Jaarrekening 2014
Stichting Standvast Wonen Gevestigd te Nijmegen, Takenhofplein 3 Toegelaten als instelling, werkzaam in het belang van de volkhuisvesting, op 1 januari 2002 onder de naam Stichting Standvast Wonen Statuten De statuten zijn laatstelijk gewijzigd en notarieel vastgelegd op 4 december 2014, met goedkeuring van de Minister voor Wonen en Rijksdienst Geregistreerd als organisatie die de Aedescode heeft onderschreven (lidnummer 103917) Ingeschreven in het verenigingen- en handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Centraal Gelderland onder nummer 10017041.
Inhoudsopgave
Jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening 1. 2. 3. 4.
5. 6. 7.
Balans per 31 december 2014 Winst- en verliesrekening over 2014 Kasstroomoverzicht 2014 Algemene toelichting 4.1 Algemeen 4.2 Grondslagen voor de waardering van de geconsolideerde activa en passiva Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Overige toelichting
Enkelvoudige jaarrekening 8. 9. 10. 11. 12.
Balans per 31 december 2014 Winst- en verliesrekening over 2014 Toelichting op de enkelvoudige balans Verklaring van de directeur/bestuurder Verklaring van de Raad van Commissarissen
Overige gegevens 13. Voorstel tot resultaatbestemming 14. Gebeurtenissen na balansdatum 15. Controleverklaring
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
1
Geconsolideerde jaarrekening
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
2
1. Balans x € 1.000 (na resultaatbestemming)
ACTIVA
Ref.
MATERIELE VASTE ACTIVA Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor exploitatie Materiële Vaste Activa ten dienste van eigen exploitatie
5.01 5.02 5.03
554.462 7.808 1.565 563.835
551.743 9.465 1.214 562.422
VASTGOED BELEGGINGEN Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor exploitatie
5.04 5.05 5.06
67.850 52.511 0 120.361
46.742 51.183 4.012 101.937
FINANCIELE VASTE ACTIVA Deelnemingen in groepsmaatschappijen Leningen u/g Latente belastingvordering
5.07 5.08 5.09
30 341 1.801 2.172
30 1.139 2.211 3.380
686.368
667.739
Totaal vaste activa
31-12-2014
31-12-2013
VLOTTENDE ACTIVA VOORRADEN Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop Overige voorraden
5.10 5.11 5.12
5.219 1.435 4.506 11.159
3.452 543 1.084 5.079
VORDERINGEN Huurdebiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa
5.13 5.14 5.15 5.16
561 0 1.776 1.715 4.052
443 1.185 4.304 729 6.661
LIQUIDE MIDDELEN Kas en bank
5.17
622 622
2.551 2.551
15.833
14.291
702.201
682.029
Totaal vlottende activa TOTAAL
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
3
PASSIVA
Ref.
EIGEN VERMOGEN Algemene bedrijfsreserve
5.18
278.861 278.861
253.261 253.261
VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen en herstructurering Voorziening overig
5.19 5.20
18.310 294 18.604
22.815 297 23.112
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Verplichtingen uit woningen verkocht onder voorwaarden
5.21 5.22 5.23 5.24
17.062 308.728 352 55.271 381.413
25.879 293.917 344 53.390 373.531
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva
5.25 5.26 5.27 5.28 5.29 5.30
10.540 16 4.542 595 1.825 5.805 23.323
10.875 5 5.616 6.459 2.954 6.216 32.125
702.201
682.029
TOTAAL
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
31-12-2014
31-12-2013
4
2. Winst- en verliesrekening (x € 1.000) Ref.
2014
2013
6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06
53.072 1.272 0 1.007 1.021 1.768
48.099 1.103 77 -56 1.417 1.305
58.140
51.946
14.948 - 13.757 5.174 812 866 11.183 662 1.020 14.365
13.803 14.305 5.297 767 907 9.320 791 989 10.273
Som bedrijfslasten
35.273
56.451
Bedrijfsresultaat
22.867
-4.505
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten Vergoedingen servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille Salarissen Sociale lasten Pensioenen Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfskosten
6.07 6.08 6.09 6.10 6.11 6.12 6.13 6.14 6.15
Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed
6.16
35
-4.118
FINANCIELE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten Som financiële baten en lasten
6.17 6.18
235 - 13.670 - 13.435
273 -13.666 -13.393
9.467
-22.016
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
Resultaat deelnemingen Belastingen Som deelnemingen en belastingen
6.19 6.20
0 1.535 1.535
699 -446 253
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
6.21
11.002
-21.762
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
5
3. Kasstroomoverzicht (x € 1.000) (directe methode) 2014
2013
54.142
50.403
Operationele activiteiten Totaal ontvangsten Personeelsuitgaven Onderhoudsuitgaven Overige bedrijfsuitgaven Rente uitgaven Sektorspecifieke heffing Verhuurdersheffing Leefbaarheid externe uitgaven Vennootschapsbelasting Totaal uitgaven Kasstroom uit operationele activiteiten
-7.089 -10.788 -9.711 -13.547 -1.752 -4.523 -350 - 1.565
Ingaande kasstroom uit desinvesteringen
17.030
17.578
Uitgaande kasstroom voor investeringen
-33.589
-52.408
4.244
-6
Kasstroom financiële activa
-49.324 4.818
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Nieuwe leningen Aflossing leningen Mutatie kredietfaciliteit Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-6.971 -8.825 -12.976 -13.448 -1.931 -181 -491 -1.533 -43.288 7.115
-12.315
-34.836
20.000
23.000
-14.096
-10.890
-335
3.063 5.569
15.173
Mutatie geldmiddelen
-1.928
-12.548
Saldo 1/1 mutatie geldmiddelen Saldo 31/12
2.551 -1.928 622
15.099 -12.548 2.551
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
6
4. Algemene toelichting
4.1 Algemeen Toegelaten instelling Standvast Wonen, gevestigd te Nijmegen aan het Takenhofplein 3, is een stichting met de status van toegelaten instelling conform artikel 70 eerste lid van de Woningwet. Het werkgebied van de toegelaten instelling betreft het grondgebied van de gemeenten Nijmegen, Beuningen en Druten. Toegepaste standaarden Conform de in het Besluit Beheer Sociale Huursector geformuleerde eisen voor toegelaten instellingen is de jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, behoudens enige uitzonderingen van specifieke aard. In de richtlijnen voor de jaarverslaggeving is Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting opgenomen die nadere interpretatie geeft aan de in Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek opgenomen voorschriften. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en winst- en verliesrekening opgenomen. Richtlijn 645 geeft uitsluitend regels voor sectorspecifieke aangelegenheden. Voor de overige aangelegenheden zijn de algemeen geldende richtlijnen van toepassing. Deze jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten tenzij anders vermeld. Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de toegelaten instelling zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. In de jaarrekening worden naast juridische verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verantwoord, die kunnen worden gekwantificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvorming- en communicatieproces rondom projectontwikkeling en herstructurering. Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt zodra een vermindering van het economisch potentieel heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten worden verantwoord indien alle belangrijke risico’s met betrekking tot de transactie zijn overgedragen aan de koper.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
7
De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s. Alle financiële informatie in euro’s is afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal, tenzij anders vermeld. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarin de herziening gevolgen heeft. De volgende waarderingsgrondslagen zijn naar de mening van het management het meest kritisch voor het weergeven van de financiële positie en vereisen schattingen en veronderstellingen:
Sociaal vastgoed in exploitatie: voor wat betreft de uitgangspunten en veronderstellingen ten aanzien van het bepalen van de bedrijfswaarde. De uitgangspunten van de bedrijfswaarde zijn gebaseerd op interne beleidsvoornemens. Deze beleidsvoornemens komen ondermeer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeleid en de meerjaren onderhoudsbegroting, waarbij keuzes gemaakt worden ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur en de kwaliteits- en huurniveaus.
Commercieel vastgoed in exploitatie: voor wat betreft de uitgangspunten en veronderstellingen ten aanzien van het bepalen van de marktwaarde in verhuurde staat. Op basis van een streekproef is een aantal woningen geselecteerd waarvan de marktwaarde in verhuurde staat is vastgesteld door middel van een taxatie door externe deskundigen. Woningen worden eens in de drie jaar getaxeerd. Door de getaxeerde waarden te relateren aan de WOZ waarden, is voor het overige deel van dit bezit de marktwaarde bepaald aan de hand van de WOZ waarden van deze woningen.
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie: bepaling van het moment van aangaan van de feitelijke verplichtingen inzake investeringen nieuwbouw en herstructurering ten behoeve van het treffen van een voorziening voor onrendabele investeringen. Voornoemde verplichtingen worden in de jaarrekening verwerkt op het moment dat deze kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen door de toegelaten instelling en haar verbonden partijen zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige belanghebbenden aangaande verplichtingen inzake toekomstige nieuwbouw- en herstructureringsprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan de goedkeuring van het realisatiebesluit door de Raad van Commissarissen. De financiële impact van voornoemde feitelijke verplichtingen kan afwijken bij daadwerkelijke realisatie. Dit onder meer als gevolg van wettelijke procedures, wijzigingen in de bouwplannen of het prijsniveau van leveranciers en daadwerkelijke verkoopprijzen.
Vastgoed bestemd voor de verkoop en grond- en ontwikkelingsposities: bij de bepaling van de verwachte reële waarde van de voorraad vastgoed bestemd voor de verkoop en de grond- en ontwikkelingsposities worden uitgangspunten gedefinieerd. Deze uitgangspunten betreffen ondermeer de verkoopwaarde, de kans op toekomstige ontwikkelmogelijkheden en de huidige marktomstandigheden.
Aannames en veronderstellingen gehanteerd bij de bepaling van de belastingpositie (inclusief latente belastingpositie). Dit betreft met name de uitgangspunten en veronderstellingen met betrekking tot het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen alsmede de voor de waardering van de belastingpositie gehanteerde prognose van toekomstige verwachte fiscale resultaten.
