Jaarverslag 2005
Inhoudsopgave
I
J A A RV E R S L AG
3
Kerncijfers
4
Jaarverslag Coöperatieve Vereniging CoopCodis u.a.
8
Bericht van de raad van commissarissen CoopCodis Holding B.V.
12
Directieverslag
II
JAARREKENING
32
Geconsolideerde jaarrekening
55
Enkelvoudige jaarrekening
60
Overige gegevens
62
Samenstelling bestuur CoopCodis u.a., raad van commissarissen CoopCodis Holding B.V., directie en management team, ondernemingsraad, coöperatieraad en ereleden
63
Samenstelling ledenraadsleden
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
1
Jaarverslag coöperatieve vereniging CoopCodis u.a.
2
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Kerncijfers
(bedragen x € 1 miljoen)
2005
2004
2003
2002
2001
Resultaten Consumentenomzet Coop formules 1) Groei t.o.v. voorgaand jaar in %
485 13,9
426 22,2
349 29,7
269 14,8
234 14,1
Netto-omzet (eigen filialen) Groei t.o.v. voorgaand jaar in %
235 5,9
222 -/- 1,3
225 0,0
225 10,3
204 7,9
Groothandelsomzet zelfstandigen Groei t.o.v. voorgaand jaar in %
237 2,6
231 -/- 4,1
241 14,8
210 9,4
192 3,8
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen In % van de netto-omzet Bedrijfsresultaat In % van de netto-omzet
20,2 4,3 8,6 1,8
17,2 3,8 6,4 1,4
19,5 4,0 9,7 2,0
18,3 4,1 10,1 2,2
16,0 3,9 8,8 2,1
Interest coverage ratio 2)
11,7
9,2
10,5
10,6
18,6
Overschot na belastingen In % van de netto-omzet In % van gemiddeld eigen vermogen
4,6 1,0 6,8
4,0 0,9 6,5
5,9 1,2 10,4
6,8 1,5 13,5
5,4 1,3 12,2
72,8 75.9 9,0
63,5 61.9 50,6
59,6 84,1 41,5
53,8 72,6 42.6
46,9 68,9 42.2
Personeel Personeelskosten Aantal medewerk(st)ers In full-time equivalenten
39,7 2.894 1.355
40,6 2.655 1.283
40,9 2.695 1.303
34,5 2.770 1.291
32,1 2.674 1.238
Cash flow/Investeringen Cash flow 4) Netto investeringen 5) Afschrijvingen
16,1 24,3 11,6
14,8 3,8 10,8
15,4 20,9 9,7
15,0 13,5 8,2
12,6 12,8 7,2
Winkelaantallen: Supercoop eigen filialen Coop full-service eigen filialen Coop full-service ondernemers CoopCompact ondernemers Totaal Coop formules E-Markt Volumemarkt Neutrale supermarkten Totaal
10 50 47 53 160 32 6 56 254
4 48 36 45 133 43 12 67 255
54 31 29 114 56 17 88 275
53 11 3 67 77 36 142 322
Vermogen Eigen vermogen Vreemd vermogen (incl. voorzieningen) Solvabiliteit 3)
1. Vergelijkende cijfers 2003 t/m 2000 aangepast aan de presentatiewijziging in 2004 van Coop clubcardkortingen 2. Bedrijfsresultaat/saldo van financiële baten en lasten 3. Eigen vermogen in percentage van totaal vermogen 4. Overschot na belastingen + afschrijvingen 5. Investeringen in immateriële en materiële vaste activa -/- desinvesteringen
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
3
Jaarverslag coöperatieve vereniging CoopCodis u.a. EEN
POSITIEF
VERHAAL
Op deze plaats mag u een waardering van de ontwikkelingen van het afgelopen jaar verwachten. Ontwikkelingen die bij mij een positief gevoel naar boven brengen. Maar is dat niet elk jaar zo? Ik blader terug in de jaarverslagen van de laatste jaren en bemerk daarbij dat we al weer aan het vijfde jaarverslag bezig zijn sinds de fusie tussen Coop en Codis. Vijf jaar geleden waren we bezig om die fusie voor te bereiden en waren we allen heel positief over een gezamenlijke toekomst. En die positieve stemming is niet meer verdwenen. Terecht niet; lees de jaarverslagen er sinds dat moment maar op na. Het succes straalt er vanaf en de cijfers zijn er ook naar: een groei van het ledental van onze coöperatie van bijna 200.000 naar ruim 500.000, het aantal winkels met een Coop formule is ruim drie keer zo groot, de totale omzet binnen CoopCodis is navenant gestegen en we hebben een hoogst efficiënte, complete groothandels- en distributiefunctie. Natuurlijk gaat er ook wel eens iets minder goed en zijn er ook ontwikkelingen die niet alleen maar positief zijn. Denk bijvoorbeeld maar aan de almaar durende prijzenslag waar we in verwikkeld zijn. Maar de balans slaat op een overtuigende manier door naar de kant van de succesvolle resultaten. Op basis van de feiten van 2005 zal ik u daarom ook dit jaar weer melden dat we positief gestemd mogen zijn en blijven.
HET
JAAR
2005
Het afgelopen jaar bracht onder andere de succesvolle uitrol van de Supercoop formule. Naast de bestaande Coop full-service en CoopCompact winkels hebben we hiermee een derde concept dat op de daarvoor geschikte plaatsen door zowel onze leden-ondernemers als onze leden-consumenten positief zal worden gewaardeerd. De overname van de winkels van DeWitKom@rt, die we samen met twee Superunie collega's konden realiseren, draagt ook bij aan de uitbouw van onze vereniging en verbreding van het bedrijfsmatige draagvlak. Een positief financieel resultaat over een jaar met een overname en een voortdurende prijzenoorlog wijst op het goede functioneren van onze organi-
4
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
satie en het succes van onze bijzondere combinatie van coöperatieve ondernemers en consumenten. In 2005 werden twee ledenraadsvergaderingen gehouden. In de voorjaarsvergadering werden naast de vaststelling van de jaarstukken, ledenraadsleden herbenoemd of nieuw geïntroduceerd. In de najaarsvergadering werden de bestuursleden de heer mr. C.G.Klomp en de heer H.J. Schippers voor een volgende bestuursperiode herbenoemd. Daarnaast konden we ook melden dat er nieuwe initiatieven zijn ondernomen om de rol van de CoopClubCard nog prominenter te laten worden.
OOK
VERLIEZEN
Waar we in 2005 verlies moesten incasseren, lag dit op het persoonlijke vlak. Vorig jaar overleed - veel te kort na zijn afscheid - de heer J.A.M.Uffing. In de jaren negentig was hij vijf jaar lang directeur van Coop '82 en in die jaren speelde hij een cruciale rol in de kentering van de negatieve ontwikkeling naar een positieve tendens. De laatste jaren was hij de drijvende kracht achter de verkiezingen voor de beste supermarkt van het jaar. Het is treffend dat er bij die verkiezingen vanaf dit jaar een “Jan Uffingprijs” zal worden toegekend aan de supermarkt met het beste personeelsmanagement. De rol van de heer Uffing staat onmiskenbaar vast voor onze coöperatieve geschiedenis en we zullen hem dan ook niet vergeten.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
5
6
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Een minder definitief afscheid was er van de heer ir. D Brand. Zijn vader was reeds bestuurder in de coöperatieve beweging en hij is in zijn gehele werkzame leven in diens voetsporen getreden als bestuurder, voorzitter en commissaris. We hebben als bestuur afscheid van de heer Brand genomen, doch niet voordat hij door de Ledenraad was benoemd tot erelid van CoopCodis. Een titel die slechts in uitzonderingsgevallen wordt verleend, maar in dit geval wel bijzonder van toepassing is.
EEN
POSITIEVE
TOEKOMST
Kunnen we de toekomst positief tegemoet zien? Alles wijst erop. We staan met ons bedrijf op een stevig fundament, waar onlangs een niet onbelangrijke marktpartij danig aan het wankelen is gebracht. We blijven ons ontwikkelen en komen tot nieuwe initiatieven, zoals de expliciete relatie tussen het aankoopgedrag van onze klanten en thema´s als gezondheid. En daarnaast hebben we onze unieke structuur die allerlei mogelijkheden biedt, met voordeel op het gebied van klantenondersteuning en klanteninformatie (winkelcommissies), betrokkenheid (inspraak door onze structuur) en financiële positie (geen winstuitkeringen). Redenen voor vertrouwen. Ik wil, namens het bestuur, alle medewerkers, leden-consumenten, winkelcommissie-leden, ledenraadsleden en coöperatieraadsleden bedanken voor hun inzet in 2005 en hen vragen om bij te blijven dragen aan het succes van CoopCodis. Ik ben ervan overtuigd dat ik dan in het volgende jaarverslag weer een positief verhaal kan presenteren.
Velp, 19 april 2006, Namens het bestuur, Th. van Gameren voorzitter
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
7
Bericht van de raad van commissarissen van CoopCodis Holding B.V. De prijzenslag tussen de diverse supermarktketens woedde in 2005 in alle hevigheid voort. Ook de CoopCodis formules waren gedwongen de door de marktleider geïnitieerde prijsverlagingen te volgen. Het aantal artikelen - met name de zogenaamde A merken - waarop verlies wordt geleden nam sterk toe. Ondanks de felle concurrentie ontwikkelden de CoopCodis formules zich positief. Vooreerst nam het aantal eigen filialen toe door de partiële overname van DeWitKom@rt. Verder besloten nog een aantal E-markt- respectievelijk Volumemarkt-ondernemers over te gaan naar CoopCompact respectievelijk Coop full-service. Daarnaast vond er een succesvolle uitrol plaats van de Supercoop formule. Ook de zelfstandig ondernemers die reeds langer een Coop formule exploiteren, wisten veelal hun omzet vast te houden of zelfs verder uit te bouwen. Door de directie is de afgelopen jaren ook veel aandacht besteed aan het optimaliseren van de groothandelsfunctie. Met name het afgelopen jaar wierp dit zijn vruchten af. Ondanks het feit dat er voor de zelfstandige afnemers ten opzichte van vergelijkbare bedrijven zeer gunstige inkoopcondities gelden, zorgde met name de groothandelssectie voor een groot deel van het positieve resultaat binnen de holding. Het resultaat voor belastingen kwam over 2005 uit op € 7,9 miljoen tegen € 5,7 miljoen over 2004. Dit ondanks het feit dat de tegemoetkoming aan de zelfstandige ondernemers en de eigen filialen in verband met de prijzenslag werd geprolongeerd en er zelfs besloten is tot een eenmalige incidentele extra compensatie. De raad van commissarissen kwam in 2005 elf keer bijeen. Onveranderd stonden de ondernemingsstrategie en het effect daarvan op de resultaten centraal. Onder meer werden de volgende zaken besproken: • Het ondernemingsplan. • Groeimogelijkheden door nieuwe vestigingspunten en acquisities van bedrijven. • Commerciële maatregelen om met behoud van omzet de winstmarge voor zowel de eigen filialen als de zelfstandige formuledeelnemers te verhogen. • Het ondanks de prijzenslag bieden van extra voordelen voor de CoopClubCard leden.
