Het Tussendoortje is de tweemaandelijkse nieuwsbrief van het Walchers Wijnmakers, Bierbrouwers en Likeurbereiders Gilde

Colofon Het ‘Tussendoortje’ is de tweemaandelijkse nieuwsbrief van het Walchers Wijnmakers, Bierbrouwers en Likeurbereiders Gilde. Voorzitter

Bram Weststrate, 06 - 51402516 [email protected] Secretaris Willem van Bellen 0118 - 602037 [email protected] Penningmeester/ Joerie de Bree 06 - 20306311 Ledenadministratie [email protected] Bestuurslid Bier Jan van Terheijden 0118 - 553031 [email protected] Bestuurslid Wijn Jan Joosse 0118 - 615383 [email protected] Bestuurslid Likeur Jan van der Maas 0118 - 462818 [email protected] Bestuurslid Culinair Bert Maessen 0118 - 501513 [email protected] Bestuurslid Logistiek/ Nel de Kam 0118 - 552966 Prijzencommissaris [email protected] Bestuurslid Publicaties Arie Kluiter 06 - 37471932 /Webmaster [email protected] Wedstrijdcommissaris Docent Bier Docent Wijn Docent Likeur (ad interim) Redactie Gildeavonden

Contributie Advertentietarief M.i.v. 01-01-2012

Dirk de Witte 0118 - 592325 [email protected] Peter Mesu 0118 - 592199 [email protected] Jan van der Maas 0118 - 462818 [email protected] Arie Sterk [email protected] Arie Kluiter [email protected] Kaasboerderij Pitteperk Breeweg 21, 4371 SB Koudekerke Aanvang 20.00 uur, data: zie agenda € 30,00 per jaar op 128989084 van de RABO bank tnv WWBLG € 85,00 per jaar voor een hele pagina € 42,50 per jaar voor een halve pagina € 27,50 per jaar voor een derde of kwart pagina

Website: www.walchersgilde.nl KvK nummer: 40310546 2

Tussendoortje

AUGUSTUS 2013

Colofon Agenda en ledenbestand Van de voorzitter Eerste kennismaking Uitslag THEMA-avond Brouwerij "De Snoek" Hopplanten Kastanje Bier en Taart Koning Alex Triple Bier uit Woerkum Sulfietgebruik in wijn Zomer Column Vermout maken

pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag.

2 3 4 5 7 8 12 13 15 16 19 27 30

Agenda Sluitingsdatum inleveren copij: 12 oktober 2013 Vrijdag Vrijdag Vrijdag Vrijdag

25 september 25 oktober 29 november 13 december

Bieravond Wijnavond Likeuravond Culinaire avond

Demo’s: Kesteloo: Zaterdag 21-12-2013 Bestuursvergaderingen: donderdag 12-09-2013, 10-10-2013 en 14-11-2013 Hebt u ideeën, aanvullingen, verhalen, stukjes of opmerkingen voor het "Tussendoortje" meld het dan de redactie. Ledenmutaties: Opgezegd: Nieuwe leden:

TIP: Kijk regelmatig op de website van ons gilde, daar worden activiteiten vermeld die buiten ons gilde plaatsvinden.

Van de voorzitter

Bram Weststrate

Beste leden Bij een aantal van u al wel bekend, maar natuurlijk voor alle leden interessant. Ons lid (met enorm veel ervaring) Jan Montenarie heeft het volgende voorstel voor u: Cursus Bierbrouwen voor gevorderden, bestaande uit 3 lessen van ca. 2 uur in de periode eind september tot half november In de 1ste les wordt ingegaan op de invloed van het brouwproces op het bier In de 2de les: de invloed van de grondstoffen in het bier in de 3de les: het gezamenlijk samenstellen van recepten In het voorjaar zal er dan een praktijkexamen plaatsvinden in de vorm van een bierkeuring, elke cursist kan dan een bier inzenden volgens 1 van de recepten die tijdens les 3 zijn ontwikkeld. Indien uw bier wordt goedgekeurd, dan krijgt u hiervan een mooi certificaat. Heb je interesse en wil je jezelf opgeven, stuur dan een mail naar [email protected] groeten Bram Weststrate

Van de voorzitter (2)

Bram Weststrate

Het is weer al even geleden dat ik het vorige stukje schreef in het Tussendoortje. Kort na het verschijnen van de vorige editie volgde nog de jaarlijkse wedstrijdavond. Een heel gezellige avond, maar voor de organisatie wel een heel drukke avond. Heel veel inzendingen moesten worden gekeurd en het aantal keurmeesters (vooral bij het destillaat) was aan de krappe kant maar het is hun gelukt een beoordeling van alle inzendingen te maken. Elders in dit Tussendoortje en op de website staan de uitslagen vermeld (enkele uitslagen waren helaas niet te achterhalen). Wij gaan er alles aan doen om dit de komende wedstrijden te voorkomen. Wat het thema wordt voor 2014 staat ook bij de uitslagen vermeld, dus kunnen we weer lekker aan de slag om een goed product te maken. Ook de demo’s die deze zomer zijn verzorgd zijn prima verlopen. 4

Het begon met de demo op Pitteperk, waarbij we tijdens het opzetten van de tent werden getrakteerd op een stevige regenbui. Na deze bui werd het gelukkig voor de rest van de dag droog. Zelf was ik bij de demo in Westkapelle (thuiswedstrijdje voor Jan Hengst en mij) betrokken. Ook deze demo was evenals vorig jaar weer tropisch warm, maar niettemin goed bezocht. De demo in Koudekerke startte wat moeizaam, omdat een andere deelneemster onze plek had ingenomen en niet van plan was ook maar te verkassen naar de haar toegewezen plaats, zodat wij maar een andere plek hebben gezocht. Ook tijdens deze demo was er geen gebrek aan belangstelling. Vooruitblikkend op het komende verenigingsjaar zien we de bieravond van 27 september al een beetje in beeld komen. Jan van Terheijden is er al tijden mee in de weer om een leuke avond “in elkaar te draaien”. Wat dat precies gaat worden is zelfs voor het bestuur nog een grote verrassing. Maar wij verwachten natuurlijk een grote opkomst. Bram Weststrate

EERSTE KENNISMAKING

Jan Wind

Een thema-avond van de WWBLG, wat zou dat zijn ? Bij binnenkomst op Pitteperk is er een hartelijk ontvangst door mevrouw Nel de Kam; ze wijst me de koffie en een koekje. Na even rond gekeken te hebben schuif ik aan bij de mannen die bier gaan proeven en maak ik mijn eerste beginnersfout als ik vraag of ze allemaal hun eigen bier maken. “Wij maken niks, maar brouwen…” is hun antwoord. Echte gildemeesters. Aan de tafel waar ik zit staan twee grote zilverkleurige bokalen in het midden, toch champagne? Er zit geen fles in, maar ook geen ijs.

