Examen VMBO-KB
2013 gedurende 405 xxx minuten gedurende
intersectoraal CSPE KB technologie en dienstverlening
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 13 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 102 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0732-b-13-1-o
Inleiding
De Nederlandse Spoorwegen In Nederland zijn er verschillende ondernemingen die treinreizen verzorgen. Eén van de bekendste ondernemingen is de Nederlandse Spoorwegen (NS). Ruim 1,1 miljoen NS-klanten in Nederland reizen dagelijks met de trein. NS verzorgt ook busvervoer en beheert 380 stations. Dagelijks doen ruim 230.000 mensen een aankoop in een winkel of horecagelegenheid op het station. Samen met ondernemingen in Duitsland, België en Frankrijk vervoert NS klanten naar belangrijke Europese bestemmingen. Tijdens dit examen loop je stage bij Arnhem CS (centraal station).
PK-0732-b-13-1-o
2 / 16
lees verder ►►
Onderdeel A
introductie
tijdsduur ongeveer 35 minuten Navigeren met de spoorkaart Je loopt mee met een reisadviseur van het servicecenter. Een reisadviseur helpt klanten met vragen over hun route. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is de spoorkaart.
Voor deze opdracht heb je het bestand spoorkaart.pdf en uitwerkbijlage 1 nodig. 7p
1
Beantwoord alle vragen op de uitwerkbijlage. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand spoorkaart.pdf. Gebruik de zoomfunctie om de spoorkaart te vergroten of te verkleinen. Op de spoorkaart staan verschillende soorten spoorlijnen en alle stations. Een trein die op alle stations stopt, is een stoptrein. Een trein die niet op alle stations stopt, is een sneltrein of een intercitytrein. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
10p
2
Maak de minitoets bij opdracht 2.
PK-0732-b-13-1-o
3 / 16
lees verder ►►
Onderdeel B
technologie
tijdsduur ongeveer 215 minuten Een locomotief maken De NS heeft op station Arnhem CS een opvang voor kinderen geopend. De leiding van de opvang mocht bij de opening een wensenlijstje voor speelgoed inleveren. De grootste wens is een speelgoedlocomotief. Jij krijgt de opdracht een prototype van zo’n locomotief te maken.
Voor deze opdracht heb je bijlage 1 en bijlage 2 nodig. 24p
3
Maak de locomotief volgens de tekeningen in de bijlagen. Voordat je aan de opdracht begint Van je examinator ontvang je de bijlagen met de werktekeningen en de materialen. Uitvoering van de opdracht Teken de maten af op de materialen. Teken de hulplijnen voor de latten op de binnenkant van stuknummer 7. Links en rechts zijn elkaars spiegelbeeld. Maak de onderdelen. Zaag de wielen uit met een gatenzaag van ø 80 mm. Maak met een gatenzaag de twee gaten voor de schoorsteen in de ketel. De twee delen die je uit de ketel zaagt voor de gaten van de schoorsteen, gebruik je later voor de bevestiging van de ketel. let op: de diameter van de asgaten van stuknummers 1 en 16 worden bepaald door de centreerboor van de gatenzaag. Lijm de schoorsteen in de ketel. Monteer de ketel op de bodem. Lijm de voorkant in de ketel. Lijm de latten van ± 10 x 10 mm op de binnenkant van beide stuknummers 7. Zet de latten met een paar draadnagels vast. Lijm de voorkant en de zijkanten van de cabine aan elkaar. Zet de lijmverbindingen met een paar draadnagels vast. Lijm en spijker de cabine op de bodem. Lijm en spijker het dak op de cabine. Maak nu eerst alle scherpe randen en hoeken rond, zodat kinderen zich niet kunnen bezeren. Denk ook aan de wielen. Monteer de wielen. Als je klaar bent met de opdracht Lever het werkstuk in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
4 / 16
lees verder ►►
Terugkijken Je hebt bij de vorige opdracht een locomotief gemaakt. Je gaat bij deze opdracht je eigen werk beoordelen.
Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 2 nodig. 2p
4
Kijk terug op opdracht 3 en vul de uitwerkbijlage in. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
5 / 16
lees verder ►►
Een technische tekening maken De speelgoedlocomotief is een groot succes op de kinderopvang. De leiding heeft gevraagd of het mogelijk is om er ook wagons bij te maken. Jij krijgt de opdracht een tekening van een wagon te maken.
Voor deze opdracht heb je bijlage 1, bijlage 2 en bijlage 3 nodig. 9p
5
Teken het zijaanzicht van de wagon in een CAD-programma met behulp van de tekeningen van de locomotief. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in een CAD-programma. Zet je naam en je kandidaatnummer rechts onderin het bestand. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kb_wagon [jouw naam].
