DDMA PRIVACY AUTORITEIT - CONSUMENTEN HANDBOEK
Grip op reclame Internet (cookies)
PRAKTISCH ADVIES BIJ COMMERCIËLE COMMUNICATIE
Voorwoord
Aan de hand van concrete informatie en handige checklists bieden wij u via dit handboek meer grip op reclame.
DDMA Privacy Autoriteit
Regelmatig komt u in aanraking met reclame. Denk hierbij aan reclame via e-mail, post, social media en de telefoon. U ontvangt de nieuwe folder van de supermarkt of een e-mail van uw boekwinkel. Sommige reclame ontvangt u alleen liever op een ander tijdstip, via een ander kanaal of helemaal niet. Als consument heeft u het recht dit aan te geven, maar voor veel mensen is het nog onduidelijk hoe en bij welke instantie zij dit kunnen doen. Om uw rechten en plichten als consument overzichtelijk in kaart te brengen, hebben wij dit handboek opgesteld. Wij houden toezicht op het gebruik van uw gegevens door bedrijven die het Privacy Waarborg voeren. Meer informatie over dit keurmerk vindt u op www.privacywaarborg.nl. i
Inhoudsopgave 1. Inleiding
3
2. Reclame via internet (cookies)
2.1 Inleiding
2.2 Wet- en regelgeving
2.3 Wat zijn cookies?
2.4 Functionele en reclame
cookies
2.5 Verplichtingen bedrijfsleven
2.6 Hoe geeft u toestemming?
2.7 Implementatie
2.8 Vragen en klachten
2.9 Checklist reclame via internet
5 5 6 6 6
3. Vragen en klachten
3.1 Vragen
3.2 Klachten
9 9 10
7 7 7 7 7
4. DDMA Privacy Waarborg
11
5. Bijlagen
Bijlage 1: Cookies verwijderen
(Internet Explorer)
Bijlage 2: Cookies verwijderen
(Google Chrome)
Bijlage 3: Cookies verwijderen
(Firefox)
14 14 17 19
H OOFDSTUK 1
Inleiding
Als consument krijgt u vrijwel iedere dag reclame onder ogen. Denk bijvoorbeeld aan die leuke folder van de Hema of een e-mail die u ontvangt van uw telecomprovider. Maar wat zijn uw rechten als consument als u deze aanbiedingen niet meer op prijs stelt?
Organisaties maken gebruik van contactgegevens (naam, e-mailadres, postadres etc.) om met u als consument een dialoog te starten en te continueren. Op deze wijze ontvangt u een schat aan informatie met relevante aanbiedingen die voor u op dat moment interessant zijn. Bent u bijvoorbeeld op zoek naar een nieuwe verzekering of wilt u op de hoogte worden gehouden van nieuwe abonnementsvormen voor uw mobiele telefoon? Het bedrijfsleven informeert u graag én via het communicatiekanaal dat uw voorkeur heeft.
stellen over het gebruik van hun contactgegevens.
Deze klachten kunnen worden ingediend bij het DDMA Privacy Waarborg Klachtenloket. Meer hierover vindt u in hoofdstuk 3 van deze handleiding.
Aan de hand van de verzonnen meubelwinkel ‘Design for life’ passeren in deze handleiding diverse communicatiemiddelen de revue die organisaties inzetten om u gericht aanbiedingen te doen. Door het inzetten van diverse communicatiemiddelen wil de directeur van ‘Design for life’ zijn klanten en potentiële klanten informeren over de uitverkoop en de nieuwe meubelcollectie. Om te voorkomen dat de ontvanger zijn reclame als vervelend ervaart, verdiept de directeur zich in de rechten van de consument. Wanneer mag hij zijn doelgroep wel en niet benaderen? En op welke wijze kan de consument aangeven dat hij de reclame liever niet meer ontvangt? In dit deel van het handboek ‘Grip op reclame’ wordt reclame via internet, middels cookies, behandeld. Ondanks dat de directeur zich in de rechten van de consument heeft verdiept, is de kans helaas nog altijd aanwezig dat er consumenten zijn die de reclame van ‘Design for life’ niet op prijs stellen en een klacht willen indienen of een vraag willen 4
H OOFDSTUK 2
Reclame via internet (cookies)
2.1 Inleiding
U bent aan het internetten en bekijkt het laatste nieuws op www.nu.nl. Aan de rechterzijde verschijnt een advertentie van een design bank van meubelwinkel ‘Design for life’. Toeval of niet? Deze bank had u namelijk een uur geleden nog op de website van de meubelwinkel bekeken. Waarschijnlijk is hier geen sprake van toeval, de advertentie verschijnt omdat ‘Design for life’ een cookie op uw computer heeft geplaatst. Door de cookie te plaatsen wil de directeur van de meubelwinkel gericht adverteren.
