Inleiding en verantwoording 5. Hoofdstuk 1 Kerngegevens 10

GEMEENTE TEN BOER JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2013

1

2

Inhoudsopgave Inleiding en verantwoording

5

JAARVERSLAG Hoofdstuk 1

Kerngegevens

10

Hoofdstuk 2

Programma’s 1. Openbaar Bestuur 2. Veiligheid en Handhaving 3. Wegen en Groen 4. Onderwijs 5. Sport en Recreatie 6. Welzijn, Zorg en Ouderen 7. Jeugd en Gezin 8. Milieu 9. Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken 10. Middelen

11 12 14 16 18 20 22 26 27 30 32

Hoofdstuk 3

Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien

33

Hoofdstuk 4

De paragrafen 1. Lokale Heffingen 2. Weerstandsvermogen 3. Onderhoud Kapitaalgoederen 4. Financiering 5. Bedrijfsvoering 6. Interbestuurlijk toezicht (IBT) 7. Verbonden Partijen 8. Grondbeleid

35 36 38 44 48 51 53 58 60

Hoofdstuk 5

Programmarekening 2013

63

Hoofdstuk 6

Balans

65

Hoofdstuk 7

Toelichting op de programmarekening Overzicht incidentele baten en lasten

69 81

Hoofdstuk 8

Toelichting op de balans Niet uit de balans blijkende financiële verplichtingen

82 96

Hoofdstuk 9

Verwerking resultaat 2013 en over te hevelen posten

97

Hoofdstuk 10

WNT

98

Hoofdstuk 11

Vaststellingsbesluit

101

Jaarrekening

Controleverklaring

102

Bijlage 1: SISA Bijlage 2: Overzicht reserves en voorzieningen

105 111

3

4

Inleiding en verantwoording

Hierbij bieden wij u ter vaststelling het jaarverslag en de jaarrekening 2013 aan. Het jaar 2013 heeft voor een groot deel in het teken gestaan van de slechte financiële situatie van onze gemeente en het zoeken naar oplossingen daar voor. Deze situatie is ontstaan door het afboeken van de boekwaarde van de gronden Woldwijk naar landbouwwaarde en het instellen van een voorziening in verband met een tekort op de exploitatie van het plan Dijkshorn. De jaarrekening 2012, die door u op 26 juni 2013 is vastgesteld, kwam daardoor uit op een negatief resultaat van € 10,3 miljoen. Dit had grote gevolgen voor onze reserve positie. De algemene reserve kwam ruim € 9 miljoen negatief te staan. Deze ontwikkelingen waren voor onze toezichthouder, de provincie Groningen, aanleiding om onze gemeente onder preventief toezicht te stellen. Gevolg hiervan was dat wij voor alle nieuwe uitgaven goedkeuring moesten hebben van de provincie. Toetsing vond plaats op basis van “onuitstelbaar”en “onontkoombaar”. In het zoeken naar oplossingen is in eerste instantie gekeken naar de provincie. Wij vonden en vinden dat de provincie mede financiële verantwoordelijkheid dient te nemen voor het oplossen van onze financiële problemen. Tot nu toe heeft dit nog niet geleid tot een toezegging van de provincie om bij te dragen in het tekort. Een andere lijn was te onderzoeken of een aanvullende uitkering op grond van artikel 12 van de Financiële Verhoudingswet mogelijkheden biedt om de negatieve reserve weg te werken. Besloten is een zogenaamde begrotingsscan door het ministerie van BZK te laten opstellen. De rapportage over de begrotingsscan is in oktober 2013 verschenen. Door uw raad is o.a. op basis van de uitkomsten van deze scan besloten om voor 2014 een verzoek om aanvullende steun op grond van artikel Financiële Verhoudingswet aan te vragen. Het bij dit traject behorend onderzoek is inmiddels opgestart. Verwachting is dat in december 2014 er duidelijkheid zal komen over het wel of niet verstrekken van een aanvullende bijdragen en de omvang daar van. Voor ons betekent bovenstaande dat er grote onzekerheid is over onze financiële situatie voor 2014 en volgende jaren. Ondanks deze onzekerheid zullen wij medio 2014 starten met het opstellen van een saneringsbegroting. Een ander groot item voor 2013 was het verschijnen van het rapport Grenzeloos Gunnen van de commissie Jansen over een mogelijke herindeling voor de gehele provincie Groningen. Het rapport voorziet in een herindeling van onze gemeente met de gemeenten Groningen en Haren per 1-1-2018. Door uw raad is helder aangegeven dat herindelen voor u niet echt noodzakelijk is. Ten Boer heeft immers een uitstekende samenwerking met de gemeente Groningen en zonder de financiële problematiek die speelt door de grondproblematiek kan Ten Boer nog jaren zelfstandig vooruit in deze samenwerking. Als herindeling toch moet dan kan dit alleen als onze financiële problemen zijn opgelost. Dit is door u in een motie vastgelegd. Wij zijn het uiteraard met u eens. Bij een herindeling dient onze gemeente schoon “opgeleverd” te worden en mag de nieuwe gemeente geen extra lasten dragen vanuit de oude situatie. Naast bovenstaande willen wij in deze aanbiedingsbrief nog een aantal specifieke onderwerpen benoemen die in 2013 onze aandacht hebben gehad. 5

Dorpsentree In uw vergadering van 27 november 2013 heeft u een krediet beschikbaar gesteld van € 1.050.000,00- voor de herinrichting dorpsentree Ten Boer. Uitvoering van dit plan is mogelijk door subsidies van de Regio Groningen Assen en de provincie Groningen. De plannen zijn uitgewerkt en met de meest betrokken bewoners en ondernemers besproken. Wij hebben inmiddels het plan definitief vastgesteld. Hierover hebben wij u geïnformeerd. Wij verwachten dat met de uitvoering van het plan kan worden gestart na de zomervakantie. Doorontwikkeling van De Deel 2013 was het tweede jaar dat de Deel operationeel is. We kunnen constateren dat de Deel een groot succes is. Totaal waren er in 2013 190 unieke klanten die voor ondersteuning van één van de dorpscoaches aanklopten. Uit het tevredenheidsonderzoek dat is uitgevoerd oordeelden de klanten met een 7,9 positief over de Deel. Er is in 2013, mede in het licht van de drie decentralisaties, geïnvesteerd in scholing van de medewerkers. Te melden valt verder dat de klantmanager van de Sociale Dienst vanaf 1 mei 2013 vanuit de Deel werkt. Het integraal werken heeft hiermee een verdere impuls gekregen. Met externe partners, zoals de GKB, jeugdzorginstellingen en de MJD, bestaat een goede samenwerking. Aardbevingen De in hevigheid toenemende aardbevingen ten gevolge van de gaswinning hebben in 2013 ook onze gemeente letterlijk en figuurlijk stevig geraakt. Inspanningen, verricht in 2013 door de negen betrokken gemeenten (burgemeesters, colleges en raden), lokale actiegroepen en door de landelijke politiek moeten leiden tot het fors reduceren van de gaswinning, tot een ruimhartige schadeloosstelling en invoering van preventieve maatregelen voor versterking van huizen, gebouwen, dijken en andere infrastructurele voorzieningen (veiligheid) alsmede tot vergroting van de leefbaarheid en het ontwikkelen van een duurzaam economisch perspectief voor de regio. Hiervoor zijn inmiddels compensatiemiddelen van 1,2 miljard euro overeengekomen. In 2013 is besloten een zogenaamde Dialoogtafel op te richten die vanaf 2014 vorm moet geven aan de realisatie van de genoemde doelstellingen en de beschikbare middelen. Resultaat jaarrekening 2013 De jaarrekening 2013 sluit met een batig saldo van € 142.924,00. In hoofdstuk 7 vindt u een analyse hoe dit saldo tot stand is gekomen. Een aantal beschikbare budgetten 2013 zijn niet (volledig) gebruikt. De bestedingen vinden in 2014 plaats. Deze budgetten dienen overgeheveld te worden naar 2014. In hoofdstuk 9 stellen wij voor om deze budgetten over te hevelen naar 2014. Het gaat om een totaal bedrag van € 335.000,00. Over een deel van dit bedrag heeft door u al besluitvorming plaatsgevonden in de najaarsnota 2013 en in de werkbegroting 2014. Na vaststelling van de najaarsnota 2013 kwam het begrotingssaldo uit op € 2,7 miljoen negatief. De totstandkoming van het resultaat is fors beïnvloed door het niet boeken van de afschrijving ad € 2,3 miljoen op de negatieve reserve en de investeringen groot onderhoud wegen ad € 536.000,00 die ten laste van de exploitatie 2013 zijn gekomen.

6

Zonder de extra kosten voor wegen en de over te hevelen budgetten zou het rekeningsaldo er als volgt hebben uitgezien: - saldo jaarrekening 2013 (afgerond) - correctie over te hevelen posten

€ 143.000,00 pos € 335.000,00 neg

- correctie groot onderhoud wegen Gecorrigeerd saldo

€ 536.000,00 pos € 344.000,00 pos

Tenslotte willen wij onze waardering en dank uitspreken richting onze medewerkers en de medewerkers van de gemeente Groningen die gezamenlijk met het bestuur van de gemeente hebben gezorgd voor de resultaten zoals neergelegd in dit jaarverslag en deze jaarrekening.

Burgemeester en wethouders van Ten Boer, N.A. van de Nadort, burgemeester

J.A.C. Hoedjes, secretaris

7

8

JAARVERSLAG

9

Hoofdstuk 1

Kerngegevens

Gegevens per 31 december 2012 rekening A

Gegevens per 1 januari 2013 begroting prognose

Gegevens per 31 december 2013 rekening

Sociale structuur

Aantal inwoners:

7.500

7.450

7.473

58 6

59 8

73 9

41

35

37

Oppervlakte land

4.527

4.528

4.532

Oppervlakte binnenwater

44 ha

44 ha

41 ha

Aantal woonruimten (incl. bijzondere woongebouwen)

3083

3132

3107

Lengte van wegen:

92,21 km

92,21 km

92,21 km

Waarvan: Onverhard Overige ( verharde) wegen

13,20 km 79,01 km

13,20 km 79,01 km

13,20 km 79,01 km

25.078.027 3.344 2.678.451 357 6.806.537 908 29.727.067 3.964

13.115.906 1.761 2.767.400 371 6.845.716 919 29.727.067 3.990

23.067.232 3.087 2.873.427 384 6.753.201 904 31.177.447 4.172

Aantal periodieke bijstandsgerechtigden (WWB): Aantal uitkeringsgerechtigden als gevolg van de Wet IOAW / IOAZ / BZ: Aantal mensen in soc. werkvoorzieningsbedrijven B Fysieke structuur

C Financiële structuur Uitgaven exploitatiebegroting/rekening - bedrag Idem - per inwoner Belastingen en heffingen - bedrag Idem - per inwoner Algemene uitkering - bedrag Idem - per inwoner Vaste schuld - bedrag Idem - per inwoner

* De gegevens die genoemd zijn in de “Fysieke structuur” zijn hoofdzakelijk afkomstig uit de berekening van de algemene uitkering gemeentefonds.

10

2 Programma’s Indeling programma's De indeling van de programma's is als volgt: 1. 2.

Openbaar Bestuur Veiligheid en Handhaving

3. 4.

Wegen en Groen Onderwijs

5.

Sport en Recreatie

6. 7.

Welzijn, Zorg en Ouderen Jeugd en Gezin

8. 9.

Milieu Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken

10.

Middelen

De programma’s zijn een uitwerking van het op 14 april 2010 door de raad vastgestelde bestuursakkoord gemeente Ten Boer 2010 – 2014.

Opzet programma's De programma’s zoals opgenomen in de begroting hebben een vaste opzet, waarbinnen op drie vragen wordt ingegaan. De eerste vraag is: “Wat willen we bereiken?” Hierin wordt aangegeven wat de doelstelling van het programma is, waarbij het bestuursakkoord uitgangspunt is. Onder de tweede vraag: “Wat gaan we daarvoor doen?” wordt aangegeven welke stappen er in het begrotingsjaar worden ondernomen. Tenslotte wordt onder “Wat mag het kosten?” aangegeven welke baten en lasten gemoeid gaan met uitvoering van de diverse activiteiten die vallen onder het programma. In de jaarrekening wordt aangegeven wat er gerealiseerd is ten aanzien van de voornemens die in de begroting staan opgenomen. Daarvoor treft u bij de programma’s de kopjes “Wat hebben we bereikt en gedaan” en “Wat heeft het gekost”. Het kopje “Wat hebben we bereikt en gedaan” hebben wij gesplitst in: - Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013; - Wat hebben we nog meer gedaan in 2013. Per onderwerp geven wij beknopt aan wat er is gedaan en bereikt.

11

Programma 1: Openbaar Bestuur Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Verbeteren werkprocessen tussen Ten Boer en Groningen. Het werkproces “inkomende en uitgaande post” is per 1-2-2012 beschreven en in gebruik genomen. Onderzoek naar digitaliseren inkomende en uitgaande post.

Regelmatig evalueren op basis van tevredenheid inwoners. Onderzoek “Waar staat je gemeente”. Eerst volgend onderzoek in 2013. Continueren dorpenrondes van de raad en overleg collegedorpsverenigingen. In 2013 worden per dorp, voorzover mogelijk, de sociale agenda en de plannen voor gebruik en beheer van de openbare ruimte uitgewerkt Verbeteren digitale dienstverlening

Communicatie met de inwoners verbeteren.

Eindevaluatie Model Ten Boere Groningen en besluit over de 2 zesjarige overeenkomst. Organiseren van thema-avonden voor de raad door de griffie Organiseren van bijeenkomsten voor (nieuwe) inwoners en raadsleden (kennismaking) Raadsbijeenkomsten in de dorpen van de gemeente Ten Boer

Wat hebben we bereikt en gedaan? Kwaliteitsafspraken zijn vastgelegd in de nieuwe DVO’s 2013-2019. Vanaf 1 maart 2013 is het proces rondom de behandeling van inkomende post, in digitale vorm operationeel . De eerste ervaringen met de vernieuwde procedure voor het verwerken van inkomende post zijn positief. We zullen dan ook de komende jaren deze werkwijze blijven hanteren. Ook wordt er jaarlijks gerapporteerd over de ingediende klachten bij de gemeente. De resultaten hiervan worden besproken met de dienstcoördinatoren en vormen input voor een kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. Onderzoek is gestart in het najaar 2013. Resultaten worden in het voorjaar van 2014 gepresenteerd.

Dorpenronde is gerealiseerd; effecten op sociale agenda en beheer openbare ruimte door dorpsverenigingen zijn gering.

In 2013 is de mogelijkheid gerealiseerd om een kopie van het aanslagbiljet en het WOZ-taxatieverslag digitaal op te kunnen vragen. Burgers en bedrijven kunnen hier bij de gemeentelijke belastingaanslag in 2014 gebruik van maken. In 2013 is onduidelijkheid geweest over de kosten die de gemeente Groningen ons in rekening zou brengen voor nieuwe digitale diensten. Gezien onze huidige financiële situatie hebben we ons om die reden terughoudend opgesteld ten aanzien van het ontwikkelen hiervan. Begin 2014 komt er duidelijkheid in de kosten en maken we plannen voor komende jaren, passend binnen de ambities en budgetten. Focus op vermindering brieven en vermeerdering gesprekken loopt naar wens. Enkele Unit- medewerkers (juristen) hebben een leergang ‘mediation’ gevolgd. Oplossings- en vraag gerichte communicatie m.b.t. het sociaal domein is de core business van De Deel. Afgerond.

Naast de 10 commissie-thema avonden heeft er in 2013 een thema avond in regioverband plaatsgevonden over het onderwijs (in stand houding kleine scholen) Door uw raad is in 2013 eenmaal een “gast van de raad “georganiseerd voor belangstellende inwoners . Oproepen in de media waren maar beperkt succesvol. Bijeenkomst met leden van het college is uitgesteld naar 2014. In de maand mei 2013 heeft uw raad alle dorpen bezocht i.h.k.v. de gemeentelijke herindeling. De resultaten zijn vastgelegd in verslagen op basis waarvan college/raadsstandpunten zijn geformuleerd. De standpunten zijn in brieven aan college van Gedeputeerde Staten verwoord.

12

Digitaliseren werkproces klantendossiers (bijstandsdossiers en trajectdossiers)

Realisering aansluiting op RNIloket (Registratie Niet Ingezetenen), waarbij Groningen als loketgemeente gaat fungeren. Actief invulling geven aan de ontwikkeling van de verplichte basisregistraties.

Alle bijstands- en trajectdossiers zijn gescand en digitaal beschikbaar voor de behandelende medewerkers. Alle documenten die nu binnenkomen worden ook gescand en aan het betreffende digitale dossier toegevoegd. Eenzelfde traject is eind 2013 gestart voor de WMO-dossiers. Ook daar zijn vanaf halverwege februari 2014 de dossiers digitaal beschikbaar voor de behandelende medewerkers. Gemeente Groningen heeft een RNI-loket gerealiseerd in de Eemshaven. RNI (Registratie Niet-ingezetenen) is de basisregistratie met persoonsgegevens van niet-ingezetenen en Groningen fungeert als loketgemeente. De basisregistratie Personen (waaronder ook het RNI valt) is voorbereid in 2013 en met ingang van 6 januari 2014 ingevoerd. Ook is er in 2013 een project gestart om een koppeling te maken tussen de BAG-WOZ en aan te sluiten op de Landelijke Voorziening. Deze verplichte koppeling zal verder gerealiseerd worden in de loop van 2014. Een projectgroep is bezig geweest met de implementatie van een nieuw burgerzakenapplicatie: de modernisering van het GBA (mGBA). Ten Boer volgt hierin de ontwikkelingen van Groningen. Er is inmiddels een convenant gesloten met een leverancier, het verdere verloop en de planning wordt in 2014 duidelijk.

Nieuwe ontwikkelingen na vaststelling begroting 2013 Evaluatie bestuurskracht van samenwerkende gemeenten in clusterverband

Inter Bestuurlijk Toezicht (IBT)

Notitie Burgerparticipatie

Toelichting Evaluatie afgerond door middel van publicatie rapport ‘Grenzeloos Gunnen’. Proces van mogelijke herindeling is gestart; uw raad heeft een motie aangenomen om eerst dan herindeling te starten wanneer de financiële problematiek is opgelost of zicht op oplossingen is geborgd. Alsdan en indien andere gemeenten fuseren, ligt herindeling met Haren en Groningen in de rede. De gemeenteraad van Haren heeft na veel wikken en wegen gekozen voor herindeling met Groningen en Ten Boer; een burgerraadpleging vindt in 2014 plaats. Uitkomsten zijn daarom nog zeer onzeker. Zowel in de rekening 2012 alsook in de begroting voor 2014 is dit onderwerp door ons opgenomen. In 2013 zijn er diverse provinciale bijeenkomsten gehouden om duidelijk te krijgen welke eisen er aan de rapportages gesteld moeten worden. Wij blijven de vorm zoals ook in de rekening 2012 en begroting 2014 (aparte paragraaf met separate toezending aantal rapportages) hanteren. Notitie is op verzoek van uw raad opgesteld.

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Openbaar Bestuur verbonden zijn. Baten en lasten Openbaar Bestuur

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 288.371 143.100 2.301.225 2.320.281 -2.012.854 -2.177.181

Begroting na wijziging 291.200 2.386.782 -2.095.582

In hoofdstuk 7 wordt een toelichting gegeven van de afwijkingen tussen begroting en rekening. 13

Programma 2: Veiligheid en Handhaving Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Laat burgers weten wat er met hun melding gebeurt Ouders nadrukkelijker verantwoordelijk stellen voor gedrag jeugd Oprichting van een veiligheidsplatform, dat gevraagd en ongevraagd advies geeft aan de gemeente Gemeente neemt nadrukkelijker regie bij voorbereiden en uitvoeren beleid Meer nadruk op handhaving

Het integraal Veiligheidsbeleid wordt door werkgroepen uitgevoerd en gemonitord door de stuurgroep Veiligheidsbeleid (IVB). In 2013 hebben we een vastgestelde horeca verordening als gevolg van de nieuwe Drank – en Horecawet

Nieuwe ontwikkelingen na vaststelling begroting 2013 Regionalisatie brandweer Deelname aan project “Brandveilig leven” op basisscholen

Doorontwikkeling Gemeentelijke Kolom Veiligheids- & Gezondheidsregio Groningen

Wat hebben we bereikt en gedaan? Doorlopend. Is geborgd in de werkprocessen. Continu proces vanuit de politie maar ook door de dorpscoaches, na interne instemming met politie. Deze activiteit is afgerond.

Doorlopend. Inzake het dossier ‘aardschokken ten gevolge van gaswinning’ trekt de gemeente Ten Boer samen op met 8 andere betrokken burgemeesters. Namens hen was in 2013 de burgemeester van Loppersum woordvoerder. In capaciteit voor handhaving Drank en horecawet is voorzien. Rapportages over inspecties en handhavingsacties worden aan het ministerie verstrekt, voor het eerst in 2014. Continu proces.

In december is de verordening door uw raad vastgesteld.

Toelichting De regionale brandweer is per 1-12014 een feit en onderdeel van de GR Veiligheidsregio Groningen; de lumpsum bekostiging is opgenomen in onze begroting 2014, conform uw besluit. De brandweer geeft in het kader van ‘brandveilig leven’ vanaf het voorjaar 2013 voorlichting om het brandveiligheidsbewustzijn te verhogen van leerlingen op de basisschool. Gestart is met de groepen 8 van de basisscholen in een aantal gemeenten waaronder ook Ten Boer. Deze voorlichting keert jaarlijks terug. Via een netwerkconstructie is het bureau (7 fte) van de directie Gemeentelijke Kolom/Bevolkingszorg ingericht. Dit levert een regionale besparing van 5,5 FTE op. Ook het inrichten van de expertteams bevolkingszorg loopt conform planning. Voorheen waren ca. 1300 ambtenaren uit de provincie belast met bevolkingszorg voor de eigen gemeente tijdens crises en rampen. In de nieuwe situatie worden ca. 270 medewerkers opgeleid, geoefend en regionaal ingezet . Zij geven vanuit de 23 gemeenten invulling aan de expertteams. De werving en opleiding zijn gestart. Project loopt door tot eind 2014. Daarna regulier proces.

14

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Veiligheid en Handhaving verbonden zijn. Baten en lasten Veiligheid en Handhaving

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 3.523 1.020 289.304 317.564 -285.781 -316.544

Begroting na wijziging 1.020 326.564 -325.544

In hoofdstuk 7 wordt een toelichting gegeven van de afwijkingen tussen begroting en rekening.

15

Programma 3: Wegen en Groen Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 De voor Ten Boer beste variant tracéstudie N360 ondersteunen.

Onderzoeken of de uitkomst tracéstudie kansen biedt voor vermindering van het verkeer door Ten Post en Ten Boer Aanleg van een fietspad+ blijven stimuleren.

Lobbyen voor verbeteren busvoorzieningen en dienstregeling.

Nut en noodzaak transferium onderzoeken. Samen met de inwoners zorgdragen voor de kwaliteit van openbaar groen. Ontwikkelen plannen voor een aantrekkelijk dorpsentree Ten Boer.

Opstelling programma voor verkeerseducatieprojecten. Meldingen snel en adequaat afhandelen.

Wat hebben we bereikt en gedaan? We kunnen terugkijken op een geslaagd jaar voor wat betreft het project ‘Verbetering wegverbinding N360’. In 2012 is door de provincie besloten alleen door te gaan met het nulplusalternatief voor de bestaande N360. Het maatregelenpakket is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de gemeente en met de bewoners. Dit heeft ertoe geleid dat bijna al onze wensen binnen het project konden worden meegenomen. Tevens worden binnen dit project ook snelheidsremmende maatregelen op het gedeelte van de N360 binnen de bebouwde kom van Ten Boer meegenomen. Provinciale Staten heeft eind 2013 een realisatiebesluit genomen voor dit nulplusalternatief. De raad wordt nog per brief geïnformeerd over de stand van zaken. Aangezien een geheel nieuw tracé van de N360 sinds 2012 geen optie meer is, is een forse vermindering van het verkeer geen optie meer. Zoals ook hierboven toegelicht blijft het college zich inzetten voor de verkeersveiligheid. Door de provincie zijn twee tracéstudies uitgevoerd voor een Fietsroute Plus verbinding tussen Groningen – Ten Boer. Het ging daarbij om het opwaarderen van het huidige tracé langs de N360 of het opwaarderen van de oude Stadsweg. In april 2013 heeft de provincie workshops georganiseerd voor bewoners, grondeigenaren en andere betrokken om de varianten te bespreken en te beoordelen. Dit heeft geleid tot een voorkeursalternatief waarbij beide route opgewaardeerd worden. Eind 2013 heeft Provinciale Staten het planuitwerkingsbesluit genomen. De raad is hierover per brief geïnformeerd. Door de bezuigingsopgave in het openbaar vervoer gaat de directe busverbinding van Ten Boer naar Kardinge op termijn verdwijnen. Wij zetten in op een goede nieuwe overstapvoorziening bij Ruischerbrug om toch de verbinding mogelijk te maken. Deze keerlus is meegenomen in de plannen van het project ‘Verbetering wegverbinding N360’. Daarnaast hebben we succesvol gepleit voor een verkeersveiliger en beter toegankelijke bushalte bij Dijkshorn. Er is besloten het transferium niet meer te realiseren. Uitgangspunt is dat het terrein als bedrijventerrein wordt verkocht. Dit onderwerp was hiermee afgedaan De gesprekken tussen college van B&W met de besturen van verenigingen voor dorpsbelangen, hebben nog geen nieuwe initiatieven opgeleverd. Er was geen belangstelling voor de BORG schouw Zie ook tekst bij algemeen over bezuinigingen groen. Allerlei opties zijn besproken, gewogen en onderzocht. Inmiddels zijn de plannen uitgewerkt. De plannen zijn met de meest betrokken bewoners en ondernemers besproken. De raad is geïnformeerd over de stand van zaken. Regio Groningen Assen en provincie Groningen hebben subsidie beschikbaar gesteld. Aan de door hun gestelde voorwaarden willen wij uiteraard voldoen. Het plan is in maart 2014 ter besluitvorming voorgelegd aan het college en vervolgens is de raad geïnformeerd. De uitvoering wordt in overleg met de ondernemers gedaan, Wij verwachten start uitvoering na de bouwvak 2014. Het verkeerseducatieprogramma is conform afspraak uitgevoerd Continu proces en liep volgens afspraak

16

Meerjarenplanning wegen

Het grootste deel van het programma 2013 is afgerond. In de Stadsweg rest nog een stuk voetpad en in de Kloosterstraat nog een enkele reparatie in de rijbaan. Het jaagpad Ten Post is eind 2013 toegevoegd en wordt in het voorjaar 2014 herstraat.

Nieuwe ontwikkelingen na vaststelling begroting 2013 Begraafpark

Toelichting

Algemeen 2013 Bruggen en straatmeubilair

Toelichting Inventarisatie (civieltechnische) kunstwerken is gestart in 2013 voor meerjarenprogramma. Inventarisatie kunstwerken is uitgevoerd in 2013 voor meerjarenprogramma. Inventarisatie is uitgevoerd in 2013 voor inzicht in meerjaren budgetbehoefte bij onderhoud en beheer. De bezuiniging is gerealiseerd door formatiereductie op de wijkpost.

Een verbetervoorstel is opgesteld, besloten, aanbesteed en gedeeltelijk uitgevoerd in 2013. De afronding (herstel paden) vindt plaats in de eerste helft van 2014.

Kunst op straat, carillon kloosterkerk Speelvoorzieningen Doorvoeren bezuinigingen op groen ter hoogte van € 35.000,- .

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Wegen en Groen verbonden zijn. Baten en lasten Wegen en Groen

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 7 7 2.070.638 1.557.437 -2.070.631 -1.557.430

Begroting na wijziging 7 1.574.637 -1.574.630


17

Programma 4: Onderwijs Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Proberen scholen te behouden in de dorpen waar ze nu ook zijn

Evaluatie van invoering Brede School bij de Huifkar en betrokkenheid andere scholen Stimuleren samenwerking onderwijs en andere organisaties.

