Inhoudsopgave programmabegroting

Inhoudsopgave programmabegroting 2012-2015

Paginanummer

Deel 1: Programmaplan Aanbiedingsbrief 1. Inleiding 2. Algemene beschouwingen 3. Financiële beschouwingen 4. Vaststellingsbesluit

1 3 11 17

Programma's 1. Veiligheid 2. Dienstverlening 3. Economische ontwikkeling 4. Mobiliteit 5. Ruimtelijke ontwikkeling 6. Openbare ruimte 7. Onderwijs 8. Maatschappelijke voorzieningen 9. Het besturen van de stad

19 29 35 47 55 61 69 79 95

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

103

Deel 2: Paragrafen A. Lokale heffingen B. Weerstandsvermogen C. Onderhoud kapitaalgoederen D. Financiering E. Bedrijfsvoering F. Verbonden partijen G. Grondbeleid H. TSOb

111 117 127 137 141 145 151 155

Deel 3: Financiële begroting Financiële begroting Overzicht van baten en lasten 2012-2015

159 167

Perspectievennota

Pagina 1

Programmabegroting 2012

1. Inleiding

Aan de Raad Voor u ligt de begroting 2012-2015. Deze begroting is de tweede in de huidige raadsperiode.

De programma's De opzet van de begroting is veranderd ten opzichte van vorig jaar. Er zijn nog steeds negen programma's, maar het programma Veiligheid is anders van opzet. Afgelopen jaar zijn we aan de slag gegaan met de aanbevelingen uit het rapport 'programmabegroting als sturingsinstrument' van de rekenkamer uit 2010. Samen met de 'klankbordgroep implementatieplan programmabegroting' (waarin alle raadsfracties zijn vertegenwoordigd) hebben we een aantal van deze aanbevelingen geconcretiseerd. Na het kopje 'wat willen we' zijn er een aantal speerpunten benoemd. Deze zijn uitgewerkt in een doelenboom. Per speerpunt zijn er een aantal maatschappelijk effect indicatoren opgenomen met nulmeting en norm. Alle overige indicatoren uit het programma Veiligheid zijn daarmee komen te vervallen. De bedoeling is om de komende twee jaar ook voor alle andere programma’s speerpunten te benoemen en uit te werken. Begin 2011 is besloten geen leefbaarheidsmonitor meer uit te voeren. Dat betekent dat alle indicatoren uit de leefbaarheidsmonitor zijn vervallen. Alle andere zaken zijn zo goed als gelijk gebleven. U vindt bijvoorbeeld onder het kopje 'wat willen we?' bij ieder programma citaten uit het coalitieakkoord in blauw gearceerde tekst.

De paragrafen De opzet van de paragrafen is niet wezenlijk anders dan voorgaande jaren. Bij de paragraaf Kapitaalgoederen hebben we voor het eerst een integrale planning voor de fysieke projecten van wegen, kunstwerken, groen, spelen, verkeer, parkeren, riolering en water opgenomen. Een belangrijke voorwaarde voor succesvol bestuur is een goed lopende bedrijfsvoering. Teneinde u hierover goed te informeren is de paragraaf Bedrijfsvoering uitgebreider dan voorgaande jaren, we willen dit de komende jaren verder uitbouwen. De paragraaf Subsidies is komen te vervallen. Deze paragraaf gaf een overzicht van de uitgaande subsidies per product per programma. De informatieve waarde van een dergelijk overzicht is gering en wellicht soms (onbedoeld) misleidend. Subsidie is slechts één van de uitgaande geldstromen, naast bijvoorbeeld inkoop en bijdragen gemeenschappelijke regelingen. Het gaat uiteindelijk om de totale kosten per (sub) product. Deze staan per programma vermeld.


Pagina 2

Financiële begroting Deze begroting is gebaseerd op de uitgangspunten die zijn vastgesteld in de Perspectievennota 2011. Hierin is een pakket aan bezuinigingen voorgesteld. Gelet op de raadsbehandeling van de Perspectievennota handhaven we dit voorstel, dat we hebben verwerkt in deze begroting. Daarnaast doen we u een aantal aanvullende voorstellen met betrekking tot nieuw beleid vanaf 2012.

College van Burgemeester en Wethouders, de loco-secretaris, de burgemeester,


Pagina 3

2. Algemene beschouwingen Inleiding Het coalitieakkoord 2010-2014 'Tiel: een bruisende stad met ambitie' geeft op hoofdlijnen het kader en de prioriteiten voor deze bestuursperiode. Ondanks de bezuinigingen, die in het kader van de economische recessie en teruglopende inkomsten vanuit de algemene uitkering van het Rijk op ons af komen, hebben we gekozen voor 'aanpakken, kansen grijpen, ondernemen en plannen uitvoeren: gewoon doen!'. Wij willen samen met én voor de inwoners van Tiel invulling geven aan Tiel als attractieve centrumstad, de werkgelegenheid en (arbeids-)participatie bevorderen en de veiligheid en leefbaarheid in de stad vergroten. Hieronder benoemen wij een aantal belangrijke aandachtspunten uit de begroting 2012. Deze zijn in de programma's zelf verder uitgewerkt.

Veiligheid De speerpunten voor het Veiligheidsbeleid zijn structureel 1) Jeugd, 2) Drugs, 3) Verkeersveiligheid en 4) Geweld en specifiek in 2012 Woninginbraken. Het veiligheidsbeleid kenmerkt zich steeds meer door een geïntegreerde aanpak waarbij vele partijen zijn betrokken. Voorbeelden hiervan zijn de 'Wrap-around'-methode, de begeleiding van ex-gedetineerden, de veiliger wijkteams en de bestrijding van georganiseerde misdaad in de vorm van een Regionaal Informatie Expertise Centrum. Het Veiligheidshuis, dat we graag willen voortzetten, speelt bij dit alles een belangrijke rol. In 2012 wordt het project Normalisatie Woonwagens, waarbij schouwen plaatsvinden op woonwagencentra, bewoners worden aangesproken op overtredingen en handhavend wordt opgetreden, voortgezet. Dit normalisatieproject loop tot en met 2014. De regionalisering van de uitvoeringsdiensten voor milieutaken en overige WABO-taken (RUD's) en van de brandweer zal in 2012 verder vorm krijgen. Belangrijk aspect hierbij zijn de financiën, hierover bestaat nog de nodige onzekerheid. Het bureau Toezicht en Handhaving ontwikkelt zich verder tot een kwalitatief hoogwaardig veiligheidsbedrijf conform de met de raad gemaakte afspraken in 2011. De uitvoering van het klimaatbeleidsplan 2010-2020 is in volle gang. Naast stimulering van energiebewustzijn bij inwoners en ondernemers wordt er gewerkt aan grotere projecten zoals de plaatsing van windmolens, zonnepanelen op de geluidsschermen A15, aanleg van Koude-Warmtesystemen en gebruik van restwarmte. De verhouding met de AVRI wordt verzakelijkt in de vorm van dienstverleningsovereenkomsten. Tiel zet in op een lokale opslag op de afvalstoffenheffing, onder andere ter dekking van een deel van het opruimen van het zwerfafval.


Pagina 4

Dienstverlening Door bezuinigingen zijn de landelijke ambities op het gebied van de E-overheid bijgesteld. Overeind is gebleven dat gemeenten de poort tot publieke dienstverlening worden, dat de gemeenten één centraal KlantContactCentrum hebben (KCC) en dat alle gemeenten werken met kwaliteitshandvesten. Bij de verwezenlijking van deze ambities werken wij zoveel mogelijk regionaal samen. Belangrijke elementen op dit moment zijn het opzetten van een regionale kennisbank en inrichting van basisregistraties. Op 1 januari 2013 moet de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) zijn opgeleverd. In 2012 wordt vormgegeven aan de samenwerking met de gemeenten Geldermalsen en Culemborg op het gebied van de Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) en informatiemanagement.

Economische ontwikkeling Het economisch en recreatief/toeristisch beleid zoals dat vastligt in verschillende visies wordt in 2012 regionaal en lokaal verder opgepakt. In het programma Welvarend van de Regio Rivierenland is een aantal economische en recreatief/toeristische projecten opgenomen, waarvoor we extra middelen beschikbaar stellen. Samen met het bedrijfsleven wordt in 2012 gewerkt aan het behoud en de versterking van het economisch klimaat in Tiel. De werkgelegenheid in Tiel ontwikkelt zich nog steeds positief, mede dankzij de uitbreiding van het bedrijvenpark Medel. Marktpartijen zullen ook in 2012 grote investeringen doen in de realisatie van de laad- en loswal. Ook de verdere ontwikkeling van de kantorenlocatie Westroijen kan een bijdrage leveren aan de uitbreiding van de werkgelegenheid voor vooral midden en hoger opgeleiden. De revitalisering/herstructurering van Latenstein wordt in 2012 afgerond. Voor de langere termijn is de Regionale Planning Bedrijventerreinen, die samen met de Provincie en Regio is opgesteld, leidend voor het beleid. De detailhandelsnota is in 2011 geactualiseerd. Ter versterking van de binnenstad als koopcentrum zijn naast een goede mix van detailhandel en horeca ook de bereikbaarheid en de aanwezigheid van parkeermogelijkheden belangrijk. In dit verband is ontwikkeling van de poortgebieden Westluidense, Santwijckse en Burense Poort van groot belang. Het arbeidsmarktbeleid wordt grotendeels regionaal opgepakt. Centraal in het beleid staat 'Jongleren in de crisis', waarvoor Tiel als centrumgemeente de nodige subsidies ontvangt en doorsluist. Het programma Participerend is leidend voor het arbeidsmarktbeleid. Er vindt vooral inzet plaats op het beperken van instroom van nieuwe werklozen en de ontwikkeling van een aanpak om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen. In 2012 moet de Wet Werken naar Vermogen (WWNV) worden voorbereid, die op 1 januari 2013 zal worden ingevoerd. De regeling heeft met name oog voor wat mensen wèl kunnen en is er op gericht om mensen met een beperking aan de slag te helpen voor het deel dat ze productief zijn. De gemeenten moeten aan de werkgevers loondispensatie verlenen voor het deel dat ze niet productief zijn. Omdat het hele systeem staat of valt met de bereidheid van werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen is een actieve werkgeversbenadering van groot belang. Voor de WSW betekent dit dat gestreefd wordt naar een afname van het volume van 90.000 naar 30.000. Gemeenten zijn hiervoor verantwoordelijk.


Pagina 5

Door de bezuinigingen op het participatiebudget moet het reïntegratiebeleid in 2012 worden aangepast. Het is zeer de vraag of de doelstellingen van de WWNV gerealiseerd kunnen worden met dit beperkte budget. De veranderingen die voortvloeien uit de WWNV in combinatie met de forse bezuinigingen noodzaken tot het zoeken naar andere, regionale uitvoeringsvormen. De programmaraad Participerend van de Regio heeft daarom opdracht gegeven tot de ontwikkeling van een 'regionale infrastructuur werk'. Vanaf 2013 zal het UWV werkbedrijf nagenoeg geheel digitaal gaan werken. Dat heeft gevolgen voor de ketensamenwerking in Beursplein Rivierenland. In 2012 zal worden gewerkt aan nieuwe afspraken, ook in relatie tot plannen om tot een breder Jongerenloket te komen en tot de heroriëntatie op het Werkgevers Adviespunt Rivierenland. Naar verwachting worden in 2012 wettelijke wijzigingen van kracht in de WWB en WIJ. Het gaat om de invoering van een 'baanzoekplicht', toetsing aan het huishoudinkomen, sneller aan het werk voor alleenstaande ouders en verkorting van vakantie in het buitenland. De samenwerkingsovereenkomst met het Jeugdsportfonds Gelderland wordt uitgebreid, zodat in 2012 gemiddeld 60 kinderen kunnen sporten op kosten van het fonds. Ook wordt in 2012 weer ingezet op het bevorderen van deelname aan muzikale, culturele en educatieve activiteiten door kinderen uit arme gezinnen. Met ingang van 2012 zijn de gemeenten verplicht om regie te voeren over de integrale schuldhulpverlening. Dit betekent een taakuitbreiding. In de Regio Rivierenland vormen vijf gemeenten, waaronder Tiel, samen het digitale loket schuldhulpverlening.

Mobiliteit In 2012 is de oplevering van de doorgetrokken Laan van Westroijen gepland, samen met een nieuwe verkeersregelinstallatie (VRI) op het kruispunt Laan van Westroijen/Westroijensestraat. Andere grotere ingrepen zijn voorzien na 2013. In 2012 wordt gestart met het verder aanwijzen van 30 km/uur woongebieden binnen de bebouwde komgrens van Tiel. De hoofdroutes krijgen een duidelijk herkenbare markering voor 50 km/uur wegen en alle zijwegen naar de woonwijken worden voorzien van een 30 km/uur zonebord. Na de invoering van betaald parkeren op het Taluud en de Waalkade zullen in 2012 in de schil rond de binnenstad regulerende maatregelen worden uitgevoerd. De uitvoering hiervan vindt gefaseerd plaats en alleen indien nodig. In 2012 zal uitvoering worden gegeven aan de bijgestelde visie op het voetveer.

Ruimtelijke ontwikkeling De herziening van de bestemmingsplannen ligt op schema. Uiterlijk in juni 2013 is het gehele gemeentelijke grondgebied afgedekt met actuele bestemmingsplannen. De economische crisis heeft tot gevolg dat sommige woningbouwprojecten door de markt worden uitgesteld. In een aantal gevallen wordt er wel gewoon gebouwd.


Pagina 6

Daarnaast moet worden voorgesorteerd op demografische ontwikkelingen. Door gezinsverdunning zal het aantal huishoudens, en daarmee de behoefte aan woningbouw, nog toenemen. De herstructurering van de Vogelbuurt zal in 2012 verder gestalte krijgen. Het uitvoeringsprogramma Cultuurhistorie geeft de uitvoering/planning aan van het nog te realiseren beleid in 2012-2015.

Openbare ruimte In 2011 is geïnvesteerd in een integrale planning voor het (groot)onderhoud van de openbare ruimte. Hierdoor kan vanaf 2012 het beheer van de openbare ruimte slimmer en efficiënter worden aangepakt. In 2012 stellen we een kadernota op voor het onderhoud en beheer waarbinnen alle beheerplannen vallen. Ook zal worden onderzocht hoe meer efficiency kan worden bereikt door het onderhoud en beheer met minder aannemers uit te voeren. Uit bezuinigingsoverwegingen zal binnen de wettelijke mogelijkheden gebruik gemaakt worden van chemische middelen ter bestrijding van onkruid. In 2012 zetten we de in 2011 gestarte samenwerking met meerdere gemeenten en het Waterschap op het gebied van grondwaterbeheer voor een doelmatig beheer van de waterketen door. Maatregelen in de waterketen worden zoveel mogelijk in onderlinge samenhang en indien mogelijk gecombineerd opgepakt. Dit geldt ook voor de aanpak van wateroverlast en het verbeteren van waterkwaliteit. In 2012 gaan we verder met de uitvoering van het gebiedscontract Tiel Oost. In de Konijnenwal wordt drainage aangelegd en in de Vogelbuurt worden gescheiden riolering, drainage en een overloopvoorziening op het toekomstige Waterplein aangelegd. Ook start in 2012 de aanleg van de spoorsingel.

Onderwijs De gemeente voert de regie bij initiatieven om kinderen goed voorbereid aan hun onderwijsloopbaan te laten beginnen. Ook treden we faciliterend op. De inspectie van het onderwijs onderzoekt in 2012 de kwaliteit van de Voor- en Vroegschoolse Educatie. Voor de periode 2012-2015 is een nieuw prestatiegericht convenant in voorbereiding om het voortijdig schoolverlaten tegen te gaan. Doelstelling is dat in 2016 het aantal voortijdig schoolverlaters op landelijk niveau maximaal 25.000 per schooljaar mag bedragen. In de Regio Rivierenland willen we door middel van een ketenaanpak en nieuwe afspraken met het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) hieraan werken. Gemeente Tiel is als contactgemeente bestuurlijk verantwoordelijk namens de regiogemeenten. Met het nieuwe stelsel voor passend onderwijs krijgen scholen en schoolbesturen per 1 augustus 2012 de plicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De gemeente is voor de scholen een belangrijke partner hierbij, gezien onze verantwoordelijkheid voor de leerplicht, de RMC (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Voortijdig Schoolverlaten)-functie en de WMO (Wet maatschappelijke ondersteuning). Daar komen in de toekomst de jeugdzorg en 'werken naar vermogen' nog bij. Het gaat daarbij vaak over dezelfde groep jongeren.


Pagina 7

De invulling van combinatiefuncties (impuls brede scholen, sport en cultuur) ligt op schema. Na de zomervakantie 2011 gaat een combinatiefunctionaris coördinator Brede School aan de slag met het activiteitenplan 2011-2015 voor de Brede School Tiel Oost. In oktober 2011 zullen de partners van de Brede School een samenwerkingsovereenkomst tekenen. Door bezuinigingen op het budget voor inburgering is het voor ROC Rivor niet meer rendabel om inburgeringscursussen aan te bieden en zal het fors moeten inkrimpen. Met behulp van externe middelen draait in de Plantage het project 'Ieder Kind een instrument', dat beoogt jonge kinderen vertrouwd te maken met het bespelen van een instrument. De interne verzelfstandiging van de Plantage zal in 2012 worden opgepakt. De bibliotheek werkt op het gebied van leesbevordering en taalontwikkeling intensief samen met vroeg- en voorschoolse organisaties en het onderwijs.

Maatschappelijke voorzieningen In 2012 zal een visie worden opgesteld waarin is verwoord op welke manier de gemeente om wil gaan met de gemeentelijke sportaccommodaties. In het te actualiseren speelruimtebeleid zullen de aanwezige 'jongeren ontmoetingsplekken' (Joppen) worden geïntegreerd. Zowel in Tiel Oost als in Tiel West is in het kader van TSOb III de afgelopen periode een aantal projecten, die zijn gericht op het versterken van de sociale structuur, gerealiseerd. De voortzetting hiervan is mede afhankelijk van de afspraken die worden gemaakt voor de volgende periode. De gemeenten in Rivierenland bereiden zich gezamenlijk voor op de decentralisatie van de jeugdzorg, die vanaf 2014 z'n beslag krijgt. De Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) zullen gaan dienen als frontoffice voor alle jeugdzorg van de gemeenten. Het CJG is een groeimodel en zal betrokken zijn bij een groot aantal maatschappelijke ontwikkelingen om zo te komen tot een meer integraal aanbod. Het budget voor inburgering binnen het participatiebudget zal in de komende jaren nagenoeg tot nul worden afgebouwd. Nieuwkomers zullen vanaf 2014 hun eigen inburgering moeten betalen. In de Tielse woonvisie zal de bevordering van het langer zelfstandig wonen een belangrijk element zijn. Instrumenten zullen worden ontwikkeld die de verantwoordelijkheid hiervoor bij instellingen en inwoners benadrukken. In 2012 wordt verder vorm en inhoud gegeven aan de resultaatverplichting van de WMO. Maatschappelijke participatie is niet alleen een zaak van de overheid, maar ook van de maatschappij zelf. Bij de kanteling van de WMO, die we het komend jaar vorm willen geven, ligt de nadruk op het zelfoplossend vermogen van mensen, waarbij de gemeente pas de ondersteunende hand biedt als dat niet lukt. Vanaf 2013 krijgt de gemeente er in het kader van de WMO taken bij: ondersteuning bieden bij het vinden van begeleiding voor mensen met matige of ernstige beperkingen en de verstrekking van hulpmiddelen die te maken hebben met 'zelfredzaamheid in en om de woning'. 2012 zal worden gebruikt om ons hierop voor te bereiden.


Pagina 8

Per 1 januari 2013 wordt een nieuw contract van kracht met betrekking tot de Regiotaxi Gelderland. In 2012 vindt de afronding van het aanbestedingstraject plaats. Een kostenstijging wordt verwacht, daarom zijn maatregelen om deze te beperken in voorbereiding. In de eind 2011 te verschijnen nota 'Regionaal Gezondheidsbeleid Rivierenland' zullen sociaal economische gezondheidsverschillen speerpunt van beleid vormen. Daarnaast zal eind 2011 ook een lokale nota gezondheidsbeleid worden opgesteld. Hierbij kan worden voortgeborduurd op de inspanningen die al bereikt zijn met het RSP (Regionaal Sociaal Programma) / gezondheidsprojecten. Het WWZ (Wonen, Welzijn en Zorg)-concept zal worden verbreed door toevoeging van doelgroepen, aanbieders en methoden. De Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en Maatschappelijke Opvang (MO) is een regionaal dossier voor tien gemeenten, waarbij Tiel als centrumgemeente optreedt. De realisatie van de beschermde woonvorm en van de aanpak onderste trede woonladder pakt Tiel actief op. In het Cultureelkwartier in het Westluidense Poort-gebied wordt de komende jaren een concentratie van diverse culturele voorzieningen tot stand gebracht. Het is de bedoeling dat het cultuurcluster uitgroeit tot de centraal gelegen openbaar toegankelijke ontmoetingsplaats voor Tiel. Het ambitiedocument voor de Westluidense Poort en het ruimtelijke programma van eisen voor het cultuurcluster zijn gereed. Deze laatste zal najaar 2011 in de markt worden gezet. Naar aanleiding van een klanttevredenheidsonderzoek gaat de bibliotheek over tot een verschuiving van de openingstijden en zal de tariefstructuur van de contributies worden aangepast. De studiekringen voor senioren, die de bibliotheek samen met het ROC organiseert, voorzien in een duidelijke behoefte. In het nieuwe beleidsplan 2011-2016 'Eén museum = 1 geheel' is veel aandacht voor digitalisering en een goede ontsluiting van informatie via het web. Samen met het Gelders Erfgoed ontwikkelt het museum een provinciebrede erfgoedgame, die naar verwachting eind 2012 klaar is.

Besturen van de Stad De wijkschouwen ontwikkelen zich van een 'schouw' van de openbare ruimte naar aandacht voor het brede terrein van de leefbaarheid. Bovendien zijn ze een moment en manier om bewonersgroepen met elkaar in contact te brengen én binnen de gemeentelijke organisatie verbindingen te leggen tussen de verschillende beleidsvelden. Regionale samenwerking wordt steeds belangrijker. Belangrijke ontwikkelingen zijn samenwerking op het gebied van Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) en de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD). De Zaak van de Stad blijft aan het Plein gehuisvest tot deze functie kan samenvloeien in het Cultuurkwartier. De revival van Flipje wordt verder uitgebouwd. In 2012 zal een nieuwe 'gebruiksvriendelijke' website worden gelanceerd. De komende periode zullen we onderzoeken op welke wijze we bezwaren in de toekomst gaan afhandelen, nu besloten is de externe bezwarencommissie in 2014 af te schaffen.


Pagina 9

In het kader van de wet BIBOB (Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur) wordt onderzocht of er een ernstig gevaar is dat bepaalde vergunningen gebruikt zullen worden voor criminele activiteiten. De extra kosten die hiermee gepaard gaan zijn verwerkt in de leges. Vanaf 2012 zal samengewerkt worden met het in Tiel te vestigen Regionaal Informatie en Expertise Centrum. In 2012 start een vierde GSO-contractperiode van vier jaar. Dankzij de succesvolle lobby van grote én kleine steden in Gelderland is het aparte stedenbeleid van de provincie overeind gebleven. De provincie legt in de nieuwe periode wel een grotere nadruk dan voorheen op samenwerking en samenhang binnen de regio's. In Rivierenland had Tiel zich in de genoemde lobby al verbonden met Culemborg en Zaltbommel. Daarna is de afstemming uitgebreid naar de Regio. In de ontwikkeling van de programma's vindt er veelvuldige afstemming plaats, zowel bestuurlijk als ambtelijk. Sinds juni 2011 is er bovendien het zogenaamde Burens Beraad, waarin bestuurders vanuit Rivierenland op regelmatige basis de Rivierenlandse Statenleden ontmoeten en bijpraten over de kansen, mogelijkheden en ontwikkelingen in Rivierenland.


Pagina 10

Pagina 11


3. Financiële beschouwingen Inleiding In de Perspectievennota 2011 konden we, na bezuinigingen, een sluitend meerjarenperspectief van ruim € 900.000. Dit beeld stellen we op grond en 2013 verwachten we een beperkt overschot, in begroting zo goed als sluitend. Hoe we tot dit resultaat zijn gekomen en welke worden, wordt in dit hoofdstuk verder uiteengezet.

verwerking van de daarin opgenomen presenteren, met in 2012 een overschot van deze begroting enigszins bij. In 2012 2014 een beperkt tekort en in 2015 is de kanttekeningen hierbij geplaatst kunnen

Uitgangspunten begroting Bij het opstellen van deze begroting hebben we de Perspectievennota 2011 als uitgangspunt genomen. Dit betekent dat we zowel de daarin voorgenomen bezuinigingen als het voorgenomen nieuw beleid hebben verwerkt in deze begroting. Met het vaststellen van deze begroting worden deze bezuinigingen en nieuwe uitgaven formeel door u goedgekeurd. Een volledig overzicht van alle verwerkte bezuinigingen, ook die uit het verleden, en de stand van zaken ervan, ontvangt u bij de 2e voortgangsrapportage 2011. Hierin wordt ook opgenomen een overzicht van de reserve frictiekosten ombuigingen, die wordt gebruikt om afwijkingen tussen voorgenomen en gerealiseerde bezuinigingen af te dekken. Daarnaast hebben we bij de programma's aangegeven welke bezuinigingen en nieuwe uitgaven uit de Perspectievennota daarin zijn verwerkt. Voor de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn we uitgegaan van de meicirculaire 2011. Daarin zijn verschillende maatregelen van het kabinet verwerkt, waaronder het herstel van de normeringssystematiek (samen de trap op en af). Met name in 2012 en 2013 is er sprake van aanzienlijke voordelen ten opzichte van eerdere ramingen. Een toelichting op de mutaties op de algemene uitkering vindt u terug in het hoofdstuk algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Indien de septembercirculaire daar aanleiding voor geeft zullen wij voor de behandeling van deze begroting in de raad u nader informeren over de gevolgen van deze circulaire. Verder hebben we in deze begroting rekening gehouden met de verwachte loon- en prijsstijgingen, zowel voor de uitgaven als de inkomsten. Daarbij is wel per budget de afweging gemaakt of een verhoging echt noodzakelijk is.

In de begroting verwerkte maatregelen In aanvulling op de voorstellen uit de Perspectievennota stellen we de volgende maatregelen voor die financieel verwerkt zijn in deze begroting.


Pagina 12

Minimabeleid Zoals hiervoor al aangegeven zijn in de algemene uitkering kabinetsmaatregelen verwerkt. Onder andere heeft het kabinet besloten om de inkomensgrens van het gemeentelijk inkomensbeleid te normeren op maximaal 110% van het wettelijk minimumloon, zodat inkomensaanvullingen gerichter worden verstrekt. Dit leidt vanaf 2012 tot een structurele uitname uit het gemeentefonds van € 40 miljoen. In Tiel hanteren we sinds de bezuinigingen 2008-2011 al een norm van 110%. De korting op het gemeentefonds geldt echter voor alle gemeenten, dus wij zullen deze op een andere manier moeten opvangen, hetzij door het beleid nog verder te versoberen, hetzij uit de algemene middelen. Ook na de laatste bezuinigingen staat ons armoedebeleid goed aangeschreven en in het Coalitieakkoord staat dat het minimabeleid op peil blijft. Versobering van het minimabeleid leidt tot toename van hulpvragen, zoals schuldhulpverlening. Wij concluderen dan ook dat de uitname uit het gemeentefonds ten onrechte ook onze gemeente treft en dat in het huidige minimabeleid niet verder gesnoeid kan worden zonder de kwetsbaren in de stad te raken. We stellen dan ook voor om de korting, die voor ons € 117.800 bedraagt, op te vangen uit de algemene middelen. Andere rijksbezuinigingen, op schuldhulpverlening, maatschappelijke stages en inburgering, kunnen we wel opvangen binnen het betreffende beleidsterrein en hebben we dan ook doorvertaald in de budgetten. Tekort op bijstandsverlening Het inkomensdeel dat wij ontvangen voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand is te laag ten opzichte van de uitgaven die wij hebben. Al in 2011 hebben wij hiervoor een tekort van 10% geraamd en we stellen voor om dit nu ook voor 2012 te doen. Het gaat dan om € 815.000. De kans is groot dat het werkelijke tekort nog hoger zal zijn, maar daarvoor kunnen we dan een beroep doen op een incidentele aanvullende uitkering. Wanneer er niets verandert is de kans groot dat dit tekort structureel zal worden. Er is echter veel onzekerheid, mede omdat vanaf 2013 de Wet Werken naar Vermogen van kracht zal worden. We ramen daarom vanaf 2013 nu nog geen tekort, maar hebben wel een fors risico hiervoor opgenomen in de weerstandsparagraaf. Leges bouwvergunningen Bij het begin van de economische crisis hebben we legesopbrengst voor bouwvergunningen tijdelijk verlaagd met € 200.000. We gingen er toen vanuit dat vanaf 2012 de markt weer zou aantrekken en ook het aantal bouwaanvragen weer zou toenemen. Inmiddels zijn we tot de conclusie gekomen dat deze verwachting te optimistisch was en we stellen daarom voor om deze opbrengst te handhaven op het niveau van 2010 en 2011, € 600.000. Budgetten WMO Bij de WMO zien we bovenop de inflatie een toename van de uitgaven, met name als het gaat om de kosten voor huishoudelijke verzorging. Dit is het gevolg van de vergrijzing waardoor de doelgroep aanzienlijk toeneemt. Voor de inflatie en de vergrijzing ontvangen we via de algemene uitkering een vergoeding. Hier bovenop hebben we het budget voor huishoudelijke verzorging nog extra verhoogd; in totaal is het budget € 186.000 hoger dan in 2011. Als gevolg van demografische ontwikkelingen en een verhoging van de prijzen is de verwachting dat een verdere stijging van het budget de komende jaren nodig zal zijn.


Pagina 13

Hondenpoepbeleid Uw raad heeft een aantal jaren geleden uitgesproken dat de opbrengst van de hondenbelasting geheel ten goede moet komen aan het hondenpoepbeleid. Bij de bezuinigingsvoorstellen voor de Perspectievennota bleek dat de kosten € 20.000 hoger waren dan de opbrengst hondenbelasting. Dit bedrag is daarom als bezuiniging meegenomen. Bij de begroting 2012 resteert nog een verschil van € 6.000. De hondenbelasting verhogen we standaard met de inflatie van het voor-voorgaande jaar, dus in dit geval 2010. Dit is 1,3%. Om tot een sluitend plaatje te komen zou de hondenbelasting ruim € 6.000 meer moeten opbrengen, ofwel met 4% moeten worden verhoogd. Daarom stellen we voor om de hondenbelasting met 4% te verhogen. Voor 1 hond betekent dit een verhoging van € 69,19 naar € 71,96 en voor de 2e hond van € 73,17 naar € 76,10

Nieuwe uitgaven In de Perspectievennota hadden we u een voorstel gedaan voor nieuw beleid. De behandeling in de raadsvergadering van 15 en 22 juni is voor ons geen aanleiding om dit voorstel aan te passen. Wel hadden we in de Perspectievennota aangegeven dat er binnen de beschikbare middelen nog ruimte is voor andere zaken, die nog waren genoemd onder het kopje wensen. Wij stellen u nu voor om nog twee van deze wensen te honoreren, te weten verduurzaming Dynamiek en onderhoud openbare ruimte buurt 7 Passewaaij. Verduurzaming Dynamiek Het project Dynamiek is tot nu toe betaald vanuit diverse subsidies, zoals RSP en TSOb. Dynamiek heeft in de afgelopen tijd zijn bestaan gerechtvaardigd. Wij vinden het belangrijk dat Dynamiek kan blijven bestaan om ouderen en mensen met een beperking langer prettig zelfstandig te kunnen laten blijven wonen in hun wijk door de inzet van mensen die op dit moment niet actief zijn op de arbeidsmarkt. Om Dynamiek in Tiel West te kunnen voortzetten is naast de inzet van bestaande middelen € 37.000 extra nodig. Wij stellen voor om dit structureel beschikbaar te stellen. Onderhoud openbare ruimte buurt 7 Passewaaij Door voltooiing van buurt 7 neemt het areaal openbare ruimte toe. Deze zal vanaf het moment van overdracht van de ontwikkelaar naar de gemeente onderhouden moeten worden. Het gaat om het onderhoud van groen, verhardingen, lichtmasten en extra straatreiniging. We stellen voor om de kosten in 2012 te dekken uit het saldo van de begroting en vanaf 2013 uit de stelpost areaaluitbreiding. In de Perspectievennota hadden we aangegeven dat ook de tijdelijk uitbreiding van de capaciteit voor leerplicht een hogere prioriteit had. Op basis van nadere inzichten denken we dat extra geld hieraan toekennen op dit moment niet nodig is. Er loopt onder andere een discussie om deze taak meer regionaal op te pakken. Bovenstaand voorstel betekent dat we in 2012 € 94.000 tekort komen op het budget voor nieuw beleid en in 2013-2015 rond de € 35.000 hierop overhouden. Dit verwerken we in het saldo van de begroting. Een volledig overzicht van de in deze begroting opgenomen nieuwe uitgaven vindt u terug in deel 3, de financiële begroting.

Pagina 14


Uitkomst begroting 2012-2015 en verschillen met de Perspectievennota De uitkomst van de begroting 2012-2015 is als volgt: 2012: + € 551.000 2013: + € 399.000 2014: - € 184.000 2015: + € 16.000 Op basis hiervan concluderen wij dat er geen ruimte is voor structurele nieuwe uitgaven. Deze uitkomst verschilt ten opzichte van de Perspectievennota: bedragen x € 1.000

Meerjarenbeeld volgens Perspectievennota Uitkomst begroting 2012-2015 Verschil

2012 -911 551 -360

2013 -14 399 385

2014 -155 -184 -339

2015 -31 16 -15

Het verschil tussen de begroting en de Perspectievennota kan als volgt worden verklaard: bedragen x € 1.000

Effecten meicirculaire algemene uitkering Tekort I-deel WWB Verlaging opbrengst bouwleges Huishoudelijke verzorging Nieuw beleid Stelpost areaaluitbreiding Raming voormalig personeel Hogere bijdrage uitvoering bijstand, WMO, schuldhulp buitengemeenten Bijdrage Wet uitkering wegen Diversen totaal verschillen

2012 881 -815 -200 -186 -94

2013 829

2014 128

2015

-31

-200 -186 33 -119 11

-200 -186 36 -151 49

-200 -186 39 -182 72

117 -43 11 -360

117 -55 -45 385

117 -55 -77 -339

117 -55 389 -15

-9

Over de verschillen t/m de post nieuw beleid is gerapporteerd in het voorgaande. Hieronder nog een verklaring van de andere verschillen: Stelpost areaaluitbreiding De uitbreiding van de stad leidt tot extra inkomsten via de algemene uitkering en de OZB, maar leidt ook tot extra kosten, zoals bijvoorbeeld voor onderhoud van het openbaar gebied, onderwijsvoorzieningen en dienstverlening aan burgers. Jaarlijks ramen we voor deze extra kosten € 450 per nieuw opgeleverde woning. Tot en met 2012 zijn deze gereserveerd geweest voor de MFA Passewaaij. Vanaf 2013 ramen we dit weer in de vorm van een stelpost. Raming voormalig personeel Oudere werknemers konden voorheen gebruik maken van de (deeltijd-)FPU-regeling. De kosten daarvan kwamen grotendeels voor rekening van de werkgever. De regeling is afgeschaft en de komende jaren zullen de medewerkers die er nog gebruik van maken met pensioen gaan. De kosten lopen dan ook terug in de komende jaren en zullen uiteindelijk op nul uitkomen.


Pagina 15

Hogere bijdrage uitvoering bijstand, WMO en schuldhulp Er zijn nieuwe contracten gesloten met de gemeenten voor wie de afdeling Werk, Inkomen en Zorg een aantal taken verricht. Dit leidt tot een extra inkomst van € 117.000. Bijdrage Wet uitkering wegen Tot en met 2011 ontvangen we een bijdrage in het kader van de Wet uitkering wegen. Deze wordt in de loop van 2012 beëindigd.

Voorstel en conclusies Bij de behandeling van de Perspectievennota hebben diverse raadsfracties moties ingediend die tot doel hadden bepaalde bezuinigingen te schrappen of wensen voor nieuw beleid mogelijk te maken. Het ging daarbij onder andere over de kanteling van de WMO, wijkgericht werken, jeugdbeleid, maatschappelijk werk en onderhoud wegen. Hiervan is de intentie uitgesproken dat bij de begrotingsbehandeling alternatieve dekkingen worden gezocht (met uitzondering van onderhoud wegen). Andere financiële wensen zijn door de fracties uitgesproken (maar niet in moties opgenomen) op het terrein van openbare verlichting, zonnepanelen, onkruidbestrijding door middel van de gifspuit, leerlingenvervoer en parkeren. Hoewel met name 2012 en 2013 overschotten vertonen stellen we voor om deze niet in te zetten voor bovengenoemde wensen, maar voorlopig toe te voegen aan de algemene weerstandsreserve. Het meerjarig beeld bevat geen ruimte om nieuwe structurele verplichtingen aan te gaan. Daarnaast wijzen we op de risico's die de komende jaren op ons af komen met de overdracht van taken en daarmee gepaard gaande bezuinigingen. Hiervan is in de budgetten van deze begroting nog geen financiële vertaling opgenomen. Daarnaast bestaat het risico dat we sommige ingeboekte bezuinigingen niet kunnen realiseren als gevolg van wetgeving of andere belemmeringen die we niet zelf kunnen beïnvloeden. In de paragraaf Weerstandsvermogen is een berekening opgenomen van de benodigde weerstandscapaciteit ten opzichte van onze risico's. Daaruit blijkt dat het risicoprofiel aanzienlijk verslechterd is, met name door nieuwe risico's als gevolg van nieuwe taken die op ons af komen in het kader van de Wet Werken naar Vermogen, de jeugdzorg en AWBZtaken. Ook het risico van het tekort op het I-deel van de WWB achten we zeer groot. Hierdoor is de ratio van ons weerstandsvermogen gedaald naar 0,91, hetgeen duidt op een matig weerstandsvermogen. Wij verwachten niet dat de grootste risico's zich al in 2012 zullen voordoen, maar willen dat jaar wel gebruiken om ons voor te bereiden op wat komen gaat, zodat we deze risico's dan tot een minimum kunnen beperken. Daarnaast vinden we het belangrijk om de algemene weerstandsreserve op peil te houden c.q. te brengen. We stellen dan ook voor om de verwachte overschotten 2012 en 2013 toe te voegen aan de algemene weerstandsreserve, waardoor onze weerstandscapaciteit zal stijgen tot een zo goed als voldoende niveau.


Pagina 16

Pagina 17


4. Vaststellingbesluit

De raad van de gemeente Tiel;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 13 september 2011; gelet op de artikelen 189 tot en met 191 van de Gemeentewet;

besluit: A. de Programmabegroting 2012-2015 vast te stellen voor wat betreft de jaarschijf 2012, hetgeen inhoudt: 1. de bestaande exploitatielasten 2012; 2. de nieuwe exploitatielasten en investeringen voor 2012; 3. de daarvoor aangewezen dekking, inclusief de bezuinigingen 2012-2015, met inachtneming van (daar waar van toepassing) de wet op de ondernemingsraden. B. de Programmabegroting 2012-2015 voor de jaren 2013 t/m 2015 voor kennisgeving aan te nemen en te gebruiken als basis voor het toekomstige beleid.

Aldus besloten in de openbare vergadering van 9 november 2011, de griffier, de voorzitter,


Pagina 18

Zorgdragen voor openbare orde en veiligheid Goede vergunningverlening en handhaving Bevorderen van de kwaliteit van natuur en milieu (veiligheid)

Programma

Veiligheid

Pagina 19


Programma 1

Veiligheid Wat willen we? Tiel wil een veilige gemeente zijn waar het goed wonen, werken en recreëren is. Veiligheid is een breed en subjectief begrip. Het heeft niet alleen te maken met criminaliteit of vandalisme, maar bijvoorbeeld ook met veiligheid van bouwwerken, verkeersveiligheid, rampen, brand of diverse vormen van milieuverontreiniging. Dit komt tot uitdrukking in de brede scope van het integraal veiligheidsbeleid. Tiel moet een veilige gemeente zijn en blijven. 'Blauw op straat' is daarbij belangrijk, maar veiligheid is meer dan dat. Een opgeruimde en goed onderhouden leefomgeving, verzorgd groen en goede bestrating zijn het visitekaartje van de stad. Een plezierige woonomgeving draagt bij aan een veilige woonomgeving. De meeste inwoners van Tiel voelen zich veilig in de eigen wijk of het dorp. Het gevoel van veiligheid is erg incident gevoelig. Een schietincident, een vechtpartij of een andere vorm van geweld, kan het gevoel van veiligheid abrupt beïnvloeden. Veiligheid vraagt voortdurende aandacht van de overheid, maar ook van de inwoners. Door oplettendheid en eigen verantwoordelijkheidsgevoel van burgers kan de veiligheid vergroot worden. In een gezamenlijke verantwoordelijkheid van inwoners en overheid streeft de gemeente ernaar dat meer Tielenaren zich veilig voelen in de eigen stad of het dorp. De lokale overheid stelt ook grenzen en heeft daarbij een bijzondere positie. De geloofwaardigheid van de overheid is gebaseerd op consistentie en daadkracht. In dit kader is de normalisatie van de woonwagenlocaties van belang. Coalitiepartijen gaan na in welke mate en op welke wijze welstandsvrij bouwen in Tiel mogelijk is en stimulerend kan werken. Daarnaast willen we de natuurwaarden voor Tiel beschermen. Bijzondere aandacht daarbij heeft de natuur langs de Waaloever (onder andere de Kleine Willemspolder).

Speerpunten Binnen het Meerjaren programma veiligheid 'veilig zijn en veilig blijven' 2011-2014 is een aantal speerpunten benoemd. Tot en met 2014 gaat het om: 1) Jeugd, 2) Drugs, 3) Verkeersveiligheid en 4) Geweld. Daarnaast wordt er jaarlijks een 'wisselspeerpunt' benoemd. Voor 2011 is dit 'Woninginbraken'. In het najaar 2011 zal het speerpunt voor 2012 worden benoemd. Deze speerpunten zijn weergegeven in een doelenboom (zie figuur 1). Voor ieder speerpunt zijn één of meerdere maatschappelijk effect of resultaat indicatoren benoemd.

5. Terugdringen van het aantal woninginbraken

4. Tegengaan geweldscriminaliteit en huiselijk geweld. Verminderen van het aantal geweldsmisdrijven. Horeca gerelateerd geweld

3. Verhogen van de verkeersveiligheid en voor specifieke doelgroepen zoals woongebieden

2. Terugdringen van hinderlijk gebruik van drugs in de openbare ruimte en tegengaan van handel in soft- en harddrugs inclusief hennepteelt

1. Terugdringen van overlast van groepen jongeren en verminderen van jeugdcriminaliteit

Wat willen we bereiken?

Samen met de politie is een plan van aanpak opgesteld. De gemeente richt zich op: 1. stimuleren technische maatregelen (politie keurmerk veilig wonen) 2. geven van goede voorlichting aan burgers om woninginbraken te voorkomen

Nog nader te bepalen (in het deelprogramma 'geweld')

Nog nader te bepalen (in het deelprogramma 'verkeersveiligheid')

1) Terugdringen drugsgebruik door scholieren 2) Aanpak dealen en of in nabijheid van scholen 3) Overlast verminderen in de nabijheid van coffeeshops (inclusief doorverkoop op straat) 4) Integrale aanpak (ook bestuurlijke aanpak) van drugsgerelateerde criminaliteit 5) Verminderen aantal coffeeshops door middel van sterfhuis constructie 6) Nader onderzoek naar de situering van de coffeeshops en de (on)mogelijkheden van verplaatsing

1) Aanpak jeugdoverlast in de buurt 2) Elke risicojongere een individueel plan van aanpak 3) Voor iedere geïndiceerde jeugdgroep volgens de Beke systematiek is een plan van aanpak opgesteld 4) Beleid vaststellen voor ontmoetingsplekken en voorzieningen voor jongeren 5) Nader onderzoek naar rol van licht verstandelijk beperkten als dader of slachtoffer 6) Regie vanuit gemeente en integrale aanpak. Dit richt zich op het netwerk rond jongeren (professionals en burgers) 7) Intensiveren vroegtijdig signaleren en aanpak schoolverzuim 8) Participatie van jongeren zelf (eigentijds) 9) Actief monitoren van problematiek en aanpak

Wat gaan we daarvoor doen?

Tiel wil een veilige gemeente zijn waar het goed wonen, werken en recreëren is

Figuur 1: Doelenboom programma veiligheid (speerpunten)












toetsen nieuwbouw en renovatieprojecten aan bouwbesluit uitreiken controlekaart woninginbraken ondersteunen buurtpreventie initiatieven monitoring en integrale aanpak binnen veiliger wijkteam aanpak veelplegers en risicojongeren binnen veiligheidshuis

Nog nader te bepalen in deelprogramma's

Wat doen we in 2012?

Pagina 20

Drugs % jongeren harddrugs gebruik % jongeren softdrugsgebruik Aantal meldingen overlast drugs

2)

realisatie 2010 x x 11

realisatie 2010 221 2 1 0 59 14 6 5 40 15

2011

2011

Woninginbraken Aantal aangiften woninginbraken % huizen met politie keurmerk veilig wonen

realisatie 2010 286 9,7 10

2011

2012

2012

2012

prognose 2013

prognose 2013

prognose 2013

N.B. Voor de speerpunten 3) 'Verkeer' en 4) 'Geweld' zijn nog geen indicatoren vastgesteld.

VM = Veiligheidsmonitor; MDT = Multidisciplinair team; G = gemeente; VH = Veiligheidshuis; x = gegevens onbekend

5)

* Deze cijfers zijn van 2007. Het E movo onderzoek wordt eens in de vier jaar uitgevoerd.

Jeugd Aantal meldingen jeugdoverlast Aantal hinderlijke jeugdgroepen Aantal overlastgevende jeugdgroepen Aantal criminele jeugdgroepen Aantal risicojongeren < 18 jaar Aantal risicojongeren > 18 jaar Aantal harde kernjongeren Aantal veelplegers < 24 jaar Aantal jongeren in preventienetwerk % perceptie overlast jongeren

1)

2014 180 15

2014

2014

Tabel 1: Maatschappelijk effecten resultaat indicatoren programma veiligheid (speerpunten)

Hoe gaan we dit meten?


