Gereformeerde Basisschool. s-molenaarsweg 1. Jaarverslag GPO-WN

Gereformeerde Basisschool

‘s-Molenaarsweg 1

Jaarverslag GPO-WN 2013

INHOUD Voorwoord GPO-WN in beweging

3

Hoofdstuk 1 Instellingsgegevens 1.1 Juridische structuur 1.2 Organisatiestructuur 1.3 Kernmerken GPO-WN ‘geloof in ontwikkeling’ 1.4 Missie, belofte en ontwikkelingen van GPO-WN 1.5 Kort verslag Raad van Toezicht 1.6 Kort verslag GMR

5 7 7 9 10 11

Hoofdstuk 2 Belangrijke elementen financieel beleid 2.1 Meerjarig financieel perspectief 2.2 Instroom extra middelen 2.3 Voortzetten eigen beleid ten aanzien van extra investeringen 2.4 Treasury 2.5 Risicomanagement

13 13 13 15 16

Hoofdstuk 3 financiële resultaten en posities 3.1 Balans en Ontwikkeling vermogensposities 3.2 Staat van baten en lasten en exploitatieverhoudingen 3.2.1 vergelijking realisatie 2013 en begroting 2013 3.2.2 Gerealiseerd resultaat 2013 versus realisatie 2012 3.2.3 Gerealiseerd resultaat versus laatst bekende landelijke benchmarks 3.3 Toekomstige financiële ontwikkelingen 3.3.1 Begroting 2014 en indicatie meerjarige fin. ontwikkelingen 3.3.2 Indicatie meerjarige ontwikkeling balansposities 3.3.3 Belangrijke risico’s en onzekerheden 3.4 Treasuryverslag

17 19 19 21 23 24 24 25 26 27

Hoofdstuk 4 Belangrijke elementen instellingsbeleid 4.1 Organisatie en strategie 4.2 Identiteit 4.2.1. Resultaten en opbrengsten 4.3 Onderwijs 4.3.1. Resultaten en opbrengsten 4.3.2. Leerlingen 4.4 Personeel & organisatie 4.4.1. Personeel GPO-WN 4.4.2. Implementatie HRM beleid 4.4.3. Professionalisering 4.4.4. Ziekteverzuim en Arbo 4.4.5. Opleiden in de school 2013 4.4.6. GPO-WN Academie 4.4.7. Onderwijs met ICT 4.5 Overzicht Gebouwenbeheer

28 31 31 32 32 33 37 37 38 38 39 41 42 45 47

Bijlagen

concept GPO-WN jaarverslag 2013

2

VOORWOORD GPO-WN IN BEWEGING Voor GPO-WN was 2013 een enerverend jaar. In het begin van het jaar hingen er donkere wolken boven onze organisatie: Vanuit de politiek kwamen een aantal veranderingen naar voren die het hart van GPO-WN raken. O.a.: - De invoering van de wet voor Passend Onderwijs (dit heeft grote financiële gevolgen voor onze organisatie). - De dreiging afschaffing kleine scholentoeslag, waar een heel aantal van onze scholen mee te maken hebben. - De onzekerheid van de politieke discussie over artikel 23 uit de grondwet, het bestaansrecht van onze scholen. We hebben deze spannende zaken naar elkaar toe uitgesproken in het Identiteitscongres van 22 maart 2013. We hebben samen voor een oplossing gebeden en het in Gods handen gelegd. En met het vertrouwen op Hem zijn we aan de slag gegaan. Onze God is groot! Wat zijn onze gebeden verhoord. In het politieke najaarsakkoord is besloten de kleine scholen toeslag te handhaven, de discussie over art. 23 is (vooralsnog) van de baan en er is ruimte en tijd geboden voor invlechting Passend Onderwijs. Er was steeds nauw contact met de leden van de ChristenUnie in Eerste en Tweede Kamer, zij hebben zich ingezet voor de scholen van GPO-WN. We zijn blij en voor deze goede samenwerking en danken de Here voor onze zegeningen. GPO-WN ontwikkelt zich positief. We hebben les mogen geven aan 3500 kinderen in West Nederland. De scholen geven een beeld van stabiliteit. Er is groei en de ouders zijn betrokken. Onze medewerkers werken hard aan professionalisering en vakmanschap. Onze leerlingen verdienen het allerbeste! Daarnaast hebben we op beleidsgebied een drietal complexe documenten ontwikkeld. Allereerst het Koersplan 2014-2018 ‘Hart voor alle kinderen’ over het strategisch beleid van onze organisatie. Alle schoolplannen 2014-2018 worden gekoppeld aan het Koersplan. Op het gebied van identiteit hebben we twee documenten neergezet. Ons GPO-WN brede Identiteitsbeleid wordt beschreven in ‘Het Licht schijnt’. Het werkdocument ‘Onze Identiteit in de Praktijk’ is hieraan gekoppeld. Op papier staat wat we in de praktijk veelal al doen. Deze documenten worden in 2014 besproken in de Raad van Toezicht en op de Algemene Ledenvergadering in juni. GPO-WN wil dat hun leerkrachten met hart voor alle kinderen lesgeven en de boodschap van de opgestane Heer Jezus Christus verkondigen. Zo kunnen wij zijn Licht laten schijnen in deze wereld en aan de mensen om ons heen. Namens bestuur en directie van GPO-WN,

René Tromp, Directeur-bestuurder


3

Als je hoofd verbonden is met je hart, kunnen je handen en voeten de meest wonderlijke dingen doen.

Geloof in ontwikkeling! GPO-WN biedt onderwijs van betekenis. Onze inzet is erop gericht om alle kinderen mede te vormen tot jonge mensen die in geloof en met plezier in het leven staan. Onze kinderen mogen weten wie ze zijn, wat hun unieke plek is en wat ze in de maatschappij kunnen betekenen. De oorsprong van deze visie vinden we in de bevrijdende boodschap van Gods genade. Ieder kind en iedere medewerker zijn Gods geliefd kinderen. Wij kennen Gods liefde en gaan daardoor met plezier en ontspannen naar school werk. Dat maakt ons onderwijs, volgens ouders en buitenstaanders, opvallend anders dan anders. Vanuit deze grondhouding werken we samen aan nieuwe manieren om leerlingen toe te rusten voor hun toekomst in een dynamische samenleving.


4

Hoofdstuk 1 Instellingsgegevens Naam bevoegd gezag Gereformeerd Primair Onderwijs West Nederland ’s-Molenaarsweg 1 2401 LL Alphen aan den Rijn T 0172-418830 F 0172-418839 Raad van Toezicht Directeur-bestuurder (directie) Secretariaat Website KvK inschrijfnummer Rekeningnummer Rekeningnummer contributie/donaties Nummer bevoegd gezag:

1.1

[email protected] [email protected] [email protected] www.gpown.nl 28113126 NL29 RABO 0374 9438 18 NL16 RABO 0353 2367 13 41646

Juridische structuur

De rechtspersoonlijkheid van het bevoegd gezag van GPO-WN is een verenigingsvorm. GPO-WN is een organisatie voor primair en speciaal onderwijs in West Nederland en verantwoordelijk voor 25 gereformeerde scholen voor primair onderwijs. Eén van deze scholen is een school voor speciaal primair onderwijs.

Onze Scholen

Noord-Holland: De Rank, Alkmaar Veerkracht, Amsterdam De Lichtlijn, Den Helder Het Anker, Velserbroek Utrecht: De Triangel, Houten De Wissel, Utrecht Noord-Brabant: De Halm, Almkerk Zeeland: De Sterrenpracht, Axel De Wingerd, Goes Regenboog, Middelburg

Zuid-Holland: De Tamboerijn, Alphen a/d Rijn Koningin Beatrix, Berkel en Rodenrijs De Cirkel (SBO), Capelle a/d IJssel De Triangel. Capelle a/d/ IJssel De Zevenster, Hardinxveld-Giesendam Het Mozaïek, Krimpen a/d IJssel De Lichtwijzer, Oegstgeest De Driemaster, Ridderkerk De Akker, Rijswijk Rehoboth, Vlaardingen De Leilinde, Waddinxveen De Schanskorf, Zoetermeer De Wegwijzer, Zwijndrecht


5

Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) peildatum 31-12-2013 Dhr. A. Dubbink, voorzitter Mw. M. de Gelder, secretaresse Mw. M. Sneep-Vos, personeelslid Dhr. C. Van Harten, lid Mw. S. Van Houts, lid Mw. A. Houtman, lid

Vertrouwenspersonen (peildatum 31-12-2013) Mw. Y. Verlind-Brouwer Mw. C. De Bruijne-van den Dool Mw. I. van Driel

Klachten 2013 Bij de Directeur-bestuurder van GPO-WN zijn twee klachten binnengekomen van twee verschillende scholen. Deze klachten zijn met de directeur en Directeur-bestuurder in afstemming afgehandeld.

Klachtencommissie Klachtencommissie voor Gereformeerd Primair Onderwijs Postbus 2133 2800 BG Gouda


6

1.2 Organisatiestructuur GPO-WN GPO-WN kent de volgende structuur:

1.3 Kenmerken GPO-WN ‘Geloof in ontwikkeling’ GPO-WN is een visionaire onderwijsorganisatie met hart voor alle kinderen. Ook heeft GPO-WN hart voor haar personeel. Binnen GPO-WN hebben we hart voor elkaar. Onze organisatie bestaat uit 25 levendige scholen in West- en Noordwest-Nederland, waar zo’n 3500 leerlingen genieten van het schoolleven. Zij worden begeleid en gevormd door een paar honderd enthousiaste en vakbekwame medewerkers. God heeft hen lief, weten zij, en daarom zetten onze mensen zich uit liefde in voor de leerlingen en hun ouders/verzorgers. Identiteit en kwaliteit zijn op onze scholen en binnen GPO-WN onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het één kan niet zonder het ander. Ze vormen dan ook beide de twee strategische fundamenten waarop onze scholen en organisatie gebouwd zijn. GPO-WN heeft een Directeur-bestuurder die GPO-WN aanstuurt. Deze legt op zijn beurt verantwoording af aan de Raad van Toezicht en de overheid. De dagelijkse leiding van de scholen ligt bij de directeuren, die zich verantwoorden tegenover de Directeur-bestuurder, hun eigen schoolteam en de ouders/verzorgers van hun leerlingen.


7

GPO-WN heeft, zoals hierboven al genoemd, een Raad van Toezicht. Deze raad houdt toezicht op taken, doelen en verantwoordelijkheden van GPO-WN. Over de uitoefening van zijn verantwoordelijkheden en bevoegdheden legt de Raad verantwoording af in een eigen jaarverslag. Het is gebruikelijk dat dit jaarverslag bij het jaarverslag van GPO-WN wordt gevoegd. GPO-WN en haar scholen hebben een (Gemeenschappelijke) Medezeggenschapsraad waarin zowel ouders/verzorgers als leerkrachten vertegenwoordigd zijn. Door deze Medezeggenschapsraad is inmenging van hen bij het organisatiebeleid van GPO-WN en scholen geborgd. De (Gemeenschappelijke) Medezeggenschapsraad heeft informatierecht, adviesrecht en instemmingsrecht. Minimaal twee keer per jaar heeft de GMR overleg met de Directeur-bestuurder. Elke school heeft een identiteitscommissie. Deze commissie ondersteunt de directeur en de school bij het implementeren van het identiteitsbeleid en het voeren van gesprekken met ouders/verzorgers waarvan de kinderen op onze scholen komen. Goed bestuur draagt bij aan goed onderwijs. GPO-WN werkt volgens de ‘code goed bestuur’ van de PO-raad. Deze code, die de PO-Raad samen met de leden heeft opgesteld, biedt een handreiking voor besturen conform eigentijdse eisen van ‘goed bestuur’. Doel van gebruik van deze code is, het verzorgen van goed onderwijs.

Informatievoorziening van de Directeur-bestuurder aan de Raad van Toezicht Bestuurder en toezichthouder staan in een bijzondere relatie tot elkaar. In onderstaande tabel zijn de verantwoordelijkheden van elk van hen in schema gebracht. Verantwoordelijkheden van de bestuurder

Verantwoordelijkheden van de toezichthouder

Richting geven, strategisch beleid ontwikkelen

Klankbord en advies (individueel en gezamenlijk)

Vaststellen van beleidsvoorstellen

Goedkeuren (van alle belangrijke beleidsdocumenten van de bestuurder)

Toezicht houden op de dagelijkse leiding (directeuren van de scholen, hoofd stafbureau)

Toezicht houden op de bestuurder en de organisatie

Verantwoording afleggen (aan inspectie, ouders, leden, kortom alle stakeholders)

Publieke verantwoording afleggen over eigen functioneren

Werkgeverschap van personeel

Werkgeverschap van de bestuurder

Vertegenwoordigen van de rechtspersoon ten opzichte van derden

Regeling besturing (verantwoordelijkheid voor statuten en reglementen, inrichting van bestuur en toezicht)

Integraliteit De informatievoorziening maakt dat er zicht is en blijft op alle relevante beleidsterreinen, er aandacht is voor zowel de inzet van middelen en de daarmee bereikte doelen en duidelijk wordt wat GPO-WN en het uitgevoerde beleid betekent voor stakeholders. De integraliteit van de informatievoorziening is gebaat bij een heldere indeling van aandachtsgebieden. Modellen als INK en Balanced Scorecard reiken dergelijke opsommingen


8

aan. Onze keuze is gevallen op een INK-achtige indeling. Het INK-model is immers al enige tijd geleden geïntroduceerd in onze organisatie. De informatievoorziening is gericht op het helder in beeld brengen en houden van de onderstaande terreinen/aandachtsgebieden: -‐ Algemene organisatiekenmerken -‐ Medewerkers -‐ Leiderschap & Bedrijfsvoering -‐ Onderwijskwaliteit -‐ Belanghebbenden Evenwicht tussen meten, reflecteren en vooruitzien Het werken met (prestatie-)indicatoren is een belangrijke bijdrage aan de sturing van onderwijsinstellingen. Het is echter zaak om bij dit alles niet alleen te varen op bijvoorbeeld kengetallen, maar ook aandacht te hebben voor wat meer vormvrije voortgangsverslagen en reflecties. Juist in dergelijke verslagen is er voor het college ruimte om niet alleen stil te staan bij de uitkomst van processen, maar ook bondig te reflecteren op hun aard en betekenis en een blik vooruit te werpen. Zo krijgt niet alleen het recente verleden aandacht, maar ook de nabije toekomst. Voldoende objectiviteit De Raad van Toezicht is voor zijn informatievoorziening sterk afhankelijk van de Directeurbestuurder. En zelfs de directeur-bestuurder is voor het verkrijgen van informatie soms afhankelijk van stafmedewerkers, schooldirecteuren of externen. Het is daarom belangrijk dat waar mogelijk informatie wordt geobjectiveerd, bijvoorbeeld door als raad zelfstandig aanvullende informatie in te winnen of derden te vragen om toe te zien om de betrouwbaarheid van informatie, bijvoorbeeld door hiertoe opdracht te geven aan de accountant of verslagen op te vragen van exitgesprekken. Overigens leidt de binnen GPO-WN voorgestelde combinatie van rapportage op basis van vooraf vastgestelde indicatoren, aangevuld met verslagen van inspectie en/of audit- en klachtencommissies al tot een goede basis voor objectieve oordeelsvorming.

