info In dit nummer MEER WETEN? AdREssEN EN TELEFOON- NuMMERs PsW JuNiOR

Neem contact op

iNdiCATiEs vOOR “bEgELEidiNg iNdividuEEL” Sinds de invoering van de pakketmaatregelen door de overheid is het voor ouders van kinderen met een handicap en/of ontwikkelingsstoornis moeilijker om een indicatie te krijgen voor “begeleiding individueel” en “logeren”. En de indicaties die door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) of Bureau Jeugdzorg (BJZ) worden afgegeven zijn krapper dan voorheen, dat wil zeggen voor minder uren. Om een indicatie te verkrijgen voor “begeleiding individueel” en “logeren” moeten ouders niet alleen aantonen dat hun kind de zorg nodig heeft, maar ook dat het niet om zogeheten “gebruikelijke zorg” gaat. Gebruikelijke zorg wordt namelijk niet vergoed in het kader van de AWBZ. Onder gebruikelijke zorg wordt verstaan: de normale, dagelijkse zorg die partners of ouders en inwonende kinderen geacht worden elkaar onderling te bieden omdat ze als leefeenheid een gezamenlijk huishouden voeren. Met name bij jonge kinderen gaat zowel het CIZ als BJZ ervan uit dat zorg in de vrije tijd en thuis valt onder die gebruikelijke zorg. PSW Junior heeft geen invloed op de politiek van de overheid en de wijze van indiceren door het CIZ en BJZ. PSW Junior kan ouders desgewenst wel ondersteuning bieden bij het aanvragen van de indicatie, om ervoor te zorgen dat in de aanvraag de juiste situatie wordt geschetst. Voor ondersteuning bij het aanvragen van een indicatie voor de AWBZ kunt u contact opnemen met de maatschappelijk werker. Het telefoonnummer vindt u hiernaast.

MEER WETEN? Deze PSW junior Info bevat veel informatie. Misschien wel te veel om te onthouden of te begrijpen. Wilt u meer weten over onze manier van werken? Of heeft u vragen over de zorg en ondersteuning van uw kind? U kunt rechtstreeks en vrijblijvend contact opnemen met onze maatschappelijk werker, de manager of teamleiders. Bij het Centraal Bureau van PSW kunt u bovendien brochures bestellen over de verschillende zorgvormen. De namen en adressen vindt u hieronder.

AdREssEN EN TELEFOONNuMMERs PsW JuNiOR Manager PSW Junior Trees van Heeswijk • Tel. 0475 47 44 00 / 06 22 90 57 14

PSW Junior START Teamleider Robert Bergs • Tel. 06 53 98 36 78 Bezoekadres Monseigneur Kierkelsplein 1, 6095 BK Baexem Tel. 0475 45 27 45 Postadres Postbus 420, 6040 AK Roermond

Kinderdagcentrum ’t Brombemke Teamleider Robert Bergs Schaapsweg 38, 6077 CG St. Odiliënberg Tel. 0475 53 18 91 / 06 53 98 36 78

Kinderdagcentrum de Heisterkes Teamleider Carin Metsemakers

COLOFON PSW Junior Info is een uitgave van PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg). PSW Junior Info verschijnt tweemaal per jaar, in een oplage van 1000 exemplaren, en wordt breed verspreid onder ouders en verwijzers. Redactie-adres Centraal Bureau PSW Charles de Gaullestraat 21, 6049 HB Roermond Postbus 420, 6040 AK Roermond Telefoon 0475 47 44 00 • Telefax 0475 47 44 01 E-mail [email protected] • Website www.pswml.nl Redactie Trees van Heeswijk (voorzitter, manager PSW Junior) Els van Gils (hoofdredacteur, bestuurssecretaris/communicatie PSW) Mirjam Bongers (ouder KDC de Heisterkes) Robert Bergs (teamleider KDC ’t Brombemke) Sylvia Jochems (teamleider de Waaier) Wilma Stals-Kersten (begeleider KDC de Heisterkes) Maud Golsteyn (eindredacteur, medewerker communicatie PSW)

info

Speckerweg 5, 6081 NN Haelen Tel. 0475 59 18 91 / 06 53 98 36 79

PSW Junior Ambulant Teamleider Pedagogische Gezinsbegeleiding en Ondersteuning op School en Kinderopvang Marlies Kusters • Tel. 06 41 83 19 07 Teamleider Gespecialiseerde Thuisbegeleiding Sylvia Jochems • Tel. 06 22 38 97 46 Monseigneur Kierkelsplein 1, 6095 BK Baexem Tel. 0475 45 38 90

In dit nummer Gespecialiseerde Thuisbegeleiding Speel/leergroepje van start Project Onderwijs in Zorg Kinderdagcentrum in beeld

nummer 7

AAN dE LEzER, Voor u ligt de zevende uitgave van PSW Junior Info, de nieuwsbrief van PSW Junior. In dit nummer komen veel verschillende onderwerpen aan bod. We besteden aandacht aan Onderwijs in Zorg, een vernieuwend project in onze beide kinderdagcentra (KDC’s) in samenwerking met het speciaal onderwijs in de regio. Het project is in januari van start gegaan, gericht op kinderen die niet of nog niet kunnen doorstromen naar school, maar mogelijk wel gebaat zijn bij een onderwijsaanpak. Het project is gestart vanuit de gedachte dat elk kind recht heeft op passend onderwijs en goede zorg! We verwachten er veel van en houden u de komende nummers op de hoogte van de ontwikkelingen. Daarnaast is er ook weer aandacht voor PSW Junior START. Het nieuwe centrum van PSW Junior voor ouders van jonge kinderen met een achterstand in de ontwikkeling heeft een prachtige, kindvriendelijke huisvestiging gekregen in Baexem, midden in de regio Midden- en Noord Limburg. De feestelijke opening is op 26 mei 2010. Natuurlijk bent u daarbij van harte welkom. In het nieuwe centrum is PSW Junior gestart met een speel/leergroepje, twee ochtenden per week, en een spelotheek. Ook daarover leest u meer in dit nummer. Dit voorjaar is PSW Junior begonnen met een boerderijclub in Grathem, middenin de natuur en tussen de dieren. Er zijn nog plaatsen vrij en u kunt uw kind nog opgeven. En ten slotte gaat PSW Junior Info van start met een serie over de verschillende groepen in de KDC’s. De spits wordt afgebeten door de Kabouters, het beginnersgroepje voor de allerjongste kinderen in KDC ’t Brombemke in St. Odiliënberg.

Teamleider Saskia Vorselen • Tel. 06 53 98 36 64

Dat en meer leest u in dit nummer. Om ouders, verwijzers en andere betrokkenen te informeren over onze zorg en ondersteuning. En om te laten zien hoe trots we zijn op ons werk! Ik wens u veel leesplezier.

Bergerweg 23, Paviljoen 7/8, 6085 AS Horn Tel. 0475 58 84 18

Trees van Heeswijk, clustermanager PSW Junior

PSW Junior Vrije tijd Teamleider Carin Metsemakers • Tel. 06 53 98 36 79

Kinderwoonvoorziening/logeerhuis/weekendlogeerhuis

Maatschappelijk werker Teksten Els van Gils, Maud Golsteyn Foto’s Marc Janssen, Paul Niessen en Jac Vullers Vormgeving Hoenen&vanDooren creatieve communicatie Verspreiding Comcop, Activiteitencentrum Herten, PSW

Kim Loonen • Tel. 0475 47 44 00 / 06 53 98 36 62

Cliëntenvertrouwenspersoon Marlies Kunnen • Tel. 06 22 38 97 45

PSW Junior biedt zorg en begeleiding voor kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsstoornis in Midden- en Noord-Limburg.

Samenwerking KDC (kinderdagcentrum) en speciaal onderwijs

Gertie van Vlodrop, moeder van Luuk

PROJECT ONdERWiJs iN zORg

diT OPENT dEuREN OM vERdER TE gROEiEN

Ieder kind heeft recht op passend onderwijs. Maar kinderen met een ernstig verstandelijke handicap en/of ernstige gedragsproblematiek kunnen vaak niet naar school, omdat zij daar niet gedijen. Zij krijgen een leerplichtontheffing en krijgen ontwikkelingsgerichte dagbesteding in het KDC. Toch kunnen deze kinderen gebaat zijn bij een onderwijsaanpak. Het project Onderwijs in Zorg brengt onderwijs in het KDC. Het gaat om een project voor drie jaar. Onderwijs in zorg is gestart in januari 2010. Het is een samenwerkingsproject tussen de KDC’s van PSW Junior en drie scholen voor speciaal onderwijs: de Herman Broerenschool in Roermond, de Maaskei in Heel (beide ZMLK, voor zeer moeilijk lerende kinderen) en de Ulingshof in Venlo (mytyl/tyltylschool, voor kinderen met een lichamelijke/meervoudige handicap). In KDC ’t Brombemke in St. Odiliënberg werkt vier ochtenden per week een leerkracht van de Herman Broerenschool; in KDC de Heisterkes in Haelen werkt drie dagen per week een leerkracht van de Maaskei. Met hun inzet worden onderwijselementen ingebracht in het KDC programma. De Ulingshof levert een inhoudelijke bijdrage aan het project.