8
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
• Beheersing van de kosten doch met behoud van een goed personeelsbeleid en van een goed serviceniveau aan zowel de zelfstandige afnemers en de consument. • De risico's verbonden aan de onderneming, het risicobeheer en de opzet van de interne beheersingssystemen. • Analyse van de gedetailleerde drie perioderesultaten ten opzichte van de begroting en hun uitwerking op de voor CoopCodis geëigende bedrijfseconomische ratio’s (naast de gebruikelijke perioderapportage). • Plan van aanpak en de benodigde investeringen voor een door de directie noodzakelijk geacht nieuw automatiseringssysteem. Buiten aanwezigheid van de directie evalueerde de raad haar eigen functioneren en de relatie met de directie. Daarnaast vond de jaarlijkse bespreking plaats over de samenstelling en het functioneren van de directie. Wederom kon worden vastgesteld dat er een goede werkrelatie is tussen de raad en de directie. Het presidium treedt op als werkvoorbereider van de raad en als direct aanspreekpunt voor de directie. Vanuit de door de raad vastgestelde hoofdlijnen stelt het presidium de beloning van de directie vast. Het presidium kwam in 2005 zes keer bijeen. Tevens nam het presidium namens de raad twee keer deel aan het overleg tussen de directie en het bestuur van de ondernemingsraad. Het voorstel vanuit de raad tot statutenwijziging als gevolg van de wijzigingen in het vennootschapsrecht werd door de algemene vergadering van aandeelhouders op 10 mei 2005 gehonoreerd. De Nederlandse Corporate Governance Code is niet verplicht voor onze organisatie en sluit ook niet geheel aan bij de structuur van onze organisatie. Veel van de aanbevelingen zijn daarnaast reeds gebruikelijk binnen onze organisatie. Onderzocht is of implementatie van de overige aanbevelingen mogelijk en in het belang is van CoopCodis en haar belanghebbenden. De aanbevelingen die vanuit dit oogpunt positief werden beoordeeld zijn inmiddels opgenomen in het daartoe gewijzigde directie- en RvC reglement. Daarnaast is een Gedragscode en Klokkenluiderreglement opgesteld. Conform rooster waren in 2005 aftredend en herbenoembaar de heer mr. C.G. Klomp en de heer H.J. Schippers. Op voordracht van de raad besloot de algemene vergadering van aandeelhouders tot herbenoeming van beide heren voor een periode van vier jaar. Na een zeer lange periode in diverse functies aan CoopCodis verbonden te zijn geweest trad de heer ir. D. Brand in november terug als commissaris. De raad is overeenkomstig de statutaire bepalingen op zoek naar een opvolger. Het streven is om in november 2006 een voorstel daartoe uit te brengen bij de algemene vergadering van aandeelhouders.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
9
Teneinde eenduidigheid in beleid zo veel mogelijk te waarborgen is er binnen CoopCodis sprake van een personele unie tussen het bestuur en de raad. In verband met dit uitgangspunt was de Ondernemingsraad bereid af te zien van haar versterkt aanbevelingsrecht, uiteraard met behoud van haar recht een niet-bindende aanbeveling te doen. De voorliggende jaarrekening is door het bestuur van de Coöperatieve Vereniging CoopCodis u.a. en de raad van commissarissen van CoopCodis Holding B.V. besproken met de directie en de accountant Ernst & Young, die een goedkeurende verklaring heeft afgegeven. Tijdens dit overleg is diens managementletter besproken alsmede zijn bevindingen over het algemene beeld van de administratie en de interne controle. De raad onderschrijft het voorstel van de directie om het overschot van 2005 toe te voegen aan de algemene reserves van CoopCodis Holding B.V. Verder stelt de raad aan de Ledenvergadering voor het bestuur te machtigen om in de algemene vergadering van aandeelhouders: • De jaarrekening 2005 van CoopCodis Holding B.V. vast te stellen. • Decharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde beleid. • Decharge te verlenen aan de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht. Dankzij de inzet van de directie en alle medewerk(st)ers is een jaar met volop concurrentie succesvol afgesloten. De raad is hen hiervoor zeer erkentelijk. Financiële problemen bij een belangrijke speler in de markt leiden dit jaar tot andere concurrentieverhoudingen. Dit brengt bedreigingen en kansen met zich mee. CoopCodis is financieel gezond. De zelfstandige ondernemers binnen CoopCodis hebben bewezen dat zij succesvol kunnen opereren in moeilijke marktomstandigheden. Ditzelfde geldt voor de medewerk(st)ers van CoopCodis op alle niveaus. De verwachting is dat veel consumenten weer meer waarde gaan hechten aan andere zaken dan alleen maar de laagste prijs. Kortom, redenen te over om de toekomst van onze coöperatie met vertrouwen tegemoet te zien.
Velp, 19 april 2006 Namens de raad van commissarissen, C.M. Boer voorzitter
10
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
11
Directieverslag
CONSUMENTENVERTROUWEN EEN
NAAR
DIEPTEPUNT
Sinds de komst van de euro en de neergang van de economie houden consumenten angstvallig de hand op de knip. Tot 2005 heeft het consumentenvertrouwen zelfs aanhoudend dieptepunten gekend. Economische ontwikkelingen hebben dan ook nadrukkelijk een grotere impact op de retailbranche dan verwacht. Anno 2006 is het leed nog niet geleden. Voor een groot aantal retailers is snel ‘veranderen’ dan ook essentieel. Echter, de oorzaak ligt niet alleen buiten de sector zelf. Onder meer de prijzenslagen hebben een neerwaarts effect gehad op de oorspronkelijke winstmarges. De retailbranche wordt nu gekenmerkt door hard werken voor praktisch nul groei. Ondertussen is ook het gedrag en de houding van consumenten veranderd. Drie waarden zijn belangrijker geworden: genot, gemak en gewin. Daarbij past een rijk en gevarieerd aanbod van producten, gepresenteerd in een warme en avontuurlijke setting tegen scherpe prijzen. Winkelformules die zich niet heel duidelijk positioneren op één van deze drie factoren, of een combinatie daarvan, dreigen de aansluiting bij de consument te verliezen.
TRENDS Consumenten rekenen winkels niet alleen af op prijs, maar steeds vaker ook op zaken als imago, locatie, winkelpersoneel en beleving. Vooral grote winkelketens laten kansen liggen om succesvol op deze ontwikkelingen in te spelen en nieuwe belangrijke groepen consumenten aan zich te binden zoals jongeren en allochtonen. Dit blijkt uit de resultaten van het Capgemini onderzoek ‘Trends in Retail’. De belangrijkste trends in 2005 manifesteren zich in zes gebieden: • Jongeren en allochtonen hebben steeds meer te besteden en vormen een belangrijke trendsettende groep binnen de totale groep van consumenten en kenmerken zich door afwijkend gedrag. • De onvoorspelbaarheid van de consument. • Beleving, lifestyle en expressie worden belangrijker voor de consument. • Behoefte aan onderscheidend vermogen bij een vervlakking van het winkelaanbod. • De prijzenoorlog gaat voorbij aan andere wensen van de consument. • Impulsaankopen en spontaan gedrag zijn moeilijker te stimuleren.
12
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
ZELFSTANDIG
ONDERNEMERSCHAP
In de media is sinds het uitbreken van de supermarktoorlog ofwel herpositionering van de branche veel gecommuniceerd over de continuïteit van de zelfstandig ondernemers. Binnen onze organisatie is de spanning over omzet en margerealisatie het afgelopen verslagjaar ook merkbaar geweest. Echter, doordat de aangesloten ondernemers veelal opereren in plattelandsgemeenten en minder concurrentiegevoelige marktgebieden, hebben wij ons tot op heden goed staande weten te houden. Als ondernemers zijn wij ons bewust van de noodzaak om loyaal en zeer betrokken met de formules en groothandelsontwikkeling samen te werken met CoopCodis. De totstandkoming van formule- en prijsdifferentiatie binnen de organisatie sterkt ons om met vertrouwen de toekomst in te gaan. Ook CoopCodis ziet duidelijk het belang van omzet- en margebeheersing voor de continuïteit van zelfstandig ondernemers en heeft over 2005 een extra compensatie in het vooruitzicht gesteld. Als ondernemers binnen CoopCodis hechten wij aan een goede overlegstructuur om de echte ‘zelfstandigheid’ te kunnen blijven realiseren. COMMERCIËLE
ONTWIKKELINGEN
Formule ontwikkeling Coop Door de ombouwoperatie naar CoopCompact en Coop full-service te continueren en de overname van DeWitKom@rt is het aantal Coop supermarkten verder gestegen. Per 1 januari 2005 waren er 133 supermarkten. Per 1 januari 2006 zijn dit er 160, als volgt onderverdeeld: Coop full-service filialen Coop full-service zelfstandigen CoopCompact Supercoop
Z E L F S TA N D I G ONDERNEMERSCHAP
50 47 53 10
Positionering Coop formules Wij hebben goed naar de markt geluisterd en bieden de consument daarom drie eigentijdse supermarktconcepten aan: • Supercoop: no nonsense prijs- en versformule. • Coop: full-service supermarkt. • CoopCompact: buurtsupermarkt. Supercoop Een Supercoop supermarkt is geschikt voor winkels met een verkoop vloeroppervlakte vanaf 1.000 m2 die opereren in een marktgebied met tenminste 10.000 inwoners. Supercoop biedt de consument een scherpe split-
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
13
sing in werelden; de ambachtelijke wereld van de versartikelen en de zakelijke wereld van kruidenierswaren tegen de laagste prijs in het marktgebied. Supercoop voert een breed en diep assortiment met daarbinnen een belangrijke plaats voor A-merken. Het totale assortiment bestaat uit circa 20.000 artikelen. Supercoop is een lage prijzen kwaliteitssupermarkt waar vers optimale aandacht krijgt. De pay-off van de formule luidt: Supercoop, in vers het best, het goedkoopst met de rest. In 2005 is het aantal Supercoop vestigingspunten gestegen van vier naar tien. De formule heeft zich inmiddels bewezen en de consument waardeert Supercoop enorm. De combinatie van de laagste prijs met het beste vers heeft ervoor gezorgd dat Supercoop een zeer onderscheidende plaats inneemt in het supermarktlandschap. In 2006 zal de formule verder uitgerold worden. Ook de eerste zelfstandig ondernemers gaan dan van start met de Supercoop formule. Coop full-service Een Coop full-service supermarkt is geschikt voor winkels met een verkoop vloeroppervlakte vanaf 600 m2 tot 1.500 m2. De winkels voeren een breed maar relatief ondiep assortiment in zowel vers als kruidenierswaren. Het totale assortiment bestaat uit circa 15.000 artikelen. De full-service supermarkten hebben een eigentijdse, frisse, kwalitatieve en heldere uitstraling. De kwaliteit en de versuitstraling worden gesymboliseerd door de aardbei die in de styling is verwerkt. De pay-off van de formule is: Coop, voordeel wint altijd.
14
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
CoopCompact De CoopCompact buurtsupermarkt is geschikt voor winkels met een verkoop vloeroppervlakte van 300m2 tot 600 m2. CoopCompact voert een breed en ondiep assortiment waarbij alle versproducten in zelfbediening worden aangeboden. CoopCompact biedt de consument op een beperkte oppervlakte een bijzonder complete supermarkt. Het totale assortiment bestaat uit circa 7.000 artikelen. De kwaliteit en de versuitstraling worden gesymboliseerd door de Elstar handappel die in de winkelaankleding telkens terugkeert. De pay-off van de formule is: CoopCompact, lekker dichtbij. Onderscheidend vermogen van de Coop formules CoopCompact, Coop full-service en Supercoop bieden de klant de beste ‘value for money’. Dit komt tot uiting in: • • • •
hoog serviceniveau. concurrerende prijsstelling. sterke versuitstraling. klantvriendelijkheid.
Doordat de eind 2003 gestarte prijsoorlog inmiddels heeft geleid tot een structureel lager prijsniveau voor de gehele branche is de noodzaak te komen tot meer onderscheid, groter geworden.
