Infobrochure voor studenten. Palliatieve Zorgen. Straat 194

Infobrochure voor studenten

Palliatieve Zorgen Straat 194

2

Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194

INHOUDSOPGAVE

ALGEMENE GEGEVENS

4

Globale omschrijving van de afdeling:

4

Functies:

4

GRONDPLAN

5

PROFIEL VAN DE AFDELING

6

Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken

6

Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel

6

De meest voorkomende verpleegactiviteiten:

6

ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING

8

Dagschema

8

Diensturen verpleegkundigen

8

Diensturen studenten

9

Afdelingsgebonden tips:

9

BIJLAGE

10

Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling

10

MEDISCHE TERMINOLOGIE

11

Etymologie

11

Woordenschat

16

3


WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en zo’n 70.000 opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen , vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren,… Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je kan er belangrijke informatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe,

Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Wim Moerman Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen

Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur

4


ALGEMENE GEGEVENS Globale omschrijving van de afdeling:   

Verpleegafdeling palliatieve zorg bevindt zich in straat 194  09/224.51.94 E-mail: [email protected]

Functies: 

Artsen: zie ook op website www.azstlucas.be  zorgaanbod  medisch aanbod



Hoofdverpleegkundige: Nancy Criel

   

Stagementoren: Natasja Chalmet, Kimberley Leveugle, Kimberley Standaert Psychologe: Catherine Harotte Kinesisten: Frank Vlaeminck Vrijwilligers: zij voeren ondersteunende taken uit o Zij zorgen voor extra’s voor de patiënt en zijn familie zoals: krant voorlezen, eens buiten gaan wandelen, aanwezig en nabij zijn, iets extra klaarmaken,...

5


GRONDPLAN

6


PROFIEL VAN DE AFDELING Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken Pathologieën 

Meestal oncologische terminale patiënten. (ongeveer 90%)



Ook andere terminale pathologieën (+/10%) - hartlijden - longlijden - nierlijden ….

Behandelingen 



Behandelingen en onderzoeken worden tot het strikte minimum beperkt. D.w.z. alleen in functie van comfortzorg van de patiënt. Bijvoorbeeld een urineweginfectie, waar patiënt last van heeft, zal behandeld worden. Heeft patiënt pijn van een zeer gelokaliseerde botmeta, dan zal die eventueel éénmalig bestraald worden. Comfortzorg + detailzorg vanuit holistische mensvisie.

Onderzoeken

Worden tot een minimum beperkt. Meest voorkomende onderzoeken: - sputumonderzoek - urinekweek - beperkt labo (nierfunctie, elektrolyten, PBO) - RX bij vermoeden #

Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel   

90 % van de patiënten zijn terminale kankerpatiënten. De rest betreft andere terminale pathologieën. +/- 85% van de patiënten sterft op de afdeling +/- 15% kan na (tijdelijke) opname terug naar huis – RVT – andere setting

De meest voorkomende verpleegactiviteiten: Basiszorgen: Principe is “totaalzorg” maar aangevuld met “detailzorg”. De patiënt staat steeds centraal. Er wordt extra aandacht besteed aan de dagelijkse hygiënische zorgen: bedbad of bad, indien de patiënt dit wil, samen met bubbelbad, aromatherapie, massage, enz.… Verder wordt heel veel aandacht besteed aan het bestrijden van pijn en andere symptomen. Het nauwlettend opvolgen van pijnpompen, vormt hierin een belangrijk onderdeel. Dit vraagt een goed observatievermogen van de verpleegkundige. Bovendien wordt altijd ingegaan op de existentiële vragen van de patiënt en wordt hier extra aandacht aan besteed.


