Examen VMBO-BB
2013 gedurende 390 xxx minuten gedurende
intersectoraal CSPE BB technologie en dienstverlening
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 101 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PB-0732-b-13-1-o
Inleiding
De Nederlandse Spoorwegen In Nederland zijn er verschillende ondernemingen die treinreizen verzorgen. Eén van de bekendste ondernemingen is de Nederlandse Spoorwegen (NS). Ruim 1,1 miljoen NS-klanten in Nederland reizen dagelijks met de trein. De NS verzorgt ook busvervoer en beheert 380 stations. Dagelijks doen ruim 230.000 mensen een aankoop in een winkel of horecagelegenheid op een station. De NS vervoert samen met ondernemingen in Duitsland, België en Frankrijk klanten naar belangrijke Europese bestemmingen. Tijdens dit examen loop je stage bij Arnhem CS (centraal station).
PB-0732-b-13-1-o
2 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel A
introductie
tijdsduur ongeveer 35 minuten Navigeren met de spoorkaart Je loopt mee met een reisadviseur van het servicecenter. Een reisadviseur helpt klanten met vragen over hun route. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is de spoorkaart. Voor deze opdracht heb je het bestand spoorkaart.pdf en uitwerkbijlage 1 nodig. 7p
1
Beantwoord alle vragen op de uitwerkbijlage. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand spoorkaart.pdf. Gebruik de zoomfunctie om de spoorkaart te vergroten of te verkleinen. Op de spoorkaart staan verschillende soorten spoorlijnen en alle stations. Een trein die op alle stations stopt, is een stoptrein. Een trein die niet op alle stations stopt, is een sneltrein of een intercitytrein. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
10p
2
Maak de minitoets bij opdracht 2.
PB-0732-b-13-1-o
3 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel B
technologie
tijdsduur ongeveer 200 minuten Een locomotief maken De NS heeft op station Arnhem CS een opvang voor kinderen geopend. De leiding van de opvang mocht bij de opening een wensenlijstje voor speelgoed inleveren. De grootste wens is een speelgoedlocomotief. Jij krijgt de opdracht een prototype van zo’n locomotief te maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 1 en bijlage 2 nodig. 24p
3
Maak de locomotief volgens de tekeningen in de bijlagen. Voordat je aan de opdracht begint Van je examinator ontvang je de bijlagen met de werktekeningen en de materialen. Uitvoering van de opdracht Teken de maten af op de materialen. Teken de hulplijnen voor de latten op de binnenkant van stuknummer 7. Links en rechts zijn elkaars spiegelbeeld. Maak de onderdelen. Zaag de wielen uit met een gatenzaag van ø 80 mm. Maak met een gatenzaag de twee gaten voor de schoorsteen in de ketel. De twee delen die je uit de ketel zaagt voor de gaten van de schoorsteen, gebruik je later voor de bevestiging van de ketel. let op: de diameter van de asgaten van stuknummers 1 en 16 worden bepaald door de centreerboor van de gatenzaag. Lijm de schoorsteen in de ketel. Monteer de ketel op de bodem. Lijm de voorkant in de ketel. Lijm de latten van ± 10 x 10 mm op de binnenkant van beide stuknummers 7. Zet de latten met een paar draadnagels vast. Lijm de voorkant en de zijkanten van de cabine aan elkaar. Zet de lijmverbindingen met een paar draadnagels vast. Lijm en spijker de cabine op de bodem. Lijm en spijker het dak op de cabine. Maak nu eerst alle scherpe randen en hoeken rond, zodat kinderen zich niet kunnen bezeren. Denk ook aan de wielen. Monteer de wielen. Als je klaar bent met de opdracht Lever het werkstuk in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
4 / 15
lees verder ►►►
Terugkijken Je hebt bij de vorige opdracht een locomotief gemaakt. Je gaat bij deze opdracht je eigen werk beoordelen. Voor deze opdracht heb je uitwerkbijlage 2 nodig. 2p
4
Kijk terug op opdracht 3 en vul de uitwerkbijlage in. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
5 / 15
lees verder ►►►
Een technische tekening maken De speelgoedlocomotief is een groot succes op de kinderopvang. De leiding heeft gevraagd of het mogelijk is om er ook wagons bij te maken. Jij krijgt de opdracht een technische tekening van een wagon te maken. Voor deze opdracht heb je bijlage 1, bijlage 2 en bijlage 3 nodig. 9p
5
Teken het zijaanzicht van de wagon in een CAD-programma met behulp van de tekeningen van de locomotief. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in een CAD-programma. Zet je naam en je kandidaatnummer rechts onderin het bestand. Sla het bestand op als bb_wagon [jouw naam].