Pilot Coop, bewust beter! Om het onderscheidend vermogen te vergroten, is in november 2005 een pilot winkel gestart in Varsseveld. In deze supermarkt is de prijs/kwaliteitsverhouding aangescherpt om te komen tot een verbetering van het prijsima-
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
15
go. Verder is ingehaakt op de trend naar gezondheid in de supermarkt. De consument vindt deze gezondheidstrend terug in onder andere de styling en op assortimentsgebied door gezondheidsclaims duidelijk te vertalen naar consumenteninformatie. De pay-off van de formule speelt hier eveneens op in: Coop, bewust beter!
Ontwikkeling marktaandeel Door de opening van nieuwe Coop supermarkten en de autonome omzetontwikkeling is het marktaandeel in 2005 gestegen van 1,8% naar 1,9%. CoopClubCard en Supercoop klantenkaart In 2005 hebben we voor onze CoopClubCard leden een groot aantal activiteiten georganiseerd, zoals: • • • •
Coop on Ice show. Wijnbeurzen. Feestavonden. Bezoek aan pretparken.
Tienduizenden leden hebben hiervan gebruik van gemaakt. Dit succes gaan we in 2006 verder uitbouwen door landelijke activiteiten hieraan toe te voegen, zoals de Huishoudbeurs en Walibi World. De leden-consumenten kunnen tegen een sterk gereduceerd tarief naar deze activiteiten.
Volumemarkt, E-markt en neutrale supermarkten Door de verdere ombouw naar Coop is het aantal Volumemarkten en E-markt supermarkten verder gedaald. De ombouwoperatie is hiermee nagenoeg afgerond. In 2006 zullen de resterende supermarkten die in aanmerking komen voor de Coop formule de overstap maken. Aan alle supermarkten die geen Coop worden, blijft CoopCodis voldoende aandacht geven. In het regionaal overleg zelfstandigen wordt afgestemd welke diensten we aanbieden aan deze groep winkels.
16
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
SAMENVATTING 2005
• Stijging marktaandeel Coop formules van 1,8% naar 1,9%. • Coop winkelformules van 133 naar 160 vestigingen. • Supercoop succesvol. • Pilot Coop, bewust beter! • Continuering scherpe prijsconcurrentie foodbranche. • Groei naar 500.000 consumenten-leden. • Kosten ‘in control’. • Succesvolle acquisitie en integratie DeWitKom@rt. • Samenwerking binnen Superunie uitstekend. • Logistieke optimalisatieprojecten opgestart. • Herfinanciering doorgevoerd, betere voorwaarden. • Acquisitie en projectontwikkeling scoren met nieuwe vestigingsplaatsen.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
17
MAATSCHAPPELIJK
VERANTWOORD
ONDERNEMEN
CoopCodis heeft binnen het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen een aantal speerpunten benoemd. Thema’s met een hoge maatschappelijke relevantie als voedselveiligheid staan centraal. In veel geledingen van de organisatie is dit ingebed: • Diverse kwaliteitsstandaarden voor de processen in de distributiecentra en supermarkten (BRC- en HACCP-certificeringen). • Implementatie van de nieuwe etiketteringwetgeving, met verbeterde ingrediëntenaanduidingen. • De eerder besproken pilot: Coop Bewust Beter te Varsseveld. • Opleidingen van betrokken medewerkers. • Strikte recall procedures. • Verbeterd dervingbeheer. Daarnaast zijn onder meer de onderstaande aspecten uitingen van de wijze waarop CoopCodis haar plek in het maatschappelijk speelveld inkleurt: • Bewustmaking van de consument-leden over het toenemende risico van obesitas (zwaarlijvigheid). • Sponsoring van Stichting De Zonnebloem en lokale sponsoring van goede doelen. • Informatiedagen in samenwerking met de Hartstichting in de winkels over cholesterol, gezondheid en het belang van sport. • Dominante uiting aan eco- en biologisch voedsel. • Aandacht voor arbotechnische aspecten (bijvoorbeeld ten aanzien van de distributiecentra: loopzônes, valnetten, tilinstructies, etcetera). • Supermarktvoorziening in kleinere dorpskernen intact houden. CoopCodis is tevens lid van EuroCoop, een vereniging te Brussel, België, gericht op de belangenbehartiging van consumentencoöperaties in Europa. EuroCoop is een actief lobbyorgaan. Bijvoorbeeld met betrekking tot voedselveiligheid, ‘Fair Trade’, eco-aanduidingen, ingrediëntenspecificatie en milieuaspecten, maar ook op gebied van krediet-bescherming en zelfregulering in marketing en promoties.
JURIDISCHE
STRUCTUUR
Hierboven is de juridische structuur van de operationele entiteiten van CoopCodis schematisch weergegeven. Eenvoud en transparantie vormen de basis voor dit model. Daarnaast houdt CoopCodis Holding B.V. 100% van de aandelen in ReFreDu B.V. te Arnhem, die op haar beurt 35,44% van de aandelen houdt in CDH Beverwijk B.V. te Beverwijk. Laatstgenoemden zijn in 2005 ontstaan
18
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Coöperatieve Vereniging CoopCodis u.a.
CoopCodis Holding B.V.
CoopCodis Koopzegel B.V.
CoopCodis Winkelbedrijven B.V.
CoopCodis Groothandel B.V.
CoopCodis Vastgoed B.V.
door een (af )splitsing volgend op de overname van 35,44% van de aandelen in het voormalige DeWitKom@rt Supermarkten B.V. ReFreDu B.V. houdt de juridische eigendom van de activa, passiva en activiteiten van de door CoopCodis overgenomen supermarkten. CDH Beverwijk B.V. houdt zich bezig met de afwikkeling van het voormalige distributiecentrum en servicekantoor van de overgenomen vennootschap. De coöperatie kent leden-consumenten en leden-ondernemers. De ledenconsumenten betalen geen inleggeld en geen contributie. De leden-ondernemers hebben een inleggeld gestort van elk € 2.270. Daarnaast worden formulebijdragen in rekening gebracht. De ledenraad bestaat uit vertegenwoordigers van ondernemers en consumenten. De consumentenvertegenwoordigers worden benoemd door de respectievelijke winkelcommissies. Namens de leden-ondernemers hebben de leden van het bestuur van het regionaal overleg zelfstandigen (ROZ) zitting in de ledenraad.
COOPCODIS
MEDEWERKERS
:
BEWUST
BETER
In het succes van het afgelopen jaar willen we ook de inzet en betrokkenheid van al onze medewerkers benoemen. Medio 2005 mochten we door de overname van DeWitKom@rt ruim 350 nieuwe collega’s begroeten. Na een goede en gedegen voorbereiding is het migratieproces nagenoeg vlekkeloos verlopen. Dit is zeker de verdienste van een prima samenspel van alle bedrijfsonderdelen. Het is essentieel dat medewerkers snel vertrouwd worden gemaakt met gebruikelijke regelingen en toepassingen. Hier is in de beginfase veel aandacht aan geschonken. Dit proces zal continue aandacht blijven krijgen. Het loopt dan ook door naar dit jaar. Centraal staat nieuwe medewerkers verder bekend te maken met onze kernwaarden: betrokkenheid en verantwoordelijkheid.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
19
Het opleidingsplan heeft zijn kracht bewezen. Veel medewerkers maken gebruik van individuele trajecten, maar ook van groepstrainingen. Iedere training sluit dan ook aan op de werkzaamheden die onze medewerkers verrichten. Op deze manier blijven we in staat onze medewerkers bewust te maken van hun rol/functie binnen ons bedrijf. Zij zijn het immers die het verschil maken en de hoogte van onze kwaliteitsniveau bepalen. Kortom, bewust beter. Onze arbeidsongeschikte medewerkers verdienen continue aandacht. Door de gehele verzuimpreventie in eigen beheer te verzorgen, zijn wij erin geslaagd ons ziekteverzuim verder te laten dalen tot minder dan vier procent; het laagste percentage sinds vijf jaar. In het bijzonder is binnen onze groothandel een belangrijke daling te constateren. Het welzijn van onze medewerkers blijft een belangrijk aandachtspunt. Op dit vlak hebben we de afgelopen jaren een goede naam opgebouwd. Ondanks het feit dat we in 2005 ook filialen hebben gesloten, zijn we er in alle gevallen in geslaagd de werkgelegenheid van de betreffende mensen te borgen door zowel plaatsing bij derden dan wel een herplaatsing binnen één van onze eigen supermarkten. Het blijft onze overtuiging dat we met onze medewerkers altijd in staat zullen zijn bewuste keuzes te maken die leiden tot een prima werkomgeving.
CORPORATE
GOVERNANCE
De directie hecht veel waarde aan het invullen van goed ondernemerschap. In 2004 is geconcludeerd dat CoopCodis reeds voor een groot deel de beginselen en best practice bepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code (‘Commissie Tabaksblat’) naleeft. Ook is een aantal bepalingen voor CoopCodis niet relevant, omdat de code bedoeld is voor beursfondsen. In 2005 is nader invulling gegeven aan een aantal bepalingen uit de Code waarvan de directie in nauw overleg met de raad van commissarissen heeft vastgesteld dat het wenselijk is deze op vrijwillige basis te implementeren. In dit kader is het directie- en RvC-reglement geactualiseerd. Ook zijn een gedragscode en klokkenluiderregeling vastgesteld.
RISICO’S
EN
RISICOBEHEERSING
CoopCodis voert een actief beleid op gebied van risicobeheersing. De risicobeheersing- en controlesystemen zijn als onderdeel van goed ondernemingsbestuur permanent onderdeel van aandacht van de directie. Ze worden jaarlijks besproken met de raad van commissarissen en de externe accountant. Verbeteringen op onderdelen als gevolg van wijzigende externe en interne omstandigheden worden waar nodig doorgevoerd. In 2005 is aan integraal risicomanagement verder invulling gegeven, waarbij de directie de verschillende belangrijke bedrijfsrisico’s die inherent zijn
20
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
aan de foodretail en de positie die CoopCodis daarbij inneemt, onderkent. Risico’s zijn nader onderscheiden naar risico’s door verandering, maatschappelijke risico’s, organisatorische, persoonlijke en technische risico’s, economische risico’s en juridische risico’s.
Risico’s door veranderingen CoopCodis opereert in een geconcentreerde en sterk concurrerende markt (met de nadruk op prijs), tegen de achtergrond van een laag, maar licht verbeterend niveau van consumentenbestedingen. De prijzenoorlog in de branche is in 2005 gecontinueerd. De aangekondigde verkoop van twee supermarktketens door een belangrijke marktspeler zal leiden tot nieuwe, scherpere concurrentieverhoudingen. Maar ook tot nieuwe kansen. CoopCodis is gevoelig voor de genoemde externe omstandigheden en variabelen. De herpositionering en de reacties in de branche, resulteren in een langdurige margedruk, die grotendeels moet worden opgevangen door schaalvergroting, efficiencyverbetering, het vergroten van onderscheidend vermogen en kostenreductieprogramma’s. Naast de reeds vermelde acquisities, de pilot Coop Bewust Beter en uitbouw van de Supercoop formule, zet CoopCodis onverminderd in op dergelijke programma’s. CoopCodis blijft actief op zoek, naast autonome groei, naar groei uit hoofde van acquisitie-, verbouw- en relocatiemogelijkheden, zowel voor de eigen filialen als ten aanzien van zelfstandig onder-nemers, teneinde door groei schaalvoordelen te kunnen behalen. Deze dienen bij te dragen aan een verbetering van de winstgevendheid van de coöperatie en haar leden. CoopCodis heeft ruime ervaring op gebied van acquisities en ombouwactiviteiten in alle facetten van zowel distributiecentra en winkels. Door een snel-
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
21
le integratie van overgenomen activiteiten in de eigen organisatie, waardoor deze direct vallen onder bestaande centrale controle- en aansturingsmechanismen, worden de financiële, integratie- organisatorische en andere risico’s van overnames zoveel mogelijk beheerst.
