info
Wie en wat binnen onze organisatie
S t i c h t i n g P e d a g o g i s c h Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Zorg en ondersteuning bij een eigen leven PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg) biedt zorg en ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap bij wonen, dagbesteding/werken/onderwijs en vrije tijd. Zorg en ondersteuning worden geboden in of vanuit kleinschalige centra midden in de samenleving. PSW wil bevorderen dat mensen met een verstandelijke handicap zoveel mogelijk zelf richting en inhoud kunnen geven aan hun eigen leven. PSW werkt vanuit een houding van respect voor de eigenheid van de kinderen en volwassen cliënten. De vraag van de cliënt staat centraal.
Centraal Bureau Adres Postadres Telefoonnummer Telefax Email Website Cliëntenwebsite
Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond Postbus 420 6040 AK Roermond 0475 47 44 00 0475 47 44 01
[email protected] www.pswml.nl www.mijnpsw.nl
informatieblad van stichting pedagogisch sociaal werk midden- en noord-limburg • uitgave november 2012
Belangrijke telefoonnummers zijn verder Colofon PSW Info is een uitgave van Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg. PSW Info verschijnt viermaal per jaar, in een oplage van 3000 exemplaren. Redactie-adres Postbus 420 6040 AK Roermond telefoon 0475 47 44 00 telefax 0475 47 44 01 e-mail
[email protected] website www.pswml.nl Redactie Els van Gils Wim van Baal Charles Beltjens Maud Golsteyn Trees van Heeswijk Ans Maessen Marc van Ooijen Jet Vinken Jacques Wulms Aan dit nummer werkten mee Teksten Iris Feddes, Els van Gils, Maud Golsteyn Eindredactie Maud Golsteyn Foto’s Marc Janssen, Paul Niessen, Jac Vullers Grafische verzorging hoenenenvandooren, www.leonhoenen.nl creatieve communicatie, St. Odiliënberg Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten
Klachtenadviescommissie Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Centraal Bureau Postbus 420, 6040 AK Roermond Telefoonnummer 0475 47 44 00
Cliëntenvertrouwenspersoon Greet van Dijk Telefoonnummer 06 22 38 97 45 Centrale cliënten/ouder/verwantenraad Voorzitter Monica Hagen Telefoonnummer 0495 54 81 44
Bereikbaarheid activiteitencentra, kinderdagcentra en PSW Junior Ambulant buiten kantooruren via de teamleiders bereikbaarheidsdienst. Voor dringende zaken, die GEEN uitstel dulden kunt u buiten kantooruren contact opnemen met de teamleiders bereikbaarheidsdienst. Telefoonnummer 06 53 98 36 66
Kerstmarkt PSW Studiemiddag vermaatschappelijking
Maatschappelijk werkers PSW PSW Junior Kim Loonen Telefoonnummer 0475 47 44 26 / 06 53 98 36 62 PSW Volwassenen Telefoonnummer
Vera Corstjens 0475 47 44 26 / 06 22 78 73 15
PSW Werk haalt Keurmerk Blik op Werk Ontwikkelen nieuwe strategie
zorg en ondersteuning voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap
2
3
Voorwoord
Nieuw strategisch beleidsplan PSW
Geachte lezers
Antwoord op externe ontwikkelingen
Alweer ruim 4 maanden geleden begonnen als bestuurder van PSW begin ik de organisatie langzaamaan goed te leren kennen. Ik heb al veel cliënten, ouders, verwanten, medewerkers en externe relaties mogen ontmoeten. Zonder uitzondering zijn dat positieve ervaringen. PSW is in mijn ogen en die van vele anderen een organisatie die zich onderscheidt van andere. Waarin zit 'm dat onderscheidend vermogen? Cliënt centraal? Focus op het primaire proces? Werken in de driehoek? Positieve bedrijfscultuur? Continuïteit van beleid en organisatie? Lokale verandering? Zo staat het beschreven in de Formule typisch PSW en het is allemaal waar. Maar één aspect springt er voor mij echt uit: de bejegening! De manier waarop we met cliënten en hun ouders/verwanten omgaan en ook met elkaar. Wat we ook doen en met wie; altijd is daar de typische PSW-bejegening. Niet alleen op papier of als speerpunt van beleid, maar vooral in de praktijk van iedere dag, op alle niveaus. Dat is voor mij als bestuurder dan ook de grote opdracht in deze tijden van veranderingen en bezuinigingen: het behouden van die typische PSW bejegening. PSW is een gezonde organisatie, met tevreden cliënten/ouders/verwanten en medewerkers en een goede financiële positie. Als nieuwkomer had ik daar graag een tijd gewoon van genoten. Maar meer dan ooit geldt: de successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. De aangekondigde stelselwijzigingen en bezuinigingen zijn ingrijpender dan we gewend zijn in de gehandicaptenzorg. Voor het eerst in de geschiedenis van PSW moeten we het echt met beduidend minder middelen gaan doen! Wat ons daarbij zorgen baart, is dat de beleidsmakers de groep mensen met een verstandelijke handicap en de gehandicaptenzorg onvoldoende in beeld hebben. De meeste aandacht voor de langdurige zorg gaat uit naar de V&V (Verpleging en Verzorging) sector. Begrijpelijk misschien; ouder worden we allemaal en straks zijn we met
zo velen dat de kosten de pan uitrijzen, als er niet wordt ingegrepen. Maar het verhaal over mensen met een verstandelijke handicap moet ook worden verteld. De gehandicaptenzorg verschilt van andere vormen van langdurige zorg. Het gaat hier om mensen die 'een leven lang' zorg en ondersteuning nodig hebben. Gelukkig betekent dat niet meer dat zij in instituten worden opgeborgen, weg van de maatschappij. De afgelopen decennia is veel bereikt, zoals een groeiende regie over het eigen leven, kleinschalig wonen, zinvolle dagbesteding, toenemende keuzevrijheid en groeiende kansen op participatie. Belangrijke verworvenheden die door het nieuwe regeringsbeleid onder druk komen te staan. De huidige veranderingen en bezuinigingen kunnen mijns inziens een trendbreuk betekenen. Het risico bestaat dat het niet meer om de inhoud en een visie op de maatschappij gaat, maar alleen nog om een bedrag of een percentage dat moet worden bezuinigd. PSW kan het politieke en maatschappelijke tij niet keren. Als de overheid besluit tot een ander stelsel en bezuinigingen, zullen we op basis daarvan gaan werken. Maar net als voorheen gaan we proberen ons ook onder nieuwe omstandigheden te onderscheiden. We blijven inzetten op kwaliteit van zorg en bejegening. We hopen samen met de gemeenten en andere maatschappelijke partners na te denken over hoe het anders kan, met minder middelen en met behoud van de verworvenheden voor mensen met een verstandelijke handicap. U kunt erop rekenen dat ik me daar als bestuurder sterk voor zal maken. Marc van Ooijen, bestuurder
DemoDoeDag 2012 Zaterdag 25 augustus werd er een DemoDoeDag georganiseerd in Roermond. Mensen met een handicap konden gratis kennismaken met verschillende sporten. De DemoDoeDag is een jaarlijks initiatief van Iedereen Kan Sporten, een samenwerkingsverband waar ook PSW Vrije tijd bij betrokken is. Er waren dit jaar 400 deelnemers, waaronder ongeveer 85 cliënten van PSW. Mede door het mooie weer en de enthousiaste inzet van vrijwilligers en verenigingen was het een zeer geslaagde dag.
De omgeving waarin PSW werkt, is ingrijpend aan het veranderen. De nieuwe regering heeft in het regeerakkoord een stelselwijziging en significante bezuinigingen aangekondigd. De impact voor de gehandicaptenzorg is groot. PSW formuleert een antwoord op de externe ontwikkelingen in het nieuwe strategisch beleidsplan. De voorbereidingen zijn in volle gang. Eind maart verschijnt de definitieve versie.
AWBZ: rem op de groei De overheid heeft een plafond aangebracht in de financiering van groei/uitbreiding van AWBZ-zorg. Groei/uitbreiding moet gefinancierd worden uit de regionale contracteerruimte van het Zorgkantoor (de Zorgkantoren Coöperatie VGZ). Het Zorgkantoor beheert dat budget en verdeelt het onder de verschillende AWBZ-instellingen: de gehandicaptenzorg, de ouderenzorg (V&V: verpleging en verzorging) en de GGZ (Geestelijke GezondheidsZorg). Groei/uitbreiding bij de ene organisatie gaat ten koste van groei bij een andere. Ten gevolge hiervan is financiering van verschillende nieuwe wooninitiatieven van PSW niet meer vanzelfsprekend. Het Zorgkantoor beslist per project of financiering uit de regionale contracteerruimte wordt toegekend. Voor WBC Echt heeft PSW groen licht gekregen. Uitvoering van de overige plannen, in Reuver, Nederweert en Weert, is onzeker geworden. AWBZ: bezuinigingen vervoer Met ingang van 2013 heeft de overheid een bezuiniging ingevoerd op het (AWBZ geïndiceerde) vervoer. Voor PSW betekent dat een forse bezuiniging, aangezien wij voor onze cliënten kleinschalige zorg in de samenleving en scheiden van wonen en dagbesteding hebben gerealiseerd. Een groot deel van hen moet dus naar en van de dagbesteding of de begeleid werkenplek moet worden vervoerd. Besloten is deze bezuiniging niet meteen een-op-een door te vertalen naar cliënten. PSW ziet mogelijkheden om voor 2013 tot een sluitende begroting te komen zonder deze bezuinigingen direct door te berekenen en de tijd te nemen voor planvorming. Maar zeker is wel dat deze bezuiniging echt impact gaat krijgen en moet leiden tot een andere organisatie van de dagbesteding bij PSW.