Onderhoud schoolgebouwen volgens meerjaren onderhoudsplan

Uitwerken maatregelen o.g.v. de Lokale Educatieve Agenda

Wat hebben we bereikt en gedaan? De nota ‘ontwikkeling onderwijs gemeente Ten Boer” is door het college vastgesteld en in de raadscommissie in januari 2013 besproken. Het is een brede visie op het onderwijs, de gevolgen van dalend aantal leerlingen en ieders rol (schoolbesturen en gemeente). Daarnaast hebben wij ons in 2013 uitgesproken tegen het advies van de onderwijsraad om de opheffingsnorm van het basisonderwijs te verhogen naar 100 leerlingen. Ten Post is het eerste dorp waar in het kader van dalend aantal leerlingen een ontwikkeling in gang is gezet. In 2013 hebben de schoolbesturen van beide scholen overeenstemming bereikt over een plan voor één dorpsschool in Ten Post. De besturen werken eraan om per schooljaar 2014-2015 in Ten Post één dorpsschool te behouden, die komt te vallen onder het christelijk schoolbestuur (VPCBO). De activiteit is afgerond. Er is besloten om geen aparte evaluatie van de Brede School uit te voeren. Evaluatie is meegenomen bij het opstellen van de LEA 2012-2016. Het college heeft het project ‘sport en onderwijs’ vastgesteld. Onderdeel daarvan is dat we met ingang van het schooljaar 2013-1014 buitenschoolse activiteiten coördineren en uitvoeren, die de samenwerking in de brede school en de andere scholen in Ten Boer versterken. Hiervoor is de vakleerkracht voor het bewegingsonderwijs ingezet, die op 4 scholen in Ten Boer bewegingsonderwijs verzorgt. Ook is in 2013 de aanjaagfunctie belegd bij kinderopvangorganisatie Kids2b. De middelen worden grotendeels door het rijk (regeling combinatiefuncties) en de scholen (bijdrage in de kosten van de vakleerkracht) opgebracht. De aanvragen onderwijshuisvesting 2013 zijn afgewikkeld. Dat geldt ook voor de verleende vergoedingen 2014. Per 1-1-2015 zal het groot onderhoud schoolgebouwen worden doorgedecentraliseerd naar de schoolbesturen. Daarvoor wordt de wet op het primair onderwijs (WPO) aangepast. 2014 is het laatste jaar waarin de schoolbesturen met gebruik making van gemeentelijke middelen het groot onderhoud uitvoeren. Vanaf 2015 zijn de schoolbesturen zelf volledig financieel verantwoordelijk voor het groot onderhoud. De gemeente blijft wel verantwoordelijk voor eventuele nieuwbouw. Loopt volgens planning. Uitvoering vindt plaats samen met de LEApartners. 

VVE aanbod gerealiseerd door Kids2b



toeleiding voorschoolse voorzieningen vanuit de Deel



versterken samenwerking brede school, aanjaagfunctie is belegd



onderwerp kleine scholen staat regelmatig op de agenda van het OOGO/LEA-overleg



in 2013 onderzoek gedaan naar binnenklimaat schoolgebouwen



samenwerking tussen het onderwijs en de Deel is versterkt

18

Onderzoek naar belangstelling scholen lespakketten Fair Trade.

De Deel: verbeteren contacten met het onderwijs.

Leerlingenvervoer: meer stimuleren openbaar vervoer.

Wat hebben we nog meer gedaan? Geen.

Deze activiteit is afgerond, scholen zijn er op gewezen dat de diensten van de afdeling Natuur en Duurzaamheids Educatie (waaronder lespakketten) beschikbaar zijn voor de basisscholen in de gemeente Ten Boer. Tot op heden wordt daarvan geen gebruik gemaakt. Samen met de schoolverpleegkundige van de GGD is er overleg met de interne begeleiders van de scholen in gang gezet. De sociaal verpleegkundige is vertegenwoordigd in het kernteam van de Deel en in het jeugdoverleg. Zij vormt een belangrijke schakel tussen de scholen en de dorpscoaches van de Deel. In het kader van passend onderwijs zijn er in 2013 afspraken gemaakt over het overleg tussen schoolbesturen in de provincie Groningen en de gemeenten. Er worden in het kader van de decentralisatie jeugdzorg afspraken met de lokale schoolbesturen gemaakt over de ondersteuning van leerlingen die extra zorg behoeven. De afspraken op provinciaal niveau zullen in 2014 vertaald worden in afspraken tussen de scholen in Ten Boer en de gemeente. Er maken in het schooljaar 2013/2014 drie leerlingen meer van het openbaar vervoer gebruik dan vorig jaar In samenwerking met de noordelijke gemeenten maken we een plan om het openbaar vervoer verder te stimuleren en het gebruik van het taxivervoer af te remmen of te reguleren. Dit zal pas per schooljaar 2015-2016 effect hebben, omdat de regelgeving ( weer verandering van de verordening) en de communicatie met de scholen en de ouders zorgvuldig dient te gebeuren. Verder heeft de raad besloten de verordening leerlingenvervoer met ingang van 1 maart 2014 te wijzigen: de vergoeding voor het eigen vervoer wordt gelijk getrokken, de hardheidsclausule is ingeperkt en er is nu de mogelijkheid beleidsregels vast te stellen.

Toelichting

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Onderwijs verbonden zijn. Baten en lasten Onderwijs

Baten Lasten Saldo




19

Programma 5: Sport en Recreatie Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 In overleg met sportverenigingen zoeken naar mogelijkheden voor doelmatig beheer en onderhoud.

Onderhoud sportvoorzieningen volgens meerjaren investerings- en onderhoudsplan.

Bij een sluitende begroting zullen bezuinigingen binnen het programma Sport aangewend worden om de probleemvelden volgens het rekenkamer rapport als eerste aan te pakken. Structureel overleg tussen de gemeente en de sportverenigingen.

Stimuleren sporten.

Verbeteren en promoten recreatieve voorzieningen. Samenwerken met dorpshuizen en dorpsverenigingen om subsidiestromen aan te boren.

Actief blijven in (provincie)brede projecten op het gebied van recreatie en cultuur Bibliotheek

Wat hebben we bereikt en gedaan? De afspraken over de verdeling van de werkzaamheden over het regulier/dagelijks onderhoud tussen de voetbalverenigingen en de gemeente is afgerond. Met de vier voetbalverenigingen zijn overeenkomsten gesloten over zelfwerkzaamheid. De overeenkomsten zijn op 1 januari 2013 ingegaan. De overeenkomsten hebben er toe geleid dat een deel van de kosten voor het onderhoud van de sportcomplexen op het contract met Iederz bespaard kunnen worden. In de gymzalen in de gemeente zijn voor zover nodig materialen en toestellen vervangen. De uitvoering van de MIOP-voetbalvelden loopt. In 2013 is het hoofdveld van de voetbalvereniging TEO volgens de planning grondig gerenoveerd. Voor de jaarschijf 2014 zijn plannen gemaakt om in Garmerwolde het oefenveld en veld 2 te vervangen door één kunstgrasveld voor trainingen en pupillenwedstrijden. College en raad hebben besloten over de uitvoering van een MIOP voor de probleemvelden van de 4 sportparken. De verenigingen hebben in gestemd met de voorgestelde fasering over de komende jaren heen.

Het structureel overleg tussen gemeente en de voetbalverenigingen wordt naar tevredenheid van alle partijen gevoerd. Met andere sportverenigingen was geen structureel overleg, omdat daar geen aanleiding voor was. Als vervolg op het BOS-project heeft het college op 16 april 2013 ingestemd met het integrale plan ‘Sport en Onderwijs’. Dit plan voorziet in een urenuitbreiding van de brede vakdocent bewegingsonderwijs, die inmiddels gerealiseerd is, en een aanjaagfunctie voor de brede school. Deze aanjaagfunctie is eind 2013 belegd bij Kids2b, die al eerder soortgelijke taken uitvoerde via een tijdelijk project. De financiering bestaat uit bestaande gemeentelijke middelen, rijksmiddelen en een bijdrage van het onderwijs. De looptijd is van 2013 tot en met 2016. (zie ook onder onderwijs) Geen activiteiten uitgevoerd. De stichting dorpshuis “t Holt heeft een plan opgesteld voor de renovatie van het dorpshuis in Ten Post. Aan de gemeente is een bijdrage gevraagd in de bekostiging van het plan in het kader van de dorpshuizenregeling. Ook het dorpshuis “De Bongerd” in Woltersum heeft een plan ingediend voor renovatie en verbouw. De beide dorpshuisbesturen kunnen in het kader van de dorpshuizenregeling aanspraak maken op een gemeentelijke bijdrage. Wij hebben de beide besturen laten weten bereid te zijn deze bijdrage ook te willen leveren. De besturen zijn nu bezig met de fondsenwerving. Wellicht zullen de plannen afhankelijk van de middelen die uiteindelijk beschikbaar komen aangepast moeten worden. In de loop van 2014 zal duidelijkheid komen over de definitieve plannen en de definitieve financiering. Er zijn geen activiteiten uitgevoerd. Met ingang van 1 januari 2013 is het provinciale project Regionaal Cultuurplan stop gezet. Ook de gemeente heeft de middelen voor cultuur in het kader van de bezuinigingen in 2011 en 2012 geschrapt. Met ingang van 2013 is de samenwerking met de bibliotheken binnen het cluster Tichelstroom (gemeenten Bedum, Loppersum, Delfzijl en Appingedam) beëindigd. We werken nu samen met de bibliotheek van de stad Groningen. Het postkantoor en het ING punt zijn verdwenen uit

20

Verduurzaming van het onderhoud van de dorpshuizen

Brandveiligheid en de aanwezigheid van brandweerlogboeken in sportaccommodaties.

In 2013 gaan we met het zwembad in Bedum nader verkennen of er nog meer mogelijkheden voor samenwerking zijn. In 2012 zijn we gestart met het inzetten van vrijwilligers in het beheer van zwembad de Blinkerd. In 2013 willen we deze inzet continueren en zo mogelijk uitbreiden.

Duurzaamheid in gemeentelijke sportvoorzieningen Zitting hebben in stuurgroep en projectbegeleidingsgroep Verzoamelstee

de bibliotheek wat de begroting van de bibliotheek verder onder druk heeft gezet. Er heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de mogelijkheden van verduurzaming van de dorpshuizen in Ten Post en Woltersum, en de voetbalkantines van Omlandia en GEO. De rapportages van het onderzoek zijn aan de verenigingen aangeboden. De millenniumwerkgroep heeft in het begin van het jaar een eerste bijeenkomst gehad met de verenigingen. Dit heeft niet tot concrete plannen geleid. Wel is in de plannen voor de renovatie en verbouw van de dorpshuizen in Ten Post en Woltersum rekening gehouden met de resultaten van het onderzoek. Voor de sporthallen en de gymzalen zijn in 2013 RI&E’s (Risico Inventarisatie en Evaluatie) en brandweerlogboeken gemaakt. Ze zijn in oktober gepresenteerd. Met de vier voetbalverenigingen is in november overleg geweest over brandveiligheid, arbowetgeving (RI en E’s) en overige wettelijke kaders (zoals drank- en horecawet, legionellabestrijding). In de eerste helft van 2014 wordt voor elke locatie een map gemaakt met alle vereiste documentatie. Met Bedum zijn afspraken gemaakt. Abonnementen zijn wederzijds geldig en de marketing en PR wordt deels gezamenlijk gedaan. Er zijn afspraken gemaakt over uitwisseling van personeel in het geval daar noodzaak toe is. In 2013 hebben medewerkers van het zwembad in Bedum in de Blinkerd workshops aquaspinning gegeven. Vanuit De Blinkerd zijn er geen medewerkers actief in het zwembad in Bedum geweest. Ook zijn de mogelijkheden van gezamenlijke inkoop verkend, maar kwamen tot de conclusie dat dat geen meerwaarde oplevert. De inkoop voor de Blinkerd wordt veelal samen met de gemeente Groningen gedaan. Dit levert vanwege het grootverbruik voordelen voor Ten Boer op. Ook in 2013 werden vrijwilligers in de Blinkerd ingezet. De inzet van vrijwilligers is niet uitgebreid, omdat zich, ondanks werving, geen nieuwe vrijwilligers aangemeld hebben. Zie onder “Verduurzaming van het onderhoud van de dorpshuizen”. De wethouder heeft zitting in de stuurgroep en de projectleider van de Deel zit in de begeleidingscommissie. In Thesinge worden in het kader van dit project koffieochtenden georganiseerd. De financiering van het project loopt ten einde. In het voorjaar 2014 zal het project worden afgerond met een promotie van een onderzoeker van de universiteit.

Wat hebben we nog meer gedaan Geen

Toelichting

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Sport en Recreatie verbonden zijn. Baten en lasten Sport en Recreatie

Baten Lasten Saldo




21

Programma 6: Welzijn, Zorg en Ouderen

Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Mensen aan het werk houden

Inzetten op participatie en activering.

Geen mensen op of onder de armoedegrens: inwoners actief benaderen om gebruik te maken van voorzieningen waar ze recht op hebben.

Eén loket voor alle WMO en AWBZ zaken en de inzet van de dorpscoaches.

Wat hebben we bereikt en gedaan? We wilden het aantal van 54 klanten (49 Wwb dossiers) op 1 juli 2012 (begroting 2013) verminderen dan wel handhaven. Hierin zijn we niet geslaagd: op 31-12-2013 is ons klantenbestand gestegen naar in totaal 83 klanten (73 Wwb dossiers). 29 meer dan we in de begroting 2013 hadden opgenomen. Door de aanhoudende economische crisis zijn de mogelijkheden voor mensen op de arbeidsmarkt beperkt. We zien als gevolg hiervan dat in 2013 in vergelijking met 2012 de uitstroom afneemt en de instroom toeneemt. Eind 2013 had de gemeente Ten Boer 83 klanten die vallen onder de Wwb. Van deze 83 klanten hadden er 39 eind 2013 een traject activiteit. In 2013 zijn er in totaal 10 klanten uitgestroomd waarvan 2 naar werk. Als gevolg van de aanhoudende economische crisis zien we dat we er niet in slagen om het aantal van 7 uitgestroomde klanten naar werk in 2012 te handhaven. Behalve uitstroom naar werk hebben we ook gerealiseerd dat klanten zich hebben ontwikkeld. Zo is het merendeel van onze klanten maatschappelijk actief doordat ze sociale contacten buitenshuis hebben of vrijwilligerswerk verrichten. In het afgelopen jaar is de vrijwilligersvacaturebank nieuw leven ingeblazen. Aansluiting is gezocht bij de website vrijwilligersgroningen.nl. Verder hebben we Humanitas gevraagd bij de ondersteuning van mensen met financiële problemen. De activiteiten zijn vooral gericht op het op orde brengen van de administratie. Als men er niet uitkomt dan worden mensen doorverwezen naar de Groninger Kredietbank. De dorpscoaches hebben contacten met diverse dorpsverenigingen en sportverenigingen over het stimuleren van vrijwilligerswerk. De ingezette maatregelen zoals genoemd in de begroting hebben als resultaat dat de budgetten beter worden benut. Over het hele jaar 2013 hebben we in totaal circa 30 duizend euro uitgegeven aan individuele bijzondere bijstand. Dit is praktisch gelijk aan het uitgegeven bedrag in 2012. Over heel 2013 zijn er aan in totaal 19 verstrekkingen aan een LDT (langdurigheidstoeslag) geweest. Hiervan hebben 4 betrekking op 2012. Vanaf juli 2013 is het niet meer mogelijk om LDT over voorgaande jaren aan te vragen. In totaal is er voor 7.560 euro uitgegeven aan de LDT. We zijn voor zowel de bijzondere bijstand als de LDT binnen het budget gebleven. De Deel is operationeel en er zijn drie dorpscoaches actief. Het aantal klantencontacten met de Deel bedroeg in 2013 344 . Het aantal unieke klanten was 190. Tijdsbesteding per klant ziet er als volgt uit: Tijdsbesteding enkelvoudig (0-4 uur) 175 Tijdsbesteding complex (4-8 uur) 92 Tijdsbesteding zeer complex (meer dan 8 uur) 77 Naar domeinen zijn de vragen als volgt in te delen: -financiën en inkomen 123 -werk en vrije tijd 66 -opvoeding 35 -voorzieningen 156 -burencontact 20 -psychosociaal 69 -wonen 65 -relatievraagstukken 33 Totaal aantal hulpvragen: 534

22

Goed contact met de WMOadviesraad.

Onderzoeken of mantelzorgers onder voorwaarden vrijgesteld kunnen worden van sollicitatieplicht. Onderzoek eigen bijdrage voor WMO-voorzieningen. Huisvesten van vergunninghouders: wegwerken achterstand

We voeren het uitvoeringsprogramma Lokaal Gezondheidsbeleid 2012-2016 jaarschijf 2013 uit.

Uitvoering Nota sociaal Domein

In 2013 ontwikkelen we de Deel door op een aantal onderwerpen: - verder professionalisering van de dorpscoaches - afstemming processen tussen de Deel en de backoffices in Groningen - afstemmingsafspraken met andere relevante partijen zoals leerplicht, GKB, zorginstellingen, politie e.d. - invoering van een registratie- en rapportage systeem

Opgemerkt moet worden dat mensen in veel gevallen met meerdere problemen zich bij de Deel vervoegen. Vandaar dat het aantal hulpvragen hoger ligt dan het aantal klantcontacten. De afgelopen jaren is een goede relatie met de Wmo-adviesraad opgebouwd. Zeswekelijks vindt ambtelijk overleg plaats, en eenmaal per jaar met de wethouder. De Wmo raad wordt steeds in een vroeg stadium op de hoogte gebracht en betrokken bij ontwikkelingen in het sociale domein. Onderzoek heeft in 2012 al plaatsgevonden. Maatwerk vindt plaats. Een collectieve vrijstelling van de sollicitatieplicht is niet mogelijk binnen de kaders van de WWB. Het onderzoek heeft erin geresulteerd dat de eigen bijdrage vanaf 1 februari 2013 is ingevoerd voor woon- en vervoersvoorzieningen. Er zijn nagenoeg geen negatieve reacties gekomen op de invoering. Het vaststellen van de taakstelling gebeurt elk jaar door het Rijk. In 2012 hebben we de achterstand volledig ingelopen. Dat betekent dat we in 2013 met een schone lei zijn begonnen. De taakstelling vanuit het rijk over 2013 was om in totaal 5 vergunninghouders te huisvesten. Over heel 2013 zijn er 2 vergunninghouders geplaatst. Daarmee hebben we de taakstelling voor 2013 niet gehaald. In 2014 starten we met -3 te plaatsen vergunninghouders. Het realiseren van de taakstelling is onder andere afhankelijk van het vrijkomen van geschikte woningen. Wordt uitgevoerd conform het door het college vastgestelde plan. In 2013 heeft het zwaartepunt gelegen bij het thema Alcohol&Jongeren. In de aanloop naar de verhoging van de wettelijke leeftijdsgrens voor alcohol werd een werkgroep gestart die zich bezig houdt met een preventie- en handhavingsplan. Ook werd de DHW-verordening aangepast nu de gemeente op grond van de Drank- en Horecawet aanzienlijk meer beleidsmogelijkheden heeft gekregen. Verstrekkers van alcohol werden hierover tijdens een speciale avond geïnformeerd. Voor de sportverenigingen werd een zg. Keurmerkproject gestart. In september heeft de week van de gezonde leefstijl plaatsgevonden. Deze week werd samen met de Deel, jongerenwerk, GGD, scholen en verenigingen uitgevoerd. Nota Sociaal Domein is eind 2012 door de raad vastgesteld. Uitvoering verloopt volgens planning. De Deel speelt in de uitvoering een centrale rol. De ontwikkeling van de Deel verloopt volgens planning. In 2013 zijn de eerste aanzetten gegeven tot de positionering van de Deel na de decentralisaties. De dorpscoaches hebben deelgenomen aan een training op maat gegeven door ‘het Wmo/participatiebureau’. Met de backoffices in Groningen, zoals de WMO uitvoering en de dienst SOZAWE zijn goede afspraken gemaakt over de adequate afhandeling van de aanvragen voor voorzieningen en uitkeringen. De dorpscoaches werken samen met een schil van partijen, waaronder zorginstellingen als de Bloemhof/Innersdijk, de zorgboerderij, de politie, Lentis, Elker etc. De lijnen zijn kort. Vanuit de gemeente is ook de samenwerking gezocht met de vertegenwoordigers van kerken in de gemeente Ten Boer. Dit overleg zal in 2014 een vervolg krijgen. De uitvoering van het mantelzorgbeleid is in het takenpakket van de Deel opgenomen. De dorpscoaches werken hierin veel samen met vrijwilligers. Ze hebben alle inwoners van Ten Boer bericht gestuurd (een kaart in de bus) en zij konden een mantelzorger of jonge mantelzorger opgeven bij de gemeente door de kaart in te sturen. Resultaat: 107 aanmeldingen. Alle 107 zijn bezocht door een medewerker van de gemeente en hebben (2013) een attentie ontvangen. Zij kregen tevens een kaartje waarmee de mantelzorgers zelf belangstelling voor een activiteit konden aangeven. Ongeveer de helft (49) heeft hier gebruik van

23

gemaakt. De verwenactiviteiten waren onder andere een high tea, een massagebehandeling en sieraden maken. Per 1 januari 2013 heeft de Deel een registratie- en rapportagesysteem is ingevoerd. Nu wordt nog met behulp van Microsoft Office de klantregistratie bijgehouden. In het kader van de drie decentralisaties wordt op bovenlokaal niveau gewerkt aan een nieuw systeem. In afwachting van dit systeem zullen we het huidige systeem blijven gebruiken.

Wat hebben we nog meer gedaan Wet Kinderopvang t.b.v. van mensen met een Sociaal medische Indicatie (Smi)

Invoering beleidsregels tegenprestatie

Aanbieden van inburgeringstrajecten

Decentralisatie AWBZ

Uitvoering gegeven aan het WMO beleid m.b.t. huishoudelijke hulp, vervoersvoorzieningen en andere verstrekkingen

Toelichting Door het college zijn de beleidsregels voor de Kinderopvang op grond van sociaal medische indicatie vastgelegd. De evt. tegemoetkoming wordt bezien aan de hand van de regels zoals die gelden voor de bijzondere bijstand. In 2013 heeft er één persoon gebruik gemaakt van deze regeling. Het college heeft beleidsregels tegenprestatie in het kader van de WWB vastgesteld. Hierdoor wordt het mogelijk om mensen die een uitkering ontvangen een tegenprestatie op te leggen. In 2013 is daar geen gebruik van gemaakt. Inzet is om mensen eerst te bewegen zelf in actie te komen door bijvoorbeeld het uitvoeren van vrijwilligerswerk. Mocht iemand pertinent weigeren, dan kan de gemeente een tegenprestatie opleggen. Op dit moment volgen er nog 8 inwoners een inburgeringscursus dan wel een alfabetiseringscursus. In 2012 zijn de laatste 3 inburgeraars op traject gegaan. Formeel zijn we als gemeente namelijk per 1 januari 2013 niet meer wettelijk verantwoordelijk voor het aanbieden van nieuwe inburgeringscursussen. De totale doorloop in kosten die we nog t/m 2015 verwachten, dekken we uit het Participatie budget. Op 1 januari 2015 moeten de gemeenten klaar zijn voor de uitvoering van de nieuwe WMO, waarin een groot deel van de extramurale taken van de AWBZ worden opgenomen. Op ambtelijk niveau zijn er diverse werkgroepen die onderdelen verder uitwerken, zoals vervoer, dagbesteding in de toekomst, kwaliteit, inkoop en contractering. Er is besloten om bestuurlijk tot één aanpak te komen in de provincie met de decentralisatie van de jeugdzorg. Prioriteit heeft het opstellen van een continuïteitsarrangement dat de zorg voor de zittende klanten garandeert. Gebruikte voorzieningen In 2013 zijn 23.126 zorguren huishoudelijke hulp gebruikt. Dat betekent een daling van 569 ten opzichte van 2012. Daarbij komt dat het aandeel lichte huishoudelijke hulp ook verder is gestegen, namelijk van 56% naar 66%. Huishoudelijke hulp 1 is goedkoper dan huishoudelijke hulp 2. In totaal waren er in 2013 69 aanvragen huishoudelijke hulp, ten opzichte van 95 aanvragen in 2012. In 2013 waren er 23 aanvragen voor woningaanpassingen, ten opzichte van 36 in 2012. Vervoer had 66 aanvragen, tegenover 91 in 2012 en voor rolstoelen werden er 43 aanvragen ingediend, hetzelfde als in 2012. Er is dus een daling waarneembaar in het aantal aanvragen.

Uren HH HH1 HH2

2008 18.145

2009 20.398

2010 20.934

2011 21.332

2012 23.695

2013 23.126

40% 60%

50% 50%

49% 51%

50% 50%

56% 44%

66% 34%

24

Aantal aanvragen

Wonen Vervoer Rolstoelen Huishoudelijke hulp Totaal

2007 2008 2009 2010 2011 2012

28 65 26 146 265

39 67 40 120 266

62 73 64 98 297

42 72 71 100 285

34 57 54 113 258

36 91 43 95 265

2013

23 66 43 69 201

Klanttevredenheid Regiotaxi Uit het klanttevredenheidsonderzoek 2013 is gebleken dat gebruikers de Regiotaxi gemiddeld een score van 8,0 geeft. In 2012 was dat een 7,7. Men was in 2013 over alle gemeten onderdelen meer tevreden dan in 2012: het boeken van een rit, de rit zelf, de chauffeur, het voertuig, de informatievoorziening en klachtenprocedure.

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Welzijn, Zorg en Ouderen verbonden zijn.

Baten en lasten Welzijn, Zorg en Ouderen

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 1.864.000 1.772.514 3.267.362 3.228.450 -1.403.361 -1.455.936

Begroting na wijziging 1.830.414 3.473.452 -1.643.038


25

Programma 7: Jeugd en Gezin


Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Inrichting van de frontoffice in het gezondheidscentrum. Zorgdragen voor goede samenwerking alle partijen

Duidelijke omschrijving rolverdeling en taken van partijen in de frontoffice Eigen jongerenwerker voor Ten Boer behouden.

Wat hebben we nog meer gedaan Overname gebouw The Old Farm

Decentralisatie jeugdzorg

Wat hebben we bereikt en gedaan? Is niet meer relevant i.v.m. de vestiging van De Deel in het gemeentehuis. Er is een Jeugdoverleg vanuit de Deel opgestart met betrokken partijen: jeugdopbouwwerker, sociaal verpleegkundige, wijkverpleegkundige, dorpscoach en consultatiebureau-arts. Contacten met de scholen zijn gelegd. Taken van de dorpscoaches zijn helder beschreven. De afstemming en samenwerking met andere partijen blijft een belangrijk aandachtspunt. Is een lopende activiteit. Ook in 2013 hadden we de beschikking over een ‘eigen’ Jeugd- en jongerenwerker. De jongerenwerker is ook vertegenwoordigd in het jeugdoverleg, dorpscoach en jongerenwerker onderhouden contact op individueel en groepsniveau. Individueel: de jongerenwerker geeft zorgsignalen door aan de dorpscoaches. Groepsniveau: de jongerenwerker informeert medewerkers van de Deel over de te organiseren activiteiten.

Toelichting In oktober 2013 is het pand aangekocht. Tot 1 juli 2014 wordt het pand door Party Verhuur BV als dorpshuis geëxploiteerd in pilot vorm. Uit deze ervaringen uit de praktijk en uit een behoeftenonderzoek moet duidelijk worden of in de toekomst een permanente dorpshuisfunctie haalbaar is. De opening vond plaats op 7 december. De gemeente Ten Boer heeft de beleidsvoorbereiding uitbesteed aan de gemeente Groningen. Op provinciaal niveau wordt er samengewerkt tussen de 23 gemeenten. In mei 2013 is het programmamanagement begonnen. Er is veel werk verzet, dat in goed overleg met de instellingen wordt uitgevoerd. Het heeft geleid tot een regionaal transitiearrangement dat in 2014 verder wordt uitgewerkt.

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Jeugd en Gezin verbonden zijn.

Baten en lasten Jeugd en Gezin

Baten Lasten Saldo




26

Programma 8: Milieu Wat hebben we bereikt en gedaan?

Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Actieve bestrijding van zwerfafval

Zoveel mogelijk energiearm, liefst energieneutraal bouwen. Toegepast op Woldwijk en Dijkshorn. Stimulering gebruik fiets en openbaar vervoer

Wat hebben we bereikt en gedaan? Door de beëindiging van de gesubsidieerde baan is in 2013 het zwerfvuil opgeruimd door de eigen medewerkers van de wijkpost. Dit is gedaan door herprioritering van de werkzaamheden in de wijkpost. Medio 2013 is duidelijkheid gekomen over de doeluitkering voor extra aanpak zwerfaval in de gemeente Ten Boer. Deze uitkering komt beschikbaar uit de Landelijke Raamovereenkomst verpakkingen 2013 – 2022. Vanaf 2014 tot en met 2022 is hierdoor jaarlijks ongeveer € 8.900,- extra beschikbaar. Deze middelen willen we vanaf 2014 inzetten voor het opruimen van zwerfafval. In 2013 heeft overleg plaats gevonden met de ontwikkelaar van een project in Dijkshorn over energiebesparingsmaatregelen die verder gaan dan het Bouwbesluit. De ontwikkelaar staat hier positief tegenover en is gevraagd om dit in de promotie van het project mee te nemen. Fietsroute Plus. In december 2013 is het voorkeursalternatief door Provinciale Staten vastgesteld. Zie ook programma 3. Openbaar vervoer Na overleg met het OV-Bureau rijdt sinds half 2012 lijn 40 weer tijdens schooltijden via Kardinge. De bus keerlus bij Ruischerbrug en andere ov-verbeterende maatregelen zijn opgenomen in het maatregelenpakket N360. De optimalisatie van de bushaltes hangt sterk samen met de maatregelen die de provincie neemt voor het toegankelijk maken van haar bushaltes langs de N360. In 2013 zijn daarom nog geen kwaliteitsverbeterende maatregelen uitgevoerd.

