onderste gat ligt 48 mm van de bovenkant. Teken het sleutelgat waaraan het vogelhuisje kan worden opgehangen. Teken daarvoor een cirkel (8 mm) waarvan het midden 18 mm van de bovenkant afligt. Teken daarna een cirkel (4 mm) waarvan het midden 10 mm van de bovenkant afligt. Maak vervolgens het sleutelgat af. Rond de onderste hoeken van de strip af. De straal van de afronding is 3 mm. Schuin de bovenhoeken van de strip af onder een hoek van 45 graden. Zet de maten uit het voorbeeld op de juiste plaats in de tekening. Zet alle maten die in de opdracht genoemd zijn ook in de tekening. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk en lever die samen met de bijlage in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
7 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel C tijdsduur ongeveer 85 minuten 9p
7
De verkoopprijs berekenen De dierentuin gaat de vogelhuisjes in de souvenirwinkel verkopen. Jij krijgt de opdracht om de verkoopprijs van één vogelhuisje te berekenen. Voor deze opdracht heb je het bestand prijsberekening_kb.xlsm nodig. Let op: Bij deze opdracht kun je punten krijgen voor je werktempo. Je krijgt twee punten als je de opdracht binnen 12 minuten maakt. Als je op de startknop klikt, verschijnt het werkblad en gaat de tijd in. Tijdens de opdracht staat in beeld hoeveel tijd je nog hebt. Als je klaar bent met de opdracht klik je direct op de printknop. Nadat de 12 minuten zijn verstreken, verschijnt er een melding dat de tijd om is. Maak de opdracht wel af om zoveel mogelijk punten voor de inhoud te kunnen krijgen. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht. Open het bestand prijsberekening_kb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als prijsberekening_kb [jouw naam].xlsm.
PK-0731-b-15-1-o
8 / 13
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Vul in het bestand de hoeveelheden en materiaalkosten in. Gebruik daarbij de tabel benodigdheden voor één vogelhuisje. Gebruik voor alle berekeningen formules. Bereken de totalen per materiaalsoort en de totaalprijs van de materialen. Bereken de totale loonkosten. Vul de vaste kosten per product in. Bereken de kostprijs. Bereken de winst (de winstmarge is 10% van de kostprijs). Bereken de verkoopprijs exclusief btw. Bereken hoeveel btw de dierentuin moet afdragen (= 21%). Bereken de verkoopprijs. benodigdheden voor één vogelhuisje gebruikte materialen
hoeveelheid
kosten
vurenhout (130 x 16 mm)
0,8 m
€ 2,50 per m
vurenhout (200 x 16 mm)
0,32 m 2
€ 3,00 per m
gegalvaniseerd plaatstaal (0,5 mm)
0,1 m
plexiglas (3 mm)
0,07 m2
€ 49,00 per m²
vuren latjes (10 x 10 mm)
2m
€ 0,80 per m
landingsstokje (8 mm) loonkosten
0,06 m
€ 1,50 per m
15 minuten
€ 27,50 per uur
vaste kosten per 100 huisjes
€ 19,00 per m²
€ 40,00
Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
9 / 13
lees verder ►►►
5p
8
Offertes vergelijken en advies geven De producent van de vogelhuisjes vindt de inkoopprijs van de materialen te hoog. Hij wil onderzoeken of de materiaalkosten omlaag kunnen. Hij heeft daarom bij drie andere leveranciers een offerte opgevraagd voor materialen voor 100 vogelhuisjes. Jij krijgt de opdracht om de offertes te vergelijken en om een memo (een kort briefje) aan de producent te schrijven waarin je een advies geeft. Voor deze opdracht heb je bijlage 3 en het bestand offertes_kb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de informatie in de bijlage. Open het bestand offertes_kb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als offertes_kb [jouw naam].xlsm. Uitvoering van de opdracht Maak een vergelijking van de drie offertes. • Neem uit de bijlage per leverancier de prijzen van de juiste materialen over in het bestand. • De totalen per materiaal en de subtotalen worden automatisch berekend. • Bereken als dat nodig is de btw over de subtotalen. • Het subtotaal inclusief btw wordt automatisch berekend. • Vul als dat nodig is de verzendkosten en de overige kosten in. • De totale verkoopprijs per leverancier wordt automatisch berekend. • Sla het bestand op en maak een afdruk met de printknop.
Geef de producent een advies. • Open een nieuw document in Word. • Sla het bestand op als memo [jouw naam]. • Zet de volgende punten onder elkaar in de memo: je naam en kandidaatnummer het onderwerp van de memo de datum van vandaag het advies • Noem bij het kopje advies de naam van elke leverancier en de totaalprijs waarvoor hij het materiaal kan leveren. • Geef vervolgens een advies voor de keuze van één van de leveranciers. Leg kort uit waarom je die leverancier adviseert. • Sla het bestand op en maak een afdruk.
