Postbus 1 3430 AA
Bezoekadres Martinbaan 2 3439 NN
www.nieuwegein.nl
Duurzame Ontwikkeling
Hondenpoepbeleid “Trap er niet in!”
Datum
30 oktober 2009
Auteur
Marian van den Elzen
Versie
4
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
30 oktober 2009
2 (16)
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ................................................................................................................ 2 1.
Inleiding ............................................................................................................... 3 1.1
Aanleiding ...................................................................................................3
1.2
Doel ...........................................................................................................3
1.3
Huidige aanpak ............................................................................................3
1.4
Oorzaak problemen ......................................................................................4
2.
Hoofdlijnen van het nieuwe beleid ........................................................................ 4
3.
Maatregel 1: eigen verantwoordelijkheid aanspreken/communicatie ................... 5
4.
3.1
Uitwerking communicatieacties.......................................................................5
3.2
Benodigde middelen .....................................................................................7
Maatregel 2: Opruimplicht instellen uitgezonderd de uitrenvelden ....................... 8 4.1
5.
6.
7.
Maatregel 3: Hondenuitlaatkaart optimaliseren met inwoners .............................. 8 5.1
Voorwaarden ...............................................................................................8
5.2
Benodigde middelen .....................................................................................9
Maatregel 4: Schoonmaken van speelvelden en uitrenvelden ............................... 9 6.1
Schoonmaken van speelvelden .......................................................................9
6.2
Schoonmaken van uitrenvelden .................................................................... 10
Maatregel 5: Extra handhaving speelvelden ........................................................ 11 7.1
8.
Benodigde middelen .....................................................................................8
Benodigde middelen ................................................................................... 11
Maatregel 6: Extra afvalbakken en poepzakjes uitdelen...................................... 11 8.1
Speciale afvalbakken voor hondenpoep.......................................................... 11
8.2
Benodigde middelen hondenpoepbakken........................................................ 12
8.3
Opruimmiddelen (plastic zakjes) verstrekken.................................................. 13
8.4
Benodigde middelen zakjes uitdelen .............................................................. 13
9.
Evaluatie ............................................................................................................. 14
10.
Kosten en dekking............................................................................................... 14
Bijlage I
Artikelen uit APV (inwerkingtredingdatum 2 april 2009) ............................. 16
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
1.
1.1
4
Datum
30 oktober 2009
3 (16)
Inleiding
Aanleiding
Nieuwegein formuleert hondenpoepbeleid om drie redenen: 1. Hondenpoep zorgt voor veel ergernis bij burgers (nr. 2 in de ergernissen top 5) ; 2. Hondenpoep vormt een risico voor de kwaliteit van oppervlaktewater; 3. Hondenpoep vormt een gezondheidsrisico voor honden en mensen.
1.2
Doel
Het doel van hondenpoepbeleid is: minder ergernis, minder vervuiling en geringer gezondheidsrisico voor honden en mensen in Nieuwegein door hondenpoep. De gemeente wil het hondenbezit niet aan banden leggen en dus zal de hoeveelheid hondenpoep niet verminderen. Wel gaat de gemeente hondenbezitters stimuleren hun hond op verantwoorde wijze uit te laten door te zorgen voor voorzieningen, voorlichting en controle van hondenbezitters.
1.3
Huidige aanpak
De gemeente Nieuwegein maakt gebruik van een hondenuitlaatkaart en heeft enkele artikelen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) gewijd aan honden. Nieuwegein telde 3.656 geregistreerde honden in 2007 (bron: afdeling Financiën gemeente Nieuwegein).
1.3.1
Hondenuitlaatkaart
De hondenuitlaatkaart geeft informatie over de plaatsen waar inwoners hun hond kunnen uitlaten. De kaart is te downloaden van de website, staat in de gemeentegids en kan worden opgehaald bij de Stadswinkel. De kaart onderscheidt drie gebieden: plaatsen waar honden los mogen lopen, plaatsen waar honden aangelijnd moeten zijn en plaatsen waar honden verboden zijn. De gebieden waar honden niet zijn toegestaan zijn kinderspeelplaatsen, schoolterreinen, zandbakken, trapveldjes, sportvelden, dierenweiden, begraafplaatsen en winkelcentra.
1.3.2
Algemene Plaatselijke Verordening
De APV van april 2009 bevat drie artikelen over honden. De artikelen gaan over loslopende honden, verontreiniging door honden en gevaarlijke honden. Artikel 2.57 gaat over loslopende honden en vormt de grondslag voor de hondenuitlaatkaart. Dit artikel geeft het college van B&W de vrijheid om plaatsen aan te wijzen waar honden niet aangelijnd hoeven zijn. In dit artikel staat ook dat honden “verboden zijn op voor het publiek toegankelijke plaatsen en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaatsen, zandbak of speelweiden en op door het college aangewezen plaatsen”. In artikel 2.58 van de APV staat dat honden niet mogen poepen op voetpaden, kinderspeelplaatsen, zandbakken, speelweides en andere door het college aangewezen plaatsen. Als de poep direct wordt opgeruimd is de eigenaar van de hond niet strafbaar. Het college heeft in de huidige situatie geen andere plaatsen aangewezen waar het verboden is om honden te laten
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
30 oktober 2009
4 (16)
poepen. Dat betekent dat het momenteel is toegestaan voor hondenbezitters om hun hond te laten poepen zonder het op te ruimen, uitgezonderd de eerder genoemde plekken en plekken die verboden zijn voor honden volgens de uitlaatkaart en artikel 2.57 van de APV. Het laten poepen van de hond op grasvelden, in bermen, op fietspaden etc. is dus toegestaan.
