GROEP BRUSSEL LAMBERT 1996
I N H O U D S O P G AV E
KERNCIJFERS 5 R AA D VA N B E S T U U R 6 S TAT U TA I R E B E N O E M I N G 6 UITVOEREND COMITE, DIRECTIE EN REVISOR
7
8
VE R S L A G V A N D E R A A D V A N B E S T U U R
ALGEMEEN ECONOMISCH KLIMAAT 8 MARKANTE FEITEN VAN 1996 EN GEBEURTENISSEN SEDERT DE AFSLUITDATUM 8 RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR 10 DIVIDENDVOORSTEL 10 ONTWIKKELING VAN DE GERAAMDE WAARDE 11 WARRANTS 12 MECENAAT 12 P O RT E F E U I L L E 12 INTERMEDIAIRE HOLDINGS 13 VOORNAAMSTE WERKMAATSCHAPPIJEN 18 VERGELIJKING VAN DE BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT EN VAN DE GERAAMDE WAARDE 1996/1995 21 O N T W I K KE L I N G V A N D E B E U R S KO E R S V A N G B L E N V A N H A A R D E E L N E M I N G E N O P 31 DECEMBER 23
24
DEELNEMINGEN PER 31 DECEMBER 1996 C LT 26 PE T R O F I N A 28 R OYA L E B E L G E 30 B A N K B R U S S E L L A M B E RT 32 I M E TA L 34 BERNHEIM-COMOFI 36 C O M PA G N I E D E S U E Z 38 N I E T- G E N O T E E R D E D E E L N E M I N G E N
40 43
REKENINGEN PER 31 DECEMBER 1996
ECONOMISCHE SYNTHESE 44 GECONSOLIDEERDE FINANCIELE GEGEVENS 44 G E R A A M D E WA A R D E 47 GBL OP DE BEURS 50 I N V L O E D VA N D E E V E N R E D I G E C O N S O L I D A T I E VA N PA R F I N A N C E O P H E T G E C O N S O L I D E E R D E R E S U LT A A T E N O P D E G E R A A M D E WA A R D E VA N 1 9 9 5 50 P R O F O R M A B A L A N S N A D E V E R K O O P V A N C L T- A A N D E L E N D O O R A U D I O F I N A GECONSOLIDEERDE REKENING 53 N I E T- G E C O N S O L I D E E R D E R E K E N I N G 75 A A N V U L L E N D E I N F O R M AT I E V O O R H E T P R O S P E C T U S C O N TA C T P E R S O N E N E N A N T W O O R D KA A R T
*
*
52
83
93
*
F I N A N C I E L E KA L E N D E R Jaarvergadering 1997: 27 mei om 17 u Betaling van coupon nr. 36: 25 juni 1997 Uitoefening van de warrants: van 1 tot en met 20 juni en van 1 tot en met 20 december Bekendmaking van het halfjaarlijkse resultaat 1997: eind september Bekendmaking van het jaarresultaat 1997: eind maart 1998 Jaarvergadering 1998: 26 mei om 17 u *
*
*
In het kader van titel II van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935 heeft de Commissie voor het bank- en financiewezen, op 22 april 1997 en tot het verschijnen van het eerstvolgende jaarverslag, machtiging verleend voor het gebruik van dit jaarverslag als referentiedocument voor ieder openbaar beroep op het spaarwezen door de N.V. Groep Brussel Lambert via een gescheiden procedure. In het kader van die procedure moet dit jaarverslag vergezeld worden van een noot over de verrichting. Die zal dan het prospectus in de zin van artikel 29 van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935 vormen. Dat prospectus moet overeenkomstig artikel 29ter, § 1, al. 1 van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935 ter goedkeuring aan de Commissie voor het bank- en financiewezen worden voorgelegd.
G R O E P
B R U S S E L
L A M B E R T
N . V .
JA A RV E R S L A G
AAN DE JAARVERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN DINSDAG 27 MEI 1997
BOEKJAAR 1996
24, MARNIXLAAN 1000 BRUSSEL TEL.: 02/547.23.52 - FAX: 02/547.22.85 H.R. BRUSSEL: 246.108 B.T.W.: BE 403 228 010
KERNCIJFERS
89
JAARVERSLAG 1996
2
90
91
92
93
94
95
96
ALGEMENE GEGEVENS Totaal resultaat en aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast 16.891
Courant resultaat en aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast
8000
8000
7000
7000
6000
6000
5000
5000
4000
4000
3000
3000
2000
2000
1000
1000 0
0 92
93
94
Totaal resultaat
95
92
96
Vermogensmutatie
93
94
Courant resultaat
95
96
Vermogensmutatie
Eigen vermogen en deelnemingen
Beurskapitalisatie op het eind van het jaar
180000
120000 100000
150000 95000 120000
90000 85000
90000
80000 60000
75000 70000
30000
65000 0
92
93
Eigen vermogen
94
95
60000
96
Deelnemingen
JAARVERSLAG 1996
3
92
93
94
95
eind maart 97
GEGEVENS PER AANDEEL Totaal resultaat en brutodividend
Courant resultaat en brutodividend
718
350
350
300
300
250
250
200
200
150
150
100
100
50
50 0
0 92
93
94
Totaal resultaat
95
96
92
93
Brutodividend
94
Courant resultaat
Beurskoers en geraamde waarde
Beurskoers en BEL 20
6500
6500
6000
6000
5500
5500
5000
5000
4500
4500
4000
4000
3500
3500
3000
3000
2500
2500
2000
92
93 Beurskoers
94
95
2000
03/97
Geraamde waarde
92
93 Beurskoers
JAARVERSLAG 1996
4
94
95
96
Brutodividend
95
03/97 BEL 20
TOTALE GEGEVENS (in miljoenen F)
1996
1995
1994
1993
1992
7.764 16.891
6.660 6.602
6.223 6.633
5.900 6.382
5.057 6.335
6.834
6.084
5.847
4.919
3.673
Permanente middelen Eigen vermogen Belangen van derden Langlopende schulden
88.676 77.049 12.885
75.597 58.578 8.157
74.184 49.627 11.929
71.370 44.110 7.864
68.336 41.679 8.915
Beurskapitalisatie
96.033
94.034
88.627
91.342
63.244
330 718
283 281
265 282
259 281
222 278
Dividenden Brutodividend per aandeel Nettodividend per aandeel Nettodividend per VVPR/AFV-aandeel
200,00 150,00 170,00
195,33 146,50 166,03
195,29 145,00 169,14
195,29 145,00 146,75
190,00 142,50 157,76
Pay-out Dividend / courant resultaat Dividend / totaal resultaat
60,61% 27,86%
69,02% 69,51%
73,69% 69,25%
75,40% 69,50%
85,59% 68,35%
Beurskoers op 31 december maximum minimum doorsneekoers
4.085 4.300 3.680 4.011
4.000 4.190 3.200 3.783
3.770 4.590 3.625 4.173
4.015 4.035 2.605 3.545
2.780 3.590 2.305 2.998
Brutorendement Dividend / doorsneekoers
4,99%
5,16%
4,68%
5,51%
6,34%
Brutojaarreturn
7,01%
11,28%
−1,24%
51,26%
−9,73%
12 6
13 13
16 15
14 13
13 11
Geraamde waarde op 31 december
5.838
4.959
4.705
5.121
3.585
Disagio op 31 december
30,0%
19,3%
19,9%
21,6%
22,5%
23.508.759 2.274.819 23.508.679
23.508.607 2.274.971 23.508.600
23.508.600 2.274.978 23.508.580
22.750.218 0 22.749.992
22.749.564 2.696.155 22.749.214
Geconsolideerd resultaat (aandeel van de groep) Courant Totaal Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast
GEGEVENS PER AANDEEL (in F) Geconsolideerd resultaat Courant Totaal
Price earning Doorsneekoers / courant resultaat Doorsneekoers / totaal resultaat
Aantal uitgegeven aandelen Aantal uitgegeven warrants* Gewogen gemiddelde aantal aandelen * zie uitleg over de uitoefening van de warrants pagina 12
JAARVERSLAG 1996
5
R AA D VA N B E S T U U R
Voorzitter, Gedelegeerd bestuurder
BARON FRERE
Ondervoorzitter, Gedelegeerd bestuurder
GRAAF JEAN-PIERRE de LAUNOIT
Ondervoorzitter, Bestuurder
PAUL DESMARAIS
Gedelegeerde bestuurders
DIDIER BELLENS GERALD FRERE THIERRY de RUDDER
Bestuurders
MICHEL BERTHEZENE DOTTORE ALFONSO DESIATA PAUL DESMARAIS Jr. ANDRE DESMARAIS JACQUES FRIEDMANN AIMERY LANGLOIS-MEURINNE JEAN PEYRELEVADE MICHEL PLESSIS-BELAIR FAHAD Al-RAJAAN GILLES SAMYN PIERRE SCOHIER AMAURY-DANIEL de SEZE SJEIK ABDULAZIZ ABDULLAH Al-SULAIMAN ALDO VASTAPANE
Gedelegeerde erebestuurders
JACQUES MOULAERT EMILE QUEVRIN
Erebestuurders
LEOPOLD BLAMPAIN JACQUES de BRUYN PIERRE CALLEBAUT ✝ PIERRE CAMBIER GRAAF BAUDOUIN du CHASTEL de la HOWARDERIE CHARLES DESPRET GRAAF de FELS G. PETER FLECK JACQUES-HENRI GOUGENHEIM BARON LAMBERT GRAAF JEAN-JACQUES de LAUNOIT PHILIPPE van der PLANCKE
STATUTAIRE BENOEMING Het bestuurdersmandaat van Sjeik Abdulaziz Abdullah Al-Sulaiman verstrijkt na de Jaarvergadering van 27 mei 1997. Hij is herkiesbaar voor een nieuwe termijn van drie jaar mits goedkeuring door de Jaarvergadering.
JAARVERSLAG 1996
6
UITVOEREND COMITE, DIRECTIE EN REVISOR
UITVOEREND COMITE Voorzitter
GERALD FRERE DIDIER BELLENS MICHEL BERTHEZENE PAUL DESMARAIS PAUL DESMARAIS Jr. BARON FRERE GRAAF JEAN-PIERRE de LAUNOIT THIERRY de RUDDER GILLES SAMYN PIERRE SCOHIER
DIRECTIE PHILIPPE GRUWEZ
Directie van de deelnemingen
OLIVIER PIROTTE PATRICK DE VOS
Financie ¨le directie Consolidatie, Budget, Engineering
JEAN-PIERRE DEMOLDER TOM BAMELIS JEAN-CHARLES REYNDERS
Boekhouding
ANDRE HELBO
Kasmiddelen - Effectenportefeuille
ESTHER JAKOBER MARC DESCLEZ PASCAL PEIGNEUX ANN OPSOMER
Juridische en fiscale directie Juridische zaken
VINCENT de DORLODOT
Fiscale zaken
PASCAL REYNAERTS
Menselijke betrekkingen en administratie Personeel, Algemene diensten
MICHEL HUCKLENBROICH JACQUES WAUTIER
Studie en documentatie
MARIE SKIBA
Secretariaat van de Raad van Bestuur en van het Uitvoerend Comité
MONIQUE SCHARTZ
COMMISSARIS-REVISOR DELOITTE & TOUCHE Bedrijfsrevisoren B.C.V. vertegenwoordigd door de Heer CLAUDE POURBAIX
JAARVERSLAG 1996
7
VE R S L A G V A N D E R A A D V A N B E S T U U R
Mevrouwen, Mijne Heren, Wij hebben de eer verslag uit te brengen over de activiteiten van GBL en tevens de rekeningen per 31 december 1996 voor te leggen.
ALGEMEEN ECONOMISCH KLIMAAT De werkingsfeer van onze voornaamste deelnemingen is en blijft in de eerste plaats Europa, ook al ligt bij enkele onder hen, zoals PetroFina of Imétal, de klemtoon op het Amerikaanse vasteland. De conjunctuurvertraging die in de meeste Europese landen in de tweede helft van 1995 de kop had opgestoken, zette zich ook nog in het begin van 1996 door. Weliswaar viel er in het tweede halfjaar een begin van herstel waar te nemen in weerwil van de toegenomen inspanningen voor de gezondmaking van de begroting in tal van landen met het oog op de naderende invoering van de eenheidsmunt. De nieuwe besparingsmaatregelen hadden aanvankelijk een restrictieve invloed. Achteraf heeft hun consolidatie de weg voor een aantal positieve factoren gee¨ffend. De Europese Unie lijkt nu wel de voorwaarden te verenigen voor een economische groei die duurzaam en geenszins inflatoire is. Die groei wordt meer en meer door de componenten van de binnenlandse uitgaven gedragen. De zorgwekkende toestand van de werkgelegenheid drukt evenwel op die vooruitzichten van verbetering. Het fenomeen van de industrie¨le concentratie dat wij al sinds enkele jaren vaststellen, zet zich gestaag door. Het is zowel in de financie¨le dienstverlening merkbaar als in de energieof de audiovisuele sector. De voornaamste spelers zoeken hun plaats in deze context van Europese en totale concurrentie.
MARKANTE FEITEN VAN 1996 EN GEBEURTENISSEN SEDERT DE AFSLUITDATUM AUDIOFINA - CLT - In mei 1996 heeft GBL voor een bedrag van LUF 18,3 miljard haar 35%-belang in CLMM aan Electrafina doorgeschoven. Ter herinnering: CLMM is de controlerende aandeelhouder van Audiofina waarin Electrafina bovendien nog een direct belang van 17,2% heeft verworven. Weliswaar is door die verrichtingen het transitieve belang van GBL in Audiofina niet in belangrijke mate gewijzigd. Op 31 december 1996 bedroeg het 22,9%. Voor de financiering van die investeringen heeft Electrafina haar permanente middelen ten belope van F 30 miljard, verhoogd. GBL heeft daaraan deelgenomen voor zowat F 16 miljard. Daarmee werd het bezitspercentage van GBL in Electrafina van 45,4% opgetrokken tot 47,9%.
JAARVERSLAG 1996
8
- Op 13 januari 1997, werd de toenadering tussen CLT en UFA geconcretiseerd. Dat leidde tot de oprichting van een nieuwe leider in de Europese audiovisuele sector. Voor Audiofina leverde die verrichting een meerwaarde van LUF 21,6 miljard op. Die zal in 1997 een gunstige weerslag van circa F 5 miljard hebben op het geconsolideerde resultaat, aandeel van de groep van GBL. TRACTEBEL In september 1996 hebben Electrafina en Royale Belge hun hele deelneming in Tractebel voor F 49 miljard aan de Generale Maatschappij van Belgie¨ overgedragen. Die verkoop heeft bij Electrafina voor een meerwaarde van zowat F 19 miljard gezorgd. Bijna F 10 miljard daarvan zijn in het aandeel van de groep van GBL terug te vinden. COMPAGNIE DE SUEZ Electrafina heeft haar kasmiddelen gedeeltelijk geïnvesteerd in aandelen Compagnie de Suez. Op 15 april 1997 had ze een belang van 11,36% in deze laatste. De Raden van Bestuur van de Compagnie de Suez en van de Lyonnaise des Eaux hebben op 11 april 1997 beslist aan hun aandeelhouders de fusie van beide vennootschappen voor te stellen. Gaat de Algemene Vergadering daarmee akkoord, dan zal dat aanleiding geven tot de oprichting van een internationaal gerichte groep in de collectieve buurtdiensten. PARFINANCE Begin 1996 heeft Parfinance een openbaar aanbod tot inkoop (OAI) van haar eigen aandelen gedaan. Na de annulering van de ingekochte aandelen is het 27%-belang van GBL opgelopen tot 41%. Dat past volkomen in de strategie van de groep om de activabestanddelen van Parfinance, te weten Imétal, dat met 70% van haar waarde overeenstemt, Paribas en UAP, dichter naar zich toe te halen. Parfinance wordt voortaan dan ook evenredig geconsolideerd. Op 31 december 1996 bezit GBL een transitief belang van 21,5% in Imétal. AMERICAN COMETRA Deze Noordamerikaanse oliedochter van Electrafina heeft bij de aanvang van 1997 voor een bedrag van circa $ 400 miljoen sommige olieactiva verkocht. Die transactie, bedoeld als een centrering van haar belangen, zou in 1997 in de rekeningen van GBL aanleiding geven tot een meerwaarde van ongeveer F 2 miljard.
JAARVERSLAG 1996
9
RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR Het geconsolideerde resultaat van GBL, aandeel van de groep, komt in 1996 uit op F 16,9 miljard te vergelijken met de F 6,6 miljard van het vorige boekjaar. Het weerspiegelt onder meer de weerslag van de meerwaarde die bij de verkoop van Tractebel werd geboekt. Het courante geconsolideerde resultaat bedraagt van zijn kant F 7,8 miljard, wat 16,6% meer is dan in 1995. Die verbetering is hoofdzakelijk te verklaren door de toegenomen bijdrage van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast. Dat zijn onder meer PetroFina, Imétal, BBL en Royale Belge. De financie¨le opbrengsten werden eveneens gunstig beïnvloed door de kasmiddelentransacties. Het resultaat van de groep wordt meer gedetailleerd weergegeven in de economische synthese in het tweede deel van dit jaarverslag.
DIVIDENDVOORSTEL De Raad van Bestuur stelt aan de Jaarvergadering voor over het boekjaar 1996 een totaal dividend van F 4.702 miljoen uit te keren tegen F 4.592 miljoen vorig jaar. Het dividend per maatschappelijk aandeel bedraagt: 1996 Bruto
Roerende voorheffing
Netto
in F
Bedrag
Tarief (%)
Bedrag
Bedrag
Maatschappelijk aandeel Maatschappelijk aandeel + VVPR-strip
200,00
25,00
50,00
150,00
200,00
15,00
30,00
170,00
Wordt dat voorstel tot uitkering aanvaard, dan zal het nettodividend betaalbaar zijn vanaf 25 juni 1997, hetzij per cheque of overschrijving aan de aandeelhouders op naam, hetzij aan de loketten van de hierna genoemde banken tegen inlevering van coupon nr. 36 van de maatschappelijke aandelen: BELGIE Bank Brussel Lambert Paribas Bank Belgie¨ FRANKRIJK BBL France GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG Banque Internationale à Luxembourg NEDERLAND ABN-AMRO Bank
JAARVERSLAG 1996
10
ONTWIKKELING VAN DE GERAAMDE WAARDE De navolgende tabellen schematiseren het verloop van de waardering sinds 1991, enerzijds in absolute waarde en anderzijds uitgaande van het jaar 1991 dat als referentiejaar geldt. In absolute waarde 15 april 1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
PetroFina Audiofina BBL Royale Belge Imétal Suez Tractebel Overige deelnemingen Liquide middelen
1.368 1.042 825 796 676 671 − 1.119 183
1.100 1.041 712 573 638 277 − 1.007 490
930 1.128 529 522 319 − 679 787 65
961 1.145 435 436 264 − 513 923 28
927 1.132 450 544 258 − 561 922 327
690 428 296 364 134 − 407 810 456
931 423 256 342 85 − 412 830 528
Geraamde waarde
6.680
5.838
4.959
4.705
5.121
3.585
3.807
15 april 1997 1996
1995
1994
1993
1992
1991
1991 = 100
PetroFina Audiofina BBL Royale Belge Imétal Suez Tractebel Overige deelnemingen Liquide middelen
147 246 322 233 795 242 − 135 35
118 246 278 168 751 100 − 121 93
100 267 207 153 375 − 165 95 12
103 271 170 127 311 − 125 111 5
100 268 176 159 304 − 136 111 62
74 101 116 106 158 − 99 98 86
100 100 100 100 100 − 100 100 100
Geraamde waarde
175
153
130
124
135
94
100
JAARVERSLAG 1996
11
WARRANTS In februari 1994 heeft GBL 758.340 nieuwe maatschappelijke aandelen geplaatst waaraan 2.275.020 warrants (3 warrants per maatschappelijk aandeel) waren gehecht. Daarvan staan er nog 2.274.819 uit. De uitoefening van die warrants is elk jaar mogelijk van 1 tot en met 20 juni en van 1 tot en met 20 december en voor het laatst op 20 december 1998. De uitoefenprijs werd vastgesteld op F 4.400. Het nieuwe aandeel geplaatst in juni geeft recht op het dividend van het lopende jaar. Het aandeel uitgegeven in december is slechts dividendgerechtigd vanaf 1 januari van het jaar volgende op de uitoefening van de warrant. Voorbeeld: een warrant uitgeoefend op 20 juni 1996 geeft recht op het dividend van 1996, betaalbaar in 1997, terwijl een warrant uitgeoefend op 20 december 1996 recht zal geven op het dividend van 1997, betaalbaar in 1998.
MECENAAT Onze mecenaatsfilosofie geeft sinds een twintigtal jaren voorrang aan vier sectoren, met name: - Liefdadigheid - Wetenschappelijk onderzoek - Schilderkunst en muziek - Diverse instellingen Een comité komt om de maand bijeen en onderzoekt op een professionele manier de aanvragen. De beslissingen worden stuk voor stuk genomen op basis van de eigen verdienste van elke aanvraag.
PORTEFEUILLE Met het oog op een efficie¨nt beheer besteedt GBL haar meeste energie aan een beperkt aantal deelnemingen waarvan de zes voornaamste ter beurze worden genoteerd. Ze nemen 71% van de waarde van de portefeuille voor hun rekening. Het gaat om de volgende werkmaatschappijen: CLT, PetroFina, Imétal, BBL, Royale Belge en Bernheim-Comofi. Stippen wij hier nog aan dat Electrafina sinds november 1996 11,36% van Suez in handen heeft gekregen. Op 15 april 1997 komt dat overeen met circa 10% van de waardering van GBL. Die dochtermaatschappijen zijn hetzij rechtstreeks in ons bezit, hetzij via intermediaire holdings. Thans zijn er zo vier, te weten Royale-Vendôme, Electrafina, CLMM/Audiofina en Parfinance. De activiteit van GBL strekt zich uit over drie luiken: het beheer van de holding als financie¨le onderneming, de verrichtingen met betrekking tot de portefeuille en tenslotte de opvolging van het leven van de werkmaatschappijen waarin GBL haar beroep als professionele aandeelhouder uitoefent.
JAARVERSLAG 1996
12
ELECTRAFINA
PETROFINA
CLMM AUDIOFINA
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
CLT
BBL
IMETAL
ROYALE BELGE
BERNHEIMCOMOFI
De volgende bladzijden geven een overzicht van de intermediaire holdings. Die uiteenzetting wordt gevolgd door een onderzoek van de voornaamste werkmaatschappijen (CLT, PetroFina, Imétal, BBL en Royale Belge) bekeken vanuit de invalshoek van hun bijdrage tot de geraamde waarde en het geconsolideerde resultaat van GBL. Daarna volgt, vanaf pagina 24 een beschrijving van de eigen activiteit van elk van de dochtermaatschappijen.
INTERMEDIAIRE HOLDINGS ELECTRAFINA
49,2%
ROYALE BELGE
COMPAGNIE GENERALE DES EAUX
8,0%
22,5%
ELECTRAFINA
Electrafina met een beurskapitalisatie en een geraamde waarde van respectievelijk F 112 miljard en F 161 miljard op 31 december 1996, bezit sedert vele jaren de belangen van de groep in de oliesector en groepeert sinds 1996 de deelnemingen in de audiovisuele sector.
