AKZO NOBEL. Jaarverslag geconsolideerde jaarrekening

AKZO NOBEL 2

Enige belangrijke gegevens

3

Voorwoord van de voorzitter

6 Bericht van de Raad van Commissarissen 8

Belangrijke gebeurtenissen i n 1998

9

Verslag van de Raad van Bestuur

9

Algemeen

9

Strategie Financieel overzicht Dividendvoorstel Verwachtingen voor 1999 Mensen bij Akzo Nobel Research en ontwikkeling Gezondheid, veiligheid en milieu Akzo Nobel in de samenleving Akzo Nobel aandeelhouders

9 14 14 14 i6 i6 17 18

43

Activiteiten Akzo Nobels producten en markten Belangrijke cijfers en kengetallen Pharma Coatings Chemicals

53

Acordis

63

Geografische informatie

65

Jaarrekening

19

20 22

23 31

Grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening 6 8 Geconsolideerde overzichten 79 Overzichten van Akzo Nobel N.V. 66

84 Overige gegevens 84

Accountantsverklaring

87

Historisch overzicht

Velperweg 76 Postbus 9300 6800 SB Arnhem Telefoon (026) 366 4433 Telefax (026) 366 3250 E-mail [email protected] Internet http://www.akzonobel.corn

Jaarverslag 1998

ENIGE BELANGRIJKE GEGEVENS Nettoresultaat Bedrijfsresultaat vóór

exclusief incidentele1

Bedrijfsresultaat vóór

incidentele resultaten

buitengewone resultaten en

Netto-omzet


in % van de

dividend per aandeel

[in NLG miljard]

(in NLG miljoen]

netto-omzet

van NLG 5

EUR mln NLG mln

1998

[EUR 1

1997

1998

=

NLG 2.20371)

1997

netto-omzet bedrijfsresultaat

- vóór incidentele resultaten -

na incidentele resultaten nettoresultaat

neaoresultaat exclusief incidentele resultaten cash flow eigen vermogen materiële vaste activa

- investeringen - afschrijvingen

p e r g e w o o n a a n d e e l in NLG en EUR

nettoresultaat nettoresultaat exclusief incidentele resultaten cash flow dividend eigen vermogen verhoudingsgetallen

bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten - als

% van de netto-omzet

- als % van het geïnvesteerd vermogen interestdekking gearing

b

Voor de verklaring van aantal medewerkers ultimo

gebruikte begrippen en kengetallen zie omslag achterzijde. De cijfers per aandeel zijn herrekend in verband met de aandelensplitsing (4op I].

VOORWOORD VAN DE VOORZITTER

Zeer geachte aandeelhouders,

Akzo Nobel begon 1998 onder het motto 'Meer dynamische groei' en wanneer we terugkijken op het afgelopen jaar is het niet moeilijk om vast te stellen dat het inderdaad een dynamisch jaar is geweest waarin de onderneming aanzienlijk is gegroeid De omzet nam toe tot NLG 27,5 miljard, een stijging van 14% ten opzichte van 1997. Acquisities speelden een belangrijke rol, vooral de overname van Courtaulds, hoewel wij het effect van de autonome groei van onze Pharma-activiteiten, die met dubbele cijfers wordt geschreven, niet mogen onderschatten. Onze nettowinst exclusief incidentele resultaten bedroeg NLG 1.630 mln en lag iets boven die van het voorgaande jaar. Dat was wat lager dan we aanvankelijk verwachtten, maar naar onze mening niet onbevredigend gezien de halverwege het jaar verslechterde economische omstandigheden. Het doet ons genoegen op de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders een dividend van NLG 2,15 per aandeel te kunnen voorstellen. De gang van zaken bij onze onderneming moet worden gezien tegen de achtergrond van de omslag van de economie in 1998. De eerste zes maanden waren sterk en geheel in lijn met de positieve trend van het voorgaande jaar. In juli kwam echter geheel onverwacht een keerpunt. Deze omslag was veel abrupter dan vroegere conjunctuuromslagen. De groei van ons bedrijfsresultaat begon te stagneren, waardoor,

gecombineerd met hogere financieringslasten in verband met de acquisities, de nettowinst vergeleken met dezelfde periode in 1997 daalde. De trendbreuk werd voornamelijk veroorzaakt door de indirecte invloed van de crisis in Azië, die uiteindelijk via het wereldhandelssysteem ook in onze traditionele markten merkbaar begon te worden. Op de Europese en de Amerikaanse markt ontstonden ernstige volumeen prijseffecten. De situatie werd nog ernstiger toen wederom voor velen onverwacht - in Rusland een bankcrisis uitbrak, waardoor een deel van onze activiteiten, met name Coatings, werd getroffen. Ook in Latijns-Amerika deed zich een ernstige inzinking van de economie voor. In onze traditionele Europese en Amerikaanse markten werden de officiële schattingen van de groei naar beneden bijgesteld, doch niet dramatisch. Gaandeweg werd het economisch klimaat echter steeds onzekerder en veranderlijker. Op basis van onze eigen waarnemingen denken wij dat deze lagere officiële groeiverwachtingen nog wel eens aan de optimistische kant zouden kunnen zijn, gezien de ontwikkelingen op onze markten: over een breed front loopt de afzet terug en dit geldt in veel gevallen ook voor prijzen.

Ondanks deze ongunstige ontwikkelingen hebben wij aanzienlijke vooruitgang geboekt bij de verwezenlijking van een aantal kritische doelstellingen. Pharma groeide sterker dan het marktgemiddelde door belangrijke nieuwe producten uit een goed gevulde pijplijn op de markt te brengen. Het antidepressivum Remerona en het vruchtbaarheidshormoon Puregonmontwikkelden zich als commerciële successen die een veelbelovende bijdrage zullen leveren aan de verdere groei van Organon. Andere Pharma business units - in het bijzonder Intervet en Organon Teknika - lieten een overeenkomstige bevredigende groei zien, niet alleen in omzet maar ook in bedrijfsresultaat.

terwijl de overige activiteiten aan de business units werden overgedragen. Wij beogen de kansen op succes van onze RhD-inspanningen te optimaliseren door de directe verantwoordelijkheid voor research en ontwikkeling dichter te leggen bij diegenen die voor de uiteindelijke commerciële introductie van nieuwe ideeën verantwoordelijk zijn. De genomen maatregelen zijn bedoeld ter verbetering van de effectiviteit van onze RhD-activiteiten en ter versterking van onze aandacht voor technologie. Voorts hebben we onderzocht in hoeverre bepaalde centrale diensten, met name Engineering en Information Services, kunnen worden uitbesteed.

Coatings, die de meeste acquisities voor haar rekening nam, vertoonde een groei van 25%. Door de overname van Courtaulds werd Akzo Nobel de belangrijkste coatingsleverancier ter wereld. Ons vrijwel complete productassortiment verschaft ons een ideale uitgangspositie voor verdere penetratie in opkomende markten waar in feite de groei van de coatingsmarkt zal plaatsvinden.

Wij hebben in 1998 vele en ingrijpende veranderingen gezien, zowel bij de business units als op corporate niveau. Wanneer we onze blik richten op 1999, is dan ook duidelijk de tijd voor consolidatie aangebroken. Elke acquisitie vraagt van het management veel aandacht voor organisatie en integratie. Wij hebben daarin bij voorgaande gelegenheden succes geboekt, maar wij zijn ons er terdege van bewust dat alleen met voldoende inzet, energie en tijd de beoogde voordelen kunnen worden gerealiseerd. Acquisities vragen ook om consolidatie van de financiële structuur van de onderneming. Hoewel wij via een attractief pakket in de langetermijn-financieringsbehoefte hebben voorzien, heeft onze schuldenlast toch een zodanig peil bereikt dat wij verlaging gewenst achten. Daartoe hebben wij onze prioriteit verlegd van expansie door acquisities naar consolidatie, met strikte beheersing van investeringsniveau en werkkapitaal.

Chemicals maakte goede vorderingen met de herstructurering van de productenportefeuille. Na de afstoting van de Noord-Amerikaanse zoutactiviteiten in 1997 hebben we in 1998 het sodabedrijf verkocht en de voorgenomen verkoop van ons aandeel in ROVIN, de joint venture met Shell, aangekondigd. Daartegenover stonden strategische acquisities en investeringsbeslissingen op het gebied van chelaten, waarin we nu één van de wereldleiders zijn. Tegen het einde van het jaar verwierven wij het 50%-belang van Elementis in de joint venture Akcros, waardoor we nu de volledige zeggenschap hebben. In 1998 konden wij onze Fibers-activiteiten nieuwe perspectieven bieden. De acquisitie van Courtaulds stelt ons in staat een onafhankelijk vezelbedrijf met duidelijke doelstellingen en een gezonde economische basis in de markt te zetten. De mentale afscheiding van Akzo Nobel kwam snel tot stand: een nieuwe activiteit, genaamd Acordis, werd geboren. Voorbereidingen worden getroffen om Acordis af te splitsen. Door ae voorgenomen afsplitsing moesten ue aan Fibers gerelateerde activiteiten worden losgemaakt van de corporate staf. Tegelijkertijd werd besloten tot een herstructurering van de centrale researchactiviteiten. Centraal gefinancierde projecten werden stopgezet,

Deze consolidatie vindt plaats in een geheel ander economisch klimaat dan in voorgaande jaren. De krachtige economie heeft plaatsgemaakt voor onzekerheid in veel van onze traditionele markten. Prijzen en afzet dalen. Daardoor is de taak waarvoor we ons nu gesteld zien in veel opzichten moeilijker dan na de acquisititie van Nobel, toen een conjuncturele opleving volgde. In het licht van de economische onzekerheden en de voorgenomen afsplitsing van Acordis zien we af van het uitspreken van een verwachting voor het resultaat over 1999. Gegeven de sterke eerste zes maanden van 1998, zal het echter moeilijk zijn de toen behaalde resultaten te evenaren. Veel zal afhangen van de conjuncturele ontwikkelingen in de tweede helft van het jaar.

Wij betreuren het dat de gestadig verbeterende trend van de veiligheid in onze bedrijven zich in 1998 niet voortzette. Helaas moesten wij drie dodelijke ongevallen melden. Wij blijven de nadruk leggen op de hoge prioriteit die wij toekennen aan de verantwoordelijkheid van het management in dezen, in het belang van zowel onze werknemers, hun gezinnen als de samenleving. Wij zullen ons 1998 herinneren als een jaar van grote veranderingen. We hebben goede voortgang geboekt bij de verwezenlijking van twee kritische doelstellingen: de vorming van een onafhankelijke vezelonderneming en het verwerven van een wereldwijde leiderschapspositie in coatings. Dit zou niet mogelijk zijn geweest zonder de grote loyaliteit en toewijding van onze medewerkers. Door hun instelling en veerkracht konden deze resultaten worden bereikt. Het is in hun belang en dat van de aandeelhouders dat de vele veranderingen nu worden gevolgd door een periode van consolidatie. Onze medewerkers zeggen wij dank voor hun bijdragen. Wij hebben het volste vertrouwen dat de veranderingen die in 1998 hebben plaatsgevonden snel zullen zijn verwerkt, overeenkomstig onze goede reputatie.

Mr. C.J.A. van Lede Voorzitter van de Raad van Bestuur

R a a d van Bestuur In deze of soortgelijke functie sinds: Mr. C.J.A. van Lede (1942, Nederlander), v o o r z i t t e r

1991

Dr. F.W. Fröhlich (1942, Duitser), p l v . v o o r z i t t e r

1993

Mr. F.B. Blaisse* (1945, Nederlander), F i b e r s / A c o r d i s

1998

P.K. Brons (1941, Nederlander). P h a r m a

1994

O.H. Mattsson PhD (1940, Zweed), C o a t i n g s

1994

Ir. R.M.J. van der Meer (1945, Nederlander), C h e m i c a l s

1993

*' tot 31 december

1998

Secretaris Mr. B.C.M.I. Beusrnans (1940, Nederlander) S e n i o r Vice P r e s i d e n t s Drs. F.H. Hensel (1943, Nederlander), F i n a n c e O. Werner 11944. Zweed), H u m a n R e s o u r c e s

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

Profiel van d e Raad van Commissarissen

Mutaties Executive Council

De Raad van Commissarissen oefent toezicht uit op het beleid en beheer van de Raad van Bestuur en geeft dienaangaande adviezen. Bij de uitvoering van hun taken handelen de leden van de Raad van Commissarissen in het belang van de onderneming.

Zoals reeds aangekondigd in het jaarverslag over 1997, is de heer J. den Hoed RA per 1 juli 1998 terug. getreden als Executive Vice President Finance and Control en Chief Financial Officer (CFO), na een carrière van bijna dertig jaar bij de onderneming. Vanaf dezelfde datum heeft de heer Fröhlich, plaatsvervangend voorzitter van de Raad van Bestuur, tevens de verantwoordelijkheid voor Finance and Control op zich genomen als CFO.

De samenstelling van de Raad van Commissarissen dient zodanig te zijn dat de leden hun taken onafhankelijk van elkaar en van de Raad van Bestuur kunnen uitoefenen. De Raad van Commissarissen dient de grote verscheidenheid en het internationale karakter van de onderneming te weerspiegelen en over expertise te beschikken op terreinen als financiën en maatschappelijke verhoudingen. Om de continuïteit te verzekeren streeft de Raad van Commissarissen ernaar één of, in bijzondere omstandigheden en voor een beperkte periode, twee voormalige leden van de Raad van Bestuur binnen zijn gelederen te hebben.

Mutaties Raad van Commissarissen In de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 24 april 1998 werden de heren A.E. Cohen, ir. F.H. Fentener van Vlissingen en ir. L.C. van Wachem, die volgens rooster aftraden, herbenoemd als lid van de Raad van Commissarissen. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 22 april 1999 zal worden voorgesteld het aantal leden van de Raad van Commissarissen met één te vermeerderen en op tien vast te stellen. Voor benoeming per 1 mei 1999 wordt voorgedragen de heer L.H. Thunell. De heren L.P. Bremer, III, dr. J.C.A. Gandois en ir. M.C. van Veen zullen volgens rooster aftreden. Zij worden voor herbenoeming voorgedragen.

Mutaties Raad van Bestuur Per 1 mei 1998 is jhr. mr. H.A. van Karnebeek teruggetreden als plaatsvervangend voorzitter van de Raad van Bestuur na een loopbaan van meer dan dertig jaar bij de onderneming. Hij werd opgevolgd door dr. F.W. Fröhlich. Tijdens de Aandeelhoudersvergadering van 24 april 1998 werd mr. F.B. Blaisse benoemd tot lid van de Raad van Bestuur om als opvolger van de heer Fröhlich de verantwoordelijkheid voor Akzo Nobel Fibers op zich te nemen. In verband met de vorming van Acordis trad de heer Blaisse per 31 december 1998 af als lid van de Raad van Bestuur om de leiding van Acordis op zich te nemen. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 22 april 1999 zal worden voorgesteld het aantal leden van de Raad van Bestuur met één te verminderen en vast te stellen op vijf.

In december 1998 is de heer J.F. Sistermans teruggetreden als Executive Vice President Strategy and Technology. Tijdens zijn loopbaan van bijna vijfentwintig jaar bij de onderneming heeft de heer Sistermans verschillende managementfuncties bekleed. Vanaf 1989 was hij manager van de business unit Organon Teknika en in 1994 werd hij benoemd tot Executive Vice President Strategy and Technology van Akzo Nobel. Met ingang van 1 januari 1999 is hij benoemd tot strategisch adviseur van de voorzitter van de Raad van Bestuur. Zijn verantwoordelijkheden zijn aan leden van de Raad van Bestuur overgedragen. Wij zijn de heer Sistermans erkentelijk voor zijn waardevolle bijdragen aan de onderneming en het doet ons genoegen dat hij als adviseur beschikbaar blijft. Met ingang van 1 januari 1999 is de Executive Council opgeheven.

Toezicht Gedurende het verslagjaar heeft de Raaa van Commissarissen zich regelmatig op de hoogte laten houden van de gang van zaken door middel van bedrijfsrapporten, prognoses in de vorm van 'rolling forecasts', strategische en operationele plannen en presentaties door de Raad van Bestuur. Met de Raad van Bestuur werd periodiek overleg gevoerd over strategie, financiële planning, personeelsaangelegenheden, acquisities en desinvesteringen en belangrijke investeringsprojecten. De Raad van Commissarissen vergaderde ook zonder aanwezigheid van de leden van de Raad van Bestuur om onder andere de samenstelling en het functioneren van de Raad van Commissarissen en van de Raad van Bestuur te bespreken. In 1998 heeft de Raad van Commissarissen zich diepgaand beziggehouden met onderwerpen zoals: de algehele strategie van de onderneming, economische- en marktontwikkelingen en potentiële risico's; de acquisitie van Courtaulds, de financiering daarvan en de voorgenomen afsplitsing van de vezelactiviteiten; de mogelijke gevolgen van de financiële crises in Azië en Rusland;

de wijzigingen van de statuten van de onderneming, met inbegrip van de afschaffing van de beperking van het stemrecht, zoals goedgekeurd op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 24 april 1998; het profiel en de procedures van de Raad van Commissarissen in het kader van de aanbevelingen betreffende Corporate Governance.

Raad van Commissarissen In deze of soortgelijke functie sinds: Jhr. mr. A.A. Loudon (1936. Nederlander), voorzitter

'j

Oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van Akzo Nobel N. V.

Voorts heeft de Raad van Commissarissen verscheidene acquisities alsmede een aantal belangrijke investeringsprojecten en financieringsarrangementen besproken en goedgekeurd.

Lid van de Eerste Kamer Ir. F.H. Fentener van Vlissingen (1933, Nederlander). plv. v o o r z i t t e r

'l2'

Directeur van Flint Holding N. K, Nederland

Het Audit Committee hield met de voorzitter van de Raad van Bestuur, de CFO, en de externe en interne accountants besprekingen over onder andere de interne controle, administratieve organisatie, de aanpak door de onderneming van de millenniumproblematiek en de invoering van de euro. In januari 1999 is het opstellen van de jaarrekening over 1998 uitvoerig besproken met de Raad van Bestuur, de externe accountant en de interne accountant.

L.P. Bremer, 111 (1941, Amerikaan]

1997

Oud-ambassadeur van de Verenigde Staten in Nederland Managing Director van Kissinger Associates Inc. A.E. Cohen (1936, Amerikaan)

1992

Commissaris bij diverse Amerikaanse ondernemingen Dr. J.G.A. Gandois (1930, Fransman) Oud-voorzitter van de Conseil National du

Het Nomination and Remuneration Committee heeft voorstellen voorbereid voor de benoeming van commissarissen en de Raad van Bestuur geadviseerd met betrekking tot diens benoemingsvoorstellen. Namens de Raad van Commissarissen houdt de commissie zich regelmatig bezig met de beoordeling en vaststelling van de bezoldiging van en andere vergoedingen aan de leden van de Raad van Bestuur.

Patronat Français H . Kopper (1935, Duitser] 21 Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Deutsche Bank AG Ir. M.C. van Veen (1935, Nederlander) Oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke Hoogovens N. V., Nederland

Jaarrekening en dividendvoorstel De door de Raad van Bestuur opgemaakte jaarrekening van Akzo Nobel N.V. over het boekjaar 1998 wordt hierbij aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders aangeboden ter vaststelling in de vergadering van 22 april 1999. De jaarrekening is gecontroleerd door KPMG Accountants N.V. De accountantsverklaring is weergegeven op pagina 8 4 Met deze jaarrekening, waarin het voorstel van de Raad van Bestuur over de bestemming van de winst is verwerkt, alsmede met het dividendvoorstel dat in het verslag van de Raad van Bestuur is vermeld op pagina 14, kunnen wij ons verenigen. Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld de jaarrekening dienovereenkomstig vast te stellen en decharge te verlenen aan de leden van de Raad van Bestuur voor het door hen in 1998 gevoerde beheer en aan de commissarissen voor het door hen gehouden toezicht. Arnhem, 19 februari 1999 De Raad van Commissarissen

Ir. L.C. van Wachem (1931, Nederlander)

1992

IJ

Voorzitter van de Raad van Commissarissen van N. V. Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij

Dipl.-Kfm. D. Wendelstadt (1929, Duitser)

'I

Voorzitter van de Raad van Commissarissen van M A Colonia Konzern AG, Duitsland

'I

lid van het Nomination and Remuneration Committee

'j

lid van het Audit Committee

BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN IN 1998 Maart Verkoop van de soda-activiteiten

Oktober Verwerving van de resterende 50% aandelen in Akcros (PVC-additieven)

April Bod van NLG 6 , l miljard in contanten voor Courtaulds (GBP 4,50 per gewoon aandeel)

Acquisitie van de amine-activiteiten van Daejin Fine Chemicals (Zuid-Korea]

Mei Overname van de Europese bouwverfactiviteiten van BASF

November FDA-goedkeuring voor nieuwe farmaceutische grondstoffenfabriek van Diosynth in Oss

Juni Groen licht voor derde generatie orale anticonceptiva voor Duitse markt bevestigd door rechtbank in Berlijn

'AlA2 long-term credit ratings' van Standard & Poor's en Moody's

Voorwaardelijke goedkeuring van de acquisitie van Courtaulds door de Europese Commissie

Herfinanciering van 0verDruggingskrediet voor overname Courtaulds voltooid

Juli Bod op Courtaulds onvoorwaardelijk verklaard

Verkoop van de voormalige Courtaulds Plastic Packaging- en Laminate and Aluminium Tubesactivititeiten

Introductie van het orale anticonceptiemiddel Mircettea in de Verenigde Staten

Verkoop van de voormalige Courtaulds Architectural Coatings-activiteiten in de Verenigde Staten

Coatings verwerft zeggenschap over Turkse verfonderneming Marshall Boya

December Uitbreiding van activiteiten op het gebied van antihechtingscoatings door meerderheidsdeelneming in Coatings & Chemicals Corp. (CCC)

Augustus Aandeel in bouwverfonderneming Astral in Tunesië verhoogd van 5 tot 60% September Viering van het 75-jarig bestaan van Organon Bekendmaking van Acordis als naam voor de gecombineerde vezelactiviteiten van Akzo Nobel en het voormalige Courtaulds Bekendmaking van corporate herstructureringen met betrekking tot centrale R&D, Engineering en Information Services

Versterking van de RdD-structuur van Pharma met nieuw laboratorium van Organon te Newhouse (Schotland) Verkoop van de voormalige Courtaulds Packaging Coatings-activiteiten

VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR

ALGEMEEN STRATEGIE Binnen de onderneming, de beleggingswereld en de markten waarin we opereren, is onze strategie bekend. Onze acties in 1998 en met name onze acquisities, investeringen en desinvesteringen zoals vermeld in dit verslag dienen te worden gezien in het licht van deze strategie.

Wij streven naar leiderschapsposities met structurele winstgevendheid in wereldmarkten op het gebied van producten voor de gezondheidszorg, verven en lakken. speciale chemische producten en vezels. Onze activiteiten moeten de kritische massa bezitten die nodig is om een actieve rol te kunnen spelen in de herstructurering van de bedrijfstakken waarin we opereren. Prioriteit wordt gegeven aan groei van onze Pharma- en Coatings-activiteiten, terwijl Chemicals zich in de eerste plaats richt op verbetering van de rendementen en de productenportefeuille. Wij hebben het voornemen een onafhankelijke vezelonderneming te creëren en zo actief te participeren in de herstructurering van deze industrie in Europa. Voor het bedrijfsresultaat als percentage van de omzet (ROS) en het geïnvesteerd vermogen (ROI) zijn streefcijfers vastgesteld, die in de betreffende hoofdstukken van dit verslag zijn vermeld.

De acquisitie van Courtaulds - de belangrijkste gebeurtenis van 1998

In april 1998 deed Akzo Nobel een openbaar bod op Courtaulds van GBP 4,50per gewoon aandeel. Begin juli werd het bod onvoorwaardelijk verklaard en eind september was de uitkoopprocedure voltooid. De totale koopprijs voor alle gewone aandelen van Courtaulds was NLG 6,l miljard. De daaruit voortvloeiende goodwill van NLG 4,8miljard werd ten laste gebracht van het eigen vermogen. Vanaf begin juli 1998 is Courtaulds in de consolidatie opgenomen. Door de acquisitie van Courtaulds zijn wij in staat twee belangrijke strategische doelstellingen te verwezenlijken: nummer één wereldwijd in Coatings te worden; een zelfstandige vezelonderneming te creëren die wordt voorbereid om te worden afgesplitst. De integratie van de voormalige Courtaulds-activiteiten maakt goede vorderingen. Wij vertrouwen erop dat we de met de acquisitie beoogde doelstellingen zullen realiseren.

FINANCIEEL OVERZICHT Winst iets hoger

Het nettoresultaat exclusief incidentele resultaten was met NLG 1.630mln iets hoger dan het record van NLG 1.613 mln in het voorgaande jaar. Per aandeel vergeleken met bedroeg het resultaat NLG 5,71, NLG 5,66in 1997.Incidentele lasten van NLG 287 mln (na belastingen), die voornamelijk betrekking hebben op diverse herstructureringen en afwaarderingen van activa, veroorzaakten een daling van het nettoresultaat tot NLG 1.343mln (1997:NLG 1.615 mln).

De eerste helft van het verslagjaar werd gekenmerkt door een forse stijging van de winst. In de tweede helft begon de groei van het bedrijfsresultaat echter stagnatie te vertonen, waardoor, gecombineerd met hogere financieringslasten in verband met de in de loop van het jaar gedane acquisities, het nettoresultaat daalde ten opzichte van dezelfde periode van 1997. Inclusief financieringslasten voor de acquisitie, was de bijdrage van de voormalige Courtaulds-activiteiten NLG 55 mln negatief, voornamelijk ten gevolge van de onverwachte terugval van de vezelmarkten. Het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten van NLG 2.737 mln was 1 1 % hoger dan in 1997. De bijdrage van de voormalige Courtaulds-activiteiten hieraan was 5%. De rest van de stijging is voornamelijk toe te schrijven aan Pharma. Het netto-effect van valutaomrekening was licht negatief. De incidentele resultaten van NLG 364 mln (NLG 238 mln na belastingen) begrepen in het bedrijfsresultaat van 1998 betreffen voornamelijk de gevolgen van de beëindiging van de corporate research- en ontwikkelingsactiviteiten, alsmede verscheidene afwaarderingen van activa en herstructureringen bij Chemicals, Acordis en Coatings.

Voortgaande winststijging bij Pharma en Coatings; Chemicals bijna op het uitzonderlijk hoge niveau van 1997; verbeterde resultaten bij Acordis

Bij Pharma steeg het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten met 14% tot NLG 1.058 mln. Dit was vooral te danken aan een verdere winststijging van Organon en een beter resultaat van Organon Teknika, beide door sterke volumegroei. Intervet behaalde uitstekende resultaten, terwijl die van Diosynth zeer goed bleven maar het niveau van het vorige jaar niet evenaarden. De resultaten van Chefaro waren iets lager. Met NLG 883 mln was het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten van Coatings 18% hoger dan in 1997, waarvan 14% is veroorzaakt door de bijdrage van de voormalige Courtaulds-activiteiten vanaf juli 1998. Voor Coatings bedroeg het bedrijfsresultaat 8,4% van de omzet, vergeleken met 9,0% in 1997. Het resultaat van Aerospace Coatings and Sealants was hoger. Car Refinishes, Industrial Products en Resins hadden een sterk jaar. De resultaten van Decorative Coatings lagen op hetzelfde niveau als in het vorige jaar, terwijl Industrial Coatings en Printing Inks het resultaat van 1997 niet konden evenaren. De resultaten van Protective Coatings werden nadelig beïnvloed door de crisis in Azië. Het resultaat van Coil Coatings was lager. Exclusief de verkoop van Sak America in 1997, lag

Chemicals' bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten met NLG 705 mln vrijwel op hetzelfde niveau als in 1997. De resultaten van Polymer Chemicals en Functional Chemicals overtroffen het recordniveau van 1997. Base Chemicals behaalde ook betere resultaten. De resultaten van Surface Chemistry bleven op hetzelfde peil. Het bedrijfsresultaat van Pulp & Paper Chemicals was lager. Catalysts had te lijden onder de voortdurende teruggang van de markten waarop de business unit actief is. De resultaten van Plastics and Processing Additives waren iets lager. Die van Sak verminderden eveneens maar bleven op een bevredigend niveau.

Ook bij Nonwovens verbeterde de gang van zaken. De resultaten van Aramid Products hadden te lijden onder de crisis in Azië. Die van Membrana bleven iets achter bij het voorgaande jaar. Over het geheel genomen lag het resultaat van Viscose Staple op hetzelfde niveau als in 1997. Bij Tencel@stonden de resultaten onder druk door overcapaciteit. De marges van Acrylic Fibers werden nadelig beïnvloed door een scherpe daling van de prijzen in de tweede helft van 1998. De resultaten van Acetate Chemicals waren lager dan in 1997. Deze ontwikkelingen worden weerspiegeld in de navolgende vergelijking van het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten als percentage van de omzet:

Pharrna Coatings Chernicals AcordislFibers Akzo Nobel

20,7

83 9,4 3,3 10,O

20,2 9,O

9,6 2,6 10,3

De omzet bedroeg NLG 27,5 miljard, 14% meer dan in 1997. Acquisities en desinvesteringen leidden per saldo tot een toename van 12%, waarvan 1 1 % toe te schrijven is aan Courtaulds. De afzet was 3% hoger, terwijl de verkoopprijzen gemiddeld genomen op het niveau van 1997 lagen. Valutaomrekeningseffecten veroorzaakten een daling van 1 %. De stijging van de financieringslasten van NLG 274 mln in 1997 tot NLG 456 mln in 1998 bestaat vrijwel geheel uit interest op schulden aangegaan in het kader van acquisities, voornamelijk die van Courtaulds. De interestdekking (gebaseerd op het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten) nam af van 9,O tot 6,O. Met 31 % was de gemiddelde belastingdruk iets hoger dan in 1997. Als gevolg van compensatie met verliezen uit voorgaande jaren, met name in Zweden, is de belastinglast zowel in 1998 als in 1997 met NLG 85 mln verminderd.

Het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten van

Acordis nam toe tot NLG 141 mln (1 997: NLG 93 mln). De stijging van het resultaat was voornamelijk te danken aan de verbeterde gang van zaken bij Industrial Fibers en een ommekeer in de resultaten van Viscose Filament bij Textile Fibers, alsmede aan de bijdrage van de voormalige Courtaulds-activiteiten.

Het resultaar van nier-geconsolideerde deelnemmgen vóór incidentele lasten was NLG 99 mln, tegenover NLG 11 9 mln in 1997. De daling is vooral veroorzaakt door lagere resultaten van Methanor. Flexsys realiseerde een hogere winst. De incidentele last van NLG 49 mln heeft betrekking op de afwaardering van Akzo Nobels belang in Enka de Colombia.

