Nieuwsbrief 2013-01 Jaargang 5
Voorwoord Allereerst wil ik iedereen een gezond en gezegend 2013 toewensen, het jaar waarin wij gezamenlijk een nieuwe koning gaan schieten. Een jaar vol spanning en gezonde wedijver. Met genoegen schrijf ik het voorwoord in de eerste Knecht van 2013. Ik wil iedereen laten weten hoe mooi en interessant het koningschap k is. Een ervaring die ik met iedereen wil delen. In 2009 schoot ik in navolging van mijn oom Helmus Bruers koning, de tweede tweede koning in de familie. Toen ik mij aansloot bij het gilde had ik me voorgenomen minimaal één maal koning te schieten, en dat is mij gelukt. Aan het koningsvest hangt nu een koningsschild van mij. Nu na 4 jaren die vreselijk snel voorbij gegaan zijn kan ik de balans opmaken. Het is voor mij en mijn vrouw een zeer mooie en interessante periode geweest. Ik heb in heel Brabant en ook daarbuiten contacten gelegd waarnaar ik met voldoening op terug kijk. En een koning waardig heb ik in Oirschot een koningskruisis geschoten welk onze rijke zilverkast siert. Het zijn vier drukke jaren geweest. Er wordt dikwijls een beroep gedaan op de koning en ik heb het graag gedaan. gedaan 22 Juni is het dan weer zover, Ik zal het koningschap met verve verdedigen maar ook met veel plezier ple overdragen als het mij niet mocht lukken. Het is een onvergetelijke periode; mijn koningschap van het gilde Sint Joris. Ton Bruers
Vrienden van het gilde De veranderingen in de samenleving ten gevolgen van de individualisering van de gemeenschap gaan ook aan de Brabantse gilden niet ongemerkt voorbij. Een belangrijk kenmerk hiervan is de verminderde gemeenschapzin de pijler waarop het verenigingsleven is opgebouwd. gebouwd. Een gevolg hiervan is de sterke vergrijzing van de verenigingen en dus ook de gilden. Aan de vanzelfsprekendheid van het bestaan van een gilde in een lokale gemeenschap is duidelijk een einde gekomen. Een gilde moet zijn bestaansrecht bewijzen door de kerntaken inhoud te geven waarbij de eeuwen oude waarden, tradities en gewoontes de basis vormen. Visie op de toekomst Het gilde Sint Joris onderkent de problematiek en ontwikkelt een toekomstvisie om het voortbestaan van de broederschap in de Goirlese gemeenschap veilig te stellen. Binnen de organisatie van het gilde zijn al vele aanpassingen doorgevoerd om de betrokkenheid van de gildebroeders en –zusters te vergroten en de verantwoordelijkheden te verdelen. Dit heeft het bewustzijn voor het cultureel cultureel erfgoed van de leden vergroot en zijn gildebroeders en –zusters zich meer bewust van de verantwoordelijkheden als erflaters. Een speerpunt in het beleid van de overheid is het maatschappelijk draagvlak vergroten om zo de Goirlese gemeenschap kennis kenni te laten nemen met het eeuwen oude gilde Sint Joris. Maatschappelijk draagvlak Om het maatschappelijk draagvlak te vergroten wil het gilde zichtbaar aanwezig zijn en een fundamentele bijdrage leveren aan het culturele klimaat in Goirle. Daarbij wil het gilde ook een netwerk van mensen opbouwen die het gedachtegoed van het gilde ondersteunen. Het ledental van het gilde is beperkt. Al zeker tweehonderd jaar schommelt het ledental rond de dertig. Tijdens het hoofdmanschap hoofdmans van Leo de Brouwer is door gericht beleid belangstelling van de jeugd voor het gilde ontwikkeld. Tegenwoordig kent het gilde ook veel jeugd onder haar leden waardoor waa de noodzaak is toegenomen om de toekomst veilig te stellen. De jeugdige leden bevolken met name het tamboerkorps en de vendelgroep vendelgroep waarop tegenwoordig steeds vaker een beroep wordt gedaan bij festiviteiten, jubilea en herdenkingen. Het tamboer en –vendelcorps –vendelcorps is gekostumeerd en moet beschikken over gildetrommen en vendels. De kosten hiervan worden momenteel geheel gedragen door het gilde via de contributie die de leden betalen. Dit is een grote financiële belasting voor een vereniging verenigin met een beperkt aantal leden.