1.3.3
Onderhoud
In de huidige situatie zet de gemeente een hondenpoepmachine in om op verschillende plaatsen in de gemeente hondenpoep op te ruimen. De machine rijdt eenmaal per week een vaste route. Het duurt in totaal drie dagen voordat de gehele route is voltooid. De kosten bedroegen € 425 per dag. De machine rijdt niet het hele jaar omdat organisatorische afstemming in het maaiseizoen lastig blijkt te zijn.
1.3.4
Eerdere maatregelen om overlast hondenpoep te bestrijden
In 2000 heeft Nieuwegein een proefproject uitgevoerd met de wijknetwerken Batau-Noord, Doorslag en de Kynologenvereniging Nieuwegein. Eerst is de hondenuitlaatkaart opgesteld voor de hele gemeente. In de proefwijken werden uitlaatplaatsen aangewezen waar de hondenpoep werd verwijderd met een hondenpoepverwijdermachine. Uit de evaluatie van deze proef bleek dat er minder poep lag, maar dat in de beleving van de inwoners het probleem niet verminderd was. De vermeende oorzaak hiervoor is dat het enige tijd duurt voordat een verandering in de situatie ook leidt tot een veranderde beeldvorming bij inwoners. In 2005 is er een aanzet gemaakt om nieuw hondenpoepbeleid te schrijven voor gemeente Nieuwegein. Deze aanzet – waarin werd voorgesteld hondentoiletten in te zetten als mogelijkheid geschetst om overlast van hondenpoep tegen te gaan - is echter nooit afgerond. In het Waterplan 2006-2010 wordt ook gesproken over hondentoiletten als goede oplossing. Het Waterplan doet de aanbeveling om gebruik te maken van hondentoiletten die worden aangesloten op het riool. De hondenpoep komt dan namelijk niet meer in de openbare ruimte terecht en spoelt niet uit naar grond- en oppervlaktewater. Het aansluiten van hondentoiletten op het riool leidt dus tot een verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit.
1.4
Oorzaak problemen
Momenteel geldt in Nieuwegein op slechts enkele plaatsen een opruimplicht. Hierop, en op de aanlijnplicht, wordt niet gehandhaafd. Er zijn behalve de uitrenvelden geen voorzieningen voor hondenbezitters. Tevens wordt er weinig geld geïnvesteerd om het uitlaten van honden makkelijker te maken en de overlast tegen te gaan.
2.
Hoofdlijnen van het nieuwe beleid
Het belangrijkste uitgangspunt van het Nieuwegeinse hondenpoepbeleid wordt het aanspreken van de eigen verantwoordelijkheid van de hondenbezitters. De gemeente zal dat ondersteunen door de regels aan te scherpen, faciliteren, voorlichten, gericht schoonmaken en handhaven. Kort samengevat neemt de gemeente de volgende maatregelen: 1. Eigen verantwoordelijkheid van hondenbezitters aanspreken via bestaande communicatiekanalen;
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
2. 3. 4. 5. 6.
4
Datum
30 oktober 2009
5 (16)
Opruimplicht instellen in de hele gemeente, m.u.v. uitrenvelden; Hondenuitlaatkaart optimaliseren met de inwoners van Nieuwegein; Speelvelden en uitrenvelden schoonmaken; Handhaving op de speelvelden; Uitdelen van hondenpoepzakjes en het plaatsen van extra afvalbakken.
In de volgende hoofdstukken worden deze maatregelen uitgewerkt.
3.
Maatregel 1: eigen verantwoordelijkheid aanspreken/communicatie
De gemeente wil vooral de eigen verantwoordelijkheid van de hondenbezitter aanspreken. Als hondenbezitters zich goed gedragen kan de overlast grotendeels verdwijnen. Het realiseren van gedragsverandering blijkt in de praktijk moeilijk te zijn. Met alleen communicatie is dat niet haalbaar. Daarom zet dit hondenpoepbeleid in op een combinatie van communiceren, voorzieningen treffen, inwoners een actieve rol geven en tot slot handhaven. Om het nieuwe beleid goed onder de aandacht te brengen bij de inwoners, en om die gewenste gedragsverandering te bewerkstelligen, moet er in het begin intensiever gecommuniceerd worden. We formuleren de volgende communicatiedoelen: 1. informeren over de maatregelen 2. creëren draagvlak voor de maatregelen 3. motiveren en stimuleren actieve rol inwoners 4. handhaven en terugkoppelen van resultaten
3.1
Uitwerking communicatieacties
De volgende acties zijn nodig om deze communicatiedoelen te bereiken: Doel
Middel
Kanaal
Alle inwoners informeren over
Artikel met uitleg
•
Molenkruier
nieuwe beleid
•
Website gemeente
Persoonlijke toelichting
•
Wijknetwerken
Folder
•
Beschikbaar bij stadswinkel
Hondenuitlaatkaart
•
en te downloaden Beschikbaar bij stadswinkel en te downloaden Officieel startschot
•
Nader invullen
Folder en hondenuitlaatkaart
•
Toezenden op naam
over het nieuwe beleid en
•
Dierenspeciaalzaken
aanzetten tot ander gedrag
•
Dierenartsen
•
Kynologenvereniging
Poepzakjes
•
Toezenden op naam
Artikel jaarlijks
Hondenbezitters informeren
Inwoners en hondenbezitters
•
Molenkruier
blijvend informeren over
•
Website gemeente
geldende regels (herhaling)
•
Gemeentegids
•
Nieuwe inwoners
•
Bij registratie nieuwe hond
Folder Hondenuitlaatkaart
•
Nieuwe inwoners
•
Bij registratie nieuwe hond
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
Resultaten en voortgang laten
4
Datum
30 oktober 2009
Overzicht met regels, voorzieningen etc.