Verkorte balans

Verkorte winsten verliesrekening

pro forma * in NLG mln

in NLG mln, 31 december

1998

1998

1998

1997 vaste activa

12.881

werkkapitaal

5.729

10.443 4.380

geconsolideerde maatschappijen

18.61 O

14.823

niet-geconsolideerde deelnemingen

1.027

liquide middelen

1.180

1.277 699

bedrijfsresultaat,

concernvermogen

4.429

na incidentele

voorzieningen

4.632

rentedragende schulden

11.756

netto-omzet bedrijfskosten

27.507 -24.770

24.804 -22.187

24.052 -21.581

geïnvesteerd vermogen van

bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten

2.737

2.617

-364

-364

2.471


-6

resultaten

2.373

2.253

2.465

financieringslasten

-456

-2 78

-274

financieringslasten

1.91 7

1.975

belastingen hierover

-589

-602

2.191 -657

1.328

1.373

1.534

99

99

119

afwaardering

-49

-49

concernresultaat

1.378 -35

1.423 -25

1.653 -38

1.343

1.398

1.615

1.630

1.685

9.295 3.775 3.729

bedrijfsresultaat minus

resultaat geconsolideerde maatschappijen na belastingen niet-geconsolideerde deelnemingen

- resultaat - incidentele

aandeel van derden nettoresultaat nettoresultaat

Het geïnvesteerd vermogen ultimo 1998 bedroeg NLG 18,6 miljard, vergeleken met NLG 1 4 8 miljard aan het begin van het jaar. Acquisities leidden tot een stijging van NLG 4,4 miljard, terwijl desinvesteringen een daling van NLG 0,7 miljard tot gevolg hadden. Lagere wisselkoersen veroorzaakten een daling van NLG 0,8 miljard. De resterende mutatie van NLG 0,9 miljard had voornamelijk betrekking op een toename van het werkkapitaal en op investeringen in materiële vaste activa. Naar verwachting zal het laatste deel van de voormalige Courtaulds Polymer Products, Performance Films, op korte termijn worden verkocht. Ter nakoming van onze verplichting jegens de Europese Commissie is een begin gemaakt met de afstoting van Aerospace Coatings and Sealants (vanaf januari 1999 opererend als PRC-DeSoto). Realisering van deze twee desinvesteringen zal naar verwachting leiden tot een stijging van het eigen vermogen van Akzo Nobel in 1999.

exclusief incidentele resultaten

Hogere rentabiliteit eigen vermogen door gearing * De pro forma cijfers zijn exclusief alle effecten van de Courtaulds-acquisitie.

Akzo Nobels grote leencapaciteit, gebaseerd op een lage gearing (0,33 aan het eind van 1997), stelde ons in staat het bedrag van NLG 6,6 miljard voor acquisities, dat voornamelijk betrekking had op Courtaulds (NLG 6 , l miljard), Marshall Boya en Akcros, geheel in contanten te betalen zonder een beroep te doen op aandeelhouders. Het eigen vermogen daalde aanzienlijk door de goodwillafboeking van NLG 5,3 miljard, terwijl de netto rentedragende schulden met NLG 7,5 miljard stegen.

De navolgende cijfers tonen dat, ondanks een lagere nettowinst in 1998, exclusief incidentele resultaten, het 'leverage'-effect van de veel hogere gearing de rentabiliteit van het eigen vermogen sterk deed stijgen:

Rentabiliteit van het eigen vermogen, in % *

41

Gearing

2,39

l8 0,33

10,3

88

4,3

9.2

Interestdekking

- l e halfjaar - 2e halfjaar

* berekend op basis van het eigen vermogen per 31 december

Hoewel Akzo Nobel goede 'credit ratings' heeft, nemen wij toch acties tot verlaging van de gearing door vermindering van schulden via onze sterke cash flow, een restrictief investerings- en acquisitiebeleid en desinvesteringen. NLG 1, O miljard financieringsoverschot uit bedrijfsactiviteiten in NLG mln inkomende kasstroom uit bedrijkactiviteiten

Goede credit ratings vergemakkelijken herfinanciering van koopprijs voor Courtaulds

In april 1998 arrangeerden wij met een syndicaat van banken een kortetermijn-leningsfaciliteit van GBP 2.000 mln ter ondersteuning van ons bod van GBP 1.830 mln (GBP 4,50 per gewoon aandeel] op Courtaulds pk. Het bod was succesvol en werd in juli onvoorwaardelijk verklaard. Onder deze faciliteit werd GBP 1.830 mln geleend voor de aankoop van alle uitstaande gewone aandelen van Courtaulds. In de tweede helft van het jaar arrangeerden wij de herfinanciering van deze faciliteit, die vóór het einde van het verslagjaar volledig was afgelost. Gesteund door de langetermijn-credit ratings op respectievelijk A- en AZ-niveau van Standard & Poor's en Moody's, benaderden wij de langetermijnobligatiemarkt. Via een obligatie-emissie op de Euromarkt namen wij DEM 1.000 mln op met een interestcoupon van 5,375Oh en een looptijd van 10 jaar. In de Verenigde Staten plaatsten we bij grote institutionele beleggers voor USD 500 mln obligaties met een 6% interestcoupon en een looptijd van 5 jaar. Het restant van de kortetermijnfaciliteit werd geherfinancierd uit eigen cash flow, met de opbrengst van enkele desinvesteringen en door gebruikmaking van geldmarktfaciliteiten. In dit kader verhoogden wij het US Commercial Paper-programma tot USD 1.000 mln en het Euro Commercial Paper-programma tot EUR 1.000 mln.

toename werkkapitaal netto kasstroom uit bedrijkactiviteiten investeringen in vaste activa financieringsoverschot uit bedrijfsactiviteiten dividendbetalingen in 1998 netto kaseffect van acquisities opbrengst van desinvesteringen financieringssaldo

Voor de financiering van de normale bedrijfsuitoefening en interne groei behoefde geen beroep te worden gedaan op de kapitaalmarkt. Wij bleven gebruikmaken van de geldmarkten, inclusief de US Commercial Paper markt, ter financiering van pieken in het werkkapitaal.

Op basis van onze herbevestigde kortetermijn-credit ratings A l /P1 konden we actief gebruikmaken van deze programma's. Deze kortetermijnfinanciering wordt gesteund door de ons ter beschikking staande ongebruikte langetermijn-kredietfaciliteit van USD 1.000 mln en een kortetermijn-backup-faciliteit van EUR 1.000 mln, die in november met een syndicaat van banken werd overeengekomen. De investeringen in materiële vaste activa van Akzo Nobel bedroegen in 1998 NLG 1,8 miljard (1997: NLG 1,4 miljard), inclusief de investeringen van het voormalige Courtaulds ten bedrage van NLG 0,2 miljard. Met name bij Pharma en Coatings waren de uitgaven hoger dan het niveau in 1997. De afschrijvingen bedroegen NLG 1,5 miljard, tegenover NLG 1,3 miljard in 1997 In 1998 werden nieuwe projecten tot een totaalbedrag van NLG 1,9 miljard goedgekeurd, een stijging van NLG 0,2 miljard ten opzichte van 1997, voornamelijk door het voormalige Courtaulds. De omloopsnelheid van het geïnvesteerd vermogen bedroeg ultimo 1998 1,65, praktisch op hetzelfde niveau als in 1997.

Het werkkapitaal als percentage van de omzet op jaarbasis (uitgaande van de cijfers van het vierde kwartaal) was 19,3%, vergeleken met 18,5% in 1997. De stijging was voornamelijk toe te schrijven aan hogere voorraden en lagere verschuldigde belastingen.

Vanaf 1999 zal Akzo Nobels externe verslaggeving in euro's luiden. In dit verslag zijn alleen de kerncijfers op pagina 2 additioneel in euro's vermeld.

Aanpak van het millenniumprobleem

Het aantal medewerkers steeg van 68.900 ultimo 1997 tot 85.900 ultimo 1998. Acquisities leidden tot een toename van 20.200, waarvan 16.800 van het voormalige Courtaulds. Desinvesteringen veroorzaakten een daling van 2.900. Exclusief acquisities en desinvesteringen, nam het personeelsbestand van Pharma toe met 800, voornamelijk bij Organon, terwijl bij Acordis, Chemicals en Coatings het aantal medewerkers verminderde.

De euro

-

een uitdaging

De invoering van de euro vormt de laatste fase in de opheffing van de grenzen en de bevordering van de vrije handel in West-Europa. Dit reeds jarenlang lopende proces heeft de Europese markten steeds transparanter gemaakt. Aangezien meer dan de helft van onze activiteiten zich in Europa afspeelt, zal de euro een aanzienlijke invloed hebben op onze onderneming. Een duidelijker zicht op de prijzen zal de concurrentie bevorderen, vooral op de eindverbruikersmarkt. De prijsstelling van farmaceutische producten in euro's zal de noodzaak versterken om het probleem van de uiteenlopende nationale prijsbepalings- en vergoedingspolitiek aan te pakken. Eén grote - en dus meer liquide - kapitaalmarkt moet leiden tot lagere financieringskosten, terwijl koersrisico's binnen de eurozone niet meer bestaan. Deze ontwikkelingen zijn naar onze mening gunstig op de lange termijn. In 1998 hebben wij de beoordeling van de risico's en de implementatie van operationele en strategische maatregelen voortgezet om een vlotte overgang naar de euro te waarborgen. Tot dusver is de overgang SUCC~SVOI verlopen. Vanaf 1 januari 1999 is de euro - in overeenstemming met het algemene beleid in de financiële wereld - in Akzo Nobels interne banksysteem geïntroduceerd als basisvaluta. Alhoewel de Europese richtlijnen een overgangsperiode tot 2002 toestaan, streeft Akzo Nobel ernaar de euro ook bij de business units al in 1999 in te voeren als basisvaluta in het besef dat deze overgang mede afhankelijk is van invoering van de euro in de verschillende markten waarop de business units actief zijn.

Het millenniumprobleem heeft betrekking op het risico dat systemen, producten en apparatuur uitgerust met datagevoelige componenten het jaar 2000 niet zullen herkennen. Vanaf 1996 zijn professionele teams onder begeleiding van het Millennium Committee en het Millennium Program Team - bezig met het traceren van kritische, potentiële millenniumproblemen in de gehele Akzo Nobel-organisatie. De geïdentificeerde problemen, IT-systemen en ingebedde technologie zijn onderzocht en oplossingen zijn geïmplementeerd of in voorbereiding. Een dergelijk bij Courtaulds al lopend programma is met ingang van juli 1998 in de Akzo Nobel-aanpak geïntegreerd. Het onderzoek beperkt zich niet tot de interne systemen op bedrijfs- en functionele gebieden maar strekt zich ook uit tot derden met wie de onderneming directe operationele contacten onderhoudt. Naar verwachting zal de conversie of vervanging van systemen die van vitaal belang zijn voor de bedrijfsvoering overeenkomstig de planning in 1999 voltooid worden. Zoals elke onderneming is ook Akzo Nobel afhankelijk van de omgeving waarin zij opereert, hetgeen inhoudt dat geen rechtstreekse invloed kan worden uitgeoefend op derden, zoals leveranciers en afnemers, en op openbare voorzieningen zoals utiliteitsbedrijven. Indirecte millenniumrisico's met een nadelige invloed op de activiteiten, zoals bijvoorbeeld bedrijfsstoringen, kunnen dan ook niet worden uitgesloten. Binnen de onderneming trachten business en service unit-teams, met ondersteuning door corporate teams, de interne en externe gevolgen van eventueel door millenniumproblemen falende systemen tot een minimum te beperken en noodmaatregelen zijn genomen of in voorbereiding. Daarbij moet echter worden vastgesteld dat de jaar 2000 problematiek te gecompliceerd is om volledige oplossing te kunnen garanderen. De gevolgen van falende interne of externe systemen voor de activiteiten van de onderneming, de operationele resultaten of de financiële positie zijn niet volledig in te schatten en kunnen aanzienlijk zijn.

De totale uitgaven - investeringen en directe kosten in verband met de millenniumproblematiek zullen ongeveer NLG 1 50 mln gaan bedragen.

DIVIDENDVOORSTEL Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 22 april 1999 zal worden voorgesteld om het dividend over het boekjaar 1998 vast te stellen op NLG 2,15 per gewoon aandeel (1997: NLG 2,131. In november 1998 is hiervan reeds NLG 0,65 als interimdividend gedeclareerd en betaalbaar gesteld. Bij aanvaarding van het dividendvoorstel wordt NLG 61 3 mln van de nettowinst voor uitkering bestemd, hetgeen neerkomt op een uitkeringspercentage van 38% van het nettoresultaat exclusief incidentele resultaten.

Hiernaast en op pagina 15 tot en met 18 wordt nader ingegaan op enkele algemene onderwerpen, terwijl pagina 19 tot en met 64 uitgebreide informatie geven over de activiteiten van de business units. Deze pagina's vormen een integraal deel van het Verslag van de Raad van Bestuur.

VERWACHTINGEN VOOR 1999 In het licht van de economische onzekerheden in veel van onze traditionele markten en de voorgenomen afsplitsing van Acordis zien wij af van het uitspreken van een verwachting voor het resultaat over 1999. Gegeven de sterke eerste zes maanden van 1998, zal het echter moeilijk zijn de toen behaalde resultaten in 1999 te evenaren. Veel zal afhangen van de conjuncturele ontwikkelingen in de tweede helft van het jaar.

1999 zal een jaar van consolidatie zijn. Wij streven naar een financieel overschot ter verlaging van de huidige gearing en verbetering van de interestdekking. Wij willen dit bereiken door vermindering van schulden via onze sterke cash flow, een restrictief investerings- en acquisitiebeleid en desinvesteringen. In dit kader verwachten wij dat de investeringen in materiële vaste activa ongeveer NLG 1,7 miljard zullen bedragen. Zonaer acquisities en desinvesteringen zal naar verwachting het aantal medewerkers in 1999 niet wezenlijk veranderen. Arnhem, 19 februari 1999

De Raad van Bestuur

MENSEN BIJ AKZO NOBEL

HR-systemen verder verbeterd In 1998 moesten wij de effecten verwerken van de in de loop van dat jaar ondernomen strategische acties, met name de acquisitie van Courtaulds en de voorbereidingen voor de voorgenomen afsplitsing van Acordis. Tegelijkertijd gingen wij verder met de verbetering van de efficiency van onze HR (human resources]-systemen en aanpassing daarvan aan de marktbehoeften in de geografische gebieden en de bedrijfstakken waarin wij actief zijn. De volgende maatregelen op het gebied van beloning dienen ter illustratie van dit beleid: Aanpassing van de optieregeling voor managers aan de zich wijzigende Nederlandse wetgeving en uitbreiding van de regeling tot andere echelons en meer landen. Het nieuwe systeem zal in de loop van 1999 volledig worden geïmplementeerd. Verbetering van het Management Long Term Performance Plan in de Verenigde Staten om beter aan te sluiten bij de snelle ontwikkelingen op het punt van beloning in dat land. Opbouw van kennis van beloningsystemen en andere HR-methodieken in Midden- en Oost-Europa alsook in Asia-Pacific ter ondersteuning van ons streven naar uitbreiding in deze regio's. Voor verscheidene landen zijn daar nieuwe pensioenregelingen geïmplementeerd. Om onze groeiende aanwezigheid in Asia-Pacific te onderstrepen, hebben wij het managementintroductieprogramma Akzo Nobel in the World in Singapore gehouden. Dit programma, dat door bijna 60 deelnemers werd bijgewoond, diende tevens als follow-up van de Akzo Nobel Managers' Conference die in het begin van het verslagjaar in Singapore plaatsvond. In overeenstemming met ons beleid meer ruimte te creëren voor lokale managers hebben wij onze inspanningen om toekomstige leidinggevenden lokaal te rekruteren opgevoerd. Onze business units spelen een steeds belangrijkere rol op het gebied van rekrutering en loopbaanplanning, aangezien zij gewoonlijk een brede internationale basis hebben en hun medewerkers ruime carrièreperspectieven kunnen bieden. Daarnaast worden op corporate niveau aanzienlijke inspanningen verricht om door bevordering van uitwisseling tussen business units de capaciteiten van managers optimaal te benutten. Intranet wordt gebruikt om interne vacatures beter zichtbaar te maken.

In het kader van de organisatorische wijzigingen heeft veelvuldig overleg plaatsgevonden met de verschillende organisaties die onze medewerkers vertegenwoordigen: ondernemingsraden, vakbonden en het European Forum. We onderkennen dat structurele veranderingen niet sneller kunnen worden geïmplementeerd dan dat deze door de desbetreffende medewerkers kunnen worden verwerkt. Zij dienen dan ook zo nauw mogelijk bij het overlegproces te worden betrokken.

Mensen

- van vitaal belang voor de onderneming

Het is onvermijdelijk dat een overgangsproces zoals in 1998 grote druk uitoefent op de mensen. De veranderingen beïnvloeden zowel de business units als de corporate activiteiten. Soms zijn de beweegredenen voor veranderingen niet direct duidelijk voor de individuele medewerker, wat tot een gevoel van onzekerheid kan leiden. Niettemin is een bepaalde mate van onzekerheid op de korte termijn praktisch onvermijdelijk om de doelstellingen op lange termijn te kunnen verwezenlijken.

aan een functieomschrijving; zij kunnen omgaan met veranderingen en voelen zich zeker, ook in minder stabiele tijden. Verandering zien zij eerder als uitdaging dan als bedreiging. Het scheppen van zo'n cultuur vraagt een faire behandeling en respect voor mensen, een topprioriteit voor ons management op alle niveaus. Alleen door een dergelijke benadering kan een organisatie worden gecreëerd waarin men met veranderingen weet om te gaan.

Ruimte voor ontwikkeling Onze gedecentraliseerde organisatie met twee managementniveaus geeft onze medewerkers de ruimte en verantwoordelijkheid hun talenten te ontwikkelen in een vroeg stadium van hun loopbaan. Akzo Nobel biedt kansen en stelt de middelen beschikbaar; de medewerkers kunnen hiervan gebruikmaken om hun talenten te ontwikkelen en zich voor te bereiden op mogelijke veranderingen.

Risico's aandurven in perioden van sterite verandering is het duidelijker dan ooit dat mensen de sleutel zijn tot het succes van de onderneming. De inzet en vindingrijkheid van degenen die het werk moeten doen, bepalen het verschil tussen prestatie en doorsneeresultaat. Daarom moeten wij alles in het werk stellen om de bezorgdheid bij onze mensen weg te nemen en hun vertrouwen in onze betrokkenheid te verzekeren. Op langere termijn moeten wij ervoor zorgen dat niet alleen onze activiteiten maar ook onze mensen qua vaardigheden en kundigheden meegroeien met de veranderingen in onze markten. Zo leggen wij een gezonde basis voor groei van onze activiteiten en toenemende waarde van de individuele medewerker. Wij kunnen de organisatie van binnenuit versterken door de medewerkers te stimuleren zichzelf te ontwikkelen en te leren omgaan met verandering.

Ondernemersgeest Een van de belangrijkste taken van het management is de ondernemersgeest van elke werknemer te ontwikkelen. Met ondernemersgeest wordt bedoeld het vermogen innovatief te kunnen denken en handelen bij veranderingen en aanpassingen aan nieuwe situaties. Ondernemende mensen zijn niet tevreden met het simpelweg uitvoeren van opdrachten en het voldoen

Van onze managers verwachten wij dat ze resultaatgericht zijn, ondernemersgeest hebben en de uitdaging voelen te presteren, ook onder ongunstige omstandigheden. Wij stimuleren inzet, persoonlijk initiatief en een informele benadering binnen het kader van gedragsregels en procedures. Wij verwachten niet van onze medewerkers dat ze onfeilbaar zijn, maar wel dat ze van fouten zullen leren. Ook communicatieve vaardigheden en het kunnen functioneren in een team zijn belangrijke eigenschappen, zeker in een platte organisatie zoals de onze. Het stimuleren van deze eigenschappen, die centraal staan bij het werven van nieuwe medewerkers en in 'management development', alsmede de vorming van nieuwe managers zijn primaire taken voor het management.

Uitwisseling van kennis In onze organisatie met zijn verscheidenheid en grote geografische spreiding is een schat aan kennis aanwezig. Wij zullen de uitwisseling en spreiding van kennis in de komende jaren intensiveren. Dit kan door vergroting van de mobiliteit van werknemers en het transparanter maken van onze interne arbeidsmarkt. Wanneer het moeilijk is mensen te verplaatsen, moeten

interne ontmoetingsplaatsen worden gecreëerd voor de uitwisseling van kennis. Onderlinge contacten vormen de beste manier om kennis en ervaring uit te wisselen tussen bedrijfseenheden en over grenzen heen. Door deze contacten te stimuleren kunnen wij de synergiemogelijkheden binnen onze onderneming optimaal benutten in het belang van medewerkers, afnemers en aandeelhouders.

RESEARCH EN ONTWIKKELING De R&D-uitgaven over 1998 bedroegen NLG 1.432 mln, tegenover NLG 1.260 mln in 1997. Pharma blijft hiervan ongeveer de helft voor haar rekening nemen. De stijging werd voor ongeveer de helft veroorzaakt door de R&D-activiteiten van het voormalige Courtaulds. In procenten van de omzet bedroegen de researchuitgaven voor Pharrna als geheel 15%. Voor zowel Coatings, Chemicals als Acordis was dit ongeveer 3%. Het totaal aantal R&D-medewerkers bedroeg eind 1998 7.500, vergeleken met 6.300 eind 1997.

Verbetering effectiviteit R&D

De Raad van Bestuur nam in 1998 twee belangrijke besluiten ten aanzien van R&D. In de eerste plaats werd besloten de financiering van 'corporate business development'- en corporate researchprogramma's stop te zetten. Inmiddels zijn vrijwel alle activiteiten aan derden verkocht, beëindigd of aan de business units overgedragen. In de tweede plaats is per 1 januari 1999 de verantwoordelijkheid voor de diverse Central Research-instituten, die samen ca. 25% van de totale researchcapaciteit vertegenwoordigen, aan de betreffende business units1Groepen overgedragen. Door deze overdracht is onze tweelagenstructuur nu volledig geïmplementeerd. Hoewel deze maatregelen leiden tot een aanzienlijke capaciteitsvermindering bij de vroegere Central Research-instituten, is de Raad van Bestuur ervan overtuigd dat de effectiviteit van de R&D-inspanningen van de onderneming zal verbeteren door de volledige verantwoordelijkheid voor R&D rechtstreeks in handen te leggen van de managers die uiteindelijk van R&Dinnovaties een commercieel succes moeten maken. Niettemin zal de Raad van Bestuur de gang van zaken bij de business units kritisch blijven volgen teneinde zich ervan te verzekeren dat de langetermijn-R&D voldoende aandacht krijgt. Uiteindelijk blijft de innovatieve kracht van Akzo Nobel de sleutel voor toekomstig succes.

GEZONDHEID, VEILIGHEID EN MILIEU (GVM) De gezondheid van onze mensen ligt ons na aan het hart

Dit is het uitgangspunt voor het trainingsprogramma Managing Total Health (MTH) dat in 1998 werd opgezet. Ook qua zorg voor de gezondheid van onze medewerkers willen wij een excellente onderneming zijn

Niemand gaat werken om een ongeval te krijgen

Onder dit motto is Akzo Nobel al verscheidene jaren bezig met intensieve acties ter verbetering van de veiligheid. Sinds 1994 is het aantal ongevallen met verzuim met 50% gedaald, dankzij de inspanningen van management en medewerkers, gesteund door trainingsprogramma's zoals Managing Total Safety [MTS). Helaas zijn we er niet in geslaagd in 1998 onze prestatie op het gebied van veiligheid binnen de onderneming te verbeteren; in het verslagjaar deden zich drie dodelijke ongevallen voor. Wij zullen onze inspanningen onverminderd voortzetten in het besef dat 'Niemand gaat werken om een ongeval te krijgen'.

Milieudoelstellingen eerder gerealiseerd

Akzo Nobel heeft haar doelstellingen voor het jaar 2000 met betrekking tot vermindering van afval en emissies naar water en lucht reeds in 1997 bereikt Wij streven naar verdere verlaging in het kader van Responsible Care en Coatings Care, volgens het principe van continue verbetering zoals vastgelegd in de internationale norm IS0 14001. De betrokkenheid van medewerkers wordt gestimuleerd door Managing Total Environment (MTE) cursussen. Meer gedetailleerde informatie over GVM wordt gegeven in Akzo Nobels Corporate Milieujaarverslag 1998, dat zal worden gepubliceerd in de zomer van 1999.

AKZO NOBEL I N DE SAMENLEVING Een gerespecteerd lid van de samenleving

In 1998 ontving Akzo Nobel de Koning Willem I Prijs, die werd uitgereikt door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Claus. De prijs werd door de Koning Willem I Stichting toegekend om verscheidene redenen zoals het vermogen van de onderneming succesvol te anticiperen op snelle internationale marktontwikkelingen, onze leidende rol op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu, de bevordering van de belangstelling van studenten voor wetenschap en technologie en de internationale samenwerking met universiteiten en wetenschappelijke instituten.

Ook in het verslagjaar hebben wij jonge musici en andere kunstenaars gesponsord. In het kader van het programma Akzo Nobel for Young Talent zijn concerten gehouden in Singapore, Stockholm en Brussel. Dit programma biedt jonge winnaars van internationale muziekconcoursen de gelegenheid op te treden in belangrijke wereldsteden met vooraanstaande orkesten en dirigenten.

De Akzo Nobel Science Award werd uitgereikt aan prof. dr. R. Schilperoort van de Rijksuniversiteit Leiden voor zijn internationaal baanbrekend werk op het gebied van de zogeheten genmodificatie in planten. Deze methode voor de overbrenging van DNA naar plantencellen is ontwikkeld om sterke planten te kweken en zodoende het gebruik van bestrijdingsmiddelen te verminderen. Dankzij deze technologie is het ook mogelijk met genetisch gemodificeerde planten industriële enzymen en vaccins voor dieren te produceren. In 1998 heeft het Education Fund een groot aantal projecten ondersteund. In de Chinese provincie Yanqing werd meubilair beschikbaar gesteld voor scholen in zeven dorpen en in Carwhal (India) werden nieuwe lokalen gebouwd voor 450 leerlingen. De fondsen voor deze en andere projecten kwamen uit giften van medewerkers en Akzo Nobel. Naast het Education-lndustry Partnership programma, dat ernaar streeft de belangstelling van scholieren voor wetenschap en techniek te stimuleren, worden over de gehele wereld talrijke initiatieven genomen om de banden tussen onze vestigingen en de plaatselijke bevolking te bevorderen. Zo heeft het Coil Coatingsbedrijf van Industrial Coatings North America in Columbus (Ohio) een programma om zowel persoonlijke als financiële hulp te verlenen bij de verbetering van infrastructuur en welzijn in een achterstandswijk.

De Akzo Nobel Art Foundation heeft nieuwe werken toegevoegd aan de collectie van moderne kunstwerken. Een selectie van de fraaiste werken kan worden bekeken via Internet. De Foundation geeft ook adviezen op het gebied van architectuur, mode, stijl en kleur.

N e t incorne,

excluding nonrecurringl extraordinary items, and dividend per share of NLG 5

(in

guildersl

P r i c e of A k z o Nobel share

( L r) elative

to

Dow Jones Euro S t o x x 50 (f.) and Dow Jones Euro Chemicals ( & ]

(year-end l996

AKZO NOBEL AANDEELHOUDERS Paritair stemrecht In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in april 1998 is het voorstel tot wijziging van de statuten goedgekeurd en werden de tot dan toe bestaande stemrechtbeperkingen opgeheven, waardoor aandeelhouders stemrecht kregen in evenredigheid met hun aandelenbezit.

Toenemende aandacht voor particuliere aandeelhouders De aanaeiensplitsing van vier op één, zoals goedgekeurd op die Algemene Vergadering, heeft de verhandelbaarheid van Akzo Nobel aandelen verbeterd. Om de betrokkenheid van particuliere aandeelhouders te stimuleren en hun vertegenwoordiging bij de ondernemingen beter te structureren, heeft een aantal grote Nederlandse ondernemingen in 1998 de Stichting Communicatiekanaal Aandeelhouders opgericht. Deze stichting is een proefproject gestart om een communicatiekanaal voor aandeelhouders op te zetten. Hierdoor is het ook mogelijk in Nederland een vorm van stemming bij volmacht in te voeren voor aandeelhouders die hun aandelen bij de grootste Nederlandse banken hebben gedeponeerd. Invoering van dit systeem zal naar verwachting in het jaar 2000 plaatsvinden. Deze ontwikkeling, waarbij Akzo Nobel een vooraanstaande rol heeft gespeeld, zal het voor aandeelhouders eenvoudiger maken hun stem uit te brengen op aandeelhoudersvergaderingen. Momenteel

=

100)

is ongeveer 8% van de aandelen van Akzo Nobel - één van de oprichters van de stichting - in handen van particuliere beleggers.

Corporate Governance ondersteunt vertrouwen van aandeelhouders Aandeelhouders moeten erop kunnen vertrouwen dat hun onderneming een goed gestructureerd intern systeem van management en control heeft. Akzo Nobel wil dat men zich door de gehele organisatie heen voortdurend bewust is van het belang van Corporate Governance en verlangt dat de managers van operationele en service units jaarlijks in een 'Letter of Representation' verklaren hoe zij hun verantwoordelijkheden hebben vervuld ten aanzien van adequate systemen van interne controle en behoorlijk bestuur. De gewone aandelen van Akzo Nobel zijn genoteerd op de volgende beurzen: Amsterdam, Londen, NASDAQ (als American Depositary Receipts), Wenen, Brussel, Parijs, Frankfurt am Main, Stockholm (als Swedish Depositary Receipts) en de SWISS EXCHANGE. Akzo Nobel is ook opgenomen in de Dow Jones Euro Stoxx 50. Overeenkomstig de regelgeving van de 'U.S. Securities and Exchange Commission' deponeert de onderneming een Hnnual Report on Form 20-F: Na deponering is een exemplaar van dit verslag kosteloos verkrijgbaar bij de afdeling Investor Relations van Akzo Nobel. Voor een vijfjaarsoverzicht, aanvullende informatie voor aandeelhouders en de financiële kalender wordt verwezen naar pagina 9 1 en 92.

Enkele belangrijke gegevens over 1998 p e r activiteit

Netto-omzet op jaarbasis * (NLG 30,O miljard)

Geinvesteerd vermogen ultimo 1998 (NLG 18,6 miljard)

Aantal medewerkers ultimo 1998 (85.900)

Pharma Coatings Chemicals Acordis Overige

* inclusief de omzet van de voormalige Courtaulds-activiteiten over geheel 1998

ACTIVITEITEN

AKZO NOBELS PRODUCTEN EN MARKTEN BELANGRIJKE CIJFERS E N KENGETALLEN

PHARMA COATINGS CHEMICALS

AKZO NOBELS PRODUCTEN EN MARKTEN (Alle vermelde marktposities zijn gebaseerd op schattingen van het management.)

