Het -waterschap: uw betrouwbare waterautoriteit en partner in samenwerking

W

root Salland a

t

e

r

s

c

h

a

p

VAN Reg.nr.

1 ,-j

.*./,.,

a.d.

12 September 2005

Aan onze re ,«s,

uw ttW

oils

Qf

SBC\A5216jve Bestuursprogramma 2005-2008

1

3

SEP

»"

Routing

Leven met water. Voor de meeste mensen een logische gedachte. Maar als relatie van het waterschap weet u dat het in bepaalde situaties ook moeilijk is om met water te leven. Goed beleid is van belang om het leven met water in ons gebied, in allerlei opzichten, mogelijk te maken. Het nieuwe bestuur van het Waterschap Groot Salland heeft de ambities van het waterschap voor de bestuursperiode 2005-2008 vastgelegd. Voor u ligt het resultaat. Leven met water, dat is waar het waterschap op koerst. Met het bestuursprogramma als kompas. De ambities van het bestuursprogramma worden in concrete acties omgezet in het uitvoeringsprogramma. Het uitvoeringsprogramma wordt 24 november door het algemeen bestuur vastgesteld. Deze vergadering is openbaar en als u wilt kunt u deze bijwonen. Heeft u na het lezen van het bestuursprogramma nog vragen of opmerkingen? Het waterschap uw organisatie een persoonlijke toelichting. Of wilt u een extra bestuursprogramma aanvragen? Neem voor meer informatie contact op met het directiesecretariaat, tel: (038) 455 7221. Wilt u ook uw relaties op de hoogte brengen van het bestuursprogramma? Dan kunt u hen verwijzen naar onze website: www.wgs.nl. Het bestuursprogramma is als pdf-bestand te downloaden.

Het algemeen bestuur van het Waterschap Groot ;retaris

de w:

J. Schuurman)

Het -waterschap: uw betrouwbare waterautoriteit en partner in samenwerking.

Waterschap Groot Salland. Dokter Van Thienenweg 1, 8025 AL / Postbus 60, 8000 AB Zwolle. Tel. 038 4557 200.Fax 038 4530 111 Bank: Nedertandse Waterschapsbank Den Haag: 63.67.55.045 / Postbank: 7458751. Internet: www.wgs.ni E-mail: [email protected]

Bijl.:

L e v e n m e t Wa t e r

Voor informatie: Waterschap Groot Salland: Bureau communicatie: (038) 455 72 16 Bezoekadres: Dokter Van Thienenweg 1 e-mail: [email protected] Postbus 60, 8000 AB Zwolle, tel. (038) 455 72 00, fax (038) 453 01 11, www.wgs.nl

Bestuursprogramma 2005-2008

Het waterschap: betrouwbare waterautoriteit en partner in samenwerking

Doel bestuursprogramma Geen wateroverlast meer, dat zou prettig zijn. Maar een verdroogde tuin,

In januari 2005 is een nieuw algemeen bestuur geïnstalleerd bij het Waterschap Groot Salland. In dit bestuursprogramma is op hoofdlijnen

omdat er geen water uit de gieter komt of een slechte oogst omdat er niet

vastgelegd wat de ambitie van het waterschap is in de bestuursperiode 2005-2008. Het gaat niet alleen om de vraag welke doelen Groot Salland

kan worden gesproeid? Dat zouden we niet willen. Leven met water, dat is

wil bereiken, maar ook om de stijl, imago en identiteit. Daarbij zijn de missie van het waterschap en de visie op zichzelf en zijn omgeving van

waar het waterschap op koerst. Met het bestuursprogramma als kompas.

belang. Met dit bestuursprogramma geeft het algemeen bestuur extern de koers aan. Voor het dagelijks bestuur en de ambtelijke organisatie is het een leidraad voor de ontwikkeling en uitvoering van beleid.

Leven met Water

Het waterschap kent, naast het bestuursprogramma, nog meer beleids-

Via de meerjarenbegroting is er een relatie tussen het bestuurs-

documenten die een rol spelen bij het verwezenlijken van ambities en

programma en de jaarlijkse begrotingscyclus van het waterschap.

doelstellingen. De onderlinge verhouding is globaal als volgt.

Jaarlijks stelt het waterschap een meerjarenbegroting vast. De eerste schijf daarvan is de begroting voor het komende jaar.

Het bestuursprogramma vormt voor de komende bestuursperiode het

Bij dit bestuursprogramma hoort een uitvoeringsprogramma,

kader voor alle andere beleidsdocumenten. Ambities uit het bestuurs-

waarvan de eerste versie in het najaar van 2005 wordt vastgesteld.

programma ten aanzien van het waterbeheer worden vertaald in

In het uitvoeringsprogramma worden activiteiten die volgen uit dit

doelstellingen en maatregelen in het waterbeheersplan 2006-2009.

bestuursprogramma concreet en ’smart’ verwoord. Gedurende het

Deze doelstellingen worden vervolgens financieel vertaald in de

begrotingsjaar rapporteert de organisatie periodiek over de uitvoering

meerjarenbegroting. Het bestuursprogramma bevat ook ambities

van de begroting. In de jaarrekening wordt (cijfermatig en woordelijk)

die geen directe relatie hebben met het waterbeheer en daarom

verslag gedaan van de kosten en prestaties in het vorige begrotingsjaar.

niet terugkomen in het waterbeheersplan, zoals bijvoorbeeld ambities

Daarbij wordt ook aangegeven in hoeverre de ambities uit het bestuurs-

met betrekking tot de bedrijfsvoering. Dergelijke ambities worden

programma zijn behaald. De uitkomsten van de jaarrekening worden

rechtstreeks vertaald in de meerjarenbegroting.

gebruikt bij het opstellen van de eerstvolgende begroting.

Bestuursprogramma

Begroting

Meerjarenbegroting

Rapportages

Doel bestuursprogramma

Jaarrekening

Doel bestuursprogramma

Waterbeheersplan

2

3

Missie Het bestuursprogramma verankert ons beleid. Beleid dat nodig is om leven met water

Veelzijdig met water

mogelijk te maken. We stellen niet alleen vast wat we in 2008 willen hebben bereikt, maar ook hoe we onze missie vertalen naar de praktijk.

Water is van levensbelang. Het Waterschap Groot Salland zorgt daarom

Het waterschap werkt aan een duurzaam beheer van het watersysteem

in West-Overijssel voor voldoende oppervlaktewater van goede kwaliteit,

en de hiermee verweven waterketen. Daarbij streeft het waterschap

beschermt het gebied tegen hoogwater en wateroverlast en houdt binnen

naar doelmatig werken en naar de maatschappelijk laagste kosten.

zijn beheersgebied de Vecht bevaarbaar.

Het Waterschap Groot Salland manifesteert zich als betrouwbare waterautoriteit en partner in samenwerking.

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Leven met Water

�� [v.l.n.r.]

��

De heer S. Schaap, Emmeloord De heer L. Halfwerk, Olst De heer W.J. Porte, Zwolle Mevrouw G.M.L. Wijffels, Raalte

Missie

Missie

De heer B.J. Jonkman, Dalfsen

4

5

Imago, identiteit en stijl Als waterautoriteit kijken we kritisch naar onszelf. We hechten waarde

De begrippen imago, identiteit en stijl hangen nauw met elkaar samen. Imago heeft betrekking op de externe gerichtheid: hoe kijkt de buitenwereld

aan wat anderen van ons vinden en hoe hun kijk op water is. Zo kunnen

aan tegen Groot Salland. Identiteit gaat over de interne gerichtheid van het waterschap: hoe zien wij onszelf? De identiteit bepaalt de stijl die bestuur en medewerkers hanteren in hun optreden. Voor het imago is de stijl bepalend.

we steeds verbeteren. We willen de waardering voor water versterken. Iedereen met eigen ogen laten zien hoe mooi we samen kunnen werken en leven met water.

