psw werk info PSW Werk ondersteunt mensen met een arbeidsbeperking THEMANUMMER Wajong en Werk meer weten psw werk

PSW Werk Info is de nieuwsbrief van PSW Werk en wordt breed verspreid onder cliënten, medewerkers en bedrijven die betrokken zijn. Het is een uitgave van PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord- Limburg). Redactie-adres Postbus 420, 6040 AK Roermond, T 0475 47 44 00, F 0475 47 44 01, E [email protected], W www.pswml.nl Tekst Iris Feddes, Els van Gils, Maud Golsteyn Foto’s Paul Niessen, Jac Vullers Grafische verzorging Hoenen&vanDooren, Creatieve Communicatie, St. Odiliënberg Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten.

PSW Werk ondersteunt mensen met een arbeidsbeperking Ondersteuning bij • leren werken/scholing • vinden van een werkplek • inwerken • ondersteuning op de werkplek • regelingen rondom het werk Werkplekken op maat (AWBZ) • groepsbegeleid werk • beschermd individueel werken • individueel begeleid werken betaald en onbetaald

psw werk info

Ondersteuning bij trajecten (UWV en overige regelingen) • sociale activering • IRO • regeling jobcoaches • regeling stage jobcoaching

meer w eten psw w erk 0475 4 74 400 www.p swml.n l

eten meer w k er psw w 74 400 0475 4 l swml.n p . w w w

nummer 4

THEMANUMMER Wajong en Werk In 2010 is de Wet Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten) van kracht geworden. De nieuwe wet vervangt de “oude” Wajong (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten). Tot zover de officiële taal. Wat betekent dat nou voor de mensen voor wie de wet bedoeld is: de jongvolwassenen met een arbeidsbeperking?

I

Adressen en telefoonnummers PSW Werk Teamleider Frank Knols telefoon 0475 47 44 00 / 06 53 98 36 84 PSW Dagbesteding en PSW Werk Manager Ans Maessen-Hovens telefoon 0475 47 44 00 PSW Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Centraal Bureau Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond

Postbus 420 6040 AK Roermond Telefoon 0475 47 44 00 Fax 0475 47 44 01 E-mail [email protected] Website www.pswml.nl Cliëntenvertrouwenspersoon Mevrouw Marlies Kunnen telefoon 06 22 38 97 45 Uitgave 2011 PSW Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Grafische verzorging Hoenen&vanDooren, St. Odiliënberg

n de nieuwe wet staan rechten en plichten nadrukkelijker geformuleerd. Voor elke jongere die een beroep doet op de Wet Wajong en een uitkering wordt een zogeheten participatieplan opgesteld. Dat plan is erop gericht de jonge man of vrouw aan het werk te krijgen. De jongere moet zelf actief meewerken aan de uitvoering van dat plan en is medeverantwoordelijk voor het traject en het resultaat. Er worden eisen aan hem of haar gesteld. Daarbij staat het recht op ondersteuning bij het werken centraal! En dat is voor mensen die niet of beperkt zelfstandig werk kunnen vinden en uitvoeren heel belangrijk. Want zonder die ondersteuning lukt het vaak niet. Terwijl werken echt bij kan dragen aan de kwaliteit van bestaan. Mensen halen veel meer uit hun werk dan salaris: een zinvolle invulling van de dag; een bijdrage leveren aan de samenleving; samenwerken met collega’s. En misschien wel het allerbelangrijkst: meedoen op je eigen niveau en aanspreken van je eigen talenten! Als je zo

naar werk kijkt, is het eigenlijk niet eens zo van belang of het betaald of deels betaald werk is of werk met een vrijwilligerscontract en de medewerker een uitkering ontvangt. De kranten staan vol over participatie en inclusie. Mensen met een beperking zijn volwaardige burgers en horen erbij. Het bieden van ondersteuning op maat bij het vinden en uitvoeren van werk, biedt hen de kans om mee te doen. En dat is precies wat PSW Werk elke dag doet. Vaak werken we daarvoor samen met andere organisaties in het veld. Met een van die organisaties, USG Restart, heeft PSW Werk een themabijeenkomst georganiseerd over de werking in de praktijk van de nieuwe Wet Wajong. Tijdens die bijeenkomst hopen wij met alle partners uit het “wajongnetwerk” informatie uit te wisselen over en in te gaan op die nieuwe wet en de consequenties ervan voor de jongvolwassenen met een arbeidsbeperking. In deze editie van PSW Werk Info over Wajong en Werk leest u er alles over! Frank Knols, teamleider PSW Werk

Samenwerking PSW Werk en USG Restart

Themabijeenkomst Wajong Donderdag 26 mei organiseren PSW Werk en USG Restart een themabijeenkomst over de Wajong. Deze bijeenkomst is onderdeel van een groeiende samenwerking tussen beide organisaties. Frank Knols, teamleider bij PSW Werk en Manette Pijnenburg, regiomanager bij USG Restart, geven een toelichting op de themabijeenkomst en vertellen over de meerwaarde van de samenwerking.

D

e samenwerking ontstond zo’n anderhalf jaar geleden. Een stagiair bij PSW Werk, Ruud Appelmans, ging na zijn stage bij USG Restart aan het werk. In het najaar van 2009 organiseerde USG Restart een themabijeenkomst in voorbereiding op de komst van de nieuwe Wet Wajong. Ruud nodigde ook teamleider Frank Knols uit en zo werd het eerste contact gelegd. In de periode daarna deelden Manette en Frank ideeën met elkaar en verkenden ze de mogelijkheden voor samenwerking.

Verschillende organisaties Waar PSW een zorginstelling is, heeft USG Restart een duidelijke commerciële insteek. Het bedrijf heeft 29 vestigingen door het hele land en biedt diensten aan op het gebied van outplacement, reintegratie en jobcoaching. USG Restart bedient uiteenlopende doelgroepen, waaronder mensen met een Wajong uitkering. ‘We zijn een sociale organisatie die mensen centraal stelt,’ vertelt Manette. ‘Maar dat doen we wel vanuit een

bedrijfsmatige aanpak. Ook als het gaat om cliënten met een arbeidsbeperking is de vraag altijd: wie gaat dat betalen? Dit betekent dat we persoonlijk betrokken zijn en tegelijk zakelijk en doelgericht te werk gaan.’ Ondanks de verschillen sluiten de organisaties goed bij elkaar aan. USG Restart richt zich uitsluitend op bemiddeling naar de betaalde arbeidsmarkt, terwijl PSW Werk ook dagbesteding biedt. Door de samenwerking kunnen beide organisaties meer betekenen voor mensen in het grensgebied tussen de reguliere arbeidsmarkt en de sociale werkvoorziening. Meerwaarde De samenwerking is voor beide organisaties interessant. ‘De verschillen in cultuur maken dat je je eigen manier van denken en werken regelmatig tegen het licht houdt’, aldus Frank. ‘Door de samenwerking ben ik me meer bewust van hoe we bij PSW Werk de dingen doen en waarom. En als zorginstelling leren we veel van de zakelijke, doelgerichte aanpak van een commercieel bedrijf.’ Ook Manette ziet een duidelijke meerwaarde in de onderlinge contacten. ‘PSW heeft een sterk imago en een groot netwerk in de regio. Dat is interessant voor ons, omdat wij in Limburg niet heel groot zijn. We zijn onderling heel open naar elkaar toe en denken niet vanuit een concurrentiegedachte.’ Niet alleen de beide organisaties, maar juist ook de cliënten profiteren van de samenwerking. Verwijzen gaat makkelijker en ook ingangen bij werkgevers worden met elkaar gedeeld. Uiteindelijk blijft het gezamenlijke doel om passende arbeidsplaatsen te vinden voor mensen met een arbeidsbeperking. Handen en voeten Meteen vanaf het eerste contact wilden Frank en Manette daadwerkelijk handen en voeten geven aan de samenwerking. Het moest niet blijven bij een overeenkomst op papier of vage afspraken. Al vrij snel werden daarom de caseloads en vacatu-