Grondslagen voor consolidatie De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de toegelaten instelling en haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop heersende zeggenschap kan worden uitgeoefend.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
8
Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin de toegelaten instelling een meerderheidsbelang heeft, of waarin op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de Groep gemaakte onderlinge winsten en verliezen. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd, waarbij het minderheidsbelang van derden afzonderlijk tot uitdrukking is gebracht. Deelnemingen in verbindingen waarbij sprake is van gedeelde zeggenschap zoals de Meent Vastgoed BV, worden niet in de consolidatie opgenomen. De samenstelling van de groep is als volgt:
Bedrijfswaarde Zoals toegelicht onder het hoofd `Kwalificatie sociaal vastgoed`van deze toelichting zijn de visie, missie en het beleid van Standvast Wonen er primair op gericht om volkshuisvestelijke doelen te realiseren. Het sociaal vastgoed wordt dan ook gezien als bedrijfsmiddel om sociale doelen te realiseren. Standvast Wonen waardeert het sociaal vastgoed tegen actuele waarde. De actuele waarde voor het sociaal vastgoed betreft de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde bestaat uit de contante waarde van de toekomstige inkomsten zoals huur en bijdragen, verminderd met de contante waarde van de toekomstige uitgaven zoals onderhoud, beheer, belastingen, verzekeringen en heffingen over de restant levensduur van het bezit, vermeerderd met de contante waarde van de restwaarde. De bedrijfswaarde laat de verdiencapaciteit van het bezit zien. Bij de berekening van de bedrijfswaarde conform de Richtlijn 645 wordt geen rekening gehouden met een rentabiliteitswaarde correctie. Deze correctie betreft het verschil tussen de nominale waarde van de leningen en de rentabiliteitswaarde. In de bedrijfswaarde conform de richtlijn 645, is deze rentabiliteitswaarde correctie niet langer toegestaan om aansluiting te waarborgen met de bestaande Richtlijnen. Tevens wordt vanaf 1 januari 2012 afgeschreven op de bedrijfswaarde. In het huidige stelsel worden de kosten van het actief stelselmatig toegerekend aan de levensduur in de vorm van jaarlijkse lineaire afschrijvingen die voor het deel van de historische kostprijs ten laste van het resultaat worden gebracht. Het overige deel van de afschrijvingen wordt ten laste van het vermogen gebracht. Voor het commercieel vastgoed is de actuele waarde de marktwaarde in verhuurde staat. De marktwaarde is gebaseerd op de actuele marktsituatie en omstandigheden per balansdatum en geeft de meest waarschijnlijke prijs weer die redelijkerwijs op balansdatum had kunnen worden verkregen. De marktwaarde is een reële waarde die als volgt wordt vastgesteld: 1. Recente verkoopopbrengsten van vrijwel identiek vastgoed; of (indien deze niet beschikbaar zijn): 2. Recente verkoopopbrengsten van vergelijkbaar vastgoed met correcties voor verschillen in waardebepalende factoren van het te waarderen vastgoed en het vergelijkbare vastgoed; of (indien deze niet beschikbaar zijn):
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
9
3. Minder recente verkoopopbrengsten van vrijwel identiek vastgoed met aanpassingen die de veranderingen in de economische omstandigheden weergeven sinds de laatste transactiedata; Of (indien deze niet beschikbaar zijn): 4. Contante waarde van verwachte toekomstige kasstromen. In alle gevallen wordt tevens rekening gehouden met de contractuele verplichtingen van Standvast Wonen, zoals lopende huurcontracten. Bovenstaande waardebepalingen zijn uitgevoerd door externe taxateurs van taxatie-validatie instituten welke zijn erkend door de Stichting Taxaties en Validaties (STenV). Jaarlijks wordt 33 1/3% van het bezit getaxeerd hetgeen betekent dat elk bezit minimaal eens per drie jaren getaxeerd wordt. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te bepalen posten. In contracten besloten financiële instrumenten die niet worden gescheiden van het basiscontract, worden verwerkt in overeenstemming met het basiscontract. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Verstrekte leningen en overige vorderingen Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, verminderd met ingeschatte waardeverminderingsverliezen. Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na de eerste opname gewaardeerd tegen nominale waarde. In contracten besloten afgeleide instrumenten Besloten afgeleide instrumenten in contracten worden niet afgescheiden van het basiscontract en niet apart verantwoord, maar toegelicht onder het betreffende balanshoofd. Classificatie vastgoed naar typologie Sociaal vastgoed omvat de woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. Commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsonroerend goed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commerciële vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 januari door de Minister van BZK wordt vastgesteld. Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijn-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatsteun voor toegelaten instellingen. De classificatie heeft plaatsgevonden naar de stand per 31 december van het verslagjaar. Kwalificatie sociaal vastgoed Het sociale vastgoed van Standvast Wonen wordt op grond van het gevoerde beleid gekwalificeerd als bedrijfsmiddel. Kwalificatie commercieel vastgoed Het commercieel vastgoed van Standvast Wonen wordt op grond van het gevoerde beleid gekwalificeerd als bedrijfsmiddel.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
10
4.2 Grondslagen voor de waardering van de geconsolideerde activa en passiva Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. De actuele waarde betreft voor dit doel de bedrijfswaarde. Bedrijfswaarde Onder de bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van kasstroomgenererende eenheden inclusief de netto kasstroom bij afstoten van de activa aan het einde van de gebruiksduur. Onder punt 5.01 Sociaal vastgoed in exploitatie zijn de gehanteerde veronderstellingen en uitgangspunten nader toegelicht. Kasstroomgenererende eenheid Het interne beleid en de bedrijfsvoering van Standvast Wonen zijn gericht op sturing van de waarde van de onroerende zaken in exploitatie op basis van productmarktcombinaties. De complexindeling (zijnde de kasstroomgenererende eenheid) sluit hierbij aan. Verhuurderheffing In de bedrijfswaardeberekening van 2014 is de verhuurderheffing ingerekend tot en met restant looptijd omdat Standvast Wonen verwacht dat de verhuurderheffing gehandhaafd zal blijven. Afschrijvingen De afschrijvingen worden berekend volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De volgende economische levensduren worden gehanteerd: Component Gebouwen Installaties Na-investeringen
Economische levensduur: : 50 jaar : 25 jaar : 20 jaar
Op grond wordt niet afgeschreven. Uitgaven na eerste verwerking De uitgaven na eerste verwerking (na-investering) die leiden tot een waardeverhoging van de kasstroomgenererende eenheid, worden aangemerkt als activeerbare uitgaven. De beoordeling of sprake is van een waardevermeerdering is gebaseerd op de kasstroomgenererende eenheid waarop deze uitgaven betrekking hebben. Het niet activeerbare deel wordt ten laste van de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post ‘overige waardeveranderingen materiële vaste activa’. Onderhoudsuitgaven en uitgaven voor renovatiewerkzaamheden worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen of indien er extra inkomsten voor worden ontvangen. De overige onderhoudslasten worden rechtstreeks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Waardemutatie Waardevermeerderingen in het Sociaal vastgoed in exploitatie worden rechtstreeks ten gunste van het eigen vermogen verwerkt. Waardevermeerderingen die echter een terugname zijn van eerder ten laste van de winsten verliesrekening verwerkte waardeverminderingen (op het niveau van de betreffende kasstroomgenererende
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
11
eenheid) worden in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post “Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed”. Waardeverminderingen in het Sociaal vastgoed in exploitatie worden rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen verwerkt tot maximaal het bedrag waarvoor in het verleden waardevermeerderingen (op het niveau van de betreffende kasstroomgenererende eenheid) rechtstreeks ten gunste van het eigen vermogen zijn verwerkt, rekening houdend met de realisatie van dergelijke waardeveranderingen door afschrijvingen. Indien de waardevermindering hoger is, wordt het meerdere ten laste van de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post “Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed”. Er wordt geen gebruik gemaakt van de recycling optie om rechtstreeks verwerkte baten en lasten in het eigen vermogen bij latere realisatie te verwerken in de winst- en verliesrekening. Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreffen ingrijpende investeringen in bestaande woningen en investeringen in nieuwe verhuureenheden. Waardering vindt plaats tegen bestede kosten en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering, onder aftrek van de per project geschatte noodzakelijke geachte voorziening van niet-gedekte kosten en verliezen op basis van de bedrijfswaarde. Het zogeheten onrendabele deel wordt ten laste van de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post ‘Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa.” Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend aan kwalificerende activa. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gewogen gemiddelde rentevoet van de aangetrokken leningen. De noodzakelijk geachte voorziening wordt bepaald op het moment van aangaan van de feitelijke verplichtingen inzake investeringen nieuwbouw, woningverbetering en herstructurering. Voornoemde verplichtingen worden in de jaarrekening verwerkt op het moment dat deze kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd.’ Hiervan is sprake wanneer uitingen door Standvast Wonen zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige belanghebbenden aangaande verplichtingen inzake toekomstige nieuwbouw-, woningverbetering of herstructureringsprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan de goedkeuring van het realisatiebesluit door de Raad van Commissarissen. Indien op projectniveau de opgenomen voorziening de geactiveerde kosten overschrijdt, wordt het project per saldo opgenomen onder de post voorziening onrendabele investeringen aan de creditzijde van de balans. Materiële Vaste Activa ten dienste van eigen exploitatie De materiële Vaste Activa ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op grond wordt niet afgeschreven. De volgende levensduren worden hierbij gehanteerd: Gebouwen : 50 jaar Installaties : 25 jaar Vervoermiddelen : 8 jaar Inventaris : 5 jaar ICT objecten : 3 jaar Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Indien geen sprake is van verlenging van de gebruiksduur worden de onderhoudsuitgaven ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
12
Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen marktwaarde in verhuurde staat. Marktwaarde in verhuurde staat De marktwaarde in verhuurde staat is gebaseerd op beschikbare marktgegevens met inachtneming van de relevante feiten en omstandigheden van de markt waarop de toegelaten instellingen actief zijn. De aannames aangaande de geprognosticeerde kasstromen zijn gebaseerd op de contractuele verplichtingen van de toegelaten instelling die rusten op het vastgoed. De overige (na de contractperiode in acht te nemen) aannames en uitgangspunten zijn gebaseerd op gegevens van de markt waarop de toegelaten instellingen actief zijn. Onder punt 5.04 Commercieel vastgoed in exploitatie zijn de gehanteerde veronderstellingen en uitgangspunten nader toegelicht. Kasstroomgenererende eenheid Het interne beleid en de bedrijfsvoering van Standvast Wonen is gericht op sturing van de waarde van de onroerende- en roerende zaken in exploitatie op basis van productmarktcombinaties. De complexindeling (zijnde de kasstroomgenererende eenheid) sluit hierbij aan. Uitgaven na eerste verwerking De uitgaven na eerste verwerking (na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van de kasstroomgenererende eenheid worden aangemerkt als activeerbare kosten. Bij uitgaven na eerste verwerking dient de beoordeling of en zo ja, in hoeverre, sprake van een bijzonder waardeverminderingsverlies te zijn gebaseerd op de kasstroomgenererende eenheid waarop de uitgaven na eerste verwerking betrekking hebben. Het zogeheten onrendabele deel wordt ten laste van de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post ‘Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille.’ Onderhoudsuitgaven en uitgaven voor renovatiewerkzaamheden worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen of indien er extra inkomsten voor worden ontvangen. De overige onderhoudslasten worden rechtstreeks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Waardemutatie De waardemutatie in het Commercieel vastgoed in exploitatie worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht onder de post “Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden De onroerende zaken die door middel van de slimmer kopen regeling onder voorwaarden zijn overgedragen aan derden en waarvoor Standvast Wonen een terugkooprecht of –plicht heeft, worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs. De actuele waarde na eerste verwerking is de marktwaarde op basis van de regeling verkoop onder voorwaarden. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtwaarde wordt aan de creditzijde van de balans onder de langlopende schulden een terugkoopverplichting opgenomen. Deze schuld is een inschatting, gebaseerd op de reële waardeontwikkeling o.b.v. de prijsindex kadastrale gegevens van het onderliggende actief. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd in overeenstemming met de contractvoorwaarden. De waardemutaties in onroerende zaken verkocht onder voorwaarden worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening onder de post “Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille” verantwoord.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
13
Commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreffen ingrijpende investeringen in bestaande woningen en investeringen in nieuwe verhuureenheden. Waardering vindt plaats tegen bestede kosten en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van de per project geschatte noodzakelijk geachte voorziening voor niet gedekte kosten en risico’s op basis van de marktwaarde in verhuurde staat. Het zogeheten onrendabele deel wordt ten laste van de winsten verliesrekening verantwoord onder de post ‘overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille’. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gewogen gemiddelde rentevoet van de aangetrokken leningen. De noodzakelijke geachte voorziening wordt bepaald op het moment van aangaan van de feitelijke verplichtingen inzake investeringen nieuwbouw, woningverbetering en herstructurering. Voornoemde verplichtingen worden in de jaarrekening verwerkt op het moment dat deze kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd’. Hiervan is sprake wanneer uitingen door de toegelaten instelling zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige belanghebbenden. De feitelijke verplichting is gekoppeld aan de goedkeuring van het realisatiebesluit door de Raad van Commissarissen. Indien op projectniveau de opgenomen voorziening de geactiveerde kosten overschrijdt, wordt het project per saldo opgenomen onder de post voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen aan de creditzijde van de balans. Financiële vaste activa Deelnemingen Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-methode op basis van de netto vermogenswaarde. Bij de bepaling van de netto vermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van de toegelaten instelling gehanteerd. Deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de toegelaten instelling garant staat voor de schulden van de betreffende deelneming of haar in staat stelt alle schulden te voldoen, wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming gevormd en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de toegelaten instelling ten behoeve van deze deelneming. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of, indien van toepassing, onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. De leningen aan niet geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen reële waarde. De grondslagen voor de overige financiële vaste activa zijn opgenomen onder het hoofd Financiële instrumenten. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder financiële baten en lasten. De onder de financiële vaste activa opgenomen obligaties die niet behoren tot een handelsportefeuille en die worden aangehouden tot het einde van de looptijd, worden gewaardeerd tegen reële waarde.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
14
Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Vlottende activa Voorraden Vastgoed bestemd voor de verkoop De voorraad vastgoed bestemd voor de verkoop betreft: Opgeleverde nieuwbouwwoningen die ultimo boekjaar nog niet zijn verkocht; Teruggekochte VOV woningen. Leegstaande verkoopwoningen (Sociaal en Commercieel). De voorraad opgeleverde nieuwbouwwoningen wordt gewaardeerd tegen de bestede kosten en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering, inclusief geactiveerde rente, dan wel tegen de lager verwachte opbrengstwaarde. Teruggekochte woningen en leegstaande verkoopwoningen zijn gewaardeerd op boekwaarde of lagere taxatiewaarde. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop Op het moment dat grond- en ontwikkelposities daadwerkelijk in ontwikkeling worden genomen vindt overheveling plaats van voorraad grond- en ontwikkelposities naar vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop betreffen investeringen in bouwterreinen en bouwwerken voor eigen rekening en risico bestemd voor de verkoop. De investeringen worden bij de start als Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop geclassificeerd. Wanneer eenheden verkocht zijn wordt dat deel van de investering als onderhanden projecten geclassificeerd. In de waardering van vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop worden de kosten die: 1. direct betrekking hebben op het project (zoals personeelskosten voor werknemers direct werkzaam aan het project, kosten van grond en terreinen); 2. toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project (onder meer verzekeringskosten, kosten van ontwerp en technische assistentie en rente op schulden over het tijdvak dat aan het project kan worden toegerekend); 3. contractueel behoren tot in ontwikkeling bestemd voor de verkoop, als activa verwerkt indien het waarschijnlijk is dat ze in een volgende periode zullen leiden tot opbrengsten. Verwachte verliezen op vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop worden via de winst- en verliesrekening als last verwerkt ten behoeve van een voorziening op de balans.
Voorraad materialen De voorraad materialen wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere waarde bij incourantie. Voorraad grond- en ontwikkelposities De voorraad grond- en ontwikkelposities wordt gewaardeerd tegen aanschafwaarde en bijkomende kosten of lagere opbrengstwaarde. Op het moment dat grond- en ontwikkelposities daadwerkelijk in ontwikkeling worden
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
15
genomen vindt overheveling plaats naar vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie/vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop/onderhanden projecten. Als de grond- en ontwikkelposities een zodanige waardevermindering ondergaan dat de opbrengstwaarde lager is dan de geactiveerde kosten, dan wordt deze waardevermindering ten laste van het resultaat verantwoord. De waarde van de grond- en ontwikkelposities wordt periodiek getoetst aan de marktwaarde. Onderhanden projecten In de waardering van onderhanden projecten worden de kosten die direct betrekking hebben op het project (zoals personeelskosten voor werknemers direct werkzaam aan het project, kosten van grond en terreinen), de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project (onder meer verzekeringskosten, kosten van ontwerp en technische assistentie en rente op schulden over het tijdvak dat aan het project kan worden toegerekend) en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend, begrepen. De toerekening van opbrengsten, kosten en winstneming op onderhanden projecten geschiedt naar rato van de verrichte prestaties bij de uitvoering van het werk (‘percentage of completion’-methode) per balansdatum op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Uitgaven die verband houden met projectkosten die na de balansdatum tot te verrichten prestaties leiden, worden als activa verwerkt indien het waarschijnlijk is dat ze in een volgende periode zullen leiden tot opbrengsten. Verwachte verliezen op onderhanden projecten worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening als last verwerkt. De gedeclareerde termijnen worden in mindering gebracht op het onderhanden projecten. Indien op projectniveau de gedeclareerde termijnen de geactiveerde kosten overschrijden, wordt het project per saldo opgenomen onder de kortlopende schulden aan de creditzijde van de balans. Vorderingen De vorderingen worden bij de eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Groepsvermogen Eigen vermogen Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigen vermogen instrumenten, worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividend, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord als kosten en opbrengsten. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen. Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer: sprake is van een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden: en een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van die verplichting: en het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. Voorzieningen voor onrendabele investeringen en herstructureringen Voor de toelichting van de waarderingsgrondslag voor het bepalen van de voorziening voor onrendabele investeringen en herstructurering wordt verwezen naar de post ‘vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen Standvast Wonen Jaarrekening 2014
16
exploitatie’ en de post ‘vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop’. Indien op projectniveau de opgenomen voorziening de geactiveerde kosten overschrijdt, wordt het project per saldo opgenomen onder de post voorziening onrendabele investeringen aan de creditzijde van de balans. De voorziening voor onrendabele investeringen en herstructurering is gewaardeerd tegen nominale waarde. Overige voorzieningen De overige voorzieningen betreffen een voorziening voor de Starters Rente Regeling (SRR) en het loopbaanbudget. De voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Latente belastingen worden verantwoord voor tijdelijke verschillen inzake groepsmaatschappijen en deelnemingen, tenzij Standvast Wonen in staat is het tijdstip van afloop van het tijdelijk verschil te bepalen en het niet waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst zal aflopen. Langlopende schulden De waardering van langlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financiële instrumenten. Voor de post “Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden” wordt verwezen naar hetgeen onder “Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden” is genomen. Kortlopende schulden De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financiële instrumenten. Verantwoording van opbrengsten Huuropbrengsten Hieronder zijn opgenomen de opbrengsten voortvloeiend uit de met huurders gesloten huurovereenkomsten. Huuropbrengsten worden lineair in de winst- en verliesrekening opgenomen gedurende de looptijd van de huurovereenkomst. De huren worden jaarlijks binnen de wettelijke kaders verhoogd in overeenstemming met het huurbeleid van de toegelaten instelling. Vergoedingen servicecontracten Dit betreffen ontvangen bedragen van huurders ter dekking van gemaakte servicekosten. Jaarlijks vindt verrekening plaats op basis van de daadwerkelijke bestedingen. De kosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. Overheidsbijdragen Overheidsbijdragen en subsidies worden systematisch als opbrengsten in de winst- en verliesrekening opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van de toegelaten instelling voor kosten van een actief worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen gedurende de gebruikersduur van het actief. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Het netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille bestaat uit posten verkoopresultaat bestaand bezit en verkoopresultaat koopprojecten.. Verkoopresultaat bestaand bezit De post verkoopresultaat bestaand bezit betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengsten minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten en de actuele waarde met betrekking tot de verkochte huurwoningen. Opbrengsten uit de verkoop van onroerende zaken worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijke risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen, de inning van de verschuldigde vergoeding waarschijnlijk is, de hiermee verband houdende kosten betrouwbaar kunnen worden ingeschat.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