Productcategorieën

Belangrijke producten en toepassingen

Receptplichtige geneesmiddelen, ziekenhuisproducten, diergeneeskundige preparaten, grondstoffen voor de

Marktpositie

Orale anticonceptie, onvruchtbaarheids-

Een van de vier topleveranciers van orale

behandeling, producten tegen overgangs-

anticonceptiva, nummer twee in

klachten en CNS-producten (antidepressiva,

onvruchtbaarheidsproducten,posities in

antipsychotica)

CNS-producten worden opgebouwd

Spierverslappers. diagnostica

Wereldleider in spierverslappers, sterk in

farmaceutische industrie, receptvrije producten

bacteriologie

Omzet 1998 NLG 5,1 miljard. Veterinaire vaccins, endocrinologische

Een van de vier belangrijkste leveranciers

producten en antibiotica

van veterinaire vaccins

Farmaceutische grondstoffen

Sterk in heparines en wereldleider in steroïden en industriële peptiden

Receptvrije producten

Sterke lokale posities in Europa

Wereldleider in Coatings Coatings en aanverwante producten, lijmen, drukinkten en

Coatings voor verfraaiing en bescherming

Marktleider in E u r o ~ a

van bouwwerken

harsen ~ucoreparatielakken,lakken voor

Omzet 1998 op jaarbasis *

Een van de vier topleveranciers wereldwijd

bedrijkvoertuigen

NLG 1 1.7 miljard. Coatings voor bescherming en verfraaiing

Wereldleider

van rompen, interieurs en bovenbouw van schepen en jachten Industriële coatings in de vorm van poeder-,

Wereldwijd leider in specifieke deelmarkten

hout-, metaal-, staalband- en kunststofcoatings voor o.a. bouwproducten, auto's, vliegtuigen, huishoudelijke apparaten en meubilair Harsen voor verven en drukinkten

Leidend in specifieke deelmarkten

Met hars geïmpregneerd papier voor

Wereldwijd leider op externe (non-captive]

bekleding van houtpanelen

markt

Harsen en lijmen voor op hout gebaseerde

Leider in specifieke deelmarkten

panelen, meubels, vloeren, deuren, etc. Drukinkten voor de grafische- en

Wereldleider in inkt voor 'narrow web'

verpakkingsindustrie

sector, marktleider in Scandinavië en Turkije

* inclusief de omzet van de voormalige Courtaulds-activiteitenover geheel 1998

Productcategorieën

Speciale chemische producten en basischemicaliën

Belangrijke producten e n toepassingen

Marktpositie

Bleken van pulp, productie van papier en

Wereldleider in bleekmiddelen voor pulp,

karton

natriumchloraat en waterstofperoxide; sterke positie wereldwijd in papierchemicaliën

Omzet 1998 NLG 7.5 miljard. Functionele chemicaliën, zoals chelaten,

Leidenae en SterKe posities wereldwijd

vlamvertragers, toevoegingen voor diervoeders, en halffabrikaten, zoals koolwaterstof, monochloorazijnzuur, ethyleen- en methyleenaminen Oppervlakactieve stoffen en vetzuren voor

Leidende en sterke ~ o s i t i e swereldwiid

wasmiddelen, schoonmaakmiddelen en middelen voor persoonlijke verzorging alsmede voor talrijke industriële toepassingen, o.a. asfalt, olie, landbouw. mijnbouw en textiel: vulmiddelen, additieven voor verf- en bouwproducten Polymeren-producerenae industrie

Leidende en sterke posities wereldwijd in

polymerisatiekatalysatoren. zoals organische peroxiden en metaalalkylen Chloor, natronloog voor industriële

Leidende posities in Noordwest-Europa

toepassingen Zout voor elektrolyse, andere industriële

Leidende positie in Noordwest-Europa

toepassingen en consumptief gebruik Katalysatoren voor de olieraffinage- en

Op één na grootste leverancier ter wereld

chemische industrie

van katalysatoren voor olierafíinage

Kunststofadditieven, zoals stabilisatoren en

Leidende leverancier in Europa, sterk in

UV-harders

Noord-Amerika

In een aantal productgebieden worden chemische activiteiten uitgevoerd door joint ventures In 1998 bedroeg de omzet van deze niet-geconsolideerde maatschappijen NLG 4,5 miljard op 100%-basis.

ACOrdis

Voor informatie over Producten en Markten van Acordis wordt verwezen naar het Acordis-hoofdstuk op pagina 54.

BELANGRIJKE CIJFERS E N KENGETALLEN

bedrijfsresultaat* *

netto-omzet in NLG mln

1998

1998 Pharma Coatings Chemicals AcordislFibers Overige* * * Totaal

1997

1998

5.120 10.500 7.480 4.291

5.099

4.615

9.065

8.382

7.454

7.575

3.336

3.539

116 27.507

-150

-59

24.804

24.052

1998

pro forma*

1997

1998

1 .O58 883 705 141

1.057

931

778

751

704

730

123

93

-50 2.737

-45

-34

2.617

2.471

1998

1997

3.052

3.098 4.989 5.692 3.687 1 .l44 18.610

2.756

3.819

3.393

5.671

5.850

2.452

2.530

528

294

15.522

14.823


bedrijfsresultaat in % * *

netto-omzet in verhouding tot

in % van de netto-omzet

van het geïnvesteerd vermogen

het geïnvesteerd vermogen

pro forma * Verhoudingsgetallen

geinvesteerd vermogen ultimo

pro forma *

pro forma *

1998

1998

pro forma *

1997

1998

1998

pro forma *

1997

1998

1998

1997 p

20.7

20.7

AcordisIFibers

8,4 9,4 3.3

9.4 3.7

Akzo Nobel

10,O

10,6

Pharma Coatings Chemicals

8,6

investeringen

afschrijvingen

investeringen in verhouding tot

materiële vaste activa

materiële vaste activa

afschrijvingen

pro forma * in NLG mln/verhoudingsgetallen 1 998 Pharma Coatings Chemicals AcordislFibers Overige* * * Totaal

381 428 612 298 86 1.805

1998

pro forma *

1997

1998

1998

371

235

368

287

61 1

579

184

184

66

127

1.600

1.412

pro forma *

1997

1998

209 294 565

208

177

259

241

564

544

290 99 1.457

249

239

84

92

1.364

1.293

1998

1997

* De pro forma cijfers zijn exclusief alle effecten van de Courtaulds-acquisitie. * * vóór incidentele resultaten * * * overige activiteiten, onderlinge leveringen en niet-toegerekendebedragen

De prijzen en andere voorwaarden van de onderlinge leveringen zijn gebaseerd op commerciële overwegingen en wijken derhalve in beginsel niet af van die toegepast in het verkeer met derden. Bij grensoverschrijdena verKeer gelden voor onderlinge leveringen binnen de onderneming gedragslijnen die rekening houden met de voorschriften terzake van belastinghefíing, deviezenverkeer en prijsvaststelling in de desbetreffende landen. b

Voor de verklaring van gebruikte begrippen en kengetallen zie omslag achterzijde.

Verantwoordelijk binnen de Raad van Bestuur: PK. Brons Dr. F. W. Fröhlich [alternate) Group Director Technology: D r K. Wiedhaup

Business Units: Organon Organon Teknika Intervet Diosynth Chefaro

General Managers: Drs. T: Kalff Dr. R.R.M. Salsmans Drs. A. TM Wilderbeek Ir. J.C.C.B. Evers A. H.J.M. Scheepens

PHARMA Business u n i t - o m z e t (NLG 5 , 5 m i l j a r d )

Netto-omzet 1998 n a a r l a n d van h e r k o m s t

'e

Organon

Nederland

2

Organon Teknika

Duitsland

4

e lntervet e Diosynth

5

e Chefaro

3

Verenigd Koninkrijk Frankrijk Ierland overige Europese landen VS en Canada

Latijns-Amerika Azië overige landen

in NLG mln

OMZET E N RESULTAAT

1997

1998 5.1 20

4.615

bedrijfsresultaat*

1 .O58

93 1

afschrijvingen

234

197

bruto cash flow

1.292

1.128

vaste activa

381

235

RdD-uitgaven

742

64 1

netto-omzet

investeringen in materiële

geïnvesteerd vermogen per einde van het jaar

3.098

kengetallen

bedrijfsresultaat* in procenten van:

- netto-omzet - geïnvesteerd vermogen netto-omzet!geïnvesteerd vermogen investeringen in materiële vaste activalafschrijvingen

2.756

Pharma realiseerde een sterke groei van omzet en resultaat. De omzet bedroeg NLG 5 , l miljard en was 1 1 OIO hoger dan in 1997 (NLG 4 , 6 miljard], voornamelijk door een afzettoename van 1 2 % . Per saldo lagen de prijzen ongeveer op hetzelfde niveau als in 1997, terwijl valutakoerswijzigingen een negatief effect van 1 OIO hadden. Het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten steeg met 1 4 % naar NLG 1 .O58 mln. Met een omzetstijging van 1 3 % leverde Organon wederom de belangrijkste bijdrage aan deze groei. Het voortdurende succes van het antidepressivum Remerona, het vruchtbaarheidshormoon Puregono en de introductie van het orale anticonceptiemiddel Mircettemdeden de omzet in de Verenigde Staten met meer dan 6 0 % toenemen. De gang van zaken bij Organon Teknika vertoonde ook een verbetering, mede door sterke volumegroei. Intervet realiseerde een goede omzetstijging en boekte uitstekende resultaten onder moeilijke marktomstandigheden. De resultaten van Diosynth bleven zeer goed maar bereikten niet het niveau van het voorgaande jaar. De resultaten van Chefaro waren iets lager in een stagnerende markt.

aantal medewerkers per einde van het jaar

16.600

* vóór incidentele resultaten

b


Pharma kon de marge verhogen t o t 20,7% van de omzet, ondanks aanzienlijk hogere uitgaven voor R&D en de introductie van nieuwe producten. De rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen bedroeg 36,1% in 1998, vergeleken met een streefcijfer van 4O0/0 voor de lange termijn.

ALGEMEEN OVERZICHT Voortgaandegezonde groei

In 1998 zette Pharma de op autonome groei gerichte strategie voort. Terwijl wereldwijd de markt voor receptplichtige geneesmiddelen een groei van ongeveer 6% vertoont (op U.S. dollar basis), wisten wij een zeer bevredigende omzetstijging van 13% t e behalen in deze markt. Deze ontwikkeling was voornamelijk t e danken aan de introductie van nieuwe producten en de goede ontvangst daarvan in de markt, alsmede aan onze verbeterde geografische spreiding. We hebben ons ingespannen om onze positie in de Verenigde Staten, een uiterst belangrijke markt, verder t e versterken. Al langere tijd zijn Organon Teknika en Intervet bezig een goede basis op t e bouwen in de Verenigde Staten, ten dele via acquisities, ten dele door nieuwe 'grassroots'projecten. Meer recent heeft Organon, waar de productontwikkeling meer tijd vergt, een zich snel expanderende basis opgebouwd voor de activiteiten in de Verenigde Staten. Ter ondersteuning van de succesvolle introductie van haar orale anticonceptiva, vruchtbaarheidsproducten en het antidepressiemiddel RemeronB heeft Organon zich sterk ingespannen om de verkoopstaf in de Verenigde Staten uit t e breiden, van slechts 470 personen in 1994 t o t ca. 1.100 in 1 999. In het verslagjaar is Organons omzet in de Verenigde Staten met 67% toegenomen, hetgeen belangrijk heeft bijgedragen tot de wereldwijde groei van deze business unit. Intussen zijn productie-, R&D- en medische staf bezig met de voorbereidingen voor de introductie in de Verenigde Staten van acht nieuwe, innovatieve producten in de komende twee jaar.

Ongunstige valutakoersontwikkelingen en de crisis in Azië hebben natuurlijk ook de omzet van Pharma beïnvloed. Vooral onze veterinaire business unit Intervet, die erop gericht is haar marktposities in Azië t e versterken, en Organon hadden t e lijden van de ontwikkelingen in die regio. Desondanks slaagde Intervet erin wereldwijd een gezonde groei van 8% t e behalen en daarmee de meeste concurrenten t e overtreffen. Organon Teknika's sector farmaceutica voor ziekenhuizen had een zeer succesvol jaar. Op het gebied van diagnostica, waar de concurrentie zeer fel is, slaagde Organon Teknika erin haar bestand aan geïnstalleerde diagnostische systemen bij ziekenhuizen en laboratoria weer aanmerkelijk uit t e breiden. Opbrengsten uit toenemende leveringen van reagentia voor deze systemen zullen de rentabiliteit verbeteren. Diosynth registreerde een toename van de afzet aan derden, voor wie nu meer dan 60% van de totale productie bestemd is. Om t e voldoen aan de groeiende vraag naar geavanceerde, nieuwe farmaceutische stoffen investeert Diosynth in additionele biotechnologische- en 'downstream processing'-faciliteiten. In strategisch opzicht betekent dit tevens een versterking van de knowhow-basis van Pharma als geheel. Chefaro's zwangerschapstesten voor thuisgebruik hebben hun leidende positie in Europa behouden. In de afgelopen jaren heeft Pharma's continu verbeterde productenportefeuille en geografische spreiding geleid tot een voortdurende toename van de brutomarge, waardoor wij de inspanningen op het gebied van R&D, marketing en service hebben kunnen intensiveren. Alle business units van Pharma namen maatregelen t o t structurele versterking en stroomlijning van faciliteiten en organisatie. Organon heeft haar tweede R&D-locatie, gevestigd in Newhouse (Schotland), verder uitgebreid met nieuwe laboratoria, terwijl Intervet in Angers (Frankrijk) is begonnen met de bouw van haar tweede Europese R&D-centrum. Enkele oudere productiebedrijven in Europa zijn verkocht of gesloten. Organon Teknika heeft het hoofdkantoor geïntegreerd met de belangrijkste Europese R&D- en productielocatie in Boxtel en de kantoren in Turnhout (België) gesloten.

[Deze pagina is met opzet blanco gelaten]

Ontwikkelingen bij de business units

-

ORGANON RECEPTPLICHTIGE GENEESMIDDELEN Omzet NLG 2.880 mln 11 99 7: NLG 2.540 mln)

Weer een succesvol jaar voor 75-jarige Organon

Organon vierde in 1998 haar 75-jarig bestaan. Dr. Saal van Zwanenberg richtte Organon, Oss, op in 1923. Het bescheiden bedrijf van toen heeft zich ontwikkeld tot een gerenommeerde en gerespecteerde farmaceutische onderneming met bijna 10.000 medewerkers (waarvan 1.500 in R&D) en vestigingen in 55 landen. De producten worden in praktisch alle landen ter wereld verkocht. In 1998 behaalde Organon een omzetgroei van 13% en een significant hoger bedrijfsresultaat. In Europa nam de omzet toe met 10%. Groeicijfers van meer dan 25% werden gerealiseerd in Frankrijk, Spanje, Zweden, Denemarken en - in Oost Europa - Tsjechië, Slowakije en Roemenië. In Noord- en Zuid-Amerika was de omzet 38% hoger, met als topprestatie 67% groei in de Verenigde Staten. In Azië werden wij geconfronteerd met zo'n 20% omzetdaling ten gevolge van de economische en financiële crisis. Met 35% omzetstijging deden wij het in Australië uitzonderlijk goed. De groeipercentages per productgroep waren als volgt: Contraceptie 5%, Producten tegen overgangsklachten (HRT) 15%, Vruchtbaarheidsproducten 33% en Central Nervous System (CNS) 52%. Voor Contraceptie luidde de uiteindelijke uitkomst van het wetenschappelijk debat over anticonceptiemiddelen van de tweede en derde generatie: er bestaat geen verschil met betrekking tot de kans op trombose. De politieke uitkomst is in één land nog onzeker. In de Verenigde Staten werd het orale anticonceptivum Mircettea op de markt gebracht en naar het zich laat aanzien zeer positief ontvangen. Bij HRT werken we aan de verdere ontwikkeling van het unieke, weefselspecifieke Liviala, een middel voor de behandeling van overgangsklachten en preventie van botontkalking. Bij Vruchtbaarheidsproducten bleek het snelgroeiende recombinant-FSH product Puregon~/Follistimaeen succes. In de productgroep CNS streeft Organon naar vergroting van het aandeel van het nieuw antidepressivum Remerona op de wereldmarkt tot 6% in het jaar 2000.

Onze R&D is gericht op innovatie, getuige het feit dat daaraan 16 a 17% van de omzet wordt besteed. Uitbreidingen van R&D-capaciteit zijn in uitvoering of in voorbereiding in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Nederland. Onze R&D-strategie richt zich op het leggen van contacten met externe 'centers of excellence' en bouwt tegelijkertijd aan een kwalitatief hoogstaande, creatieve en concurrerende R&Dorganisatie. Bij Processing concentreren wij ons op efficiency en verbetering van apparatuur om te kunnen voldoen aan hoge kwaliteitseisen. In Frankrijk, Spanje en Korea zijn productiefaciliteiten aan derden overgedragen. Naast onze inspanningen op het gebied van R&D en Processing zullen we aandacht blijven besteden aan: gezondheid, veiligheid en milieu: invoering van de IS0 14001 norm; 'competitive intelligente': toepassing van moderne informatietechnologie om tot optimale zakelijke beslissingen te komen; 'health economics': het aantonen van de kosteneffectiviteit van onze producten bij beleidsmakers; informatietechnologie: integratie van bedrijfsfuncties en vergemakkelijking van internationale communicatie; logistiek: vergroting van de toegevoegde waarde voor de afnemer en optimalisering van voorraden; 'time to market': verkorting van de tijd tussen gezondheidsgoedkeuring van het product, goedkeuring van de prijs en marktintroductie.

-

ORGANON TEKNIKA ZIEKENHUISPRODUCTEN Omzet NLG l .OIOmln [ l 997:NLG 950 mln)

Sterke volumegroei

Kenmerkend voor 1998 was de sterke volumegroei bij zowel Pharmaceuticals als Diagnostics. Ook qua bedrijfsresultaat werd 1997 ruimschoots overtroffen. Omzet en bedrijfsresultaat werden ongunstig beïnvloed door lagere omrekeningskoersen in de tweede helft van 1998 voor een aantal valuta's, zoals de yen en de US dollar, en voorts door de recessie in Zuidoost-Azië. De R&D-activiteiten zijn geconcentreerd op farmaceutische producten, voornamelijk in de anesthesie, alsmede op de speciale diagnosticagebieden Immunodiagnostics, Microbiology,


Hemostasis en Nucleic Acid Diagnostics. Om de operationele doelmatigheid te verhogen werd in november 1998 Organon Teknika's internationale hoofdkantoor van het Belgische Turnhout verplaatst naar Boxtel en samengevoegd met de Europese R&D-, productie- en distributievoorzieningen De omzet van Pharmaceuticals ging ten opzichte van 1997 aanzienlijk omhoog, mede dankzij incidentele leveranties van de spierverslapper Norcuron@aan de Verenigde Staten. De spierverslapper Esmeronm (in de Verenigde Staten Zemuronm)vertoont een bevredigende groei als vervanger van Norcuronmen door verdere penetratie in de markt. Dit onderstreept onze positie als wereldleider op het gebied van spierverslappers. Als hulpmiddel voor anesthesisten bij het bewaken van spierverslapping hebben we TOF-Watchm geïntroduceerd. Eén van de belangrijkste gebeurtenissen was de indiening (in juni 1998) bij de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) van de goedkeuringsaanvraag voor de spierverslapper Raplonm, een product met snelle werking en korte effectiviteit. Marktintroductie zal naar verwachting eind 1999 plaatsvinden. Bij Diagnostics deed Microbiology het goed, met dubbele groeicijfers voor de BacT/Alertm-systemenvoor de automatische bloedkweek. BacT/Alertm 3D, een diagnostisch product van de nieuwe generatie voor de kweek en detectie van bacteriën (inclusief mycobacteriën) en schimmels, werd in mei 1998 geïntroduceerd op het congres van de American Society of Microbiology gehouden in Atlanta (Ceorgia). Nucleic Acid Diagnostics liet eveneens een sterke omzetgroei zien, met name voor de HIV- en CMV-tests Wij hebben ook hoge verwachtingen van NucliSensm Extractor, een product dat op de twaalfde World Aids Conference in Genève (Zwitserland) werd gelanceerd. De extractor biedt een geautomatiseerde oplossing voor de extractie van nucleïnezuren uit menselijke lichaamsvochten en maakt arbeidsintensieve handmatige procedures overbodig. Immunodiagnostics rapporteerde een gunstige omzetontwikkeling, ondanks de slechte economische situatie in Zuidoost-Azië. Vironostikam HTLV 1/11voor het screenen van bloed verkreeg goedkeuring van de FDA. Via een overeenkomst met Ortho Clinical Diagnostics (Johnson & Johnson) werd de combinatietest voor de opsporing van infecties met types I en II Human T-cel1

Lymphotropic Virus, het virus dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van bepaalde types leukemie, lymfklierzwelling en neurologische aandoeningen op de Amerikaanse markt gebracht. Een screening-test van de vierde generatie voor het HIV-virus, Vironostikam HIV Uni-Form AgIAb werd eind 1998 geïntroduceerd. Door deze test wordt het tijdsverloop tussen het moment van infectie en de detectie van drie tot twee weken teruggebracht. Hemostasis verbeterde de geografische spreiding door plaatsing van meer MDAm-180 en Coag-A-MatemMTXsystemen. Twee nieuwe stollingstesten (MDAmD-dimer en Simplastinm HTF) werden goedgekeurd door de FDA en op de markt gebracht. De omzet in conventionele tests in de Verenigde Staten bleef achter bij de verwachtingen, maar dit werd gecompenseerd door een hogere omzet elders. Organon Teknika's positie op het gebied van geïnstalleerde diagnostische systemen verbeterde in 1998 aanzienlijk, waardoor een aantrekkelijke basis voor verdere groei is verworven op een aan sterke concurrentie onderhevig gebied.

-

INTERVET DIERGENEESKUNDIGE PREPARATEN Omzet NLG 780 mln ( 1 99 7: NLG 720 mln)

Verdere expansie in moeilijk jaar Het productassortiment van Intervet omvat biologische preparaten voor behandeling van vee, vis en huisdieren, producten om vruchtbaarheid en voortplanting te verbeteren, corticosteroïden, niet-hormonale ontstekingsremmers (NSAID's] en antibiotica. Hoewel 1998 een vrij moeilijk jaar was, met name in Azië, werden bevredigende omzetcijfers en uitstekende resultaten behaald. De afzet vertoonde een sterke groei in Europa en Noord- en Zuid-Amerika. Vooral het assortiment biologische preparaten droeg aan deze positieve ontwikkeling bij. In de loop van het jaar werden nieuwe Intervet-vestigingen geopend in Korea en Taiwan. In Zwitserland werd Veterinaria AG overgenomen, terwijl in Australië door de overname van AusVac toegang tot de markt voor biologische preparaten werd verkregen.

Wereldwijd werd een aantal nieuwe producten geregistreerd en op de markt gebracht. In de Verenigde Staten kwamen verscheidene vaccins op de markt, terwijl in Europa registratie werd verkregen voor een NSAID voor honden. Diverse andere vaccins werden op verschillende Europese markten geïntroduceerd. In Japan werden acht nieuwe producten geregistreerd, waarmee een sterke basis werd gelegd voor een gezonde groei in dat land. Intervets strategie blijft gericht op aanzienlijke autonome groei door R&D en gelijktijdige verbetering van de geografische spreiding. Daarnaast blijft Intervet geïnteresseerd in kleinere acquisities die in deze strategie passen. De bouw van het nieuwe R&Dcentrum in Frankrijk voor de ontwikkeling van farmaceutische producten ligt op schema. In de loop van het jaar werd de bouw van een nieuwe fabriek voor de productie van bacterines in Boxmeer, waarmee NLG 50 mln is gemoeid, goedgekeurd.

-

DIOSYNTH SPECIALE GRONDSTOFFEN VOOR DE FARMACEUTISCHE INDUSTRIE Omzet NLG 640 mln ( l 997: NLG 620 mln)

Akzo Nobels acquisitie van Courtaulds was ook voor Diosynth gunstig omdat daarmede de fijnchemische productie-units in Buckhaven (Verenigd Koninkrijk) en La Plaine (Zwitserland) werden verworven. Hoewel van bescheiden omvang, zullen deze activiteiten toch onze technologische basis op het gebied van 'zure' reacties en chirale chemie verbreden. De resultaten bleven zeer goed maar Pereikten niet het peil van het voorgaande jaar. De omzet van een aantal biochemische producten die in gespecialiseerde afdelingen worden geproduceerd, was lager. Heparine en enkele chemische producten vertoonden wel een omzetstijging, maar deze was beperkt. De Diosynth-onderneming Rosemont Pharmaceuticals Corporation in Denver (Colorado) verwezenlijkte een aanzienlijke omzetstijging. Rosemont Pharmaceuticals Ltd. in Leeds (Verenigd Koninkrijk) bleef goed presteren.

-

CHEFARO RECEPTVRIJE PRODUCTEN Omzet NLG 200 mln (1997: NLG 200 mln)

Posities verbeterd in stagnerende markt Nieuwe chemische fabriek goedgekeurd door FDA

Na een zeer zorgvuldige inbedrijfstelling van de nieuwe chemische fabriek in Oss hebben we ons aanzienlijke inspanningen getroost om goedkeuring door de gezondheidsautoriteiten te verkrijgen. Begin 1998 werd het bedrijf door het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid geïnspecteerd en goedgekeurd. Daarop nodigde Diosynth de Amerikaanse FDA uit voor de laatste stap in het goedkeuringsprogramma. Een grondige inspectie door deze instantie leidde in november tot FDA-goedkeuring. Hierdoor kan Diosynth uitbreiding geven aan haar positie als een van de wereldwijd leidende leveranciers van specifieke farmaceutische ingrediënten, een segment met een hoge toegevoegde waarde waarin Akzo Nobel sterk wil groeien. Met de bouw van een nieuwe 'downstream processing'unit in Oss is in het laatste kwartaal van 1998 een aanvang gemaakt.

Verbeterde posities in belangrijke marktsegmenten boden compensatie voor de teruggang bij seizoengevoelige producten, die te lijden hadden van slechte weersomstandigheden en de stagnerende markt voor receptvrije producten (OTC) in Europa. In het algemeen blijven de vooruitzichten voor OTC-producten echter goed. Chefaro blijft werken aan verdere versterking van haar positie op de lange termijn door intensieve ondersteuning van haar belangrijke merken. Door toevoeging van een aantal succesvolle nieuwe producten aan het DavitamonB-assortiment is Chefaro's leidende positie op de Nederlandse vitaminemarkt sterker geworden. Op de Europese markt voor zwangerschapstests voor thuisgebruik, waar de concurrentie hevig is, wist Chefaro haar leidende positie met Ferntesta en PredictorB te behouden. Sterke vooruitgang werd geboekt in Frankrijk, waar het markleiderschap werd verworven door dubbele groeicijfers voor PredictorB.

Verantwoordelijk binnen de

Business Units:

Ceneral Managers:

Met ingang van 1 januari

Raad van Bestuur:

Decorative Coatings:

1999 zijn de industriële

- South - North

Drs. M. Rooseboom J. Andersson

coatingsactiviteiten van

O.H.Mattsson PhD Ir. R.M.J. van der Meer (alternatel

Industrial Coatings: Senior Croup Director:

-

Europe

C. Jönsson

N.D. Petersen

-

North America

R.J. Torba MBA

Car Refinishes

Ir. C.J.L.M. de Grauw

Croup Director Technology:

Industrial Products

L.E. Thomsgard

Dr.lr. J.D. Remijnse

Resins

Drs. K. Hielkema

Printing Inks

B. Knutsson

Ex-Courtaulds: Marine & Protective

L. Darner Aerospace Coatings and Sealants T Clark Coatings

Akzo Nobel en het voormalige Courtaulds gereorganiseerd en ingedeeld in twee wereldwijde business units, Industrial Coatings en Industrial Finishes geheten, met als General Managers respectievelijk G. Jönsson and R.J. Torba. Industrial Coatings omvat General Industrial Coatings, Powder Coatings, Plastics Coatings en Aerospace Coatings. Industrial Finishes omvat Coil Coatings en Wood Coatings.

COATINGS Business u n i t - o m z e t 1998 o p j a a r b a s i s * [NLG 11,9 m i l j a r d )

N e t t o - o m z e t 1998 o p j a a r b a s i n a a r l a n d van h e r k o m s t Nederland

Decorative Coatings

1

Industrial Coatings

2

Car Refinishes

3

Zweden

Industrial Products

4 I 0

Verenigd Koninkrijk

Printing Inks

5

Resins

6

Former Courtaulds:

z

Marine & Protective Coatings

8

Industrial

9

3

0 Duitsland

o Frankrijk i

overige Europese landen

c VS en Canada Azië

as overige landen

Aerospace Coatings and Sealants


pro forma * /n NLG mln

1998

1998

netto-omzet

10.500

O M Z E T E N RESULTAAT 1997

9.065

8.382


883

7 78

751

akchrijvingen

294

277

241

bruto cash flow investeringen in materiële vaste activa R&D-uitgaven geïnvesteerd vermogen per einde van het jaar kengetallen bedrijfsresultaat* * in procenten van:

- netto-omzet - geïnvesteerd vermogen netto-omzetlgeïnvesteerd vermogen investeringen in materiële vaste activalakchrijvingen

De omzet van Coatings bedroeg NLG 10,5 miljard in 1998, een stijging van 2 5 % . De bijdrage van de voormalige Courtaulds-activiteiten aan deze stijging was 17% en die van de overige acquisities 6%. Zowel de afzet als de gemiddelde verkoopprijzen waren 1O/Ohoger. Het effect van valutaomrekening was praktisch nihil. Het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten kwam uit op NLG 883 mln, een toename van 18%. Hiervan is 14% toe te schrijven aan de bijdrage van de voormalige Courtauldsactiviteiten. Car Refinishes, Industrial Products en Resins hadden wederom een goed jaar en behaalden een hoger bedrijfsresultaat. Stevige volumegroei veroorzaakte een stijging van de resultaten bij Aerospace Coatings and Sealants. De resultaten van Decorative Coatings lagen op hetzelfde niveau als in het vorige jaar, onder andere door de negatieve invloed van de slechte weersomstandigheden in Europa. Vanwege de crisis in Rusland konden Industrial Coatings en Printing Inks het resultaat van 1997 niet evenaren. De resultaten van de Protective Coatings-activiteiten werden nadelig beïnvloed door de crisis in Azië, terwijl het resultaat van Coil Coatings in de Verenigde Staten lager was door sterke druk op de prijzen.

aantal medewerken per einde van het jaar

* De pro forma cijfers zijn exclusief alle effecten van de Courtaulds-

"*

acquisitie.