res uitgewisseld. Voor een project van USG Restart droeg PSW Werk kandidaten aan met passende begeleiding. Andersom leverde USG Restart tijdelijk een medewerker aan PSW Werk voor de invulling van een zwangerschapsverlof. Daarnaast maakt de samenwerking het mogelijk om beter in te spelen op externe kansen en bedreigingen, legt Frank uit. ‘We hebben te maken met veranderende regelgeving. PSW Werk en USG Restart hebben samen meer inbreng dan dat we apart zouden hebben. We staan sterker, bijvoorbeeld richting het UWV en gemeenten. Als we daar samen aan tafel zitten, is men meer bereid om met ons mee te denken en te investeren.’ Themabijeenkomst Een ander concreet resultaat van de samenwerking is de themabijeenkomst die donderdag 26 mei 2011 wordt gehouden in het Centraal Bureau van PSW. Manette: ‘Vanuit USG Restart organiseren we jaarlijks een themabijeenkomst rondom de Wajong. Dit keer doen we dat samen met PSW. We merken dat ons netwerk behoefte heeft aan informatie over de Wajong. Een verwijzer ziet misschien een handvol Wajongers per jaar. Dan is het heel lastig om je weg te vinden in het woud van regelingen en procedures. Wij kunnen daarbij helpen.’ Voor de bijeenkomst worden onder andere mensen van het UWV, de gemeenten, het speciaal onderwijs en MEE uitgenodigd. Het UWV vertelt iets over de nieuwe Wet Wajong, die inmiddels

Wat is Wajong?

een jaar van kracht is. Behalve de praktische kant worden ook de consequenties van de nieuwe wet voor verschillende doelgroepen toegelicht. Daarnaast krijgen deelnemers aan de bijeenkomst een kijkje in de keuken van gemeentelijke voorzieningen en procedures. Het gaat daarbij om leerlingen die net niet in aanmerking komen voor de Wajong, maar zeker wel ondersteuning nodig hebben bij het vinden en behouden van een baan. Persoonlijke contacten De themabijeenkomst heeft meer te bieden dan alleen theoretische informatie. Deelnemers kunnen casussen inbrengen, die vervolgens besproken worden. Frank: ‘Het werkt altijd goed om interactief bezig te zijn met praktijkvoorbeelden. Het delen van ervaringen levert vaak nieuwe ideeën en inzichten op. Daarnaast is het heel belangrijk dat er persoonlijke contacten worden gelegd. Als mensen elkaar hebben ontmoet, verloopt de communicatie tussen verschillende organisaties veel makkelijker.’ Zowel Frank als Manette ziet de themabijeenkomst ook als investering in de toekomst. ‘Neem bijvoorbeeld het plan van de overheid om de Wajong vanaf 2013 te laten uitvoeren door gemeenten. De gemeenten weten dat ze iets op hun bordje krijgen, maar hebben er nog geen duidelijk beeld bij. Daarom is het belangrijk dat we ze nu al meenemen in de ontwikkelingen.’ meer w eten psw w erk 0475 4 74 400 www.p swml.n l

Wajong staat voor Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. Mensen die vanaf jonge leeftijd een ziekte of handicap hebben, krijgen hulp bij het vinden van een passende baan. Jonggehandicapten die niet genoeg verdienen of helemaal niet kunnen werken, krijgen een uitkering.

P

er 1 januari 2010 is de Wet Wajong gewijzigd. Voorheen stond het regelen van een uitkering centraal. Nu is de wet vooral gericht op het vinden en behouden van werk. Dit betekent onder andere dat jonggehandicapten niet langer worden ingedeeld in een arbeidsongeschiktheidsklasse met bijbehorend uitkeringspercentage. Sinds 2010 wordt een eventuele uitkering vastgesteld op basis van het loon dat iemand verdient, tot een maximum van 75% van het minimumloon.

Ook PSW heeft cliënten die gebruik maken van de Wajong regeling. PSW Werk begeleidt op dit moment circa 50 Wajongers. PSW Werk maakt hierbij gebruik van de voorzieningen die het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen) beschikbaar stelt om de cliënt met de Wajong regeling te laten participeren in de arbeidsmarkt. Eerst wordt bepaald hoeveel en welke arbeid een cliënt kan verrichten. Vervolgens helpt PSW Werk bij het vinden van een passende baan. In het werk zelf krijgt de cliënt ondersteuning van een jobcoach.

UWV arbeidsdeskundige Jac van Deuzen

De nieuwe Wajong in de praktijk Sinds 1 januari 2010 is de nieuwe Wet Wajong van kracht. Jac van Deuzen, arbeidsdeskundige bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), legt uit welke veranderingen deze wet met zich mee brengt. Ook vertelt hij over de samenwerking tussen UWV en PSW Werk op het gebied van de Wajong.

‘I

n 2007 heeft de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) een onderzoek gedaan naar het functioneren van de Wajong regeling. De centrale vraag was: hoe komt het dat zoveel Wajongers geen werk hebben, terwijl meer dan de helft van de werkgevers aangeeft een Wajonger in dienst te willen nemen? De oorzaak bleek vooral te liggen in het feit dat mensen na toekenning van een Wajong ondersteuning konden vragen bij het vinden en behouden van werk, maar niet gedwongen konden worden om te gaan werken. Ook was de populatie niet inzichtelijk. We kenden de mensen onvoldoende, ze waren alleen geregistreerd op basis van een uitkering. Dat maakte het lastig om ze aan het werk te helpen en vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te matchen. Per 1 januari is een nieuwe wet van kracht: de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. Het accent ligt nu op ondersteuning bij het zoeken naar een passende werkplek. Uitgangspunt is dat Wajongers zoveel mogelijk aan het werk gaan, tenzij dat echt niet lukt. Het UWV heeft daarmee een veel actievere rol gekregen in het bemiddelen tussen werkgevers en mensen met een Wajong.’ Route naar werkplek ‘Als iemand bij het UWV binnenkomt met een aanvraag voor een Wajong, dan ondergaat hij of zij eerst een medische keuring. Een arts en een ar-