5

Nee, in het midden van de tafel staan 8 bolle glazen met merknamen van bekend gerstenat. Wat gaat er gebeuren ? Een bier brouwen vanuit een referentie. De laatste van vorig jaar mocht aangeven wat dit moest worden; Imperial Russian Stout. Een referentie voor wat betreft smaak, kleur en andere verfijningen. Een publiekskeuring. Elders verblijven de echte keurmeesters, die ook al hun vaardigheden in zullen zetten om een eerlijke waardering te geven over de prestaties. Dit gold voor alle dranken te weten : Wijn, gekozen door Peter Mesu :.................... .Druif (medium en droog) Destillaat gekozen door Bert Maessen 2013: Jenever (jong en oud) 2014: Cognac Bier, gekozen door Jan van Terheijden: ...........Imperial Russian Stout Likeur, gekozen door Peter Mesu:....................Walnoten Om een en ander niet te vergeten zijn er standaard formulieren die richting geven aan het proeven. De voorzitter opent de avond met enige mededelingen, waarbij er zelfs de overhandiging is van het certificaat “wijnmaker” voor ondergetekende, een hele eer. Hierna schuif ik een tafel op en ga bij de wijnkenners zitten om daar mee te doen aan de beoordeling van een 14-tal flessen druivenwijn, in de variaties rood, rosé en wit. De eerste fles wordt ter tafel gebracht en bekeken op een groot aantal aspecten als : Presentatie, Helderheid, Smaak, Balans, Kleur, Afdronk. Na opmerkingen kunnen we punten geven tot een maximum van 30. Het aanbod is groot en de smaak zeer verschillend, een leerzame ervaring die mijn smaakpapillen goed kunnen gebruiken. Zo werken we alle flessen af en geven onze waardering, waarbij we om 22.15 uur de eindstand van onze tafel op kunnen maken. Dan is het wachten op de keurmeesters, die alleen al veel bewondering verdienen vanwege de bereidheid om vanuit Aalten en Raalte te komen voor deze avond, geweldig ! Zij komen om 22.45 uur in de zaal. Dan volgt de prijsuitreiking met voor iedere dranksoort een toelichting, waarbij de kwaliteit soms beter, soms minder was. Rond middernacht keer ik, een hele ervaring rijker, naar huis terug, chapeau voor zoveel bezieling. Leerling wijnmaker Jan Wind

6

UITSLAGEN THEMA-AVOND NIEUWE THEMA'S

Bram Weststrate

Beste drankbereiders De uitslagen van de officiële keurmeesters op de thema avond 2013 zijn als volgt: Wijn:

1ste plaats 2de plaats 3de plaats de poedelprijs was voor

Jan Joosse Jan Joosse Peter Mesu Nel de Kam

89 punten 82 punten 76 punten 40 punten

Bier:

1ste plaats 2de plaats 3de plaats de poedelprijs was voor

Jan van Terheijden Jan Reijnierse Bram Weststrate Arie Sterk

86 punten 84 punten 83 punten 45 punten

Likeur:

Bram Weststrate Alexander Soeters Alexander Soeters Kim Gosse

94 punten 90 punten 86 punten 40 punten

1ste plaats 2de plaats 3de plaats de poedelprijs was voor

Destillaat: 1ste plaats 2de plaats 3de plaats de poedelprijs was voor

Bram Weststrate Bert Maessen Bram Weststrate Barend Midavaine 7

84 punten 79 punten 78 punten 27 punten

De volledige lijst met uitslagen zal binnenkort op de website worden gepubliceerd. Voor de thema avond van 2014 zijn de volgende dranken gekozen: voor bier is door Arie Sterk gekozen voor DUVEL , de keuze van Nel de Kam voor de wijn is geworden RABARDER/FRAMBOOS in droog en medium, Kim Gosse heeft als likeur gekozen voor BRAMEN en het destillaat voor 2014 is vorig jaar reeds vastgesteld op COGNAC. Ook wat het destillaat voor 2015 moet worden is bekend; Barend Midavaine heeft zijn keuze gemaakt: KIRSCH. groeten Bram Weststrate

Het DEMO-team van de Hoogaarsdag op Arnemuiden - Foto Jan Joosse -

Mout- en Brouwhuis "De SNOEK" (deel 1)

Ariël Meeusen

De afgelopen weken was ik samen met mijn zoon Jesse op zoek naar de ziel van het speciaalbier in de Westhoek. We zochten naar het verleden en het heden van bier. Wat 8

onvermijdelijk de confrontatie met, zoals ze dat in Bachten de Kupe zelf noemen: 'Den Grooten Oorlog', tot gevolg heeft. We bereden de IJzerfront autoroute en die van de Ieperboog [Ypres Salient]. Verlieten hier en daar het gangbare spoor om een brouwerij of café te bezoeken, met telkens die vraag: wat is de relatie tussen die Grote Oorlog en de kwaliteit van zowel brouwers als hun speciaalbieren in deze regio nu? Met als aanknopingspunt het enige 19eeeuwse mout- en brouwhuis dat nog volledig intact is, De Snoek te Fortem een gehucht aan de oostelijke rand van Alveringem. Fortem, waar vroeger alles was als overal in België en Zuid-Nederland: brouwerijen en cafés in overvloed. Busladingen vol bierliefhebbers trekken om de twee jaar richting Pajottenland-Zennevallei en de Toer de Geuze. Wekelijks gaan bussen met bierclubs en bierverenigingen vol bierliefhebbers richting allerlei brouwerijen en bierbeleving, waar dan ook in België en omstreken. Mijn eerste reactie richting uitbaatster Francine Dewancker van bierhuis ’t Brouwershof, dat aan Mout- & Brouwhuis De Snoek verbonden is, was dan ook: „Waar staan de bussen? Waar is ’t volk (dat hier zou moeten toestromen)?” Haar antwoord in sappig West-Vlaams was even simpel als duidelijk: „Wij zijn waarschijnlijk het best bewaarde biergeheim van België. Dus niet verder vertellen eeh!” Het eerste kan ik beamen, het tweede wil ik veranderen, want deze bierbestemming verdient het om door alle bierliefhebbers uit den lande bezocht te worden. Want hoe is het toch mogelijk dat ’t Oud Schooltje van de Struise Brouwers – en ik meen dit op een positieve manier – overspoeld wordt door volk van overal dat hun bieren wil aankopen, terwijl diezelfde mensen de moeite niet nemen om richting de oorsprong van de bieren in de Westhoek te gaan kijken. Beiden zijn slechts enkele kilometers van elkaar verwijderd! Hetzelfde geldt voor de SintSixtus abdij en de trappisten in Westvleteren. Waar buiten de auto’s aanschuiven en er een waar lunapark aan het ontstaan is rondom bierhuis De Vrede. De paters hadden daar in de jaren zestig van de vorige eeuw al last van en klaagden over teveel beweging rond de abdij en verlangden dat ‘de omgeving van de abdij rustiger zou worden’. Zo zie je maar hoe populair bier in de Westhoek toen al was. Het Hopmuseum in Poperinge? Van hetzelfde laken een pak. Rij eens een paar kilometer om en bezoek de unieke brouwlocatie De Snoek eens, zou ik willen zeggen. Dan maak je nog eens wat extra’s mee. 9