1.4 Missie, belofte en ontwikkelingen van GPO-WN: Ons onderwijs stimuleert de ontwikkeling van het kind. Ons hart ligt bij alle kinderen van onze scholen. De inspiratie daarvoor vinden we in ons levende geloof in God die wij kennen uit Zijn Woord, de Bijbel. Ons geloof in Hem is het richtsnoer voor ons denken en handelen. Dat geeft vorm aan het onderwijs. De doelgroep van GPO-WN bestaat uit ouders die bewust kiezen voor primair onderwijs vanuit de Bijbel. GPO-WN biedt onderwijs van betekenis. Onze inzet is erop gericht om alle kinderen mede te vormen tot jonge mensen die in geloof en met plezier in het leven staan. Onze kinderen mogen weten wie ze zijn, wat hun unieke plek is en wat ze in de maatschappij kunnen betekenen. De oorsprong van deze visie vinden we in de bevrijdende boodschap van Gods genade. Ieder kind en iedere medewerker zijn Gods geliefd kinderen. Wij kennen Gods liefde en gaan daardoor met plezier en ontspannen naar school en naar het werk. Dat maakt ons onderwijs, volgens ouders en buitenstaanders, opvallend anders dan anders. Vanuit deze grondhouding werken we samen aan nieuwe manieren om kinderen toe te rusten voor hun toekomst in een dynamische samenleving. We vinden het belangrijk dat elk kind en elke medewerker zijn van God gekregen gaven en


9

talenten ontwikkelt. Bij dit alles geloven we dat onze eigenwaarde ligt in de relatie met onze Schepper. In die verhouding ontvangen wij liefde en genade. Op onze beurt delen wij dit met hoofd, hart en handen uit naar elkaar. Wij beloven onze leerlingen mee te helpen ontwikkelen tot jonge mensen die met hun passies en talenten willen bijdragen aan een menswaardige samenleving. Zij kunnen dit omdat ze op school geleerd hebben vanuit wisselend perspectief te denken en vanuit verwondering voor Gods schepping. Ze hebben geleerd welke betekenis God in hun leven kan hebben en zijn in staat om vanuit de relatie met God hun leven vorm te geven, zo leren ze hoe ze een bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. Om deze belofte waar te maken is een goede samenwerking met ouders nodig. In onze organisatie heerst een integere cultuur. Authentieke, vakbekwame en betrokken leerkrachten die er zin in hebben en doen wat ze kunnen, doen er toe in GPO-WN. Dienende leiders zetten zich in om een bijdrage te leveren aan de groei van alle medewerkers. Samen maken wij het verschil. We hebben hart voor alle kinderen, we hebben hart voor elkaar. Om onze ambities te verwezenlijken is een doordachte en stevige strategie onmisbaar. De onderwijswereld is constant in beweging en zal dat ook komende jaren volop blijven. Om focus te houden volgen we vernieuwingen en veranderingen op de voet. Relevante ontwikkelingen:  GPO-WN werft en begeleidt haar personeel op een professionele manier (integraal personeelsbeleid).  GPO-WN is actief in landelijke initiatieven (PO-raad; Netwerken KPC en AVS, neemt deel aan onderzoeken van Universiteiten) en pilot projecten (rekenen en taal);  Heeft een organisatie breed kwaliteit- en ICT-beleid.  GPO-WN netwerkt en zorgt voor scholing en intervisiebijeenkomsten voor starters, IBers, teamleiders, directeuren van meerdere scholen en directeuren.  GPO-WN heeft klankbordgroepen m.b.t. kwaliteitszorg, personeel, financiën en onderwijs.  GPO-WN heeft veel aandacht voor onderhoud, verbouw en nieuwbouw van scholen.  GPO-WN heeft een betrokken gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR).  GPO-WN heeft een betrokken RvT op hoofdlijnen in 2013

1.5

Kort verslag Raad van Toezicht (peildatum 31-12-2013)

De Raad van Toezicht (RvT) van GPO-WN is operationeel sinds 1 januari 2012. In 2013 werkte de RvT met 6 personen te weten: Dhr. Dhr. Dhr. Dhr. Dhr. Dhr.

M, van Bruggen H.G. de Wilde J.J. van Ginkel W. de Ruiter R.J. de Vries A. Bestebreur

voorzitter lid lid lid lid lid

per per per per per per

januari 2012 januari 2012 juni 2012 september 2012 september 2012 september 2012

Per 31 december 2013 is dhr. de Wilde afgetreden. Op de ALV van 2014 zal afscheid worden genomen. Begin 2014 wordt gestart met werving van nieuwe leden voor de RvT.


10

De Raad van Toezicht bestuurt volgens de code Goed Bestuur, zoals vastgesteld door de PO-Raad. Zij heeft in 2013 zeven maal vergaderd, los van overige activiteiten zoals de ALV. De Toezichthouders hebben hun eigen functioneren geëvalueerd. In 2013 is de zelfstandigheid van de RvT volgens plan toegenomen. Er wordt nu iedere vergadering begonnen met een deel waarin zonder de Directeur-bestuurder wordt overlegd over onderwerpen die specifiek alleen de RvT betreffen of onderwerpen waarin men wil voor bespreken voor het overleg met de Directeur-bestuurder. In 2013 is verder gewerkt aan het opzetten van een werkwijze waarbij enerzijds de RvT invulling kan geven aan haar toezichthoudende taken terwijl dit anderzijds niet mag leiden tot onnodige extra (en losstaande) taken voor de organisatie wat betreft het produceren van rapportages. In 2014 wordt er verder gewerkt aan de professionalisering. Hierbij laat de RvT zich adviseren door de VTOI (vereniging van toezichthouders in onderwijsinstellingen) en de Besturenraad.

1.6

Kort verslag GMR

Algemeen De bezetting van de GMR is op 1 januari 2013 als volgt: Oudergeleding:

Personeelsgeleding:

Albert Dubbink (voorzitter) Marjon de Gelder (secretaresse) Chris van Harten Anneke Houtman Sandra van Houts Marianne Sneep 4 vacatures

In 2013 heeft de GMR geen verkiezingen georganiseerd. Wel waren er nog vacatures voor de personeelsgeleding, maar die hebben we even dit jaar even gelaten voor wat het is. In het nieuwe jaar zullen er weer verkiezingen plaatsvinden en zullen we deze vacatures erbij mee nemen. Vergaderingen De GMR heeft 2 keer dit jaar vergaderd, namelijk: 4 februari en 10 juni. Bij de beide vergaderingen was de Directeur-bestuurder aanwezig. 4 februari • De GMR neemt dankbaar en met een positief advies kennis over de begroting van 2013. • De GMR stemt in met de volgende documenten: ⋅ Concept medezeggenschapstatuut GPO-WN ⋅ Concept Regelement GMR GPO-WN ⋅ Concept Regelement MR GPO-WN • De GMR wordt geïnformeerd over het Passend Onderwijs. Vooral welke veranderingen er staan aan te komen en het is de vraag hoe dingen georganiseerd gaan worden. • Het tevredenheidsonderzoek is weer afgenomen. Bij het onderzoek is er een aantoonbare verbetering gemeten. Ook de schoolresultaten waren gestegen. • Het opzetten van formats voor het huishoudelijk regelement van de GMR. Met de bedoeling voor een betere communicatie tussen de GMR en de Directeur-bestuurder. Zodat de GMR weet wat er van haar verwacht word. • De GMR denkt na over een alternatieve manier van vergaderen, zodat er makkelijker contact met elkaar kan zijn op een eenvoudige manier.


11

•

De kerngetallen van P&O geven aan dat er minder ziekteverzuim is. Dit komt onder andere omdat GPO-WN hier meer aandacht aan heeft gegeven.

10 juni • De GMR krijgt toelichting over het jaarverslag van 2012. • Het koersplan wordt besproken. De GMR geeft aan dat we moeten uitkijken voor lijstjes in zo’n plan. Vooral wat je nu vastlegt is al weer snel verouderd. Je kunt beter aangeven in het koersplan waar GPO-WN in 2018 wil staan. • De GMR wordt geïnformeerd/gesproken over de volgende zaken: krimp P&O, rapportage ICT, een overzicht van de leerlingentelling, rapportage coaching en opleiden in de school. • Met de GMR wordt ook weer gesproken over de wet Passend Onderwijs. Vanaf 1 augustus 2014 zijn de scholen aansprakelijk voor hun zorgplicht. • Jaarverslag van de GMR over 2012. • Het onderwerp identiteit komt ook aan de orde. De GMR heeft er vertrouwen in dat het proces rond identiteitsbeleid zorgvuldig en integer verloopt. • Verder komt de manier van vergaderen aan de orde en hoe de GMR meer verdieping kan krijgen. Vooral het invullen van een eigen standpunt is belangrijk. Financiën De GMR heeft een begroting voor 2014 gemaakt. In deze begroting zijn de reiskosten en vergadering vergoedingen opgenomen.


12

Hoofdstuk 2 Belangrijke elementen van het financiële beleid 2013 2.1 Meerjarig financieel perspectief Met ingang van 2013 wordt in het bestuursverslag niet alleen aandacht besteed aan de financiële resultaten van het boekjaar en de ramingen met betrekking tot de resultaten van het daarop volgende jaar. We doen voortaan ook voorspellingen betreffende latere jaren en komen zo tot een meeromvattend financieel perspectief. Het meerjarig voorspellen van financiële resultaten is in onze sector niet eenvoudig en dergelijke voorspellingen kennen vele onzekerheden. We beschouwen deze voorspellingen dan ook als een eerste indicatie: een schets van een plausibel financieel meerjarenscenario. Die schets helpt ons bij het toetsen van ons financieel management en maakt duidelijk of er in financieel opzicht draagvlak is voor ons strategische beleid of dat dit beleid aanpassing behoeft. Het gaat bij dit alles niet om details maar om hoofdlijnen. Mochten de indicaties aanleiding geven tot zorgen, dan zullen op het juiste moment meer gedetailleerde onderbouwingen opstellen en dan handelen naar bevinden.

2.2 Instroom extra middelen In 2012 en gedurende de eerste drie kwartalen van 2013 waren financiële ontwikkelingen binnen de sector aanleiding voor grote zorgen en in de begrotingen voor het jaar 2013 werd om die reden ook uitgegaan van forse verliezen. De Rijksbekostiging hield steeds minder pas met het daadwerkelijke niveau van de lasten en ook rondom de invoering van passend onderwijs waren er zorgen. In het laatste kwartaal van 2013 werd echter duidelijk dat het primair onderwijs kan rekenen op extra middelen vanuit het Rijk, ook al is van deze middelen het karakter (structureel of incidenteel) en de bestemming nog niet volledig duidelijk. Verder gaat het hier om middelen die grotendeels in 2013 tot uitkering komen en verplicht moeten worden gerekend tot de baten van 2013, ook al gaat het hier om middelen die pas in lagere jaren door de instellingen daadwerkelijk zullen worden uitgegeven. Dit alles leidt ertoe dat het resultaat 2013 voor GPO-WN (en voor alle andere instellingen in het Primair Onderwijs) veel beter uitvalt dan werd begroot: er worden immers wel baten genomen, maar hun inzet voor de dekking van lasten vindt pas in latere jaren plaats. Kortom: een sterk positief resultaat 2013 wordt gevolgd door verliezen in later jaren. Dat is op zich ook niet erg. Deze verliezen maken immers duidelijk in welke mate en in welk tempo GPO-WN alsnog de extra middelen gaat inzetten. De onverwachtse instroom van extra middelen en hun verplichte verwerking in de cijfers 2013 maken het financieel meerjarenbeeld echter grillig en moeilijker te doorgronden. We proberen daarom in onze meerjarenramingen het effect van de extra middelen zoveel mogelijk apart te benoemen. Dat maakt het voor de lezer van dit bestuursverslag iets gemakkelijker om ook oog te houden op wat het resultaat zou zijn zonder die middelen.

2.3 Voortzetten eigen beleid ten aanzien van extra investeringen Het door de PO-Raad ontwikkelde toetsingskader Verantwoording Financiële Positie wordt door ons gebruikt om na te gaan of het verantwoord is om een deel van ons kapitaal in te zetten voor extra investeringen in bijvoorbeeld de scholing van medewerkers, de kwaliteitsbewaking van het onderwijs en het onderhoud van onze schoolgebouwen. Mocht er sprake zijn van zogeheten financiële ruimte, dan zullen we die inzetten voor dergelijke uitgaven. Ultimo 2013 is er sprake van financiële ruimte, mede dankzij de instroom van de eerder genoemde extra middelen. Dat we ons in de komende jaren omvangrijke extra uitgaven kunnen


13

permitteren, mag echter niet afleiden van het feit dat het ieder jaar zaak blijft om de verhouding tussen baten en lasten streng te blijven bewaken. Het blijft dus zaak om een beleid van extra investeringen te combineren met een passende zuinigheid in de meer reguliere exploitatie. We vinden het echter wel belangrijk om in de komende jaren waar mogelijk de werkgelegenheid binnen GPO-WN zoveel mogelijk te behouden en ontwikkelingen in de bekostiging af te wachten. Onze zuinigheid in het verleden schept hiervoor ruimte. Net als in eerdere bestuursverslagen geven wij hieronder een opsomming van de belangrijkste extra uitgaven in 2014; uitgaven die we gezamenlijk dragen en hun dekking waar nodig vinden in de goede resultaten in eerdere jaren: Extra impulsen ten laste van gemeenschappelijke beleidsbegroting Personele exploitatie GPO-WN academie Kosten Leraren-in-opleiding Aanvullende opleidingen (taal/rekenen/schoolleiders) Bijdragen schoolgebonden groei- en knelpuntformaties Regio-coördinatoren ICT Centrale faciliteiten coaching en supervisie

In € 100.000 15.000 25.000 131.418 28.000 90.000 389.418

Materiele exploitatie Verruiming onderhoudsbudget Voorbereiding doordecentralisatie onderhoud Bijdragen kosten nevenvestigingen en dislocaties PR en marketing ICT: kwaliteitszorg en tevredenheidsmetingen ICT: budget EDU-advies

In € 20.000 15.000 30.000 40.000 50.000 25.000 180.000

Het gaat hier uitdrukkelijk niet om reguliere uitgaven, maar om uitgaven waarvan we het vanuit onderwijskundige overwegingen wenselijk vinden om ze toch te doen. We hebben door het niet-verplichte karakter van bovengenoemde uitgaven de mogelijkheid om van deze investeringen af te zien (neerwaartse kostenflexibiliteit). We zullen dat echter pas doen wanneer de financiële realiteit daartoe aanleiding geeft. Voorlopig laten we dus, mede gelet op de goede vermogensposities en de extra middelen, het onderwijskundige belang en de meerwaarde van deze uitgaven prevaleren boven economische rentabiliteit en zullen we ook in de jaren daarna dergelijke, omvangrijke investeringen blijven doen.