JAARVERSLAG 1996
13
In de loop van het afgelopen boekjaar heeft Electrafina haar belang in deze laatste sector verruimd. Dat geschiedde door de aankoop van het 35%-belang van GBL in CLMM. Voortaan berust het hele pakket CLMM-aandelen van de groep, te weten 60%, bij Electrafina. Overigens heeft ze nog een directe deelneming van 17,2% in Audiofina genomen. Deze laatste is, economisch bekeken, eigenaar van 96,3% van CLT. Begin januari 1997 is CLT gefuseerd met UFA, de audiovisuele dochter van Bertelsmann. Daaruit is de nieuwe vennootschap CLT - UFA ontstaan die gezamelijk gecontroleerd wordt door Audiofina en Bertelsmann, ieder voor 49%. Voor de financiering van die investeringen (ongeveer F 36 miljard) heeft Electrafina haar permanente middelen met F 30 miljard verhoogd. Daartoe heeft ze 7.448.328 aandelen en 2.482.776 obligaties terugbetaalbaar in aandelen (4,5% 1996-1999) geplaatst. GBL heeft daaraan meegedaan voor ongeveer F 16 miljard. Zodoende is haar belang in Electrafina gestegen van 45,4% tot 47,9%. In de oliesector is PetroFina de grootste deelneming. Ze stemt overeen met 33,4% van de geraamde waarde van Electrafina. Verder doet ze aan prospectie en productie van aardolie en -gas in de Verenigde Staten via haar 100%-dochter American Cometra en elders in de wereld via Monument Oil and Gas, een onderneming die op de Londense beurs wordt genoteerd. Tijdens het boekjaar 1996 heeft Monument haar kapitaal herschikt. Daarmee wilde ze haar aandeelhouderschap vereenvoudigen. Die verrichting bood de gelegenheid een vergoeding in geld uit te keren aan hen die dit wensten. Electrafina heeft ervoor gekozen de voorgestelde kasmiddelen te herbeleggen in aandelen Monument. Ze heeft verder nog aandelen van deze vennootschap op de beurs aangekocht. In Monument Oil and Gas bezit Electrafina op 31 december 1996 een direct belang van 25,7%. Begin 1997 heeft American Cometra van de gunstige marktvoorwaarden geprofiteerd om een aanzienlijk gedeelte van haar activa waarvan geoordeeld werd dat deze tot rijpheid waren gekomen, af te stoten. Ze heeft beslist zich voortaan te concentreren op sommige vindplaatsen met een groter potentieel. In september heeft Electrafina haar hele deelneming van 20,4% in Tractebel voor F 41 miljard aan de Generale Maatschappij van Belgie¨ verkocht. Een gedeelte van die opbrengst heeft Electrafina herbelegd in een belang in de Compagnie de Suez, meerderheidsaandeelhouder van de Generale Maatschappij van Belgie¨. Op 31 december 1996 bedroeg dat belang 6,1%; maar na diverse aankopen werd dat verhoogd tot 11,36% op 15 april 1997.
JAARVERSLAG 1996
14
De Raden van Bestuur van Compagnie de Suez en Lyonnaise des Eaux hebben tijdens hun onderscheiden bijeenkomsten van 11 april 1997 het principe van een fusie tussen beide ondernemingen goedgekeurd. Deze operatie beoogt de opbouw via een centraal beleid van een wereldwijde, machtige industrie¨le groep in de sector van de collectieve buurtdiensten (water, netheid en energie). Ze wil ook het beleid van allianties voortzetten om zo in Europa een belangrijke rol in de communicatiesector te kunnen spelen. De nieuwe groep zal de naam Suez-Lyonnaise krijgen. Dank zij de positieve ontwikkelingen bij haar werkmaatschappijen kon Electrafina een courant resultaat van om en nabij F 7 miljard optekenen. Het totale resultaat over het boekjaar 1996, aandeel van de groep, komt uit op F 24,3 miljard. Ze zal dit jaar een brutodividend per aandeel van F 142 betalen tegen F 140 over het boekjaar 1995. Dat stemt overeen met een totale uitkering van F 4,8 miljard. CLMM - AUDIOFINA
57,2%*
ELECTRAFINA
HAVAS
60%
40%
CLMM
50,1%**
17,4%
AUDIOFINA
*
inbegrepen 8,9% in hand van Royale Belge en Belgian Sky Shops ** inbegrepen 2,4% in bezit van GBL
In mei 1996 heeft Electrafina haar belang in CLMM, de meerderheidsaandeelhouder van Audiofina, opgetrokken tot 60%. De deelneming van Havas is ongewijzigd op 40% gebleven. In de loop van de jongste jaren heeft Audiofina haar strategie met het oog op de ontwikkeling en begeleiding van CLT verruimd en bevestigd. Ze blijft trouwens de enige genoteerde onderneming die de mogelijkheid biedt direct deel te nemen in CLT - UFA, de grootste Europese groep op het gebied van radio en televisie. Audiofina die 97% van het kapitaal van CLT in handen had, heeft met Bertelsmann een overeenkomst getekend. Deze laatste bracht bij CLT haar dochter UFA in die in Duitsland actief is op het gebied van de audiovisuele media.
JAARVERSLAG 1996
15
De nieuwe groep werd op 13 januari 1997 onder de naam CLT-UFA opgericht. Ze streeft naar een omzet van circa LUF 100 miljard via deelnemingen in 19 televisieketens en 22 radiozenders, gespreid over tien Europese landen. De nieuwe eenheid speelt tevens een sleutelrol op het gebied van de aankoop van rechten en van de productie. De alliantie CLT - UFA heeft het mogelijk gemaakt een onderneming in het leven te roepen die in staat is een beduidende rol te spelen op de internationale audiovisuele markten die gekenmerkt worden door een steeds feller wordende concurrentie en door het ontstaan en de geleidelijke introduktie van nieuwe digitale technologiee¨n. Het partnership tussen CLT en UFA zal zich vooral toeleggen op de volgende doelstellingen: - de consolidatie van de bestaande activiteiten en markten van CLT - UFA; - de opening van nieuwe vooruitzichten voor de bestaande activiteiten van CLT; - de expansie naar nieuwe markten. In 1996 bleef de portefeuille van Audiofina vrijwel ongewijzigd. De voornaamste veranderingen houden verband met de introductie van CLT - UFA, maar die vonden slechts plaats op 13 januari 1997. Voor Audiofina zullen die wijzigingen in de rekeningen van 1997 tot uitdrukking komen door: - een vermindering van het controlepercentage van 97% in CLT tot 49% in CLT - UFA; - de inning van DM 1.556 miljoen of circa LUF 32 miljard; - een geconsolideerde meerwaarde die thans op LUF 21,6 miljard wordt geraamd. Die aanzienlijke kasmiddelen van Audiofina zullen in de eerste plaats worden besteed aan de ondersteuning van de ambitieuze ontwikkeling van CLT - UFA. Deze werkt aan investeringsprojecten zoals RTL7 (Polen), Channel 5 (Groot-Brittannie¨) en TPS (Frankrijk). De groep bezit eind 1996 ook nog ten opzichte van vorig jaar een lichtjes afgenomen deelneming van 4% in Havas. PARFINANCE
PARGESA
47,6%
49,1%
PARFINANCE
41%
Parfinance, waarvan GBL thans 41% in handen heeft, is de holding van de groep in Frankrijk. Op 31 december 1996 bestaat de portefeuille van Parfinance onder meer uit een belang van 52,5% in Imétal, van 3,2% in de groep Paribas en van 1,9% in UAP.
JAARVERSLAG 1996
16
Na de verkoop van haar deelneming in CarnaudMetalbox, begin 1996, heeft Parfinance in mei een openbaar aanbod tot inkoop van haar eigen aandelen gelanceerd. De annulering van de ingebrachte aandelen kwam tot uiting in een versterking van het belang van GBL dat van 27% tot 41% is opgelopen. Die versteviging is coherent met de strategie van de groep die ernaar streeft toenadering te zoeken tot de activa van Parfinance en meer in het bijzonder tot Imétal. Gelet op de relaties tussen Pargesa en GBL, die samen meer dan 90% van Parfinance in handen hebben, wordt deze laatste voortaan evenredig geconsolideerd. Op Imétal, dat 70% vertegenwoordigt van de waarde van Parfinance, wordt bij GBL de vermogensmutatie toegepast. Het geconsolideerde nettoresultaat van het boekjaar bedraagt FF 126 miljoen tegen FF 393 miljoen in 1995. Aan de Jaarvergadering van aandeelhouders zal een ongewijzigd dividend van FF 7,50 per aandeel worden voorgesteld. Tenslotte hebben AXA en UAP in december 1996 hun toenadering aangekondigd. Parfinance heeft beslist in te gaan op het openbaar aanbod tot omruiling door AXA tegen het eind van het jaar gelanceerd en heeft haar aandelen UAP bij die gelegenheid aangeboden. Thans bezit ze 0,9% van AXA-UAP. ROYALE-VENDOME
25,1%
AXA-UAP
ROYALEVENDOME
74,9%
9,4%
ROYALE BELGE
51,2%
Royale-Vendôme die niet ter beurze wordt genoteerd, is de gemeenschappelijke dochter van GBL en AXA-UAP. Via deze onderneming oefenen ze samen de controle uit over Royale Belge. Na de verkoop van 0,7% van haar belang in Royale Belge in 1996 heeft Royale-Vendôme op 31 december 1996 nog altijd 51,2% van deze vennootschap in handen.
JAARVERSLAG 1996
17
VOORNAAMSTE WERKMAATSCHAPPIJEN De vijf voornaamste werkmaatschappijen (PetroFina, CLT, BBL, Imétal en Royale Belge) die in ons bezit zijn via intermediaire holdings zijn goed voor 76% van de portefeuille van GBL. Op al die ondernemingen past GBL de vermogensmutatie toe. Hun bijdrage tot het resultaat beloopt F 5,5 miljard bij een courant resultaat van F 7,8 miljard en een totaal resultaat van F 16,9 miljard. PETROFINA Aandeel in de portefeuille (in miljarden)
Bijdrage in het resultaat (in miljoenen)
20,6%
25,2%
F 25,9 (F 21,9 in 1995)
F 1.724 (F 1.178 in 1995)
Het boekjaar sluit met een winst van F 16.048 miljoen, wat 38% meer is dan over het boekjaar 1995. PetroFina heeft ten belope van 25% bijgedragen tot het resultaat van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast. In 1995 was dat 19%. Het transitieve belang van GBL is gelijk aan 10,9% via Electrafina die 22,8% van PetroFina in handen heeft. De 46% grotere bijdrage van PetroFina tot het resultaat van GBL weerspiegelt het verbeterde resultaat van PetroFina alsmede het toegenomen bezitspercentage van GBL in Electrafina. Ten gevolge van de 11% hogere beurskoers van die deelneming (F 10.100 op 31 december 1996 tegen F 9.070 eind 1995) is het aandeel van PetroFina in de geraamde waarde van GBL opgelopen van F 21,9 miljard tot F 25,9 miljard.
JAARVERSLAG 1996
18
CLT Aandeel van Audiofina in de portefeuille
Bijdrage van CLT in het resultaat (in miljoenen)
(in miljarden)
10,9%
19,5%
F 24,5 (F 26,5 in 1995)
F 746 (F 765 in 1995)
Op 31 december 1996 vertegenwoordigde CLT 95% van de geraamde waarde van Audiofina. Eind 1996 komt het aandeel van deze laatste in de waardering van GBL neer op F 24,5 miljard tegen F 26,5 miljard een jaar tevoren. De lagere geraamde waarde is het gevolg van de samenloop van zowel de gedaalde beurskoers (F 1.500 tegen F 1.580 eind 1995) als het kleinere transitieve bezitspercentage van GBL in Audiofina. Ofschoon ten opzichte van 1995 het resultaat van CLT met 1% is toegenomen (LUF 3.372 miljoen tegen LUF 3.335 miljoen) is niettemin haar bijdrage geslonken. Dat is toe te schrijven aan het kleinere bezitspercentage (22,1% tegenover 22,9% eind 1995 en 23,2% eind 1994). BANK BRUSSEL LAMBERT Aandeel in de portefeuille (in miljarden)
Bijdrage in het resultaat (in miljoenen)
18,7%
13,3%
F 16,7 (F 12,4 in 1995)
F 1.276 (F 1.109 in 1995)
De stijging van de beurskoers met bijna 32% (van F 5.100 op 31 december 1995 tot F 6.730 op 31 december 1996) verklaart de forse wijziging van de bijdrage van deze deelneming tot de waardering van de portefeuille van GBL. Ze is op 31 december 1996 goed voor 13,3% tegen 10,8% een jaar tevoren. Na reeds een 15% hoger resultaat te hebben geboekt in 1995 werd in 1996 andermaal eenzelfde stijging van het resultaat opgetekend. Het bedraagt F 10.291 miljoen tegen F 8.941 miljoen in 1995 en F 7.753 miljoen in 1994. In december 1996 heeft GBL 70.718 B-warrants voor een totaal bedrag van F 250 miljoen uitgeoefend.
JAARVERSLAG 1996
19
IMETAL Aandeel in de portefeuille (in miljarden)
Bijdrage in het resultaat (in miljoenen)
11,5%
11,9%
F 15 (F 7,5 in 1995)
F 787 (F 503 in 1995)
De zeer forse toename van Imétal in de waardering van GBL is het gevolg van enerzijds de stijging van de beurskoers met 31% en anderzijds het grotere transitieve bezitspercentage na het openbaar aanbod tot inkoop vanwege Parfinance. Al is het resultaat van Imétal ten opzichte van het vorige jaar slechts lichtjes verbeterd (3%), toch is haar bijdrage heel wat sterker toegenomen wegens de hiervoor aangehaalde wijziging in het bezitspercentage van GBL dat van 14,2% is opgelopen tot 21,5% op 31 december 1996. ROYALE BELGE Aandeel in de portefeuille (in miljarden)
Bijdrage in het resultaat (in miljoenen)
14,2% 10,7%
F 13,5 (F 12,3 in 1995)
F 972 (F 890 in 1995)
Royale Belge is nog altijd goed voor 10,7% van de waardering van GBL ondanks de lichte vermindering van het transitieve belang van de groep in deze deelneming. Dat is te verklaren door de verhoogde beurskoers (F 6.550 eind 1996 tegen F 5.890 eind 1995). De winst van het afgelopen boekjaar komt uit op F 7,1 miljard. In dat bedrag is het uitzonderlijke resultaat van F 4,2 miljard wegens de meerwaarde bij de verkoop van de aandelen Tractebel niet inbegrepen. In 1995 bedroeg de nettowinst F 6,2 miljard. De bijdrage van Royale Belge tot het resultaat van GBL omvat eveneens de toepassing van de vermogensmutatie op de deelneming van Royale Belge in Tractebel en Electrafina.
JAARVERSLAG 1996
20
VERGELIJKING VAN DE BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT EN VAN DE GERAAMDE WAARDE 1996/1995 De bijdrage van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast tot het resultaat van GBL is in 1996 met 12% toegenomen. Ze bedraagt F 6.834 miljoen tegen F 6.084 miljoen een jaar tevoren. Ze is als volgt uit te splitsen: 1996 Overige 579
1995
CLT
750
1.178
566
1.724
Tractebel
PetroFina
Overige
PetroFina
Tractebel
746
CLT
1.073
Royale Belge
765
Royale Belge
972
Imétal 787
890
BBL
1.276
BBL Imétal
1.109
503
Meer in het bijzonder dienen wij hier te wijzen op de prestatie van PetroFina (+ 46%) en BBL (+ 15%). De bijdrage van Imétal is groter dan de winstgroei van de onderneming. Dat is toe te schrijven aan het toegenomen belang van GBL in het kapitaal van Parfinance. Het resultaat van Royale Belge sluit de meerwaarde uit verkregen bij de verkoop van Tractebel. Voor de analyse werd die meerwaarde als een resultaat in kapitaal beschouwd. Tractebel werd op 30 juni 1996 gedeconsolideerd. De overige deelnemingen (F 579 miljoen) zijn terug te vinden bij de Noordamerikaanse belangen van Electrafina, bij Monument Oil and Gas, Transcor, Dewaay, Groupe Jean Dupuis, Bernheim-Comofi en Belgian Sky Shops.
JAARVERSLAG 1996
21
Eind 1996 was de waardering van GBL ten opzichte van 1995 met 17,7% gestegen om uit te komen op F 5.838 per aandeel tegen F 4.959 een jaar tevoren. 1996
1995 PetroFina
Overige
1.041
AudioFina 1.128
Tractebel
277
679
Royale Belge 573
930
787
AudioFina
Suez
PetroFina
Overige
1.100
1.007
Imétal 638
Royale Belge
BBL
522
712
Imétal
BBL 529
319
Met uitzondering van de lichte daling van Audiofina noteren in 1996 onze ondernemingen hoger dan aan het eind van het vorige boekjaar. Zo zijn de beurskoersen van BBL en Imétal met meer dan 30% gestegen en die van PetroFina en Royale Belge met meer dan 11%. Eind 1996 heeft Compagnie de Suez gedeeltelijk de plaats van Tractebel in de groep ingenomen. De stijging van de overige belangen vloeit hoofdzakelijk voort uit de opwaardering van American Cometra tegen zijn verkoopwaarde in 1997.
JAARVERSLAG 1996
22
ONTWIKKELING VAN DE BEURSKOERS VAN GBL EN VAN HAAR DEELNEMINGEN OP 31 DECEMBER In absolute waarde
GBL Beurskoers Geraamde waarde PetroFina Audiofina BBL Imétal (FF) Royale Belge Suez (FF) Tractebel
15 april 1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
5.060 6.680
4.085 5.838
4.000 4.959
3.770 4.705
4.015 5.121
2.780 3.585
3.290 3.807
12.550 10.100 1.500 1.500 7.800 6.730 809 766 9.100 6.550 286 221 − −
9.070 1.580 5.100 585 5.890 − 12.400
9.440 1.600 4.305 516 4.870 − 9.520
9.870 1.448 4.475 552 5.880 − 10.700
7.490 740 3.130 350 4.135 − 7.830
10.900 777 3.240 238 3.890 − 7.990
15 april 1997 1996
1995
1994
1993
1992
1991
1991 = 100
GBL Beurskoers Geraamde waarde
154 176
124 153
122 130
115 124
122 135
85 94
100 100
PetroFina Audiofina BBL Imétal Royale Belge Suez Tractebel
115 193 241 340 234 129 −
93 193 208 322 168 100 −
83 203 157 246 151 − 155
87 206 133 217 125 − 119
91 186 138 232 151 − 134
69 95 97 147 106 − 98
100 100 100 100 100 − 100
JAARVERSLAG 1996
23
DEELNEMINGEN PER 31 DECEMBER 1996
CLMM AUDIOFINA
ELECTRAFINA
PETROFINA
SUEZ
CLT
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
BBL
IMETAL
ROYALE BELGE
BERNHEIMCOMOFI
Op de volgende pagina’s treft u voor elk van de deelnemingen de volgende gegevens aan: • een organigram met de bezitsstructuur die het bezitspercentage in aandelen weergeeft; • een grafiek die het bezitspercentage weergeeft. Het controlepercentage stemt overeen met het stemrecht. Het belang vloeit voort uit de transitieve berekening doorheen de verschillende entiteiten. Dat percentage is belangrijk omdat het in verband staat met het aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast; • een grafiek met het resultaat van de onderneming. Dat gegeven stemt overeen met het aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat na belastingen, zoals dat in het jaarverslag van de betrokken dochter wordt bekendgemaakt; • een tabel met kerngegevens waarin de financie¨le data evenals de operationele gegevens eigen aan elke onderneming worden opgenomen.