Maatschappelijke risico’s Een aantal maatschappelijke ontwikkelingen/discussies kan leiden tot een verhoogd niveau van investeringen en kosten in de nabije toekomst. Hierbij moet worden gedacht aan de introductie in 2006 van éénmalige emballage al dan niet in combinatie met (tijdelijke) statiegeldregelingen. Ook zaken als afdekking van open koelingen en ontsluiting van binnensteden voor uitsluitend kleinere en schonere vrachtwagens in ruil voor verruimde venstertijden, kunnen kostenverhogend uitwerken. CoopCodis volgt de maatschappelijke discussies en draagt daaraan bij, bijvoorbeeld via deelname aan relevante werkgroepen, teneinde de benodigde maatregelen tijdig te kunnen nemen en de gevolgen daarvan adequaat te kunnen inschatten. Een belangrijk thema is voedselveiligheid, wat de basis is voor het vertrouwen van de consumenten in de foodretail in het algemeen en ons bedrijf in het bijzonder. Kwaliteitsstandaarden binnen CoopCodis zijn een basisvereiste waaraan geen concessies worden gedaan. Zo zijn strikte recall en overige borgingsprocedures voorhanden, die de mogelijke nadelige gevolgen op dit gebied zoveel mogelijk dienen te beperken.
22
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Op gebied van criminaliteit en integriteit heeft de organisatie verdere maatregelen getroffen ter zake van bewaking van haar eigendommen. Daarnaast is onverminderd aandacht voor veiligheidszorg voor ons personeel. Tevens is arbozorg ingebed in de organisatie onder leiding van een arbocoördinatrice. In 2005 zijn, zoals eerder besproken, enkele specifieke bepalingen op gebied van corporate governance doorgevoerd.
Organisatorische, persoonlijke en technische risico’s De verdere uitrol van de Supercoop formule gaf aanleiding de aansturing daarvan te separeren van de andere Coop formules. Met de komst van een algemeen manager Supercoop medio 2005 is hieraan mede invulling gegeven. Maatregelen zijn getroffen om de continuïteit van geautomatiseerde gegevensverwerking te borgen, daar langdurige uitval van de systemen grote gevolgen voor de organisatie zullen hebben, bijvoorbeeld op gebied van uitleveringsmogelijkheden. Het huidige systeemlandschap, dat grotendeels uit eigen ontwikkeld maatwerk bestaat en stabiel is, komt onvoldoende tegemoet aan de eisen en wensen op gebied van functionaliteit. CoopCodis heeft daarom in 2005 een veranderingstraject ingezet, teneinde op verantwoorde wijze te komen tot een moderner ICT landschap. Op een gestructureerde en projectmatige wijze is een uitgebreid programma gestart dat onder meer de implementatie behelst van een integraal standaard softwarepakket, waarin vrijwel alle bedrijfsonderdelen zullen worden betrokken. Ook de uitrol van een ‘warehouse management’ systeem voor onze distributiecentra vormt onderdeel van het programma. Mede door nieuwe ICT mogelijkheden verwachten wij slagvaardiger en voordeliger te kunnen opereren en beter te communiceren, waarbij wij minder afhankelijk worden van slechts enkele specialisten. Een uitgebalanceerd projectteam van ervaren deskundigen is in het leven geroepen om de continuïteit van gegevensverwerking, ook bij transitie naar de gewenste hogere graad van automatisering, te blijven waarborgen. Continue worden door het programmamanagement de risico’s afgewogen en maatregelen getroffen ter beheersing daarvan. Het programma voorziet in een geleidelijke implementatie, geen “big bang”. Daarnaast is in het afgelopen jaar ruim aandacht besteed aan centralisatie van systemen (kantoorautomatisering en de productieomgeving van de distributiecentra) alsmede van de infrastructuur en datacommunicatie, teneinde te komen tot een betere en efficiëntere beheersing daarvan. CoopCodis is in afdoende mate verzekerd voor de gebruikelijke risico’s, waardoor de financiële impact van mogelijke calamiteiten zoveel mogelijk kan worden opgevangen. Periodiek wordt dit herbeoordeeld. Het afgelopen
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
23
jaar heeft de herijking met name plaatsgevonden volgend op de partiële acquisitie van de supermarkten van DeWitKom@rt. In 2005 is het werkterrein van de interne controlefunctionaris uitgebreid naar de distributiecentra. Op bedrijfskritieke onderdelen van CoopCodis vinden thans derhalve, naast bewaking door verschillende specifieke afdelingen en personen, elk vanuit hun functie (functiescheiding), tevens aanvullende controles plaats door de interne controlefunctionaris. Door de centralisatie van de financiële functie en het informatiesysteem vindt op alle activiteiten op efficiënte wijze centraal controle plaats. De kwaliteit en tijdigheid van periodieke managementrapportages zijn in het afgelopen jaar verfijnd. Tezamen met een uitgebreidere toelichting en analyse van resultaten geeft de periodieke verslaglegging een betrouwbaar inzicht in de ontwikkeling van de individuele bedrijfsactiviteiten en van het bedrijf in totaal. Ook in 2006 blijft een verdere verfijning van betrouwbare managementinformatie op de agenda. De werking van de administratieve organisatie en interne controle is tevens onderdeel van de accountantscontrole in het kader van de controle van de jaarrekening.
Economische risico’s Ter zake van inkoop heeft CoopCodis zich verzekerd van de beste condities door de samenwerking met Superunie. Binnen de levensmiddelenmarkt kennen de voorraden een relatief hoge omloopsnelheid. Voor het risico van incourantheid van voorraden worden de noodzakelijk geachte voorzieningen getroffen. Het verminderen van risico’s die besloten liggen in het aanhouden van voorraden heeft in 2005 verhoogde aandacht gekregen. Ten aanzien van de supermarkten wordt geen kredietrisico gelopen daar vrijwel uitsluitend tegen contante of gegarandeerde betaling wordt afgerekend. Ten aanzien van de leveringen aan zelfstandig ondernemers is het debiteurenbeheer in ‘control’. De kredietspaarrekening, die als duurzaam voorschot op door de groothandel geleverde en nog te leveren goederen en diensten is respectievelijk wordt gestort, is ter zake een belangrijk element van risicobeheersing Kredietrisico wordt echter ook gelopen uit hoofde van verstrekte financieringen aan zelfstandig ondernemers respectievelijk borgstellingen en terugkoopverklaringen voor aan hen verstrekte financieringen. Deze risico’s worden zoveel mogelijk beperkt door daartoe aan CoopCodis verstrekte zekerheden en door de frequente beoordeling van de naleving van de overeengeko-
24
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
men voorwaarden van de financieringsovereenkomst, de exploitatie en het vestigingspunt van de betreffende zelfstandig ondernemers. De algemene en branchespecifieke loonkostenontwikkeling is door de mate van arbeidsintensiteit van onze activiteiten van grote invloed op de resultaten. CoopCodis zet daarom in op een actief productiviteitsverbeteringbeleid in combinatie met een loonkostenbeheersingbeleid. De financiering vindt gedeeltelijk plaats door middel van rentedragende schulden. Financiële risico’s worden in belangrijke mate beperkt door een terughoudend beleid te voeren ten aanzien van het aanspreken van onze inleencapaciteit. In het afgelopen jaar heeft, mede in het kader van de acquisitie, een herfinanciering plaatsgevonden tegen gunstigere kredietvoorwaarden dan voorheen, hetgeen heeft geresulteerd in een uitgebalanceerde schuldpositie, een gecontinueerde, uitstekende solvabiliteit en goede liquiditeitspositie. De kredietlijnen zijn momenteel ruim voldoende om, zonodig, onverwachte financiële tegenvallers op te vangen. Externe omstandigheden zoals renteniveau’s en valutakoersen hebben momenteel een beperkte of geen invloed op de bedrijfsvoering. Het renterisico is deels afgedekt met behulp van afgeleide financiële instrumenten.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
25
Juridische risico’s CoopCodis verzekert zich op juridisch gebied van goede interne en externe begeleiding teneinde de risico’s met betrekking tot contracten, leveringsvoorwaarden, geschillen, belangrijke acquisities (due diligence), aansprakelijkheden en dergelijke zoveel mogelijk te beheersen en eventuele nadelige financiële gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Resumé Resumerend achten wij de risico’s vanuit de bedrijfsvoering beheersbaar. Ook achten wij, op basis van het voorgaande, de interne risicobeheersing- en controlesystemen adequaat en effectief, gegeven het huidige risicoprofiel en passend bij de omvang van onze organisatie.
FINANCIËLE
RESULTATEN
Omzet/brutowinstmarge De netto-omzet steeg in 2005 met 4% ten opzichte van 2004 tot circa € 471 miljoen. Gecorrigeerd voor het effect van de extra koopdagen als gevolg van de 53e week van 2004 kwam de stijging uit op 5,6%. De stijging is in belangrijke mate tot stand gebracht door de partiële acquisitie van de supermarkten van DeWitKom@rt en de verdere uitbouw van Supercoop. De netto-omzet van de eigen filialen steeg in 2005 met 5,9% tot € 235 miljoen (7,9% na koopdagencorrectie). De autonome omzet daalde licht met 1,1%. In 2005 zijn drie filialen gesloten. Ten opzichte van 2004 is de netto-groothandelsomzet aan zelfstandigen gestegen met 4,6% tot € 237 miljoen, ondanks de hogere margecompensatie die CoopCodis aan afnemers van de groothandel heeft verstrekt als gevolg van het prijsgeweld. Belangrijke redenen voor de stijging zijn: • de succesvolle ombouw van een aantal aangesloten leden ondernemers naar de Coop formules. • de succesvolle acquisitie van een aantal leden ondernemers. De totale percentuele brutowinstmarge over 2005 steeg ondermeer door een veran-dering van de margemix; het aantal eigen winkels is sterker gestegen dan het aantal aangesloten zelfstandig ondernemers. Daarnaast hebben beheersings-maatregelen op gebied van derving, meer inkoopvoordelen en toevoeging van stromen op de eigen distributiecentra bijgedragen aan de genoemde verbetering.
Bedrijfskosten en bedrijfsresultaat De totale bedrijfskosten stegen met € 4,8 miljoen tot € 76,9 miljoen. Als percentage van de netto-omzet bedroegen deze kosten 16,3% (2004:
26
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
€ 15,9%). Geabstraheerd van eenmalige lasten samenhangend met de acquisitie van de supermarkten van DeWitKom@rt en kosten in verband met het voor het eerst vormen van een voorziening voor jubilea-uitkeringen aan personeel, vertonen de bedrijfskosten een daling van 0,3% van de netto-omzet. De gecontinueerde kostenbeheersings- en -reductieprogramma’s hebben daar in belangrijke mate aan bijgedragen. De afschrijvingen zijn onder andere gestegen door een hogere afschrijving van betaalde goodwill bij acquisities alsmede als gevolg van het gestegen investeringsniveau van de afgelopen jaren. De kostenontwikkeling wordt in belangrijke mate bepaald door de ontwikkeling van de primaire en secundaire loonkosten. Het loongebouw kende een gematigde ontwikkeling in 2005. De daling van de pensioenlasten met € 0,5 miljoen wordt primair veroorzaakt door een vrijval in VUT gerelateerde voorzieningen. Het bedrijfsresultaat (EBIT*) nam door bovenstaande ontwikkelingen toe met € 2,2 miljoen tot € 8,6 (1,8% van de omzet; 2004: 1,4%). Het bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA**) steeg met € 3 miljoen tot € 20,2 miljoen en bedroeg als percentage van de omzet 4,3% (2004: 3,8%). De netto rentelasten stegen licht door een hogere gemiddelde kredietbehoefte. In 2005 is een herfinanciering doorgevoerd tegen aanmerkelijk gunstiger voorwaarden, waardoor de stijging van de rentelasten beperkt bleef. Tenslotte steeg de effectieve belastingdruk, met name als gevolg van het effect van gestegen fiscaal niet aftrekbare afschrijvingen ter zake van goodwill. Door bovenstaande ontwikkelingen steeg de nettowinst met € 0,6 miljoen tot € 4,6 miljoen. Als percentage van de omzet bedroeg de nettowinst in 2005 1% (2004: 0,9%).