PB-0732-b-13-1-o
6 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Teken het zijaanzicht van de wagon. Gebruik hierbij de tekeningen van de locomotief en de tekening van de wagon (bijlage 3). Teken het voorbeeld (bijlage 3) na en vul de tekening aan. Houd rekening met de volgende eisen: • de wagon heeft aan de zijkant twee ramen • de wagon heeft in het midden van de zijkant één deur • de deur is even breed als de ramen. De bovenkant van de ramen en de deur liggen op één lijn. • de volgende onderdelen moeten dezelfde maten hebben als die van de locomotief: de bodem de wielen (de wielen zitten op dezelfde plaats aan de bodem als de wielen van de locomotief) de dikte van het dak de wagon heeft dezelfde hoogte als de cabine van de locomotief de ramen van de wagon let op: de ramen hoef je niet af te ronden de plaats van de ramen de oversteek van de bodem • het dak steekt rondom 10 mm over • de wielen maken een deel van de bodem onzichtbaar verwijder de lijnstukken in de wielen die niet zichtbaar zijn • teken een asgat van 4 mm in de wielen Zet de volgende maten op de juiste plaats in de tekening: • de lengte van het dak en de bodem • de dikte van het dak en de bodem • de oversteek van het dak en de bodem • de hoogte van de zijkant van de wagon • de straal van één wiel • de plaats van het asgat in de bodem • de maten van één raam • de plaats van één raam • de breedte van de deur Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk en de bijlagen in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
7 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel C
dienstverlening
tijdsduur ongeveer 100 minuten Een wachtruimte digitaal inrichten Je loopt stage bij de Facilitaire Dienst van station Arnhem. De NS wil de wachtruimtes van het station in Arnhem vernieuwen. Jouw stagebegeleider, de heer Van Dieten, vraagt of jij hem wilt helpen met de plattegrond. Je gaat op de plattegrond van een wachtruimte aangeven waar de zitplaatsen, de apparatuur en de overige dingen moeten komen te staan. De volgende icoontjes moet je plaatsen: 6 stoelen 2 loungebanken 4 LED-schermen 2 wandcontactdozen 1 bewegingsmelder 1 koffiezetapparaat 1 koudwateraansluiting 1 drankkoeling 1 plant 1 snackkoeling 2 LED-tegels met reisinformatie voor de reizigers De heer Van Dieten heeft een Plan van Eisen opgesteld om de wachtruimte zo goed mogelijk in te delen.
Voor deze opdracht heb je het bestand bb_wachtruimte.xls en bijlage 4 nodig. 7p
6
Maak in het bestand de inrichting van de wachtruimte. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand bb_wachtruimte.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_wachtruimte [jouw naam].xls In het bestand zie je een plattegrond van de wachtruimte. Elk hokje op de plattegrond is in werkelijkheid 25 x 25 cm.
PB-0732-b-13-1-o
8 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Sleep de icoontjes naar de juiste plek in de plattegrond. Je kunt de icoontjes in de juiste richting draaien. Je kunt de icoontjes ook schuin draaien. Dit doe je met het groene bolletje dat verschijnt als je het icoontje aanklikt. Houd bij het invullen van de plattegrond rekening met het Plan van Eisen in bijlage 4. Als je een verkeerd icoontje hebt geplaatst, kun je dit verwijderen. Als je helemaal opnieuw wilt beginnen, klik je op de knop Reset. let op: je mag de icoontjes niet vergroten of verkleinen! Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk met de knop Printen. Lever de afdruk in bij de examinator.