Voor de verklaring van

vóór incidentele resultaten

gebruikte begrippen en kengetallen zie omslag achterzijde.

De marge kwam uit op 8,4% van de omzet (1997: 9,0%), vergeleken met een streefcijfer van 10% voor de langere termijn. De rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen bedroeg 2 1,l OIO, vergeleken met een doelstelling voor de lange termijn van 25%.

ALGEMEEN OVERZICHT Grote sprong voorwaarts door acquisities In 1998 zette de herstructurering van de coatingsindustrie zich voort met een aantal overnames waarbij de grootste internationale ondernemingen waren betrokken. Een van de belangrijkste drijfveren is de duidelijke tendens naar verdere internationalisering en het streven naar synergie op het gebied van inkoop, R&D, productie, marketing en verkoop. Het tempo van de internationalisering verschilt per type markt. Bij Car Refinishes, Marine Coatings en veel sectoren van Industrial Coatings zien we hoe zich een ware globalisering voltrekt, aangezien de afnemers constante kwaliteit en efficiënte service verlangen op markten over de gehele wereld. De ontwikkelingen in de distributie en herstructurering van de markt binnen de Protective en Decorative Coatings-sectoren zijn meer regionaal bepaald. Akzo Nobels toonaangevende rol in dit proces was duidelijker dan ooit. In de loop van het jaar zijn verschillende acquisities gedaan en nieuwe joint ventures gevormd in het kader van ons streven naar leidende posities in specifieke marktsegmenten en geografische gebieden. De meest prominente gebeurtenis was de overname van Courtaulds, waardoor Akzo Nobel de leidende coatingsonderneming ter wereld werd. Ons productenpakket werd versterkt door de toevoeging van Marine & Protective Coatings. Ook de geografische spreiding verbeterde waarbij met name in Azië en ZuidAmerika onze posities werden versterkt. De overname bracht grote voordelen voor Industrial Coatings, vooral bij Powder en Coil Coatings. In de afgelopen jaren zijn belangrijke vorderingen gemaakt bij de opbouw van onze activiteiten in Oost- en Midden-Europa. Andere belangrijke gebeurtenissen in 1998 waren: de verwerving van een wereldwijd leidende positie op het gebied van antihechtingscoatings door de overname van Lambda (Italië) en de vorming van een joint venture met CCC (Verenigde Staten);

versterking van onze positie op de markt voor bouwverven door overname van de Deco-activiteiten van BASF in Duitsland en van Marshall Boya in Turkije; de vorming van een afzonderlijke business unit voor Printing Inks, gevolgd door de overname van het Amerikaans-Britse bedrijf Werneke Inks, waardoor Akzo Nobel een van de marktleiders werd in watergedragen en UV-hardende inkten voor de etiketten- en labelmarkt. Onze R&D is voornamelijk gericht op versterking van onze eigen technologiebasis teneinde aan de vraag naar milieuverantwoorde, technologisch geavanceerde en economisch aantrekkelijke coatingssystemen t e kunnen voldoen. Naast de R&Dprogramma's uitgevoerd door de business units, wordt langetermijn-R&D verricht in acht Technology Centers, gevestigd op belangrijke locaties in verschillende landen. Deze nauw samenwerkende centra leggen sterk de nadruk op het creëren van nieuwe concepten. ieder op hun eigen specialistisch terrein. Akzo Nobel Coatings gaat 1999 in met een uitstekende product-lmarktportfolio. Dit jaar zal in het teken staan van integratie en consolidatie van de recente acquisities. In veel geografische gebieden zijn de economische vooruitzichten onzeker.

Ontwikkelingen bij de business units DECORATIVE COATINGS Omzet NLG 3.730 mln ( 1 997: NLG 3.350 mln) Bouwverven voor de professionele- en DHZ (Doe-HetZelf)-sector maken meer dan de helft uit van de wereldvraag naar coatings. Het gaat hier om een traditioneel zeer lokaal georiënteerde branche, met verschillende nationale merken en distributienetwerken. Door de opkomst van multinationale bouwmarkt- en DHZ-winkelketenszien we echter in de laatste vijf jaar een groeidende tendens naar regionalisatie van de markt. Dankzij brede internationale aanwezigheid kan Akzo Nobel deze markten uitstekend bedienen. In de Deco-~usinessspeelt kleur een grote rol. Akzo Nobel kan schilders en ontwerpers bijstaan en opleiden in het maken van de juiste kleurselecties, of het nu gaat om een enkele kamer, een gebouw, een complete stadswijk of een nationaal monument. Dit komt ook tot uitdrukking in de door ons ontwikkelde producten, zoals de in 1998 in enkele landen op de markt gebrachte tactiele- en effectverven.

De bouwverfactiviteiten zijn ondergebracht in twee business units, die nauw samenwerken. Tot de belangrijkste merken behoren SikkensB, Levis@,Astral@, Trimetal@,Flexa@,Crowno, Nordsjön en MarshaP. Leidende merken op het gebied van lijmen zijn Schönoxn, CégécoP en Casco@. Decorative Coatings South is verantwoordelijk voor de activiteiten in Nederland, Duitsland, Frankrijk, België, Italië, Spanje, Portugal, Zwitserland, Oostenrijk, Marokko, Tunesië en Noord- en Zuid-Amerika, alsmede voor de ontwikkeling van activiteiten in Oost-Azië. Decorative Coatings North is verantwoordelijk voor de activiteiten in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Scandinavië, Rusland, Roemenië, de Ukraïne, de Baltische staten, Hongarije, Polen, Turkije en Griekenland, alsmede voor alle lijmactiviteiten. De business unit heeft belangrijke vooruitgang geboekt bij de uitvoering van de strategische opdracht de Midden- en Oost-Europese markten verder te ontwikkelen.

Naast onze relatief sterke positie in lijmproducten in Scandinavië, Duitsland en Frankrijk hebben wij de basis gelegd voor uitbreiding in Midden-Europa, waar een nieuwe organisatie met duidelijke groeidoelstellingen werd opgezet. Het tij voor onze activiteiten in het Verenigd Koninkrijk is met succes gekeerd dankzij de herstructureringen in de afgelopen jaren. De resultaten zijn ook verbeterd door uitstekende commerciële prestaties, met name in de detailhandel. In de loop van 1998 werd in Malmö (Zweden) een technisch centrum voor kleurmengsystemen geïntroduceerd, dat de toon gaat zetten voor onze grote mogelijkheden op het gebied van kleur. De ontwikkeling van technieken voor de productie van elke gewenste kleurnuance is een eerste vereiste om ook in de toekomst succesvol te zijn. De R&D-inspanningen zijn sterk gericht op de ontwikkeling van vloerlijmen met lage emissiewaarden en sierlakken op waterbasis.

DECORATIVE COATINGS NORTH DECORATIVE COATINGS SOUTH Voortgezette groei van omzet en resultaat Verbetering van de kostenstructuur

Decorative Coatings North boekte in 1998 een verdere winststijging, zelfs wanneer acquisities buiten beschouwing worden gelaten. De volumegroei was sterk voor poederlijmen op cementbasis, maar in het algemeen beperkt voor verven. Op een aantal markten hebben wij ons aandeel vergroot, zowel qua volume als in geld. De gang van zaken in Scandinavië vertoonde echter enige stagnatie door een zwak seizoen voor buitenschilderwerk als gevolg van ongunstige weersomstandigheden. De crisis in Rusland had een negatief effect op de resultaten in de laatste kwartalen. Wij blijven daar echter onze doelstellingen nastreven via de joint venture Akzo Nobel Dekor ZAO, omdat deze groeimarkt essentieel is voor onze activiteiten op de lange termijn. De start van de bouw van een nieuwe verffabriek bij Moskou staat gepland voor het voorjaar van 1999. In het verslagjaar hebben wij een meerderheidsbelang verworven in de Turkse onderneming Marshall Boya, die momenteel 25% van de bouwverfmarkt in Turkije in handen heeft. Via Marshall verkregen wij ook additionele activiteiten in Rusland en een joint venture in Roemenië. Marshall, genoteerd aan de beurs van Istanbul, is onze basis voor uitbreiding in de regio rond de Zwarte Zee.

Na een sterk eerste kwartaal trad er een zodanige afvlakking van omzet en resultaat op dat het niveau van 1997 niet kon worden gehaald. Slechte weersomstandigheden hadden een ongunstige uitwerking op het verbruik van verf voor buitentoepassingen. Vergeleken met 1997 gingen de prijzen voor titaniumdioxide (wit pigment) aanzienlijk omhoog, hetgeen een negatief effect had op de marges. Ondanks hevige concurrentie ontwikkelden omzet, rendement en marktaandeel in Frankrijk zich positief. Het nieuwe distributiecentrum in Montataire, dat in de plaats kwam van drie magazijnen, heeft de kostenstructuur verbeterd. De Duitse markt bleef aarzelend. Door de overname van de Europese bouwverfactiviteiten van BASF verkregen wij in Duitsland een leidende positie in lakken en vernissen voor professionele eindgebruikers. versterkten wij onze positie in dispersieverven en verwierven wij aantrekkelijke complementaire posities in andere Europese landen, waaronder Zwitserland en Frankrijk.

De kostenstructuur van onze bedrijven in Spanje verbeterde. Alle productie-activiteiten, waaronder die van het onlangs overgenomen Parrot, werden geconcentreerd op de locatie San Adrian te Barcelona, zodat de locatie Badalona kon worden gesloten. De aanhoudend sterke groei van het netwerk van Procolor-centra leverde met een commercieel distributiesysteem uitstekende marktdekking op. We hebben ons aandeel in Astral Tunisia verhoogd tot 60%. Samen met onze sterke basis in Marokko verschaft dit ons een uitstekende positie voor verdere groei in Noord-Afrika, waar het merk Astral marktleider is.

Als reactie op de globalisering van de markt en overeenkomstig onze strategie zijn de activiteiten van Industrial Coatings met ingang van 1 januari 1999 ondergebracht in twee wereldwijd opererende business units. Industrial Finishes is verantwoordelijk voor Coil Coatings en Wood Coatings, en Industrial Coatings voor General Industrial, Powder, Plastics en Aerospace Coatings. De activiteiten van het voormalige Courtaulds op het gebied van industriële coatings worden in deze twee business units geïntegreerd.

INDUSTRIAL COATINCS EUROPE Consolidatie van leidende marktpositie

Ter verbetering van het rendement voerden onze productiebedrijven in Zuid-Amerika een omvangrijke reorganisatie door, die reeds in de tweede helft van het verslagjaar vruchten begon af te werpen. Door de crisis in Azië zijn de acties om onze aanwezigheid in die regio te versterken. vertraagd. Wij hebben met succes een complete reeks hoogwaardige oplosmiddelvrije verven voor binnentoepassing ontwikkeld. Voor buitenschilderwerk vertegenwoordigen onze 'high-solidl- en watergedragen verfproducten de meest geavanceerde technologie. Kleur en esthetica spelen een belangrijke rol in de cultuur en traditie van onze onderneming. Ter gelegenheid van het nieuwe millennium besloten wij nieuwe kleurcollecties op de markt te brengen op basis van keuzes gemaakt door internationaal gerenommeerde architecten en ontwerpers. Zo introduceerden wij in 1998 onder de merknaam SikkensB een selectie samengesteld door de wereldvermaarde architect Sir Norman Foster. De Sikkens Foundation kende de drieëntwintigste Sikkens-prijs toe aan prof. J. Gage, voor zijn onderzoek naar de rol en betekenis van kleur in de geschiedenis van de westerse beschaving.

INDUSTRIAL COATINCS Omzet NLG 2.330 mln (199 7: NLG 2.180 mln) Tot eind 1998 waren de activiteiten van Industrial Coatings geografisch georganiseerd. Industrial Coatings Europe was gericht op markten in Europa en het Midden-Oosten en op de ontwikkeling van poedercoatingsactiviteiten in Azië. Industrial Coatings North America was verantwoordelijk voor het Amerikaanse continent en concentreerde zich daarnaast op de ontwikkeling van houten staalbandlakken in Asia-Pacific.

Het resultaat was enigszins lager dan in 1997 als gevolg van een neergang in de tweede helft van het jaar, toen de economische crises in Azië en Oost-Europa een negatief effect op de omzet hadden. In het verslagjaar konden Powder, General Industrial, Wood, Coil en Plastics Coatings alle hun marktaandeel handhaven of vergroten. De business unit is begonnen met de integratie van de activiteiten van het voormalige Courtaulds op het gebied van industriële coatings en heeft een nieuwe organisatiestructuur geïntroduceerd. Door deze combinatie van poedercoatings is Akzo Nobel de nieuwe wereldleider op deze markt. De overname van Courtaulds heeft ons tevens toegang verschaft tot nieuwe processen en producten, die - in combinatie met onze bestaande activiteiten op dit terrein - onze concurrentiepositie op de lange termijn aanzienlijk zullen verbeteren. Plastics Coatings, reeds marktleider in Europa, kon de positie verder verbeteren. Als reactie op de voortgaande herstructurering van de markt voor algemene industriële coatings hebben wij onze strategie nog meer gericht op het vestigen van sterke posities in belangrijke deelmarkten. Wij versterkten onze positie op de belangrijke markt voor antihechtingscoatings aanzienlijk. Na de overname van Lambda (Italië) en de vorming van een joint venture met CCC (Verenigde Staten) behoren wij thans wereldwijd tot de marktleiders. Bij coatings voor spiegels, een andere aantrekkelijke deelmarkt, zette de trend tot internationalisering zich voort. De R&D-inspanningen gericht op verbetering van de eco-efficiëntie van producten door verlaging van de toxiciteit en emissiewaarden werden voortgezet.


INDUSTRIAL COATINGS NORTH AMERICA

CAR REFINISHES Omzet NLG 1.300 mln ( 1 99 7: NLG 1.2 70 mln)

Een solide basis voor toekomstige groei

Een positief ondernemingsklimaat, gekoppeld aan intensieve acties ter verlaging van grondstofkosten, vormden de belangrijkste elementen voor een betere structurele winstgevendheid. Dit werd gerealiseerd ondanks de economische onrust in Azië en ZuidAmerika en een prijserosie door overcapaciteit op de markt voor staalbandlakken (coil coatings) in de Verenigde Staten. De geografische expansie werd voortgezet met de acquisitie van Oxylin Industrial Ltda in Säo Paolo (Brazilië). Dit geavanceerde productiebedrijf voor industriële coatings met een goede concurrentiepositie zal als uitvalbasis dienen voor deze activiteiten in ZuidAmerika. Tevens kwam in García, bij Nuevo Léon (Mexico), een nieuwe fabriek in bedrijf. Wood Coatings deed het uitstekend en versterkte zijn positie als toonaangevend leverancier van kwaliteitslakken voor de meubelindustrie. Voor de coil coatings-industrie wereldwijd zal 1998 de geschiedenis ingaan als een jaar van hevige concurrentie en prijserosie. Niettemin slaagden wij erin onze marktpositie te verbeteren door hoogwaardige producten en innovatie. De integratie van de voormalige Courtaulds coil coatings-activiteiten zal resulteren in een sterkere marktpositie. Sterke inspanning op het gebied van R&D blijft van vitaal belang voor onze activiteiten en levert een stroom van nieuwe producten op die onze concurrentiepositie voortdurend vernieuwen en versterken. In 1998 zagen wij bijvoorbeeld hoe onze Ceram-A-Star@coil coatings-systemen met hun uitzonderlijke duurzaamheid voor buitentoepassingen en toch bescheiden prijsstelling, hun marktpenetratie vergrootten. Ook de Durasoft@'soft feel'-toepassingen op waterbasis genoten een grotere acceptatie zowel in de markt voor personenauto's als in die voor vrachtwagens. Daarnaast brachten we een nieuw UVhardend superkwaliteitssysteem voor houten kantoormeubilair en eettafels op de markt.

Betere resultaten

Ook 1998 was voor Car Refinishes een succesvol jaar met een hogere omzet en een verbetering van het bedrijfsresultaat. Onze strategie bleef zich concentreren op: consolidatie en positieverbetering van gevestigde activiteiten in ontwikkelde markten; groei in nieuwe marktsegmenten; groei in opkomende markten. De gang van zaken in West-Europa verbeterde aanzienlijk, hetgeen weerspiegeld werd in een toename van omzet en bedrijfsresultaat en een groter marktaandeel. In het Sikkens@topsegment introduceerden wij met succes watergedragen- en 'high-colid'-producten om te voldoen aan de nog steeds groeiende vraag naar producten met een laag gehalte oplosmiddelen. Ook de verkoopcijfers van verbeterde traditionele producten waren goed. In het middensegment bleef de omzet van LesonaP in West-Europa groeien. Wij realiseerden ook een sterke groei in het segment bedrijfsvoertuigen. In Noord-Amerika consolideerden wij onze Sikkensoactiviteiten in een sterk concurrerende markt waar momenteel een transformatie plaatsvindt als gevolg van het in werking treden van nationale wetgeving op het terrein van oplosmiddelen. De afzet van LesonaP ontwikkelde zich gunstig, waardoor wij in staat waren ons distributienetwerk te versterken. De sector bedrijfsvoertuigen vormt nu een belangrijk onderdeel van onze marktstrategie in Noord-Amerika. De joint venture in Mexico vergrootte wederom het marktaandeel met de Sikkensm-productlijnen, gesteund door het onlangs geopende trainingcentrum in Mexico City. In Azië concentreerden wij ons op uitbreiding van onze marktpositie. Wij namen bedrijven over van importeurs of startten eigen activiteiten in Zuid-Korea, Maleisië, Singapore en de Filippijnen. Ook in India openden wij twee nieuwe vestigingen. In China werd een nieuw trainingcentrum geopend en het verkoopteam versterkt.

In Zuid-Amerika verschafte onze aanpak in de verschillende sectoren met diverse merken ons een voorsprong op de concurrentie. Wij maakten goede voortgang in Brazilië en Argentinië. In Brazilië werden opnieuw investeringen gedaan in de modernisering van de fabriek te Säo Bernardo do Campo. Een nieuw distributiecentrum, dat tegen het einde van 1998 in gebruik werd genomen, levert nu reeds een bijdrage aan de resultaten door lagere kosten en verbeterde service Om het aanzienlijke groeipotentieel in Oost-Europa verder te benutten, hebben wij een nieuwe organisatie opgericht met hoofdkwartier in Polen. Wij hebben gevestigde posities opgebouwd in Hongarije, Turkije en Polen, mede dankzij de overname van de importeur van SikkensB-producten en door de activiteiten van Nobiles op het gebied van autoreparatielakken. Ons tweesporenbeleid ter verlaging van het oplosmiddelgehalte resulteerde in de introductie van twee geheel nieuwe productlijnen: Autowavea (een nieuw basecoat-systeem op waterbasis) en AutocrylB LV (een nieuw enkellaags 'high-solid'-topcoatsysteem). Deze productlijnen tezamen stellen autoreparatiebedrijven in staat te voldoen aan de strengste milieu-eisen, met handhaving van kwaliteit, productiviteit en rendement AD Aerospace Finishes

Uitzonderlijke groei in alle sectoren

AD Aerospace Finishes beleefde wederom een jaar van uitzonderlijke groei in omzet en bedrijfsresultaat, dankzij verbeteringen in alle sectoren. De terugval in regionale markten in Zuidoost-Azië en Rusland werd ruimschoots goedgemaakt door een sterke stijging in Europa. Door verhoogde inspanningen in de sector OEM (Original Equipment Manufacturer) is het aandeel van onze producten bij Airbus en andere vliegtuigfabrikanten toegenomen. Een aantal luchtvaartmaatschappijen is op andere huisstijlkleuren overgegaan, wat aan onze activiteiten een sterke impuls gaf. AD Aerospace Finishes bevindt zich thans in het beginstadium van de introductie van een revolutionair primersysteem en zette met het verwerven van nieuwe goedkeuringen van Europese instanties de opmars in de OEM-sector voort. In januari 1999 werd Akzo Nobel volledig eigenaar van AD Aerospace Finishes door overname van het resterende aandeel van 40%.

INDUSTRIAL PRODUCT'S Omzet NLG 950 mln ( 1 9 9 7: NLG 900 mln)

Beste jaar ooit

Voor Industrial Products, opererend onder de naam Casco Products, stond 1998 in het teken van organische groei. Ondanks een zwakker tweede halfjaar bereikte de omzet een recordhoogte en verbeterde het bedrijfsresultaat. Het jaar begon met een sterke vraag, behalve in Zuidoost-Azië. De omzet naar China bleef zich positief ontwikkelen. In de tweede helft van het jaar werden de resultaten echter nadelig beïnvloed door de economische situatie in Rusland en een afzwakkende markt in Europa. Gedurende het verslagjaar hebben wij in het bijzonaer aandacht gegeven aan Zuid-Amerika en onze aanwezigheid daar versterkt. Door de overname van houtlijmproducent Interquim S.A. (Colombia) hebben wij een goede uitgangspositie verworven voor expansie in die regio. Onze RdD-inspanningen beginnen vruchten af te werpen in de vorm van een aantal nieuwe producten die aan de omzetgroei moeten gaan bijdragen. Impregnated Papers realiseerde een hogere afzet. Mede dankzij nieuwe producten ontwikkelde de afzet op de vloerbedekkingmarkt zich goed, met name in Noord-Amerika en China. Succesvolle optimalisatie- en rationalisatiemaatregelen in Europa hebben aan een hogere winst bijgedragen. De reorganisatie van in de Verenigde Staten en Spanje overgenomen ondernemingen op het gebied van geïmpregneerd papier is inmiddels voltooid. Deze bedrijven zijn nu rendabel en zullen gaan bijdragen aan onze verdere groei. De omzet van Wood Adhesives in Europa handhaafde zich op het niveau van het voorgaande jaar. In de Verenigde Staten vertoonde de omzet een goede ontwikkeling dankzij ons marketingconcept dat uitgaat van de verkoop van complete systemen. De verwachte omzetgroei in Rusland en Azië bleef uit. Productinnovaties die bijdroegen aan de omzetgroei in West-Europa zijn o.a. PUR (polyurethaan)-lijmen voor niet uit hout vervaardigde sandwichpanelen en CPMS (Casco Products Modeling System), dat spaanplaatproducenten in staat stelt consistente kwaliteit te leveren tegen lagere kosten.

De omzet van Expancel@microbolletjes bleef snel groeien. De marketinginspanningen werden opgevoerd, met name in Noord- en Zuid-Amerika. In Sundvall (Zweden) werd nieuwe polymerisatiecapaciteit in gebruik genomen. De bedrijven in de Verenigde Staten vergrootten hun productiecapaciteit om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar Expancel@ microbolletjes op het Amerikaanse continent. Het huidige R&D-beleid is gericht op productie van milieuvriendelijke 'high-performance'-bolletjes met vergrote expansie en efficiëntie, alsmede op nieuwe toepassingen die uitstekende afzetmogelijkheden bieden.

Nieuwe acryiaatdispersies, acrylaatpolyolen en harsen op basis van DCPD werden op de markt gebracht. Dankzij een flinke exportstijging kon onze fabriek te Surabaya (Indonesië) een daling in de lokale afzet grotendeels compenseren. Op het gebied van drukinktharsen boekten wij goede voortgang met de integratie van onze productiebedrijven in de Verenigde Staten. Het tempo waarmee wij nieuwe producten introduceerden bleef hoog.

PRINTING INKS Omzet NLG 400 mln ( 1 99 7: NLG 360 mln) RESINS Omzet NLG 610 mln (1997: NLG 590 mln) Wereldleider in deelmarkten Opgaande lijn voortgezet Ondanks een zwakke vraag in Azië en Zuid-Amerika werd de opgaande lijn voortgezet. De resultaten waren beter dan in 1997. Een nagenoeg onveranderde afzet kon worden gecompenseerd door kostenbeheersing en een verbeterd productassortiment. In de loop van 1998 versterkten wij onze geografischeen marktposities. Zo openden wij een regiokantoor in Singapore en breidden wij onze deelneming in Synthese Malaysia uit van 32% tot 62%. In Argentinië gingen wij een strategische alliantie aan met de ASCONA-groep, waardoor wij onze mondiale concurrentiepositie op het gebied van harsen voor drukinkten kunnen versterken en toegang krijgen tot een betrouwbare bron van gomhars. Naast kritische massa biedt deze overeenkomst ook de mogelijkheid om de productieefficiëntie te verbeteren. In de Verenigde Staten werd de productiecapaciteit te Baxley (Georgia) aanzienlijk uitgebreid, terwijl het bedrijf in Louisville (Kentucky) een belangrijk renovatieen uitbreidingsprogramma voor harsen voor oppervlaktecoatings afrondde. Wij stelden in Louisville en Bergen op Zoom nieuwe laboratoriumfaciliteiten in gebruik en vormden productspecifieke RhD-groepen teneinde de klantgerichtheid nog verder te versterken. Voor de OEM-autolakkenmarkt introduceerden wij nieuwe producten, speciaal voor Azië en het Amerikaanse continent.

De vele acquisities in de drukinktindustrie geven duidelijk aan dat er een ingrijpende herstructurering van de markt gaande is. Printing Inks, tot 1998 onderdeel van Industrial Products, maakte een veelbelovende start. Door de overname van Werneke Inks in de Verenigde Staten zijn wij thans met onze watergedragen en UV-hardende inkten voor de etiket- en labelmarkt wereldwijd leider in inkten voor 'narrow web'toepassingen. De geografische expansie werd voortgezet met nieuwe activiteiten in Zuid-Afrika en India en de vestiging van een verkoopkantoor in Brazilië. De problemen op de afzetmarkten in de voormalige Sovjet Unie oefenden druk uit op de omzet. Om onze marktpositie te versterken, hebben wij een reorganisatie doorgevoerd waarbij de nadruk sterk is komen te liggen op de product-lmarktcombinaties. Concentratie van productie in zogeheten 'moederbedrijven' heeft geleid tot een efficiëntere internationale productiestructuur. De nadruk in ons R&D-beleid op milieuaspecten heeft geresulteerd in nieuwe productlijnen gebaseerd op plantaardige olie of UV-hardende, watergedragen systemen.

VOORMALIGE COURTAULDS-ACTIVITEITEN De volgende paragrafen betreffen voormalige Courtaulds-coatingsactiviteiten, die sinds juli 1998 onderdeel vormen van Akzo Nobel en in de consolidatie zijn opgenomen. In de tweede helft van het jaar werd begonnen met de integratie van deze activiteiten in de Akzo Nobel-organisatie. Voor een beter inzicht zijn de omzetcijfers op jaarbasis vermeld.


MARINE & PROTECTIVE COATINGS Omzet op jaarbasis NLG 1.300 mln (199 7: NLG 1.300 mln)

met die van Akzo Nobel. Hierdoor is een unit ontstaan die uniek is in deze sector omdat op wereldwijde schaal wordt geopereerd met een uniform productassortiment: een factor die zijn waarde heeft bewezen in de moeilijke marktomstandigheden in 1998.

Resultaten gehandhaafd in moeilijke m a r k t In de nieuwe business unit Marine & Protective Coatings, die opereert onder de naam International Coatings, zijn de voormalige Courtaulds-activiteiten Marine, Yacht en Protective samengebracht. In elk van deze drie sectoren opereert Marine & Protective Coatings wereldwijd als marktleider. Dit geeft ons een aanzienlijke voorsprong op de concurrentie, met name op het gebied van scheeps- en beschermende coatings, waar het vermogen om actief te participeren in de voortgaande globalisering bepalend is voor verdere groei. Marine Coatings De gevolgen van de economische problemen in Azië waren het sterkst bij Marine Coatings, de unit die voor een belangrijk deel afhankelijk is van scheeps- en reparatiewerven in Azië. Hoewel qua orders, uitgedrukt in tonnage, de achterstand in de nieuwbouw van schepen groot bleef, is een felle prijsconcurrentie ontstaan. Verder oefende de stagnatie in de economie in Zuid-Amerika en Rusland druk uit op de vrachttarieven en dientengevolge op de prijsniveaus in de sector in het algemeen. Penetratie van nieuwe markten leverde een positieve bijdrage aan de gang van zaken voor scheepsverven. Tot deze markten behoren vaartuigen voor kust- en binnenvaart, nieuwbouw van cruiseschepen en drijvende winkels. In de Verenigde Staten resulteerde de sterke economie weliswaar in groei van de kustvaart en cruise-industrie, maar dit werd tenietgedaan door een verschuiving van de reparatie-activiteiten naar Oost-Azië en een vertraging in de programma's van de Amerikaanse marine. De bouw van aanvullende productiecapaciteit in de fabriek te Houston Vexas) nadert zijn voltooiing en zal een belangrijke productiviteitsverbetering opleveren. Protective Coatings De inzinking van de economie in Azië had ook haar weerslag op Protective Coatings, aangezien grote investeringsprojecten in de regio werden uitgesteld of afgelast. De verwerving van de activiteiten van Platt Protective Coatings in Duitsland en van een meerderheidsbelang in Plascon (Zuid-Afrika) stimuleerde de groei. De positie in Europa werd verder versterkt door het samengaan van de voormalige Courtauldsactiviteiten op het gebied van beschermende coatings

Yacht Paints De gang van zaken voor Yacht Paints was vrij stabiel in 1998. In augustus werd Nautical Paints Industries (Noord-Amerika) overgenomen, waardoor wij een leidende positie verwierven in het groeiende 'private label1-segment en eigenaar werden van drie vooraanstaande merken in Noord-Amerika: Gloucester, Nautical en KL-990. Investeringen in een mondiaal ondersteuningsnetwerk leidden tot uitstekende resultaten in het Superyacht-segment, wat eveneens geldt voor de voortgezette expansie van Epiglass op de omvangrijke markt voor epoxyharsen. Met vereende krachten wordt gewerkt aan verdere versterking van de leidende positie van Yacht Paints op elk van de belangrijkste afzetgebieden: E u r o ~ ade , Verenigde Staten en Asia-Pacific. R&D De R&D-activiteiten blijven gericht op de ontwikkeling van 'high-performance'-productendie voldoen aan de overal ter wereld steeds strenger wordende wetgeving op het gebied van gezondheid, veiligheid en milieu. Voor scheepsverven en jachtlakken zijn de R&Dinspanningen in het bijzonder gericht op vervanging van tinhoudende aangroeiwerende coatings, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het product. De marktacceptatie van deze nieuwe producten, zoals Intersmooth@scheepsverf en Microna Optima jachtlak, is tot dusver zeer bemoedigend, waardoor een belangrijke concurrentievoorsprong is verkregen. In de categorie Protective Coatings werd een aantal nieuwe producten geïntroduceerd, zowel van het 'high-solid'- als het watergedragen type. Het 'Ecotechl-initiatief ter bevordering van het gebruik van milieuvriendelijke verf blijft een belangrijke drijfveer in de gehele industrie.