Leven met Water

Het Waterschap Groot Salland gaat veelzijdig om met water.

Het waterschap biedt verschillende diensten en producten aan.

Het wil zich profileren als betrouwbare waterautoriteit op het gebied

Het gaat dan niet alleen om publiekrechtelijke diensten, zoals het in

van het beheren van het systeem van grond- en oppervlaktewater,

behandeling nemen van bezwaarschriften en aanvragen van vergunningen

de afvalwaterketen en de waterkeringen in stad en land.

en ontheffingen, maar ook om gegevensverstrekking op het gebied van

Slagvaardigheid, bedrijfsmatig werken en doelmatigheid zijn daarbij

peilbeheer, waterkwaliteit enzovoort. Om de dienstverlening te verbeteren

belangrijke uitgangspunten. De organisatie beschouwt burgers,

gaat het waterschap meer producten en diensten digitaal aanbieden.

boeren, bedrijven en mede-overheden als haar belangrijkste externe

Daarmee wil het ook voldoen aan de Europese afspraken die zijn

doelgroepen. Het gewenste imago voor Groot Salland is een transparante

vastgelegd in het verdrag van Aarhus. De loketfunctie van de website

en toegankelijke organisatie waar klanten vlot en deskundig worden

wordt uitgebreid. Digitale diensten zijn vanaf 2005 beschikbaar.

geholpen en antwoord krijgen op vragen. Om deze beeldvorming

Digitale dienstverlening betekent echter niet dat de huidige vormen

te kunnen realiseren wordt verder gewerkt aan een stijl die past

van dienstverlening verdwijnen. De organisatie moet ook bereikbaar

bij de gewenste identiteit van het waterschap.

blijven voor mensen die geen toegang hebben tot het internet.

De organisatie Het waterschap heeft als overheid een voorbeeldfunctie. Belanghebbenden bij de waterschapstaak moeten op het waterschap kunnen vertrouwen. Integriteit is een voorwaarde. Om dit te benadrukken legt Groot Salland de gewenste stijl van denken en handelen vast in een integriteitsnota. Bestuurders en medewerkers van het waterschap handelen consequent, accuraat en eerlijk. Ook waterschapswerk blijft echter mensenwerk. Fouten kunnen niet worden uitgesloten. Van fouten moet een lerende werking uitgaan. Deze worden daarom

6

De klachtenregeling van het waterschap is essentieel voor goed klachten-

Innovatie is voor alle werkvelden van het waterschap belangrijk,

management. Wanneer burgers, bedrijven of organisaties het niet eens

omdat hierdoor de kerntaken op korte of langere termijn kwalitatief

zijn met de wijze waarop het waterschap zijn werkzaamheden uitvoert,

beter of efficiënter kunnen worden uitgevoerd. Innovatie wordt bevorderd

kunnen zij een beroep doen op deze klachtenregeling.

door gerichte investeringen. Om de kwaliteit van de dienstverlening te kunnen meten, gaat het waterschap periodiek een klantentevredenheidsonderzoek uitvoeren. Dit past binnen de systematiek van kwaliteitszorg waarmee Groot Salland in 2005 is gestart. Om ook te anticiperen op ontwikkelingen in de samenleving, wil het waterschap meer gebruik maken van klanten en/of burgerpanels met vertegenwoordigers uit verschillende doelgroepen. In 2005 zal onderzoek worden gedaan naar de invulling hiervan.

Imago, identiteit en stijl


gemeld en gecorrigeerd. Klachten worden geregistreerd en geëvalueerd.

7

Imago, identiteit en stijl Een brede kijk De taken van het waterschap zijn wettelijk vastgelegd. De uitvoering van die taken kan echter niet precies worden afgebakend. Water neemt in onze maatschappij steeds meer een centrale rol in. Het gaat in de waterbeheerstaak niet alleen meer om veiligheid en bedrijfsvoering, maar ook om beleving van water. Veranderingen in de maatschappij hebben invloed op de taakuitoefening door het waterschap. Bestuursleden willen het in hen gestelde vertrouwen waarmaken

Het stedelijk gebied breidt uit ten koste van de landbouw. Het waterschap

en verantwoording afleggen. Niet alleen aan de toezichthouders

wil de waardering voor water versterken. Vergroten van de belevings-

maar vooral ook aan de inwoners van het beheersgebied.

waarde van water is daarom een belangrijk thema. Ook een meer

Verantwoording afleggen gebeurt echter achteraf. Om contact te houden

natuurlijke inrichting van water levert hieraan een bijdrage. In op te

met de ingelanden en het waterschap te profileren, zoeken bestuurders

stellen beleid voor recreatief medegebruik krijgen toegankelijkheid

interactie met de achterban. In een op te stellen plan zal het AB

en bereikbaarheid van water voor recreatie aandacht. Het waterschap

vastleggen hoe het de banden met de belanghebbenden wil versterken.

streeft naar multifunctioneel gebruik van oppervlaktewater en water-

De bestuursleden van het waterschap zijn democratisch gekozen.

Een belangrijk instrument om rekenschap af te leggen over het doen

keringen. Ook de mogelijkheden en randvoorwaarden voor wandelen

Het algemeen bestuur (AB) bestaat uit 25 leden en staat onder

en laten is communicatie. Via perspublicaties, eigen uitgaven en voor-

en fietsen in het beheersgebied worden beschreven. Het waterschap wil

voorzitterschap van een door de Kroon benoemde dijkgraaf.

lichtingsbijeenkomsten worden de inwoners mondeling en schriftelijk

vanuit de eigen verantwoordelijkheden en mogelijkheden actief bijdragen

De dijkgraaf is ook voorzitter van het dagelijks bestuur (DB) dat

geïnformeerd over beleidsvoornemens en -beslissingen. Bestuurlijke keuzes

aan behoud of herstel van cultuurhistorie en natuur of landschappelijke

het algemeen bestuur uit zijn midden heeft gekozen. Het AB bepaalt de

worden goed toegelicht. De bestaande communicatie-uitingen worden

inrichting wanneer dit de belevingswaarde van water vergroot. Dit beleid

hoofdlijnen van beleid, het DB draagt zorg voor de dagelijkse uitvoering.

daarom uitgebreid. Bijvoorbeeld via de website of een vaste pagina in

speelt een belangrijke rol om het belang van water en de rol van het

Het bestuur moet kunnen besturen. Goede en tijdige informatievoorziening

huis-aan-huis bladen. Voor uitbreiding van communicatiemiddelen en

waterschapswerk beter voor het voetlicht te brengen.

is daarvoor een voorwaarde. Via drie bestuurscommissies (Algemene

onderzoek naar mogelijkheden om de effectiviteit van de communicatie

ontwikkelingen, Waterkwantiteit & -keringen en Waterkwaliteit) wordt

te vergroten worden financiële middelen beschikbaar gesteld.

het AB vroegtijdig betrokken bij de voorbereiding van nieuw beleid.

Daarnaast richt het waterschap zijn communicatie meer op specifieke

Informatieoverdracht gebeurt daarnaast via themabijeenkomsten.

doelgroepen. Communicatie wordt daarbij niet alleen gezien als instrument

Waterschap Groot Salland heeft als functioneel overheidsorgaan

meer te betrekken bij het werk. De burger is immers goed geïnformeerd

Besluitvorming vindt altijd plaats in openbare vergaderingen,

maar ook als gedragscompetentie voor bestuursleden. Het waterschap

een bestuurlijke, maatschappelijke en juridische verantwoordelijkheid.

over wat er speelt in zijn directe omgeving. De betrokkenheid van burgers

waarbij individuele burgers de gelegenheid hebben om in te spreken

staat open voor mensen die actief willen meedenken en -praten over het

Dat houdt onder meer in dat het bestuur bij de totstandkoming van

kan variëren van een volledige open probleemstelling, tot het laten invullen

op onderwerpen die op de agenda staan.

waterbeheer en alles wat daarmee samenhangt.

besluiten een goede afweging maakt van alle relevante belangen.

van doelstellingen binnen vooraf gestelde randvoorwaarden. Van geval tot

Draagvlak is nodig om beleid en projecten op een vlotte en acceptabele

geval wordt bekeken of een beleidsvoornemen zich leent voor interactieve

manier te implementeren. Het waterschap kiest bij de voorbereiding

planvorming en in welke vorm. Een vertegenwoordiger van het DB zal

van nieuw beleid of projecten, vaker voor interactieve planvorming.

deze vormen van planvorming begeleiden. AB-leden kunnen een belang-

Niet als doel op zich maar als middel om draagvlak te krijgen en burgers

rijke adviserende rol vervullen in deze trajecten.