Biercultuur in het land van toen Laat ik u vooraleer u zelf een reis richting De Snoek gaat plannen een soort rondleiding geven aan de hand van wat omschrijvingen en foto’s. En laat ik u even een inkijkje geven in het verleden van de biercultuur in Fortem aan de hand van een boekje dat Frank Becuwe heeft geschreven, ‘Met Sint Arnold op stap’. Het is de blauwdruk van de Belgische biercultuur van een eeuw geleden. Net vóór de moderne tijd van na de Grooten Oorlog. We kunnen het ons niet meer voorstellen, maar in zowat elk Vlaams dorp, in elke vlek op de landkaart, stonden naast talloze cafés eveneens talloos veel brouwerijen. Vlaanderen was het laatste land waar de brouwboerderij vast verankerd lag in de locale economie, met de plaatselijke riten en gewoontes. Met soms een cafédichtheid van 1:35 inwoners. Dat betekende welgeteld vaak één café op pakweg zeven of acht volwassenen. En daarnaast op elke tien tot vijftien cafés een brouwerij. Hoe is het mogelijk, vraag je je nu af. Maar zo was het wel. Probeer het u eens voor te stellen, België in de 19e eeuw. Feitelijk had de hele brouwsector voor wat betreft de industrialisatie de boot gemist, terwijl België nota bene het eerste land op het continent was dat de industriële revolutie had omarmd. Allerlei industrieën schoten als paddenstoelen uit de grond en de trein stoomde al snel van stad naar stad. Schaalvergroting had zich ook wel in de brouwerijen gemanifesteerd, het bier werd tot buiten het eigen dorp of stad gebracht met hondenkar of bierwagen. Ja, soms zelfs de provinciegrenzen over, maar om nu te zeggen heel België werd overspoeld door één merk of biertype, neen. Er waren in Bachten de Kupe nog twee factoren die niet veranderden: de plattelandsstructuur en -cultuur en de (vaak conservatieve) brouwers, die nauw verweven waren met de locale cafés waarvan ze vaak ook eigenaar waren. Waar de brouwer de locale biercultuur eigenlijk aanstuurt. Hij bepaalde immers wat er gedronken werd, hoewel dit natuurlijk sterk afhankelijk was van de regionale drinkgewoonte. Vlaams Rood dronk je in West-Vlaanderen. Vlaams [Oud] Bruin in Oost-Vlaanderen, Lambik en Geuze in en rond Brussel. Afijn, ’s lands wijs, ’s lands eer zullen we maar zeggen.

Historicus Hans van Grieken schrijft hier het volgende over: 'In vergelijking met andere industrietakken liet de modernisering van de Belgische bierbrouwerijen lang op zich wachten. Tot diep in de negentiende eeuw bleef het bierbrouwen een artisanale bedrijvigheid, steunend op empirische kennis en overgeleverde tradities. Zowel het brouwen voor eigen gebruik als de productie van bier bestemd voor distributie bleven innig vergroeid met de landbouw. De akkerbouw leverde de nodige grondstoffen' [zowel gerst voor het mout als hop, werden immers ter plekke geteeld; zeker in Bachten de Kupe]. Van Grieken geeft ook aan hoe die verwevenheid tussen brouwerij en boerderij verder in elkaar zat: 'Aangezien die twee activiteiten elkaar wonderwel aanvulden maakten de landelijke brouwbedrijfjes vaak deel uit van een boerderij. Tijdens de zomer werd er gewerkt op het land zodat de winter het aangewezen seizoen was om te brouwen, mede 10

doordat de temperatuur gunstiger was. In de zomer verzuurde het bier te snel. De paarden die het land bewerkten, konden tevens voor de bierkar worden gespannen en de werklui waren ’s zomers als ’s winters verzekerd van werk. De beperkte afzetmarkt – omwille van de relatief dunne bevolkingsdichtheid en beperkte transportmogelijkheden – had wel een zeer groot aantal inrichtingen in het leven geroepen'. België telde honderd jaar geleden 3.362 brouwerijen die samen goed waren voor heel veel verschillende bieren [sommigen zeggen van wel 25.000]. Tel daar de schier eindeloze schare cafés bij op en het land verzoop zowat in de zeventien miljoen hectoliter die de brouwers brouwden; importbieren niet meegerekend. Per hoofd van de bevolking consumeerde men ruim 200 liter bier per jaar; kinderen en ouden van dagen meegeteld. Honderd jaar later is dat gereduceerd tot ongeveer 80 liter. Zet dit feit nu even in het perspectief van een gehucht als Fortem en je hebt de hele Belgische 19eeeuwse biercultuur - de 19e eeuw duurde hier van 18 juni 1815 [Slag bij Waterloo] tot 4 augustus 1914, de invasie van de Duitse troepen, het beginsignaal van de Grooten Oorlog (ik kom hier later op terug) - in de palm van je hand. In het zogenaamde Veurne Ambacht [Nieuwpoort en Diksmuide incluis] stonden op één na honderd brouwerijen! In Alveringem zeven, waarvan twee in Fortem. Den Snouk De oudste vermelding van ‘herberghe ende brauwerie den Snouk’ dateert uit het jaar 1767, met als brouwheer Pieter Croigny. Hierbij moet vermeld worden dat de plaats waar ‘den Snouk’ werd opgericht een andere was dan waar de huidige Snoek staat. Vanwege werkzaamheden aan en de verbreding van de Lovaart, waarlangs den Snouk stond, werd deze tussen 1865 en 1870 gesloopt en verplaatst naar de locatie waar daarvoor afspanning De Leeuw gevestigd was. Hier werd een mooie cascade brouwerij opgericht en die is – ondanks de Grooten Oorlog – feitelijk onveranderd door de laatste anderhalve eeuw gekomen. Een juweel van brouwcultuur en de enige brouwerij die nog helemaal intact is naar de stijl van de 19e eeuw. Mout- en Brouwhuis De Snoek bleef tot 1952 in bedrijf. Met als laatste brouwheer Omer Derickx. Hij was ook de man die aanpalend, in de linkerzijvleugel van het brouwershuis, ’t Brouwhof inrichtte alwaar vanaf 1922 bieren als Polderbier en Speciaal van De Snoek vers uit eigen brouwerij gedronken konden worden. Brouwer Derickx was na de Grooten Oorlog ook nog eens één van de eersten die in de streek overging van vatenbier op flessenbier en zich een complete afvulinstallatie aanschafte. 11

Aan de hand van de gids van Frank Becuwe over brouwen en brouwers in Alveringem, raken we verzeild in de microkosmos van de Alveringemse dorpscultuur in relatie tot bier en de zoektocht naar plaatsen van bierherinnering. In het bijzonder die van Fortem. Becuwe bedacht er zelfs een korte wandelroute bij. Slechts zeven kilometer in lengte, met voor elke kilometer een verhaal over een brouwerij en de talloze bierhuizen ter plekke. Van groot tot klein. Op enkele honderden inwoners, onvoorstelbaar in aantal. Of was het zo dat waar brouwerijen en herbergen stonden de mensen woonden en bijeen kwamen? De wandeling telt maar liefst 17 stopplaatsen met telkens een verslag over een bierhuis of brouwerij, soms in een combinatie als die van De Snoek en ’t Brouwershof. Slechts zelden gaat het over iets anders dan over bier en brouwen en dat is terecht. Want de hele samenleving scheen vroeger op bier te drijven. Achtereenvolgens loop je de geschiedenis van de vergetelheid in want onze memorie is klein en de aandachtsspanne kort. Langs restanten of verhalen als dat over brouwboerderij De Ster bijvoorbeeld. Een schoolvoorbeeld van de klassieke brouwboerderij en al vóór 1645 actief als brouwerij. La Réthorique was ook een brouwboerderij. Verder gaat het langs tal van verloren geraakte herbergen met mooie namen als A la Pomme d’Or en Burgerwelzijn en de mout- en brouwhuizen la Tulipe, de Drie Trommels, de Arend [ook een cascade brouwerij] en de Zon. Loop door wie weet wat er om de hoek ligt… © Ariël Meeusen uw reacties graag naar [email protected] Foto’s Jesse Meeusen en Erik Verdonck Voor u gelezen