2015

2015

2015

Politie

bron

E movo E movo Politie

bron

G/VH G VM

G/VH MDT VH

Politie Politie Politie Politie

bron

286 9,7

nulmeting

nulmeting (2010) 4* 15* 11

nulmeting (2010) 221 2 1 0 59 14 6 5 40 15

x x x

x x x x x x x x x x

180 15

norm

norm

norm

Pagina 21


Pagina 22

Wat hebben we aan beleid? Zorgdragen voor openbare orde en veiligheid  Kadernotitie integraal veiligheidsbeleid 'veilig zijn en veilig blijven' 2011-2014 + uitvoeringsplan  Gemeentelijk rampenplan 2011  Beleidsvisie externe veiligheid 2009 Goede vergunningverlening en handhaving  Nota Bouw- en Woningtoezicht 2005  Welstandsnota Tiel 2010  Ontheffingenbeleid Wet geluidhinder 2009 Bevorderen van de kwaliteit van natuur en milieu (veiligheid)  Notitie klimaatbeleid 2010-2020  Milieuvisie 2010-2020, inclusief uitvoeringsprogramma milieu 2010-2013

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Zorgdragen voor openbare orde en veiligheid Veiligheidshuis Het Veiligheidshuis richt zich op risicojongeren, veelplegers, ex-gedetineerden en huiselijk geweld. Tiel maakt al jaren veel werk van de 'Wrap-around-methode'. Een intensieve samenwerking en afstemming tussen zorgpartners, politie en justitie met de inzet van gemeentelijke ketenregisseurs. Die samenwerking is verder ontwikkeld in het Veiligheidshuis Rivierenland, waarvoor het ministerie van Justitie voor de duur van drie jaar subsidie heeft verschaft (2010, 2011 en 2012). We gaan op zoek naar financiële mogelijkheden om de succesvolle samenwerking te continueren. Terugkeren na detentie Sinds april 2011 is de kamer 'ex-gedetineerden' in het Veiligheidshuis operationeel. De kamer wordt centraal aangestuurd door een ketenregisseur die in en na detentie met de ex gedetineerde en zijn begeleiders op de vijf leefgebieden (legitimatiebewijs, financiën, wonen, zorg en dagbesteding) de interventies in kaart brengt om die vervolgens te delen en uit te zetten naar de locale zorgpartners. Veilige wijkteams Voor de wijken Tiel Oost, West, Noord, Centrum en Passewaaij met buitengebied is een 'veiliger wijkteam' ingesteld. Onder voorzitterschap van de wijkagent bespreken bureau Toezicht en Handhaving, de gemeente, zonodig aangevuld met jongerenwerk, straathoekwerk, scholen, woningbouwcorporaties e.a. de operationele uitvoering van beleidsmatig afgestemde probleemsituaties en eenzijdige meldingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid. De gemeente heeft hierbij de regierol. Regionaal Informatie Expertise Centrum (RIEC) Een effectieve bestrijding van georganiseerde misdaad vraagt om een geïntegreerde aanpak, waarbij de strafrechtelijke opsporing en vervolging aansluiten op preventieve en bestuurlijke handhavende maatregelen. Om deze geïntegreerde aanpak te ondersteunen zijn er in Nederland 10 Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC) en een Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC) actief.


Pagina 23

De RIEC’s en het LIEC zijn in het leven geroepen om te voorkomen dat criminelen door de overheid worden gefaciliteerd, te voorkomen dat vermenging ontstaat tussen onder- en bovenwereld en om economische machtsposities te doorbreken, die zijn opgebouwd met behulp van op criminele wijze vergaard kapitaal. Het RIEC zal worden gevestigd in het Veiligheidshuis. Tiel is inmiddels aangesloten bij het RIEC Noord-Oost Nederland. Halt slachtofferzorg (alcohol) Sinds maart 2011 is in Gelderland-Zuid de 'Halt-afdoening alcohol' van start gegaan. In het kader van de regionale alcoholmatigingsprojecten van de Regio's Rivierenland (Niks mis met fris) en Nijmegen (Alcoholopvoeding Durf NU!) worden jongeren tussen 12 en 18 jaar die op straat alcoholhoudende dranken bij zich hebben en jongeren die onder invloed van alcohol delicten plegen (bijvoorbeeld vernielingen en geweld), naar Halt doorverwezen. Een onderdeel van deze doorverwijzing is een leeropdracht voor jongeren welke bestaat uit twee bijeenkomsten en huiswerkopdrachten. Daarnaast is er ook een bijeenkomst voor ouders. Het doel van deze leeropdracht is het confronteren van de jongeren met hun drinkgedrag en de gevolgen hiervan. Ook ouders worden geconfronteerd met het alcoholgebruik van hun eigen kind. Normalisatie woonwagens In 2010 is gestart met de uitvoering van het project Normalisatie Woonwagens. Op alle woonwagencentra vinden regelmatig schouwen plaats, worden bewoners aangesproken op geconstateerde overtredingen en wordt waar nodig handhavend opgetreden. Eind 2014 zal het project worden afgerond. Goede vergunningverlening en handhaving Regionale Uitvoeringsdiensten Het kabinet heeft bepaald dat er per 1 januari 2013 een landsdekkend beeld van regionale uitvoeringsdiensten moeten zijn. Voor Gelderland is hiervoor de 'Gelderse Maat' vastgesteld, wat voor Tiel inhoudt dat gericht gekeken wordt naar een Regionale Uitvoeringsdienst op de schaal van Regio Rivierenland. De huidige gedachte is om eerst alle wettelijke milieutaken over te dragen en vervolgens, via een ingroeimodel, de overige WABO-taken. In het voorjaar 2012 wordt een bedrijfsplan, inclusief productenboek, aan alle betrokken gemeenteraden en Provinciale Staten voorgelegd. Op dit moment is het nog onduidelijk of er landelijk een efficiencykorting van € 100 miljoen in het gemeentefonds wordt doorgevoerd. Als dat het geval is, krijgt Tiel vanaf 2012 te maken met een oplopende korting tot ca. € 250.000 per jaar vanaf 2014. De verwachting is dat door een efficiëntere bedrijfsvoering jaarlijks ca. € 70.000 bespaard kan worden als alle WABO-taken worden ingebracht. Dit betekent een structureel tekort van € 180.000 per jaar, waarbij ook rekening moet worden gehouden met éénmalige investeringskosten ad ca. € 860.000. Veiligheidsregio Gelderland-Zuid In juni 2008 is er een convenant gesloten tussen de minister van Binnenlandse Zaken en de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Alle gemeentelijke Brandweerkorpsen gaan op in de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Begin 2010 is gekozen voor 'Het Gelderse model': alle beroepsbrandweer gaat over naar de Veiligheidsregio, voor de vrijwillige brandweer is dit facultatief. Al het personeel komt per 1 januari 2013 in dienst bij de Veiligheidsregio GelderlandZuid. Uitgangspunt voor de regionalisering is 'een budgettair neutrale' overdracht van taken. De discussie over de (achterblijvende) overheadkosten wordt in het najaar van 2011 afgerond.


Pagina 24

Samenwerking met Neder-Betuwe Per 1 mei 2010 vormen de Brandweerkorpsen van Tiel en Neder-Betuwe formeel samen een cluster. Het brandweerpersoneel van Neder-Betuwe is gehuisvest in Tiel. Alle medewerkers verrichten voor beide gemeenten taken. Iedereen blijft in dienst bij zijn eigen gemeente. Alle medewerkers gaan per 1 januari 2013 over naar de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid.. Kwaliteit van de basis brandweerzorg In het kader van de lokale uitwerking van het regionaal beleidsplan 'Kwaliteit van de basis brandweerzorg' is een (vervolg)onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden om de aanrijtijden in Tiel te verkorten. Eén van de mogelijkheden is kazernering, maar hieraan zijn structurele kosten verbonden ad. € 400.000. In het concept Besluit op de (concept) wet op de Veiligheidsregio heeft de minister van Binnenlandse Zaken de mogelijkheid geboden om gemotiveerd van de maximale rijtijden af te wijken. Deze discussie is teruggelegd in de Regio. Bureau Toezicht en Handhaving Het bureau Toezicht en Handhaving ontwikkelt zich verder tot een kwalitatief hoogwaardig veiligheidsbedrijf conform de met de raad gemaakte afspraken in 2011. Bureau Toezicht en Handhaving richt zich op de volgende drie speerpunten:  toezicht en handhaving op parkeren in de binnenstad en de wijken  toezicht en handhaving op opruimen hondenpoep en  controle in de wijken buiten het centrum op grond van de APV. Bevorderen van de kwaliteit van natuur en milieu (veiligheid) Klimaatbeleid De uitvoering van het klimaatbeleidsplan 2010-2020 is in volle gang. Er ligt een harde doelstelling om de CO2-uitstoot te verminderen (in 2020 op het niveau van 1990) en het aandeel duurzame energie te vergroten tot 10%. Dit is niet alleen wenselijk vanwege het klimaat, maar ook om economische motieven want naarmate fossiele brandstoffen in prijs stijgen, is energiezuinigheid belangrijker. Vanuit het klimaatbeleid zijn er projecten om zowel ondernemers als inwoners te helpen met energiebesparing. Daarnaast wordt op tal van manieren gestimuleerd dat nog te bouwen scholen, huizen en kantoren in Tiel energiezuinig worden gerealiseerd en dus toekomstwaarde hebben. Niettemin is de doelstelling afhankelijk van enkele grotere projecten, zoals de plaatsing van windmolens, het plaatsen van zonnepanelen op de geluidsschermen A-15 / Betuweroute, aanleg van Koude-Warmte-systemen en gebruik van restwarmte. Verzelfstandiging AVRI en afvalbeleid Het algemeen bestuur van de Regio Rivierenland heeft besloten niet in te stemmen met het voorstel de AVRI te verzelfstandigen. De AVRI blijft een onderdeel van de WGR Regio Rivierenland. De opdrachtgever/opdrachtnemer relatie tussen de AVRI en de gemeenten zal worden vormgegeven in dienstverleningsovereenkomsten (DVO's). Een DVO zal bestaan uit een algemeen (collectief) deel en een specifiek deel per gemeente. Er vindt op dit moment een discussie plaats over de mogelijkheid een lokale afvalstoffenheffing in te voeren, naast de huidige regionale afvalstoffenheffing, ter financiering van specifieke lokale wensen, zoals het deels financieren van het opruimen van zwerfafval.


Pagina 25

Wat gaan we doen in 2012? Zorgdragen voor openbare orde en veiligheid  uitvoeren van het deelprogramma 'Jeugd' en 'Drugs'  uitwerken van de deelprogramma’s 'Verkeersveiligheid' en 'geweld'  uitvoeren plan van aanpak normalisatie woonwagens  uitvoeren plan van aanpak woninginbraken  evaluaren evenementenbeleid (zie ook programma 8)  continueren van de inzet van het Keurmerk Veilig Ondernemen  continueren 'veelplegersaanpak' en 'aanpak risicojongeren' via de Wrap-around-methode vanuit het Veiligheidshuis en de Tielse ketenregisseurs  continueren en intensiveren aanpak ‘Tegenhouden’ en toepassing van het instrumentarium van BIBOB (Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door Openbaar Bestuur) en RIEC Goede vergunningverlening en handhaving  continueren van het lik-op-stukbeleid door bestuurlijke boete bij overtredingen Algemene Plaatselijke Verordening  integrale handhaving door Bureau Toezicht en Handhaving (APV - Algemene Plaatselijke Verordening, parkeren, honden, horecacontroles, handhaving maatwerkvoorschriften normalisatie van woonwagenlocaties)  uitvoeren van het beleidsplan voor de nieuwe brandweerorganisatie (inclusief het actualiseren van het proactie-/preventieactieplan en het preparatiebeleidsplan)  intensiveren van controle en handhaving in het kader van het 'Gebruiksbesluit'  integrale vergunningverlening en handhaving inzake de omgevingsvergunning  opstellen van een beeldkwaliteitvisie voor het hele grondgebied van Tiel  onderzoek taakoverdracht / invulling regionale uitvoeringsdiensten; besluitvorming in gemeenteraad Bevorderen van de kwaliteit van natuur en milieu (veiligheid)  uitvoeren van het milieu-uitvoeringsplan 2010-2013 (onder andere klimaatbeleid)  opstellen dienstverleningsovereenkomst AVRI op basis van beleidsuitgangspunten (afvalbeleid)

Pagina 26


Wat gaat dat kosten? Ter besluitvorming In onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die aan dit programma verbonden zijn. bedragen x € 1.000

werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

7.243 1.599 5.644

begroot 2011 7.786 1.907 5.879

Nieuwe uitgaven: lasten baten Resultaat voor bestemming

Mutaties reserves: toevoegingen onttrekkingen Resultaat na bestemming

begroot 2012

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

6.747 1.242 5.505

6.721 1.242 5.479

6.680 1.242 5.438

6.664 1.242 5.422

20

20

20

20

5.644

5.879

5.525

5.499

5.458

5.442

362 56

137 88

135 33

145 32

164 30

217 29

5.950

5.928

5.627

5.612

5.592

5.630

Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Bedrag

Integrale veiligheid Brandweer Stadswachten Milieu Bouw- en woningtoezicht

758 2.237 521 1.275 836

Totaal programma 1

5.627

Pagina 27


Verschillenverklaring begroting 2011 en begroting 2012 bedrag x € 1.000

Het voordelig verschil van € 301.000 wordt als volgt verklaard Lagere lasten leefbaarheidsmonitor Lagere lasten bijdrage Gemeenschappelijke regeling Hulpverlening en Veiligheid Gelderland-Zuid; onderdeel GHOR en regionale brandweer Lagere lasten kosten normalisatie woonwagens (in 2011 € 50.000 incidenteel overgeheveld) Diverse hogere kosten Hogere bijdrage Veiligheidshuis (Perspectievennota 2011) Te realiseren bezuiniging bij Bureau Toezicht en Handhaving Lagere incidentele bijdrage AVRI ondergrondse containers (melding 1e Voortgangsrapportage 2011) Hogere opbrengst bouwvergunningen Lagere kosten project Cool Nature terrein Lagere kosten project energiebesparende maatregelen Lagere subsidie Provincie project energiebesparende maatregelen Hogere salariskosten brandweer Lagere kapitaallasten brandweermaterieel Hogere kosten onderhoud gebouwen brandweer Lagere beschikking over reserve vervangingsinvesteringen brandweer Lagere doorbelasting ambtelijke uren Totaal resultaat na bestemming

V V

21 58

V

50

N N V N

21 20 23 139

V V V N N V N N V

16 180 420 500 10 20 10 54 267

V

301

Nieuwe uitgaven 2012-2015 In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende nieuwe uitgaven genoemd. bedragen x € 1.000

Netto inv. bedrag

Voortzetting Veiligheidshuis Vervanging hoogwerker brandweer

Jaarlasten 2012 20

Jaarlasten 2013 20

Jaarlasten 2014 20

Jaarlasten 2015 20

700

Verwerkte bezuinigingen In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende bezuinigingen genoemd. bedragen x € 1.000

Korting budget leermiddelen milieu-educatie Verkeerskundige toets doorberekenen in bouwleges

Jaarlasten 2012

Jaarlasten 2013 7 3

Jaarlasten 2014 7 3

Jaarlasten 2015 7 3

7 3

Pagina 28


Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012 Naam reserve Kapitaallasten materieel brandweer Stichting Duurzaam Rivierenland Klimaatbeleid

stand per 1-1-2012 260.154

toevoeging rente

204.201

9.700

35.000

overige toevoegingen 125.278

onttrekkingen

32.899

stand per 31-12-2012 385.432 181.002 35.000

Verbeteren van de dienstverlening

Programma

Dienstverlening

Perspectievennota

Pagina 29


Programma 2

Dienstverlening Wat willen we? Tiel moet een gemeente zijn waar de dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen optimaal functioneert. De eisen die burgers stellen aan overheidsdienstverlening zijn veranderd. Burgers willen zelf bepalen hoe (schriftelijk, telefonisch, elektronisch of persoonlijk) en op welk moment (tijdens of na kantoortijden) zij contact hebben met de gemeente. Daarbij willen burgers tegenwoordig ook zelf een vinger aan de pols kunnen houden over de afhandeling van de door hen aangevraagde producten of diensten. De gemeente Tiel wil in antwoord daarop 'Vraaggerichte, geïntegreerde diensten verlenen'. Vraaggericht wil zeggen dat de vraag van de klant leidend is bij de inrichting van onze dienstverlening. De klant kan daarbij een individuele burger zijn, een bedrijf, een instelling of een collectieve groep van burgers (bijvoorbeeld een bewonersvereniging). De gemeente streeft naar één integrale frontoffice (KlantContactCentrum) waar burgers met al hun vragen terecht kunnen via verschillende communicatiekanalen (multichannel) en waar zij geholpen worden door medewerkers die hiervoor zijn toegerust. Wij stellen hiervoor kwaliteitscriteria op (servicenormen), waar de burger ons op kan aanspreken. Door middel van een kennisbank/website zorgen we voor een goede informatievoorziening naar de klant. Tenslotte willen we overbodige regels en onnodige ingewikkelde of tegenstrijdige regels verminderen en/of voorkomen. De regels die overblijven, moeten helder en duidelijk worden gecommuniceerd, opdat iedereen weet waar hij/zij aan toe is. De ambities liggen in de lijn met voorgaande jaren binnen de huidige tijdgeest en de ter beschikking gestelde middelen.

Wat hebben we aan beleid?  

Dienstverleningsvisie 'De burger/klant van de gemeente Tiel van vandaag en morgen' 2007 Strategische visie 'Vraaggerichte Dienstverlening' 2006

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Landelijk De VNG heeft in 2006 met haar visie 'Publieke Dienstverlening, professionele gemeenten 2015' (Commissie Jorritsma) een visie op publieke dienstverlening in 2015 gegeven. In december 2008 heeft dit geleid tot een bestuursakkoord tussen het Rijk (ministerie van Binnenlandse Zaken), de provincies en de gemeenten over het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en E-Overheid (NUP). Inmiddels zijn in het kader van de bezuinigingen een aantal ambities vervallen. De overige ambities zijn vijf jaar opgerekt, van 2015 naar 2020.


Pagina 30

Belangrijkste speerpunten blijven: 1) gemeenten worden dé poort tot publieke dienstverlening; dat betekent dat gemeenten ook het eerste aanspreekpunt worden voor taken die bij andere overheden (zoals Rijk, Provincie, Waterschap, etc) liggen 2) alle gemeenten hebben één centraal (multichannel) KlantContactCentrum en werken zoveel mogelijk samen 3) alle gemeenten werken met kwaliteitshandvesten. De uitvoering van het NUP brengt soms verplichte nieuwe investeringen met zich mee. In onze begroting is hiermee geen rekening gehouden. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden over het tempo en het kwaliteitsniveau van de invoering hiervan. Regionaal Met de regiogemeenten en Regio Rivierenland is in 2008 een gezamenlijke visie opgesteld in het kader van Vraaggerichte Dienstverlening. Deze visie luidt als volgt: 'Dienstverlening waarbij de klant en zijn of haar verwachtingen centraal staan. Dit in tegenstelling tot een aanbodgerichte aanpak waarbij organisatiestructuur en werkwijze leidend zijn'. Gezamenlijk hebben we daarmee als hoofddoel om 'hoogwaardige dienstverlening te verlenen aan burgers, tegen zo laag mogelijke kosten'. De gemeente Tiel hanteert het principe dat daar waar regionale samenwerking plaats kan vinden, dat ook gedaan wordt. Met vijf andere gemeenten wordt samengewerkt aan het opzetten van een regionale kennisbank. Met alle gemeenten in de Regio wordt samengewerkt op het gebied van de basisregistraties. Op 1 januari 2013 moet de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) zijn opgeleverd. Daarnaast wordt met de gemeente Geldermalsen en Culemborg gewerkt aan de vormgeving van samenwerking op gebied van ICT (Informatie- en Communicatietechnologie) en informatiemanagement.

Wat gaan we doen in 2012?  doorontwikkelen van het KlantContactCentrum (KCC) (onder andere via een persoonlijke internetpagina)  verbeteren telefonische bereikbaarheid  implementeren van de wettelijke verplichtingen inzake de basisregistraties (onder andere Basiskaart Grootschalige Topografie)  doorlichten en stroomlijnen van werkprocessen  toerusten van het ambtelijke apparaat voor vraaggerichte en integrale dienstverlening  opstellen kwaliteitshandvest

Hoe gaan we monitoren en evalueren? Aantal producten/diensten dat via 'mijn loket' op website www.tiel.nl door burgers is aan te vragen realisatie prognose 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Aantal producten en diensten 30 33 40 40 40 40 Bron: afdeling Publiekszaken

Pagina 31


Het aantal producten/diensten dat actueel is beschreven in de gemeentelijke catalogus op de website www.tiel.nl realisatie prognose 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Informatie over producten en diensten 323 330 360 360 360 360 Bron: afdeling Publiekszaken

De vernieuwing van de website www.tiel.nl is een continu proces. Aantal klachten dat jaarlijks binnenkomt bij de klachtencoördinator realisatie prognose 2010 2011 2012 2013 Aantal klachten 13 30 30 30

2014 30

2015 30

Bron: klachtencoördinator

Het gaat hier om allerlei soorten klachten die betrekking hebben op gedragingen die plaatsvinden onder verantwoordelijkheid van met name het college van B&W. Bijvoorbeeld klachten over bejegening door ambtenaren, het niet tijdig afhandelen van brieven, etc. Voor 2011 en volgende jaren verwachten we een toename van het aantal klachten ten opzichte van 2010. Dit komt vooral doordat in voorgaande jaren niet alle klachten, die elders in de organisatie werden ingediend, naar de klachtencoördinator werden doorgeleid en als zodanig werden geregistreerd. Verreweg het grootste deel van de klachten wordt op informele wijze naar tevredenheid opgelost, zonder dat de klacht wordt voorgelegd aan de klachtencommissie. In 2010 is ongeveer 20% van de afgehandelde klachten voorgelegd aan de commissie.

Pagina 32



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

2.692 770 1.922

begroot 2011 2.606 738 1.868

begroot 2012 2.483 694 1.789


begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

2.462 694 1.768

2.455 694 1.761

2.426 694 1.732

50

48

46

1.922

1.868

1.789

1.818

1.809

1.778

1.922

1.868

1.789

1.818

1.809

1.778


Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 2.1 2.2 2.5 2.6

Burgerzaken Publieksvoorlichting Dienstverleningsconcept Kadaster en kaarten Totaal programma 2

Bedrag 379 420 487 503 1.789

Pagina 33



Het voordelige verschil van € 79.000 wordt als volgt verklaard Lagere doorbelasting ambtelijke uren Lagere inkomsten paspoorten, rijbewijzen e.d Hogere kapitaallasten Bezuiniging 2011-2015 Tiel Actueel Inhuur ten behoeve van website Incidentele uitgaven 2011 ten behoeve van Vraaggerichte Dienstverlening Verschuiving budgetten en prijsstijgingen (abonnementen en onderhoud software) Diverse kleine verschillen

V N N V N V N

104 30 10 15 25 65 43

V

3

Totaal resultaat na bestemming

V

79


Vervanging GBA

Netto inv. bedrag 200

Jaarlasten 2012

Verwerkte bezuinigingen Voor dit programma zijn geen bezuinigingen.

Verrekeningen met reserves Voor dit programma zijn geen bestemmingsreserves gevormd.

Jaarlasten 2013 50

Jaarlasten 2014 48

Jaarlasten 2015 46


Pagina 34

Het economische klimaat in Tiel aantrekkelijk maken en houden De vraag (werkzoekenden) en het aanbod (vacatures) bij elkaar brengen Ondersteuning bieden aan mensen die financieel kwetsbaar zijn

Programma

Economische ontwikkeling


Pagina 35

Programma 3

Economische ontwikkeling Wat willen we? De gemeente stimuleert het economische klimaat in Tiel op een actieve wijze, zodat bedrijven bereid zijn te investeren in de gemeente en er voldoende en passende arbeidsplaatsen ontstaan. Vanuit meerdere invalshoeken vinden we het van belang de economische ontwikkeling van Tiel te versterken. Het uitbreiden of aanleggen van bedrijventerreinen is een middel om de werkgelegenheid te vergroten, evenals het versterken van de detailhandel met daarbij speciale aandacht voor de binnenstad en de wijkwinkelcentra. Dit heeft bovendien een positief effect op de vestigingskwaliteiten voor het bedrijfsleven en op het keuzeaanbod van de consument in Tiel. We streven daarbij naar een goede samenwerking met het regionale en lokale bedrijfsleven. We zetten in op de verdere uitbreiding van het bedrijvenpark Medel en gaan door met de revitalisering / herstructurering van Latenstein. De ontwikkeling van Medel en de revitalisering / herstructurering van Latenstein leiden tot toename en behoud van werkgelegenheid. Om diezelfde reden steunen we het onderzoek naar de mogelijkheden voor industrie aan het water in en om Tiel. Ook hebben we de ambitie om het winkelaanbod in Tiel nog gevarieerder en aantrekkelijker te maken. Daarmee kan de koopkrachtbinding aan Tiel vergroot worden voor een aantrekkelijke en veelzijdige binnenstad die past bij een centrumpositie. Recreatie en toerisme kan een impuls geven aan de Tielse economie. Daarom willen we Tiel aantrekkelijk maken voor recreanten en toeristen (cultuuraanbod, evenementen, winkelen, overnachtingsmogelijkheden, fiets- en wandelroutes, etc). In Tiel staan mensen door werkloosheid ongewild aan de kant. Terwijl betaalde arbeid de kans biedt om in eigen levensonderhoud te voorzien en een zinvolle manier is om volwaardig aan de samenleving deel te nemen. Leeftijd, het hebben van een beperking of het afkomstig zijn uit een minderheidsgroep mogen geen reden zijn voor uitsluiting op de arbeidsmarkt. Ook gelet op de demografische bevolkingsontwikkeling is verhoging van de arbeidsmarktparticipatie noodzakelijk. Er moeten voldoende arbeidsplaatsen zijn, die aansluiten bij de samenstelling van de beroepsbevolking. Deze beleidsinzet doen wij voorts met het perspectief van fors afnemende financiële middelen hiervoor van de rijksoverheid. Het begeleiden van mensen naar de arbeidsmarkt vraagt om maatwerk. Iedere werkzoekende wordt een voor hem/haar passend aanbod van scholing en/of werkervaring aangeboden. Wij doen dit vanuit een regionaal perspectief in samenwerking met diverse partners (Beursplein Rivierenland, UWV werkbedrijf, ondernemers, opleidingsinstituten, Lander, etc) op basis van de ketenbenadering. Er zijn relatief veel mensen laag opgeleid en Tiel kent een relatief hoog aantal werklozen. Veel jongeren hebben door voortijdig schoolverlaten geen uitzicht op werk. Dit vraagt specifieke aandacht.


Pagina 36

Mensen, die (nog) niet aan de slag kunnen, mogen niet worden uitgesloten of uitgestoten. Wanneer zij buiten hun schuld in de problemen komen, moeten zij kunnen rekenen op een rechtvaardig minimabeleid. Voorop staat arbeidsinschakeling als oplossing voor (financiële) participatie.

Wat hebben we aan beleid? Het economisch klimaat in Tiel aantrekkelijk maken en houden  Verkenningnota Economische ontwikkeling 2004  Convenant bedrijventerreinen Rivierenland  Herzien projectplan Integrale Kwaliteitsverbetering centrum Tiel 2007  Detailhandelsnota  Beleidsnota Recreatie en Toerisme 2006  Programma Welvarend, hierin is opgenomen:  Regionale visie 'Kansen tussen de dijken' 2007-2011  Regionaal Sociaal Economische Visie 2009-2020 met actieprogramma 2009  Regionaal Economisch Programmerings- en Ontwikkelingsdocument (EPO) 2009  Kampeerbeleid 2009  Convenant Subsidieverstrekking Ondernemersfonds Tiel 2009  Structuurvisie Tiel 2010  Gemeenschappelijke Regeling Industrieschap Medel De vraag (werkzoekenden) en het aanbod (vacatures) bij elkaar brengen  Visie en beleid Beursplein Rivierenland 2005  Ketenjaarplan Beursplein Rivierenland 2010  Collegebesluit inzake het Werkgevers Adviespunt 2007  Werkgevers Adviespunt Rivierenland heroriëntatienota 2009  Kadernotitie participatiebudget 2009  Reïntegratiebeleid WWB 2004 en 2006; Rekenkamer rapport april 2011  Collegebesluit inzake het werkcentrum Tiel (6 april 2010)  Collegebesluiten inzake (het Tielse aandeel in) 'Jongeren in de crisis' (1 september 2009, 20 oktober 2009, 25 maart 2010) Ondersteuning bieden aan mensen die financieel kwetsbaar zijn  Nota 'Schuldhulpverlening' 2002  Beleidsplan 'Hoogwaardig handhaven' 2004  Nota Gedifferentieerd Controleren 2006  Notitie Bijstandbesluit Zelfstandigen 2003  Nota bijzondere bijstand en voorzieningen voor minima 2008  Verordening langdurigheidtoeslag gemeente Tiel 2009

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Het economische klimaat in Tiel aantrekkelijk maken en houden Economisch en recreatief/toeristisch beleid In 2012 zal de nadruk liggen op samenwerking en uitvoering van het regionale en lokale beleid zoals vastgelegd in onder andere de verkenningsnota uit 2004, de detailhandelsnota, het regionale programma Welvarend (waarin is opgenomen de door de raad vastgestelde visies;


Pagina 37

Sociaal Economische Visie Rivierenland 2009–2020 (SEV) (raadbesluit d.d. 8 juli 2009), het Economisch Programmerings- en Ontwikkelingsdocument (EPO), (raadsbesluit d.d. 17 februari 2010) en 'Kansen tussen de dijken' (raadsbesluit d.d. 20 juni 2007). Er zal in 2012 gewerkt worden aan de verdere uitvoering van het regionale en lokale economische en recreatief/toeristische beleid. Dit zal worden ingebracht in projecten, plannen en visies. Samenwerking De gemeente blijft zich inzetten voor het behoud van de goede relatie en samenwerking met de provincie Gelderland, de Regio Rivierenland en het georganiseerde bedrijfsleven in Tiel. Op regionaal niveau wordt binnen de Regio Rivierenland deelgenomen aan de programmaraad Welvarend Rivierenland en wordt samen met de andere gemeenten in de Regio Rivierenland de economische ontwikkeling bevorderd. In 2012 zal de nadruk liggen op de uitwerking van de projecten opgenomen in het programma Welvarend. Aan de volgende projecten is prioriteit gegeven omdat deze belangrijk zijn voor de afstemming en ontwikkeling van lokale en regionale projecten: Economisch  Regionaal Ontwikkelingsbedrijf (ROB)  Businessplan en masterplan ontwikkeling natte bedrijventerreinen  Regionale Planning Bedrijventerreinen (RPB)  Convenant bedrijventerreinen (actualiseren)  Regionale detailhandelsvisie  Kantorenvisie  Bedrijven onder dak (onderzoek KvK) Recreatief/toeristisch  Oprichten / uitbreiden Wandelroutenetwerk  Kwaliteitsslag Fietsknooppuntensysteem  Meerjarenprogramma voor 2013 en verder  Marketing en Promotie: provinciale acties Met het georganiseerde bedrijfsleven in Tiel bestaande uit de Ondernemers Coöperatie Tiel (OCT), Hart van Tiel (HvT), de Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Tiel (SBBT) en de Kamer van Koophandel Midden Nederland wordt ook in 2012 gewerkt aan het behoud en versterking van het economische klimaat in Tiel. Met de oprichting van de Stichting Ondernemersfonds Tiel (financieel gevoed vanuit de reclamebelasting) heeft een professionaliseringsslag plaatsgevonden op het gebied van centrummanagement (centrum) en parkmanagement (bedrijventerreinen). Werkgelegenheid Een gezonde economie is de basis voor een absolute en relatieve daling van de werkloosheid. De gemeente schept daar waar mogelijk omstandigheden die het economisch klimaat gunstig beïnvloeden, zoals: ruimte voor bedrijven en een prettig woonklimaat. In de periode 2001-2010 is de gemiddelde jaarlijkse groei in het aantal bedrijven 3,5% (2,8% 2009-2010) geweest en in het aantal banen 2,1% (1,2% 2009-2010). In Tiel is het aantal banen in 2009-2010 toegenomen met 280 banen. Het aantal bedrijven is in 2009-2010 toegenomen met 80.

Pagina 38


De Tielse beroepsbevolking bestaat uit ca. 22.000 personen. Volgens cijfers uit 2006 werkt hiervan ca. 50% in Tiel en 50% buiten Tiel. De belangrijkste sectoren voor de werkgelegenheid in Tiel zijn: gezondheidszorg (20,5%), zakelijke dienstverlening (13,0%), detailhandel/autohandel (12,3%) en industrie/delfstoffenwinning (11,4%). Figuur: 'werkgelegenheidsontwikkeling in Gelderland en Tiel' Werkgelegenheidsontwikkeling 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0%

20012002

20022003

20032004

20042005

20052006

20062007

20072008

Tiel

4,5%

1,4%

Gelderland

0,4%

0,2%

20082009

20092010

0,1%

1,3%

0,8%

4,6%

4,4%

0,6%

1,2%

0,2%

-0,1%

1,6%

2,9%

2,6%

-0,6%

-0,6%

Bron: PWE-Gelderland 2010

Verdere toename van het aantal bedrijven en de uitbreiding van de werkgelegenheid wordt verwacht door de verdere ontwikkeling en uitbreiding van het bedrijvenpark Medel. Ongeveer driekwart van het terrein is uitgegeven en nog een aantal hectaren zijn in optie die naar verwachting in 2012 zullen leiden tot verkoop. Het bedrijvenpark Medel heeft zich landelijk op de kaart gezet als aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven in de sectoren van distributie, logistiek en transport. Marktpartijen zullen ook in 2012 grote investeringen doen in de realisatie van de laad- en loswal. Hiermee wordt het bedrijvenpark Medel geschikt voor zowel watergebonden als waterverbonden bedrijven. Ook de verdere ontwikkeling van de kantorenlocatie Westroijen kan een bijdrage leveren aan de uitbreiding van de werkgelegenheid voor vooral midden en hoger opgeleiden. Bedrijfslocaties De ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse Zaken hebben een convenant bedrijventerreinen 2010-2020 gesloten met de provincies en de VNG. Het doel van dit convenant is om gezamenlijk een succesvol, duurzaam en economisch verantwoord bedrijventerreinenbeleid af te spreken dat bijdraagt aan de economische en ruimtelijke kwaliteit van Nederland. Samen met de provincie Gelderland en de Regio Rivierenland is in de Regionale Planning Bedrijventerreinen (RPB) vastgelegd hoe de gemeenten in het Rivierenland hieraan invulling geven. Vooral het verder regionaliseren van het bedrijfsterreinenbeleid, de invulling van de herstructureringsopgave en het hanteren van de SER-ladder zijn hierin essentieel. Met de gewenste uitbreiding van het (boven)regionale bedrijvenpark Medel zal hiermee rekening worden gehouden. In dit kader zal op termijn ook onderzocht worden wat de herstructureringsopgave is voor het bedrijventerrein Kellen. De revitalisering/herstructurering van Latenstein heeft al geleid tot de nodige kwaliteitsverbetering. In 2012 vindt afronding hiervan plaats. Door de diversiteit aan functies op Latenstein gaat Latenstein als gemengd bedrijventerrein steeds meer lijken op een werklandschap en is ook als zodanig beschreven in de gemeentelijke structuurvisie.


Pagina 39

Detailhandel De detailhandelsnota is in 2011 geactualiseerd. De branchecommissie is in 2010 geïnstalleerd en voor detailhandelsvraagstukken waar besluitvorming noodzakelijk is, wordt deze commissie gevraagd om advies. Als regionaal koopcentrum is de Tielse binnenstad van belang. Dit geldt vooral voor de branches op het gebied van recreatief winkelen (zoals mode) in combinatie met horeca. Naast een goede mix van detailhandel is ook een goede bereikbaarheid en de aanwezigheid van voldoende en goede parkeermogelijkheden belangrijk. In dit verband is de ontwikkeling van de poortgebieden van belang: de Westluidense en de Santwijckse Poort (als onderdeel van het Waalfront) en de Burense Poort in het Stationsgebied aan de noord-westkant van het centrum. Voor de detailhandel op de bedrijventerreinen zal de aandacht liggen op verdere clustering van detailhandel binnen het thema ‘mobiliteit’ op het bedrijventerrein Kellen en clustering van detailhandel binnen het thema ‘in en om het huis’ en ‘buitenleven’ op Latenstein. Promotie De uitgifte van bedrijfskavels op het bedrijvenpark Medel wordt gepromoot door het projectbureau Medel. De stad wordt gepromoot door de directeur Stadspromotie. Waar mogelijk wordt vanuit de vakdiscipline Economisch Zaken hieraan bijgedragen. Daarnaast wordt vanuit Economische Zaken actuele informatie aangeleverd voor de gemeentelijke website en is een apart hoofdstuk over de economische ontwikkeling opgenomen in de gemeentegids. Tevens wordt mede het Business Event West Betuwe georganiseerd. De vraag (werkzoekenden) en het aanbod (vacatures) bij elkaar brengen Arbeidsmarktbeleid Voor het regionale arbeidsmarktbeleid is de gemeente Tiel 'VNG-voortrekkergemeente' in de regio. Het arbeidsmarktbeleid wordt ontwikkeld via de Programmaraad Participerend en RAAK (Regionaal Actieprogramma Arbeidsmarkt Kansen), i.c. de Regio Rivierenland. Centraal in dit beleid staat 'Jongleren in de crisis', dat zich richt op aanpak van de jeugdwerkloosheid. Inmiddels zijn hieraan toegevoegd een programma en subsidie voor 'Kwetsbare jongeren', en een ESF-jeugdsubsidie. Het programma Participerend dat in 2011 is vastgesteld, is het ijkpunt voor de regionale operationele activiteiten op het gebied van arbeidsmarktbeleid. Dit programma richt zich onder andere op beperking van het werkloosheidspercentage in Tiel. Er wordt vooral inzet gepleegd op het beperken van de instroom van nieuwe werkloze werkzoekenden. Ook willen wij een aanpak ontwikkelen om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen (op middellange termijn). Werken Naar Vermogen De Wet Werken naar Vermogen (WWNV) wordt een brede voorziening met zoveel mogelijk gelijke rechten, plichten én arbeidsmarktkansen voor mensen met arbeidsvermogen die nu nog gebruikmaken van de verschillende regelingen van de WSW, de Wet Wajong en de WWB/WIJ. De regeling heeft bij uitstek oog voor wat mensen wèl kunnen. De WWNV zal per 1 januari 2013 worden ingevoerd en moet dus in 2012 worden voorbereid. Voor mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn blijft de Wet Wajong bestaan. De rechten en plichten van mensen die nu een WSW-dienstbetrekking hebben blijven ongewijzigd. Mensen die straks in de WWNV instromen, krijgen te maken met de uitkeringsvoorwaarden van de WWB. Het gaat dan om zaken als: landelijke bijstandsnormen en gemeentelijke toeslagen, een partner- of huishouden- en middelentoets, een arbeids- en reïntegratieverplichting en aanspraak op ondersteuning.


Pagina 40

De gemeente kan een werkgever (voor een bepaalde periode) loondispensatie verlenen voor mensen die door een lichamelijke, verstandelijke, psychische of andere beperking niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen. De werkgever betaalt dan alleen voor de werkelijk geleverde arbeidsprestatie. Zo wordt het voor een werkgever aantrekkelijker om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. De gemeente zal in de meeste gevallen de werknemer een aanvulling geven tot maximaal het wettelijk minimumloon. Het loon en de aanvulling samen kunnen tijdelijk minder bedragen dan 100% van het wettelijk minimumloon, zolang iemand nog niet naar zijn volledige mogelijkheden werkt. De financiële prikkel maakt meer werken lonend. Het aanpassen van de huidige voorzieningen voor mensen met arbeidsbeperkingen alleen is niet genoeg om van de WWNV een succes te maken. Het hele systeem staat en valt met de bereidheid van werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Het moet voor werkgevers daarom aantrekkelijker en eenvoudiger worden om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Het succes van de WWNV vereist een actieve werkgeversbenadering én veel banen bij reguliere werkgevers. Gemeenten moeten net als nu bij de WWB zorgen voor die goede werkgeversbenadering. Voor de WSW krijgen burgers inmiddels al een indicatie met een kortere duur. Dit om hen eerder in het kader van de nieuwe beschutte WSW te kunnen beoordelen. Verwacht mag worden dat er in 2012 minder mensen geplaatst zullen worden in de WSW. Vanaf 2013 moet er vanuit worden gegaan dat landelijk de WSW wordt afgebouwd van 90.000 naar 30.000 werknemers. Gemeenten krijgen de opdracht om het volume te beperken. Participatiebudget Per 2009 zijn de geldstromen voor Inburgering, het werkdeel WWB en de middelen voor volwasseneneducatie samengevoegd. Vanaf 2010 wordt door de rijksoverheid op dit budget bezuinigd. De verwachting is dat voor het werkdeel WWB er in 2012 1,7 miljoen beschikbaar is ten opzichte van de 3,3 miljoen in 2011. Ook ons college en de raad vragen om dit budget anders in te zetten, in die zin dat er met minder financiële middelen hetzelfde of meer gebeurt. In dit perspectief wordt voor 2012 een aangepast reïntegratiebeleid geformuleerd. Hierin worden de aanbevelingen van de Rekenkamer verwerkt. Voor de jaren vanaf 2013 worden de concrete uitwerkingen van het stelsel 'Werken naar vermogen' bepalend voor de reïntegratie inzet. De financiële paragraaf van deze nieuwe wetgeving is behoorlijk beperkt in verhouding tot de doelstellingen van deze wetgeving. Regionale samenwerking op het gebied van werk en inkomen / arbeidsmarktbeleid De gemeenten Tiel, West Maas & Waal, Neder-Betuwe en Neerijnen werken met elkaar samen. De gemeente Tiel ontwikkelt voor deze gemeenten het beleid op gebied van Werk, Inkomen en Zorg en voert het beleid voor deze gemeenten uit. De gemeenten in Rivierenland voeren gezamenlijk de WSW uit via de GR Lander. Ook werken zij in het kader van arbeidsmarktbeleid samen via de Regio Rivierenland. De veranderingen welke zijn beschreven vanuit het stelsel werken naar vermogen in combinatie met de forse bezuinigingen noodzaken tot het zoeken van andere uitvoeringsvormen. Gemeenten en uitvoeringsorganisaties kunnen deze ontwikkelingen moeilijk alleen oppakken en realiseren. Op basis van een opdracht van de programmaraad Participerend wordt een 'regionale infrastructuur werk' ontwikkeld die is bedoeld om in de regio het stelsel werken naar vermogen op adequate wijze uit te voeren. Dit leidt dan ook tot wijzigingen in Tiel bij de uitvoering van werk en inkomen. Dienstverlening Beursplein Rivierenland De samenwerking met het UWV werkbedrijf, maar ook de bredere ketensamenwerking op de beleidsvelden van werk en inkomen gaan veranderen. Tot en met 2013 blijft het UWV werkbedrijf in ieder geval nog in het Beursplein Rivierenland gevestigd.


Pagina 41

In 2012 gaat door het UWV werkbedrijf en de VNG overleg plaats vinden over andere locaties welke het UWV werkbedrijf gaat verlaten. De dienstverlening van het UWV werkbedrijf zal nagenoeg geheel digitaal worden aangeboden. Op beperkte schaal vinden nog diensten in fysieke vorm plaats. De dienstverlening van onze afdeling Werk, Inkomen en Zorg zal zich aan deze veranderingen moeten aanpassen. Hernieuwde afspraken met het UWV werkbedrijf over instroombeperking en bemiddeling zijn in 2012 onontkoombaar. Anderzijds wordt gewerkt aan plannen om in het Beursplein Rivierenland het Leerwerkloket door te ontwikkelen om tot een breder Jongerenloket te komen. In 2012 zal ook bekend zijn wat het perspectief is van het Werkcentrum Tiel. Het Werkgevers Adviespunt Rivierenland (WAPR) moet in 2012 een meer structurele positie krijgen binnen het regionale arbeidsmarktbeleid. Een onderzoeksrapport uit 2011 ligt hieraan te grondslag. Deze heroriëntatie op het WAPR wordt in relatie gezien met de ontwikkeling van de 'regionale infrastructuur werk'. Het WAPR speelt een belangrijke rol in de werkgeversbenadering welke in het stelsel werken naar vermogen moet worden versterkt. Aanscherping bijstand Naast de ontwikkeling van Werken Naar Vermogen krijgt de gemeente te maken met andere wettelijke wijzigingen in de WWB en de WIJ. Deze worden naar verwachting in 2012 van kracht. Het gaat om een 'baanzoekplicht', waarbij eerst vier weken actief werk moet worden gezocht voordat een uitkering kan worden aangevraagd en het leveren van een tegenprestatie voor het ontvangen van een bijstandsuitkering. Bijstand wordt niet meer getoetst aan een gezinsinkomen, maar aan het huishoudinkomen. Dus het inkomen van alle inwonenden telt mee. Alleenstaande ouders met kinderen onder de vijf jaar moeten sneller aan het werk. Voor bijstandsgerechtigden wordt vakantie in het buitenland beperkt tot maximaal vier weken. De WWB en de WIJ worden weer samengevoegd in één wet. Deze wettelijke veranderingen zullen door de gemeente moeten worden verwerkt in verordeningen en vervolgens in uitvoering worden genomen. Ondersteuning bieden aan mensen die financieel kwetsbaar zijn Jeugdsportfonds Gelderland Al kort na de start van het Jeugdsportfonds bleek dat veel gezinnen met kinderen via de intermediairs een beroep deden op het Jeugdsportfonds. In februari 2011 bleek het maximale aantal van 15 kinderen voor het jaar 1 oktober 2010 tot 1 oktober 2011 hiervan al gebruik te maken. Omdat een groot beroep gedaan wordt op het Jeugdsportfonds is de samenwerkingsovereenkomst uitgebreid. Er wordt nu garant gestaan voor een bedrag van € 60.000, gelijk aan 240 kinderen, voor de periode 2010-2014. In 2012 kunnen gemiddeld 60 kinderen sporten op kosten van het Jeugdsportfonds. Bevordering van deelname aan muzikale, culturele en educatieve activiteiten In 2011 wordt ook ingezet op het bevorderen van deelname aan muzikale, culturele en educatieve activiteiten door kinderen uit arme gezinnen (inkomen tot 120% van het minimumloon). Dat zal ook plaatsvinden in natura. Schuldhulpverlening Langdurige behandeling van het wetsvoorstel Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening in de Tweede Kamer heeft tot gevolg gehad dat deze pas medio 2011 is voorgelegd aan de Eerste Kamer. Ingangsdatum van deze wet is 1 januari 2012. De gemeente krijgt hiermee een zorgplicht op het terrein van schuldhulpverlening. De gemeente is volgens deze wet verplicht regie te voeren over de integrale schuldhulpverlening in de gemeente Tiel. Dat gebeurt aan de hand van een door de Gemeenteraad vastgestelde verordening (plan). Dit betekent voor de gemeente Tiel een uitbreiding van haar taken.