•
Website Nieuwegein
Artikel
•
Molenkruier
•
Website Nieuwegein
Persoonlijke toelichting
•
Wijknetwerken
Krantenartikel
•
Molenkruier
Persbericht
•
Lokale/regionale media
zien Handhavingacties aankondigen
3.1.1
6 (16)
Alle inwoners informeren
Op het moment dat de nieuwe regels van kracht worden, communiceert de gemeente over het nieuwe hondenpoepbeleid, met ondersteuning van afdeling Communicatie & Juridische Zaken (CJZ). De middelen die hiervoor gebruikt worden zijn een artikel met uitleg over het beleid, toelichting, een speciaal gemaakte folder en de hondenuitlaatkaart. De toelichting gebeurt via de wijknetwerken. De contactpersonen van de gemeente (wijkmanagers) worden op de hoogte gebracht van het nieuwe beleid en brengen dit over aan de deelnemers van het netwerk. Communicatie via de wijknetwerken is belangrijk om draagvlak te creëren bij zowel hondenbezitters als niet hondenbezitters. Via de wijknetwerken krijgen inwoners een kans om invloed uit te oefenen op de voorzieningen in hun wijk. Dit wordt verder uitgewerkt in hoofdstuk vijf van deze nota. Daarnaast ontwikkelt de gemeente een folder met daarin de nieuwe regels. Daarvoor wordt de standaard huisstijlfolder gebruikt. De folder wordt tegelijk met een paar poepzakjes verstuurd aan alle geregistreerde hondenbezitters en is beschikbaar bij de Stadswinkel en op internet. Ook de hondenuitlaatkaart is beschikbaar bij de Stadswinkel en op internet. Om te benadrukken dat het om nieuwe regels en voorzieningen gaat, wordt er een officieel startschot gegeven.
3.1.2
Hondenbezitters informeren
De hondenbezitters vormen een speciale doelgroep. Zij moeten niet alleen weten over het bestaan van nieuw beleid, maar ook hun gedrag veranderen. Daarom moet deze doelgroep direct en persoonlijk benaderd worden. De folder en uitlaatkaart worden daarom toegezonden aan alle inwoners van wie de hond geregistreerd staat. Verder worden ze verspreid via instanties waar hondenbezitters komen voor het welzijn van hun huisdier, zoals de dierenartspraktijk, dierenspeciaalzaken, Kynologenvereniging etc. Ook wordt aan iedere hondenbezitter een aantal poepzakjes toegezonden, om de start van het nieuwe beleid te markeren en de hondenbezitter aan te zetten tot het respecteren van de opruimplicht (zie hoofdstuk 4).
3.1.3
Herhalend en blijvend informeren
Nadat het nieuwe beleid onder de aandacht is gebracht, moeten hondenbezitters en andere inwoners blijvend geïnformeerd worden over het beleid. Er zal jaarlijks opnieuw aandacht worden besteed aan de regels en voorzieningen in een artikel in de Molenkruier en op de website. Daarnaast zal aan nieuwe inwoners én aan inwoners die een nieuwe hond registreren, standaard de folder en de uitlaatkaart worden meegegeven. Inwoners die een nieuwe hond registreren krijgen bovendien een aantal poepzakjes mee ter introductie. Het complete overzicht blijft ook altijd digitaal beschikbaar op de gemeentelijke website.
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
30 oktober 2009
7 (16)
De jaarlijkse evaluatie moet uitwijzen welke extra communicatie-inzet eventueel nodig is. Uitgangspunt is dat de inzet past binnen de reguliere begroting.
3.1.4
Resultaten en voortgang laten zien
Het is belangrijk om te communiceren over de resultaten van het beleid. Concrete resultaten zoals: minder inzet nodig van de schoonmaak, minder klachten en positieve reacties uit de samenleving moeten gemeld worden. De input voor deze communicatie volgt uit de evaluatie van het hondenpoepbeleid. De kanalen die hiervoor gebruikt worden zijn de Molenkruier, website en de wijknetwerken.