JAARVERSLAG 1996
24
De tabellen met de financie¨le gegevens van de voornaamste deelnemingen vergen de volgende opmerkingen. Behoudens andersluidende vermeldingen zijn de totale bedragen in miljoenen Belgische franken vermeld en de gegevens per aandeel in Belgische franken. De balansgegevens zijn geconsolideerd. Eigen vermogen
luidt na winstverdeling en toevoeging aan of terugneming van de belastingvrije reserves; het omvat het kapitaal, de uitgiftepremies, de herwaarderingsmeerwaarden, de reserves evenals het overgedragen resultaat zonder belangen van derden
Beurskapitalisatie (beurswaarde)
waarde van een onderneming berekend aan de hand van de beurskoers van haar aandelen en verkregen door de beurskoers te vermenigvuldigen met het aantal uitstaande aandelen
Resultaat
wordt in aanmerking genomen zonder de belangen van derden en voor toevoeging aan of voorafneming van de belastingvrije reserves
Winstuitkering
omvat het dividend, de tantièmes en het mecenaat
Resultaat per aandeel
het is het resultaat van het boekjaar gedeeld door het aantal dividendgerechtigde aandelen
Brutodividend per aandeel
dit is het dividend voor aftrek van de roerende voorheffing
Beurskoers
op 31 december
Aantal geplaatste aandelen
aantal aandelen die het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen op 31 december
Deelneming van de groep (%)
percentage gehouden rechtstreeks en onrechtstreeks via de tussenholdings en Royale Belge
JAARVERSLAG 1996
25
47,9%
60%
ELECTRAFINA
CLMM AUDIOFINA
17,1%
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
97,1%
PETROFINA
SUEZ
BBL
CLT
Bezitspercentage
BERNHEIMCOMOFI
Resultaat (LUF)
100
3500 3000
80
2500
60
2000
40
1500 1000
20 0
ROYALE BELGE
IMETAL
500 92
93
94
CONTROLE
95
0
96
92
93
94
95
96
BELANG
Financie¨le gegevens (in LUF) Eigen vermogen Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Brutodividend per aandeel Aantal geplaatste aandelen Deelneming van de groep (%)
Operationele gegevens (in LUF) Omzet Cash flow Investeringen Personneel
1996
1995
1994
22.011 3.372 1.461
16.584 3.335 1.437
13.217 3.307 1.333
282 122 13.075.881 97,1
279 120 11.976.352 96,8
291,10 117,33 11.360.249 62,4
1996
1995
1994
92.766 15.624 25.462 3.437
91.192 17.597 19.349* 3.246
84.768 13.025 20.384* 3.089
* herwerkte gegevens
JAARVERSLAG 1996
26
In Europa is CLT de grootste privé-onderneming voor commercie¨le radio en televisie. Voor haar was 1996 een scharnierjaar waarbij ze, 65 jaar na haar oprichting, de eerste plaats op het toneel van de Europese audiovisuele media bevestigde. Op 13 januari 1997 hebben CLT en UFA gefuseerd om de nieuwe eenheid CLT - UFA te vormen. Deze laatste is voor een gelijk aandeel in handen van Audiofina en Bertelsmann. Die verrichting werd reeds op pagina 15 en 16 van dit rapport gedetailleerd weergegeven. In 1996 heeft CLT haar posities op het vlak van de commercie¨le televisie geconsolideerd en verder ontwikkeld en heeft haar radio-activiteiten verruimd. Tevens heeft ze haar sleutelpositie op het gebied van de verwerving van audiovisuele rechten verstevigd. In Frankrijk kende de televisieketen M6 de sterkste groei uitgedrukt in reclame-inkomsten. M6 haalde in 1996 een kijkdichtheid van 12,5%. RTL Television in Duitsland, thans voor 89% in handen van de groep CLT - UFA, heeft haar winst nog verder zien toenemen. Voor het derde opeenvolgende jaar kon ze haar plaats aan de top als belangrijkste Duitse televisieketen handhaven. CLT heeft eveneens in Nederland haar aanwezigheid binnen de structuur Holland Media Group (HMG) versterkt. Ze heeft inderdaad haar belang in RTL4 (die zelf 65% van HMG in handen heeft) opgetrokken van 47,3% tot 60,8%. HMG heeft haar structuur in aanzienlijke mate gereorganiseerd. Dat zorgde voor nieuwe troeven voor de versteviging van haar leidinggevende positie op de Nederlandse markt. In Groot-Brittannie¨ heeft CLT actief meegewerkt aan de lancering van Channel 5, waarvan ze 29% in handen heeft. De eerste resultaten van het nieuwe programma dat sedert 30 maart 1997 beschikbaar is, zijn bemoedigend. Overigens heeft de groep geïnvesteerd in nieuwe markten in Oost-Europa door de lancering, in december 1996, van een algemene Poolse zender RTL7 die via satelliet uitzendt. Ter aanvulling van haar activiteiten van televisiereclame heeft de groep zich begeven op het gebied van de betaaltelevisie. Daartoe heeft ze in juni 1996 meegewerkt aan de oprichting van TPS (Télévision Par Satellite). Deze waaier van een twintigtal algemene en thematische TV-ketens werd in december jongstleden gelanceerd. TPS biedt tevens interactieve diensten aan en telde vier maanden na haar oprichting reeds meer dan 100.000 abonnees. De inbreng van 37,5% van Premiere, de nummer één van de betaaltelevisie in Duitsland, voorheen in handen van UFA, verstevigt dan ook de plaats van de groep op de grootste Europese markt. In weerwil van de moeilijke marktvoorwaarden kon de Franse zender RTL zijn kijkdichtheid handhaven. Voor de vijftiende opeenvolgende keer werd ze uitgeroepen tot koploper onder de Franse multithema-zenders. Verder had de groep ook nog een belang in Fun Radio en RTL2. In deze laatste zender heeft ze zelfs haar deelneming van 46,6% tot 100% verhoogd. De inbreng van het uitgebreide net van locale en regionale radiozenders door UFA heeft ervoor gezorgd dat de groep in Duitsland haar plaats op die markt kon consolideren. In het voorjaar 1996 heeft CLT een belang genomen in twee Zweedse zenders, 104,7 RTL en Bandit 105.5. Na een relance in een nieuw kleedje, hadden die radiozenders in september reeds de leidersplaats op hun markt ingenomen. Tegelijk met de uitbreiding van haar activiteiten zet CLT de ontwikkeling van nieuwe zendvormen in Europa voort. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de zogenaamde ″talk radio″ (of uitsluitend gesproken radio-uitzendingen) in Groot-Brittannie¨. Op het gebied van de verwerving van audiovisuele rechten heeft het departement ″Acquisition, Coproduction et Distribution″ (ACODI), gevestigd in Luxemburg, waaraan het departement fictie van UFA werd toegevoegd in 1997, haar expansie voortgezet door verschillende overeenkomsten voor coproductie te ondertekenen. De geconsolideerde nettowinst bedraagt in 1996 LUF 3.372 miljoen tegenover LUF 3.335 miljoen het jaar tevoren. De stabiliteit van de winstgegevens is te verklaren door uitzonderlijke winsten ten belope van LUF 7.946 miljoen (LUF 1.578 miljoen in 1995) na de overdracht van de Franse persgroep Télé Star en de verkoop van de voormalige zetel van CLT in Luxemburg. Er werden tijdens die periode enkele verliezen ten belope van LUF 4.127 miljoen opgetekend. Ze werden veroorzaakt door de sluiting van het project Club RTL in Duitsland en de kosten bij het opstarten van TPS in Frankrijk en Channel 5 in Groot-Brittannie¨, alsmede door de investeringen in de televisieketens Super RTL en RTL2 en andere ontwikkelingen voor een bedrag van LUF 2.880 miljoen (LUF 1.488 miljoen in 1995). De Raad van Bestuur zal aan de Jaarvergadering een brutodividend van LUF 122 per aandeel voorstellen, te vergelijken met LUF 120 een jaar tevoren.
JAARVERSLAG 1996
27
47,9%
CLMM/ AUDIOFINA
ELECTRAFINA
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
22,8%
SUEZ
PETROFINA
CLT
BBL
Bezitspercentage 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
20 15 10 5 92
93
94
CONTROLE
95
BERNHEIMCOMOFI
Resultaat
25
0
ROYALE BELGE
IMETAL
96
92
93
94
95
96
BELANG
Financie¨le gegevens Eigen vermogen Beurskapitalisatie Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Brutodividend per aandeel Beurskoers Aantal geplaatste aandelen Deelneming van de groep (%)
Operationele gegevens Omzet Cash flow Investeringen Olieproductie (in duizenden ton) Verkoop van aardgas (in miljoenen kubiek meter) Ruwe olie verwerkt in de raffinaderijen (in miljoenen ton) Verkoop van olieproducten (in duizenden ton) Productie van monomeren (in duizenden ton) Productie van polymeren (in duizenden ton) Personeel
1996
1995
1994
138.727 233.581 16.048 9.546
127.097 209.760 11.608 8.415
122.969 218.317 10.262 7.663
690 400 10.100 23.252.863 23,4
500 352 9.070 23.252.451 23,3
441 320 9.440 23.252.229 23,3
1996
1995
1994
624.594 45.052 33.714
563.193 39.320 30.441
580.676 39.442 26.975
6.564 5.633 31,8 37.293 1.733 2.041 13.588
6.634 5.459 29,3 36.745 1.674 1.793 13.653
5.739 5.667 29,2 36.505 1.689 1.646 14.696
JAARVERSLAG 1996
28
PETROFINA PetroFina is een internationale olie- en petrochemische groep die in Noord-Europa en het zuidoosten van de Verenigde Staten een stevige voet in huis heeft. Met 13.588 personeelsleden is ze de grootste Belgische industriegroep. Haar olie-activiteiten strekken zich uit tot zowel de exploratie en de productie als de raffinage en de distributie. Overigens is PetroFina op wereldvlak een belangrijke producent van polymeren, vooral van polypropyleen, polyethyleen en polystyreen. In de stroomopwaartse sector wordt 1996 vooral gekenmerkt door de voortzetting van het ontwerp tot herontplooiing van de Ekofisk-installaties. In de stroomafwaartse sector vielen de marktontwikkelingen gunstig uit. Dat bood de mogelijkheid de concurrerende voordelen van de uitrusting voor een diepgaande verwerking in de Antwerpse raffinaderij in het daglicht te zetten. In Europa en de Verenigde Staten werd de chemische bedrijfstak ondersteund door de versterking van de industrie¨le uitrusting en de ontwikkeling van nieuwe producten. Weliswaar konden in Europa de gestegen grondstoffenkoers, die in de zomer betaald diende te worden, pas aan het eind van het jaar in de prijzen worden doorgecalculeerd. De groep wil in 1997 F 37 miljard investeren. In 1996 was dat F 34 miljard. In de stroomopwaartse sector zullen de investeringen vooral worden toegespitst op de voortzetting van de plannen voor Ekofisk II, van Armada in de Noordzee en Tempa Rossa in Italie¨. In de chemie zijn de investeringen bedoeld voor de verhoging van de productiecapaciteit door debottlenecking en voor de uitbreiding van de fabriek van hoge dichtheidspolyethyleen in de Verenigde Staten. Stroomafwaarts zullen de investeringen de ontwikkeling van marketingactiviteiten in Europa en de Verenigde Staten tot doel hebben. Het geconsolideerde resultaat van PetroFina bedraagt F 16,7 miljard in 1996 tegen F 12,3 miljard in 1995. Dat is een verbetering met 36%. Het aandeel van de groep in dat resultaat is met 38% gestegen, te weten van F 11,6 miljard (F 500 per aandeel) in 1995 tot F 16 miljard in 1996 (F 690 per aandeel). Vergeleken met 1995 vinden wij in het resultaat van PetroFina drie essentie¨le trends: • een forse stijging van het resultaat in de stroomopwaartse sector, wat te danken is aan de verhoogde prijs van de ruwe olie en het Amerikaanse aardgas; • stroomafwaarts een verbetering van het resultaat in Europa als gevolg van de verhoging van de behandelde en verkochte volumes en de verbetering van de raffinagemarges. Dat was voor de verwerkingsmarges vooral in het tweede halfjaar merkbaar; • een achteruitgang van het resultaat in de chemie ten gevolge van de algemene verzwakking van de marges. De meerwaarden bij verkoop van activa en de overige uitzonderlijke opbrengsten werden door niet-recurrente kosten opgeslorpt. De cash flow van het boekjaar 1996 bedraagt F 45 miljard (F 1.935 per aandeel) tegen F 39 miljard (of F 1.691 per aandeel) in 1995. De Raad van Bestuur zal aan de Jaarvergadering van 12 mei 1997 voorstellen een brutodividend van F 400 per aandeel uit te keren. Dat is 14% meer dan over het vorige boekjaar. Bekommerd om haar aanpassing aan de beste boekhoudnormen van de industrie, de verbetering van de transparantie van haar activiteiten en de verhoging van de liquiditeit van haar aandelen ter beurze, heeft de vennootschap beslist een aanvraag tot opneming van de aandelen op de koerslijst van de New York Stock Exchange in te dienen. Tegelijk heeft PetroFina aan de Raad van Bestuur van Fina Inc. waarvan zij op dit ogenblik, rechtstreeks of via haar dochters, 85,4% van de aandelen bezit, voorgesteld onderhandelingen over een fusie aan te vatten. Daardoor zou PetroFina rechtstreeks of onrechtstreeks 100% van de aandelen Fina Inc. in handen krijgen.
JAARVERSLAG 1996
29
25,1%
CLMM AUDIOFINA
ELECTRAFINA
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
51,2%
PETROFINA
SUEZ
CLT
BBL
Bezitspercentage 12000
50
10000
40
8000
30
6000
20
4000
10
2000 92
93
94
CONTROLE
95
BERNHEIMCOMOFI
Resultaat
60
0
ROYALE BELGE
IMETAL
0
96
92
93
94
95
96
BELANG
Financie¨le gegevens Eigen vermogen Beurskapitalisatie Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Brutodividend per aandeel Beurkoers Aantal geplaatste aandelen Deelneming van de groep (%)
Operationele gegevens Verzekeringen - Aangerekende premies Brutopremies Leven Brutopremies Niet-Leven Totaal IPPA - Bankresultaat Resultaat van de technische rekening Leven Resultaat van de technische rekening Niet-Leven Resultaat van de niet-technische rekening Geconsolideerd resultaat (aandeel van de groep) Personeel
1996
1995
1994
61.900 104.800 11.315 5.843
56.434 94.240 6.176 4.244
51.691 74.500 5.505 3.853
443 360 6.550 16.000.000 12,9
386 260 5.890 16.000.000 13,0
344 236 4.870 16.000.000 13,2
1996
1995
1994
46.702 65.734 112.436 7.320 3.437 2.924 2.855 11.315 6.733
44.787 64.566 109.353 6.273 3.254 2.070 3.227 6.176 6.926
28.763 46.361 75.124 6.089 3.287 248 3.300 5.505 5.539
JAARVERSLAG 1996
30
Royale Belge is een groep die zich met verzekeringen en financie¨le diensten bezighoudt. Ze is bedrijvig in de Benelux en op de Noord-Europese markt. Ze voelt zich geroepen om aldaar op te treden als de referentieverzekeraar. Haar aanbod bestaat uit een hele waaier van verzekeringsproducten leven en niet-leven, van spaar- en beleggingsproducten evenals van kredietverlening aan particulieren. 61% van haar incasso komt uit Belgie¨, 35% uit Nederland en 4% uit het Groothertogdom Luxemburg. In Belgie¨ zet de groep haar beleid op het gebied van multipartnership voort, terwijl ze tegelijk haar betrekkingen met de makelaars intensiveert. Een enige commercie¨le organisatie die gemeenschappelijk is voor het bank- en het verzekeringswezen staat sinds januari 1997 in voor de animatie van zowel de tussenpersonen in de verzekeringsbranche als de gedelegeerde agenten van de Ippa Bank. Er kwamen samenwerkingsakkoorden tot stand met de grote Belgische banken, waaronder de Generale Bank, de Bank Brussel Lambert en het Gemeentekrediet van Belgie¨. Na de intensieve opleiding van de commercie¨le verantwoordelijken begint het partnership met De Post de eerste resultaten af te werpen. De oprichting van twee ondernemingen belast met het plaatsen van verzekeringen - ze zijn sinds begin 1996 operationeel en bevinden zich voor een gelijk deel in handen van Royale Belge en De Post - ontsluit voor de groep een directe toegang tot een distributiekanaal dat op middellange termijn aan belang zal winnen. In februari 1997 heeft Royale Belge een commercieel akkoord met de toekomende sociale groepering De Familie-Assubel gesloten. Zo wordt ze betrokken bij de ontwikkeling en de promoting van specifieke producten voor verzekeringen en sparen bij de leden van die sociale groepering. Deze zal op haar markt een leidende positie innemen. Nadat ze in Nederland de controle had overgenomen over de nieuwe gefuseerde vennootschap UAP-NieuwRotterdam, zet Royale Belge de herschikking van haar multibranche-activiteit voort. In het Groothertogdom Luxemburg wordt, na de invoering van een nieuwe organisatie, prioriteit verleend aan de verruiming van de marktaandelen. Daarbij treedt ze op als vernieuwer op het gebied van de producten en verbetert ze de prestaties van de netten. Om in Noord-Europa haar ontwikkeling uit te breiden, heeft Royale Belge de Zweedse BOAR-succursaal van UAP France overgenomen. Het incasso van deze entiteit bedroeg in 1996 circa F 810 miljoen. Ze sloot haar boekjaar af met een winst van om en nabij de F 37 miljoen. Al is Zweden traditioneel een gesloten markt, toch biedt dat land sinds zijn toetreding tot de Europese Unie in 1995 voor de buitenlandse verzekeraars heel wat mogelijkheden. Het geconsolideerde incasso van de Royale Belge-groep bedroeg in 1996 F 112,4 miljard, wat goed is voor een verbetering met 2,8%. Het incasso leven is in Belgie¨ met 3,6% gestegen, terwijl dat van de BOAR, ondanks een daling van de verzekeringen van particulieren, vrijwel stabiel is gebleven. De zwakke omzetgroei in Nederland is het resultaat van tariefaanpassingen voor de BOAR en het opgeven van sommige producten die onvoldoende rendabel waren. Het geconsolideerde resultaat, aandeel van de groep, komt uit op F 11,3 miljard. Daarin steekt een buitengewoon resultaat van F 4,2 miljard voortvloeiend uit de meerwaarde bij de verkoop van de aandelen Tractebel. Het recurrente resultaat beloopt zodoende F 7,1 miljard tegen F 6,2 miljard in 1995. Dat is een aangroei met 14,8%. Het rendement van de eigen middelen deze bedragen aan het eind van het boekjaar bijna F 62 miljard - is gelijk aan 12,6%. Op de afsluitdatum bedragen de geconsolideerde latente meerwaarden op genoteerde effecten en gebouwen F 64 miljard tegen F 51,1 miljard eind 1995 en F 28 miljard eind 1994. Zoals in de vorige boekjaren bleef de bijdrage van de Belgische verzekeringssector tot het geconsolideerde resultaat doorslaggevend. Het technische resultaat vertoont verbetering in alle branches, zowel voor de directe zaken als voor de aangenomen zaken. De inspanningen tot rationalisering blijven verder vruchten afwerpen. Ze hebben geleid tot een vermindering van de bedrijfskosten met circa 1%. In Nederland en Luxemburg verbetert eveneens het resultaat van de verzekeringsactiviteit. Het ligt in de lijn van de ontwikkelingsplannen door de groep vooropgezet. De Raad van Bestuur heeft beslist op 28 mei 1997 aan de Jaarvergadering een brutodividend van F 293 per aandeel voor te stellen. Om rekening te houden met de bijdrage van de verkoop van de aandelen Tractebel tot het resultaat, wordt bovendien een uitzonderlijke aanvullende uitkering van F 67 voorgesteld. Dat brengt het totale dividend per aandeel op F 360.
JAARVERSLAG 1996
31
25,1%
CLMM AUDIOFINA
ELECTRAFINA
12,4%
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
51,2%
PETROFINA
SUEZ
CLT
ROYALE BELGE
IMETAL
BBL
BERNHEIMCOMOFI
12,4%
Bezitspercentage
Resultaat
25
12000
20
10000 8000
15
6000
10
4000
5 0
2000 92
93
94
CONTROLE
95
0
96
92
93
94
95
96
BELANG
Financie¨le gegevens Eigen vermogen Beurskapitalisatie Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Brutodividend per aandeel Beurskoers Aantal geplaatste aandelen Aandeel van de groep (%)
1996
1995
1994
89.381* 131.208 10.291 4.939
79.686 95.564 8.941 4.414
71.671 82.248 7.753 4.077
472,6 233,3 5.100 19.465.416 24,8
409,8 215,5 4.305 18.917.943 24,8
527,9 253,3 6.730 20.007.955 24,8
* inclusief F 2.287 miljoen toevoeging aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s
Operationele gegevens Clie¨ntengoederen Deposito’s van kredietinstellingen Kredieten aan de privé-sector Kredieten aan de overheidssector Wederbeleggingen bij kredietinstellingen Achtergestelde leningen Cooke Ratio (%) Personeel
1996
1995
1994
1.800.600 1.485.100 1.325.100 936.400 1.131.800 62.700 11,09 10.613
1.610.200 1.346.400 1.168.800 851.500 1.035.200 52.000 11,00 10.759
1.493.600 847.900 958.600 689.300 788.600 43.300 10,72 11.077
JAARVERSLAG 1996
32
B A N K B R U S S E L L A M B E RT De BBL valt op als een van de voornaamste Belgische bankinstellingen. Op basis van haar balanstotaal prijkt ze onder de tien grootste banken van de Benelux en op wereldvlak neemt ze een plaats in onder de Top 100. Ze ontplooit drie belangrijke activiteiten: de bankdiensten ten behoeve van de particulieren en ondernemingen, de financie¨le bank en de internationale bank. Op de binnenlandse markt handelt de BBL als de ″bank uit de buurt″. Zo heeft ze 20 commercie¨le zetels, 953 traditionele kantoren en 264 Self’Banks. Via gespecialiseerde eenheden kan de bank zich ook laten gelden als dienstverlener op het gebied van verzekeringen, leasing, factoring en reizen. Internationaal ontwikkelt de BBL een beleid dat steunt op drie pijlers, te weten de uitbreiding, naar de buurlanden toe, van haar opvatting over de ″bank uit de buurt″ een directe aanwezigheid in de grote financie¨le centra (zoals Londen, New York, Singapore en Hongkong) en een netwerk van meer dan 5.000 corespondenten-banken in de hele wereld. Het herstel dat bij de aanvang van het boekjaar 1991-1992 werd ingezet, wordt zowel in Belgie¨ als in het buitenland bevestigd: • In Belgie¨ zet de bank de verwezenlijking van het project ″Net 2000″ voort. Daarmee wil ze al haar exploitatiezetels omvormen tot ″business units″ die uitsluitend commercieel gericht zijn. Tegelijk gaat ze voort met het vestigen van ″hoofdkantoren″ die over een verruimde bevoegdheid beschikken op het gebied van kredietverlening, internationale handel en financie¨le verrichtingen. • Internationaal verruimt ze haar eigen netwerk: ondertekening van een samenwerkingsakkoord met de Vysya Bank (India), vestiging van een dochter in Labuan (Maleisie¨), opening van een zetel in Dublin (Ierland), aankoop van een belang van 11% in de Amerbank (Polen), aanwezigheid in Tsjechie¨ (Patria Finance) via MC-BBL Eastern Holdings, opening van een vertegenwoordiging in Moskou en Johannesburg. In 1996 heeft het buitenlandse net ten belope van 38,9% bijgedragen tot het geconsolideerde nettoresultaat. In het vorige boekjaar was dat 27,9%. • Op het financie¨le vlak is meer in het bijzonder de oprichting van BBL Asset Management Singapore vermeldenswaard. Deze is een vennootschap voor vermogensbeheer ten behoeve van de BBL-instellingen voor collectieve belegging die actief zijn in Zuid-Oost-Azie¨. Verder heeft BBL France een meerderheidsbelang genomen in Ferri S.A., een van de grootste beursvenootschappen van Parijs. Die gunstige ontwikkelingen leiden tot een geconsolideerd nettoresultaat van F 10.291 miljoen tegen F 8.941 miljoen over het boekjaar 1995 (+ 15,1%). De nettowinst per aandeel bedraagt F 528 tegen F 473 in het vorige boekjaar. De geconsolideerde eigen middelen stijgen van F 79.686 miljoen tot F 89.381 miljoen (inclusief F 2.287 miljoen toevoeging aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s). Dat is een verhoging met 12,2%. In totaal bedragen de eigen middelen en de achtergestelde leningen F 152,1 miljard, een toename met 15,5%. De solvabiliteitscoe¨fficie¨nt van de bank op de afsluitdatum beloopt 11,1%, te vergelijken met 11% aan het eind van het vorige boekjaar. De Jaarvergadering van aandeelhouders heeft op 30 april beslist aan de 19.495.936 aandelen een brutodividend van F 253,30 uit te keren tegen F 233,30 over het voorgaande boekjaar.