Blijvende aandacht voor vervuilde plekken in de gemeente, met name het oude zwembad in Woltersum Samenwerken met de werkgroep Millenniumgemeente. Opstellen van een beleidsvisie Milieu en Duurzaamheid. Energiebesparing in eigen gemeentelijke gebouwen, in de woningsector en bij bedrijven

Haltekwaliteitsplan: De DRIS-panelen(Dynamisch Reizigers Informatie Systeem) op haltes langs de N360 zijn niet geplaatst in 2013. Er is vertraging op getreden. Volgens de laatste berichten worden ze nu vóór de bouwvak 2014 geplaatst. Loopt conform planning.

Loopt conform gemaakte afspraken en planning. Het Plan van Aanpak voor Fair Trade heeft geresulteerd in het behalen van de titel Fair Trade Gemeente in mei 2013. De beleidsvisie is vastgesteld door de raad. Jaarlijks wordt een bijbehorend Actieprogramma opgesteld waarvan verslag wordt gedaan in een apart Jaarverslag Actieprogramma Duurzaamheid. Gemeentelijke gebouwen Voor het gemeentehuis is in 2013 onderzocht wat de kosten en baten zijn van de aanbevelingen uit het energiebesparingsonderzoek, met het accent op aanpassen van het dak. Besloten is om in 2014 alléén maatregelen uit te voeren die in het MIOP(Meerjaren Investerings-en Onderhouds Plan) staan. Woningsector, woningcorporaties Op 2 september 2013 zijn samenwerkingsafspraken tussen de gemeente Ten Boer en Wierden en Borgen ondertekend. Wierden en Borgen heeft met een pilotproject energiebesparing 69 woningen die label E of F hadden verbeterd naar label B of C. De pilot was een groot

27

succes en Wierden en Borgen zal hier dan ook een vervolg aan geven. Woningsector, particulieren In 2013 zijn 25 infraroodscans uitgevoerd bij woningen van particulieren. Infraroodscans geven aan waar energie weglekt. Vier deelnemers gaven aan dat zij naar aanleiding van de resultaten energiebesparingsmaatregelen hebben genomen en 21 deelnemers gaven aan dat zij zonnepanelen hebben aangeschaft. In 2013 heeft overleg plaats gevonden met de ontwikkelaar van een project in Dijkshorn over energiebesparingsmaatregelen die verder gaan dan het Bouwbesluit. De ontwikkelaar staat hier positief tegenover en is gevraagd om dit in de promotie van het project mee te nemen. Bedrijven In 2013 zijn gesprekken gevoerd met zorginstellingen over energiebesparing. Uitvoering van actiepunten vindt plaats in 2014. Er is ook een plan opgesteld om inspecteurs bij te scholen op het gebied van energiebesparing. Voor supermarkten zijn controlebezoeken uitgevoerd. Energiebesparing is daarbij een aandachtspunt geweest. Toezicht op energiebesparing bij grote energieverbruikers is voorbereid voor de start begin 2014.

Duurzame energie en duurzaam bouwen

Voor het project energiebesparing zorgsector is een samenwerkingsplan gemaakt met andere externe partijen (provincie, Hanze hogeschool en bedrijfsleven). De initiatieven zijn afgestemd en er is een gezamenlijke aanpak. De website www.zonatlas.nl is in 2013 operationeel geworden en is sindsdien zo’n 1800 keer bezocht. Inwoners krijgen daar informatie over kosten en baten van aanschaf van zonnepanelen. Navraag bij installateurs en de werkgroep Energie leverde op dat minstens 25 inwoners zonnepanelen hebben aangeschaft. Ook is er in 2013 een informatieavond gehouden over de collectieve aanschaf van zonnepanelen. De avond trok 40 bezoekers. Vier daarvan gaven na afloop aan mee te willen doen aan de collectieve aanschaf van zonnepanelen.

In Thesinge wordt oud papier nog ingezameld met een kraakperswagen. Voorstel is om in de loop van 2012 aan de inzamelende vereniging te vragen of zij ook met minicontainers willen gaan inzamelen. Indien dit akkoord is, kan het in 2013 gerealiseerd worden. Bodemprocedure Enexis over eigendom kabels en lichtmasten. Op 1 april 2013 moet de Regionale Uitvoerings Dienst operationeel zijn. Het basistakenpakket op het gebied van milieu kan binnen de RUD in de jaren daarna uitgebreid worden met specialistische milieuen wabotaken.

Voor de Tiggelhal wordt pas een besluit over toepassing van zonnepanelen genomen zodra groot dak- en installatieonderhoud aan de orde zijn. Zie hieronder bij Nieuwe Ontwikkelingen: Werkgroep Duurzaamheid Thesinge.

Enexis heeft in 2013 uitstel gevraagd bij de rechtbank waardoor de hoorzitting verschoven is naar februari 2014. Gemeente Ten Boer is onder protest toegetreden tot de gemeenschappelijke regeling RUD Groningen, conform uw raadsbesluit in september 2013. De overdracht van basis-milieu taken heeft plaatsgevonden en de financiering van de deelname aan de gemeenschappelijke regeling is in de begroting van de Omgevingsdienst Groningen geregeld. Deze is door uw raad in oktober vastgesteld. Startdatum RUD is uiteindelijk niet 1 april maar 1 november 2013 geworden.

28

Nieuwe ontwikkelingen na vaststelling begroting 2013 Werkgroep duurzaamheid Thesinge.

Afvalverwerking ARCG

Samenwerking in de waterketen

Toelichting In 2013 heeft de werkgroep Duurzaam Thesinge een voorstel gedaan om op lokaal c.q. dorpsniveau tot een duurzamere wijze van afvalinzameling te komen. Overleg met de werkgroep heeft eind 2013 nog niet geleid tot een concreet plan. In het meest recente overleg met de werkgroep is afgesproken dat Stadsbeheer Groningen het uitgebreide voorstel van de werkgroep nader zal concretiseren in een voorstel voor een op korte termijn te realiseren pilot. In dat voorstel zal ook ingegaan worden op de mogelijke inzet van minicontainers bij de inzameling van oud papier in Thesinge. De verwerking door de ARCG van het huishoudelijk afval uit de gehele gemeente loopt conform de afspraken. In 2014 zal een informatiebijeenkomst worden georganiseerd voor de nieuwe leden van de gemeenteraad. Tijdens deze bijeenkomst zullen ze verder worden geïnformeerd over afvalverwerking en de ARCG. In 2013 is fase 2 van de samenwerking in de waterketen vrijwel afgerond (opstarten van 7 samenwerkingsclusters, opstellen van 7 afvalwaterplannen in de clusters en afronden van 4 regionale projecten). Er is een start gemaakt met fase 3 die per 6 februari 2014 ingaat: harde financiële afspraken en een regionaal uitvoeringsplan over periode 2014-2020; ook is begonnen met de productie van 3 documenten die in februari 2014 worden voorgelegd aan de 30 bestuurders: het Uitvoeringsprogramma 2014-2020, de organisatievormen van de samenwerking en de bestuurlijke overeenkomst waarin doelen, opbrengsten en samenwerking zijn geregeld.

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Milieu verbonden zijn.

Baten en lasten Milieu

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 1.631.442 1.600.389 1.553.309 1.533.243 78.133 67.146

Begroting na wijziging 1.536.389 1.505.743 30.646


29

Programma 9: Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken Wat hebben we bereikt en gedaan? Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 Bouwen voor alle doelgroepen (koop- en huurwoningen voor singles, gezinnen, starters, senioren). Regionale woonvisie verwerken in de planvorming Woldwijk. Onderzoeken of we de lasten voor de aangekochte gronden voor Woldwijk kunnen verminderen.


Woldwijk onderscheidend maken van nieuwbouw in de omgeving en onderzoeken of particulier opdrachtgeverschap en welstandsvrij bouwen mogelijkheden bieden voor Woldwijk. Toestaan dat leegstaande agrarische bebouwing een woonbestemming krijgt. Onderzoek doen naar de mogelijkheden voor een nieuw bedrijventerrein.

Is op dit moment niet aan de orde.

Onderscheid maken tussen prijs woongedeelte en bedrijfsgedeelte bij bedrijvenkavel Samen met de ondernemersvereniging een Nota Ondernemersklimaat opstellen. Aandacht voor duurzaam ondernemen.

Is onderdeel van exploitatieopzet

Een nieuw convenant opstellen tussen gemeente en woningbouwvereniging. Imago en marketing woningbouw Planontwikkeling Dijkpark

Actualisering bestemmingsplannen

Wordt eerst toegepast in Dijkshorn.

De financiële gevolgen van de afwaardering van de gronden Woldwijk zijn verwerkt in de werkbegroting 2013 en voorjaarsnota 2013.

Wordt in voorkomende gevallen toegestaan.

Vooralsnog is er geen ruimte voor een nieuw bedrijventerrein. De oppervlakte die oorspronkelijk was gereserveerd voor het transferium is toegevoegd aan de te verkopen bedrijvenkavels.

Conform de begroting zijn er geen activiteiten ontwikkeld.

Bedrijven uit Ten Boer kunnen ook deelnemen aan de Milieubarometer. De Milieubarometer is een online meetinstrument en een bedrijf kan op eenvoudige wijze de CO2- footprint berekenen. Alle hiervoor relevante bedrijven hebben in 2013 een brief ontvangen over deze barometer Het nieuwe convenant is getekend door de partijen.

Er is (financiële) medewerking verleend aan de oprichting van de stichting Promotenboer. Het project “opstellen Ruimtelijk Ontwikkelingskader Dijkpark” is met het vaststellen door de raad op 27 februari 2013 afgerond. Het Waterschap Noorderzijlvest neemt de uitvoering ter hand. In 2013 hebben zij de vergunning voor het tijdelijk baggerdepot aangevraagd, welke ook is verleend. De uitvoering zal in 2014 starten. Er zullen basisvoorzieningen (fietspad, bomen langs de dijk) gerealiseerd worden. Bovendien komt er een plusfonds dat beheerd wordt door de gemeente. Voor de inzet van middelen vanuit het plusfonds wordt door een commissie met vertegenwoordigers vanuit de omgeving geadviseerd aan het College van B&W. Het bestemmingsplan Kleine Dorpskernen Ten Boer is op 25 september 2013 door de raad vastgesteld. Er is beroep ingesteld tegen de horeca-aanduiding van een perceel in Ten Post. Behandeling van het beroep volgt in 2014. Het bestemmingsplan Dorpskern Ten Boer is op 6 februari 2013 door de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van

30

State onherroepelijk geworden. Eind 2013 is begonnen met de actualisering van het laatste van de te actualiseren bestemmingsplannen, Buitengebied Ten Boer. Daarvoor is een Nota van uitgangspunten vastgesteld. Veld 1 komt binnenkort in de verkoop, hieruit zal blijken of de markt geïnteresseerd is. De herziene grondexploitatie Dijkshorn is vastgesteld. Op dit moment wordt er met twee ontwikkelaars gesproken over kleinschalige bouwplannen. In Dijkshorn is in 2013 het fietspad aangelegd.

In beeld brengen ontwikkelingen Centrumplan Projectmatige bouw Dijkshorn

Nieuwe ontwikkelingen na vaststelling begroting 2013 Bestemmingsplan Boersterweg 2424a

Toelichting Na een moeizaam voortraject met de provincie Groningen is op 28 november 2013 dit bestemmingsplan onherroepelijk geworden. Daarmee is het ter plaatse gevestigde loonbedrijf voorzien van een solide planologische basis.

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken verbonden zijn.

Baten en lasten Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 1.008.159 947.319 1.024.982 1.131.215 -16.823 -183.896



31

Programma 10: Middelen Wat hebben we bereikt en gedaan? Wat gaan we doen opgenomen in de begroting 2013 De gemeente financieel gezond houden


Nieuwe ontwikkelingen na vaststelling begroting 2013 Voortraject en aanvraag Artikel 12 status

Toelichting

Inrichten geactualiseerde en gedigitaliseerde contractenbank.

Continue proces met nadruk op oplossing van financieel probleem, ontstaan door afboeking op de gronden. Ondersteuning en bijdragen zijn gevraagd bij de provincie en het rijk. Begrotingsscan door het Ministerie van BZK is afgerond. Uitgaven buiten de begroting zijn ter goedkeuring voorgelegd aan de provincie als toezichthouder wegens preventief toezicht op onze gemeente. Omdat de provincie de begroting 2013 van de gemeente Ten Boer niet heeft goedgekeurd wegens de niet-sluitende begroting 2013 (effecten grondposities) en meerjarenbeeld, is een zogenaamde ‘werkbegroting 2013’ opgesteld. Deze is door de provincie vastgesteld zodat wij conform die werkbegroting, hebben gehandeld.

Is in overleg met ministerie en provincie gestart na de voltooiing van de begrotingsscan. De inspecteurs van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en ons college hebben uw raad geïnformeerd over de stappen die gezet moeten worden in het artikel 12 traject en zicht geboden op de eisen die gesteld worden aan (het toetsen van) de uitgaven die wij mogen doen. In 2014 worden maandelijks in een tripartiete overleg tussen gemeente, provincie en BZK deze toetsen besproken en wordt verder gewerkt aan de vervolgstappen artikel 12. Ten einde een volledig en actueel overzicht te hebben op alle recent verlopen en lopende contracten en overeenkomsten en te kunnen sturen op resultaat, is de bestaande contractenbank gereviseerd en gedigitaliseerd. Wij kunnen, anticiperend op afloopdatum, tijdig bezien of continuering noodzakelijk is en de voorwaarden voor velenging beter voorbereiden/uitonderhandelen.

Wat heeft het gekost In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan het programma Middelen verbonden zijn.

Baten en lasten Middelen

Baten Lasten Saldo


Begroting na wijziging 196.509 108.384 88.125


32

3. Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien De uitvoering van de programma’s wordt bekostigd uit een aantal dekkingsmiddelen. De belangrijkste dekkingsmiddelen betreffen de onroerende zaakbelastingen (OZB) en de uitkeringen uit het gemeentefonds. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. De niet vrij aanwendbare heffingen worden, evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen in de programma’s, waarvan ze voor een deel de kosten dekken, onder de baten verantwoord. In

onderstaande

tabel

wordt

een

overzicht

gegeven

van

de

gerealiseerde

algemene

dekkingsmiddelen. Onder de tabel worden de onderdelen toegelicht. Algemene dekkingsmiddelen

Rekening 2013

Begroting 2013 na wijziging

Begroting 2013 primitief

Rekening 2012

Lokale heffingen Algemene uitkering gemeentefonds Dividend Rente Stelposten Onvoorzien

1.316.800 6.753.201 55.366 -181.392 0 0

1.297.000 6.683.216 154.843 -181.400 10.048 14.726

1.167.000 6.845.716 36.143 175.450 48.348 19.726

1.170.057 6.806.537 34.776 209.900 0 0

Totaal algemene dekkingsmiddelen

7.943.975

7.978.433

8.292.383

8.221.270

Lokale heffingen Het gaat hier om heffingen waarvan de besteding niet gebonden is. Voor onze gemeente betreft het de onroerende zaakbelastingen. Een specificatie van de opbrengsten plus toelichting is te vinden in paragraaf 4.1 Lokale Heffingen.

Algemene uitkering Gemeentefonds Voor de berekening van de algemene uitkering 2013 zoals opgenomen in de jaarrekening 2013 is de laatste specificatie van het Ministerie van BZK gebruikt (20 februari 2014). De feitelijke opbrengst 2013 is ruim € 70.000,00 hoger dan de raming na wijziging van de begroting door middel van de voor- en najaarsnota. Dit overschot is een gevolg van de decembercirculaire 2013. Wij hebben u hierover geinformeerd bij de behandeling van de najaarsnota 2013.

33

Dividenden Dividenden

Rekening 2013



Rekening 2012

Aandelen Attero/Enexis en PBE BV Bank Nederlandse Gemeenten

50.136 5.230

30.000 6.143

30.000 6.143

30.740 4.036

Totaal dividenden

55.366

36.143

36.143

34.776

De hogere opbrengst aandelen Attero/Enexis en PBE BV is ontstaan uit de rente opbrengsten leningen Essent en de dividend uitkering Enexis. De rente is een aflopende zaak omdat de leningen de komende jaren worden afgelost.

Rente Realisatie 2013 sluit aan bij de bijgestelde raming voor 2013. Het gaat hier om de rente die berekend wordt over de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen). Voor 2013 is deze rente negatief.

Stelposten Er resteert een bedrag van € 10.048,00 na aanpassing najaarsnota 2013. Het gaat hier om de stelpost prijsstijgingen 2013 die niet is doorberekend aan de diverse begrotingsposten. Dit bedrag valt vrij in de jaarrekening 2013.

Onvoorzien De post onvoorzien is in de voor- en najaarsnota 2013 aangepast naar een omvang van € 14.726,00. Dit bedrag valt vrij in de jaarrekening 2013.

34

4

Paragrafen

De paragrafen bij de begroting en jaarstukken geven een dwarsdoorsnede van de financiële aspecten vanuit een bepaald perspectief. In de paragrafen zijn de beleidslijnen vastgelegd voor beheersmatige aspecten. Doel van de paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de begroting/jaarrekening staan worden gebundeld in een kort overzicht, waardoor de raad voldoende inzicht krijgt. Er is dus enige overlap tussen de programma's en de paragrafen. De programma's zijn direct gericht op de burger en de paragrafen indirect. Ze geven kaders die de raad aan het college stelt voor het beheer en de uitvoering. De volgende paragrafen zijn opgenomen in de jaarrekening: 1. Lokale heffingen 2. Weerstandsvermogen 3. Onderhoud kapitaalgoederen 4. Financiering 5. Bedrijfsvoering 6. Interbestuurlijk Toezicht (IBT) 7. Verbonden partijen 8. Grondbeleid

35

4.1

Lokale heffingen

Nota Lokale heffingen Door de raad is op 29 september 2010 de nota Lokale heffingen Ten Boer 2010 besproken en vastgesteld. In deze nota wordt ingegaan op de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen, de druk van de belastingen over de diverse bevolkingsgroepen en belanghebbenden, de mogelijkheden om nieuwe heffingen/belastingen in te voeren en tariefaanpassingen voor de jaren 2011 tot en met 2015.

Overzicht inkomsten Gemeentelijke heffingen

Rekening 2013



Rekening 2012

OZB woningen - eigenaarsdeel OZB niet woningen - eigenaarsdeel OZB niet woningen - gebruikersdeel

864.137 286.919 165.744

861.000 274.000 162.000

769.000 250.000 148.000

780.457 247.497 142.103

Afvalstoffenheffing

789.867

771.361

822.361

760.157

Rioolheffing

766.760

765.028

778.028

748.237

2.873.427

2.833.389

2.767.389

2.678.451

Totaal gemeentelijke heffingen

De onroerende-zaakbelasting (OZB) dient tot het verkrijgen van algemene dekkingsmiddelen. De afvalstoffenheffing en de rioolrechten hebben een relatie met de door de gemeente te verstrekken diensten en mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. De opbrengst OZB wijkt in positieve zin € 19.800,00 af van de raming 2013. Dit wordt vooral veroorzaakt door afrekening voorgaande jaren. Beleid in Ten Boer is dat de kosten inzameling en verwerking afvalstoffen voor 100% worden afgedekt uit de opbrengst afvalstoffenheffing. De opbrengst afvalstoffenheffing is € 18.500,00 hoger dan was geraamd in de begroting 2013. Oorzaak is dat bij de vaststelling van de tarieven 2013 uit is gegaan wat hogere kosten dan later is bijgesteld in de voorjaarsnota 2013 en de evenredige verlaging van de opbrengsten. Het voordeel komt in de reserve afvalstoffenheffing en wordt zo weer terug gegeven aan de belastingbetaler. Met de rioolheffing worden de kosten dagelijks onderhoud en de kapitaallasten uitvoering gemeentelijk water- en rioleringsplan (GWRP) gedekt. Dit plan is op 15 december 2010 door de raad vastgesteld. Beleid is dat de kosten van onderhoud en de investeringslasten gedekt worden uit de opbrengst rioolheffing. Fluctuaties worden opgevangen binnen de reserve GRP. Jaarlijks wordt het GWRP geactualiseerd en de uitkomst wordt gebruikt bij de vaststelling van het tarief rioolrecht voor het komende jaar. In de raadsvergadering van 28 november 2012 is door u het 36

tarief 2013 vastgesteld. Het geactualiseerde GWRP heeft toen voor u bij de raadsstukken ter inzage gelegen. De feitelijke opbrengst 2013 wijkt nauwelijks af van de raming 2013.

Lastendruk voor de burger In onderstaand overzicht wordt op basis van de cijfers over 2013 een vergelijking van de lokale lastendruk per gezin gegeven van de gemeenten uit de regio. De gemeenten staan in volgorde van de hoogte van de totale belastingdruk. Gemeente

Loppersum Ten Boer Delfzijl Appingedam Winsum Groningen Zuidhorn Bedum Slochteren

OZB-tarief woning

Afvalstoffenheffing

Rioolheffing

Totaal gemeentelijke woonlasten

0,1515 0,1577 0,1703 0,2108 0,1678 0,1482 0,1547 0,1260 0,1210

285,00 243,00 292,00 263,00 245,00 362,00 241,00 250,00 233,00

295,00 260,00 239,00 185,00 210,00 137,00 181,00 212,00 229,00

830 786 768 764 749 747 726 694 690

Bron: COELO Digitale Atlas 2013.

37

4.2 Weerstandvermogen Op 30 juni 2010 is door de raad de nota Weerstandsvermogen vastgesteld. In deze nota zijn de risico’s in beeld gebracht, is de weerstandscapaciteit bepaald en is een oordeel gegeven over het weerstandsvermogen van de gemeente. Afgesproken is dat voor de weerstandscapaciteit minimaal € 1 miljoen beschikbaar dient te zijn door afzondering van dit bedrag uit de algemene reserve.

Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit per 31-12-2013 bedraagt: Bestanddeel Algemene reserve Rekeningsaldo 2013 Onvoorzien 2014 Bestemmingsreserves Stille reserves Onbenutte belastingcapaciteit Totaal

Incidentele Structurele weerstandscapaciteit weerstandscapaciteit -9.473.000 143.000 44.000 100.000 0 50.000 -9.136.000

0 0 0 0 0 0

Algemene reserve De omvang van de algemene reserve wordt per 31-12-2013 geraamd op € 9.473.000,00 negatief. Rekeningsaldo 2013 De jaarrekening 2013 sluit met een positief saldo van afgerond € 143.000,00. Onvoorzien 2014 In de werkbegroting 2014 is een bedrag van € 44.000,00 aan onvoorzien opgenomen. Dit budget is bestemd om incidentele tegenvallers binnen de begroting op te vangen. Bestemmingsreserves De omvang van de bestemmingsreserve bedraagt per 31-12-2013 € 734.000,00. Zie bijlage 2. Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan door de raad een bepaalde bestemming is gegeven. In principe kan de raad de gegeven bestemming en de omvang aanpassen tot aan het moment dat er verplichtingen worden aangegaan. Bovenstaande houdt in dat de raad bij een bestemmingsreserve nog altijd kan bepalen of de reserve daadwerkelijk gebruikt wordt voor de ingestelde bestemming of niet. Daarom kan voor de berekening van de weerstandscapaciteit een deel van de omvang van de bestemmingsreserves worden meegenomen. Bovenstaande geldt niet voor de bestemmingsreserve Essent. Tegenover deze reserve staat een verstrekte lening Enexis BV en lening PBE. Deze reserve valt bij aflossing van de leningen geleidelijk aan vrij en kan dan pas worden besteed. De reserve GRP is dekkingsmiddel voor het gemeentelijk water- en rioleringsplan en is daarom ook niet vrij besteedbaar. 38

Ook voor de reserves kasschuif NUP, onderwijshuisvesting, bestemmingsplannen, speelvoorzieningen en Leader zijn verplichtingen aangegaan en kunnen daarom niet vrij worden besteed. Blijft afgerond min of meer vrij besteedbaar een bedrag van € 100.000,00 Stille reserves Stille reserves zijn activa die onder de opbrengstwaarde of tegen nul zijn gewaardeerd. In andere woorden: de boekhoudkundige waarde is lager dan de reële waarde. De activa moeten direct verkoopbaar zijn als men dat zou willen. De winst bij verkoop is eenmalig vrij inzetbaar. De stille reserves van de gemeente Ten Boer worden op voorhand niet meegenomen bij het bepalen van de weerstandscapaciteit omdat ze moeilijk kwantificeerbaar zijn en omdat de meeste activa niet verkoopbaar zijn. Ze worden gebruikt voor gemeentelijke activiteiten. Ook bij financiële activa kan sprake zijn van stille reserves. Bij de financiële activa hebben we het over aandelen en deelnemingen. Op onze balans zijn de volgende aandelen en deelnemingen opgenomen. Enexis Holding

35.527,00

Essent Milieu (Attero)

1,00

PBE bv

1,00

Vordering Enexis bv

5,00

Verkoop vennootschap bv

5,00

CBL vennootschap bv

5,00

Claim staat vennootschap bv

5,00

Waterleidingbedrijf

1.361,34

Bank Nederlandse Gemeenten

8.775,20 45.685,54

Bij een eventuele verkoop van de aandelen/deelnemingen kan winst ontstaan. Het is niet in te schatten of er bij verkoop winst gaat ontstaan. Daarom wordt er geen bedrag meegenomen in de bepaling omvang weerstandscapaciteit. Onbenutte belastingcapaciteit Bij onbenutte belasting capaciteit dient gedacht te worden aan de ruimte die beschikbaar is binnen het belastinggebied van de gemeente. We hebben het in zijn algemeenheid dan over structurele ruimte. Er kan sprake zijn van een incidenteel voordeel indien in een bepaald jaar door bijvoorbeeld een groot project extra bouwleges worden ontvangen. In het kader van de bepaling van de weerstandscapaciteit wordt geen rekening gehouden met incidentele ruimte. Rioolheffing Voor de bepaling van de hoogte van de rioolheffing worden de kosten voor 100% meegenomen. Binnen de rioolheffing is daarom geen onbenutte belastingcapaciteit aanwezig. Afvalstoffenheffing De opbrengsten afvalstoffenheffing dekken de kosten inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval voor 100%. Ook bij de afvalstoffenheffing is geen onbenutte belastingcapaciteit aanwezig. Onroerende zaakbelasting De totale opbrengst OZB in de begroting 2014 bedraagt ruim € 1,3 miljoen. Een verhoging van het tarief met 1% geeft € 13.000,00 structurele ruimte binnen de begroting.

39

Het bepalen van de onbenutte belastingcapaciteit voor de OZB is een lastige omdat er geen normen beschikbaar zijn. Het tarief dat wij hanteren zorgt er voor dat wij gemiddeld scoren ten opzichte van omliggende gemeenten. Het verhogen van de OZB-inkomsten naar de 140% norm voor artikel 12 levert een extra inkomst op van € 50.000,00. Overige rechten Naar het dekkingspercentage van de overige rechten dient nog onderzoek te worden gedaan. Voorshands wordt de eventuele ruimte op 0 gezet. Onbenutte belastingcapaciteit samenvattend Voor de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit gaan wij uit van een extra opbrengst OZB van € 50.000,00 op basis van de artikel 12 norm van 140%.