Balansmanagement en kasstromen Het groepsvermogen steeg in 2005 met € 9,3 miljoen van € 63,5 miljoen ultimo 2004 naar € 72,8 miljoen ultimo 2005. Daarbij wordt verondersteld dat de ledenraad instemt met de voorgestelde bestemming van het overschot over 2005 als opgenomen op pagina 60 van dit verslag. Het groepsvermogen is mede gestegen als gevolg van een herwaardering van onroerende zaken ultimo 2005 van € 5,8 miljoen, die onder aftrek van latente belastingen, is toegevoegd aan de herwaarderingsreserve. Het niveau van investeringen in 2005 was substantieel hoger dan in 2004. Belangrijke redenen zijn betaalde goodwill en navolgende investeringen in verbouwingen en ICT gerelateerde voorzieningen ter zake van acquisities.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
* 'Earnings Before Interest and Taxes' **'Earnings Before Interest and Taxes, Depreciation and Amortisation'
27
Ook waren de desinvesteringen minder betekenisvol dan in 2004. Daardoor bedroegen de uitgaven voor investeringen in 2005 circa € 20,5 miljoen meer dan in 2004. De waarde van de materiële vaste activa steeg per saldo met € 9,8 miljoen tot € 78,9 miljoen. Conform het beleid van CoopCodis zijn de investeringen in 2005, grotendeels gefinancierd uit de kasstroom uit operationele activiteiten die over 2005 € 17,2 miljoen bedroeg (2004: € 21,1 miljoen). De current ratio, de verhouding vlottende activa/kortlopende schulden, kwam op balansdatum uit op 1,1 en bleef nagenoeg onveranderd ten opzichte van 2004 (1,2). Een gecontinueerd werkkapitaalbeheer heeft hieraan bijgedragen. De voorzieningen waaronder de latente belastingverplichtingen zijn per saldo met € 1,5 miljoen gestegen tot € 7,5 miljoen. De stijging wordt veroorzaakt door de eerder besproken herwaardering van onroerende zaken die resulteerde in een hogere latente belastingvoorziening alsmede door de vorming van een voorziening voor jubilea-uitkeringen. De langlopende schulden bestaande uit kredietspaarrekeningen van leden en schulden aan kredietinstellingen zijn per saldo gestegen met € 4,6 miljoen tot € 18,1 miljoen. De stijging houdt voornamelijk verband met het hogere niveau van leveringen aan zelfstandig ondernemers, waarvoor de kredietspaarrekening als duurzaam voorschot geldt en de in 2005 doorgevoerde herfinanciering. Als gevolg van de bovenstaande ontwikkelingen is het totaal in de onderneming werkzame kapitaal (balanstotaal) gestegen met € 23,2 miljoen van € 125,4 miljoen tot € 148,6 miljoen. Onze financiering bestond voor 49% uit eigen vermogen (de solvabiliteit); ultimo 2004 was dit 50,6%. Dit kwalificeren wij als onverminderd goed. De financieringen van de acquisities in 2005 zijn deels bancair ingevuld. Als gevolg daarvan steeg de bancaire kredietvoorziening met € 7 miljoen tot € 13,2 miljoen ultimo 2005.
Externe verslaggeving De huidige cijfers worden opgemaakt onder toepassing van Nederlandse grondslagen. Deze worden steeds meer geënt op IFRS (International Financial Reporting Standards), die vanaf 2005 verplicht dienen te worden toegepast door beursfondsen. In 2005 is in samenwerking met Stichting Co-op Pensioenfonds onderzoek gedaan naar de gevolgen voor de externe verslaggeving van CoopCodis als gevolg van de nieuwe Nederlandse Richtlijn voor de Jaarverslaggeving inzake pensioenen, die met ingang van 2005 dient te worden gevolgd.
28
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Ondermeer gezien de goede financiële positie van voornoemd pensioenfonds zijn deze gevolgen voor het jaar 2005 beperkt. VERWACHTING 2006 De verwachting is dat de prijsconcurrentie blijvend van karakter is en dat een verscherping van de strijd om de consument zal optreden. CoopCodis zal met haar attractive formules daarop blijven inspelen, zodat onze succesvolle groei ook in 2006 kan worden voortgezet. Ook verwachten wij wederom een jaar met een relatief hoog investeringsniveau. CoopCodis zet in op verbeteringstrajecten en vervangingsinvesteringen respectievelijk investeringen in vernieuwingen, bijvoorbeeld op gebied van geautomatiseerde systemen, maar ook ten aanzien van de verdere uitbouw van onze formules. In totaal zal circa € 15 miljoen geïnvesteerd worden. Investeringen, ook in onze trots en kapitaal: onze medewerkers. Klantvriendelijkheid hebben wij daarbij onverminderd hoog in het vaandel staan. Ten aanzien van het totaal aantal werkzame medewerkers verwachten wij geen materiële wijzigingen. Voor 2006 mag tevens een voortgezette gematigde ontwikkeling van de personele kosten worden verondersteld. Tegen deze achtergonden kan naar onze overtuiging worden verondersteld dat het bedrijfsresultaat 2006 zich minimaal handhaaft op het niveau van 2005.
Velp, 19 april 2006 Namens de directie R.A.G. van Klooster algemeen directeur
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
29
30
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
De jaarrekening
INHOUDSOPGAVE
G
E C O N S O L I D E E R D E
E
N K E LVO U D I G E
OV
E R I G E
J A A R R E K E N I N G
J A A R R E K E N I N G
G E G E V E N S
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
31
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2005 (bedragen x € 1000) 2005 470.916
2004 452.732
Kostprijs van de omzet
385.402
374.191
Bruto-omzetresultaat
85.514
78.541
Netto-omzet
Verkoopkosten Algemene beheerkosten Overige bedrijfsopbrengsten
Pagina 42
42
71.517 9.766 -/- 4.360
67.655 9.032 -/- 4.536
Totale bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Rentebaten Rentelasten en soortgelijke kosten
8.591
6.390 444 -/- 1.136
-/- 735
-/- 692
7.856
5.698
-/- 2.571 -/- 706
-/- 1.694 -
4.579
4.004
Resultaat voor belastingen 43
Overschot na belastingen
32
72.151
496 -/- 1.231
Saldo van financiële baten en lasten
Belastingen Resultaat deelnemingen
76.923
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Kasstroomoverzicht
(bedragen x € 1000) Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor/mutaties in: Afschrijvingen en waardeveranderingen Voorzieningen Veranderingen in werkkapitaal: Voorraden Vorderingen Kortlopende schulden (exclusief financiële instellingen)
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Betaalde vennootschapsbelasting Resultaat deelnemingen
2005 8.591
2004 6.390
11.607 379
10.821 1.026
-/- 2.933 -/- 1.089
1.235 6.831
4.671
-/- 2.778 649
5.288
21.226
23.525
496 -/- 1.231 -/- 2.571 -/- 706
444 -/- 1.136 -/- 1.694 -/- 4.012 17.214
-/- 2.386 21.139
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa Desinvesteringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa
-/- 10.355 -/- 17.814 3.905
-/- 60 400 -/- 10.721 6.557
Investering financiële vaste activa Desinvesteringen financiële vaste activa
-/- 2.826 3.390
-/- 3.114 2.716 -/- 23.700
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Veranderingen inleggelden leden Verstrekking langlopende schulden Aflossing langlopende schulden Opname/(aflossing) kortlopende schulden aan financiële instellingen Saldo kasstromen/mutatie liquide middelen
-/- 4.222
10.740 -/- 6.132
-/- 28 1.051 -/- 425
3.167
-/- 20.471 7.775 1.289
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
-/- 19.873 -/- 2.956
33
Geconsolideerde balans per 31 december 2005 (bedragen x € 1000) Voor verwerking winstbestemming Pagina
31 december 2005
1 januari 2005
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
44 45 46
10.601 78.884 4.627
1.890 69.094 5.191 94.112
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen
46 46 46
19.589 30.432 4.498
76.175
16.656 29.343 3.209 54.519
49.208
148.631
125.383
Passiva
34
Groepsvermogen
47
72.778
63.524
Voorzieningen
47
7.516
5.968
Langlopende schulden
49
18.130
13.522
Kortlopende schulden
50
50.207
42.369
148.631
125.383
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Toelichting algemeen
VERSLAGJAAR Het verslagjaar 2005 bestaat uit 52 weken (2004: 53 weken) en eindigt op 31 december 2005.
STELSELWIJZIGING
PENSIOENEN
Met ingang van 2005 worden pensioenverplichtingen verantwoord conform Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 271. Het effect van deze wijziging op het vermogen en resultaat van 2005 en het voorgaande jaar bedraagt evenwel nihil. Verwezen wordt naar de pensioenparagraaf in de toelichting op de geconsolideerde balans.
VERGELIJKBARE
CIJFERS
2004
Omwille van de vergelijkbaarheid met de presentatie over 2005 zijn in de cijfers 2004 enkele herrubriceringen van ondergeschikte betekenis aangebracht. Deze herrubriceringen leiden uitsluitend tot een wijziging in de samenstelling van enkele posten in winst- en verliesrekening, kasstroomoverzicht en de balans, niet tot een wijziging in de omvang van de verantwoorde resultaten, kasstromen en het vermogen.
GRONDSLAGEN
VOOR
CONSOLIDATIE
In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van Coöperatieve Vereniging CoopCodis U.A. (hierna: CoopCodis) te Arnhem en haar groepsmaatschappijen als vermeld in de lijst van kapitaalbelangen op pagina 59, onder eliminatie van onderlinge verhoudingen en transacties. De enkelvoudige winst- en verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW. De resultaten van overgenomen deelnemingen worden in de geconsolideerde winst- en verliesrekening verantwoord vanaf het tijdstip van opneming in de groep. De resultaten van verkochte deelnemingen worden verantwoord tot het moment van verkoop.
GRONDSLAGEN
VOOR
RESULTAATBEPALING
Algemeen De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn aangeleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
35
Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit levering van goederen en diensten aan derden onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. Een deel van leveringen van goederen vindt rechtstreeks aan de afnemer plaats. De commerciële aansturing, de contractvoorwaarden en de financiële afwikkeling verlopen via de groep. Derhalve zijn de daarop betrekking hebbende bedragen in de netto-omzet begrepen. Kostprijs van de omzet De kostprijs van de omzet bevat de inkoopwaarde van de geleverde goederen onder aftrek van de van leveranciers respectievelijk de inkoopvereniging verkregen bonussen en betalingskortingen. Verkoopkosten Dit betreffen de directe kosten verband houdend met de activiteiten op gebied van verkoop, promotie en logistiek. De aan derden in rekening gebrachte bedragen voor commerciële en logistieke dienstverlening zijn hierop in mindering gebracht. Algemene beheerkosten Dit betreffen alle overige bedrijfskosten. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder zijn begrepen de vergoedingen van leveranciers voor overslagactiviteiten (‘cross-docking’), waarbij de groep uitsluitend als intermediair tussen leveranciers en afnemers fungeert alsmede huuropbrengsten van onroerend goed en soortgelijke opbrengsten. Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur en zijn in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de verkoop- en algemene beheerkosten. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Belastingen De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekeninghoudend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten. Resultaat deelnemingen Resultaten van niet-geconsolideerde deelnemingen worden verantwoord overeenkomstig de nettovermogenswaardemethode. Voor zover niet tegen nettovermogenswaarde wordt gewaardeerd, betreft het resultaat de in het verslagjaar ontvangen dividenden.