Pagina 42

Het in het kader van het Regionaal Sociaal Programma (RSP) uitgevoerde project 'Regionale Samenwerking Schuldhulpverlening' is conform de prestatieafspraak met de provincie afgerond. Het resultaat is dat 5 gemeenten in de Regio Rivierenland, Culemborg, Geldermalsen, NederBetuwe, West Maas & Waal én Tiel gezamenlijk het digitale loket schuldhulpverlening vormgeven. Samenwerking in de frontoffice wordt gezien als instrument om ook de mogelijkheden van samenwerking in de backoffice verder te onderzoeken.

Wat gaan we doen in 2012? Het economische klimaat in Tiel aantrekkelijk maken en houden  samen met de Stichting Ondernemersfonds Tiel de invoering reclamebelasting evalueren ten behoeve van het ondernemersfonds  verder ontwikkelen van bedrijvenpark Medel en het inzetten op uitbreiding van Medel (Medel II)  afronden van de herstructurering/revitalisering Latenstein  inzetten op de ontwikkeling van het 'Retail Park Latenstein' als PDV (perifere detailhandelsvestigingen) – cluster  in de regio samenwerken aan de uitvoering van het programma 'Welvarend' met de nadruk op de uitwerking van de volgende projecten die hierin zijn opgenomen.  Regionaal Ontwikkelingsbedrijf (ROB)  Businessplan en masterplan ontwikkeling regio Rivierenland tot logistieke hotspot (natte bedrijventerreinen)  Regionale Planning Bedrijventerreinen (RPB)  Convenant bedrijventerreinen (actualiseren)  Regionale detailhandelsvisie  Kantorenvisie  Bedrijven onder dak (onderzoek KvK)  Oprichten/uitbreiden Wandelroutenetwerk  Kwaliteitsslag Fietsknooppuntensysteem  Meerjarenprogramma voor 2013 en verder  Marketing en Promotie: provinciale acties  diverse lokale initiatieven van ondernemers behandelen en begeleiden  de visie op hoofdlijnen genaamd 'Parkstrip' met betrekking tot het Inundatiekanaal uitwerken in concrete opgaven (mits hiervoor financiën beschikbaar zijn) De vraag (werkzoekenden) en het aanbod (vacatures) bij elkaar brengen  de dienstverlening in Beursplein Rivierenland herbezien en aanpassen aan landelijke en regionale ontwikkelingen  verder ontwikkelen van relaties en netwerken met bedrijven/sectoren voor een betere afstemming van vraag en aanbod van werk met het WAPR (Werkgevers AdviesPunt Rivierenland) en met ketenpatners  behalen van de meerjaren doelstelling van het bijstandsvolume (WWB/WIJ 770 eind 2012, beperking werkloosheidspercentage, voorkomen of beperken financieel tekort)  aanpassen van het reïntegratiebeleid binnen het kader van het participatiebudget (werk en bijstand, inburgering en educatie) in relatie tot het verminderen van de beschikbare financiële middelen; hierbij wordt ook het project Dynamiek en het werkcentrum betrokken  met de regio een regionale infrastructuur werk ontwikkelen om de uitvoering van het stelsel werken naar vermogen adequaat uit te voeren  aandacht geven aan de noodzakelijke veranderingen van de WSW zoals de aanstaande beperking tot een beschutte WSW en daarmee tevens veranderingen voor de GR Lander

Pagina 43




voorbereiden en implementeren van de samenvoeging en aanscherping van de WWB en WIJ en voorbereiden van de Wet Werken naar Vermogen

Ondersteuning bieden aan mensen die financieel kwetsbaar zijn  bevorderen zelfstandige bestaansvoorziening door arbeidsinschakeling  zoveel mogelijk preventieve handhaving en aanvullend repressieve handhaving van de rechtmatige verstrekking van sociale voorzieningen (aanscherpen in- en terugvorderingbeleid)  vormgeven aan de nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening met onder andere meer aandacht voor preventie en versterken van de effectiviteit en samenwerking in de integrale schuldhulpverlening  integrale dienstverlening minimaverstrekkingen WWB (Wet Werk en Bijstand) en WMO voorzieningen (Wet maatschappelijke ondersteuning)

Hoe gaan we monitoren en evalueren? Het economische klimaat aantrekkelijk maken en houden

a. Totale oppervlakte bedrijventerrein in ha. bruto netto b. Aantal vestigingen van bedrijven c. Winkelaanbod in geheel Tiel - aantal winkels (excl. leegstand) - aantal m2 winkelvloeroppervlak (excl. leegstand) d. Winkelaanbod in het centrum van Tiel - aantal winkels (excl. leegstand) - aantal m2 winkelvloeroppervlak (excl. leegstand) e. Aantal m² terrassen op 'het Plein'

realisatie 2009

2010

2011

482 295 2.910

506 297 2.850

506 304 2.900

307

303

86.000

prognose 2012

2013

2014

506 311 2.950

506 316 3.000

506 321 3.150

289

300

310

310

85.802

82.500

84.800

107.000

107.000

184

180

172

175

175

175

29.797 1.500

29.025 1.500

29.000 1.500

31.000 1.500

31.000 1.500

31.000 1.500

a. Bron: IBIS-enquête/Industrieschap Medel (verschil opgenomen in bruto en netto oppervlakte om kaveluitgifte Medel zichtbaar te maken) in 2010 heeft na meting een correctie op de bruto oppervlakte plaatsgevonden b. Bron: Provinciale Werkgelegenheids Enquête (PWE 2009 en 2010) c. Bron: Locatus (Locatus online) d. Bron: Locatus (Locatus online ) e. Registratie horecavergunningen; na de herinrichting van 't Plein in 2008 is het aantal m² terras gewijzigd

Voorheen werden ook de bezoekersaantallen aan het centrum en de koopkrachtbinding in de cijfers opgenomen. Besloten is om dat niet meer te doen vanwege twee redenen: 1) de cijfers zijn niet meer actueel en 2) er vindt geen jaarlijks of tweejaarlijks onderzoek plaats naar deze indicatoren. Indien er weer actuele cijfers voorhanden zijn nemen we deze op in de begroting. Het aantal m² winkelvloeroppervlak in de Binnenstad is minder gestegen dan verwacht. Uitbreidingsplannen van winkeliers (waaronder eerste deel Santwijckse Poort) zijn door de economische situatie niet in ontwikkeling genomen. Verwacht wordt nog wel dat het aantal m² de komende jaren zal stijgen vanwege ontwikkelingen in de binnenstad en op het bedrijventerrein Latenstein. Uitbreidingen met betrekking tot de totale Santwijckse Poort worden verwacht na 2014.

Pagina 44


De vraag (werkzoekenden) en het aanbod (vacatures) bij elkaar brengen realisatie 2010

prognose 2012 2013

2014

2015

24.334 200 4,9

24.529 200 4,8

24.725 200 4,7

4,1

4,1

4,1

2011 Aantal banen in Tiel * (inclusief parttimers en uitzendkrachten) 23.760 23.950 24.140 Aantal openstaande vacatures in Tiel 212 200 200 Werkloosheidspercentage in Tiel 5,16 6,0 5,0 (niet werkende werkzoekenden: potentiële beroepsbevolking) Landelijke werkloosheidspercentage 4,45 4,3 4,2 Bron: afdeling Werk, Inkomen en Zorg * en Provinciale werkgelegenheid enquête

Ondersteuning bieden aan mensen die financieel kwetsbaar zijn Indicatoren Uitkeringen algemeen Instroom aantal WWB + WIJ Tiel Uitstroom aantal WWB+ WIJ Tiel Bestand WWB uitkeringen Tiel Bestand WIJ uitkeringen Tiel Aantal WW Tiel Aantal WAO-WAZ-Wajong Tiel Bijzondere bijstand Totaal aantal verstrekkingen Schuldhulpverlening Aantal aanmeldingen schuldhulpverlening Aantal aanvragen schuldhulpverlening Jeugdsportfonds Aantal deelnemende kinderen Bron: afdeling Werk, Inkomen en Zorg

realisatie

prognose

2010

2011

2012

2013

2014

2015

359 226 710 121 810 1.720

300 331 670 130 700 1.800

270 300 665 105 710 1.900

270 300 650 90 660 1.780

270 310 615 85 650 1.770

260 280 600 80 640 1.750

2.765

2.730

2.720

2.725

2.600

2.600

385 260

572 424

500 275

450 250

350 200

300 175

n.v.t.

15/25

50

70

80

80

Pagina 45



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

35.890 28.067 7.823

begroot 2011 33.187 26.631 6.556


7.823

6.556

49

55

7.774

6.501


begroot 2012

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

30.128 23.510 6.618

29.150 23.533 5.617

29.126 23.532 5.594

29.125 23.533 5.592

83

42

42

42

6.701

5.659

5.636

5.634

6.701

5.659

5.636

5.634

Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

Bedrag

Economische ontwikkeling Recreatie en toerisme Markten Havens Werkgelegenheid Bijstandsverlening Minimazorg Beursplein Rivierenland

798 122 -11 -34 67 3.982 1.777 0

Totaal programma 3

6.701

Pagina 46



Het nadelige verschil van € 200.000 wordt als volgt verklaard Hogere doorbelasting ambtelijke uren Lagere doorbetaling Ondernemersfonds Tiel In 2011 incidentele uitgaaf actualiseren detailhandelsnota Per saldo lagere lasten beheer en onderhoud binnenhavens Lagere lasten bijstandsverlening Bezuinigingen arbeidsmarktbeleid Nieuwe uitgaven ten behoeve van continuering project Dynamiek Lagere specifieke uitkering schuldhulpverlening Lagere vrijval reserves Overige niet noemenswaardige verschillen

N V V V V V N N N N

392 74 30 19 69 218 37 105 55 21


N

200

Nieuwe uitgaven 2012-2015 bedragen x € 1.000

Netto inv. bedrag

Jaarlasten 2012

Regionale projecten economische zaken ikv programma Welvarend Regionale projecten Recreatie en Toerisme ikv programma Welvarend Deelname business event WestBetuwe Verduurzaming Dynamiek

Jaarlasten 2013

Jaarlasten 2014

Jaarlasten 2015

9 32 5

5

5

5

37

37

37

37


Jaarlasten 2012 218

Arbeidsmarktbeleid

Jaarlasten 2013 218

Jaarlasten 2014 pm

Jaarlasten 2015 pm

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve TSSA (Tijdelijke stimuleringsregeling Samenwerkingsverband Abw/Wwb)

stand per 1-1-2012 1.065

toevoeging rente

overige toevoegingen

onttrekkingen

stand per 31-12-2012 1.065

Zorgen voor een goede verkeersinfrastructuur Reguleren van parkeren (in de binnenstad) Het goed regelen van het openbaar vervoer in, van en naar Tiel

Programma

Mobiliteit

Pagina 47


Programma 4

Mobiliteit Wat willen we? In Tiel bestaat evenwicht tussen de behoefte aan mobiliteit enerzijds en de beschikbaarheid van voldoende en verkeersveilige infrastructuur anderzijds. Tiel is de centrumstad van de regio en ligt centraal in Nederland. Een goede bereikbaarheid van Tiel is van essentieel belang. Door ruimtelijke en economische ontwikkelingen neemt de mobiliteit toe. Maar de openbare ruimte is beperkt en de snelheid waarmee een ieder zich in de stad of van stad naar dorp en omgekeerd beweegt, is verschillend. De derde ontsluitingsweg voor Passewaaij is dan ook één van de thema's waarvoor de coalitiepartijen de handen uit de mouwen steken. Ook een goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer, de fiets en de auto is van groot belang. Het faciliteren van mobiliteit blijft een zaak van een balans zoeken. De ruimte moet rechtvaardig verdeeld worden over iedereen om te wonen, te winkelen of te werken. Het verkeer dient veilig, efficiënt en comfortabel te kunnen plaatsvinden en daar waar nodig dient het parkeren en stallen van auto's gefaciliteerd te worden. In deze periode wordt de eerste paal geslagen voor de Westluidense Poort, inclusief parkeergarage. In de Mobiliteitsvisie Tiel 2008-2020 en de Parkeervisie 2007, die begin 2008 zijn vastgesteld, is beleid geformuleerd ten aanzien van de volgende onderwerpen:  de bereikbaarheid en ontsluiting van de stad als geheel en de binnenstad in het bijzonder vanuit en naar de regio (en verder) per auto en openbaar vervoer  de versterking van de rol van de fiets in de verplaatsingsbehoefte binnen Tiel  versterking van de rol van het openbaar vervoer bij het ontsluiten van Tiel van en naar de regio, alsmede het verbinden van de belangrijke bestemmingen binnen Tiel en in het bijzonder voor de verplaatsingsbehoefte van ouderen en gehandicapten  de verbetering van de verkeersveiligheid  parkeren in en rondom de binnenstad. Wij willen minimaal het huidige niveau van het openbaar vervoer handhaven en het gebruik van het openbaar vervoer binnen de gemeente bevorderen. De beide NS-stations hebben daarbij een belangrijke functie, niet alleen als begin- en eindpunt, maar ook als overstapplaats van bus, fiets en auto naar de trein (en vice versa). Een stad is leefbaar wanneer jong en oud er hun plek kunnen vinden, zich er thuis kunnen voelen (...) veilige begaanbare straten horen hierbij.


Pagina 48

Wat hebben we aan beleid? Zorgen voor een goede en verkeersveilige infrastructuur  Mobiliteitsvisie Tiel 2008-2020  Verkeersbeheerplan 2012-2016 Reguleren van parkeren (in de binnenstad)  Parkeerbeleidsplan (PBP) 2006  Parkeervisie, dynamische parkeerbalans 2007  Raadsbesluit tot invoering parkeerregulering rondom de binnenstad (februari 2010) Het goed regelen van het openbaar vervoer in, van en naar Tiel  Bedrijfsplan Voetveer 2011

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Zorgen voor een goede en verkeersveilige infrastructuur Mobiliteitsvisie In de Mobiliteitsvisie Tiel 2008-2020 is een groot aantal aanpassingen in het hoofdwegennet voorzien, die in samenhang met elkaar de bereikbaarheid van de stad tot 2020 (en in de periode daarna) garanderen en de overlast van het wegverkeer beperken. In maart 2012 staat de oplevering van de doorgetrokken Laan van Westroijen gepland, samen met een nieuwe verkeersregelinstallatie (VRI) op het kruispunt Laan van Westroijen/Westroijensestraat. In 2012 wordt gestart met de voorbereidingen voor de reconstructie van de Binnenhoek (uitvoering 2014). Andere infrastructurele aanpassingen zijn de aanleg van de parallelle route langs het spoor en de aanleg van de derde ontsluitingsweg voor Passewaaij en de rondweg Passewaaij. Deze aanpassingen hebben verkeerskundig en financieel een nauwe relatie met de ontwikkeling van respectievelijk het Stationsgebied en de uitbreiding van Passewaaij met de buurten 9, 10 en 11. De voorbereidingen voor deze aanpassingen starten op z'n vroegst na 2012. Reguleren van parkeren (in de binnenstad) Verkeersbeheerplan De speerpunten in het verkeersbeheerplan zijn verkeersinfrastructuur (km-zones, fietsers en voetgangers, openbaar vervoer en goederenvervoer), verkeersveiligheid (rond scholen en inclusief handhaving) en verkeerseducatie. In 2012 wordt gestart met het verder aanwijzen van 30 km/uur woongebieden binnen de bebouwde komgrens van Tiel. De hoofdroutes krijgen een duidelijke herkenbare markering voor 50 km/uur wegen en alle zijwegen naar de woonwijken worden voorzien van een 30 km/uur zonebord. In 2012 wordt ook gestart met het verder inrichten van verblijfsgebieden in binnen- en buitengebied. Daarnaast krijgen scholen en schoolomgevingen en schoolthuisroutes extra aandacht. Parkeervisie Om het centrum beter bereikbaar te maken voor bezoekers en tegelijkertijd bewoners meer parkeergelegenheid te bieden, wordt betaald parkeren integraal ingevoerd in de gehele binnenstad.


Pagina 49

Uitvoeringsplan parkeren binnenstad en omgeving Betaald parkeren is geïntroduceerd op zowel het Taluud als de Waalkade. In 2012 worden in de schil rond de binnenstad regulerende maatregelen feitelijk uitgevoerd. Hierover is in 2011 overleg geweest met de bewoners en de benodigde besluitvormingsprocessen zijn doorlopen. De uitvoering vindt gefaseerd plaats en alleen indien nodig. Deze regulering is ook nodig met het oog op de bezetting van de toekomstig geplande parkeergarages in de stadspoorten. Binnen de uren die Toezicht en Handhaving heeft voor parkeercontrole in de wijken buiten het centrum, zal meer de nadruk komen te liggen op de schil en minder op de overige wijken. Het goed regelen van het openbaar vervoer in, van en naar Tiel Bedrijfsplan Voetveer In 2011 is duidelijk geworden wat de kosten zijn die verbonden zijn aan het samengaan van het Veerbedrijf Tiel met het Havenbedrijf Gorinchem. De visie op het veer is daardoor bijgesteld. In 2012 wordt hier uitvoering aan gegeven.

Wat gaan we doen in 2012? Zorgen voor een goede en verkeersveilige infrastructuur Algemeen  start uitvoering actieplan Verkeersbeheerplan:  aanwijzen 30 en 50 km/uur zones  verdere inrichting verblijfsgebieden in binnen- en buitengebied  start met verkeersveiligheid bij en rond scholen (schoolomgeving en schoolthuisroutes), inclusief verkeerseducatie  vernieuwen en actualiseren van de verkeerslichten op het kruispunt Laan van Westroijen/ Westroijensestraat. In 2011 is extra budget toegekend, omdat deze vernieuwing niet binnen het huidige budget geregeld kon worden, als gevolg van externe omstandigheden en de gewenste doortrekking van de Laan van Westroijen. In maart 2012 staat de oplevering gepland, gezamenlijk met de doorgetrokken Laan van Westroijen  starten met de voorbereiding voor de reconstructie van de Binnenhoek (uitvoering 2014)  starten met de planvorming voor de aanpassing van de vrachtroute door Kellen (onder voorbehoud van financiering vanuit Medel) Langzaam verkeer, fietsers  verdere voorbereiding van de verbetering van de spoorwegovergang voor langzaam verkeer bij station Tiel  verdere voorbereiding van de aanleg van een spoorkruising voor langzaam verkeer ter hoogte van de Siependaallaan  verbeteren fietsenstallingen Tiel Centrum  verbeteren fietsenstallingen station Tiel  verbeteren fietsenstallingen en parkeervoorzieningen station Tiel Passewaaij Duurzaam veilig  het gefaseerd uitvoeren van de in 2011 opgestelde duurzaam veilig projecten  duurzaam veilige inrichting Dreef (Wadenoijen)  duurzaam veilig Tiel  duurzaam veilige inrichting Burgemeester Meslaan (noord)  duurzaam veilig 60 km/uur Waalbanddijk  aanvang definitieve herinrichting Hoveniersweg, Binnenweg e.o.

Pagina 50


Reguleren van parkeren (in de binnenstad)  voortdurend monitoren van de effecten van de parkeerregulering in de binnenstad die in 2011 is doorgevoerd  gefaseerde regulering van parkeren in de schil rondom het centrum door het invoeren van bewonersvergunningen, indien nodig  verhogen van de parkeerprijs aan de parkeermeter ten einde extra opbrengsten te genereren in het kader van de bezuinigingsopgave Het goed regelen van het openbaar vervoer in, van en naar Tiel  verder realiseren van een stadsdienst waarmee belangrijke bestemmingen in Tiel met elkaar worden verbonden (begonnen in 2011)  uitvoering van het bedrijfsplan voetveer (vastgesteld in 2011) ter realisatie van de gevraagde kostenbesparing

Hoe gaan we monitoren en evalueren? Zorgen voor een goede en verkeersveilige verkeersinfrastructuur Effecten doortrekking van de Laan van Westroijen (motorvoertuigen per etmaal) realisatie prognose 2009 2011 2012 2013 2014 Grotebrugse Grintweg 8.100 8.450 4.100 4.200 4.300 Westroijensestraat 15.750 16.400 18.000 18.300 18.700 Laan van Westroijen 14.600 15.900 18.600 19.000 19.400 (Rivierenlandlaan – Pr. Broedersweg) Laan van Westroijen 10.300 10.700 10.500 10.700 10.900 (Pr. Broedersweg – Westroijensestraat)

2015 4.400 19.100 19.800 11.100

Bron: verkeersmodel Tiel 2015, versie 29 maart 2011 N.B. in 2010 zijn op de genoemde wegvakken geen verkeerstellingen uitgevoerd.

Begin 2012 wordt de doorgetrokken Laan van Westroijen opgeleverd. Dit heeft naar verwachting een afname van autoverkeer op de Grotebrugse Grintweg en een geringe toename van verkeer op de Laan van Westroijen en de Westroijensestraat tot gevolg. In 2010/2011 is het verkeersmodel geactualiseerd en is een aparte berekening gemaakt voor het jaar 2015, uitgaande van de vastgestelde ruimtelijke ontwikkelingen. Hierdoor wijken de prognoses af van eerder gepresenteerde prognoses. Bevorderen van de verkeersveiligheid Aantal verkeersslachtoffers met letsel in Tiel realisatie Ernst letsel 2010 * Licht gewond 16 Ziekenhuisopname 6 Dodelijk 0 Totaal 22

2011 45 10 1 56

2012 45 10 1 56

prognose 2013 40 10 1 51

2014 39 9 1 49

Bron: Viastat

*

De cijfers 2010 kunnen sterk vertekend zijn omdat de registratie van de ongelukken afgenomen is. De prognose is daarom gebaseerd op de voorgaande jaren.

2015 39 9 1 49

Pagina 51


In Tiel is het aantal verkeersslachtoffers relatief gering. We streven naar een verdere afname. De prognose van de licht gewonden is gebaseerd op provinciaal beleid: 25% minder ziekenhuisopnames in 2010 ten opzichte van 1998. De prognose van het aantal doden is gebaseerd op de werkelijke aantallen in 1999-2004. Uit onderstaand overzicht blijkt dat er sinds 2001 een dalende lijn zit in het totale aantal ernstige verkeerslachtoffers (ziekenhuisopnamen en doden). Wel zijn er incidentele stijgingen in 2003 (34), in 2007 (24) en 2009 (12) te zien ten opzichte van het voorgaande jaar. Een analyse van de ongevallen geeft inzicht in de mogelijke oorzaken van deze pieken. Op basis van de gesignaleerde trend is er geen aanleiding tot het nemen van gerichte verkeersmaatregelen. Ernst Letsel Licht gewond Ziekenhuisopname Dodelijk Totaal Index

2001 89 20 1 110 100

2002 97 22 1 120 109

2003 81 30 3 114 104

2004 62 19 2 83 76

2005 46 10 1 57 52

2006 58 8 2 68 62

2007 75 19 2 96 87

2008 40 6 1 47 43

2009 41 10 1 52 46

2010 16 6 0 22 20

In de begroting 2012 zijn zeer beperkte financiële middelen opgenomen om te kunnen reageren op wensen van burgers en basisscholen voor kleine verkeersmaatregelen ter verbetering van de (subjectieve) verkeersveiligheid. Waar mogelijk wordt met het uitvoeren van verkeersmaatregelen aangesloten bij het onderhoud aan wegverhardingen en rioleringen.

Reguleren van parkeren (in de binnenstad) Bezoekers binnenstad In 2011 is op de Waalkade en het Taluud betaald parkeren ingevoerd. Daardoor ontstaat meer ruimte voor bezoekers van de binnenstad. De inschatting was dat door gratis parkeren om te zetten in betaald parkeren de tevredenheid direct na de invoering tijdelijk zou worden gedempt. Gezien de opbrengsten van het betaald parkeren, is er geen teruggang te constateren in het bezoek aan Tiel. De verwachte effecten lijken uit te blijven en daarmee mag aangenomen worden dat bezoekers in ieder geval niet ontevreden zijn. In 2012 zullen de effecten van de aanpassing van de parkeerregulering in de binnenstad verder worden gevolgd op basis van gebruik (opbrengsten) en klachten (Bel- en Herstellijn). Parkeren in de eigen buurt Uit de bijeenkomsten die in 2011 met de bewoners uit de schil zijn gehouden, zijn klachten naar voren gekomen over de parkeerdruk op met name bepaalde lokaties. De angst bestaat dat door het invoeren van betaald parkeren op de Waalkade en het Taluurd, deze druk nog toe zal nemen omdat bezoekers niet zouden willen betalen. Er zijn echter in de tweede helft van 2011 niet aanzienlijk meer klachten binnengekomen, na het invoeren van het betaald parkeren. Door maatregelen tegen parkeeroverlast in de schil rondom de binnenstad is de verwachting dat de klachten onder bewoners zullen afnemen als gevolg van 'ongewenste' bezoekers. De parkeerdruk neemt echter ook toe door het toenemende autobezit. We zetten onder andere in op een efficiënter gebruik van de beschikbare parkeerruimte en invoeren van parkeerregulering in de buurten rond de binnenstad. Het is moeilijk te voorspellen of de tevredenheid over de parkeergelegenheid in de eigen buurt op termijn per saldo zal toe- of afnemen.

Het goed regelen van het openbaar vervoer in, van en naar Tiel Door de invoering van de stadsdienst, het toegankelijker maken van de bushaltes voor ouderen en gehandicapten en de verbetering van de oversteek voor langzaam verkeer op station Tiel is binnen het vermogen van de gemeente aan de tevredenheid gewerkt. Door de verbeteringen aan de beide stations (fietsvoorzieningen en parkeren in Passewaaij) is de verwachting dat ook de klachten (Bel- en Herstellijn) hierover zullen dalen.

Pagina 52



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

3.276 1.292 1.984

begroot 2011 1.940 1.163 777



begroot 2012

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

2.200 1.453 747

1.981 1.453 528

2.248 1.453 795

2.118 1.453 665

60

209

125

122

1.984

777

807

737

920

787

83 61

98

193

173

179

219

2.006

875

1.000

910

1.099

1.006


Verkeersregeling Verkeersveiligheid Openbaar vervoer Parkeren Voetveer Totaal programma 4

bedrag 372 374 25 131 98 1.000

Pagina 53



Het nadelige verschil van € 125.000 wordt als volgt verklaard Hogere storting in reserve parkeren Bezuinigingen 2012-2015 (adviezen derden met betrekking tot verkeersveiligheid) Verkeersmodel Hogere kapitaallasten Hogere opbrengsten parkeergelden (inclusief bezuiniging 2012-2015) Hogere opbrengsten parkeervergunningen Hogere kosten exploitatie parkeren Hogere doorbelasting ambtelijke uren Bezuiniging voetveer Incidentele uitgaven 2011 (onder andere spoorkruising)

N V

95 20

N N V V N N V V

10 292 302 36 42 133 32 57


N

125


Realisatie spoorkruising ter hoogte van Tiel CS Gebruik verkeersmodel Tiel 20092025 Duurzaam Veilig Dreef in Wadenoijen, inclusief parkeervoorzieningen Duurzaam Veilig gemeentebreed, binnen de kom Vervanging verkeersregelinstallatie Laan van Westroijen – Westroijensestraat, extra bedrag Aanleg parkeerplaats Bachstraat voor ROC, sportpark Rauwenhof en kerk Aanleg tijdelijke parkeerplaatsen nabij Fabriekslaantje Vervanging VRI kruising Laan van Westroijen/Westroijensestraat Verbeteren verkeers-/parkeersituatie Hoveniersweg

Netto inv. bedrag

Jaarlasten 2012 50 10

Jaarlasten 2013

Jaarlasten 2014

Jaarlasten 2015

10

10

10

75

9

9

8

150

18

17

17

250

29

28

28

63

61

59

110 170 550

80

Pagina 54



Verkeersveiligheid: adviezen en dienstverlening door derden Baten parkeren: verhogen prijs van parkeermeters Kostenbesparing voetveer

Jaarlasten 2012 20

Jaarlasten 2013 20

Jaarlasten 2014 20

Jaarlasten 2015 20

150

150 25

150 25

150 25

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve Parkeren Kapitaallasten parkeren

stand per 1-1-2012 172.590 32.330

toevoeging rente 8.198 1.536


onttrekkingen

stand per 31-12-2012 363.673 33.866

De ruimtelijke ontwikkeling en inrichting verder vormgeven Goed wonen in Tiel voor iedereen Versterken van de historische identiteit van Tiel

Programma

Ruimtelijke ontwikkeling

Pagina 55


Programma 5

Ruimtelijke ontwikkeling Wat willen we? Tiel is een attractieve centrumstad, waar het prettig leven is. Tiel is een stad met een rijk historisch verleden en heeft van oudsher al een positie als centrumstad. Maar het karakter daarvan verandert. De industrie, die de stad ooit werk en inkomen bracht, is voor een belangrijk deel uit de stad verdwenen. Tiel bleef achter met een onevenwichtig sociaal-economisch profiel. Daarom liggen er plannen die Tiel een noodzakelijke en inspirerende impuls zullen geven. Programma’s die inzetten op versterking van de kwaliteiten van de Stationsomgeving en het Waalfront om Tiel aantrekkelijker te maken, ook voor hogere en middeninkomens. De woningbouwproductie moet op peil blijven. Wel wordt op dit moment aandacht gevraagd voor de relatie met de demografische ontwikkelingen en de verminderde woningbehoefte. Dit vormt regionaal onderwerp van overleg. De structuurvisie geeft het kader waarbinnen alle ruimtelijke ontwikkelingen moeten plaatsvinden. De woningbouwproductie zal zowel op open plekken in de stad (inbreiding) plaatsvinden als op uitbreidingslocaties. In deze periode wordt de eerste paal geslagen voor de Westluidense Poort, inclusief parkeergarage, en wordt er een start gemaakt met het cultuurkwartier van de stad. De ontwikkelingen in Tiel Oost, waaronder de Vogelbuurt (inclusief het waterplein), staan hoog op de agenda: de woningbouw én de wateropgave die de afgelopen periode is geformuleerd. Toch zullen de komende jaren alle lopende ruimtelijke projecten kritisch bekeken moeten worden om tot keuzes te komen. Daarbij zal optimaal gebruik gemaakt moeten worden van mogelijke kansen en externe impulsen om projecten te realiseren. De coalitiepartijen hebben afgesproken actief te lobbyen om derde geldstromen binnen te halen. De gemeente Tiel wil zich profileren als een gemeente waar erfgoed een belangrijke rol speelt, want de gemeente Tiel is trots op haar bijzonder lange bewoningscontinuïteit en de nog altijd tastbare geschiedenis, zowel ondergronds (archeologie), als bovengronds (monumenten). Ontwikkelingen moeten doorgang kunnen vinden met respect voor de vele facetten die met onze cultuurhistorie samenhangen.

Wat hebben we aan beleid? De ruimtelijke ontwikkeling en inrichting verder vormgeven  Structuurvisie Tiel 2030  Bestemmingsplannen  Nota 'Planologisch beleid' 2010  Nota Tiel Digitaal geordend 2007 (met Handboek standaard bestemmingsplanregels)  Masterplan Waalfront 2005  Masterplan Stationsgebied 2008


Pagina 56

Goed wonen in Tiel voor iedereen  Tielse Woonvisie 2007-2010  Hoogbouwvisie 2004-2005  Plan van aanpak Normalisatie Woonwagenlocaties 2009  KWP (Kwalitatief Woningbouwprogramma) III (2010-2019)  Prestatieafspraken met woningcorporaties SVT en SCW (2008-2012)  Startersonderzoek Tiel 'Een vliegende start in Rivierenland' Versterken van de historische identiteit van Tiel  Cultuurhistorische waardenkaart 2006  Kadernota cultuurhistorie 'Voortbouwen op fundamenten' 2009  Beleidsadvieskaart archeologie 2009  Erfgoedverordening 2009  Beleidsnota cultuurhistorie Tiel 2011

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Bestemmingsplanherziening De planning voor de integrale herziening van alle Tielse bestemmingsplannen is opgenomen in de Nota Planologisch Beleid. Over de voortgang wordt jaarlijks gerapporteerd. Uiterlijk in juni 2013 is het gehele gemeentelijk grondgebied afgedekt met actuele bestemmingsplannen. Structuurvisie De structuurvisie is vastgesteld in 2010. In de structuurvisie geeft de gemeente haar visie op het ruimtelijke beleid voor de periode tot 2030. Uitgangspunt voor de ruimtelijke visie vormt het bestaande gemeentelijke beleid zoals het Masterplan Waalfront en het Masterplan Stationsgebied en de Mobiliteitsvisie. Binnen dit bestaande beleid worden verbanden gelegd en keuzes gemaakt. Daarnaast voegt de structuurvisie nieuwe projecten toe, zowel voor de korte als de lange termijn. De structuurvisie bevat tevens een ruimtelijk investeringsprogramma, dat als onderbouwing fungeert voor het kostenverhaal van bijvoorbeeld bovenwijkse voorzieningen. Actuele vraag is in hoeverre mogelijke achterblijvende groei in woningbouw (door demografische ontwikkelingen) zich ruimtelijk zal vertalen. Deze discussie komt terug in een nieuwe woningbouwprogrammering. Economische crisis De gevolgen van de economische crisis zijn binnen de gemeente zichtbaar op een aantal gebieden. De crisis heeft tot gevolg dat sommige woningbouwprojecten door de markt worden uitgesteld. Daarnaast is en wordt in veel projecten nog gewoon geïnvesteerd. De afgelopen jaren zijn verschillende projecten gerealiseerd (Bruggehoofd Grotebrugse Grintweg, De Vier Gravinnen, Rio terrein) of worden binnenkort gerealiseerd (Dominicuskwartier en buurt 7 Passewaaij). Demografische ontwikkelingen Voor het rivierengebied wordt de omslag van (afnemende) bevolkingsgroei naar bevolkingsafname verwacht rond 2035. Het is dus zaak om hierop tijdig voor te sorteren. Bij de herijking van de Tielse Woonvisie zal deze omstandigheid zeker een rol spelen, alhoewel voorlopig het aantal huishoudens nog zal blijven groeien als gevolg van gezinsverdunning. Wanneer het omslagpunt voor de woningmarkt zal komen is op dit moment nog onzeker. Tiel Oost Binnen de gebiedsontwikkeling Tiel Oost loopt de herstructurering van de Vogelbuurt.


Pagina 57

Cultuurhistorisch beleid De beleidsnota Cultuurhistorie Tiel is in 2011 vastgesteld. Gelijktijdig met deze nota is het Uitvoeringsprogramma Cultuurhistorie 2012-2015 vastgesteld. Het programma geeft de uitvoering/planning aan van het nog niet gerealiseerde beleid uit de nota.

Wat gaan we doen in 2012? De ruimtelijke ontwikkeling en inrichting verder vormgeven  Meerjarenplan Planologisch Beleid  kaders en instrumenten ontwikkelen om uitvoering van het oplossingsscenario voor wateropgave Tiel Oost te koppelen aan de verdere ruimtelijke ontwikkeling van Tiel Oost  actualiseren bestemmingsplannen Tiel Noord-Zuid-Kleine kernen, Tiel West, Tiel Oost en Kanaalzone  uitvoeren van het Masterplan Waalfront in deelprojecten:  het gefaseerd ontwikkelen en uitvoeren van de locatie Westluidensepoort via een openbare aanbesteding  planontwikkeling Santwijckse Poort te beginnen met de uitplaatsing van het benzineverkooppunt van Dijkhuizen Goed wonen in Tiel voor iedereen  uitvoeren plan van aanpak normalisatie woonwagenlocaties  afronden herijking woonvisie  opstellen prestatieafspraken Versterken van de historische identiteit van Tiel  realisatie van de activiteiten voor 2012 uit het Uitvoeringsprogramma Cultuurhistorie 2012-2015

Hoe gaan we monitoren en evalueren? De ruimtelijke ontwikkeling en inrichting verder vormgeven

Pagina 58


Over de voortgang van de Tielse bestemmingsplan-actualisatie en de ontwikkelingen in het ruimtelijk beleid werd jaarlijks in detail gerapporteerd in de Voortgangsrapportage van de Nota Planologisch Beleid. Vanaf 2011 wordt de rapportage over de voortgang opgenomen in het Meerjarenplan Planologisch Beleid. Goed wonen in Tiel voor iedereen Realisatie aantal nieuwe woningen realisatie 2010 Huur tot toeslaggrens 171 boven toeslaggrens 39 Koop tot € 170.000 16 (2009: tot € 160.000) € 170.000 - € 200.000 36 (2009: € 160.000 - € 233.000) € 200.000 - € 250.000 41 boven € 250.000 0 (2009: > € 233.000) Totaal 303

2011

2012

90 0

30 0

67

prognose 2013

2014

2015

20 0

20 0

30 0

0

0

12

28

72

92

37

30

57

92 80

121 89

8 72

79 0

122 100

401

332

137

141

337

Bron: afdeling Stadsontwikkeling Vanaf 2010 wordt in dit overzicht (conform provinciale wijziging) de verhoogde prijsgrens voor betaalbare koop gehanteerd en de nieuwe prijscategorieën. De verschuiving als gevolg van eerdergenoemde demografische ontwikkelingen (en discussie met de raad in het kader van herijking Woonvisie) is hierin nog niet meegenomen.

De cijfers volgen uit de meerjaren woningbouwprognose 2011-2020 (mei 2011). Voor het aantal gerealiseerde individuele woningen (deze zijn niet in de meerjaren woningbouwprognose opgenomen) is de verdeling van de meerjaren woningbouwprognose geëxtrapoleerd. Prognoses zijn momentopnamen. Er kunnen zich altijd omstandigheden voordoen waardoor bouwprojecten niet doorgaan. Zo zijn er een aantal jaren geleden nieuwe onderhandelingen gestart over buurt 6 van Passewaaij in verband met het nieuwe woonbeleid. En als een projectontwikkelaar zijn huizen niet verkocht krijgt, begint hij niet te bouwen. Een gevolg hiervan is dat de feitelijke realisatie van de bouwprojecten doorschuift in de tijd. Dit houdt in dat doorgaans minder wordt gebouwd dan oorspronkelijk gepland en er een verschuiving plaatsvindt naar de opvolgende jaren. Hoe verder in de tijd hoe minder zeker de planning wordt.

Versterken historische identiteit van Tiel Aantallen gemeentelijke, Rijks- en aspirant monumenten; meldingen onderhoud/restauratie en aantallen archeologisch onderzoek realisatie prognose 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Gemeentelijke monumenten 212 212 212 214* 215 215 Rijksmonumenten 97 97 97 98** 98 98 Aspirant monumenten 1 1 1 1 1 1 Onderhoudsubsidies 4 4 4 0 0 0 Instandhoudingssubsidie 4 4 4 8 10 12 Archeologisch onderzoek 26 26 26 20 18 15 Bron: afdeling Bouwen, Milieu en Monumenten

Het is moeilijk een vooruitblik te geven voor de komende jaren. Dit is afhankelijk van de uitvoering van de beleidsnota cultuurhistorie en de resultaten die daaruit voortvloeien. * **

Kerkstraat 17-19 (winkel) en Badhuisplein (dertiger jaren woningbouwcomplex). Definitieve aanwijzing Inundatiekanaal als rijksmonument.

Pagina 59



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

5.294 3.612 1.682

begroot 2011 8.360 4.787 3.573



begroot 2012 7.178 4.163 3.015

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

7.075 5.801 1.274

7.050 4.119 2.931

7.026 4.107 2.919

100 1.682

3.573

3.115

1.274

2.931

2.919

554 57

504 1.044

46 255

46 44

46 44

46 44

2.179

3.033

2.906

1.276

2.933

2.921

Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

Bedrag

Ruimtelijke ordening Wonen Woonwagenzaken Gemeentelijk eigendommen Grondexploitatie Monumenten

903 94 273 295 1.000 341

Totaal programma 5

2.906

Pagina 60



Het voordelig van € 127.000 wordt als volgt verklaard Hogere doorbelasting ambtelijke uren Lagere raming meerjarenbestemmingsplannen in verband met incidentele uitgaven in 2011 (ten laste van algemene weerstandsreserve) Incidentele uitgave voor planschade in 2011 Hogere kapitaallasten woonwagens in verband met nieuwe investeringen Incidentele uitgave voor normalisatietraject woonwagens in 2011 Lagere incidentele lasten grondexploitatie Hogere bijdrage algemene reserve grondexploitatie in 2011 (Laan van Westroijen) Overige niet noemenswaardige verschillen

N V

144 168

V N V V N

20 70 462 31 304

N

36


V

127


Netto inv. bedrag

Gebiedsontwikkeling Veilingterrein

Jaarlasten 2012 100

Jaarlasten 2013

Jaarlasten 2014

Jaarlasten 2015


Grondexploitatie overige projecten; toevoegen aan risico-/verliesvoorziening Presentiegelden monumentenkamer Beleid- en advies (in- en extern)/ personeel derden monumenten/ archeologie

Jaarlasten 2012 210

Jaarlasten 2013 210

Jaarlasten 2014 210

Jaarlasten 2015 210

6 10

6 10

6 10

6 10

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve Woonwagens Algemene reserve Grondexploitatie Monumenten

stand per 1-1-2012 914.035 1.181.905 200.000

toevoeging rente 45.702


onttrekkingen 130.242 125.000

stand per 31-12-2012 829.495 1.056.905 200.000

Het op niveau houden en/of brengen van het onderhoud van de wegen Schoonhouden van de straat Het op niveau houden en/of brengen van het openbaar groen Het op niveau houden en/of brengen van het rioleringsstelsel/het oppervlaktewater

Programma

Openbare ruimte

Pagina 61


Programma 6

Openbare ruimte Wat willen we? In Tiel moet tenminste 70% van de burgers tevreden zijn over het onderhoud van de openbare ruimte. De openbare ruimte (parken, pleinen, straten en groen) is van iedereen, maar wordt door de overheid beheerd. Onze aandacht blijft uitgaan naar het beheersen van zwerfafval, onkruid, hondenpoep, parkeerexcessen en graffiti. Om het aanzien van de stad, het gevoel van veiligheid en het woongenot te verhogen, is het nodig de inrichting en het beheer van de openbare ruimte op niveau te houden of te brengen. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de binnenstad van Tiel. Een opgeruimde en goed onderhouden leefomgeving, verzorgd groen en goede bestrating zijn het visitekaartje van de stad. De inrichting en het beheer van de openbare ruimte moet op niveau gehouden worden en op specifieke plaatsen, zoals de binnenstad, zelfs worden verbeterd. De gemeente wil een beroep doen op de eigen verantwoordelijkheid van de burgers in het gebruiken van de openbare ruimte. Van hen wordt verwacht dat zij geen zaken vernielen of vervuilen. Vooral in tijden van bezuinigingen is dit belangrijk. Overigens beheert en onderhoudt de gemeente ook de minder zichtbare zaken zoals het rioleringsstelsel. Om te voldoen aan de nieuwste wettelijke eisen en inzichten in de waterketen is een omvangrijke en kostbare aanpassing van het stelsel noodzakelijk. In samenwerking met andere waterpartijen, zoals het Waterschap Rivierenland, Provincie Gelderland en het Rijk wordt hieraan uitvoering gegeven. Om meer inhoud te geven aan vraaggerichte dienstverlening is het onderhoud van de openbare ruimte aan het toegroeien naar een 'kwaliteit gestuurd beheer'. De rol van de gebruiker van de openbare ruimte wordt hiermee groter dan voorheen.

Wat hebben we aan beleid? Het op niveau houden en/of brengen van het onderhoud van de wegen  Beleidsplan beheer wegen 2005 (en Beheerplan Wegen Gemeente Tiel 2010-2014)  Beleidsplan Openbare Verlichting gemeente Tiel 2011  Beleidsplan Beheer en onderhoud civieltechnische kunstwerken 2008 (en Kunstwerken Gemeente Tiel, beheerplan 2009-2018) Schoonhouden van de straat  Kadernota overlastbestrijding hondenpoep 2005  Plan van aanpak zwerfafval 2005


Pagina 62

Het op niveau houden en/of brengen van het openbaar groen  Groenstructuurplan 2005  Bomenbeleidsplan 2005  Ontwikkel- en beheervisie begraafplaatsen gemeente Tiel 2010-2020 Het op niveau houden en/of brengen van het rioleringsstelsel/het oppervlaktewater  Gemeentelijk Rioleringsplan en watertaken van Tiel 2010-2014 (inclusief kostendekkingsplan)  Integraal Waterplan Tiel 2005 (inclusief het geactualiseerde uitvoeringsplan 2010-2014)  Waterstructuurplan 2009

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Beleid en uitvoering openbare ruimte In 2011 is geïnvesteerd in een integrale planning voor het (groot)onderhoud van de openbare ruimte. Hierdoor kan het beheer van de openbare ruimte slimmer en efficiënter worden aangepakt. In deze begroting is voor het eerst een lijst met fysieke projecten opgenomen die in 2012 starten met de voorbereiding en/of uitgevoerd worden (zie paragraaf C kapitaalgoederen). De haalbaarheid zal de komende jaren steeds beter worden. In 2012 wordt de visie op de openbare ruimte vastgesteld, een kadernota voor het onderhoud en beheer waar binnen alle beheerplannen vallen. In 2013 wordt ook gestreefd naar een integralere contractvorm voor het onderhoud en beheer van de openbare ruimte met minder aannemers. In 2012 wordt onderzocht wat allemaal mogelijk is en wat de beste vorm is. Ook dit kan bijdragen aan slimmer en efficiënter omgaan met de openbare ruimte. Onkruidbestrijding Ook in 2012 heeft onkruidbestijding de aandacht. Is het mogelijk en wenselijk om toch chemische middelen ter bestrijding van onkruid op verhardingen te blijven gebruiken, binnen de wettelijke mogelijkheden ter voorkoming van kostenstijging? Wateropgave Met het Integraal Waterplan Tiel en het Waterstructuurplan Tiel geven we ook in 2012 invulling aan het realiseren van de kwantitatieve en kwalitatieve wateropgave. Hiermee werken we aan de afspraken voor doelmatiger waterbeheer vanuit de nationale en regionale kaders, zoals het Bestuursakkoord dat in 2011 is afgesloten tussen Rijk, provincies, waterschappen, gemeenten en de drinkwaterbedrijven. In 2012 zetten we de in 2011 gestarte samenwerking met meerdere gemeenten in Rivierenland en het Waterschap Rivierenland, op gebied van grondwaterbeheer voor een doelmatig beheer voor de waterketen, door. We maken hierbij gebruik van elkaars kennis en kunde zodat we naar verwachting tegen lagere maatschappelijke kosten het beheer kunnen uitvoeren. Ook het slim combineren van werkzaamheden krijgt al vorm. Maatregelen in de waterketen en in het watersysteem worden binnen de gemeente en tussen gemeente en waterschap zoveel mogelijk in onderlinge samenhang en indien mogelijk in de uitvoering gecombineerd opgepakt. Verder wordt de aanpak van wateroverlast en het verbeteren van waterkwaliteit zoveel mogelijk in samenhang met elkaar opgepakt. Wateropgave Tiel Oost In april 2010 is het gebiedscontract Tiel Oost getekend door de Gemeente Tiel en het Waterschap Rivierenland. In 2011 is concreet gestart met de uitvoering hiervan en in 2012 gaan we hiermee verder.


