Examen VMBO-BB
2013 gedurende 385 minuten
intersectoraal CSPE BB technologie en commercie
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 10 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 97 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PB-0731-b-13-1-o
Inleiding
De Nederlandse Spoorwegen In Nederland zijn er verschillende ondernemingen die treinreizen verzorgen. Een van de bekendste ondernemingen is de NS (Nederlandse Spoorwegen). Ruim 1,1 miljoen NS-klanten in Nederland reizen dagelijks met de trein. De NS verzorgt ook busvervoer en beheert 380 stations. Dagelijks doen ruim 230.000 mensen een aankoop in een winkel of horecagelegenheid op een station. De NS vervoert samen met ondernemingen in Duitsland, België en Frankrijk klanten naar belangrijke Europese bestemmingen. Tijdens dit examen loop je stage bij Arnhem CS (centraal station).
PB-0731-b-13-1-o
2 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel A
introductie
tijdsduur ongeveer 55 minuten Navigeren met de spoorkaart Je loopt mee met een reisadviseur van het servicecenter. Een reisadviseur helpt klanten met vragen over hun route. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is de spoorkaart. Voor deze opdracht heb je het bestand spoorkaart.pdf en uitwerkbijlage 1 nodig. 7p
1
Beantwoord alle vragen op de uitwerkbijlage. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand spoorkaart.pdf. Gebruik de zoomfunctie om de spoorkaart te vergroten of te verkleinen. Op de spoorkaart staan verschillende soorten spoorlijnen en alle stations. Een trein die op alle stations stopt, is een stoptrein. Een trein die niet op alle stations stopt, is een sneltrein of een intercitytrein. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
10p
2
Maak de minitoets bij opdracht 2.
PB-0731-b-13-1-o
3 / 15
lees verder ►►►
Een weekplanning invullen De NS verhuurt en repareert op veel stations OV-fietsen. Je krijgt de opdracht een weekplanning te maken voor het onderhoud van de OV-fietsen. Voor deze opdracht heb je het bestand bb_weekplanning.xls nodig. 6p
3
Vul de weekplanning voor het onderhoud van de OV-fietsen in. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand: bb_weekplanning.xls. Sla het bestand op als bb_weekplanning [jouw naam].xls. Lees de opdracht eerst helemaal door voordat je met de uitvoering begint.
PB-0731-b-13-1-o
4 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Plan het onderhoud van de volgende typen fietsen: • OV-damesfietsen (aantal 32) • OV-herenfietsen (aantal 32) • OV-hybride-fietsen (aantal 12) Plan ook de pauzes en het schoonmaakwerk. Houd bij de planning rekening met de volgende gegevens: • Plan per fiets 30 minuten onderhoudstijd. • De onderhoudsmedewerker werkt altijd twee uur achter elkaar aan één type fiets (hier mag geen pauze in zitten). • Start elke dag met het onderhoud van de OV-damesfietsen. • Op woensdag kun je de OV-herenfietsen niet inplannen. • De hybride-fietsen kun je alleen ’s middags inplannen. • De onderdelen voor de hybride-fietsen worden woensdagmiddag om 17.00 uur geleverd. Pas daarna kun je het onderhoud van deze fietsen inplannen. • Drie keer per dag is er een pauze van een half uur (de pauzes beginnen om 10.00 uur, 12.30 uur en 15.00 uur). • De werkplaats wordt op vrijdagmiddag schoongemaakt in de tijd die overblijft na het onderhoudswerk. Klik met de linkermuisknop op een activiteit (er verschijnt dan een driehoekje in de cel voor de activiteit). Ga op de juiste plaats in de planning staan en klik weer