St@dium e-zine van Stade Advies, Kwaliteit van samenleven
Nummer 2013 nummer 6 8 mei 2013
Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Welkom bij St@dium, het e-zine van Stade Advies. ..................................... 2 Strategisch positioneren in het lokale sociale domein ................................ 3 Advies aan VNG over relatie gemeenten - corporaties ................................ 4 Thom Aussems over gevolgen verhuurdersheffing ..................................... 5 Bert Wijbenga over de kerntaak van corporaties ......................................... 6 Wijkenbeleid is te vaak symbolisch ............................................................... 7 Bewoners aandachtswijken positiever over sociale cohesie ...................... 8 Ouderen blijven liever in de buurt wonen ..................................................... 9 VOG-aanvraag voor kinderopvang gaat per regio ...................................... 10 Handreiking Regioaanpak huiselijk geweld en kindermishandeling ........ 11 Opdrachtgeverschap van gemeenten en bekostiging jeugdzorg ............. 12 Landelijke Expertmeeting Sociale teams op 27 mei ................................... 13
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
1/13
1.
Welkom bij St@dium, het e-zine van Stade Advies.
Met dit e-zine brengen we u op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen en wetenswaardigheden in de maatschappelijke sector en van onze mogelijkheden om u hierin bij te staan. Niet alle artikelen en nieuwsflitsen zullen op u, uw organisatie of uw functie van toepassing zijn. Toch zijn wij er van overtuigd dat u zeker steeds een aantal wetenswaardigheden of trends aantreft die voor u interessant zijn. St@dium verschijnt iedere 3 weken. Natuurlijk stellen we het op prijs uw reactie te ontvangen. Heeft u ideeën, opmerkingen, suggesties of aanmerkingen? Mail deze naar de redactie. Dit kunt u doen via de knop 'Contact'. Het kan zijn dat u deze St@dium ontvangt zonder dat u zich hiervoor aangemeld heeft. Mocht u dit e-zine niet meer willen ontvangen, dan kunt u dit laten weten via de knop 'Aan- en afmelden'. Wilt u meer weten over onze diensten en producten, kijk dan ook op onze website www.stadeadvies.nl. Als u vragen heeft, dan kunt u vanzelfsprekend altijd contact met ons opnemen. Telefonisch zijn wij bereikbaar tijdens kantooruren op nummer (030) 23 61 861. U kunt ons ook een e-mail sturen via de knop 'Contact', dan nemen wij zo snel mogelijk contact met u op. De redactie Jaap van der Veen Ingrid Horstik
Volg Stade Advies op Twitter
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
2/13
2.
Strategisch positioneren in het lokale sociale domein
Het lokale sociale domein verandert drastisch. En er zijn plaatselijk grote verschillen. Wat is uw positie en hoe ziet die van andere belangrijke spelers er uit? Waar wilt u straks uitkomen en welke strategie gaat u daarvoor gebruiken? Om beter antwoord te kunnen geven op deze vragen, heeft Stade Advies een nieuw interactief model ontwikkeld. Dit wordt geïntroduceerd tijdens een workshop op het Wmo Congres van 15 mei. Model Binnen het nieuwe positioneringsmodel van Stade worden u een aantal vragen gesteld. Aan de hand van variabelen als ‘sturing’, ‘toegang’, ‘samenwerking’ en ‘oriëntatie’ en mogelijkheden daarbinnen, vindt u de antwoorden. Workshop In deze workshop geven Rogier Den Uyl (o.a. secretaris van het Platform directeuren sociale pijler van de grote steden) en Johan Kruithof (wethouder in Apeldoorn) een schets van de belangrijkste ontwikkelingen in het lokale sociale domein. Jan Tilburgs (senior adviseur en partner van Stade Advies) introduceert het nieuwe model. We gaan uitgebreid met u in gesprek over uw eigen situatie en zoeken samen naar de beste strategie. Wat leert u ervan? Uw inzicht in de belangrijkste ontwikkelingen binnen het lokale sociale domein wordt tijdens deze workshop verdiept. U krijgt een begrippenkader en een model aangereikt die u in staat stellen uw eigen lokale situatie snel te analyseren en de diverse posities daarbinnen te bepalen. U kunt hiermee ook uw gewenste situatie nauwkeuring omschrijven. Tenslotte leert u – door adviezen en in gesprek met anderen – om uw eigen toekomststrategie te bepalen. Resultaat • • • •
Beter inzicht in de belangrijkste ontwikkelingen in lokaal sociaal domein; Systematische analyse en positiebepaling van u en de andere lokale spelers middels een nieuw interactief model; Een onderbouwde toekomststrategie voor uw organisatie; Gevoel meer grip te hebben op uw situatie.