Decentralisatie In het regeerakkoord is vastgelegd dat niet alleen de extramurale begeleiding (begeleiding van mensen die zelfstandig of bij hun ouders thuis wonen) van de AWBZ naar de Wmo wordt overgeheveld, maar ook een deel van de intramurale zorg, te weten de ZZP's 3 en 4. De beweging van centraal (AWBZ) naar decentraal (Wmo), ofwel van landelijke overheid naar gemeentelijke overheid wordt door de nieuwe regering fors ingezet. Deze beweging naar decentraal betekent dat cliënten in de nabije toekomst voor bekostiging van (een deel van) de zorg moeten aankloppen bij de gemeente. Aan de operatie is ook een aanzienlijke bezuiniging van 25 % gekoppeld: de gemeenten krijgen slechts 75 % van het budget voor de uitvoering. PSW is dit najaar reeds gestart met een project (W)MO (maatschappelijke ondersteuning). Het project gaat 2 jaar lopen en moet ertoe leiden dat de organisatie op tijd kan anticiperen op de nieuwe eisen en voorwaarden die de gemeenten aan PSW stellen, zowel op zorginhoudelijk gebied als op het gebied van organisatie en administratie.
van de ouders, familie, vrienden en vrijwilligers. Inzet van professionele ondersteuning wordt pas in laatste instantie ingezet. PSW is in de jaren 60 van de vorige eeuw opgericht in antwoord op vragen van ouders naar zorg en ondersteuning voor hun kinderen met een verstandelijke handicap in de samenleving in plaats van daarbuiten. De vermaatschappelijking zit PSW als het ware in de genen. Toch richt ook PSW de focus opnieuw, met nadruk op de vermaatschappelijking. We gaan, meer nog dan voorheen, samen met de cliënt gericht op zoek naar concrete mogelijkheden om mee te doen in de lokale samenleving. Strategie PSW Met het oog op de veranderende omgeving heeft het formuleren en implementeren van een nieuw strategisch beleidsplan hoge prioriteit. Voorafgaand aan de benoeming van Marc van Ooijen als bestuurder had de organisatie reeds stappen gezet ter voorbereiding. Deze zijn opnieuw opgepakt in september dit jaar. Er is een traject ingezet dat voorjaar 2013 moet leiden tot een nieuw strategisch beleidsplan. Het is de bedoeling om een strategisch beleidsplan op te stellen dat een passend antwoord kan bieden op de externe veranderingen; een antwoord dat past bij PSW en dat kan rekenen op een breed draagvlak onder cliënten en ouders/verwanten en medewerkers. De focus blijft gericht op het primaire proces en op de kwaliteit van zorg en bejegening en ook op de kwaliteit van arbeid. De koers voor de komende 3 jaar zal echter andere accenten hebben dan in voorgaande beleidsplannen. Het moet immers niet alleen anders, maar ook met minder middelen!
vermaatschappelijking zit PSW in de genen
Vermaatschappelijking Trend die overal dwars doorheen loopt, is de vermaatschappelijking van de zorg. Zorgkantoor en gemeenten stellen in toenemende mate de voorwaarde dat begeleiding en zorg worden geboden in de lokale samenleving en grotendeels door die samenleving. Daarbij moet de cliënt maximaal regie over het eigen leven krijgen/houden en zo veel mogelijk zelf doen. Waar mogelijk, moet hij of zij ondersteuning inroepen van het eigen netwerk
4
5
Bouwzaken
Kerstmarkt PSW
Projecten en plannen
Sfeervolle en gezellige dagen in Creatief Centrum Weert
De wet- en regelgeving inzake de financiering van de langdurige zorg is veranderd. De overheid heeft een plafond aangebracht in de financiering van groei/uitbreiding van AWBZ-zorg. Groei/uitbreiding moet gefinancierd worden uit het regiobudget van het Zorgkantoor, die dat budget moet verdelen onder de verschillende AWBZ-instellingen in de betreffende regio. Ten gevolge hiervan is financiering vanuit de AWBZ van nieuwe initiatieven van PSW in antwoord op vragen van ouders/verwanten niet meer vanzelfsprekend. Het Zorgkantoor beslist per project of financiering uit de regioruimte wordt toegekend.
PSW Junior kinderdienstencentrum PSW gaat in Heythuysen een nieuw kinderdienstencentrum realiseren. Het nieuwe KDC wordt gebouwd door WoonGoed2-Duizend. Momenteel bevindt zich dit plan in de voorbereiding van een bouwstart. Na de keuze van een aannemer gaat de bouw van start. Voorjaar 2014 zal de oplevering plaatsvinden.
derhalve besloten af te zien van dit initiatief en is met diverse partijen in gesprek om alternatieven te onderzoeken.
Wonen Weert PSW onderzoekt de mogelijkheden voor een Woonbegeleidingscentrum in Weert voor 21 - 28 (jong)volwassenen met een verstandelijke handicap. Het Zorgkantoor kent echter, in het kader van het regiobudget AWBZ, geen financiële middelen toe ten behoeve van de zorg. PSW onderzoekt de mogelijkheden om enkele kleinschalige woonprojecten te clusteren, enerzijds in het kader van herhuisvesting en anderzijds met als doelstelling opschaling. Geclusterd wonen krijgt aldus de voorkeur, ter bevordering van een haalbare zorgexploitatie. Het betreft vervangende huisvesting voor onder andere de locatie Maastrichtstraat ((jong)volwassenen met een ernstig verstandelijke handicap) in Weert en de locatie Pastorieweg ((jong)volwassenen met een ernstig verstandelijke handicap) in Nederweert. In dat kader is PSW in gesprek met de gemeente Weert over de locatie "De goede Herder" in de wijk Groenewoud.
Wonen/dagbesteding Haelen PSW Junior woonvoorziening In de nabijheid van de nieuwbouw KDC was een kinderwoonvoorziening gepland. Tegen de achtergrond van de stelselwijziging en de bezuinigen in het algemeen en de onzekerheid over een dekkende financiering ten behoeve van de kinderwoonvoorziening in het bijzonder, rijst de vraag of de realisering in Heythuysen nog haalbaar en verantwoord is. PSW heeft het project voorlopig "in de wacht" gezet en onderzoekt alternatieven.
PSW onderzoekt de mogelijkheden om wonen en dagbesteding op één locatie voor ernstig verstandelijk gehandicapten en autisten te realiseren op de locatie waar nu KDC de Heisterkes is gehuisvest. PSW heeft daartoe reeds grond aangekocht. Tegen de achtergrond van de stelselwijziging en de bezuinigingen zal PSW het plan in deze vorm de komende 3 jaar niet verder ontwikkelen.
Dagbesteding Heythuysen Wonen Echt PSW heeft vergevorderde plannen om in Echt een woonbegeleidingscentrum te realiseren voor 21 - 28 (jong)volwassenen met een overwegend matige verstandelijke handicap. PSW heeft overeenstemming bereikt over de locatie en de bouw met respectievelijk de gemeente Echt-Susteren en WoonGoed2-Duizend. Inmiddels heeft PSW ook met het Zorgkantoor overeenstemming bereikt over de financiële middelen ten behoeve van de zorg.
PSW onderzoekt momenteel de mogelijkheden om een deel van het oude gemeentehuis in het centrum van Heythuysen te herbestemmen voor een multifunctioneel activiteitencentrum voor senioren, een multifunctioneel trefcentrum, een atelier en appartementen voor mensen met een verstandelijke handicap. Momenteel vindt een haalbaarheidsstudie plaats.
Twitter en Skipr PSW actief op sociale media
Wonen Reuver PSW bekijkt samen met WoonGoed2-Duizend de mogelijkheden om huisvesting ten behoeve van (jong)volwassenen met een ernstige verstandelijke handicap uit te breiden. Voor deze uitbreiding, die op de verdieping van locatie de Oude Baan gerealiseerd kan worden, is een aanvraag ingediend bij het zorgkantoor. Vooruitlopend op toekomstige nieuwbouw heeft PSW een tijdelijke huisvesting in Reuver voor (jong)volwassenen met een (licht) verstandelijke handicap in gebruik genomen. Het gaat om 5 individueel geschakelde woningen.
Wonen Nederweert PSW was van plan om samen met Woningvereniging Nederweert een woonbegeleidingscentrum te realiseren in Nederweert voor 21 (jong)volwassenen met een verstandelijke handicap, ter vervanging en opschaling van de Pastorieweg ((jong)volwassenen met een ernstig verstandelijke handicap) en de Hinkert (volwassenen met een licht en matig verstandelijke handicap). Daarnaast zou de nieuwbouw plaats bieden aan 8 cliënten van de wachtlijst. Het Zorgkantoor heeft dit plan, in het kader van de financiering uit het regiobudget AWBZ, echter niet goedgekeurd. PSW heeft
Van oudsher is PSW een organisatie met korte lijnen. Communicatie tussen PSW, cliënten, ouders/verwanten en medewerkers en vrijwilligers verloopt bij voorkeur via de menselijke ontmoeting. En dat gold tot voor kort ook voor onze belangrijkste samenwerkingspartners, zoals het zorgkantoor, de woningcorporaties, het onderwijs en de verschillende bedrijven waar onze cliënten begeleid werken. Tegen de achtergrond van de aangekondigde stelselwijziging en bezuinigingen gaat PSW nu wat actiever, via de social media, naar buiten treden. PSW gaat in de nabije toekomst vaker en structureler samenwerken met de gemeenten in ons werkgebied en met verschillende andere maatschappelijke partners. De kwaliteit van zorg en de werkwijze van PSW moeten bij al die partijen in beeld zijn. Daarnaast heeft PSW de maatschappelijke opdracht om de belangen van mensen met een verstandelijke handicap voor het voetlicht te brengen, in een tijd en politiek klimaat waarin deze groep mensen onvoldoende in beeld is bij beleidsmakers en financiers. PSW is actief geworden op twitter (PSWML, PSW Werk en PSW Vrije tijd). Onze bestuurder, Marc van Ooijen, schrijft regelmatig blogs op www.skipr.nl.
Op zaterdag 8 en zondag 9 december 2012 organiseert PSW voor de derde keer een stichtingsbrede kerstmarkt in Creatief Centrum Weert. Tijdens de kerstmarkt zijn vele mooie (kerst)producten, gemaakt in de activiteitencentra en ateliers van PSW, te bezichtigen en te koop. Cliënten en medewerkers zijn al enkele maanden hard aan het werk om prachtige producten te maken. Het beloven twee sfeervolle dagen te worden. Zeker de moeite waard om eens een kijkje te komen nemen! U bent van harte welkom! Bij deze uitgave van PSW Info is een flyer gevoegd over de kerstmarkt. Hierop leest u meer informatie over de markt. Hierboven een impressie van producten die tijdens de kerstmarkt te koop zijn. Kerstmarkt PSW Creatief Centrum Weert, Graafschap Hornelaan 88, 6004 HS Weert
6
7
Open dag Groencentrum Genegenterhof
Expositie Kunst in 't Groen
Zondag 9 september hield Groencentrum Genegenterhof in Grathem een open dag. Bezoekers konden een kijkje nemen in en rond het centrum en bij diverse activiteiten. Zo waren schilders van Atelier 88 bezig met hun kunstwerken in de tuin van het groencentrum en was er een buitenploeg aan het werk. Ook werd er hout gekloofd en vlaai gebakken in de traditionele sjansenoven.
Expositie bij Intratuin Roermond
Van alle kunstwerken die door de kunstenaars van Atelier 88 zijn gemaakt, is de expositie Kunst in 't Groen ingericht. De expositie is tijdens de open dag van Genegenterhof van start gegaan en gaat rondreizen door de regio Midden-Limburg. Plaatsen en data worden via flyers en de website van PSW bekend gemaakt.
Van 22 t/m 28 oktober is de expositie in Intratuin Roermond gepresenteerd. In Intratuin was een ruimte ingericht met de kunstwerken. Ook producten van Groencentrum Genegenterhof zoals jam, walnoten op honing en courgettechutney, stonden uitgestald. Gedurende de expositieweek gaven kunstenaars van Atelier 88 en cliënten van het groencentrum een demonstratie van hun werkzaamheden.