Risico’s In de raad van 24 juni 2010 vastgestelde nota weerstandsvermogen is de omvang van de risico’s financieel vertaald in een bedrag van € 500.000,00. Dit op basis van 6 benoemde risico’s. Onderstaand komen wij tot 11 risico’s die wij willen benoemen. Gemeenschappelijke regelingen Onze gemeente participeert in een aantal gemeenschappelijke regelingen. Het financiële risico voor de gemeente is dat er niet volledig inzicht is in de financiële positie van de verbonden partij en dat de gemeente geconfronteerd kan worden met hogere bijdragen dan begroot. De gevolgen van rijks bezuinigingen en decentralisaties werken ook door naar gemeenschappelijke regelingen. Zo zal ons budget als gevolg van de in 2015 in te voeren Participatiewet dalen waardoor het Werkvoorzieningsschap Fivelingo minder budget ter beschikking krijgt en daardoor waarschijnlijk genoodzaakt wordt om te bezuinigen. Als gemeenschappelijke regelingen bezuinigingen en gevolgen decentralisaties niet kunnen opvangen binnen de eigen organisaties dan komen gemeenten in beeld om extra bij te dragen. Project vervolg Landsdekkend Beeld De gemeente werkt mee aan dit provinciale project om inzicht te krijgen in mogelijke ernstig verontreinigde locaties en spoedlocaties (ernstig verontreinigde locaties waarvan de sanering spoedeisend is). De veroorzaker of eigenaar is verantwoordelijk voor verder onderzoek en eventuele sanering. Er kunnen vervolgkosten uit dit project voortvloeien indien de gemeente eigenaar is van een ernstig verontreinigde locatie dan wel dat de provincie een bijdrage vraagt voor het gezamenlijk oplossen van een milieuhygiënisch dan wel dynamisch knelpunt. De kans dat dit zich zal voordoen achten wij klein. Grondexploitatie Vanaf 2013 is alleen het plan Dijkshorn nog in exploitatie. Voor het tekort heeft de raad een voorziening ingesteld gebaseerd op een voorzichtig uitgifte tempo van de nog beschikbare bouwkavels. Het risico lijkt daarmee voldoende te zijn afgedekt. Het Centrumplan is in 2012 afgesloten. De resterende bouwterreinen moeten de komende jaren nog worden uitgegeven. In de berekening van de boekwaarde is rekening gehouden met nog te maken lasten en baten gedurende de periode tot en met 2015. Een eventueel risico is het niet volledig

40

ontvangen van subsidies en dat terreinen in 2015 nog niet (volledig) zijn uitgegeven. Het risico bedraagt de huidige boekwaarde van het plan, groot € 351.000,00. Gronden (nog niet in exploitatie) In de jaarrekening 2012 zijn de gronden Woldwijk afgewaardeerd naar landbouwwaarde. Gerekend is met een bedrag van € 3,50 per m2. De totale waarde bedraagt € 1.307.000,00. De waardering van € 3,50 per m2 is gebaseerd op een door een derde partij uitgebrachte taxatierapport. Risico is een verdere daling van waarde landbouwgronden. Op dit moment is dat niet aan de orde. Openeinde regelingen Binnen onze begroting kennen we een aantal openeinde regelingen. Kenmerk van zo'n regeling is dat het moeilijk voorspelbaar is of de werkelijke uitgaven in de pas blijven lopen bij de raming doordat de mate van gebruik vooraf niet duidelijk is. Regelingen waarbij wij risico lopen zijn: WMO huishoudelijke hulp en woon- en leefvoorzieningen, WWB-inkomensdeel en het leerlingenvervoer. We zien een stijging bij het aantal aanvragen WWB-inkomensdeel. Het risico tot nu toe is maximaal 10% van de rijksvergoeding die wij krijgen. Daar overheen kan de gemeente een beroep doen op een aanvullende uitkering. Tot nu toe zijn de aanvragen gehonoreerd waarmee het risico niet groter is geworden door de groei van het aantal aanvragen. Daarnaast is voor de uitvoering WWBinkomensdeel een reserve gevormd waardoor een overschrijding kan worden opgevangen. De omvang van de reserve per 1-1-2014 bedraagt € 37.000,00. Verwachting is dat het beroep op de regelingen WMO-voorzieningen zal gaan stijgen doordat ouderen meer op zich zelf blijven wonen. Gevolg kan zijn dat er meer gebruik gemaakt gaat worden voor de voorzieningen. Onderhoud gemeentelijke bezittingen De onderhoudsplannen voor het gemeentehuis en de buitendienst zijn eind 2010 vastgesteld door de raad. De benodigde budgetten zijn beschikbaar gesteld. Ook het gemeentelijk water- en rioleringplan is eind 2010 (en herzien november 2012) vastgesteld door de raad. Dekking vindt plaats binnen de opbrengst rioolrechten en de beschikbare reserve. Onze wegen worden planmatig onderhouden. Groot onderhoud mag niet meer worden geactiveerd . Dekking van groot onderhoud moet plaatsvinden vanuit de begroting. In het kader van de artikel 12 aanvraag wordt onderzocht of dit mogelijk is. De onderhoudsplannen voor sportvoorzieningen zijn in de raadsvergadering van 27 april 2011 besproken en vastgesteld. Dekking van de kosten van grootonderhoud schoolgebouwen vindt plaats uit de reserve onderhoud schoolgebouwen. Deze reserve wordt jaarlijks (indien nodig) gevoed uit de extra opbrengst rente over de reserves en voorzieningen. In de begroting 2014 wordt geen rente toegevoegd aan de reserve. Het onderhoudsplan 2014 schoolgebouwen is als incidentele last in de begroting 2014 opgenomen. Verwachting is dat door gewijzigde wetgeving schoolbesturen in de toekomst zelf het groot onderhoud moeten bekostigen. Voor het meerjarig groot onderhoud van de voetbalvelden is een plan door de raad vastgesteld. Kredieten zijn in het meerjaren investeringsplan opgenomen. Aan een meerjarig onderhoudsplan bruggen wordt gewerkt. Verwachting is dat planmatig groot onderhoud behoorlijke bedragen zal vragen waarvoor nu geen ruimte in de begroting aanwezig is. Door het hebben van beheerplannen hebben we de kosten inzichtelijk en worden wij niet meer geconfronteerd met verrassingen. 41

Uit het onderzoek dat is uitgevoerd door BZK (begrotingsscan) is naar voren gekomen dat er ten onrechte groot onderhoud wordt geactiveerd. Er vindt nog discussie plaats over de vraag wat precies onder groot onderhoud wordt verstaan. Naast wegen (lees hierboven) speelt dit o.a. ook bij gebouwen en sportvoorzieningen. Onderzocht wordt wat het niet meer activeren betekent voor de begroting. Dit onderzoek vindt plaats in het kader van het artikel 12 traject. Gevolgen rijksbezuinigingen decentralisatie van rijkstaken Het rijk voert bezuinigingen door op de decentralisatie van de AWBZ en de Jeugdzorg. Landelijk een bedrag van € 1,2 miljard. In onze meerjarenraming hebben wij vanaf 2015 een bedrag van € 112.000,00 (€ 15,00 per inwoner) opgenomen om dit risico te dekken. Of dit voldoende is, is nog onduidelijk. Algemene uitkering In de decembercirculaire 2013 zien we nog steeds een behoorlijke groei van de algemene uitkering 2014. Dit is gebaseerd op de prognose van de rijksuitgaven in 2014 (samen de trap op). Verwachting is dat de groei van de rijksuitgaven wel eens lager kan uitpakken, waardoor de algemene uitkering gaat dalen. Herverdeling gemeentefonds Er wordt onderzocht of de verdeling van de middelen die in het gemeentefonds zitten over de gemeenten nog wel op een juiste wijze plaatsvindt. Er is sprake van een scheefheid in de verdeling. Verwachting is dat er ingaande 2015 een nieuw verdeelstelsel zal worden toegepast. Dit zal herverdeeleffecten voor gemeenten hebben. Effecten (positief en negatief) zullen worden afgetopt tot € 15 per inwoner per jaar. De drempel stijgt dus jaarlijks € 15 per inwoner. Voor onze gemeente is het risico (zowel positief als negatief) € 112.500,00 per jaar. De eerste berekening die wij hebben ontvangen laat zien dat wij een voordeel gemeente zijn. Op basis van deze eerste berekeningen stijgt de algemene uitkering met € 13,00 per inwoner. Garanties leningen In de nota weerstandsvermogen is het onderdeel “Garanties leningen” niet opgenomen. De gemeente loopt een risico dat er een aanspraak wordt gedaan op de verstrekte garantie. Wij achten de kans bij ongewijzigd beleid klein dat dit zich gaat voordoen. Een groot deel van de verstrekte garanties valt onder de borgstelling van de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Lopende procedures Door het bestuur van de Vereniging voor Protestants Christelijk Basisonderwijs (VPCBO) is beroep bij het College van Gedeputeerde Staten van Groningen ingesteld tegen het besluit tot vaststelling van de vijfjaarlijkse afrekening openbaar onderwijs 2001 – 2005. Op 16 december 2011 heeft de eerste hoorzitting door de Commissie rechtsbescherming provincie Groningen plaatsgevonden. De commissie heeft op 16 december 2011 de behandeling aangehouden omdat er behoefte was aan aanvullende informatie. Inmiddels heeft ook de tweede hoorzitting plaatsgevonden (op 21 februari 2014). Verwachting is dat de commissie voor de zomervakantie 2014 het college van Gedeputeerde Staten zal adviseren. Daarna zal GS uitspraak doen.

42

Risico’s vertaald in geld In onderstaande tabel worden de benoemde risico's vertaald in bedragen. Het op geld zetten van de risico's is moeilijk gelet op het karakter van risico's. Wat belangrijk is dat onderkend wordt dat er risico's zijn en dat een deel van het vrije vermogen aan de kant wordt gezet om risico's af te dekken. Bij de bepaling van de kans per risico zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 5% 30% 90% 100%

Minimale kans Komt 1 maal per 2-5 jaar voor Komt 1 maal per jaar voor Komt meerdere keren per jaar voor

Risico

Kans van optreden

Financieel gevolg

Reëel financieel gevolg

Gemeenschappelijke regelingen Bodemsanering nieuwe mogelijk verontreinigde locaties Grondexploitatie Gronden Open-einde regelingen Onderhoud gemeentelijke bezittingen Gevolgen rijksbezuinigingen

90%

< 50.000

45.000

5%

Tussen 100.000 en 500.000

25.000

30% 0% 30% 30%

351.000 0 < 50.000 < 100.000

90%

Algemene uitkering Herverdeling gemeentefonds Garanties leningen Lopende procedures Totaal

90% 30% 5% 30%

Tussen 50.000 en 100.000 PM PM < 200.000 < 50.000

105.000 0 15.000 30.000 90.000 PM PM 10.000 15.000 335.000

Conclusie weerstandsvermogen Door de afboekingen op de gronden Woldwijk en het tekort op het plan Dijkshorn is de reserve positie van de gemeente sterk negatief geworden. Er is onvoldoende weerstandscapaciteit beschikbaar om de negatieve algemene reserve om te buigen en daardoor het weerstandsvermogen van de gemeente weer op een normaal peil te brengen. Zonder hulp van buiten af (provincie en het rijk) zal het niet lukken om het weerstandsvermogen te verbeteren.

43

4.3 Onderhoud Kapitaalgoederen Inleiding In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen worden de kaders weergegeven voor de inrichting van het onderhoud en het beoogde onderhoudsniveau voor het openbaar groen, water, wegen, bruggen en straatmeubilair, riolering en gebouwen Daarbij wordt de normkostensystematiek en het meerjarig budgettaire beslag aangegeven. In 2010 is voor het eerst samen met inwoners van onze gemeente de openbare ruimte geschouwd conform de Beheer Openbare Ruimte Gemeente Ten Boer (BORG Ten Boer) systematiek. Dit zal invloed hebben op het beheer van de openbare ruimte. Met het onderhoud van de kapitaalgoederen is een belangrijk deel van de begroting gemoeid. Daarom is een goed overzicht belangrijk om een goed inzicht te krijgen van de benodigde financiële middelen. In de raadsvergadering van 31 maart 2011 zijn de uitkomsten van BORG besproken en vastgesteld.

Openbaar Groen Beleid bij onderhoud groen De wijze van beheer van het openbaar groen is vastgelegd in het groenbeheerplan. Hierin is opgenomen hoe frequent en op welke wijze het groen wordt onderhouden. Binnen de dorpskernen wordt het groen intensiever beheerd dan in het buitengebied. Bij het onderhoud aan het openbaar groen worden conform politiek beleid selectief gebruik gemaakt van onkruidbestrijdingsmiddelen. Het openbaar groen wordt voor een gedeelte beheerd door medewerkers van de gemeentelijke post Ten Boer en de rest is uitbesteed aan derden waarvan een deel door het werkvoorzieningsschap Fivelingo. Meerjarenplanning De budgetten worden jaarlijks geactualiseerd op basis van het werkelijk uit te voeren beheer en de te beheren oppervlakten. Hierin zijn geen renovatiebudgetten opgenomen omdat deze geïntegreerd met de reconstructies van wegen en rioleringen worden uitgevoerd en gefinancierd. Areaaluitbreidingen en areaalomvormingen worden meegenomen in de begroting. Uitvoering 2013 De onderhoudswerkzaamheden zijn uitgevoerd binnen het beschikbare budget en het afgesproken onderhoudsniveau. In het kader van de gevoerde kerntakendiscussie 2012 en besluitvorming hierover is een bezuiniging van € 35.900,00 gerealiseerd op het onderhoud van het groen. Financiering groenonderhoud Het onderhoud van het openbaar groen is een onderdeel van het Model Groningen – Ten Boer. De dienst ROEZ van de gemeente Groningen verzorgt het onderhoud. Er is een dienstverleningsovereenkomst (DVO) met deze dienst vastgesteld waarin omvang en bedragen zijn vastgelegd. Voor 2013 is uitgegeven een bedrag van € 226.839,00 aan loonkosten en een bedrag van € 98.738,00 aan uitvoeringskosten (o.a. personeel derden). Bedragen conform de DVO inclusief de bezuiniging van € 35.900,00.

44

Wegen Beleid bij onderhoud wegen De openbare verhardingen zijn opgenomen in een geautomatiseerd beheerpakket. Het uitgangspunt van het beleid bij het onderhouden van de wegen welke in beheer zijn van de gemeente is: het handhaven van een goed, veilig en beheersbaar wegenstelsel en het in stand houden van de huidige wegenstructuur. Dit op basis van een beheersplan welke jaarlijks wordt geactualiseerd. Met ingang van 2011 hebben wij de beschikking over een volledig geactualiseerd beheerplan wegen. Dit plan is aan de raad aangeboden. Doel onderhoudsplan Het doel van een onderhoudsplan is om aan te geven waar, wanneer en welke maatregelen zullen moeten worden uitgevoerd om als beheerder een goed kwalitatief en veilig wegenstelsel in stand te kunnen houden. Rekening houdend met de financiële behoeften voor het onderhoud bij uitvoering van het plan of van alternatieven daarvan. Normkostensystematiek Op basis van algemeen geldende normen en kengetallen, verkregen van externe deskundigen, welke jaarlijks worden geactualiseerd, wordt een gedegen kostenraming gemaakt voor al het kleinschalige en grootschalige onderhoud van elk wegvak in de gemeente. Uitvoering 2013 De reguliere onderhoudswerkzaamheden zijn uitgevoerd binnen het beschikbare budget en het afgesproken onderhoudsniveau. Het groot onderhoud 2013, waarvoor een krediet van € 340.000,00 beschikbaar is gesteld, is grotendeels uitgevoerd. Financiering wegenonderhoud Voor het kleinschalig onderhoud is in de begroting 2013 (na wijziging) een budget opgenomen van € 383.000,00. Dit budget bestaat uit € 183.000,00 voor uitvoeringskosten Groningen en € 200.000,00 aan inzet uren (binnen- en buitendienst) Groningen. Dit bedrag is in 2013 uitbetaald aan Groningen. In het meerjarig investeringsplan (MIP) zijn de budgetten opgenomen voor groot onderhoud. Eind 2012 is de raad geinformeerd over de bijstelling van het groot onderhoudsplan. Het krediet kon worden verlaagd van € 475.000,00 naar € 340.000,00. Uit de opgestelde begrotingsscan is naar voren gekomen dat de gemeente Ten Boer ten onrechte groot onderhoud activeert. In afwachting van nader onderzoek hierover is besloten om het groot onderhoud in 2013 rechtstreeks te boeken binnen de exploitatie van de wegen. Dit geeft een extra last in de rekening 2013 van € 536.000,00 (uitvoering restant budgetten 2012 en budget 2013).

Openbare verlichting In 2009 is een nieuw beleidsplan openbare verlichting opgesteld. Om uitwisselen van de te vervangen masten en armaturen verspreid over de verschillende jaren uit te voeren is een jaarlijks investeringsbudget van € 20.000,00 beschikbaar binnen het meerjaren investeringsplan. Beschikbaar voor uitvoering in 2013 was € 46.000,00 uit voorgaande jaren plus € 20.000,00 uit 2013. In 2013 is gestart met de uitvoering van het plan. Besteed is een bedrag van € 61.000,00. 45

Bruggen, straatmeubilair en kunstobjecten. Er is een budget beschikbaar binnen de begroting waaruit reparatie van bovenstaande onderwerpen wordt gerealiseerd. Voor grootschalige vervangingen dient extra krediet beschikbaar te worden gesteld door de raad. In het voorjaar van 2014 is een eerste opzet gemaakt voor meerjarig onderhoud en vervangingen. Bespreking hiervan vindt plaats met de inspecteur artikel 12. De uitkomst zal in de loop van 2014 worden gepresenteerd aan de raad.

Gemeentelijk Water- en Riolerings Plan (GWRP) Beleid GRWP In de raadsvergadering van 15 december 2010 is het nieuwe Gemeentelijk Water- en Riolerings Plan 2011 t/m 2015 (GWRP) vastgesteld. De volgende onderdelen zijn opgenomen in het nieuwe GWRP: - actualisatie beheergegevens; - vervangingsplanning riolering; - onderhouds- en reparatieplan riolering; - Waterplan geïntegreerd in het GRP; - ambities van het Waterplan. Bij de behandeling van de tarieven 2013 in de raadsvergadering van 28 november 2012 is aan de raad inzicht gegeven in de geactualiseerde GWRP en het verloop van de reserve GRP tot en met 2032. Kosten GWRP en rioolheffing De kosten zijn vertaald in een nieuwe exploitatie voor de planperiode 2013 t/m 2017. Uitgangspunt is dat er sprake moet zijn van een kostendekkend tarief. De kostentoerekening vindt in overeenstemming met de 'Handreiking kostentoerekening leges en tarieven' en de geldende wet en regelgeving plaats. De rioolheffing in 2013 bedroeg € 260,21. De opgebouwde reserve riolering wordt ingezet bij de bepaling van de hoogte van het tarief. De omvang van de reserve per 31-12-2013 bedraagt € 147.000,00. De geplande investeringen 2013 zijn gedeeltelijk uitgevoerd. Het restant is doorgeschoven naar 2014.

Gemeentelijke gebouwen De gemeentelijke gebouwen bestaan uit (basis)scholen, sporthal, gymnastiekzalen, zwembad, gemeentehuis en gemeentewerf. Het onderhoud van de gebouwen is opgenomen in meerjarige investerings- en onderhoudsplannen (MIOP). Het MIOP voor het gemeentehuis en de gemeentewerf is in de raadsvergadering van december 2010 en januari 2011 vastgesteld. De benodigde budgetten zijn structureel beschikbaar gesteld. Het onderhoud 2013 heeft binnen de vastgestelde budgetten plaatsgevonden. Het MIOP voor de sportvoorzieningen is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 april 2011. De benodigde budgetten voor 2013 zijn in de begroting 2013 opgenomen. Jaarlijks wordt beoordeeld of uitvoering conform de jaarschijf moet plaatsvinden of dat het verantwoord is onderhoud door te schuiven. Uitgangspunt is en blijft dat uitvoering binnen de door de raad vastgestelde budgetten moet plaatsvinden. 46

In het kader van het onderzoek artikel 12 aanvraag (begrotingsscan) is geconstateerd dat een deel van het groot onderhoud wordt geactiveerd. Dit is niet toegestaan. De bedragen die staan opgenomen in het meerjarig investeringsprogramma begroting 2014 moeten opgenomen worden in de voorziening. Overleg hierover is nog gaande met de inspecteur artikel 12. Op grond van de wet is de gemeente verantwoordelijk voor de bekostiging van het groot onderhoud (onze huisvestingsverordening) schoolgebouwen en zijn de schoolbesturen verantwoordelijk voor het klein en dagelijks onderhoud. Verzoeken van schoolbesturen om bekostiging van groot onderhoud worden jaarlijks beoordeeld conform de systematiek die de gemeente Groningen hanteert. Dekking uit de reserve onderwijshuisvesting. Jaarlijks bij de voorjaarsnota worden hiervoor de budgetten in de begroting opgenomen. Er ligt een wetsvoorstel waarbij de verantwoordelijkheid voor groot onderhoud wordt verschoven naar de schoolbesturen die hiervoor een rijksvergoeding krijgen. Verwachting is dat de wetswijziging per 1-1-2015 wordt doorgevoerd.

Kosten onderhoud speelvoorzieningen In de begroting is een budget beschikbaar van € 20.000,00 voor onderhoud (uren en materialen) van onze speelvoorzieningen. Dit bedrag is in 2013 conform raming uitbetaald. Door het nieuwe speeltuinbeleid wordt verwacht dat dit budget de komende jaren opgehoogd dient te worden. In de bezuinigingsvoorstellen is het voorstel opgenomen om na afronding van het speeltuinbeleid in 2013 € 5.500,00 extra toe te voegen aan het onderhoudsbudget. In de begroting 2013 is deze uitzetting opgenomen. Voor uitvoering speeltuinbeleid is € 200.000,00 beschikbaar gesteld. Hiervan is per 31-12-2013 nog een bedrag van € 22.000,00 beschikbaar voor afronding van het beleid.

Groot onderhoud sportvelden In de raadsvergadering van 27 maart 2013 is het meerjarig investerings- en onderhoudsplan (MIOP) voor onze sportvelden vastgesteld. De benodigde bedragen voor groot onderhoud zijn in de begroting (meerjarig) opgenomen. Ook hier speelt de discussie van activeren van het groot onderhoud. In 2013 is het sportveld van Ten Post gerenoveerd.

47

4.4 Financiering Algemeen Deze paragraaf bevat financieringsportefeuille.

de

beleidsrealisatie

ten

aanzien

van

het

risicobeheer

van

de

De paragraaf financiering is samen met het financieringsstatuut (treasurystatuut) en de Wet fido (financiering decentrale overheden) een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsstructuur. In het treasurystatuut van de gemeente Ten Boer, dat op 30 maart 2011 door de raad is vastgesteld, zijn de uitgangspunten, de doelstellingen en de beleidsmatige en organisatorische kaders (inclusief toezicht op de uitvoering van treasury) bepaald. De financiering- en beleggingsactiviteiten van de gemeente Ten Boer vinden plaats binnen het formele kader van het treasurystatuut. De uitvoering van het treasurybeleid vindt zijn weerslag in de financieringsparagraaf van de begroting en het jaarverslag. In de begroting komen de concrete beleidsplannen aan de orde. In het jaarverslag gaat het om de realisatie van de plannen. In deze paragraaf gaan wij in op: - risicobeheer - kasbeheer - financieringspositie

Risicobeheer Het treasurybeleid van onze gemeente is erop gericht om binnen de financiële mogelijkheden een zo optimaal mogelijk rendement te verkrijgen dan wel de lasten zo veel mogelijk te reduceren. Hierbij moeten de risico’s zo goed mogelijk worden beheerst. De waarde van financiële activa dient zo min mogelijk gevoelig te zijn voor marktbewegingen. Uitzettingen in de vorm van aandelen worden niet verricht, met uitzondering van aankopen uit hoofde van de publieke taak. Renterisico’s Bij de opstelling van de begroting 2013 zijn wij uitgegaan van een financieringstekort van € 2,7 miljoen per 1-1-2013. Over dit tekort en over onze eigen financieringsmiddelen hebben wij in de begroting 2013 een rente van 5% gecalculeerd.

De wet Fido geeft een norm aan voor het renterisico. Onder dit risico wordt begrepen het risico dat de gemeente loopt als gevolg van mogelijke renteschommelingen. Voorkomen dient te worden dat de gemeente in financiële moeilijkheden komt door rentestijgingen. Dit risico kan worden beperkt door de financieringsbehoefte te spreiden over de jaren. De mate van deze spreiding wordt uitgedrukt in de risiconorm. In deze risiconorm worden nieuw aan te trekken leningen in een jaar uitgedrukt als een percentage van de vaste schuld aan het begin van het jaar. Jaarlijks mag de gemeente Ten Boer over maximaal 20% (wettelijk percentage) een risico lopen. 48

Tabel renterisiconorm en renterisico’s vaste schuld: Rekening ultimo 1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7

Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) Nieuwe aangetrokken vaste schuld Nieuwe verstrekte lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a3b) Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2+6)

8 Stand vaste schuld 9 Het normpercentage 10 Renterisiconorm (8*9/10%)

Begroting 1-1-2013

0 0 0 3.000.000 0

0 0 0 0 0

3.000.000 1.549.620 1.549.620 1.549.620

0 1.549.620 0 1.549.620

31.177.447 29.727.067 20% 20% 6.235.489 5.945.413

11 Ruimte (+) Overschrijding (-) (10-7)

4.685.869

4.395.793

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de gemeente in 2013 geen renterisico’s heeft gelopen. Kredietrisico’s Kredietrisicobeheer (of debiteurenrisicobeheer) is het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij. De omvang van onze vorderingen is beperkt. Vorderingen die er zijn hebben hoofdzakelijk betrekking op overheidsorganisaties. Verder voeren wij een actief debiteurenbeheer. Het risico is daarom beperkt. Voor afdekking van de risico’s is een voorziening dubieuze debiteuren beschikbaar. Deze voorziening heeft op 31-12-2013 een omvang van € 151.000,00.

Kasbeheer Jaarlijks dient de kasgeldlimiet te worden berekend. Het betreft een percentage van het totaal van de begroting (8,5%). Indien deze kasgeldlimiet structureel wordt overschreden dient de kortlopende schuld omgezet te worden in een langlopende schuld. In de afgelopen jaren hebben we, doordat we te maken hebben met financieringstekorten, regelmatig kasgeldleningen aangetrokken. Dit heeft een aantal voordelen. Ten eerste is de rente op kortlopende leningen nagenoeg altijd lager dan op langlopende leningen. Ten tweede ontstaat daardoor meer flexibiliteit als eerder grote bedragen worden ontvangen. Er hoeven in die situatie dan geen tijdelijke overtollige geldmiddelen te worden uitgezet. De berekening van de kasgeldlimiet 2013 is als volgt: Begrotingstotaal: Het door de minister vastgestelde percentage Kasgeldlimiet 49

€ €

13.000.000,00 8,5% 1.155.000,00

In het jaar 2013 hebben we een aantal kasgeldleningen gehad. Op 1 januari 2013 liep er een kasgeldlening van € 2,5 miljoen. Op 31 december 2013 liep er een kasgeldlening van € 1,8 miljoen. Deze loopt door naar 2014. Begin april 2013 is het kasgeld omgezet in een lening met een looptijd van 5 jaar voor een bedrag van € 3 miljoen. Dit was nodig in verband met de herfinanciering van betaalde aflossingen en de financiering van investeringen. In verband met het vragen van financiële steun aan de provincie in het tekort op de grondexploitatie hebben wij de omvang van het kasgeld in 2013 op laten lopen boven de limiet. Dit om te voorkomen dat het opgang komen van een eventuele geldstroom vanuit de provincie zou leiden tot overfinanciering. De raad is over de overschrijding van de limiet in 2012 geïnformeerd. Doordat de provincie begin april 2013 heeft aangegeven niet bereid te zijn bij te dragen in het tekort hebben we besloten om een lening voor 5 jaar aan te trekken. Hierdoor is het risico van overfinanciering bij rijkssteun niet zo groot.

Financieringspositie Bij de financiering van de gemeentelijke activiteiten en investeringen wordt uitgegaan van integrale financiering. Dit wil zeggen dat gekeken wordt naar de totale financieringsbehoefte van de gemeente. In de begroting 2013 is het financieringstekort berekend op € 2,7 miljoen. Het feitelijk financieringstekort daalde in 2013 naar € 1,8 miljoen (per 31-12-2013) i.v.m. het aantrekken van een vaste geldlening.

Leningenportefeuille Onderstaand treft u een overzicht aan van onze leningenportefeuille. Bank Hoofdsom Saldo 1-1-2013 Opgenomen in 2013 Rente 2013 Aflossing 2013 Saldo 31-12-2013 Rentepercentage Looptijd

BNG

BNG

BNG

BNG

BNG

25.184.785 21.407.067

6.000.000 3.000.000

3.000.000 2.520.000

3.000.000 2.800.000

990.453 629.620 20.777.447

138.900 600.000 2.400.000

125.748 120.000 2.400.000

108.920 200.000 2.600.000

0 0 3.000.000 0 0 3.000.000

4,69% T/m 2046

4,63% T/m 2017

4,99% T/m 2033

3,89% T/m 2026

1,05% T/m 2018

50

Totaal 37.184.785 29.727.067 3.000.000 1.364.021 1.549.620 31.177.447

4.5

Bedrijfsvoering

In januari 2013 traden de geactualiseerde Dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s) van het model Ten Boer – Groningen in werking, met een looptijd van 6 jaar. De bedrijfsvoering 2013 is er op gericht geweest om deze DVO’s op een goede wijze uit te voeren voor zowel onze inwoners en bedrijven als voor college en raad. In 2013 is bovendien vrijwel een fulltime formatieplaats bezuinigd in de DVO met Stadsbeheer (wijkpost Ten Boer) waardoor de nog open staande bezuinigingstaakstelling op onder andere groenonderhoud is gerealiseerd.