op de linkermuisknop zodat de activiteit in de planning verschijnt. Als je bijvoorbeeld een OV-damesfiets hebt ingepland, verschijnt in de kolom aantal het totale aantal OV-damesfietsen dat je hebt ingepland. Wanneer je dezelfde activiteit nogmaals wilt inplannen, kun je op een andere plaats in de planning gaan staan en op de linkermuisknop klikken. Gebruik de knop invoer wissen als je een cel in de planning leeg wilt maken. Dit doe je door te klikken op de knop invoer wissen en daarna op de cel te gaan staan die je leeg wilt maken. Als je klaar bent met de opdracht. Maak een afdruk. Lever de afdruk in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
5 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel B
technologie
tijdsduur ongeveer 220 minuten Een locomotief maken De NS heeft op station Arnhem CS een opvang voor kinderen geopend. De leiding van de opvang mocht bij de opening een wensenlijstje voor speelgoed inleveren. De grootste wens is een speelgoedlocomotief. Jij krijgt de opdracht een prototype van zo’n locomotief te maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 1 en bijlage 2 nodig. 31p
4
Maak de locomotief volgens de tekeningen in de bijlagen. Voordat je aan de opdracht begint Van de examinator ontvang je de bijlagen met de werktekeningen en de materialen. Uitvoering van de opdracht Teken de maten af op de materialen. Teken de hulplijnen voor de latten op de binnenkant van stuknummer 8. Links en rechts zijn elkaars spiegelbeeld. Maak de onderdelen. Zaag de wielen uit met een gatenzaag van ø 80 mm. Maak met een gatenzaag de twee gaten voor de schoorsteen in de ketel. De twee delen die je uit de ketel zaagt voor de gaten van de schoorsteen, gebruik je later voor de bevestiging van de ketel. Let op: de diameter van de asgaten van stuknummers 1, 2 en 18 worden bepaald door de centreerboor van de gatenzaag. Lijm de schoorsteen in de ketel. Monteer de ketel op de bodem. Lijm de voorkant in de ketel. Lijm de latten van ± 10 x 10 mm op de binnenkant van beide stuknummers 8. Zet de latten met een paar draadnagels vast. Lijm de voorkant en de zijkanten van de cabine aan elkaar. Zet de lijmverbindingen met een paar draadnagels vast. Lijm en spijker de cabine op de bodem. Lijm en spijker het dak op de cabine. Maak nu eerst alle scherpe randen en hoeken rond, zodat kinderen zich niet kunnen bezeren. Denk ook aan de wielen en de koppelstangen. Monteer de wielen en de koppelstangen. Als je klaar bent met de opdracht Lever het werkstuk in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
6 / 15
lees verder ►►►
Terugkijken Je hebt bij de vorige opdracht een locomotief gemaakt. Je gaat bij deze opdracht je eigen werk beoordelen. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 2 nodig. 2p
5
Kijk terug op opdracht 4 en vul de uitwerkbijlage in. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
7 / 15
lees verder ►►►
Een technische tekening maken De speelgoedlocomotief is een groot succes op de kinderopvang. De leiding heeft gevraagd of het mogelijk is om er ook wagons bij te maken. Jij krijgt de opdracht een technische tekening van een wagon te maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 1, bijlage 2 en bijlage 3 nodig. 9p
6
Teken het zijaanzicht van de wagon in een CAD-programma met behulp van de tekeningen van de locomotief. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in een CAD-programma. Zet je naam en je kandidaatnummer rechts onderin het bestand. Sla het bestand op als bb_wagon [jouw naam].