Bron: Het WortWat

Hopplanten online bestellen Als je een eigen hopplantage wil aanleggen breng dan een bezoek aan de website van Eickelmann. Dit Duitse bedrijf verkoopt diverse soorten aroma en bitter hop. Mogelijk is het niet de juiste tijd van het jaar om te bestellen, zet deze dus maar in je agenda. Betalen kan met PayPal. http://www.eickelmann.de/Hopfen-Shop/index.php

12

Kastanjebier

Arie Sterk / Ariel Meeuse/ wikipedia

Tijdens ons verblijf in Frankrijk (begin juni) kwam ik een Corsicaans bier tegen: PIETRA, biera Corsa, Bière ambrée. Met de aankomende Tour de France in het achterhoofd dit bier direct aangekocht. Het was een kastanjekleurig bier. Deze naam paste precies want er was kastanjemeel in gebruikt. Het was heerlijk. De Pietra-brouwerij is geopend in 1996. Pietra is een 6% ABV Amberbier, gebrouwen uit een mengsel van mout en kastanjemeel. Kastanjes zijn op Corsica altijd al als een graan gebruikt. Het heeft jarenlange studie gevergd om de juiste soort te vinden voor het kastanjemeel. De hoge mate van vergistbaarheid van kastanjemeel helpt mee aan de stevigheid van het bier en geeft het zijn gouden kleur. De jaarlijkse produktie van Pietra bedraagt meer dan 25.000 hectoliter. Andere bieren gebrouwen door Pietra:  Serena (5%ABV) heeft een lichte kleur en is zacht bitter  Colomba is een ontgepasteuriseerd witbier; geparfumeerd met kruiden van de Maquis: strawberrytree (aardbei-achtig bosbesje); myrtle (bosbes); cistus (malvaachtige) en juniperus (jeneverbes) (NDR: Er valt dus nog heel wat te experimenteren) Een ander kastanjebier: Castagn Ale: Birra del Borgo 4,2% VOL. ALC. / EBC ? / IBU ? / 75 cl. fles

Serveer tussen 8° - 10°C. in een droog glas

Amber, met beige, rotsachtig schuim

Typisch kastanje aroma

Bovengistend speciaalbier opvallend licht van alcohol vol. percentage. Ontgepasteuriseerd en ongefilterd. De kleine kastanjes van het type Roscette zijn afkomstig uit de streek van Abruzzo. Ze ondergaan dezelfde rookmethode als rookmout voordat ze gepureerd het bier in gaan. Een zachte, zoete smaak waarin bitterheid bescheiden komt meespelen. De honing die is toegevoegd geeft een duidelijke zoete toon. De nasmaak vloeit zoet en lichtbitter uit. 13

Kastanjetaart met CastagnAle Ingrediënten 500 gram Roscette kastanjes 2 eieren 70 gram suiker 100 gram amandelen (gepureerd tot meel) 2 eiwitten 30 gram zelfrijzend bakmeel (gezeefd) 100 gram boter 6 eetlepels ahornsiroop 1 dl. melk 200 gram pure chocolade (+ 70%) in stukjes 20 cl. CastagnAle Gekonfijte citrussnippers 1 eetlepel cacaopoeder Bereidingswijze Kook de kastanjes 10 minuten in ruim water. Pel ze en kook ze opnieuw 10 minuten. Giet de kastanjes af, laat ze even wat drogen en pureer de kastanjes samen met de ahornsiroop. Verhit de oven voor op 230°C. Klop de eieren los met de suiker en 10 cl. CastagnAle en meng er het amandelmeel en het zelfrijzend bakmeel doorheen. Laat één derde van de boter smelten en klop die er doorheen. Klop in een schone kom de eiwitten stijf. Schep dit door het beslag. Doe het beslag in een ingevette springvorm en zet die een kwartier in het midden van de oven. Verlaag de temperatuur tot 200°C en laat de springvorm nog eens een kwartier in de oven staan. Laat de taart afkoelen en snijd die horizontaal twee keer door, zodat er drie schijven ontstaan. Laat de helft van de chocolade au-bain-marie smelten in de melk en voeg opnieuw 10 cl. CastagnAle toe. Roer dit mengel goed door de kastanjepuree. Bestrijk de onderste schijf en de top van de middelste met de kastanjepuree en leg de drie schijven op elkaar. Laat de rest van de boter en de chocolade au-bain-marie smelten. Bestrijk de kastanjetaart met de chocoladeboter en besprenkel die met de citrussnippers en stuif daaroverheen de cacaopoeder. Stuif voor een warm kerstgevoel wat poedersuiker over de taart en decoreer met hulsttakjes van marsepein. Serveer op herfstachtige en winterse avonden een lekker glas CastagnAle bij de taart. © 2012

14

KONING ALEX TRIPLE

Arie Sterk

Ter gelegenheid van de inhuldiging van de koning onderstaand bier gebrouwd. Ingrediënten: 4000 gram pilsmout 750 gram amber mout (voor de moutsmaak) 500 gram Special B 350(voor de kleur) 375 gram Munchener-mout 600 gram tarwemout 200g havervlokken 1 handje maïsvlokken 50 gram Hallertau-hop + handje target +30 g Northern Brewer + 1zakje eigen tuin(laatste ½ uur) 750 gram kristalsuiker 9 stuks kardemomzaden (heel) 3 theelepels geplette korianderzaden(gekneusd) 2 theelepels foelie Maïsschema: ( ongeveer 15 liter) starten op 45°C en meteen door naar 52°C 10 minuten 62°C 60 minuten 73°C 10 minuten 78°C 1 minuut Spoelen, ongeveer 7 liter, koken 15

SG voor koken 1065 Na koken 1100 Gist: T58 SafBrew van vorige brouw op 13/4 14 april prima schuim Kleur donker roodkoper/kastanje 12 mei in schoon vat gedaan SG 1025 22 mei gebotteld Leve de Koning!

BIER uit Woerkum

bron: www.woudrichem.net

WOUDRICHEM - Jacoba van Beieren en ook Hugo de Groot hebben ooit het in Woudrichem geproduceerde bier gedronken. De Spaanse bezetter was er dol op. Vanaf vandaag ook de toerist het rijke verleden van de Woerkumse vesting letterlijk en figuurlijk proeven. Onder leiding van het Stadsgidsengilde kan men in groepsverband kennis nemen van de eeuwen oude band tussen het stadje en het bier dat er gebrouwen werd. Het Woerkumer bier - dat inmiddels zes jaar geleden geherintroduceerd werd en alleen in en rond de vesting van Woudrichem verkrijgbaar is - vormt de spil van de wandeling annex proeverij. Deelnemers krijgen niet alleen veel te horen, zij krijgen ook van alle vier Woerkumer bieren een proefglas plus vier passende culinaire hapjes van de deelnemende horeca.

