Beleidsplan Cliëntenraad Altrecht 2013 -2015
Inhoud 1. Inleiding ............................................................................................................................................... 3 2. Roerige tijden ...................................................................................................................................... 3 3. SWOT – analyse ................................................................................................................................. 5 3. Speerpunten ........................................................................................................................................ 6 3.1. De cliënt staat centraal ................................................................................................................. 6 3.1.1. ‘Cliënt centraal’ vormgeven vanuit cliëntperspectief.............................................................. 6 3.1.2 Ervaringsdeskundigheid ......................................................................................................... 7 3.1.3. Lichamelijke gezondheid ....................................................................................................... 8 3.2. Slagkracht, samenwerken en verbinden ...................................................................................... 8 3.2.1 Interne slagkracht .................................................................................................................. 8 3.2.2. Bereiken ambulante cliënten ................................................................................................. 9 3.2.3. Verbinding met cliëntenbewegingen en sociale ketenpartners op het gebied van zorg, welzijn en wonen............................................................................................................................ 10 3.3. Cliënteninitiatieven .................................................................................................................... 10 3.4. Kennis bundelen en ontwikkelen ................................................................................................ 11 4. Organisatieschema cliëntenraad ...................................................................................................... 11 5. Uitvoering .......................................................................................................................................... 12
2
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
GGZ op de schop 18 juni 2012 DEN HAAG - Patiënten met geestelijke problemen zullen voortaan vaker thuis worden behandeld. Het aantal bedden in instellingen zal fors worden teruggebracht. De verandering in de sector gaat volgens de minister ''bloed, zweet en tranen'' kosten, maar is wel hard nodig om de patiënten perspectief te bieden. Marleen Barth, voorzitter van GGZ Nederland, sloot zich daarbij aan.''We gaan de kwaliteit verbeteren en meer aansluiten bij de wensen van de patiënten. De psychiater en zijn team moeten achter het bureau vandaan komen en de zorg zo dichtbij de patiënt regelen als mogelijk'', stelde zij. Omdat mensen met geestelijke problemen meer in de samenleving zullen blijven, moet volgens Barth de tolerantie ''voor mensen die soms een beetje mal doen'' omhoog. (bron: www.nu.nl)
1. Inleiding Vooruit kijken. Waar gaat de cliëntenraad van Altrecht zich de komende 3 jaar op richten? De houdbaarheidsdatum van het vorige beleidsplan ‘op eigen koers’ is verlopen. Nu, drie jaar later, is het opnieuw tijd om het beleid voor de komende jaren te actualiseren en uiteen te zetten. De raadsleden van de cliëntenraad zijn tot dit beleidsplan gekomen na een intensief proces waarin is gekeken naar de ontwikkelingen binnen en rondom de geestelijke gezondheidszorg en Altrecht. Op basis van een inventarisatie onder de leden van de cliëntenraad is een analyse uitgevoerd van de sterke en zwakke punten van de cliëntenraad en de kansen en bedreigingen. Op basis hiervan heeft zij de speerpunten voor de komende drie jaar gedefinieerd. De rode lijn van het beleidsplan is ‘cliënt centraal’. De ambitie is om het begrip ‘cliënt centraal’ handen en voeten te geven vanuit cliëntperspectief als uitgangspunt voor de behandeling en zorgverlening van Altrecht.