Behandelingen: Uitsluitend in functie van comfort en van comfortzorg. Het betreft hier meest oncologische patiënten. Behandelingen en onderzoeken worden tot het strikte minimum beperkt. D.w.z. alleen in functie van comfortzorg van de patiënt. Nooit behandelingen om te genezen, wel in functie van pijn & symptoomcontrole. Voedsel- en vochttoediening: Infusen en andere parenterale vocht- en voedseltoediening worden tot het minimum beperkt. Mobiliteit: Kan en mag op tempo en ritme van patiënt, meestal beperkt. Kiné kan Hygiëne: Bad en bubbelbad, douche Specifieke aandacht voor mondtoilet. Verzorging huidplooien - decubituspreventie. Detailzorg Fysieke beveiliging Bedsponden - bedspondenbeschermers Verpleegdeken Dit wordt tot een minimum beperkt. Er worden steeds eerst alternatieven, zoals een alarmsignaal, gezocht. Psycho-sociale ondersteuning Van patiënt en familieleden, naaste omgeving Er is een nauwe samenwerking met de psycholoog en sociale dienst Spirituele zorg Aandacht voor existentiële vragen Aandacht voor de religie van de patiënt Algemeen besluit Algemeen kunnen we dus stellen dat de nadruk van de zorg meer ligt op “care” (zorgen voor) dan op “cure” (te genezen) Het comfort van de patiënt primeert en dit zowel op lichamelijk, psycho-sociaal en existentieel vlak. Ook de ondersteuning van de familie speelt een belangrijke rol. Om deze zorg te kunnen geven wordt er dus nauw samengewerkt met psychologen, kiné, arts en pastorale dienst, sociale dienst

7

8


ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING Dagschema Vroegdienst: 06.30 u 6.45 u – 08.00 u 08.30 u – 09.00 u 08.00 u – 12.30 u 12.00 u

Overdracht nachtploeg naar vroegdienst Ontbijt opdienen en patiënt helpen met eten + medicatie/ controle medicatie tot 14u. Overdracht vroegdienst naar dagdienst Start verzorging Medicatie + middagmaal

13.30 u – 14.12 u

Overdracht vroegdienst naar laatdienst

Laatdienst: 13.30 u – 14.12 u 14.12 u – 14.30 u 14.30 u – 15.00 u 15.00 u – 17.00 u 17.00 u – 18.30 u 19.00 u – 20.45 u 20.45 u – 21.12 u

Overdracht vroegdienst naar late dienst Controle medicatie briefing vrijwilligers + koffietoer Namiddagverzorging + begeleiding patiënten + opnames Avondmaal Avondverzorging Overdracht laatdienst naar nachtdienst

Dagdienst: (in principe is er geen dagdienst = enkel voor dagverantwoordelijke) 08.30 u 13.30 u – 14.12 u 15.00 u – 16.57 u

Overdracht vroegdienst naar dagdienst Overdracht vroegdienst naar laatdienst Rest idem als vroegdienst (9u00 – 14u00) Opruimen spoelruimte + verzorging/ opnames Namiddagverzorging + begeleiding patiënten + opnames

Nachtdienst: 20.45 u – 21.12 u 21.12 u – 06.30 u 06.30 u

Overdracht laatdienst naar nachtdienst Patiëntenzorg + specifieke taken uit proceduremap Overdracht nachtdienst naar vroegdienst

Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Vroegdienst Late dienst Nachtdienst

8.30u tot 16u57 (45 min pauze). 06u30 tot 14u12 (geen pauze) 13u30 tot 21u12 (geen pauze) 20u45 tot 06u45 (geen pauze)


Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Het is voor de afdeling eenvoudiger dat de eerste stagedag de student een dagdienst heeft om zo een goede rondleiding op dienst te kunnen organiseren. Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke. Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng je ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen.

Afdelingsgebonden tips: 



       