16

Soldij Niet alleen de visserij maar juist ook bier blijkt eeuwen lang een belangrijke economische factor voor de vesting van Woudrichem te zijn geweest. Naast de locale bevolking waren het vooral de in de omgeving gelegerde soldaten de grootafnemers. Anders dan nu kreeg men geen soldij maar een dagelijks rantsoen bier. Maar ook de vissers konden aardig innemen, zo blijkt uit historisch onderzoek van stichting ‘Heerlijk en Eerlijk’ die verantwoordelijk is voor de uitgifte van de Woerkumer bieren. ‘Uit recent historisch onderzoek weten we ook dat Keizer Karel V aan de begijntjes van Woudrichem belasting ontheffing gaf omdat zij om ‘medicinale redenen’ bier mochten brouwen... Dat was rond 1515 dus bijna vijfhonderd jaar geleden.

Al deze en nog meer historische feiten krijgen de deelnemers te horen van een special hiervoor opgeleide Stadsgids. Want naast wandelen en luisteren mag de deelnemer ook onder zijn begeleiding gaan proeven. Eerst goed ruiken aan het glas en dan een ferme slok nemen. Niet gelijk doorslikken maar even walsen in de mond en dan langzaam door de keel laten glijden. Op die wijze krijgt men de complete smaakervaring van het Woerkumer bier. BOB Vanwege het bitter is de smaak van bier veel complexer dan die van wijn en daardoor ook culinair interessant. Het is niet voor niets dat de meeste Woerkumse restaurants met het Woerkumer bier koken. Om de deelnemer niet op één been te laten lopen krijgt men bij ieder proefglas ook een hapje aangeboden. Zalm speelt hierbij natuurlijk de hoofdrol. 17

Voor de BOB van het gezelschap is er naast fris na afloop ook een bierpakket zodat het gezelschap weer veilig thuis kan komen. De bierwandeling is via de VVV Altena en de website van het stadsgilde te boeken. Minimaal aantal deelnemers is 10 volwassenen en de deelnemersbijdrage is € 22,50 De bierwandeling duurt ongeveer 3 uur en kan dagelijks tussen 13.00 en 17:00 uur gelopen worden.

D’n derde

Woerkumer

Bokbier is hét Nederlandse speciaalbier bij uitstek. Vrijwel alle brouwerijen hebben een bokbier in hun assortiment, het is het meest gedronken Nederlandse speciaalbier en bovendien draait het grootste bierfestival al sinds 1978 om dit biertype. Alle reden dus voor een eigen Bokbier. Voor de vraag: Wat bokbier is, waar de naam vandaan komt en waarom het zo populair is? verwijzen we graag naar de website van de vereniging Promotie Informatie Traditioneel Bier (PINT). Op haar website treft u een uitgebreid dossier rond Bokbier

(http://www.pint.nl/thema's/traditie/bokbier.aspx). Het enige dat wij hier kwijt willen is dat ons Bokbier de lekkerste is die we ooit geproefd hebben! Naam: Meergranen Bok Kenmerk: Speciaal bier Ingrediënten: - Water -Gerst, Tarwe, Rogge en -Haver -Diverse Hopsoorten -Natuurgist Receptuur: Fré Buijze uit Kamperland 18

Karakter: Het Woerkumer Meergranen Bok is een bier van lage gisting en heeft een alcohol percentage van rond de rond de 6,5%. Het bier is fraai robijnrood van kleur en heeft een wat moutige smaak met een caramelachtige boven toon. Volgens kenners is het bier dit jaar van hoge kwaliteit: de mooie schuimkraag ruikt fris en moutig. De smaak begint met zacht zoete boventonen die overgaan in heerlijke hoparoma’s met een licht bittertje als afdronk. Kortom echt zo’n heerlijk bovengistend herfstbiertje. Het Woerkumer Meergranen Bok is alleen in de vesting van Woudrichem verkrijgbaar.

SULFIET-gebruik in wijn

Arie Sterk

Na een overvloedige oogst van rode en zwarte bessen besloot uw redacteur deze op korte termijn tot wijn te verwerken. Een oud recept van de heer C. Berry opgezocht. Alles in en kuip gedaan; overgoten met 5 ketels kokend water en vervolgens sulfiet toegevoegd. Helaas liep dit uit de hand; in plaats van een theelepel sulfiet werd er een soeplepel sulfiet toegevoegd en had ik ineens witte bessen met een licht roze tintje. Vervolgens een eetlepel kalk toegevoegd om het zuur te neutraliseren. Toen alles afgekoeld was de pecto-enzymen toegevoegd. Een dag later de gistvoeding en de gist. De volgende dag gebeurde er niets en toen nog niets; ja wat nu? Ik ben de most gaan beluchten met het pompje dat ik ook weleens bij mijn bier gebruik. Daarna heb ik de pulp van een gistende witte bessenwijn toegevoegd en nog wat zwarte bessen. Na een dag was het geheel aan het gisten en hoop ik het een dezer dagen te gaan persen. De kleur is rosé geworden. In een 3 liter fles heb ik wat apart gezet en dat begint uit te klaren. Door heel dit gebeuren eens op internet rondgestruind en het volgende artikel van Jan Heiligers gevonden op de website van de wijnmakerskring "West-Brabant". 19

SULFIET OF NIET, EEN ALTIJD WEER BOEIEND ONDERWERP

Jan Heijligers

Eén van de meest besproken toevoegingen in de wijnmakerij is sulfiet. Er zijn veel voorstanders en uiteraard ook een aantal tegenstanders voor het gebruik van sulfiet. Er is geen onderwerp in de wijnmakerij waar meer tegenstellingen over bestaan dan sulfiet. We weten allemaal dat sulfiet niet gezond is en teveel van dat goedje in het eindproduct kan o.a. hoofdpijn en anderen narigheden tot gevolg hebben. Maar, als het mis gaat (hoofdpijn,misselijkheid) wordt nooit vermeld hoeveel wijn men genuttigd heeft. Te veel alcohol in het bloed is zeker niet goed. Ik zal proberen uit te leggen wat ik van sulfiet verwacht zoals het door mij bij het wijnmaken wordt gebruikt. De sulfiet die wij gebruiken is Kaliumdisulfiet. Als dit als vaste stof in een zuur milieu wordt toegepast, komt de werkzame stof zwaveldioxide (SO2) direct vrij. Voordeel is dat deze sulfiet in poedervorm perfect kan worden afgewogen en gedoseerd. Dit verklaart waarom we bij het gebruik van Kaliumdisulfiet altijd zuur moet toevoegen. Waarom sulfiet toevoegen ? - De wijn wordt houdbaar. Geen of minder oxidatie van geur en smaakstoffen. - Sulfiet werkt bacteriegroeiremmend. - Sulfiet remt wilde gisten in de most. - Door het gebruik van sulfiet wordt de wijn molliger, het bevordert de vorming van glycerol tijdens de gisting. - Sulfiet bevordert de klaring. - Sulfiet geeft uiteindelijk een snellere vergisting. - Sulfiet voorkomt hergisting in de fles. Natuurlijk kan er ook een nadeel zijn. Bij een te hoge dosering kan een irriterende geur en bittere smaak ontstaan.