Financiële resultaten van de DVO’s worden in Groningen bij-/afgeschreven op de concernreserve Ten Boer op de balans van de gemeente Groningen. Hieruit kunnen incidentele tegenvallers worden bekostigd in het kader van de bandbreedtewerking van het model. Met de gemeente Groningen is afgesproken dat het saldo (telkens over een periode van 3 jaar) van de reserve niet hoger mag zijn dan € 30.000,00. Na 3 jaar wordt het meerdere van dat positief saldo verdeeld tussen Ten Boer en Groningen volgens de verhouding 2/3 Ten Boer en 1/3 Groningen. In 2012 heeft dit voor het eerst plaatsgevonden over voorgaande jaren; de betaling vond plaats in 2013 en is verwerkt in de Perspectiefnota 2013. Het resultaat van de jaarschijf 2012 was fors en bedroeg € 179.000,00. Dit resultaat is veroorzaakt door met name minder uren handhaving en toezicht bouwen en wonen, vertraagde uitvoering van onderhoud wegen en riolen, minder milieu toezicht op bodem wegens sterk afgenomen grondverzet, minder vervanging gymtoestellen en tot slot minder uren brandpreventie en beheertaken door de brandweer. Het positieve resultaat over 2013 is aanzienlijk lager dan in 2012 wegens ingelopen achterstanden m.b.t. beheer en onderhoud. Per saldo is het positieve resultaat 2013 ontstaan door lagere kosten onderhoud en promotie zwembad en, wederom, door met name minder uren handhaving en toezicht bouwen en wonen alsmede door minder milieu toezicht op bodem wegens aanhoudend afgenomen grondverzet. Over 2013 is een concernresultaat behaald van € 43.000,00 positief. Opgeteld bij het resultaat over 2012 bedraagt de concernreserve € 252.000,00 positief. Medio 2015 zou er weer een ‘winstdeling’ kunnen plaatsvinden, afhankelijk van de frictiekosten in de DVO- uren die voortkomen uit de nog te realiseren saneringsopgaaf in het kader van het artikel-12 traject.

Brandweertaken geregionaliseerd en ondergebracht in de Veiligheidsregio Groningen Eind 2013 is al het vrijwillig brandweer personeel overgegaan naar de regionale brandweer, onderdeel van de Veiligheidsregio Groningen. De DVO-uren voor overhead en preventie- en preparatietaken zijn per 1-1-2014 uit de DVO gehaald. Uit de begroting zijn ook de overige kosten zoals opleidingskosten en kosten voor werving en selectie verwijderd. Daarentegen worden de totale begrote posten voor de brandweer structureel overgemaakt aan de Veiligheidsregio, met enige budgettaire uitzetting. Uitsluitend de brandweerkazerne aan de Boltweg maakt nog deel uit van de gemeentelijke bedrijfsvoering. De kazerne wordt voor een symbolisch bedrag verhuurd aan de Veiligheidsregio, de onderhouds- en investeringslasten blijven voor rekening van de gemeente. 51

Basistaken Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) Milieu geregionaliseerd en ondergebracht in Omgevingsdienst Groningen (ODG) In 2013 zijn de VTH-taken op het terrein van Milieu overgegaan in een wettelijk verplichte gemeenschappelijke regeling, de Omgevingsdienst Groningen (OGD). Bekostiging van het aandeel van Ten Boer vindt plaats via de bestaande DVO met de gemeente Groningen die de Ten Boerster DVO-uren doorsluist naar de ODG. Ten Boer heeft dientengevolge geen administratieve rompslomp; alles loopt via Groningen.

Personeel Er hebben in 2013 geen structurele wijzigingen plaatsgevonden in het personeelsbestand van de Unit Ten Boer. De overeenkomst met de projectleider van De Deel, die in 2012 uitgeleend was met subsidie door het CMO- Groningen, is verlengd en deels bekostigd uit het budget van De Deel en deels uit ontvangen subsidie van de provincie Groningen (zogenaamde afhechtingsgelden).

De opbouw van de organisatie van de Unit gemeente Ten Boer ziet er qua formatie als volgt uit: Afdeling

Aantal pers.

FTE’s

UNIT Bestuursondersteuning

15

12,16

Secretaris

1

1,0

College van B & W

3

2,44

Griffie

2

0,61

Raad

13

In de primitieve begroting 2013 is voor bovenstaande formatie een bedrag van € 1.260.000,00 aan salariskosten opgenomen. De werkelijke salariskosten 2013 zijn € 1.107.000,00. De lagere last wordt vooral veroorzaakt door vacatureruimte controller en beleidsregisseur Welzijn. Beide functies zijn extern ingehuurd binnen het beschikbare budget voor loonkosten. Naast de medewerkers van de unit zijn er 3 medewerkers van De Deel op basis van detachering werkzaam. De drie dorpscoaches worden gedetacheerd vanuit de gemeente Groningen. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim is licht gestegen van 2,34 % naar 2,42 %. Collectieve verzuimgegevens

2010

2011

2012

2013

Verzuim (percentage)

2,23

1,67

2,34

2,42

Meldingsfrequentie

0,48

0,58

0,70

0,49

52

4.6

Interbestuurlijk toezicht (IBT)

Kernpunt van Interbestuurlijk Toezicht is o.a. dat het toezicht van rijk op provincies en van provincies op gemeenten en waterschappen soberder wordt en meer op risicoanalyse is gericht. Een ander belangrijk punt is, dat het in eerste instantie niet aan de toezichthouder, maar het aan vertegenwoordigende organen als gemeenteraad en Provinciale Staten is om in het kader van de horizontale verantwoording toezicht te houden op de uitvoering van taken (vooral taken in medebewind) door de colleges. Hierbij hebben de gemeenteraden een primaire rol. IBT betreft de volgende toezichtgebieden: Archief, Financiën, Ruimtelijke Ordening, Huisvesting Statushouders, Wabo en Monumenten en archeologie. Het Rijk blijft toezichthouder voor de gemeenten op die terreinen, waar provincies geen taak en expertise hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor onderwijswetten en sociale zaken. In deze jaarrekening 2013 zijn de resultaten benoemd van de bovengenoemde beleidsterreinen waarbij is aangeven of wij het op die terreinen goed, matig of slecht doen. Financiën Slecht (preventief toezicht) Waaraan moet de gemeente voldoen? 1 .Geraamde structurele uitgaven en structurele inkomsten in evenwicht (sluitend) 2. Laatste jaarschijf meerjarenraming is structureel en reëel in evenwicht 3. Weerstandsvermogen (positief/negatief) 4. Onderhoud kapitaalgoederen (vastgestelde actuele beheerplannen, geen achterstelling onderhoud 5. Actuele grondexploitaties 6. Toepassing van de voorschriften Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) 7. Uitkomsten jaarrekeningen. Wat kan beter: Uit de rapportage over 2013 blijkt dat: 1. Geraamde structurele uitgaven en structurele inkomsten zijn niet in evenwicht door de grote problematiek op één onderwerp: de grondexploitatie 2. Uit meerjarenbegroting is niet aannemelijk dat dit evenwicht wordt hersteld. Dit wordt veroorzaakt door het tekort aan eigen middelen om de afboeking van de grondwaarde te financieren. 3. Er is één bestuurlijk relevant onderwerp dat de financiële positie substantieel nadelig beïnvloedt: de kapitaalslasten en waarde van de bouwgrond. Wat gaan we daarvoor doen De begroting is op zich op orde, echter door forse rijks bezuinigingen loopt de meerjarenraming uit de pas en moeten er maatregelen worden genomen om de gevolgen van deze bezuinigingen binnen de begroting van Ten Boer op te vangen. Daarnaast kent Ten Boer een geïsoleerd financieel knelpunt doordat de in het verleden aangekochte bouwgrond is afgewaardeerd naar landbouwwaarde en voor het lopende plan Dijkshorn een voorziening voor het tekort is getroffen. De algemene reserve is bij lange na niet toereikend waardoor er een structureel negatieve reserve van bijna 10 miljoen is ontstaan. Het college heeft naar de provincie Groningen meerdere oplossingsvoorstellen geformuleerd. Door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is in 2013 een begrotingsscan opgesteld om te bezien of de status van artikel 12 de gemeente uitweg biedt. De raad heeft op 7 november 2013 besloten om een aanvullende bijdrage artikel 12 van de Financiële Verhoudingswet aan te vragen bij het rijk. Medio 2014 wordt gestart met het opstellen van een saneringsbegroting.

53

WABO Goed Waaraan moet de gemeente voldoen? Beleid, probleem- /risicoanalyse 1. Actueel beleid (minimaal vergunningen- en handhaving beleid inclusief brandveiligheid, protocol bouwplantoetsing, bodembeleid) en probleem- en risicoanalyse1 (<4 jaar) is beschikbaar voor GS. 2. Beleid bevat doelen en prioriteiten, ambitieniveau is in lijn met capaciteit. 3. Beleid en probleem- en risicoanalyse besteedt aandacht aan de onderkende Wabo-risico's (asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid bij de opslag van gevaarlijke stoffen, constructieve veiligheid, risicovolle inrichtingen en brandveiligheid en is duidelijk over wat de specifieke gemeentelijke risico's zijn. Tevens wordt in kader toezicht en handhaving aandacht besteed aan de prioritaire RO belangen: veiligheid, gezondheid, landschap, natuur en cultuurhistorie Jaarprogramma 4. Voor 1 januari is het jaarlijkse uitvoeringsprogramma vth-taken vastgesteld door B&W en beschikbaar voor GS. Het programma wordt aangeboden aan de raad. 5. Jaarprogramma heeft duidelijke relatie met risico's, doelen, prioriteiten en evaluatie vorig programma. Beschikbare middelen toereikend voor uitvoering. 6. In jaarprogramma zijn vwb vergunningverlening in ieder geval de systematiek en werkzaamheden voor het actueel houden van vergunningen voor risicovolle activiteiten beschreven. Jaarverslag 7. Voor 1 april, dan wel samen met de jaarrekening voor 15 juli, is het jaarverslag vth-taken aangeboden aan raad en beschikbaar voor G S 8. Jaarverslag bevat duidelijke conclusies over mate van uitvoering jaarprogramma, de bijdrage aan beleidsdoelen, de beheersing van risico's en of beleid, prioriteiten en/of programma bijgesteld dienen te worden Wat gaat goed Op alle onderdelen hebben wij in 2013 goed gepresteerd. Opmerking In 2013 was het jaarlijkse uitvoeringsprogramma vth-taken voor 1 januari niet beschikbaar en dus niet vastgesteld door B&W noch aangeboden aan raad en beschikbaar voor GS. In de projectgroep IBT is in december 2013 afgesproken de data van 1 januari en 1 april te laten vervallen. Met deze wijziging scoren we op alle onderdelen voldoende. Ruimtelijke Ordening Goed Het interbestuurlijk toezicht op het terrein van de ruimtelijke ordening gaat nadrukkelijk niet over het toezicht op de naleving van de provinciale omgevingsverordening. Hier wordt op toegezien via de provinciale toezichtmogelijkheden op grond van de Wro en het Bro (overleg, zienswijze, reactieve aanwijzing of beroep). Waaraan moet de gemeente voldoen? Bestemmingsplan en beheersverordening: Voor het gehele grondgebied gelden actuele en aangepaste plannen/verordeningen. Gelijktijdig met de jaarrekening is het jaarverslag uitvoering Wro taken aan de raad aangeboden en is tevens beschikbaar voor GS; Toezicht en handhaving: - voor 1 januari is het jaarlijkse programma voor toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd. - gelijktijdig met de jaarrekening is het jaarverslag toezicht en handhaving in het kader van de Wro aan de raad aangeboden en aan GS gestuurd; 54

Wat gaat goed Uit de rapportage over 2013 blijkt dat we op beide terreinen goed hebben gescoord. Op deze terreinen verwachten we ook in 2014 een goed te scoren zonder dat daar verdere maatregelen voor nodig zijn.

Archief Matig Voor de uitvoering van de horizontale verantwoording heeft de VNG een handreiking met Kritische Prestatie Indicatoren (hierna KPI’s) ontwikkeld. Het invullen van de KPI’s geeft inzicht in de stand van zaken op het gebied van de archiefzorg. Deze KPI’s zijn ingedeeld in de volgende vier thema’s: 1) er is een werkend kwaliteitssysteem voor het beheer van archiefbescheiden 2) archiefbescheiden worden in goede, geordende en toegankelijke staat gebracht 3) archiefbescheiden worden tijdig vernietigd of overgebracht/openbaar gemaakt 4) er is een duurzame en adequate beheer- en bewaaromgeving. 1. er is een werkend kwaliteitssysteem voor het beheer van archiefbescheiden Er zijn correcte lokale regelingen vastgesteld, waarin de verantwoordelijkheden, taken en toezicht op de kwaliteit van de archiefzorg is geregeld. Er is geen werkend kwaliteitssysteem dat voldoet aan vooraf gegeven toetsbare eisen. In 2013 is er een start gemaakt met het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem. Er is op hoofdlijnen een structuur opgesteld met alle onderdelen die deel uit gaan maken van dit kwaliteitssysteem. Dit wordt verder uitgewerkt in de loop van 2014. Verder zijn er oriënterende afspraken gemaakt met de gemeente Groningen om te kijken naar de mogelijkheden om bij het nog te ontwikkelen kwaliteitssysteem van Groningen aan te haken. Resultaat: Matig 2. archiefbescheiden worden in goede, geordende en toegankelijke staat gebracht. Er zijn diverse afzonderlijke registraties en overzichten van archiefbescheiden. Het gaat hier niet alleen om de posten dossierregistraties, maar ook om een overzicht van gegevens die zich bijvoorbeeld in procesapplicaties bevinden of op de website. In 2013 is er een actueel overzicht opgesteld van alle gebruikte applicaties met bijhorende gegevens. Deze afzonderlijke registraties moeten verder verwerkt worden in een logisch en samenhangend overzicht: ‘het informatiebeheerplan’. Dit plan gaat deel uitmaken van het te ontwikkelen kwaliteitssysteem. Het beheer van digitale archiefbescheiden is uitbesteed aan gemeente Groningen. De geldende ICT-protocollen en het informatiebeveiligingsplan van gemeente Groningen zijn opgevraagd en zullen ook worden verwerkt in het kwaliteitssysteem. Resultaat: Matig 3. archiefbescheiden worden tijdig vernietigd of overgebracht/openbaar gemaakt. Archiefbescheiden worden tijdig vernietigd en er worden verklaringen van vernietiging opgemaakt. De archiefbescheiden zijn volgens de wettelijke regels overgebracht en openbaar gemaakt. Bezoekers kunnen op het gemeentehuis de openbare archieven raadplegen. Resultaat: Goed 4. er is een duurzame en adequate beheer- en bewaaromgeving. De archiefbewaarplaats voldoet niet aan de eisen voor bewaring archiefbescheiden. In 2013 is er een overzicht opgevraagd van alle investeringen die nodig zijn om de archiefbewaarplaats aan de wettelijke eisen te laten voldoen. Aan de hand van deze kostenraming wordt een adequaat verbeterplan opgesteld om de risico’s in kaart te brengen en de verbeteracties vast te stellen. Een aantal verbeteringen worden in 2014 aangepakt (o.a. vervanging van de huidige brandmeldinstallatie). De realisatie van de overige verbeteringen staan voor de daaropvolgende jaren op de planning, maar zijn mede afhankelijk van de financiële positie van de gemeente. 55

Resultaat: Matig Op basis van het bovenstaande concluderen wij dat wij op het gebied van archief ‘matig’ scoren. In juli 2014 zal er een gedetailleerd archiefjaarverslag op basis van de KPI’s ter kennisname worden uitgebracht aan de raad, met een afschrift naar de provincie. Hierin zal de huidige stand van zaken omtrent de archiefzorg worden behandeld en zullen de verbetermaatregelen verder worden uitgewerkt. Huisvesting vergunninghouders Het rijk heeft de gemeenten de opdracht gegeven zorg te dragen voor de huisvesting van de vergunninghouders. Per halfjaar krijgen de gemeenten een taakstelling opgelegd. Matig Waaraan moet de gemeente voldoen? Het rijk heeft de gemeenten de opdracht gegeven zorg te dragen voor de huisvesting van de vergunninghouders. Per halfjaar krijgen de gemeenten een taakstelling opgelegd. Wat gaat goed Uit de jaarrapportage over 2012 blijkt dat we goed hebben gescoord en dat de volledige taakstelling 2012 en de achterstand uit voorgaande jaren is weggewerkt. Hierdoor resteerde voor Ten Boer alleen de taakstelling van 2013, en waren er geen achterstanden weg te werken van voorgaande jaren. In 2013 was de taakstelling 5 te plaatsen vergunninghouders. Er zijn twee personen gehuisvest. Er is per 1 januari 2014 een achterstand van 3 te plaatsen vergunninghouders. Wierden en Borgen heeft niet kunnen voldoen om een adequate woningen beschikbaar te stellen. De reden is dat het aantal mutaties in de huursector gering zijn. Daardoor is het lastig om altijd direct en adequaat mensen te huisvesten. De verwachting is dat in 2014 de opgelopen achterstand zal worden ingelopen. Er zijn inmiddels 8 mensen door de COA aan Ten Boer gekoppeld en de verwachting is dat deze mensen in het voorjaar gehuisvest zullen worden. Wierden en Borgen heeft in ieder geval twee woningen beschikbaar voor deze mensen. Verder wordt onderzocht of de gemeente Ten Boer en de gemeente Groningen de taakstellingen kunnen samenvoegen, zodat we minder risico lopen dat er onvoldoende woningen in Ten Boer beschikbaar komen. Vanuit de Deel en de dienst SOZAWE worden de gehuisveste vergunninghouders begeleid, zodat zij een goede start in Ten Boer kunnen maken.

Monumenten en archeologie Goed

Indicatoren beleid: 1. Zijn de bestemmingsplannen c.q. beheersverordening voor het hele gemeentelijke grondgebied Maltaproof én zijn alle (rijks) beschermde stads- en dorpsgezichten opgenomen in bestemmingsplannen c.q. beheersverordening? Antwoord: goed: de vastgestelde of in procedure zijnde bestemmingsplannen (binnen de wettelijke termijnen) zijn voor het hele gemeentelijke grondgebied Maltaproof en alle (rijks) beschermde stads- en dorpsgezichten zijn erin opgenomen. 2. Heeft de gemeente voor de gebouwde rijksmonumenten een monumentencommissie die voldoet aan artikel 15 van de Monumentenwet? Toelichting: In artikel 15 van de Monumentenwet 1988 is bepaald dat collegeleden geen deel uit mogen maken van deze commissie en dat binnen de commissie enkele leden deskundig moeten zijn 56

op het gebied van de monumentenzorg. Antwoord: goed: een ingestelde monumentencommissie die voldoet aan art. 15 Monumentenwet. Indicatoren Vergunningen en adviezen 3. Houdt het college voor de gebouwde rijksmonumenten een openbaar register bij van verleende omgevingsvergunningen (als bedoeld in art. 20 Monumentenwet)? Antwoord: Ja Toelichting: Het gaat hier zowel om monumenten als bedoeld in artikel 7, eerste lid, als om vergunningen als bedoeld in artikel 11, tweede lid, van de Monumentenwet.

4. Wordt in alle wettelijk verplichte gevallen voor gebouwde rijksmonumenten advies gevraagd aan de monumentencommissie? Antwoord: goed: in alle gevallen wordt advies gevraagd aan de monumentencommissie. Indicatoren Toezicht en handhaving 5. Hebben er het afgelopen jaar incidenten in uw gemeente plaatsgevonden? Antwoord: Nee

57

4.7

Verbonden Partijen

Wat zijn verbonden partijen Vanwege bestuurlijke, beleidsmatige en financiële belangen en mogelijk dito risico's is het gewenst dat in de begroting en jaarstukken meer aandacht wordt besteed aan derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële band heeft. Dat zijn deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Het is niet de bedoeling te rapporteren over alle partijen waarmee de gemeente op enigerlei wijze verbonden is. Het criterium is daarom gelegd bij die partijen waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Overzicht verbonden partijen De gemeente Ten Boer heeft de volgende verbonden partijen en samenwerkingsverbanden.

Naam verbonden Aard deelname Doel deelname partij

Jaarlijkse financiële bijdrage(n)

Portefeuil lehouder

Stichting provinciale Groninger welstands- en monumentencommissie (Libau) Waterbedrijf Groningen

1) welstandsadvisering bouwplannen e.d.;

Jaarlijkse contributie.

Postma

2) advisering over monumentenvergunningen Drinkwatervoorziening

Geen

Postma

€ 350.000,-

Nadort

Jaarlijkse bijdragen, vastgesteld in begroting 2013 V&GR Per inwoner: LGZ&J € 6,93 S&ZV € 5,02 GGD € 0,24 Brandweer € 4,21 Commando € 1,44 Meldkamer € 2,41 Rampenbestrijding € 2,94 Contributie € 0,00

Nadort

ARCG –Afvalverwijdering

GR V&GR: Hulpverlening en Openbare Gezondheidszorg Groningen

Privaatrechtelijk; rechtspersoon (stichting) Privaatrechtelijk; rechtspersoon (NV) GR

Publiekrechtelijk: gemeenschappelijke regeling, openbaar lichaam

Enexis BV Privaatrechtelijk Vereniging v.Ge- Privaatrechtemeenten Aandeel- lijk: vereniging houders Essent Noord-Nederland (VEGANN)

Zorgt voor een tegen zo laag mogelijke kosten inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval op milieuhygiënische wijze. Organisatie en coördinatie: voorkomen en bestrijden van brand; hulpverlening bij rampen en ongevallen; bescherming en bevordering volksgezondheid; afstemming ambulancehulpverlening c.a.

Energievoorziening Behartiging belangen kleine Essent-aandeelhouders

58

Postma Postma

Werkvoorziening schap Fivelingo

Samenwerking sociale recherche

Publiekrechtelijk: gemeenschappelijke regeling: Openbaar lichaam

Privaatrechtelijk: samenwerkingsovereenkomst Vereniging van Ne- Privaatrechtederlandse lijk: vereniging Gemeenten, ‘s-Gravenhage Vereniging PrivaatrechteGroninger lijk: vereniging Gemeenten (VGG) Bank PrivaatrechteNederlandse lijk: NV Gemeenten NV ‘s’Gravenhage Stuurgroep Samenwerkings Regiovisie verband Groningen Assen

Bevorderen of uitvoeren van activiteiten tot creëren, bevorderen of in stand houden van werkgelegenheid van personen die afstand hebben tot de arbeidsmarkt: uitvoering WSW, evt. andere regelingen inzake gesubsidieerde arbeid, eigen bedrijfsactiviteiten Opsporing misbruik sociale voorzieningen waarvan de uitvoering aan gemeenten is opgedragen Belangenbehartiging bundeling kennis voor gemeenten etc.

Jaarlijkse bijdrage afhankelijk van het aantal deelnemers.

Heidema

€ 5.000,-

Heidema

Jaarlijkse contributie. € 11.000,-

Nadort

Belangenbehartiging specifiek voor Groninger gemeenten

Jaarlijkse Contributie. € 4.100,-

Nadort

€ 49.000,-

Nadort/ Postma

Bankrelatie

Samenwerken ruimtelijke ontwikkeling regio GroningenAssen

59

Postma

4.8

Grondbeleid

Inleiding In de raadsvergadering van 29 september 2010 is de Nota Grondbeleid vastgesteld. In deze paragraaf wordt de hoofdlijn van het beleid aangegeven, wordt ingegaan op ontwikkelingen 2013 en wordt tenslotte inzicht gegeven in de stand van zaken met betrekking tot de bouwgrondexploitatie.

Hoofdlijnen grondbeleid In de door de raad vastgestelde Nota Grondbeleid zijn o.a. de volgende beleidsuitgangspunten vastgesteld. - Om bepaalde ontwikkelingen te stimuleren staat de gemeente primair een actief grondbeleid voor; daar waar het moet of wenselijk is, treedt de gemeente faciliterend op of wordt gekozen voor samenwerking; - Voor iedere aankoop zal het algemene taxatieprotocol in acht worden genomen. Gemeld taxatieprotocol zal nog nader door het College worden uitgewerkt; - Voorafgaand aan een aankoop wordt de financiële haalbaarheid getoetst door middel van een tentatieve grondexploitatieopzet, dan wel door middel van een rendementsberekening. - Minnelijke verwerving is het uitgangspunt bij grondverwerving. Desalniettemin zal de gemeente de instrumenten van de Wet voorkeursrecht gemeenten en de Onteigeningswet strategisch eerder inzetten, zodat bij vastlopende onderhandelingen sneller kan worden omgeschakeld - Bij iedere aan- en verkoop zal het protocol ‘Advisering aan de gemeente Ten Boer door de Milieudienst van de gemeente Groningen bij aan- en verkoop van onroerende zaken en bij plan- en projectontwikkeling’ in acht worden genomen, inhoudende het voorafgaand aan de verwerving of vervreemding uitbrengen van een advies over de bodemkwaliteit door de Milieudienst van de gemeente Groningen. - Kostenverhaal vindt primair plaats op grond van een anterieure overeenkomst, tenzij een strategische keuze wordt gemaakt voor kostenverhaal middels een exploitatieplan. - Bij kostenverhaal op grond van een anterieure overeenkomst wordt een exploitatieopzet, gebaseerd op de berekeningsmethodiek van een exploitatieplan, opgesteld. Deze exploitatieopzet vormt de basis voor overleg en onderhandeling en dient bij het eventueel vastlopen van de onderhandelingen als stok achter de deur. - Met betrekking tot planschade veroorzaakt door derden wordt het principe ‘de initiatiefnemer betaalt’ gevolgd. Indien kostenverhaal plaatsvindt op grond van een exploitatieplan wordt het principe ‘de locatie betaalt’ gevolgd. - Agrarisch onroerend goed zal, indien voortgezet gebruik door de vorige eigenaar niet mogelijk of gewenst is, zo mogelijk op marktconforme basis worden verpacht door het sluiten van geliberaliseerde pachtovereenkomsten. Exploitatie van overig onroerend goed vindt primair plaats op marktconforme basis, tenzij dit niet mogelijk of wenselijk is. In die gevallen kan onder andere gewerkt worden met gebruiksovereenkomsten.

60

Bouwgrondexploitatie Aan de raad wordt één keer per jaar (in het voorjaar) de geactualiseerde exploitatieopzetten voorgelegd. In het najaar wordt aan de raad inhoudelijk gerapporteerd over het verloop van de exploitatie (geen geactualiseerde exploitatieopzetten). De laatste actualisatie is besproken in de raadsvergadering van 19 februari 2014. Dijkshorn Op 19 februari 2014 is door de raad de herziene (peildatum 31-12-2013) exploitatieopzet vastgesteld. De herziene exploitatieopzet heeft een looptijd tot 31-12-2024. De bijgestelde exploitatieopzet laat op eindwaarde (31-12-2024) een tekort zien van € 3.815.000,00. Voor dit tekort staat een voorziening op de balans per 31-12-2013. De ontwikkelingen in de komende jaren zullen moeten uitwijzen of deze voorziening voldoende is om het uiteindelijk tekort af te kunnen dekken.

Overige gronden Centrumplan In de raadsvergadering van 27 maart 2013 is besloten om het Centrumplan per 31-12-2012 af te sluiten. Dit besluit van de raad is verwerkt in de jaarrekening 2012. De resterende kavels (Cluster 4 en Veld 1) zijn als niet in exploitatie genomen gronden opgenomen op de balans. Uitgifte van deze gronden staat gepland voor de komende jaren, waarbij het saldo van nog te maken lasten en te ontvangen baten de boekwaarde van de gronden moet dekken. Begin 2014 is met Groothuis Wonen een ontwikkelovereenkomst voor de bouw van 8 woningen van het type 2-onder-1-kap ondertekend. Groothuis Wonen heeft een bouwplan ontwikkeld voor het bouwterrein tussen het Koopmansplein en de Standwerker (veld 1-locatie) in Ten Boer.

Woldwijk De gronden Woldwijk zijn in de jaarrekening 2012 afgewaardeerd naar landbouwwaarde. We moeten nog een standpunt in nemen over de vraag of deze gronden op termijn bestemd moeten blijven voor woningbouw.

