INHOUDSOPGAVE. Jaarverslag. Jaarrekening

GEMEENTE SLUIS

INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding…… .....................................................................................................................................3 1.1 Financieel resultaat ...............................................................................................................3 1.2 Totstandkoming rekeningresultaat ........................................................................................3 1.3 SISA (Single Information Single Audit) .................................................................................6 1.4 Leeswijzer .............................................................................................................................7 1.5 Kerngegevens .......................................................................................................................8

Jaarverslag 2.

Programmaverantwoording .........................................................................................................11 2.1 Algemeen bestuur ...............................................................................................................13 2.2 Openbare orde en veiligheid ...............................................................................................19 2.3 Verkeer, vervoer en waterstaat ...........................................................................................23 2.4 Economische zaken ............................................................................................................27 2.5 Onderwijs ............................................................................................................................31 2.6 Cultuur en recreatie ............................................................................................................35 2.7 Sociale voorzieningen en zorg ............................................................................................41 2.8 Volksgezondheid en milieu .................................................................................................47 2.9 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ...........................................................................53 2.10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ......................................................................59

3. Paragrafen ......................................................................................................................................61 3.1 Lokale heffingen ..................................................................................................................61 3.2 Weerstandsvermogen .........................................................................................................65 3.3 Onderhoud kapitaalgoederen .............................................................................................69 3.4 Verbonden partijen ..............................................................................................................73 3.5 Financiering.........................................................................................................................77 3.6 Bedrijfsvoering ....................................................................................................................81 3.7 Grondbeleid.........................................................................................................................83 3.8 Rechtmatigheid ...................................................................................................................89

Jaarrekening 4. Financiële jaarrekening .................................................................................................................95 4.1 Overzicht van baten en lasten ............................................................................................95 4.2 Overzicht van incidentele baten en lasten ..........................................................................96 4.3 Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ......................................................97 4.4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ...........................................................98 4.5 Balans ...............................................................................................................................100 4.6 Toelichting op de balans ...................................................................................................101 Accountantsverklaring .......................................................................................................................117 5. Bijlagen 5.1 Begrippenlijst.....................................................................................................................119 5.2 Overzicht van investeringsuitgaven ..................................................................................123 5.3 SiSa-lijst ............................................................................................................................135

PROGRAMMAREKENING 2008 INHOUDSOPGAVE

PAGINA 1

GEMEENTE SLUIS

PROGRAMMAREKENING 2008 INHOUDSOPGAVE

PAGINA 2

GEMEENTE SLUIS

1.

Inleiding

Met de Programmarekening 2008 legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid in 2008 en de bijbehorende financiën. De verantwoording over het beleid vindt plaats in het jaarverslag. Het jaarverslag beschrijft de prestaties die de gemeente gerealiseerd heeft en de financiële hoofdlijnen. In de jaarrekening worden de gemeentefinanciën nader toegelicht. In dit inleidende hoofdstuk is het financiële resultaat beschreven, inclusief een toelichting. De leeswijzer beschrijft welke informatie de lezer waar in de programmarekening kan vinden.

1.1

Financieel resultaat

De gemeente sluit het jaar 2008 af met een voordelig resultaat van € 538.175. Dit resultaat is als volgt opgebouwd: € 175.316 € 713.491 € 538.175

Een nadelig resultaat van de grondexploitatie Een voordelig resultaat (na bestemming) van de overheidsactiviteiten Rekeningresultaat

1.2

Totstandkoming rekeningresultaat

In de 3e kwartaalrapportage 2008 werd het resultaat na bestemming geraamd op een nadelig saldo e van ca. € 18.416. In de 3 kwartaalrapportage 2008 is aangegeven dat er nog verschillende factoren en omstandigheden van invloed kunnen zijn op het uiteindelijke rekeningsaldo. Het werkelijke resultaat is € 556.591 voordeliger. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door incidentele meevallers. Prog. Bedragen x € 1.000 (afgerond)

Voordelig Nadelig

Raming nadelig saldo 3e kwartaalrapportage 2008 Afwijkingen t.o.v. 3e kwartaalrapportage 2008:

1

Per programma (excl. apparaatskosten) Algemeen bestuur Raad (diversen) Bestuursondersteuning college: lagere lasten door inhuur interim-gemeentesecretaris per 1-1-2009 i.p.v. 1-10-2008 Voorlichting en promotie: lagere lasten promotie regio voor deelname aan de emigratiebeurs Collegeonderzoeken Rekenkamercommissie (toegevoegd aan de bestemmingsreserve) Kernenbeleid (met name leefbaarheidsfonds, leefbaarheidsonderzoek); dit leidt tot aan lagere onttrekking aan de reserve kernenbeleid Overige kleine afwijkingen

2

18

Openbare orde en veiligheid Brandweer en rampenbestrijding: hogere lasten voor opleidingen mensen brandweer Brandweer en rampenbestrijding: extra lasten o.a. als gevolg van in rekening gebrachte b.t.w. uit 2007 door de veiligheidsregio Bijdrage Centrale Post Ambulancevervoer Overige kleine afwijkingen

PROGRAMMAREKENING 2008 INLEIDING

Saldo -18

191 21 35 25 10 14 40

46 -100 18 15

64 3

PAGINA 3

GEMEENTE SLUIS

Prog. Bedragen x € 1.000 (afgerond) 3

Verkeer, vervoer en waterstaat Opheffen voorziening onderhoud wegen (toevoeging aan de algemene reserve) Gladheidsbestrijding Kapitaallasten: minder rente agv lagere boekwaarden + investeringen niet uitgevoerd in 2008 (dus geen afschrijving) Openbare verlichting Overige voorzieningen wegen 25%-actie Parkeercontroleurs onderhoud installaties / terreinen parkeervoorzieningen Kosten ophalen en verwerken parkeergelden Kosten heffing en invordering parkeerbelastingen Opbrengst parkeerbelastingen (incl. boetes) Overige kleine afwijkingen

4

5

Economische zaken Kapitaallasten project Breskens (OP Zuid) a.g.v. gewijzigd afschrijvingsbeleid + minder rente agv lagere boekwaarden Binnenstadsmanagement Hogere winst dan geraamd bedrijventerrein Deltahoek te Breskens Verhogen voorziening verwacht verlies exploitatie e bedrijventerrein Stampershoek 5 fase te Oostburg Overige kleine afwijkingen Onderwijs Onderwijshuisvesting: lagere kapitaallasten; inbreng grond voor Meerstromenschool Groede was geraamd in 2008, schuift door naar 2009 (zie ook programma 9) Onderwijshuisvesting: lagere kapitaallasten agv van lagere boekwaarden en uitgestelde investeringen Leerlingenvervoer: er zijn afrekeningen ontvangen over 2007 en 2008. Schoolzwemmen: er hebben minder klassen deelgenomen aan schoolzwemmen dan geraamd Overige kleine afwijkingen

6

7

Cultuur en recreatie Buitensport: exploitatie zwembad Aardenburg Monumenten: onderhoud en subsidies Recreatie en toerisme: exploitatie van de stranden Kapitaallasten agv van hogere boekwaarden (latere ontvangst subsidie Groede Podium), uitgestelde investeringen en gewijzigd afschrijvingsbeleid Overige kleine afwijkingen Sociale voorzieningen en zorg Maatschappelijk werk agv gewijzigde grondslagnota Bijstandsverlening: IOAW Bijstandsverlening: BBZ Werkgelegenheid: bijdrage instandhouden CWI Minimabeleid: minder schuldhulpverlening, niet volledig


Voordelig Nadelig

Saldo 180

84 13 34 22 22 11 23 22 45 15 30 13 -71 127 18 24 250 10 325 303

106 102 13 5 164 29 40 70 20

45 548 24 29 9 16 162 PAGINA 4

GEMEENTE SLUIS

Prog. Bedragen x € 1.000 (afgerond) benutten van 50 euro regeling (amendement Tang/Spekman) en minder bijzondere bijstand Huishoudelijke verzorging: meer inkomsten uit eigen bijdragen en minder gebruik van persoonsgebonden budgetten Exploitatie verenigings-/jeugdgebouwen Gehandicaptenzorg: budget woningaanpassingen niet volledig benut omdat een aantal woningaanpassingen nog niet voltooid is Overige kleine afwijkingen 8

9

10

Volksgezondheid en milieu Inzamelen, afvoeren en verwerken huishoudelijk afval (met name afrekening Milieustraat 2007, inzamelvergoeding van het Afvalfonds voor de inzameling van verpakkingsglas en papier en karton over 2006 en 2007, subsidie oud papier, opbrengst glas) Riolering: kapitaallasten (werken niet afgerond c.q. opgestart in 2008) Riolering: in plaats van de begrote onttrekking aan de voorziening riolering zijn de werkelijke kosten rechtstreeks op de voorziening verantwoord Onderhoud vrijverval- en drukriolering Bodemverontreiniging (verrekend met de egalisatiereserve bodemonderzoeken) Begraafplaatsen: onderhoud beplanting/voetpaden Lagere opbrengst lijkbezorgingsrechten Overige kleine afwijkingen Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Bestemmingsplannen (verrekend met de egalisatiereserve bestemmingsplannen) Planschadevergoedingen Leges vrijstellingsprocedures Bijdrage gebiedscommissie Centrum plan Oostburg Leges welstand Welstandstoezicht Bouwleges Rentevergoeding Stimulerings Fonds Volkshuisvesting Woonwagenzorg: exploitatie woonwagencentra Waterdunen: planologie Grondverkoop Groede (ivm Meerstromenschool) - zie tevens programma 5 Grondexploitatie J.H. van Dalestraat Sluis Grondexploitatie afgewikkelde complexen Erfpachten Overige kleine afwijkingen Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien kortlopende geldleningen Rente eigen financieringsmiddelen Algemene uitkering: - uitkering behoedzaamheidsreserve 2008 - maartcirculaire 2008 en verrekeningen algemene uitkering


Voordelig Nadelig

Saldo

119 45 220

30 -167 192

133 465

13 62 21 33 34 334 260 27 20 50 18 16 17 110 14 21 60

37 303

47 19 25 58 45 24 13 110 6

PAGINA 5

GEMEENTE SLUIS

Prog. Bedragen x € 1.000 (afgerond) 2006 en 2007 Forensenbelasting Toeristenbelasting Precariobelasting Onroerende-zaakbelastingen Geen rentebijschrijving over boekwaarden diverse plannen grondexploitatie Verhogen voorziening dubieuze debiteuren Overige kleine afwijkingen

Voordelig Nadelig

16 67 11 9 51 100 32

Apparaatskosten:

124

Reserves: Mutaties reserve afvalstoffen Mutaties egalisatiereserve bodemonderzoeken Niet besteed budget inhaalslag bestemmingsplannen naar egalisatiereserve Risicoreserve bijz. bijstand/WMO Toevoeging aan algemene reserve wegens vrijval voorziening onderhoud wegen Bespaarde rente Niet besteed budget rekenkamercommissie naar de reserve Lagere toevoeging aan reserve monumenten ivm lagere meeropbrengst parkeerbelastingen slagboomterreinen in de Kern Sluis Geen rentebijschrijving over boekwaarden diverse plannen grondexploitatie Geen onttrekking aan de reserve kernenbeleid ten behoeve van leefbaarheidsonderzoek en leefbaarheidsfonds Mutaties reserve onderhoud gebouwen Overige kleine afwijkingen Totaal Per saldo voordelig

1.3

Saldo

-124 -769

53 62 260 306 84 21 14

22 51 35 179 108 3.405

2.867 538

538

Single information Single audit (SiSa)

In oktober 2004 heeft de stuurgroep Brinkman het rapport “Anders gestuurd, beter gestuurd” uitgebracht. Deze stuurgroep kwam tot de conclusie dat er teveel specifieke uitkeringen zijn en de verantwoording over de specifieke uitkeringen omslachtig was georganiseerd. Het Kabinet heeft deze aanbevelingen ter harte genomen. Besloten is dat het Rijk bij de verdeling van taken en verantwoordelijkheden zal sturen op hoofdlijnen. Concreet betekent dit dat het aantal specifieke uitkeringen wordt verminderd en dat ten aanzien van de overige specifieke uitkeringen het principe van single information single audit wordt ingevoerd. Dit betekent dat het Rijk bij het vragen van informatie zoveel mogelijk aansluit bij de informatiebehoeften en verantwoordingsmomenten van de medeoverheden zelf. Bij “single information” hoeft de gemeente, provincie of gemeenschappelijke regeling niet speciaal een aparte verantwoording voor het Rijk op te stellen, maar kan het eigen jaarverslag worden gebruikt. In een bijlage bij de jaarrekening wordt de verantwoordingsinformatie opgenomen over specifieke uitkeringen die het Rijk nodig heeft om de specifieke uitkeringen te kunnen beoordelen. Met “single audit” wordt bedoeld dat voor de controle van de accountant gebruik wordt gemaakt van de reguliere controle van de jaarrekening door de accountant.


PAGINA 6

GEMEENTE SLUIS

Single information Single audit wordt gefaseerd uitgevoerd. Voor het verantwoordingsjaar 2008 is het principe van toepassing op 84 specifieke uitkeringen. Hiervan zijn er 17 van toepassing op de gemeente Sluis. Voor de verantwoording wordt verwezen naar bijlage 5.3.

1.4

Leeswijzer

De programmarekening 2008 bestaat uit twee onderdelen: 1. Jaarverslag Programmaverantwoording In totaal zijn er 9 programma‟s. In de verantwoording over deze programma‟s beschrijft het gemeentebestuur de hoofdlijnen van de prestaties per programma die de gemeente in 2008 leverde. Waar de prestaties afwijken van wat beoogd werd, geeft het jaarverslag een verklaring. Daarnaast is per programma het financiële resultaat opgenomen. Paragrafen Naast de 9 programma‟s kent de gemeente 8 paragrafen. Deze paragrafen betreffen onderwerpen die meerdere of alle programma‟s aangaan. Een voorbeeld van een paragraaf is de paragraaf bedrijfsvoering. De bedrijfsvoering van de gemeente heeft effecten op alle programma‟s uit de begroting. Per paragraaf doet het gemeentebestuur verslag van de geleverde prestaties. 2. Jaarrekening In de jaarrekening worden de gemeentefinanciën toegelicht. Er is een beschrijving opgenomen van de grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling. De balans en de toelichting daarop maken ook onderdeel uit van de jaarrekening.


PAGINA 7

GEMEENTE SLUIS

1.5

Kerngegevens Rekening per 31-12-2007

Sociale structuur Aantal inwoners waarvan: 0-19 jaar 20-64 jaar 65 jaar en ouder Aantal: Bijstandsontvangers - waarvan uitkeringen o.g.v. IOAW / IOAZ Werkzaam in sociale werkgemeenschappen Fysieke structuur Oppervlakte gemeente in ha. Aantal woonruimten - waarvan woningen Financiële structuur Opbrengst belastingen en rechten Algemene uitkering Gemeentefonds Aanschafwaarde vaste activa Boekwaarde vaste activa Eigen vermogen Vaste schuld Omvang exploitatie


totaal per inwoner totaal per inwoner totaal per inwoner totaal per inwoner totaal per inwoner totaal per inwoner totaal per inwoner

Rekening per 31-12-2008

24.257

24.179

4.787 14.185 5.285

4.702 14.121 5.356

284

241

16

15

140

136

30.701 15.997 13.747

30.701 16.194 13.899

15.979.000 659 22.994.000 948 84.114.874 3.468 56.663.351 2.336 10.443.563 431 48.256.483 1.989 68.666.399 2.831

16.750.000 693 24.796.881 1.026 89.717.040 3.711 64.312.140 2.660 13.715.961 567 52.895.319 2.188 67.360.203 2.786

PAGINA 8

GEMEENTE SLUIS

Jaarverslag

PROGRAMMAREKENING 2008 JAARVERSLAG

PAGINA 9

GEMEENTE SLUIS

PROGRAMMAREKENING 2008 JAARVERSLAG

PAGINA 10

GEMEENTE SLUIS

2

Programmaverantwoording

Conform het Besluit begroting en verantwoording (BBV) omvat de programmaverantwoording de verantwoording over: de realisatie van de programma‟s; het overzicht van algemene dekkingsmiddelen. Daarnaast wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien. Realisatie programma’s Een programma is een samenhangend geheel van activiteiten. Per programma moet blijken: de doelstelling(en) c.q. de beoogde maatschappelijke effecten (wat wilden we bereiken?) de wijze waarop die effecten zijn bereikt (wat hebben we gedaan?) de werkelijke baten en lasten (wat heeft het gekost?) De programmaverantwoording is opgebouwd uit de onderstaande programma‟s. Programma 1: Programma 2: Programma 3: Programma 4: Programma 5: Programma 6: Programma 7: Programma 8: Programma 9:

Algemeen bestuur Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat Economische zaken Onderwijs Cultuur en recreatie Sociale voorzieningen en zorg Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting

De opzet van de programmaverantwoording is direct gerelateerd aan het raads- en collegeprogramma. De benaming van de programma‟s in deze rekening komt hiermee dan ook overeen. Het overzicht van algemene dekkingsmiddelen Dit bevat volgens de voorschriften tenminste: lokale heffingen algemene uitkeringen dividend saldo financieringsfunctie saldo BTW-compensatiefonds overige algemene dekkingsmiddelen Volgens het Besluit begroting en verantwoording 2004 mogen de algemene dekkingsmiddelen niet als baten in de diverse programma‟s worden opgenomen, doch uitsluitend in dit overzicht. Hierdoor ontstaat er een beter inzicht in de baten van de gemeente. Specifieke dekkingsmiddelen zoals leges, afvalstoffenheffing en rioolrechten dienen wel in de betreffende programma‟s te worden opgenomen. Het bedrag voor onvoorzien De in de begroting 2008 opgenomen post voor onvoorziene uitgaven is in de loop van 2008 benut voor de dekking van diverse uitgaven. In 2.10 is een overzicht hiervan opgenomen.

PROGRAMMAREKENING 2008 PROGRAMMAVERANTWOORDING

PAGINA 11

GEMEENTE SLUIS

PROGRAMMAREKENING 2008 PROGRAMMAVERANTWOORDING

PAGINA 12

GEMEENTE SLUIS

2.1 Programma 1 Algemeen bestuur --- Inleiding ---

Het programma Algemeen Bestuur staat in het teken van de relatie tussen burger en bestuur. Daarbij onderscheiden we thema‟s als een goed functionerende (duale) democratie en een bestuur dat burgers mogelijkheden voor beïnvloeding, participatie en samenspraak biedt en belangen transparant afweegt. Het gaat dan ook om een bestuur dat verantwoording aflegt aan zijn burgers, zodat burgers kunnen beoordelen of zij “waar voor hun geld” krijgen. Een ander belangrijk thema betreft de dienstverlening aan de burgers, ondernemers en bezoekers.

--- Wat wilden we bereiken? ---

Financiën Hoofddoelstelling in het bestuursakkoord (tevens basis voor de kadernota 2008-2011) is het financieel gezond maken van de gemeente. Huisvesting In de raadsvergadering van 21 juni 2007 is besloten centrale huisvesting te realiseren volgens de variant IIA + gebouw Rabobank (rapport ABC management groep d.d. 17 april 2007). In de (ver)nieuwbouw zal naast de gemeentelijke organisatie een aantal participanten worden gehuisvest. Ook de gemeentelijke projectorganisatie zal in de (ver)nieuwbouw worden ondergebracht. Variant IIA + Rabogebouw voorziet in de raadzaal in de (ver)nieuwbouw. Bij de uitwerking dient rekening te worden gehouden met het tevens in de raadsvergadering van 21 juni 2007 aangenomen amendement over de huisvesting van de gemeentelijke organisatie. Het benodigde krediet voor de verbouwing van het gemeentehuis is op 13 november 2008 door de raad beschikbaar gesteld. De aanbestedingsprocedure is nog niet afgerond, waardoor de start van de uitvoering enkele maanden wordt opgeschoven. Het Belfort zal in de toekomst niet meer voor kantoordoeleinden gebruikt worden. Het komt beschikbaar voor ceremoniële en commerciële doeleinden. Het voormalige gemeentehuis te Aardenburg is na het vertrek van de gemeentelijke organisatie beschikbaar voor een andere bestemming. Verbeteren bestuur Doelstelling van de dualisering is het betrekken van burgers bij het werk van de raad, mede door een heldere rolverdeling tussen college en raad. De kaderstellende en controlerende functies van de raad worden steeds zoveel mogelijk uitgewerkt. Aan de raad worden daartoe voor elk van de beleidsterreinen handvatten aangereikt voor het bepalen van doelstellingen, het maken van keuzes en het geven van een oordeel achteraf. Verder zal aandacht worden besteed aan optimalisering van de, bij voorkeur digitale, informatievoorziening aan de raadsleden. Grensoverschrijdende en regionale samenwerking De bestaande overlegstructuren met Vlaanderen en in het kader van het GOS zullen dit begrotingsjaar worden voortgezet. De regionale samenwerking op economisch, sociaal-cultureel, recreatief en ruimtelijk terrein van de Zeeuws-Vlaamse overheden zal worden bevorderd. Zij biedt voldoende perspectief voor een verdere ontwikkeling van de regio. Voorlichting De toegankelijkheid van het bestuur en de gemeentelijke organisatie dient passend in een moderne communicatiemaatschappij te worden vormgegeven. Uitgangspunt is de openbaarheid van de gemeentelijke handelingen, tenzij bijzondere belangen zich daartegen verzetten.

PROGRAMMAREKENING 2008 ALGEMEEN BESTUUR

PAGINA 13

GEMEENTE SLUIS

Regelgeving Het waarborgen van een heldere en transparante uitvoering van bijzondere wetten en gemeentelijke verordeningen en een adequate handhaving ervan.

--- Prioriteiten---

Doel Financieel beleid gezond maken

Indicator Ratio weerstandsvermogen minimaal 1,0

Begroting 2008 Gerealiseerd

Jaarlijkse toename algemene reserve

Minimaal 10%

Personele beloningsstructuur wijzigen

Onderzoek naar de beloningstructuur

Rapportage in beraps en jaarlijks herziene nota reserves en voorzieningen

Heroriëntatie op de Rechtspositieregeling Sluis

Maximale formatie in relatie tot dienstverlening vaststellen

Nieuw beloningsbeleid formuleren Resultaten benchmark verder onderzoeken Strategische personeelsplan opzetten

Rekening 2008 In de begroting werd de ratio geraamd op 1,04 e (voldoende). In de 3 kwartaalrapportage bedroeg de ratio 0,72 (onvoldoende). In de paragraaf weerstandsvermogen van deze rekening wordt de ratio bepaald op 0,79 (onvoldoende). De algemene reserve bedraagt per 31 december 2008 € 3.745.244 (excl. batig saldo 2008). De stand per 31-12 2007 bedroeg € 992.355. Deze toename is vooral het gevolg van het herschikken van diverse bestemmingsreserves. Alle drie deze onderzoeken zijn uitgevoerd. Worden na afronding reorganisatie opgepakt.

Resultaten zijn onderzocht, na reorganisatie is er inzicht in niveau dienstverlening in relatie tot formatieomvang.

Niveau van de dienstverlening bepalen

Bestuur verbeteren

Nieuw convenant stads- en dorpsraden

Voorzieningenniveau bepalen Voorbereiden, Afsluiten en uitvoeren

Huisvesting binnen budget

Realiseren centrale huisvesting

Verdere uitwerking en start verbouw


Het huidige convenant tussen het college en de dorpsraden is gezamenlijk geëvalueerd. Er is een nieuw conceptconvenant opgesteld. Deze wordt in april 2009 aan het college aangeboden en, onder voorbehoud van positieve besluitvorming, in mei 2009 door beide partijen ondertekend. Het benodigde krediet is op 13 november 2008 PAGINA 14

GEMEENTE SLUIS

Doel optimaliseren

Indicator gemeentelijk apparaat in Oostburg

Begroting 2008

Raadzaal in gemeentehuis Oostburg

Opnemen in bestek centrale huisvesting

De projectorganisatie in het gemeentehuis in Oostburg onderbrengen

Opnemen in bestek

Belfort voor ceremoniële en commerciële doeleinden gebruiken

Mogelijkheden grensregio benutten

Communicatie met burgers en bedrijven verbeteren

Deel projectorganisatie is tijdelijk verhuisd naar vm. WEA-gebouw Plan opstellen toekomstig gebruik Mogelijkheden restauratiesubsidie(s) nagaan

Toekomstige bestemming gemeentehuis Aardenburg Grensoverschrijdende samenwerking

Onderzoeken toekomstige functies en financiële consequenties

Voorlichting

Website

Bestendigen samenwerking m.i.v. regionale samenwerking

Actualiseren communicatienota

Komt aan de orde in 2009.

Digitale dienstverlening uitbouwen

Het informatiebeleidsplan 2008-2012 is de leidraad hiervoor. In vast te stellen verordeningen wordt met uitkomsten onderzoek rekening gehouden. In 2008 heeft de integrale handhaving meer vorm gekregen. De samenwerking met de ketenpartners en de buurgemeenten is gecontinueerd.

Regeldruk verminderen

Aanpassen verordeningen

Vermindering administratieve lasten

Voorschriften naleven

Handhaving

Integrale aanpak bevorderen


Rekening 2008 beschikbaar gesteld. De aanbestedingsprocedure is nog niet afgerond. De uitvoering is daardoor wel wat vertraagd. In de bouwplannen is rekening gehouden met de bouw van een raadzaal in de vide. De projectorganisatie is inmiddels ondergebracht bij de afdeling Ontwikkeling en is reeds gehuisvest in het WEA-gebouw. De eerste fase van de restauratie start voorjaar 2009. Het plan voor het toekomstig gebruik is in voorbereiding. Er zijn subsidie verzoeken ingediend bij het Rijk en de EuregioScheldemond. Onderzoek is in volle gang. Voor de zomer 2009 wordt de gemeenteraad een rapportage voorgelegd. Regionale samenwerking is op onderdeel economische en promotionele activiteiten gerealiseerd. In GOS-verband vindt jaarlijks enkele malen overleg plaats met de Belgische buurgemeenten om actuele zaken af te stemmen. Website wordt voortdurend onderhouden. Er is nauwe samenhang met de digitale dienstverlening.

PAGINA 15

GEMEENTE SLUIS

--- Wat hebben we daarvoor gedaan? ---

Financieel gezond maken van de gemeente De toename van het weerstandsvermogen is één van de belangrijkste onderdelen van het financieel gezond maken van de gemeente. In vergelijking met 2007 (ratio van 0,38) is het weerstandsvermogen verbeterd (ratio van 0,79). Door een herschikking van de bestemmingsreserves is de algemene reserve (en daardoor ook het weerstandsvermogen) toegenomen van € 992.355 tot € 3.745.244. Feit blijft dat het weerstandsvermogen nog steeds niet voldoende is. Het voordelig resultaat 2008 wordt met name veroorzaakt door incidentele meevallers. In de berekening van de weerstandscapaciteit is rekening gehouden met het voordelig resultaat 2008. Onderzoek naar beloningstructuur Vanwege het collegebesluit van maart 2008, waarin besloten is dat de gemeente Sluis zal reorganiseren van een sectorenmodel naar een directiestructuur is er wel onderzoek gedaan, maar de voorstellen zijn niet voorgelegd aan de medezeggenschap. Het ligt in de lijn der verwachting dat dit na effectuering van de reorganisatie weer zal worden opgepakt Heroriëntatie op de Rechtspositieregeling (RPS) Er is een start gemaakt om in klein comité te bespreken welke mogelijkheden er zijn om de gemeente Sluis als Car-Uwo gemeente aan te wijzen. Hiervoor is in samenspraak met het GO en de OR een aantal lijnen uitgezet. Nieuw beloningsbeleid Het beloningsbeleid van de gemeente Sluis dient onder de loep genomen te worden na effectuering van de reorganisatie. De doorkijk in 2008 heeft derhalve niet plaatsgevonden. Resultaten benchmark Er heeft een nader onderzoek plaatsgevonden dat heeft geleid tot een reductie van fte‟s. De uitkomsten zijn in euro‟s en fte‟s door de Raad in haar vergadering van mei 2008 vastgesteld. Strategisch personeelsplan opzetten Er is in 2008 in minder mate uitvoering gegeven aan het inspelen op de vergrijzing van het ambtenarenapparaat van de gemeente Sluis. De oorzaak ligt voornamelijk in de start van de reorganisatie en het met mondjesmaat invullen van vacatures met “vast” personeel. Niveau van dienstverlening bepalen Na de reorganisatie zullen de beoogde leidinggevenden het afdelingsplan opstellen met daaraan gekoppeld het gewenst niveau van dienstverlening en de daarbij behorende formatie. Voorzieningenniveau bepalen In 2008 is een start gemaakt met een leefbaarheidsonderzoek in de kernen. Het betreft een barometer in 15 kernen met daarnaast een leefbaarheidsenquete in de 10 kleine kernen. Dit betreft een onderzoek dat wordt opgezet samen met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Daar de provincie dit ziet als een pilot voor heel Zeeland verstrekt zij hiervoor een substantiële financiële bijdrage. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Scoop. De verwachting is dat het onderzoek medio 2009 is afgerond. Huisvesting In de raadsvergadering van 13 november 2008 is het benodigde krediet voor de verbouwing van het gemeentehuis en het Rabobankgebouw gevoteerd. Inmiddels heeft de aanbesteding plaatsgevonden. Daarbij is gebleken dat de inschrijvingen gezamenlijk het beschikbare budget voor de verbouwing fors overschrijden. Momenteel vindt nader onderzoek plaats of en hoe dit probleem opgelost kan worden.


PAGINA 16

GEMEENTE SLUIS

Er is een inrichtingsplan in voorbereiding voor het Belfort. Als dat beschikbaar is, zullen diverse instanties benaderd worden om een financiële bijdrage beschikbaar te stellen voor de inrichting. De restauratie van het Belfort is volop in voorbereiding. De 1e fase van de restauratiewerkzaamheden start dit voorjaar. Na uitsluitsel over ingediende subsidieverzoeken volgt de 2e fase. Planvorming voor St. Baafskerk, archeologisch museum en voormalig gemeentehuis is in volle gang. Nieuw convenant dorpsraden De gezamenlijke evaluatie van het convenant heeft plaatsgevonden. Er is gezamenlijk afgesproken een aantal wijzigingen door te voeren. De wijzigingen hebben als doel de communicatie tussen de gemeente en de dorpsraden te verhelderen en verbeteren. Het gewijzigde convenant wordt in maart/april (2009) voorgelegd aan het college. Vermindering administratieve lasten regelgeving Het onderzoek is in de loop van 2008 afgerond. In nieuw vast te stellen verordeningen, regelingen e.d. wordt met de uitkomsten van dit onderzoek rekening gehouden. De invoering van de Omgevingsvergunning (Wabo) wordt pas voorzien met ingang van 1 januari 2010. Handhaving In 2008 heeft de integrale handhaving meer vorm gekregen. De samenwerking met de ketenpartners en de buurgemeenten is gecontinueerd. Het uitvoeringsprogramma handhaving 2008 is niet gehaald wegens gebrek aan capaciteit. De wet bestuurlijke boete is in 2008 niet van kracht geworden; er is daarover op landelijk niveau nog de nodige discussie. De gemeentelijke mogelijkheden zijn dan ook nog niet toegenomen. Samenwerking De samenwerking tussen het Waterschap Zeeuws-Vlaanderen en de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten heeft in 2008 nader vorm gekregen. Op operationeel niveau is verder gewerkt op onder andere het gebied van belastingheffing en -invordering en inkoop en aanbesteding. Dit gericht op het realiseren van efficiencyvoordeel en kostenbesparingen op relatief korte termijn. Op strategisch niveau zijn de aanbevelingen uit het visiedocument en actieprogramma „Samen Werken aan ZeeuwsVlaanderen‟ (Ecorys) verder uitgewerkt en uitgevoerd. De regionale promotionele en economische activiteiten die samen met het bedrijfsleven zijn opgestart maken daarvan onderdeel uit. Voorlichting Om de burgers goed te informeren wordt onder meer de pers tijdig en adequaat geïnformeerd en worden burgers via passende communicatiemiddelen op de hoogte gehouden van alle ontwikkelingen. Op die manier wordt ook draagvlak voor het gemeentelijk beleid gecreëerd. Hierin is in 2008 steeds uitvoering gegeven. Eind 2007 is de vernieuwde gemeentelijke website verschenen. Op de nieuwe website zijn de collegebesluiten en andere regelgeving te raadplegen. Door de uitvoering van het vastgestelde informatiebeleidsplan zal meer inhoud worden gegeven aan het Rijksbeleid inzake de inzet van e-overheid. In de loop van 2008 zou de actualisering van de gemeentelijke communicatienota verder vorm krijgen. Deze actualisering wordt opgepakt na realisering van de reorganisatie zodat er een plan ligt dat past bij (de werking van) de nieuwe organisatie c.q. waarin de interne en externe communicatielijnen aansluiten bij de nieuwe organisatie.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 001.00 bestuursorganen; PROGRAMMAREKENING 2008 ALGEMEEN BESTUUR

PAGINA 17

GEMEENTE SLUIS

002.00 bestuursondersteuning college en burgemeester; 002.10 voorlichting en promotie; 002.15 burgerparticipatie/dienstverlening; 002.20 juridische aangelegenheden; 002.30 kernenbeleid;

003.00 003.10 004.00 005.00 006.00

Baten en lasten Algemeen bestuur bedragen in duizenden Rekening euro’s 2007 Lasten Baten Saldo Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming


Begroting 2008

burgerzaken; verkiezingen; baten secretarieleges burgerzaken; bestuurlijke samenwerking; bestuursondersteuning gemeenteraad en functie rekenkamer.

Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 -6 -103 5 550 -1 447

5.156 637 -4.519

5.253 1.182 -4.071

5.259 1.187 -4.072

-227 285

-19 191

-33 157

-14 -34

194 -128

-4.461

-3.899

-3.948

-49

513

PAGINA 18

GEMEENTE SLUIS

2.2 Programma 2 Openbare orde en veiligheid --- Inleiding ---

Teneinde te bereiken dat de inwoners veilig kunnen wonen en leven voert de gemeente veiligheidstaken uit die daartoe bijdragen, waaronder de zorg voor de brandveiligheid (via de brandweer) en de rampenbestrijding. Het gevoel van veiligheid bij de burger heeft daarom zowel in preventieve als repressieve zin hoge prioriteit.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Brandweer en Brandweerbeleidsplan Het gemeentelijk veiligheidsbeleid kent een vijftal schakels. Door pro-actie worden structurele oorzaken van onveiligheid weggenomen. Met preventie worden directe oorzaken van onveiligheid voorkomen of de gevolgen ervan beperkt. Door middel van preparatie zijn de hulpdiensten goed voorbereid en beschikken ze over adequaat materiaal. Repressie is het snel, adequaat en professioneel ingrijpen als het er werkelijk op aan komt. Nadat de acute hulpverlening achter de rug is, staan opvang en nazorg centraal. Deze schakels dienen centraal te staan in het nieuwe Brandweerbeleidsplan. Veiligheidsregio De vorming van de Veiligheidsregio Zeeland is een feit. Deze zal steeds meer vorm en inhoud worden gegeven. Daarmee zal ook voldaan worden aan het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten, waarin is bepaald dat de veiligheidsregio‟s zullen worden gerealiseerd. Het wetsvoorstel Veiligheidsregio‟s is eind juli 2007 naar de Tweede Kamer gestuurd. Met dit wetsvoorstel wordt beoogd de organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en crisisbeheersing onder één bestuurlijke regie te realiseren. De nieuwe wet integreert en vernieuwt drie bestaande wetten: de Brandweerwet 1985, de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wet ghor) en de Wet rampen en zware ongevallen. In een veiligheidsregio zullen uiteindelijk de hulpverleningsdiensten brandweer, geneeskundige hulpverlening en politie samenwerken. De besturen van de veiligheidsregio‟s bestaan uit de burgemeesters van de gemeenten binnen de veiligheidsregio en zullen worden voorgezeten door de burgemeester die korpsbeheerder is van de regionale politie. Tijdens een lokale ramp heeft de burgemeester het opperbevel over brandweer en politie. Het zal erg belangrijk zijn voldoende greep te houden op de diverse in gang te zetten ontwikkelingen en op de uitvoering van taken waarvoor de gemeente ook verantwoordelijk is. Door meer onderlinge samenwerking tussen gemeenten zal uiteindelijk meer efficiency kunnen worden bereikt. Rampenbestrijding en crisisbeheersing Rampenbestrijding blijft een dynamisch proces, waarbij het rampenplan en rampbestrijdingsplannen in ontwikkeling blijven. Opleiden en oefenen blijft aandacht vragen. Doelstelling van het rampenplan en de rampenoefeningen is om goed voorbereid te zijn voor een adequate aanpak van rampen en incidenten. De systematiek dient goed in de gemeentelijke organisatie te zijn ingebed.

--- Prioriteiten---

Doel T.b.v. hulpverlening aan de burger samenwerken

Indicator Veiligheidsregio

PROGRAMMAREKENING 2008 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

Begroting 2008 Inbedding brandweer

Rekening 2008 Zie tekst Brandweer

PAGINA 19

GEMEENTE SLUIS

Doel Veiligheidsrisico‟s verminderen

Indicator Rampenbestrijding

Begroting 2008 Aanpassing deelprocessen Intergemeentelijke samenwerking bevorderen

Niet Gesprongen Explosievenonderzoeken

Brandweer

Opleiden en oefenen Opstellen prioriteitenlijst Uitvoeren onderzoeken Voorbereiding nieuw beleidsplan

Aanpassing kazernes Aardenburg, Breskens en IJzendijke

Brandveiligheid gebouwen

Gebruiksvergunningen

Dekkingsplan Continuering controle-traject en handhavingsbeleid Inhaalslag afronden

Rekening 2008

Is in uitvoering

Onderzoeken zijn afgerond (inclusief declaratie bij LNV).

De werkgroep heeft in 2008 het raamwerk voor het beleidsplan voltooid. Het conceptbeleidsplan zal in 2009 ter vaststelling worden aangeboden. De benodigde budgetten voor de aanpassing zijn opgenomen in de begroting 2009.

Is in uitvoering

Is in uitvoering

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? ---

Brandweer en Brandweerbeleidsplan De vorming van één brandweerregio Zeeland heeft in 2008 toch weer vertraging opgelopen, mede ook omdat de Wet op de Veiligheidsregio‟s nog niet in werking is getreden. Als gevolg hiervan is ook nog geen uitvoering gegeven aan de bepaling in de gemeenschappelijke regeling dat het beroepspersoneel zal overgaan naar de Veiligheidsregio. In 2008 is een voorbereiding gemaakt met een nieuw brandweerbeleidsplan. De aanpassing van de brandweerkazerne Sluis is stil gezet als gevolg van een raadsmotie met betrekking tot de economische impuls voor de kern Sluis. Door de Veiligheidsregio Zeeland zijn in 2008 de uitgangspunten voor een nieuw dekkingsplan vastgesteld. Veiligheidsregio en het verbeteren van de brandweerzorg De ontwikkelingen met betrekking tot de Veiligheidsregio Zeeland, met inbegrip van de financiële ontwikkelingen zijn door de gemeentelijk vertegenwoordiger in het algemeen bestuur nauwgezet gevolgd. Rampenbestrijding en crisisbeheersing


PAGINA 20

GEMEENTE SLUIS

Het gemeentelijk rampenplan en de gemeentelijke rampbestrijdingsplannen voldoen aan alle wettelijke eisen. Naast het aanbrengen van periodieke aanpassingen blijft ook de toedeling van taken en verantwoordelijkheden binnen het rampenplan een belangrijk punt van aandacht. In 2008 zijn door de betrokken medewerkers steeds oefenen opleidingstrajecten gevolgd. Niet Gesprongen Explosieven onderzoeken Een aantal onderzoeken is uitgevoerd en gedeclareerd bij het ministerie van LNV. Van het ministerie is eind december 2008 op basis van de ingediende declaraties een vergoeding ontvangen van 80%. De onderzochte locaties betroffen: Buijs Ballotstraat te Schoondijke, Stampershoek-Zuid te Oostburg, Spuiplein en Scheldekade/Grote Kade te Breskens. Openbare orde In het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten van 4 juni 2007 is opgenomen, dat BZK in samenwerking met de VNG een visie ontwikkelt op de openbare orde portefeuille van de burgemeester. Deze bepaling is nog niet gevolgd door uitvoeringsmaatregelen. Brandveiligheid gebouwen / gebruiksvergunningen In 2007 zijn “Beleidsregels brandveiligheid kampeerterreinen in de gemeente Sluis” ontwikkeld die onderdeel dienen uit te maken van de integrale Nota kamperen. Deze beleidsnota is in 2008 nog niet aan de raad ter vaststelling worden aangeboden. De “inhaalslag afgifte gebruiksvergunningen” is nog niet afgerond. Wel zijn de meest risicovolle objecten inmiddels van een vergunning voorzien. 60% van de tot 1 november 2008 vergunningplichtige panden was op dat moment vergund of in behandeling. Op genoemde datum is het “Besluit brandveilig gebruik bouwwerken” van kracht geworden. De brandveiligheid van bouwwerken wordt nu op nationaal niveau geregeld in een Besluit en niet meer in de gemeentelijke Bouwverordening. Het aantal gebruiksvergunningplichtige objecten is door de komst van het Besluit teruggebracht van 476 naar 110. Hiervan zijn er 55 verleend. De nu niet meer gebruiksvergunningplichtige objecten moeten echter wel (blijven) voldoen aan de actuele brandveiligheidsregelgeving. Controles op de naleving worden wel gecontinueerd.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 120.00 brandweer en rampenbestrijding; 140.00 openbare orde en veiligheid.

Baten en lasten Openbare orde en veiligheid bedragen in duizenden Rekening Begroting euro’s 2007 2008 Lasten Baten Saldo

Rekening 2008

2.790 1.118 -1.672

2.116 317 -1.799

2.162 240 -1.922

-1.672

-1.799

-1.922

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 -46 628 -77 -878 -123 -250

Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming


-123

-250

PAGINA 21

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 22

GEMEENTE SLUIS

2.3 Programma 3 Verkeer, vervoer en waterstaat --- Inleiding ---

De verkeersveiligheid en de zorg voor een veilige verkeersafwikkeling en -circulatie dient te worden bevorderd. De zorg voor een veilige en optimale infrastructuur staat voorop. De aantrekkingskracht van de regio voor burgers en toeristen dient te worden vergroot. In relatie hiermee dienen de parkeervoorzieningen te worden geoptimaliseerd, zodat parkeeroverlast zo veel mogelijk wordt voorkomen. De verbetering van de bereikbaarheid van en de doorstroming van het verkeer in de kernen staat voorop. Het wegwerken van achterstanden in het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is een speerpunt van beleid. Onderhoud en verbetering van wegen en achterpaden is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Veilige fietsroutes dienen te worden gerealiseerd en de aanleg van fietspaden dient te worden bevorderd.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Beheerplannen (opknappen openbare ruimte) In stand houden van openbare ruimte van voldoende kwaliteitsniveau voor de komende 10 jaar. Beheerplannen openbare verlichting Fysiek in stand houden van het bestaande areaal aan openbare verlichting volgens de landelijke gehanteerde aanbevelingen van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde. Hoewel nog niet door uw raad vastgesteld is het beleids- en beheerplan openbare verlichting 2007-2015 hiervoor de leidraad. Gratis openbaar vervoer In 2005 is er een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor gratis openbaar vervoer in ZeeuwsVlaanderen door NEA Transportonderzoek en opleiding. Er is onderzocht of er mogelijkheden zijn om gratis openbaar vervoer aan te bieden voor 65+ binnen onze gemeente. Het is wenselijk om te onderzoeken of de huidige vervoerder van het reguliere openbaar vervoer mogelijkheden ziet om dit te gaan uitvoeren. Verkeer Het bevorderen van de doorstroming in de diverse kernen en aan de kust. Daar waar nu knelpunten zijn deze op korte termijn pogen op te lossen, alsmede het continu inzetten voor het verbeteren van de verkeersveiligheid (met name van de zwakke verkeersdeelnemers). Parkeren Het realiseren van voldoende parkeergelegenheid, niet alleen in de kernen, maar ook aan de kust. Daarbij dient het parkeren in het vervolg afgestemd te worden op (toekomstige) ruimtelijke ontwikkelingen. Het laad- en losprobleem in met name Oostburg en Sluis hangt hier mee samen.

--- Prioriteiten---

Doel Openbare ruimte opknappen

Indicator Systematische aanpak achterstallig onderhoud

PROGRAMMAREKENING 2007 VERKEER, VERVOER EN WATERSTAAT

Begroting 2008 10 jarig beheerplan wegen vaststellen

Rekening 2008 De beheerplannen wegen, groen,

PAGINA 23

GEMEENTE SLUIS

Doel

Indicator

Begroting 2008 10 jarig beheerplan groen vaststellen 10 jarig beheerplan gebouwen opstellen Gewenst kwaliteitsniveau en hieraan gerelateerd budget vaststellen

Fonds voor achterstallig onderhoud incl. gebouwen

Sociale veiligheid bevorderen

Tijdstip doven openbare verlichting

Infrastructuur verbeteren

Aanleg fietspad OostburgGroede

Aanleg fietspad Appelstraat-Bakkersdam

Valorisatie kern Schoondijke

Mogelijkheid onderzoeken tot het instellen van een fonds voor het achterstallig onderhoud incl. gebouwen Besparingsscenario‟s o.b.v. beheerplan openbare verlichting uitwerken Cofinanciering en fasering onderzoeken Beheer en onderhoud definiëren Met waterschap mogelijkheden aanleg bezien beheer en onderhoud definiëren Overdrachtsgelden rondweg Schoondijke gedeeltelijk aldaar besteden

Gratis openbaar vervoer aanbieden

Gratis openbaar vervoer

Discussie opstarten

Parkeerproblematiek kust oplossen

Noodzaak handhavend optreden parkeren aan de kust bezien Differentiatie tarieven parkeerbelasting

Overleg met waterschap voeren

Wet bestuurlijke boete toepassen

Cursus + toepassen

Aanleg andere (onthaal)parkings

In overleg met waterschap noodzaak bezien

Venstertijden laden en

Handhaving

Parkeeroverlast voorkomen


Rekening 2008 openbare verlichting en gebouwen zijn vastgesteld met dien verstande dat het beheerplan gebouwen is vastgesteld op basis van kengetallen. Nadere specifieke uitwerking moet nog plaatsvinden.

Onderzoek naar mogelijkheden

Valorisatie is voorzien na aanleg van de rondweg Aan de vervoerder is gevraagd een offerte op te stellen.

Verwezen wordt naar de in 2009 vast te stellen parkeervisie De wet is in 2008 niet van kracht geworden. Verwezen wordt naar de in 2009 vast te stellen parkeervisie Verwezen wordt

PAGINA 24

GEMEENTE SLUIS

Doel

Indicator lossen

Collectief vraagafhankelijk vervoer

Aanpassing Verordening Wmo

Begroting 2008

Overgangsregeling voor bestaande klanten voor een ½ jaar

Rekening 2008 naar de in 2009 vast te stellen parkeervisie Uitgevoerd.

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? ---

Systematisch aanpak achterstallig onderhoud Het beheerplan wegen is in mei 2008 door de raad vastgesteld. Het kwaliteitsniveau is per wegtype vastgelegd. De ontsluitingswegen, asfaltwegen, trottoirs en fietspaden hebben een hoge onderhoudsprioriteit gekregen. Overige wegen een lagere prioriteit. De benodigde financiële middelen worden gefaseerd (2009: 25%, 2010: 50% etc.) beschikbaar gesteld. Tevens zijn er middelen beschikbaar gesteld om jaarlijks 1% van het wegenareaal te voorzien van nieuwe verharding en jaarlijks een wegeninspectie uit te voeren. Beleids- en beheerplan openbare verlichting Het beheerplan openbare verlichting is in mei 2008 door de raad vastgesteld. De uitvoering en het beheer van de openbare verlichting (OV) is in 2008 door de VZG Europees aanbesteed (perceel 1). Alle Zeeuwse gemeenten en Zeeland Seaports doen hieraan mee. Delta infra BV heeft de aanbesteding voor het onderhoudsperceel gegund gekregen. Het beheer van de OV data is tevens door de VZG Europees aanbesteed (perceel 2). Delta/Essent Lightning VOF heeft de aanbesteding voor het onderhoudsperceel gegund gekregen. 3 Zeeuwse gemeente doen hier niet aan mee. De coördinatie van de werkzaamheden is uitbesteed aan een OV secretariaat dat in Goes is gevestigd. Onderhoud, storingen en het beheer van de data wordt voor een periode van 4 jaar uitgevoerd. Alle gemeenten blijven investeringen in OV apart uitzetten naar verschillende marktpartijen. Nieuw voor de burgers van de gemeenten is de website www.deltalichttechniek.nl waar storingen aan lichtmasten gemeld kunnen worden. Storingen worden binnen 5 dagen verholpen. Discussienota gratis openbaar vervoer Er wordt samen met de provincie Zeeland en de gemeenten Terneuzen en Hulst onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor een proef voor gratis openbaar vervoer voor 65+. Aan de huidige vervoerder is gevraagd een offerte op te stellen. Parkeren De tarieven van de slagboomterreinen in de kern Sluis zijn ingaande 2008 verhoogd van € 2 naar € 3 per dag. Het was de bedoeling om de helft van de meeropbrengst in te zetten voor de restauratie van de monumenten in Sluis. Geconstateerd moet worden dat het aantal auto‟s op de betreffende terreinen fors is teruggelopen. Het gevolg hiervan is dat er minder middelen afgeschermd konden worden voor de restauratie van de monumenten. In 2009 zal worden getracht om het verlies aan inkomsten te compenseren door het invoeren van een systeem waarbij betaald moet worden voor de daadwerkelijke parkeerduur (betalen achteraf). In februari 2008 is, ten behoeve van de uitbreiding van de parkeercapaciteit aan de kust, een huurovereenkomst voor 5 jaar aangegaan met het Waterschap Zeeuws-Vlaanderen om 6 van bij haar in eigendom zijnde parkeerterreinen te huren voor de exploitatie ervan. De Parkeervisie gemeente Sluis 2009-2012 wordt in 2009 aan de raad voorgelegd. Collectief vraagafhankelijk vervoer De nieuwe aanbesteding voor het doelgroepenvervoer en leerlingenvervoer is in 2008 afgerond. Het doelgroepenvervoer is gegund aan taxi Zeeuws-Vlaanderen en taxi de Zwart. Het leerlingenvervoer is gegund aan taxi de Zwart.


PAGINA 25

GEMEENTE SLUIS

De financiële tegemoetkoming is per 1 januari 2008 beëindigd. Voor bestaande klanten was er een overgangsregeling van een half jaar.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 210.00 Wegen, straten en pleinen; 214.00 Parkeervoorzieningen; 211.00 Verkeer; 215.00 Baten parkeerbelasting. 212.00 Vervoer;

Baten en lasten Verkeer, vervoer en waterstaat bedragen in duizenden euro’s Rekening Begroting 2007 2008 Lasten Baten Saldo Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming


Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 -5 163 83 1.615 78 1.778

6.383 1.687 -4.696

6.215 3.219 -2.996

6.220 3.302 -2.918

-134 1.256

-1.302 211

-1.302 211

0 0

-1.168 -1.045

-3.574

-4.087

-4.009

78

-435

PAGINA 26

GEMEENTE SLUIS

2.4 Programma 4 Economische zaken --- Inleiding ---

Vestigingsklimaat Het versterken van de economische sector en deze van de nodige impulsen voorzien is voor de gemeente van groot belang. Voldoende werkgelegenheid, gevarieerd woningaanbod, goede infrastructuur, aantrekkelijke toeristische en recreatieve voorzieningen dienen dan ook mogelijk te worden gemaakt. Er dient optimale invulling te worden gegeven aan de voorwaardenscheppende rol van de gemeente om lokale economische ontwikkelingen te stimuleren. Er dient voldoende marktontwikkelingen.

ruimte

op

bedrijventerreinen

beschikbaar

te

zijn

in

relatie

tot

de

Binnenstadsmanagement De overlegstructuren Binnenstadsmanagement Sluis en Binnenstadsmanagement Oostburg worden gecontinueerd en geïntensiveerd. De contacten met de ondernemersverenigingen in Aardenburg en Breskens worden verder ontwikkeld en geïntensiveerd. Plattelandsbeleid Een actief plattelandsbeleid ter versterking van de positie van de agrariërs in de gemeente is van wezenlijke betekenis. Visserij De economische ontwikkeling en het toerisme in Breskens dienen te worden bevorderd. De visserij en de visveiling in Breskens dienen te worden behouden. Naar een meer recreatieve invulling wordt, in relatie met de herinrichting van het havengebied, onderzoek verricht.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Voorwaardenscheppende rol economische ontwikkelingen De gemeente ziet voor zichzelf de taak om de economische ontwikkeling van de regio te stimuleren. De mogelijkheden om werkgelegenheid te stimuleren zijn beperkt. De taak van de gemeente ligt met name op het gebied van het scheppen van gunstige voorwaarden, die bedrijven en (startende techno/ict) ondernemers over de streep kunnen halen zich hier te vestigen. De ontwikkeling van bedrijventerreinen en deze afstemmen op de vraag, het formuleren van goede randvoorwaarden voor agrarisch landschapsbeheer en het stimuleren van recreatiebedrijven tot kwaliteitsverbetering. Vanaf 2008 wordt invulling gegeven aan de verdere uitwerking/ontwikkeling van de haven van Breskens, de uitbreidingen van Stampershoek in Oostburg, Deltahoek in Breskens en het Technopark Zeeland in Schoondijke. Ontwikkeling periodiek overleg met bedrijfsleven. Blijvende aandacht en het ontwikkelen van concrete acties voor het behoud en de ontwikkeling van de krachtige koopcentra Sluis en Oostburg. Visveiling Breskens De afgelopen jaren heeft de visveiling Breskens verlies geleden. De verwachting is dat dit ook de komende jaren het geval zal zijn. Door jaarlijks in de visveiling financieel bij te dragen wordt de continuïteit gewaarborgd. Hiervoor is een gemeentelijke voorziening gevormd. In het bestuursakkoord van de gemeente Sluis staat over de visserij het volgende vermeld. “Het college zet zich in voor het behoud van de visveiling en visserij te Breskens. Naar de mogelijkheden voor een meer recreatieve invulling zal onderzoek worden verricht. Het college zal zich inspannen om verbreding van de visserij in de richting van het toerisme mogelijk te maken”.

PROGRAMMAREKENING 2008 ECONOMISCHE ZAKEN

PAGINA 27

GEMEENTE SLUIS

--- Prioriteiten---

Doel BIMS uitbouwen

Indicator Binnenstadsmanagement Sluis en Oostburg

Begroting 2008 Nagaan hoe dit verder vorm kan worden gegeven

Binnenstadsmanagement Breskens en Aardenburg

Verstevigen contacten met ondernemers

Faciliteiten visserij behouden

Visveiling Breskens

Mogelijkheden onderzoeken voor het ontwikkelen van een meer toeristisch recreatieve visveiling

Handelshaven Breskens verder ten uitvoer brengen

Uitwerking conform conceptintentieovereenkomst Vroon/Lisman

Werkgelegenheid uitbreiden

Bedrijventerreinenvisie

Nota grondbeleid vaststellen

Realiseren duurzame ontwikkeling Breskens , alternatieven en of versterking visserij

Ontwikkelingsvisie

Subsidiebronnen onderzoeken en plan opstellen. Stakeholders overleg

Rekening 2008 Bij beide ondernemersverenigingen is behoefte aan goede, eenduidige communicatie met gemeente. In 2008 communicatie met andere ondernemersverenigingen verstevigd. Uitwisseling van informatie staat vooral centraal. De huidige plannen van de Vismijn vormen een integraal onderdeel van de ontwikkelingen voor de Handelshaven / Visserijhaven. Hoeksteen is de meer toeristisch recreatief georiënteerde insteek rond de visserij. Er volgt een update van de ontwikkelingsvisie voor Breskens van 2000 (Kuipers Compagnons). Hierin wordt de bestaande samenhangende ontwikkeling als uitgangspunt gehandhaafd, terwijl ook de globale inkadering voor de plannen voor de HandelsVisserijhaven hierin een plaatsje vinden. Deze nota zal medio 2009 aan de raad worden voorgelegd. De duurzame ontwikkeling van de visserij zal vooralsnog worden gebaseerd op een verdere uitbouw van de visserij binnen het recreatieftoeristisch product, dat ook reeds de belangrijke basis vormt voor de inrichting van het Spuiplein.

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? --Visveiling Breskens De door directie en raad van commissarissen voorgestane ontwikkeling vormt vooralsnog een belangrijke bouwsteen bij de ontwikkelingsplannen voor de Handels- en Visserijhaven in Breskens. Dit past ook geheel in het thema voor de ontwikkeling van het Spuiplein en Breskens als geheel. De Zeeuwse Visveiling Breskens NV heeft over 2007 een verlies geleden van € 36.983. Dit verlies is in 2008 voor rekening gekomen van de gemeente. Het bedrag is opgevangen door de hiervoor gevormde voorziening. 2008 is afgesloten met een voordelig resultaat van € 5.238.


PAGINA 28

GEMEENTE SLUIS

Haventerrein Breskens Op dit moment worden er plannen gevormd voor de herinrichting van het haventerrein. De plannen zijn zeer globaal en op deze globale schaal getoetst bij waterschap en rijkswaterstaat. Er bestaan geen fundamentele bezwaren tegen de voorgenomen ontwikkelingen. Helaas is het plan nog niet verder uitgewerkt, begin 2009 wordt dit weer opgepakt. Uitbreiding bedrijventerreinen Stampershoek-Zuid, Oostburg In 2008 zijn de aansluitingen op de rotonde van de rondweg en op de rotonde bij de watertoren gerealiseerd, waarbij de doorgaande route van/naar de kern Oostburg het nieuwe terrein doorsnijdt. De uitbreiding is nu helemaal bouwrijp. Een aantal kandidaat-kopers heeft een optie op een stuk grond genomen, totaal voor ca. een derde deel van de uit te geven grond. De noordelijke uitbreiding gaat definitief niet door. Deltahoek (uitbreiding), Breskens Startsein voor uitbreiding van het terrein is eind 2008 gegeven. In de loop van het eerste halfjaar 2009 zal dit bouwrijpmaken voltooid worden. Totaal is dan 8,2 ha netto terrein voor uitgifte beschikbaar. Tot nu toe is er 1 kandidaat-koper en 2 ondernemers hebben intussen ook interesse getoond. e

Technopark 2 fase, Schoondijke Er is ca. 3,4 ha netto uit te geven bedrijventerrein beschikbaar. Helaas is er tot op heden geen belangstelling. Nagegaan wordt, of een verruiming van de planologische mogelijkheden voor vestiging van bedrijven uitgebreid kan worden tot bedrijven met een minder technologische specialisatie. De Vlaschaard, Eede Het terrein is bouwrijp en na uitgifte van ca. 4.300 m² is thans nog ca. 3,1 ha bedrijventerrein voor uitgifte beschikbaar. Vanuit België is regelmatig interesse en tot nu toe hebben 2 Belgische ondernemers in 2007 zich daadwerkelijk op dit bedrijventerrein gevestigd Binnenstadsmanagement Bij de Middenstandsvereniging Sluis en Vereniging Ondernemend Oostburg is behoefte aan goede, eenduidige communicatie met de gemeente. De communicatie met beide verenigingen en andere ondernemersverenigingen is in 2008 verstevigd. Uitwisseling van informatie en stimuleren/ondersteunen van initiatieven staat vooral centraal. Ook vindt er structureel overleg plaats met de Federatie van Ondernemersverenigingen, het MKB Zeeland en de Kamer van Koophandel. Onderwerpen als reguleren wetgeving, arbeidsmarkt & onderwijs en stimuleren kernen staan op de agenda. Promotie en Acquisitie Medio oktober 2008 is de gemeente drie dagen vertegenwoordigd geweest tijdens Contacta Bedrijvenbeurs. Samen met Rabobank West Zeeuws-Vlaanderen is op 30 oktober 2008 het Business to Business event georganiseerd. Het was een succesvolle bijeenkomst met 120 deelnemers. Voor het eerst zijn er ook bedrijven met minder dan 5 werknemers uitgenodigd. Dit initiatief werd zeer positief ontvangen.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 310.00 markten; 320.10 exploitatie bedrijventerreinen (met 310.10 economisch stimuleringsbeleid; voorcalculatie); 310.20 economische zaken; 330.00 nutsvoorzieningen; 310.30 visserij; 341.00 plattelandsontwikkeling. 310.40 havens; 311.00 marktgelden; 320.00 exploitatie bedrijventerreinen (nog te maken voorcalculatie);


PAGINA 29

GEMEENTE SLUIS

Baten en lasten Economische zaken bedragen in duizenden Rekening euro’s 2007 Lasten Baten Saldo

Begroting 2008

Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 822 435 -795 -728 27 -293

2.592 2.744 152

2.979 2.811 -168

2.157 2.016 -141

Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves

-621 12

-1.170 439

-345 -214

825 -653

276 -226

Saldo na bestemming

-457

-899

-700

199

-243

Programmarekening 2008 Economische zaken

Pagina 30

GEMEENTE SLUIS

2.5 Programma 5 Onderwijs --- Inleiding ---

Goede onderwijsvoorzieningen leveren een bijdrage aan de leefbaarheid van de regio. De gemeente vindt het belangrijk dat kinderen een goede opleiding kunnen volgen. Zij moeten goede onderwijskansen hebben in de regio. Het veilig stellen van goed en op de maatschappij gericht onderwijs, zodat ontwikkelingskansen worden vergroot, is daarbij van groot belang. Dit onderwijs dient voor zover mogelijk plaats te vinden in brede scholen.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Onderwijshuisvesting Leerlingen en onderwijzend personeel kunnen beschikken over voldoende en veilige les- en werkruimten. Scholengebouwen die niet door nieuwbouw vervangen zijn of vervangen worden, worden aangepast in het kader van onderwijskundige vernieuwingen. Voor een verdere optimalisering van de onderwijshuisvesting verdient met name het binnenklimaat van deze scholen bijzondere aandacht. ‟s Zomers is het te heet in de lokalen en in de winter gaat een (te) groot deel van het schoolbudget op aan verwarmingskosten. Door een beter binnenklimaat en luchtkwaliteit neemt het ziekteverzuim af en worden leer- en werkprestaties bevorderd. Onderwijsachterstandenbeleid De kansen op een succesvolle schoolloopbaan willen wij verbeteren door ondermeer (taal)achterstanden van kinderen in een zo vroeg mogelijk stadium te onderkennen en te bestrijden. Passend Onderwijs In 2010 is de invoering van Passend onderwijs en een Zorg- en Opnameplicht voor het onderwijs voorzien. Wij willen dat de scholen binnen ons grondgebied goed voorbereid zijn op deze wetswijziging. Voortijdig Schoolverlaten Wij willen voortijdig schoolverlaten en spijbelgedrag verminderen. Leerlingenvervoer In het leerlingenvervoer willen wij een kwaliteitsslag maken zodat iedere leerling die vervoersvorm en die dienstverlening krijgt die bij hem/haar past. Brede Scholen Het ministerie van OCW streeft (voor de lange termijn) naar het vormen van kindercentra, waarin de functies onderwijs, opvang, en peuterspeelzaalwerk voor kinderen van 0 tot 12 jaar zijn ondergebracht. Door de vorming van Brede Scholen proberen wij op deze ontwikkelingen in te spelen en/of deze voor te zijn. Lokale Educatieve Agenda In navolging van nieuwe wet- en regelgeving dient over alle ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en educatie afstemming plaats te vinden tussen het lokaal bestuur en de vertegenwoordigers van de diverse vormen en richtingen van onderwijs binnen de gemeente. Deze afstemming zal plaats vinden binnen de Lokale Educatie Agenda (LEA).

Programmarekening 2008 Onderwijs

Pagina 31

GEMEENTE SLUIS

--- Prioriteiten---

Doel Optimaliseren onderwijshuisvesting

Indicator Binnenklimaat

Begroting 2008 Inventariseren/rapporteren

Samenwerking tussen onderwijs, opvang, zorg en vrije tijdsbesteding verbeteren voor leerlingen van 0 tot 12 jaar Leerlingen toegang bieden tot onderwijs dat bij hen past

Ontwikkelen brede scholen in Oostburg en Breskens

Coördinatieoverleg + herzien van huisvesting in Breskens en Oostburg

Leerlingenvervoer

Nieuw vervoerscontract

Geen nieuwe ontwikkelingen

Passend onderwijs

Afstemmingsoverleg met onderwijspartners

Is nog in ontwikkeling.

Handhaving leerplicht

Implementatie ambtsinstructie leerplicht

I.v.m. invoering Haltafdoeningen voor leerplichtzaken is een aangepaste ambtsinstructie in voorbereiding.

Faciliteren Zorg Advies Teams

Implementatie Zorg Advies Teams

Geen nieuwe ontwikkeling (in afwachting van Centrum Jeugd en Gezin)

Brede Scholen

Rekening 2008 Administratie voorbereiding zijn gestart. Is in ontwikkeling.

Besluitvorming heeft plaatsgevonden e t.a.v. de 1 fase Bredeschool Breskens. Voor Oostburg is geopteerd voor de variant Bredeschoolplein met nieuwbouw St. Bavoschool. Een bredeschoolcoördinator wordt niet vanuit de gemeente gefaciliteerd. Doorlopend

Afstemming van beleid met werkveld

Lokale Educatieve Agenda

Organiseren Lokale Educatieve Agenda

Tegengaan voortijdig schoolverlaten

Ambtsinstructie leerplicht

Implementatie ambtsinstructie

I.v.m. invoering Haltafdoeningen voor leerplichtzaken is een aangepaste ambtsinstructie in voorbereiding.

Verzuimprotocol scholen

Controle verzuimprotocol bij scholen

Het verzuimprotocol is aangepast in


Pagina 32

GEMEENTE SLUIS

Doel

Indicator

Bestrijden onderwijsachterstand

Onderwijsachterstandenbeleid

Begroting 2008

Aanbieden extra dagdelen

Afstemming / dossieroverdracht

Rekening 2008 verband met de invoering van HaltAfdoening voor leerplichtzaken. Via de VSVconvenanten wordt getracht te komen tot een uniform verzuimprotocol voor Zeeuws-Vlaanderen (of heel Zeeland). Doelgroepkinderen maken gebruik van het aanbod om drie dagdelen de peuterspeelzaal te bezoeken.

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? --Onderwijshuisvesting In 2008 is de Nota Verbetering Onderwijshuisvesting gemeente Sluis aan de raad voorgelegd. Besluitvorming in de gemeenteraad heeft plaatsgevonden. Er zijn middelen beschikbaar gesteld om toekomstige aanpassingen cq. voorzieningen te realiseren. Brede Scholen Op basis van de vastgestelde Nota Verbetering Onderwijshuisvesting gemeente Sluis is er voor gekozen om in de kern Breskens tot een eerste fase van een nieuw te bouw Bredeschool te komen. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door het maatschappelijk investeren door Woongoed ZeeuwsVlaaneren. In de kern Oostburg heeft de gemeenteraad besloten niet te kiezen voor nieuwbouw van alle maatschappelijke voorzieningen doch uitvoering te geven aan de bredeschoolpleinvariant. Hierin is wel de volledige nieuwbouw van de Sint Bavoschool begrepen. Verder worden bestaande gebouwen en de buitenruimte aangepast. In Schoondijke heeft het uitgevoerde haalbaarheidsonderzoek uitgewezen dat nieuwbouw, al dan niet onder 1 dak, van maatschappelijke voorzieningen, niet in de Kon. Julianastraat gepositioneerd kan worden. De Pr. Irenestraat blijft daarmee een meer geschikte locatie. Op basis van de hierboven genoemde nota zijn middelen beschikbaar gesteld voor de bouw van 2 scholen, de gym- en peuterspeelzaal. Onderwijsachterstandenbeleid Leidsters van zowel de peuterspeelzalen als kinderdagverblijven hebben deelgenomen aan het trainingsaanbod V.V.E. In de periodieke kernteamvergaderingen tussen de diverse instellingen worden o.m. de voortgang en ontwikkelingen van de doelgroepkinderen besproken. Passend Onderwijs Het initiatief hiervoor ligt bij de scholen. Als gemeente volgen wij de ontwikkelingen in het veld. Zorg Advies Teams Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar programma 7. Voortijdig Schoolverlaten Met het openbaar ministerie zijn – in Zeeuws verband – afspraken gemaakt over de aanpak van licht en matig schoolverzuim en te laat komen. Jongeren kunnen sinds 1 augustus 2008 voor dergelijke overtredingen (via een verkorte procedure) worden doorgestuurd naar Bureau Halt voor een werk- of leerstraf. Mede in verband hiermee zijn met de scholen voor voortgezet onderwijs afspraken gemaakt over hun eigen, interne verzuimbeleid en de naleving hiervan.