36
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Segmentatie De vennootschap is actief in één geografisch gebied (Nederland) en één bedrijfssegment (foodretail). Derhalve is afgezien van het verantwoorden van een bedrijfs- en geografische segmentatie. Grondslagen kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, gecorrigeerd voor effecten van herwaarderingen en dergelijke, die geen effect op de kasstromen hebben. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen (inclusief de vrij ter beschikking staande gelden onderweg van winkelkassa naar bankrekeningen). Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en vennootschapsbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De betaalde koopsom (onder aftrek van verkregen geldmiddelen) van verworven deelnemingen en/of nieuwe vestigingen alsook de ontvangen verkoopprijs van afgestoten deelnemingen en/of vestigingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten. De betaling van de aflossingen op langlopende en kortlopende schulden aan financiële instellingen zijn als kasstroom uit financieringsactiviteiten aangemerkt.
WAARDERINGSGRONDSLAGEN Algemeen Indien niet anders is vermeld zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Immateriële vaste activa Goodwill vormt het verschil tussen de verwervingskosten van ondernemingen en de nettovermogenswaarde daarvan, berekend op basis van de waarderingsgrondslagen van de groep. Goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur. Voor acquisities die vergaand of geheel in de groep geïntegreerd zijn, wordt deze ingeschat op vijf jaar. De economische levensduur voor goodwill die betrekking heeft op supermarktvestigingspunten is geschat op vijf of tien jaar. Indien sprake is van een duurzame bijzondere waardevermindering vindt afwaardering plaats tot lagere bedrijfswaarde. Materiële vaste activa Onroerende zaken worden gewaardeerd tegen de actuele waarde. Hierbij is de actuele waarde gebaseerd op de vervangingswaarde, periodiek bepaald op basis van taxaties van onafhankelijke deskundigen. Veranderingen in de waarde die het gevolg zijn van de hiervoor genoemde waarderingsgrondslag,
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
37
worden na aftrek voor latente belastingen ten gunste respectievelijk ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht. Overige materiële zaken worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met afschrijvingen. Afschrijvingen geschieden lineair over de actuele waarde respectievelijk verkrijgings- of vervaardigingsprijs, gebaseerd op de geschatte economische levensduur en rekeninghoudend met een eventuele residuwaarde. Over de grondwaarde wordt niet afgeschreven. In het jaar van ingebruikname wordt tijdsevenredig afgeschreven. De afschrijvingstermijn van verbouwingen in huurpanden is maximaal gelijk aan de looptijd van de huurcontracten. Waar nodig worden extra afschrijvingen verricht tot lagere bedrijfs- c.q. opbrengstwaarden.
Financiële vaste activa Niet-geconsolideerde deelnemingen, waarop geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, onder aftrek van noodzakelijke waardever-minderingen. Verstrekte renteloze leningen aan supermarkten uit hoofde van acquisitievergoedingen en dergelijke zijn tegen nominale waarde opgenomen, verminderd met de voorwaardelijk overeengekomen periodiek gelijke kwijtingen (afhankelijk van de contractsduur van 5 tot 10 jaar), waar nodig verminderd met noodzakelijk geachte voorzieningen. De overige financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde dan wel duurzaam lagere waarde.
38
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen dan wel lagere marktwaarde. Deze waarderingswijze kan leiden tot ongerealiseerde prijsstijgingen. Gezien de hoge omloopsnelheid van de voorraden is deze invloed van te verwaarlozen betekenis. Waar nodig wordt rekening gehouden met afwaarderingen wegens incourantheid. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd op de nominale waarde, voor zover nodig rekeninghoudend met mogelijke oninbaarheid.
Latente belastingvorderingen, ontstaan door tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering, worden opgenomen indien en voor zover in redelijkheid mag worden aangenomen dat de vorderingen gerealiseerd zullen worden. Latente belastingvorderingen worden gesaldeerd met uitgestelde belastingverplichtingen binnen de fiscale eenheid. Per saldo uitgestelde belastingvorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde en zijn opgenomen onder de overlopende activa.
VOORZIENINGEN Pensioenen en andere uitgestelde beloningen De voorziening voor toekomstige suppletie op VUT is opgenomen op basis van actuariële berekeningen waarbij een rekenrente is toegepast van 4%. Voor verplichtingen uit hoofde van overige toegezegde pensioenregelingen wordt een voorziening verantwoord op basis van actuariële berekeningen. Daarbij wordt de contante waarde van de toegekende pensioenen overeenkomstig de “projected unit credit” methode bepaald. Actuariële winsten en verliezen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord indien en voor zover het bedrag van de cumulatieve, nog niet in de winst- en verliesrekening verwerkte, actuariële resultaten aan het begin van het verslagjaar groter zijn dan het hoogste bedrag van 10% van de contante waarde van de toegezegde pensioenaanspraken en van 10% van de reële waarde van de fondsbeleggingen. Dit, indien en voor zover de reële waarde van de fondsbeleggingen lager is dan de contante waarde van de toegezegde pensioenaanspraken. Deze resultaten worden lineair over de verwachte resterende diensttijd van de actieve deelnemers aan de respectievelijke regeling in de winst- en verliesrekening verantwoord. Indien de reële waarde van de fondsbeleggingen hoger is dan de contante waarde van de toegezegde pensioenaanspraken wordt een overlopend actief opgenomen voor zover deze wordt gerealiseerd in de vorm van lagere dan kostendekkende premies. Het actief wordt eveneens lineair over de verwachte resterende diensttijd van de
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
39
actieve deelnemers aan de respectievelijke regeling in de winst- en verliesrekening verantwoord. In overige situaties zijn uitsluitend de premies voor deze regelingen in de winst- en verliesrekening verantwoord. Geen voorziening wordt gevormd voor pensioenregelingen die kwalificeren als toegezegde bijdrage regelingen. De premies voor deze regelingen zijn in de winst- en verliesrekening verantwoord.
Latente belastingverplichtingen Voor latente belastingverplichtingen, die voortvloeien uit verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva, is een voorziening gevormd. De voorziening wordt berekend tegen de contante waarde van 20% voor zover betrekking hebbend op gebouwen en terreinen en op basis van het nominaal geldende belastingtarief voor overige posten. Overige voorzieningen Hieronder zijn opgenomen de voorziening voor groot onderhoud gebouwen en voorzieningen voor overige geschatte kosten samenhangend met specifiek aanwijsbare verplichtingen en risico’s. Deze zijn ingeschat op de daarvoor in de toekomst waarschijnlijk verschuldigde bedragen. Tevens is hieronder opgenomen de voorziening voor overige uitgestelde beloningen. Deze beloningen, waaronder jubileumuitkeringen, worden verantwoord overeenkomstig de voorziening voor pensioenen, met dien verstande dat actuariële resultaten in de winst- en verliesrekening worden verantwoord.
Zegelverplichtingen Zegelverplichtingen worden opgenomen tegen nominale waarde van de zegels in omloop verminderd met een vast percentage, gebaseerd op een over een langere periode gemiddeld gerealiseerde vrijval.
40
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
41
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening (bedragen in tabellen x € 1000) Netto omzet De netto-omzet is als volgt te specificeren: Consumentenomzet Coop filialen Af: Omzetbelasting
2005 252.300 -/- 17.232
2004 238.331 -/- 16.463
Totaal Groothandelsomzet zelfstandigen
235.068 235.848
221.868 230.864
470.916
452.732
2005 2.884 919 557
2004 2.752 960 824
4.360
4.536
2005 1.644 9.927
2004 1.251 9.522
11.571
10.773
Overige bedrijfsopbrengsten Huur onroerend goed derden Bijdragen fee leden/afnemers Overige opbrengsten
Afschrijvingen Afschrijving immateriële vaste activa Afschrijving materiële vaste activa
In 2004 is, samenhangend met de resultaten van de daaraan gerelateerde activiteit, in de afschrijving immateriële vaste activa een bijzondere waardevermindering van € 0,4 miljoen (2005: nihil) opgenomen.
42
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Personeel De personeelskosten zijn in de winst- en verliesrekening verantwoord onder verkoopkosten en algemene beheerkosten. De specificatie van de personeelskosten naar samenstelling is als volgt:
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten
2005 32.059 5.524 2.161
2004 32.405 5.403 2.697
Per 31 december 2005 bedroeg het aantal personeelsleden 2.894 (ultimo 2004 bedroeg dit aantal 2.655). Omgerekend op fulltime basis is ultimo 2005 het aantal personeelsleden 1.355 (ultimo 2004: 1.283). Het gemiddeld aantal personeelsleden in 2005 op fulltime basis is per afdeling als volgt: 2005 2004 Winkelbedrijven 964 921 Groothandel 256 267 Centrale diensten 100 105 1.320
1.293
Belastingen De effectieve belastingdruk bedraagt 32,7% (2004: 29,7%). De verschillen ten opzichte van het normale tarief voor de vennootschapsbelasting van 31,5% (2004: 34,5%) worden primair veroorzaakt door het effect van correcties in de voorziening voor latente belastingverplichtingen (contante versus nominale waarde) fiscaal niet aftrekbare afschrijvingen ter zake van goodwill en fiscale faciliteiten. De belastinglast is als volgt samengesteld: 2005 2004 Acute verplichting 2.820 1.652 Latente verplichting
-/- 249
42
2.571
1.694
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
43
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2005 (bedragen in tabellen x € 1000) ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill 2005 2.983 1.093
Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde aanvang verslagjaar Mutaties in verslagjaar: Investeringen Afschrijvingen en waardeverminderingen
1.890 10.355 -/- 1.644
Saldo mutaties
8.711
Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
13.338 2.737
Boekwaarde einde verslagjaar
10.601
44
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Materiële vaste activa
Actuele waarde / aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde aanvang verslagjaar
Mutaties in verslagjaar: Nieuwe acquisities Investeringen Desinvesteringen en buitengebruikstelling Herwaardering Afschrijvingen en waardeverminderingen Saldo mutaties
BedrijfsAndere gebouwen vaste bedrijfsen -terreinen middelen 60.088 59.397
Materiële vaste activa in uitvoering 233
Totaal 2005 119.718
13.819
36.805
-
50.624
46.269
22.592
233
69.094
923 3.325 -/- 3.526 5.844 -/- 2.204
881 9.855 -/- 379 -/-7.759
2.830 -
1.804 16.010 -/- 3.905 5.844 -/- 9.963
4.362
2.598
2.830
9.790
Actuele waarde / aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
66.091
68.302
3.063
137.456
15.460
43.112
-
58.572
Boekwaarde einde verslagjaar
50.631
25.190
3.063
78.884
Onder bedrijfsgebouwen en -terreinen zijn mede opgenomen de bouwkundige voorzieningen in huurpanden. De geschatte economische levensduur is als volgt: - gebouwen 30 jaar - bouwkundige voorzieningen 10 jaar - andere vaste bedrijfsmiddelen 3 tot 10 jaar De samenstelling van de post bedrijfsgebouwen en -terreinen is als volgt: Distributiecentra/kantoren Detailhandelspanden eigen gebruik Detailhandelspanden verhuurd aan afnemers
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
2005
2004
13.528 22.899 14.204
10.848 23.637 11.784
50.631
46.269
45
Financiële vaste activa Niet geconsolideerde deelnemingen 443
Leningen u/g 4.748
Totaal 2005 5.191
Mutaties in verslagjaar: Acquisities/Verstrekkingen Aflossingen/Verminderingen Overige mutaties
6 -/- 6 -/- 3
2.820 -/- 1.181 -/- 2.200
2.826 -/- 1.187 -/- 2.203
Saldo mutaties
-/- 3
-/- 561
-/- 564
Boekwaarde einde verslagjaar
440
4.187
4.627
Boekwaarde aanvang verslagjaar
In de post niet-geconsolideerde deelnemingen zijn begrepen deelnemingen in respectievelijk aandelen in het (leden)kapitaal van CDH Beverwijk B.V. (35,44%), Coöperatieve Inkoopvereniging Superunie B.A. te Beesd en C.V. Assurantiekantoor te Den Haag. CDH Beverwijk B.V. houdt zich bezig met de ontmanteling van het voormalige distributiecentrum en servicekantoor van een in 2005 overgenomen vennootschap. Onder leningen u/g zijn opgenomen de aan ondernemers, waarmee CoopCodis een samenwerkingsovereenkomst heeft gesloten, verstrekte rentedragende leningen. De rente is gebaseerd op de depositorente van de Europese Centrale Bank, verhoogd met een opslag. Tevens zijn hieronder opgenomen de resterende hoofdsommen van aan supermarkten verstrekte renteloze leningen uit hoofde van acquisitievergoedingen en dergelijke. Voorraden De voorraden bestaan hoofdzakelijk uit de bij de distributiecentra en winkelbedrijven aanwezige handelsgoederen. Vorderingen 2005 17.989 3.034 9.409 30.432
Handelsdebiteuren Leningen u/g Overige vorderingen en overlopende activa
De vorderingen hebben allen (naar verwachting) een kortere looptijd dan 1 jaar. Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking.
