Examen VMBO-KB
2015 gedurende 390 minuten
intersectoraal CSPE KB technologie en dienstverlening
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 100 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0732-b-15-1-o
Inleiding
Het examen gaat over dierentuin Zoo. Dierentuin Zoo is een populaire bestemming voor een dagje uit. Jaarlijks brengen ongeveer een miljoen mensen een bezoek aan de dierentuin. Jij loopt stage in dierentuin Zoo. In dit examen voer je verschillende werkzaamheden uit in dierentuin Zoo. Je zult er achter komen dat er in een dierentuin meer werk te doen is dan alleen de verzorging van de dieren. Denk bijvoorbeeld aan werkzaamheden in één van de vele restaurants, het organiseren van een feest of werken in de souvenirwinkel of bij de technische dienst. Veel succes tijdens je stage!
PK-0732-b-15-1-o
2 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel A tijdsduur ongeveer 50 minuten 7p
1
Kennismaken met Zoo Vandaag begint je stage bij dierentuin Zoo. Tijdens je stage ga je verschillende werkzaamheden uitvoeren. Je bekijkt eerst de plattegrond van de dierentuin om een indruk te krijgen van het park. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 1 en het bestand zoo.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand zoo.xlsm. Uitvoering van de opdracht Bekijk de vragen in de uitwerkbijlage. Klik op de kruisjes op de plattegrond. Je ziet dan een pop-up met informatie verschijnen. Klik op de pop-up om hem te sluiten. Gebruik de plattegrond en de informatie in de pop-ups voor het beantwoorden van alle vragen. Noteer je antwoorden in de uitwerkbijlage. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
10p
2
Maak de minitoets bij opdracht 2.
PK-0732-b-15-1-o
3 / 14
lees verder ►►►
7p
3
Een ruimte inrichten Je loopt stage bij de afdeling inrichting en vormgeving van dierentuin Zoo. De dierentuin wil de ingang vernieuwen. Jouw stagebegeleider vraagt jou om hem te helpen met de indeling van de nieuwe ingang. Jouw stagebegeleider heeft een Plan van Eisen opgesteld om de ingang zo goed mogelijk in te delen. Voor deze opdracht heb je het bestand ingang_kb.xlsm en bijlage 1 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en de informatie in de bijlage. Open het bestand ingang_kb.xlsm. Sla het bestand op als ingang_kb [jouw naam].xlsm. In het bestand zie je een plattegrond van de ingang van de dierentuin. Via de ingang kom je in de souvenirshop. Daar zijn ook de loketten om een kaartje te kopen voor de dierentuin. Elk hokje op de plattegrond is in werkelijkheid 60 x 60 cm. Uitvoering van de opdracht Richt de ingang en de souvenirshop in volgens het Plan van Eisen in bijlage 1. Klik op de icoontjes en sleep ze naar de juiste plek in de plattegrond. Je kunt de icoontjes in de juiste richting draaien. Dit doe je met het groene bolletje dat verschijnt als je het icoontje aanklikt. Als je een icoontje wilt verwijderen, klik je op de knop Verwijderen. Als je helemaal opnieuw wilt beginnen, klik je op de knop Reset. Let op: je mag de icoontjes niet vergroten of verkleinen! Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die samen met de bijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
4 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel B tijdsduur ongeveer 230 minuten 7p
4
Bewerkingen en benodigde machines en gereedschappen noteren Dierentuin Zoo wil de restaurants en recreatieruimtes aankleden met sfeerverlichting in de vorm van een vogelhuisje. Jij gaat een prototype van dit vogelhuisje maken. Het vogelhuisje bestaat uit meerdere onderdelen. Deze onderdelen moet je aftekenen en bewerken voordat je het vogelhuisje kunt maken. Je krijgt de opdracht om de machines en gereedschappen op te schrijven die je nodig hebt voor het bewerken van de voorkant van het huisje (stuknummer 1), voor het monteren van het snoer aan de lamphouder (stuknummers 9 en 11) en voor het monteren van het vulblokje (stuknummer 5) op de achterkant van het vogelhuisje. Voor deze opdracht heb je bijlage 2 en uitwerkbijlage 2 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Bekijk in de uitwerkbijlage de lijst met machines en werktuigen die aanwezig zijn in de werkplaats en de inhoud van de gereedschapskist. Bekijk in de bijlage de stuklijst op de werktekening. In