17
Opbrengsten van de verkochte huurwoningen worden verantwoord op het moment van juridische levering (passeren transportakte). Verkoopresultaat koopprojecten De post verkoopresultaat koopprojecten betreft het saldo van de netto omzet koopprojecten, onderhanden projecten en het uitbesteed werk. Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van een onderhanden project, worden de projectopbrengsten en –kosten als opbrengsten en kosten in de winst- en verliesrekening verwerkt naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Onder projectopbrengsten wordt verstaan de in het contract overeengekomen opbrengsten vermeerderd met eventuele opbrengsten op grond van meer- of minderwerk, claims en vergoedingen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat de opbrengsten zullen worden gerealiseerd en betrouwbaar kunnen worden bepaald. Geactiveerde productie eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van financiering ten behoeve van vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie worden hieronder verantwoord. Overige opbrengsten De overige opbrengsten bestaan uit vergoedingen voor de dienstverlening aan Verenigingen Van Eigenaars, vergoedingen voor dienstverlening voor servicecontracten, opbrengst uit detacheringen en opbrengsten uit interne doorbelastingen. Verantwoording van bedrijfslasten Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa Hieronder zijn begrepen de overige waardeveranderingen met betrekking tot sociaal vastgoed in exploitatie (aankopen en renovatie) en vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie (met betrekking tot sociaal vastgoed). De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking dan wel terugneming van een bijzondere waardevermindering nadat is verrekend met het verkoopresultaat bij koopprojecten. Personeelsbeloningen/pensioenen Standvast Wonen heeft een pensioenregeling bij het pensioenuitvoerder SPW (bedrijfstakpensioenfonds). De regeling wordt gefinancierd door afdrachten aan pensioenuitvoerders, te weten het bedrijfstakpensioenfonds. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens de ‘verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering’. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst-enverliesrekening verantwoord. Aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of en zo ja welke verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum bestaan. Deze additionele verplichtingen, waaronder eventuele verplichtingen uit herstelplannen van de pensioenuitvoerder, leiden tot lasten voor Standvast Wonen en worden in de balans opgenomen in een voorziening. De waardering van de verplichting is de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om deze per balansdatum af te wikkelen. Indien het effect van de tijdswaarde van geld materieel is, wordt de verplichting gewaardeerd tegen de contante waarde. Discontering vindt plaats op basis van rentetarieven van hoogwaardige ondernemingsobligaties. Toevoegingen aan en vrijval van de verplichtingen komen ten laste respectievelijk ten gunste van de winst-en-verliesrekening. Een pensioenvordering wordt in de balans opgenomen wanneer Standvast Wonen beschikkingsmacht heeft over de pensioenvordering, wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen die de pensioenvordering in zich bergt, zullen toekomen aan Standvast Wonen, en wanneer de pensioenvordering betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
18
Ultimo 2014 (en 2013) waren er geen pensioenvorderingen en geen verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie. Onderhoudslasten Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Onder deze post worden de kosten ten behoeve van planmatig onderhoud, mutatieonderhoud, klachtenonderhoud en contractonderhoud verantwoord. Het onderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalgebruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. Echter, deze kosten worden via een urenregistratiesysteem doorbelast naar de kostensoort onderhoudslasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er sprake is van een waardeverhoging van het actief, dan wel wettelijke vereisten. Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed Hieronder zijn begrepen de waardeveranderingen met betrekking tot sociaal vastgoed in exploitatie, commercieel vastgoed in exploitatie, commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie en onroerende zaken verkocht onder voorwaarden. Belastingen Belastingen over de resultaten omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, rekening houdend met de fiscale faciliteiten en de vaststellingsovereenkomst (VSO), berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. Voor latente belastingen wordt een vordering, dan wel een voorziening getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten. Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil dan wel compensabele verliezen kunnen worden aangewend. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de vlottende activa en/of onder de financiële vaste activa indien de verwachte looptijd langer is dan een jaar. De latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. De latentie wordt gewaardeerd tegen nominale waarde. Resultaat deelnemingen Het resultaat deelnemingen omvat het aandeel van de toegelaten instelling in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de toegelaten instelling en de niet geconsolideerde deelnemingen en tussen niet geconsolideerde deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
19
De resultaten van deelnemingen die gedurende het boekjaar zijn verworven of afgestoten worden vanaf het verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van afstoting verwerkt in het resultaat van de toegelaten instelling. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht voor 2014 is opgesteld op basis van de directe methode. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). Kasstromen uit financiële afgeleide instrumenten die worden verantwoord als kostprijs ‘hedges’ worden in dezelfde categorie ingedeeld als de kasstromen uit de afgedekte balansposten. Kasstromen uit financiële derivaten waarbij ‘hedge accounting’ niet langer wordt toegepast, worden consistent met de aard van het instrument ingedeeld, vanaf de datum waarop de ‘hedge accounting’ is beëindigd.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
20
5. Toelichting op de geconsolideerde balans x € 1.000 (na resultaatverwerking)
ACTIVA
MATERIËLE VASTE ACTIVA Totaaloverzicht
Soc. Vastgoed in exploitatie
Soc. vastgoed in ontwikkeling
Zaken t.d.v. de exploitatie
562.422
551.743
9.465
1.214
Oplevering woningen Overige investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Waardeverandering Verrekening voorz. onrend. inves. Reclassificaties Saldo mutaties
0 18.190 -3.076 -14.931 1.682 12.134 -12.586 1.413
14.352 967 -3.076 -14.398 12.269 0 -7.395 2.719
-14.352 16.339 0 0 -10.587 12.134 -5.191 -1.657
0 884 0 -533 0 0 0 351
Einde boekjaar
563.835
554.462
7.808
1.565
Waardering aanvang boekjaar
Totaal
Mutaties in het boekjaar:
5.01 Sociaal vastgoed in exploitatie 31-12-2014
31-12-2013
551.743
555.440
Het verloop van deze post is als volgt: Boekwaarde bij aanvang boekjaar Mutaties in het boekjaar: Opleveringen woningen Malvert Archipelhof Drogerij Druten-West Onder Onnes Olden Tempel fase 2 en 3 Huize Rosa Boskapel Oranje Kwartier deelplan F1 Aanpassingen Klooster Weurt Buurmeesterstraat
8.664 2.932 2.756 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 20.867 11.586 9.814 4.755 3.738 239 25 14.352
Overige investeringen Teruggekochte woningen Energiemaatregelen en overige verbeteringen
260 707
51.024
0 3.605 967
Desinvesteringen Sloop en samenvoeging Verkochte woningen
-465 -2.611
-343 -6.529 -3.076
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
3.605
-6.872
21
Afschrijvingen Afschrijvingen verantwoord in het resultaat
-14.398
-13.265 -14.398
Waardeveranderingen Waardeveranderingen verantwoord in het resultaat Waardeverandering verantwoord in het vermogen
-13.265
-4.014
-2.049
16.283
-30.875 12.269
Reclassificaties Overboeking naar commercieel vastgoed Overboeking van commercieel vastgoed Leegstandswoningen naar verkoopvoorraad
-7.539 717 -573
-32.924 -5.265 0 0
--7.395 Eindsaldo: Investeringswaarde einde boekjaar Gecum.afschrijvingen en waardeveranderingen Totaal woningen en overige onroerende zaken
479.420 75.043
-5.265 477.223 74.521
554.462
551.743
Bedrijfswaarde De actuele waarde van het sociaal vastgoed in exploitatie is gebaseerd op de bedrijfswaarde en bedraagt circa 554 miljoen (2013: € 552 miljoen). Onder de bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de kasstromen uit de hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de kasstroomgenererende eenheden (woningcomplexen), vermeerderd met de contante waarde van de restwaarde. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op de meerjarenbegroting en bestrijken een periode van 5 jaren. Voor de periode na 5 jaren is uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. De verwachte opbrengstwaarde van woningen die zijn geoormerkt voor verkoop, bestaat uit de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij verkoop binnen vijf jaren, onder aftrek van de verkoopkosten. De bepaling van de restwaarde van de grond is gebaseerd op het huidige gebruik van de grond. De restwaarde aan het eind van exploitatieduur is gebaseerd op de reële waarde, onder aftrek van de kosten voor sloop, bouwrijp maken en uitplaatsing van bewoners. Bij de bedrijfswaardeberekening zijn de volgende parameters toegepast: De jaarlijkse huurverhoging bedraagt in jaar 2015 en 2016: respectievelijk 4% en 3%. In jaar 2017, 2018 en 2019 bedraagt deze 3%. Vanaf 2020 is de jaarlijkse huurstijging 2%; De jaarlijkse huurderving leegstand bedraagt 0,75%; De jaarlijkse huurderving oninbaar bedraagt 0,25%; De mutatiegraad bedraagt 6,5%; De jaarlijkse onderhoudsnorm per woning bedraagt € 1.100,-; De jaarlijkse beheerkosten per woning bedraagt gemiddeld € 1.400,-, en voor onzelfstandige eenheden € 360,-; Formeel behoort de heffing huurtoeslag voor drie jaren te worden ingerekend (tot 2018). Standvast Wonen heeft ervoor gekozen om de heffing huurtoeslag in te rekenen voor de restant levensduur (gemiddeld circa 23 jaar). In 2014 bedraagt deze 0,381% over de WOZ waarde van het sociaal vastgoed. Voor 2015 bedraagt het percentage 0,449%, voor 2016 is dit 0,491%, 2017 is dit 0,536% en de resterende jaren geïndiceerd voor 2% tot einde levensduur; De disconteringsvoet bedraagt 5,25%; Voor de restwaarde wordt een genormeerde grondprijs gehanteerd van € 25.000 per VHE (prijspeil 2014); Voor de komende vijf jaren zijn jaarlijks 75 verkopen van woningen opgenomen; Standvast wonen past streefhuurbeleid toe. De streefhuren variëren per complex/object en kunnen minimaal 65% of meer bedragen; De stijgingspercentages zijn vastgesteld conform de parameters van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Waardeveranderingen De waarde van het sociale vastgoed is ultimo 2014 met € 2.719.000 (per saldo € 554.462.000) in waarde gestegen.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
22
Woningen bestemd voor verkoop Het aantal woningen uit het sociaal vastgoed dat gekwalificeerd is voor verkoop bedraagt ruim 2.650. Het aantal dat naar verwachting in 2015 verkocht zal worden bedraagt 75 stuks. De verwachte opbrengstwaarde van deze woningen zal circa € 10,8 miljoen zijn en de boekwaarde € 4,5 miljoen. Hypothecaire zekerheid Het sociaal vastgoed in exploitatie is gefinancierd met leningen onder borging van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Voor borgstelling wordt een obligo per lening gevraagd. Als gevolg hiervan is het sociale vastgoed dat is gefinancierd met geborgde leningen niet bezwaard met hypothecaire zekerheden. De obligoverplichting is in de balans opgenomen onder de post “Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen.”