14

2.4 Treasury Onder ‘treasury’ verstaan we het beheren van onze (tijdelijk of langdurig) beschikbare financiële middelen zodat we te allen tijde aan onze betalingsverplichtingen kunnen voldoen en tegelijkertijd de liquide middelen laten renderen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van rentedragende bankrekeningen en deposito’s of beleggingen. GPO-WN maakt tot nu toe uitsluitend gebruik van de inzet van rentedragende bankrekeningen en deposito’s. Het is onderwijsinstellingen overigens toegestaan om te beleggen in risicomijdende obligaties. Men dient zich bij dit alles wel uitdrukkelijk te houden aan wat de OCW1-regeling Beleggen & Belenen voorschrijft. GPO-WN gaat echter ook in de nabije toekomst haar conservatieve treasurybeleid niet wijzigen; we blijven kiezen voor een zeer voorzichtige koers. Toch verdient ons treasurybeleid aanscherping en daartoe hebben we ook stappen gezet in 2013. Onze eerste poging om bij onze toenmalige huisbankier Deutsche Bank een beter rendement op onze spaarmiddelen te bedingen is op niets uitgelopen. Deze bank heeft overduidelijk meer aandacht voor andere segmenten. We hebben daarom besloten om over te stappen op de RABO-bank en we hebben inmiddels wijzigingen aangebracht in ons beleid ten aanzien van rentedragende rekeningen. We hopen daarmee in 2014 een betere renteopbrengst te realiseren. In 2013 laat die opbrengst echter nog overduidelijk te wensen over.

1

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen


15

2.5 Risicomanagement We maken bij ons risicomanagement gebruik van verschillende instrumenten: •

Bij de beleidsvorming en evaluatie maken we zoveel mogelijk gebruik van de zogeheten Plan, Do, Check & Act-cyclus. Dit betekent bijvoorbeeld dat we beleidsplannen op gemeenschappelijk of op schoolniveau vertalen in gedetailleerde begrotingen. We zorgen er vervolgens voor dat we tweemaandelijks een voortgangsrapportage krijgen zodat we realisatie en begroting kunnen vergelijken. Daarnaast vinden er minimaal 2 x per jaar afstemmingsgesprekken plaats tussen schooldirecteuren en algemeen directeur. In die gesprekken wordt ook stil gestaan bij de begrotings- en rapportagecyclus, zodat niet alleen de financiële resultaten maar ook het financiële begrotings- en bewakingsproces blijvend aandacht krijgt.

•

Ons treasurybeleid en de voor treasury geldende taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastgelegd in een treasurystatuut.

•

Alle afspraken met betrekking tot administratieve organisatie en interne beheersing zijn vastgelegd in een Handboek Administratieve Organisatie (AO). Dit beschrijft de belangrijkste processen en schept duidelijkheid over werkwijzen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en zorgt waar nodig voor functiescheiding. Het handboek AO werd ultimo 2012 weer geactualiseerd.

•

De accountant controleert in ieder geval de rechtmatigheid van onze bestedingen en stelt een verklaring op bij de jaarrekening. We vragen de accountant ook om ons te wijzen op verbetermogelijkheden voor onze AO.

•

We hebben binnen GPO-WN de verhoudingen tussen raad van toezicht, Directeurbestuurder, schooldirecties en andere organen vastgelegd in managementstatuten en/of regelementen.

•

We hebben alle relevante financiële kaderafspraken vastgelegd in een meerjarenkaderplan.

•

We hebben de (spel)regels en afspraken over het intern toezicht gebundeld in één notitie: Arrangement Intern Toezicht. De notitie geeft aan op welke aspecten het interne toezicht zich richt en welke criteria bij dit alles zijn overeengekomen. Ook gaat de notitie in op indicatoren en geeft de notitie aan op welke wijze en met welke frequentie het bestuur de Raad van Toezicht informeert. Het aspect Financiën krijgt bij dit alles vanzelfsprekend ook aandacht.


16

Hoofdstuk 3 Financiële resultaten en posities 3.1 Balans en ontwikkeling vermogensposities 2009

2011

2012

2013

-‐ -‐ 1.977.110 2.126.021 9.000 40.957 1.986.110 2.166.978

-‐ 2.310.914 9.000 2.319.914

-‐ 2.279.906 9.000 2.288.906

-‐ 2.171.963 22.950 2.194.913

1.4 Voorraden 1.5 Vorderingen 1.6 Effecten 1.7 Liquide middelen Vlottende activa

-‐ 1.190.176 -‐ 5.079.285 6.269.461

-‐ 1.231.862 -‐ 4.793.309 6.025.171

-‐ 1.157.577 -‐ 4.075.624 5.233.201

-‐ 1.120.951 -‐ 3.653.176 4.774.127

-‐ 1.032.599 -‐ 4.712.686 5.745.285

Totale Activa

8.255.571

8.192.149

7.553.115

7.063.033

7.940.198

2. Passiva 2.1 Eigen vermogen 2.2 Voorzieningen 2.3 Langlopende s chulden 2.4 Kortlopende s chulden

4.799.753 4.705.987 1.116.400 844.881 -‐ -‐ 2.339.417 2.641.281

4.604.419 713.723 -‐ 2.234.973

4.510.757 420.491 -‐ 2.131.785

5.455.155 526.152 -‐ 1.958.891

Totale Passiva

8.255.570

7.553.115

7.063.033

7.940.198

1. Activa 1.1 I mmateriële vaste a ctiva 1.2 Materiële vaste a ctiva 1.3 Financiële vaste a ctiva Vaste activa

2010

8.192.149

Wanneer we de balansposities vergelijken met de meest actuele en vrij beschikbare sectorgegevens, dan ontstaat het volgende beeld:

Balansposities in %

GPO-WN 31-12-2013

GPO-WN 31-12-2012

Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen & overlopende activa Liquide middelen Totale activa

27,4% 0,3% 13,0% 59,3% 100,0%

32,3% 0,1% 15,9% 51,7% 100,0%

Benchmark Van Ree 2012, groep V 35,0% 9,0% 23,0% 33,0% 100,0%

Eigen vermogen Voorzieningen Schulden & overlopende passiva Totaal passiva

68,7% 6,6% 24,7% 100,0%

63,9% 6,0% 30,1% 100,0%

53,0% 14,0% 33,0% 100,0%

PO-sector 31-12-2012

29,8% 8,4% 17,3% 44,5% 100,0% 58,7% 10,0% 31,3% 100,0%

Het balanstotaal ultimo 2013 is beduidend groter dan ultimo 2012. Die stijging is vooral het gevolg van de al eerder besproken instroom van extra middelen. Die instroom doet de liquide middelen het eigen vermogen sterk stijgen. De toename van het balanstotaal verklaart in belangrijke mate ook waarom de materiele vaste activa en de schulden in procenten van dat hogere totaal dalen. Mede hierdoor lijkt het in de bovenstaande tabel alsof de investeringen in materiele vaste activa sterk zijn gedaald en ook de schulden veel lager zijn dan in de afgelopen jaren gebruikelijk was.

concept GPO-WN Jaarverslag 2013

17

Dit is echter niet het geval. Alleen het relatieve balansaandeel is gedaald; de totale investeringen en de schulden vertonen in werkelijkheid (en dus in nominale bedragen) de gebruikelijke schommelingen in de tijd. De stijging van het procentuele aandeel van de voorzieningen weerspiegelt de beslissing, om in 2013 een bedrag van 100.000, - extra te doteren aan de onderhoudsvoorziening; dit in verband met noodzakelijk aanpassingen op locatie Zwijndrecht. GPO-WN kent ook ultimo 2013, mede door de instroom van extra middelen een zeer gezonde vermogenspositie.

Financiële kengetallen kapitalisatiefactor solvabiliteit 1 solvabiliteit 2 liquiditeit (current r atio) weerstandsvermogen PO rentabiliteit

signaleringswaarden commissie Don signalering 2009 36% 44% < 30% 58% < 30% 72% < 1,0 2,68 5% -‐ 20% 17% 0,0% 1,8%

2010 45% 57% 68% 2,28 16% -‐0,5%

2011 42% 61% 70% 2,34 14% 0,3%

2012 39% 64% 70% 2,24 13% 0,0%

2013 42% 69% 75% 2,93 18% 5,0%

In de code Goed Bestuur wordt gewezen op de noodzaak om als sector om een objectieve wijze tot vermogensverantwoording te komen. Voor die verantwoording is een model ontwikkeld dat niet alleen de solvabiliteit, liquiditeit en kapitalisatiefactor berekent, maar ook komt tot een berekening van de zogeheten financiële ruimte. Die ruimte geeft aan of het binnen GPOWN aanwezige kapitaal (bezittingen) wellicht hoger is dan volgens de commissie Don in theorie nodig zou zijn en dus mogelijkheden biedt voor extra uitgaven in de komende jaren.


18

Aanwezig kapitaal versus benodigd kapitaal 2013 A. Aanwezig kapitaal Totaal vermogen/ totaal kapitaal -‐/-‐ gebouwen en terreinen (G&T) -‐/-‐ privaat vermogen

€ 7.940.198 € 17 € 359.752

totaal aanwezig kapitaal (gecorrigeerd) B. Benodigd kapitaal: bestuurspecifieke kapitaalsbehoefte

€ 7.580.429

1. kapitaal voor instandhouding materiële vaste activa Financieringsbehoefte: mogelijkheid s preiden i nvesteringen A. vervangingswaarde o.b.v. benadering r apport c ommissie Don B. vervangingswaarde o.b.v. eigen i nformatie Keuze voor wijze bepaling vervaningswaarde mva (A of B)

50% € 7.015.287 € -‐ A € 3.507.644

2. kapitaal voor het doen van reguliere transacties (transactiefunctie) hoogte kortlopende s chulden

€ 1.958.891

3. kapitaal voor het opvangen van tegenvallers in de exploitatie (bufferfunctie) A. benodigde bufferliquiditeitt o.b.v. r apport Commissie Don -‐ uitgaande van percentage van de totale baten 5,0% -‐ bufferliquiditeit cf. uitgangspunt commissie Don en inspectie € 948.012 B. benodigde bufferliquiditeit o.b.v.eigen r isico-‐analyse € -‐ Keuze voor wijze bepaling bufferfunctie (A of B) A € 948.012 totaal benodigd kapitaal / kapitaalsbehoefte

€ 6.414.546

Verschil aanwezig kapitaal -‐ benodigd kapitaal (financiële ruimte)

€ 1.165.883

We vinden het verantwoord om de hierboven berekende ruimte (die vooral is ontstaan door de eerder genoemde instroom van extra middelen in 2013) in de komende jaren alsnog te gaan inzetten voor uitgaven op het gebied van onderwijskwaliteit en professionalisering. In 2014 en later zullen naar verwachting nog enkele extra, eenmalige baten instromen. Het gaat hier vooral om de overdacht van WSNS-reserves (+500), een vrijval van een eerder, bij de fusie getroffen fiscale voorziening (+160) en extra bijdragen ten behoeve van de bijzondere positie van de GPOWN SBO-school (+300). De totale ruimte voor extra uitgaven en/of handhaving van de werkgelegenheid in de jaren 2014 tot en met 2017 komt dan ook wat ons betreft op 2.125.000, -.

3.2 Staat van baten en lasten en exploitatieverhoudingen 3.2.1 Vergelijking realisatie 2013 en begroting 2013 (bedragen in € x 1.000)

Baten en lasten 2013 GPO-WN Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen en subsidies & overige baten Totale baten

Realisatie 2013:

Begroting 2013:

Verschil:

17.909

16.762

+1.147

1.031 18.940

817 17.579

+214 +1.361


19

Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige organisatielasten Totale lasten

14.063 495 1.503 1.949 18.010

13.936 560 1.308 2.010 17.814

+127 -65 +195 -61 +196

Saldo baten en lasten

930

-235

+1.165

financiële baten en lasten Nettoresultaat

14 944

40 -195

-26 +1.139

Hieronder treft u een toelichting op de getoonde verschillen aan. Hogere baten OCW De stijging van de baten OCW (+ 1.147 ) komt vooral door de toekenning van extra middelen op basis van het Nationale Onderwijsakkoord. Deze extra middelen ( + 731) moeten worden toegerekend aan 2013, ook al worden deze middelen pas in latere jaren daadwerkelijk ingezet. Verder is vanaf augustus 2013 de systematiek van toekenning van de prestatieboxmiddelen door het CFI gewijzigd (van kalenderjaar naar schooljaar). Dit heeft tot gevolg dat er in 2013 eenmalig extra prestatieboxmiddelen (+83) worden genomen. Ook werd in 2013 een groeibekostiging ontvangen (+212). De resterende batenstijging ontstaat doordat we – net als in vorige jaren – op het begrotingsmoment de vermoedelijk te ontvangen rijksbekostiging niet indexeren, omdat naar onze mening de uiteindelijke indexering zeer moeilijk te voorspellen is (zie ook wat wordt gezegd bij de toelichting op loonkosten).

