Inhoudsopgave. Schoolgids vmbo Algemeen 1

Inhoudsopgave Algemeen deel Inhoudsopgave – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 1 Voorwoord – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 3 Algemeen – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 4 Doelstellingen Clusius College vmbo – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 5 Inrichting van het onderwijs – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 7 De leerling staat centraal – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 10 Maatschappelijke betrokkenheid – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 13 Na het vmbo – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 14 Overzicht kosten – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 16 Algemene zaken – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 19 Vestigingen van het Clusius College – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 24 Belangrijke adressen en telefoonnummers – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 25

Vestigingsdeel Amsterdam Voorwoord vestigingsdirectie – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 27 Vestigingsgegevens – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 28 Inrichting van het onderwijs – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 29 De lessentabel – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 31 De leerling staat centraal – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 33 Maatschappelijke betrokkenheid – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 37 Overzicht kosten – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 38 Overige regelingen en belangrijke data – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 39 Vestigingsregels – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 40 Gegevens van medewerkers Amsterdam – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 42

Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Algemeen

1

2


Voorwoord

Beste ouders1, verzorgers en leerlingen, Het Clusius College is organisatorisch één geheel. Daarom is gekozen voor een algemene schoolgids voor het vmbo met een vestigingsspecifiek deel daarin opgenomen. In het algemeen deel vindt u informatie over onder andere de inrichting van het onderwijs op het Clusius College, de begeleiding van leerlingen tijdens hun schoolperiode en een overzicht van belangrijke onderwijsdocumenten. In het vestigingsdeel zijn specifieke gegevens van de vestiging te vinden, zoals de vestigingsregels, afspraken die zijn gemaakt met de regio waarin de vestiging zich bevindt en een lessentabel. Het Clusius College heeft acht vestigingen voor het vmbo. Deze zijn gevestigd in Alkmaar, Amsterdam, Castricum, Grootebroek, Heerhugowaard, Hoorn, Purmerend en Schagen. In Alkmaar, Hoorn en Schagen is het ook mogelijk om een mbo-opleiding te volgen. In Alkmaar is ook het Centraal Bureau gevestigd. Er werken bij het Clusius College ruim 600 medewerkers, verdeeld over de verschillende locaties. Al deze medewerkers zetten zich in voor het creëren van een veilige en leerzame omgeving. Het Clusius College kiest voor kleinschaligheid binnen herkenbare en logische eenheden met een eigen identiteit. De kleinschaligheid komt ook in de organisatievorm tot uiting, zoals verder in deze schoolgids te lezen is. Namens alle collega’s wens ik onze leerlingen en hun ouders een goed schooljaar toe.

M.H. van Tilburg voorzitter van het College van Bestuur

1

Waar in de tekst ouders staat, wordt bedoeld ’ouder(s)/verzorger(s)’ Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Algemeen

3

Algemeen Wie was Clusius? Carolus Clusius is de Latijnse naam voor Charles de l’Ecluse (1526 - 1609). Deze Zuid-Nederlandse plantkundige beschreef als eerste de tulp en voerde deze in Nederland in. Naast de tulp heeft hij o.a. de volgende planten ingevoerd: de paardenkastanje, de plataan, de snijboon en de jasmijn.

Bevoegd gezag - het College van Bestuur Het Clusius College is een stichting. Het College van Bestuur (CvB) is het bevoegd gezag van de stichting en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht (RvT). Het management wordt gevormd door de acht vestigingsdirecteuren. Het College van Bestuur wordt gevormd door twee personen, te weten: Dhr. M.H. van Tilburg voorzitter Dhr. G.P. Oud lid De Raad van Toezicht bestaat uit zeven personen, te weten: Dhr. S.A. Ruiter voorzitter Dhr. A.J.M. Rozemond vice-voorzitter Dhr. Th.A.G. Faassen lid Dhr. mr. drs. E.S. Rijnders lid Dhr. J. van der Velde lid Dhr. D.C. de Vries lid Dhr. P. Kok lid

4


Het CvB vormt het bevoegd gezag van de organisatie en oefent alle bestuurlijke taken en bevoegdheden uit die de onderwijswetgever aan een schoolbestuur in Nederland heeft opgedragen. Het CvB draagt zorg voor de ontwikkeling van beleid en de coördinatie daarvan voor de gehele school, wat betekent dat het CvB de directies van de verschillende vestigingen op de hoogte stelt van nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs. Zij schept daarmee de kaders waarbinnen het beleid van de school zich dient af te spelen. Zij doet dit in overleg met de vestigingsdirecteuren.

Van Medezeggenschapsraad naar Ondernemingsraad Na jaren van voorbereiding is op 1 maart 2010 de Wet Medezeggenschap Educatie en Beroepsonderwijs (WMEB) van kracht geworden. De nieuwe wet regelt de medezeggenschap van de medewerkers, van de deelnemers/leerlingen en van de ouders. Eén van de gevolgen van de wetswijziging is dat de Medezeggenschapsraad (MR) van het Clusius College, die sinds 1992 bestaat, per 1 maart 2011 vervangen zal worden door een, door verkiezingen verkozen, Ondernemingsraad (OR). Vanaf die datum zal ook de medezeggenschap van de deelnemers van het mbo in de vorm van een Deelnemersraad (DR) geregeld moeten zijn. Voor de medezeggenschap van de vmbovestigingen wordt de vorming van een Clusiusbrede ouderraad voorbereid. De vernieuwde medezeggenschap zal stapsgewijs in het schooljaar 2010 - 2011 worden ingevoerd.

Doelstellingen Clusius College vmbo Het College van Bestuur heeft de volgende 9 punten beschreven voor ontwikkeling van het vmbo. Doelgericht onderwijs

Het onderwijs op het Clusius College is gericht op de individuele leerling. Voor iedere leerling een aanbod dat bij hem/haar past. • Het onderwijsprogramma houdt rekening met verschillen tussen leerlingen. Dit kunnen verschillen zijn in niveau, leerstijl (manier van leren) en leertempo. • De onderwijsorganisatie is zo ingericht dat elke leerling zo goed mogelijk wordt opgeleid voor zijn/haar vervolgopleiding. Duidelijke programma’s

Iedere leerling weet wat de onderwijsactiviteiten per leergebied/vakgebied zijn en wat de vestiging van hem/haar verwacht. Weten waar je aan toe bent. • Het programma, onderscheiden naar onderbouw en bovenbouw, is bij de start van het schooljaar bij iedere leerling bekend. • De teams zijn verantwoordelijk voor de communicatie over het onderwijsprogramma, vanaf de start tot en met het einde van het schooljaar met leerlingen en ouders.

Gegarandeerde lesuren en kwaliteit

Iedere leerling heeft recht op een evenwichtig rooster met gegarandeerde lesuren - volgens de Wet op het Voortgezet Onderwijs - onder leiding van gekwalificeerd personeel. Zekerheid in het onderwijs. • Geplande en gerealiseerde onderwijstijd zijn op orde. • Leerlingen en ouders kunnen rekenen op professioneel personeel dat de verantwoordelijkheid heeft om de vereiste tijd en kwaliteit te leveren. Zorgvuldige examens

Iedere leerling is verzekerd van een schoolexamen en een centraal examen dat voldoet aan eisen conform het kwaliteitsmanagementsysteem van het Clusius College. Onafhankelijke beoordeling. • Bij het Clusius College is de kwaliteit van de examinering van de vmbo-vestigingen vergelijkbaar en onderling meetbaar. • De teams zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van een deugdelijke examinering, onder toezicht van de examencommissie. Flexibiliteit

Leerlingen leren in een uitdagende leeromgeving, waarin zowel een breed als smal onderwijsprogramma kan worden ingevuld. • L eerloopbaan staat centraal. • Gericht op optimaliseren van doorlopende leerlijnen, algemeen en beroepsgericht, in aansluiting op de vervolgopleiding en (toekomstige) beroepspraktijk.


5

Zinvolle stages

Goede begeleiding en zorg

Iedere leerling heeft recht op zinvolle maatschappelijke en beroepsoriënterende stages onder goede begeleiding van vestiging en bedrijf/instelling.

Iedere leerling wordt begeleid om het leer- en keuzeproces optimaal te ondersteunen.

Leergerichte stageplekken. • De leerling en het bedrijf/instelling weten aan welke doelen/vaardigheden op de betreffende stageplaats gewerkt gaat worden. • De vestiging is voldoende toegerust om contacten met stagebegeleiders optimaal vorm te geven. • De vestiging is verantwoordelijk voor de communicatie met bedrijven.

Regelmatige begeleidingsgesprekken. • Elke leerling heeft recht op regelmatige begeleidingsgesprekken met goed opgeleide begeleiders (zoals mentor, decaan, stagebegeleider) aan de hand van voortgangsrapportages. • In overleg met de mentor wordt, indien nodig, het onderwijsen begeleidingprogramma aangepast. • Voor alle leerlingen is er een zorgstructuur, op basis van een vastgesteld zorgbeleidsplan.

Eigentijds onderwijs

Effectief overleg en samenwerking

Het onderwijsaanbod (maatschappelijk en beroepsgericht) bereidt voor en sluit aan op competentiegericht leren in het vervolgonderwijs. Iedere leerling heeft een evenwichtig pakket van vakkennis en vakvaardigheden in combinatie met algemene kennis en vaardigheden.

Overleg en samenwerking zijn gericht op het realiseren van maximaal resultaat voor de leerling.

Succeservaringen. • Leerlingen werken in een variëteit aan leersituaties zodat zij optimaal de gelegenheid krijgen hun sterke en minder sterke eigenschappen te verkennen, talenten te ontdekken en succes te ervaren.

6


Gebruik maken van bestaande informatie en kennis. • De vestiging is verantwoordelijk voor het verzamelen en verspreiden van in-, door-, en uitstroomgegevens per leerling, inclusief warme en koude overdracht naar het vervolgonderwijs. • In- en externe communicatie van onderwijsteams en overige eenheden vindt plaats binnen een effectieve communicatiestructuur. • De mogelijkheden die ICT biedt om informatie en communicatie te ondersteunen worden optimaal benut.

Inrichting van het onderwijs Toelating en inschrijving Iedereen is welkom om bij het Clusius College onderwijs te komen volgen. Het Clusius College is een vmboschool, dit betekent dat leerlingen moeten voldoen aan een vmbo-profiel om onderwijs te mogen volgen bij het Clusius College. Aan de toelating kunnen dus eisen worden gesteld aan het niveau van de leerling. Soms zijn die eisen opgelegd vanuit een (regionaal) samenwerkingsverband. Bij toelating tot een hoger leerjaar kunnen ook eisen worden gesteld aan de vooropleiding van de leerling. Aan de hand van de resultaten, gesprekken met de leerling en ouders en de informatie van de toeleverende school, wordt bekeken of een leerling wordt toegelaten. Voorwaardelijke toelating is ook mogelijk; de leerling blijft dan ingeschreven bij de toeleverende school. Dit wordt dan gastleerlingschap genoemd. Het inschrijvingsformulier is verkrijgbaar bij de administratie van de desbetreffende vestiging.

Het rapport Het schooljaar is verdeeld in 4 perioden, na elke periode ontvangen de leerlingen een rapport. Het cijfer/de beoordeling per vak op het vierde rapport is het voortschrijdend gemiddelde van de behaalde resultaten.

Onderbouw In het eerste en tweede leerjaar krijgen de leerlingen les in de vakken/leergebieden zoals in het vestigingsspecifieke deel van de schoolgids is weergegeven. Voor elk vak zijn kerndoelen vastgesteld waarin omschreven staat welke kennis en/of vaardigheden een leerling na het doorlopen van de onderbouw moet beheersen. In het zogenaamde differentieel deel is er voldoende ruimte om kennis te maken met de beroepsoriënterende vakken waarbij veel aandacht wordt

besteed aan planten, dieren en voeding. Een deel van het lesprogramma bestaat uit projecten die altijd over meerdere vakken/leergebieden gaan. Uitgangspunten hierbij zijn dat de leerling: • actief en in toenemende mate zelfstandig leert; • samen met anderen leert; • leert in samenhang. Dat wil zeggen: relaties kan aanbrengen tussen de verschillende vakken en leergebieden; • zich oriënteert en dus zicht krijgt op zijn/haar mogelijkheden voor zijn/haar verdere (school) loopbaan en op de samenleving; • leert in een uitdagende, veilige en gezonde omgeving, waarin het voor leerlingen mogelijk is zijn grenzen en mogelijkheden voor zichzelf en voor anderen te verkennen; • leert in een doorlopende leerlijn.

