HTM, betrouwbare partner in roerige tijden

HTM, betrouwbare partner in roerige tijden Jaarverslag 2011

Inhoudsopgave Jaarbericht Kengetallen

3

Missie

5

Voorwoord van de directie Profiel

Belangrijkste gebeurtenissen in 2011 Relatie met de klanten

4 6 7 9

Politieke ontwikkelingen

10

Ontwikkeling van de markt

12

HTM als onderdeel van de samenleving Techniek

Veiligheid en klantenservice Medewerkers

Resultaatontwikkeling Corporate governance Risicomanagement Vooruitblik op 2012

Bericht van de Raad van Commissarissen

11 14 16 18 20 23 24 25 26

Jaarrekening 2011

29

Geconsolideerde balans per 31 december 2011

30

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2011

32

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2011 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de geconsolideerde balans

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening Vennootschappelijke balans per 31 december 2011

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 2011

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening Overige gegevens

Controleverklaring Colofon

31 33 41 51 55 56 57 58 68 71 72 74

htm in 2011

2

Kengetallen HTM Personenvervoer N.V.

2011

2010

Totaal opbrengsten (mln €)

295,0

260,9

Resultaat (mln €)

5,7

3,1

Omvang wagenpark bus openbaar vervoer (stuks)

135

139

Omvang wagenpark tram (stuks)

144

147

72

54

142

150

2.109

2.195

Aandeel vrouwen (%)

12,9

13,1

Aandeel allochtonen (%)

17,3

16,1

Gemiddelde leeftijd personeel ( jr)

47,8

47,1

96

133

Medewerkers uit dienst (aantal)

208

173

Ziekteverzuim (%)

6,6

6,6

Omvang wagenpark light rail (stuks) Omvang wagenpark besloten vervoer (stuks)

Gemiddelde personeelsbezetting (fte’s)

Medewerkers nieuw in dienst (aantal)

resultaat (mln €)

5,7

6 5 4 3

3,1

2 1 0

2010

2011

htm in 2011

3

Voorwoord van de directie HTM, betrouwbare partner in roerige tijden

HTM wil een actieve rol spelen in de ontwikkeling van een samenhangend, effectief en veilig vervoersnetwerk dat tegemoet komt aan de behoeften van de burgers, bedrijven en overheden De wereld van het openbaar vervoer is sterk in beweging. Ook 2011 stond weer in het teken

Van links naar rechts:

de aanbesteding van het stadsbusvervoer. De bezuinigingen door de overheid gingen door.

Drs. D.W. le Clercq

van politieke discussies over commercialisering en privatisering van publieke diensten en HTM bereidde zich afgelopen jaar voor op de veranderende eisen van de tijd. Ingrijpende

aanpassingen die flexibiliteit en veranderingsgezindheid verlangen, terwijl wij anderzijds

T.G. Martin

P. Jansen MBA

aan onze reizigers onveranderd een hoge kwaliteit van dienstverlening willen blijven bieden.

De directie betreurt het dat de politiek sterk bezuinigt op het openbaar vervoer in de

drie grootstedelijke regio’s, omdat zij er van overtuigd is dat deze bezuinigingen de stad Den Haag en omgeving gaat raken in haar economische ontwikkeling. Minder frequent

rijden en minder mogelijkheden om met het openbaar vervoer te reizen dragen niet bij aan

de economische activiteiten en het vestigingsklimaat voor bedrijven in de regio Haaglanden. Ook wordt het openbaar vervoer door de bezuinigingen niet aantrekkelijker als alternatief voor de auto, dat door de almaar stijgende benzineprijzen steeds duurder wordt.

In 2011 waren de operationele resultaten van HTM goed en is het financieel resultaat van

de onderneming verder verbeterd. Dat is ook noodzakelijk, gezien de vele uitdagingen die

HTM de komende jaren tegemoet treedt. Omvangrijke bezuinigingen en de aanbesteding

van ons busvervoer zijn daarvan wel de belangrijkste. We zijn er echter nog niet. HTM heeft daarom in 2011 voorbereidingen getroffen voor een afslanking van de organisatie, die voornamelijk in 2012 zal worden doorgevoerd. De verbetering van de efficiëntie die daarmee wordt bereikt moet HTM in staat stellen haar marktpositie te versterken.

HTM heeft in het verleden bewezen te beschikken over een groot aanpassingsvermogen.

De directie is er van overtuigd dat HTM dit ook nu weer zal waarmaken, en in deze roerige tijden op koers ligt om zich blijvend te bewijzen als partner van haar reizigers, haar opdrachtgevers en haar medewerkers.

De directie heeft veel waardering voor de inzet en daadkracht van haar medewerkers, die eraan hebben bijgedragen dat 2011 een goed jaar is geworden. Een bijzonder woord van

dank spreekt de directie uit aan de heer Ir. K.J. Noordzij voor diens niet aflatende betrokkenheid bij en inzet voor de onderneming. De heer Noordzij was tot 26 mei 2011 voorzitter van de Raad van Commissarissen.

Drs. D.W. le Clercq

Algemeen directeur

P. Jansen MBA

Operationeel directeur

T.G. Martin

Financieel directeur

Den Haag, 27 april 2012 htm in 2011

4

Missie Openbaar vervoer is van cruciaal belang voor de economische en duurzame ontwikkeling van grootstedelijke gebieden De missie van HTM is het bieden van kwalitatief hoogwaardige, efficiënte en veilige

mobiliteitsdiensten aan haar reizigers. Deze diensten passen binnen de afspraken die zijn gemaakt met haar opdrachtgevers.

Mobiliteit is van cruciaal belang voor de economische en duurzame ontwikkeling van

vooral grootstedelijke gebieden. Juist hier kan het openbaar vervoer een belangrijke en

groeiende bijdrage leveren aan de bereikbaarheid en leefbaarheid. HTM wil een actieve rol spelen in de ontwikkeling van een samenhangend, effectief en veilig vervoersnetwerk dat tegemoet komt aan de behoeften van de burgers, bedrijven en overheden.

Tegelijk streeft HTM naar het waarborgen van haar continuïteit. Om die te bereiken moet HTM groeien, haar marktpositie verstevigen en haar risico’s spreiden. Naast autonome groei in haar thuismarkt is het nodig om nieuwe vervoersconcessies en -contracten te

verwerven. HTM zoekt deze groei vooral in de stedelijke omgeving, waar het openbaar

vervoer een essentiële rol speelt en waar haar deskundigheid en ervaring het meest tot hun recht komen.

htm in 2011

5

Profiel

HTM is als haar werkgebied: veelkleurig en volop in beweging. Al bijna 150 jaar is HTM een sterk merk dat staat voor deskundigheid en zorg voor haar reizigers, medewerkers en

omgeving. In die lange periode is het speelveld sterk verzakelijkt en aanzienlijk commer­ ciëler geworden. De uitdaging van HTM is om steeds betere kwaliteit te leveren tegen

aanzienlijk lagere kosten. Zakelijkheid, transparantie en klantgerichtheid bepalen de inrichting van haar bedrijfsprocessen. Tegelijk wil HTM worden gezien als een maatschappelijk

betrokken onderneming, die verder kijkt dan alleen haar huidige gebied en product. HTM wil dat haar klanten zich welkom voelen op haar haltes en in haar bussen, railvoertuigen en taxi’s. Ook in 2011 toonden objectieve kwaliteitsmetingen onder reizigers weer aan, dat de klanten HTM waarderen en dat HTM als werkgever in de belangstelling staat. Die aantrekkingskracht wil HTM behouden en versterken.

HTM, een sterk merk HTM Personenvervoer NV is een zelfstandige onderneming, actief in het personenvervoer. De gemeente Den Haag bezit alle aandelen van de vennootschap. HTM richt zich hoofd­ zakelijk op grotere vervoersstromen, maar waar mogelijk ook op de behoeften van de

individuele reiziger. In 2011 bracht HTM met haar milieuvriendelijke aardgasbussen, trams, light railvoertuigen en in haar besloten vervoer weer vele miljoenen reizigers naar hun

plaats van bestemming. Ongeveer 2.200 medewerkers spannen zich dagelijks in om voor hen te zorgen voor efficiënt, snel en veilig vervoer.

htm in 2011

6

Belangrijkste gebeurtenissen in 2011

2011 was een turbulent jaar met hoogte- en dieptepunten. Een van de opvallendste gebeur-

tenissen was de voorbereiding van het ambitieuze verbeterplan Perspectief 2013. Dit plan is er om HTM beter op koers te leggen voor de drastisch veranderende openbaar vervoer-

markt. HTM maakte een begin met het opnieuw inrichten van haar organisatie. Binnen

haar financiële mogelijkheden is het belang van de reiziger leidend. De planning en dienstregeling staan centraal. Het vergroten van de efficiency zal leiden tot een inkrimping van het werknemersbestand met circa 250 medewerkers. HTM en de vakbonden bereikten in het najaar van 2011 een akkoord over de nieuwe CAO en het Sociaal Plan.

HTM nam definitief afscheid van de vertrouwde strippenkaart. De OV-chipkaart werd het vervoerbewijs Naast de bezuinigingen en afslankingen kenmerkte het jaar zich ook door diverse

initiatieven en innovaties op het gebied van onder meer reizigersinformatie, techniek en personeelsbeleid.

afscheid van strippenkaart in Haaglanden

Reizigersinformatie • Zo werd een proef met Twitter – http://twitter.com/#!/htm_reisinfo – om actuele

reizigersinformatie te verspreiden na succes omgezet in een nieuw vast communicatiekanaal. Ook de informatiepanelen op de haltes werden gemoderniseerd en daarmee klantvriendelijker gemaakt.

• De HTM-Consumentenlijn kreeg een nieuw, gemakkelijker te onthouden nummer:

actuele reisinformatie via twitter

0900-HTMINFO (0900-4864636).

• Op 19 mei 2011 nam HTM definitief afscheid van de vertrouwde strippenkaart en werd de OV-chipkaart het vervoerbewijs in Haaglanden.

• Voor de zesde keer werd de website www.htm.net beloond met het Waarmerk

Drempelvrij, het Nederlandse kwaliteitsmerk van goed toegankelijke websites. HTM blijft er naar streven om de informatie op de site voor iedereen goed toegankelijk te maken en zoekt voortdurend naar gebruiksvriendelijke toepassingen.

htm in 2011

7

HTM had in ons land een primeur, door als eerste openbaar vervoerbedrijf een oudere generatie trams te voorzien van een nieuwe botsvriendelijke neus Techniek • Op het gebied van techniek en verkeersveiligheid had HTM in ons land een primeur,

door als eerste openbaar vervoerbedrijf een oudere generatie trams te voorzien van een nieuwe botsvriendelijke neus. Op zo’n honderd trams zal HTM de nieuwe kunststofneuzen aanbrengen.

• In de ochtend- en avondspits rijdt HTM met gekoppelde RandstadRailvoertuigen

botsvriendelijke neus bij circa 100 oude trams

waardoor er trams van 80 meter lengte rijden op het RR4 traject tussen de Javalaan en de Monstersestraat.

• HTM bestelde veertig nieuwe vierledige 100 procent lagevloertrams van het type Avenio bij Siemens. Naar verwachting zullen deze stadstrams vanaf februari 2014 aan HTM geleverd gaan worden. De Avenio is een van de stilste lagevloertrams ter wereld.

• Om vorstproblemen in de toekomst zoveel mogelijk tegen te gaan, legde HTM in het najaar van 2011 op veertien plekken wisselverwarming aan.

• Er werd in 2011 veel en ingrijpend gewerkt aan de stad en in de regio. Door deze werk­

zaam­heden werd HTM regelmatig gedwongen tot buitendienststellingen en omleidingen. Zo vinden er omvangrijke bouwwerkzaamheden plaats rond het Centraal Station in

Den Haag, de Conradkade en de Spoorzone in Delft. Tegelijkertijd zorgde HTM weer voor

een goede bereikbaarheid tijdens de vele evenementen in Den Haag, zoals Veteranendag, het Parkpop festival, Prinsjesdag en de grootschalige ANWB-jubileummanifestatie.

Personeel • De door de Rijksoverheid aangekondigde bezuinigingen en de daadwerkelijke start

van de aanbesteding van de busconcessie zorgden voor de nodige onrust onder het

personeel en de bonden. De bonden hebben in 2011 vijfmaal actie gevoerd, variërend van het niet rijden in de spits tot 24-uurs stakingsacties.

htm in 2011

8

Relatie met de klanten

HTM concentreerde zich vooral op het bieden van extra kwaliteit, zoals gemak, comfort en een positieve beleving van de reis Een goede dienstverlening aan de reiziger is voor HTM van het grootste belang. De reizigers zijn niet alleen onze ‘raison d’être’, maar leveren HTM ook ongeveer de helft van haar

opbrengsten op. Daarnaast is het oordeel van de reizigers over de kwaliteit van de dienst-

verlening van invloed op de hoogte van de bijdrage van haar belangrijkste opdrachtgever, het Stadsgewest Haaglanden.

Naast de ‘basisbehoeften’ veiligheid, betrouwbaarheid en snelheid richt HTM zich op het bieden van extra kwaliteit, zoals gemak, comfort en een positieve beleving van de reis.

Dat de inspanningen van HTM resultaat afwierpen, bleek uit de landelijke OV-Klanten­

barometer, waarin de kwaliteitsperceptie van de reiziger wordt gemeten. Wederom kon

HTM een mooie score noteren. Over het geheel genomen kreeg het tram­vervoer van HTM

gemiddeld een 7,1. RandstadRail scoorde een 7,2. Van de Nederlandse (grote) steden kwam het busvervoer van HTM er als één van de beste uit met een score van 7,4.