de stuklijst staan de onderdelen van het vogelhuisje. De nummers van de onderdelen in de stuklijst staan ook in de werktekening. Uitvoering van de opdracht Vul in de uitwerkbijlage voor stuknummer 1 in welke bewerkingen nodig zijn. Twee bewerkingen zijn al ingevuld. Vul in de rechterkolom de machines en gereedschappen in die je nodig hebt voor de bewerking van stuknummer 1. Bij één bewerking is het benodigde gereedschap al ingevuld. Geef aan welke machines en gereedschappen je nodig hebt voor de montage van stuknummer 11 aan 9 en voor de montage van stuknummer 5 aan de achterkant van het vogelhuisje. Kies uit de machines en gereedschappen die in de uitwerkbijlage staan. Als je voor een volgende bewerking dezelfde machine of hetzelfde gereedschap nodig hebt als bij een vorige bewerking, schrijf je die nog een keer op. Kies bij de boren en gatenzagen ook de juiste maat. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
5 / 14
lees verder ►►►
24p
5
Een vogelhuisje maken De voorbereidingen voor het maken van het vogelhuisje zijn klaar. Je kunt het vogelhuisje nu gaan maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 2 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de bijlage. Van de examinator ontvang je de materialen. Uitvoering van de opdracht Teken stuknummer 1 af op de plank en zaag stuknummer 1 onder de juiste hoek op maat. De overgebleven plank heeft nu de juiste hoek voor stuknummer 2. Teken stuknummer 2 af en zaag deze op de juiste lengte recht af. Maak de overige onderdelen. Bevestig latjes 7a tot en met 7h met lijm en spijkers aan de stuknummers 1 en 2 (zie blad 5/5 van de werktekening). • Gebruik voor het bevestigen van latje 7a een aanslag, bijvoorbeeld een zaagplankje. • Gebruik voor het bevestigen van latje 7b een afvalstukje van plexiglas waarop aan beide zijden tape is geplakt als aanslag. • Zaag langs de schuine zijde van stuknummer 1 en 2 de latjes op maat.
PK-0732-b-15-1-o
6 / 14
lees verder ►►►
Volgorde van monteren: • Monteer het snoer aan de lamphouder. Laat dit controleren door de examinator voordat je verder gaat. • Bevestig stuknummer 5 op 45 mm van de onderkant in het midden van de achterwand. • Bevestig de lamphouder met spaanplaatschroeven bolkop 3,5 x 15 mm in het midden van stuknummer 5. • Zet de trekontlasting vast met spaanplaatschroeven bolkop 3 x 10 mm. • Bevestig de voor- en de achterkant met schroeven aan de bodem. • Schuif het plexiglas tot op de bodem in de sponningen. • Teken het plexiglas op de juiste lengte af en maak het op maat. • Vraag je examinator om een lamp en draai deze ter controle in de lamphouder. • Plaats het plexiglas in de sponningen en schroef het dak vast. • Zet het stokje vast met lijm. Als je klaar bent met de opdracht Lever het werkstuk en de bijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
7 / 14
lees verder ►►►
2p
6
Terugkijken In de vorige opdracht heb je een vogelhuisje gemaakt. Je gaat in deze opdracht je eigen werk beoordelen. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 3 nodig. Uitvoering van de opdracht Kijk terug op opdracht 5 en vul de uitwerkbijlage in. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
8 / 14
lees verder ►►►
9p
7
Een technische tekening maken De eerste versie van het vogelhuisje is getest. Er is besloten dat op de achterkant van het vogelhuisje een metalen strip met een gat wordt gemonteerd, waaraan het vogelhuisje kan worden opgehangen. Jij krijgt de opdracht om het vooraanzicht van de ophangstrip te tekenen. Voor deze opdracht heb je bijlage 3 nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht. Open een nieuw bestand in een CAD-programma. Zet je naam en je kandidaatnummer rechts onder in de tekening. Sla het bestand op als tekening [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht Teken het voorbeeld (bijlage 3) na en maak de tekening af met behulp van de volgende gegevens: Teken eerst een rechthoek. De metalen strip is 58 mm lang en 20 mm breed. Teken een hartlijn door de strip. Teken de twee gaten waarmee de strip aan het huisje wordt bevestigd (4 mm). Het midden van de twee gaten ligt 5 mm uit het hart. Het midden van het bovenste gat ligt 38 mm van de bovenkant. Het midden van het onderste gat ligt 48 mm van de bovenkant. Teken het sleutelgat waaraan het vogelhuisje kan worden opgehangen. Teken daarvoor een cirkel (8 mm) waarvan het midden 18 mm van de bovenkant afligt. Teken daarna een cirkel (4 mm) waarvan het midden 10 mm van de bovenkant afligt. Maak vervolgens het sleutelgat af. Rond de onderste hoeken van de strip af. De straal van de afronding is 3 mm. Schuin de bovenhoeken van de strip af onder een hoek van 45 graden. Zet de maten uit het voorbeeld op de juiste plaats in de tekening. Zet alle maten die in de opdracht genoemd zijn ook in de tekening. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk en lever die samen met de bijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
9 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel C tijdsduur ongeveer 70 minuten 9p
8
De verkoopprijs berekenen Omdat er veel positieve reacties van bezoekers op de vogelhuisjes zijn, gaat de dierentuin de vogelhuisjes in de souvenirshop verkopen. Jij krijgt de opdracht om de verkoopprijs van één vogelhuisje te berekenen. Voor deze opdracht heb je het bestand verkoopprijs_kb.xlsm nodig. Let op: Bij deze opdracht kun je punten krijgen voor je werktempo. Je krijgt twee punten als je de opdracht binnen 12 minuten maakt. Als je op de startknop klikt, verschijnt het werkblad en gaat de tijd in. Tijdens de opdracht staat in beeld hoeveel tijd je nog hebt. Als je klaar bent met de opdracht klik je direct op de printknop. Nadat de 12 minuten zijn verstreken, verschijnt er een melding dat de tijd om is. Maak de opdracht wel af om zoveel mogelijk punten voor de inhoud te kunnen krijgen. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht. Open het bestand verkoopprijs_kb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als verkoopprijs_kb [jouw naam].xlsm.
PK-0732-b-15-1-o
10 / 14
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Vul in het bestand de hoeveelheden en materiaalkosten in. Gebruik daarbij de tabel benodigdheden voor één vogelhuisje. Gebruik voor alle berekeningen formules. Bereken de totalen per materiaalsoort en de totaalprijs van de materialen. Bereken de totale loonkosten. Vul de overige kosten per product in en bereken de totale overige kosten. Bereken de kostprijs. Bereken de winst (de winstmarge is 10% van de kostprijs). Bereken de verkoopprijs exclusief btw. Bereken hoeveel btw de dierentuin moet afdragen (= 21%). Bereken de verkoopprijs. benodigdheden voor één vogelhuisje gebruikte materialen
hoeveelheid
kosten
vurenhout (130 x 16 mm)
0,8 m
€ 2,50 per m
vurenhout (150 x 16 mm)
0,25 m
€ 3,00 per m 2
plexiglas (3 mm)
0,09 m
vuren latjes (10 x 10 mm)
2m
€ 0,80 per m
landingsstokje (8 mm) loonkosten
0,06 m
€ 1,50 per m
15 minuten
€ 27,50 per uur
lamphouder
1
€ 1,25
beugel voor trekontlasting
1
€ 0,20
snoer met contactstop
1
€ 1,50
vaste kosten per 100 huisjes
€ 49,00 per m²
€ 10,00
Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak met de printknop een afdruk en lever die in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
11 / 14
lees verder ►►►
5p
9
Offertes vergelijken en advies geven De producent van de vogelhuisjes vindt de inkoopprijs van de materialen te hoog. Hij wil onderzoeken of de materiaalkosten omlaag kunnen. Hij heeft daarom bij drie andere leveranciers een offerte opgevraagd voor materialen voor 100 vogelhuisjes. Jij krijgt de opdracht om de offertes te vergelijken en om een memo (een kort briefje) aan de producent te schrijven waarin je een advies geeft. Voor deze opdracht heb je bijlage 4 en het bestand vergelijking_kb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht en bekijk de informatie in de bijlage. Open het bestand vergelijking_kb.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op als vergelijking_kb [jouw naam].xlsm. Uitvoering van de opdracht Maak een vergelijking van de drie offertes. • Neem uit de bijlage per leverancier de prijzen van de juiste materialen over in het bestand. • De totalen per materiaal en de subtotalen worden automatisch berekend. • Bereken als dat nodig is de btw over de subtotalen. • Het subtotaal inclusief btw wordt automatisch berekend. • Vul als dat nodig is de verzendkosten en de overige kosten in. • De totale verkoopprijs per leverancier wordt automatisch berekend. • Sla het bestand op en maak een afdruk met de printknop.