INDUSTRIAL Omzet op jaarbasis NLG 860 mln (1997: NLG 850 mln) Powder Door het combineren van Akzo Nobels poedercoatingsactiviteiten met die van het voormalige Courtaulds is 's werelds grootste onderneming op het gebied van poedercoatings ontstaan, met een wereldwijd distributienetwerk en een krachtige technologie gesteund door geavanceerde R&D. Van de integratie. die in 1999 zal worden voltooid, worden belangrijke synergievoordelen verwacht.

Het uitbreidingsprogramma van Interpon werd in 1998 voortgezet met de succesvolle inbedrijfstelling van twee nieuwe fabrieken in Shanghai en Suzhou (China). In het Verenigd Koninkrijk en Brazilië kwamen nieuwe polyesterharsbedrijven volledig in bedrijf. Verder werd 's werelds eerste gepatenteerde poedercoatingkleurmengservice, Interpona Express, met succes geïntroduceerd in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Door deze unieke service kunnen afnemers bij orders vanaf 20 kg binnen 48 uur over partijen verf in elke gewenste kleur beschikken. De omzet van interpono Powaer Coatings liet vergeleken bij 1997 een sterke groei zien, ondanks de zeer moeilijke omstandigheden in Azië en Zuid-Amerika. Goede voortgang werd geboekt op de markt voor huishoudelijke apparatuur, waar gepatenteerde Interpona XTR dunne-laagpoeders beschikbaar kwamen uit Interpons wereldwijde netwerk van eersteklas productiebedrijven. Hierdoor werden ook wereldwijde leveringscontracten met een aantal grote internationale fabrikanten van huishoudelijke apparatuur zeker gesteld. In de bouwsector werd de marktpenetratie bevorderd door onze superduurzame polyesterpoeders op basis van eigen harstechnologie, die bijvoorbeeld werden toegepast in de prestigieuze nieuwe luchthaven van Hong Kong. Verder werd voortgang geboekt met het Particle Managed Powder-programma, dat met succes ook werd geïntroduceerd in de industriële sector, waar de kostenbesparingen voor afnemers door toepassing van Intern AF (een poedercoating voor verhoogde vloeibaarheid) aantrekkelijk bleken te zijn.

Coil In Europa en Asia-Pacific behoort deze unit tot de grootste producenten van lakken voor de bescherming van staalband voor gebouwen en huishoudeliike " apparatuur. De activiteiten in Europa worden gemanaged door Akzo Nobel Nippon Paint, een joint venture met Nippon Paint. De productiebedrijven van het voormalige Courtaulds in Asia-Pacific zijn de volledige eigendom van Akzo Nobel. Sinds de oprichting in 1993, zijn de Coil-activiteiten sterk gegroeid, zowel organisch als door de overname van de marktleider in Duitsland, Mehnert & Veek in 1995. De integratie van deze activiteiten in de business unit Industrial Finishes zal onze positie op deze markt aanmerkelijk verbeteren. ~

De gang van zaken in 1998 werd ongunstig beïnvloed door het sterke Britse pond, de zwakke vraag in Rusland en de toegenomen invoer in Europa van goedkoop gelakt staal uit Azië. Ondanks deze factoren kon een geringe afzetstijging worden genoteerd. De prijzen kwamen echter onder druk te staan, wat resulteerde in een daling van omzet en winst.

AEROSPACE COATINGS AND SEALANTS* Omzet op jaarbasis NLG 460 mln (199 7: NLG 4 10 mln)

Verder groei van marktaandeel De gang van zaken bij Aerospace Coatings and Sealants marktleider zowel op het gebied van afdichtingsproducten (sealants) als coatings voor de luchtvaartindustrie - werd gekenmerkt door aanhoudende sterke groei. Het marktaandeel verbeterde wederom als gevolg van de introductie van nieuwe producten en geografische expansie.

-

Een nieuw hoogwaardig 'high-colid'-coatingsysteem met de merknaam Desothane HSO, bestemd voor passagiersvliegtuigen, de luchtvaart in het algemeen, en de defensiemarkt werd met succes geïntroduceerd. Lichtgewicht PRC-afdichtingproducten voor de luchtvaartindustrie op basis van eigen Permapolapolymeren werden voorgeschreven voor alle vliegtuigtypen van Boeing en Airbus. Door onze geografische expansie, met name in Azië, het MiddenOosten en Afrika, zijn meerdere luchtvaartmaatschappijen onze producten gaan voorschrijven. * De Europese Commissiebesloot op 30 juni 1998 toestemming te verlenen voor de overname van Courtaulds Plc. door Akzo Nobel UK Holdings Plc. [Akzo Nobel). Als voorwaarde voor deze toestemming, heeft Akzo Nobel zich verplicht de wereldwijde Aerospace Coatings and Sealants-activiteiten van het voormalige Courtaulds af te stoten ofwel, bij wijze van alternatief, zijn belang van 60% in de Akzo Nobel Dexter Aerospace Finishes joint venture [ADAF) te verkopen aan Dexter Corporation, welke onderneming reeds houder is van de resterende 40%. Hangende de effectuering van een van beide afstotingen, dienen de Aerospace Coatings and Sealants-activiteiten onafhankelijk van ADAF te worden uitgevoerd onder toezicht van een bewindvoerder om eventuele marktcoördinatie uit te sluiten. Dientengevolge werden de Aerospace Coatings and Sealants-activiteiten onder toezicht geplaatst van Credit Suisse First Boston [CSFB). Akzo Nobel heeft in december 1998 besloten om af te zien van de alternatieve verplichting. Vervolgens werd in januari 1999 het 40%-belang van Dexter in ADAF overgenomen. CSFB is momenteel namens Akzo Nobel bezig met de afstoting van de Aerospace Coatings and Sealants-activiteiten (vanaf januari 1999 opererend onder de naom PRC-DeSoto).

Verantwoordelijk binnen de Raad van Bestuur: Ir. R.M.J. van der Meer O.H.Mattsson PhD (alternate) Group Director Technology: C.S. Kent

Business Units: Pulp & Paper Chemicals Functional Chemicals Surface Chemistry Polymer Chemicals Base Chemicals Catalysts Plastics and Processing Additives Sak Energy

General Managers: D. Strömqvist Drs. S.J. Vogelaar J. Svard MSc Drs. A.J. Kortenhorst Ir. H.C.J. Scheffers Drs. W. W. Meijnen Dr. K. van Nierop Mr. EA. Bierman Ir. G.N. van Ingen

CHEMICALS Business u n i t - o m z e t 1 9 9 8 o p j a a r b a s i s * (NLG 8,3 m i l j a r d )

Netto-omzet 1998 o p jaarbasis* n a a r l a n d van h e r k o m s t

Pulp & Paper Chernicals

1

Functional Chernicals

2

Surface Chemistry

3

Polymer Chernicals

4

e overige Europese landen e VS en Canada

6

e overige landen

Base Chemicals Catalysts

Nederland

e Duitsland e Zweden

Salt Plastics and Processing Additives Energy

inclusief de omzet van Plastics and Processing Additives over geheel 1998

in NLG mln

OMZET EN RESULTAAT

1997

1998 7.480

7.575

bedrijfsresultaat*

705

730

afschrijvingen

583

554

netto-omzet

bruto cash flow investeringen in materiële vaste activa R&D-uitgaven geïnvesteerd vermogen per einde van het jaar kengetallen bedrijfsresultaat* in procenten van:

- netto-omzet - geïnvesteerd vermogen netto-omzeügeïnvesteerdvermogen

Chemicals behaalde een volumegroei van 3%, terwijl zowel de gemiddelde verkoopprijzen als wisselkoersfluctuaties een negatief effect van 1 % hadden. Inclusief het netto-effect van acquisities en desinvesteringen (2% negatief), kwam de omzet van Chemicals uit op NLG 7,5 miijard, iets lager dan in 1997. Exclusief de verkoop van Sak America in 1997, lag het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten van NLG 705 mln vrijwel op hetzelfde niveau als in 1997. De resultaten van Polymer Chemicals en Functional Chemicals overtroffen het recordniveau van 1997 door een hogere afzet. Base Chemicals behaalde ook betere resultaten. De resultaten van Surface Chemistry bleven op hetzelfde peil, ondanks de zwakke markt in Azië. Het bedrijfsresultaat van Pulp i3 Paper Chemicals was lager dan in 1997 door een onder druk staande markt voor bleekchemicaliën in de Verenigde Staten. Catalysts heeft besloten tot rationalisatie van bepaalde productiefaciliteiten met name voor halffabrikaten vanwege de voortdurende teruggang van markten waarop de business unit actief is. De resultaten van Plastics and Processing Additives waren iets lager. Die van Sak verminderden eveneens maar bleven op een bevredigend niveau.

-

investeringen in materiële vaste activalafschrijvingen aantal medewerkers per einde van het jaar



-

De marge als percentage van de omzet was een solide 9,4% en kwam dicht bij het streefcijfer van 1096, ondanks het afzwakkende bedrijfsklimaat voor chemicaliën. De rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen was 12,2%, vergeleken met een streefcijfer van 15% gerekend over de gehele conjunctuurcyclus. De omzet van de niet-geconsolideerde deelnemingen van Chemicals bedroeg op 100%-basis NLG 4.500 mln in 1998, tegen NLG 4.800 mln in 1997. De opneming van Akcros in de geconsolideerde cijfers vanaf oktober 1998 leidde t o t een vermindering met NLG 130 mln. Chemicals' aandeel in het resultaat van de nietgeconsolideerde deelnemingen viel terug van NLG 120 mln in 1997 t o t NLG 96 mln in 1998, voornamelijk door een sterk verminderde bijdrage van Methanor (methanol). Flexsys (rubberchemicaliën) behaalde hogere resultaten.

ALGEMEEN OVERZICHT

Robuuste marges Wereldwijd en met name in Europa, zette zich de trend in de chemische industrie naar verdere specialisatie voort in de richting van 'life sciences', petrochemie/polymeren en 'specialty'-chemicaliën. Akzo Nobel heeft een groot aantal maatregelen genomen om de Chemicals portfolio een mix van 'special@'- 'functiona1'- en 'commodi@'-chemicaliën gebaseerd op leidende posities in gekozen segmenten van de chemische industrie verder t e verbeteren. De belangrijkste gebeurtenis in dit verband was de overname van het 50%-belang van onze partner Elementis in Akcros Chemicals. Onder de naam Plastics and Processing Additives, is Akcros nu een nieuwe business unit, binnen de Chemicalsgroep. Daarnaast verwierf Polymer Chemicals een Koreaans amidebedrijf (Daejin), verhoogde Surface Chemistry het aandeel in haar vetzuurbedrijf in Maleisië met 15% t o t een meerderheidsbelang van 65% en voltooide Functional Chemicals de overname van de EDA-activiteiten van Bayer. Base Chemicals verkocht de soda-activiteiten aan Brunner Mond en kondigde aan haar aandeel van 50% in de PVC-joint venture ROVIN t e gaan verkopen. De voormalige Courtaulds-activiteiten op het gebied van zwavelkoolstof en organische fosfor werden geïntegreerd in Functional Chemicals. Surface

-

-

Chemistry kondigde een verdere herstructurering aan van haar Europese activiteiten op het gebied van oppervlakte-actieve middelen. Andere belangrijke gebeurtenissen in 1998 waren de besluiten om t e investeren in een papierchemicaliënbedrijf in China, een chelatenbedrijf in Lima (Ohio), een fosfiet-transesterbedrijf in Eccles (Verenigd Koninkrijk) en een Crystexa-bedrijf in Maleisië (bij onze joint venture op het gebied van rubberchemicaliën Flexsys). Voorts werden capaciteitsuitbreidingen aangekondigd voor micronutriënten in Kvarntorp (Zweden), de wereldwijde colloïdale silica activiteiten, SB-latex in Oulu (Finland), AKD-was in Trollhattan (Zweden) en chloor in Rotterdam, alsmede een modernisering van de chloorproductie in Skoghall (Zweden). In het algemeen vertoonde de gang van zaken in 1998 twee totaal verschillende gezichten: een uitstekend eerste halfjaar waarin de resultaten de verwachtingen en de cijfers van het voorgaande jaar ruim overtroffen en een tweede halfjaar waarin de resultaten van vrijwel alle business units aanzienlijk werden beïnvloed door de conjuncturele terugval als gevolg van de malaise in Azië, Japan en Rusland. Chemicals' prioriteiten blijven onveranderd. In de eerste plaats zullen we onze inspanningen om de winstgevendheid t e vergroten opvoeren om de streefcijfers voor ROS (10%) en R01 (15%) gerekend over de gehele conjunctuurcyclus t e behalen. Daarnaast richten wij ons op selectieve groei, met name op versterking van onze aanwezigheid in Noord-Amerika en autonome groei in Azië.

Ontwikkelingen bij d e business units PULP & PAPER CHEMICALS Omzet NLG 1.700 mln (199 7: NLG 1.660 mln)

Wereldwijde groei De resultaten voor de business unit Pulp 61Paper Chemicals - in de markt bekend als Eka Chemicals waren lager dan in 1997. De pulpmarkt staat onder druk, deels ten gevolge van de economische crisis in Azië. Hierdoor werd de gang van zaken voor de pulpindustrie in Noord-Amerika en Europa ongunstig beïnvloed. Naarmate de voorraden in Noord-Amerika en Scandinavië toenamen, groeide ook de druk op de


prijzen, waardoor sommige pulpfabrieken tijdelijk moesten sluiten. Dit had een ongunstige invloed op het verkoopvolume van bleekchemicaliën in NoordAmerika. De hoge elektriciteitskosten gedurende de hete zomer in Noord-Amerika hadden eveneens hun weerslag op de resultaten. De voortgaande tendens naar chloorvrij (ECF) bleken van pulp zal een gunstige invloed hebben op de omzet van natriumchloraat. Ook de regelgeving door de Amerikaanse milieuautoriteiten geeft steun aan deze tendens. Door de economische situatie en juridische procedures is de invoering van deze regelgeving tot dusver evenwel trager verlopen dan verwacht. Onze leidende positie op de wereldmarkt voor natriumchloraat blijft onaangetast. De capaciteitsuitbreiding in het Noorse M o i Rana, die in 1999 wordt opgestart, zal deze positie nog versterken en ons in staat stellen gelijke tred te houden met de marktgroei. De markt voor waterstofperoxide op het Europese vasteland verbeterde aanzienlijk in 1998, maar de Noord-Amerikaanse markt blijft onder druk staan. Onze papierchemicaliën bleven zich gunstig ontwikkelen. De resultaten waren bevredigend en lageri op een hoger peil dan in 1997. We verbeterden onze positie in een aantal belangrijke bestaande markten en verkregen toegang tot diverse nieuwe. De bedrijven in Azië, waaronder de nieuwe fabriek in Surabaya (Indonesië), profiteerden van onze toegenomen concurrentiekracht en lieten goede resultaten zien. Onze mondiale positie voor silicasol zal verder versterken door het gereedkomen van capaciteitsuitbreidingen in Zweden, Duitsland, Taiwan en NoordAmerika. De styreen-butadieen (SB)-latexactiviteit, een 50%-joint venture van Eka Chemicals en Polymer Latex GmbH, meldde bevredigende resultaten. Een uitbreiding van de SB-capaciteit in Oulu (Finland) is begin 1999 in bedrijf genomen. Akzo-PQ Silica v.o.f., onze 50%-joint venture met PO Corporation, ondervond felle concurrentie in WestEuropa op het gebied van bulksilicaten. De positie voor specialiteiten, waaronder silica voor energiebesparende banden, vertoonde een verdere verbetering. Silica als vulstof in banden draagt bij tot vermindering van het brandstofverbruik en verbetering van de grip bij een nat wegdek. De capaciteitsuitbreiding op de locatie Duren in Duitsland kwam in het vierde kwartaal in bedrijf. De resultaten waren lager dan in het vorig jaar.

FUNCTIONAL CHEMICALS Omzet NLG 1.510 mln (1997: NLG 1.340 mln)

Stijgende trend vastgehouden

De resultaten van Functional Chemicals bleven verbeteren. met goede bijdragen van alle sectoren. De marktomstandigheden voor monochloorazijnzuur (MCA) waren stabiel, maar de prijzen stonden enigszins onder druk. De resultaten van Denak Co. Ltd., onze 5O0/0-jointventure voor MCA in Japan, bleven op hetzelfde niveau ondanks de ongunstige economische ontwikkelingen in Azië. Onze strategie voor carboxymethylcellulose (CMC), gericht op optimalisering van het productenpakket en ontwikkeling van specialiteiten, leidde tot hogere resultaten. De resultaten van methylaminen stabiliseerden zich. De hogere omzet werd deels tenietgedaan door prijserosie. Cholinechloride - een diervoederadditief op basis van trimethylamine - had te lijden van een aanzienlijk verminderde vraag in Azië. In de Volksrepubliek China kwam een nieuwe productieeenheid voor cholinechloride in bedrijf bij onze 65%joint venture Yixing Akzo Nobel Sanyuan Chemical Company Ltd. In de sector chelaten werd de implementatie van de groeistrategie voortgezet. Hampshire Chemical Co.'s activiteiten op chelaatgebied in de Verenigde Staten, die met succes werden geïntegreerd, vormen een stevige uitvalsbasis in Noord-Amerika. In Lima (Ohio) wordt een nieuwe chelatenfabriek gebouwd, die in het jaar 2000 in bedrijf zal komen. Een uitbreiding van het micronutriëntenbedrijf in Kvarntorp (Zweden) wordt in 1999 operationeel, waardoor naar verwachting onze leidende marktpositie zal worden verstevigd. Over het algemeen bleef de zwavelkoolstofafzet onder druk staan door de stagnatie in de rayonindustrie in de westerse wereld en de zwakte op de Amerikaanse markt voor landbouwchemicaliën. Ondanks de politieke beroering in Indonesië verwachten wij de zwavelkoolstoffabriek in Cikampek op Java, die wordt gebouwd om de Aziatische rayonindustrie te bedienen, midden 1999 op te kunnen starten. De voormalige Courtaulds zwavelkoolstofactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk zijn na de overname door Akzo Nobel beëindigd.


Het resultaat van onze fosforchemicaliën bleef stijgen. De export vanuit het nieuwe bedrijf in Bitterfeld (Duitsland) ontwikkelde zich krachtig, vooral naar Azië. Goede voortgang wordt gemaakt met de integratie van de voormalige Courtaulds-vlamvertragersactiviteiten, waaronder het productiebedrijf in Spondon (Verenigd Koninkrijk). Bij ethyleenaminen is de dalende tendens van de laatste jaren omgebogen en zijn de resultaten verbeterd. Met Bayer is een overeenkomst bereikt waarbij hun commerciële activiteiten op het gebied van ethyleenaminen (vervaardigd op basis van ethyleendichloride) worden overgenomen terwijl Bayer de productie voor onze rekening voortzet. Hierdoor nemen we nu in Europa een leiderschapspositie in als leverancier van het gehele programma van zowel lagere als hogere ethyleenaminen.

SURFACE CHEMISTRY Omzet NLG 1.220mln (1997:NLG 1.200mln)

Verdere efficiencyverbeteringenin Europa

Ondanks een zwakke markt in Azië en een ongunstige ontwikkeling van de wisselkoersen aan het eind van het jaar, slaagde Surface Chemistry erin de winstgevendheid op het peil van het voorgaande jaar te handhaven, dankzij verbeterde resultaten voor oppervlakte-actieve stoffen in Noord-Amerika. Ondanks enige achteruitgang van de markt bleven de resultaten van additieven voor verf en bouwproducten nog op een goed niveau. De Europese markt voor oppervlakte-actieve stoffen stond echter nog steeds onder druk van voortdurende overcapaciteit, die verdere herstructurering nodig maakt om tot kostenverlaging te komen. Het totale effect van dit herstructureringsprogramma, waarbij ca. 200 arbeidsplaatsen betrokken zijn, zal tegen het eind van 1999 duidelijk zijn. Een belangrijk deel van de productie van vetzure aminen in Stockvik (Zweden) zal worden overgeplaatst naar Mons (België) en Littleborough (Verenigd Koninkrijk). Hierdoor wordt een efficiënter gebruik van de beschikbare capaciteit bereikt. Het investeringsprogramma in Stenungsund (Zweden) verloopt volgens plan en zal in de eerste helft van 1999 worden afgerond. De verbeteringen betreffen, behalve capaciteitsvergroting en grotere veiligheid, een efficiëntere opslag en transport van grondstoffen en gereed ~ r o d u c t .

De investeringen voor modernisering van de productie in Noord-Amerika maken ook goede vorderingen. De gemoderniseerde productiefaciliteiten worden in de loop van 1999 in gebruik genomen en zullen tegen het einde van het jaar 2001 worden voltooid. Het betreft hier investeringen en saneringen die ervoor moeten zorgen dat ook onder ongunstige economische omstandigheden goede resultaten kunnen worden gehaald. Onze deelneming in de joint venture Akzo Nobel Oleochemicals Sdn Bhd in Pasir Gudang (Maleisië) is in het verslagjaar verhoogd tot 65% om meer zeggenschap over de vetzuren-business te verkrijgen. De joint venture heeft onlangs een grote productieuitbreiding voltooid. De 'surfactants'-activiteit van Akcros Chemicals is overgegaan naar Surface Chemistry. De R&D richt zich op verbetering - inclusief milieuaspecten - van ons productenpakket. Nieuwe producten, waarvan meer dan de helft in nauwe samenwerking met klanten over de gehele wereld is ontwikkeld, dragen sterk bij tot de winst.

POLYMER CHEMICALS Omzet NLG l. 150 mln (199 7: NLG 1.110mln)

Groei voortgezet

De resultaten van Polymer Chemicals overtroffen het recordniveau van het voorgaande jaar. De winstgroei trad voornamelijk op in de eerste helft van 1998 en vlakte in de tweede helft af. Een zwakkere Amerikaanse dollar oefende een neerwaartse druk uit. De vraag van onze belangrijkste afnemers (de producenten van polyolefinen) was stabiel, hoewel zij te kampen hadden met overcapaciteit door het tegelijkertijd in bedrijf komen van veel uitbreidingen. Volumestijging in Europa en Noord- en Zuid-Amerika bood compensatie voor een verminderde vraag in Azië. Kostenbeheersing en een verhoogde efficiëntie boden tegenwicht voor sterke prijsdruk door afnemers. De twee Japanse 50%-joint ventures Tosoh Akzo Corporation en Kayaku Akzo Corporation bleven de invloed ondervinden van de zwakte van de Japanse economie en van verminderde exportmogelijkheden in Azië. Onze nieuwe 73%-joint venture in China, Tianjin Akzo Nobel Peroxides Co. Ltd, deed het goed in haar eerste volle iaar.

De sector organische peroxiden boekte wederom zeer goede resultaten. In november werd in Nederland een succesvol Organic Peroxides Symposium gehouden, waarbij speciaal aandacht werd besteed aan verbetering van de rentabiliteit van onze afnemers. Onze activiteiten op het gebied van de metaalalkylen ontwikkelden zich goed: in Deer Park rexas) kwamen een capaciteitsuitbreiding voor trimethylaluminium en een nieuwe proeffabriek gereed. De omzet van speciale producten liet een aanzienlijke groei zien en de nieuwe fabriek in Rotterdam realiseerde de gespecificeerde capaciteit. Het prijsniveau was over de gehele wereld teleurstellend. In oktober namen wij de amide-activiteiten van Daejin in Korea over, waardoor onze mondiale aanwezigheid in deze sector werd versterkt en bij de bedrijven in de Verenigde Staten, Europa en Azië een betere productieefficiency kon worden gerealiseerd. Door betere marges en een hogere afzet werden voor monomeren toegepast in contactlenzen en brillenglazen bevredigende resultaten behaald. Met katalysatoren geproduceerd volgens specificatie van afnemers werden eveneens goede resultaten geboekt, met name in Europa waar de beschikbare capaciteit voor het eerst volledig bezet was. De capaciteit wordt momenteel uitgebreid.

De capaciteit van het membraanelektrolysebedrijf in Rotterdam zal worden uitgebreid met 60.000 ton tot 335.000 ton om te kunnen voldoen aan de toegenomen vraag naar chloor in het Rotterdamse gebied. Het chlooralkalibedrijf in Skoghall (Zweden) zal worden omgebouwd tot een hypermodern membraanelektrolysebedrijf. Beide eenheden moeten volgens de planning in de tweede helft van 1999 aanlopen. Met de uitvoering van het driejarenplan tot kostenverlaging wordt goede voortgang gemaakt en het totale programma zal naar verwachting eind 2000 worden afgerond. Daarnaast zullen langetermijnrelaties met afnemers worden verstevigd door veel aandacht te besteden aan 'product stewardship' en serviceverlening. De resultaten van ROVIN v.o.f., onze 50%-joint venture op het gebied van vinylchloride en PVC, werden negatief beïnvloed door de economische situatie in Azië. In oktober 1998 hebben we de voorgenomen verkoop van ons belang in ROVIN aangekondigd. De resultaten van onze 50%-joint venture Elektro-Chemie Ibbenburen waren lager ondanks hogere prijzen voor natronloog. De ombouw van het bestaande diafragma-elektrolysebedrijf in Bitterfeld (Duitsland) tot een hypermodern membraanelektrolysebedrijf verloopt voorspoedig. Naar verwachting zal de nieuwe productiefaciliteit in de tweede helft van 1999 worden opgestart. Door lagere prijzen voor methanol en een lagere capaciteitsbezetting kwamen de resultaten van de 30%joint venture Methanor v.o.f. in Delfzijl aanzienlijk lager uit.

BASE CHEMICALS Omzet NLG 730 mln ( 1 99 7: NLG 850 mln) CATALYSTS Omzet NLG 550 mln ( 1 99 7: NLG 640 mln) Gericht op groei

Het bedrijfsresultaat van Base Chemicals was enigszins hoger dan in 1997, ondanks de afstoting van de sodaactiviteiten aan Brunner Mond p k en de onder druk staande PVC-markt. Gedurende het jaar hebben wij aan verdere positieversterking gewerkt, waarbij wij ons in toenemende mate richten op optimalisering van onze chlooralkali-activiteiten. We hebben onze samenwerking met ICI's polyurethaanbedrijf versterkt en kunnen tevens voldoen aan de additionele chloorvraag voor de uitbreiding van de ECHIepoxy-activiteiten waartoe Shell heeft besloten. Met uitzondering van de choormethaanverbindingen, die te lijden hadden van de neergaande economie van Azië, droegen alle activiteiten bij aan de resultaatverbetering.

Azië en neergang in oliemffinage drukken resultaat

De omzet van Catalysts werd nadelig beïnvloed door een terugval in de belangrijkste markten voor zowel hydroprocessing (HPC) als fluid cracking (FCC). Onze voortdurende inspanningen tot kostenverlaging sorteerden onvoldoende effect om de lagere marges te compenseren, zodat de resultaten teleurstellend bleven. De afzetmogelijkheden verminderden als reactie op de lage olieprijzen, aanhoudend lage rendementen in de olieraffinagesector en een grotere efficiency door verbeterde katalysatoren qua levensduur en regenereerbaarheid. De teruglopende afzet in Europa en Amerika werd niet door groei in Asia-Pacific gecompenseerd. Dit beeld zal naar verwachting in de nabije toekomst niet veranderen.

Door het ontbreken van marktgroei gepaard aan overcapaciteit bleven de FCC-prijzen laag. Onder deze omstandigheden leidden de inspanningen om tot hogere opbrengsten te komen weliswaar tot iets hogere prijzen maar tegelijkertijd tot onacceptabel verlies van marktaandeel. Momenteel wordt een aantal nieuwe technologische ontwikkelingen beproefd. Door middel van een agressief marketingbeleid op basis van deze technologieën denken wij deze ontwikkelingen marktaandeel terug te kunnen winnen. Een positieve ontwikkeling is dat, als gevolg van nieuwe milieumaatregelen voor motorbrandstoffen, de markt voor HPC's zich waarschijnlijk weer ten dele zal herstellen. Nieuwe katalysatortechnologieën die nu in ontwikkeling zijn, moeten raffinaderijen in staat stellen aan de nieuwe regels te voldoen waardoor onze leidende positie op de markt kan worden versterkt De 'MAKFining'-alliantie met Mobil, Kellogg en Fina werpt, een jaar na de start, commerciële resultaten af. De alliantie is aangegaan met het doel katalysatortechnologie voor het omzetten van zware oliefracties in brandstoffen van hoge kwaliteit te ontwikkelen en middels licentieverlening te exploiteren. De acties om de markt te penetreren als leverancier van katalysatoren aan bestaande hydrocrackers werden voortgezet. De resultaten van de Eurecat-groep verbeterden dankzij een toegenomen vraag naar regeneratie. Onze 50%-joint venture Nippon Ketjen Company Ltd. voor HPC in Japan behaalde wederom een goed rendement, zij het op een iets lager niveau dan in het voorgaande jaar door verminderde vraag in AsiaPacific. De gang van zaken bij de 40%-joint venture FCCFábrica Carioca de Catalisadores S.A. in Brazilië was redelijk. Deze onderneming produceert FCC's hoofdzakelijk voor de Braziliaanse markt.

PLASTICS A N D PROCESSING ADDITIVES Omzet op jaarbasis NLG 600 mln (1997: NLG 680 mln)

Klaar voor verdere groei

In 1998 is de resterende 50% in de joint venture Akcros Chemicals van Elementis p k overgenomen, zodat we nu volledige zeggenschap hebben. De cijfers van de business unit (die opereert onder de naam

Akcros) zijn vanaf het laatste kwartaal geconsolideerd. Als gevolg van dalende prijzen in de markt voor kunststofadditieven en het sterke Britse pond, waardoor de export uit het Verenigd Koninkrijk werd geremd, zijn de resultaten verminderd. Door de ongunstige economische omstandigheden in Azië viel de export naar die regio eveneens sterk terug. Als gevolg van een herstructureringsprogramma voor productiecapaciteit zullen naar verwachting de kosten dalen. In de Verenigde Staten vertoont de productie van de UVIEB-hardende chemicaliën een voortgaande groei met een goede acceptatie van nieuwe producten. In het algemeen waren de resultaten in de Verenigde Staten hoger dan vorig jaar.