Leerwegen Op de vmbo-vestigingen worden de volgende leerwegen aangeboden (GL indien het organisatorisch mogelijk is): • De gemengde leerweg (GL) Via deze leerweg kunnen leerlingen naar niveau 3 en 4 van het middelbaar beroepsonderwijs. Het examenpakket bestaat uit vijf theorievakken en één beroepsgericht vak. • De kaderberoepsgerichte leerweg (KL) Ook langs deze weg wordt de leerling opgeleid voor niveau 3 (en soms 4) van het middelbaar beroepsonderwijs. Het examenpakket bestaat uit vier theorievakken en twee beroepsgerichte vakken. • De basisberoepsgerichte leerweg (BL) Deze leerweg leidt op tot niveau 2 (en soms 3) van het middelbaar beroepsonderwijs. Het examenpakket bestaat uit vier theorievakken (minder zwaar dan bij de kaderberoepsgerichte leerweg) en minimaal één beroepsgericht vak. Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Algemeen

7

Op een aantal vestigingen van het Clusius College wordt ook het leerwerktraject (LWT) aangeboden. Dit is een speciaal traject waarin een stagecomponent, Nederlandse taal en een beroepsgericht vak verplicht zijn. Het LWT-diploma geeft toegang tot niveau 1 en soms niveau 2 opleidingen van het mbo in de verwante sector van het gekozen beroepsgerichte vak. Bij alle aangeboden leerwegen is leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) mogelijk Plaatsing in de definitieve leerweg

Aan het eind van leerjaar 2 krijgen de leerlingen het advies over de plaatsing van de leerling in de definitieve leerweg. Het advies gaat over de aanbevolen leerweg, de sector en het te volgen onderwijs. Dit advies is bindend en gebaseerd op de vorderingen en capaciteiten van de leerling.

Bovenbouw Het beroepsgerichte programma in de bovenbouw

De vmbo-opleidingen duren vier jaar. De eerste twee jaar vormen de onderbouw. Het derde en het vierde leerjaar vormen de bovenbouw. De leerlingen zijn, naast de algemeen vormende vakken, een flink deel van de week bezig met praktische vakken. In de bovenbouw is er een examenprogramma dat per vestiging kan verschillen. Het examenprogramma dat in de vestiging gevolgd wordt, is te vinden in het vestigingsspecifieke deel van deze schoolgids. De examenprogramma’s die op het Clusius College worden aangeboden zijn het afdelingsprogramma Landbouw en natuurlijke omgeving en het programma Landbouwbreed. In het afdelingsprogramma Landbouw en natuurlijke omgeving kiest de leerling, afhankelijk van de leerweg, 1 of 2 opleidingsrichtingen voor het examen. De beroepsgerichte vakken van het afdelingsprogramma Landbouw en natuurlijke omgeving zijn plantenteelt, dierhouderij en -verzorging, verwerking agrarische producten/levensmiddelen technologie (VAP), bloembinden en -schikken, groene ruimte, agrarische techniek 8


en agrarische bedrijfseconomie. In het programma Landbouwbreed komen deze vakken terug in de thema’s recreatie, groen, verzorging, handel en techniek. Het Algemeen Vormend Onderwijs (AVO) programma in de bovenbouw

In de bovenbouw worden de volgende algemene vakken aangeboden: • Nederlandse taal; • Engelse taal; • Duitse taal; • wiskunde; • natuur- en scheikunde 1 (nask1); • maatschappijleer; • biologie; • economie; • kunstvakken 1 (CKV); • lichamelijke opvoeding. Aan het eind van het derde jaar kiezen de leerlingen het vakkenpakket waarin ze examen doen volgens landelijk vastgestelde regels. Nederlandse taal, Engelse taal, biologie/wiskunde, kunstvakken 1, lichamelijke opvoeding en maatschappijleer zijn in ieder geval verplichte examenvakken.

Examen en examenreglement Het examen bestaat uit een schoolexamen en een landelijk centraal examen. Samen vormt dit het eindexamen van het vmbo. Het schoolexamen begint al in het derde jaar en gaat verder in het vierde jaar. Voor 1 oktober krijgen de leerlingen uit klas 3 en 4 een Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) en het examenreglement. In het PTA staat o.a. aangegeven welke cijfers er mee zullen tellen voor het eindexamen. Ook staat hierin hoe het schooljaar is ingedeeld, wat wel en wat niet in het schoolexamen wordt getoetst en welke onderdelen aan het eind van klas 4 voor het centraal examen moeten worden bestudeerd.

Voor het examen is een reglement opgesteld dat op de algemene website van het Clusius College (www.clusius.nl) is in te zien. In het examenreglement zijn de regels met betrekking tot de organisatie en gang van zaken van het examen en overige rechten en plichten met betrekking tot de schoolexamens en de centrale examens opgenomen.

Diplomering en uitschrijving Na vier leerjaren te hebben doorlopen op het vmbo van het Clusius College en de examens met goed resultaat te hebben afgesloten ontvangt de leerling een diploma. Hierna kan de leerling zich concentreren op zijn/haar vervolgopleiding. Het Clusius College zorgt, bij inschrijving op de vervolgopleiding, voor de uitschrijving bij het Clusius College. Het Clusius College is verplicht de in- en uitschrijving van de leerlingen aan de woongemeente door te geven. Een eventuele tussentijdse uitschrijving kan noodzakelijk zijn als: • er een inschrijving op een andere school heeft plaatsgevonden; • er een vrijstelling verleend is op een van de daarvoor geldende gronden; • een procedure tot verwijdering is afgerond en de leerling op een andere school is geplaatst.

Onderwijstijd De vestiging is wettelijk verplicht in leerjaar 1 t/m 3 1000 uur onderwijstijd te realiseren. In leerjaar 4 is dit 700 uur. In de verplichte onderwijstijd is 40 uur gereserveerd voor maatwerkonderwijs dat niet voor alle leerlingen verplicht is. De activiteiten die de vestiging aanbiedt worden gezien als onderwijstijd, mits het onderwijs: • onder pedagogisch-didactische verantwoordelijkheid van bekwaam onderwijspersoneel wordt uitgevoerd; • deel uitmaakt van het door de vestiging geplande en voor de leerlingen verplichte onderwijsprogramma; • door een inspirerend en uitdagend karakter bijdrage levert aan een zinvolle invulling van de totale studielast van leerlingen. Sommige vestigingsactiviteiten kunnen buiten de lestijden vallen. Als voorbeeld: excursies en presentaties kunnen incidenteel in de avonduren vallen, dit wordt ook gerekend als onderwijstijd. Ook beroepsstages en maatschappelijke stages worden als onderwijstijd gerekend.


9

De leerling staat centraal Leerlingvolgsysteem Iedere vestiging heeft een leerlingvolgsysteem. De kern hiervan is registratie van leerresultaten en vorderingen.

Mentor Elke leerling heeft een mentor. De mentor behartigt de belangen van de leerling, zorgt voor contacten met de ouders van de leerlingen en begeleidt de leerling waar nodig. De mentor is het aanspreekpunt voor de ouders van de leerling en de leerling zelf. Hij/zij zorgt ook voor de communicatie tussen vestiging en ouders.

Teams (teamleider, vakdocent) Per vestiging is er een onderbouwteam en een bovenbouwteam. De teams bestaan uit verschillende vakdocenten. Een team wordt aangestuurd door een teamleider, deze overlegt op zijn beurt weer met de vestigingsdirectie.

Leerlingbegeleiding Om goede begeleiding te bieden, wordt er naast de lessen tijd besteed aan leerlingbegeleiding. Leerlingbegeleiding kan bestaan uit: • leerlingbegeleiding door de mentor; • vakgerichte hulp; • huiswerkbegeleiding; • examentraining; • faalangsttraining.

Communicatie gescheiden ouders Ouders, ook gescheiden ouders, hebben recht op informatie wat betreft de schoolzaken van hun kind. Deze informatie, rapporten, brieven, uitnodigingen voor de ouderavond etc. wordt door de vestiging eenmalig verstrekt en verstuurd naar de ouder waar de leerling woont. De vestiging verstrekt geen dubbele informatie aan de ouders. Het is de verantwoordelijkheid van de ouders om elkaar op de hoogte te houden van relevante schoolinformatie. 10


Indien een gedupeerde ouder bezwaar maakt tegen deze regeling omdat zijn/haar ex-partner geen informatie door wenst te geven, dan kan de vestiging de gedupeerde ouder wijzen op de juridische mogelijkheden. Een vestiging kan besluiten een uitzondering te maken en kopieën van brieven en rapporten ook naar de gedupeerde partij te sturen. Deze uitzondering mag echter geen regel worden. Deze situatie verplicht de vestiging niet een dubbele informatiestroom als standaard in te stellen. Indien een ouder bezwaar maakt dat de andere ouder informatie ontvangt, dan verwijst de vestiging de bezwaarindiener naar de juridische dekking: een schriftelijk bewijs van de uitspraak van de (kinder) rechter moet dan in het bezit zijn van de vestiging. Zo niet, dan kan de vestiging niet aan het bezwaar van de ouder voldoen. Bij de uitvoering van bovenstaande werkwijze zal de vestiging altijd het belang van de leerling voorop stellen.

Pestprotocol Uit onderzoek blijkt dat zo’n 400.000 leerlingen in Nederland slachtoffer zijn van pestgedrag. Pesten is een wezenlijk en groot probleem en schadelijk tot zeer schadelijk voor kinderen, zowel voor slachtoffers als voor pesters. Op het Clusius College is pesten niet toegestaan, daarom is op iedere vestiging een pestprotocol aanwezig.

Zorgbeleidsplan Iedere vestiging heeft een zorgbeleidsplan waarin de punten, zoals in dit hoofdstuk omschreven, in detail worden weergegeven. Dit plan ligt op de vestiging ter inzage.

Zorg en Advies Team (ZAT) Op elke vestiging is een Zorg en Advies Team (ZAT) aanwezig. Het ZAT kan bestaan uit verschillende instanties, zoals leerplicht, maatschappelijk werk, jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg en politie. Het ZAT heeft de taak om structureel samen te werken om kinderen, gezinnen en scholen bij (het vermoeden van) emotionele-, gedrags-, ontwikkelings- en/of leerproblemen te ondersteunen. Het ZAT draagt bij aan optimale ontwikkelingskansen voor de leerlingen. Bespreking in het ZAT gebeurt altijd in overleg met ouders.

Extra begeleiding van de leerling De zorgcoördinator van de vestiging coördineert de extra zorg en adviseert de docenten, mentoren en ouders over de begeleiding van leerlingen die deze zorg nodig hebben, bijvoorbeeld leerlingen in het leerwegondersteunend onderwijs. Op basis van onderzoek wordt een handelingsplan opgesteld, waar nodig verwijst de mentor door naar het interne zorgteam.

Schoolmaatschappelijk werk Op een aantal vestigingen kunnen zowel de leerlingen als hun ouders gebruik maken van de diensten van het schoolmaatschappelijk werk (SMW) als het gaat om problemen die te maken hebben met het welbevinden van de leerlingen. Ouders kunnen via de vestiging een afspraak maken.

Vertrouwenspersoon Een vestiging kan een interne vertrouwenspersoon hebben. Een vertrouwenspersoon is een docent die speciaal door de directie is benoemd om te praten met leerlingen die problemen hebben. Dit kunnen problemen zijn die te maken hebben met medeleerlingen, docenten, vrienden, familieleden of de leerling zelf. De informatie van de leerling wordt vertrouwelijk behandeld.

De hulp van een vertrouwenspersoon kan worden ingeroepen via de mentor. De leerling kan ook zelf de vertrouwenspersoon aanspreken of een briefje in de brievenbus van de vertrouwenspersoon doen.

Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Jaarlijks verlaten ruim 35.000 jongeren het onderwijs zonder over een startkwalificatie (mbo niveau 2-, havo- of vwo-diploma) te beschikken. Volgens de Inspectie van het Onderwijs is het vooruitzicht van jongeren zonder startkwalificatie veelal langdurige of frequente werkloosheid, een gebrekkig ontwikkelingsperspectief in het arbeidsproces en mogelijk zelfs criminaliteit. Vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen werd om voortijdige schoolverlaters (VSV-ers) een betere uitgangspositie in de maatschappij te geven, in 1994 de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) ingesteld. In 2001 werd de regeling verder uitgewerkt in de RMC-wetgeving. Het centrale doel van de RMC-functie is het scheppen van voorwaarden voor jongeren tot 23 jaar om de voor hen hoogst haalbare en meest passende onderwijsen/of arbeidsmarktpositie te bereiken. Iedere jongere tot 23 jaar moet dus een passende plaats in het onderwijs of op de arbeidsmarkt kunnen vinden. Om dit te kunnen bereiken hebben verschillende regio’s met alle scholen die zich in die regio bevinden een convenant afgesloten. Zo ook de regio’s waar de vestigingen van het Clusius College zich in bevinden. Deze regio’s zijn West-Friesland, Noord-Kennemerland, Kop van Noord-Holland en Agglomeratie Amsterdam. Meer informatie over de verschillende convenanten is te vinden op www.voortijdigschoolverlaten.nl.