PB-0731-b-13-1-o
8 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Teken het zijaanzicht van de wagon. Gebruik hierbij de tekeningen van de locomotief en de voorbeeldtekening van de wagon (bijlage 3). Teken het voorbeeld (bijlage 3) na en vul de tekening aan. Houd rekening met de volgende eisen: • de wagon heeft aan de zijkant twee ramen • de wagon heeft in het midden van de zijkant één deur • de deur is even breed als de ramen. De bovenkant van de ramen en de deur liggen op één lijn • de volgende onderdelen moeten dezelfde maten hebben als die van de locomotief: de bodem de wielen (de wielen zitten op dezelfde plaats aan de bodem als de voorste en achterste wielen van de locomotief) de dikte van het dak de wagon heeft dezelfde hoogte als de cabine van de locomotief de ramen van de wagon Let op: de ramen hoef je niet af te ronden de plaats van de ramen de oversteek van de bodem • het dak steekt rondom 10 mm over • de wielen maken een deel van de bodem onzichtbaar verwijder de lijnstukken in de wielen die niet zichtbaar zijn • teken een asgat van 4 mm in de wielen Zet de volgende maten op de juiste plaats in de tekening: • de lengte van het dak en de bodem • de dikte van het dak en de bodem • de oversteek van het dak en de bodem • de hoogte van de zijkant van de wagon • de straal van één wiel • de plaats van het asgat in de bodem • de maten van één raam • de plaats van één raam • de breedte van de deur Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk en de bijlagen in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
9 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel C
commercie
tijdsduur ongeveer 50 minuten Een offerte maken Bij de spoordeelwinkel van NS verkopen ze onder andere voordelige
uitstapjes met de trein. Je krijgt de opdracht om voor een docent van het Spijkdijkcollege uit Arnhem een offerte te maken. De docent wil met een groep vmbo-leerlingen naar het Spoorwegmuseum in Utrecht. Voor deze opdracht heb je het bestand bb_berekening_offerte.xls, uitwerkbijlage 3 en bijlage 4 nodig. 8p
7
Reken uit wat de excursie kost en vul de ontbrekende gegevens van de offerte in. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand bb_berekening_offerte.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: bb_berekening_offerte [jouw naam].xls. Lees de opdracht eerst helemaal door voordat je met de uitvoering begint.
PB-0731-b-13-1-o
10 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Vul in het bestand de kolommen aantal, prijs en totaal in aan de hand van bijlage 4 en de volgende gegevens: • Er gaan 45 leerlingen en 3 begeleiders mee. • Iedereen moet een vervoersbewijs krijgen voor het traject Arnhem CS - Utrecht CS heen en terug. Een enkele reis van Arnhem CS naar Utrecht CS kost € 11,- per persoon. De reis van Utrecht CS naar Arnhem CS kost ook € 11,- per persoon. • Vanaf Utrecht CS stappen ze over in de trein naar het Spoorwegmuseum. Voor dit traject moet iedereen een vervoersbewijs krijgen voor de heen- en terugreis. • Bij het Spoorwegmuseum krijgt de hele groep een entreebewijs en een rondleiding. Maak gebruik van formules voor het berekenen van de totalen. De knop autosom doet het niet. Gebruik hiervoor in de plaats bijvoorbeeld de knop functie invoegen en zoek op vermenigvuldigen of kies voor som. Maak een afdruk met de knop print.
Vul de ontbrekende gegevens op uitwerkbijlage 3 in: • Richt de offerte aan de school (Spijkdijkcollege, t.a.v. de heer G. Klaveren, Loenenlaan 48, 6814 EG te Arnhem). • Gebruik de datum van vandaag. • Onderteken de offerte (handtekening en naam). • Gebruik de bedragen uit bb_berekening_offerte [jouw naam]. Let op: op verzoek van de docent zijn de kosten verdeeld in reiskosten en kosten voor het spoorwegmuseum.
Als je klaar bent met de opdracht Lever de afdruk en de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
11 / 15
lees verder ►►►
Lijst gevonden voorwerpen maken Het komt vaak voor dat treinreizigers voorwerpen laten liggen in de trein. Je krijgt de opdracht om de gevonden voorwerpen van de maand april te sorteren en te verwerken in een lijst. Op alle voorwerpen komt een sticker met een speciale code. Aan de hand van deze code bergt een medewerker van de afdeling Gevonden voorwerpen de voorwerpen op in het magazijn. Voor deze opdracht heb je het bestand bb_gevondenvoorwerpen.xls en bijlage 5 nodig. 6p
8
Maak de lijst van de gevonden voorwerpen voor de maand april. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand bb_gevondenvoorwerpen.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_gevondenvoorwerpen [jouw naam].xls. Lees de opdracht helemaal door voordat je met de uitvoering begint. Uitvoering van de opdracht Vul de aantallen van alle gevonden voorwerpen uit bijlage 5 in de eerste tabel in. Zet achter elk voorwerp een code in de laatste kolom. Deze code bestaat uit 3 delen: een letter voor de categorie - een nummer van de maand - een nummer van het jaartal. Je ziet in de tabel een voorbeeld.