beidsdeskundige kijken welke beperkingen en participatiemogelijkheden de cliënt heeft. Als ze van mening zijn dat de cliënt in staat is om te werken, dan stroomt deze door naar het UWV WERKbedrijf. Daar wordt een participatieplan opgesteld, waarin beschreven staat welke route gevolgd kan worden om een passende werkplek te vinden. De cliënt krijgt alleen een uitkering als hij of zij akkoord gaat met het plan. Het participatieplan heeft betrekking op de periode tussen het 18e en 27e levensjaar. Daarna volgt een definitieve beoordeling. Door de nieuwe wet heeft het UWV meer mogelijkheden om mensen aan het werk te helpen. Zo hebben we een vacaturebank speciaal voor Wajongers. Toch blijft het matchingsproces vaak heel ingewikkeld. Je kunt Wajongers niet in een systeem vatten; iedere cliënt heeft eigen beperkingen en mogelijkheden.’ Werkgevers ‘In het matchingsproces is er veel overleg met werkgevers. Zij moeten goed weten wat het betekent om een Wajonger in dienst te nemen. Daar wordt soms nog te makkelijk over gedacht. Het is waar dat een werkgever financieel gezien nauwelijks risico loopt. Het verlies van loonwaarde wordt gecompenseerd met loondispensatie en premiekorting. En als de werknemer ziek is, dan neemt het UWV de verplichting tot loondoorbetaling over. Maar het is niet goed als een werkgever alleen een Wajonger in dienst neemt omdat hij op zoek is naar een goedkope arbeidskracht. Natuurlijk kijkt een werkgever naar het financiële plaatje, dat mag zeker een motief zijn. Maar het vraagt ook wel wat van het bedrijf. De werkgever, maar ook de leidinggevende en collega’s van de Wajonger moeten zijn of haar beperkingen kennen en daarmee om kunnen gaan. Het werk moet wellicht worden aangepast (jobcarving) en er is intensieve begeleiding nodig, niet alleen van de jobcoach, maar ook vanuit het bedrijf zelf. Bij ieder traject is een goede voorbereiding dan ook ontzettend belangrijk. En de werkgever moet echt de wil hebben om iets te betekenen voor de Wajonger.’

Samenwerking PSW Werk ‘Een deel van de Wajongers zit in het grensgebied tussen de reguliere arbeidsmarkt en de sociale werkvoorziening. Voor deze groep is het extra moeilijk om passend werk te vinden. Daarom werkt het UWV in Limburg samen met PSW Werk, dat zowel dagbesteding biedt als begeleiding op een reguliere werkplek. Ook heeft PSW Werk veel kennis in huis over deze specifieke doelgroep, zodat mensen de juiste begeleiding kunnen krijgen. In de samenwerking staat het belang van cliënten centraal, waardoor de kans groter is dat ze een goede werkplek vinden en behouden. De laatste jaren werken we ook steeds meer samen met scholen, vooral met het speciaal onderwijs. Hierdoor hebben we jongeren al vanaf hun zestiende in beeld en kunnen we in een vroeg stadium een goede stageplek zoeken

die past bij de mogelijkheden van de jongere. Zowel PSW Werk als de scholen kennen de jongeren. Dit betekent dat ze niet bij nul beginnen als ze op hun achttiende een aanvraag indienen voor een Wajong uitkering. We zien dat het goed is als meerdere partijen rondom Wajongers samenwerken. Gedurende het traject kunnen we de mogelijkheden van een cliënt tijdig naar boven of naar beneden bijstellen. Juist hierin is PSW Werk een goede partner. In de verschillende samenwerkingsrelaties zijn we voor een groot deel afhankelijk van het overheidsbeleid. Op dit moment vinden er forse bezuinigingen plaats en is er nog veel onzeker, maar ik hoop dat we de samenwerking in de toekomst kunnen versterken en uitbreiden. Ik ben ervan overtuigd dat dit in het belang is van alle partijen en vooral van de Wajongers zelf.’

Patrick Meuter en Mark Seijkens

Werken bij Bemar Ventilatietechniek Sinds november 2010 lopen Patrick Meuter (22, boven) en Mark Seijkens (23, onder) stage bij Bemar Ventilatietechniek in Ittervoort. Beiden werken ze twee dagen per week; Patrick in de werkplaats en Mark in het magazijn.

P

atrick krijgt een Wajong uitkering. Hij woont in woonbegeleidingscentrum (WBC) Musschenberg van PSW in Roermond. In het verleden heeft hij op verschillende plekken gewerkt. Ook heeft hij een tijd thuis gezeten, totdat zijn begeleider met het plan kwam om een nieuwe werkplek voor hem te zoeken. Patrick heeft het naar zijn zin bij Bemar. ‘Ik maak veel kettingen, die ik op maat afsnijd en monteer. Het werk is leuk en de mensen zijn leuk. Soms is het zelfs té gezellig. Dan kom ik binnen en staan we een hele tijd over voetbal te praten. Eigenlijk moet ik dan al omkleden en aan het werk gaan. Dat is iets wat ik nog kan leren.’

Begeleiding Patrick en Mark worden begeleid door jobcoach Mart Hendrikx. Hij heeft elf cliënten onder zijn hoede die bij verschillende bedrijven werken. Mart heeft intensief contact met de cliënten en met hun werkgevers. Ook regelt hij allerlei administratieve zaken rondom de werkplekken. ‘Iedere maand komt Mart langs om een werkrooster te maken,’ vertelt Patrick. ‘Hij vraagt dan wanneer ik vrij neem. Tussendoor komt hij ook vaak kijken. Als er problemen zijn, dan kunnen we daarover praten. We werken met een leerkaart. Daarop kan ik zien wat ik al heb geleerd en wat er nog beter kan.’

Goed ingewerkt Voor Mark is de stage in Ittervoort vervolg op een traject bij het LeerWerkCentrum van PSW Werk. ‘Ik heb daar gesprekken gehad over wat ik kan doen en wat ik kan leren. Ik heb ook een cursus gevolgd over omgaan met kritiek. Ik weet nu dat ik dan gewoon rustig moet blijven.’ Inmiddels is Mark al goed ingewerkt. ‘Ik zorg dat het magazijn netjes blijft en dat er geen dingen in de weg staan. Bijvullen doe ik ook. En als er een vrachtwagen spullen komt brengen, dan zet ik een handtekening. Vaak is er veel werk en soms ben ik al snel klaar met mijn werk. Maar ik vind het heel leuk om te doen.’

Toekomst Bij Bemar Ventilatietechniek zijn ze tevreden over Patrick en Mark. Daarom is hun stageperiode met drie maanden verlengd. Hoe het daarna zal gaan, is nog niet duidelijk, hoewel Patrick en Mark allebei wel over de toekomst nadenken. Mark droomt ervan om van zijn hobby zijn beroep te maken en in een muziekwinkel te gaan werken. Patrick heeft zo zijn eigen plannen: ‘Nu kom ik nog met de stadsbus naar het werk. Maar ik volg rijlessen en ik hoop dat ik later met mijn eigen auto naar het werk kan rijden. Het lijkt me ook leuk om in de bouw te werken als metselaar of stukadoor. Dat wil ik al heel lang.’

Woonzorgcentrum St Jan Baptist

Gulay Uysal

Een meerwaarde voor de organisatie

Dit werk doe ik het liefste

In het centrum van Swalmen ligt het woonzorgcentrum St. Jan Baptist, onderdeel van de Zorggroep. Er wordt zorg geboden aan cliënten woonachtig op de verpleegafdeling, in het verzorgingshuis en in de aanleunwoningen. Daarnaast heeft zorgcentrum een dagverzorging. In het zorgcentrum werken twee cliënten van PSW Werk: Annetti Kuppers via een AWBZ-indicatie en Carnie Suilen via een Wajong. Yvonne van Montfort, teamleider Dagverzorging en Els Heynen, medewerker Dagverzorging vertellen over de samenwerking met PSW Werk en met Carnie, die 1,5 dag per week op de dagverzorging werkt.