11

Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo)

Begeleidingsovereenkomst

Op alle vestigingen van het Clusius College wordt leerwegondersteunend onderwijs aangeboden. Dit is bestemd voor leerlingen die moeite hebben met het reguliere onderwijs. Leerlingen die in aanmerking komen voor lwoo krijgen een beschikking van de Regionale Verwijzingscommissie (RVC) van het samenwerkingsverband waar de vestiging deel van uitmaakt. De vestiging krijgt vervolgens extra middelen van de overheid. Lwoo is geen leerlinggebonden financiering en hoeft niet uitsluitend aan lwoo-leerlingen besteed te worden. Het is extra financiering om de zorgstructuur van de vestiging handen en voeten te geven.

Tussen de vestiging van de LGF-leerling en het REC dient een begeleidingsovereenkomst te worden opgesteld. In deze overeenkomst wordt beschreven hoe de begeleiding op de vestiging vormt krijgt.

LGF Leerlinggebonden financiering (rugzak) Per augustus 2003 is de wet Leerlinggebonden financiering in werking getreden. Het betreft leerlingen met een zogenoemd ’Rugzakje’. Deze wet geeft de vestiging de mogelijkheid om medewerking te verlenen aan integratie van leerlingen met een handicap in het reguliere onderwijs. Sommige leerlingen kunnen aanspraak maken op leerlinggebonden financiering, waarmee door of via de vestiging specifieke extra begeleiding ingezet kan worden. Deze financiering dient door de ouders aangevraagd te worden. Meer informatie hierover is te vinden op de website: www.oudersenrugzak.nl. Leerlingen die door de Commissie voor de Indicatiestelling positief geïndiceerd worden, krijgen leerlinggebonden financiering toegewezen. De leerlinggebonden financiering wordt in twee delen beschikbaar gesteld: • een deel gaat naar het regulier onderwijs waar de leerling het onderwijs volgt; • en een ander deel gaat naar de school voor speciaal onderwijs of naar het REC, die zorgt voor extra ondersteuning en begeleiding (ambulante begeleiding of AB).

12


Handelingsplan

Tussen de vestiging van de LGF-leerling en de ouders (c.q. de leerling) worden afspraken gemaakt over de wijze waarop de vestiging de begeleiding vorm geeft. Deze afspraken worden vastgelegd in een handelingsplan en hebben de status van een contract met de ouders. Het handelingsplan is een verplichting voor de vestiging voor regulier onderwijs en wordt jaarlijks in overleg met de ouders bijgesteld.

Voortijdig schoolverlaten (VSV) Het Clusius College streeft er naar het aantal voortijdig schoolverlaters te beperken. Hiertoe neemt het Clusius College sinds mei 2008 deel aan diverse convenanten. Binnen diverse regio’s zijn een aantal maatregelen afgestemd om het aantal voortijdig schoolverlaters te verminderen.

Maatschappelijke betrokkenheid Maatschappelijke stage

Actief burgerschap en sociale integratie

Alle leerlingen van het Clusius College lopen een maatschappelijke stage van minimaal 48 uur. Het doel van de maatschappelijke stage is dat alle leerlingen tijdens hun schooltijd kennis maken met de samenleving en daaraan een onbetaalde bijdrage leveren. Door deze stage wordt de maatschappelijke betrokkenheid van de leerling gestimuleerd. Leerlingen bieden een helpende hand, bijvoorbeeld in een verzorgingstehuis, bij een sportclub of in een buurthuis. Iedere vestiging geeft een eigen invulling aan de maatschappelijke stage.

Nederland is een land met inwoners met een verschillende culturele achtergrond. Het Clusius College vindt dat alle bewoners van ons land iets van elkaars achtergrond moeten afweten om op een prettige manier met elkaar om te gaan. Ook scholen moeten aan de integratie van leerlingen in de Nederlandse samenleving een steentje bijdragen.

Bedrijfsoriëntatie Vanaf het derde leerjaar kunnen leerlingen een periode ervaren hoe het er in het bedrijfsleven aan toe gaat. In de laatste twee jaar gaan de leerlingen op stage naar een bedrijf in een richting die hen aanspreekt. De invulling van deze bedrijfsoriënterende stage is bij iedere vestiging anders. Deze stageperiode helpt de leerling bij het kiezen van een vervolgopleiding. De stage vindt plaats in de vorm van bedrijfsoriëntatie en is belangrijk om te toetsen of het werk van alledag in de richting die wordt gekozen, voldoet aan de verwachtingen. De leerlingen ervaren wat het is om in de praktijk te werken, ze leren om te gaan met collega’s en geven hun ervaringen weer in verslagen. Kortom ze ervaren de leuke (en soms ook de minder leuke) kanten van het werken in een beroepsrichting zodat ze bewuster kunnen kiezen voor een vervolgopleiding.

Het Clusius College doet dit door: • de leerlingen vertrouwd te maken met de overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur en levensbeschouwing in Nederland. Zo leren zij respect te hebben voor elkaars opvattingen en leefwijze; • een open en actieve opstelling te vertonen naar de lokale en regionale omgeving. Het brengt de leerlingen in contact met die omgeving ook wat betreft de verscheidenheid in de achtergrond van leeftijdgenoten op het gebied van godsdienst, cultuur, leefwijze en gewoonten.


13

Na het vmbo Begeleiding bij studiekeuze Tijdens hun verblijf op de vestiging zullen de leerlingen diverse keuzes moeten maken. Dit betreft niet alleen de keuze voor de vakken maar ook de leerwegen. De decaan probeert met elke leerling tot een goede en verstandige keuze van het vakkenpakket voor het examen te komen. De decaan zorgt voor: • voorlichting aan leerlingen; • individuele voorlichting; • gesprekken met ouders en leerlingen rond de vervolgopleidingen en studieproblemen; • het verzamelen van informatiemateriaal voor de leerlingen; • het onderhouden van contacten met andere scholen (decanen, open dagen, bezoeken van oud-leerlingen, etc.); • het afnemen van beroepen- en interessetesten; • hulp bij keuzes voor de leerwegen en vervolgopleidingen; • organisatie van beroepenmarkten en oriëntatietrajecten. De decaan gaat uit van: • de wens van de leerling én de ouders; • de adviezen van de leerkrachten; • de eisen die gesteld worden door de vervolgopleidingen; • de organisatorische mogelijkheden/ onmogelijkheden van de school.

Vervolgopleidingen Met een vmbo-diploma kan een leerling een opleiding doen in verschillende richtingen en op verschillende niveaus in het middelaar beroepsonderwijs (mbo). Hierbij heeft de leerling de keuze tussen volledig dagonderwijs (beroepsopleidende leerweg = BOL)

14


en een combinatie van leren en werken (beroepsbegeleidende leerweg = BBL). Bij BBL heeft een leerling een arbeidscontract bij een bedrijf en gaat (gemiddeld) één dag in de week naar school.

Vervolgopleidingen binnen het Clusius College Als een leerling het naar zijn zin heeft in één van de richtingen die het vmbo-groen biedt, is het voordeel dat binnen dezelfde organisatie vervolgopleidingen worden aangeboden op middelbaar niveau. De mbovestigingen in Hoorn, Alkmaar en Schagen geven volledig dagonderwijs (BOL) in verschillende richtingen. Afhankelijk van het vakkenpakket en de leerweg in het vmbo zijn er opleidingen mogelijk op niveau 2, 3 en 4. Ze bieden ook opleidingen aan in de combinatie van werken en leren (BBL). Op de website (www.clusius.nl) is meer informatie te vinden over opleidingen van het Clusius College. Deze opleidingen zijn: • Voeding; • Food, Health & Innovation; • Bloem & Design; • Veehouderij; • Dierverzorging (Dierenartsassistent); • Paardenhouderij; • Tuin, Park & Landschap; • Plantenteelt / Sierteelt; • Groen, Grond & Infra; • Monteur Mobiele Werktuigen; • Sport, Recreatie & Toerisme; • In- & Outdoor Styling; • Commercieel Ondernemen; • Sportvisserij; • Zorgbedrijf Dierenhouderij; • Groene Detailhandel/Tuincentrum.

Vervolgopleidingen buiten het Clusius College Als gekozen wordt voor een vervolgstudie in het mbo, dan is er natuurlijk een goede aansluiting met de beroepsopleidingen van het groene onderwijs bij het Clusius College. Doorstromen is echter ook mogelijk naar een Regionaal Opleidings Centrum (ROC), naar bijvoorbeeld een technische opleiding, een opleiding op economisch/administratief gebied of in de sector zorg en welzijn.

Gegevens met betrekking tot diplomering en interne doorstroom In het onderstaande overzicht is aangegeven hoeveel van onze vmbo-leerlingen zijn gediplomeerd, hoeveel leerlingen zijn uitgestroomd in het vierde leerjaar en hoeveel leerlingen zijn ingestroomd in het mbo van het Clusius College.

2004/2005

2005/2006

2006/2007

2007/2008

2008/2009

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

Aantal

%

810

95%

919

94%

1018

97%

986

97%

991

98%

39

5%

57

6%

35

3%

31

3%

18

2%

Naar Clusius College mbo BOL

176

21%

192

20%

172

16%

164

16%

168

17%

Naar Clusius College mbo BBL

32

4%

32

3%

35

3%

33

3%

22

2%

641

76%

752

77%

846

80%

819

81%

801

81%

Gediplomeerden Ongediplomeerden

Overige


15

Overzicht kosten Gratis schoolboeken Vanaf het schooljaar 2009-2010 stellen scholen schoolboeken gratis ter beschikking aan leerlingen. Alle schoolboeken en al het lesmateriaal dat door de vestiging voor een specifiek leerjaar wordt voorgeschreven is vanaf het schooljaar 2009-2010 gratis voor de leerlingen. Voor sommige lesmaterialen, zoals de atlas, ontvangt het Clusius College geen financiële bijdrage van de overheid. De gedachte hierachter is dat het gaat om lesmateriaal dat langer dan een jaar meegaat, door meer gezinsleden kan worden gebruikt en (door het zelf aan te schaffen) het eigendom wordt van de leerling. Onder gratis schoolboeken vallen: • leerboeken; • werkboeken; • projectboeken en tabellenboeken; • examentraining en examenbundels; • eigen leermateriaal van de vestiging en bijbehorende cd’s en dvd’s; • licentiekosten van digitaal leermateriaal. Behalve het boekenpakket moet elke leerling in het bezit zijn van andere, zelf aan te schaffen, leermiddelen. Deze vallen niet onder de gratis schoolboeken, bijvoorbeeld atlas (niet verplicht, wel raadzaam), woordenboek, agenda, rekenmachine, sportkleding, gereedschap, schrift en multomap, pennen, potloden en dergelijke.

Schoolboeken bestellen De schoolboeken worden geleverd door de firma Iddink. Alle contacten over schoolboeken lopen via dit bedrijf. Iddink is het bedrijf dat, na een Europese aanbesteding, de schoolboeken levert aan de leerlingen van het Clusius College. Iddink is daarvoor verantwoordelijk, niet het Clusius College. Ouders moeten de schoolboeken zelf via internet bestellen. 16


Zie voor meer informatie de website www.iddink.nl. Na afloop van het schooljaar dienen de gehuurde boeken in goede staat weer ingeleverd te worden. Boekhandel Iddink factureert, met instemming van de MR, een borg voor het gebruik van de schoolboeken. Dit betreft een bedrag van € 75,-. De borg is eenmalig. Indien de leerling het Clusius College verlaat wordt de borg weer terugbetaald (zonder rentevergoeding). Eventuele schade en/of vermissing van boeken wordt met de borg verrekend. Indien de borg niet betaald kan worden, kunnen ouders schriftelijk contact opnemen met de vestigingsdirecteur. Het Clusius College heeft daarvoor een aparte regeling.