Groenkalender Tijdens de open dag is de verjaardagskalender "Kunst in 't Groen" gepresenteerd. Kunstenaars van Atelier 88 hebben in het voorjaar in en rond het groencentrum geschilderd. De schilderijen zijn gebruikt voor de verjaardagskalender. Daarnaast staat op de kalender allerlei informatie over het werk in Genegenterhof en bij de verschillende externe opdrachtgevers. Ook Activiteitencentrum Herten levert een bijdrage aan de productie van de kalender. In de drukkerij worden de 4000 kalenders in elkaar gezet.
De Groenkalender wordt tegen het einde van het jaar cadeau gegeven aan alle medewerkers en vrijwilligers van PSW en is te koop in de verkooppunten van diverse activiteitencentra. Een leuk idee als eindejaarscadeau! Daarnaast wordt de kalender gebruikt als (relatie)geschenk.
Bij Intratuin werkt een buitenploeg van Groencentrum Genegenterhof. Werkzaamheden bestaan onder andere uit het onderhouden van de parkeerplaats, verwijderen van zwerfvuil en het uitpakken van en prijsstickers plakken op sfeerproducten. Kim van de Bercken, Intratuin: 'We zijn erg tevreden over die samenwerking. Zodoende ontstond het idee om de expositie in te richten in Intratuin. Het is uniek om dit in de winkel te presenteren. Het is niet alleen leuk voor de cliënten om hier te schilderen, ook van onze klanten en de medewerkers krijgen we enkel positieve reacties. Iedereen is enthousiast. Het is jammer dat het maar voor een week is!'
Michelle van der Linden 'Ik vind het leuk om in Intratuin te schilderen. Alle schilderijen van ons hangen hier op. Ik heb het vierluik geschilderd. Dat staat op de voorkant van de kalender. Daar ben ik trots op!'
Astrid Vleeshouwers 'We zijn met een busje hiernaar toe gekomen. Alle spullen stonden er al, dat hebben Vicky en Lei gedaan. Ik vind het leuk dat er mensen komen kijken en vragen wat ik aan het schilderen ben.'
Rian Lalieu 'Ik ben walnoten aan het pellen. Die doe ik in potjes met honing erbij. Er komen veel mensen vragen wat ik aan het doen ben. Ik ben gisteren ook geweest. Ik heb samen met Lei ook even in de winkel rondgelopen. Ik vind het heel leuk hier.'
Ook groepen van AC Pappelhof, AC 't Zonnehuis, Creatief Centrum Weert en Groencentrum Genegenterhof maakten een uitstapje naar Intratuin om een kijkje te nemen bij de expositie. Sylvia Falco, begeleider AC 't Zonnehuis: 'Ik ben met een aantal cliënten gaan kijken in Intratuin. We zijn uiteraard bij de cliënten gaan kijken, die uitleg gaven wat ze aan het doen waren. Maar we hebben ook door de winkel gelopen. Het was een mooie belevenis; er is zoveel te zien. We hebben buiten in het zonnetje koffie gedronken samen met de buitenploeg van Genegenterhof, die ook aanwezig was. Het was zo leuk, dat een andere groep van 't Zonnehuis later in de week ook nog is gegaan!'
8
Ondersteuning op school en kinderopvang
Maatwerk staat voorop PSW Junior biedt verschillende vormen van ambulante ondersteuning. Een van die vormen is Ondersteuning op school en kinderopvang (OSK). OSK-begeleiders geven extra zorg en/of ondersteuning aan kinderen in het regulier of speciaal onderwijs of in een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal.
van een kind, dan kunnen ouders of begeleiders een beroep op mij doen.' Drempel wegnemen OSK kan op verschillende momenten in beeld komen. De ene keer heeft een kind al een plek in een klas of in een groep, de andere keer kloppen ouders aan voordat het kind naar school gaat of als een kind is afgewezen door een school. 'Als ouders in een beginfase bij mij terecht komen, dan kan ik hen helpen in de zoektocht naar een goede plek voor hun kind', vertelt Anneke. 'Vaak helpt het als ik meega bij oriëntatiebezoeken, zeker als het gaat om een reguliere school of kinderopvang die nog niet veel ervaring heeft met kinderen met een achterstand of handicap. Ik kan een stukje duidelijkheid geven, wat een drempel kan wegnemen om het kind te plaatsen. We horen later vaak dat het een meerwaarde heeft voor een klas en een leerkracht om een kind in de Links Nelleke Ties, rechts Anneke Dircks groep te hebben dat extra ondersteuning nodig heeft. Een kind dat iets extra's vraagt, brengt ook vaak iets extra's in de groep: de Kinderen met een ontwikkelingsachterstand daar zo goed mogelijk bij aansluiten? Bij kinderen krijgen meer begrip voor kinderen of verstandelijke handicap die een school of ieder OSK traject staat maatwerk voorop.' die 'anders' zijn en leren elkaar helpen.' kinderopvang bezoeken, hebben soms behoefte aan extra zorg en/of ondersteu- Samenwerking Uitgangspunten ning. PSW Junior biedt deze ondersteuning Bij een OSK traject zijn vaak veel verschillen- Hoewel ieder OSK traject weer anders is, zijn met als doel een kind optimale ontwikke- de mensen betrokken: ouders, leerkracht, de uitgangspunten steeds dezelfde, aldus lingskansen te bieden en waar mogelijk te OSK-begeleider, gedragskundige en eventu- Anneke Dircks. 'OSK moet voor iedereen een laten meedoen in de klas of de groep. eel een logopedist en/of andere therapeu- meerwaarde hebben: in de eerste plaats voor ten. 'We hebben veel aandacht voor onder- het kind, maar ook voor de ouders, de Verschillende vragen linge afstemming en samenwerking', vertelt school en de leerkracht. We hebben oog Anneke Dircks is trajectbegeleider OSK. Ze Anneke Dircks. 'Er zijn regelmatig evaluaties voor de verschillende belangen en proberen vertelt dat ieder OSK traject weer anders is. en besprekingen en we proberen de lijnen daar een goede balans in te vinden.' Een 'Kinderen en ouders komen met heel ver- zo kort mogelijk te houden. Mijn taak als ander uitgangspunt is dat OSK aansluit bij schillende vragen binnen. Het ene kind gaat trajectbegeleider is het hele traject zo goed het proces van de ouders. 'Als ouders ergens bijvoorbeeld een dagdeel per week naar een mogelijk te coördineren en te bewaken.' niet achter staan, dan werkt het ook niet reguliere school of peuterspeelzaal, met als Voor ieder kind maakt de OSK begeleider voor het kind. Daarom vinden we het belangrijkste doel om te integreren met kin- een werkplan met individuele doelen en belangrijk om aan te sluiten bij de wensen deren uit de eigen woonplaats. Terwijl een afspraken. Dit werkplan gaat vervolgens naar en verwachtingen van ouders. Tegelijk zijn ander kind alle dagen van de week naar spe- de trajectbegeleider en/of de gedragskundi- we open en eerlijk. Als wij bijvoorbeeld zien ciaal onderwijs gaat en daar structureel extra ge. Nelleke Ties is als gedragskundige dat het niet goed gaat met een kind of dat ondersteuning nodig heeft. Daarom kijken betrokken bij OSK: 'Anders dan de begelei- een school het eigenlijk niet aankan, dan we altijd naar het individuele kind: wat ders en trajectbegeleider ben ik meer op de kaarten we dat aan. We investeren veel in het heeft het nodig, wat zijn de wensen van achtergrond aanwezig. Als er specifieke vra- onderlinge vertrouwen tussen ouders, begeouders, hoe is de situatie en hoe kunnen we gen zijn over de ontwikkeling of het gedrag leider en leerkracht.'
9
Ivo Wolters Ivo Wolters is acht jaar. Hij woont met zijn ouders en zus in Posterholt. Twee jaar geleden heeft hij de overstap gemaakt van Kinderdagcentrum ’t Brombemke naar de Herman Broerenschool, een ZMLK-school in Roermond. Daar krijgt hij OSK begeleiding. Zijn moeder, Angelique Ohlenforst, vertelt over Ivo. 'Sinds de start van het tweede schooljaar krijgt Ivo OSK (Ondersteuning op School en Kinderopvang), extra ondersteuning op school van PSW Junior Ambulant. Hij heeft hier veel profijt van. De begeleider helpt hem bij bepaalde werktaakjes, maar ook bijvoorbeeld met het leren om zichzelf aan- en uit te kleden als hij gaat gymmen. Zo wordt zijn zelfredzaamheid vergroot. Mijn doelstelling voor de OSK was om Ivo meer contact te laten krijgen met de andere kinderen, om meer aansluiting te krijgen bij de groep. Ivo is namelijk veel op zichzelf en heeft wat moeite met de sociale contacten. Ik vind het heel belangrijk dat hij zich daar in ontwikkelt. De OSK begeleiding geeft hem daarbij een duwtje in zijn rug. Het was een gerichte vraag aan PSW Junior en er wordt naar onze wensen en ideeën geluisterd. Dat is prettig.’
Hanneke Absil Hanneke Absil is een vrolijk meisje van vier jaar met het syndroom van Down. Ze woont met haar broer Teun (5) en haar ouders René Absil en Margreet Schreuder in Roermond. Hanneke volgde een voorschools regulier traject met behulp van PSW Junior Ambulant. Sinds kort gaat ze naar de basisschool ‘Willem de Zwijger’ in Roermond. Hier wordt de extra ondersteuning door PSW Junior Ambulant vervolgd. René Absil en Margreet Schreuder: 'Het gaat goed met Hanneke op school. Ze gaat inmiddels alle dagen naar school en maakt gebruik van de naschoolse opvang. In de klas krijgt Hanneke negen uur per week extra ondersteuning (OSK) van Anke Osterloh. Het klikt ontzettend goed tussen Anke en Hanneke. Ook wij hebben veel contact met Anke over Hanneke. Anke heeft daarbij regelmatig overleg met de leerkrachten en andere therapeuten die met Hanneke werken, zoals de logopedist en de fysiotherapeut en ze stemmen hun rooster op elkaar af. Aan die onderlinge afstemming hechten wij veel waarde, het is fijn dat dit binnen PSW mogelijk wordt gemaakt. Anneke Dirckx (trajectbegeleidster OSK) is betrokken bij de samenwerking met de basisschool. Ze heeft het team van school uitgebreid geïnformeerd over het voorschoolse traject en hoe de begeleiding binnen de school kon worden ingezet. Het team besloot weloverwogen om Hanneke welkom te heten. We voelen een enorme betrokkenheid en enthousiasme bij de leerkrachten en dat geeft ons vertrouwen. Hanneke heeft een prima start gemaakt in groep 1 en gaat met plezier naar school. Ze doet binnen haar mogelijkheden met alles mee. Ze ziet voorbeeldgedrag in haar klas en leert hiervan. We beseffen dat we hebben geboft dat het allemaal zo goed gaat. Daar heeft de omgeving en iedereen die met Hanneke werkt aan bijgedragen. En niet in het minst Hanneke zelf!'