Het is zoeken naar de juiste balans tussen welbevinden en ontwikkeling. Daarin kunnen onderwijs en KDC veel van elkaar leren.

KDC en school hebben dezelfde ambitie: optimale ontwikkeling van het kind

De aftrap Begin februari heeft een startbijeenkomst plaatsgevonden waarbij alle betrokkenen aanwezig waren. Er is van gedachten gewisseld over een gezamenlijke visie en aanpak. De leerkrachten van het onderwijs en de begeleiders van het KDC hebben verteld over hun samenwerking en eerste ervaringen. Trees van Heeswijk, manager PSW Junior: ‘Naast aandacht voor de verschillen is er ook veel herkenning. Alle neuzen staan dezelfde kant op en we hebben goede afspraken met elkaar gemaakt. Het gaat bij Onderwijs in Zorg om een experiment. We gaan goed kijken of er daadwerkelijk een meerwaarde is voor de kinderen. En als deze aanpak werkt, gaan we kijken of we onderwijs structureel in het KDC kunnen brengen, voor die kinderen die écht niet naar school kunnen!’

Onderzoeken Belangrijkste doelstelling van het project is de optimale ontwikkeling van ieder kind. Vragen die tijdens het project aandacht krijgen zijn: Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen ontwikkelingsgerichte dagbesteding en onderwijs? Welke kinderen stromen uiteindelijk door naar onderwijs? Hoe kan de dagbesteding zo worden ingericht dat (nog) meer kinderen kunnen doorstromen naar school? Heeft onderwijs een meerwaarde voor kinderen in het KDC en zo ja, voor welke kinderen? Hoe kan onderwijs het beste worden ingezet in het KDC-programma; in de groepen of beter in een apart “klasje”? Daarnaast zal veel aandacht besteed worden aan methodiekontwikkeling: welke methodieken uit het onderwijs zijn geschikt voor toepassing in het KDC? Ook zullen KDC en onderwijs samen onderzoeken hoe ze het kind optimaal kunnen volgen. Voldoet de begeleidingsplansystematiek van het KDC of kunnen er elementen van het leerlingvolgsysteem uit het onderwijs worden ingepast?

Het onderwijs is meer dan de zorg gericht op grenzen verleggen. Ook als dat tijdelijk voor een beetje stress zorgt.

Doelgroep Besloten is van start te gaan met een beperkte groep kinderen binnen het KDC. Het project is in eerste instantie gericht op kinderen die de leeftijd hebben om naar school te gaan en nu niet kunnen doorstromen, maar mogelijk wel gebaat zijn bij onderwijs. Een deel van de kinderen zal wellicht toch doorstromen; een ander deel zal in het KDC blijven. In een later stadium, wanneer inzicht is verkregen in de inzet van onderwijs in zorg, kan het project mogelijk worden uitgebreid.

Het is voor ons allemaal een zoektocht: waar gaat ontwikkelingsgerichte dagbesteding over in onderwijs?

Luuk van Vlodrop is een jongen van acht jaar met het downsyndroom en autisme. Hij woont met zijn ouders en zusje van vijf in Herten. Overdag gaat hij naar KDC de Heisterkes in Haelen. Daar zit hij in de Rode groep, een groep voor kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis en gedragsproblematiek. Luuk is één van de kinderen op wie het project Onderwijs in Zorg gericht is. Zijn moeder Gertie van Vlodrop vertelt over Luuk en over haar verwachtingen. ‘Luuk kan niet tegen onverwachte geluiden of te veel andere prikkels, zoals veel spullen om hem heen of onvoorspelbaar gedrag. Hij kan niet samen met veel andere kinderen in de hal spelen of buiten. Toen hij ruim drie jaar oud was, is hij gestart in KDC ’t Brombemke in Sint Odiliënberg. Daar kreeg hij toch te veel prikkels. Na een paar jaar is hij overgegaan naar KDC de Heisterkes. Die omgeving is voor hem beter, meer gestructureerd. Hij gaat daar graag naar toe en het gaat daar in principe wel goed. Hoewel hij ook daar nog angstig kan zijn. Hier thuis heeft Luuk een eigen ruimte, naast de huiskamer, waar hij zich kan terugtrekken, als het hem te druk wordt.

Daar kan hij lekker naar zijn eigen muziek luisteren of TV kijken of snoezelen. Luuk stond ingeschreven voor de Herman Broerenschool en we zijn daar gaan kijken. Hij heeft voldoende “schoolse vaardigheden” om naar het onderwijs te gaan. Hij heeft leren praten, herkent zelfs woorden die op een plaatje staan geschreven. Maar toch kan hij daar niet naar toe. De randvoorwaarden zijn voor hem niet voldoende; te weinig gestructureerd en te veel prikkels. Natuurlijk vinden we dat jammer. Luuk is een leergierig kind. Als hij iets nieuws moet leren, is hij eerst afwijzend. Maar na een poosje vindt hij het meestal

We zijn blij met het nieuwe project. Ik denk dat de aanpak van onderwijs in het KDC voor hem heel geschikt is. Hij kan in zijn vertrouwde omgeving blijven en houdt zijn eigen groepsleidster. Hij hoeft niet te wennen aan een nieuwe omgeving of nieuwe kinderen. De leerkracht komt er gewoon bij. Zij kan misschien zorgen voor een andere manier van leren. Wij zijn erg benieuwd of dat voor Luuk iets extra’s oplevert.’

Feestelijke opening PSW Junior START

vAN HARTE WELKOM!! PSW Junior heeft een nieuw centrum opgezet: PSW Junior START. Op woensdag 26 mei om 15.30 uur wordt PSW Junior START feestelijk geopend, met een gezellig samenzijn met een hapje en een drankje. Tevens kunt u rondkijken in de ruimtes van PSW Junior START en krijgt u desgewenst nadere informatie over de werkwijze en over de mogelijkheden. Lezers van PSW Junior Info zijn van harte welkom! PSW Junior START is een laagdrempelig centrum voor advies, observatie, diagnostiek, begeleiding en behandeling/therapie voor kinderen met een achterstand in de ontwikkeling of een (vermoedelijke) handicap en hun ouders. PSW Junior START is gevestigd in Baexem, centraal gelegen in de regio Noord- en Midden-Limburg.

Kinderen tot vijf jaar en hun ouders kunnen bij PSW Junior START terecht voor: • advies (over mogelijke stappen / zorgvormen); • observatie (op die plek waar het kind zich op zijn gemak voelt en het goed tot zijn recht komt, bijvoorbeeld thuis, bij de peuterspeelzaal, bij de kinderopvang of in een klein groepje in de locatie van PSW Junior START); • diagnostiek (aanvullend op de diagnostiek van MEE en Integrale Vroeghulp); • begeleiding (pedagogische gezinsbegeleiding, ondersteuning op school en kinderopvang); • behandeling/therapie (logopedie, fysiotherapie, speltherapie); • ontmoeting met andere ouders (contactbijeenkomsten); • speel/leergroepje (dinsdag- en donderdagochtend); • spelotheek.

PSW Junior START In het KDC zijn de stappen veel kleiner. Alles wat je doet, is een leeractiviteit.

toch leuk. Dat hebben we gemerkt toen hij leerde fietsen en ook met praten. Daar zijn we lang mee bezig geweest, maar uiteindelijk is het gelukt!

Bezoekadres Monseigneur Kierkelsplein 1, 6095 BK Baexem, T 0475 45 27 45 Postadres Postbus 420, 6040 AK Roermond

Kinderdagcentrum in beeld

dE KAbOuTERs KiNdERdAgCENTRuM ‘ T bROMbEMKE PSW Junior heeft twee kinderdagcentra voor kinderen met een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsstoornis: KDC ’t Brombemke in St. Odiliënberg en KDC de Heisterkes in Haelen. KDC ’t Brombemke is gericht op kinderen met een licht/matig verstandelijke handicap, KDC de Heisterkes is gericht op kinderen met een ernstig tot zeer ernstige verstandelijke handicap. Beide kinderdagcentra bieden ontwikkelingsgerichte dagbesteding in groepen van vier tot acht kinderen. Welke groepen zijn er en voor welke kinderen zijn de verschillende groepen bedoeld? Hoe ziet een dag in het KDC eruit? Wat doen ze, waarop liggen de accenten? In deze nieuwe rubriek worden de verschillende groepen van de KDC’s in beeld gebracht. In deze eerste editie: de Kabouters in KDC ’t Brombemke. Aanvangsgroepje voor de allerjongste kinderen

dE KAbOuTERs iN KiNdERdAgCENTRuM T bROMbEMKE Het is donderdagochtend, kwart over negen. Een voor een druppelen de kinderen van de groep de Kabouters binnen. Een aantal kinderen komt met de bus, anderen worden door hun ouders gebracht. Petra Goertz, de begeleider van de jongste kinderen van ’t Brombemke, verwelkomt enthousiast alle kinderen. Als iedereen binnen is, vraagt Petra Goertz de kinderen om aan de grote tafel te gaan zitten. Meteen rennen de kinderen naar hun eigen stoeltje, dat ze herkennen aan een sticker op de rug van de stoel. Een visje, een eendje of een kikker. Iedereen heeft zijn of haar eigen plaatje. ‘Op de kapstokjes hangen dezelfde stickers. Zo weten ze dus welke kapstok en welke stoel van hen is’, legt de begeleider uit. Deze donderdagochtend bestaat de groep uit zeven kinderen. ‘De kinderen komen niet dagelijks en sommigen niet de hele dag. Ze zijn ook nog erg jong, twee en drie jaar. Op donderdagochtend is de groep vrij groot. Er is altijd een stagiaire in de groep en op donderdag is er ook nog een assistent-begeleider bij.’