Een voor de reiziger belangrijk punt is duidelijke reisinformatie. HTM wil de collectieve

informatie zoveel mogelijk ook toegankelijk maken voor de individuele reiziger. Zij deed dit bijvoorbeeld door in Wateringseveld en Mariahoeve wijkinformatie te verstrekken, waar-

onder alle bestemmingen die vanuit deze wijken met HTM-diensten kunnen worden bereikt. Daarnaast is de reisinformatie van HTM sinds 2011 door de klant te raadplegen via smartphone en tablet. De informatieverstrekking die HTM via Twitter aanbood, groeide in 2011 zeer sterk. @HTM_Reisinfo kende eind 2011 inmiddels meer dan zevenduizend volgers.

In 2011 organiseerde HTM meerdere, op de reizigers gerichte activiteiten. Een greep hieruit:

• Alle haltes in Haaglanden ondergingen een facelift en werden voorzien van een QR-code. Met deze tweedimensionale streepjescode kunnen reizigers via hun smartphone de meest relevante reisinformatie vinden.

• HTM assisteerde in mei alle gebruikers van strippenkaarten, te wennen aan het gebruik

QR codes bij alle haltes

van de OV-chipkaart en het reizen op saldo.

• In het najaar volgden daarop alle abonnementshouders, die vanaf dat moment met een digitaal abonnement op hun OV-chipkaart reizen.

• De vaste reizigers die werden gedupeerd door de stakingen in juni en november ontvingen een vergoeding voor dit ongemak.

• Samen met NS bood HTM combikaartjes aan naar een reeks aantrekkelijke bestemmingen.

• Voorafgaand aan de nieuwe dienstregeling hebben medewerkers van HTM in november de reizigers in de voertuigen geïnformeerd over de te verwachten wijzigingen.

htm in 2011

9

Politieke ontwikkelingen

De kennis van HTM over de vervoersmarkt Haaglanden en de commerciële vaardigheden van Qbuzz: een sterke combinatie die kansrijk is bij het meedingen naar de busconcessie In 2011 werd de busconcessie stadskavel Haaglanden openbaar aanbesteed. Het kabinet Rutte, gedoogd door partner PVV, wilde namelijk niet langer de optie ophouden dat de grootstedelijke vervoerders dit zouden blijven uitvoeren in de vorm van een ‘in-house

operatorschap’. Ook in de andere grote steden worden voorbereidingen getroffen voor

dergelijke aanbestedingen. Zij het elk op hun eigen wijze en rekening houdend met de eigen specifieke situatie.

De aanbesteding van de busconcessie stadskavel Haaglanden bleek een complexe opgave te zijn. Het Stadsgewest Haaglanden startte het aanbestedingstraject zonder te

beschikken over alle relevante informatie die marktpartijen nodig hebben om een offerte te kunnen maken, voerde enkele malen lopende het aanbestedingstraject ingrijpende wijzigingen door in de gunningcriteria en stelde de inleverdatum een viertal keren uit van aanvankelijk december 2011 tot uiteindelijk eind april 2012.

De directie was en is zich ervan bewust, dat de onzekerheden die samenhangen met de aanbesteding doorwerken naar haar personeel. En hoewel zij in de methodiek van

aan­besteden, zoals die in ons land gangbaar is geworden, weinig heil ziet, wil zij haar

energie primair richten op het behoud van haar vervoer. HTM heeft als vervoerbedrijf een

relatief bescheiden omvang op de markt en is sterk afhankelijk van slechts één concessiegebied en één opdrachtgever in het openbaar vervoer. Tegen de achtergrond van die

commerciële kwetsbaarheid zocht de directie aansluiting bij een andere speler, die zou

beschikken over de benodigde deskundigheid met aanbestedingen. Dit heeft geleid tot een partnership met het Nederlandse bedrijf Qbuzz bij het meedingen naar de aanbesteding van de busconcessie. De directies van beide bedrijven zijn ervan overtuigd dat de kennis

van HTM met betrekking tot de vervoersmarkt Haaglanden, gevoegd bij de commerciële vaardigheden van Qbuzz, een sterke combinatie vormt die kansrijk is bij het meedingen naar de concessie.

2011 stond sterk in het teken van bezuinigingen als gevolg van de stagnerende economi-

sche ontwikkeling. Met ingang van de nieuwe dienstregeling in december 2011 werden in opdracht van het Stadsgewest Haaglanden diverse buslijnen ingekort of zelfs geschrapt en werd de frequentie van nachtelijke ritten bij zowel bus als rail teruggebracht. Het is de verwachting dat in 2012 en 2013, maar mogelijk ook in de jaren daarna, door het

Stadsgewest Haaglanden nog verder in het voorzieningenniveau van bus en rail zal worden gesneden.

htm in 2011

10

HTM als onderdeel van de samenleving

Goed openbaar vervoer is zowel belangrijk voor de individuele reiziger als voor de bereikbaarheid en levendigheid van stad en regio Toegevoegde waarde OV Het jaar 2011 wordt in algemene zin gekenmerkt door het noodgedwongen zoeken naar

een nieuw evenwicht tussen inkomsten en uitgaven. Zowel de overheid, het bedrijfsleven als de inwoners en bezoekers van stad en regio hebben hiermee te maken. Onzekerheid over de nabije toekomst resulteert in de regio Haaglanden in het wegvallen van bouwplannen, in een herbezinning op gebiedsontwikkeling en in het bezuinigen op tal van (maatschappelijke) voorzieningen en functies.

Juist in deze tijd is de toegevoegde waarde van goed openbaar vervoer groot voor zowel de individuele reizigers als voor de bereikbaarheid en levendigheid van stad en regio. HTM zet zich daarom juist nu extra in om in deze ook voor het OV financieel krappe tijden een

betrouwbare en betrokken partner te zijn voor het Stadsgewest Haaglanden als opdrachtgever en een gewaardeerde en accurate vervoerder voor de reizigers.

Bouwen aan Netwerk RandstadRail In 2011 is hard gewerkt aan de ombouw van tramlijn 2 en aan de vernieuwing van het Centraal Station. Deze en andere grote werkzaamheden resulteerden in hinder voor

veel reizigers en zelfs in buitendienststellingen. De inzet van HTM hierbij was om deze

onvermijdelijke hinder voor de reizigers zoveel mogelijk te beperken door het inzetten van

vervangend vervoer en het geven van actuele informatie. Dit jaar is ook veel voorbereidend werk verricht om onder de noemer ‘Netwerk RandstadRail’ de openbaar vervoerplannen voor de komende vijf jaar zo goed mogelijk op de wensen en eisen van de reizigers af te stemmen. Want zonder goede voorbereiding geen goede oplossingen en dus ook geen tevreden reizigers.

Aanbesteding stadsbus Haaglanden In 2011 is HTM gestart met het maken van een aanbieding voor de stadskavel van het

busvervoer in Haaglanden. HTM doet er alles aan om ook in de periode tot 2017 het stadsbusvervoer te mogen uitvoeren en om een gewaardeerde en betrokken totaalvervoerder voor de reizigers in Haaglanden te kunnen blijven.

htm in 2011

11

Ontwikkeling van de markt

Openbaar vervoer over de rails

HTM kreeg in de OV-Klantenbarometer ook in 2011 weer een hoge waardering Onverminderd ging de aandacht van HTM in 2011 uit naar een betrouwbare dienstverlening en een verdere groei van het aantal reizigers. Ondanks de verslechterende economische situatie en de bezuinigingen die door het Stadsgewest Haaglanden zijn doorgevoerd

wist HTM een groei te bereiken van het aantal reizigers. HTM maakte de normen in haar

railconcessie waar en scoorde in de OV-Klantenbarometer een 7,1 voor tramvervoer en een 7,2 voor RandstadRail.

In 2011 zorgde een vijftal werkonderbrekingen in het openbaar vervoer in de grote steden,

gericht tegen het openbaar aanbesteden van OV-concessies in de drie steden, tot overlast. HTM heeft haar reizigers zo goed mogelijk van tevoren en tijdens de acties geïnformeerd over alternatieven en voorzien van versnaperingen om het leed te beperken. Eind 2011

zorgde de onverwachte en hevige sneeuwval tot een kortdurende uitval van tramritten in Haaglanden. Gelukkig kon de overlast tot slechts een dag worden beperkt.

Openbaar vervoer per bus

Bezuinigingen hadden een grote impact op het openbaar busvervoer van HTM. Eind 2011 heeft het Stadsgewest Haaglanden het aanbod met circa 15% laten krimpen De bezuinigingen hadden een grote impact op het openbaar busvervoer van HTM.

Eind 2011 heeft het Stadsgewest Haaglanden het aanbod met circa 15% laten krimpen.

Alle buslijnen rijden sinds december na 20.00 uur een halfuursdienst; buslijn 20 (Erasmus

Veld – Oostduin) is opgeheven en lijn 23 (Duindorp – Kijkduin) is ingekort tot Scheveningen Noorderstrand. Lijn 22 (Duinzigt – Scheveningen Noorderstrand) is verlengd tot aan Duindorp.

OV barometer bus

7,4

Ondanks het strenge winterweer in januari 2011 zijn alle bussen blijven rijden. Over het

gehele jaar bezien is de punctualiteit van het busvervoer ten opzichte van 2010 verbeterd. Deze betrouwbaarheid en stiptheid wordt door de reiziger gewaardeerd: het busvervoer van HTM scoorde met 7,4 in de OV-Klantenbarometer zelfs als hoogst gewaardeerde stadsbusvervoerder van ons land.

htm in 2011

12

Los van de reguliere dienstregeling hebben de bussen van HTM ook in 2011 weer veel extra

inzet geleverd bij het vervoer tijdens grote evenementen in de stad, zoals KoninginneNach, Parkpop en het Vuurwerkfestival. Tijdens omvangrijke bouwwerkzaamheden die de inzet

van railvervoer verhinderden, voorzag HTM in vervangend vervoer. Dit was onder meer het geval bij tramlijnen 1 en 19 in Delft, RandstadRail en enkele spoorverbredingsprojecten in Den Haag. Met dit vervangend vervoer heeft de reiziger een alternatief als de tram om welke reden dan ook niet rijdt.

In 2011 ondernam HTM samen met het ministerie van Infrastructuur en Milieu een

proef met een verlaging van de minimumleeftijd voor het afleggen van het D-rijbewijs (bus­vervoer). Met deze proef werd bezien of de inzet van jonge buschauffeurs een

oplossing zou kunnen bieden voor het toenemende tekort aan buschauffeurs. Helaas bleek dat een te gering aantal van hen konden voldoen aan de exameneisen, als gevolg waarvan de proef geen vervolg heeft gekregen.

Ondanks de crisis groeide het vervoer op de luchthaven Schiphol. HTM Specials verzorgt de pendeldiensten tussen de P3 (lang parkeren) en de terminal en het vervoer op de platforms Besloten vervoer Als gevolg van de economische crisis bleek 2011 voor het besloten vervoer opnieuw een enerverend jaar. Doordat de orderportefeuille voor het besloten vervoer van HTM voor

het merendeel bestaat uit opdrachten van (centrale en decentrale) overheden, waren de

bezuinigingen in de publieke sector vooral vanaf het tweede kwartaal merkbaar. HTM had te maken met een daling van de omzet en van het netto resultaat. Daarentegen groeide

het vervoer op de luchthaven Schiphol, waar HTM Specials de pendeldiensten tussen de P3 (lang parkeren) en de terminal en het vervoer op de platforms verzorgt.

Over het geheel stegen de kosten relatief meer dan de opbrengsten. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan de toename van de loonkosten en de brandstofkosten. In veel gevallen is

het niet mogelijk deze kostenstijgingen te verwerken in een aanpassing van de tarieven.

Per saldo behaalde het besloten vervoer van HTM over 2011 desondanks een positief netto resultaat. Het ziekteverzuim lag op een gemiddeld niveau van circa 5%.

De besloten vervoermarkt waarop HTM actief is, wordt gekenmerkt door openbare aan-

bestedingen van overheidsopdrachten. In 2011 werden in dit marktsegment substantieel

minder aanbestedingen gehouden. HTM Specials won onder meer de aanbesteding van het leerlingenvervoer per bus in Den Haag, in opdracht van de gemeente Den Haag, en die van het busvervoer in opdracht van de Technische Universiteit Delft.

HTM Specials heeft de aanbesteding gewonnen van het leerlingenvervoer per bus in Den Haag, in opdracht van de gemeente Den Haag

htm in 2011

13

Techniek

Railmaterieel In 2011 beschikte HTM over een vloot van in totaal 216 railvoertuigen, bestaande uit

144 GTL-trams en 72 RandstadRailvoertuigen. HTM verzorgt zelf het beheer en onderhoud van deze vloot, en streeft daarbij naar een optimale beschikbaarheid, veiligheid en

betrouwbaarheid van het materieel. De oudste serie GTL-trams, ingestroomd begin jaren

tachtig, heeft de geplande technische levensduur bereikt en is aan vervanging toe. Hiertoe werd in 2011 een openbare aanbesteding gehouden. HTM ontving drie aanbiedingen van gerenommeerde leveranciers. Eind van het jaar besloot HTM na een zorgvuldige weging

van criteria te kiezen voor de brede trams van het type Avenio, te bouwen door Siemens.

Deze trams zullen volgens planning vanaf 2014 worden geleverd. Tot die tijd blijft de oudste serie GTL’s in exploitatie. Om hun veiligheid en inzetbaarheid te waarborgen ondergingen

deze trams in 2011 zogenaamd Levens Verlengend Onderhoud (LVO), dat loopt van 2010 tot en met 2012. In het kader van LVO is een aantal trams voorzien van een nieuwe voorzijde, die in geval van een onverhoopte aanrijding tot aanzienlijk minder schade of letsel leidt. Daarnaast heeft de nieuwe voorkant ook minder onderhoud nodig. De tweede serie GTL-trams, ingestroomd begin jaren negentig van de vorige eeuw, is halverwege de

geplande technische levensduur en zal na afloop van de LVO-cyclus van de eerste serie een omvangrijk onderhoudsprogramma ondergaan.