Hogere overige overheidsbijdragen en overige baten De stijging van de overige overheidsbijdragen en overige baten (+ 214) komt door een hogere benutting van projecten gemeentelijke subsidies. Vooral de ODS-werkpleksubsidie (+62) en de afrekening van subsidies Gemeente Ridderkerk (+37) hebben een positief effect op het batentotaal. Ook werden er meer huuropbrengsten gerealiseerd en steeg de bijdrage van de gemeente(n) aan tijdelijke, noodzakelijke extra voorzieningen (+64). Ook is ook het saldo van ouderbijdragen, contributies, schenkingen, giften en acties hoger dan begroot (+43). Hogere personele lasten De stijging van de totale personele lasten (+ 127) komt voor rekening van loonkostenstijgingen (+242). Deze loonkostenstijgingen (premie- en cao-effecten) worden gedeeltelijk gecompenseerd door aanpassingen van de Rijksbekostiging. Bij het begrotingsmoment zien we af van een indexering van de loonkosten (en de daarmee samenhangende bekostiging). Medio 2013 is – nadat duidelijk werd dat er naar alle waarschijnlijkheid extra middelen zouden worden toegekend – besloten om extra te investeren in enkele formatieve knelpunten. Omdat er echter onduidelijkheid bleef bestaan over de extra middelen is tegelijkertijd zuinigheid betracht (116) als het gaat om andere, personele lasten (m.n. inhuur derden), zonder dat dit ten koste ging van onze investeringen in na- en bijscholing. Lagere afschrijvingen De afschrijvingskosten zijn lager dan begroot (- 65). Dit effect ontstond doordat sommige, door schooldirecties als wenselijk beschouwde investeringen door hen werden uitgesteld. Dit heeft alles te maken met het feit dat gedurende een groot deel van 2013 veel zorgen waren over de toereikendheid van de bekostiging en de (negatieve) financiële effecten van passend onderwijs.


20

Pas veel later in het jaar werd duidelijk dat m.n. het onderwijsakkoord voor geheel andere financiële condities zorgt. Overigens gaven sommige schooldirecties er gedurende het jaar de voorkeur aan om wat minder in traditionele middelen te investeren en wat meer uitgaven te doen inzake ICT- leeren hulpmiddelen (zie opmerking daar). Hogere huisvestingslasten De totale huisvestingslasten zijn hoger (+ 195) dan begroot. Deze stijging komt voor rekening van stijgende huurlasten (+30). (Deze stijging wordt overigens weer gecompenseerd door de ontvangst van extra vergoedingen en huuropbrengsten). De stijging is echter vooral het gevolg van een extra dotatie van +100 aan de voorziening Groot Onderhoud; dit ten behoeve van te verwachten uitgaven op locatie Zwijndrecht. Verder leidde de strenge winter tot hogere energielasten. Lagere overige instellingslasten De overige lasten zijn lager (- 61) dan begroot. De kosten van Administratie en Beheer waren lager dan begroot (-72). Dit is vooral het gevolg van dalende, juridische en overige advieslasten (-50) en lagere drukwerkkosten (-10). De kosten van Inventaris, apparatuur en leermiddelen zijn eveneens lager dan begroot (-28). Er werd meer uitgegeven aan ICT (onderwijsgerelateerd, +27) en aan andere leermiddelen (+25). Deze extra uitgaven konden er meer dan volledig worden gecompenseerd door besparingen op alle andere uitgaven. Vooral de TSO-kosten zijn meer in overeenstemming gebracht met de financiële mogelijkheden. De Overige lasten zijn hoger dan begroot (+39). De stijging komt vooral voor rekening van het treffen van een voorziening inzake een mogelijk betwiste vordering op de gemeente Amsterdam (+32) en het ophogen van onze standaardvoorziening voor oninbare vorderingen (10% van door ons uitgebrachte facturen inzake bijdragen en contributies). Lagere financiële baten De blijvend lage rentetarieven maken dat de financiële baten ook in 2013 lager (- 26) uitvallen dan aanvankelijk werd begroot. Een veel groter negatief effect komt echter voor rekening van de overstap van Deutsche Bank naar RABO. Deze overstap en de daarin optredende vertragingen leidden tot een mismatch tussen deposito’s en lopende rekeningen en veroorzaakte daardoor renteverlies.

3.2.2 Gerealiseerd resultaat 2013 versus realisatie 2012 (bedragen in € x 1.000)

Baten en lasten 2013 GPO-WN Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen en subsidies & overige baten Totale baten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige organisatielasten Totale lasten

Realisatie 2013:

Realisatie 2012:

Verschil:

17.909

16.894

+1.015

1.031 18.940 14.063 495 1.503 1.949 18.010

979 17.873 14.006 474 1.432 2.006 17.918

+52 +1.067 +57 +21 +71 -57 +92


21


930

-45

+975

financiële baten en lasten Nettoresultaat

14 944

42 -3

-28 +947

Hieronder treft u een toelichting op de getoonde verschillen aan. Hogere baten OCW De stijging van de baten OCW (+ 1.015 ) komt vooral door de toekenning van extra middelen op basis van het Nationale Onderwijsakkoord. Deze extra middelen ( + 731) moeten worden toegerekend aan 2013, ook al worden deze middelen pas in latere jaren daadwerkelijk ingezet. Verder is vanaf augustus 2013 de systematiek van toekenning van de prestatieboxmiddelen door het CFI gewijzigd (van kalenderjaar naar schooljaar). Dit heeft tot gevolg dat er in 2013 eenmalig extra prestatieboxmiddelen (+83) worden genomen. De resterende batenstijging ontstaat door fluctuatie in het leerlingenaantal en de effecten van na-ijlende indexeringen van de rijksbekostiging (zie ook wat wordt gezegd bij de toelichting op loonkosten). Hogere overige overheidsbijdragen en overige baten De stijging van de overige overheidsbijdragen en overige baten (+52) komt doordat er de daadwerkelijke inzet en afrekening van diverse subsidies (+115: o.a. de ODSwerkpleksubsidie en de afrekening van subsidies Gemeente Ridderkerk) leiden tot een vrijval van deze op de balans geplaatste subsidies. Ook zijn de inkomsten van ouderbijdragen, contributies, schenkingen, giften en acties zijn hoger dan in 2012 (+21). Doordat er in sommige gemeenten minder subsidies beschikbaar zijn gesteld in 2013 (-62: o.a. ID banen Gemeente Rotterdam, overschrijdingssubsidie Gemeente Amsterdam), leerlingbegeleiding Gemeente Ridderkerk en lichamelijke oefening Gemeente Zwijndrecht komt de stijging van de overheidsbijdragen per saldo uit op +52. Hogere personele lasten De stijging van de totale personele lasten (+ 57) bestaat uit het volgende: loonkostenstijgingen (+13), waarbij we opmerken dat de bruto lonen inclusief de uitkeringen t.o.v. 2012 zijn gedaald (114), terwijl de premies zijn gestegen (+127). De stijging van de premies wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere kosten pensioenpremies.(+103). De overige personeelslasten zijn t.o.v. 2012 met 44k gestegen. Er is in 2013 meer uitgegeven aan loopbaanbegeleiding (+25). In 2012 was er ook sprake van een vrijval van een loonkostenvoorziening die niet meer benut zou worden.(-61). Hogere afschrijvingen De afschrijvingskosten zijn hoger dan in 2012 (+21). Deze stijging ontstaat vooral door het effect dat m.n. ICT -investeringen hebben op de gemiddelde afschrijvingstermijn. Het hogere afschrijvingstempo van dergelijke investeringen zal ook in de toekomst voor een gestage stijging van de afschrijvingslasten leiden. Hogere huisvestingslasten De totale huisvestingslasten zijn hoger (+ 71) dan in 2012. De stijging is vooral het gevolg van hogere energielasten ten gevolge van hogere energieprijzen en een strengere winter. Lagere overige instellingslasten De overige lasten zijn lager (- 57) dan in 2012.


22

De kosten van Administratie en Beheer waren lager dan in 2012 (-122). Dit is een gevolg van dalende, juridische en overige advieslasten en besparing op administratieve kosten. Het effect ontstaat echter ook doordat in 2012 ten onrechte sommige coachings- en begeleidingskosten (60k) onder deze noemer werden opgenomen. In 2012 zijn dergelijke lasten echter terecht onder de overige personele lasten begrepen. De kosten van Inventaris, apparatuur en leermiddelen zijn eveneens hoger dan in 2012. Er werd meer uitgegeven aan ICT (onderwijsgerelateerd) en aan andere leermiddelen. De Overige lasten zijn lager dan in 2012 (-16). Het gaat hier vooral om besparingen op de kosten van TSO. De Dotatie overige voorzieningen is hoger dan in 2012 (+28). Deze stijging komt vooral voor rekening van het treffen van een voorziening inzake een mogelijk betwiste vordering op de gemeente Amsterdam. Lagere financiële baten De blijvend lage rentetarieven maken dat de financiële baten in 2013 lager (- 28) uitvallen dan in 2012. Een veel groter negatief effect komt echter voor rekening van de overstap van Deutsche Bank naar RABO. Deze overstap en de daarin optredende vertragingen leidden tot een mismatch tussen deposito’s en lopende rekeningen en veroorzaakte daardoor renteverlies.


23

3.2.3 Gerealiseerd resultaat versus laatst bekende landelijke benchmarks en/of gemiddelden

Realisatie versus sectorgemiddelden: alle bedragen in % van totale baten In 2011 zijn we gestart met een vergelijking van onze financiële prestaties met sectorgemiddelden. We maken waar mogelijk bij dit alles gebruik van twee, regelmatig verschijnende rapporten:  

Benchmark Van Ree accountants OCW, Jaarrekeningen Instellingen voor Funderend Onderwijs: financieel beeld per sector

Sectorgemiddelden voor 2013 zijn op het moment van het gereedkomen van dit jaarverslag nog niet beschikbaar. We volstaan daarom met een vergelijking van de realisatiecijfers 2013 met sectorgemiddelden 2012. De benchmark Van Ree is gebaseerd op de financiële prestaties van al hun klanten in het primair onderwijs. De klanten zijn ingedeeld in klassen op basis van de omvang van hun leerlingenaantal. Bij de cijfers van OCW gaat het om een sectortotaal van het BAO, SBAO en SO. Een verfijning van die cijfers is helaas niet mogelijk.

Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen en overige baten Totale baten

Realisatie 2013, excl. Effect extra middelen: In % 94,3% 5,7%

Realisatie 2013: In %

Realisatie 2012: In %

Benchmark Van Ree, 2012, groep V

OCW: PO- sector 2012

94,6% 5,4%

93,4% 6,6%

93,8% 6,2%

91,1% 9,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

77,6% 2,7% 8,3% 10,8% 99,4%

74,2% 2,6% 7,9% 10,3% 95,1%

78,4% 2,7% 8,0% 11,1% 100,2%

83,7% 2,4% 6,5% 8,3% 100,9%

81,6% 2,2% 6,3% 10,2% 100,3%


0,6%

4,9%

-0,2%

-0,9%

-0,3%

financiële baten en lasten

0,1%

0,1%

0,2%

0,6%

0,6%

Nettoresultaat

0,7%

5,0%

0,0%

-0,3%

0,3%

Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige organisatielasten Totale lasten

De instroom van extra middelen heeft een effect op alle procentuele verhoudingen en dat bemoeilijkt een zinvolle vergelijking met de beschikbare sectorgemiddelden 2012. In de tabel hebben we daarom ook getoond hoe de verhoudingen zijn wanneer men aan de batenkant deze eenmalige, extra middelen (+814) weglaat. Dan wordt wederom duidelijk dat GPO-WN heeft in verhouding met de totale sector (bao/sbao/so) een relatief laag aandeel kent van personeelslasten. Een aandeel van maximaal 80% wordt overigens als verantwoord gezien. We zullen de extra middelen o.a. gebruiken om wat meer formatieruimte te bieden en de


24

werkgelegenheid te behouden formatiebehoud. Dit zal ertoe leiden dat het procentuele aandeel van de personele lasten in de komende jaren wat gaat stijgen. De zakelijke complexiteit van GPO-WN (aanwezig in vele gemeenten, groot aantal kleine scholen en een, in vergelijking met anderen stabiel maar relatief bescheiden leerlingenaantal) vraagt overigens per definitie om formatieve zuinigheid. Alle materiele lasten drukken immers in verhouding zwaar op onze exploitatie.

3.3 Toekomstige financiële ontwikkelingen 3.3.1 Exploitatie: Begroting 2014 en indicatie meerjarige financiële ontwikkelingen (bedragen in € x 1.000)

Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen en overige baten Subtotaal: Dekking vanuit extra middelen, instroom 2013 (NOA, schenking) Dekking vanuit extra middelen, instroom 2014 of later (overheveling reserves WSNS, regeling Jonge lkr, vrijval fiscale voorziening, extra bijdrage inzake positie SBO, inzet fin.ruimte) Totale baten Personeelslasten Extra personele lasten, te dekken uit extra middelen verkregen in 2013 en 2014 Subtotaal Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige organisatielasten Extra materiele uitgaven, te dekken uit extra middelen verkregen in 2013 en 2014 Totale lasten Saldo baten en lasten financiële baten en lasten Nettoresultaat, incl. extra baten en lasten

2014 17.329 609 17.938 145

2015 17.176 562 17.738 500

2016 17.137 533 17.670 50

2017 17.087 504 17.591

Totalen:

175

175

505

575

1.430

18.258

18.413

18.343

18.166

2.125

14.024 255

13.920 555

13.888 535

13.922 535

14.279

14.475

14.423

14.457

500 1.365 2.083 100

505 1.363 2.022 100

517 1.358 1.986 100

532 1.353 1.982 100

18.327

18.465

18.384

18.424

-69

-52

-159

-258

30

35

40

40

-39

-17

-119

-218

695

-393

Uit de bovenstaande opstelling wordt duidelijk dat de door ons gewenste extra uitgaven en het werkgelegenheidsbehoud niet volledig kunnen worden bestreden uit de totaal verkregen extra middelen. Zonder tegenmaatregelen of batenstijgingen ontstaat er in totaal een ongedekt verlies van 393.000,-.


25

De extra uitgaven hebben echter een voldoende flexibel karakter om de verdere ontwikkelingen eerst af te wachten voordat we besluiten om de plannen bij te stellen. In het bovenstaande overzicht is namelijk nog geen rekening gehouden met andere, mogelijk positieve ontwikkelingen in de rijksbekostiging die thans nog onderwerp zijn van politieke discussie. (Overige kenmerken toekomstige, indicatieve ontwikkeling: formatie en leerlingenaantal)

DIR OP OOP Totaal:

2013 17,0 155,0 65,0 237,0

2014 18,0 156,0 64,0 238,0

2015 18,5 157,5 64,0 240,0

2016 18,5 158,5 65,0 242,0

2017 18,5 158,5 65,0 242,0

3549

3552

3575

3592

3587

Leerlingenaantal

3.3.2 Indicatie meerjarige ontwikkeling balansposities Combineert men de verwachtingen ten aanzien van de instroom van extra middelen, de hieruit te dekken extra uitgaven en aanvullende informatie over investeringen en voorzieningen, dan ontstaat op hoofdlijnen2 het navolgende balansbeeld. In de jaren 2013 en 2014 vindt de volledig begrote instroom van extra middelen plaats. In die jaren nemen daarom de liquide middelen en het eigen vermogen sneller toe dan men op grond van de in paragraaf 3.1 genoemde exploitatieresultaten kan verwachten. In die exploitatieramingen worden die middelen namelijk verdeeld over de gehele periode 2013 tot en met 2017; dit om z0 een beter beeld te krijgen van de verhouding tussen beschikbare middelen en hun inzet in die jaren.