Patiëntentoewijzing is een methode om patiënten en hun totaalzorg, en niet meer taken aan individuele zorgverleners op te dragen. We streven ernaar dat dezelfde verpleegkundige gedurende enkele dagen dezelfde patiënt verzorgt. De voorstelling van de dienst Palliatieve Zorg: dit gedeelte vindt u ook terug in de bibliotheek van de afdeling en wordt vooraf reeds op de school gegeven bij het begin van het academiejaar. o Historiek o De visie van Palliatieve Zorg o Het ‘leven’ op de afdeling o Praktische organisatie van de afdeling  Wat zit er in de verzorgingskar  PCA-pomp  Graseby-pomp  Fentanyl kleefpleisters  Afspraken rond wondverzorging: decubitus, oncologische wonden, andere wonden  Algemene hygiënische zorgen: mondhygiëne, haarwassing  Het spirituele op de afdeling: communie, ziekenzalving, overlijden, bemoedigingsmoment, verschillende filosofieën en hun houding rond overlijden; lijktooi  Persoonlijke hygiëne: handhygiëne, prikaccidenten, besmet materiaal Palliatieve zorg is totaalzorg, maar ook detailzorg. Schenk aandacht aan de kleinste dingen die voor de patiënt belangrijk zijn. Luister naar welk signaal ook dat patiënt u geeft. De patiënt staat centraal en heeft de laatste stem in de zorg. Op de afdeling probeert men zaken te doen op tijdstippen die de patiënt zelf wenst en op de manier zoals de patiënt het wenst. Neem de patiënt altijd ernstig. Placebo is uit de boze! Geduld is uitermate belangrijk. Terminale patiënten hebben letterlijk en figuurlijk de tijd die hen rest broodnodig. Vertrek steeds vanuit een holistische mensvisie waarbij het fysieke – sociale – psychische en existentiële aspect van de mens steeds in elkaar verweven zijn.

9

10


BIJLAGE Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling 3

vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Groenebriel 1 9000 Gent Tel. 09/224 61 11 Fax 09/224 61 10 [email protected]

Campus Volkskliniek Tichelrei 1 9000 Gent Tel. 09/224 56 11 Fax 09/224 56 10 [email protected]

WERKPOSTFICHE STAGIAIRS

in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Palliatieve zorgen T2 straat 94 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4e graadsopleiding verpleegkunde

LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Palliatieve zorgen T2 straat 94 - Welke machine, transportmiddel, producten : …………………………………………………………………………………………………………………….. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie(1) : - Risico’s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken

Risico’s en hinder(2)  val  op de begane grond  van hoger gelegen vlak

LUIK B

Verplicht medisch toezicht(3)  risico beroepsziekten :  fysisch……………………………..  chemisch…………………………..  biologisch………………………….  prikwonden/snijwonden  lawaai  longaandoening…………………  verbrijzelingen  trillingen  huidaandoening………………..  rondvliegende scherven  warmte  veiligheidsfunctie? : ………………………………………………………..  brandwonden  koude  contact met voedingswaren  elektrische risico’s  vochtigheid  gebruik van beeldschermen(4)  manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel)  val van voorwerpen  chemische hinder  inentingen/test :  tetanus  tuberculoses  geïsoleerd werk  spatten  hepatitis B  andere :……………  andere ………………….  stof  ioniserende stralingen …………………………………………….  gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek…………………………………………………. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen ? (verantwoordelijkheid gebruiker)  broekpak/schort/andere : broekpak of schort  ademhalingsbescherming (type) :…………………………………..  veiligheidsschoenen (type) :……………………………………………..  oorkap/oorpropjes (type) :……………………………………………..  handschoenen (type) : PVC of Latex  helm/kapje (type) : ………………………………………………………….  bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten  andere :……………………………………………………………………………….. Voor de onderneming : naam en handtekening

Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost.

Datum : Datum :  (1)

indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico’s betreft, dient de tabel “Risico’s en kinder” niet aangevuld te worden

(2)

geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse

(3)

aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer

(4)

gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt

(5)

algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité

11


MEDISCHE TERMINOLOGIE Etymologie ALGEMEEN a-

zonder

dys-

wijst op een stoornis

-ectomie

wegname

intra-

in

-itis

ontsteking

logos ( -logie, -loog)

leer

pathos ( -pathie)

lijden

poly-

veel

CARDIOVASCULAIR STELSEL card-, cardi- (afgeleid van het Grieks)

hart

cardiologie leer of studie van de hartziekten cardiopathie het lijden aan een hartziekte vas- (afgeleid van het Latijn)

(bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL

hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks)

bloed

RESPIRATOIR STELSEL trache- (afgeleid van het Latijn)

houdt verband met de luchtpijp tracheitis ontsteking van de luchtpijp

bronch- (afgeleid van het Latijn)

wijst op een luchtpijpvertakking bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking

pneum-, pneumon- ( van het Grieks)

houdt verband met de long

pneumectomie wegnemen van de long pneu (van het Grieks)

houdt verband met het ademen apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen ophoudt dyspnoe een moeilijke ademhaling