Meer informatie en inschrijven Er zijn nog plaatsen beschikbaar, ga naar: W mo congres 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
3/13
3.
Advies aan VNG over relatie gemeenten - corporaties
De adviescommissie onder leiding van Sybilla Dekker, voormalig minister van VROM, heeft haar advies “Gemeenten en corporaties; de vrijblijvendheid voorbij. Wederkerig en verplichtend.” uitgebracht. Het is een advies aan de VNG over de relatie tussen gemeenten en woningcorporaties. Zoals de titel al aangeeft, pleit de commissie ervoor om afspraken tussen corporaties en gemeenten minder vrijblijvend te maken. Corporatie verantwoordelijk voor eigen beleid ‘De commissie is geen voorstander van een formele, hiërarchische relatie tussen gemeente en corporatie. De verantwoordelijkheid voor het eigen beleid behoort bij de corporatie te blijven liggen’, schrijft de adviescommissie in haar rapport. De gemeenten moeten wel inzicht kunnen krijgen in de investeringscapaciteit van de corporaties, zodat ze beter weten wat ze van de corporaties mogen verwachten. Verplichte woonvisie Corporaties mogen op hun beurt van de gemeenten verwachten dat ze een actuele en goed onderbouwde woonvisie hebben. De commissie stelt dan ook een verplichte gemeentelijke woonvisie voor die in de Woningwet moet worden opgenomen. Prestatieafspraken moeten leiden tot een heldere overeenkomst met afspraken. Toezicht vanuit Rijk De commissie pleit ook voor beter toezicht vanuit het rijk en introduceert arbitrage als nieuw instrument, naast de rol van de minister als geschillenbeslechter. Standpunt VNG De VNG zal binnenkort een standpunt innemen naar aanleiding van dit advies. De VNG stelt gemeenten tot 22 mei in de gelegenheid om een reactie te geven op het rapport. Bronnen • VNG, 26 april 2013 • Aedes, 29 april 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
4/13
4.
Thom Aussems over gevolgen verhuurdersheffing
Rutte II belast de corporatiesector met 1,7 miljard euro verhuurdersheffing in haar streven om de woningmarkt te hervormen. “Mensen met de laagste inkomens moeten dat geld maar zien op te hoesten door veel meer huur te gaan betalen. Is dat een hervorming?!” vraagt Thom Aussems zich af. In een openhartig interview voor de camera van Studio040 geeft de directeur-bestuurder van Trudo zijn visie op de onzalige maatregelen van de Rijksoverheid. “Domme maatregelen waardoor zij alleen al van ons als kleine corporatie zo’n 10 miljoen euro aan btw mist, omdat wij nauwelijks nog kunnen investeren in sociale huurwoningen.” Businessmodel Woningcorporatie Trudo laat het hoofd niet hangen en ontwikkelde een nieuw businessmodel met een nieuwe strategie. “Onze corporatie zal veel minder optreden als traditionele ontwikkelaar die voor eigen rekening en risico ontwikkelt, maar meer in co-creatie met de klant.” Ontslag voor 40% van de medewerkers Een ingrijpende verandering van de organisatie is door de verhuurdersheffing – die voor Trudo oploopt tot zo’n 5,6 miljoen euro per jaar - echter onvermijdelijk. “We moeten afscheid nemen van zo’n 40% van onze medewerkers, die prima functioneren. Zo gebeurt het overal in het land. De bouwproductie gaat nog verder omlaag, nog meer bouwvakkers komen thuis te zitten. Een dramatische ontwikkeling die volstrekt onnodig is.” Bron: Trudo, 22 april 2013 Zie ook: Interview Thom Aussems met Studio040 (YouTube)
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
5/13
5.
