Gemeente
fl ñ Berçen Bergen op Zoom
III IIIIIIIIIIIIIllllll II
Aan de raadsfractie van de Partij van de Arbeid p/a de heer S. Ergec Visarend 15 4617 KB Bergen op Zoom
•[•i-ľiľ-i-ľi
Uw kenmerk Uw brief
8 februari 2014
Onderwerp:
Toename schuldhulpverlening
2 8 FEB. ZOtt
Ons kenmerk
U14-002046
Datum
Beh. door
W. van Beers
Doorkiesnr.
Sociale Zaken
Bijlage(n)
Afdeling
0164-277772
Geachte heer Ergec, Op 10 februari 2014 hebben wij van uw fractie een brief met een aantal vragen als bedoeld in artikel 39 van het reglement van orde ontvangen betreffende het groeiende aantal mensen met betalingsachterstanden alsmede het beroep op schuldhulpverlening en de voedselbank. Graag beantwoorden wij uw vragen als volgt. Gemakshalve is uw vraagstelling cursief integraal overgenomen.
Vraag 1 Is deze problematiek (toename schuldhulpverlening) bij u bekend? Antwoord: Ja, ook in onze gemeente wordt een steeds groter beroep op schuldhulpverlening gedaan.
Vraag 2 Zijn er in onze gemeente ook mensen die onder het bestaansminimum leven? En zo ja, hoeveel? Antwoord: In zijn algemeenheid wordt bij een inkomen op minimum niveau - zoals de bijstand - geacht een reserveringsruimte dan wel een aflossingsruimte van 10 procent aanwezig te zijn ter voldoening aan financiële verplichtingen. Voor iedereen geldt een beslagvrije voet. De beslagvrije voet is het bedrag dat een schuldenaar altijd ter beschikking heeft. Op dat bedrag mag een deurwaarder geen beslag leggen. Voor verreweg de meeste schulden ligt de beslagvrije voet op 90 procent van de bijstandsnorm. De schuldenaar heeft dan gegarandeerd altijd 90 procent van de voor hem geldende bijstandsnorm te besteden, voldoende om mede te voorzien in de kosten van voeding. In principe hoeft hiermee niemand met zijn inkomen onder het sociaal minimum te geraken. Bij bepaalde belastingschulden (verrekening van toeslagen ì heffingskortingen) kan de beslagvrije voet soms op 81 procent van de geldende bijstandsnorm uitkomen.
1
Vraag 3 Wanneer komen mensen in aanmerking voor schuldhulpverlening? Antwoord: Bij een problematische schuldsituatie kan een beroep op schuldhulpverlening worden gedaan. Ondereen problematische schuldsituatie wordt verstaan: de situatie waarin van een natuurlijke persoon redelijkerwijs is te voorzien dat hij niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden, of waarin hij heeft opgehouden te betalen. De gemeente gaat er hierbij wel vanuit dat burgers eerst zelf trachten een oplossing te vinden voor hun financiële problemen en waar nodig hun sociale netwerk daarbij te betrekken. Alleen in de situaties waarin dit niet voldoende is, voorziet de gemeente in ondersteuning.
Vraag 4 Kunt u ons uiteenzetten, om welke reden mensen aan betalingsachterstanden komen? Antwoord: Door de economische crisis raken steeds meer mensen in financiële problemen en veranderen aard en omvang van de schulden. Aangegane financiële verplichtingen zijn bij een gezin vaak gebaseerd op twee inkomens. Ook zien wij nog al eens een verkeerde prioriteitenstelling in de besteding van het beschikbare inkomen, zoals aan dure abonnementen voor mobieltjes of een grote flatscreen. Door kredietfinanciering wordt aanschaf hiervan erg gemakkelijk gemaakt. Betalingen van vaste lasten als huur en premie voor de zorgverzekering komen hierdoor in het gedrang met alle gevolgen van dien. Ook verrekening van ten onrechte ontvangen toeslagen door de Belastingdienst leidt tot problemen. Naast de 'traditionele' groep, die bestaat uit aanvragers tussen 25 en 45 jaar met een lager inkomen, zien schuldhulp verleners nu ook anderen tegenover zich. Jongeren onder de 25, ZZP-ers of schuldenaren met een eigen huis doen steeds vaker een beroep op schuldhulpverlening.