Pagina 63

Zo wordt drainage in de Konijnenwal aangelegd, om grondwateroverlast te verminderen. Ook wordt de Vogelbuurt grootschalig aangepakt, met onder meer gescheiden riolering, drainage en een overloopvoorziening op het toekomstige waterplein. Ook de aanleg van de spoorsingel start in 2012. De invulling en financiering van de maatregelen is opgenomen in een gebiedscontract Tiel Oost dat in april 2010 is getekend door Gemeente Tiel en het Waterschap Rivierenland. Conform het uitvoeringsprogramma 2010-2015 worden de maatregelen per jaargang uitgevoerd. Bestuurlijke besluitvorming vindt plaats op basis van projectplannen.

Wat gaan we doen in 2012? Het op niveau houden en/of brengen van het onderhoud van wegen  uitvoeren van het jaarprogramma onderhoud wegen  opstellen van een beheerplan voor de openbare verlichting  uitvoering van de vervanging van kademuur De Hucht  vervanging van de keermuur Voor de Kijkuit  implementeren en doorvoeren bezuinigingen (wegen en kunstwerken) Schoonhouden van de straat  continueren van het terugdringen van de overlast door hondenpoep  opstellen van een veegplan Het op niveau houden en/of brengen van het openbaar groen  verdere uitvoering van de (hoogst geprioriteerde) projecten uit de beheerplannen  herziening van de onderhoudsbestekken  verdere uitvoering van de ontwikkeling van begraafplaats Papesteeg, inclusief kostendekkend maken  verdere ontwikkeling en herstel van rijksmonument Ter Navolging  actualiseren en accuraat maken van de grafadministratie  monitoring van de kwaliteit van het openbaar groen  de burger voorlichten over de mogelijkheden van het groener maken van hun eigen tuin en stimuleren tot gezamenlijke initiatieven in de openbare ruimte (onder andere geveltuintjes in de binnenstad)  integrale contracten met minder aannemers  implementeren en doorvoeren bezuinigingen (groenonderhoud en groenstroken) Het op niveau houden en/of brengen van het rioleringsstelsel/het oppervlaktewater  doorgaan met het project afkoppelen van hemelwater binnen de gemeente  vervolg aanleggen van waterberging (door het aanleggen van nieuw open water of door het verbreden/aanpassen van bestaande watergangen) in onder meer Passewaaij en Kellen  het aanleggen van drainage en open water in Tiel Oost  het vervangen van het inlaatgemaal in de haven van Tiel  het verder uitwerken van de mogelijkheden om het Inundatiekanaal te benutten voor waterberging  uitwerken van een oeverplan voor de aanleg van natuurvriendelijke oevers  verder vormgeven van de regionale samenwerking in het grondwaterbeheer

Pagina 64


Hoe gaan we monitoren en evalueren? Het op niveau houden en/of brengen van het onderhoud van wegen Aantal meldingen dat binnenkomt bij de Bel- en Herstellijn realisatie Soort melding 2010 2011 Verhardingen 373 400 Openbare verlichting 338 300

2012 400 300

prognose 2013 400 300

2014 400 300

2015 400 300

Bron: afdeling Publiekszaken

Het aantal klachten rond verharding is gedaald zoals we verwacht hadden. We verwachten echter geen verdere daling. Vooral de bezuinigingstaakstelling die de gemeente heeft, zet het onderhoud en beheer van de openbare ruimte onder druk. Het aantal meldingen rond de openbare verlichting is enigszins gelijk aan vorig jaar. We verwachten een daling door het nieuwe beleid van de gemeente en de informatie die we op internet verschaffen. Klachten zijn echter ook afhankelijk van het aantal storingen en hier heeft de gemeente niet altijd invloed op.

Schoonhouden van de straat Aantal meldingen dat binnenkomt bij de Bel- en Herstellijn realisatie Soort melding 2010 2011 Reiniging 582 600 Straatmeubilair 284 300 Graffiti neutraal 78 100 Hondenpoep op straat 61 65

prognose 2012 2013 600 600 300 300 100 100 65 65

2014 600 300 100 65

2015 600 300 100 65


Het aantal klachten rond reiniging blijft zoals we verwacht hadden. De klachten over het straatmeubilair nemen licht af. Er zijn vooral klachten over het straatmeubilair in het centrum en vooral in het centrum wordt veel aandacht gegeven aan het onderhoud van straatmeubilair. Door het stijgende aantal evenementen in Tiel staat het onderhoud wel onder druk. Het aantal klachten rond graffiti is aanzienlijk afgenomen. Ons beleid om graffiti zo snel mogelijk te verwijderen, lijkt zijn vruchten af te werpen. Graffiti lijkt af te nemen. Dit kan echter zo weer veranderen. Uit de leefbaarheidsmonitor bleek dat hondenpoep op straat niet meer ergernis nummer 1 was. Dit is absoluut een gevolg van de gemeentelijke inzet op dit onderwerp. Deze inzet wordt gecontinueerd. De leefbaarheidsmonitor is afgeschaft, maar de vragen over hondenpoep zijn opgenomen in de veiligheidsmonitor. Als de uitkomsten hiervan bekend zijn, zullen die weer opgenomen worden in de begroting. Uitgangspunt is dat het aantal ondervraagden dat aangeeft dat hondenpoep vaak op straat voorkomt, daalt van 35% in 2009 naar 25% in 2013.

Het op niveau houden en/of brengen van het openbaar groen Aantal meldingen dat binnenkomt bij de Bel- en Herstellijn realisatie Soort melding 2010 2011 Groen 550 600

prognose 2012 2013 600 600

2014 600

2015 600


Het aantal klachten rond groen is veel hoger dan in 2009. We hebben dit al in de vorige begroting aangegeven. Ondanks communicatie via internet en Tiel Aktueel is het aantal klachten toch fors gestegen. De doorgevoerde versobering en matiging van het dagelijks onderhoud wordt gehoord, maar niet fijn gevonden door de bewoners van Tiel.

Pagina 65


Het op niveau houden en/of brengen van het rioleringsstelsel/het oppervlaktewater Aantal meldingen dat binnenkomt bij de Bel- en Herstellijn realisatie Soort melding 2010 2011 Riolering 275 250

prognose 2012 2013 250 245

2014 245

2015 240


Het aantal meldingen rond riolering is in 2010 hoger dan verwacht. We blijven er vooralsnog vanuit gaan dat uiteindelijk het aantal klachten zal verminderen. Mogelijk ligt hier een verband met extreme neerslag die de laatste tijd vaker voorkomt dan in het verleden.

Pagina 66



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

10.500 3.600 6.900

begroot 2011 8.708 3.455 5.253



6.900

5.253

450

250

7.350

5.503

begroot 2012

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

10.786 3.710 7.076

9.353 3.699 5.654

8.632 3.699 4.933

8.718 3.698 5.020

120

17

295

207

7.196

5.671

5.228

5.227

7.196

5.671

5.228

5.227

Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9

Groen Verhardingen Civiele kunstwerken Straatreiniging Verlichting Watergangen Rioleringen Begraven Wijkbeheer Totaal programma 6

bedrag 1.992 1.825 2.061 1.003 489 125 -1.041 181 561 7.196

Pagina 67



Het nadelige verschil van € 1.693.000 wordt als volgt verklaard Geen storting meer in reserve Vogelbuurt Hogere doorbelasting ambtelijke uren Bezuiniging 2012-2015 groenonderhoud (maaien gazons) Prijsindex groenonderhoud Autonome groei onderhoud Passewaaij buurt 7 (groen, wegen, straatverlichting) Inkomsten restgroenbeleid Inkomsten in verband met werkzaamheden ten behoeve van nutsbedrijven Geen bijdrage vanuit wegen aan Vogelbuurt (prijsindex wegen) Bezuiniging 2012-2015 onderhoud wegen (niet op asfaltwegen) Bijdrage WUW vervalt Bezuiniging 2012-2015 onderhoud civieltechnische kunstwerken Prijsindex civieltechnische kunstwerken Afschrijving Keerwand de Hucht Bezuiniging 2012-2015 meer kosten doorberekenen in afvalstoffenheffing Bezuiniging 2012-2015 onkruidbestrijding met behulp van gifspuit Prijsindex straatreiniging Incidentele uitgaven 2011 (verlichting Vurenlaan) Hogere rioolrechten door meer huisaansluitingen en verhoging tarief (inflatie) Hogere storting in voorziening riolering Lagere kapitaallasten Actualiseren begraafplaats administratie Prijsindex openbare verlichting Overige niet noemenswaardige verschillen

V N V N N

250 88 31 26 82

V V N V N V N N V V N V V

53 31 277 50 43 15 4 1.780 52 75 8 36 168

N V N N N

109 17 38 6 10


N

1.693


Actualiseren en accuraat maken grafadministratie Vervanging keermuur Voor de Kijkuit Jaarschijf 2012 GRP Jaarschijf 2013 GRP Jaarschijf 2014 GRP Jaarschijf 2015 GRP Onderhoud Passewaaij buurt 7 Reconstructie Binnenhoek Herinrichting De Hucht/ St. Walburgbuitensingel

Netto inv. bedrag

Jaarlasten 2012 38

146 5.765 4.058 4.182 pm

Jaarlasten 2013

17

Jaarlasten 2014

Jaarlasten 2015

17

16

278

191

82 1.750 325

Pagina 68



Groenonderhoud, met name maaien gazons Groenstroken die frequent worden platgereden of als trapveldje worden ingezet niet ieder jaar opnieuw inplanten Onderhoud wegen (niet bezuinigen op asfaltwegen) Onderhoud civieltechnische kunstwerken (bruggen en viaducten); geen extra kwaliteitsimpuls voor binnenstad Meer kosten doorberekenen in afvalstoffenheffing Onkruidbestrijding met behulp van gifspuit





50

50

50

50

15

15

15

15

52 75

52 75

52 75

52 75

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve Vogelbuurt Openbare verlichting

stand per 1-1-2012 896.636 52.000

toevoeging rente


onttrekkingen

stand per 31-12-2012 896.636 52.000

Goed voorbereid aan de start Niemand mag uitvallen Goede onderwijshuisvesting Aan de slag op de arbeidsmarkt Participatie door cultuureducatie

Programma

Onderwijs

Pagina 69


Programma 7

Onderwijs Wat willen we? Elke Tielenaar heeft de mogelijkheid om zich met behulp van een kwalitatief goed en gevarieerd onderwijsaanbod te ontwikkelen. Het onderwijsbeleid gaat uit van onze visie op participatie. De (wettelijk verplichte) onderdelen onderwijshuisvesting, leerplicht, onderwijsachterstandenbeleid, volwasseneneducatie en leerlingenvervoer worden binnen dit beleidskader met elkaar in samenhang gebracht. Met ingang van 2012 zal passend onderwijs hier ook deel van uitmaken. Waar mogelijk wordt een relatie gelegd met aangrenzende beleidsterreinen (jeugdbeleid, arbeidsmarktbeleid, gezondheidsbeleid, cultuureducatie, enzovoorts). Het lokaal integraal onderwijsbeleid is het spoorboekje van waaruit de gemeente in de komende jaren het onderwijsbeleid in de praktijk gaat invullen; het is de paraplu waaronder de bestaande beleidsplannen en verordeningen op onderwijsgebied komen te hangen. Er zijn relatief veel mensen laag opgeleid en Tiel kent een relatief hoog aantal werklozen. Veel jongeren hebben door voortijdig schoolverlaten geen uitzicht op werk. Dit vraagt specifieke aandacht. Wij willen een onderwijsbeleid voeren dat kinderen, jongeren en volwassenen prikkelt om zich te ontwikkelen tot burgers die actief deelnemen en deelhebben aan de samenleving. In ons beleid ligt het accent op acties die ertoe bijdragen dat:  kinderen goed voorbereid aan hun onderwijstraject beginnen  jongeren hun onderwijstraject met succes doorlopen en afronden  jongeren aan de slag gaan op de arbeidsmarkt. Tiel wil als het gaat om onderwijs toonaangevend zijn. Dat betekent dat we ons de komende periode willen inzetten om de concurrentiepositie van met name het voortgezet onderwijs te verbeteren. Huisvesting is hierbij een aandachtspunt. Onderwijshuisvesting staat ten dienste van de uitgezette onderwijsinhoudelijke lijn, maar dat sluit proactief reageren, om lokale beleidsontwikkelingen in onder meer het onderwijs en peuterspeelzaalwerk mogelijk te maken, niet uit. Ook cultuureducatie kan een bijdrage leveren aan de maatschappelijke participatie van kinderen, jongeren en volwassenen. Wij willen hen de mogelijkheid geven om zich te ontwikkelen op het gebied van muziek, dans, beeldende kunst en theater. Ook vinden wij het van belang dat leerlingen actief in aanraking komen met de cultuurhistorie en de bewonersgeschiedenis van deze streek. Daarom is er blijvende aandacht voor erfgoededucatie.


Pagina 70

Wat hebben we aan beleid? Goed voorbereid aan de start  Speerpunten, Ambities, Doelen van het op te stellen Lokaal Integraal Onderwijsbeleid gemeente Tiel 2010 e.v.  'Goed voorbereid aan de start', de uitwerking van het speerpunt goed voorbereid aan de start uit het lokaal integraal onderwijsbeleid 2010 e.v. (OKE-beleid)  Kadernotitie Brede School 2006  Verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk gemeente Tiel 2009 Niemand mag uitvallen  Speerpunten, Ambities, Doelen van het op te stellen Lokaal Integraal Onderwijsbeleid gemeente Tiel 2010 e.v.  Productovereenkomst beroepseducatie ROC 2010  Convenant tussen de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, RMC Regio Rivierenland en de deelnemende scholen inzake het terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters tussen de schooljaren 2007-2008 tot en met 2010-2011 (verlengd tot en met 2012) Goede onderwijshuisvesting  Speerpunten, Ambities, Doelen van het op te stellen Lokaal Integraal Onderwijsbeleid gemeente Tiel 2010 e.v.  Integraal Huisvestingsprogramma Onderwijs 2007  Meerjaren Onderhoudsplan Onderwijshuisvesting 2008-2047  De verordening 'Voorzieningen huisvesting onderwijs 2005' Aan de slag op de arbeidsmarkt  Speerpunten, Ambities, Doelen van het op te stellen Lokaal Integraal Onderwijsbeleid gemeente Tiel 2010 e.v.  Nota participatiebudget 2009 Participatie door cultuureducatie  Meerjarenplan KultuurKonnekt 2009-2012  Cultuurnota 2007-2010 + evaluatie 2011

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Goed voorbereid aan de start Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) In het kader van de Wet OKE stelt het Rijk gemeentes met geoormerkte budgetten voor de periode 2011-2014 in staat om initiatieven te ontwikkelen die kinderen goed voorbereid aan de start van hun onderwijsloopbaan moeten brengen. Voor- en Vroegschoolse Educatie is hier een belangrijk onderdeel van, maar ook projecten als logopedie op peuterspeelzalen, TaalPlusklassen, Leescorso en Boekstart maken hier onderdeel vanuit. De gemeente is regievoerder, maar treedt ook faciliterend op. In 2012 onderzoekt de Inspectie van het Onderwijs de kwaliteit van VVE in de gemeente Tiel, de zogenaamde bestandopname. Hierbij kijkt zij enerzijds naar de kwaliteit van het gemeentelijke VVE-beleid en de condities waaronder dit plaatsvindt. Anderzijds onderzoekt de Inspectie de kwaliteit van VVE op alle voorscholen (VVEpeuterspeelzalen/-kinderdagverblijven) en vroegscholen (VVE-basisscholen). Op basis van de resultaten worden afspraken gemaakt over het vervolg van het toezicht op VVE.


Pagina 71

Niemand mag uitvallen Aanpak schooluitval In 2008 heeft het RMC Regio Rivierenland (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt) met de onderwijsinstellingen VO en MBO en het Ministerie van OCW een convenant afgesloten voor een periode van 4 jaar (2007-2008 t/m 2010-2011), waarin een streefcijfer is opgenomen voor het terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters (VSV-ers). Dat betekent 40% reductie in schooljaar 2011-2012 ten opzichte van het peiljaar 2005-2006. De convenantsperiode is uitgebreid met een extra vijfde jaar. Gemeente Tiel is als contactgemeente bestuurlijk verantwoordelijk namens de regio(gemeenten) Rivierenland. Voor de periode 2012-2013 t/m 2014-2015 is er een nieuw meerjarig prestatiegericht convenant in voorbereiding met een aangescherpte doelstelling, namelijk dat in 2016 het aantal voortijdig schoolverlaters op landelijk niveau maximaal 25.000 per schooljaar mag bedragen. Ook is er een protocol 'Schoolverzuim en meldingsplicht voor de Regio Rivierenland' opgesteld. Dit protocol en het landelijke verzuimloket traden in het schooljaar 2009-2010 in werking en is één van de middelen om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Door de ketenaanpak weten de ketenpartners elkaar beter te vinden en is de manier van samenwerken verbeterd. Om de afstemming van de aanpak van het voortijdig schoolverlaten tussen de gemeentelijke leerplichtfunctie en het RMC te optimaliseren, willen we in de beleidsperiode 2010-2014 de afspraken herijken die we als contactgemeente met het RMC hebben gemaakt. In de beleidsperiode 2010-2014 krijgt de leerplichtfunctie steeds meer het karakter van individueel maatwerk, zowel wat de handhavings- als de preventiekant betreft. Passend Onderwijs Met het nieuwe stelsel voor passend onderwijs krijgen scholen en schoolbesturen per 1 augustus 2012 de plicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Er moet een dekkend continuüm van onderwijsvoorzieningen met doorgaande leerlijnen po-vo-(v)so-mbo worden gerealiseerd. Om de zorgplicht waar te kunnen maken, gaan scholen en schoolbesturen samenwerken in geografisch afgebakende samenwerkingsverbanden. Door de samenwerking kunnen scholen zich specialiseren en onderling afspraken maken wie welke kinderen het beste onderwijs kan geven. De afspraken van de samenwerkingsverbanden worden 1 keer per 4 jaar vastgelegd in een zorgplan. Dit zorgplan moet worden afgestemd met de gemeentes. De gemeente is een belangrijke (samenwerkings)partner voor scholen om passend onderwijs goed uit te kunnen voeren. De gemeente is al verantwoordelijk voor goede uitvoering van de leerplicht, RMC-functie en de WMO. Daar komen de decentralisatie van de jeugdzorg en 'werken naar vermogen' nog bij. Genoemde onderwerpen betreffen voor een groot deel dezelfde groep jongeren, helderheid over de verantwoordelijkheden van de verschillende partijen is hierbij van belang. Combinatiefunctie Eind 2008 heeft Tiel de 'Verklaring deelname impuls brede scholen, sport en cultuur' ondertekend. Met deze verklaring heeft de gemeente Tiel de intentie uitgesproken om tussen 2009 en 2012 uiteindelijk 6,7 fte combinatiefuncties te realiseren en hiervoor eigen middelen ter cofinanciering in te zetten. In 2010 is besluitvorming geweest ten aanzien van de gemeentelijke cofinanciering en in oktober 2010 zijn de eerste functionarissen gestart met hun werkzaamheden. De verwachting is dat in 2011 4,4 fte is gestart. In 2012 start nog eens 2,3 fte zodat wordt voldaan aan de landelijke regeling.


Pagina 72

Goede onderwijshuisvesting Brede School In 2011 heeft de Werkgroep 'Inhoud' het Plan van Aanpak 2011-2015 en een activiteitenplan 2011-2015 voor de Brede School Tiel Oost ontwikkeld. Na de zomervakantie van 2011 zal een combinatiefunctionaris coördinator Brede School van start gaan met de uitvoering van dit activiteitenplan. In oktober 2011 zal er door de leden van de Stuurgroep een samenwerkingsovereenkomst worden ondertekend. Deze overeenkomst regelt de wederzijdse afspraken, verwachtingen en inspanningsverplichtingen tussen de partners van de Brede School.

Aan de slag op de arbeidsmarkt Regionaal OpleidingsCentrum (ROC) Tot 1 juli 2011 verzorgde het ROC Rivor inburgeringscursussen en NT2- cursussen voor de gemeente Tiel en voor de andere gemeenten in de regio. ROC Rivor ziet zich genoodzaakt om vanaf 1 januari 2012 hiermee te stoppen. Het geven van inburgeringscursussen is voor ROC Rivor niet langer rendabel nu het kabinet voornemens is om vanaf 2014 nieuwkomers hun eigen inburgering te laten betalen. Het budget voor inburgering (participatiebudget) zal in de komende drie jaar nagenoeg tot nul worden afgebouwd. ROC zal extra moeten bezuinigen op personeel en materieel gebied. Naar verwachting zal er sprake zijn van een reorganisatie, waarbij rechtspositionele gevolgen en uiteindelijk gedwongen ontslagen niet zijn uit te sluiten. De inburgeringstrajecten in de Regio Rivierenland worden per 1 september 2011 door Capabel Taal verzorgd. Het budget voor reguliere activiteiten (volwasseneneducatie) van het ROC zal in 2013 zijn gehalveerd ten opzichte van 2011 (van € 1.500.000 naar € 750.000). Participatie door cultuureducatie Kultuurkonnekt Het coördinatiepunt cultuureducatie 'Kultuurkonnekt' is ondergebracht bij de Plantage. De Provincie ondersteunt het coördinatiepunt in de periode 2009-2012 met een jaarlijkse subsidie van € 40.000. Op dit moment werkt 'Kultuurkonnekt' voor de gemeenten Tiel, Culemborg en Neder-Betuwe. Betrokken partijen zijn op zoek naar financiële mogelijkheden om 'Kultuurkonnekt' ook na 2012 te continueren.


Pagina 73

Ieder Kind een Instrument In het schooljaar 2010/2011 is de Plantage gestart met het project 'Ieder Kind een Instrument' (IKI) in de groepen 4, 5 en 6 van drie basisscholen in Tiel, waaronder de twee Brede Scholen in Oost en West. Het project wordt voor minimaal 3 jaar bekostigd uit het Fonds voor Cultuurparticipatie (Ministerie van OCW) en het budget 'Combinatiefuncties' (Ministerie van WVS), aangevuld met Aboutaleb-gelden ten behoeve van cultuurparticipatie. Het project beoogt jonge kinderen vertrouwd te maken met het bespelen van een instrument. In 2012 breiden we het aantal deelnemende scholen uit van drie naar zes. Taalontwikkeling, leesbevordering en dienstverlening Bibliotheek De bibliotheek werkt op het gebied van leesbevordering en taalontwikkeling intensief samen met vroeg- en voorschoolse organisaties en het onderwijs. Dit aanbod bevat onder meer:  Boekstart: een opstapje naar het lees- en taalonderwijs om ouders en baby's met boeken en samen (voor)lezen in aanraking te brengen. De bibliotheek werkt in dit project samen met de gemeente en het consultatiebureau (STMR)  Leescorso: Tiels voorleesproject met vrijwilligers gericht op kinderen met een taalachterstand  Educatief aanbod voor basisscholen: een op elkaar afgestemd basisonderwijspakket met producten in het kader van de doorgaande leeslijn en/of losse producten  Lees- en mediacoach: combinatiefunctie ten behoeve van het creëren van aantrekkelijke stimulerende leesomgeving in bibliotheek en scholen. De activiteiten van de coaches lopen uiteen van het opzetten of moderniseren van een schoolbibliotheek, tot het verzorgen van ouderavonden met als thema veilig internet of voorlezen. Tweeëntwintig basisscholen maken gebruik van deze relatief nieuwe mogelijkheid.

Wat gaan we doen in 2012? Goed voorbereid aan de start  continueren uitvoering OKE-beleid conform beleidsnotitie 'Goed voorbereid aan de start' 2011-2014  bestandsopname VVE door de Inspectie van het Onderwijs  uitvoeren afspraken die gemaakt zijn met Inspectie van het Onderwijs na onderzoek kwaliteit VVE  uitbreiden VVE naar kinderopvanginstellingen  opstarten project VVE-thuis  opstellen van monitorrapport OKE-beleid 2010  monitoren van de resultaatsafspraken VVE Niemand mag uitvallen  uitbreiden van de combinatiefuncties naar 6,7 fte (combinatiefuncties dragen bij aan de samenwerking en verbinding tussen de sectoren onderwijs, opvang, cultuur en sport)  inzetten op het voorkomen van voor- en vroegtijdig schoolverlaten  continueren schoolmaatschappelijk werk  versterken van de preventieve inzet van leerplicht in de school  realiseren van 6,7 fte combinatiefunctionarissen Goede onderwijshuisvesting  sloop en herbouw van de Prins Willem Alexanderschool aan de Grotebrugse Grintweg 16  sloop en herbouw van de Achtbaan aan de Kievitstraat 2  aan- en verbouw van de Regenboog aan de Mr. Rinkstraat 19  bouwen van een 'brede zorgschool' voor de Cambier van Nootenschool (so/vso cluster 3) en 's Heeren Loo

Pagina 74


Aan de slag op de arbeidsmarkt  uitvoeren inburgeringstrajecten door Capabel Taal Participatie door cultuureducatie  de Plantage organiseert samen met 'Stallure' een musical waaraan alle basisscholen in Tiel deelnemen; de uitvoering vindt plaats in oktober 2012 in de Agnietenhof  het servicepunt amateurkunst organiseert in samenwerking met Cultuurpact een theaterproductie waaraan diverse amateur-kunstenaars uit de regio deelnemen (project Natland); de uitvoering vindt plaats in de zomer van 2012 op locatie (steenfabrieken)  de cultuurcoach organiseert in samenwerking met het Lingecollege diverse culturele activiteiten voor en door jongeren (workshops, podiumpresentaties, etc)  starten met de interne verzelfstandiging van de Plantage in samenhang met de ontwikkelingen in de regio en de samenwerking binnen het cultuurcluster  de Plantage zoekt samen met de gemeente Buren naar een invulling van de afbouw van de subsidie  het geven van erfgoedonderwijs (erfgoedcoach) op basisscholen in samenwerking met het Museum

Hoe gaan we monitoren en evalueren? Goed voorbereid aan de start

% deelname VVE-peuters aan een voorschools programma Aantal VVE plaatsen % doorstroming VVE-peuters van VVEpeuterspeelzaal naar VVE-basisschool *

realisatie 2010 83

2011

124 72

128 70

90

prognose 2013 90 90

2012

128 70

2014 90

2015 90

128 70

128 70

prognose 2013 2014 x x

2015 x

128 70

Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn

* Het doorstroompercentage heeft betrekking op schooljaren (2009-2010 en verder).

Niemand mag uitvallen

Aantal niet-leerplichtige jongeren (18 tot 23 jaar) Aantal VSV-ers (18 tot 23 jaar)* Aantal kwalificatieplichtigen(16 tot 18 jaar)*** Aantal VSV-ers (16-18 jaar)

realisatie 2010 2.396

2011 x

2012 x

426** 13

x x

x x

13

x

x

Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn / jaarverslag RMC 2010 *

**

***

x x

x x

x x

x

x

x

x = gegevens onbekend

VSV = Voortijdig schoolverlater = een jongere (tot 23 jaar) die niet meer onder de leerplichtwet valt en nog geen 23 jaar is en die niet in het bezit is van een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt (= minimaal een diploma op HAVO of MBO 2 niveau). Jongeren die naar speciaal voortgezet onderwijs, particulier of praktijkonderwijs gaan en jongeren die bij Defensie zitten, zijn in dit aantal meegeteld. Het aantal VSV-ers 18 tot 23 jaar zal in werkelijkheid daarom iets lager zijn. Kwalificatieplicht = leerlingen tussen de 16 en 18 jaar die geen diploma havo, wvo of mbo (niveau 2 of hoger) hebben, moeten deze zogenoemde startkwalificatie alsnog halen. Met de kwalificatieplicht wordt de leerplicht verlengd tot de dag dat de jongere een startkwalificatie heeft gehaald of tot de dag de jongere 18 jaar wordt.

Pagina 75


realisatie 2009/2010 32

Aantal TaalPlusklas-leerlingen

‘10/11 30

‘11/12 60

prognose ‘12/13 ‘13/14 90 120

‘14/15 x

Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn

Participatie door cultuureducatie

Plantage Binnenschoolse activiteiten: - aantal leerlingen waarvan Tiel - aantal leerling contacturen waarvan Tiel Buitenschoolse activiteiten: - aantal leerlingen waarvan Tiel - aantal leerling contacturen waarvan Tiel Museum Aantal bezoekers basisonderwijs Erfgoed à la carte Aantal bezoekers voortgezet onderwijs 'Kunstmenu'

realisatie 2010

2011

2012

prognose 2013

2014

2015

17.798 6.418 51.615 15.138

12.500 3.500 40.000 12.700

14.536 6.822 n.v.t. n.v.t.

14.536 6.822 n.v.t. n.v.t.

14.536 6.822 n.v.t. n.v.t.

14.536 6.822 n.v.t. n.v.t.

3.039 1.382 70.030 42.700

2.718 1.349 77.248 38.358

2.550 1.277 n.v.t. n.v.t.

2.550 1.277 n.v.t. n.v.t.

2.550 1.277 n.v.t. n.v.t.

2.550 1.277 n.v.t. n.v.t.

2.458

2.000

2.000

2.000

2.000

2.000

149

150

150

150

150

150

Bron: De Plantage, het Museum Er vindt een afname plaats van het aantal binnen- en buitenschoolse activiteiten doordat de gemeenten Buren en Zaltbommel zijn afgehaakt. Het aantal leerlingcontacturen worden niet meer berekend. Het aantal docentcontacturen voor de buitenschoolse activiteiten in 2012 wordt geschat op 16.583.

Pagina 76



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

11.503 4.149 7.354

begroot 2011 11.390 4.294 7.096

begroot 2012 11.301 4.177 7.124



begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

11.148 4.177 6.971

11.061 4.177 6.884

11.008 4.177 6.831

889

878

865

7.354

7.096

7.124

7.860

7.762

7.696

46

19 34

17 51

17 51

17 51

17 51

7.308

7.081

7.090

7.826

7.728

7.662


Bedrag

Onderwijshuisvesting Financieel toezicht Gemeenschappelijke lasten onderwijs Lokaal stimuleringsbeleid Plantage

4.100 2 1.214 549 1.225

Totaal programma 7

7.090

Pagina 77



Het nadelige verschil van € 9.000 wordt als volgt verklaard Lagere doorbelasting ambtelijke uren Nieuwe uitgaven exploitatie Brede School Tiel Oost Per saldo hogere uitgaven onderwijshuisvesting; onder andere door lagere kapitaallasten (€ 102.000) veroorzaakt door bezuinigingsmaatregelen, hogere uitgaven in het kader van het beheer en exploitatie Brede School (€ 75.000) Hogere uitgaven leerlingenvervoer Lagere RSP-bijdrage schoolmaatschappelijk werk Hogere uitgaven combinatiefunctie Brede School, dekking via stelpost op algemene dekkingsmiddelen Hogere salariskosten Plantage (index looncompensatie) Lagere inkomst combinatiefunctie Hogere diverse lasten Plantage Overige niet noemenswaardige verschillen Totaal resultaat na bestemming

V N V

69 25 39

N V N

20 21 30

N N N V

40 33 11 21

N

9


1e inrichting OLP en meubilair Moespot Onderhoud conform huisvestingsprogramma 2012 Brede school: -kapitaallasten -exploitatie Nieuwbouw Cambier van Nootenschool

Netto inv. bedrag 25

Jaarlasten 2012

Jaarlasten 2013

Jaarlasten 2014

Jaarlasten 2015

4

4

3

439 100 346

433 100 341

426 100 336

356 6.500 5.120


Schrappen schoolzwemmen (vanaf 2016, bij afloop contract met SFT) Leerlingenvervoer optrekken km-grens; pijnlijke gevolgen zo veel mogelijk beperken

Jaarlasten 2012

Jaarlasten 2013

92

Jaarlasten 2014

92

Jaarlasten 2015

92

Pagina 78


Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve Verrijkingsmaatregelen Multifunctioneel gebouw Avezaath

stand per 1-1-2012 222.050 363.306

toevoeging rente 17.257


onttrekkingen 23.794 27.630

stand per 31-12-2012 198.256 352.933

Samenleven in de buurt Jeugd en opgroeien Meedoen makkelijker maken Gezond en gelukkig leven Vitale en aantrekkelijke stad

Programma

Maatschappelijke dienstverlening


Pagina 79

Programma 8

Maatschappelijke voorzieningen Wat willen we? Iedereen moet deel kunnen nemen aan het maatschappelijke leven in brede zin. Iedereen participeert in de samenleving. De een doet dat actiever, intensiever dan de ander, maar allen participeren, hoe dan ook. Door dat te doen, bouwen we tegelijkertijd aan die samenleving. En hoe hoger en meer divers de participatiegraad, hoe hechter, hoe rijker (aan inhoud) die samenleving is. Zonder participatie valt onze samenleving uiteen. Participatie beschouwen wij daarom als het bindmiddel dat onze samenleving bijeenhoudt en als de motor van het verder uitbouwen van die samenleving. Activiteiten die de sociale samenhang tussen bewoners en bevolkingsgroepen versterken, worden door de gemeente positief gewaardeerd. In het bijzonder kwetsbare groepen, zoals kinderen en ouderen, moeten de ruimte hebben zich te ontplooien. Sport en speelvoorzieningen horen hierbij. De inwoners van Tiel zijn op veel manieren betrokken bij het maatschappelijk leven in hun stad. Zij ontmoeten elkaar al dan niet in verenigingsverband. Dat versterkt de onderlinge band en gemeenschapszin en heeft een positief effect op de leefbaarheid van de stad. De gemeente Tiel waardeert en stimuleert zonodig de inspanningen van vrijwilligers. Met de 'Integratienota' geeft de gemeente Tiel haar visie op het beleid, met als uitgangspunt: 'Alle Tielenaren doen mee aan alle facetten van de Tielse samenleving'. Iedereen in Tiel moet gezond mee (kunnen) doen. Clubs, sporten culturele verenigingen en vrijwilligerswerk zijn daarbij belangrijke pijlers. En gezien de grote populatie jongeren en hun belang voor de toekomst van Tiel, gaan we door met het succesvolle jeugdbeleid. De WMO is één van de belangrijkste instrumenten voor de gemeente om de zelfredzaamheid én de saamhorigheid van de Tielse burgers te vergoten. Dit heeft een positieve uitwerking op hun mogelijkheden om volwaardig in onze samenleving te kunnen participeren. Voor de jeugd in Tiel willen we graag dat kinderen zich ontwikkelen tot gezonde, sociaal vaardige en economisch onafhankelijke volwassenen, die bereid en in staat zijn om te participeren in de samenleving. Vanuit het lokale en regionale gezondheidsbeleid richten we ons op het tegengaan van sociaaleconomische gezondheidsverschillen, overgewicht en roken, met name bij de jeugd. Overigens is het gezondheidsbeleid ook onderdeel van het jeugdbeleid, het Centrum voor Jeugd en Gezin en het milieubeleid. Tiel is een regiostad waar het goed toeven is: schouwburg en filmtheater 'de Agnietenhof', het centrum voor de kunsten 'de Plantage', het ziekenhuis, een gevarieerd winkelaanbod en gezellige uitgaansmogelijkheden.


Pagina 80

De inwoners van Tiel waarderen voorzieningen als schouwburg en filmtheater Agnietenhof, de Plantage, de Bibliotheek en het Streekmuseum, maar ook de uitgaansmogelijkheden, het gevarieerde winkelaanbod en evenementen als het fruitcorso en Appelpop. De gemeente wil haar regierol in het aanbod en de afstemming van de verschillende maatschappelijke en culturele instellingen beter vormgeven. We zetten zowel in op binnen- en buitenschoolse cultuureducatie en erfgoededucatie (zie ook programma 7) als op het versterken van het voorzieningenniveau en het ontwikkelen en realiseren van het Cultureel Kwartier en het Cultuurcluster.

Wat hebben we aan beleid? Samenleven in de buurt  Sport beweegt, sport bindt, sportbeleid gemeente Tiel 2006-2015  Spelen in Tiel, speelruimtebeleid gemeente Tiel 2005-2010  WMO plan 2008-2012 Jeugd en opgroeien  Kadernotitie Jeugdbeleid 2008-2012  Beleidsnotitie peuterspeelzaalwerk 2002  Toezicht- en handhavingsbeleid kinderopvang gemeente Tiel 2009  Verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk gemeente Tiel 2009  Startnotitie Centrum Jeugd en Gezin (CJG) 2009  Speerpunten Ambities Doelen van het op te stellen Lokaal Integraal Onderwijsbeleid gemeente Tiel 2010 e.v.  'Goed voorbereid aan de start', de uitwerking van het speerpunt goed voorbereid aan de start uit het lokaal integraal onderwijsbeleid 2010 e.v.  Plan van aanpak CJG Tiel 2011 Meedoen makkelijker maken  Top in Tiel 'zo lang mogelijk zelfstandig wonen' 2007  Zicht op de Top in Tiel, 2011 (inventarisatie stand van zaken en verbreding van WWZconcept)  Nota Inburgeringsbeleid 2007 en verordening Wet Inburgering  Kadernota Maatschappelijke Participatie en Sociale Integratie, inclusief uitvoeringsprogramma 2008-2012  Verordening individuele voorzieningen gemeente Tiel 2010  Nota Participatiebudget 2009 Gezond en gelukkig leven  Nota 'Aanpak sociaal economische gezondheidsverschillen' 2005-2006  Evaluatie lokaal gezondheidsbeleid 2007  Regionale Nota gezondheidsbeleid met lokale paragraaf 2008-2011 (lokale paragraaf vastgesteld in 2009) Vitale en aantrekkelijke stad  Cultuurnota 2007-2010 + evaluatie 2011  Visiedocument gebiedgericht cultuurbeleid Rivierenland 2009-2012  Beleidsvisie 2011-2016 'Een museum = 1 geheel'  Bibliotheekwerk in Rivierenland (april 2010)  Convenant uitvoering Bibliotheekwerk 2012-2015 (NB nog niet alle gemeenteraden in Rivierenland hebben hierover een besluit genomen)

Pagina 81


   

Contract interne verzelfstandiging Agnietenhof Nota evenementenbeleid 2007 Tussentijdse check (evenementennota 2007) 2010 Rapportage Crisisonderzoeksteam (COT) 2010

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? Samenleven in de buurt Sport Diverse ontwikkelingen geven aanleiding tot het opstellen van een visie ten aanzien van de sportaccommodaties. De raad heeft de wens uitgesproken om te komen tot een kostendekkende huur van sportaccommodaties; de uitkomsten van het in 2010 opgestelde meerjaren onderhoudsplan buitensportaccommodaties laten zien dat de komende jaren veel geld geïnvesteerd moet worden om deze accommodaties op peil te houden; het zwembad is verouderd; een aantal verenigingen heeft geen (geschikte) accommodatie; de structuurvisie biedt de mogelijkheid om het terrein achter de Schaarsdijksweg in te richten voor sport. Deze ontwikkelingen maken het noodzakelijk om te komen tot een visie waarin is verwoord op welke manier de gemeente om wil gaan met haar gemeentelijke sportaccommodaties. Spelen De beleidsnota 'Spelen in Tiel, speelruimtebeleid gemeente Tiel 2005-2010' wordt geëvalueerd en geactualiseerd. In het beleid zal meer aandacht zijn voor de in Tiel aanwezige 'jongeren ontmoetingsplekken' (Joppen). Deze worden geïntegreerd in het speelbeleid. Ook wordt in de nota aandacht besteed aan de voorgenomen bezuinigingen op het onderhoud en beheer van de bestaande speelvoorzieningen en wat de consequenties daarvan zijn. Sociale aanpak in Tiel Oost en Tiel West Zowel in Tiel Oost als in Tiel West is in het kader van TSOb III in de periode 2008 t/m 2011 een aantal projecten gerealiseerd. Tiel Oost  Sportieve Jop voor jongeren vanaf 12 jaar  Sportactivering voor jongeren  De inzet van Dynamiek  Straat- en jongerencoaches in de wijk  Samenwerking Brede School Tiel Oost

Tiel West  Dynamiek  Prachtouders  Aanbod Cruijff Court  Filmproject Hertogenwijk  Pilot Stadsdienst

Het is nog onduidelijk in hoeverre deze projecten een vervolg kunnen krijgen in de periode 2012 en verder. Dit is mede afhankelijk van de afspraken die worden gemaakt met de provincie Gelderland over GSO en het Regio Contract (zie ook paragraaf H TSOb). Jeugd en opgroeien Transitie jeugdzorg Gemeenten worden verantwoordelijk voor alle jeugdzorg die nu onder het rijk, de provincies, de gemeente, de AWBZ en de ZvW valt. Het gaat om alle onderdelen onder de verzamelnaam jeugdzorg. Het betreft hier:  vrijwillige jeugdzorg  gesloten jeugdzorg  jeugdbescherming (gezinsvoogdij en voogdij)  jeugdreclassering


 

Pagina 82

jeugd-GGZ (Geestelijke GezondheidsZorg) jeugd-LVG (Licht Verstandelijke Handicap)

Vanaf 2014 worden alle taken op het gebied van jeugdzorg gefaseerd overgeheveld naar de gemeenten. De Centra voor Jeugd en Gezin (zie het kopje hieronder) zullen gaan dienen als frontoffice voor alle jeugdzorg van de gemeenten. Eind 2016 moeten alle functies zijn overgeheveld. Gezamenlijk optrekken van gemeenten in dit proces ligt voor de hand, omdat voor de specialistische hulp zoals residentiële hulp, de Kindertelefoon, het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, de jeugdbescherming en de jeugdreclassering een schaalgrootte van circa 235.000 inwoners efficiënter is. Gemeenten bereiden zich in 2012 voor op de decentralisatie van de jeugdzorg: gezamenlijk commitment over de visie, oriëntatie en verkenning van het jeugdzorgveld zoals de jeugd-GGZ en de jeugd-LVG, signaleren van de huidige knelpunten in de praktijk van de jeugdzorg. Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Het realiseren van een sluitende jeugdketen met een dekkend (basis)aanbod en het bevorderen van optimale afstemming en samenwerking tussen alle jeugdketenpartners zijn de twee belangrijkste opdrachten voor het Centrum Jeugd en Gezin. De gemeente heeft hierin een regierol. Het CJG is een groeimodel en is gestart vanuit bestaande voorzieningen en netwerken en zal in de komende jaren gaan uitgroeien tot een niet meer uit de samenleving weg te denken vraagbaak en regelunit op het gebied van opvoeden en opgroeien. Na het ontwikkelen van een regionale visie op het CJG, de lokale startnotitie ‘Opvoeden en Opgroeien in Tiel 2009’ en het ‘Plan van Aanpak CJG Tiel 2011’ zal de ontwikkeling van het CJG doorgaan in de komende jaren. Er komen veel maatschappelijke ontwikkelingen in rap tempo op ons af, zoals onder meer: de Kanteling binnen de WMO, de veranderingen in het Passend Onderwijs, de ondersteunende begeleiding uit de AWBZ, de ontwikkelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt en de overheveling van alle taken van de jeugdzorg naar de gemeente. De ontwikkeling zal gaan naar minder individuele interventies op basis van risicotaxaties, meer versterking van zelfredzaamheid en sociale netwerken en een betere preventieve inzet van ervaren professionals (generalisten) in een vroeg stadium. Om een succesvolle omvorming tot stand te brengen is tijd nodig voor ontwikkeling, innovatie, implementatie en professionalisering. Het huidige CJG is pas een eerste stap naar een meer integraal aanbod. Het plan van aanpak CJG 2011 waarbinnen een aantal pilots draaien zal eind 2011 geëvalueerd worden, waarna aanpassingen in beleid en verschuivingen binnen de begroting aan de orde zijn. Beleidsontwikkelingen binnen het CJG zijn:  de transitie van de jeugdzorg en het CJG als frontoffice voor de jeugdzorg  cultuuromslag richting versterken eigen kracht en regie bij ouders, kinderen en jongeren  inventariseren van het aanbod opvoedingsondersteuning en dit omzetten naar een aanbod dat passend is binnen het CJG  realiseren van een pool van generalisten, die zichtbaar zijn naar ouders, kinderen, jongeren en samenwerkingspartners  verder stimuleren van onderlinge samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in de jeugdketen door overleggen, bijeenkomsten en scholingen en realisatie en implementatie van het samenwerkingsconvenant


 



Pagina 83

ontwikkeling en implementatie van een CJG-monitor om de ontwikkeling en de resultaten van het CJG te kunnen monitoren; na de 0-meting zullen de definitieve succesfactoren voor het CJG geformuleerd worden inventarisatie, afstemming en verbinding tussen het CJG met daarbinnen de Jeugdpreventienetwerken 12- en 12+ (voorheen MDT's genoemd) met alle overige netwerken en overleggen waar gezinnen, kinderen en jongeren besproken worden gebaseerd op verschillende leefgebieden de trainingen vroegsignalering, die in 2011 gestart zijn, worden in 2012 voortgezet.

Meedoen makkelijker maken Participatiebudget De doelstelling van de Wet Participatiebudget is dat iedereen naar vermogen meedoet in de maatschappij. Dit kan via arbeidsparticipatie en als dat (nog) niet kan door middel van maatschappelijke participatie. Er zijn verschillende regelingen om daar vorm aan te geven: arbeidsreïntegratie, inburgeringstrajecten en volwassenen onderwijs. De Wet Participatiebudget biedt ruimte om deze regelingen integraal in te zetten. Per 2009 zijn de geldstromen voor Inburgering, het werkdeel WWB en de middelen voor volwasseneneducatie samengevoegd. Vanaf 2010 wordt door de rijksoverheid op dit budget bezuinigd. Het kabinet is voornemens om vanaf 2014 nieuwkomers hun eigen inburgering te laten betalen. Het budget voor inburgering (participatiebudget) zal in de komende drie jaar nagenoeg tot nul worden afgebouwd. Zie ook programma 3 en programma 7 voor de bezuinigen op reïntegratie en volwasseneneducatie (ROC). Wet maatschappelijke ondersteuning (voorzieningen) De kosten van de individuele voorzieningen nemen onder andere toe doordat de tendens om langer zelfstandig te wonen zich voortzet. Tiels beleid is gericht op de bevordering van het langer zelfstandig wonen; zie de Nota 'Top in Tiel'. Het is nu echter ook zaak dat de verantwoordelijkheid voor het realiseren daarvan breder gedragen gaat worden. Wooncorporaties, projectontwikkelaars, eigen huisbezitters en huurders zijn even zo goed verantwoordelijk daarvoor. De afdelingen Stadsontwikkeling, Onderwijs en Welzijn en Werk, Inkomen & Zorg streven naar integraal woonbeleid. Zeker ook gezien de toegenomen extramuralisering van zorginstellingen. In de Tielse woonvisie zal dit meer benadrukt worden. Beoogd doel is om de gezamenlijke verantwoordelijkheid in de prestatieafspraken met wooncorporaties op te nemen. Er wordt ingezet op het ontwikkelingen van instrumenten die deze verantwoordelijkheid benadrukken in (ver-)bouwplannen van individuele inwoners en instellingen. Uiteraard worden ook instrumenten ontwikkeld om huurders op diverse manieren te wijzen op het anticiperen op hun woontoekomst. WMO resultaat gericht denken en handelen In de Wet maatschappelijke ondersteuning is opgenomen dat het college een compensatieplicht heeft. Bedoeld wordt dat het college ondersteuning dient te bieden. Belangrijk is de vraag waarin de ondersteuning geboden dient te worden en welk resultaat beoogd wordt om daarmee te behalen. Er is in feite sprake van een resultaatverplichting. In 2012 en verder wordt vorm en inhoud gegeven aan deze resultaatverplichting. Vraaggerichte aanpak en inzet van het sociale netwerk en algemene voorzieningen moet er meer en meer toe bijdragen dat maatschappelijke participatie ook door de maatschappij zelf wordt vorm gegeven. Als overheid moeten we koersen op een mentaliteitsverandering.