Dagindeling Rond half tien zit iedereen aan de tafel. Petra Goertz haalt een aantal foto’s tevoorschijn. ‘Zullen we eens gaan kijken wat we vandaag gaan doen?’, vraagt ze. ‘Eerst gaan we het “goede morgenliedje” zingen. Dan gaan we muziek maken. Dan spelen, drinken, plassen, werken en in de hal spelen.’ Bij iedere foto die de begeleider omhoog houdt, volgt een bijpassend handgebaar. De kinderen doen haar vrolijk na. Vervolgens hangt Petra Goertz de foto’s op ooghoogte op in het lokaal, zodat de kinderen de hele dag kunnen zien wat ze gaan doen. Petra Goertz pakt een handpop en begint met het “goede morgenliedje”. ‘Goede morgen allemaal, goede morgen allemaal’, zingt ze. Iedereen wordt in het liedje even toegezongen, waarop de kindjes naar elkaar en naar de begeleiding zwaaien. Zo beginnen de Kabouters altijd hun dag in ’t Brombemke.

Muziek Beeldvorming De Kabouters is het aanvangsgroepje van ’t Brombemke. Petra Goertz legt uit wat het doel is van deze groep. ‘Deze kinderen zijn nog erg jong en vaak is het nog niet helemaal duidelijk wat er precies aan de hand is. In deze groep staat daarom de beeldvorming centraal. We kijken hoe ze reageren tijdens activiteiten, welk niveau ze hebben, wat ze kunnen, waar ze moeite mee hebben, of ze vragen om herhaling bij activiteiten, of ze bewegingen nadoen. Hier zijn ook de gedragskundige, de logopedist en de ergotherapeut nauw bij betrokken. Deze ‘observatieperiode’ duurt drie maanden. Dan schrijven de medewerkers van de andere disciplines en ik ieder een verslag waarin per ontwikkelingsgebied de beeldvorming van het kind in kaart wordt gebracht. In een bespreking vergelijken we vervolgens deze verslagen en bespreken met de ouders of zij de beeldvorming herkennen. Hieruit volgen adviezen door alle deskundigen. De vragen van de ouders worden hierbij uiteraard meegenomen. Aan de hand van de adviezen en de vragen worden in overleg met de ouders en de deskundigen doelen opgesteld. Deze specifieke doelen staan centraal in de begeleiding van het kind. Naast de individuele doelen zijn er ook groepsdoelen waar we aan werken, zoals spelontwikkeling en beurtgedrag. Alle activiteiten en spelletjes zijn doelgericht. Maar alles gebeurt op een speelse manier, het moet wel leuk zijn voor de kinderen.’

Dan staat de muziekactiviteit op het programma. De kinderen blijven aan de tafel zitten en mogen een gekleurde sambabal uitzoeken. De muziek begint en een liedje over sambaballen galmt door het lokaal. Herkenning valt van de gezichtjes af te lezen. Stuk voor stuk glunderen ze en doen ze de bewegingen van de begeleiders na. Dan nog een liedje. ‘Handen in de lucht’, roept Petra Goertz. Weer de herkenning. Handjes gaan de lucht in en er wordt geschut met de hoofdjes. Tot slot wordt de bellenblaas erbij gehaald en een bijpassend liedje volgt. De kinderen lachen en proberen de bellen te vangen. Het is duidelijk dat de kinderen de muziekactiviteit erg leuk vinden. Maar zoals de begeleider al uitlegde, heeft deze leuke, speelse activiteit bepaalde doelen. ‘Bij zulke activiteiten kunnen we heel goed zien hoe de kinderen reageren. Zijn ze bang, of juist niet. Doen ze goed mee, doen ze onze bewegingen na, vragen ze om herhaling, herkennen ze de liedjes en de bewegingen. Dit is beeldvorming, op een leuke, speelse manier.’

Speelgedrag Om tien uur is het tijd om fruit te eten. Na het fruit mogen de kinderen vrij spelen in het lokaal. ‘Dan proberen we eerst te stimuleren dat ze zelf spelen, zichzelf kunnen amuseren. Ook is het interessant te kijken hoe hun speelgedrag met andere kindjes is. Spelen ze samen, of zitten ze alleen naast elkaar? Delen ze het speelgoed? Daarna gaan wij meespelen.’ Petra Goertz gaat in de

grote box op een paar kussens zitten en haalt een klapper te voorschijn, waarin allerlei plaatjes staan. Ze doet de dierengeluiden na, zingt liedjes en vraagt aan de kinderen wat er op het plaatje te zien is. De kinderen vinden het prachtig en klimmen naast, op en rond Petra op de kussens.

nemen, maar ook heb ik geregeld telefonisch contact, of spreek ik de ouders als ze hun kind wegbrengen of ophalen. Het contact met de ouders vind ik erg belangrijk. Ik wil niet alleen met de kinderen een vertrouwensband opbouwen, maar ook met de ouders. Ik vind het heel fijn als ze me bellen met vragen.’

Speelse manier

Beweging

De volgende activiteit van deze ochtend is werkjes maken. Dat houdt in dat de kinderen puzzels maken en met blokken spelen. Trots laten ze af en toe aan hun begeleider zien wat ze hebben gemaakt. ‘De Kabouters is geen duidelijke schoolvoorbereidende groep, omdat de kinderen nog zo jong zijn. Er komen wel al schoolse dingen aan bod, zoals zitten op een stoel, beurtgedrag en werken aan een tafeltje. Maar wel zodanig dat het aansluit op hun niveau. Ook werken we op alle ontwikkelingsgebieden (sociaal-emotioneel, spelontwikkeling, motorische ontwikkeling en spraak-taalontwikkeling) ontwikkelingsgericht, maar wel nog op een speelse manier die eveneens aansluit bij hun niveau. Deze kleine werkjes zijn een goed voorbeeld van ontwikkelingsgericht bezig zijn. Eigenlijk leren de kinderen altijd tijdens het spelen, het eten en andere activiteiten.’

Tot slot gaan de kinderen spelen in de hal. De kinderen lachen, rennen, spelen en fietsen op de fietsjes door de grote hal van het kinderdagcentrum. Soms komen ze bij de begeleiders zitten. ‘Hier kunnen ze even doen wat ze zelf willen, afschakelen en lekker wild doen. Zo zitten ze niet de hele dag in dezelfde ruimte en het is een goede bewegingsactiviteit. In de zomer kunnen we ook naar buiten, maar met slecht weer is dit een ideale oplossing.’

Herkenning Na het spelen is het tijd voor het middageten: soep en brood. ‘In grote lijnen komt het programma dagelijks overeen. Het goede morgen liedje, spelen, eten. Dat is goed voor de herkenning bij de kinderen. Maar natuurlijk zorgen we ook voor variatie in activiteiten zoals zwemmen, snoezelen en de muziekactiviteit’, legt Petra Goertz uit.

Contact met ouders Midden in deze activiteit komt Francien Meulenbroeks, de gedragskundige, even binnen. ‘Dat doe ik wel vaker’, vertelt ze. ‘Even kijken hoe het gaat, de algemene sfeer bekijken en waar ze mee bezig zijn. Ook heb ik dan altijd contact met Petra.’ ‘Die tussentijdse overleggen vind ik echt een meerwaarde’, vult Petra Goertz aan. ‘Er is niet alleen veel overleg tussen begeleider, gedragskundige en andere medewerkers van andere disciplines. Ook heb ik regelmatig contact met de ouders. Dagelijks via het schriftje dat de kinderen mee naar huis en naar het KDC

Op hun plek De donderdagochtend van de Kabouters zit er weer op. Twee kinderen gaan na het eten naar huis. De anderen blijven nog tot vier uur. Zij gaan ’s middags nog knutselen, kleuren en kleien. Tijdens deze ochtend wordt het al snel duidelijk dat zowel de begeleider als de kinderen op hun plek zitten in deze leuke groep in ‘t Brombemke. Petra Goertz: ‘Ik ben nu drie jaar begeleider in deze groep en zit hier echt op mijn plek. Het is een ontzettend leuke groep om mee te werken. Ik heb geboft.’