8

Interactieve planvorming

[v.l.n.r.] [v.l.n.r.]

De heer J.L. Hadders, Nieuwleusen

Mevrouw B.E.J. Bentinck, Heeten

De heer W. Limburg, IJsselmuiden

De heer H.G.W. van den Berg, Zwolle



Het bestuur

9

Imago, identiteit en stijl Het waterschap en zijn medewerkers De doelstelling een betrouwbare waterautoriteit te zijn, vraagt om

De zorg voor goede, marktconforme, arbeidsvoorwaarden en arbeids-

competente en betrokken werknemers. De ambtelijke organisatie is

omstandigheden vormt de basis voor het bedrijfsbeleid. Ook op dit

belast met de uitvoering van de taken van het waterschap en geeft

terrein draagt het waterschap zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid.

invulling aan de besluiten van het algemeen en dagelijks bestuur.

Dat komt onder meer tot uitdrukking in speciale aandacht voor achter-

Een taak van de ambtelijke organisatie is echter ook het ’voeden’ van

standsgroepen bij werving en selectie. Het waterschap streeft naar

het bestuur. Zij signaleert mede of nieuw beleid moet worden ontwikkeld

een goede verhouding tussen instroom en doorstroom van personeel.

en zorgt voor de voorbereiding daarvan. Ook de doorvertaling van wet-

Daarom is beleid vastgesteld voor loopbaanmanagement.

en regelgeving vanuit Europa, Rijk en provincie naar waterschapsbeleid behoort tot haar takenpakket. Hoewel de verantwoordelijkheden tussen

Medewerkers hebben een belangrijke ambassadeursfunctie voor

bestuur en ambtelijke organisatie zijn gescheiden, is er sprake van voort-

het waterschap. Zij zijn belangrijke spelers in de communicatie

Het waterschap heeft verschillende rollen en bevoegdheden. Het is uit-

durende interactie. Naast inhoudelijke deskundigheid over de taak en

met de ingelanden en moeten daarom goed zijn geïnformeerd over

voerder, regelgever en ook handhaver. In de naleving van voorgeschreven

het gebied, beschikken medewerkers daarom ook over bestuurlijk gevoel

de zaken die spelen binnen de organisatie. Zij kunnen aan externen

regels heeft de organisatie een voorbeeldfunctie. Wetgeving van hogere

en affiniteit met maatschappelijke ontwikkelingen.

duidelijk maken wat de concrete gevolgen zijn van nieuw beleid of van


overheden en eigen regelgeving worden nageleefd en consequent

10

uitvoering van projecten. Interne communicatie is daarbij het sleutel-

gehandhaafd. Om rechtsgelijkheid te waarborgen, behandelt het

Medewerkers van het waterschap krijgen vertrouwen en verantwoorde-

woord. In 2005 wordt gestart met een onderzoek naar verbetering van

waterschap zichzelf en andere overheden op dezelfde wijze als bedrijven,

lijkheden en worden daar ook op aangesproken. Groot Salland is een

de interne informatievoorziening.

agrariërs en particulieren. Afwijken van de vastgestelde sanctiestrategie

organisatie, waarin personeelsleden worden gestimuleerd zich te

is niet gewenst, ook als dat gevolgen kan hebben voor de invulling van

ontwikkelen en die daar ook de mogelijkheden voor geeft. Investeren in

Belangrijkste competenties voor WGS-ers zijn professioneel,

andere rollen. Uit oogpunt van goed relatiebeheer en optimale samen-

innovatie ziet het waterschap niet alleen als belangrijke bijdrage aan een

bevlogen en samen werkend. Samenwerking wordt daarbij

werking moet het waterschap goed blijven communiceren over de ver-

efficiënte organisatie maar ook als instrument voor de ontwikkeling van

gezien als gedragscompetentie, zowel intern als extern.

schillende rollen zodat ’petten’-problemen kunnen worden voorkomen.

zijn medewerkers.

[v.l.n.r.]

[v.l.n.r.]

De heer H. Beens, Genemuiden

De heer J.F. de Jong, Zwolle

De heer P.G.B. Hermans, Deventer

De heer M.M. Markusse, Kampen

De heer H. Hoeve, Rouveen

Mevrouw G.W. Middag-van Dijk, Zwolle


Regelgever en handhaver

11

Kosten en opbrengsten Leven met water kost geld. We houden de kosten zo laag mogelijk. Kosten en baten wegen we zorgvuldig tegen elkaar af om

De kosten die het waterschap maakt voor de uitoefening van de waterkerings en -kwantiteitstaak slaat het om over drie categorieën belastingplichtigen.

de financiële bijdrage van de burger zo laag mogelijk te houden. Zou de geldkraan worden dichtgedraaid, dan kunnen wij ons

De kosten voor het kwaliteitsbeheer worden via de verontreinigingsheffing in rekening gebracht bij huishoudens en bedrijven. Jaarlijks stelt het alge-

werk niet doen en houden we het water niet schoon en op het juiste peil. Ook kunnen we het gebied dan niet beschermen tegen wateroverlast. Gelukkig draagt de hele samenleving haar steentje bij.

meen bestuur de tarieven voor de verschillende belastingen vast. Uitgangspunt daarbij is dat belastingplichtigen betalen in de periode waarin het nut of belang van waterschapswerken wordt ervaren. Voor ingezetenen die gezien hun inkomenspositie niet kunnen voldoen aan hun betalingsverplichtingen, kent het waterschap een kwijtscheldingsregeling die aansluit bij het bijstandsniveau.

Leven met Water

Wanneer de methodiek van omslag leidt tot onregelmatige of zeer

Een bijzondere relatie heeft het waterschap met de gemeenten.

grote tariefstijgingen, vindt egalisatie plaats via de algemene reserve.

Zaken als stedelijke uitbreiding, milieu, riolering, grondwater en

Om de omvang van de reserves in de hand te houden, wordt bekeken

ruimtelijke ordening hebben allemaal raakvlakken met het waterbeheer.

of deze kunnen worden opgesplitst in een algemene reserve voor

Met de gemeenten in het beheersgebied heeft het waterschap een

risicodekking en een egalisatiereserve om tariefontwikkelingen te kunnen

regeling opgesteld waarin afspraken zijn vastgelegd over samenwerking.

beheersen. In 2004 is een nieuwe kostentoedelingsmethodiek vastgesteld.

Met de gemeenten Deventer, Hardenberg, Hellendoorn, Kampen, Olst-

Deze blijft van kracht tot de inwerkingtreding van het nieuwe wettelijke

Wijhe en Zwolle zijn al waterplannen opgesteld. Deze zijn van belang om

financieringsstelsel. Dit wordt verwacht in 2008. De kosten die het water-

samen met gemeenten de opgaven uit het Nationaal Bestuursakkoord Water*

schap maakt hangen nauw samen met het ambitieniveau. In de autonome

te kunnen invullen. Doelstelling is om met alle gemeenten in het beheers-

taken maakt Groot Salland een afweging tussen kwaliteit en kosten.

gebied een waterplan op te stellen. Samenwerking met gemeenten

Waar tegen geringe meerkosten een belangrijke kwaliteitsverbetering

betekent ook gezamenlijk optrekken bij zaken als de inrichting van nieuwe

kan worden bereikt, gaat kwaliteit boven kosten. De organisatie zal in die

stedelijke gebieden, mogelijkheden voor berging en ruimte voor water.

situaties vooraf aantonen dat de extra kosten worden gecompenseerd

De watervisiekaart van het waterschap biedt daarvoor een goede basis.

door extra maatschappelijke baten.