1
Nieuwsbrief 2013-01 Jaargang 5
De Brabantse gilden Samenwerking met de in Brabant gevestigde gilden is een noodzaak om het materieel en immaterieel immaterieel cultureel erfgoed, waartoe de gilden behoren, veilig te stellen voor de toekomst. Zorg delen en gezamenlijk zoeken naar een eigentijdse beleving van het gilde biedt vele kansen voor de erflaters erfl van het erfgoed. Zo zijn leden van ons gilde actief binnen de kring van Schuttersgilden van het Kwartier van Oirschot en de Noord-Brabantse Noord Brabantse Federatie van Schuttersgilden, de organisaties waarin de gilden verenigd zijn. Een ontmoetingplaats bij uitstek voor de Brabantse gildebroeders en –zusters zijn de gildefeestenn die zijn ingericht als de landjuwelen uit de middeleeuwen. Ons gilde wil bij de organisatie van die gildefeesten haar verantwoording ook nemen door belangrijke jubilea te vieren met alle Brabantse Brabant gildebroeders en –zusters tijdens een gildefeest. Het organiseren aniseren van dergelijke traditionele gildebijeenkomsten vraagt om een groot draagvlak binnen de gemeentegrenzen. Het Gilde Sint Joris wil naar buiten treden met haar vendel- en tamboercorps en gezien worden om zo midden in de samenleving te staan. Tevens wil w het gilde de jeugd op deze manier laten kennis maken met de Brabantse gilden en tegelijk belangstelling te wekken voor de Goirle gilden. Voor het he vendel- en tamboercorps hebben wij jonge mensen nodig die het gedachtegoed van de gilden ondersteunen en uitdragen. uitdragen. Dit alles is mogelijk met financiële bijdragen vanuit de samenleving Vrienden van het gilde Sint Joris Om het gilde te faciliteren en een breder maatschappelijk draagvlak te geven wil het gilde een groep van mensen aan zich binden die het gedachtegoed onderschrijven en het gilde financieel gaan ondersteunen. Naast het gilde is een stichting actief die fondsen werft waardoor het organiseren van eerder genoemde activiteiten mogelijk worden gemaakt. Deze stichting wil een groep ‘vrienden van het et gilde’ als donateurs aan zich binden. De stichting wil een jaarlijkse bijdrage van €50,00 aan haar donateurs vragen. Dit geld komt geheel ten goede aan het gilde Sint Joris. Hiermee kan het gilde voor de jeugd het lidmaatschap laag houden en de kostumering kostumer geheel vergoeden. Ruimere financiële middelen biedt het gilde ook meer mogelijkheden om de kerntaken inhoud te geven. In 1569 werd het Goirlese gilde door Karel van Malsen, heer van Tilburg en Goirle, bevestigd. In de oude kaert en keuren (reglementen)) wordt nauwkeurig omschreven wat de gildebroeders te doen en te laten hadden, tevens worden gebruiken omschreven die tot op de dag van vandaag in ere zijn gehouden. Ons gilde Sint Joris heeft de oude waarden en normen hoog in het vaandel. Ook wordt getracht ht de eeuwen oude gebruiken en tradities een eigentijdse invulling te geven. Als de tamboers de trommen roeren en de vendeliers vendelie hun vanen fier draaien doen zij dat voor God, Koningin en vaderland. Een mooie gedachte die anno 2013 nog steeds een boodschap inhoudt i die de gildebroeders en –zusters uitdragen. De gildebroeders en –zusters zusters willen nadrukkelijk de ‘Vrienden van het gilde’ betrekken bij hun jaarlijkse activiteiten. Zo ontvangen zij tweemaal per jaar de nieuwsbrief; de Knecht, ook ontvangen zij het jaarprogramma met alle activiteiten. De Vrienden van het Gilde zijn welkom op een aantal jaarlijks terugkerende bijeenkomsten. bijeenkomste Deze bijeenkomsten bieden de gelegenheid kennis te maken met ons gildehuis Hof van Holland waar de doelen zijn ingericht, maar ook o met het wapen, de kruisboog, waarmee geschoten wordt. Koningschieten Het jaar 2013 staat in het teken van het traditionele koningschieten. De Stichting waaronder de Vrienden van het gilde Sint Joris J resulteert wil dit feest waarin oude gebruiken en symbolen bolen bepalend zijn gebruiken om mensen die het gedachtegoed ondersteunen te vragen een band aan te gaan met het gilde. Natuurlijk Natuu hoeft men niet te wachten tot het koningschieten. Men kan vrijblijvend contact opnemen met Paul Hoogendoorn (tel: 013 – 534 54 73 @:
[email protected] ) Doorgeven, doorsturen Om een zo groot mogelijk publiek te benaderen willen wij vragen deze Knecht door te sturen naar je vrienden en kennissen waarvan waar de verwachting kan zijn dat zij oog hebben voor het cultureel erfgoed; de gilden van Brabant.