Kosten van onderhoud van kaartjesautomaten berekenen Je loopt stage bij de NS, op station Arnhem. De directie heeft jou gevraagd om een berekening te maken van de onderhoudskosten van de kaartjesautomaten van station Arnhem. Voor deze opdracht heb je bijlage 4 en het bestand bb_onderhoudskosten.xls nodig. 8p
7
Maak de berekening van de kosten voor het onderhoud van de kaartjesautomaten op jaarbasis. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand bb_onderhoudskosten.xls. Vul in het bestand je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_onderhoudskosten [jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Vul de gegevens in voor één automaat met behulp van bijlage 4. Bereken per onderhoudswerk het totaal aantal uren, het totaal exclusief btw, de btw en het totaal bedrag. Bereken het totaal per automaat en het totaal van alle automaten. Gebruik voor alle berekeningen formules. let op: de knop autosom doet het niet (gebruik voor het optellen bijvoorbeeld de knop functie invoegen en kies voor som). Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk en lever deze in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
9 / 15
lees verder ►►►
Lijst gevonden voorwerpen maken Het komt vaak voor dat treinreizigers voorwerpen laten liggen in de trein. Je krijgt de opdracht om de gevonden voorwerpen van de maand april te sorteren en te verwerken in een lijst. Op alle voorwerpen komt een sticker met een speciale code. Aan de hand van deze code bergt een medewerker van de afdeling Gevonden voorwerpen de voorwerpen op in het magazijn.
Voor deze opdracht heb je het bestand bb_gevondenvoorwerpen.xls en bijlage 4 nodig. 6p
8
Maak de lijst van de gevonden voorwerpen voor de maand april. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand bb_gevondenvoorwerpen.xls. Vul in het bestand je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_gevondenvoorwerpen [jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Vul de aantallen van alle gevonden voorwerpen uit bijlage 4 in de eerste tabel in. Noteer achter elk voorwerp een code in de laatste kolom. Deze code bestaat uit 3 delen: een letter voor de categorie - een nummer van de maand - een nummer van het jaartal. Je ziet in de tabel een voorbeeld. De codes voor de categorieën waaruit je kunt kiezen zijn: • code A (apparatuur) • code B (boeken) • code K (kleding) • code S (speelgoed en knuffels) • code T (tassen en koffers) • code O (overige spullen) De maand april krijgt code 04. Het jaar 2013 krijgt code 13.
PB-0732-b-13-1-o
10 / 15
lees verder ►►►
Gebruik formules om het volgende te berekenen: • het totaal aantal gevonden voorwerpen per categorie in de eerste tabel • het totaal aantal voorwerpen in de eerste tabel • het totaal aantal gevonden voorwerpen per code in de tweede tabel • het totaal aantal gevonden voorwerpen van de maand april 2013 in de tweede tabel let op: de knop autosom doet het niet (gebruik voor het optellen bijvoorbeeld de knop functie invoegen en kies voor som).
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk en de bijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
11 / 15
lees verder ►►►
Calculatie maken Het Spoorwegmuseum heeft een bestelling gekregen om 100 houten speelgoedlocomotieven te leveren. De hobbyclub van machinisten wil deze locomotieven gaan maken. Het Spoorwegmuseum vraagt of jij een kostenberekening wil maken voor de 100 locomotieven. Eén locomotief bestaat uit de volgende onderdelen: 4 wielen 2 metalen assen 1 stoomketel 1 schoorsteen 1 cabine 1 bodem Voordat je aan de opdracht begint bepaal je eerst hoeveel materialen je moet bestellen voor 100 locomotieven.
Voor deze opdracht heb je bijlage 1, bijlage 2 en uitwerkbijlage 3 nodig. 3p
9
Bereken op de uitwerkbijlage hoeveel materialen je moet bestellen voor het maken van 100 locomotieven. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. Uitvoering van de opdracht Gebruik voor het berekenen van de materialen de werktekeningen op de bijlagen. Voor de cabine van één locomotief gebruik je één strook berkentriplex van 412 x 150 x 9 mm. let op: de wielen (stuknummer 1) worden kant-en-klaar gekocht. Bereken: • de materialen • de aantallen • de totalen Je hoeft geen rekening te houden met zaagverlies. Als je klaar bent met de opdracht Lever de uitwerkbijlage nog niet in; gebruik je berekeningen op de uitwerkbijlage voor opdracht 10.