3.1.5
Handhavingacties aankondigen
Handhavingacties kunnen aangekondigd worden. Alleen de aankondiging heeft vaak al positieve invloed op het gedrag. Niet in alle gevallen hoeft een handhavingsactie te worden aangekondigd. Over de resultaten van de handhaving worden inwoners geïnformeerd via de reguliere kanalen. Daarbij kan het zowel over uitgedeelde boetes, als over verminderde overlast ten gevolge van de handhaving gaan.
3.2
Benodigde middelen
Afdeling Communicatie & Juridische Zaken kan een adviesrol spelen om de communicatie naar inwoners goed te laten verlopen. Geschat wordt dat er eenmalig 40 uur nodig is om het communicatiemateriaal te ontwikkelen. Dit kan binnen de reguliere ondersteuning plaatsvinden. Daarna is 24 uur per jaar nodig voor communicatie. De uren worden door afdeling Communicatie & Juridische Zaken opgenomen in de jaarplanning. Daarnaast moeten er uren worden vrijgemaakt voor extra communicatie-inzet de komende jaren, zoals het communiceren met scholen en wijknetwerken. Naar schatting is daarvoor ca. 50 uur per jaar nodig. Deze uren moeten opgenomen worden in de jaarplanning van de communicatieadviseur van afdeling Duurzame Ontwikkeling, of van de communicatieadviseur van afdeling Beheer. Vanuit afdeling Duurzame Ontwikkeling of Beheer moet de input geleverd worden voor het communicatiemateriaal. Dit kan plaatsvinden binnen reeds begrote uren voor hondenpoepbeleid.
3.2.1
Incidentele kosten
Kostenpost
Incidentele kosten
Folders en uitlaatkaarten (10.000 stuks)
4.000
Officieel startschot (nader invullen)
4.000
TOTAAL
€ 8.000
De verzendkosten voor de folders worden in hoofdstuk 8 meegerekend. 3.2.2
Structurele kosten
Kostenpost Jaarlijks bijdrukken folder en uitlaatkaart (2.000 stuks)
Jaarlijkse kosten € 800
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4.
4
Datum
30 oktober 2009
8 (16)
Maatregel 2: Opruimplicht instellen uitgezonderd de uitrenvelden
Nieuwegein blijft de bestaande hondenuitlaatkaart gebruiken. Deze kaart onderscheidt drie gebieden: waar honden verboden zijn (rood), waar honden mogen loslopen (groen) en waar honden aangelijnd moeten zijn (grijs/geel). De opruimplicht die volgens APV artikel 2.58 nu al geldt op trottoirs, kinderspeelplaatsen, zandbakken of speelweides, wordt uitgebreid naar gebieden waar honden aangelijnd moeten zijn volgens de hondenuitlaatkaart. Dat betekent dat hondenbezitters overal de uitwerpselen van hun hond moeten oprapen, met uitzondering van de uitrenvelden, ofwel de groen gekleurde gebieden op de hondenuitlaatkaart. Een aanpassing van de APV is niet noodzakelijk, maar wel duidelijker. Na goedkeuring van deze nota wordt de aanpassing in de APV voorgesteld aan de gemeenteraad.
4.1
Benodigde middelen
Eventuele aanpassing van de APV wordt begeleid door afdeling Communicatie & Juridische Zaken. Er zijn geen extra kosten mee gemoeid.
5.
Maatregel 3: Hondenuitlaatkaart optimaliseren met inwoners
De hondenuitlaatkaart van Nieuwegein blijft bestaan. De invulling ervan wordt met behulp van inwoners geoptimaliseerd. Door de inwoners inspraak te geven wordt de hondenuitlaatkaart een logisch samenspel van plaatsen waar honden wel en niet mogen komen en waar ze aangelijnd moeten zijn. In ieder wijknetwerk of wijkplatform wordt de hondenkaart besproken. Een technisch tekenaar van de gemeente zorgt voor een uitdraai van de hondenkaart op wijkniveau. Onder leiding van de districtmanagers geven de deelnemers aan het wijknetwerk hun mening over de huidige situatie. Het wijknetwerk zal een voorstel doen aan de gemeente met wijzigingen in de bestaande hondenuitlaatkaart. Het wijknetwerk kan zelf kiezen of andere inwoners binnen de wijk geraadpleegd moeten worden over de juiste invulling van de uitlaatkaart. De gemeente stelt vooraf enkele randvoorwaarden om de ecologische kwaliteit van Nieuwegein te beschermen. Ook het voorstel van de wijknetwerken wordt aan het gemeentelijk beleid voor bijvoorbeeld water en groen en speeltuinen getoetst. De aangepaste kaarten van alle wijken zullen daarna ter inspraak worden gelegd tijdens een inspraakavond (mondelinge inspraakmogelijkheid is verplicht) en ook zal er de mogelijkheid zijn om schriftelijk in te spreken. De gemeenteraad zal de gehele herziene kaart vaststellen, nadat de inspraakprocedure is afgerond.