PK-0732-b-13-1-o
6 / 16
lees verder ►►
Uitvoering van de opdracht Teken het zijaanzicht van de wagon. Gebruik de tekeningen van de locomotief en de schets van de wagon (bijlage 3) als voorbeeld. Houd rekening met de volgende eisen: • de wagon heeft aan de zijkant twee ramen • de wagon heeft in het midden van de zijkant één deur • de deur is even breed als de ramen en is aan de bovenkant op dezelfde manier afgerond. • de bovenkant van de ramen en de deur liggen op één lijn. • de volgende onderdelen moeten dezelfde maten hebben als die van de locomotief: de bodem de wielen (de wielen zitten op dezelfde plaats aan de bodem als de wielen van de locomotief) de dikte van het dak de hoogte van de plank waarin de deur en de ramen zitten (de cabine van de locomotief) de ramen van de wagon inclusief de afrondingen (de cabine van de locomotief) de plaats van de ramen (de cabine van de locomotief) de oversteek van de bodem (ten opzichte van de cabine van de locomotief) • het dak van de wagon steekt rondom 10 mm over • teken de onzichtbare lijnen achter de wielen met stippellijnen • teken de hartlijnen van de wielen met de juiste lijnsoort • teken een asgat van 4 mm in de wielen Zet de volgende maten op de juiste plaats in de tekening: • de lengte van het dak en de bodem • de dikte van het dak en de bodem • de oversteek van het dak en de bodem • de hoogte van de zijkant van de wagon • de diameter van één wiel en één asgat • de plaats van het asgat in de bodem • de maten van één raam inclusief de afronding • de plaats van één raam • de breedte van de deur Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk en de bijlagen in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
7 / 16
lees verder ►►
Onderdeel C
dienstverlening
tijdsduur ongeveer 100 minuten Streepjescodes gevonden voorwerpen maken Het komt vaak voor dat treinreizigers voorwerpen laten liggen in de trein. Je krijgt de opdracht om de gevonden voorwerpen van de maand april te sorteren en te voorzien van een streepjescode. Aan de hand van deze code kan de eigenaar zijn verloren voorwerp weer terugkrijgen
Voor deze opdracht heb je het bestand kb_gevondenvoorwerpen.pps, bijlage 4 en uitwerkbijlage 3 nodig. 6p
6
Maak de 10-cijferige streepjescodes van de gevonden voorwerpen. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open de PowerPointpresentatie kb_gevondenvoorwerpen.pps. Uitvoering van de opdracht Geef op de uitwerkbijlage de gevonden voorwerpen uit de presentatie de juiste streepjescode. Gebruik hiervoor bijlage 4. Op de uitwerkbijlage staat een voorbeeld. Houd op de uitwerkbijlage de volgorde van de voorwerpen in de presentatie aan. Vul de nummers van de streepjescode in op de uitwerkbijlage: • de nummers 1 tot en met 4 gaan over het gevonden voorwerp • de nummers 5 en 6 geven het station aan waar het voorwerp is gevonden • de nummers 7 en 8 geven de week aan waarin het voorwerp is gevonden • de nummers 9 en 10 geven het jaar aan waarin het voorwerp is gevonden Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
8 / 16
lees verder ►►
Een wachtruimte digitaal inrichten Je loopt stage bij de Facilitaire Dienst van station Arnhem. De NS wil de wachtruimtes van het station in Arnhem vernieuwen. Jouw stagebegeleider, de heer Van Dieten, vraagt of jij hem wilt helpen met de plattegrond. Je gaat op de plattegrond van een wachtruimte aangeven waar de zitplaatsen, de apparatuur en de overige dingen moeten komen te staan. De
volgende icoontjes moet je plaatsen: 1 zuil 6 stoelen 2 loungebanken 4 LED-schermen 7 wandcontactdozen 1 bewegingsmelder 1 koffiezetapparaat 2 koudwateraansluitingen 1 plant 1 drankkoeling 1 snackkoeling 2 LED-tegels met reisinformatie voor de reizigers
De heer Van Dieten heeft een Plan van Eisen opgesteld om de wachtruimte zo goed mogelijk in te delen.
Voor deze opdracht heb je het bestand kb_wachtruimte.xls en bijlage 4 nodig. 7p
7
Maak in het bestand de inrichting van de wachtruimte. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand kb_wachtruimte.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kb_wachtruimte[jouw naam].xls
PK-0732-b-13-1-o
9 / 16
lees verder ►►
In het bestand zie je een plattegrond van de wachtruimte. Elk hokje op de plattegrond is in werkelijkheid 25 x 25 cm. Uitvoering van de opdracht Sleep de icoontjes naar de juiste plek in de plattegrond. Je kunt de icoontjes in de juiste richting draaien. Je kunt de icoontjes ook schuin draaien. Dit doe je met het groene bolletje dat verschijnt als je het icoontje aanklikt. Houd bij het invullen van de plattegrond rekening met het Plan van Eisen in bijlage 4. Als je een verkeerd icoontje hebt geplaatst, kun je dit verwijderen. Als je helemaal opnieuw wilt beginnen, klik je op de knop Reset. let op: je mag de icoontjes niet vergroten of verkleinen! Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk met de knop Printen. Lever de afdruk in bij de examinator.