12


polypnoe snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL stomat- (afgeleid van het Grieks)

mond stomatologie studie van de mondaandoeningen stomatitis mondslijmvliesontsteking

gastr- (afgeleid van het grieks)

wijst op maag gastrectomie wegnemen van de maag gastritis maagontsteking

enter- (afgeleid van het Grieks)

darm enteritis darmontsteking

gastro-enteritis ontsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks)

lever hepatitis infectie aan de lever

UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks)

houdt verband met de nier

ur- (Grieks)

wat verbandt houdt met de urine ureter (Latijn) urineleider

cyst- (afgeleid van het Grieks)

houdt verband met de blaas cystitis blaasontsteking

uterus (Latijn)

baarmoeder

hyster- (afgeleid van het Grieks)

houdt verband met de baarmoeder

hysterectomie wegnemen van de baarmoeder gynaec- (afgeleid van het grieks)

wat verband houdt met de vrouw

gynaecologie vrouwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks)

zenuw neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten

encefal- (afgeleid van het Grieks)

hersenen

cerebr- (afgeleid van het Latijn)

hersenen

psych- (afgeleid van het Grieks)

ziel psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van

13


geestesaandoeningen OSTEOMUSCULAIR STELSEL oste- (afgeleid van het Grieks)

houdt verband met het been

muscul- (afgeleid van het Latijn)

spier

intramusculair inspuiting in de spier artr- (afgeleid van het Grieks

gewricht artritis gewrichtsaandoening

pod- (afgeleid van het Grieks)

voet podologie studie van de voet

thorac (afgeleid van het Latijn)

borstkas

OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks)

oor otitis oorontsteking

rin- (afgeleid van het Grieks)

neus

oftalm- (afgeleid van het Grieks)

oog

dermat- (afgeleid van het grieks )

heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten

cut- (afgeleid van het Latijn)

huid

subcutane injectie

inspuiting onder de huid PREFIX

Aantal / hoeveelheid hemi-, semi-

helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft

uni-, mono-

één

bi-, di-

twee

tri-

drie

oligo-

weinig oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap

poly-, multi-

veel polypnoe veel en snel ademen

Afmeting

14


micro-

klein micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie

macro-

groot macroscopisch wat te zien is met het blote oog

mega-, megalo-

groot

Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto-

zelf

homo-, iso-

gelijk homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht isomorf dezelfde vorm

