Infobrochure voor studenten
Inwendige 7 Cardiologie Straat 34
Infobrochure inwendige 7 straat 34
2
INHOUD INHOUD
2
ALGEMENE GEGEVENS
4
Globale omschrijving van de afdeling:
4
Functies:
4
GRONDPLAN
5
PROFIEL VAN DE AFDELING
6
Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken
6
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel
7
De meest voorkomende verpleegactiviteiten:
8
Woordverklaringen en gebruikte afkortingen
10
ORGANISATIE VAN DE AFDELING
12
Dagschema
12
Diensturen verpleegkundigen
13
Diensturen studenten
13
Afdelingsgebonden tips:
14
5. BIJLAGE
15
Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling
15
MEDISCHE TERMINOLOGIE
16
Ethymologie
16
Woordenschat
21
Infobrochure inwendige 7 straat 34
3
WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en zo’n 70.000 opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen , vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren,… Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je kan er belangrijke informatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe,
Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Wim Moerman Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen
Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur
Infobrochure inwendige 7 straat 34
4
ALGEMENE GEGEVENS Globale omschrijving van de afdeling:
Verpleegafdeling E1 bevindt zich op het eerste verdiep in straat 34. Het is een inwendige dienst die bestaat uit 30 bedden. Hoofdzakelijk bevinden zich hier patiënten van cardiologie, pneumologie en bewegingsstoornissen (parkinson) die afkomstig zijn van intensieve zorg, spoedopname en patiënten die opgenomen worden voor observatie of onderzoek. 09/224.51.34 E-mail:
[email protected]
Functies:
Artsen: o o o
Cardiologen Neurologen Pneumologen
zie ook op website www.azstlucas.be zorgaanbod medisch aanbod
Hoofdverpleegkundige: Dagverantwoordelijke a.i.
Stagementoren: Kaya Ferdane, Ouchchen Hafsa Team van verpleegkundigen Logistieke assistenten: zij voeren ondersteunende taken uit zoals: o zorgen voor het voedingsgebeuren o zorgen voor het patiëntenvervoer o voeren allerlei boodschappen uit Schoonmaak Kinesisten Sociale dienst
Infobrochure inwendige 7 straat 34
GRONDPLAN
5
Infobrochure inwendige 7 straat 34
6
PROFIEL VAN DE AFDELING Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken Pathologieën
Behandelingen
Onderzoeken
medicamenteus: per os, I.V., S.C. bewaking met telemetrie coronarografie + event. plaatsen van een stent (PTCA ) C.A.B.G. zuurstoftherapie aërosoltherapie cardiorevalidatie
o
Cardiologie o angor o acuut myocard infarct o acuut longoedeem o voorkamerfibrillat ie o ritmestoornissen o hartdecompens atie o pacemaker o bloeddrukproble men
o
Vaataandoeningen: o diepe veneuze thrombose o stenose van arterie
o o
angiografie + event. plaatsen van een stent medicamenteus
Ademhalingsproblemen: o COPD-pat. o pneumonie o longoedeem – longembolie o Long CA / meta’s
o o o
medicamenteus aërosoltherapie zuurstoftherapie
Neurologische problemen: o pat. met hemiplegie o syncopes o T.I.A. o Thrombosen o Parkinson
o o
o o
o o o o
o o o o o o o o o o o o o
o o o
medicamenteus patiënten komen voor telemetrie duodopasonde observatie regelen medicatie
o o o o o o o o o o o o o o
echo abdomen gastroscopie E.C.G. labo.-controle Rx. Thorax coronarografie hartcatheterisa tie E.F.-onderzoek ( EFO ) cyclo TEE – TTE holterregistratie NMR hart Mibi scan 24-uurs bloeddrukregist ratie Rx labo. angiografie veneuze duplex OL duplex labo. carotiden Rx. longfunctietest long-perfusieventilatietest Staging CT en NMR sputumonderzo ek
Infobrochure inwendige 7 straat 34 Pathologie Pneumologie
7 Behandeling
Onderzoeken
Emphyseem Fibrose
Puffers/aerosol/O2 Corticoïden/fibro/IVP Ev. Antibiotica
RX thorax, labo, sputumkweek, fibro
COPD/Astma
Puffers/aerosol/O2 Corticoïden
RX thorax, labo, sputumkweek, fibro
Pneumonie
Infuustherapie (antibiotica) Corticoïden Puffers/aerosol/O2 T° contrôle
RX thorax, labo, sputumkweek, fibro
Chronische bronchitis
Infuustherapie (antibiotica) Corticoïden Puffers/aerosol/O2 T° contrôle
RX thorax, labo, sputumkweek, fibro
TBC
Isolatiemaatregelen !!! Tuberculostatica
3 nuchtere sputumkweken RX thorax, labo
Thoraxdrainage en talcage Infuustherapie (pijnstilling)
RX thorax, labo, pleuravochtkweek CT thorax
Pleuritis
Infuustherapie (antibiotica+pijnstilling) Corticoïden Puffers/aerosol/O2 T° controle + pijncontrole
RX thorax, labo
CA
Infuustherapie voor ev. chemo Of radiotherapie Of operatie Of comforttherapie
RX thorax, CT thorax, labo, NMR, echo, fibro
Pneumo-, haemothorax
hydro-,
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel Al de patiënten zijn hier opgenomen voor medische interventie. Van zodra de diagnose is gesteld en zou blijken dat de patiënt moet worden geopereerd, zal hij naar een heelkundige afdeling verhuizen, tenzij postoperatief telemetrie vereist is.