Vrijwillige ouderbijdrage Voor de kosten van de vestiging, die niet door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap worden vergoed, wordt een ouderbijdrage in rekening gebracht. Deze kosten worden jaarlijks vastgesteld. Als er geen ouderbijdrage gevraagd zou worden, dan is het Clusius College genoodzaakt het onderwijsaanbod en de voorzieningen aanmerkelijk terug te brengen. Inschrijving aan de school is niet gekoppeld aan deze bijdrage. De vrijwillige bijdrage is € 66,- en is opgebouwd uit de onderstaande kosten: Oudervereniging/begeleidingscommissie– – – – – – – – € – 4,50 Excursies/culturele activiteiten– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – € –15,00 Bijdrage materialen/gereedschap/etc.– – – – – – – – – – – – € –20,50 Bibliotheek/mediatheek– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – € –11,00 Kopieerkosten– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – € – 5,00 Kluishuur– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – € –10,00 Totaal–– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – € 66,00 Boekhandel Iddink factureert naast de borg voor de schoolboeken, ook de vrijwillige ouderbijdrage.

Overige activiteiten Er worden op een aantal vestigingen nog overige activiteiten georganiseerd, bijvoorbeeld een werkweek en/of een uitwisseling met een school in het buitenland. Voor deze activiteiten zal een aanvullende bijdrage gevraagd worden. Deelname van de leerling aan deze activiteiten is vrijwillig. Indien ouders dit niet kunnen of willen betalen, kunnen zij contact opnemen met de vestigingsdirecteur. Met de vestigingsdirecteur kan de mogelijkheid voor kwijtschelding of reductie van de kosten besproken worden. Ook is het mogelijk om een kosteloos alternatief op de vestiging aan te bieden. Dit alternatief zal dezelfde leerdoelen hebben als de betaalde activiteit.

Tegemoetkoming ouderbijdrage/schoolkosten Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen IB-groep)

De Informatie Beheer-Groep en Centrale Financiën Instellingen (CFI) vormen per 1 januari 2010 één organisatie: de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Vanaf 1 januari 2010 is het niet meer mogelijk om een tegemoetkoming in de studiekosten/reiskosten aan te vragen bij DUO. Dat komt door een wetswijziging. Per 1 januari 2010 is het kindgebonden budget van de Belastingdienst voor kinderen van 12 tot 18 jaar verhoogd. Daarom is de tegemoetkoming ouders komen te vervallen voor leerlingen in het regulier voortgezet onderwijs. Meer informatie over het kindgebonden budget is te vinden op www.ib-groep.nl en www.toeslagen.nl. Clusius College

Ouders die de door de vestiging in rekening gebrachte bijdrage niet kunnen opbrengen en dit ook kunnen aantonen, kunnen in aanmerking komen voor reductie of kwijtschelding van deze kosten. Reductie geldt alleen voor onderdelen waarvan de vestiging vindt dat deelname van groot belang is voor de leerling. Indien ouders van mening zijn dat zij in aanmerking komen voor reductie of kwijtschelding van de kosten, verzoekt het

Clusius College de ouders om tijdig contact op te nemen met de vestigingsdirecteur. Deze beslist op basis van door de ouders aan te leveren bewijzen of zij in aanmerking komen voor reductie of kwijtschelding van de kosten. Indien het gaat om een reductie van de kosten kan een bewijs van toekenning van de zorgtoeslag als bewijs gebruikt worden. In bijzondere gevallen kunnen de ouders in aanmerking komen voor kwijtschelding van de kosten. Dit houdt in dat ouders het recht hebben op teruggave van (een deel van) de door ouders betaalde bijdrage of dat ouders geen verdere betalingsverplichting hebben. Een beroep hierop is uitsluitend mogelijk in het geval van bijzondere familieomstandigheden, in het geval van overmacht of bij voortijdig schoolverlaten. Kwijtschelding van de kosten is bijvoorbeeld alleen mogelijk indien de ouders van de leerling onder curatele staan en/of in een schuldsaneringstraject zitten. Als de reductie of kwijtschelding wordt toegekend dan ontvangen de ouders een schriftelijke bevestiging. Alle aanvragen worden discreet behandeld. Gemeente

Soms biedt de gemeente waarin de leerling woont ook een regeling aan m.b.t. tegemoetkoming in kosten. Informatie hierover is verkrijgbaar bij de eigen gemeente.

Veilig verzekerd Het Clusius College heeft voor leerlingen verschillende noodzakelijke verzekeringen afgesloten. De verzekering vergoedt in bepaalde gevallen schade, geleden ten gevolge van een ongeval, tijdens reizen en indien de leerling aansprakelijk wordt gesteld voor schade die mogelijk door hem of haar is veroorzaakt. Het betreft te allen tijde schade die wordt geleden in het kader van de opleiding, dus ook tijdens excursies of werkweken in binnen- of buitenland. Bovendien gelden voor de onderdelen ’reizen’ en ’aansprakelijkheid’ dat het aanvullende verzekeringen zijn. Dus eerst moet de eigen verzekering en/of die van de tegenpartij worden aangesproken.


17

Indien deze aanspraak niet of onvoldoende wordt gehonoreerd, kan de verzekering van het Clusius College worden aangesproken. Beide verzekeringen kennen bovendien eigen risico’s. Voor aansprakelijkheid, ook tijdens stages, is dat € 250,00 per aanspraak. Het is van de aard van het voorval afhankelijk of dit eigen risico door de ouders of door de school zal worden betaald. Indien de leerling door ruw of onzorgvuldig gedrag onnodige schade veroorzaakt, zijn de daaruit voortkomende kosten te allen tijde voor rekening van de ouders van de betreffende leerling. Bij schade aan reisbagage is het eigen risico per gebeurtenis € 50,00 en is te allen tijde voor rekening van de ouders van de leerling.

18


Voorbehoud

Aan deze tekst kunnen geen rechten worden ontleend. Van toepassing zijn de originele polisvoorwaarden en clausules, zoals geldend op het moment waarop het voorval plaats vond. Nadere informatie

Voor alle informatie over verzekeringen en eventuele schadeaangifte wordt verwezen naar de ’verzekeringsexpert’ op de vestiging.

Algemene zaken Leerlingenstatuut De wet stelt dat een school verplicht is alle rechten en plichten van de leerlingen in een leerlingenstatuut vast te leggen. Ook het Clusius College heeft een leerlingenstatuut. Deze biedt de mogelijkheid de (rechts-)positie van de leerlingen te verduidelijken en te verbeteren. Het leerlingenstatuut werkt op drie manieren: • probleemvoorkomend; • probleemoplossend; • willekeuruitsluitend. Het leerlingenstatuut geldt in en buiten de schoolgebouwen en -terreinen, zowel in als buiten schooltijd, voor zover dit verband houdt met de schoolsituatie. Het geldt daarom voor iedereen die bij school betrokken is. Dit statuut ligt ter inzage bij de administraties van iedere vestiging en staat op de website van het Clusius College (www.clusius.nl).

Ouderraad Iedere vestiging heeft een ouderraad en/of een ouderbegeleidingsgroep. In dit schooljaar zal voor het Clusius College ook een centrale ouderraad gevormd gaan worden. Dit omdat na jaren van voorbereiding op 1 maart 2010 de Wet Medezeggenschap Educatie en Beroepsonderwijs (WMEB) van kracht is geworden. De nieuwe wet regelt de medezeggenschap van de medewerkers, van de deelnemers/leerlingen en van de ouders. Voor de medezeggenschap van de vmbovestigingen wordt de vorming van een Clusiusbrede ouderraad voorbereid.

Incidentenregistratie Op alle vestigingen vindt incidentenregistratie plaats. Zo weet het Clusius College welk soort incidenten er voorkomen en hoe vaak deze voorkomen. Met deze kennis probeert het Clusius College het op de vestigingen voor de leerlingen en medewerkers zo

prettig mogelijk te maken. Het liefst heeft het Clusius College namelijk geen enkel incident, zodat iedereen zich bij het Clusius College veilig en serieus genomen voelt.

Verzuim Leerplicht en kwalificatieplicht

Er geldt een volledige leerplicht tot en met het schooljaar waarin de jongere 16 jaar wordt. Daarnaast geldt een kwalificatieplicht tot de 18e verjaardag of tot een startkwalificatie behaald is. Een startkwalificatie is een vwo-, havo- of mbo-diploma op minimaal niveau 2. Indien een leerling verzuimt, wordt dit door de vestiging aan de leerplichtambtenaar gemeld. Zie voor meer informatie over de leerplicht, kwalificatieplicht en de verzuimkaart www.clusius.nl. Op de verzuimkaart is tevens per vestiging aangegeven hoe registratie van geoorloofd en ongeoorloofd verzuim plaatsvindt binnen het Clusius College. De regeling omtrent verhindering, te laat komen en de eventuele gevolgen van ongeoorloofd verzuim zijn te vinden in het vestigingsspecifieke deel van deze schoolgids. Buitengewoon verlof

Buitengewoon verlof moet altijd vooraf worden aangevraagd. Er zijn twee mogelijkheden: • extra vakantieverlof; • verlof vanwege gewichtige omstandigheden. Verzoeken om af te wijken van de vastgestelde data van de schoolvakanties worden in het algemeen niet ingewilligd. Dit geldt ook voor verzoeken om extra vrij i.v.m. weekenduitstapjes, vroegtijdig vertrek vanwege vakantiedrukte en verzoeken om te mogen verzuimen vanwege werkomstandigheden in het ouderlijk bedrijf. De regelgeving door de overheid maakt het vrijwel onmogelijk aan dergelijke verzoeken te voldoen. Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Algemeen

19

Slechts in zeer bijzondere gevallen - na overleg van de vestiging met de leerplichtambtenaar - kan van deze regels worden afgeweken. Een verzoek daartoe wordt alleen in behandeling genomen als het minimaal 8 weken van te voren bij de vestigingsdirecteur is ingediend. Hiervoor dient gebruik gemaakt te worden van de op de vestiging verkrijgbare, speciale aanvraagformulieren. Alle scholen voor het voortgezet onderwijs hanteren hierin dezelfde gedragslijn. Vakantieverlof mag maar eenmaal per schooljaar worden verleend. Vakantieverlof van meer dan 10 schooldagen wordt door de leerplichtambtenaar behandeld. Vakantieverlof mag niet plaatsvinden in de eerste twee lesweken van het schooljaar. Extra verlof vanwege andere gewichtige omstandigheden dient, indien mogelijk, minimaal 8 weken van te voren bij de vestigingsdirecteur te worden aangevraagd. De leerplichtambtenaar adviseert in geval van twijfel. Extra verlof van meer dan 10 dagen wordt door de leerplichtambtenaar behandeld. Natuurlijk kunnen er (familie) omstandigheden voorkomen, waardoor van deze regels afgeweken moet worden. Ouders kunnen hierover contact opnemen met de vestigingsdirecteur. Spijbelen

Spijbelen begint meestal onschuldig. Een leerling blijft een uur weg. De vestiging en de ouders moeten hiertegen optreden. Als de directeur constateert dat een leerling regelmatig afwezig is, of vaak een uur spijbelt, dan wordt de leerplichtambtenaar hiervan op de hoogte gesteld. Ook als de leerling veel lessen mist wegens ziekte wordt de leerplichtambtenaar geïnformeerd. De leerplichtambtenaar stelt dan een onderzoek in naar de oorzaak van het verzuim en neemt contact op met de vestiging, de ouders en de leerling. Afhankelijk van de uitkomst van de gesprekken onderneemt de leerplichtambtenaar verder actie.

20


Verzuimmelding

Alle verzuim waarbij de leerplicht in gevaar komt en al het ongeoorloofd verzuim wordt door de vestiging gemeld via het verzuimloket van de IB-Groep (DUO). De meldingen aan het verzuimloket worden automatisch gekoppeld aan de betreffende leerplichtambtenaar.

Convenant ’Veilige School’ Het convenant ’Veilige School’ is een samenwerkingsverband tussen de vestiging, de gemeente/regio en de politie en heeft een preventieve functie. Omdat de vestigingen van het Clusius College niet allemaal in dezelfde gemeente/regio staan, geldt er voor de verschillende vestigingen niet allemaal hetzelfde convenant. De strekking van alle convenanten is echter hetzelfde. • De vestigingen zijn aangesloten bij een regionale klachtenregeling. • Vandalisme, (seksuele) intimidatie, discriminatie, bedreiging en het plegen van een ander strafbaar handelen en het gebruik/bezit van alcohol en drugs in of om de vestigingen wordt onder geen beding getolereerd. • Bij het plegen van een misdrijf wordt aangifte gedaan of melding gemaakt bij de politie. • De kluisjes mogen door de vestigingsleiding worden gecontroleerd. • De vestigingen kunnen gebruik maken van cameratoezicht. • Wapens of wat daar op lijkt zijn verboden. • Het afsteken/bezitten van vuurwerk in en om de vestigingen is niet toegestaan. De gehele tekst van het betreffende convenant ligt op de administraties van de vestigingen ter inzage.