Vrije en gebonden sulfiet. Het sulfiet dat we aan de wijn of most toevoegen wordt niet allemaal effectief gebruikt. Gebonden sulfiet doet niets. Alleen vrij sulfiet is biologisch actief. (een schepje sulfiet in water geeft geen SO2) De gebonden vorm van sulfiet is ook afhankelijk van de temperatuur. Als de temperatuur van de wijn stijgt, stijgt het aandeel vrij sulfiet en daalt het aandeel gebonden sulfiet. Als de temperatuur daalt gebeurt het omgekeerde. 20

Wijnen die zwaar gesulfiteerd zijn worden vaak koud geserveerd. Door de lage temperatuur is het gebonden sulfiet toegenomen, het vrije sulfiet afgenomen, en daardoor verdwijnt de gevreesde sulfietgeur. Probeer het maar eens; Een fles goedkope zoete Duitse witte wijn goed koelen, openen en een glas inschenken. Goed ruiken. Fles weer sluiten. Fles laten opwarmen. Glas inschenken. Goed ruiken. Een teveel aan sulfiet kan worden verdoezeld door de wijn te koelen. In de praktijk PH van de wijn. Voor commerciële wijnboeren heel belangrijk o.a. voor de sulfiettoevoeging. Veel amateur wijnmakers kunnen niet zo makkelijk of helemaal niet de exacte PH van hun wijn bepalen. Ook ik weet hiervan weinig tot niets van af. Daarom worden er vaak vuistregels gehanteerd wat de hoeveelheid toe te voegen sulfiet betreft en de momenten van toevoegen. Exacte hoeveelheden zijn moeilijk aan te geven maar de dosering kan worden vergroot of verkleind, afhankelijk van de omstandigheden van fruit,het sap en de wijn. Aan fruit en most zal meer sulfiet toegevoegd moeten worden; - bij veel vaste deeltjes in de most - bij beschadigt of aangetast fruit - bij hogere temperatuur tijdens het productieproces - bij langer tijdsverloop tussen malen en vergisten Ook zijn bij wijn hoge temperatuur en verhoogde blootstelling aan zuurstof, indicaties voor een hogere sulfietdosering. Bij het bottelen spelen beslissingen omtrent de gewenste wijnstijl en de bewaarperiode een rol bij het bepalen van de dosering van sulfiet. wijnstijl; droge of zoete wijn bewaarperiode; kort of lang bewaren Het gebruik van sulfiet begint bij mij na het persen van de witte druiven. Dosering 1 gram op 10 liter in poedervorm = 0,5 g SO2 op 10 l. = 50 mg/l Daarna 12 uur laten staan. Opmerking: Bij pulpgisting gebruik ik meestal geen sulfiet. Wel als er veel slechte vruchten bij zitten. Bij eerste overheveling van droge wijn 1 gram per 10 liter toevoegen in poedervorm = 0,5 g SO2 op 10 l = 50 mg/l. Bij eventueel 3 latere overhevelingen 0,5 g per 10 liter in poedervorm = 0,25g SO2 op 10 l = 25 mg / l per overheveling. Voor 3 overhevelingen dus 3x 25 mg/l = 75 mg/l . In totaal wordt dat dan: 50 + 50 + 75 (3x25) = 175 mg per liter. Bij medium of zoete wijn 0,5 gram per 10 ltr extra toevoegen. 21

Voor droge witte wijn is dit beneden het maximaal toelaatbare gehalte van 160 mg/l. Voor rode wijn is dit te veel ( 160 mg/l ). Dit is een theoretische hoeveelheid die toegevoegd is. Bij controle zal men altijd lagere waarden vinden omdat; 1. Tijdens vergisting veel SO2 verdampt 2. Tijdens klaring veel SO2 verbindingen mee naar beneden bezinken Daarom nogmaals de gouden stelling van Marius die we eens hebben meegekregen: METEN IS WETEN ! Hoeveelheid vrije sulfiet die wenselijk is bij witte zoete wijn ; 50-60 mg/l EU norm 250 mg/l “ “ “ “ “ “ “ witte droge wijn ; 20-30 mg/l EU norm 200 mg/l “ “ “ “ “ “ “ rode wijn ; 20 mg/l EU norm 150 mg/l Stelregel is dus; Er mag niet meer dan volgens EU norm sulfiet aanwezig zijn waarvan de wenselijke hoeveelheid vrije sulfiet (SO2) per soort wijn verschillend is. Opm.; Bij gedroogde vruchten (tutti-frutti) zit 2000 mg/l sulfiet In geconcentreerd druivensap zit 2000 “ Bij gedroogde bananen zit 1000 “ “ “ appelen en peren zit 600 “ Bij geconcentreerd druivensap 2000 “ Bij taartvulling op basis van vruchten 100 “ ( Bron: Kennisbank voedselveiligheid VWA )

Regelmatig gestelde vragen over sulfiet. Kunnen we sulfiet ook meten ? Meet het vrije sulfietgehalte met de VINOFERM acidometer. Dit mag niet lager zijn dan 20 mg/l en niet hoger dan 50 mg/l. Is het te laag,voeg dan eventueel weer toe tijdens het overhevelen. Werkwijze bij witte wijn; - Wijn vullen tot 0 in acidometer ( = 10 ml ) - Joodoplossing met pipet toevoegen tot kleuromslag blauw (10 seconden) - Het gevonden getal x 10 = vrij SO2 in mg/ltr Bij rode wijn; - 10 ml rode wijn in erlenmeyer doen - Water toevoegen om rode kleur lichter te maken zodat we de kleuromslag beter kunnen zien - Joodoplossing met pipet toevoegen - Het gevonden getal met 10 vermenigvuldigen = vrij SO2 in mg/ltr 22

Iemand wil absoluut geen sulfiet gebruiken. Wat is het alternatief ? Het is heel spijtig,maar tot op heden is er geen alternatief dat alle positieve eigenschappen van SO2 in zich heeft. Echter; Als men supernetjes werkt,vitamine C gebruikt om oxidatie tegen te gaan,killergist gebruikt om nagisting tegen te gaan, kan men wel wijn maken. Echter, bij secuur en doordacht gebruik van SO2 is het de hulpmiddel bij uitstek om een optimale wijn te maken. Blijft alle sulfiet in de wijn ? Nee, en dat zou ook niet goed zijn. Het grootste deel van het sulfiet dat wij aan de wijn hebben toegevoegd vóór de gisting, gaat met het ontsnappende koolzuurgas door het waterslot mee. We mogen er vanuit gaan,dat aan het einde van de gistingperiode nauwelijks nog sulfiet in onze wijn aanwezig zal zijn. De bescherming van de wijn op dat moment is geheel te danken aan het nog opgeloste koolzuur. Vandaar dat we bij elke overheveling weer sulfiet moeten toevoegen, en zeker vóór het bottelen om onze wijn te beschermen. Kan men teveel aan sulfiet verwijderen ? Door nauwkeurig te werken zal een overdosis sulfiet in de wijn niet snel voorkomen. Om een teveel aan sulfiet te verwijderen moet er gemeten en gerekend worden. Overhevelen is voor ons de enige methode om teveel aan sulfiet te verwijderen. Maar pas op, er bestaat gevaar voor aantasting van smaak en aroma van de te behandelen wijn door het toe treden van teveel zuurstof, waardoor oxidatieproblemen in de plaats van sulfietproblemen komen.