Infobrochure inwendige 7 straat 34
8
De meest voorkomende verpleegactiviteiten: Basiszorgen: Algemene hygiënische zorgen Controle van parameters: T° - Polsslag – Bloeddruk – bijhouden van diurese Toedienen van medicatie: per os – SC. – I.M. – I.V Infuusbeleid: plaatsen van infuus – vervangen van infuus – verwijderen van infuus Omschrijven van verpleegkundige problemen, actie plannen en evalueren Assisteren bij bepaalde onderzoeken Observeren op psychisch, fysisch en sociaal vlak
Behandelingen: Ademhalingsstelsel o Toedienen van zuurstof via centrale leiding met O2-bril met O2-masker o Toedienen van aërosol + klaarmaken van aërosolmedicatie Bloedsomloopstelsel o Controle van bloeddruk en pols Toedienen van bepaalde bloedverdunnende medicatie - per os, SC. Spijsverteringsstelsel o Toedienen van medicatie per os of IV. o Eventueel plaatsen van een maagsonde o Toedienen van een lavement of andere laxativa urogenitaal stelsel o Plaatsen van een eenmalige- of verblijfkatheter o Volgen van diurese en bijhouden van urinedebiet Huid- en zintuigen o Verbandwissel zo nodig o Aanbrengen van voorgeschreven lotion of crème’s o Inbrengen van bepaalde medicatie vb. oogdruppels, neusspray, oordruppels enz.. o decubituspreventie Metabolisme o Infuustherapie o Aanvullen met bepaalde elektrolyten ( Cf. Labo uitslagen ) o Vocht- en voedingsbalans bijhouden o Controle glycemie Medicamenteuze toedieningen o Toezicht op juistheid van medicatie en patiënt en toediening van die medicatie o Toezicht houden op inname van medicatie o Toezicht op juist tijdstip van inname vb. insuline Bijzondere technieken o Assisteren bij bepaalde ingrepen vb. bij pleura- of ascitespunctie o Aanleren en aanleggen van electroden voor telemetrie o Gebruik van spuitpompen en druppeltellers Voedsel en vochttoediening:
Nagaan of pat. nuchter moet blijven ja of neen Zonodig de maaltijd voorbereiden bij de pat., eventueel pat. eten geven Nagaan of pat. voldoende eet en drinkt Zorgen voor een comfortabele houding tijdens de maaltijd.Controle juist dieet ( vb. A.V.V.Z. – diabetes – Na 2000 )
Infobrochure inwendige 7 straat 34
9
Mobiliteit: Op cardiologie werkt men met een bepaald mobiliteitschema. Het begint met absolute bedrust, vervolgens worden de inspanningen opgedreven. Hygiëne: Wasbekkens vindt men in de utility nagevraagd worden als de patiënt zich reeds zelf mag wassen. Fysieke beveiliging: Nagaan of de pat. voldoende veilig ligt in bed. Is dit niet het geval dan brengt men bedsponden aan. Is dit nog niet voldoende, moet men overleggen om eventueel fixatiemateriaal aan te brengen + fixatieblad maken. De arts dient dit af te tekenen. Er voor zorgen dat het belsignaal altijd in het bereik van de patiënt ligt. Verpleegkundige activiteiten die verband houden met het stellen van de diagnose: Observatie van de patiënt vb. kleur, pijnprikkels, alertheid, sufheid, ademhalingsritme. Bijhouden van diurese – volgen van gewicht. Controle van bloeddruk en pols. Zo de pat.gevolgd wordt via telemetrie: controle van hartritme: regelmatig of niet? Zijn er wijzigingen in het tracé? Bij toediening van een bepaald geneesmiddel nagaan of dit effect heeft op het hartritme, bloeddruk,… bij pat. met pleura- of ascitisvocht wordt aan de verpleegkundige gevraagd om te assisteren bij de punctie: goede houding geven aan de pat. , ontsmetten van de punctieplaats, aangeven van het nodige materiaal, goede nazorg: aanbrengen van verband, geven van een goede houding aan de pat., observatie van de patiënt, in bereik leggen van het belletje, opruimen van het gebruikte materiaal, het wegbrengen van eventueel genomen stalen naar het labo. Toevertrouwde geneeskundige handelingen: plaatsen van een infuus + toedienen van medicatie I.V., eventueel afname van bloed voor labonderzoek medicatie aanpassen sonderen wondzorg
Infobrochure inwendige 7 straat 34
10
Woordverklaringen en gebruikte afkortingen AAT ALO
AMI Angor Angiografie
Apneu Aspiratie Astma AV-blok Bradycardie CA, NEO CABG Chronische bronchitis COPD Coronarografie
CVA Cyclo Doppler carotiden Dyspnoe ECG EFO
Emfyseem FIBRO
Fibrose Flutter Hartdecompensatie Hartritmestoornissen Hemiplegie Haemoptoe Haemothorax Hydrothorax