Pagina 33

GEMEENTE SLUIS

Daarnaast zijn met het OM afspraken gemaakt over de doorloopsnelheden van de processen verbaal en de communicatie tussen het openbaar ministerie en de leerplichtambtenaar. Verder hebben alle scholen voor voortgezet onderwijs in Zeeland een convenant Voortijdig Schoolverlaten (VSV) met het ministerie van OCW ondertekend. In dit convenant is geregeld dat de scholen een aantal maatregelen zullen treffen om het voortijdig schoolverlaten terug te dringen. In ruil hiervoor krijgen de scholen van het rijk programmagelden en een bedrag per leerling waarmee het aantal VSV-ers per jaar per school wordt teruggedrongen. De gemeenten hebben hierbij via hun Regionale Meld en Coördinatiefunctie een coördinerende rol vervuld en begeleiden de scholen bij de uitwerking van de maatregelen. Met de scholen voor primair onderwijs zijn gespreken gevoerd over luxe verzuim in relatie tot het verlenen van vakantie buiten de schoolvakanties om. Ook is er in regionaal verband besloten een onderzoek te starten naar de mogelijkheid om te komen tot een regionale leerplichtambtenaar voor het MBO en tot een koppeling van de administratieve systemen van de leerplicht de drie gemeenten en het Regionaal Meldpunt Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten Zeeuws-Vlaanderen. Leerlingenvervoer De aanbesteding is afgerond. Door juridische aangelegenheden bleek het niet mogelijk het vervoer per 1 januari 2008 definitief te gunnen. Omdat de oude vervoerder wegens interne problemen niet in staat bleek het vervoer naar behoren voort te zetten, heeft het samenwerkingsverband Collectief Vervoer Zeeuws-Vlaanderen voor het eerste half jaar een tijdelijk contract moeten afsluiten met een ander bedrijf. Hierdoor zijn extra kosten voor het leerlingenvervoer gemaakt. Het leerlingenvervoer is met ingang van 1 augustus 2008 gegund aan Taxibedrijf De Zwart voor de duur van twee jaar, met mogelijkheid tot verlenging. Lokale Educatieve Agenda Met ondermeer vertegenwoordigingen van de schoolbesturen zijn gesprekken gevoerd over relevante onderwerpen.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 420.00 openbaar basisonderwijs, exclusief 423.00 bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting; onderwijshuisvesting; 421.10 openbaar basisonderwijs, 443.00 bijzonder voortgezet onderwijs: onderwijshuisvesting; onderwijshuisvesting; 422.00 bijzonder basisonderwijs, exclusief 480.00 gemeenschappelijke onderwijshuisvesting; voorzieningen; 482.00 volwasseneneducatie.

Baten en lasten Onderwijs bedragen in duizenden euro’s Lasten Baten Saldo Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming


Rekening 2007

Begroting 2008

Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 288 333 50 -181 338 152

3.718 1.522 -2.196

3.673 1.291 -2.382

3.385 1.341 -2.044

-50 289

-50 188

-50 165

0 -23

0 -124

-1.957

-2.244

-1.929

315

28

Pagina 34

GEMEENTE SLUIS

2.6 Programma 6 Cultuur en recreatie --- Inleiding ---

De gemeente wil een aantrekkelijke woon- en leefgemeente zijn voor zowel haar eigen inwoners als toeristen op het terrein van sport, recreatie en cultuur. Hierdoor is het van belang dat de aanwezige sportaccommodaties zo veel mogelijk op een kwalitatief goed niveau gehandhaafd blijven. Dit geldt eveneens ook voor de Rijke cultuurhistorie waarop de gemeente kan bogen. De topattractie van West Zeeuws-Vlaanderen is het 11 km lange zandstrand. Het strand en de zee, de zon- en badplek vormen weliswaar de kern van het verblijf aan de kust, echter ook hierin zal een onderscheidend vermogen, zowel wat betreft kwaliteit als wat betreft multifunctionaliteit (door alle seizoenen heen), in toenemende mate belangrijk worden. De toeristensector is een belangrijke economische peiler voor de gemeente, het is belangrijk dat met een goed kampeerbeleid hierop wordt ingespeeld. Met het oog op de intrekking van de Wet op de Openluchtrecreatie per 1 januari 2008 is in overleg met de recreatieondernemers een nieuw kampeerbeleid opgesteld.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Gebouwen Aardenburg De toekomstige functie van het voormalig gemeentehuis zal onderzocht worden. Dit in relatie met de functies van een aantal andere gebouwen in Aardenburg, zoals het museum, het dorpshuis, de Elderschans, het sportcomplex en de St. Baafskerk. Het doel is een aantal voor Aardenburg cruciale voorzieningen en trekpleisters te behouden dan wel te versterken. Sportstimulering Door middel van sportstimulering bewerkstelligen dat er meer inwoners gaan sporten. Het is vooral belangrijk de niet-sportende inwoners tot sporten te bewegen. Hierdoor is de kans reëel aanwezig dat de groep actieve sporters aanzienlijk groter wordt en dat men ook op latere leeftijd actief blijft bewegen. Dit komt de gezondheid ten goede. Groenvoorzieningen In stand houden van het bestaande groenareaal binnen de bebouwde kom met een voldoende kwaliteitsniveau voor de komende 10 jaar. Exploitatie van het strand langs de kust van het Zwin tot aan Breskens Een duidelijk beleid formuleren voor de toekomst t.a.v. de exploitatie van het strand langs de kust van het Zwin tot aan Breskens. Hierin duidelijk de plannen voor de komende jaren aangeven voor de ontwikkeling van het strand ten gunste van alle belanghebbenden. Kampeerbeleid De Wet op de Openluchtrecreatie wordt per 1 januari 2008 ingetrokken. Dat houdt in dat het kampeerbeleid op gemeentelijk niveau geregeld moet worden. Conform het advies van de landelijke overheid moet het nieuwe gemeentelijke kampeerbeleid deregulerend werken. Hierdoor zal er een vrije ruimte voor de recreatieondernemer ontstaan waardoor de mogelijkheid aanwezig is dat dit de kwaliteit van het kamperen ten goede komt. Voor het kleinschalig kamperen geldt dat voor belangstellende ontheffinghouders kleinschalig kamperen de mogelijkheden voor uitbreiding tot maximaal 25 eenheden vastgesteld worden.

PROGRAMMAREKENING 2008 CULTUUR EN RECREATIE

PAGINA 35

GEMEENTE SLUIS

--- Prioriteiten---

Doel Behoud monumenten

Indicator Monumentenfonds volgens rood-voorrood principe Nota monumentenbeleid

Begroting 2008 Mogelijkheid instellen monumentenfonds onderzoeken Vaststellen nota

Multifunctionaliteit St. Baafskerk Aardenburg

Ontwikkelen plan versterking exploitatie St. Baafskerk Subsidiebronnen onderzoeken en plan opstellen

Restauratie Belfort Sluis

Kerk Groede

Instandhouden cultureel aanbod

Concertenseries, amateuristische cultuurbeoefening, Ledeltheater, musea en federatie, Stichting Cultureel Aardenburg en Stichting Johan Hendrik van Dale.

Subsidiebronnen onderzoeken en plan opstellen Sluiting landbouwmuseum Agrimuda op huidige locatie en ontwikkeling alternatief

Rekening 2008

Conceptnota wordt in 2009 aangeboden aan het college en raad. Onderzoek loopt; presentatie plannen voormalig gemeentehuis en St. Baafskerk in voorbereiding. Vier gespecialiseerde bureaus zijn uitgenodigd plannen in te dienen. Voor 1 mei 2009 maakt de stuurgroep daaruit een keuze. Vervolgens wordt het plan concreet ingevuld en uit gevoerd. Verwachting is dat één en ander begin 2010 gereed is. Rijkssubsidie is binnen. Kerk wordt in 2009 gerestaureerd Voor het nieuwe landbouwmuseum is een inrichtings-, beheer-, publiciteits- en exploitatieplan in voorbereiding. Beoogd wordt een combinatie met Het Koekoeksnest en JODIzorgboerderij. Een verbindingssluis tussen het Koekoeksnest en het museumgebouw gaat om redenen van monumentale zichtkwaliteit niet door. Het Bezoekerscentrum is in 2009 opengesteld voor publiek. Momenteel wordt binnen het REECZwinplan bezien of het centrum in samenhang met het nieuwe Bezoekerscentrum te Knokke-Heist een vernieuwde toeristische functie en exploitatievorm kan krijgen. Museumfederatie heeft vorm gekregen.

Sportaccommodaties

Beheerplan

Sportstimulering

Breedtesport


Vaststellen onderhoudsbeheerplan Ondersteuning

De onderhoudskosten voor het zwembad in Aardenburg zijn in beeld gebracht. Voor de jeugd zijn in

PAGINA 36

GEMEENTE SLUIS

Doel

Indicator

Begroting 2008 belangstellende sportaanbieders

Kwaliteitsimpuls Cadzand-Bad

Ontwikkelingsplan Cadzand-Bad

Vaststellen bestemmingsplan

Groenvoorzieningen

Beheerplan

Beheerplan, gewenst kwaliteitsniveau en hieraan gerelateerd budget vaststellen

Ontwikkelen van beleid t.b.v. de kust/strandexploitatie

Beleidsnotitie strandexploitatie

Vaststellen beleidsnotitie strandexploitatie

Ontwikkelen nieuw kampeerbeleid

Beleidsnotitie kampeerbeleid

Vaststellen gemeentelijk kampeerbeleid

Eenheden kleinschalig kamperen

Vaststellen voorwaarden en eisen ten behoeve van uitbreiding tot maximaal 25 eenheden


Rekening 2008 verschillende schoolvakanties sporten spelactiviteiten georganiseerd. Daarnaast is ondersteuning geboden ten behoeve van de schoolzwemkampioenschappen voor basisscholen. In de kernen Retranchement, Zuidzande en IJzendijke vonden in samenwerking met de basisscholen wekelijks naschoolse-sportactiviteiten plaats. In samenwerking met sportverenigingen zijn themabijeenkomsten georganiseerd over zaken die door de sportverenigingen zijn aangedragen. Alle groepsleerkrachten van de basisscholen is ondersteuning geboden bij het bewegingsonderwijs. Voor de senioren zijn er fittesten en sporten bewegingskennismakingsbijeenkomsten georganiseerd. In 2008 is de opdracht tot het opstellen van het bestemmingsplan verleend. Verwacht wordt dat het ontwerpbestemmingsplan eerst in 2010 door de raad kan worden vastgesteld. De raad heeft in mei 2008 middels het groenbeheerplan de middelen beschikbaar gesteld om gemiddeld 1 2/3 voetbalveld (alleen groen) per jaar te renoveren. De beleidsnotitie wordt in de loop van 2009 aan de raad voorgelegd. de conceptbeleidsnotitie „kamperen‟ wordt aan de hand van de nota kamperen van Schouwen-Duiveland omgebouwd tot een nieuwe conceptnota „gemeentelijk kampeerbeleid gemeente Sluis‟

PAGINA 37

GEMEENTE SLUIS

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? --Gebouwen Aardenburg Planvorming voor St. Baafskerk, archeologisch museum en voormalig gemeentehuis is in volle gang. Kerktorens De restauratie van de NH kerktoren in Cadzand is gaande. Afronding op korte termijn verwacht. Eindverantwoording moet vervolgens worden ingediend bij Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) in verband met de te verkrijgen subsidie. Musea De museumfederatie heeft vorm gekregen door gezamenlijke samenwerking, informatie-uitwisseling, overleg, publiciteit en activiteiten. Via voorlichtingsbijeenkomsten voor medewerkers en vrijwilligers en uniforme calamiteitenplannen is in samenspraak met brandweer en politie extra aandacht besteed aan het aspect veiligheidszorg. De depotinrichting is op peil gebracht, de digitalisering van de gemeentelijke voorwerpeninventaris nagenoeg voltooid. Planvorming en voorbereiding van verplaatsing landbouwmuseum is gaande. Voor het Bezoekerscentrum zijn plannen in voorbereiding voor een nieuwe toeristische functie en commerciële exploitatievorm. De Oudheidkundige Verzameling Belfort Sluis wordt geïntegreerd in de nieuwe inrichting van het belfortgebouw. Verplaatsing van het Archeologisch Museum maakt deel uit van de planvorming rond de mulifunctionaliteit Sint-Baafskerk/oud-gemeentehuis Aardenburg. Monumentenbeleid De monumentennota is in concept gereed en wordt in 2009 aangeboden aan de raad. De (beknopte) nota beschrijft het wettelijk kader dat op het monumentenbeleid van toepassing is. Vervolgens beschrijft de nota de bestaande situatie in de gemeente. Het eigen monumentenbezit van de gemeente wordt in beeld gebracht. In hoofdstuk 3 van de nota zijn de hoofddoelstellingen in beeld gebracht. Op basis van een aantal actiepunten, geclusterd in de groepen Beleid, Behoud en Beheer, wordt aangegeven hoe het beleid kan worden vormgegeven. De actiepunten zijn financieel vertaald. In de nota zijn de exploitatielasten aangegeven tot en met 2014. Revitalisering cultureel erfgoed stad Sluis De restauratie van het Belfort is volop in voorbereiding. Dit voorjaar wordt gestart met de uitvoering van de meest noodzakelijke reparatie- en consolidatiewerkzaamheden. Er zijn nog enkele subsidieverzoeken ingediend waarvan de uitslag e binnen enkele maanden wordt verwacht. Nadat hierover uitsluitsel bestaat, zal met de 2 fase van de restauratie worden aangevangen. Ook de restauratie van de Oostpoort is in voorbereiding. Hiervoor zijn eveneens subsidie-verzoeken ingediend. Zodra daaromtrent duidelijkheid bestaat, zal met de daadwerkelijke restauratie worden aangevangen. Voor de kademuren moet nog een nader onderzoek uitgevoerd worden naar de bouwkundige staat onder de waterlijn. Als dat onderzoek beschikbaar is, kunnen de restauratieplannen verder voorbereid en uitgewerkt worden. Sportaccommodaties in stand houden Het onderhoudsbeheerplan voor alle binnen- en buitensportaccommodaties is in 2008 opgesteld. Sportstimulering Voor de jeugd zijn in verschillende schoolvakanties sporten spelactiviteiten georganiseerd. Daarnaast is ondersteuning geboden ten behoeve van het (paas)schoolvoetbaltoernooi, de schoolatletiekdag en de schoolzwemkampioenschappen. In de kernen Retranchement, Zuidzande en IJzendijke vonden in samenwerking met de basisscholen wekelijks naschoolse sportactiviteiten plaats. In samenwerking met sportverenigingen zijn themabijeenkomsten georganiseerd over zaken die door de sportverenigingen zijn aangedragen. Alle groepsleerkrachten van de basisscholen is ondersteuning geboden bij het bewegingsonderwijs. Voor de senioren zijn er fittesten en sporten bewegingskennismakingsbijeenkomsten georganiseerd. Groenvoorzieningen


PAGINA 38

GEMEENTE SLUIS

Het Groenbeheerplan is in mei 2008 door de raad vastgesteld. Per beheergebied zijn kwaliteitsniveaus vastgesteld. Ontsluitingswegen, begraafplaatsen en winkelcentra worden representatief onderhouden. Overige gebieden worden op een basis kwaliteitsniveau onderhouden. De benodigde middelen voor de vervanging van groen zijn beschikbaar gesteld. Tevens zijn er voor een periode van 5 jaar middelen gereserveerd om 20 ha groen om te vormen van intensief onderhouden groen naar extensief te onderhouden groen. Verbetering van de exploitatie van het strand langs de kust van het Zwin tot aan Breskens Een ambtelijke werkgroep is druk met de materie aan de slag. Er zal een kaderstellende notitie voor de gemeenteraad worden opgesteld. Verder zal het college aan de hand van deze besluiten concrete invulling op verschillende onderdelen maken. Nieuw kampeerbeleid Het concept kampeerbeleid is gereed voor besluitvorming door het college en vervolgens voor bespreking met de brancheorganisaties Recron en Vekabo. In 2008 is aan de ontheffinghouders kleinschalig kamperen de mogelijkheid geboden om door middel van een gedoogbeschikking voor het kampeerseizoen 2008 uit te breiden naar maximaal 25 eenheden. Aan de uitbreiding naar 25 eenheden waren vastgestelde randvoorwaarden verbonden.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 510.00 Openbare bibliotheek; 541.10 Musea; 511.00 Vormings- en ontwikkelingswerk; 541.20 Oudheidkunde; 530.00 Buitensport; 560.00 Groenvoorzieningen; 530.10 Binnensport; 560.10 Evenementen; 530.20 Sport algemeen; 560.20 Recreatie en toerisme; 531.00 Groene sportvelden en terreinen; 580.00 Speelvoorzieningen. 540.00 Kunst en cultuur;

Baten en lasten Cultuur en recreatie bedragen in duizenden Rekening euro’s 2007 Lasten Baten Saldo Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming


Begroting 2008

Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 133 -778 28 -168 161 -946

7.996 875 -7.121

8.907 679 -8.228

8.774 707 -8.067

-15 141

-285 176

-124 145

161 -31

-109 4

-6.995

-8.337

-8.046

291

-1.051

PAGINA 39

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 40

GEMEENTE SLUIS

2.7 Programma 7 Sociale voorzieningen en zorg --- Inleiding ---

De gemeente heeft in de kadernota Wmo haar kaders vastgelegd. Op basis hiervan zal het accent worden gelegd op de eigen verantwoordelijkheid van de burger en van de sociale omgeving. Indien dit geen soelaas biedt voor de problemen kan de lokale overheid als vangnet dienen. Deze aanpak zal zowel bij de individuele verstrekkingen als voor de collectieve verstrekkingen en het subsidiebeleid worden toegepast.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Beleidsplan Wmo/subsidieverordening De gemeente dient iedere 4 jaar een beleidsplan Wmo op te stellen. Dit beleidsplan dient richting te geven aan de door de gemeenteraad en het College van burgemeester en wethouders te nemen beslissingen over maatschappelijke ondersteuning. Vanwege de bevolkingsopbouw van de gemeente en de beperkte financiële middelen zal nadrukkelijk worden ingezet op beleidsmaatregelen die bijdragen aan preventie en daarmee het zo mogelijk verminderen van het beroep op de individuele voorzieningen. De uitwerking van dit plan zal worden verwoord in de algemene subsidieverordening. Voorzieningenniveau Vastgelegd zal moeten worden wat onder leefbaarheid van kernen dient te worden verstaan en ook in hoeverre er sprake moet zijn van differentiatie tussen de kernen. De inwoners zullen bij het leefbaarheidonderzoek worden betrokken. Ook zal worden onderzocht of het onderhoud van de accommodaties, die door de inwoners van belang voor de leefbaarheid van hun dorp worden geacht, door de gebruikers in eigen beheer kan worden uitgevoerd. Mfc IJzendijke In het bestuursakkoord is opgenomen dat een deel van de te verwachten revenuen uit IJzendijke-Oost zal worden ingezet in IJzendijke voor de realisatie van één of meerdere voorzieningen. In overleg met de bewoners van IJzendijke zal hier een keuze in worden gemaakt. Arbeidsintegratie De instroom van uitkeringsgerechtigden dient te worden beperkt, terwijl de uitstroom dient te worden bevorderd. Mensen die een duidelijke kans hebben op de arbeidsmarkt zullen zo snel mogelijk een arbeidsmarktgericht traject moeten worden aangeboden. Het kabinet is voornemens de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) met ingang van 1 januari 2008 te wijzigen. Een belangrijke wijziging heeft betrekking op de financieringssystematiek. In 2008 zal het beschikbare budget conform de nieuwe financieringssystematiek worden verdeeld (doeluitkering). De hoogte van de doeluitkering welke de gemeente ontvangt wordt gebaseerd op het aantal voor de Wsw geïndiceerde inwoners dat op 31 december 2006 op de wachtlijst staat of in het kader van de Wsw werkt. Opvang uitgeprocedeerde asielzoekers / Steunfonds sociale minima Door uw raad is medio 2004 besloten geen nieuwe instroom meer toe te staan en te blijven zorgen voor de bestaande groep tot er een definitieve oplossing gevonden is. Centrum voor Jeugd en Gezin De landelijke overheid zet via het programmaministerie Jeugd en Gezin sterk in op de vorming van Centra voor Jeugd en Gezin. In eerste instantie zijn deze centra voorzien in de 7 grootste gemeenten en vervolgens in de 40 door het Rijk aangewezen krachtwijken. In 2011 moet dan een dekkend netwerk over alle gemeenten worden gerealiseerd. De 3 gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen willen in

PROGRAMMAREKENING 2008 SOCIALE VOORZIENINGEN EN ZORG

PAGINA 41

GEMEENTE SLUIS

2008 de voorbereidingen treffen om in 2009 te komen tot een Centrum voor Jeugd en Gezin in Zeeuws-Vlaanderen. Jeugdparticipatie Betrokkenheid van de burger bij het beleid staat in de WMO hoog in het vaandel. Ook binnen het integraal jeugdbeleid willen wij werken aan een grotere betrokkenheid van de doelgroep bij ons beleid. Zorg Advies Teams De vorming van Zorg Advies Teams (ZAT) is landelijk beleid. Binnen het ZAT vindt afstemming plaats tussen onderwijsinstellingen en aanbieders van (preventieve) jeugdzorg over individuele jongeren en hun achterliggende problematiek. De gemeente wil in samenwerking met Hulst en Terneuzen de regie nemen bij het vormen van ZAT‟s in het voortgezet onderwijs in Zeeuws-Vlaanderen. Jongerenloket We willen komen tot één loket waar jongeren terecht kunnen met vragen over werk, opleiding, scholing en uitkering.

--- Prioriteiten---

Doel Leefbaarheid kleine kernen bevorderen

Indicator Leefbaarheid definiëren en differentiatie kernen vastleggen Inzet service/ bibliobus Accommodatieonderhoud

Begroting 2008 Onderzoek uitvoeren

Onderzoek uitvoeren Onderzoek naar onderhoud door gebruikers in eigen beheer Mogelijkheden meenemen in het nieuwe werkplan Jeugden Jongerenwerk van Stichting Welzijn

Aanbod voor jongeren verruimen

Ruimere openstelling jongerensozen

Eenduidig, herkenbaar loket voor alle vragen over opvoeden, opgroeien en ontwikkeling van jeugdigen

Centrum voor Jeugd en Gezin

Ontwikkelen van organisatievorm en beschrijven werkafspraken

Vergroten van betrokkenheid en inbreng jongeren bij gemeentelijk beleid Aansluiting tussen Onderwijs en Jeugdzorg verbeteren

Jeugdparticipatie

Organiseren jongerenplatform

ZAT‟s

Afstemmingsoverleg


Rekening 2008 Leefbaarheidonderzoek is in laatste kwartaal 2008 van start gegaan.

Verruimde openstelling TimeOut is in bedrijf. De werkzaamheden voor de nieuwe ontsluiting zijn gestart. Meerjarenvisie op jeugdsozen is in voorbereiding. De eerste resultaten van de Zeeuwse pilots zijn gepresenteerd. Een kaderstellende notitie voor het CJG, waarin deze opbrengsten alsmede de lokale behoeften zijn meegenomen, is in voorbereiding. Hieraan is in 2008 geen prioriteit gegeven. In 2009 zal dit worden opgepakt De invulling van de ZAT‟s wordt meegenomen bij de inrichting van het CJG

PAGINA 42

GEMEENTE SLUIS

Doel Goede doorstroom van jongeren naar werk of kwalificerend traject

Indicator Jongerenloket

Begroting 2008 Intensiveren samenwerking CWI, gemeente en Regionaal Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaters Plan voorleggen aan bewoners IJzendijke

Realiseren voorzieningen IJzendijke

MFC IJzendijke

Arbeidsintegratie mensen met beperkingen bevorderen Uitgeprocedeerde asielzoekers

Modernisering Wsw

Verbeteren aansluiting vraag en aanbod op de arbeidsmarkt

Afbouw van de gemeentelijke noodopvang via het „generaal pardon‟

Uitvoeren van het „generaal pardon‟ en het (blijven) begeleiden van de voormalige asielzoekers samen met Stichting INLIA Zeeland

Rekening 2008 Het CWI is onder één dak gebracht met de WIZ-balie, met daarin WWB en leerplicht/RMC

In een drietal werkgroepen worden de afzonderlijke deelprojecten verder voorbereid.

De afhandeling van de Regeling afwikkeling nalatenschap oude Vreemdelingenwet („generaal pardon‟) is in 2008 door de afdeling WIZ in samenwerking met Stichting INLIA Zeeland verder intensief ter hand genomen. Dit heeft er in geresulteerd dat ultimo 2008 nog slechts één familie en één alleenstaande begeleid worden door Stichting INLIA Zeeland. Voor deze laatste personen uit onze „gemeentelijke noodopvang‟ zal in 2009 ook een oplossing worden gevonden. Het jaar 2009 is namelijk het laatste jaar van Stichting INLIA Zeeland.

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? --Beleidsplan Wmo/Subsidieverordening Op 26 mei 2008 is het beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning gemeente Sluis 2008-2010 vastgesteld. Alle negen prestatievelden van de Wmo komen aan bod in het beleidsplan. Per prestatieveld zijn beleidsmaatregelen opgesteld die de komende jaren uitgevoerd worden. Afgesproken is het Wmo-beleid budgettair neutraal uit te voeren. In 2008 is de Algemene Subsidieverordening ingetrokken en vervangen door de Verordening WMO 2009, gemeente Sluis. Aan deze verordening zijn door het college vastgestelde subsidiegrondslagen verbonden. Hiermee heeft een harmonisatie van de subsidieregels van de rechtsvoorgangers van de gemeente plaatsgevonden en is de welzijns-, sporten cultuursector subsidietechnisch geïntegreerd in het Wmo-beleid. Voorzieningenniveau In het verslagjaar is het leefbaarheidonderzoek van start gegaan. Het onderzoek omvat een kwantitatief onderzoek (leefbaarheidbarometer) in alle kernen en daarenboven een PROGRAMMAREKENING 2008 SOCIALE VOORZIENINGEN EN ZORG

PAGINA 43

GEMEENTE SLUIS

leefbaarheidenquête in de 10 kleinste kernen. Omdat het onderzoek, dat wordt uitgevoerd door Scoop, als pilotproject voor Zeeland wordt aangemerkt, neemt de provincie het leeuwendeel van de kosten voor haar rekening. De resterende kosten worden door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en de gemeente gezamenlijk gedragen. Bij het onderzoek zijn de stads- en dorpsraden in meerdere opzichten nauw betrokken. Mfc IJzendijke De initiatiefgroep IJzendijke heeft haar plan gepresenteerd aan het college. In een gezamenlijk overleg is vervolgens besloten het oorspronkelijke plan in een drietal deelprojecten te knippen. In een drietal werkgroepen worden deze deelprojecten verder voorbereid. Minimabeleid/Schuldhulpverlening In 2008 is gewerkt aan de Nota Minimabeleid gemeente Sluis 2009. Deze nota is per 1 januari 2009 ingegaan. In deze nota zijn enkele wijzigingen aangebracht ten aanzien van de vorige nota. Schuldhulpverlening is nog steeds toegankelijk voor alle inwoners van de gemeente. Arbeidsintegratie Op 16 mei 2008 is het CWI ingetrokken in het gemeentehuis in Oostburg. Op dat moment hadden wij eindelijk ons bedrijfsverzamelgebouw gerealiseerd. Eind 2008 is het bericht gekomen dat de vestiging van het CWI (vanaf 01-01-2009 UWV werkbedrijf) in Oostburg moet sluiten. De sluiting zou uiterlijk in 2011 een feit moeten zijn. Opvang uitgeprocedeerde asielzoekers/Steunfonds sociale minima De afhandeling van de Regeling afwikkeling nalatenschap oude Vreemdelingenwet („generaal pardon‟) is in 2008 door de gemeente in samenwerking met Stichting INLIA Zeeland verder intensief ter hand genomen. Dit heeft er in geresulteerd dat ultimo 2008 nog slechts één familie en één alleenstaande begeleid worden door Stichting INLIA Zeeland. Voor deze laatste personen uit onze „gemeentelijke noodopvang‟ zal in 2009 ook een oplossing worden gevonden. Het jaar 2009 is namelijk het laatste jaar van Stichting INLIA Zeeland. Centrum voor Jeugd en Gezin Door een verschil van inzicht over de reikwijdte van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en de rol van de gemeente in het CJG, is er een breuk ontstaan tussen de gemeente Sluis enerzijds en de gemeenten Terneuzen en Hulst anderzijds. Dit heeft er in geresulteerd dat de gemeente Sluis in 2008 niet heeft geparticipeerd in de Zeeuws-Vlaamse pilot. De Task Force Jeugd Zeeland heeft de gemeente Sluis daarop gevraagd de Zeeuwse afspraken te respecteren en nog geen definitieve keuzes ten aanzien van het CJG te maken, maar eerst de uitkomsten van de drie Zeeuwse pilots af te wachten. De eerste resultaten van deze pilots zijn gepresenteerd tijdens een bestuurlijke overdrachtbijeenkomst op 20 oktober 2008. Het Zeeuwse handboek CJG is voorzien voor het voorjaar 2009. Om in 2009 te kunnen beoordelen welke opbrengsten in de gemeente Sluis toepasbaar zijn en op draagvlak kunnen rekenen, hebben wij in 2008 een onderzoek laten uitvoeren naar de wensen en verwachtingen die bij gebruikers, professionals en bestuurders in Sluis leven ten aanzien van het CJG. Jeugdparticipatie Vanwege onvoorziene ontwikkelingen op het gebied van leerlingenvervoer (afwikkeling aanbesteding), leerplicht (introductie Halt-afdoeningen), Brede Scholen en Centrum voor Jeugd en Gezin, zijn de ontwikkelingen op het gebied van Jeugdparticipatie doorgeschoven naar 2009. Het actief betrekken van jong-volwassenen wordt meegenomen in een nieuw, integraal plan voor jeugdparticipatie. Zorg Advies Teams In 2008 is het Zwincollege gestart met een Zorg Advies Team (ZAT). De deelname van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en het schoolmaatschappelijk werk (SMW) aan dit (casuïstiek)overleg wordt bekostigd vanuit de reguliere middelen die de verantwoordelijke instellingen (respectievelijk GGD en MW) van de gemeente ontvangen. De bijdrage aan het maatschappelijk werk is mede hierom verhoogd. Vanuit de gemeente maakt de leerplichtambtenaar deel uit van het ZAT. Met de scholen voor primair onderwijs moeten nog afspraken worden gemaakt over de samenstelling van de ZAT‟s. Deze afspraken worden meegenomen bij de ontwikkeling van het CJG Sluis.


PAGINA 44

GEMEENTE SLUIS

Jongerenloket Door de verhuizing van het CWI (thans het UWV Werkbedrijf) van Den Hoekzak naar het gemeentehuis is een intensievere samenwerking ontstaan tussen het CWI en de WIZ-balie, waarin de WWB, leerplicht en RMC reeds een jaar eerder bijeen zijn gebracht. Door de aangekondigde reorganisatie van het UWV Werkbedrijf en de invoering van de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) voorzien we in de nabije toekomst nieuwe ontwikkelingen op dit gebied.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 610.00 Bijstandsverlening; 622.00 Huishoudelijke verzorging 611.00 Werkgelegenheid; 630.00 Jeugd- en jongerenwerk; 612.00 Inkomensvoorzieningen; 630.10 Verenigingsgebouwen; 614.00 Minimabeleid; 650.00 Kinderopvang; 620.00 Seniorenzorg; 652.00 Gehandicaptenzorg. 620.20 Maatschappelijke begeleiding/advies;

Baten en lasten Sociale voorzieningen en zorg bedragen in duizenden Rekening Begroting euro’s 2007 2008 Lasten Baten Saldo Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming


Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 415 -3.499 -11 3.623 404 124

13.267 4.630 -8.637

17.181 8.264 -8.917

16.766 8.253 -8.513

-62 77

-201 1.777

-170 1.459

31 -318

-108 1.382

-8.622

-7.341

-7.224

117

-1.398

PAGINA 45

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 46

GEMEENTE SLUIS

2.8 Programma 8 Volksgezondheid en milieu --- Inleiding ---

Volksgezondheid Het beleidsterrein volksgezondheid is voor een groot gedeelte een Rijkstaak, maar de gemeentelijke bemoeienis met de plaatselijke gezondheid neemt steeds toe. Het beleid ten aanzien van het drankgebruik, speciaal gericht op jongeren, de coffeeshops en het drugsgebruik vragen meer en meer aandacht van de gemeenten. Voldoende en goede voorzieningen voor de volksgezondheid binnen de gemeentegrenzen zijn dan ook van groot belang. Het beleid dient gericht te zijn op een gezonde levenswijze van de inwoners. Voorlichting op diverse terreinen is daarbij zeer belangrijk. Milieu Prioriteit wordt gegeven aan de zorg voor het milieu, een schone en veilige leefomgeving en een zo laag mogelijke geluid-, trilling- en stankhinder. De vervuiling van bodem, water en lucht zal zo veel mogelijk worden gereduceerd. Natuur en milieu zullen worden beschermd door de nodige maatregelen te nemen ten aanzien van afvalwater, duurzaam waterbeheer, ecologie, afvalbeleid alsmede het schoonhouden van de openbare ruimte en groen. Duurzame woningbouw zal gestimuleerd worden, terwijl de subsidie op duurzaam bouwen zal worden gehandhaafd. Bij de woningbouw dient de toepassing te worden nagestreefd van materialen en ontwerpen die voor het milieu als positief kunnen worden aangemerkt. De energievoorziening is voor de toekomst van groot belang. Daarom zal worden meegewerkt aan projecten die tot doel hebben zuinig om te gaan met energie. Voorts zal het gemeentelijk energiebeleid verder worden geïmplementeerd.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Huishoudelijk afval Naast de mogelijkheid om huishoudelijke afvalstoffen gescheiden achter te laten op de milieustraat te Oostburg worden ook de afvalstromen oud papier, glas, textiel, klein gevaarlijk afval en grof huishoudelijk afval gescheiden ingezameld in de gemeente Sluis. Voor wat betreft de gescheiden inzameling van de diverse afvalstromen is de vraag aan de orde of de wijze van inzamelen voldoende rendement oplevert en zo nee welke maatregelen dan genomen moeten worden om het rendement te verhogen. Afgewogen en goed onderbouwde bestuurlijke keuzes moeten ten grondslag liggen aan eventueel te nemen maatregelen. Daartoe wordt een plan van aanpak opgesteld voor de periode 2008 tot en met 2010. Klimaatbeleid In het huidige klimaatbeleid 2004-2008 worden vooral concrete ambities uitgesproken voor de gemeente zelf. In de private sectoren worden vooral inspanningsverplichtingen opgelegd. In 2008 willen we concrete resultaatafspraken maken met de verschillende marktpartijen en worden in de nieuwe bestemmingsplannen de klimaatambities van de gemeente vastgelegd, zodat projectontwikkelaars en andere marktpartijen tijdig op de hoogte zijn van onze ambities. Eind 2008 worden de nieuwe ambities voor 4 jaar vastgelegd. Ook willen we bereiken dat er inzicht ontstaat in de energiekwaliteit van de woningen in de gemeente.