Kosten van onderhoud van kaartjesautomaten berekenen Je loopt stage bij de NS, op station Arnhem. De directie heeft jou gevraagd om een berekening te maken van de onderhoudskosten van de kaartjesautomaten van station Arnhem. De directie wil graag weten of het voordeliger is om het onderhoud door een ander bedrijf te laten uitvoeren. Daarom ga je ook de prijs van de onderhoudskosten van een ander bedrijf berekenen. Dit bedrijf is Railfix.
Voor deze opdracht heb je bijlage 4 en het bestand kb_onderhoudskosten.xls nodig. 8p
8
Maak de berekening van de kosten voor het onderhoud van de kaartjesautomaten op jaarbasis en bepaal welk bedrijf het onderhoud het goedkoopst kan doen. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand kb_onderhoudskosten.xls. Vul in het bestand op het tabblad NS je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kb_onderhoudskosten [jouw naam].xls
PK-0732-b-13-1-o
10 / 16
lees verder ►►
Uitvoering van de opdracht Vul op het tabblad NS de gegevens in voor één automaat met behulp van bijlage 4. Bereken per onderhoudswerk het totaal aantal uren, het totaal exclusief btw, de btw en het totaal bedrag. Bereken het totaal per automaat en het totaal van alle automaten. Gebruik voor alle berekeningen formules. let op: de knop autosom doet het niet (gebruik voor het optellen bijvoorbeeld de knop functie invoegen en kies voor som).
Vul op het tabblad Railfix de gegevens in voor één automaat met behulp van bijlage 4. Bereken per onderhoudswerk het totaal aantal uren, het totaal exclusief btw, de btw en het totaal bedrag. Bereken het totaal per automaat, het totaal van alle automaten, de korting en de totaalprijs. Gebruik voor alle berekeningen formules (ook hier werkt de knop autosom niet). Geef in het bestand aan welk bedrijf het onderhoud het goedkoopst aanbiedt.
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
11 / 16
lees verder ►►
Calculatie maken Het Spoorwegmuseum heeft een bestelling gekregen om 50 houten speelgoedlocomotieven te leveren. Je krijgt de opdracht om een calculatie te maken voor de 50 locomotieven. Eén locomotief bestaat uit de volgende onderdelen: 4 wielen 2 metalen assen 1 stoomketel 1 schoorsteen 2 zijwanden 1 voorkant 1 dak 1 bodem Voordat je aan de opdracht begint bepaal je eerst hoeveel materialen je moet bestellen.
Voor deze opdracht heb je bijlage 1, bijlage 2 en uitwerkbijlage 3 nodig. 2p
9
Bereken hoeveel materialen je moet bestellen voor 50 locomotieven. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint Uitvoering van de opdracht Gebruik voor het berekenen van de materialen de werktekeningen op de bijlagen. Voor de zijwanden, de voorkant en het dak van één locomotief gebruik je één strook berkentriplex van 412 x 150 x 9 mm. let op: de wielen (stuknummer 1) worden kant-en-klaar gekocht. Bereken: • de materialen • de aantallen • de totalen Houd rekening met het zaagverlies zoals aangegeven op de uitwerkbijlage. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage nog niet in; gebruik je berekeningen op de uitwerkbijlage voor opdrachten 10 en 11.
PK-0732-b-13-1-o
12 / 16
lees verder ►►
Voor deze opdrachten heb je je berekeningen van opdracht 9 op uitwerkbijlage 3 en het bestand kb_calculatie.xls nodig. 6p
10
Verander de opmaak van tabel 1 in het bestand en maak de calculatie voor 50 locomotieven. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand kb_ calculatie.xls. Vul in het bestand je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kb_calculatie [jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Opmaak: Maak de cellen (C7 en D7) waarin de opdrachtgever en de naam van de opdrachtgever staan geel. Maak de cel (H21) waarin de totaalprijs van de materialen inclusief btw staat groen. Maak de cel (H22) waarin de prijs voor 1 locomotief staat rood. Maak de teksten in de cellen H19, H20, H21 en H22 vet gedrukt. Maak de buitenranden van tabel 1 en tabel 2 dik en zwart. Stel de celeigenschappen van de cellen in de kolommen prijs in op euro. Calculatie: Vul in tabel 1 de aantallen materialen in die je nodig hebt voor 50 locomotieven. Maak hierbij gebruik van je berekeningen uit opdracht 9. Vul de juiste formules voor de prijzen en voor het totaal in de tabel in. Vul de juiste formule voor de btw in. Vul de juiste formule voor de prijs van het materiaal voor één locomotief in de tabel in. Als je klaar bent met de opdracht Sluit het bestand niet af.