Speel/leergroepje van start

Er vaar het maar dozen in de kinderdagcentra

vOOR PEuTERs EN KLEuTERs PSW Junior START is 1 april 2010 begonnen met een speel/leergroepje voor kinderen met een achterstand in de ontwikkeling tot 5 jaar. Het speel/leergroepje vindt 2 ochtenden per week plaats in de locatie van PSW Junior START in Baexem. Ook ouders zijn van harte welkom en worden intensief betrokken.

ziNTuigLiJKE ERvARiNgEN OPdOEN MET THEMAdOzEN Spel is belangrijk voor kinderen. Ze ontwikkelen zich door te spelen. In de kinderdagcentra wordt daarom veel aandacht besteed aan spel en spelen. Ter ondersteuning van de groepsactiviteit binnen de spelbegeleiding hebben spelbegeleiders Elly Stoop en Lian Linssen een aantal themadozen gemaakt, die gebaseerd zijn op de methode “Ervaar het maar” van Thyra Koeleman. Elly Stoop: ‘De activiteiten zijn gericht op het ervaren. En alle ervaringen die de kinderen opdoen, zijn goed.’

Het speel/leergroepje biedt ontwikkelingsgerichte activiteiten aan, in een kindvriendelijke omgeving, onder begeleiding van een pedagogisch medewerker van PSW Junior. Het is bestemd voor álle kinderen met een achterstand in de ontwikkeling. Zowel voor kinderen bij wie nog niet duidelijk is hoe groot de achterstand is en waar die mee te maken heeft; als voor kinderen van wie reeds een beeld bestaat. Eén ochtend per week spelen de kinderen met elkaar; de andere ochtend kunnen ook de ouders meedoen, als zij dat willen.

Doelen Het speel/leergroepje biedt een omgeving waarin het kind een leuke, ontspannen ochtend heeft en op een speelse manier kan leren. Begeleider en ouders kunnen het kind makkelijk observeren. De doelen verschillen per kind en worden gesteld in overleg met de ouders. Belangrijk doel is observatie en diagnostiek, ofwel het verkrijgen van een beter beeld van het kind. Daarnaast kunnen doelen zijn: • (leren) spelen met andere kinderen; • beter leren spelen; • vinden van (spel)activiteiten die passen bij het kind; • interactie bekijken en stimuleren tussen kind en de omgeving; • in contact komen met andere kinderen en ouders.

in de ontwikkeling. Deze begeleider wordt inhoudelijk ondersteund door een gedragskundige, de orthopedagoog die verbonden is aan PSW Junior en die zo nodig kan worden betrokken. Indien nodig kan ook de Arts Verstandelijk Gehandicapten van PSW Junior op consultbasis worden geraadpleegd.

Indicatie/aanmelding Om deel te kunnen nemen aan het speel/leergroepje is een geldige indicatie vereist. De indicatie wordt afgegeven door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) of door Bureau Jeugdzorg. Indien gewenst kan PSW Junior ouders ondersteunen bij het aanvragen van de indicatie. Ouders kunnen hun kind zelf aanmelden, bij de teamleider of bij de maatschappelijk werker.

PSW Junior START Speel/leergroepje START Twee ochtenden/week 09.00 – 11.30 uur Mgr. Kierkelsplein 1 6095 BK Baexem Tel. 0475 45 27 45 Teamleider Robert Bergs Tel. 06 53 98 36 78

Team Bij het speel/leergroepje werkt een vaste pedagogisch begeleider die deskundig is op het gebied van kinderen met een achterstand

Maatschappelijk werker Kim Loonen Tel. 0475 47 44 00 / 06 53 98 36 62 (ma-di-do)

Elly Stoop en Lian Linssen hebben in totaal vier themadozen gemaakt, gebaseerd op de vier seizoenen. ‘De ervaar het maar methode is een methode om zintuigen, motoriek en communicatie te stimuleren’, legt Elly Stoop uit. ‘Bij ieder thema hebben we verschillende activiteiten bedacht en uitgewerkt. Met het doel om in een ontspannen sfeer, waarbij het plezier voorop staat, zintuiglijke ervaringen op te doen. Het is een groepsactiviteit, met aandacht voor individuele momenten. De kinderen zitten in een kring. Tussen de kinderen zitten meerdere begeleiders. De activiteit begint altijd met een herkenningsliedje per thema. Eén begeleider leidt de activiteit en haalt een materiaal uit de doos. Het voorwerp gaat dan het groepje rond. Zo komt ieder kind aan de beurt.’

En als het weer het toelaat, zijn er buitenactiviteiten mogelijk. Sneeuw voelen, herfstbladeren en eikeltjes oprapen of bloemen ruiken en plukken. Alle activiteiten zijn gericht op de ervaringen. Belangrijk is dat de kinderen zelf ontdekken en zelf bepalen wat ze interessant vinden. Het kind heeft zelf de regie. De begeleiding kijkt hoe het kind reageert op het materiaal en wat het met hem of haar doet. Elke reactie is goed en wordt positief ontvangen.’

Motoriek en communicatie Ervaringen opdoen Om te laten zien wat een themadoos inhoudt, haalt Elly Stoop een van de dozen te voorschijn. Deze doos bevat allerlei materialen die met de winter te maken hebben: kerstslingers, kralenslingers, handschoenen, bladeren, flikkersterren, dennentakken en nog veel meer. ‘De begeleider kiest een activiteit en bieden dit de kinderen aan. De kinderen voelen, zien, ruiken, proeven of horen wat het materiaal doet. Maakt het geluid, voelt het zacht of hard aan, heeft het een reuk, is het koud of warm, nat of droog? De wollen handschoentjes zijn bijvoorbeeld zacht, de kralen maken geluid en de dennentakken ruiken. Bij ieder thema zijn ook activiteiten bedacht om te knutselen of te bakken.

Naast de zintuiglijke ervaringen worden ook de motoriek aangesproken en communicatie uitgelokt. ‘De kinderen reiken, grijpen en pakken. Dat zijn goede oefeningen voor de motoriek. Wat betreft de communicatie hebben ze oogcontact met de begeleiding en andere kinderen, komt beurtgedrag aan bod, volgen ze de bewegingen en gedrag van andere kinderen, imiteren ze elkaar en luisteren ze naar elkaar. Hoewel het doel van de ervaar het maar dozen niet zozeer is om vaardigheden aan te leren, ontwikkelen de kinderen zich door het spelen en het opdoen van ervaringen. Ze leren bijvoorbeeld om langer de aandacht bij een materiaal te houden, om langer op een stoeltje te blijven zitten.’

Introductieles Elly Stoop en Lian Linssen hebben per themadoos ongeveer vijftien activiteiten bedacht en nauwkeurig uitgeschreven. Ook hebben zij het materiaal uitgezocht. ‘Voordat de begeleiders met de dozen gaan werken, geven we een introductieles. Hierin leggen we uit wat de dozen zijn, wat erin zit, wat ze ermee kunnen en wat het doel is. De begeleiders gaan er vervolgens in hun groep mee aan de slag. Na een aantal weken volgt een evaluatie. Dan bespreken we welke activiteiten worden gedaan en hoe het gaat. De dozen kunnen worden ingezet bij alle groepen. Per groep wordt logischerwijs anders op de materialen gereageerd. Jongere kinderen hebben andere interesses dan oudere kinderen. En meisjes vinden andere materialen interessant dan jongens. Daar proberen we ook rekening mee te houden. We krijgen positieve reacties op de dozen. Er is veel variatie mogelijk en de kinderen vinden het erg leuk. Begeleiders kunnen nieuwe ideeën ook altijd kenbaar maken. We passen de dozen tussendoor geregeld aan.’

Voor ouders/ verwanten

Vrijetijdsbesteding voor kinderen

THEMA-AvONdEN

bOERdERiJCLub JuNiOR

PSW Junior organiseert in 2010 drie thema-avonden voor ouders/verwanten van kinderen met een ontwikkelingsachterstand, een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsstoornis, zoals autisme. Ook andere geïnteresseerden zijn van harte welkom. Op donderdag 22 april 2010 vond in het Centraal Bureau van PSW in Roermond de eerste avond plaats rondom het thema “spel en spelmateriaal”.

PSW Junior is 14 april 2010 begonnen met een nieuwe vorm van vrijetijdsbesteding: de Boerderijclub Junior. De Boerderijclub Junior is bedoeld voor jongeren en kinderen van acht tot zestien jaar met een verstandelijke handicap. De Boerderijclub Junior vindt iedere woensdagmiddag van 12.30 – 16.30 uur plaats op de boerderij van Ans en Wiel Winkelmolen in Grathem.