2. Roerige tijden De omgeving van de cliëntenraad van Altrecht is sterk in beweging. Een tijd waarin bezuinigingen voorop staan en veranderingen elkaar snel opvolgen zowel binnen en buiten Altrecht. Cliënten van Altrecht krijgen hier op verschillende vlakken mee te maken. De taak van de cliëntenraad is juist om in deze complexe tijden de belangen van clienten in het vizier te houden. Hieronder staat een aantal belangrijke veranderingen genoemd. Ontwikkelingen waarmee de cliëntenraad de komende jaren rekening moet houden en op in kan spelen in het bereiken van haar doelstellingen. Nieuwe koers Altrecht De komende jaren zal Altrecht fundamenteel veranderen, ingegeven door externe ontwikkelingen als bezuinigingen. De organisatievorm gaat veranderen onder andere om sneller in te kunnen spelen op maatschappelijke en politieke veranderingen. De huidige divisies gaan verdwijnen. In de plaats hiervan komen er drie clusters: specialistische curatieve zorg, zorg gericht op herstel en participatie samen met maatschappelijke partners, zorg gericht op omgaan met grensoverschrijdend gedrag (incl. forensische zorg). Deze verandering heeft vanzelfsprekend ook consequenties voor de organisatie van de cliëntenraad. Hoe kunnen we de medezeggenschap effectief en passend inrichten in het nieuwe organisatiemodel van Altrecht? In hoofdstuk 4 geeft de cliëntenraad hier een passend antwoord op. Regie en zelfsturing Steeds meer komt het accent te liggen op de eigen regie van de cliënt, waarin het cliëntperspectief centraal moet komen te staan. Denk bijvoorbeeld aan herstelondersteunende zorg en de Triple C methode (de C’s staan voor: cliënt, coach, competentie). Een ontwikkeling die de cliëntenraad
3
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
toejuicht. Deze omslag in het denken over de eigen regie en zelfsturing van de cliënt zal ook de komende jaren steeds verder vorm en nadruk krijgen: De cliëntenraad ziet haar inbreng van het cliëntperspectief in de zorginkoopcyclus sterker worden. Clientenraad, Altrecht en de zorgverzekeraars vormen een driehoek in het overleg omtrent de verleende zorg opdat deze goed, veilig, beschikbaar, toegankelijk en betaalbaar is. Cliëntgestuurde initiatieven en projecten zijn in opmars (voorbeelden: New York reis, de Wensenboom, cliëntgestuurd activiteitencentrum van Talent). Ook het wetsvoorstel Wet Cliëntenrechten Zorg (WCZ) dat momenteel bij het parlement ligt, geeft blijk van de omslag in het denken over de regie en sturing van de zorg naar de cliënt zelf. Het nieuwe wetsvoorstel beoogt de rechtspositie van de cliënt in de zorg te verstevigen en vervangt vier andere wetten waaronder de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). Een andere ontwikkeling die tevens de tendens ondersteunt is de decentralisatie van de AWBZ naar de WMO. Met deze verandering wil de overheid de functie van begeleiding en dagbesteding dichterbij de cliënt gaan organiseren; meer eigen regie, maatwerk en zorg dichterbij huis zijn de onderliggende principes. De groeiende inzet van ervaringswerkers binnen Altrecht bevordert het herstel van de cliënt. Organisatie zorg dichterbij de cliënt De overheveling van de AWBZ naar de WMO is onder andere bedoeld om de zorg dichterbij de cliënt te organiseren zoals hierboven is aangegeven. Dit is niet de enige ontwikkeling op dit vlak. Een andere belangrijke ontwikkeling voor de cliëntenraad is de tendens van ambulantisering. Behandelen in de thuissituatie is vaak beter voor de patiënt en levert een beter resultaat op. Bovendien is ambulante behandeling in de meeste gevallen goedkoper. Deze verandering vindt ook plaats bij Altrecht. Er zijn de afgelopen jaren ‘bedden’ afgebouwd. Deze ontwikkeling zet zich de komende jaren voort. De focus op ambulantisering betekent voor de cliëntenraad een steeds groter wordende achterban van ambulante cliënten. Een groep waarvoor nog geen adequate manier is gevonden om deze te bereiken. Nieuwe media Naast zorginhoudelijke veranderingen leven we tegenwoordig in een nieuw tijdperk op het gebied van media technologieën. Denk aan digitale sociale netwerken (facebook, hyves, twitter). Maar ook toepassingen in relatie tot de behandeling zoals E-health zullen de komende jaren een steeds belangrijkere rol gaan spelen binnen de ggz. Voor de cliëntenraad biedt dit kansen onder andere ten behoeve van achterbanraadpleging.
‘Helft cliënten Altrecht werkt in 2015 met ehealth’ 14 augustus 2012 Binnen vijf jaar moet bij minstens de helft van de cliënten van ggzinstelling Altrecht e-health onderdeel uitmaken van hun behandeling. Dat zegt Andrea van der Meer, directeur Altrecht Cura en voorzitter stuurgroep eHealth, in Zorgvisie ict magazine van augustus.