Achteruitgang Algemene Toestand Acuut longoedeem: plotse kortademigheid door een teveel vocht op de longen ( meestal door een overmatige hoeveelheid vocht in het lichaam ) Acuut myocardinfarct: acuut zuurstofgebrek van de hartspier door afsluiting van een kransslagader. Benauwdheid, beklemming, angst Het maken van röntgenfoto’s van bloedvaten ( slagaders: arteriografie; aders: flebografie ) door middel van een contrastvloeistof Tijdelijk ophouden van de ademhaling Wegzuigen van fluimen met een aspirator uit de diepere luchtwegen Belemmering in de doorgankelijkheid van de kleinere luchtwegen. (Luchtwegvernauwing) Atrioventriculaire blokkering van de elektrische prikkel Abnormaal trage polsslag < 60 slagen per minuut Kanker Coronary Artery Bypass Grafting Chronische ontsteking van het slijmvlies van de bronchi (meestal rokers) Chronische obstructive pulmonary diseases Bekijken via katheter in de lies van de kransslagaders dit door middel van contraststof, om stenosen op te zoeken en eventueel te behandelen Cerebro-vasculair accident: herseninfarct ( waarbij de restletsels langer dan 24 uur aanwezig zijn Fietsproef: inspanningstest op een hometrainer onder medische controle Echografie van de halsbloedvaten, waarbij het geluid een maat is voor de snelheid van het bloed in de halsbloedvaten Bemoeilijkte ademhaling, kortademigheid Electrocardiogram, curve van de elektrische activiteit van het hart Elektro-fysiologisch onderzoek van het hart via catheter in de lies: nagaan van de elektrische geleiding in het hart, om hartritmestoornissen op te wekken en eventueel te behandelen ( ablatie = doorbranden ) Vernietiging van de longblaasjes Verlies van de elasticiteit van de long Fibroscopie of bronchroscopie. (endoscopisch onderzoek) a) als onderzoek : bekijken van de diepere luchtwegen; nemen van een sputumstaal of biopsie b) als behandeling : verwijderen van fluimen uit de diepere luchtwegen Toeneming van bindweefsel in een orgaan. Hier : longfibrose Speciale vorm van tachycardie Toestand waarin het hart tekort schiet in de van hem geëiste arbeid ( hartzwakte ) De hartslag is onregelmatig, abnormaal snel of traag Halfzijdige verlamming, veroorzaakt door een hersenaandoening Bloed in de fluimen Ophoping van bloed in de pleuraholte Ophoping van vloeistof in de pleuraholte
Infobrochure inwendige 7 straat 34 Longembool Long perfusieventilatiescan Pleuritis PM PTCA
Pleuradrainage systeem Pneumonie Stenose
Syncope
Talcage TBC Thoracoscopie Thrombose TIA TTE
TEE VKF
11
Verstopping van de arteria pulmonalis door een klonter, en aldus een longinfarct veroorzaakt Isotopenonderzoek ter opsporing van longembolen Ontsteking van de pleura (longvlies) Pacemaker: geïmplanteerd apparaat, gevoed door een elektrische batterij, dat kunstmatig ritmische prikkels toedient aan het hart Percutane transluminale coronaire angioplastie: openblazen van een stenose in de coronairen met een ballonnetje, en eventueel plaatsen van een stent Plaatsen van een thoraxdrain in de pleuraholte voor het verwijderen van lucht, vocht, bloed! Longontsteking, acute met hoge koorts verlopende infectieziekte, gekenmerkt door ontsteking van het longweefsel Vernauwing van een opening of kanaal, kan veroorzaakt worden door verstopping door vreemde lichamen of afscheidingsproducten, door afknikking, littekenvorming, gezwellen Plotseling intredende bewusteloosheid die enkele seconden tot meerdere uren kan duren, soms voorafgegaan door duizeligheid, transpiratie en misselijkheid Verkleving van de pleurabladen met talc (chemische pleurodese) Tuberculose Bezichtiging van de thorax of pleura holte met een endoscoop Vorming van een thrombus in een ader, slagader of in het hart Trans ischemisch accident Trans-thoracale echografie: door terugkaatsing van ultrasone golven kan men weefselveranderingen zien in het hart. Dit onderzoek gebeurt uitwendig op de borstkas van de patiënt. Trans endoscopische echografie: via de slokdarm nakijken van de hartkleppen, eventuele klonters in het hart. Voorkamerfibrillatie: een hartritmestoornis waarbij de hartspiervezels zich zeer snel en ongecoördineerd samentrekken in de voorkamer, de polsslag is totaal onregelmatig ( puslus irregularis perpetuus = PIP )
Infobrochure inwendige 7 straat 34
ORGANISATIE VAN DE AFDELING Dagschema Vroegdienst: 6.30 u
8.15 u 8.30 u
11.30 u 12.00 u 12.15 u
13.30 u 14.00 u 14.12 u