SALT Omzet NLG 5 10 mln (1 99 7: NLG 520 mln)

Posities gehandhaafd ondanks felle concurrentie

Het resultaat lag in 1998 beneden het niveau van 1997 maar bleef bevredigend. De geringe terugval was toe te schrijven aan verhevigde concurrentie door overcapaciteit, toegenomen afzet van zoutproducten van lage kwaliteit op de traditionele markten voor vacuumzout en verminderde vraag naar wegenzout door de zachte winter in Europa. Sak handhaafde haar positie, zij het tegen lagere prijzen. Ondanks een teruglopende markt, waardoor de afzet van bulkzout aan de chemische industrie verminderde, blijft het rendement structureel gezond. In nauwe samenwerking met afnemers zoekt Research & Technology voortdurend naar mogelijkheden om de kwaliteit van het product verder te verbeteren. Onze kennis van zout- en chloorproductie en onze lage kostprijs, dankzij zeer moderne installaties, geven ons een strategische voorsprong op de concurrentie. De zoutspecialiteiten bleven zeer concurrerend. De hoge kwaliteit van onze service aan afnemers, steunend op uitstekende logistieke systemen, hebben onze reeds sterke positie nog verder verbeterd. Ook werd het verkoopapparaat gereorganiseerd en kwalitatief verbeterd. Om verdere groei in de over het algemeen stagnerende Europese markt veilig te stellen richten wij ons op nieuwe markten. In lijn met onze strategie hebben wij drie nieuwe hoogwaardige merkproducten voor de detailhandel gelanceerd.

Voor de Verenigde Staten (aan de oostkust) hebben wij attractieve exportposities opgebouwd voor specialiteiten en de chemische industriemarkt. Deze markten bedienen wij zowel rechtstreeks als via lokale distributeurs. Het zeezoutbedrijf dat in Onslow (Australië) in aanbouw is, zal in het jaar 2000 in productie komen. In AsiaPacific worden voorbereidende marketingactiviteiten ondernomen om een soepele entree op de markt te waarborgen.

ENERGY Omzet NLG 280 mln [ l 997: NLG 2 70 mln)

Energie bespaard In 1998 heeft het Energy Efficiency Program (EEP) op een aantal productielocaties aanzienlijke besparingen opgeleverd. In 1999 komen volgens plan enkele grote WKK (warmte-krachtkoppeling)-projecten gereed, die zullen leiden tot een efficiënter energiegebruik tegen lagere kosten en significant lagere emissies. In Delfzijl nadert de grote uitbreiding van de WKKinstallatie van de 50%-joint venture Delesto B.V. zijn voltooiing. Er is met succes proefgedraaid. In het Deense Mariager is de nieuwe, 'schone' gasgestookte ketel, die de kolengestookte ketel vervangt, begin 1999 in bedrijf gesteld. De voorwaarden voor de inkoop van energie zijn verbeterd nu de Europese autoriteiten een nieuwe richtlijn voor elektriciteit en gas hebben aangenomen waardoor concurrentie in de energiesector mogelijk wordt. Vergeleken met 1997 verbeterden de resultaten aanzienlijk.

OVERIGE ACTIVITEITEN Flexsys Als mondiaal marktleider op het gebied van rubberchemicaliën bleef onze 50%-joint venture Flexsys goea presteren. Niettemin was 1998 een moeilijk jaar, met name door de economische terugval in Asia-Pacific, resulterend in een prijsniveau voor enkele belangrijke producten beneden de economische vervangingswaarde. De onlangs gefiatteerde plannen tot de bouw van een nieuwe Crystexa-fabriek van wereldformaat in Maleisië demonstreren Flexsys' vertrouwen in de lange termijnmogelijkheden van de rubberindustrie in Azië. Het nieuwe bedrijf voor de vervaardiging van antidegradatiemiddelen voor rubber in Antwerpen maakt gebruik van een revolutionaire schone technologie, waarvoor in 1998 een hoge Amerikaanse milieuonderscheiding - de Presidential Green Chemistry Challenge Award - is toegekend. Het product is inmiddels goedgekeurd en wordt over de gehele wereld toegepast Delamine De resultaten van Delamine B.V., onze Europese 50%joint venture voor de productie van ethyleenaminen (EDA en hogere aminen), waren duidelijk hoger in 1998 ondanks een lagere afzet in Asia-Pacific. Lagere grondstofprijzen voor ethyleendichloride (EDC) en het effect van kostenverlagingsprogramma's hebben tot deze positieve ontwikkeling bijgedragen.

Vanaf l januari 1999 opereert Acordis als een zelfstandige onderneming. Het bestuur van Acordis, dat vooruitlopend op de voorgenomen afsplitsing is benoemd, handelt in overeenstemming met de afgesproken regels en procedures van Akzo Nobel onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van Akzo Nobel.

Raad van Bestuur Mr. F: B. Blaisse Voorzitter P. Shanley Chief Financial Officer [CFO) P.L. Rogers Plv. Voorzitter en verantwoordelijk voor de Industrial Group, bestaande uit Acetate, Aramid Products, Fine Chemicals, Industrial Fibers, Membrana en Nonwovens P. Wack* Verantwoordelijk voor de Textileactiviteiten Acrylic Fibers, Viscose Filament (Enka), Polyenka, Sympatex, Enka tecnica en de overzeese textielondernemingen

RDIS

Raad van Commissarissen D. T. Wilkinson*

Verantwoordelijk voor de Textile-activiteiten Acetate Filament (Novaceta), Cellulosic Fibers (Viscose Staple en Tencel) en Speciality Fibers Dr. E. Molenaar Verantwoordelijk voor Research & Technology, Engineering, en Health, Safety and Environment ') De heren Wack en Wilkinson zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de Textile Croup.

C.A. Campbell

Voorzitter Dr. E W. Fröhlich (Plv. Voorzitter en CF0 van Akzo Nobel) J. den Hoed RA (ex-CF0 van Akzo Nobel)

ACDRDIS P R O D U C T E N E N M A R K T E N (Alle vermelde marktpositieszijn gebaseerd op schattingen van het management.)

Productcategorieën

Polyester-, nylon-, viscose-,

.

acetaatfilament; aramide- en koolstofvezels; lyocell; acrylvezel en -tow; speciale vezels; nonwovens; membranen

.

Belangrijke producten en toepassingen

Marktpositie

Industriële vezels voor versterking van

Wereldleider in viscose industriële garens,

autobanden en transportbanden, airbags,

een van de weinige topproducenten van

veiligheidsgordels, netten, etc.

polyester en polyamide 6.6

Aramidevezels voor versterking van

Een van de twee wereldproducenten

optische vezelkabels, transmissieriemen, remvoeringen, ballistische toepassingen,

Omzet o p jaarbasis* in

banden en industriële composieten

1998 NLG 5,6 miljard. Koolstofvezels voor versterking van

Wereldleider in industriële toepassingen

industriële en vrijetijdsproducten ENKAS viscosefilament voor bovenkleding

Wereldleider in viscosefilamentgaren van

en voeringstoffen

hoge kwaliteit

Sympatexo wind- en waterbestendige

Een van de twee producenten van

ademende membranen voor kleding en

ademende membranen ter wereld

schoenen Viscosevezel voor bovenkleding,

Een van de top twee in Europa en van de

gordijnstoffen en medischelhygiënische

top drie in de wereld, met een leidende

toepassingen

positie in de VS

Lyocellvezel voor bovenkleding, lingerie,

Wereldwijd leidende positie met Tencel@

industriële toepassingen en nonwovens Acryl voor tricotartikelen, gordijnstoffen en

Een van de top twee in Europa en van de

industriële toepassingen

t o drie ~ in de wereld

Acetaatgarens voor geweven- en

Leider in Europa en een van de top twee in

tricotstoffen voor kleding en gordijnen

de wereld

Speciale gelvormenae vezels voor moaerne

Zeer sterke tot leidende posities in

wondverzorging; superabsorberende vezels

wereldmarkten

voor kabelomwikkeling en vele andere toepassingen Celluloseacetaatvlok en tow voor

Sterke posities; leidende producent ter

sigarettenfilters; cellulosediacetaatfolie voor

wereld van cellulosediacetaatfolie

verpakkingen en plakband Vliezen voor versterking in autotapijten,

Een van de drie topproducenten van vlies-

vloerbedekking en dakbedekking, en voor

materiaal voor versterking; leidend in

wegen, luchthavens, stortplaatsen, etc.

geosynthetische materialen

Membranen voor dialyse, oxygenatie en

Wereldwijd leidende onafhankelijke

microfiltratie

leverancier


B u s i n e s s u n i t - o m z e t 1998

N e t t o - o m z e t 1998 o p j a a r b a s i s *

op j a a r b a s i s * ( N L G 5 , 6 m i l j a r d )

n a a r l a n d van herkomst Nederland

Industrial Fibers

I

Textile Fibers

2

8

Aramid Products

3

8 Verenigd Koninkrijk

Nonwovens

4

0

Membrana

5

VS en Canada

Forrner Courtaulds:

6

Brazilië

Duitsland overige Europese landen

Viscose Staple Tencel and Speciality Fibers Acrylic Fibers Novaceta Acetate Chernicals


O M Z E T E N RESULTAAT

pro forma * in NLG mln

1998

netto-omzet

1997

1998

De integratie van de vezelactiviteiten van Akzo Nobel en het voormalige Courtaulds (vanaf juli 1998 in de consolidatie opgenomen) maakt goede vorderingen. Vanaf 1 januari 1999 opereert Acordis als een zelfstandige onderneming. Voorbereidingen voor afsplitsing worden getroffen.

4.291


141

afschrijvingen

295

bruto cash flow

In 1998 steeg de omzet van Acordis met 21 % t o t NLG 4,3 miljard, inclusief een bijdrage van NLG 1 ,O miljard van de voormalige Courtauldsactiviteiten. Zonder deze bijdrage, daalde de omzet met 6% door desinvesteringen. De afzet en de gemiddelde verkoopprijzen bleven op het niveau van het voorgaande jaar, terwijl koersverschillen eveneens geen effect hadden. Het bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten van Acordis nam toe tot NLG 141 mln (1 997: NLG 93 mln).

investeringen in materiële vaste activa RhD-uitgaven geïnvesteerd vermogen per einde van het jaar kengetallen

bedrijfsresultaat*

*

in procenten van: -

De stijging van het resultaat was voornamelijk t e danken aan de verbeterde gang van zaken bij Industrial Fibers en Textile Fibers alsmede aan de bijdrage van de voormalige Courtaulds-activiteiten. Een hoge bezettingsgraad, kostenbesparingen en stijging van de productiviteit deden de resultaten van Industrial Fibers aanzienlijk stijgen.

netto-omzet

geïnvesteerd vermogen

netto-omzetlgeïnvesteerd vermogen investeringen in materiële vaste activalafschrijvingen

* De pro forma cijfers zijn exclusief alle effecten van de Courtaulds-

aantal medewerkers per einde van het jaar

acquisitie.

12.800

13.300 * * vóór incidentele resultaten



Textile Fibers realiseerde een ommekeer van de resultaten bij Viscose Filament, na het zeer teleurstellende vorige jaar, terwijl ook de gang van zaken bij Nonwovens verbeterde. De resultaten van Aramid Products hadden t e lijden onder de crisis in Azië. Ook Membrana bleef iets athter bij het voorgaande jaar door introductiekosten van nieuwe producten. Over het geheel genomen lag het resultaat van Viscose Staple op hetzelfde niveau als in 1997. Bij Tencela stonden de resultaten onder druk door overcapaciteit. Inmiddels is besloten de productie van Tencela t e concentreren in de nieuwe fabriek in Grimsby (Verenigd Koninkrijk) en het oorspronkelijke bedrijf in Mobile (Alabama) voorlopig stil t e leggen. De marges van Acrylic Fibers werden nadelig beïnvloed door een scherpe daling van de prijzen in de tweede helft van 1998. De resultaten van Acetate Chemicals waren lager dan in 1997 door toegenomen concurrentie. De marge als percentage van de omzet bedroeg 3,3% en de rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen 4,5%, vergeleken met Acordis' streefcijfers voor de lange termijn van respectievelijk 8% en 12%. Het aandeel van Acordis in het resultaat van de nietgeconsolideerde deelnemingen was NLG 8 mln, afgezien van de incidentele afwaardering van het belang van NLG 49 mln in Enka de Colombia. In 1997 was het resultaat NLG 10 mln negatief.

ALGEMEEN OVERZICHT

M e t een breed spectrum aan vezels, op vezels gebaseerde materialen en andere producten en diensten is Acordis actief op een groot aantal verschillende markten in zowel de industriële als de textiele sector. In de meeste van deze markten is Acordis nummer één of nummer twee. De activiteiten van Akzo Nobel en het voormalige Courtaulds vullen elkaar in belangrijke mate aan, waardoor Acordis thans de grootste producent ter wereld is van op cellulose gebaseerde vezels. Aangezien ook de technologieën en markten goed op elkaar aansluiten, verwachten wij dat de combinatie synergievoordelen zal opleveren. Acordis streeft ernaar een maximale cash flow t e genereren uit de traditionele producten en heeft de volgende strategie geformuleerd: concentratie op industriële eindgebruikers, textielspecialiteiten en medische toepassingen innovatie van producten en activiteiten investering in attractieve markten vergroting van de voorsprong op de concurrenten aanzet tot en actieve deelname aan de herstructurering van de chemische vezelindustrie. De noodzaak t o t consolidatie en rationalisatie van de mondiale vezelindustrie is door de crisis in Azië vergroot. Acordis is bij uitstek geschikt om initiatieven t e nemen t o t en actief deel t e nemen aan de herstructurering van de bedrijfstak. Het managen en motiveren van medewerkers zijn kritische succesfactoren. Daarom is het van groot belang dat men bereid is verantwoordelijkheid t e nemen en daarover rekenschap af t e leggen en dat men in staat is met veranderingen om t e gaan en veranderingsprocessen t e sturen.

Acordis klaar voor de start

De belangrijkste gebeurtenissen van het jaar waren de overname van Courtaulds en vervolgens de samenvoeging van de voormalige Courtauldsvezelactiviteiten met die van Akzo Nobel in de nieuwe onderneming Acordis. Acordis opereert als een onafhankelijke onderneming, die uiteindelijk van Akzo Nobel zal worden afgesplitst. Acordis is dan de grootste onafhankelijke vezelproducent ter wereld. De doelstelling van Acordis is wereldwijd de leidende leverancier t e zijn van vezels, op vezels gebaseerde materialen en andere producten die toegevoegde waarde creëren.

Ontwikkelingen bij de business units INDUSTRIAL FIBERS Omzet NLG 1.470 mln (1997: NLG 1.570 mln)

Weerstand tegen Aziatische griep

Industrial Fibers wist de sterke marktposities in Europa te behouden en behaalde een hoge bezettingsgraad. Kostenbesparingen,lagere grondstofkosten en het voortdurende streven naar productiviteitsverhoging hadden een gunstige invloed op de resultaten.

De vraag naar polyester in West-Europa bereikte het recordniveau van 1997 en voor bandengarens werd wederom een afzetgroei van 20% gerealiseerd. Goedkeuringsprocedures van afnemers en hoge kwaliteitseisen voor bandengarens en bepaalde toepassingen van technische garens waaraan door producenten in Azië in het algemeen niet kan worden voldaan, alsmede innovatieve marketing, hebben geleid tot een win-winsituatie voor zowel Industrial Fibers als de afnemers van garens voor technische toepassingen. Hierdoor waren wij in staat ons te weer te stellen tegen goedkope importen uit Azië. Niettemin dreigen deze importen de Europese markt op de middellange termijn te verstoren. Mede door hogere productie-efficiency, die dankzij geavanceerde nieuwe apparatuur in Scottsboro (Alabama) en bij Cobafi (Brazilië) kon worden verkregen, begon onze strategie van internationalisering op het gebied van polyesterbandengarens rendement op te leveren. Met onze sterke positie in Europa en onze unieke toepassingskennis als basis wordt hard gewerkt aan verdere wereldwijde expansie voor technische polyestergarens. De internationalisering van de activiteiten op het gebied van polyamide-airbaggarens maakt grote vorderingen, mede dankzij de sterke octrooipositie en het wereldwijde netwerk van klanten. De markt ontwikkelt zich zeer bevredigend en vertoont groeicijfers van meer dan 10%, voornamelijk door het gestegen aantal geïnstalleerde traditionele airbags per voertuig en door nieuwe toepassingen zoals airbags ter bescherming tegen zijdelingse aanrijdingen. Industrial Fibers is wereldwijd vertegenwoordigd met leidende posities in Europa, lokale productie in de belangrijke NAFTA-markt en strategische samenwerkingsverbanden in Oost-Azië Rayonbandengarens (Cordenkaa) profiteerden van aanhoudende groei in het topsegment van de bandenmarkt. In Obernburg (Duitsland) werd de capaciteit van de grootste, modernste en meest efficiënte fabriek voor rayonbandengarens ter wereld volledig benut en vertoonden de resultaten een bevredigende ontwikkeling. Door de introductie van met rayon versterkte 'extended mobility'-banden heeft dit product goede vooruitzichten.

TEXTILE FIBERS Omzet NLG 990 mln (1997: NLG 1.090 mln)

Tij gekeerd voor viscose

De recent gevormde Enka-unit (viscosefilamentgaren) realiseerde een ommekeer in de resultaten na een teleurstellend 1997. De resultaten vertoonden een aanzienlijke verbetering, mede dankzij de verplaatsing van de textiele nabewerking naar Gorzów in Polen. Een grondige doorlichting van alle interne bedrijfsprocessen heeft geleid tot belangrijke productiviteitsverbeteringen. Een aanzienlijke stijging van de resultaten werd tevens bereikt door de geïntensiveerde verkoop- en marketingactiviteiten in meer aantrekkelijke marktsegmenten in combinatie met prijsaanpassing. Enka wist zich wederom duidelijk als wereldleider in viscosefilamentgarens van hoge kwaliteit te profileren. Sympatex Technologies werd geconfronteerd met een teleurstellende ontwikkeling van de markt. De hoge afzet in 1997 had geleid tot een overvolle textielpijplijn. Ook de zachte winter heeft bijgedragen tot een lagere afzet van Sympatexa-producten in 1998. Ondanks deze tijdelijke teruggang blijft onze strategie gericht op groei in nieuwe marktsegmenten en geografische gebieden. Onder de merknaam Duretaa is een nieuw assortiment bedhoezen voor allergiepatiënten geïntroduceerd. Enka tecnica, de leidende producent van spinaoppen en componenten voor de chemische vezel- en textielindustrie, behaalde weer bevredigende resultaten, alhoewel de crisis in Azië een aanzienlijke daling veroorzaakte van het aantal orders van OEMproducenten. Polyenka in Brazilië had te lijden van het zeer lage internationale prijsniveau voor polyesterfilamentgaren. Momenteel worden herstructureringsmaatregelen genomen om het marktaandeel van speciale producten te vergroten. Alle niet-geconsolideerde maatschappijen hadden te lijden van de wereldwijde overcapaciteit in polyesterfilamentgarens en de lage prijzen. In Ecuador slaagde Enkador erin haar positie te handhaven. Enka de Colombia heeft een belangrijk herstructureringsprogramma doorgevoerd, hetgeen geleid heeft tot significante kostenbesparingen. In India heeft Century Enka de nieuwe spinsectie in Mahad succesvol

opgestart, terwijl toegenomen verkopen hebben geleid tot een vrijwel volledige benutting van de capaciteit van de fabriek in Rajashree. De resultaten zijn nog niet bevredigend, maar de onderneming is op de goede weg.

ARAMID PRODUCTS Omzet NLG 400 mln ( 1 99 7: NLG 450 mln)

Goede basis voor groei De omzet en het resultaat van Aramid Products waren lager dan in het uitstekende jaar 1997. De voornaamste oorzaken waren de crisis in Azië, de malaise in de Japanse autoindustrie, de zwakke yen en de problemen in de elektronische (chips-)industrie. De vooruitzichten op lange en middellange termijn voor de aramide- en koolstofvezelmarkten blijven echter positief. Gedurende het verslagjaar zijn veel nieuwe Twaronatoepassingen dicht bij het stadium van commercialisering gekomen. Bijzonder goede vorderingen zijn gemaakt in de transportsector, waar de versterking van 'extended mobility'-banden hoge verwachtingen wekt. Een herziening van een eerdere interpretatie van de Amerikaanse wetgeving maakt het ons mogelijk Twarono te leveren voor de militaire markt in de Verenigde Staten. De afzet van Twarono voor toepassingen zoals versterking van optische vezelkabels, speciale slangen en V-riemen was hoger, terwijl de afzet voor ballistische toepassingen afnam, voornamelijk door de crisis in Azië. Door de economische onrust in Azië en met name de problemen in de elektronische (chips-)industrie had Fortafil Fibers Inc., onze onderneming voor koolstofvezels in de Verenigde Staten, een moeilijk jaar na een zeer succesvol 1997. Aanzienlijke capaciteitsuitbreidingen door Fortafil en door concurrenten brachten een verandering in de marktsituatie teweeg en veroorzaakten een druk op de prijzen. Fortafil heeft de capaciteit uitgebreid met 1.360 ton tot 3.500 ton.

NONWOVENS Omzet NLG 290 mln ( 1 9 9 7: NLG 290 mln)

Marktposities versterkt, winstgevendheid verbeterd De klantgerichte benadering van Industrial Nonwovens en aanzienlijke kostenbesparingen hebben geleid tot een verdere toename van het resultaat in 1998. Als een van de leidende leveranciers van hoogwaardige producten blijven wij onze R&D-inspanningen richten op ondersteuning van toepassingen en innovatieve technologie, waarbij wij ernaar streven om de producent met de laagste kosten te worden. Overeenkomstig onze strategie van internationale expansie hebben wij onze verkoopstaf uitgebreid in Asia-Pacific, de Verenigde Staten en Europa. In OostAzië heeft Colbacko (dragermateriaal voor tapijt en dakbedekking) het als specialiteit redelijk gedaan. In de Verenigde Staten en in Europa is de winstgevendheid aanzienliik toegenomen. De geosynthetische producten hadden een moeilijk jaar vanwege de economische crisis in Asia-Pacific. In belangrijke landen in deze regio moesten infrastructurele projecten uitgesteld of zelfs gestopt worden. In Europa en in Noord- en Zuid-Amerika daarentegen namen de activiteiten bijna volgens plan toe. Een verdere autonome groei kan worden verwacht door de verbreding van het productenpakket.

MEMBRANA Omzet NLG 2 10 mln ( 1 9 9 7: NLG 200 mln)

Verbeterde concurrentiekracht Membrana is de grootste producent en leverancier ter wereld van membranen voor medische en technische toepassingen. Belangrijke medische toepassingen zijn hemodialyse (bloedzuivering) en oxygenatie (zuurstofvoorziening). Deze medische sectoren vertonen een gemiddelde tot snelle groei met een constante druk op prijzen. Membrana gaat door met het introduceren van nieuwe producten om te voldoen aan de veranderende vraag in de markt. De business unit is begonnen met een drastische herstructurering van de organisatie, die zal leiden tot een belangrijke verbetering van de efficiency en winstgevendheid.


Voor onze grootste sector - hemodialyse - hebben wij een synthetisch membraan met superieure eigenschappen geïntroduceerd, waardoor Membrana de enige leverancier ter wereld zal zijn van cellulose- en synthetische membranen voor iedere gewenste behandeling. Door innovaties en efficiënte productie van deze membranen denken wij de 'preferred supplier' te blijven voor de sectoren dialyse en hartbewaking. In 1998 hebben wij goede vorderingen gemaakt met het realiseren van onze streefcijfers.

Over het algemeen genomen was het resultaat in 1998 gelijk aan dat van het voorgaande jaar. Tegenover een aanzienlijke verbetering in Europa stond een achteruitgang in de Verenigde Staten. In Europa werden weer positieve resultaten behaald, terwijl de omzet van speciale en niet-textiele producten steeg. In NoordAmerika nam het resultaat af. De vraag voor industriële toepassingen bleef stabiel, maar die voor textiel vertoonde een scherpe daling.

Membrana is ook bezig een marktpositie op te bouwen in technische membranen. Hierbij richten we ons op toepassingen met een meer dan gemiddelde groei, waar onze producten en know-how op het gebied van toepassingen een toegevoegde waarde kunnen opleveren

TENCEL EN SPECIALITY FIBERS Omzet op jaarbasis NLG 180 mln ( 1 997: NLG 190 mln)

VOORMALIGE COURTAULDS-ACTIVITEITEN De volgende paragrafen betreffen voormalige activiteiten van Courtaulds die sinds juli 1998 zijn gecombineerd met Akzo Nobels vezelactiviteiten en in de consolidatie zijn opgenomen. Voor een beter inzicht zijn de omzetcijfers op jaarbasis vermeld.

VISCOSE STAPLE Omzet op jaarbasis NLG 580 mln [ l 99 7: NLG 630 mln)

Europa beter, Verenigde Staten nog zwak

Acordis produceert viscosevezel op drie locaties: de Verenigde Staten, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Niet-textiele toepassingen, voornamelijk hoogabsorberende producten voor medische en hygienische toepassingen, maken ongeveer een derde van de omzet uit. De omzet in textiele producten is min of meer gelijkelijk verdeeld over kleding en huishoudtextiel. In de laatste twee jaar zijn de omstandigheden voor viscose moeilijker geworden door een cyclische vermindering van de vraag naar textiel, gekoppeld aan concurrentie van andere vezels en overcapaciteit. Enig herstel deed zich voor in Europa, maar de markt in de Verenigde Staten staat onder toenemende druk door importen van textiel en kleding uit Azië.

Zeer grote mogelijkheden

Tencela werd in 1992 geïntroduceerd als de eerste lyocellvezel ter wereld. Aanvankelijk werd de vezel alleen geproduceerd in de Verenigde Staten. Tencel@ werd ontwikkeld als een modieuze kledingvezel voor het topsegment van de markt vanwege de unieke combinatie van hoge absorptie, sterkte en esthetische eigenschappen. De vezel wordt vervaardigd volgens een milieuvriendelijk proces. De vraag naar denim- en velourstoepassingen vertoonde een snelle groei. Ook in Azië was er een grote vraag. Door veranderingen in de mode en de economische crisis in Azië vlakte de groei af. Aangezien echter Tencela steeds meer toegepast wordt in textielproducten, is de basis voor een hervatting van de groei gelegd. De eerste productiefaciliteit in Europa werd tegen het einde van 1998 in gebruik genomen. Een nieuwe variant van Tencela, A1 00, kan hier geproduceerd worden. TencelaA100 heeft bijzondere eigenschappen die de kansen voor Tencela verder vergroten. Door de hoge kosten verbonden met R&D, marketing en de inbedrijfstelling van nieuwe productiefaciliteiten, samen met een stagnerende groei, heeft Tencel@in het verslagjaar verlies geleden. De kosten worden zorgvuldig bewaakt om te zorgen voor een goed evenwicht tussen uitgaven en verdere groei. Met Speciality Fibers zijn wij actief op de markt voor medische en hoog-absorberende producten. De omzet groeit snel en de marges zijn goed.

ACRYLIC FIBERS Omzet op jaarbasis NLG 640 mln (1997: NLG 740 mln)

Innovatie helpt bij tegenwind

Acrylic Fibers produceert acrylvezels in Spanje, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De textielindustrie neemt het grootste gedeelte van de omzet voor haar rekening, maar industriële toepassingen zoals uitgangsmateriaal voor koolstofvezel in de vliegtuigindustrie, sportartikelen en productversterking in het algemeen vertonen een sterke groei. Amicora, een nieuwe vezel met ingebouwde antibacteriële eigenschappen voor verhoogd persoonlijk comfort en hygiëne, is in de markt goed ontvangen. De Europese producenten van acrylvezels exporteren ongeveer 50% van hun capaciteit en zijn daarom gevoelig voor veranderingen in de vraag, vooral in Azië. In de tweede helft van 1998 zijn de prijzen scherp gedaald, waardoor de marges duidelijk zijn aangetast. In verband met deze problemen worden de kosten verminderd door productiviteitsverbeteringen, terwijl de R&D-inspanningen om het aandeel van hoogwaardige en industriële producten te verhogen onverminderd worden voortgezet.

NOVACETA Omzet op jaarbasis NLG 360 mln (19 9 7: NLG 370 mln)

Marktleider in deelmarkten

Novaceta, een joint venture met Snia Fibre, heeft vijf fabrieken in het Verenigd Koninkrijk en Italië en is gespecialiseerd in de productie van acetaatfilamentgarens voor japonstoffen, voeringstoffen en lingerie. Het bedrijf is in zijn sector marktleider in Europa en heeft een goede positie opgebouwd in specifieke segmenten van de Europese filamentgarenmarkt.

Gedurende de eerste helft van 1998 is de markt iri Europa redelijk op peil gebleven. In de tweede helft echter liep de vraag naar garen terug door verminderde export van textiel uit Europa. Hierdoor vertoonde de omzet en het resultaat over het gehele jaar gezien een geringe daling.

ACETATE CHEMICALS Omzet op jaarbasis NLG 5 0 0 mln (1 9 9 7: NLG 550 mln)

Investering gericht op productiviteitsgroei

Acordis Acetate Chemicals heeft drie bedrijven in het Verenigd Koninkrijk en produceert acetaatvlokken, acetaatkunststoffen en filtertow voor verpakkingen, fotografische doeleinden en de sigarettenindustrie. Andere producten zijn alifatische esters en aromatische stoffen. Het zwavelkoolstofbedrijf in Stretford in het Verenigd Koninkrijk werd aan het einde van het verslagjaar gesloten. Aangezien een behoorlijk deel van de productie wordt geëxporteerd vanuit het Verenigd Koninkrijk, hebben het sterke Britse pond, de toegenomen concurrentie op de Europese filtertowmarkt en prijsdruk in Azië een nadelige invloed gehad op de gang van zaken in 1998 Zowel de omzet als het resultaat zijn afgenomen. De daling van de resultaten voor acetaat werd gedeeltelijk gecompenseerd door een voortgezette groei voor fijnchemicaliën, kostenbesparende maatregelen en de gunstige invloed van het sterke pond op de grondstofprijzen. Verder zullen de kosten en de kwaliteit gunstig worden beïnvloed door de inbedrijfstelling van een nieuwe productiefaciliteit voor acetaatvlokken in oktober 1998. De productiviteit zal verdubbelen waardoor een verbeterde kostenstructuur voor de toekomst wordt verkregen.