De thema-avond werd gepresenteerd door Evelien Drijkoningen, gedragskundige van PSW Junior Ambulant. Centraal stond de spelontwikkeling van kinderen. Evelien Drijkoningen legde uit hoe spelontwikkeling verloopt bij kinderen zonder handicap en welke hindernissen er zijn in de spelontwikkeling van kinderen met een handicap. Evelien Drijkoningen: ‘Spelen is leuk en leerzaam. Spelen is een ontdekkingsreis voor kinderen. Ze ontwikkelen zich door te spelen. De spelontwikkeling van een kind begint al op vroege leeftijd, met het spelen met de eigen handjes en voetjes. Daarna komt spelmateriaal in beeld, maar het kind heeft nog geen plan met het spel. Vervolgens krijgt het materiaal meer betekenis en krijgt het kind meer fantasie tijdens het spelen. Hij/zij speelt dan nog vooral alleen, maar imiteert wel andere kinderen. Langzaam leert hij/zij samen te spelen met andere kinderen.’

Geduld en begrip Deze spelontwikkeling is echter niet bij alle kinderen vanzelfsprekend. Kinderen met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsachterstand hebben moeite om op ontdekkingsreis te gaan, om hun fantasie te gebruiken met spelen. Zij hebben daar hulp bij nodig. Aan de hand van enkele videofragmenten liet Evelien Drijkoningen zien hoe kinderen met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsachterstand reageren op prikkels. Ze raken overprikkeld, worden druk, of komen juist niet in actie. Zij hebben vaak moeite om meerdere zintuigen tegelijk te gebruiken en daardoor loopt hun spelontwikkeling achter. ‘Deze kinderen hebben hulp nodig tijdens het spelen om zich te ontwikkelen’, legt Evelien Drijkoningen uit. ‘Door samen met het kind te spelen, leert het om ook fantasie te gebruiken en op ontdekkingsreis te gaan. Structuur en herhaling van spel is belangrijk. Dat vergt veel geduld en begrip.’

Eenvoudig spelmateriaal Tot slot benadrukt de gedragskundige dat spelen met kinderen heel eenvoudig is. Om te spelen is geen duur of uitgebreid spelmateriaal nodig. Met elkaar stoeien, achter het kind aan rennen, het spelen met eten van een kind, het spelen met water in het badje, met het badschuim; het is allemaal spelmateriaal. En van al dit spel leert het kind en ontwikkelt het zich.

Een ouder ‘Ik herkende veel van datgene wat Evelien vertelde. Ik zie mijn eigen zoon in het verhaal terug. Ik heb veel geleerd tijdens deze thema-avond.’ Begeleidster kinderopvang ‘Ik werk bij de Stichting Kinderopvang Roerstreek en wil vroegtijdig kunnen signaleren dat een kind achterloopt in de spelontwikkeling, zodat ik hem of haar kan doorverwijzen. Deze thema-avond was erg interessant en nuttig.’

Een ouder ‘Door deze avond heb ik bevestiging gekregen dat ik het goed doe met mijn eigen kind. Herhaling van spelletjes, structuur bieden en vooral geduld hebben. Bevestiging heb je soms nodig, dat geeft vertrouwen. Ik ben blij dat ik ben gekomen vanavond.’ Tweede thema-avond De tweede themaavond vindt plaats op 8 juli 2010 met als thema “Autisme”. Datum en thema van de derde avond worden nog bekend gemaakt. Doel De thema-avonden zijn bedoeld om vragen te kunnen stellen aan de professionele medewerkers van PSW, waaronder ook Kim Loonen, de maatschappelijk medewerker van PSW Junior. Tevens hebben de avonden een informeel karakter waarin ouders en verwanten hun eigen ervaringen met elkaar kunnen delen. Ideeën PSW Junior wil graag thema-avonden organiseren over onderwerpen die relevant zijn voor ouders/verwanten van kinderen met een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsstoornis en over thema’s waar zij graag meer over willen weten. Heeft u ideeën voor een volgende thema-avond? Of bent u in bepaalde onderwerpen erg geïnteresseerd? Laat het ons weten! U kunt contact opnemen met Robert Bergs, teamleider PSW Junior START via telefoonnummer 06 53 98 36 78 of via email [email protected]. Kosten Deelname is gratis. Aanmelding / Meer informatie Voor meer informatie over de thema-avonden kunt u contact opnemen met Robert Bergs, teamleider PSW Junior via telefoonnummer 06 53 98 36 78.

Team Meer weten?

Bij de Boerderijclub Junior werken twee professionele medewerkers van PSW. Eén van deze medewerkers is Ans Winkelmolen. Zij is tevens de eigenaresse van de boerderij.

TWEEdE WOONHuis vOOR PsW JuNiOR

Kosten / Indicatie Voor deze vrijetijdsbesteding is een geldige indicatie nodig van het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) of van Bureau Jeugdzorg. Bij het aanvragen van een indicatie kan de maatschappelijk werker van PSW Junior, Kim Loonen, ondersteuning bieden. U kunt indien gewenst contact met Kim Loonen opnemen via 06 53 98 36 62.

PSW overweegt op korte termijn een tweede woonhuis voor kinderen op te zetten in Horn. De plannen voor nieuwbouw van PSW in de gemeente Leudal voorzien al in twee woonhuizen voor kinderen. Vooruitlopend op de nieuwbouw gaat PSW Junior bekijken of nu reeds gestart kan worden met een nieuwe kinderwoning. Belangrijkste afweging daarbij zijn natuurlijk de vragen van ouders. Op het moment dat er voldoende woonvragen zijn, kan PSW de voorbereidingen in gang zetten. Ouders die in de nabije toekomst (mogelijk) een woonvraag hebben voor hun kind met een verstandelijke handicap en die meer informatie willen over wonen bij PSW Junior, kunnen vrijblijvend contact opnemen. U kunt een afspraak maken met:

Kim Loonen maatschappelijk werker PSW Junior, Tel. 0475 47 44 00 / 06 53 98 36 62

Saskia Vorselen teamleider PSW Junior, Tel. 06 53 98 36 64

Trees van Heeswijk manager PSW Junior, Tel. 0475 47 44 00

Voor algemene informatie over PSW Junior kunt u ook terecht op onze website: www.pswml.nl.

Meer informatie Voor meer informatie over de Boerderijclub Junior kunt u contact opnemen met Carin Metsemakers, teamleider PSW Junior Vrije tijd via telefoonnummer 06 53 98 36 79.

De Boerderijclub Junior is bedoeld voor kinderen die graag buiten zijn en het leuk vinden om met dieren om te gaan. De boerderij is een veebedrijf met koeien en is nog steeds in bedrijf. Naast koeien zijn er ook geiten, kippen en konijnen. Carin Metsemakers, teamleider vrijetijdsbesteding PSW Junior: ‘Deze nieuwe vorm van vrijetijdsbesteding biedt een nieuwe uitdaging voor kinderen. De kinderen worden betrokken bij het leven op de boerderij. Er zijn allerlei activiteiten mogelijk. Ze helpen mee in de moestuin, met tuinieren, dieren voeren, stallen opruimen, samen koken met groenten uit de tuin, producten met melk verwerken, hout slepen, het erf vegen en nog veel meer. Het is dus best actief, maar de nadruk ligt vooral op het belevingsgerichte en het genieten van buiten zijn. De boerderijclub is tevens toegankelijk voor minder mobiele kinderen. Belangrijk is vooral dat de kinderen buiten willen zijn en met dieren willen omgaan. En bij slecht weer is er een binnenprogramma mogelijk.’

Doelen De voornaamste doelen van deze nieuwe vrijetijdsclub zijn om kinderen een leuke vrijetijdsbesteding aan te bieden in de buitenlucht en op het platteland, om kinderen de mogelijkheid te bieden met andere kinderen in contact te komen en om de ouders/verwanten tijdelijk te ontlasten.

Breed aanbod voor kinderen/jongeren en hun gezin

gEsPECiALisEERdE THuisbEgELEidiNg Opvoeden van een kind met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsstoornis is niet altijd gemakkelijk. Gespecialiseerde Thuisbegeleiding biedt ouders de gelegenheid de zorg af en toe met een gerust gevoel over te dragen aan iemand anders en biedt kinderen/jongeren gezelligheid en een invulling van de vrije middag of avond. Gespecialiseerde Thuisbegeleiding wordt ingezet bij kinderen en jongeren met heel verschillende mogelijkheden en beperkingen. Verderop in dit artikel leest u over twee verschillende voorbeelden. Gespecialiseerde Thuisbegeleiding is gerichte begeleiding in de thuissituatie voor kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsstoornis. Doel is begeleiding voor het kind, ter ontlasting van de ouders, zodat zij beter in staat zijn hun kind in de eigen omgeving op te voeden. De begeleiding wordt geboden door professionele pedagogisch medewerkers.

Indicatie Gespecialiseerde Thuisbegeleiding is geïndiceerde zorg. Dit wil zeggen dat een geldige indicatie vereist is om voor vergoeding van de kosten in aanmerking te komen. De indicatie wordt afgegeven door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) of door BJZ (Bureau Jeugd Zorg). PSW Junior kan desgewenst ondersteuning bieden bij de aanvraag van deze indicatie.