Bert Wijbenga over de kerntaak van corporaties
Ons woonsysteem verkeert in crisis. En de woningcorporaties in Nederland daarmee ook, alle positieve resultaten die afgelopen jaren ook zijn bereikt ten spijt. Eigenlijk in crises, meervoud, want zowel de legitimiteit, als de financiën en investeringsmogelijkheden staan onder zware druk, terwijl de economie hapert en de woningmarkt stevig is vastgelopen. Het Woonakkoord dat van de week werd gesloten, brengt hierin hopelijk weer een beweging de goede kant op. Bestuursvoorzitter Wijbenga van Woonbron deed (samen met anderen) een uitgebreide voorzet voor het debat over welke kant het op moet. Maar wat staat corporaties nu te doen? Doorwerken op de manier van het eerste decennium van deze eeuw is geen optie. Er is een definitief einde gekomen aan de financiële overvloed. Het brede werkdomein van wonen naar leren, werken en leven heeft zijn ruime steun verloren. De nog te hoge bedrijfslasten doen steeds meer wenkbrauwen fronsen. De diverse misstanden in de sector fungeren als katalysator van maatschappelijke en politieke onvrede en eis tot verandering. Waarheen leidt die verandering? Maken de corporaties onder druk, en met Rutte II als dwingende conditie, een defensieve beweging van weerstand? Of kunnen zij zichzelf her(uit)vinden? De verzameling maatregelen, die nu politiek voorliggen, zijn concreet en hakken er bij de corporaties fors in. De visie op woonbeleid en de rol van corporaties echter, is nog niet politiek gearticuleerd. De vraag blijft staan: wat is dan de toekomst voor corporaties in Nederland als we vooruit willen naar de kerntaak? Essay Over bovenstaande vraag verschijnen nu vele publicaties, columns en rapporten. Wekelijks vinden er conferenties en vergaderingen over plaats. Met een aantal mensen hebben we nagedacht over een bijdrage aan dit actuele debat, vanuit de wens om de toekomst in te gaan, niet om terug te gaan naar wat was. Deze bijdrage behelst analyses, bouwstenen en context voor de mogelijke toekomst van corporaties, bijeengebracht en in samenhang geplaatst. En is te vinden op www.woonbron.nl. Bron: W oonbron, 18 februari 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
6/13
6.
Wijkenbeleid is te vaak symbolisch
Nederlandse achterstandswijken zijn de laatste jaren overspoeld met sociale projecten die de leefbaarheid moeten verbeteren, zoals wijksport en straatcoaches. Menig wethouder kon er goed mee scoren. Maar werken ze ook? Vasco Lub schetst een ontnuchterend beeld. Sociale leefbaarheidsprojecten zijn doortrokken van als vanzelfsprekend aangenomen assumpties over ‘wat werkt’. De argumentatie achter deze interventies en de causale verbanden die daarbij worden verondersteld, klinken vaak aannemelijk. Maar daarmee zijn ze nog niet per definitie waar. Wetenschappelijke inzichten In een recent afgeronde studie confronteer ik de meest dominante sociale buurtaanpakken met wetenschappelijke inzichten. Het onderzoek richtte zich op vijf beleidsthema’s: 1. 2. 3. 4. 5.
stimuleren van bewonerscontacten, burgerbestuur en buurttoezicht, de inzet van straatcoaches, gebiedsgebonden gedragscodeprojecten, sport en spel in de wijk.
Belangrijkste uitkomsten • • • • • •
Meer sociale cohesie leidt niet per se tot veilige wijk Impact burgerinspraak op de leefbaarheid van de buurt is beperkt Onvoldoende bewijs dat gedragscodeprojecten overlast tegen gaan Impact van straatcoaches twijfelachtig Wijksport: pedagogisch aanknopingspunt, maar geen gedragsveranderaar Sterk bewijs dat burgerwachten leefbaarheid verbeteren
Bron en meer informatie Lees het complete artikel en tot welke conclusies Vasco Lub komt op: Sociale vraagstukken, 24 april 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
7/13
7.
Bewoners aandachtswijken positiever over sociale cohesie
De overheid brengt al zo’n vijftig jaar het wonen in Nederland in beeld. Bij het laatste onderzoek in 2012 (WoON 2012) zijn bijna zeventigduizend mensen bevraagd naar hun woonsituatie. De publicatie ‘Wonen in ongewone tijden’ geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten. Een opvallend resultaat is dat het oordeel van veel bewoners als het gaat om overlast, verloedering en sociale cohesie in de buurt over het algemeen negatiever uitvalt, maar niet in de aandachtwijken, daar is dat beeld juist positiever geworden. Belangrijke trends: • • • • • •
Grootste verbetering in aandachtswijken Beter te spreken over voorzieningen Verloedering: toename zet door Overlast: stabiele situatie Sociale cohesie: beperkte verschillen Verschillen komen dichter bij elkaar
Bron en meer informatie Nieuwsbrief W oon- en leefomgeving, 3 mei 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
8/13
8.