Balansposities op hoofdlijnen

GPO-WN GPO-WN GPO-WN GPO-WN GPO-WN 31-12-2013 31-12-2014 31-12-2015 31-12-2016 31-12-2017

Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen & overlopende activa Liquide middelen Totale activa

2.172 23 1.033 4.713 7.941

2.152 23 1.033 5.392 8.600

2.167 23 1.033 4.819 8.042

2.200 23 1.033 4.226 7.482

2.233 23 1.033 3.415 6.704

Eigen vermogen Voorzieningen Schulden & overlopende passiva Totaal passiva

5.456 526 1.959 7.941

6.155 486 1.959 8.600

5.562 521 1.959 8.042

4.987 536 1.959 7.482

4.194 551 1.959 6.704

Ultimo 2012 64%

Ultimo 2013 69%

Ultimo 2014 72%

Ultimo 2017 63%

70%

75%

77%

71%

2,2

2,9

3,3

2,2

Ontwikkeling solvabiliteit, excl. voorzieningen Ontwikkeling solvabiliteit, incl. voorzieningen Ontwikkeling liquiditeit

2

Er werd bij de voorstelling afgezien van mutaties in vorderingen en schulden


26

De bovenstaande tabel maakt duidelijk dat na volledige instroom en inzet van middelen en financiële ruimte de vermogenswaarde zich – na een tijdelijke stijging - ultimo 2017 weer zullen bevinden op het niveau van 2012. Er is dus sprake van een verantwoorde inzet.

3.3 Belangrijke risico’s en onzekerheden Bij de inzet van de financiële ruimte en extra middelen wordt rekening gehouden met het feit dat GPO-WN tegenvallers moet kunnen opvangen met toereikende liquiditeitsbuffers. De meerjarige berekening van kapitaals- en vermogenskengetallen maken duidelijk dat GPO-WN meer dan toereikende buffers heeft en een gezonde financieringsstructuur kent. Het toepassen van landelijke normen voor kapitaal- en vermogensverhoudingen is echter alleen gerechtvaardigd wanneer: 1. Binnen een onderwijsinstelling sprake is van een normaal te achten beheersingsniveau van allerlei, meer operationele risico’s; 2. De omvang van niet of nauwelijks tot verdere beheersing te brengen risico’s voor GPOWN niet ongunstig afwijkt van het niveau dat de commissie Don als meest voorkomend voor de sector beschouwt. Buffers zijn niet het antwoord op risico’s met een financiële impact, maar waarvan de kans en de gevolgen nog met aanvullende beheersmaatregelen te beïnvloeden zijn. De aanwezigheid van financiële buffers mag er niet toe leiden dat men de beheersing van risico’s laat versloffen, en men tegenvallers vermijdbaar ten laste brengt van die buffers. Het aanleggen en aanhouden van financiële risicobuffers is alleen te rechtvaardigen voor risico’s die: a)

niet op andere manieren beheersbaar zijn;

b)

en niet of onvoldoende voorzien kunnen worden;

c)

en een duidelijke financiële impact hebben.

Het gaat dan m.n. om instabiliteit in de bekostiging, onder-indexering in de bekostiging en grote fluctuaties in de leerlingenaantallen. GPO-WN kent een toereikende administratieve organisatie en is alert op risico’s en hun beheersing in de primaire processen. Een eerste beoordeling met behulp van test versie van het PO-Raad model Risico’s in beeld maakt duidelijk dat GPO-WN zich wat dit betreft nog gunstig of ongunstig onderscheid van collega-instellingen en de risico-identificatie en beheersing voldoende op orde heeft, ook al blijft dit aandacht vragen. Wel vraagt de nieuwe regelgeving over aanbesteding onze aandacht is moet in 2014 ons inkoopbeleid aan de nieuwe regels worden aangepast. Verder is in 2013 werk gemaakt van het terugdringen van het aantal, in gebruik zijnde bankrekeningen op schoolniveau en is het kasbeheer aangescherpt. GPO-WN is echter wat ons betreft bovengemiddeld gevoelig voor veranderingen in de structuur van de Rijksbekostiging en landelijke ontwikkelingen in opheffings- en stichtingsnormen. De recente discussies rondom de kwaliteit en efficiency van kleine scholen, de opheffingsnorm, het rendement van de impulsbekostiging zijn juist voor GPO-WN van groot belang. GPO-WN kent vele kleine scholen en is voor een sluitende exploitatie mede afhankelijk van allerlei kleinschaligheidstoeslagen en impulsgelden. Het gaat hier om een totaalbedrag van ongeveer € 500.000 en een te snelle verandering in de bekostiging zou GPO-WN op zijn minst tijdelijk in de rode cijfers kunnen brengen. Voorlopig is


27

de politieke discussie rondom kleine scholen, artikel 23 en opheffingsnormen weer grotendeels tot rust gekomen en zijn belangrijke bedreigingen voor GPO-WN op korte en middellange termijn weggenomen. Verder lijken we er ook in te slagen om het leerlingenaantal redelijk stabiel te houden en leidt de invoering van passend onderwijs – mede door onderhandelingssuccessen - tot minder financiële achteruitgang dan eerder door ons werd verwacht We zien de toekomst met vertrouwen tegemoet op voorwaarde dat: •

Onze basisbeheersing van risico’s op orde blijft;

•

Veranderingen in de bekostiging vergezeld gaan van meerjarige overbruggingsregelingen;

•

De onder-indexering van de huidige bekostiging niet toeneemt;

•

De invoering van passend onderwijs geen grotere financiële effecten heeft dan nu wordt voorzien en OCW en de samenwerkingsverbanden zoals toegezegd tegemoet komen aan de bijzondere situatie van GPO-WN

Onder die voorwaarden zijn onze kapitaals- en vermogensposities van meer dan voldoende kwaliteit om de organisatie aan nieuwe situaties aan te passen en op eigen kracht het evenwicht te behouden. De posities geven ons in ieder geval tijd om adequaat te reageren op zwaarwegende veranderingen in bekostiging en/of leerlingenaantal. Dit betekent overigens uitdrukkelijk niet dat we tegenvallers zo maar afwentelen op ons vermogen. We blijven op de eerste plaats op zoek naar ruimte en flexibiliteit binnen onze jaarexploitatie en proberen ons financieel aanpassingsvermogen op peil te houden. We handhaven dus een strakke financiële discipline. Het natuurlijk verloop in het personeelsbestand zal in combinatie met een actief mobiliteitsbeleid mogelijkheden bieden om de formatie aan de financiële mogelijkheden aan te passen. De materiële lasten (en dan m.n. de huisvestingslasten) zijn echter bijna per definitie inflexibel en daar vraagt aanpassing meer tijd. Het, op de langere termijn ontstaan van tijdelijke verliezen sluiten we dan ook zeker niet uit.

3.4 Treasuryverslag Het bestuur is verantwoordelijk voor het treasurymanagement van de GPO-WN. Het beleid is erop gericht om een zo hoog mogelijk rendement te combineren met een zo laag mogelijk risico. Deze afweging wordt meegenomen in de productkeuze naar aard, eventuele looptijd en beschikbaarheid van middelen. In de praktijk wordt invulling gegeven aan dit profiel door gebruikmaking van (maand)deposito’s en rentedragende spaarrekeningen. Er hebben zich in het verslagjaar 2013 geen liquiditeitsproblemen voorgedaan. Wel heeft de overstap van Deutsche Bank naar Rabo enige problemen opgeleverd. Zie hiervoor de eerder opmerkingen over tegenvallende renteopbrengsten.


28

Hoofdstuk 4 Belangrijke Elementen Instellingsbeleid 4.1 Organisatie en strategie In 2013 is er gewerkt aan de uitwerking van de doelstellingen die in het koersplan/jaarplan 2013 staan beschreven. GPO-WN werkt met een koersplan, de bedoeling van ons Koersplan is: - Richting geven aan de activiteiten die op centraal niveau moeten gebeuren; - directeuren ondersteunen in de ontwikkeling van hun team en school; - alle medewerkers inzicht geven in onze plannen en verwachtingen. Ontwikkeling communicatie- en overlegstructuur De communicatie binnen onze organisatie verloopt face to face, via de mail, per telefoon, door overlegmomenten, rapportages, nieuwsbrieven naar leden/ouders/personeel, memo’s, notities, infobulletin en via de website (intranet). Er zijn verschillende overlegmomenten geweest met o.a.:  Raad van Toezicht  Directeuren van de scholen  Medewerkers Bestuurskantoor  GMR  Teamleiders scholen  Klankbordgroepen (kwaliteit, onderwijs, identiteit)  Inspectie  Intervisie  GPO-WN is een actieve deelnemer aan landelijke – en soms ook plaatselijke ontwikkelingen zoals TOM onderwijs, Passend Onderwijs, opbrengstgericht werken, opleiden in de school en de brede school. Wat hebben tot nu toe bereikt en wat willen we borgen: 1. De kwaliteit van het onderwijs is gemiddeld tot uitstekend op GPO-WN niveau. Dit blijkt uit de leerling-resultaten, het systeem kwaliteitszorg GPO-WN, de inspectierapporten en de leerlingen oudertevredenheid. Alle scholen hebben het zogeheten basisarrangement toegewezen gekregen. GPO-WN kent geen zwakke scholen. 2. Er zijn onderwijskundige vernieuwingen doorgevoerd of doorgezet (zelfstandig werken, OOGO, samenwerkend leren). 3. Er is veel (na)scholing aangeboden en gedaan door het personeel van GPO-WN (dit is te lezen bij de beschrijving van de GPO-WN academie). 4. Het project ‘opbrengst gericht werken’ zorgt voor meer aandacht voor de leerresultaten. 5. Met het leerlingvolgsysteem (ParnasSys) zijn scholen beter in staat de leerlingen te volgen en de leerling-resultaten te analyseren. 6. Een aantal scholen van GPO-WN zijn betrokken bij brede schoolprojecten. 7. Het ‘project Opleiden in de School van GPO-WN’ krijgt veel aandacht. 8. GPO-WN heeft fors ingezet op ICT. Er is een ambitieus project ICT van start gegaan. Daarmee heeft ICT een prominentere rol gekregen in het onderwijs op onze scholen. 9. Invoering Passend Onderwijs is complex voor GPO-WN. Er zijn overlegmomenten geweest met 22 samenwerkingsverbanden om GPO-WN in te vlechten bij deze verbanden.


29

Wat is er verder in de organisatie gedaan:  Er heeft op een enkele school een directeurswisseling plaats gevonden.  Passend Onderwijs heeft veel overlegmomenten gevraagd met 22 regionale gemeentes/samenwerkingsverbanden en PO-Raad en Landelijke Politiek.  Er is veel aandacht geweest voor de ontwikkeling van het Koersplan 2014-2018 van GPO-WN. In 2014 zal dit plan worden vastgesteld. Het koersplan is met alle geledingen binnen GPO-WN maar ook met externen besproken en hun feedback is gebruikt voor de totstandkoming van de definitieve versie.  Identiteitsnotities zijn geactualiseerd en besproken met alle geledingen binnen GPO-WN.  Er is een identiteitscongres geweest en ouderavonden met als onderwerp de geactualiseerde identiteitsnotities.  Financiële voorstellen voor bezuiniging zijn besproken en in de begroting 2013 toegepast.  Jaarrekening en jaarverslag 2012 zijn vastgesteld.  Bespreken en evalueren ICT beleid GPO-WN, besluitvorming RICT-traject en afspraken maken verder ICT beleid.  De directeuren hebben twee keer per jaar verantwoording afgelegd van hun werkzaamheden en resultaten.  De jaarplannen en persoonlijke plannen van 2013 zijn geëvalueerd.  Jaarplannen en persoonlijke plannen 2014 zijn gemaakt en ingevoerd in ons kwaliteitsinstrument ‘Richtinggevend online’ door directeuren/ leidinggevenden en leerkrachten.  Op het directieoverleg is er een presentatie geweest van de OPLIS-studenten.  SLOA traject is afgerond, door gaat: ‘Onderzoekende houding als fundament in onze GPO-WN cultuur’.  Er is in een voetbaltoernooi in Rijswijk geweest voor leerlingen van groep 8 van GPO-WN.  Er is een project ‘School aan zet’ gestart in 2012. Dit is een ondersteuning vanuit de overheid voor de scholen in hun ontwikkelingen. In een netwerk met meerder scholen worden ambities en ontwikkelingen verder uitgediept. Dit project loopt nog  Projectgroep Toetsen: er is een projectgroep toetsen opgestart met als doel, eenduidigheid bij de gebruikte toetsen, in de manier van afname en in de momenten van toetsen om zo resultaten te kunnen vergelijken om van elkaar te leren. Daarmee beogen wij groei van de kwaliteit van het onderwijs wat als gevolg heeft dat wij resultaten krijgen die passen bij de kinderen van een gemiddeld hoogopgeleide achterban.  Ronde tafel gesprekken en intervisiegesprekken van de directeuren: In de ronde tafelgesprekken zijn verschillende onderwerpen aan de orde geweest, bv. omgaan met klachten van ouders, toetsen, jaardoelen 2013 en evaluatie RO, cito resultaten en contextueel leiderschap.  Er is een start gemaakt met ‘Intervisie onder begeleiding van B&T’ met als doel, van elkaar en met elkaar leren in een diepere laag krijgen 

Uit de cao-afspraken is gekomen dat per 01-01-2014 directeuren zich in moeten schrijven in het schoolleidersregister. In dit register is ontwikkeling van de directeur zichtbaar.



In 2013 is een oriënterende start gemaakt aangaande excellente scholen GPO-WN. Daarbij is een beeld gegeven wat excellente school zijn of worden betekend en welke thema’s en knelpunten er dan zijn op de scholen. In 2014 zullen we met een aantal scholen een pilot starten.