Het aanbod Uitgangspunt is de concrete vraag van de ouders en het kind of de jongere. Gespecialiseerde Thuisbegeleiding kan onder meer bieden: • begeleiding bij en mede invulling van de vrije tijd, bijvoorbeeld door (buiten)spelen, sporten, winkelen, koken, knutselen en oppassen; • praktische hulp bij verzorging: bijvoorbeeld uit bed halen en naar bed brengen, helpen bij de maaltijd en lichamelijke verzorging; • verpleegkundige zorg (conform de BIG wet), bijvoorbeeld medicijnen geven of sondevoeding toedienen; • mede (praktische) uitvoering van de doelstellingen van de Pedagogische Gezinsbegeleiding (een andere vorm van begeleiding door PSW Junior Ambulant).

Nieuwe naam PSW Junior biedt al jaren gerichte begeleiding aan kinderen en jongeren in de thuissituatie. Tot voor kort werd dit “Gespecialiseerde Thuiszorg” genoemd. De term ‘thuiszorg’ bleek echter verwarrend. De term suggereerde dat het om ”thuiszorg” gaat, terwijl het aanbod meer gericht is op “begeleiding in de thuissituatie”. Vandaar een naamsverandering. Gespecialiseerde Thuiszorg heet voortaan Gespecialiseerde Thuisbegeleiding!

foto Bo Wertz en Sandra Smolders

Gespecialiseerde Thuisbegeleiding voor Bo Wertz

Gespecialiseerde Thuisbegeleiding voor Fenne Smeets

PRATEN EN iNTussEN LEuKE diNgEN dOEN

MARiJ sONNEMANs AL zEvEN JAAR

Bo Wertz is een tiener van 14 jaar. Ze woont samen met haar moeder Janny, haar vader Jean en haar broer Djarno in Heythuysen. Door de week gaat ze naar school: de Ortolaan in Heythuysen, een VSO (voortgezet speciaal onderwijs) school voor leerlingen met gedragsen/of psychiatrische problemen. Op woensdagmiddag en zaterdag krijgt ze sinds kort Gespecialiseerde Thuisbegeleiding van Sandra Smolders, medewerker van PSW Junior Ambulant. Alle partijen zijn zeer tevreden met de begeleiding.

THuisbEgELEidER biJ FAMiLiE sMEETs

Bo Wertz is dol op dieren en buiten zijn. Vanuit de Ortolaan wil ze graag doorstromen naar het Citaverde, een school voor VMBO en MBO in de groene sector. ‘Ik heb veel geleerd de afgelopen jaren en het gedrag gaat me nu veel beter af. Het gaat goed op school en nu krijg ik ook nog een beetje extra begeleiding van Sandra. Ik hoop dat ik dit jaar al naar het Citaverde kan, en anders volgend jaar. Ik wil later gaan werken met dieren, als dat lukt. Of anders wil ik iets doen met koken.’

Leuke vrijetijdsinvulling In haar vrije tijd is Bo regelmatig te vinden bij de manege of bij de eigen dieren van de familie Wertz, haar pony Peter, schaap Selie en hond Bengel. Vaak samen met Sandra Smolders, want die komt elke woensdag en zaterdag. Samen zorgen ze voor een leuke vrijetijdsinvulling: veel naar buiten, maar ook lekker koken, boodschappen doen of schaatsen. De twee

spreken van te voren af wat er de komende weken gaat gebeuren. Bo heeft daarvoor een handgeschreven planning. ‘Dan hoeven we niet steeds na te denken over wat we gaan doen.’ Bo Wertz is normaal begaafd en heeft een hechtingsstoornis, waardoor ze gedragsproblemen heeft. Daardoor kan ze moeilijk terecht bij reguliere vrijetijdsclubs. Voor speciale vrijetijdsclubs is haar niveau echter te hoog. ‘Ik heb een normaal programma nodig, met strenge regels voor gedrag. Met Sandra kan ik praten en intussen leuke dingen doen.’

Goede klik Het gezin krijgt ondersteuning vanuit verschillende kanten: gezinstherapie door het RIAGG en begeleiding voor Djarno vanwege zijn autisme. Janny en Jean Wertz: ‘Het RIAGG heeft ons aangeraden voor Bo een soort personal coach aan te stellen. Iemand

van buitenaf, met wie ze geen emotionele band heeft, maar die ze wel kan vertrouwen en bij wie ze haar verhaal kwijt kan. Eerder kon ze alleen bij ons terecht. Dat is Sandra geworden. Dat Sandra komt, is wel een ontlasting voor ons. Ze past goed in ons gezin en er is echt een klik met Bo. We merken dat ze wat losser wordt. Eerder kon je merken dat ze met iets bleef doorlopen. Problemen moet je een-op-een met haar bespreken, moet je echt lospeuteren bij haar, maar daar is niet altijd gelegenheid voor. Djarno vraagt ook veel tijd van ons.’

Gezellig en afwisselend Thuisbegeleider Sandra Smolders vindt het leuk om bij Bo in het gezin Wertz te werken. ‘Het klikt tussen ons en de sfeer is goed. Het werk hier is gezellig en afwisselend. Binnenkort hebben we de eerste evaluatie, een keer alleen met de ouders en een keer met Bo erbij. Dan kunnen we samen bekijken of we zo door kunnen gaan!’

Fenne Smeets is een meisje van tien jaar. Ze woont met haar ouders en haar achtjarige zusje Nele in Weert. Toen Fenne ruim twee jaar was, werd bij haar het Rett-syndroom vastgesteld. Een half jaar later ging Fenne voor het eerst naar Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen. Weer een half jaar later kreeg het gezin voor het eerst Gespecialiseerde Thuisbegeleiding. Dat is inmiddels al zeven jaar geleden. Mirjam Bongers: ‘Zonder de thuisbegeleiding had ik moeten stoppen met werken. Het is een uitkomst voor ons gezin.’ ‘Mijn man werkt fulltime en ik parttime. Via andere ouders van kinderen met een verstandelijke handicap hoorden we van de voordelen van Gespecialiseerde Thuisbegeleiding, begint Mirjam Bongers, de moeder van Fenne. ‘Ik dacht in eerste instantie dat het niets voor ons zou zijn, maar toen begreep ik dat thuisbegeleiding ook kon worden ingezet als opvang. Voor ons een uitkomst. Fenne heeft namelijk specifieke begeleiding nodig. Als er geen thuisbegeleiding zou zijn, had ik moeten stoppen met werken om Fenne op te vangen en te verzorgen.’

Onmenselijk tijdstip In april 2003 kwam thuisbegeleider Marij Sonnemans voor het eerst in het gezin. Sindsdien is ze wekelijks standaard tien uur bij de familie Smeets. Deze uren verdeelt ze over de dinsdagochtend en -avond, woensdagavond en donderdagochtend en -avond. Daarnaast werkt ze een aantal flexibele uren als Fenne een middag vrij heeft van het KDC of als Mirjam Bongers en haar man Erwin Smeets een avondje weg willen. De inzet van de uren is in de loop van de tijd veranderd. Toen Fenne jonger was en nog niet volledig naar het KDC ging, lag het accent op opvang en Fenne bezig houden. Nu ligt het accent op opvang en verzorging. ‘Omdat ik veel last had van mijn rug kwam Marij iedere dag, maar dat was voor haar best omslachtig. Daarom zijn de uren wat ver-

schoven. Marij is er nu vooral op de dagen dat ik werk, dinsdag en donderdag. Dan is ze al om zeven uur ’s ochtends bij ons om Fenne te verzorgen, zodat Fenne om acht uur klaar is als ze met het busje wordt opgehaald om naar het KDC te gaan. Laat in de middag is Marij er weer als Fenne thuis komt van het KDC. Ik dacht eerst: ik kan Marij toch niet vragen om ons op zo’n onmenselijk vroeg tijdstip al te komen helpen? Maar omdat de nood hoog was hebben we het toch maar gevraagd en gelukkig heeft Marij hier geen problemen mee. Het is voor ons heel fijn. Het verzorgen van Fenne kost ’s ochtends veel tijd en het is bijna onmogelijk alles te organiseren als we allebei moeten werken. Bovendien hebben we nog een tweede dochter die ook aandacht nodig heeft.’

Goede match Marij Sonnemans staat dus al om zeven uur paraat. ‘Dat vind ik helemaal geen probleem. Ik doe dit werk heel graag, het bevalt me uitstekend binnen dit gezin. Het is een goede match’, stelt ze vast. ‘Als ik ’s ochtends kom, haal ik Fenne uit bed, was haar, kleed haar aan en ga met haar ontbijten. Ik zorg dat ze helemaal klaar is als het busje komt.’ ‘Marij is er dan puur voor het verzorgen van Fenne. Ik doe daarom al wat voorwerk. Ik leg haar kleren klaar, het washandje en de handdoek,

pak de schooltas in en maak het ontbijt klaar. Marij kan zich zo dus volledig richten op de verzorging van Fenne’, vult Mirjam Bongers aan. ‘En ik vind het gezellig als Fenne een middag vrij is van het KDC, want dan ben ik op een andere manier met haar bezig. Dan gaan we een flink stuk wandelen of we gaan erop uit met de fiets. Bij slecht weer maken we er een uitgebreide snoezelmiddag van’, vertelt Marij.