PROGRAMMAREKENING 2008 VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU

PAGINA 47

GEMEENTE SLUIS

Bodem In het ISV (investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing) is geld gereserveerd om in 2008 alle spoedeisende locaties in beeld te brengen. Naast gelden van de provincie dient ook de gemeente hiervoor middelen in te zetten. Handhaving Milieuhandhaving is een belangrijk onderdeel van het bestaande beleid. Voor de beleidsvoornemens op dit onderdeel wordt verwezen naar de tekst in Programma 1 Algemeen bestuur. Activiteitenbesluit Het ministerie van VROM werkt aan de vereenvoudiging en uniformering van algemene milieuregelgeving voor bedrijven. Dit moet leiden tot minder regels, het schrappen van overbodige regels en minder administratieve lasten voor bedrijven. Het uitgangspunt is dat het huidige milieubeschermingsniveau blijft behouden. Op 1 januari 2008 treden het „Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer‟ (Activiteitenbesluit) en de daaraan gekoppelde „Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer‟ in werking. Het Activiteitenbesluit komt in de plaats van 12 art. 8.40 Wet milieubeheer AMvB‟s. De inrichtingen (bedrijven) die nu onder de werking van een art 8.40 AmvB vallen, komen straks onder de werking van het Activiteitenbesluit te vallen. Met uitzondering van een groot aantal agrarische bedrijven, want die vallen sinds 6 december 2006 onder het Besluit landbouw milieubeheer. Voor een aantal inrichtingen dat nu nog vergunningplichtig is, vervalt per 1 januari 2008 die vergunningplicht en vallen ze onder de werking van het Activiteitenbesluit. Na 1 januari 2008 blijven in de gemeente Sluis nog ca. 60 inrichtingen vergunningplichtig op grond van de Wet milieubeheer. Alle inrichtingen die onder werking van het Activiteitenbesluit vallen, moeten voldoen aan de voorschriften uit het Activiteitenbesluit en de Regeling. Die voorschriften bieden hetzelfde milieubeschermingsniveau dan de huidige voorschriften. Het Besluit bodemkwaliteit Eind 2007 treedt het Besluit bodemkwaliteit in werking. Dit besluit biedt de gemeente de mogelijkheid gebruiksfuncties vast te leggen voor gebieden zoals bedrijfsterreinen, woongebieden en buitengebied. Door deze gebieden vast te leggen in bestemmingsplannen en bodemkwaliteitskaarten ontstaat er een grotere vrijheid in verantwoorde grondstromen. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Het kabinet streeft ernaar om de administratieve lasten van burgers en bedrijven te verminderen. Dit komt onder andere tot uiting in de Wabo. De Wabo maakt het mogelijk voor burgers en bedrijven via één overzichtelijke procedure en bij één bevoegd gezag vergunning te vragen voor een fysiek project: de omgevingsvergunning. De omgevingsvergunning vervangt circa 25 bestaande vergunning-, ontheffingen andere toestemmingsstelsels zoals sloopvergunning, bouwvergunning, gebruiksvergunning, milieuvergunning, melding art. 8.19 Wet milieubeheer, kapvergunning, uitwegvergunning etc. Besluit beheer verpakkingen, papier en karton In het kader van de uitvoering van dit Besluit heeft de VNG op 27 juli 2007 een onderhandelaarsakkoord gesloten met de minister van VROM en het verpakkende bedrijfsleven. Dit akkoord gaat over het verpakkingenbeleid met betrekking tot de invulling van de producentenverantwoordelijkheid voor de gescheiden inzameling van verpakkingsafval voor de periode 2008-2012. Op basis van het nieuwe onderhandelaarsakkoord blijven gemeenten zorgen voor de gescheiden inzameling van verpakkingen uit huishoudens. De inzameling van papier en glas wordt onverminderd voortgezet. Daarnaast wordt de reeds begonnen gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen naar landelijke schaal uitgebreid. Daarnaast is afgesproken dat de gemeenten een gegarandeerde vergoeding voor de gescheiden inzameling van verpakkingsafval uit het huishoudelijk afval ontvangen. De VNG heeft in september 2007 een ledenraadpleging gehouden over het onderhandelaarsakkoord.


PAGINA 48

GEMEENTE SLUIS

--- Prioriteiten---

Doel Verhogen rendement gescheiden inzameling.

Indicator Huishoudelijk afval

Begroting 2008 Vaststellen en uitvoeren plan van aanpak 2008-2010

Inzamelen kunststofverpakkingsafval

Huishoudelijk afval

Samen met Zeeuwse gemeenten invulling geven aan inzameling

Implementatie Wabo

Basismilieutaken

Opstellen plan van aanpak

Stimuleren duurzame energie en energiebesparing

Klimaatbeleid

Voorlichting brancheorganisaties en resultaatafspraken

Bodemkwaliteit in kaart brengen

Wet Bodembescherming

Verkennende en historische onderzoeken uitvoeren

Bereiken 100% kostendekking afvalstoffenheffing Bereiken 100% kostendekking rioolrecht Actueel Gemeentelijke RioleringsPlan

Kostendekkingspercentage

100%

Rekening 2008 De startnotitie wordt voorshands niet aan de raad voorgelegd. Bij de vaststelling van de Kadernota 2009-2012 heeft de raad besloten geen budget beschikbaar te stellen voor de inzameling van oud papier met containers. Het Algemeen bestuur van O.L.A.Z. adviseert de gemeenten om bij de inzameling brengvoorzieningen als uitgangspunt te nemen. Gestreefd wordt naar de start van de inzameling medio 2009. Plan van Aanpak vastgesteld en met uitvoering hiervan een aanvang gemaakt. Alle brancheorganisaties die op een of ander manier betrokken zijn bij energiebesparing hebben voorlichtingsbijeenkomsten gehad. Er is een begin gemaakt met resultaatafspraken met projectontwikkelaars maar deze zijn niet wettelijk af te dwingen en dat bemoeilijkt de onderhandelingen. Voorbereiding van een nieuwe Bodemkwaliteitskaart. De vaststelling daarvan is voorzien in 2009. 103%

Kostendekkingspercentage

88%

87,6%.

Aanpassen aan stedelijk waterplan en meerjarig beleid rioolheffing bepalen Kostendekkingspercentage

Nieuw GRP opstellen

Medio 2009 wordt plan aan de raad voorgelegd

45%

48,32%. Uitgifte graven is in 2008 met 45% teruggelopen. Van 164 in 2007 naar 90 stuks. Terugloop kan niet

Acceptabel niveau tarieven lijkbezorgingsrechten


PAGINA 49

GEMEENTE SLUIS

Doel

Indicator

Begroting 2008

Rekening 2008 gecompenseerd worden door een evenredige tariefstijging. Begraven wordt dan onbetaalbaar. Begrafenissen zijn teruggelopen met 23%. Van 160 in 2007 naar 123 stuks. Doel wordt niet gehaald. Beleidaanpassingen zijn te overwegen van fin.econ. overweging.

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? --Huishoudelijk afval Activiteiten op het gebied van het optimaliseren van de gescheiden inzameling van huishoudelijk zouden in 2008 beperkt blijven tot de gescheiden inzameling van oud papier. Bij de vaststelling van de Kadernota 2009-2012 heeft de raad besloten geen budget beschikbaar te stellen voor de inzameling van oud papier met containers. Besluit beheer verpakkingen, papier en karton Binnen de structuur van O.L.A.Z. is afgesproken dat daar waar mogelijk de Zeeuwse gemeenten zullen samenwerken bij de invoering van de gescheiden inzameling van kunststofverpakkingsafval. In 2008 zijn voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd waaronder o.a. het doorrekenen van e verschillende inzamelsystemen. Gestreefd wordt naar de start van de inzameling in de 2 helft van 2009. Klimaatbeleid In de maand november 2008 heeft de week van het klimaat plaatsgevonden. Meer dan 60 bedrijven hebben voorlichting gekregen over duurzaam bouwen, bodemwarmte en subsidieregelingen. Verder zijn er in die week voorlichtingsavonden geweest voor particulieren. Met de projectontwikkelaar van “De Kreeke” zijn afspraken gemaakt over duurzame verlichting en een energieprestatie die lager ligt dan de verplichte EPC van 0,8. Ook vinden er gesprekken plaats met de projectontwikkelaars aan de kust en wordt gezocht naar duurzame mogelijkheden. Bodem In 2008 zijn in het kader van landsdekkend beeld 5 verkennende bodemonderzoeken uitgevoerd. Het betreft hier locaties waar in het verleden tankstations gevestigd waren. De locaties aan de Lange Heerenstraat 9 te Schoondijke, Landpoortstraat 4 en 17 te IJzendijke en Oude Rijksweg 58 te Breskens hoeven niet verder gesaneerd te worden. De locatie Blekestraat 21 te Groede is verontreinigd met benzineresten. De provincie voert een nader onderzoek uit. Omdat in 2010 alle verontreinigde locaties in de gemeente in kaart moeten worden gebracht is er voor gekozen om de gehele kern Oostburg te laten onderzoeken. Mocht er in de nabije toekomst nog gebouwd of het riool vervangen worden dan zijn de bodemonderzoeken reeds uitgevoerd. De historische onderzoeken zijn uitgevoerd. In 2009 worden de bodemonderzoeken uitgevoerd. Nu het nieuwe woonwagencentrum aan de Willemsweg te Schoondijke gereed is, is de oude locatie tot op het maatveld schoongemaakt. Omdat de oude locatie op een oude stort ligt wordt in overleg met de provincie bepaald deze het best gesaneerd kan worden.


PAGINA 50

GEMEENTE SLUIS

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) De Wabo is inmiddels de Tweede en Eerste Kamer gepasseerd, maar de invoeringsdatum is verschoven naar 1 januari 2010. Het fenomeen “omgevingsdienst”, dat in de loop van vorig jaar werd geïntroduceerd door het ministerie van VROM, heeft voor de nodige opschudding en onduidelijkheid gezorgd en als gevolg daarvan kwam op lokaal niveau de implementatie tijdelijk op een laag pitje te staan. Inmiddels is voor een tweesporenaanpak gekozen, d.w.z. een spoor voor de omgevingsdienst of wat daarvoor in de plaats komt en een spoor betreffende de Wabo. De ambtelijke projectgroep heeft de draad weer opgepakt en aan de hand van een geactualiseerd Plan van Aanpak worden de nodige stappen gezet. Energievoorziening De proef „Testveld kleine windturbines Zeeland‟ op het Techno Park in Schoondijke loopt door. De eerste resultaten vallen tegen. Omdat het een proef van minimaal 2 jaar is moeten we voorzichtig zijn met het trekken van conclusies. Na het intrekken van de benodigde subsidies en de bezwaren van de natuurverenigingen is mestvergisting niet rendabel meer. Warmte-en-koude opslag is voorzichtig aan een opmars begonnen. In het nieuwe bestemmingplan voor het buitengebied worden mogelijkheden geschapen voor duurzame ontwikkelingen.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 714.00 Gezondheidszorg; 723.00 Milieu; 715.00 Jeugdgezondheidszorg, uniform deel 724.00 Lijkbezorging 716.00 Jeugdgezondheidszorg, maatwerkdeel 725.00 Afvalstoffenheffing; 721.00 Afvalstoffen; 726.00 Rioolrecht; 722.00 Rioolbeheer; 732.00 Lijkbezorgingsrechten.

Baten en lasten Volksgezondheid en milieu bedragen in duizenden Rekening Begroting euro’s 2007 2008

Rekening 2008

Afwijking t.o.v.

7.174 6.948 -226

8.249 7.411 -838

7.913 7.143 -770

Begroting 2008 336 -268 68

Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves

-603 82

-49 659

-152 676

-103 17

451 594

Saldo na bestemming

-747

-228

-246

-18

501

Lasten Baten Saldo


Rekening 2007 -739 195 -544

PAGINA 51

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 52

GEMEENTE SLUIS

2.9 Programma 9 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting --- Inleiding ---

De gemeente Sluis heeft in de Woonvisie Sluis de kaders gesteld op het gebied van wonen. Ook zijn er plannen opgepakt in het kader van de gebiedsontwikkeling. Voor de uitwerking van het woonbeleid worden woonprojecten ontwikkeld, zoals Groote Jonkvrouw te IJzendijke, Haven te Aardenburg, Roode Polder te Breskens, Hof van Europa en Brugse Vaart te Oostburg. Ook op ander gebied worden projecten ontwikkeld, bijvoorbeeld de recreatie. Dit alles tezamen moet bijdragen aan de noodzakelijke dynamiek in de samenleving. Met het programma Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting moet zorg worden gedragen voor de instrumenten die de basis vormen om de beoogde ontwikkelingen te kunnen realiseren. Hiermee wordt gedoeld op de noodzaak tot het hebben van actuele bestemmingsplannen en een goede woningbouwplanning.

--- WAT WILDEN WIJ BEREIKEN? --Inhaalslag bestemmingsplannen In 2007 is een begin gemaakt met de actualisering van de bestemmingsplannen. Hiervoor is een Plan van Aanpak vastgesteld dat voorziet in een traject van drie jaar waarin alle bestaande plannen die ouder zijn dan 10 jaar opnieuw zijn vastgesteld. 2008 is het laatste jaar van het traject. Starterswoningen, sociale woningbouw en zorgwoningen In het Bestuursakkoord is bepaald dat een Uitgangspuntennotitie Starterswoningen wordt opgesteld. Dit is inmiddels gebeurd. In deze notitie wordt ingegaan op de mogelijkheden voor de nieuwbouw van starterswoningen, maar ook op het bedienen van de startersmarkt vanuit het bestand bestaande woningen. Nieuwbouw van starterswoningen is mogelijk op basis van het systeem Maatschappelijk Gebonden Eigendom (MGE). Dit houdt in dat een starter de woning koopt voor een koopsom die zo‟n 25% onder de marktwaarde ligt. Uiteraard zijn daar voorwaarden aan verbonden, onder andere voor het geval de starter later de woning verkoopt. Uitgangspunt is namelijk dat ook in de toekomst deze woningen voor de doelgroep beschikbaar blijven. De gemeente dient een standpunt in te nemen ten aanzien van de doelgroep, de systematiek van de regeling en dergelijke. Inmiddels worden gegevens verzameld op basis waarvan een op onze situatie afgestemde regeling kan worden opgesteld. Het bedienen van de doelgroep starters moet ook vanuit de voorraad bestaande woningen mogelijk zijn. De kwantiteit van deze voorraad maakt dit mede noodzakelijk. Knelpunt daarbij is evenwel de kwaliteit. In de Woonvisie Sluis is duidelijk gemaakt dat de kwaliteit van de voorraad niet aansluit op de kwalitatieve vraag. Naast nieuwbouw is derhalve uitdrukkelijk de herstructurering van de bestaande woningvoorraad noodzakelijk. Naast sloop en vervangende nieuwbouw moet daarbij ook worden gedacht aan het verbeteren van bestaande woningen. Bij dit alles is sprake van bestaande koopwoningen. Ook vanuit de sociale huursector kan de markt voor starterswoningen worden ingevuld, met name door de verkoop van sociale huurwoningen door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. In 2007 is voor het totale woningenbestand van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen een Strategisch Voorraad Beleid geformuleerd. Daarmee wordt aangegeven welke nieuwbouw deze corporatie denkt te realiseren, maar ook wat te doen met het bestaande woningenbestand op het gebied van beheer. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen kijkt daarbij niet alleen naar de technische situatie van de woningen. Men let ook op de doelgroepen van beleid. Aldus wordt ervoor gezorgd dat bijvoorbeeld de omvang van de voorraad sociale huurwoningen is afgestemd op de omvang van de doelgroep. Handhaving Handhaving op het terrein van de ruimtelijke ordening en bouwen woningtoezicht is een belangrijk onderdeel van het bestaande beleid. Voor de beleidsvoornemens op dit onderdeel wordt verwezen naar de tekst in Programma Algemeen bestuur (1). PROGRAMMAREKENING 2008 RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING

PAGINA 53

GEMEENTE SLUIS

Nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening Per 1 juli 2008 treedt de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening (Wro) inwerking. Gelijktijdig worden gemeenten verplicht om hun bestemmingsplannen digitaal te ontsluiten. Grondexploitatiewet Met de invoering van de nieuwe Wro treedt ook de Grondexploitatiewet in werking. De wet voorziet in een basis voor contracten tussen de gemeente en de marktpartijen op punten als exploitatiekosten, kostenverdeling en kwaliteitseisen. De wet geeft de mogelijkheid tot privaatrechtelijk kostenverhaal, publiekrechtelijk kostenverhaal via een voorschrift dat aan de bouwvergunning kan worden gebonden en verruiming van de verhaalbare kostensoorten. Ook wordt het mogelijk om locatie-eisen te stellen voor specifieke woningbouwcategorieën en de kwaliteit van de openbare ruimte. Over de mogelijkheden en de gevolgen van de Grondexploitatiewet zal de gemeenteraad via een separate notitie worden geïnformeerd. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wat betreft deze ontwikkeling wordt verwezen naar de tekst in Programma Volksgezondheid en milieu (8). Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen/basisregistraties Wkpb Per 1 april 2007 is de eerste tranche van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen van kracht geworden. Alle publiekrechtelijke beperkingen, die in de eerste tranche zijn genoemd, zijn opgenomen in de registratie; een beheerder van de registraties is benoemd. In 2008 worden voorbereidingen getroffen voor de invoering van de tweede tranche van de Wkpb in 2009. In 2009 worden de bestemmingsplannen als publiekrechtelijke beperkingen gezien. Basisregistraties Vanaf 2006 is de invoering van de basisregistraties Gebouwen (BGR) en adressen (BRA) voorbereid. In 2009 moet de implementatie gereed zijn. Vanaf dat moment is de gemeente verantwoordelijk voor het actueel houden van de unieke registraties van adressen en gebouwen. Het verzamelen van de brondocumenten (besluiten, waarin adressen aan gebouwen zijn toegekend) is een tijdrovende en daarom kostbare aangelegenheid, omdat de (oude) archieven moeten worden doorzocht. In de BGR moeten aanmerkelijk meer gegevens worden opgenomen, dan nu binnen de gemeente aanwezig zijn. Dit betekent eveneens een tijdrovende aangelegenheid (meten van oppervlaktes etc.).

--- Prioriteiten---

Doel Voldoende zorgwoningen

Indicator Spreiding zorgwoningen over kernen aan de hand van demografische opbouw gemeente

2008 Wenselijkheid bezien vanuit resultaat onderzoek Leefbaarheid in de kernen. Afstemmen Planningslijst Woningbouw.

Welstandscommissie evalueren

Evaluatie Welstandsnota

PROGRAMMAREKENING 2008 RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING

Rekening 2008 In 2008 zijn de voorbereidingen gestart voor het onderzoek naar de gewenste niveau van de basisvoorzieningen in de gemeente (zie Programma 7 “Sociale voorzieningen en zorg”, onderdeel “Voorzieningenniveau gemeente Sluis”). De uitvoering van het onderzoek –en derhalve ook de resultaten- vindt in 2009 plaats.

Onderzoek afronden Gewijzigde nota vaststellen PAGINA 54

GEMEENTE SLUIS

Doel Actueel planologisch toetsingskader Formuleren grondbeleid Woon- en verblijfsfunctie versterken

Indicator Inhaalslag bestemmingsplannen Nota grondbeleid

2008 Inhaalslag afronden

Centrumplan Oostburg

Voorbereiding realisering deelprojecten (incl. financiële toets haalbaarheid).

Nota vaststellen

Herinrichting looplijn Veerhoeklaan – centrum, mits financieel haalbaar. Voorbereiding Bredeschool.

Rekening 2008

De nota zal medio 2009 aan de raad worden voorgelegd. In 2008 is met de helft van het budget van 2007 het project voortgezet. Projecten die in 2008 zijn besproken zijn o.a. de Hennequinstraat/looproute, parkeren en bewegwijzering, terrassen en De Burght. Door de uitgestelde besluitvorming over de Bredeschool Oostburg is door het Kernteam minder tijd besteed in het kader van het IPCO dan verwacht. Dat wil zeggen dat er ook minder in rekening is gebracht en dat slechts een deel van het budget 2008 is besteed.

--- WAT HEBBEN WE DAARVOOR GEDAAN? --Spreiding zorgwoningen over de diverse kernen In 2008 zijn de voorbereidingen gestart voor het onderzoek naar de gewenste niveau van de basisvoorzieningen in de gemeente (zie Programma 7 “Sociale voorzieningen en zorg”, onderdeel “Voorzieningenniveau gemeente Sluis”). De uitvoering van het onderzoek –en derhalve ook de resultaten- vindt in 2009 plaats. Opstellen nota Grondbeleid De werkgroep Grondbeleid heeft een conceptnota aan het college voorgelegd. Deze is vanwege de relatie van het grondbeleid met de problematiek van de Grondexploitatiewet aangehouden. Het is de bedoeling om de nota medio 2009 aan de raad voor te leggen. Invoering nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening De planologische procedures zijn door invoering van de nieuwe wet ingrijpend gewijzigd. 2008 heeft in eerste instantie in het teken gestaan van voorbereiding. Bestuur en collega‟s zijn geïnformeerd. Er is een informerende raadsbijeenkomst geweest. Vervolgens heeft de raad een aantal bestuurlijke keuzes gemaakt die nader uitgewerkt dienden te worden. Bovendien waren er tal van praktische zaken die aangepast moesten worden. Zo dienden er o.a. nieuwe procesbeschrijvingen en publicaties opgesteld te worden en moest de Legesverordening worden aangepast. De wetgever heeft de digitaliseringsverplichting uitgesteld tot 1 juli 2009 omdat de benodigde software in 2008 nog niet beschikbaar was. Evaluatie welstandsnota De nieuwe welstandsnota leidt inderdaad tot een sterke vereenvoudiging van de welstandstoets. Met name uit de toename van het aantal ambtelijke toetsen van lichte bouwaanvragen blijkt, dat de vereenvoudigde nota het gewenste effect heeft.


PAGINA 55

GEMEENTE SLUIS

Inhaalslag bestemmingsplannen Ook in 2008 is het taakveld door ziekte en personele mutaties onderbezet geweest. Bovendien moesten voorbereidingen getroffen worden voor de invoering van de Nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening. Toch is in 2008 aan een aantal bestemmingsplannen gewerkt. Zo is een plan vastgesteld voor: - Kom IJzendijke; - Kom Sluis; - Kom Oostburg; - Golfdomein Brugse Vaart; - Centrum Breskens. Vervolgens is in 2008 de herziening van een aantal bestemmingsplannen in voorbereiding genomen, namelijk: - Kom Aardenburg – inventarisatie afgerond. Plan in conceptfase. - Buitengebied – voor dit plan zijn in november een aantal inloopbijeenkomsten gehouden met een zeer goede opkomst - Kom Eede – inventarisatiefase is afgerond Gemeentelijke eigendommen In 2008 zijn ondanks de inspanningen van de werkgroep geen gebouwen verkocht. Wel zijn de voorbereidingen getroffen voor een aantal verkooptransacties in 2009. In 2008 is de strook grond langs de Dr. Willem Dreesstraat Sluis met veel moeite verkocht. Een start is gemaakt met de integrale aanpak van het Heem Breskens, die in 2009 zijn beslag krijgt. Snippergroen is voor een deel te koop aangeboden en daarvan heeft een aantal personen gebruik gemaakt. In 2008 is een totaalbedrag van € 314.815 ontvangen in verband met verkoop van grond. Centrumplan Oostburg In 2008 is met de helft van het budget van 2007 het project voortgezet. Projecten die in 2008 zijn besproken zijn o.a. de Hennequinstraat/looproute, parkeren en bewegwijzering, terrassen en De Burght. Door de uitgestelde besluitvorming over de Bredeschool Oostburg is minder tijd besteed aan het centrumplan dan verwacht. De Burght: Het Kernteam heeft over dit project overleg gehad met Woongoed ZVL. Het gaat daarbij om de inbreng van de grond door de gemeente in relatie tot de wens van de gemeente om de Ouderensoos in De Burght onder te brengen, de bouwmassa en de parkeereis. De Bredeschool Oostburg: Het Kernteam heeft gezorgd in samenwerking met verschillende mensen binnen het gemeentehuis voor een prima aanbod van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voor een totaal nieuwe Bredeschool inclusief additionele voorzieningen als hoogwaardige voorziening in het centrum van Oostburg. Hennequinstraat/looproute: Een ontwikkelaar heeft belangstelling voor een planontwikkeling waarbij een aantrekkelijke looproute van de parkeerplaatsen bij de supermarkten en achter het gemeentehuis naar het centrum, kan worden gerealiseerd. De verschillende gesprekken die door het Kernteam met de ontwikkelaar zijn gevoerd hebben geleid tot principe overeenstemming. Dit moet leiden tot concrete besluitvorming over de samenwerking tussen gemeente en ontwikkelaar. Callenfelsstraat/Aldi: De Aldi heeft een vestiging geopend op de locatie van de C1000. Het is nog onduidelijk wat er verder op de locatie Callenfelsstraat gaat gebeuren. Het Kernteam heeft gesprekken gevoerd met de eigenaren en de Aldi. Schoolstraat/Eenhoornplantsoen: Er is helaas nog geen zicht op ontwikkelingen op deze locatie, afwachten dus. Ledeltheater: Woongoed Zeeuws Vlaanderen en Stichting Ledeltheater beraden zich over de mogelijke overname van het theater door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen van de gemeente. In de afspraken die het college en Woongoed ZVL over de maatschappelijke investeringen heeft gemaakt staat dit project als derde genoemd na de Bredeschool Oostburg en de Bredeschool Breskens.


PAGINA 56

GEMEENTE SLUIS

Verkeer en Parkeren: De gehele parkeerverwijzing in Oostburg is in beeld gebracht en aangepast. Zo ook de bewegwijzering naar het industrieterrein. Dit is een relatief eenvoudige maatregel die direct bijdraagt aan het verbeteren van de doorstroming in het centrum. Vervolgens is in twee periodes (zomer 2007 en winter/voorjaar 2008) het parkeeraanbod in beeld gebracht. De tellingen zijn tezamen met de bevindingen van de werkgroep gebundeld in een parkeernotitie centrum Oostburg. Deze notitie dient als onderbouwing van (een deel van) de Parkeernota. Terrassen: In overleg met de horecaondernemers zijn de wensen op het gebied van terrassen geïnventariseerd. Op basis daarvan is er een terrassenvisie voor het centrum van Oostburg opgesteld die als leidraad dient voor de afgifte van terrasvergunningen en ook inspeelt op de toekomstige mogelijke ontwikkelingen bij de herinrichting van een deel van het centrum van Oostburg. Op basis van deze visie is in 2008 het overdekt terras bij De Smickelaer gerealiseerd kunnen worden.

--- WAT HEEFT HET GEKOST? --Bij de uitvoering van dit programma werden de volgende producten ingezet: 003.20 vastgoed; 830.00 bouwgrondexploitatie met nog te maken 810.00 ruimtelijke ordening; voorcalculatie; 820.00 woningen en gebouwen; 830.10 bouwgrondexploitatie met voorcalculatie; 821.00 stedelijke vernieuwing; 830.20 bouwgrondexploitatie door derden; 822.00 volkshuisvesting; 830.40 eigendommen. 823.00 bouwvergunningen;

Baten en lasten Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting bedragen in duizenden Rekening Begroting euro’s 2007 2008

Lasten Baten Saldo Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo na bestemming

Rekening 2008

Afwijking t.o.v.

12.425 8.416 -4.009

4.962 3.191 -1.771

4.424 2.673 -1.751

Begroting 2008 538 -518 20

-415 131

-2.758 2.826

-3.459 3.086

-701 260

-3.044 2.955

-4.293

-1.703

-2.124

-421

2.169


Rekening 2007 8.001 -5.743 2.258

PAGINA 57

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 58

GEMEENTE SLUIS

2.10: Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien De uitgaven die door de gemeente worden gedaan, worden gedekt door verschillende inkomstenbronnen. Deze zijn op te splitsen in specifieke en algemene inkomstenbronnen. De specifieke zijn direct te relateren aan de uitgaven van de programma‟s. Doordat een directe relatie aanwezig is met de uitgaven van de programma‟s zijn deze verantwoord binnen de programma‟s. De inkomstenbronnen en uitgaven die niet direct te relateren zijn aan de programma‟s (algemene uitkering, lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is, deelnemingen etc.) zijn in dit hoofdstuk opgenomen. Per onderdeel is een toelichting gegeven op de verschillen tussen de begrote en gerealiseerde baten en lasten in 2008. Deelnemingen bedragen in duizenden euro’s

Rekening 2007

Lasten Baten Saldo

Begroting 2008

Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 0 15 8 -424 8 -409

102 2.305 2.203

87 1.873 1.786

87 1.881 1.794

182 259 77

188 282 94

164 272 108

24 -10 14

18 13 31

0 22.915 22.915

0 24.742 24.742

0 24.847 24.847

105 105

1.932 1.932

396 192 -204

398 192 -206

413 194 -219

-15 2 -13

-17 2 -15

Lokale heffing waarvan de besteding niet gebonden is Lasten 370 429 Baten 7.136 7.543 Saldo 6.766 7.114

475 7.501 7.026

-46 -42 -88

-105 365 260

525 189 -336

269 158 427

-363 189 -174

Saldo van de financieringsfunctie Lasten Baten Saldo Algemene uitkering Lasten Baten Saldo Uitvoering Wet WOZ Lasten Baten Saldo

Saldo kostenplaatsen Lasten Baten Saldo

162 0 -162

794 31 -763

Onvoorzien In de begroting is rekening gehouden met een bedrag van € 125.000 voor onvoorziene uitgaven. Alle mutaties in de post onvoorziene uitgaven zijn vastgelegd in begrotingswijzigingen. Onderstaand treft u het overzicht aan van de aanwending van onvoorzien: Progr.

Toelichting Onvoorzien primitief

7

Overschrijding verhuisnorm (4% overschrijdingen) binnen de gemeente in het subsidiejaar (1juli 2004 tot 1 juli 2005)

PROGRAMMAREKENING 2008 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN

Specificatie 125.000 -7.200

PAGINA 59

GEMEENTE SLUIS

9 9 9 9 10

Planschadevergoeding wegens realisatie windturbinepark Hoofdplaatpolder Deskundigenadviseringen ivm planschadevergoedingen als gevolg van de realisatie van het windturbinepark in de Hoofdplaatpolder Planschadevergoeding wegens bouw van een garage op een perceel te Schoneveld in Breskens Extra bedrag wegens toekenning diverse planschadeverzoeken mbt windturbinepark Hoofdplaatpolder Extra bedrag plan van aanpak om te komen tot een structureel financieel gezonde gemeente Sluis

-5.000 -50.000

Totaal mutaties lager dan € 5.000

-15.300

Eindsaldo onvoorzien

-5.000 -31.500 -11.000

0

Mutaties reserves bedragen in duizenden euro’s

Rekening 2007

Begroting 2008

Rekening 2008

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 353 1.525

Saldo voor bestemming

31.595

32.767

33.120

Toevoeging aan reserves Onttrekking van reserves

-2.764 1.851

-2.962 713

-2.902 467

60 -246

-138 -1.384

Saldo na bestemming

30.682

30.518

30.685

167

3

PROGRAMMAREKENING 2008 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN

PAGINA 60

GEMEENTE SLUIS

3

Paragrafen

3.1

Paragraaf Lokale heffingen

Inleiding De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van het gemeentelijk beleid. De paragraaf lokale heffingen geeft inzicht in de heffingen die de gemeente bij haar burgers in rekening heeft gebracht. Achtereenvolgens wordt ingegaan op de gerealiseerde lokale heffingen en de oorzaken van de afwijkingen ten opzichte van de begroting 2008 en het in 2008 uitgevoerde kwijtscheldingsbeleid. Tevens wordt aangegeven wat de tariefsontwikkeling is geweest. Een beschrijving van de lokale lastendruk per huishouden maakt het beeld van de lokale lasten compleet. Lokale heffingen In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de inkomsten uit de lokale heffingen. Deze worden vervolgens toegelicht. bedragen in duizenden euro’s

Onroerende-zaakbelastingen Afvalstoffenheffing Rioolrechten Hondenbelasting Precariobelasting Toeristenbelasting Marktgeld Staangeld kermissen Lijkbezorgingsrechten Forensenbelasting Baatbelasting Parkeerbelastingen Parkeerboetes Leges burgerzaken Leges bouwvergunningen Leges overige Totaal

Rekening 2007 3.289 3.419 2.602 116 103 2.628 23 14 223 936 31 1.402 141 432 453 167 15.979

Begroting 2008

Rekening 2008

3.503 3.410 2.660 120 130 2.764 26 13 269 963 23 1.570 150 430 549 111 16.691

3.512 3.420 2.655 120 119 2.697 22 14 236 979 29 1.554 143 429 659 162 16.750

Afwijking t.o.v. Begroting Rekening 2008 2007 +9 +223 +10 +1 -5 +53 +4 -11 +16 -67 +69 -4 -1 +1 0 -33 +13 +16 +43 +6 -2 -16 +152 -7 +2 -1 -3 +110 +206 +51 -5 +59 +771

Kwijtschelding De norm die de gemeente hanteert voor het verlenen van kwijtschelding is ruimer dan de ministeriële regeling. Het ruimere kwijtscheldingsbeleid komt tot uiting door een hoger percentage van de bijstandsuitkering aan te merken als kosten van bestaan. De Rijksregeling hanteert een percentage van 90% terwijl in Sluis een percentage van 100% wordt gehanteerd. Kwijtschelding van gemeentelijke belastingen beperkt zich tot de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en rioolrecht. In 2008 is er voor een totaal van ca. € 157.000 aan kwijtschelding verleend. In totaal zijn er 465 aanvragen behandeld waarvan er 440 (geheel of gedeeltelijk) zijn toegekend. Het restant aantal van 25 is afgewezen. Van de toegekende aanvragen zijn er 228 automatisch toegekend. Automatische kwijtschelding is in 2008 verleend aan bijstandgerechtigden en aan 65+-ers die een jaar eerder ook recht op kwijtschelding hadden.