Als je klaar bent met de opdracht Lever beide afdrukken in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
10 / 13
lees verder ►►►
4p
9
Sfeerverlichting bestellen In de maand juni is Zoo elke vrijdag en zaterdag ook ’s avonds geopend. De dierentuin wil op die avonden voor een gezellige sfeer zorgen. Er wordt onder andere verlichting opgehangen. Er komen lichtsnoeren in de dierentuin en lantaarns bij de ingang. Voor deze opdracht heb je bijlage 3 en het bestand bestelling_kb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de informatie in de bijlage. Open het bestand bestelling_kb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als bestelling_kb [jouw naam].xlsm. Uitvoering van de opdracht Zoek uit welke materialen je moet bestellen. De beschikbare materialen staan in bijlage 3. Houd rekening met deze eisen: • De dierentuin werkt zoveel mogelijk duurzaam. Daarom wordt er altijd voor de meest energiezuinige mogelijkheid gekozen. • De lichtsnoeren moeten een totale lengte van 400 meter hebben. • De lichtsnoeren branden alleen van 20.00 uur tot 00.00 uur. Er is daarom een tijdschakelaar nodig. • De lichtsnoeren werken niet zonder een startset. • Aan beide zijden van het pad naar de ingang komen 15 lantaarns te staan. • De lantaarns moeten vanwege de veiligheid waterdicht zijn. • De dierentuin wil 30 lampen voor de lantaarns op voorraad hebben. • De lantaarns en de lichtsnoeren worden aangesloten met in totaal 30 meter verlengkabel. • De lichtsnoeren en de verlengkabels worden vastgemaakt met in totaal 350 kabelbinders. Vul de juiste artikelnummers in. Vul de bijbehorende artikelomschrijvingen in. Vul de aantallen te bestellen eenheden in. Vul de bijbehorende prijzen per besteleenheid in. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
11 / 13
lees verder ►►►
6p
10
Planning project sfeerverlichting De medewerkers van de technische dienst gaan de verlichting die jij hebt besteld ophangen en aansluiten. De werkzaamheden worden op één dag uitgevoerd, grotendeels buiten de openingstijden van de dierentuin. Jij maakt de planning van de werkzaamheden. Voor deze opdracht heb je bijlage 3 en het bestand planning_kb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de informatie in de bijlage. Open het bestand planning_kb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als planning_kb [jouw naam].xlsm. Uitvoering van de opdracht Zet de juiste aanvangs- en eindtijden in de juiste kolommen in het bestand. Houd daarbij rekening met deze gegevens: • De dierentuin sluit op de dag van de werkzaamheden om 18.00 uur. • In de tabel werkzaamheden in bijlage 3 staat informatie over de werkzaamheden. Kies de juiste medewerkers bij alle werkzaamheden. Houd daarbij rekening met deze gegevens: • In de tabel medewerkers in bijlage 3 staat informatie over de medewerkers. • De elektriciens voeren alleen werkzaamheden uit waar een diploma elektricien voor nodig is. Om een medewerker in de planning te zetten klik je op een lege cel en klik je daarna op het driehoekje dat verschijnt. Kies de juiste medewerker uit de lijst. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die samen met de bijlage in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
12 / 13
lees verder ►►►
Onderdeel D tijdsduur ongeveer 40 minuten 10p
11
Maak de minitoets bij opdracht 11.
6p
12
Een poster ontwerpen Zoo heeft er een nieuwe bewoner bij. Olifant Ming Lu is in het olifantenverblijf komen wonen. De dierentuin wil hier graag aandacht voor en vraagt jou om een poster voor in een abri (bushokje) te ontwerpen. Voor deze opdracht heb je de map Ming Lu nodig. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in Word of Publisher. Zet in de voettekst je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op als poster [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht De poster wordt 180 centimeter lang en 130 centimeter breed. Het ontwerp maak je in een kader op een schaal 1:10. De omtrek van het kader is een dikke zwarte stippellijn/gestreepte lijn. De afbeeldingen die je nodig hebt staan in de map Ming Lu. Maak het ontwerp en houd daarbij rekening met de volgende eisen: • Het kader is opgevuld met een kleur. De kleur is zo gekozen dat de tekst en de afbeeldingen goed zichtbaar zijn. • Op het ontwerp staat een grote afbeelding waarop slechts 1 olifant zichtbaar is. • Op het ontwerp staat de tekst “Welkom Ming Lu” in lettertype Calibri en lettergrootte 48. Deze tekst is blauw. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld WordArt. • Op de gekozen afbeelding staat een klein tekstvak met een witte omtrek. In het tekstvak staat de tekst “in Zoo” in lettertype Calibri en lettergrootte 48. Deze tekst is wit en onderstreept. • Het logo van Zoo staat rechts onder in de hoek. • Op het ontwerp staat de QR-code van de website van Zoo. Deze staat links onder in de hoek. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk en lever die in bij de examinator.
PK-0731-b-15-1-o
13 / 13
lees verdereinde ►►►