Pagina 84

Burgers en de samenleving waarin zij verkeren moeten bij vraagstukken rondom participatie, het ontmoeten van mensen, het voeren van een huishouden, het zich lokaal verplaatsen, het langer zelfstandig blijven wonen en het gestructureerd uitvoeren van dagelijkse levensverrichtingen de handen ineen steken om het gezamenlijke zelfoplossende vermogen te bereiken. Indien dat niet lukt, is het aan de gemeente om dan alsnog de ondersteunende hand te bieden. Dit traject staat ook bekend als 'De kanteling'. Begeleiding nieuwe resultaatverplichting WMO De AWBZ pakketmaatregelen brengen met zich mee dat de ABWZ-functie begeleiding geschrapt wordt. Gelijktijdig wordt een nieuwe taak in de WMO opgenomen. De gemeente krijgt per 2013 de opdracht om mensen met matige of ernstige beperkingen als gevolg van lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke of een psychogeriatrisch of psychiatrisch probleem ondersteuning te bieden bij het vinden en krijgen van begeleiding. Deze begeleiding is er op gericht om zelfredzaamheid te bevorderen ten einde opname of verwaarlozing te voorkomen. In 2012 zal de impact in beeld gebracht worden en de vormgeving van deze nieuwe taak plaats gaan vinden. Het Zorgkantoor, zorgaanbieders en het CIZ zijn hierbij gesprekspartners. Hulpmiddelen Gemeenten worden waarschijnlijk vanaf 2013 ook verantwoordelijk voor de verstrekking van alle hulpmiddelen die te maken hebben met 'zelfredzaamheid in en om de woning'. Dat wil zeggen dat hulpmiddelen van de AWBZ en de Zorgverzekeringswet (Zvw) 'overgeheveld' worden naar de WMO. Enkele bekende hulpmiddelen zijn; de rollator, krukken, (tijdelijke) rolstoel, trippelstoel, eetapparaten, diverse soorten prothesen. In 2012 vinden de voorbereidingen hierop plaats. Regiotaxi Rivierenland / Gelderland In het najaar van 2011 is de samenwerkingsovereenkomst Regiotaxi Gelderland, betreffende inkoop regiotaxi vervoer met de Provincie Gelderland getekend. De samenwerking wordt aangegaan voor drie jaar, te beginnen per 1 januari 2013. In 2012 vindt afronding van het aanbestedingstraject plaats. Aansluitend vindt de implementatie van het regiotaxisysteem plaats. In de overeenkomst is de optie opgenomen om deze voor drie maal één jaar te verlengen. Een kostenstijging voor de gemeente, in vervolg daarop van de bijdrage van de reiziger, wordt verwacht. Nu wordt aangenomen dat de kostenstijging zo'n kleine 20% zal gaan bedragen. Maatregelen om de kosten beheersbaar te houden zijn in voorbereiding. Gezond en gelukkig leven Nota gezondheidsbeleid Eind 2011 verschijnt de nota regionaal gezondheidsbeleid Rivierenland 2012-2015. Deze nota biedt gemeenten en instellingen in de regio Rivierenland informatie en advies bij het opstellen van regionaal en lokaal gezondheidsbeleid. Sociaal economische gezondheidsverschillen vormen hierbij speerpunt van beleid. De nota geeft aan op welke wijze het huidige gezondheidsbeleid voortgezet kan worden en welke gezondheidsproblemen gemeenten in samenwerking met de GGD en andere partijen op regionaal niveau zouden kunnen oppakken. Juist op deze onderwerpen is door samenwerking een meer krachtigere benadering mogelijk, dan wanneer elke gemeente dat afzonderlijk zou doen. De individuele gemeenten geven aan de hand van lokale problemen en behoeften aan welke accenten en speerpunten ze daarnaast nog willen aanbrengen in hun lokale gezondheidsbeleid. Dit formuleren zij in een lokale nota gezondheidsbeleid. Deze nota zal in Tiel eind 2011 zijn opgesteld. Hierbij kan worden voortgeborduurd op de inspanningen en resultaten die al bereikt zijn met RSP/gezondheidsprojecten (sociaal economische gezondheidsverschillen).


Pagina 85

Wonen, Welzijn en Zorg (WWZ) In 2011 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de stand van zaken per servicegebied in Tiel in relatie tot de planning zoals opgesteld in het actieplan uit 2008 (zie de nota 'Zicht op Top in Tiel'). Tevens is gekeken op welke wijze tot een verbreding van het WWZ-concept gekomen kan worden. Verbreding in de betekenis van: ook andere doelgroepen (mensen met een psychische/psychiatrische/verstandelijke of functionele beperking) toevoegen, meer en andersoortige aanbieders toevoegen, meer eigen krachtmethoden inbouwen, regievoering door de gemeente versterken in projectmatige aanpak. In 2011 is een uitvoeringsplan opgesteld. In 2012 wordt uitvoering gegeven aan het uitvoeringsplan. Openbare Geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) / Maatschappelijke opvang (MO) OGGZ/MO is een regionaal dossier dat in nauw overleg met centrumgemeente voor MO Nijmegen wordt opgesteld. Het dossier bestrijkt inmiddels door toevoeging van West Maas & Waal tien gemeenten. Onder dit dossier vallen diverse functies:  vangnet (producten: meldpunt bijzondere zorg, dagopvang)  keten zorg (OGGZ-interventieteam, Patch, OGGZ-trajecten)  keten wonen (huisuitzettingen tegengaan, tweede kansbeleid wonen, bijzondere bemiddeling, tussenvoorziening wonen, beschermd wonen, onderste trede wonen)  keten financiën (pilot budgetbeheer, platform schuldhulpverlening)  keten veiligheid (samenwerking Veiligheidshuis in verband met huiselijk geweld, loverboy problematiek en verwarde bedreigers). De gemeente Tiel is in dat dossier in sterke mate betrokken omdat vooral in Tiel de voorzieningen zijn gehuisvest, Tiel de grootste probleemeigenaar is en als centrumgemeente voor de regio optreedt. Tiel heeft bovendien een aantal onderdelen in het dossier actief op zich genomen. Dit betreft de realisatie van de beschermde woonvorm (voorzien eind 2011) en de realisatie van de aanpak onderste trede woonladder (pilot 2011-2013). Vitale en aantrekkelijke stad Cultureel Kwartier en Cultuurcluster Het Cultureel Kwartier (Westluidense Poortgebied) wordt door de concentratie van diverse culturele voorzieningen in de nabijheid van schouwburg en filmtheater Agnietenhof een levendige stadsentree. Op ieder tijdstip van de dag vinden hier activiteiten plaats op het gebied van kunst en cultuur, educatie en informatie. Het nieuwe Cultuurcluster (met onder andere De Plantage en bibliotheek) biedt mogelijkheden tot verrijking van het culturele aanbod en een groter publieksbereik. Het cultuurcluster is een centrum met tal van activiteiten voor iedereen die zich wil blijven ontwikkelen en binnen zijn of haar interessegebieden via diverse media kennis en informatie wil vergaren, een cursus volgen of een expositie, lezing of voorstelling bezoeken. Dankzij de clustering van functies (cultuur, educatie, informatie en ontmoeting) en samenwerking tussen de culturele instellingen zijn veel ingrediënten aanwezig om het cultuurcluster uit te kunnen laten groeien tot de centraal gelegen openbaar toegankelijke ontmoetingsplaats voor Tiel. Het ambitiedocument voor de Westluidense Poort en het ruimtelijke programma van eisen voor het cultuurcluster zijn gereed. Deze laatste zal najaar 2011 in de markt worden gezet. Bibliotheek Het aanbod voor het primair onderwijs is uitgebreid en de rol van de bibliotheek als stevige ondersteunende partner bij taalontwikkeling, leesbevordering en mediawijsheid wordt goed ingevuld (zie ook programma 7). Uit het klanttevredenheidsonderzoek (KTO) is gebleken dat een verschuiving van de openingstijden wenselijk is. De bibliotheek speelt hier op in door een verschuiving in de openingstijden (extra uren op zaterdag en ochtend en minder uren 's middags).


Pagina 86

Eveneens in antwoord op de uitkomst van het KTO volgt in 2012 wijziging van de tariefstructuur voor contributies. Het basisabonnement blijft behouden en er komt een plusabonnement conform het Gelders tarief met meer eenvoud en gemak en aansluitend op de wensen van het KTO. Dit betekent gratis lenen van alle materialen, herinneringsmails (ter voorkoming van 'telaat-boetes'), een gratis partnerpas en gastlidmaatschap voor gratis lenen binnen de provincie. De bibliotheek onderhoudt en beheert van de sociale kaart ten behoeve van de websites van het CJG en WMO. Daarnaast worden in samenwerking met het CJG ouderavonden georganiseerd over onderwerpen op het terrein van opvoeding, lezen en mediawijsheid. De studiekringen (ca. 60 tot 70 ochtenden per jaar) voor senioren die de bibliotheek samen met het ROC organiseert voorzien in een duidelijke behoefte. Tijdens deze ochtenden staat telkens een ander actueel maatschappelijk thema voor ouderen centraal. Museum Het museum heeft voor de periode 2010-2015 opnieuw de status 'Erkend museum' verkregen. Deze wordt afgegeven door het Nederlands museumregister en is een voorwaarde voor het verkrijgen van subsidies van de Provincie Gelderland. In het nieuwe beleidsplan 2011-2016 'Eén museum = 1 geheel' is veel aandacht voor digitalisering en een goede ontsluiting van informatie via het web. Samen met het Gelders Erfgoed ontwikkelt het museum een provinciebrede erfgoedgame. Het ministerie heeft de hiervoor ingediende plannen inmiddels goedgekeurd. Naar verwachting is de erfgoedgame eind 2012 klaar. Het museum werkt tevens aan een bidboek voor de collectie.

Wat gaan we doen in 2012? Samenleven in de buurt  het opstellen van een visie ten aanzien van de gemeentelijke sportaccommodaties  het realiseren van 6,7 fte combinatiefuncties  de verbouwing van Westrooijen is gereed Jeugd en opgroeien  doorontwikkelen van het Centrum Jeugd en Gezin Tiel  voorbereiden transitie Jeugdzorg en CJG als frontoffice voor de Jeugdzorg  uitvoeren programma jeugd en veiligheid (zie ook programma 1) Meedoen makkelijker maken  evalueren WMO-beleid en opstellen nieuw beleid voor 2012 en verder  voorbereiden van de decentralisatie van de functie AWBZ-begeleiding  invulling geven aan landelijke basisfuncties ter ondersteuning van vrijwilligers (in de zorg) en mantelzorgers  de zelfredzaamheid van de burger, zelfhulpgroepen en belangenbehartigers versterken  de inzet op de ontwikkeling van collectieve (WMO) voorzieningen die voorliggend zijn aan individuele voorzieningen continueren  uitvoering geven aan de herijking van de doelen op het terrein van Wonen Welzijn en Zorg (meer aanbieders, meer doelgroepen, meer welzijn, meer eigen kracht methoden, ook commerciële organisaties gecombineerd met realistisch ambitieniveau)  start project Sport en bewegen in het kader van integratiebeleid (meer bewegen en tevens het ontwikkelen van organisatorische vaardigheden en het leggen van contact in de buurt voor vrouwen)  start project straatcoaches (integratie en veiligheid): terugdringen van de overlast door jongeren in de wijk Tiel West

Pagina 87




start project Eigen Kracht (motiveren en activeren van laagopgeleide vrouwen (nietuitkeringsgerechtigden)

Gezond en gelukkig leven  verder invulling geven aan de Kanteling binnen de WMO  oppakken verbreding concept Wonen, Welzijn en Zorg  opstellen lokale gezondheidsparagraaf Tiel in relatie tot regionale nota  toepassen diagnostisch instrument sociaal economische gezondheidsverschillen in Tiel West  realisatie onderste trede van de woonladder (pilot) in relatie tot onder meer schuldhulpverlening  monitoren van doorstroming op de woonladder (beschermde woonvorm en verder) Vitale en aantrekkelijke stad  evalueren gemeentelijk evenementenbeleid  uitvoeren van de beleidsvisie 2011-2016 'Een museum = 1 geheel'  ontwikkelen van de erfgoedgame in het Museum  organiseren tentoonstelling 'De geheimen van St. Nicolaas' (t/m januari 2012) en 'Vervoer in Gelderland'  het permanent in bruikleen verkrijgen van Rijks archeologische collectiestukken uit Tiel  ontwikkelen van een digitaal deteminatiesysteem voor de Daalderop-collectie

Hoe gaan we monitoren en evalueren? Samenleven in de buurt Sport realisatie % jongeren lid sportvereniging % senioren lid sportverenging

2010 59 10

prognose 2011 59 10

2012 59 10

realisatie 2009/2010 97,8% 34

'10/11 98% 38

'11/12 98% 40

31

45

48

326

x

x

2013 60 11

2014 60 11

2015 60 11

'13/14 98% 40

'14/15 98% 40

48

48

48

x

x

x

Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn en de veiligheidsmonitor

Jeugd en opgroeien Jeugdgezondheidszorg

Bereik consultatiebureau 0-1 jaar Aantal jongeren 12-23 jaar dat in het MDT 12+ wordt besproken Aantal kinderen 0-12 jaar dat in het MDT 12- wordt besproken Aantal leerlingen VO/ ROC in begeleiding bij SMW * Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn

* Deze cijfers hebben betrekking op kalenderjaren (2010 en verder).

prognose '12/13 98% 40

Pagina 88


Gezondheidszorg realisatie 2007 Percentage jongeren dat zijn/haar eigen gezondheid 'niet zo best' / 'slecht' vindt Percentage jongeren waarbij sprake is van psychosociale problematiek (op basis van de SDQ-vragenset)

prognose 2011

4

<4

<4

15

< 15

< 15

Bron: E-movo onderzoek 2007 naar gezondheid, welzijn en leefstijl onder leerlingen van de tweede en vierde klas

Het E-movo onderzoek wordt eens in de vier jaar uitgevoerd. Dat is de reden waarom niet voor meerdere jaren gegevens zijn ingevuld. De E-movo 2011 vindt in het najaar 2011 plaats.

Meedoen makkelijker maken Aantal deelnemers Wet Inburgering

Aantal deelnemers gestart * Aantal deelnemers diploma Aantal deelnemers uitgevallen Aantal deelnemers doorloop

realisatie 2010 148 19 3 126

2011 120 (60) x x x

prognose ** 2012 2013 80 40 x x x x x x

Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn * **

2014 0 x x x

2015 0 x x x


Het getal tussen haakjes geeft het aantal deelnemers 2011 weer per 10 augustus 2011. De Wet Inburgering vervalt per 1 januari 2013. 2013 is een overgangsjaar waarin er nog wel een beperkt aantal voorzieningen aangeboden mogen worden.

Het aantal deelnemers dat een diploma haalt, uitvalt of doorloopt is niet te prognosticeren door de variabele cursusduur. Loket Wonen, Welzijn en Zorg

Klantcontacten loket WWZ Telefonisch Fysiek E-mail Digitaal Loket * Verstrekkingen WMO Aantal woningaanpassingen Aantal vervoersvoorzieningen Aantal rolstoelen Aantal hulp bij het huishouden

realisatie 2010

2011

2012

prognose 2013

2014

2015

3.809 152 115 41.197

4.000 160 120 42.000

4.000 160 120 42.000

4.500 200 150 45.000

4.500 200 150 45.000

5.000 250 200 50.000

632 592 168 632

570 532 160 600

556 500 155 590

543 495 150 590

531 490 150 590

531 490 150 590

Bron: afdeling Onderwijs en Welzijn en de afdeling Werk, Inkomen en Zorg * Het cijfer staat voor het aantal hits dat de digitale sociale kaart van de gemeente Tiel ontvangt.

Het loket Wonen, Welzijn en Zorg is ondergebracht in de Vier Gravinnen en wordt uitgevoerd door de Unit WMO van de afdeling Werk, Inkomen en Zorg.

Pagina 89


Gezond en gelukkig leven Leefstijlindicatoren naar leeftijd 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

rokers overgewicht beweegt te weinig alcohol gebruikers

13-14 jr

15-16 jr

19-34 jr

35-49 jr

50-64 jr

65-74 jr

75-84 jr

85-plus

Regionaal    

In regio Rivierenland zien we een afname van het aantal rokers met het stijgen van de leeftijd, van ruim een kwart van de 19-35 jarigen tot 4% bij de 85-plussers. Zorgelijk is het hoge aantal rokers op middelbare scholen. Overgewicht is een groot gezondheidsprobleem. Op basis van zelfrapportage zijn de cijfers nog een onderschatting. Opvallend is het hoge percentage obesen van 35-jaar en ouder, zo’n 17%. Lichamelijke activiteit: gemiddeld voldoet een kwart van de volwassenen en de helft van de senioren niet aan de beweegnorm. In de regio is het aantal geheelonthouders relatief hoog: toch gebruikt 4 van de 5 inwoners alcohol. In de leeftijdsgroep 50-75 jaar wordt relatief veel (te veel) gedronken. Ook jongeren beginnen al jong met (te veel en te vaak) alcohol drinken: vanuit gezondheidsoogpunt is de aanbeveling geen alcohol tot 21 jaar.

Tiel 





Overgewicht: In totaal heeft 13% van de kinderen in Tiel (ernstig) overgewicht (gezondheidsmonitor 0-12 jarigen). Alcoholgebruik: In Tiel drinken 20 van de 30 ouders zelf alcohol ( 67%). Dat percentage is iets lager dan de hele regio Rivierenland (74%). Uit onderzoek blijkt dat 44% van de jongeren alcohol heeft gedronken in de maand voorafgaande aan het onderzoek (regionaal 50%), waarvan 30% weleens 5 glazen alcohol of meer op een avond (binge drinken). Roken: 26% van de volwassenen (19-65 jaar) rookt. Jongeren uit Tiel roken vaker dagelijks dan in de regio.

Medische voorzieningen / Algemeen Maatschappelijk Werk realisatie 2010 2011 Algemeen maatschappelijk werk Aantal dossiers 651 670 Aantal kortdurende contacten 298 303

2012

prognose 2013

2014

2015

670 303

670 303

670 303

-

Bron: Algemeen Maatschappelijk Werk

Deze afspraken zijn gebaseerd op het meerjarenconvenant Algemeen Maatschappelijk Werk 2011 t/m 2014 .

Pagina 90


OGGZ/MO en verslavingszorg

Dagopvang en dienstencentrum Dak- en thuislozen Nieuwe inschrijvingen dagopvang Waarvan uit Tiel Aantal unieke cliënten % Traject succesvol Bezoekers Dagopvang Postadres bij Dagopvang Meldpunt Bijzondere Zorg Aantal meldingen Regio Waarvan uit Tiel Casussen huiselijk geweld (gemeld via Meldpunt Bijzondere Zorg) Regio Waarvan in Tiel Verslaafden alcohol en drugs Unieke cliënten in behandeling % afkomstig uit Tiel

realisatie 2010

2011

prognose 2012

2013

2014

122 68 (56) 194 94 4.645 52

135 76 215 94 4.650 55

145 81 225 94 4.650 55

150 84 230 94 4.650 55

155 87 235 94 4.650 55

260 75

265 80

265 80

265 80

265 80

120 28

125 30

125 30

125 30

125 30

620 269 (43)

750 43

800 43

850 43

900 43

prognose 2013

2014

2015

Bron: Meldpunt bijzondere zorg (GGD Regio Rivierenland), Iriszorg

Vitale en aantrekkelijke stad Culturele instellingen

Schouwburg Agnietenhof Bezettingsgraad eigen professionele voorstellingen Totaal aantal activiteiten Totaal aantal bezoekers Bibliotheek Aantal seniorleden Aantal volwassenenleden Aantal jeugdleden Aantal uitleningen Aantal bezoekers Museum Aantal bezoekers

realisatie 2010

2011

2012

60

60

60

60

60

60

352 88.769

350 88.000

350 88.000

350 88.000

350 88.000

350 88.000

883 4.029 6.523 264.224 128.224

880 3.977 6.748 304.010 130.000

880 4.000 6.800 310.000 135.000

880 4.000 6.800 310.000 135.000

880 4.000 6.800 310.000 135.000

880 4.000 6.800 310.000 135.000

16.336

15.000

15.000

15.000

15.000

15.000

Bron: Schouwburg Agnietenhof, Bibliotheek en het Museum Het museum streeft naar een structureel aantal bezoekers tussen de 15.000 en 17.000.

Pagina 91



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

begroot 2011

19.638 5.488 14.150

20.933 5.057 15.876



begroot 2012

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

20.737 4.775 15.962

20.670 4.807 15.863

20.738 4.789 15.949

20.693 4.786 15.907

111

121

170

177

14.150

15.876

16.073

15.984

16.119

16.084

1.018 489

290 936

297 94

297 103

297 137

302 128

14.679

15.230

16.276

16.178

16.279

16.258

Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.9 8.10 8.11 8.12 8.13 8.14 8.16 8.17 8.18 8.19

Maatschappelijke ondersteuning Prestatievelden WMO Verstrekkingen WMO Ouderen en gehandicapten Allochtonen Jeugd Sociaal Cultureel Werk Lokaal gezondheidsbeleid OGGZ/maatschappelijke opvang Sport Spelen Cultuurbeleid Bibliotheek Museum Schouwburg Agnietenhof Stads- en regionaal archief Evenementen en volksfeesten Totaal programma 8

bedrag 162 166 5.766 24 317 566 1.424 1.448 133 1.833 329 259 819 430 1.349 600 651 16.276

Pagina 92



Het nadelige verschil van € 1.046.000 wordt als volgt verklaard Hogere doorbelasting ambtelijke uren Lagere onttrekking aan reserves, grotendeels veroorzaakt door eenmalige onttrekking van € 695.000 aan reserve Centrum Jeugd en Gezin in 2011 en reserve Integratie ad € 73.000 Lagere uitgaven WMO-zorgloket door besparing exploitatielasten Hogere lasten door verstrekking in het kader van de WMO Lagere uitvoeringskosten inburgering door lagere aantal inburgeringstrajecten Lagere kosten integratie, hiervoor was incidenteel budget beschikbaar, hiertegenover staat ook een lagere bijdrage uit de reserves In 2011 zijn incidentele budgetten opgenomen voor realisatie CJG (€ 695.000), hiertegenover stond een dekking vanuit de reserve CJG, daarnaast is € 60.000 overgeheveld naar de kostenplaatsen. Lagere uitgaven jeugdbeleid door bezuiniging (€ 20.000) en incidentele overschot vanuit 2010 (€ 67.500) en overheveling naar andere budgetten Incidentele lasten in verband met afschrijving aanleg JOP Passewaaij Hogere uitgaven ten behoeve van realisatie MFC Passewaaij Incidentele uitgaven in het kader van het jaar van de vrijwilligers Hogere uitgaven Mozaïek door incidentele verrekeningen in 2011 Nieuwe uitgaven ten behoeve van uitvoering activiteitenplan SEGV Tiel West Per saldo hogere uitgaven ten behoeve van combinatiefuncties sport (overheveling vanuit algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien) Incidentele uitgaven Sport (incidentele uitgaven in 2011 ad € 20.000 en € 80.000 in 2012 ten behoeve van opstellen plan van aanpak sportaccommodaties) Hogere kapitaallasten binnensportaccommodaties (kapitaallasten nieuwe investeringen ad € 124.000 en lagere kapitaallasten door regulier afloop en doorwerking bezuinigingen) Hogere bijdrage verhuur sportaccommodaties (doorwerking bezuiniging 2011) Hogere uitgaven onderhoud speelvoorzieningen (eenmalige afschrijving JOP Vijverterrein ad € 42.000 en € 18.000 voordeel in verband met doorwerking bezuinigingen) Lagere uitgaven onderhoud gebouw Museum (in 2011 is € 40.000 incidenteel geraamd voor aanpassing gebouw voor huisvesting van de Zaak van de Stad in het museum als onderdeel van de bezuinigingen, deze € 40.000 zou verrekend worden met reserve frictie ombuigingen); de verhuizing zal niet meer plaatsvinden Hogere bijdrage RAR inzake combinatiefunctie erfgoedcoach Hogere bijdrage detachering conservator Lagere lasten personeel derden museum Lagere schoonmaakkosten (voordeliger contract) Lagere kapitaallasten museum Hogere uitgaven schouwburg Agnietenhof, grotendeels veroorzaakt door kapitaallasten en salariskosten, deze maken geen onderdeel uit van de exploitatiesubsidie Overige niet noemenswaardige verschillen

N N

463 843

V N V V

23 186 23 73

V

753

V

82

N N V N N N

186 100 25 82 20 58

N

61

N

95

V

50

N

20

V

40

V V V V V N

2 7 7 5 4 58

V

32


N

1.046

Pagina 93



Uitvoering activiteitenplan Tiel West in kader van sociaal-economische gezondheidsverschillen Ondersteuning en werkbudget kinderraad Opstellen plan van aanpak sportaccommodaties Gymzaal Tiel West nieuwbouw Vervangingen Agnietenhof >€ 50.000 Omroep- en ontruimingsinstallatie Vleugel Bechstein Akoestisch controlesysteem Vervanging meubilair

Netto inv. bedrag

Jaarlasten 2012 20

Jaarlasten 2013

Jaarlasten 2014

Jaarlasten 2015

11 80 1.794

121

100 109 200 75

119

118

15 13 23

15 12 23 9


Terugdraaien extra middelen jeugdbeleid naar aanleiding van de september-circulaire 2008 Subsidie maatschappelijk werk Speelruimtebeleid (onderhoud speeltoestellen): alleen waar nodig, geen extra’s Uitvoering speelbeleidsplan vertragen Bibliotheek

Jaarlasten 2012 20

Jaarlasten 2013 20

Jaarlasten 2014 20

Jaarlasten 2015 20

18

26 18

26 18

26 18

30 30

30 25

30 20

20

Pagina 94


Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve Collectie Museum Vervangingsinvesteringen Agnietenhof Weerstandsreserve Agnietenhof Algemene reserve Agnietenhof Stadsverfraaiing Subsidie amateurkunst Kapitaallasten korfbalveld Elektronisch Kinddossier Evenementenfonds

stand per 1-1-2012 39.006 1.269.380

toevoeging rente


60.296

234.996

onttrekkingen 90.388

stand per 31-12-2012 39.006 1.474.284

82.000

82.000

35.922

35.922

137.000 22.238 44.313 1.546 7.000

137.000 22.238 43.008 1.546 7.000

2.105

3.410

De gemeente betrekt mensen actief bij het gemeentelijk reilen en zeilen Investeren in de Tielse (bestuurlijke) inbreng in regionaal verband Versterken van het imago van Tiel als centrumstad van de regio Waarborgen van een goede juridische kwaliteit

Programma

Het besturen van de stad

Perspectievennota

Pagina 95


Programma 9

Het besturen van de stad Wat willen we? De burgers van Tiel staan in het gemeentelijk handelen centraal. De kwaliteit van de besluitvorming op gemeentelijk niveau wint aan kracht en draagvlak wanneer burgers hierin participeren. Meedoen en meedenken van mensen is zowel een middel als een doel. De eerste stap om burgers te motiveren om mee te doen en te denken, is om ze snel en adequaat te informeren. Daarnaast speelt de interactieve communicatie een voorname rol. Tiel wil op een moderne wijze, via email en internet, communiceren met haar inwoners. Bij de uitvoering van plannen worden burgers tijdig, direct en voortdurend betrokken. De raad en het college geven vorm en inhoud aan hun nieuwe rolverdeling in het kader van het dualisme. De raad heeft daarbij een kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende taak. Ter ondersteuning van haar controlerende taak is er een lokale rekenkamer ingesteld, die de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gemeentelijk handelen onderzoekt en daarover rapporteert. Tiel heeft ook een verantwoordelijkheid in regionaal verband, naar buurgemeenten en hun inwoners. Het belang van de regio kan het belang van Tiel in bepaalde gevallen overstijgen, bijvoorbeeld als het gaat om werkgelegenheid en woningbouw. Tiel wil haar kwaliteiten niet alleen behouden, maar ook uitbouwen. Een van de manieren om dit te doen is samenwerking met Geldermalsen in het kader van de netwerkgedachte. Tiel is een regiostad waar het goed toeven is: schouwburg en filmtheater 'de Agnietenhof', het centrum voor de kunsten 'de Plantage', het ziekenhuis, een gevarieerd winkelaanbod en gezellige uitgaansmogelijkheden. Tiel staat bekend als een stad voor evenementen met grote allure zoals het fruitcorso en Appelpop. Stadspromotie is een instrument om de positieve aspecten van Tiel voor het voetlicht te brengen, niet al te schreeuwerig, maar wel vasthoudend en effectief. Stadspromotie richt zich niet alleen op de buitenwacht, maar juist ook op de eigen inwoners. Wanneer de eigen bevolking positief is over de eigen stad, versterkt dat de geloofwaardigheid van stadspromotie. Wijken, dorpsgemeenschappen en buurten spelen een centrale rol in de ontwikkeling van Tiel. Het wijkgericht werken kan de lijnen met de gemeente kort en efficiënt houden. In de wijk wordt de gemeente zichtbaar bij mensen en mensen worden zichtbaar voor de gemeente. De gemeente wil de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de inwoners versterken door middel van wijkschouwen en het verstrekken van wijkbudgetten.


Pagina 96

Wat hebben we aan beleid? De gemeente betrekt mensen actief bij het gemeentelijk reilen en zeilen  Notitie wijkgericht werken in de praktijk Versterken van het imago van Tiel als centrumstad van de regio  Beleidsplan citymarketing 2006 Waarborgen van een goede juridische kwaliteit  Verordening op de bezwarencommissie en Reglement interne bezwarencommissie  Verordening klachtenbehandeling gemeente Tiel 2009  Verordening Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door het Openbaar Bestuur 2009

Welke beleidsontwikkelingen zijn er? De gemeente betrekt mensen actief bij het gemeentelijk reilen en zeilen Wijkgericht werken Sinds 2005 hebben de wijkschouwen zich ontwikkeld tot een vast moment in de ontmoeting tussen burgers en bestuur. Waar de eerste jaren de nadruk lag op een 'schouw' van de openbare ruimte, breidt de aandacht zich steeds meer uit naar het brede terrein van de leefbaarheid. Ook de wijkbudgetten blijken een goede manier om bewoners te stimuleren zelf bij te dragen aan de leefbaarheid in hun wijk. Om een goed beeld te krijgen op welke wijze de wijkbudgetten worden ingezet en wat het effect is van wijkgericht werken wordt verder verwezen naar de evaluatie wijkgericht werken 2005-2011. De wijkschouwen zijn bovendien meer en meer een moment en manier om bewonersgroepen met elkaar in contact te brengen én binnen de gemeentelijke organisatie verbindingen te leggen tussen de verschillende beleidsvelden. De directe contacten en korte lijnen worden door de wijkorganisaties en deelnemers aan de wijkschouw gewaardeerd. Inmiddels vinden in alle wijken en dorpen wijkschouwen plaats. Investeren in de Tielse (bestuurlijke) inbreng in regionaal verband Regionale samenwerking Op een groot aantal onderwerpen werkt de gemeente Tiel samen met andere gemeenten in de Regio op basis van gemeenschappelijke regelingen, dienstverleningsovereenkomsten, conventanten, etc. Op dit moment wordt gewerkt aan de uitwerking van regionale samenwerking op gebied van Informatiemanagement en ICT en de Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) op gebied van Milieu (vergunningverlening en handhaving). De komende periode zal er een verdere oriëntatie plaatsvinden naar de mogelijkheden voor regionale samenwerking met de gemeenten Geldermalsen en Culemborg. Versterken van het imago van Tiel als centrumstad van de regio Tiel op de kaart De gemeente Tiel wordt regelmatig uitgenodigd door andere overheden (nationaal en internationaal) om te komen vertellen over onze aanpak van bewonersparticipatie (Tielse Methode). Ook onze aanpak op het gebied van verbetering van de dienstverlening heeft grote belangstelling in de regio maar ook daarbuiten. Iets om trots op te zijn.


Pagina 97

Zaak van de Stad De Zaak van de Stad blijft aan het Plein gehuisvest tot deze functie kan samenvloeien in het Cultuurkwartier. Er is een gunstiger huurcontact bedongen voor de timebeing. Flipje De revival van Flipje wordt verder uitgebouwd. De gemeente Tiel benut het positieve imago van Flipje maximaal ten bate van stadspromotie. Tiel blijft nadrukkelijk gepositioneerd als stad van Flipje. Ook vanuit Stadspromotie zal Tiel als belangrijke stad binnen de regio gepositioneerd worden. Hierover worden gesprekken gevoerd met regionale spelers zoals de Rabobank. Vanuit die samenhang kan stadspromotie nog beter vorm krijgen. Verder zal in 2012 een nieuwe overzichtelijke gebruiksvriendelijke website worden gelanceerd. Waarborgen van een goede juridische kwaliteit Bezwaren- en klachtenprocedures In het kader van de bezuinigingen wordt de externe bezwarencommissie in 2014 afgeschaft. Wel blijven we verplicht om bezwaren tijdig en zorgvuldig af te handelen. De komende periode zullen we onderzoeken op welke wijze we deze bezwaren in de toekomst gaan afhandelen, waarbij uitgangspunt is dat de bezwaren tijdig en juridisch juist worden afgehandeld. Met betrekking tot de klachtenprocedure blijven we naar een snelle en informele afhandeling van de klacht streven, omdat gebleken is dat dat in veel gevallen tot tevredenheid van de burger leidt. Juridische control De productgroep Juridische Zaken wordt gemakkelijk gevonden door de vakafdelingen als juridisch advies naar het oordeel van de vakafdeling gewenst is. Meer dan voorheen is Juridische Zaken betrokken bij het opstellen van overeenkomsten tussen de gemeente en andere partijen of het ontwerpen van verordeningen en andere regelgeving. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een juridisch kompas waar de vakafdelingen gemakkelijk informatie terug kunnen vinden over het ontwerpen van regelgeving en overeenkomsten, maar ook over bezwaren- en klachtenprocedures en andere juridische aangelegenheden als WOB-verzoeken en aansprakelijkheidsstellingen. Sinds 1 januari 2011 zijn alle algemeen verbindende voorschriften van de gemeente Tiel terug te vinden op www.overheid.nl en (al langer) op de eigen website van de gemeente. Juridische Zaken zorgt er voor dat deze verzameling regelgeving compleet en actueel blijft. BIBOB (Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door het Openbaar Bestuur) Aanvragen voor Drank- en Horecavergunningen en exploitatievergunningen ten behoeve van horeca- en seksinrichtingen worden volgens een indicatorenlijst geselecteerd. Vervolgens wordt onderzocht of er een ernstig gevaar bestaat dat de vergunning voor criminele doeleinden gebruikt zal worden. Indien dat het geval is kan de vergunning worden geweigerd of ingetrokken. Het onderzoek wordt door de eigen organisatie uitgevoerd. Zo nodig wordt aan het landelijke Bureau BIBOB (LBB) om aanvullend advies gevraagd. Inmiddels zijn de extra kosten die hiermee gepaard gaan verwerkt in de leges. In 2012 verwacht de gemeente Tiel haar onderzoeksmogelijkheden verder uit te breiden door samen te werken met het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) dat in Tiel gevestigd zal worden.

Pagina 98


Wat gaan we doen in 2012? De gemeente betrekt mensen actief bij het gemeentelijk reilen en zeilen  uitvoeren bedrijfsbezoeken en bijwonen bijeenkomsten van het georganiseerde bedrijfsleven door het college  wijkschouwen continueren, invulling geven aan taakstellende bezuiniging op wijkgericht werken en komen tot herverdeling van de wijkbudgetten Investeren in de Tielse (bestuurlijke) inbreng in regionaal verband  continueren van de huidige vormen van regionale samenwerking en oriënteren op mogelijke kansen voor de toekomst Versterken van het imago van Tiel als centrumstad van de regio  Tiel nadrukkelijk positioneren als stad van Flipje en als belangrijke stad binnen de regio  positieve ontwikkeling in en rond Tiel etaleren  samenwerking zoeken en stimuleren met en tussen partijen die bijdragen aan een positieve beleving van Tiel Waarborgen van een goede juridische kwaliteit  uitvoeren onderzoek naar een effectieve bezwarenprocedure zonder externe commissie  tijdige en juiste afhandeling klachten en bezwaren  aandacht houden voor klantgerichte, informele wijze van afdoening van klachten en bezwaren  (verder) vormgeven aan een juridisch kompas  inzet van productgroep Juridische Zaken ten behoeve van juridische advisering aan vakafdelingen bestendigen  het regelgevingbestand actueel houden

Hoe gaan we monitoren en evalueren? Waarborgen van de juridische kwaliteit Het aantal ingediende schadeclaims door burgers realisatie 2010 2011 Aantal schadeclaims 36 40 - waarvan afgehandeld 33 40 - waarvan gegrond 11 10 - toegekend totaalbedrag 13.630 10.000

2012 40 40 10 10.000

prognose 2013 45 45 10 10.000

2014 45 45 10 10.000

2015 45 45 10 10.000

Bron: productgroep Juridische Zaken

Alle schadeclaims onder het eigen risico (€ 5.000 voor zaak- en personenschade, € 12.500 voor vermogensschade) worden door de gemeente zelf afgehandeld. Zaken boven het eigen risico worden door de verzekeraar afgehandeld. Dit gebeurt enkele malen per jaar (minder dan 10% van de gevallen).

Pagina 99


Het aantal afgehandelde bezwaarschriften realisatie 2010 Algemeen (m.u.v. belastingen en 71 personeel) - waarvan (gedeeltelijk) gegrond 9 Sociale Zekerheid 82 - waarvan (gedeeltelijk) gegrond 14

2011 70

2012 70

10 100 15

10 100 15

prognose 2013 70 10 100 15

2014 70

2015 70

10 100 15

10 100 15

Bron: productgroep Juridische Zaken

Wanneer naar aanleiding van een bezwaarschrift op voorhand geconstateerd wordt dat een besluit niet in stand kan blijven, wordt ernaar gestreefd een formele bezwaarbehandeling door de commissies te voorkomen. In plaats daarvan wordt in samenspraak met de betreffende vakafdeling een herstelbesluit genomen. De ervaring wijst uit dat deze werkwijze vaak leidt tot intrekking van het bezwaar (33% bij algemeen en 28% bij sociale zekerheid). Daarnaast is er een categorie bezwaren waarbij door een oplossingsgerichte houding een oplossing wordt bereikt tussen vergunninghouder, derde-belanghebbende en gemeente, zodat een oordeel van de bezwarencommissie niet meer nodig is. BIBOB onderzoeken

Totaal aantal onderzoeken Lopende onderzoeken Verleend Ingetrokken of buiten beh. gesteld Geweigerd na advies Waarvan onderzoeken LBB Bron: productgroep Juridische Zaken

realisatie 2010 5 1 1 2 1 2

2011 6 2 1 2 1 1

2012 8 x x x x 2

prognose 2013 8 x x x x 2

2014 8 x x x x 2

2015 8 x x x x 2


Pagina 100



werkelijk 2010

Lasten Baten Totaal

begroot 2011

begroot 2012

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

5.229 198 5.031

4.486 163 4.323

4.403 30 4.373

4.312 30 4.282

4.388 30 4.358

4.304 30 4.274

5.031

4.323

4.373

4.282

4.358

4.274

4.323

4.373

4.282

4.358

4.274



38 11 5.058

Ter informatie Het resultaat na bestemming voor 2012 is opgebouwd uit de volgende producten: Product Naam 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.7 9.8 9.9

Bedrag

Verkiezingen Raad en commissies Burgemeester en wethouders Bestuursondersteuning Bestuurlijke samenwerking Juridische zaken Wijkgericht werken Stadspromotie

0 915 1.217 1.400 46 405 179 211

Totaal programma 9

4.373

Pagina 101



Het nadelig verschil van € 50.000 wordt als volgt verklaard Hogere doorbelasting ambtelijke uren Geen verkiezingen in 2012 Hogere salariskosten raadsleden (indexering) Per saldo bijdrage aan Regio rivierenland hoger in verband met voordelige afrekening 2010 (verantwoord in begroting 2011) Lagere kosten wijkgericht werken; vrij besteedbaar budget bezuinigd Overige niet noemenswaardige verschillen

N V N N

57 34 15 47

V V

8 27


N

50

Nieuwe uitgaven 2012-2015 Voor dit programma zijn geen nieuwe uitgaven.


Jaarlasten 2012

Minder cursussen voor de raad en commissies Rekenkamer regionaal aanbesteden Geen externe bezwarencommissie Wijkgericht werken Taakstelling Gemeenschappelijke regelingen 10% in plaats van 5%

Jaarlasten 2013

Jaarlasten 2014

5

5

2 8

2 8 92

Jaarlasten 2015

5 30 14 8 92

5 30 14 8 92

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de bij dit programma behorende reserves genoemd en ook de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve Wijkgericht werken

stand per 1-1-2012 173.431

toevoeging rente


onttrekkingen

stand per 31-12-2012 173.431


Pagina 102


Pagina 103

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien In dit hoofdstuk geven wij een overzicht van die baten en lasten die niet direct samenhangen met een programma. Dit zijn de algemene dekkingsmiddelen, waarvan de opbrengst OZB en de algemene uitkering de belangrijkste zijn, en de ramingen voor onvoorzien, alsmede een aantal stelposten, waarvan de nadere invulling in de loop van het jaar zal plaatsvinden.

Algemene dekkingsmiddelen Hieronder vindt u een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen bedragen x € 1.000

Heffingen Algemene uitkering gemeentefonds Geldleningen Baten uitzettingen > 1 jaar Dividend van deelnemingen Totaal

werkelijk begroot begroot begroot begroot begroot 2010 2011 2012 2013 2014 2015 -6.246 -6.462 -6.580 -6.671 -6.684 -6.697 -42.583 138 -177 -191 -49.059

-40.707 124 -256 -192 -47.493

-41.252 109 -264 -174 -48.161

-40.629 100 -264 -174 -47.638

-39.888 90 -264 -174 -46.920

-38.395 81 -264 -174 -45.449

Toelichting heffingen De raming 2012 is als volgt opgebouwd: omschrijving Onroerend zaakbelasting gebruikers Onroerend zaakbelasting eigenaren Hondenbelasting Toeristenbelasting Reclamebelasting Kosten heffing, invordering en uitvoering wet WOZ Totaal

lasten

671.493 671.493

baten 1.172.000 5.268.000 239.000 46.000 526.000 7.251.000

saldo 1.172.000 5.268.000 239.000 46.000 526.000 -671.493 6.579.507

Voor een toelichting op de opbrengsten OZB, hondenbelasting, toeristenbelasting en reclamebelasting en het door ons voorgestelde tarievenbeleid verwijzen we u naar de paragraaf A, lokale heffingen, van deze begroting. De opbrengst reclamebelasting wordt, na aftrek van gemaakte kosten (met name van de BSR), één op één doorbetaald aan de ondernemersverenigingen. Daarnaast worden de kosten van heffing en invordering door BSR voor de helft gedekt uit de rioolheffing. Vanaf 2013 geldt in verband met de bezuinigingen voor de BSR een taakstelling van € 40.000 verlaging van de bijdrage.


Pagina 104

Toelichting algemene uitkering De raming is gebaseerd op de meicirculaire 2011. In deze circulaire zijn de gevolgen beschreven en gekwantificeerd van de maatregelen die zijn afgesproken in het bestuursakkoord. Dit akkoord is door de gemeenten overgenomen met uitzondering van het hoofdstuk Werk en Inkomen. Door het kabinet is steeds verkondigd dat het bestuursakkoord één geheel is, dus dat er niet onderdelen van kunnen worden uitgezonderd. Dit maakt de situatie nu onzeker. Belangrijkste wijziging ten opzichte van eerdere jaren is dat de normeringssystematiek samen de trap op en samen de trap af weer is hersteld. Dit leidt enerzijds tot accressen en anderzijds tot kortingen in de algemene uitkering. Daarnaast voert het kabinet een aantal beleidsmaatregelen door die leiden tot kortingen dan wel toenames van de algemene uitkering (zie hierna). Het algemene beeld is dat we er nominaal (in harde euro's) de komende jaren op vooruit gaan, maar reëel (dit wil zeggen rekening houdend met loon- en prijscompensatie) op achteruit. Ten opzichte van eerdere ramingen (begroting 2011, Perspectievennota 2011) is sprake van behoorlijke meevallers, met name in de jaren 2012 en 2013. Hiervoor zijn twee belangrijke oorzaken aan te wijzen: 1. Extra accres dat in de meicirculaire is aangekondigd. Het Rijk geeft meer uit dan eerder was geraamd en volgens de normeringssystematiek levert dat de gemeenten ook extra geld op. Het effect hiervan is vooral zichtbaar in 2012 en 2013. 2. De zogenaamd 'bommenregeling': deze is bedoeld voor het opsporen van conventionele explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Tot en met 2010 konden gemeenten een beroep doen op deze regeling indien hiervoor daadwerkelijk kosten werden gemaakt. Tiel heeft in die jaren hiervan gebruik gemaakt bij de sanering van de stadsgrachten. Voor de periode 2011-2014 wordt gebruik gemaakt van een lijst van zogenaamde 'veelgebruikers'. Op deze lijst staan 37 gemeenten, waaronder Tiel, die in de periode 2007-2010 het grootste beroep hebben gedaan op de regeling. Deze 37 gemeenten ontvangen in de nieuwe periode een vergoeding per gerealiseerde nieuwbouwwoning. Omdat in 2010 veel nieuwbouwwoningen zijn opgeleverd en dit ook in 2011 en 2012 wordt verwacht (Passewaaij buurt 7, Hof van Walburg, Rioterrein), betekent dit een aanzienlijke meevaller in de jaren 2011, 2012 en 2013 van meer dan een half miljoen per jaar zonder dat hier direct kosten tegenover staan. Weliswaar bestaat er een klein risico dat er nog ergens explosieven worden gevonden, maar daarvoor nemen we een passage op in het risicomanagement. Mocht zich dit voordoen dan kunnen de kosten eventueel worden gedekt uit de algemene weerstandsreserve. Om de armoedeval te beperken heeft het kabinet besloten om de inkomensgrens van het gemeentelijk inkomensbeleid te normeren op maximaal 110% van het wettelijk minimumloon, zodat inkomensaanvullingen gerichter worden verstrekt. Dit leidt vanaf 2012 tot een structurele uitname van € 40 miljoen. In Tiel hanteren we sinds de bezuinigingen 2008-2011 al een norm van 110%. De korting op het gemeentefonds geldt echter voor alle gemeenten, dus wij zullen deze op een andere manier moeten opvangen, hetzij door het beleid nog verder te versoberen, hetzij uit de algemene middelen. Ook na de laatste bezuinigingen staat ons armoedebeleid goed aangeschreven en in het Coalitieakkoord staat dat het minimabeleid op peil blijft. Versobering van het minimabeleid leidt tot toename van hulpvragen, zoals schuldhulpverlening.