hetero-

ander hetero-anamnese bevraging van een familielid

anti-

tegen antibioticum tegen de ziekte

Graad / hoedanigheid hypo-

onder, te weinig, onvoldoende hypotensie te lage bloeddruk

hyper-

boven, te veel, overdreven hypertensie te hoge bloeddruk

dys-

moeilijkheid, stoornis dyspnoe moeilijke ademhaling

Ontkenning a-, an-

zonder, gebrek aan anemie bloedarmoede

in-, im-

niet incontinentie niet kunnen ophouden van urine

Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento-

in, binnen intramusculair in de spier

e- ec-, ex- exo-

uit, buiten

inter-, meso-

tussen, in het midden

15


Snelheid brady-

traag bradycardie trage hartslag

tachy-

snel tachycardie snelle hartslag

Tijd ante-, pre-, pro-

voor prematuur vroeggeboorte

post-

na posttraumatische stress stress na een trauma SUFFIX

-algie

pijn gastralgie maagpijn

-ectomie

wegnemen

-emie

houdt verband met bloed glycemie suikergehalte van het bloed

-fobie

vrees claustrofobie vrees voor kleine ruimten

-geen, -genese

ontwikkeling, vorming pathogeen ontwikkelen van een ziekte

-itis

ontsteking cystitis blaasontsteking

-manie

drang kleptomanie neiging tot stelen

-pathie, -paat

aandoening cardiopathie hartlijden

-scopie

onderzoek gastroscopie maagonderzoek

-therapie

behandeling farmacotherapie behandeling met medicatie

16


Woordenschat

A Abces

etterbuil, ophoping van pus in het lichaam

Abnormaal

afwijkend van de norm

Abortus

miskraam

Abrasie

schaafwond

Abrupt

plotseling

Absence

kortstondig bewustzijnsverlies

Absorptie

opname

Abstinentie

onthouding van medicijnen, alcohol, drugs

Accidenteel

toevallig, of als gevolg van een ongeluk

Acne

puistjes

Activeren

werkzaam maken

Acuut

plotseling en hevig

Adolescent

puber, jeugdig persoon

Adult

volwassene

Afasie

spraakstoornis

Agitatie

opwinding

Alert

oplettend

Allergie

overgevoeligheid

Amnesie

geheugenverlies

Analyse

ontleding

Anamnese

vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis

Anesthesie

verdoving of narcose

Anorexia

magerzucht, eetstoornis

Antibioticum

geneesmiddel dat bacterien doodt

Antidepressivum

middel tegen ziekelijke neerslachtigheid

Apathie

lusteloosheid

Artrose

gewrichtsaandoening

Autonoom

zelfstandig

17


B Biopsie

een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek

Bronchitis

ontsteking van de luchtpijptak

C Carcinoom

kankergezwel

Cardiaal

met betrekking tot het hart

Caries

tandbederf

Causaal

oorzakelijk verband (oorzaak – gevolg)