2
Nieuwsbrief 2013-01 Jaargang 5
Van de redactie de Knecht Het jaar dat er koning wordt geschoten in ons gilde is altijd een zeer bijzonder jaar. Vier jaar leven we naar het feest toe. Opp zaterdag 22 juni Juni is het weer zover, het gilde trekt naar de Anna-weide weide waar de schutsboom staat opgesteld. Kolfbogen worden van de zolder gehaald, bouten worden gedraaid en het materiaal wordt wor in orde gebracht voor de grote dag die onder geen enkele voorwaarde door materiaalpech mag worden verstoord. Ook dit dit jaar wordt het weer dringen onder d’n boom om de felbegeerde functie van koning minimaal 1 maal in je leven te bereiken. Er zijn zelfs schutters die hun koningsspeech voor het he gemeenthuis in hun binnenzak hebben zitten, voor het geval dat……. De redactie is voornemens om voorafgaande aan het koningschieten een extra editie uit te brengen. In deze editie ‘koningschieten’ van de knecht kunnen ook evaringen worden gedeeld met een breed lezerspubliek. Kopij inleveren voor 1 mei. Virginie Mes heeft haar werkzaamheden aamheden als eindredacteur van ‘de Knecht’ beëindigd. Wij willen Virginie hartelijk danken voor de inzet en duidelijke inbreng. inbren Dat onze nieuwsbrief dit niveau heeft weten te bereiken zijn ook de persoonlijke verdiensten van Virginie. Door het wegvallen van van de eindredacteur is er een vacature binnen de redactie. Wie wil de opengevallen plaats innemen om samen met de redactie de kwaliteit van het periodiek nog meer te verbeteren. verbeter Men kan vrijblijvend contact opnemen met onze Deken-Schrijver Johan de Brouwer. De redactie wil de verspreiding van ‘de Knecht’ meer uitbreiden zodat een breder publiek kennis kan maken met het gilde Sint Joris. Hiervoor willen we iedereen inschakelen die ‘de Knecht’ nu ontvangt. In ieders adressenboek van de email zitten ongetwijfeld mensen waarvan verwacht kan worden dat zij de nieuwsbrief zouden willen ontvangen. Daarom wil de redactie vragen om ‘de Knecht’ via email door te sturen naar een zo breed mogelijk publiek. De redactie ‘de Knecht’ Canon De Canon van Schuttersgilde gilde Sint Joris behandelt de geschiedenis van ons gilde vanaf de 16e eeuw tot heden. In chronologische volgorde van jaartallen worden belanghebbende gebeurtenissen toegelicht en waar mogelijk met een foto compleet gemaakt. De canon is voor € 2,00 te koop. Bestellen is mogelijk via ‘de Gôolse Schôol’. @:
[email protected].
[email protected] of het secretariaat van het gilde.