Tariefsontwikkeling In het bestuursakkoord is als uitgangspunt opgenomen dat de heffingen (hierbij moet gedacht worden aan afvalstoffenheffing, rioolrecht, lijkbezorgingsrechten en leges) zoveel mogelijk kostendekkend moeten worden gemaakt. De verhoging van de overige belastingen dient zoveel mogelijk beperkt te blijven (uitgegaan wordt van een jaarlijkse aanpassing met tenminste het inflatiepercentage). In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de tarieven aangegeven.

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF LOKALE HEFFINGEN

PAGINA 61

GEMEENTE SLUIS

Belastingsoort

Belastingplicht

Onroerendezaakbelastingen

Eigenaar woning

Afvalstoffenheffing

Rioolrechten Hondenbelasting

Toeristenbelasting

Toeristenbelasting Forensenbelasting

2007

Eigenaar niet-woning Gebruiker niet-woning Eenpersoonshuishouding Tweepersoonshuishouding Meer dan tweepersoonshuishouding Waterafvoer 0-300 m³ Eerste hond Iedere volgende hond Kennel Campings/kampeerboerderijen/watertoeristen per persoon per overnachting Hotels/pensions/recreatiewoningen, per persoon per overnachting Woz-waarde van: € 34.000 of minder € 34.000 - € 68.000 € 68.000 - € 113.445 € 113.445 of meer

Parkeerbelasting

Parkeerboetes Precariobelasting Lijkbezorgingsrechten

Uitsluitend recht Begraven persoon > 12 jaar Bijzetting asbus

Leges

2008

Tariefsverhogingen

€ 2,12

€ 2,07

5%

€ 2,99 € 2,40 € 200,66 € 246,93 € 274,51 € 170,16 € 47,34 € 87,76 € 130,20

€ 3,04 € 2,44 € 200,66 € 246,93 € 274,51 € 172,29 € 47,93 € 88,96 € 131,83

5% 5% 0% 0% 0% 1,25% 1,25% 1,25% 1,25%

€ 1,00

€ 1,05

5%

€ 1,07

€ 1,12

4,7%

€ 242,06 € 319,60 € 384,72 € 404,77 div.

€ 245,09 € 323,59 € 389,53 € 409,83 div.

1,25% 1,25% 1,25% 1,25%

€ 34,00 div. € 814,50 €1.023,75 € 773,89 div.

€ 34,00 div. € 895,95 €1.126,15 € 851,30 div.

50% Slagboomterreinen kern Sluis 0% 1,25% 10% 10% 10% 1,25%

Lokale belastingdruk Vergelijking landelijk Jaarlijks wordt er door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit Groningen een onderzoek gedaan naar de lokale belastingen en heffingen en wordt de Atlas van de lokale lasten uitgebracht. Hierin wordt de nadruk gelegd op de woonlasten huishoudens. Voor alle gemeenten worden OZB, rioolrechten en reinigingsheffingen/afvalstoffenheffing in kaart gebracht: heffingensystematiek, tarieven, kostendekking en kwijtschelding. Ook wordt onderzocht welke gemeenten de hoogste en laagste woonlasten hebben. e

In de Atlas lokale lasten 2008 stond Sluis op de 103 plaats (plaats 120 in 2007) met woonlasten voor meerpersoonshuishoudens van € 588 (€ 577 in 2007) van goedkoopste gemeenten in Nederland (in totaal 461 gemeenten). De gemeente Terneuzen was de goedkoopste gemeente van Nederland, met een woonlast van € 455. De gemeente Blaricum scoorde het hoogst met € 1.121. Vergelijking regionaal Door de provincie Zeeland wordt jaarlijks een publicatie uitgebracht over de woonlasten (onroerendezaakbelastingen, rioolrechten en afvalstoffenheffing) in de Zeeuwse Gemeenten. Hiermee is het mogelijk om de woonlasten voor één veel voorkomende woonsituatie te vergelijken. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd voor een 2/1 kap-woning: • een eigenaar van een 2/1 kap-woning;


PAGINA 62

GEMEENTE SLUIS

• een meerpersoonshuishouden; afvalcontainer 180-240 liter; • een waterverbruik tot 200 m³. Voor 2008 was de lastendruk per Zeeuwse gemeente als volgt:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Gemeente Noord-Beveland Terneuzen Borsele Goes Veere Kapelle Sluis Hulst Reimerswaal Middelburg Schouwen-Duiveland Tholen Vlissingen

€ 428 € 444 € 483 € 522 € 537 € 550 € 569 € 581 € 605 € 623 € 652 € 658 € 676

Gemiddelde

€ 564


PAGINA 63

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 64

GEMEENTE SLUIS

3.2

Paragraaf Weerstandsvermogen

Doel Deze paragraaf geeft aan hoe robuust de begroting is. Voor het beoordelen van de robuustheid van de begroting is inzicht nodig in de omvang van de risico‟s en de aanwezige weerstandscapaciteit. Deze paragraaf geeft daarom zowel inzicht in de risico‟s van de gemeente als in de vermogenspositie. Risicoprofiel Voor zover mogelijk zijn alle risico‟s die bij de gemeente kunnen voorkomen geïnventariseerd. Onlangs heeft er een actualisatie plaatsgevonden. De vastlegging daarvan vindt plaats in het daarvoor bestemde softwarepakket NARIS. NARIS is een op gemeenten toegesneden softwarepakket en kent een centrale database van alle (relevante) risico‟s van deelnemende gemeenten. In deze paragraaf worden de tien bekende risico‟s gepresenteerd die de hoogste bijdrage hebben aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. In de hierna volgende tabel zijn de belangrijkste risico‟s opgenomen. Risico

Kans

Max. Invloed op gevolg simulatie Verliezen grondexploitaties wat leidt tot de verplichting tot het treffen (50%) € 4.579.000 38,61 % van voorzieningen ten laste van de exploitatie WMO: door de vergrijzing in onze gemeente neemt het beroep op (50%) € 500.000 3,13 % individuele WMO-voorzieningen toe Begrotingstekorten in gemeenschappelijke regelingen waardoor de (50%) € 500.000 3,06 % gemeente financieel moet bijspringen Een toename van aanvragen voor bijzondere bijstand en (70%) € 250.000 1,75 % minimabeleid kan leiden tot budgetoverschrijding Niet realiseren van de ruimtescheppende maatregelen waardoor (50%) € 250.000 1,54 % financiële tekorten ontstaan. Aantal uitkeringsgerechtigden stijgt in onze gemeente sneller dan (50%) € 250.000 1,52 % het landelijk gemiddelde wat leidt tot een budgetoverschrijding Bij het onderhoud van infrastructuur en gebouwen komen (90%) € 100.000 1,40 % onvoorziene zaken aan het licht hetgeen leidt tot extra uitgaven die niet in de begroting zijn opgenomen Project Sluis aan Zee gaat definitief niet door wat leidt tot eventuele (10%) € 813.000 1,39 % schadeclaims van derden Mogelijke aanspraak op garantstelling door Euregiotuinen (10%) € 750.000 1,24 % Het al dan niet BTW heffen over verkoop van (snipper)grond aan (90%) € 100.000 1,13 % particulieren Mogelijke claims van onverschuldigde betaling Totaal grote risico’s € 8.092.000 Overige risico’s € 13.700.500 Totaal alle risico’s € 21.792.500 In de tabel hiervoor wordt per risico, naast kans en maximaal gevolg de financiële impact weergegeven (invloed in %). Uit een gevoeligheidsanalyse die voortvloeit uit de risicosimulatie wordt bepaald welk aandeel het risico heeft in de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Op basis van het totale risicoprofiel wordt vervolgens de benodigde weerstandscapaciteit berekend. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag (€ 21,8 miljoen) ongewenst is. De risico‟s zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang plaatsvinden.

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF WEERSTANDSVERMOGEN

PAGINA 65

GEMEENTE SLUIS

De hierna volgende figuur en de bijhorende tabel tonen de resultaten van de risicosimulatie. Resultaten van de risicosimulatie Perc. 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95%

Bedrag 1.882.764 2.055.617 2.191.621 2.311.924 2.430.285 2.554.903 2.695.296 2.853.743 3.075.258 3.398.932 3.948.853 4.541.611 4.991.014 5.400.038 5.719.327 6.026.674 6.302.613 6.580.736 6.956.770

In dit overzicht is de simulatie-uitkomst weergegeven. Hierin zijn alle geïdentificeerde risico‟s meegenomen. In de kansdichtheidscurve is aangegeven hoeveel geld benodigd is om de risico‟s af te dekken met de daarbij behorende zekerheid. Dit kan worden vastgesteld door de oppervlakte van de curve te berekenen. In de nota risicomanagement is bepaald dat de gemeente uitgaat van een zekerheidspercentage van 90%. 90% zekerheid betekent dat de gemeente voor 90% zeker is dat men aan ca. € 6,6 miljoen voldoende heeft om haar risico‟s af te dekken.

Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende drie componenten: Eigen vermogen (bestaande uit reserves) Onvoorzien Onbenutte inkomstenbronnen Eigen Vermogen Onder eigen vermogen worden de algemene reserve, bestemmingsreserves en stille reserves verstaan, mits zij vrij aanwendbaar zijn. Dat wil zeggen dat de rente niet in de begroting als structurele inkomstenbron ten behoeve van de exploitatie wordt gebruikt. Algemene reserve Sommige provincies, waaronder de provincie Zeeland, geven minimumnormen voor de algemene (vrij besteedbare) reserve, waarbij een percentage wordt genomen van de algemene uitkering uit het gemeentefonds vermeerderd met de inkomstenmaatstaf OZB. Bij zogenaamde “artikel 12 gemeenten” geldt een vrij te laten drempel van 2% van de algemene uitkering, de OZB-capaciteit en de verfijningsuitkeringen. Als streefwaarde behorende bij een financieel gezonde positie hanteert de provincie het vijfvoudige, nl. 10%, van de minimumnorm. Voor onze gemeente betekent dit een algemene reserve van ca. € 2,6 miljoen. Een andere mogelijkheid om het gewenste niveau van de algemene (vrij besteedbare) reserve te bepalen is met behulp van de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Bij de vaststelling van de nota reserves en voorzieningen 2007 is voor de laatste mogelijkheid gekozen. De algemene reserve bedraagt per 31 december 2008 € 3.745.244. Dit is excl. het voordelig saldo van 2008. Bestemmingsreserves Het saldo van alle bestemmingsreserves bedraagt per 31 december 2008 € 9.082.539. Tot de bestemmingsreserves behoren een tweetal reserves, nl. de reserve Grondexploitatie (€ 529.045) en de risicoreserve Bijzondere bijstand/WMO (€ 387.045) die worden betrokken in het weerstandsvermogen. Stille reserves In werkelijkheid kan de beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente hoger zijn. Onder andere door het aanwezig zijn van stille reserves. Stille reserves (tafelzilver genoemd) zijn de meerwaarden PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN

PAGINA 66

GEMEENTE SLUIS

van activa die lager dan de marktwaarde zijn gewaardeerd. Meestal moet eerst de bestemming worden gewijzigd om de meerwaarde te kunnen realiseren. Omdat de stille reserves niet direct beschikbaar zijn om allerlei redenen, worden deze niet aan de overige reserves toegevoegd. Als een stille reserve kunnen de aandelen in de Delta NV en de NV Bank Nederlandse Gemeenten genoemd worden. Daarnaast bezit de gemeente diverse ha landbouwgronden, gebouwen en voorzieningen die veelal verpacht, verhuurd of in gebruik gegeven zijn en die niet op de balans staan. Deze stille reserves worden niet meegerekend met de beschikbare weerstandscapaciteit. Onvoorzien Verwezen wordt naar hoofdstuk 2.10 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Hierin is een overzicht opgenomen van het verloop van de begrotingspost onvoorziene uitgaven in 2008. Onbenutte inkomstenbronnen De onbenutte inkomstenbronnen bestaan voornamelijk uit onbenutte belastingcapaciteit. De belangrijkste (mogelijke) inkomstenbronnen van de gemeente zijn ozb-inkomsten, afvalstoffenheffing en rioolrecht. Naast deze belastingen en heffingen ontvangt de gemeente nog inkomsten uit overige belastingen en heffingen en inkomsten uit andere publieke diensten. Onroerende-zaakbelastingen De onbenutte belastingcapaciteit wordt bepaald op basis van de artikel 12-norm. De onbenutte belastingcapaciteit bedraagt derhalve € 614.000 (bij de berekening van dit bedrag is reeds rekening gehouden met de stijging van de tarieven OZB met 10% voor 2009). Afvalstoffenheffing Volgens de berekening is de afvalstoffenheffing kostendekkend. Er is derhalve geen sprake van een onbenutte belastingcapaciteit. Rioolrecht De kosten van de rioleringen zijn gebaseerd op het gemeentelijk rioleringsplan. Uitgangspunt is 100%kostendekkende tarieven. De kostendekking bedraagt in 2008 87,6%. Voor 2009 is deze berekend op 76%. De onbenutte belastingcapaciteit wordt in 2009 geraamd op € 880.000. Dit bedrag wordt verrekend met de voorziening riolering en wordt niet gerekend tot de beschikbare weerstandscapaciteit. Overzicht beschikbare weerstandscapaciteit gemeente Sluis: Component Eigen Vermogen per 31 december 2008: * algemene reserve * algemene reserve grondexploitatie * risicoreserve bijzondere bijstand/WMO * resultaat 2008 Onbenutte inkomstenbronnen Totaal

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN

Incidenteel Structureel 3.745.244 529.045 387.045 538.175 5.199.509

614.000 614.000

PAGINA 67

GEMEENTE SLUIS

Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico‟s en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide wordt in onderstaande figuur weergegeven. Risico’s Financieel Juridisch Veiligheid Etc.

Weerstandscapaciteit Algemene Reserves Etc.

WEERSTANDSVERMOGEN

De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

Ratio weerstandsvermogen

=

Beschikbare weerstandscapaciteit _________________

€ 5.199.509 =

_______________

Benodigde weerstandscapaciteit

0,79

=

€ 6.580.736

Beoordeling weerstandsvermogen Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van onderstaande waarderingstabel die in samenwerking tussen NAR en de Universiteit Twente is opgesteld.

Waarderingscijfer A B C D E F

Ratio weerstandsvermogen >2 1,4 < x < 2,0 1,0 < x < 1,4 0,8 < x < 1,0 0,6 < x < 0,8 < 0,6

Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

Dit betekent dat de ratio uitkomt op een waardering E, hetgeen duidt op onvoldoende.


PAGINA 68

GEMEENTE SLUIS

3.3

Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen

Algemeen Het grondgebied van de gemeente Sluis beslaat ruim 30.000 ha. Hiervan is ongeveer 450 ha. als openbare ruimte in eigendom en beheer bij de gemeente. Met deze openbare ruimte moet kunnen worden ingespeeld op de behoeften en wensen vanuit de samenleving. Het passend inrichten en vervolgens onderhouden van de openbare ruimte is een kostbare zaak. Voorbeelden zijn een wegennet met markering, bebording, openbare verlichting etc., een rioolstelsel, openbaar groen incl. water, openlucht sportfaciliteiten, begraafplaatsen, etc. En daarnaast een variëteit aan gebouwen, zoals een gemeentehuis, scholen, dorpshuizen, binnensportaccommodaties, etc. Het onderhouden van al deze kapitaalgoederen vormt een substantieel onderdeel van het gemeentelijk takenpakket. Het doel van deze paragraaf is om de meerjarige kosten van de kapitaalgoederen op een transparante wijze in beeld te brengen, zodat eventuele financiële risico‟s zichtbaar worden. Voorbeelden van dergelijke risico‟s zijn kapitaalvernietiging en schadeclaims als gevolg van achterstallig onderhoud. Beheerplannen Voor een goed en gestructureerd onderhoud is een goed inzicht in de kwaliteit van de kapitaalgoederen onontbeerlijk. Omdat inventarisatie op dit gebied na de gemeentelijke herindeling in 2003 leerde dat het hier op sommige gebieden aan ontbrak, is medio 2004 een nieuw vastgoedbeheer systeem voor wegen, riolering en groen aangeschaft, waarin eind 2004/begin 2005 zowel de kwantitatieve als kwalitatieve gegevens voor wegen en groen zijn ingebracht. Nadat de raad met name voor het onderhoud van wegen en openbaar groen begin 2007 kennis genomen heeft van de mogelijkheden om te sturen op kwaliteit in relatie tot kosten al dan niet gekoppeld aan woongebied, verblijfsgebied of bedrijventerrein en soort wegen hebben wij opdracht verstrekt te komen tot beheerplannen groen en wegen waarin keuzemodellen zijn uitgewerkt zowel in financiële als in kwalitatieve zin. De beheerplannen groen en wegen zijn in mei 2008 aan de raad voorgelegd. De raad heeft ingestemd met de voorgestelde beheerplannen en de daarbij behorende middelen. Gemeentelijk Rioleringsplan. Door uw raad is op 2 maart 2006 het GRP 2006-2010 vastgesteld. In de begroting is rekening gehouden met de financiële gevolgen die hieruit voortvloeien. Door de vaststelling van de visienota stedelijk waterplan en de nieuwe wetgeving per 1 januari 2008 tav. de gemeentelijke watertaken en het samenwerkingsresultaat met het waterschap tav. de optimalisatie van de afvalwater keten is een nieuw verbreed Rioleringsplan noodzakelijk. In 2008 is hiervan de voorbereiding ter hand genomen om dit vervolgens in 2009 voor besluitvorming aan de raad voor te leggen. Openbare Verlichting Voor het structureel onderhoud aan de openbare verlichting werd tot en met 2005 gebruik gemaakt van het Beheer- en beleidsplan Openbare Verlichting 2001-2010 van de vml. gemeente Oostburg. In 2008 zal worden gewerkt op basis van het nieuw vastgestelde beheer- en beleidsplan voor de gehele gemeente Sluis. Plan is in mei 2008 door de raad vastgesteld. De uitvoering van het onderhoud aan de openbare verlichting wordt in samenwerking met alle Zeeuwse gemeenten uniform uitgevoerd. Delta infra B.V. heeft middels een Europese aanbestedingsprocedure deze werkzaamheden gegund gekregen voor een periode van 4 jaar. Het beheer van de openbare verlichting wordt uigevoerd door Delta Essent Vof tevens voor een periode van 4 jaar. Gebouwenbeheer Voor het structureel onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is nog geen keuze gemaakt voor een beheersysteem. Het areaal aan gebouwen is begin 2008 wel in beeld gebracht. Op basis van onderhoudkengetallen is er een begroting opgesteld voor het onderhoud aan gemeentelijke gebouwen. De raad heeft in mei 2008 ingestemd met het gefaseerd invoeren van de extra benodigde middelen voor onderhoud van gebouwen op basis van deze kengetallen. De invoering vindt plaats vanaf 2009 en duurt 4 jaar. De meerjaren onderhoudsplannen per gebouw op basis van inspecties moeten nog worden gemaakt hiervoor was in 2008 de personele capaciteit niet aanwezig. Voor het gemeentelijk sportcomplex de Eenhoorn in Oostburg en het zwembad in Aardenburg is in 2008 wel een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Besluitvorming over de onderhoudsinvesteringen moet in 2009 plaats vinden.


PAGINA 69

GEMEENTE SLUIS

Fysieke gegevens In onderstaand overzicht worden de fysieke gegevens van de kapitaalgoederen vermeld: Wegen 536.963 m² asfaltverharding 1.095.446 m² elementenverharding 56.111 m² overige verharding (beton, half verharding) 6.592 stuks lichtmasten 6.694 stuks armaturen 6.857 stuks lampen 15 stuks abri‟s Gemeente Sluis (11 glazen, 4 gietijzer historisch) 17 stuks abri‟s Brouwer en Partner Riolering

Groen

Gebouwen

217.000 108.000 14.700 529 9.010 66 2.475.479 33.747 14.129 9 10

1

m rioolleiding vrij verval m1 riool persleiding stuks huisaansluitingen incl. IBA stuks gemalen en pompunits stuks straatkolken stuks Installatie Behandeling Afvalwater (IBA) m² openbaar groen 1 m openbaar groen (hagen) stuks openbaar groen (bomen) stuks fontein stuks honden uitlaat plaats

156 stuks

Bestaand beleid Bestuurlijke kaders Wegen beheerplan Beheer- en beleidsplan openbare verlichting 30 km - beleid binnen bebouwde kommen Groen beheerplan Beheerplan gebouwen Gemeentelijk rioleringsplan 2006-2010 Verordening rioolrecht 2008 Aanbestedingsbeleid 2003 Algemeen Plaatselijke Verordening 2008 Financiën: In onderstaande tabel zijn de kosten van de kapitaalgoederen aangegeven. Die kosten zijn o.a.: de jaarlijkse kapitaallasten (rente en afschrijving), groot- en klein onderhoud, beheer, verzekeringen, belastingen en apparaatskosten.


PAGINA 70

GEMEENTE SLUIS

Bedragen x € 1.000 Progr. Wegen

Riolering

Groen (incl. strand)

Gebouwen

Overig

Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Rekening 2008 2008 2008 2008 2008 2008 2008 2008 2008 2008

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Totaal

3

1

1.809

1.808

3.054 2.762

1.812

1.809

2.762

3.047

114

129

1.338 1.415 1.298

958 1.306 1.264

293

261

4.458

3.918

2.361

2.361

3.054

3.047

1.777

1.680

316

328

2.093

2.008

De kolom „Overig‟ bestaat uit de volgende onderdelen: Programma 6: Cultuur en recreatie: buitensport, binnensport en groene sportvelden Programma 8: Volksgezondheid en milieu: beheer begraafplaatsen Toelichting: De afwijking op het onderdeel Riolering wordt veroorzaakt doordat de lasten rechtstreeks op de voorziening riolering zijn verantwoord (conform BBV). De afwijking op het onderdeel Gebouwen wordt met name veroorzaakt doordat lagere kapitaallasten als gevolg van lagere boekwaarden en uitgestelde investeringen van de onderwijshuisvesting (programma 5).


PAGINA 71

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 72

GEMEENTE SLUIS

3.4

Paragraaf Verbonden partijen

Inleiding De gemeente heeft bestuurlijke en financiële belangen in gemeenschappelijke regelingen, samenwerkingsverbanden, stichtingen en verenigingen. Deze instellingen (verbonden partijen) voeren beleid uit voor de deelnemende gemeenten. Dit beleid kan in principe ook door de gemeente in eigen beheer worden uitgevoerd. In het algemeen geldt dat voor gemeenschappelijke regelingen e.d. wordt gekozen indien de gemeente dit niet alleen danwel niet doeltreffend of doelmatig kan uitvoeren. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partijen, maar blijft wel de eindverantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma's. Het Besluit begroting en verantwoording geeft aan dat in deze paragraaf tenminste aandacht moet worden geschonken aan de visie, welke onze gemeente heeft op de verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in het programmaplan. Per partij is sprake van een financieel en een bestuurlijk belang. Onze gemeente heeft met veel instanties een relatie, het is niet de bedoeling om over elk van hen in dit kader te rapporteren. Het criterium dat wordt gehanteerd is de combinatie van een aanmerkelijk financieel en bestuurlijk belang. Hierna wordt ingegaan op de belangrijkste verbonden partijen: Veiligheidsregio Zeeland Visie en doelstellingen: Op 1 juli 2006 is de Veiligheidsregio Zeeland (één gemeenschappelijke regeling voor brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening, rampenbestrijding & crisisbeheersing en de handhaving van openbare orde en veiligheid) een feit geworden waardoor alle hulpverleningsdiensten met gemeenten onder één veiligheidskoepel zijn ondergebracht. In het vervolgtraject staan onderwerpen als bestuurssamenstelling, regionalisering van de brandweer, formalisering van de betrokken gemeenschappelijke regelingen, aanpassingen aan de Wet op de Veiligheidsregio's en aanpassing van de betreffende rechtspositie op het programma. De gemeente Sluis wordt hierin vertegenwoordigd door burgemeester Sala. De Veiligheidsregio Zeeland draagt bij aan de doelstellingen zoals genoemd in programma 2, Openbare orde en veiligheid. Realisatie voornemens, wijzigingen belang/vertegenwoordiging etc.: De wet op de Veiligheidsregio‟s is in 2008 niet in werking getreden. De gemeente heeft voldaan aan haar verplichtingen op grond van de gemeenschappelijke regeling. Over 2008 is totaal € 258.135,12 betaald aan de Veiligheidsregio, terwijl er een bijdrage geraamd was van € 243.000 (24.300 inwoners à € 10,-- per in-woner). Er is derhalve sprake van een overschrijding van € 15.135,12. Dit heeft o.a te maken van het tijdstip van declareren en het verzenden van aparte declaraties. Openbaar lichaam afvalstoffenverwijdering Zeeland (O.L.A.Z.) Visie en doelstellingen: Het O.L.A.Z. is in juni 1992 ontstaan om te komen tot een efficiëntere en effectievere wijze van afvalverwijdering, waarbij de regiefunctie in de afvalverwijderingsketen verder ontwikkeld wordt. Per 1 januari 1999 zijn daar de gemeenten van Zeeuws-Vlaanderen bijgekomen. Het doel van de gemeenschappelijke regeling is de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van afvalstoffenverwijdering. Verder heeft O.L.A.Z. tot doel het in stand houden van een steunpunt voor Natuur- en milieu-educatie ten behoeve van de Zeeuws-Vlaamse deelnemers. Iedere deelnemer is in het algemeen bestuur vertegenwoordigd met een lid, dat door de raad van iedere deelnemer uit zijn midden wordt aangewezen. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter van het algemeen bestuur en minimaal vier andere leden, waaronder de plaatsvervangend voorzitter. Het nadelig saldo van de exploitatierekening van O.L.A.Z., voor wat betreft de te storten, te verbranden en te composteren fracties, wordt over de gemeenten omgeslagen in verhouding tot de massa van het totaal van de door elke gemeente aangeboden afvalstoffen. O.L.A.Z. heeft op 1 januari 2002 (economisch gezien) de uitvoering van haar activiteiten overgedragen aan Delta NV. De juridische overdracht heeft plaatsgevonden op 1 januari 2003. In feite zijn hierdoor de activiteiten van O.L.A.Z. op afstand gezet. De uitvoering is naar verschillende BV‟s

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF VERBONDEN PARTIJEN

PAGINA 73

GEMEENTE SLUIS

van Delta overgegaan. Daarnaast blijft O.L.A.Z. wel verantwoordelijk voor het beleid met betrekking tot afvalverwerking. Naast de activiteiten van O.L.A.Z. zijn ook alle (on)roerende zaken van O.L.A.Z. overgegaan naar Delta. In december 2006 heeft O.L.A.Z. met Delta Milieu overeenstemming bereikt over een vast tarief (met jaarlijkse indexering) voor de verwerking van brandbaar afval. Dit heeft mede tot gevolg dat na vaststelling van de jaarrekening van het voorgaande kalenderjaar er geen verrekening met de gemeenten meer plaatsvinden. Ook zijn in december 2006 nieuwe tariefafspraken gemaakt voor de verwerking van groenafval, oud papier en gft-afval. O.L.A.Z. draagt bij aan de doelstellingen zoals genoemd in programma 8, Volksgezondheid en milieu. Realisatie voornemens, wijzigingen belang/vertegenwoordiging etc.: Op 18 september 2008 heeft O.L.A.Z. een overeenkomst met Delta Milieu gesloten. In die overeenkomst, de Afvalovereenkomst, zijn de wederzijdse rechten en plichten opgenomen met betrekking tot de verwerking van het door of namens de Zeeuwse gemeenten ingezamelde afval door Delta Milieu. De Afvalovereenkomst vervangt de Annex 5 van de Raamovereenkomst uit 2002. Eveneens op 18 september 2008 zijn O.L.A.Z. en Delta Milieu de overdracht van het AZN-contract aan Delta Milieu overeengekomen. In 2008 heeft O.L.A.Z. een onderzoek laten uitvoeren naar de gevolgen van de laagdrempeligheid van de milieustraten in Zeeland. Een besluit van het Algemeen Bestuur van O.L.A.Z. ten aanzien van de resultaten van dat onderzoek is voorzoen in het 1e kwartaal van 2009. Gemeenschappelijke gezondheidsdienst Zeeland (GGD) Visie en doelstellingen: De GGD Zeeland behartigt de preventieve taken op het terrein van de volksgezondheid die aan de gemeenten zijn opgedragen op grond van de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid, alsmede de taken waartoe de onderscheiden gemeenten specifieke opdrachten verstrekken. Elke gemeente in Zeeland is in het algemeen bestuur vertegenwoordigd met één lid. Vanaf deze zittingsperiode van de raad is wethouder M. le Roy vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur van de GGD. De GGD ontvangt haar financiële middelen via bijdragen van de deelnemende gemeenten en via opbrengsten van derden. Deze opbrengsten verkrijgt de GGD via subsidies danwel afnemers van diensten. De GGD draagt bij aan de doelstellingen zoals genoemd in programma 8, Volksgezondheid en milieu. Realisatie voornemens, wijzigingen belang/vertegenwoordiging etc.: In 2008 heeft GGD Zeeland de regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning (rVTV) opgesteld, waarin de gezondheid van de Zeeuwen is omschreven. Er is tevens een boekje opgesteld met specifieke informatie voor de gemeente Sluis. Deze informatie is gebruikt als uitgangspunt voor de nota „Regionaal Gezondheidsbeleid Zeeuws-Vlaanderen 2009-2012.‟ De integratie van de jeugdgezondheidszorg is nog niet afgerond in heel Zeeland. Streven is om per 1 januari 2010 de integratie volledig vorm te geven. Het Elektronisch Kinddossier werkt nog niet volledig. In 2009 wordt er verder aan gewerkt. De integrale afweging van het takenpakket van de GGD heeft in januari 2009 plaatsgevonden en wordt verwerkt in de 2e begrotingswijziging 2009. GGD Zeeland heeft in 2008 een landelijke prijs gewonnen met het project ‟18 maanden huisbezoek‟. Arbeidsintegratiebedrijf Dethon Visie en doelstellingen: In het kader van de Wet Sociale Werkvoorziening scheppen van aangepaste werkgelegenheid voor personen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Door allerlei vormen van arbeidsintegratie bijdragen aan een motiverende en gezonde werkomgeving. De mens staat steeds meer centraal door het bieden van een groeiperspectief binnen de persoonlijke capaciteiten. Om de doelstelling te realiseren heeft Dethon een professionele en flexibele bedrijfsvoering ontwikkeld met een breed aanbod aan diensten en producten. Het ontwikkelen van mensen vindt niet alleen binnen de muren van Dethon plaats maar in de toekomst steeds meer door middel van detachering of begeleid werken binnen reguliere bedrijven. De doelstelling is dat 25% van de mensen begeleid werkt bij reguliere bedrijven. Arbeidsintegratiebedrijf Dethon draagt bij aan de doelstellingen zoals genoemd in programma 7, Sociale voorzieningen en zorg.