Pagina 105

Wij concluderen dan ook dat de uitname uit het gemeentefonds ten onrechte ook onze gemeente treft en dat in het huidige minimabeleid niet verder gesnoeid kan worden zonder de kwetsbaren in de stad te raken. We stellen dan ook voor om de korting op te vangen uit de algemene middelen. Andere rijksbezuinigingen, op schuldhulpverlening, maatschappelijke stages en inburgering, kunnen we wel opvangen binnen het betreffende beleidsterrein en dit hebben we dan ook doorvertaald in de budgetten.

Toelichting geldleningen en baten geldleningen en uitzettingen > 1 jaar Op deze post zijn de baten geraamd van de toevoeging van rente aan reserves, welke elders in de begroting als last zijn verantwoord. Voorts zijn hierin de rentelasten en –baten van uitgezette geldleningen begrepen (budgettair neutraal). Daarnaast wordt sinds 2007 van Vitens een rentevergoeding ontvangen voor de uitgezette lening die in de plaats is gekomen van de aandelen.

Toelichting dividend De raming voor 2012 is als volgt opgebouwd: Dividend Vitens Dividend Bank Nederlandse Gemeenten Af: kapitaallasten geïnvesteerd vermogen Totaal

120.000 60.000 -6.364 173.636


Pagina 106

Onvoorzien en stelposten In deze begroting zijn de volgende bedragen geraamd voor onvoorzien en enkele stelposten: bedragen x € 1.000

Lasten Onvoorziene uitgaven Stelpost loonkostenstijging Stelpost overige stijgingen Stelpost oud voor nieuw Stelpost uitvoering beleid (saldo begroting) Stelpost tekort Westluidense Poort Stelpost pakketmaatregel AWBZ Stelpost areaaluitbreiding Stelpost strategisch budgetteren Bovenformatief personeel Vermindering aantal politieke ambtsdragers Lasten voormalig personeel Saldi van de kostenplaatsen Totaal lasten Baten Vrijval kapitaallasten Terugontvangst BTW gemeenschappelijke regelingen Saldo kostenplaats kapitaallasten Totaal baten Resultaat voor bestemming Mutaties reserves Toevoegingen Algemene weerstandsreserve Reserve frictie ombuigingen Reserve onderzoekskosten bezuinigingen Reserves bedrijfsvoering Totaal toevoegingen Onttrekkingen Algemene weerstandsreserve Egalisatiereserve renteresultaat Reserve Tielse Methode Reserve frictie ombuigingen Reserve voorbereiding grote werken Reserve onderzoekskosten bezuinigingen Reserves bedrijfsvoering Totaal onttrekkingen Resultaat na bestemming

begroot begroot 2011 (na 2012 wijziging)

begroot 2013

begroot 2014

begroot 2015

70 200 600 -907

70 300 800 -2.092

-184 345 197 69 -31 0

16 345 197 100 -29 0

33 68

70

-175

-205

70 100 400 -425

490

551

399

248

197

-34 45

-31 46

197 37 -29 0

200 18 893

131 -452 307

89 -784 54

51 -978 -568

-243 28 -1.094 -1.602

0

240

240

240

240

543 2.847 3.390

543 2.857 3.640

543 2.857 3.640

543 2.857 3.640

543 2.857 3.640

-2.497

-3.333

-3.586

-4.208

-5.242

64 405

64 257

64

1.001 1.470

2.300 2.621

773 837

829 829

1.199 1.200 97 81

29 325

29 79

285

24

21

21

100 257 2.934

251 629

245 374

222 528

-4.797

-1.594

-3.745

-4.941

426 500 409 1.335 1.081 50 278 70 120 88 1.687 -2.849


Pagina 107

Toelichting onvoorziene uitgaven Het bedrag voor onvoorzien kan worden aangewend ten behoeve van eenmalige zaken die voldoen aan de criteria: onvoorzien, onvermijdelijk en onuitstelbaar. Stelpost loonkostenstijging Elk jaar stijgen de lonen als gevolgen van periodieken, bevorderingen en dergelijke. In de begroting nemen we een stelpost op van 0,5% van de loonsom om deze kosten te dekken. Stelpost overige stijging Op deze stelpost ramen wij in het meerjarenperspectief voor nog onbekende tegenvallers en onvermijdelijke nieuwe uitgaven € 200.000 voor incidentele en € 200.000 voor structurele uitgaven. Stelpost oud voor nieuw In 2012 ramen we € 125.000 besparing die bereikt wordt door vacatures van beleidsfuncties langer open te houden plus € 50.000 besparing op arbeidsvoorwaarden, welke onderdeel uitmaakt van de bezuinigingen op de bedrijfsvoering. Vanaf 2013 komen daar de extra bezuinigingen op de bedrijfsvoering bij, dit conform het coalitieakkoord 2010-2014. Ook de nog in te vullen onderdelen van de bezuinigingen op vraaggerichte dienstverlening en in verband met het aantrekken van een I-manager zijn hier als stelpost geraamd, evenals bezuiniging nummer 64 uit de Perspectievennota 2011 (terugdringen personeelskosten) en de in 2015 te vinden € 550.000 op basis van onderzoeksopdrachten. Tot slot is € 30.000 nog in te vullen bezuiniging opgenomen als alternatief voor het niet halen van de bezuiniging op de uitvoering van het speelbeleidsplan. Stelpost uitvoering beleid Hier is het saldo van de meerjarenbegroting 2012-2015 opgenomen. Stelpost combinatiefuncties brede school, sport en cultuur Via de algemene uitkering zijn extra bedragen beschikbaar gesteld voor de realisatie van combinatiefuncties waarbij een werknemer in dienst is bij één werkgever, maar werkzaam is in of ten behoeve van twee of meer van de sectoren brede school, sport en cultuur. Voor een deel zijn deze inmiddels ingevuld, het nog beschikbare deel ramen we als stelpost op deze plek. Stelpost pakketmaatregelen AWBZ In het kader van de overheveling van taken van de AWBZ naar de WMO zijn extra middelen toegevoegd aan het gemeentefonds. Wij willen met deze middelen onder andere de versterking van de gemeentelijke regierol op het gebied van de OGGZ betalen. Over de exacte invulling van de middelen zal later meer duidelijk worden. Stelpost areaaluitbreiding Voor elke woning die in Tiel nieuw gebouwd wordt, ontvangen we extra middelen via de algemene uitkering en de OZB. Een bedrag van € 450 per nieuwe woning reserveren we voor de gevolgen van groei van de stad voor diverse budgetten, zoals onderhoud groen en wegen, onderwijs, ouderenvoorzieningen en dergelijke. In de begroting 2009 is besloten om de exploitatielasten van het Multifunctioneel centrum Passewaaij (vanaf 2011) en het onderhoud van nieuwe speelvoorzieningen hieruit te dekken (vanaf 2010). Hierdoor zijn t/m 2012 alle beschikbare middelen besteed. Vanaf 2013 komen weer middelen beschikbaar om andere gevolgen van de areaaluitbreiding uit op te vangen. Deze gebruiken we in eerste instantie ter dekking van de extra onderhoudslasten van buurt 7 in Passewaay ad. € 82.000. Het dan nog resterende bedrag is hier geraamd.


Pagina 108

Stelpost strategisch budgetteren Zoals in het coalitieakkoord is afgesproken hebben we in deze begroting de systematiek van strategisch budgetteren toegepast. Budgetten die niet of onvoldoende zijn onderbouwd hebben we in eerste instantie met 15% verlaagd en deze 15% hebben we als een stelpost binnen het desbetreffende budget opgenomen. Het totaal van deze stelposten bedraagt nog € 300.000. 10% van dit bedrag, ofwel € 30.000 hebben we als bezuiniging opgenomen in deze begroting. Vorig jaar raamden we nog € 40.000, maar inmiddels hebben we € 10.000 structureel als verlaging van budgetten geraamd in deze begroting. Bovenformatief personeel Ons beleid is er op gericht om vast personeel dat niet (meer) past in de bestaande werksituatie zoveel mogelijk elders te detacheren. Dit lukt niet in alle gevallen. De kosten van degenen voor wie dit niet of niet geheel lukt, ramen we op deze plek. Op dit moment is dat nog slechts één medewerker, die na 2012 met pensioen is. Vermindering aantal politieke ambtsdragers In het regeerakkoord is afgesproken dat met ingang van 2015 het aantal politieke ambtsdragers wordt verminderd. Via de algemene uitkering vindt vanaf dat jaar een korting plaats van € 243.000. We ramen hier een verlaging van de lasten met hetzelfde bedrag. Voormalig personeel Hier is de gemeentelijke aanvulling geraamd van personeelsleden die met FPU zijn gegaan. Omdat de regeling is beëindigd en deze personeelsleden de komende jaren met pensioen gaan zullen de kosten de komende jaren teruglopen. Saldi van de kostenplaatsen Hierop komen verschillen terecht die zijn geconstateerd nadat de tariefberekening van de kostenplaatsen waren gemaakt en verschillen met het eerste begrotingsjaar. Om te voorkomen dat deze tarieven steeds opnieuw en voor elk jaar berekend moeten worden, boeken we dit soort verschillen op deze post. Vrijval kapitaallasten Doordat investeringen nooit allemaal direct in het voorgenomen jaar gereed komen, treedt er jaarlijks onderuitputting op op de kapitaallasten. In de begroting houden wij hier op voorhand al rekening mee. Terugontvangst BTW gemeenschappelijke regelingen De BTW die de gemeenschappelijke regelingen terugontvangen, sluizen zij door naar de deelnemende gemeenten. Deze inkomst dient als dekking voor de korting op het gemeentefonds bij de invoering van het BTW-compensatiefonds. Saldo kostenplaats kapitaallasten en berekening renteresultaat Het voordeel op de kostenplaats kapitaallasten wordt veroorzaakt door het verschil tussen de werkelijke rentelasten en de toegerekende rentelasten. Aan de boekwaarde van onze investeringen rekenen wij in de begroting rente toe. Deze toerekening vormt de dekking van de rentelasten die ontstaan door geldleningen die we zijn aangegaan en door toevoeging van rente aan reserves. Omdat de gemiddelde rente die we betalen lager is dan de rente die we toerekenen aan de investeringen leidt deze systematiek tot een jaarlijks rentevoordeel. Voor 2012 is dit rentevoordeel berekend op € 2.857.000, ongeveer gelijk aan 2011.


Pagina 109


Netto inv. bedrag

Jaarlasten 2012

Jaarlasten 2013

Gebiedsontwikkeling Westluidense Poort

Jaarlasten 2014 345

Jaarlasten 2015 345

Verwerkte bezuinigingen In dit hoofdstuk zijn de volgende bezuinigingen verwerkt: bedragen x € 1.000

Kosten en opbrengsten hondenpoepbeleid in evenwicht Reserve Tielse Methode omlaag Stelpost onderhoud kapitaalgoederen (gebouwen) Personeelslasten terugdringen Taakstelling gemeenschappelijke regelingen 10% in plaats van 5% (BSR)

jaarlasten jaarlasten jaarlasten jaarlasten 2012 2013 2014 2015 20 20 20 20 97 165

165

165

165

100 34

200 34

300 34

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de reserves genoemd die geen betrekking hebben op een bepaald programma en daarom in dit hoofdstuk worden opgenomen, inclusief de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve

stand per 1-1-2012

Algemene weerstandsreserve Egalisatiereserve renteresultaat TSOb II Tielse Methode Frictiekosten ombuigingen Voorbereiding grote investeringen Onderzoekskosten bezuinigingen

10.346.353

toevoeging rente


1.981.138 68.213 325.287 138.566

405.025

onttrekkingen 1.198.994

9.211.359

1.200.000

781.138

97.000 81.328

68.213 228.287 462.263

194.883 380.000

stand per 31-12-2012

194.883 100.000

280.000


Pagina 110


Pagina 111

Paragraaf A

Lokale heffingen Uitgangspunten beleid lokale heffingen Uitgangspunt bij de heffing van lokale belastingen is het aanpassen van de tarieven met het inflatiepercentage dat hoort bij het jaar dat vooraf gaat aan het jaar waarin de nieuwe tarieven ter vaststelling worden voorgelegd. Voor de begroting 2012 betekent dit dat het inflatiepercentage van 2010 (1,3%) wordt gehanteerd. Voor deze methode is gekozen, omdat het inflatiepercentage voor 2010 definitief vaststaat en niet hoeft te worden gewerkt met arbitraire inschattingen. Vanaf 2011 worden vrijwel alle daarvoor in aanmerking komende tarieven van de lokale heffingen met het inflatiepercentage gecorrigeerd.

Ontwikkelingen op het gebied van de lokale heffingen Waardering onroerende zaken (WOZ) en onroerende-zaakbelastingen (OZB) WOZ Sinds 2008 vindt de herwaardering van de onroerende zaken jaarlijks plaats. In 2010 is het aantal bezwaren ten opzichte van 2009 (2%) toegenomen tot 3,5%. Dit vond zijn oorzaak in het feit dat de waarden voor met name de repeterende bouw gestegen waren, terwijl er landelijk sprake was van een dalende prijzenmarkt. Dit leidde tot onbegrip bij de burgers. Voor 2011 is weer een lichte daling van het aantal bezwaren te bespeuren. Het voorlopige resultaat is 590 bezwaren (tegen 716 in 2010). Waardedaling Bij de samenstelling van deze paragraaf is de herwaardering naar de waardepeildatum 1 januari 2011 nog in volle gang. De uitkomsten zijn uiteraard nog niet bekend. In de junicirculaire van het ministerie van Binnenlandse Zaken staat vermeld dat de landelijke marktontwikkeling tussen 1 januari 2010 en 1 januari 2011 voor woningen wordt geschat op minus 1,6%. Voor niet- woningen wordt de waardeontwikkeling geschat op minus 1,9%. OZB Het bovenstaande heeft gevolgen voor de tarieven. Aangezien een gelijkblijvende (met inflatie gecorrigeerde) opbrengst uitgangspunt is, dienen de tarieven door de waardedaling extra te worden verhoogd. In de berekening van onderstaande tarieven zijn wij veiligheidshalve uitgegaan van een waardedaling voor zowel woningen als niet-woningen van 5%. Wij stellen u dan ook voor de tarieven voorlopig, in afwachting van de herwaardering, te verhogen met het waardedalingspercentage, vermeerderd met het inflatiepercentage, in totaal 6,3%.


Pagina 112

Dit betekent voor de Tielse tarieven (voorlopige) het volgende:

eigenaren woningen eigenaren niet-woningen gebruikers niet-woningen

2011 0,0915% 0,1649% 0,1244%

2012 0,0973% 0,1752% 0,1322%

Het te betalen belastingbedrag bedraagt het genoemde percentage per € 1.000 WOZ-waarde. Definitieve OZB-tarieven 2012 De onroerende-zaakbelastingen zijn tijdstipbelastingen (1 januari van elk jaar is bepalend), wat inhoudt dat er op 1 januari een vastgestelde rechtsgeldige verordening moet zijn. Vandaar dat wij u voorstellen de tarieven voorlopig vast te stellen. Indien de schatting in de junicirculaire werkelijkheid wordt (of wellicht een geringere waardedaling) dan kunnen de tarieven, ook na januari 2012, naar beneden worden bijgesteld.

Hondenbelasting De hondenbelasting was tot 2006 een heffing met een algemeen karakter. Sinds 2010 is de hondenbelasting een volledige bestemmingsheffing; de opbrengst wordt besteed aan de bestrijding van de hondenpoepoverlast. Uit de concept-begroting 2012 blijkt dat de hondenbelasting niet meer kostendekkend is. Wij stellen u voor de tarieven te verhogen met 4%. In totaal zijn er in Tiel circa 3.100 geregistreerde honden. De nieuwe tarieven worden: oud voor 1 hond voor de 2e en volgende hond, per hond voor kennels

nieuw 69,19 73,17 358,88

71,96 76,10 373,14

Parkeerbelastingen In het kader van de invoering van het zogenaamde Schilparkeren is de Tarieventabel parkeerbelastingen in september 2011 gewijzigd en wel in het bijzonder de tarieven voor een aantal vergunningen. Straatparkeren In de huidige tarieventabel neemt het Molenstraatje een uitzonderingspositie in doordat er een lager tarief (€ 0,75 per uur) is vastgesteld dan voor de overige straten (€ 1,33 per uur). Er is geen reden meer, die het rechtvaardigt om het parkeren in deze straat goedkoper te laten zijn dan in de omgeving, waar bovendien nog gratis parkeerplaatsen (AH en Action) beschikbaar zijn. Wij stellen voor het tarief op gelijke hoogte te brengen. Eén van de bezuinigingsvoorstellen die in de Perspectievennota is opgenomen betreft het verhogen van de tarieven voor het parkeren bij de parkeerapparatuur met 25%. Door de voorgestelde verhoging komt het tarief voor het straatparkeren op (afgerond) € 1,65 per uur. De meeropbrengst ad. € 150.000 is geoormerkt voor de algemene middelen.


Pagina 113

Parkeerterreinen In 2011 heeft de daadwerkelijke invoering van het betaald parkeren op de Waalkade/Veerweg en het Taluud plaatsgevonden. Voor beide terreinen is gedurende een gewenningsperiode een laag tarief ingevoerd (€ 0,50 per uur). Het plan is dit tarief stapsgewijs op te hogen tot het uiteindelijke gewenste niveau in 2014 (gelijke tarieven voor alle parkeerterreinen). Samen met de verhoging van 25% komen de tarieven voor deze terreinen op € 0,85 per uur; het dagtarief wordt € 5,10. Voor de overige terreinen worden de tarieven € 1,25 per uur en het dagtarief € 7,50. Kosten naheffingsaanslag Indien niet of niet-voldoende wordt betaald bij parkeerapparatuur volgt bij controle een naheffingsaanslag parkeerbelasting. Deze bestaat uit het tarief voor één uur verhoogd met kosten. Momenteel bedragen deze kosten € 52. De minister van BZK stelt jaarlijks het maximum bedrag vast dat mag worden doorberekend. Voor 2012 is dit € 54 geworden. Wij stellen u dan ook voor het kostenbedrag op dit maximum vast te stellen.

Afvalstoffenheffing In de Perspectievennota 2011 hebben wij in het kader van de bezuinigingen 2012-2015 onder andere voorgesteld een gedeelte van de kosten van het opruimen van zwerfvuil door te berekenen in de afvalstoffenheffing. Op het moment van samenstelling van deze paragraaf is één en ander nog niet concreet. In een later stadium komen wij hierop terug.

Rioolheffing De tarieven voor de rioolheffing worden eveneens met het inflatiepercentage (1,3%) gecorrigeerd. De tarieven voor groot-verbruik en bronbemaling zijn vorig jaar niet verhoogd, omdat het inflatiepercentage en de tarieven zo gering waren, dat een berekening niet leidde tot een verhoging. Zodra in de loop van de jaren blijkt dat een cumulatie van inflatiepercentages zodanig is dat dit wel tot een verhoging zal leiden, zullen wij u dit voorstellen. oud Meerpersoonshuishoudens Alleenwonenden Grootverbruik per m³ Bronbemaling t.b.v. nieuw-, verbouw- en saneringsprojecten per m³

nieuw 175,44 136,11 0,34 0,05

177,72 137,88 0,34 0,05

Leges Conform het uitgangspunt worden de daarvoor in aanmerking komende leges met het inflatiepercentage verhoogd. Daarnaast dient de tabel op een aantal punten te worden aangepast. In een afzonderlijk voorstel zullen de wijzigingen nader worden uiteengezet.


Pagina 114

Lijkbezorgingsrechten Wij stellen voor de tarieven te indexeren met het inflatiepercentage van 1,3%.

Reclamebelasting 2009 was het invoeringsjaar voor de reclamebelasting, opgelegd aan ondernemers op de bedrijventerreinen Kellen, Latenstein en Westroijen en in het Centrumgebied. De opbrengst van deze belasting wordt, na aftrek van de kosten, gestort in het Ondernemersfonds. De gehanteerde tarieven zijn gebaseerd op de begrotingen die door de ondernemersverenigingen OCT (Ondernemerscorporatie Tiel) en HvT (Hart van Tiel) zijn ingediend. Op het moment van samenstelling van deze paragraaf zijn nog geen begrotingen ontvangen. Indien daartoe aanleiding is zullen wij u separaat een voorstel doen tot aanpassing van de tarieven.

Verkoopstandplaatsenbelasting Deze belasting is een precariobelasting, gebaseerd op artikel 228 van de Gemeentewet. Hierin is geregeld dat 'terzake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond, een precariobelasting kan worden geheven'. Belast worden de verkoopstandplaatsen (vaste en tijdelijke), die worden ingenomen door bijvoorbeeld een viskraam of een friteskraam. Kramen die op de markt staan zijn vrijgesteld; hiervoor worden marktgelden geheven. Daarnaast worden terrassen belast. Wij stellen voor ook deze tarieven te indexeren met het inflatiepercentage van 1,3%.

Marktgelden De tarieven voor deze heffing zijn zo gering dat een jaarlijkse trendmatige indexering van de tarieven niet of nauwelijks leidt tot een verhoging van deze tarieven. In de Paragraaf Lokale Heffing 2011 hebben wij u dan ook voorgesteld om, in tegenstelling tot de algemene uitgangspunten, deze tarieven eens in de vijf jaren te verhogen met de gecumuleerde indexeringen van die vijf jaren. De laatste verhoging heeft in 2010 plaatsgevonden, zodat in 2015 de tarieven opnieuw tegen het licht zullen worden gehouden.

Toeristenbelasting In 2011 zijn de tarieven voor de toeristenbelasting verdubbeld. Toepassing van het inflatiepercentage leidt tot een zo geringe stijging (afgerond € 0,01) dat het niet zinvol is deze correctie toe te passen. Temeer, daar door het achterwege laten van deze geringe verhoging de ondernemers geen wijziging in hun informatiemateriaal hoeven aan te brengen. Evenals bij de Marktgelden stellen wij u voor de tarieven eens in de vijf jaren te verhogen met de gecumuleerde indexeringen van die vijf jaren.


Pagina 115

Vergelijking lastendruk met andere gemeenten Het is gebruikelijk om u een vergelijking te presenteren met andere Gelderse gemeenten. Wij maken hiervoor gebruik van de Nota Gemeentefinanciën 2011 van de provincie Gelderland. Vergelijking lastendruk (OZB, rioolrechten en afvalstoffenheffing) 2011 De uitgangspunten zijn enigszins gewijzigd, zodat een vergelijking met voorgaande jaren geen zin heeft. De uitgangspunten zijn: een woning met een waarde van € 250.000, een huishouden van 3 personen en een waterverbruik van 150 liter per persoon. Rangorde: plaats 1 is de duurste en plaats 56 de goedkoopste gemeente.

Eigenaar/bewoner In de categorie eigenaar tevens gebruiker varieert de belastingdruk van € 508 (Putten) tot € 866 (Brummen); Tiel staat met € 662 op plaats 37 van de 56 gemeenten. Het gemiddelde in Gelderland bedraagt € 696. Deze categorie wordt hierna vergeleken met omringende gemeenten: Gemeente Neerijnen Neder-Betuwe Culemborg Buren Tiel Geldermalsen

Lokale lasten 793 792 737 682 662 643

Plaats 7 9 18 33 37 41

Gebruiker/bewoner In de categorie gebruiker/bewoner neemt Tiel in 2011 de 24e positie in met een bedrag van € 425. In de goedkoopste Gelderse gemeente betaalt de gebruiker € 122 (Nijmegen); in de duurste gemeente € 670 (Brummen); gemiddeld € 381. Vergelijking met omringende gemeenten: Gemeente Geldermalsen Tiel Buren Culemborg Neder-Betuwe Neerijnen

Lokale lasten 488 425 250 250 250 250

Plaats 10 24 44 44 44 44


Pagina 116

In de onderstaande grafiek is Tiel in beide categorieën vergeleken met de gemeenten Geldermalsen, Buren, Culemborg, Neerijnen en Neder-Betuwe. Bovendien zijn de duurste en goedkoopste gemeenten opgenomen.

vergelijking lastendruk (jaar 2011) 900

866 792

800

793

737 700

670

643

682

662

600 500

508

488 425

400 300

250

250

250

250

200

122

100 0 duurste Geldermalsen

Buren

Tiel

Culem- Neder- Neerijnen goedborg Betuwe koopste

eigenaar/gebruiker

gebruiker


Pagina 117

Paragraaf B

Weerstandsvermogen Inleiding In deze paragraaf gaan we in op de vraag in hoeverre we in staat zijn om tegenvallers op te vangen. In de begroting 2011 hebben we voor het eerst gewerkt met een nieuwe opzet van de paragraaf weerstandsvermogen. We werken met de methode van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR). Centraal in de aanpak staat het risicobewustzijn. Het gaan niet zozeer om het vermijden en/of ontkennen van risico's, maar juist om het bewust nemen van verantwoorde risico's. Eerst geven we een toelichting op het beschikbare weerstandsvermogen. Daarna maken we een berekening van de weerstandsratio en sluiten af met een conclusie. Tot slot geven we een top 10 van het gemeentebrede risicoprofiel en de top 10 van de risico's in de grondexploitatie. We hebben daarbij onderscheid gemaakt tussen de risico's die verbonden zijn aan de grondexploitatie en alle overige risico's. Voor een nadere toelichting op de risico's die verbonden zijn aan de grondexploitatie verwijzen wij naar paragraaf G Grondbeleid en het blauwe boekje (voortgangsrapportage fysieke projecten).

De beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit van Gemeente Tiel bestaat uit het geheel aan middelen dat de organisatie daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico's in financiële zin af te dekken. Onder de weerstandscapaciteit kunnen 4 elementen worden gerekend: a) de post onvoorzien b) onbenutte belastingcapaciteit c) de algemene (weerstands)reserve / risicoreserve d) stille reserves. De elementen a, c en d zijn incidenteel van aard, element b is structureel. a. Onvoorzien Voor onvoorziene uitgaven is in de begroting 2012 een bedrag opgenomen van € 70.000. Uit deze post worden uitgaven gedekt die voldoen aan de 3 o's: onvoorzien, onvermijdelijk en onuitstelbaar. Tot een bedrag van € 12.500 kan het college besluiten nemen ten laste van onvoorzien, voor hogere bedragen is een raadsbesluit noodzakelijk. Uit het bovenstaande blijkt dat deze post vooral gebruikt wordt voor risico's die we niet voorzien hadden. We zetten deze post daarom niet in als weerstandscapaciteit. b. Onbenutte belastingcapaciteit Bij de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit denken we in eerste instantie aan het minimale niveau van de belastingtarieven die in acht worden genomen bij een artikel 12 aanvraag. Hiermee wordt bedoeld dat als een gemeente een aanvraag om extra steun op grond van artikel 12 indient, eerst de tarieven moeten worden verhoogd tot een bepaald minimumniveau.


Pagina 118

Dit minimumniveau is met ingang van 2012 aanzienlijk verhoogd. Tiel zit op dit moment nog redelijk ver onder dit niveau. In opbrengst gaat het om een bedrag van bijna € 1,8 miljoen op een huidige opbrengst van € 6,4 miljoen. Daarnaast is er sprake van een macronorm: in totaal mag de opbrengst OZB landelijk gezien niet meer stijgen dan een door de minister vastgesteld percentage. Gebeurt dit toch dan heeft de minister de gelegenheid om het verschil in mindering te brengen op het gemeentefonds. De macronorm voor 2012 bedraagt 3,75%. In Tiel houden we in de begroting rekening met een stijging van 2,2% (optelsom van verhoging tarief en volume-uitbreiding). Hierin zit dus nog een ruimte van 1,55%, ofwel bijna € 100.000. De belastingtarieven vragen met name om een politieke afweging. c. Algemene weerstandsreserve Vorig jaar heeft u besloten om een algemene weerstandsreserve te gaan vormen. Deze reserve is bedoeld om risico's mee op te vangen. De reserve bedraagt op dit moment € 9,2 miljoen. Hierbij is al rekening gehouden met de inzet van € 1,2 miljoen voor een aantal eerder geoormerkte doelen, waaronder de keerwand De Hucht en versnelde afschrijvingen zoals vastgesteld bij de bezuinigingen van het coalitie-akkoord. d. Stille reserves Stille reserves zijn eigendommen die een potentiële inkomstenbron zijn. U kunt hierbij denken aan gronden, onroerende zaken en andere eigendommen die verkocht zouden kunnen worden, omdat ze voor de gemeente geen doel meer dienen of inmiddels geheel of gedeeltelijk zijn afgeschreven. Op dit moment is er geen inventarisatie van dit soort stille reserves beschikbaar. Mede vanuit de gedachte dat beheer van vastgoed geen kerntaak is van de gemeente wordt een vastgoedbeleid geformuleerd, dat er van uitgaat dat de vastgoedportefeuille wordt beperkt tot het vastgoed dat nodig is voor het uitvoeren van beleidsmatig onderbouwde gemeentelijke taken. Bij de ombuigingen 2007-2011 is vastgelegd dat een besparing mogelijk moet zijn door panden af te stoten. Dit bedrag is voorshands op p.m. geraamd, maar als zich een kans voordoet ligt het voor de hand om de opbrengst in te boeken bij de bezuinigingen. Wij stellen voor om vooralsnog alleen de algemene weerstandsreserve als weerstandscapaciteit te beschouwen. De andere drie posten achten wij minder geschikt hiervoor, of omdat ze vooral een politieke afweging vergen, of omdat we deze nu niet concreet kunnen maken. Derhalve bedraagt de weerstandscapaciteit € 9,2 miljoen.

Tabel 1: Beschikbare weerstandscapaciteit Weerstand Algemene weerstandsreserve Bestemmingsreserves (vrijgevallen) Totale weerstandscapaciteit

Huidige capaciteit 1.134.994 9.211.359

Startcapaciteit Bijboekingen Afboekingen 10.346.353

0

0

0

0

0

10.346.353

0

1.134.994

9.211.359

De benodigde weerstandscapaciteit Om de risico's van Gemeente Tiel in kaart te brengen is een risicoprofiel opgesteld. In dit risicoprofiel zijn de risico's met betrekking tot de grondexploitatie buiten beschouwing gelaten. Hiervoor is een apart profiel opgesteld.


Pagina 119

In totaal zijn er ruim 120 risico's in beeld gebracht. In tabel 5 achteraan deze paragraaf worden alleen de bekende tien risico's gepresenteerd die de hoogste bijdrage hebben aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Totaal grote risico's Overige risico's Totaal alle risico's

€ 15.805.000 € 23.735.943 ----------------- + € 39.540.943

Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag ongewenst en onnodig is. De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. Uit de simulatie volgt dat 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt met een bedrag van € 10.137.032 (= benodigde weerstandscapaciteit).

Berekening weerstandsratio exclusief de GREX Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt hieronder in een figuur weergegeven. Risico's:

Weerstandscapaciteit :

Bedrijfsproces (effectief/efficiënt) Financieel Imago / politiek Informatie / strategie Juridisch / aansprakelijkheid Letsel / veiligheid Materieel Milieu Personeel / arbo Product

Algemene weerstandsreserve





Weerstandvermogen

Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = Benodigde weerstandcapaciteit

=

9.211.359 = 0,91 10.137.032

De normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering van het berekende ratio.


Waarderingscijfer A B C D E F

Pagina 120

Tabel 2: Weerstand velden Ratio >2.0 1.4-2.0 1.0-1.4 0.8-1.0 0.6-0.8 <0.6

Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

Het ratio voor het weerstandsvermogen van de gemeente Tiel (exclusief de Grondexploitatie) valt in klasse D. Dit duidt op een matig weerstandsvermogen.

Berekening weerstandsratio inclusief de GREX Voor de grondexploitatie hebben we de risico's afzonderlijk in beeld gebracht. Zie tabel 6, achteraan deze paragraaf, voor de top 10 van de risico's binnen de grondexploitatie. Indien in de berekening van het ratio voor het weerstandsvermogen ook rekening wordt gehouden met de risico's in de grondexploitatie ziet de situatie er als volgt uit:

Algemeen Grondexploitatie Totaal

Tabel 3: berekening inclusief GREX Benodigd Beschikbaar weerstandsvermogen weerstandsvermogen 10.137.032 9.211.359 1.197.503 1.056.905 11.334.535 10.268.264

Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = Benodigde weerstandcapaciteit

Waarderingscijfer A B C D E F

=

10.268.264 = 0,91 11.334.535

Tabel 4: Weerstand velden Ratio >2.0 1.4-2.0 1.0-1.4 0.8-1.0 0.6-0.8 <0.6

Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

Conclusie De ratio voor het weerstandsvermogen van de gemeente Tiel (inclusief de Grondexploitatie) valt in klasse D. Dit duidt op een matig weerstandsvermogen en past niet binnen de beleidskaders zoals deze door de raad zijn vastgesteld (tussen de 1 en 1,4).


Pagina 121

De weerstandsratio wordt sterk negatief beïnvloed door de nieuwe taken die op ons af komen en de risico's in de bijstandsverlening. In 2012 zullen deze risico's zich waarschijnlijk nog niet voordoen, maar vanaf 2013 moeten we rekening houden met een kans op forse tekorten. Uiteraard zal 2012 benut worden om de risico's zoveel mogelijk te verkleinen door ons goed voor te bereiden op de nieuwe wetgeving. Om te voldoen aan de minimumnorm (>1 bij een zekerheidspercentage van 90%) zou de beschikbare weerstandscapaciteit moeten worden verhoogd met een kleine € 1,1 miljoen. Eventuele overschotten 2011 en 2012 zullen dan ook zoveel mogelijk daarvoor worden ingezet. Wij stellen voor om de lage weerstandsratio voorlopig te accepteren en de inspanningen te richten op beheersmaatregelen zodat de risico's in omvang en/of kans verkleind worden. Tabel 5: Top 10 risico's exclusief grondexploitatie Tabel 6: Top 10 risico's grondexploitatie

3

2

Rang schik king 1

De Wet Werken naar Vermogen wordt per 1-1-2013 ingevoerd. Het Rijk heeft hiervoor de nodige bezuinigingen ingeboekt, die door de gemeenten moeten worden gerealiseerd. De uitgaven voor bijstandsverstrekkingen worden gedekt uit het te ontvangen I-deel van de WWB. In principe moet de gemeente daarmee uitkomen. Indien het tekort groter is dan 10% is er de mogelijkheid van een incidentele aanvullende uitkering. Voor 2012 gaan we uit van een tekort van 10%, voor de jaren daarna (nog) niet. Gemeente wordt verantwoordelijk voor uitvoering jeugdzorg waarbij door het Rijk een efficiencykorting wordt doorgevoerd.

Korting op gebied van Werken naar Vermogen en WSW die door het Rijk zijn opgenomen in het regeringsakkoord kunnen niet door de gemeente worden geëffectueerd Tekort op het I-deel van de uitkering van de Wet Werk en Bijstand

Tekorten bij uitvoering jeugdzorg

Toelichting

50%

50%

Uitgaven voor bijstandsverstrekking kunnen niet gedekt worden door de inkomsten.

Financieel-Extra middelen nodig voor uitvoering van deze taak. Imago-Noodzakelijke kwaliteit kan niet worden geleverd bij de uitvoering.

50%

Kans

De begroting vertoont een tekort en dus moeten er beleidskeuzes gemaakt worden. Dit kan pijnlijk gevolgen hebben voor de doelgroepen.

Gevolgen

Maximaal € 700.000 structureel, uitgaande van 5% korting structureel op het over te hevelen budget.

Maximaal € 2,5 miljoen over de jaren 20132015.

Indien alle bezuinigingen op landelijk niveau worden vertaald naar het Tielse aandeel is sprake van een maximum risico van € 6.280.000.

Financieel gevolg

Top 10 van de risico's per 1 september 2011 (begroting 2012)

Risico

Tabel 5


Goede voorbereiding op deze nieuwe taak.

(Nog) meer inzetten op uitstroom.

Via businesscases wordt onderzocht hoe de dienstverlening vorm moet krijgen onder de nieuwe wet.

Beheersmaatregelen

6,61%

9,52%

24,07%

Invloed op weerstand

Pagina 122

5

Rang schik king 4

Achterblijvende overheadkosten bij privatisering en uitbesteding (bijvoorbeeld omgevingsdienst brandweer)

Afgesproken bezuinigingen worden niet gerealiseerd

Risico


In het verleden hebben we bij uitbesteding van taken, bijvoorbeeld de belastingen, gezien dat de overhead niet (direct) kan worden verminderd. In de toekomst zullen meer taken verdwijnen, waaronder de omgevingsdienst en de brandweer.

In het coalitieakkoord en de Perspectievennota 2011 zijn bezuinigingen opgenomen Deze bezuinigingen lopen op tot € 3,9 structureel (coalitieakkoord) plus € 2,3 miljoen (Perspectievennota) in 2015. Daarnaast staat nog € 450.000 open aan te realiseren ombuigingen 2008-2011.

Toelichting

Kans

50%

70%

Gevolgen

Tekort op de begroting/ jaarrekening.

Er is geen dekking meer voor de overheadkosten.

We gaan uit van max. € 330.000 structureel voor de omgevingsdienst en de brandweer samen. Waarschijnlijk kunnen bepaalde kosten nog wel doorbelast worden. Als er nieuwe uitbestedingen komen, bekijken we dit opnieuw.

Op basis van ervaring met eerdere ombuigingsmaatregelen schatten we in dat maximaal € 1.250.000 niet (tijdig)haalbaar zal blijken te zijn.

Financieel gevolg

Er is een uitvoeringsplan gemaakt met spelregels. Onderdeel daarvan is een frictiereserve waaruit tijdelijke nadelen of investeringskosten kunnen worden betaald. Bij elke voortgangsrapportage wordt gerapporteerd over de stand van zaken. Als een bepaalde bezuiniging niet haalbaar blijkt, is er de verplichting een alternatief te vinden. Vroegtijdig rekening hiermee houden; proberen de kosten te verminderen en/of op een andere manier door te belasten.

Beheersmaatregelen

4,42%

4,46%


Pagina 123

De algemene uitkering is lager dan begroot

8

De hoogte van de algemene uitkering is afhankelijk van een groot aantal factoren, waarvan het verloop vaak moeilijk te voorspellen is.

Vanaf 2013 krijgen de gemeenten er een aantal taken bij die nog onder de AWBZ vallen. Dit risico heeft specifiek betrekking op overheveling AWBZ-functie begeleiding.

In de begroting wordt er altijd van uitgegaan dat een bepaald aantal uren van de vaste formatie kan worden toegeschreven aan grondexploitatie en investeringen. Deze uren drukken dan niet op de exploitatie. Als er minder werken zijn waaraan uren kunnen worden toegerekend, komen deze uren alsnog ten laste van de exploitatie.

Minder uren dan begroot worden toegeschreven aan de grondexploitatie en investeringen met economisch nut

Rijksoverheid draagt AWBZ-taken over naar de gemeente zonder toereikend budget voor de uitvoering

Toelichting

Risico

7

Rang schik king 6


Tekort op de begroting of de jaarrekening.

Financieel-Extra middelen nodig voor uitvoering van deze taak. Imago-Noodzakelijke kwaliteit kan niet worden geleverd bij de uitvoering.

Financieel tekort in de exploitatie.

Gevolgen

50%

50%

60%

Kans

Maximaal € 750.000 gebaseerd op ervaringsgegevens.

Maximaal € 330.000 structureel, uitgaande van 5% korting structureel op het over te hevelen budget.

Uit een analyse van de afgelopen jaren blijkt dat we gemiddeld € 300.000 tekort hierop hebben gehad.

Financieel gevolg

Beschikbare informatie tijdig verzamelen zodat op mutaties kan worden ingespeeld.

In de begroting 2012 is al met minder uren rekening gehouden. Daarnaast is de verwachting dat de komende jaren veel uren toegeschreven kunnen worden aan rioleringswerken. Voorts is te overwegen minder vast personeel in dienst te hebben en te vervangen voor flexibel personeel afhankelijk van het investeringsvolume. Goede voorbereiding op deze nieuwe taak.

Beheersmaatregelen

3,20%

3,24%

3,38%


Pagina 124

10

Rang schik king 9

Bij de bezuinigingen is een nog nader te oormerken budget van € 165.000 voor het onderhoud van kapitaalgoederen geschrapt. De bedoeling was om dit bestemmen voor het onderhoud van gebouwen.

De fiscale regelgeving is erg complex.

Onvoldoende of onjuiste naleving fiscale regelgeving BTW

Onvoldoende financiële middelen voor diverse beheer- en onderhoudsplannen van gemeentelijke gebouwen

Toelichting

Risico


Achterstallig onderhoud en op termijn hogere onderhoudskosten.

Naheffingsaanslagen en boetes.

Gevolgen

50%

70%

Kans

Onbekend, voorlopig gaan we uit van een tekort van € 150.000 structureel.

Maximaal € 500.000.

Financieel gevolg

Investeren in deskundigheid. Gewerkt wordt met een BTW-tool waarin de regelgeving is opgenomen. Goede werkafspraken maken met de belastinginspecteur. Zo snel mogelijk de beheersen onderhoudsplannen afronden. Daarna bekijken welke panden kunnen worden afgestoten. Ook kijken naar kostendekkende verhuur als mogelijk dekkingsmiddel.

Beheersmaatregelen

2,51%

2,69%


Pagina 125

Afspraken over tijdstip van betaling is onvoldoende duidelijk opgenomen Rio Vahstal: programma fase 2 kan niet worden gerealiseerd door marktomstandigheden Schadeloosstelling Vahstal pakt hoger uit Passewaaij buurt 7: Mogelijke vertraging van opleveren van woningen Passewaaij buurt 7: Prognose van resultaat is niet doorgerekend

6

10

8 9

7

5

4

3

Rio fase 2: Programma fase 2 kan niet worden gerealiseerd door marktomstandigheden Ontwikkeling Vijverterrein: In verband met het niet afgeven van watertoets moeten bestaande programma's worden aangepast Westluidensepoort: Project is uiteindelijk financieel niet haalbaar Mogelijk minder woningen gerealiseerd

Koppeling tussen kredieten en grondexploitaties is niet duidelijk

Risico

Financieel - Extra verlies op project Financieel - Latere oplevering van woningen, waardoor inkomsten later binnenkomen Financieel - Huidige verwachte resultaat in het blauwe boekje is niet daadwerkelijk het te verwachten geprognosticeerde resultaat

Financieel - Budgetoverschrijdingen door het ontbreken van deugdelijke, meerjarige exploitatieberekeningen Financieel - Programma wordt anders ingevuld, bijvoorbeeld grondgebonden woningen Financieel - De gehele ontwikkeling wordt afgeblazen, waardoor schadeclaims kunnen ontstaan Financieel – De huidige boekwaarde moet financieel worden afgedekt Financieel - Minder inkomsten bovenwijks: 35 woningen x 9.000 per woning Financieel - Gelden komen later binnen dan gepland, zodat rentekosten voor gemeente toenemen Financieel - Gedeelte van het verlies van fase 1 kan niet worden goedgemaakt

Gevolgen

max. € 25.000

max. € 100.000

30%

90%

max. € 200.000 max. € 150.000

max. € 100.000

max. € 315.000

max. € 800.000

max. € 400.000

max. € 762.000

max. € 500.000

Financieel gevolg

30% 30%

70%

30%

20%

30%

30%

90%

Kans

Top 10 van de risico's in de grondexploitatie per 1 september 2011 (begroting 2012)

2

Rangschikking 1

Tabel 6


1,65%

2,21%

4,40% 3,23%

5,08%

6,89%

11,14%

11,61%

16,91%

33,20%

Invloed

Pagina 126


Pagina 127

Paragraaf C

Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding De gemeente Tiel heeft een groot vermogen geïnvesteerd in kapitaalgoederen in de vorm van wegen, riolering, groen, civiele kunstwerken, gebouwen, etc. Het onderhoud van deze kapitaalgoederen is van groot belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op verschillende beleidsterreinen zoals veiligheid, vervoer, recreatie, onderwijs en welzijn. Het onderhoud van de kapitaalgoederen is vastgelegd in beleids- en beheersplannen. In deze paragraaf wordt per onderwerp ingegaan op het beleidskader, de ontwikkelingen, de uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden voor 2012 en de bijbehorende financiële consequenties.

Wegen Kengetallen Alle gegevens met betrekking tot de verhardingen zijn verzameld in een wegenbeheersysteem. Daaruit volgt dat in 2012 ongeveer 220 ha openbare verharding wordt onderhouden. Het beleidskader Het beleid voor het onderhoud van de infrastructuur is erop gericht om de veiligheid van de weggebruiker te waarborgen en een goed bruikbaar en voldoende comfortabel wegenstelsel te garanderen. Ons beleid inzake het wegbeheer is vastgelegd in het Beleidsplan beheer wegen 2005. Door middel van jaarlijkse weginspecties ontstaat een actueel beeld van de kwaliteit van de verharding. De resultaten worden verwerkt in het beheersplan wegen, dat een overzicht geeft van de jaarlijks te nemen onderhoudsmaatregelen. Ontwikkelingen Vanaf 2010 is meer en meer afgestemd met de andere disciplines binnen het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. In deze begroting is voor het eerst een integrale planning voor de fysieke projecten van wegen, kunstwerken, groen, spelen, verkeer, parkeren, riolering en water opgenomen (zie blz. 133). Het doel hiervan is om een hogere efficiëntie te bereiken en hinder voor burgers te beperken. In de jaarrekening 2011 zal voor het eerst een evaluatie worden opgenomen over de uitgevoerde werken in dat jaar. Financiën Er is in 2012 € 1.093.344 beschikbaar voor regulier en groot onderhoud. Omdat de kosten voor het onderhoud kunnen fluctueren is er een onderhoudsvoorziening wegen. De stand per 1 januari 2012 is € 847.971. Verandering in kwaliteitseisen, zoals hogere milieueisen (waterdoorlatende verharding, geluidarme verharding e.d.) en het economische belang van bijvoorbeeld aantrekkelijke stadentrees en binnenstad, hebben kostenverhogende gevolgen voor het budget voor onderhoud van de verharde openbare ruimte.


Pagina 128

Daarnaast lijkt het inmiddels een regelmaat te worden dat Nederland te maken krijgt met strengere winters. Daardoor is de vorstschade jaarlijks aanzienlijk.