Geef de producent een advies. • Open een nieuw document in Word. • Sla het bestand op als memo [jouw naam]. • Zet de volgende punten onder elkaar in de memo: je naam en kandidaatnummer het onderwerp van de memo de datum van vandaag het advies • Noem bij het kopje advies de naam van elke leverancier en de totaalprijs waarvoor hij het materiaal kan leveren. • Geef vervolgens een advies voor de keuze van één van de leveranciers. Leg kort uit waarom je die leverancier adviseert. • Sla het bestand nogmaals op en maak een afdruk.
Als je klaar bent met de opdracht Lever beide afdrukken en de bijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
12 / 14
lees verder ►►►
10
4p
Een werkbon maken In de vlindertuin van Zoo is veel apparatuur nodig om de temperatuur te regelen. Daarnaast zijn er pompen en zeven die ervoor zorgen dat het water in de aquariums schoon blijft. Het onderhoud van de apparatuur wordt uitgevoerd door de technische dienst. Jij gaat een werkbon maken voor de monteur die het onderhoud uitvoert in juni, juli en augustus. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 4 nodig. Uitvoering van de opdracht Lees de opdracht. Gebruik voor het invullen van de uitwerkbijlage de tabel hieronder. Vul de tabel algemene informatie in. Gebruik de datum van vandaag. De eerste rij van de tabel uitvoering is al ingevuld. Vul de rest van de tabel in: • Noteer in de kolom werkzaamheden welk onderhoud in de maanden juni, juli en augustus moet plaatsvinden. • Noteer in welke maand of maanden het onderhoud plaatsvindt. • Noteer in de kolom arbeidstijd per onderdeel hoeveel arbeidstijd in uren per onderdeel gepland is. • Bereken de totale arbeidstijd in uren voor elke werkzaamheid voor de maanden juni, juli en augustus. • Tel alle ingevulde tijden in de kolom totale arbeidstijd bij elkaar op en noteer de totale tijd van alle werkzaamheden.
aantal onderdeel 12 biologisch filter: schoonmaken 10 10
koolstoffilter: schoonmaken wattenfilter: vervangen
6
pakkingen pomp: vervangen
6 8 20 8 16
zeef: vervangen elektrische bedrading: controleren aquariumverlichting: lampen vervangen verwarming: schoonmaken voedingsbodem: testen
10
ruiten aquarium: schoonmaken
periode 1x per maand
arbeidstijd 15 minuten per filter
2x per maand 15 minuten per filter 2x per jaar (juni 30 minuten per filter en december) 2x per jaar (mei 60 minuten per pomp en november) 1x per jaar (juni) 30 minuten per zeef 1x per jaar (juli) 15 minuten per pomp 1x per jaar (mei) 15 minuten per aquarium 2x per maand 2x per jaar (januari en juli) 4x per maand
30 minuten per verwarming 15 minuten per voedingsbodem 30 minuten per aquarium
Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
13 / 14
lees verder ►►►
Onderdeel D tijdsduur ongeveer 40 minuten 10p
11
Maak de minitoets bij opdracht 11.
6p
12
Een poster ontwerpen Zoo heeft er een nieuwe bewoner bij. Olifant Ming Lu is in het olifantenverblijf komen wonen. De dierentuin wil hier graag aandacht voor en vraagt jou om een poster voor in een abri (bushokje) te ontwerpen. Voor deze opdracht heb je de map Ming Lu nodig. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in Word of Publisher. Zet in de voettekst je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op als poster [jouw naam]. Uitvoering van de opdracht De poster wordt 180 centimeter lang en 130 centimeter breed. Het ontwerp maak je in een kader op een schaal 1:10. De omtrek van het kader is een dikke zwarte stippellijn/gestreepte lijn. De afbeeldingen die je nodig hebt staan in de map Ming Lu. Maak het ontwerp en houd daarbij rekening met de volgende eisen: • Het kader is opgevuld met een kleur. De kleur is zo gekozen dat de tekst en de afbeeldingen goed zichtbaar zijn. • Op het ontwerp staat een grote afbeelding waarop slechts 1 olifant zichtbaar is. • Op het ontwerp staat de tekst “Welkom Ming Lu” in lettertype Calibri en lettergrootte 48. Deze tekst is blauw. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld WordArt. • Op de gekozen afbeelding staat een klein tekstvak met een witte omtrek. In het tekstvak staat de tekst “in Zoo” in lettertype Calibri en lettergrootte 48. Deze tekst is wit en onderstreept. • Het logo van Zoo staat rechts onder in de hoek. • Op het ontwerp staat de QR-code van de website van Zoo. Deze staat links onder in de hoek. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk en lever die in bij de examinator.
PK-0732-b-15-1-o
14 / 14
lees verdereinde ►►►