4
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
3. SWOT – analyse Op basis van een inventarisatie onder de leden van de cliëntenraad is een SWOT analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) uitgevoerd van de sterke en zwakke punten van de cliëntenraad en de kansen en bedreigingen. De ontwikkelingen die in het vorige hoofdstuk zijn genoemd, bieden voor de cliëntenraad nieuwe mogelijkheden om zich op te richten (kansen). Ook laten zij aspecten zien die de belangenbehartiging van cliënten in de organisatie kunnen verstoren (bedreigingen). Voor de keuze van de speerpunten heeft de raad gekeken hoe de kansen benut kunnen worden en de bedreigingen kunnen worden afgewend. Hierin is rekening gehouden met de sterke en zwakke punten van de cliëntenraad: waar zijn we goed in? En waar zijn we minder goed in? Op basis van de analyse heeft de centrale cliëntenraad de speerpunten voor de komende 3 jaar vastgesteld. In de volgende hoofdstukken staan de speerpunten uitgewerkt en wordt naar onderstaande analyse verwezen.
5
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
3. Speerpunten Op basis van de SWOT analyse heeft de cliëntenraad de volgende speerpunten benoemd: 1. De cliënt staat centraal 2. Slagkracht, samenwerken en verbinden 3. Cliënteninitiatieven 4. Kennis bundelen en ontwikkelen
De patiënt centraal, hoe doe je dat?
3.1. De cliënt staat centraal De cliëntenraad van Altrecht verwoordt de mening van cliënten van Altrecht en komt op voor hun belang om zorg te dragen voor ‘een goed behandelklimaat voor clienten met zorg op maat, waarin de cliënt indien mogelijk de eigen regie heeft, kan herstellen en ontwikkelen’. De cliënt staat hierin centraal met zijn behoeften en wensen. Dit is de missie van de cliëntenraad van Altrecht.
4 maart 2012 Cliëntgestuurde projecten en zorginstellingen waarbij
De cliëntenraad wil zich de komende 3 jaar inzetten om het begrip ‘cliënt centraal’ vanuit cliëntenperspectief een elementaire plek te geven op elk niveau binnen het zorgproces van Altrecht; op managementniveau en op de afdelingen. Dit speerpunt komt voort uit de SWOT analyse ‘eigen regie’ (K1), ‘ambulantisering’ (B1), ‘budgetten krimpen’ (B2) en ‘gebrek implementatiekracht’ (B3).
succesvolle cliëntgestuurde projecten en zorginstellingen waarbij de patiënt
Het speerpunt ‘de cliënt staat centraal’ bevat de volgende onderwerpen:
Vernimmen) bron: zorgvisie.nl)
ervaringsdeskundigen, (ex-) cliënten de dienst uitmaken: een illusie of toekomstbeeld? In Amerika is het een feit: de staat New York kent vele
volledig centraal staat. Patiënten van Altrecht gingen voorjaar 2011 op bezoek in New York. Wat haalden zij daar? Inspiratie! (Interview met Roxanne
‘Cliënt centraal’ vormgeven vanuit cliëntperspectief Ervaringsdeskundigheid Lichamelijke gezondheid In de volgende paragrafen worden deze onderwerpen nader toegelicht. 3.1.1. ‘Cliënt centraal’ vormgeven vanuit cliëntperspectief Het begrip ‘cliënt centraal’ moet volgens de cliëntenraad vanuit drie invalshoeken vormgegeven worden. Vanuit zorg , behandeling, en organisatie. Hieronder leest u van iedere invalshoek de uitgangspunten die de cliëntenraad hanteert. Deze uitgangspunten zullen de basis vormen voor de verdere uitwerking. Zorg Gericht op verlichten van lijden en vergroten van eigen regie en autonomie. Herken en benut de eigen kracht van de cliënt. In de behandeling wordt uitgegaan van de eigen kracht en mogelijkheden van de cliënt. De cliënt wordt gezien als mens, die met een ziekte te kampen heeft en niet als een zieke die ook mens is. Een cliënt is geen diagnose of productie. Een menswaardige omgeving, (die uitnodigt tot normaal gedrag), een omgeving waarin de cliënt zich sociaal en fysiek veilig voelt, een schone en nette omgeving waar men beschikt over voldoende faciliteiten ten behoeve van ontspanning, activiteiten e.d. Dit kan bereikt worden door de groepen klein en de caseload laag te houden. 6