5.02
Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor exploitatie 31-12-2014
31-12-2013
Deze post is als volgt samengesteld: Beginsaldo: Investeringen Onrendabel Oorspronkelijk beginsaldo
25.952 -16.488
Mutaties in het boekjaar: Opgeleverde woningen Overige investeringen Waardeverandering Uit voorziening onrendabel Reclassificaties totaal mutaties
-14.352 16.339 -10.587 12.134 -5.191
Eindsaldo: Investeringen Onrendabel Saldo 31-12
40.269 -28.428 9.465
11.841
-50.760 41.668 -2.675 11.941 -2.551 -1.657
11.824 -4.353
-2.376
25.952 -16.488 7.808
9.465
In het afgelopen boekjaar zijn een aantal projecten opgeleverd: Malvert voor € 8.664.000, Archipelhof voor € 2.932.000, en De Drogerij voor € 2.756.000; samen voor € 14.352.000. De belangrijkste investeringen zijn in de projecten Alpha & Omega voor € 1.461.000, Malvert voor € 3.711.000, Huize Rosa (fase 2) voor € 5.157.000 en Drogerij voor € 2.098.000 gerealiseerd. Via de post waardeveranderingen is € 5.348.000 vrijgevallen en als grondpositie verantwoord. Op deze kosten heeft daarna nog een afwaardering plaatsgevonden naar lagere grondwaarden van € 1.799.000.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
23
5.03
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de eigen exploitatie 31-12-2014
31-12-2013
452 872 240 1.565
52 852 310 1.214
31-12-2014
31-12-2013
Deze post is als volgt samengesteld: Inrichting en inventaris ICT apparatuur Vervoermiddel Totaal goederen ten dienste van
Het verloop is als volgt:
Beginsaldo Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen incl. waardeveranderingen Boekwaarde bij aanvang boekjaar
4.093 -2.878
4.274 -2.782 1.214
1.492
Mutaties in het boekjaar: Investeringen Afschrijvingen Buitengebruikstellingen Reclassificatie Haterseweg 433
-550 1.434 0
-441 0 337 884
-104
Afschrijvingen
Inrichting en meubilair ICT Vervoermiddelen Reclassificatie Haterseweg 433 Buitengebruikstellingen
542 359 0 0 -1.434
13 628 62 -877 0 -533
Eindsaldo Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde einde boekjaar
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
3.560 -1.995
-173 4.093 -2.878
1.565
1.214
24
VASTGOED BELEGGINGEN
Totaal
Comm. Vastgoed in exploitatie
Woningen Verkocht onder Voorw.
Comm. Vastgoed in ontwikkeling
Totaaloverzicht Waardering aanvang boekjaar Mutaties in het boekjaar: Oplevering van woningen Overige investeringen Desinvesteringen Waardeveranderingen Verrekening voorziening Reclassificaties Saldo mutaties Einde boekjaar
5.04
101.937
46.742
51.183
4.012
0 8.242 -3.926 -136 5.182 9.063 18.425
14.963 3 -2.965 245 0 8.862 21.108
0 4.077 -961 -381 0 -1.407 1.328
-14.963 4.161 0 0 5.182 1.608 -4.012
120.361
67.850
52.511
0
Commercieel vastgoed in exploitatie 31-12-2014
Waarde begin boekjaar Cumulatieve waardeveranderingen Boekwaarde bij aanvang boekjaar Mutaties in het boekjaar: Oplevering van woningen Maxima Malvert Onder Onnes Plein 44 Haterseweg (reclassificatie en verbeteringen) Koningsstraat Heersweg
45.745 997
31-12-2013 36.133 -769
46.742
7.736 4.665 2.562 0 0 0 0
35.364
0 0 0 3.937 592 346 310 14.963
Overige investeringen Energiebesparing en overige verbeteringen
3
5.185 105
3 Desinvesteringen Verkopen
-2.965
105 -490
-2.965 Waardeveranderingen Waardeverandering verantwoord in het vermogen Waardemutatie verantwoord in het resultaat
0
-490 6.136
245
-4.664 245
Reclassificaties Overboeking naar het sociale vastgoed Overboeking van het sociale vastgoed Leegstandswoningen naar verkoopvoorraad
-908 10.604 -834
1.472 0 5.105 0
8.862 Eindsaldo: Investeringen Waardeveranderingen Boekwaarde einde boekjaar
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
66.608 1.242
5.105 41.869 4.873
67.850
46.742
25
Actuele waarde De actuele waarde van het commerciële vastgoed in exploitatie is gebaseerd op de marktwaarde in verhuurde staat. Ter bepaling van deze waarde heeft Standvast Wonen één derde van de woningvoorraad van het commerciële vastgoed in exploitatie, laten taxeren door onafhankelijke taxateurs. De getaxeerde waarde van deze woningen zijn gerelateerd aan de WOZ waarde en vervolgens is voor het overige commerciële bezit de marktwaarde in verhuurde staat, vastgesteld met de WOZ waarden als sleutelwaarde. De bedrijfswaarde van deze woningen bedraagt € 67.835.000. Totale waardestijging Naast de opleveringen, de verkoop en sloop, en de autonome waardeverandering, zijn in 2014 80 woningen gereclassificeerd van sociaal vastgoed naar commercieel vastgoed en 5 woningen van commercieel vastgoed naar sociaal vastgoed. Als gevolg hiervan is dit gewaardeerd op marktwaarde in verhuurde staat wat heeft geresulteerd in een totale waardestijging van € 21.108.000. Hypothecaire zekerheid Het commercieel vastgoed is niet bezwaard met hypothecaire zekerheden.
5.05
Woningen verkocht onder voorwaarden
Beginsaldo Mutaties in het boekjaar: Initiële verkopen uit het sociale vastgoed Initiële verkopen uit nieuwbouw Sub totaal
31-12-2013
51.183
42.447
3.127 950
9.233 3.777 4.077
Doorverkochte woningen zonder voorwaarden Terug in verhuur Sub totaal
-701 -260
Waardeontwikkeling afkoop voorwaarden Waardeontwikkeling teruggekochte woningen Waardeverandering overige woningen Sub totaal
-137 199 -443
Naar voorraad Sub totaal
31-12-2014
13.010 0 0
-961
0 0 -30 -4.245
-381 -1.407
Eindsaldo
-4.275 0
-1.407
0
52.511
51.183
Het aantal woningen dat onder deze post is opgenomen bedraagt 481 (2013: 467).
5.06
Commercieel vastgoed in ontwikkeling bestemd voor exploitatie
Beginsaldo Mutaties in het boekjaar: Opleveringen Overige investeringen Waardeveranderingen Mutatie voorziening Reclassificaties totaal mutaties Saldo 31-12
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
31-12-2014
31-12-2013
4.012
3.366
-14.963 4.161 0 5.182 1.608
-4.821 6.534 0 -5.539 4.472 -4.012 0
646 4.012
26
In het afgelopen boekjaar zijn een aantal projecten opgeleverd: Maxima voor € 7.736.000, Malvert voor € 4.665.000, en Onder Onnes voor € 2.562.000; samen voor € 14.963.000. FINANCIËLE VASTE ACTIVA
5.07
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Woningnet NV De Meent Vastgoed BV Totaal deelnemingen in groepsmaatschappijen
5.08
31-12-2013
21 9 30
21 9 30
31-12-2014
31-12-2013
0 341 341
1.000 139 1.139
31-12-2014
31-12-2013
2.211 -410 1.801
2.219 -8 2.211
Leningen u/g
SSHN, onderhandse geldlening; 2,768% looptijd tot 16/5/2015 Starters renteregeling Totaal leningen u/g
5.09
31-12-2014
Latente belastingvordering
Stand per 1 januari Mutatie latente belastingvordering Stand per 31 december
Deze latente vordering betreft verrekenbare verliezen van voormalig Alphons Ariëns die uitsluitend verrekend kunnen worden met winsten gerelateerd aan activiteiten van voormalig Alphons Ariëns. Met de belastingdienst is overeengekomen dat 25% van de fiscale winsten aan de activiteiten van voormalig Alphons Ariens toegerekend moeten worden. VLOTTENDE ACTIVA VOORRADEN
5.10
Vastgoed bestemd voor verkoop
Nijhoffstraat 2-4 Teruggekochte woningen VOV Onder Onnes Plein ‘44 Limos Het Wagenwiel Leegstaande verkoopwoningen Totaal vastgoed bestemd voor verkoop
31-12-2014
31-12-2013
1.445 1.407 0 0 0 1.184 1.183 5.219
0 0 1.178 530 15 1.728 0 3.452
De voorraad vastgoed bestemd voor verkoop betreft opgeleverde nieuwbouw die op balansdatum nog niet verkocht is, teruggekochte woningen vanuit Slimmer Kopen en leegstaande woningen gelabeld voor verkoop.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
27
5.11
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop
Het verloop is als volgt: Beginsaldo Mutaties in het boekjaar: Investeringen Opleveringen Reclassificaties Saldo mutaties Mutatie voorziening
31-12-2013
543
4.353
2.145 -636 3.583
Eindsaldo
5.12
31-12-2014
7.025 -9.486 -1.921 5.092 -4.200
-4.381 571
1.435
543
31-12-2014
31-12-2013
Overige voorraden
Grond- en ontwikkelposities: Project Kerkplein 3 Beuningen Project schoolplein Afferden Project Malvert LLB Project Hooiwal Druten West Project Het Erf Druten West Project Beatrixstraat 17-19-21 Druten Voorraad grondposities Voorraad onderhoudsmaterialen Totaal grondposities
520 340 850 1.887 788 61
520 496 0 0 0 0 4.437 68 4.506
1.016 69 1.084
De grond- en ontwikkelposities betreffen locaties ten behoeve van toekomstige ontwikkelprojecten die nog niet in realisatie genomen zijn. Deze posities zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere taxatiewaarde.