Door het plaatsen van cookies worden advertenties onder uw aandacht gebracht die overeenkomen met producten en diensten die u eerder op internet heeft bekeken. Dit biedt voordelen omdat u vooral reclame ziet voor producten waarin u bent geïnteresseerd. Maar niet iedere consument vindt dit prettig. In dit hoofdstuk lichten wij toe wat uw rechten zijn op het gebied van cookies.
• Het onthouden van uw loginnaam;
2.2 Wet- en regelgeving
Naast deze functionele cookies worden ook andere cookies gebruikt voor het plaatsen van reclame op diverse websites (tracking reclame cookie). Het plaatsen van een dergelijke cookie vindt plaats als u bijvoorbeeld de website van ‘Design for life’ bezoekt en vervolgens een bepaalde stoel bekijkt.
Op het moment dat u deze stoel bekijkt wordt er een cookie op uw computer geplaatst. Dezelfde stoel wordt vervolgens bij een herhaalbezoek op de website van ‘Design for life’ als advies getoond. Bij Amazon of Bol.com gaat het hierbij bijvoorbeeld om de leessuggesties.
Sinds 5 juni 2012 moet de directeur van ‘Design for life’ bij het plaatsen van cookies rekening houden met wet- en regelgeving. Zo zijn vanuit de overheid regels voor het plaatsen van cookies opgesteld in de Telecommunicatiewet. 2.3 Wat zijn cookies? Cookies worden door bedrijven gebruikt om u op internet bijvoorbeeld op de hoogte te houden van reclame van hun eigen bedrijf of van een andere organisatie. Cookies zijn kleine tekstbestandjes die op uw computer worden geplaatst en worden uitgelezen door uw internetbrowser (o.a. Google Chrome, Internet Explorer, Firefox) bij het openen van een internetpagina. De maker van een cookie bepaalt wat hij in het cookie zet. 2.4 Functionele en reclame cookies Bij een functionele cookie plaatst een website een cookie op uw computer wanneer u een website opent. Functionele cookies hebben verschillende doeleinden, bijvoorbeeld:
• Het onthouden van items in een winkelmandje; en • Het laden van een plaatje. Het plaatsen van deze functionele cookies maakt de website gebruikersvriendelijk.
Een ander voorbeeld van een tracking reclame cookie is wanneer een netwerk van advertenties een cookie op uw computer plaatst. Deze cookie kan dan door het netwerk worden uitgelezen op de verschillende websites die zich in dat advertentienetwerk bevinden. Een voorbeeld hiervan is dat u de website www.vtwonen.nl bekijkt en u vervolgens een advertentie van de design stoel ziet, die u eerder op de website van ‘Design for life’ heeft bekeken.
6
2.5 Verplichtingen bedrijfsleven De website van ‘Design for life’ moet sinds 5 juni 2012 aan meerdere verplichtingen voldoen. Zo is de eerste verplichting van een bedrijf: 1.
Dat zij u bij bezoek aan een website duidelijk en volledig informeren over het gebruik van cookies. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om waarom ‘Design for life’ bepaalde gegevens van u opslaat.
De tweede verplichting van een bedrijf is: 2.
Dat zij u toestemming moeten vragen voor het plaatsen van cookies. De toestemming geldt niet voor cookies die noodzakelijk zijn. Voorbeelden van noodzakelijke cookies zijn:
• Cookies die gebruikt worden bij het onthouden van items in een winkelmandje; en • Cookies om uw inloggegevens te onthouden. 2.6 Hoe geeft u toestemming? Bedrijven kunnen op meerdere manieren om uw toestemming voor het plaatsen van de cookies vragen. Bijvoorbeeld via: • een pop-up; of • een banner.