PAGINA 74

GEMEENTE SLUIS

Realisatie voornemens, wijzigingen belang/vertegenwoordiging etc.: WSW bedrijf In 2008 heeft uw gemeenteraad de verplichte verordeningen in het kader van de WSW vastgesteld. De financiële geldstromen lopen vanaf 2008 per gemeente en niet meer via het WSW bedrijf. Vooral de nieuwe verordening wachtlijstbeheer heeft een wijziging in de werkwijze aan werk geholpen. Hierdoor is de focus is in het tweede deel van 2008 komen te liggen op het plaatsen van Begeleid Werkers. Dit zijn mensen met een WSW indicatie die onder bepaalde condities geplaatst worden bij reguliere bedrijven. Binnen de SW-doelgroep moeten de potentiële begeleid werkers worden getest. In 2009 zullen alle testen worden afgerond. Zij die in aanmerking komen voor begeleid werken zullen met voorrang worden bemiddeld via het WSP. SW dienstverbanden per 01-01-2008: 105,3 (120 personen) SW dienstverbanden per 31-12-2008: 113,3 (129 personen) Wachtlijst per 01-01-2008: 14 personen Wachtlijst per 31-12-2008: 22 personen Integratiebedrijf Klanten die wij vanuit de WWB uitkering willen laten re-integreren via een contract bij Dethon geven wij een loonkostensubsidie. Zo drukken deze klanten niet meer op het inkomensdeel van de gemeente. Dit heeft in 2008 geresulteerd in een overschot op het inkomensdeel. Dit overschot mag als gemeente vrij worden besteed. Deze constructie is de laatste jaren erg populair omdat wij veel middelen in het werkdeel WWB hadden (vanaf 01-01-2009 onderdeel van participatiebudget). Als deze middelen niet worden opgemaakt moesten ze worden terugbetaald aan het ministerie van SZW. Bij deze constructie is Dethon deels eerst administratiekantoor en deels privaat re-integratiebedrijf. In totaal hebben wij 18 personen geplaatst via de baanflexconstructie. De mensen met een dergelijk contract doen basisvaardigheden op binnen de muren van Dethon-Integratie en de doelstelling is om deze vervolgens op reguliere arbeid uit te plaatsen. Deze uitplaatsingen zijn in 2008 nog niet echt op stoom gekomen. Inmiddels is wel een nieuwe manager re-integratie in dienst gekomen waardoor de nieuwe werkwijze volledig duidelijk is maar de uitplaatsingen worden door het intreden van de economische crisis lastiger. Samenwerkingsverband Collectief Vervoer Zeeuws-Vlaanderen Visie en doelstellingen: De gemeenschappelijke regeling heeft ten doel een rechtspersoon in het leven te roepen om een collectief vraagafhankelijk openbaar vervoerssysteem tot stand te brengen en in stand te houden en daarmee het belang van goed (openbaar) personenvervoer te behartigen. Het openbaar lichaam treedt op als opdrachtgever voor de realisering van collectief vraagafhankelijk openbaar vervoer en voor, door de deelnemers, aan te wijzen categorieën van personen binnen het vervoersgebied, waarbij voor deze doelgroepen een zo effectief, efficiënt en uniform mogelijk vervoersaanbod wordt nagestreefd. Tot deze categorieën behoren in ieder geval de gehandicapten, die ingevolge de Wet maatschappelijke ondersteuning ter voorziening van hun vervoersbehoeften door de gemeenten in aanmerking zijn gebracht voor collectief vervoer. De raden van de deelnemende gemeenten en Provinciale Staten van Zeeland wijzen elk uit hun midden, hun respectievelijke voorzitters inbegrepen, twee leden aan. Zij wijzen uit hun midden, de voorzitters inbegrepen, voor elk lid van het algemeen bestuur één plaatsvervangend lid aan. Tevens wijzen de raden en Provinciale Staten uit hun College van burgemeester en wethouders respectievelijk het College van gedeputeerde staten, één lid en één plaatsvervangend lid aan. De hiervoor genoemde leden vormen het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur bestaat uit een voorzitter en minstens drie leden. De leden van het dagelijks bestuur worden door het algemeen bestuur aangewezen. Het Samenwerkingsverband Collectief Vervoer Zeeuws-Vlaanderen draagt bij aan de doelstellingen zoals genoemd in programma 3, Verkeer, vervoer en waterstaat, programma 5, Onderwijs en programma 7, Sociale voorzieningen en zorg. Realisatie voornemens, wijzigingen belang/vertegenwoordiging etc.: De nieuwe Europese aanbesteding voor het doelgroepenvervoer en het leerlingenvervoer is in 2008 afgerond. De provincie Zeeland is per 1 januari 2008 uit de gemeente schappelijke regeling getreden.


PAGINA 75

GEMEENTE SLUIS

Holding Zeeuwse Visveiling B.V. Visie en doelstellingen: Per 1 januari 2005 is de Zeeuwse Visveiling BV opgericht. Deze Holding bezit de aandelen van de Zeeuwse Visveiling Breskens NV en de aandelen van de Zeeuwse Visveiling Vlissingen BV, die hierdoor per dezelfde datum zijn gefuseerd. Doel van de fusie was het neerzetten van een sterke visveilingorganisatie in Zeeland om de marktpositie te versterken, de kosten te reduceren, de service aan de vissers en vishandel te continueren en beter op toekomstige ontwikkelingen in te spelen. De gemeenten Sluis en Vlissingen bezitten aandelen in de Holding Zeeuwse Visveiling BV. De verhouding is hierbij 35 : 65. Deze verhouding is gebaseerd op de inbreng-/balanswaarde van de visveilingen per 31 december 2004. Het verlies van de veiling te Breskens komt voor rekening van de gemeente Sluis. De raad van commissarissen van de Holding bestaat uit 3 leden. Twee leden op basis van een voordracht door de vertegenwoordiger in de algemene vergadering van aandeelhouders van de gemeente Vlissingen en één lid op basis van een voordracht door de vertegenwoordiger in de algemene vergadering van aandeelhouders van de gemeente Sluis. De Algemene vergadering van aandeelhouders bestaat uit twee leden. De gemeenten Sluis en Vlissingen hebben beide een vertegenwoordiger in de AVA van de Holding. Directeur van de Holding is de voormalige directeur van de Zeeuwse Visveiling Breskens NV. De Holding Zeeuwse Visveiling B.V. draagt bij aan de doelstellingen van programma 4, Economische zaken. Realisatie voornemens, wijzigingen belang/vertegenwoordiging etc.: De planvorming voor de Handels- en Visserijhaven ontwikkelt zich minder snel als we hoopten. De gesuggereerde invulling van de vismijn vormt samen met de ontwikkelingen rond het visserijmuseum een belangrijk element in de invulling van ontwikkelingsplan. Overzicht verbonden partijen In de productenrealisatie is een overzicht verbonden partijen opgenomen als bijlage. Hierin worden alle verbonden partijen genoemd met daarbij de volgende onderdelen: Naam verbonden partij Vestigingsplaats Openbaar belang dat wordt behartigd Verandering in het belang in 2008 Eigen vermogen per 1 januari en 31 december 2008 Vreemd vermogen per 1 januari en 31 december 2008 Rekeningresultaat over 2008


PAGINA 76

GEMEENTE SLUIS

3.5

Paragraaf Financiering

Algemeen Op 1 januari 2001 is de Wet financiering decentrale overheden (wet fido) in werking getreden. De Wet fido stelt regels voor het financieringsgedrag van decentrale overheden; in het bijzonder gaat het om regels voor het beheersen van financiële risico‟s, zowel op aangetrokken als op uitgezette middelen, en voor het beheer van treasury. Naast de invoering van deze wet is in het Besluit begroting en verantwoording de verplichting tot het opstellen van financieringsparagrafen in de toelichting op de begroting en het jaarverslag opgenomen. Begin 2008 is het treasurystatuut van de gemeente Sluis opnieuw vastgesteld. In dit statuut is de beleidsmatige infrastructuur van de treasuryfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. De belangrijkste punten, naast de voorschriften vanuit de Wet fido, van dit statuut zijn: Gelden worden alleen uitgezet bij banken met een zogenoemde A-rating of hoger; Ter bepaling van het interne liquiditeitsrisico wordt een korte termijn (looptijd tot een jaar) liquiditeitenplanning, evenals een meerjarige liquiditeitenplanning opgesteld; Het aantrekken van leningen geschiedt door een offerte aan te vragen bij ten minste 2 financiële instellingen; Het statuut biedt de gemeente de mogelijkheid om gebruik te maken van derivaten. Vooralsnog worden deze niet toegepast. Toezicht Provincie De provincie ziet toe op verantwoorde externe financiering binnen de kasgeldlimiet en de risiconorm. De provincie toetst beide normen uit hoofde van het financiële toezicht. Bij (verwachte) overschrijding van de kasgeldlimiet gedurende twee opeenvolgende kwartalen of bij verwachte overschrijding van de renterisiconorm dient de gemeente ontheffing te vragen dan wel een plan voor te leggen ter verbetering van de situatie. Kredietrisico op verstrekte gelden Leningen en garanties worden slechts verstrekt uit hoofde van “de publieke taak” en aan door uw gemeenteraad goedgekeurde derde partijen. Onderstaande instellingen hebben nog een schuldrestant van: Stichting Ledeltheater € 15.882 Stimuleringsfonds Volkshuisvesting 309.916 Dorpsraad Nieuwvliet 4.150 Geldlening Spuiplein Breskens 16.666 Muziekvereniging Harmonie Oostburg 1.815 Postagentschap IJzendijke 2.500 Schuttersvereniging Willem Tell 5.445 Pc-prive project 1.234 Fietsproject 21.593 Totaal € 379.201 In 2008 zijn de geldleningen aan de muziekvereniging OBK IJzendijke en de EHBO IJzendijke volledig afgelost. Kasgeldlimiet De begrenzing van de renterisico‟s op de gemeentelijke kortlopende middelen (zowel opgenomen als uitgezet) vindt plaats door het vaststellen van de kasgeldlimiet. Dit is geconcretiseerd in de vorm van een maximum percentage van het begrotingstotaal dat gedurende enig jaar met kortlopende middelen mag worden gefinancierd. Het percentage is door de minister van Financiën vastgesteld op 8,5. Het streven van de gemeente is er op gericht om, binnen de kasgeldlimiet, een deel van de financieringsbehoefte te dekken door middel van kortlopende leningen (korter dan 1 jaar). Dit heeft een aantal voordelen. Ten eerste is de rente op kortlopende leningen nagenoeg altijd lager dan de rente van langlopende geldleningen. Ten tweede ontstaat daardoor meer flexibiliteit als eerder dan verwacht grote bedragen worden ontvangen. Er moeten dan geen overtollige geldmiddelen uitgezet worden. De kasgeldlening kan snel afgelost worden. PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF FINANCIERING

PAGINA 77

GEMEENTE SLUIS

In 2008 is de kasgeldlimiet vastgesteld op € 4.711.000. Dit is 8,5 % van € 55.422.000 e (begrotingstotaal). In de 1 kwartaal is de kasgeldlimiet met € 1.175.000 overschreden. Dit kwam voornamelijk doordat in het voorgaande jaar al diverse kasgeldleningen waren afgesloten. Dit kon in e het 1 kwartaal niet meer opgevangen worden met de belastinginkomsten. In april is besloten om een deel van de kasgeldleningen om te zetten in een langlopende geldlening. Er is een vaste geldlening van 7 miljoen voor 5 jaar vast aangetrokken. In de overige kwartalen is de kasgeldlimiet niet meer e overschreden. Door de vele uitgaven was het wel nodig om in het 4 kwartaal een aantal grote kasgeldleningen af te sluiten. Mutaties in leningenportefeuille Onderstaand overzicht geeft inzicht in de langlopende geldleningen. De bedragen zijn x € 1.000. Stand per 1 januari 2008 Nieuwe geldleningen Reguliere aflossingen Stand per 31 december 2008

€ € € €

47.578 7.000 2.212 -/52.366

In 2008 is een langlopende geldlening afgesloten van € 7 miljoen voor 5 jaar vast met een rentepercentage van 3,822 %. Deze geldlening komt niet in aanmerking voor renteaanpassing. Renterisiconorm en renterisico vaste schuld De begrenzing van de renterisico‟s op de gemeentelijke langlopende geldleningenportefeuille (zowel opgenomen als uitgezet) vindt plaats door het vaststellen van een Renterisiconorm. Deze norm is geconcretiseerd in de vorm van een maximum percentage van deze portefeuille waarvan in enig jaar de rente door herfinanciering of renteherziening mag worden gewijzigd. Het percentage is door de minister van Financiën vastgesteld op 20. Stijgt of daalt de marktrente in enig jaar sterk, dan werkt dat door in maximaal 20% van de gemeentelijke langlopende geldleningenportefeuille. De renterisiconorm voor de gemeente is vastgesteld op 20% van € 47.577.832 = € 9.515.566. De renterisico op de vaste schuld bedraagt € 2.212.000. Hieruit blijkt dat de gemeente in 2008 binnen de norm is gebleven. Dit komt omdat de gemeente enkel rekening gehouden heeft met het aantrekken van geldleningen voor 25 jaar met een vast rentepercentage. In 2008 is een geldlening aangetrokken voor 5 jaar maar wel met een vast rentepercentage. Deze geldlening heeft verder geen negatieve gevolgen voor de renterisiconorm. Liquiditeitenplanning Op basis van een zo nauwkeurig mogelijke voorspelling van de in- en uitgaande geldstromen kan de organisatie tijdig actie ondernemen om tekorten aan te vullen en overschotten uit te zetten. In de praktijk is gebleken dat de vaste bedragen zoals salarissen, uitkeringen, geldleningen, algemene uitkering, belastingen e.d. goed in beeld te brengen zijn. De bedragen die wekelijks betaald worden zijn niet goed in beeld te brengen. Om deze problematiek op te vangen is eind 2007 een start gemaakt om de verplichtingenadministratie per budgethouder te implementeren. Dit geeft een beter beeld wat er op korte termijn betaald moet worden. Tevens is in 2008 het digitaal afhandelen van de facturen en een betaaltermijn van 30 dagen ingevoerd. Dit heeft ertoe geleid dat de interne afhandeling van de ontvangen facturen aanzienlijk is verbeterd. Eind 2008 is het treasuryprogramma van de BNG aangeschaft. Hierin kunnen alle prognoses van uitgaven en inkomsten ingevoerd worden waardoor een betere liquiditeitenplanning gemaakt kan worden. In het programma worden ook de realisaties weergegeven waardoor na verloop van tijd de afwijkingen tussen prognose en realiteit bekend zijn. Aan de hand hiervan kunnen er aanpassingen plaatsvinden. Zowel de planning als de realiteit kunnen in grafieken worden weergegeven. Rente Het verschil tussen de geraamde en de werkelijk betaalde rente van lang geld is als volgt: Begroting Rekening Voordelig verschil

€ 2.649.685 € 2.507.427 € 142.258

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF FINANCIERING

PAGINA 78

GEMEENTE SLUIS

Dit voordelig verschil wordt veroorzaakt doordat de geplande nieuwe geldlening voor een lager bedrag (€ 7 miljoen i.p.v. € 7,75 miljoen), een lager rentepercentage (3,822% i.p.v. 5%) en pas in februari 2008 is afgesloten. Het verschil tussen de geraamde en de werkelijk betaalde en ontvangen rente van kort geld (incl. rekening-courant) bedraagt in totaal € 29.056 voordelig. Rekeningstructuur Een goede bankrekeningstructuur bevordert effectief saldobeheer. Een dergelijke structuur bestaat uit een beperkt aantal rekeningen en een beperkt aantal bankrelaties. De huisbankier van de gemeente is de Rabobank Zeeuws Vlaanderen. Tevens is er een rekening bij de Bank Nederlandse Gemeenten, de Postbank en de Fortisbank. Tenminste eenmaal per jaar worden er contacten onderhouden met de betreffende bankinstellingen. De kredietlimiet is het maximale debetsaldo op een rekening-courant bij een financiële instelling. Sluis heeft een kredietlimiet van € 3.000.000 bij de Rabobank en bij de BNG. In 2008 is het traject opgestart voor nieuw huisbankierschap. Hiervoor is offerte opgevraagd bij de Rabobank en bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Uit deze offertes is gebleken dat de Rabobank hierbij de beste condities had voor de gemeente. Er is een contract afgesloten voor het huisbankierschap voor 4 jaar. Dit contract is begin 2009 ingegaan.


PAGINA 79

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 80

GEMEENTE SLUIS

3.6

Paragraaf Bedrijfsvoering

Personeel en Organisatie Bestuursakkoord In het bestuursakkoord is vastgelegd dat er een maximale formatieomvang vastgesteld moet worden in relatie tot de dienstverlening. In dit verband heeft Atos Consulting een onderzoek uitgevoerd naar de noodzakelijke formatie voor de uitvoering van de gemeentelijke taken. Bij de uitvoering heeft Atos rekening gehouden met de specifieke omstandigheden die gelden voor de gemeente Sluis. Conclusie van het onderzoek is dat voor de uitvoering van de taken in 2008 een formatie nodig is van 207,9 fte, dit is 18,2 fte minder dan in de begroting voor 2008 is opgenomen. In het rapport is verder aangegeven dat er mogelijkheden zijn om de uitvoering van taken te regionaliseren en uit te besteden. Het budgettaire effect van het onderzoek is dat er voor 22,2 fte minder formatie in de begroting opgenomen kan worden. Door de uitstroom van personeel in 2008 niet op te vullen is de bezetting per 1 januari 2009 reeds gedaald naar 207,7 fte. In afwachting van de reorganisatie is het formatieverlies op een aantal plaatsen opgevangen door externen waardoor het budgettaire effect niet gerealiseerd is. Op basis van het Atos-rapport is in de begroting 2009-2012 een taakstellende bezuiniging opgenomen. Deze bezuiniging dient gehaald te worden maar het Atos-rapport is niet leidend voor de wijze waarop dit gebeurt. De verwachting is dat de bezuiniging behaald kan worden door een slimme inrichting van de nieuwe organisatie. Resultaatgericht werken De P&O-cylcus van het maken van afspraken met medewerkers, het voeren van resultaat-- en beoordelingsgesprekken, het opleiden van medewerkers en het ontwikkelen van medewerkers is een belangrijke taak van leidinggevenden. De voortgang van de cyclus is vastgelegd in de Resultaatmanager. Gebleken is dat in 2008 met 70% van de meewerkers resultaatafspraken gemaakt zijn, het voltooien van de cyclus verliep minder omdat maar 24% van de medewerkers beoordeeld werd. Verklaring hiervoor is met name het wisselend (in enkel gevallen extern) management en het ontbreken van een rechtspositioneel verband met de individuele beloning. Personeels- en organisatiebeleid In 2008 is overeenstemming bereikt over de nieuwe organisatiestructuur volgens het directiemodel. Ook werd een Sociaal Statuut vastgesteld voor de reorganisatie om te komen tot de nieuwe structuur. Een eerste stap is gemaakt om de rechtspositieregelingen aan te sluiten bij de landelijk geldende CAR en UWO waarbij eerder vastgestelde eigen of afwijkende regelingen in een bijlage zullen worden opgenomen. Besluitvorming hierover dient nog plaats te vinden. In dit verband staat ook de beloningsstructuur ter discussie. Personele bezetting Het niet invullen van vacatures in combinatie met enkele langdurige verzuimgevallen heeft in 2008 geleid tot inhuur van externen, inhuurkrachten en uitzendkrachten. Capaciteitsproblemen waren er met name bij de afdeling Bevolking, bij de afdeling Ontwikkeling voor het onderdeel Planologie en de sector Middelen voor wat betreft het management. Bij de stafafdeling Personeel en Organisatie is extra personeel ingezet in het kader van de voorbereiding van de reorganisatie. Naar verwachting zal de inhuur in de meeste gevallen voortgezet worden tot aan de reorganisatie. ICT en Interne Zaken In 2008 wordt het voorwerk voor de bezuinigingen in 2009 in gang gezet. Een besparing door de invoering van het gebruik van kunststof koffiebekers en het overnemen van de postrondes in eigen beheer gaat de gemeente een structurele bezuiniging opleveren van € 33.000. Verder worden de mogelijkheden om samen in te kopen met Terneuzen, Hulst en het waterschap op het gebied van schoonmaak, kantoorartikelen en tijdschriften verder uitgewerkt. In 2009 moeten deze geëffectueerd worden.

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING

PAGINA 81

GEMEENTE SLUIS

Het gebruik van de raadszaal in het Belfort: De inzet van bodes personeel tijdens vergaderingen en bijeenkomsten moet gezien het aantal overuren gereduceerd worden. Het beleid voor het gebruik van het Belfort wordt in 2008 aangepast. Indien partijen het Belfort willen gebruiken voor niet-commerciële doeleinden kan dit voor een bedrag van € 60 per uur exclusief BTW. Dit als tegemoetkoming in de kosten van de bode-uren, het elektriciteitsverbruik en de verwarmingskosten. De ontwikkelingen bij digitalisering volgen elkaar snel op. Om langs gestructureerde weg alle aspecten uit te voeren is in 2008 het Informatiebeleidsplan opgesteld en vastgesteld. In dit plan staat vermeld hoe de gemeente Sluis vanuit de huidige situatie naar de noodzakelijk geachte situatie kan migreren. Er zijn totaal 17 projecten benoemd om het informatiebeleidsplan te realiseren. Bij de projecten zijn de financiële gevolgen en personele inspanningen aangegeven. Enkele projecten zijn inmiddels afgerond. Dit zijn het Informatiebeveiligingsplan en de inzet van toekomstgerichte Internet telefonie. De realisering ervan is geschied binnen de financieel beschikbaar gestelde middelen uit de Kadernota. Diverse projecten zijn nog lopend. Daarbij is het streven de meeste af te ronden in 2009. Het gaat om de realisatie van het Klant Contact Centrum in al haar onderdelen, t.w. de fysieke balie in de voormalige RABO bank en de digitale balie, zijnde de website waar inwoners en ondernemers zaken kunnen afhandelen met de gemeente. Later wordt ook gewerkt aan de telefonische loketfunctie, het zogenaamde Call Center. Zo het er nu uitziet, blijven de investeringen ook hiervan binnen de financiële kaders. Tevens is een volgende stap gezet met het project Documentair Management Systeem. Het systeem is een effectief volgsysteem voor post en archivering, gekoppeld aan werkprocesbeschrijvingen. Dit laatste vormt onderdeel binnen het Documentair Structuur Plan, dat eveneens in projectmatige zin wordt uitgevoerd. Er zijn diverse wettelijke eisen waaraan de gemeente moet voldoen en die een relatie hebben met digitalisering en dienstverlening door de gemeente. Het gaat om de Wet omgevingsvergunning en de Basisregistraties, waaronder die voor Adressen en Gebouwen. Beide wetten treden per 1 januari 2010 in werking. De gemeente werkt in projectmatige zin aan de uitvoering ervan. Zo het er nu uitziet is deze tijdig gereed en blijven de investeringen binnen de aangegeven financiële grenzen. Op meerdere plaatsen wordt gekeken naar mogelijkheden om de uitgaven voor ICT terug te dringen. Hiertoe wordt de datacommunicatie (onder ander KPN telefonie en mobiele telefonie) efficiënter ingericht en ingezet. Daarnaast kijken wij naar de noodzaak van onderhoud op apparatuur en programmatuur. Ook het printen en kopiëren is aandachtsgebied voor bezuinigingen. Tenslotte onderzoeken wij momenteel de mogelijkheid van samenwerking met Hulst, later wellicht ook Terneuzen op het brede gebied van Informatie- en Communicatietechnologie, ICT. De toename van specialismen binnen dit veld en de noodzaak voor Sluis optimale dienstverlening te bieden, vereisen dit. In het najaar van 2009 verwachten wij de eerste positieve resultaten, die tot doel hebben de kosten (investeringen door samen te werken) verder terug te dringen, c.q. niet hoger te laten oplopen.

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING

PAGINA 82

GEMEENTE SLUIS

3.7

Paragraaf Grondbeleid

Algemeen In de loop van 2008 is het bouwrijpmaken van het bedrijventerrein Stampershoek-Zuid te Oostburg afgerond. Tevens zijn toen de voorbereidingen gestart om de uitbreiding van het bedrijventerrein Deltahoek te Breskens bouwrijp te maken. Verder zijn in 2008 op basis van de woonvisie selectief nieuwbouwlocaties voor woningbouw ontwikkeld. Samenvatting van het gerealiseerde beleid in de loop van 2008: Er wordt slechts rente over de boekwaarden (investeringen) van de plannen bijgeschreven, wanneer dit mogelijk is, mede gelet op de te verwachten opbrengsten voor grondverkopen in die plannen. Voor 2008 betrof dit de plannen Cavelot (Cadzand-Bad), Groote Jonkvrouw (IJzendijke-Oost) en Duinhof (Cadzand-Bad). Bedrijventerreinen in exploitatie Stampershoek-Zuid, Oostburg In 2008 zijn de aansluitingen op de rotonde van de rondweg en op de rotonde bij de watertoren gerealiseerd, waarbij de doorgaande route van/naar de kern Oostburg het nieuwe terrein doorsnijdt. De uitbreiding is nu helemaal bouwrijp. Een aantal kandidaat-kopers had een optie op een stuk grond genomen, maar die opties zijn inmiddels verlopen. De noordelijke uitbreiding gaat definitief niet door. Momenteel vinden voorbereidingen plaats, o.a. taxatie van de grond in het noordelijke deel, waarna verkoop als landbouwgrond kan plaatsvinden. Per ultimo 2008 is de bestaande voorziening van € 600.000 voor de opvang van het verwachte verlies verhoogd met € 250.000. Deltahoek (uitbreiding), Breskens Startsein voor het bouwrijpmaken is eind 2008 gegeven. In de loop van het eerste halfjaar 2009 zal dit bouwrijpmaken voltooid worden. Totaal is dan ca. 8,2 ha netto terrein voor uitgifte beschikbaar. Tot nu toe is er 1 kandidaat-koper en 2 ondernemers hebben intussen ook interesse getoond. e

Technopark 2 fase, Schoondijke Er is ca. 3,4 ha netto uit te geven bedrijventerrein beschikbaar. Helaas is er tot op heden geen belangstelling. Mede daardoor wordt thans nagegaan, of verruiming van de planologische mogelijkheden tot vestiging uitgebreid kan worden met een mogelijke vestiging van minder technologisch gespecialiseerde bedrijven. De Vlaschaard, Eede Na uitgifte van ca. 4.300 m² in 2008 is thans nog ca. 3,1 ha bedrijventerrein voor uitgifte beschikbaar. Vanuit België is regelmatig interesse, omdat in de grensgemeenten (o.a. Maldegem) geen bouwrijp terrein beschikbaar is. Tot nu toe heeft dit in 2007 in een daadwerkelijke uitgifte van 2.070 m² grond op de Vlaschaard aan 2 Belgische ondernemers geresulteerd. De grondprijs in de Belgische grensgemeenten is sedert april 2008 weliswaar ca. € 15 per m² excl. btw lager, maar daar staat tegenover dat het Vlaschaard-terrein bouwrijp is en een snelle realisatie van vestiging van een onderneming daardoor mogelijk is. Woningbouw plannen Op basis van de Woonvisie gemeente Sluis 2005 kunnen selectief nieuwbouwlocaties worden ontwikkeld. Tegelijkertijd moet ingezet worden op de herstructurering van de bestaande woningvoorraad. Vanuit beide ontwikkelingen wordt invulling gegeven aan de vraag naar woningen vanuit de specifieke doelgroepen ouderen en starters. Voor de kernen Aardenburg, Breskens, Eede, IJzendijke, Oostburg en Sluis is de woonvisie uitgewerkt met uitvoeringsprogramma‟s. Er is praktisch geen bouwgrond meer voorradig. De bouwplannen in het gebied Euregiotuinen (thans “De Kreeke”) en Oostburg-West (vm. Waterburg) zijn nog steeds in het stadium van ontwikkeling. Deze locaties bieden plaats voor naar schatting 301 woningen. Ook is er een initiatief van een projectontwikkelaar voor een woningbouwproject op de locatie Dierkenssteenweg/Grotendam te Oostburg. Tevens is er belangstelling voor de realisering van woningbouw op de “inbreidingslocatie” Violetstraat/Langestraat, Oostburg. Realisering van woningbouw op voornoemde locaties draagt in positieve zin bij aan de provinciale doelstelling, de bundeling.

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF GRONDBELEID

PAGINA 83

GEMEENTE SLUIS

De herontwikkeling van De Burght te Oostburg als woonzorgcomplex is - deze betiteling zegt het al complex. Na de sloop van het oude gebouw zijn de diverse onderzoeken voor de ruimtelijke onderbouwing, benodigd voor de planologische regeling van de nieuwbouw, uitgevoerd. De mogelijke uitbreiding van het woonzorgcomplex Coensdike te Aardenburg wordt nader onderzocht door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Dit onderzoek vindt plaats als pilot op initiatief van de provincie. Daarnaast zijn er meerdere plannen voor de bouw van appartementen, zowel voor permanente- als voor recreatieve bewoning, o.a. Cavelot en Duinhof te Cadzand-Bad (permanent en recreatief) en De Smeedtoren te Sluis (permanent). Voor de kern IJzendijke is met de vaststelling van het bestemmingsplan “Kom IJzendijke” de basis gelegd voor de realisering van het plan “De Groote Jonkvrouw”. Dit plan zal in 4 fasen worden uitgevoerd. Het voorgaande heeft te maken met zowel de situatie in het veld, als met de markteconomische situatie. De 4 fasen voorzien in totaal in de bouw van 89 eengezinswoningen in gevarieerde prijsklassen (starters en vrije sector) en 42 kavels voor vrijstaande woningen. In 2008 is besloten om alle eerder door de gemeente voor de realisering van dit plan aangekochte eigendommen te verkopen aan de projectontwikkelaar Van der Poel b.v. Doel daarvan is de gemaakte kosten voor dit project zo snel mogelijk terug te verdienen en om als gemeente het exploitatierisico te vermijden. In de kern Breskens is Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gestart met de realisatie van het plan Roode Polder. In dit plan worden 24 twee-onder-één-kapwoningen en 7 vrijstaande woningen gebouwd en worden 28 kavels voor vrijstaande woningen uitgegeven. Naast deze nieuwbouwplannen zijn er ook plannen tot herstructurering van de bestaande woningvoorraad (sloop en vervangende nieuwbouw), zoals de Haven 14-64 in Aardenburg. In de kern Sluis zijn in opdracht van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen 10 woningen aan de J.H. van Dalestraat gebouwd (o.a. op het perceel van de vm. peuterspeelzaal). Voor de locatie vm. gemeentewerkplaats aan de R. van Rijnstraat in Schoondijke heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen in principe belangstelling. Over de invulling van deze locatie vinden momenteel onderhandelingen plaats. Samenvattend zijn momenteel de volgende nieuwbouwlocaties in ontwikkeling: Oostburg: - De Kreeke (vm. Euregiotuinen) - Brugsevaart (golfdomein) - Locatie Dierkenssteenweg/Grotendam (grenzend aan complex Hoogendamme) Sluis: - Groenevelt II - Smeedtoren (locatie voormalige gymzaal, bibliotheek, St. Janschool) - Kloosterstraat en Zuiddijkstraat (afhankelijk van de resultaten van het archeologisch onderzoek) Breskens: - Roode Polder (in uitvoering) Cadzand-Bad: - Duinhof - Cavelot IJzendijke: - De Groote Jonkvrouw (fase 1 gestart) Aardenburg: - Coensdike Verder zijn er de volgende plannen voor herontwikkelingslocaties: Aardenburg: - Haven 14-64, Aardenburg Schoondijke: - R. van Rijnstraat Oostburg: - Violetstraat/Langestraat - De Burght


PAGINA 84

GEMEENTE SLUIS

Investeringen in bedrijventerreinen en woningbouwterreinen t/m 2008: Naam plan

Boekwaarde t/m 2008 Bedragen in € (afgerond)

Bedrijventerreinen: Technopark (vm.voetbalveld), Schoondijke e Technopark 2 fase, Schoondijke Deltahoek (uitbreiding), Breskens Vlaschaard, Eede Stampershoek-Zuid (uitbreiding), Oostburg

23.700 1.633.000 1.814.500 749.700 3.331.200

Totaal boekwaarde Bedrijventerreinen t/m 2008:

7.552.100

Woningbouwterreinen: ISV Smeedtoren, Sluis ISV Haven, Aardenburg Cavelot, Cadzand Waterburg, Oostburg Commerswerve, Oostburg Tragel Oost 19a, Schoondijke IJzendijke-Oost Euregiotuinen, Oostburg Duinhof, Cadzand Vm.varkensstallen, Oostburg Bouwlocatie, Eede R. van Rijnstraat, Schoondijke

458.500 -786.600 213.000 694.800 295.900 302.600 3.521.400 500.000 95.900 3.871.300 6.400 30.500

Totaal boekwaarde Woningbouwterreinen t/m 2008:

9.203.700

Totale boekwaarde t/m 2008:

16.755.800

De totale boekwaarde van alle plannen (woningbouw en bedrijventerreinen) nam toe van ca. € 15,8 miljoen per 31 december 2007 met een bedrag van ca. € 1 miljoen tot ca. € 16,8 miljoen per 31 december 2008. De toename kwam o.a. door het voltooien van het bouwrijpmaken van de uitbreiding van het bedrijventerrein Stampershoek-Zuid (ca. € 0,4 miljoen). Voor dit plan werd per ultimo 2008 een extra voorziening gevormd ad. € 250.000, waarmee de boekwaarde werd verlaagd. Het voordelige plansaldo van het oude deel van het bedrijventerrein Deltahoek bedroeg per ultimo 2008 ca. € 0,6 miljoen. Dit voordelige saldo werd toegevoegd aan de reserve grondexploitatie. Als gevolg van het voorgaande nam de geïnvesteerde boekwaarde in de bedrijventerreinen totaal met ca. € 0,7 miljoen toe t.o.v. 2007. De totale boekwaarde van de woningbouwterreinen nam in 2008 met ca. € 0,3 miljoen toe t.o.v. het voorgaande jaar. Overzicht geïnvesteerd vermogen in grondexploitatie in de loop van 2008: Omschrijving: Specificatie geïnvesteerd vermogen per 1-1-2008: Nog niet in exploitatie genomen gronden Bedrijventerreinen in exploitatie Woningbouwterreinen in exploitatie Totaal geïnvesteerd per 1-1-2008: Specificatie toename/afname geïnvesteerde vermogen nog niet in exploitatie genomen gronden in 2008: Investeringen Ontvangen huren en pachten PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF GRONDBELEID

Bedragen x € 1.000 9.139 6.517 125 15.781

402 -2 PAGINA 85

GEMEENTE SLUIS

Diverse opbrengsten Bijdrage reserve grondexploitatie Opbrengst gronduitgifte Afboeking nadelig saldo gerealiseerde verkopen minus kosten afgewikkelde plannen Toename geïnvesteerd vermogen in 2008: Specificatie toename/afname geïnvesteerde vermogen bedrijventerreinen in exploitatie in 2008: Investeringen Opbrengst gronduitgifte Ontvangen huren en pachten Vorming voorziening Bijdragen provincie Afboeking voordelig saldo gerealiseerde verkopen minus kosten afgewikkelde plannen Toename geïnvesteerd vermogen in 2008: Specificatie toename/afname geïnvesteerde vermogen woningbouwterreinen in exploitatie in 2008: Investeringen Opbrengst gronduitgifte Afboeking voordelig saldo afgewikkelde plannen Afname geïnvesteerd vermogen in 2008: Specificatie toename/afname geïnvesteerde vermogen in ISV complexen (stads- en dorpsvernieuwing) in 2008: Investeringen Bijdragen provincie (subsidie) Diverse opbrengsten Afname geïnvesteerd vermogen in 2008:

-7 -15 -1 -15 362

1.364 -420 -7 -250 -53 74 708

23 -165 48 -94

228 -223 -6 -1

Totaal geïnvesteerd vermogen per 31 december 2008: Gronden in eigendom van de gemeente per 31 december 2008: Geïnvesteerd vermogen plannen in exploitatie per ultimo 2008: Af: Grond op bedrijventerreinen (verkoopwaarde) Bouwgrond voor woningbouw (verkoopwaarde) Bij: Raming nog te verrichten uitgaven voor de exploitatie: Voordelig saldo waarde gronden in exploitatie (hogere verkoopwaarde): Geïnvesteerd vermogen plannen nog niet in exploitatie per ultimo 2008: Gronden tegen aankoopwaarde à € 7,50 per m²: Af: Grond voor woningbouw Meer investering dan aankoopwaarde gronden (nog niet in exploitatie): Onderwaarde van de gronden in eigendom: e Bij: Risico 2 fase Brugse Vaart (vm.varkensstallen) Globale indicatie van het geraamde tekort bij theoretische bedrijfsbeëindiging per 31 december 2008:


16.756 Aantal m²

Bedragen x € 1.000

Bedragen x € 1.000

6.796 282.436

-16.074

5.233

-785 6.728 -3.335 9.960

526.187

-3.946 6.014 2.679 1.900

4.579

PAGINA 86

GEMEENTE SLUIS

Het geraamde tekort komt uit op een bedrag van ca. € 4.579.000. Dit bedrag wordt meegenomen in de inventarisatie van de risico‟s. Verwezen wordt naar de paragraaf weerstandsvermogen. De reserve grondexploitatie bedraagt € 529.000 en maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit. Er zijn binnenkort geen voordelige exploitatiesaldi van af te wikkelen plannen te verwachten, waardoor de reserve grondexploitatie op korte termijn niet noemenswaardig zal toenemen.