Cellulitis

ontsteking van het onderhuidse bindweefsel

Celmembraan

wand, omhulsel van de cel

Cerebraal

met betrekking tot de grote hersenen

Cerebrovasculair

met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen

Chemotherapie

behandeling van kanker met medicijnen

Chirurgisch

operatief

Cholesterol

lichaamsvet

Chronisch

van lange duur

Circulatie

(bloeds)omloop

Classificatie

indeling, rangschikking

Cognitief

met betrekking tot het denkproces

Coitus

geslachtsgemeenschap

Combinatie

verbinding

Complex

ingewikkeld

Complicatie

bijkomende ziekte

Conceptie

bevruchting

Conditie

toestand waarin iemand verkeert

Contraceptivum

voorbehoedsmiddel

Convulsie

stuip, toeval

Coronair

m.b.t. de kransslagaders van het hart

Correlatie

samenhang

Crisis

ernstige ziekteaanval

18


Criterium

toets, een reden

Curatief

genezend

Curve

kromme lijn

Cyclus

terugkerende regelmatige reeks

Cytoplasma

celvloeistof

Cyste

holte gevuld met vocht

D Decubitus

doorligwond

Deficit

gebrek

Delirium

acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen

Dementie

geestelijke achteruitgang

Dermatologisch

met betrekking tot de huisziekten

Detectie

opsporing, ontdekking

Diabetes

suikerziekte

Diagnose

vaststelling van een ziekte

Distilleren

zuiveren

Donor

degene die zijn orgaan afstaat

Dosis

hoeveelheid van een geneesmiddel

Drainage

vochtafvoering

E Echografie

beeld van organen

Eczeem

oppervlakkige huidaandoening

Effectief

doeltreffend

Efficiënt

doelmatig

Ejaculatie

zaadlozing

Elastisch

rekbaar

Elektro-Encefalo-Grafie

beeld van de elektrische hersenstroom

Elektrocardiografie

onderzoek van de elektrische activiteit van het hart

Eliminatie

verwijdering

Embolie

bloedvatverstopping

Embryo

vrucht in het moederlichaam

19


Emesis

braken

Emfyseem

longaandoening

Emotioneel

gevoelsmatig

Epidemie

besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een bevolkingsgroep

Epilepsie

vallende ziekte, toevallen

Equivalent

gelijkwaardig

Etiologie

leer van de ziekteoorzaken

Euforie

verhoogd gevoel van welzijn

Evaluatie

beoordeling

Evolutie

ontwikkeling

Excessief

overdreven

Excitatie

opgewondenheid

Extern

uitwendig

F Faeces

ontlasting

Fataal

noodlottig

Fenomeen

verschijnsel

Fertiliteit

vruchtbaarheid

Fixatie

vasthechting

Fobie

ziekelijke vrees

Fractuur

been(bot)breuk

Fysisch

lichamelijk

G Genetisch

met betrekking tot de erfelijkheid

Genitaal

met betrekking tot de geslachtsorganen

Geriatrisch

medische zorg voor de oudere mens

Gradueel

trapsgewijs

Gynaecologisch

met betrekking tot de vrouwenziekten

H Hallucinatie

zinsbedrog, waanvoorstelling

Hemopathie

bloedziekte

20


Hepatitis

leverontsteking

Homogeen

gelijksoortig

Hygiënisch

met betrekking tot de lichaamszorg

Hyperkinesie

overmatige bewegingsdrang

Hypersecretie

verhoogde afscheiding

Hypersensitiviteit

verhoogde gevoeligheid

Hypertensie

verhoogde bloeddruk

Hyperventilatie

angstige ademhaling

Hypotensie

te lage bloeddruk

Hysterectomie

verwijdering van de baarmoeder

I Identificatie

vereenzelviging

Immaturiteit

onrijpheid

Immobilisatie

onbeweeglijk maken

Immuniteit

onvatbaarheid voor een ziekte

Implantatie

inplanting

Implicatie

verwikkeling

Impotentie

onvermogen tot geslachtsgemeenschap

Impregnatie

binnendringen van de zaadcel in de eicel

In vitro

in een reageerbuis

In vivo

in het levende organisme

Inactief

onwerkzaam

Incidenteel

bijkomend

Incisie

insnijding

Inclusief

met inbegrip van

Incompatibel

onverenigbaar

Incontinentie

onvermogen om urine of ontlasting op te houden

Incubatie

sluimeren van een ziektekiem

Indicatie

aanwijzing

Indicatief

aanduidend

Indirect

niet rechtstreeks

Individueel

afzonderlijk

21


Inductie

gevolgtrekking

Infantiel

kinderlijk

Influenza

griep

Infuus

vochttoediening in de bloedvaten

Inhalatie

inademen van dampen

Injectie

inspuiting

Insomnia

slapeloosheid

Intensiteit

sterkte

Interactie

onderlinge beïnvloeding

Interval

tussenperiode

Interventie

ingreep

Intoxicatie

vergiftiging

Intramusculair

in de spier

Intraveneus

in de ader

Irreversibel

onomkeerbaar

Irritatie

prikkeling

Isoleren

afsluiten

K Katheter

buisje

Kinetisch

wat beweging veroorzaakt

Klinisch

direct voor de arts zichtbaar

L Lactatie

borstvoeding

Latent

sluimerend

Lateraal

aan de zijkant

Leukemie

bloedkanker

Libido

geslachtsdrift

Lipide

vetachtige stof

Lokaal

plaatselijk, van beperkte omvang

Lumbago

lendenpijn

M Malaise

gevoel van onwelzijn

22


Manie

ziekelijke neiging

Manifest

onmiddellijk herkenbaar

Melanoom

kwaadaardig gezwel van de huid

Membraan

dun vlies

Menarche

eerste maandstonden