Vraag 5 Kunt u ons uiteenzetten, wat het proces is als mensen in de schuldhulpverlening terecht komen? Antwoord: Om in aanmerking te komen voor schuldhulpverlening dient contact te worden opgenomen met de ISD Brabantse Wal, waarbij een afspraak wordt gemaakt voor een eerste gesprek. In dit gesprek worden gegevens verzameld om een beeld te krijgen van de aard en omvang van de problemen. Er wordt aan de hand van deze gegevens bekeken of een aanvraag noodzakelijk en haalbaar is. Indien dit het geval is worden deze gegevens in een aanvraag vastgelegd en naar de Kredietbank West-Brabant gestuurd. De kredietbank heeft mensen in dienst die gespecialiseerd zijn in het werken met schuldsituaties. Vanuit de kredietbank komt dan ook iemand bij aanvrager thuis om de gehele situatie nog eens goed door te praten. Het kan zijn dat eerst wordt verwezen naar Traverse of Novadic Kentron om een voortraject in te gaan (bijvoorbeeld omdat er eerst gewerkt moet worden aan een onderliggend probleem zoals een gok-, alcohol of drugsverslaving) alvorens er een aanvraag wordt ingenomen. Het resultaat van een onderzoek door de kredietbank kan een bemiddeling of schuldsanering zijn waarbij de schuldeisers geheel of gedeeltelijk worden afgekocht middels een geldlening of een afbetalingsregeling. Indien dit door het Meldpunt Schuldhulpverlening Brabantse Wal noodzakelijk wordt geacht, kan aan de schuldhulpverlening de voorwaarde worden verbonden voor begeleiding door Traverse en/of beheer van het inkomen gedurende de looptijd van het traject. Het niet voldoen aan deze voorwaarde kan ertoe leiden, dat het traject wordt beëindigd.
2
Vraag 6 Kunt u ons uiteenzetten, welke kosten hiermee gemoeid zijn? Antwoord: Het betreffen voornamelijk de kosten van de Kredietbank West-Bra ba nt, de kosten van budgetbeheer door Traverse alsmede de personeelslasten bij de ISD Brabantse Wal. In 2013 bedroegen de door de kredietbank in rekening gebrachte kosten ē 269.416,00.
Vraag 7 Kunt u ons uiteenzetten, wat uw visie is om het leven van deze mensen weer op rails te krijgen? Antwoord: Een belangrijk uitga ngspunt is het voorkomen en wegnemen van drempels die de participatie van burgers belemmeren. Het is economisch niet verantwoord en uit sociaal oogpunt niet wenselijk da t mensen buiten de samenleving komen te staan. Het college investeert daarom in maatregelen die de mogelijkheden tot pa rticipa tie vergroten, waarbij pa rticipa tie op de arbeidsmarkt voorop staat. Een belemmering bij arbeidsparticipatie zijn problematische schulden. Het is dan ook van groot belang om problematische schulden te voorkomen of op te lossen. Hiervoor zijn schuldenaren en schuldeisers in de eerste plaats wel zelf verantwoordelijk. Als mensen toch hulp nodig hebben, kunnen zij bij de gemeente terecht. Ondersteuning bij een problematische schuldsitua tie is niet onvoorwaardelijk. De gemeente Bergen op Zoom gaat uit van de verantwoordelijkheid, kracht en creativiteit van de inwoners zelf. Bij problemen gaat de gemeente er vanuit dat burgers die zelf oplossen en waar nodig hun sociale netwerk daarbij betrekken. Alleen in de situaties waarin dit niet voldoende is, voorziet de gemeente in ondersteuning.
Vraag 8 Heeft u inzicht in de aantallen die zich niet formeel melden bij de schuldhulpverlening? Zo ja, wat doet u met deze groep mensen? Antwoord: Wij hebben geen inzicht in het aantal personen, dat zich niet meldt voor schuldhulpverlening ma a r daar eigenlijk wel is op aangewezen. Het is niet bekend wie het betreffen.