In 2011 is eveneens het aantal RandstadRailvoertuigen verder uitgebreid; van 54 naar

72 voertuigen. Het beheer en onderhoud van de nieuwe voertuigen stelt nieuwe eisen aan het personeel en de inrichting van de werkplaatsen. Via opleidingen en de invoering van nieuwe onderhoudsmethoden is hier tijdig op ingespeeld.

Railinfrastructuur In opdracht van het Stadsgewest Haaglanden beheerde HTM in 2011 een netwerk

van 336 kilometer spoor voor tram- en light railvervoer. Deze railinfrastructuur ligt

op het gebied van de gemeenten Den Haag, Rijswijk, Delft, Leidschendam/Voorburg, Pijnacker/Nootdorp en Zoetermeer. De infrastructuur is verdeeld in 259 kilometer tramspoor en 77 kilometer spoor voor RandstadRail.

Ook in 2011 was sprake van een hoge beschikbaarheid van het railnetwerk. Er traden relatief weinig technische problemen op.

336

km

259 km tramspoor en 77 km spoor voor RandstadRail

htm in 2011

14

Om vorstproblemen tegen te gaan, heeft HTM op 14 plekken wisselverwarming aangelegd De onverwachte en hevige sneeuwval in december leidde echter gedurende een dag tot

tijdelijke uitval van de tramdiensten en een week lang tot een aangepaste dienstregeling. Doordat het netwerk slechts voor een deel (namelijk de RandstadRailverbinding van en

naar Zoetermeer) is voorzien van wisselverwarming, is het onder deze omstandigheden

vrijwel ondoenlijk het gehele netwerk berijdbaar te houden. Om de vorstproblemen in de toekomst zoveel mogelijk tegen te gaan, legde HTM in het najaar van 2011 op veertien plekken wisselverwarming aan. Eind november werden deze in gebruik genomen.

Om de beschikbaarheid van de infrastructuur verder te verhogen en de kostenefficiëntie te verbeteren zullen de komende jaren nog de nodige vervangingsprojecten worden ingezet. Deze projecten zullen worden gecombineerd met de veranderende functionaliteit van

het net, in het bijzonder de inzet van bredere trams die aanpassing van de infrastructuur noodzakelijk maakt.

Beheer en onderhoud van de busvloot en het wagenpark Net als bij het railmaterieel beheert HTM ook zelf haar wagenpark. Ook hier zijn veiligheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid de belangrijkste doelstellingen. Naast beheer en

onderhoud is HTM ook verantwoordelijk voor de aan- en verkoop van haar rijdend mate-

rieel. In 2011 bestond dit uit 135 stadsbussen en 142 voertuigen voor het besloten vervoer; taxi’s, minibusjes.

De vloot dieselbussen voor het stadsvervoer is in 2011 geheel vervangen door aardgas-

bussen. Daarmee levert HTM een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid en duurzame ontwikkeling van de regio Haaglanden. Aardgasbussen hebben een substantieel lager niveau van schadelijke emissies en een aanmerkelijk lager geluidsniveau. Bijkomend

135 stadsvervoer: uitsluitend milieuvriendelijke aardgasbussen

voordeel is dat de exploitatie met aardgasbussen rond 15% lagere brandstofkosten met zich meebrengt in vergelijking met dieselbrandstof.

Over de problemen rond de stalling van de aardgasbussen in onze vestiging aan de

Telexstraat is in 2011 intensief contact geweest met de gemeente en andere betrokken

partijen. Achtergrond is dat de verleende vergunningen niet afdoende bleken te zijn voor

de stalling van aardgasbussen. Wij verwachten hiervoor in 2012 een structurele oplossing te hebben gevonden.

De nieuwe aardgasbussen zijn beter voor het milieu. Voordeel is ook dat de brandstof­ kosten 15% lager liggen in vergelijking met dieselbrandstof

–15%

brandstofkosten aardgas lager dan diesel

htm in 2011

15

Veiligheid en klantenservice

Sociale veiligheid Speerpunt van HTM is het zo prettig en veilig mogelijk vervoeren van haar reizigers en het bieden van een zo veilig mogelijke omgeving voor haar reizigers en medewerkers. Echter, in alle lagen van de bevolking vindt een verharding plaats. HTM speelt hier flexibel op

in en levert maatwerk gebaseerd op in kaart gebrachte hotspots, hot times en hotlines. Cameratoezicht is niet weg te denken. Rond de klok – 24/7 – lezen gediplomeerde

cameraobservanten beelden uit, sturen teams op straat aan en linken zo nodig beelden

rechtstreeks door naar politie. Alle voertuigen van HTM beschikken over camera’s. Een proef wordt gestart met live cameratoezicht in railvoertuigen.

Rond de klok – 24/7 – lezen gediplomeerde cameraobservanten beelden uit, sturen teams op straat aan en linken zo nodig beelden rechtstreeks door naar politie Veilig reizen behelst meer dan het inzetten van mensen en middelen. De inrichting van een voertuig of de plannen van nieuwe OV-knooppunten worden mede beoordeeld vanuit het oogpunt van sociale veiligheid. HTM beschikt over experts op het gebied van sociaal veilig

ontwerp en beheer. Van meet af aan worden zij betrokken bij grote, strategische projecten.

Zwartrijden Een belangrijk speerpunt van HTM is het terugdringen van zwartrijden. Hiervoor zet

HTM Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) in en werkt zij nauw samen met

gemeenten, politiekorpsen en collega-vervoerders tijdens integrale handhavingacties.

Het zwartrijdpercentage in 2011 kon in samenspraak met de opdrachtgever niet worden gemeten als gevolg van de invoering van de OV-chipkaart. In maart 2012 vindt de eerst­ volgende meting plaats.

OV chipkaart Met de komst van de OV chipkaart veranderde er veel voor HTM en haar reizigers. HTM

kreeg te maken met kinderziektes bij de werking van de apparatuur, onbekendheid bij het

publiek en gedurende enige tijd twee verschillende verrekenmethoden. Er is hard gewerkt om die problematiek tot een aanvaardbaar minimum te beperken.

htm in 2011

16

Tijdens spitstijden zorgen Service- en Informatiemedewerkers voor een vlotte doorstroming van reizigers Service en Informatie Op het gebied van service en informatieverlening aan de reiziger beschikte HTM in 2011 over veertig medewerkers, die werden ingezet tussen 06.45 uur en 19.00 uur en tijdens

koopavonden tot 22.00 uur. Voor de weekenden gelden aangepaste werktijden. Deze medewerkers stonden de klanten met raad en daad terzijde op alle lijnen van het HTM-netwerk, waarbij Den Haag Centraal Station en de drukste verkeersknooppunten permanent bezet waren. Zij verstrekken informatie aan de reizigers over de verbindingen, haltes en eventuele omleidingen. Daarnaast controleren zij de geldigheid van vervoerbewijzen in de

trams en bussen en verkopen vervoerbewijzen op de haltes. Tijdens de drukke spitstijden dragen de Service- en Informatiemedewerkers bij aan een vlotte doorstroming door

reizigers zoveel mogelijk vooraf kaartjes te verkopen en in geval van de strippenkaart af te stempelen. Bij hun werkzaamheden maakten de medewerkers in totaal 191 maal gebruik van (elektrische) scooters om in geval van calamiteiten of verstoringen snel aanwezig te zijn op de plek waar de reizigers behoefte hebben aan actuele informatie.

Klantenservice Klanten van HTM werden in 2011 gedupeerd door een aantal stakingen. We boden onze

vaste reizigers een attentie aan in de vorm van twee gratis dagkaarten. Aanvragen kon via

de website of schriftelijk. Na het ontvangen van de gevraagde gegevens kregen de klanten

de dagkaarten, die elk geldig waren voor 1 persoon op alle HTM-lijnen tot 31 december 2011. Om klanten tegemoet te treden werd de klachtenprocedure aangepast. Hiervoor werden de teksten op de website – www.HTM.net – aangepast. Op de website is het telefoon-

nummer 0900-HTMINFO en het adres van HTM Consumentenlijn duidelijk vermeld. Ook kan via een digitaal reactieformulier een klacht worden ingediend.

Consumentenlijn Vanaf 1 december 2010 zijn de openingstijden van de HTM Consumentenlijn verruimd van 7.00 uur tot 19.00 uur. De medewerkers van de Consumentenlijn verwerkten dagelijks formulieren voor teruggave van teveel berekende OV-chipkaartbetalingen en gemiste

check-outs. Het kwam weleens voor dat tijdens een rit storing optrad, zodat het instap­ tarief van € 4,00 van het saldo werd afgeschreven. Via een digitaal claimformulier kon het teveel afgerekende geld bij onze HTM Consumentenlijn terug worden gevraagd.

Naast al deze extra werkzaamheden waren er nog de reguliere werkzaamheden, zoals het beantwoorden van reacties. Door de invoering van de OV-chipkaart vertienvoudigde het aantal klantencontacten tot 36.000.

htm in 2011

17

Medewerkers

In 2011 bestond 12,9% van onze bezetting uit vrouwelijke medewerkers en was 17,3% van allochtone afkomst. De gemiddelde leeftijd lag op 47,8 jaar Voor het bieden van gastvrije en betrouwbare vervoerdiensten aan onze klanten is gemotiveerd en tevreden personeel van het grootste belang. Alleen gemotiveerde werknemers

zetten zich tenslotte ten volle in om het de reiziger naar de zin te maken. Zij zijn de ‘ambassadeurs’ van HTM die het rechtstreekse contact met de passagier onderhouden. Tegen die achtergrond vindt HTM het belangrijk dat haar personeelsbestand zoveel mogelijk een

afspiegeling is van de omgeving waarin zij haar diensten aanbiedt. In 2011 bestond 12,9%

van onze bezetting uit vrouwelijke medewerkers en was 17,3% van allochtone afkomst. De

2109

gemiddelde leeftijd lag op 47,8 jaar. Om de flexibiliteit en weerbaarheid van de organisatie te waarborgen wil HTM op termijn tot een meer evenwichtige leeftijdsopbouw komen. In 2011 had HTM een gemiddelde personeelsbezetting van 2.109, ofwel 4% minder dan het voorgaande jaar.

gemiddelde personeelsbezetting (fte’s)

HTM stelt werknemers in staat zich via opleidingen en trainingen te ontwikkelen en nieuwe noodzakelijke kennis te vergaren Als gevolg van de stagnerende economische ontwikkeling had HTM in 2011 te maken met

sterke bezuinigingen, die ook de daarop volgende jaren zullen doorwerken. Naast aanpassing van de organisatie bleek het ook noodzakelijk de blik te werpen op rationalisatie van de uitvoerende bedrijfsonderdelen als gevolg van een beperking van de vervoerdiensten.

In 2011 werd daarom een aanvang gemaakt met het verbeterprogramma Perspectief 2013. Als gevolg van dit programma wordt de personeelsomvang in de jaren 2012 en 2013

ingrijpend teruggebracht. Met de vakorganisaties werd in het najaar van 2011 overeen-

stemming bereikt over het Sociaal Plan. In dit plan wordt de werknemers van HTM onder

andere de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van een vertrekregeling voor oudere medewerkers, zodat het aantal gedwongen ontslagen tot een minimum beperkt kan

blijven. In dit gehele traject heeft de Ondernemingsraad voortdurend een constructieve rol gespeeld, die er mede aan heeft bijgedragen dat de voorbereiding en totstandkoming van de plannen relatief vlot zijn verlopen. De directie is de medezeggenschap hiervoor zeer erkentelijk.

htm in 2011

18

In 2011 investeerde HTM opnieuw in de employability van haar werknemers door het

aanbieden van leer-werktrajecten. Zo was de verplichte nascholing van chauffeurs via een Elders Verworven Competentietraject (EVC) geregeld, waarmee zij een diploma op

MBO-niveau konden verwerven. Op het gebied van techniek werd wederom samengewerkt met Werk en Vakmanschap en met een ROC, om zowel leerlingen als medewerkers op het

vereiste niveau van kennis en vaardigheden te brengen en te houden. In februari 2011 heeft HTM een subsidieaanvraag bij het Europees Sociaal Fonds (ESF) ingediend voor een aantal interne opleidingen tot maximaal niveau MBO-4. Vanuit dit fonds zal cofinanciering

plaatsvinden voor de opleidingen tot BOA-controleur, tram-/RandstadRailbestuurder en chauffeur personenvervoer. Het ESF ondersteunt in de lopende subsidieperiode (tot aan 2012) voornamelijk arbeidsmarktmaatregelen en activiteiten die een leven lang leren bevorderen.

Met een toegesneden plan moet het ziekteverzuim afnemen Het ziekteverzuim lag in 2011 op hetzelfde niveau als in 2010, namelijk 6,6%. Om dit

verzuimniveau verder omlaag te brengen hebben de verschillende bedrijfsonderdelen van

HTM in 2011 met ondersteuning van de Arbogroep ieder een eigen, op de specifieke situatie toegesneden plan opgesteld. HTM verwacht de eerste effecten hiervan in 2012.

Veel van de HTM-medewerkers functioneren midden in de samenleving. Ter ondersteuning

hierbij zijn ook in 2011 onder meer trainingen georganiseerd voor het omgaan met agressie,

ziekteverzuim

6

,6%

de opvang van mensen bij ingrijpende gebeurtenissen en de omgang met ongewenst gedrag.

htm in 2011

19

Resultaatontwikkeling

Algemeen Door de overheid worden bezuinigingen aan het openbaar vervoer opgelegd. Het Stads­

gewest Haaglanden heeft HTM taakstellingen opgelegd binnen de railconcessie. Voor de busconcessie loopt de Europese aanbestedingsprocedure. HTM heeft in reactie hierop

maatregelen getroffen ter voorkoming van een negatief financieel resultaat. Het netto

resultaat 2011 is sterk beïnvloed door de onderhandelingen over de financiële afspraken

voor de resterende railconcessieperiode van 2011 tot en met 2016, resultaatverbeterende maatregelen op het gebied van efficiency en kostenbesparingen en het meer in lijn brengen van opbrengsten en kosten.