- overdracht tussen nachtdienst en vroegdienst - controleren + aftekenen medicatie - medicatietoer 8.00 + nemen van parameters: bloeddruk – pols – temperatuur - dag gewichten opnemen: * neuro patiënten (eaq. Specialisaties) : op woensdag * cardio patiënten : op dinsdag en vrijdag * pneumo patiënten : op donderdag * voor een aantal patiënten dagelijks Overdracht tussen vroegdienst en dagdienst - afdienen ontbijt, bij afwezigheid van een logistiek assistent - ochtendverzorging - opnames en transferten van patiënten - invullen + in orde brengen van het zorgdossier - Medicatietoer 12.00 u - Middagtoer - Middagpauze - Doorschrijven van de medicatiebladen - Toezicht op de afdeling: beantwoorden van beloproepen - helpen dagdiensten voor verzorging Overdracht tussen de vroegdiensten en de laatdiensten - Medicatietoer 14.00 u - Transferten naar of van een andere afdeling van patiënten Einde vroegdienst
Dagdienst: 8.15 u 8.15 u 11.30 u 12.30 u 12.30 u 13.30 u
15.00 u 16.42 u 18.00 u
Overdracht vroegdienst op dagdienst Ochtendverzorging + hulp bij opnames en administratie zorgdossier - Hulp bij opdienen van het middagmaal - Middagtoer: patiënten in bed helpen, … - Middagpauze voor D26 tot 13.30 u - Beantwoorden van de beloproepen Middagpauze voor D22 tot 14.45 u - D26: Toezicht op de gang, beantwoorden beloproepen - Medicatie van de apotheek controleren en wegbergen - Verhuizen van patiënten - Hulp bij bedopmaak - controle parameters * temperatuur - Namiddagverzorging - Opnames / transferten - Einde dagdienst D26 - Einde dagdienst D22
12
Infobrochure inwendige 7 straat 34
Laatdienst: 13.30 u 14.00 u 15.00 u 16.30 u 17.30 u 17.45 u
19.00 u 20.45 u 21.12 u
Overdracht tussen de vroegdiensten en de laatdiensten - Controle en aftekenen medicatie: 17.00 u en 20.00 u - Transferten en opnames van patiënten - Namiddagverzorging - Medicatietoer 17.00 u controleren + aftekenen - Hulp bij opdienen van het avondmaal - Pauze - Afdienen van het avondmaal - Controle parameters: bloeddruk – pols – temperatuur bij de cardio patiënten - controle glycemie - Medicatietoer 20.00 u, controle + aftekenen - Avondverzorging Overdracht tussen de laatdiensten en de nachtdienst Einde late shift Pauze is afhankelijk van de drukte van de afdeling
Nachtdienst: 20.45 u 22.00 u 24.00 u
02.00 u
04.00 u
06.00 u
06.30 u
Overdracht tussen de laatdiensten en de nachtdienst - Medicatie controleren en uitdelen - Nachttoer (o.a. patiënten verzorgen, wisselhouding, …) - Medicatie controleren en uitdelen - Nachttoer (o.a. patiënten verzorgen, wisselhouding, …) - Medicatie klaarzetten voor de volgende dag - Medicatie controleren en uitdelen - Nachttoer (o.a. patiënten verzorgen, wisselhouding, …) - Medicatie klaarzetten voor de volgende dag - Medicatie controleren en uitdelen - Nachttoer (o.a. patiënten verzorgen, wisselhouding, …) - Invullen mappen: zorgdossier + zwarte mapjes: dagelijks zorgenblad - Medicatie controleren en uitdelen - Nachttoer (o.a. patiënten verzorgen, wisselhouding, …) - Diurese noteren - Overdracht tussen nachtdienst en vroegdiensten - Pauze voor een maaltijd is afhankelijk van de drukte van de afdeling
Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Vroegdienst Late dienst Nachtdienst
08u15 tot 16u42 (45 min pauze) 08u15 tot 17u57 (2u00 pauze) 06u30 tot 14u12 (geen pauze) 13u30 tot 21u12 (geen pauze) 20u45 tot 06u45 (geen pauze)
Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke.
13
Infobrochure inwendige 7 straat 34
14
Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen.
Afdelingsgebonden tips: Indien er de mogelijkheid is om eens een coronaorografie bij te wonen (zie meemaakstages op de website) Draag zorg voor materiaal, wees kosten bewust. Er is altijd werk op een afdeling (aanvoelen, zien) Aandacht voor hulpbehoevende patiënten (eten, drinken,…) Draag je steentje bij tijdens de overdrachtsmomenten (observaties, vragen stellen,rapportering,…) Ringen en uurwerken zijn verboden voor de hulpverlener, evanals lange/gel nagels, lange oorbellen, GSM,… Kom goed voorbereid naar de stage ( infobrochures, cursussen, doelstellingen) o Lees de infobrochure o Herzie de algemene anatomie en fysiologie o Herzie de technieken die je reeds zag o Formuleer heel duidelijk je doelstellingen voor deze stage Goede en gepaste omgangsvorm; hoffelijkheid, verzorgd voorkomen, verzorgde taal. Van de student verwachten we : o Nakomen van afspraken o Vermogen van degelijk oberveren en rapporteren o Aanpassingsvermogen o Doorzettingsvermogen o Verantwoordelijkheid o Engagement: begaan zijn met de zorg om patiënten en met eigen leerproces o Leergierigheid: vragen stellen o Positief kritische ingesteldheid o Geen handelingen stellen waartoe men nog niet bevoegd is! o Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, of waarbij je je niet zeker voelt. o Open en eerlijke communicatie met verpleegkundigen. o Respect voor patiënten, aandacht voor privacy, respecteren beroepsgeheim.