VORDERINGEN 5.13
Huurdebiteuren 31-12-2014
31-12-2013
659 -98 561
565 -122 443
31-12-2014
31-12-2013
0 0
1.185 1.185
Deze post is als volgt samengesteld: Huurdebiteuren Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal huurdebiteuren
5.14
Vorderingen op groepsmaatschappijen
Betreft vorderingen op: VOF Handelskade Totaal vorderingen op groepsmaatschappijen
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
28
5.15
Overige vorderingen 31-12-2014
Deze post is als volgt samengesteld: SSHN, onderhandse lening; 2,768% Centrada lening u/g; 2,5% Afrekeningen vertrokken huurders Oosterpoort Giesbers B.V Dirkzwager/Hekkelman woningverkopen SWR Startkapitaal VVE Overige vorderingen Sub-totaal Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal overige vorderingen
1.000 0 265 0 26 272 139 268 22
31-12-2013 0 3.000 195 556 326 220 83 0 82
1.993 -217 1.776
4.463 -159 4.304
De lening aan Centrada is afgelost op 1 april 2014. De onderhandse geldlening was een collegiale financiering welke in het kader van ‘matching’ was verstrekt.
5.16
Overlopende activa
Deze post is als volgt samengesteld: Te ontvangen rente Nog te ontvangen facturen Terugkoop woning Harp 21 Vooruit ontvangen facturen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende posten Totaal overlopende activa
5.17
31-12-2014
31-12-2013
30 0 0 999 683 3 1.715
83 340 113 77 41 75 729
Kas en bank 31-12-2014
Spaarrekening / deposito's ING bank
429
31-12-2013 1.821
429 Rekening courant positie Rabo BNG ABN-AMRO Kasgeld Totaal kas en bank
189 0 3 1
1.821 327 399 3 0
193 622
729 2.551
Over het saldo op de ING-rekening kan deels niet worden beschikt vanwege afgegeven bankgaranties voor nieuwbouwprojecten. Dit betreft een bedrag van € 0,3 miljoen. Standvast Wonen heeft in 2014 een rekeningcourant en kasgeldfaciliteit bij de ING bank en Rabobank gehad van samen maximaal € 17 miljoen. Op de kasgeldfaciliteit van de ING van maximaal 15 miljoen geldt een tarief van het 3-maands-Euribor met een opslag van 0,8%. Van de kasgeldfaciliteit van maximaal 2 miljoen de Rabobank is geen gebruik gemaakt. In 2014 is gekozen voor BNG als een nieuwe huisbankier vanaf 1 januari 2015. De kredietlimiet bedraagt in 2015 12 miljoen.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
29
PASSIVA
EIGEN VERMOGEN
5.18
Algemene bedrijfsreserve 31-12-2014
31-12-2013
253.261
274.730
11.002 14.600
-21.762 293
278.863
253.261
Het verloop van de algemene bedrijfsreserve is als volgt: Beginsaldo
Jaarresultaat Rechtstreekse mutaties Eindsaldo
Binnen de algemene bedrijfsreserve is een bedrag van € 267.772 aan te merken als ongerealiseerde herwaarderingen van het vastgoed.
5.19
Voorziening onrendabele investeringen en herstructurering 31-12-2014
31-12-2013
De standen ultimo boekjaar zijn als volgt: Beginsaldo: Onrendabel waarvan in ontwikkeling Saldo 1-1
45.868 -23.053
Mutaties in het boekjaar: Dotaties t.l.v. het resultaat Vrijval t.g.v. het resultaat Onttrekkingen Geïnvesteerd in MVA in ontwikkeling totaal mutaties
2.560 -5.805 -15.724 14.464
Eindsaldo: Onrendabel Geïnvesteerd MVA in ontwikkeling Saldo 31-12
39.361 -29.677 22.815
9.685
26.612 -9.547 -10.558 6.623 -4.505
26.899 -8.589
13.130
45.868 -23.053 18.310
22.815
In totaal is € 5.955.000 vrijgevallen uit de voorziening ten gunste van het resultaat. Dit betreft voor € 5.004.000 voorziene verliezen van projecten, welke zijn gerubriceerd onder grondposities, omdat er geen concrete besluiten voor realisatie zijn genomen. Het betreft hier de projecten Hooiwal, Het Erf en Malvert LLB.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
30
Specificatie Voorziening:
stand
storting
vrijval
onttrekking
per 1-1 Alpha & Omega (v.h. Studentenkerk)
1.618
0
-298
Duten West overige projecten
1.992
0
531
0
2.978
0
Drogerij Hoefijzer Malvert ZZG Malvert Maisonettes Megens (nieuw)
voorz.onr.inv. minus in ontw
0
1.320
-1.992
0
0
-105
-426
0
0
0
2.978
0
1.373
0
0
1.373
6.371
0
-2.862
-3.509
0 328
0
328
0
0
Megenseind
1.248
99
0
-1.347
0
Handelskade
16.700
0
0
0
16.700
Onder Onnes
4.200
0
0
0
4.200
Archipelhof
1.073
480
0
-1.553
0
Olden Tempel
5.441
279
0
-5.720
0 0
Oranje Kwartier (grex)
378
0
-378
0
3.338
0
-170
-3.168
0
45.868
2.560
-5.805
-15.724
26.899
Oranje Kwartier deelplan C af: geïnvesteerd
5.20
-23.053
-8.589
22.815
18.310
Voorziening overig
SRR Loopbaanbudget Glasfonds Totaal voorziening overig
31-12-2014
31-12-2013
102 192 0 294
0 256 41 297
31-12-2014
31-12-2013
25.879
30.207
LANGLOPENDE SCHULDEN
5.21
Leningen overheid
Het verloop van deze post is als volgt: Beginsaldo Mutaties in het boekjaar Annuïtaire aflossingen Algehele aflossingen Saldo mutaties Totaal leningen overheid
-995 -7.822
-1.061 -3.267 -8.817 17.062
-4.328 25.879
In 2015 zal van deze leningen een bedrag van € 2,4 miljoen afgelost worden. De restant looptijden zijn: - leningen > 1 jaar en < 5 jaar - leningen > 5 jaar:
€ 5.311.049 € 9.351.119
Het gemiddelde rentepercentage ultimo 2014 bedraagt 4,95% (2013: 4,66%).
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
31
5.22
Leningen kredietinstellingen
Het verloop van deze post is als volgt: Beginsaldo Mutaties in het boekjaar Nieuwe leningen Annuïtaire aflossingen Algehele aflossing Saldo mutaties Totaal leningen kredietinstellingen
31-12-2014
31-12-2013
293.917
277.479
20.000 -2.689 -2.500
23.000 -2.562 -4.000 14.811 308.728
16.438 293.917
In 2015 zal van deze leningen een bedrag van € 24,1 miljoen afgelost worden. De restant looptijden zijn: - leningen > 1 jaar en < 5 jaar - leningen > 5 jaar:
€ 43.472.095 € 241.156.226
Het gemiddelde rentepercentage ultimo 2014 bedraagt 4,08% (2013: 4,18%). Het gemiddelde rentepercentage voor de totale leningenportefeuille bedraagt einde 2014: 4,12% (2013: 4,21%).
5.23
Waarborgsommen 31-12-2014
31-12-2013
352 352
344 344
31-12-2014
31-12-2013
53.390
42.818
Waarborgsommen Totaal waarborgsommen
5.24
Verplichtingen uit woningen verkocht onder voorwaarden
Beginsaldo Mutaties in het boekjaar Initiële verkopen uit het sociale vastgoed Initiële verkopen uit nieuwbouw Teruggekochte woningen Waardeverandering terugkoopverplichtingen Wederverkopen onder voorwaarden Totaal mutaties Eindsaldo
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
3.127 950 -2.264 -156 224
9.233 3.777 -1.350 -2.209 1.120 1.881
10.572
55.271
53.390
32
KORTLOPENDE SCHULDEN
5.25
Schulden aan kredietinstellingen
ING Bank Bank Nederlandse Gemeenten Totaal schulden aan kredietinstellingen
5.26
2.498 8.377 10.875
31-12-2014
31-12-2013
8 1 7 16
0 0 5 5
31-12-2014
31-12-2013
3.212 1.330 4.542
4.007 1.609 5.616
31-12-2014
31-12-2013
344 0 169 82 595
2.700 3.510 172 77 6.459
31-12-2014
31-12-2013
146 0 245 0 0 1.434 1.825
199 300 153 151 2 2.149 2.954
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Belastingdienst, af te dragen BTW Te betalen vennootschapsbelasting Belastingdienst; te betalen loonheffing Sociale lasten Totaal belastingen en sociale premies
5.29
577 9.963 10.540
Schulden aan leveranciers
Aannemers en leveranciers Dienstverlenende bedrijven en overig Totaal schulden aan leveranciers
5.28
31-12-2013
Schulden aan gemeenten
Gemeente Beuningen Gemeente Druten Gemeente Nijmegen Totaal schulden aan gemeenten
5.27
31-12-2014
Overige schulden
Verlofuren medewerkers Oud Burgeren Gasthuis Afrekening servicekosten Warmtepomp en ADO-vergoeding Rosa de Lima Garantiesommen Nog te betalen projectkosten Totaal overige schulden
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
33
5.30
Overlopende passiva
Niet vervallen rente geldleningen Vooruitontvangen huurtermijnen Externe controle en fiscaal advies Reservering Lindepad Af te ronden infrastructurele werkzaamheden Overige overlopende posten Totaal overlopende passiva
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
31-12-2014
31-12-2013
4.631 525 24 0 0 625 5.805
4.672 443 12 14 688 388 6.216
34
Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen
Investeringsverplichtingen De aangegane verplichtingen van voornamelijk nieuwbouw- en onderhoudsprojecten bedragen ultimo 2014 circa € 25.400.000 (2013: € 87.377.000). Huurverplichtingen Het jaarlijks bedrag voor huurverplichtingen van het kantoorpand Takenhofplein 3 bedraagt in totaal € 288.000. Deze huurverplichting loopt 31-12-2017 af. Volmacht Waarborgfonds Sociale Woningbouw Uit hoofde van door het Wsw geborgde leningen is volmacht verleend, als bedoeld in artikel 30 van het reglement van deelneming, aan het Wsw voor de vestiging van hypotheek. De hoogte is opgebouwd uit een bedrag van € 648.000.000 plus 20% opslag, tot een maximum van € 777.600.000. Deze volmacht zal worden gebruikt indien blijkt dat het risicoprofiel van SW, naar het oordeel van het Wsw, zodanig slecht is dat het totale garantievermogen van het Wsw niet voldoende is om de verplichtingen van SW te dekken. Deze volmacht is in maart 2014 afgegeven aan het Wsw. Obligo Waarborgfonds Sociale Woningbouw De obligo uit hoofde van geborgde leningen bedraagt ultimo 2014 € 12,5 miljoen (2013: € 12,3 miljoen). De hoogte van het obligotarief is vastgesteld op 3,85% (2013: 3,85%) over het schuldrestant van de geborgde lening, met uitzondering van het leningtype variabele hoofdsom en voor collegiale financiering. Dit obligo is opeisbaar indien blijkt dat het vermogen van het Wsw niet voldoende is om de aanspraken op het Wsw te dekken. Aansprakelijkheidsverplichtingen, bankgaranties, volmacht en overige garanties Aan de verhuurder van Takenhofplein 3 is als borg een bankgarantie afgegeven van € 12.125. Verder zijn bankgaranties verstrekt voor in totaal € 261.000. Overige De jubileumverplichtingen zijn beoordeeld en niet substantieel bevonden.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
35
6.