JAARVERSLAG 1996
33
41,0%
CLMM AUDIOFINA
ELECTRAFINA
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
52,5%
PETROFINA
SUEZ
CLT
BBL
Bezitspercentage 700 600 500 400 300 200 100 0
50 40 30 20 10 92
93
94
CONTROLE
95
BERNHEIMCOMOFI
Resultaat (FF)
60
0
ROYALE BELGE
IMETAL
96
92
93
94
95
96
BELANG
1996
1995
1994
5.849 11.418 614 238,50
5.329 8.687 596 215,33
5.038 6.957 550 168,52
41,2 16,0 766 14.906.496 52,5
40,1 14,5 585 14.850.296 52,7
40,8 12,5 516 13.481.697 50,6
Operationele gegevens (in FF)
1996
1995
1994
Omzet Cash flow Industrie¨le investeringen Personeel
8.100 1.026 660 8.252
7.737 1.004 760 7.614
7.510 951 441 7.492
Financie¨le gegevens (in FF) Eigen vermogen Beurskapitalisatie Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Dividend per aandeel* Beurskoers Aantal geplaatste aandelen Deelnemingen van de groep (%) * belastingfaciliteiten uitgezonderd
JAARVERSLAG 1996
34
Imétal waarvan de aandelen op de Parijse beurs worden genoteerd, is een internationale industrie¨le groep die gespecialiseerd is in drie beroepen: de bouwmaterialen, de industrie¨le ertsen en de verwerking van metalen. Haar beleid is erop gericht een leidersplaats in die onderscheiden productietakken te bekleden, te verdedigen en te ontwikkelen. Ofschoon de economische context in Frankrijk en op het Europese vasteland eerder lastig was en de klimaatvoorwaarden, vooral in het eerste kwartaal, in Frankrijk en de Verenigde Staten ongunstig uitvielen, is de geconsolideerde omzet van de groep met bijna 5% en het courante nettoresultaat met 10% gestegen. Die verbeteringen zijn in hoofdzaak te danken aan de strategische beslissingen genomen in de loop van 1995, onder meer de verkoop van de Europese betegelingssector en de aankoop van Georgia Marble, een belangrijke producent van natuurlijk calciumcarbonaat in de Verenigde Staten. In 1996 heeft Imétal een actief beleid van externe groei gevoerd dank zij de aankopen van de Groupe Plibrico, Europese leider op het gebied van monolithische vuurvaste producten, van de Spaanse onderneming Lomba, een producent van technische keramiek voor de aardewerknijverheid en van industrie¨le activa op het gebied van vuurvaste producten (plat korund) in de Verenigde Staten, en van keramische specie (Tsjechie¨). In 1996 heeft Imétal eveneens haar belang in Rio Capim Caulim - deze exploiteert een nieuwe vindplaats van hoogwaardig kaolien in het Amazonegebied - opgetrokken van 25% tot 44% en dat in Stratmin Graphite, de grootste Canadese producent van natuurlijke grafiet, van 25% tot 100%. Overigens heeft de Imétal-groep voortgewerkt aan het afstoten van niet-strategische activiteiten: het saldo van haar belang in Eramet en in een handel in olieproducten. Haar investeringen voor interne groei haalden opnieuw een hoog peil, onder meer op het gebied van dakpannen in aardewerk. Daartoe werden vier nieuwe productie-eenheden gebouwd, waarvan drie in Frankrijk, ter vervanging van verouderde eenheden, en één in Spanje met het oog op de verruiming van de productenwaaier van de groep in dat land. Met een circa 5% hogere geconsolideerde omzet tot FF 8.100 miljoen - bij constante consolidatiekring en kosten zou hij ongewijzigd zijn gebleven - is het bedrijfsresultaat met 6% gestegen tot FF 1.016 miljoen tegen FF 961 miljoen in 1995. Het courante resultaat, aandeel van de groep, is met 10% toegenomen tot FF 606 miljoen (in 1995 FF 551 miljoen). Die gegevens wijzen op een duidelijke vooruitgang van het resultaat in de branche van de industrie¨le ertsen en op een stabiliteit bij de bouwmaterialen en de metaalverwerking. Het uitzonderlijke resultaat bedraagt FF 8 miljoen, waarbij de meerwaarden bij verkoop van activa gecompenseerd werden door toevoegingen aan de voorzieningen en uitzonderlijke kosten, evenals door de afschrijvingen op goodwill ten belope van FF 28 miljoen. Het geconsolideerde nettoresultaat, aandeel van de groep, komt zodoende uit op FF 614 miljoen tegen FF 596 miljoen in 1995. Op de eerstvolgende Jaarvergadering zal een dividend van FF 16 worden voorgesteld aan de 14.906.496 aandelen die het kapitaal vormen. Dat is 10,3% meer dan over het vorige boekjaar. Het stemt overeen met 39% van het courante nettoresultaat, aandeel van de groep, over het boekjaar 1996.
JAARVERSLAG 1996
35
25,1% 40,5% CLMM AUDIOFINA
ELECTRAFINA
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
51,2%
PETROFINA
SUEZ
CLT
BBL
ROYALE BELGE
IMETAL
BERNHEIMCOMOFI 20,3%
Bezitspercentage
70 60 50 40 30 20 10 0
92
93
94
CONTROLE
95
Resultaat
500 400 300 200 100 0 -100 -200
96
92
93
94
95
96
BELANG
Financie¨le gegevens
1995
1994
4.132 4.992 (160) 295
4.586 5.420 426 308
4.470 5.332 400 290
(54,3) 100 1.690 2.953.886 60,8
144,1 100 1.835 2.953.636 60,8
135,40 94,30 1.805 2.953.636 60,8
1996
1995
1994
1.765 21.686 100.683
1.600 19.907 86.321
1.369 15.622 82.660
1996
Eigen vermogen Beurskapitalisatie Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Brutodividend per aandeel Beurskoers Aantal geplaatste aandelen Deelneming van de groep (%)
Operationele gegevens Effectisering: • betaalbaar gestelde bedragen • waarde van de onderliggende vaste activa Aantal beheerde parkeerplaatsen
JAARVERSLAG 1996
36
BERNHEIM-COMOFI
Bernheim-Comofi is een vastgoedgroep die actief is in vijf beroepen: vastgoedontwikkeling in Belgie¨, Boedapest, Berlijn en Praag; het bezit en de exploitatie van openbare parkings, het bezit en de exploitatie van self-storage, de effectisering van vastgoedverrichtingen en de verkavelingen. Het verlies aan vertrouwen in investeringen in vastgoed, na de diverse crisissen in de meeste Europese hoofdsteden, evenals het historisch lage inflatiepeil zorgden ervoor dat iedere beterschap op de markt werd uitgesteld. De vertraging bij de verhuizing van de Duitse regering naar Berlijn heeft vanaf heden geleid tot een overaanbod van beschikbare kantoren, terwijl een aangroei van de vraag slechts vanaf 1998 wordt voorspeld. Die toestand gaf aanleiding tot een sterke val van de huurprijzen. Dat zal mogelijk nog gedurende ten minste 5 à 7 jaar voelbaar zijn. In die omstandigheden heeft de Bernheim-groep beslist de cash drain geraamd op F 375 miljoen die ze als gevolg van die toestand met haar Berlijnse projecten zal lijden, nu al ten laste te nemen. De overige activiteiten op het gebied van de vastgoedontwikkeling verlopen volgens plan. De gebouwen van Praag en Boedapest zijn geheel verhuurd. Er werd een aanvang gemaakt met de projecten van de Kortenberglaan, de Pleinlaan, de Jozef II-straat en Gemeenschappenlaan. Interparking heeft haar beleid voortgezet om de positie van de groep te consolideren in de landen waar ze werkzaam is. Ze heeft 211 parkings in beheer. Samen tellen ze meer dan 100.000 parkeerplaatsen. Het eerste boekjaar van de BEVAK Befimmo verliep gunstig en zijn vastgoedvermogen bedroeg op 31 december 1996 F 6,7 miljard. Het gee¨ffectiseerde vermogen in beheer, zowel in de vorm van certificaten als van een BEVAK, beloopt thans F 20 miljard. De groep Bernheim-Comofi heeft een 50%-belang verkregen in de vennootschap ISM met het oog op de ontwikkeling van het beroep van self-storage op het Europese vasteland. Over een eerste vestiging in Du¨sseldorf viel reeds een beslissing. De verkavelingsactiviteit verliep minder gestaag wegens de vertraging bij het verkrijgen van vergunningen voor nieuwe verkavelingen. De voorzieningen voor de Berlijnse projecten en het gemis aan animo op de investeringsmarkt heeft de groep ertoe gebracht over 1996 een verlies van F 160 miljoen aan te kondigen. Er wordt voorzien dat de vennootschap in 1997 opnieuw met winstcijfers zal kunnen uitpakken. Weliswaar zal aan de Jaarvergadering worden voorgesteld een ongewijzigd brutodividend van F 100 per aandeel uit te keren.
JAARVERSLAG 1996
37
47,9%
CLMM AUDIOFINA
ELECTRAFINA
ROYALEVENDOME
PARFINANCE
6,1%
PETROFINA
SUEZ
CLT
BBL
IMETAL
ROYALE BELGE
BERNHEIMCOMOFI
Resultaat (FF)
2000 1000 0 -1000 -2000 -3000 -4000 -5000
92
93
94
96
1996
1995
1994
42.735 36.126 843 3.829
41.460 32.236 (3.959) 1.309
46.089 38.084 (4.784) 1.275
5,52 24,6 220,60 163.763.382 6,3
(26,53) 8,20 202,00 159.582.622 −
(32,69) 8,20 245,00 155.445.358 −
Financie¨le gegevens (in FF) Eigen vermogen Beurskapitalisatiee Resultaat Winstuitkering Resultaat per aandeel Dividend per aandeel * Beurskoers Aantal geplaatste aandelen Deelneming van de groep (%)
95
* belastingfaciliteiten uitgezonderd
Operationele gegevens (in FF) Omzet Personeel
1996
1995
1994
74.238 28.000
96.147 35.000
108.639 41.000
JAARVERSLAG 1996
38
Suez is een gediversifieerde groep die draait rond twee polen: de collectiviteitsdiensten en de openbare infrastructuur naast de financie¨le dienstverlening aan de particulieren. Naast die twee polen zijn er nog enkele gediversifieerde deelnemingen in de industrie en de dienstensector. Voor Suez was 1996 het jaar van een dubbele ommekeer. Allereerst een strategische ommekeer: bij de aanvang van het jaar was ze een groep met dominante aanwezigheid in de banksector. Na de overdracht van de Banque Indosuez en de sterke opgang in Tractebel heeft Suez zich omgevormd tot een groep met een overwicht in de industrie¨le sector. Vervolgens een financie¨le ommekeer: na acht jaar opgezadeld te zijn met een schuldenlast, beschikt Suez thans opnieuw over een positieve kaspositie en kan ze weer met winstcijfers uitpakken. Het jaar 1996 werd door vijf gebeurtenissen gekenmerkt: • De verkoop van het gehele pakket aandelen van de Banque Indosuez aan de Caisse Nationale de Crédit Agricole voor een bedrag van FF 11,9 miljard. Dat leidde niet alleen tot een geconsolideerde meerwaarde van FF 300 miljoen, maar hield ook de mogelijkheid in de groep te onttrekken aan de volatile activiteiten van de markt. • De kasmiddelen van Suez vertonen aan het eind van 1996 opnieuw een positief saldo van meer dan FF 5 miljard. Dat is vooral te danken aan de verkoop van Indosuez en van andere verrichtingen tijdens het boekjaar met het oog op een centrering van de groep (Gartmore, Salins du Midi, Foncière Lyonnaise,...). Eind 1995 torste Suez nog een nettoschuldenlast van FF 4,5 miljard. • Op de nog altijd moeilijke Parijse vastgoedmarkt versnelde Suez het tempo van het afstoten van haar belangen in deze sector wat tegen 2001 moet bee¨indigd zijn. Daartoe kwam ze met het Whitehall Fonds (Goldman Sachs) overeen de gehele portefeuille van onroerende vorderingen op derden en van de vastgoedontwikkelingen voor eigen rekening aan dat fonds over te dragen. Het ging hier om een nettobedrag van FF 4 miljard. Dat leidde in de rekeningen van 1996 tot een minderwaarde van FF 1 miljard. Dank zij die desinvestering en andere overdrachten tijdens het boekjaar heeft Suez in drie jaar tijd het bedrag van haar verbintenissen door zes gedeeld, te weten komende van FF 14,1 miljard eind 1995 tot FF 4,8 miljard eind 1996. Parallel daarmee heeft Suez een onroerende vennootschap opgericht waarin de goederen in volle eigendom, voor het merendeel gelegen in Parijs, werden ondergebracht. Die zijn voor meer dan 90% verhuurd en hebben een brutohuurrendement van 7,5%. Netto is het vermogen van die onroerende vennootschap FF 3,1 miljard waard. • In september 1996 heeft de Generale Maatschappij van Belgie¨, die ten belope van 63,41% in handen van Suez is, bij Electrafina en Royale Belge hun respectievelijke deelnemingen in Tractebel aangekocht. Daarmee bracht ze haar bezitspercentage van 40% op 65%. Met die investering was een bedrag van circa FF 8 miljard gemoeid. • Tijdens het hele jaar 1996 kwam het tot een hergroepering van het aandeelhouderschap van de Compagnie de Suez. Crédit Agricole, Saint-Gobain, Electrafina en AXA-UAP, de vier grote en vooraanstaande groepen die ten volle achter het nieuwe beleid staan, vormen thans de kern van het aandeelhouderschap. De gekruiste participatie met Elf Aquitaine werd opgeheven. Het boekjaar 1996 sluit met een geconsolideerde nettowinst van FF 843 miljoen. Het voornaamste kenmerk daarvan is (op basis van de huidige consolidatiekring) de verbetering van het courante resultaat met 38% tot FF 2.312 miljoen. In het nettoresultaat over 1996 vinden wij nog de sporen terug van de vastgoedcrisis die daarop nog ten belope van FF 2.541 miljoen doorweegt evenals het aanleggen van voorzieningen onder meer ten belope van FF 500 miljoen op de deelneming in AXA-UAP. De Raad van Bestuur heeft het principe van een uitzonderlijke uitkering vastgelegd. Daarmee wil hij rekening houden met de meerwaarde verwezenlijkt door de vennootschap bij de verkoop van de Banque Indosuez. Bijgevolg zal over het boekjaar 1996 een dividend van FF 24,6 per aandeel (tegen FF 8,2 per aandeel in 1995) worden betaald.
JAARVERSLAG 1996
39
N I E T- G E N O T E E R D E D E E L N E M I N G E N
BATC, een 6,6% dochter van GBL is de onderneming die op de Brusselse luchthaven instaat voor de activiteiten in verband met de passagiersafhandeling. Daartoe heeft ze een nieuw luchthavencomplex gebouwd. Dat vergde een investering van F 20 miljard. Markant voor 1996 was de volledige indienstneming van dat indrukwekkende geheel. In de loop van dat jaar steeg het passagiersverkeer met 8%, wat leidde tot een omzetverhoging van in totaal 13%. Het geconsolideerde resultaat van de vennootschap bedraagt F 644 miljoen tegenover F 247 miljoen in 1995. GBL bezit ook 38% van het kapitaal van Belgian Sky Shops. Deze houdt zich in de luchthavens en dan vooral in Zaventem bezig met de verkoop van taksvrije producten. De gestage toename van het aantal internationale passagiers in de luchthavens zijn een opsteker voor de omzetgroei. Parfums, tabak en alcohol blijven nog altijd de belangrijkste traditionele producten, maar Belgian Sky Shops boekt ook fraaie resultaten met chocolade. De sterkste omzetstijging werd opgetekend in de diverse andere shops zoals de boekhandel, de textiel- en lederwaren en de uurwerken. Het van kracht worden van het Schengen-akkoord bracht met zich mee dat de luchthaventerminals dienden te worden ontdubbeld. Dat vergde in Zaventem de handhaving van het oude gebouw. Aangezien bijna 40% van de passagiers in die terminal worden afgehandeld, heeft de vennootschap in de loop van 1997 er de modernisering van de verkooppunten aangevat. De activiteit van de Transcor-groep, die voor 47,6% in handen van GBL is, bestaat uit de distributie en trading van energieproducten: vooral steenkolen en aardolie. De tradingactiviteit in aardolie geschiedt via de Astra-groep en haar diverse dochters. Hun vestigingen zijn zodanig gekozen dat ze een wereldwijde dekking van de markt verzekeren. Alles bij elkaar is over 1996 het geconsolideerde nettoresultaat, aandeel van de groep, fors toegenomen, te weten tot F 173 miljoen tegen F 45 miljoen in 1995. Verder is GBL ook nog, ten belope van 49%, aandeelhouder van de overkoepelende holding van de groep Dewaay. Deze is vooral actief in het vermogensbeheer en in alle beroepen die verband houden met de bemiddeling voor zowel vastrentende effecten als effecten met een variabel rendement. Gillam dat voor 46,5% in ons bezit is, treft ijverig voorbereidingen met het oog op de deregulering van de telecommarkt. Deze wordt inderdaad vanaf 1 januari 1998 volledig voor de concurrentie opengesteld. Verder ontwikkelt de vennootschap nieuwe producten voor netwerken, meer in het bijzonder voor de landelijke telefonie. De Groupe Jean Dupuis, waarvan GBL de helft van het kapitaal in handen heeft, is bedrijvig in enerzijds de uitgeverij, via haar 100% dochter de Editions Dupuis, en anderzijds de drukkerij via haar 50% belang (samen met Hachette Filipacchi Presse) in Hélio Charleroi. De Editions Dupuis zijn de wereldleider voor de Franstalige stripverhalen. Jaarlijks verkopen ze 11 miljoen boeken. Vanuit dat basisberoep heeft de vennootschap perifere activiteiten ontwikkeld op het gebied van de audiovisuele media, de licensing en de postorderverkoop. Hélio Charleroi houdt zich bezig met het drukken van periodieke bladen, catalogi en reclamefolders. Na een overgangsjaar, gekenmerkt door een forse opmars maar ook door onderbrekingen van de productie wegens het bijstellen van de rotatiepers die eind 1994 werd geïnstalleerd, kon in 1996 die nieuwe investering eindelijk op een regelmatigere en harmonieuzere manier worden ingezet. Dat heeft geleid tot een verdere doorbraak zowel in de omvang van haar activiteiten als in de productiviteitswinst. De groep boekte in 1996 een geconsolideerde resultaat van F 142 miljoen tegen F 116 miljoen in 1995.
JAARVERSLAG 1996
40
REKENINGEN PER 31 DECEMBER 1996
ECONOMISCHE SYNTHESE
44
GECONSOLIDEERDE REKENING
53
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING
75
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
43
ECONOMISCHE SYNTHESE
GECONSOLIDEERDE FINANCIELE GEGEVENS GECONSOLIDEERDE BALANS in miljoenen F
1996
Vaste activa Vlottende activa
Eigen vermogen Aandeel van derden Voorzieningen OTA Langlopende schulden Kortlopende schulden
%
1995
%
154.713 35.137
81,5 18,5
140.543 20.425
87,3 12,7
189.850
100,0
160.968
100,0
88.676 77.049 758 6.535 6.350 10.482
46,7 40,6 0,4 3,5 3,3 5,5
75.597 58.578 201 2.491 5.666 18.435
47,0 36,4 0,1 1,6 3,5 11,4
189.850
100,0
160.968
100,0
Op 31 december 1996 bedroeg het balanstotaal F 190 miljard tegen F 161 miljard het vorige jaar. De vaste activa nemen toe met circa F 14 miljard mede wegens de herstructurering van de audiovisuele pool. Die heeft voor het aandeel van derden geleid tot een ongewijzigd consolidatieverschil. De overige mutaties hebben betrekking op enerzijds de verkoop van Tractebel (F 21,7 miljard in 1995) en anderzijds de investeringen van Electrafina in Suez en Canal+ (F 15,7 miljard). Er is verder de evenredige consolidatie van de rekeningen van Parfinance die voor de eerste keer de aandelen Paribas en AXA-UAP (F 5,8 miljard) aan het licht brengen. Bovendien vervangt Imétal voortaan Parfinance bij de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast. In 1996 zijn de vlottende activa, na aftrek van de passiva (exclusief de OTA), goed voor F 18,3 miljard. Ze nemen met bijna F 22 miljard toe. Ten gevolge van de toewijzing van het resultaat van het boekjaar bedragen de eigen middelen F 88,7 miljard tegen F 75,6 miljard eind 1995. Het eigen vermogen, inclusief de belangen van derden, groeit aan van F 134,2 miljard tot F 165,7 miljard. Dat is 87,3% van het balanstotaal. De obligaties terugbetaalbaar in aandelen zijn eind 1996 goed voor F 6,5 miljard. De verhoging is vooral terug te vinden bij Electrafina. In de langlopende schulden steken hoofdzakelijk de obligatieleningen met vervaltermijn in 1999 (F 0,5 miljard) en 2001 (F 5 miljard). Onder de kortlopende schulden vinden wij de winstverdeling van het boekjaar (F 4,7 miljard).
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
44
GECONSOLIDEERD RESULTAAT Totaal 1996 1995
in miljoenen F
Aandeel van de groep 1996 1995
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast Dividenden Financie¨le opbrengsten (netto) Courante produkten (netto) Afschrijvingen en voorzieningen Belastingen
12.969 666 931 (340) (27) (34)
11.461 682 483 (330) (14) (73)
6.834 424 796 (242) (26) (22)
6.084 437 450 (272) (12) (27)
Courant resultaat
14.165
12.209
7.764
6.660
(1.545) 19.642 (697) (14.674)
(1.018) 709 (90) (5.208)
(772) 10.428 (529) −
16.891
6.602
16.891
Afschrijving van de consolidatieverschillen Meerwaarden Uitzonderlijke resultaten Aandeel van derden in het resultaat Totaal resultaat (groep)
(603) 638 (93) − 6.602
In het geconsolideerde resultaat maken wij een onderscheid tussen het totale resultaat en het aandeel van de groep in het resultaat. Bij het opstellen van het totale resultaat wordt het gehele resultaat van de vennootschap in aanmerking genomen. Het aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat wordt daarentegen berekend naar rata van het percentage dat effectief in het bezit van GBL is. De navolgende toelichting heeft uitsluitend betrekking op het aandeel van de groep in het resultaat. Het totale geconsolideerde resultaat bedraagt F 16.891 miljoen tegen F 6.602 miljoen op 31 december 1995. De winst per aandeel komt uit op F 718. De verbetering van het courante resultaat met F 1.104 miljoen of 16,6% is vooral te verklaren door de grotere bijdrage van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast. De dividenden ad F 424 miljoen komen vooral van Fibelpar, Paribas, Havas en UAP. De financie¨le opbrengsten ondergingen de gunstige invloed van de tradingwinsten afgeworpen door de kasmiddelen. De afschrijving van de consolidatieverschillen vergde F 772 miljoen tegen F 603 miljoen in 1995. De meerwaarde die de groep heeft opgetekend bij de verkoop van Tractebel bedraagt F 9,9 miljard. Daarin steekt ook nog voor F 0,6 miljard het aandeel van GBL verkregen via Royale Belge. De meerwaarde geboekt door Parfinance op CarnaudMetalbox vinden wij bij GBL terug ten belope van F 0,4 miljard. De uitzonderlijke kosten komen vooral van de kosten van de kapitaalverhoging van Electrafina evenals van de voorzieningen die Parfinance heeft aangelegd.
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
45
AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN DE ONDERNEMINGEN WAAROP VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST in miljoenen F
PetroFina CLT BBL Imétal Royale Belge Tractebel Overige
Resultaat van de vennootschap
Aandeel van GBL
1996
1995
var.%
1996
1995
var.%
16.048 3.372 10.291 FF 614 (1) 7.090 (3) 7.510
11.608 3.335 8.941 FF 596 6.176 11.336
+38% + 1% +15% + 3% +15% N.B.