Infobrochure inwendige 7 straat 34
15
5. BIJLAGE Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Groenebriel 1 9000 Gent Tel. 09/224 61 11 Fax 09/224 61 10
[email protected]
Campus Volkskliniek Tichelrei 1 9000 Gent Tel. 09/224 56 11 Fax 09/224 56 10
[email protected]
WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Verpleegafdeling E1 straat 34 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4e graadsopleiding verpleegkunde
LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Verpleegafdeling E1 straat 37 - Welke machine, transportmiddel, producten : …………………………………………………………………………………………………………………….. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie(1) : - Risico’s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken
Risico’s en hinder(2) val op de begane grond van hoger gelegen vlak
LUIK B
Verplicht medisch toezicht(3) risico beroepsziekten : fysisch…………………………….. chemisch………………………….. biologisch…………………………. prikwonden/snijwonden lawaai longaandoening………………… verbrijzelingen trillingen huidaandoening……………….. rondvliegende scherven warmte veiligheidsfunctie? : ……………………………………………………….. brandwonden koude contact met voedingswaren elektrische risico’s vochtigheid gebruik van beeldschermen(4) manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel) val van voorwerpen chemische hinder inentingen/test : tetanus tuberculoses geïsoleerd werk spatten hepatitis B andere :…………… andere …………………. stof ioniserende stralingen ……………………………………………. gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek…………………………………………………. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen ? (verantwoordelijkheid gebruik er) broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :………………………………….. veiligheidsschoenen (type) :…………………………………………….. oorkap/oorpropjes (type) :…………………………………………….. handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) : …………………………………………………………. bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :……………………………………………………………………………….. Voor de onderneming : naam en handtekening
Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost.
Datum : Datum : (1)
indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico’s betreft, dient de tabel “Risico’s en kinder” niet aangevuld te worden
(2)
geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse
(3)
aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer
(4) (5)
gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité
Infobrochure inwendige 7 straat 34
16
MEDISCHE TERMINOLOGIE Ethymologie ALGEMEEN a-
zonder
dys-
wijst op een stoornis
-ectomie
wegname
intra-
in
-itis
ontsteking
logos ( -logie, -loog)
leer
pathos ( -pathie)
lijden
poly-
veel
CARDIOVASCULAIR STELSEL card-, cardi- (afgeleid van het Grieks)
hart
cardiologie leer of studie van de hartziekten cardiopathie het lijden aan een hartziekte vas- (afgeleid van het Latijn)
(bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL
hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks)
bloed
RESPIRATOIR STELSEL trache- (afgeleid van het Latijn)
houdt verband met de luchtpijp tracheitis ontsteking van de luchtpijp
bronch- (afgeleid van het Latijn)
wijst op een luchtpijpvertakking bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking
pneum-, pneumon- ( van het Grieks)
houdt verband met de long
pneumectomie wegnemen van de long pneu (van het Grieks)
houdt verband met het ademen apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen ophoudt dyspnoe een moeilijke ademhaling polypnoe snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL
stomat- (afgeleid van het Grieks)
mond
Infobrochure inwendige 7 straat 34
17
stomatologie studie van de mondaandoeningen stomatitis mondslijmvliesontsteking gastr- (afgeleid van het grieks)
wijst op maag gastrectomie wegnemen van de maag gastritis maagontsteking
enter- (afgeleid van het Grieks)
darm enteritis darmontsteking
gastro-enteritis ontsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks)
lever hepatitis infectie aan de lever
UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de nier
ur- (Grieks)
wat verbandt houdt met de urine ureter (Latijn) urineleider
cyst- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de blaas cystitis blaasontsteking
uterus (Latijn)
baarmoeder
hyster- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de baarmoeder
hysterectomie wegnemen van de baarmoeder gynaec- (afgeleid van het grieks)
wat verband houdt met de vrouw