5.1
Voorwaarden
Niet overal kunnen uitrenvelden worden aangelegd, vanwege ruimtegebrek of aantasting van de ecologische kwaliteit van Nieuwegein. De volgende voorwaarden gelden. Dit is geen uitputtende lijst, er kunnen nog voorwaarden worden toegevoegd: • Het aantal velden in Nieuwegein is maximaal 50. Er zijn momenteel ca. 50 gebieden als uitrenveld aangewezen, variërend in oppervlakte. Dat aantal mag niet uitgebreid worden, omdat dit de druk op de schaarse openbare ruimte verhoogd en bovendien extra schoonmaak
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
•
• • •
• • •
5.2
4
Datum
30 oktober 2009
9 (16)
en onderhoudskosten met zich meebrengt. In het oppervlakte en de locatie van de velden is wel enige flexibiliteit mogelijk, in afstemming met de medewerkers van Afdeling Beheer. Oppervlakten langs kanalen, beekjes, sloten en andere watergangen, of die afwateren op oppervlaktewater worden niet aangewezen als uitrenveld. Het risico dat uitwerpselen in het water terecht komen en tot vervuiling leiden is te groot. Speeltuinen, trapveldjes, zandbakken en andere plaatsen die kinderen en jongeren gebruiken om te spelen worden niet aangewezen als uitrenveld. Gebieden waar honden het ecologische evenwicht kunnen verstoren (bijvoorbeeld waar bijzondere diersoorten huizen) worden niet aangewezen als uitrenveld. Velden die direct grenzen aan verboden gebieden voor honden worden bij voorkeur niet aangewezen als uitrenveld. Een hond kent deze denkbeeldige grens niet, waardoor het risico groot is dat honden in verboden gebieden komen. Routes waar kinderen naar school lopen of fietsen worden bij voorkeur niet aangewezen als uitrenveld. Verhardingen worden bij voorkeur niet aangewezen als uitrenveld. Moerasachtige gebieden worden bij voorkeur niet aangewezen als uitrenveld.
Benodigde middelen
De kosten voor de inhuur van een technische tekenaar van het ingenieursbureau bedragen € 8.000 (gebaseerd op tweemaal 5 uur per wijk). Eventuele andere kosten worden ten laste gebracht van de diverse beleidsvelden met betrekking tot groen, grijs en milieu. Het uitdraaien van kaartmateriaal kan intern worden gedaan. Kostenpost uren technisch tekenaar ingenieursbureau
Incidentele kosten 8.000
De inzet van de districtmanagers en een projectleider vanuit afdeling Beheer of Duurzame Ontwikkeling kan binnen reguliere werkzaamheden plaatsvinden.
6.
Maatregel 4: Schoonmaken van speelvelden en uitrenvelden
Als er in de hele gemeente een opruimplicht gaat gelden, is het schoonmaken door de gemeente niet meer nodig. Er worden twee uitzonderingen gemaakt: de speeltuinen en de uitrenvelden.
6.1
Schoonmaken van speelvelden
Hondenbezitters mogen met hun hond geen speelvelden betreden. De hond daar laten poepen is natuurlijk ook verboden. In de praktijk gebeurt dit echter nog wel. Hondenpoep in speelvelden is absoluut onacceptabel. De gemeente gaat daarom extra handhaven op deze plekken (zie volgende hoofdstuk) en schoonmaken. Het hondenpoepbeleid zet sterk in op de eigen verantwoordelijkheid van de hondenbezitter. Op de speelvelden wordt dit ondersteund door handhaving. Het is uiteindelijk de bedoeling dat speelvelden geheel worden gemeden door hondenbezitters. Dat zou betekenen er, door de inzet van communicatie en structurele handhaving, nauwelijks overlast meer is van hondenpoep op deze velden. Daardoor kan de inzet van de schoonmaak ieder jaar minder worden.
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
30 oktober 2009
10 (16)
De Afdeling Beheer heeft een inschatting gemaakt van benodigde schoonmaakfrequentie. Nieuwegein heeft in totaal ca. 250 speelvelden, verhard en onverhard. Eén veld kan in ca. 10 minuten gereinigd worden. Het laten schoonmaken van speelvelden door de aannemer kost € 70 per uur. De reinigingskosten voor de speelvelden zijn weergegeven in onderstaande tabel. Jaar
Frequentie
Jaarlijkse kosten
1
Wekelijks
€ 151.667
2
Elke 10 dagen
€ 106.458
3
Elke 14 dagen
€ 75.833
4
Naar behoefte
PM
6.2
Schoonmaken van uitrenvelden
Op uitrenvelden hoeven hondenbezitters de hondenpoep niet op te ruimen volgens de regels. Dat betekent dat er inzet van de gemeente nodig is om het toch schoon te houden. Als dat niet gebeurt wordt het vies, met als gevolg dat honden er niet meer willen poepen, de kans op ziektes toeneemt en natuurlijk de overlast van andere gebruikers toeneemt. Het schoonmaken van de uitrenvelden tijdens het maaiseizoen is alleen mogelijk als dezelfde aannemer deze twee taken uitvoert. Sinds de gemeente met beeldbestekken werkt bepaalt de aannemer namelijk zelf wanneer het gras wordt gemaaid. Het opzuigen van hondenpoep ná een maaibeurt heeft geen zin, omdat de poep dan helemaal verspreid ligt. Daarom moet de hondenpoepzuiger worden ingezet vlak voor de maaibeurt. Omdat de aannemer de enige is die weet wanneer gemaaid wordt, moet de taak van hondenpoep opruimen dus ook bij die organisatie liggen. De grootste aannemer van groenonderhoud in Nieuwegein, Scholman, ziet mogelijkheden om het opruimen van hondenpoep als taak toe te voegen. Hierover bestaat pas