Ouderen blijven liever in de buurt wonen
Ouderen verhuizen liever niet en als zij verhuizen dan blijven zij dichtbij hun oude woonplek. Dat blijkt uit het onderzoek 'Wonen, zorggebruik en verhuisgedrag van ouderen' van TNO. Het onderzoeksinstituut heeft, in opdracht van het Ministerie van BZK, kwantitatief onderzoek gedaan om de ontwikkelingen in wonen met zorg van ouderen met beperkingen in fysiek, financieel en sociaal opzicht te analyseren. Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg zet de belangrijkste conclusies op het gebied van wonen en zorg voor u op een rij: •
Gezondheid is de belangrijkste factor voor zorggebruik. Er wordt het meest gebruik gemaakt van thuiszorg. Gebruikers van thuiszorg zijn vaker alleenstaand, lager opgeleid, zijn vaker huurder en wonen in aangepaste en geschikte woningen. Eigenaar-bewoners, mensen met een hogere opleiding en 80plussers met hoge inkomens en gezondheidsproblemen gebruiken vaker particuliere zorg. Het grootste deel van de 75-plussers woont zelfstandig en ontvangt in toenemende mate zorg zonder verblijf.
•
Het merendeel van de ouderen (85%) wil beslist niet verhuizen. Als er dan toch wordt verhuisd, is de gemiddelde afstand beperkt. De verhuisafstand van 65-69 jarigen is 15 kilometer en voor 70-plussers is dat tussen de 5 en 10 kilometer. Eigenaarbewoners zijn het meest honkvast. Bijna niemand verhuist van huur naar koop. Als oudere eigenaar-bewoners verhuizen dan gaat de helft naar de huursector.
•
Verhuisbewegingen hebben vooral te maken met het huidige of verwachte zorggebruik en de behoefte aan meer voorzieningen in de nabijheid. In landelijke omgevingen verhuizen ouderen relatief vaak naar dorpen en groen stedelijke woonmilieus. De nabijheid van voorzieningen zoals openbaar vervoer, winkels en zorgvoorzieningen worden belangrijker. De voorraad nultreden-woningen in landelijke gebieden is relatief ruim.
•
Op dit moment zijn er circa 135.000 plaatsen in verzorgd wonen. In 2009 was er volgens de 'Monitor Investeren voor de Toekomst' (MIT) een tekort van 45.000 plaatsen.
Bron en meer informatie Aedes-Actiz, 23 april 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
9/13
9.
VOG-aanvraag voor kinderopvang gaat per regio
De regio waarin je werkt, bepaalt wanneer je een ‘Verklaring Omtrent het Gedrag’ (VOG)-aanvraag moet doen. Vanwege de invoering van het continue screenen van medewerkers in de kinderopvang, moeten alle medewerkers, houders, gastouders en hun huisgenoten per 1 juli een nieuwe VOG of een VOG van minder dan twee jaar oud kunnen tonen. Om deze grootschalige operatie in goede banen te leiden, heeft het ministerie van Sociale Zaken besloten om het land op te delen in drie regio's: Noord, Midden en Zuid. Dit zijn dezelfde regio's als die gehanteerd worden bij schoolvakanties. Als eerste is regio Zuid aan de beurt, waar medewerkers vanaf 1 juli 2013 een nieuwe VOG kunnen aanvragen. Regio Midden kan dit doen vanaf 1 september 2013 en regio Noord vanaf 1 oktober 2013. Het gaat om de regio waarin je werkt, niet om de regio waarin je woont. Bron en meer informatie k inderopvangtotaal.nl
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
10/13
10.