PAGINA 87

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 88

GEMEENTE SLUIS

3.8

Paragraaf Rechtmatigheid

Inleiding Op grond van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) zijn in dit document zeven voorgeschreven paragrafen opgenomen. Het doel van deze paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de jaarrekening staan worden gebundeld, waardoor uw raad voldoende inzicht krijgt. Het BBV staat het toe dat gemeenten zelf extra paragrafen toevoegen. Deze paragraaf rechtmatigheid is de enige niet voorgeschreven paragraaf. Wat is rechtmatigheid? Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Registeraccountants (NIVRA) hebben zich verenigd in het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG). Het PRPG heeft rechtmatigheid gedefinieerd. Bij rechtmatigheid in het kader van de accountantscontrole moet worden vastgesteld dat baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. De accountant hoeft niet vast te stellen of álle handelingen conform de geldende wet- en regelgeving zijn verricht. De aandacht blijft beperkt tot die handelingen waaruit financiële gevolgen voortkomen die als baten, lasten en/of balansmutaties in de jaarrekening dienen te worden verantwoord. Met andere woorden: het gaat om de financiële beheershandelingen. Kaders rechtmatigheid in controleprotocol Op 27 maart 2008 heeft uw raad het controleprotocol voor de accountantscontrole van de jaarrekeningen 2007 en 2008 vastgesteld waarbij u keuzes heeft gemaakt voor onderstaande onderdelen. De accountant heeft zich bij zijn oordeelsvorming geconformeerd aan deze kaders. voorwaardencriterium (alleen artikelen inzake recht, hoogte en duur); begrotingscriterium (enkele budgetoverschrijdingen uitgezonderd); M&O-criterium (welke maatregelen zijn er ter voorkoming van Misbruik en Oneigenlijk gebruik); goedkeuringstolerantie (goedkeurende verklaring als fouten in de jaarrekening 1% v.d. lasten); rapporteringtolerantie (geconstateerde fouten ≥ € 50.000 en onzekerheden ≥ € 150.000 worden vermeld in het rapport van bevindingen). Voorwaardencriterium Eerst zijn alle externe en interne wetten en regels geïnventariseerd. In het normenkader hebben wij vastgesteld welke wetten en regels in Sluis (kunnen) leiden tot lasten, baten en balansmutaties. Op 19 februari 2009 hebben wij u per brief geïnformeerd over het aldus vastgestelde normenkader 2008. In overleg met de accountant is op basis van een risicoanalyse bepaald dat onderstaande processen onderdeel moeten zijn van de (financiële) rechtmatigheidcontrole. PwC heeft verbijzonderde interne controlewerkzaamheden verricht op de rechtmatige totstandkoming van de volgende kostensoorten, opbrengsten en balansmutaties. Lasten Inkoop en aanbestedingen Lonen en salarissen Subsidieverstrekking Verstrekkingen WMO Verstrekkingen leerlingenvervoer Onderwijshuisvesting

Baten Onroerend zaakbelasting Rioolrecht Bouwleges Parkeerbelasting Toeristenbelasting Algemene uitkering Dividend Grondverkopen Subsidies van derden

Balansmutaties Betalingsverkeer Aantrekken van leningen Uitzetten van leningen Debiteurenbeheer Mutaties in voorzieningen

Begrotingscriterium Het begrotingscriterium is als volgt omschreven in het controleprotocol: Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma's. In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF RECHMATIGHEID

PAGINA 89

GEMEENTE SLUIS

door de raad zijn vastgesteld (budgetrecht). Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn. In de jaarrekening zijn alle afwijkingen ten opzichte van de begroting (na wijziging) toegelicht. Niet alle afwijkingen zijn echter fouten in de zin van de rechtmatigheidcontrole. Uitgaven waarbij ons college heeft gehandeld binnen het door uw raad gestelde beleid, zijn in principe niet strijdig met het budgetrecht. Wel dienen we tijdig overschrijdingen toe te lichten, begrotingswijzigingen voor te stellen of aanvullende verklaringen te geven. M&O-criterium Het criterium voor misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) staat als volgt in het controleprotocol: Misbruik is het opzettelijk niet, niet tijdig, onjuist of onvolledig verstrekken van gegevens met als doel ten onrechte overheidssubsidies of -uitkeringen te verkrijgen of niet dan wel een te laag bedrag aan heffingen aan de overheid te betalen. Oneigenlijk gebruik is het door het aangaan van rechtshandelingen, al dan niet gecombineerd met feitelijke handelingen, verkrijgen van overheidsbijdragen of het niet dan wel tot een te laag bedrag betalen van heffingen aan de overheid, in overeenstemming met de bewoordingen van de regelgeving maar in strijd met het doel en de strekking daarvan. Om misbruik en oneigenlijk gebruik van overheidsgelden te voorkomen zijn beheersmaatregelen nodig die functioneren. In tegenstelling tot andere getrouwheids- en rechtmatigheidsaspecten gaat het bij het M&O-criterium in het bijzonder om vast te stellen dat in de organisatie effectieve maatregelen zijn getroffen om misbruik te voorkomen, dan wel op te sporen en dat de vigerende wet- en regelgeving duidelijk is, aangepast is aan actuele omstandigheden en te handhaven is. In veel processen (zoals bijstandverlening en subsidieverstrekking) zijn daarom maatregelen genomen die misbruik en oneigenlijk gebruik moeten tegengaan. Voorbeelden van deze beheersmaatregelen zijn fraudepreventie, handhaving, voorlichting en de actualisering van wet- en regelgeving. Het vastleggen en vaststellen van beleid op het gebied van misbruik en oneigenlijk gebruik is niet samengevat in een overkoepelende nota.

PROGRAMMAREKENING 2008 PARAGRAAF RECHMATIGHEID

PAGINA 90

GEMEENTE SLUIS

Sluis, DE RAAD VAN DE GEMEENTE SLUIS, De griffier,

De voorzitter,

mr. P.T.G. Claeijs

J.F. Sala


PAGINA 91

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 92

GEMEENTE SLUIS

Jaarrekening

PROGRAMMAREKENING 2008 JAARREKENING

PAGINA 93

GEMEENTE SLUIS

PROGRAMMAREKENING 2008 JAARREKENING

PAGINA 94

GEMEENTE SLUIS

4

Financiële jaarrekening

4.1

Overzicht van baten en lasten

In de onderstaande tabel is het totaaloverzicht opgenomen ingedeeld in de programma‟s uit de programmabegroting. Een nadere toelichting op de bedragen in de tabel is te vinden in de financiële analyses in het jaarverslag en de jaarrekening. Programma (in duizenden euro’s)

1. Algemeen bestuur 2. Openbare orde en veiligheid 3. Verkeer, vervoer en waterstaat 4. Economische zaken 5. Onderwijs 6. Cultuur en recreatie 7. Sociale voorzieningen en zorg 8. Volksgezondheid en milieu 9. Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Resultaat voor bestemming Mutaties reserves: Resultaat na bestemming

Begroting 2008 voor wijziging

Begroting 2008 na wijziging

Saldo Lasten -4.664 5.253 -1.794 2.116

Baten 1.182 317

Rekening 2008

Lasten 5.019 1.911

Baten 355 117

Saldo Lasten -4.071 5.259 -1.799 2.162

5.507

1.570

-3.937

6.215

3.219

-2.996

2.761 3.408 7.994 13.780

1.835 1.286 678 5.150

-926 -2.122 -7.316 -8.630

2.979 3.673 8.907 17.181

2.811 1.291 679 8.264

8.019

7.037

-982

8.249

4.423

2.092

-2.331

1.971

35.055

54.793 832 55.625

Afwijking t.o.v. begroting 2008 na wijziging

Baten 1.187 240

Saldo -4.072 -1.922

-1 -123

6.220

3.302

-2.918

78

-168 -2.382 -8.228 -8.917

2.157 3.385 8.774 16.766

2.016 1.341 707 8.253

-141 -2.044 -8.067 -8.513

27 338 161 404

7.411

-838

7.913

7.143

-770

68

4.962

3.191

-1.771

4.424

2.673

-1.751

20

33.084

1.896

34.663

32.767

1.764

34.884

33.120

353

55.175

382

61.431

63.028

1.597

58.824

61.746

2.922

1.325

450 55.625

-382 0

8.796 70.227

7.181 70.209

-1.615 -18

8.536 67.360

6.152 67.898

-2.384 538

-769 556

Het resultaat voor bestemming bedraagt € 2.922.000 voordelig en wordt gevormd door de baten en lasten per programma, evenals de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Vervolgens wordt aangegeven welke bedragen aan reserves worden onttrokken en toegevoegd (per saldo € 2.384.000 ten laste van het resultaat). Na deze mutaties in de reserves volgt het resultaat na bestemming, afgerond € 538.000 voordelig. Voor een toelichting op de mutaties op de reserves wordt verwezen naar de toelichting op de balans.

PROGRAMMAREKENING 2008 OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN

PAGINA 95

GEMEENTE SLUIS

4.2

Overzicht van incidentele baten en lasten

Met dit overzicht wordt beoogd duidelijkheid te geven omtrent de aard van de baten en lasten. Door een indicatie van de incidentele baten en lasten te geven wordt informatie gegeven die relevant is voor het beoordelen van de financiële positie en de meerjarenraming. Onder incidenteel wordt verstaan baten en lasten die zich niet langer dan drie jaar voordoen. Bedragen onder de € 10.000 zijn niet vermeld. Overzicht incidentele baten en lasten (bedragen x € 1.000) Programma Lasten Baten 1. Algemeen bestuur 17 2. Openbare orde en veiligheid 225 196 3. Verkeer, vervoer en waterstaat 1.424

Toelichting

4. Economische zaken

Schadevergoeding terrasvergunning Verhogen voorziening verwacht verlies exploitatie bedrijventerrein e Stampershoek 5 fase te Oostburg Privatisering voetbalaccommodatie Sluis (138) Schilderij “Zeeslag” mag niet geactiveerd zijn (99)

30 250

6. Cultuur en recreatie

237

7. Sociale voorzieningen en zorg

49

9. Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Reserves: - reserve infrastructuur Totaal

Lasten Emigratiebeurs Explosievenruiming

315

23

1.302 2.084

PROGRAMMAREKENING 2008 OVERZICHT VAN INCIDENTELE BATEN EN LASTEN

562 Toetsing forfaitaire berekeningswijze toeristenbelasting

Baten Explosievenruiming Afkoopsom 6 wegvakken provincie Zeeland

Bijdrage provincie Zeeland voor opvang uitgeprocedeerde asielzoekers Verkoop gemeentelijke eigendommen (oa. snippergroen) Hoger dividend Delta

Afkoopsom 6 wegvakken 2.546

PAGINA 96

GEMEENTE SLUIS

4.3

Overzicht van Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

De uitgaven die door de gemeente worden gedaan, worden gedekt door verschillende inkomstenbronnen. Deze zijn op te splitsen in specifieke en algemene inkomstenbronnen. De specifieke zijn direct te relateren aan de uitgaven van de programma‟s. Door dat een directe relatie aanwezig is met de uitgaven van de programma‟s zijn deze verantwoord binnen de programma‟s. De inkomstenbronnen en uitgaven die niet direct te relateren zijn aan de programma‟s (algemene uitkering, lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is, deelnemingen etc.) zijn in onderstaande tabel opgenomen. Algemene dekkingsmiddelen Lasten Onvoorzien Voorzieningen Perceptiekosten belastingen Algemene uitkering Financiering Beleggingen Saldo kostenplaatsen Wet WOZ BTW-compensatiefonds Totaal lasten Baten OZB Hondenbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting Precariobelasting Baatbelasting Algemeen belastingen Dividend en rente Algemene uitkering Bespaarde rente Wet WOZ Saldo kostenplaatsen Totaal baten

Rekening 2007

Saldo algemene dekkingsmiddelen

Begroting 2008

Rekening 2008

0 0 370 0 182 102 162 396 -5 1.207

0 0 429 0 188 87 794 398 0 1.896

0 100 475 0 164 87 525 413 0 1.764

3.289 116 2.628 936 103 31 34 2.305 22.915 259 192 0 32.807

3.503 120 2.764 963 130 23 40 1.873 24.742 282 192 31 34.663

3.512 120 2.697 979 119 29 45 1.881 24.847 272 194 189 34.884

31.600

32.767

33.120

Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 2.10.

PROGRAMMAREKENING 2008 OVERZICHT VAN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN

PAGINA 97

GEMEENTE SLUIS

4.4

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Algemeen Op de jaarverslaggeving van de gemeente Sluis zijn de bepalingen van het Besluit Begroting Verantwoording provincies en gemeente (BBV) van toepassing. De in de programmarekening opgenomen begrotingscijfers over 2008 zijn gebaseerd op de programmabegroting 2008 en 26 vastgestelde producten- en programmawijzigingen. Waarderingsgrondslagen In april 2007 heeft de raad de Financiële Beheersverordening Sluis 2007 (artikel 212 van de gemeentewet) vastgesteld. De notitie activering, waardering en afschrijving vaste activa 2008 is de leidraad voor de waardering en afschrijving van de activa. De activa en de passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders is aangegeven. Voor baten en lasten geldt dat ze worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Presentatiewijziging In de jaarrekening 2008 is op grond van gewijzigde verslaggevingsregels een presentatiewijziging doorgevoerd. Op grond van artikel 49 van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten worden uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel met ingang van 1 januari 2008 als overlopend passief gepresenteerd. De presentatiewijziging heeft geen invloed op het resultaat en het vermogen van de gemeente. Als gevolg van de presentatiewijziging zijn de vergelijkende cijfers over 2007 aangepast. Materiële vaste activa Bij de materiële vaste activa wordt onderscheid gemaakt in investeringen met een economisch nut en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut zijn investeringen die de mogelijkheid bieden om gedurende meerdere jaren inkomsten te genereren. Ze zijn gewaardeerd tegen de historische aanschafwaarde, verminderd met de bijdragen van derden die in directe relatie staan met de investeringen. Investeringen in de openbare ruimte met een algemeen maatschappelijk nut zijn gewaardeerd tegen de historische aanschafwaarde verminderd met bijdragen van derden. Duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden ten laste van het resultaat van het boekjaar gebracht. Immateriële vaste activa Voor kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief wordt als gevolg van artikel 64, lid 6 van het BBV een afschrijvingstermijn van 5 jaar gehanteerd. Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorraden - onderhanden werken overige kapitaalwerken De waardering van onderhanden werk van gronden geschiedt tegen de werkelijk gemaakte kosten minus de gerealiseerde opbrengsten. Indien uit de prognose blijkt dat deze boekwaarde niet kan worden gecompenseerd uit verwachte opbrengsten wordt het verwachte verlies afgewaardeerd Onderhanden werken overige kapitaalwerken zijn op dezelfde wijze gewaardeerd. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De vorderingen, liquide middelen, overlopende activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Vaste financieringsmiddelen en vlottende passiva De reserves, voorzieningen, langlopende schulden en vlottende passiva zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

PROGRAMMAREKENING 2008 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN GRONDSLAGEN

PAGINA 98

GEMEENTE SLUIS

Eigen vermogen Het eigen vermogen is onderverdeeld in: Algemene reserve Tariefegalisatiereserve Bestemmingsreserves Saldo van de rekening De tariefegalisatiereserve wordt gebruikt om ongewenste schommelingen in tarieven, die aan derden in rekening worden gebracht, op te vangen. Bestemmingsreserves zijn reserves waar de raad een bepaalde bestemming aan heeft gegeven. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd wegens: verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is maar redelijkerwijs in te schatten. op de balansdatum bestaande risico‟s van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is maar redelijkerwijs in te schatten. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal begrotingsjaren. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume (o.a. vakantiegeld, verlofuren). Grondslagen voor resultaatbepaling De lasten en baten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben en zijn ingedeeld naar de programma‟s zoals deze door de raad zijn vastgesteld. De afschrijving wordt berekend over de verkrijgingprijs onder aftrek van de subsidies en bijdragen van derden en vindt plaats vanaf het jaar dat het actief in gebruik is genomen. Voorzieningen worden via de rekening van baten en lasten gevoed. Stortingen in en onttrekkingen uit de reserves worden onder “algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien” gepresenteerd. Voor de berekening van rente over de reserves en voorzieningen wordt uitgegaan van een rentebijschrijving van 1,25% op de algemene reserve en de bestemmingsreserves, met uitzondering van de egalisatiereserve kapitaallasten investeringen en de egalisatiereserve WIZ-loket. Bespaarde rente over de reserve kinderopvang en de voorzieningen komen ten gunste van de exploitatie. Verliezen worden genomen op het moment dat ze bekend zijn en de winsten op het moment dat ze worden gerealiseerd. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Sommige personele lasten worden toegerekend aan de periode van uitbetaling. Dit geldt voor vakantiegeld en verlofaanspraken.

PROGRAMMAREKENING 2008 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN GRONDSLAGEN

PAGINA 99

PROGRAMMAREKENING 2008 TOELICHTING OP DE BALANS 2.162.842

379.203

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

Totaal

6.053.706 3.980.375 1.985.077 88.254

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Overlopende activa

Totaal-generaal

87.656.358

23.344.218

534.662 534.662

4.437.466

6.796.074

Liquide middelen Kas-, banksaldi

11.343.175

9.959.777

80.592.915

23.250.914

185.202 185.202

7.285.070 4.595.216 2.619.118 70.736

15.780.641

16.755.851

Voorraden Grond- en hulpstoffen niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie

Totaal

87.656.358 41.091.000

Totaal-generaal Gewaarborgde geldleningen

15.290.767

1.654.812

Overlopende passiva

Totaal

6.650.657

485.299

6.500.000

72.365.591

52.366.048 529.271

52.895.319

Overige schulden

Banksaldi

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Kasgeldleningen

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiële instellingen Verplichtingen uit hoofde van financial leaseovereenkomsten

6.104.311 6.104.311

538.175

Saldo na bestemming Voorzieningen Voorzieningen

7.953.148

1.129.394

13.365.961 3.745.244

2008

Bestemmingsreserves

Tariefegalisatiereserve

Vlottende passiva

57.342.001

252.758

2.243.195

2.965.968 470.016

54.373.733 43.145.800 11.227.933

Vlottende activa

64.312.140

2.981.254 439.209

Financieel Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Totaal

61.320.315 48.842.114 12.478.200

2.300

10.572

Materieel Investeringen met een economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut

2.300

10.572

Eigen vermogen Algemene reserve

PASSIVA

Immaterieel Kosten van onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief

2007

Vaste passiva

2008

38.376.000

80.592.915

13.950.504

714.943 -

6.730.981

504.579

6.000.000

66.642.411

47.577.832 678.651

48.256.483

7.942.365 7.942.365

2.068.796-

9.979.965

1.540.039

10.443.563 992.355

2007

4.5

Vaste activa

ACTIVA

Balans per ultimo 2008

GEMEENTE SLUIS

Balans

PAGINA 100

GEMEENTE SLUIS

4.6

Toelichting op de balans

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa:

Materiële vaste activa: Investeringen met een economisch nut

PROGRAMMAREKENING 2008 TOELICHTING OP DE BALANS

PAGINA 101

GEMEENTE SLUIS

Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut

Financiële vaste activa: Bijdrage in activa in eigendom van derden

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen


PAGINA 102

GEMEENTE SLUIS

Overige uitzettingen met een looptijd van één jaar of langer

Voor een inzicht in de lopende investeringsuitgaven wordt verwezen naar bijlage 3 Vlottende activa Voorraden: Niet in exploitatie genomen bouwgronden

Onderhanden werk


PAGINA 103

GEMEENTE SLUIS

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen

Overige vorderingen


PAGINA 104

GEMEENTE SLUIS

Vooruitbetaalde bedragen

Liquide middelen

Passiva

Vaste financieringsmiddelen Eigen vermogen:

Tariefegalisatiereserve


PAGINA 105

GEMEENTE SLUIS

Overige bestemmingsreserves


PAGINA 106

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 107

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 108

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 109

GEMEENTE SLUIS

Saldo van de rekening

Vreemd vermogen: Voorzieningen Arbeidskostengerelateerde verplichtingen zonder jaarlijks vergelijkbaar volume

Voorzieningen met een specifiek doel


PAGINA 110

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 111

GEMEENTE SLUIS

Voorzieningen voor kostenegalisatie


PAGINA 112

GEMEENTE SLUIS

Voorzieningen voor bestaande risico’s

Langlopende schulden Langlopende geldleningen

Verplichtingen uit hoofde van financial lease-overeenkomsten

Vlottende passiva: Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Kasgeldleningen


PAGINA 113

GEMEENTE SLUIS

Banksaldi

Overige schulden

Overlopende passiva

Uitkeringen met een specifiek doel

Saldo gewaarborgde geldleningen (buiten balanstelling) Door de gemeente zijn garanties afgegeven voor betaling van rente en aflossing van geldleningen die zijn afgesloten door woningbouwverenigingen en instellingen in de gezondheidszorg voor de financiering van vaste activa. De risico‟s zijn overgeheveld naar het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente heeft hierbij een achtervangfunctie. Het bedrag ( € 41.000.000) is buiten de telling in de balans opgenomen.


PAGINA 114

GEMEENTE SLUIS

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Kredietfaciliteit De huisbankier van de gemeente is de Rabobank Zeeuws Vlaanderen. Tevens is er een rekening bij de Bank Nederlandse Gemeenten, de Postbank, de Fortisbank en de Gladbacher Bank. De kredietlimiet is het maximale debetsaldo op een rekening-courant bij een financiële instelling. Sluis heeft een kredietlimiet van € 3.000.000 bij de Rabobank en € 3.000.000 bij de BNG. Gemeentegaranties eigen woningbezit De risico‟s uit hoofde van gemeentegaranties voor eigen woningbezit zijn ondergebracht bij de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. Tot en met ultimo 2008 hebben er geen betalingen plaatsgevonden naar aanleiding van de verleende borg- en garantstellingen. Langlopende verplichtingen Voor de financiering van de kopieermachines is gekozen voor leasing. Het contract loopt tot 2012. De kosten zijn jaarlijks € 158.000. Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen Het vakantiegeld over de maanden juni tot en met december 2008 bedraagt € 477.000, inclusief sociale lasten en is niet als verplichting in de balans opgenomen. Dit geldt ook voor de openstaande verlofuren. Overige verplichtingen De gemeente heeft meerjarige verplichtingen voor: Gemeenschappelijke Geneeskundige Dienst Collectief Vervoer Zeeuws-Vlaanderen Zeeuwse Muziekschool Meerjarige subsidie afspraken met: Stichting Peuterspeelzalen Stichting Ledeltheater Stichting Welzijn West Zeeuws-Vlaanderen Stichting Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen Stichting Maatschappelijk Werk Zeeuws-Vlaanderen VVV-Zeeuws-Vlaanderen Stichting het Bolwerk Dorpshuizen/MFC‟s Stichting Slachtofferhulp Stichting kinderopvang Stichting Schaapskudde Regionaal Pedagogisch Centrum Zeeland Met de Zeeuwse Reinigingsdienst is voor het inzamelen en afvoeren van het huishoudelijk afval een meerjarig contract afgesloten met een omvang van ca. € 793.000 per jaar (exclusief btw). Erfpacht De gemeente heeft 366.862 m2 erfpachtgrond in bezit. Landbouwgronden In 2008 is ca. 16 ha landbouwgrond in pacht uitgegeven. Verzekerde waarde De gebouwen zijn verzekerd tegen brand- en stormschade voor € 136.730.000. Verzelfstandiging openbaar basisonderwijs Het openbaar basisonderwijs is op 1 januari 2007 geprivatiseerd. Over de periode 2007-2009 ontvangt de stichting Escalda-scholen een jaarlijkse exploitatiebijdrage van € 150.000 en in de jaren 2010 en 2011 jaarlijks € 100.000.


PAGINA 115

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 116

GEMEENTE SLUIS

Accountantsverklaring

Aan: de gemeenteraad van de gemeente Sluis

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Prinses Margrietplantsoen 46 2595 BR Den Haag Postbus 30715 2500 GS Den Haag Telefoon (070) 342 61 11 Fax (070) 342 64 00 www.pwc.com/nl

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2008 van gemeente Sluis te Oostburg, bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de programmarekening over 2008 met de toelichtingen en de bijlage Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen 2008 (SiSa-bijlage), gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sluis is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, tweede lid van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten en uw controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

PROGRAMMAREKENING 2008 ACCOUNTANTSVERKLARING

PAGINA 117

GEMEENTE SLUIS

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico‟s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt en van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 27 maart 2007 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Onderbouwing van het oordeel met beperking Ons onderzoek heeft uitgewezen dat inkoopopdrachten voor een bedrag van € 1.292.000, die zijn opgenomen in de lasten, niet in overeenstemming met de Europese aanbestedingsrichtlijnen tot stand zijn gekomen. Oordeel met beperking Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de gemeente Sluis een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2008 als van de activa en passiva per 31 december 2008 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties, uitgezonderd het effect van hetgeen is vermeld in de paragraaf „Onderbouwing van het oordeel met beperking‟, rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Den Haag, 3 juni 2009 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door drs. A.E. Gerritsma RA PROGRAMMAREKENING 2008 ACCOUNTANTSVERKLARING

PAGINA 118

GEMEENTE SLUIS

Bijlagen 5.1 Bijlage 1 Begrippenlijst Deze begrippenlijst geeft voor een aantal (nieuwe)begrippen, mede in relatie tot de nieuwe begrotingsopzet en het duale systeem, een omschrijving. Begrip

Omschrijving

Balans:

Onderdeel van de jaarrekening. De balans geeft een overzicht van de bezittingen, vreemd en eigen vermogen (activa en passiva) van de gemeente.

Baten en lasten (stelsel van):

Een begrotingssysteem van baten en lasten houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan het begrotingsjaar waarop zij betrekking hebben.

Begroting:

Een begroting geeft aan welke beleidsvoornemens de gemeente heeft, hoeveel middelen daarmee zijn gemoeid en uit welke bronnen die middelen afkomstig zijn. Het Besluit begroting en verantwoording onderscheidt een beleidsbegroting en de financiële begroting.

Bestuurlijk belang:

Een bestuurlijk belang heeft een gemeente wanneer ze een zetel heeft in het bestuur van een derde rechtspersoon of als ze stemrecht heeft.

Categoriale indeling:

Een categoriale indeling is een indeling van baten en lasten naar soorten zoals salarissen, rente en belastingen. Het concept Besluit begroting en verantwoording 2004 (nieuwe comptabiliteitsvoorschriften) stelt verplicht dat gemeenten de begroting converteren naar categorieën in een apart document. Dit document wordt naar de toezichthouder en CBS gezonden. De voorgeschreven categorieën worden niet meer bij de comptabiliteitsvoorschriften zelf bepaald, maar bij ministeriële regeling.

Collegeprogramma:

Het college geeft in een collegeprogramma de inhoudelijke invulling van belangrijke onderwerpen die in de zittingsperiode tot uitvoering moeten komen. Het gaat als regel om onderwerpen die naar het oordeel van het college politiek relevant zijn. Hierbij wordt een relatie gelegd naar de in het raadsprogramma vermelde prioriteiten.

Comptabiliteitsvoorschriften:

De comptabiliteitsvoorschriften zijn bij Koninklijk Besluit uitgevaardigde voorschriften voor de inrichting van begroting en de jaarrekening en het jaarverslag van de gemeente. Op dit moment geldt het Besluit begroting en verantwoording 2004.

Dualisme:

Een dualistisch stelsel kenmerkt zich doordat de posities en bevoegdheden ontvlecht zijn. De gemeenteraad richt zich primair op de kaderstellende en controlerende functie, het college op de uitvoerende functie. De wethouders zijn geen lid van de gemeenteraad.

Financieel belang:

Een financieel belang heeft een gemeente indien de middelen die deze ter beschikking stelt verloren gaan in geval van faillissement van de verbonden partij (een derde rechtspersoon) en /of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Financiële positie:

Onderdeel van de financiële begroting, tevens de tegenhanger van de balans. De financiële positie van een gemeente geeft de grootte en samenstelling van het vermogen in relatie tot de baten en lasten.

Functie (Functionele indeling): Het concept Besluit begroting en verantwoording laat de indeling van de begroting aan de gemeente vrij, maar stelt verplicht dat gemeenten de begroting converteren naar functies in een apart document. Dit document wordt naar de toezichthouder en CBS gezonden. De PROGRAMMAREKENING 2008 BEGRIPPENLIJST

PAGINA 119

GEMEENTE SLUIS

Begrip

Omschrijving voorgeschreven functies zullen niet meer bij de comptabiliteitsvoorschriften zelf worden bepaald, maar bij ministeriële regeling.

Jaarrekening:

De jaarrekening is de tegenhanger van de financiële begroting; de jaarrekening gaat in op de realisaties van het afgelopen begrotingsjaar. De jaarrekening is een onderdeel van de jaarstukken en bestaat uit: 1. de programmarekening en toelichting, 2. de balans en toelichting.

Jaarstukken:

De jaarstukken zijn onderverdeeld in het jaarverslag en de jaarrekening en is de tegenhanger van de begroting.

Jaarverslag:

Het jaarverslag is de tegenhanger van de beleidsbegroting en gaat met name in op de uitkomsten van de programma's over het afgelopen begrotingsjaar. Het jaarverslag is een onderdeel van de jaarstukken en bestaat uit: 1.de programmaverantwoording, 2.de paragrafen

Overzicht van baten en lasten:

Onderdeel van de financiële begroting dat een overzicht geeft van alle baten en lasten die in de programma's zijn opgenomen.

Paragrafen:

Een paragraaf geeft volgens het Besluit begroting en verantwoording 2004 een dwarsdoorsnede van de begroting op financiële aspecten. Het gaat dan om de beleidslijnen van beheersmatige aspecten die belangrijk zijn, financieel, politiek of anderszins. De paragrafen zijn onderdeel van zowel de beleidsbegroting als het jaarverslag.

Product:

Een product van een productenraming of productenrealisatie kan omschreven worden als het resultaat van samenhangend handelen, meetbaar gemaakt in de tijd, geld en kwaliteit. Een product wordt in de handreiking ruim geïnterpreteerd. Het kan zijn: een voorziening, een dienst, een goed of een activiteit. Een kern is dat er taakstellende afspraken aan verbonden kunnen worden. Een product omvat zoveel mogelijke kwantitatieve normen voor zowel financiële als nietfinanciële prestatie-indicatoren.

Productenraming:

De productenraming wordt volgens het Besluit begroting en verantwoording 2004 opgebouwd vanuit de programmabegroting en geeft alle gemeentelijke activiteiten weer in termen van producten. De productenraming is het begrotingsdocument van het college en heeft met name een beheersfunctie voor de uitvoering van de begroting.

Productenrealisatie:

Een productenrealisatie is de tegenhanger van de productenraming en wordt na afloop van het begrotingsjaar opgesteld.

Programma

Een samenhangende verzameling van producten, activiteiten en geldmiddelen gericht op het bereiken van vooraf bepaalde maatschappelijke effecten, waaraan idealiter indicatoren gekoppeld kunnen worden. Programmabegroting: Een programmabegroting is een typering voor de nieuwe beoogde begroting doordat de programma's in de begroting centraal staan. In het Besluit begroting en verantwoording 2004 wordt het woord programmabegroting niet gebruikt. Het kenmerk van de begroting volgens de nieuwe voorschriften is dat de begroting is onderverdeeld in programma's, daarom wordt er naar de begroting volgens de nieuwe voorschriften ook wel verwezen als programmabegroting. De gemeente is vrij in de keuze van de programma's en in het aantal.

Programmaplan:

Een programmaplan behandelt per programma expliciet de maatschappelijke effecten en de wijze waarop er naar gestreefd zal worden die effecten te verwezenlijken. Dit wordt gedaan aan de hand van de volgende drie vragen: Wat willen we? Wat gaan we ervoor doen? Wat gaat het kosten?

PROGRAMMAREKENING 2008 BEGRIPPENLIJST

PAGINA 120

GEMEENTE SLUIS

Begrip

Omschrijving

Programmarekening:

Onderdeel van de jaarrekening. De programmarekening geeft een overzicht van de gerealiseerde baten en lasten van het begrotingsjaar.