De Directeur-bestuurder doet mee aan een pilot van de PO-Raad ‘Bestuurlijke visitatie’.



Inspectiebezoek: alle scholen hebben een basisarrangement. We kregen een compliment van de inspectie over de ontwikkelingen binnen GPO-WN.



Er is een ALV geweest in oktober.


30

Onderzoeken die gedaan zijn binnen GPO-WN: •

•

Werken met bevlogenheid door Marnix van Bruggen: Aan het werk met bevlogenheid, de link tussen energie en (leer)kracht. Op het directieoverleg is een presentatie gegeven van de uitkomst. Handelingsonderzoek door Arian Vuijk naar eigenaarschap in het team van basisschool ‘de Wissel’. Op het directieoverleg is een presentatie gegeven van de uitkomst.

Schoolgebouwen o o o o

Hardinxveld-Giessendam is in gesprek met de gemeente over een andere locatie. Amsterdam krijgt een nieuw schoolgebouw. Zwijndrecht krijgt een renovatietraject op de eigen locatie en op een nieuwe locatie. Goes heeft een nieuw schoolgebouw: open met transparante wanden.

GBS Veerkracht heeft haar 50 jarig jubileum gevierd. De GPO-WN Academie heeft scholing verzorgd. Opleiding taal- en rekencoördinatoren, door de Marnix Academie (zie ook verslag pag.) Karin van Bruggen stuurt netwerk taal-coördinatoren aan. Werkplekbegeleiding en coaching vakmanschap leerkracht, door Paul van Oudheusden en Arian Vuijk. ICT opleiding voor regio ICT-coördinatoren, door O21 (zie ook verslag pag.) Training voor middenkader. Scholing gedrag voor teams. Opleiding PBS-coaches. Schoolleidersopleiding wordt gevolgd door 3 directeuren -

Online scholing ‘Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling’ van Next Page.

-

Gedrag voor teams en PBS coach

-

Professionele leergemeenschappen (PLG’s) hebben presentaties gegeven ter afsluiting en zijn beloond met een certificaat.

-

Midden kader cursus is geëvalueerd. Er zullen nog 3 dagen worden ingepland. Onderwerpen: 360 graden feedback, leiding aan teams en veranderprocessen, daarna volgt certificaat.

-

Er is een enquête onder leerkrachten over e-learning gedaan.

Er zijn studiedagen geweest voor de directies, het doel daarvan: Inspiratie op doen, bezinning, samen leren, verdieping van leiderschap, bouwstenen verzamelen voor persoonlijk plan 2014, aanvullen van de 'gereedschapskist' van de directeuren. In Januari zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: start met ontwikkelen koersplan GPO-WN, financiën, sociale media, ziekteverzuim en gespreksvoering n.a.v. ziekteverzuim. In September zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: •

dienstbaar leiderschap in relatie tot excellent onderwijs.

• • • •

Identiteit: laat zien waar je voor staat. Dienstbaar leiderschap vanuit pedagogisch perspectief. Excellent onderwijs met excellente leiders. Echte leiders dienen.


31

Ontwikkelde rapportages, notities, documenten en beleid: Concept Koersplan 2014-2018 en format Schoolplan 2014-2018 Geactualiseerd identiteitsbeleid ‘Het Licht schijnt’ concept en ‘Onze Identiteit in de Praktijk ‘Handreiking directeuren inzake kritische incidenten en schorsing- verwijderingsbeleid’ ‘Visie op actief burgerschap’, ‘De roze draad in veilig op school’ Op P&O gebied is er veel beleid ontwikkeld: Verzuimbeleid, handboek P&O, formats gesprekscyclus Begroting 2013 Jaarverslag 2012 Jaarrekening 2012 Rapportage project ‘Toetsen’ GPO-WN neemt deel aan diverse netwerken en landelijke organisaties om met een blik van buiten het beleid intern aan te scherpen. Koers GPO-WN voor de komende jaren: De komende jaren focussen wij ons op 5 thema’s: 1. 2. 3. 4.

Doorleefde identiteit in een veranderende samenleving. Alle GPO-WN scholen geven excellent (=heel goed) onderwijs. De scholen van GPO-WN hebben een lerende en integere cultuur GPO-WN is een innovatieve en financieel gezonde organisatie met een goede bedrijfsvoering. 5. GPO-WN zet zich actief in voor de samenleving.

4.2 Identiteit Wat is er afgesproken:  Gereformeerde identiteit: wij vormen een organisatie waarin Gods liefde in hoofd, hart en handen merkbaar is.  Onze gereformeerde identiteit is zichtbaar en merkbaar als integraal onderdeel van onze organisatie en medewerkers. Er is in concept nieuw beleid geschreven in het beleidsdocument ‘Het Licht schijnt’. Deze is besproken op een Identiteitscongres in maart en in aangepaste versie in november 2013. Daarnaast is een praktische handreiking ontwikkeld: ‘Onze Identiteit in de Praktijk’. Beide documenten zijn na elk congres op ouderavonden en in teamvergaderingen besproken. Er was mogelijkheid voor open aanmerkingen en aanvullingen op beide documenten vanuit alle geledingen.

4.2.1. Resultaten en opbrengsten  Op al onze scholen wordt er met de identiteitscommissies meer aandacht besteed aan Bijbelstudie en de vertaling van onze levensvisie naar de dagelijkse praktijk, middels geloofsgesprekken, Identiteitsberaad zoals beschreven in het concept ‘Onze Identiteit in de Praktijk’. Op diverse bijeenkomsten besteden wij bewust aandacht aan onze identiteit.  Er is met de directeur en Identiteitscommissies verder gewerkt aan het Project ‘Op Doorreis’. In dit project wordt concreet uitwerking gemaakt van de verdere toerusting van alle medewerkers van GPO-WN en een eventuele verandering van het identiteitsbeleid in de toekomst, zie ook ‘Onze Identiteit in de Praktijk’.  In de scholen is het gereformeerd-zijn zichtbaar en herkenbaar.


32

4.3 Onderwijs De onderwijsprestatie staat of valt met de door onze scholen gerealiseerde schoolontwikkeling. Een goede schoolontwikkeling kenmerkt zich o.a. door: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Een goede schoolleiding en leerkrachten Een planmatige aanpak (Koers- en Schoolplan) Het analytisch vermogen van het team Het reflecterend vermogen van het team Het communicatief vermogen van het team Een adequaat tevredenheidsonderzoek Het zelfsturend vermogen van het team

Wat is er afgesproken:  GPO-WN onderwijs: Op iedere school is het onderwijs erop gericht om unieke gaven en talenten van het kind goed te ontwikkelen.  Ontwerpen, invoeren en onderhouden van meetmethoden en rapportagevormen ter bewaking van onze proceskwaliteit en resultaten.

4.3.1. Resultaten en opbrengsten  

 

 

Het opbrengstgericht werken is duidelijk verbeterd op alle scholen. Op verschillende wijze is er aandacht besteed aan ICT o.a. ook door invoering van digitale schoolborden in de school en implementeren van educatieve software. Ook wordt implementatie van ICT op centraal- en schoolniveau ontwikkeld. Dit leidt o.a. tot een betere en efficiëntere manier van de inzet van computers bij de leerlingen. Op alle scholen wordt het onderwijs ook versterkt door uitvoering van het verbetertraject rekenen. Alle medewerkers van GPO-WN nemen deel aan de verplichte nascholingscursus rekenen en wordt ook op schoolniveau begeleiding gegeven aan de individuele teamleden door middel van video coaching. Om tot versterking en verbetering te komen van het Rekenonderwijs en Taal/leesonderwijs zijn taal-en rekencoördinatoren opgeleid . Er is verder gewerkt aan de verbetering m.b.t. leerling-resultaten door betere analyse van de CITO toetsen en invoering van groepshandelingsplannen.

Wat zijn onze ambities in GPO-WN t.a.v. goed onderwijs? 1. Identiteit is zichtbaar in het onderwijs op alle GPO-WN scholen. 2. Goed onderwijs (passend onderwijs) voor ieder kind passende bij de gaven en talenten van een kind, rekening houdend met de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind. 3. GPO-WN scholen staan allemaal voor een hoogwaardig onderwijskwaliteit. 4. Onderwijs op scholen van GPO-WN is innovatief en vernieuwend op alle scholen. 5. ICT speelt in het onderwijs op alle GPO-WN scholen een belangrijke rol. 6. Er wordt een plan op GPO-WN niveau ontwikkeld en geïmplementeerd op alle GPO-WN scholen voor meer- en hoogbegaafde leerlingen dat leidt tot meer aandacht en beter onderwijsaanbod voor deze leerlingen. 7. Op alle GPO-WN wordt naast de aandacht m.b.t. taal/leesonderwijs en rekenonderwijs een passend en uitdagendonderwijs aangeboden aan alle leerlingen m.b.t. sociaalemotionele ontwikkeling , wereldoriëntatie en techniek , cultuur en burgerschapskunde.


33

Inspectie Voor het weergeven van de opbrengsten worden de inspectierapporten gebruikt. Jaarlijks brengt de inspectie rapport uit over het onderwijs op de scholen. Eenmaal per vier jaar is dat een uitgebreid rapport. In het rapport richt de inspectie zich op de beoordeling van de processen en stelt ze onderwijsresultaten objectief vast. De beoordeelde processen hebben vooral betrekking op kwaliteitszorg. De processen borgen dat we continue en op een systematische wijze aandacht geven aan de kwaliteit van het onderwijs. De hardere gegevens bestaan uit de door onze leerlingen behaalde resultaten in de CITOeindtoets. Die inspectierapporten zijn openbaar via de website van de inspectie. Ze maken duidelijk dat alle GPO-WN scholen voldoende presteren. Ook in 2013 heeft de inspectie met het bestuur gesproken en de resultaten van de scholen doorgenomen. De positieve ontwikkelingen zijn ook voor de inspectie zichtbaar, wat zich in de komende jaren, naar verwachting ook in de resultaten van de scholen terug te zien zal zijn. GPO-WN kent geen zwakke scholen.

4.3.2 Leerlingen Algemene informatie: In de wet op het basisonderwijs gaat men uit van een ononderbroken ontwikkelingsproces voor het kind. Het onderwijs wordt afgestemd op de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Het onderwijs richt zich vooral op de emotionele en de verstandelijke ontwikkeling, op het ontwikkelen van creativiteit, op het verwerven van noodzakelijke kennis en van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. Ieder kind is echter uniek en daarmee ook de ontwikkeling van elk kind. Geen kind ontwikkelt zich op dezelfde manier. Elk kind neemt zijn eigen bagage mee: gezin van herkomst, unieke talenten, fysieke, cognitieve en emotionele mogelijkheden etc. De leerwegen van de leerlingen zijn divers. Elk schoolbestuur krijgt de verantwoordelijkheid een passend onderwijs-zorg-arrangement aan te bieden aan iedere leerling die wordt aangemeld of bij een school van dat bestuur staat ingeschreven. Binnen GPO-WN proberen we onze scholen sterker te maken door specifieke ondersteuning te geven. Interne zorg: Elke leerling wordt systematisch gevolgd t.a.v. de ontwikkeling. In de praktijk betekent dit intensieve leerling ontwikkelingsgesprekken, observaties, methodegebonden en objectieve LVS toetsen etc. De gegevens worden opgeslagen in het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Diverse scholen kennen een ouderportaal, waar ouders toegang hebben tot de gegevens van hun kind. De meeste scholen hebben een interne begeleider, een remedial teacher en/of een onderwijsassistent om de leerkracht en de leerling te ondersteunen bij hun specifieke leerbehoeften. Daarnaast heeft elke school een rekenen taal coördinator. In dit cursusjaar zijn alle leerkrachten gestart met een kort PBS cursus, om onder andere gewenst gedrag bij leerlingen optimaal te kunnen stimuleren. De leerkracht kan voor specifieke vraagstellingen terugvallen op een zorgteam van de school.


34

Alle scholen werken met groepsplannen, die uitgaan van handelingsgericht en opbrengstgericht werken. De onderwijsbehoeften van het kind worden in kaart gebracht en zijn een mooie uitgangspositie voor het werken met groepsplannen in de klas. Externe zorg: Er zijn echter ook steeds meer hulpvragen die om specifieke aanpak, hulp en ondersteuning vragen. GPO-WN heeft daarom een bovenschools zorgloket opgericht. Scholen kunnen met hun zorgvragen hier terecht voor advies en/of aanvullende ondersteuning. Het kan zijn dat scholen een traject krijgen voor preventieve ambulante begeleiding (PAB). Dan worden er mensen met specifieke kennis en SBO-ervaring ingeschakeld om de school, c.q. leerkracht te ondersteunen in de begeleiding van de leerlingen. De PAB-er komt dan gedurende een langer traject op school. De PAB-ers hebben veel praktische ervaring op het gebied van leeren gedragsproblemen. Het kan ook zijn dat een specifieke observatie gewenst is of dat de school samen met een deskundige van buiten de leerling problematiek in kaart brengt. Scholen kunnen ook bij het zorgloket orthopedagogisch of schoolpsychologisch onderzoek aanvragen. Het zorgloket bestudeert de aanvraag, geeft aanvullende adviezen of vraagt soms om nadere gegevens en neemt een besluit. Het zorgloket wordt bemand door een multidisciplinair team en kan altijd een beroep doen op de specifieke kennis van de orthopedagoog, schoolpsycholoog, zorgcoördinator van het sbo, schoolmaatschappelijk werk en dergelijke. De scholen maken bij het inschakelen van het zorgloket gebruik van een intakeformulier en sturen relevante gegevens over het kind mee. Vanzelfsprekend wordt met deze gegevens vertrouwelijk om gegaan. De school vraagt overigens eerst toestemming aan de ouders voordat een aanvraag wordt ingediend. De preventieve ambulante begeleiders, de orthopedagogen en psycholoog, de zorgcoördinator special needs e.d. vallen allen onder het expertisecentrum De Cirkel. In dit centrum wordt de kennis gedeeld en kunnen PAB-ers bij ingewikkelde vragen terecht bij de specifieke deskundigen. PAB-ers worden ingezet voor kortdurende, maar ook langdurige begeleidingstrajecten. Het expertisecentrum wordt deels uit de zorgfederatie betaald en deels uit GPO-WN. Vanwege de wet op het passend onderwijs, die per 1-8-2014 van kracht wordt zal de bekostiging van de zorgfederatie echter vervallen. Veel onderzoek kan dus tot op heden GPO-WN intern gedaan worden. In een aantal gevallen zal doorverwezen worden naar andere (medische) instanties.