1.724 746 1.276 787 (1)(2) 972 (3) 750 579
1.178 765 1.109 503 (2) 890 1.073 566
+46% − 3% +15% +57% + 9% N.B. + 2%
6.834
6.084
+12%
TOTAAL
(1) exclusief de meerwaarde op Tractebel (2) het aandeel van de GBL-groep in het resultaat van Royale Belge omvat eveneens het resultaat van de toepassing door Royale Belge van de vermogensmutatie op haar deelnemingen in Tractebel en Electrafina (3) resultaat per 30 juni 1996
De aangroei van het resultaat van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast (F 750 miljoen) komt in hoofdzaak voort van PetroFina (F 546 miljoen), BBL (F 167 miljoen), Imétal (F 284 miljoen) en Royale Belge (F 82 miljoen). De bijdrage van Tractebel (F 323 miljoen) daarentegen is kleiner omdat die deelneming in de loop van het boekjaar werd verkocht. De grotere bijdrage van PetroFina ten opzichte van de toename van haar totale resultaat is te verklaren door het gestegen bezitspercentage van GBL in Electrafina. Dat is inderdaad toegenomen van 45,4% tot 47,9%. Ondanks het 1% hogere resultaat van CLT vermindert het aandeel van GBL wegens het kleinere bezitspercentage: de aankoop van Audiofina-aandelen bij derden door Electrafina, wat de overdracht van CLMM, de moedermaatschappij van Audiofina, door GBL aan Electrafina niet geheel heeft gecompenseerd. De verbetering van Imétal is essentieel te danken aan de verhoging van het bezitspercentage van GBL in Parfinance, te weten van 27% tot 41% na het OAI. Het aandeel van GBL in het resultaat van Royale Belge is minder gestegen dan het resultaat van deze laatste. Dat is toe te schrijven aan het feit dat Royale Belge in 1995 slechts over de laatste vier maanden van het boekjaar de vermogensmutatie op BBL heeft toegepast, terwijl GBL van haar kant die methode reeds sinds 1992 toepast op haar deelneming in BBL.
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
46
GECONSOLIDEERD RESULTAAT PER AANDEEL (AANDEEL VAN DE GROEP) in F
1995
1996
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast PetroFina CLT BBL Imétal Royale Belge Tractebel Overige ondernemingen Dividenden Financie¨le opbrengsten Courante opbrengsten Afschrijvingen en voorzieningen Belastingen
259
291 50 33 47 21 38 46 24
73 32 54 34 41 32 25 18 34 (11) (1) (1)
19 19 (12) (1) (1)
Courant resultaat
330
283
Afschrijvingen van de consolidatieverschillen Meerwaarden Uitzonderlijke resultaten
(33) 444 (23)
(25) 27 (4)
TOTAAL
718
281
GERAAMDE WAARDE De geraamde waarde van het eigen vermogen (aandeel van de groep) komt op 31 december 1996 uit op F 5.838 per aandeel tegen F 4.959 eind 1995. Die waardering gaat uit van de geconsolideerde rekeningen. Bij de berekening daarvan worden de latente meer- of minderwaarden van de portefeuille en de geldbeleggingen (na aftrek van de goodwill) aan het eigen vermogen toegevoegd. Met andere woorden het komt erop neer voor die waarde de geconsolideerde activa voor hun beurskoers te nemen en daarvan de schulden af te trekken. Dat bedrag wordt dan gedeeld door het aantal uitstaande aandelen. Voor de genoteerde deelnemingen wordt de beurskoers genomen. Het gaat hier vooral om PetroFina, Royale Belge, Imétal, Suez, BBL, Monument, Paribas, AXA-UAP en Bernheim-Comofi. De niet-genoteerde belangen worden op een coherente en voorzichtige manier geraamd. De portefeuille bestaat voor het merendeel uit belangen van meer dan 20% in het kapitaal van de dochtermaatschappijen. Ze kunnen weliswaar aanleiding geven tot een hogere raming dan de beurskoers. Bij de berekening van de waardering van GBL werd daarmee evenwel geen rekening gehouden.
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
47
De navolgende tabellen maken het mogelijk zowel de totale waardering als de geraamde waarde per aandeel te detailleren.
UITSPLITSING VAN DE GERAAMDE WAARDE 31 december 1996 in miljoenen F
Beurskoers
PetroFina Audiofina BBL Imétal Royale Belge Suez Tractebel
10.100 1.500 6.730 FF 766 6.550 FF 220,6 −
% ger. waar.
21.854 26.523 12.426 7.506 12.274 − 15.968
19,0 23,0 10,8 6,5 10,7 − 13,9
81,2 18,8
96.551 18.503
83,9 16,1
100,0
115.054
100,0
25.869 24.465 16.733 15.001 13.473 6.501 −
20,6 19,5 13,3 11,9 10,7 5,2 −
Overige
102.042 23.685
TOTAAL VAN DE PORTEFEUILLE
125.727
Liquide middelen TOTAAL VAN DE GERAAMDE WAARDE
31 december 1995 Beurs% koers ger. waar. 9.070 1.580 5.100 FF 585 5.890 − 12.400
11.507
1.536
137.234
116.590
UITSPLITSING VAN DE GERAAMDE WAARDE PER AANDEEL in F
31 december 1996 % ger. waar.
31 december 1995 % ger. waar.
PetroFina Audiofina BBL Imétal Royale Belge Suez Tractebel Overige deelnemingen Liquide middelen
1.100 1.041 712 638 573 277 − 1.007 490
18,9 17,8 12,2 10,9 9,8 4,7 − 17,3 8,4
930 1.128 529 319 522 − 679 787 65
18,8 22,7 10,7 6,4 10,5 − 13,7 15,9 1,3
Geraamde waarde
5.838
100,0
4.959
100,0
Beurskoers
4.085
4.000
30,0%
19,3%
Disagio
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
48
De waardering van de overige biedt het volgend beeld: Op 31 december 1996 Olie-activa van Electrafina Paribas Fibelpar Bernheim-Comofi AXA-UAP Canal+ Overige Totaal
Op 31 december 1995
349 125 103 86 85 56 203
170 84 82 93 48 310
1.007
787
De toename van de overige deelnemingen is het gevolg van de waardering van American Cometra tegen haar verkoopwaarde in 1997. Paribas en AXA-UAP zijn toegenomen uit hoofde van de wijziging van het bezitspercentage van GBL in Parfinance.
RECENTE WAARDERING EN INVLOED VAN DE UITOEFENING VAN DE WARRANTS OP DIE WAARDERING In februari 1994 heeft GBL 758.340 nieuwe aandelen geplaatst waaraan 2.275.020 warrants (3 warrants per aandeel) waren gehecht. Er staan thans nog 2.274.819 warrants uit die tegen F 4.400 kunnen worden uitgeoefend. Dat zou enerzijds een verhoging van de eigen middelen met zowat F 10 miljard en anderzijds een aangroei van de kasmiddelen voor eenzelfde bedrag met zich meebrengen. Aangezien de beurskoers hoger is dan de uitoefenprijs kunnen de warrants worden uitgeoefend tegen de voorwaarden uiteengezet op pagina 12. Aangezien de geraamde waarde meer is dan F 4.400 zal er ook sprake van verwatering zijn.
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
49
Uitgaande van de beurskoers op 15 april 1997 geeft de navolgende tabel de invloed weer van de uitoefening van 2.274.819 warrants op de waardering per aandeel van GBL. Beurskoers
PetroFina Audiofina BBL Royale Belge Imétal Suez Overige deelnemingen Liquide middelen
12.550 1.500 7.800 9.100 FF 809 FF 286
Geraamde waarde per aandeel
Geraamde waarde per aandeel op 15 april 1997 Voor uitoefening
% ger. waar.
Na uitoefening
% ger. waar.
1.368 1.042 825 796 676 671 1.119 183
20,5 15,6 12,4 11,9 10,1 10,0 16,8 2,7
1.248 950 752 726 616 612 1.020 555
19,3 14,7 11,6 11,2 9,5 9,4 15,7 8,6
6.680
100,0
6.479
100,0
GBL OP DE BEURS Het GBL-aandeel wordt op de doorlopende markt van de Brusselse Beurs verhandeld. Hierna volgen de voornaamste beursgegevens van de jongste vijf jaar:
Bedrag van de verhandelingen (in miljarden F) Aantal verhandelde aandelen (in duizenden) Gemiddeld aantal aandelen verhandeld per dag Percentage van het kapitaal verhandeld ter beurze
1996
1995
1994
1993
1992
13,8 3.988 15.592 17,0
10,5 2.784 11.136 11,8
12,5 2.976 11.904 12,7
10,3 2.659 10.636 11,7
5,4 1.781 7.124 7,8
INVLOED VAN DE EVENREDIGE CONSOLIDATIE VAN PARFINANCE OP HET GECONSOLIDEERDE RESULTAAT EN OP DE GERAAMDE WAARDE VAN 1995 Na het openbare aanbod tot inkoop van de aandelen Parfinance in mei 1996 wordt Parfinance voortaan evenredig geconsolideerd. In de geconsolideerde rekening van GBL wordt daarop dus niet langer de vermogensmutatie toegepast. De vergelijkbare gegevens van het geconsolideerde resultaat in deze economische synthese evenals de waardering op 31 december 1995 werden herwerkt om rekening te houden met die evenredige consolidatie van Parfinance.
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
50
GECONSOLIDEERD RESULTAAT in miljoenen F
Totaal
Aandeel van de groep
1995
1995
Evenredig geconsolideerd
Toepassing van de vermogensmutatie
Evenredig geconsolideerd
Toepassing van de vermogensmutatie
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast Dividenden Financie¨le opbrengsten (netto) Courante produkten (netto) Afschrijvingen en voorzieningen Belastingen
11.461 682 483 (330) (14) (73)
11.577 489 500 (270) (14) (90)
6.084 437 450 (272) (12) (27)
6.201 244 467 (212) (12) (45)
Courant resultaat
12.209
12.192
6.660
6.643
Afschrijving van de consolidatieverschillen Meerwaarden Uitzonderlijke resultaten Aandeel van derden in het resultaat
(1.018) 709 (90) (5.208)
(972) 589 1 (5.208)
6.602
6.602
Totaal resultaat (groep)
(603) 638 (93) − 6.602
(558) 518 (1) − 6.602
UITSPLITSING VAN DE GERAAMDE WAARDE
in miljoenen F PetroFina Audiofina BBL Parfinance Imétal Royale Belge Tractebel
31 december 1995 Evenredig geconsolideerd Beurs% ger. koers waarde 9.070 1.580 5.100 FF 272,6 FF 585 5.890 12.400
Overige TOTAAL VAN DE PORTEFEUILLE Liquide middelen TOTAAL VAN DE GERAAMDE WAARDE
21.854 26.523 12.426 − 7.506 12.274 15.968
19,0 23,0 10,8 − 6,5 10,7 13,9
21.854 26.523 12.426 15.111 − 12.274 15.968
18,7 22,7 10,6 12,9 − 10,5 13,6
96.551 18.503
83,9 16,1
104.156 12.804
89,0 11,0
115.054
100,0
116.960
100,0
1.536
(370)
116.590
116.590
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
51
31 december 1995 Toepassing van de vermogensmutatie % ger. waarde
PRO FORMA BALANS NA DE VERKOOP VAN CLT-AANDELEN DOOR AUDIOFINA Op 13 januari 1997 heeft Audiofina voor een totaal bedrag van F 32.079 miljoen 3.232.103 CLT-aandelen verkocht. Op diezelfde dag fuseerden CLT en UFA. Sindsdien bezit Audiofina 49% van CLT - UFA. Die verrichtingen hebben een aanzienlijke invloed op de balans van GBL. Daarom hebben wij hierna ter indicatie een pro forma balans opgesteld.
GECONSOLIDEERDE BALANS VAN GBL in miljoenen F
Pro forma 1996 %
Vaste activa Vlottende activa
Eigen vermogen Belangen van derden Voorzieningen OTA Langlopende schulden Kortlopende schulden .
1996
%
130.133 67.216
65,9 34,1
154.713 35.137
81,5 18,5
197.349
100,0
189.850
100,0
93.604 79.620 758 6.535 6.350 10.482
47,4 40,4 0,4 3,3 3,2 5,3
88.676 77.049 758 6.535 6.350 10.482
46,7 40,6 0,4 3,5 3,3 5,5
197.349
100,0
189.850
100,0
Uitgaande van de huidige ramingen beloopt de meerwaarde bij die verkoop door Audiofina F 21.546 miljoen. Het aandeel van de groep daarin overeenstemmend met 22,87%, te weten het bezitspercentage van GBL in Audiofina, is F 4.928 miljoen. Ten gevolge daarvan bedraagt het eigen vermogen F 93.604 miljoen. Het aandeel van derden in de meerwaarde wordt ten belope van F 14.047 miljoen toegevoegd aan hun residuele goodwill in Audiofina. Dat vermindert de vaste activa voor eenzelfde bedrag. Het saldo ad F 2.571 miljoen is hun aandeel in het resultaat. Zodoende nemen de belangen van derden op de balans tot F 79.620 miljoen toe. De vaste activa worden van hun kant verminderd met het bedrag van de toepassing van de vermogensmutatie op CLT. De uiteindelijke meerwaarde zal echter pas aan de hand van de gegevens per 31 december 1997 kunnen worden vastgesteld.
GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
52
GECONSOLIDEERDE REKENING
GECONSOLIDEERDE BALANS
54
GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING
56
NOTEN
58
TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE REKENING
64
VERSLAG VAN DE COMMISARIS-REVISOR
73
GECONSOLIDEERDE CIJFERS OP 10 JAAR
74
GECONSOLIDEERDE REKENING
53
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER
ACTIVA (in miljoenen F)
1996
1995
1994
VASTE ACTIVA
154.713
140.543
129.086
Consolidatieverschillen (NOTA 1) Aandeel van de groep Aandeel van derden Materie¨le vaste activa Financie¨le vaste activa Ondernemingen waarop de vermogensmutatie is toegepast Deelnemingen (NOTA 2) Vorderingen (NOTA 3) Overige ondernemingen Deelnemingen en aandelen (NOTA 4) Vorderingen
25.995 6.785 19.210 58 128.660
13.313 7.632 5.681 27 127.203
13.692 7.566 6.126 280 115.114
94.092 94.092 0 34.568 33.782 786
114.124 109.778 4.346 13.079 12.597 482
102.134 98.323 3.811 12.980 12.242 738
VLOTTENDE ACTIVA
35.137
20.425
18.288
Vorderingen op meer dan één jaar Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen (NOTA 5) Liquide middelen Overlopende rekeningen
3.135 3.312 9 3.303 28.016 101 573
3.384 4.215 17 4.198 12.064 143 619
1.369 4.354 17 4.337 11.877 126 562
189.850
160.968
147.374
TOTAAL
GECONSOLIDEERDE REKENING
54
PASSIVA (in miljoenen F)
1996
1995
1994
EIGEN VERMOGEN (NOTA 6)
88.676
75.597
74.184
Kapitaal Uitgiftepremies Geconsolideerde reserves Consolidatieverschillen (NOTA 6) Omrekeningsverschillen (NOTA 6)
23.509 25.530 40.388 2.684 (3.435)
23.509 25.530 28.199 2.974 (4.615)
23.509 25.530 26.189 3.113 (4.157)
BELANGEN VAN DERDEN (NOTA 7)
77.049
58.578
49.627
758
201
288
SCHULDEN
23.367
26.592
23.275
Schulden op meer dan één jaar (NOTA 8) Financie¨le schulden Schulden op ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financie¨le schulden Handelsschulden Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden Voorgestelde dividendenuitkering Overlopende rekeningen
12.885 12.885 9.828
8.157 8.157 17.802
11.929 11.929 10.679
209 4.387 16
3.689 9.094 12
2.364 3.317 6
155 359 4.702 654
96 319 4.592 633
62 339 4.591 667
189.850
160.968
147.374
VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES
TOTAAL
GECONSOLIDEERDE REKENING
55
G E C O N S O L I D E E R D E R E S U LT A T E N R E K E N I N G
KOSTEN (in miljoenen F)
1996
1995
1994
Kosten van schulden Andere financie¨le kosten Afschrijving van consolidatieverschillen (NOTA 9) Aandeel van de groep Aandeel van derden Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Diverse lopende kosten Afschrijvingen Waardeverminderingen op financie¨le vaste activa (NOTA 10) op vlottende activa Voorzieningen voor risicio’s en kosten Minderwaarden bij realisatie van financie¨le vaste activa van vlottende activa Uitzonderlijke kosten (NOTA 11) Belastingen Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast - Verlies Geconsolideerde winst - aandeel van de groep - aandeel van derden
1.035 891 1.545 771 774 352 180 10 11 260 201 59 27 418 95 323 932 35
1.031 439 972 558 414 254 138 12 15 202 195 7 4 105 15 90 62 104
989 249 1.048 641 407 255 161 22 32 35 25 10 (1) 132 2 130 479 77
68 31.565 16.891 14.674
0 11.810 6.602 5.208
0 11.301 6.633 4.668
TOTAAL
37.329
15.148
14.779
GECONSOLIDEERDE REKENING
56
OPBRENGSTEN (in F miljoenen)
1996
1995
1994
867 666 201 1.144 1.166 14 189 204 203 1 11 20.461 0 19.735 726 235
807 489 318 964 465 15 119 14 8 6 4 1.106 11 780 315 63
799 457 342 1.055 154 16 218 93 93 0 4 2.763 0 2.704 59 91
1
14
0
(NOTA 14)
13.037
11.577
9.586
TOTAAL
37.329
15.148
14.779
31.565 16.891 14.674 (14.674) (12.189) (4.702)
11.810 6.602 5.208 (5.208) (2.010) (4.592)
11.301 6.633 4.668 (4.668) (2.042) (4.591)
Opbrengsten uit financie¨le vaste activa Dividenden (NOTA 12) Interesten Opbrengsten uit vlottende activa Andere financie¨le opbrengsten Opbrengsten uit dienstverlening Andere lopende opbrengsten Terugneming van waardeverminderingen op financie¨le vaste activa op vlottende activa Terugneming van voorzieningen voor risico’s en kosten Meerwaarden bij realisatie van materie¨le en immaterie¨le vaste activa van financie¨le vaste activa (NOTA 13) van vlottende activa Uitzonderlijke opbrengsten Regularisering van belastingen en terugnemingen van voorzieningen voor belastingen Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast - Winst
RESULTAATVERWERKING (in miljoenen F) Winst van het boekjaar: - aandeel van de groep - aandeel van derden Belangen van derden Toevoeging aan de reserves Vergoeding van het kapitaal
GECONSOLIDEERDE REKENING
57
NOTEN (in miljoenen F)
De geconsolideerde rekeningen werden opgesteld aan de hand van de balans, na winstverdeling van Groep Brussel Lambert N.V., moedermaatschappij, en van de balansen vo´´or winstverdeling van haar dochtermaatchappijen. De beschouwde periode omvat 12 maanden en heeft betrekking op de rekeningen afgesloten per 31 december 1996. De balansrekeningen van de dochtermaatschappijen, opgesteld in vreemde munten, werden omgerekend tegen de slotkoers van het boekjaar; de resultatenrekeningen werden gewaardeerd op basis van de doorsneekoers.
US Dollar Gulden Franse Frank Pond sterling Canadese dollar 1.
1996
Slotkoers 1995
1994
1996
32,01 18,36 6,11 54,39 23,36
29,45 18,35 6,01 45,68 21,61
31,85 18,35 5,96 49,77 22,69
30,96 18,37 6,05 48,35 22,70
Doorsneekoers 1995 1994 29,51 18,37 5,91 46,56 21,50
33,43 18,37 6,02 51,15 24,50
CONSOLIDATIEVERSCHILLEN Aandeel van de groep: 6.785 (7.632)
1996 3.835 1.984 574 377 15 − 6.785
1995 3.828 2.200 238 − 16 1.350 7.632
1994 4.046 2.421 255 − 17 827 7.566
1996 14.047 4.540 623 19.210
1995 258 5.137 286 5.681
1994 276 5.538 312 6.126
PetroFina Royale Belge Monument Imétal Transcor CLT
Aandeel van derden: 19.210 (5.681)
CLT PetroFina Monument
GECONSOLIDEERDE REKENING
58
2.
DEELNEMINGEN IN ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST: 94.092 (109.778)
PetroFina CLT BBL Royale Belge Imétal * Noordamerikaanse deelnemingen van Electrafina Monument Bernheim-Comofi Tractebel Overige
1996 32.523 22.487 11.446 8.781 8.072 4.881 1.823 1.432 − 2.647 94.092
1995 29.817 17.330 10.446 7.797 12.663 4.082 1.802 1.618 21.712 2.511 109.778
1994 29.774 8.388 9.421 7.450 12.407 4.264 1.839 1.566 20.706 2.508 98.323
* Parfinance in 1995 en 1994
3.
VORDERINGEN OP DE ONDERNEMINGEN WAAROP VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST: − (4.346)
1996 − − −
CLT (OTA) Parfinance (OTA)
4.
1994 2.882 929 3.811
DEELNEMINGEN, AANDELEN EN DEELBEWIJZEN: 33.782 (12.597)
Suez Havas Paribas Fibelpar Canal+ AXA-UAP Overige
5.
1995 3.417 929 4.346
1996 12.879 7.169 3.622 3.574 2.807 2.161 1.570 33.782
1995 − 7.584 − 3.574 − − 1.439 12.597
1994 − 6.937 − 3.574 − − 1.731 12.242
1996 13.337 12.473 689 1.517 28.016
1995 5.856 5.786 422 − 12.064
1994 6.910 4.805 162 − 11.877
GELDBELEGGINGEN: 28.016 (12.064)
Deposito’s bij banken Titels met vaste inkomsten Aandelen Overige
GECONSOLIDEERDE REKENING
59
6.
EIGEN VERMOGEN VAN DE GROEP: 88.676 (75.597)
Toestand per 31.12.1995 Mutaties van het boekjaar: Consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Resultaat van het boekjaar Voorgestelde winstverdeling Toestand op 31.12.1996 De consolidatieverschillen bedragen 2.684 op 31 december 1996 ten opzichte van 31 december 1995 en worden uitgesplitst als volgt: 1996 2.440 − 244 2.684
BBL Tractebel Overige
1995 2.415 319 240 2.974
75.597 (290) 1.180 16.891 (4.702) 88.676 2.974 op
1994 2.442 445 226 3.113
De omrekeningsverschillen bedragen (3.435) op 31 december 1996 ten opzichte van (4.615) op 31 december 1995 en worden uitgesplitst als volgt: PetroFina Noordamerikaanse deelnemingen van Electrafina Imétal Royale Belge Monument BBL Tractebel Overige 7.
1995 (3.182) (442) (338) (92) (193) (26) (279) (63) (4.615)
1994 (2.764) (311) (341) (105) (111) (242) (261) (22) (4.157)
1995 42.563 16.015 58.578
1994 43.082 6.545 49.627
BELANGEN VAN DERDEN: 77.049 (58.578)
1996 63.492 13.557 77.049
Electrafina Audiofina
8.
1996 (2.898) (293) (73) (72) (66) (29) − (4) (3.435)
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR: 12.885 (8.157)
De vervaldag van de schulden wordt als volgt uitgesplitst:
Niet-achtergestelde obligatieleningen Obligaties terugbetaalbaar in aandelen Kredietinstellingen Overige leningen
1998
1999
2000
2001
2002
Daarna
Totaal
9
510
10
5.015
10
46
5.600
− 200 450
6.535 − 100
− − −
− − −
− − −
− − −
6.535 200 550
659
7.145
10
5.015
10
46
12.885
GECONSOLIDEERDE REKENING
60
9.