zekerheid nadat er een concrete vraag ligt en de aannemer de extra werkzaamheden heeft doorberekend. De kosten per uur zullen ca. € 70 bedragen. Er zijn in Nieuwegein 50 uitrenvelden van verschillende groottes. Uitgegaan wordt van een schoonmaakfrequentie van eenmaal per week. De gemiddelde tijdsbesteding per veld bedraagt 40 minuten. De jaarlijkse schoonmaakkosten van alle uitrenvelden bedragen € 121.333. Als het schoonmaken van uitrenvelden wordt toegevoegd aan het beeldbestek, moet dit onderwerp ook worden geschouwd. Alle taken die de aannemer uitvoert worden geschouwd, om de kwaliteit te bewaken. Het toevoegen van een extra taak kost eenmalig € 150 en jaarlijks € 11.500 aan personeelskosten. De jaarlijkse kosten van het schoonmaken van de uitrenvelden bedraagt dus: Kostenpost Schoonmaak uitrenvelden Schouwen TOTAAL Kostenpost Aanpassen module schouwen beeldbestek
Jaarlijkse kosten 121.333 11.500 € 132.833 Incidentele kosten € 150
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
30 oktober 2009
11 (16)
Het verbeteren van de bestaande uitrenvelden maakt geen onderdeel uit van dit beleid, omdat dat is ondergebracht bij een ander project. In 2008 heeft de gemeenteraad de beheerplannen voor Nieuwegein vastgesteld. Een onderdeel daarvan is dat de gemeente de komende vijf jaar alle parkpaden op orde brengt. Daar vallen ook de meeste paden bij de uitrenvelden onder. Door de uitrenvelden te verbeteren, maakt de gemeente het aantrekkelijker voor hondenbezitters om de hond op verantwoorde wijze uit te laten.
7.
Maatregel 5: Extra handhaving speelvelden
Binnen het project ‘Netheid van de Stad’ is tijd vrijgemaakt voor de handhaving van hondenpoepbeleid. Deze handhaving wordt één van de taken van de toezichthouders. De handhaving richt zich met name op de speelvelden. Daar is immers de overlast het grootst. In het begin zal de handhaving intensief zijn, gedurende drie jaar kan de handhavinginzet minder intensief worden.
7.1
Benodigde middelen
De kosten voor handhaving bedragen jaarlijks gemiddeld € 24.700. Deze kosten worden gedekt binnen het project Netheid van de Stad.
8.
Maatregel 6: Extra afvalbakken en poepzakjes uitdelen
Gemeente Nieuwegein wil de hondenbezitters stimuleren om hun verantwoordelijkheid te nemen en de hondenpoep op te ruimen. Dat kan door opruimmiddelen beschikbaar te stellen en te zorgen voor voldoende afvalbakken in de gemeente. Er wordt niet gekozen voor de hondentoiletten die op de riolering aangesloten worden. Aansluiting op de riolering bleek in Nieuwegein niet haalbaar, omdat het rioolwater in een groot deel van Nieuwegein gescheiden wordt afgevoerd. Hondenpoep zou met het regenwater weggespoeld worden naar het oppervlaktewater, waardoor de vervuiling juist toeneemt. Bovendien is aanschaf en plaatsing van deze speciale hondentoiletten duur. Nu het voordeel van aansluiting op de riolering wegvalt, kan ook worden gekozen voor andere afvalbakken.
8.1
Speciale afvalbakken voor hondenpoep
In Nieuwegein staan ca. 800 afvalbakken. Deze kunnen gebruikt worden om hondenpoepzakjes in te deponeren. Het is echter niet aan te bevelen om voor de hondenpoep dezelfde bakken te gebruiken als de bakken die bestemd zijn voor het reguliere vuil. De laatste bakken staan vaak naast zitbankjes. Hondenpoep in de afvalbak zal tot stankoverlast leiden. De aanbeveling luidt om de afvalstromen “zwerfafval” en “hondenpoep” zoveel mogelijk gescheiden te houden. Dat betekent dat er voor het deponeren van hondenpoep in zakjes een ander soort afvalbak moet komen in Nieuwegein. Deze moet wat betreft kleur en/of vormgeving afwijken van de bestaande afvalbakken. Bovendien moet de plaatsing van deze afvalbakken op andere wijze plaatsvinden dan de reguliere afvalbakken. De locatie van de hondenpoepbakken wordt voorgesteld door de wijknetwerken. De inwoners van de wijk weten immers het beste waar een bak nodig is. Tegelijk met het voorstel voor aanpassingen op de hondenuitlaatkaart, doet het wijknetwerk een voorstel voor locaties van
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
30 oktober 2009
12 (16)
hondenpoepbakken. De meeste klachten over hondenpoep komen uit de woonwijken, op plaatsen waar grasvelden liggen en veel mensen hun hond uitlaten. De verdeling van afvalbakken per wijk gebeurt naar rato van het aantal honden. Een grove schatting kan gemaakt worden van de kosten voor het aanschaffen van materiaal en het ledigen en schoonmaken. De praktijk moet uitwijzen wat precies nodig is. De volgende uitgangspunten worden gehanteerd bij het berekenen van de kosten: • 130 extra bakken in Nieuwegein plaatsen • Ca. 3.700 honden die 2x per dag poepen • Minimaal 1x/week bakken legen • Minimaal 1x/maand bakken schoonmaken Er zijn verschillende systemen voor afvalbakken met en zonder zakjesdispensers op de markt. In bijlage II worden vier systemen kort toegelicht. De prijzen zijn op basis van algemene prijslijst, niet op basis van offertes. Mogelijk valt de prijs bij een daadwerkelijke bestelling lager uit door kwantumkorting. Dit zal pas na aanbesteding bekend zijn.