Netto resultaat

De winst over 2011 nam toe met € 2,6 miljoen tot € 5,7 miljoen Hoewel het netto resultaat over 2011 gestegen is tot € 5,7 miljoen (2010: € 3,1 miljoen), staat de ontwikkeling sterk onder druk als gevolg van de afgekondigde bezuinigingen. Deze zijn in omvang dermate groot, dat HTM genoodzaakt is drastische besparingsmaatregelen te treffen om deze te kunnen compenseren.

Bedrijfsopbrengsten De bedrijfsopbrengsten bedragen € 295,0 miljoen (2010: € 260,9 miljoen).

De bijdrage van de opdrachtgever staat sterk onder druk als gevolg van de onderhande-

lingen over de railconcessie voor de resterende periode van 2011 tot en met 2016. De overheidsbijdragen worden positief beïnvloed door de bijdrage voor het reviseren van de

huidige railvloot voor Levensduur Verlengend Onderhoud (LVO). Hiertegenover staat echter eenzelfde verhoging van het kostenniveau. Daarnaast zijn de overheidsbijdragen positief beïnvloed door opbrengsten uit het verleden die zich in 2011 hebben gematerialiseerd en derhalve ten gunste van het resultaat zijn gebracht.

De opbrengsten personenvervoer namen toe tot een bedrag van € 114,9 miljoen (2010: € 110,7 miljoen).

htm in 2011

20

Voor de plaatsbewijzen is het nationale tariefsysteem vervangen door het regionaal tariefsysteem.

Per 19 mei 2011 is de strippenkaart afgeschaft in het Stadsgewest Haaglanden. De toebe­

delingen van de WROOV-opbrengsten voor de definitieve afrekeningen over 2010 en 2011 zullen in de loop van 2012 definitief worden vastgesteld.

De OV-chipkaart heeft in 2010 en 2011 een gestage groei laten zien. Voor de OV-chipkaart

is nog een specifieke verdelingsvorm (‘regionale bevriezing’) van toepassing, waardoor de opbrengsten samen met de NVB-opbrengsten (Nationale Vervoerbewijzen) door het WROOV-systeem worden verdeeld.

De overige opbrengsten namen toe tot € 31,8 miljoen (2010: € 16,3 miljoen). In 2011 is het aantal projecten toegenomen (Netwerk RandstadRail (NRR), Lijn 2 en Spoorzone Delft).

Het nieuwe type railvoertuig dat is aangeschaft betreft breed materieel, waardoor op een aantal tracédelen de railinfrastructuur moet worden aangepast. Tezamen met de nadruk op verzakelijking van onze relaties en het meer projectmatig werken en factureren heeft dit geleid tot een sterke toename van de post overige opbrengsten.

Bedrijfslasten De bedrijfslasten bedragen € 269,0 miljoen (2010: € 241,3 miljoen).

De personeelskosten zijn met € 8,0 miljoen gestegen. In 2011 is met de vakbonden een

akkoord gesloten voor de nieuwe CAO voor 6 jaar, eindigend op 31 december 2016. De loonafspraken gelden echter tot en met 31 december 2012, de salarissen worden in de loop van 2011 en 2012 vier keer met 1% verhoogd. Tevens is met de vakbonden een akkoord bereikt over het nieuwe Sociaal Plan. Het plan is geldig voor het reorganisatieprogramma ‘Perspectief 2013’ en derhalve van toepassing tot en met 31 december 2012.

De afschrijvingen zijn met € 13,4 miljoen gestegen. In 2011 zijn nieuwe railvoertuigen en aardgasbussen ingestroomd. Tevens zijn inhaalafschrijvingen verwerkt voor de GTL-8

railvoertuigen, voor ICT-systemen en het OV-chipkaartsysteem om de afschrijvingskosten

in lijn te brengen met de bijdragen die hiervoor zijn/worden ontvangen en herwaardering van de economische levensduur.

De overige kosten zijn met € 6,2 miljoen toegenomen. Enerzijds namen de overige kosten met name toe als gevolg van de stijging van de kosten voor LVO en werken voor derden,

anderzijds namen de overige kosten met name af door vrijval van gereserveerde kosten.

Financiële baten en lasten De financiële lasten en baten bedragen € 20,2 miljoen (2010: € 16,1 miljoen). De financiering van de investeringen in de railinfrastructuur en in de railvoertuigen is gegarandeerd door de gemeente Den Haag. HTM trok de overige financiering zelfstandig op de markt aan.

De variabele rente op de twee leningen is met rentederivaten omgezet in een vaste rente. HTM loopt daardoor geen speculatierisico op deze twee derivaten. De rentelasten zijn gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar door de te betalen rentelasten af te stemmen op de resterende duur van de concessies.

htm in 2011

21

Balans Het vennootschappelijk balanstotaal van HTM bedraagt € 243,8 miljoen (2010: € 217,5 miljoen).

Het eigen vermogen bedraagt per ultimo 2011 € 86,8 miljoen. Vennootschappelijk bedraagt de solvabiliteit 35,6% (2010: 37,3%). Het netto resultaat van € 5,7 miljoen is toegevoegd aan het eigen vermogen. Op basis van de dividendovereenkomst is over 2011 geen dividend verschuldigd.

Het geconsolideerd balanstotaal van HTM bedraagt € 642,4 miljoen (2010: € 565,9 miljoen). De materiële vaste activa bedragen € 544,5 miljoen, de investeringen € 99,7 miljoen.

Geïnvesteerd is in de laatste termijnbetalingen op de in 2011 ingestroomde nieuwe railvoertuigen. Tevens is de eerste aanbetaling gedaan op de in 2014 in te stromen nieuwe

railvoertuigen waarvan de Europese aanbesteding in 2011 is voltooid. Verder is geïnvesteerd in grote railinfrastructurele projecten en de instroom van de derde tranche van de aardgasbussen. HTM is met de gemeente Den Haag in onderhandeling over de verkoop van de

busstalling aan de Telexstraat. Naar verwachting worden de onderhandelingen in 2012 afgerond.

De waardering in de deelneming is gehandhaafd op € 3,8 miljoen. De liquide middelen vertonen een hoog niveau door de ontvangst van een nieuwe lening in december 2011.

De leningenportefeuille bedraagt ultimo 2011 € 439,7 miljoen. Nieuwe leningen zijn

aan­gegaan voor de in 2011 ingestroomde nieuwe railvoertuigen, de aanbetaling op de

in 2014 nieuw in te stromen railvoertuigen en de investering in de derde tranche van de aardgasbussen.

De gemeente heeft indirect invloed op de railinfrastructuur in de vorm van een geclausuleerd eigendom. De financiering die geen betrekking heeft op de railinfrastructuur of de railvoertuigen, wordt door HTM zelfstandig op de markt aangetrokken.

htm in 2011

22

Corporate governance HTM Personenvervoer NV is een structuurvennootschap waarvan alle aandelen in handen

zijn van de gemeente Den Haag. HTM heeft een onafhankelijke Raad van Commissarissen, die toezicht houdt op het bestuur van de onderneming. Twee van de zeven leden zijn

benoemd op aanbeveling van de Ondernemingsraad. HTM heeft de Nederlandse corporate governance code (code-Tabaksblat) in haar interne reglementen verwerkt. Als niet-beurs­ genoteerde onderneming is zij daartoe niet verplicht. HTM beoogt daarmee de moderne eisen rond het ondernemingsbeheer op vrijwillige basis te omarmen.

Nieuwe besturingsfilosofie leidt tot betere besluitvorming, efficiëntie en effectiviteit van de onderneming In 2011 is een nieuwe besturingsfilosofie opgesteld. Kern van de besturingsfilosofie is een strikte afbakening van de werkzaamheden tussen concessiegebonden en niet-concessie­

gebonden activiteiten, duidelijkheid over de doelstellingen en helderheid over ieders taken en verantwoordelijkheden. Deze filosofie zal leiden tot een verbetering van de besluit­

vormingsprocedures en de efficiëntie en effectiviteit van de onderneming. Hiermee is naast de bedrijfsvoering ook de transparantie verbeterd.

htm in 2011

23

Risicomanagement

In deze turbulente tijden wordt binnen HTM op een pragmatische wijze invulling geven

aan risicomanagement. In de operationele uitvoering zijn allerlei zekerheden ingebouwd

om een betrouwbare en punctuele dienstverlening te kunnen waarmaken en in de finan-

ciële beheersing is er met name grote aandacht voor kostenbeheersing en het afstemmen van de inkomende en uitgaande financiële stromen. Daarnaast worden met het management periodiek de toprisico’s voor de bedrijfsvoering van HTM besproken.

Het beheersen van risico’s maakt integraal onderdeel uit van onze bedrijfsprocessen In de nieuwe organisatie worden de processen, rollen en bevoegdheden herschreven. Naar

verwachting zal dit in 2012 worden afgerond, waarna risicomanagement geformaliseerd zal worden door het opstellen van een risicobeheersingsysteem.

htm in 2011

24

Vooruitblik op 2012 Zonder twijfel wordt voor HTM 2012 een spannend jaar. De economische ontwikkelingen geven nog weinig aanleiding voor de verwachting dat de stagnatie ten einde zal zijn.

Verdere bezuinigingen zijn zeer waarschijnlijk. Aan HTM is de uitdaging daarop voorbereid te zijn. Daarnaast zal het Stadsgewest Haaglanden in 2012 de uitslag van de aanbesteding van de stadsbusconcessie bekend maken. Dan zal blijken of het aanbod dat HTM met

partner Qbuzz in voorbereiding heeft, succes zal hebben. Voor de verder gelegen toekomst

houden wij ermee rekening dat ook het railvervoer openbaar zal worden aanbesteed. Het is dan ook in het belang van de continuïteit dat HTM aansluiting zoekt bij zakelijke partners

op de markt, die haar het benodigde volume kunnen geven om die toekomst op bestendige wijze in te gaan. De directie heeft er vertrouwen in dat haar huidige beleid van afslanken om te concurreren en samenwerken om te groeien, succesvol zal zijn.

In het belang van de continuïteit zoekt HTM aansluiting bij zakelijke partners op de markt. Deze ondernemingen geven haar het benodigde volume om die toekomst op bestendige wijze in te gaan

htm in 2011

25

Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen realiseert zich dat HTM zich in 2011, maar ook in de eerst­ komende jaren, in roerig vaarwater bevindt. Van de directie wordt dan ook het nodige

verlangd om een duidelijke koers te varen. De Raad staat in nauw contact met de directie waar het gaat om de financiële en operationele ontwikkelingen van de onderneming, en

steunt haar bij haar hervormingsplannen die noodzakelijk zijn om de continuïteit van HTM te waarborgen. Zonder deze hervormingen zal HTM niet in staat zijn de grote uitdagingen

rond aanbesteding en bezuinigingen tegemoet te treden. De Raad spreekt zijn waardering uit voor de manier waarop de medewerkers en de directie omgaan met deze grote veranderingen. De commissarissen zijn ervan overtuigd dat HTM met vertrouwen de toekomst tegemoet kan treden.

De Raad van Commissarissen biedt hierbij de door hem goedgekeurde jaarrekening over het boekjaar 2011 aan zijn aandeelhouder aan. Deze gaat vergezeld van het verslag van

de directie en van de goedkeurende verklaring van de accountant, PwC. De Raad verzoekt de aandeelhouder hierbij, de jaarrekening 2011 vast te stellen en de directie decharge te verlenen voor het gevoerde bestuur en de Raad van Commissarissen voor het daarop gehouden toezicht.

In het boekjaar 2011 kwam de Raad van Commissarissen zevenmaal bijeen. Vijf van deze

bijeenkomsten betroffen reguliere vergaderingen; tweemaal hield de Raad een extra vergadering. De Raad organiseerde daarnaast een informele gedachtewisseling. Tevens woonde de Raad in 2011 tweemaal een vergadering bij van de directie met de Ondernemingsraad over de algemene gang van zaken.

In 2011 besteedde de Raad van Commissarissen onder meer aandacht aan: • De financiële ontwikkelingen van de onderneming.

• De relatie van HTM met het Stadsgewest Haaglanden, onder meer waar het ging om de invulling van de door het Stadsgewest opgelegde bezuinigingen.

• De voorbereiding van de offerte voor de aanbesteding van de stadsbusconcessie. • Nieuwe marktconforme tarieven voor de rail.

• De positionering van HTM ten opzichte van het Stadsgewest en de Gemeente Den Haag in het kader van de Wet Personenvervoer 2000.

De accountant was aanwezig bij de behandeling van het jaarverslag 2010. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 26 mei 2011 kwam het financiële resultaat van HTM over 2010 aan de orde. Daarnaast werd gesproken over het

Jaarverslag 2010, dat door de aandeelhouder werd vastgesteld. In het voorjaar van 2011

kondigde de voorzitter, de heer Ir. K.J. Noordzij, aan, zich om strikt persoonlijke redenen niet beschikbaar te stellen voor een tweede termijn van het lidmaatschap van de Raad. Op de bovengenoemde datum kwam derhalve een einde aan diens lidmaatschap en voorzitterschap van de Raad. De aandeelhouder dankte de heer Noordzij voor zijn grote inzet en

betrokkenheid. Mevrouw Drs. M. de Zeeuw heeft het voorzitterschap met ingang van de

genoemde datum overgenomen. De aandeelhouder stemde voorts in met de herbenoeming van mevrouw Mr. D. van der Heem-Wagemakers en de heer R. van Gijzel. De Raad besprak de jaarlijkse handelingen uit zijn reglement. De leden van de Raad deden opgave van hun nevenfuncties.

htm in 2011

26

De Auditcommissie bestond uit de heer Ingen Housz (voorzitter), mevrouw Van den Berg

(lid) en mevrouw Van der Heem-Wagemakers (lid). Deze commissie kwam vijfmaal bijeen

en hield zich bezig met de voorbereiding van de behandeling van de financiële en administratieve documenten door de Raad van Commissarissen.