In Memoriam Jan van Dijk 13 november 2012 Op 17 november hebben we afscheid genomen van onze trouwe gildebroeder Jan van Dijk. Begin jaren tachtig van de vorige eeuw komt Jan via de carnavalsvereniging de Ezeltjes in ons gildehuis Hof van Holland. Hier maakt hij via het beeld van Sint Joris en het rijke koningszilver wat in de gelagkamer ge hangt kennis met het gilde. Al snel ontmoet hij de gildebroeders en- zusters van Sint Joris. Jan ervaart de onderlinge verbondenheid en respect voor oude tradities, normen en waarden als zeer waardevol. Daarom sluit hij zich aan bij het gilde en op 18 april 1983 wordt Jan ingeschreven in het eeuwen oude gildeboek. Naast zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen waren er twee zaken tot het laatst toe heel belangrijk voor hem; de brandweer en het gilde Sint Joris. Jan was plichtsgetouw en we deden nooitt tevergeefs een beroep op hem. Jan was er altijd en meestal niet alleen. Samen met zijn vrouw ‘Cor’ heeft hij een heel mooie tijd beleefd bij ons gilde. Jan was een gildebroeder in de ware betekenis van het woord, hij heeft broederschap en dienstbaar zijn zijn inhoud gegeven en daar zijn wij hem dankbaar voor. Wij hebben Jan de laatste eer mogen bewijzen. In het gildeboek is geschreven: zijn doodschuld voldaan bij overlijden.
3
Nieuwsbrief 2013-01 Jaargang 5
Op de korrel Voorstellen Mijn naam is Jan van Riel,, voorzitter van de Kring van Schuttersgilde van het Kwartier van Oirschot. Ik ben tijdens de oorlog in 1941 geboren. Mijn wieg stond in Gilze en daar heb ik mijn jeugd doorgebracht. Na de lagere school en mulo ben in thuis in het kruideniersvak gestapt. Na enkele jaren het gruttersvak beoefend te hebben kwam ik tot de conclusie dat er voor mij geen toekomst was weggelegd als neringdoende. Al op op jonge leeftijd kom ik bij de PTT terecht waar ik tot mijn pensionering gewerkt heb. Zo ben ik in Oostelbeers terecht gekomen en voel mij in hart en nieren een Beersenaar. Naast het voorzitterschap van de Kring van het Kwartier van Oirschot ben ik op vele vlakken actief. 45 Jaren geleden heb ik de volleybalclub ODI opgericht. Daarnaast was ik actief in het voetbal. Momenteel ben ik ook voorzitter van het Polencomité. Deze stichting is actief om de leefomstandigheden van een Poolse zustergemeente te verbeteren. verbeteren. Ook binnen de parochie is er werk te verzetten. Naast het kerkkoor verzorg ik alle correspondentie en contacten voor de buurtschap. Tot slot ben ik actief actie binnen de stichting ROB (recreatie, Oirschot, Beerse.) en breng om toerbeurt maaltijden naar mensen mensen die zorg behoeven. En nu zou ik zowaar nog een belangrijke functie vergeten! Ik ben al jaren chauffeur voor de Zusters Franciscanessen van het Klooster Klooste Nazareth te Oirschot. Voor de momenten dat ik thuis ben heb ik nog de zorg voor mijn zangvogels waaraan waaraan ik veel plezier beleef. Ik heb een druk leven maar maak altijd nog tijd vrij als ik mensen kan helpen in raad of daad. Gilde Mijn eerste reactie bij het woord gilde is; gemeenschapszin. Het gilden bindt mensen meestal voor het leven. Vanuit de christelijke telijke achtergrond en eeuwen oude band met de kerk zijn de gilden het cement van de gemeenschap. Daarnaast kent het gilde een gezonde wedijver om het hoogste doel te bereiken door in competitie te schieten met geweer, kruiskruis en handboog. Relatie tot het gilde Het Ambrosiusgilde in Gilze was slapend en is later, toen ik Gilze al verlaten had, weer actief geworden. Hierdoor ben ik in mijn jeugdjaren niet in contact gekomen met het gildewezen, daarnaast had ik geen familie die banden onderhield met een gilde. gilde. Dat veranderde al snel toen ik in Oostelbeers bij ‘d’n ouwe toore’ kwam te wonen en het Sint Joris gilde daar een nieuwe koning schoot. Ik was onder de indruk van het feest vol zeer oude tradities en ben direct direct lid geworden van Sint Joris. De gilden van Brabant Als voorzitter van het Kwartier van Oirschot en bestuurslid van de Noord-Brabants Noord Brabants Federatie van schuttersgilden kom ik in contact met vele gilden verspreidt