Zit er sulfiet in biologische wijn ? Allereerst,wat is biologische wijn. We spreken van biologische wijn als deze is bereid uit biologisch geteelde druiven. Biologische druiven die met aandacht en zorg voor het milieu zijn geteeld, zonder het gebruik van kunstmest,de toepassing van gentechnologie en met een minimaal gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Toch ontkomt ook de biologische wijnboer niet aan het gebruik van zwavel en een mengsel van kopersulfaat en gebluste kalk (Bordeauxe pap) Het is echt een misverstand te veronderstellen dat in biologische wijnen geen sulfiet zou zitten. Biologische wijn wil immers alleen maar zeggen dat de wijn is gemaakt van biologisch geteelde druiven,het zegt niets over het wijnbereidingsproces. Hoofdpijn van goedkope wijn ? Men hoort vaak beweren dat de hoofdpijn wordt veroorzaakt door sulfiet. Dit is onjuist. Wanneer sulfiet de boosdoener zou zijn dan zou men ook hoofdpijn moeten 23

krijgen van andere producten waarin sulfiet verwerkt wordt, zoals bijv. bepaalde vleeswaren, gedroogde vruchten en geconcentreerd druivensap. Waardoor wordt de hoofdpijn dan wel veroorzaakt ? Hoofdpijn gaat meestal gepaard met een samentrekking of uitzetting van de bloedvaten in en rond de schedel,waardoor de zenuwuiteinden worden geprikkeld. Waarschijnlijk leidt deze prikkeling tot hoofdpijn. In wijn treft men vier soorten stoffen aan waarvan men weet dat ze een invloed hebben op de bloedvaten in en om de schedel. Deze zijn: Alcohol, Foezelalcoholen, Aminen en Flavonoïde fenolen. Alcohol: Hiervan is de vaatverwijdende invloed reeds lang bekend. Alcohol op zich is daardoor reeds voldoende om hoofdpijn uit te lokken. Foezelalcoholen: Deze zijn verantwoordelijk voor de kater na overmatig alcohol gebruik,wat onmiddellijk bewijst dat zij voor hoofdpijn kunnen zorgen. Deze soort alcoholen wordt langzamer opgenomen en veel trager verwerkt dan gewone alcohol waardoor ze zeer lang in het lichaam blijven. Normaal gezien zijn al deze stoffen in te lage hoeveelheden aanwezig om hoofdpijn te kunnen veroorzaken. Foezel: Afval van een jeneverstokerij, slechte jenever.

Aminen: Zijn stoffen waarvan men weet dat ze verschijnselen zoals misselijkheid, transpiratie en bloeddrukverhoging kunnen veroorzaken. Aminen: Organische ammoniakverbindingen.

Flavonoïden fenolen: Zijn afkomstig uit de schil van druiven. Rode wijn bevat veel meer van deze stof dan witte wijn Flavonoïden: Dit zijn een uitgebreide groep organische en stikstofvrije verbindingen. Zij komen vooral voor in bosbessen en druiven. Het zijn pigment stoffen en hebben grote invloed op de kleur en het aroma van rode wijn. Fenol: Naam van verschillende aromatische verbindingen. Dit is waarschijnlijk de verklaring waarom, bij sommige mensen, hoofdpijn vooral optreedt na het drinken van rode wijn. Let wel: Meestal alleen bij overmatig gebruik !!!! 24

Ook staat het vast dat wijn die langer dan 24 uur open heeft gestaan eveneens hoofdpijn kan veroorzaken. In deze wijn kan door oxidatie ondermeer azijnzuur zijn gevormd wat het effect van de eerder genoemde amines versterkt.

Zijn er wijnen zonder sulfiet. Nee, er zijn geen wijnen zonder sulfiet. Dat is zo omdat sulfiet vanzelf bij de gisting vrij komt,en dus van nature in elke wijn zit. Zelfs als de wijnmaker het niet gebruikt. Wel voegt een enkele wijnboer uit principe geen sulfiet toe,dit staat dan op het etiket vermeld. Deze wijnen zijn echter maar beperkt houdbaar,koop hiervan dus altijd de jongste jaargang

Tot slot nog dit: Wees wel voorzichtig bij het gebruik van sulfiet ! Zwaveldioxide SO2 is een giftig gas. Inademing is gevaarlijk voor de gezondheid. Het beschadigt o.a. de slijmvliezen van neus, keel en de longen. Dus roekeloosheid is uit den boze.

Ik heb bij mijn verhaal o.a. gebruik gemaakt van; - Aantekeningen die ik bewaard heb bij een lezing over sulfiet door Marius - Door gebruik te maken van een artikel in De Wijngaard, het vakblad voor de Nederlandse wijnbouw - Uit een samenvatting van een lezing door Ed Montforts - Door artikelen op het internet op te zoeken ( o.a.Biowijn.nl en Sauter-Wijnen) - Het voormalige wijnblad Proost. Jan Heijligers

Besteldata

Lidy Reijnen

De openingstijden zijn de eerstkomende tijd als volgt: vrijdag 23 augustus van 9.00 - 18.00 uur en zaterdag 24 augustus van 9.00 - 12.00 uur vrijdag 6 september van 9.00 - 18.00 uur en zaterdag 7 september van 9.00 - 12.00 uur. De nieuwe besteldatum zijn: Woensdag 28 augustus tot 18.00 uur. De levering is dan op 2 september 2013

25

Heeft u op een ander tijdstip iets nodig, is er altijd een mogelijkheid een afspraak te maken: 0113 371665 en bij geen gehoor 0640910288 Met vriendelijke groet Lidy Reijnen