Daarnaast kunnen een pro-actieve houding van het waterschap en tijdige afstemming met gemeenten er voor zorgen dat de watertoets als formeel

Samen werken

instrument slechts hoeft te worden ingezet als uiterste middel.

12

Bij de afweging van kosten is het uitgangspunt dat deze voor de samen-

uitgebreid. De optimalisatiestudie afvalwater (OAS) wordt vaker ingezet

leving als geheel zo laag mogelijk worden gehouden. Er wordt zoveel

om gezamenlijk met gemeenten te komen tot laagst maatschappelijke

mogelijk gezocht naar het maatschappelijk optimum. Samenwerking met

kosten. Met de provincie Overijssel maakt het waterschap jaarlijks

collega-waterschappen, mede-overheden en ingelanden speelt daarbij

afspraken over voornemens en doelstellingen. Deze liggen vast in

een belangrijke rol. Samenwerking kan in vele vormen worden ingevuld.

het wateractie-programma.

Bij de uitvoering van projecten geeft het waterschap de voorkeur aan

*Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW)

werk-met-werk maken. Wanneer dat mogelijk is, lift Groot Salland mee

De vier partijen die zich bezighouden met waterbeheer in Nederland hebben

met projecten die in het kader van ruilverkaveling, reconstructie of

uitgesproken dat zij gezamenlijk de waterproblematiek in Nederland willen aan-

landinrichting worden uitgevoerd. Uiteraard is de invulling van eigen

pakken. Het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen hebben in 2003 het

taken en ambities leidend in de prioritering van projecten.

NBW ondertekend. Door de gevolgen van de zeespiegelstijging, bodemdaling en

Een meeliftmogelijkheid bepaalt wel mede de volgorde van uitvoering.

klimaatverandering krijgt Nederland in de toekomst meer te maken met extreme

Werk-met-werk maken houdt ook in dat het waterschap bij de uitvoering

situaties. Doel van het akkoord is dan ook om het watersysteem in Nederland

van werken of groot onderhoud anticipeert op doelstellingen uit

in de periode tot 2015 op orde te krijgen en daarna ook te houden. In het NBW

de Europese Kaderrichtlijn Water.

onderstrepen alle partijen het belang van een gezamenlijke en integrale aanpak.

Kosten en opbrengsten


De samenwerking in de waterketen wordt voortgezet en waar mogelijk

13

Kosten en opbrengsten Zelf doen of uitbesteden Met collega-waterschappen wordt op onderdelen samengewerkt

*Europese Kaderrichtlijn Water (EKW) en stroomgebieden

Het waterbeheer kent vele facetten. Het waterschap ziet het bieden

bij inkoop en aanbesteding. Door gezamenlijk op te trekken vormen

De EKW beoogt het beschermen en verbeteren van aquatische ecosystemen,

van veiligheid tegen buitenwater, het voorkomen van wateroverlast en

de waterschappen een aantrekkelijke marktpartij of contractpartner.

het bevorderen van duurzaam watergebruik en het afzwakken van gevolgen

het duurzaam beheer van watersysteem en -keten als zijn kerntaken.

Bij de aanbesteding van slibverwerking, inkoop van energie en aankoop

van overstromingen en droogten. De richtlijn gaat uit van de stroomgebieds-

Dat betekent niet automatisch dat alle noodzakelijke kennis in eigen huis

van chemicaliën wordt op deze manier voordeel behaald. Waar mogelijk

benadering. Voor Nederland zijn vier stroomgebieden gedefinieerd.

aanwezig is. Taken die specifieke deskundigheid vragen en niet-routine-

breidt het waterschap deze initiatieven verder uit. Samenwerking levert

Waterschap Groot Salland maakt deel uit van het stroomgebied Rijn Oost.

matig worden uitgevoerd, besteedt het waterschap uit aan adviesbureaus

een bijdrage aan efficiënte taakinvulling. In 2005 wordt een besluit

Op stroomgebiedniveau moeten plannen worden gemaakt en gecoördineerde

en specialisten. Ook wordt voor uitbesteding gekozen wanneer sprake

genomen over het oprichten van een gezamenlijk belastingkantoor

acties worden ondernomen om de doelstellingen van de EKW te kunnen

is van pieken in de werkzaamheden. Veel (onderhouds)werk in drukke

voor meerdere waterschappen.

realiseren. Zolang deze doelstellingen niet zijn gedefinieerd, is niet duidelijk

perioden wordt uitgevoerd door bedrijfshulpen en uitzendkrachten

wat de precieze gevolgen van Europese wetgeving voor Nederland betekenen.

Kwaliteit, korte lijnen naar belanghebbenden, betrokkenheid en kennis

Ontwikkelingen op regionaal, nationaal en internationaal gebied maken

van taak en gebied spelen een belangrijke rol in de overweging om taken

samen optrekken met collega’s niet alleen aantrekkelijk maar ook nood-

met eigen personeel uit te voeren. Uitgangspunt voor het waterschap is,

zakelijk. Water vraagt ruimte. Ruimte is echter beperkt. Alleen samen-

*Interreg

dat de organisatie voldoende kennis in huis houdt om uitbestede taken

werkende partners kunnen doelstellingen realiseren. Ontwikkelingen als

De Europese Unie (EU) wil dat de ruimte in de Europese landen zich harmonisch

goed te kunnen begeleiden en beoordelen. Op basis van prijs versus

ecologische hoofdstructuur en de stroomgebiedsbenadering houden zich

en duurzaam ontwikkelt en dat de kwaliteit ervan verbetert. Om dat voor elkaar

kwaliteit maakt de organisatie per taakonderdeel de afweging tussen

bovendien niet aan waterschapsgrenzen. Binnen het stroomgebied Rijn

te krijgen heeft de EU Interreg ingesteld: een programma dat jaarlijks Europese

uitbesteden of zelf doen. Het bestuur zal hiervoor beleid vaststellen in

Oost, pakt Groot Salland in goed overleg met zijn natuurlijke partners de

subsidies verleent aan creatieve, vernieuwende samenwerkingsprojecten op

2006. Om een vergelijking met commerciële bedrijven te kunnen maken,

zaken aan. Gezamenlijk wordt invulling gegeven aan opgaven die voort-

het gebied van Europese ruimtelijke ontwikkeling.

is in 2005 een pilot gestart met uitbesteding van maaibeheer. Deze proef

vloeien uit Waterbeleid 21e eeuw, Europese Kaderrichtlijn Water* en het

Soms gaat het bij Interreg om grote projecten die invloed hebben op meerdere

levert mede de input voor het beleid voor uitbesteden en de zaken die

Nationaal Bestuursakkoord Water. Samenwerking is grensoverschrijdend,

steden in verschillende landen. Dan weer laten kleine, gezamenlijke initiatieven

daarvoor in aanmerking komen.

ook waar het gaat om kennisuitwisseling en gezamenlijke communicatie

van internationale partners een verfrissende aanpak zien, of worden internatio-

als uitvloeisel van subsidievoorwaarden. Meest sprekende voorbeelden

nale stedelijke netwerken gevormd waarin kennisuitwisseling centraal staat.

daarvan zijn grote projecten die voortvloeien uit JAF, Pure en Interreg*.

Het Interreg-programma beslaat de gehele Europese ruimte, maar het biedt ook (beperkte) mogelijkheden voor samenwerking met landen buiten de EU.