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening (x € 1.000)
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
6.01
Huuropbrengsten
Te ontvangen nettohuur Af: huurderving Wegens leegstand (verhuur, onderhoud, bijz. bemiddeling) Wegens overige redenen (dotatie voorziening dubieuze debiteuren) Totaal huuropbrengsten
2014
2013
53.682
48.781
-530 -79 53.072
-534 -148 48.099
De netto ontvangen huur is in 2014 met circa 10% gegroeid (2013: 2,8%). Per 1 juli zijn de huren met gemiddeld 4,0% gegroeid wat een groei veroorzaakte van € 1.981.000. De grootste toename in groei van circa 6% wordt veroorzaakt door nieuwbouw en aankoop ten behoeve van onze woningvoorraad (€ 3.100.000).
6.02
Vergoedingen servicecontracten
Serviceabonnementen Ontvangen vergoedingen voor niet verrekenbare servicecontracten
Ontvangen vergoedingen voor verrekenbare servicecontracten Afrekening servicecontracten
Totaal vergoedingen
6.03
2013
257 133 390
99 149 248
1.163 -281 882
1.056 -201 855
1.272
1.103
2014
2013
0 0
77 77
Overheidsbijdragen
Subsidie voor de projecten Tristan en Isolde Domotica Totaal overheidsbijdragen
6.04
2014
Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 2014
2013
Verkoopresultaat uit bestaande bezit: Koopsom 64 woningen (2013: 19 woningen) af: boekwaarde verkochte woningen zonder voorwaarden Boekwinst verkopen
9.828 -7.421 2.407
2.420 -1.435 984
Verkoopkosten Verkoopleegstand Kosten startersrenteregeling Toegerekende interne uren Totaal verkoopkosten
-545 -572 39 -322 -1.400
-668 -311 -15 -46 -1.040
1.007
-56
Verkoopresultaat uit verkopen bestaand bezit
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
36
In 2014 is de verkoopbevorderende maatregel van Slimmer Kopen beëindigd. Dientengevolge zijn er meer woningen verkocht en is de totale koopsom gestegen.
6.05
Geactiveerde productie eigen bedrijf
Interne uren op activa in ontwikkeling Rente op activa in ontwikkeling Totaal ingecalculeerde uren en rente
6.06
2014
2013
549 472 1.021
345 1.072 1.417
2014
2013
322 543 181 315 0 -14 177 44 40 44 116 1.768
46 495 136 300 -26 110 148 62 28 0 5 1.305
2014
2013
14.398 550 0 14.948
13.265 441 97 13.803
2014
2013
-5.807 2.560 321 40 -10.871 -13.757
-8.261 28.064 -280 1.121 -6.339 14.305
Overige bedrijfsopbrengsten
Deze bestaan uit: Interne uren verkopen Interne uren onderhoud (vaklieden) Interne uren VVE beheer Interne uren huismeesters (leefbaarheid) Interne uren overige activiteiten Opbrengst detachering Vergoeding voor dienstverlening VVE's Vergoeding voor servicekosten en beheer Administratievergoeding; verhuurnota's, urgenties Afboeking voorziening glasfonds voormalig Alphons Ariens Overige bedrijfsopbrengsten Totaal overige bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN
6.07
Afschrijvingen
Woningen en woongebouwen Activa ten dienste van de exploitatie Immateriële Activa, licenties AA Totaal afschrijvingen
6.08
Overige waardeveranderingen sociale vastgoedportefeuille
Onder te verdelen naar: Vrijval voorziening onrendabele investeringen Storting voorziening onrendabele investeringen Resultaten op koopprojecten Afgeboekte projectkosten Overige waardeveranderingen Totaal waardeveranderingen
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
37
6.09
Salarissen
Bruto salarissen Inhuren personeel Ontvangen vergoedingen wegens ziekte / zwangerschap Totaal lonen en salarissen
6.10
4.760 424 -10 5.174
4.953 408 -64 5.297
2014
2013
812 812
767 767
2014
2013
866 866
907 907
2014
2013
5.619 5.255 48 262 11.184
4.666 4.380 0 274 9.320
Pensioenen
Pensioenen Totaal sociale lasten 6.12
2013
Sociale lasten
Sociale lasten Totaal sociale lasten
6.11
2014
Onderhoudslasten
Lasten serviceonderhoud (incl. contractonderhoud) Lasten planmatig onderhoud Lasten energiemaatregelen Overige lasten Totaal lasten onderhoud
De groei in serviceonderhoud wordt voornamelijk veroorzaakt omdat kosten van keukens, badkamers en toiletten niet meer geactiveerd worden, maar ten laste komen van de exploitatie. Voor het meerjarenonderhoud aan woningen past Standvast Wonen cyclisch onderhoud toe. Het cyclisch onderhoud aan de woningen was in 2014 hoger dan 2013.
6.13
Leefbaarheid
Leefbaarheid Totaal leefbaarheid
6.14
2014
2013
662 662
791 791
2014
2013
882 0 137 1.020
865 0 124 989
Lasten servicecontract
Servicekosten verrekenbaar Afrekening vergoedingen verrekenbaar Servicekosten niet-verrekenbaar Totaal lasten servicecontracten
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
38
6.15
Overige bedrijfslasten
Overige personeelskosten Huisvestingskosten Toezichtskosten Algemene beheerskosten 1) Belastingen Verzekeringen Bijdrage saneringsheffing Bijdrage verhuurdersheffing 2) Bijdrage VVE’s beheer Overige bedrijfskosten Totaal overige bedrijfskosten 1) In algemene kosten opgenomen accountantshonoraria Onderzoek van de jaarrekening Nagekomen kosten jaarrekening 2013 Andere controleopdrachten Fiscale advisering incl. het verwerken van fiscale aangifte VPB
6.16
2014
2013
372 449 87 2.131 4.048 234 1.752 4.508 535 248 14.365
859 545 73 1.843 3.977 231 1.931 181 273 360 10.273
59 53 0 72 185
100 0 6 91 197
2014
2013
-225 260 35
-4.298 180 -4.118
2014
2013
47 0 188 235
103 41 129 273
2014
2013
-13.431 -163 -67 -9 -13.670
-13.479 -131 -49 -7 -13.666
Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed
Waardeontwikkeling activa VOV woningen Waardeontwikkeling overig bestaand vastgoed Totaal niet gerealiseerde waardeveranderingen FINANCIELE BATEN EN LASTEN
6.17
Rentebaten
Rentevergoeding op vastrentende beleggingen Rente rekening courant Overige rentevergoedingen Totaal rentebaten
6.18
Rentelasten
Langlopende geldleningen Betaalde rente overig (her)financieringskosten Rente waarborgsommen Totaal rentelasten
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
39
6.19
Resultaat deelnemingen
VOF Handelskade VOF Alexia Totaal resultaat deelnemingen
6.20
2014
2013
0 0 0
-5 704 699
2014
2013
1.535 1.535
-446 -446
-1.777 3.722 -410 1.535
-1.964 308 1.210 -446
Belastingen
Vennootschapsbelasting Totaal belastingen
Als volgt te specificeren: Belasting boekjaar Belasting voorgaande jaren Mutatie latente belastingen Totaal belastingen
In 2013 vormde Standvast Wonen samen met Canvast Holding BV, Canvast Alexia BV en Canvast Handelskade BV een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. In 2014 zijn Canvast Alexia BV en Handelskade BV geliquideerd en was Canvast Holding BV in liquidatie . De belasting wordt bij Standvast Wonen geheven. Het tarief bedraagt 20% over de eerste € 200.000 van de fiscale winst en daarboven 25%.
6.21
Toerekening jaarresultaat
Toevoeging/onttrekking aan de algemene bedrijfsreserve JAARRESULTAAT
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
2014
2013
11.002 11.002
-21.762 -21.762
40
7.
Overige toelichting
Werknemers Ultimo verslagjaar had Standvast Wonen 96 werknemers in dienst (in 2013: 105). Het aantal fulltime equivalenten bedraagt 84,42 (in 2013: 93,21). Wet Normering Topinkomens 2014 ( x € 1,-)
Naam Dhr. R. Roelofsma Mw. E. Lamers Dhr. L. Visser Dhr. A.F. Daan Dhr. J.D. de Boer Dhr. J.G.M. Goeman Dhr. R.A.P. Schouwaert
Functie Bestuurder Bestuurder Voorzitter RvC Lid RvC Lid RvC Lid RvC Lid RvC
Basis vergoeding/ salaris € 124.176 € 109.800 € 11.000 € 7.440 € 7.440 € 7.440 € 7.440
Overige Overige WNT vergoedingen vergoedingen (pensioen etc) € - € 27.162 € - € 23.295 € € € € € -
€ € € € € € €
Totaal 2014 151.338 133.095 11.000 7.440 7.440 7.440 7.440
€ € € € € € €
Staffel maximum WNT 148.800 148.800 11.160 7.440 7.440 7.440 7.440
Standvast Wonen uit Nijmegen is per 1 januari 2013 gefuseerd met Alphons Ariens uit Druten. In 2014 had Standvast Wonen twee directeur-bestuurders, zijnde mevr. E. Lamers en dhr. R. Roelofsma. Vanaf 2015 is mevr. E. Lamers directeur-bestuurder en dhr. R. Roelofsma bestuursadviseur. Standvast Wonen is ingedeeld in categorie F voor de WNT. Er is sprake van toepassing van het overgangsrecht ten aanzien van de beloning van dhr. R. Roelofsma.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
41
Enkelvoudige jaarrekening
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
42
8.