46
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
2004 16.656 3.528 9.159 29.343
PASSIVA Groepsvermogen Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening. Voorzieningen Pensioenen 756
Latente belasting 3.191
Overige voorzieningen 2.021
Totaal 2005 5.968
Mutaties in verslagjaar Dotatie Onttrekking Vrijval
-/- 52 -/- 240
1.296 -/- 273 -
2.131 -/- 1.025 -/- 289
3.427 -/- 1.350 -/- 529
Saldo mutaties
-/- 292
1.023
817
1.548
464
4.214
2.838
7.516
Stand aanvang verslagjaar
Stand einde verslagjaar
Pensioenen De bovenstaande voorziening voor pensioenen betreft de voorziening voor toekomstige suppletie op VUT. Daarnaast zijn er binnen CoopCodis meerdere pensioenregelingen. Medewerkers die vallen onder de CAO's voor het levensmiddelenbedrijf en slagers hebben een pensioenregeling die is ondergebracht bij de Stichting Co-op Pensioenfonds, een aparte juridische entiteit, die tevens de prepensioen-, de excedenten- en de vrijwillige aanvullende pensioenregeling uitvoert. De pensioenregeling betreft een toegezegd pensioenregeling op basis van gematigd eindloon. De pensioenverplichtingen inclusief de backserviceverplichtingen zijn volledig afgefinancierd. De prepensioenregeling betreft een toegezegd pensioenregeling op basis van middelloon, de excedentenpensioenregeling is een toegezegde bijdrageregeling (beschikbare premiestelsel). Alle regelingen kennen een voorwaardelijke indexatie. Aan de financiering van het pensioenfonds ligt een financieringsovereenkomst ten grondslag, waarin de last voor de groep in beginsel is gemaximeerd. De bestaande branche VUT-regeling is per 1 januari 2004 beëindigd en kent een overgangsregeling naar de prepensioenregeling. De financiële informatie van Stichting Co-op Pensioenfonds wordt opgesteld conform grondslagen van waardering en resultaatbepaling die afwijken van de door CoopCodis gehanteerde grondslagen. Op basis van deze financiële informatie wordt de dekkingsgraad ultimo 2005 van het pensioenfonds ingeschat op 168% (2004: 166%) Het dekkingsoverschot ligt royaal boven de door de Nederlandsche Bank gestelde minimumnorm van 105%.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
47
De belangrijkste uitgangspunten en veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de bepaling van de toegezegde pensioenaanspraken en de fondsbeleggingen conform Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 271, waarbij ook rekening wordt gehouden met extra voorwaardelijke aanspraken en toekomstige salarisstijgingen, zijn: 2005 2004 Disconteringsvoet 4,00% 4,50% Inflatie 2,00% 2,25% Gemiddelde salarisstijging 2,50% 2,75% Verwachte opbrengst fondsbeleggingen 4,75% 5,25% De verwachte opbrengst van de fondsbeleggingen zijn naast bovenstaande uitgangspunten mede gebaseerd op de beleggingsmix van het fonds. Het fonds streeft naar de volgende samenstelling van de beleggingsportefeuille: 40% zakelijke waarden (30% aandelen en 10% onroerende zaken) en 60% vastrentende waarden. Als sterftetafel is GBM/GBV 1995-2000 met één jaar leeftijdsterugtelling gehanteerd. Op basis van deze uitgangspunten is de ontwikkeling van de pensioenaanspraken (verplichtingen) en de fondsbeleggingen als volgt: 2005 125.155
Reële waarde fondsbeleggingen aanvang verslagjaar Mutaties in verslagjaar: Werkgeversbijdragen Werknemersbijdragen Uitkeringen Verwacht rendement Actuariële winst
1.713 884 -/- 4.880 6.511 8.421
Saldo mutaties
12.649
Reële waarde fondsbeleggingen einde verslagjaar
48
2004
137.804
Verplichting pensioenaanspraken aanvang verslagjaar
97.451
Mutaties in verslagjaar: Netto servicekosten Werknemersbijdragen Rentelasten Actuarieel verlies Uitkeringen Saldo mutaties Verplichting pensioenaanspraken einde verslagjaar Reële waarde fondsbeleggingen minus verplichtingen
2.595 884 4.432 1.262 - /-4.880 4.293 101.744 36.060
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
125.155
97.451 27.704
In hoeverre dit overschot leidt tot een vaststelling van toekomstige lagere dan kostendekkende premies is, mede gezien de nog te berekenen effecten van de recente wijzigingen in pensioenwetgeving als hieronder besproken, nog niet nader te bepalen. Derhalve is vooralsnog geen overlopend actief hiervoor opgenomen. Medewerkers die vallen onder de CAO voor de groothandel in levensmiddelen en de CAO voor de groothandel in aardappelen, groenten en fruit hebben een pensioenregeling die is ondergebracht bij de bedrijfstakpensioenfondsen Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Groothandel in Levensmiddelen respectievelijk Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel, die tevens de prepensioenregelingen uitvoert. De VUT-regeling is per 1 januari 2001 beëindigd en kent een overgangsregeling naar de prepensioenregeling. Daarnaast is er een aanvullende pensioenregeling die is ondergebracht bij een verzekeraar, die tevens de excedentenregelingen uitvoert. Alle regelingen betreffen toegezegde pensioenregelingen op basis van middelloon en kennen een voorwaardelijke indexatie. Voor de toepassing van Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 271 kwalificeren bovenstaande regelingen echter als toegezegde bijdrage regelingen. Uit dien hoofde is dan ook geen voorziening voor pensioenen gevormd. Als gevolg van de per 1 januari 2006 doorgevoerde wetswijzigingen ter zake van VUT, prepensioen en levensloop worden de huidige reglementen door de pensioenuitvoerders herzien. De mogelijke effecten daarvan op de verantwoorde bedragen uit hoofde van pensioenen en uitgestelde beloningen moeten worden nog berekend. Deze zullen eerst met ingang van het verslagjaar 2006 worden verantwoord. Overige voorzieningen De overige voorzieningen hebben betrekking op de geschatte kosten samenhangend met specifiek aanwijsbare verplichtingen en risico's, waaronder de voorziening voor groot onderhoud en voor jegens banken gestelde garanties. Tevens is hieronder opgenomen de voorziening voor overige uitgestelde beloningen. De overige voorzieningen zijn naar hun aard overwegend langlopend. Langlopende schulden De volgende opstelling geeft de resterende looptijd van de langlopende schulden. Afzonderlijk is vermeld tot welk bedrag deze looptijd langer is dan vijf jaar. 2005 2004 Financiële instellingen Kredietspaarrekening leden Financiële lease Spaarrekening leden
Totaal 8.797 9.290 33 10 18.130
> 5 jaar 423 9.290 10 9.723
Totaal 4.990 8.457 65 10 13.522
> 5 jaar 2.865 8.457 10 11.332
Aflossingsverplichtingen binnen 1 jaar na afloop van het verslagjaar zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen. Deze zijn opgenomen onder de kortlopende schulden.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
49
Op de bij financiële instellingen opgenomen leningen is de rente variabel. Gemiddeld bedroeg de rente in 2005 3,3% (2004: 5,1%). Voor toelichting op gestelde zekerheden wordt verwezen naar het gestelde onder “Kredietverlening”. De kredietspaarrekening leden betreft een duurzaam voorschot van de leden/afnemers op de geleverde goederen en diensten. De verplichte storting bedraagt 5% van de jaarafname met een minimum van € 4.000 per vestigingspunt. Ter volstorting geldt een verplichte spaarregeling van minimaal 1% per week van de gemiddelde afname. De rentevergoeding bedraagt 3% boven depositorente van de Europese Centrale Bank. Onder de spaarrekening leden zijn opgenomen de resterende saldi van oude inleggelden. De opvragingen zijn van beperkte omvang. Op de uitstaande spaartegoeden wordt een rente vergoed van 3% tot 7% per jaar. Per balansdatum bestaan geen aflossingsverplichtingen. Kortlopende schulden Financiële instellingen Handelscrediteuren Schulden/leningen o/g leden Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies Zegelverplichtingen Overige schulden
50
2005 4.423 23.459 3.978 625 739 2.533 14.450
2004 1.256 18.615 3.890 1.537 765 2.547 13.759
50.207
42.369
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Niet uit de balans blijkende verplichtingen HUREN Van de aangegane huurverplichtingen met derden inzake onroerend goed in eigen gebruik bedraagt de jaarhuur per 31 december 2005 € 6,5 miljoen. De resterende huurverplichtingen lopen van 1 jaar tot circa 10 jaar. De door CoopCodis aangegane huurverplichtingen voor winkelpanden in gebruik bij supermarktondernemers bedraagt de jaarhuur € 1,6 miljoen verdeeld over 39 contracten. De door CoopCodis gehuurde panden worden voor nagenoeg hetzelfde bedrag onderverhuurd aan leden/ondernemers. De resterende huurverplichtingen lopen van 1 jaar tot 10 jaar.
LEASEVERPLICHTINGEN De verplichtingen uit de afgesloten leasecontracten van in gebruik zijnde vervoers- en overige bedrijfsmiddelen bedraagt voor de totaal resterende looptijd per balansdatum € 2,2 miljoen.
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
51
FISCALE
EENHEID
CoopCodis vormt tezamen met haar 100%-deelnemingen een fiscale eenheid voor de omzet- en vennootschapsbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor alle omzetbelasting- en vennootschapsbelastingschulden van de fiscale eenheid.
KREDIETVERLENING Met financiële instellingen zijn kredietarrangementen afgesloten ten bedrage van € 42,2 miljoen (2004: € 27,2 miljoen). De faciliteiten bestaan uit korte (rekening-courant krediet en kasgeldleningen) en (middel)lange kredietlijnen. Als zekerheid voor de schulden aan financiële instellingen ten bedrage van € 39 miljoen (2003: € 19,1 miljoen) heeft de vennootschap bepaalde onroerende zaken tot een bedrag van € 26,3 miljoen (2004: € 19,1 miljoen) hypothecair verbonden. Tevens is een negative pledge/pari passu en cross-default verklaring verstrekt alsmede een positief/negatief hypotheekverklaring op onbelast onroerend goed. Ook dient de groep te voldoen aan een aantal financieringsratio’s op gebied van schuld- en rentedekking (solvabiliteit, bedrijfsresultaat/rentelasten) alsmede rentabiliteit. Per balansdatum voldoet de groep aan de gestelde ratio’s.