Programmaverantwoording:

Onderdeel van het jaarverslag. In de programmaverantwoording wordt per programma expliciet ingegaan op de beoogde maatschappelijke effecten en de wijze waarop getracht is deze effecten te verwezenlijken. De vragen: Wat wilden we? Wat hebben we ervoor gedaan? En Wat heeft het gekost? Zijn de centrale vragen die in dit deel beantwoord worden.

Raadsprogramma:

De gemeenteraad geeft in een raadsprogramma een agendering van de onderwerpen die in de raadsperiode aan de orde moeten komen. Het gaat als regel met name om de onderwerpen die in de visie van de gemeenteraad politiek relevant zijn. Het raadsprogramma is de basis voor de planning en control van de gemeenteraad. In een dualistisch stelsel kunnen alle gemeenteraadsfracties een raadsprogramma ondertekenen.

Risicomanagement

Risicomanagement is het proces van identificeren en analyseren van risico‟s en vervolgens het ontwerpen en implementeren van maatregelen om de kans van optreden van de risico‟s te verminderen, oftewel om de schade, veroorzaakt door de risico‟s, te minimaliseren. Risicomanagement is een in hoge mate gestandaardiseerd proces dat in alle gevallen de stappen: inventariseren, analyseren, maatregelen nemen, bewaken kent.

Verbonden partij:

Een verbonden partij is een derde rechtspersoon waarbij de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft.

Weerstandscapaciteit:

De weerstandscapaciteit is het geheel van geldmiddelen (zoals de algemene reserve)waaruit tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden, zonder dat de begroting en het beleid (direct) aangepast behoeven te worden.

Incidentele weerstandscapaciteit:

Het vermogen om calamiteiten en andere éénmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de hoogte van de voorzieningenniveaus van de programma 's.

Structurele weerstandscapaciteit:

Hiermee worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma 's.

Weerstandsvermogen:

Het vermogen van de gemeente om niet structurele financiële risico‟s op te kunnen vangen teneinde de taken te kunnen voortzetten.


PAGINA 121

GEMEENTE SLUIS


PAGINA 122

GEMEENTE SLUIS

5.2 Bijlage 2 Overzicht van investeringsuitgaven

Nr.

Investering

Totaal besluit dd. krediet €

Uitgaven t/m 2007 €

Raming 2008 €

Uitgaven 2008 €

Nog Besteedbaar €

Opmerkingen

Kosten van onderzoek: 1

ISV-programma 2

2

Vervoermiddelen: Vervanging voertuigen gemeentewerken

3

22.000

afgerond; resterende middelen blijven 23.000 in de reserve stedelijke vernieuwing

23-09-04

45.000

23.000

08-11-07 29-05-08

37.777 16.500

37.777 16.500

37.777 19.748

Aanschaf VC3 WVD Combivoertuig

08-11-07

25.512

25.512

24.876

636 afgerond

4

Vervanging hulpverleningsvoertuig incl.bepakking

20-12-07

152.500

152.500

152.840

-340 afgerond

5

Vervanging zoutstrooiers

08-11-07

35.840

35.840

31.010

4.830 afgerond

6

Machines/apparatuur/installaties: C2000-materieel

22-04-04 28-09-06

157.000 31.240

178.455

9.785

8.074

1.711 afgerond

40.440

5.560

4.750

810 afgerond

63.221

-3.675 afgerond

7

Minigraver

20-12-07

46.000

8

Brandmeldinstall./noodverlichting gem.huis Obg

28-02-08

59.546

59.546

9

Parkeerautomaten ter vervanging parkeermeters

08-11-07

31.690

31.690

10

Uitbreiding betaald parkeren kust

28-08-08

91.540

91.540

104.402

11

Vervanging CV werkplaats Oostburg

08-11-07

10.265

10.265

6.137

PROGRAMMAREKENING 2008 OVERZICHT VAN INVESTERINGSUITGAVEN

PAGINA 123

0 -3.248

31.690 -12.862 afgerond 4.128 akkoord

GEMEENTE SLUIS

Nr.

Investering

Totaal besluit dd. krediet

Uitgaven t/m 2007

Raming 2008

Uitgaven 2008

Nog Besteedbaar

Opmerkingen

12

Vervanging CV werkplaats Schoondijke

08-11-07

10.530

10.530

10.780

13

Chloorinstallatie zwembad Aardenburg

08-11-07

17.000

17.000

6.500

10.500

14

Legionellabestrijding sportacc Oostburg

28-08-08

31.000

31.000

174

30.826

Grond-,weg-, en waterbouw/maatschappelijk nut: Kustfietspad Adinkerke-Breskens 19-12-02 23-09-04 28-08-06 21-12-06

619.855 21.878 30.000 45.000

20-12-07

85.000

776.725

25.008

12.288

In 2009 financiële afwikkelingen 12.720 partners

23-09-04 12-05-05 20-04-06 28-09-06 09-11-06

103.860 304.993 253.564 40.000 39.200

20-12-07

200.000

467.502

474.115

474.017

In 2009 financiële afwikkelingen 98 partners

15

16

Romaproject Aardenburg

17

Kaai/MIA/Verduyn Aardenburg

12-12-02

966.000

861.943

104.057

380

18

Kerkepadje Heille

23-09-04 12-05-05

20.000 80.000

84.923

15.077

4.379

49.748 110.000

49.748 110.000

49.748 61.414

19

Openbare verlichting

09-11-07 08-11-07

20

Spuiplein-West Breskens

08-11-07 1.812.500 28-08-08 -1.364.153


PAGINA 124

-250 afgerond

103.677

10.698 afgerond 0 48.586

GEMEENTE SLUIS

Nr.

21

Investering

Spuiplein-Oost/Parkeerterrein Breskens

Nog Totaal Uitgaven Raming Uitgaven Besteedbesluit dd. krediet t/m 2007 2008 2008 baar Opmerkingen 28-08-08 -201.582 2.598 246.765 36.695 210.070 09-11-06 20-12-07

626.328 387.214

626.328

387.214

196.304

190.910

22

Maritiem Plaza vertelt het verhaal

20-12-07

125.000

125.201

-201

4.747

-4.948 afgerond

23

Pleinwand maritiem Plaza

20-12-07

88.000

78.110

1.500

1.947

-447 afgerond

24

Catwalk Breskens

28-08-08

243.500

243.500

234.375

9.125 afgerond

25

Grote Kade/Boulevard Breskens

08-11-07 28-08-08

1.086.000 -210.200

875.800

622.488

253.312

2.717.609

1.373.892

1.343.717

26

Op Zuid

28-08-08

2.717.609

27

Staats-Spaanse linies local+common actions

28-08-03 23-09-04 12-05-05 20-04-06 29-06-06 28-09-06 09-11-06 20-12-07 11-11-08

60.500 270.270 192.152 129.263 58.260 15.382 43.200 125.000 531.226

883.955

541.298

531.852

9.446 afgerond

12-05-05 20-04-06 20-12-07

100.000 103.240 150.920

354.160

0

2.479

-2.479 afgerond

28-09-06

74.518

74.626

-108

529

-637 afgerond

28

29

Dorpsplein Eede

Duurzame dorpsbeleving Zuidzande


PAGINA 125

GEMEENTE SLUIS

Nr. 30

Investering Groede Podium

besluit dd. 17-10-02 25-03-04 25-03-04 12-05-05

Totaal Uitgaven krediet t/m 2007 128.185 485.880 1.391.181 312.570

25-10-07

988.859

3.226.949

Raming 2008

Nog Besteedbaar

Uitgaven 2008

79.726

19.756

project afgerond. Subsidieafrekening 59.970 in 2009

31

Imagoloket

20-12-07

27.475

26.754

32

North Sea Cycle Route

24-04-03 23-09-04 21-12-06

250.000 39.420 20.000

285.338

24.082

85

Stedelijke baggerplannen 12-05-05 Idem: overgeheveld naar Vesting Ijzendijke beleefbaar 09-11-06

189.000 -148.900 100.000

2.555

137.545

4.405

133.140

33

170

Opmerkingen

-170 afgerond

23.997 financiële afwikkeling in 2009

34

Vesting IJzendijke beleefbaar

28-09-06

256.500

222.035

34.465

10.940

23.525

35

Grensoverschrijdend wandelnetwerk

28-09-06 09-11-66

80.000 49.100

112.223

16.877

19.371

-2.494 afgerond

11.424

36

Aanpassen bushaltes

08-11-07

125.000

125.000

37

Brug Melkweg Oostburg

08-11-07

18.000

18.000

18.000

38

Bijdrage gemeente Rondweg Aardenburg

08-11-07

160.000

160.000

160.000

39

Verkeersmaatregelen Westlandstraat Breskens

25-09-08

50.000

50.000

50.000

40

Project 120 km kustkwaliteit

27-11-08

399.490

399.490


PAGINA 126

34

113.576

399.456 poject loopt tot medio 2011

GEMEENTE SLUIS

Nr.

41

42

Investering Grond-,weg-, en waterbouw/economisch nut: Herinrichten winkelcentrum Sluis fase 4

Onthaalparkeerkamers


20-12-07 23-09-04

1.634.446 102.412

20-12-07

8.000

22-12-04 12-05-05 20-04-06 21-12-06 09-11-06

54.133 286.375 357.375 57.000 128.093

20-12-07

12.500

Uitgaven t/m 2007

Raming 2008

Uitgaven 2008

Nog Besteedbaar

project afgerond; subsidie-afrekening volgt nog

1.745.559

-701

889.733

5.743

5.420

7.783

9.514

-1.731

project afgerond; afrekening subsidie 323 in 2009

43

Project Cadzand-Bad

08-11-07

7.783

44

Project Cadzand-bad, 2e fase

20-04-06 21-12-06 09-11-06 08-11-07

555.000 116.000 16.551 17.257

547.000

156.700

86.627

70.073

27-09-07 20-12-07 08-11-07 28-08-08

430.000 -11.950 9.719 145.000

337.575

235.194

43.494

191.700

12-05-05 24-04-08

150.159 -57.000

3.153

90.006

83.427

6.579

10-03-03

130.381

115.411

14.970

45

46

47

Project Cadzand-bad, 3e fase

Voetbalveld Aardenburg

Riolering Scherpbierseweg


PAGINA 127

Opmerkingen

14.970 afgerond

GEMEENTE SLUIS


Uitgaven t/m 2007

Raming 2008

Nog Besteedbaar

Uitgaven 2008

Nr. 48

Investering Riolering Philipsweg II

49

Riolering Klein Brabant

243

afgerond

50

Riolering Provincialeweg

252

afgerond

51

Vervanging vrijverval riolering

52

Vervanging gemalen electrotechnisch

7

09-11-06 08-11-07

2.040.417 2.040.417

09-11-06 08-11-07

80.724 80.724

2.134.124

89.570

-93.707 2.040.417

2.034.873

71.878

68.229

-88.163 overschrijding t.l.v. budget 2009

3.649

53

Vervanging gemalen bouwkundig

08-11-07

22.263

22.263

54

Vervanging gemalen persleiding

08-11-07

49.369

49.369

22.794

26.575

55

IBA's buitengebied

25-09-03

646.600

607.179

39.421

25.454

13.967

56

Riolering buitengebied vm gemeente SluisAardenburg

09-07-03

228.000

204.974

23.026

57

Riolering Stroopuit

23-09-04

262.868

230.485

23

58

Riolering Paardenmarkt/Smedekensbrugge

23-09-04

132.188

219.169

19

59

Riolering Ringdijk Noord

20-04-06

121.390

99.812

21.578

60

Riolering Akkerput

20-04-06

114.648

108.394

6.254

61

Riolering Oostburgsestraat

20-04-06

81.202

89.248

62

Vervanging drukriolering minigemalen

20-04-06

197.987

1.550


22.263

23.026

2.827

18.751 6.254

160 196.437

PAGINA 128

103.530

Opmerkingen afgerond

92.907

GEMEENTE SLUIS

Nr.

Investering

Totaal Uitgaven besluit dd. krediet t/m 2007 09-11-06 197.987 08-11-07 197.987

Raming Uitgaven 2008 2008 197.987 197.987

Nog Besteedbaar Opmerkingen 197.987 197.987

63

Vervanging drukriolering persleiding

20-04-06 09-11-06 08-11-07

77.280 77.280 77.280

75.956

1.324 77.280 77.280

1.324 72.450

0 4.830 77.280

64

Basisinspanning Draaibrug

20-04-06

25.000

3.909

21.091

-160

21.251

65

Basisinspanning Zuidzande

20-04-06

35.000

3.806

31.194

47.980

-16.786 afgerond

66

Basisinspanning Sluis

20-04-06

10.000

1.660

8.340

41.750

-33.410 afgerond

67

Basisinspanning Breskens

20-04-06

1.619.883

1.113.289

506.594

201.167

305.427

68

Riolering Lange Heerenstraat

09-11-06

36.489

960

35.529

80.762

-45.233

69

Riolering Ketelaarstraat

09-11-06

15.820

720

15.100

30.900

-15.800

70

Riolering Nieuwedijk

09-11-06

105.396

15.168

90.228

176.835

-86.607

71

Riolering Zuidlangeweg

09-11-06

14.220

420

13.800

27.685

-13.885

72

Riolering Bakkerstraat

09-11-06

129.232

16.812

112.420

321.852

-209.432

73

Riolering diverse oude IBA's

09-11-06

147.354

147.354

138

147.216

74

Basisinspanning Deltahoek afkoppelen

09-11-06

353.000

1.980

351.020

75

Basisinspanning Aardenburg

09-11-06

1.100.000

84.530

1.015.470

870.801

76

Basisinspanning Nieuwvliet-bad

09-11-06

42.628

300

42.328

14.345


PAGINA 129

351.020 144.669 27.983 afgerond

GEMEENTE SLUIS

Nr.

Investering


Uitgaven t/m 2007

Raming 2008

Uitgaven 2008

Nog Besteedbaar

Opmerkingen

77

Basisinspanning Retranchement

09-11-06

120.000

5.005

114.995

114.995 afgerond

78

Basisinspanning Nieuwvliet

09-11-06

15.000

300

14.700

14.700 afgerond

79

Basisinspanning Eede

08-11-07

502.329

502.329

122

502.207

80

Basisinspanning Oostburg

08-11-07

400.000

400.000

28.836

371.164

81

Basisinspanning Cadzand-Bad

08-11-07

536.000

536.000

176

535.824

82

Basisinspanning Schoondijke

08-11-07

306.667

306.667

8.230

298.437

83

Uitbreiding begraafplaats Oostburg

20-04-06

44.700

13.786

30.914

24.020

6.894

84

Woonwagencentrum Schoondijke; aankoop grond

15-03-01 12-05-05 28-08-08

102.101 1.006.066 8.691

406.182

710.676

586.705

123.971

42.072

85

Bedrijfsgebouwen: Voortgangs brede school Oostburg

24-04-06

39.780

86

Obs JW Friso Nieuwvliet

09-11-06

70.032

87

Nieuwbouw Europaschool Zuidzande

09-11-06

772.060

88

Obs de Berenburcht Oostburg

09-11-06

136.192

89

Brandveiligheid obs

27-09-07

290.000

90

Pc basisschool de Drieklank Oostburg

09-11-06

64.512


7.090 70.032

1.838

770.222

70.032 10.168

136.192 137.134

152.866 64.512

PAGINA 130

afgerond

760.054 136.192

64.980

87.886 64.512

GEMEENTE SLUIS

Nr.

Investering


91

RK basisschool Op Dreef Aardenburg

09-11-06

107.520

92

PC basisschool de Wegwijzer Schoondijke

09-11-06

64.512

93

Brandveiligheid bijzondere basisscholen

27-09-07

240.000

94

RK basisschool Eede

24-04-06 20-12-07

Uitgaven t/m 2007 2.142

81.976

Raming 2008

Uitgaven 2008

Nog Besteedbaar

Opmerkingen

105.378

105.378

64.512

64.512

158.024

97.168

60.856

78.848 -75.208

3.640

4.071

-431 afgerond

47.065

47.600

-535 afgerond

95

Dak St. Jozefschool Eede

20-12-07

47.065

96

Huisvesting gemeentehuis

07-07-05 21-06-07 13-11-08

7.530.000 -852.000 1.382.000

437.610

7.622.390

1.832.255

5.790.135

4.013

159.787

12.547

147.240

97

Noodzakelijk onderhoud Belfort

24-05-07

163.800

98

Opstallen hertenpark Sluis

09-11-06

30.000

99

Inpandig opknappen dorpshuis Retranchement

09-11-06 28-08-08

48.940 19.354

100 Beveiligingshaken gebouwen

18-12-08

26.435

101 Brandveiligheid gemeentelijke gebouwen

20-04-06 28-08-08

60.000 -14.335

08-11-07

30.205

102 Centrale Werkplaats Oostburg aanpassing rie


wacht op aanpassing 30.000 bestemmingsplan Sluis

30.000

12.511

44.991

55.783

55.460

323 afgerond

26.435

31.704

-5.269 afgerond

674

674

0 afgerond

30.205

PAGINA 131

30.205

GEMEENTE SLUIS

Totaal Uitgaven Nr. Investering besluit dd. krediet t/m 2007 103 Centrale Werkplaats Cadzand aanpassing rie 08-11-07 36.388

Raming Uitgaven 2008 2008 36.388

Nog Besteedbaar Opmerkingen 36.388

104 Terreinvoorz GW Oostb/Aardenb/Breskens

08-11-07

30.301

30.301

30.301

105 Overkapping Centrale Werkplaats Oostburg

08-11-07

29.222

29.222

29.222

08-11-07 28-08-08

900.000 302.521

1.202.521

772.163

430.358

08-11-07

50.265

50.265

18.885

31.380

09-11-06 08-11-07

100.150 100.150

93.857

6.293 100.150

6.293 84.519

0 15.631

109 Doorontwikkeling organisatie, ICT

09-11-06 08-11-07

97.256 38.903

63.900

33.356 38.903

14.289

19.067 38.903

110 Onderhoudsplan gemeentelijke monumenten

09-11-06

79.175

79.175

10.695

68.480

111 Beheerplan gebouwen

18-12-08

47.990

10.572

37.418

112 Automatisering rioolgemalen

09-11-06 08-11-07

44.000 44.000

28.840

15.160 44.000

15.160 23.181

0 20.819

113 Vervanging bepakking voertuigen

24-05-07

48.236

29.390

18.846

20.577

-1.731 afgerond

114 Vervangen ademlucht-maskers

20-12-07

22.512

22.512

22.000

512 afgerond

115 Vervanging helmen

20-12-07

30.006

30.006

28.484

1.522 afgerond

Vervangende nieuwbouw 106 Meerstromenschool

107 Vervanging CV 17 Oktoberplein 6 Overige materiele vaste activa: 108 Oud archief vml Sluis-Aardenburg


PAGINA 132

37.418

GEMEENTE SLUIS

Nr. Investering 116 Welkom-/infoborden

117 Verbondenheid als basis herhalingsbezoek

Totaal Uitgaven Raming besluit dd. krediet t/m 2007 2008 28-09-06 51.300 20-12-07 6.050 54.166

Uitgaven 2008

Nog Besteedbaar

Opmerkingen

162

-162 afgerond

23-09-04 20-04-06 28-09-06

30.000 25.000 129.000

127.942

56.058

3.804

52.254 afgerond

12-05-05 20-04-06 28-09-06

50.000 50.000 299.854

397.355

2.500

5.236

-2.737 afgerond

119 Basisregistratie Adressen/Gebouwen BAG

26-06-06

138.206

138.206

26.583

120 Invoering Wet Omgevingsrecht (wabo)

26-06-06

34.808

34.808

34.808

121 Klant Contact Centrum

26-06-06

113.636

113.636

113.636

122 Burgerservicenummer

26-06-06

7.678

7.678

7.678

123 Documentair Management Systeem (DMS)

26-06-06

44.021

44.021

44.021

124 Digitaal klant Dossier

26-06-06

12.285

12.285

12.285

125 Telefonie Voice over Internet Protocol

26-06-06

57.330

57.330

31.064

Bijdragen aan activa in eigendom van derden: 126 Herinrichting Hoge Platen

20-04-06

200.000

31.524

31.524

127 Restauratie NH Kerk Groede

09-11-06

201.575

118 Stichting Speelkwartier


168.476

201.575

PAGINA 133

111.623

26.266

0 afgerond 201.575

GEMEENTE SLUIS

Nr. Investering 128 Restauratie NH Kerktoren Cadzand

Totaal Uitgaven besluit dd. krediet t/m 2007 08-11-07 240.000

Overige uitzettingen met een looptijd van één jaar of langer: 129 Geldlening Spuiplein Breskens 26-06-08 16.666


Nog Raming Uitgaven Besteed2008 2008 baar Opmerkingen 240.000 111.028 128.972

16.666

PAGINA 134

16.666

0 afgerond

GEMEENTE SLUIS

10C

Geldstroom Beeldende Kunst en Vormgeving 2005-2008 (GBKV)

Bekostigingsbesluit cultuuruitingen art 41 en 45 Ministeriële Regeling uitkeringen cultuurbereik 2005-2008

Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)

Aard Controle (16)

Toelichting afwijking (15)

Overige (14)

Te verrekenen met de Provincie / Wgr (13)

Te verekenen met het Rijk (12)

Overige besteding (11)

Besteed t.l.v. provinciale/Wgr middelen (10)

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9)

Overige ontvangsten (8)

Beschikking Rijk (7)

Beginstand jaar t (6)

Realisatie (5)

Afspraak (4)

Frequentie (jaarrekening) (B)

Toelichting per indicator (A)

Indicatoren (3)

Ontvanger (C)

Juridische grondslag (2)

Specifieke uitkering (1)

Nummer

Departement

5.3 Bijlage 3 SiSa-lijst

GBKV: autonome bijdragen van de gemeente t/m jaar t (kolom 11). Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5)

Provinciale beschikkingen Hieronder per beschikkingsnummer invullen.

1

13

Onderwijsachterstandenbeleid niet-GSB (OAB)

PROGRAMMAREKENING 2008 SISA-LIJST

Besluit vaststelling doelstelling en bekostiging Onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010, art 4 t/m 10 Regeling tijdelijke toekenning extra voorschoolse middelen, artikel 4 Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs

Gemeenten, niet G-31

0

In euro‟s

Jaarlijks

GBKV onbestede middelen van ontvangen provinciale middelen t/m jaar t

In euro's

2008

Beginstand voorziening / overlopende post jaar t

In euro‟s

Jaarlijks

Besteed bedrag aan voorbereiding inrichten schakelklassen

In euro‟s

Jaarlijks

€0

R

Besteed bedrag voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid

In euro‟s

Jaarlijks

€ 5.644

R

PAGINA 135

€0

0

R €0

€ 34.973

R

R

GEMEENTE SLUIS

14

15

17B

Wet Educatie Beroepsonderwijs niet G-31

Regeling dagarrangementen en combinatiefuncties

Uitkering Marsrouteplannen (Bibliotheken). Vernieuwingsimpulsmiddelen

Wet Educatie Beroepsonderwijs Uitvoeringsbesluit WEB

Regeling dagarrangementen en combinatiefuncties. (Zie gewijzigde regeling 23 mei 2007)

Wet op het Specifiek Cultuurbeleid Bekostigingsbesluit cultuuruitingen

Gemeenten, niet G-31 en gem.reg.

Gemeenten


In euro‟s

Jaarlijks

€ 30.246

R

Besteed bedrag aan schakelklassen Besteed bedrag aan vroegschoolse educatie

In euro‟s

Jaarlijks

€0

R

In euro‟s

Jaarlijks

€0

R

Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie

In aantallen

Jaarlijks

282

D2

Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen

In aantallen

Jaarlijks

0

D2

Lasten van educatie o.g.v. afgesloten overeenkomst(en) met één of meerdere roc‟s

In euro‟s

Jaarlijks

Teruggevorderd bedrag van ROC's over jaar t -1 terug te betalen aan het rijk (kolom 12) mee te nemen naar t+1 (kolom 14)

In euro's

Jaarlijks

Besteed bedrag aan directe activiteiten

In euro‟s

Jaarlijks

€0

Besteed bedrag aan overhead Besteed bedrag aan cofinanciering Aantal gerealiseerde dagarrangementen (over de hele looptijd)

In euro‟s

Jaarlijks

€0

In euro‟s

Jaarlijks

In aantallen

2009

0

0

D2

Aantal gerealiseerde combinatiefuncties (over de hele looptijd)

In aantallen

2009

0

0

D2

Toegekend bedrag t-1 minus besteed bedrag t-1

In euro‟s

Jaarlijks

In euro‟s

Jaarlijks

€ 1.276.951

R

€0

€ 236.443

R

R

R €0

-€ 22.780

R

R

Besteed bedrag t/m jaar t. (kolom 10) Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5)

Provinciale beschikkingen

Hieronder per beschikkingsnummer invullen.

1


Besteed bedrag aan voorschoolse educatie

08016011/25

PAGINA 136

0

€0

R

GEMEENTE SLUIS

23B

Externe veiligheid

Subsidieregeling programmafinanciering Externe Veiligheid (EV)-beleid en andere overheden 20062010.


% budget t.b.v. in dienst nemen vast personeel EV.

Hieronder per beschikkingsnummer invullen t/m jaar t.


1

26A

Subsidieregeling BANS Klimaatconvenant

Wet milieubeheer

Provincies en gemeenten

RMW0605577/142/43

In %

Jaarlijks

Besteed bedrag t.l.v. EV t/m jaar t Totaal cumulatief bestede subsidiabele uitvoeringskosten tot en met jaar t (kolom 9) en eigen gemeentelijke bijdrage aan plan van aanpak (kolom 11)

In euro‟s

Jaarlijks

In euro‟s

Jaarlijks

Totaal aantal geplande projecten (volgens plan van aanpak) en totaal afgeronde projecten (realisatie) tot en met jaar t.

In aantallen en toelichting afwijking indien sprake is van nieuwe, gewijzigde of vervallen projecten. 0 =niet 1 =wel 2 =niet gerealiseerd conform toekenningsbesluit maar uitvoering plan van aanpak wel afgerond

Jaarlijks

In 2006 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma's aan nieuwkomers in de zin van de Win. In 2006, 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2006 zijn afgegeven.

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld

Verklaring van gemeente/ provincie dat plan van aanpak is gerealiseerd conform toekenningsbesluit.

34

35

Inburgering (oude stelsel)

Inburgering (nieuwe stelsel)


Wet inburgering nieuwkomers (Win)

Wet inburgering Besluit inburgering Regeling vrijwillige inburgering niet-G31 2007

Gemeenten niet G-31

Gemeenten niet G-31 en gem. reg.

0,00%

D2 € 65.587 € 430.615

R

48

2

R

Na afloop van het gehele uitvoeringstraject.

1

0

D1

In aantallen

2008

9

D1

In aantallen

2008

8

D1

In aantallen

2011

PAGINA 137

50

R € 248.154

D1

GEMEENTE SLUIS


Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

In aantallen

2011

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

In aantallen

2011

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

In aantallen

2011

D1

Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 (gepardonneerden).

In aantallen

2011

D1

PAGINA 138

GEMEENTE SLUIS


Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inbugeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden).

In aantallen

2011

In 2008 bekend gemaakte handhavingsbeschikkingen en verstrekte kennisgevingen aan inburgeringsplichtigen.

In aantallen

2008

41

D1

Geestelijk bedienaren voor wie in 2008 een inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

In aantallen

2008

0

D1

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen.

In aantallen

2008

0

D1

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen.

In aantallen

2008

0

D1

In 2007 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma‟s aan nieuwkomers in de zin van de Win. In 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2007 zijn afgegeven.

In aantallen

2008

0

D1

In aantallen

2008

0

D1

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een duale inburgeringsvoorziening is vastgesteld.

In aantallen

2011

PAGINA 139

D1

D1

GEMEENTE SLUIS

Inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een taalkennisvoorziening is vastgesteld. 41

Tijdelijke regeling CO2 reductie gebouwde omgeving 2006

Tijdelijke regeling CO2 reductie gebouwde omgeving 2006

Provincies en gemeenten

In aantallen

2011

D1

In tonnen

Jaarlijks

0,0000

0,0000

D1

In tonnen

Jaarlijks

0,0000

0,0000

D1

In euro‟s

Jaarlijks

0 =niet 1 =wel 2 =niet gerealiseerd conform toekenningsbesluit, maar uitvoering CO2reductieproject wel financieel afgerond

Na afloop van het gehele uitvoeringstraject.

Cumulatieve CO2-reductie NIET tot bewoning bestemde gebouwen t/m jaar t Hieronder per beschikkingsnummer invullen.

1

0 Cumulatieve CO2-reductie tot bewoning bestemde gebouwen t/m jaar t Hieronder per beschikkingsnummer invullen.

1

0 Cumulatieve declarabele kosten t/m jaar t Hieronder per beschikkingsnummer invullen.

1

0

€0

R

Verklaring van gemeente / provincie dat project financieel is afgerond conform toekenningsbesluit Hieronder per beschikkingsnummer invullen:.

1


CGO060288

PAGINA 140

2

0

D1

GEMEENTE SLUIS

43C

Investering stedelijke vernieuwing (ISV)

Wet Stedelijke Vernieuwing Provinciale beschikkingen

Projectgemeenten (SiSa tussen medeoverheden)

Verplichtingen opgelegd door provincie: Bedrag voor stedelijke vernieuwing verkregen van provincies, tot en met 2008 Investeringsbudget (kolom 4) Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5) Besteed bedrag t.l.v. provinciale/Wgr middelen (kolom 10) Cofinanciering (kolom 11) Correcties (kolom 14) Hieronder per beschikking invullen:

1

RMW0706159/5/24

In euro's

Jaarlijks

€ 1.097.885

0

€ 222.379

€0

€0

D1: aantallen R:euro‟s

2

RMW0611807/159/6

In euro's

Jaarlijks

€ 8.100

0

€ 8.100

€ 25.056

€0


3

RMW0611807/159/6

In euro's

Jaarlijks

€ 109.200

0

€ 46.058

€0

€0


Activiteiten stedelijke vernieuwing


Hieronder per beschikkingsnummer invullen:

49B

Brede doeluitkering verkeer en vervoer

Wet BDU Verkeer en Vervoer, art 10

1

RMW0706159/5/24

In aantallen

na afronding van het project

0

0

0

D1

2

RMW0611807/159/6

In aantallen


0

0

0

D1

3

RMW0611807/159/6

In aantallen


0

0

0

D1

In euro's

Jaarlijks



Besteed bedrag t/m jaar t (kolom 10 en 11) Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5) Hieronder per beschikking invullen.

1


8017588

PAGINA 141

0

€ 622.488

€0

R

GEMEENTE SLUIS

2 55

57

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Wet Werk en Bijstand (WWB)

Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw)

Wet Werk en Bijstand

Gemeenten

Gemeenten

(inkomensdeel)

Wet Werk en Bijstand (WWB)

(werkdeel)

Wet Werk en Bijstand

Gemeenten

€0

In euro's

Jaarlijks

0

Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2008.

In aantallen

Jaarlijks

168,50

R

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren.

In arbeidsjaren

Jaarlijks

5,05

R

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren

In arbeidsjaren

Jaarlijks

125,73

R

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren.

In arbeidsjaren

Jaarlijks

2,62

R

Totaal uitgaven inkomensdeel categorie 65 jr en ouder

In euro's kasstelsel

Jaarlijks

€ 91.298

Nvt

Totaal uitgaven inkomensdeel categorie jonger dan 65 jaar


Jaarlijks

€ 2.603.533

Nvt

Totaal ontvangsten (niet-rijk) van derden inkomensdeel categorie 65 jr en ouder


Jaarlijks

€0

Nvt

Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel categorie jonger dan 65 jaar


Jaarlijks

€ 102.497

Nvt

Meeneemregeling: overheveling overschot/tekort van 2007 naar 2008

In euro‟s kasstelsel (bij tekort een negatief bedrag invullen) In euro‟s kasstelsel (bij tekort een negatief bedrag invullen) In euro's kasstelsel

2008

€ 428.003

R

2008

€ 258.522

R

Meeneemregeling: overheveling overschot/tekort van 2008 naar 2009 Totaal uitgaven werkdeel


€0

8017587

Jaarlijks

PAGINA 142

€ 975.293

R

R

GEMEENTE SLUIS

58

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art 54

Gemeenten

59

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), art 54

Gemeenten

61

Bijstandverlening Zelfstandigen


Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 2004 art 54

Omvang van het in 2007 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld.

In euro's

2008

€0

R

Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid nog niet kan worden vastgesteld.

In euro's

2008

€0

R

Totaal ontvangsten (niet-rijk) werkdeel Terug te betalen aan rijk


Jaarlijks


Jaarlijks

Uitgaven IOAW


Jaarlijks

Ontvangsten IOAW (niet-rijk)


Jaarlijks

Uitgaven IOAZ


Jaarlijks

Ontvangsten IOAZ (niet-rijk)


Jaarlijks

Uitvoeringskosten IOAZ

In euro‟s kasstelsel

Jaarlijks

€0

R

Totaal uitgaven uitkeringen Bbz 2004 (excl. Bob)


Jaarlijks

€ 50.182

R

Totaal uitgaven kapitaalverstrekking Bbz 2004


Jaarlijks

€ 50.563

R

Totaal ontvangsten uitkeringen Bbz (excl. Bob) (excl. rijk)


Jaarlijks

€0

R

Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking Bbz (excl. rijk)


Jaarlijks

€ 26.056

R

Totaal uitvoeringskosten Bbz 2004 (excl. Bob)


Jaarlijks

€ 19.720

R

Totaal uitgaven uitkeringen Bob Totaal ontvangsten Bob (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten Bob


Jaarlijks

€0

R


Jaarlijks


Jaarlijks

PAGINA 143

€ 2.962

R €0 € 113.042

€ 192

R R

R € 127.924

€0

R

R

€0

R €0

R

GEMEENTE SLUIS

77

Invoering Centra voor Jeugd en Gezin (CJG)


Tijdelijke regeling CJG

Gemeenten

Besteed bedrag in jaar t aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

In euro‟s

Jaarlijks

PAGINA 144

€ 429.248

R

INHOUDSOPGAVE. Jaarverslag. Jaarrekening

Recommend Documents