PK-0732-b-13-1-o
13 / 16
lees verder ►►
Je hebt in de vorige opdracht een calculatie gemaakt voor 50 houten speelgoedlocomotieven. Het Spoorwegmuseum heeft een bestelling gekregen om 100 locomotieven te leveren. De hobbyclub van machinisten van het Spoorwegmuseum gaat deze locomotieven maken en verkopen voor € 6,50 per stuk. Het Spoorwegmuseum vraagt jou om te berekenen hoeveel 100 locomotieven kosten. Bereken de winst die het Spoorwegmuseum maakt als alle 100 locomotieven worden verkocht.
Voor deze opdracht heb je je berekeningen uit opdracht 9 op uitwerkbijlage 3, het bestand kb_calculatie [jouw naam].xls uit opdracht 10 en het bestand kb_e-mail.doc nodig. 3p
11
Maak in tabel 2 in het Excel-bestand de calculatie voor 100 locomotieven en bereken de winst als alle 100 locomotieven worden verkocht. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het bestand kb_e-mail.doc kunt vinden. Uitvoering van de opdracht Vul in tabel 2 in het Excel-bestand het volgende in: • de inkoop- en verkoopprijs van de locomotief per stuk • formule voor de inkoopprijs van 100 locomotieven • formule voor de verkoopprijs van 100 locomotieven • formule voor de winst Maak een afdruk van het Excel-bestand.
Open het bestand kb_e-mail.doc. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kb_e-mail [jouw naam].doc Schrijf een e-mail naar de hobbyclub van het Spoorwegmuseum waarin je aangeeft wat je bijvoegt (zie de bijlagen in het Wordbestand). Zorg voor een passende aanhef en afsluiting. Maak een afdruk van het Word-bestand.
Als je klaar bent met de opdracht Lever de afdrukken en de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
14 / 16
lees verder ►►
Onderdeel D
tenslotte
tijdsduur ongeveer 55 minuten 10 p
12
Maak de minitoets bij opdracht 12.
Je stage bij de NS in Arnhem zit er bijna op. Je loopt nog een dag mee op de afdeling voorlichting. Je maakt een PowerPointpresentatie over de OVfiets. De OV-fiets is een fiets die elke treinreiziger kan huren op het station. De reiziger fietst hiermee van het station naar de plaats van bestemming. De presentatie moet de OV-fiets promoten en zal te zien zijn in de stationshal en op de perrons.
Voor deze opdracht heb je het bestand video_OV_fiets.mpg, de map kb_afbeeldingen en bijlage 5 nodig. 8p
13
Maak de PowerPointpresentatie. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je de benodigde bestanden kunt vinden. Bekijk de video over de OV-fiets. Lees de informatie over de OV-fiets in bijlage 5 door. Open een nieuw bestand in PowerPoint. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kb_presentatie [jouw naam].ppt Uitvoering van de opdracht Gebruik de informatie die in bijlage 5 staat. Maak een presentatie die bestaat uit zes dia's. Zet op elke dia het logo van de OV-fiets linksboven. Gebruik voor de tekst het lettertype Verdana. Maak de dia’s in de huiskleuren van de NS. Gebruik telkens dezelfde dia-overgang. Laat alle dia’s automatisch na vijf seconden verschijnen (doorlopende presentatie). Zorg ervoor dat de voorstelling zich steeds herhaalt. Gebruik drie verschillende dia-indelingen. Voeg op dia 2 en 6 een passende afbeelding in.
Let op: het vervolg van deze opdracht staat op de volgende pagina.
PK-0732-b-13-1-o
15 / 16
leesverder verder►►► ►► lees
Geef de volgende informatie op de dia’s: • dia 1: onderwerp van de presentatie, je naam en kandidaatnummer. • dia 2: vier sterke punten van de OV-fiets. • dia 3: een kolomdiagram over het verwachte aantal en het werkelijke aantal ritten met de OV-fiets in de afgelopen drie jaren • dia 4: een cirkeldiagram waaruit blijkt voor welke afstand de OVfiets het meest werd gebruikt in 2012 • dia 5: twee conclusies op basis van de gegevens in de diagrammen • dia 6: een voordeelactie om de OV-fiets te promoten (je moet de inhoud van de actie zelf bedenken) Maak een afdruk van de presentatie, waarbij er drie dia's op één pagina komen.
Als je klaar bent met de opdracht Lever de bijlage en de afdruk in bij de examinator.
PK-0732-b-13-1-o
16 / 16
lees verder ►► einde