8.2
Benodigde middelen hondenpoepbakken
De prijs voor 130 extra bakken varieert van € 30.810 tot € 52.000. Gemiddeld is de prijs € 39.000. (€ 300 per bak). Hierin is eventuele kwantumkorting niet meegerekend. Er vanuit gaande dat jaarlijks ca. 10 bakken vervangen moeten worden ten gevolge van schade, levert dat een structurele kostenpost op van ca. € 3.000. Uitgaande van een schatting is per jaar € 25.000 nodig om deze extra bakken de legen en schoon te maken. De uitvoering kan eventueel worden opgenomen in het beeldbestek. De schatting is gebaseerd op het huidige contract met Pauw Bedrijven, dat de papierbakken in Nieuwegein leegt. De bakken voor hondenpoep moeten minimaal eenmaal per week geleegd worden en eenmaal per maand schoongemaakt. Voor ieder systeem geldt ook dat er afvalzakken in de bakken gedaan moeten worden. De kosten voor deze afvalzakken bedragen jaarlijks ca. € 2.000. De kosten voor het plaatsen en onderhouden van hondenpoepbakken zijn als volgt: Kostenpost Aanschaf 130 hondenpoepbakken Plaatsing van 130 hondenpoepbakken TOTAAL Kostenpost Lediging en schoonmaak van 130 bakken Aanschaf zakken voor in hondenpoepbakken Vervanging 10 hondenpoepbakken TOTAAL
Incidentele kosten 39.000 3.600 € 42.600 Jaarlijks kosten 25.000 2.000 3.000 € 30.000
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
8.3
4
Datum
30 oktober 2009
13 (16)
Opruimmiddelen (plastic zakjes) verstrekken
Als gemeente Nieuwegein opruimmiddelen in de vorm van plastic zakjes wil verstrekken aan de inwoners van Nieuwegein zijn er verschillende opties. Ten eerste is er de keus tussen eenmalig zakjes verstrekken en structureel zakjes verstrekken.
8.3.1
Eenmalig een opruimmiddel verstrekken
Een veel gebruikt opruimmiddel is een plastic zakje. Als introductie kan de gemeente eenmalig zakjes beschikbaar stellen aan hondenbezitters en op het moment dat een inwoner een hond aanmeldt. Eenmalig zakjes verstrekken kan gecombineerd worden met het verzenden van de folder met het nieuwe beleid. Dat brengt de volgende kosten mee: De kosten voor het aankopen van 5.000 zakjes variëren van € 100 tot € 1.000, afhankelijk van het materiaal en de uitstraling van het zakje. De goedkoopste oplossing is de aanschaf van eenvoudige plastic zakjes van het merk Belloo in bulkverpakking. De duurdere oplossing is het aanschaffen van papieren zakjes van het merk “I love my dog”. Het uitgangspunt is om deze zakjes naar de hondenbezitters te verzenden. De portokosten voor het toesturen van de zakjes aan de inwoners bedragen ca. € 3.000 (excl. BTW). De zakjes en eerder genoemde brochure worden tegelijk verzonden.
8.3.2
Structureel opruimmiddelen verstrekken
De gemeente zou ook structureel zakjes kunnen verstrekken via dispensers op de speciale hondenafvalbakken. Dit is een dure oplossing, omdat deze zakjes regelmatig bijgevuld moeten worden. De goedkoopste oplossing is van het merk Belloo: Aanschaf zakjesdispensers (eenmalig): ca € 10.000 Aanschaf zakjes (jaarlijks): ca. € 50.000 Het bijvullen van de zakjes kan worden meegenomen in de ledigingsronde. Hierin zijn kosten ten gevolge van vernieling en vandalisme niet meegenomen.
8.3.3
Conclusie
Het aanschaffen van zakjesdispensers en het onderhouden van dit systeem kost veel geld. De Kynologenvereniging heeft aangegeven dat hondenbezitters ook prima zelf een opruimmiddel kunnen meenemen van thuis. Daarom wordt voorgesteld eenmalig een opruimmiddel te verschaffen aan hondenbezitters en standaard aan inwoners die een hond komen aangeven voor de belasting.
8.4
Benodigde middelen zakjes uitdelen
Bij de keuze voor het eenmalig aanschaffen van plastic zakjes bedragen de kosten in totaal ca. € 4.000 (€ 1.000 aanschafkosten, € 3.000 verzendkosten). Kostenpost
Incidentele kosten
Aanschaf zakjes voor eenmalige actie
1.000
Verzendkosten zakjes en folders
3.000
TOTAAL
€ 4.000
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
9.