61

62

5

Programmarekening 2013 Realisatie 2013

Programma Openbaar Bestuur Programma Veiligheid en Handhaving Programma Wegen en Groen Programma Onderwijs Programma Sport en Recreatie Programma Welzijn, Zorg en Ouderen Programma Jeugd en Gezin Programma Milieu Programma RO & EZ Programma Middelen

Baten 288.371 3.523 7 5.383 206.503 1.864.000 98.758 1.631.442 1.008.159 137.796

Lasten 2.301.225 289.304 2.070.638 548.379 1.415.359 3.267.362 869.499 1.553.309 1.024.982 155.588

Totaal programma's

5.243.943 13.495.644

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien: Onvoorzien OZB gebruikers niet-woningen OZB eigenaren woningen OZB eigenaren niet-woningen Algemene uitkering gemeentefonds Renten, dividenden en winstaandelen Rente eigen financielingsmiddelen Totaal algemene dekkingsmiddelen

0 165.744 864.137 286.919 6.753.201 0 0 8.070.001

0 0 0 0 0 0 181.392 181.392

Gerealiseerd resultaat voor bestemming Mutaties in de reserves

9.896.248

Gerealiseerd resultaat na bestemming

63

9.390.232

Saldo -2.012.854 -285.781 -2.070.631 -542.995 -1.208.856 -1.403.361 -770.741 78.133 -16.823 -17.792

Begroting 2013 Primitief Na wijziging Saldo Saldo -2.177.181 -2.095.582 -316.544 -325.544 -1.557.430 -1.574.630 -545.856 -610.356 -1.097.330 -1.209.910 -1.455.936 -1.643.038 -648.639 -897.388 67.146 30.646 -183.896 -157.696 -137.855 88.125

-8.251.702 -8.053.521 -8.395.373

0 165.744 864.137 286.919 6.753.201 0 -181.392 7.888.610

-20.000 148.000 769.000 250.000 6.845.716 0 175.450 8.168.166

-14.726 162.000 861.000 274.000 6.683.216 0 -181.400 7.784.090

-363.092

114.645

-611.283

506.016

-31.661 -2.092.175

142.924

82.984 -2.703.458

64

6 Balans

65

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 ACTIVA 31-12-2013 Vaste activa Immateriële vaste activa Kosten onderzoek en ontwikkeling Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut Financiële vaste activa Leningen aan woningbouwcorporaties Deelnemingen Overige langlopende geldleningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer Voorziening claims Essent Bijdrage eigendommen derden

0

0

0

0

18.355.146 5.073.868

23.429.015

18.445.698 5.468.017

23.913.715

11.521 45.686

57.206

12.075 45.686

57.760

704.046

704.046

733.819

733.819

355.627 -130.189

225.438

474.308 -130.189

344.119

389.459

389.459

724.341

724.341

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Bouwgronden in exploitatie Bouwgronden niet in exploitatie Voorziening verliesgevende expl.plannen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Overige vorderingen Voorziening dubieuze debiteuren

Liquide middelen ING Voorschot kas Burgerzaken en BMO Telerekening Rabobank Rabobank

Overlopende activa Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Voorziening dubieuze debiteuren

31-12-2012

24.805.164

3.763.321 0 -3.815.000

292.150 -33.038

1.149 1.360 696 1

1.970.116 33.590 -118.000

25.773.754

-51.679

3.278.935 0 -3.940.000

-661.065

259.112

456.799 -130.151

326.647

3.205

671 1.000 0 0

1.671

1.885.706

1.721.973 16.572 0

1.738.545

Totaal vlottende activa

2.096.344

1.405.798

TOTAAL GENERAAL

26.901.508

27.179.552

66

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 PASSIVA 31-12-2013 Vaste passiva Eigen vermogen Reserves: Algemene Reserve Overige bestemmingsreserves

31-12-2012

-9.472.725 734.105

-8.738.620

1.269.030 801.095

2.070.125

Rekeningresultaat voor bestemming

142.924

142.924

-10.302.729

-10.302.729

Voorzieningen Egalisatievoorzieningen

427.864

427.864

404.433

404.433

31.177.448

31.177.448

29.727.067

29.727.067

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer Binnenlandse banken en overige financiële instellingen

Totaal vaste passiva

23.009.615

21.898.896

Vlottende passiva

Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Bank Nederlandsche Gemeenten(Kasgeld) Overige schulden

Overlopende passiva Vooruitontvangen bedragen Aangegane verplichtingen Voorschotten Rijk

1.800.000 1.380.222

3.180.222

687.279 24.392 0

2.500.000 1.959.381

4.459.381

700.000 89.967 711.671

31.308

821.275

Totaal vlottende passiva

3.891.893

5.280.656

TOTAAL GENERAAL

26.901.508

27.179.552

17.118.000

23.610.000

Borgstellingen

67

68

7 Toelichting op de programmarekening De jaarrekening 2013 geeft een positief saldo van afgerond € 143.000,00. De vastgestelde werkbegroting 2013 en de daar in aangebrachte wijzigingen gaat uit van een negatief resultaat van afgerond € 2.703.000,00. Het verschil tussen begroting en resultaat bedraagt € 2.846.000,00. Onderstaand treft u een overzicht aan hoe op hoofdlijnen dit verschil is ontstaan. Na dit overzicht worden de afwijkingen per programma toegelicht. Programma Openbaar Bestuur College van burgemeester en wethouders Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) Kosten secretaris Verkiezingen Lasten & baten secretarie leges Bestuurlijke samenwerking Totaal afwijking programma

-7.000 -49.500 -11.000 -15.000 17.000 -17.000

Programma Openbare veiligheid & handhaving Pers.beleid en -beheer brandweer Totaal afwijking programma

-43.000

Programma Wegen & Groen Onderhoud wegen Openbare verlichting Bewegwijzering en Verkeersmaatregelen Totaal afwijking programma

536.000 -45.700 8.500

Programma Onderwijs & Jeugd Basisonderwijs: huisvesting Lokaal Onderwijsbeleid Leerlingenvervoer Totaal afwijking programma

7.500 -59.400 -13.200

Programma Sport & Recreatie Sportzaken - algemeen Sportvelden Sporthal Ten Boer Recreatieve voorzieningen en openluchtrecreatie Zwembad de Blinkerd Speeltuinen Totaal afwijking programma

-58.400 16.900 -6.000 -8.600 19.300 33.100

-82.500

-43.000

498.800

-65.100

-3.700

Programma Welzijn, Zorg en Ouderen Bijstandsverlening Bijstandsbesluit zelfstandigen Huishoudelijke Hulp Dorpshuizen

-36.000 -18.000 -25.000 -29.000 69

Begraafpark Ten Boer lasten en baten Totaal afwijking programma

-111.000 -219.000

Programma Jeugd en Gezin Jeugd- en Jongerenwerk Peuterspeelzalen Kinderopvang Overige gezondheidszorg GGD De Deel Totaal afwijking programma

-14.300 -26.700 -9.500 -11.400 -45.000 -20.000

Programma Milieu Inzameling huishoudelijk afval Verwerking afval/versnippering Milieubeheer algemeen Bodem Baten afvalstoffenheffing Totaal afwijking programma

-44.600 36.900 -11.800 -5.000 -18.500

-126.900

-43.000

Programma RO & EZ Nutsbedrijven Ruimtelijke Ordening Bouw- Woning- en Welstandstoezicht Baten bouwvergunningen Gronden en landerijen Exploitatieplan Dijkshorn Exploitatieplan Woldwijk Totaal afwijking programma

99.000 -60.200 -15.000 6.500 -14.600 -125.000 -31.000 -140.300

Programma Middelen Stelposten Dubieuze debiteuren Saldi van kostenplaatsen Totaal afwijking programma

-10.000 31.000 88.000 109.000

Algemene dekkingsmiddelen: Onvoorzien OZB Algemene uitkering gemeentefonds Mutaties in de reserves Totaal afwijking programma Diverse kleinere afwijkingen

-14.700 -19.800 -70.000 -2.598.000

Resultaat

70

-27.800

-2.702.500 -27.800

-2.846.000

-2.846.000

Toelichting afwijkingen per programma Programma Openbaar Bestuur Baten en lasten Openbaar Bestuur

Baten Lasten Saldo



De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: College van burgemeester en wethouders Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) Kosten secretaris Verkiezingen Lasten & baten secretarie leges Bestuurlijke samenwerking Totaal afwijking programma

-7.000 -49.500 -11.000 -15.000 17.000 -17.000 -82.500

De lasten voor het college van burgemeester en wethouders zijn per saldo voor een bedrag van € 7.000,00 achtergebleven bij de raming in de begroting 2013. Dit komt vooral door lagere salariskosten. Op de post Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) is een bedrag van € 49.500,00 niet besteed. Voor de uitvoering van het NUP is een meerjarig uitvoeringsprogramma gemaakt. De uitvoering loopt niet altijd volgens schema, waardoor kosten doorschuiven. Het geactualiseerde uitvoeringsprogramma laat voor 2014 een tekort zien van € 36.600,00 en voor 2015 een tekort van € 78.600,00. Het overschot 2013 dient voor dekking van de lasten 2014 en 2015 ingezet te worden. Overheveling naar 2014 is daarom noodzakelijk. De lagere kosten secretaris worden veroorzaakt door lagere loonkosten (algemene loonstijgingen waren lager dan begroot) en toerekening overhead. Het budget voor verkiezingen is niet gebruikt. In de najaarsnota is voorgesteld (en door uw raad besloten) om dit budget over te hevelen naar 2014 voor dekking 2 verkiezingen. De opbrengsten secretarieleges (o.a. voor reisdocumenten, rijbewijzen en uittreksels etc) vallen € 17.000,00 lager uit dan geraamd (€ 115.000,00). Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de cyclus (aanschaf en moment van vervanging) die er is bij de uitgifte van rijbewijzen en reisdocumenten. Binnen het bestuur van de Regiovisie is besloten om de gemeentelijke bijdragen te verlagen met terugwerkende kracht vanaf 1-1-2013. Hierdoor is een voordeel ontstaan op de post bestuurlijke samenwerking van € 14.000,00. De overige € 3.000,00 lagere lasten wordt veroorzaakt door te verrekenen BTW (via het BCF) op de bijdragen VGG en Regiovisie.

71

Programma Veiligheid en Handhaving Baten en lasten Veiligheid en Handhaving

Baten Lasten Saldo



De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Personeelsbeleid en -beheer brandweer Totaal afwijking programma

-43.000 -43.000

De onderschrijding bij de lasten komt door lagere personeelskosten en vorming en opleiding. Lagere uitruk veroorzaakt de lagere personeelskosten. Het was gelet op het opleidingsniveau van onze brandweer mensen in 2013 niet nodig om extra opleidingen te volgen. Er is een kans aanwezig dat er vanuit de regio nog een naheffing komt op lopende opleidingskosten. Programma Wegen en Groen Baten en lasten Wegen en Groen

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 7 7 2.070.638 1.557.437 -2.070.631 -1.557.430

Begroting na wijziging 7 1.574.637 -1.574.630

De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Onderhoud wegen Openbare verlichting Bewegwijzering en Verkeersmaatregelen Totaal afwijking programma

536.000 -45.700 8.500 498.800

In 2013 is door het ministerie van BZK een begrotingsscan opgesteld. Eén van de conclusies in de begrotingsscan is dat Ten Boer ten onrechte groot onderhoud wegen activeert. Besloten is om ingaande 2013 geen groot onderhoud wegen meer te activeren tenzij er sprake is van reconstructie van wegen. Het groot onderhoud 2013 en de restant investeringen 2012 zijn ten laste van de rekening 2013 gekomen. De afwijking bij openbare verlichting komt door lagere kapitaallasten voor een bedrag van € 11.000,00 en lagere onderhoudskosten van € 34.700,00. De lagere kapitaallasten ontstaan doordat de uitvoering openbare verlichtingsplan pas eind 2013 is opgepakt, waardoor de beschikbare investeringsbedragen voor de afgelopen jaren pas in 2014 tot kapitaallasten leiden. Het budget onderhoud bestaat uit de overgehevelde bedragen 2011 en 2012 en het beschikbare budget 2013 onderhoudskosten Essent. Verwachting is dat het onderhoudsbudget 2013 en voorgaande jaren niet meer aangesproken wordt. In 2013 heeft afrekening plaatsgevonden van het project “Verkeersmaatregelen rond obs De Huifkar”. De kosten zijn iets hoger geweest dan geraamd waardoor er een overschrijding is ontstaan.

72

Programma Onderwijs Baten en lasten Onderwijs


Baten Lasten Saldo


De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Basisonderwijs: huisvesting Lokaal Onderwijsbeleid Leerlingenvervoer Totaal afwijking programma

7.500 -59.400 -13.200 -65.100

De overschrijding op huisvesting is ontstaan door lagere kapitaallasten (€ 9.000,00), uitvoering onderwijshuisvestingsplan (€ 14.200,00) en een paar kleinere afwijkingen. De lagere kapitaallasten is de doorwerking (vanuit de voorjaarsnota 2013) van lagere rentekosten. De uitvoering van het onderwijshuisvestingsplan wordt gedekt door een bijdrage uit de reserve onderwijshuisvesting (onderdeel van het programma Middelen onder het kopje algemene dekkingsmiddelen). Het overschot lokaal onderwijsbeleid bestaat uit € 50.000,00 budget onderwijshuisvesting dat in de najaarsnota 2013 beschikbaar is gesteld voor uitvoering 2014 en € 8.700,00 voor uitvoering nota LEA 2012 – 2016. Het restant verschil ontstaat door lagere kapitaallasten. Het bedrag van € 50.000,00 dient overgeheveld te worden naar 2014. Het bedrag van € 8.700,00 is voor dekking inzet combinatiefunctie onderwijs en sport. Dit is een meerjarig project. Het bedrag van € 8.700,00 wordt gebruikt voor dekking kosten 2014 – 2016 en moet daarom overgeheveld worden naar 2014. Op basis van de ontwikkelingen eerste paar maanden 2013 is in de voorjaarsnota 2013 het budget voor leerlingenvervoer met € 12.000,00 aangepast. Vanaf het schooljaar 2013 – 2014 wordt er minder gebruik gemaakt van de voorziening dan het vorig schooljaar waardoor de uiteindelijke kosten lager zijn dan de bijgestelde raming.

Programma Sport en Recreatie Baten en lasten Sport en Recreatie

Baten Lasten Saldo



De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Sportzaken - algemeen Sportvelden Sporthal Ten Boer Recreatieve voorzieningen en openluchtrecreatie

-58.400 16.900 -6.000 -8.600 73

Zwembad de Blinkerd Speeltuinen Totaal afwijking programma

19.300 33.100 -3.700

De posten sportzaken algemeen en sportvelden geven per saldo een onderschrijding van € 41.500,00. De onderschrijding ontstaat doordat op het groot en dagelijks onderhoud van sportvelden een besparing is gerealiseerd van € 30.000,00. Dit is ontstaan door het effect van zelfwerkzaamheden door de voetbalverenigingen, minder onderhoud velden Ten Post door groot onderhoud van het veld en minder beregenen van de velden. De overige € 11.500,00 is het overschot op het project combinatiefuncties sport en onderwijs. Voor dit project zijn meerjarenafspraken gemaakt tot en met 2016. Het overschot moet daarom worden overgeheveld naar 2014. Het overschot bij de sporthal is een combinatie van een aantal posten. O.a. de post accountantskosten waarvoor nog budget in de begroting stond. Besloten is om geen accountantscontrole voor de stichting BES meer te laten uitvoeren. Op de post recreatieve voorzieningen en openluchtrecreatie zijn de kapitaallasten € 8.600,00 lager dan geraamd. Wordt veroorzaakt door lagere rentelasten. De inkomsten zwembad uit kaartverkoop zijn € 5.200,00 lager dan de bijgestelde raming (€ 105.000,00) in de voorjaarsnota 2013. Daarnaast zijn de kapitaallasten hoger (€ 7.000,00). Dit komt doordat investeringsbedragen die geraamd worden op stelposten nu tot uitdrukking komen op de functionele post (zwembad). Resteert een bedrag van € 7.100,00. Dit bedrag bestaat uit een aantal posten: verzekeringen/belastingen en heffingen en onderhoud dat niet was voorzien. De post speeltuinen laat een overschrijding zien van € 33.100,00. Dit komt doordat de uitvoeringskosten speeltuinbeleid (aanleg speeltuinen) voor een bedrag van € 36.500,00 op deze post worden geboekt. Dekking vindt plaats uit de ingestelde reserve realisering speelvoorzieningen (onderdeel van het programma Middelen onder het kopje algemene dekkingsmiddelen). Programma Welzijn, Zorg en Ouderen Baten en lasten Welzijn, Zorg en Ouderen

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 1.864.000 1.772.514 3.267.362 3.228.450 -1.403.361 -1.455.936

Begroting na wijziging 1.830.414 3.473.452 -1.643.038

De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Bijstandsverlening Bijstandsbesluit zelfstandigen Huishoudelijke Hulp Dorpshuizen Begraafpark Ten Boer lasten en baten Totaal afwijking programma

-36.000 -18.000 -25.000 -29.000 -111.000 -219.000

74

Het batig saldo op de post Wet Werk en Bijstand (inkomensdeel) is ontstaan doordat er iets meer (€ 29.000,00) gebruik is gemaakt van de regeling dan waarvoor is begroot. Daarnaast is een bedrag van € 23.000,00 meer aan rijksvergoeding ontvangen dan is geraamd. Onderdeel van deze hogere rijksvergoeding is de aangevraagde incidentele aanvullende uitkering ad € 46.700,00 omdat de bijstandsuitgaven meer dan 10% hoger zijn dan de ontvangen rijksvergoeding. De kosten inzet Groningen zijn € 42.000,00 lager omdat een deel van de kosten doorberekend zijn aan uitvoering participatiebudget. Per 31-12-2013 maken 82 mensen gebruik van de regeling Bundeling uitkeringen inkomensvoorzieningen gemeenten (BUIG). Samenvattend: - meer gebruik van de regeling 29.000 neg - meer rijksvergoeding 23.000 pos - inzet Groningen 42.000 pos Totaal 36.000 pos De uitvoering van de regeling Bijstandsbesluit zelfstandigen (BZ) heeft per saldo € 18.000,00 minder gekost dan is geraamd. Dit wordt veroorzaakt door ontvangen aflossingen op verstrekte uitkeringen/leningen. De uitvoering van de regeling huishoudelijke hulp blijft € 25.000,00 binnen de raming (€ 546.000,00). Dit komt door een verschuiving van zware huishoudelijke hulp (HH2) naar lichtere hulp (HH1) en effecten van het eigen bijdrage beleid. In de najaarsnota 2013 is een bedrag van € 24.000,00 beschikbaar gesteld voor de renovatie van de dorpshuizen Woltersum en Ten Post. Dit bedrag wordt pas besteed nadat de dorpshuisbesturen definitieve plannen hebben gepresenteerd die voldoen aan onze subsidievoorwaarden. In de najaarsnota hebben wij voorgesteld om dit bedrag over te hevelen naar 2014. Onze toezichthouder in het kader van artikel 12 kan niet instemmen met dit voorstel. Daarom vallen de middelen nu vrij in de jaarrekening 2013. Blijft over te verklaren een verschil van € 5.000,00. Dit komt door lagere kapitaallasten omdat bijdragen in het kader van de dorpshuizennotitie nog niet zijn gebruikt. In de raadsvergadering van 19 juni 2013 is besloten om een bedrag van € 107.200,00 beschikbaar te stellen voor onderhoud van het begraafpark. Doordat de provincie pas op 30 september 2013 deze uitgave heeft goedgekeurd konden de werkzaamheden niet meer worden uitgevoerd in 2013. Door u is door vaststelling van de najaarsnota 2013 besloten om het budget over te hevelen naar 2014. Onze toezichthouder heeft hier mee ingestemd. De opbrengst begraafrechten is iets hoger uitgevallen (€ 8.500,00) dan de bijgestelde raming (€ 26.000,00) in de najaarsnota 2013. Blijft over een bedrag van € 4.700,00 nadeel op het begraafpark. Dit wordt veroorzaakt door kapitaallasten en belastingen en heffingen.

75

Programma Jeugd en Gezin Baten en lasten Jeugd en Gezin

Baten Lasten Saldo



De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Jeugd- en Jongerenwerk Peuterspeelzalen Kinderopvang Overige gezondheidszorg GGD De Deel Totaal afwijking programma

-14.300 -26.700 -9.500 -11.400 -45.000 -20.000 -126.900

Het overschot bij het jeugd- en jongerenwerk wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten (er is in 2013 € 78.000,00 extra afgeschreven op de boekwaarde Sportlaan 2: besluit najaarsnota 2013), minder achterstallig onderhoud dan was voorzien voor het gebouw Sportlaan 2 en lagere kosten jeugd- en jongerenwerk. Bij de vaststelling van de jaarrekening 2012 is besloten om de middelen wet OKE 2012 (€ 30.000,00) over te hevelen naar 2013 voor dekking eventuele frictiekosten in verband met overdracht werkzaamheden Stichting SPGT naar Kids2b. Het budget is nagenoeg niet gebruikt in 2013 waardoor een bedrag van € 26.700,00 vrijvalt in de jaarrekening 2013. Het beschikbare budget voor inspecties kinderopvang plaatsen is niet volledig gebruikt. De benodigde inspecties zijn wel uitgevoerd. Daarnaast is de huuropbrengst voor het beschikbaar stellen van ruimte voor de kinderopvang iets hoger dan was geraamd. Voor uitvoering nota lokaal gezondheidsbeleid was een bedrag van € 16.000,00 beschikbaar in de begroting 2013. Hiervan is € 4.500,00 besteed. Een bedrag van € 5.500,00 was voor uitvoering LPH (licht pedagogische hulpverlening). Bestedingen hebben plaatsgevonden binnen De Deel. Blijft over te verklaren een bedrag van € 6.000,00. Dit is over van het budget “Bevordering gezonde levensstijl jongeren” dat in de najaarsnota 2013 toegevoegd is aan het budget “Overige gezondheidszorg. Dit budget maakt deel uit van de nota lokaal gezondheidsbeleid. Door de late beschikbaarheid van het budget is het bedrag niet meer in 2013 besteed en valt daarom vrij in de jaarrekening 2013. Het overschot bij GGD zijn de transitiebudgetten decentralisatie jeugdzorg 2012 en 2013 (aanvulling) respectievelijk € 17.000,00 en € 28.000,00. In de najaarsnota 2013 is besloten om het bedrag van € 17.000,00 over te hevelen naar 2014. Het bedrag van € 28.000,00 wordt gebruikt voor inzet gemeente Groningen voor begeleiding in het traject. Dit bedrag moet overgeheveld worden naar 2014. De dorpscoaches zijn o.a. ingezet voor uitvoering taken participatiebudget. Aan dit budget zijn uren doorbelast waardoor er binnen De Deel een voordeel is ontstaan. 76

Programma Milieu Baten en lasten Milieu

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 1.631.442 1.600.389 1.553.309 1.533.243 78.133 67.146

Begroting na wijziging 1.536.389 1.505.743 30.646

De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Inzameling huishoudelijk afval Verwerking afval/versnippering Milieubeheer algemeen Bodem Baten afvalstoffenheffing Totaal afwijking programma

-44.600 36.900 -11.800 -5.000 -18.500 -43.000

De inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval valt € 44.600,00 lager uit dan de raming. Dit voordeel is met name ontstaan door bijdragen vanuit de stichting afvalfonds over 2013 en voorgaande jaren. De verwerking van het afval heeft meer gekost dan was verwacht. Dit komt door meer aangeleverde tonnen afval en kosten verwerking (nascheiding) kunststoffen. Het voordeel dat hier is ontstaan (inclusief de hogere opbrengst afvalstoffenheffing) is toegevoegd aan de reserve afvalstoffenheffing. Voor de oprichting van de Regionale omgevingsdienst is in de voor- en najaarsnota per saldo een bedrag van € 9.500,00 (onderdeel van het voordeel op Milieubeheer algemeen) incidenteel opgenomen in de begroting 2013. Dit budget is niet gebruikt. De kosten zijn opgevangen binnen de bestaande uitvoeringskosten Groningen. Blijft te verklaren € 2.300,00. Dit zijn minderkosten millennium werkgroep. De programmakosten Bodem bodemkwaliteitskaarten.

zijn

niet

gebruikt.

Is

bestemd

voor

o.a.

updaten

van

De opbrengst afvalstoffenheffing is € 18.500,00 hoger dan was geraamd in de begroting 2013. Oorzaak is dat bij de vaststelling van de tarieven 2013 uit is gegaan wat te hoge kosten (later bijgesteld in de voorjaarsnota 2013). Het voordeel komt in de reserve afvalstoffenheffing en wordt zo weer terug gegeven aan de belastingbetaler.

Programma Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken Baten en lasten Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken

Baten Lasten Saldo

Rekening Begroting voor wijziging 1.008.159 947.319 1.024.982 1.131.215 -16.823 -183.896

77


De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Nutsbedrijven Ruimtelijke Ordening Bouw- Woning- en Welstandstoezicht Baten bouwvergunningen Gronden en landerijen Exploitatieplan Dijkshorn Exploitatieplan Woldwijk Totaal afwijking programma

99.000 -60.200 -15.000 6.500 -14.600 -125.000 -31.000 -140.300

Het nadeel op de post Nutsbedrijven is ontstaan doordat de opbrengst aflossing lening Essent ad € 118.700,00 (najaarsnota 2013) verantwoord is op de opbrengst reserves. Zie de toelichting bij algemene dekkingsmiddelen. De rente op de leningen Essent en de dividend uitkering Enexis zijn hoger dan was voorzien in de begroting 2013. De rente is een aflopende zaak omdat de leningen de komende jaren worden afgelost. Het overschot op Ruimtelijke Ordening bestaat uit: - Restant budget Imago Ten Boer € 27.000,00 - Inhuur derden € 5.000,00 - Project dorpsentree € 28.200,00 In de najaarsnota 2013 is voorgesteld en besloten om het restant budget imago Ten Boer over te hevelen naar 2014. Onze toezichthouder kan niet akkoord gaan met dit besluit. Afgesproken is dat voor uitvoering van het imago project voor 2014 een bedrag van € 5.000,00 beschikbaar kan worden gesteld uit het restant budget. In de begroting is een structureel budget van € 5.000,00 beschikbaar voor inhuur derden bij ROprojecten c.q. de kleinschalige aanpassingen van bestemmingsplannen. Dit budget is niet ingezet in 2013. Voor het project dorpsentree is in de voorjaarsnota 2013 een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 45.000,00. Hiervan is € 16.800,00 gebruikt. Het restant ad € 28.200,00 moet overgeheveld worden naar 2014. De lagere kosten op bouwen woningtoezicht zijn ontstaan doordat van het budget welstand (Libau) de helft is ingezet, waardoor € 10.000,00 is overgebleven. Dit komt doordat er minder bouwplannen zijn beoordeeld. Daarnaast is de doorbelasting uit de kostenplaats voorlichting lager uitgevallen waardoor een voordeel is ontstaan van € 5.000,00. In de post voorlichting worden de salariskosten van onze voorlichter en de advertentiekosten geboekt. In de najaarsnota 2013 is de raming opbrengst leges bouwvergunningen verlaagd met € 80.000,00 naar € 92.700,00. Bij de opmaak van de jaarrekening 2013 blijkt dat ook deze raming niet helemaal is gehaald en er een nadeel van € 6.500,00 is ontstaan. In de voorjaarsnota 2013 zijn de gronden Woldwijk overgeboekt naar gronden en landerijen met een kapitaallast (rente) van € 65.300,00. Gerekend is met 5% rente. Bij de opmaak van de rekening wordt een renteomslag (gemiddelde rente) berekend en deze is lager dan 5%. Hierdoor ontstaat op deze post een rente voordeel van € 8.000,00. Verder is er een opbrengst geweest van € 6.600,00 uit verkoop overhoekjes grond.

78

De bijgestelde exploitatieopzet Dijkshorn (raad 19 februari 2014) pakt € 125.000,00 gunstiger uit dan de opzet van 2013. Hierdoor valt er in de jaarrekening € 125.000,00 vrij ten laste van de voorziening. In de begroting houden wij rekening met een huuropbrengst Innersdijk en pacht gronden Woldwijk van € 173.500,00. De feitelijk opbrengst 2013 is € 222.800,00. In de begroting houden wij rekening met een netto huur Innersdijk na verrekening van kosten (promotie, voorlichting etc). De kosten zijn lager geweest dan begroot, waardoor de netto opbrengst hoger is uitgekomen. Daarnaast is de pachtopbrengst van de landerijen hoger geweest dan geraamd.