Privacy Hoewel de thuisbegeleiding onmisbaar is geworden binnen het gezin, was het in het begin wel even wennen, vertelt Mirjam Bongers eerlijk. ‘Er is toch ineens een vreemde binnen de thuissituatie, het voelt toch een beetje als een inbreuk op de privacy. Maar het went snel, het is nu heel normaal geworden. Marij is zo vertrouwd en eigen binnen ons gezin, ze hoort er echt bij.’ Ook Nele, het zusje van Fenne, vindt het heel gewoon dat Marij Sonnemans er geregeld is. ‘Ik vind het heel leuk als Marij er is’, vertelt ze een beetje verlegen. ‘Ze wast Fenne en kleedt haar aan en geeft haar eten en een toetje.’

Moederinstinct Het is duidelijk dat het gezin en Marij Sonnemans goed op elkaar zijn ingespeeld. ‘Ieder jaar vullen we samen een werkplan in. En Sylvia (Jochems, teamleider Gespecialiseerde Thuisbegeleiding) belt wel eens om te vragen hoe het gaat. Ze hoeft eigenlijk niet eens te bellen, want het gaat gewoon goed. Na zoveel jaren kennen we elkaar en zijn we ook eerlijk tegen elkaar. Ik ben heel blij dat we zulke goede opvang en begeleiding hebben voor Fenne. Toch is het voor mij soms best

moeilijk om te zien hoe een ander persoon met Fenne omgaat en het dan anders doet dan ik. Marij is Marij en ik ben ik. Ieder doet het op zijn eigen manier. Ik probeer me bewust terug te trekken, ik moet het ook los kunnen laten en iemand anders vertrouwen. Dat is gemakkelijker geworden omdat ik Marij inmiddels goed ken, maar het blijft soms toch lastig. Het heeft wellicht ook wel met het moederinstinct te maken. Maar we kunnen hierin eerlijk tegen elkaar zijn.’ Marij Sonnemans beaamt dit: ‘Ik doe sommige dingen anders. Ben bijvoorbeeld wat rustiger en langzamer met het aankleden van Fenne. Maar als ik het anders zou gaan doen dan ik gewend ben, voelt Fenne dat. Het gaat dan geforceerd en hierdoor kan Fenne onrustig worden.’

Vijf uur Dan is het vijf uur geworden en staat het busje voor de deur: Fenne komt thuis na een dag in de Heisterkes. Marij Sonnemans helpt haar uit het busje en doet haar jasje uit. Mama krijgt een kus. Ook al kan ze niet praten, haar ogen zeggen heel veel. Ze is blij om haar moeder weer te zien en blij om Marij weer te zien. De herkenning is prachtig. Marij Sonnemans neemt Fenne mee om haar handjes te wassen. Daarna gaan ze samen in haar kamertje naar Ernie en Bert kijken. ‘Ik ken Fenne inmiddels goed. Ze kan aangeven wat ze wel of niet wil. Ze maakt duidelijk of ze een spelletje wil spelen of voorlezen, televisie kijken of computeren.’ In de tussentijd heeft Mirjam Bongers haar handen vrij om het eten te maken en om Nele aandacht te geven. ‘Het is voor mij heel duidelijk: ik zou Marij echt niet meer willen en kunnen missen!’

Voor ouders van PSW Junior

sPELOTHEEK JuNiOR sTART In de locatie van PSW Junior START in Baexem is een spelotheek gevestigd. In de spelotheek is veel spelmateriaal dat ouders samen met hun kind ter plekke kunnen uitproberen en daarna mee naar huis kunnen nemen. Ouders van PSW Junior kunnen voor €20,- per jaar lid worden. Ouders van kinderen die deelnemen aan het speel/leergroepje van PSW Junior START hoeven dat jaar geen contributie te betalen. Van de contributie van ouders wordt nieuw materiaal aangeschaft.

Spelotheek PSW Junior START Geopend: dinsdagochtend van 09.00 tot 12.00 uur Mgr. Kierkelsplein 1, 6095 BK Baexem • Tel. 0475 45 27 45

Afgestemd op uw kind

PsW JuNiOR PSW Junior biedt zorg en begeleiding voor kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsproblematiek en hun ouders en directe omgeving. Zorg en begeleiding worden geboden in het gezin, in een van onze voorzieningen, op school, bij de kinderopvang of bij een vrijetijdsclub. De ontwikkeling van het individuele kind staat centraal. Uitgangspuntpunt is de vraag van de ouders en het kind. Afhankelijk van de vraag en de indicatie, bekijken we samen welke zorg en begeleiding een passend antwoord kan bieden. In grote lijnen biedt PSW Junior de volgende zorgvormen: foto Fenne Smeets en Marij Sonnemans

PSW Junior START

PSW Junior Ambulant

• • • • • • • •

• Pedagogische Gezinsbegeleiding (PG) • Ondersteuning op School en Kinderopvang (OSK) • Gespecialiseerde Thuisbegeleiding (GT) • Behandeling

advies observatie diagnostiek begeleiding behandeling/therapie ontmoeting met andere ouders speel/leergroepje spelotheek

Kinderdagcentra • ontwikkelingsgerichte dagbesteding in groepsverband • observatie/diagnostiek • behandeling • therapie • project Onderwijs in Zorg

Vrije tijd • • • • •

Zaterdagclub Junior Woensdagmiddagclub Junior Verlengde DagOpvang (VDO) Vakantieopvang Boerderijclub Junior

Wonen • Wonen • Logeren en weekendlogeren • Deeltijd wonen

Mieke Jurg zit in Horn op haar plek

Voor ouders van kinderen van PSW Junior

WONEN iN dE KiNdERWOONvOORziENiNg vAN PsW JuNiOR

OudERCONTACTgROEP

Mieke Jurg is een meisje van negen jaar. Ze woont sinds de start van de kinderwoonvoorziening van PSW Junior in Horn, nu bijna vier jaar geleden, in deze woonvoorziening. In de kinderwoonvoorziening in Horn wonen zes kinderen in de leeftijd van zeven tot zestien jaar. Het zijn kinderen met heel verschillende mogelijkheden en zorgvragen. Het team van de kinderwoonvoorziening bestaat uit dertien medewerkers. Allemaal hebben ze een band met de verschillende kinderen. Elk kind heeft zijn eigen persoonlijk begeleider. Claudia Thoonen is de persoonlijk begeleider van Mieke. Zij regelt zaken voor Mieke, is verantwoordelijk voor het opstellen en het uitvoeren van het persoonlijk begeleidingsplan en onderhoudt de contacten met de ouders, het kinderdagcentrum en andere betrokkenen. erg in zichzelf. Nu raakt ze ons meer aan en zoekt zelf contact. Daar is ze ontzettend in gegroeid. We hebben veel baat gehad bij de video interactie begeleiding (VIB). Hierbij stellen we vooraf vast welk probleem er speelt en vervolgens wordt er gefilmd. Mieke alleen, maar ook Mieke met de begeleiding. Zo kunnen we bekijken hoe we de situatie kunnen verbeteren. Bij Mieke lag het probleem bij het verzorgingsmoment. We kregen niet goed contact met haar. Middels de VIB ontdekten we hoe we meer oogcontact met haar moesten krijgen. Mieke krijgt sondevoeding. Bij het geven van de voeding zorgen we nu dat ze op ooghoogte met ons zit, zodat we contact hebben met haar. We zijn ook alerter op het gedrag en pikken signalen sneller op. Ik begrijp nu veel beter wat ze bedoelt, maar ook wat ik van haar kan en mag verwachten.’

Een dag van Mieke

Mieke Jurg woont zeven dagen per week in de woonvoorziening in Horn, door de week gaat ze naar Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen. Haar kamertje in Horn ligt op de begane grond. De muren zijn lichtroze geverfd en aan het plafond hangt een grote roze kroonluchter met glitters. ‘Die heeft haar vader gekocht. Mieke is gek op glitters. De kleur roze komt ook terug in de kleertjes en in het naambordje op de deur. Dat is voor haar een herkenning’, vertelt Claudia Thoonen. Ze is al bijna vier jaar de persoonlijk begeleider van Mieke en kent haar inmiddels door en door. ‘Mieke is heel vrolijk, ze kan schateren van het lachen. Ze is echt een schatje met haar knalblauwe ogen en het zwarte haar. Mieke is klein, maar heeft veel pit. Ze maakt echt duidelijk als ze iets niet wil en kan ook af en toe heel boos worden. Bijvoorbeeld als ze niet goed duidelijk kan maken wat ze bedoelt. Mieke kan namelijk niet praten. Ze maakt dan via andere geluiden of gedrag dingen duidelijk, bijvoorbeeld door heel hoog te gillen of met haar ledematen te knakken.’