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
Inspelen op fysieke, emotionele, menselijke en zingevende behoeften. - Door het aangaan van een onvoorwaardelijke ondersteuningsrelatie wordt veiligheid, zekerheid, sociaal contact gerealiseerd. - Door het realiseren van een betekenisvolle daginvulling wordt aangesloten bij de behoefte aan waardering en zelfontplooiing. Competenties opbouwen. Een assertieve benadering gericht op vertrouwen, vertrouwdheid, aansluiten bij mogelijkheden en competenties en bieden van ruimte voor experimenteren. Dialoog is belangrijk: niet alleen wat gezegd wordt maar de hele interactie van nabijheid bieden, afstand nemen, verbondenheid tonen, vragen en antwoorden, luisteren en op elkaar reageren. Je weet van tevoren niet wat er uit komt. Behandeling Een doelgerichte, planmatige transparante aanpak waarin de cliënt in samenwerking met de behandelaar de doelen bepaalt en evalueert. De nadruk ligt op resultaat, tijdigheid en doorstroming. De opname is het begin van het ontslag. De cliënt wordt betrokken bij het behandelplan. Het behandelplan is een gezamenlijk document van de behandelaar en de cliënt. Een voorwaarde is dat het begrijpelijk en cliëntgericht is opgesteld en dat de cliënt betrokken is bij de evaluatie. Organisatie De cliënt staat centraal in de samenwerking met de ketenpartners bijvoorbeeld in het kader scheiden van wonen en behandeling. De cliënt is leidend in het behandel- en zorgproces. Stroomlijnen vanaf verwijzing tot en met nazorg opdat de cliënt weet waar hij aan toe is.
‘Cliënt centraal’ vormgeven vanuit cliëntperspectief Doelen Hoe? Beter vormgeven en toepassen ‘cliënt Vertaling maken van het begrip ‘cliënt centraal’ centraal’ vanuit cliëntperspectief in op de gebieden behandeling, zorg, organisatie organisatie Altrecht. en wonen. Boodschap belang ‘cliënt centraal’ In gesprek gaan met alle lagen van Altrecht en uitdragen ten behoeve van advies uitbrengen implementeren ‘cliënt bewustwording cliënten van Altrecht en centraal’. medewerkers. Afdelingsbezoeken en kwaliteitsonderzoek. (Gebruik maken van ‘achterbanraadpleging’ (S2 , SWOT analyse) Workshop ‘cliënt centraal’ ontwikkelen. waarin deelnemers (medewerkers van Altrecht) kunnen leren en ondervinden wat ‘cliënt centraal’ in de praktijk inhoudt en wat dit voor het behandelproces betekent. Deze workshop wil de cliëntenraad bij voorkeur in samenwerking met Altrecht Academie en de projectleider ervaringsdeskundigheid ontwikkelen en aanbieden. Informeren achterban bijv. door nieuwsbrief. 3.1.2. Ervaringsdeskundigheid Altrecht werft actief ervaringsdeskundigen om zo de behoeften en belangen van de cliënt als uitgangspunt te gebruiken voor het denken en het doen van de organisatie. In het vorige beleidsplan van de cliëntenraad was het thema ervaringsdeskundigheid benoemd als speerpunt vanwege de onduidelijkheid op dit gebied. Het doel was om meer zicht te krijgen op de ontwikkeling van de inzet en het inhoud geven aan ervaringsdeskundigheid. Inmiddels zijn we drie jaar verder. En de beweging 7
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
zet door. Nog steeds bestaat er onduidelijkheid over de definiëring van ervaringsdeskundigheid en ontbreekt hierover consensus binnen Altrecht. Daarom heeft de cliëntenraad besloten om ervaringsdeskundigheid wederom als speerpunt te benoemen omdat de inzet van ervaringsdeskundigheid belangrijk is in de omslag naar het denken en doen in termen van ‘cliënt centraal’. Ervaringsdeskundigheid Doelen Definiëring en consensus ervaringsdeskundigheid. Medewerker met ervaringsdeskundigheid wordt in het behandelproces als volwaardig teamlid beschouwd. Meer banen binnen Altrecht op meerdere niveaus.
Hoe? Activiteiten ontplooien om positief bij te dragen aan de beeldvorming van ervaringsdeskundigen. Samenwerking met de werkgroep ervaringsdeskundigheid. Kundigheid bevorderen van ervaringsdeskundigen door training. Voorlichting. Verhalen bundelen.