‘Design for life’ moet bijvoorbeeld een pop-up op zijn website plaatsen, waarmee u toestemming of geen toestemming kunt geven voor het plaatsen van cookies. In paragraaf 2.9 kunt u via een handige checklist nagaan of bedrijven op een correcte wijze om uw toestemming vragen. 2.7 Implementatie Anno 2012 werken bedrijven er hard aan om aan de cookiewetgeving te voldoen. Dit vergt echter flinke technische aanpassingen. Op Europees niveau werken partijen daarom samen om te zorgen dat u niet bij ieder websitebezoek moet aangeven of u cookies wilt, maar dat u dit in een keer kunt regelen als u uw browser (Firefox, Internet Explorer, Chrome) installeert. De eerste resultaten worden eind 2012 verwacht. 2.8 Vragen en klachten Heeft u een klacht over een bij het Privacy Waarborg aangesloten organisatie of heeft u een vraag over uw rechten als consument? In hoofdstuk 3 wordt toegelicht op welke wijze u deze bij het Privacy Waarborg kunt indienen. 2.9 Checklist reclame via internet Hieronder volgen kort de belangrijkste stappen waar u bij cookies om moet denken: Stap 1 - Toestemmingsscherm Wanneer u een toestemmingsscherm ziet voor cookies, bekijk dan goed welke cookies een website plaatst. Dit moet duidelijk 7
zijn aangegeven. ‘Design for life’ heeft bijvoorbeeld een pop-up (zie onderstaand voorbeeld) geplaatst op zijn website waarop duidelijk staat aangegeven waar de informatie van de cookies te vinden is die de winkel plaatst.
Stap 2 - Informatieplicht Bepaal aan de hand van de informatie over de cookies of u deze wel of niet accepteert. Indien dit niet duidelijk is, kunt u zichzelf afvragen of u de cookies wilt accepteren.
Stap 4 - Cookies verwijderen Heeft u cookies geaccepteerd, maar wilt u deze alsnog verwijderen? Dan kunt u dit snel en gemakkelijk via de instellingen van uw internetbrowser aanpassen. In bijlage 7 checklist verwijderen cookies van dit handboek staat uitgewerkt hoe u dit kunt doen. Dit is uitgewerkt voor Google Chrome, Internet Explorer en Firefox.
Stap 3 - Toestemming Geef wel of niet uw toestemming.
8
H OOFDSTUK 3
Vragen en klachten
3.1 Vragen
Heeft u een vraag over het gebruik van uw contactgegevens voor reclamedoeleinden die in dit handboek zijn behandeld? Dan bent u bij het Privacy Waarborg aan het juiste adres. Op de website www.privacywaarborg.nl kunt u terecht voor een uitgebreid overzicht van de meest gestelde vragen en bijhorende antwoorden. Indien dit uw vraag niet voldoende beantwoordt, dan kunt u via het speciale online vragenformulier uw vraag indienen.
3.2 Klachten
Stap 3 - Klacht ConsuWijzer
Als u van mening bent dat uw contactgegevens (onrechtmatig) gebruikt zijn voor reclamedoeleinden door een bedrijf kunt u een klacht indienen bij verschillende instanties. Wij adviseren u de volgende stappen te volgen:
Wanneer u het idee heeft dat het gaat om een grote overtreding dan kunt u, naast de klacht die u bij het Privacy Waarborg Klachtenloket of De Stichting Reclame Code heeft ingediend, uw klacht ook indienen bij OPTA.
Stap 1 - Klacht bedrijf
Hiervoor moet u uw klacht indienen via de website van ConsuWijzer (www.consuwijzer.nl). Hier worden de klachten gebruikt als signaal in het toezicht. Bij veel klachten kan OPTA een onderzoek naar een bedrijf starten. Vanaf 1 januari 2013 wordt het toezicht ondergebracht in de Autoriteit Consument en Markt (ACM).
Neem allereerst contact op met het bedrijf waarover u een klacht wilt indienen. De kans is zeer groot dat zij hun fout betreuren en het direct voor u oplossen. Stap 2 - Privacy Waarborg Klachtenloket en Stichting Reclame Code Mocht het bedrijf u niet verder willen helpen om de klacht op te lossen dan kunt u een klacht indienen bij: • Het Privacy Waarborg Klachtenloket
Is het bedrijf aangesloten bij het Privacy Waarborg?
Dan kunt u een klacht indienen via het Privacy Waarborg Klachtenloket (www.privacywaarborg.nl). Het doel van dit loket is om uw klacht snel én kosteloos op te lossen. • De Stichting Reclame Code
Is het bedrijf niet bij het Privacy Waarborg aangesloten? Dien dan uw klacht in bij De Stichting Reclame Code. (www.reclamecode.nl).