N e t t o - o m z e t 1998 o p j a a r b a s i s * ( N L G 30,O m i l j a r d ) by o r i g i n

Aantal medewerkers u l t i m o 1998 (85.9001 1

by destination

The Netherlands Gerrnany Sweden United Kingdom Other European countries USA and Canada Latin America Asia

1

I I 3l

o/a

Other regions 19

Other regions

8

Asia Latin America

z 6 8

USA and Canada

5

Other European countries

The Netherlands

GEOGRAFISCHE INFORMATIE netto-omzet

in NLG mln

investeringen in

naar

netto-omzet

bedrijfs-

geïnvesteerd

materiële

bestemming

naar herkomst

resultaat*

vermogen, ultimo

vaste activa

1998

1997

1998 -

P

1997

l998

1997

1998

P P

1997

1998

1997

P P

Nederland Duitsland Zweden Verenigd Koninkrijk overige Europese landen VSenCanada Latijns-Amerika Azië overige landen totaal

27.507

24.052

27.507 24.052

2,737

2.471

14.823

18.610

1.805

1.41 2


Beperkte exposure in opkomende markten Met de acquisitie van Courtaulds hebben we onze aanwezigheid in Azië vergroot, met name voor Coatings, hoewel de schaal van onze activiteiten in deze opkomende markten nog beperkt is. Wij zullen ons beleid van voorzichtige expansie in Azië voortzetten. Door ae overname van Courtaulds hebben wij OOK onze positie in het Verenigde Koninkrijk, de Verenigde Staten, Duitsland, Italië, Spanje en Latijns-Amerika versterkt. In Nederland was het resultaat bij Chemicals en Coatings hoger. In Duitsland deden Pharma en Acordis het beter. De lagere resultaten in Zweden werden veroorzaakt door Chemicals. In het Verenigd Koninkrijk werd een hoger resultaat voor Coatings ten dele tenietgedaan door een lagere bijdrage van Pharma. b


N i e t - g e c o n s o l i d e e r d e d e e l n e m i n g e n ( o p 100°/o-basis]

i n NLG mln

netto-omzet

geïnvesteerd

aantal medewerkers

naar herkomst

vermogen, ultimo

ultimo

1998

1997

1997

1998

1998

---

3.400 630

4.010

1.900

1.900

2.100

Noord-Amerika

510

420

370

400

Latijns-Amerika

190

620

190

620

500

overige werelddelen

1.040

1.1 10

770

800

4.300

totaal

5.260

6.250

3.280

3.690

7.300

Europa

L A N D E N M E T GECONSOLIDEERDE E N NIET-GECONSOLIDEERDE D E E L N E M I N G E N

per 31 december 1998 Pharma Chemicals 0 Acordis Overige*

c

Verenigde Staten

Nederland

..o00

Duitsland

o.

O

Zweden

0.0

c

Oostenrijk

0 0 0

Latijns-Amerika

België

0 0 0 0 O

Brazilië

Kroatië Cyprus Tsjechië

0 0

Denemarken

0.0

c

Estland Finland

0

Frankrijk

..0.0

Griekenland

0.0

Hongarije

0 .

Canada

O 0

0.0

0.0

Chili

0

Colombia

0 0 0 0

Ecuador

0

a

Nederlandse Antillen

9

a

Australië

C

India

0.0.

Indonesie

0.0

0

C

Libanon

Polen

o.

Maleisië

Portugal

0 0 0

Pakistan

Rusland

0.0

Servië

0

c

Filippijnen Saoedi-Arabië

0 00.

d

0

0 O

0

Nieuw-Zeeland

West-Samoa Cambodja

0.0

0

Litouwen

o

Fiii Papoea Nieuw Guinea

0.0

0

O

Oekraine Verenigd Koninkrijk

..O

Tunisië

a

China

Turkije

0

Zuid-Afrika

0

Mexico

0

Zwitserland

Nigeria

O

.

Letland Luxemburg

.

a

o

Azië

c

0

Marokko 0 0 .

O

o...

Algerije Egypte

Argentinië

Bangladesh

Noorwegen

O

Ivoorkust

Venezuela

O

Ierland Italië

Afrika

Noord-Amerika

Europa

Coatings

O

a 0 0 0 9

Sineaoore

0.0

O

Zuid-Korea

0.0

O

Taiwan

0.0

Thailand

0.0

Verenigde Arabische Emiraten Vietnam

0 0 0

'onder meer landenorganisaties


JAARREKENING

G r o n d s l a g e n v o o r d e o p s t e l l i n g van d e g e c o n s o l i d e e r d e j a a r r e k e n i n g

Consolidatie

K o e r s e n van b e l a n g r i j k e v r e e m d e v a l u t a

Geconsolideerd worden Akzo Nobel N.V. en haar groepsmaatschappijen; groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin Akzo Nobel N.V. direct enlof indirect beslissende zeggenschap heeft.

gebruikte koersen ten behoeve van balans en winsten verliesrekening zijn:

Van de geconsolideerde maatschappijen worden de activa, de passiva en de resultaten voor 100% opgenomen. Het aandeel van derden in het concernvermogen en in het concernresultaat wordt afzonderlijk vermeld. Resultaten uit transacties tussen geconsolideerde maatschappijen worden geëlimineerd.

De voornaamste tegenover de Nederlandse gulden (NLG)

winsten balans 1998

verliesrekening 1997

1998*

1997*

USD

1,89

2,02

1,99

1,95

DEM

1,13

1,13

1,13

1,13

SEK

0,23

0.26

0,25

0,26

Waarderingsmethode

GBP

3,13

3,34

3,29

3,21

De grondslagen toegepast voor de waardering en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op aanschaífingskosten.

Gemiddelde koersen

O m r e k e n i n g van v r e e m d e v a l u t a

van a c t i v a e n passiva

In de balans worden bedragen in vreemde valuta herleid tot bedragen in guldens tegen de per einde van het jaar geldende wisselkoersen. Voor zover echter valutadekkingsovereenkomsten zijn aangegaan, vindt herleiding plaats tegen de in die overeenkomsten opgenomen koersen. Het verantwoorden van koersverschillen op anticiperende valutadekkingsovereenkomsten, aangegaan voor

Immateriele vaste activa Betaalde goodwill wordt rechtstreeks ten laste van het vermogen gebracht. Overige immateriële vaste activa worden, voor zover separaat van derden verworven, geactiveerd en volgens de lineaire methode afgeschreven op basis van de geschatte

Grondslagen voor d e waardering

verplichtingen uit hoofde van nog lopende verkoop- en inkoopcontracten, wordt uitgesteld totdat de betreffende contracten zijn afgewikkeld. Tot die tijd worden de betreffende koersverschillen als transitorische post in de balans opgenomen. Omrekening van winsten verliesrekeningen in vreemde valuta tot bedragen in Nederlandse guldens vindt plaats tegen gemiddelde koersen.

economische levensduur, die in het merendeel van de gevallen 10 tot 1 5 jaar bedraagt. Voorbereidings- en aanloopkosten van grote investeringsprojecten worden geactiveerd en na de ingebruikstelling van de betrokken fabrieken volgens de lineaire methode afgeschreven op basis van de geschatte economische

Koersverschillen komen ten gunste of ten laste van het resultaat, met uitzondering van koersverschillen die ontstaan bij omrekening in guldens van het eigen vermogen van deelnemingen buiten Nederland en de interconcernleningen aan deze deelnemingen; deze koersverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het concern-

Materiële vaste activa

vermogen gebracht. Alvorens de jaarrekeningen van deelnemingen gevestigd in hyperinflatielanden in de consolidatie worden betrokken, worden deze aangepast voor de invloed van prijswijzigingen.

levensduur.

Materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschaffingskosten verminderd met afschrijvingen. De aanschaffingskosten zijn inclusief de financieringskosten van investeringsprojecten tijdens de bouwperiode. Investeringssubsidies worden op de materiële vaste activa in mindering gebracht. De afschrijvingen worden berekend volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur, die in het merendeel van de gevallen voor bedrijfsgebouwen 20 tot 30 jaar en voor machines en installaties 10 jaar bedraagt. Indien de bedrijfswaarde duurzaam lager is dan de aldus berekende boekwaarde, vinden afwaarderingen plaats.

Financiële vaste activa

Grondslagen voor d e bepaling van het resultaat

Niet-geconsolideerde deelnemingen worden gewaardeerd op het Akzo Nobel-aandeel in het eigen vermogen. Bij de bepaling van het eigen vermogen worden zo veel mogelijk

De bepaling van het resultaat hangt ten nauwste samen met de waardering van activa en passiva. Daarbij worden de volgende specifieke grondslagen voor de resultatenrekening in aanmerking genomen:

de waarderingsgrondslagen van Akzo Nobel gehanteerd. Leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. De overige financiële vaste activa worden tegen nominale waarde c.q. aanschaffingskosten of lagere marktwaarde

-

onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit verkoop en levering van goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen;

-

de kostprijs van de omzet omvat de productiekosten van de verkochte en geleverde goederen en diensten en de eventuele afwaarderingen van voorraden tot lagere netto-opbrengstwaarde. Tot de productiekosten behoren onder meer: - de kosten van grond- en hulpstoffen, energie en overige

gewaardeerd. Voorraden

Voorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs of nettoopbrengstwaarde, indien deze lager is. De kostprijs, zijnde het totaal van de productiekosten rekening houdend met het stadium van bewerking, wordt vastgesteld met gebruikmaking van de fifo-methode. Voor incourante voorraden worden voorzieningen getroffen.

materialen;

- de afschrijvingen en het onderhoud van de productiemiddelen;

Vorderingen

Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen.

- de salarissen, lonen en sociale lasten van de bij de productie betrokken medewerkers;

- rente op valuta- en renteswaps is in de winsten verliesLiquide middelen

Liquide middelen worden opgenomen tegen nominale waarde, met uitzondering van verhandelbare onderhandse leningen en effecten, welke worden gewaardeerd tegen aanschaffingskosten of lagere marktwaarde. Voorzieningen

Voorzieningen worden tegen nominale waarde berekend, met uitzondering van voorzieningen voor pensioenen soortgelijke verplichtingen, welke in beginsel zijn gebaseerd op actuariële berekeningen. De voorzieningen voor latente belastingverplichtingen zijn gebaseerd op tijdelijke verschillen tussen boekwaarden en fiscale waarden van activa en passiva, waarbij actuele tarieven worden gehanteerd. Bij de bepaling van deze voorzieningen wordt tevens rekening gehouden met nietverrekenbare uitdelingsbelastingen, voor zover winsten uit deelnemingen naar verwachting tot uitkering zullen komen. Voorzieningen voor milieukosten worden getroffen wanneer het waarschijnlijk is dat een verplichting is ontstaan en het bedrag naar redelijkheid kan worden geschat. L a n g - en k o r t l o p e n d e schulden

Lang- en kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

rekening opgenomen onder financieringslasten;

- de belastingen op de resultaten omvatten zowel de op korte termijn te verrekenen belastingen als de latente belastingen. Op winsten worden geen belastingen in mindering gebracht, indien en voor zover compensatie van deze winsten met in voorgaande jaren geleden verliezen mogelijk is. Op verliezen worden belastingen in mindering gebracht, indien en voor zover compensatie met in voorgaande jaren ten laste van de winsten gebrachte belastingen zeker is;

- het resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen omvat het Akzo Nobel-aandeel in de resultaten van deze deelnemingen en de interest op aan deze deelnemingen verstrekte leningen, rekening houdend met de daarop betrekking hebbende belastingen. Nettoresultaat per aandeel

Het nettoresultaat per aandeel wordt berekend door het nettoresultaat te delen door het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen in het boekjaar. Het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen was 285.296.603 in 1998 en 284.961.264 in 1997.

Geconsolideerde winsten verliesrekening

1998

in NLG mln NOOT

Netto-omzet

kostprijs van de omzet Bruto-omzetresultaat

verkoopkosten kosten van research en ontwikkeling algemene beheerskosten overige resultaten

Bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten

incidentele resultaten Bedrijfsresultaat, n a incidentele resultaten

financieringslasten B e d r i j f s r e s u l t a a t minus f i n a n c i e r i n g s l a s t e n

belastingen hierover Resultaat geconsolideerde maatschappijen n a belastingen

resultaat niet-geconsolideerdedeelnemingen incidentele afwaardering niet-geconsolideerde deelneming

Concernresultaat

aandeel van derden Nettoresultaat Nettoresultaat exclusief incidentele resultaten

Per aandeel, in NLG:

Nettoresultaat Nettoresultaat exclusief incidentele resultaten toelichting op pagina 72 en 7 3

1997

Geconsolideerde balans NA WINSTBESTEMMING


1998 NOOT

Activa

Vaste a c t i v a

immateriële vaste activa materiële vaste activa financiële vaste activa:

- niet-geconsolideerde deelnemingen - overige financiële vaste activa

Vlottende activa

voorraden vorderingen liquide middelen

Totaal

Passiva

Concernvermogen

eigen vermogen van Akzo Nobel N.V. aandeel van derden

Voorzieningen L a n g l o p e n d e schulden K o r t l o p e n d e schulden

kortlopende leningen kortlopende verplichtingen

Totaal toelichting op pagina 73 t/m 78

1997

Geconsolideerd overzicht van kasstromen

in NLG mln

1997

1998

concernresultaat

1.378

afschrijvingen

1.505

cash flow andere aanpassingen tot kasstroom uit bedrijfsactiviteiten: -

- incidentele afwaarderingen

207

aandeel in de resultaten van niet-geconsolideerde deelnemingen

-116

- ontvangen dividend van niet-geconsolideerde deelnemingen

191

mutaties voorzieningen

21 7 5

-

- overige mutaties mutatie werkkapitaal* Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

investeringen in:

- immateriële vaste activa - materiële vaste activa

-103 -1.41 2

-1 B05

- niet-geconsolideerde deelnemingen acquisities van geconsolideerde deelnemingen* * opbrengst verkochte belangen * *

-6.557

-1 21

632

668

overige mutaties vaste activa

48

-95

-2 1

13

-7.806

Kasstroom aangewend v a a r investeringen

-1.044

-4.967 uitgifte aandelen opname langlopende schulden aflossing langlopende schulden mutaties kortlopende leningen Kasstroom u i t financieringsactiviteiten

betaalde dividenden koersverschil op liquide middelen M u t a t i e liquide middelen

liquide middelen begin boekjaar liquide middelen einde boekjaar toelichting op pagina 78

* voorraden en vorderingen onder aftrek van kortlopende verplichtingen, exclusief dividenden

* * onder aftrek van de liquide middelen van de verworven c.q. verkochte belangen

1.495

Toelichting op de g e c o n s o l i d e e r d e overzichten

ALGEMEEN

De overnamebalans van Courtaulds, inclusief aanpassingen

Alle bedragen luiden in NLG miljoen, tenzij anders vermeld.

tot de nettovermogenswaarde op basis van Akzo Nobelwaarderingsgrondslagen, was als volgt:

Alle gegevens per aandeel, zoals opgenomen in de geconsolideerde overzichten, zijn aangepast om het effect weer te geven van de aandelensplitsing (vier op één) per 1 juli 1998. Deelnemingen Een lijst van deelnemingen, opgesteld conform de artikelen 379 en 41 4 van BW Boek 2,is ten kantore van het Handelsregister te Arnhem gedeponeerd. Mutaties in geconsolideerde belangen Courtaulds-acquisitie

Het openbare bod op alle gewone aandelen van Courtaulds p k (Courtaulds) werd begin juli 1998 onvoorwaardelijk verklaard. Op dat moment bezat Akzo Nobel meer dan 90 procent van alle gewone aandelen. Eind september 1998 heeft Akzo Nobel de uitkoopprocedure afgesloten en volledig zeggenschap verkregen. Courtaulds is vanaf begin juli 1998 geconsolideerd in de Akzo Nobel-venlaggeving. De vezelactiviteiten van Akzo Nobel en die van de voormalige Courtaulds zijn samengebracht in een zelfstandige organisatie,

materiële vaste activa financiële vaste activa voorraden vorderingen liquide middelen totaal activa

2.188 462 864 1.265 266 5.045

eigen vermogen aandeel van derden voorzieningen langlopende schulden

1 .O07 143 556 1.856

kortlopende leningen kortlopende verplichtingen

186 1.297 5.045

totaal passiva

De effecten op de geconsolideerde winsten verliesrekening, inclusief rentelasten op de acquisitiefinanciering, over de periode juli-december 1998 waren:

netto-omzet

2.709

bedrijfsresultaat financieringslasten

l20 -1 78 13 -1 O -55

Acordis genaamd. De verkrijgingsprijs voor alle gewone aandelen Courtaulds bedroeg NLG 6.143mln. De goodwill op deze acquisitie bedroeg NLG 4.81 5 mln en is ten laste gebracht van het eigen vermogen. In december 1998 zijn de Architectural Coatings (VS) en Packaging Coatings-activiteiten overgedragen aan PPG Industries voor een bedrag van NLG 445 mln. De Plastic Packaging-alsmedede Laminate en Aluminium Tubesactiviteiten zijn verkocht voor NLG 208 mln aan een nieuw opgerichte onderneming, gefinancierd met fondsen beheerd door Schroder Ventures. Verscheidene andere belangen, die van geringe betekenis voor de jaarrekening waren, zijn verkocht. Het positieve resultaat op vorengenoemde desinvesteringen van NLG 321 mln is in mindering gearacht op de goodwill van de Courtaulds-acquisitie. Naar verwachting zal de resterende Polymer Products activiteit, Performance Films, op korte termijn worden verkocht. Verder is, ter nakoming van de verplichting jegens de Europese Commissie, een begin gemaakt met de afstoting van de voormalige Courtaulds Aerospace Coatings and Sealants. Realisering van deze twee desinvesteringen zal naar verwachting leiden tot een reductie van de Courtaulds goodwill in 1999.

belastingen aandeel van derden nettoresultaat

Afschrijvingen bedroegen NLG 93 mln. Investeringen in materiële vaste activa waren NLG 205 mln. Het aantal Courtaulds-medewerkers ten tijde van de acquisitie was 16.800. O v e r i g e m u t a t i e s in g e c o n s o l i d e e r d e b e l a n g e n

In maart 1998 heeft Akzo Nobel 61 procent van de uitstaande aandelen in de Turkse coatingsonderneming Marshall Boya ve Vernik Sanayii AS verworven. In de loop van 1998 is door middel van een openbaar bod additioneel 22 procent verkregen. De totale verkrijgingsprijs komt hiermee op NLG 209 mln, inclusief NLG 110 mln voor goodwill. Akzo Nobel heeft in oktober 1998 de resterende 50 procent van de aandelen in de Akcros Chemicals joint venture voor NLG 175 mln (goodwill NLG 98 mln) overgenomen van haar partner Elementis p k .

De activiteiten van de business unit Sak America zijn eind

noot 131

april 1997 overgedragen aan Cargill Inc., Verenigde Staten. De overdrachtsprijs van NLG 600 mln kwam nagenoeg overeen met de boekwaarde van de betreffende bedrijfsonderdelen.

Overige resultaten

Gedurende 1997 en 1998 zijn verscheidene andere belangen gekocht of gedeconsolideerd, die alle van geringe betekenis voor de jaarrekening waren. GECONSOLIDEERDE WINSTE N VERLIESREKENING

royalties opbrengsten uit verkoop van activa koersresultaten overige posten

50

37

15 2 40

-8

1 07

70

18 23

noot 131

Incidentele resultaten noot [ l ]

De incidentele resultaten in 1998 als gevolg van reorganisaties en afwaarderingen waren als volgt:

Netto-omzet 1997

1998

naar activiteiten

Pharrna Coatings Chemicals AcordisIFibers overige activiteiten en onderlinge leveringen

5.120 10.500 7.480 4.291

4.61 5

Corporate R&D Chernicals

- 1 62

Acordis Coatings

-44

8.382 7.575 3.539

l16

-59

27.507

24.052

Gezien de geringe omvang van de overige activiteiten (omzet 1998: NLG 303 mln; 1997: NLG 124 mln), zijn deze met onderlinge leveringen gecombineerd.

-16 -364

De incidentele resultaten in 1997 waren als volgt:

afwikkeling verzekeringsclairn Retsof

Nederland

160

saneringskosten bij: - Chernicals

-57

- Fibers

-56

- Coatings - overige

-32

overige posten

-8

n a a r r e g i o van bestemming

Duitsland Zweden Verenigd Koninkrijk overige Europese landen VSenCanada Latijns-Amerika Azië overige regio's

-142

-1 3 -6

noot [ 4 ]

Financieringslasten

rentebaten en soortgelijke opbrengsten rentelasten en soortgelijke kosten

94 -550 -456

69 -343 -274

De rentelasten zijn verminderd met NLG 27 mln (1997: NLG 3 0 mln] wegens het activeren van de financieringskosten van investeringsprojecten tijdens de bouwperiode.

i o t [S]

Belastingen o p bedrijfsresultaat minus financieringslasten

Salarissen, lonen en sociale lasten

De gemiddelde belastingdruk bedroeg 31 % (1 997: 30%). De belastinglast is met NLG 8 5 mln (1997: NLG 8 5 mln) verminderd als gevolg van compensatie met verliezen uit voorgaande jaren. De belastinglast werd voor een bedrag van NLG 25 mln (1 997: NLG 80 mln) verder verlaagd als

salarissen en lonen

5.768

kosten voor pensioenregelingen

377

overige sociale lasten

1.066

91 3

7.21 1

6.385

gevolg van winsten, die van belasting zijn vrijgesteld. Anderzijds hadden verliezen, waarbij geen compensatie met belastingen op winsten uit eerdere jaren mogelijk was, en

Medewerkers

niet-aftrekbare kosten een verhogend effect van NLG 6 5 mln (1997: NLG 7 5 mln) op de belastinglast.

gemiddeld aantal medewerkers

Ultimo 1998 waren nog mogelijkheden voor verliescompen-

Pharma Coatings

satie beschikbaar tot een bedrag van NLG 1,3 miljard. Hiervan komt NLG 0 , l miljard binnen een termijn van vijf

Chemicals AcordisIFibers

jaar te vervallen. Een bedrag van NLG 0.7 miljard is onbeperkt compensabel.

overige onderdelen

5.146 326

1997

1998 16.200

15.500

28.500

22.900

13.400

13.700 13.700

16.100 4.900

3.700

79.1O0

69.500

85.900

68.900

noot 16)

Niet-geconsolideerde deelnemingen O p het resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen is een belastinglast van NLG 21 mln in mindering gebracht (1 997: NLG 3 0 mln).

aantal medewerkers ultimo

De incidentele afwaardering betreft Akzo Nobels aandeel in Enka de Colombia. GECONSOLIDEERDE

BALANS

noot [8] Immateriële vaste activa

totaal stand p e r 3 1 december 1 9 9 7

aanschafíingskosten akchrijvingen boekwaarde

315 -80 235

mutaties boekwaarde

acquisities investeringen afschrijvingen afwaarderingen wijzigingen valutakoersen totaal van de mutaties

7 103

-48 -2 -4

56

stand p e r 3 1 december 1 9 9 8

aanschafíingskosten akchrijvingen

-1 26

41 7

boekwaarde

291

licenties en rechten van

voorbereidings-

intellectueel eigendom

en aanloopkosten

noot

[c))

M a t e r i ë l e vaste activa bedrijfsgebouwen en -terreinen

totaal

machines en installaties

andere vaste bedrijkmiddelen

materiële vaste

niet aan het

activa in uitvoering en vooruitbetalingen

productieproces dienstbare vaste activa

s t a n d p e r 31 d e c e m b e r 1997

aanschafíingskosten afschrijvingen boekwaarde

21.561 1.821 9.740

5.102 -2.054 3.048

13.464 -8.191 5.273

1.948 -1.441 507

714

24.232 -1 2.528 11.704

5.650 -2.063 3.587

14.580 -8.819 5.761

2.152 -1.500 652

1.534

-1

714

333 -135 198

mutaties boekwaarde

acquisities en afstoting van belangen investeringen afschrijvingen incidentele afboekingen desinvesteringen wijziging valutakoersen overige mutaties totaal van de mutaties s t a n d p e r 31 d e c e m b e r 1998

aanschaffingskosten afschrijvingen boekwaarde

1 .534

31 6 -146 170

De boekwaarde van met huurkoop en leasing gefinancierde materiële vaste activa bedroeg ultimo 1998 NLG 31 3 mln (ultimo 1997:NLG 42 mln). De boekwaarde van de materiële vaste activa is o p basis van actuele waarde NLG 0,8miljard hoger. Dit verschil heeft grotendeels betrekking op bedrijfsterreinen. n q o t rlnl

Financiele vaste activa

niet-geconsolideerde deelnemingen

totaal

aandeel in vermogen

leningen

overige financiële vaste activa

s t a n d p e r 31 d e c e m b e r 1997

acquisities deconsolidaties/investeringen consoIidatiesldesinvesteringenlaflossingen

aandeel in resultaten ontvangen winstuitkeringen incidentele afboeking wijziging valutakoersen s t a n d Der 31 d e c e m b e r 1998

Enkele groepsmaatschappijen van Akzo Nobel nemen als vennoot deel in een aantal vennootschappen onder firma, die als niet-geconsolideerde deelnemingen onder deze balanspost zijn opgenomen. Akzo Nobels aandeel in het eigen vermogen van deze vennootschappen bedroeg ultimo 1998 NLG 380 mln (ultimo 1997: NLG 551 mln). Het aandeel in de resultaten over 1998 beliep NLG 49 mln (1997: NLG 62 mln). Van de kortlopende vorderingen op niet-geconsolideerde deelnemingen had ultimo 1998 NLG 43 mln betrekking o p deze vennootschappen onder firma (ultimo 1997:NLG 120 mln).

iioot 1 4 ,

Concernvermogen eigen vermogen van Akzo Nobel N.V. grond- en hulpstoffen en bedrijkmaterialen halffabrikaten gerede producten en handelsgoederen vooruitbetalingen op voorraden

noot [ l 21 Vorderingen

stand p e r 3 1 december 199 7

9.035

uitgifte aandelen ingehouden winst mutaties derdenbelang in groepsmaatschappijen

7 730

goodwill wijziging valutakoersen

-5.281 -48 1

stand p e r 31 december 1998

aandeel van derden

4.010

Voor een toelichting o p de mutaties in het eigen vermogen van Akzo Nobel N.V. wordt verwezen naar noot f in de handelsvorderingen belastingen vorderingen op nietgeconsolideerde deelnemingen vooruitbetaalde kosten overige vorderingen

toelichting op de balans van Akzo Nobel N.V. Voor een toelichting op de goodwill en op de mogelijke invloed van enkele onderhanden zijnde desinvesteringen op het eigen vermogen van Akzo Nobel N.V. wordt verwezen naar Mutaties in geconsolideerde belangen op pagina 71. n o c t [lil

Voorzieningen waarvan verdisconteerd

De overige vorderingen ultimo 1998 omvatten een vordering van NLG 175 mln inzake de verkoop van verscheidene voormalige Courtaulds-activiteiten. Ultimo 1997 bevatte de post overige vorderingen een vordering van NLG 160 mln uit hoofde van de afwikkeling van de verzekeringsclaim betreffende de in 1994 ondergelopen Retsof-mijn in New Vork. Voor een toelichting op de vorderingen op niet-geconsolideerde deelnemingen wordt verwezen naar noot 10. noot [l 31 Liquide middelen

beleggingen kassen en banken

latente belastingverplichtingen

856

65 1

pensioenverplichtingen

2.068

1.843

sanering van activiteiten milieukosten overige

800 493

495 469

41 5

317

4.632

3.775

Van de voorzieningen betrof NLG 81 7 mln (ultimo 1997: NLG 540 mln) voorzieningen op korte termijn. Voorzieningen voor pensioenverplichtingen Door het merendeel van de Akzo Nobel-maatschappijen zijn passende pensioenregelingen ten behoeve van hun medewerkers getroffen. Hierbij zijn de wettelijke bepalingen en gebruiken van het land van vestiging in aanmerking genomen. De pensioenaanspraken van deelnemers waren ultimo 1998, evenals ultimo 1997, per saldo, volledig gedekt door zelfstandige fondsen, verzekeringen en voorzieningen voor pensioenverplichtingen. Voorzieningen voor milieukosten

De beleggingen bestaan vrijwel geheel uit kasgeldleningen, termijndeposito's en verhandelbare onderhandse leningen, alsmede uit obligaties die direct in liquide middelen kunnen worden omgezet. Ultimo 1998, evenals ultimo 1997, waren alle liquide middelen vrij beschikbaar.

Voor een toelichting op de milieurisico's wordt verwezen naar noot 19. Overige voorzieningen De overige voorzieningen hebben betrekking op een groot aantal risico's en verplichtingen van uiteenlopende aard.

Voor een toelichting op financiële instrumenten zie noot 20.

noot [ l 6 )

Langlopende schulden noot j 171

Kortlopende leningen obligatieleningen:

- ten laste van Akzo Nobel N.V. - ten laste van geconsolideerde

2.527

1.400

deelnemingen onderhandse leningen schulden aan kredietinstellingen

1.887 117 691

33 68 21 5

overige leningen

666 5.888

299 2.015

commercial paper schulden aan kredietinstellingen leningen van niet-geconsolideerde deelnemingen

3.71 2

1.144

2.125

455

31 5.868

115 1.714

Commercial paper omvat het commercial paperprogramma De gecontracteerde, niet-gebruikte kredietfaciliteiten die Akzo Nobel op lange termijn ter beschikking staan, beliepen USD 1,O miljard (ultimo 1998: NLG 1,9 miljard; ultimo 1997: NLG 2,O miljard). In 1998 is voorts een kortetermijn back-up faciliteit voor EUR 1 ,O miljard afgesloten (NLG 2,2 miljard). Het aflossingsschemavan de langlopende schulden is als volgt:

van Akzo Nobel in de Verenigde Staten, dat ultimo 1998 een maximum van USD 1 ,O miljard (NLG 1,9 miljard) had, vergeleken met een maximum van USD 700 mln (NLG 1,4 miljard) ultimo 1997, alsmede Akzo Nobels Euro commercial paper-programma. Dit laatste programma had ultimo 1998 een maximum van EUR 1,O miljard (NLG 2,2 miljard), vergeleken met USD 200 mln (NLG 404 mln) ultimo 1997. Voor een toelichting op financiële instrumenten zie noot 20.

obligatieleningen: -

noot [ l 81

ten laste van Akzo Nobel N.V.

laste van geconsolideerde deelnemingen onderhandse leningen schulden aan kredietinstellingen overige leningen

900

1.627

1.316 19 184 141 2.560

540 90 21 6 455 2.928

Kortlopende verplichtingen

- ten

31 8 291 70 400

vooruitontvangen op bestellingen schulden aan leveranciers schulden aan nietgeconsolideerde deelnemingen

De interest bedroeg in 1998 gemiddeld 6,3% (1997: 6,7%). De obligatieleningen ten laste van Akzo Nobel N.V. worden toegelicht in noot g van de toelichting op de balans van Akzo Nobel N.V.

belastingen en premies sociale verzekeringen verplichtingen aan medewerkers dividenden schulden inzake pensioenen overige schulden

In de obligatieleningen ten laste van geconsolideerde deelnemingen is begrepen de 6% 98/03 USD 500 mln lening. noot [ l 91

Onder overige leningen is een financiële lease voor een bedrag van NLG 401 mln opgenomen. Dit contract expireert in april 201 3. De lessor kan Akzo Nobel echter verzoeken een deposito te storten op.30 juni 2000. Het bedrag van dit deposito is gelijk aan het bedrag dat betaald zou dienen te worden indien het contract was beëindigd op deze datum. In overleg met Akzo Nobel wordt door de lessor in juli van elk jaar beoordeeld of het storten van het deposito met een jaar kan worden uitgesteld. Voor onderhandse leningen en schulden aan kredietinstellingen zijn tot een bedrag van NLG 40 mln (ultimo 1997: NLG 48 mln) zekerheden gesteld in de vorm van hypotheken e.d.