3.1.3. Lichamelijke gezondheid ‘Cliënt centraal’ houdt onder andere in: inspelen op de fysieke, emotionele, menselijke en zingevende behoeften van de cliënt. (zie paragraaf 3.1.1 onder kopje zorg). De cliëntenraad wil in dit kader extra aandacht vragen voor de lichamelijke gezondheid van clienten. Veel cliënten in de ggz en dus ook bij Altrecht kampen met een overgewicht en een slechte conditie. Medicijnen, weinig beweging, ongezonde voeding, roken en drinken dragen hieraan bij. Een lichamelijke gezondheid helpt mee aan een geestelijke gezondheid. Hieronder valt ook het onderwerp voeding. Voeding blijft net als in het vorige beleidsplan een vast agendapunt voor de cliëntenraad van Altrecht. Niet alleen draagt een goede voeding bij aan het welbevinden van cliënten maar zeker ook aan het sociale aspect. De cliëntenraad is voorstander van meer betrokkenheid van cliënten in het bereiden van de maaltijden. Lichamelijke gezondheid Doelen Bewustwording van het belang van een gezond lichaam ter bevordering van een gezonde geest.
Hoe? Deelname aan de menucommissie. Opzetten project stimulering en bewustwording gezond lichaam (gebruik maken van ‘profilering door projecten S4, SWOT analyse). Organiseren sportdag. Sport op de agenda zetten tijdens overleg met directies (ten behoeve van verbeteren ‘reactief Z2, SWOT analyse).
3.2. Slagkracht, samenwerken en verbinden Onder dit speerpunt vallen de volgende aandachtsgebieden: Interne slagkracht Altrecht Bereiken ambulante clienten Verbinding met cliëntenbewegingen en sociale ketenpartners op het gebied van zorg, welzijn en wonen 3.2.1 Interne slagkracht Zowel de organisatie Altrecht als de cliëntenraad streeft uiteindelijk naar hetzelfde doel: goede zorg voor de cliënt. We willen hierin samenwerken en de verbinding zoeken. De afgelopen jaren zien we 8
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
een sterke verbetering in de samenwerking met verschillende onderdelen van Altrecht. Steeds meer medewerkers zien dat de cliëntenraad een meerwaarde heeft. Ondanks dat er ook goede verhoudingen zijn tussen divisieraden en directie constateert de cliëntenraad nog steeds onderdelen van de organisatie die de samenwerking bewust of onbewust uit de weg gaan. Onbekend maakt onbemind? Of wordt de cliëntenraad als lastig ervaren? Dit speelt vooral op afdelingsniveau. De cliëntenraadsleden investeren veel tijd om het gesprek aan te gaan met afdelingen. Dit verloopt voor sommige afdelingen nog vaak te stroef, stroperig en levert weinig tot geen zichtbare resultaten op. De cliëntenraad vindt het van belang dat het middenmanagement van deze afdelingen meer open staat voor het ontvangen van feedback en kritiek opvat als mogelijkheid tot verbetering. Ook handelen naar afspraak = afspraak is een voorwaarde om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Dit speerpunt komt voor uit ‘weinig implementatiekracht’ (B3) en komt tegemoet aan het verbeteren van ‘reactief’ (Z2) en ‘door de Altrecht structuur heen’ (Z3). Interne slagkracht Doelen Het daadwerkelijk realiseren van verbeteringen in de organisatie.
Hoe? Haar slagkracht te vergroten door goed onderbouwde (on) gevraagde adviezen te geven. Afspraken maken met de RvB en directies over samenwerking en resultaten. Zichtbaar maken toegevoegde waarde cliëntenraad o.a. afdelingsbezoeken, adviezen en projecten. (bijv. media, presentaties, organiseren conferenties). Niet alleen richting clienten en Altrecht maar ook aan de zorgverzekeraar. Samenwerking met andere organisaties. Opleidingen en trainingen ten behoeve van het verbeteren van vaardigheden van cliëntenraadsleden.
3.2.2. Bereiken ambulante cliënten Zoals in hoofdstuk twee staat beschreven neemt het aantal ambulante cliënten van Altrecht toe. Al jaren is het een vraagstuk voor de cliëntenraad hoe de achterbanraadpleging voor deze groep effectief vormgegeven kan worden. Dit vraagstuk wordt nu nog belangrijker omdat deze groep groeit en moeilijker in beeld te brengen is voor de cliëntenraad (zie SWOT analyse, ‘ambulantisering’, B1). Juist in deze ontwikkeling is het cliëntperspectief over de kwaliteit van zorg en behandeling belangrijk. De cliëntenraad wil zich daarom inzetten om hier nieuwe vormen voor te vinden. Zij ziet de ontwikkeling op het gebied van E-health en nieuwe mediavormen als kans om deze bedreiging het hoofd te bieden. (zie SWOT analyse ‘nieuwe media‘, K2). Bereiken ambulante cliënten Doelen Manieren vinden en uitproberen nieuwe manieren voor achterbanraadpleging ambulante cliënten.