4
Datum
30 oktober 2009
14 (16)
Evaluatie
Monitoring van het nieuwe beleid vindt doorlopend plaats. Met name de terugkoppeling via de wijknetwerken en de servicelijn wordt hiervoor gebruikt. Indien er aanleiding is tot wijziging van het beleid zal het college actie ondernemen. Er moet wel rekening worden gehouden met een gewenningsperiode en eventuele opstartproblemen bij de hondenbezitters. Evaluatie vindt plaats een jaar nadat de nieuwe voorzieningen zijn geplaatst en de nieuwe regels van kracht zijn geworden. De evaluatie wordt met de wijknetwerken gedaan, onder leiding van de districtmanagers en met inbreng van afdeling Duurzame Ontwikkeling en Beheer. Daarna zal jaarlijks de voortgang van het beleid worden geëvalueerd in de wijknetwerken. Ook het aantal binnengekomen klachten bij de servicelijn en de uitkomsten van het leefbaarheidonderzoek dienen als instrument om op lange termijn het effect van het beleid te meten.
10.
Kosten en dekking
Incidentele kosten Kostenpost
Kosten (€)
communicatie impuls/eigen verantwoordelijkheid stimuleren
8.000
actualiseren en verbeteren uitlaatkaart
8.000
schoonmaak uitrenvelden en speelvelden
150
afvalbakken hondenpoep aanschaffen en plaatsen
42.900
eenmalig hondenpoepzakjes verstrekken
4.000
Totaal
€ 63.050
Structurele kosten (jaarlijks) Kostenpost afvalbakken (schoonmaak, lediging, onderhoud) bijbestellen zakjes voor nieuwe honden communicatie
Kosten 1e jaar (€)
Kosten 2e jaar (€)
Kosten 3e jaar (€)
30.000
30.000
30.000
100
100
100
800
800
800
schoonmaak speelvelden
151.667
106.458
75.833
schoonmaak en schouwen uitrenvelden
132.833
132.833
132.833
€ 315.400
€ 270.192
€ 239.567
Totaal
Als na drie jaar hondenpoepbeleid het schoonmaken van de speelvelden niet meer nodig blijkt te zijn, zullen de jaarlijkse kosten vanaf het vierde jaar € 163.734 bedragen. Dekking De dekking van de inzet voor handhaving (€ 24.700) is reeds geregeld met uw besluit over het project ‘Netheid van de Stad’ en is dus buiten beschouwing gelaten in bovenstaande overzichten. Zoals in de inleiding aangegeven stelt u de raad in de Programmabegroting 2010 (zie blz.19 & 20) het volgende voor:
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
4
Datum
Speerpunt ‘De Stad op Orde’ Hondenpoepbeleid Dierenwelzijn Onttrekking/toevoeging
algemene
30 oktober 2009
15 (16)
2010
2011
2012
2013
378.000
270.000
240.000
164.000
45.000
45.000
45.000
45.000
-115.000
-7.000
23.000
99.000
-308.000
-308.000
-308.000
-308.000
0
0
0
0
reserve Af: verhoging OZB1 Totaal
Om de extra inkomsten van € 308.000 uit de OZB mogelijk te maken, zou de OZB met 2,7% verhoogd moeten worden.
1
NB: de stijging van de OZB is gebaseerd op de gemiddelde kosten voor 4 jaar. De
daadwerkelijke kosten nemen jaarlijks af. Verrekening van het verschil kan budgettair neutraal plaatsvinden via de algemene reserve
Hondenpoepbeleid Nieuwegein Versie
Bijlage I
4
Datum
30 oktober 2009
16 (16)
Artikelen uit APV (inwerkingtredingdatum 2 april 2009)
Artikel 2:57 Loslopende honden
1.
Het is de eigenaar of houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te laten lopen: a.
binnen de bebouwde kom op of aan de weg zonder dat die hond aangelijnd is;
b.
op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak of speelweide of op een andere door het college aangewezen plaats;
c.
op of aan de weg zonder voorzien te zijn van een halsband of een ander identificatiemerk dat de eigenaar of houder duidelijk doet kennen.
2.
Het college kan plaatsen aanwijzen waar het verbod genoemd in het eerste lid onder a niet geldt.
3.
De verboden genoemd in het eerste lid onder a en b gelden niet voorzover de eigenaar of houder van een hond zich vanwege zijn handicap door een geleidehond laat begeleiden of als een eigenaar of houder van een hond deze aantoonbaar gekwalificeerd opleidt tot geleidehond.
Artikel 2:58 Verontreiniging door honden
1.
De eigenaar of houder van een hond is verplicht ervoor te zorgen dat die hond zich niet van uitwerpselen ontdoet: a.
op een gedeelte van de weg dat bestemd is of mede bestemd voor het verkeer van voetgangers;
b.
op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak of speelweide;
c. 2.
op een andere door het college aangewezen plaats.
Het college kan plaatsen aanwijzen waar het verbod genoemd in het eerste lid, onder a niet geldt.
3.
De strafbaarheid wegens overtreding van het in het eerste lid gestelde gebod wordt opgeheven indien de eigenaar of houder van de hond er zorg voor draagt dat de uitwerpselen onmiddellijk worden verwijderd.