Bij zijn taakuitoefening ontmoet het waterschap veel medespelers op het terrein van het waterbeheer en alles wat daarmee te maken heeft. Samenwerking en participatie leiden tot meer draagvlak en lagere kosten. Door gezamenlijk op te trekken met collega-waterschappen en de provincie wordt getracht optimaal te profiteren van subsidies. Ook daarom zoekt Groot Salland naar vergaande samenwerking met collega-waterschappen,

14

[v.l.n.r.]

[v.l.n.r.]

De heer W. Muller, Heino

Mevrouw J.M.M. van Rooijen, Zwolle

Mevrouw A.M. van Oldeniel-Boerhof, Lettele

De heer J. Hammer, Genemuiden



mede-overheden en belangenorganisaties.

15

Kosten en opbrengsten Doelmatigheid gemeten

Subsidies en bijdragen

Het waterschap geeft doelbewust, doeltreffend en doelmatig invulling aan

Groot Salland kijkt niet alleen naar de eigen organisatie. Daarom neemt

Het waterschap lijkt, binnen de grenzen van een verantwoorde tarief-

goed waterbeheer. Om dat te kunnen realiseren werkt het Waterschap

het waterschap jaarlijks deel aan de landelijke begrotingsvergelijking van

ontwikkeling, financieel onafhankelijk. Zonder subsidies en bijdragen

Groot Salland volgens het BBP-systeem (beleid en beheer volgens plan).

de waterschappen. Dit geeft een indicatie voor het totale kostenniveau.

van derden zou goed waterbeheer voor de ingelanden van Groot Salland

Dat betekent een output gestuurde organisatie. In het kader van het

Deelname aan bedrijfsvergelijkingen voor waterzuivering en waterbeheer

echter een kostbare zaak worden. Subsidies ontvangt het waterschap van

kwaliteitszorgtraject dat in 2005 start, worden de te behalen prestaties

maakt de prestaties van het waterschap ten opzichte van die van

Europa, Rijk en provincie. In het doolhof van subsidieregelingen probeert

en processen in kaart gebracht. De organisatie heeft in 2008 inzicht

collega’s vergelijkbaar. Groot Salland hoeft daarbij niet de beste te zijn,

Groot Salland zo goed mogelijk een weg te vinden.

in de behaalde prestaties en stuurt hier op. Dit betekent dat de normen

maar wil wel met de eerste 25% meekunnen.

worden gehaald en dat verantwoording wordt afgelegd wanneer dat

Het waterschap gaat bij de taakuitoefening uit van een goede prijs-

Om optimaal gebruik te kunnen maken van subsidies, heeft het

niet het geval is. Aangezien de kwaliteit van de processen niet altijd

kwaliteit verhouding en laagst maatschappelijke kosten. De organisatie wil

waterschap projecten klaar liggen die het voor subsidie kan indienen.

direct te meten is in prestaties, worden ook audits uitgevoerd.

dit ook aantoonbaar maken. Het landelijk initiatief voor een rekenkamer

De resultaten hiervan vormen de input voor optimalisatie. In 2008 heeft

wordt dan ook ondersteund. Wanneer een landelijke rekenkamer niet

Rond subsidieaanvragen geldt het doelmatigheidsaspect. Subsidies

de organisatie de cyclus van plan, do, check, act onder de knie.

haalbaar blijkt, zal Groot Salland actief meewerken aan het totstandkomen

mogen niet leiden tot risico’s in de bedrijfsvoering en uiteraard moeten

Inzichtelijk is welke prestaties moeten worden behaald en de wijze

van een regionale of eigen rekenkamerfunctie. Dit orgaan kan onderzoek

subsidies meer baten opleveren dan lasten. Het verkrijgen van subsidies

waarop dat moet gebeuren.

doen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van waterschapsbeleid

vraagt vaak om meer voorzieningen dan uit oogpunt van veiligheid,

en gevraagd en ongevraagd advies geven over leer- en verbeterpunten

kwaliteit of duurzaam waterbeheer noodzakelijk is. Daarom wordt

voor de organisatie.

van geval tot geval een afweging gemaakt. Ook hier telt uiteindelijk het totaal maatschappelijk voordeel. De vraag of en hoeveel subsidie kan worden verkregen, bepaalt in sommige situaties de uitvoeringsvolgorde van projecten. Het gaat hier om werken of projecten die uit het oogpunt van waterbeheer niet urgent zijn of die een geringe relatie hebben met de waterschapstaak. Voorbeelden hiervan zijn werken voor natuurontwikkeling, recreatie en cultuurhistorie. Aan de uitvoering van dergelijke projecten wordt het verkrijgen van bijdragen van derden tot een zeker percentage als voorwaarde gesteld. Naast subsidieverkrijger treedt Groot Salland ook op als subsidieverstrekker. Wanneer daar baten tegenover staan voor het waterschap, verleent Groot Salland bijdragen aan derden. Voorbeelden hiervan zijn bijdragen aan gemeenten voor sanering van waterbodems of het rioleren

16

[v.l.n.r.]

[v.l.n.r.]

De heer G.J.M. van den Berg, Olst

De heer C. E. Post, Deventer

De heer E. Coster, Staphorst

De heer F.W. Smit, Epe



van percelen in gebieden waar ontheffing geldt van de zorgplicht.

17

Ve i l i g h e i d e n v o o r k o m e n v a n o v e r l a s t Leven met water, zonder zorgen. Dat is een ambitie van het waterschap. Veiligheid bieden staat voorop, direct gevolgd door het

Overstroming door water van de grote rivieren en het IJsselmeer kan leiden tot levensbedreigende situaties en grote economische schade.

voorkomen van wateroverlast. Niet eenvoudig, want water laat zich niet makkelijk buitensluiten. Waar het kan mag het water

In perioden met grote neerslag kan in de lager gelegen delen van het waterschap wateroverlast ontstaan. Het bieden van veiligheid heeft de hoogste prioriteit binnen het takenpakket van het waterschap, direct gevolgd door het voorkomen van wateroverlast. Het waterschap beheert en onderhoudt

gecontroleerd buiten de oevers treden. Waar dat niet kan houden we het tegen met onze waterkeringen.

ongeveer 300 kilometer rivierdijken langs IJssel, Vecht en Zwartewater en 220 kilometer kleinere dijken en kaden. De Balgstuw bij Ramspol beschermt bij hoogwater op het IJsselmeer het achterliggende gebied tegen overstromingen.

Waterschap Groot Salland heeft de wettelijke plicht waterkeringen

Veiligheid moet zijn gewaarborgd maar dijkverhoging en -versterking

aan te leggen en in stand te houden om overstromingen te voorkomen.

kent grenzen. Wanneer traditionele oplossingen niet voldoende zijn

Het rijk stelt veiligheidsnormen vast voor de primaire waterkeringen.

om waterkeringen in de toekomst aan de veiligheidsnormen te laten

De provincie doet dit voor de regionale keringen.

voldoen, is het waterschap bereid mee te denken over alternatieven zoals bypasses of verbreding en/of verdieping van uiterwaarden.

Aan te leggen waterkeringen moeten voldoen aan de veiligheidsnormen.