AFSCHRIJVINGEN VAN DE POSITIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN: Aandeel van de groep: 771 (558)
PetroFina CLT Royale Belge Imétal Overige
1996 293 208 186 47 37 771
1995 274 74 192 − 18 558
1994 263 53 357 − (32) 641
1996 375 359 40 774
1995 18 375 21 414
1994 18 368 21 407
Aandeel aan derden: 774 (414)
CLT PetroFina Overige 10.
WAARDEVERMINDERINGEN OP FINANCIELE VASTE ACTIVA: 201 (195)
Paribas Réseaux Caˆblés de France Overige 11.
1995 − 144 51 195
1994 − − 25 25
1996
1995
1994
381 300 251 932
27 − 35 62
479 − − 479
1996 206 169 149 48 94 666
1995 206 166 − − 117 489
1994 206 151 − − 100 457
UITZONDERLIJKE KOSTEN: 932 (62)
Kosten van kapitaalverhoging en aanverwante verrichtingen (OAO, OAI en obligatieleningen) Voorzieningen van Parfinance Overige 12.
1996 108 22 71 201
DIVIDENDEN: 666 (489)
Fibelpar Havas Paribas UAP Overige
GECONSOLIDEERDE REKENING
61
13.
MEERWAARDEN BIJ REALISATIE VAN FINANCIELE VASTE ACTIVA: 19.735 (780)
1996 19.094 421 93 − 127 19.735
Tractebel CarnaudMetalbox Métropole Télévision Fratel Overige
14.
1995 95 − 489 − 196 780
1994 260 − − 2.153 291 2.704
AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN DE ONDERNEMINGEN WAAROP VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST - WINST: 13.037 (11.577)
PetroFina CLT Royale Belge Tractebel BBL Imétal * Noordamerikaanse deelnemingen van Electrafina Monument Bernheim-Comofi Overige
1996 3.608 3.243 1.601 1.570 1.276 786 434 153 − 366 13.037
1995 2.597 3.208 890 2.366 1.109 620 274 133 165 215 11.577
1994 2.239 1.762 820 2.219 965 595 400 92 122 372 9.586
* Parfinance in 1995 en 1994.
15.
SAMENVATTING VAN DE BALANSEN EN RESULTATENREKENINGEN VAN DE OPERATIONELE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN *
(geconsolideerde gegevens in miljoenen munteenheden)
1996
1995
1994
Vaste activa Vlottende activa Totaal activa
33.636 51.194 84.830
31.101 45.465 76.566
25.934 45.257 71.191
Eigen vermogen (voor winstverdeling) Belang van derden OTA Voorzieningen Schulden Totaal passiva
23.472 7.183 18 6.872 47.285 84.830
18.021 6.245 3.319 6.526 42.455 76.566
14.550 5.812 5.559 4.819 40.451 71.191
103.026 (102.522) 504 (2.196) 7.609 (1.469) 4.448 3.372 1.076
100.407 (94.493) 5.914 (884) 1.678 (1.946) 4.762 3.335 1.427
93.183 (84.797) 8.386 (902) 958 (2.905) 5.537 3.307 2.230
CLT (LUF)
Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Financie¨le resultaten en andere Uitzonderlijke resultaten Belastingen Resultaat van het boekjaar Aandeel van de groep Aandeel van derden
GECONSOLIDEERDE REKENING
62
1996
1995
1994
Vaste activa Vlottende activa Totaal activa
213,1 50,5 263,6
201,1 28,3 229,4
156,1 24,4 180,5
Eigen vermogen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva
151,0 21,0 91,6 263,6
137,2 23,0 69,2 229,4
133,6 − 46,9 180,5
AMERICAN COMETRA GROEP (USD)
Bedrijfsresultaat Financie¨le resultaten en overige Uitzonderlijke resultaten Belastingen Resultaat van het boekjaar (aandeel van de groep)
10,8 (4,2) 14,1 (6,7) 14,0
11,7 (1,9) (0,2) (0,5) 9,1
13,7 (1,0) 0,2 (1,0) 11,9
1996
1995
1994
Vaste activa Vlottende activa Totaal activa
900 2.206 3.106
1.132 2.115 3.247
1.152 1.825 2.977
Eigen vermogen Voorzieningen voor risico’s en kosten Schulden op meer dan één jaar Overige schulden Totaal passiva
1.463 86 193 1.364 3.106
1.380 102 307 1.458 3.247
1.284 100 386 1.207 2.977
GROUPE JEAN DUPUIS (F)
Bedrijfsresultaat Financie¨le resultaten Belastingen Resultaat van het boekjaar (aandeel van de groep)
163 28 (49) 142
111 21 (16) 116
92 20 (17) 95
* De jaarrekeningen van de werkmaatschappijen kunnen op verzoek bekomen worden op de maatschappelijke zetel van GBL
GECONSOLIDEERDE REKENING
63
TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE REKENING (in miljoenen F)
I. CONSOLIDATIEKRING EN -METHODES De integrale consolidatie wordt toegepast op de dochtermaatschappijen van de groep, met andere woorden op de ondernemingen waarover de groep in feite of in rechte de controle heeft. De methode bestaat erin alle activa- en passivagegevens evenals alle opbrengsten en kosten van de dochtermaatschappij in de rekeningen van de moedermaatschappij te verwerken. De evenredige consolidatie wordt toegepast op de dochtermaatschappijen waarop de groep samen met een andere groep de controle uitoefent. Ze bestaat in de verwerking van het aandeel van de groep in elke post van de balans en van de resultatenrekening van de geconsolideerde onderneming. Op die manier komt geen enkel belang van derden tot uitdrukking. De toepassing van de vermogensmutatie komt in aanmerking voor de ondernemingen waarop de groep een aanzienlijke invloed uitoefent. Op de werkmaatschappijen wordt de vermogensmutatie toegepast. Op de verbonden ondernemingen waarin de groep een merkbare invloed uitoefent, wordt eveneens de vermogensmutatie toegepast. Zo geven ze, ter hoogte van de geconsolideerde rekening, een beter inzicht in de activiteit van de groep als financie¨le holding en in de evenwichten en de resultatenstromen die eigen zijn aan haar beroep. Een passende informatie over de geconsolideerde rekening van de niet-geïntegreerde dochtermaatschappijen wordt als bijlage verstrekt. Om de financie¨le aard van de activiteit van de groep beter weer te geven, worden de operationele dochtermaatschappijen volgens de vermogensmutatiemethode behandeld. Indien de opneming van een bepaalde dochtermaatschappij zonder enig belang is voor de beoordeling van het vermogen, de financie¨le positie en de geconsolideerde resultaten, wordt deze uit de consolidatiekring geweerd. In die zin worden die dochtermaatschappijen buiten beschouwing gelaten waarvan het aandeel in het eigen vermogen geen ECU 5 miljoen bedraagt en voor zover die dochter geen 5% van de totale portefeuille en van het geconsolideerde resultaat vertegenwoordigt.
II. WAARDERINGSREGELS OPRICHTINGSKOSTEN
Deze kosten worden in principe afgeschreven in het boekjaar waarin ze werden gemaakt. CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
De positieve verschillen bij een integraal of evenredig geconsolideerde onderneming worden toegewezen aan de activa- of passivabestanddelen van de dochter die een lagere boekwaarde heeft dan de verkoopwaarde. De resultaten op verkopen van aandelen tussen een onderneming waarop de integrale consolidatie wordt toegepast en een onderneming waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, worden gee¨limineerd in verhouding tot het percentage dat men in deze laatste onderneming bezit en toegewezen aan het consolidatieverschil dat ontstaan is op de onderneming waarop de vermogensmutatie wordt toegepast. De verschillen bij ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast, geschieden over een periode die bepaald wordt in functie van de aard en de duur van de investering. De periode van 20 jaar die werd weerhouden, stemt overeen met de gebruiken in Belgie¨ voor dat soort investering. Indien evenwel voor een bepaalde deelneming het bedrag van het verschil weinig beduidend is, dan mag dit in één enkel boekjaar worden afgeschreven. Positieve en negatieve verschillen bij eenzelfde dochtermaatschappij heffen elkaar op. FINANCIELE VASTE ACTIVA
1. Deelnemingen Deelnemingen worden aan hun aanschaffingsprijs geboekt rekening houdend met mogelijke waardecorrecties, maar exclusief de bijkomende kosten die ten laste van de resultatenrekening vallen. Aan het eind van elk boekjaar wordt elke deelneming en elk effekt in de portefeuille afzonderlijk gewaardeerd opdat die waardering een zo bevredigend mogelijke weerspiegeling is van de positie, de rendabiliteit en de vooruitzichten van de onderneming waarin deelnemingen of effekten worden gehouden. Voor de niet-genoteerde ondernemingen gaat die waardering principieel uit van de vermogenswaarde, met andere woorden het boekhoudkundige nettovermogen gecorrigeerd met de latente meer- of minderwaarden die zo objectief en voorzichtig mogelijk worden geraamd. Voor de genoteerde ondernemingen geldt de slotkoers van het boekjaar. De Raad van Bestuur mag nochtans de voorkeur geven aan hetzij een ander meer gebruikelijk criterium, hetzij aan het gemiddelde van verschillende criteria waaronder de vermogenswaarde. Bij duurzame minderwaarden worden waardeverminderingen geboekt. Indien achteraf de geraamde waarde boven de verslaagde boekwaarde uitstijgt en die latente meerwaarde is van duurzame aard, wordt een terugneming van waardeverminderingen geboekt. In de rekeningen wordt geen enkele latente meerwaarde opgenomen. De waarderingsmethode die in aanmerking komt voor een gegeven effect wordt systematisch zonder enige wijziging van jaar tot jaar gebruikt, tenzij het verloop van omstandigheden haar verdere aanwending uitsluit.
GECONSOLIDEERDE REKENING
64
2. Vorderingen De waardering van de vorderingen geschiedt tegen hun nominale waarde of hun aanschaffingsprijs. Er wordt een waardevermindering geboekt in de mate waarin de inning van de vordering als twijfelachtig wordt beschouwd. GELDBELEGGINGEN
Deze activa worden tegen hun aanschaffingsprijs of beurskoers gewaardeerd; alleen de laagste van beide wordt in aanmerking genomen. VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN
Elk jaar wijdt de Raad van Bestuur een volledig onderzoek aan de voorheen aangelegde of de nog aan te leggen voorzieningen om de risico’s en kosten te dekken waaraan de onderneming is blootgesteld. Er worden voorzieningen aangelegd om het hoofd te kunnen bieden aan alle risico’s en kosten van de groep. ACTIVA, PASSIVA, KOSTEN EN OPBRENGSTEN UITGEDRUKT IN DEVIEZEN
De activa en passiva, uitgedrukt in deviezen, worden in Belgische franken omgerekend tegen de wisselkoers van kracht op de laatste dag van het boekjaar. Een niet-gerealiseerd koersverschil dat bij toepassing van dit principe wordt vastgesteld, wordt als opbrengst of kost van het boekjaar geboekt. Niet-gerealiseerde koersverschillen op het eigen vermogen van de geconsolideerde ondernemingen worden niet in de resultatenrekening van het boekjaar opgenomen, maar overgeboekt naar de rekening ″Omrekeningsverschillen″. De opbrengsten- en kostenrubrieken in deviezen worden in Belgische franken omgerekend tegen de doorsneekoers van het boekjaar. De koersverschillen voortvloeiend uit het verschil tussen de gemiddelde koers en de laatste koers van het boekjaar worden in het eigen vermogen opgenomen in de rubriek ″Omrekeningsverschillen″.
III. GECONSOLIDEERDE ONDERNEMINGEN OF ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST
GBL 47,9 %
ELECTRAFINA
41,0 % 60 %
17,1 % 22,8 %
CLMM
PARFINANCE
51,1 %
52,5 %
AUDIOFINA
PETROFINA
IMETAL
25,1 %
ROYALE VENDOME 51,2 %
ROYALE BELGE
12,4 %
BBL
12,4 %
95,9 % 20,5 %*
TRACTEBEL
79,5 %
20,4 %
FRATEL A
BERNHEIM COMOFI
40,5 %
GROUPE JEAN DUPUIS
50,0 %
17,6 % 100 %
GROEP AMERICAN COMETRA
25,7 %
MONUMENT OIL & GAS
*
CLT
TRANSCOR
Integraal geconsolideerd Toepassing van de vermogensmutatie Evenredig geconsolideerd toepassing van de vermogensmutatie tot 30 juni 1996
GECONSOLIDEERDE REKENING
65
47,6 %
BELGIAN SKY SHOPS
38,0 %
FINANCIERE GROUPE DEWAAY
49,0 %
IV.
TOTAAL GECONSOLIDEERDE DOCHTERS
Naam en zetel
Deelneming van GBL en geconsolideerde dochters (%)
GBL Belgian Securities BV, Amsterdam Brussels Securities, Brussel GBL Coordination Center, Brussel GBL Finance, Luxemburg GBL Overseas Finance NV, Curaçao Natural Resources Consultants, Brussel Sagerpar, Brussel Electrafina groep Cometra Oil & Gas BV, Amsterdam Electrafina Holding BV, Amsterdam Finance et Participations, Brussel Interenergy Investment Corporation, Luxemburg CLMM, Luxemburg Audiofina groep Fratel, Luxemburg
1996
1995
1994
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 47,9 100,0 100,0 100,0 100,0 60,0 68,2 95,9
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 45,4 100,0 100,0 100,0 100,0 60,0 51,6 95,9
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 45,0 100,0 100,0 100,0 100,0 60,0 86,4 79,2
EVENREDIG GECONSOLIDEERDE DOCHTERS
Naam en zetel
Deelneming van GBL en geconsolideerde dochters (%)
Royale-Vendoˆme, Brussel Parfinance, Parijs
1996
1995
1994
25,1 41,0
25,1 −
25,1 −
DOCHTERS UIT DE TOTALE CONSOLIDATIE GEWEERD WEGENS HUN TE VERWAARLOZEN BELANG
Naam en zetel
Deelneming van GBL en geconsolideerde dochters (%)
Suprafin, Brussel GBL Investments NV, Brussel GBL Participations NV, Brussel
GECONSOLIDEERDE REKENING
66
1996
1995
1994
100,0 100,0 100,0
100,0 100,0 100,0
100,0 100,0 100,0
V.
ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST
Naam en zetel
Deelneming van GBl en geconsolideerde dochters (%)
American Cometra of Delaware, Fort Worth Canadian Cometra, Calgary Cometra Resources Inc, Fort Worth Bank Brussel Lambert, Brussel Belgian Sky Shops, Brussel Bernheim-Comofi, Brussel CLT Multi Media, Luxemburg Financière Groupe Dewaay, Luxemburg Groupe Jean Dupuis, Charleroi Imétal, Parijs Monument Oil and Gas, London Nimex Resources, London Parfinance, Parijs PetroFina, Brussel Royale Belge, Brussel Tractebel, Brussel Transcor, Brussel
VI.
1996
1995
1994
100,0 100,0 100,0 12,4 38,0 40,5 97,1 49,0 50,0 21,5 25,7 − − 22,8 12,9 − 47,6
100,0 100,0 100,0 12,4 38,0 40,5 96,8 49,0 50,0 − − 66,7 27,0 22,8 13,0 20,5 47,6
100,0 100,0 100,0 12,4 38,0 40,5 62,4 49,0 50,0 − − 66,5 27,0 22,8 13,2 20,4 47,6
VOORNAAMSTE OVERIGE ONDERNEMINGEN WAARIN DE GECONSOLIDEERDE ONDERNEMINGEN TEN MINSTE 10% BEZITTEN *
Naam en zetel
Deelneming van GBL en geconsolideerde dochters (%)
Artemis, Luxemburg Belfin, Brussel Deceuninck, Roeselaere Fibelpar, Charleroi Gillam, Luik LBFC (in vereffening), Delaware
1996
1995
1994
11,7 15,7 11,8 19,3 46,5 57,0
11,7 15,7 12,3 19,3 46,5 57,0
11,7 15,7 12,3 19,3 46,5 57,0
* De lijst van de overige ondernemingen waarin de ondernemingen opgenomen in de consolidatie een belang van ten minste 10% bezitten, is beschikbaar op de zetel van de vennootschap en zal tegelijk met de jaarrekening bij de Nationale Bank van Belgie¨ worden neergelegd.
GECONSOLIDEERDE REKENING
67
VII.
STAAT VAN DE MATERIELE VASTE ACTIVA Terreinen en gebouwen
Meubilair en rollend materieel
Overige materie¨le vaste activa
Totaal
a) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar
6
85
7
98
Mutaties van het boekjaar ß Wijzigingen in de consolidatiekring ß Aanschaffingen ß Overdrachten en buitengebruikstellingen ß Andere bewegingen Subtotaal van de mutaties
0 0 0 0 0
0 29 (1) 4 31
11 0 0 0 11
11 29 (1) 4 42
Per einde van het boekjaar
6
117
18
141
Per einde van het vorige boekjaar
1
63
7
71
Mutaties van het boekjaar ß Geboekt ß Overdrachten en buitengebruikstellingen ß Andere bewegingen Subtotaal van de mutaties
0 0 0 0
9 (1) 4 12
0 0 0 0
9 (1) 4 12
Per einde van het boekjaar
1
75
7
83
5
42
11
58
b) AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN
c) NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (a - b)
VIII.
STAAT VAN DE FINANCIE ¨ LE VASTE ACTIVA
1. Ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast a) DEELNEMINGEN Per einde van het vorige boekjaar
109.778
Mutaties van het boekjaar ß Aanschaffingen - kapitaalverhoging ß Overdrachten ß Wijzigingen in de consolidatiekring ß Resultaat van het boekjaar ß Geïnde dividenden ß Omrekeningsverschillen Subtotaal van de mutaties
3.570 (22.598) (5.678) 12.969 (6.400) 2.451 (15.686)
Per einde van het boekjaar
94.092
GECONSOLIDEERDE REKENING
68
b) VORDERINGEN a. Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
4.571
Mutaties van het boekjaar ß Terugbetalingen en conversie in aandelen Subtotaal van de mutaties Per einde van het boekjaar
(4.571) (4.571) 0
b. Waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar
225
Mutaties van het boekjaar ß Terugnemingen ß Andere bewegingen Subtotaal van de mutaties
(196) (29) (225)
Per einde van het boekjaar
0
c. Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a - b)
0
2. Overige ondernemingen a) DEELNEMINGEN EN AANDELEN a. Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
12.748
Mutaties van het boekjaar ß Wijzigingen in de consolidatiekring ß Aanschaffingen ß Overdrachten Subtotaal van de mutaties
6.229 15.717 (669) 21.277
Per einde van het boekjaar
34.025
b. Waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar
151
Mutaties van het boekjaar ß Geboekt Subtotaal van de mutaties
92 92
Per einde van het boekjaar
243
c. Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a - b)
33.782
b) VORDERINGEN a. Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
482
Mutaties van het boekjaar ß Wijzigingen in de consolidatiekring ß Terugbetalingen Subtotaal van de mutaties
308 (4) 304
Per einde van het boekjaar
786
GECONSOLIDEERDE REKENING
69
IX.
WIJZIGINGEN IN HET EIGEN VERMOGEN Kapitaal
Per einde van het vorige boekjaar
0 0 0 0
Per einde van het boekjaar
Reserves
23.509 25.530 28.199
Mutaties ß Omrekeningsverschillen ß Consolidatieverschillen ß Winst van het boekjaar ß Winstverdeling
X.
Uitgiftepremies
0 0 0 0 0 16.891 0 (4.702)
23.509 25.530 40.388
Consolidatieverschillen
Omrekeningsverschillen
Totaal
2.974
(4.615)
75.597
1.180 0 0 0
1.180 (290) 16.891 (4.702)
(3.435)
88.676
0 (290) 0 0 2.684
STAAT VAN DE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN Positieve verschillen
Negatieve verschillen
Boekwaarde per einde van het vorige boekjaar ß Bruto ß Afschrijvingen Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar
19.492 (6.178) 13.314
2.974 0 2.974
Mutaties van het boekjaar ß Verhoging van het bezitspercentage ß Vermindering van het bezitspercentage (bruto) ß Vermindering van het bezitspercentage (afschrijvingen) ß Afschrijvingen ß Wijziging in de consolidatiekring ß Andere wijzigingen Subtotaal van de mutaties
15.018 (1.078) 20 (1.545) 271 (5) 12.681
Boekwaarde per einde van het boekjaar: ß Bruto ß Afschrijvingen Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
33.697 (7.702) 25.995
XI.
6 (319) 0 0 23 0 (290) 2.684 0 2.684
STAAT VAN DE SCHULDEN OORSPRONKELIJK OP MEER DAN EEN JAAR
Niet-achtergestelde obligatieleningen Obligaties terugbetaalbaar in aandelen Kredietinstellingen Overige leningen Totaal
Vervallend binnen het jaar
Op meer dan één jaar maar minder dan vijf jaar
Met nog meer dan vijf jaar te lopen
Totaal schulden op meer dan één jaar
Algemeen totaal
9 0 200 0 209
5.554 6.535 200 550 12.839
46 0 0 0 46
5.600 6.535 200 550 12.885
5.609 6.535 400 550 13.094
GECONSOLIDEERDE REKENING
70
XII.
XIII.
GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND VAN: − de integraal geconsolideerde ondernemingen: − de evenredig geconsolideerde ondernemingen:
44 8
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
1996 ß Garanties van derden gesteld voor rekening van de groep ß Garanties voor rekening van derden gesteld Leningen uitgeschreven door GBL Overseas Finance Overige ß Ontvangen garanties ß Garanties voor de uitgifte van vastgoedcertificaten ß Verbintenissen tot aankoop en verkoop Aankoopverbintenissen Verkoopverbintenissen ß Termijnmarkt - Deviezen ß Uitgeschreven put en call opties ß Lopende swaptions ß Andere afgelijden produkten ß Afgesloten interest-swaps ß Uitgegeven floor ß Diverse posten
1995
13 2.017 2.013 4
13 2.459 2.370 89
2.865 813 7.500 7.249 251
2.609 982 4.795 2.780 2.015
5.163 17.877 6.064 0 25.796 5.000 2.640
3.382 5.452 1.000 600 5.000 5.000 2.652
Diverse verbintenissen en verbintenissen in verband met de gebruikte financie¨le instrumenten De GBL-groep maakt gebruik van afgeleide financie¨le instrumenten om de rendabiliteit van haar kasmiddelen te verbeteren. Die verrichtingen worden voor hun notionele waarde op de verbintenissenrekeningen geboekt. Die waarde weerspiegelt geenszins het risico van de lopende verrichtingen. Dat risico stemt overeen met een klein percentage van het notionele bedrag. De gezamenlijke verrichtingen die in de loop van het boekjaar 1996 hun vervaltermijn bereikten, leidden tot een ruim positief resultaat. Daardoor was het mogelijk de rendabiliteit van de kasmiddelen aanzienlijk te verbeteren. Samenvatting van de waarderingsregels voor afgeleide producten De termijncontracten in deviezen worden, voor zover ze niet bestemd zijn voor een specifieke dekking, worden gewaardeerd aan de hand van de overeenstemmende koers op de afsluitdatum van de rekeningen. Ten belope van het vastgestelde latente verlies wordt een voorziening voor risico’s en kosten aangelegd. Voor de obligaties aangekocht op termijn wordt een voorziening voor risico’s en kosten aangelegd ten belope van het negatieve verschil tussen enerzijds de koers van de obligaties op termijn op de afsluitdatum en anderzijds hun aankoopprijs op termijn. Voor de obligaties verkocht op termijn en niet door identieke obligaties gedekt, wordt eveneens een voorziening aangelegd ten belope van het negatieve verschil tussen hun verkoopprijs op termijn en hun beurskoers op de afsluitdatum.