De Auditcommissie besprak onder meer: • Jaarrekening 2010

• Accountantsrapportages 2010 en 2011 • Managementrapportages 2011 • Budget 2012

• Perspectief 2013 • Treasurystatuut • Financiering

• Risicomanagement • Fiscale zaken

De Selectie- en Benoemingencommissie bestond tot 26 mei 2011 uit de heer Noordzij

(voorzitter) en mevrouw De Zeeuw, en met ingang van die datum uit mevrouw De Zeeuw (voorzitter) en de heer Kroon. Deze commissie kwam in het verslagjaar vijfmaal bijeen. De Remuneratiecommissie werd tot 26 mei 2011 gevormd door mevrouw De Zeeuw

(voorzitter) en de heer Noordzij, en vanaf genoemde datum door de heer Kroon (voorzitter) en mevrouw De Zeeuw. Deze commissie kwam in het verslagjaar eenmaal bijeen.

De Raad van Commissarissen spreekt zijn grote waardering en dank uit aan de directie en medewerk(st)ers van de onderneming voor hun inzet en functioneren. De Raad spreekt daarnaast zijn bijzondere dank uit aan zijn voormalig voorzitter, de heer Noordzij, voor

diens niet aflatende betrokkenheid bij HTM en bij de Raad van Commissarissen tot aan zijn aftreden op 26 mei 2011.

Den Haag, 25 april 2012 De Raad van Commissarissen van HTM Personenvervoer NV

htm in 2011

27

Samenstelling Raad van Commissarissen in 2011 Ir. K.J. Noordzij MBA (voorzitter; tot 26 mei 2011) 31 augustus 1946, benoemd op 28 juni 2007

Oud directievoorzitter PGGM, voormalig voorzitter/directeur Transport en Logistiek Nederland (TLN) en oud president-directeur a.i. Nederlandse Spoorwegen Mevrouw Drs. M. de Zeeuw (plaatsvervangend voorzitter; met ingang van 26 mei 2011 voorzitter)

6 juni 1957, herbenoemd op 23 september 2008 Zelfstandig adviseur

Ir. J.M. Kroon MBA (met ingang van 26 mei 2011 plaatsvervangend voorzitter) 21 juni 1957, benoemd op 29 juni 2009

Voorzitter Raad van Bestuur TenneT Holding BV Mevrouw A. van den Berg

23 oktober 1942, herbenoemd op 23 september 2008

Voormalig burgemeester van Bergen op Zoom en voormalig wethouder Financiën en Cultuur van de gemeente Den Haag R. van Gijzel

29 juni 1954, herbenoemd op 26 mei 2011 Burgemeester van Eindhoven

Mevrouw Mr. D. van der Heem-Wagemakers

10 september 1947, herbenoemd op 26 mei 2011

Officier van Justitie, verbonden aan het bureau Ontnemingswetgeving Openbaar Ministerie, vestiging Rotterdam Drs. Ir. J.M.L.M. Ingen Housz

6 oktober 1954, benoemd op 29 juni 2009

Directeur/eigenaar van IH Strategic Finance BV; voormalig Senior Vice President & Group Treasurer, NXP Semiconductors

htm in 2011

28

Jaarrekening 2011

htm in 2011

29

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s, na voorgestelde resultaatverdeling

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

ACTIVA

Vaste activa Materiële vaste activa

(1)

544.542

497.123

Financiële vaste activa

(2)

3.838

3.838 548.380

500.961

Vlottende activa Voorraden

(3)

11.960

11.720

Vorderingen

(4)

28.162

20.495

Liquide middelen

(5)

53.936

32.686 94.058

64.901

642.438

565.862

PASSIVA

Groepsvermogen

(6)

86.752

81.046

Voorzieningen

(7)

14.132

5.773

Langlopende schulden

(8)

439.682

346.331

Kortlopende schulden

(9)

101.872

132.712

642.438

565.862

htm in 2011

30

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2011 HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

2011

 

 

2010

Overheidsbijdragen lijndienstvervoer

(10)

147.004

128.694

Opbrengsten personenvervoer

(11)

114.927

110.682

Overige opbrengsten

(12)

31.837

16.323 293.768

Mutatie geactiveerde eigen productie

(13)

Som der bedrijfsopbrengsten

255.699

1.224

5.162

294.992

260.861

Personeelskosten

(14)

144.267

136.275

Afschrijvingen

(15)

48.105

34.677

Overige kosten

(16)

76.589

Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat

Financiële lasten en baten

(17)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Netto resultaat

(18)

70.389 268.961

241.341

26.031

19.520

20.204

16.133

5.827

3.387

-121

-247

5.706

3.140

htm in 2011

31

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2011 HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

2011

 

2010



 



KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN

Bedrijfsresultaat (voor financiële lasten en baten) Afschrijvingen

(15)

Dotatie voorzieningen

(7)

12.076

Onttrekking voorzieningen

(7)

-3.716

Veranderingen in voorzieningen

26.031

19.520

46.610

36.311 1.233 -3.605

8.359

-2.372

Voorraden

(3)

Vorderingen

(4)

-7.667

264

Kortlopende schulden

(9)

-30.840

6.051

-240

Veranderingen in werkkapitaal

-135

-38.747

6.180

Rentebaten

(17)

2.455

4.004

Rentelasten

(17)

-22.659

-20.137

Belastingen

(18)

-121

-247

Kasstroom uit overige activiteiten Kasstroom uit operationele activiteiten

-20.325

-16.380

21.928

43.259

KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN

Investeringen in materiële vaste activa

(1)

-99.675

-48.902

Desinvesteringen materiële vaste activa

(1)

5.647

13.407

Aflossing leningen u/g

(2)

-

357

Verwerving in groepsmaatschappijen

(2)

-

-313

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-94.029

-35.451

KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN

Ontvangsten uit langlopende schulden

(8)

114.600

13.000

Aflossingen langlopende schulden

(8)

-21.206

-21.183

Leasecontract

(8)

-43

195

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

93.351

-7.988

Netto kasstroom

21.250

-180

(5)

32.686

32.866

21.250

-180

(5)

53.936

32.686

Beginstand liquide middelen Mutatie Eindstand liquide middelen

htm in 2011

32

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Algemene toelichting

De activiteiten van HTM Personenvervoer N.V. betreffen met name het openbaar

vervoer met Rail, RandstadRail en Bus in de regio Den Haag. Commerciële activiteiten

betreffen besloten vervoer per bus, taxivervoer en consultancy. De hoofdvestiging van HTM Personenvervoer N.V. is gevestigd aan de Fluwelen Burgwal 58 te Den Haag.

Groepsverhoudingen

HTM Personenvervoer N.V. staat aan het hoofd van de groep HTM Personenvervoer N.V. te Den Haag.

Verbonden partijen

Het betreft partijen welke een beleidsbepalende invloed kunnen uitoefenen in een andere partij, dan wel invloed van betekenis kunnen uitoefenen op het zakelijke en financiële

beleid van de andere partij. Als verbonden partij is aan te merken de gemeente Den Haag (aandeelhouder van HTM Personenvervoer N.V.).

Schattingen

Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening

vormt de leiding van HTM Personenvervoer N.V. zich verschillende oordelen en worden

schattingen gemaakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht

noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende

veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.

Vergelijking met voorgaand jaar

De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ten opzichte van het voorgaande boekjaar niet gewijzigd.

htm in 2011

33

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Grondslagen voor consolidatie

Consolidatie

In de consolidatie worden de financiële gegevens opgenomen van HTM Personenvervoer N.V. en deelnemingen waarin zij al dan niet rechtstreeks beslissende zeggenschap

uitoefent. Bij de consolidatie worden activa, passiva en de posten van de winst-en-verliesrekening voor 100% meegenomen. Het belang in de joint venture HTM Buzz B.V. wordt

proportioneel geconsolideerd. Onderlinge vorderingen, schulden en transacties worden geëlimineerd.

De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn: HTM Railinfra B.V.

100%

Den Haag

HTM RandstadRailvoertuigen B.V.

100%

Den Haag

HTM Commercial Actions B.V.

100%

Den Haag

• HTM Specials B.V.

100%

Den Haag

• Vreugdetours B.V.

100%

Maasdijk

• Personenvervoer Drechtsteden B.V.

100%

Dordrecht

• Lotax Taxibedrijf B.V.

100%

Dordrecht

• HTM Services B.V.

100%

Den Haag

• HTM Vastgoed B.V.

100%

Den Haag

• HTM Consultancy B.V.

100%

Den Haag

• HTM International B.V.

100%

Den Haag

Stadsvervoer Dordrecht B.V. (t/m 22 december 2011)

100%

Den Haag

50%

Den Haag

HTM Buzz B.V. (per 23 december 2011, voorheen Stadsvervoer Dordrecht B.V.)

Niet geconsolideerde deelnemingen van HTM Commercial Actions B.V. zijn: • Trans Link Systems B.V. • Mena Rail

6,25% 2%

Amersfoort Cairo/Egypte



Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening

Bij het opstellen van de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is gebruik gemaakt van de vereenvoudigingen zoals bedoeld in artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW.

htm in 2011

34

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Algemeen

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van

Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in duizenden euro’s.

Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen verkrijging- of vervaardi-

gingprijs, zoals hierna toegelicht. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen geamortiseerde kostprijs.

In de balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

Materiële vaste activa

Materiële vaste activa zijn gewaardeerd op de aanschafwaarde, vermeerderd met aankoopkosten, betaalde rente aan financiële instellingen over termijnbetalingen voor in aanbouw

zijnde voertuigen, verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte levensduur, of lagere marktwaarde. In het jaar van aanschaf wordt naar rato afgeschreven.

De materiële vaste activa waarvan de vennootschap krachtens een financiële lease­ overeenkomst de economische eigendom heeft, worden geactiveerd.

De uit de financiële leaseovereenkomst voortkomende verplichting wordt als schuld verantwoord.

De in de toekomstige leasetermijnen begrepen interest wordt gedurende de looptijd van de financiële leaseovereenkomst ten laste van het resultaat gebracht.

Werken in uitvoering en bestelling zijn gewaardeerd tegen materiaal- en arbeidskosten, verhoogd met een opslag voor indirecte kosten en rente, alsmede kosten betaald aan derden.

De egalisatierekening investeringssubsidies wordt in mindering gebracht op de materiële

vaste activa. Het betreft met name overheidsbijdragen voor railinfrastructuur. De afschrijvingen op de activa gefinancierd met deze overheidsbijdragen komen ten laste van de exploitatierekening. Toerekening van de investeringssubsidies aan het resultaat vindt plaats op basis van de gebruiksduur van de betreffende activa.

Financiële vaste activa Deelnemingen

Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogens­ waardemethode. Wanneer 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden, wordt ervan uitgegaan dat er invloed van betekenis is.

De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor

aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming.

htm in 2011

35

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden

gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een bijzondere waardevermindering vindt waardering plaats tegen de realiseerbare waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst-en-verliesrekening.

Bijzondere waardevermindering van vaste activa

Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden

verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.

Voorraden

Voorraden materialen en reserve-onderdelen zijn gewaardeerd tegen de gemiddelde inkoopprijs onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.

Vorderingen

Vorderingen zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde de nominale waarde onder aftrek van eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid.

Liquide middelen

Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Voorzieningen Voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.

De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die

noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Latente belastingverplichtingen

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds.

De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld.

Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is

dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden

gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Latente belastingverplichtingen worden gewaardeerd op nominale waarde, tenzij anders vermeld.

htm in 2011

36

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Bedrijfstakpensioenfonds

HTM Personenvervoer N.V. en HTM Specials B.V. kennen een zogenoemd toegezegd-pensioenregeling bij een bedrijfstakpensioenfonds (Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en

St. Bpf Beroepsvervoer). Volgens Richtlijn 271 mag deze regeling worden verwerkt als een toegezegde-bijdrageregeling.

Hierbij is een pensioen toegezegd aan het personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden

opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.

De dekkingsgraad van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds per eind december 2011

was 94% (2010: 105%). Aangezien dit beneden het vereiste minimum ligt ad 105% is een

herstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. De dekkingsgraad voor eind 2011 volgens het herstelplan bedraagt 100,5%. Het pensioenfonds moet voldoen aan de dekkingsgraad volgens het herstelplan dat is goedgekeurd door de Nederlandsche Bank. De feitelijke dekkingsgraad ligt dus onder de dekkingsgraad uit het herstelplan.

De dekkingsgraad van St. Bpf Beroepsvervoer per eind december 2011 was 99,1%

(2010: 102,3%). Aangezien dit beneden het vereiste minimum ligt ad 105% is een herstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. De dekkingsgraad voor eind 2011 volgens het herstelplan bedraagt 100,4%. Het pensioenfonds moet voldoen aan de dekkingsgraad volgens het herstelplan dat is goedgekeurd door de Nederlandsche Bank. De feitelijke dekkingsgraad ligt dus onder de dekkingsgraad uit het herstelplan.

HTM Personenvervoer N.V. en HTM Specials B.V. hebben in geval van een tekort bij het

bedrijfstakpensioenfonds geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, anders dan hogere toekomstige premies.

Afgeleide financiële instrumenten

HTM Railinfra B.V. en HTM RandstadRailvoertuigen B.V. passen kostprijshedge-accounting

toe voor de renteswaps die ervoor zorgen dat bepaalde variabel rentende schulden worden omgezet in vastrentende leningen. Indien van toepassing wordt het ineffectieve deel van de waardeveranderingen van de renteswaps verantwoord in de winst-en-verliesrekening onder de financiële baten en lasten.