Gulay Uysal is 28 jaar en werkt 16 uur per week als webdesigner bij Slampaq Solutions in Weert, een bureau voor webdesign. Ze heeft hier een arbeidsovereenkomst die wordt aangevuld met een Wajong.

A

nnetti Kuppers werkt drie dagen per week op de verpleegafdeling via een AWBZ-indicatie. Haar werkzaamheden bestaan voornamelijk uit koffie zetten, afwassen, vaatwasser opruimen en koffie rondbrengen. Ze krijgt ondersteuning bij haar werkzaamheden van een medewerker van de afdeling (co-worker). Carnie Suilen werkt 3,5 dag op verschillende afdelingen. Ze heeft de opleiding verzorghulp, niveau 1, gedaan. Tijdens deze opleiding liep ze stage in St. Jan Baptist. Het beviel haar zo goed, dat ze er na haar opleiding is gaan werken, via een traject van PSW Werk. Carnie krijgt een Wajong-uitkering. Element Op alle afdelingen heeft Carnie een aparte co-worker vanuit St. Jan Baptist, die haar ondersteunt tijdens haar werkzaamheden. Op de afdeling Dagverzorging is dat Els Heynen, die er zelf als verzorgende werkzaam is. ‘Die begeleiding heeft Carnie wel nodig. Ze heeft behoefte aan een duidelijke structuur. We maken daarom dagelijks een overzicht met de werkzaamheden. Dan weet ze precies wat ze moet doen. Daarbij is het voor haar prettig dat ze altijd op iemand terug kan vallen. Carnie heeft al veel geleerd sinds ze hier werkt. Voorheen wachtte ze tot iemand haar nieuwe opdrachten gaf als ze klaar was. Nu neemt ze op de dagverzorging zelf initiatief en vraagt zelf of ze nog iets anders kan doen. Haar taken zijn divers: ondersteunen van de verzorgenden, koffie rondbrengen, de deelnemers van en naar de activiteiten brengen, boterhammen smeren, bedden opmaken en assisteren bij de dagactiviteiten zoals

kaarten, kienen en knutselen. Het gaat prima met Carnie. Ze heeft het gevoel dat ze iets kan betekenen voor de ouderen, dat ze zinvol bezig is. Ze voelt zich hier in haar element.’ Veilig en vertrouwd Yvonne van Montfort, teamleider Dagverzorging: ‘Het werk dat Carnie doet is waardevol. Doordat zij de ondersteunende werkzaamheden uitvoert, hebben de verzorgenden meer ruimte voor andere werkzaamheden. Het is absoluut een meerwaarde voor onze organisatie. Het past ook bij onze visie om ons in te zetten voor mensen met een beperking. We hebben hart voor mensen. Ze moeten zich bij ons veilig en vertrouwd voelen. Dat geldt voor onze cliënten, maar ook voor hun verwanten, bezoekers en medewerkers. En dus ook voor de cliënten van PSW Werk. Daarbij willen we ons inzetten om deze mensen deel te laten nemen aan de maatschappij. Die participatie is erg belangrijk, ze hebben contacten met de ouderen en met andere collega’s.’ Prettige samenwerking Vanuit PSW Werk worden Annetti en Carnie begeleid door jobcoach Mandy Bongaerts. ‘Ik kom eens in de drie weken naar het zorgcentrum om te kijken of alles goed gaat. Dan heb ik ook overleg met de co-workers. Met Carnie heb ik daarnaast ook geregeld contact per telefoon of e-mail.’ Yvonne van Montfort: ‘We hebben een prettige samenwerking met PSW Werk. De jobcoach komt geregeld langs, en als er iets mocht zijn, kunnen we altijd bellen. Daarbij heeft PSW Werk veel geïnvesteerd om Carnie goed in te werken, om alles goed te laten verlopen. De inwerkperiode speelt een belangrijke rol, ze moet zich veilig en vertrouwd voelen bij ons. Het zijn die sleutelwoorden die in onze visie naar voren komen. Maar het is echt de basis om het werk goed en met plezier te kunnen doen.’

meer w eten psw w erk 0475 4 74 400 www.p swml.n l

G

ulay Uysal heeft de opleiding SPW (Sociaal Pedagogisch Werk) afgerond. Tijdens deze opleiding maakte ze in haar vrije tijd websites. Gulay: ‘Ik vond dat erg leuk en wist dat ik daar in verder wilde en niet met de opleiding SPW. Ik heb na SPW dan ook nog een cursus voor webdesign gevolgd.’ Vast contract Sinds haar achttiende krijgt Gulay een Wajong van het UWV. Ze heeft een lichamelijke beperking. Bij haar geboorte had ze een zuurstofgebrek, waardoor ze een hersenbeschadiging opliep en nu motorische stoornissen (spasticiteit) heeft. Door deze beperking kan ze niet fulltime werken. ‘Maar nadat ik de opleiding had afgerond, wilde ik heel graag gaan werken, het liefste als webdesigner. Het UWV heeft me vervolgens doorverwezen naar PSW Werk. Ik vond het prettig dat iemand me kon ondersteunen bij het vinden van een baan en dat ik op iemand kon terugvallen als er iets aan de hand zou zijn. Van PSW Werk kreeg ik een jobcoach aangeboden, die op het idee kwam om bij Slampaq Solutions aan te kloppen voor een baan. Ik heb eerst een maand stage gelopen, waarna ik een contract kreeg voor 16 uur per week. Inmiddels werk ik er al drie jaar en heb ik onlangs een

vast contract gekregen. Ik heb het erg naar mijn zin. Het is een leuk bedrijf met leuke collega’s. En dit is het werk wat ik het liefste doe.’ Vertrouwen Gulay heeft een arbeidsovereenkomst bij Slampaq Solutions. Haar werkgever betaalt een deel van het CAO-loon, het overige loon wordt aangevuld met haar Wajong. ‘Het liefste zou ik een volledig betaalde baan hebben, maar ik denk dat het niet reëel is. Door mijn handicap kan ik niet fulltime werken.’ Via PSW Werk krijgt Gulay ondersteuning van jobcoach Judith Hanraths. ‘In mijn werkzaamheden hoeft Judith me niet te ondersteunen. Ze komt dan ook maar eens in het half jaar op het werk langs. Wel hebben we geregeld telefonisch contact of komt ze thuis langs. Ze ondersteunt me vooral bij het regelen van zakelijke dingen. Daar ben ik erg blij mee, het geeft mij meer zekerheid en vertrouwen.’ Eigen appartement Onlangs heeft Gulay een eigen appartement gekocht in Weert. ‘Daar ben ik heel blij mee. Ik vind het fijn dat ik salaris heb, het geeft voldoening. Ik ben daardoor zelfstandig en heb dit appartement kunnen kopen.’

Steven van den Berg, eigenaar Sint Christoffel Bier

Bewuste keuze voor medewerkers met een arbeidsbeperking Een bierbrouwer in hart en nieren, zo zou je Steven van den Berg kunnen omschrijven. Samen met zijn vrouw is hij eigenaar van de brouwerij Sint Christoffel Bier in Roermond. Steven studeerde biotechnologie en is in België afgestudeerd als ingenieur bierbrouwer. Een echte kenner dus, met passie voor het authentieke brouwproces. De brouwerij heeft op dit moment drie Wajongers in dienst. Steven vertelt over het bedrijf en over zijn ervaringen met deze werknemers.