10
H OOFDSTUK 4
DDMA Privacy Waarborg
Het DDMA Privacy Waarborg is een keurmerk voor organisaties die op een correcte manier contactgegevens gebruiken voor reclamedoeleinden. Door het gebruik van contactgegevens kunnen bedrijven u gerichter aanbiedingen doen, denk bijvoorbeeld aan een voordelige last-minute vliegreis of een abonnement voor uw mobiele telefoon.
Het Waarborg wordt uitsluitend gevoerd door organisaties die zijn aangesloten bij de branchevereniging voor dialoogmarketing DDMA. Deze organisaties hebben zichzelf extra strenge regels opgelegd die verder gaan dan de wettelijke verplichtingen bij reclame en marketing. Deze extra regels zijn vastgelegd in een aantal zelfreguleringcodes.
De organisaties die het Waarborg voeren, worden jaarlijks gecontroleerd op naleving van de wetgeving en zelfregulering door de onafhankelijke handhaver, de DDMA Privacy Autoriteit.
Consumenten die van mening zijn dat hun privacy is geschonden door een reclame-uiting kunnen eenvoudig een klacht indienen via het Privacy Waarborg Klachtenloket.
Het doel van dit loket is om uw klacht snel en kosteloos op te lossen. Voor meer informatie over het Privacy Waarborg kunt u terecht op www.privacywaarborg.nl
DDMA
W.G. Plein 507/508
1054 SJ Amsterdam
Telefoonnummer: 020 4528413
E-mail:
[email protected]
12
Copyright
Dit handboek (verder te noemen: “Handboek”) van de DDMA Privacy Autoriteit is met grote zorg en precisie samengesteld. Ondanks de inspanning en aandacht voor dit Handboek is het mogelijk dat informatie in dit Handboek onvolledig en/of onjuist is. De Privacy Autoriteit sluit hierbij alle aansprakelijkheid uit voor schade, van welke aard dan ook, die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik van dit Handboek. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit dit Handboek worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Privacy Autoriteit. Augustus 2012 – DDMA Privacy Autoriteit
xiii
BIJLAGE 1- I NTERNET EXPLORER
Verwijderen cookies
(Internet Explorer)
Heeft u cookies geaccepteerd, maar wilt u deze alsnog verwijderen? Dan kunt u dit snel en gemakkelijk via de instellingen van uw internetbrowser aanpassen.
In deze bijlage staat uitgewerkt hoe u dit kunt doen voor Internet Explorer.
o
Klik op
o
Klik vervolgens op Internetopties.
o
Klik onder de map Algemeen op Browsegeschiedenis
verwijderen.
15
o
Zorg dat de Cookies zijn aangevinkt en klik op
Verwijderen.
o
De cookies zijn nu verwijderd.
16
BIJLAGE 2 - GOOGLE CHROME
Verwijderen cookies (Google Chrome)
Heeft u cookies geaccepteerd, maar wilt u deze alsnog verwijderen? Dan kunt u dit snel en gemakkelijk via de instellingen van uw internetbrowser aanpassen.
In deze bijlage staat uitgewerkt hoe u dit doet voor Google Chrome.
o
Klik op
o
Ga naar Instellingen.
o
Klik vervolgens onderaan op Geavanceerde instellingen
weergeven.
o
Zorg er vervolgens voor dat in ieder geval Cookies en
andere site- en plug-ingegevens verwijderen aangevinkt staat.
o
Klik vervolgens onder Privacy op Browsergegevens
wissen o
Klik op Browsergegevens wissen
o
De cookies zijn nu verwijderd 18
BIJLAGE 3 - FIREFOX
Verwijderen cookies (Firefox)
Heeft u cookies geaccepteerd, maar wilt u deze alsnog verwijderen? Dan kunt u dit snel en gemakkelijk via de instellingen van uw internetbrowser aanpassen.
In deze bijlage 7 staat uitgewerkt hoe u dit doet voor Firefox.
o o
Klik op
o
Klik op Opties
Klik op het Privacy logo.
(links bovenin uw browser)
20
o
Klik vervolgens op individuele cookies verwijderen.
o
Klik op Alle cookies verwijderen.
o
De cookies zijn nu verwijderd.
21