PB-0732-b-13-1-o
12 / 15
lees verder ►►►
Voor deze opdracht heb je je berekeningen van opdracht 9 op uitwerkbijlage 3 en het bestand bb_calculatie.xls nodig. 7p
10
Verander de opmaak van de tabel in het bestand en maak de calculatie voor 100 locomotieven. Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht helemaal door, voordat je met de uitvoering begint. De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand bb_calculatie.xls. Vul in het bestand je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_calculatie [jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Opmaak: Maak de cellen (C7 en D7) waarin opdrachtgever en de naam van de opdrachtgever staan geel. Maak de cel (H19) waarin de totaalprijs van de materialen staat groen. Maak de cel (H20) waarin prijs voor 1 locomotief staat rood. Maak alle teksten in de cellen H19 en H20 vet gedrukt. Maak de buitenranden van de tabel zwart en dik. Stel de celeigenschappen van de cellen in de kolom prijs in op euro. Calculatie: Vul in de tabel de aantallen materialen in die je nodig hebt voor 100 locomotieven. Maak hierbij gebruik van je berekeningen uit opdracht 9. Vul de juiste formules voor de prijzen en het totaal in de tabel in. Vul de juiste formule voor de prijs van het materiaal voor één locomotief in de tabel in. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk. Lever de afdruk en de uitwerkbijlage in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
13 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel D
tenslotte
tijdsduur ongeveer 55 minuten 10 p
11
Maak de minitoets bij opdracht 11.
Je stage bij de NS in Arnhem zit er bijna op. Je loopt nog een dag mee op de afdeling voorlichting. Je maakt een PowerPointpresentatie over de OVfiets. De OV-fiets is een fiets die elke treinreiziger kan huren op het station. De reiziger fietst hiermee vanaf het station naar de plaats van bestemming. De presentatie moet de OV-fiets promoten en zal te zien zijn in de stationshal en op de perrons.
Voor deze opdracht heb je het bestand video_OV_fiets.mpg, de map bb_afbeeldingen en bijlage 5 nodig. 8p
12
Maak de PowerPointpresentatie. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je de benodigde bestanden kunt vinden. Bekijk de video over de OV-fiets. Lees de informatie over de OV-fiets in bijlage 5 door. Open een nieuw bestand in PowerPoint. Sla het bestand op onder de bestandsnaam bb_presentatie [jouw naam].ppt Uitvoering van de opdracht Gebruik de informatie die in bijlage 5 staat. Maak een presentatie die bestaat uit zes dia's. Zet op elke dia het logo van de OV-fiets linksboven. Gebruik voor de tekst het lettertype Verdana. Maak de dia’s in de huiskleuren van de NS. Gebruik telkens dezelfde dia-overgang. Laat alle dia’s automatisch na vijf seconden verschijnen (doorlopende presentatie). Zorg ervoor dat de voorstelling zich steeds herhaalt. Gebruik drie verschillende dia-indelingen. Voeg op dia 3, 4 en 6 een passende afbeelding in.
PB-0732-b-13-1-o
14 / 15
lees verder ►►►
Geef de volgende informatie op de dia’s: • dia 1: het onderwerp van de presentatie, je naam en kandidaatnummer • dia 2: vier sterke punten van de OV-fiets • dia 3: beschrijving van hoe het huren van de OV-fiets werkt als je een OV-fietspas hebt • dia 4: hoeveel het kost om een OV-fiets te huren • dia 5: een kolomdiagram met de cijfers over het aantal ritten met de OV-fiets in 2010, 2011 en 2012 • dia 6: een voordeelactie om de OV-fiets te promoten (je moet de inhoud van de actie zelf bedenken) Maak een afdruk van de presentatie, waarbij er drie dia's op één pagina komen.
Als je klaar bent met de opdracht Lever de bijlage en de afdruk in bij de examinator.
PB-0732-b-13-1-o
15 / 15
lees verdereinde ►►►