GARANTIES,
BORGSTELLINGEN
EN
TERUGKOOPVERKLARINGEN
In het kader van financiering van supermarktondernemingen hebben supermarktondernemers onder andere handelsvoorraden en bedrijfsuitrusting aan financiers in eigendom overgedragen. Hiertegenover zijn in een aantal gevallen door CoopCodis aan financiers terugkoopverklaringen met een totale omvang € 13,4 miljoen afgegeven, verdeeld over 48 contracten, waarbij de waarde van voorraden en bedrijfsuitrusting als dekking dient. Tevens zijn voor het nakomen van een aantal (huur)verplichtingen zijn voor een bedrag van € 0,6 miljoen bankgaranties afgegeven. Ter dekking van te verwachten aanspraken zijn voorzieningen getroffen.
52
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
53
54
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Enkelvoudige jaarrekening
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
55
Enkelvoudige winst- en verliesrekening
(bedragen x € 1000) 2005 Winst uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten Overschot na belastingen
56
2004
4.906
4.252
-/- 327
-/- 248
4.579
4.004
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Enkelvoudige balans per 31 december 2005
(bedragen x € 1000) Voor verwerking winstbestemming 31 december 2005 ACTIVA Vaste activa Financiële vaste activa
73.656
64.075
-
1.301
73.656
65.376
Vlottende activa Vorderingen
PASSIVA Eigen vermogen Inleggeld Herwaarderingsreserve Wettelijke reserve Overschot verslagjaar
1 januari 2005
422 11.158 56.619 4.579
422 7.367 51.731 4.004 72.778
63.524
878
1.852
73.656
65.376
Kortlopende schulden
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
57
Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening (bedragen in tabellen x € 1000) Algemeen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die worden vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Geconsolideerde vennootschappen worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Het resultaat uit deelnemingen komt overeen met het aandeel in het resultaat van het verslagjaar van de desbetreffende vennootschappen. De enkelvoudige winst- en verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW. Financiële vaste activa Dit betreft de deelneming in CoopCodis Holding B.V. Het verloop van deze post is als volgt: 2005 Stand aanvang verslagjaar
64.075
Herwaardering bij deelneming Resultaat deelneming
4.675 4.906
Stand einde verslagjaar
73.656
Vorderingen Dit betreffen vrijwel volledig vorderingen op groepsmaatschappijen. Eigen Vermogen Inleggelden
Herwaarderingsreserve
Wettelijke reserve
Overschot verslagjaar
Totaal 2005
422
7.367
51.731
4.004
63.524
Mutaties in verslagjaar: Dotatie ledenkapitaal 40 Afname ledenkapitaal -/- 40 Overschot verslagjaar Herwaardering bij deelneming Realisatie herwaardering Overschotbestemming vorig verslagjaar Saldo mutaties 0
4.675 -/-884 3.791
884 4.004 4.888
4.579 -/- 4.004 575
40 -/- 40 4.579 4.675 9.254
Stand einde verslagjaar
11.158
56.619
4.579
72.778
Stand aanvang verslagjaar
58
422
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
De statutaire stortingsverplichting bedraagt € 2.270. Ultimo 2005 waren er 186 aangesloten leden/ondernemers (ultimo 2004: 186) en was het statutaire inleggeld volledig voldaan. Het overschot verslagjaar betreft het wettelijke begrip totaalresultaat. Lijst van kapitaalbelangen In de consolidatie zijn de volgende deelnemingen begrepen: CoopCodis Holding B.V., Arnhem CoopCodis Groothandel B.V., Arnhem CoopCodis Winkelbedrijven B.V., Arnhem CoopCodis Vastgoed B.V., Arnhem CoopCodis Koopzegel B.V., Arnhem ReFreDu B.V., Arnhem
(100%) (100%) (100%) (100%) (100%) (100%)
Bezoldiging van directie en bestuurders Daar de bezoldiging van de statutaire directie is te herleiden tot één persoon, is gebruik gemaakt van de wettelijke vrijstelling voor het opnemen van gegevens daaromtrent. De bezoldiging van statutaire bestuurders bedroeg € 0,1 miljoen (2004: idem). Velp, 27 maart 2006 Het bestuur Th. Van Gameren C.M. Boer Prof. mr. R.C.J. Galle J. Doornbos mr. C.G. Klomp H.M. de Ruiter H.J. Schippers
De directie R.A.G. van Klooster
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
59
Overige gegevens
STATUTAIRE BESTEMMING
BEPALINGEN VAN
HET
INZAKE
OVERSCHOT
Ingevolge artikel 45, lid 1 van de statuten dient tenminste 25% van het overschot te worden gereserveerd. Het bestuur kan een hogere reservering voorstellen. Ingevolge artikel 45, lid 2 kan de ledenraad, op voorstel van het bestuur, aan andere delen van het overschot speciale bestemmingen geven.
OVERSCHOT 2005 Door de directie van CoopCodis Holding B.V. is onder goedkeuring van de raad van commissarissen vastgesteld dat het volledige overschot over 2005 toegevoegd wordt aan de algemene reserve van CoopCodis Holding B.V. Op grond hiervan dient het overschot van CoopCodis U.A. over 2005 ad € 4.579.000 aan de wettelijke reserve toegevoegd te worden.
ACCOUNTANTSVERKLARING Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2005 van Coöperatieve Vereniging CoopCodis U.A. te Arnhem gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de coöperatieve vereniging. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de coöperatieve vereniging daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
60
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Oordeel Wij zijn van oordeel dat deze jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat over 2005 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de jaarrekening.
Arnhem, 19 april 2006 Ernst & Young Accountants namens deze, drs. F.G.J. Rasing RA
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
61
BESTUUR
EN
COMMISSARISSEN
BESTUUR CoopCodis U.A. De heer Th. van Gameren De heer C.M. Boer De heer Prof. Mr. R.C.J. Galle De heer J. Doornbos De heer Mr. C.G. Klomp De heer H.M. de Ruiter De heer H.J. Schippers
voorzitter (dagelijks bestuur) vice-voorzitter (dagelijks bestuur) secretaris (dagelijks bestuur) lid lid (dagelijks bestuur) lid lid
RAAD VAN COMMISSARISSEN CoopCodis Holding B.V. De heer C.M. Boer voorzitter (presidium) De heer Th. van Gameren vice-voorzitter (presidium) De heer Mr. C.G. Klomp secretaris (presidium) De heer J. Doornbos lid De heer Prof. Mr. R.C.J. Galle lid (presidium) De heer H.M. de Ruiter lid De heer H.J. Schippers lid
DIRECTIE De heer R.A.G. van Klooster algemeen directeur De heer F.R.G. Bosch RA financieel directeur De heer E. Dunk commercieel directeur
MANAGEMENT
TEAM
De heer W. van Binsbergen De heer P.B.J. van Haren De heer J.A.M. Uffing De heer J.B. Vonck De heer G.W. Wegh
62
algemeen manager Supercoop logistiek manager algemeen manager zelfstandig ondernemers hoofd operations hoofd personeel en organisatie
ONDERNEMINGSRAAD Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris
: De heer F. van Ommeren : De heer M. Warners : De heer E. J. Pronk
Leden
: De heer E. Boenink De heer F.G.H. Klein Mentink De heer A.J.G. Nuij De heer H. Odink De heer B. Overzier De heer A.P.W. Polman De heer J. van Rij De heer G. Schut De heer G.P.G. ter Veld De heer R. Verbeek
COOPERATIERAAD
EN ERELEDEN
Coöperatieraad Voorzitter : Mevrouw Drs. M.S. Hamaker Secretaris : De heer G.G. Klootwijk Leden : De heer W.A.J. Grevelink Mevrouw I. Jaspers Ereleden Mevrouw F.A.J. Bok-Kruit De heer Ir. D. Brand De heer T.J. Verheijen
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
LEDENRAAD Leden consumenten Ultimo 31 december 2005: Apeldoorn Mevrouw A. van Eeuwijk-van Ojen Mevrouw A.M. Smit-Mulder
Dieren Mevrouw E. Peeters Mevrouw G.M. de Zwart
Ruurlo Mevrouw G. Visschers-Kolkman De heer W. te Winkel
Doesburg Mevrouw Chr. Hermans- Trentelman Mevrouw A. Pruntel Mevrouw J.H.H. Wassing
Terborg De heer G.B.R. Heister De heer A.W. Lindeman Westervoort De heer H. Frijlink
Arnhem De heer J.M. van den Berg De heer R.A. Croqué De heer R. Goos Mevrouw W. Karman Mevrouw T. Peters Mevrouw D. van Vlaanderen
Enter Mevrouw I. Ooms-Nijland Mevrouw G. Pluimers
Assendelft Mevrouw M.A. van den Berg-de Zeeuw Mevrouw M.J. van der Wardt
Koog a/d Zaan Mevrouw J. de Lange-Geistdörfer Mevrouw A. Sodeike
Bemmel Mevrouw E.M. Kuster-Peek Mevrouw A. Rijcken-van Workum Mevrouw J.H. Slaghuis-Veldhuis
Westzaan Mevrouw M. Kleij
‘s-Heerenberg Mevrouw A. Heebing Mevrouw M.B. Rutjes-Verheij
Krommenie Mevrouw W. de Boer-Kat Mevrouw R. Konijn-Beemsterboer Mevrouw E.S. de Ridder-Sevenhuysen Nijmegen
Culemborg Mevrouw W. Ridderbos-van den Broek Mevrouw A.M.H. Verhagen-Evers Deventer De heer G. Lindeboom Didam Mevrouw H.A.M. Brussen-Köpp Mevrouw A. Clappers
Mevrouw H. Dimmers Mevrouw G. Eichelsheim Mevrouw N.J. van der Heiden
Wijchen Mevrouw A. Burgers Mevrouw K. van Thiel Mevrouw J.M. Verheijen-van Fulpen Zaandam Mevrouw T. Bergsma-Wijning Mevrouw J. Geerts-Hoeve Mevrouw M. van der MeulenKoopman Mevrouw J.M. Rademaker Mevrouw M.R. de Winter Zelhem Mevrouw G. ten Bokkel-Veldhorst Mevrouw J. Hendriksen
Odoorn De heer E.J.R. Renken Rheden De heer W. Kruithof Mevrouw G.J. Zweers
j a a r v e r s l a g
Wormerveer Mevrouw J. Verhoeven-Meijer
Zevenaar Mevrouw B.J. Damen-de Jong Mevrouw G.M.Th. Raaymakers Mevrouw Th. van Uum-van Heeckeren
2 0 0 5
63
64
Leden ondernemers Ultimo 31 december 2005:
Heukelum De heer A.P.K. van Voorden
Aalden De heer G. Weggen
Katwijk aan Zee Mevrouw P.H. van Vliet-Cramer
Alblasserdam De heer A. van Es
Kockengen De heer R. Romijn
Boekelo De heer J.L. ter Wengel
Vledder De heer D.H. Simonides
Dalen De heer R. Assen
Nieuwegein De heer J.C.M. Vendrig
Den Haag De heer J. van Delft
Rotterdam De heer C. Houtman
Delft De heer J.A.A.M. Meijer
Sleen Mevrouw A.B. Kortwijk
Harkstede De heer J. Bekkema
Utrecht De heer G.J. Nijhuis
j a a r v e r s l a g
2 0 0 5
Coöperatieve Vereniging CoopCodis u.a. Servicekantoor: Markweg 8, Postbus 87, 6880 AB Velp Inschrijving Handelsregister onder nummer 9030417 Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland Creatie en realisatie: Hãnsson V.P.P.