Examen VMBO-BB
2015 gedurende 390 minuten
intersectoraal CSPE BB technologie en dienstverlening
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 98 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PB-0732-b-15-1-o
Inleiding
Het examen gaat over dierentuin Zoo. Dierentuin Zoo is een populaire bestemming voor een dagje uit. Jaarlijks brengen ongeveer een miljoen mensen een bezoek aan de dierentuin. Jij loopt stage in dierentuin Zoo. In dit examen voer je verschillende werkzaamheden uit in dierentuin Zoo. Je zult er achter komen dat er in een dierentuin meer werk te doen is dan alleen de verzorging van de dieren. Denk bijvoorbeeld aan werkzaamheden in één van de vele restaurants, het organiseren van een feest of werken in de souvenirwinkel of bij de technische dienst. Veel succes tijdens je stage!
PB-0732-b-15-1-o
2 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel A tijdsduur ongeveer 50 minuten 7p
1
Kennismaken met Zoo Vandaag begint je stage bij dierentuin Zoo. Tijdens je stage ga je verschillende werkzaamheden uitvoeren. Je bekijkt eerst de plattegrond van de dierentuin om een indruk te krijgen van het park. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 1 en het bestand zoo.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand zoo.xlsm. Uitvoering van de opdracht Bekijk de vragen in de uitwerkbijlage. Klik op de kruisjes op de plattegrond. Je ziet dan een pop-up met informatie verschijnen. Klik op de pop-up om hem te sluiten. Gebruik de plattegrond en de informatie in de pop-ups voor het beantwoorden van alle vragen. Noteer je antwoorden in de uitwerkbijlage. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
10p
2
Maak de minitoets bij opdracht 2.
PB-0732-b-15-1-o
3 / 14
lees verder ►►►
7p
3
Een ruimte inrichten Je loopt stage bij de afdeling inrichting en vormgeving van dierentuin Zoo. De dierentuin wil de ingang vernieuwen. Jouw stagebegeleider vraagt jou om hem te helpen met de indeling van de nieuwe ingang. Jouw stagebegeleider heeft een Plan van Eisen opgesteld om de ingang zo goed mogelijk in te delen. Voor deze opdracht heb je het bestand ingang_bb.xlsm en bijlage 1 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en de informatie in de bijlage. Open het bestand ingang_bb.xlsm. Sla het bestand op als ingang_bb [jouw naam].xlsm. In het bestand zie je een plattegrond van de ingang van de dierentuin. Via de ingang kom je in de souvenirshop. Daar zijn ook de loketten om een kaartje te kopen voor de dierentuin. Elk hokje op de plattegrond is in werkelijkheid 50 x 50 cm. Uitvoering van de opdracht Richt de ingang en de souvenirshop in volgens het Plan van Eisen in bijlage 1. Klik op de icoontjes en sleep ze naar de juiste plek in de plattegrond. Je kunt de icoontjes in de juiste richting draaien. Dit doe je met het groene bolletje dat verschijnt als je het icoontje aanklikt. Als je een icoontje wilt verwijderen, klik je op de knop Verwijderen. Als je helemaal opnieuw wilt beginnen, klik je op de knop Reset. Let op: je mag de icoontjes niet vergroten of verkleinen! Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die samen met de bijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
4 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel B tijdsduur ongeveer 230 minuten 6p
4
Benodigde machines en gereedschappen noteren Dierentuin Zoo wil de restaurants en recreatieruimtes aankleden met sfeerverlichting in de vorm van een vogelhuisje. Jij gaat een prototype van dit vogelhuisje maken. Het vogelhuisje bestaat uit meerdere onderdelen. Deze onderdelen moet je aftekenen en bewerken voordat je het vogelhuisje kunt maken. Je krijgt de opdracht om de machines en gereedschappen op te schrijven die je nodig hebt voor het bewerken van de voorkant van het huisje (stuknummer 1) en voor het monteren van het snoer aan de lamphouder (stuknummers 9 en 11). Voor deze opdracht heb je bijlage 2 en uitwerkbijlage 2 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Bekijk in de uitwerkbijlage de lijst met machines en werktuigen die aanwezig zijn in de werkplaats