26

Zomercolumn 2013

Nel de Kam

Jààà, eindelijk, daar was hij dan, de zon en heerlijke temperaturen. Vergeten zijn de koude voorjaarsdagen < nou, vergeten?>. Ik schreef vorige keer dat we een pup erbij hebben, nou dat was geen pretje om dat beest zindelijk te krijgen met al die regen. Ieder uur er mee naar buiten, hondje nat, ik nat en niet pissen in het natte gras. Nee, dat deed ie 2 minuten later binnen. Oh, ik heb nooit zoveel gedweild maar ook dat is vergeten.. Het gaat nu prima, is zindelijk en het is een schat van een beestje. Ik zit nu in de zon deze column te schrijven en ik ben net bramen wezen plukken op "mijn"bunker. De honden speelden in de wei en ik voerde strijd met de lange uitlopers van de bramenstruiken. Er zijn nog nooit zoveel bramen geweest dan nu geloof ik, hier wordt ik nu echt vrolijk van. De walnoten zijn ook al verwerkt tot likeur en wijn en de wedstrijdwijn staat te gisten. Nu moet er geheveld worden maar het is ongelofelijk hoeveel fruitvliegjes er in een paar uur rond vliegen in mijn brouwhol. Ik heb nu bakjes met bier gezet en dat werkt goed. De alpaca,s zijn zwanger dus volgend jaar Mei worden er 2 geboren. Dat is altijd weer spannend want we willen dolgraag merries, altijd waren het hengstjes en die kun je niet houden i.v.m. inteelt. Voor het Gilde begint eind September weer het nieuwe seizoen, ik heb er zin in, jullie ook?? Onze kleindochter staat ook voor een nieuwe start in haar leven, volgende week gaat ze naar het hoger onderwijs. Onze kleinzoon is druk met z'n autorijbewijs. Niet aan denken dat hij over een half jaar voor de deur staat en zegt: Oma, zal ik je even naar de Gildeavond brengen?? Wel leuk om alles opnieuw te beleven. Geniet allemaal nog van het mooie weer en ik zie jullie op 27 September a.s. Groetjes Nel de Kam 27

Te Koop en Te Koop Gevraagd Gezocht: 10 liter wijnflessen in mand; eventueel ruilen voor 15 liter flessen met mand. Arie Sterk [email protected]

28

Brouwerij "de Kievit"

Bron: www.zunderttrappist.nl

De monniken van de Abdij Maria Toevlucht in Zundert gaan een bier brouwen. De monniken in Zundert zijn trappisten, het bier zal dan ook een trappistenbier zijn. Het zal een eigen bier volgens eigen recept zijn. Herkenbaar als trappistenbier zal het toch een heel eigen karakter hebben.

29

Zelf vermout maken

Bron: internet

http://home.scarlet.be/pedroalco/Wijn___Bier/Wijn__Vinificatie/Speciale_Wijnen/Vermouth/vermouth.htm koelkast bewaard. RECEPT: voor ± 1 liter vermout "A la Pedro": Benodigdheden: 1 fles rode wijn (gewone fles van 0,75 liter), 1- 1,5 gram alsem (absint), 0,25 liter Brandewijn, Jenever of Wodka, suiker, viertal sterretjes steranijs, sap van een ½ pompelmoes, ± 2 cm kaneel (van stokje), 8 jeneverbessen (weglaten bij gebruik van Jenever), 4 kruidnagels en een goed "snuifje" van volgende kruiden: oregano, saffraan, gentiaan, kamomille, marjolein, rozemarijn, basilica, salie en tijm (of wat U ervan voorhanden hebt....), pomerans (schilletjes van ± ¼ appelsien).. Werkwijze: Neem een klein bokaaltje of fles giet er de alcohol in. Voeg hier alle kruiden aan toe. Voeg aan deze zalige mengeling de pomerans schelletjes (gedroogde schil van bittere appelsien) en ook het pompelmoessap toe (nog geen suiker!). Sluit bokaaltje of fles en laat macereren (trekken) gedurende minstens twee weken bij kamertemperatuur. Zo nu en dan eens schudden. Na deze wachttijd filtreert men het kruidenaftreksel doorheen een dubbele koffiefilter. Los in het gefilterde aftreksel nu de suiker op (100 - 120 gram suiker voor zoete vermout, 60 - 80 gram voor "medium dry" en 20 - 30 gram voor droge vermout). Open de wijnfles en kieper de wijn met de klaargemaakte en de aangezoete kruidenessence samen in een grotere fles (± 1 liter) en sluit deze af. Even goed schudden om te mengen. Kan direct verbruikt worden maar wat narijpen verhoogd het aroma en de smaak ervan. …..SKOL…!!!

Het serveren van Vermout : Vermout kan en wordt gebruikt op veel verschillende manieren. De toepassingen en recepten voor beide versies, de zoete (rosso of sweet) en de droge (dry) zijn onnoemelijk. Niettegenstaande vermout zelf reeds alcohol bevat, gaat deze goed samen met Gin, Wodka, Whisky en Whiskey, Cognac en Brandy, Rum en vele andere dranken.. Het zijn echter de ongekleurde versies van sterke dranken waarmee Vermout het meest wordt gemixt. Ook op zichzelf of met ijs is vermout en veel gebruikte drank. De droge vermout wordt zeer veel toegepast als aperitief, speciaal dan in Frankrijk waar deze dan wordt gemengd met cassis (alhoewel niet meer zo populair als vroeger…) 30

Wanneer iemand om een." Martini" verzoekt is het best om te vragen of hij een Martinicoctail wenst of gewoon een vermout van het merk Martini. Zoete vermout (rosso): Punt e Mes is de speciale, bitter-zoete Italiaanse vermouth. Deze vermout bezit nog steeds hetzelfde aroma en smaak zoals vermout werd gedronken in Turijn zo'n tweehonderd jaar geleden. Het is een robuuste vermout die voldoende weerstand biedt tegen de vermenging met ijs en een schel citroen of appelsien. Ook Roseau leend zich goed tot het gebruik ervan met ijs en citroen. De juiste serveertemperatuur is ca 10 ° C. Droge vermouth:. Droge vermout wordt best puur gedronken en deze wordt dan best in de fles gekoeld omdat anders de smaak teveel verwaterd door het aanlengen ervan met ijs hetgeen niet gebeurd bij de robuuste Roseau. Een kwistige citroenschel wordt meestal wel aan droge vermout toegevoegd. Men kan ook een droge en zoete vermout met elkaar vermengen, de zogenaamde half – half . Gebruikstemperatuur 4 - 5° C. Witte Vermout: Bianco (witte) vermout is, niettegenstaande zijn bleke kleur, een relatief sterk smakende vermout en kan wel met ijsklompjes gebruikt worden. Deze vermout wordt veel gebruikt als longdrink en dan meestal vermengd met soda, "sprankelend" Spawater, 7-Up of andere gekoolzuurde fruitlimonades. Meestal wordt dan een schel citroen toegevoegd om de relatief sterke zoetheid wat te temperen. Het is ook een uitgelezen verfrissend drankje tijdens de zwoele zomerdagen. Gebruikstemperatuur 4 - 5° C. Rosé-vermouth: In het zog van de stijgende populariteit van de rosé-wijnen was de introductie van een rosé-vermouth onontwijkbaar. De intentie was niet de bestaande vermouth-drinkers te verleiden maar wel om nieuwe gebruikers aan te trekken. Op zeer korte tijd veroverde deze versie zes tot acht procent van de vermouth-markt in Duitsland, Oostenrijk, België en Nederland. Ook in Engeland en de Scandinavische landen is de rosé-vermouth aan een sterke opmars begonnen. De nieuwe versie leent zich beter tot het puur (gekoeld op fles) drinken ervan. Ook het gebruik van een schel citroen is niet aangeraden maar wel sinaasappel en dit dan meer voor de "omlijsting" dan voor de smaakzetting van de grog. Rosé-vermouth is een interessante drank en is een compromis tussen de beide traditionele basis-vermouths. Gebruikstemperatuur ca 7- 8° C.

Bijzonder interessante en leerzame website

31

32