over de hele provincie. Overal kom ik in contact met mensen die in onderlinge verbondenheid verbondenhei de Brabantse gilden een goede toekomst willen geven. Dat stemt mij hoopvol en sterkt mijn visie op de gilden dat wat in vele eeuwen is opgebouwd niet zomaar kan en zal verdwijnen. Kerk en gilde De gilden zijn onlosmakelijk met de christelijke kerk verbonden onden en beiden streven een gemeenschappelijk doel na. In gemeenschap een broederschap (m/v) vormen met zorg naar de medemens. Hierin staat centraal; communiceren, ontmoeten en sociale verbondenheid, kortom mensenwerk. Waardevolle aspecten Onderlinge verbondenheid, ondenheid, betrokken zijn in goede en slechte tijden zijn belangrijke peilers waarop het gedachtegoed van de gilden rust. Ook denk ik daarbij aan de mooie zinvolle tradities vol symboliek, in het bijzonder de steun die het gilde kan zijn bij overlijden en uitvaart. Voor het mooiste feest bij de gilden hoef ik niet lang na te denken. Dat is natuurlijk het koningschieten waarbij je je onsterfelijk onsterfelijk kunt maken door de vogel te schieten, het juweel te mogen dragen en te verrijken met een zilveren koningsschild. koningsschild
4
Nieuwsbrief 2013-01 Jaargang 5
Cultuur of folklore Beiden. De gilden zijn zowel materieel als immaterieel cultureel erfgoed en van onschatbare waarde voor een lokale gemeenschap gemeenscha maar ook in een groter Brabants verband. Echter het is ook folklore in de betekenis van een gemeenschappelijke gemeenschappelijke creatieve activiteit. Hierbij denk ik dan aan de kleurrijke optochten, het vendelen en de slaande trommen, het dansen en aan alles wat de gilden tot een kleurrijk schouwspel maakt. Toekomst Ik voorzie een goede toekomst voor de gilden. De gilden moeten wel individueel een toekomstgericht beleid ontwikkelen waarbij het vizier op de jeugd gericht moet zijn. De waardevolle aspecten besproken in het voorgaande moeten veilig gesteld worden en de band met kerk en overheden moet gecontinueerd worden en versterkt. Er is dus werk aan de winkel maar het is de moeite waard. Goede raad Zorg voor een actieve overheid die samen met de leden het gilde een gezicht geven, zodat de vooroordelen die soms nog leven worden w weerlegt. Hierbij moet de jeugd een centrale plaats hebben. Verder wil ik nog kwijt dat ik bewondering heb voor de resultaten die Frans Louwers bij jullie gilde heeft weten te bereiken met de groep vendeliers die ondertussen in heel Brabant bekend zijn.
Van de Deken-Schrijver Gildedag Oostelbeers Met de extreme temperaturen van zondag 19 augustus waren onze gildebroeders en zusters toch goed voor diverse prijzen. In hun klasse vendelen waren Iris de Brouwer en Kenneth Schenning de beste en goed voor een eerste prijs. Vera de Brouwer vendelde in haar klasse naar een derde prijs. De jeugdgroep ep Marijn Sparidaens, Vera en Iris de Brouwer eveneens een eerste prijs groepsvendelen. Met het schieten wist het viertal Patrick Brock, Jan Kloks, Erik van Dijk en Johan de Brouwer de korpsprijs te verzilveren. Jan Kloks werd met 30 punten na kampen kampioen kam en Johan de Brouwer behaalde een tweede prijs personeel. Federatietoernooi vendelen. Op 16 september zijn de vendeliers van ons gilde naar het federatietoernooi in Heukelom afgereisd om zich te meten met de rest res van de Brabantse vendeliers. Dit bracht het volgende resultaat tot stand. Tweemaal federatiekampioen, een tweede prijs en een derde prijs. De groep bestaande uit Marijn Mar Sparidaens, Vera en Iris de Brouwer federatiekampioen in de klasse jeugd vendelen. In de klasse jeugd tot en met 12 jaar, Iris Iris de Brouwer federatiekampioen. Anne Vermeer tweede in de klasse C met promotie naar de klasse B. Christie Schenning derde in de klasse B met promotie naar de klasse A. Als gilde zijn wij trots op dit prachtige resultaat. Grote prijsverschieting Op dee slotdag van de Grote prijsverschieting tussen de vijf kruisbooggilden wisten drie van onze schutters een plaats te veroveren verovere in de top 5. Een tweedeplaats voor Hans van Doremalen, vierde Jan Kloks en vijfde Wim van Dijk.