35

Hierna volgen enkele getallen van het cursusjaar 2013: 1. Zorgloket: In afgelopen kalenderjaar hebben de GPO-WN scholen 127 intakeformulieren naar het zorgloket opgestuurd. Hiervan waren er 60 bedoeld voor nieuwe PAB aanvragen en 40 voor volledig onderzoek. Daarnaast waren er 15 verzoeken met betrekking tot een WSNS verklaring t.b.v. een rugzakaanvraag. Voor 3 kinderen werd er een Seo- screening (sociaal en emotioneel), daarnaast is nog 1 leerling op ADHD, 1 op welbevinden en 1 op taakgerichtheid gescreend. 15 leerlingen kregen uit de zorgfederatie een mini rugzakje. Daarnaast waren er enkele vragen m.b.t. in kaart brengen handelingsgerichte adviezen en hulp bij de LGF aanvragen. 2. Onderzoekgemiddelde en begeleiding: Gemiddeld zijn 1,3 % van de GPO-WN leerlingen door onderzoekers van het zorgloket onderzocht. Ongeveer 6,5% van de leerlingen worden kortere of langere tijd door de preventieve ambulant begeleiders van het zorgloket begeleid. De bedoeling van de PAB is om leerlingen een goede ontwikkeling op de school te bieden door leerkrachten bij hun handelingsvaardigheid te ondersteunen. De meeste aanvragen liggen in de eerste vijf groepen. Dat is positief, omdat de aard van de begeleiding preventief is. Dus hoe eerder een school signaleert hoe effectiever de hulp kan zijn. Het verwijzingspercentage naar het sbo is bijna 0,7%. Dat is relatief heel laag. Landelijk ligt het gemiddeld rond de 2,6% De hulpvragen van de scholen naar de preventieve ambulante begeleiding richtte zich het afgelopen cursusjaar op: 01. Hulp bij handelingsgericht werken en in kaart brengen problematiek; 02. Begeleiding bij algemene ontwikkelingsachterstand; 03. Begeleiding bij taalachterstand c.q. problemen in de taalontwikkeling; 04. Begeleiding bij Werkhoudingproblemen; 05. Begeleiding bij problemen m.b.t. sociale emotionele ontwikkeling; 06. Begeleiding bij gedragsproblemen; 07. Begeleiding bij zelfbeeld, welbevinden; 08. Begeleiding bij motorische problemen; 09. Begeleiding bij leerproblemen rekenen etc.; 10. Begeleiding bij leerproblemen spelling etc.; 11. Begeleiding bij leerproblemen lezen etc.; 12. Begeleiding bij aanvraag LGF. De aard van de begeleiding is aan het veranderen. Voorheen zat een leerling lang in de ‘molen’ met specifieke begeleidingsvragen. Nu wordt de handelingsverlegenheid en de onderwijsbehoefte van de school het uitgangspunt en is er behoefte aan flexibiliteit van de begeleider.


36

Scholen willen: graag op weg geholpen worden en vragen om handelingsgerichte adviezen graag even sparren met objectieve derde. samen met een deskundige blik van buiten het kind in beeld brengen een observatie van een specialist; begeleiding bij het aanvragen van een rugzak o/e wsns-verklaring etc. Wisselwerking: Door o.a. feedback van de preventieve ambulant begeleiders en onderzoekers neemt de kwaliteit van de hulpvragen toe. Het wordt scholen duidelijker m.b.t. het waarom en waartoe van het onderzoek en de begeleiding. Bovendien wordt de dossiervorming steeds belangrijker. 3. Percentage: Er zaten 3548 leerlingen op onze scholen ( teldatum 1-10-2013). Dus ongeveer 1 op de 77 leerlingen heeft in 2013 een onderzoek gehad. Dit komt neer op ongeveer 1,3 % van het leerlingenaantal.

4. Analyse type onderzoeken: 01. 02. 03. 04. 05. 06. 07. 08. 09. 10. 11. 12. 13.

Onderzoek naar algemene ontwikkelingsachterstand; Onderzoek naar taalachterstand c.q. problemen in de taalontwikkeling; Onderzoek naar werkhoudingproblemen; Onderzoek problemen m.b.t. sociale emotionele ontwikkeling; Onderzoek gedragsproblemen; Onderzoek, zelfbeeld, welbevinden; Onderzoek motorische problemen; Onderzoek leerproblemen rekenen etc. Onderzoek leerproblemen spelling etc.: Onderzoek leerproblemen lezen etc.: Onderzoek leerproblemen begrijpend lezen etc.: Onderzoek naar intelligentie niveau: Eerdere onderzoeken aanwezig:

5. I.Q. In 80 % van de onderzoeken wordt ook het IQ gemeten. Meestal om een goede inschatting te maken van de mogelijkheden en beperkingen.


37

4.4. Personeel & Organisatie 4.4.1 Personeel GPO-WN Bij GPO-WN werken ruim 400 medewerkers op onze 25 scholen en het bestuurskantoor in Alphen aan den Rijn.

Personeelsbestand GPO-‐WN

Categorie Jonger dan 20 20 -‐ 25 25 -‐ 30 30 -‐ 35 35 -‐ 40 40 -‐ 45 45 -‐ 50 50 -‐ 55 55 -‐ 60 60 -‐ 65 65 en ouder

Totalen :

Vrouw

Man

Totalen:

0 26 32 42 41 68 47 47 33 15 2

0 5 8 5 3 7 3 3 7 6 0

0 31 40 47 44 75 50 50 40 21 2

353

47

400

Bovenstaand overzicht laat het personeelsbestand van GPO-WN zien in 2013, exclusief invalkrachten die bekostigd worden vanuit gelden van het vervangingsfonds of risicofonds. Zichtbaar is het aantal medewerkers (headcount); de leeftijdscategorieën en de verdeling manvrouw.

Wanneer we de gegevens van 2012 en 2013 met elkaar vergelijken blijkt dat zowel het aantal medewerkers als de totale FTE is afgenomen, de totale FTE over 2012 was 229,31, over 2013 is de FTE 222,93. Dit beeld komt overeen met de ontwikkelingen in de sector. De werkgelegenheid in het onderwijs is in de periode van 2008 – 2012 afgenomen. Dit wordt veroorzaakt door het aantal leerlingen dat is gedaald in de afgelopen jaren, een belangrijke indicator voor de vraag naar personeel. Binnen GPO-WN is dit beeld ook terug te zien in het beperkte aantal vacatures in 2013. Voor de formatie 2013 – 2014 is er één vacature extern verspreid, overige vacatures (ontstaan door natuurlijk verloop) zijn intern opgevuld.


38

Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd binnen GPO-WN is 41,7. De grootste groep werknemers is tussen de 40-45 jaar.

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 67 Vrouw

Man

4.4.2 Implementatie HRM beleid In 2012 hebben we het P&O handboek met beleid en procedures binnen GPO-WN vastgesteld, in overleg met de directeuren en de personeelsgeleding van de GMR. Ook zijn er nieuwe formulieren gemaakt voor de functionerings- en beoordelingsgesprekken. In 2013 heeft de focus gelegen op het implementeren van dit vastgestelde beleid. Het handboek is voor alle directeuren en medewerkers beschikbaar via intranet. Daarnaast is afgesproken dat P&O toeziet op de naleving van het beleid en hierover rapporteert aan de directeur-bestuurder. In het handboek is ook het mobiliteitsbeleid vastgelegd. We willen interne mobiliteit bevorderen en bij verplichte overplaatsing regels hebben die houvast geven aan de directeur en de school. Bij het benoemen van personeel houden we ons aan de benoemingsvolgorde zoals vastgelegd in de cao en verder uitgewerkt in het handboek. In 2013 heeft voor de formatie van het schooljaar 2013 – 2014 veel wisseling plaatsgevonden. Binnen GPO-WN zijn scholen die te maken hebben met krimp en hierdoor minder formatieve ruimte hebben. Daarnaast zijn er scholen waar een vacature ontstaat. Alle tijdelijke leerkrachten en medewerkers waar benoemingsverplichtingen van toepassing waren hebben een passende functie binnen GPO-WN aangeboden gekregen.

4.4.3 Professionalisering Binnen GPO-WN is professionalisering een belangrijk onderwerp voor de komende jaren. We verwachten van iedereen die werkzaam is binnen GPO-WN dat hij of zij zich blijvend zal professionaliseren. Door de invoering van Passend Onderwijs, maar ook de ambitieuze doelstellingen uit het koersplan vragen extra kwaliteit van het personeel. Het is belangrijk dat elke leerkracht een ambassadeur van GPO-WN wil worden of blijven. Dat vraagt van de medewerkers om de in gang gezette ontwikkelingen mee te maken. Zij moeten hiervoor goede hulpbronnen kunnen aanboren. Voor de professionalisering van alle lagen in de organisatie is het belangrijk een goede aansluiting te hebben tussen de GPO-WN Academie en P&O. Daarom is in 2013 een start gemaakt de processen met betrekking tot coaching en nascholing nog meer te verbeteren en te integreren in het beleid.


39

4.4.4 Ziekteverzuim en Arbo Ziekteverzuim GPO-WN In de vorige alinea kwam reeds naar voren dat de ontwikkelingen van elke leerkracht vraagt om dit actief mee te maken. Deze toenemende vraag aan de leerkrachten en het ondersteunend personeel vereist ook een goede organisatie van de hulpbronnen. De visie van GPO-WN op arbeidsomstandigheden, verzuim en re-integratie is vastgelegd in het Arbobeleid en het Ziekteverzuimbeleidsplan waarin de procedure staat beschreven, een stappenplan en verzuimprotocol vormen hiervoor de leidraad. Er is aandacht voor preventief beleid, waarbij mogelijke oorzaken van verzuim worden gesignaleerd en maatregelen worden genomen om verzuim tegen te gaan, bijvoorbeeld door het structureel inzetten van het frequent verzuimgesprek. Desondanks kan verzuim niet in alle gevallen worden voorkomen. Een belangrijk onderwerp voor P&O blijft het ziekteverzuim en de begeleiding hiervan. In 2013 zijn we verder gegroeid naar een eigen regie model waarbij de directeuren verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van het ziekteverzuim, in samenwerking met P&O. De arbodienstverlening dient daarbij ondersteunend te zijn. Een belangrijke rol in het verzuimmanagement is weggelegd voor de directeur, hij of zij is als leidinggevende degene die de medewerkers aanstuurt en het verzuim door goede verzuimbegeleiding kan beïnvloeden. Dat kan door duidelijke communicatie en directe actie gericht op mogelijkheden in de werkhervatting: de beperkingen en mogelijkheden in kaart brengen en een realistisch stappenplan opstellen. De aandacht van de directeur tijdens de eerste zes weken zijn enorm belangrijk voor de bevordering van een snelle terugkeer. In december 2013 heeft een training voor de directeuren plaatsgevonden onder leiding van drie adviseurs van het vervangingsfonds. De regioadviseurs hebben afspraken gemaakt met de directeuren om het verzuim door te nemen. Daarnaast is het verzuim van 2013 door de personeelsadviseur met de directeur besproken en zijn acties afgesproken om te sturen op het ziekteverzuim. Bij GPO-WN wordt de hoogte van het verzuimpercentage met name veroorzaakt door het langdurig verzuim.

Verzuimcijfers GPO-WN Jaar 2012 2013

Verzuimpercentage 4,98 % 4,25 %

Meldingsfrequentie 0,9 0,9

Verzuim GPO-WN 8 6 4 2 0

2008

2009

2010

2011

2012


2013

40

Doelstelling voor 2013 was een ziekteverzuimpercentage van 4,5%. Deze doelstelling is behaald. In de verzuimcijfers is een dalende trend zichtbaar, zoals ook blijkt uit bovenstaande grafiek. Er is veel aandacht voor geweest door middel van het opstellen van beleid, actieve ondersteuning vanuit P&O en bevordering van de expertise van directeuren door middel van nascholing. GPO-WN heeft dan ook een laag ziekteverzuim in vergelijk met de onderwijssector. Uit onderzoek van het vervangingsfonds blijkt dat het verzuim onder onderwijzend personeel (inclusief directie) in het primair onderwijs in 2012 lag op 6,44%. De meldingsfrequentie in 2012 van de betreffende groep was 1,05. Het ziekteverzuimpercentage onder het ondersteunend personeel in het primair onderwijs is in 2012 6,97%. De meldingsfrequentie over 2012 was 0,84. Het ziekteverzuim binnen GPO-WN kenmerkt zich al enige jaren met name voor lang of extra lang verzuim. Belangrijk blijft dan ook de focus op snelle terugkeer naar school om de drempel zo laag mogelijk te houden. Aanwezigheid in de vorm van koffiemomenten of informele gesprekken wordt dan ook gestimuleerd. Ook zal er blijvende aandacht zijn voor de preventie van verzuim.


41

4.4.5 Opleiden in de school 2013 Opleiding In het kader van ons samenwerkingsproject met de Gereformeerde Hogeschool te Zwolle zijn er binnen GPO-WN dit jaar 22 studenten die bezig zijn met hun PABO opleiding. Eén student is vroegtijdig met de opleiding gestopt. Opleidingsscholen : Rotterdam, Goes, Waddinxveen, Zwijndrecht, Spijkenisse, Velserbroek, Oegstgeest, Rijswijk, Vlaardingen, Utrecht, Krimpen aan den IJssel, Berkel en Rodenrijs, Capelle aan den IJssel (2 scholen). Aantal studenten: 1ste jaar : 2de jaar : 3de jaar : 4de jaar :

3 7 5 7

Opleider : Paul van Oudheusden (Opleider in de school, contactpersoon tussen GPO-WN en de GH-Zwolle) Resultaten : We constateren dat het goed opgeleide leerkrachten zijn die goed voorbereid de praktijk in stappen. Daarnaast werkt het project ‘Opleiden in de School’ ook stimulerend voor de schoolontwikkeling. Leerkrachten die de studenten begeleiden worden geprikkeld om kritisch te kijken naar de huidige onderwijspraktijk en nieuwe ideeën en ontwikkelingen uit het onderwijsveld worden via de studenten op de scholen geïntroduceerd. Studenten werken met projectopdrachten waarmee ze de ontwikkeling van de scholen dienen. Ook het aantal ‘extra handen in de klas’ is een winst van dit traject. Voor studenten is het vele reizen beperkt doordat veel toetsen nu ook in West-Nederland worden afgenomen en zij daarvoor dus niet meer naar Zwolle hoeven te reizen. We geven i.s.m. de GH-Zwolle effectieve coachingscursussen aan leerkrachten waarbij dit jaar 12 cursisten zijn gecertificeerd. Bedreigingen en kansen. Een groot deel van de vergoedingen aan de studenten en de werkgarantie zijn door bezuinigingen verdwenen. De GH start per augustus 2014 met een nieuwe opzet voor de gehele PABO. Alle studenten zullen dan 2 stagedagen volgen en 3 theoriedagen. Voor GPO-WN-studenten ontwikkelen we een eigen traject waarbij de studenten nog steeds 1 dag naar Zwolle gaan en de overige theorie zullen we in West-Nederland aanbieden. Dit traject kan voor een groot deel uit subsidiegelden worden bekostigd. Opleiden in de School wordt steeds meer gekoppeld aan de activiteiten van de GPO-WN academie.