Per geval zal worden afgewogen welk alternatief uit het oogpunt

In de jaren 2000-2005 heeft het waterschap veel geïnvesteerd in aanleg en

van doelmatig en duurzaam waterbeheer de voorkeur verdient.

verbetering van primaire waterkeringen, waaronder de Balgstuw Ramspol, de waterkering aan de IJsselkade in Kampen (Kampen-Midden) en de dijken achter Ramspol (DAR). De werkzaamheden aan Kampen-Midden zullen in 2006 zijn afgerond. Datzelfde geldt voor het laatste deel van het DAR-project, de verbetering van de Kamperzeedijk. Vanaf 2006 voldoet het waterschap aan de veiligheidsnormen. Dat wil niet automatisch zeggen dat de dijken de periodieke veiligheidstoetsing volledig zullen doorstaan. Het waterschap toetst in 2005 de toestand van de primaire waterkeringen aan de wettelijke veiligheidsnormen van dat moment. Eventuele gebreken worden aangepakt. Verwacht wordt dat in 2005 ook de Vechtdijk tussen

Leven met Water

Vechterweerd en Ommen de status van primaire waterkering krijgt. Zodra hierover zekerheid bestaat en het Rijk de veiligheidsnormen bekend maakt, toetst het waterschap de toestand van de waterkering en zorgt

18

De provincie Overijssel stelt in 2005 de veiligheidsnormen voor regionale waterkeringen vast. Het waterschap zal vervolgens in 2006 een planning voor deze waterkeringen vaststellen en uitvoeren. Bedreigingen voor het gebied vormen de toekomstige stijging van de zeespiegel, en de stijging van de peilen van het IJsselmeer en de IJssel die daarmee samenhangen. In landelijk en regionaal overleg maakt Groot Salland zich sterk voor vergroting van de spuicapaciteit vanuit het IJsselmeer op de Waddenzee.

Veiligheid en voorkomen van overlast


ervoor dat deze voldoet aan de normen voor primaire keringen.

19

Ve i l i g h e i d e n v o o r k o m e n v a n o v e r l a s t Onderhoud en beheer waterkeringen

Bescherming tegen overlast

De provinciale Verordening waterkering Noord Nederland schrijft

*Waternood

Hoog buitenwater is niet het enige risico van water. Ook overlast,

voor dat het waterschap een beheerplan waterkeringen vaststelt.

Waternood is een methode voor het ontwerpen van de waterhuishoud-

bijvoorbeeld als gevolg van extreme neerslag, moet het waterschap

In 2005 stelt het algemeen bestuur dit plan vast.

kundige infrastructuur in het regionale waterbeheer. De letters staat

zo veel mogelijk voorkomen. De inrichting van het watersysteem levert

voor watersysteemgericht normeren, ontwerpen en dimensioneren.

daaraan een bijdrage. In het kader van Waterbeleid 21e eeuw zijn

Het waterschap heeft een (wettelijk voorgeschreven) beheerregister

Het watersysteem, waarbij grond- en oppervlaktewater in onderlinge

landelijk normen gesteld voor het beperken c.q. accepteren van de

waarin de actuele toestand van waterkeringen is beschreven.

samenhang worden bekeken, geldt als uitgangspunt.

gevolgen van wateroverlast. Wateroverlast wordt primair opgevangen

De gewenste toestand van de waterkeringen ligt vast in de legger.

Het waternoodprincipe is niet uitsluitend gericht op de afvoerpieken,

binnen het gehele stroomgebied. Dit gebeurt volgens het principe

De primaire waterkeringen zijn vrijwel volledig in de legger opgenomen.

maar mede op de voortdurende normale afvoerdynamiek van watergangen.

opvangen-bergen-afvoeren, zoals dat is vastgelegd in de Rijksnota

Zodra de normering voor regionale keringen bekend is, voltooit het

Een waternoodwatergang is ondieper en breder dan een tradioneel

Waterbeleid 21e eeuw. Groot Salland heeft niet gekozen voor de inrichting

waterschap de legger voor de regionale keringen.

vormgegeven watergang. Hierdoor ontstaat binnen het watersysteem

van grootschalige retentiegebieden die ten tijde van wateroverlast worden

meer berging. In deze berging worden neerslagpieken opgevangen en

ingezet. Uit het oogpunt van duurzaamheid zoekt het waterschap de ber-

De Keur bepaalt welke geen verboden er gelden op de waterkeringen

vertraagd afgevoerd. Infiltratie in de ondergrond zorgt daarbij voor

ging op natuurlijke laagtes en door inrichting van het watersysteem vol-

en in de aangrenzende zones. Deze wordt aangepast in verband met

aanvulling van grondwater. Het waternoodsysteem is dus geschikt

gens de principes van Waternood*. Dit houdt in dat watergangen worden

De veelzijdigheid van water kent ook schaduwkanten.

de overname van het Vechtbeheer en wijziging van regelgeving.

om afvoerpieken op te vangen maar ook om verdroging tegen te gaan.

verondiept en verbreed. Ondiepere watergangen voorkomen verdroging

Een calamiteit kan niet altijd worden voorkomen. Voor die situaties

Landelijk worden ideeën ontwikkeld om de Keur te vereenvoudigen c.q.

van het gebied. Bij overvloedige regenval heeft een brede watergang

heeft het waterschap de beschikking over een calamiteitenorganisatie.

aan te passen aan grote thema’s in waterschapsland. Getracht wordt

voldoende ruimte voor berging.

Hogere regelgeving stelt dat ook verplicht. WGS werkt met een calamiteitenzorgsysteem: een algemeen calamiteitenplan en diverse

Het waterhuishoudkundig systeem is voor een groot deel modelmatig

bestrijdingsplannen. Bij het opstellen van calamiteitenplannen worden

In de vorige bestuursperiode heeft het algemeen bestuur besloten

in beeld gebracht. In het waterbeheersplan 2002-2005 is vastgelegd

in overleg met medeoverheden concrete afspraken gemaakt en vast-

tot een nieuw beleid voor keurhandhaving op de waterkeringen.

dat 5% van het watersysteem in 2005 is ingericht volgens Waternood.

gelegd over taakverdeling, afstemming en communicatie.

Voor situaties die tot dan toe werden gedoogd, is een overgangstermijn

Dat doel is gerealiseerd. Einddoel is dat alle watergangen in 2050 zijn

De plannen wordt regelmatig getest door jaarlijkse praktijkoefeningen.

tot 1 januari 2005 aangehouden. Het beleid om de Keur strikt te handhaven

ingericht volgens Waternood. Inmiddels is duidelijk dat er een zekere

Voor hoogwatersituaties zijn per rayon dijklegers ingesteld, bemenst met

wordt voortgezet. Binnen gestelde randvoorwaarden kan ontheffing

samenhang is tussen de maatregelen die moeten worden uitgevoerd

vrijwilligers. Voor Kampen-Midden bestaat de Hoogwaterbrigade,

worden verleend van de Keur. Om nadelige gevolgen van het beleid voor

in het kader van Waterbeleid 21e eeuw (ter voorkoming van overlast)

waarin vrijwilligers samenwerken met medewerkers van het waterschap.

eigenaren te beperken is het waterschap bereid dijkpercelen in eigendom

en de Europese Kaderrichtlijn Water (om waterkwaliteitsdoelstellingen

De Balgstuw Ramspol kent een beheerorganisatie die volledig is ingericht

van particulieren over te nemen.

te behalen). De doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water

met personeel van Groot Salland. Uitval van gemalen kan tot een calamiteit

moeten in 2015 zijn gerealiseerd, met een uitstelmogelijkheid tot 2027.

leiden. Tijdens de bestuursperiode wordt geïnventariseerd hoe groot het

In 2004 is de bestrijding van muskus- en beverratten overgenomen

In deze bestuursperiode zal daarom worden bezien of een versnelling

risico van uitval van gemalen is. Op basis hiervan wordt besloten over

van de provincie. De populatie muskus- en beverratten wordt tijdens de

van de uitvoering van Waternood wenselijk is.

maatregelen om die risico’s af te dekken.

looptijd van het bestuursprogramma teruggebracht tot een beheersbaar niveau. Zo nodig worden hiervoor extra middelen vrijgemaakt. Bestaand Bestaand

Nieuw Nieuw



deze wijzigingen zo veel mogelijk in één keer door te voeren.