en de inhoud van de gereedschapskist. Bekijk in de bijlage de stuklijst op de werktekening. In de stuklijst staan de onderdelen van het vogelhuisje. De nummers van de onderdelen in de stuklijst staan ook in de werktekening. Uitvoering van de opdracht Vul in de uitwerkbijlage in de rechterkolom alle machines en gereedschappen in die je nodig hebt voor de bewerking van stuknummer 1 en voor de montage van stuknummer 11 aan stuknummer 9. Bij stuknummer 1 zijn van één bewerking de benodigde machines en gereedschappen al ingevuld. Kies uit de machines en gereedschappen die in de uitwerkbijlage staan. Als je voor een volgende bewerking dezelfde machine of hetzelfde gereedschap nodig hebt als bij een vorige bewerking, schrijf je die nog een keer op. Kies bij de boren en gatenzagen ook de juiste maat. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
5 / 14
lees verder ►►►
24p
5
Een vogelhuisje maken De voorbereidingen voor het maken van het vogelhuisje zijn klaar. Je kunt het vogelhuisje nu gaan maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 2 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de bijlage. Van de examinator ontvang je de materialen. Uitvoering van de opdracht Teken stuknummer 1 af op de plank en zaag stuknummer 1 onder de juiste hoek op maat. De overgebleven plank heeft nu de juiste hoek voor stuknummer 2. Teken stuknummer 2 af en zaag deze op de juiste lengte recht af. Maak de overige onderdelen. Bevestig latjes 7a tot en met 7h met lijm en spijkers aan de stuknummers 1 en 2 (zie blad 5/5 van de werktekening). • Gebruik voor het bevestigen van latje 7a een aanslag, bijvoorbeeld een zaagplankje. • Gebruik voor het bevestigen van latje 7b een afvalstukje van plexiglas waarop aan beide zijden tape is geplakt als aanslag. • Zaag langs de schuine zijde van stuknummer 1 en 2 de latjes op maat.
PB-0732-b-15-1-o
6 / 14
lees verder ►►►
Volgorde van monteren: • Monteer het snoer aan de lamphouder. Laat dit controleren door de examinator voordat je verder gaat. • Bevestig stuknummer 5 op 45 mm van de onderkant in het midden van de achterwand. • Bevestig de lamphouder met spaanplaatschroeven bolkop 3,5 x 15 mm in het midden van stuknummer 5. • Zet de trekontlasting vast met spaanplaatschroeven bolkop 3 x 10 mm. • Bevestig de voor- en de achterkant met schroeven aan de bodem. • Schuif het plexiglas tot op de bodem in de sponningen. • Teken het plexiglas op de juiste lengte af en maak het op maat. • Vraag je examinator om een lamp en draai deze ter controle in de lamphouder. • Plaats het plexiglas in de sponningen en schroef het dak vast. • Zet het stokje vast met lijm. Als je klaar bent met de opdracht Lever het werkstuk en de bijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
7 / 14
lees verder ►►►
2p
6
Terugkijken In de vorige opdracht heb je een vogelhuisje gemaakt. Je gaat in deze opdracht je eigen werk beoordelen. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 3 nodig. Uitvoering van de opdracht Kijk terug op opdracht 5 en vul de uitwerkbijlage in. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
8 / 14
lees verder ►►►
9p
7
Een technische tekening maken De eerste versie van het vogelhuisje is getest. Er is besloten dat op de achterkant van het vogelhuisje een metalen strip met een gat wordt gemonteerd, waaraan het vogelhuisje kan worden opgehangen. Jij krijgt de opdracht om het vooraanzicht van de ophangstrip te tekenen. Voor deze opdracht heb je bijlage 3 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht. Open een nieuw bestand in een CAD-programma. Zet je naam en je kandidaatnummer rechts onder in de tekening. Sla het bestand op als tekening [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht Teken het voorbeeld (bijlage 3) na en maak de tekening af met behulp van de volgende gegevens: Gebruik voor de afmetingen van de uitslag de maten uit de tekening in de bijlage. Teken eerst een rechthoek. De metalen strip is 58 mm lang en 20 mm breed. Teken de twee gaten waarmee de strip aan het huisje wordt bevestigd (4 mm). Teken het sleutelgat waaraan het vogelhuisje kan worden opgehangen. Teken daarvoor een cirkel (8 mm) en daarboven nog een kleinere cirkel (4 mm). Maak vervolgens het sleutelgat af. Rond de onderste hoeken van de strip af. De straal van de afronding is 3 mm. Schuin de bovenhoeken van de strip af onder een hoek van 45 graden. Neem alle maten uit het voorbeeld over en zet deze maten op de juiste plaats in de tekening. Zet de maten voor de lengte en de breedte van de strip in de tekening. Zet de maten voor de diameter van de gaten in de tekening. Zet de maat van de straal voor de afronding van de onderkant in de tekening. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk en lever die samen met de bijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
9 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel C tijdsduur ongeveer 70 minuten 8p
8
De verkoopprijs berekenen Omdat er veel positieve reacties van bezoekers op de vogelhuisjes zijn, gaat de dierentuin de vogelhuisjes in de souvenirshop verkopen. Jij krijgt de opdracht om de verkoopprijs van één vogelhuisje te berekenen. Voor deze opdracht heb je het bestand verkoopprijs_bb.xlsm nodig. Let op: Bij deze opdracht kun je punten krijgen voor je werktempo. Je krijgt twee punten als je de opdracht binnen 12 minuten maakt. Als je op de startknop klikt, verschijnt het werkblad en gaat de tijd in. Tijdens de opdracht staat in beeld hoeveel tijd je nog hebt. Als je klaar bent met de opdracht klik je direct op de printknop. Nadat de 12 minuten zijn verstreken, verschijnt er een melding dat de tijd om is. Maak de opdracht wel af om zoveel mogelijk punten voor de inhoud te kunnen krijgen. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht. Open het bestand verkoopprijs_bb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als verkoopprijs_bb [jouw naam].xlsm.
PB-0732-b-15-1-o
10 / 14
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Vul in het bestand de hoeveelheden en materiaalkosten in. Gebruik daarbij de tabel benodigdheden voor één vogelhuisje. Gebruik voor alle berekeningen formules. Bereken de totalen per materiaalsoort en de totaalprijs van de materialen. Bereken de totale loonkosten. Vul de overige kosten per product in en bereken de totale overige kosten. Bereken de kostprijs. De winst, de verkoopprijs exclusief btw en de btw (21%) die de dierentuin moet afdragen worden automatisch berekend. Bereken de verkoopprijs. benodigdheden voor één vogelhuisje gebruikte materialen
hoeveelheid
kosten
vurenhout (130 x 16 mm)
0,8 m
€ 2,50 per m
vurenhout (150 x 16 mm)
0,25 m
€ 3,00 per m
plexiglas (3 mm)
0,09 m2
€ 49,00 per m²
vuren latjes (10 x 10 mm)
2m
€ 0,80 per m
landingsstokje (8 mm) loonkosten
0,06 m
€ 1,50 per m
0,25 uur
€ 27,50 per uur
lamphouder
1
€ 1,25
beugel voor trekontlasting
1
€ 0,20
snoer met contactstop
1
€ 1,50
vaste kosten per huisje
€ 0,10
Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
11 / 14
lees verder ►►►
5p
9
Offertes vergelijken en advies geven De producent van de vogelhuisjes vindt de inkoopprijs van de materialen te hoog. Hij wil onderzoeken of de materiaalkosten omlaag kunnen. Hij heeft daarom bij drie andere leveranciers een offerte opgevraagd voor materialen voor 100 vogelhuisjes. Jij krijgt de opdracht om de offertes te vergelijken en om een memo (een kort briefje) aan de producent te schrijven waarin je een advies geeft. Voor deze opdracht heb je bijlage 4 en het bestand vergelijking_bb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de informatie in de bijlage. Open het bestand vergelijking_bb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als vergelijking_bb [jouw naam].xlsm. Uitvoering van de opdracht Maak een vergelijking van de drie offertes. • Neem uit de bijlage per leverancier de prijzen van de juiste materialen over in het bestand. • De totalen per materiaal en de subtotalen worden automatisch berekend. • Vul als dat nodig is de verzendkosten en de overige kosten in. • De totale verkoopprijs per leverancier wordt automatisch berekend. • Sla het bestand op en maak een afdruk met de printknop.