Student op de werkplek


42

4.4.6 GPO-WN Academie Missie De GPO-WN Academie ondersteunt GPO-WN in het ontwikkelen en organiseren van het duurzaam leren van haar medewerkers en leidinggevenden door gerichte leeractiviteiten aan te bieden. Strategie De afgelopen jaren heeft de Academie de (verplichte) nascholing op een aantal domeinen verzorgd. Dit betrof een organisatie-brede insteek waar gestreefd werd naar een basisniveau aan kennis en kunde op een aantal specifieke deelterreinen. Voor de Academie is het voor de komende jaren de uitdaging om een verdiepingsslag te maken. Naast het vanuit gemeenschappelijke GPO-WN domeinen voeden van de scholing op lokaal niveau zal daarnaast de individuele ontwikkeling van medewerkers gestimuleerd worden. Kernthema’s middellange termijn (2014 - 2018) 1. Eigenaarschap voor eigen professionalisering; 2. samen leren van elkaar (netwerken); 3. onderzoekende en ontwikkelingsgerichte houding binnen GPO-WN; 4. dienend leiderschap.

Realisatie doelen in 2013 • Afronding en borging onderzoekende houding In 2013 is de training van de leerteams van de scholen afgerond en zijn de resultaten en aanbevelingen van de schoolonderzoeken gepresenteerd. Ook hebben de directeuren eind 2013 hun PLG ((professionele leergemeenschap) geëvalueerd en daarin hun rol als leidinggevende gepresenteerd. Voor het borgen van de onderzoekende houding is er voor de jaren 2013 – 2016 een plan van aanpak opgesteld vanuit de tweeërlei focus: o de professionalisering binnen de GPO-WN Academie o de organisatie GPO-WN en haar systemen

•

Nascholing gedrag In het jaar 2013 is een begin gemaakt met de schoolbrede scholing op het onderwerp gedrag. Vanuit het gedachtengoed van PBS (Positive Behaviour Support) zijn op vier locaties in het land trainingen verzorgd. Dit zal in de eerste helft van 2014 afgerond worden. Teneinde de schoolbrede scholing op gedrag direct vanaf het begin te borgen in de teams, is tegelijkertijd gestart met de opleiding van PBS-coaches per school. Vanuit iedere school volgt een medewerker de tweejarige opleiding tot coach en vormen deze samen een netwerk.

•

Netwerken De netwerken voor taal- en rekencoördinatoren zijn in 2013 drie maal bij elkaar gekomen. Een netwerk waarin veel van elkaar geleerd wordt en deze groei ook zichtbaar meegenomen wordt in de teams van de scholen. Helaas zijn nog niet alle scholen in staat gebleken zicht te laten vertegenwoordigen in het netwerk.


43

•

Afronding training middenkader De leiderschapstraining voor het middenkader afgerond en de switch in trainer heeft tot een serieuze kwaliteitsverbetering mogen leiden. Naast de leider-schapsstijlen en mentale modellen is er o.m. aandacht besteed aan conflicthantering, gesprekstechnieken, professionele cultuur en is er kennis gemaakt met mediation.

•

Digitale leeromgeving Een uitgebreide inventarisatie op dit terrein heeft mogen leiden tot de keuze voor Teachers Channel. Naast het bieden van scholing via een digitale academie en een gebruiksvriendelijk netwerk waarin alle GPO-WN medewerkers van elkaar kunnen leren, is de koppeling met HRM in één systeem doorslaggevend geweest. Het bekwaamheidsdossier en de eigen portfolio is hier een onderdeel van.

•

Teamcoaching Op een beperkt aantal scholen zijn teams specifiek op hulpvraag gecoacht. Dit heeft o.a. te maken met de personele bezuiniging die heeft plaatsgevonden waardoor de beschikbare uren beperkt waren. Een aantal scholen hebben onder begeleiding van een coach een intern cultuuronderzoek laten doen.

Doelen 2014 • Eigenaarschap Uitgangspunt bij de professionalisering is dat iedere medewerker eigenaar is van zijn eigen professionele ontwikkeling. Binnen de Academie zal in 2014 een digitale module ontwikkeld worden waarin de medewerker op zichzelf kan reflecteren, concrete scholings- en ontwikkelingsbehoeften kan formuleren en de medewerker zijn hierop gebaseerde scholing en ontwikkeling vervolgens concreet kan bijhouden en registreren. Op deze wijze kan werken aan de vormgeving van zijn eigen portfolio. •

ELO Om het proces van ‘leren van elkaar’ te faciliteren zal de Academie een GPO-WN brede electronische leeromgeving (ELO) inrichten in samenwerking met Teachers Channel. Online zullen cursussen worden aangeboden, kunnen cursussen zelfstandig geproduceerd worden en kunnen deze naast het eigen team ook gedeeld worden met andere medewerkers binnen GPO-WN. Ondanks grote geografische afstanden binnen GPO-WN zal vooral ‘blended-leren’ gestimuleerd worden, waar naast het individueel aanreiken van digitale informatie ook de fysieke ontmoeting een belangrijke plek is voor het leren van elkaar.

•

Samen leren via netwerken Voor de professionalisering van teams zal gebruik gemaakt worden van bestaande en nieuwe netwerken: - taalcoördinator voor het taalbeleid - rekencoördinator van het rekenbeleid - PBS-coach voor het positieve gedragsbeleid - intern begeleider voor het zorgbeleid


44

In 2014 zal voor het domein ‘meer- en hoogbegaafdheid’ een netwerk gevormd worden. Naast het opleiden van een aantal hoogbegaafdheid-specialisten, zullen de lokale ‘begaafdheids-coördinatoren’ een netwerk vormen. •

Borging onderzoekende houding In 2014 zal voor de borging het plan van aanpak 2013-2016 conform planning uitgevoerd worden. Een compacte digitale cursus voor alle medewerkers van GPO-WN en een digitale teamcursus voor onderzoekend vergaderen zijn hier een onderdeel van. Daarnaast zal er binnen de directie-overleggen gericht invulling gegeven worden aan de borging.

•

Nascholing gedrag De schoolbrede nascholing gedrag die gebaseerd is op het PBS gedachtengoed zal afgerond worden en de opleiding tot PBS-coach haar tweede en laatste jaar ingaan


45

4.4.7. Onderwijs met ICT Inleiding Het jaar 2013 stond voornamelijk in het teken van de afslanking van het RICT-project, waarbij het budget noodgedwongen is gehalveerd en de inzet van de RICT-ers met ingang van cursusjaar 2013-2014 terug gebracht is van 200 naar ruim 70 dagen per jaar. Binnen de overgebleven speelruimte heeft het thema onderwijs-met-ict de noodzakelijk aandacht gekregen. Hieronder volgt een samenvatting van de werkzaamheden en ontwikkelingen: Formuleren ICT-doelstellingen 2013-2018 Voor de periode 2013-2018 is de volgende hoofddoelstelling rondom de inzet van ICT-middelen in het onderwijs geformuleerd: GPO-WN wil kwalitatief hoogwaardig, effectief inhoudelijk onderwijs bieden; hierbij worden eigentijdse ICT-middelen door vaardige leerkrachten optimaal ingezet. Deze hoofddoelstelling is onderverdeeld in de volgende doelstellingen: 1. Vaardige leerkrachten: GPO-WN vindt het bij de professie van een leerkracht horen dat hij de benodigde ICTvaardigheden op (tenminste) basisniveau beheerst. 2. Verantwoord professioneel social media-gebruik: Leerkrachten zijn mediawijs en kunnen leerlingen hierin begeleiden. Leerkrachten kunnen Social Media op een professionele manier inzetten, weten de do's en de don’ts en passen deze toe. 3. Leerkracht als arrangeur: Leerkrachten zijn meer en meer in staat om uit de aanwezige methodes en overige (digitale) lesmaterialen de juiste bouwstenen te halen en deze toe te passen binnen hun lessen. 4. Innovativiteit wordt gestimuleerd: GPO-WN stimuleert (binnen de financiële mogelijkheden) goed onderbouwde innovatieve projecten 5. Het Leerlingvolgsysteem wordt optimaal ingezet: Zowel binnen de school, als bovenschools wordt ParnasSys optimaal ingezet en worden de mogelijkheden goed op elkaar afgestemd. 6. Eigentijdse infrastructuur: GPO-WN werkt met eigentijdse, moderne middelen en zorgt voor haar medewerkers en leerlingen voor een ontzorgde werkplek die voldoet aan de gestelde eisen. Deelprojecten Naast het formuleren van de doelstellingen heeft GPO-WN zich in 2013 bovenschools voornamelijk bezig gehouden met de volgende thema’s: A. Handreiking Social Media Binnen alle scholen van GPO-WN wordt nagedacht over de mogelijkheden en risico’s van Social Media, zowel voor leerlingen als voor leerkrachten. Op bovenschools niveau zijn de kaders rondom social media gebruik geschetst en concrete handreikingen aan directeuren gedaan. Iedere directeur is binnen deze kaders zelf aan de slag gegaan met dit thema. Op diverse scholen van GPO-WN zijn lessen rondom mediawijsheid verzorgd. B. Internet en Telefonie Met de toename van het gebruik van het internet (door digitale schoolborden, werkstations en tablets) zijn ook de eisen aan de internetsnelheid flink gestegen. In 2013 is per school in kaart gebracht welke internetvoorziening aanwezig is, welke snelheden gewenst zijn en welke


46

mogelijkheden beschikbaar zijn. Datzelfde onderzoek is voor de telefonie uitgevoerd. Vanwege de grote spreiding van de scholen is het complex om één overkoepelende aanbieder te vinden. Eind 2013 is er toch een partij gevonden die hier mogelijk het nodige voor GPO-WN in kan betekenen. In de eerste helft van 2014 verwachten we hierin een slag te kunnen maken. C. Voorbereiding vervanging hardware Toen GPO-WN in januari 2011 in zee is gegaan met netwerkbeheerder SKOOL automatisering, is een forse investering in nieuwe hardware gedaan. Deze hardware is eind 2015 afgeschreven. In die periode is echter ook een deel van de bestaande hardware (die toen al 2 of 3 jaar oud was) nog goedgekeurd. Inmiddels zijn deze werkstations ruim afgeschreven. In 2013 is in kaart gebracht welke hardware dit exact betrof. In overleg met de directeuren is besloten een deel van deze hardware al dan niet te vervangen. In het eerste kwartaal van 2014 wordt op 14 scholen een deel van de hardware vervangen. Tevens wordt op alle scholen van GPO-WN een migratie naar Windows 7 / SKOOL 5.0 uitgevoerd, zodat alle netwerken weer up-to-date zijn. D. In kaart brengen educatieve software In 2013 is een overzicht gemaakt van alle aanwezige educatieve software op de diverse scholen. Dit rapport is aan alle directeuren toegestuurd, met het verzoek kritisch te kijken naar de diverse licenties die zijn afgenomen. Als vervolg hierop zal in 2014 bovenschools een advies volgen. Het ligt in de lijn van de verwachting dat hierop bezuinigd kan worden. Hiermee worden scholen gedwongen opnieuw kritisch naar de meerwaarde van de aanwezige software te kijken. E. Visierapport: “Zicht op ICT-investeringen” Steeds meer ict-diensten verplaatsen zich naar de Cloud. Dat heeft ook gevolgen voor de manier waarop het netwerk beheerd wordt. Tevens zien we een verschuiving van het werken achter vaste werkplekken naar mobiele devices. Dit vraagt een grondige herbezinning en een hernieuwde visievorming rondom de inzet van ict. Het visierapport dat in oktober is geschreven is hier een eerste aanzet toe. In de loop van 2014 zal de visie rondom de inzet van ict-middelen (gekoppeld aan het nieuwe koersplan) verder worden uitgewerkt. F. Oriëntatie Elektronische Leeromgeving GPO-WN Academie In 2013 heeft er een oriëntatie plaatsgevonden op diverse elektronische leeromgevingen, die het zogenaamde blended-learning mogelijk kunnen maken. Een deel van de nascholing (en samenwerking tussen groepen leraren) kan via dit online platform ontsloten worden. Eind 2013 is een advies geformuleerd m.b.t. een gefaseerde uitrol van een leeromgeving. Begin 2014 zal dit verder gerealiseerd worden. G. Pilot tablets in het onderwijs Op twee scholen in Zuid-Holland is men in 2013 gestart met een pilot, waarbij alle leerlingen van in totaal drie groepen (5/6) met een eigen tablet werken, waarop lesmateriaal op het gebied van rekenen, taal en spelling wordt ontsloten. Het systeem (Snappet) geeft directe datafeedback, op basis waarvan leerkrachten kunnen differentiëren. In de loop van 2014 vinden op verschillende niveaus evaluaties plaats om te bepalen wat het vervolg op deze pilot zal zijn. H. ICT-competenties van leerkrachten In het laatste kwartaal van 2013 heeft ruim 75% van de leerkrachten een ICT-competentiescan ingevuld. Op basis daarvan is duidelijk geworden op welke deelgebieden binnen teams en binnen GPO-WN tekort schieten, voldoende of zelfs in excellente mate aanwezig zijn. Op basis van deze competentiescan zal begin 2014 nagedacht worden over een concreet nascholingsplan, dat vanaf de periode 2014-2015 uitgerold zal worden. Een van de doelstellingen van GPO-WN is dat alle scholen excellent lesgeven. Vandaar dat er ook naast de infrastructuur geïnvesteerd wordt in de kennis en vaardigheden van leerkrachten.


47

4.4.8. Overzicht Gebouwenonderhoud

Bij dit jaarverslag horen de jaarverslagen van de 25 scholen van GPO-WN, deze staan in de scholen bijlage.


48

Gereformeerde Basisschool. s-molenaarsweg 1. Jaarverslag GPO-WN

Recommend Documents