PB-0731-b-13-1-o
12 / 15
lees verder ►►►
De codes voor de categorieën waaruit je kunt kiezen zijn: • code A (apparatuur) • code B (boeken) • code K (kleding) • code S (speelgoed en knuffels) • code T (tassen en koffers) • code O (overige spullen) De maand april krijgt code 04. Het jaar 2013 krijgt code 13. Gebruik formules om het volgende te berekenen: • het totaal aantal gevonden voorwerpen per categorie in de eerste tabel • het totaal aantal voorwerpen in de eerste tabel • het totaal aantal gevonden voorwerpen per code in de tweede tabel • het totaal aantal gevonden voorwerpen van de maand april 2013 in de tweede tabel. Let op: gebruik voor de formules bijvoorbeeld de knop functie invoegen en kies voor som (de knop autosom doet het niet).
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk en de bijlage in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
13 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel D
tenslotte
tijdsduur ongeveer 60 minuten 10p
9
Maak de minitoets bij opdracht 9.
Een presentatie maken Je stage bij de NS in Arnhem zit er bijna op. Je loopt nog een dag mee op de afdeling voorlichting. Je maakt een PowerPoint-presentatie over de OV-fiets. De OV-fiets is een fiets die elke treinreiziger kan huren op het station. De reiziger fietst hiermee vanaf het station naar de plaats van bestemming. De presentatie moet de OV-fiets promoten en zal te zien zijn in de stationshal en op de perrons. Voor deze opdracht heb je het bestand video_OV_fiets.mpg, de map bb_afbeeldingen en bijlage 6 nodig. 8p
10
Maak de PowerPoint-presentatie. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je de benodigde bestanden kunt vinden. Bekijk de video over de OV-fiets. Lees de informatie over de OV-fiets in bijlage 6 door. Open een nieuw bestand in PowerPoint. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_presentatie [jouw naam].
PB-0731-b-13-1-o
14 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Gebruik de informatie die in bijlage 6 staat. Maak een presentatie die bestaat uit zes dia's. Zet op elke dia het logo van de OV-fiets linksboven. Gebruik voor de tekst het lettertype Verdana. Maak de dia’s in de huiskleuren van de NS. Gebruik telkens dezelfde dia-overgang. Laat alle dia’s automatisch na vijf seconden verschijnen (doorlopende presentatie). Zorg ervoor dat de voorstelling zich steeds herhaalt. Gebruik drie verschillende dia-indelingen. Voeg op dia 3, 4 en 6 een passende afbeelding in. Geef de volgende informatie op de dia’s: • dia 1: het onderwerp van de presentatie, je naam en kandidaatnummer • dia 2: vier sterke punten van de OV-fiets • dia 3: beschrijving van hoe het huren van de OV-fiets werkt als je een OV-fietspas hebt • dia 4: hoeveel het kost om een OV-fiets te huren • dia 5: een kolomdiagram met de cijfers over het aantal ritten met de OV-fiets in 2010, 2011 en 2012 • dia 6: een voordeelactie om de OV-fiets te promoten (je moet de inhoud van de actie zelf bedenken) Maak een afdruk van de presentatie, waarbij er drie dia's op één pagina komen. Als je klaar bent met de opdracht Lever de bijlage en de afdruk in bij de examinator.
PB-0731-b-13-1-o
15 / 15
lees verdereinde ►►►