Risico’s

HTM Personenvervoer N.V. loopt als gevolg van haar bedrijfsactiviteiten krediet-, markt-,

rente-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s. In de operationele activiteiten worden, voor zover

door HTM Personenvervoer N.V. zelf beïnvloedbaar, continue beheersmaatregelen genomen om deze risico’s op een aanvaardbaar niveau te houden.

htm in 2011

37

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Grondslagen voor bepaling van het resultaat

Algemeen

Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde

prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden

verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd, verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn.

Bedrijfsopbrengsten Concessie rail

De concessie voor de exploitatie van Rail en RandstadRail in het Stadsgewest Haaglanden

heeft een looptijd tot en met 2016. HTM ontvangt als concessiehouder een jaarlijkse exploitatiebijdrage (concessievergoeding) voor de uitvoering van de concessie, zoals vastgelegd

in de subsidiebeschikking, afgegeven door Stadsgewest Haaglanden. De concessiehouder heeft het recht en de plicht bij beëindiging van de overeenkomst lightrailvoertuigen en infrastructuur aan de nieuwe concessiehouder beschikbaar te stellen.

Concessie bus

De concessie voor de exploitatie van Bus heeft een looptijd van 1 januari 2009 tot en met

9 december 2012. De busconcessie wordt momenteel door Stadsgewest Haaglanden open-

baar aanbesteed. HTM ontvangt als concessiehouder een jaarlijkse exploitatiebijdrage voor de uitvoering van de concessie, zoals vastgelegd in de subsidiebeschikking afgegeven door het Stadsgewest Haaglanden. De concessiehouder heeft het recht en de plicht bij beëindiging van de overeenkomst materieel aan opdrachtgever te verkopen.

Overheidsbijdragen lijndienstvervoer

De overheidsbijdragen voor het openbaar vervoer zijn gebaseerd op de exploitatieovereen-

komst tussen HTM en de opdrachtgever Stadsgewest Haaglanden. Deze bijdragen zijn voor rail gebaseerd op de door HTM Personenvervoer N.V. uitgebrachte offerte 2011-2016 en voor bus gebaseerd op de bijdrage 2010, geactualiseerd op grond van de in 2011 doorgevoerde wijzigingen in het voorzieningenniveau.

Overheidsbijdragen worden verantwoord indien er een redelijke mate van zekerheid is dat de bijdrage zal worden ontvangen en dat aan alle relevante voorwaarden zal worden

voldaan. Overheidsbijdragen bestaan uit exploitatiebijdragen en investeringsbijdragen.

Exploitatiebijdragen worden ten gunste van het resultaat gebracht in het jaar waarvan de gesubsidieerde uitgaven komen. Investeringssubsidies worden in mindering gebracht op het geïnvesteerde bedrag.

Opbrengsten personenvervoer • Plaatsbewijzen

In deze post is begrepen het aandeel van HTM in de landelijke opbrengst van verkochte plaatsbewijzen. Dit aandeel is bepaald op basis van verdeelsleutels vastgesteld onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De definitieve

opbrengst van verkochte plaatsbewijzen over enig boekjaar wordt in de loop van het

hierop volgend jaar verwacht. De in de jaarrekening verantwoorde opbrengst verkoop

OV-plaatsbewijzen is een zo betrouwbaar mogelijke inschatting, gebaseerd op de laatst bekende informatie bij het opstellen van de jaarrekening.

htm in 2011

38

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening • Studentenkaart

Onder de opbrengsten is tevens begrepen het aan HTM toegerekende aandeel voor

opbrengstenderving van de OV-jaarkaart voor studenten. De effecten van de definitieve

afrekeningen worden verwerkt in het desbetreffende boekjaar waarin deze plaatsvinden. • OV-chipkaart

Na de introductie bij HTM in het laatste kwartaal van 2009 heeft het gebruik van de

OV-chipkaart in 2010 en 2011 een gestage groei laten zien. Per 19 mei 2011 is het gebruik van de strippenkaart beëindigd. Reizigers die van deze kaartsoort gebruik maakten zijn

overgestapt op ‘saldoreizen’ met de OV-chipkaart. In een normale Wroov verdelingssituatie zouden de opbrengsten van deze kaart voor 100% aan HTM toegedeeld worden. Doordat

we echter binnen de regio Zuid-Holland te maken hebben met een specifieke verdelings-

vorm (‘regionale bevriezing’) worden deze opbrengsten te samen met de NVB opbrengsten door het Wroov systeem verdeeld. Pas na beëindiging van deze verdelingsvorm zullen de door HTM gerealiseerde OV-chipkaartopbrengsten voor 100% bij HTM blijven. • Besloten vervoer

De opbrengsten uit besloten vervoer zijn nagenoeg volledig contractueel vastgelegd.

Overige opbrengsten

Opbrengsten uit het verlenen van diensten geschieden naar rato van de geleverde

prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.

De overige opbrengsten bevatten onder meer de ontvangen bijdragen van het Stadsgewest Haaglanden en de gemeente Den Haag voor de in opdracht van die publieke organen

uitgevoerde infrastructurele werken. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend.

Mutatie geactiveerde eigen productie

Onder geactiveerde eigen productie worden verantwoord de verandering van de te

activeren kosten voor de fabricage, wijziging of completering van kapitaalgoederen en magazijnartikelen.

Subsidies

HTM Personenvervoer N.V. verwerkt op het moment van de daadwerkelijke ontvangst de subsidies in het resultaat, met uitzondering van de investeringssubsidies.

Kosten

De kosten worden bepaald op historische basis, met inachtneming van de hiervoor

vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

(Voorzienbare) verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden en wordt voldaan aan de voorwaarden voor het opnemen van voorzieningen.

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan de werknemers.

htm in 2011

39

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Financiële lasten en baten

Financiële lasten en baten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva.

Voorzienbare verplichtingen en mogelijke verliezen als gevolg van verplichte aflossing

van langlopende leningen worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Belastingen

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare, fiscaal compensabele

verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belasting­

vorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belasting­

vorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

De commerciële deelnemingen van HTM Personenvervoer N.V. vallen onder het regime van de vennootschapsbelasting.

De activiteiten van HTM Personenvervoer N.V. HTM RailInfra B.V. en HTM

RandstadRailvoertuigen B.V. kwalificeren niet voor de vennootschapsbelasting’.

Grondslagen voor het kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. In het kasstroom­

overzicht wordt onderscheid gemaakt in kasstromen uit operationele, investerings- en

financieringsactiviteiten. De geldmiddelen bestaan uit kasmiddelen en banktegoeden. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

htm in 2011

40

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

VASTE ACTIVA

1. Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen incl. installaties Rijdend materieel Bedrijfsauto’s Machines en inventaris Spoorbaan en bovenleiding met toebehoren

38.200

40.665

293.608

234.919

2.962

2.818

25.355

32.483

182.774

Egalisatierekening investeringssubsidies

188.951 542.899

499.836

-45.302

-50.958

Werken in uitvoering en bestelling Activa Investeringssubsidies

47.236

54.045

-291

-5.800 46.945

48.245

544.542

497.123

htm in 2011

41

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V.

Overzicht 1/3 in duizenden euro’s

Terreinen & gebouwen incl. installaties

Rijdend materieel

Bedrijfsauto’s

96.653

432.703

7.589

-55.988

-197.784

-4.771

40.665

234.919

2.818

1.484

85.030

1.320

-1.787

-13.218

-340

-255

10.900

274

-2.452

-23.740

-1.110

545

-283

-

-2.465

58.689

144

VASTE ACTIVA

1. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 31 december 2010 Af: Afschrijvingen t/m 2010 Boekwaarde per 31 december 2010 Mutaties 2011 Activeringen Desinvesteringen aanschafwaarde Desinvesteringen cum. afschrijvingen Afschrijvingen Terug te nemen/versterkte afschrijvingen

Aanschafwaarde per 31 december 2011 Af: Afschrijvingen t/m 2011 Boekwaarde per 31 december 2011

96.350

504.515

8.569

-58.150

-210.907

-5.607

38.200

293.608

2.962

De afschrijvingstermijnen van bovengenoemde materiële vaste activa zijn: • Gebouwen

50 jaar

• Gebouwen: installaties

5 - 20 jaar

• Rijdend materieel

8 - 30 jaar

• Bedrijfsauto’s

4 - 7 jaar

Op terreinen wordt niet afgeschreven. In het jaar van aanschaf wordt naar rato afgeschreven.

htm in 2011

42

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V.

Overzicht 2/3

Machines & inventaris

Spoorbaan & bovenleiding met toebehoren

Egalisatierekening Investeringssubsidies

54.688

344.181

-116.955

-22.205

-155.230

65.997

32.483

188.951

-50.958

987

14.193

-2.038

-264

-28.812

15.759

in duizenden euro’s VASTE ACTIVA

1. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 31 december 2010 Af: Afschrijvingen t/m 2010 Boekwaarde per 31 december 2010 Mutaties 2011 Activeringen Desinvesteringen aanschafwaarde Desinvesteringen cum. afschrijvingen Afschrijvingen

Aanschafwaarde per 31 december 2011 Af: Afschrijvingen t/m 2011 Boekwaarde per 31 december 2011

143

26.553

-14.599

-7.993

-18.111

6.534

-7.128

-6.177

5.656

55.410

329.562

-103.234

-30.055

-146.788

57.932

25.355

182.774

-45.302

De afschrijvingstermijnen van bovengenoemde materiële vaste activa zijn: • Machines en inventaris

3 - 15 jaar

• Spoorbaan en bovenleiding met toebehoren

10 - 20 jaar

• Egalisatierekening investeringssubsidies

10 - 20 jaar

In het jaar van aanschaf wordt naar rato afgeschreven.

htm in 2011

43

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V.

Overzicht 3/3 in duizenden euro’s

Werken in uitvoering en bestelling Investeringssubsidies

Overige

Totaal

-5.800

54.045

867.104

-

-

-369.981

-5.800

54.045

497.123

VASTE ACTIVA

1. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 31 december 2010 Af: Afschrijvingen t/m 2010 Boekwaarde per 31 december 2010 Mutaties 2011 Investeringen

3.471

96.204

99.675

Activeringen

2.038

-103.013

-

Desinvesteringen aanschafwaarde

-

-

-28.663

Desinvesteringen cum. afschrijvingen

-

-

23.016

Afschrijvingen

-

-

-46.872

Terug te nemen/versterkte afschrijvingen

Aanschafwaarde per 31 december 2011 Af: Afschrijvingen t/m 2011 Boekwaarde per 31 december 2011

-

-

262

5.509

-6.809

47.419

-291

47.236

938.117

-

-

-393.575

-291

47.236

544.542

Ultimo 2011 bedraagt de geactiveerde bouwrente € 2,8 miljoen (2010: € 2,0 miljoen).

htm in 2011

44

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

VASTE ACTIVA

2. Financiële vaste activa Deelnemingen

3.838

3.838

3.838

3.838

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Deelneming Stand 1 januari

3.838

Kapitaalstorting

3.525

-

Stand per 31 december

313 3.838

3.838

31 dec. 2011

31 dec. 2010

Alle financiële vaste activa hebben een resterende looptijd langer dan een jaar.

in duizenden euro’s

 

VLOTTENDE ACTIVA

3. Voorraden De post voorraden bestaat uit materialen en reserveonderdelen ten behoeve van: Railmaterieel Busmaterieel Infra Brandstof Overige Af: Voorziening voor incourantheid

8.329

7.769

620

678

3.358

3.194

84

81

658

236 13.049

11.958

-1.089

-238

11.960

11.720

htm in 2011

45

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

31 dec. 2010

VLOTTENDE ACTIVA

4. Vorderingen Debiteuren

14.118

13.666

Voorziening dubieuze debiteuren

-2.193

-2.131 11.925

11.535

-

1

Belastingen en premies sociale verzekeringen

816

1.118

Consignatieverstrekking personeel

787

546

Niet geconsolideerde ondernemingen

Te factureren werken voor derden Overige vorderingen en overlopende activa

-

1.154

14.634

6.141

28.162

20.495

De vorderingen hebben een resterende looptijd < 1 jaar.

5. Liquide middelen Callgeldleningen u/g

35.000

-

Banken

18.777

32.589

Kas

159

97

53.936

32.686

De liquide middelen staan vrij ter beschikking van de vennootschap.

htm in 2011

46

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V. PASSIVA

6. Groepsvermogen Voor een specificatie van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans. in duizenden euro’s

31 dec. 2011

 

 

31 dec. 2010

7. Voorzieningen Personele voorzieningen

13.198

5.140

Overige voorzieningen Schade

869

Latente belastingverplichtingen

556

65

77 934

633

14.132

5.773

Waarvan: Looptijd < 1 jaar

11.717

1.942

Looptijd > 1 jaar

2.415

3.831

Het verloop van de voorzieningen is als volgt:

Stand 1 januari

Personele voorzieningen

Overige voorzieningen

Totaal  

5.140

633

5.773

Bij: dotaties

11.622

453

12.075

Af: onttrekkingen

-3.564

-152

-3.716

Stand 31 december

13.198

934

14.132

htm in 2011

47

Toelichting op de geconsolideerde balans Onder de personele voorzieningen zijn opgenomen:

Jubileumuitkeringen

De voorziening jubileumuitkeringen is gevormd in verband met jubileumaanspraken voor

de komende 10 jaar, voortkomend uit CAO afspraken, er is gerekend met een disconteringsvoet van 3,0%. De voorziening is gewaardeerd tegen contante waarde.

WAO/IP/WW

De voorziening WAO/IP/WW is gevormd in verband met personeel dat door een bedrijfs­ ongeval arbeidsongeschikt verklaard is.