10
Workshops
Werken in de driehoek en Vermaatschappelijking PSW organiseert voor medewerkers een aantal workshops. De thema's zijn Werken in de driehoek en Sociale netwerken en vermaatschappelijking. Louise Haasen, teamleider WBC Nederweert, coördineert deze workshops.
zien, maar ook als medeburger. Daarnaast, nog belangrijker, heeft meedoen in de maatschappij absoluut een meerwaarde voor de cliënt zelf; het maakt zijn of haar leven rijker als hij of zij echt onderdeel uitmaakt van de (lokale) samenleving. Binnen PSW gebeuren al veel goede dingen op het gebied van vermaatschappelijking. Daarom is er in de workshops veel aandacht voor het delen van mooie voorbeelden, om elkaar te inspireren.'
Vermaatschappelijking: Cliënten AC 't Zonnehuis halen glas op bij buurtbewoners
Werken in de driehoek is een belangrijk basisprincipe voor de zorg en ondersteuning van PSW. Het gaat om gedeelde verantwoordelijkheid van medewerkers, familie en de cliënt zelf. Medewerkers staan niet alleen in verbinding met cliënten, maar ook met hun ouders en andere familieleden. Bij werken in de driehoek is het belangrijk dat zorgverleners naast ouders gaan staan en tegelijk hun ruimte als professional innemen. Dan ontstaat een basis van wederzijds vertrouwen, wat ten goede komt aan de cliënt. 'Werken in de driehoek zit in de genen van PSW', vertelt Louise Haasen. 'Toch is het goed om het onderwerp weer eens duidelijk in het vizier te krijgen, bij nieuwe medewerkers en als opfriscursus voor medewerkers die al langer bij PSW werken.'
Netwerkontwikkeling 'Een belangrijk onderdeel van deze workshop is netwerkontwikkeling', legt Louise uit. 'Enerzijds gaat het om ontwikkeling van het persoonlijk netwerk van de cliënt: familie, buren, de pastoor of iemand van de voetbalvereniging. Het is goed om te kijken of en hoe deze mensen (nog meer) betrokken kunnen worden in het leven van een cliënt en andersom. Een ander aspect dat in de workshops aan de orde komt, is de inzet van het persoonlijke netwerk van de begeleider of teamleider. Ik realiseer mij zelf steeds meer dat ik de mogelijkheid heb om mensen in mijn omgeving te beïnvloeden in hun denken over mensen met een handicap. En ik probeer hen bewust te maken van de mogelijkheden om cliënten te betrekken bij maatschappelijke activiteiten. Bijvoorbeeld door de schuttersvereniging te vragen om ook cliënten van een woonbegeleidingscentrum uit te nodigen voor een schuttersfeest. Of organisatoren van een lokaal evenement te wijzen op de mogelijkheid om mensen met een verstandelijke handicap in te zetten voor werkzaamheden zoals een podium opbouwen of glazen ophalen. In de workshops willen we - naast een stuk theorie - dit soort ideeën uitwisselen. De bedoeling is dat elke deelnemer aan het eind van de workshop naar huis gaat met een concreet voornemen waar hij of zij de komende tijd aan gaat werken.' Planning De workshops Werken in de driehoek worden verzorgd door een teamleider en manager van PSW. De workshops Sociale netwerken en vermaatschappelijking worden gegeven door teamleiders van PSW. De eerste keren wordt de workshop begeleid door twee medewerkers van Vilans, kenniscentrum voor langdurige zorg. Teamleiders van PSW zullen de workshop vervolgens geleidelijk overnemen. De planning is om de hele serie workshops eind 2014 af te ronden. PSW heeft van de overheid intensiveringsmiddelen ontvangen. Dit geld is bedoeld om de kwaliteit van langdurige zorg te verbeteren. PSW gebruikt de intensiveringsgelden onder andere om deze workshops te organiseren. Hoewel de intensiveringsgelden eind 2012 worden stopgezet, gaan de workshops wel door. PSW vindt de onderwerpen belangrijk en heeft besloten om een deel van het reguliere scholingsbudget hiervoor vrij te maken.
veel aandacht voor delen van mooie voorbeelden
Meedoen in de maatschappij De workshop Werken in de driehoek duurt een halve dag. Daarnaast start PSW met een workshop Sociale netwerken en vermaatschappelijking, die een hele dag duurt. De bedoeling is dat deelnemers zich nog meer bewust worden van de mogelijkheden die er voor cliënten zijn om mee te doen in de maatschappij. En dat ze zich realiseren welke rol ze daar zelf als begeleider of teamleider in kunnen vervullen. Louise Haasen: 'De ontwikkelingen in de zorgbranche maken het noodzakelijk om cliënten niet alleen als zorgafhankelijk te
11
Burendag Reuver Zaterdag 22 september werd de landelijke burendag in Reuver gevierd. Bewoners van de woonbegeleidingscentra waren van de partij.
Erik Withaar, buurtbewoner en een van de organisatoren: 'Vorig jaar werden tijdens de burendag de speeltoestellen in het Schinderspark geopend. De organisatie lag destijds in handen van PSW. De dag was zo goed bevallen, dat we besloten om dit jaar weer een burendag te organiseren. Dit jaar hebben een paar buurtbewoners de organisatie op zich genomen. Bewoners van het WBC waren er uiteraard ook bij. Ze vonden het geweldig en gingen helemaal uit hun dak. Ze zijn goed bekend in de buurt, ze horen er helemaal bij! We hebben een tent opgezet op het speelplein voor het WBC en we konden gebruik maken van het trefcentrum. Een clown heeft opgetreden, we hebben een workshop 'geluid maken met gieters, trommels en dergelijke' en frietjes gebakken. Het was een feestelijke en geslaagde dag!'
In memoriam
Peter Brunenberg
overleden 12 oktober 2012
Na een bewogen leven is afscheid genomen van Peter. Zijn humor en wilskracht zorgden ervoor dat hij zijn leven op een geheel eigen-wijze manier inhoud gaf. Zo zullen cliënten, medewerkers, ouders/verwanten van Ondersteund Wonen Weert hem blijven herinneren. Ze zullen hem missen.
In memoriam
Sandra Martens
overleden 16 september 2012
Sandra woonde sinds april 2010 in WBC Reuver, St. Barbarastraat en werkte in AC Reuver. Hier werkte ze graag in de keuken en deed computerwerk. Sandra hield van gezelligheid. Ze speelde graag spelletjes, ging graag op vakantie en maakte graag uitstapjes met als favoriet de Efteling. Ze was dol op haar familie. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers van WBC en AC Reuver hebben Sandra leren kennen als een bijzondere jonge vrouw die heel goed wist wat ze wilde en wat belangrijk voor haar was. Ze zullen haar erg missen.
12
13
Opleiding Veder Methode
Medewerker in beeld: Nicole Hebben
Theater als middel om contact te maken
‘Ik vind het een geweldige baan’
Contact krijgen met mensen met een ernstige verstandelijke handicap is vaak moeilijk. De Veder Methode helpt om op een creatieve, laagdrempelige manier contact te maken met mensen door middel van theater en muziek. Twaalf medewerkers van PSW volgen een opleiding tot Veder theatermaker en spelen het komende jaar interactieve voorstellingen op woon- en dagbestedingslocaties van PSW. De inzet van de Veder methode wordt bekostigd uit de intensiveringsgelden die PSW heeft ontvangen van de overheid.
PSW heeft circa 900 medewerkers. Wat doen deze medewerkers en hoe ervaren ze hun werk? Deze keer in ‘Medewerker in beeld’: Nicole Hebben, begeleider bij het logeerhuis van PSW Junior in Horn.
boer en een knecht. Iedereen speelt een vast personage, waarbij de een als aangever fungeert en de ander een meer volgende rol speelt. De tweetallen studeren een klein verhaal in en proberen van daaruit zoveel mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van de cliënten. Iedere voorstelling start met een persoonlijke begroeting van alle cliënten. Tijdens het toneelspel gaan de spelers in op wat cliënten zelf aangeven. Er is veel ruimte voor zang en muziek, met name bekende (kinder)liedjes. Een voorstelling duurt één tot anderhalf uur en daarna wordt de sessie afgesloten door opnieuw persoonlijk contact met Aansluiten bij belevingswereld De opzet van de Veder methode is dat theater- iedereen te maken. makers een voorstelling verzorgen voor en met een groep cliënten in hun eigen omge- Sollicitatieprocedure ving. De theatermakers spelen in tweetallen, De theatermakers zijn medewerkers van PSW bijvoorbeeld een koningin en een lakei of een die worden getraind door mensen van de
De Veder Methode is afkomstig uit de ouderenzorg, maar wordt meer en meer ook ingezet in de gehandicaptenzorg. PSW zal de methode inzetten in groepen voor ernstig verstandelijk gehandicapte cliënten en oudere cliënten. Jet Vinken (manager Wonen): 'Theater kan een goede manier zijn om in contact te komen met mensen bij wie dat normaal gesproken moeilijk gaat. Binnen de Veder Methode staat de belevingswereld van de cliënten centraal, waardoor een voorstelling kan bijdragen aan hun welbevinden.'
Voor, links naar rechts: Marieke Kaiser, Kim Peters, Jeannette Kuppens, Edith Rietjens Midden, links naar rechts: Dorien Dillmann, Niek Timmermans, Claudia Thoonen, Lia van Herten,Wilhelmien Gielis,Yvonne Spobeck Achter links naar rechts: Sandra Houben, Hans van Heeswijk
Veder Methode, vertelt Jet Vinken. 'De visie van de Veder Methode is om mensen in organisaties zelf op te leiden tot theatermaker. Daarmee kan een organisatie de methode inzetten op een laagdrempelige en flexibele manier en op momenten dat het goed uitkomt. Eerder dit jaar heeft PSW een interne sollicitatieprocedure uitgeschreven waarop medewerkers konden reageren. De sollicitanten deden mee aan een gespreksronde en een auditieronde. Uiteindelijk zijn twaalf medewerkers geselecteerd die in twee dagen opgeleid worden tot Veder theatermaker.' Trainingsdagen De eerste trainingsdag in oktober stond in het teken van speltraining. De deelnemers maakten kennis met de Veder Methode en kregen theatervaardigheden aangeleerd. Op de tweede trainingsdag worden de medewerkers in tweetallen aan elkaar gekoppeld en ontwikkelt ieder duo een eigen verhaallijn. De spelers krijgen elk een contractuitbreiding van vier uur per maand en gebruiken die uren om een of twee voorstellingen te geven. Het plan is dat de spelers in het komende jaar alle groepen bezoeken met ernstig verstandelijk gehandicapten en oudere cliënten, zowel binnen Wonen als binnen Dagbesteding. Theatermakers Er is ook een vrijwilliger betrokken bij de Veder Methode binnen PSW: Johan Korsten. Hij is een gevestigde naam binnen het amateurtoneel in Limburg. Samen met Jet Vinken gaat hij de theaterkoppels binnen PSW volgen en feedback geven. Jet: 'In de loop van het komende jaar zullen de theatermakers nog een keer bij elkaar komen om ervaringen uit te wisselen en hun spel bij te schaven onder leiding van iemand van de Veder Methode. En als het allemaal loopt zoals we verwachten, kunnen we hopelijk na het eerste jaar doorgaan met een volgende ronde!'