GECONSOLIDEERDE REKENING
71
De aangekochte put- en call-opties worden geherwaardeerd aan de hand van hun koers op de afsluitdatum. Ten belope van het negatieve verschil tussen de slotkoers en hun aankoopkoers wordt een waardevermindering geboekt. De geschreven put- en call-opties maken het voorwerp van eenzelfde analyse uit. Komt er een negatief verschil tussen hun verkoop- en inkoopprijs aan het licht, dan wordt voor het overeenstemmende bedrag een voorziening voor risico’s en kosten aangelegd. De berekening van de marktwaarde van de aangegane swapcontracten kan wijzen op het bestaan van latente verliezen op sommige contracten. In de veronderstelling dat het gaat om contracten die niet bestemd zijn voor het dekken van specifieke verrichtingen maken de latente verliezen het voorwerp uit van een voorziening voor risico’s en kosten.
XIV.
BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT
Financie¨le vaste activa ß deelnemingen ß vorderingen Vorderingen ß op meer dan één jaar ß op ten hoogste één jaar Schulden ß op ten hoogste één jaar Door de onderneming gestelde of onherroepelijk beloofde persoonlijke of zakelijke zekerheden als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen Financie¨le resultaten ß opbrengsten uit financie¨le vaste activa ß opbrengsten uit vlottende activa ß kosten van schulden
XV.
Verbonden ondernemingen
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
4.195 563
7.368 54
800 894 258 2.013 409 129 26
TOTAAL BEDRAG VAN DE BEZOLDIGINGEN EN PENSIOENEN TOEGEKEND AAN DE BESTUURDERS
Totaal nettobedrag van de bezoldigingen in het boekjaar aan de bestuurders van de consoliderende vennootschap toegekend uit hoofde van hun functie in deze laatste, in de dochterondernemingen en in de verbonden ondernemingen : Uitzonderlijke voorziening voor pensioenen:
GECONSOLIDEERDE REKENING
72
129,1 58,3
V E R S L A G VA N D E C O M M I S S A R I S - R E V I S O R
VERSLAG VAN DE COMMISSARIS-REVISOR OVER DE GECONSOLIDEERDE REKENING PER 31 DECEMBER 1996
Dames en Heren, In uitvoering van onze opdracht van Commissaris-Revisor van Groep Brussel Lambert N.V. en overeenkomstig de bepalingen betreffende de controle van portefeuillevennootschappen, werden de geconsolideerde rekening afgesloten per 31 december 1996 aan ons onderzoek onderworpen. Het nazicht van deze rekeningen werd uitgevoerd door ons en door onze medewerkers, overeenkomstig de normen en aanbevelingen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Onze werkzaamheden hebben ons onder meer in staat gesteld, vast te stellen dat de principes uiteengezet in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening, correct werden toegepast. De verantwoordelijken van de vennootschap hebben steeds onze vragen naar opheldering of inlichtingen duidelijk beantwoord. De continuïteit in de voorstellingswijze van de rekeningen en in de toepassing van de waarderingsregels werd vastgesteld, rekening houdend met de tijdens het boekjaar opgetreden wijzigingen in de consolidatiekring. Bij onze controle van de rekeningen opgenomen in de consolidatie, hebben wij ons gebaseerd op dokumenten verschaft door de diensten van de diverse ondernemingen, die gecontroleerd waren door de plaatselijke revisoren. Wij hebben vervolgens kennis genomen van het jaarverslag van de Raad van Bestuur met betrekking tot de geconsolideerde cijfers, dat de informatie voorgeschreven door het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990 bevat en overeenstemt met de geconsolideerde jaarrekening. Tot besluit verklaren wij, zonder voorbehoud, dat de geconsolideerde jaarrekening per 31 december 1996 van de Groep Brussel Lambert N.V. met een balanstotaal van F 189.850 miljoen en een winst (aandeel van de groep) van F 16.891 miljoen een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financie¨le positie en van het resultaat van het boekjaar van het geconsolideerd geheel rekening houdend met de hiervoor wettelijke en bestuurrechtelijke bepalingen en dat de in de toelichting verstrekte verantwoordingen passend zijn. Brussel, 2 mei 1997 De Commissaris-Revisor Deloitte & Touche Bedrijfsrevisoren B.C.V. vertegenwoordigd door de Heer Claude Pourbaix
GECONSOLIDEERDE REKENING
73
G E C O N S O L I D E E R D E C I J F E R S O P 1 0 JAA R
1989
1988
1987
Vaste activa Vlottende activa
154.713 140.543 129.086 117.471 109.400 102.078 116.333 118.455 35.137 20.425 18.288 16.350 28.101 33.571 14.358 22.060
87.955 22.793
71.421 16.812
Totaal activa
189.850 160.968 147.374 133.821 137.501 135.649 130.691 140.515 110.748 88.233
BALANS
Eigen vermogen Belangen van derden Voorzieningen voor risico’s en kosten Schulden op lange termijn Schulden op korte termijn Totaal passiva
1996
88.676 77.049 758 12.885 10.482
1995
75.597 58.578 201 8.157 18.435
1994
74.184 49.627 288 11.929 11.346
1993
71.370 44.110 450 7.864 10.027
1992
68.336 41.679 452 8.915 18.119
1991
64.573 42.696 520 20.017 7.843
1990
56.206 39.524 213 21.581 13.167
54.238 44.625 342 24.233 17.077
41.177 25.402 356 27.263 16.550
40.998 13.259 241 22.859 10.876
189.850 160.968 147.374 133.821 137.501 135.649 130.691 140.515 110.748 88.233
RESULTATENREKENING Resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast Financie¨le opbrengsten Terugnemingen en meerwaarden Uitzonderlijke opbrengsten Regularisering van belastingen
12.969 3.380 20.676 235 1
Totaal opbrengsten
37.261 15.148 14.779 12.818 12.420 16.130 19.123 19.846 13.575 11.874
11.577 2.370 1.124 63 14
9.586 2.242 2.860 91 0
8.378 2.725 1.504 107 104
6.468 3.898 2.051 1 2
7.272 3.892 4.841 123 2
10.252 3.402 5.426 38 5
10.745 4.570 4.098 416 17
1.925 7.634 3.733 124 159
2.392 4.580 4.808 30 64
Financie¨le kosten Lopende kosten Waardeverminderingen, voorzieningen en minderwaarden Uitzonderlijke kosten Belastingen Afschrijvingen op de positieve consolidatieverschillen Winst van het boekjaar - aandeel van de groep - aandeel van derden Totaal kosten
37.261 15.148 14.779 12.818 12.420 16.130 19.123 19.846 13.575 11.874
WINST PER AANDEEL Totaal Courant BRUTODIVIDEND Maatschappelijk aandeel AFV1-aandeel AFV2-aandeel AFV3-aandeel AANTAL UITGEGEVEN AANDELEN AANTAL UITGEGEVEN WARRANTS GEWOGEN GEMIDDELDE AANTAL AANDELEN
1.926 553
1.470 419
1.238 470
1.445 495
1.840 563
1.888 796
2.783 723
3.537 1.923
3.805 2.267
2.313 1.273
705 932 35
311 62 104
166 479 77
2 185 97
349 22 97
1.389 688 136
1.959 3.134 92
1.239 12.262 54
610 110 138
(49) 299 305
1.545
972
1.048
875
876
849
880
1.517
340
849
16.891 14.674
6.602 5.208
6.633 4.668
6.382 3.337
6.335 2.338
7.023 3.361
5.689 3.863
4.259 (4.945)
5.850 455
5.727 1.157
718 330
281 283
282 265
281 259
278 222
322 217
274 N.B.
216 N.B.
333 N.B.
328 N.B.
200,00 195,33 195,29 195,29 190,00 190,00 186,67 182,00 173,33 168,00 − − − 197,64 210,35 193,88 193,44 192,15 182,50 194,63 − − − 197,64 210,34 193,88 193,44 192,15 182,50 194,63 − − − 198,18 210,68 194,81 195,00 194,65 185,00 201,25 23.508.759 23.508.607 23.508.600 22.750.218 22.749.564 22.748.963 20.758.091 20.757.001 17.576.278 17.475.946 2.274.819 2.274.971 2.274.978 0 2.696.155 2.696.756 4.795.533 4.796.623 4.799.442 4.799.774 23.508.679 23.508.600 23.508.580 22.749.992 22.749.214 21.809.946 20.757.139 19.702.105 17.576.278 17.475.946
GECONSOLIDEERDE REKENING
74
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING
UITEENZETTING OVER HET BELANG VAN DE GECONSOLIDEERDE REKENING TEN OPZICHTE VAN DE NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING
76
NOOT IN VERBAND MET DE NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING
77
BALANS
78
RESULTATENREKENING
80
RESULTAATVERWERKING
81
WINSTVERDELING
82
STAAT VAN SCHULDEN
82
WAARDERINGSREGELS
82
De bijlage tot de niet-geconsolideerde rekening van Groep Brussel Lambert wordt hierna in een verkorte vorm weergegeven. Overeenkomstig de wettelijke bepalingen werden de statutaire jaarrekening, het jaarverslag van de Raad van Bestuur en het verslag van de Commissaris-Revisor neergelegd bij de Nationale Bank van Belgie¨. De wet van 22 december 1995 met betrekking tot de maatregelen ter uitvoering van het meerjarenplan voor de werkgelegenheid en het Koninklijk Besluit van 4 augustus 1996 in uitvoering van die wet, leggen aan de ondernemingen de verplichting op een ″sociale balans″ op te stellen en bekend te maken. Die balans handelt over de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de onderneming, de inspanningen met het oog op de opleiding van het personeel en de weerslag van de onderscheiden maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid in de onderneming. De sociale balans is een integraal onderdeel van de jaarrekening van de onderneming. Ze werd eveneens op de Nationale Bank van Belgie¨ neergelegd. Deze documenten kunnen op verzoek bekomen worden bij:
GROEP BRUSSEL LAMBERT N.V. Administratief secretariaat Marnixlaan 24 B - 1000 Brussel (Belgie¨)
De Commissaris-Revisor heeft een verslag zonder voorbehoud afgeleverd over de statutaire jaarrekening van de Groep Brussel Lambert N.V..
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
75
U I T E E N Z E T T I N G O V E R H E T B E L A N G VA N D E G E C O N S O L I D E E R D E R E K E N I N G T E N O P Z I C H T E VA N D E N I E T- G E C O N S O L I D E E R D E R E K E N I N G
In de niet-geconsolideerde rekening van GBL schetst de balans alle tegoeden en schulden op 31 december. De niet-geconsolideerde resultatenrekening van haar kant geeft de weerslag weer van de verschillende verrichtingen van GBL gedurende het boekjaar. In de niet-geconsolideerde activa vinden wij onder de activa de rechtstreekse deelnemingen van GBL, te weten: - werkmaatschappijen die direct in handen van GBL zijn: BBL, Bernheim-Comofi, Groupe Jean Dupuis, Belgian Sky Shops en Transcor; - intermediaire holdings: Electrafina, Parfinance en Royale-Vendôme; - 100% dochters die de beperkte consolidatie uitmaken. Daaronder treffen wij aan Brussels Securities, Natural Resources Consultants, GBL Coordination Center en Sagerpar. De overige belangrijke werkmaatschappijen van de groep zijn via de intermediaire holdings in het bezit van GBL: - CLT doorheen Electrafina, CLMM en Audiofina; - Royale Belge via Royale-Vendôme; - PetroFina, Monument Oil and Gas en de groep American Cometra via Electrafina; - Imétal via Parfinance. De niet-geconsolideerde resultatenrekening van GBL boekt dus voor de rechtstreekse deelnemingen de opbrengsten en kosten in verband met haar financie¨le verrichtingen. Zo bestaan de portefeuilleinkomsten onder meer uit de dividenden uitgekeerd door de hiervoor aangehaalde directe deelnemingen. De dividenden van ondernemingen van de onrechtstreekse belangen van GBL zoals CLT, PetroFina, Imétal worden met een zekere verschil in tijd in de niet-geconsolideerde rekening van GBL opgenomen aangezien hun moedermaatschappijen die inkomsten vooraf int. Bijvoorbeeld het resultaat 1994 van PetroFina: - is in 1995 bij Electrafina in de vorm van het dividend over het boekjaar 1994 terug te vinden in de niet-geconsolideerde resultatenrekening; - in 1996 is het niet-geconsolideerde resultaat 1995 van Electrafina bij GBL terug te vinden in de niet-geconsolideerde resultatenrekening in de vorm van het dividend over het boekjaar 1995. Dat verschil in tijd bestaat evenwel niet in de geconsolideerde rekening. Alle intermediaire dochters worden immers verwerkt tot en met de werkmaatschappijen waarvan GBL het resultaat en niet langer het dividend in aanmerking neemt in het jaar van het ontstaan van dat resultaat. Hernemen wij het bovenstaande voorbeeld. Het resultaat 1996 van PetroFina wordt in het geconsolideerde resultaat 1996 van GBL verwerkt. In de geconsolideerde rekening wordt het begrip ″GBL niet-geconsolideerd″ verruimd tot het begrip ″groep″. Zo wordt dan de verruimde consolidatie verkregen. Die sluit eveneens de intermediaire holdings en de dochters van de beperkte consolidatie in. De geconsolideerde rekening hernemen dus alle verrichtingen door alle ondernemingen van de groep met derden uitgevoerd. De interne verrichtingen onder de ondernemingen van die groep worden echter weggewerkt. Het gaat hier hoofdzakelijk om de intergroep-dividenden en de resultaten verwezenlijkt ter gelegenheid van onderlinge transacties onder ondernemingen van de groep. Tot besluit, de niet-geconsolideerde balans en resultatenrekening zijn niet voor een analyse vatbaar zonder vooraf te hebben verwezen naar de geconsolideerde balans en resultatenrekening. In deze laatste rekeningen worden de verrichtingen van de hele groep tijdens het afgelopen jaar geanalyseerd en gedetailleerd.
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
76
N O O T I N V E R B A N D M E T D E N I E T- G E C O N S O L I D E E R D E REKENING
De niet-geconsolideerde balans van Groep Brussel Lambert N.V. bedraagt F 93,8 miljard. Op de activazijde verhogen de financie¨le vaste activa in totaal met F 0,2 miljard ten gevolge van allerhande aankopen en verkopen waaronder: - aankoop van en inschrijving op BBL-aandelen voor F 0,8 miljard; - aankoop van aandelen Parfinance voor F 1,1 miljard; - aankoop van aandelen en inschrijving op de kapitaalverhoging en emissie van OTA van Electrafina voor in totaal F 17,4 miljard; - verkoop van de deelneming van 35% in de Compagnie Luxembourgeoise Multi Media (CLMM) aan Electrafina (F 18,8 miljard); - verkoop van de OTA Audiofina en van GBL Capital. De vlottende activa bestaan vooral uit termijndeposito’s bij de bank, kasbeleggingen en fiscale tegoeden. Op de passivazijde zijn de schulden op meer dan één jaar ten opzichte van vorig boekjaar ongewijzigd gebleven. De schulden op ten hoogste één jaar daarentegen verhogen met F 2,9 miljard. Dat is in hoofdzaak toe te schrijven aan het resultaat van het boekjaar waarvan het netto-inkomen aan liquiditeiten, te weten F 2,2 miljard, lager is dan het dividend over het boekjaar 1995 (F 4,6 miljard) in juni 1996 betaalbaar gesteld. De niet-geconsolideerde winst bedraagt F 2,2 miljard tegen F 6,1 miljard in 1995. Daarin steken dividenden voor F 3,2 miljard tegen F 5,3 miljard het jaar tevoren. Op te merken valt dat de uitkering van dividenden door de 100%-dochters van GBL in 1996 F 2,4 miljard hoger is dan vorig jaar. Verder wijst het resultaat bij verkoop in 1996 op een nettominderwaarde van F 0,3 miljard tegen een nettomeerwaarde van F 1,7 miljard in 1995. Rekening houdend met de overgedragen winst van het vorige boekjaar van F 23,1 miljard, bedraagt de te verdelen winst F 25,3 miljard. Er wordt voorgesteld F 4,7 miljard van dit bedrag uit te keren. Het saldo hetzij F 20,6 miljard wordt opnieuw overgebracht.
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
77
BALANS OP 31 DECEMBER 1996
1995
1994
VASTE ACTIVA
92.985.347
92.788.810
93.993.767
III. Materie¨le vaste activa C. Meubilair en rollend materieel F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financie¨le vaste activa A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen C. Overige financie¨le vaste activa 1. Aandelen 2. Vorderingen en borgtochten in contanten
40.885 40.885 − 92.944.462 92.448.798 88.439.935 4.008.863
17.276 17.276 − 92.771.534 92.238.038 92.180.561 57.477
17.441 17.276 165 93.976.326 85.801.582 84.620.201 1.181.381
35.000 35.000 460.664 326.496 134.168
70.782 70.782 462.714 328.515 134.199
7.515.687 7.515.687 659.057 491.837 167.220
VLOTTENDE ACTIVA
795.114
548.707
1.696.772
VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen VIII. Geldbeleggingen IX. Liquide middelen X. Overlopende rekeningen
321.684 4.030 317.654 462.666 10.364 400
281.199 13.691 267.508 242.957 24.544 7
244.852 17.097 227.755 1.402.457 24.867 24.596
93.780.461
93.337.517
95.690.539
ACTIVA
(in duizenden F)
TOTAAL
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
78
1996
1995
1994
EIGEN VERMOGEN
75.960.988
78.416.800
76.859.992
I.
23.508.759 23.508.759 25.530.503 6.305.762 2.350.876 1.004.095 1.004.095 2.750.791 200.000 20.615.964
23.508.607 23.508.607 25.529.986 6.305.746 2.350.860 1.004.095 1.004.095 2.750.791 200.000 23.072.461
23.508.600 23.508.600 25.529.962 6.305.746 2.350.860 1.004.095 1.004.095 2.750.791 200.000 21.515.684
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN
175.712
128.551
130.323
VII. Voorzieningen voor risico’s en kosten A. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen D. Overige risico’s en kosten
175.712 133.969 41.743
128.551 91.401 37.150
130.323 92.093 38.230
SCHULDEN
17.643.761
14.792.166
18.700.224
VIII. Schulden op meer dan één jaar A. Financie¨le schulden 5. Overige leningen IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financie¨le schulden 2. Overige leningen C. Handelsschulden 1. Leveranciers D. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen
5.604.950 5.604.950 5.604.950 11.765.790
5.604.950 5.604.950 5.604.950 8.844.514
8.529.950 8.529.950 8.529.950 9.776.512
− 6.844.500 6.844.500 11.046 11.046
2.925.000 1.171.500 1.171.500 3.283 3.283
2.348.700 2.685.000 2.685.000 3.994 3.994
25.668 21.313 4.355 4.884.576 273.021
30.908 23.596 7.312 4.713.823 342.702
32.373 13.891 18.482 4.706.445 393.762
TOTAAL
93.780.461
93.337.517
95.690.539
PASSIVA
II. IV.
V.
(in duizenden F)
Kapitaal A. Geplaatst kapitaal Uitgiftepremies Reserves A. Wettelijke reserve B. Onbeschikbare reserves 2. Andere C. Belastingvrije reserves D. Beschikbare reserves Overgedragen winst
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
79
R E S U LT A T E N R E K E N I N G KOSTEN
A. B. C. D. E. F.
(in duizenden F)
Kosten van schulden Andere financie¨le kosten Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Diverse lopende kosten Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingkosten, op immaterie¨le en materie¨le vaste activa Waardeverminderingen 1. op financie¨le vaste activa 2. op vlottende activa Voorzieningen voor risico’s en kosten Minderwaarden bij realisatie 2. van financie¨le vaste activa 3. van vlottende activa Uitzonderlijke kosten Belastingen Winst van het boekjaar
1996
1995
1994
678.883 114.593 212.583 38.685 571
822.004 71.691 202.843 57.022 1.458
621.312 61.361 204.113 69.209 650
2.095 14.568 − 14.568 21.363 497.534 454.840 42.694 257.840 1 2.245.269
8.087 18.044 18.044 − (447) 10.775 10.775 − 26 10.471 6.148.759
6.456 − − − (1.806) 125.562 107.488 18.074 127.252 − 18.999.376
TOTAAL
4.083.985
7.350.733
20.213.485
O.
2.245.269
6.148.759
18.999.376
G.
H. I.
J. L. M.
Te bestemmen winst van het boekjaar
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
80
OPBRENGSTEN
A.
B. C. D. E. G. H. I.
J. L.
(in duizenden F)
Opbrengsten uit financie¨le vaste activa 1. Dividenden 2. Interesten Opbrengsten uit vlottende activa Andere financie¨le opbrengsten Opbrengsten uit geleverde diensten Andere lopende opbrengsten Terugneming van waardeverminderingen 1. op financie¨le vaste activa Terugneming van voorzieningen voor risico’s en kosten Meerwaarden bij realisatie 1. van materie¨le vaste activa 2. van financie¨le vaste activa 3. van vlottende activa Uitzonderlijke opbrengsten Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen
TOTAAL
1996
1995
1994
3.336.921 3.232.900 104.021 22.853 34.304 4.870 200.470 51.241 51.241 484 198.067 5 137.591 60.471 234.025
5.370.036 5.303.840 66.196 62.571 1.325 8.498 134.278 − − 4.438 1.742.467 320 1.741.042 1.105 25.828
3.329.240 3.242.004 87.236 165.782 9.614 6.138 143.329 301.985 301.985 428 16.185.707 149 16.071.277 114.281 71.262
750
1.292
−
4.083.985
7.350.733
20.213.485
1996
1995
1994
25.317.730
27.664.442
26.106.618
2.245.269 23.072.461
6.148.759 21.515.683
18.999.376 7.107.242
R E S U LT A A T V E R W E R K I N G (in duizenden F) TE BESTEMMEN WINST
Te bestemmen winst van het boekjaar Overgedragen winst van het vorig boekjaar TOEWIJZING AAN HET EIGEN VERMOGEN
Aan de wettelijke reserve OVER TE DRAGEN RESULTAAT
Over te dragen winst UIT TE KEREN WINST
Vergoeding van het kapitaal
(15)
(1)
(4)
15
1
4
(20.615.964)
(23.072.461)
(21.515.684)
20.615.964
23.072.461
21.515.684
(4.701.750) 4.701.750
(4.591.981) 4.591.981
(4.590.930) 4.590.930
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
81
WINSTVERDELING Rekening houdend met de overgedragen winst van F 23.072.460.893, bedraagt de te verdelen winst F 25.317.729.671. De Raad van Bestuur van 25 maart 1997 stelt de volgende winstverdeling voor: Vergoeding van het kapitaal Aan de 23.508.751 maatschappelijke aandelen Toevoeging aan de reserve Over te dragen
4.701.750.200 15.200 20.615.964.271
Het dividend per aandeel is als volgt: 1995
1996
Maatschappelijk aandeel Strip VVPR-aandeel
1994
Bruto
Netto
Bruto
Netto
Bruto
Netto
200 200
150 170
195,33 195,33
146,50 166,03
195,29 195,29
145,00 169,14
STAAT VAN SCHULDEN Staat van schulden op meer dan één jaar (hierin inbegrepen de schulden die binnen het jaar vervallen) (in duizenden F) 1996
31 december 1995
1994
NIET-GEWAARBORGDE SCHULDEN
− 5.604.950 5.604.950
Niet-achtergestelde leningen Overige leningen TOTAAL
− 8.529.950 8.529.950
2.348.700 8.529.950 10.878.650
WA A R D E R I N G S R E G E L S De waarderingsregels zijn dezelfde als deze van toepassing voor de geconsolideerde rekening, met uitzondering van: - de activa en passiva uitgedrukt in deviezen, waar enkel de omrekeningsverschillen op de vorderingen en schulden op ten hoogste één jaar in resultaat worden genomen; - de opbrengsten en kosten die voortvloeien uit deviezenverrichtingen die worden omgerekend in Belgische frank aan de koers van de dag van de verrichting; - de bepalingen die enkel van toepassing zijn op de geconsolideerde rekeningen, zoals voorzien door de Koninklijke Besluiten van 6 maart 1990 en 25 november 1991.