9
Hoe? Opzetten cliëntenpanels (actie t.b.v. kennis, Z1, SWOT analyse). Toepassen nieuwe media, bijv. digitale enquêtes. Pilot spiegelgesprekken. Onderzoek naar mogelijkheden rekening houdend met specifieke kenmerken van de doelgroep (bijv. ouderen).
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
3.2.3. Verbinding met cliëntenbewegingen en sociale ketenpartners op het gebied van zorg, welzijn en wonen Een cliënt met een psychische kwetsbaarheid in de omgeving Utrecht kan te maken krijgen met meerdere instellingen op het gebied van zorg, welzijn en wonen waaronder Altrecht. Het is in het belang van de cliënt dat in dit proces de cliënt centraal staat en het uitgangspunt is. Samenwerking en afstemming tussen de verschillende instellingen en met de cliënt is hierin van doorslaggevend belang. Op dit moment is er een samenwerkingsovereenkomst in de maak tussen verschillende cliëntenbelangenorganisaties in de regio Midden Westelijk Utrecht. De cliëntenraad wil zich de komende jaren inzetten ten behoeve van deze samenwerking omdat zij van mening is dat dit een substantiële bijdrage kan leveren aan het handen en voeten geven aan het uitgangspunt ‘cliënt centraal’ op meerdere terreinen, zowel binnen als buiten Altrecht (‘samenwerken ketenpartners’ K3, SWOT analyse). Verbinding cliëntenbewegingen Doelen Gezamenlijke belangenbehartiging en bundelen van krachten (op verschillende levensgebieden zoals wonen, behandeling, zorg) van belangen van mensen met een psychische kwetsbaarheid in de regio Midden Westelijk Utrecht bij de gemeenten en andere instellingen. Samenwerking met de verschillende cliëntenbelangenorganisaties in de regio om te werken aan volwaardig burgerschap.
Hoe? Het organiseren van 6 jaarlijkse bijeenkomsten over een thema in samenwerking met het steunpunt (actie t.b.v. ‘kennis’ Z1 en ‘reactief’ Z2, SWOT analyse). Uitwerking samenwerking convenant. Contacten leggen met andere raden (niet alleen met centrale cliëntenraden, maar ook met jeugdraden etc.). Bezoeken van congressen en symposia (actie t.b.v. ‘kennis’ Z1 en ‘reactief’ Z2 SWOT analyse).
3.3. Cliënteninitiatieven Wie kunnen het beste zeggen wat nodig is, en wat goed zou zijn voor cliënten van Altrecht? Cliënten zelf. De cliëntenraad wil de zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid van cliënten stimuleren. Dit doet zij door cliënten die innovatieve ideeën hebben met betrekking tot zorg en herstel te faciliteren deze ideeën te realiseren middels (cliëntgestuurde) projecten. De theetuin, de cursus Impuls, de Wensenboom en het boekje ‘Weer naar huis en dan?’ zijn hier mooie voorbeelden van. Op deze manier krijgt de cliëntenraad niet alleen signalen binnen over wat er leeft en nodig is, maar kunnen clienten(raadsleden) ook daadwerkelijk vernieuwingen in het kader van ‘cliënt centraal’ realiseren. De afgelopen jaren heeft de cliëntenraad deze projecten kunnen financieren vanuit het budget dat Altrecht hiervoor beschikbaar stelt. Voor 2013 is door de raad van bestuur hier wederom budget voor beschikbaar gesteld. Dit speerpunt komt voort uit de SWOT analyse ‘cliëntgestuurde projecten’ (K4) en maakt gebruik van ‘kwaliteit raad (S1), ‘zelfsturend werken’ (S3) en ‘profilering projecten’ (S4). Daarnaast draagt het bij aan het verbeteren van ‘reactief’ (Z2). Cliënten initiatieven Doelen Realiseren vernieuwingen vanuit cliënten.