‘S

int Christoffel Bier is in 1986 opgericht door Leo Brand uit de gelijknamige bierfamilie. In 2001 wisselde het bedrijf van eigenaar en in 2007 kwam ik als brouwmeester in dienst. Mijn vrouw werkte er al langer als verkoopleider. Twee jaar later namen we samen het bedrijf over. We maken bier volgens een ambachtelijk en arbeidsintensief proces. Al in de tijd van Leo Brand had het bedrijf mensen met een arbeidsbeperking in dienst. En dat is nu nog steeds zo.’ Bewuste keuze ‘Onze processen zijn arbeidsintensief en we zoeken naar manieren om de bedrijfsvoering betaalbaar te houden. Een optie is om werk uit te besteden naar landen waar de lonen lager liggen. We doen dat bijvoorbeeld met de productie van gebrandschilderde flessen. Een ander idee is om te werken met jongeren of stagiaires, maar die hebben relatief weinig ervaring en zijn snel weer weg. We zouden ook kunnen investeren in automatisering, maar daarvan is het onzeker of de investering zich terug betaalt. Bovendien zijn machines niet flexibel en mensen wel, waardoor we als bedrijf beter kunnen inspelen op veranderingen en specifieke wensen van klanten. Daar staat tegenover dat het werk weinig economische waarde toevoegt en dat er nauwelijks doorgroeimogelijkheden zijn. Daarom kiezen we bewust voor medewerkers met een arbeidsbeperking die zich juist thuis voelen bij werkzaamheden als flessen wassen, producten verpakken, af- en aanvoer per heftruck en beugels op flessen monteren.’ Zakelijk evenwicht ‘We gaan op een zakelijke manier om met onze medewerkers. Sint Christoffel Bier is geen maatschappelijke instelling, maar een bedrijf. We bieden een werkplek, geen therapie. Mensen

krijgen betaald voor wat ze kunnen en wat ze presteren. Het feit dat ik Wajongers in dienst heb, zou ik dan ook nooit bestempelen als maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het is een bedrijfsmatige keuze die gunstig is voor zowel het bedrijf als voor deze mensen die aan de slag willen. Wel gaan we uit van hun persoonlijke mogelijkheden, maar dit geldt net zo goed voor reguliere medewerkers. Ik geef Wajongers geen kans omdat ze zielig zijn, maar omdat ze capaciteiten hebben die goed aansluiten bij het werk in ons bedrijf. Uiteindelijk is het een zakelijk evenwicht, dat voor alle partijen goed moet zijn. Dat neemt niet weg dat het mij als mens extra voldoening geeft om een bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappelijke ontplooiing van deze mensen. Dat is weliswaar geen economisch argument, maar het geeft ons net die drive om ons door de moeilijke momenten heen te werken. We zijn echt oprecht trots op wat onze Wajongers presteren.’ Voeling met thuissituatie ‘De brouwerij heeft momenteel één Wajonger in dienst die begeleid wordt vanuit PSW Werk. De begeleiding is opgezet door Frans van Corven en is nu in handen van Margriet Janssen, beiden jobcoaches bij PSW Werk. Ze hebben veel ervaring en kennen ons bedrijf goed; ze weten hoe we werken en wat we nodig hebben. Dat is heel prettig. We werken graag met PSW Werk, omdat de organisatie een groot netwerk heeft in de regio. Dat maakt het makkelijker om de juiste persoon te matchen met de juiste werplek. Zelf vind ik het ook belangrijk dat een jobcoach voeling heeft met de thuissituatie van een medewerker. Een goede ondersteuning vanuit het thuisfront is onmisbaar. Dat er niet meteen gezegd wordt dat het werk misschien te zwaar is als iemand een keer een minder goede dag

heeft of moe thuis komt. Maar dat er juist een positieve stimulans is om door te zetten. Als werkgever heb ik geen invloed op de thuissituatie, dat wil ik ook niet. Daarom is het fijn als de jobcoach daarin een rol kan spelen.’ Succesvolle plaatsing ‘In de jaren dat ik met Wajongers werk, heb ik veel geleerd. Als werkgever ben ik strikter geworden en bied ik meer duidelijkheid dan vroeger. Ik weet inmiddels ook dat het niet goed is om te lang door te gaan als het niet loopt met een medewerker. Bij misstanden moet je niet teveel geduld hebben, want het trekt niet bij. Niemand is erbij gebaat als je dan maar aan blijft modderen. Dit lijkt hard, maar het is volgens mij de meest eerlijke manier om ermee om te gaan. Mijn ervaring is dat drie zaken echt van belang zijn voor een succesvolle plaatsing van een Wajonger. Allereerst de genoemde steun vanuit de thuissituatie. Daarnaast is het belangrijk dat de werknemer in het reine is met zichzelf. Daarmee bedoel ik dat hij heeft geaccepteerd wat hij wel of niet kan. Soms zie je dat mensen gefrustreerd zijn over hun eigen beperkingen, zeker als ze op latere leeftijd gehandicapt zijn geraakt

of als ze steeds minder kunnen. Dat maakt het lastig om goede arbeidsverhoudingen op te bouwen. Als derde vind ik het heel belangrijk dat iemand echt een collega kan zijn en dat er een teamgevoel is. Als die drie dingen goed zitten, dan ben je een heel eind op weg.’ Win-winsituatie ‘Het werken met Wajongers loopt goed. Ik heb geen reden om dat te veranderen. De kosten en de baten zijn echt in balans. Natuurlijk gebeurt het wel dat iemand anders functioneert dan dat je zou verwachten, en dan kost het je extra tijd en energie. Maar daarover kun je ook in gesprek gaan met het UWV. Soms komt er dan een andere rekensom uit, waardoor je toch weer verder kunt met elkaar. Ik zie het als een win-winsituatie voor alle betrokkenen. Ik bied werk aan Wajongers en betaal hen naar de prestaties die ze leveren. Dit is goed voor het bedrijf, omdat een arbeidsintensief proces betaalbaar blijft. Tegelijk is het goed voor deze medewerkers, voor hun dagstructuur, hun gevoel van eigenwaarde en hun gezondheid. De aansturing en samenwerking binnen ons bedrijf verloopt prima, juist omdat mensen elkaar respecteren.’

Pauline Henderickx, consulent MEE Noord- en Midden-Limburg

Fleur van Dormael

Wajong biedt mogelijkheden voor individueel maatwerk

Ik blijf hier nog lang werken Fleur van Dormael is 35 jaar en werkt al elf jaar in het politiebureau in Weert. Fleur wordt begeleid door jobcoach Cindy Bouwmans van PSW Werk. Vanuit het politiebureau zelf wordt Fleur ondersteund door co-worker José Lijnen.

Jongeren die bij MEE komen met vragen rondom hun toekomst en werk, weten meestal nog niet wat ze willen. En als ze wel weten wat ze willen, kunnen ze zich vaak niet voorstellen wat er bij komt kijken. Pauline Henderickx, consulent bij MEE, met als aandachtshoudgebied arbeid: ‘Wij gaan met hen in gesprek en op zoek naar mogelijkheden. En wijzen de weg naar organisaties die ondersteuning kunnen bieden. Maar het blijft altijd hun eigen traject; zij moeten zelf de keuze maken en het zelf doen.’