Handreiking Regioaanpak huiselijk geweld en kindermishandeling
Om gemeenten te helpen om in de regio tot afspraken te komen over de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, heeft het programma ‘RegioAanpak Veilig Thuis’ een handreiking gepubliceerd. De handreiking ‘Regioaanpak huiselijk geweld en kindermishandeling’ is bedoeld voor gemeenteambtenaren en wethouders. RegioAanpak Veilig Thuis is een programma van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Federatie Opvang en het ministerie van VWS om het stelsel voor de aanpak van geweld in huiselijke kring te verbeteren. In het nieuwe stelsel moeten geweld in huiselijke kring en kindermishandeling geïntegreerd worden aangepakt. Onderwerpen De Handreiking Regioaanpak huiselijk geweld en kindermishandeling gaat in op de volgende onderwerpen: • Kansen voor de regio om samenhang aan te brengen tussen de decentralisatie en de aanpak van huiselijk geweld • Voor welke regio moet een regiovisie worden gemaakt? Wat betekent daarbij de voorgenomen samenvoeging van het Advies & Meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld? • Wat zijn de randvoorwaarden voor een inhoudelijke visie? Wat zijn mogelijke kernelementen? Hoe kunnen de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld worden geïntegreerd? • Stappen voor een goed proces • Verdeling van taken en verantwoordelijkheden Het programma heeft sinds kort ook een eigen website. Daar is meer informatie te vinden. Bron huiselijkgeweld.nl
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
11/13
11.
Opdrachtgeverschap van gemeenten en bekostiging jeugdzorg
Gemeenten zijn bezig met de voorbereiding van de implementatie van de nieuwe wet ‘Zorg voor de Jeugd’ als kader voor het nieuwe jeugdstelsel. Onderdeel van de implementatie is de invulling van het ‘opdrachtgeverschap’ en de daaraan gerelateerde wijze van bekostiging. Er is snel spraakverwarring over aspecten van bekostiging. Eind 2012 presenteerde projectleider Anno van der Veen (Financiering/VWS) het discussiedocument 'Opdrachtgeverschap en bekostiging'. Handreiking voor gemeenten Er kwamen allerlei reacties binnen vanuit het veld en ook zijn er allerlei bijeenkomsten in het land geweest waar reacties zijn verzameld en verwerkt. Resultaat: een definitieve handreiking 'Opdrachtgeverschap en bekostiging'. De overheid verwacht dat dit document voor gemeenten een goede basis is om het gesprek met zorgaanbieders aan te gaan. Bron en meer informatie VNG, 22 april 2013
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
12/13
12.
Landelijke Expertmeeting Sociale teams op 27 mei
Sociale teams zijn er in alle soorten en maten. Sommige teams bestaan uit vier medewerkers, andere uit tien. Bij sommige teams zijn de leden ondergebracht in een fysiek team onder één (functionele) aansturing, in andere teams is dit niet het geval en werken de professionals vanuit hun eigen locatie. Sommige teams bestaan uit generalisten, andere niet. Ook de functies c.q. organisaties die in een sociaal team verenigd zijn, verschillen van plaats tot plaats. Tot slot worden er ook verschillende termen voor een sociaal team gebruikt: frontline team, wijkgericht team, krachtteam, enzovoort. Praktijk ervaring Welke voor- en nadelen ten aanzien van de inrichting/werkwijzen van de teams worden in de praktijk ervaren? Over dit thema organiseert de gemeente Woerden in samenwerking met Stade Advies een Landelijke Expertmeeting Sociale teams op maandag 27 mei a.s. van 13.00 tot 17.00 uur in het Stadhuis van de gemeente Woerden. Voor wie? De expertmeeting is bedoeld voor medewerkers van gemeenten en maatschappelijke organisaties die werken met een sociaal team, die bezig zijn met het opzetten van een sociaal team of daartoe de intentie hebben. Wat? Tijdens de expertmeeting willen we met elkaar informatie, werkwijzen, kennis en best practices met betrekking tot sociale teams uitwisselen: • • • • • •
Welke organisatievorm werkt het best? Welke functies moeten minimaal in een sociaal team vertegenwoordigd zijn? Wat zijn de taken van een sociaal team? Wel of geen generalisten in een sociaal team? Welke dilemma’s / uitdagingen kom je in de praktijk tegen en hoe ga je hier mee om? enzovoort
Deelname aan de Landelijke Expertmeeting Sociale teams is gratis. Welkom! College van B&W gemeente Woerden Drs. Yolan Koster-Dreese, Wethouder gemeente Woerden Drs. Erik Vermathen, Directeur Stade Advies Geïnteresseerd? Er zijn nog plaatsen vrij. U kunt zich tot uiterlijk 20 mei a.s. aanmelden voor de expertmeeting door een mail te sturen aan Sonja Delsink, management assistent bij de gemeente Woerden, e-mail:
[email protected] Meer informatie over de Expertmeeting vindt u op de website Stade Advies
St@dium, e-zine van Stade Advies – Kwaliteit van samenleven – Jaargang 2013 nr. 6
13/13