Nicole Hebben (42) volgde de Z-opleiding bij St. Anna in Heel en werkte vervolgens enkele jaren in de nachtzorg bij terminale patiënten. De combinatie van deze baan met haar eigen gezin werd zwaar en ze stapte over naar de thuiszorg en het logeren bij PSW Junior. Inmiddels werkt ze 12,5 jaar in het logeerhuis van PSW Junior. Bijna net zo lang als het logeerhuis bestaat. Ze heeft de ontwikkeling van het logeren voor kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap dan ook van dicht bij meegemaakt. Nicole: 'De logeermogelijkheid bestond pas een half jaar toen ik als begeleider begon. Het logeren vond nog niet plaats in Horn, maar in Kinderdagcentrum de Heisterkes. Ik weet nog goed dat we op vrijdagmiddag de bedden tevoorschijn haalden, opstelden in de ruimte van de blauwe groep en de ruimte inrichtten voor het logeerweekend. Aanvankelijk was het logeren eens in de twee weken, maar al snel werd dat uitgebreid naar wekelijks vanwege een groeiende vraag van ouders. Sindsdien werk ik alleen nog maar bij het logeren van PSW Junior, 24 uur per week.' Uitdaging 'Kort daarna verhuisde het logeerhuis naar Horn. Het wonen voor kinderen en het logeren vond nog in één huis plaats. Toen er een tweede huis bij kwam voor het wonen en er ook een tweede team bij kwam, wist ik dat ik in het logeerhuis wilde blijven. Ik vind het werken in het logeerhuis ontzettend leuk. Het is nooit saai en voorspelbaar. De groep is nooit hetzelfde en is zeer gemêleerd, qua leeftijd, interesses, mate van handicap, zorgvraag en mogelijkheden. Ieder kind is anders, heeft andere wensen, interesses en zorgvragen. Het inspelen op de individuele vraag vind ik een uitdaging.'
de kinderen. Dat vertrouwen winnen we door in te spelen op hun wensen en interesses, bijvoorbeeld door het aanschaffen van een favoriet boek of dvd. Vaak struin ik rommelmarkten af om hiernaar op zoek te gaan. Of door andere, kleine aanpassingen. Als een kind bijvoorbeeld rustig wordt van de kleur rood, leggen we een rood onderlaken op het bed. Zo creëer je een omgeving waar het kind zich prettig en veilig voelt en bouw je een vertrouwensband op. In het logeerhuis hebben we geen overdaad aan luxe speelmaterialen. We proberen het met kleine dingen leuk te maken. Dat is juist de charme van het logeren.' Quality time Niet alleen is het logeren een vrijetijdsbesteding voor kinderen, het is ook een ontlasting voor ouders en het gezin. Nicole: 'Een kind met een verstandelijke handicap heeft intensieve zorg nodig en kost veel tijd en energie. Door de logeermogelijkheid hebben ouders de ruimte om thuis een weekendje 'quality time' te hebben voor het gezin en volledige aandacht te hebben voor de andere kinderen. Ik vind het niet goed dat de indicaties voor het logeren steeds moeilijker worden afgegeven. Het is juist zo belangrijk voor het hele gezin. Voor de kinderen is het logeren hun extra stukje wereld. Het is iets waar zij over kunnen vertellen thuis. Daar zijn ze trots op, het is hún ding.'
werken in het logeerhuis is nooit saai
Ongestructureerd Hoewel er een bepaalde structuur is tijdens het logeren zoals opstaan, ontbijt en speelmomenten, is logeren onvoorspelbaar en ongestructureerd voor de kinderen. Er zijn iedere keer andere kinderen en de begeleiding kan ook verschillen. Spullen kunnen op een andere plaats staan en ook de dag kan ongestructureerd verlopen. Er zijn onverwachte momenten en gebeurtenissen. Nicole: 'Voor sommige kinderen kan dat moeilijk zijn, maar je kunt de kinderen hierin begeleiden en inspelen op de situatie zodat ze er mee om kunnen en leren gaan. Het is goed dat ze geprikkeld worden; ze leren er veel van.'
Charme 'Logeren is voor ieder kind spannend. We streven ernaar om het juist een ontspanning te laten zijn, een leuke vrije tijd te bezorgen. We proberen dan ook om het kind zich zoveel mogelijk thuis te laten voelen. We willen dat het logeerhuis een veilige, vertrouwde omgeving is voor
Geweldige baan 'In al die jaren heb ik al veel kinderen leren kennen. Sommigen komen al vele jaren logeren, anderen zie je doorgroeien van kind naar jong volwassene. Je bouwt dan ook echt een band op met velen van hen. Ik voel me helemaal op mijn plek in deze functie; ik vind het echt een geweldige baan!'
14
Nieuw: Zaterdagclub Weert
Vrijblijvend en ontspannend Sinds kort is er in navolging van de zaterdagclub voor (jong) volwassenen in Roermond en de zaterdagclub Junior voor kinderen en jongeren, ook een zaterdagclub voor (jong) volwassenen gestart in Weert. De club is opgericht in antwoord op vragen van ouders van (jong) volwassenen die (nog) thuis wonen. De zaterdagclub wordt eens in de twee weken georganiseerd in Activiteitencentrum 't Zonnehuis.
ren en wandelen. 'Daarnaast maken we ook bijzondere uitstapjes. Zo zijn we al naar de kermis in Weert geweest, staat de kerstmarkt van PSW op de planning en gaan we binnenkort naar het Sinterklaashuis. Dat laatste heeft een cliënt overigens zelf voorgesteld. Ook een kook- of bakactiviteit willen we vaak op het programma zetten. Veel cliënten vinden dit erg leuk om te doen en kijken hier echt naar uit', vertellen Fleur en Petra.
Deze zaterdagochtend zijn zeven cliënten aanwezig bij de zaterdagclub in AC 't Zonnehuis. Een aantal jonge meiden zit aan een tafel te tekenen en te kleuren, een ander kijkt naar een dvd van Jan Smit en weer een ander zit achter de computer. Begeleiders Fleur Vernhout en Petra Helwig pakken de jassen; de groep gaat boodschappen doen in een nabij gelegen supermarkt. Hoewel het regent, heeft iedereen er zin in. De paraplu's worden tevoorschijn gehaald en gezamenlijk wandelen ze richting het centrum. Een van de cliënten heeft een boodschappentas op wieltjes. 'Daar doen we straks alles in', vertelt hij. Vrije dag 'Boodschappen doen is een terugkerende activiteit', leggen de begeleiders uit. 'Maar niet iedereen hoeft mee, als hij of zij daar geen zin in heeft.' Het zijn de belangrijkste principes van de zaterdagclub: vrijblijvend en ontspannend. ‘We bieden hen een leuke vrijetijdsbesteding. Niets moet, veel mag; het is hún vrije dag en op de eerste plaats moeten ze daarvan genieten en een leuke dag hebben. Maar we proberen de deelnemers wel zoveel mogelijk
Roze glazuur Dat wordt snel duidelijk in de supermarkt. Niet alleen wordt eten gekocht voor de lunch, zoals brood en beleg, maar ook gaan ze op zoek naar ingrediënten voor cakejes. 'We gaan straks cakejes bakken! Met roze glazuur erop. En we mogen ze daarna lekker opeten', vertellen een paar cliënten enthousiast. Iedereen helpt mee tijdens het boodschappen doen: de spullen zoeken en inladen, op de band leggen en afrekenen. Na bij de activiteiten en het geheel te betrekken. een uurtje zijn ze weer terug in het activiteiTegelijk wordt de thuissituatie ontlast, zodat tencentrum. ouders ook eigen activiteiten in het weekend kunnen ondernemen, eventueel samen met Uitdagend 'Het is pas de tweede keer dat de club wordt hun andere kinderen.’ georganiseerd, we zijn net van start gegaan', vertellen Fleur en Petra. 'We komen allebei Uitstapjes 'Andere activiteiten die de cliënten kunnen uit een andere tak van begeleiding; Fleur is doen zijn bijvoorbeeld knutselen, tekenen, OSK-begeleider in de Herman Broerencomputeren, spelletjes spelen, muziek luiste- school en Petra is thuisbegeleider bij PSW
15
Junior. Het is nog even zoeken naar de juiste invulling, maar desondanks loopt het al goed. Het is uitdagend om de club zelf op te zetten en vorm te geven. Wel zijn we een keer gaan kijken bij de zaterdagclub in Roermond en hebben we overlegd met Mieke en Kitty, de begeleiders die de zaterdagclub in Roermond al enige tijd runnen. Het bevalt goed, het is een leuke activiteit. We hebben zin in de komende zaterdagen!' Er is nog plaats voor (jong) volwassenen in de zaterdagclub in Weert. Ook is de club nog op zoek naar een enthousiaste vrijwilliger. Voor meer informatie: Lizet Stals, teamleider, 06 53 98 36 86.
Thema-avond PSW Junior
Opvoeden; een zoektocht… Op donderdag 25 oktober organiseerde PSW Junior een thema-avond voor ouders/verwanten van kinderen met een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsproblematiek en voor begeleiders uit de kinderopvang, leerkrachten uit het onderwijs en andere geïnteresseerden. Dit keer stond het thema ‘Opvoeden; een zoektocht…' centraal.
Het opvoeden van een kind met een verstandelijke handicap en/of ontwikkelingsproblematiek kan soms moeilijk zijn. Ouders hebben geregeld vragen rondom zaken als: hoe geef ik mijn kind de juiste aandacht, wanneer en hoe geef ik grenzen aan, welk gedrag kan ik het beste negeren, wanneer en hoe kan ik mijn kind het beste belonen en hoe past de opvoeding binnen het hele gezin. Tijdens deze themaavond werd ingegaan op verschillende aspecten van opvoedkunde bij een kind met een verstandelijke handicap en/of ontwikkelingsproblematiek. Centraal stond het tonen van lef; durven om 'nee' te zeggen, om dingen anders te doen en om los te laten. Er zijn geen pasklare antwoorden op vragen rondom opvoeden; de beste manier van opvoeden is individueel. De avond was bedoeld om ouders te helpen
in de zoektocht naar die manier van opvoeden die het beste bij hun kind en bij hun hele gezin past. Maike Arts, moeder van Siem Voorn: 'Ik ben naar alle thema-avonden geweest. Iedere keer is het interessant en waardevol. Ik vind het fijn om ervaringen van andere ouders te horen. Praten met mensen die in dezelfde situatie zitten is prettig; het geeft mij het gevoel dat ik niet de enige ben die een kindje met een verstandelijke handicap heeft. De opzet van de avond vind ik dan ook erg goed. Je krijgt algemene informatie, maar er is ook mogelijkheid om met anderen te praten. Ik heb er echt veel aan. Van mij mag PSW Junior een dergelijke avond nog veel vaker organiseren!'