D

e dienstverlening van MEE is heel breed, gericht op alle aspecten van het leven. Een van die aspecten is arbeid. Jongeren hebben vragen rondom arbeid als: ik wil werken, maar weet niet waar; of: ik wil werken, maar ik vind geen plek; of: ik wil werken, maar het mislukt steeds. Pauline Henderickx: ‘Het gaat vaak om jonge mensen van rond de 17 jaar, die nog op school zitten. Ze hebben zich nog helemaal geen beeld gevormd van hun eigen toekomst. En als ze al wat ouder zijn, is er vaak al veel mislukt. Sommigen van hen zijn bij ons al langer in beeld, vanwege vragen rondom bijvoorbeeld ontwikkeling of opvoeding of huisvesting; anderen komen blanco binnen. Met allemaal gaan we het gesprek aan: wat wil je en wat kun je. Wat wil je uitproberen. Want deze cliënten hebben stages of werkervaringsplekken nodig. Ze moeten zelf in de praktijk kunnen ervaren wat het betekent om te werken, om bepaalde werkzaamheden te doen. Anders kunnen ze zich er vaak niks bij voorstellen.’ Maatwerk De consulent van MEE doet met de cliënt een vraagverduidelijking wat betekent dat er in kaart wordt gebracht wie de cliënt is met zijn mogelijkheden en beperkingen. Daarna wordt er samen met de cliënt een traject uitgezet waarin stap voor stap wordt gewerkt aan het doel van de cliënt. Ze zijn thuis in de wet- en regelgeving en weten welke ondersteuning kan worden ingezet en welke organisatie of instantie dat kan bieden. ‘Het is altijd individueel maatwerk. We kijken naar de cliënt: wat kun je zelf; wat heb je daarbij nodig? Dat kan van alles zijn, van bijscholing tot een aangepaste werkomgeving of werkbegeleiding door een jobcoach. We kijken ook eerst naar wat regu-

lier mogelijk is. Pas als dat er niet in zit, zoeken we verder in een speciale omgeving.’ De nieuwe Wet Wajong is strenger geworden. Jongeren met een beperking kunnen niet achterover leunen en krijgen niet zomaar een Wajong. En als ze wel een Wajong krijgen, zijn daar behalve rechten ook plichten aan verbonden. Jongeren moeten actief zoeken naar een manier om te werken. Maar de nieuwe wet biedt daarvoor ook meer wegen en mogelijkheden dan vroeger. Er zijn allerlei regelingen en subsidies die maatwerk mogelijk maken. Samen aan het werk MEE werkt nauw samen met het UWV (Uitvoeringsorgaan Werknemers Verzekeringen). ‘Sommige cliënten komen bij ons terecht via het UWV, bijvoorbeeld als ze nog niet rijp genoeg zijn om te werken of als de drempel (nog) te hoog is. Het UWV heeft niet de expertise om deze mensen goed te ondersteunen. Wij hebben dat wel. Voor deze jongeren, die echt iets extra’s nodig hebben, werken wij op onze beurt weer vaak samen met PSW Werk. Net als MEE een organisatie die nooit standaard oplossingen biedt, maar maatwerk levert. We gaan samen aan het werk voor die ene cliënt! Die samenwerking is belangrijk. We krijgen veel cliënten op de goede plek, met net zoveel ondersteuning als nodig is!’

MEE Noord- en Midden-Limburg MEE biedt onafhankelijk advies en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking, niet aangeboren hersenletsel, chronische ziekte of autisme bij vragen over de invulling/inrichting van het leven en het vinden van passende ondersteuning daarbij. De dienstverlening is gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid en deelnemen aan de samenleving.

F

leur van Dormael werkt vijf dagen per week in het politiebureau in Weert, 3,5 uur per dag. Ze heeft een betaalde baan, die wordt aangevuld met een Wajong. Sinds twee jaar heeft Fleur een eigen appartement in Stramproy. Iedere dag komt ze met de bus naar het politiebureau.

meer w eten psw w erk 0475 4 74 400 www.p swml.n l

Duidelijkheid José Lijnen is administratief medewerker bij politie Midden-Limburg. Ze is pas sinds een aantal maanden co-worker van Fleur. ‘Fleur heeft vanaf het begin dat ze hier werkt een co-worker. Omdat haar vorige co-worker een paar maanden geleden gestopt is bij de politie en Fleur die extra begeleiding wel nodig heeft, ben ik gevraagd om haar co-worker te worden. Het betekent vooral dat ik aanspreekpunt ben voor haar. Als ze vragen heeft, kan ze bij mij terecht. Fleur heeft bovendien behoefte aan duidelijke opdrachten. Iedere dag maken we een schema waarop haar werkzaamheden staan voor die dag; van binnenkomst tot ze weer naar huis gaat. Heel stapsgewijs. Dat werkt voor haar het beste. En als ze een keer niet weet wat ze moet doen, komt ze naar mij toe. Het is belangrijk voor haar dat ze op iemand kan terugvallen tij-

dens het werk. Op maandag en vrijdag werk ik zelf niet. Dan is een collega, Angelique de Bie, haar aanspreekpunt.’ Goed geregeld Vanuit PSW Werk wordt Fleur begeleid door jobcoach Cindy Bouwmans. José Lijnen: ‘Eens per twee weken komt Cindy naar het bureau en heb ik met haar en Fleur overleg. Dan bespreken we hoe de afgelopen weken zijn gegaan en maken we afspraken voor de komende weken. Het is goed geregeld op deze manier.’ Geaccepteerd Fleur heeft verschillende werkzaamheden in het politiebureau. Ze poetst de keuken in de kantine, ruimt de vaatwasser in en uit, brengt post rond, stoft de kamers van de medewerkers, vult het papier van de kopieerapparaten bij en vult informatiemappen voor burgers. José Lijnen: ‘Het gaat goed met Fleur op het politiebureau. Ze is helemaal gewend en wordt ook geaccepteerd door de collega’s. Fleur: ‘Ik vind het leuk hier. Ik vind eigenlijk alles leuk om te doen; de post rondbrengen, poetsen, papier bijvullen. Ik heb ook leuke collega’s. Ik denk dat ik hier nog heel lang blijf werken.’

Peter Pleunis, operationeel directeur Depron

Samenwerking PSW Werk, de Ortolaan en UWV

Iets betekenen voor iemand met minder kansen

Schoolgaande jongeren begeleid door jobcoaches PSW Werk

Op een industrieterrein aan het kanaal in Weert ligt sinds 1970 het bedrijf Depron. Voorheen was het onderdeel van de Duitse firma Hoechst, inmiddels staat Depron al meer dan 15 jaar op zichzelf. Het bedrijf maakt producten van verschuimd polystyreen, een soort kunststof. Te denken valt aan verpakkingen voor vlees of vis en aan nierbekkenschalen die in het ziekenhuis worden gebruikt. Depron heeft 118 mensen in dienst, waarvan 70% in de productie werkt. Sinds kort heeft het bedrijf ook een cliënt* van PSW Werk in dienst via de Wajong regeling.