Reorganisatie en mobiliteitscentrum

De voorziening reorganisatie en mobiliteitscentrum is gevormd in verband met noodzakelijke herstructureringen en de hieruit voortvloeiende financiële verplichtingen.

Wachtgeldregeling

De voorziening wachtgeldregeling is gevormd voor personeelsleden die in de wachtgeld­ regeling vallen conform de CAO.

Onder de overige voorzieningen zijn opgenomen: Schade

De voorziening schade is gevormd door een raming van de verwachte economische

gevolgen van de schadeclaims, waaruit verplichtingen kunnen voortvloeien in verband met letselschaden en schades aan railvoertuigen. Belastingverplichtingen

De voorziening voor latente belastingverplichtingen is gevormd voor verschillen tussen de bedrijfseconomische en fiscale afschrijvingsmethodiek.

htm in 2011

48

Toelichting op de geconsolideerde balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

  31 dec. 2011

 

  31 dec. 2010

PASSIVA

8. Langlopende schulden Een specificatie van de langlopende schulden is als volgt: Kredietinstellingen Leasecontract

439.502

346.108

180

223

439.682

346.331

99.313

-

Kredietinstellingen Specificatie naar rentepercentage: 2 tot 3 % 3 tot 4 %

78.679

83.357

4 tot 5 %

261.510

261.448

5 tot 6 %

-

1.303

439.502

346.108

Looptijd van de leningen: 2 - 5 jaar

330.203

53.035

Langer dan 5 jaar

109.299

293.073

439.502

346.108

21.206

54.992

Crediteuren

8.567

10.639

Belastingen en premies sociale verzekeringen

3.786

3.059

De reële waarde van de rentederivaten bedraagt ultimo 2011 € –2,5 miljoen (in 2010: € –2,0 miljoen). Er is geen ineffectief deel van de waardeveranderingen van de renteswaps van toepassing.

9. Kortlopende schulden Aflossingen leningen binnen 1 jaar

Pensioenpremies Overige schulden en overlopende passiva

1.797

1.533

66.516

62.489

101.872

132.712

De resterende looptijd van de kortlopende schulden is < 1 jaar.

htm in 2011

49

Toelichting op de geconsolideerde balans Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Concessies

HTM beschikt over een concessie voor de exploitatie van Rail in het Stadsgewest

Haaglanden met een looptijd tot en met 2016. De concessie voor de exploitatie Bus heeft een looptijd van 1 januari 2009 tot en met 9 december 2012. De busconcessie wordt momenteel door Stadsgewest Haaglanden openbaar aanbesteed.

Vervoersverplichtingen

HTM heeft vervoerverplichtingen uit hoofde van aan reizigers verkochte jaarabonne-

menten. De vervoerverplichtingen uit hoofde van verkochte jaarabonnementen bedraagt circa € 10,0 miljoen.

Investeringsverplichtingen

Met leveranciers zijn investeringsverplichtingen aangegaan voor een bedrag van

€ 115,1 miljoen. In 2011 is een aanbetaling gedaan voor een totaalbedrag van € 33,0 miljoen.

Lening-, kredietfaciliteiten en bankgaranties

HTM Personenvervoer N.V. beschikt over een leningfaciliteit van € 10,0 miljoen en een kredietfaciliteit van € 10,0 miljoen.

Van derden hebben wij bankgaranties ontvangen voor een bedrag van € 33,0 miljoen. Aan derden zijn bankgaranties afgegeven voor een bedrag van € 0,2 miljoen.

Door derden aan banken verstrekte borgstellingen gerelateerd aan leningen bedragen per jaareinde 2011 € 172,5 miljoen.

Huurovereenkomsten

Uit hoofde van vier door HTM Personenvervoer N.V. afgesloten huurcontracten bestaat een jaarlijkse verplichting van circa € 1,5 miljoen.

Door Vreugdetours B.V. is een 10 jarig huurcontract afgesloten ter zake van het bedrijfspand. De huurprijs bedraagt in 2011 € 177k.

Door Personenvervoer Drechtsteden B.V. en/of Lotax Taxibedrijf B.V. zijn huurcontracten afgesloten ter zake van bedrijfspanden. De huurprijs bedraagt in 2011 € 69k.

De gemiddelde resterende looptijd van de hierboven vermelde huurcontracten is 3 jaar.

Verstrekte garanties ten behoeve van groepsmaatschappijen.

De gemeente Den Haag staat garant voor de aan HTM Railinfra B.V. en HTM Randstadrailvoertuigen B.V. verstrekte leningen.

Verplichtingen ten behoeve van groepsmaatschappijen

HTM vormt samen met haar dochtermaatschappijen een fiscale eenheid voor de

omzetbelasting. Binnen de HTM-Groep vormt HTM Commercial Actions B.V. samen

met haar dochtermaatschappijen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. De vennootschappen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van die fiscale eenheid.

htm in 2011

50

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

2011

 

 

 

2010

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

10. Overheidsbijdragen lijndienstvervoer Openbaar vervoer

127.333

109.520

Sociale Veiligheid

19.671

19.174 147.004

128.694

Met ingang van 2011 maakt de overheidsbijdrage voor kaartcontrole deel uit van de subsidie voor sociale veiligheid in plaats van de bijdrage voor openbaar vervoer. Hiervoor is in de vergelijkende cijfers van 2010 een bedrag van € 7,8 miljoen gecorrigeerd van openbaar vervoer naar sociale veiligheid.

11. Opbrengsten personenvervoer Plaatsbewijzen

79.004

78.077

Studentenkaart

12.810

10.877

Besloten vervoer

23.113

21.728 114.927

110.682

12. Overige opbrengsten Werk voor derden

26.524

13.327

OV-chipkaart

2.929

991

Boetes (exclusief deel ritprijs)

1.728

1.488

568

485

80

41

Reclame Woonhuizen en overig onroerend goed Bijdragen in exploitatie en overige inkomsten

13. Mutatie geactiveerde eigen productie

8

-9 31.837

16.323

1.224

5.162

294.992

260.861

De bedrijfsopbrengsten zijn ten opzichte van vorig jaar met 13,1% gestegen. De in het buitenland gerealiseerde opbrengst bedraagt € 0,7 miljoen (2010: € 0,5 miljoen).

htm in 2011

51

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

2011

 

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

14. Personeelskosten Salarissen

88.564

90.242

Pensioenlasten incl. FPU

13.801

13.879

Premie arbeidsongeschiktheidverzekering

4.023

4.508

Overige sociale lasten

6.389

6.013

Diverse personeelskosten Mutatie verloftegoeden

14.917

5.830

422

1.418

Kosten gehuurd personeel

128.116

121.890

16.151

14.385

144.267

136.275

De bezoldiging met inbegrip van de pensioenlasten en andere uitkeringen van de huidige en voormalige bestuurders en commissarissen die in het boekjaar ten laste van de vennootschap en haar dochter- en groepsmaatschappijen zijn gekomen, bedragen € 655.829 (2010: € 627.003) respectievelijk € 124.107 (2010: € 125.020). Het gemiddeld aantal werknemers gedurende het verslagjaar was 2.109 (2010: 2.195). Het aantal werknemers in het openbaar vervoer is 1.900 (2010: 1.976), in het besloten vervoer 209 (2010: 219). Er waren geen werknemers werkzaam in het buitenland.

in duizenden euro’s

 

2011

 

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

15. Afschrijvingen Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen incl. installaties Rijdend materieel Bedrijfsauto’s Machines en inventaris Spoorbaan en bovenleiding met toebehoren Terug te nemen c.q. versterkte afschrijvingen Vrijval uit egalisatierekening investeringssubsidies Verkoopresultaat

2.452

2.525

23.740

17.179

1.110

1.075

7.993

5.745

18.111

18.201

-262

-1.631

-6.534

-6.783 46.610

36.311

1.495

-1.634

48.105

34.677

htm in 2011

52

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

 

2011

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

16. Overige kosten Materiaalverbruik

13.263

8.810

Energieverbruik

12.174

11.579

Onderhoud en reparatie door derden

26.225

22.691

Belastingen, rechten en verzekeringen

1.030

299

Huur roerende en onroerende goederen

3.309

4.107

Overige

20.588

22.903

76.589

70.389

221

215

Accountantskosten Ten laste van het boekjaar gebrachte kosten voor de externe accountant en de accountantsorganisatie, genoemd in artikel 1, eerste lid, onder a en e, van de Wet toezicht accountantsorganisaties, zijnde PwC Accountants N.V. zijn als volgt: Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden

41

35

Fiscale advisering

394

195

Andere niet-controlediensten

147

-

803

445

17. Financiële lasten en baten Rentelasten Rente van langlopende leningen Overige rentelasten, inclusief toegerekende rente

22.083

19.889

576

248 22.659

Af: Rentebaten

20.137

-2.455

-4.004

20.204

16.133

htm in 2011

53

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. 18. Belastingen

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

HTM Personenvervoer N.V., HTM Railinfra B.V., en HTM RandstadRailvoertuigen B.V. zijn vrijgesteld voor de vennootschapsbelasting.

HTM Commercial Actions B.V. vormt samen met de volgende vennootschappen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting:

• HTM Specials B.V.

• Vreugdetours B.V.

• Personenvervoer Drechtsteden B.V.

• Lotax Taxibedrijf B.V. • HTM Services B.V.

• HTM Vastgoed B.V. • HTM Consultancy B.V. • HTM International B.V.

De vennootschapsbelasting is in elk van de vennootschappen opgenomen voor dat deel dat de desbetreffende vennootschap als zelfstandig belastingplichtige verschuldigd zou zijn, rekening houdend met voor de vennootschap geldende fiscale faciliteiten.



De belastinglast in de winst-en-verliesrekening over 2011 bedraagt € 121k (2010: € 247k) en bestaat uit de volgende componenten: in duizenden euro’s

 

 

2011

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

Belastinglast huidig boekjaar Correctie voorgaande jaren

-62

-176

-59

-71

Totaal belastingen

-121

-247

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

5.827

3.387

-62

-176

Belastinglast huidig boekjaar Effectief belastingtarief Toepasselijk belastingtarief

1,1%

5,2%

20 - 25,5%

20 - 25,5%

Het effectieve belastingtarief wijkt af van het toepasselijke belastingtarief als gevolg

van het feit dat drie vennootschappen niet belastingplichtig zijn voor de vennootschaps­ belasting, de fiscaal niet-aftrekbare rente ad € 255k, fiscaal niet-aftrekbare afschrijving ad € 56k en niet gedeeltelijk aftrekbare kosten ad € 13k.

htm in 2011

54

Vennootschappelijke balans per 31 december 2011 HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s, na voorgestelde resultaatverdeling

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

ACTIVA

Vaste activa Materiële vaste activa

(19)

120.498

141.074

Financiële vaste activa

(20)

1.661

4.150 122.159

145.224

Vlottende activa Voorraden

(21)

11.937

11.687

Vorderingen

(22)

66.820

33.470

Liquide middelen

(23)

42.871

27.128 121.628

72.285

243.787

217.509

PASSIVA

Eigen vermogen

(24)

86.752

81.046

Voorzieningen

(25)

14.025

5.645

Langlopende schulden

(26)

64.100

56.300

Kortlopende schulden

(27)

78.910

74.518

243.787

217.509

htm in 2011

55

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 2011 HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

2011

 

 

2010

Overheidsbijdragen lijndienstvervoer

(28)

147.004

128.694

Opbrengsten personenvervoer

(29)

91.814

88.953

Overige opbrengsten

(30)

33.338

17.855 272.156

Mutatie geactiveerde eigen productie

(31)

Som der bedrijfsopbrengsten

235.502

1.224

5.148

273.380

240.650

Personeelskosten

(32)

133.241

125.343

Afschrijvingen

(33)

25.001

14.169

Overige kosten

(34)

99.543

Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële lasten en baten

(35)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Resultaat deelnemingen na belastingen Netto resultaat

(36)

95.617 257.785

235.129

15.595

5.521

7.091

2.403

8.504

3.118

-2.798

22

5.706

3.140

htm in 2011

56

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening Grondslagen voor waardering van activa en passiva Algemeen

De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke

bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de

Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de

geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Voor de grondslagen van de waardering van

activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening.

htm in 2011

57

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

VASTE ACTIVA

19. Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen incl. installaties

28.006

28.865

Rijdend materieel

51.058

64.836

Bedrijfsauto’s Machines en inventaris Spoorbaan en bovenleiding met toebehoren

2.078

1.839

25.102

32.247

3.019

Egalisatierekening investeringssubsidies

3.236 109.263

131.023

-28

-100

Werken in uitvoering en bestelling Activa Gesubsidieerd

11.263

11.070

-

-919 11.263

10.151

120.498

141.074

htm in 2011

58

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V.

Overzicht 1/3

Terreinen & gebouwen incl. installaties

Rijdend materieel

Bedrijfsauto’s

70.359

236.716

5.646

-41.494

-171.880

-3.807

28.865

64.836

1.839

Activeringen

1.438

3.900

1.052

Desinvesteringen aanschafwaarde

-854

-12.671

-327

Desinvesteringen cum. afschrijvingen

-352

10.545

274

-1.636

-15.269

-760

545

-283

-

-859

-13.778

239

in duizenden euro’s VASTE ACTIVA

19. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 31 december 2010 Af: Afschrijvingen t/m 2010 Boekwaarde per 31 december 2010 Mutaties 2011

Afschrijvingen Terug te nemen/versterkte afschrijvingen

Aanschafwaarde per 31 december 2011 Af: Afschrijvingen t/m 2011 Boekwaarde per 31 december 2011

70.943

227.945

6.371

-42.937

-176.887

-4.293

28.006

51.058

2.078

De afschrijvingstermijnen van bovengenoemde materiële vaste activa zijn: • Gebouwen

50 jaar

• Gebouwen: installaties

5 - 20 jaar

• Rijdend materieel

8 - 30 jaar

• Bedrijfsauto’s

4 - 7 jaar

Op terreinen wordt niet afgeschreven. In het jaar van aanschaf wordt naar rato afgeschreven.

htm in 2011

59

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V.