Vraag 9 Bent u het met ons eens, dat naast de schuldhulpverlening mensen aangezet zouden moeten worden tot het zoeken van professionele hulp als dat nodig is? Antwoord: Schuldhulpverlening is niet vrijblijvend. Als er sprake is van met elkaar samenhangende problema tiek, wordt van de schuldenaar gevraagd dat hij zich op alle terreinen inzet waar de problematiek speelt. Voor veel schuldenaren geldt, dat ze niet alleen een financieel probleem hebben maar ook andere, daarmee samenhangende, problemen. Waarbij de andere problemen soms bijdra gen a a n het ontstaan va n de schuldsitua tie en in andere gevallen juist door de financiële problemen zijn veroorza a kt. Voor een duurzame oplossing is het van belang, dat niet alleen de financiën ma a r ook de andere problemen worden aangepakt. In de schuldhulpverlening wordt een dergelijke sa mengestelde a a npa k a a ngeduid met de term 'integra le schuldhulpverlening'. Na uwe banden worden onderhouden met ketenpartners zoa ls het maatschappelijk werk, maatschappelijke opvang, GGZ en de verslavingszorg. Door in een Meldpunt Schuldhulpverlening ca suïstiek overleg te voeren, wordt voorzien in hulpverlening die inhoudelijk op elkaar is afgestemd. Hiermee wordt de basis gelegd voor een duurzame schuldenvrije toekomst.
3
Als een schuldenaar zich onttrekt aan de hulpverlening van bijvoorbeeld verslavingszorg, is dat aanleiding om ook de uitvoering van de schuldhulpverlening te staken. Belangrijke partners van de gemeente op het terrein van schuldhulpverlening zijn voorts de St. Leergeld, Traverse, Meldpunt Schuldhulpverlening, SchuldHulpMaatje BoZ en Klienten Platform Minima. De gemeente werkt nauw samen met deze organisaties.
Vraag 10 Ziet u een verband tussen toename van mensen met betaalachterstanden en de toename van mensen bij de voedselbank? Antwoord: Zoals eerder gesteld in ons schrijven van 3 februari 2014 (İ14-003018) op vragen van de raadsfractie van GroenLinks hebben wij geen inzicht in het klantenbestand van de voedselbank en daarmee ook niet in de stijging van het aantal klanten. De voedselbank hoeft aan de gemeente geen verantwoording af te leggen over haar doen en laten. Ook de gemeente kan geen inzage in het klantenbestand van de voedselbank vorderen. Wij kunnen hierover dan ook geen uitspraak doen.
Vraag 11 Vindt u de toename van de klanten van voedselbanken ook zorgwekkend? Antwoord: Zoals bij de vorige vraag al is geantwoord, hebben wij geen inzicht in het klantenbestand van de voedselbank en daarmee ook niet in de oorzaak hiervan.
Vraag 12 Wat is uw samenwerking I contact I communicatie met de voedselbanken in onze gemeente? In welke mate helpt u voedselbanken; faciliterend en financieel? Antwoord: Bij de vaststelling van de Kadernota Armoedebeleid heeft de gemeenteraad destijds weloverwogen keuzes gemaakt. Een daarvan is geen financiële steun te verlenen aan een voedselbank. Voorts is dit op 17 juli 2009 nog eens vastgelegd in een intentieverklaring tussen de gemeente en de Stichting Goed Ontmoet van de voedselbank. Als college zijn wij wel o.a. behulpzaam geweest bij het zoeken naar een geschikte bedrijfsruimte als centraal magazijn I uitgiftepunt. Dit is eveneens besproken in de commissie vergadering Mens en Maatschappij van 18 februari jl. Vraag 13 Hebben de huisartsen /scholen /zorginstanties volgens u ook een rol in het helpen van mensen Igezinnen met betaalachterstanden ? Antwoord: Zoals eerder gesteld, geldt voor veel schuldenaren dat ze niet alleen een financieel probleem hebben maar ook andere, daarmee samenhangende, problemen. Waarbij de andere problemen soms bijdragen aan het ontstaan van de schuldsituatie en in andere gevallen juist door de financiële problemen zijn veroorzaakt. Al naar gelang de bijkomende problemen is voor hen hierin een (signalerende) rol weggelegd.
Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Als u nog nadere informatie wenst, kunt u contact opnemen met de heer J.M. Ansems, afdelingsmanager Sociale Zaken, bereikbaar via telefoonnummer (0164)277456.
Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, burgemeester,
A.C. Spindler
^ DDhr h ^ e OF.A. Petter
5