P

eter Pleunis, operationeel directeur van Depron, nam zelf het initiatief voor de arbeidsrelatie. ‘Ik ken PSW vrij goed en heb persoonlijk veel affiniteit met de cliënten. Voor PSW ben ik actief als vrijwilliger en mijn vrouw werkt bij de stichting. Toen ik in juni 2010 bij Depron kwam werken, zag ik al snel dat we werk hadden dat perfect zou zijn voor een cliënt van PSW Werk. Tot dan toe haalden we medewerkers uit de reguliere productie om die handelingen te verrichten, maar dat was duur betaalde arbeid.’ Peter zocht contact met trajectbegeleider Frans van Corven van PSW Werk. Deze ging voor hem op zoek en kwam met een kandidaat. Na een proefperiode beviel hij zo goed dat hij is gebleven. Flexibel inzetbaar Het inwerken ging verbazingwekkend snel, aldus Peter. ‘Vanaf dag één was hij productief. Wel hebben we aanvankelijk wat moeten zoeken naar een goede vorm van begeleiding. Ik had intern iemand daarvoor aangewezen, maar die persoon bleek fysiek te ver van de werkplek af te zitten. En in de praktijk bleek het toch wel nodig te zijn dat er voortdurend toezicht en begeleiding is. Daarom heeft een teamleider hem nu in zijn team opgenomen. En dat loopt prima.’ Op een zeker moment liep de cliënt zelfs zo ver voor op schema, dat er gezocht werd naar ander werk dat hij op kon pakken. Inmiddels heeft hij al verschillende dingen gedaan, zoals voorraad ompakken en assisteren op de R&D afdeling.’

* De cliënt heeft het naar zijn zin op de werkplek, maar wil liever niet met zijn naam in het artikel.

Ondersteuning door PSW PSW heeft niet alleen de werknemer aangedragen, maar ondersteunt hem ook nog steeds op zijn werkplek. ‘Jobcoach Marlies Meuwissen van PSW Werk heeft het inwerken volledig begeleid’, vertelt

Peter. ‘Wij hebben alleen de handelingen aan haar uitgelegd en zij heeft de cliënt getraind. Ook heeft ze aan mij en aan onze HR manager uitgelegd hoe wij het beste met hem om kunnen gaan. Zeker in de beginfase van het traject heeft deze begeleiding een grote toegevoegde waarde gehad. En nog steeds doet de jobcoach dingen die ik als werkgever niet kan en wil overnemen, bijvoorbeeld de afstemming met de thuissituatie van de medewerker.’ Gewone medewerker Peter Pleunis legt uit dat zijn motivatie om een cliënt van PSW Werk in dienst te nemen tweeledig is. ‘Enerzijds is het een economische afweging om routinehandelingen te laten uitvoeren door een relatief goedkope arbeidskracht. In dit geval hebben we ook nog te maken met iemand die flexibel inzetbaar is, wat een groot voordeel is voor het bedrijf. Aan de andere kant wil ik als werkgever ook graag iets betekenen voor iemand met minder kansen op de arbeidsmarkt. Het kost wat extra tijd en administratieve handelingen, maar ook daarin worden we goed begeleid.’ Peter benadrukt dat hij de cliënt ziet als een gewone medewerker. ‘Hij heeft misschien intensievere begeleiding nodig, maar hij wordt net zo gewaardeerd en ook net zo behandeld als de anderen.’ Positieve ervaringen Op langere termijn ziet Peter verschillende mogelijkheden om de samenwerking met PSW Werk uit te breiden. Hij speelt bijvoorbeeld met het idee om een product dat hij nu inkoopt, zelf te gaan produceren met behulp van cliënten van PSW Werk. Of dit uit te besteden aan een van de activiteitencentra. Ook denkt hij er over na om een van de machines voor routinewerk volledig te laten bemannen door cliënten en vervolgens de productiesnelheid aan te passen aan het werktempo van deze medewerkers. Deze plannen zijn nog niet concreet, maar het is duidelijk: de positieve ervaringen smaken naar meer.

In maart 2011 heeft de Ortolaan, een cluster 4-school in Midden-Limburg, een samenwerkingsovereenkomst ondertekend met PSW Werk. Voornaamste doel van de samenwerking is om schoolgaande jongeren met een beperking te begeleiden tijdens hun stage, om de doorstroom naar werk te vergemakkelijken. Elmire Galstaun, arbeidsdeskundige van de Ortolaan, legt uit hoe de samenwerking eruit ziet en welke voordelen deze heeft.

V

oor schoolgaande jongeren met een beperking is de stap van school naar regulier werk groot. Om deze stap kleiner te maken, is het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) in september 2009 het tweejarige project “stagejobcoach” gestart. Het project houdt in dat jongeren tijdens hun stage in het laatste schooljaar begeleiding krijgen van een jobcoach, om de overgang naar werk soepeler te laten verlopen. In het schooljaar 2009/2010 heeft de Ortolaan, een cluster 4-school in Roermond, Heythuysen en Weert voor leerlingen van twaalf tot twintig jaar met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen, meegedaan aan dit project. De Ortolaan werkte tijdens het project samen met PSW Werk; jobcoach Marlies Meuwissen begeleidde de leerlingen tijdens hun stage. Marlies Meuwissen: ‘De overstap naar werk is voor deze leerlingen vaak moeilijk. Tijdens een begeleide stage kunnen ze werkervaring opdoen, leren ze met collega’s omgaan, leren ze een arbeidshouding aannemen zoals op tijd komen en leren ze welk werk ze wel en niet leuk vinden om in de toekomst te doen. Ze hebben ‘geproefd’ aan werken en daardoor wordt de overstap naar werk gemakkelijker.’

Samenwerking In het schooljaar 2011/2012 zet het UWV het project voort. Scholen konden zich voor het project aanmelden. Omdat er meer aanvragen waren dan vrije plaatsen, heeft het UWV at random moeten loten. Elmire Galstaun: ‘Helaas is de Ortolaan voor volgend schooljaar niet ingeloot. Niemand zou daardoor in het laatste schooljaar een stage kunnen lopen onder begeleiding van een jobcoach. Dat is echt zonde, want het project is afgelopen jaar goed bevallen. De begeleiding van een jobcoach tijdens de stage had een meerwaarde voor de leerlingen. Ze worden meer bewust van hun toekomst en weten beter wat ze kunnen en willen. Hun mogelijkheden naar betaald werk na school worden vergroot. Daarnaast beviel de samenwer-

king met PSW Werk prima, en wilden we deze graag voortzetten. Dit heeft ertoe geleid dat we in maart een samenwerkingsovereenkomst met PSW Werk hebben getekend. PSW Werk begeleidt een aantal leerlingen tijdens hun stage, net als tijdens het project stagejobcoach. Het UWV is op de hoogte van onze samenwerking. Zij hebben er ook baat bij dat een schoolverlater een baan krijgt. Het UWV heeft daarom afgesproken dat, indien een leerling doorgroeit naar betaald werk, zij de jobcoach betalen.’ Kijken naar de toekomst Jongeren met een beperking al tijdens hun school voorbereiden op werk, is niet een werkwijze die alleen door de Ortolaan wordt toegepast, legt Elmire uit. ‘In 2013 gaat de nieuwe wetgeving “kwaliteitsverbetering van het (voortgezet) speciaal onderwijs (V)SO” van start. De grootste wijziging voor scholen is dat we vooral moeten gaan werken met een uitstroomprofiel. Scholen moeten meer uitstroomgericht denken, een lange termijn doel voor de leerling schetsen. Scholen moeten hun onderwijs richten op drie uitstroomprofielen; vervolgopleiding, arbeidsmarkt en dagbesteding. Deze werkwijze betekent dat er tijdens de schoolperiode al vroeg wordt gekeken naar de (leer)mogelijkheden van het kind zodat een goede match gemaakt wordt in de richting van een van de uitstroomprofielen. Naast theoretisch leren is praktisch leren een belangrijk gegeven binnen onderwijs. Door een stage krijgt de leerling kans om te leren binnen een context, een realistische context. De leerling kan laten zien welke competenties hij of zij beheerst. De kans dat de leerling op de juiste plek terecht komt wordt groter. Of dat betaald werk of een dagbesteding is; de jongeren moeten kunnen werken naar vermogen.’ Voordelen PSW Werk Juist daarom is de Ortolaan te spreken over de samenwerking met PSW Werk. ‘Samenwerking met

Revo Frencken

Ik voel me een normale werknemer Revo Frencken is twintig jaar en heeft een autisme spectrum stoornis. Van zijn twaalfde tot zijn negentiende ging hij naar de Ortolaan, een cluster 4-school in Midden-Limburg. Sinds zeven maanden werkt hij op de afdeling logistiek in het Sint Jans Gasthuis (SJG), een kleinschalig en dynamisch ziekenhuis in Weert.