Klachten Het Clusius College streeft naar een zo goed mogelijke dienstverlening. Toch kan er aanleiding voor een klacht zijn. Om deze goed te kunnen behandelen zijn er drie klachtenreglementen.

Het volgende onderscheid wordt door het Clusius College gemaakt: • Klachten van zakelijke aard Dit betreft klachten gebaseerd op als onjuist ervaren zaken. Bijvoorbeeld het niet nakomen van afspraken, nalatigheid van welke aard dan ook, meningsverschillen over toepassing of uitleg van regels, etc. • Klachten omtrent examens Dit betreft een verzoek tot heroverweging van een cijfer of beoordeling van (een onderdeel van) een examen of andersoortige examenklacht. • Klachten van persoonlijke aard Dit betreft klachten over gedrag van medeleerlingen, docenten of andere betrokkenen bij de onderwijsinstelling die als ongewenst ervaren worden, zoals intimidatie, seksueel getint gedrag, agressie, racisme, verbaal en fysiek geweld. Schema klachtenregeling

In het schema hieronder is aangegeven welk reglement van toepassing is. Meer informatie over het indienen van een klacht is te vinden in deze reglementen. Aard van de klacht Reglement

De reglementen zijn in te zien op www.clusius.nl en op te vragen op de vestiging. Op de website staan de klachtenformulieren die gebruikt kunnen worden voor het indienen van een klacht. Klachten worden vertrouwelijk behandeld. Een klacht indienen heeft nooit invloed op de begeleiding of beoordeling binnen de opleiding. Voor het indienen van een klacht van zakelijke aard (type 1) of een klacht over examens (type 2) dient de route gevolgd te worden zoals opgenomen in onderstaande tabel. Voor klachten van persoonlijke aard (type 3) ligt de route niet vast en is het mogelijk om rechtstreeks contact op te nemen met de vertrouwenspersoon van de vestiging. Zie voor de namen van deze personen het vestigingspecifieke deel van deze schoolgids. In geval van seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstige vormen van agressie of geweld is rechtstreeks contact mogelijk met de vertrouwensinspecteur. Kijk voor het telefoonnummer op pagina 25. Dit centrale meldpunt is van de Inspectie van het Onderwijs en wordt bemand door de op dat moment diensthebbende inspecteur.

1. zakelijke aard

2. over examens

3. van persoonlijke aard

Klachtenreglement van zakelijke aard

Examenreglement

Reglement klachten van persoonlijke aard

 Overleg met betrokkene op de vestiging

 Overleg examinator / examensecretaris

 Klacht indienen bij vestigingsdirecteur

 Klacht indienen bij vestigingsexamencommissie

 Overleg met contactpersoon op de vestiging (mentor, vertrouwenspersoon)

 Bezwaar bij College van Bestuur

 Bezwaar bij centrale examencommissie

 Klacht indienen bij College van Bestuur via vestigingsdirecteur

 Beroep bij Landelijke klachtencommissie BVE

 Beroep bij commissie van beroep

 Klacht bij vertrouwenspersoon / vertrouwensinspecteur

Route van de klacht Op de vestiging

Bij het centraal bureau

Bij onafhankelijke instantie


21

Kledingvoorschriften Tijdens de gymlessen is het dragen van gymkleding verplicht. Eisen die aan de gymkleding gesteld worden en eventuele andere kledingvoorschriften staan in het vestigingsspecifieke deel. Persoonlijke beschermingsmiddelen

Tijdens sommige praktische werkzaamheden of practica, bijvoorbeeld in de schooltuin, de stallen, de kas, bij nask, biologie of levensmiddelentechnologie is het wettelijk verplicht om persoonlijke beschermingsmiddelen te gebruiken. De vestiging dient deze middelen, in goede staat en voldoende in aantal, beschikbaar te stellen (tenzij anders overeengekomen). Voorbeelden: witte laboratoriumjas, oog- en gehoorbescherming, veiligheidsschoenen of -laarzen, stevige handschoenen enz. De leerlingen zijn verplicht de beschikbaar gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen te gebruiken. De docenten en andere medewerkers van het Clusius College - zelf ook verplicht de persoonlijke beschermingsmiddelen te gebruiken - zien hier op toe. In geval van ongelukken of andere calamiteiten, waarbij lichamelijke en/of andere schade optreedt, en er geen gebruik werd gemaakt van de persoonlijke beschermingsmiddelen, kan de aanspraak op een eventuele verzekeringsuitkering vervallen.

Regels met betrekking tot het gebruik van computers, mobiele telefoons en geluidsdragers Alle vestigingen van het Clusius College zijn toegerust met een uitgebreid computernetwerk dat de leerlingen ter beschikking staat. Hiervoor worden de volgende gedragsregels gehanteerd: • het is niet toegestaan op zoek te gaan naar sites met ongeschikte informatie, zoals sites met seks, geweld, racisme, enz.;

22


• leerlingen mogen nooit persoonlijke informatie op het internet geven: naam, adres, telefoonnummer, bankrekening- en creditcardnummers kunnen misbruikt worden (uitzondering hierop kan alleen voor leerdoelen met nadrukkelijke opdracht van de vestiging, bijvoorbeeld inschrijven Cultuurpas en maatschappelijke stage adressen); • chatten is verboden; • leerlingen mogen via het internet geen afspraken maken met onbekenden; • leerlingen mogen via het internet geen digitale foto’s van henzelf of anderen sturen of persoonlijke informatie geven; • het maken van beeldmateriaal van medeleerlingen en personeelsleden van het Clusius College is niet toegestaan. Leerlingen mogen in en om het schoolterrein geen beeldmateriaal van medeleerlingen maken zonder toestemming van de vestigingsleiding; • het gebruik van mobiele telefoons is niet toegestaan, leerlingen mogen hun mobiele telefoon niet gebruiken in de lesruimtes en op de gangen van de vestiging. In het vestigingsspecifieke deel van deze schoolgids wordt aangegeven waar en wanneer er op de vestiging wel gebruik gemaakt mag worden van mobiele telefoons; • geluidsdragers zoals mp3-spelers of iPods zijn niet toegestaan, leerlingen mogen hun geluidsdrager niet gebruiken in de lesruimtes en op de gangen van de vestiging. In het vestigingsspecifieke deel van deze schoolgids wordt aangegeven waar en wanneer er op de vestiging wel gebruik gemaakt mag worden van geluidsdragers.

De Gezonde School Het project ’de Gezonde School’ is een voorlichtingscampagne over ’gezondheidsbedreigende factoren’, met name tabak, alcohol, cannabis en gokken. Het project wordt door de GGD en Brijderstichting in Noord-Holland aangeboden aan alle scholen voor voortgezet onderwijs. In andere delen van het land is al aangetoond dat van het programma een goede preventieve werking uitgaat. Roken is slecht voor de gezondheid

Roken wordt dan ook sterk afgeraden. In openbare gebouwen, dus ook onze vestigingen, mag niet gerookt worden. In het vestigingsspecifieke deel van deze schoolgids worden de regels rondom roken gespecificeerd, zoals wanneer en waar er eventueel gerookt mag worden. Alcohol en school kunnen niet samen gaan

Tijdens schooltijden of activiteiten is het gebruik van alcohol dan ook niet toegestaan.

Het is bij wet verboden cannabis e.d. te hebben, te gebruiken of te verhandelen

Het hebben, gebruiken, weggeven of dealen van deze producten kan schorsing of verwijdering van de vestiging tot gevolg hebben (zie het convenant ’Veilige School’ voor eventuele andere consequenties). Gokken kan je leven en dus ook je schoolprestaties zeer negatief beïnvloeden

In en om de vestigingen mag daarom ook niet gegokt of om geld gespeeld worden.

Meer informatie Meer informatie over verschillende onderwerpen is op te vragen bij de vestiging. Op de website www.clusius.nl zijn onder het kopje ’organisatie’ ’onderwijsdocumenten’ diverse Clusiusbrede documenten inzichtelijk. Daarnaast zijn vestigingsspecifieke gegevens te vinden op de website van de vestiging. Ga hiervoor naar www.clusius.nl en klik door naar de betreffende vestiging.


23

Vestigingen van het Clusius College Voor eventuele vragen naar aanleiding van deze schoolgids is het mogelijk contact op te nemen met één van de volgende vmbo-vestigingen van het Clusius College. Clusius College Alkmaar Drechterwaard 16, 1824 EX Alkmaar tel (072) 561 09 34, fax (072) 561 35 99 e-mail [email protected] directeur: de heer P. Tromp

Clusius College Hoorn Blauwe Berg 1a, 1625 NT Hoorn tel (0229) 25 94 94, fax (0229) 25 94 95 e-mail [email protected] directeur: mevrouw E. Welbedacht

Clusius College Amsterdam Rode Kruisstraat 40, 1025 KN Amsterdam-Noord tel (020) 636 36 36, fax (020) 634 01 07 e-mail [email protected] directeur: de heer F. Klijzing

Clusius College Purmerend Aletta Jacobslaan 1, 1442 AG Purmerend tel (0299) 45 45 45, fax (0299) 45 45 40 e-mail [email protected] directeur: de heer C. Schilder

Clusius College Castricum Oranjelaan 2a, 1901 TX Castricum tel (0251) 65 36 00, fax (0251) 67 09 65 e-mail [email protected] directeur: de heer W. Huiberts

Clusius College Schagen De Boomgaard 9, 1741 MD Schagen tel (0224) 21 27 25, fax (0224) 21 40 54 e-mail [email protected] directeur: mevrouw A. Lugtig - Ouweltjes

Clusius College Grootebroek Elzenlaan 2, 1613 VP Grootebroek tel (0228) 51 16 80, fax (0228) 51 21 94 e-mail [email protected] directeur: de heer C. de Vries Clusius College Heerhugowaard Deimoslaan 11, 1702 CK Heerhugowaard tel (072) 571 30 51, fax (072) 574 01 72 Dependance Stad van de Zon Weegbree 4, 1705 RA Heerhugowaard tel (072) 234 51 34 e-mail [email protected] directeur: mevrouw A. de Waal

24


College van Bestuur/Centraal Bureau Voltastraat 1, 1817 DD Alkmaar tel (072) 514 76 66, fax (072) 514 76 60 e-mail [email protected] voorzitter: de heer M.H. van Tilburg lid: de heer G.P. Oud

Belangrijke adressen en telefoonnummers Inspectie van het Onderwijs De prestaties van een vestiging kunnen worden afgemeten aan de resultaten van de leerlingen. Daarom publiceert de onderwijsinspectie ieder jaar de meetbare prestaties van de verschillende vestigingen. Deze publicaties zijn te bekijken op: www.onderwijsinspectie.nl Voor eventuele vragen over deze resultaten is contact mogelijk met de onderwijsinspectie. Ook Postbus 51 is in staat deze vragen te beantwoorden. Gegevens van de onderwijsinspectie zijn: [email protected] www.onderwijsinspectie.nl Voor vragen over onderwijs: Postbus 51, tel 0800 80 51 (gratis)

Vertrouwensinspecteur Centraal meldpunt vertrouwensinspecteur: 0900 111 3 111

Politie Algemeen noodnummer: 112 Algemeen nummer geen nood: 0900 88 44


25

26

Schoolgids vmbo 2010 - 2011

Voorwoord vestigingsdirectie

Beste ouders1, verzorgers en leerlingen, Voor jullie ligt de schoolgids 2010 - 2011 van het Clusius College Amsterdam. In het navolgende vestigingsdeel van de gids staat de belangrijkste informatie over onze vestiging. Onze vestiging biedt de leerlingen vele mogelijkheden in leerwegen en onderwijsprogramma’s. In deze gids hopen wij jullie duidelijk te maken wat er van de vestiging verwacht kan worden. We realiseren ons dat een schoolperiode voor de ontwikkeling van onze leerlingen enorm belangrijk is. De sfeer op de vestiging en de aandacht die we geven aan de individuele leerling, bepalen voor een groot deel de mate waarin gepresteerd kan worden. De vestiging probeert zich hierin continu te ontwikkelen. Dit jaar zullen teams van docenten verantwoordelijk zijn voor het onderwijsleerproces, waarin het aanleren van vaardigheden een grotere rol krijgt dan in het verleden. Daarnaast moeten we het verwerven van kennis niet onderschatten. Omdat structuur en veiligheid een basisvoorwaarde zijn om optimaal te kunnen leren, hebben we duidelijke vestigingsregels opgesteld. U kunt deze vestigingsregels terugvinden in deze gids. Wij zijn altijd benieuwd naar wat ouders en leerlingen van onze vestiging vinden. Daarom hebben we een actieve ouderraad en leerlingenraad. Het afgelopen jaar is op verschillende manieren aan hen gevraagd om zich uit te spreken over de kwaliteit van onze vestiging. Wij zijn trots op de resultaten, hoewel er op een beperkt aantal punten ruimte is voor verbetering. Als ouders vragen of opmerkingen over onze vestiging hebben, aarzel dan niet om met mij contact op te nemen. Ook kunt u op onze website www.clusius.nl/amsterdam terecht voor actuele informatie. Alle leerlingen, ouders en medewerkers wens ik een fijn en succesvol schooljaar 2010 - 2011 toe.