gynaecologie vrouwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks)
zenuw neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten
encefal- (afgeleid van het Grieks)
hersenen
cerebr- (afgeleid van het Latijn)
hersenen
psych- (afgeleid van het Grieks)
ziel psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van geestesaandoeningen
OSTEOMUSCULAIR STELSEL oste- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met het been
muscul- (afgeleid van het Latijn)
spier
intramusculair inspuiting in de spier artr- (afgeleid van het Grieks
gewricht
Infobrochure inwendige 7 straat 34
18
artritis gewrichtsaandoening pod- (afgeleid van het Grieks)
voet podologie studie van de voet
thorac (afgeleid van het Latijn)
borstkas
OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks)
oor otitis oorontsteking
rin- (afgeleid van het Grieks)
neus
oftalm- (afgeleid van het Grieks)
oog
dermat- (afgeleid van het grieks )
heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten
cut- (afgeleid van het Latijn)
huid
subcutane injectie
inspuiting onder de huid PREFIX
Aantal / hoeveelheid hemi-, semi-
helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft
uni-, mono-
één
bi-, di-
twee
tri-
drie
oligo-
weinig oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap
poly-, multi-
veel polypnoe veel en snel ademen
Afmeting micro-
klein micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie
macro-
groot macroscopisch wat te zien is met het blote oog
mega-, megalo-
groot
Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto-
zelf
homo-, iso-
gelijk
Infobrochure inwendige 7 straat 34
19
homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht isomorf dezelfde vorm hetero-
ander hetero-anamnese bevraging van een familielid
anti-
tegen antibioticum tegen de ziekte
Graad / hoedanigheid hypo-
onder, te weinig, onvoldoende hypotensie te lage bloeddruk
hyper-
boven, te veel, overdreven hypertensie te hoge bloeddruk
dys-
moeilijkheid, stoornis dyspnoe moeilijke ademhaling
Ontkenning a-, an-
zonder, gebrek aan anemie bloedarmoede
in-, im-
niet incontinentie niet kunnen ophouden van urine
Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento-
in, binnen intramusculair in de spier
e- ec-, ex- exo-
uit, buiten
inter-, meso-
tussen, in het midden
Snelheid brady-
traag bradycardie trage hartslag
tachy-
snel tachycardie snelle hartslag
Tijd ante-, pre-, pro-
voor prematuur vroeggeboorte
post-
na posttraumatische stress stress na een trauma
Infobrochure inwendige 7 straat 34
20
SUFFIX -algie
pijn gastralgie maagpijn
-ectomie
wegnemen
-emie
houdt verband met bloed glycemie suikergehalte van het bloed
-fobie
vrees claustrofobie vrees voor kleine ruimten
-geen, -genese
ontwikkeling, vorming pathogeen ontwikkelen van een ziekte
-itis
ontsteking cystitis blaasontsteking
-manie
drang kleptomanie neiging tot stelen
-pathie, -paat
aandoening cardiopathie hartlijden
-scopie
onderzoek gastroscopie maagonderzoek
-therapie
behandeling farmacotherapie behandeling met medicatie
Infobrochure inwendige 7 straat 34
Woordenschat
A Abces
etterbuil, ophoping van pus in het lichaam
Abnormaal
afwijkend van de norm
Abortus
miskraam
Abrasie
schaafwond
Abrupt
plotseling
Absence
kortstondig bewustzijnsverlies
Absorptie
opname
Abstinentie
onthouding van medicijnen, alcohol, drugs
Accidenteel
toevallig, of als gevolg van een ongeluk
Acne
puistjes
Activeren
werkzaam maken
Acuut
plotseling en hevig
Adolescent
puber, jeugdig persoon
Adult
volwassene
Afasie
spraakstoornis
Agitatie
opwinding
Alert
oplettend
Allergie
overgevoeligheid
Amnesie
geheugenverlies
Analyse
ontleding
Anamnese
vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis
Anesthesie
verdoving of narcose
Anorexia
magerzucht, eetstoornis
Antibioticum
geneesmiddel dat bacterien doodt
Antidepressivum
middel tegen ziekelijke neerslachtigheid
Apathie
lusteloosheid
Artrose
gewrichtsaandoening
Autonoom
zelfstandig
21
Infobrochure inwendige 7 straat 34
22
B Biopsie
een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek
Bronchitis
ontsteking van de luchtpijptak
C Carcinoom
kankergezwel
Cardiaal
met betrekking tot het hart
Caries
tandbederf
Causaal
oorzakelijk verband (oorzaak – gevolg)
Cellulitis
ontsteking van het onderhuidse bindweefsel
Celmembraan
wand, omhulsel van de cel
Cerebraal
met betrekking tot de grote hersenen
Cerebrovasculair
met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen
Chemotherapie