Oogcontact Claudia Thoonen legt uit dat het grootste doel in het begeleidingsplan dan ook is om te leren begrijpen wat Mieke bedoelt. De vorderingen zijn duidelijk zichtbaar. ‘Mieke was in het begin heel

De dag van Mieke begint tussen 07.00 en 07.30 uur. Dan krijgt ze eerst haar medicatie, gevolgd door sondevoeding. Om kwart voor negen wordt ze met het busje opgehaald om naar het kinderdagcentrum te gaan. Rond kwart over vier komt ze met het busje weer terug. ‘Dan loopt ze vrijwel meteen naar de badkamer’, glimlacht Claudia Thoonen. ‘Ze wil dan altijd in bad en meestal kan dat ook. Ze is verzot op water. Ze gaat ook wekelijks zwemmen in Hornerheide. Na het bad gaat ze even spelen op haar kamer. De andere kinderen gaan dan eten. De eetsituatie met de andere kinderen is voor haar te hectisch, ze kan niet zo goed tegen drukte. Om zes uur krijgt Mieke haar voeding, in twee etappes. Tussendoor geven we haar de ruimte om te spelen. Na het eten speelt ze nog in de box en rond acht uur gaat ze naar haar bedje.’ In het weekend blijft de structuur belangrijk. ‘Vaak komen dan ook de ouders op bezoek. Zij mogen te allen tijde op bezoek komen. Ook kunnen we dan even bijpraten over Mieke. Ik merk dat dit altijd erg wordt gewaardeerd.’

Samenwerking De begeleiding van de kinderwoonvoorziening heeft dagelijks contact met de begeleiders van Mieke in het kinderdagcentrum. Via het schriftje wordt iedere dag gecommuniceerd hoe het met Mieke gaat, hoeveel voeding ze heeft gehad en hoeveel ze heeft geslapen. ‘Daarnaast hebben we ook regelmatig telefonisch contact over Mieke. Zeker de voeding luistert heel nauw. Maar we moeten ook beiden met dezelfde dingen bezig zijn met Mieke. Wat ze op het KDC leert, wordt hier verder ingezet. We liggen in elkaars verlengde. Ook bespreken we het gedrag van Mieke en de volgende stappen die ze aankan regelmatig met de gedragskundige. Ze is toch al negen en we mogen ook steeds meer van haar verwachten. Daar is ze echt al in gegroeid. Ik merk ook dat haar vertrouwen in ons erg is gegroeid. En ze voelt zich steeds vertrouwder in haar omgeving. Ze zit op haar plek hier in Horn en ik weet zeker dat ze nog veel vooruitgang gaat boeken.’

Iedere tweede woensdag van de maand wordt in een van de twee kinderdagcentra van PSW Junior een “koffieochtend” georganiseerd voor ouders. Angèle Boom en Madeleine Hartmann zijn de kartrekkers van deze ochtenden en vaste deelnemers. ‘Wij vinden deze ochtenden heel waardevol en zinvol en kijken er iedere keer weer naar uit.’ Al vele jaren worden er ochtenden voor ouders in de kinderdagcentra georganiseerd. De laatste jaren was er echter nog maar weinig animo voor. Tot april 2009. Angèle Boom, moeder van Jint die naar KDC ’t Brombemke gaat, en Madeleine Hartmann, moeder van Tom die naar KDC de Heisterkes gaat, pakten de draad weer op. ‘Het verschil met vroeger is dat er vroeger een ochtend voor de ouders van kinderen van ’t Brombemke was en een aparte ochtend voor ouders van kinderen van de Heisterkes. Nu is de ochtend voor alle ouders samen. Dat is heel prettig, we leren veel van elkaar. We zijn in april begonnen met vieren en inmiddels komen ongeveer twaalf ouders. De reacties zijn erg positief.’

Contact met andere ouders De reden om de ochtenden weer op te starten is duidelijk. ‘Ouders van kinderen met een verstandelijke handicap komen niet snel in contact met andere ouders van verstandelijke gehandicapte kinderen. Onze kinderen worden met een busje van en naar school gebracht. Het “contact aan de poort van school” missen wij daardoor. Terwijl het juist heel fijn is om eens met andere ouders van kinderen met een verstandelijke handicap te praten. Een kind met een verstandelijke handicap opvoeden is toch anders, er komt veel bij kijken. Het is soms ook moeilijk, en de buitenwereld snapt niet altijd waar we het over hebben. De deelnemers aan deze ochtenden hebben wel die ervaring, we zijn lotgenoten. We zijn allemaal jonge ouders en sommigen weten pas recent dat zijn of haar kind een verstandelijke handicap heeft. Tijdens de ochtenden worden inhoudelijke gesprekken gevoerd. Het is zo fijn om het hart te kunnen luchten en begrip te krijgen voor jouw situatie van mensen die hetzelfde meemaken. Een luisterend oor doet wonderen. Daarbij wisselen we ervaringen en praktische informatie uit. Want hoewel we bij PSW en andere instanties terecht kunnen voor informatie, kunnen ervaringen van ouders erg handig zijn. Er wordt dus niet alleen maar gezellig koffie gedronken en over koetjes en kalfjes gekletst. Daarom noemen we het niet meer een koffieochtend, maar een oudercontactgroep. Dat dekt de lading beter.’ De moeders zijn het erover eens: ‘Wat ons betreft zijn deze ochtenden heel waardevol.’

Meer informatie Deelname aan de oudercontactgroep is geheel vrijblijvend. Wilt u eens een keer komen kijken? Voor meer informatie over de oudercontactgroep kunt u contact opnemen met Angèle Boom T 06 23 73 64 85 E [email protected] of Madeleine Hartmann T 06 18 13 60 27 E [email protected].

en Madeleine Hartmann. ‘Het is zo soms moeilijk te onthouden waar het ook al weer is. Een vaste ruimte zou misschien ook bijdragen aan de laagdrempeligheid van de ochtend. Maar misschien kunnen we binnenkort in Baexem terecht.’ Alle ouders van kinderen die bij PSW Junior zitten zijn van harte welkom, aldus de enthousiaste moeders. ‘Het is geheel vrijblijvend. Ze zijn zeker niet verplicht om iedere keer te komen. Maar ik denk dat als ze een keer zijn gekomen, ze net zo enthousiast worden als wij.’

Energie Angèle Boom en Madeleine Hartmann organiseren sinds kort ook uitstapjes tijdens het oudergroepje op woensdagochtend. Tijdens deze uitstapjes staat een bepaald thema centraal. Zo zijn ze onlangs een kijkje gaan nemen bij de gemeente Weert waar ze uitleg kregen over de WMO, zijn ze bij Kersten revalidatie op

bezoek geweest en is een consulente van de mantelzorgondersteuners komen vertellen over mantelzorg. Volgende keer komt Kim Loonen, de maatschappelijk werker van PSW Junior, uitleg geven over onder andere de indicaties. Angèle Boom: ‘Tijdens de ochtenden overleggen we met de deelnemers welke thema’s we interessant vinden. Dan gaan Madeleine en ik op zoek hoe we daar iets mee kunnen doen. We krijgen ontzettend leuke reacties. Iedereen die komt is enthousiast. En hoewel de emoties soms hoog oplopen tijdens de ochtenden, wordt er ook veel gelachen en over luchtige onderwerpen gepraat. Ik krijg er echt energie van. Even mijn hart luchten en met lotgenoten praten over allerlei zaken. En het geeft een fijn gevoel dat ik andere ouders zo ook een beetje help.’ Madeleine Hartmann: ‘Ik kijk er iedere keer weer naar uit. Van mij zou het nog veel vaker mogen zijn.’

In of vanuit het KDC

bEHANdELiNg Veel kinderen in het KDC hebben een indicatie waarin behandeling is opgenomen. Deze indicatie voor behandeling kan breed worden ingezet, zowel in het KDC zelf als thuis, bijvoorbeeld bij: • zindelijkheidstraining (in het KDC of op school); • praktische vragen over de opvoeding, zoals vragen over tanden poetsen, moeilijk eten, moeilijk naar bed gaan (Pedagogische Gezinsbegeleiding: thuis); • meer complexe vragen over de opvoeding, zoals het kind trekt zich doorlopend terug, heeft vaak ongeremde driftbuien, of wil nooit luisteren (Pedagogische Gezinsbegeleiding: thuis); • spelbegeleiding (in het KDC, op school of thuis).

Geheel vrijblijvend De oudercontactgroep wordt nu nog om en om in KDC ’t Brombemke en KDC de Heisterkes gehouden. Niet ideaal, volgens Angèle Boom

Heeft u vragen over de indicatie of over de mogelijkheden van het inzetten van behandeling? U kunt terecht bij Kim Loonen, maatschappelijk werker van PSW Junior, of een van de teamleiders of de manager.