Civiele kunstwerken Kengetallen Alle gegevens met betrekking tot de kunstwerken zijn verzameld in een beheersysteem. Daaruit volgt dat in 2012 74 bruggen, 7 tunnels, 51 duikers, 3 stuwen en ongeveer 3.200 m grondkerende constructies worden onderhouden. Het beleidskader Het beleid voor het onderhoud van de kunstwerken is erop gericht om de veiligheid van de weggebruiker te waarborgen. Op basis van wettelijke eisen kunnen de minimale randvoorwaarden voor het beheer van kunstwerken als volgt worden samengevat: veilig en functioneel. Ons beleid is vastgelegd in het beleidsplan Beheer en Onderhoud Civieltechnische Kunstwerken en vastgesteld in 2010. Door middel van inspecties is er een actueel beeld van de kwaliteit van de kunstwerken. De resultaten zijn verwerkt in het beheersplan dat een overzicht geeft van de jaarlijks te nemen onderhoudsmaatregelen. Ontwikkelingen Vanaf 2010 is meer en meer afgestemd met de andere disciplines binnen het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. In deze begroting is voor het eerst een integrale planning voor de fysieke projecten van wegen, kunstwerken, groen, spelen, verkeer, parkeren, riolering en water opgenomen (zie blz. 133). Het doel hiervan is om een hogere efficiëntie te bereiken en hinder voor burgers te beperken. In de jaarrekening 2011 zal voor het eerst een evaluatie worden opgenomen over de uitgevoerde werken in dat jaar. Financiën Het budget voor kunstwerken is € 179.917 per jaar. De jaarlijkse kosten fluctueren sterk en daarom is voor het beheer en onderhoud hiervan een onderhoudsvoorziening ingesteld. De stand per 1 januari 2012 is € 48.818.

Riolering en water Kengetallen Alle gegevens met betrekking tot de riolering zijn verzameld in het rioolbeheersysteem. In het gemeentelijk rioleringsplan staan alle aanwezige voorzieningen. De belangrijkste zijn: Omschrijving gemengde- en vuilwaterriolering hemelwaterriolering persleidingen drainageleidingen wadi's vuilwaterrioolgemalen hemelwatergemalen grondwatergemaal randvoorzieningen(bergbezinkbassins) externe overstorten gemengd externe overstorten hemelwater

Hoeveelheid 167,0 32,6 32,9 6,5 2,1 6 4 1 6 32 19

Eenheid km km km km km stuks stuks stuks stuks stuks stuks


Pagina 129

Het beleidskader Het beleidsdoel is het op verantwoorde wijze zorgdragen voor de inzameling en het transport van afvalwater binnen het gemeentelijk grondgebied. Deze zorgplicht richt zich op het voorkomen van verontreiniging van de bodem en het oppervlaktewater en het voorkomen van wateroverlast. Ons beleid is vastgelegd in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) en het Integraal Waterplan 2005. Het GRP is in februari 2010 vastgesteld voor de periode 2010-2014. Ontwikkelingen Vanaf 2010 is meer en meer afgestemd met de andere disciplines binnen het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. In deze begroting is voor het eerst een integrale planning voor de fysieke projecten van wegen, kunstwerken, groen, spelen, verkeer, parkeren, riolering en water opgenomen (zie blz. 133). Het doel hiervan is om een hogere efficiëntie te bereiken en hinder voor burgers te beperken. In de jaarrekening 2011 zal voor het eerst een evaluatie worden opgenomen over de uitgevoerde werken in dat jaar. Financiën Het kostendekkingsplan op basis van het GRP omschrijft de inkomsten en uitgaven voor de productgroepen riolering en water (onderhoud en nieuwe investeringen). De jaarlijkse kosten voor het beheer van de riolering bedraagt voor 2012 € 860.000. In het kostendekkingsplan zijn ook alle kosten in het kader van de wateropgave meegenomen. De kosten worden gedekt door de voorziening riolering. De stand van de voorziening per 1 januari 2012 is € 11.471.287.

Groen Kengetallen Alle gegevens met betrekking tot het openbaar groen en de bomen zijn verzameld in een groenbeheersysteem. Daaruit volgt dat in 2012 ongeveer 200 ha openbaar groen en 14.500 bomen wordt onderhouden. Het beleidskader In 2005 is de Nota Onderhoudskwaliteit Openbaar Groen vastgesteld. Deze nota verdeelt het groen in de gemeente onder in zogenaamde ligginggebieden (bijvoorbeeld Centrum, Industriegebieden, Woonwijken) met ieder hun eigen inspanning voor het reguliere, dagelijks (= netheids-) onderhoud. De basis voor de onderhoudsinspanningen ligt in het handhaven van de technische kwaliteit, veiligheid en het verbeteren van de tevredenheid van de Tielse burger over het netheidsonderhoud. In 2006 zijn tevens het Groenstructuurplan en de Nota van Uitgangspunten Groenbeheer vastgesteld. De plannen vormen het kader voor de inrichting en omvormingen (= groot onderhoud) van het groen. Uitwerking vindt plaats in beheersplannen. In die beheersplannen worden de financiële consequenties inzichtelijk gemaakt. Het groenbeheersplan is in 2010 vastgesteld. In 2012 wordt gestart met de uitvoering van de voor 2012 geprioriteerde projecten. Het gewenste kwaliteitsniveau van het onderhoud wordt uitgevoerd door middel van een beeldbestek conform de landelijk geldende RAW-bepalingen. Gemiddeld wordt het B-niveau uit deze systematiek aangehouden. Dit niveau gaat uit van een normaal onderhoud: sober, maar doelmatig. Deze bestekken vormen, samen met de uit te voeren werkzaamheden door de wijkteams, het jaarlijkse onderhoudsplan voor het openbaar groen.


Pagina 130

Voor wat betreft de onderhoudstoestand en veiligheid van bomen is in 2005 een bomenbeleidsplan vastgesteld. Dit plan is uitgewerkt in het groenbeheersplan, waar de financiële consequenties aan bod komen. Ontwikkelingen Vanaf 2010 is meer en meer afgestemd met de andere disciplines binnen het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. In deze begroting is voor het eerst een integrale planning voor de fysieke projecten van wegen, kunstwerken, groen, spelen, verkeer, parkeren, riolering en water opgenomen (zie blz. 133). Het doel hiervan is om een hogere efficiëntie te bereiken en hinder voor burgers te beperken. In de jaarrekening 2011 zal voor het eerst een evaluatie worden opgenomen over de uitgevoerde werken in dat jaar. Financiën Voor het regulier onderhoud groen is in 2012 € 1.114.000 gereserveerd. In de voorziening zit per 1 januari 2012 € 22.039.

Begraafplaatsen Kengetallen De gemeente heeft zeven gemeentelijke begraafplaatsen in eigendom, waarvan Ter Navolging rijksmonument en Drumpt gemeentelijk en archeologisch monument zijn. Ook de begraafplaatsen Kapel-Avezaath en Wadenoijen bezitten veel historisch waardevolle grafmonumenten. In totaal tellen deze begraafplaatsen circa 6.000 graven, waarvan ruim de helft gelegen op de begraafplaats Papesteeg in Tiel. Op deze begraafplaats is een opvallende aula aanwezig. Daarnaast heeft de gemeente de Joodse begraafplaats, als gevolg van een privaatrechtelijke overeenkomst, in onderhoud. Dit is eveneens een rijksmonument. Het beleidskader In 2010 is de Ontwikkel- en Beheervisie Begraafplaatsen gemeente Tiel 2010-2020 door de raad vastgesteld. Het uitgangspunt is om tot 2030 in capaciteit te volstaan op de bestaande begraafplaatsen. Er wordt gestreefd naar een kostendekkende exploitatie van de actieve (delen van de) begraafplaatsen. Begraven op de monumentale (delen van de) begraafplaatsen wordt weer mogelijk in de toekomst. De visie voor begraafplaats Ter Navolging is uitgewerkt in een Plan voor Instandhouding en Ontwikkeling van Beschermde Begraafplaatsen 2010-2020 (PIOBB) en door de raad vastgesteld in 2010. Heractivering van deze begraafplaats is een belangrijk onderdeel van de visie. In 2009 werd door het college de nota 'Kostendekkend begraven in Tiel?' vastgesteld. Het streven is gesteld op 70% van de kosten uit de inkomsten voor de actieve (delen van de) begraafplaatsen vanaf 2012. De tarieven worden jaarlijkse verhoogd met een inflatiecorrectie. De tarieven liggen landelijk en regionaal gezien relatief hoog. Het juridische kader is vastgelegd in de Verordening op het beheer en gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen in de gemeente Tiel 2010 en het bijbehorende Uitvoeringsbesluit gemeentelijke begraafplaatsen gemeente Tiel 2010. Het groen op de begraafplaatsen wordt onderhouden conform het beleidskader Groen. De grafmonumenten worden door de rechthebbenden zelf onderhouden. Graven waarvan afstand gedaan is of waarvan de rechten aan de gemeente vervallen zijn, worden planmatig geruimd.


Pagina 131

Ontwikkelingen De toekomst van de begraafplaatsen is tegen het licht gehouden. Hieruit blijkt dat naar verwachting tot 2030 gebruik kan worden gemaakt van de bestaande begraafplaatsen. Kostbare uitbreidingen zijn nog niet noodzakelijk. Om te blijven voldoen aan de verschillende behoeften, voldoende capaciteit en een gunstige exploitatie is het nodig om te blijven investeren (ruimen graven, aanleg columbaria, etc.). Een actuele grafadministratie is de basis voor een optimaal gebruik en beheer van de begraafplaatsen, waarbij de meeste inkomsten gegenereerd kunnen worden. Het actualiseren van de administratie wordt ook in 2012 verder opgepakt. Financiën In 2007 is besloten een scheiding aan te brengen tussen actieve en monumentale begraafplaatsen, waarbij alleen bij de actieve begraafplaatsen gestreefd wordt naar kostendekkendheid. De uitgaven voor het beheren van de begraafplaatsen zijn voor 2012 begroot op €190.000 en voor het beheer monumentale begraafplaatsen op € 46.000.

Gebouwen Kengetallen Alle gegevens met betrekking tot het onderhoud Gebouwen (inclusief 35 onderwijsgebouwen) zijn vastgelegd in TopDesk. Daaruit volgt dat Tiel in 2010 ongeveer 120 vastgoedobjecten bezit/huurt met een totale WOZ-waarde (exclusief schoolgebouwen) van ruim € 55.000.000. Vijftien vastgoedobjecten hebben een monumentale status (9 rijksmonumenten en 6 gemeentelijke monumenten). De totale verzekerde waarde van de vastgoedobjecten inclusief inventaris bedraagt ruim € 225.000.000. Het beleidskader Op dit ogenblik is er, behoudens voor de onderwijs- en sportgebouwen, geen beleidskader ten aanzien van onderhoud gebouwen. Tot op heden wordt het uitgangspunt gehanteerd van 'doelmatig onderhoud' zonder dat dit vertaald is naar een meetbare norm/uitleg/toetsingskader. Het komen tot een beleidskader is één van de doelstellingen voor 2012. Ontwikkelingen In de tweede helft van 2011 zal een onderzoek gestart worden ten aanzien van het 'mogelijk uitbesteden van taken op het gebied van vastgoedmanagement'. Dit onderzoek volgt uit de met de raad afgesproken activiteiten rondom het thema 'Bezuiningingen 2011-2014'. De eventuele uitkomsten en de hierop volgende besluitvorming zullen zonder twijfel in 2012 gevolgen hebben voor de aard van de werkzaamheden van de huidige productgroep Vastgoed. Vooralsnog wordt hieronder het beeld geschetst van een onveranderde situatie ten opzichte van 2011. De gemeente bezit ongeveer 120 vastgoed objecten die zeer verschillend van aard zijn. Elk vastgoedobject vraagt om passend onderhoud en beheer. In 2011 heeft de productgroep Vastgoed een zeer groot deel van de portefeuille aan vastgoed objecten door een onafhankelijke organisatie laten beoordelen op de staat van onderhoud. De uitkomsten hiervan zijn inmiddels voor een deel getoetst aan en verwerkt in de meerjaren onderhoudsplanning. Op deze wijze wordt zorgvuldig omgegaan met de voor onderhoud beschikbare middelen en een onderhoudsplanning gevolgd die past bij de aard van het vastgoedobject. Voor 2012 staat de verdere afronding van alle verkregen uitkomsten centraal. Eind 2012 dient voor de gehele vastgoed portefeuile een onderhoudsplanning te zijn opgesteld en moet deze zijn getoetst of de huidige onderhoudsvoorziening passend is voor het onderhouden van de vastgoed portefeuille.


Pagina 132

Tevens zal in 2012 verder aandacht worden besteed aan het inventariseren, standaardiseren en registreren van de erfpachtcontracten. Ook in 2012 wordt voorzien dat een aantal vastgoedobjecten, die vanuit het werkterrein van de gemeente niet meer in eigen bezit gehouden hoeven te worden, aan de markt zullen worden aangeboden. Vanuit de verschillende beleidsterreinen zal ook in 2012 een beroep worden gedaan op de productgroep Vastgoed voor ondersteuning bij grootschalige bouwen/of renovatieprojecten. De afgelopen twee jaar is hard gewerkt aan het in beeld brengen en houden van alle relevante gegevens rondom het vastgoed van de gemeente Tiel. Al deze gegevens worden geregistreerd en bijgehouden in een beheerssysteem. Hierbij gaat het om huurcontracten, tekeningen, contracten met leveranciers, gegevens van eventuele huurders, gegevens ten aanzien van belastingen/heffingen etc etc. Ook in 2012 blijft het actualiseren van deze gegevens een belangrijk deel uitmaken van de werkzaamheden. Financiën In 2012 is in totaal € 7.783.000 beschikbaar voor het beheer en onderhoud van gemeentelijke gebouwen (inclusief schoolgebouwen en exclusief de gemeentelijke instellingen). Tegenover deze uitgaven staan deels inkomsten uit huur, etc. In de diverse voorzieningen zit per 1 januari 2012 € 1.815.000.

Centrum Ruiterstraat/Varkensmarkt

Kastanjelaantje/Wethouderskade

Fabriekslaantje Rioterrein, 2e fase

Noord Burg. Meslaan (Drumpt)

Gallencamp Hanzehof

Boerhavenlaan Oranjebuurt/Kloosterbuurt/ Zorgkwartier/Spoorbuurt/Burg. Meslaan

Predikbroedersweg/Kloosterhof

Händelstraat/Beethovenstraat

2

3 4

5

6 7

8 9

10

11

Locatie

1

Rang schik king


Esdoorns worden vervangen door Liriodendrons. Aanvulling met bomen in rabatstrook. 30% herstraatwerk in rabatstrook. Renovatie speelplek. Renovatie speelplek en herstel 50% van de voetpaden, inclusief groen. Renovatie speelplek. Start opstellen plan aanleg herkenbare groenstructuur. Tegelijk worden de aanwezige speelvoorzieningen bekeken. Esdoorns vervangen door Liriodendrons. Populieren vervangen. Esdoorns eventueel vervangen. Herstel rijbaan. Vergroting riolering. Tegelijk wordt gekeken naar de wegen, het groen en de verkeerssituatie.

Relining riolering en voegen herstellen (na afronding bouw Blijdesteijn). Onderhoud verharding en vervanging bomenstructuur. Aanleg parkeervoorziening. Nieuwe aanleg. SB is ondersteunend aan SO.

Omschrijving

SB

SB

SB

SB

SO

SB

SB

Verharding, inclusief kunstwerken

SB

SB

SB SB

SB SB

SB

SO

SB

Groen inclusief spelen

Integrale planning Stadsbeheer 2012* – fysieke projecten

SB

SB SO

Verkeer inclusief parkeren

Betrokken Disciplines

SB

SO

SB

Riolering

Water

Pagina 133

Oost Hoveniersweg/Bakkerstraat e.o.

Nachtegaallaan

Voor de Kijkuit e.o. Algemeen Oost West Bloemenbuurt

Moluksewijk Inundatiekanaal

Kruising spoor/Provinciale weg Passewaaij Vuadabos Goudhaver Duifkruid Kleine kernen en buitengebied Waalbanddijk (Zennewijnen)

Dreef (Wadenoijen)

Buitengebied

14

15

16 17

19 20

21

26

27

25

22 23 24

18

Bachstraat Laan van Westroijen

Locatie

12 13

Rang schik king


Duurzaam veilig inrichten: invoeren 60 km/uur zone. Duurzaam veilig inrichten, inclusief parkeervoorziening. Vervanging minigemalen en stelselgemalen.

Bos dunnen. Renovatie speelplek. Aanpassing riolering.

Vervanging riolering. Herinrichting straten. Beplanting Dahliastraat. Afkoppelen. Herstel oude bruggen (in samenwerking met het Waterschap en de Provincie). Verbreden van stuw in knijpconstructie.

Vervanging riolering en herinrichting straten. Aanleg drainagestelsel. SB is ondersteunend aan SO. Vervanging van de keermuur. Groene daken (onderdeel Future cities).

Aanleg parkeervoorziening ROC. Vervanging VRI en aanpassing kruispunt (loopt gelijk op met de doortrekking van de Laan van Westroijen, project van SO).

Omschrijving

SB

SB

SB

SB


SB SB

SB

SB


SB

SB

SB

SB

SB

Verkeer inclusief parkeren SB SB

Betrokken disciplines

SB

SB

SB

SB

SB SB

SB

Riolering

SB

SB

SO

Water

Pagina 134

Locatie

Tiel

Tiel Tiel

30

31 32

Budget

Algemeen Duurzaam veilig inrichten binnen de bebouwde kom. Aanpak bushaltes (in samenwerking met de Provincie). Vervanging en reparaties aan riolering. Invoeren schilparkeren.

Aanleg open water bij de A15. SB is ondersteunend aan SO.

Omschrijving

349.100 + 271.500


67.200 + 74.450


SB 1.500.000 **

SB

SB

Verkeer inclusief parkeren

Betrokken disciplines

2.708.530 ***

SB

Riolering

994.280 ***

SO

Water

Pagina 135

*** Betreffen uitgaven uit het Kostendekkingsplan van het rioleringsfonds.

** Subsidies provincie, uitgaven die door het parkeerfonds worden gedekt en nieuwe uitgaven die in het kader van de Perspectievennota zijn goedgekeurd. Voor de projecten waarvoor binnen de begroting geen budget is, wordt uitgegaan van gunstige aanbestedingen van het integrale project.

* Projecten die in 2011 in aanvang (werkvoorbereiding) of uitvoering genomen zijn, kunnen nog wel in 2012/2013 doorlopen, maar worden hier niet meer genoemd. De evaluatie van deze projecten komt terug in de jaarrekening 2011. De evaluatie van de projecten 2012 komt in de jaarrekening 2012 .

De budgetten voor deze fysieke projecten blijven binnen de begroting (inclusief de nieuwe uitgaven goedgekeurd in de Perspectievennota 2011) en voor riolering en water binnen het kostendekkingsplan (investeringen). Let wel, het gaat bij deze projecten niet om dagelijks en reguliere onderhoud en beheer.

Tiel

Buitengebied

29

28

Rang schik king



Pagina 136


Pagina 137

Paragraaf D

Financiering Algemeen Het doel van deze paragraaf is inzicht verschaffen in de financieringsmethodiek en de risico's die hiermee samenhangen. Treasury is het bedrijfsproces dat zich hiermee bezig houdt. Het wettelijk kader is vastgelegd in de Wet Financiering decentrale overheden (Wet Fido). Het treasurybeleid van de gemeente ligt vast in het treasurystatuut (25 augustus 2008). De uitvoering van de treasury vindt zijn weerslag in de paragraaf financiering van de begroting (planmatig) en de jaarrekening (resultaatgericht). In het treasurystatuut van de gemeente Tiel staan de doelstellingen van treasury als volgt gedefinieerd: 1. Het aantrekken c.q. uitzetten van financiële middelen binnen de door de raad gestelde kaders 2. Het beschermen van de gemeente tegen financiële risico's 3. Het minimaliseren van de in- en externe verwerkingskosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities 4. Het optimaliseren van het rendement van de beschikbare liquiditeiten, binnen de gestelde kaders.

Leningenportefeuille De leningenportefeuille voor 2012 ziet er als volgt uit: Leningenportefeuille Stand per 1 januari 2012 Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Renteherzieningen (oud percentage) Renteherzieningen (nieuw percentage) Stand per 31 december 2012

bedrag 46.684.519 13.000.000 4.861.081 0 0 0 54.823.438

De rentelasten voor de langlopende leningen komen voor 2012 uit op een bedrag van € 2.502.422. In deze raming is er rekening gehouden dat we in 2011 en 2012 nog langlopende leningen gaan aantrekken tot een bedrag van € 13.000.000. Hiervoor is een rentelast opgenomen van € 602.500. Dit is geheel afhankelijk van de financieringsbehoefte, het verloop van de kasgeldlimiet en het investeringsvolume. Voor de korte financiering is een rentelast opgenomen van € 167.500. Het bedrag van de nieuwe leningen bestaat uit twee componenten, enerzijds nog een opname van geldlening in 2011 en anderzijds een opname in 2012. Omdat op het moment van schrijven van deze paragraaf de opname voor 2011 nog onbekend is, wordt deze nu ondergebracht bij de nieuwe leningen. De stand per 1 januari 2012 van de leningen zijn de schuldrestanten van de feitelijk opgenomen leningen.


Pagina 138

In 2012 staan er investeringen gepland voor een bedrag van ruim € 20 miljoen. Hier zitten enkele grote projecten in, waaronder de nieuwbouw van de Cambier van Nootenschool, de Brede School Tiel Oost en rioleringswerken. Wanneer de investeringen later worden gedaan, zal dit ook consequenties hebben voor de financieringsbehoefte. Op 1 januari 2012 zijn er in totaliteit 16 vaste geldleningen opgenomen, hiervan zijn er 7 voor de woningbouw. Het gemiddelde rentepercentage van de opgenomen leningen bedraagt 4,28%. De percentages variëren van 3,07 tot 5,83%.

Rente visie In het economisch beeld van de Bank Nederlandse Gemeenten (peildatum augustus 2011) is opgenomen dat de Europese rente (herfinancieringsrente) naar verwachting in een geleidelijk tempo zal worden verhoogd naar 2,25% aan het einde van 2012. De lange rentetarieven zullen naar verwachting op den duur gaan oplopen. De rente voor 2012 bestaat uit: Rente lasten Langlopende leningen Kortlopende leningen Rentebaten Kortlopende leningen

2.502.422 2.334.922 167.500 p.m. p.m.

Risicobeheer Aan het uitvoeren van treasurybeleid zijn risico's verbonden. In de eerste plaats mogen alleen middelen aangetrokken worden om de publieke taak uit te voeren. Om de risico's verder te beperken worden de volgende maatstaven gehanteerd: 1. Kasgeldlimiet 2. Renterisiconorm 3. Kredietrisico De kasgeldlimiet en de renterisiconorm zijn wettelijk bepaald in de wet Fido. 1 Kasgeldlimiet Juist voor korte financiering (looptijd < 1 jaar) geldt dat het renterisico aanzienlijk kan zijn. Fluctuaties in korte rente hebben direct een relatief grote impact op de rentelasten. Door middel van de kasgeldlimiet wordt een grens gesteld aan de mogelijkheid om lopende uitgaven kort te financieren en daarmee het risico te beperken. De wet Fido staat een kasgeldlimiet toe van 8,5% van het begrotingstotaal. De kasgeldlimiet voor 2012 is vastgesteld op € 8.574.174. Per kwartaal worden rapportages opgesteld om het verloop van de kasgeldlimiet in beeld te brengen. De kasgeldlimiet mag niet meer dan twee kwartalen na elkaar overschreden worden. Indien de werkelijke omvang van de netto vlottende schuld lager is dan de kasgeldlimiet is er sprake van ruimte, indien de werkelijke omvang hoger is dan de wettelijke toegestane omvang, dan is er sprake van een overschrijding.


Pagina 139

De ruimte die de kasgeldlimiet biedt, wordt zoveel mogelijk benut. De reden hiervan is dat kort geld aanzienlijk goedkoper is dan lang geld. Indien nodig worden langlopende leningen aangegaan om een overschrijding van de limiet tegen te gaan. 2 Renterisiconorm Volgens de wet Fido is de norm van het renterisico 20% van het begrotingstotaal op 1 januari. Het minimum bedrag is op € 2,5 miljoen gesteld. Het doel van deze norm is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten, welke consequenties kunnen hebben voor de financiële positie. Op die manier bevordert de wet Fido een solide financieringswijze bij openbare lichamen. De wet beoogt hiermee een bijdrage te leveren aan de uitstekende kredietwaardigheid van openbare lichamen op de (inter)nationale kapitaalmarkt. De renterisiconorm ziet vooruit en is direct gerelateerd aan het budgettaire risico. De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De renterisiconorm houdt in, dat jaarlijks verplichte aflossingen en renteherzieningen voor gemeenten niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Er vinden in 2012 geen renteherzieningen op leningen plaats. De renterisiconorm voor 2012 € 20.174.527. 3 Kredietrisico Dit is het risico dat de gemeente loopt wanneer rechtspersonen aan wie een lening is verstrekt in financiële problemen komt. De gemeente Tiel staat garant voor € 1.536.443 (stand per 31 december 2010) voor geldleningen aan derden. Dit betreft 12 leningen. De rentepercentages voor de gewaarborgde leningen variëren van 4,9 tot 9,6%. Het gemiddelde percentage is 7,02%.

Relatiebeheer De huisbankier van de gemeente Tiel is de nv Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Daarnaast wordt (beperkt) zaken gedaan met de ING-bank en de ABN-AMRO bank. Het betalingsverkeer verloopt voor 95% via de BNG. Als gevolg van het wijzigen van de kredietvoorwaarden van bank en de rente-ontwikkelingen van de afgelopen jaren is in 2010 een nieuwe kredietovereenkomst met de Bank Nederlandse Gemeenten afgesloten. Per 1 oktober 2010 gelden gunstigere rentepercentages voor de gemeente Tiel.


Pagina 140


Pagina 141

Paragraaf E

Bedrijfsvoering Inleiding De bedrijfsvoering is gericht op het ondersteunen van alle externe beleids- en uitvoeringsprocessen. Een goed toegeruste en professionele ambtelijke organisatie is een kenmerk van een gemeente die haar inwoners serieus neemt en een belangrijke voorwaarde voor succesvol bestuur. Het gaat onder meer om de onderdelen financiën, personeel en organisatie, juridische zaken en facilitaire zaken (onder andere informatisering en automatisering, huisvesting, documentenbeheer, interne dienstverlening, inkoop).

Organisatieontwikkeling De ambtelijke organisatie levert de kwaliteit en het inlevingsvermogen om bestuurlijke ambitie werkelijkheid te laten worden. De omgeving van de gemeente is in beweging en dit vraagt om voortdurende ontwikkeling van onze organisatie. Leiderschap en sturing in de ambtelijke organisatie zijn kritische succesfactoren daarbij. De functie gemeentesecretaris / algemeen directeur is in 2011 vacant gekomen. De keuze is gemaakt om niet direct te werven maar eerst tot gefundeerde keuzes te komen ten aanzien van de wijze waarop sturing in onze organisatie het beste georganiseerd kan worden en de kwaliteit van leiderschap die nodig is om klaar te zijn voor de toekomst. Positiebepaling van Tiel is daarmee onlosmakelijk verbonden. In 2011 is een analyse gemaakt, op basis waarvan gekozen wordt voor de gewenste organisatieontwikkeling. Deze keuzes geven eveneens richting aan het profiel voor een gemeentesecretaris / algemeen directeur. De keuzes die in 2011 zijn gemaakt zullen ook richting en inhoud geven aan activiteiten gericht op organisatieontwikkeling in 2012. Dit raakt organisatiestructuur, cultuur en het bestuurlijk/ambtelijk samenspel in Tiel. In 2012 staat het onderwerp regionale samenwerking ook op de agenda. Vanuit wettelijke kaders (Regionale Uitvoeringsdienst, Regionale Brandweer) maar ook vanuit het oogpunt van positiebepaling, efficiënte bedrijfsvoering en bezuinigingen. Er wordt op veel fronten en op verschillende manieren (regionaal) samengewerkt. In 2011 is deze samenwerking verder in beeld gebracht en op basis daarvan wordt een visie op regionale samenwerking geformuleerd. In 2012 wordt verder uitwerking en uitvoering gegeven aan deze visie.

Personeel Het HRM-beleid dient de gewenste organisatieontwikkeling te ondersteunen. Daarvoor is het van belang dat processen die in- door- en uitstroom betreffen, in de basis op orde zijn. In 2011 is dit in beeld gebracht en in 2012 zal hier verder uitvoering aan gegeven worden. De HRMagenda biedt ondersteuning in het beter toepassen van verschillende HRM-instrumenten, zoals de HRM-gesprekken en competentiemanagement. Centraal daarbij staat niet alleen 'wat' we doen, maar vooral ook 'hoe'.


Pagina 142

In het licht van bezuinigingen is ook mobiliteit en ontwikkeling van medewerkers een belangrijk aandachtspunt voor 2012. Enerzijds hebben we te maken met een vergrijsd personeelsbestand, anderzijds met ontgroening op de arbeidsmarkt en met druk op de organisatie om de kosten voor bedrijfsvoering zo laag mogelijk te houden. Het bevorderen van interne en externe mobiliteit, inzetbaarheid van medewerkers en het voeren van een heel gericht arbeidsmarktbeleid moeten ervoor zorgen dat zowel nu als in de toekomst de continuïteit en kwaliteit van onze diensten niet in het geding komen. De juiste mens op de juiste plaats op het juiste moment is de sleutel.

Inkoop Op inkoopgebied wordt ook in 2012 nauw samengewerkt met het Inkoopbureau Rivierenland. Vanuit het Inkoopbureau wordt inhoudelijke expertise geleverd bij met name EU aanbestedingstrajecten. Dat zal ook in 2012 weer het geval zijn. Tevens wordt gewerkt aan het uitvoeren van de aanbevelingen uit het rapport van de Rekenkamer uit 2009. Als speerpunt geldt voor 2012 dat gewerkt wordt aan een geactualiseerd Inkoop- en Aanbestedingsbeleid. Dit nieuwe beleid zal in 2012 aan de raad worden aangeboden ter vaststelling. Thema's als Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Duurzaamheid en meer betrokkenheid voor lokale- en regionale ondernemers bij aanbestedingen zullen in het geactualiseerde inkoopbeleid ook beleidsmatig een plaats krijgen.

ICT / Informatie-management Voor 2012 staat de samenwerking op beide werkgebieden met Geldermalsen en Culemborg centraal. In gezamenlijkheid wordt voor 2012 invulling gegeven aan de, in de ondertekende intentieverklaring, afgesproken activiteiten om te komen tot een mogelijk vergaande vorm van samenwerken. Het borgen van de continuïteit, het behouden van benodigde expertise en het vergroten van efficiency en effectiviteit zijn de belangrijkste 'winsten' van de gewenste samenwerking. Ondertussen blijft 'de winkel gewoon open' en wordt de eigen bedrijfsvoering en externe dienstverlening ondersteund. Vooralsnog wordt voorzien dat in 2012 onderwerpen als 'Het nieuwe werken' en 'Meer digitaal werken voor de raad', naast alle gewone dagelijkse werkzaamheden en projecten, voor een belangrijk deel de agenda in 2012 zullen bepalen. De voortgaande en zich steeds verder ontwikkelde regionale samenwerking met Geldermalsen en Culemborg heeft tot de conclusie geleid dat de opzet van het informatiemanagementbeleid verbreding behoeft. Om de positie van Tiel in dit proces goed te bepalen zal er een nul-meting worden uitgevoerd om de huidige Tielse situatie compleet in beeld te krijgen. Daarna kan de gewenste situatie worden geformuleerd en tevens wat Tiel wil inbrengen in de regionale samenwerking. De nul-meting zal nog in 2011 plaatsvinden. In 2012 zal vervolgens de invulling van de vacature voor de informatie-manager plaatsvinden.

Planning en control Uit de accountantsrapporten van de afgelopen jaren blijkt dat we in Tiel goede stappen vooruit hebben gemaakt op het gebied van planning en control. Geconstateerd wordt dat we 'in control' zijn, maar dat zeker nog stappen vooruit te maken zijn. Via uitvoeringsplannen worden de aanbevelingen in de organisatie uitgezet en gevolgd. Sinds 2011 werken we met interne controleplannen, waarin wordt vastgelegd welke interne controles worden uitgevoerd. Uiteraard worden de processen waar de grootste risico's op onrechtmatigheden voorkomen het meest intensief gecontroleerd. De basis hiervoor wordt gelegd in het Beleidsplan interne controle, dat we binnenkort hopen vast te stellen.


Pagina 143

Hetzelfde geldt voor misbruik en oneigenlijk gebruik, een onderdeel van de rechtmatigheidscontrole. Hiervoor hebben we onlangs het beleid vastgesteld op basis van een analyse van de risico's. In 2011 heeft Deloitte op ons verzoek een rapport uitgebracht over de fraudebestendigheid van onze organisatie. Dit mede naar aanleiding van berichten van fraude bij andere gemeenten. Uit het rapport blijkt dat Tiel redelijk scoort in vergelijking met andere gemeenten en organisaties. Het fraudebewustzijn en de fraudebeheersing bevinden zich op een gemiddeld niveau. Het rapport bevat een groot aantal aanbevelingen, waarvan we nog moeten beoordelen welke we overnemen en welke niet, mede op basis van een kosten/batenanalyse. Binnen enkele weken volgt een actieplan, dat ter kennisname aan de commissie Beleidscyclus zal worden aangeboden. Het huidige contract van de accountant loopt t/m 2010, met de mogelijkheid om dit twee keer met een jaar te verlengen. Daarna zal in elk geval een nieuwe aanbesteding moeten worden gedaan. Binnenkort zullen we u voorstellen doen met betrekking tot de optie van verlenging. In 2012 zal de rekenkamer één onderzoek uitvoeren. Het onderwerp zal in overleg met de begeleidingscommissie worden vastgesteld. In 2012 zal er één collegeonderzoek (213a) worden uitgevoerd naar doelmatigheid en/of doeltreffendheid. Het onderwerp moet nog worden vastgesteld.

Bezuinigingen In het coalitieakkoord is afgesproken om per 2015 in totaal € 2 miljoen te bezuinigen op de bedrijfsvoering. Over de invulling van de eerste miljoen bent u geïnformeerd in de begroting 2011. Daarin is ook gerapporteerd dat we van de tweede miljoen de eerste € 406.000 al hadden ingevuld. Resteerde dus nog een in te vullen bedrag van een kleine € 600.000, welke overigens pas in 2015 geheel moet zijn gevonden. Voor de invulling hiervan maken we onder andere gebruik van een aantal voorstellen uit de Perspectievennota 2011 (oranje gearceerd). De volgende maatregelen zijn in de begroting 2012 concreet verwerkt. Maatregel Advertenties Tiel actueel / communicatiebudget Website Schoonmaakkosten Portokosten Telefoonkosten Vacature economische zaken halveren Totaal

Opbrengst 2012 28.000




30.000 15.900 16.600 23.000 35.000

30.000 15.900 16.600 23.000 35.000

30.000 15.900 16.600 23.000 35.000

30.000 15.900 16.600 23.000 35.000

148.500

163.500

163.500

163.500

Naast deze € 2 miljoen zijn er ook andere bezuinigingen die in feite bij deze taakstelling moeten worden opgeteld. Dit zijn:  de oude taakstelling op vraaggerichte dienstverlening van oorspronkelijk € 260.000  het besluit om de kosten voor de I-manager te vinden in vrijvallende lasten van pensioengangers




Pagina 144

bezuiniging nummer 64 uit de Perspectievennota 2011: Personeelslasten terugdringen van in totaal € 385.000.

Omdat de bezuiniging in de loop van de tijd oploopt hebben we op dit moment voldoende bezuinigd om de taakstellingen voor 2012 en 2013 als gerealiseerd te beschouwen. We houden zelfs wat over, wat we storten in de frictiereserve ombuigingen. Voor 2014 moeten we nu nog € 506.000 vinden en voor 2015 € 986.000. Hiervoor zal voor het einde van 2011 een implementatieplan worden opgesteld.

Nieuwe uitgaven 2012-2015 In onderstaande tabel zijn de bij deze paragraaf behorende nieuwe uitgaven genoemd. bedragen x € 1.000

Investering 2012

Vervanging wagen en aanhanger met hogedrukreiniger Technoteam

80

Jaarlasten 2013 2014 18 17

2015 17

Verrekeningen met reserves In onderstaande tabel zijn de reserves genoemd met betrekking tot de bedrijfsvoering, inclusief de voorgestelde stortingen en onttrekkingen in 2012. Naam reserve

stand per 1-1-2012

Automatisering

1.353.961

Kapitaallasten vervangingsplan I&A Kapitaallasten MOP Stadhuiscomplex Kapitaallasten MMP Diensten en Middelen Kapitaallasten gemeentewerf

toevoeging rente


onttrekkingen

428.232

stand per 31-12-2012 1.782.193

41.353

1.964

43.317

475.353

22.579

84.870

63.109

519.693

96.443

4.581

45.000

42.469

103.555

414.000

151.110

262.890


Pagina 145

Paragraaf F

Verbonden partijen Algemeen De gemeente Tiel heeft bestuurlijke belangen in een aantal verbonden partijen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor de gemeente. De gemeente blijft echter beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheid houden ten aanzien van deze partijen. Deze paragraaf gaat in op de ontwikkelingen die zich voordoen bij deze partijen.

De belangrijkste verbonden partijen zijn: Regio Rivierenland De Regio Rivierenland is een samenwerkingsverband van 9 gemeenten. Door dit samenwerkingsverband worden taken uitgevoerd op het gebied van milieu, afval, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, onderwijs, educatie, economie en arbeidsmarkt, volksgezondheid en zorg en verkeer en vervoer. Daarnaast heeft de Regio Rivierenland als doel de gemeenschappelijke belangen van zijn gemeenten te behartigen, op basis van het principe 'verlengd lokaal bestuur'. Daarmee wil de Regio Rivierenland een bijdrage leveren aan een evenwichtige ontwikkeling van de regio. Dit ook in relatie tot het betreffende provinciaal- en rijksbeleid. De Regio Rivierenland heeft als gevolg van de invoering van de nieuwe bestuursstructuur en de wijziging van de ambtelijke organisatie een nieuw format voor de begroting vastgesteld. De begroting gaat nog steeds uit van bestaand beleid. Nieuwe ontwikkelingen waarover nog besluitvorming in het AB moet worden genomen zijn niet meegenomen. Voorbeeld hiervan is de verhoging van de bijdrage met € 0,75 per inwoner voor Openbare Geestelijke GezondheidsZorg/Maatschappelijke Opvang (OGGZ/MO beleid). Deze verhoging is niet meegenomen in de begroting van de regio. In de begroting van Tiel is daar al wel rekening mee gehouden. Ook de nieuwe concept-programmaplannen zijn nog niet in de begroting vertaald. Enerzijds moeten deze nog aan de gemeenteraden worden voorgelegd, anderzijds ontbreken de financiële middelen voor nieuw beleid. De aan de Regio opgedragen bezuinigingstaakstelling is nog niet specifiek ingevuld. Voorlopig wordt volstaan met een stelpost van € 417.000 in de begroting van de Regio. In uw reactie op de begroting is als voorwaarde voor instemming aangegeven, dat de Regio uiterlijk 1 september 2011 met concrete voorstellen is gekomen, ter invulling van de bezuinigingstaakstelling. In de paragraaf weerstandsvermogen (blz. 25 begroting) wordt aangegeven dat de AVRI de voorziening afvalstoffenheffing, met ruim 3,3 miljoen euro zal aframen tot het maximumniveau van 2 miljoen euro en dit bedrag zal inzetten ter verlaging van de tarieven afvalstoffenheffing.


Pagina 146

Financiële consequenties Om te beginnen de begroting 2012, vergeleken met de primitieve begroting 2011 en de jaarrekening 2010. Programma Programma 2 GGD Programma 3 Dienstverlening Programma 4 Strategische beleidsondersteuning Programma 5 Bestuur en strategie Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Stelpost bezuinigingen Totaal

jaarrekening 2010 1.053.663 260.365

begroting 2011 1.089.756 265.155

begroting 2012 1.101.941 232.308

145.638 73.515

205.709 66.024

176.019 96.319

37.003

17.808

1.570.184

1.644.452

26.719 -73.154 1.560.152

De Tielse bijdrage voor 2012 van € 1.560.152, minus de bijdrage voor onvoorzien van € 20.439, is opgenomen in deze begroting. Het voordeel van € 84.000 ten opzichte van 2011, kan worden toegeschreven aan de bezuinigingstaakstelling 2011-2014. In onze bezuinigingplannen zijn we uitgegaan van een bezuiniging van € 96.500, prijspeil 2011, met ingangsdatum 1 januari 2013. Als we de bijdrage 2012 terugrekenen (2% prijsindex en 1% salarisstijging) naar prijspeil 2011 voldoen ze aan de bezuinigingstaakstelling. Tevens bezuinigt de Regio een jaar eerder dan wij hebben gepland. Vanaf 2013 is tevens een nieuwe bezuiniging voor de gemeenschappelijke regelingen ingepland van 5%.

Veiligheidsregio Gelderland-Zuid De Veiligheidsregio is een samenwerkingsverband dat sinds 1 januari 2010 bestaat uit 5 sectoren:  Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)  Regionale Ambulance Voorziening (RAV)  Regionale Brandweer Gelderland-Zuid  Veiligheidsbureau  Gemeenschappelijke meldkamer (GMK) De eindverantwoordelijkheid voor de GR H&V (Gemeenschappelijke Regeling Handhaving & Veiligheid) ligt bij het algemeen bestuur (Veiligheidscollege) dat bestaat uit de burgemeesters van alle, in de gemeenschappelijke regeling, deelnemende gemeenten (19). Het dagelijks bestuur bestaat uit 7 leden, die tevens lid zijn van het AB. De belangrijkste ontwikkelingen in 2012 Wet op de Veiligheidsregio's Vanaf oktober 2010 is de Wet Veiligheidsregio's van kracht. Deze wet regelt de organisatie van de brandweerzorg, de rampenbestrijding en crisisbeheersing op regionaal niveau. Hierdoor moet de slagkracht verbeteren bij rampen en crises. In het bijbehorende besluit worden nadere regels gesteld omtrent de organisatie van de rampenbestrijding en crisisbeheersing en dan met name op het gebied van opkomsttijden en wijze van informatiedeling.


Pagina 147

Regionalisering brandweer In juni 2008 is er een convenant gesloten tussen de minister van Binnenlandse Zaken en de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Afgesproken is dat alle gemeentelijke Brandweerkorpsen zullen opgaan in de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Hiervoor heeft het ministerie ook financiële middelen ter beschikking gesteld. Begin 2010 is gekozen voor 'Het Gelderse model': Hierbij gaat de beroepsbrandweer over naar de Veiligheidsregio, voor de vrijwillige brandweer is dit facultatief. De clustercommandanten en het overige personeel komen per 1 januari 2013 in dienst bij de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Uitgangspunt voor de regionalisering is 'een budgettair neutrale' overdracht van taken. De discussie over de (achterblijvende) overheadkosten zal eind 2011 worden afgerond. Financiën Het verloop van de gemeentelijke bijdrage per inwoner als volgt: Bijdrage per inwoner GHOR + Regionale Brandweer RAV t.b.v. risico FLO Totaal

2010

2011 7,89 1,32 9,21

2012 7,40 7,40

7,31 7,31

In het coalitieakkoord is een bezuinigingstaakstelling voor de Regio opgenomen, die uitgaat van een bijdrageverlaging voor Tiel van € 15.900 vanaf begrotingsjaar 2013. Daarnaast is in de Perspectievennota 2011 een aanvullende ombuiging opgenomen van € 16.000 vanaf 2013. In de meerjarenbegroting 2012-2015 van de Veiligheidsregio zijn bezuinigingen doorgevoerd van 2,5% per jaar. Hiermee wordt de opgelegde taakstelling gerealiseerd.

Regionaal Archief Rivierenland (RAR) De dienst verzorgt het archiefbeheer voor de gemeenten Tiel, Culemborg, Neder-Betuwe, Buren, Geldermalsen en Neerijnen. Het RAR beheert ongeveer acht kilometer archiefbescheiden. De archieven zijn afkomstig van gemeentelijke overheden. Ook veel particulieren (bedrijven, kerkgenootschappen, verenigingen, personen enzovoorts) hebben hun archief geschonken of in bewaring gegeven aan het RAR. Verder bevordert het RAR het cultureel historisch onderzoek van het werkgebied van de gemeente. Dit krijgt vorm door het aankopen en verkrijgen van schenkingen op dit gebied. Nieuwbouw In 2010 is gestart met de nieuwbouw met als basis de uitkomst van de Europese aanbesteding. Het effect daarvan en ook het effect van de provinciale subsidie zijn verwerkt in de begroting. De vrijgekomen ruimten van het RAR krijgen een nieuwe bestemming. Het deel van de kelder dat nu ingericht is als archief blijft behouden voor het semi-statische archief van de gemeente Tiel. Dit is echter een tijdelijke oplossing. Binnen afzienbare tijd verwachten wij een knoop te kunnen doorhakken met betrekking tot een structurele oplossing voor het huisvesten van het semi-statische archief. Hiermee lossen we de gedoogsituatie van de Provinciaal Archiefinspectie op. De huidige archiefruimte voldoet niet aan de eisen die in de archiefwet zijn gesteld. Financiën Inclusief 1e wijziging 2012, komt de begroting voor de 4 oorspronkelijke gemeenten, uit op een bijdrage van € 11,24 per inwoner. Bij de begroting 2011 werd voor de jaarschijf 2012 nog uitgegaan van een bedrag van € 11,36 per inwoner. Geldermalsen en Neerijnen betalen nog een lager instaptarief van € 8,78 per inwoner. De verwachting is dat de bijdrage vanaf 2014 voor alle gemeenten gelijk zal zijn en dan is gedaald naar € 10,75 per inwoner. Dit is ongeveer gelijk aan de prognose in 2011.