behandeling van kanker met medicijnen
Chirurgisch
operatief
Cholesterol
lichaamsvet
Chronisch
van lange duur
Circulatie
(bloeds)omloop
Classificatie
indeling, rangschikking
Cognitief
met betrekking tot het denkproces
Coitus
geslachtsgemeenschap
Combinatie
verbinding
Complex
ingewikkeld
Complicatie
bijkomende ziekte
Conceptie
bevruchting
Conditie
toestand waarin iemand verkeert
Contraceptivum
voorbehoedsmiddel
Convulsie
stuip, toeval
Coronair
m.b.t. de kransslagaders van het hart
Correlatie
samenhang
Crisis
ernstige ziekteaanval
Criterium
toets, een reden
Curatief
genezend
Curve
kromme lijn
Infobrochure inwendige 7 straat 34
23
Cyclus
terugkerende regelmatige reeks
Cytoplasma
celvloeistof
Cyste
holte gevuld met vocht
D Decubitus
doorligwond
Deficit
gebrek
Delirium
acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen
Dementie
geestelijke achteruitgang
Dermatologisch
met betrekking tot de huisziekten
Detectie
opsporing, ontdekking
Diabetes
suikerziekte
Diagnose
vaststelling van een ziekte
Distilleren
zuiveren
Donor
degene die zijn orgaan afstaat
Dosis
hoeveelheid van een geneesmiddel
Drainage
vochtafvoering
E Echografie
beeld van organen
Eczeem
oppervlakkige huidaandoening
Effectief
doeltreffend
Efficiënt
doelmatig
Ejaculatie
zaadlozing
Elastisch
rekbaar
Elektro-Encefalo-Grafie
beeld van de elektrische hersenstroom
Elektrocardiografie
onderzoek van de elektrische activiteit van het hart
Eliminatie
verwijdering
Embolie
bloedvatverstopping
Embryo
vrucht in het moederlichaam
Emesis
braken
Emfyseem
longaandoening
Emotioneel
gevoelsmatig
Epidemie
besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een bevolkingsgroep
Epilepsie
vallende ziekte, toevallen
Infobrochure inwendige 7 straat 34
24
Equivalent
gelijkwaardig
Etiologie
leer van de ziekteoorzaken
Euforie
verhoogd gevoel van welzijn
Evaluatie
beoordeling
Evolutie
ontwikkeling
Excessief
overdreven
Excitatie
opgewondenheid
Extern
uitwendig
F Faeces
ontlasting
Fataal
noodlottig
Fenomeen
verschijnsel
Fertiliteit
vruchtbaarheid
Fixatie
vasthechting
Fobie
ziekelijke vrees
Fractuur
been(bot)breuk
Fysisch
lichamelijk
G Genetisch
met betrekking tot de erfelijkheid
Genitaal
met betrekking tot de geslachtsorganen
Geriatrisch
medische zorg voor de oudere mens
Gradueel
trapsgewijs
Gynaecologisch
met betrekking tot de vrouwenziekten
H Hallucinatie
zinsbedrog, waanvoorstelling
Hemopathie
bloedziekte
Hepatitis
leverontsteking
Homogeen
gelijksoortig
Hygiënisch
met betrekking tot de lichaamszorg
Hyperkinesie
overmatige bewegingsdrang
Hypersecretie
verhoogde afscheiding
Hypersensitiviteit
verhoogde gevoeligheid
Hypertensie
verhoogde bloeddruk
Hyperventilatie
angstige ademhaling
Hypotensie
te lage bloeddruk
Infobrochure inwendige 7 straat 34
Hysterectomie
25
verwijdering van de baarmoeder
I Identificatie
vereenzelviging
Immaturiteit
onrijpheid
Immobilisatie
onbeweeglijk maken
Immuniteit
onvatbaarheid voor een ziekte
Implantatie
inplanting
Implicatie
verwikkeling
Impotentie
onvermogen tot geslachtsgemeenschap
Impregnatie
binnendringen van de zaadcel in de eicel
In vitro
in een reageerbuis
In vivo
in het levende organisme
Inactief
onwerkzaam
Incidenteel
bijkomend
Incisie
insnijding
Inclusief
met inbegrip van
Incompatibel
onverenigbaar
Incontinentie
onvermogen om urine of ontlasting op te houden
Incubatie
sluimeren van een ziektekiem
Indicatie
aanwijzing
Indicatief
aanduidend
Indirect
niet rechtstreeks
Individueel
afzonderlijk
Inductie
gevolgtrekking
Infantiel
kinderlijk
Influenza
griep
Infuus
vochttoediening in de bloedvaten
Inhalatie
inademen van dampen
Injectie
inspuiting
Insomnia
slapeloosheid
Intensiteit
sterkte
Interactie
onderlinge beïnvloeding
Interval
tussenperiode
Interventie
ingreep
Intoxicatie
vergiftiging
Infobrochure inwendige 7 straat 34
26
Intramusculair
in de spier
Intraveneus
in de ader
Irreversibel
onomkeerbaar
Irritatie
prikkeling
Isoleren
afsluiten
K Katheter
buisje
Kinetisch
wat beweging veroorzaakt
Klinisch
direct voor de arts zichtbaar
L Lactatie
borstvoeding
Latent
sluimerend
Lateraal
aan de zijkant
Leukemie
bloedkanker
Libido
geslachtsdrift
Lipide
vetachtige stof
Lokaal
plaatselijk, van beperkte omvang
Lumbago
lendenpijn
M Malaise
gevoel van onwelzijn
Manie
ziekelijke neiging
Manifest
onmiddellijk herkenbaar
Melanoom
kwaadaardig gezwel van de huid
Membraan
dun vlies
Menarche
eerste maandstonden
Meningitis
hersenvliesontsteking
Menopauze
overgangsjaren
Menstruatie
maandstonden