Programma Middelen Baten en lasten Middelen

Baten Lasten Saldo


Begroting na wijziging 196.509 108.384 88.125

De belangrijkste verschillen tussen de realisatie en de raming na wijzigingen zijn: Stelposten Dubieuze debiteuren Saldi van kostenplaatsen Totaal afwijking programma

-10.000 31.000 88.000 109.000

Er resteert op de stelposten een bedrag van € 10.000,00 na aanpassing najaarsnota 2013. Dit is het bedrag voor kostprijsstijgingen 2013. Dit bedrag is niet verdeeld over de diverse begrotingsposten. Er is een berekening gemaakt van de noodzakelijke omvang van de voorziening dubieuze debiteuren. Het gaat hierbij vooral om debiteuren belastingen en sociale zaken. Aan de voorziening is een bedrag van € 31.000,00 toegevoegd om de voorziening per 31-12-2013 op peil te hebben. Het positief saldo dat staat geraamd op de post saldi van kostenplaatsen is € 88.000,00 lager dan is geraamd. Dit komt doordat in de voor- en najaarsnota 2013 deze post wordt gebruikt om moeilijk te verdelen posten (o.a. voordeel op rente die toegerekend zou moeten worden aan diverse posten in de begroting) in 1 keer op te boeken. Bij de jaarrekening vindt de juiste doorbelasting wel plaats waardoor er op deze post een saldo blijft “hangen”. Algemene dekkingsmiddelen: Onvoorzien OZB Algemene uitkering gemeentefonds Mutaties in de reserves Totaal afwijking programma

-14.700 -19.800 -70.000 -2.598.000 -2.702.500

Op de post onvoorzien is een bedrag van € 14.700,00 niet gebruikt. 79

De opbrengst OZB is € 19.800,00 hoger dan geraamd. Dit wordt vooral veroorzaakt door afrekening voorgaande jaren. De afwijking bij de algemene uitkering is toegelicht in Hoofdstuk 3. De mutaties in de reserves hebben per saldo een positieve invloed op de jaarrekening voor een bedrag van € 2.598.000,00. Afschrijving negatieve reserve GRP Afval Onderwijshuisvesting Bestemmingsplannen Speelvoorzieningen Monumenten Essent Leader Correctie begrotingswijzigingen en afronding

2.300.000,00 -15.000,00 -18.400,00 14.200,00 18.300,00 36.500,00 8.800,00 118.700,00 8.300,00 126.600,00 2.598.000,00

In de begroting 2013 is rekening gehouden met een bedrag van € 2.300.000,00 afschrijving op de negatieve reserve (afschrijving in 4 jaar). Het exploitatieresultaat 2013 maakt het echter niet mogelijk de negatieve reserve zoals voorgesteld werd in de begroting te verminderen. Daarom is de afschrijving niet uitgevoerd in 2013. Het saldo van lasten en baten riolen was € 15.000,00 lager waardoor er minder kan worden onttrokken aan de reserve GRP. Op de exploitatie inzameling en verwerking afval is in 2013 een batig saldo ontstaan van € 18.400,00. Dit saldo is toegevoegd aan de reserve afvalstoffenheffing en kan weer worden ingezet voor egalisatie van de afvalstoffenheffing. Voor onderwijshuisvesting zijn in het kader van het huisvestingsplan uitgaven gedaan die gedekt worden uit de reserve onderwijshuisvesting. Deze bijdrage is niet geraamd in de begroting. Voor dekking kosten actualisering bestemmingsplannen (budget 2012) is een bedrag van € 18.300,00 ten gunste van de exploitatie gebracht. Op grond van het speeltuinenbeleid is in 2013 een bedrag van € 36.500,00 besteed. Dekking uit de reserve speelvoorzieningen. De gemeente heeft monumentenbeleid waarbij bijdragen kunnen worden verstrekt aan monumenten eigenaren voor de kosten van onderhoud. Deze kosten zijn gedekt uit de reserve monumenten. Door de aflossing van een deel van de leningen Essent valt de ingestelde reserve gedeeltelijk (voor € 118.700,00) vrij ten gunste van de exploitatie 2013. In de rekening 2013 staan voor een aantal projecten Leader kosten geboekt die gedekt worden uit de ingestelde reserve Leader.

80

Overzicht incidentele baten en lasten Conform het bepaalde in artikel 28 van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) wordt onderstaand een overzicht gegeven van incidentele baten en lasten in de jaarrekening 2013. Toelichting op de diverse posten heeft grotendeels plaatsgevonden in de voor- en najaarsnota. Een paar posten worden toegelicht in deze jaarrekening. Er is gekozen voor een ondergrens van € 10.000,00 bij op te nemen posten in het overzicht. Ook bij reserves en voorzieningen hebben toevoegingen en onttrekkingen plaatsgevonden. Zie het overzicht Reserves en Voorzieningen, bijlage 2 van deze jaarrekening 2013. Een gedeelte van onderstaande posten zijn gedekt uit beschikbare reserves. Overzicht incidentele baten en lasten 2013 Baten Transitiekosten AWBZ en jeugdzorg Aflossing lening Enexis Voorziening tekort Dijkshorn Uitvoering huisvestingplan onderwijs Actualisering bestemmingsplannen Speelvoorzieningen Voorziening dubieuze debiteuren

Lasten 49.000

118.000 125.000 14.000 32.000 36.000 31.000

Totaal

243.000

81

162.000

8 Toelichting op de balans Vaste activa Groot onderhoud In 2013 is door de provincie Groningen en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties een begrotingsscan opgesteld. In deze scan is geconstateerd dat de gemeente Ten Boer ten onrechte groot onderhoud activeert en heeft geactiveerd. Basis voor deze constatering is een notitie van de commissie BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) over de wijze van verantwoorden van groot onderhoud. Over de gevolgen van deze constatering zijn wij nog in overleg met de inspecteur artikel 12. Mogelijk moeten oude investeringen afgeboekt worden. In het traject aanvraag artikel 12 is met de inspecteur afgesproken dat daarover de komende maanden afspraken worden gemaakt. Bovenstaande betekent dat met uitzondering van groot onderhoud wegen 2013 de systematiek m.b.t. het activeren van groot onderhoud in deze jaarrekening 2013 ongewijzigd is ten opzichte van 2012. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. Artikel 64 lid 6 BBV stelt aan de afschrijving van immateriële vaste activa een maximum van 5 jaar. Een uitzondering vormen de als immateriële activa opgenomen kosten van het sluiten van geldleningen en disagio. Op grond van art. 64, lid 5 is in deze situatie de afschrijvingsduur maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. 2013 Immateriële vaste activa:

2012 0,00

0,00

0,00

0,00

De boekwaarde van de immateriële vaste activa is volledig afgeschreven.

Materiële vaste activa met economisch nut. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- (de inkoopprijs en de bijkomende kosten) of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht. In die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij geen rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Een uitzondering hierop zijn de investeringen in het kader van de uitvoering GWRP. Op deze investeringen wordt hoofdzakelijk annuïtair afgeschreven, looptijd 40 jaar. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Voor de overige posten verschillen de afschrijvingstermijnen conform de door de raad vastgestelde nota “Waardering en afschrijving vaste activa gemeente Ten Boer”.

82

Boekw aarde

Investeringen

31-12-2012

Overige

Herschikking

Afschrijvingen

mutaties

Boekw aarde 31-12-2013

Gronden en terreinen

4.185.573,18

25.658,67

0,00

-293.933,21

0,00

3.917.298,64

Bedrijfsgebouw en

7.962.962,71

6.426,39

0,00

289.291,20

379.288,61

7.879.391,69

Grond-, w eg- en w aterbouw kundige w erken

5.654.840,86

307.946,71

0,00

0,00

174.323,80

5.788.463,77

Vervoermiddelen

166.277,76

0,00

-152.611,09

0,00

13.666,67

0,00

Machines, apparaten en installaties

229.321,95

0,00

-38.832,30

-10.336,20

34.260,59

145.892,86

Overige materiele vaste activa

246.721,14

85.250,00

0,00

343.423,00

51.294,86

624.099,28

18.445.697,60

425.281,77

-191.443,39

328.444,79

652.834,53

18.355.146,24

Toelichting Aan de boekwaarde per 1-1-2013 is een bedrag van afgerond € 425.000,00 toegevoegd in verband met investeringen 2013. De toevoeging aan gronden en terreinen zijn kosten die in 2013 gemaakt zijn voor het Centrumplan Ten Boer. Verwachting is dat deze kosten gedekt worden uit toekomstige verkoop van de gronden. De uitzetting bij bedrijfsgebouwen heeft betrekking op groot onderhoud gymzaal Garmerwolde, Tiggelhal en het gemeentehuis. De uitvoering van het gemeentelijke rioleringsplan heeft in 2013 een bedrag van afgerond € 308.000,00 gekost. De investeringen bij overige materiele vaste activa hebben betrekking op groot onderhoud zwembad en sportveld Ten Post. Bovenstaande investeringen zijn conform vastgestelde plannen. Onder het kopje overige mutaties is een bedrag van € 191.000,00 als inkomst opgenomen. Dit zijn de inkomsten in verband met de overdracht van de brandweerauto en brandweermaterieel aan de regio. In 2013 zijn de activa overgezet naar het financieel systeem Dafinci. Daarbij is gekeken naar de juiste rubricering van de posten. Dit heeft tot gevolg gehad dat er binnen de materiele vaste activa met economisch nut een budgettair neutrale herschikking heeft plaatsgevonden. Het saldo van € 328.444,79 heeft betrekking op de overheveling van de boekwaarde gebouw Sportlaan 2 van “Activa van derden” naar “Materiele vaste activa met economisch nut”. Het gebouw is in 2013 in eigendom gekomen van de gemeente. In 2013 heeft (besluitvorming in de najaarsnota 2013) een extra afschrijving van € 78.000,00 plaatsgevonden op de boekwaarde. Materiele vast activa investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. In overeenstemming met de nota “Waardering en afschrijving vaste activa gemeente Ten Boer” worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen en bruggen geactiveerd onder aftrek van bijdragen derden en bestemmingsreserves. Er wordt lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, mag op dergelijke activa (resultaatafhankelijk) extra worden afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Beleid is dat vervroegde of extra afschrijvingen op investeringen met maatschappelijk nut alleen plaats vinden indien er sprake is van gewijzigde economische levensduur, buiten gebruikstelling of wettelijke maatregelen. Extra afschrijvingen op grond van het rekeningresultaat vinden niet plaats. De hier opgenomen investeringen betreft uitsluitend wegen. Voor wegen wordt een afschrijvingstermijn gehanteerd van 25 jaar. Er zijn geen bestemmingsreserves wegen beschikbaar. Boekw aarde

Investeringen

31-12-2012 Grond-, w eg- en w aterbouw kundige w erken

Overige

Bijdrage derden Afschrijvingen

mutaties


5.468.017,30

61.525,98

0,00

-98.800,00

356.874,92

5.073.868,36

5.468.017,30

61.525,98

0,00

-98.800,00

356.874,92

5.073.868,36

83

Toelichting Het betreft hier de investeringen ten behoeve van de uitvoering openbare verlichtingsplan. Het bedrag van € 98.800,00 is de ontvangen subsidie voor de verkeersmaatregelen omgeving o.b.s. De Huifkar Ten Boer. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde indien deze waarde lager is dan de verkrijgingprijs. De bijdrage in activa in eigendommen van derden worden gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen. Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan één jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd langer dan één jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen.

Boekw aarde

Verstrekte

31-12-2012

leningen 2013

Aflossingen

Extra

Boekw aarde

aflossingen

31-12-2013

Wierden en borgen

12.074,73

0,00

554,18

0,00

Deelnemingen

45.685,54

0,00

0,00

0,00

45.685,54

Leningen u/g

474.308,00

0,00

118.681,00

0,00

355.627,00

Geldlening Dorpshuis Woltersum Woningfinancieringsregeling ambtenaren

11.520,55

8.750,00

0,00

1.250,00

0,00

7.500,00

725.069,30

0,00

28.522,91

0,00

696.546,39

1.265.887,57

0,00

149.008,09

0,00

1.116.879,48

Specificatie en toelichting: De aflossingen Wierden en Borgen en de leningen woningfinanciering ambtenaren hebben conform de contracten plaatsgevonden. In 2012 is aan het dorpshuis Woltersum (De Bongerd) een geldlening verstrekt van € 10.000,00. Af te lossen in 8 jaar. De op de balans opgenomen post “Overige langlopende leningen” ad € 704.046,39 bestaat uit de lening aan het dorpshuis Woltersum en de leningen aan ambtenaren. Deelnem ingen:

2013

Enexis Holding

2012

35.527,00

35.527,00

Essent Milieu (Attero)

1,00

1,00

PBE bv

1,00

1,00

Vordering Enexis bv

5,00

5,00

Verkoop vennootschap bv

5,00

5,00

CBL vennootschap bv

5,00

5,00

Claim staat vennootschap bv Waterleidingbedrijf Bank Nederlandse Gemeenten

Toelichting: Er zijn geen mutaties geweest in 2013.

84

5,00

5,00

1.361,34

1.361,34

8.775,20

8.775,20

45.685,54

45.685,54

Uitzettingen m et een looptijd langer dan één jaar:

2013

2012

Enexis Holding B.V.

201.702,00

320.383,00

P.B.E. Escrow en C.B.L.

23.736,00

23.736,00

130.189,00

130.189,00

355.627,00

474.308,00

Toelichting: De verstrekte leningen hebben betrekking op de transactie die heeft plaatsgevonden betreffende de verkoop aandelen Essent. Tegenover de leningen staat een reserve Essent met dezelfde waarde. In 2013 is een bedrag van € 118.681,00 uitgekeerd, waardoor zowel de reserve als de waardering onder financiële vaste activa is verlaagd. Tegenover de Escrow en C.B.L. staat een voorziening van € 130.189,00. Deze voorziening is negatief onder de financiële vaste activa opgenomen.

Boekw aarde Bijdrage eigendommen van derden Aktiva van derden

Investeringen

31-12-2012

Aflossingen

Herschikking

Afschrijvingen


724.340,79

15.497,80

21.935,02

-328.444,79

389.458,78

724.340,79

15.497,80

21.935,02

-328.444,79

389.458,78

Specificatie: Bijdragen aan activa in eigendom m en van derden:

2013

Kleedgebouw en w aslokaliteit VV GEO Kantine en kleedgebouw en VV Omlandia

2012

86.087,96

89.136,60

140.949,11

145.486,91

Realisering onderkomen Stichting Jeugdw erk

0,00

328.444,79

Verbouw De Bongerd te Woltersum

0,00

1.701,60

Breedband Eemsdelta

35.215,16

38.897,23

Bijdrage gemeente bouw Dorpshuis Thesinge

57.426,91

59.172,92

Verbouw Trefpunt te Thesinge 2005-2014

7.699,98

9.899,98

Verbouw Trefpunt te Thesinge 2015-2024

22.500,00

22.500,00

Dorpshuis Garmerw olde

9.750,00

12.000,00

Proathoeske Lellens

9.831,86

12.100,76

Dorpshuis "de Bongerd" Woltersum 2013-2023

4.500,00

5.000,00

15.497,80

0,00

389.458,78

724.340,79

Dorpshuizen

Toelichting: De mutaties 2013 ten opzichte van 2012 zijn ontstaan door afschrijving op de diverse posten met uitzondering van het onderkomen Stichting Jeugdwerk en de post dorpshuizen. Door overname van het gebouw van de Stichting Jeugdwerk door de gemeente is het bedrag overgeboekt naar de post “Materiele vaste activa met economisch nut”. Bij brief van 29 oktober 2013 is de raad geïnformeerd over de pilot dorpshuis Ten Boer. Aangegeven is dat verwacht wordt dat een bedrag van € 20.000,00 nodig is voor achterstallig onderhoud en dat dit bedrag gedekt wordt uit nog niet bestede budgetten dorpshuizen. Definitieve dekking vindt plaats bij de besluitvorming over verhuur of verkoop van het gebouw. De feitelijke last 2013 bedraagt € 15.497,80.

85

Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs dan wel lagere marktwaarde. De rente wordt bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijpmaken), evenals een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Voorraden: In exploitatie genomen bouw gronden Voorziening tekorten exploitatieplannen

Boekw aarde

Vermeer-

Verminde-

Boekw aarde

31-12-2012

dering

ring

31-12-2013

3.278.934,89

484.386,41

0,00

3.763.321,30

-3.940.000,00

0,00

125.000,00

-3.815.000,00

-661.065,11

484.386,41

125.000,00

-51.678,70

Toelichting: In de post “In exploitatie genomen bouwgronden” is de boekwaarde van het plan Dijkshorn opgenomen. In de raadsvergadering van 19 februari 2014 is de exploitatieopzet voor Dijkshorn opnieuw vastgesteld. Op basis van de uitkomst van deze exploitatie is de voorziening tekorten exploitatieplannen verlaagd met € 125.000,00. De waardering van de voorraden is gebaseerd op schattingen/verwachtingen in de toekomst. Dit kan betekenen dat de uitkomsten in de toekomst kunnen afwijken. Uitzettingen korter dan 1 jaar De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Dubieuze vorderingen worden afgeboekt op het moment dat invordering niet meer haalbaar is. Daarnaast is een voorziening “dubieuze debiteuren” ingesteld. De omvang van deze voorziening wordt bepaald op basis van inschatting invorderbaarheid per 31 december. Uitzettingen korter dan 1 jaar:

2013

Vorderingen op derden(debiteuren Fis4All)

2012 0,00

19.237,47

Vorderingen op derden(debiteuren Da Finci)

157.770,17

318.014,72

Belastingvorderingen

134.379,73

119.546,34

Voorziening dubieuze debiteuren

-33.037,70

-130.151,00

259.112,20

326.647,53

Toelichting: De vordering op derden bestaat uit de debiteuren die tot en met 31-12-2013 geboekt zijn in de administratie Ten Boer. De belastingvorderingen betreffen de nog niet betaalde belastingen over 2013 en voorgaande jaren. De omvang van de voorziening dubieuze debiteuren per 31-12-2013 wordt gelet op de samenstelling van de debiteuren voldoende geacht. De voorziening is ingesteld voor belastingdebiteuren en overige debiteuren (m.u.v. de debiteuren WWB en BZ). Met ingang van 2013 staat de voorziening opgenomen onder de post overlopende activa (€ 118.000,00). Dit verklaart de daling 2013 t.o.v. 2012. 86

Liquide middelen Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Liquide m iddelen:

2013

2012

I.N.G.

1.148,60

670,95

Voorschot legeskas Burgerzaken

1.360,00

1.000,00

695,91

0,00

Telerekening Rabobank Rabobank

0,90

0,00

3.205,41

1.670,95

Overlopende activa De bedragen zijn opgenomen tegen nominale waarde. De balansspecificatie van de overlopende activa ziet er als volgt uit: Overlopende activa:

2013

Vooruit betaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen

2012

33.589,88

16.572,08

1.970.115,69

1.721.972,58

2.003.705,57

1.738.544,66

Een post wordt opgenomen onder nog te ontvangen bedragen als de factuur in het volgende dienstjaar is verzonden. Het grote bedrag van nog te ontvangen bedragen heeft grotendeels betrekking op nog te ontvangen bijdragen uit het BTW-compensatiefonds. Voor 2013 gaat het om een bedrag van ruim € 1,2 miljoen. De overige posten bestaan o.a. uit afrekeningen met de Groninger diensten, afrekening brandweer materieel, aanvullende uitkering Rijk voor bijstandskosten en BZ en declaratie personeelslasten VGG.

Vaste Passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Eigen vermogen Algemene reserve (incl. KIA) Bestemmingreserves Te bestemmen resultaat 2013

Boekw aarde

Vermeer-

Verminde-

31-12-2012

dering

ring

1.269.029,90

35.500,00 10.777.254,82

Boekw aarde 31-12-2013 -9.472.724,92

801.094,63

335.080,85

402.070,92

0,00

142.924,00

0,00

142.924,00

513.504,85 11.179.325,74

-8.595.696,36

2.070.124,53

734.104,56

Toelichting: Het beleid en de onderbouwing van de aanwezige reserves is door de raad vastgelegd in de nota Reserves en Voorzieningen. Raadsbesluit van 30 juni 2010. Onderstaand treft u het overzicht reserves aan met daaronder per reserve een toelichting.

87

SPECIFICATIE RESERVES REKENING 2013: 01-01-13

VERMEERDERINGEN T.l.v.andere Overige res./ voorz. ontvangsten 10.302.728,94 35.500,00 35.500,00 10.302.728,94 0,00

T.l.v. de exploitatie Rekeningsaldo 2012 voor bestemming Algemene reserve Algem ene reserves GRP Afvalstoffenheffing Monumenten Huiskamersoos Ten Post Kasschuif N.U.P. 2015 Onderhoud sportvelden 2013 Onderw ijshuisvesting Basisonderw ijs Essent (Enexis BV) Verlichting "de Rietzoom" Regiovisie Aktualisering Bestemmingsplannen 2012 Aktualisering Bestemmingsplannen 2014/2015 Realisering Speelvoorzieningen Aanschaf benodigdheden brandw eer Leader+gelden en POP-projekten W.W.B.Inkomensdeel Overige Bestem m ingsreserves TOTAAL

-10.302.728,94 1.269.029,90 -9.033.699,04 155.842,82 10.579,52 58,31 15.000,00 0,00 0,00 18.740,18 344.119,00 10.668,17 203,10 39.487,10 0,00 58.420,55 7.000,00 24.564,52 116.411,36 801.094,63 -8.232.604,41

0,00 18.335,56 12.000,00

25.000,00

63.045,30

8.597,00 0,00 8.844,00 15.000,00

0,00

66.700,00 20.000,00 0,00

0,00 0,00 130.000,00 0,00

0,00 118.380,86 216.700,00 153.880,86 10.519.428,94

VERMINDERINGEN T.g.v. de T.g.v.andere exploitatie res./ voorz. 0,00 10.560.554,82 216.700,00 10.560.554,82 216.700,00

14.239,13 118.681,00 10.668,17 63.248,40 18.258,81 13.851,24 36.429,29 7.000,00 8.253,88 79.000,00 0,00 402.070,92 0,00 10.962.625,74

0,00 0,00 216.700,00

31-12-13

0,00 -9.472.724,92 -9.472.724,92 147.245,82 28.915,08 3.214,31 0,00 66.700,00 20.000,00 29.501,05 225.438,00 0,00 0,00 21.228,29 116.148,76 21.991,26 0,00 16.310,64 37.411,36 734.104,57 -8.738.620,35

Algemene reserve De algemene reserve heeft een bufferfunctie voor algemene dekking van niet voorzienbare uitgaven dan wel bufferfunctie voor hogere dan geraamde negatieve exploitatielasten. Verder kan de algemene reserve worden gebruikt als bestedingsfunctie voor investeringen die niet worden geactiveerd. De ondergrens van de algemene reserve is bepaald op € 1 miljoen. Door verwerking van het rekening resultaat 2012 is de omvang van de algemene reserve fors onder deze grens van € 1 miljoen gekomen. De mutaties algemene reserve 2013 hebben betrekking op: Algem ene reserve: + 105.740,00 105.740,00 21.325,88 10.302.728,94 236.500,00

Toevoeging rente eigen financieringsmiddelen cf begroting 2013 Correctie renteopbrengsten cf Perspectiefnota 2013 Kosten onderzoek extra eigen bijdrageberekening WMO-vervoervoorzieningen Negatief saldo jaarrekening 2012 Overhevelingen conform jaarrekening 2012

+

Instellen reserve Aktualisering Bestemmingsplannen 2014/2015 Instellen reserve Kasschuif N.U.P. 2015 Instellen reserve Onderhoud sportvelden 2013 Resultaat najaarsnota 2013

130.000,00 66.700,00 20.000,00 35.500,00

GRP De reserve GRP is ingesteld om de lasten uitvoering van het gemeentelijke water- en rioleringsplan (GWRP) te egaliseren en daarmee de ontwikkeling van het tarief rioolheffing geleidelijk aan te laten verlopen. De lasten en baten GWRP worden via deze reserve geëgaliseerd. De mutaties op de reserve GRP 2013 is een onttrekking van € 8.597,00 ten gunste van de exploitatie 2013. Het gaat hier om het resultaat tussen de lasten onderhoud rioleringen c.a. en de opbrengsten rioolrechten. G.R.P.: -

8.597,00

Resultaat exploitatie 2013

88

Afvalstoffenheffing De reserve afvalstoffenheffing is ingesteld om lasten en baten afvalinzameling, afvalverwerking en de afvalstoffenheffing te egaliseren. Het saldo is onderdeel van de jaarlijkse discussie met betrekking tot de hoogte van het tarief afvalstoffenheffing. De mutaties op de reserve afvalstoffenheffing 2013 is een toevoeging van € 18.336,00 ten laste van de exploitatie 2013. Het gaat hier om het resultaat tussen de lasten inzameling en verwerking afval en de en de opbrengsten afvalstoffenheffing. Afvalstoffenheffing: + 18.335,56 Resultaat exploitatie 2013

Monumenten Het doel van deze reserve is het in stand houden van monumenten door het verstrekken van jaarlijkse subsidies. Monumenten: + 12.000,00 8.844,00

Storting in de reserve cf Perspectiefnota 2013 Onttrekking voor dekking verstrekte subsidies 2013

Reserve huiskamersoos Ten Post In de najaarsnota 2013 is besloten om de reserve huiskamersoos Ten Post in te zetten voor de renovatie van het dorpshuis Ten Post. Het bedrag is vrijgevallen ten gunste van de exploitatie 2013. Hier tegenover staat de geraamde bijdrage voor het dorpshuis Ten Post. Zie ook de toelichting bij het programma Welzijn, Zorg en Ouderen onder hoofdstuk 7. Kasschuif NUP 2015 Gemeenten krijgen voor het NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma) gedurende de jaren 2011 tot en met 2014 extra incidentele middelen (in de vorm van voorfinanciering) om de doelstelling van het NUP te kunnen realiseren. In 2015 moet dit weer terugbetaald worden aan het rijk. In onze meerjarenraming is vastgelegd dat deze terugbetaling wordt gedekt vanuit de algemene reserve. In de jaarrekening 2013 is het terug te betalen bedrag ad € 66.700,00 afgezonderd in een bestemmingsreserve. Onderhoud sportvelden In de begroting 2013 is een bedrag van € 20.000,00 onttrekking aan de algemene reserve opgenomen voor onderhoud sportvelden. Dit bedrag is afgezonderd in een bestemmingsreserve “Onderhoud sportvelden” Het onderhoud 2013 heeft binnen beschikbare budgetten plaatsgevonden waardoor het budget van € 20.000,00 beschikbaar blijft voor het opvangen van fluctuaties (bijvoorbeeld extra beregenen bij droog weer) in het onderhoud 2014 en volgende jaren. Onderwijshuisvesting basisonderwijs De reserve onderwijshuisvesting is ingesteld om fluctuaties in de kosten groot onderhoud huisvesting basisonderwijs op te kunnen vangen. De mutaties op de reserve onderwijshuisvesting basisonderwijs 2013 hebben betrekking op:

89

Onderw ijshuisvesting Basisonderw ijs: + 20.000,00 Jaarlijkse storting in de reserve + 5.000,00 Aanvullende storting n.a.v. Perspectiefnota 2013 14.239,13 Onttrekking i.v.m. onderhoud gebouw en 2013

Essent Bij de verkoop van de aandelen Essent is deze reserve ingesteld om inzichtelijk te maken welke vordering de gemeente nog heeft op Essent (Enexis en PBE) in verband met verstrekte leningen. De leningen staan op de balans opgenomen onder de post “Financiële vaste activa”. De mutatie op de reserve Essent heeft betrekking op de aflossing van een deel van de leningen. Het bedrag is ten gunste van de exploitatie 2013 gebracht. Essent: 118.681,00

Vervroegde aflossing Enexis

Verlichting “De Rietzoom” Voor de aanleg openbare verlichting De Rietzoom is een reserve ingesteld om de kapitaallasten (in rekening te brengen door Essent) te kunnen dekken. Besloten is (najaarsnota 2013) om de reserve vrij te laten vallen ten gunste van de exploitatie 2013. Het saldo is daarom per 31-12-2013 € 0,00. Regiovisie De gemeente is aangesloten bij de Regiovisie Groningen – Assen. Jaarlijks wordt hiervoor een bijdrage betaald. Dekking vindt plaats uit deze reserve. De reserve wordt gevuld uit een opslag op de m2-prijs bouwkavels. Met ingang van 2014 wordt de bijdrage aan de Regiovisie gedekt binnen de begroting. De mutaties op de reserve Regiovisie hebben betrekking op: Regiovisie: + 3.330,27

Declarabele BTW regiovisie 2012

+ + -

BTW Regiovisie 2012 betaald in 2013 Storting in de reserve cf Perspectiefnota 2013 Lagere bijdrage Regio Dekking bijdrage Regiovisie

3.330,27 60.000,00 3.045,30 63.248,40

Actualisering bestemmingsplannen 2012 In de begroting 2012 is door de raad een krediet beschikbaar gesteld voor de actualisatie van de komplannen. Dekking algemene reserve. Dit bedrag is in 2012 vanuit de algemene reserve overgezet in de bestemmingsreserve actualisering bestemmingsplannen 2012. De mutaties op de reserve actualisering bestemmingsplannen hebben betrekking op: Actualisering Bestemmingsplannen 2012: 18.258,81 Lasten 2013

Actualisering bestemmingsplan buitengebied In de meerjarenraming is een bedrag van € 130.000,00 opgenomen voor de actualisatie van het bestemmingsplan buitengebied. Dekking uit de algemene reserve. Dit bedrag is in de jaarrekening 2013 afgezonderd als bestemmingsreserve. Eind 2013 zijn de voorbereidende werkzaamheden gestart. De mutaties op de reserve actualisering bestemmingsplannen hebben betrekking op: 90

Actualisering bestemmingsplan buitengebied +

13.851,24 130.000,00

Voorbereidende w erkzaamheden 2013 Instelling bestemmingsreserve

Realisering speelvoorzieningen Door de raad is in 2011 besloten om te investeren in speelvoorzieningen. Hiervoor is een bedrag uit de algemene reserve beschikbaar gesteld van € 200.000,00. Het restant van dit bedrag is in 2012 vanuit de algemene reserve overgezet in de bestemmingsreserve realisering speelvoorzieningen. De mutaties op de reserve realisering speelvoorzieningen hebben betrekking op: Speelvoorzieningen: 36.429,29 Uitvoeringskosten 2013

Aanschaf benodigdheden brandweer Deze reserve is ingesteld om kleine investeringen tot een bedrag van € 10.000,00 te dekken. De mutatie op de reserve aanschaf benodigdheden brandweer heeft betrekking op aanschaf portofoons. Door de overgang van de brandweer naar de regio komt de reserve met ingang van 2014 te vervallen. Brandw eerbenodigdheden: 7.000,00 Aanschaf portofoons

Leader+gelden en POP-projecten Om bijdragen aan derden voor de realisering van landschapsbepalende projecten te kunnen verstrekken is deze reserve ingesteld. De mutaties op de reserve Leader+gelden en POP-projecten hebben betrekking op: Leader gelden en POP-Projekten: 1.999,28 Streekprodukten uut Grunn'n 3.791,56 Vrijval t.g.v. de najaarsrapportage 2013 265,44 Einddeclaratie boek "Bedreigd bestaan" 2013 2.197,60 MKB-onderzoek

WWB inkomensdeel De reserve WWB inkomensdeel heeft een bufferfunctie om hogere bijstandslasten dan de bijdragen vanuit het Rijk te kunnen dekken. Overschotten op beschikbare budgetten worden toegevoegd aan deze reserve. De mutatie op de reserve WWB inkomensdeel heeft betrekking op de dekking van de eigen bijdrage in de kosten bijstandsverlening die boven de rijksvergoeding uitkomen.: W.W.B.-Inkomensdeel: 79.000,00 T.g.v. exploitatie 2013 ; perspectiefnota 2013

Te bestemmen resultaat 2013 Hier staat het rekeningsaldo 2013 opgenomen. Voorstel is om dit resultaat toe te voegen aan de algemene reserve.