I

n zijn laatste schooljaar op de Ortolaan heeft Revo Frencken meegedaan met het project “stagejobcoach”. Dit project is door het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) opgezet. Leerlingen krijgen de mogelijkheid om tijdens hun laatste schooljaar stage te lopen onder begeleiding van een jobcoach. Met als doel de overgang van school naar werk soepeler te laten verlopen.

meer w eten psw w erk 0475 4 74 400 www.p swml.n l

PSW Werk heeft als voordeel dat PSW kennis en ervaring heeft in zowel werk als dagbesteding, en hier ook mogelijkheden in heeft. Sommige leerlingen zijn nog niet meteen klaar voor (betaald) werk na school. Doordat PSW mogelijkheden biedt voor dagbesteding, kan een leerling beginnen met dagbesteding en langzaam, op eigen tempo, doorstromen naar (betaald) werk. Dagbesteding is dan niet definitief. De leerling heeft zo de mogelijkheid om te groeien en uitzicht te hebben op werk. Dat kan vertrouwen geven. Daarnaast biedt PSW een totaal concept van wonen en dagbesteding/werken. Veel leerlingen willen zelfstandig gaan wonen, en kunnen ondersteuning krijgen bij het wonen van PSW. Doordat ze al vertrouwd zijn met PSW door de dagbesteding of werk is die stap makkelijker.’ Geruststelling Ook ouders zijn positief over de begeleiding van een jobcoach tijdens de stage. ‘School is jarenlang een veilige en vertrouwde omgeving geweest voor hun kind. Ze moeten ineens werken in een nieuwe omgeving, met nieuwe mensen en nieuw werk. Voor veel leerlingen is dat moeilijk. Tijdens de stage kunnen de leerlingen al wennen aan de nieuwe plek en hoeven ze na school niet van de ene op de andere dag opnieuw te beginnen. Ouders geven aan blij te zijn dat er duidelijkheid is na school, zij vinden het prettig dat ze op tijd weten hoe de toekomst van hun kind eruit komt te zien. Voor hen is het een geruststelling dat de school meehelpt aan een verdere toekomst van hun kind.’

Individueel maatwerk Momenteel lopen er zeven leerlingen stage onder begeleiding van een jobcoach van PSW Werk. ‘De stageplaatsen zijn individueel maatwerk. We bekijken per leerling wat hij of zij wil en kan. Dan pas zoeken we een stageplek, die aansluit bij de mogelijkheden en wensen van de leerling. Ik vind het goed dat we vooruit denken. Leerlingen kunnen in het traject uitproberen wat in de toekomst mogelijk is en wat haalbaar is. Voor de een betekent het doorstromen naar betaald werk, de ander stroomt door naar vervolgonderwijs en weer een ander heeft meer baat bij dagbesteding. De jongeren moeten kunnen werken naar vermogen. Door een stage is de kans dat de leerling op de juiste plek terecht komt groter. Gericht kijken naar de toekomst voorkomt dat leerlingen na hun school tussen wal en schip raken.’ Cultuurverandering De nieuwe werkwijze; uitstroomgericht bezig zijn, betekent een cultuurverandering binnen de scholen, beseft Elmire. ‘Mentoren moeten leren om leerlingen, langzaam maar bewust, los te laten en al in een vroeg stadium van de schoolloopbaan mee te denken over de toekomst. Er is van alles in beweging, en dat kost tijd. Maar mede doordat de jobcoach geregeld in de klassen komt, worden de mentoren nog meer bewust van hun aandeel in de toekomst van de leerlingen. Ik denk dat we met de Ortolaan al heel goed op weg zijn, mede dankzij de samenwerking met PSW Werk!’

Veel geleerd Onder begeleiding van jobcoach Marlies Meuwissen van PSW Werk liep Revo tijdens zijn laatste schooljaar stage in de militaire kazerne in Weert en in de reproafdeling in het stadhuis in Weert. Marlies Meuwissen: ‘Mijn taak was vooral om Revo in te werken, hem wegwijs te maken in de organisaties en kennis te laten maken met het werk en de collega’s. Ik ging regelmatig even langs of had telefonisch contact met hem. De stages hebben absoluut meerwaarde gehad voor Revo. Hij heeft goede werkervaring opgedaan en veel geleerd, zoals het omgaan met prioriteiten.’ Revo Frencken: ‘Ik was blij met de stageplaatsen. Ik wilde graag van school af en gaan werken. Ik heb veel geleerd tijdens de stages. Ik wacht normaal altijd af wat ik moet doen, maar ik heb geleerd meer initiatief te nemen.’ Vaste werkzaamheden Revo is klaar met school en werkt sinds zeven maanden op de afdeling logistiek in het Sint Jans Gasthuis in Weert, vier dagen per week. Het is geen betaalde baan, Revo krijgt een Wajong van het UWV. Het doel is dat hij uiteindelijk doorstroomt naar een betaalde baan. ‘Het bevalt me goed in het ziekenhuis. Ik heb mijn vaste werkzaamheden. Mijn taak is om de nieuwe uniformen van de medewerkers te sorteren en op nummer in kastjes te leggen. Ik ben er al heel handig in geworden, heb zelf uitgezocht hoe ik het meest efficiënt kan werken. Ik werk ook graag snel, want dan ben ik eerder klaar en mag ik al naar huis gaan als ik dat wil.’

Zelfstandig Revo wordt momenteel begeleid door jobcoach Diny Jacobs van PSW Werk. ‘Maar ze hoeft nog maar af en toe te komen. Ik weet al precies wat ik moet doen.’ Wil Silvertant, hoofd logistiek: ‘Revo kon al snel zelfstandig werken. Hij doet zijn werk echt prima. Hij is plichtsgetrouw en altijd enthousiast. Hij werkt hard en foutloos. En hij is goed ingeburgerd in het team, een fijne collega.’ Normale werknemer Omdat Revo zijn werk zo goed doet, heeft hij sinds kort nog een uitbreiding van taken gekregen. Naast de uniformen, sorteert hij nu ook de OK (operatiekamer)- pakken. Revo: ‘Dat vind ik ook leuk om te doen. Ik voel me hier in het ziekenhuis op mijn plek. Het werk is leuk en ik heb prettige collega’s. Ik werd echt gemist toen ik een keer ziek was. En ik mag zelf mijn pauzetijden bepalen, dat is fijn. Maar ik neem wel een pauze gelijk met de andere collega’s omdat ik dat gezellig vind. Ik wil me een normale werknemer voelen, en dat voel ik me!’