20

Calamiteiten

21

Het watersysteem Leven met water is zoeken naar balans. Tussen bijvoorbeeld nat en droog, tussen natuur en

Het waterschap Groot Salland verstaat onder het watersysteem een samenhangend geheel van al het grondwater en het oppervlaktewater en de daarmee

bebouwing, tussen wonen, werken en recreëren. Ook maakt het waterschap een afweging

verweven waterketen. De samenhang tussen grond- en oppervlaktewater vraagt om een integrale benadering. De ’veerkracht’ van het watersysteem

tussen alle belangen van de belanghebbenden. Zo verbeteren we de leefomgeving en kan ieder op zijn manier genieten van water.

moet worden hersteld. Dit betekent dat het systeem zo moet zijn ingericht dat het in langere perioden van regen of droogte zelf de gevolgen kan opvangen. Dit gaat het waterschap realiseren door het anders inrichten van de watergangen om zo meer ruimte te creëren voor waterberging volgens het zogenaamde ’Waternood’-principe*. Met flexibel peilbeheer gaat het waterschap het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime (GGOR)* regelen. Hierdoor kan het snel inspelen op lokale omstandigheden. Daarnaast past het waterschap het onderhoud van watergangen aan door een deel van de begroeiing te laten staan. Dit is niet alleen efficiënt, maar biedt ook meer kansen voor de ontwikkeling van de natuur in en rondom het water.

Het watersysteembeheer Versnippering van het beheer van het watersysteem leidt tot ondoelmatig

Groot Salland geeft bij het maken van plannen voor de inrichting van

beheer. Het beheer van het volledige systeem moet daarom bij het

het stedelijk en landelijk gebied aan waar, vanuit het watersysteem

waterschap berusten. Het grondwater hoort daarbij. In deze bestuurs-

bekeken, het beste kan worden gebouwd, landbouw kan plaatsvinden

periode zal worden onderzocht of naast overname van kwantitatief

of waar natuur die afhankelijk is van (grond)water zich kan ontwikkelen.

grondwaterbeheer, ook overname van kwalitatief grondwaterbeheer

Wanneer provincie en/of gemeenten besluiten ergens te bouwen waar

wenselijk is. Stedelijk water behoort in de optiek van het waterschap

dat vanuit het watersysteem minder gunstig is, geeft het waterschap aan

tot het watersysteem. Voor nieuwbouwwijken maakt het waterschap

welke extra maatregelen moeten worden genomen en wat de extra kosten

afspraken met de gemeente over waterberging. Deze bergingsvijvers

daarvan zijn. Om inzicht te geven in de beperkingen die vanuit het water-

neemt WGS in eigendom en beheer. Bestaand stedelijk water van

systeem aan functies worden opgelegd, is een watervisiekaart opgesteld.

gemeenten wordt overgenomen mits het water een bergingsfunctie heeft en er geen sprake is van achterstallig onderhoud.

*Waternood en GGOR Waternood is maatwerk. Er wordt niet uitgegaan van standaardnormen maar

Duurzame inrichting

rekening gehouden met de specifieke waterhuishoudkundige omstandigheden. Dat wil zeggen dat het grondwaterregime en de functie van een gebied worden

Water is essentieel voor een leefomgeving van hoge kwaliteit.

gebruikt als leidraad voor de inrichting en het beheer van het watersysteem.

Het verhoogt de belevingswaarde van het landschap. Dit is van belang

Belangrijk instrument daarbij is het GGOR. De letters GGOR staan voor het

voor het wonen, werken en recreëren. Daarmee draagt water bij aan

Gewenste Grond- en OppervlaktewaterRegiem. Met de GGOR wordt de gewenste

het woongenot en het vestigingsklimaat in ons gebied. Het waterschap

waterhuishoudkundige situatie vastgelegd. Door de gewenste situatie te

is verantwoordelijk voor dit belang. Daarom handelt en werkt het aan

vergelijken met de bestaande situatie kunnen maatregelen worden bepaald

verbetering van de landschappelijke betekenis van water.

om het streefbeeld te bereiken. Het GGOR vormt dus de verbinding tussen de

22

Leven met Water [v.l.n.r.] De heer J. Laarman, Dalfsen De heer W.M. Nijland, Holten De heer K. van der Wal, Zwolle

Het watersysteem

Het watersysteem

hydrologische werkelijkheid en het hydrologisch ideaal.

23

Het watersysteem Waterkwaliteit en de samenhang met waterkwantiteit Waterbeleid 21e eeuw en de Europese Kaderrichtlijn Water beïnvloeden

Rijk en provincies hebben gebieden aangewezen als ecologische en

Groot Salland streeft naar een optimale kwaliteit van grond- en oppervlakte-

in hoge mate de toekomstige inrichting van het watersysteem.

robuuste verbindingszones. Langs deze zones moeten flora en fauna zich

water in stad en land. De Wet verontreiniging oppervlaktewateren wijst

Beide bevatten doelen die in 2015 moeten zijn gerealiseerd.

kunnen ’verplaatsen’. Wateren kunnen hierin een belangrijke rol spelen.

het waterschap aan als bevoegd gezag voor regionale wateren.

In 2009 worden deze geconcretiseerd in stroomgebiedsplannen.

Het inrichten van verbindingszones is echter een activiteit waarbij vele

Het waterschap is ook bevoegd gezag voor lozingen van grotere bedrijven

Het waterbeheersplan 2006-2009 van WGS zal een bouwsteen vormen

partijen betrokken zijn. Het waterschap zal in de voorbereiding en plan-

op riolering. Daarmee houdt het greep op de bron van de vervuiling.

voor het stroomgebiedsplan Rijn-Oost, waaraan ook de waterschappen

vorming rond deze verbindingszones een actieve inbreng leveren om de

Op grond van de Europese Kaderrichtlijn Water moet in 2015 een goede

Rijn en IJssel, Velt en Vecht, Reest en Wieden en Regge en Dinkel een

waterhuishouding zodanig te ontwerpen dat de ecologische doelstellingen

ecologische en chemische toestand van het oppervlaktewater zijn bereikt.

bijdrage leveren.

kunnen worden behaald. Het waterschap is aanspreekbaar op de kosten

In het wateractieprogramma is vastgelegd dat in 2012 de kwaliteit van

van aanleg en onderhoud van deze wateren voor zover deze een water-

het oppervlaktewater moet voldoen aan de landelijke basisnormen.

De hoofdlijnen van het waterbeheersplan 2002-2005 vormen een

staatkundige functie hebben. Overige kosten moeten in principe door

Ernstige verontreinigingen van de waterbodem moeten dan zijn

goede basis voor het beleid in de komende jaren. In 2005 actualiseert

derden worden gefinancierd.

opgeruimd. Om gemeenten te stimuleren de sanering van waterbodems

het waterschap het waterbeheersplan. Belangrijke items daarin zijn:

voortvarend op te pakken, kent Groot Salland een financiële tegemoet-

•

ruimte voor water;

•

waterkwaliteit op niveau;

•

een belangrijke rol van water bij gebiedsinrichting;

Het onderhoud aan de watergangen vindt plaats vanuit vier districten.

•

beleving van water.