Dhr. F.J. Klijzing directeur

1

Waar in de tekst ouders staat, wordt bedoeld ’ouder(s)/verzorger(s)’ Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Amsterdam

27

Vestigingsgegevens Adres Clusius College Amsterdam Rode Kruisstraat 40, 1025 KN Amsterdam tel (020) 636 36 36, fax (020) 634 01 07 e-mail [email protected] website www.clusius.nl/amsterdam Rekeningnr. Rabobank 14.61.51.194

Directie Dhr. F. Klijzing

directeur

Teamleiders Mevr. M. van Prooijen leerjaar 1 en 2 Mevr. J. Jensen - Antonijsen leerjaar 3 en 4

28

Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Amsterdam

Inrichting van het onderwijs Toelating en inschrijving Het Clusius College Amsterdam heeft een toelatingscommissie. Deze commissie behandelt de aanmeldingen en neemt een besluit over de toelating naar aanleiding van een aantal criteria. Een leerling wordt ingeschreven als: • de leerling de eindtermen van de leerwegen van de vestiging kan halen; • de leerling in staat is gebruik te maken van de didactische en pedagogische zorg die de vestiging biedt; • de leerling alle klassikaal aangeboden lessen die op het lesrooster staan, kan bijwonen; • de leerling aan de lichamelijke eisen van de basisvorming en de gekozen leerweg kan voldoen; • er ruimte is in de klas van de betreffende leerweg; • de vestiging in staat is te voldoen aan de zorgbehoefte van de leerling; • de leerling zich kan verplaatsen binnen en buiten de vestiging, teneinde de lessen bij te wonen en de stages uit te voeren. Het protocol van de toelating is te vinden op de website: www.clusius.nl/amsterdam.

Procedure determinatie leerwegen Leerlingen worden vanaf leerjaar 1 ingedeeld op niveau. Gedurende leerjaar 1 en 2 worden CITO-volgtoetsen afgenomen om het niveau van de leerlingen te volgen. Aan het eind van periode 3 in leerjaar 2 wordt de leerling ingedeeld in een leerweg. Dit is de basisberoepsgerichte leerweg of kaderberoepsgerichte leerweg. Het indelen op niveau gebeurt op basis van de volgende criteria: • rapportcijfers; • studievaardigheden; • CITO-advies.

De geleverde prestaties (rapportcijfers, studievaardigheden) tellen zwaarder mee in de leerwegbepaling dan de mogelijke capaciteiten van een leerling. De leerwegbepaling geldt voor klas 3 en 4, leerlingen kunnen tussentijds niet van leerweg veranderen.

Begeleiding bij studiekeuze Tijdens het verblijf op de vestiging zullen de leerlingen diverse keuzes moeten maken. Dit betreft niet alleen de vakken maar ook de leerwegen. Een decaan probeert met elke leerling tot een goede en verstandige keuze van het examenpakket te komen. De mentoren begeleiden de leerlingen bij deze keuzes. De mentoren zorgen in overleg met de decaan voor: • voorlichting aan derde- en vierdeklassers; • individuele voorlichting; • gesprekken met ouders en leerlingen rond de vervolgopleidingen en studieproblemen; • het verzamelen van informatiemateriaal voor de leerlingen; • het onderhouden van contacten met andere scholen (decanen, open dagen, bezoeken van oud-leerlingen, etc.); • het afnemen van beroepen- en interessetesten; • hulp bij het maken van keuzes voor de leerwegen en vervolgopleidingen; • organisatie van beroepenmarkten en oriëntatietrajecten. Hierbij gaan de mentoren uit van: • de wens van de leerling én de ouders; • de adviezen van de leerkrachten; • de eisen die gesteld worden door de vervolgopleidingen; • de organisatorische mogelijkheden/onmogelijkheden van de vestiging.


29

Toetsing Toetsing van de kennis en vaardigheden van de leerlingen gebeurt op verschillende manieren, zo zijn er praktijktoetsen en theorietoetsen. De toetsen zijn niet allemaal specifiek gericht op het groene onderwijs, want ook algemeen vormende vakken als Nederlandse taal, Engelse taal en wiskunde moeten getoetst en met een voldoende worden afgesloten.

Examenprogramma Het op deze vestiging gebruikte examenprogramma voor de praktijkvakken is Landbouwbreed. In het programma landbouwbreed volgt de leerling de volgende thema’s: • recreatie; • groen; • verzorging; • handel; • techniek. Het doel is dat de leerlingen van het vmbo de theorie en praktijk van alle beroepsgerichte thema’s krijgen aangeboden in hun schoolloopbaan. Bij het aanbieden van de 5 thema’s krijgen de leerlingen een breed aanbod van lesstof waarmee ze in hun vervolgopleiding met een bredere kennis starten.

Het rapport Eens per 10 weken krijgen de leerlingen een rapport. In totaal worden 4 rapporten gegeven: • 1e rapport in november; • 2e rapport in februari; • 3e rapport in april; • 4e rapport op de laatste schooldag.

30


Voor de eerste 3 rapporten dienen de ouders in het rapporthoesje voor gezien/akkoord te tekenen. Na ondertekening wordt het rapporthoesje aan de mentor teruggegeven. Het 4e rapport kunnen ouders behouden. De leerlingen van leerjaar 4 krijgen 3 rapporten en na het examen uiteraard hun cijferlijst. 10-minutengesprek

Na het 1e rapport krijgen de ouders een uitnodiging voor een 10-minutengesprek met de mentor. Na het 2e en 3e rapport krijgen de ouders ook de mogelijkheid om naast de mentor de vakdocent te spreken. Ouders kunnen ook zelf een gesprek met de mentor aanvragen.

Overgangscriteria Binnen het Clusius College Amsterdam gelden de volgende bevorderingsnormen: • In leerjaar 1 en 2 mag het gemiddelde van alle vakken niet lager zijn dan 6 en minimaal 75% van de vakken dient met een 6 of hoger te zijn afgesloten; • Leerlingen ontvangen een rapport met een voortschrijdend gemiddelde; • Op het eindrapport staan uitsluitend afgeronde cijfers, PTA-cijfers van klas 3 zijn onafgerond; • Een leerling wordt bevorderd op basis van het eindrapport; • Getelde en berekende onvoldoendes worden als volgt bepaald: een 5 is 1 berekende onvoldoende en een 4 of lager telt als 2 berekende onvoldoendes; • Alle vakken tellen mee voor de bevordering; • Voor klas 3 wordt de wettelijk vastgestelde zak-/slaagregeling aangehouden.

De lessentabel Dit is de lessentabel waarnaar gestreefd wordt. Vak

Leerjaar 1

Leerjaar 2

Leerjaar 3

Leerjaar 4

BL

KL

BL

KL

Nederlandse taal

3

3

3

3

3

3

Engelse taal

2

2

2

2

2

2

wiskunde

3

3

3

3

3

3

biologie

3

3

3

3

(K) 3

(K) 3

natuur- en scheikunde

3

3

3

3

(K) 3

(K) 3

mens en maatschappij

3

3

rekenen

1

1

tekenen

1

handvaardigheid

2

2

2

2

kunstvakken 1 (CVK) bloem

2

2

VAP/Food

2

2

2

2

2

2

dier

2

2

2

2

1

1

plant

2

2

1

1

1

1

techniek

2

2

1

1

2

2

8

8

2

2

maatschappijleer

2

2

economie

2

2

2

2

lichamelijke opvoeding

2

2

stage mentorles

2

3

3

3

2

2

Totaal

33

33

32

32

33/30

33/30

BL = basisberoepsgerichte leerweg

KL = kaderberoepsgerichte leerweg

K = keuzevak (leerlingen kiezen biologie en/of nask)


31

Lestijden en vakanties

Vakanties en vrije dagen

Lestijden

Herfstvakantie Maandag 25 oktober t/m vrijdag 29 oktober 2010

1e bel

08.25 uur

1e lesuur

08.30 - 09.20 uur

2e lesuur

09.20 - 10.10 uur

3e lesuur

10.10 - 11.00 uur

Pauze

11.00 - 11.30 uur

4e lesuur

11.30 - 12.20 uur

5e lesuur

12.20 - 13.10 uur

Pauze

13.10 - 13.40 uur

1e bel

13.35 uur

6e lesuur

13.40 - 14.30 uur

7e lesuur

14.30 - 15.20 uur

8e lesuur

15.20 - 16.10 uur

Kerstvakantie Maandag 20 december t/m vrijdag 31 december 2010 Voorjaarsvakantie Maandag 21 februari t/m vrijdag 25 februari 2011 Goede vrijdag/2e paasdag Vrijdag 22 april en maandag 25 april 2011 Meivakantie Maandag 2 mei t/m vrijdag 6 mei 2011 Hemelvaart en dag erna Donderdag 2 juni en vrijdag 3 juni 2011 2e pinksterdag Maandag 13 juni 2011 Zomervakantie Maandag 18 juli t/m vrijdag 2 september 2011 Roosterwijzigingen

Actuele roosterwijzigingen zijn terug te vinden op het roosterbord en de website.

32


De leerling staat centraal Leerlingbegeleiding Op de vestiging zijn er verschillende vormen van leerlingbegeleiding aanwezig. • Leerlingbegeleiding door de mentor Een leerling ontvangt het gehele jaar begeleiding van zijn/haar mentor. Deze begeleiding vindt plaats tijdens de mentoruren. Tevens is het mogelijk dat een leerling één op één begeleiding krijgt van zijn/haar mentor. Deze één op één begeleiding vindt alleen plaats als de leerling zelf aangeeft daar behoefte aan te hebben of als er vanuit de mentor het vermoeden is dat een leerling daar behoefte aan heeft, maar dit zelf niet durft/ kan aangeven. • Vakgerichte hulp In de onderbouw worden naast de wiskundelessen rekenlessen verzorgd. Binnen het vak Nederlands zal aandacht besteed worden aan spelling en begrijpend lezen. • Huiswerkbegeleiding Binnen de mentorlessen wordt huiswerkbegeleiding geboden, die in de onderbouw is gericht op hoe een leerling het beste kan leren. In de bovenbouw wordt gelegenheid geboden om aan het huiswerk te werken binnen een mentoruur. • Examentraining Voorbereiding op het examen vindt plaats tijdens de vaklessen in de bovenbouw. • Training sociale vaardigheden In het eerste leerjaar krijgen de leerlingen sociale vaardigheidstraining aangeboden in de vorm van ’Kanjertraining’. Deze training wordt door de mentoren van het eerste leerjaar gegeven. In leerjaar 3 wordt aandacht besteed aan sociale competenties gericht op de stage. Dit gebeurt tijdens de mentorlessen.

• Agressie Replacement Training Leerlingen die moeite hebben hun boosheid onder controle te houden, komen in aanmerking voor de Agressie Replacement Training, welke wordt verzorgd door twee medewerkers van de vestiging. De training bestaat uit de onderdelen sociale vaardigheden, moreel redeneren en boosheidcontrole. De plaatsing in de trainingsgroep verloopt via de zorgcoördinator. • Leerling-coach In schooljaar 2009 - 2010 hebben een aantal leerlingen uit leerjaar 3 deelgenomen aan de cursus leerling-coach. De cursus is afgerond. Deze leerlingen blijven tot eind klas 4 leerling-coach op het Clusius College t.b.v. de leerlingen uit de onderbouw.