Geef de producent een advies. • Open een nieuw document in Word. • Sla het bestand op als memo [jouw naam]. • Zet de volgende punten onder elkaar in de memo: je naam en kandidaatnummer het onderwerp van de memo de datum van vandaag het advies • Noem bij het kopje advies de naam van elke leverancier en de totaalprijs waarvoor hij het materiaal kan leveren. • Geef vervolgens een advies voor de keuze van één van de leveranciers. Leg kort uit waarom je die leverancier adviseert. • Sla het bestand op en maak een afdruk.
Als je klaar bent met de opdracht Lever beide afdrukken en de bijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
12 / 14
lees verder ►►►
4p
10
Een werkbon maken In de dierentuin zijn verschillende speeltuinen. Daarin staan veel speeltoestellen. Jaarlijks worden de speeltoestellen geïnspecteerd. Aan de hand van het inspectierapport worden de speeltoestellen onderhouden. Jij gaat een werkbon maken voor de monteur die het onderhoud gaat uitvoeren in de maand juni. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 4 nodig. Uitvoering van de opdracht Lees de opdracht. Gebruik voor het invullen van de uitwerkbijlage de tabel hieronder. Vul de tabel algemene informatie in. Gebruik de datum van vandaag. Vul de tabel uitvoering in: • Noteer in de kolom werkzaamheden welk onderhoud er bij welk speeltoestel in de maand juni moet plaatsvinden. • Noteer in de kolom arbeidstijd per onderdeel hoeveel arbeidstijd in uren per onderdeel gepland is. • Bereken de totale arbeidstijd voor elke werkzaamheid. • Tel alle ingevulde tijden in de kolom totale arbeidstijd bij elkaar op en noteer de totale tijd van alle werkzaamheden.
aantal toestellen 4 3 6 6 10 1 3 6 6 20
onderdeel
periode
arbeidstijd
klimtoren: bouten controleren touwbrug: touwen controleren zandbak: zand controleren zandbak: zand vervangen bootschommel: touwen controleren piratenschip: bouten controleren slingertouw: bevestiging controleren springkussen: controleren klimtouw: controleren picknickbank: hout behandelen
2x per jaar (juni en december) 1x per maand
30 minuten per klimtoren 30 minuten per touwbrug 30 minuten per zandbak 60 minuten per zandbak 30 minuten per bootschommel 60 minuten per piratenschip 30 minuten per slingertouw 30 minuten per springkussen 30 minuten per klimtouw 60 minuten per picknickbank
4x per maand 2x per jaar (mei en september) 1x per maand 2x per jaar (juni en december) 4x per jaar (maart, juni, september, december) 4x per jaar (maart, juni, september, december) 1x per maand 1x per jaar (juni)
Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
13 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel D tijdsduur ongeveer 40 minuten 10p
11
Maak de minitoets bij opdracht 11.
6p
12
Een stoepbord ontwerpen
In een restaurant van Zoo kunnen kinderfeestjes worden georganiseerd. Om dit bij bezoekers onder de aandacht te brengen, wil de dierentuin een stoepbord buiten zetten. Dit is een verplaatsbaar bord waarin je posters kunt schuiven. Jij gaat het ontwerp voor deze poster maken.
Voor deze opdracht heb je de map kinderfeestjes nodig. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in Word of Publisher. Zet in de voettekst je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op als poster [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht Maak het ontwerp voor de poster op A4-formaat en houd daarbij rekening met de volgende eisen: • De achtergrond van de poster heeft een kleur. De kleur is zo gekozen dat de tekst en afbeeldingen nog goed zichtbaar zijn. • Op het ontwerp staat de tekst “Ben je jarig?” in lettergrootte 72. • Op het ontwerp staat de tekst “Kom dat vieren met de dieren!” in lettergrootte 36. • Op het ontwerp staat dat een feestje voor 10 personen € 80,- kost. • Op het ontwerp staat een afbeelding van frites en een afbeelding van een hamburger. • Boven aan de poster staan naast elkaar 4 afbeeldingen van verschillende dieren. • Het logo van Zoo staat rechtsonder in de hoek. • Op het ontwerp staat de QR-code van de website van Zoo. Deze staat linksonder in de hoek. • De indeling van de poster moet overzichtelijk zijn. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk en lever die in bij de examinator.
PB-0732-b-15-1-o
14 / 14
lees verdereinde ►►►