NIET-GECONSOLIDEERDE REKENING 1996
82
AA N V U L L E N D E I N F O R M AT I E VO O R H E T PROSPECTUS
I. ALGEMENE INFORMATIE A. IDENTIFICATIE 1. Naam Groep Brussel Lambert N.V. Groupe Bruxelles Lambert S.A. De Nederlandse en Franse namen mogen samen of afzonderlijk worden gebruikt. 2. Zetel van de vennootschap Marnixlaan 24 - 1000 Brussel De Raad van Bestuur mag met een gewone beslissing de zetel van de Vennootschap naar gelijk welke plaats in Belgie¨ overbrengen. 3. Rechtsvorm, oprichting, publicaties In de vorm van een Belgische naamloze vennootschap opgericht op 6 juli 1953 bij akte van Meester Albert Raucq, notaris in Brussel, en René Van Beneden, Notaris in Schaerbeek, bekendgemaakt in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van 27 en 28 juli 1953 onder het nummer 19-416. De huidige naam werd op 1 augustus 1977 aangenomen. De statuten werden meermaals gewijzigd en voor de laatste keer bij akte van 17 januari 1997 bekendgemaakt in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van 14 februari 1997 onder het nummer 970214-434/435. 4. Handelsregister De Vennootschap is ingeschreven in het Handelsregister van Brussel onder het nummer 246.108. 5. Duur De duur van de Vennootschap is onbeperkt. 6. Doel van de Vennootschap De Vennootschap heeft als doel de financie¨le en onroerende verrichtingen, de vervoerverrichtingen, onder meer per spoor, de commercie¨le verrichtingen op goederen en materieel, onder meer de verhuring van transport- en industrieel materieel in het algemeen, evenals de studie en de adviesverstrekking op die goederen en op ieder ander financieel en economisch vlak. De Vennootschap mag voor eigen rekening of voor rekening van derden optreden.
83
Ze mag deelnemen aan alle ondernemingen en verrichtingen die rechtstreeks of onrechtstreeks met haar doel verband houden of het tot stand komen ervan kunnen bevorderen. Ze mag onder meer en voor zover het haar doel bevordert alle roerende en onroerende goederen kopen, verkopen, huren en beheren en door middel van inbreng, afstand, participatie, fusie of op iedere andere manier in alle consortiums en vennootschappen een belang nemen. 7. Plaatsen waar de documenten die voor het publiek toegankelijk zijn ter inzage liggen De gecoo¨rdineerde statuten van de Vennootschap liggen ter inzage op de Griffie van de Brusselse Rechtbank van Koophandel en op de zetel van de Vennootschap. De jaarrekening en de sociale balans worden neergelegd op de Nationale Bank van Belgie¨. De beslissingen inzake benoeming of afzetting van leden van de organen van de Vennootschap worden in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt. De financie¨le berichten met betrekking tot de Vennootschap worden in de financie¨le pers en in de kranten gepubliceerd. De overige documenten, toegankelijk voor het publiek en opgenomen in het prospectus, liggen ter inzage op de zetel van de Vennootschap. De jaarverslagen van de Vennootschap worden ieder jaar aan de aandeelhouders op naam toegestuurd evenals aan de personen die om toezending ervan hebben gevraagd. Ze zijn eveneens zonder kosten verkrijgbaar in de zetel van de Vennootschap. B. MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL 1. Geplaatst kapitaal Op 31 december 1996 bedroeg het volgestorte maatschappelijke kapitaal F 23.508.759.000, verdeeld in 23.508.759 maatschappelijke aandelen. 2. Toegestaan kapitaal De Buitengewone Algemene Vergadering van 28 mei 1996 heeft de Raad van Bestuur gemachtigd: - het kapitaal in een of meer keren ten belope van F 10 miljard te verhogen; - te beslissen tot de uitgifte, in één of meer keren, van obligaties converteerbaar in aandelen of van inschrijvingsrechten tot een beloop van een zodanig maximumbedrag dat het bedrag van de kapitaalverhogingen die kunnen voortvloeien uit de uitoefening van de conversie- of inschrijvingsrechten, al dan niet aan die obligaties gehecht, de limiet van het nog resterende toegestane kapitaal overschrijdt. Zowel in het ene als in het andere geval mag de Raad van Bestuur, in het belang van de Vennootschap, het voorkeurrecht van de aandeelhouders, beperken of opheffen, mits de voorwaarden opgelegd door de wet worden nageleefd.
84
Die machtiging die voor de eerste keer werd verleend op 26 mei 1992 is geldig voor een nieuwe periode van 5 jaar vanaf 25 juni 1996, hetzij tot en met 24 juni 2001. Ter herinnering: de Raad van Bestuur heeft op 7 december 1993 krachtens de machtiging hem verleend op 26 mei 1992, 758.340 maatschappelijke aandelen gecree¨erd waaraan 2.275.020 warrants waren gehecht. Thans zijn er nog 2.274.819 warrants in omloop. Ter gelegenheid van de vernieuwing van de toegestane kapitaal, door de Buitengewone Algemene Vergadering van 28 mei 1996, werd er beslist dat de uitoefening van die warrants op het oude toegestane kapitaal zal worden aangerekend. Ten gevolge daarvan bedraagt het huidige toegestane kapitaal nog steeds F 10 miljard. 3. Evolutie van het kapitaal sinds 1 januari 1994 Data
Modaliteiten van de verrichting
1/1/94 4/2/94 23/6/94 15/1/96 27/6/96 17/1/97
Stand op die datum Uitgifte van nieuwe aandelen Uitoefening van 42 warrants Uitoefening van 7 warrants Uitoefening van 144 warrants Uitoefening van 8 warrants
Kapitaal in F
Aantal aandelen
22.750.218.000 758.340.000 42.000 7.000 144.000 8.000
22.750.218 758.340 42 7 144 8
23.508.759.000
23.508.759
C. STAAT VAN HET KAPITAAL
Stuctuur van het aandeelhoudersschap zoals blijkt uit de aangiften gedaan in toepassing van artikel 1 van de wet van 2 maart 1989 met betrekking tot de publikatie van belangrijke deelnemingen op datum van deze aangifte. Het controleorganigram van GBL per 31 december 1996 is opgenomen onder punt E van de informatie over de Vennootschap. Aantal aandelen in bezit
%
Aantal warrants in bezit
%
Totaal
%
Datum van de aangifte
10.398.210
45,71
60.289
2,23
10.458.499
41,10
06.12.91
20.000
0,10
-
-
20.000
0,08
30.06.89
UAP Vie S.A. - Place Vendoˆme, 9 - F - 75042 Parijs Société Centrale UAP - Place Vendoˆme, 9 - F - 75042 Parijs UAP Incendie Accidents - Place Vendoˆme, 9 - F - 75042 Parijs TOTAAL UAP
1.718.262 261.955 177.390 2.157.607
8,27 1,26 0,85 10,38
69.972 22.174 92.146
1,45 0,46 1,91
1.788.234 261.955 199.564 2.249.753
7,00 1,02 0,78 8,80
20.06.91 20.06.91 20.06.91
Royale Belge N.V. - Vorstlaan, 25 - 1170 Brussel Urbaine UAP N.V. - Vorstlaan, 25 - 1170 Brussel Belgische Lloyd N.V. - Jan Van Rijswijcklaan, 162 - 2020 Antwerpen De Belgische Waarborg - Vorstlaan, 25 - 1170 Brussel La Foncière Liégeoise N.V . - Boulevard d’Avroy, 37 - 4000 Luik TOTAAL ROYALE BELGE
1.167.245 369.440 25.456 2.400 1.125 1.565.666
5,62 1,78 0,10 0,01 7,51
35.425 18.609 141 54.175
0,74 0,39 1,13
1.202.670 388.049 25.456 2.400 1.266 1.619.841
4,71 1,52 0,10 0,01 6,34
20.06.91 20.06.91 20.06.91 20.06.91 20.06.91
Aandeelhouderschap
PARGESA NETHERLANDS B.V. Rodenrijselaan 23b - NL - 3037 XB Rotterdam PENSIOENFONDS GBL - Marnixlaan 24 - 1000 Brussel
85
Al is de bovenstaande tabel in overeenstemming met de wettelijke bepalingen, toch weerspiegelt ze niet langer de werkelijkheid: • de daarin voorkomende warrants zijn op 20 mei 1993 verstreken; • in januari 1994 werden 2.275.020 warrants geplaatst; • de percentages vermeld in de tabel stemmen niet langer overeen met het bezitspercentage van elk van de aandeelhouders; • de herschikking binnen de Royale Belge-groep had tot gevolg dat onder meer Urbaine UAP en Belgische Lloyd zijn verdwenen en een nieuwe eenheid Royale Belge 1994 werd opgericht.
D. AANDEELHOUDERS IN HET BEZIT VAN TEN MINSTE 5% VAN HET KAPITAAL Vennootschappen
Aandelen Aantal % 11.541.662 49,10 1.344.251 5,72 2.391.348 10,17 8.231.498 35,01 23.508.759 100,00
Pargesa Royale Belge UAP Paris Overige Totaal
Warrants Aantal % 733.336 32,24 0 0,00 231.417 10,17 1.310.066 57,59 2.274.819 100,00
Totaal Aantal 12.274.998 1.344.251 2.622.765 9.541.564 25.783.578
E. CONTROLE-ORGANIGRAM VAN GBL OP 31 DECEMBER 1996 POWER FINANCIAL CORPORATION
GROEP FRERE BOURGEOIS NPM
50%
PARJOINTCO
50%
55,5%
PARGESA HOLDING
UAP
ROYALE BELGE
49,1% (47,6%)
10,2% (10,2%)
5,7% (5,2%)
( ) na uitoefening van de warrants
86
% 47,61 5,21 10,17 37,01 100,00
F.
BEURSGEGEVENS (GECORRIGEERDE UITERSTE KOERSEN) Jaren
1994 1995 1996 1997***
Koers in F Maatschappelijk aandeel
Koers in F VVPR-aandeel
Koers in F VVPR-Strip
Hoogste
Laagste
Hoogste
Laagste
Hoogste
Laagste
4.590 4.190 4.300 5.210
3.625 3.200 3.680 4.020
4.340 4.110 4.250* −
3.520 3.340 3.845* −
− − 35** 9
− − 6** 7
* koers van 1 januari 1996 tot 8 mei 1996 ** koers van 9 mei 1996 tot 31 december 1996 *** koers van 1 januari 1997 tot 27 maart 1997
II. INLICHTINGEN OVER DE ACTIVITEIT VAN GBL A. ACTIVITEIT GBL is een houdstermaatschappij. Rechtstreeks en onrechtstreeks heeft ze belangen in een reeks vooraanstaande Belgische en buitenlandse ondernemingen, zoals PetroFina, waarvan ze de grootste aandeelhouder is, Royale Belge, Bank Brussel Lambert, CLT - UFA in Luxemburg en Imétal in Frankrijk. B. EVOLUTIE VAN HET GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND
GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND
1996
31 december 1995
1994
12
16
19
C. INVESTERINGEN VAN DE JONGSTE DRIE JAAR In de loop van de jongste drie jaar heeft GBL het merendeel van haar investeringen besteed aan enkele grote ondernemingen waarin ze ten volle haar rol van vaste aandeelhouder wenst te spelen. Audiofina - CLT - begin 1994: het bezitspercentage van Audiofina stijgt van 52,5% tot 55,3%; - april 1994: deelneming van GBL en Electrafina ten belope van respectievelijk LUF 1,7 miljard en LUF 1 miljard aan de verhoging van de eigen middelen van Audiofina met een bedrag van LUF 4,8 miljard; - oktober 1994: hergroepering van de aandelen Audiofina binnen de nieuwe vennootschap Compagnie Luxembourgeoise Multi Media (CLMM). Die nieuwe eenheid bezit 86,4% van het kapitaal van Audiofina evenals 4,3% van CLT. Van hun kant hebben GBL, Electrafina en Havas respectievelijk 35%, 25% en 40% van CLMM in handen;
87
- november 1995: Audiofina start met een openbaar aanbod tot omruiling van de aandelen CLT. Zodoende kreeg ze samen met Fratel A 97% van CLT in handen. Op 31 december 1995 controleert GBL via CLMM 51,6% van Audiofina; - 1995: het transitieve bezitspercentage van Audiofina in CLT is 96,2% tegen 53,3% eind 1994; - 1996: GBL staat haar 35%-belang in CLMM af aan Electrafina. Deze laatste heeft op haar beurt meer dan 17% van Audiofina in handen gekregen. Eind 1996 is Electrafina, economisch bekeken, in het bezit van 48% van Audiofina. Havas - 1994: Audiofina investeert F 7 miljard in Havas (5%); - 1995: Audiofina investeert een aanvullende F 650 miljoen in Havas en bezit aan het eind van het jaar 4,3% van het kapitaal; - eind 1996, Audiofina bezit 4,0% van Havas. Electrafina - juli 1994: deelneming van GBL ten belope van F 7,2 miljard aan de kapitaalverhoging; - 1994: verruiming van het belang van GBL, te weten, van 42,1% tot 45%, door middel van aankopen ter beurze; - 1995: door aankopen ter beurze stijgt het bezitspercentage van 45% tot 45,4%; - 1996: verhoging van de permanente middelen ten belope van F 30 miljard. GBL heeft daaraan voor bijna F 16 miljard deelgenomen. Op 31 december 1996 bezit ze 47,9% van het kapitaal van Electrafina; - eind 1996: GBL en haar dochters controleren samen 57,2% van Electrafina. Parfinance - mei 1996: openbaar aanbod tot inkoop van eigen aandelen door Parfinance. Eind 1996 is het bezitspercentage van GBL gestegen van 27% tot 41%. Pargesa van haar kant bezit 49% van Parfinance. Suez - 1996: aankoop van Suez-aandelen door Electrafina voor F 12,9 miljard. Aan het eind van het jaar bezit Electrafina 6,1% van Suez. Tractebel - 1996: Electrafina verkoopt voor F 41 miljard haar belang aan de Generale Maatschappij van Belgie¨.
88
D. ONTWIKKELING VAN DE GECONSOLIDEERDE BALANS TIJDENS DE JONGSTE DRIE JAAR in miljoenen F
1996
1995
1994
Vaste activa Vlottende activa
154.713 35.137
140.543 20.425
129.086 18.288
189.850
160.968
147.374
88.676 77.049 758 12.885 10.482
75.597 58.578 201 8.157 18.435
74.184 49.627 288 11.929 11.346
189.850
160.968
147.374
TOTAAL ACTIVA Eigen vermogen (deel van de groep) Belangen van derden Voorzieningen voor risico’s en kosten Schulden op meer dan één jaar Overige schulden TOTAAL PASSIVA
Mutaties in de financie¨le vaste activa tijdens de jongste drie jaar 1994 - inschrijving door GBL en Electrafina (voor respectievelijk F 1,7 en F 1 miljard) op de obligatielening van F 4,8 miljard uitgegeven door Audiofina en terugbetaalbaar in aandelen; - aankoop van een belang van 2,8% in Audiofina in het bezit van Royale Belge; - inbreng van de aandelen Audiofina bij de nieuwe vennootschap Compagnie Luxembourgeoise Multi Media (CLMM), waarvan GBL 35% en Electrafina 25% in handen heeft; - aankoop van 5% van Havas door Audiofina (F 7 miljard); - aankoop van een aanvullend 1% van PetroFina door Electrafina; - inschrijving door GBL voor haar deel op de kapitaalverhoging van Electrafina ten belope van F 10,3 miljard en aankoop van aandelen op de beurs waardoor het belang van GBL in Electrafina verhoogd wordt van 42,1% tot 45% (F 7,2 miljard); - aankoop van een aanvullend percentage van 2% van Parfinance (F 0,8 miljard); - verhoging van de deelneming in de Groupe Jean Dupuis van 47,6% tot 50%; - investering van Electrafina in Fibelpar (F 0,1 miljard). 1995 - aankoop, ter beurze, van 103.700 aandelen Electrafina (voor F 0,3 miljard); - verkoop van 77.050 aandelen Royale Belge voor F 0,4 miljard door Royale-Vendôme; - verkoop van de deelneming Métropole Télévision (M6) voor F 0,5 miljard; - terugbetaling van de lening 1987/1995 van $ 60 miljoen voor F 2,4 miljard; - wegens de verhoging van het bezitspercentage van Audiofina in CLT - het steeg van 62,4% tot 96,8% - is de waarde van het nettoactief van CLT (waarop Audiofina de vermogensmutatie toepast, terwijl zijzelf integraal wordt geconsolideerd) met meer dan F 7 miljard toegenomen. Het transitieve bezitspercentage van GBL in CLT is gedaald van 23,3% tot 22,9% onder meer na de conversie van OTA door derden. De tegenhanger daarvan in de activa is een daarmee samenhangende verhoging van de belangen van derden in Audiofina.
89
1996 - investeringen ten belope van F 17 miljard in Electrafina; - Royale-Vendôme verkoopt 107.375 aandelen Royale Belge voor F 0,5 miljard; - inschrijving op 70.718 nieuwe aandelen BBL (uitoefening van de warrants B) voor F 0,3 miljard; - GBL, verkoopt haar deelneming van 35% in CLMM voor een bedrag van F 18,3 miljard aan Electrafina; Deze koopt 10.518.738 aandelen Audiofina voor een bedrag van F 17,4 miljard; - terugbetaling en conversie in aandelen, eind 1996, van alle CLT-aandelen (1.099.518) in het bezit van Audiofina en Fratel; - Parfinance doet een openbaar aanbod tot inkoop van haar aandelen. Het bezitspercentage van GBL verhoogt van 27% tot 41%; - Electrafina en Royale Belge verkopen hun Tractebel-aandelen aan de Generale Maatschappij van Belgie¨ voor een bedrag van F 49,4 miljard. Dat leidt bij GBL tot een meerwaarde, aandeel van de groep, van om en nabij de F 10 miljard; - Electrafina koopt voor F 15,7 miljard aandelen Suez en Canal+. Eind 1996 bezit ze 6,1% van Suez en 1,6% van Canal+; - terugbetaling van de lening GBL Finance ad LUF 3 miljard. De aankopen en verkopen van genoteerde aandelen geschiedden doorgaans tegen de beurskoers.
III.INLICHTINGEN OVER HET BESTUUR, DE DIRECTIE EN DE CONTROLE VAN DE VENNOOTSCHAP A. BESTUUR EN DIRECTIE (zie pagina 6 en 7 van het jaarverslag) B. CONTROLE Deloitte & Touche, Bedrijfsrevisoren B.C.V. vertegenwoordigd door de Heer Claude POURBAIX Renaissancelaan 20 bus 25 1000 Brussel Commissaris-Revisor
90
C. BEZOLDIGING VAN DE LEDEN VAN DE BESTUURS- EN DIRECTIEORGANEN OVER HET BOEKJAAR 1996 Uittreksel uit de geconsolideerde rekening van 1996 (in miljoenen F): Totaal nettobedrag van de bezoldigingen in het boekjaar aan de bestuurders van de consoliderende vennootschap toegekend uit hoofde van hun functie in deze laatste, in de dochterondernemingen en in de verbonden ondernemingen: Uitzonderlijke voorziening voor pensioenen:
129,1 58,3
Uittreksel uit de niet-geconsolideerde rekening van 1996 (in miljoenen F): Financie¨le betrekkingen met de bestuurders en zaakvoerders. - Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en pensioenen ten laste van de resultatenrekening toegekend voor zover die vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbare persoon: - aan bestuurders en zaakvoerders
92,8
- uitzonderlijke voorziening voor pensioenen
43,3
D. BEZOLDIGING OVER HET BOEKJAAR 1996 TOEGEKEND AAN DE CONTROLEORGANEN De emolumenten toegekend aan de Commissaris-Revisor bedroegen F 2,3 miljoen. E. AANTAL AANDELEN VAN DE EMITTENT IN HET BEZIT VAN DE LEDEN VAN HAAR BESTUURS-, DIRECTIE- OF CONTROLEORGANEN De leden van de Raad van Bestuur en van het Uitvoerend Comité bezitten samen 227 aandelen GBL op naam. F.
WINSTDELINGSPLANNEN TEN BEHOEVE VAN HET PERSONEEL GBL heeft geen winstdelingsplannen ten behoeve van het personeel opgezet.
91
Contactpersonen Indien U het jaarverslag wenst te ontvangen, gelieve U te wenden tot: Carine Dumasy Tel: 32-2-547.23.52 Fax: 32-2-547.22.85 In geval van verlies, diefstal of indien U inlichtingen wenst te krijgen over de aandelen GBL, gelieve contact op te nemen met: Marc Desclez Tel.: 32-2-547.24.28 Fax: 32-2-547.22.85
CARTE POSTALE BRIEFKAART POSTCARD
Timbre Zegel Stamp
GROUPE BRUXELLES LAMBERT S.A. GROEP BRUSSEL LAMBERT N.V. Avenue Marnix 24 Marnixlaan 24 B - 1000 BRUXELLES - BRUSSEL
Carton réponse Antwoordkaart Reply-card Si vous désirez recevoir la prochaine édition de notre rapport, prière de compléter et retourner cette carte Indien U ook het volgend verslag wenst te ontvangen, gelieve ons dan deze antwoordkaart te willen terugzenden If you wish to receive a copy of our next report, please complete and return this reply-card
Nom/naam/name ..................................................................................................................................... Société/vennootschap/company ................................................................................................................ Fonction/functie/position ......................................................................................................................... Rue/straat/street ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Code postal/postnummer/postcode ........................................................................................................... Ville/plaats/city ..................................................... Pays/land/country ..................................................... Nombre d’exemplaires/aantal gewenste exemplaren/number of copies: F ........... NL ........... E ...........
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER : THIERRY de RUDDER - SNIPPENLAAN 6 - 1640 SINT-GENESIUS-RODE Ontwerp : Advertising Bux
Foto : Michel Haydan
Drukkerij : Van der Poorten