91

Kwetsbare reservepositie Uit het vorenstaande moge duidelijk zijn dat de reservepositie van de gemeente uiterst kwetsbaar is. Er is geen weerstandsvermogen aanwezig om tegenvallers op te vangen. Dit is zorgelijk gezien de in de paragraaf weerstandsvermogen beschreven risico’s in ondermeer de bouwgrondexploitatie, gemeentefonds (gevolgen rijksbezuinigingen) en de decentralisaties. Bij het eventueel voordoen van deze risico's houdt dit in dat de bestemmingsreserves weer aangesproken moeten worden. Het afromen van bestemmingsreserves is al diverse malen gebeurd en raakt direct de beleidskeuzes van de gemeente. Eventuele lucht in deze reserves is namelijk nauwelijks aanwezig. De algemene reserve bedraagt ultimo 2013 na verwerking van het rekeningresultaat € 9,5 miljoen negatief. Herstelplan eigen vermogen/artikel 12 Op basis van de bestaande regelgeving zal een negatieve algemene reserve over een periode van 4 jaar (de periode van de meerjarenraming) weer op peil moeten worden gebracht. Omdat dit niet lukt is artikel 12 steun aangevraagd bij het rijk. In het kader van artikel 12 wordt uitgegaan van een herstelperiode van 10 jaar. Verwacht wordt dat eind 2014 duidelijk is in hoeverre artikel 12 een oplossing biedt in het wegwerken van de negatieve algemene reserve. Medio 2014 wordt er gestart met het opstellen van een saneringsbegroting. Preventief toezicht door provincie De gemeente Ten Boer is ook voor het begrotingsjaar 2014 onder preventief toezicht van de provincie geplaatst. De provincie heeft bij brief van 9 mei 2014 de Werkbegroting 2014 (raadsbesluit van 23 april 2014) goedgekeurd. Daardoor mag de gemeente Ten Boer binnen de kaders van deze werkbegroting uitgaven doen in 2014.

92

Voorzieningen Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor: - verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; - op balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is; - kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren; Het beleid en de onderbouwing van de aanwezige voorzieningen is door de raad vastgelegd in de nota Reserves en Voorzieningen. Raadsbesluit van 30 juni 2010. Onderstaand treft u het overzicht voorzieningen aan met daaronder per voorziening een toelichting. SPECIFICATIE VOORZIENINGEN REKENING 2013: Saldi 01-01-13

Saldi 31-12-13 VERMEERDERINGEN T.l.v. de Overige

Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen zw embad Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen Tiggelhal Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen gymzaal Garmerw olde Wethouderspensioenen Egalisatievoorzieningen

17.045,73 12.420,00

VERMINDERINGEN VrijgeAanw ending

exploitatie Ontvangsten vallen 19.130,00 12.420,00

3.450,00 371.517,00

3.450,00 32.778,00 0,00

0,00

4.785,13 24.403,00

31.390,60 437,00

0,00 15.159,00

6.900,00 389.136,00

44.347,13

427.863,60

404.432,73

67.778,00

Negatieve expl.plannen

3.940.000,00

0,00

125.000,00

0,00 3.815.000,00

T.g.v. Voorraden = salderen

3.940.000,00

0,00

0,00 125.000,00

0,00 3.815.000,00

0,00

130.189,00

10.113,54

151.037,70

10.113,54

151.037,70

Claims Escrow en CBL

130.189,00

T.g.v. Overige uitzettingen > 1 jaar = salderen

130.189,00

0,00

0,00

Dubieuze debiteuren Algemeen

130.151,24

31.000,00

0,00

T.g.v. Debiteuren = salderen

130.151,24

31.000,00

0,00

4.604.772,97

98.778,00

0,00 125.000,00

TOTAAL

130.189,00 0,00

0,00

54.460,67 4.524.090,30

Egalisatievoorzieningen Voorzieningen Egalisatievoorzieningen

Boekw aarde

Vermeer-

Verminde-

Boekw aarde

31-12-2012

dering

ring

31-12-2013

404.432,73

67.778,00

44.347,13

427.863,60

404.432,73

67.778,00

44.347,13

427.863,60

Groot onderhoud MIOP sportvoorzieningen Door de raad is op 27 april 2011 het meerjarig investerings- en onderhoudsplan voor de sporthal, het zwembad en het gymlokaal Garmerwolde vastgesteld. Op basis van dit plan is de voorziening ingesteld. Jaarlijks wordt ten laste van de begroting een bedrag van € 35.000,00 gestort in de drie voorzieningen. De verminderingen op de voorzieningen hebben betrekking op het groot onderhoud dat in 2013 is uitgevoerd. In het kader van het onderzoek artikel 12 aanvraag (begrotingsscan) is geconstateerd dat een deel van het groot onderhoud wordt geactiveerd. Dit is niet toegestaan. De bedragen die staan opgenomen

93

in het meerjarig investeringsprogramma begroting 2014 moeten opgenomen worden in de voorziening. Overleg hierover is nog gaande met de inspecteur artikel 12. Wethouders pensioenen De voorziening wethouders pensioenen in nodig om in de toekomst voldoende middelen beschikbaar te hebben voor uitbetaling van wethouders pensioenen. De benodigde omvang van de voorziening per 31-12-2013 is gebaseerd op actuariële berekeningen door een gespecialiseerd bureau. Het was nodig om op basis van deze berekeningen een bedrag van € 32.778,00 te storten in de voorziening om in de toekomst aan onze verplichtingen te kunnen voldoen. Onttrokken is een bedrag van € 15.159,00 i.v.m. betaalde pensioenen. Tekorten exploitatieplannen Voor tekorten op exploitatieplannen moet een voorziening worden aangehouden. Het saldo van de voorziening per 31-12-2013 is gebaseerd op de door de raad op 19 februari 2014 vastgestelde exploitatieopzet Dijkshorn. Claims Escrow en CBL Bij de verkoop van Essent aan RWE is destijds tussen beide partijen een ‘Escrow overeenkomst’ afgesloten. Hiermee is als het ware een voorziening, een ‘risico-post’, gecreëerd van in totaal € 800 miljoen. Hieruit zou RWE eventuele tegenvallers vergoed kunnen krijgen. Het restant van deze post wordt uiteindelijk uitgekeerd aan de aandeelhouders. De gemeente heeft dit destijds boekhoudkundig verwerkt door een vordering op te nemen (‘Escrowovereenkomst) en dit bedrag (€ 215.000,00) te storten in een voorziening. In 2011 is een deel van deze Escrow-post vrijgevallen aan de aandeelhouders. In 2013 zijn er geen mutaties geweest. Dubieuze debiteuren De voorziening dubieuze debiteuren wordt gebruikt om vorderingen die dubieus zijn af te dekken. Het gaat hierbij vooral om de vorderingen bijstand (waaronder BZ) en belastingen. De benodigde omvang van de voorziening per 31-12-2013 is beoordeeld. Het was nodig om een bedrag van € 31.000,00 in de voorziening te storten om de voorziening op peil te houden. Na storting wordt de omvang van de voorziening voldoende geacht om bestaande risico’s af te dekken. In 2013 is een bedrag van € 10.114,00 gebruikt voor afboeking op debiteuren. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vaste schulden

Boekw aarde

Opname

31-12-2012 Leningen BNG

Aflossingen


29.727.067,40

3.000.000,00

1.549.619,71 31.177.447,69

29.727.067,40

3.000.000,00

1.549.619,71 31.177.447,69

De totale rentelast voor het jaar 2013 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 1.364.000,00. Toelichting: Voor een toelichting wordt verwezen naar paragraaf 4 Financiering.

94

Schulden met een looptijd korter dan één jaar De kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De kortlopende schulden hebben een rentetypische looptijd korter dan één jaar. Kortlopende schulden:

2013

Bank Nederlandse Gemeenten (Kasgeld) Bank Nederlandse Gemeenten (Rek.crt.Algemeen en Belastingen)

2.500.000,00

433.130,09

470.648,43

Rabobank Transitorische rente Crediteuren

2012

1.800.000,00 0,00

444,92

230.827,47

219.211,10

716.264,80

1.269.076,97

3.180.222,36

4.459.381,42

Toelichting: Per 31 december 2013 liep er een kasgeldlening van € 1,8 miljoen bij de BNG. Voor een verdere toelichting met betrekking tot financiering wordt verwezen naar paragraaf 4 Financiering. Het saldo in rekening courant bij de BNG was per 31-12-2013 negatief. De transitorische rente betreft de rente die pas in 2014 wordt betaald maar die betrekking heeft op 2013. De omvang van de post crediteuren per 31-12-2013 wordt voornamelijk veroorzaakt door de e afrekening 4 kwartaal 2013 van de Groninger diensten en diverse posten 2013 die in 2014 betaald zijn. Uitdrukkelijk dient vermeld te worden dat gesaldeerd in de post crediteuren is opgenomen een vordering op het CAK (administratiekantoor eigen bijdragen WMO) voor nog te ontvangen eigen bijdragen WMO huishoudelijke hulp. De informatie die wij krijgen van het CAK biedt onvoldoende houvast over de hardheid van deze vordering. Overlopende passiva Overlopende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. Overlopende passiva:

2013

2012

Vooruitontvangen bedragen

663.680,72

700.000,00

Verplichtingen ( A.G.V.)

24.392,25

128.791,92

Voorschotten Rijk

23.598,00

31.308,00

711.670,97

860.099,92

Toelichting: Het bedrag van € 663.680,72 is het restant van de bijdrage (€ 700.000,00) die de gemeente heeft ontvangen van de Regio Groningen Assen voor het project dorpsentree. De verplichtingen hebben met name betrekking op nog te betalen bijdragen WMO-voorzieningen (huishoudelijke hulp, vervoer en woningaanpassingen). Het bedrag van € 23.598,00 is het aandeel van het Participatiebudget 2013 dat overgeheveld en ingezet mag worden naar 2014.

95

Niet uit de balans blijkende financiële verplichtingen Door de gemeente zijn garanties verstrekt voor een aantal geldleningen. Onderstaand een overzicht van de verstrekte garanties. Woningstichting Wierden en Borgen Hoofdsom Restant 907.195 810.115 1.568.428 708.538 1.089.072 1.089.072 1.179.828 1.179.828 2.000.000 2.000.000 2.300.000 2.300.000 9.044.523 8.087.553

Garantie 50% 50% 50% 50% 50% 50%

Stichting Woonzorg Nederland Hoofdsom Restant 1.406.000 1.359.000 5.437.000 5.256.000 1.788.000 1.408.000 8.631.000 8.023.000

Garantie 50% 50% 50%

Stichting Mooiland (vervallen) Hoofdsom Restant 1.100.000 0 Stichting Biblionet Groningen Hoofdsom Restant 650.000 604.284 350.000 330.292 1.000.000 934.576 Waterbedrijf Groningen Hoofdsom 73.000

Restant 73.000

Garantie 50%

Garantie 100% 100%

Garantie 100%

Er zijn tot en met 2013 geen betalingen op grond van bovenstaande garanties verricht. Verder heeft de gemeente in 2006 een raamovereenkomst met de gemeente Groningen afgesloten voor het verrichten van werkzaamheden door de gemeente Groningen voor de gemeente Ten Boer, het zogenaamde model Ten Boer – Groningen. De op grond van deze overeenkomst afgesloten dienstverleningsovereenkomsten (DVO) zijn met ingang van 2013 met zes jaar verlengd. De nieuwe DVO vertegenwoordigt een jaarlijkse waarde van ruim € 3,3 miljoen in 2014

96

.9

Verwerking resultaat 2013 en over te hevelen posten

De jaarrekening 2013 laat een overschot zien van afgerond € 143.000,00. Dit overschot wordt toegevoegd aan de algemene reserve. In 2013 zijn een aantal budgetten niet gebruikt. Aanwending vindt plaats in 2014. In de najaarsnota 2013 is al besloten om een aantal budgetten over te hevelen naar 2014. In het kader van de aanvraag artikel 12 zijn deze overhevelingsvoorstellen opnieuw beoordeeld en bijgesteld. Verwerking heeft plaatsgevonden in de door de raad op 23 april 2014 vastgestelde werkbegroting 2014. De volgende overhevelingsvoorstellen zijn hier in verwerkt. -

€ 15.000,00 € 5.000,00 € 0,00 € 50.000,00 € 17.000,00 € 3.900,00 € 5.000,00 € 0,00 € 0,00 € 107.200,00 € 203.100,00

Verkiezingen Imago Ten Boer Frictiekosten bezuinigingsmaatregelen Onderhoud schoolgebouwen Transitie budget Jeugdzorg 2012 Extra budget inburgering Stichting KAT Dorpshuis Ten Post Dorpshuis Woltersum Begraafpark Totaal overgeheveld naar 2014

Bij de opstelling van de jaarrekening 2013 zijn nog een aantal posten naar voren gekomen die moeten worden overgeheveld naar 2014. Het gaat om de volgende posten: -

€ 49.500,00 € 8.700,00 € 11.500,00 € 28.000,00 € 28.200,00 € 6.000,00 € 131.900,00

Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) LEA t.b.v. combinatiefuncties Combinatiefuncties sport en onderwijs Transitiebudget Jeugdzorg Voorbereidingsbudget Dorpsentree Waar staat je gemeenten Nog over te hevelen naar 2014

blz. 71 blz. 73 blz. 74 blz. 76 blz. 78 zie hieronder

De toelichting waarom er overgeheveld moet worden is terug te vinden op de bladzijde die aangegeven staat bij de posten. Verder is een bedrag van € 6.000,00 opgenomen voor kosten onderzoek WaarStaatJeGemeente. Voor dit onderzoek is een incidenteel bedrag van € 8.000,00 opgenomen in de begroting 2013. Het onderzoek is eind 2013 uitgevoerd. Afrekening moet nog plaatsvinden. Verwachting is dat deze afrekening € 6.000,00 zal zijn. Voorgesteld wordt om een bedrag van € 131.900,00 over te hevelen naar 2014 en dit bedrag ten laste van de algemene reserve te brengen. Verwerking in de Perspectiefnota 2014.

97

10. WNT Algemeen De met ingang van 1 maart 2006 ingevoerde Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens WOPT is vervangen door De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT). De Eerste Kamer heeft op 13 november 2012 unaniem ingestemd met de WNT. De ingangsdatum is 1 januari 2013 en daarom wordt nu in deze jaarrekening conform de wet gerapporteerd. Het normenkader rondom de ‘’Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna :WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De Aanpassingswet WNT is als onderdeel van dit normenkader nog niet formeel aangenomen door de Eerste Kamer. Voor het opmaken van de jaarrekening is in lijn met de mededeling van de minister van BZK d.d. 12 februari 2014, gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 18 februari 2014, de aanpassingswet WNT wel als onderdeel van het normenkader gehanteerd. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft de gemeente Ten Boer gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen . Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 2014-0000142706 kan en hoeft de gemeente Ten Boer niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT). De WNT stelt, naast een verplichting tot openbaarmaking, een maximum aan de bezoldiging en de contractuele ontslagvergoeding vast. De bezoldiging van de hoogste leidinggevenden van de gemeente dienen te worden gepubliceerd. Het beloningsmaximum geldt ook voor bepaalde ingehuurde derden. Op grond van de wet bedraagt de totale maximale bezoldiging (exclusief sociale verzekeringspremies) na indexering voor 2013 € 228.599,-- of een pro rata gedeelte bij deeltijddienstverbanden of dienstverbanden korter dan een jaar. Dit bedrag is inclusief het werkgeversdeel in de pensioenpremie. Het maximum van € 228.599,-- (2013) geldt ook voor contracten met ingehuurde derden die in enige periode van achttien maanden langer dan zes maanden voor de organisatie werkzaam zijn. Voorbeelden zijn zzp’ers, personen met een management-BV en (interim-)arbeidskrachten van adviesbureaus. De beloning in het sectoraal bezoldigingsregime mag niet uitstijgen boven de voor die sector geldende norm. Deze norm wordt door de betrokken minister vastgesteld. Ten slotte geldt er een bonusverbod, tenzij een bonus bij uitzondering is toegestaan op grond van een algemene maatregel van bestuur.

98

Bezoldiging Topfunctionarissen, gewezen topfunctionarissen en toezichthouders Naam orgaan of instelling waar functie wordt bekleed

Functie(s)

Aard van de functie1

Naam

Beloning

Belastbare vaste en variabele onkostenvergoeding

Werkgeversdeel van voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn

Gemeente Ten Boer

Secretaris

Topfunctionaris

J.A.C.Hoedjes

€ 97.980

€ 3.036

€0

Gemeente Ten Boer

Griffier

Topfunctionaris

R.S.Bosma

€ 42.087

€ 600

€0

1

Topfunctionaris, gewezen topfunctionaris of toezichthouder Naam

Datum aanvang Datum einde dienstverband in het dienstverband in het boekjaar boekjaar (indien van toepassing) (indien van toepassing)

Omvang dienstverband (in FTE)

Motivering overschrijding norm (indien van toepassing)

J.A.C.Hoedjes

n.v.t.

n.v.t.

1.0

n.v.t.

R.S.Bosma

n.v.t.

n.v.t.

0,5

n.v.t.

Voor alle topfunctionarissen geldt dat het geldende beloningsmaximum over 2013 niet is overschreden. De gemeente Ten Boer heeft over 2013 voldaan aan de WNT. Uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband Beëindigingsvergoedingen Naast het publiceren van de bezoldigingen dienen ook de beëindigingsvergoedingen gepubliceerd te worden wanneer deze de norm te boven gaan. De maximale ontslagvergoeding is € 75.000,-- en geldt ook wanneer de ontslaguitkering in termijnen wordt betaald. Voor niet-topfunctionarissen betreft de maximale ontslagvergoeding € 228.599. In 2013 is inzake topfunctionarissen geen beëindigingsvergoeding uitbetaald. Tevens is in 2013 geen beëindigingsvergoeding aan niettopfunctionarissen betaald hoger dan het geldende maximum.

99

100

11 Vaststellingsbesluit

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Ten Boer in de openbare vergadering van 25 juni 2014.

De raad voornoemd,

de griffier,

de voorzitter

101

Controleverklaring

102

103

104

Bijlage 1: SISA

105

106

107

108

109

110

Bijlage 2: Overzicht Reserves en Voorzieningen SPECIFICATIE RESERVES REKENING 2013: 01-01-13

Rekeningsaldo 2012 voor bestemming Algemene reserve Algemene reserves GRP Afvalstoffenheffing Monumenten Huiskamersoos Ten Post Kasschuif N.U.P. 2015 Onderhoud sportvelden 2013 Onderw ijshuisvesting Basisonderw ijs Essent (Enexis BV) Verlichting "de Rietzoom" Regiovisie Aktualisering Bestemmingsplannen 2012 Aktualisering Bestemmingsplannen 2014/2015 Realisering Speelvoorzieningen Aanschaf benodigdheden brandw eer Leader+gelden en POP-projekten W.W.B.Inkomensdeel Overige Bestemmingsreserves TOTAAL

VERMEERDERINGEN T.l.v. de T.l.v.andere Overige exploitatie res./ voorz. ontvangsten -10.302.728,94 10.302.728,94 1.269.029,90 35.500,00 -9.033.699,04 35.500,00 10.302.728,94 0,00 155.842,82 10.579,52 58,31 15.000,00 0,00 0,00 18.740,18 344.119,00 10.668,17 203,10 39.487,10 0,00 58.420,55 7.000,00 24.564,52 116.411,36 801.094,63 -8.232.604,41

0,00 18.335,56 12.000,00

25.000,00

63.045,30

0,00

66.700,00 20.000,00 0,00

0,00 0,00 130.000,00 0,00

0,00 118.380,86 216.700,00 153.880,86 10.519.428,94

Toelichting op de mutaties met betrekking tot de reserves: VERMINDERINGEN 31-12-13 Algemene reserve: T.g.v. de T.g.v.andere + 105.740,00 Toevoeging rente eigen financieringsmiddelen cf begroting 2013 exploitatie res./ voorz. 105.740,00 Correctie renteopbrengsten cf Perspectiefnota 2013 0,00 0,00 21.325,88 Kosten onderzoek extra eigen bijdrageberekening WMO-vervoervoorzieningen 10.560.554,82 216.700,00 -9.472.724,92 10.302.728,94 Negatief saldo jaarrekening 2012 10.560.554,82 216.700,00 -9.472.724,92 236.500,00 Overhevelingen conform jaarrekening 2012 8.597,00 0,00 8.844,00 15.000,00

14.239,13 118.681,00 10.668,17 63.248,40 18.258,81 13.851,24 36.429,29 7.000,00 8.253,88 79.000,00 0,00 402.070,92 0,00 10.962.625,74

147.245,82 28.915,08 3.214,31 0,00 66.700,00 20.000,00 29.501,05 225.438,00 0,00 0,00 21.228,29 116.148,76 21.991,26 0,00 16.310,64 0,00 37.411,36 0,00 734.104,57 216.700,00 -8.738.620,35

130.000,00 Instellen reserve Aktualisering Bestemmingsplannen 2014/2015 66.700,00 Instellen reserve Kasschuif N.U.P. 2015 20.000,00 Instellen reserve Onderhoud sportvelden 2013 + 35.500,00 Resultaat najaarsnota 2013 G.R.P.: 8.597,00 Resultaat exploitatie 2013 Afvalstoffenheffing: + 18.335,56 Resultaat exploitatie 2013 Monumenten: + 12.000,00 Storting in de reserve cf Perspectiefnota 2013 8.844,00 Onttrekking voor dekking verstrekte subsidies 2013 Huiskamersoos Ten Post: 15.000,00 T.g.v. exploitatie 2013 ; Najaarsnota Onderwijshuisvesting Basisonderwijs: + 20.000,00 Jaarlijkse storting in de reserve + 5.000,00 Aanvullende storting n.a.v. Perspectiefnota 2013 14.239,13 Onttrekking i.v.m. onderhoud gebouw en 2013 Regiovisie: + 3.330,27 Declarabele BTW regiovisie 2012 + + -

111

3.330,27 60.000,00 3.045,30 63.248,40

BTW Regiovisie 2012 betaald in 2013 Storting in de reserve cf Perspectiefnota 2013 Lagere bijdrage Regio Dekking bijdrage Regiovisie

Claims reserve leader: 2.500,00 agrologistiek 2e tranch 6.954,40 MKB-onderzoek 2 tranches 6.856,24 Inrichtingsplan Garmerw olde 16.310,64

Essent: 118.681,00 Vervroegde aflossing Enexis Verlichting "de Rietzoom: 10.668,17 T.g.v. exploitatie 2013 ; Najaarsnota Actualisering Bestemmingsplannen 2012:

Claim Reserve Onderwijshuisvesting : 4.501,05 Restant programma 2012 25.000,00 Programma 2013 29.501,05

18.258,81 Lasten 2013 Actualisering bestemmingsplan buitengebied 13.851,24 Voorbereidende w erkzaamheden 2013 + 130.000,00 Instelling bestemmingsreserve Kasschuif N.U.P 2015: + 66.700,00 T.l.v.Algemene Reserve ; perspectiefnota 2013 Onderhoud sportvelden 2013: + 20.000,00 T.l.v.Algemene Reserve ; perspectiefnota 2013 Leader gelden en POP-Projekten: 1.999,28 Streekprodukten uut Grunn'n 3.791,56 Vrijval t.g.v. de najaarsrapportage 2013 265,44 Einddeclaratie boek "Bedreigd bestaan" 2013 2.197,60 MKB-onderzoek W.W.B.-Inkomensdeel: 79.000,00 T.g.v. exploitatie 2013 ; perspectiefnota 2013 Speelvoorzieningen: 36.429,29 T.g.v. exploitatie 2013 Brandweerbenodigdheden: 7.000,00 Aanschaf portofoons

112

SPECIFICATIE VOORZIENINGEN REKENING 2013: Saldi 01-01-13

Saldi 31-12-13 VERMEERDERINGEN VERMINDERINGEN T.l.v. de Overige VrijgeAanw ending exploitatie Ontvangsten vallen

Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen zw embad Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen Tiggelhal Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen gymzaal Garmerw olde Wethouderspensioenen Egalisatievoorzieningen

Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen: zwembad "de Blinkerd" + 19.130,00 T.l.v.exploitatie 2013 zw embad 4.785,13 T.g.v. exploitatie 2013 zw embad

17.045,73 12.420,00 3.450,00

19.130,00 12.420,00 3.450,00

4.785,13 24.403,00 0,00

371.517,00

32.778,00

15.159,00

389.136,00 Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen: Gymnastiekaal Garmerwolde

44.347,13

427.863,60 +

404.432,73

67.778,00

Negatieve expl.plannen

3.940.000,00

0,00

125.000,00

T.g.v. Voorraden = salderen

3.940.000,00

0,00

0,00 125.000,00

0,00

0,00

31.390,60 Groot onderhoud M.I.O.P.Sportvoorzieningen: M.F.S.C "Tiggelhal" 437,00 + 12.420,00 T.l.v.exploitatie 2013 Sporthal / M.F.S.C. 6.900,00 24.403,00 T.g.v.exploitatie 2013 Sportgal/ M.F.S.C. 3.450,00 T.l.v.exploitatie 2013 gymnastiekzaal Garmerw olde

0,00 3.815.000,00 Negatieve exploitatieplannen 0,00 3.815.000,00 +

125.000,00

T.g.v.exploitatie 2013 Dijkshorn

Wethouderspensioenen 130.189,00 15.159,00 Betaalde uitkeringen

Claims Escrow en CBL

130.189,00

T.g.v. Overige uitzettingen > 1 jaar = salderen

130.189,00

0,00

0,00

Dubieuze debiteuren Algemeen

130.151,24

31.000,00

0,00

T.g.v. Debiteuren = salderen

130.151,24

31.000,00

0,00

4.604.772,97

98.778,00

0,00 125.000,00

TOTAAL

Toelichting op de mutaties met betrekking tot de voorzieningen: Dubieuze Debiteuren Algemeen: + 31.000,00 T.l.v. exploitatie: op peil brengen voorziening 10.113,54 Afboeking vorderingen op diverse debiteuren

0,00

0,00

113

0,00

130.189,00 +

10.113,54

151.037,70

10.113,54

151.037,70

54.460,67 4.524.090,30

32.778,00

t.l.v.exploitatie 2013: op peil brengen voorziening

Inleiding en verantwoording 5. Hoofdstuk 1 Kerngegevens 10

Recommend Documents