Meningitis

hersenvliesontsteking

Menopauze

overgangsjaren

Menstruatie

maandstonden

Mentaal

verstandelijk

Metabolisme

stofwisseling

Microbiologisch

met betrekking tot de kleinste levende wezens

Microniseren

verpulveren

Mimiek

gezichtsuitdrukking

Mobilisatie

beweeglijk maken

Modificeren

wijzigen

Monotherapie

behandeling met één geneesmiddel

Morbiditeit

ziektecijfer

Mortaliteit

sterftecijfer

Motorisch

met betrekking tot beweging

Mucus

slijm

Musculair

met betrekking tot de spieren

Mutisme

onvermogen om te spreken

N Narcoticum

verdovend middel

Nasaal

met betrekking tot de neus

Neonataal

m.b.t. de eerste weken na de geboorte

Nervositeit

zenuwachtigheid

Neveneffect

bijwerking

Nihil

niets

O Obesitas

overgewicht, vetzucht

Obsessie

dwangvoorstelling

23


Obstipatie

moeilijke stoelgang

Obstructie

verstopping

Occasioneel

nu en dan voorkomend

Odor

reukzin

Oedeem

waterzucht

Oestrogeen

vrouwelijk hormoon

Oraal

met betrekking tot de mond

Osteoporose

botontkalking

Otitis

oorontsteking

Ovulatie

eisprong

P Palliatief

verzachtend

Parallel

evenwijdig

Paralyse

verlamming

Paranoia

achtervolgingswaanzin

Parese

gedeeltelijke verlamming

Partikel

klein deeltje

Pathologisch

ziekte

Pediatrisch

m.b.t. de kindergeneeskunde

Penetratie

binnendringing door de huid heen

Perceptie

waarneming

Periodiek

regelmatig terugkerend

Peristaltiek

darmbeweging

Permanent

blijvend

Permeabiliteit

doordringbaarheid

Pigmentatie

verkleuring

Placebo

geneesmiddel zonder werking

Placenta

moederkoek

Pneumonie

longontsteking

Populatie

bevolking

Post Partum

na de bevalling

Postnataal

na de geboorte

24


Postoperatief

na een heelkundige ingreep

Posttraumatisch

na een letsel

Potentie

kracht

Potentieel

mogelijk

Predispositie

vatbaarheid

Prematuur

voortijdig

Prenataal

voor de geboorte

Preoperatief

voor de operatie

Preventie

voorkoming (van ziekte)

Prognose

voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte

Progressief

voortschrijdend

Proteïne

eiwit

Prothese

kunstmatig lichaamsdeel

Pseudotumor

schijngezwel

Psychisch

geestelijk

Psychologisch

m.b.t. het gevoelsleven

Psychomotorisch

m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt

Psychose

geestelijke stoornis

Psychosomatisch

m.b.t. het verband tussen geest en lichaam

Punctie

prik

Purgatief

middel tegen verstopping

R Radiografie

fotograferen d.m.v. röntgenstralen

Radiotherapie

bestraling

Recuperatie

herstel van krachten

Referentie

verwijzing

Regressie

achteruitgang

Reïnfectie

hernieuwde besmetting

Renaal

m.b.t. de nier

Repetitief

zich herhalend

Reproductie

vermenigvuldiging

25


Research

wetenschappelijk onderzoek

Resistent

bestand tegen

Respons

antwoord

Retardatie

vertraging, achterstand

Reversibel

omkeerbaar, veranderbaar

Rhinitis

(neus)verkoudheid

Routinematig

zoals gewoonlijk

S Salivatie

speekselvloed

Sarcoom

kwaadaardig gezwel

Secretie

afscheiding

Sedativum

kalmerend middel

Segment

onderdeel

Seniliteit

geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen

Sensorieel

zintuiglijk

Simultaan

gelijktijdig

Solutio

oplossing

Somatisch

m.b.t. het lichaam

Spasme

kramp

Sporadisch

zeldzaam

Sputum

fluim, speeksel

Stase

stilstand

Steriliteit

onvruchtbaarheid

Substitutie

vervanging

Supervisie

toezicht

Suppositorium

zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht

Symptoom

ziekteverschijnsel

Syncope

plotseling bewustzijnsverlies

Syndroom

ziektebeeld

Systematisch

stelselmatig

Systemisch

over het hele lichaam verspreid

T

26


Tendens

neiging, richting van een ontwikkeling

Terminaal

in het eindstadium

Tetanus

infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen

Therapie

geneeswijze, behandeling

Thermisch

met betrekking tot warmte

Thoracaal

m.b.t. de borstkas

Thrombus

bloedprop

Tic

zenuwtrek

Tolerantie

verdraagzaamheid

Tonus

spierspanning

Toxicomanie

verslaving aan gifstof

Toxisch

giftig

Tranquillizer

middel dat opwindingstoestanden bedaart

Transfer

overdracht

Transformatie

verandering

Transplantatie

overplanting

Traumatisch

door een letsel ontstaan

Tremor

beving

Trombose

vorming van bloedprop in bloedvat of hart

Tumor

gezwel

U Ulcus

zweer

Uniform

éénvormig

Urgentie

dringende noodzaak

Uterus

baarmoeder

V Vaccinatie

inenting

Variabiliteit

veranderlijkheid

Vasculair

m.b.t. de bloedvaten

Vegetatief

buiten het bewustzijn om

Veneus

m.b.t. de aders

Vertigo

duizeligheid

27


Viraal

door een virus veroorzaakt

Visioen

droombeeld

Visueel

m.b.t. het zicht

Infobrochure voor studenten. Palliatieve Zorgen. Straat 194

Recommend Documents