In memoriam
Dorien Zusterzeel
overleden 10 september 2012
Dorien was 54 jaar. Ze woonde al sinds 1981 binnen PSW; eerst in het toenmalige GVT, daarna in de dependance en toen zelfstandig in een appartement in de Looimolenstraat. Het laatste half jaar woonde ze in de Walburgpassage in Weert, waar ze maar kort van heeft kunnen genieten. Ze werkte gedetacheerd vanuit de Risse bij snoepfabriek Crest. Dorien was in haar vrije tijd erg actief. Ze was jaren bij de atletiekvereniging, de woensdagavondclub en ze ging graag op vakantie. Ze borduurde graag, maakte liefst zo groot mogelijke puzzels en maakte kaarten. Ze had een groot sociaal netwerk waar ze allemaal gezellige dingen mee deed zoals kienen, naar het theater gaan en samen een lekker biertje of wijntje drinken. Cliënten en medewerkers van Ondersteund Wonen WBC Weert verliezen een bijzondere, spontane en positieve vrouw en zullen haar missen. Ze blijft voor altijd in hun harten.
16
17
Annette Sevriens, docente Gilde/PSW klas
Studiemiddag dagbesteding en PSW Werk
Een bijzondere klas
Medewerker: sleutel tot participatie!
In april 2012 is PSW samen met Gilde Opleidingen de opleiding “Medewerker Maatschappelijke Zorg” op maat gestart. De leerlingen van de Gilde/PSW klas volgen de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL), waarbij ze één dag per week naar school gaan bij Gilde Opleidingen en de andere dagen werken in één van de locaties van PSW. In de vorige PSW Info kwamen twee leerlingen aan het woord. Nu is het de beurt aan Annette Sevriens van Gilde Opleidingen, die de klas als docent onder haar hoede heeft.
'In een reguliere BBL-klas zitten leerlingen die bij verschillende organisaties werken. Het unieke aan deze klas is dat alle leerlingen bij PSW werken. Dat heeft grote voordelen. De opleiding sluit beter aan bij de praktijk, omdat het lesmateriaal in nauwe samenwerking met PSW tot stand komt. Ook zijn er meer contacten tussen de opleiding en de werkplekken. Laatst hebben we bijvoorbeeld een overleg gehad met werkbegeleiders van de leerlingen. Het resultaat is dat de afstemming nu meer gestroomlijnd verloopt en dat de werkbegeleiders meer zicht hebben gekregen op het opleidingstraject van de leerlingen. Dat komt ten goede aan het opleidingsklimaat binnen PSW. En andersom hebben wij ook goede tips gekregen, bijvoorbeeld om leerlingen in het begin een logboek te laten bijhouden. Dit helpt hen bij het verwerken van alle eerste indrukken en is een middel om te reflecteren. Die tip nemen we een volgende keer zeker mee!' Spannend ‘Het was in het begin best spannend. Het programma lag weliswaar klaar, maar in goed overleg met PSW ben ik volop bezig met de invulling van de lesdagen en het lesmateriaal, op zo’n manier dat het een echt PSW-programma is. Ook voor de leerlingen was het spannend om - vaak na lange tijd - weer terug te gaan in de schoolbanken. Ze moesten wennen aan het leren en aan de toetsen. En ze zijn veel bezig met hun persoonlijke ontwikkeling, wat heel intensief is. Ze denken na over wie ze zijn, wat hun sterke kanten zijn, waarin ze zich willen ontwikkelen en hoe ze hun werk willen doen. Ook leren ze feedback te geven en te ontvangen. Dat komt dichtbij en is soms behoorlijk confronterend. Aan het eind van een lesdag merk ik dat ze behoorlijk moe zijn. Maar gelukkig is er veel veiligheid en openheid in de groep, dat is echt mooi om te zien! In deze klas ben ik meer dan de docent. Ik ben ook veel bezig met persoonlijke coaching en groepsdynamiek. Dat is best intensief, maar ik geniet er heel erg van. Het is een superenthousiaste groep en er is veel saamhorigheid. De leerlingen hebben verschillende leeftijden en achtergronden, maar misschien juist daardoor pakt het goed samen. Ik vind het een bijzondere klas.'
alleen vanuit het perspectief van de leerlingen informatie krijg over de praktijk van het werk. Door de contacten met PSW weet ik ook wat er achter die ervaringen zit, waarom de dingen bij PSW op een bepaalde manier gebeuren. Dat maakt dat we tijdens de lessen beter en dieper op de praktijkervaringen in kunnen gaan. En omdat de leerlingen allemaal bij dezelfde organisatie werken, is er veel herkenning en uitwisseling. Een ander voordeel van de intensieve samenwerking is het feit dat we snel kunnen schakelen. Er zijn korte lijnen, vragen worden over en weer snel beantwoord en we denken met elkaar mee. Ook is het makkelijk om locatiebezoeken te regelen. Een van de leerlingen kwam bijvoorbeeld met het idee om te experimenteren met de tillift in de locatie waar hij werkt. Binnenkort gaan we dat doen met de hele klas; de leerlingen gaan met de tillift werken, maar ook zelf erin liggen, zodat ze ervaren hoe het voor cliënten is om met een tillift verplaatst te worden.'
In mei 2012 is PSW Junior gestart met een nieuwe vrijetijdsclub voor kinderen met een verstandelijke handicap en ontwikkelingsstoornis: Muziekclub Junior. Op woensdagmiddag biedt de muziekclub, gehouden in KDC ’t Brombemke in Sint Odiliënberg, de kinderen een leuke, ontspannen middag waarin muziek centraal staat.
De sector Dagbesteding en PSW Werk organiseert eenmaal per jaar een studiedag voor alle agogisch medewerkers. Doelen zijn: elkaar ontmoeten, kennis en ideeën uitwisselen en nieuwe inspiratie opdoen. Dit jaar was het thema: vermaatschappelijking. Vanuit PSW proberen we al jarenlang dagbesteding en begeleid werk te realiseren midden in de samenleving. Er is al heel veel gebeurd binnen de sector op dit gebied. Veel cliënten werken al buiten de muren van het activiteitencentrum, in groepen of indi-
Kinderfeestje in AC Maasbracht
Ook bij de overheid en de financiers van de zorg is vermaatschappelijking tegenwoordig dé trend. Er wordt steeds beter gekeken naar manieren om vermaatschappelijking te realiseren voor mensen met een verstandelijke handicap. De overheveling van de zorg van de AWBZ naar de Wmo is, naast de bezuinigingsdoelstelling, met name daarop gericht. Daar liggen zeker kansen voor de cliënten van PSW. Het kan voor alle betrokkenen, medewerkers, cliënten en hun omgeving, een extra prikkel betekenen.
Nellie Pellemans gaat wekelijks naar de visboer
de visie en werkwijze van PSW worden geïntegreerd
Koppeling met praktijk 'De intensieve samenwerking tussen Gilde Opleidingen en PSW maakt deze vorm van opleiden echt uniek. De grootste uitdaging is om een goede koppeling te leggen tussen theorie en praktijk. Door de nauwe samenwerking lukt dat goed. In het lesmateriaal worden de visie en werkwijze van PSW geïntegreerd. Dit gebeurt in nauw overleg met Jet Vinken (manager Wonen PSW) en Nel van Enckevort (beleidsmedewerker PSW). Zij geven feedback en andersom koppelen wij ook dingen terug waar PSW iets mee kan. Een grote meerwaarde is dat ik niet
Meerwaarde 'De samenwerking tussen Gilde Opleidingen en PSW zal in een later stadium uitgebreid geëvalueerd worden. Daarbij zal gekeken worden of de verwachtingen van beide organisaties inderdaad zijn waargemaakt. Maar voor mij heeft de samenwerking nu al veel opgeleverd. Ik heb er veel plezier in om de klas te begeleiden en het verloopt prima. Binnenkort ga ik ook cursussen geven aan medewerkers ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen) van PSW. Dat is nieuw voor mij en ik verwacht er veel van te leren. Ik heb het gevoel dat Gilde Opleidingen en PSW er echt samen voor gaan en dat geeft een meerwaarde aan deze vorm van opleiden.'
vidueel, met begeleiding op maat. En met de cliënten die dat niet of nog niet kunnen, treden we zo veel mogelijk naar buiten, in de lokale samenleving, bijvoorbeeld door in de buurt boodschappen te doen, oud papier op te halen of buurtbewoners uit te nodigen mee te doen in het AC.
De insteek is om ervoor te zorgen dat PSW goed en op tijd kan inspringen op de nieuwe vragen die de politiek en de samenleving stellen. Het motto van de studiedag dit jaar was: medewerker: sleutel tot participatie! Het wordt steeds duidelijker dat medewerkers een belangrijke rol
spelen als het gaat om vermaatschappelijking of participatie aan de samenleving. De cliënt heeft recht op een volwaardige plaats in die samenleving, maar is zelf vaak onvoldoende in staat die plaats op te eisen en mogelijkheden te realiseren. Hij of zij heeft daar ondersteuning bij nodig. Medewerkers moeten nog meer en nadrukkelijker dan voorheen samen met de cliënt op zoek gaan naar nieuwe mogelijkheden: mogelijkheden bij de cliënt zelf en mogelijkheden in de samenleving, en deze twee met elkaar verbinden. Tijdens de studiedag hebben veel medewerkers aan de hand van een interactieve fotopresentatie verteld wat ze met cliënten in de samenleving doen. Er passeerde een bonte rij van kleine en grote initiatieven de revue: van honden uitlaten en boodschappen doen in de buurt tot werken in de kinderboerderij en in de supermarkt. Daarna gingen alle medewerkers groepsgewijs aan het werk: wat zijn goede ideeën en hoe kunnen medewerkers daarmee aan de slag. De resultaten van de middag worden meegenomen bij de totstandkoming van het beleid voor de toekomst. Meer dan beleidsnotities en overlegtafels betekent vermaatschappelijking voor PSW: actief op zoek en aan de slag gaan. De studiemiddag was georganiseerd in de ECI Cultuurfabriek in Roermond. Een prachtige locatie, waar deze zomer een nieuw maatschappelijk project van PSW van start is gegaan. Cliënten van PSW werken er nu al verschillende dagen per week onder begeleiding van een vaste jobcoach. Een prachtig voorbeeld van hoe een plaatselijk initiatief ruimte kan bieden voor deelname van mensen met een verstandelijke handicap! Als we er oog voor hebben en er werk van maken!
18
19
Certificering
Marga Verheijen
PSW Werk haalt Keurmerk Blik op Werk
Koken voor cliënten WBC Pastorieweg
PSW Werk heeft onlangs het Keurmerk Blik op Werk gehaald. Blik op Werk is een onafhankelijke stichting die zich inzet voor het verhogen van kwaliteit van re-integratiebedrijven, arbodiensten, outplacementbureaus, opleidingsinstituten en loopbaancoaches. Het keurmerk helpt cliënten en opdrachtgevers om bewuster een keuze te maken uit dienstverleners op het gebied van werk. Het toekennen van dit keurmerk is voor PSW Werk een bevestiging van de kwaliteit van dienstverlening.