Enkelvoudige balans x € 1.000 (na resultaatbestemming)
ACTIVA
Ref.
31-12-2014
31-12-2013
554.462 7.808 1.565 563.835
551.743 5.540 1.214 558.497
67.850 52.511 0 120.361
46.742 51.183 4.012 101.937
30 341 1.801 2.172
1.999 1.139 2.211 5.349
686.368
665.783
4.035 1.435 1.839 7.309
1.724 543 1.084 3.351
561 0 1.776 1.713 4.050
443 17 4.304 729 5.493
667 667
3.719 3.719
12.026
12.563
698.394
678.346
VASTE ACTIVA
MATERIELE VASTE ACTIVA Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
VASTGOED BELEGGINGEN Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de exploitatie
FINANCIELE VASTE ACTIVA Deelnemingen in groepsmaatschappijen Leningen u/g Latente belastingvordering
Totaal vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA VOORRADEN Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Overige voorraden
10.2 10.3
VORDERINGEN Huurdebiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa
10.4
LIQUIDE MIDDELEN Kas en bank
10.5
Totaal vlottende activa
TOTAAL
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
43
PASSIVA
Ref.
EIGEN VERMOGEN Algemene bedrijfsreserve
VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen Voorziening overig
10.6 10.7
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Verplichtingen uit woningen verkocht onder voorwaarden
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden Overlopende passiva
TOTAAL
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
10.8 10.9 10.10 10.11 10.12
31-12-2014
31-12-2013
278.863 278.863
253.261 253.261
19.655 3.989 23.644
22.815 3.784 26.599
17.062 308.728 352 55.271 381.414
25.879 293.917 344 53.390 373.531
577 16 4.120 627 1.892 1.436 5.805 14.473
0 5 5.582 6.459 4.460 2.954 5.495 24.954
698.394
678.346
44
9.
Enkelvoudige winst- en verliesrekening (x € 1.000)
2014
2013
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten Vergoedingen servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten
53.072 1.272 0 1.007 970 1.768
48.099 1.103 77 -56 1.417 1.331
Som bedrijfsopbrengsten
58.089
51.972
14.948 - 13.938 5.174 812 866 11.183 662 1.020 14.332
13.803 14.305 5.297 766 907 9.320 791 989 10.222
Som bedrijfslasten
35.059
56.400
Bedrijfsresultaat
23.030
-4.428
35
-4.118
234 - 13.619 - 13.384
263 -13.572 -13.309
9.681
-21.855
214 1.535 1.321
539 -446 93
11.002
-21.762
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille Salarissen Sociale lasten Pensioenen Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfskosten
Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed FINANCIELE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten Som financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Resultaat deelnemingen Belastingen Som deelnemingen en belastingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
-
45
10. Toelichting op de enkelvoudige balans x € 1.000 (na resultaatverwerking) 10.1
Algemeen
De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde in overeenstemming met paragraaf 4.1 en 4.2 van de geconsolideerde jaarrekening. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar hoofdstuk 5 en 6 van de opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. ACTIVA
10.2
Vastgoed bestemd voor verkoop
Nijhoffstraat Teruggekochte woningen VOV Onder Onnes Plein ‘44 Limos Leegstaande verkoopwoningen Totaal vastgoed bestemd voor verkoop
10.3
31-12-2014
31-12-2013
1.445 1.407 0 0 0 1.183 4.035
0 0 1.178 530 15 0 1.724
31-12-2014
31-12-2013
Overige voorraden
Grond- en ontwikkelposities: Project Kerkplein 3 Beuningen Project schoolplein Afferden Project Malvert LLB Project Beatrixstraat 17-19-21 Druten Voorraad grondposities Voorraad onderhoudsmaterialen Totaal overige voorraden
520 340 850 61
520 496 0 0 1.771 68 1.839
1.016 69 1.084
De grond- en ontwikkelposities betreffen locaties ten behoeve van toekomstige ontwikkelprojecten die nog niet in realisatie genomen zijn. Deze posities zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere taxatiewaarde.
10.4
Overlopende activa
Deze post is als volgt samengesteld: Te ontvangen rente Nog te ontvangen facturen Terugkoop woning Harp 21 Vooruit ontvangen facturen Nog te ontvangen bedragen Overige overlopende posten Totaal overlopende activa
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
31-12-2014
31-12-2013
30 0 0 999 683 1 1.713
83 340 113 77 41 75 729
46
10.5
Kas en bank 31-12-2014
Spaarrekening / deposito's ING bank
429
31-12-2013 1.821
429 Rekening courant positie ING Rabo BNG ABN-AMRO Kasgeld
0 189 44 3 1
1.168 327 399 3 0 238 667
Totaal kas en bank
10.6
1.821
1.898 3.719
Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen 31-12-2014
31-12-2013
De standen ultimo boekjaar zijn als volgt: Beginsaldo: Onrendabel waarvan in ontwikkeling Saldo 1-1
45.868 -23.053
Mutaties in het boekjaar: Dotaties t.l.v. het resultaat Vrijval t.g.v. het resultaat Onttrekkingen Geïnvesteerd in MVA in ontwikkeling totaal mutaties
2.560 -5.955 -15.574 15.809
Eindsaldo: Onrendabel Geïnvesteerd MVA in ontwikkeling Saldo 31-12
10.7
39.361 -29.677 22.815
9.685
26.612 -9.547 -10.558 6.623 -3.160
26.899 -7.244
13.130
45.868 -23.053 19.655
22.815
Voorziening overig
De WOM Druten West BV heeft ultimo 2014 een negatief eigen vermogen van € 3.695.000. Daarvoor is een voorziening getroffen.
Deelneming WOM Druten West SRR Loopbaan budget Glasfonds Totaal voorziening overig
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
31-12-2014
31-12-2013
3.695 102 192 0 3.989
3.487 0 256 41 3.784
47
10.8
Schulden aan kredietinstellingen
Bank Ned. Gemeenten Totaal schulden aan kredietinstellingen
10.9
31-12-2014
31-12-2013
577 577
0 0
31-12-2014
31-12-2013
2.792 1.328 4.120
3.974 1.609 5.582
31-12-2014
31-12-2013
376 0 169 82 627
2.700 3.510 172 77 6.459
31-12-2014
31-12-2013
0 1.892 1.892
4.460
31-12-2014
31-12-2013
146 0 245 0 0 1.045 0 1.436
199 300 153 151 2 2.149 0 2.954
Schulden aan leveranciers
Aannemers en leveranciers Dienstverlenende bedrijven en overig Totaal schulden aan leveranciers
10.10 Belastingen en premies sociale verzekeringen
Af te dragen BTW Te betalen vennootschapsbelasting Te betalen loonbelasting Sociale lasten en pensioenpremies Totaal belastingen en sociale premies
10.11 Schulden aan groepsmaatschappijen
R/C Canvast Holding BV WOM Druten West BV Totaal schulden aan groepsmaatschappijen
4.460
10.12 Overige schulden
Verlofuren medewerkers Oud Burgeren Gasthuis Afrekening servicekosten Warmtepomp en ADO-vergoeding Rosa de Lima Garantiesommen Nog te betalen projectkosten Overige schulden Totaal overige schulden
Voor een nadere toelichting op de posten van de winst- en verliesrekening wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening in hoofdstuk 6. Verschillen met geconsolideerde winst- en verliesrekening zijn opbrengsten en lasten uit de geconsolideerde verbinden.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
48
11.
Verklaring van de directeur/bestuurder
De directeur/bestuurder van de woningstichting Standvast Wonen verklaart hierbij dat alle uitgaven in het boekjaar 2014 zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting en zij batig saldi bestemt uitsluitend voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting. De directeur/bestuurder heeft de jaarrekening over 2014 vastgesteld op 18 mei 2015. Het bestuur heeft getoetst of zij conform de AedesCode onderneemt en verklaart dat zij in overeenstemming met de code hebben gehandeld.
Nijmegen, 18 mei 2015,
Mevrouw Esther Lamers Directeur/bestuurder
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
49
12.
Verklaring van de Raad van Commissarissen
De jaarrekening met bijbehorende specificaties over 2014 zijn opgemaakt onder verantwoording van de directeur/bestuurder en is vastgesteld door de directeur/bestuurder op 18 mei 2015. Na kennisneming van de controleverklaring van Deloitte heeft de Raad van Commissarissen in zijn vergadering van 18 mei 2015 het bestuursbesluit tot vaststelling van de jaarrekening over 2014 goedgekeurd. Nijmegen, 18 mei 2015,
Dhr. L. Visser Voorzitter
Dhr. R. Schouwaert Lid
Dhr. A. Daan Lid
Dhr. H. Goeman Lid
Dhr. J. de Boer Lid
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
50
Overige gegevens
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
51
OVERIGE GEGEVENS
13.
Voorstel tot resultaatbestemming
Het resultaat is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring van de Raad van Commissarissen reeds in de jaarrekening verwerkt. Het positief resultaat ad € 11.002.000 is ten gunste gebracht van de algemene bedrijfsreserve.
14.
Gebeurtenissen na balansdatum
Tijdens het samenstellen van de jaarrekening 2014 is het inflatiepercentage voor 2014 bekendgemaakt. Dit komt neer op 1%. Aangezien de huurstijging ook gebaseerd is op de inflatie betekent dit voor 2015 (en verdere jaren) een lagere huuropbrengst van ca. € 0,5 mln op jaarbasis.
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
52
15.
Controleverklaring
Standvast Wonen Jaarrekening 2014
53