Voorwaardelijke en niet u i t de balans blijkende verplichtingen Milieu

Akzo Nobel wordt geconfronteerd met aanzienlijke kosten voortvloeiend uit milieuwetten en andere overheidsmaatregelen op milieugebied. Deze kosten houden onder meer verband met de verplichting op een aantal locaties het effect van bepaalde afvalstromen op het milieu te elimineren of te verminderen. In verschillende landen lopen er tegen Akzo Nobel procedures op het gebied van milieuzaken. Dit betreft claims ter zake van het lozen van chemicaliën of afvalstoffen in lucht, water of bodem.

Wanneer het waarschijnlijk is dat een verplichting is ontstaan en het bedrag naar redelijkheid kan worden geschat, wordt een voorziening gevormd ten laste van het resultaat. Naarmate het onderzoek en de schoonmaakwerkzaamheden vorderen en meer informatie beschikbaar komt, wordt de voorziening opnieuw beoordeeld en indien nodig aangepast. De verplichtingen uit hoofde van milieuzaken kunnen belangrijke wijzigingen ondergaan als gevolg van nadere informatie over de aard en de omvang van de verontreinigingen, de benodigde technieken om deze op te ruimen, acties van overheidsinstanties of andere partijen en overige soortgelijke invloeden. Er verloopt veelal een aantal jaren tussen het tijdstip waarop het noodzakelijk blijkt een voorziening te treffen en de betalingen die daaruit voortvloeien. In overeenstemming met de hierboven toegelichte waarderingsgrondslagen was het totale bedrag aan voorzieningen voor milieukosten ultimo 1998 NLG 493 mln (ultimo 1997: NLG 469 mln); zie noot 15.

Aangegane langlopende verplichtingen ter zake van erfpacht, huur, operationele leasing, researchwerkzaamhedene.d. bedroegen ultimo 1998 NLG 1 .O29mln (ultimo 1997: NLG 1.040mln). De hierin begrepen termijnen die in het komende jaar vervallen, bedragen NLG 280 mln (1997: NLG 303 mln). De termijnen die na meer dan vijf jaar vervallen, bedragen NLG 289 mln (1997:NLG 266 mln). De garanties verband houdend met niet-geconsolideerde deelnemingen bedroegen NLG 80 mln (ultimo 1997: NLG 73 mln). Als vennoot van een aantal vennootschappen onder firma zijn groepsmaatschappijen van Akzo Nobel aansprakelijk voor verplichtingen die door deze vennootschappen zijn aangegaan. Het risico uit hoofde van deze aansprakelijkheid bedroeg ultimo 1998 NLG 189 mln (ultimo 1997:NLG 472 mln). noot [ 2 0 ] Financiële instrumenten

Valutarisicobeheer

Hoewel het niet goed mogelijk is de afwikkeling van alle milieurisico's te voorspellen, mag redelijkerwijs worden aangenomen dat in de toekomst nieuwe of aanvullende voorzieningen dienaangaande noodzakelijk zullen zijn. Deze zullen naar het oordeel van de leiding van de onderneming, gebaseerd op de thans beschikbare informatie, geen wezenlijke invloed hebben op de financiële positie van Akzo Nobel, doch het bedrag dat in enige verslagperiode ten laste van het resultaat zou moeten worden gebracht, zou aanzienlijk kunnen zijn.

In het kader van de normale bedrijfsactiviteit worden door Akzo Nobel valutatermijntransacties afgesloten teneinde het risico met betrekking tot activa en passiva resulterend uit verkoop- en inkooptransacties dan wel verplichtingen uit hoofde van nog lopende verkoop- en inkoopcontracten af te dekken. Dit heeft tot doel de vennootschap te beschermen tegen het risico dat de uiteindelijke nettokasstromen - uitgedrukt in de munteenheid van de verschillende operationele eenheden die handelstransacties zijn aangegaan - ongunstig worden beïnvloed door wijzigingen in valutakoersen.

O v e r i g e geschillen

Tegen Akzo Nobel N.V. en groepsmaatschappijen zijn diverse andere vorderingen ingediend die alle door hen worden betwist. Hoewel de afloop van deze geschillen niet met zekerheid kan worden voorspeld, is de leiding van de onderneming op grond van ingewonnen juridisch advies en ontvangen informatie, van oordeel dat deze geen nadelige invloed van betekenis zal hebben op de geconsolideerde financiële positie.

Ultimo 1998 liepen er aan- en verkoopcontracten voor buitenlandse valuta voor bedragen van respectievelijk NLG 2,5miljard (ultimo 1997:NLG 1,l miijard) en NLG 2,2miljard (ultimo 1997:NLG 2,3miljard). Deze termijncontracten hadden overwegend betrekking op de US-dollar, het Britse pond, de Zweedse kroon, de Deense kroon, de Zwitserse frank en de Italiaanse lire. Er worden geen financiële instrumenten aangewend om het

Verplichtingen

De verplichtingen uit lopende bestellingen voor materiële vaste activa bedroegen ultimo 1998 NLG 245 mln. Ultimo 1997 bedroegen deze verplichtingen NLG 186 mln. Daarenboven zijn verplichtingen aangegaan voor de aankoop van grond- en hulpstoffen voortvloeiend uit de normale bedrijfsuitoefening.

risico te dekken dat samenhangt met de omrekening in guldens van vermogen en resultaat van buitenlandse groepsmaatschappijen en niet-geconsolideerde deelnemingen.

Tenslotte heeft Akzo Nobel een crosscurrency-swapcontract afkomstig van Courtaulds, dat expireert in 2007. Hierdoor zijn verplichtingen voor een bedrag van USD 100 mln met een rentevoet van 7,29% omgezet in verplichtingen van GBP 63 mln (NLG 197 mln) met een rentevoet van 8%.

Renterisicobeheer

De beheersing van het renterisico door de vennootschap is in principe gebaseerd op financiering van vaste activa en een deel van de vlottende activa met eigen vermogen, voorzieningen en vastrentende langlopende schulden. Het resterende deel van de vlottende activa wordt gefinancierd met kortlopende schulden, waaronder kortlopende leningen met variabele rente. Uit hoofde van dit beleid is een aantal

Kredietrisico's

Akzo Nobel loopt kredietrisico met betrekking tot financiële instrumenten bestaande uit het verlies dat zou ontstaan wanneer de tegenpartij in gebreke blijft haar contractuele verplichtingen na te komen. Wanneer een contractpartner zijn verplichtingen niet zou nakomen, kan het onderhavige risico worden vastgesteld op het verschil tussen (a) de dan

renteswapcontracten afgesloten. Een belangrijk deel van de financiering in Nederlandse guldens is afgesloten op basis van vaste rentepercentages. Daarom zijn vastrentende schulden tot een bedrag van NLG 320 mln met een looptijd van 7 jaar door middel

geldende marktrente en -wisselkoers en (b) de gecontracteerde swaprente en wisselkoers. Akzo Nobel heeft, gezien de goede 'credit ratings' van zijn contractpartners, geen reden om aan te nemen dat deze niet aan hun verplichtingen

van een swap omgezet in schulden met een variabele - EURIBOR-gerelateerde - rentevoet. De financieringsbehoefte in de Verenigde Staten wordt bijna geheel gedekt door leningen met variabele rente. Door middel van renteswapcontracten heeft Akzo Nobel voor een bedrag van USD 200 mln (ultimo 1998: NLG 378 mln; ultimo 1997: NLG 404 mln) de rente tot en met 2005 op 5,8% gefixeerd.

ter zake van deze financiële instrumenten kunnen voldoen.

Voorts zijn rentevoetlimiteringen (interest caps) overeengekomen, waarbij voor een bedrag van USD 200 mln (ultimo 1998: NLG 378 mln; ultimo 1997: NLG 404 mln) een rentemaximum van 8M% is gefixeerd om de vennootschap tegen buitensporige renteverhogingen op kortlopende USdollarleningen te beschermen. Deze contracten lopen tot in het jaar 2003.

GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN

KASSTROMEN

Akzo Nobel is swaptransacties aangegaan met betrekking tot een 9%-lening in Britse ponden, die op 31 december 1998 nog NLG 142 mln groot was. Akzo Nobel heeft zich bij deze transacties verplicht aan enkele financiële instellingen de

n o o t 1211

Bij de opstelling van het geconsolideerd overzicht van kasstromen wordt uitgegaan van een vergelijking van beginen eindbalans, waarbij valutaomrekeningsverschillen, mutaties voortvloeiend uit gewijzigde deelnemingsverhoudingen en dergelijke worden geëlimineerd. Voor

tegenwaarde van deze pondenlening in Nederlandse guldens, alsmede een vaste interest van 7,6% over deze lening, te vergoeden.

sommige posten is de eliminatie direct uit de toelichting op de balans af te leiden. Voor een aantal andere posten blijkt deze uit het navolgende overzicht: werkkapitaal * b a l a n s m u t a t i e 1998

voorzieningen

langlopende schulden

kortlopende leningen

1.348

857

3.873

4.154

205 -1.005 548

66 -706 21 7

166 -1.879 2.160

105 -256 4.003

eliminaties:

- wijziging valutakoersen - consolidatiesldeconsolidaties f i n a n c i ë l e m u t a t i e 1998

* voorraden en vorderingen onder aftrek van kortlopende verplichtingen, exclusief dividenden

Winst- en verliesrekening van Akzo Nobel N.V.

in NLG mln

1997

1998 NOOT

Nettoresultaat uit deelnemingen

a

Overig nettoresultaat Nettoresultaat

1.418

1.641

-75

-26

1.343

1.61 5

toelichting op pagina 80

Balans van Akzo Nobel N.V. NA WINSTBESTEMMING


1998 NOOT

Activa

Vaste activa

financiële vaste activa Vlottende activa

vorderingen liquide middelen

Totaal

Passiva

Eigen v e r m o g e n

geplaatst kapitaal agio wettelijke reserves cumulatieve valutaomrekeningsverschillen overige reserves

L a n g l o p e n d e schulden K o r t l o p e n d e schulden

Totaal toelichting op pagina 80 t/m 83

1997

Toelichting op d e winsten verliesrekening en op de b a l a n s v a n A k z o N o b e l N.V.

ALGEMEEN

Alle bedragen luiden in NLG miljoen, tenzij anders vermeld. De omrekening van vreemde valuta, de waardering van activa en passiva, alsmede de bepaling van het resultaat zijn geschied overeenkomstig de grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening, zoals vermeld op pagina 66 en 67. Hierdoor zijn nettoresultaat en eigen vermogen gelijk aan nettoresultaat en eigen vermogen volgens de geconsolideerde overzichten op pagina 6 8 en 69. Aangezien de financiële gegevens van Akzo Nobel N.V. in de geconsolideerde jaarrekening zijn verwerkt, is de vennootschappelijke winsten verliesrekening, overeenkomstig artikel 402 van BW Boek 2, beknopt gehouden. W I N S T - EN V E R L I E S R E K E N I N G noot [a]

n o o t [b1

Nettoresultaat u i t deelnemingen Het nettoresultaat uit deelnemingen betreft het aandeel van Akzo Nobel N.V. in de resultaten van haar deelnemingen. Voor nadere details wordt verwezen naar noot c.

Bezoldiging bestuurders en commissarissen van Akzo Nobel N . V . Aan bezoldigingen met inbegrip van pensioenlasten zijn in het boekjaar ten laste van Akzo Nobel N.V. en groepsmaatschappijen voor bestuurders een bedrag van NLG 12.199.000 (1997: NLG 12.426.000), voor voormalige bestuurders een bedrag van NLG 75.000 (1997: NLG 81.000) en voor commissarissen een bedrag van NLG 1.314.000 [ t 997: NLG 970.000) gekomen. Voormalige commissarissen hebben in 1998, evenals in 1997, geen bezoldiging ontvangen. In 1998 zijn aan de Raad van Bestuur 156.000 (1997: 97.892) opties toegekend.

BALANS noot [c] Financiële vaste activa geconsolideerde deelnemingen aandeel in vermogen

totaal

aandeel in vermogen van niet-geconoverige solideerde financiële deelnemingen vaste activa

leningen*

s t a n d p e r 3 1 d e c e m b e r 1997

14.351

8.056

investeringenldesinvesteringen

2.498

2.491

6.194

53 7

aandeel in resultaten ontvangen winstuitkeringen

1.418 -2.646

1.417 -2.646

1

verstrekte leningen

7.368

7.358

aflossing leningen wijziging valutakoersen goodwill

-2.059 -48 1 -5.281

-2.030 -466 -5.281

-7

-8

s t a n d p e r 3 1 d e c e m b e r 1998

15.168

3.571

11.515

53

-

* leningen aan deelnemingen hebben geen vast aflassingsschema

80

48

29

n o o t [d]

Vorderingen

1997

1998

vorderingen op geconsolideerde deelnemingen belastingen overige vorderingen

96

131 187 85

86 182

403 n o o t [e]

Liquide middelen

beleggingen kassen en banken

226

94 3 97

1O

236 n o o t [f]

Eigen vermogen

geplaatst kapitaal stand per 3 1 december 1 9 9 6

uitgifte gewone aandelen ingehouden winst

wettelijke reserves

agio

1.423 3

cumulatieve valutaomrekenings- overige verschillen reserves

5.716

26

-

-1.715

2.279

eigen vermogen

7.703 29

goodwill wijziging valutakoersen betreffende deelnemingen s t a n d p e r 31 d e c e m b e r 1 9 9 7

uitgifte gewone aandelen ingehouden winst goodwill wijziging valutakoersen betreffende deelnemingen stand p e r 3 1 december 1 9 9 8

Geplaatst kapitaal

Het maatschappelijk kapitaal van Akzo Nobel N.V. bedraagt NLG 4.000.048.000, verdeeld in 48 prioriteitsaandelen van NLG 1.000, 600 miljoen gewone aandelen van NLG 5 en 200 miljoen cumulatief preferente aanqelen van NLG 5. Hiervan zijn geplaatst 48 prioriteitsaandelen, 285.320.200 gewone aandelen en geen preferente aandelen. In 1998 zijn 107.000 gewone aandelen uitgegeven in verband met de uitoefening van optierechten. Optierechten Aan een honderdtal leidinggevende functionarissen zijn optierechten op gewone aandelen Akzo Nobel N.V. toegekend. Een optie geeft recht op een gewoon aandeel van NLG 5. De uitoefenkoers van nieuw toegekende opties is de slotkoers op de Amsterdamse effectenbeurs op de dag dat het Akzo Nobel-aandeel ex slotdividend noteert. In 1998 zijn, net als in 1997, geen opties vervallen.

Optierechten uitstaande rechten per looptijd

jaar van

uitgegeven

uitgifte

opties

tim 6 mei 1998

1993 1994 1995 1996 1997 1998

t/m 6 mei 1999 tim 28 april 2000 Vm 26 april 2001 tim 29 april 2002 tim 29 april 2003

220.108 193.256 317.912 333.360 277.920 462.200

uitstaande rechten per

31 december 31 december uitoefenkoers 1998 1997 in NLG

17.284 21.664 77.064 124.664 462.200 702.876

Van de in de afgelopen vijf jaar aan de Raad van Bestuur toegekende opties stonden er ultimo 1998 nog 223.040 uit (1997: 1 1 5.388). Agio

Van het agio kan ten minste NLG 2.574 mln (ultimo 1997:NLG 2.564 mln] als vrij agio in de zin van de Wet o p de Inkomstenbelasting 1964 worden aangemerkt. Wettelijke reserves

Dit betreft de wettelijke reserves terzake van de na 1983 ingehouden winst bij deelnemingen. De door deelnemingen betaalde goodwill wordt op de wettelijke reserves in mindering gebracht. De reserves worden berekend volgens de collectieve methode.

noot k] Langlopende schulden

obligatieleningen schulden aan geconsolideerde deelnemingen overige leningen

Obligatieleningen

2.527 5.486 2 8.015

1.400 3.345 3 4.748

Schulden a a n g e c o n s o l i d e e r d e d e e l n e m i n g e n

Schulden aan deze deelnemingen hebben geen vast

Niet u i t de balans blijkende verplichtingen

aflossingsschema. De over deze schulden berekende rente bedroeg in 1998 gemiddeld 4,5% (1997: 4,2%).

H o o f d e l i j k e a a n s p r a k e l i j k h e i d en g a r a n t i e s

Akzo Nobel N.V. heeft verklaringen van hoofdelijke aansprakelijkheid afgegeven voor uit rechtshandelingen van Nederlandse geconsolideerde deelnemingen voortvloeiende schulden. Deze schulden bedragen ultimo 1998 NLG 1,8 miljard (1997: NLG 1,9 miljard) en zijn begrepen in de

noot [h]

Kortlopende schulden

schulden aan kredietinstellingen

1.353

commercial paper belastingen en premies sociale verzekeringen

1.817

schulden aan geconsolideerde deelnemingen leningen van niet-geconsolideerde deelnemingen dividend overige schulden

17 57

430

49 432

87

85

3.782

847

21

Commercial paper betreft Akzo Nobels Euro commercial paper-programma. Dit programma heeft ultimo 1998 een maximum van EUR 1,O miljard (NLG 2,2 miljard). Ultimo 1997 was het maximum USD 200 mln ( NLG 404 mln).

geconsolideerde balans. Daarenboven zijn garanties afgegeven ten behoeve van geconsolideerde deelnemingen voor een bedrag van NLG 4,9 miljard [ l 997: NLG 2,3 miljard), waaronder begrepen de garanties die Akzo Nobel N.V. heeft afgegeven ten behoeve van Organon Teknika Limited, Organon Ireland Limited, Nourypharma Ireland Limited, Intervet Ireland Limited en Mycofarm Ireland Limited, teneinde deze vennootschappen in staat te stellen gebruik te maken van de ontheffing vermeld in artikel (section) 17 van de Ierse Companies (Amendment) Act 1986. De garanties verband houdend met niet-geconsolideerde deelnemingen bedroegen NLG 80 mln (1997: NLG 73 mln). Arnhem, 19 februari 1999 D e R a a d van Bestuur

C.J.A. van Lede F.W. Fröhlich P.K. Brons O.H. Mattsson R.M.J. van der Meer D e R a a d van Commissarissen

A.A. Loudon

F.H. Fentener van Vlissingen L.P. Bremer, III A.E. Cohen J.G.A. Gandois H. Kopper M.C. van Veen L.C. van Wachem D. Wendelstadt

OVERIGE GEGEVENS

Accountantsverklaring Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 1998 van Akzo Nobel N.V. te Arnhem gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de onderneming. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de onderneming daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 1998 en van het resultaat over 1998 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 BW2. Arnhem, 19 februari 1999 KPMG Accountants N. V:

STATUTAIRE

BEPALINGEN INZAKE

WINSTBESTEMMING

EN

UITKERINGEN

artikel 43

43.6

De Raad van Bestuur is bevoegd, met goedkeuring van de Raad van Commissarissen te bepalen welk gedeelte van de winst die na toepassing van het in de vorige leden bepaalde overblijft, zal worden gereserveerd. De resterende winst staat, met inachtneming van het bepaalde in lid 7, ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, met dien verstande dat op de preferente aandelen geen verdere dividenduitkering zal geschieden. 43.7

Uit de resterende winst worden, voor zover mogelijk, achtereenvolgens de volgende uitkeringen gedaan: (a] aan de houders van prioriteitsaandelen: zes procent van het nominale bedrag per aandeel of zoveel minder als de wettelijke rente zoals vermeld in artikel 13, lid 1, bedraagt, cumulatief en derhalve vermeerderd met eventuele achterstallige dividenden; (b) aan de houders van gewone aandelen: een zodanig bedrag per aandeel als de resterende winst, verminderd met voormelde uitkeringen en met eventueel door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te bepalen reserveringen, toelaat. 43.8

Onverminderd het bepaalde in lid 4 van dit artikel en artikel 20, lid 4 , zijn uitsluitend de houders van gewone aandelen gerechtigd tot uitkeringen die worden gedaan ten laste van reserves die worden gevormd op grond van het bepaalde in lid 7, sub (b) van dit artikel. 43.9

Onverminderd het bepaalde in artikel 42 en lid 8 van dit artikel kan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders slechts beschikken over reserves van de vennootschap op een voorstel van de Raad van Bestuur dat is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. artikel 44

44.7

Uitkeringen in contanten op grond van de artikelen 20, lid 4, 42 of 43, welke binnen vijf jaren na de aanvang van de

tweede dag waarop zij opeisbaar zijn geworden niet in ontvangst zijn genomen, vervallen aan de vennootschap.

VOORSTEL

TOT

WINSTBESTEMMING

1.343.000.000

nettoresultaat

met inachtneming van artikel 43, lid 7 , van de statuten wordt voorgesteld aan het nettoresultaat de volgende bestemming te geven: uit te keren: op prioriteitsaandelen op gewone aandelen

2.880 61 3.434.660 61 3.437.540

toe te voegen aan 'overige reserves'

729.562.460

Bij aanvaarding van dit voorstel ontvangen de houders van gewone aandelen een dividend van NLG 2,15 per aandeel van NLG 5 , waarvan reeds NLG 0,65als interimdividend is uitgekeerd. Het slotdividend ad NLG 1,50 zal met ingang van 10 mei 1999 betaalbaar worden gesteld.

BIJZONDER

STATUTAIR

RECHT

INZAKE

ZEGGENSCHAP

De prioriteitsaandelen worden gehouden door de AKZO NOBEL STICHTING, waarvan de leden van de Raad van Commissarissen en van de Raad van Bestuur de bestuurders zijn. De vergadering van houders van prioriteitsaandelen heeft het recht bindende voordrachten op te maken voor benoemingen van leden van de Raad van Commissarissen en van de Raad van Bestuur. Wijziging van de statuten behoeft de goedkeuring van deze vergadering.

GEBEURTENISSEN

NA

BALANSDATUM

Naar verwachting zal de Performance Films-activiteit op korte termijn worden verkocht. Verder heeft Akzo Nobel, ter nakoming van haar verplichting jegens de Europese Commissie, een begin gemaakt met de afstoting van Courtaulds Aerospace Coatings and Sealants. Realisering van deze twee desinvesteringen zal naar verwachting leiden tot een stijging van het eigen vermogen van Akzo Nobel in 1999.

HISTORISCH OVERZICHT

Geconsolideerde w i n s t - e n v e r l i e s r e k e n i n g

in NLG mln

netto-omzet bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten incidentele resultaten bedrijfsresultaat, na incidentele resultaten financieringslasten belastingen op bedrijfsresultaat minus financieringslasten resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen concernresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen buitengewoon resultaat na belastingen concernresultaat aandeel van derden nettoresultaat nettoresultaat exclusief incidentele resultatenlbuitengewoon resultaat aantal gewone aandelen van NLG 5, in miljoenen stuks, ultimo dividend In guldens p e r gewoon a a n d e e l van NLG 5

nettoresultaat nettoresultaat exclusief incidentele resultatenlbuitengewoon resultaat dividend eigen vermogen aantal medewerkers ultimo salarissen, lonen en sociale lasten idem in % van de netto-omzet Verhoudingsgetallen

bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten in % van de netto-omzet bedrijfsresultaat vóór incidentele resultaten in % van het geïnvesteerd vermogen nettoresultaat exclusief incidentele resultatenlbuitengewoon resultaat in % van het eigen vermogen waarvan NLG 2 2 2 mln in contanten De in november 1 9 9 3 geplaatste 31.5 mln aandelen waren alleen gerechtigd tot het slotdividend van NLG 1.25 per aandeel.

P


Geconsolideerde balans in

NLG mln (ultimo) immateriële vaste activa materiële vaste activa financiële vaste activa vaste activa voorraden vorderingen liquide middelen vlottende activa Totaal a c t i v a eigen vermogen aandeel van derden concernvermogen voorzieningen langlopende schulden kortlopende leningen kortlopende verplichtingen kortlopende schulden Totaal passiva Ceinvesteerd vermogen

van geconsolideerde maatschappijen in niet-geconsolideerde deelnemingen Totaal Materiële vaste activa

investeringen afschrijvingen Verhoudingsgetallen

netto-omzetlgeïnvesteerd vermogen concernvermogenl netto vreemd vermogen concernvermogenlvaste activa voorraden en vorderingen1 kortlopende verplichtingen

Gegevens p e r a c t i v i t e i t 1998

in NLG mln

1997

1996

Pharma

netto-omzet bedrijfsresultaat* geïnvesteerd vermogen* * bedrijfsresultaat*

- in % van de netto-omzet - in % van het geïnvesteerd vermogen bruto cash flow investeringen in materiële vaste activa gemiddeld aantal medewerkers Coatings

netto-omzet bedrijfsresultaat * geïnvesteerd vermogen * * bedrijfsresultaat* -

in % van de netto-omzet

- in % van het geïnvesteerd vermogen bruto cash flow investeringen in materiële vaste activa gemiddeld aantal medewerkers Chernicals

netto-omzet bedrijfsresultaat* geïnvesteerd vermogen* * bedrijfsresultaat*

- in % van de netto-omzet - in % van het geïnvesteerd vermogen bruto cash flow investeringen in materiële vaste activa gemiddeld aantal medewerkers Acordis/Fibers

netto-omzet bedrijfsresultaat* geïnvesteerd vermogen * * bedrijfsresultaat*

- in % van de netto-omzet -

in % van het geïnvesteerd vermogen bruto cash flow

investeringen in materiële vaste activa gemiddeld aantal medewerkers

* vóór incidentele resultaten * * ultimo jaar

F


Gegevens p e r r e g i o

1998

in NLG mln

1997

Nederland

netto-omzet naar bestemming netto-omzet naar herkomst bedrijfsresultaat* investeringen materiële vaste activa geïnvesteerd vermogen* * aantal medewerkers* *

1.757 5.634 601 431 4.251 18.100

VS en C a n a d a

1.737 5.743 546 359 3.81 1 17.600 Latijns-Amerika

Duitsland


2.951 3.585 241 162 1.869 12.000

2.671

1.740 1.244 94 68 993 5.100

3.262 207 120 1.695 10.700

Azië

Zweden

netto-omzet naar bestemming netto-omzet naar herkomst bedrijfsresultaat* investeringen materiële vaste activa geïnvesteerd vermogen* * aantal medewerkers**

1 .l42 2.169 21 8 176 1.555 4.900

1.092

1.666 878 44

1.904 237 21 7

84 652 6.000

1.557 4.700

V e r e n i g d Koninkrijk

netto-omzet naar bestemming netto-omzet naar herkomst bedrijfsresultaat* investeringen materiële vaste activa geïnvesteerd vermogen* * aantal medewerkers**

2.203 2.1 04 123 197 2.61l 9.600

1.767

o v e r i g e regio's

1.316

1.438 1.093

111

55

54

29

540

501

3.800

3.900

overige Europese landen


8.627 5.745 892 325 2.806 16.000

7.420

6.638

4.735

4.01 5

777

605

195

156

2.249

2.035

13.200

12.100

* vóór incidentele resultaten * * ultimo jaar

Vijfjaarsoverzicht en aanvullende i n f o r m a t i e voor aandeelhouders in NLG per aandeel*

nettoresultaat nettoresultaat exclusief incidentele resultaten1 buitengewoon resultaat le kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal

dividend eigen vermogen hoogste beurskoers laagste beurskoers slotkoers

dividenduitkering in procenten van het nettoresultaat exclusief incidentele resultaten aantal uitstaande gewone aandelen* in miljoenen stuks. ultimo beursomzet Akzo Nobel-aandeel * in miljoenen stuks (enkelvoudig) Amsterdam Londen NASDAO (VS)

Ultimo 1998 bezaten de leden van de Raad van Commissarissen gezamenlijk 5.508 aandelen Akzo Nobel N.V. en geen opties. In aanvulling op het Akzo Nobel optieplan bezaten de leden van de Raad van Bestuur ultimo 1998 gezamenlijk 3.204 aandelen Akzo Nobel N.V. en geen andere opties. Ultimo 1998 was naar schatting circa 8% van de gewone aandelen in bezit van particuliere en circa 92% van institutionele beleggers. 'N.V. Arnhemsche Maatschappij t o t het houden van aandelen Akzo Nobel' bezat ultimo 1998, 1 1 ,O% van de gewone aandelen Akzo Nobel N.V. Akzo Nobel N.V. Afdeling Investor Relations Telefoon (026) 3 6 6 431 7 Telefax (026) 442 4909 E-mail [email protected]

* Alle opgenomen cijfers over het Akzo Nobel-aandeel zijn gecorrigeerd voor de aandelensplitsing van 4 : 1 op l juli 1998.

FINANCIELE K A L E N D E R

- Bericht over het l e kwartaal 1999 21 april 1999

Algemene Vergadering van Aandeelhouders 1998 22 april 1999 Beursnotering ex slotdiviaend 1998 26 april 1999 -

Betaalbaarstelling slotdividend 1998 10 mei 1999

-

Bericht over het 2e kwartaal 1999 28 juli 1999

Bericht over het 3e kwartaal 1999 27 oktober 1999

Beursnotering ex interimdividend 1999 28 oktober 1999

Betaalbaarstelling interimdividend 1999 15 november 1999

Bericht over het jaar 1999 25 februari 2000 -

Algemene Vergadering van Aandeelhouders 1999 26 april 2000

A k z o N o b e l N.V.

Velperweg 7 6 Postbus 9300 6800 SB Arnhem Telefoon (026) 366 4433 Telefax E-mail Internet

(026) 3 6 6 3250 [email protected] http://www.akzonobel.com

Vormgeving

Dit verslag verschijnt ook in een Engelse vertaling.

Dedato, Amsterdam Zetwerk en druk

De geconsolideerde maatschappijen van Akzo Nobel N. V. worden soms

Drukkerij Tesink bv, Zutphen

gemakshalve met de collectievebenaming 'Akzo Nobel' of 'de onderneming' aangeduid in passages die betrekking hebben op Akzo Nobel N. K en geconsolideerde maatschappijen in het algemeen af wanneer de vermelding van de naam van de desbetreffende maatschappij of maatschappijengevoeglijk achterwege kan blijven.

Dit jaarverslag is gedrukt op papier gemaakt van houtpu$ afkomstig van duurzame bosbouw en gebleekt zonder gebruik te maken van chloor. Dit papier voldoet aan het Nordic Swan milieulabel en is volgens

is een in één of meer landen geregistreerd merk

60 14001 en IS0 9002 geproduceerd.

AKZO NOBEL. Jaarverslag geconsolideerde jaarrekening

Recommend Documents