Contact met de ouders Ouders en vestiging hebben een gezamenlijk belang als het gaat om het welzijn van de leerlingen. Het uitgangspunt van de vestiging is een goede communicatie op basis van respect voor elkaar. Naast de informatie op de website krijgen ouders regelmatig een nieuwsbrief, waarin de activiteiten en andere wetenswaardigheden genoemd worden.

Pestprotocol De vestiging heeft een pestprotocol. In pestsituaties wordt dit protocol actief gehanteerd. Er wordt gefocust op de pester, het slachtoffer en meelopers. Voor vragen over het pestprotocol kunnen leerlingen en ouders zich richten tot de zorgcoördinator. Dit protocol geeft aan welke handelingen de vestiging in gang zet, nadat er een pestklacht binnenkomt. De bedoeling van dit protocol is: • duidelijk zijn in het verbieden van pesten en de te nemen maatregelen; • het creëren van een gevoel van veiligheid binnen de vestiging; • het benadrukken dat respect voor elkaar zeer belangrijk is. Schoolgids vmbo 2010 - 2011 | Amsterdam

33

Bij een pestklacht worden de volgende handelingen verricht: • bij een eenmalige pestklacht is stap 1 toereikend; • bij herhaling en/of zeer ernstige pestklacht treden ook de daaropvolgende stappen in werking; • alle stappen worden schriftelijk vastgelegd en bewaard in de leerlingendossiers. De stappen worden genomen nadat de vestiging, na onderzoek, heeft geconstateerd dat er sprake is van pesten. De stappen zijn: 1. gesprek met de betrokken leerlingen; met name met pester(s) (evt. meelopers) en slachtoffer(s). Het gesprek met pester(s) heeft o.a. een waarschuwende functie; 2. gesprek met de betrokken leerlingen, met name de pester(s) en de slachtoffer(s) en ouders. Daarnaast worden er strafmaatregelen genomen en er wordt gekeken naar mogelijke hulpverlening; 3. tijdelijke schorsing en verplichte verwijzing naar het schoolmaatschappelijk werk; 4. definitieve verwijdering van de pestende leerling. De vestiging zal naar eigen inzicht, bij de stappen 2 t/m 4, overwegen of de politie dient te worden ingelicht (zie politie convenant).

Dyslexie Dyslectische leerlingen ontvangen een dyslexiekaart met daarop de extra faciliteiten. Met de leerling is afgestemd van welke faciliteiten hij/zij gebruikt maakt. In het eerste leerjaar vindt een dyslexiescreening plaats. Leerlingen die op basis van deze screening uitvallen, worden in samenspraak met ouders doorverwezen voor dyslexieonderzoek. Indien er hierover vragen zijn, kunnen ouders zich wenden tot de zorgcoördinator.

Dyscalculie Rekenproblematiek is iets wat steeds vaker voorkomt. In tegenstelling tot dyslexie is hiervoor nog geen specifiek pakket met extra faciliteiten vastgesteld. Om deze problematiek te ondervangen is ervoor gekozen om 34


alle leerlingen in klas 1 en 2 extra rekenlessen aan te bieden. Deze lessen zijn onderdeel van het reguliere lesprogramma.

Zorg en Advies Team (ZAT) Het ZAT bestaat naast de teamleiders en zorgcoördinator van de vestiging uit externe deskundigen en heeft als doel de vestiging te adviseren inzake de hulpverlening aan zorgleerlingen met een complexe problematiek die de deskundigheid van de vestigingsinterne begeleiding te boven gaat. Het ZAT functioneert als een schakel tussen interne en externe hulpverlening. Functies

Het ZAT heeft 4 functies: • consultatie; • verwijzing (naar Jeugdzorg of bovenschoolse opvang); • interventie; • evaluatie en nazorg. Procedure

• De ouders worden geïnformeerd over het voornemen om leerlingen in het ZAT te bespreken. • Het ZAT krijgt via de zorgcoördinator schriftelijk leerlingen aangemeld met complexe problemen die de interne zorg niet kan oplossen. • Bij de bespreking van de leerling binnen het ZAT wordt afgesproken wie welke acties onderneemt binnen welke tijd. Tijdpad

Het ZAT komt minimaal vijf keer per jaar bij elkaar. Daarnaast kan het ZAT samengeroepen worden voor crisisaanmeldingen. Deelnemers

Het ZAT bestaat uit 7 deelnemers. Het ZAT van deze vestiging bestaat uit de teamleiders, de zorgcoördinator, de schoolarts (GG & GD), de schoolmaatschappelijk werker, een medewerker van Bureau jeugdzorg en de leerplichtambtenaar.

De schoolarts: • adviseert de vestiging en de ouders t.a.v. lichamelijke en geestelijke gezondheidsaspecten van de (zorg) leerlingen; • roept wanneer nodig (zorg)leerlingen op voor het spreekuur, gericht op het verbeteren van hun welzijn; • bij langdurig ziekteverzuim of meervoudige ziekmeldingen binnen 2 maanden tijd, verwijst de vestiging de leerling door naar de schoolarts. De schoolmaatschappelijk werker van Spirit: • biedt lange en korte trajecten aan leerlingen die zorg nodig hebben; • voert gesprekken met leerlingen en ouders en legt indien nodig huisbezoeken af; • aanmeldingen voor schoolmaatschappelijk werk verlopen via de zorgcoördinator. De ambulante medewerker van Bureau Jeugdzorg: • voert gesprekken met leerlingen, op verzoek van de vestiging en/of ouders; • adviseert de vestiging en ouders over specifieke mogelijkheden van hulpverlening; • verwijst leerlingen die een speciale zorg nodig hebben door naar de betreffende externe instanties. De leerplichtambtenaar: • voert de leerplichtwet uit en gaat na of de vestiging hierin verantwoordelijkheid neemt; • roept leerlingen op wanneer het absentiegedrag daartoe aanleiding geeft; • treedt handelend op naar leerlingen en/of hun ouders ter handhaving van de leerplichtwet; • is intermediair tussen vestiging en het plaatselijke coalitieoverleg (12+); • voert steekproefsgewijs controles uit op onwettig verzuim en te laat komen van leerlingen en houdt preventieve gesprekken met leerlingen op de vestiging m.b.t. het verzuim.

Politie convenant De vestiging wordt minimaal twee keer per jaar door de politie bezocht om de leerlingen te controleren op wapens. Indien nodig zal er worden overgegaan tot een proces verbaal. De leerlingen zijn er van op de hoogte dat medewerking in deze periode verplicht is en dat de vestiging zich het recht voorbehoudt om, eventueel samen met een politiefunctionaris, de kluisjes te openen voor controle. Indien nodig zal tevens controle plaatsvinden van de tassen van de leerlingen alsmede de (leerlingen)kleding. Fouilleren is daarbij inbegrepen. Het bewaken van de veiligheid vindt niet alleen plaats binnen de vestiging, maar ook in de nabije omgeving van de vestiging. Politiefunctionarissen kunnen zonder aankondiging vooraf, in en om de vestiging controleren op wapenbezit. In geval van calamiteiten wordt via een lid van de vestigingsleiding de politie op de hoogte gebracht. Bij het plegen van een misdrijf meldt de vestiging dit zo snel mogelijk bij de politie. De betrokken medewerkers van de vestiging dienen altijd aangifte te doen bij de politie. Leerlingen worden dringend geadviseerd aangifte te doen. Indien nodig wordt er direct contact opgenomen met de Ketenunit. Van het plegen van strafbare feiten door leerlingen in en om de vestiging wordt in alle gevallen ten spoedigste melding/aangifte gedaan door de vestiging. Het overtreden van de regels kan leiden tot schorsing door de vestiging. In geval van (seksuele) intimidatie, discriminatie, geweld of racisme kunnen leerlingen en/of personeelsleden zich wenden tot een door de vestiging aangestelde contactpersoon. Deze biedt hulp, geeft advies, kan doorverwijzen naar een externe vertrouwenspersoon en kan attenderen op het doen van aangifte bij de politie.


35

Om een optimaal rendement van de schoolloopbaan te bewerkstelligen wordt onder andere veel aandacht besteed aan ongeoorloofd verzuim. De vestiging heeft een verzuimprocedure met duidelijk regels, afspraken en sancties. Tevens worden alle incidenten geregistreerd en is deze registratie mede bepalend voor het veiligheidsbeleid van de vestiging. De contactpersoon voor het politie convenant voor het Clusius College Amsterdam is dhr. Trotsenburg. Vragen over dit convenant kunnen aan hem gesteld worden. Een volledige weergave van het convenant ligt op de vestiging ter inzage.

Afstemming Zorg Advies Team voortgezet onderwijs en Jeugdnetwerk 12+ Het Zorg Advies Team (ZAT) van de vestiging is het dekkend netwerkoverleg voor alle onderwijsen zorgvragen. Elk stadsdeel in Amsterdam kent daarnaast een Jeugdnetwerk (12+). Deze Jeugdnetwerken zijn gericht op informatie-uitwisseling, afstemming en coördinatie bij het aanbieden en monitoren van programma’s of interventies voor risicojongeren en gezinnen. De jeugdnetwerken bestaan uit vertegenwoordigers vanuit het jongerenwerk, straathoekwerk, jeugdzorg, politie, de zorgcoördinator van de ketenunit jeugdcriminaliteit, DWI-jongerenloket, Bureau Leerplicht, lokale trajectbegeleiders, jeugd maatschappelijk werk en (incidenteel) Raad voor Kinderbescherming, GGD-vangnet en de Reclassering Nederland. De informatie over de risicojongeren wordt door de netwerkcoördinator of caseregisseur vastgelegd in het informatiesysteem JN12+, sinds kort genaamd informatiesysteem jeugd en gezin.

STOP en Transferium STOP is een aparte externe klas voor leerlingen die vanwege hun gedrag (tijdelijk) niet meer in hun eigen klas kunnen blijven. In een STOP klas krijgen ze gedurende drie maanden onderwijs en hulp. De hulp is erop gericht

36


de leerling inzicht te geven in het eigen gedrag en ander gedrag te leren om weer een terugkeer naar de eigen klas mogelijk te maken. STOP is een onderdeel van de bovenschoolse zorgstructuur. Het Transferium is een voorziening voor leerlingen van twaalf tot en met vijftien jaar, waarvoor de zorg binnen de interne zorgstructuur niet toereikend is, of voor leerlingen die helemaal geen school meer volgen. In het Transferium krijgen deze jongeren in een groep van maximaal twaalf leerlingen dagelijks onderwijs. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het gedrag en de persoonlijke omstandigheden van de leerling. Transferium is, net als STOP, een onderdeel van de bovenschoolse zorgstructuur.

Het Ouder- en Kindcentrum in Amsterdam Het Ouder- en Kindcentrum (OKC) is hét centrum waar ouders en kinderen terecht kunnen voor vragen over opvoeden en opgroeien. Jeugdartsen, verpleegkundigen, opvoedadviseurs, preventiewerkers en andere deskundigen en hulpverleners werken met elkaar samen in het centrum (het OKC in de buurt), maar ook daar buiten, bijvoorbeeld op de vestiging. De OKC professionals werken samen met scholen om schoolgaande kinderen en hun ouders te adviseren en te ondersteunen als het gaat om vragen over gezondheid, opvoeden en opgroeien. Met ingang van schooljaar 2010 - 2011 wordt de samenwerking tussen het OKC en de vestiging verder vormgegeven. Daarnaast kunnen ouders op de vestiging en/of het OKC individueel advies krijgen van een opvoedadviseur (of via online advies op www.positiefopvoeden.nl).

Maatschappelijke betrokkenheid Maatschappelijke stage In leerjaar 2 zal er tijdens de mentoruren tijd besteed worden aan de voorbereiding op de maatschappelijke stage. Aan het eind van leerjaar 2 zal de maatschappelijke stage in de praktijk uitgevoerd worden.

Bedrijfsoriënterende stage In klas 3 zijn er 2 blokweken gepland voor het kennismaken met het beroepsveld. De leerlingen zullen ca. 80 uur gaan stagelopen. In klas 4 gaan de leerlingen gedurende het hele jaar 1 dag per week op stage. Ook zal er een stageblok van een week zijn. Dit stageblok is er onder andere voor om alle werkzaamheden van één hele week mee te maken.