Marga Verheijen is 51 jaar. Ze werkt bij de Risse in Weert en woont in een appartement in Nederweert. Ze krijgt begeleiding van Ondersteund Wonen van PSW. Koken is haar grote hobby. Sinds kort kookt ze eens in de maand voor de cliënten van het nabij gelegen woonbegeleidingscentrum aan de Pastorieweg.
Het Blik op Werk keurmerk maakt kwaliteit op eenduidige wijze inzichtelijk en biedt garantie voor kwaliteit. De tevredenheidcijfers worden gepubliceerd op de website van Blik op Werk. Cliënten en opdrachtgevers kunnen dus snel opzoeken of de organisatie het keurmerk bezit en welk cijfer ze heeft gekregen. Sander Ramakers, projectmedewerker PSW Werk: 'Voor onze opdrachtgevers zoals het UWV en de gemeenten is dit belangrijk. Zij hoeven ons geen vragen te stellen over de kwaliteit en een eigen onderzoek te doen. Dat scheelt hen veel tijd. Het zijn betrouwbare en goed onderzochte gegevens; het Blik op Werk-keurmerk is in deze branche het belangrijkste keurmerk. Het is zelfs mogelijk dat opdrachtgevers het Blik op Werk-keurmerk in de toekomst verplicht gaan stellen.' Gegevens registreren Het keurmerk wordt jaarlijks opnieuw geaudit. Het is de eerste keer dat PSW Werk zich heeft laten auditen om het keurmerk te behalen. Sander: 'We zijn getoetst op afgelopen jaar. De audit gaat in op de privacyregistratie, klachtenreglement, kwaliteit van het personeel, kwaliteit van de organisatie en hoeveel afspraken succesvol zijn afgerond. De auditor checkt steekproefsgewijs of de gegevens kloppen en hoe goed de afspraken zijn nagekomen. Het is dus van groot belang dat de dossiervorming klopt. We hebben deze gegevens altijd al goed bijgehouden, maar het vereist nu een andere
manier van registreren. We hebben wel goed stilgestaan bij het feit dat het niet moet betekenen dat we overlopen van administratieve processen. Het moet niet ten koste gaan van de zorg en tijd voor onze cliënten. Die verhouding moet blijven kloppen.' PSW-cultuur Het keurmerk is met vlag en wimpel binnengehaald; PSW Werk scoort een 8,5. Sander: 'Het was voor de auditor de eerste keer dat een organisatie in de eerste cyclus meteen het keurmerk haalt. Wat opviel was het hoge cliënttevredenheidcijfer. En als pluspunt werd aangegeven dat de PSW-cultuur duidelijk voelbaar was binnen PSW Werk; de visie van PSW wordt ondersteund door woord en daad: de zorg voor de cliënt komt op de eerste plaats.' Verbeterpunt Uiteraard kwamen ook enkele verbeterpunten uit de audit naar voren. Sander: 'Die waren echter maar klein. Het belangrijkste verbeterpunt lag op het gebied van verslaglegging; dat kan nog efficiënter. Uiteraard pakken we dit serieus op. We hebben al een plan van aanpak geschreven. Ondanks de hoge tevredenheid en het lage aantal klachten blijven we wel toetsen bij opdrachtgevers en klanten voor verbeterpunten. We zijn erg tevreden over het behalen van het keurmerk. Het is een bevestiging van de kwaliteit die PSW Werk levert!'
WBC Lindelaan
Uitstapje met oldtimers De bewoners van woonbegeleidingscentrum (WBC) Lindelaan in Roermond hadden in september een leuk uitstapje: ze kregen van de oldtimerclub een ritje aangeboden in oldtimers.
Marlie Aerts is een van de bewoners die mee ging. Marlie: 'Om 18.00 uur kwamen tien oude auto's ons ophalen. Het waren mooie auto's. Ik heb voorin gezeten. We zijn naar Roggel gereden. Daar hebben we lekker gegeten. Na het eten zijn we weer terug naar Roermond gereden. Het was wel jammer dat het toen al donker was! Het was gezellig en ik vond het leuk om in zo'n oude auto te zitten. De chauffeurs vonden het ook leuk om met ons zo'n rit te maken. Volgend jaar gaan we weer!'
Marga Verheijen woont sinds drie jaar in het appartement. Voorheen woonde ze in WBC Schoolstraat 1, waar 24 uur per dag begeleiding aanwezig was. Het ging zo goed, dat Marga verhuisde naar een ander appartement waar ze minder begeleiding krijgt. Drie keer per week krijgt ze anderhalf uur begeleiding. Marga: 'Ik krijg dan hulp bij het doen van boodschappen en hulp bij het koken. Ik vind koken erg leuk, en met hulp van de begeleiding kan ik weer iets nieuws uitproberen.' Anneke Hanssen, begeleider: 'We maken dan ook een praatje over de alledaagse dingen en bespreken of alles goed gaat of dat Marga ergens hulp bij nodig heeft.' Marga: 'Het gaat heel goed en het bevalt me prima hier. Ik heb mijn plekje gevonden.' Nieuwe recepten uitproberen Koken is een hobby van Marga. 'Louise (Haassen, teamleider WBC Nederweert) vroeg me daarom of ik zin had om te gaan koken voor de cliënten van de Pastorieweg. Ik vond het meteen een leuk idee. Ik kan dan de nieuwe recepten die ik thuis maak en uitprobeer, meteen toepassen. Het is goed voor me om het recept te herhalen.'
Alles op Er wonen vijf cliënten met een ernstige verstandelijke handicap in WBC Pastorieweg. Ze krijgen doordeweeks een avondmaaltijd via tafeltje-dek-je. Voordat Marga begon, is aan de ouders gevraagd of zij het goed vonden dat Marga kwam koken en ook mee zou eten. Anneke: 'De ouders vonden het erg leuk dat iemand voor hun kinderen kwam koken. En voor Marga is het leuk dat ze de waardering van het gekookte eten ziet.' Marga: 'Ze vinden het erg lekker; alles gaat altijd op!' Even wennen 'Het was wel even wennen om voor een groep te koken', vertelt Marga. 'Want hoe pak je dat aan? Anneke is de eerste keren meegegaan om me hiermee te helpen.' Het ging echter zo snel zo goed, dat Marga nu zelfstandig voor de groep kookt. 'Vooraf sturen we een mail naar de begeleiding van het WBC waarin we schrijven wat ik ga koken. Zij zorgen er vervolgens voor
dat alle ingrediënten in huis zijn en zetten ook alles klaar. Ik kan dan meteen aan de slag.' Stimuleren zintuigen Omdat de cliënten normaal gesproken een maaltijd aan huis krijgen geleverd, is het koken een hele belevenis voor ze. Marga: 'Het is heel leuk om te zien hoe ze reageren op de geuren die langzaam ontstaan en op het gerammel van de potten en pannen. Ze komen dan ook vaak kijken in de keuken. Ik vind het fijn dat ik voor ze kan koken en dat ze het lekker vinden. Iedere keer maak ik iets anders; ik wil graag van alles uitproberen. Met open armen staan ze me op te wachten als ik kom. Ik vind het ontzettend leuk om te doen en ik hoor er ook echt bij!'
In memoriam
Thieu Baetsen
overleden 29 september 2012
Thieu was 69 jaar. Hij woonde in de seniorengroep van WBC Coenraad Abelsstraat in Weert. Dieren hebben zijn leven lang zijn aandacht en interesse gehad. Zelf bezat hij twee aquariums vol met mooie vissen die hij met liefde verzorgde. Maar ook honden, konijnen, geiten en vogels waren hem lief.Vroeger had hij een grote volière en fokte hij met de vogels. Jarenlang heeft hij bij de Risse gewerkt en daarna nog jaren met veel plezier bij de zorgboerderij Steegherhof, waar hij voor de dieren zorgde, en de Soos voor Ouderen in Weert. Met zijn vriendin Marja ondernam hij in zijn vrije tijd leuke dingen: naar de stad, lekker wat drinken, bezoekjes aan familie en uitstapjes maken. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers zullen hem missen.
20
21
Thema senioren
Zo woon ik
Vrijwilligersavond
Theo Geven en Figo Beerten
Maandag 22 oktober organiseerde PSW een thema-avond voor alle vrijwilligers en ADL-medewerkers. Centraal stond het thema 'senioren'. De avond is bedoeld als deskundigheidsbevordering. Er waren meer dan zestig vrijwilligers en ADL-medewerkers naar de avond gekomen.
PSW biedt verschillende woonvormen voor cliënten met een verstandelijke handicap. Zij wonen in groepswoningen, in appartementencomplexen of zelfstandig in een appartement of woonhuis. PSW biedt in alle situaties begeleiding bij het wonen. In de rubriek ‘Zo woon ik!’ nemen we een kijkje bij cliënten thuis. In deze uitgave: Theo Geven en Figo Beerten. Zij zijn onlangs verhuisd vanuit een van de woningen van WBC Koninginnelaan naar WBC Spoorlaan Noord, beide in Roermond.
De avond bestond uit een inleiding door gedragskundige Vera Austen, waarin ze uitleg gaf wat ouder worden inhoudt bij mensen met een verstandelijke handicap. Jet Vinken, manager Wonen, benadrukte vervolgens de specifieke rol die vrijwilligers en ADL-medewerkers hebben in dat proces. Jet Vinken: 'Bij senioren is het tempo gedurende de dag lager. Juist hierdoor zijn vrijwilligers echt een meerwaarde. Zij kunnen de senioren iets extra's bieden, extra tijd met hen doorbrengen die begeleiders te kort komen. Ook ADL-medewerkers zijn belangrijk bij de begeleiding van senioren. Ze zijn iedere dag bij hen, bij het opstaan of bij de verzorging. Ze bouwen een hechte band op. Ik heb tijdens de avond dan ook stilgestaan waarom zij zo hard nodig zijn en wat ze toevoegen aan het leven van onze cliënten.'
meer leren en informatie krijgen
den oppakken. Jet Vinken: 'Deze avonden worden georganiseerd omdat vrijwilligers en ADL-medewerkers weinig mogelijkheden hebben tot scholing. De avond is dan ook bedoeld om te leren, om meer informatie te krijgen over een bepaald thema rondom mensen met een verstandelijke handicap. Ook vrijwilligers en ADLmedewerkers die niet met senioren werken, waren aanwezig. Ook voor hen was de avond waardevol. Bepaalde dilemma's gelden namelijk ook voor jongere cliënten. Het was een geslaagde avond, er waren veel enthousiaste reacties.'
Eigen initiatief
dat sinds januari 2010 in gebruik is genomen. Iedere bewoner heeft een eigen zit/slaapkamer met keukenblok en badkamer. Op de benedenverdieping is een gezamenlijke woonkamer en keuken.