Pagina 148

Lander Lander is een gemeenschappelijke regeling van 8 gemeenten met als doel uitvoering van:  de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW)  de Arbeidsintegratie van arbeidsgehandicapten en langdurig werklozen. Lander helpt arbeidsgehandicapten en langdurig werkzoekenden aan het werk. Ook mensen met een WSW indicatie -waarbij sprake is van een langdurige of blijvende beperking- worden bemiddeld door Lander. De begroting van Lander is opgesteld tegen de achtergrond van het beleidsplan voor de periode 2010-2011 'Werken en Leren'. Belangrijk is dat het beleidsplan uitdrukkelijk de doelstelling behoudt om arbeidsontwikkeling, doorstroom en uitstroom naar zo regulier mogelijk werk voor de doelgroepen voorop te stellen. Dit sluit aan bij zowel de ontwikkelingen binnen de sector als bij de beleidslijn in de nieuwe Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Het anticipeert ook op de voor 2013 aangekondigde Wet Werken Naar Vermogen/WSW, WaJong, WWB), welke nieuwe regelgeving ook weer onzekerheden met zich brengt. Ontwikkeling resultaat Lander werk en integratie

2009 werkelijk 391.700

2010 werkelijk -299.300

2011 begroting -1.265.000

2012 begroting -800.000

Tot op heden hebben de deelnemende gemeenten geen bijdrage hoeven te verstrekken aan Lander. Vanaf 2011 wordt een exploitatie-tekort voorzien. Lander heeft een plan van aanpak dat moet leiden tot forse ombuigingen. Met een gemeentelijke bijdrage na 2012 moet serieus rekening worden gehouden. Dit risico is opgenomen in de risicoparagraaf.

Belasting Samenwerking Rivierenland (BSR) De belastingorganisatie is een samenwerkingsverband van de gemeenten Culemborg, Lingewaal, Maasdriel, Tiel, Neerijnen, West Maas & Waal en Geldermalsen, het Waterschap Rivierenland en de Regio Rivierenland (onderdeel AVRI). De samenwerking heeft voor belastingplichtige burgers en bedrijven diverse voordelen:  zij kunnen terecht bij één loket voor al hun belastingvragen  zij ontvangen één aanslagbiljet in plaats van drie  er is één kwijtscheldingsprocedure. Door de BSR worden de volgende werkzaamheden uitgevoerd:  het heffen en invorderen van belastingen  het uitvoeren van de wet waardering onroerende zaken (WOZ)  het beheer en uitvoering van vastgoedinformatie. Vanaf 2010 ligt de focus op het als organisatie 'in control' te komen. Ook blijft de BSR gericht op groei van het aantal deelnemers. Acquisitie krijgt een hoge prioriteit. Groei van het aantal deelnemers is de meest effectieve maatregel om de kosten voor de deelnemers te verlagen.


Pagina 149

Financiële consequenties De bijdrage 2012 voor Tiel daalt ten opzichte van 2011 nominaal met € 33.000 en komt uit op € 634.000. Als we de loon- en prijsontwikkeling meerekenen is de daling € 47.000. In onze meerjarenbegroting hebben we vanaf 2013 een bezuiniging ingeboekt van € 53.500. Met eerdergenoemde daling van € 47.000 is deze bezuiniging in 2012 al bijna gerealiseerd. In de Perspectievennota 2011 is vanaf 2013 een nieuwe bezuiniging opgenomen van € 33.500.

Industrieschap Medel De gemeenschappelijke regeling Industrieschap Medel is een samenwerkingsverband van de gemeenten Tiel en Neder-Betuwe, met als taak het verwerven, aanleggen, exploiteren en beheren van het bedrijfsterrein Medel gedurende een nader te bepalen periode. Daarnaast wordt een gezamenlijk industriebeleid voor het bedrijfsterrein Medel ontwikkeld en uitgevoerd. De totale omvang van het bedrijvenpark Medel is circa 218 ha, waarvan 119,4 ha uitgeefbare grond. Ondanks de wat meer positieve geluiden binnen de Nederlandse economie zijn de gevolgen voor Medel duidelijk aanwezig. Er is minder behoefte aan kleine kavels. De behoefte aan grotere kavels is er wel, maar deze zijn niet meer aanwezig op Medel I. Door een zeer behoudend beleid hebben de slechte economische omstandigheden nog geen grote impact op de financiële positie van Medel. Momenteel worden met de gemeente Neder-Betuwe intensieve gesprekken gevoerd om te komen tot een afronding van Medel I (uitbreiding Medel 1 en toevoeging Medel 1A). Deze afronding is noodzakelijk om de geprognosticeerde winst van Medel 1 niet te laten omslaan in een verlies. Financieel resultaat De laatst vastgestelde grondexploitatie (GREX 2010) laat een voordelig resultaat zien van € 7,6 miljoen (=saldo op eindwaarde), waarvan 50% voor Tiel. In de uitgangspunten van de GREX 2011 worden een aantal wijzigingen voorgesteld, waardoor het resultaat stijgt naar ruim € 9 miljoen (op eindwaarde). Deze wijzigingen betreffen het niet meer doteren aan reserves (onder andere bovenwijkse voorzieningen) en het niet doorvoeren van kosten- en opbrengstenstijgingen. Het resultaat kan door de aanwezige risico’s nog drastisch wijzigen. Het resultaat is onder andere afhankelijk van de afrondingsvariant die wordt gekozen, de ontwikkeling van de rente, het teruglopende tempo van de gronduitgifte door de crisis en de ontwikkeling van de grondprijs.

Bank Nederlandse Gemeenten De gemeente Tiel is aandeelhouder van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), maar heeft geen afvaardiging in het bestuur. De aandeelhouders van de BNG zijn uitsluitend overheden. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en openbaar nut. De BNG biedt financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering, elektronisch bankieren en beleggen. Ook neemt de bank deel aan projecten in de vorm van publiek-private samenwerking (PPS). De BNG kijkt terug op een positief jaar, ondanks de nog altijd onzekere marktomstandigheden. De nettowinst over 2010 bedraagt € 257 miljoen. Aan aandeelhouders is € 128 miljoen uitgekeerd (€ 2,30 per aandeel).


Pagina 150

BNG ziet de resultaatontwikkeling 2011 met vertrouwen tegemoet. Gegeven de volatiliteit van de financiële markten tegen de achtergrond van de internationale schuldencrisis en alle overige onzekerheden acht de bank het niet verantwoord een uitspraak te doen over de nettowinst 2011 en de resultaten in de komende jaren.

Vitens NV Vitens is het grootste waterbedrijf van Nederland. De gemeente is aandeelhouder in deze vennootschap. De vennootschap heeft ten doel de uitoefening van een publiek waterbedrijf, daaronder begrepen de winning, productie, transport verkoop en distributie van water, alsmede het verrichten van alles wat met de publieke watervoorziening verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Financieel beleid In de aandeelhoudersvergadering van december 2010 is besloten het financieel beleid op onderdelen aan te passen. De ontwikkeling van de drinkwatertarieven is aangescherpt met de ambitie om de aankomende drie jaren het drinkwatertarief niet te verhogen. Het dividendbeleid is aangepast. Het dividend is niet langer gerelateerd aan de boekwaarde van het eigen vermogen. Jaarlijks zal de directie een voorstel doen aangaande het dividend in de range van 40% tot 75% van het netto resultaat en dit ter goedkeuring voorleggen aan de Raad van Commissarissen en vervolgens voor finale instemming aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders. Financiële resultaten De winstuitkering over 2010 (verantwoord in de jaarrekening 2011) aan de gemeente Tiel bedroeg € 114.000. Over 2009 bedroeg de winstuitkering € 106.000. Winstverwachtingen over 2011 en komende jaren zijn niet bekend.


Pagina 151

Paragraaf G

Grondbeleid Inleiding Het grondbeleid vervult een ondersteunende rol bij het realiseren van gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico's zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. De financiële ruimte bepaalt de mogelijkheid om de stedelijke ontwikkelingsambities de komende jaren waar te kunnen maken.

Beleid Grondbeleid staat niet op zichzelf. Er bestaat samenhang met andere beleidskaders op het gebied van wonen, economie, planologie en ruimtelijk ordening, verkeer enzovoorts. Tiel heeft op veel gebieden al richtinggevende beleidskaders opgesteld. Deze zijn samengebundeld in de recent vastgestelde structuurvisie. Met de structuurvisie hebben we een vastgesteld ruimtelijk ontwikkelstrategie voor de komende jaren. De beleidskaders zijn van belang om mogelijke financiële consequenties in een vroegtijdig stadium mee te nemen in onderhandelingen met ontwikkelaars door een duidelijke onderbouwing te krijgen van opslagpercentages voor de post 'bovenwijkse voorzieningen'. In het verleden was deze noodzaak niet aanwezig door de volledig eigen grondpositie. Dat is nu en in de toekomst geen optie meer. Het is dus zaak dat de gemeente een eigen grondbeleid formuleert dat ondersteunend is aan deze andere beleidsvelden. De wijze waarop invulling wordt gegeven aan het grondbeleid is afhankelijk van de beleidsopgave waar de gemeente de komende jaren voor staat. De opgaven voor Tiel zijn verankerd in de structuurvisie en daarop is ook ons grondbeleid en het bijpassende instrumentarium afgestemd. De kern van het Tielse grondbeleid is samenwerking. Dat wil zeggen dat de gemeente met private partijen onderhandelt over de gewenste ontwikkelingen in het te exploiteren gebied en over de financiële bijdrage die elk van de partijen hiervoor neertelt. De meeste van de lopende projecten in Tiel zijn hier een voorbeeld van. De reden hiervoor ligt in het feit dat de meeste strategische grondposities in handen zijn van private partijen, die zelf in staat worden geacht de bestemming te realiseren. De gemeente heeft zelf op beperkte schaal grond in bezit en de omvang van het bezit neemt, door ontwikkelingen, langzaam af. We zien dat maatschappelijke ontwikkelingen, demografische tendensen, economische verschuiving en eigen financiële draagkracht hun impact lijken te hebben op de opgaven van Tiel. Gezien beperkte eigen grondpositie en gezien het inbreidingskarakter van veel opgaven is de opbrengstpotentie van veel ontwikkelingen gering. Dat betekent een afweging van ambities en plannen.


Pagina 152

Financiële positie Algemeen Het grondbedrijf van Tiel heeft haar basis in de algemene gemeentelijke grondexploitatie. Deze wordt opgebouwd door individuele grondexploitaties van projecten. Algemene prognose en ontwikkelingen De reserves in de grondexploitatie zijn de afgelopen jaren langzaam teruggelopen en in het laatste jaar gestabiliseerd. Hiervoor is een aantal oorzaken aan te geven:  de gemeente heeft steeds minder grond in bezit (door ontwikkeling en een situatief grondbeleid), waarmee een financiële inkomstenbron verdwijnt  de te ontwikkelen locaties komen steeds meer binnenstedelijk te liggen (inbreiding). De ontwikkeling van deze locaties vraagt, gezien het industriële verleden en het archeologisch rijke gebied van Tiel, over het algemeen meer kosten voor bijvoorbeeld sanering en archeologie, waardoor er minder of geen opbrengsten worden gegenereerd voor het grondbedrijf  de huidige verslechterende woningbouwmarkt blijft zorgen voor een pas op de plaats/vertraging van de ontwikkelingen. Voor de grondexploitatie betekent dit uitstel van inkomsten en toenemende boekwaarden (rente). De financiële positie van het grondbedrijf zal de komende jaren ook niet verbeteren. Dat zal zijn weerslag hebben op de ruimtelijke ambities van Tiel. Veel van deze ambities liggen binnenstedelijk en vragen een (aanzienlijke) overheidsbijdrage om ontwikkeld te kunnen worden, bijvoorbeeld Waalfront en Stationsomgeving. De druk op de reserve uit de grondexploitatie zal zodoende toenemen. Financiële speerpunten in de GREX zijn de benodigde eigen middelen voor de ontwikkeling van de Westluidense Poort (€ 4 miljoen). Daar tegenover staan de opbrengsten van Passewaaij buurt 7 (€ 5 miljoen). Ook het project Muggenborch levert mogelijk in de komende jaren een positief resultaat op (€ 1 miljoen). Maar naast de Westluidense Poort vragen ook de ontwikkeling van Vijverterrein (gebiedsontwikkeling Haven-Kanaalzone plus klimaatdijk), Rio Vahstal (fase 2) financiële bijdragen. Voor deze projecten zijn risicovoorzieningen opgenomen. Reserves en voorzieningen De grondexploitatie van onze gemeente kent één reserve en twee voorzieningen, respectievelijk de Algemene Reserve Grondexploitatie en de Verliesvoorziening en Risicovoorziening Grondexploitatie. De Algemene Reserve Grondexploitatie Deze heeft als doel ‘het vormen van een financiële buffer teneinde mogelijke risico's in de grondexploitatie waarvoor geen reserves of voorzieningen zijn gevormd of die ontoereikend zijn, te kunnen opvangen’. De voeding van de reserve vindt plaats uit voordelige saldi van afgesloten grondcomplexen en rentetoevoeging. Deze reserve bedraagt per 1 januari 2011 € 1.202.515. In paragraaf B van de programmabegroting is het weerstandsvermogen van de GREX beschreven. Daarbij zijn risico's die niet via een voorziening in de GREX zijn afgedekt opgenomen. De algemene reserve GREX dient als weerstandscapaciteit voor deze risico's. De huidige reserve GREX kan als gering beschouwd worden met het oog op het afdekken van risico's. Daarnaast bestaat er amper financiële ruimte voor het faciliteren van toekomstige ontwikkelingen. Dit vraagt de komende periode om prioritering.


Pagina 153

De Verliesvoorziening Grondexploitatie Deze is gevormd om ‘dekkingsmiddelen vrij te maken voor te verwachten verliezen in de grondexploitatie’. Het betreft hier verliezen en tekorten op basis van genomen bestuurlijke besluiten, evenals afdekking van een aantal ontwikkelrisico's. De voorziening bedraagt per 1 januari 2011 € 1.070.766 en mag alleen aangewend worden voor het doel waarvoor hij in het leven is geroepen. Jaarlijks wordt bij de jaarrekening bezien of de voorziening nog toereikend is. De Risicovoorziening Grondexploitatie Deze voorziening dient om ontwikkelrisico’s af te dekken. De voorziening bedraagt per 1 januari 2011 € 8.577.839. Jaarlijks wordt bij de jaarrekening bezien of de voorziening nog toereikend is. Werkkredieten De onderbouwing van deze werkkredieten vindt u in de voortgangsrapportages (Het blauwe boekje) van de grondexploitatie. In de begroting is, conform voorgaande jaren, voorlopig uitgegaan van een bedrag aan werkkredieten van € 1.400.000. Mochten de werkelijk benodigde werkkredieten in zijn totaliteit sterk afwijken van dit bedrag dan zal dit bij de 1e voortgangsrapportage in 2012 worden aangepast. Actuele prognose van de verwachte resultaten van de totale grondexploitatie De verwachte resultaten voor de afzonderlijke projecten zullen aangegeven worden in de voortgangsrapportages (Het blauwe boekje) van de grondexploitatie.


Pagina 154


Pagina 155

Paragraaf H

TSOb Wat willen we? Tiel is centrumstad in Regio Rivierenland en wil zich ontwikkelen tot een aantrekkelijke en vitale stad, voor de eigen inwoners, voor de inwoners van heel Rivierenland en ook voor mensen van daar buiten. Om die vitale en attractieve centrumstad te zijn en te blijven, moeten we investeren in een evenwichtige sociaal-economische structuur. Enerzijds door Tiel aantrekkelijker te maken voor hogere- en middeninkomens, anderzijds door te werken aan een ‘aanval op de uitval’, zodat ook Tielenaren met een minder goede uitgangspositie volop deel uitmaken van en deelnemen in de maatschappij. Tiels Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (TSOb) Het Tiels Stedelijk Ontwikkelingsbeleid vormt het overkoepelende programma voor ontwikkeling, afstemming en uitvoering van de contracten met Provincie Gelderland, met Regio Rivierenland en met Europa. Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO) Al sinds ruim 10 jaar heeft Tiel in haar ambities de provincie als partner in het Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO). Halverwege de GSO III periode zijn begin 2010 de afspraken uit het stadscontract van 2008 herijkt. Voor een drietal projecten is de uitvoeringstermijn verlengd: voor de Westluidense en Santwijckse Poort met twee jaar (tot 31-12-2013) en voor de Brede School in Tiel Oost met één jaar (31-12-2012). Daarnaast start in 2012 een vierde GSO-contractperiode van vier jaar. De planning is dat dit nieuwe stadscontract in april 2012 ondertekend zal worden. Op het moment van schrijven van de programmabegroting is het proces om te komen tot een gedragen Tiels programma voor de nieuwe periode net gestart. De Provincie streeft in de nieuwe periode sterk naar samenhang binnen de regio's in Gelderland. Het GSO IV contract moet dan ook in nauwe afstemming met de regio (Regio Rivierenland en de kleine steden Culemborg en Zaltbommel) tot stand komen. Tiel moet aangeven wat de meerwaarde is van de verschillende programma-onderdelen voor de regio en in welke mate sprake is van duurzame structuurversterking. Regiocontract Provincie Gelderland sluit ook met Regio Rivierenland een nieuw Regiocontract voor een periode van vier jaar (2012–2015). Dit regionale programma zal zijn basis vinden in de plannen die in 2011 in de regionale programmaraden zijn vastgesteld. En ook hier moet sprake zijn van een samenhang met het GSO-programma van Tiel en de KSB - (kleine stedenbeleid) programma's van Culemborg en Zaltbommel. De vier programma's vallen samen onder de noemer Regionaal SamenwerkingsProgramma (RSP) Rivierenland en worden in april 2012 getekend. Investeringssubsidies Stedelijke Vernieuwing (ISV) 2010-2014 Tiel heeft ook afspraken gemaakt met de Provincie Gelderland over de inzet van ISV middelen. Een huidige ISV III periode loopt tot 2014. Overigens is van Rijkswege aangekondigd dat dit de laatste ISV periode is.


Pagina 156

Future Cities (FC) 2008-2012 Het Europese subsidieproject 'Future Cities, urban networks to face climate change' dient om kennis op te doen over hoe wijken/steden en regio's zich aan kunnen passen aan klimaatverandering. Tiel werkt daarin samen, met twee waterschappen, vijf andere gemeenten (vanuit Nederland zijn dat Arnhem en Nijmegen), twee regionale planningsautoriteiten en twee projectontwikkelaars uit verschillende Europese regio's, aan een strategie hoe om te gaan met klimaatveranderingen in stedelijk gebied. Tiel heeft een aantal al geplande projecten in het kader van klimaatbeleid en de wateropgave in Tiel Oost in dit subsidieprogramma ondergebracht. Vanuit Europa is er in 2011 een mogelijkheid geboden projecten aan te dragen voor een verlenging van Future Cities tot 2013. Op het moment van het schrijven van de programmabegroting is de Tielse aanvraag voor die verlenging in voorbereiding.

Wat hebben we aan beleid? TSOb III In 2007 is het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma 'Bouw mee aan de toekomst van Tiel' opgesteld. Dit programma vormde het kader voor de uitvoering van TSOb III en is de input geweest voor onderhandelingen met de Provincie. Bij het opstellen van het programma is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande ideeën en beleid. Het programma voor het vierde GSO-contract zal voortbouwen op dit Meerjaren Ontwikkelingsprogramma en op de resultaten die in de afgelopen periode bereikt zijn. Regiocontract (onderdeel van TSOb) Het AB van Regio Rivierenland heeft de visie 'Verrassend Rivierenland, waard om bij stil te staan: koesteren, vernieuwen en benutten' vastgesteld. Samen met de programmaplannen die de programmaraden van de Regio hebben opgesteld, vormt dat de basis voor het nieuwe Regiocontract met de Provincie. Uitvoeringskader Voor de uitvoering van het TSOb is voor de derde contractperiode een uitvoeringskader (20082011) opgesteld. Voor de nieuwe contractperiode zal het Uitvoeringskader in 2012 worden geactualiseerd.

Wat gaan we doen in 2012? GSO III  Westluidense Poort  Santwijkckse Poort  bouw Brede School Tiel Oost GSO IV pm ISV III  (voorbereiden van) één Waterplein Tiel Oost  sanering Papesteeg 102  geluidssanering Voor de Kijkuit en Pr. Beatrixlaan en mogelijk nader onderzoek Stationsstraat


Pagina 157

Future Cities  groene daken Tiel Oost  Cool Nature  (voorbereiden van) één Waterplein Tiel Oost  voorbereiden van groen dak met zonnepanelen op Brede Zorgschool (als aanvraag wordt gehonoreerd)

Wat gaat dat kosten? Aan externe middelen ontvangen we de komende jaren de volgende bedragen:

GSO III GSO IV Regiocontract ISV III Future Cities Future Cities verlenging

Bijdrage 7.800.000 pm pm 1.000.000 243.028 122.206

Provinciale bijdrage

Tijdsvak 1-1-2012 tot 31-12-2012 1-1-2012 tot 31-12-2015 1-1-2012 tot 31-12-2015 1-1-2010 tot 31-12-2013 1-1-2008 tot 30-9-2012 2012 tot 31-12-2013

Afspraken in herijking GSO III 2010 nieuw stadscontract 2012 ISV III Beschikking 2010

GSO III

7.800.000

GSO IV

pm

Inzet Dekking / gemeentelijke toelichting middelen 12.650.000 begroting en private partijen pm reguliere budgetten

Regiocontract

pm

pm reguliere budgetten

ISV III

Future Cities Future Cities verlenging

1.000.000 Bijdrage Europa 243.028 122.206

2.102.000 reguliere (project-) budgetten

623.149 reguliere (project-) budgetten 310.350 reguliere (project-) budgetten

Risico's

uitgangspunt is dekking van eigen middelen in bestaande begroting te vinden uitgangspunt is dekking van eigen middelen in bestaande begroting te vinden


Pagina 158


Pagina 159

De financiële begroting Inleiding Dit onderdeel van de begroting bevat meer informatie over onder andere de uitgangspunten van de begroting, een verschillenverklaring op hoofdlijnen en de investeringen, waardoor meer inzicht ontstaat in de financiële positie van de gemeente.

1. Het overzicht baten en lasten Baten en lasten 2011-2015 Als bijlage bij dit deel is een volledig overzicht opgenomen van de baten en lasten in de jaarrekening 2010, de gewijzigde begroting 2011 en de meerjarenbegroting 2012-2015 In eerste instantie zijn de cijfers vermeld exclusief verrekeningen met reserves en vervolgens inclusief deze verrekeningen. Overzicht nieuwe uitgaven 2012-2015 Wij stellen u de volgende nieuwe uitgaven 2012-2015 voor. De meeste daarvan waren al opgenomen in de Perspectievennota 2011. Indien u hiermee instemt zijn de nieuwe uitgaven voor 2012 vastgesteld, voor 2013-2015 beschouwen we deze als intentie om deze nieuwe uitgaven in de begrotingen van die jaren op te nemen. Dit betekent ook dat we in sommige gevallen al in 2012 met de voorbereidingen starten. Dit is vooral het geval bij grote investeringen. De nieuwe uitgaven in onderstaande tabel waren nog niet eerder verwerkt in de begroting. Voor het overzicht per programma verwijzen we u naar de tabel die bij elk programma is opgenomen. bedragen x € 1.000

Nettoinv. bedrag

Conform Perspectievennota Voortzetting veiligheidshuis Vervanging hoogwerker brandweer Regionale projecten economische zaken ikv programma Welvarend Regionale projecten Recreatie en Toerisme ikv programma Welvarend Deelname business event West-Betuwe Realisatie spoorkruising ter hoogte van Tiel CS Gebruik verkeersmodel Tiel 2009-2025

Jaarlasten 2012 20

2013

Onderbouwing

2014 2015

20

20

5

5

10

10

700 9

32

5 50 10

20 Mede afhankelijk van voortzetting door Justitie Kapitaallasten vanaf 2016 Onder andere regionaal ontwikkelingsbedrijf en natte bedrijventerreinen Onder andere wandelen fietsroutenetwerk, promotie en fruitpact 5 Profilering van Tiel(se bedrijven) Bijdrage Tiel in provinciale bijdrage van € 600.000 10 Noodzakelijk voor onderbouwing van (bestemmings)plannen


bedragen x € 1.000

Conform Perspectievennota Duurzaam Veilig Dreef in Wadenoijen, inclusief parkeervoorzieningen Duurzaam Veilig gemeentebreed, binnen de kom Vervanging verkeersregelinstallatie Laan van Westroijen - Westroijensestraat, extra bedrag Aanleg parkeerplaats Bachstraat voor ROC, sportpark Rauwenhof en kerk

Aanleg tijdelijke parkeerplaatsen nabij Fabriekslaantje

Gebiedsontwikkeling Veilingterrein Actualiseren en accuraat maken grafadministratie Vervanging keermuur Voor de Kijkuit Jaarschijf 2012 GRP Jaarschijf 2013 GRP Jaarschijf 2014 GRP Jaarschijf 2015 GRP 1e inrichting OLP en meubilair Moespot Onderhoud conform huisvestingsprogramma 2012 Uitvoering activiteitenplan Tiel West in kader van sociaal-economische gezondheidsverschillen Ondersteuning en werkbudget kinderraad Opstellen plan van aanpak sportaccommodaties

Pagina 160

Nettoinv. bedrag

Jaarlasten 2012

2013

Onderbouwing

2014 2015

75

9

9

150

18

17

250

29

28

110

170

100 38 146

17

5.765 4.058 4.182 p.m. 25

4

356

20

17

4

8 Ten behoeve van verkeersveiligheid en parkeren bij sportterrein Wadenoijen 17 Aanwijzen en markeren 70, 50 en 30 km wegen 28 Extra civieltechnische aanpassingen

Dekking ROC, gespaarde gelden wijkschouw en structurele inzet wijkbudget. Kan € 30.000 goedkoper door gebruik te maken van puinfundering/halfverharding; dan is structurele inzet wijkbudget niet nodig. Als ROC vertrekt valt dekking van € 5.000 weg. Hoge parkeerdruk, aanleg in afwachting van ontwikkeling Santwijckse Poort; ten laste van betaald parkeren (geschatte opbrengst € 30.000 per jaar) Voorkomen achteruitgang gebied, kansen benutten Optimaal gebruik maken van begraafplaatsen 16 Kans op instorten

Huidig GRP loopt t/m 2014 3 Door uitbreiding met 2 groepen Onderhoudsvoorziening vertoont wellicht een tijdelijk tekort Doel: verbetering gezondheidssituatie Tiel West

11

Na een jaar evalueren

80

Doel: sportaccommodaties op peil houden of krijgen



Pagina 161

Nettoinv. bedrag 80

Vervanging wagen en aanhanger met hogedrukreiniger Technoteam Toegevoegd in deze begroting Verduurzaming Dynamiek Onderhoud Passewaaij buurt 7 Totaal nieuwe uitgaven

Jaarlasten 2012

Onderbouwing

2013 2014 2015 18 17 17 Technisch afgeschreven, zit nog niet in vervangingsplan

37 82

37

494

167

37

37 Vanaf 2013 ten laste van stelpost areaaluitbreiding

164

161

Er zijn ook nog nieuwe uitgaven vanaf 2012 die ook al in de begroting 2011-2014 waren opgenomen. Dit zijn de volgende: bedragen x € 1.000

Vervanging GBA Vervanging VRI kruising Laan van Westroijen/Westroijensestraat Verbeteren verkeers-/parkeersituatie Hoveniersweg Reconstructie Binnenhoek Herinrichting De Hucht/ St. Walburgbuitensingel Brede school: -kapitaallasten -exploitatie Nieuwbouw Cambier van Nootenschool Gymzaal Tiel West nieuwbouw Gebiedsontwikkeling Westluidense Poort Vervangingen Agnietenhof >€ 50.000 Omroep- en ontruimingsinstallatie Vleugel Bechstein Akoestisch controlesysteem Vervanging meubilair Totaal

Netto inv. bedrag 200 550

Jaarlasten 2012

2013 50 63

2014 48 61

2015 46 59

80 1.750 325

278

191

5.120

439 100 346

433 100 341

426 100 336

1.794

121

119 345

118 345

15 13 23

15 12 23 9 1.680

6.500

100 109 200 75 1.199

1.776

Bij de programma's is een overzicht van de nieuwe uitgaven per programma opgenomen.


Pagina 162

Uitgangspunten van de begroting 2012-2015 In deze begroting zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. Deze begroting is opgesteld conform de voorschriften uit het 'Besluit Begroting en Verantwoording provincie en gemeenten' (BBV) van 17 januari 2003. 2. De begroting gaat uit van vastgesteld beleid. Daarnaast is rekening gehouden met de in de begroting 2011-2014 opgenomen nieuwe uitgaven vanaf 2012. Deze zijn bij de programma's afzonderlijk vermeld. 3. Rekening is gehouden met de gevolgen van het BTW-compensatiefonds. Dit betekent dat de meeste budgetten geraamd zijn exclusief BTW, met uitzondering van de budgetten waarvoor de BTW niet wordt gecompenseerd. 4. Uitgangspunt is het prijspeil per 1 januari 2012. In het meerjarenperspectief is geen rekening gehouden met prijsstijgingen 5. De prijsstijging ten opzichte van de begroting 2011 is geraamd op 2,25%. Deze raming is gebaseerd op de verwachting voor de netto materiële overheidsconsumptie zoals gepubliceerd in het Centraal Economisch Plan 2011. 6. Bij de raming van de salarissen is als basis genomen de laatst vastgestelde CAO voor gemeenteambtenaren, welke op 1 juli 2010 definitief is vastgesteld. In deze CAO is een incidentele verhoging van de loonsom met 1% opgenomen, welke onder voorwaarden structureel zou kunnen worden. Op het moment van opstellen van de begroting is er geen overeenstemming hierover. Vooralsnog gaan we uit van een stijging van de loonsom (inclusief werkgeverspremies) met 2% ten opzichte van 2011. 7. Daarnaast is rekening gehouden met de toekenning van normale salarisperiodieken. Voor het meerjarenperspectief is hiervoor een stijging van de loonsom met 0,5% per jaar meegenomen. 8. Afschrijvingslasten over investeringen worden berekend op basis van de nota 'Waarderen en afschrijven' zoals vastgesteld op 5 november 2008. 9. Voor nieuwe investeringen en voor toevoeging van rente aan reserves wordt rekening gehouden met een rentepercentage van 4,75%. Aan reserves wordt geen rente toegevoegd, tenzij dit nodig is om kapitaallasten te dekken. 10. De berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is gebaseerd op de meicirculaire 2011. Bij taakmutaties die leiden tot een aanpassing van de algemene uitkering wordt als volgt gehandeld: a. extra middelen die aan het gemeentefonds worden toegevoegd voor nieuwe taken of uitbreiding van een bestaande taak (inclusief de overheveling van een doeluitkering naar het gemeentefonds) worden in principe geoormerkt. b. extra middelen die aan het gemeentefonds worden toegevoegd voor stimulering van beleid lopen mee in de afweging rond nieuw beleid bij de begroting. c. kortingen op de algemene uitkering in verband met door het Rijk geziene besparingsmogelijkheden worden in principe doorberekend in de betreffende budgetten.

Verschillenverklaring Hieronder volgt een analyse op hoofdlijnen van de belangrijkste verschillen tussen de begroting 2012 en de begroting 2011. De (gewijzigde) begroting 2011 kent een saldo van € 200.000 positief, de begroting 2012 € 551.000 positief. Het verschil van € 351.000 wordt als volgt verklaard. Op programmaniveau is een uitgebreidere verklaring opgenomen.


+: voordelig, -: nadelig t.o.v. 2011

Pagina 163


Salarislasten Indexering prijzen Algemene uitkering Belastingopbrengsten Ombuigingen en bezuinigingen Nieuwe uitgaven conform Perspectievennota 2011 Kapitaallasten investeringen 2011 Eenmalige uitgaven en inkomsten 2011 Bijdrage andere gemeenten voor uitvoering taken WMO-budgetten Diversen Totaal

-232 -289 546 155 1.450 -494 -320 -113 117 -186 -283 351

Overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten De meeste ramingen in de exploitatiebegroting hebben een structureel karakter. Hierop bestaan enkele uitzonderingen. In deze begroting zijn voor 2012 de volgende eenmalige uitgaven opgenomen: Regionale projecten economische zaken ikv programma Welvarend Regionale projecten Recreatie en Toerisme ikv programma Welvarend Realisatie spoorkruising ter hoogte van Tiel CS Gebiedsontwikkeling Veilingterrein Actualiseren en accuraat maken grafadministratie Uitvoering activiteitenplan Tiel West in kader van sociaal-economische gezondheidsverschillen Ondersteuning en werkbudget kinderraad Opstellen plan van aanpak sportaccommodaties

9.000 32.000 50.000 100.000 38.000 20.000 11.000 80.000

Andere eenmalige uitgaven ramen we als investering (hetzij via het overzicht nieuw beleid, hetzij via begrotingswijzigingen) of dekken we uit een reserve of voorziening. Deze hebben dus geen invloed op het meerjarenverloop.

2 Uiteenzetting financiële positie Jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume Het BBV bepaalt dat voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume geen voorzieningen hoeven te worden gevormd. Het gaat daarbij om wachtgelden, vakantiedagen en wethouderspensioenen. Deze verplichtingen dienen wel expliciet in de begroting en meerjarenraming te worden verwerkt.


Pagina 164

Dit doen wij in onderstaande tabel. Dit betekent ook dat voor dergelijke verplichtingen die geen jaarlijks vergelijkbaar volume hebben wel voorzieningen moeten worden gevormd. bedragen x € 1.000

1. Vakantiegelden 2. Eindejaarsuitkeringen 3. Wachtgelden oud-wethouders 4. Premie wethouderspensioenen Totaal

1.358 1.020 304 103 2.785

ad. 1: De vakantiegelden zijn gebaseerd op 8% van het brutoloon 2012 ad. 2: De eindejaarsuitkeringen zijn gebaseerd op 6% van het brutoloon 2012 ad. 3 en 4: Deze kosten zijn in de begroting bij programma 9 opgenomen Investeringen In onderstaande tabel zijn onze vaste activa opgenomen. Onder activa verstaan we investeringen die in het verleden zijn gedaan en nu nog tegen een bepaalde waarde op onze balans staan. In de tabel gaan wij er van uit dat al het onderhanden werk van het lopende jaar per 1 januari a.s. is afgerond. bedragen x € 1.000

Financiële vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa: - met economisch nut - met maatschappelijk nut Totaal

Boekwaarde per 1-1-2012 17.025 0 72.648 2.357 92.030

Bij: Investering

Af: Afschrijving / Aflossing 0 566 0 0

14.839 801 15.640

3.589 2.063 6.218

Boekwaarde per 31-122012 16.459 0 83.898 1.095 101.452

Leningen De volgende tabel bevat onze opgenomen geldleningen. In de loop van 2011-2012 zullen waarschijnlijk nog een of twee leningen moeten worden opgenomen. Deze zijn in onderstaand overzicht nog niet meegenomen. bedragen x € 1.000

Opgenomen geldleningen tbv woningcorporaties Overige opgenomen geldleningen Totaal opgenomen geldleningen

Boekwaarde per 1-1 10.132

Af: aflossing 206

Boekwaarde per 31-12 9.926

Rente

36.552

4.655

31.897

1.307

46.684

4.861

41.823

1.732

425

De stand en het verloop van de reserves en voorzieningen In de programma's is aangegeven hoe de stand en het verloop van de afzonderlijke reserves is. In de volgende tabel hebben we de totalen van de algemene reserve, de bestemmingsreserves en de voorzieningen opgenomen.


Pagina 165

Voor de stand per 1 januari 2012 is uitgegaan van de begroting 2011 inclusief de vastgestelde wijzigingen t/m juni 2011. Voor de vermeerderingen en verminderingen zijn de cijfers van deze begroting 2012 aangehouden.


Algemene weerstandsreserve Bestemmingsreserves Voorzieningen Totaal

Saldo per 1-1-2012

Vermeerderingen Verminderingen conform conform begroting begroting 10.346 64 1.199

11.402 26.118 47.866

2.094 2.007 4.165

Saldo per 31-12-2012 9.211

2.168 440 3.807

11.328 27.685 48.224

Kerngegevens In onderstaande tabel zijn enkele kerngegevens van onze gemeente opgenomen. Dit zijn tevens de belangrijkste factoren voor de berekening van de algemene uitkering. Omschrijving

Eenheid

WOZ-waarde € 1 miljoen woningen WOZ-waarde € 1 miljoen niet-woningen Inwoners Personen Jongeren (< 20 jaar) Personen Ouderen (> 64 jaar) Personen Huishoudens met Huishoudens laag inkomen Bijstandsontvangers Personen Uitkeringsontvangers Personen Minderheden Personen Leerlingen (V)SO Personen Leerlingen VO Personen Oppervlakte land Hectaren Oppervlak Hectaren bebouwing Historische kern Hectaren Woonruimten Woonruimten Slechte bodem Percentage Bedrijven Vestigingen KvK

Werkelijk 2010

Begroot 2011

Begroot 2012

Begroot 2013

Begroot 2014

Begroot 2015

3.783

3.690

3.691

3.744

3.758

3.772

941

1.025

1.025

1.025

1.025

1.025

41.192 10.676 5.296 5.240

41.187 10.558 5.463 5.239

41.418 10.461 5.620 5.269

41.622 10.363 5.776 5.295

41.676 10.266 5.933 5.302

41.730 10.169 6.090 5.308

780 3.249 4.785 778 2.543 3.226 236

827 3.249 4.784 770 2.515 3.226 236

842 3.264 4.811 762 2.492 3.226 236

835 3.257 4.835 755 2.469 3.226 236

853 3.275 4.841 748 2.445 3.226 236

889 3.311 4.848 741 2.422 3.226 236

14 17.729 32 2.355

14 17.941 32 2.375

14 18.241 32 2.467

14 18.506 32 2.562

14 18.576 32 2.651

14 18.646 32 2.751


Pagina 166

Veiligheid

Burgerservice


Mobiliteit


Openbare ruimte

Onderwijs

Maatschappelijke voorzieningen


01

02

03

04

05

06

07

08

09

Programmatotaal

3.453.526

Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en stelposten

00

104.718.419

5.229.457

19.637.508

11.503.232

10.499.722

5.294.169

3.275.921

35.889.981

2.692.051

7.242.852

lasten

omschrijving

105.999.483

198.578

5.488.047

4.148.986

3.599.582

3.612.075

1.292.311

28.066.605

769.656

1.598.860

57.224.784

baten

rekening 2010

1.281.064-

5.030.879

14.149.461

7.354.247

6.900.140

1.682.094

1.983.610

7.823.376

1.922.395

5.643.992

53.771.259-

saldo

101.504.111

4.486.004

21.013.342

11.350.702

8.707.527

7.951.701

1.939.621

33.187.247

2.606.688

7.786.533

2.474.746

lasten

100.706.800

162.698

5.143.838

4.254.227

3.454.623

4.787.157

1.162.693

26.631.835

738.000

1.906.513

52.465.216

baten

begroting 2011

797.311

4.323.306

15.869.504

7.096.475

5.252.904

3.164.544

776.928

6.555.412

1.868.688

5.880.020

49.990.470-

saldo

694.200 23.510.315 1.452.500 4.162.903 3.710.471 4.176.663 4.775.588 30.200

2.483.631 30.210.888 2.259.740 7.278.396 10.906.693 11.300.776 20.847.784 4.403.189

97.505.264

1.242.328

6.767.740

98.714.433

53.750.096

baten

begroting 2012

2.255.596

lasten

Programmabegroting 2012 Meerjarig (exclusief reserveringen)

nr.

programma


1.209.169

4.372.989

16.072.196

7.124.113

7.196.222

3.115.493

807.240

6.700.573

1.789.431

5.525.412

51.494.500-

saldo

Pagina 167

Perspectievennota

12.036.614

20.790.464

Veiligheid

Burgerservice


Mobiliteit


Openbare ruimte

Onderwijs



01

02

03

04

05

06

07

08

09

Programmatotaal

1.953.698


00

96.171.739

4.311.953

9.369.722

7.075.273

2.189.387

29.191.548

2.512.427

6.740.653

lasten

omschrijving

98.612.557

30.200

4.806.914

4.176.663

3.698.671

5.800.870

1.452.500

23.532.815

694.200

1.242.328

53.177.396

baten

begroting 2013

2.440.818-

4.281.753

15.983.550

7.859.951

5.671.051

1.274.403

736.887

5.658.733

1.818.227

5.498.325

51.223.698-

saldo

95.279.382

4.388.596

20.907.644

11.938.951

8.926.996

7.049.815

2.371.973

29.168.318

2.502.713

6.700.908

1.323.468

lasten

96.184.737

30.200

4.789.199

4.176.663

3.698.671

4.119.065

1.452.500

23.532.815

694.200

1.242.328

52.449.096

baten

begroting 2014

905.355-

4.358.396

16.118.445

7.762.288

5.228.325

2.930.750

919.473

5.635.503

1.808.513

5.458.580

51.125.628-

saldo

93.838.890

4.304.411

20.869.417

11.873.303

8.924.708

7.025.517

2.238.908

29.167.018

2.472.437

6.684.776

278.395

lasten

Programmabegroting 2012 Meerjarig (exclusief reserveringen)

nr.

programma


94.689.528

30.200

4.786.289

4.176.663

3.698.041

4.106.996

1.452.500

23.532.815

694.200

1.242.328

50.969.496

baten

begroting 2015

850.638-

4.274.211

16.083.128

7.696.640

5.226.667

2.918.521

786.408

5.634.203

1.778.237

5.442.448

50.691.101-

saldo

Pagina 169

Perspectievennota


Veiligheid


Mobiliteit


Openbare ruimte

Onderwijs



00

01

03

04

05

06

07

08

09

Programmatotaal

omschrijving

12.864.634

38.718

1.018.333

0

450.000

553.916

83.349

0

362.044

10.358.274

lasten

11.583.570

11.124

489.355

46.588

0

57.198

61.218

48.943

55.937

10.813.207

baten

rekening 2010

1.281.064

27.594

528.978

46.588-

450.000

496.718

22.131

48.943-

306.107

454.932-

saldo

2.632.201

0

289.670

18.684

250.000

503.896

97.605

0

136.596

1.335.750

lasten

3.429.512

0

929.040

34.081

0

635.110

0

55.462

88.184

1.687.635

baten

begroting 2011

797.311-

0

639.370-

15.397-

250.000

131.214-

97.605

55.462-

48.412

351.885-

saldo

Programmabegroting 2012 Meerjarig (reserveringen)

nr.

programma


0 0 255.242 0 51.424 93.798 0

0 192.619 45.702 0 17.257 297.397 0

3.367.373

32.899

134.978

2.158.204

2.934.010

baten

1.470.251

lasten

begroting 2012

1.209.169-

0

203.599

34.167-

0

209.540-

192.619

0

102.079

1.463.759-

saldo

Pagina 171

Perspectievennota

Veiligheid


Mobiliteit


Openbare ruimte

Onderwijs



01

03

04

05

06

07

08

09

Programmatotaal

2.621.187


00

3.299.870

0

297.397

17.257

0

45.702

173.057

0

145.270

lasten

omschrijving

859.052

0

102.910

51.424

0

43.742

0

0

31.675

629.301

baten

begroting 2013

2.440.818

0

194.487

34.167-

0

1.960

173.057

0

113.595

1.991.886

saldo

1.540.908

0

297.397

17.257

0

45.702

179.381

0

164.448

836.723

lasten

635.553

0

136.504

51.424

0

43.742

0

0

30.630

373.253

baten

begroting 2014

905.355

0

160.893

34.167-

0

1.960

179.381

0

133.818

463.470

saldo

1.630.580

0

302.437

17.257

0

45.702

219.038

0

217.362

828.784

lasten

Programmabegroting 2012 Meerjarig (reserveringen)

nr.

programma


779.942

0

127.512

51.424

0

43.742

0

0

29.496

527.768

baten

begroting 2015

850.638

0

174.925

34.167-

0

1.960

219.038

0

187.866

301.016

saldo

Pagina 173

Perspectievennota


Veiligheid

Burgerservice


Mobiliteit


Openbare ruimte

Onderwijs



00

01

02

03

04

05

06

07

08

09

Programmatotaal

omschrijving

117.583.053

5.268.175

20.655.840

11.503.232

10.949.722

5.848.085

3.359.270

35.889.981

2.692.051

7.604.896

13.811.800

lasten

117.583.053

209.702

5.977.402

4.195.574

3.599.582

3.669.272

1.353.529

28.115.548

769.656

1.654.797

68.037.991

baten

rekening 2010

0

5.058.473

14.678.439

7.307.659

7.350.140

2.178.813

2.005.741

7.774.433

1.922.395

5.950.099

54.226.191-

saldo

104.136.312

4.486.004

21.303.012

11.369.386

8.957.527

8.455.597

2.037.226

33.187.247

2.606.688

7.923.129

3.810.496

lasten

104.136.312

162.698

6.072.878

4.288.308

3.454.623

5.422.267

1.162.693

26.687.297

738.000

1.994.697

54.152.851

baten

begroting 2011

1.275.227 694.200 23.510.315 1.452.500 4.418.145 3.710.471 4.228.087 4.869.386 30.200

6.902.718 2.483.631 30.210.888 2.452.359 7.324.098 10.906.693 11.318.033 21.145.181 4.403.189

100.872.637

56.684.106

baten

begroting 2012

3.725.847

lasten

0 100.872.637

4.323.306

15.230.134

7.081.078

5.502.904

3.033.330

874.533

6.499.950

1.868.688

5.928.432

50.342.355-

saldo

Programmabegroting 2012 Meerjarig (inclusief reserveringen)

nr.

programma


0

4.372.989

16.275.795

7.089.946

7.196.222

2.905.953

999.859

6.700.573

1.789.431

5.627.491

52.958.259-

saldo

Pagina 175

Perspectievennota

12.053.871

21.087.861

Veiligheid

Burgerservice


Mobiliteit


Openbare ruimte

Onderwijs



01

02

03

04

05

06

07

08

09

Programmatotaal

4.574.885


00

99.471.609

4.311.953

9.369.722

7.120.975

2.362.444

29.191.548

2.512.427

6.885.923

lasten

omschrijving

99.471.609

30.200

4.909.824

4.228.087

3.698.671

5.844.612

1.452.500

23.532.815

694.200

1.274.003

53.806.697

baten

begroting 2013

0

4.281.753

16.178.037

7.825.784

5.671.051

1.276.363

909.944

5.658.733

1.818.227

5.611.920

49.231.812-

saldo

96.820.290

4.388.596

21.205.041

11.956.208

8.926.996

7.095.517

2.551.354

29.168.318

2.502.713

6.865.356

2.160.191

lasten

96.820.290

30.200

4.925.703

4.228.087

3.698.671

4.162.807

1.452.500

23.532.815

694.200

1.272.958

52.822.349

baten

begroting 2014

0

4.358.396

16.279.338

7.728.121

5.228.325

2.932.710

1.098.854

5.635.503

1.808.513

5.592.398

50.662.158-

saldo

95.469.470

4.304.411

21.171.854

11.890.560

8.924.708

7.071.219

2.457.946

29.167.018

2.472.437

6.902.138

1.107.179

lasten

Programmabegroting 2012 Meerjarig (inclusief reserveringen)

nr.

programma


95.469.470

30.200

4.913.801

4.228.087

3.698.041

4.150.738

1.452.500

23.532.815

694.200

1.271.824

51.497.264

baten

begroting 2015

0

4.274.211

16.258.053

7.662.473

5.226.667

2.920.481

1.005.446

5.634.203

1.778.237

5.630.314

50.390.085-

saldo

Pagina 177

Perspectievennota

Inhoudsopgave programmabegroting

Recommend Documents