5
Nieuwsbrief 2013-01 Jaargang
Agenda 14-01
Van de Deken-Schrijver Deken (vervolg) Verloren maandag
17-03 Openen van de doel 04-05 Dodenherdenking 02-06 Kringdag Oirschot 09-06 Gildedag Raamsdonk 22-06 Koningsschieten 23-06 Koningsschieten 01-07 Kermisverschieting
Ontwerp - Foto’s - Teksten Johan de Brouwer Sjef Hoogendoorn Dion Hoogendoorn Ton Bruers
Deken-Schrijver Johan de Brouwer Ralph Bunchestraat 4 5051 KX Goirle 013—534 13 18
[email protected] Hoofdman Sjef Hoogendoorn 013—534 12 84
[email protected] Kopij nieuwsbrief
[email protected]
6
Huwelijk Nicky en Jan 31 augustus zijn Nicky van Oorschot en Jan Smits getrouwd. Jan en Nicky hebben elkaar leren kennen op de Europese Gildedag in Heeswijk Dinther waar het Europese Schutters Treffen (EST) werd gehouden. Jan Smits is vendelier van ons gilde en Nicky van Oorschot is de patrones van het Sint Barbaragilde aragilde uit Dinter. Vandaar dat beide gilde gezamenlijk het kersverse echtpaar een vendelhulde heeft gebracht. Kleine prijsverschieting Op 14 oktober is Hans van Doremalen kampioen geworden van het schietseizoen 2012, met de maximale score van 1200 punten is hij de beste schutter van Sint Joris. Op korte afstand gevolgd door Patrick Brock met 1181 punten en met 1163 punten Wim van Dijk. Vera de Brouwer eendekoning Sint Joris Zondag 21 oktober heeft het Schuttersgilde Sint Joris haar doel weer gesloten. gesloten. Op deze laatste dag van het seizoen wordt er geschoten om de titel “eendekoning”. Hierbij gaat het erom wie het plaatje waaronder twee eenden hangen door midden weet te schieten. 16 schutters gingen met elkaar de strijd aan om de gewilde titel. Hans vann Doremalen mocht de spits afbijten omdat hij het vorig seizoen “eendekoning” had geschoten, net als het jaar daarvoor. Mocht Hans het deze keer weer lukken om te winnen zou Sint Joris voor het eerst in hun bestaan een eendekeizer hebben. Maar na 175 schot was het Vera de Brouwer die het plaatje op de juiste manier wist te splijten. Helaas voor Hans maar leuk voor Vera die de titel “eendekoning” een jaar mag dragen. Jeugd Indoor vendeltoernooi. Op 25 november zijn de jeugd vendeliers van ons gilde naar het he jeugd indoor vendeltoernooi in Aarle-Rixtel Aarle afgereisd om de strijd aan te gaan met de rest van de Brabantse jeugd vendeliers. De vendeliers van Sint Joris kwamen uit in de volgende klasse, Vera de Brouwer en jeugd 14 tot en met 16 jaar, Iris de Brouwer en Marijn Sparidaens jeugd 10 tot en met 13 jaar en het groepsvendelen. Iris wist de eerste prijs individueel in haar klasse te winnen. Met de groep wisten onze vendeliers eveneens de eerste prijs te verzilveren.