Overzicht 2/3

Machines & inventaris

Spoorbaan & bovenleiding met toebehoren

Egalisatierekening Investeringssubsidies

53.099

4.311

-279

-20.852

-1.075

179

32.247

3.236

-100

847

-

-

-234

-

-

in duizenden euro’s VASTE ACTIVA

19. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 31 december 2010 Af: Afschrijvingen t/m 2010 Boekwaarde per 31 december 2010 Mutaties 2011 Activeringen Desinvesteringen aanschafwaarde Desinvesteringen cum. afschrijvingen Afschrijvingen

Aanschafwaarde per 31 december 2011 Af: Afschrijvingen t/m 2011 Boekwaarde per 31 december 2011

120

-

-

-7.878

-217

72

-7.145

-217

72

53.712

4.311

-279

-28.610

-1.292

251

25.102

3.019

-28

De afschrijvingstermijnen van bovengenoemde materiële vaste activa zijn: • Machines en inventaris

3 - 15 jaar

• Spoorbaan en bovenleiding met toebehoren

10 - 20 jaar

• Egalisatierekening investeringssubsidies

10 - 20 jaar

In het jaar van aanschaf wordt naar rato afgeschreven.

htm in 2011

60

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V.

Overzicht 3/3 in duizenden euro’s

Werken in uitvoering en bestelling Gesubsidieerd

Overige

Totaal

-919

11.070

380.003

VASTE ACTIVA

19. Materiële vaste activa Aanschafwaarde per 31 december 2010 Af: Afschrijvingen t/m 2010

-

-

-238.929

-919

11.070

141.074

919

7.430

8.349

Activeringen

-

-7.237

-

Desinvesteringen aanschafwaarde

-

-

-14.086

Desinvesteringen cum. afschrijvingen

-

-

10.587

Afschrijvingen

-

-

-25.688

Boekwaarde per 31 december 2010 Mutaties 2011 Investeringen

Terug te nemen/versterkte afschrijvingen

-

-

262

919

193

-20.576

Aanschafwaarde per 31 december 2011

-

11.263

374.266

Af: Afschrijvingen t/m 2011

-

-

-253.768

Boekwaarde per 31 december 2011

-

11.263

120.498

htm in 2011

61

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

31 dec. 2011

 

 

31 dec. 2010

VASTE ACTIVA

20. Financiële vaste activa Deelnemingen Voorziening deelnemingen Leningen u/g

4.441

-3.557

-2.780

26

-

7.681

1.661

4.150

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:

in duizenden euro’s

Stand 1 jan. 2011

Agio

Omzetting

Verkoop

Resultaat

Stand 31 dec. 2011

Deelnemingen HTM Commercial Actions B.V.

-3.615

8.000

-

-

8

4.393

HTM RandstadRailvoertuigen B.V.

25

-

-

-

-

25

Stadsvervoer Dordrecht B.V. (t/m 22 dec.)

33

13

-46

-

-

-

-

-

46

-23

-

23

-3.557

8.013

-

-23

8

4.441

HTM Buzz B.V. (per 23 dec.)

in duizenden euro’s

Stand 1 jan. 2011

Resultaat

Stand 31 dec. 2011

Voorziening deelnemingen HTM Railinfra B.V.

in duizenden euro’s

26

-2.806

-2.780

26

-2.806

-2.780

Stand 1 jan. 2011

Aflossing

Stand 31 dec. 2011

7.681

-7.681

-

7.681

-7.681

-

Leningen u/g HTM Commercial Actions B.V.

htm in 2011

62

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

VASTE ACTIVA

20. Financiële vaste activa Zowel de looptijd als het rente percentage van de leningen zijn contractueel vastgelegd. Specificatie naar rentepercentage: 4 tot 5 %

-

2.527

5 tot 6 %

-

3.834

6 tot 7 %

-

642

7 tot 8 %

-

678 7.681

-

Looptijd van de leningen: 1 jaar

-

2 - 5 jaar

-

-948

Langer dan 5 jaar

-

7.742

887

7.681

-

in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

VLOTTENDE ACTIVA

21. Voorraden De post voorraden bestaat uit materialen en reserveonderdelen ten behoeve van: Railmaterieel

8.329

7.769

Busmaterieel

620

678

3.358

3.194

84

81

Infra Brandstof Overige

635

203 13.026

Af: Voorziening voor incourantheid

11.925

-1.089

-238

11.937

11.687

htm in 2011

63

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

VLOTTENDE ACTIVA

22. Vorderingen Debiteuren

9.516

8.758

Voorziening dubieuze debiteuren

-148

-244

Groepsmaatschappijen Belastingen Consignatieverstrekking personeel Overige vorderingen en overlopende activa

9.368

8.514

42.596

17.300

-

72

782

555

14.074

7.029

66.820

33.470

Vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid. De vorderingen hebben een resterende looptijd < 1 jaar.

23. Liquide middelen Callgeldleningen u/g Banken Kas

35.000

-

7.726

27.044

145

84

42.871

27.128

De liquide middelen staan vrij ter beschikking van de vennootschap.

htm in 2011

64

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

Geplaatst kapitaal

Overige reserves

Resultaat boekjaar

Totaal 2011

Totaal 2010

42.136

35.770

3.140

81.046

77.906

-

3.140

-3.140

-

-

-

-

5.706

5.706

3.140

42.136

38.910

5.706

86.752

81.046

PASSIVA

24. Eigen vermogen Stand per 1 januari Resultaat voorgaand boekjaar Resultaat boekjaar Stand per 31 december

Aandelenkapitaal

Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 200 miljoen

en is verdeeld in 2 miljoen aandelen, elk nominaal groot € 100. Geplaatst en volgestort zijn 421.362 aandelen, ofwel € 42.136k.

in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

PASSIVA

25. Voorzieningen Personele voorzieningen Schade

13.157

5.089

868

556

14.025

5.645

5.089

7.522

Het verloop van de voorzieningen is als volgt: Personele voorzieningen Stand 1 januari Bij: dotaties

11.623

1.174

Af: onttrekkingen

-3.555

-3.607

Stand 31 december

13.157

5.089

Stand 1 januari

556

548

Bij: dotaties

453

8

Schade

Af: onttrekkingen

-141

-

Stand 31 december

868

556

htm in 2011

65

Toelichting op de vennootschappelijke balans HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

31 dec. 2011

 

31 dec. 2010

PASSIVA

26. Langlopende schulden Onderhandse leningen Specificatie naar rentepercentage: 3 tot 4 %

15.000

15.000

4 tot 5 %

49.100

41.300 64.100

56.300

Looptijd van de leningen: langer dan 5 jaar

64.100

56.300 64.100

56.300

Aflossingen leningen binnen 1 jaar

5.200

5.073

Crediteuren

7.800

9.687

Groepsmaatschappijen

1.048

-

Belastingen en premies sociale verzekeringen

3.467

2.807

27. Kortlopende schulden

Pensioenpremies Overige schulden en overlopende passiva

1.606

1.338

59.789

55.613

78.910

74.518

De resterende looptijd van de kortlopende schulden is < 1 jaar.

htm in 2011

66

Toelichting op de vennootschappelijke balans Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Concessies

HTM beschikt over een concessie voor de exploitatie van Rail in het Stadsgewest

Haaglanden met een looptijd tot en met 2016. De concessie voor de exploitatie Bus heeft een looptijd van 1 januari 2009 tot en met 9 december 2012. De busconcessie wordt momenteel door Stadsgewest Haaglanden openbaar aanbesteed.

Vervoersverplichtingen

HTM heeft vervoerverplichtingen uit hoofde van aan reizigers verkochte jaarabonne-

menten. De vervoerverplichtingen uit hoofde van verkochte jaarabonnementen bedraagt circa € 10,0 miljoen.

Lening-, kredietfaciliteiten en bankgaranties

HTM Personenvervoer N.V. beschikt over een kredietfaciliteit van € 10,0 miljoen en bank­garanties zijn aan derden afgegeven voor een bedrag van € 0,1 miljoen.

Huurovereenkomsten

Uit hoofde van vier door HTM Personenvervoer N.V. afgesloten huurcontracten bestaat een jaarlijkse verplichting van circa € 1,5 miljoen.

De gemiddelde resterende looptijd van de hierboven vermelde huurcontracten is 3 jaar.

Verplichtingen ten behoeve van groepsmaatschappijen

HTM vormt samen met haar dochtermaatschappijen een fiscale eenheid voor de omzetbelasting.

De vennootschappen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van die fiscale eenheid.

htm in 2011

67

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

2011

 

 

2010

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

28. Overheidsbijdragen lijndienstvervoer Openbaar vervoer

127.333

109.520

Sociale Veiligheid

19.671

19.174 147.004

128.694

M.i.v. 2011 maakt de overheidsbijdrage voor kaartcontrole deel uit van de subsidie voor sociale veiligheid in plaats van de bijdrage voor openbaar vervoer. Hiervoor is in de vergelijkende cijfers van 2010 een bedrag van € 7,8 miljoen gecorrigeerd van openbaar vervoer naar sociale veiligheid. 29. Opbrengsten personenvervoer Plaatsbewijzen

79.004

Studentenkaart

12.810

78.076 10.877 91.814

88.953

30. Overige opbrengsten Werk voor derden OV-chipkaart Boetes (exclusief deel ritprijs) Reclame Bijdragen in exploitatie en overige inkomsten

30.178

15.260

856

630

1.728

1.489

568

485

8

-9 33.338

17.855

1.224

5.148

273.380

240.650

31. Mutatie geactiveerde eigen productie Mutaties gedurende het jaar

De bedrijfsopbrengsten zijn ten opzichte van vorig jaar met 13,6% gestegen. De omzet is geheel in Nederland gerealiseerd.

htm in 2011

68

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

2011

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

32. Personeelskosten Salarissen

80.699

82.496

Pensioenlasten incl. FPU

13.224

13.299

Premie arbeidsongeschiktheid

3.914

4.388

Overige sociale lasten

5.358

5.082

Diverse personeelskosten Mutatie verloftegoeden

14.636

5.559

478

1.385

Kosten gehuurd personeel

118.309

112.209

14.932

13.134

133.241

125.343

Het gemiddeld aantal werknemers gedurende het verslagjaar was 1.900 (in 2010: 1.976). Alle werknemers zijn werkzaam in het openbaar vervoer. Er waren geen werknemers werkzaam in het buitenland.

in duizenden euro’s

2011

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

33. Afschrijvingen Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen incl. installaties Rijdend materieel Bedrijfsauto’s Machines en inventaris Spoorbaan en bovenleiding met toebehoren Af: Vrijval uit egalisatierekening investeringssubsidies Terug te nemen c.q. versterkte afschrijvingen

1.636

1.715

15.269

10.216

760

780

7.878

5.466

217

217

-72

-93

-262

-1.687 25.426

Verkoopresultaat

16.614

-425

-2.445

25.001

14.169

htm in 2011

69

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening HTM Personenvervoer N.V. in duizenden euro’s

 

2011

 

 

 

2010

BEDRIJFSLASTEN

34. Overige kosten Materiaalverbruik

13.119

8.664

Energieverbruik

11.228

10.813

Onderhoud en reparatie door derden

26.533

22.318

608

-143

Huur roerende en onroerende goederen

34.588

35.706

Overige

13.467

18.259

99.543

95.617

Belastingen, rechten en verzekeringen

35. Financiële lasten en baten Rentelasten Rente van langlopende leningen

7.422

Overige rentelasten, inclusief toegerekende rente

2.894

251

259 7.673

Af: Rentebaten

3.153

-582

-750

7.091

2.403

RESULTAAT

36. Resultaat deelnemingen na belastingen HTM Commercial Actions B.V. HTM Railinfra B.V.

8

22

-2.806

-

-2.798

22

Directie

Raad van commissarissen

Drs. D.W. le Clercq, voorzitter

Mw. Drs. M. de Zeeuw, voorzitter

P. Jansen MBA

Mw. A. van den Berg

T.G. Martin

Den Haag, 27 april 2012

Ir. J.M. Kroon MBA, plaatsvervangend voorzitter Drs. R. van Gijzel

Mw. mr. D. van der Heem-Wagemakers Drs. Ir. J.M.L.M. Ingen Housz Den Haag, 25 april 2012

htm in 2011

70

Overige gegevens HTM Personenvervoer N.V.

Regelingen inzake winstbestemming

In de statutenwijziging bij akte 29 juni 2007, zijn bepalingen omtrent de winstuitkeringen opgenomen in artikel 36. Hierin is in de lidnummers 3, 4 en 5 bepaald dat de winst ter

beschikking van de algemene vergadering staat. De Raad van Commissarissen doet jaarlijks aan de algemene vergadering een voorstel tot reservering van (een gedeelte van) de winst. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. De algemene vergadering kan besluiten tot uitkering van interim dividend mits aan het vereiste van het eerste lid is voldaan blijkens een tussentijdse vermogens­ opstelling overeenkomstig het in de wet bepaalde.

Voorstel winstbestemming

De Raad van Commissarissen van HTM heeft de Algemene vergadering van Aandeel­

houders voorgesteld het netto resultaat ten gunste van het eigen vermogen te brengen.

htm in 2011

71

htm in 2011

72

htm in 2011

73

Colofon Dit is een uitgave van: HTM

Postbus 28503

2502 KM Den Haag Coördinatie

HTM Corporate Communicatie Concept en vormgeving Smidswater Fotografie

Aline Baggio Tekst

HTM, Den Haag

Eduard Voorn Communicatie

htm in 2011

74