Mentaal
verstandelijk
Metabolisme
stofwisseling
Microbiologisch
met betrekking tot de kleinste levende wezens
Microniseren
verpulveren
Mimiek
gezichtsuitdrukking
Mobilisatie
beweeglijk maken
Modificeren
wijzigen
Infobrochure inwendige 7 straat 34
27
Monotherapie
behandeling met één geneesmiddel
Morbiditeit
ziektecijfer
Mortaliteit
sterftecijfer
Motorisch
met betrekking tot beweging
Mucus
slijm
Musculair
met betrekking tot de spieren
Mutisme
onvermogen om te spreken
N Narcoticum
verdovend middel
Nasaal
met betrekking tot de neus
Neonataal
m.b.t. de eerste weken na de geboorte
Nervositeit
zenuwachtigheid
Neveneffect
bijwerking
Nihil
niets
O Obesitas
overgewicht, vetzucht
Obsessie
dwangvoorstelling
Obstipatie
moeilijke stoelgang
Obstructie
verstopping
Occasioneel
nu en dan voorkomend
Odor
reukzin
Oedeem
waterzucht
Oestrogeen
vrouwelijk hormoon
Oraal
met betrekking tot de mond
Osteoporose
botontkalking
Otitis
oorontsteking
Ovulatie
eisprong
P Palliatief
verzachtend
Parallel
evenwijdig
Paralyse
verlamming
Paranoia
achtervolgingswaanzin
Parese
gedeeltelijke verlamming
Partikel
klein deeltje
Pathologisch
ziekte
Infobrochure inwendige 7 straat 34
28
Pediatrisch
m.b.t. de kindergeneeskunde
Penetratie
binnendringing door de huid heen
Perceptie
waarneming
Periodiek
regelmatig terugkerend
Peristaltiek
darmbeweging
Permanent
blijvend
Permeabiliteit
doordringbaarheid
Pigmentatie
verkleuring
Placebo
geneesmiddel zonder werking
Placenta
moederkoek
Pneumonie
longontsteking
Populatie
bevolking
Post Partum
na de bevalling
Postnataal
na de geboorte
Postoperatief
na een heelkundige ingreep
Posttraumatisch
na een letsel
Potentie
kracht
Potentieel
mogelijk
Predispositie
vatbaarheid
Prematuur
voortijdig
Prenataal
voor de geboorte
Preoperatief
voor de operatie
Preventie
voorkoming (van ziekte)
Prognose
voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte
Progressief
voortschrijdend
Proteïne
eiwit
Prothese
kunstmatig lichaamsdeel
Pseudotumor
schijngezwel
Psychisch
geestelijk
Psychologisch
m.b.t. het gevoelsleven
Psychomotorisch
m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt
Psychose
geestelijke stoornis
Psychosomatisch
m.b.t. het verband tussen geest en lichaam
Punctie
prik
Infobrochure inwendige 7 straat 34
Purgatief
29
middel tegen verstopping
R Radiografie
fotograferen d.m.v. röntgenstralen
Radiotherapie
bestraling
Recuperatie
herstel van krachten
Referentie
verwijzing
Regressie
achteruitgang
Reïnfectie
hernieuwde besmetting
Renaal
m.b.t. de nier
Repetitief
zich herhalend
Reproductie
vermenigvuldiging
Research
wetenschappelijk onderzoek
Resistent
bestand tegen
Respons
antwoord
Retardatie
vertraging, achterstand
Reversibel
omkeerbaar, veranderbaar
Rhinitis
(neus)verkoudheid
Routinematig
zoals gewoonlijk
S Salivatie
speekselvloed
Sarcoom
kwaadaardig gezwel
Secretie
afscheiding
Sedativum
kalmerend middel
Segment
onderdeel
Seniliteit
geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen
Sensorieel
zintuiglijk
Simultaan
gelijktijdig
Solutio
oplossing
Somatisch
m.b.t. het lichaam
Spasme
kramp
Sporadisch
zeldzaam
Sputum
fluim, speeksel
Stase
stilstand
Steriliteit
onvruchtbaarheid
Substitutie
vervanging
Infobrochure inwendige 7 straat 34
30
Supervisie
toezicht
Suppositorium
zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht
Symptoom
ziekteverschijnsel
Syncope
plotseling bewustzijnsverlies
Syndroom
ziektebeeld
Systematisch
stelselmatig
Systemisch
over het hele lichaam verspreid
T Tendens
neiging, richting van een ontwikkeling
Terminaal
in het eindstadium
Tetanus
infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen
Therapie
geneeswijze, behandeling
Thermisch
met betrekking tot warmte
Thoracaal
m.b.t. de borstkas
Thrombus
bloedprop
Tic
zenuwtrek
Tolerantie
verdraagzaamheid
Tonus
spierspanning
Toxicomanie
verslaving aan gifstof
Toxisch
giftig
Tranquillizer
middel dat opwindingstoestanden bedaart
Transfer
overdracht
Transformatie
verandering
Transplantatie
overplanting
Traumatisch
door een letsel ontstaan
Tremor
beving
Trombose
vorming van bloedprop in bloedvat of hart
Tumor
gezwel
U Ulcus
zweer
Uniform
éénvormig
Urgentie
dringende noodzaak
Uterus
baarmoeder
V Vaccinatie
inenting
Infobrochure inwendige 7 straat 34
31
Variabiliteit
veranderlijkheid
Vasculair
m.b.t. de bloedvaten
Vegetatief
buiten het bewustzijn om
Veneus
m.b.t. de aders
Vertigo
duizeligheid
Viraal
door een virus veroorzaakt
Visioen
droombeeld
Visueel
m.b.t. het zicht