10
Hoe? Initiëren nieuwe initiatieven. Promoten en begeleiden. Verzamelen vernieuwende ideeën. Coördinatie van idee tot resultaat. De projecten en resultaten zichtbaar maken aan clienten, Altrecht en zorgverzekeraar. Projectmatig werken verder optimaliseren.
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
3.4. Kennis bundelen en ontwikkelen De wisselende samenstelling van de cliëntenraden en de daarmee samenhangende (tijdelijke) onderbezetting is vaak het gevolg van het feit dat cliënten opzien tegen de veelheid van onderwerpen, met name die een ‘bedrijfsmatige’ benadering vereisen. Vanwege de actualiteit van de onderwerpen wordt vaak ook onder tijdsdruk gewerkt. Dit schrikt veel cliënten af, die juist op andere terreinen of onderwerpen een waardevolle bijdrage willen en kunnen leveren. Het opzetten van een kenniscentrum biedt clienten die geen affiniteit hebben met de bedrijfsmatige kant van de cliëntenraden de mogelijkheid een bepaald onderwerp of thema, al of niet op verzoek van een van de cliëntenraden, nader uit te werken. De resultaten kunnen dan worden gedeeld met de divisieraden en de centrale cliëntenraad. In het kenniscentrum richten we ook een plaats in voor het kwaliteitsonderzoek. Hierdoor wordt de druk op de divisieraden verlicht en specifieke daarvoor getrainde cliënten kunnen de enquêtes in een vaste frequentie uitvoeren. De zwakke punten uit de SWOT analyse ‘kennis’ (Z1), ‘reactief’ (Z2), ‘onderbezetting’ (Z4) en ‘gewicht adviezen (Z5) kunnen door het opzetten van een kenniscentrum naar verwachting worden verbeterd. De punten uit de inventarisatie ‘kwaliteit’ (S1),’achterbanraadpleging’ (S2), ‘zelfsturend werken’ (S3), ‘profilering projecten’ (S4) zijn vaardigheden die juist nodig zijn om het kenniscentrum succesvol op te zetten en de voortgang te verzekeren. Kennis bundelen en ontwikkelen Doelen Bundelen en effectief inzetten van kennis en individuele kwaliteiten. Effectief leden werven. Versterken kennis en expertise.
Hoe? Opzetten kenniscentrum waaronder kwaliteitsonderzoek, cliëntenpanels en werkgroepen ten behoeve van specifieke, actuele onderwerpen vallen.
4. Organisatieschema cliëntenraad Een belangrijk doel van de cliëntenraad is om ook in de komende jaren de medezeggenschap van cliënten van Altrecht een fundamentele en integrale plek te geven in het nieuwe bedrijfsmodel van Altrecht om zo de belangen van cliënten van Altrecht goed te vertegenwoordigen en haar ambities op basis van de speerpunten waar te maken. In de huidige situatie bestaat de cliëntenraad van Altrecht uit zes divisieraden, de centrale cliëntenraad en het onderdeel projecten. Zie schema hieronder.
Divisieraad Cura Divisieraad Aventurijn Divisieraad WA
Centrale cliëntenraad
Divisieraad Jeugd Divisieraad Senior Divisieraad Talent Projecten
11
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015
De structuur van Altrecht verandert in 2013. De zes divisies worden teruggebracht naar drie clusters. De cliëntenraad sluit aan bij het nieuwe organisatiemodel van Altrecht. Dit betekent dat de raden WA, Talent, Cura, Jeugd en Senior in een andere vorm geïntegreerd worden in een van de drie divisieraden. Voor elk van deze onderdelen en voor de centrale cliëntenraad zorgt het ondersteunersburo voor coaching en ondersteuning. Naast de divisieraden en de projecten is het kenniscentrum als apart onderdeel toegevoegd aan het schema. Zie het schema hieronder. Voor de transitie naar de nieuwe structuur zal de cliëntenraad een apart actieplan ontwikkelen. Qua planning zal deze verandering samenlopen met de verandering van het bedrijfsmodel van Altrecht.
5. Uitvoering Op basis van speerpunten zal het beleidsplan jaarlijks vertaald worden in jaar – en werkplannen waarin de doelen concreet uitgewerkt worden. De centrale cliëntenraad zal het beleidsplan en de voortgang van de plannen periodiek evalueren en bijstellen.
12
Cliënt centraal. Hoe?Zo! beleidsplan cliëntenraad Altecht 2013-2015