Theo Geven
Op vooruit gegaan Theo Geven is 40 jaar. Hij woonde een jaar in WBC Koninginnelaan toen hij naar WBC Spoorlaan Noord verhuisde. Vier dagen in de week werkt hij bij Praxis in Roermond. Theo: 'In het begin vond ik het niet zo fijn dat ik ging verhuizen. Ik was net gewend in de Koninginnelaan. Maar omdat we met de hele groep gingen verhuizen, vond ik het toch prima. Het blijft dan vertrouwd. Ik ben voor de verhuizing gaan kijken met de begeleiding. Het is toch een hele verandering. Ik ben er wel echt op vooruit gegaan. In deze woning is alles nieuw en het is een stuk ruimer. Een groot voordeel is dat we nu ieder een eigen, riante
Vervolgens werd een film getoond met sfeerbeelden van senioren in hun dagelijkse ritme. Hierin kwam de rust die senioren nodig hebben gedurende de dag en de bejegening duidelijk naar voren. Tot slot werden de deelnemers in groepen verdeeld waarin ze enkele casussen bespraken. Het doel hiervan was om van gedachten te wisselen hoe ze in bepaalde voorbeelden zelf de begeleiding zou-
badkamer hebben bij onze kamer. Dat vind ik fijn. Ik heb ook een mooi balkon. Daar ga ik in de zomer zeker vaak zitten! Ik heb alle spullen samen met de begeleiding van de vorige woning ingepakt in dozen. Een verhuisbedrijf heeft alles verhuisd. Ik woon hier pas net, dus heb nog niet alles uitgepakt en ingericht. Sommige spullen zitten nog in dozen. Wel heb ik al veel van mijn dvd's uitgepakt; ik heb er in totaal 600. Ik kijk graag film. Mijn televisie heb ik dan ook als eerste opgehangen! Ik denk dat ik hier goed kan wennen. Ik hoop dat ik hier nog lang kan blijven wonen.'
Figo Beerten
Fietsvakantie Anouk Lenssen (25), Sander Huyskens (24) en Michiel Evers (21) wonen in woonbegeleidingscentrum St. Barbarastraat in Reuver. Afgelopen zomer boekten ze op eigen initiatief een vakantie bij Dolfijn vakanties. Laaiend enthousiast kwamen ze hier van terug.
'Ik ben al twee keer op vakantie geweest met Dolfijn', vertelt Anouk. 'Dat was zo leuk, dat ik Sander en Michiel heb gevraagd om dit jaar mee te gaan.' Ze bekeken de brochure en waren het al snel eens: het werd de achtdaagse fietsvakantie in Oldeboorn, Friesland. 'We vinden het heel leuk om iets actiefs te doen in de vakantie. De fietsvakantie sprak ons meteen aan', vertellen de drie.
Woonbegeleidingscentrum (WBC) Spoorlaan Noord bestaat uit vier geschakelde woningen die ieder plaats bieden aan zeven cliënten. Het is een prachtig modern en ruim wooncomplex, midden in de wijk,
'We sliepen in een boerderij. In totaal waren we met dertien en twee begeleiders. De fiets was ons vervoersmiddel. Iedere dag maakten we een fietstocht. In totaal hebben we 140 kilometer gefietst! We hebben allerlei uitstapjes gedaan: naar een paardenhouderij met Friese paarden, naar een kaasmakerij, naar het Kameleondorp en we hebben een bezoekje gebracht aan een ouderwetse
brugwachter. We hebben veel gepicknickt en ook terrasjes gepikt. Gelukkig was het mooi weer. Het was een fantastische vakantie. We hadden een leuke groep en het was heel mooi om Friesland te zien. We gaan vast en zeker nog eens op vakantie!'
Spannend Figo Beerten is 20 jaar. Hij werkt drie dagen in de week bij een supermarkt in Roermond. Eén dag gaat hij naar het LeerWerkCentrum van PSW Werk in Ittervoort en één dag werkt hij bij de Soos voor Ouderen in Roermond. Figo: 'Ik vind het leuk om te werken. In het LeerWerkCentrum heb ik geleerd hoe ik me op mijn werk moet gedragen; hoe ik klanten moet helpen, om collegiaal te zijn en om respect voor anderen te hebben. Ik vind het fijn om dat te leren en ik kan het ook toepassen in mijn werk bij de supermarkt en bij de Soos.' Ook Figo is zijn nieuwe kamer nog aan het inrichten. 'Ik moet nog een paar dingen ophangen. Deze kamer is groter dan de vori-
ge. Ik vind het wel moeilijk om alles weer op dezelfde manier terug te zetten. Ik heb ook nieuwe spullen: het televisiemeubel, de kast, de lamp en de hoogslaper. Die is heel fijn, zo heb ik nog meer ruimte! Het was even wennen en ik vond het spannend om te verhuizen. Ik ben met de begeleiding gaan kijken naar mijn nieuwe woning en heb ook kennis gemaakt met de nieuwe begeleiders. Daardoor nam de spanning wel af. En ik vind het fijn dat ik niet alleen ben verhuisd, maar dat mijn vorige huisbewoners ook mee zijn gekomen. Het is prettig om bekende mensen om me heen te hebben. Ik ben nu blij dat ik ben verhuisd. Ik heb een grotere kamer en een eigen badkamer. Ik ben al helemaal gewend en voel me hier op mijn plek.'
22
Marcelle Geerdink, directeur Herman Broerenschool Roermond
Samen werken aan onderwijs en zorg Kinderen met een verstandelijke handicap hebben recht op zorg en onderwijs. Net als andere kinderen worden ze leerplichtig als ze 5 jaar zijn. Een deel van hen gaat naar het ZMLK onderwijs, voor zeer moeilijk lerende kinderen. Marcelle Geerdink is directeur van de Herman Broerenschool, een ZMLK school in Roermond. "We werken al jaren nauw samen met PSW Junior. Die samenwerking verloopt uitstekend en groeit nog elk jaar. PSW heeft dezelfde visie als wij op kinderen en de mogelijkheden die zij moeten krijgen. Samen bereiken we veel!"
23
reguliere onderwijs moeten we naar het totaal kijken; alle aspecten van het kind meenemen, zoals bijvoorbeeld de sociaalemotionele ontwikkeling, het genieten van muziek (maken), creatief bezig zijn en het leren spelen/bewegen. Ook de thuissituatie speelt een grote rol. Ouders zijn erg belangrijk bij de ontwikkeling van de kinderen. Wij zien hen als deskundigen als het gaat om hun kind en staan open voor hun wensen en denken mee. We hebben een gezamenlijk doel: een zo goed mogelijke plek creëren voor hun kind, waar het zich optimaal kan ontwikkelen." Samenwerking De Herman Broerenschool werkt al jaren samen met reguliere zorginstellingen/ gehandicaptenorganisaties, waaronder PSW. De samenwerking heeft van oudsher betrekking op twee periodes in de onderwijsloopbaan van leerlingen: bij de instroom en bij de uitstroom. De afgelopen jaren groeit ook de samenwerking in de periode daartussen. Schoolvoorbereiding en overstap Veel jonge kinderen met een verstandelijke handicap bezoeken een orthopedagogisch kinderdagcentrum (KDC) van PSW. Rond hun vijfde verjaardag stromen ze door naar het onderwijs. In het KDC worden de kinderen al voorbereid. Dat gebeurt in schoolvoorbereidende groepen. Daar wordt gewerkt met lesmethoden en instructieopvattingen uit het onderwijs en de kinderen wordt bijvoorbeeld geleerd om taakgericht te werken. Na de schoolvoorbereiding volgt de overstap. "Het kind verlaat de vertrouwde omgeving van het KDC. Dat is niet alleen voor de kinderen zelf een heel proces, ook voor de ouders. Het is belangrijk om dat proces goed te begeleiden, in samenwerking tussen KDC en school. Begeleiders, leerkrachten en gedragskundigen worden bij de overstap betrokken en hebben regelmatig onderling contact. Met als doel om het kind en de ouders op school dezelfde veilige haven te bieden zoals ze die in het KDC gewend zijn!'
Marcelle Geerdink werkt al 36 jaar op de Herman Broerenschool: 19 jaar als leerkracht en 17 jaar als directeur. Het is een regionale school voor speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. De leerlingen zijn kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap van 5 t/m circa 19 jaar uit de regio Midden-Limburg. De Herman Broerenschool is een zelfstandige school, een zogenaamde éénpitter. Leerlingen die zich willen inschrijven, hebben een indicatie nodig van het REC 3: regionaal expertise centrum voor kinderen/jongeren met een handicap en/of een chronische aandoening.
De leerlingen zijn kinderen en jongeren die vanwege hun beperking moeilijker leren dan anderen. Ze krijgen onderwijs in relatief kleine klassen van circa 12 leerlingen. ‘Ik heb veel veranderingen in het speciaal onderwijs meegemaakt. Steeds meer ligt de nadruk op ontwikkelingsgericht denken en de cognitieve vakken. Ik vind het een belangrijke verschuiving, hoewel we moeten oppassen dat we niet doorslaan. Met name de functionaliteit van de diverse vakken in het onderwijsprogramma moet leidend zijn. Onze kinderen hebben nu eenmaal een verstandelijke beperking. Meer nog dan in het
Zorg in onderwijs Het komt regelmatig voor dat een kind cognitief wel mee kan op school, maar moeite heeft met functioneren in een schoolomgeving en meer individuele begeleiding nodig heeft. Sinds 2005 wordt extra ondersteuning geboden vanuit PSW Junior Ambulant: OSK, ofwel ondersteuning op school en kinderopvang. Marcelle Geerdink: "Onze ervaringen daarmee zijn louter positief. Het zou jammer zijn als die kinderen tot hun twintigste in een kinderdagcentrum moeten blijven. Ook zij moeten de mogelijkheid krijgen om naar school te gaan! Door het inzetten van die zorg in het onderwijs lukt dat bij een grote groep kinderen toch.
Onderwijs in zorg Een klein deel van de kinderen met een verstandelijke handicap heeft de KDC omgeving en de daar geboden behandeling zo hard nodig dat de overstap naar school niet mogelijk is. Voor hen wordt een leerplichtontheffing aangevraagd. Zij blijven in het KDC en krijgen daar ontwikkelingsgerichte dagbesteding. Sinds 2010 is ook voor deze groep kinderen samenwerking gezocht met het onderwijs. Vanuit PSW loopt een driejarig project Onderwijs in Zorg, waarbij leerkrachten uit het ZMLK onderwijs worden ingezet in het KDC. Zij bieden kinderen voor wie dat een meerwaarde heeft, onderwijs elementen aan in het dagprogramma. Marcelle Geerdink: "Daarmee is het plaatje compleet. Zo veel mogelijk kinderen naar school en voor die kinderen die dat niet kunnen, brengen we het onderwijs naar het KDC." Gedeelde visie en passie Belangrijke factor van succes bij al deze gecombineerde vormen van zorg en onderwijs is de gedeelde visie en passie van de Herman Broerenschool en PSW Junior. Beide organisaties willen kinderen optimale kansen tot ontwikkelingen bieden, ter voorbereiding op een leven in de samenleving. Marcelle Geerdink: "Het is een zoektocht om de werelden van zorg en onderwijs met elkaar te verbinden. Eigenlijk willen we één zorg-onderwijs keten opzetten voor de kinderen en hun ouders. De wet- en regelgeving is daarop niet ingericht. Dat maakt goede samenwerking des te belangrijker!"