37

Overzicht kosten Benodigde leermiddelen

Scholierenvergoeding

Om het aangeboden onderwijs goed te kunnen volgen, dient de leerling in het bezit te zijn van de volgende, zelf aan te schaffen, leermiddelen: • – atlas (niet verplicht, wel raadzaam); • – leerjaar 1 Nederlands Prisma woordenboek, ISBN 978 90 274 1887 6; • – leerjaar 1 woordenboek Nederlands-Engels ISBN 90-2749286-7; • – kleurpotloden (in metalen doos); • – puntenslijper, metaal; • – blauwschrijvende pennen; • – schetspotloden (HB-B2); • – H2 potloden; • – Prittstift; • – schaar; • – tekengum; • – passer (eenvoudig, maar degelijk); • – geodriehoek en liniaal, 30 cm, kunststof; • – rekenmachine Texas instrument TI-30XB Multiview (batterij) of de TI-30XS Multiview (solar); • – leerjaar 1 en 2, Basis Bosatlas Wolters Noordhoff ISBN 9789001712532 editie 60; • – schriften; • – A4 schrift met ruit, 1 cm; • – Leitzmapjes (10 stuks); • – agenda; • – schooltas; • – een USB-stick is wenselijk.

De Dienst Werk en Inkomen (DWI) van de gemeente Amsterdam stelt ’De Scholierenvergoeding’ beschikbaar voor kinderen tot 18 jaar die in Amsterdam wonen, naar het basis- of voortgezet onderwijs gaan en bij ouders wonen die een inkomen op bijstandsniveau hebben.

Overige activiteiten Voor bepaalde activiteiten (zoals werkweken) wordt er een bijdrage in rekening gebracht door de vestiging. Komend schooljaar is de enige activiteit waarvoor een extra bijdrage wordt gevraagd de werkweek in Koudum (leerjaar 1). De kosten voor deze werkweek bedragen ca. € 195,00.

38


Informatie en contact

Alle informatie over ’De Scholierenvergoeding’ is te vinden bij: Dienst Werk en Inkomen, Team Voorzieningen tel (020) 346 36 84 Website: www.dwi.amsterdam.nl Scholierenvergoeding aanvragen

Iedereen die recht heeft op ’De Scholierenvergoeding’ ontvangt in juli automatisch een aanvraagformulier van de Gemeente Amsterdam. Als ouders denken recht te hebben op de vergoeding en geen brief hebben ontvangen, is het verstandig om zo snel mogelijk contact op te nemen met de Dienst Werk en Inkomen.

Overige regelingen en belangrijke data Ouderraad Ook komend jaar gaat het Clusius College Amsterdam weer met de ouders om tafel zitten om te praten over de kwaliteit van het onderwijs. Onderwerpen die aan bod kunnen komen zijn o.a. de klachtenprocedure en de schoolregels. Overige Informatie hierover is te vinden op de website.

Leerlingenraad Leerlingen kunnen voor hun belangen opkomen. Dit kan in de leerlingenraad. Deze raad bestaat uit leerlingen van de vestiging en kan de vestiging adviseren en geraadpleegd worden door de vestigingsleiding over aangelegenheden die voor de leerlingen van belang zijn. De leerlingenraad komt regelmatig samen, circa 1 keer per 6 weken. Op de website is hier verdere informatie over te vinden.

Ouderavonden De eerste ouderavond voor leerjaar 1 en 2 is dinsdag 14 september aanvang 19.00 uur. De eerste ouderavond voor leerjaar 3 en 4 is maandag 13 september aanvang 19.00 uur. De data voor de rapportgesprekken komen op de website.


39

Vestigingsregels Het is belangrijk om goede en duidelijke afspraken te maken, zowel in het belang van de leerling als van het personeel. Het Clusius College Amsterdam heeft een goede verstandhouding met de buurtbewoners en dat houdt het Clusius College Amsterdam graag zo. Vandaar dat de leerlingen van klas 1 en 2 hun pauze in de vestiging en op het schoolplein kunnen doorbrengen.

Te laat Een leerling die te laat op de vestiging of in de les komt (met of zonder geldige reden), moet zich eerst melden aan de balie. Zonder te-laat-briefje mag de leerling niet worden toegelaten tot de les.

Verhindering Als de leerling om welke reden dan ook verhinderd is om tijdig - of in het geheel niet - op de vestiging te komen, dan wordt van de ouders verwacht dat zij de vestiging telefonisch of schriftelijk informeren vóór aanvang van de lessen. Afspraken (bijvoorbeeld tandartsbezoek) moeten zoveel mogelijk buiten schooltijd gemaakt worden.

Ziekmelding Het is van belang dat ouders vóór 10.00 uur ’s morgens de ziekmelding van de leerling doorgeven. Als een leerling weer beter is en naar de vestiging komt, moet een betermeldingsbriefje bij de balie worden ingeleverd. Als een leerling tijdens schooltijd ziek wordt en naar huis wil, kan dat alleen met toestemming van een ouder. De leerling meldt zich dan aan de balie, waar zijn/haar ouders worden gebeld, na toestemming van een ouder mag de leerling naar huis en als de leerling weer beter is, dan moet hij/zij zich weer melden.

Ongeoorloofd verzuim Alle zaken omtrent aanwezigheid en verzuim worden genoteerd in het leerlingvolgsysteem. Als er wordt geconstateerd dat een leerling niet op de vestiging is, wordt in de ochtend contact opgenomen met de ouders. 40


Daarnaast wordt de absentie gemeld in het leerlingvolgsysteem en aan Bureau Leerplicht. Indien nodig wordt hierop actie ondernomen.

Belangrijke regels Rookbeleid

Roken schaadt de gezondheid. Leerlingen uit klas 1 en 2 mogen niet roken op het schoolplein en andere locaties waar zij onder schooltijd werken, zoals: • op en rond het terrein van de gymzalen bij Elzenhage; • op en rond het terrein van de kinderboerderij; • onderweg van en naar buitenopdrachten voor de vestiging. Leerlingen in de bovenbouw mogen alleen op het aangegeven deel van het schoolplein roken. Gebruik van mobiele telefoon

Alle leerlingen dienen hun mobiele telefoon voor het betreden van het schoolgebouw uit te zetten. Vanzelfsprekend kunnen ouders in noodgevallen hun zoon/ dochter bereiken via de receptie van de vestiging op telefoonnummer (020) 636 36 36. Petten, hoofdbedekkingen, jassen

In de vestiging, zowel tijdens de lessen als daarbuiten, mogen leerlingen geen pet of muts dragen. Jassen worden bewaard in de kluisjes. Mp3-spelers en andere apparatuur

Leerlingen hebben in de les hun schoolspullen bij zich. Daaronder vallen boeken, schriften, maar ook pen, agenda, rekenmachine etc. Zaken die niet direct nodig zijn voor het volgen van de les, zoals mobiele telefoon, mp3-spelers, spelcomputers etc, moeten thuis of in het kluisje worden gelaten.

Kluisjes

Diefstal/drugs/alcohol

Aan de leerlingen wordt altijd het advies gegeven om geen geld of andere zaken onbeheerd achter te laten. Tegen vermissingen kan het Clusius College Amsterdam niets doen. Iedere leerling heeft een eigen kluisje om zijn of haar bezittingen in op te bergen.

Diefstal, in het bezit hebben en gebruik van (soft)drugs en alcohol en andere verboden zaken (vuurwerk) worden niet getolereerd. Dit kan leiden tot het opstarten van de verwijderingsprocedure.

Fietsen en bromfietsen/scooters

Gymkleding

Fietsen en bromfietsen mogen slechts op de aangegeven plaatsen gestald worden en voorzien te zijn van een goed slot om problemen te voorkomen.

Sportkleding is verplicht en bestaat uit T-shirt en korte broek. Bij buitenlessen zijn ook sportschoenen verplicht en indien nodig (qua temperatuur) is een trainingsbroek plus eventueel een truitje of trainingsjack toegestaan. In de zaal zijn sportschoenen niet verplicht, maar worden wel aangeraden. De zolen mogen niet afgeven (hardloopschoenen geven altijd af) en de schoenen moeten altijd schoon zijn. Gymmen op sokken is wegens het gevaar van uitglijden altijd verboden, ook als een leerling zijn/ haar sportschoenen is vergeten.

Inhaaluur voor repetities, proefwerken, deelonderzoeken

Als een leerling om een geldige reden (artsbezoek, ziekte, verlof) afwezig is, dan kan het voorkomen dat hij/zij een proefwerk o.i.d. mist. Na schooltijd wordt er de mogelijkheid geboden om de toets in te halen, de leerling is verplicht hiervan gebruik te maken. Niet ingehaalde onderdelen worden met een 1 beoordeeld. Leerlingen halen geen toetsen in tijdens de lessen.

Kledingvoorschriften

Praktijkvakken

Pesten, bedreigen en geweld worden niet getolereerd. Dit kan leiden tot een schorsingsprocedure.

Bij de praktijkvakken wordt gebruik gemaakt van verschillende beschermende kleding/schoeisel. Deze worden door de vestiging beschikbaar gesteld. De docent geeft aan welke middelen die les gebruikt gaan worden. Indien de leerling geen gebruik wil maken van de door de vestiging beschikbaar gestelde middelen, zullen deze middelen door de ouders zelf aangeschaft moeten worden. Wanneer een leerling weigert te voldoen aan de kledingvoorschriften kan de leerling niet deelnemen aan de les. Dit wordt als spijbelen/ongeoorloofd verzuim geregistreerd.

Privacy

De volgende middelen worden beschikbaar gesteld:

Respect

Het Clusius College wil dat elke leerling zich veilig en geaccepteerd voelt. Er wordt dan ook verwacht dat de leerlingen rekening houden met en oog hebben voor de gevoelens van medeleerlingen en medewerkers van de vestiging. Pesten, dreigen en geweld

Met alle administratieve processen op de vestiging houdt het Clusius College Amsterdam zich aan de Nederlandse wetgeving. De dvd’s van de bewakingscamera’s worden 7 dagen bewaard en daarna gewist. Van een aantal vestigingsactiviteiten worden digitale foto’s gemaakt. Een aantal van deze foto’s kan, zonder toestemming vooraf, op het internet geplaatst worden.

Vak

Middelen

techniek

overall

plant

overall en laarzen

dier

overall en laarzen

bloem

schort

VAP

schort, haarnetje


41

Gegevens van medewerkers Amsterdam

42

Naam

Functie

E-mail

Erick Brandsma

docent

[email protected]

Kees de Boer

docent

[email protected]

Karlijn Blankesteyn

docent

[email protected]

Arnoud Compaan

docent

[email protected]

Marco de Groot

docent

[email protected]

Anita Hartman

docent

[email protected]

Ingrid van ’t Hek

docent

[email protected]

Louis Kabel

docent

[email protected]

Metin Karatas

docent

[email protected]

Ko Koenis

docent

[email protected]

Hans de Koningh

docent

[email protected]

Carel Krol

docent

[email protected]

Elvira Maandag

docent

[email protected]

Angelique Meeuwissen

docent

[email protected]

Hans Ohlsen

docent

[email protected]

Simone van der Plas

docent

[email protected]

Frank Ribberink

docent

[email protected]

Rianne Straver

docent

[email protected]

Brigitte Sijlbing

docent

[email protected]

Gert Trotsenburg

docent

[email protected]

Emmy de Vries

docent

[email protected]

Paul van Keeken

zorgcoördinator

[email protected]

Jessica Jensen - Antonijsen

teamleider

[email protected]

Merel van Prooijen

teamleider

[email protected]

Martin Roth

conciërge

[email protected]

Leni Swaager

receptioniste

[email protected]

Martin Duppen

conciërge

[email protected]

Aline Hoogenboom

receptioniste

[email protected]

Caroline de Grunt

administratie

[email protected]

Sonja Voorn

administratie

[email protected]

Marian de Meij

administratie

[email protected]

Iris Heins

administratie

[email protected]


Decanaat Dhr. P. van Keeken Mentoren bovenbouw

leerjaar 1 en 2 leerjaar 3 en 4

Vestigingsexamencommissie Dhr. F. Klijzing Dhr. M. Zonneveld Mevr. J. Jensen - Antonijsen Dhr. L. Kabel

voorzitter secretaris lid lid

Toelatingscommissie Dhr. P. van Keeken Mevr. M. van Prooijen Mevr. J. Jensen - Antonijsen

voorzitter teamleider leerjaar 1 en 2 teamleider leerjaar 3 en 4


43

Notities ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

44


––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––


45

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

46


––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––


47

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

48


Inhoudsopgave. Schoolgids vmbo Algemeen 1

Recommend Documents