In 2005 wordt nieuw beleid voor beheer en onderhoud van watergangen

Duurzaam beheer

moet worden bezien of dit voldoende is om de norm voor 2012 te reali-

Instrumenten die het waterschap heeft om zijn waterkwaliteitsdoelen

De doelstellingen in de Europese Kaderrichtlijn Water laten ruimte

en beheer van watergangen. Factoren die hierbij een rol spelen

te bereiken zijn onder meer vergunningverlening en handhaving.

voor landelijke en regionale invulling. Het kabinet heeft in de notitie

zijn efficiënt en verantwoord beheer, aanvaardbare lasten voor de

Voorop staat dat gemeenten en bedrijven aan de lozingseisen voldoen

Diffuse lozingen vormen een relatief groot probleem. Voor het terug-

’Een pragmatische implementatie van de EKW’ aangegeven een

ingelanden, duurzaam beheer en uniformiteit in onderhoudsmethodieken

en beschikken over een actuele lozingsvergunning. Het waterschap con-

dringen hiervan is Groot Salland vaak mede afhankelijk van andere partijen.

beperkt ambitieniveau te hebben. WGS begint nu al met de uitvoering

van de districten.

troleert of vergunningen inderdaad actueel zijn. Het stelt de vergunningen

In sommige gevallen kan het waterschap echter zonder tussenkomst van

zo op dat vergunninghouders niet onnodig op kosten worden gejaagd.

derden de vervuiling vanuit diffuse bronnen verminderen. Zo wordt bij

in te vullen. Gestreefd wordt naar een evenredige en efficiënte verdeling

De provinciale verordening op de waterhuishouding schrijft voor dat het

Over de wijze waarop aan de lozingseisen wordt voldaan staat het water-

tegenstrijdige belangen tussen kwantiteit en kwaliteit (zoals bijvoorbeeld

van maatregelen over de periode waarbinnen de doelstellingen

waterschap het Gewenste Grond en Oppervlaktewaterregime (GGOR)

schap open voor overleg. Lozingseisen worden consequent gehandhaafd.

voor kan komen bij het inlaten van gebiedsvreemd water) per project een

van de Europese Kaderrichtlijn Water moeten zijn gerealiseerd.

vaststelt. Op een GGOR-kaart staat welke waterhuishoudkundige waarden

maatschappelijke kosten-batenanalyse vastgesteld om te beoordelen

Milieurendement, kosten en juridische mogelijkheden zijn bepalend

worden nagestreefd en welk ’ideaalpeil’ daar bij hoort. Rekening wordt

welke variant de voorkeur verdient.

voor de vraag of het wenselijk is doelen al in 2015 te realiseren.

gehouden met de wensen vanuit het gebied en de waterhuishoudkundige

Het waterschap weegt af of een beroep moet worden gedaan op

wensen en mogelijkheden. De kaart vormt de basis voor het peilbeleid.

de uitstelmogelijkheden die de Europese Kaderrichtlijn Water biedt.

In het Wateractieprogramma is afgesproken dat in 2010 de GGOR is

De planning van de maatregelen wordt afgestemd op de planning van

vastgelegd. Groot Salland ontwikkelt dit in een samenwerkingsverband

In de loop van 2005 wordt het waterschap beheerder van een deel

maatregelen in het kader van Waternood.

met mede-overheden en waterleidingbedrijven. Tot die tijd legt het

van de Vecht. Tot dit beheer behoort ook het vaarwegbeheer. In het

Het vaarwegbeheer

waterschap de gewenste peilen vast in peilenplannen.

Wateractieprogramma is afgesproken dat het Waterschap Groot Salland

Groot Salland kan als individuele organisatie de doelstellingen van

Bij het peilbeheer wordt bijzondere aandacht besteed aan de bestrijding

en het Waterschap Velt en Vecht in 2005 gezamenlijk een beheersvisie

de Europese Kaderrichtlijn Water en het Nationaal Bestuursakkoord

van verdroging van (natuur)gebieden. In 2005 zal een norm worden

ontwikkelen. Daarin zal ook het vaarwegbeheer een plaats krijgen.

Water niet behalen. Ook gemeenten spelen hierbij een belangrijke rol.

ontwikkeld voor deze doelstelling.

WGS legt in 2005 in een regionaal bestuursakkoord met zijn partners de uitgangspunten voor de verdeling van verantwoordelijkheden vast. Vervolgens maakt het waterschap binnen deze bestuursperiode met elke gemeente een waterplan waarin afspraken verder worden geconcretiseerd.

Het watersysteem

Het watersysteem

seren of dat aanvullend beleid nodig is.

vastgesteld. In dat beleid zijn uitgangspunten vastgelegd voor inrichting

van maatregelen waarvan zeker is dat ze nodig zijn om dat ambitieniveau

24

koming die aansluit bij de landelijke Subbied-regeling. De komende jaren

25

De afvalwaterketen Water is niet weg te denken uit ons dagelijks leven. We wassen, poetsen onze

De afvalwaterketen is een onderdeel van de waterketen drinkwaterwinning- en -transport, rioleringsbeheer-afvalwaterzuivering. Het waterschap draagt

tanden en gaan naar het toilet. Het waterschap zorgt ervoor dat het water dat

zodanig zorg voor transport en zuivering van afvalwater, dat wordt voldaan aan de vergunningseisen van de rwzi’s en aan de landelijke eisen ten aanzien

we dagelijks wegspoelen wordt gezuiverd en weer schoon terugkeert in sloot

van fosfaat- en nitraatverwijdering. Voor de inzameling en zuivering van afvalwater beheert het Waterschap Groot Salland negen rioolwaterzuiveringsinstallaties, 134 kilometer transportleiding en 44 rioolgemalen.

en plas. Dit is nodig voor het behoud van de flora en fauna, het beregenen van gewas en de mogelijkheid om te recreëren op en bij het water. De zuivering van afvalwater De installaties van het waterschap moeten beschikken over voldoende capaciteit (zuiveringstechnisch en hydraulisch) en voldoen aan wettelijke normen. Groot Salland richt zich bij de zuiveringsprestaties op het landelijk voorgeschreven minimum. De huidige situatie, waarin voldaan wordt aan de landelijke normen voor fosfaat en stikstof, wordt minimaal

De afvalwaterketen

gehandhaafd. Gekozen wordt voor een beter zuiveringsresultaat als de baten ervan groter zijn dan de lasten. Daarbij is van belang dat

Waterschappen zijn verplicht een voorgeschreven deel van het afvalwater

de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater daadwerkelijk

van gemeenten ’af te nemen’. De zuiveringsinstallaties moeten daarvoor

verbetert door het verlagen van de emissie.

voldoende hydraulische capaciteit hebben. In 2008 zal de hydraulische capaciteit van de zuiveringsinstallaties van Waterschap Groot Salland

Voor het halen van met name de fysisch-chemische doelstellingen

voldoende zijn om volledig aan de afnameplicht te kunnen voldoen.

De afvalwaterketen

Leven met Water

26

eerst gedacht aan het realiseren van effectgerichte maatregelen zoals

In de afvalwaterketen is afstemming en samenwerking met gemeenten

het aanpassen van zuiveringsinstallaties. Het gaat veelal om stoffen

van groot belang. Met alle gemeenten in het beheersgebied worden afval-

die via de landbouw en de stedelijke gebieden vrijkomen in het gebied.

waterakkoorden gesloten waarin onder meer de termijn wordt vastgelegd

In de toekomst zullen brongerichte maatregelen steeds belangrijker

waarin de gemeenten aan de basisinspanning voldoen. Uitgangspunt bij

worden. Voor het waterschap betekent dat actieve samenwerking met

de samenwerking is dat wordt voldaan aan de eisen voor emissies vanuit

de landbouw en de gemeenten. Het waterschap wil hierin het voortouw

rioleringsstelsels en zuiveringen tegen de laagste maatschappelijke

nemen en zal daarbij gebruik maken van kennis bij onderzoeksinstanties

kosten. Met optimalisatiestudies afvalwater (OAS) wordt het

en collega-waterschappen.

maatschappelijk optimum in beeld gebracht.

Waar mogelijk anticipeert het waterschap op de normen van de Europese

De wet biedt de mogelijkheid om subsidie te verlenen aan bedrijven die

Kaderrichtlijn Water. Als eerste stap onderzoekt het waterschap of de

afzien van het zelf voorzuiveren van afvalwater. WGS beziet de situatie

werking van bestaande zuiveringen door additionele technieken zodanig

van geval tot geval. Per saldo moet een subsidie (op grond van de wet)

kan worden verbeterd dat aan de toekomstige normen wordt voldaan.

leiden tot het voorkomen van een tariefstijging.

stad

drinkwater bedrijf

rioolwaterzuivering

afvalwater

grondwater

afleveringspunt

drinkwater

grondwater

De afvalwaterketen

voor het ontvangende oppervlaktewater wordt vaak, en niet altijd terecht,

27

Het -waterschap: uw betrouwbare waterautoriteit en partner in samenwerking

Recommend Documents